KAYNAK ARTNAMES

4-NGTL 0-GN-P-002-5005

BOTA
BORU HATLARI LE PETROL TAIMA A..

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005

NDEKLER
1.0
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6

GENEL
KAPSAM
TANIMLAR
DOKMANTASYON
KAYNAK YNTEMLER
EKPMAN VE MALZEMELER
KAYNAK ARTNAMELER VE STANDARTLARI

2.0 KAYNAK VE KAYNAKININ KALFKASYONU

2.1 KAYNAK LEMLERNN KALFKASYONU
2.2 KAYNAKILARIN KALFKASYONU
3.0
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6

RETM KAYNAI
GENEL
EK KOULLAR
RETM KAYNAININ MUAYENE VE TEST EDLMES
KAYNAK KUSURLARININ ONARILMASI VE GDERLMES
BALANTILAR VE GELER
DGER KOULLAR

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
1.0 GENEL
1.1 KAPSAM
Bu artname gaz boru hatlar ve bunlarla ilgili tesisler iin kaynak yaplmas ve
kaynak yapma ileminin nitelii ile ilikili koullar ve ilemleri tanmlamaktadr.
1.2 TANIMLAR
A
B

Kaynak kaynak iini fiilen yapan kii demektir.

nitelikli kaynak ilemi bu artnamenin 2.1 blmne gre MTEAHHT tarafndan
nitelikli bulunan kaynak ilemi demektir.

1.3 DKMANTASYON
MTEAHHT onaylanm usullere gre btn kaynak ileminin artnamelerini, test
sonular dahil ilem kalifikasyon kaytlarn ve kaynak kalifikasyon kaytlarn temin
edecektir.
1.4 KAYNAK YNTEMLER
Btn kaynak ileri, siperli metal ark kayna, daldrlma ark kayna veya gaz metal
ark kayna ile elle, yar otomatik veya tam otomatik kaynak yapma tekniinin veya
bu tekniklerin bir bileiminin kullanlmasyla yaplacaktr.
1.5 EKPMAN VE MALZEMELER
MTEAHHT, gerekli btn kaynak ekipmann, kaynak tozlarn, gazlar, dolgu
metalleri ve iin tatmin edici bir ekilde tamamlanmas iin gereken test ekipmann
temin edecektir. Btn ekipman salam kaynaklarn yaplmasn, inaatn
srekliliinin devam etmesini ve personel gvenliinin teminat altna alnmas
salamak iin alr durumda tutulacaktr. BOTA gerektii gibi performans
gsterilmesi bakmndan elverisiz ekipman veya malzemelerin kullanlmasn
yasaklama hakkn sakl tutmaktadr. Elektrotlar, dolgu telleri ve koruyucu gazlar
imalatsnn nermelerine uygun olarak saklanacak ve kullanlacaktr.
1.6 KAYNAK YAPMA ARTNAME VE STANDARTLARI
Bu artnameye dayal olarak yaplan btn kaynak ileri bu artname ve aadaki
standartlara gre olacaktr :
-API standard 1104 ve
-ANSI B 31.8
2.0 KAYNAK VE KAYNAKININ KALFKASYONU
2.1 KAYNAK ILEMLERNN KALFKASYONU
2.1.1Kullanlan btn kaynak yapma ilemleri API Standard 1104te istenilenlere
gre nitelendirilecektir. Kalifikasyon, test sonularnn onaylanmas, bunlarla snrl
3

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
kalmamak zere, kertik dayankllk ve sertlii ile ilgili BOTA koullarna uyuma bal
bulunacaktr.
2.1.2 MTEAHHT btn kaynak yapma malzemelerini ve ekipmann (boru hattnda
kullanlacak olan ekipmann ayns), kupon kesme ve test etme ekipmann ve
amperaj, gerilimi, kaynak yapma hzlarn ve kaynak ilemi nitelendirilmesi ve
kaynak nitelik testlerinin yaplmas srasnda scaklk derecelerini kayda yarar
gerekli enstrmanlar temin edecektir .
2.1.3 Kaynak ilem kalifikasyonu, test kaynann tamamlanmas zerine, kaynan
tamam ayn radyasyon kaynann, retim kaynaklarnn muayene edilmesinde
kullanlacak radyografik film, maruz braklma sresi (exposure) ve radyografik teknik
kullanlarak radyografisi alnacaktr. Radyografik ilem yaplmas ve radyografinin
yorumlanmas Kaynaklarn tahribatsz incelenmesi artnamesi,4-NGTL 0-GN-P-0025006ya gre olacaktr.
2.1.4 Radyografik yollardan deerlendirildii gibi kaynak kalitesinin standardnn
kabul edilebilirlik standartlar ierisinde olmas kouluyla, API standard 1104 te
tanmlanm olunduu gibi, mekanik test iin kuponlar kesilecek ve test edilecektir.
Bu testin giderleri MTEAHHT tarafndan stlenilecektir.
2.1.5 Test kaynann API standard 1104n ve BOTA tarafndan belirtilen test
zelliklerinin cevaplandrlmas kouluyla kaynak ileminin kalifikasyonu kabul
edilecektir.
2.2 KAYNAKILARIN KALFKASYONU
2.2.1 MTEAHHT kaynak yaplmas iin sadece kalifiye ii kullanacaktr.
MTEAHHT tarafndan istihdam edilen her bir kaynaknn yapmas gereken
kaynak eit ve yntemleri iin API Standard 1104e gre kaynak kalifikasyon
testini gemesi istenilecektir. Hi bir kaynak testten geirilmeksizin ve kalifiye diye
kabul edilmeksizin, boru hattnn her hangi bir kaynak aamasnda grev
almayacaktr.
2.2.2 Kaynak kalifikasyon belirlenmesinden en az 48 saat nce yazl olarak
BOTAa bildirimde bulunulacaktr.
2.2.3 Her bir kaynak kalifikasyon testi kayna, Kaynaklarn
tahribatsz
incelenmesi artnamesi,4-NGTL 0-GN-P-002-5006ya gre radyografik olarak
muayene edilecektir. Radyografik test esas alnarak test kayna kabul edilebilir
bulunduu takdirde,mekanik test iin kupon BOTAn takdirine bal olarak, API
standard1104 koullarna uyum iin alnabilir. Bu gibi testler ile ilikili btn giderler
MTEAHHT tarafndan stlenilecektir.
2.2.4 stasyon kaynak ilemleri iin kalifikasyonu yaplacak kaynaklar API Standard
1104 e gre test
kaynaklar zerinde yaplan bkme testlerini de yapm
olacaklardr.

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
2.2.5 BOTAn alma srasnda yaplacak kaynak iin kaynaklar ret etme veya
snrlandrma hakk olacaktr.
3.0 RETM KAYNAI
3.1 GENEL
3.1.1Kalifikasyon kaynak ilemleri kullanlmak suretiyle retim
kayna API
standard 1104n istediklerine gre yaplacaktr. Belli bal deikenlerde yaplan her
hangi bir deiiklik yeni bir kaynak ileminin belirlenmesini ve retim kaynanda
kullanlmak iin kalifikasyonunu gerektirmektedir.
3.1.2 API STANDARDI 1104TEN
BELRTLMES GEREKR :

AAIDAK

ALINTILARIN

BURADA

3.1.2.1 Hizalama skma kelepesinin kullanlmas-dz kaynaklar:

lem artnamesinin gerekli gsterdiklerine uygun olarak hizalama skma kelepeleri
kullanlacaktr. Esas trnan tamamlanmasndan nce hizalama skma bileziinin
kartlmasna izin verildiinde, trnan tamamlanm ksm yaklak olarak
birbirlerine eit kesimler ierisinde olacak ve bunlar ek yerinin emberi etrafnda
yaklak olarak eit aralkl olacaklardr. Bununla birlikte, bir i hizalama skma
kelepesi kullanldnda ve iinde bulunulan koullar borunun hareket etmesini
nlemeyi gletirdii takdirde veya kaynak
gereksiz yerde gerilme altnda
bulunduunda, esas trnak skma kelepesinin gerilmesini serbest brakmazdan nce
tamamlanacaktr. D kelepelerle ilikili olarak kullanlan esas trnak kesimleri
borunun evresi etrafnda yeknesak aralkl yerletirilmi olacak ve kelepenin
kartlabilmesinin mmkn olmasndan nce boru emberinin yzde ellisinden az
olmayan birikmi uzunluu olacaktr.
3.1.2.2 Hava koullar
Tamamlanm kaynan kalitesi, bununla snrl kalmamak zere, havadan
kaynaklanan nem, rzgarla savrulan kumlar veya sert rzgarlar dahil, hkm sren
hava koullar ile tehlikeye girecek olduunda kaynak yaplmayacaktr. Kullanlmalar
mmkn bulunduunda rzgar siperleri kullanlabilir. BOTA kaynak iin hava
koullarnn uygun olmadna karar verecektir.
3.1.2.3 Dolgu ve kaynan tamamlanmas
Kaynaklarn says, boru emberi etrafnda tamamlanm kaynaklarn byk lde
yeknesak bir enine kesit oluturmas eklinde olacaktr. Hi bir noktada tepe yzeyi
ne borunun d yzeyinin altnda olacak, ne de metal 1.59 mm den daha fazla kalkk
olacaktr.Kk trnan tamamlanmasndan sonra, ikinci trnan derhal eklenmesi
tavsiye edilir ve bu BOTA tarafndan zorunlu bulunabilir. Bundan sonra BOTAn
belirttii sayda kaynak, tamamlayc kaynaklar tarafndan yaplabilir.

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
ki kaynak BOTAnki ile ayn yerde balatlmayacaktr. Tamamlanm kaynan
yz orijinal oluun geniliinden yaklak olarak 3.17 mm daha byk
olacaktr.Tamamlanm kaynak batan aaya fralanacak ve temizlenecektir.
3.2

EK KOULLAR

Aadaki ek BOTA artnamesine bal kalnacaktr.

3.2.1 EVRE SICAKLII
5 santigrat derecesinin altndaki evre scaklklarnda kaynak sadece aadaki
ileme gre yaplacaktr :
A) ilem, nceden stma ve kontroll soutma olmakszn hkm sren koullarda
veya bunlardan daha dk evre scaklnda uygun bulunmutur. veya
B) ilemde belirlenmi bulunan nceden stma ve kontroll soutmalar izlenilmi ve
uygun bulunmutur.
3.2.2 BORU ULARININ ARAZDE HAZIRLANMASI
MTEAHHT BOTA tarafndan onaylanm trden bir kaynak az rtu makinesinin
kullanlmasyla borunun doru hizalanmasn
ve aralanmasn srdrmek
bakmndan gerekli olabilecek boru ularn yeniden kesecek veya ekillendirecektir.
Boru MTEAHHTe teslim edilmezden nce orijinal kaynak az rtuunun hasar
grm olmas nedeniyle istenilmesi dnda yeniden kesme, dzeltme veya rtu
iin ek tazminata izin verilmeyecektir.
Boru yeniden kesildiinde veya yeniden rtlandnda, borunun kimlik numaras ile
s numaras yeni boru ucuna bu bilginin aktarlmasyla muhafaza edilecektir.
Alevle kesme kaynak az rtular kaynaktan nce talanacak ve rtu yzeyi
dzensizliklerden arnm ve dzgn olacaktr. Btn rtular kalifiye kaynak
ileminde verilen ekle uygun olacaktr.
3.2.3 TEMZLEME
Kaynak iin boru ek yerini hizaya sokmazdan nce, btn dier altyap maddeler ek
yerinin iinden kartlacaktr. BOTA tarafndan gerekli kabul edildii takdirde,
borunun her bir ek yeri, kir, kar, gevek pul ve dier altyap
maddelerin
uzaklatrlmas iin BOTAn kabul edebilecei ekilde, uygun apta deri veya
kanavieden kay disk ile silinecektir.
3.2.4 N ISITMA VE GE SICAKLII
n stma uygulanabilir kalifiye kaynak ileminde aklanan koullara uygun olacaktr.
Esas geiin tamamlanmas ile scak geiin balamas arasnda ara gei scaklk
derecesi kalifiye kaynak ileminde aklanm olduu gibi olacaktr. Gerektiinde,
6

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
minimum n stma derecesi btn boru emberi iin kaynan her iki tarafnda en az
100 mm iin muhafaza edilecektir. Her hangi bir ube balantsnn veya fittinglerin
boru hattna balanmasndan nce ve boru hattndaki flanj ve fittinglerin btn dz
kaynaklar iin de n stma gerekli bulunmaktadr. n stma scaklklar her bir
geiin balamasndan hemen nce pirometre veya scaklk lm kalemleri ile
kontrol edilecektir. Ek n stma gerekleri kalifiye kaynak ileminde belirtilecek veya
BOTA tarafndan istenildii ekilde olacaktr.
3.2.5 KAYNAK SONRASI ISIL LEM
Kaynak sonras sl ilem, kalifiye kaynak ileminde aklanm bulunan koullara
gre olacaktr. Kalifiye kaynak ileminde belirtilmi olunduu gibi soumann
yavalatlmas iin asbest rtler kaynaklarn zerine konulabilir.
3.2.6 TAIMA
Tamamlanm kaynaklar ieren boru hattnn bir kesiminin skidlerinden dmesi
durumunda, MTEAAHHT BOTAa bunu annda bildirecektir. BOTA borunun her
hangi bir ek yerinin gvdesinde veya her hangi bir
tamamlanm veya
tamamlanmam evre kaynanda ciddi bir kusurun meydana gelip gelmediini
tahkik etmek iin gerekli kabul edecei her trl testi veya muayeneyi yerine getirme
konusunda yetkili olacaktr. Bu gibi testler ve bunun sonucu gerekebilecek her hangi
bir kusur giderici alma MTEAHHT hesabna olacaktr.
3.2.7 IARETLEME
Btn kaynaklar MTEAHHT tarafndan kaynaa bitiik borunun st drtte birlik
paras zerine MTEAHHT tarafndan kaynaklara verilen numaraya gre
iaretlenecek ve MTEAHHT verilen numaralarn bir listesini BOTAa verecektir.
Numaralar yeniden tahsis edilmeyecektir. Metal ablonlar borunun iaretlenmesinde
kullanlmayacaktr.
3.2.8 DKL KAYNAKLARIN YNLENDRLMES
Kaynaklanm borunun bitiik uzunluklarnda uzunlamasna, helezoni ve entik ulu
kaynaklar, en azndan,:
A) 18 lik ve daha bynden boru iin 50 mm ve
B) 18 ten daha kk boru aplar iin 150 mm veya 90 dereceden hangisi az ise o
uzunlukta telafi edilecektir.
Eiklikler dnda, uzunlamasna dikiler yaklak olarak saat 10 ve saat 2
konumlarna
yerletirilecektir.Uzunlamasna
kaynak ile
branman balant
kaynaklar arasndaki minimum aralk 100 mm olacaktr.
3.2.9 DURDURMALAR
Yirmi dakikadan daha uzun bir sre iin i braklmazdan nce, kaynak yapma
kaynak kalnlnn en az 2/3 nn ii tamamlanana kadar devam edecektir. Balant
7

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
kaynaklar gecikme olmakszn tamamlanacak ve gece boyunca tamamlanmam
kaynak braklmayacaktr.
3.2.10 BNDRME KAYNAKLAR (DOLGU KAYNAKLAR)
Branman balantlar ve soket kaynaklar dahil, bindirme kaynaklar ANSI B31.8in I
Ekinde belirtilen minimum boyutlarda olacaktr.
3.3 RETM KAYNAKLARININ MUAYENE VE TEST EDLMES
3.3.1Kalifiye Kaynak ilemine bal kalnmasn salamak bakmndan retim
kaynann btn ynlerini denetleme ve izleme hakkna BOTA sahip olacak ve
detaylarnda kalifiye kaynak ilemine uyulmam kaynaklar ret etme hakk olacaktr.
3.3.2retim kaynann yaplmasna balandktan sonra, BOTA her bir kaynaknn
almasn test etmek iin boru hattndan haftada bir kayna kesme hakkna sahip
olacaktr. Bu kaynaklarn kesme ve test ettirilme giderleri MTEAHHT tarafndan
stlenilecektir. Bu testlerden her hangi birisi veya yaplan baka muayeneler, bu
artnamelerde istenilenlere uyum bakmndan gerekli bulunan kalifiye kaynak
ilemlerinde deiiklik yaplmasn zorunlu gsterdii takdirde, MTEAHHT
ilemlerin BOTA tarafndan istenen her hangi bir ekilde revizyonunu
zmseyecektir.
Yine BOTA ayn usule gre yaplm boru hatt kaynaklarnn % 0,2 sine kadarn
kesmeye yetkili olacak ve BOTA, koullara gre, bu kaynaklarn test edilmesini
isteyebilecektir. Bu kaynaklarn yerlerinden alnmas ve test edilmesi giderleri
MTEAHHT tarafndan stlenilecektir.
3.3.3 Kaynak ileminden sonra, boru, kaynaklar zerinde tahribatsz btn testlerin
tamamlanmasna kadar, zerinde bir alma yaplmakszn
braklacaktr.
MTEAHHT testleri yerine getiren ekip ile tam ibirliinde bulunacaktr. Balant
kaynaklar zerinde testlerin yaplmas iin, BOTA ile anlamayla, MTEAHHT
makul llerde zaman ayracaktr.
3.3.4 BOTA x-n,gamma n, manyetik parack muayenesi, ultrasonik veya
bunlarn veya baka yntemlerin kombinasyonu gibi tahribatsz
testler
kullanlmasyla bu kaynaklarn tamamn veya her hangi birisini kontrol ettirmek
hakkn sakl tutmaktadr. BOTA tarafndan belirlendii zere, bu muayene
sonularnn her hangi bir kaynan kabul edilemez olmasn gsterme durumunda,
MTEAHHT ilgili kaynan masraf kendisine ait olmak zere onarmn salayacak
veya bakasyla deitirecektir.
3.4 KAYNAK KUSURLARININ ONARILMASI VE GDERLMES
3.4.1 Kusurlarn onarlmas veya giderilmesi API Standart 1104e gre olacaktr.API
1104n kabul kriterinin stnde kusurlu btn kaynaklar masraf MTEAHHTe ait
olmak zere BOTA tarafndan
gerekli grld ekilde onarlacak veya
kestirilecektir. Btn onarm kaynaklar BOTAn onaylanm onarm nitelikli kaynak
yapma ilemine gre yerine getirilecektir. Minimum 120 derecelik bir n stma,
8

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
kaynan onarlmasndan nce yaplacak ve n stma onarm yaplan her hangi bir
noktadan en azndan 150 mm mesafede olacaktr. Her hangi bir onarmn minimum
uzunluu 50 mm olacaktr. Her hangi bir onarmn maksimum uzunluu kaynak
dikiinin n amayacaktr. kinci kez onarm yaplmasna izin verilmeyecektir.
Btn kesikler BOTAn mal olacaktr.
3.4.2 Kaynan i yzeyi zerindeki kusurlarn onarlmas iin arkadan takviye
kayna, sadece BOTAn zel izni ile ve aadaki ilemler yerine getirilmesi
zerine yaplabilecektir :
A. Arka kaynan yaplmasndan nce, btn boya, pas, kir, pul veya arka
kaynann kalitesini etkileyebilecek baka dier altyap maddeler tel fra veya
BOTA tarafndan kabul edilmesi mmkn baka uygun olanaklarn kullanlmasyla i
yzden kartlacaktr.
B. Btn arka kaynaklar, kaynak yaplmasndan nce en az 120 derece n stmaya
tabi tutulacaktr.
C. Btn art kaynaklarn uzunluu en azndan 50 mm olacaktr.
D. Kullanlan elektrotlar dk hidrojenli trden olacak elektrot imalatsnn
nerdiklerine uygun olarak saklanacak ve kullanlacaktr.
3.5. BALANTILAR VE GELER
3.5.1 Balant kaynaklar, duruma uygulanabilmesi mmkn Kaynak kalifikasyon
ilemine gre BOTA tarafndan onaylanan bir kaynak ileminin kullanlmas ile
yaplacaktr. MTEAHHT kaynakya bol alma mekannn verilmesi iin an
deliklerinin gerektii gibi boyutlandrlmasn salayacaktr.
3.5.2 Hi bir koul altnda iv kesme kaynaklara izin verilmeyecektir.
3.5.3 Eit olmayan aplarda borular ve/veya cidar kalnlklar ayn olmayan borularn
eklenmeleri gerektiinde, ANSI B31.8 Ekinde istenilenleri yerine getiren gei
paralar kullanlacaktr. Snme dayanmlar eit olmayan borular birletirilir iken,
daha dk dayanml malzemenin cidar kalnl proje koullarn cevaplandrmaya
yeterli olacaktr.
3.5.4 Balant kaynaklar ara verilmek suretiyle yaplmayacaktr.
3.6 DGER KOULLAR
3.6.1BORU BALARININ KAPATILMASI
Boru hattnn ak olan ular her bir alma gn sonunda kkba hayvanlarn
boru ierisine girmesini engellemek iin kapatlacak ve ie yeniden balayana kadar
almayacaktr. Gece balklarnn MTEAHHT tarafndan verilmeleri ve BOTA
tarafndan onaylanmalar gerekmektedir. Boru hattnda meydana gelebilmesi
mmkn bunlardan baka engeller, masraf kendisine ait olmak zere MTEAHHT
9

KAYNAK ARTNAMES
4-NGTL 0-GN-P-002-5005
tarafndan BOTAn memnun kalmas ve yaplanlar onaylamas kouluyla
kaldrlacaktr. Boru hatt, sudan, kirden, engellerden ve dier altyap maddelerden
tamamen temizlenmi olarak BOTAa teslim edilecektir.
3.6.2 MALZEME
alma eridi atklardan arndrlm tutulacak ve btn kullanlmam kaynak telleri
ve dier malzemeler BOTAn kabul edebilecei ekilde toplanacak ve
uzaklatrlacaktr.
Bu almann yaplmas iin gerekli btn malzemeler, ekipman ve ikmal maddeleri
BOTAn kabul edebilecei gibi olmaldr. Kabul edilecek gibi olmayan malzemeler,
ekipman veya ikmal maddeleri atlacak ve kabul edilebilir olanlarla deitirilecektir.
3.6.3 KAPLAMALI BORU KAYNAININ YAPILMASI
Kaynak almas srasnda, kaynak sramalarnn tututurmasna kar kaplama, ya
600 mm eninde asbestos rt kullanlmasyla yada BOTA tarafndan onaylanan bir
usuln uygulanmasyla korunacaktr. Koruyucu cihaz kaynak merkezinden 50 mm
teye yerletirilecektir.
Kaynak skma kelepeleri kaplama hasar olmamasn salayacak ekilde
ularnda yerlerine tespit edilecektir.

boru

Borunun arazide kesilmesi ve kaynak yaplmas gerektii takdirde, atlyede kaplama

kaznacak ve kaynak yerinden 100 m. tede bir mesafede talanacaktr.

10