sslam. rb dilind 28 hrf v bir iar var ki, irlid naAllah yrncyik.

rb dili bizim dilimizin ksin olaraq sadan sola yazlr. Bu dild sait sslri bildirn
hrflr yoxdur. Bu hrflri HRKLR vz edir ki, bunlar da hrflrin zrind olan
kiik xtt v iarlrdir.
--------------lk hrfimiz LF hrfidir.

kid bu hrfin iki cr yazln v zrindki hrklri grrk. Bu hrf n ox

tsadf ediln yazl dz xtt formasdr. Kiik iar kimi az-az hallarda yazlr. Bu hrf
srbst he bir ssi ifad etmir. Yalnz irlid keck olduumuz hrklrin saysind
, , U, A v I sslrini ver bilir. Hrf yalnz szn sonunda glrkn birlir. Sadan
birldiyi zaman formasn itirmir. gr hrf szn vvlind glrs, srbst yazlr
(birlmir), ortada gls sadan birlir, amma soldan birlmir. kinci formasnda bu
hrf he vaxt birlmir.
lk nc onu yazm ki, rb hrflrini yazarkn aln sadan sola yazasnz, bel daha
gzl v tez alnr. Cml yazarkn nqtlri sonraya saxlayn. Bu hrfi yazmaq el d
tin deyil. Sadc yuxardan aaya xtt kilir. Sadan birlmsini yazarkn
aadan yuxarya doru yazn. kinci kiik formasn yazarkn yuxardan maili gtirib,
qlmi gtrmdn alt xttini czn.
kinci hrfimiz B adlanr.

Bu hrf B ssini verir. Szn hr bir formasnda, hr bir yerind birlir. kild siz bu
hrfin hr formasn grrsnz.
Hrfi sadan sola doru qlmi gtrmdn yazn.
nc hrfimiz T hrfidir.

Bu hrf T ssini verir. Szn hr bir formasnda, hr bir yerind birlir. kild siz bu
hrfin hr formasn grrsnz.
Hrfi sadan sola doru qlmi gtrmdn yazn.
Drdnc hrfimiz S hrfidir.

Bu hrf S ssini ifad edir. Grdynz kimi hrfin altndan xtt kilib, bu o demkdir
ki, hrf S hrfinin pltk deyim formasdr. Bu hrfi ifad etmk n dilin ucu alt v st
dilrin arasnda olaraq ifad edilir.
Hrfi sadan sola doru qlmi gtrmdn yazn.

5-ci hrfimiz HA hrfidir.

lk nc onu yazm ki, bu hrf yarmqaln hrfdir. Bunu irlid kecyik, amma kedikc
iar edin ki, rb dilind hrflr inc, yarmqaln v qaln olurlar. He n yazmadqlarm
inc hrflrdir. Yarmqaln v qaln hrflr haqda hm kedikc, hm d sonra geni
yazmaa alacaam. Yarmqaln hrflr zlrindn sonra gln -ni A-ya evirirlr,
qaln hrflr is zndn vvl v sonra hm -ni A-ya, hm d -ni I-ya evirir. Bu hrf
H boaz ssini ifad edir. 4 cr yazl formas kild var.
Hrfi iki cr yazmaq olar. lk formada, alt v st hisssinin birldiyi yerdn nc
yuxarsn, sonra aasn czmaq. kinci formada yuxar uc hissdn stn, qlmi
gtrmdn aasn czmaq olar.
6-c hrfimiz X hrfidir.

Hrf X ssini ifad edir v 4 cr yazlr.

Hrfi iki cr yazmaq olar. lk formada, alt v st hisssinin birldiyi yerdn nc
yuxarsn, sonra aasn czmaq. kinci formada yuxar uc hissdn stn, qlmi
gtrmdn aasn czmaq olar.
7-ci hrfimiz CM hrfidir.

Hrf C ssini ifad edir v 4 cr yazlr.

Hrfi iki cr yazmaq olar. lk formada, alt v st hisssinin birldiyi yerdn nc
yuxarsn, sonra aasn czmaq. kinci formada yuxar uc hissdn stn, qlmi
gtrmdn aasn czmaq olar.
8-ci hrfimiz DL hrfidir.

Hrf D ssini ifad edir v 2 cr yazlr. 2 cr yazlan btn hrflr lif kimi szn
istniln yerind yalnz zndn sadak hrf birlirlr.
Hrfin ilk formasn yuxardan balayaraq czn. Birlm formasn birln aa
yerindn, sandan nc yuxarya, sonra qlmi gtrmdn aaya doru czn.
9-cu hrfimiz ZL hrfidir.

Bu hrf Z yni pltk Z ssini ifad edir. S hrfi kimi pltk ss malik hrfdir.
Hrfin ilk formasn yuxardan balayaraq czn. Birlm formasn birln aa
yerindn, sandan nc yuxarya, sonra qlmi gtrmdn aaya doru czn.

10-cu hrfimiz RA hrfidir.

Bu hrf 2 cr yazlr v R ssini ifad edir.

Aadak iki frqli forma bu hrfin d lif kimi 2 formada qarmza xa bilcyini
gstrir, hr iki forma eyni hrf v ssi ifad edir.
Bu hrf d yarmqaln hrfdir, zndn sonra gln -ni A-ya evirir.
Hrfi yazmaq tin deyil, yuxardan aaya bir az meyilli czn.
11-ci hrfimiz ZEYN hrfidir.

Bu hrf 2 cr yazlr v Z ssini ifad edir.

Aadak iki frqli forma bu hrfin d lif, RA kimi 2 formada qarmza xa bilcyini
gstrir, hr iki forma eyni hrf v ssi ifad edir.
Hrfi yazmaq tin deyil, yuxardan aaya bir az meyilli czn.
12-ci hrfimiz SN hrfidir.

Bu hrf 4 cr yazlr v S ssini ifad edir.

Hrfi sadan sola qlmi gtrmdn czmaqla yazn.
13-c hrfimiz N hrfidir.

Bu hrf 4 cr yazlr v ssini ifad edir.

Hrfi sadan sola qlmi gtrmdn czmaqla yazn.

14-c hrfimiz TA hrfidir.

Bu hrf T ssini ifad edir. Hrf qaln hrfdir, demli ondan vvl v sonra gln hrfi
A kimi, hrfi I kimi oxunacaq. Hrf 4 cr yazlr.
Hrfi yazmaa yuxar ucundan balanlr. Yuxardan aaya dz xtti gtirin, qlmi
gtrmdn azca arxaya aparb saa doru bir dair kimi cizgi kin v aadan sola
aparn.
15-ci hrfimiz ZA hrfidir.

Bu hrf Z ssini ifad edir. Hrf qaln hrfdir, demli ondan vvl v sonra gln hrfi
A kimi, hrfi I kimi oxunacaq. Hrf 4 cr yazlr.
Hrfi yazmaa yuxar ucundan balanlr. Yuxardan aaya dz xtti gtirin, qlmi

gtrmdn azca arxaya aparb saa doru bir dair kimi cizgi kin v aadan sola
aparn.
16-c hrfimiz SAD hrfidir.

Bu hrf S ssini ifad edir. Hrf qaln hrfdir, demli ondan vvl v sonra gln hrfi
A kimi, hrfi I kimi oxunacaq. Hrf 4 cr yazlr.
Hrfi yazmaa dairvi balnn ucundan balayn. Saa bir cizgi kib, altdan sola
aparn, acza yuxarya qaldraraq sol hisssini ovalvari czn.
17-ci hrfimiz DAD hrfidir.

Bu hrf D ssini ifad edir v rb dilinin n qaln hrfi hesab edilir. Ondan vvl v
sonra gln hrfi A kimi, hrfi I kimi oxunacaq. Hrf 4 cr yazlr.
(Bzi kitablarda bu hrfin Z ssini ifad etdiyi yazlr. Mn dqiq bir rbin bu hrfi nec
ifad etdiyini eitmim, rblr bu hrfi el ifad edirlr ki, o ifadd hm D hm Z
hrflrinin sintezi hiss edilir, bu cr ifad inann mmkn deyil, amma bu hrfin ssi D
hrfin 90% uyundur, Z ssi mbahislidir. Ms: Fatih sursinin son sz Valddallin
bzi Quran oxucular trfindn bu hrf gz Valzzalin oxunur. Biz bu hrfi D kimi
sslndircyik)
Hrfi yazmaa dairvi balnn ucundan balayn. Saa bir cizgi kib, altdan sola
aparn, acza yuxarya qaldraraq sol hisssini ovalvari czn.

18-ci hrfimiz AYN hrfidir.

Bu hrf srbst halda Apostrof (') rolunu oynayr. zrindki hrkdn asl olaraq A,
v ya U sslrini verir. Yarmqaln bir boaz ssidir. 4 yazl trzi var. DQQT: Bu hrfi
lifin ikinci formasyla qardrmayn. Frqlri: lif formas 1 cr yazlr, Ayn is 4 cr,
lif formas Ayn hrfin nisbtn balaca yazlr v sasn lav kimi yerldirilir (irlid
daha aydn keilck).
Hrfi yazmaa soldan saa qlmi kmdn balayn. Bir az mailli yazn.
Hrfin son yazl trzlrind bzn balq hissnin ortas aq olur
19-cu hrfimiz AYN hrfidir.

Hrf ssini ifad edir, yarmqaln hrfdir. 4 yazl trzi var.

Hrfi yazmaa soldan saa qlmi kmdn balayn. Bir az mailli yazn.
Hrfin son yazl trzlrind bzn balq hissnin ortas aq olur
20-ci hrfimiz F hrfidir.

Hrf F ssini verir, inc ssdir, 4 cr yazlr.

Hrfi yazmaa soldan balayn saa doru apararaq yuxarya mailldirib dairsini czn.
21-ci hrfimiz QAF hrfidir.

Hrf Q ssini verir. Qaln hrfdir. 4 cr yazlr.

Hrfi yazmaa soldan balayn saa doru apararaq yuxarya mailldirib dairsini czn.

22-ci hrfimiz KF hrfidir.

Qeyd: Bu KA ssidir, yni Kvadrat, Kostyum szlrindki ss, rb dilind Klm, Kiray
szlrind olan KI ssi yoxdur.
Hrf K ssini verir, 4 cr, 2 formada yazlr.
Hrfi soldan, saa doru yazn. Ortadak iar Ayn hrfi deyil, sadc kiik iardir.
23-c hrfimiz LM hrfidir.

Hrf L ssini ifad edir, 4 cr yazlr.

Hrfi soldan, saa doru yazn, Kf-l qardrmayn.
24-c hrfimiz MM hrfidir.

Hrf K ssini ifad edir, 4 cr yazlr.

Hrfi soldan, saa doru yazn
25-ci hrfimiz NUN hrfidir.

Hrf N ssini ifad edir, 4 cr yazlr.

Hrfi soldan, saa doru yazn, nqtlrin gr B v T il shv salmayn, onlardan
bir az ycam v yumruthr yazlr, 90% bnzrdir.

26-c hrfimiz H hrfidir.

Hrf H ssini verir, 4 cr, 2 formada yazlr.

Hrfi yuxardan bir nqtdn balayb qlmi gtrmdn dair czaraq yazn.
27-ci hrfimiz Y hrfidir.

Hrf Y ssini verir, 4 cr, 2 formada yazlr.

28-ci, sonuncu hrfimiz VAV hrfidir.

Bu hrf V ssini ifad edir. Hrf qaln hrfdir, demli ondan vvl v sonra gln hrfi
A kimi, hrfi I kimi oxunacaq. Hrf 2 cr yazlr.
-------------------------Bu birlm is LM-LF birlmsidir.

Quranda ox tez-tez rast glinn bu birlmd sadan sola birinci LM hrfi, sonra
LF hrfi glir.
Hrklr: rb dilind SAT HRFLR olmur. Bunlar gstrmk n HRK
adlanan iarlrdn istifad olunur.
1. FTH
Hrfin zrind meyilli kiik xtdir. Bu hrk inc hrflrdn sonra , yarmqaln v
qaln hrflrdn sonra A ssini bildirir. Yni bu hrk bizim ilk sait ssimizdir.
Unutmayn, bir hrf aid olan hrk, o hrfdn sonra hesab edilir, yni hrf aid olan,
hrfdn sonra gln demkdir.

kildki birlmlrin oxunuu beldir: (Soldan saa. Szlrin z sadan sola oxunur,
sadc birlmlri siz soldan saa yazl il gstrirm.)
F, Z, , Qa, S, B, K, , T, L, Sa, S, M, Da, C, N, Ta, Ha, Va, Za, X,
H, A, D, Y, a, Z, Ra.
2. KSR
Hrfin aasnda meyilli kiik xtdir. Bu hrk inc v yarmqaln hrflrdn sonra ,
qaln hrflrdn sonra I ssini bildirir.

kild birlmlr oxunuu il birg gstrilib.

3. DAMMA
Hrfin zrind kiik vav hrfin bnzr bir iardir. Btn hrflrdn sonra U ssini
ifad edir.

kild birlmlr oxunuu il birg gstrilib.

SKUN

Hrfin zrind kiik dair formasnda olur. Hrfi hrksiz olaraq z ssil oxudur.
Bu hrk lif hrfi zrind olsa, hrf oxunmaz. Amma skun Ayn hrfi zrind olsa,
hrf oxunmamaqla brabr qaln bir apostrofu vz edr v bu zaman szn
oxunuunda 1 saniylik asil edilr. Bunu ifad etmk n skunlu ayn hrfindn nc
apostrof () iarsi yazacaq.

kildki birlmlrin oxunuu beldir: (Soldan saa. Szlrin z sadan sola oxunur,
sadc birlmlri siz soldan saa yazl il gstrirm.)

f, z, b, Aq, s, t, k, , s, l, As, c, m, Ad, h, n, At, x, Av, Az,

d, h, , z, y, , r.
-----------------------------

rb dilind skun Y v ya VAV zrind olarsa, bunlara xsusi qaydalar var.

Y zrind skun:

gr Y hrfinin zrind skun olarsa, ondan vvlki Fth (), E kimi oxunur. Buna
Huseyn, Zeynb, Leyla v s. Misal ola bilr. gr Huseyn szn rbc yazb (Ha, Sin,
Y, Nun) baxsaq grrik ki, Sin hrfindn sonra Fth () yazlb, normalda bu Husyn

oxunmal olduu halda Sin-dn sonra Y zrind skun olduundan Y-dn ncki, yni
Sin zrindki Fth () E kimi oxunur.

Amma qaln v yarmqaln hrflr bu E-ni A-ya evirirlr. Ms: Quray (Burda Ra
yarlmqaln olduuna gr bu sz Qurey yox, Quray oxunur).

VAV zrind skun:

gr Vav hrfinin zrind skun olarsa, ondan vvlki Fth (), AU kimi oxunur. Buna
Saum, Naum, Maut, Taub v s misal gstrmk olar. gr Taub szn rbc yazb
(Ta, Vav, B) baxsaq grrik ki, Ta hrfindn sonra Fth () yazlb, normalda bu Tavb
oxunmal olduu halda Ta-dan sonra Vav zrind skun olduundan Vav-dn ncki,
yni Ta zrindki Fth () AU kimi oxunur.
Tnvinlr:

6. Fthli Tnvin
ki stn 3 tnvindn biridir. ki stn iarsi hans hrfin zrind olsa stn v n
sslrinin birlmsini ifad edir. Bu iar olarkn, bundan sonra sasn lif hrfi formal
olaraq yazlr (oxunmur).

kildki kildki birlmlrin oxunuu beldir: (Soldan saa. Szlrin z sadan

sola oxunur, sadc birlmlri siz soldan saa yazl il gstrirm.)
Fn, Zn, n, Qan, Sn, Bn, Kn, n, Tn, Ln, San, Sn, Mn, Dan, Cn,
Nn, Tan, Han, Van, Zan, Xn, Hn, An, Dn, Yn, an, Zn, Ran.
7. Ksrli Tnvin
ki sr iarsi hans hrfin zrind olsa sr v n sslrinin birlmsini ifad edir.

kild birlmlr oxunuu il birg gstrilib.

8. Dammal Tnvin
ki tr iarsi hans hrfin zrind olsa tr v n sslrinin birlmsini ifad edir. Ya
alt-alta iki tr kimi, ya da kildki formada yazlr.

kild birlmlr oxunuu il birg gstrilib.