MATLAB

hendisliler ve bilimadamlar basit denklemlerden ok byk boyutlu denklem

sistemlerine
kadar
birok
problemin
zmnde
bilgisayarlardan
faydalanmaktadrlar. Matematik problemlerini bilgisayarda zmlemek iin bu
ama iin yazlm paket programlar kullanlmaktadr. Matlab, Mathcad, MatematicaDerive bu programlarn en bilinen ve en ok kullanlanlarndandr. MATLAB program
temel veya karmak matematik problemlerini saysal ve sembolik olarak zmlemek
iin kullanlan, programlanabilir bir matematik programdr.
Burada MATLAB programnn baz temel komutlar zetlenmitir.

1. MATLABin yaps
MATLAB program birok fonksiyonun bir araya getirilmesi ile olumutur.
MATLAB program ierisinde kullanlan her komut aslnda uzants m olan bir
programdr. Bu program dosyalar MATLAB dizini ierisindeki altdizinlerdedir. MATLAB
programnda komutlar DOS iletim sisteminde olduu gibi command prompt ad
verilen komut satrnda yazlarak kullanlmaktadr. Komut satrna yazlan her komut
MATLABin BIN altdizini ierisinden altrlmaktadr. Kullanclar tarafndan oluturulan
*.m uzantl dosyalarn altrlabilmeleri iin bu dosyalar BIN altdizini ierisinde olmal
veya MATLAB komut satrnda aadaki komut kullanlarak kullanlacak dosyann
bulunduu dizin belirtilmelidir (path tanmlama).

>>cd dizinad
Buradaki >> sembolleri MATLABin komut satrn ifade etmektedir.
1.1 MATLABe ait yardmc komutlar
Yardmc komutlar bal ile szedilen komutlar MATLAB komut satrnda
kullanlabilen sistem komutlar, ekran ve hafza ile ilgili komutlardr.
MATLAB program byk/kk harf duyarldr (case sensitive). Bu nedenle
komutlar kk harfler ile kullanlmal, deiken tanmlamalarnda da kk ve
byk harf deikenlerin farkl rakamlar isimlendirmek iin kullanlabileceine
dikkat edilmelidir.
dir : DOS iletim sisteminde kullanld gibi aktif dizin ierisindeki dosyalarn listesini
grmek iin kullanlan komuttur.
>>dr (Enter)
pwd : Aktif dizini grntlemek iin kullanlan komuttur.
>>pwd (Enter)
clc : DOS iletim sistemindeki CLS (CLear Screen) komutu ile ayn ilevi gren
komuttur. Ekran temizlemek iin kullanlr.
>>clc (Enter)

whos: MATLAB programnda o ana kadar tanmlanm tm deikenleri grntler.

>>whos (Enter)
clear : MATLAB programnda o ana kadar tanmlanm tm deikenleri hafzadan
silmek iin kullanlan komuttur.
>>clear (Enter)
cd : MATLAB program komut satrndan aktif dizini deitirmek iin kullanlan komuttur.
>>cd dizinad (Enter)
help : MATLAB programnda bir komuta ait yardm istenildiinde komut satrnda
yardm alnacak komut ile birlikte kullanlr.
>>help komutad (Enter)
lookfor : MATLAB program ierisinde genel bir arama yapmak iin kullanlan komuttur.
>>lookfor konuad (Enter)

2. MATLAB komutlar
MATLAB program basit zmlemelerin yansra ileri seviyedeki uygulamalara da
cevap verebilecek nitelikte bir programdr. Kullanclar tarafndan programlanabilir
olmas, MATLABin byk avantajlarndandr. Aada ok kullanlan temel MATLAB
fonksiyonlar tantlmtr.

Roots: Bir polinomu sfr yapan deerleri yani polinomun kklerini bulmak iin
kullanlan komuttur. Bu komutu aadaki rnek ile aklayalm.
rnek :
3

f(x) = 2x -3x -80x+100

2000

f(x)

1000
0
-20

-10

10

20

-1000
-2000

x
ekildeki eri 3. dereceden bir polinoma aittir. Polinomun x eksenini kestii noktalar
(polinomun kklerini) bulmak iin MATLAB programnda komut satrnda u ilemlerin
yaplmas gerekmektedir.
>>a=[2,-3,-80,100];
>>roots(a)

Aklama:Polinomun katsaylar a isimli vektre atanyor

polinomun kkleri bulunuyor.

Satr sonunda kullanlan ; karakteri ilem sonucunun ekrana yazlmamasn salar.

lem sonucunun ekranda grlmesi isteniyor ise satr sonunda ; iareti
kullanlmamaldr.
Roots komutu u ekilde de kullanlabilir.
>>roots([2,-3,-80,100])
Komut sonucu :

6.4813
-6.2213
1.2400

Poly: Kkleri verilen polinomun katsaylarn bulmak iin kullanlan komuttur.

rnek :
>>r=[-8,2,8];
>>poly(r)
Komut sonucu :
1 -2 -64 128
3
Polinom : x 2 x 2 64 x + 128

Polyval: Katsaylar ile tanmlanm olan bir polinomun verilen deer iin

sonucunu

hesaplamak iin kullanlan fonksiyondur.

rnek :
>>a=[3,-5,4,10];
>>polyval(a, 4.5)
Komut sonucu : 200.1250

Max:

Verilen bir say dizisi ierisindeki en byk deeri bulmak iin kullanlan
komuttur. Komutun kullanmna gre en byk say deerinin dizi ierisindeki sras da
elde edilebilir.
rnek :
>>x=[3,-5,4,10,5,20,4,15,12,-8];
>>max(x)
Komut sonucu : 20
>>[y,k]=max(x)
Komut sonucu : 20 (En byk say)
6 (En byk saynn dizideki yeri)

Min: Verilen bir say dizisi ierisindeki en kk deeri bulmak iin kullanlan komuttur.
Komutun kullanmna gre en kk say deerinin dizi ierisindeki sras da elde
edilebilir.

rnek :
>>x=[3,-5,4,10,5,20,4,15,12,-8];
>>min(x)
Komut sonucu : -8
>>[y,k]=min(x)
Komut sonucu : -8
10

Sum:

Verilen bir say dizisi ierisindeki elemanlarn toplamn bulmak iin kullanlan
komuttur.
rnek :
>>x=[3,-5,4,10,5,20,4,15,12,-8];
>>sum(x)
Komut sonucu : 60

Mean: Verilen bir say dizisi ierisindeki saylarn ortalamasn bulmak iin kullanlan
komuttur.
rnek :

1 N
mean = x i
N i =1

>>x=[3,-5,4,10,5,20,4,15,12,-8];
>>mean(x)
Komut sonucu : 6

Sort: Verilen bir say dizisi ierisindeki saylar kkten bye doru sralamak iin
kullanlan komuttur.
rnek :
>>x=[3,-5,4,10,5,20,4,15,12,-8];
>>sort(x)
Komut sonucu : -8 -5 3 4

10

12

15

20

Std:

Verilen bir say dizisi ierisindeki saylarn standart sapmasn bulmak iin
kullanlan komuttur
rnek :
>>x=[3,5,4,10,5,20,4,15,12,8];
>>std(x)
Komut sonucu : 5.6214

std =

1 N
2
( x i mean )
N 1 i =1

Hist: Verilen bir say dizisi ierisindeki saylarn dalmn ekranda grntlemek iin
kullanlan komuttur.
rnek :
>>x=[3,5,4,10,5,20,4,15,12,8,8,8,4,5,20,6,7,5,4,5,5,8,8];
>>hist(x)
Komut sonucu :
7

10

12

14

16

18

20

Matris ilemleri
Matris Tanmlama: MATLAB programnda matris tanmlamas vektr tanmlama
ilemine benzerdir, satrlar arasnda ; karakteri kullanlr.
rnek :
>>a=[3,5,4;10,5,20;4,15,12]
Tanmlama sonucu:

Matrisleri Toplama:

3 5 4
10 5 20

4 15 12

>> a=[3,5,4;10,5,20;4,15,12];
>> b=[-3,6,-1;10,-6,2;5,7,-10];
>>c=a+b
Komut Sonucu:
0

11 3
20 1 22

9 22 2

Matrisleri karma:
>> a=[3,5,4;10,5,20;4,15,12];
>> b=[-3,6,-1;10,-6,2;5,7,-10];
>>c=a-b
Komut Sonucu:

Matris arpm :

6 1 5
0 11 18

1 8 22

>> a=[3,5,4;10,5,20;4,15,12];
>> b=[-3,6,-1;10,-6,2;5,7,-10];
>>c=a*b
Komut Sonucu:

6 1 5
0 11 18

1 8 22

Matris Transpozu:
>> a=[3,5,4;10,5,20;4,15,12];
>>c=a'
Komut Sonucu:

3 10 4
5 5 15

4 20 12

Matris Tersi :
>> a=[3,5,4;10,5,20;4,15,12];
>>c=inv(a)
Komut Sonucu:

0
0 .2
0. 6

0 .1

0
.
05
0
.
05

0.325 0.0625 0.0875

Denklem Takm zme : Denklem takmlarn zerken MATLABin matris tersi alma
ilemindeki stnlnden yararlanlmaktadr.

3 x + 5 y 9 z = 3
8 x 6 y + 5 z = 10
10 x + 3 y 6 z = 8
>>a=[3,5,-9;-8,-6,5;10,3,-6];
>>b=[-3;10;-8];
>>c=inv(a)*b
yada

5 9 x 3
3
8 6 5 y = 10

10 3 6 z 8

>>c=a\b
Komut Sonucu:

x = -0.7928
y = -1.0279
z = -0.5020

Matris Determinant: Bir matrisin determinantn bulma.

>>a=[3,5,-9;-8,-6,5;10,3,-6];
>>b=det(a)
Komut Sonucu: -251
Verilen Noktalardan Eri Geirme (Curve Fitting) : Verilen x ve y en az hata ile
salayan istenilen derecedeki polinoma ait katsaylar bulma.
>>x=[1,3,5,6,9,12,15];
>>y=[4,8,15,9,12,20,24];
>>polyfit(x,y,3) (3. dereceden bir polinom)
Komut Sonucu: 0.0138 -0.3082 3.0503 1.6163
3

Polinom : 0.0138 x -0.3082 x + 3.0503 x + 1.6163

25

20

15

10

Trev alma
>>p1=3*sin(x)
>>diff(p1)
Komut Sonucu: 3*cos(x)

10

15

Integral Alma
>> p1=3*sin(x)
>>int(p1)
Komut sonucu : -3*cos(x)
Grafik izme :
rnek 1:
>>p1=x^3-2*x^2+3;
>>ezplot(p1,0,10)
Komut Sonucu :
x^3-2*x^2+3
800
700
600
500
400
300
200
100
0
0

5
x

10

10

rnek 2:
>>x=0:0.1:10;
>>y=3*exp(-0.8*x).*cos(12*x-0.4);
>>plot(x,y)
3

-1

-2

-3