2.

ULUSLARARASI
EVRE VE AHLAK
SEMPOZYUMU

2ND INTERNATIONAL SYMPOSIUM

ON ENVIRONMENT AND MORALITY

BLDRLER KTABI

PROCEEDINGS

1. Cilt

Volume 1

24-26 EKM 2014

ADIYAMAN

24-26 OCTOBER 2014

ADIYAMAN

EDTRLER
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Prof. Dr. Murat PALA

EDITORS
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Prof. Dr. Murat PALA

EDTR YARIMCILARI
Do. Dr. Tanju TEKER
rt. Gr. Faruk KRKER
rt. Gr. Hseyin KUTLU

Co-EDITOR
Assoc. Prof. Dr. Tanju TEKER
Instructor Faruk KRKER
Instructor Hseyin KUTLU

ORGANZASYON
ADIYAMAN NVERSTES
TRKYE

ORGANIZATION
ADIYAMAN UNIVERSITY
TURKEY

ISBN: 978-605-60221-8-0

EDTRLER
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Prof. Dr. Murat PALA
EDTR YARIMCILARI
Do. Dr. Tanju TEKER
rt. Gr. Faruk KRKER
rt. Gr. Hseyin KUTLU

YAYINCI
Adyaman niversitesi Yaynlar
Telefon: 0 416 2233800
www.adiyaman.edu.tr

1. Bask, Adyaman niversitesi, Ekim 2014

BASKI
Mesut Matbaa
Yeni Pnar Mah. 305. Sokak No: 14
ADIYAMAN
Tel: 0 416 213 30 37

Eserin hukuki ve etik sorumluluu yazara aittir. Tm haklar sakldr.

Bu kitabn yayn haklar Adyaman niversitesine aittir.
zinsiz kopyalanamaz, aktarlamaz, oaltlamaz.

KURULLAR/ COMMITTEES
ONUR KURULU/ HONORY COMMITTEE
Mahmut DEMRTA (Adyaman Governer)
Prof. Dr. M. Talha GNLL (Adiyaman University, Rector)
Assoc. Prof. Dr. Eyp DEBK (President of Cevre Foundation)
Advt. Muzaffer ZCAN (President of CEKUD)
DZENLEME KURULU/ ORGANIZING COMMITTEE
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI (Adiyaman University, Chair)
Assoc. Prof. Dr. Naci CAGLAR (Sakarya University, Co Chair)
Prof. Dr. Bedri GENCER (Yildiz Technical University)
Prof. Dr. Hr Mahmut YUCER (Karabuk University)
Assoc. Prof. Dr. Eyp DEBK (President of Cevre Foundation)
Assoc. Prof. Dr. Murat PALA (Adiyaman University)
Prof. Dr. Mehmet SARIBIYIK (Sakarya University)
Assist. Prof. Dr. Ozer UYGUN (Sakarya University)
Assist. Prof. Dr. Hakan ASLAN (Sakarya University)
Dr. Huseyin BUDAK (CEKUD)
BLM KURULU/ SCIENTIFIC COMMITTEE
Dr. Abdullah SOYSAL (Kahramanmaras Sutcu Imam University, Turkey)
Dr. Ahmet ALP (Sakarya University, Turkey)
Dr. Ahmet DEMR (Yildiz Technical University, Turkey)
Dr. Ahmet Zafer TEL (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Alfina SIBGATULLINA (Russian Academy of Sciences, Russia)
Dr. Ali ATA (Gebze Institute Of Technology, Turkey)
Dr. Ali Caglar CAKMAK (Karabuk University, Turkey)
Dr. Almaz Ulvi BINNATOVA (Azerbaijan National Academy of Sciences)
Dr. Aysel Alkan UCKUN (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Bakhtiyor KARIMOV (Institute Of Plant And Animal World Genetic Resources,
Uzbekistan)
Dr. Bekir KAYACAN (Duzce University, Turkey)
Dr. Benjamin HALE (University of Colorado, USA)
Dr. Beytullah EREN (Sakarya University, Turkey)
Dr. Bilal DELISER (Gumushane University, Turkey)
Dr. Bilal KUSPINAR (Necmettin Erbakan University, Turkey)
Dr. Bilal SAMBUR (Yildirim Beyazt University, Turkey)
Dr. C. Zehra KOROGLU (Gumushane University, Turkey)
Dr. Cihan OKUYUCU (Suleymansah University, Turkey)
Dr. Cumali KINACI (Istanbul Technical University, Turkey)

Dr. Dale JAMIESON (New York University, USA)

Dr. Dietmar MIETH (Universitt Erfurt, Germany)
Dr. Erdinc AHATLI (Sakarya University, Turkey)
Dr. Erol ARCAKLIOGLU (Karabuk University, Turkey)
Dr. Ertan ARSLANKAYA (Yildiz Technical University, Turkey)
Dr. Evangelos GIDARAKOS (Technical University of Crete, Greece)
Dr. Fazlun KHALID (Islamic Foundation for Ecology and Environ. Sci., UK)
Dr. Ferit YUSUPOV (Kazan Federal University, Tataristan)
Dr. Harun TRKMENLER (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Ibrahim DEMIR (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. Ibrahim OZDEMIR (Gaziantep University, Turkey)
Dr. Ismail KOYUNCU (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. Ismail TORZ (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. Izzet ZTRK (Istanbul Technical University, Turkey)
Dr. zzetullah NUREDDNOV (Uzbekistan Academy of Sciences)
Dr. Jame SCHAEFER (Marquette University, USA)
Dr. John MUTTER (Columbia University, USA)
Dr. Kadir OZKOSE (Gaziosmanpasa University, Turkey)
Dr. Lisa SIDERIS (Indiana University, USA)
Dr. M. Doan KARACOKUN (Kilis 7 Aralk University, Turkey)
Dr. Mawil Izzi DIEN (University of Wales, UK)
Dr. Mehmet Emin AYDIN (Necmettin Erbakan University, Konya)
Dr. Meral Topcu SULAK (Karabuk University, Turkey)
Dr. Mufeed BATARSEH (Abu Dhabi Polytechnic, UAE)
Dr. Mufit BAHADIR (Technical University of Braunchweig, Germany)
Dr. Mustafa SEKKELI (Kahramanmaras Sutcu Imam University, Turkey)
Dr. Nadirhan HASANOV (Fatih University, Turkey)
Dr. Necdet YILMAZ (MEC Research and Training Center, Turkey)
Dr. Nedim VARDAR (Universidad Interamericana de Puerto Rico, Puerto Rico)
Dr. Noor MOHAMMAD (The National University Of Malaysia, Malaysia)
Dr. Osman BAKAR (Universiti Brunei Darussalam, Brunei Darussalam)
Dr. Qilin LEE (Rice University, USA)
Dr. Richard FOLTZ (Concordia University, Canada)
Dr. S. Parvez MANZOOR (Swedish Writer, Swedish)
Dr. Seyyed Hossein NASR (George Washington University, USA)
Dr. Sherzodhon Yu. MAHMODOV (Academy of Sciences of The Republic of Uzbekistan
The Institute of History)
Dr. Talip ALP (Yalova University, Turkey)
Dr. Tanju KARANFIL (Clemson University, USA)
Dr. Teoman DURALI (Krklareli University, Turkey)

Dr. Timothy G. ELLIS (Iowa State University, USA)

Dr. Turgay DERE (Adiyaman University, Turkey)
Dr. Yavuz DEMIRCI (Adyaman University, Turkey)
Dr. Ziyadulla YUSUPOV (Tashkent State Technical University, Uzbekistan)
SEKRETERLER/ SECRETARIES
Research Assist. Mustafa OZSAGIR (Sakarya University)
Research Assist. Halil Ibrahim UZUN (Cevre Foundation)
Lecturer Faruk Krker (Adiyaman University)
Lecturer Hseyin Kutlu (Adiyaman University)
Res. Assist. Mehmet Faruk YAREN (Sakarya University)

nsz
evre, insann kendisi ile birlikte etrafndaki tm dnyay ifade edebilecek
derecede geni bir kavramdr. Ahlak ise insann gerek kendisi ile gerek
kendisi dndakilere kendi hr iradesi ile taknd tavr ve tutumlar ile
gstermi olduu davranlarn btn olarak syleyebiliriz.
Dolaysyla evreye kar her tutumumuz aslnda bizim ahlaki yapmz
ortaya koymaktadr. Bir Mslman olarak bizlerin tm davranlarmzda
olduu gibi evreye kar olan tutum ve davranlarmzda da ahlaki
olmamz ve ona gre davranmamz gerekmektedir.
Bu sebepledir ki bugn burada balayan 2. Uluslararas evre ve Ahlak
Sempozyumu hem evre hem de ahlak konusuna younlat iin ayrca
nemli ve yerinde bir bilimsel etkinliktir.
evremize, kinata baktmzda mkemmel bir uyum, bir oran ve bir l
olduunu grmekte ve bylenmekteyiz. Bu durum bize unu ifade ediyor.
Yaradan ben sizlere ll davranyorum diyor. O kadar ll orantl
davrandm ki siz de bundan ders aln, btn ilerinizde dzgn, olumlu
olun, insanlara faydal olun, insan dndaki btn varlklara da faydal
olun, kinatta ne varsa hepsine faydal olun diyor. Bizler bunlar bilgi
daarcmzla anlamaya gayret ediyoruz. Anlamamz iin btn iyi
grmemiz gerekiyor.
Yaratann bizlere sunduu bu ltfu grmemiz gerekiyor. Sayg
gstermemiz yetmiyor, sevmemiz de gerekiyor. Saymay ben bir ekilde
perde ve rt gibi gryorum. Yaplan bir takm olumsuz iler, eler
rtlebilir, bunlar rtebiliriz ama alp bunu deiik ekillerde deiik
derinliklerde sevgi boyas ile boyadmz zaman, zerini kapatmann
tesinde ite o zaman istenileni yapm oluruz. Yaratann gsterdii
sevgiden yola karak bizlerin de hep sever, sevici olmas gerekmektedir.
Bu mesaj iyi anlamamz gerektiini dnmekteyim.
Bu sempozyumun dzenlenmesinde emei geen tm meslektalarma,
teblileri ile sempozyuma katkda bulunan kymetli bilim insanlarna ve
katlmlarndan dolay tm deerli katlmclara kranlk duygularm
sunuyorum. Sempozyumun Adyamanmza, lkemize ve nsanla hayrl
olmasn temenni ediyorum.
Sayglarmla,
Prof. Dr. M. Talha Gnll
Adyaman niversitesi Rektr

Sempozyumun ardndan
Birincisi ulusal dzeyde Gaziantep niversitesinde, ikincisi ise uluslararas
dzeyde niversitemizde yaplan evre ve Ahlak Sempozyumunu verimli
ve baarl bir ekilde tamamlamann gururu ve mutluluunu yaamaktayz.
ncelikle gerek yurt iinden, gerekse yurt dndan Adyamanmza
gelerek Sempozyuma renk katan, bu mutluluk ve gururun ana mimarlar
olan tm katlmclara teekkr ediyorum. Youn katlm nedeniyle 2 gn
boyunca ayn anda 5 farkl salonda gerekletirilen bildiri sunumlarnn
ardndan Sempozyumun nc gnnde isteyen katlmclar iin zengin
bir tarihi ve kltrel miras olan Adyaman turu dzenlenmitir.
Sempozyuma 11 farkl lkeden toplam 180 bildiri gnderilmi ve bildiriler
Mhendislik, Sosyal ve Dini olmak zere 3 ana tema altnda
snflandrlmtr. Tm bildiriler Sempozyum Bilimsel Komitesi tarafndan
dikkatlice incelenerek deerlendirilmi, gerekli dzeltmeler yapldktan
sonra sunum iin kabul edilmitir. Sempozyumda ise toplam 152 adet
bildiri bizzat yazarlar tarafndan sunulmu olup, Trkiyenin farkl
illerinden gelen katlmclara ilave olarak Bosna-Hersek, Irak, Azerbaycan,
Polonya, Krgzistan gibi lkelerden toplam 17 aratrmac da bildirileri ile
Sempozyuma katk sunmulardr.
Sempozyumun Adyaman niversitesinde dzenlenmesi fikrinden
balayarak tm aamalarda bize desteini sunan Adyaman niversitesi
Rektr Prof. Dr. Mustafa Talha GNLLye Organizasyon Komitesi
olarak minnet ve kranlarmz sunarz. Konferans dzenleme
paydalarmz olan Akademik Platform, EKD ve evre Vakfna da
uyumlu ve gayretli almalar iin niversitemiz adna en iten
teekkrlerimizi sunarz. Sempozyuma sunulan bildirileri dikkatlice
inceleyip deerlendiren Sempozyum Bilimsel Komitesine de katklarndan
dolay kranlarmz bildirmek isterim.
Son olarak Sempozyuma Sponsor olarak katk salayan Adyaman
Belediyesine, TPAO Adyaman Blge Mdrlne, pekyolu Kalknma
Ajansna (KA), Trk birlii ve Koordinasyon Ajans Bakanlna
(TKA) ve stanbul Bykehir Belediyesi evre Koruma ve Atk
Maddeleri Deerlendirme Genel Mdrlne (STA A..) kran ve
minnetlerimizi bildirir, bir sonraki evre ve Ahlak Sempozyumunda
grmek dileiyle sayglar sunarm.
Prof. Dr. Ahmet PINARBAI
Sempozyum Dzenleme Kurulu Bakan
Adyaman niversitesi Rektr Yardmcs

NDEKLER
Malatya linde Oluan Evsel Kat Atklardaki Enerji Potansiyeli....................................... 1
Rasim BEHET, Cumali LKILI, Faruk ORAL
Phosphorus Recovery in Sustainability Frame...................................................................... 12
Engin GRTEKN
Kat Atklarn Kontrol ve evresel Etkileri......................................................................... 22
Ertan BOL, Kurban ONTURK and Mustafa OZSAGR
Time to Bioplastics.................................................................................................................... 29
Ezgi Bezirhan ARKAN, H. Duygu OZSOY
Atk Aklerin Toplanmas in Matematiksel Bir Modelin Gelitirilmesi.......................... 37
Fethullah AYDODU ve Bahar ZYRK
Utilization of marble tailings in some industries for environmental awareness................. 49
Cem ENST and Selma DZYOL
Mermer tozu sspansiyonunun FLOC 27AS ile bulanklnn giderilmesi....................... 55
Turbidity removal of marble powder suspensions by FLOC 27AS
Selma DZYOL
Floklasyon yntemi ile askdaki ince dolomit tanelerinin keltilmesi............................. 63
Settling of fine dolomite particles by flocculation method
Selma DZYOL
Kompostlanabilir Biyoplastiin Buday Bitkisindeki Tohum imlenmesine,
Klorofil eriine ve Antioksidatif Enzimlere ....................................................................... 71
Z. Grkem DOAROLU ve Ezgi Bezirhan ARIKAN
Analysis of the Yearly Distribution of Solid Waste Potential in Siirt District..................... 78
Nilgn ONURSAL

A review on catalytic pyrolysis of waste tyre.......................................................................... 84

Baak Burcu UZUN ve Elif YAMAN
Conversion Processes of Biomass............................................................................................ 94
Yasin ZAY, Hasan ATE, Fadime TANER
Investigation of Biogas Productionfrom
Solid Waste of Fruit Juice Concentrate Plant........................................................................ 103
Habibe Elif GLEN, Halil KUMBUR, Nadir DZGE
Solidification/Stabilization as a Disposal and Reclamation Method.................................... 113
Kamil B. VARINCA, Mustafa Talha GNLL
Kat Atk Ynetimi Kapsamnda Beyaz Bayburt Tann Zemin Stabilizasyonunda
Kullanlmas.............................................................................................................................. 121
Fatih YILMAZ, H. Alper KAMLOLU and Erol ADOLU
Investigation of fresh and mechanical properties of self compacting concrete containing
marble dust................................................................................................................................ 129
Ahmet Raif BOA, Gkhan KRKL and Ali ERGN
Mermer Tozunun Gazbeton retiminde Geri Dnm Malzemesi Olarak
Kullanlabilirliinin Aratrlmas........................................................................................... 140
smail DEMR, M. Serhat BAPINAR, Senem ABADAN, Erhan KAHRAMAN, Osman NAL
Sulu Ortamdaki Tekstil Boyarmadde Kirliliklerinin Adsorpsiyon Teknii le
Uzaklatrlmas Removal of Textile Dyes Pollutions in The Aqueous Enviroment by
Adsorption Technique.............................................................................................................. 151
Ali Rza KUL, Ahmet SELUK, Sevda OCAK
Van Yresi Karayolu Civarndaki Meralarda Otlayan Srlarn Kanlarndaki Kadmiyum
Miktarlarnn Tesbiti ve Baz Spesifik Karacier Enzimlerine Etkilerinin Aratrlmas....... 157
Sema KAPTANOLU, Nurhayat ATASOY, enol KUBLAY, Ali SAVRAN, Ahmet BAKIR,
Ufuk MERCAN YCEL
Sustainable solid waste management system (production renewable energy).................... 162
Assistant Prof. Dr. Alrikabi , Nada Khaleefah, Dr.Suaad Jaber AL wailly

Endstriyel Kat Atklar ve Geri Kazanm............................................................................ 174

Ergun PEHLVAN, Mustafa YAZICI and Gke GNER
Investigation of Effect Waste Goefoam Materials on the Compressive
Strength of Organic Soil.......................................................................................................... 183
Musa ET, mer Faruk TEKN, Kamil B. VARINCA
Salk Kurulularndan Kaynaklanan Atklarn Bertaraf Edilmesi ve Su Kirlilii........... 192
Sedat YLMAZ ve Abdullah ARPACI
Atik Ekonomisi Ve Elektronik Atiklarin Deerlendirilmesinin nemi............................... 196
Mehmet Faruk YAREN, Mehmet Fatih TAKN, zer UYGUN, Ahmet ALP
Lubrication Fluids and Regulations to Reduce Their Hazardous Effects on Environment........... 206
zlem SALMAN
An evaluation of toxicity effect on flocculants usage in environmental aspects................. 214
Selma DZYOL
Tbbi Atklarn Buhar le Sterilizasyonu ve Bitlis rnei.................................................... 222
Faruk ORAL ve Rasim BEHET
Alminyum Crufundan Alminyum Metali ve Flaks Eldesi............................................. 232
Nedim SZBR, Mustafa AKL and Hasan OKUYUCU
la Atklar in Sre Tasarm ............................................................................................ 238
Aye BAYRAK ve Yrd. Do. Dr. Bahar ZYRK
Van li Deprem ncesi Ve Sonras Tbbi Atklar Kontrol Ynetimi................................................. 248
Sema KAPTANOLU, Kamil KAPLAN, Kadriye AKSAKAL , Hlya KAPLAN,
Nurhayat ATASOY, Mehmet KAPTANOLU, ehla ARANLI
Applcaton Of Partal Ntrfcaton-Anammox Processes For Ntrogen Removal From
Wastewater................................................................................................................................ 252
Ayben POLAT, Mustafa ZTRK, kr ASLAN
Yeralt Suyu Kirlilii almalarnda Drastc Ynteminin Kullanm................................ 262
Mustafa YAZICI, Mustafa DERMENC ve Onur SZDORU
Dye Removal Potential of Red Pine Cone from Synthetic Wastewater under
Optimized Conditions.............................................................................................................. 271
Fatih DENZ
Sequencing Batch Reactor....................................................................................................... 279
Engin GRTEKN

Sequencing Batch Reactor in Indusrial Wastewater Treatment: A Review........................

Engin GRTEKN
Factors Affecting Enhanced Biological Phosphorus Removal.............................................
Engin GRTEKN
Kapasitif Deiyonizasyon Prosesinin Verimliliine Etki Eden Parametrelerin
Belirlenmesi...............................................................................................................................
Halil Ibrahim UZUN, Fatih ILHAN, Eyp DEBK, Yaar AVAR
Fenol Ve Fenol Trevi Bileiklerin Biyolojik Paralanabilirlii..........................................
Ece mm DEVEC
Tekstil Atksularnn Batk Fungal Membran Biyoreaktr le Artlabilirlii Ve Su Geri
Kazanm...................................................................................................................................
Ece . DEVEC, Nadir DIZGE
Environmental Impacts of Airports: A Research on The Istanbul 3rd Airport.................
Metin BAYRAKDAR & Vildan DURMAZ
Tekstil Sektrnde Su Kullanm ve Atk Su Ynetimi.........................................................
Yahya CAN
Sznt Suyunun Elektrooksidasyon Prosesi le Artlmas...................................................
Ceyhun AKARSU, Fadime TANER and Azize AYOL

288
298
307
316
325
333
344
351

Yapay Sinir A Modeli Kullanlarak leri Biyolojik Atksu Artma Tesislerinde

Kimyasal Oksijen htiyac k Konsantrasyonlarnn Tahmini........................................
Harun TRKMENLER, Murat PALA, Ruen CAN, Naci ALAR
Sulu Ortamlardan Modifiye am Kozala Kullanlarak Boyar Madde Giderilmesi.............
Mehmet KALENDER ve Yavuz DEMRC
Importance Of Wetlands For Water Qualty And A Case Study Of Eften Wetland
Turkey As A Good Example.....................................................................................................
Ahmet CELEBI, Beytullah EREN
Nanomalzemelerin Toksikolojisi.............................................................................................
lker Asl GLER, Eliza TUNCEL, Mehtap ERAN
Membran Sistemler ile Karasuyun Artlmas.......................................................................
Hasan ATE, Yasin ZAY, Fadime TANER
me Sularndan Mangan ve Arsenik Ayrm in Doal ve Modifiye Edilmi Zeolitlerin
Kullanm...................................................................................................................................
Ayten Ate ve nci zkan
me sularndan mangan giderimi iin NaOH ile muamele ile doal zeolitlerin
modifikasyonu...........................................................................................................................
Ayten ATE, Gken AKGL ve Ugur Sava TOPU
Byk Menderes Havzas, Bafa Gl ve evresine Ynelik evresel Risklerin Analizi
ve Meknsal Etkilerinin Deerlendirilmesi............................................................................
Aziz Cumhur KOCALAR
Investigation of color and COD removal from textile wastewaters by selected
coagulation agent......................................................................................................................
Rven GULYEV, Sebahat EKER
Evaluation of the Water Quality of Yldz Lagoon (Sivas)....................................................
Ekrem MUTLU, Rahmi Can ZDEMR ,Telat YANIK, Nicoleta Anca SUTAN,
Adem Yavuz SNMEZ
Konya Ovas Baz Tuzlu Alanlarna Ait Arbuskler Mikorizal Fungus Sporlarnn
Dalmlar.................................................................................................................................
Emel KARAARSLAN, Refik UYANZ, mmhan KARACA
Otoyol Aralardan Kaynaklanan evre Kirlilii Ve Sapanca Glne Etkileri..................
Abdullah UZUN, Rstem KELE, Ibrahim BAL
eitli Adsorbentler Kullanlarak Flumequin in (Antibiyotik tr) Atk Sulardan
Adsorbsiyon Yntemiyle Giderilmesi.....................................................................................
M. Tamer UZUN, S. ILTER YILMAZ, Ali Imran VAZOULLARI ve Mehmet UURLU
Van lindeki me Sularnda Kirlilik Boyutunun ncelenmesi...................................................
Sevda OCAK, Ali Rza KUL, Canan DEMR, Nilgn ONURSAL, Ahmet SELUK,
Hasan ERGE, Veysel BENEK
The Mechanism and Affecting Factors of Nitrous Oxide Emission in Wastewater
Treatment..................................................................................................................................
Engin GRTEKN
Ambient Air Quality Assessment and Management in Batumi............................................
Guguli Dumbadze-ZAKARADZE, Nino LOMTATDZE, Nana GVARSHVL
Comparison of PM10 and SO2 Concentrations in the Cities Located at the
Mediterranean Coast of Turkey..............................................................................................
Gray DOAN, Ahmet TEPE and idem MORAL
Investigation of the Influence of Meteorological Parameters on PM10 Levels in
Antalya Turkey.........................................................................................................................
Ahmet TEPE, Gray DOAN and idem MORAL

358
366
376
385
392
399
409
419
433
440

450
461
467
476

478
486
495
503

Uucu Organik Bileiklerin Yap Malzemelerindeki Difzyon veAdsorpsiyonunun

Dinamik Metotla ncelenmesi.................................................................................................. 510
Mehmet KALANDER, akir YILMAZ ve Cevdet AKOSMAN
Effects of Biodesulfurization by bacterial cell of crude oil to reduce air and
the environment pollutions...................................................................................................... 518
Elham KARM, Fatemeh YAZDAN, Behnam RASEKH, Ashrafolsadat HATAMAN,
Abbas Akhavan SEPAHY
Art ay Havzas rneinde Bir Ynetim Stratejisi Olarak Mikro Havzalarn
Belirlenmesi............................................................................................................................... 523
Pinar BOLLUKCU, Sebahat AIKSZ
Planlama Srecine Grsel Peyzaj Analizi ile Etik Yaklam: Amasra rnei.................... 533
Deniz ELK ve Sebahat AIKSZ
Evaluation of Urban Identification Elements In Terms of Urban Design
And Urban Image: Sample of Amasra, Turkey..................................................................... 544
Canan CENGZ, Pelin KEECOLU
Kaliteli Bir Yaam Alan in Trkiye ve Avrupa Birlii (AB)'de Uygulanan
evre Politikalar...................................................................................................................... 555
Murat AYAN
Kentsel evre Kapsaminda Yesil ati ve Cephelerin Degerlendirilmesi............................ 568
Zerrin ST ve Damla ENOL
Yeil ati Sistemlerinin atlardaki Scaklk Dmne Etkisinin Yapay Sinir Alar ile
ncelenmesi anlurfa rnei.................................................................................................. 578
Tahir AYATA, Dogan ERDEMIR
Adanada Kent inden Geen Otoyolun evreye Etkilerinin Belirlenmesi ve Azaltc
nlemlerin Aratrlmas le lgili TBTAK Projesi........................................................... 589
Muzaffer YCEL, Zerrin ST, Deniz OLAKKADIOLU
Kentsel Dnmn Kent Peyzajna Etkisi: Sulukule rnei............................................. 599
Nilfer Kart AKTA and Muhibe Asli ALP
Tarihi Mekanlarda Kentsel Dnm Uygulamalar ve evre zerine Etkileri............... 609
zzet DERMENC
Trkiyede Kresellemenin evre Hukukuna Yansmalar:stn Kamu Yarar,
zelletirme, Metalatrma, evreyiKirletme, Yaam, evre ve Doal Haklarn
hlali........................................................................................................................................... 619
Aziz Cumhur KOCALAR
Kentsel Dnm ile Deitirilen mar Hakknn Yaratt Sorunlar:
Mlkszletirme, Yeil Alanlara Ynelik Bask, evre Dman ehirler.......................... 634
Aziz Cumhur KOCALAR
Proposed Solutions to Environmental Concerns in the Construction Industry:
Sustainability and Green Building.......................................................................................... 651
mer Faruk TEKN, Musa ET, Kamil B. VARINCA
Improvement of Disaster Tents against Permeation and Flammability
as two of nvironmental Conditions......................................................................................... 662
Sabih OVALI and Kamil B. VARINCA

2nd International Symposium on Environment and Morality

24-26 October 2014, Adyaman - TURKEY

Solidification/Stabilization as a Disposal and Reclamation Method

*1Kamil B. Varnca, 1Mustafa Talha Gnll
Faculty of Engineering Department of Environmental Engineering, Adiyaman University
02040, Adiyaman, Turkey

Abstract
Waste disposal and reclamation of contaminated sites is one of the most important problems of today's
world. The efficiency, simplicity, applicability, affordability of the method affects the preferability of
the method. Although not in Turkey, Solidification/Stabilization processes for land reclamation are
used for many years in USA.
Solidification/Stabilization processes are based on the pollutants are isolated in the solid mass from
environment with physical and chemical mechanisms. Through preventing of distribution of pollutants
to the environment, hazards on human health and environment are prevented.
In this paper, mechanism and classes of solidification/stabilization processes as a method of waste
disposal and land reclamation are focused on. Materials used and application examples are given and
on the efficacy of processes are discussed.
Key words: Waste management, disposal, reclamation, solidification, stabilization

Bertaraf ve Islah Yntemi Olarak Katlatrma/Kararllatrma lemleri

zet
Atk bertaraf ve kirlenmi alan slah gnmz dnyasnn en nemli sorunlarndan biridir.
Yntemlerin etkinliinin yannda basitlii, uygulama kolayl ve ekonomiklii yntemin tercih
edilirliini etkilemektedir. Trkiyede olmasa bile ABDde uzun yllardr kirlenmi alan slahnda
katlatrma/kararllatrma ilemleri kullanlmtr.
Katlatrma/Kararllatrma ilemleri kirleticinin fiziksel ve kimyasal mekanizmalar ile tutularak kat
bir ktle ierisinde evreden izole edilmesi esasna dayanmaktadr. Kirleticilerin evreye dalmnn
engellenmesi ile insan ve evre sal zerindeki zararlar da nlenmi olmaktadr.
Bu almada, katlatrma/kararllatrma ilemlerinin bir atk bertaraf ve alan slah yntemi olarak
mekanizmalar ve snflar zerinde durulmu, kullanlan malzemeler ile uygulama rnekleri verilerek
etkinlii zerinde tartlmtr.
Anahtar kelimeler: Atk ynetimi, bertaraf, slah, katlatrma, kararllatrma

*Corresponding author: Address: Faculty of Engineering, Department of Environmental Engineering, Adiyaman

University, 02040, Adiyaman, TURKEY. E-mail address: kvarinca@adiyaman.edu.tr, Phone: +904162233808, Fax:
+904162233809

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

1. Giri
Katlatrma/kararllatrma (K/K) ilemleri/teknolojileri imento gibi balayc zellie sahip
maddeler ile atklarn daha kararl, daha az tehlikeli veya tehlikesiz, kat bir hale dntrld
teknolojilerin genel ismidir.
K/K zararl/tehlikeli atklar ile bu tr kirleticiler ile kirlenmi alanlarn slah iin bir artma
tekniidir. nk katlatrma ile zararl atk bileiminin kat yaplarda tutunmas salanr ve atk
bnyesindeki kirleticiler sabitlenir, bylece atklarn tehlikelilik zellii giderilip bu bileenlerin
sznt iinde bulunmamas salanarak evreye zarar engellenmi olur. amur atklarda sv
ksmn nemli bir blm amur katlatrma sayesinde elimine edilebilmekte ve bu ekilde
amur hacminde de azalma sz konusu olmaktadr [1, 2, 3, 4].
Ayrca katlatrma ile zararl atk sktrldnda dayankllk ve szdrmazlk artar, geirgenlik
ise der. Bu ekilde katlatrma, rnn fiziksel ve kimyasal zelliklerini iyiletirerek depolama
yntemi iin bir n hazrlk salam olur. Ayrca oluan katlatrlm malzeme belli bir
dayanma sahip olduundan yap malzemesi olarak da kullanlabilir [1, 2, 3, 4].
Elde edilen malzeme depo sahalarnda depolanabilecei gibi dzenli depolama sahalarnda rt,
yol inaatlarnda dolgu materyali olarak tula yapmnda ve arazinin yeniden dzenlenmesinde de
kullanlabilir. Bylece atn evreye zararl olmaktan te yararl olabilecek ynde kullanm da
gerekletirilmi olacaktr. Katlatrma ilemi iin ncelikle analitik yntemlerle atn
karakterize edilmesi gerekir. Atn zelliklerine uygun katlatrma yntemi ve zel katk
maddelerinin seilmesi, atn bnyesindeki tehlikeli maddelerin n ilemlerle yeterince kararl
hale getirilmesi ve seilen ynteme gre katlatrma ileminin yaplmas izlenmesi gereken yol
olmaldr [1, 2, 3, 4].
K/K ilemleri atk bertaraf zellikle tehlikeli/zararl atk bertaraf ve kirlenmi alanlarn
slah/iyiletirilmesi alanlarnda uygulanmaktadr.
2. Katlatrma/Kararllatrma
Katlatrma/Kararllatrma (K/K) ilemlerini anlayabilmek iin nce bu kavramlarn anlalmas
gerekmektedir.
K/K ilemleri ounlukla zararl atklara uygulanmaktadr. Zararl atklar (eng: hazardous
wastes), zehirleyici, patlayc, korozif gibi karakteristiklerinden veya kimyasal aktivitelerinden
dolay evre ve insan sal zerinde tehlike oluturan ve dier atklardan ayr olarak
ynetilmesi gereken atklardr [1, 2, 3, 4].
Kararllatrma (eng: stabilization), atn yapsndaki tehlikeli zellikleri azaltmak ve daha az
zehirli ve tehlikeli formlara dnmnn salanmas iin eitli katklarn eklenmesi ilemidir
[1, 2, 3, 4]. Sabitleme (eng: fixation) ise genellikle kararllatrma ile ayn anlamda
kullanlmaktadr.

114

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

Kararllatrmada ata;

Atn fiziksel zelliklerini gelitiren,

Kirletici transferi veya kaybnn meydana geldii yzey alann azaltan,
Atk ierisindeki herhangi bir kirleticinin znrln kstlayan,
Kirleticinin zehirliliini azaltan kimyasal maddeler

ilave edilir [3].

Katlatrma (eng: solidification) ise; sv, kat veya amur formundaki atktan homojen bir kat
ktle oluturmak zere atn yapsn ve fiziksel zelliklerini gelitiren eitli materyallerin ilave
edildii ilemdir [1, 2, 3, 4].
K/K ilemlerinin farkl uygulamalar olduu iin her uygulamada farkl mekanizma ve
teknolojiler geerlidir.
2.1. Mekanizmalar
Bir K/K ileminde gerekleebilecek mekanizmalar ounlukla unlardr;

Makroenkapslasyon
Microenkapslasyon
Absorpsiyon
Adsorpsiyon
kelme
Detoksifikasyon

Makroenkapslasyon (eng: macroencapsulation), tehlikeli atn fiziksel olarak byk bir yapsal
matriks ierisinde hapsedilmesi; Mikroenkapslasyon (eng: microencapsulation), tehlikeli atn
mikroskobik seviyede kristal yapnn ierisinde hapsedilmesi; Absorpsiyon (eng: absorption),
kirleticinin bir tutucunun ierisinde tutulmas; Adsorpsiyon (eng: adsorption), kirleticinin bir
tutucunun zerinde tutulmas; kelme/ktrme (eng: precipitation), atk ierisindeki
kirleticilerin ktrlmesi ile kat ktlenin daha kararl hle gemesini salayan bir mekanizma;
Detoksifikasyon (eng: detoxification), kimyasal bir bileii daha az zehirli veya zehirli olmayan
dier bir bileie dntren herhangi bir mekanizma olarak tanmlanmaktadr [3].
2.2. Teknolojiler
K/K ilemleri teknoloji bazl dnldnde aadaki uygulama teknolojileri mevcuttur [1, 2,
3, 4].

imento
Puzolanlar
Kire
115

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

znm silikatlar
Organik olarak deitirilmi killer
Deitirilmi kire
Termoset organik polimerler
Termoplastik malzemeler
Camlatrma

Bu teknolojiler arasnda hem uygulama kolayl hem de ekonomiklii ile en ok kullanlan

yntem imento esasl teknolojilerdir. Zira imento teknolojisi herkes tarafndan bilinen, kolay
ulalabilir ve uygulanabilir bir teknolojidir.
K/K ilemleri fiziksel, kimyasal ve sl ilemler diye 3 ana gruba ayrldnda alt snf
teknolojileri izelge 1de derlendii gibi snflanmaktadr.
izelge 1. K/K ilem tipleri ve alt snflar [5, 6, 7]
K/K lem Tipleri

Alt Snflar

Kimyasal lemler
imento esasl
Portland imento
imento/zlebilir silikatlar
Puzolan esasl
imento/uucu kl
Kire/uucu kl
Frn tozu
Kire esasl
Fosfat esasl
Katk younlu
Metal stabilizasyonu
Organik stabilizasyonu
leme ve inhibisyonu nleme
Muhtelif
Al ta esasl ilemler
Cruflu ilemler
Emlsiye asfalt
Tutulma ve yzey aktif esasl ilemler
Fiziksel lemler
Makroenkapslasyon/Konteynrlatrma
Kimyasal ve sl olmayan mikroenkapslasyon
Organik Polimer Mikroenkapslasyon lemleri
re-formaldehit sistemler
Organik polimerizasyon sistemleri

116

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

K/K lem Tipleri

Alt Snflar

Isl lemler
Termoplastik polimer enkapslasyonu
Polyolefin
Asfalt
Kkrt imentosu
Vitrifikasyon (Camlatrma)
Elektriksel diren
D stma
Plazma vitrifikasyonu

K/K ilemlerinde en nemli bileen balayclardr. K/K ilemlerinde kullanlan balayclar

izelge 2de verilmitir.
izelge 2. K/K ilemlerinde kullanlan balayclar [4]
norganik Balayc Sistemler

Organik Balayc Sistemler

imento Esasl
Portland imento
Portland cruf imento
Portland puzolan imento
Portland imento-silika sistem
Polimer modifiye imento
Kagir imento
Kire-puzolan imento
Kalsiyum alminat imento
Alkali aktif cruf imento
Fosfatlar
Al
Kkrt polimer imento
Alkali silikat mineraller

Termosetler
re-formaldehit
Polibutadin
Polyester
Epoksi
Termoplastikler
Bitm
Polietilen

K/K ilemlerinde ilem baarmn veya zelliklerini gelitirmek iin eitli katk maddeleri de
kullanlabilir. K/K sistemlerinde kullanlan katk maddeleri yledir [6, 7]

Aktif karbon
Karbonatlar
Beton katklar
Demir ve alminyum bileimleri
Ntralize edenler
Ykseltgeyiciler
ndirgeyiciler
Organik killer
117

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

Fosfatlar
Kauuk-lastik paracklar
Silis duman
Cruf
znr silikatlat
Sorbentler: uucu kller, killer, mineraller
Slfitler
Yzey aktif maddeler

K/K ilemlerinde hangi mekanizmann, hangi teknolojinin, hangi balayc ve katknn ne

oranlarda kullanacan ilemi yapacak kii tarafndan amaca uygun olarak seilmesi,
tasarlanmas ve uygulanmas gerekir.
2.3. Tasarm ve Uygulama
K/K ilemlerine balanmadan nce ilem sonucu elde edilecek katlatrlm malzemenin ne
yaplaca hususuna karar verilmesi gerekir. Zira K/K ilemleri bu karar zerine ina edilip
uygulanacaktr.
Eer K/K ilemlerindeki ama sadece tehlikeli atn zararlln gidermek, tehlikeli atk
snfndan karmak ve ardndan kat atk depo sahalarnda depolamak ise K/K ilemleri atn
tehlikeliliine sebep olan zelliklerinin giderilmesine ve oluacak katlatrlm malzemenin
ierisinden kirleticinin evreye yaylmasnn engellenmesine odaklanmaldr. Bu tr bir ilemin
baarm ise katlatrlm malzemeden kirleticinin ayrlmasnn nlendii veya izin verilen snr
deerlerin altnda gereklemesidir.
Eer K/K ilemlerindeki ama sadece tehlikeli atn zararlln gidermek deil ayn zamanda
katlatrlm malzemeyi bir yap malzemesi olarak da kullanmak ise o zaman sadece
kirleticilerin malzemeden ayrlmalar deil ayn zamanda malzemenin dayanm da nem kazanr
ve K/K ilemleri de ona gre tasarlanr. Bu tr bir ilemin baarm ise katlatrlm malzemenin
istenilen dayanm deerleri ile kirletici szma deerlerini karlamasdr.
K/K ilemleri farkl tasarm ve uygulamalarda gerekletirildii iin uygulamann amacna gre
de farkl baarm ltleri bulunmaktadr. lemin istenilen amac karlayp karlayamad
baarm testleri ile llmektedir.
2.4. Baarm Testleri
Bir K/K ileminin amaca uygun gerekleip gereklemediini ve istenen zellikleri karlayp
karlamad baarm testleri ile llr. Bu testler balangtaki ama ve istenen zelliklere gre
uygulayc tarafndan seilmektedir. Katlatrlm veya herhangi bir malzemede kullanlabilecek
genel baarm ve zellik testleri izelge 3de derlenmitir.

118

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

izelge 3. Genel baarm testleri [2, 5]
zellik/Test Ana Grubu

zellik/Testler

Fiziksel

Genel zellik Deneyleri

Yn Younluk Deneyleri
Sktrma Deneyleri
Geirgenlik Deneyleri
Gzeneklilik Deneyleri
Mukavemet Testleri
Genel Beton/Toprak imento Deneyleri
Dayankllk Deneyleri
Analitik Deneyler
norganik Deneyler
Organik Deneyler
Biyobozunma Testleri
Biyodeneyler
alkalamal ztleme Testleri
alkalamasz ztleme Testleri
Ardk Kimyasal ztleme Testleri
Dinamik Testler
Molekl Bilgisi Testleri
Yzey Bilgisi Testleri
Yap Bilgisi Testleri

Kimyasal

Biyolojik
ztleme

Mikrozellik

evre artlarna Dayankllk

izelge 3de verilmi olan genel baarm testlerinden katlatrlm malzemeler iin
kullanlmaya uygun ve en yaygn kullanlan testler mukavemet ve ztleme testleridir.
Katlatrlm malzemenin basnca kar dayanmn lmek iin mukavemet testlerinden en ok
basn dayanm testi (TS EN 12390-3) [8] uygulanmaktadr. Ayn ekilde katlatrlm
malzemenin ierisindeki kirleticileri tutma yeteneinin llmesi iin de ztleme testlerinden
biri olan szma testi (USEPA SW-846 1311) [9] uygulanmaktadr.
TS EN 12390-3:2010 Beton - Sertlemi beton deneyleri - Blm 3: Deney numunelerinin basn
dayanmnn tayini, Trk Standartlar Enstits (TSE) tarafndan yaymlanm bir standarttr.
Standarda gre basn dayanm, belirli llerde hazrlanm malzemenin zerine basn
uygulanmas ile malzemenin btnln bozulduu, krld andaki ykn basn uygulanan
alana blnmesi ile bulunur [8].
USEPA SW-846 1311 Toxicity Characteristics Leaching Procedure (TCLP) (tur: Zehirlilik
zellikleri Szma lemi) ise United States Environmental Protection Agency (tur: Amerika
Birleik Devletleri evre Koruma Ajans) tarafndan yaymlanm olan SW-846: Test Methods
for Evaluating Solid Waste, Physical/Chemical Methods deney yntemleri ierisinde yer alan bir
yntem olup ABDde tehlikeli atk ve katlatrlm malzeme zelliklerinin belirlenmesi iin
uygulanmas zorunlu olan deney yntemlerinden biridir. Deney yntemine gre malzeme 9,5
mmden daha kk hale getirildikten sonra 20:1 oranndaki sv asidik ortamda 18 saat
alkalanmas sonucu zeltide kirletici tayini yaplmas eklinde uygulanr [9].

119

K.B. VARINCA, M.T. GNLL / ISEM2014 Adiyaman - TURKEY

Deerlendirme
Katlatrma/Kararllatrma (K/K) ilemleri atk ierisindeki kirleticinin fiziksel ve kimyasal
mekanizmalar ile tutularak kat bir blok ierisinde evreden izole edilmesi esasna
dayanmaktadr. K/K ilemleri lkemizde olmasa bile Avrupa ve ABDde uzun yllardr denenmi
ve uygulanm bir yntemdir.
K/K ilemleri sonras yaplan baarm testleri ile katlatrlm malzemenin evre ve insan sal
zerine olan etkileri de grlebilmektedir. Bu bakmdan tasarm evre ve insan salna zarar
vermeyecek seviyelerde yaplm bir K/K ilemi sonucu ortaya kan katlatrlm malzemenin
uygulanacak testler neticesinde mevcut snr deerlerin altnda kald mddete tehlikesiz atklar
ile birlikte kat atk depo sahasnda depolanmasnda ve gerekli artlar tadnda da yap
malzemesi olarak kullanlmasnda evre ve insan sal asndan bir saknca grlmemektedir.
Uygulamada en byk engel kullanclarn psikolojik direnleri olmaktadr ki bu da yeterli bir
eitim ile zlecei dnlmektedir.
Sonu olarak K/K ilemleri tpk Avrupa ve ABDde olduu gibi Trkiyede de alan slah ve atk
geri kazanm/bertaraf yntemi olarak kullanlabilecek seviyede bilgi birikimi, teknoloji ve
altyapya sahip bir yntemdir.
Kaynaklar
[1]
[2]
[3]
[4]

[5]

[6]

[7]

[8]
[9]

Barth EF. et al. Stabilization and Solidification of Hazardous Wastes. Noyes Data
Corporation, 1990. ISBN: 0-8155-1245-7. http://www.worldcat.org/oclc/21761182
Means JL. et al. The Application of Solidification/Stabilization to Waste Materials. Lewis
Publisher, 1995. ISBN: 0-56670-080-9. http://www.worldcat.org/oclc/31045421
LaGrega MD, Buckingham PL, Evans JC. Hazardous Waste Management. 2.ed. McGrawHill, 2001. ISBN: 978-0-07118-170-9. http://www.worldcat.org/oclc/843948430
Spence RD, Shi C. Stabilization and Solidification of Hazardous, Radioactive, and Mixed
Wastes. CRC Press, 2004. ISBN: 978-1-56670-444-1.
http://www.crcnetbase.com/isbn/978-1-56670-444-1
U.S. EPA. Stabilization/Solidification of CERCLA and RCRA Wastes: Physical Tests,
Chemical Testing Procedures, Technology Screening, and Field Activities. EPA/625/689/022. USEPA, 1989. http://nepis.epa.gov/Exe/ZyPURL.cgi?Dockey=30004CB5.txt
Conner JR, Hoeffner SL. A Critical Review of Stabilization/Solidification Technology.
Critical Reviews in Environmental Science and Technology. 1998;(28)4:397-462.
http://dx.doi.org/10.1080/10643389891254250
Conner JR. Hoeffner SL. The History of Stabilization/Solidification Technology. Critical
Reviews in Environmental Science and Technology. 1998;(28)4:325-396.
http://dx.doi.org/10.1080/10643389891254241
TSE. TS EN 12390-3:2010, Beton - Sertlemi beton deneyleri - Blm 3: Deney
numunelerinin basn dayanmnn tayini. TS EN 12390-3. 2010. Trk Standard.
U.S. EPA. USEPA SW-846 1311: Toxicity Characteristics Leaching Procedure (TCLP).
1992. SW-846: Test Methods for Evaluating Solid Waste, Physical/Chemical Methods.
http://www.epa.gov/epawaste/hazard/testmethods/sw846/pdfs/1311.pdf
120