EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

( GELİŞİM VE ÖGRENME PSİKOLOJİSİ )

Psikoloji: İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen,bireyin davranışlarını ve onun altında yatan
sebepleri araştıran bilim dalıdır.
Eğitim Psikolojisi: Gelişim ve öğrenme psikolojisi bulgularından hareketle eğitim ögretim nasıl gerçekleştiğini
araştıran bilim dalıdır.

Gelişim psikolojisi= İnsan davranışlarında doğumdan ölümüne kadar,tüm yaşamı boyunca gözlenen biyolojik ve
psikolojik değişiklikleri inceler.
Bireyin belli dönemler halinde gelişimini ve bu evrelerde öğrenmesi gereken davranışlarını inceleyen bilim
dalıdır.
Ögrenme psikolojisi= Bireyin nasıl ögrendigini ve nasıl ögretebilecegini araştıran bilim dalıdır.

★GELİŞİM PSİKOLOJİSİ★
≋ PSİKOLOJİ AKIMLARI ≋
1. Yapısalcılık: Temsilcisi W. Wundt’ tur.
●İnsan davranışlarının kontrollü koşullarda (laboratuar) gözlenmesine yönelik çalismalar yapmıştır.
●İnsan zihni çesitli bilinç ögelerine ayrılır. Psikolojinin amacı “bilinç ögelerini” birleştirmek ve
çözümlemektir.
●Bilinci çözmek için “içe bakış yöntemi” kullanılmaktadır.İçsel duygular,sezişler ve düşünceler
üzerinde odaklanmıştır.
2.Davranışçılık:Temsilcileri Watson,Pavlov,Skinner’ dir.
●Davranışçı görüş yapısalcılığı yetersiz görerek,sezgilerin,duyguların ve düşüncelerin
gözlenemeyeceğini iddia ederek içe bakış yöntemini reddetmiştir.
●Psikolojinin “gözlenebilen ve ölçülebilen” davranışlar üzerinde çalisilmasi gerektiğini açıklar.
●Davranışın niçin olduğuna değil, nasıl olduğuna önem vermiştir.
●Çevredeki uyarıcı koşullara önem vermiştir. Uyarıcı-tepki-pekiştirme ilkesine göre davranışı
açıklamıştır.
3.Psiko-analitik Yaklaşim(=Psikanaliz):Temsilcileri Freud, Erikson’ dur.
●Davranışın sebeplerini “bilinç dışı” etkinlikler (biyolojik etkenler) açısından ele almıştır.
●İnsan iki temel içgüdünün etkisinde davranmaktadır. Cinsellik ve saldırganlık. Toplum tarafından
hoş karşilanmayan bu duygulara ait istekler bilinç dışına itilirler ve arada kaybolmazlar.
●Kişiliğin oluşumunda ve olayların analizinde “çocukluk yaşantıları (0-6)” ve bu dönemdeki anne-
baba tutumunun önemi üzerinde durur.
●Erikson’a göre kişiliğin oluşumunda ve gelişiminde biyolojik etkenler ile birlikte sosyal çevre
de(toplumsal etmenler) önemlidir.(Psiko-sosyal gelişim kuramı)
●Erikson’a göre benlik gelişimi dönemler halinde olur.Her dönemin,atlatılması gereken
çatisma(kriz) alanları bulunur.
●Bireyin gelişiminin yaşam boyu sürdüğünü savunmuştur.
4.Bilişsel Yaklaşim:Temsilcileri Gestalt Ekolü,Piaget,Bruner,Ausubel’dir.
●Bireye ve davranışlara “bütünsel” bakmışlardır.
●Davranışları zihinsel bir süreç içinde ele almışlar,ilgi,algı,düşünme,kavrama gibi süreçlere yer
vermişlerdir.
5.İnsancıl(=Hümanist) Yaklaşim:Temsilcileri Maslow,Rogers,Kholberg’ dir.
●Psiko-analitikçilerin insanın tehlikeli bir varlık olduğu görüşüne karşi çikarak,insanın değerli olduğu
görüşüne karşi çikarak,insanın değerli olduğu ve doğasının iyilik temelleri üzerinde kurulu olduğu
görüşünü ileri sürmüşlerdir.
●Davranışların temelinde ihtiyaçlar (güdüler) bulunur.
●Birey “kendisini gerçekleştirmeye” çalisan bir varlıktır.
●Bireylerde “algılama ve benlik kavramı(tasarımı) “ üzerinde durur.
●Birey tek ve benzersizdir,değerlidir.Eğitim,birey(ögrenci) merkezlidir.Eğitim bireylerin
potansiyelinin ortaya çikarilmasina ve kişisel gelişimine yardımcı olmalıdır.
6.Nörobiyolojik Yaklaşim:Temsilcileri James,Hebb ‘ dir.
●Davranışların incelenmesini beyin,sinir sistemi,beyin hücreleri(nöronlar) arasındaki sinaps
bağlarına göre ele almışlardır.
≋ KAVRAMLAR ≋
Gelişim:Bireyin döllenmeden başlayarak bedensel,zihinsel,duygusal,sosyal yönlerden geçirdiği sürekli ve
düzenli değişimdir.Gelişim bir süreçtir.
Gelişme:
●Büyüme,olgunlaşma,hazır bulunuşluluk,ögrenme etkileşimlerinin bir ürünüdür.
●Gelişme bir üründür.
●Olgunlaşma ve öğrenme olmadan gelişim olmaz.Örnegin bir çocugun ağaca tırmanması devinsel bir
gelişmedir.Çocuk kas ve kemikleri yeterli büyüklüğe ve olgunluğa erişmeden ağaca tırmanmayı ögrenemez.Kas
ve kemikleri yeterli olgunluğa eriştikten sonra ağaca tırmanmayı ögrenmemisse de ağaca tırmanma davranışını
gösteremez.Demek ki,gelişme;ögrenmeyi ve olgunlaşmayı kapsayan temel bir kavramdır.
⇒Gelişme organizmadaki hem nitelik hem de nicelik olarak meydana gelen değişmeleri içerir.
Büyüme:
●Vücudun sadece boy,kilo ve hacim olarak artmasıdır.
●Bireyde fiziksel özelliklerdeki değişmedir.
⇛ör Bir bebeğe,doğduktan bir ay sonra ağırlık ve boy uzunluğu bakımından artış
göstermesi.
●Büyüme ile gelişim kavramları arasındaki temel fark,büyümede sadece niceliksel değişim
gözlenirken,gelişmede ise niceliksel ve niteliksel değişiklik beraber olur.Yani büyümede fiziksel
değişim(boy,ağırlığının artması,iç organların değişmesi) vardır.Gelişlimde ise fiziksel özelliklerin yanı sıra
zihinsel,duygusal,sosyal özellikleri kapsar.
⇛ör Bir çocugun somut işlemler döneminden sonra soyut işlemler dönemine girip soyut
düşünebilmesi onun büyüdüğünü göstermez.Çünkü bu özellik nitelikseldir.
Olgunlaşma:
●Bireyin organlarının ögrenmenin etkisi olmaksızın tamamen biyolojik ve kalıtımsal olarak kendilerinden
beklenen fonksiyonları yapabilecek düzeye ulaşmasıdır.
●Yani yaşa bağlı olarak organizmanın kendisinden beklenen davranışı yerine getirebilecek duruma gelmesidir.
⇛ör Ana okuluna giden bir çocugun parmaklarıyla makas tutabilecek düzeye gelmesi bir
olgunlaşmadır.
●Olgunlaşmada “fiziksel gelişim ve bilişsel gelişim” diye 2 boyut vardır.
●Olgunlaşma büyük oranda öğrenme yaşantıları ve çevresel faktörlerden bağımsız olarak org. belli bir yetkinliğe
ulaşmasıdır.
●Olgunlaşmanın sonucunda meydana gelen davranışlar ögrenme olarak sayılmazlar.
●Olgunlaşmada öğrenmenin etkisi yoktur.
⇛ör Başlangıçta annesinin yardımıyla beslenebilen,kaşigi kullanamayan bir çocuk belirli
devimsel ve zihinsel gelişlimi sağladıktan sonra kendisi kaşigi alıp tabağa uzanarak
beslenmeyi ister ve kendi kendine dökmeden yiyebilir.
Hazır bulunuşluluk:
●Hazırbulunuşluluk;bireyin zihinsel,sosyal ve bedenen ögrenmeye hazır dönemde olması demektir.
●Hazırbulunuşluluk olgunlaşmayı,duyuşsal özellikleri(ilgi,tutum),bireyin konuyla ilgili ön öğrenmelerini ve
bireyin genel sağlık durumunu kapsar.
⇛ör Bir çocugun bisiklet kullanmaya hazır olması için yani hazır bulunuşluluğu için;
- Büyük kasların bisiklete binmek için gerekli olgunluğa ulaşması.(olgunlaşma)
- Birisinin bisiklet binmeyi göstermesi veya ögretmesi.(ön ögrenmeler)
- Bisiklete binmeyi istemesi.(duyuşsal özellikleri)
- Bisiklete binmek için genel sağlık durumunun elverişli olması gerekmektedir.(sağlık)
Ögrenme:
●Bireyin çevresiyle etkileşimi sonucu meydana gelen nispeten kalıcı izli davranış değişikliğidir.
●Bireyin davranışlarında yaşantısı yoluyla kalıcı izli değişikliktir.
⇛ör Çocugun düzgün bir şekilde kalem tutabilmesi için el ve parmak
kaslarının,kemiklerinin yeterli büyüklüğe ve olgunluğa erişmesi yetmez.Çocugun
kalemin nasıl tutulduğunu görmesi,kalem tutma denemelerini yapması,düzgün
tuttuğunda bundan haberdar edilmesi,pekiştirilmesi gerekir.
●Gelişimin sağlanabilmesi için,çocugun çevresiyle belli düzeyde etkileşimde bulunmasına yani ögrenmesine
ihtiyaç vardır.
Kritik Dönem:
●Bireyin yaş değişkenine göre ögrenmesi gereken davranışları sergileyebilmesi için avantajlı(uygun) olduğu
dönemdir.
●Eğer birey sergilemesi gereken söz konusu yeteneği bu dönemde kazanamazsa ileriki yıllarda kazanması daha
da zor olur.
⇛ör “1800’lü yıllarında Fransa’nın dağlarında hayvanlar tarafından büyütülmüş 10-11
yaşlarında bir çocuk bulunur.Bulunduğunda hayvanlar gibi dört ayak üstünde
yürütülmekte,insanlardan korkmaktaydı hiçbir dili konuşamamaktaydı.Eğitimcilerin
yoğun çabalarina karşi 5 yıllık bir eğitim sonunda sadece birkaç kelime ve adı
ögrenebilmistir.İnsanlarla ilişki kurmayı kendi başina yaşamayı ögrenemedi.Bu çocugun
ögrenememesinin sebebinin nedeni kritik dönemindir.
⇛ör Bebeğin yürümesi için 1-2 yaş arası kritik dönemdir.
●Diğer bir tanımla,çocuklar bazı gelişim dönemlerinde ve yaşlarda belli tür ögrenmelere karşi yüksek
duyarlılık gösterme eğilimindedirler.Çevre etkilerine karşi daha duyarlıdırlar ve çevrede düzenlenen
ögrenme yaşantılarını diğer dönemlerden daha hızlı kazanabilirler.
●Burda can alıcı nokta‴ zamanlama‷ dır.Eğer ögrencilere yaşamlarının belirli zamanlarında ögrenme
fırsatları sağlanamasaydı gelişim ya yavaşlayabilir ya da tamamen durabilir.
≋ SONUÇ ≋
⇒Gelişmede önce büyüme ve olgunlaşma,sonra ögrenme oluşur.
⇒Olgunlaşma ögrenmenin temelidir.
⇒Olgunlaşma kalıtımsal(genetiksel) özellikler taşir.
⇒Olgunlaşma kişinin doğuştan getirmiş olduğu potansiyelin zaman içerisinde ortaya çikmasini ifade
eder.Kişinin herhangi bir çaba göstermesine gerek yoktur.Kendiliğinden meydana gelen bir süreçtir.
⇒Hazır bulunuşluluk olgunlaşma ve ögrenme etkileşiminin bir sonucudur.
⇒Gelişim:Org. bedensel,zihinsel,dil,duygusal ve sosyal yönlerden düzenli ilerlemesidir.Gelişim bir
süreçtir.
⇒Gelişme:Olgunlaşma, büyüme ,ögrenme etkileşiminin bir ürünüdür.Gelişme bir üründür.
≋ GELİŞİM İLKELERİ ≋
1.Gelişim,kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür:
Bireyin gelişimi,kalıtımdan getirdiği özellikler(saç rengi,göz rengi,cinsiyet,beden biçimi) ile çevreden edindiği
bilgi,beceri, ve tutumların etkileşmesiyle şekillenir.
⇛ör Kalıtım yoluyla getirilen zekâ kapasitesinin tam olarak kullanılabilmesi için,bireyin
bilişsel gelişimini besleyen bir çevre içinde etkileşimde bulunması,zengin yaşantılar
kazanması gerekmektedir.
2.Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir:
Gelişim canlıyla birlikte başlar,sürekli devam eder.Gelişimde her aşama kendinden öncekine
dayalı,kendinden sonraki aşamaya hazırlayıcıdır(temeldir).Ancak bu gelişim aşamaları birbirinden
kesin çizgilerle ayrılmış değildir.Birbiriyle iç içe girmiş olabilir.
⇛ör Somut işlemler dönemini yaşayan bir çocugun bir sonraki aşama olan soyut işlemler
döneminin alt yapısı kurulmuş olur.
3.Gelişim nöbetleşe devam eder:
Çeşitli dönemlerde gelişim alanları nöbetleşerek ön plana geçebilir.Bir gelişim alnının çok hızlandığı
dönemlerde,diğerleri duraklama gösterebilir.
⇛ör Yürümenin ön plana çiktığı dönemde,konuşma duraklama eğilimi gösterebilir.
4. Gelişim baştan ayağa,içten dışa doğrudur:
Önce başın hareketi kontrol edilir.Daha sonra göğüs,karın,bacaklar ve ayağın kontrolü sağlanır.Ayrıca,önce
beden ve iç organların,daha sonra dışa doğru olan kolların gelişimi sağlanır.
5.Gelişim,genelden özele doğrudur:
Çocuklar önce tüm vücuduyla hareket eder,büyük kaslarını kullanır.Daha sonra belli etkinlikle ilgili
organını kullanabilir hale gelir.Örnegin,çocuk top oynarken önce bütün vücuduyla topu tutar.Daha sonra küçük
kasları geliştikçe sadece elleriyle hatta parmaklarıyla topu tutabilir hale gelir.
6.Gelişimde kritik dönemler vardır:
Org. bazı gelişim alanlarında,ögrenmeye ya da gelişmeye eğilimli olduğu belli bir zaman dilimi vardır.Bu
dönemde org. çevre etkilerine daha çok duyarlıdır ve daha hızlı ögrenir.
⇛ör Okul öncesi dönem,zihinsel gelişim ve dil gelişimi için kritik dönemdir.
7.Gelişim bir bütündür: Gelişimin bütün alanları bir bütün halindedir,birbiriyle etkileşim
içindedir.Bir gelişim alanındaki olumlu ya da olumsuz bir özellik diğer gelişim alanlarını da aynı
yönde etkiler.
⇛ör Fiziksel bakımdan güzel bir çocuk,başkalarının yoğun ilgisini çeker,sevilir.Sevilen
çocugun duygusal gelişimi olumludur.Kendine güven duyar.Başkalarını sevebilir ve
olumlu ilişkiler kurabilir.Bu nedenle,sosyal gelişimi de olumlu bir şekilde etkilenir.
8.Gelişimde bireysel farklılıklar vardır:
Her bireyin gelişim hızı aynı değildir.Gelişme,olgunlaşma ve ögrenmenin etkileşiminin bir
ürünüdür.Olgunlaşmayı büyük ölçüde kalıtım,ögrenmeyi ise çevre etkileşimleriyle kazanılan
yaşantılar belirlemektedir.Her bireyin biyolojik kalıtsal mirası ve etkileşimde bulunduğu çevrenin
farklı olması nedeniyle,gelişimin de farklı olması doğaldır.
9.Gelişimin hızı,dönemlere göre değişir:
Örnegin bebeklik çagindaki gelişim ergenlik çagindaki gelişime göre daha hızlıdır.
⇛ör Kimi çocuklar 10 aylıkken,kimileri de 13 aylıkken yürüyebilirler.
vSonuç olarak gelişimde gözlenen bireyler arasındaki farklar normal karşilanmalıdır.
≋ GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ≋
1-KALITIM
2-ÇEVRE
3-AİLENİN ÇOCUK YETİŞTİRME TARZLARI
4-AİLENİN PARÇALANMASI
5-ÇOCUKLARIN DOĞUŞ SIRASI
6-ZAMAN
1-KALITIM:Bireyin genler yoluyla anne-babasından aldığı özeliklerdir. Bunlar; cinsiyet,
göz rengi,zeka kapasitesi,fiziksel özellikler(boy,ten rengi,saç rengi ve biçimi),yaratıcılık
ve
düşünme kapasitesi,problem çözme becerileridir.
Anne rahminde,anneden gelen yumurta hücresi ile babadan gelen sperm hücresi
birleşerek(23+23=46 kromozom) zigot meydana gelir.Zigot hızla çogalarak insan organizmasını
oluşturur.
Kalıtım,gelişimi etkileyen önemli bir faktördür ve kalıtımın kapsamını annenin yumurta ve babanın
sperm hücrelerinde bulunan 23’er adet kromozom belirlemekte-
dir.Her kromozomda 20.000 gen bulunmaktadır.
Kişinin tüm genetik özeliklerinin kodlandığı DNA’lar bu genlerde bulunur.Genlerdeki DNA’ lar
organizmanın anahtarlarıdır,genetik şifreleri ihtiva ederler.Organların oluşumu,diğer genlerin
düzenlenmesi,organizma için yaşamsal öneme sahip olan enzimlerin salgılanması vb. DNA
tarafından yönlendirilir.
Genler baskın ve çekinik olmak üzere 2 türlüdür.Baskın genler özelliklerini dölüte geçirir.Anne
babadan çocuga kalıtım yoluyla geçen yapıya Genotip denir.Fenotip ise bu genetik yapının
dışarıdan gözlenebilen şeklidir.Zeka ve bedensel özellikler büyük oranda genotiple belirlenir.
Cinsiyet tamamen kromozom düzeniyle belirlenir.Canlı hücrelerinde 23 çift kromozomun bir çifti
cinsiyet kromozomlarıdır.X ve Y olmak üzere iki tip cinsiyet kromozomu vardır.XX:Kadın cinsiyet
hormonu, XY:Erkek cinsiyet hormonudur.
⇒Fenotip çevre tarafından etkilenir.Örnegin;zekanın sınırları Genotip tarafından belirlenir.Ancak
gözlenen zeka,gerek rahim içindeki çevre,gerek doğum sırasındaki olaylar,gerekse doğum
sırasındaki çevre tarafından belirlenir.Bununla birlikte çocugun göz rengi kesin olarak genotiptir.
⇒Kalıtım önemli ölçüde gelişimin fiziksel ve zihinsel alanlarında etkilidir.
2-ÇEVRE:Çevre faktörü 3 evrede incelenir.
І-Doğum öncesi
Ⅱ-Doğum Sırası
Ⅲ- Doğum sonrası
І-Doğum öncesi=Anne karnında geçen süredeki dış etkilenmeleri kapsar.
⇛ör Annenin sigara dumanı olan bir çevrede yaşaması,yüksek gürültülü bir çevrede
yaşaması.
Ⅱ-Doğum sırası=Fetüsün(bebeğin) oksijensiz kalması,kordon dolanması,uzman olma-
yanların bilinçsiz müdahaleleri doğum sırasında yaşanan olumsuzluklardır.
Ⅲ-Doğum sonrası=Beslenme düzeni,hastalık ve kazalar,aile yapısı,eğitim olanakları,arkadaş çevresi
gibi etkenlerdir.
3-AİLENİN ÇOCUK YETİŞTİRME TARZLARI:Aile içinde bebeğe yaşamının ilk yılında gösterilecek
sevgi ve sıcak yakınlık,onun temel güven duygusunu kazanmasında önemli rol oynamaktadır.
Her davranış için katı kurallar koyan,cezalandırıcı,istek ve dileklerin açıklamasını engelleyen
sınırlandırıcı ana-babaların çocuklarinin,kuralcı,otoriter,çocuklara karşi düşmanca davranan,despot
oldukları gözlenmiştir.
Anne-baba,çocugun davranışlarını ne aşirı derecede kontrol edip kısıtlamalı,ne de çocugun her
istediği şeyi yapmalıdır.Tutarlı ve güven verici bir tutuma sahip olmalıdır.
4-AİLENİN PARÇALANMASI: Ailenin dağılması,boşanmalar,tüm çocuklar için sancılıdır,acı
vericidir.Küçük çocuklar daha çok etkilenmekte,hatta olaylardan kendini sorumlu tutmaktadır.Büyük
yaşlardaki çocuklar ise boşanma olaylarını daha kolay kabul etmektedirler.
5-ÇOCUKLARIN DOĞUŞ SIRASI:Ana-babalar ilk çocuklarindan çok şey beklerler.
İlk çocuklarin yüksek motivasyonlu,hırslı,başarılı,kurallara uyan bireyler olarak yetişmelerini
beklerler.Buna rağmen kendilerine güveni azdır.Temkinli ve tutuculardır.
Sonuncu doğan çocuklarin özellikleri de ilk çocuklara benzeyebilir.Ancak ilk doğanlar genellikle
erken olgunlaşirken sonuncular,uzun süre çocuksu kalabilirler.İlk doğanlara göre daha çok ilgi
çekmeyi başarabilirler.
Ortanca çocuklar ise,eğer cinsiyet farkı vb. istenilen özellikleri yoksa,ilgi odağı olamazlar.Çok fazla
ilgi görmedikleri için,daha bağımsızdırlar.Akranlarıyla daha iyi ilişki kurarlar.Daha mutlu olurlar.
6-ZAMAN(=TARİHSEL ZAMAN):Gelişim döneminde yenilikler ve değişimlerin oluşturulduğu
zaman bölümünü ifade eder.Örnegin günümüzde bilgisayar destekli ögretim,Internet,cep telefonun
kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
Diğer bir örnek son beş yıldır 0-1 yaşindaki bebeklerde hazır bez kullanımı giderek
yaygınlaşmaktadır yada Amerika’nın Irak’a girmesi ile birlikte çocuklarin oynadıkları oyunda savaş
oyunlarına ağırlık verdikleri görülmüştür.
≋ HORMONLAR ≋
HORMON:Org. şeklini,gelişim özelliklerini belirleyen temel yapı taşları,iç salgı bezlerinin salgılarına hormon
denir.Bu yapı taşları vücudun büyüklüğünü,iç dengeyi ve üremeyi sağlarlar.
İç salgı bezleri:
1-HİPOFİZ:Tüm salgı bezlerinin salgılanmasını ve vücudun büyüme dengesini düzenler.
2-TROİD:Troksin salgılar.Troksin vücudun metabolizmasını düzenler.Troksinin azlı-
lığı cüceliğe ve zeka geriliğine yol açar.Fazlalığı uyuşukluk ve üsümeye yol açar.
3-PARATROİD:Vücudun kalsiyum ve fosfor dengesini sağlar.Kemiklerin gelişimini ve kasların ve sinir
sisteminin çalismasini düzenleyen salgı bezidir.
4-PANKREAS:İnsülin salgılar.İnsülin kandaki şeker miktarını ayarlar.
5-BÖBREKÜSTÜ BEZLERİ:Salgıları,büyümeye,cinsiyete etki eder ve vücudun duyguların yoğunluğundan
korunmasını sağlar.Duygusal gelişimle yakından ilgilidir.
6-CİNSİYET:Bu salgı bezleri kadın ve erkekte cinsel gelişimi sağlar.
≋ GELİŞİM DÖNEMLERİ VE GÖREVLERİ ≋
1.Bebeklik Dönemi(0-2 yaş):
-Nefes almayı ögrenme.
-Doğumu takiben fiziksel çevredeki değişikliklere uyum sağlama.
-Tuvaletini söyleme,tutma becerisini kazanma.
-Uyku düzeni olması.
-Katı yiyecek yemeyi ögrenme.
2.İlk Çocukluk Dönemi(2-6 yaş):
-Konuşmayı ve yürümeyi ögrenme.
-El-göz uyumunu sağlamaya başlama.
-Kendi başına yemek yeme,giyinme,tuvaletini yapma.(öz bakım becerisi)
-Cinsel farklılıklarını ögrenme ve cinsel kimliğini kazanmaya başlama.
-Okuma yazmaya hazır duruma gelme.
-Toplumsal kurallara dair yanlış ve doğru davranışı ayırt etmeye ve toplumsal rolleri ögrenmeye başlama.
3.Son(ikinci)çocukluk dönemi(6-12 yaş):
-Okuma,yazma ve hesaplaşma ile ilgili üç temel beceriyi geliştirme.
-Kendine karşı olumlu tutumlar oluşturma.
-Kişiler arası ilişkilerini geliştirme,yaşitlarıyla iyi geçinmeyi ögrenme.
-Kendisi için model olan yetişkinleri örnek alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme.
-Sorumluluk almasına ve kendi kararlarını vermesine olanak sağlandığında kişisel bağımsızlığını kazanmaya
başlama.
-Vicdan ve değer anlayışının gelişmesi.
-Gündelik yaşama uyum.
4.Ergenlik Dönemi(12-18 yaş):
-Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolüne erişme.
-Yaşıtlarıyla (her iki cins) yeni ve olgun ilişkilere erişme.
-Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde kullanma.
-Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız olarak duygusal özerklik kazanma.
-Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma.
-Toplumsal görevlerini yerine getirebilme ve toplumsal sorumluluklar almaya istekli olma.
-Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma.
5.Genç Yetişkinlik Dönemi(18-30 yaş):
-Eş seçme,aile kurma,evli yaşamayı ögrenme.
-Bir işe girme,işe başlama.
-Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve sosyal gruplar bulma.
-Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme.
-Ev idare etme.

☺GELİŞİM ALANLARI ☻
1.BEDENSEL 2.BİLİŞSEL 3.KİŞİLİK 4.AHLAK 5.BENLİK
GELİŞİM GELİŞİM GELİŞİMİ GELİŞİMİ GELİŞİM
-DİL
GELİŞİMİ
≋ 1-BEDENSEL GELİŞİM ≋
1-Doğum Öncesi:
2-Bebeklik Dönemi(0-2 yaş):
3-Çocukluk Dönemi(2-6 yaş):
4-Okul Dönemi(6-12 yaş):
5-Ergenlik Dönemi(12-18 yaş):
1-Doğum Öncesi:
- Doğum öncesi,yaşam sürecindeki en hızlı gelişim dönemidir.
- Olumsuz çevre faktörlerinin etkisi bu dönemde daha fazladır.
→ Fetüs doğduğunda boyu 48-53 cm arasındadır.
→ Ağırlığı ise 2500-4300 gr arasındadır.
→ 3. haftada kalp atışları başlar.
→ 4. aylarda kemikleşme başlar ve anne karnındaki hareketleri hissedilir.
→ 5. ayda göz kapaklarının açılıp kapanmasıyl