2B Raporu

2B Sorunu Gerekler - neriler
TRK MHENDS VE MMAR ODALARI BRL
2B SORUNU
GEREKLER - NERLER
Nisan 2006
ISBN: 9944-120-7
Dizgi: Dijle Konuk
Bask: Kozan Ofset, 0312 384 20 03
Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii
Atatrk Bulvar No: 131 Kat: 9
Bakanlklar 06640 ANKARA
Tel: 0312 418 12 75
Faks: 0312 417 48 24
Web: www.tmmob.org.tr
E-Posta: tmmob@tmmob.org.tr
Nisan 2006

NDEKLER
SUNU.................................................................................................................5
GR.....................................................................................................................7
2B NEDR?......................................................................................................10
2B ARAZLER HUKUKSAL BOYUT...............................................................11
2B ARAZLER SOSYAL VE SYASAL BOYUT.................................................13
2B ARAZLER VE ETK BOYUT....................................................................14
2B ARAZLER VE EKOLOJK BOYUT............................................................14
2B ARAZLER VE EKONOMK BOYUT.........................................................14
TALAN N BR KILIF: Bilim ve Fen Bakmndan
Orman Niteliini Kaybetmek!...........................................................................14
CUMHURBAKANI A. NECDET SEZER,
ANAYASA DEKLN NEDEN VETO ETT?.............................................16
ORMAN VARLIININ TESPT VE ORMAN KADASTROSU...........................17
GNCEL VERLERLE ORMAN VARLII VE KADASTRO ALIMALARI........18
2B ARAZLER HAKKINDA SAVLAR - GEREKLER......................................19
2B ARAZLERNN VARLII...........................................................................24
2B GNDEM YARATMANIN GEREK AMACI NEDR?..............................26
SYAS KTDAR, 2B KONUSUNUN ARKASINI
NEDEN BIRAKMAK STEMYOR?......................................................................27
TMMOB; 2B KONUSUNUN ARKASINI NEDEN BIRAKMAYACAK... .........29
SONU VE NERLER......................................................................................31
EKLER.................................................................................................................35
EK 1: 1982 ANAYASASINDA ORMANLA LGL HKMLER........................37
EK 2: TRKYE CUMHURYET ANAYASASININ BAZI
MADDELERNN DETRLMES HAKKINDA 4960 SAYILI KANUN...........41
EK 3: CUMHURBAKANININ VETO GEREKES...........................................43
EK 4: TMMOB BASIN AIKLAMASI (3 AUSTOS 2005)................................45
EK 5: 4706 SAYILI KANUN HAKKINDA ANAYASA MAHKEMES KARARI.....49
EK 6: TBMMDE VERLEN SORU NERGELER VE YANITLARINDAN.........57
SON NOTLAR...................................................................................................67
BASINDA 2B...................................................................................................71
FOTORAFLARLA 2B..................................................................................183
TMMOB 2B ALIMA GRUBU

Hseyin lk
Harita ve Kadastro M.O.
Reat nal
Fahri zten
Ahmet Gksoy
naat M.O.
Halim Karan
naat M.O
Haydar ahin
Makina M.O.
M. Emin Bar
Peyzaj M.O.
Redife Kolak
Peyzaj M.O.
Raile Kkdemir
Ziraat M.O.
Smmani Can
Orman Mhendisi
Ahmet Demirta
Orman Mhendisi
H. Grel Demirel
Orman Mhendisi
SORUMLU YNETM KURULU YELER

Nail Gler
Harita ve Kadastro Mhendisi
A. Betl Uyar
Peyzaj Mimar
Remzi Snmez
ehir Plancs
Baki Remzi Suimez
Ziraat Mhendisi

SUNU
Ormanlarmz, Anayasadan eitli yasalara kadar, koruma altna alnan
doal kaynaklarmzdan birisidir. Ormanlarmz, ayn zamanda eitli
karlarn att bir alandr. kar atmalar, Anayasa deiikliklerinden
yasa deiikliklerine kadar somut olarak karmzda duran bir olgudur. Ormanlardan kar bekleyenler kimlerdir? sorusunu yantn aradmzda ilk
akla gelen orman kylsdr. Oysa, karlarn gndeme geldii ilikiler a
incelendiinde, karmza, doay ve insan acmaszca smren kapitalist
ilikiler kmaktadr.
6831 sayl Orman Yasasnn 2. maddesinin (b) bendi, ksa adyla 2Bdir.
Bir yasann bir maddesi neden sorun olmaktadr? 2B gerekten bir sorun
mudur? Siyasal iktidarca 2003 yl Mart aynda gndeme getirilen Anayasann 170. maddesindeki deiiklik ile orman niteliini kaybeden arazilerin
orman snrlar dna karlmas; ayrca, 6831 sayl Yasadaki deiiklikler ile
kzlaa ve kestaneliklerin orman aac saylmamas ynndeki almalar,
yaanan srecin bir sorun olduunu gstermeye yeterlidir. Bilgi yetersizlii
nedeniyle kamuoyunda farkl grlerin olumas ise, belki de daha nemli
bir sorundur.
2B sorununun z udur: Orman snrlar dna karlan yerlerin rayi
deerden satlarak, yaklak 4.5 milyar m2lik alan kapsayan 2B arazilerinin baka hibir kayg duyulmadan, yalnzca, serbest piyasaya dayal
kresel pazar ekonomisinde alnp satlabilir bir meta olarak deerlendirilmesidir.
Oysa; Anayasaya gre, 2B arazilerinin yalnzca orman kylsnn yararlanmasna tahsis edilecei ve orman kylsne tannan hakkn mlkiyet
hakk olmad bir zeminde, Kimler, neyin peindedir? sorusunun yant
bilinmelidir. Beklenti nedeniyle orman yamasnn artarak srd de bilinmelidir. Doal kaynaklarn korunmaktan te baka bir rayi deerinin
olmad da bilinmelidir.
TMMOB; kamuoyunu uyarma adna sreci deifre etmeyi grev bilmektedir. Sorunlara doru zmler bulmay da, ana grevi saymaktadr. 2B
bir sorundur, o halde en uygun zmlerle bu sorun ortadan kaldrlmaldr.
Uygun zmler, siyasal iktidarca, yalnzca satma ve gelir salamadr.
TMMOB iin uygun zmlerin temeli, bilimsel ve sosyo-ekonomik
gereklerdir.
Her trl nyargdan uzak ekilde sorunu doru belirleme ve uygulanabilir

gereki zmleri arayanlar; gereki analizler ve neriler ile birlikte,
gelimeleri tarihsel srasyla ortaya koyan basn ekini ve gerekleri gzmze sokan fotoraflar ieren 2B Sorunu, Gerekler-neriler adl bu
raporu okumaldrlar.
ncelikle, zveriyle bu raporu hazrlayan meslektalarma teekkr ediyorum. nanyorum, konularnda uzman arkadalarmzn youn emekleriyle
hazrlanan bu rapor, yurttalarmzn doru bilgilenmesini salayacaktr.
Siyasal iktidarlarn grevi, bilimsel gereklere dayanarak, kamu yararna
en uygun zmleri retmek ise, dilerim, onlar da gerekleri grecektir.
zetle: TMMOB; insan ve doa adna 2Bye Hayr demektedir.
Mehmet SOANCI
Ynetim Kurulu Bakan
Nisan 2006

GR
Siyasi iktidar, 2003 ylnda, 25 milyar Dolar gelir salanaca gerekesiyle,
Anayasann 169. ve 170. maddelerini deitirerek, orman niteliini
kaybettii gerekesiyle ormanclk dzeni dna karlan ve 2B Arazisi
olarak adlandrlan 473 bin hektar byklndeki orman arazisinin
satn gndeme getirmitir.
Yeni kaynak bulundu aklamasna dayanak yaplan sat srecinde,
Anayasann 169. maddesindeki, Devlet ormanlarnn mlkiyeti
devrolunamaz. Devlet ormanlar kanuna gre Devlete ynetilir ve iletilir
hkmnn, Devlet ormanlarnn mlkiyeti devrolunamaz. Devlet
ormanlar kanuna gre Devlete ynetilir, iletilir ve ilettirilir.
eklinde deitirilmesi ile ormanlarn zelletirilerek yerli ve yabanc
sermayeye almas istenmitir. 170. maddedeki 31.12.1981
tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tamamen
kaybetmi yerlerin deerlendirilmesi hkmnn, orman niteliini
yitirmitir gerekesiyle, orman snrlar dna karlan yerlerin herkese;
devredilebilmesi, tahsis edilebilmesi, terk edilebilmesi, kiraya verilebilmesi,
zerinde ayni hak tesis edilebilmesi ve satlabilmesi eklinde deitirilmesi
ile de, 473 bin ha olan 2B arazilerinin yalnzca orman kyllerine
deil, paras olan herkese satlabilmesi amalanmtr. Bu deiiklikle,
2B arazilerinin yalnzca satlmas deil; terk, tahsis, kiraya verme gibi
olanaklar yaratlarak bask ve oy silah olarak kullanabilmenin yolu da
almak istenmitir.
Bu dnemde, siyasi iktidarn ska vurgulad katlmcla nem
veriyoruz, sivil toplum kurulularnn grlerini almadan hareket
etmiyoruz sylemlerinin tam tersine, tepeden inme bir biimde, Sivil
Toplum Kurulularna haber bile verilmeden konu gndeme getirilmi;
uzmanl nedeniyle konunun dorudan taraf olan TMMOB Orman
Mhendisleri Odas, Tarm Orkam Sen, Trkiye Ormanclar Dernei, OrKoop, vb. demokratik kitle rgtleri, tasarnn ieriini ancak kamuoyuna
duyurulunca renebilmilerdir.
Konunun eitli boyutlarnn yazl ve grsel medyada youn bir ekilde
tartld dnemde; TMMOBa bal evre, Harita ve Kadastro, Orman,
Ziraat Mhendisleri, ehir ve Blge Planclar, Mimarlar ve Peyzaj Mimarlar
Odalarnn da aralarnda bulunduu 70e yakn Oda, Dernek, Sendika,
Kooperatif ve Vakf tarafndan Ormanlarmza Sahip kalm Birlii
(OSB) oluturulmutur. OSB; sre iinde, 2B konusunun hukuksal,

teknik, ekonomik, ekolojik, siyasal, sosyal ve etik boyutlarn sergileyerek,
kamuoyunu uyarmaya ynelik etkin bir alma yrtmtr. OSBnin
kamuoyuna dnk basn aklamalar ile yaynlam olduu brorlerinin;
konunun btn ynlerinin ortaya karlmasnda ve iktidarn niyetinin
daha iyi sergilenmesinde ok nemli katklar olmutur.1 Bu etkinlikler
sonucunda iktidarn tek yanl ynlendirme almalar boa karlmtr.2
Siyasi iktidar, OSBnin ve siyasi muhalefetin etkili almalar nedeniyle,
Anayasann 169. maddesini deitirme giriiminden vazgemitir. 170.
madde deiiklii ise Cumhurbakan tarafndan iki deiik yasa iin iki
kez veto edilmitir.
2B isteini kabul ettirmek iin konuyu seilme yann 25e drlmesi
ile birlikte bir paket olarak gndeme getiren siyasi iktidar, sonraki
aamada gndeme gelebilecek olan ve birok ortamda dile getirilen
halk oylamasn3 gze alamad iin, konuyu telemek zorunda
kalmtr.4
Siyasi iktidarca Nisan 2005ten gnmze dein, 2B arazilerinin
satlmas konusunun yeniden gndeme tanmas giriimlerine tank
olunmaktadr.5
TOBB, ATO, evre ve Orman Bakanl ile Maliye Bakanl kaynak
gsterilerek medyada yer alan haberlerde; 2B Arazilerini Satacaz6
veya 2B Yasasnda Vetoyu Aacak Forml Bulundu7 gibi balklar yer
almakta, baz ke yazarlar 20 milyar dolar gelir elde edilmeli mantyla8
2B Yasas kmal9 gibi yazlar yazmaktadrlar.
Anayasa deiiklii yapmadan 2B arazilerinin satna zm bulunduunun
ileri srlmesi, Anayasa Mahkemesi karalarnn hie saylmas yannda
siyasi iktidarn gerek yzn ve amacn da ortaya koymaktadr. Anayasa
Mahkemesinin satlarn durdurulmasna neden olan kararna karn
yeni bir yasal dzenlemenin yaplmas; yasann Anayasa Mahkemesine
gtrlmesi ve iptal sreci iinde siyasal iktidarn belli evrelere ve
yandalarna satlarnn gerekletirilmesini salamasndan sonra dier
yerlerdeki zeceim dedii sorunlarn ve orman ii kylere vaat ettikleri
projelerin ortada kalmas sonucunu douracaktr.
evre ve Orman Bakanlnn 2006 Yl Btesinin TBMM Plan ve Bte
Komisyonundaki grmeler srasnda sorulan bir soru zerine evre ve
Orman Bakan Osman PEPE; 5 aamal bir plan yrrle koyacaklarn
aklamtr.

Bu 5 aamal plana gre;
a) Orman btnln bozan ve adack eklinde oluan araziler orman alan
iine katlacak,
b) Yaylak ve klak olarak kullanlan araziler orman kylsne bedelsiz verilecek,
c) Fndk, ay ve narenciye baheleri gibi ok yll bitki ekilen orman arazileri
czi bir miktarla kullancsna devredilecek,
d) ehirlemesi belli oranda gerekleen ve artk belde belediyesi snrlar
iinde kalm olan yerlerde rayi bedel zerinden sat gerekletirilecek,
e) ehirlemenin tamamland yerler iinde kalan 2B arazilerinin sat ise
ok sratli bir ekilde gerekletirilecektir. 10
Siyasal iktidarn konuyla ilgilenen ve toplum yararnn gzetilmesini srarla
belirten meslek odalar, dernekler, sendikalar, kooperatifler ve vakflarn
uyar ve nerilerine kulaklarn tkamas; 2B arazilerini satmaktan
baka bir dncesinin olmadn bir kez daha gstermitir. Bu srete,
bilim ve fen bakmndan tam olarak kaybedildii gerekesiyle orman dna
karlan 2B arazileri; yerli ve yabanc sermayenin istemi dorultusunda
paraya dntrlecek arsa olarak grlmekte, bu alanlara kaak olarak
yaplm otel, motel gibi turistik tesisler, lks villalarn ve teki yaplarn
merulatrlmas amalanmaktadr.
Bunun yannda zilyetliini devraldm denilerek edinilmi olan rant yksek yerlerdeki sat ilemlerine ncelik verilerek, politik iliki ve basklar
sonucu gerekletirilecek imar planlaryla belli evrelere kar salanmas,
sz konusu olacaktr. Bu sre yerel ynetim seimlerinde igalcilerin kent
ynetimlerinde de etkili olmalarna yol aabilecektir.
Demokrasi, insan haklar, zelletirme, evre gibi pek ok konuda aklamalar yapp siyasal iktidara uyarlarda bulunan ve uyum yasalarnn
karlmasn isteyen Avrupa Birlii szclerinin; 2B konusunda sessiz
kalmas anlamldr. Sormak gerekir; Bilim ve fen bakmndan orman niteliini
kaybetmek veya orman olarak muhafazasnda yarar grmemek biimindeki
yasal dzenlemeler hangi Avrupa lkesinde vardr?
2003 srecinde OSB iinde yer alan TMMOB Orman Mhendisleri
Odasnn 2004 ylndaki ynetim deiikliinden sonra 2B sorununa
ynelik olarak siyasi iktidarla kout tutum iinde grnmesi dikkatlerden
kamamaktadr.

Bu srete, 38. Dnem Genel Kurul Sonu Bildirgesinde Bu dnemde
dier iktidarlardan geri durmayan AKP iktidar Orman Yasas, Kamu arazilerinin
sat, 2B gibi yasalarla nefes alanlarmz daraltmaya alt. saptamasn
yapan TMMOB; 38. alma Dneminde oluturduu 2B alma Grubu ile, gerek Birlik ve Odalar zerinden, gerekse Ormanlarmza Sahip
kalm Birlii zerinden, kamuoyunu uyarmaya ve gerekleri aklamaya
devam etmektedir.
TMMOB; 3 Austos 2005 tarihinde TMMOB Bir Kez Daha Uyaryor
2B Arazilerinden Elinizi ekin balkl Basn Aklamasn11 yapmtr.
(EK 1)
TMMOB; kamuoyunu uyarma ve gerekleri aklamann bir dier adm
olarak toplumun ortak deeri olan 2B Sorunu, Gerekler - neriler
balkl TMMOB Raporunu hazrlamtr.
Bu Raporun, bir kez daha, dorulara ulamada nemli bir rol stleneceine
inanyoruz.
Umarz; siyasal iktidar/iktidarlar, bilimsel ve teknik gereklikler dorultusunda politikalara ynelirler; lkemizin ve insanln ortak deeri olan
ormanlarmza zarar veren sreler durdurulur.
2B NEDR?
2B arazisi; 6831 Sayl Orman Kanununun 2 nci maddesi (b) bendine
dayanlarak; Devlet orman saylan, ancak orman kadastrosu almalar
srasnda orman niteliini kaybettii gerekesiyle, Hazine adna ormanclk dzeni dna karlan yerlerdir.
2B; bu nitelikteki araziler iin kullanlan bir ksaltmadr.
Orman vasfn yitirmi, kadastro marifetiyle orman alanlar dna kartlm, bir daha geri kazanlamayan ve slah edilemeyen arazileri 2B olarak
tanmlayan evre ve Orman Bakanlna gre12; 2B arazileri, aadaki
tabloda illere dalm grlecei gibi, 473.000 hektardr.
Orman Genel Mdrlnn 2004 yl ba verilerine gre bu alan,
483.999 hektardr.
2B konusu; siyasal iktidarn 25 milyar Dolar paraya dntrlecek deerli arazilerin sat olarak gsterilmesine karn; nitelii ve yol aabilecei
sonularndan dolay sadece parasal deerle llemeyecek denli deiik
ve eitli boyutlar olan nemli bir konudur.
10

Trkiyede
2B Arazilerinin llere Gre Dalm

$$(
$$$5(
5$&$(
(
&$$(
!$$(
$#$(
(
5(
!$$(
$#5! (
$5(
# !(
6#(
#(
#(
(
$(
$'(
7$$!!$# (
7$!55(
7&(
#(
$'$!5(
(
#$5(
! (
$$ (
(
0&0$ (
$$(
$$(
$'#(
&(

+,)-/2
,4)1.+)31*
+*)12-)1*,
-+)2*1
./)/.3
.+
/)+-/
/+,
-.)332
+)*+.
+)/1+
-/
+)3,/
+1)*4/
3)-1+.)/-.
1
.)+*/
.)/+1
+3+
.),1/
+-/
.)+,,
./*
4)./1
4)41*
/*
+,
-)3/1
-)+2.
+3),-+.)22,
%$$&$&$$(
%$$'0!(
%$$&$(
%$$&(
%55!!$# (
%5!#$ #(
%5 (
%$ #(
%$(
%0$$(
%$ (
$#$$(
$$(
#$(
(
(
(
(
(
&$ (
(
$&(
(
$(
(
)"$(
! $(
!$(
$'(
#(
"$!(
$# $(
$(
# $!(

/)2-2(
,)1,*(
3,1(
,)+-+(
+,)2*1(
+.)2/2(
,/.(
/)--3(
.)34/(
/)+/,(
,4(
,)1./(
1)3.3(
,4)+-3(
,(
-4),32(
,*.(
+3(
4/1(
+)//,(
+.(
+/),4*(
+)21*(
/*(
-/(
/*(
,)44+(
-)//3(
+)**/(
,3(
,)214(
+)213(
+).+,(
+*)4+*(

2B ARAZLERNN HUKUKSAL BOYUTU

Ormanla ilgili politikalara ilk kez yer veren 1961 Anayasasnn 131. maddesinin 2. fkras; Devlet Ormanlar, kanuna gre Devlete ynetilir
ve iletilir. Devlet Ormanlarnn mlkiyeti, ynetimi ve iletilmesi zel
kiilere devrolunamaz. Bu ormanlar zamanamyla mlk edinilemez ve
kamu yarar dnda irtifak hakkna konu olamaz. eklindedir.
Anayasann bu hkmne karn, 14.07.1970 tarih ve 1255 sayl Yasa ile;
11

Anayasann yrrle girdii tarihten nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tam olarak kaybetmi olan tarla, ba, meyvelik, zeytinlik gibi eitli tarm
alanlarnda veya hayvanclkta kullanlmasnda yarar bulunan topraklarla; ehir,
kasaba ve ky yaplarnn toplu olarak bulunduu yerler dnda orman snrlarnda
hibir daraltma yaplamaz eklinde bir deiiklik yaplarak, yasal gvence
altnda ormanlardan; orman dna karlma ilemleri balatlmtr.
20.6.1973 tarihinde karlan 1744 sayl Yasann 2. maddesinde; 15.10.1961
gnnden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tam olarak kaybetmi
yerlerden; a) Su ve toprak rejimine zarar vermeyen, orman btnln bozmayan tarla, ba, meyvelik, zeytinlik, fndklk, fstklk( antepfst) gibi eitli
tarm alanlarnda ve hayvanclkta kullanlmasnda yarar bulunan yerler ile otlak,
klak ve yaylak haline gelmi yerler, b) ehir, kasaba ve ky yaplarnn toplu
olarak bulunduu yerleim sahalar orman snrlar dna karlr. hkm yer
almtr.
1961 Anayasas orman konusunda son derece korumac bir anlayla hazrlanmasna karn, 1970 ylnda Anayasann 131.maddesinde deiiklik yapan
1255 sayl Yasa ve 1973 ylnda karlan 1744 sayl Yasa ile; orman snrlarnn
daraltlmasna olanak salayan kap aralanmtr. 1744 sayl Yasa ile getirilmi
olan su ve toprak rejimine zarar vermeme ile orman btnln
bozmama gibi bilimsel ltler de, daha sonra yaplan yasal deiikliklerle
ortadan kaldrlmtr.
1982 Anayasasnn 169. maddesinin 4. fkrasna gre; orman olarak muhafazasnda bilim ve fen bakmndan hibir yarar grlmeyen aksine tarm alanlarna dntrlmesinde kesin yarar olduu tespit edilen yerler ile, 31.12.1981
tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tam olarak kaybetmi
olan tarla, ba, meyvelik, zeytinlik gibi eitli tarm alanlarnda veya hayvanclkta kullanlmasnda yarar olduu tespit edilen araziler, ehir, kasaba ve ky
yaplarnn toplu olarak bulunduu yerler dnda orman snrlarnda daraltma
yaplamaz. (EK 2)
Bu yerlerle ilgili olarak 1982 Anayasasnn 170. maddesi; 31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tamamen kaybetmi
yerlerin deerlendirilmesi; bilim ve fen bakmndan orman olarak muhafazasnda
yarar grlmeyen yerlerin tespiti ve orman iindeki kyler halknn ksmen veya
tamamen bu yerlere yerletirilmesi iin Devlet eliyle anlan yerlerin ihya edilerek
bu halkn yararlanmasna tahsisi kanunla dzenlenir. yaptrmn getirmitir.
170. madde, 2B arazilerinin deerlendirilmesi gibi bir hkme sahipken,
siyasal iktidar, deerlendirme gibi ok eitli seenekleri ieren bir kavram
yalnzca satma olarak anlamakta ve dier deerlendirme seenekleri yerine
yalnzca sat seeneini gndeme getirmektedir.
12

2B ARAZLERNN SOSYAL VE SYASAL BOYUTU
2B arazilerinin orman kylerinde yaayan yurttalarca ormandan edinildii
bilinmektedir. Geim kaynaklarnn kt olduu bu kylerde; toprak sorunu
ormandan zlmek istenmitir. Yllk 200-300 Dolar geliri olan bu yurttalarn bu arazileri satn alamayaca da bilinmektedir.
Orman kylerinin kalkndrlmasna ynelik olarak; 1744 sayl Yasa ile
getirilen ve 6831 sayl Orman Yasasna eklenen Geici 3. madde; her yl
genel btenin binde birinden az olmamak zere genel bteden yaplacak
yardm yaplmasn ngrmtr. Hibir siyasi iktidar bu madde hkmn
yerine getirmemitir. Yoksul ve yoksun orman kylsne ynelik yasalarn
ngrd yatrmlar yeterince yerine getirmeyen iktidarlar; ormanlar oy
ve para kazanma arac olarak grmlerdir. Esasnda orman kylsnn ad
kullanlarak, yandalarna ve sermaye evrelerine ormandan arsa salama
taktii gdlmektedir. Gazetelere de konu olan, Maliye Bakannn stanbul
Beykozda 51 dekar 2B arazisi sahibi olmas bu balamda deerlendirilebilir.
Dolaysyla, bu arazilerin satlmasn isteyenler ise, kayt d paras olanlar,
yerli ve yabanc sermayedir.
lkemizde arazi kullanm planlar yaplmamtr. Bundan dolay da; yerleim
alanlar, tarm alanlar, sanayi alanlar, meralar ve orman alanlar tam olarak
belirlenmemitir. te yandan kyden kente g sonucu ortaya kan arsa
gereksinimi, belediyelerce karlanmamtr. Bu srete ortaya km olan
bu boluk, arazi mafyas tarafndan doldurulmutur.
te yandan bu srecin yaanmasna olanak salayan, gz yumanlara hibir
yaptrmdan sz edilmemektedir. Bu arazilerin sat, devri ve kiraya verilmesi
gibi nerilerin gndeme getirilmesi, hem rtl bir af nitelii tamakta,
hem de politik tercihleri ynlendirme amac gtmektedir.
Ayrca gemite Bursa ve Karabk-Yenice rneklerinde olduu gibi hazine
tarafndan satlm 2B alanlar Orman Bakanlnca bastrlan kitapta (televizyonlarda da kaynak gsterilerek) sat yaplmad iin sorunlu alanlar
olarak gsterilmektedir.
Antalya Kepezde yllar nce Gecekondu nleme Blgesi ilan edilen, imar
planlar yaplan ve hak sahiplerine bedeli karl devredilen yerler, satlacak
yerler olarak gsterilmektedir.
O nedenle konuyu basit bir arazi satym gibi gsterme abalarna inanlmamaldr.
13

2B ARAZLER VE ETK BOYUT
Kamu varl olan ormanlara zarar verip bu yolla arazi kazananlara sat olana
salamak; bu eylemi yapmayan yurttalara en azndan hakszlktr, saygszlktr. Bu yapann yanna kar kalmas, hatta dllendirilmesi anlamna
gelmektedir. Bu giriim, yurttalar arasnda adaletin asla gereklemeyecei
dncesinin yerlemesi ve haksz edinim taraftarlarnn cesaretini artrmaya
yol amaktadr.
2B ARAZLER VE EKOLOJK BOYUT
2B arazilerinin belirlenmesi ve sata konu edilmesi; iinde bulunulan orman ve teki ekosistemleri yok saymaktadr. 2B arazileri, sanki yaltlm
etkisiz ayr bir arazi parasym gibi gsterilmekte; bu arazilerin bitiiinde
bulunan milli park, tabiat koruma alan, orman, sulak alan vb. ekosistemlerin paralanmasna neden olabilecei hususu gz ard edilmektedir. Yine,
bu alanlarn eitli amalarla yaplamaya almas ve yaplama sonrasnda
evreye salaca kat, sv ve gaz atklarn ekosistemlere yapaca olumsuz
etkiler hesaba katlmamaktadr. Bu alanlarn yaplamaya almas durumunda;
gerekli altyap hizmetlerinin gtrlmesi iin yeniden orman tahribine yol
alabilecektir. Oysa, bu alanlarn flora ve fauna zellikleri ve katklar bilinmemektedir. Bu yzden; 2B arazilerinin yaknnda bulunan ekosistemler
iin yaamsal nem tamas yannda; sel, , toprak kaymas ve erozyon
gibi ykmlara yol aabilecei gerei gz ard edilmektedir.
2B ARAZLER VE EKONOMK BOYUT
zellikle 1950lerden sonra siyasal iktidarlarca gerekletirilen hukuksal dzenlemeler sonucu ormanlarn talana urad bir gerektir. Siyasi iktidarlar bu
srete ormanlar, istedikleri an paraya dntrecekleri bir kaynak olarak
grmlerdir. Ormanlarn iinde ve bitiiindeki kylerde yaayan yaklak 7,5
milyon yurttaa eitim ve salk hizmetleri gtrmek, kalknmay salamak
yerine, bugne dein ormanlar zerinden oy kazanmaya ynelik seim yatrm yaplmtr. Sonuta; orman kylsnn sorunlar zlememi, aksine
byyerek katlanm stelik kylnn ad alet edilmi ama olan ormanlara
olmutur. Bu gerekler herkes tarafndan bilinmesine karn; neredeyse btn
siyasal iktidarlar, ormanlar hep para kayna ve bte an kapatma arac
olarak kullanmak istemilerdir. Oysa, ormana yalnzca para kayna ve bte
an kapatma arac gibi bakmak yanltr.
TALAN N BR KILIF: Bilim ve Fen Bakmndan Orman Niteliini
Kaybetmek!...
Anayasann 169. ve 170. maddeleri ile 6831 Sayl Orman Yasasnda belirtilen
bilim ve fen bakmndan orman niteliini kaybetmek lt, orman olan bir yerin
tmyle gmlerek deniz dibinde kalmas gibi toporafik deiikliklerle veya bir
14

yanarda patlamas sonucu arazinin tmyle lav altnda kalmas vb. durumlarda
olasdr. Bunun dnda, bir ormann bilim ve fen bakmndan orman niteliini
kaybetmesinden bahsetmek olanakl deildir.
6831 Sayl Orman Yasasnn 2B maddesi ve buna dayanarak karlan
ynetmelik; ormann canl rts olan aa ve aaklarn alandan uzaklatrlarak tarm ve hayvanclkta kullanlmasn; bilim ve fen bakmndan
orman niteliini kaybetmek olarak nitelendirmektedir. Oysa ayn yasann 1.
maddesinde yer alan; Tabii olarak yetien veya emekle yetitirilen aa
ve aak topluluklar yerleriyle birlikte orman saylr tanm gerei13 ,
eskiden orman saylan bir yerin orman niteliini tam olarak yitirebilmesi iin
aa ve aacklarn ortadan kalkm ya da kaldrlm olmas, yeterli koul
saylmamaktadr. Grld gibi 1. madde, orman yalnzca aa ve aak
topluluu olarak deil, yerleri ile birlikte ele almaktadr. 2B maddesi ise,
topran oluturduu ve etkileim iinde bulunduu orman ekosistemini
deerlendirme d brakp, orman yalnzca aa ve aak topluluu olarak
grmektedir.
Oysa, bilim ve fen bakmndan orman niteliini kaybetmek kendiliinden oluan bir sre olmayp insan tarafndan gerekletirilen eylemdir. stanbuldaki
26 belde ve kyn evresindeki 1.637 ha 2B arazisinin, kendiliinden ormana dnt ve bu nedenle arazinin % 70inin Orman Genel Mdrl
tarafndan Hazineden geri alnm olduu gerei,bilim ve fen bakmndan
orman niteliini kaybetmemeye en iyi gncel rneklerden birisidir.
Ksaca; orman niteliindeki bir yer, bilim ve fen bakmndan orman niteliini kaybetmez; kaybettirilir. 14
Uygulamada; zerinde bulunan aa ve aalarn yok edilmesi, yap yaplm
olmas ve meyve aalarnn bulunmas ltleri kullanlarak, orman arazilerinin orman niteliini kaybettiine karar verilmesine hukukular da kar
kmaktadrlar. Hukukular; bilimsel gereklere aykr olan bilim ve fen
bakmndan orman niteliini kaybetti gerekesiyle uygulamadaki orman
rejimi dna karma ilemlerinin, hukuka aykr bir ilem olduu konusunda
birlemektedirler.15
Dolaysyla, bilime ve hukuka uygun olmayan bu gerekeye dayal
uygulamalarn tek geerli aklamas; yasalara aykr olarak ormana el
koyanlarn yaptklarn aklama politikas olmaktadr.16
Siyasal iktidarlar bu srete; topraksz kylnn toprak sorununun zm
olarak ve yoksul Orman Kylsn paravan olarak kullanarak, srekli
ormanlarn yamasna yol aan yasal deiiklikleri gndeme getirmitir.
15

Sonu olarak; orman kylsnn yoksulluu giderilmemi, toprak sorunu
zlememi, ama talan edilen ormanlar birilerine akl almaz kar salamtr.
Olan, hep ormanlarmza olmu, gelecee tamamz gereken ormanlarmz,
suyumuz ve topramz kirlenmi, biyolojik varsllmz yok edilmitir.
zetle; yaam alanlarmz lme terkedilmitir.
CUMHURBAKANI AHMET NECDET SEZER,
DEKLN NEDEN VETO ETT?
ANAYASA
Ksaca 2B arazileri olarak bilinen ve paras olan herkese satlmasna

olanak salamak amacyla TBMM Genel Kurulunca 27.07.2003 gn kabul
edilen 4960 sayl Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn Baz Maddelerinin
Deitirilmesi Hakknda Kanun (EK 3), Cumhurbakan Ahmet Necdet
Sezer tarafndan, maddede aklanan gerekeyle; 15.08.2003 tarihinde,
bir kez daha grlmesi iin TBMM Bakanlna geri gnderilmitir (EK
4). Bu madde ksaca zetlenecek olursa; 17
Ormanlarn salad eitli ve nemli yararlar, bunlarn korunmasnn,
iletilmesinin ve rnlerinden yararlanmasnn zel biimde dzenlenmesini
gerektirmitir. Ormanlara ilikin hukuksal rejim dzenlenirken kural olarak,
ok nemli doa hazinesi ve lke kayna olan ormanlarn korunmas ve
srekliinin salanmas iin devlet elinde bulunmas ve devlete idaresi
ve iletilmesi ilkelerinden esinlenilmektedir. 1961 Anayasas ile ormanlarn
korunmas ve srekliliinin salanmas iin mlkiyetinin ve idaresinin/
iletmeciliinin devlet elinde bulunmas ilkesi anayasal kurala dntrlerek,
orman hukukunun temel ilkeleri durumuna getirilmitir.1982 Anayasasnda
da bu ilkeler korunmutur.
1982 Anayasasnn 169. maddesinin drdnc fkrasnda, orman snrlarnn daraltlamayaca belirtildikten sonra bu genel kuraln ayrklklarna da
yer verilmitir. Orman dna karma olana salayan bu ayrk dzenlemeler, halk orman suu ilemeye zendirdii, orman suu ileyenlerin dllendirildii gibi savlarla, orman rejiminin en ok eletirildii alan olmutur.
Orman Genel Mdrlnn saptamalarna gre Trkiyede orman
saylan yerlerin % 76snn orman kadastrosu yaplabilmi, ancak, bu alann
% 27si tapuya tescil edilebilmitir. Orman saylan alanlar uzun yllardan bu
yana yrtme erkini ellerinde bulunduranlarca siyasal amalarla kullanlmtr.
Sonuta kamu yararna uygun biimde ynetilmesi zorunlu olan ormanlar,
igalcilerce geliigzel kullanlan sorunlu alanlar olarak ortaya kmtr.
Orman niteliini tmyle kaybetmi ve orman snrlar dna karlm
yerlerin sat, sorumlularn dllendirilmesi anlam tamaktadr. Orman
snrlar dna karma almalar 1982 Anayasas dneminde de srd-
16

rlm; Devlet orman saylan araziler, 1984 ve 1985 yllarnda 224 bin ve
1986-2000 dneminde de 2,5 milyon dnm daraltlmtr. 1990l yllarda
yaplan orman snrlar dna karlm yerlerin hak sahibi orman kyllerine satlmas uygulamalarnn orman idareleri ile yre halk arasnda yeni
ve youn anlamazlklara yol at, bu gibi yerlerin kaak yaplamaya konu
olduu, bir ksmnda mini kentler kurulduu,eitli kar guruplarnn yasa
d kazan salama yolu durumuna geldii bilinmektedir. Bu tr davranlar
6831 sayl Orman Yasasna gre su oluturan eylemlerdir. Yaplan yeni
dzenlemeyle, orman niteliini 31.12.1981 gnnden nce yitirmi alanlarn,
bu duruma kastl eylemleriyle neden olan kiilere satlmas yolunun almas
ve igalcilerin bu yerlerin yasal sahibi olabilmesine olanak salanmas hukuk
devleti ve adalet ilkesiyle badatrlamaz.
Cumhurbakannn, 4706 sayl Hazineye Ait Tanmaz Mallarn Deerlendirilmesi ve Katma Deer Vergisi Kanununda Deiiklik Yaplmas Hakknda
Kanunun 3. maddesinin Anayasann 170. maddesine aykrl savyla iptali
ve yrrlnn durdurulmas talebiyle Anayasa Mahkemesine gitmesi ve
bu konuda iptal karar verilmesi de nemli bir gelimedir. (EK 5)
ORMAN VARLIININ TESPT VE ORMAN KADASTROSU
Orman Kadastrosu, Orman snrlarnn belirlenip iaretlenmesi ve haritasnn
yaplarak tapuya kaydedilmesi ile tamamlanr.
Orman Kadastrosu almalar, dier bir ifade ile bir yerin orman olup olmadna karar verme ilemi; 6831 sayl Orman Yasas gereince Orman
Kadastro Komisyonlar ile 5304 sayl Kadastro Yasas gereince Kadastro
Ekipleri tarafndan gerekletirilmektedir.
Orman Kadastro Komisyonlar, orman snrlarn belirlemenin yannda 2B
uygulamasn da yapmaktadr. Kadastro Ekipleri ise yalnzca orman snrlarn
belirlemektedir.
Ormanlar baz blgelerde, teki arazilerden ayrlm tek ve byk bir yap
oluturmayp paral olduu, baz yerlerde i ie gemeler olduu hesaba
katlrsa; imdiki Orman Kadastro Komisyonlarn saysnn yetersizlii daha
iyi anlalr.
Orman Kadastro Komisyonlar: 2 orman mhendisi, 1 ziraat mhendisi, 1
ziraat odas temsilcisi, 1 ky muhtarlndan veya belediyeden gelen bilirkii
olmak zere 5 kiiden oluur. Kadastro Komisyonlar ise kadastro mdr
veya yardmcs bakanlnda, 1 kadastro yesi, harita kadastro kontrol
mhendisi veya tasarruf kontrol memurundan oluur.
Yasaya gre; Kadastro Ekipleri de en az 2 kadastro teknisyeninden, mahalle
veya ky muhtarlar ile 3 bilirkiiden oluur veya kadastronun fenni ilerini
ihale yoluyla yaptrmas halinde kadastro ekiplerinde 2 kadastro teknisyeni, 2
17

teknisyenin temin edilememesi durumunda yerine 1 kadastro teknisyeni grevlendirilebilir. Orman kadastrosuna balanlmamas halinde bu almalarda kadastro
ekibine Orman Genel Mdrl tara tekilatnca grevlendirilecek en az 1 orman
yksek mhendisi veya orman mhendisi ile tarm mdrlklerince grevlendirilecek
1 ziraat yksek mhendisi veya ziraat mhendisinin bildirimden itibaren 7 gn ierisinde itirak ettirilmesi zorunludur. Ormanla ilgili yaplan itirazlarn incelenmesinde
ise; kadastro komisyonuna da itiraza konu tespitlerde grev almayan Orman Genel
Mdrl tara tekilatnca grevlendirilecek bir Orman yksek mhendisi veya
bir orman mhendisi ile Tarm mdrlklerince grevlendirilecek 1 ziraat yksek
mhendisi veya ziraat mhendisi itirak ettirilmesi zorunludur. 18
Grld gibi bir yerin orman olup olmadna karar verenler; be kiiden
ikisinin ormanclk eitimi alm Orman Kadastro Komisyonlar ile Kadastro
Ekipleridir.
2005 ylnda Kadastro Ekiplerinin almalarnda art olduu gzlenmektedir.
Bu almalarn ne derece salkl olduu bir yana, genel kadastro bitirilmi olsa
bile, 2B uygulamas ile orman rejimi dna karlma ilemleri srecektir.
Bu nedenle, Orman kadastro komisyonlarnn bileiminde faklte dzeyinde
ormanclk eitimi alm olanlarn ounluk oluturaca ekilde (Orman Mhendisi, Ziraat Mhendisi, Harita Kadastro Mhendislerinden oluan) bir yasa
deiiklii yaplmaldr.
Mekansal bilgi sistemlerine veri oluturacak, mlkiyet ve kullanm asndan
tm sorunlar ortadan kaldracak bir kadastro amalanmaldr. Bu amaca ksa
srede ulalabilmesi iinde Orman Kadastro komisyonlarnn says artrlmal
ve ekonomik destek salanmaldr.
GNCEL VERLERLE ORMAN VARLII VE KADASTRO ALIMALARI
1937 ylnda karlan 3116 sayl Orman Yasas, lke dzeyindeki orman kadastrosunun 5 ylda bitirilmesini ngrmtr. Sonraki yllarda bir ok kez yasal
deiiklikler yaplm olmasna karn, lkemizde orman kadastrosu almalar
halen bitirilmemitir.
Dou ve Gneydou Anadolu ile Karadeniz blgelerinde Orman Kadastrosu
almalar yaplmamtr. Bu blgelerin toporafik zellikleri, arazi dalm ve
sosyal yaps gz nnde bulundurulduunda, kalan almalarn yrtlmesindeki
glkler daha iyi anlalabilecektir.
Orman Kadastro ve Tescil almalar

%
%% %%%&% %
18

! "!
!"
#$$$

Orman Genel Mdrlnn (OGM), 1.1.2004 tarihli aadaki verilerine gre,
toplam 20 milyon 703 bin hektar orman alanlarnn % 80inin kadastro almalar
yaplm, orman kadastrosu yaplan alanlarn ancak 1/4 tescil edilebilmitir.
Oysa, tescili yaplmaynca kadastro bitirilmi saylmaz.
Trkiyenin toplam orman alan, 2005 yl verilerine gre ise 21.188.746 hektardr. 19
Trkiye Orman Varl

$

!# "

!

##

$

!#
$

""!
2B ARAZLER HAKKINDA SAVLAR - GEREKLER

Siyasal iktidar tarafndan 2003 ylnda 2B konusu gndeme getirildiinde;
bu arazilerin % 95inin yaplat, buralarn bir daha ormana dntrlemez olduu belirtilerek, stanbul Sultanbeyli yaplamasna ilikin fotoraflar
rnek olarak gsteriliyordu.
Bu dnemde, evre ve Orman Bakanlnca yaymlanan 2B Gerei: Orman Vasfn Kaybetmi Araziler adl kitapkta yer alan 11 adet fotorafn tm, konut, fabrika, organize sanayi blgesi ve villa gibi yaplam alanlara
ait olup, 2B alanlarnn yaplam alanlar olduu vurgulanmt.20
Kamuoyunu yanltmak zere; fotoraflarn tmnn altna ARTIK ORMAN
DEL: Dzensiz, Denetimsiz, Vergisiz YERLEM BLGES yazl kae
baslmas ve fotoraflarn yanna 2B arazilerinin; bir daha geri kazandrlamayan ve slah edilemeyen araziler, orman olma vasfn kaybettii, bilim
ve fen asndan da orman haline tekrar dntrlmesi mmkn olmad
31.12.1981 tarihi itibariyle tespit edilen, hukuki zmn salanmas adli ve
idari yargdaki dava saysn nemli lde azaltacaktr. biiminde yanl ve
arptlm aklamalar yaplmtr.
2/B Komisyon almalar Sonu Tutanann 1. maddesi de benzer arptmalar iermektedir. 21
evre ve Orman Bakan Osman PEPE, TV ekranlarnda ite bu yaynlar ve
fotoraflar kullanarak, 2B arazilerinin tm byle yaplam sylemiyle,
kamuoyunu yanltmaya ve gerekleri gizlemeye almtr.
Konunun siyasi iktidar tarafndan nasl arptld ve nasl aktarld, savlar ve kar grlerimiz eklinde maddeler halinde aada
sralanmtr:
19

1. Sav:2B arazileri herhangi bir bedel denmeden kullanlmakta, alnp satlmakta ancak ormanclmza, orman kylmze, milli ekonomiye salanabilecek
ok byk katk ve imkanlardan lke olarak mahrum kalnmaktadr.
Gerekler: Bu arazilerin 31.12.1981 tarihinden nce orman nitelii kaybettirildii belirlendiine gre, siyasi iktidar igalcilerden, 1981den bu
yana kullanm bedeli ya da ecri misil almay neden dnmedi? galcilerin
devlete katk salamadan arazi kullanmasn; iktidarlar ikayet etmez, katky tahsil eder. Yapamyorum demek muktedir deilim anlamna gelmez
mi?
2. Sav:Konunun zlmeyii ve haksz kullanmn devam etmesi, sua
zendirici bir unsur olmakta, ormanlarmz zerinde bask ve olumsuz beklentiler devam etmekte, orman koruma konusunda zafiyet artmakta, bu
sre ierisinde Devlet otoritesi sarslmakta ve halk-orman ilikileri gittike
bozulmaktadr.
Gerekler: Asl, bu arazilerin paras olan herkese satlmasn ngrmek,
yeni 2B alanlarnn olumasnn tevik edilmesi anlamna gelir. 2003
ylnda orman yangnlarnn birden artmas bunun en belirgin rneini
oluturmutur. Bu sre, Ben orman igal edeyim nasl olsa bir gn bize
kalr beklentisi yaratmaktadr.
3. Sav: Orman vasfn yitirmi, kadastro marifetiyle orman alanlar dna
kartlm, bir daha geri kazanlamayan ve slah edilemeyen araziler 2B olarak
tanmlanmaktadr.
Gerekler: 6831 Sayl Orman Yasasnn 2.maddesinin (b) fkrasnda;
31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tam
olarak kaybetmi yerler denmektedir. Konu arptlmakta; 2B arazileri
bir daha geri kazanlamayan ve slah edilemeyen araziler olarak gsterilmek istenmektedir. Gerekte bu arazilerin byk blm geri kazanlabilir
durumdadr. Nitekim, gler nedeniyle terkedilmi olan 2B arazileri
kendiliinden ormanlamtr.
4. Sav: Orman olma vasfn kaybettii, bilim ve fen asndan da orman
haline tekrar dntrlmesi mmkn olmad 31.12.1981 tarihi itibariyle
tesbit edilen
Gerekler: Bir arptma rnei daha. 31.12.1981 tarihi orman haline tekrar dntrlmesi mmkn olmad tesbit zamann deil; bilim ve fen
bakmnda orman niteliinin tam olarak kaybettii zaman belirtmektedir.
stendii taktirde ise, bu arazilerin % 90 kolaylkla ormanlatrlabilir.
20

5. Sav: Orman yamas deil, tam tersi, nk; orman vasfn kaybetmi
arazilerin satndan elde edilecek gelirden ayrlacak aalandrma almalar
pay, mevcut orman alanlarnn artrlmasn salayacak.
Gerekler: Aalandrma almalarnn nemli bir blm, orman rejimi
iindeki alanlarda yaplmaktadr. Bu nedenle orman saylan alanlarn artn
salam olmaz. Aalandrma almalar yapmak iin pek ok olanak vardr. Siyasi iktidarca 116 orman fidanlndan 39 tanesinin kapatma/satma
kararnn alnm olmas ise; aalandrmaya nem verilmediini yeterince
gstermektedir.
6. Sav: Bu araziler satlmal, nk; orman vasfn kaybetmi olan bu araziler
orman kyls olmayan kii ve kurulularn igali altndadr. 473 bin hektarlk
alan kaplayan araziler zerinde, su, doalgaz, elektrik gibi altyaps, devlet
tarafndan salanm bulunan 400 bin civarnda yap yer almaktadr.
Gerekler: Konu tmyle arptlarak, 2B arazilerinin tm yaplam ve
altyaps devlet tarafndan gtrlm yerler olarak gsterilmek istenmektedir. Oysa, bu arazilerin yalnzca bir blm orman kyls olmayan kii ve
kurulularn igalindedir. Byk blm orman kyllerinin kullanmndadr.
473 bin hektarlk 2B arazisinin 21-22 bin hektarlk ksmnn yani %5inin
yaplat OGMnin almalarnda da belirlenmitir. Buralarn ne kadarna
altyap hizmeti gtrldne ilikin resmi bir rakam ise bulunmamaktadr.
Biliyoruz ki, btn siyasi iktidarlar oy kazanma hesabyla gtrdkleri alt
yap hizmetlerinin yasalara uygun olmadnn ayrdndalardr.
7. Sav: Arazilerin yeniden orman olmas imkansz. nk; 31.12.1981 itibariyle
yaplan tesbit, bu arazilerin yeniden ormana dntrlmesinin bilim ve fen
asndan mmkn olmadn vurguluyor. Altyap salanm 400 bin bina ve
iyerini boaltp ykmak, hem ekonomik hem de sosyal adan imkansz.
Gerekler: Yukarda 4. ve 6. maddelerde akland gibi, 31.12.1981 tarihi,
bu arazilerin yeniden ormana dntrlemeyeceinin tespit tarihi deil; bu
tarihten nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini kaybettiinin belirlendii tarihtir. Buralarn byk blmnn yeniden ormana dntrlmesine
karar verilmesi iin ise siyasi tercih yeterlidir.
8. Sav: Bu araziler neden satlmal? Varolan yasal boluk sebebiyle igalci
durumunda bulunan kii ve kurulular devlete hibir katk salamadan bu arazileri kullanmaya devam etmektedirler. Mevcut durumun srmesi, devleti nemli
bir mali kayba maruz brakmakta, ayrca benzer ynelileri tevik anlamna
gelmektedir.
Gerekler: 6831 sayl Yasann ilgili maddeleri orman igal edenlere yaptrm
21

getirmitir ve bir boluk sz konusu deildir. Orman igalcilerine sat yaplmas
rtl bir af nitelii tamaktadr. Bu durum igalcilii tevik anlamna geldii
gibi, Anayasann 169. maddesinde yazl mnhasran orman sular iin genel
ve zel af karlamaz yaptrmna da aykrdr.
9. Sav: 169 ve 170. maddeler deimeli, nk; orman vasfn kaybetmi
arazilerin orman kyls dndaki nc ahslara satna 169 ve 170.
maddelerin engel tekil etmesi sonucunda fiili sorunu zme gtrecek yasal
zemin bulunmad iin hibir adm atlamamaktadr. Bu zmszlkten madur
olanlarn banda, yeni uygulamadan byk lde yararlanacak olan orman
kylleri gelmektedir.
Gerekler: Anayasann 169. maddesinde yaplmak istenen deiiklik; 2B
arazilerinin satyla ilikili deil, ilettirilir eklemesi yaplarak ormanlar
yerli ve yabanc sermayeye amak; baka bir deyile ORMANLARIN
ZELLETRLMES amacn tamaktadr. Bugnk durumu zme
kavuturmak iin yasal mevzuat uygundur. Bu arazilerin kamu yarar
gzetilerek; deerlendirilmesi ve orman kylsnn yararlanmasna
sunulabilmesi olanakldr. ktidarn yapmay dnd deiiklik ise, sz
konusu yerlerin paras olanlara satlmas sonucunda orman kylsnn madur
edilmesi yannda, kylnn desteini almak amacyla kyly kandrmaya
yneliktir.
10. Sav: Arazi sat ne kazandracak ? Orman vasfn kaybetmi arazilerin
sat sosyal bara katk salayacak, mlkiyet sorunlarn zecek, yllardr bu
arazilerde fiili igalci konumunda yaayan insanlar, alacaklar tapu ve ruhsatlarla
yasal ereve iinde mlk edinmi olacaklardr. Hukuki zmn salanmas,adli
ve idari yargdaki dava saysn nemli lde azaltacaktr.
Gerekler: 2B arazilerinin paras olan herkese satlmas; orman kyllerinin
yaam koullarn daha da zorlatracak ve orman kyls ile orman idaresi
arasnda srtmeyi artracaktr. Orman kadastrosu byk lde yaplmam
olan Karadeniz, Dou ve Gneydou blgelerindeki almalar bask altna
alnacaktr. Bugn tescili yaplmam ve davalar sren araziler zerinde
sat, devir, terk gibi ilemlerin yaplmas; adli ve idari yargdaki dava saysn
azaltmayacak, tam tersine artrarak iinden zor klr bir duruma getirecektir.
Kayt d para sahiplerine sat yaplmasnn yol aaca sonular ise son
derece vahim olacaktr.
Sanayi yatrmlar iin zorunlu olmad halde byk sermayeye Trkiye
Cumhuriyeti Devleti yer tahsis etmektedir. te yandan Anayasann
170.maddesine gre orman kylsne yer tahsisi yapma grevi verildii
halde siyasal iktidarlar bu grevi yerine getirmemilerdir.
Anayasa da yazl haklar verilmeyen Karabk Yenice orman kyllerine
22

bile dava aan orman ynetimi22 ; kaak villa sahiplerine, kaak apartman
sahiplerine ve teki igalcilere de dava amal, kullanm bedellerini tahsil
etmelidir.
11. Sav: Mevcut yasa, orman kylsn ne kadar koruyor? Orman kylsn
korumaya ynelik bu anayasa maddeleri, orman vasfn kaybetmi arazilerin
yalnzca orman kyllerine tahsis edilebileceini ngryor. Oysa artk ormanla
ilgisi kalmam bu arazilerde orman kyls bulunmuyor. Ayrca bu yerler ou
kez alnp satlarak birka el deitirmi durumda.
Gerekler: Bu deerlendirme siyasi iktidarn orman kylsn yadsmasnn
tarihsel bir belgesidir. Orman kylleri ile ilgili Anayasann 170. maddesi
yalnzca 2B arazilerinin orman kyllerine tahsisini ngrmyor, ayrca;
ormanlarn gzetilmesi ve iletilmesinde devletle bu halkn ibirliini salayc tedbirlerin alnmasn, bu arazilerin deerlendirilmesini,
Orman snrlar dna karlan yerlere orman iindeki kyler halknn
ksmen veya tamamen yerletirilmesini, buralarn ihya edilmesini,
bu halkn iletme ara ve gereleriyle dier girdilerinin salanmasn
kolaylatrc tedbirleri de ngryor. Orman kylsnn bulunmad
belirtilen kaak yaplamann youn olduu Sultanbeyli, avuba, AntalyaKepez gibi yerler; ormanclk dzeni dna karlm 2B arazilerinin ancak
% 5 i kadardr. Geriye kalan yerlerde ise orman kylleri yaamaktadr.Siyasi
iktidar ise bu kylleri yok saymaktadr.
12. Sav: Sonu Orman vasfn kaybetmi arazilerin sat 20-25 milyar dolarlk tahmini tutaryla, nemli bir ekonomik gelir salayacak ve bu kaynan nemli
bir ksm orman alanlarnn zenginletirilmesinde ve anayasal gvence altnda
bulunan orman kylsnn yoksulluunun giderilmesinde kullanlacaktr.
Gerekler: Satlabilecek durumda olan araziler 473 bin hektar ya da
yaklak 5 milyar m2 deildir. nk; kamu kurumlar tarafndan imara
alp satlm olan araziler de vardr ve Antalya - Dzleramnda olduu
gibi buralarn yeniden satlmas olanakl deildir. Ayrca, ormana dnm
olan yerler vardr. Kylnn ortak kulland mera vb. alanlar ve tescili yaplmam yerler vardr. Bu koullarda ky blgeleri, turistik yerler ve kent
yerleim alanlar yaknlarnda bulunan yerler dnda kalan arazilerin m2sini
5 dolardan satmak olas deildir. rnein; gemi yllarda 6 bin 812 hektar
2B arazisi iin yaplan sat uygulamasnda; 56 trilyon harcama yapld ve
sattan 56 trilyon gelir salanabildii belirlenmitir. Bu srete vurgulanmas
gereken nokta; siyasi iktidarn gerekte satlmasn ngrd yerler ile yerli
ve yabanc sermayenin istemlerinin rtmekte olduudur. Satlmas istenen
yerler; ky blgeleri, turistik alanlar, metropol kent yaknlar ile ana yollar ve
balantlarna yakn yerlerdir. Bu yerlerin satndan 20-25 milyar dolar elde
23

edilmesi de olas deildir. Yllk gayri safi geliri 200-300 Dolar olan orman
kylsnn metrekaresi 5 Dolardan bu arazileri satn alamayaca ortada
iken, kimlere sat yaplarak bu hedefe ulalaca aktr.
13. Sav: Kitapkta kullanlan 11 adet 2B fotorafnn (tm yaplam alanlara ait) altnda Artk Orman Deil Dzensiz, Denetimsiz, Vergisiz Yerleim
Blgesi kaesi vurulmutur.
Gerekler: Gerei arptp kamuoyunu yanl ynlendirmek ve artk yaplacak bir ey kalmam yargs yaratlmak istenmektedir. 6831 sayl Orman
Yasas, orman arazisini igal edenlere yaptrmlar getirmitir. Bunun yan sra
denetim salamak ve bugne dein yararlanmann karl olan bedeli tahsil
etmek siyasal iktidarn grevidir. Denetim yapamyorum vergi alamyorum
demek; muktedir deilim anlamna gelmez mi? Bu durum, etkin kamu
ynetimi anlayyla ne kadar badatrlabilir?
2B ARAZLERNN VARLII
Sre iinde evre ve Orman Bakanlnca 2B arazilerinin fiili durumunu yanstan iki tane alma yrtlm ve sonular deiik platformlarda
aklanmtr. Her iki almann rten ve elien noktalar, ilk incelemede
hemen gze arpmaktadr.
Birinci alma; ORKY Genel Mdr Yardmcs Zeki YKSEL tarafndan
yaplarak Bakanlk web sayfasnda yer alm, 358 bin 267 hektarlk 2B
arazilerini kapsamaktadr.23
Orman Blge Mdrlklerince yaplan ve bu almay teyit eden bir aratrmann kesin olmayan sonucuna gre, 2B arazilerinin kullanm durumu
hektar olarak yledir:
Trkiyedeki 2B Arazileri (OGM)

&

)

)
*

)

)

)

"($"
#$$%
'$%
$
! %
('((
%'"

#$(!

kinci alma; 15.07.2005 tarihinde .. Orman Fakltesinde yaplan Orman

Dna karma lemi ve Orman Dna karlan Alanlarn Deerlendirilmesi Sorunu konulu Panelde Orman Genel Mdr Yardmcs Kemal KARA tarafndan
aklanmtr.24
24

Trkiyedeki 2B Arazileri (Kemal KARA)

##

#

#

"

!

evre ve Orman Bakannn 2B arazilerinde % 95 orannda yaplama

olduu aklamalarnn aksine, Bakanln iki Genel Mdrlnn belirledii
rakamlara gre ortaya kan gerek; yaplam alanlarn toplamnn 22 bin
Ha. byklnde ve % 5 orannda olduudur.
Bu durum; Bakann aklamalarnn ve Bakanln yaynlad kitapkta yazlanlarn gerek d olduunu aka gstermektedir.
Dr. Erdal KKTRKn yapt almaya gre25, 2B arazilerinin yurt yzeyine dal dikkat ekicidir. Bu araziler, baz metropol kentlerle turizmin
yaygnlat ky blgelerinde belirgin bir biimde younluk gstermektedir.
10 ilde bulunan 2B arazileri ve % oranlar aadadr:
2B Arazileri ve Oranlar (Erdal KKTRK)

"

"

!

!
!

!
!

!

!

2B arazilerinin Kastamonu ve Zonguldak gibi ormanca varsl illerde deil,

arsa deerinin yksek olduu illerde younluk gstermesi ilgintir. Yerli ve
yabanc sermayenin, Mortgage projesi, turizm yatrm ve teki yaplama
alanlar olarak bu arazileri neden istedii su yzne kmtr. nk, onlar
da metropol kentleri ve ky kentlerini uygun grmektedirler.
25

Bu sre, Bakan PEPEnin TBMM Plan Bte Komisyonunda aklad 5
aamal plan nerisiyle akmaktadr.
Yani siyasi iktidar, orman kylsnn sorununu zmek iin deil, yerli ve
yabanc sermayeye ile kayt d para sahiplerine arsa salamay hedefledii iin 2B arazilerinin herkese satlabilmesini gndeme getirmitir,
getirmektedir.
Nebiye MUSAOLUnun 2005 tarihli stanbul Anadolu Yakas Orman
Alanlarndaki 2B Alanlarnda Zamansal Deiim Analizi alma sonular
dikkat ekicidir. stanbulun 5220 kmlik yzlmnn 3495 kmlik blm yani % 67si kamu alan, bu alann da % 49u orman alandr. Anadolu
yakasnda yerleim alanlar 1987 ylnda toplam 2B alanlarnda % 3.22
iken, 2001de % 23.54e kmtr. Yeil alanlar ise, 1987 ylnda % 54.13e
karlk gelirken, 2001 ylnda bu oran % 24.75e dmtr. Bu snf iindeki orman arazilerinin yllar iinde hzla azalmaya devam ettii, zellikle
orman alanlarnn iftlik ve/veya malikane olarak deerlendirildii, gerek
yksek znrlkl grntlerin analizinden ve gerekse de arazi gerei
belirleme almalarndan elde edilmitir. 26
2B Katman Iinde Kalan Arazi Kullanmlar (Nebiye MUSAOLU)

2B GNDEM YARATMANIN GEREK AMACI NEDR?

ktidar 2003te 2B konusunu neden gndeme getirmiti ve imdi neden
yeniden gndeme getirmek istemektedir?
nk; siyasal iktidar, btn kamusal varlklara; satlarak paraya
dntrlecek kaynak olarak bakmaktadr.
ktidara gelir gelmez yaptklar Milli Parklarn bir blmnn kiraya
verilmesine olanak salayan hukuksal dzenleme, buna bir rnek
oluturmaktadr. Tabiat Koruma Alanlarnn da stats deitirilerek
Milli Park kapsamna alnmak istenmesi ve bu ynde hazrlk yaplmas da
bu kapsamda deerlendirilmelidir.
116 Devlet Orman Fidanlnn kapatlmas ve satlmas karar, siyasi iktidarn
yaklamna bir baka rnektir. T.C. Ankara 12. dare Mahkemesi, 2004/1539
Esas Nolu davada 2005/862 Nolu kararyla evre ve Orman Bakanlnn
26

ilemini iptal etmesi ise, anlamldr.
Kzlaa ve kestanenin orman aac olmaktan karlmasn salayan 499 sayl
Yasa, siyasi iktidarn yaklamna bir baka rnektir. Anayasa Mahkemesi, bu
dzenlemeyi de iptal etmitir.
evre ve Orman Bakan Osman PEPE, TV kanallarnda yapt konumalarnda;
ormanlarn % 99,9unun kamuya ait olmasndan yaknp, hedeflerinin
ZELLETRME olduunu, ancak u an zamann uygun olmadn
belirtmektedir.
Oysa, yrrlkte olan hukuksal dzenlemeler, zel orman kurulmasna engel
olmad gibi; orman kurmak, aalandrma yapmak isteyenlere ok byk
kolaylklar salamakta ve tevikler getirmektedir.
Bu gerekleri grmezden gelip 2B arazilerinin herkese satnn gndeme
getirilmesi, yukarda aklanan giriimlerin bir devam niteliindedir ve siyasi
iktidarn ORMANLARIN ZELLETRLMES giriiminin bir parasdr.
Oysa ormanlar, nitelikleri ve ilevleri dolaysyla, toplumun ve insanln
ortak deerleridir ve asla zelletirmeye konu edilmemelidir.
Siyasi iktidarn zelletirme anlaynn bir rn olarak, 2B arazilerinin
satlarak 25 milyar Dolar gelir elde edilecei ne srlmektedir. lk gelen
tepkilerin ardndan; bu parann bir blm ile orman kylsnn kalkndrlmasna
ve aalandrmaya pay ayrlaca belirtilmitir. Esasnda orman kylerinde yaayan
yurttalarn; 2B sorunumuzu zn diye ciddi bir istemi olmamtr. Peki kimlerin
istemleri vardr? Yasal izni olmadan kentler, villalar yapanlarn, fabrika kuranlarn,
otel ve motel gibi yaplar yapanlarn veya bu tr arazileri kapatarak benzer
yaplar yapmak isteyenlerle, Bakan PEPEnin deyimiyle kayt d paras olanlarn
istemleri vardr. Basnda yer alan haberlerde stanbul Beykozda 51 dekar 2B
arazisi olan Maliye Bakan Kemal UNAKITANn da istemi olsa gerekir. (EK 6)
Ama, yerli ve yabanc sermaye evrelerinin yasad yollarla yaptklar yaplarna
tapu kartmak, gelecee dnk olarak da arsa istemlerini karlamaktr. Daha
nce belirtildii zere, orman kylsnn buralar satn alma istemi olmad
gibi satn alabilecek ekonomik gc de yoktur.
SYAS KTDAR, 2B KONUSUNUN ARKASINI NEDEN
BIRAKMAK STEMYOR?
Siyasal iktidar, gelinen noktada toplumsal mutabakat tanmyla demokratik
kitle rgtlerini iin iine katmadan bir zm bulamayacan anlamtr.
Nitekim, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB) ile Ankara Ticaret
27

Odasnn (ATO) evre ve Orman Bakan ile yapt grmeler sonucunda; Bakanlk hukuk mavirleri, OGM hukuk mavirleri, ilgili Dairelerin
temsilcileri, Maliye Bakanl temsilcileri, TOBB temsilcileri. ATO temsilcisi
ve OSB temsilcileri, 15.4 2005 tarihinde bir toplant yapmtr.
Toplantda Orman Genel Mdr Yardmcsnn egdmnde almak
zere bir komisyon kurulmas kararlatrlmtr. Ayrca, almalarn bir
mutabakat ierisinde katlmc bir yntemle tartlarak olabildiince ksa bir
srede sonulandrlmas hususunda komisyon yeleri arasnda gr birliine
varlmtr. belirlemesinde bulunulmutur.
Komisyon, belirtilen tarihten bu yana 10un zerinde toplant yapm; toplantlarda eitli konular grm, ama gr birliine varp uzlaya dayal
bir metin ortaya karamamtr. Taraflarn ortaklaa imzaladklar toplant
tutanaklar; temel konularda anlaamadklar ve ekince koyduklar metinleri iermektedir. Balangta, ksa srede sonulandrlmas kararlatrlan
almalardan bugne dein ortak bir metin karlamam olmas; her eyin
zeti niteliindedir.
Bu balamda; siyasal iktidarn 2003te 2B konusunu gndeme getirmesinin
ve 2B konusunun arkasn brakmayacaz sylemiyle 2005 ylnda konuyu yeniden gndeme tamasnn gerekelerini bir kez daha anmsatmakta
yarar vardr.
Siyasal iktidar, Bte yapsnn bor demelerine odakland srete, btn
kamusal varlklar satarak paraya dntrlecek kaynaklar olarak grmektedir.
Nitekim, bu anlayn bir rn olarak orman alanlarndaki 2B arazilerinin
satndan 20-25 milyar Dolar gelir elde edilecei ne srlmektedir. Oysa,
toplam 2B arazinin yalnzca % 2,3 satlabilecek duruma getirilebilmi
ve bunlarn % 58ine karlk gelen 67 milyon m2 arazi hak sahiplerine
satlabilmitir. 2000 yl rayi bedeliyle 300.000 TL/m2ye gre toplam gelir
ise, 20 trilyon TLdir.27
2B arazilerinin sat konusunda, yasal izni olmadan siteler, villalar, fabrikalar,
otel ve motel gibi turistik tesis yapanlar veya bu arazileri kapatarak benzer
yaplar yapmak isteyenlerin, evre ve Orman Bakan Osman PEPEnin
deyimiyle kaytd paras olanlarn istemleri vardr.
Siyasi iktidar, lke ynetiminde halkn istemlerini gerekletirmeyi deil,
yerli ve yabanc sermaye evrelerinin yasad yollarla yaptklar yaplarna
tapu kartmay ve gelecee dnk olarak da arsa istemlerini karlamay
yelemektedir.
28

Nitekim, orman kylerinde yaayan yurttalarmzn 2B sorunumuzu zn
diye ciddi bir istemi ve buralar satn alacak maddi olanaklar olmayp; siyasal
iktidar, duyarl kamuoyundan gelen tepkiler sonras, gelecek parann bir blmnn orman kylsnn kalkndrlmasna ve aalandrmaya ayrlacan
aklamak zorunda kalmtr.
TMMOB; 2B KONUSUNUN ARKASINI NEDEN BIRAKMAYACAK...
TMMOB; siyasal iktidarn bak asnn aksine, aadaki hakl gerekelerle
2B konusunun arkasn brakmayacaktr:
Ormanlarmzn ve ormanclmzn iinde bulunduu koullar ile egemen
snflarn bata ormanlar olmak zere kamusal varlklara yaklam biimi ve
bu yaklamn ksa ve orta dnemde gndeme getirebilecei ekonomik,
toplumsal ve siyasal gelimeler gz ard edilmektedir.
2B arazilerinin sat konusuna, yalnzca teknik ve ekonomik boyutlaryla
yaklalmakta, sorunun sosyal, siyasal ve kresel boyutlar dikkate alnmamakta ve yol aaca sonular hesaba katlmamaktadr.
Anayasada 31.12.1981 tarihinden nce orman niteliini kaybetmi saylan
yerlerin deerlendirilmesi hkm yer almken; kamu yararna deerlendirme
olanaklar irdelenmeden yalnzca satn gndeme getirilmesi yanltr.
1981 ylndan nce orman niteliini kaybettii gerekesiyle orman rejimi
dna karlan 2B arazilerinin satn gndeme getiren siyasal iktidar,
1981den sonra igal edilen yerler konusunda bir zm getirmemekte,
neride bulunmamaktadr. Bu sessizlikten herkesin kard sonu; Milat
saylan 1981 tarihi, 1991 ve 2001 gibi daha sonraya ekilerek yeni 2Bler
yaratlaca biimindedir. Ksaca 2Blerin sonu gelmeyecei endiesi yaratlmaktadr.
2B arazilerinin, siyasal iktidara gre satlmas, 6831 sayl Yasaya gre
ise deerlendirilmesi sorunu; olmu bitmi bir duruma zm getirme
yaklamyla ele alnmakta, buralarn kamuya ait yerler olduu gerei
gz ard edilmektedir.
2B sorununa kamu yarar gzetilerek bir zm retilmek isteniyorsa, mevcut hukuksal olanaklarla bir zm retilebilir.
Siyasi iktidarca yaplmak istenen hukuksal dzenleme ise, Biyolojik
eitliliin Korunmas Szlemesi gibi Trkiyenin de taraf olduu Uluslararas Szlemelere aykrdr.
29

lke genelinde arazi kullanm planlar yaplmadan, gnbirlik kararlarla
arazilerin imara almas vb. kararlarn alnmas sakncaldr. 5403 sayl
Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Yasas ile arazi kullanm planlarn
yapma grevinin Tarm ve Kyileri Bakanlna verildii srete, 2B
arazilerinin deerlendirilmesi almas da, arazi kullanm planlarna kout
olarak yrtlmek durumundadr.
2B arazilerinin tmnn arazi kullanm kadastrosu yaplmamtr.
Orman kadastrosu almalarnn tmyle bitirilmedii srete satn
gndeme getirilmesi; bundan sonra yaplacak almalarda Orman Kadastro Komisyonlarn ve Kadastro Ekiplerini byk bir baskya maruz
brakacaktr.
Karadeniz, Dou ve Gneydou Anadolu blgelerinde orman kadastro
almas yaplmamtr. almalar bitirilmeden arazi sat gibi nerilerin
gndeme getirilmesi yanltr
2B arazilerinin, yllk gayri safi geliri 200-300 Dolar olan orman
kyls tarafndan metrekaresi 5 Dolardan satn alnamayaca ortada
iken; orman kylsne ncelik tannaca sylemi, yutturmacadan teye
gidemeyecektir. Asl ama, bu alanlarn rant peinde olanlara ve kayt d
paray aklayacaklara satlmasdr.
Yasalara kar su ileyerek, kamu mlk olan ormanlara el koyanlara
buralar satmak demek; yaplan yasa d eylemi zendirmek ve rtl
af karmak demektir. Bu trden giriimler orman yangnlarnn ve teki
orman sularnn artmasna yol amaktadr. 2003 ylnda orman yangnlarnn
art gstermesi bunun tipik rneini oluturmutur.
Yaplam 2B alanlarnn sat kaak yaplamaya da af nitelii tayaca iin, kalitesiz ve izinsiz yaplar merulatrlm olacaktr.
Bu arazilerin satlmas ve imara almasyla; kurulacak olan tesislerin kat
ve sv atklaryla, kacak gazlarn evredeki ekosistemlerde yol aabilecei
sonular hesaba katlmamaktadr. mara alan yerlere gtrlecek altyap
almalarnn verebilecei tahribat ise bilinmemektedir.
Orman kyls yurttalarca kullanlmakta olan yerler, paras olan bakalarna satldnda srtmelere yol alacaktr.
2B arazilerinin bir ksmnn yarg srecinde bulunmas nedeniyle, bu
arazilerin satn salayacak yasal deiikliklerle adli ve idari yargdaki dava
says nemli lde azalacaktr sav tmyle yanltr. Antalya da olduu
30

gibi Belediye tarafndan imara alnarak ahslara satlm, sonra zerine
konut veya sanayi blgesi yaplm yerler vardr.28 Bursa ve KarabkYenicede olduu gibi Hazine tarafndan satlan yerler de vardr.29 Baz
yerlerde ise mahkeme sreci tamamlanmamtr. Buralarn sata konu
edilmesi, dava saysn azaltmak bir yana, oaltaca gibi yarg asndan
konuyu daha da iinden klamaz bir duruma getirecektir.
SONU VE NERLER
2B sorununun zm iin Anayasa Deiikliine gerek yoktur.
Daha nce de belirttiimiz gibi, 2B arazilerinin kamu yarar gzetilerek
deerlendirilmesi iin Anayasa deiikliine gerek yoktur. Herhangi bir nedenle Anayasa deiiklii yaplacak ise, 2A uygulamasna yol aan yaptrm
Anayasann 169. maddesinden karlmaldr.
Orman kylerinin iskan iin 2B arazilerinden yararlanma olana aratrlmaldr. Bu olanaklar daha da glendirilebilir. 2B uygulamalar iin;
sonradan deiiklik yaplarak 1961 Anayasasnda 1970 ylnda 1255 sayl
Yasa ile gerekletirilen deiiklik ve buna bal olarak karlan 1744 sayl Yasa ile getirilmi olan; su ve toprak rejimine zarar vermeme, orman
btnln bozmama koullar yrrlkteki Anayasada yer almaldr.
6831 sayl Orman Yasasnn 2. maddesi de buna kout olarak yeniden
dzenlenmelidir.
2B arazilerinin deerlendirilmesi bilimsel ve teknik almalardan sonra yaplmaldr.
lemleri yaplan ve bugn toplam 483 bin 999 hektar olduu belirtilen 2B
arazilerinin Anayasann zne uygun olarak deerlendirilmesi amacyla;
Bu alanlarn hangi gerekeyle orman dna karld, bugn nasl kullanld, fiili durumunun ne olduu, imar plan kapsamnda kalp kalmad
belirlenmelidir. eitli aratrmalardan renilmektedir ki; baz 2B alanlar
kamu kurumlar tarafndan imara alp ahslara satlm, zerine ruhsatl
yaplar yaplmtr. Daha sonra 2B alan olarak orman dna karlm bu
alanlarn davalar srmektedir. Kimi yerler ise, karl gerekesinden baka
durumlara dnmtr. Bu nedenlerle, 2B alanlarnn bugn ne durumda
olduu, kim/kimler tarafndan nasl kullanld, tapuya tescil edilip edilmedii
belirlenmelidir.
Orman kadastrosu yaplp tescil edilmeyen 2B alanlarnn l ve izimlerinin byk lekli harita ve harita bilgileri retim ynetmeliine uygun
31

hale getirilerek tmnn ncelikle tapuya tescilleri salanmaldr.
2B alanlarnn tarm arazileriyle, ormanla ve yerleim alanlar ile balantsnn ortaya konmas ve erozyon riski niteliklerinin belirlenmesinin nemi
nedeniyle; alandaki topran nitelii, eimi, baks ve denizden ykseklii
ve teki ekolojik koullar gz nnde bulundurularak; doal arazi kullanm
yetenekleri belirlenmelidir.
2B alanlarnn bulunduu yerin ekolojik ve corafi koullar ile kullanm
yetenekleri kapsamnda kamu yararna kullanm biimleri ortaya konmaldr. Bu srete arazinin allk, bataklk, kayalk, verimli toprak vb. zellikler
tamas; ormanlatrlmas, koruma alan olmas, park ve okul yaplmas gibi
kamu yararna kullanlma olanaklarn belirlemede nemlidir.
2B alanlarn deerlendirmenin biimi, koullar, zamanlamas ve yeri
konusundaki neriler ve doru deerlendirilme seenekleri; ancak bu almalarn bitirilmesi sonunda olanakl olur. Gerekli almalar bitirilmeden
ortaya konulacak zm nerileri ise, hayali olmaktan teye gidemeyecek
ve zararl sonular da yaratabilecektir.
TMMOBa gre, 2B konusunda unlar yaplmaldr:
. Ormanlar nitelikleri ve ilevleri dolaysyla toplumun ve insanln ortak
deerleridir ve asla zelletirilmeye konu edilmemelidir.
2B arazilerinin nceden kamuya ait bir arazi olduu gerei grlmeli
ve kamu karnn zarar grmemesi yaklam ile hareket edilmelidir.
Orman alanlarna ynelik rtl bir aff ierecek, su ileyenleri dllendirip zendirecek ve ekolojik ykmlara yol aabilecek nitelikteki Anayasal
ve Yasal dzenlemeler gndemden dmelidir.
Orman kadastro komisyonlarnn bileiminde faklte dzeyinde ormanclk
eitimi alm olanlarn ounluk oluturaca ve Orman Mhendisi, Ziraat
Mhendisi, Harita Kadastro Mhendislerinden oluan bir komisyon yapsna
ynelik yasa deiiklii yaplmaldr.
Orman Kadastro komisyonlarnn says artrlmaldr.
3402 sayl Yasada deiiklik yapan 5304 sayl Yasaya gre, kadastro ekiplerinin almalarnn bitirilmesi demek, o alandaki orman snrlar ile orman d
alanlarn snrlarnn belirlenmesi anlamna geldii iin, bu almalardan sonra
orman ii 2B alanlarnn ayrca kadastrolarnn yaplmas gerekmektedir.
Kadastro almalar, Orman Kadastrosu, Mera Kadastrosu almalar
32

egdm iinde programlanp, ncelik verilerek gerekletirilmelidir.
Mekansal bilgi sistemlerine veri oluturacak, mlkiyet ve kullanm asndan tm sorunlar ortadan kaldracak bir kadastro amalanmaldr ve yeterli
ekonomik destek salanmaldr.
2B alanlarnn belirlenmesinde; toprak ve su rejimine zarar vermeme,
orman btnln bozmama, orman iletmeciliinin verimliliini ve etkenliini
drmeme gibi bilimsel ltler getirilmelidir.
Bte a gereke gsterilerek ormanlarn sat dnlmemelidir.
Yurt apnda orman kadastro almalar bitirilip, tapuya tescil ilemi tamamlanmadan 2B konusu gndeme getirilmemelidir.
2B arazilerinin orman dna karlma gerekeleri, kimler tarafndan
ve nasl kullanld, toprak yaps, eimi ve erozyona yatknl, evresinde
bulunan orman ve teki ekosistemlere etkisi gibi nitelikleri ieren envanter
ivedilikle karlmaldr.
Yukardaki gerekler yerine getirilinceye dein 2B uygulamalar yaplmamaldr.
33
34
EKLER
35
36

EK 1: TMMOB BASIN AIKLAMASI (3 Austos 2005)
TMMOB BR KEZ DAHA UYARIYOR 2B ARAZLERNDEN ELNZ
EKN
Hatrlardadr:
Siyasi iktidar, 2003 ylnda, ksaca 2B arazileri olarak adlandrlan, 473.000
ha. yerin satn gndeme getirdi. Anayasann 169. ve 170. maddelerini
deitirerek 2/B arazilerini satacan, karlnda 25 milyar dolar gelir
salayacan aklad. Konu kamuoyunda youn bir ekilde tartld. Ayn
dnemde aralarnda TMMOBye bal konu ile ilgili Odalarmzn da bulunduu yetmie yakn oda, dernek, sendika, kooperatif ve vakf tarafndan
Ormanlarmza Sahip kalm Birlii (OSB) oluturuldu. Ormanlarmza
Sahip kalm Birlii; 2B konusunun hukuksal, teknik ve sosyal boyutlarn
sergileyip kamuoyunu uyarmaya ynelik etkin bir alma yrtt. Siyasi
iktidarn tek yanl ynlendirme almalar bir lde boa karlm oldu.
Siyasal iktidar, Anayasann 169. maddesini deitirme giriiminden vazgeti.
170. madde deiiklii ise, Cumhurbakan tarafndan veto edildi. Siyasi
iktidar, veto sonrasnda gndeme gelebilecek olan halkoylamasn gze
alamadndan konuyu dondurdu.
2/B Nedir?
Anayasann 169. Maddesine gre; orman olarak muhafazasnda bilim ve
fen bakmndan hibir yarar grlmeyen, aksine tarm alanlarna dntrlmesinde kesin yarar olduu tespit edilen yerler ile 31.12.1981 tarihinden
nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tam olarak kaybetmi olan
tarla, ba, meyvelik ve zeytinlik gibi eitli tarm alanlarnda veya hayvanclkta kullanlmasnda yarar olduu tespit edilen araziler ve ehir, kasaba
ve ky yaplarnn toplu olarak bulunduu yerler Orman saylmayarak,
ormanclk dzeni dna karlabilmektedir. Bu yerler, 6831 Sayl Orman
Kanununun 2/B maddesine gre orman dna karldndan, buralara ksaca
2B arazileri denilmektedir.
Anayasann 170. Maddesinde ise; 31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen
bakmndan orman niteliini tamamen kaybetmi yerlerin deerlendirilmesi,
bilim ve fen bakmndan orman olarak muhafazasnda yarar grlmeyen
yerlerin tespiti ve orman snrlar dna kartlmas; orman iindeki kyler
halknn ksmen veya tamamen bu yerlere yerletirilmesi iin Devlet eliyle
anlan yerlerin ihya edilerek bu halkn yararlanmasna tahsisi kanunla dzenlenir. denilmektedir.
37

Orman kadastrosu; 1986 ylnda deitirilmi olan 6831 Sayl Orman Kanunu ve ayn kanunun 2/B Maddesinin Uygulanmas Hakkndaki Ynetmelik
kapsamnda yrtlmektedir. Ormanclk dzeni dna karlan Tarla, ba,
bahe, meyvelik, zeytinlik, fstklk (antep fst) gibi eitli tarm alanlar
yrrlkte bulunan 2924 Sayl Orman Kyllerinin Kalknmalarnn Desteklenmesi Hakknda Kanunun 11. Maddesine gre orman kyllerine
satlabilmektedir.
Siyasi iktidar, Anayasann 169. Maddesinde; Devlet ormanlarnn mlkiyeti
devrolunamaz. Devlet ormanlar kanuna gre Devlete ynetilir ve iletilir
eklinde yazl olan cmleyi; Devlet ormanlarnn mlkiyeti devrolunamaz.
Devlet ormanlar kanuna gre Devlete ynetilir, iletilir ve ilettirilir. eklinde deitirmek istemitir. Bu yolla ormanlar zelletirilerek yerli ve yabac
sermayeye almak istenmitir. 170. Madde deiiklii ile de; 2/B arazilerinin
yalnzca orman kyllerine deil, herkese satlabilmesini amalamtr.
Bu Gnlerde Ne Olmaktadr?
2003 ylnda denendikten sonra, olmaynca soumaya braklan yasa deiiklii
giriimi; evre ve Orman Bakannn aklamalar ile bu gnlerde yeniden
kamuoyunun gndemine tanmaktadr. TBMMnin yeni yasama dneminde,
2B ile ilgili yeni dzenlemenin yaplaca belirtilmektedir.
TMMOB Uyaryor!
Orman niteliindeki bir yer, bilim ve fen bakmndan orman niteliini
kaybetmez; kaybettirilir.
Kadastro almalar Orman Kanununun 7. Maddesine gre Orman Kadastro Komisyonlarnca, kimi durumlarda ise 3402 sayl Kanuna gre Kadastro Ekiplerince yrtlmektedir. Bir yerin orman niteliinin tam olarak
kaybettirilmesi kararn, 2si ormanc teknik eleman olan, 5 kiilik Kadastro
Komisyonu vermektedir. Bu doru bir uygulama deildir. Komisyonlarn
yaps, ormanclk bilimi ve tekniini yerine getirebilecek uzmanlar temelinde
deitirilmelidir.
Yaplmak istenen yasal dzenleme rtl bir af niteliinde olup; su ileyenleri
dllendirip zendirecektir.
Bu uygulama ekolojik ykmlara yol aabilecek niteliktedir.
Toplam 473.000 ha. olan 2/B arazilerinin, ne kadarnn konuta ald, ne kadarnda sanayiinin yaplat, ne kadarnn ba ve bahe olduu, ne kadarnn
mera olduu, ne kadarnn hayvanclkta kullanld, ne kadarnn yeniden
ormanlat kullanld belirlenmemitir. Aradan iki yl gemi olmasna
karn bu alma hala yaplmamtr.
38

2/B arazilerinin % 90 yaplamtr diye, Sultanbeyli yresinin fotoraflar
gsterilerek kamuoyu yanltlmaktadr.
Ormanlarn % 24nn kadastrosu halen yaplmamtr. 2/B alanlarnn sata
konu edilmesi ve buna ynelik yanltc verilerin aklanmas Kadastro Komisyonlarnn nmzdeki sreteki almalarn bask altna alacaktr.
Orman Kadastrosu bitirilip 2/B alanlarnn envanteri karlmadan sat vb.
zmlerin gndeme getirilmesi sakncaldr.
Bte a gereke gsterilerek ormanlarn sat dnlmemelidir.
2/B alanlarnn bir blm bugn ormanlamtr. teki alanlar ise; su ve
toprak rejimine zarar vermeme, orman btnln bozmama, evredeki
orman ve ilikili olabilecek dier ekosistemlerin (Milli Park, Tabiat Koruma
Alan, zel evre Koruma Alan, Yaban Hayat Koruma Alan, Sulak Alan)
tm eleriyle kendisini yenileyebilme gcne zarar vermeme, ormanclk
almalarnn etkenlik, verimlilik ve karllk dzeyini drmeme koullar
e zamanl olarak aranarak deerlendirmeye alnmaldr.
Sermayeye karn maksimize etmesine hizmet eden kelepir arsa satlar, bu
alanlardan karlanmamaldr.
Ormanlarn zelletirilmesi uygulamas gemite denenmi; ormanlarn ykmna ve sosyal alkantlara yol at grlerek bu yanl yoldan dnlmtr.
Ayn yanlta srarc olunmamaldr.
200-300$ yllk geliri olan orman kylsnn 2/B arazisini (gstermelik bir
fiyatla bile olsa) satn alamayaca gerei her kes tarafndan bilinmektedir.
Kaak yaplam olan 2/B arazilerinin sat yoluyla, her trl gvenlikten
yoksun yerlemelerin de iskanna onay verilmi olmaktadr.
2003 den beri yaanan srete yaplan en nemli deiiklik; Bykehir
Belediye snrlarnn 50 kmye karlarak, pek ok ky ve evresinde bulunan 2/B alannn, belediye ve mcavir alan snrlar iine katlarak Kentsel
Yerleime almasdr.
2/B uygulamasndan ok daha vahim sonulara yol aabilecek olan Anayasann
169. maddesinde yer alan Orman olarak muhafazasnda bilim ve fen bakmndan hibir yarar grlmeyen, aksine tarm alanlarna dntrlmesinde
kesin yarar olduu tespit edilen yerler maddesi, Anayasadan karlmaldr.
Buna bal olarak, 6831 sayl Orman Kanununda yer alan 2/A Maddesi de
Kanundan karlmaldr.
Mehmet SOANCI
Ynetim Kurulu Bakan
39
40

EK 2: 1982 ANAYASASINDA ORMANLA LGL HKMLER
IV. Ormanlar ve orman kyls
A. Ormanlarn korunmas ve gelitirilmesi
Madde 169.- Devlet, ormanlarn korunmas ve sahalarnn geniletilmesi
iin gerekli kanunlar koyar ve tedbirleri alr. Yanan ormanlarn yerinde yeni
orman yetitirilir, bu yerlerde baka eit tarm ve hayvanclk yaplamaz.
Btn ormanlarn gzetimi Devlete aittir.
Devlet ormanlarnn mlkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanlar kanuna gre,
Devlete ynetilir ve iletilir. Bu ormanlar zamanam ile mlk edinilemez
ve kamu yarar dnda irtifak hakkna konu olamaz.
Ormanlara zarar verebilecek hibir faaliyet ve eyleme msaade edilemez.
Ormanlarn tahrip edilmesine yol aan siyasi propaganda yaplamaz; mnhasran orman sular iin genel ve zel af karlamaz. Ormanlar yakmak,
orman yok etmek veya daraltmak amacyla ilenen sular genel ve zel af
kapsamna alnamaz.
Orman olarak muhafazasnda bilim ve fen bakmndan hibir yarar grlmeyen, aksine tarm alanlarna dntrlmesinde kesin yarar olduu tespit
edilen yerler ile 31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman
niteliini tam olarak kaybetmi olan tarla, ba, meyvelik, zeytinlik gibi eitli
tarm alanlarnda veya hayvanclkta kullanlmasnda yarar olduu tespit edilen araziler, ehir, kasaba ve ky yaplarnn toplu olarak bulunduu yerler
dnda, orman snrlarnda daraltma yaplamaz.
B.Orman kylsnn korunmas
Madde 170.- Ormanlar iinde veya bitiiindeki kyler halknn kalkndrlmas, ormanlarn ve btnlnn korunmas bakmlarndan, ormann
gzetilmesi ve iletilmesinde Devletle bu halkn ibirliini salayc tedbirlerle,
31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tamamen kaybetmi yerlerin deerlendirilmesi; bilim ve fen bakmndan orman
olarak muhafazasnda yarar grlmeyen yerlerin tespiti ve orman snrlar
dna kartlmas; orman iindeki kyler halknn ksmen veya tamamen
bu yerlere yerletirilmesi iin Devlet eliyle anlan yerlerin ihya edilerek bu
halkn yararlanmasna tahsisi kanunla dzenlenir.
Devlet, bu halkn iletme ara ve gereleriyle dier girdilerinin salanmasn
kolaylatrc tedbirleri alr.
Orman iinden nakledilen kyler halkna ait araziler, Devlet orman olarak
derhal aalandrlr.
41
42

EK 3: TRKYE CUMHURYET ANAYASASININ BAZI MADDELERNN DETRLMES HAKKINDA 4960 SAYILI KANUN
Kanun No: 4960
Kabul Tarihi : 29.7.2003
MADDE 1. - 7.11.1982 tarihli ve 2709 sayl Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn 76 nc maddesinin birinci fkrasndaki Otuz ibaresi Yirmibe
olarak deitirilmitir.
MADDE 2. - Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn 170 inci maddesi bal ile
beraber aadaki ekilde deitirilmitir.
B. Orman kylsnn korunmas, desteklenmesi ve orman snr dna
karlan yerlerin deerlendirilmesi
Madde 170. - Devlet, ormanlar iinde veya bitiiindeki kyler halknn
kalkndrlmas, ormanlarn ve btnlnn korunmas bakmndan; ormanlarn gzetilmesi ve iletilmesinde Devletle bu halkn ibirliini salayc
tedbirleri alr.
Bilim ve fen bakmndan orman olarak muhafazasnda yarar grlmeyen
yerlerin tespiti ve orman snrlar dna kartlmas; orman iindeki kyler
halknn ksmen veya tamamen bu yerlere yerletirilmesi iin Devlet eliyle
anlan yerlerin ihya edilerek bu halkn yararlanmasna tahsisi kanunla dzenlenir.
31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen bakmndan orman niteliini tamamen kaybetmi ve orman snrlar dna kartlm yerlerin; idaresi, sat,
sat esas ve usulleri, sat gelirlerinden orman kyllerinin kalkndrlmalarnn desteklenmesi ile aalandrma ve erozyon kontrol amacyla ayrlacak
payn belirlenmesi kanunla dzenlenir. Bu yerlerden orman kyleri snrlar
iinde kalanlarn satnda, kullancs orman kylsne ncelik tannr.
Devlet, bu halkn iletme ara ve gereleriyle dier girdilerinin salanmasn
kolaylatrc tedbirleri alr.
Orman iinden nakledilen kyler halkna ait araziler, Devlet orman olarak
derhal aalandrlr.
MADDE 3. - Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer ve halkoylamasna
sunulmas halinde tmyle oylanr.
43

Anayasa Deiikliinin kinci Grmesi Sonunda Yaplan
Oylama Sonular

"

!!

44

EK 4: CUMHURBAKANININ VETO GEREKES
Cumhurbakan Ahmet Necdet SEZER tarafndan yaymlanmas uygun bulunmayan, 4960 sayl Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn Baz Maddelerinin
Deitirilmesi Hakknda Kanun, Anayasann 175. maddesi uyarnca Trkiye
Byk Millet Meclisi Bakanlna geri gnderilmitir.
Sz konusu Yasann Trkiye Byk Millet Meclisi Bakanlna gnderilme
gerekeleri iliikte sunulmaktadr :
T.C.
CUMHURBAKANLII
SAYI : B.01.0.KKB.01-18/A-9-2003-1028 15 / 08 / 2003
TRKYE BYK MLLET MECLS BAKANLIINA
LG: 01.08.2003 gnl, A.01.0.GNS.0.10.00.02-1497/5945 sayl yaznz.
Trkiye Byk Millet Meclisi Genel Kurulunca 29.07.2003 gnnde kabul edilen
4960 sayl Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn Baz Maddelerinin Deitirilmesi
Hakknda Kanun incelenmitir:
ncelenen 4960 sayl Yasann 2. maddesiyle, Anayasann 170. maddesi bal ile
birlikte deitirilmi; maddenin nc fkrasnda, 31.12.1981 gnnden nce
bilim ve fen ynnden orman niteliini tmyle yitirmi ve orman snrlar dna
karlm yerlerin idaresi, sat, sat esas ve usulleri ve sat gelirinden orman
kyllerinin kalkndrlmalarnn desteklenmesi ile aalandrma ve erozyon
kontrol amacyla ayrlacak payn belirlenmesinin yasayla dzenlenecei; orman kyleri snrlar iinde kalan yerlerin satnda, kullancs orman kylsne
ncelik tannaca belirtilmitir.
Trkiye Byk Millet Meclisince daha nce 04.04.2003 gnnde kabul edilen
4841 sayl Yasa ile Anayasann 170. maddesinde yaplan deiiklikte, 31.12.1981
gnnden nce bilim ve fen ynnden orman niteliini tmyle yitirmi ve orman
snrlar dna karlm yerlerin devri, tahsisi, terki, kiraya verilmesi, zerinde
snrl ayni hak tesisi ve satnn yasayla dzenlenecei belirtilmiken, incelenen 4960 sayl Yasa ile yaplan deiiklikte, dier hukuksal tasarruflar metinden
karlm, sz konusu yerlerin satna ilikin yetki korunmu, bunun yannda
bu yerlerin idaresinin de yasayla dzenlenecei vurgulanmtr.
Bu nedenle, 4841 sayl Yasann Trkiye Byk Millet Meclisince bir kez daha
grlmesi iin geri gnderilmesine ilikin kimi gerekelerin geerliliini koruduu grlmektedir.
1- Ormann genel tanm bulunmakla birlikte hukuksal ynden orman tanmlamak
olduka gtr. Aa bulunan her yere hukuksal ynden orman denilemeyecei gibi, zerinde aa bulunmayan kimi alanlarn orman kapsamna girmesi
olanakldr.
45

Ormann tanmlanmasndaki bu glk, lkeleri orman rejimini belirleyerek,
kimi alanlar bu rejime bal klmaya ynlendirmitir. Ormanlarn salad eitli
ve nemli yararlar, bunlarn korunmasnn, iletilmesinin ve rnlerinden yararlanlmasnn zel biimde dzenlenmesini gerektirmitir.
Ormanlara ilikin hukuksal rejim dzenlenirken kural olarak, ok nemli doa
hazinesi ve lke kayna olan ormanlarn korunmas ve srekliliinin salanmas
iin devlet elinde bulunmas ve devlete idaresi ve iletilmesi ilkelerinden
esinlenilmektedir.
Ormancln uygar dnyadaki ekonomik, tarmsal, endstriyel, toplumsal ve
kltrel nemini kavram olan Cumhuriyet dneminde ormancln hukuksal
ve teknik esaslar belirlenerek, lkenin bu temel sorununa bilimsel yntemler
kullanlarak ve yurt gerekleri gzetilerek yaklalmtr.
lkemizde, yukarda belirtilen ilkelere uygun ilk orman rejimi, 08.02.1937de
kabul edilen 3116 sayl Orman Yasas ile dzenlenmitir. Daha sonra, 31.08.1956
gnl, 6831 sayl Orman Yasas karlmtr. Bu Yasada da, uygar dnya orman
rejiminde bulunmas gereken ilkelere uygun dzenlemelere yer verilmitir.
1961 Anayasas ile, ormanlarn korunmas ve srekliliinin salanmas iin mlkiyetinin ve idaresinin/iletmeciliinin devlet elinde bulunmas ilkesi, anayasal
kurala dntrlerek, orman hukukunun temel ilkeleri durumuna getirilmitir.
1982 Anayasasnda da bu ilkeler korunmutur.
2- nsanln gelecei ynnden, ada lkelerde, sreklilik ilkesi ormanclk
alannda benimsenen ve ormanlarn hukuksal dzenini oluturan genel ilke olarak
benimsenmitir.
Ormanlarda sreklilik ilkesi ile gdlen ama, orman varlnn korunmas, geniletilmesi ve gelitirilmesinin salanmasdr. Kukusuz, insanln yarar gzetilerek
ormanlardan olanaklar lsnde yararlanlmal, ancak, bu yararlanma orman
varlna zarar verecek boyuta ulamamaldr.
Ormanlarda sreklilik ilkesi, insanln ve ulusal ekonominin yarar iin ormanlarn
kuaktan kuaa kutsal bir deer olarak devredilmesini gerektirmektedir.
Ormanlarda sreklilik ilkesinin gereklemesi devletin denetim ve gzetimi
ile olanakldr. 1961 Anayasasnn 37. ve 131. maddelerindeki dzenlemeler,
Anayasa Koyucunun bu ilkeyi benimsediinin ak gstergesidir.
1982 Anayasasnda da, 1961 Anayasasnda ormanclk konusunda getirilen ilkelere genel izgileriyle bal kalnmtr. Ormanlarda sreklilik ilkesi ynnden
1982 Anayasasnn 169. maddesinin birinci ve nc fkralar, orman sularnn
affyla ilgili dzenleme dnda, 1961 Anayasasnn 131. maddesindeki kurallarn
yinelenmesi niteliindedir.
Yine 1982 Anayasasnn 169. maddesinin drdnc fkrasnda, orman snrlarnn daraltlamayacabelirtildikten sonra bu genel kuraln ayrklklarna da yer
46

verilmitir. Orman dna karma olana salayan bu ayrk dzenlemeler, halk
orman suu ilemeye zendirdii, orman suu ileyenlerin dllendirildii gibi
savlarla, orman rejiminin en ok eletirildii alan olmutur.
Anayasa Mahkemesinin 10.03.1966 gnl, E.1965/44, K.1966/14 sayl kararnda
da,
Ormanlar ulusal bir zenginliktir. Bunlarn eitli ynlerden yurdumuz iin tadklar byk nem meydandadr. Ormanlarn saladklar birok faydalar arasnda
erozyonu da nledikleri ve bu yzden tarma elverili yurt topraklarnn yok
olmasna engel olduklar gznnde tutulursa, lkenin gelecei ve hatta varl
ile ilgili bir servet olduklar sylenebilir. u halde ormanlar korumak, yetitirmek
ve geniletmek, ihmali caiz olmayan bir Devlet devidir....
denilerek, ormanlarda sreklilik ilkesinin nemi vurgulanmtr.
3- ada ormanclk ilkeleri dorultusunda bir orman rejiminin salkl biimde
yrtlebilmesinin ncelikli koulu, orman saylan yerlerin snrlarnn belirlenmesi ve kadastrosunun yaplmasdr.
lkemizde 1937 ylnda karlan 3116 sayl Yasayla balatlan ve be yl iinde
sonulandrlmas ngrlen kadastro almalar henz bitirilememitir. Orman
Genel Mdrlnn saptamalarna gre Trkiyede, orman saylan yerlerin
% 76snda orman kadastrosu almalar yaplabilmi, ancak, bu alann yalnzca
% 27si tapuya tescil edilebilmitir. stelik, kadastrosu yaplan alanlarda, uyumazlklarn domas ve bunlarn ounun yargya gtrlm olmas nedeniyle
belirsizlikler srmektedir.
Orman saylan alanlar, uzun yllardan bu yana yrtme erkini ellerinde bulunduranlarca siyasal amalarla kullanlmtr. Sonuta, lkemizde kamu yararna uygun
biimde ynetilmesi zorunlu olan ormanlar, igalcilerce geliigzel kullanlan
alanlar olarak ortaya kmtr. Son deiiklik ile de, gelir salanmas amacyla
eylemli duruma anayasal dzeyde yasallk kazandrlmak istenilmektedir.
Orman niteliini tmyle kaybetmi ve orman snrlar dna karlm yerlerin
sat, sorumlularn dllendirilmesi anlam tamaktadr. Bu durum, orman alanlarnn yok edilmesini zendirecek ve yeni orman ykmlarna neden olacaktr.
Bu tr zendirici dzenlemelerin yapt ykmn rnekleri gemite yaanmtr.
1961 Anayasasnn 131. maddesinde, 1255 sayl Yasayla yaplan deiiklikle
getirilen tarih snr 15.10.1961 iken, bu snr 1982 Anayasasnn 170. maddesi
ile 31.12.1981 olarak kabul edilmitir.
1974-1983 dneminde, Devlet orman saylan yaklak 1,2 milyon dnm alan,
orman niteliini yitirdii, tarm ve hayvanclk iin yarar grld, otlak,
klak ve yaylak durumuna geldii ya da ehir, kasaba ve ky yaplarnn toplu
olarak bulunduu gerekeleriyle orman rejimi dna karlmtr.
Orman snrlar dna karma almalar 1982 Anayasas dneminde de sr-
47

drlm; Devlet orman saylan araziler, 1984 ve 1985 yllarnda 224 bin ve
1986-2000 dneminde de 2,5 milyon dnm daraltlmtr.
1990l yllarda yaplan orman snrlar dna karlm yerlerin hak sahibi orman kyllerine satlmas uygulamalarnn yoksul orman kyllerinden ok ilgili
yrelerdeki karclara yarad, ayn uygulamalarn orman idareleri ile yre halk
arasnda yeni ve youn anlamazlklara yol at, bu gibi yerlerin, kaak yaplamaya konu olduu, bir ksmnda mini kentler kurulduu, eitli kar guruplarnn
yasa d kazan salama yolu durumuna geldii bilinmektedir.
ncelenen Yasa ile, orman snrlar dna karlm yerlerin, kullanclarna ncelik verilerek de olsa satnn yaplabilecek olmas, orman yamasn artracak,
yamalanan bu tanmazlardaki kaak yaplar iin yeni imar aff umudu douracaktr.
te yandan, bir yerin bilim ve fen ynnden tam olarak orman niteliini yitirmesi, toprak ve arazi yapsnn bozulmas ve o yerde bir daha orman yetitirme
olgusunun hibir biimde kalmam olmasn anlatmaktadr. lkemizde doal
yollardan bir yerin orman niteliini yitirmesine rastlanmamtr. Dolaysyla, bir
yerin orman niteliini yitirmesi, insan eliyle ve kastl olarak ormanlarn tahrip
edilmesi ve bu alanlarn bu kiilerce igali biiminde gereklemektedir.
Bu tr davranlar, 6831 sayl Orman Yasasna gre su oluturan eylemlerdir.
Yaplan yeni dzenlemeyle, orman niteliini 31.12.1981 gnnden nce yitirmi
alanlarn, bu duruma kastl eylemleriyle neden olan kiilere satlmas yolunun
almas ve igalcilerin bu yerlerin yasal sahibi olabilmelerine olanak tannmas
hukuk devleti ve adalet ilkesiyle badatrlamaz.
Su ileyerek ormandan yer elde etmi kii ya da kurumlarn bu yolla dllendirilmesi, ormana zarar vermeyen, yasalara ve Anayasaya saygl yurttalarn
Devlete, hukuka ve yasalara gvenini sarsacaktr.
Ayrca, ormanlk alanlarn tahribine ve orman varlnn sona erdirilmesine ynelik eylemlere anayasal dayanak kazandrlmas, igale ve ormanlarn tahrip ve
yamasna sreklilik kazandracaktr.
Hukuksal stat olarak orman alan dna karlan yerlere sahip olanlarn ya
da bu alanlara kurulacak konut ve snai tesislerin, bu alanlara bitiik ormanlara
verebilecekleri zararn nasl nlenebilecei ise, ayr bir sorun olarak nemini
korumaktadr.
Yukarda aklanan gerekelerle yaymlanmas uygun grlmeyen 4960 sayl
Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn Baz Maddelerinin Deitirilmesi Hakknda
Kanun, Trkiye Byk Millet Meclisince bir kez daha grlmesi iin, Anayasann 175. maddesi uyarnca iliikte geri gnderilmitir.
Ahmet Necdet SEZER
CUMHURBAKANI
48

EK 5: 4706 SAYILI KANUN HAKKINDA ANAYASA MAHKEMES
KARARI
Resmi Gazete Tarih/Say: 04.10.2002/24896
Esas Says: 2001/382
Karar Says: 2002/21
Karar Gn: 23.1.2002
PTAL DAVASINI AAN : Cumhurbakan Ahmet Necdet SEZER
PTAL DAVASININ KONUSU : 29.6.2001 gnl, 4706 sayl Hazineye
Ait Tanmaz Mallarn Deerlendirilmesi ve Katma Deer Vergisi Kanununda
Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanunun 3. maddesinin Anayasann 170.
maddesine aykrl savyla iptali ve yrrlnn durdurulmas istemidir.
I- PTAL VE YRRLN DURDURULMASI STEMLERNN
GEREKES
30.7.2001 gnl dava dilekesinin yrrln durdurulmas istemini de ieren
gereke blm yledir :
Anayasann 169. maddesinin birinci fkrasnda, Devletin, ormanlarn korunmas
ve orman alanlarnn geniletilmesi iin gerekli yasalar karp, nlemleri alaca;
yanan ormanlarn yerinde yeni orman yetitirilecei, bu yerlerde baka tr tarm
ve hayvanclk yaplamayaca, tm ormanlarn gzetiminin Devlete ilikin olduu
belirtilmitir.
Ayn maddenin son fkrasnda ise, Orman olarak muhafazasnda bilim ve fen
bakmndan hibir yarar grlmeyen, aksine tarm alanlarna dntrlmesinde
kesin yarar olduu tespit edilen yerler ile 31.12.1981 tarihinden nce bilim ve
fen bakmndan orman niteliini tam olarak kaybetmi olan tarla, ba, meyvelik,
zeytinlik gibi eitli tarm alanlarnda veya hayvanclkta kullanlmasnda yarar
olduu tespit edilen araziler, ehir, kasaba ve ky yaplarnn toplu olarak
bulunduu yerler dnda, orman snrlarnda daraltma yaplamaz kural
bulunmaktadr.
31.08.1956 gnl, 6831 sayl Orman Yasasnn 2. maddesinin (B) bendinde de,
benzeri bir dzenlemeye yer verilmi ve 31.12.1981 tarihinden nce bilim ve fen
bakmndan orman niteliini tam olarak kaybetmi yerlerden; tarla, ba, bahe,
meyvelik, zeytinlik, fndklk, fstklk (antep fst, am fst) gibi eitli tarm
alanlar veya otlak, klak, yaylak gibi hayvanclkta kullanlmasnda yarar olduu
tespit edilen araziler ile ehir, kasaba ve ky yaplarnn toplu olarak bulunduu
49

yerleim alanlarnn orman snrlar dna kartlaca kurala balanmtr.
Anayasann, Orman kylsnn korunmas balkl 170. maddesinin birinci
fkrasnda ise, ormanlar iinde ya da bitiiindeki kyler halknn kalkndrlmas,
ormanlarn ve btnlnn korunmas ynlerinden, ormann gzetilmesi ve
iletilmesinde Devletle bu halkn ibirliini salayc nlemlerin alnmasnn;
31.12.1981 gnnden nce bilim ve fen ynnden orman niteliini tmyle
yitirmi yerlerin deerlendirilmesinin; bilim ve fen ynnden orman olarak
korunmasnda yarar grlmeyen yerlerin saptanmas ve orman snrlar dna
kartlmasnn; orman iindeki kyler halknn ksmen ya da tmyle bu
yerlere yerletirilmesi iin Devlet eliyle anlan yerlerin ihya edilerek bu halkn
yararlanmasna tahsisinin yasayla dzenlenecei belirtilmitir.
Grld gibi, Anayasann 170. maddesinde, orman snrlar dna kartlan
yerlerin orman iindeki kyler halknn yararlanmasna tahsisinin yasayla
dzenlenmesi ngrlm olup, bu yerlerin orman kyllerine ya da bakalarna
sat olanakl deildir.
Nitekim, 2924 sayl Orman Kyllerinin Kalknmalarnn Desteklenmesi
Hakknda Yasaya ilikin, Anayasa Mahkemesinin 30.03.1993 gnl, E.1992/48,
K. 1993/14 sayl kararnda;
Anayasann 170. maddesinde, ... bilim ve fen bakmndan orman olarak
muhafazasnda yarar grlmeyen yerlerin tespiti ve orman snrlar dna
kartlmas, orman iindeki kyler halknn ksmen veya tamamen bu yerlere
yerletirilmesi iin Devlet eliyle anlan yerlerin ihya edilerek Yasayla bu halkn
yararlanmasna tahsis edilecei ngrlmtr.
Anayasa, bu ilerin yaplmasn Devlete grev olarak yklemi, ekonomik sknt
eken orman ii veya bitiii kyler halkna Devlet eliyle ihya edilmi tarm ve
yerleim alanlar salamak istemitir. Anayasa ile gdlen ama, bilim ve fen
bakmndan artk orman olarak iletilmesinde yarar grlmeyen yerleri orman
iinde ikamet eden halkn yararna tahsis etmek suretiyle deerlendirmektir.
u halde orman snrlar dna karlan yerlerin yalnzca orman kyler halknn
nakli ve yerletirilmesi amacyla deerlendirilmesi olanakldr. Bylece, orman
kylsnn ormanlar tahribi nlenerek ulusal ekonomiye katkda bulunmas
salanmak suretiyle retici haline getirilip kalknmas amalanmtr.
Orman Kyllerinin Kalknmalarnn Desteklenmesi Hakknda Yasa ile getirilecek
dzenlemelerin, Anayasann 170. maddesinde ngrlen amaca uygun olmas
gerekeceinde kuku yoktur. Orman niteliini yitirdii iin orman snrlar dna
karlan yerlerin, orman kylsnn yararlanmasna tahsis edilmesi gerekir.
50

2B Raporu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2B Raporu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2B Sorunu Gerekler - neriler

TRK MHENDS VE MMAR ODALARI BRL

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

TMMOB 2B ALIMA GRUBU

Harita ve Kadastro M.O.

Harita ve Kadastro M.O.

Harita ve Kadastro M.O.

SORUMLU YNETM KURULU YELER

Harita ve Kadastro Mhendisi

Baki Remzi Suimez

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B ARAZLERNN HUKUKSAL BOYUTU

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

Ksaca 2B arazileri olarak bilinen ve paras olan herkese satlmasna

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

    $

2B ARAZLER HAKKINDA SAVLAR - GEREKLER

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

kinci alma; 15.07.2005 tarihinde .. Orman Fakltesinde yaplan Orman

2B Sorunu Gerekler - neriler

evre ve Orman Bakannn 2B arazilerinde % 95 orannda yaplama

2B arazilerinin Kastamonu ve Zonguldak gibi ormanca varsl illerde deil,

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B GNDEM YARATMANIN GEREK AMACI NEDR?

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

2B Sorunu Gerekler - neriler

$