KADRAN KADRAJ

Koray Sardoan

lim beni cezbeti ve denizin kenarna getirdi. Vecd beni denize drd ve boulmaya brakt. Denizin ortasnda ilimden yardm istedim,
beni kurtarmad ve vecd galip geldi ve beni boayazd.
Kurtulmay istedim; beni kurtaran ancak cehalet oldu.
(Baba Thir-i ryn)

**

O gece yerkre zerindeki btn saatler bozuldu. Mekanik saatlerin

zemberei boald, dijital saatlerin gstergeleri kart, elektronik saatlerin
pilleri ld, saat kulelerinin arklar skt, antik saatlerin ayarlar at,
kadranlarn camlar krld. Yaplan bilimsel veya metafizik yorumlar bu
olay aklayamad.
O gece olanlar, saatlerle deil zamann kendisiyle ilgiliydi. nsann
bu dnyadaki zaman, Tanrnn zaman ve evrenin zaman arasndaki
fark, o gece sfra indi. nk doann gerekliini aan iki kalp, ruh ve
beden bir araya gelmi; durdurulamayan g, kmldatlamayan nesneyle
arpmt.
Zamann bilinen ve bilinmeyen tm katmanlar bir araya geldi,
bkld ve geniledi.

KADRAN KADRAJ

PROLOG

Her eyin buradan sonra baladna seni kim ikna edebilir?

Her yeni gn kendime sorduum soru Bir duygu halinde benimle birlikte byd, zamanla ete kemie brnr
gibi brnd kelimelere. Yine de cevab buldum desem yalan
olur.
Fizik kurallar varln ar, yokluun boluk olduunu
kulama fsldayal yllar oldu. Ben maddeden umudu keseli de bir o kadar Materyalizmin soukkanllnda kalamadm, maneviyatn scak younluunda da Saysz tezat
barndran ama her durumda bana ait olduunu sandm
benliimle, doumumda balayan kumpasn iinden kmaya altm yllarca. Bir kurgu vard zerime kurulan; bir
plan, bir tuzak, teoride ve pratikte baarl bir komplo
Ve limit doldu.
Tahammlm, suyun donma derecesinde.
Yllar sonra bugn, fiziin kurallarna olan umutsuzluumu yeniden ve yeniden harabeye dntrmekteyim. yle
bir yerindeyim ve ilk kez byle bir yerindeyim ki hayatmn,
KADRAN KADRAJ

fsltlarn aksine varln ne derece boluk, yokluun ne derece ar olduunun nefes alan ispatym. Her ey ve herkes
varsayarken beni, ne kadar hafitim; hi kimse ve hibir ey
yok sayarken ne kadar da arm.
Evren denen bu ocuk arabasnn, zerinde ilerledii kaldrmn oyuklarna gire ka yaad sarsntlar, ruhumun
derinlerinde yalnzca ben hissediyorum. Ne olduunu bilmediim varolu sebebimin omuzlarna braklm, beni ondan,
beni benden alkoyan komployu zmeye alyorum ve
oyunun sonuna yaklamak iin son bir hamle daha tasarlyorum. Benim komplomda blfn veya restin bir nemi yok;
yaanmakta olan gereklik, yaanamayann hayali kadar gzel deilken, zar atmm ya da satran oynamm, ne fark
eder
LAN
Yerime lecek, lm annda ve sonrasnda neler olduunu bana anlatacak birini aryorum. Kazanma veya
kaybetme ihtimalini gze alacaklarn bana anlatmay
baarabilecekleri eylerin karlnda hayatm veya
lmm verebilirim.

Ryamda bu ilan gazeteye kendim iin ben vermitim.

Boalm ay bardan, gazeteyi ve telefonu srtlam olan
bir masann banda, ilana bavurup bavurmamay dnyordum. Her eyin asl bundan sonra baladna beni kim
ikna edebilir? Bu ilanda istediimi kim baarabilir? Benden
baka? Ben?
Hayatmla ilgili radikal kararlar vermem gerekiyordu,
onu sonlandrmay setim. Kafamda intihar senaryolar ge8

KORAY SARIDOAN

zinirken, yaadm ada herkesin gnaydn gibi, iyi geceler gibi intihar saykladn fark etim. inenmekten
tatszlam bir sakz gibiydi. ntiharn bir klie olduunu
fark edip vazgemek istedim. ok severek aldnz bir kyafeti bakalarnn stnde grnce yalnz kyafeten deil,
kendinizden de soursunuz nk. Yine de lmden daha
orijinal ve ayn zamanda ondan daha klie bir ey olmadn
yeniden anladmda, kararmda sabit kaldm.
Bir defasnda, elindeki ekile nndeki alar saati paralamaya alan bir adam figr grmtm. Zamandan
kurtulmak iin saati paralamak zere kaldrd kollar, etrafndaki daha byk bir saatin akrebi ve yelkovan olmutu. Bu bir saat kadranyd ve onu tasarlayan saati, babamd.
nsann hayatn saplantlar ynetir. Babamn saplants da
zamand. Gnde be saati gemeyen uykular, yemek ve belli
bal rutinler dnda kafasn saatlerden kaldrmazd babam.
Yalnzca tamir deil, bazen kadranlar zerine yapt resimler ve izimlerle veya dkme lehime verdii ekillerle baz
tuhaf tasarmlar da yapard. Atlyedeki saat sesleri Zaman
zaman susuyorlar ama ne zaman iimi bir sknt kaplasa,
zihnimdeki ibreler fr dnmeye balyor.
Annemle babamn en nemli benzerlikleri, ikisinin de hayat ve olaylar karsnda pasif kalmalaryd belki. Beni ileden karan da buydu. ki zayf karakterden ben nasl domutum acaba? Ailemde eletirdiim her ey bende de ikin
miydi? Ortaya kmak iin genlik ateimin kaybolup, hayatn o kadar da olaanst olmadn anlayacam gn m
bekliyorlard? Yoksa kendimi mi tanmyorum? Korku ve cesaretin gsterilme tarzlar, sandmz gibi deildir belki. BelKADRAN KADRAJ

ki gl bir cesaret, korkularn iyi gizleyenlerin zelliidir

ya da korkaklk, cesaretin muhtemel zararlarndan kamak
iindir. Beni bu deniz kenarna, bir zamanlar Tarlabanda
yaarken Mardinli bir dostumun verdii Walter marka tabanca ile getiren ve yaklak on dakika nce tabancann
namlusunu kafama dayatan ey, korkum mu cesaretim mi?
Hayatm, Btn bunlar ne iin? sorusuyla balayp,
Btn bunlar ne zaman bitecek? sorusuyla tamamlanacak
olan bir ksa film. Ne iin sorusunun cevabn lmde bulduumda, ne zaman biteceine de karar verdim. On dakika
nce bitecekti. ile Feneriyle bakan ve gece yarsndan bu
yana frtnann kzdrd dalgalardan tokat yiyen kayalklarn hemen stnde.
nsann yarat tabular, kavramlar, duygular ve beklentiler, lme direnme abasnn birer rn. Hayata kalma
igds. nce fahie yerine konulup aalanan bir kadna
lmne k olmak ne kadar hakszlksa, isteyerek sahip olmadn bir hayat brakmama abas da o kadar sama.
imde len eylerden sonra sra kendime geldi ve hayatm sonlandrmak zere buraya geldim. Bunu gerekten isteyip istemediime emin olmak iin beklediim cevap cep
telefonumdan geldi: Eer gerekten isteseydim, akama
dayal tetii ekmek zereyken ceketimin cebindeki telefonun alna aldr etmezdim. Oysa merakma yenildim;
beni son anmda dnyaya balayan, bir cep telefonu oldu.
lk kez gece yarsndan saatler sonra, daha da nemlisi
tek bir kelime ve haber almadan geen yllardan sonra, telefonumda yazan Babam yazs, tetikteki parmama verdiim gc alp, telefonun ama tuunun zerinde bekleyen

baparmama gnderdi. Babamn sesini hatrlyordum ama

onunla konumay, hayr.
Alo
Aklmda bir roman cmlesi var, bir yerlerden okumuum
sanki ama gerisini hatrlamyorum. Hayatn intiharn kysna kuranlar diye balyor. Nereden geldi ki aklma bu?
Ben de onlardan biri olduum iin belki. Hayatm bir intiharn kysna kurdum. nce kendi intiharm olacakt bu; olamad. Babam yllar sonra beni arad ve tek cmleyle bitirdi
her eyi. Tetiin tok bir tklamayla dmesi gibi Sehpann,
ayaklarn altndan ekilmesi gibi Ve ben, kendi intiharmn
kysndan, varoluun en derin uurumuna dmek zereyken artk baka bir intiharn kysna kuracaktm hayatm:
Babamn intihar
Olum Kalender Beni afet, ne yaptysam olmad.
Bir tabure, babamn ayaklar altndan hayatma devrildi.
Frtna artyordu.
Babamn atlyesinden miras kalan tik tak sesleri kafamda
dnmeye devam ederken, kkszlmn en kkl sorusunu aklm, kulama fsldyordu:
Her eyin buradan sonra baladna beni kim ikna edebilir?

KADRAN KADRAJ

11