Professional Documents
Culture Documents
AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
CANALESYSERVICIOS
Ftbol
MundialdeClubes
ltimasnoticias
Fotos
Calendario
Equipos
RobertoSousaCauso
Goleadores
Guadelviajero
Reglamento
Imprimir
Enviar
19deagostode2006,08:54
Retrospectiva
Edicinanterior
Aprimeiraondadeficocientficabrasileira
Deportes
RobertodeSousaCauso
Fotos
Videos
Automovilismo
Bsquet
AficocientficaexistenoBrasilpelomenosdesdea
segundametadedosculo19.MachadodeAssispublicou
em1882oconto"OImortal",espciede"autoplgio"de
umahistriaanterior,"RuideLeo",de1872.
Reproduo
Bisbol
Ftbol
JuegosOlmpicos
LuchaLibre
Tenis
OtrosDeportes
Em1875,AugustoEmlioZaluarpublicouoromance
cientficoODoutorBenignusnomesmoanoemqueo
argentinoEduardoHolmberglanavaElmaravillosoviajedel
Sr.NicNac,eocubanoFranciscoCalcagno,oseuHistoriade
unmuerto,completandoostrsromancesquedisputama
distinodeseremosprimeirosexemplosdeFCna
AmricaLatina.
YoReporto
Antesdisso,de1868a1872,JoaquimFelciodosSantos
publicoucomofolhetimnojornalOJequitinhonha,oseu
PginasdaHistriadoBrasil,EscritasnoAno2000,tratandode
comoD.PedroIIlevadoaoano2000,quando
testemunhaafalnciadoImprio.possvelqueexistam
exemplosaindamaisantigos.
AobradeSantoseraumastirapoltica,adeMachadode
Assisfoiinfluenciadapelocontogtico,adeZaluarpelos
scientificromancesdeJulesVerneeCamilleFlammarion.
OeditorGumercindo
RochaDorea(1991)
ltimasdeRobertoSousaCauso
Talvezoleitordehojetivessedificuldadeemreconheclas
comopertencentesficocientfica.
ltimasfotosdeMundialdeClubes2008
ConformenossaFCavanavapelosculo20comescritos
deGastoCruls,MonteiroLobato,AdalziraBittencourt,
MenottidelPicchia,BeriloNeves,GomesNetto,Afonso
Schmidt,EricoVerissimo,JernymoMonteiroeoutros,
elafoificandomaiscaracterstica,apresentandomais
mquinasdotempocomoadeH.G.Wells,incubadoras
mecnicasdesereshumanos,navesespaciaiseguerras
interplanetrias.Asuaocorrncia,apesardisso,era
espordica,emborahouvessealgumacomunicaoentre
umaeoutradelPicchiaparecendoinfluenciarsepor
Cruls,VerissimoporLobato,GomesNettoporBeriloNeves.
Dequalquerforma,ummomentofirmousecomoa
"PrimeiraOndadaFicoCientficaBrasileira",expresso
daacadmicaamericanaAndreaL.Bell,paraquemessa
ondacoincidiucomuma"exploso"deFCnaAmrica
Latina,"emtermosdonmeroedaqualidadedasobras
sendoproduzidasporautoresquededicavamtodososseus
esforosparaaFC,epelascrescentesoportunidadesque
tiveramparadisseminarognero".
APrimeiraOndadaFCBcomeaumanoapso
lanamentodoSputnik,oprimeirosatliteartificial.Em
1958apareceraaantologiaMaravilhasdaFicoCientfica
(Cultrix)eoromanceOHomemqueViuoDiscoVoador
http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html
1/4
11/02/2015
AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
(LivrariaMartins),deRubensTeixeiraScavone(sobo
anagramade"SenburT.Enovacs").
Osdoislivrosmotivarampartedaintelectualidadease
posicionaremtornodaimportnciadognero
particularmenteaantologia,editadaporFernandoCorreia
daSilva&WilmaPupoNogueiraBrito.
Ovolume,quefoiaprimeiraantologiadeFCpublicadano
Pas(scomestrangeiros),contoucomsubstancial
introduodeMriodaSilvaBrito,umimportante
intelectualdapoca.ElesaudouaFCcomo"vinculada
prpriacondiodohomemcontemporneofrenteao
conhecimento,sformasdevidaedecomportamentodo
seutempo,sincertezasdomundoquelimita,diaadia,
suasesperanasnosdescaminhospolticos,sinquietaes
forjadaspelaprpriaaventuraouexperinciacientfica,
criseque,afinal,defineestaetapahistrica".
Britotraouagenealogiadogneroataantiguidade,
dentrodoqueospesquisadoreschamamde"protoFC",e
combateuanoodeenxerglocomoescapismoe
"produtodeideologiareacionria,resultadodeartimanha
polticaquevisa,deumlado,distrairaspopulaes
revoltadas,e,deoutro,prepararoespritodospovosparaa
aceitaodedoutrinaimperialistaeescravizadora"a
mesmavisonegativaqueMunizSodririarecuperare
firmarem1973comAFicodoTempo.
Entreumeoutro,houveumdebatenaspginasdos
suplementosculturais,quantovalidadedognero.Brito
foimuitocitado,masOttoMariaCarpeauxeAlcntara
Silveirafalaramnegativamente,enquantoohistoriador
JooCamillodeOliveiraTorresafirmouque"Afico
cientficaestsportasdepassaraserograndegnero
literriodosculoXX".Noutravertentedodebate,
FredericoBrancoeWillyLewindefenderamumaFCque
rompessecomosaspectosmaistecnfilosese
concentrassenumaposturahumanista.
Foinessecontextomotivado,naspalavrasdeBrito,pela
"atualidade"dognero,queseacentuoucomaexploso
atmicadeHiroshima,asnotciasdeaparecimentode
discosvoadores,aciberntica,oestudodasnovasteorias
astronmicas,asmodernasconcepesbiolgicase
psicolgicas,oexamemaisaprofundadodosfenmenos
paranormais,comoatelepatia,apercepoextrasensria
eatelekineses,e,finalmente,comadevassasideralpelos
"sputniks" queoeditorbaianoGumercindoRochaDorea
lanouasuaColeoFicoCientficaGRD,quepublicava,
intercaladamente,obrasnacionaiseestrangeiras.
AFicoCientficaGRDsetornouamaisimportante
coleodeFCdasuapoca,etalvezdetodosostempos,
noBrasil.Publicoupelaprimeiravezaquinomesdepeso
comoC.S.Lewis,RobertA.Heinlein,JamesBlish,John
Wyndham,ChadOliver,IevguniZamitineemcolees
paralelas,asEdiesGRDdeDoreafranquearamaos
leitoresbrasileirostambmRayBradbury,H.P.Lovecraft,
WalterM.Miller,Jr.,FredricBrown,entreoutros.
Suaatuaomaisimportantefoicertamenteapublicao
dosbrasileiros.Eminciode1960Dorealanouacoletnea
ElesHerdaroaTerra,deDinahSilveiradeQueiroz,eno
mesmoano,aAntologiaBrasileiradeFicoCientfica,a
primeiraantologiadeFCcomhistriasbrasileiraseditada
porelecomhistriasdeAndrCarneiro,AntonioOlinto,
ClvisGarcia,DinahSilveiradeQueiroz,FaustoCunha,
JernymoMonteiro,LciaBenedetti,RubensTeixeira
ScavoneeZoraSeljan.
Aestratgiaeraagruparautoresquejtivessemum
compromissocomognero(Monteiro,Scavone),e
convidarfigurasliterriasestabelecidas(Queiroz,Olinto,
etc.)eautoresiniciantesnognero(Carneiro,Cunha,etc.)
aescreverFCcomoexperimento.
Doreadeuprosseguimentoaoseuesforoeditorialde
promoodaFCaindaem1960,comacoletneade
FaustoCunha,AsNoitesMarcianas,eem1961comoutra
antologia,HistriasdoAcontecer,comlvaroMalheiros,
Carneiro,Olinto,Garcia,Queiroz,LeonEliachar,Rachelde
http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html
2/4
11/02/2015
AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
Queiroz,RuyJungmaneSeljan.Tambmpublicaramlivros
comDoreaGuidoWilmarSassi,Scavone,Monteiro,eLevy
Menezes.
Anosmaistarde,noparadigmticoensaio"FicoCientfica
noBrasil:UmPlanetaQuaseDesabitado",FaustoCunha,
entoumrespeitadocrticoliterrio,chamouessegrupode
autoresde"GeraoGRD",nomepeloqualaquele
momentochegouatospoucosescritores,fse
pesquisadoresinteressadosporFCnosanos80.
Mas,almdasEdiesGRD,outraeditora,aEdArtde
lvaroMalheiros,publicoubrasileirosemesquema
semelhante,tendolanadoasduascoletneasdeAndr
Carneiro,DiriodaNavePerdida(1963)eOHomemque
Adivinhava(1966),doisdosmelhoreslivrosdecontosde
FCBacoletneadeNilsonD.Martello,MilSombrasdaNova
Lua(1968)eaantologiaAlmdoTempoedoEspao(1965),
comhistriasdeDomingosCarvalhodaSilva,Scavone,
LygiaFagundesTelles,Martello,NeyMoraes,Monteiro,
NelsonLeirner,Malheiros,NelsonPalmaTravassos,Antonio
D'Elia,WalterMartins,eGarcia.Poucodepois,Carvalhoda
Silvapublicariaonotvelvolumedecontos,AVsperados
Mortos(1966).
AFCdaPrimeiraOndaerahumanista,foimuito
influenciadapeloamericanoRayBradbury,ecombinava
certaingenuidadeemrelaoevoluodogneroe
preocupaescomaGuerraFriaeoperigoatmico.
ContoseromancesdeteorpacifistacomoOsVisitantesdo
Espao(1963),deMonteiroecomotemadaguerra
atmicaedopsholocausto,abundavam.
Algumashistriasexpressavam,nopelaprimeiravezmas
certamentedeumamaneiramaisprximadoleitor
moderno,preocupaesfeministas(emDinahSilveirade
Queiroz,porexemplo)ouraciais(emFaustoCunha).
Contoshumorsticosesatricosressurgiramcomforapela
primeiravezdesdeBeriloNeves.
Algodoqueseriaatnicadomomentoseguinte,as
distopiaseosprotestoscontraoregimemilitar,nadcada
de1970,foiantecipadoemhistriascomo"Sociedade
Secreta",deCarvalhodaSilva,querejeitavamuma
modernizaoimpostapelofriopensamentotecnocrtico.
Quando,em1976,opesquisadoramericanoda
UniversidadedoArizona,DavidLincolnDunbar,veioao
BrasilanalisaranossaFC,eletratouprincipalmentedo
materialdaPrimeiraOndaeenxergounelemenos
influnciadaFCamericanatipogoldenage,tecnfilae
aventuresca,emaiscaractersticasqueaaproximariamda
chamadaNewWaveinglesamaisporcoincidnciadoque
porinflunciadireta:ohumor,arejeiotecnologia,a
posturamaisesquerdanoplanopolticoemaissatrica.
Umavisodiametralmenteopostaqueladosfse
pesquisadoresdasdcadasde80e90,queviamna
GeraoGRDeoutrosdapocacomomuitomaisnotom
dagoldenage.
Aondajrecuavaem1969,quandoJosSanzorganizou
noRiodeJaneiroofamosoSimpsiodeFCquetrouxeao
pasgentecomoBrianAldiss,J.G.Ballard,AlfredBester,
JohnBrunner,HarlanEllison,Heinlein,DamonKnighte
KateWilhelm,FrederikPohl,A.E.vanVogteoutrosnomes
danatadaFCdapoca.
Oeventofoioprimeirointernationalmeetingdeautoresde
FC,eapartirdeleencontrossemelhantesforamrealizados
noJapo,Irlanda,Chinaeoutrospases.Commnima
participaonacional,antecipouoqueviriaaacontecerna
dcadaseguinteainvasodosestrangeiros,orecuodos
brasileirosdaGeraoGRD.
APrimeiraOndadurouatfinsde1971,comosbrasileiros
publicadosnoMagazinedeFicoCientfica,revistaque
Monteiroeditou,atasuamorteem1970.
MaistardeaPrimeiraOndaseriaestudadaemlivroscomo
ViagenssLetrasdoFuturo:ExtratosdeBordodaFicoCientfica
Brasileira:19471975(2002),deFranciscoAlbertoSkorupa,e
http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html
3/4
11/02/2015
AprimeiraondadeficocientficabrasileiraTerraMundialdeClubes2008
FicoCientficaBrasileira:MitosCulturaiseNacionalidadenoPas
doFuturo(2005),deM.ElizabethGinway,elada
UniversidadedaFlrida.Deixoualgunsdosmelhores
exemplosdeFCcurtanacional,epelomenosummarco
(naspalavrasdeFaustoCunha)doromancebrasileirode
FC,FugaparaParteAlguma,deJernymoMonteiro,lanado
em1961porDorea.
Leiatambm
Oscosmonautas
Drops
Escritorecrtico, RobertodeSousaCausoautordoestudo
FicoCientfica,FantasiaeHorrornoBrasil.
FalecomRobertoCauso:roberto.causo@terra.com.br
Queesesto?
Compartaestanoticia
del.icio.us
MyYahoo!
ConoceTerraenotrospases
Technorati
Mename
Fresqui
HazdeTerratuHomepage
MapadelStio
Privacidad
AvisoLegal
http://deportesus.terra.com/mundialdeclubes2008/interna/0,,OI1100112EI6622,00.html
Copyright2015,TerraNetworks
4/4