tmmob

makina mhendisleri odas

TMMOB
SANAY KONGRES 2009
BLDR ZETLER

11-12 Aralk 2009, Ankara

tmmob
makina mhendisleri odas
Merutiyet Mah. Merutiyet Cad. No: 19 Kat: 6
Kzlay / ANKARA
Tel: (0312) 425 21 41 444 8 666 Faks: (0312) 417 86 21
e-posta: mmo@mmo.org.tr
http://www.mmo.org.tr

Bu yaptn yayn hakk Makina Mhendisleri Odasna aittir. Kitabn hibir

blm deitirilemez. MMOnn izni olmadan kitabn hibir blm elektronik,
mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanlamaz.
Kaynak gsterilmek kayd ile alnt yaplabilir.

Aralk 2009 / Ankara

Bask:
Ankamat Matbaaclk Ltd. ti.
Tel: (0 312) 394 54 94 - 95

SUNU
lkemizde ve dnyada devam eden ve her geen gn derinleen kapitalizmin krizi en
bata alan ve reten kesimler ile kk lekli iletmeleri vurmutur.
Trkiye ekonomik krizden en fazla etkilenen lkelerin banda gelmektedir. 2008in
ortalarnda balayan bunalm, retimin klmesi ile etkisini gstermitir. Kriz, ubat
2009da dibe vurmu, sonra bir k gstermi, ancak retim ve ihracatta nemli
darboazlar ortaya kmtr. Bu srete yatrmlar azalm, sanayide isizlik %23e kadar
trmanmtr. Baz alt sektrlerde %40lara varan retim d sanayinin sorunlarn da
aa karmtr.
te tam bu dnemde ekonomik krizin dnya ve Trkiye sanayi zerindeki etkilerini ele
alp incelemek yaamsal bir konu olmaktadr. TMMOB Sanayi Kongresi 2007de ele
alnan konular halen gncelliini korumaktadr. Kalknma, refah ve istihdam odakl bir
sanayi yaplanmas, her zamankinden daha acil olarak lkenin gndemindedir. Dnya
konjonktr de buna uygun koullar iermektedir. Planlama politikas ve bu politika
sonucunda sanayi sektrnn ncelikleri ortaya konulmaldr. Destekler ve tevikler
hem sektrel hem de blgesel dzeyde ele alnmal, ncelikli sanayi alt sektrleri
tartmaya almaldr.
Dnya Ekonomik Krizi ve Trkiye Sanayinin Yeniden Yaplanmas Planlamada Model
nerileri stihdam ncelikli ve Blgesel Kalknma balnda dzenlenecek TMMOB
Sanayi Kongresi 2009 bu balamda ele alndnda nemli bir tartma ve neriler
sunma platformuna dnecek ve kamuoyuna uygulanabilir tezler sunabilecektir.
Bu kitap Kongreye sunulan bildirilerin zetlerinden olumaktadr. Kongredeki tartma
ve katklarn yer ald blmler ile birlikte bildiri tam metinleri daha sonra baslacak
Bildiriler Kitabnda toplanacak ve kamuoyu ile paylalacaktr.
TMMOB Sanayi Kongresi 2009un reten, sanayileen, demokratikleen ve haka
blen bir Trkiye mcadelesine nemli katklar sunmasn diliyoruz. Kongrenin
hazrlanmasnda emei geen Dzenleme Kuruluna, Yrtme Kuruluna, oturum
yneticilerine, bildiri sunanlara ve katlmclara teekkrlerimizi sunarz.
TMMOB Makina Mhendisleri Odas
Ynetim Kurulu

KONGRE DZENLEME KURULU

Mehmet SOANCI ....................................................... TMMOB
Alaeddin ARAS ............................................................ TMMOB
Burak KARAMAN UYSAL ........................................... evre MO
E.Orhan RC ........................................................... Elektrik MO
Yaar ZMC ............................................................ Gda MO
zkan TALAY................................................................ Harita K MO
Levent DARI ................................................................. naat MO
Arslan INAR ............................................................... Jeofizik MO
Hakk ATIL.................................................................... Jeoloji MO
Osman ZGN............................................................. Kimya MO
Ayen ERTEN ............................................................... Maden MO
Hseyin SAVA ........................................................... Metalurji MO
Mustafa ARTAR ........................................................... Peyzaj MO
Tutku DOAN............................................................... ehir PO
Melike Anl YKSEL ..................................................... Tekstil MO
Fatih TADEN.......................................................... Ziraat MO
Emin KORAMAZ........................................................... Makina MO
uayip YALMAN .......................................................... Makina MO
Ali Ekber AKAR .......................................................... Makina MO
Tahsin AKBABA ........................................................... Makina MO
Mustafa YAZICI ............................................................ Makina MO
Baki INAR .................................................................. Makina MO
A. Seluk SOYLU.......................................................... Makina MO
ayende ARAS YILMAZ ............................................... Makina MO
Bnyamin AYDIN ......................................................... Makina MO
Osman TEZGDEN ........................................................ Makina MO
Bar LEVENT ............................................................... Makina MO
ada AKAR .............................................................. Makina MO
Harun ERPOLAT ........................................................... Makina MO
Bedri TEKN.................................................................. Makina MO
Hseyin ATICI .............................................................. MMO Adana
Mfit GLGE .............................................................. MMO Ankara
Mustafa KARAMAN ..................................................... MMO Antalya
Remzi ERLER............................................................. MMO Bursa
Hseyin HADIMLI ........................................................ MMO Denizli
Hakan SUBAI ............................................................. MMO Diyarbakr

F. Ouzcan ELN ......................................................... MMO Edirne

R. Erhan KUTLU ........................................................... MMO Eskiehir
Ali PER ........................................................................ MMO Gaziantep
lter ELK .................................................................... MMO stanbul
Mehmet ZSAKARYA .................................................. MMO zmir
Ramazan BIYIKLI .......................................................... MMO Kayseri
nar ULUSOY .............................................................. MMO Kocaeli
smail ZKARAKAYA .................................................... MMO Konya
Naci EROLAK ............................................................. MMO Mersin
Kadir GRKAN ............................................................. MMO Samsun
O.Gkhan BAL ............................................................. MMO Trabzon
Atf METE .................................................................... MMO Zonguldak

KONGRE YRTME KURULU

Ali Ekber AKAR .......................................................... Makina MO
Yavuz BAYLKEN ......................................................... Makina MO
S. Melih AHN ............................................................ Makina MO
Ouz TRKYILMAZ....................................................... Makina MO
Yunus YENER ............................................................... Makina MO
Osman SERTER ............................................................ Makina MO
Diner METE ................................................................ Makina MO
Emin G. UYSAL ............................................................ Makina MO
Orhan RC .............................................................. Elektrik MO
Yusuf SONGL ............................................................. Gda MO
Nadir AVAROLU ...................................................... Maden MO
Fatih TADEN.......................................................... Ziraat MO
Prof. Dr. Korkut BORATAV ............................................ Ankara niv.
Prof. Dr. aya R .................................................... Gazi niv.
Prof. Dr. Aziz KONUKMAN ............................................ Gazi niv.
Prof. Dr. Hayri KOZANOLU ......................................... Marmara niv.
Prof. Dr. Oktar TREL ................................................... ODT

KONGRE SEKRETER
Emin G. UYSAL ............................................................ MMO

TMMOB SANAY KONGRES 2009 PROGRAMI

1. GN : 11 ARALIK 2009 CUMA
09.00-10.00
10.00-11.30
11.30-11.45

KAYIT
AILI KONUMALARI
KAHVE ARASI

1. OTURUM
Oturum Bakan:

AILI OTURUMU
Emin KORAMAZ
Makina MO Ynetim Kurulu Bakan
ereve Sunum: Kresel Kriz ve Sanayi
Prof. Dr. Hayri KOZANOLU
Marmara niv. ktisat Bl. (End. Mh.)

11.45-12.30

12.30-13.30

YEMEK ARASI

2. OTURUM

KRZ SRECNDE DNYA EKONOMS VE YEN

ELMLER
Musa EEN
Elektrik MO Ynetim Kurulu Bakan

Oturum Bakan:

13.30-14.00

Kresel Krizde Yeni G Dengeleri ve Emperyalizm

Prof. Dr. zzettin NDER
stanbul niv. ktisat Fak. Maliye Bl.

14.00-14.30

Finansal Krizde Teknolojinin Rol

Prof. Dr. Hacer ANSAL
Ik niv. Fen Ed. Fak. nsan ve Toplum Bilimleri Blm
(n. Mh.)
Cumhur EKNC
stanbul Teknik niversitesi, letme Fakltesi

14.30-15.00

Kresel Kapitalizmin Krizi: Bir Dnm m?

Prof. Dr. aya R
Gazi niv. BF. Ekonomi Bl.

15.00-15.15

KAHVE ARASI

3. OTURUM
Oturum Bakan:

KRZDE TRKYE SANAYNN DURUMU VE GELECE - I

Mehmet TORUN
Maden MO Ynetim Kurulu Bakan

15.15-15.45

Kriz Sonras Ortamda Uluslararas Blm ve

Trkiye Sanayi
Prof. Dr. Aziz KONUKMAN
Gazi niv. BF. ktisat Bl.,
Rahmi Akn TREL
Devlet Planlama Tekilat (DPT)

15.45-16.15

Krizin Trkiye malat Sanayi zerine Etkileri

Prof. Dr. Nesrin SUNGUR,
Dr. Ercan SARIDOAN
Marmara niv. ktisat Bl.

16.15-16.30

KAHVE ARASI

4. OTURUM

KRZDE TRKYE SANAYSNN DURUMU VE

GELECE - II
Atakan GNAY
Gda MO Ynetim Kurulu Bakan

Oturum Bakan:

16.30-17.00

17.00-17.30

2001 Krizinden Gnmze malat Sanayi Yatrmlarnn

Blgesel Analizi
Mustafa SNMEZ
Aratrmac, Yazar, ktisat
Yeniden Planl Ekonomiye Dn, retim, Yatrm ve
Finansman Destekleri ile Sanayileme
Prof. Dr. alar GVEN
ODT End. Mh. Bl. (Elektrik Mh.)

2 GN : 12 ARALIK 2009 CUMARTES

5. OTURUM
Oturum Bakan:

ALAN ALIMALARINA YNELK PANEL VE

ZEL OTURUMLAR
H. Serdar HARP
naat MO Ynetim Kurulu Bakan

10.00-10.45

10.45-11.30

11.30-11.45

Alan almas I: Trkiye Sanayinde ncelikli Sektrler ve

Blgesel Kalknma Yaklam
Yavuz BAYLKEN, Cahit KTKOLU
Alan almas II: Trkiyede Kalknma ve stihdam Odakl
Sanayileme in Planlama nerileri
Yavuz BAYLKEN, Cahit KTKOLU
KAHVE ARASI

6. OTURUM
Oturum Bakan:

PLANLAMA OLGUSU VE TRKYE SANAYNN YKS

Ali Fahri ZTEN
Harita ve Kadastro MO Ynetim Kurulu Bakan

11.45-12.45

Planl Dnem ve Planl Dnemden kta Trkiye

Sanayinin yks (1961-1980) ve (1980-2008)
Prof. Dr. Bilsay KURU,
ktisat

12.45-13.45

YEMEK ARASI

7. OTURUM FORUM: TARTIMA VE NERLER

Oturum Bakan: Ali Ekber AKAR
13.45-15.30
Makina MO Ynetim Kurulu Sekreter yesi

NDEKLER
1. OTURUM
AILI OTURUMU ........................................................................................1
ereve Sunum: Kresel Kriz ve Sanayi
Prof. Dr. Hayri KOZANOLU ................................................................................ 3
2. OTURUM
KRZ SRECNDE DNYA EKONOMS VE YEN ELMLER .......................5
Kresel Krizde Yeni G Dengeleri ve Emperyalizm
Prof. Dr. zzettin NDER ...................................................................................... 7
Finansal Krizde Teknolojinin Rol
Prof. Dr. Hacer ANSAL, Cumhur EKNC ............................................................. 9
Kresel Kapitalizmin Krizi: Bir Dnm m?
Prof. Dr. aya R ........................................................................................ 11
3. OTURUM
KRZDE TRKYE SANAYNN DURUMU VE GELECE - I ..........................13
Kriz Sonras Ortamda Uluslararas Blm ve Trkiye Sanayi
Prof. Dr. Aziz KONUKMAN, Rahmi Akn TREL .............................................. 15
Krizin Trkiye malat Sanayi zerine Etkileri
Prof. Dr. Nesrin SUNGUR, Dr. Ercan SARIDOAN............................................. 17
4. OTURUM
KRZDE TRKYE SANAYSNN DURUMU VE GELECE - II ......................21
2001 Krizinden Gnmze malat Sanayi Yatrmlarnn Blgesel Analizi
Mustafa SNMEZ ........................................................................................ 23
Yeniden Planl Ekonomiye Dn, retim, Yatrm ve Finansman
Destekleri ile Sanayileme
Prof. Dr. alar GVEN ..................................................................................... 27

5. OTURUM
ALAN ALIMALARINA YNELK PANEL VE ZEL OTURUMLAR..............29
Alan almas I: Trkiye Sanayinde ncelikli Sektrler ve Blgesel Kalknma
Yaklam
Yavuz BAYLKEN, Cahit KTKOLU ............................................................... 31
Alan almas II: Trkiyede Kalknma ve stihdam Odakl Sanayileme in
Planlama nerileri
Yavuz BAYLKEN, Cahit KTKOLU ............................................................... 35
6. OTURUM
PLANLAMA OLGUSU VE TRKYE SANAYNN YKS ..........................39
Planl Dnem ve Planl Dnemden kta Trkiye Sanayinin yks
(1961-1980) ve (1980-2008)
Prof. Dr. Bilsay KURU ..................................................................................... 41