Professional Documents
Culture Documents
HNANGAMTERTU
bk&m;&Si\
f tcspf *kPt
f *Fg&yf(7)&yf
?Deacon Pa Le Le
A CHUNG TEL
(1) POPE BANEDICT(XVI) THAWNGPANG
-1
-4
-8
- 12
(5) NyHK;jcif;\tusdK;oufa&mufrI
- 13
HNANGAMTERTU ah Bawmhnak
(7)
0gwGif;usifhpOfrsm;
- 17
THAWNGPANG
- 18
21
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
20
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
Hakha Zone
Mindat Zone
Falam Zone
Rezua Zone
Chaungkhuah Zone
C OLLEGE OF C ONSULTORS
(1) Msgr. Lucius Hre Kung(V.G)
(2) Fr. Lucas Tha Ling Sum(Chancellor)
(3) Fr. James Kai Khaw(Notary)
(4) Fr. Robert Thang Lian Sang(Procurator)
(5) Fr. Paul Thla Kio(V.F of Hakha Vicariate)
(6) Msgr. Paulinus Mang Ha Gei(V.F of Mindat Vicariate)
(7) Fr. Francis lawn Sawn(V.F of Falam Viacariate)
(8) Fr. John Kyar Thang(V.F of Rezua Variate)
(9) Fr. Peter Ki Se(F.V of Chaungkhuah Vicariate)
(10) Fr. Jerome Hlawn Khawl
(11) Fr. Christopher Ling Thang
(12) Fr. Dominic Kung Teal
(13) Fr. Michael Zung Cung
(14) Fr. David Khin Hmung
(15) Fr. Joseph Shing Thang
(16) Fr. Timothy Khui Shing Ling
***
19
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
CHUNG
~UANVO
FEBRUARY, 2013
Vawlei cung mino puai ni cu Pope John Paul(II) nih 1885 kum
ah hram a rak thawk i a tuah mi a si.
Tukum July 25-28 ni tiang an tuah hnga mi vawlei cung mino
hna puai ni cu Voi(28)nak a si cang i, a ra lai mi kum ah tuah hngami
vawlei cung bawlung chuih zuamnak(world cup)nak in a kai ding mi
minung an tam deuh `heu lai tiah ruah a si.
UUU
18
Vicar General
Chancellor, In charge of Catechists
& Catechesis Member of Office of
Theological Concern, Associate
Pastor of St. Joseph Cathedral.
(3)Rev. Fr. Jame Kai Khaw
Notary & Secretary of Bishop
(4) Rev. Fr. Robert Thang Lian Sang Procurator, House Superior, Director of PMS
(5) Rev. Fr. Sebastian Khaw Gei Ghung
Agri-Business
(6) Rev. Fr. Philip Za Hei Lian
Diocesan Signis and RVA(Hakha)
(7) Rev. Fr. Joseph Ro Nei Thang Director of CKHSS
(8) Rev. Fr. Emmanuel Hrang Za Uk Agriculture, Self-Reliance & Liturgy
(9) Rev. Fr. Timothy Khui Shing Ling Associate Pastor of St. Theresa
Parish & Coordinator for Burmese
Refugees.
(10)Rev. Fr. Thomas Khua Uk Lian Mawi In charge of Family & Laity
(11) Rev. Fr. Lucas Khia Mang
Marian Devotion
(12)Rev. Fr. Francis Lan Sawn
In charge for Clergy
(13) Rev. Fr. John Om Se
Rector of Inter-diocesan Minor
Seminary
(14) Rev. Fr. Michael Zung Cung
In charge of Sunday & Feast
Days, Ecology
(15) Rev. Fr. Dominic Kung Teal
Charismatic Ministry
(16) Rev. Fr. Jerome Hlawn Khawl In charge of Migrants in Malaysia
(17) Rev. Fr. Thomas Ngun Za Thuan
Reforestation
(18) Rev. Fr. David Khin Hmung
Chaplain of Education
HNANGAMTERTU
Benedict XVI aiawhtu pope cu cardinals 115 nih conclave ah an lut lai i,
hmaithla chungah thimnak an tuah lai. Pope Benedict XVI belte cu
Vatican in a umnak ding ram ah a kir `han cang lai. Amah thilpuan, cauk
le herhmi vialte cu an tawm dih lai i, Vatican police nih an thlah lai.
Amah a cawngtu, Swiss Quard cu an rian a dih ve lai tinak a si.
Tutan ah Pope a thim hnga dingmi chungah cardinal pawl hi, a minung
60 cu europe in an si. 21 hi Italian an si amah cu Rome Krifabu chungah
zung rian`uan tu an si hna.
( 26 February, 2013 Onestar chungta lak`hanmi)
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
Ca
techism of the Ca
tholic Church
Catechism
Catholic
"~HITUMHNAK SACRAMENT"
II. ~HITUMNAK TUAHSER NING
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
{{{
udk,fawmfbk&m;rdefU awmfrlonfum;
]]oifoGm;a[majymavm(rmawOD; 28;10)? oifoGm; Munfhavm (rm&ful; 6;38)?
oifoGm;xdkuJhodkYjyKavm (vkum 10;37)}} [lownf;/
b,faomtcgrQ
]]oifvm 'DrSmvmxdkifNyD; pm;aomufavm}} [l rrdefYawmfrlcJhzl;yg/ udk,fawmfu
]]oifonfvnf; ighO,smOfodkY oGm;avm}} (rm&ful; 16;15) [k rdefU awmfrlayonf
oli,fcsif;......../
ES&defav;
17
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
wpfcck u
k kd a&SmifMuOfjcif;(odUk )tcsed t
f wdik ;f twmwpfct
k wGi;f avsm
h pm;aomufjcif;}
[k uREyfk w
f eYkd m;vnf;oabmaygufonf/ jyify0ga&Smifjcif;(0g) cEmud,
k Ef iS q
hf ikd af om
0ga&Smifjcif;jzpfaom aysmfyGJ? &TifyGJrsm;udk rMunfhIyJaejcif; (0g) avsmhMunfhjcif;wdkY
yg0ifonf/ if;NcdK;NcHjcif;? 'Pfqyfajzjcif;wdkYonf 0dnmOfa&;twGuf oifhavsmfNyD;
ta&;Bu;D ygonf/ if;wdo
Yk nf uREyfk w
f b
Ykd 0 Bu;D pd;k aeaom wpfu,
kd af umif;qefrI
rsm;udk atmifEikd af pNy;D ? rdru
d ,
kd u
f kd xde;f csKyrf pI rG ;f tm;udv
k nf; wd;k yGm;apygonf/
ud,
k cf EmESiq
hf ikd af om 0ga&Smifjcif;onf c&pfawmf\ 'kup &d,m yg0ifjcif;
wpfrsdK;jzpfonf/ odkUaomf 4if;jyify0ga&Smifjcif;ESifh tjypf'Pfqyfajzjcif;rsm;onf
uREfkyfwdkU\ 0dnmOftoufwm\yef;wdkifr[kwf&yg/ 4if;wdkUonf tjypfrsm;udk
a&SmifMuOfEdkif&efESifh ydkrdkta&;BuD;aomtwGif; 0ga&Smifjcif;udk trSwf&apaom (0g)
ydUk aqmifay;aom enf;vrf;rsm;omjzpfonf/ &[EmMo*kwpf wif;u ajymxm;onfrmS
]tjypfudkwpfjcm;aomt&mawGxuf a&SmifMuOfjcif;onf ppfrSefaom 0ga&Smifjcif;
jzpfonf/} &[Eavtd\
k tqdt
k & uREykf w
f Ukd \ 0ga&Smifjcif;onf tpm;taomufub
kd J
a&SmifMuOf&efr[kwf&yg/ uREfkyfwdkU\ udk,fcEmonf tpm;tpmudkoma&SmifNyD;?
uREf k y f w d k U \ pd w f E S v H k ; onf rw&m;trI r sm;ud k o m pG J v ef ; wwf r uf r nf q d k v Qif
uREykf w
f Ukd \ tpm;tpma&Smifjcif;onf tusKd ;r&SEd ikd yf g/ xdUk aMumifh ]0ga&Smifjcif;} [kq&kd m
wGif uREykf w
f Ukd \ raumif;aom tvdq
k Ersm;udk csKd ;edrNf y;D ? bk&m;ocifqrD S a0;uGm
apaomt&mrsm;udk a&SmifMuOf uREykf w
f Ukd udk bk&m;&Siq
f o
D Ukd qGaJ c:? ydUk aqmifay;Edik f
aomt&mrsm;udo
k m a&G;cs,v
f yk af qmifjcif;yifjzpfonf/
16
(3) ay;urf;pGefUBuJjcif;(odkU)ukPmvkyfief;rsm;vkyfaqmifjcif;
tjypfuakd tmifEikd &f efEiS hf c&pfawmf\toufwm ydrk w
kd ;kd wwf&iS o
f efapaom
wwd,enf;vrf;rSm ay;urf;pGefUBuJjcif;yifjzpfonf/ ay;urf;pGefUBuJjcif;onf
qkawmif;jcif;? csKd ;NcjH cif;wdUk ESihf qufpyfvsu&f NdS y;D ? 4if;onf qkawmif;jcif;? 0ga&Smifjcif;
wdUk \ toD;tyGijhf zpfonf/ &[EmMo*kwpf wif;u ]qkawmif;jcif;udk ay;urf;pGeUf BuJ
jcif;} wnf;[laom tawmifyHESifhwyfqifvdkufaomtcg 4if;qkawmif;arwmonf
bk&m;ocif\ a&SUarSmufawmfoUkd tvG,w
f ulyso
H ef;oGm;Edik o
f nf/ edrchf sjcif;? cspjf cif;?
0ga&Smifjcif;? ay;urf;pGefUBuJjcif;? cGifhvGwfjcif;? tjypf'kpdkufudka&SmifNyD;? aumif;rI
yg&rDrsm;udk qnf;yl;jcif;wdkUjzifh qkawmif;vQif uREfkyfwdkU\qkawmif;arwmonf
ydkrdkxda&mufvmrSmjzpfonf/
0ga&Smifjcif;ESifh ay;urf;pGefUBuJjcif;wdkU qufpyfvsuf&Sdonfudk a&S;OD;
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
phanh tikah upat awk in
lenghelhnak kha an tuah kho lai i
anmah tein `hitumnak ah an lut kho
lai.
C AWHCHIH ` HITUMNAK
LE
BIAKNAK I LAWHLONAK
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
tjypf'pk du
k [
f o
l rQukd wGe;f vSeaf tmifjrifapNy;D c&pfawmf\ toufwm
&Sifoefwdk;wufapzdkYtwGuf trdtoif;awmfrS xda&mufaom enf;vrf;rsm;udk
0gwGi;f wpfavQmufv;Hk txl;usiBhf uzH Ykd tm;ay;wku
d w
f eG ;f xm;ygonf/ 0gwGi;f umv\
t"duyef;wdkifjzpfaom tjypf'kpkdufudk atmifjrifjcif;? tusifhw&m;ajymif;vJjcif;?
c&pfawmf\touf wd;k wufBu;D yGm;jcif;ESihf rdr0d n
d mOfjyefvnfqef;opf&iS o
f efapzdt
Yk
wGuf atmufygt"duenf;vrf;(odkY)usifhpOf(3)ckonf tvGefta&;BuD;ygonf/
(1) qkawmif;jcif;
bkef;awmfBuD;Edk;pifh(Nocent)\ tqdkt& qkawmif;arwmonf 0gwGif;
umv t"duvkyfaqmif&rnfht&mjzpfNyD;? qkawmif;arwmtm;jzifh rdrd\0dnmOf
jyefvnfqef;opf&Sifoefap&rnfh tcsdefumvjzpfonf/ qkawmif;jcif;tm;jzifh
uREyfk w
f \
Ykd ud,
k pf w
d Ef v
S ;Hk ok;H yg;udk bk&m;&Siu
f v
kd nf; uREykf w
f \
Ykd pdwEf v
S ;Hk xJoYkd <u0if
cGifhay;jcif;yifjzpfonf/ pdwfykwD;pdyfjcif;? rpm;w&m;awmf yg0ifylaZmfjcif;? cl;pl;
um;vrf;vSnjhf cif;? twGi;f pdwjf zifh qkawmif;jcif;? urXmef;axmufjI cif; tp&Sad om
qkawmif;jcif;trIwdkYonf c&pfawmf\toufwm &SifoefopfvGifapaomt&m
jzpfonf/ qkawmif;csifaompdwfESifh qkawmif;wwfaomtusifhr&SdvQif uREfkyfwdkY\
0dnmOfonf c&pfawmf&SifoefBuD;xGm;rI r&SdEdkifyg/ 'kwd,AmwDueftpnf;ta0;
(Constitution on The liturgy n.109)\ oGefoifcsuft& ]0gwGif;umvonf
bk&m;ocif\ EIwu
f ygwfw&m;awmfukd axmufrI suaf rSmufjyKNy;D qkawmif;jcif;trIukd
pdwt
f m;xufoefpmG jyKvyk &f rnfh tcsed jf zpfonf/}
15
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
c&pf,meftoufwmudk &Sio
f efw;kd wufapaom
0gwGi;f usiphf Ofrsm;
?Jimmy Sa ei Taw
14
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
YY
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
(February,24,2013)
Cucaah, tutan cardinal 115 chung ahhin pakhat an thim lai i, amah an
thimmi pa cu, angki rang fualpi he conclave in a rak chuak lai i, amah cu
BBC News
Pope a si colh te lai.
ppp
NyY KH ;jcif;\ tusKd ;oufa&mufrI
?Deacon Pa Le Le
NyHK;vdkufaomolwGif
&vdkuf\/
NyHK;jcif;onf
NyHK;jcif;onftdrfwGif;
csrf;omokcay;\/ tvkyfcGifrsufESmyGifhvef;\?
rdwfaqGtcsif;csif;\ txdrf;trSwfvJjzpf\/
13
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
FEBRUARY, 2013
Cardinal 115 nih Jesu hnuzultu aiawh a simi, Roman Catholic hruaitu
Pope thimnak caah timtuahnak an ngeih cuahmah cang. Sistine Chapel
chung ah a herhmi cahnawh le biaruahnak an ngei lio hna a si.
Pope thimnak an tuah tikah Conclave chung ah an lut lai. Telephone
ken a ngah lai lo. Security nih `hate in zohkhenh an si lai.
Pope cu vawleicung Catholic ah a lu bik a si lai caah a biapi ko. Cucaah,
ahodah a `ha bik lai? Aho kan thim ahdah Pathian duhning a si lai timi hi
cardinal pawl thinlung ah a um. Roman Catholic members dihlak thinlung
chung zong ah a um. Cucaah, conclave ah an luh hlan ahhin, ahodah a
tha bik lai tiah pakhat le pakhat ruahnak i halnak caan, biaruahnak caan
hna zong ser a si.
Conclave chung ah an luh tikah Pope thimnak cu secret vote in an tuah
lai. Catlap rang cungah an duhmi pope kha a min an `ial lai. Vote reltu ah
minung Pathum an thim hna lai.
12
Cardinal Ratzinger hi pope ah an rak thim lio ah- vote reltu nih vote an
rel ahhin amah hi pope si awk ah vote tam bik a hmuh. Vote reltu nih an
va fuh lio ah vawlei ah a rak kun ko- thla a cam i a si lai tiah an ti. Vote
HNANGAMTERTU
HNANGAMTERTU
10
FEBRUARY, 2013
FEBRUARY, 2013
HNANGAMTERTU
Nihin Surkhua ah kan tuah mi zong hi, kanmah hna zong nih
Mary cu thluachuak nu tiah kan ti ve nak a si. France, Portugal, Yugoslavia
in nichuahlei India ram,Valankani khua in hmun tampi ah Nu Mary
upatnak puai tuah a si. Kan Kawlram Ngaunglepin khua zong ah kumkhat
hnu kumkhat Nu Mary sin upatnak a pemi an tam chin lengmang.
Vawlei zoh dawh men in tuah men mi puai si hna sehlaw, hi puai
hna cu an tlau cang hnga. Sihmanhselaw a `hawng chin lengmang minung
hna zong an tam chin lengmang. Hi hna nih hin thluachuah a um taktak
ko ti hi a langhter. Acunglei hmun hna hi Mary arak langnak hmun cu an
si i, zeiruang ah dah Mary cu a tu le a tu vawleicung ah aa langh hnga ti
hi ruah awk ngai thil a si.
Mary nih, Jesu kha Bethlehem cawinn ah arak pawm bantuk in,
Vailam cung ah thah a si mi Jesu ruang kha a rak pawm. Jesu, bawhte
kha Herod ral in luat ter awkah Igypt ram ah arak zaam pi i, himnak a rak
pek. Zultu hmasa hna kha a rak umpi hna(Lam. 1: 13-14)nak zong hi,
bawhte asi liomi Bupi kha hlanlio Bethlehem ah bawhte Jesu a pawm
bantuk in a pawm `han i, hnangamnak a pek hrim ko. Cucaah Nu Mary
cu, nihin tiang ah hin hlanlio Kanan khua nupi`hit lio bantuk in siaherh
chinchin in kan vawlei chambau nak le harnak phun zakip ah hin a rak i
langh `heu tawn. A rian kha peh zulh in a `uan peng ko kan ti hnga. Cu
rian cu Kan Bawipa Jesu hrimhrim nih vailam cungin a thih hlan te ah,
robia a chiah tak mi kha a tuah kan ti lai. Na fapa kha zoh (Jn.
19:26). Nihin tiang a kan zohkhenh nak cu fapa nawl ngaiin a um peng.
an chimhmi hna poah kha tuah te uh(Jn.2:5) Kanan nupi`hit puai ah
Mary nih a ti mi te hi a zulh hrim ko.
Cucaah Nu Mary hi upat ko u sih. Rosary thlacam hi i zuam chin
u sih. Rosary thlacamnak nih nunnak a thianter. Kan mithiang vialte hna
cu rosary thlacam hi an ni bochan cio dih . Hi nih hin Satan ral a tei ti
zong hi Bupi nih tampi a tawn cang. Nangmah le rul cu nan ni hua
lai(Gen.3:15).
..Na nu kha zoh (Jn.19-26) ti a si ca ah daw chin chin u sih!!!
Dawtnak tam pi he,
11