You are on page 1of 4

11/02/2015

AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
CANALESYSERVICIOS

Ftbol
MundialdeClubes
ltimasnoticias
Fotos
Calendario
Equipos

RobertoSousaCauso

Goleadores
Guadelviajero
Reglamento

Imprimir

Enviar

19deagostode2006,08:54

Retrospectiva
Edicinanterior

Aprimeiraondadeficocientficabrasileira

Deportes

RobertodeSousaCauso

Fotos
Videos
Automovilismo
Bsquet

AficocientficaexistenoBrasilpelomenosdesdea
segundametadedosculo19.MachadodeAssispublicou
em1882oconto"OImortal",espciede"autoplgio"de
umahistriaanterior,"RuideLeo",de1872.

Reproduo

Bisbol
Ftbol
JuegosOlmpicos
LuchaLibre
Tenis
OtrosDeportes

Em1875,AugustoEmlioZaluarpublicouoromance
cientficoODoutorBenignusnomesmoanoemqueo
argentinoEduardoHolmberglanavaElmaravillosoviajedel
Sr.NicNac,eocubanoFranciscoCalcagno,oseuHistoriade
unmuerto,completandoostrsromancesquedisputama
distinodeseremosprimeirosexemplosdeFCna
AmricaLatina.

YoReporto

Antesdisso,de1868a1872,JoaquimFelciodosSantos
publicoucomofolhetimnojornalOJequitinhonha,oseu
PginasdaHistriadoBrasil,EscritasnoAno2000,tratandode
comoD.PedroIIlevadoaoano2000,quando
testemunhaafalnciadoImprio.possvelqueexistam
exemplosaindamaisantigos.
AobradeSantoseraumastirapoltica,adeMachadode
Assisfoiinfluenciadapelocontogtico,adeZaluarpelos
scientificromancesdeJulesVerneeCamilleFlammarion.

OeditorGumercindo
RochaDorea(1991)
ltimasdeRobertoSousaCauso

Talvezoleitordehojetivessedificuldadeemreconheclas
comopertencentesficocientfica.
ltimasfotosdeMundialdeClubes2008

ConformenossaFCavanavapelosculo20comescritos
deGastoCruls,MonteiroLobato,AdalziraBittencourt,
MenottidelPicchia,BeriloNeves,GomesNetto,Afonso
Schmidt,EricoVerissimo,JernymoMonteiroeoutros,
elafoificandomaiscaracterstica,apresentandomais
mquinasdotempocomoadeH.G.Wells,incubadoras
mecnicasdesereshumanos,navesespaciaiseguerras
interplanetrias.Asuaocorrncia,apesardisso,era
espordica,emborahouvessealgumacomunicaoentre
umaeoutradelPicchiaparecendoinfluenciarsepor
Cruls,VerissimoporLobato,GomesNettoporBeriloNeves.
Dequalquerforma,ummomentofirmousecomoa
"PrimeiraOndadaFicoCientficaBrasileira",expresso
daacadmicaamericanaAndreaL.Bell,paraquemessa
ondacoincidiucomuma"exploso"deFCnaAmrica
Latina,"emtermosdonmeroedaqualidadedasobras
sendoproduzidasporautoresquededicavamtodososseus
esforosparaaFC,epelascrescentesoportunidadesque
tiveramparadisseminarognero".
APrimeiraOndadaFCBcomeaumanoapso
lanamentodoSputnik,oprimeirosatliteartificial.Em
1958apareceraaantologiaMaravilhasdaFicoCientfica
(Cultrix)eoromanceOHomemqueViuoDiscoVoador

http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html

1/4

11/02/2015

AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
(LivrariaMartins),deRubensTeixeiraScavone(sobo
anagramade"SenburT.Enovacs").
Osdoislivrosmotivarampartedaintelectualidadease
posicionaremtornodaimportnciadognero
particularmenteaantologia,editadaporFernandoCorreia
daSilva&WilmaPupoNogueiraBrito.
Ovolume,quefoiaprimeiraantologiadeFCpublicadano
Pas(scomestrangeiros),contoucomsubstancial
introduodeMriodaSilvaBrito,umimportante
intelectualdapoca.ElesaudouaFCcomo"vinculada
prpriacondiodohomemcontemporneofrenteao
conhecimento,sformasdevidaedecomportamentodo
seutempo,sincertezasdomundoquelimita,diaadia,
suasesperanasnosdescaminhospolticos,sinquietaes
forjadaspelaprpriaaventuraouexperinciacientfica,
criseque,afinal,defineestaetapahistrica".
Britotraouagenealogiadogneroataantiguidade,
dentrodoqueospesquisadoreschamamde"protoFC",e
combateuanoodeenxerglocomoescapismoe
"produtodeideologiareacionria,resultadodeartimanha
polticaquevisa,deumlado,distrairaspopulaes
revoltadas,e,deoutro,prepararoespritodospovosparaa
aceitaodedoutrinaimperialistaeescravizadora"a
mesmavisonegativaqueMunizSodririarecuperare
firmarem1973comAFicodoTempo.
Entreumeoutro,houveumdebatenaspginasdos
suplementosculturais,quantovalidadedognero.Brito
foimuitocitado,masOttoMariaCarpeauxeAlcntara
Silveirafalaramnegativamente,enquantoohistoriador
JooCamillodeOliveiraTorresafirmouque"Afico
cientficaestsportasdepassaraserograndegnero
literriodosculoXX".Noutravertentedodebate,
FredericoBrancoeWillyLewindefenderamumaFCque
rompessecomosaspectosmaistecnfilosese
concentrassenumaposturahumanista.
Foinessecontextomotivado,naspalavrasdeBrito,pela
"atualidade"dognero,queseacentuoucomaexploso
atmicadeHiroshima,asnotciasdeaparecimentode
discosvoadores,aciberntica,oestudodasnovasteorias
astronmicas,asmodernasconcepesbiolgicase
psicolgicas,oexamemaisaprofundadodosfenmenos
paranormais,comoatelepatia,apercepoextrasensria
eatelekineses,e,finalmente,comadevassasideralpelos
"sputniks" queoeditorbaianoGumercindoRochaDorea
lanouasuaColeoFicoCientficaGRD,quepublicava,
intercaladamente,obrasnacionaiseestrangeiras.
AFicoCientficaGRDsetornouamaisimportante
coleodeFCdasuapoca,etalvezdetodosostempos,
noBrasil.Publicoupelaprimeiravezaquinomesdepeso
comoC.S.Lewis,RobertA.Heinlein,JamesBlish,John
Wyndham,ChadOliver,IevguniZamitineemcolees
paralelas,asEdiesGRDdeDoreafranquearamaos
leitoresbrasileirostambmRayBradbury,H.P.Lovecraft,
WalterM.Miller,Jr.,FredricBrown,entreoutros.
Suaatuaomaisimportantefoicertamenteapublicao
dosbrasileiros.Eminciode1960Dorealanouacoletnea
ElesHerdaroaTerra,deDinahSilveiradeQueiroz,eno
mesmoano,aAntologiaBrasileiradeFicoCientfica,a
primeiraantologiadeFCcomhistriasbrasileiraseditada
porelecomhistriasdeAndrCarneiro,AntonioOlinto,
ClvisGarcia,DinahSilveiradeQueiroz,FaustoCunha,
JernymoMonteiro,LciaBenedetti,RubensTeixeira
ScavoneeZoraSeljan.
Aestratgiaeraagruparautoresquejtivessemum
compromissocomognero(Monteiro,Scavone),e
convidarfigurasliterriasestabelecidas(Queiroz,Olinto,
etc.)eautoresiniciantesnognero(Carneiro,Cunha,etc.)
aescreverFCcomoexperimento.
Doreadeuprosseguimentoaoseuesforoeditorialde
promoodaFCaindaem1960,comacoletneade
FaustoCunha,AsNoitesMarcianas,eem1961comoutra
antologia,HistriasdoAcontecer,comlvaroMalheiros,
Carneiro,Olinto,Garcia,Queiroz,LeonEliachar,Rachelde

http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html

2/4

11/02/2015

AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
Queiroz,RuyJungmaneSeljan.Tambmpublicaramlivros
comDoreaGuidoWilmarSassi,Scavone,Monteiro,eLevy
Menezes.
Anosmaistarde,noparadigmticoensaio"FicoCientfica
noBrasil:UmPlanetaQuaseDesabitado",FaustoCunha,
entoumrespeitadocrticoliterrio,chamouessegrupode
autoresde"GeraoGRD",nomepeloqualaquele
momentochegouatospoucosescritores,fse
pesquisadoresinteressadosporFCnosanos80.
Mas,almdasEdiesGRD,outraeditora,aEdArtde
lvaroMalheiros,publicoubrasileirosemesquema
semelhante,tendolanadoasduascoletneasdeAndr
Carneiro,DiriodaNavePerdida(1963)eOHomemque
Adivinhava(1966),doisdosmelhoreslivrosdecontosde

FCBacoletneadeNilsonD.Martello,MilSombrasdaNova
Lua(1968)eaantologiaAlmdoTempoedoEspao(1965),
comhistriasdeDomingosCarvalhodaSilva,Scavone,
LygiaFagundesTelles,Martello,NeyMoraes,Monteiro,
NelsonLeirner,Malheiros,NelsonPalmaTravassos,Antonio
D'Elia,WalterMartins,eGarcia.Poucodepois,Carvalhoda
Silvapublicariaonotvelvolumedecontos,AVsperados
Mortos(1966).
AFCdaPrimeiraOndaerahumanista,foimuito
influenciadapeloamericanoRayBradbury,ecombinava
certaingenuidadeemrelaoevoluodogneroe
preocupaescomaGuerraFriaeoperigoatmico.
ContoseromancesdeteorpacifistacomoOsVisitantesdo
Espao(1963),deMonteiroecomotemadaguerra
atmicaedopsholocausto,abundavam.
Algumashistriasexpressavam,nopelaprimeiravezmas
certamentedeumamaneiramaisprximadoleitor
moderno,preocupaesfeministas(emDinahSilveirade
Queiroz,porexemplo)ouraciais(emFaustoCunha).
Contoshumorsticosesatricosressurgiramcomforapela
primeiravezdesdeBeriloNeves.
Algodoqueseriaatnicadomomentoseguinte,as
distopiaseosprotestoscontraoregimemilitar,nadcada
de1970,foiantecipadoemhistriascomo"Sociedade
Secreta",deCarvalhodaSilva,querejeitavamuma
modernizaoimpostapelofriopensamentotecnocrtico.
Quando,em1976,opesquisadoramericanoda
UniversidadedoArizona,DavidLincolnDunbar,veioao
BrasilanalisaranossaFC,eletratouprincipalmentedo
materialdaPrimeiraOndaeenxergounelemenos
influnciadaFCamericanatipogoldenage,tecnfilae
aventuresca,emaiscaractersticasqueaaproximariamda
chamadaNewWaveinglesamaisporcoincidnciadoque
porinflunciadireta:ohumor,arejeiotecnologia,a
posturamaisesquerdanoplanopolticoemaissatrica.
Umavisodiametralmenteopostaqueladosfse
pesquisadoresdasdcadasde80e90,queviamna
GeraoGRDeoutrosdapocacomomuitomaisnotom
dagoldenage.
Aondajrecuavaem1969,quandoJosSanzorganizou
noRiodeJaneiroofamosoSimpsiodeFCquetrouxeao
pasgentecomoBrianAldiss,J.G.Ballard,AlfredBester,
JohnBrunner,HarlanEllison,Heinlein,DamonKnighte
KateWilhelm,FrederikPohl,A.E.vanVogteoutrosnomes
danatadaFCdapoca.
Oeventofoioprimeirointernationalmeetingdeautoresde
FC,eapartirdeleencontrossemelhantesforamrealizados
noJapo,Irlanda,Chinaeoutrospases.Commnima
participaonacional,antecipouoqueviriaaacontecerna
dcadaseguinteainvasodosestrangeiros,orecuodos
brasileirosdaGeraoGRD.
APrimeiraOndadurouatfinsde1971,comosbrasileiros
publicadosnoMagazinedeFicoCientfica,revistaque
Monteiroeditou,atasuamorteem1970.
MaistardeaPrimeiraOndaseriaestudadaemlivroscomo
ViagenssLetrasdoFuturo:ExtratosdeBordodaFicoCientfica
Brasileira:19471975(2002),deFranciscoAlbertoSkorupa,e

http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html

3/4

11/02/2015

AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
FicoCientficaBrasileira:MitosCulturaiseNacionalidadenoPas
doFuturo(2005),deM.ElizabethGinway,elada

UniversidadedaFlrida.Deixoualgunsdosmelhores
exemplosdeFCcurtanacional,epelomenosummarco
(naspalavrasdeFaustoCunha)doromancebrasileirode
FC,FugaparaParteAlguma,deJernymoMonteiro,lanado
em1961porDorea.

Leiatambm
Oscosmonautas
Drops
Escritorecrtico, RobertodeSousaCausoautordoestudo
FicoCientfica,FantasiaeHorrornoBrasil.

FalecomRobertoCauso:roberto.causo@terra.com.br
Queesesto?

Compartaestanoticia
del.icio.us
MyYahoo!

ConoceTerraenotrospases

Facebook

Technorati

Mename

Fresqui

HazdeTerratuHomepage

MapadelStio

Privacidad

AvisoLegal

http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html

Copyright2015,TerraNetworks

4/4

You might also like