2010 Kpss Sorulari Ve Cozumleri Kpsscini PDF

2010
KPSS
DERS DERS ANALZ

VE
DETAYLI SORU
ZMLER
SUNU
AILIM ETM RETM YAPI SAN. VE TC. A.
Bu kitabn tamamnn ya da bir ksmnn, kitab yaynlayan irketin nceden izni olmakszn elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayt sistemi ile oaltlmas, yaynlanmas ve depolanmas yasaktr.
Bu kitabn tm haklar AILIM ETM RETM YAPI SAN. VE TC. A. ye aittir.
AI AKADEM YAYINLARI
Yeilrmak Sokak No: 15 Kzlay / ANKARA
Tel : (312) 231 75 41 (pbx) Faks : (312) 230 75 40
web : www. aciakademi.com e-mail : bilgi@aciakademi.com
DZG GRAFK MZANPAJ

AI AKADEM Dizgi Grafik
BASKI YER
SUNU
KPSS zerine
lk kez 1999 ylnda DMS (Devlet Memurluu snav) adyla dzenlenen snavn zerinden tam 11 yl
geti. Aradan geen yllarda kamuda grev almak isteyenler iin uygulanan snavn hem ad, hem yaps
hem de katlmc says olduka deiti.
lk yllarda basit, temel bilgi ve birikimlerle zmlenebilecek sorulardan oluan bir snav uygulanrken,
zamanla daha seici, ayrntya dayal ve hatta st dzey yorum yapabilme gcne dnk snavlarla
karlamaya baladk.
lk kkl deiim 2008 ylnda gerekleti. zellikle eitim bilimleri snavnda hem soru yaps deiti,
hem de sorularn zorluk derecesi. 2010da ise eitim bilimlerinde sorularn zorluk derecesinde ok byk
deiimler yaanmazken, soru tarznda ve bak asnda nemli deiikliklere gidildi.
te bu deiimler bir gereksinimi daha ortaya kard:
Nitelikli ve profesyonel KPSS Hazrlk Yaynlar
17 yl akn bir sredir AI Yaynlar markasyla, snavlara hazrlk sektrnde gl ve nitelikli zmler
sunan kuruluumuz; imdi de KPSS yayncl alannda oluan bu ihtiyac gidermek iin, KPSS sektrndeki
5 yllk birikimini sizlerin istifadesine sunuyor.
AI AKADEM markas ve kurum odakl yaynclk anlaymz ile KPSS hazrlk eitimi veren kurumlarmza
gl bir zm ortakl neriyor, snava uzanan youn sreci her anyla birlikte yaamay ve sonuca
birlikte ulamay nemsiyoruz.
AI AKADEM olarak KPSS kursiyerlerinin beklentilerini iyi biliyoruz. KPSS alannda faaliyet gsteren
kurumlarn da ncelikle deikenleri farkl olan bu mecray iyi tanmalar, ardndan da snavn yapsn
iyi analiz etmeleri gerektiine inanyoruz.
Elinizdeki bu kitapk 2010da farkl bir bak as kazanan KPSSnin detayl bir analizini iermektedir.
Sorular zmlenirken ilgili konuya ynelik zet bilgi ve aklamalara da yer vererek geni bir bak
asyla sorularn ele alnmasn salamak istedik. Ayrca her dersin zmlerinin banda yer alan
deerlendirmelerle 2011de gerekletirilecek olan snava da k tutmay ama edindik.
Trkiyenin drt bir yanndaki tecrbeli ve birikimli eitimcilerden oluan KPSS yazar kadromuzun
hazrlad bu almann KPSS deki faaliyetlerinize k tutmas dileiyle!...
Ouzhan NAL
AI AKADEM KOORDNATR
KPSS / Genel Kltr
KPSS LE LGL GENEL BLGLER VE SAYISAL VERLER

4
KPSS NEDR?
Ksa ad KPSS olan Kamu Personeli Seme Snav kamudaki personel ihtiyacn karlamak
amacyla ilk kez 1999 ylnda DMS (Devlet Memurluu Snav) olarak gerekletirildi. Daha
sonra snavn ad KMS (Kurumlar in Merkezi Eleme Snav) ve en sonunda da KPSS olarak
deitirildi.
KPSSNN UYGULANMASI
Kamu Personeli Seme Snav (KPSS), bir ok devlet kurumuna memur alnmas iin gerekletirildiinden, snava farkl alanlardan giren adaylar iin farkl uygulamalar yaplmaktadr.
KPSS A NEDR?
KPSS-A Kadrolar; mfetti, uzman, denetmen ve kontrolr yardmcl ile kaymakam
adayl bata olmak zere st dzey memurluk kadrolarndan olumaktadr. A grubu kadrolara almlar her yl yaplmaktadr. SYMnin snav sonucunda belirledii 120 farkl puan
trnden kurumun kendi setii puan trne gre almlar gereklemektedir.
KPSS B NEDR?
KPSS-A Kadrolar dnda kalan kadrolardr. B grubu kadrolara almlar 2 ylda bir (ift yllarda) yaplmaktadr. Lisans mezunlarna ynelik B grubu kadrolar iin P3 puan tr ile alm
gerekletirilmektedir. Mhendis, tekniker, teknisyen, memur, psikolog, mimar, veteriner
vb. tm kadrolar KPSS-B grubu kadrolarda yer almaktadr.
KPSS RETMENLK NEDR?

Milli Eitim Bakanl tarafndan gerekletirilen retmen atamalarnda KPSS P 10 puan
tr kullanlmaktadr. Adaylarn her yl yaplan Genel Kltr Genel Yetenek ve Eitim
Bilimleri snav sonularna gre P 10 puanlar oluturulmaktadr.
2010 KPSS SAYISAL BLGLER

SORU SAYISI
ARTMETK
ORTALAMA
STANDART
SAPMA
ADAY SAYISI
Genel Yetenek
60
37,071
10,487
807820
Genel Kltr
60
29,696
12,386
803895
Eitim Bilimleri
120
61,388
20,800
279849
TEST
2009 KPSS SAYISAL BLGLER

SORU
SAYISI
60
ARTMETK
ORTALAMA
31.173
Genel Kltr
60
Eitim Bilimleri
120
TESTLER
Genel Yetenek
9.659
ADAY
SAYISI
411036
26.652
10.935
408749
59.710
20.624
244269
STANDART SAPMA
KPSS LE LGL GENEL BLGLER

SUNU
VE SAYISAL VERLER
4
KPSS SORU AIRLIKLARI VE KONU DAILIMLARI
GENEL YETENEK
Dalm Yzdesi
Dalm Yzdesi
TRKE
Szck Bilgisi
% 50
%5
MATEMATK
Saylarla lem Yapma
% 50
% 10
Dil Bilgisi
% 10
Matematiksel likilerden
Yararlanma
% 10
Anlatm zellikleri
Okuduunu Anlama
%5
% 30
Problem zme
Temel Geometri Bilgileri
% 20
%5
Tablo, Grafik Okuma ve

Yorumlama
%5
GENEL KLTR
Dalm Yzdesi
Dalm Yzdesi
Atatrk lkeleri ve nklap

Tarihi
% 40
Temel Yurttalk Bilgisi
% 15
III. Selimden tibaren

Trk nklabn Hazrlayan
Etkenler
Ulusal Kurtulu Sava
Atatrk lke ve nklaplar
Hukuk Balangc ve Genel

Kamu Hukuku, Devletler
Umumi ve zel Hukuku
Anayasa
dare
Trkiye ve Dnya le
lgili Genel ve Gncel
Sosyoekonomik Konular
%5
% 10
% 15
%5
%5
%5
Atatrk Dnemi: Olaylar

ve D Politika
% 10
Trkiye Corafyas
% 30
Trkiyenin Fiziki zellikleri
%5
Trkiyenin Beeri
zellikleri
%5
Osmanllar Dnemi
%5
Trkiyenin Ekonomik
zellikleri
% 20
Trk Kltr ve
Medeniyetleri
Seluklular ve nceki
Dnem
%5
% 10
%5
ETM BLMLER
Dalm Yzdesi
Dalm Yzdesi
Geliim Psikolojisi
% 10
Program Gelitirme
% 10
renme Psikolojisi
% 25
retim Yntem ve Teknikleri
% 25
Rehberlik
% 15
lme ve Deerlendirme
% 15
NDEKLER
GENEL YETENEK-GENEL KLTR

TRKE......................................................................................................... 5-16
MATEMATK................................................................................................. 17-26
TARH........................................................................................................... 27-36
CORAFYA.................................................................................................. 37-42
ANAYASA..................................................................................................... 43-48
ETM BLMLER

GELM PSKOLOJS................................................................................. 49-56
RENME PSKOLOJS............................................................................. 57-70
REHBERLK.................................................................................................. 71-80
PROGRAM GELTRME............................................................................. 81-88
RETM YNTEM VE TEKNKLER......................................................... 89-108
LME VE DEERLENDRME................................................................ 109-120
YAZARLAR
TRKE
Kenan zcan ERTEKN
Ahmet BAYRAKTAR
Resul YORULMAZ
Esra AYNAGZ
MATEMATK
Nusret ELK
Mehmet MOR
Glcan HEBCAN
Aysun AKYOL
Necmettin KARAAM
Murat HAMEDOLU
Murat AY
TARH
Nuri KEKLL
Hseyin BEOCUKLU
CORAFYA
Osman YILMAZ
Turhan ETN
Ahmet KURT
ANAYASA
Ergn YILDIRIM
Ahmet NER
ETM BLMLER

Uzm. Mustafa AKYOL

Ar.Gr. Hasan AYDEMR
Dr. Zihni KO
Uzm.Turul PEK
Dr. Murat YALIN

Uzm. Adem DNER
Uzm. Ouzhan NAL

Uzm. Kadir ELDEVR
2010
KPSS TRKE SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
TRKE
SORU VE ZMLER
2010
2010 KPSS TRKE SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
KPSS 2010 Trke sorularn 2008 ylnda balayan deiime gre deerlendirmek gerekir.
2010 sorularnn 2008, 2009 yllarnda gelen sorulardan ierik ve uygulan olarak farkl olmadn
syleyebiliriz. Her yl olduu gibi sorularn % 40 lk blmnn anlamla ilgili olduu grlmektedir. Bu
blmn kendi iinde deiiklikler ierdii de gzden kamamaldr. Bu yl dier yllarn aksine szcn
anlam ve yorumuyla ilgili sadece 1 soru gelirken parann anlam ve yapsyla ilgili sorularn artt
dikkat ekicidir. Cmlenin anlatm, anlam ve yorumu sorularnn gemi yllarla say ve muhtevas
ynyle benzer olduu sylenebilir.
Anlamla ilgili sorularn yannda anlatm bozukluu, yazm kurallar, noktalama iaretleri ve szck
trleriyle ilgili sorular da gemi yllardaki sorularla say ve muhteva ynnden benzerlik gstermektedir.
Bu blmdeki sorular gemi yllardaki rneklerinden seicilik ynyle zayf kalyor, diyebiliriz. Ancak bu
ifade adaylarmz sorularn ok kolay olduu yanlgsna drmemelidir. Bu deerlendirmemiz, bu yla
kadar biraz daha farkllaan, biraz daha seicilii n plana karan sorularn yer ald KPSS sistemine
gre yaplmtr. Bununla birlikte Trke sorularnda seici soru yok demek de yanl bir sylem olmaktan
teye gitmeyecektir.
Sorular kolay myd, zor muydu? sorusuna verilebilecek kesin bir cevap olmamakla birlikte, genel
kanaat kolay olduu ynndedir. KPSS Trke sorularnn kolay ya da zor olarak deil de vakit asndan
deerlendirilmesi gerektiini dnmekteyiz. Paragraflarn uzunluu ve szck anlam ile cmle anlam
sorularnn da en az paragraf sorular kadar uzun sorulardan olutuunu dnrsek snavn zaman
kullanma asndan adaylara zorluk kard ortadadr.
Szn z, KPSS 2010 Trke sorular basit gibi grnen; ama her yl olduu gibi zaman iyi
kullanmamz zorunlu klan 30 sorudan olumaktadr.
KPSS / Genel Yetenek - Genel Kltr
2010
1.
Okur iin yazmyorum. Evet, ama okura yazdm

da bir gerek. Demem u ki okur iin yazmak baka eydir, okura yazmak baka Birinde zgrlk
vardr. teki ise sizin elinizi kolunuzu balar, sizi baml klar. Ben byle dnyorum.
Bu paradaki alt izili cmleyle yazar aadakilerden hangisini anlatmak istemitir?
3.
(I) Yazmada, ocua ya da yetikine gre, diye bir

ayrm yok. (II) Her ikisi iin belli bir dzeyi tutturmak,
anlatmda kimi ltleri gzetmek yeterli. (III) ocuk
ya da yetikin iin yazarken yazarn, bu ii elenmek amacyla yaptn sanmam. (IV) Yazar kulland her szc nice kaygdan sonra yerine oturtur.
(V) Elenme bir yana, yazarn, iini yaparken yer yer
aclarla kvrandn bile syleyebilirim. (VI) Ne var ki
yazsn ocua yneltirken topraa ilk fidan diken
bir ifti gibi daha zenli almann zorunlu olduunu bilir; sorumluluk duygusu doruktadr.
Bu paradaki numaralanm cmlelerin hangisinde, yalnzca ocuklar iin kitap yazmann gerekleri zerinde durulmutur?
A) Beenilecek konular ilediini

B) Kendi dncesini okurlara benimsetmeye altn
C) Okurlarn beklentilerine gre deil, kendi istedii gibi yazdn
D) Toplumu ilgilendiren konulara deindiini
A) II.
E) Belli bir kitleye seslenmek istediini
B) III.
C) IV.
D) V.
E) VI.
ZM
ZM
lk be cmlede hem ocuklar iin hem de yetikinler iin

yazmann deerlendirildii grlmektedir. VI. cmlede ise
zenli almann zorunlu olduu sorumluluk
duygusu gibi ifadeler ocuklar iin yazmann gerekliliini belirtmitir.
Okur iin yazmyorum. cmlesinde yazar okurun beklentilerini dikkate almadn sylemektedir. Yani yazar
kendi iradesi ile istekleri dorultusunda eser meydana
getirdiini okur iin yazmak baka eydir, okura yazmak baka ifadeleriyle belirtmektedir.
Cevap: E
Cevap: C
2.
lkemizde ok iyi oyuncular var ama ne yazk ki

bunlar yabanc dile gereken nemi vermiyorlar. Ana
dilleri gibi Franszca ve ngilizce bilseler yabanc lkelerdeki oyuncular bile glgede brakrlar.
Bu parada geen glgede brakmak szyle

anlatlmak istenen aadakilerden hangisidir?
4.
(I) Sosyal ynn gelimise yazar olamazsn. (II) Bu

ura benimsemisen sosyal yannda bir eksiklik
var demektir. (III) Byle bir eksiklik insanlarla iletiim
kurman zorlatrr. (IV) Sen de oturursun tek bana masaya ve ineyle kuyu kazmaya balarsn. (V)
Bence bu, birok yazarn karlat bir durumdur.
Bu paradaki numaralanm cmlelerle ilgili olarak aada verilenlerden hangisi yanltr?

A) I. cmlede, bir kouldan sz edilmektedir.
B) II. cmlede, bir karm yaplmaktadr.
C) III. cmlede, II. cmlede belirtilenlere bal olarak bir sonuca varlmaktadr.
D) IV. cmlede, bir ama belirtilmektedir.
E) V. cmlede, genelleme yaplmaktadr.
A) Bakalarndan stn duruma gelmek

B) Eitim yoluyla kendini gelitirmek
C) an gereklerine uymak
D) Yeni oyun teknikleri gelitirmek
E) Bilgi daarcn zenginletirmek
ZM
ZM
glgede brakmak deyim anlamldr. stn hale gelmek
IV. cmle III. cmlede yer alan sosyal alanlardaki eksikliin iletiim kurmada yol at zorlua bal olarak tek
bana daha fazla aba harcamak gerektiini belirtmitir.
ki cmle arasnda ama ilikisi deil bir neden-sonu
ilikisi bulunmaktadr.
anlam tamaktadr. Parada yazar lkemizdeki oyuncularn Franszca ve ngilizceyi daha fazla bilseler yabanc
meslektalarn geride brakacaklarn belirtmitir. A seeneinde bu ifade tam olarak yer almaktadr.
Cevap: A
Cevap: D
9
2010
5.
(I) Kyn iinden geip gneybat ynnde ilerledik.

(II) Yemyeil bir buday tarlasnn kysnda dev lahitler kt karmza. (III) Bir kaya mezarnn stndeki
kabartmalardan iki bin yl ncesinin komutanlar,
zarif kadnlar, k zenginleri bugne bakyordu. (IV)
Nekropolisi geride brakp dar ve sarp bir geitten
tarih kente girdik. (V) Aadaki uurum ve deniz
ynndeki manzara tam anlamyla soluk kesiciydi.
ZM
II. cmlede arlarn nasl ortaya kt deil, sklkla nerede grld, ne ars olduu belirtilmitir. Seenek
ile II. cmlede verilenler uyumamaktadr.
Cevap: B
Bir gezinin anlatld bu paradaki numaralanm cmlelerle ilgili olarak aada verilenlerden
hangisi yanltr?
A) I. cmlede, ne tarafa doru yol aldklar belirtiliyor.
B) II. cmlede, geldikleri yer betimleniyor.
C) III. cmlede, grlenlerle ilgili yorum yaplyor.
D) IV. cmlede, yorucu yanlar zerinde duruluyor.
E) V. cmlede, grlenlerin etkileme gc yanstlyor.
7.
(I) Tr ne olursa olsun, her yaznsal metinde anlatlan, zerinde durulan, bize iletilmeye allan bir
ey vardr. (II) Bu, bir olay, durum, gzlem, izlenim,
yaant ya da bunlarn hepsi olabilir. (III) Bunlar bir
bakma o metnin konusunu oluturur. (IV) Ne var ki
konu, bir yaznsal metnin deerini belirlemede yeterli bir lt deildir. (V) Okuduumuz bir ykde,
romanda ya da oyunda, anlatlanlar kadar bunlarn
nasl anlatld da nemlidir.
Bu paradaki numaralanm cmlelerle ilgili olarak aada verilenlerden hangisi yanltr?
ZM
A) I. cmlede, yaznsal metinlerin belli bir amala

yazld belirtilmitir.
B) II. cmlede, I. cmlede belirtilenlerle ilgili bir
aklama yaplmtr.
C) III. cmlede, II. cmlede belirtilenlerle ilgili bir
adlandrma yaplmtr.
D) IV. cmlede, yaznsal metinde konu seiminin
nemi belirtilmitir.
E) V. cmlede, karlatrma yaplmtr.
IV. cmlede dar ve sarp bir geitten geildii belirtilmitir. Ancak dikkat edilecek olursa bu cmledeki ifadeler
arazi artlarndan bahsetmektedir, kente girmenin zor ve
yorucu olduunu belirten herhangi bir ifadeye yer verilmemitir.
Cevap: D
6.
(I) Dzenli olarak spor yapmaya yeni balayan kiilerde dokularn srekli ve ar yorulmas sonucunda eklem evresinde arlar ve hasarlar grlebilir.
(II) Bunlardan en sk grleni kas arlardr. (III) Egzersizler, kiinin alk olduundan daha zorlayc
biimde yaplmsa genellikle spordan 12-24 saat
sonra kas arlar ortaya kar. (IV) Bu arlar iin
masaj ve buz uygulamak yararl olur. (V) Ancak, kas
arlar spordan 3-5 saat sonra balamsa, kol ya
da bacakta ime ile birlikte ortaya kmsa buz
uygulanmasna ek olarak ila da kullanlmas gerekir.
Spor yaplrken ortaya kabilecek sorunlarn
anlatld bu paradaki numaralanm cmlelerle ilgili olarak aada verilenlerden hangisi
yanltr?
ZM
IV. cmlede yazar konunun metnin deerini belirlemede
yetersiz kaldn ve bunun deerlendirme yaplrken lt olamayacan belirtmitir. Cmlenin, metin oluturulurken konu seimine dikkat edilmesi gerektiiyle ilgisi
yoktur.
Cevap: D
8.
A) Bu hafta ders almaya daha ok zaman ayryor.

B) Karl yolda arkadama tutunmasaydm decektim.
C) Byle davranmaya devam ederse hakem onu
oyundan karverir.
D) Babamn anlattklarna glmemek iin kendimi
zor tuttum.
E) irketimizde bu kararlar yllardr uygulanagelmekte
A) I. cmlede, nedeni ve vcudun neresinde grld belirtiliyor.

B) II. cmlede, nasl ortaya kt zerinde duruluyor.
C) III. cmlede, neden olan koul ve balama zaman belirtiliyor.
D) IV. cmlede, giderilmesini salayacak nerilerde bulunuluyor.
E) V. cmlede, farkl belirtiler karsnda alnabilecek kimi nlemler aklanyor.
Aadaki cmlelerin hangisinde bir iin srekli

olarak yapld anlam vardr?
10
2010

11. Sanrm pek ok insan, yaamnn her hangi bir

I
II
ZM
E seeneinde yer alan uygulanagelmekte yargs ve
bunu destekler nitelikte kullanlan yllardr szc iin
srekli olarak yapld anlamn tamaktadr.
Cevap: E
9.
(I) Dnte, terk edilmi bir ky evine uradk.

(II) Grkemli bir narn altndayd. (III) Sahibi, yzlerce yllk tarih kalntnn stne oturtuvermiti evini;
evin ii olduka bakmszd. (IV) Dar kp aatan
badem topladk. (V) Bir elimizde krpe bademler
teki elimizde mor iekli ada ay demeti, dn
uana yetimek zere havaalannn yolunu tuttuk.
B) II.
C) III.
D) IV.
III
IV
birbirini tekrarlamas, usl yerini bulsun diye ailece

yenen bir yemek, sonra biraz televizyon izlemek
ve erkenden uykuya dalmak... Dlediimiz bu
muydu?
Bu paradaki numaralanm cmlelerin hangisinde niteleyici szck kullanlmamtr?

A) I.
aamasnda unu dnmtr: Genliimde hayalini kurduum yaam bu deildi. Git gide her gnn
V
Bu paradaki numaralanm szlerin hangisinde
bir yazm yanl vardr?
A) I.
E) V.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
ZM
ZM
her hangi bir ve git gide szleri herhangi bir ve

gitgide ekliyle bitiik olarak yazlmaldr. Seeneklerde
I. cmlede terk edilmi bir ky evi, II. cmlede grkemli bir nar, III. cmlede yzlerce yllk tarihi kalnt, V. cmlede krpe bademler, mor iekli ada ay
sz gruplar niteleyici szcklerle kurulmutur. Niteleyici
szckler isme sorulan Nasl sorusunun cevabdr. Bu
bak asyla I, II, III ve V. cmlelerdeki alt izli ksmlar
bu soruya cevaptr ve niteleyici zellik tar. IV. cmlede
byle bir kullanm yoktur.
sadece bir yazm yanl sorulmu ancak paradaki bu iki

szde de yazm yanl bulunmaktadr.
Cevap: PTAL
Cevap: D
12. Dn, bugn ya da yarn ( ) Hznler, zgrlkle

tutsaklk arasndaki gelgitler ( ) nsanlar arasndaki
ekimeler ( ) Sorunlar ve yaananlar her dnemde
aa yukar ayn ( ) Btn bu yaananlar bir tiyatro
oyununa benzetirsek tek deien kahramanlar ( )
10. (I) Anlattklaryla beni en ok etkileyen kii babaannemdi. (II) Anlattklarna inanmasam da onlardan
etkileniyordum. (III) nceleri, beni byleyen eyin, onun anlatt masallar olduuna inanmtm.
(IV) Sonradan, byleyenin anlatlanlar deil, ona
katlan ruh olduunu fark ettim. (V) Eski Yunanda
doruyu syleyenlerin deil, sylem gc gelimi
insanlarn toplumu ynettiini rendiimde, doru
olan etkili sylemenin ne kadar nemli olduunu
yllar sonra anlamtm.

Bu paradaki numaralanm cmlelerin hangilerinde zaman bildirme grevinde kullanlm szck yoktur?
A) I. ve II.
D) III. ve V.
B) I. ve IV.
E) IV. ve V.
Bu parada ayralarla ( ) belirtilen yerlere aadakilerin hangisinde verilen noktalama iaretleri

srasyla getirilmelidir?
A) (.) (.) () (.) ()
B) (!) (.) () () (...)
C) () () () (.) (.)
D) (:) () (!) (.) ()
E) () () (:) (!) (.)
C) II. ve IV.
ZM
ZM
lk cmlede yarg bitirilmedii, eksiltili cmle olduu
III. cmlede nceleri, IV. cmlede sonradan, V. cmlede yllar sonra szckleri yargnn zamann belirtmek
iin kullanlmtr. I. ve II. cmlede zaman belirten ifadeler
yer almamaktadr.
iin ve devamnn olabilecei anlamn tadklar iin

cmlelerin sonunda nokta kullanlmaldr. Dier iki
cmlede anlam tamamland iin nokta getirilmelidir.
Cevap: A
Cevap: C
11
2010
13. Bahar gelince gezip grme, renme, kefetme

isteimiz, yaamdan aldmz tat artmaya; planlar,
programlar yapmaya balarz.

15. Sabahlar balarm yazmaya, ka saat alacam

hi belli olmaz nk zaman durur benim iin. (I)
almaya balamadan nce, iire yatkn bir duyarllkla ykl olup olmadm hissetmem gerekir. (II)
Ama bu yetmez, ayrca o gn belli bir yerde, belli bir
saatte, hibir iim de olmamal. (III) Yani gnlerce
masa bandan kalkmayacakmm gibi ie koyulmalym. (IV) Onu nasl m arrm? (V) Dergiler kartrarak, kimi kitaplarn sayfalarn evirerek; sonra
bir de bakarm ki o, nerede ve nasl geldii bilinmeyen ses, szcklere, dizelere dnvermi.
Bu cmledeki anlatm bozukluu aadaki deiikliklerden hangisiyle giderilebilir?

A) gelince yerine geldiinde szc getirilerek
B) aldmz yerine alnan szc getirilerek
C) isteimiz yerine istei szc getirilerek
D) artmaya yerine artar szc getirilerek

E) balarz yerine balanr szc getirilerek
Bu paradaki numaralanm yerlerin hangisine

dncenin akna gre yle esin filan da beklemem, esini kendim arrm masama. cmlesi
getirilmelidir?
A) I.
ZM
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Cmlede noktal virgl ayn zellikteki iki yardmc yargy

ortak bir ykleme balama greviyle kullanlmtr. Ancak
ZM
artmaya balarz ifadesi uygun olmadndan artma-
Parada cmleler birbirleriyle anlam bakmndan balantl olarak verilmitir. Ancak Onu nasl m arrm?
cmlesinin kendinden nceki cmleyi anlam ve zaman
bakmndan tamamlamad grlmektedir. Bu yzden
verilen cmle IV ile numaralandrlm yere getirilmelidir.
ya szn artar yaptmzda anlatm bozukluunu

gidermi oluruz.
Cevap: D
Cevap: D
16. (I) Masallarda anlatlan gemi zaman kltrleri insanln ocukluk dnemi olarak alglanyor ve Masallar yalnzca ocuklar iindir. diye dnlyor.
(II) Oysa bence, amac gerekleri topluma dolayl
olarak anlatmak olan masallar ayn zamanda bykler iindir. (III) nk masallar bir yk anlatr ama
yknn neyi anlatt ve niin anlatt konusunda bir aklama yapmaz, yorumu okura brakr. (IV)
ocukken dinlediim masal kahramanlarnn kendi
lkeleri dnda da yaayabileceini dnemezdim. (V) O zamanlar masallarn ait olduu kltr
yalnzca dekor olarak kullandn, aslnda zamanlar
ve snrlar tesi olduunu bilmiyordum. (VI) Hangi
lkeye ait olursa olsun, anlatlanlarla hayatn zn
verdiini yllar sonra renmitim.
14. Aadaki cmlelerin hangisinde bir anlatm bozukluu vardr?

A) Sz konusu projenin en ksa srete tamamlanmas gerekiyor.
B) Anket sonular, almalarmzn doru ynde
ilerlediini gsteriyor.
C) Sonunda iki taraf da yanllarn grm ve dzeltmenin yollarn aramaya balamt.
D) almalarn bu aamada aksamas, onlar hayal krklna uratacak.
E) Uzun zamandan beri tartlan bu konuda hl
gr birlii salanamad.
ZM
A) II.
A seeneindeki anlatm bozukluunun nedeni sre
B) III.
C) IV.
D) V.
E) VI.
ZM
szcnn cmlenin anlamna uymamasdr. Sre

szc zaman iinde tekrarlanan olaylar dizisi ya da
IV. cmleye kadar olan blmde masallarn ieriine ve

yapsna ilikin bilgiler verilmi, IV. cmleden itibaren yazar kendi dnyasna dnerek ocukken masal nasl alglad zerinde durmutur.
olaylarn zaman iinde srp gitmesi anlamn tamaktadr. Sre szc yerine sre kullanldnda bozukluk giderilir.
Cevap: C
Cevap: A
Bu para iki paragrafa ayrlmak istenirse ikinci

paragraf hangi cmleyle balar?
12
2010
17. stanbula bir geliimde, uzun yllar gitmediim,

ocukluumun getii soka grmek istedim.
Amacm bu sokakta yryerek gemii yeniden
yaamakt. Melih Cevdet Andayn, Yarn Baka
Koruda oyununu didik didik edip incelemi biri
iin balanamaz bir yanlln iine dtm,
gemiin ok gerilerde kaldn hemen anlayacaktm. Zaman, tannmaz hle getirmiti Halit Aa
Caddesini. Onca cokunun, mutluluun yaand,
umutlarn yeerdii ocukluumun sokandan yalnzca buruk bir tat aldm o gn. Krk yl ncesine
gidip kedeki bakkaldan renkli selofan kdna
sarl bir muz ekeri alsam sanki gelecek mi azmn
tad?

ZM
Parann son cmlesinin banda yer alan Ksaca szc blmn paray zetlemesi ve sonuca gtrecek
nitelie sahip olmas gerektiini belirtmektedir. Parada
szcklerin zel bir anlam ve dndrme gc olduu
zerinde durulmutur.
Cevap: A
19. Dergiler ve gazeteler hzla gncelliini yitiriyor. Bu

nedenle ben, kalc olsun diye, izdiklerimi bir araya getirmek istiyorum. nk onlar tekrar tekrar
baklacak karikatrler. Ben de nl bir karikatrist
arkadamn on yl nce kartt kitapta yer alan
karikatrlere hl glyorum. On yl sonra da gleceim.
Bu parann anlatmyla ilgili olarak aadakilerden hangisi sylenemez?

A)
B)
C)
D)
E)
Birden ok duyuya seslenilmitir.

Birinci kiili anlatma bavurulmutur.
znellik sz konusudur.
Tanmlamalardan yararlanlmtr.
Szde soru cmlesine yer verilmitir.
A) Konularnz hep gnlk olaylardan m seersiniz?

B) Bir karikatrist olarak izdiklerinizi neden bir kitapta toplamay dnyorsunuz?
C) Sizce karikatrde izgi mi, sz m daha nemli?
D) Karikatrlerinizi ilgin klan zellikler nelerdir?
E) Sizce karikatrn amac gldrmek midir?
ZM
Para incelendiinde herhangi bir kavramn ya da durumun tanmnn yaplmad grlmektedir. Paragrafta yer
alan cmleler, bilgi verme amac tamyor. Paragraf mekan tasviri ve gezilip grlen yerlerin anlatmn iermektedir. Ksaca nedir? sorusuna cevap olmadndan
tanmlamadan yararlanlmamtr.
ZM
Cevap: D
Parada yazarn izdii karikatrleri bir araya getirmesinin nedeni izdiklerinin kalc olmasn istemesi olarak
gsterilmitir. I. cmle paraya giri olarak geni kapsaml bir yapya sahipken II. cmle seenekte verilen soruya yant olarak dzenlenmitir.
18. Dil bir anlama aracdr. Bir dilin szckleri, anlatlmak istenenin zihnimizde canlanmasn salar.
Kullandmz szcklere anlamlar ykler, bunlarn
bizde uyandrd duygu, dnce, imgelerle birbirimizle iletiim kurarz. Bir szcn anlam, ou
zaman o szcn zihnimizde canlandrd grntden baka bir ey deildir. Ksaca sylemek
gerekirse ---
Bu szler aadaki sorulardan hangisine karlk olarak sylenmi olabilir?
Cevap: B
20. Dilimiz kirleniyor, kirletiliyor diye yaknyoruz. Yaknmamz rneklerle somutlatryoruz. Dncelerimizi yazya dkmekte zorlanyor ama bu eksikliimizi sorgulamaktan kanyoruz. Bu yzden de not
tutmay, mektup yazmay, okunan bir yapt yazarak
zetlemeyi beceremiyoruz. Oysa yazma eylemi, insan beyniyle insan elinin ortak rndr. Dilimizin
kirletilmesini nlemek istiyorsak ncelikle birey olarak yazl anlatmmz glendirmemiz gerekir.
Bu parann sonuna dncenin akna gre

aadakilerden hangisi getirilmelidir?
A) her szcn bir anlam ve dndrme gc
vardr.
B) bireyin, dildeki btn szcklerin anlamn bilmesi mmkn deildir.
C) szcklere yklenen anlamlar, yllar ierisinde
deiiklie urayabilir.
D) szckler ve yklendii anlamlar benimsenirse
o szckler dile yerleir.
E) duygu ve dnceler yaygn szcklerle yanstlrsa daha kolay anlalr.
Byle diyen bir yazarn dilimizle ilgili olarak vurgulamak istedii aadakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
E)
13
Sorunlarn belirlemede yetersiz kalnd

Zenginliinin farkna varlamad
Yaz diliyle konuma dili arasnda fark olduu
Yabanc dillerin saldrsndan korumak gerektii
Yazl anlatmn, dili korumann temel koulu olduu
2010
ZM
ZM
Parada dili korumann en temel yolu olarak yazl anlatmn glendirilmesi gsterilmitir. Bunu oysa szc
ile balayan cmle ile sonra gelen asl anlatlmak istenenin verildii son cmle tam manasyla belirtmektedir.
Parada insanolunun beyin gcyle en gelimi tekno-
Cevap: E
sahiptir diyebiliriz. Seenek bu iki kart dnceyi de
lojileri retmeyi baarrken bunun yannda korku, kayg

gibi olumsuzluklar da yaad belirtilmitir. Buradan
hareketle beyin hem olumlu hem de olumsuz etkilere
iermektedir.
Cevap: A
21. ocuk kitab yazmak bana gre ok elenceli. Yeter ki vermek istediiniz bilgileri doru bir biimde
szn ve hissettirmeden kurguya yerletirin. Benim
pedagoji eitimim var ama grdm ki bu bana, sonraki yllarda yaptm retmenlikten edindiklerimi
verememi. On yldr ocuklarn iinde yaamak
benim en byk avantajm. Onlarn nelerden holandklarn, neleri sahte ve yapmack bulduklarn
ok iyi biliyorum.

Dncesini bu szlerle dile getiren bir retmen, kitaplarn yazarken aada belirtilenlerin
hangisinden yararlanmtr?
A)
B)
C)
D)
E)
23. Yazarlar eskiden, kitaplar piyasaya karken gazetecileri arr, kitaplarn tantmay amalayan
konumalar yaparlard. sterlerdi ki okuyucularn
kitaptan haberi olsun. nsana zg bir zayflk ama
bence anlalr bir duygu. Ne var ki bu durum ok
eletirildi hem de saygsz bir slupla. Bence yazarlk, insanlarn rahata saygszlk edecekleri bir
meslek deildir. Tam tersi ben ocukluumdan beri
yazarl kutsal bir i olarak grdm. Bu nedenle,
bu ii yapmaya balaynca yazar olmann bedeli her
neyse onu demeye karar verdim. Eer hakknda
konumadmda kitaplarm satlmayacaksa satlmasn, diye dndm.
renciliinde kazand nemli bilgilerden

ocuk dilinin inceliklerinden
ocuklara olan sevgisinden
Mesleinde kazand deneyimlerden
Yazma isteinin gllnden
ZM
Parada yazar kitaplarn yazarken ald eitimden ok
retmenlii esnasnda edindii tecrbelerden faydalandn vurgulamaktadr. Bu durumu pedagoji eitimim var ama retmenlikten edindiklerimi vermemi.
cmlesi gstermektedir.
Cevap: D
Bu parada konuan kii aadakilerin hangisinden yaknmaktadr?

A) Okurlarn, kitaplara n yargyla yaklamasndan
B) Yazarlarn, mesleklerinin gerektirdii sorumluluu tayamamasndan
C) Fazla eletirilen kitaplarn satnn az olmasn-
22. nsanolu, varoluunun bilincinde olan tek canldr. Beyin gcyle duygu ve dnce retebilmesi,
onun hayvanlardan ayrlan en belirgin zelliidir. nsan, bu yetenei sayesinde madde ve enerjiyi kendi
yararna kullanm, en gelimi teknolojileri retmeyi baarmtr. Ne var ki bu zellik, insanolunun
yalnzl duyumsamasna; korku, kayg, znt gibi
duygular teki canllara gre ok daha derinden
yaamasna yol amtr.

dan
D) Yazarlarn kendi yaptlarndaki kusurlar gremeyiinden
E) Yazarlarn, kitaplarn duyurma abalarna gsterilen tepkilerden
Bu parada insanolunun beyin gcyle ilgili

olarak belirtilmek istenen aadakilerden hangisidir?
A) Yaam, olumlu ve olumsuz ynden etkiledii
B) Kiiliin oluumunda rol oynad
C) Bireyin i dnyasn zenginletirdii
D) Bireyi mutluluk arayna ynlendirdii
E) Deiik yaam biimleri oluturduu
ZM
Parada yazarlarn eskiden kitaplarn karmak iin setikleri yol ve karlatklar durumlar anlatlmtr. Parada
yazarn yaknd, yazarlarn kitaplarn duyurma abalarna sayg duyulmamas ve tepki gsterilmesidir.
Cevap: E
14
2010
24. ou insan kendisini mutsuz eden koullarda yaar

ama bunu deitirmek iin hibir ey yapmaz. Bir
maceraya atlmay, bir yenilik yapmay dnmez
bile. nk srp giden belli bir yaama koullanm durumdadr. Bu koullanma da mutsuzluunu
fark edememesine yol aar. Ama ben, huzur veriyor
gibi grnse de bir insan iin nceden kesin olarak
belirlenmi bir gelecekten daha ykc bir ey dnemiyorum. nk insann yaama isteinin znde, macera tutkusu yer alr. Yaamn tad yeni deneyimlerdedir. Bu yzden, srekli deien bir ufuktan
daha keyifli bir ey olamaz. Her yeni gn, yepyeni
bir gnein altnda doabilir.

26. Bakarsnz sradan bir insandr. Yksekrenim

grmemi, doktora yapmam, yurt dnda yaamam, dnyay dolamamtr. Ama yaama bakna, olaylara yaklamna, bilgisine, grgsne,
deerlendirmelerine hayran kalrsnz; gerek bir
aydndr. Banazlktan uzak, dncelere saygl,
irdelemeyi, tartmay, deerlendirmeyi, paylamay
bilen, toplumsal konulara kiisel karlar asndan
bakmayan, insanlara, sevgiyle, anlayla ynelen bir
insan

Bu paraya gre insan, hayatnda deiiklik

yapmama yanlgsna dren etken nedir?
Aadakilerden hangisi, bu parada sz edilen kiinin zelliklerinden biri deildir?

A)
B)
C)
D)
E)
A) Toplumsal evresinin snrl olmas

B) Bakalarna kar gven duygusunu yitirmesi
C) inde bulunduu yaam dzenini kabullenmi
olmas
D) Maddi olanaklarnn yetersiz olmas
E) Yallk dnemini rahata geirmek istemesi
Kimseyi krmamak iin, tartmaktan kanan

evresindekilerce beenilip sevilen
Bilgilerini ve birikimini bakalarna aktaran
Eski ve tutucu dncelere bal kalmayan
Bakalarnn grlerine kar hogrl olan
ZM
B, C, D, E seeneklerinde verilenler parada bahsedilen
kiinin zellikleridir. A seeneinde belirtilenler parada
yer almamaktadr. Sadece parann btnnn yorumlanmasyla elde edilebilecek bir karm olabilir. Ancak
bu karm sz edilen kiinin zellii olarak deerlendirilemez.
Cevap: A
ZM
Paraya gre insann hayatnda deiiklik yapmama yanlgsna dren sebep srp giden belli bir yaam eklini kabullenmi olmas olarak gsterilmitir. Bunu nk
srp giden belli bir yaama koullanm durumdadr.
cmlesi gstermektedir.
Cevap: C
27. Resim yaparken kendime sorduum tek bir soru

vardr: Bunu da yaptm peki ya bundan sonra?
Srekli kendimle yarrm. Ben ne kadar iyi bir
ressamm. dediim zaman tkendim demektir. Her
resmimin bir hikyesi var, canm istedi de yaptm
diye bir eyi kabul edemem. Oturur dnrm,
zihnimde planlarm, ondan sonra tuvale aktarrm ve
resim ortaya kar. Bir resim bir defa yaplr, aynsn
yapmak benim iin mmkn deil.
25. Sanat, insann duygu, dnce ve hayallerini younlatrma, gereklii yeniden yaratma abasdr.
Bu aba, edebiyatta da grlr. Bu nedenle, edebiyatta sunulan gereklik, doal, toplumsal ve bireysel gereklikten kaynaklanr ama ---
Bu parann sonuna dncenin akna gre
aadakilerden hangisinin getirilmesi uygun olmaz?
A) bu, edebiyatn i mantna gre dzenlenmi
bir gerekliktir.
B) edebiyatn bunun yan sra deiik ilevleri vardr.
C) bu onlarn tpks deil, yeniden yaratlm biimidir.
D) bunlarn estetik bir bak asnn rn olduu
unutulmamaldr.
E) bunu olduu gibi deil, yaznsalla dntrerek yanstmak gerekir.
Byle diyen bir sanat iin aadakilerden hangisi sylenemez?

A)
B)
C)
D)
E)
rettikleriyle yetinmedii
Yapacaklarn nceden tasarlad
Kendini yinelemedii
Kendince bir alma yntemi olduu
Hibir akma balanamad
ZM
Parada yazar, bir ressamn resim tekniini ressamn
kendi dilinden anlatmtr. Paradan A, B, C, D seenekleri karlabilir. E seenei ise parada belirtilmeyen
hibir akma balanamad ifadesini iermektedir. Bu
nedenle seenek sanatnn syleyebilecekleri iinde yer
almaz.
ZM
Parann sonuna A, C, D, E seenekleri uygunluk gstermektedir. Ancak B seenei ama balacndan sonra
getirilemez nk cmleye farkl ifadeler ekleme anlam
tayan bunun yan sra sz grubu kullanlmtr.
Cevap: B
Cevap: E
15
2010
28. Fotoraf ekme zerine deiik grler ve dnceler vardr. Sz gelimi bir fotoraf fotorafn
belgesel deil, sanatsal, sezgisel ve iirsel yanlarnn olduunu sylyor. Bir bakasysa fotorafn,
dnyamzn hem grsel hem de dnsel iz dm olduunu belirtiyor. Bu alardan bakldnda
fotoraf ekerken neyi anlatmak istiyor ve ne hissediyorsak ona bakan da ayn eyleri hissetmeli. Bunu
yaparken k bize yardmc olacaktr. rnein u
grdnz deniz manzarasn ekerken sadelii,
sessizlii anlatmaya altm. stedim ki insanlar bu
fotorafa bakarken kendini oradaym gibi hissetsin, biraz rahatlasn. Bu fotoraf ekerken akam
bana gereken destei verdi. Siz de nceden
dnn, ereveleme yaparken grntnn, dndklerinizi yanstmas iin aba harcayn.

29. Roman, okurlarna birtakm incelikler, alkanlklar

kazandrr. Okur, romandaki duymaya alkn olmadmz seslere kulak verirken okurlarn en yalnzdr.
Aileden, arkadalardan, gndelik uralardan, her
eyden ve herkesten birka saatliine de olsa uzaklaarak kendi iine ekilir kii bir kitab okurken.
Hele ki sarmsa okuduu roman, okurun gz baka kimseyi grmez. Bu yanyla bir srdalktr insann sevdii bir roman okurken hissettii. Okurlar bu
srra ortak olmak iin romandaki herkese zihinlerinin
ve yreklerinin kaplarn ak tutmulardr.

Bu paradan fotoraflkla ilgili olarak aadakilerin hangisi karlamaz?

A) levsellik asndan farkl boyutlar olduu
B) Yararlanlan ve gz nnde bulundurulan temel
etkenin ne olduu
C) Grntlerin, alglaymzn bir yansmas olduu
D) Yaamn birbirini izleyen evrelerine tanklk ettii
E) Grnty saptamann incelikli bir i olduu
Bu parada roman okumayla ilgili olarak aadakilerin hangisinden sz edilmemitir?

A) Yaamda ayrmna varlamayan gerekleri sezdirdiinden
B) Okurun kendini daha iyi tanmasna olanak saladndan
C) Beenilen bir romann okur zerindeki etkisinden
D) Roman gerei gibi anlayabilmek iin aba sarf
edildiinden
E) Okurun kendini yeni bir dnyann iinde bulduundan
ZM
Roman okumayla ve romann okurlar zerindeki etkilerinden sz eden bu paradan A, C, D, E seenekleri
karlabilir. B seeneinde verilen okurun kendini daha
iyi tanmasna yardmc olmasyla ilgili bir cmle parada
bulunmamaktadr.
Cevap: B
ZM
Para fotoraf ekmenin inceliklerinden ve neler yaplmas gerektiinden bahsetmektedir. Parada A, B, C, E
seenekleri eitli cmleler incelendiinde karlabilir. D
seeneinde yer alan Yaamn birbirini izleyen evrelerine tanklk ettii ifadesini destekleyen herhangi bir cmle parada yer almamaktadr.
Cevap: D
30. Roman tekniine btnyle hkim. Yaptlarnn her

birinde farkl anlatm biimlerini anmsatan bir havann olmas, evirmen olarak iimi gletirdi. Dilinin
zenginliini yanstabilmek iin, talyanca gibi zengin
bir dilde bile glklerle karlatm. Ama eviri srasnda karma kan sorunlar zmeme yardm
ettiini, bana nerilerde bulunduunu syleyerek
evirmenlere ne kadar deer verdiini de belirtmek
isterim.

Aadakilerden hangisi bu parada sz edilen

yazarn bir zellii deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Anlatmda eitlilii nemseme

evirmenlere yol gsterme
Bakalarna benzememeye alma
Roman oluturan geleri ustaca kullanma
Dilin olanaklarndan yararlanabilme
ZM
Parada A, B, D, E seenekleri yer almaktadr. Ancak
yazarn bakalarna benzememeye almasyla ilgili bir
ifade parada belirtilmemitir.
Cevap: C
16
2010
KPSS MATEMATK SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
MATEMATK
SORU VE ZMLER
17
2010
2010 KPSS MATEMATK SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSS sorularn deerlendirdiimizde sorularn gemi yllardaki sorulara gre daha kolay olduunu sylememiz mmkn. Sorularn konulara gre dalm gemi yllara baktmzda benzerlik
gstermektedir. Bu dalm u ekilde belirtebiliriz:
Saylarla lem Yapma: % 20
Matematiksel likilerden Yararlanma: % 20
Problem zme: % 40
Temel Geometri Bilgilerinden Yararlanma: % 10
Tablo, Grafik Okuma ve Yorumlama: % 10
Soru kklerine baktmzda da KPSS adaylarnn ok fazla zorlanmadan yapabilecekleri birok sorunun yannda seici olduu dnlen birka soru da vardr. zellikle arpanlarna ayrma, grafik bilgisi
ve problemler konularna ait sorular daha ok dikkat ekmektedir. Adaylarn bu seici sorular yapabilmeleri iin matematik konularnn tmne hakim olmalar gerekmektedir.
Ksaca 2010 KPSS Matematik sorular kolay olmasnn yannda adaylarn temel matematik bilgisini
len ve zaman iyi kullanmasn gerektiren sorulardan olumaktadr.
18
2010
4 1
+
3 2 ileminin sonucu katr?
2 1
+
3 4
1.
A) 2
B) 3
C) 4
D)
1

2
E)
2.
ileminin sonucu katr?
(3)
11
2
6 = 11 . 12
11 6 11
12
=2
B) 6
E) 2
40,18.41,32 = 41,5
= (22)1,5
= 23
=8
Cevap: A
Cevap: A
B) 26
C) 30
D) 32
E) 36
5.
ZM
abc
6
4
1
= 10 + 100 +
5
4
3
100 1000 10
=
4 100
6 1000 10
.
.
+
+
10 4
100 3
5
A) 7
= 32
Cevap: D

AB=C
A + B + C = 34
C) 9
D) 10
E) 11
ZM
x
olduuna gre, A katr?

B) 16
C) 17
D) 18
E) 20
84
. . . .
+ 4248
KKLMK
4.abc
8.abc
8.(abc) = 4248 & abc = 531
ZM
531.84 = KKLMK
44604 = KKLMK
A B = C & A = B + C
A + B + C = 34

123
K = 4, L = 6, M = 0 ise K + L + M = 10
Cevap: D
A + A = 34

B) 8
abc
3.
. . . .
Yukardaki arpma ilemine gre, K + L + M toplam katr?
= 10 + 20 + 2
A) 14
84
+ 4248
KKLMK
D) 3
0, 4
0, 06
1
+
+
ileminin sonucu katr?
0, 04 0, 003 0, 5
A) 24
C) 4
ZM
8 3
+
(2) (3)
= 6 6
8
3
2 1
+
+
3 4 12 12

A) 8
4 1
+
3 2
(4)
40,18.41,32
1
4
ZM
4.
A = 17
Cevap: C
19
2010
6.
1
1
x
+
=
olduuna gre, x katr?
4a 4a 1 4a
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
ZM
E) 7
ZM
1
1
x
+
=
4a 4a 4a
4
1
4
x
+
=
4a 4a 4a
5
x
=
&x=5
4a 4a
x 2 (y 2 2y + 1)
y 2 (x 2 2x + 1)
x 2 (y 1) 2
y 2 (x 1) 2
=2
=2
(x + y 1) (x y + 1)
=2
(y + x 1) (y x + 1)
xy+1
= 2 & x y + 1 = 2y +2x 2
yx+1

x + y = 3
x y = 3
Cevap B
Cevap: C
9.
x < y < 0 olmak zere,

x 2 2yx + y 2 + x + y

7.
A) 0
ki basamakl AB says 4 ile tam olarak blnebilmekte ve 10 ile blndnde 2 kalann vermektedir.
A) 4
B) 5
C) 6
D) 7
E) 8
10 ile blndnde 2 kalann verip 4 n kat olan

saylar
AB = {12, 32, 52, 72, 92}
A + B nin alaca farkl deer
12 iin 3
32 iin 5
52 iin 7
72 iin 9
92 iin 11
= (x y) 2 + x + y
= xy + x+y
\
\
10. (2x + 1)2 9 eitsizliini salayan x tam say deerlerinin toplam katr?
A) 3
Cevap: B
x y + 2y 1
y 2 x 2 + 2x 1

=2
olduuna gre, x y fark katr?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
C) 1
E) 3
(2x + 1) 2 9
|2x + 1| 3
3 2x + 1 3
4 2x 2
2 x 1
D) 2
Eitsizliin her iki tarafnn kare kkn alalm.
B) 2
ZM
8.
E) x
Cevap: D
D) 2x
=x + y x y
= 2x
ZM
C) y
ZM
Buna gre, A + B toplam ka farkl deer alabilir?
B) 2y
x'in alaca deerler 2 1 + 0 + 1 = 2

Cevap: B
E) 6
20
2010
1 4 1
5 5 11
+
olduuna gre, + +
ifadesinin
2 3 5
2 3 5
x trnden eiti aadakilerden hangisidir?
13. Bir depodaki suyun nce % 30'u, sonra da kalann

% 20'si kullanldnda depoda 42 litre su kalyor.
11. x =
A) 9 x
B) 8 x
D) x + 3
E) x + 5
5 5 11
+ + =y
2 3 5
1 4 1
+ =x
2 3 5
3+3+2 = x+y
8 = x+y,
Buna gre, ilk durumda depodaki su ka litredir?

A) 55
ZM
C) 3 x

y = 8x
Cevap: B
B) 60
C) 65
D) 70
E) 75
ZM
Depo = 100x
30
= 30x kullanld.
100
100x 30x = 70x kald.
100x
20
= 14x kullanld.
100
70x 14x = 56x kald.
70x
56x
42
100x
a = 75
Cevap: E
12. Bir kesrin pay, paydasnn % x'i ve paydas da paynn % y'si kadar artrlnca kesrin deeri deimiyor.

Buna gre, kesrin karesi aadakilerden hangisine eittir?

x2

y2
B)
x

y2
y
D)
x
E)
x
y
A)
C)
14. 9 kiilik bir grubun ya ortalamas x'tir.

y
x2
Bu gruba 3 kii daha katlrsa yeni grubun ya

3x
olduuna gre, sonradan katlan
ortalamas
2
3 kiinin ya ortalamas aadakilerden hangisidir?
A) x
ZM
Kesir
a
olsun.
b
bx
100 = a
ay
b
b+
100
a+
ab +
x a2
=
y b2
C) 3x
D)
x

2
E)
x
3
ZM
9 kiinin yalarnn toplam a olsun.
a
= x & a = 9x
9
3 kii katlnca 12 kiinin ya toplam b olsun.
b 3x
=
& b = 18x
12 2
Katlan 3 kiinin yalar toplam
18x 9x = 9x kiinin ya toplam
kiinin yalar ortalamas
9x
= 3x
3
a2 y
b2 x
= ab +
100
100
b2 x = a2 y
B) 2x
Cevap: C
Cevap: E
21
2010
15.

17. eker oran % 25 olan 45 kg un-eker karmnn

4
'i ve eker oran % 50 olan 14 kg un-eker kar5
mnn tamam kartrlyor.
A, B ve C kentleri ayn yol zerinde yukarda verilen

sradadr. A kentinden hz saatte 90 km, B kentin-
den hz saatte 70 km olan iki ara ayn anda ve
Elde edilen yeni karmn eker oran yzde

katr?
ynde hareket ederek ayn anda C kentine varyorA) 20
lar.

A ile B kentleri arasndaki uzaklk 120 km olduuna gre, B ile C kentleri arasndaki uzaklk
A) 420
B) 480 C) 520
D) 540
45 kg karmn
E) 560
36
ZM
% 25
Ayn anda ve ayn ynde hareket ettiklerinden ikisi
C) 28
D) 30
E) 32
ZM
ka km'dir?
B) 24
4
4
'i 45. = 36 kg dr.
5
5
14
50
%x
% 50
25.36 + 50.14 = 50.x x = 32

Cevap: E
de t saatte C kentine varsn.

AC = 90.t
4 & |AB| = 20t
BC = 70.t

120 = 20t t = 6
|BC| = 70t
|BC| = 420
Cevap: A
16. Bir turizm irketi, 1140 yolcu kapasiteli bir tama

filosu kurmak iin 18, 24 ve 42 yolcu kapasiteli
aralarn her birinden en az bir tane olmak zere
toplam 30 adet satn almak istiyor.

18. Bir alan, maana yaplan 40 TL zam yerine daha

yksek olan % 6 oranndaki zamm tercih etmitir.
Buna gre, 42 yolcu kapasiteli aratan ka tane

almaldr?
A) 20

B) 21
C) 22
D) 23
E) 24
Bu alann zamsz maa aadakilerden hangisi olabilir?

A) 680
ZM
18 kiilik

24 kiilik

42 kiilik
x tane
y tane
z tane
18/
x + y + z = 30
6y + 24z = 600 y + 4z = 100 y = 4, z = 24
6x
100
100x + 4000 < 106x
x + 40 < x +
4000
< x
6
2000
< x
3
x = 680 olabilir.
Cevap: A
Cevap: E
E) 480
alan x L alsn.
+ 18x + 24y + 42z = 1140
D) 540
ZM
B) 650 C) 620
22
2010
19. Ali'nin bugnk ya 7, kardeininki ise x'tir.

21. 1'den 90'a kadar olan saylar, 90 tane topun zerine

ayr yazlyor. ve toplar bir torbann iine atlyor.
Ali 21 yana geldiinde kardei 8x yanda ola
cana gre, x katr?
zerinde 6'ya blnebilen say olan bir topu elde

etmeyi garantilemek iin en az ka top ekilme-
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
lidir?
E) 6
A) 15
B) 26
C) 45
D) 65
E) 76
ZM
ZM
Ali
21
8x
90
= 15 say
6
1 den 90 a kadar 6 ile blnmeyen 9015 = 75 say
Eer en az 76 top ekersek bu toplarn birinin ze-
Kardei
21 7 = 8x x
14 = 7x
2 = x
1 den 90'a kadar 6 ile blnebilen
rindeki say 6 nn kat olur.

Cevap: E
Cevap: A
20. A i yerindeki ii says, B i yerindeki ii saysnn
22. Aye ile Meral bir devi birlikte 9 gnde, Meral ve
3 katdr. A'dan 12 ii B'ye geerse B'deki ii sa-
Orhan 11 nde, Aye ve Orhan 8 gnde yapyorlar.
ys A'da kalan ii saysnn yars kadar oluyor.

buna gre, bu kiilerin dev yap hzlarna gre
Buna gre, balangta A i yerindeki ii says
doru sralamas aadakilerin hangisidir?
katr?
A) A < M < O
B) B < A < O
D) A < O < M
E) M < O < A
A) 114
B) 108 C) 96
D7 84
E) 72

ZM

A

3x ii

C) O < M < A
ZM
Aye ve Meral 9 gnde
Meral ve Orhan 11 gnde
x ii
O halde O < A (Orhan Aye'den daha yava)
3x 12 = 2(x + 12)
Aye ve Meral 9 gnde
x = 36
Aye ve Orhan 8 gnde
A = 3x
M < O ise (Meral Orhan'dan daha yava)
A = 108
M<O<A
Cevap: B
Cevap: E
23
2010
23. Aadaki grafik A ve B aralarnn aldklar yollarn
ZM
zamana gre deiimini gstermektedir.
Sat
1. Mal
10
16
+6
2. Mal
20
32
+12
3. Mal
30
24
4. Mal
40
32
5. Mal
50
x 50
TOPLAM
Buna gre, iki aracn hzlarnn fark saatte ka
Al
14
ise x = 32 olur.
km'dir?
Cevap: D
A) 10
C) 15
D) 20
E) 24
ZM
B) 12
A arac 160 km'den balayp 340 km'ye kyor. 3

saatte
25. 1. ekilde verilen silindir biimindeki tereya kalb,

bakla yatay olarak kesilip iki e paraya ayrlyor.
340 160 = 180 km
yol alyor ise 1 saatte 60 km
B arac 0 'dan balayp 160 km yol alyor. 2 saatte
2. ekilde gsterilen bu e paralardan biri effaf

paketleme malzemesiyle sarlyor.
160 km yol alyor ise 1 saatte 80 km yol alr.

80 60 = 20

Cevap: D
Silindirin yarap 4 cm ve ykseklii 30 cm olduuna gre, 2. ekildeki paray sarmak iin

kullanlan malzeme en az ka cm2 olmaldr?
A) 240 + 136p
B) 240 + 124p
C) 120 + 120p
D) 240p
E) 200p
24. Aadaki grafikte be farkl maldan drdnn al
ve sat fiyatlar verilmitir.
ZM
Yarm silindirin yzey alan sorulmaktadr. Dolaysyla
Alan =
Silindirin Yzey Alan

+ Dikdrtgenin alan
2
Alan =
Yanal Alan + 2.Taban Alan

+ Dikdrtgenin alan
2
Alan =
2.4.30 + 2..4 2
+ 8.30
2
Alan =
240 + 32
+ 240
2
Alan =
272
+ 240
2
Bu be maln alm satmndan 14 TL zarar edildiine gre, al fiyat 50 TL olan beinci maln
sat fiyat ka TL 'dir?
A) 8
B) 16
C) 24
Alan = 136 + 240 olur.

D) 32
Cevap: A
E) 40
24
2010
26.
ZM
&
&
Taral Alan = A (ABC) A (DBC)
ABCD bir dikdrtgen,
E DC, |AB| = 15 cm, |AD| = 8 cm
ekildeki ABCD dikdrtgeninin [DC] kenar zerinde bir E noktas alnyor.
Buna gre, taral blgelerin alanlar toplam ka

cm2 dir?
A) 40
B) 45
C) 50
D) 60
16.^ 3 1h =
A(ABCD) = 15.8 = 120 cm2
A (ABCD)
&
A (ABE) =
= 60 cm 2
2
Taral alan = 120 60 = 60 cm2
a
a.
a2 3
2
4
2
2
2
a
3
a
16.^ 3 1h =
4
4
E) 75
ZM
16.^ 3 1h =
a2 ^
. 3 1h & a 2 = 64
4
& a = 8 cm
Cevap: C
Cevap D
27.
ABC bir ekenar gen. DBC bir ikizkenar dik gen. |DB| = |DC|, |BC| = a dr.
Taral blgenin alan 16 ( 3 1) cm2 olduuna

gre, a ka cm 'dir?
A) 4
B) 6
C) 8
D) 6 3
E) 8 3
25
2010

29. Buna gre, 2004 ylnda A irketinde alanlarn
28.30. SORULARI AAIDAK BLGLERE GRE
says katr?
CEVAPLAYINIZ.
Aadaki tabloda A, B, C, D, E irketlerine 2004 ve 2005
yllarnda alan saylarnn bazlar gsterilmitir.
Yllar
irketler
2004
2005
420
540
360
D
E
A) 475
270
360
500
B) 485 C) 520
D) 525
E) 575
ZM
Grafikte A irketinde % 20 azalma olmutur.
20
= 420
100
80.A
= 420 & A = 525
100
A A.
Cevap: D
550
Aadaki grafikte ise 2005 ylnda bu irketlerde alanlarn saylarnn 2004 ylna gre yzde olarak deiimi
irket sras gzetilmeden verilmitir.

30. Buna gre, 2005 ylnda B irketinde alanlarn
says 2004 ylna gre ka kii artmtr?
A) 40

Bu irketlerde alanlarn saylaryla ilgili unlar bilinmektedir.

2005 ylnda A irketinde alanlarn says, 2004

ylna gre azalmtr.
2005 ylnda B ve D irketlerinde alanlarn says,

2004 ylna gre eit sayda artmtr.
B) 50
C) 60
D) 80
E) 100
ZM
Grafikte % 12,5 artmtr.
B + B.
2004 480 kii
2005 540 kii
Dolaysyla 540 480 = 60 kii
12, 5
= 540 & B = 480
100
Cevap: C
28. Grafikte, 2005 ylndaki alan says 2004 ylna
gre % 10 art gsteren irket hangisidir?
A) A
B) B
C) C
D) D
E) E
ZM
E irketi 500 kiiden 550'ye % 10 luk art yapmtr.

10

500 + 500.
= 550
100
Cevap: E
26
2010
KPSS TARH SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
TARH
SORU VE ZMLER
27
2010
2010 KPSS TARH SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSS Lisans Tarih sorularnn konulara gre dalm u ekilde olmutur:
a) Seluklular ve nceki dnem %5
b) Osmanllar Dnemi %5
c) III Selimden itibaren Trk nklbn hazrlayan etkenler %5
d) Ulusal Kurtulu Sava %10
e) Atatrk lke ve nklplar %15
f) Atatrk Dnemi: Olaylar ve D Politika %10
Bu alanlardaki sorularn zorluk derecelerine gre deerlendirilmeleri ise u ekildedir:

Seluklular ve nceki dnemlere ait konulardan bu sene 3 tane soru gelmitir. Bu sorularn dalmna baktmzda ise yine her yl olduu gibi 1 soru slamiyet ncesi Trk Tarihinden 2 tanesi ise Trk
slam Devletleri ve Seluklular nitesinden gelmitir.
slamiyet ncesi Trk Tarihine ait sorular genelde Trk Kltr ve Medeniyet arlkl olduundan
bu yl da Devlet Ynetiminden soru sorularak beklenilen bir soru tipidir diyebiliriz. Sorunun zorluk
derecesi ise geen yllara oranla daha basit ve aktr.
Trk slam Devletlerine ait sorular genelde Trklerin slamiyete yaptklar hizmetlerden ya da bu
alanda ilerlemi nemli Trk devletlerinden geldii iin bu yl da sorular bu tarz sorulmu ve gayet
kolay nitelikli sorular olmutur.
Osmanllar dnemine ait gelen sorularn konu dalmlarna baktmzda ise 1 soru gerilemeden, 3
soru kltr ve medeniyetten, 2 soru da dalma dneminden gelmitir.
Osmanllar dnemine ait sorularn zorluk derecesine bakacak olursak gerileme dnemine ait sorunun yorum arlkl olduunu, kltr ve medeniyete ilikin gelen sorularn ise yaz, dil, edebiyat
ve ekonomi alanlarna ilikin geldiini ve bu sorulardan birinin aynen 2006 ylnda sorulan bir soru
olduunu grmekteyiz. Buradan unu anlyoruz ki KPSS'ye hazrlanrken km sorularn zlmesi
renci asndan olduka nemlidir. nk SYM her yl benzeri ekilde sorular sormaktadr. Kltr
ve medeniyetten gelen sorularn yorum ve bilgi olarak sorulduunu ve bu alanda yeterli bilgisi olan
adaylarn bu sorular rahat bir ekilde zm olmalar gerektiini syleyebiliriz.
28
2010
Osmanl dalma dnemine ilikin gelen sorulara baktmzda Tanzimat ve Islahat Fermanlarnn
yaynlanma amalar ve maddelerinin yorumlanmasna dair sorularn geldiini ve bu n bilgiye
dayal yorum sorularn ise konuya hakim olan renci arkadalarmzn yapm olduklarn dnyoruz.
III Selimden itibaren Trk nklbn hazrlayan etkenler nitesine ait sorularn konu dalmlarna
baktmzda dalma dnemine ait sorular da bu alanda yine deerlendirirsek Kurtulu Sava
rgtlenme Dnemi sorular ile birlikte toplamda 4 sorunun geldiini gryoruz. Bu alandaki sorularda zellikle genelgeler kongreler dnemine ait olaylarn ve kararlarn ok iyi bir ekilde analiz
edilmi ve renilmi olmas gerekmektedir. nk sorular bu saydmz gelimelere gre sorulmaktadr. Bu yl bu alandan gelen sorular ok zor olmamakla birlikte bilmeyen renciler iin yine
zor saylabilecek sorulardr diyebiliriz.
Ulusal Kurtulu Sava nitesinden gelen sorular her yl olduu gibi yine bu yl da muharebelerin sonular ve bu dnemde meydana gelen siyasi olaylardan gelmitir. Bu sorular zor olmasa da bilgiye
dayal yaplmas gereken sorular olduu iin dikkat edilmesi gereken sorular arasndayd.
Atatrk ilke ve inklplar nitesinden ise 9 soru gelmitir. Bu sorularn zellikle inklplar dnemine ait sorular bilgiye dayal orta zorlukta sorulardan olumutur. lkeler nitesine ait sorular ise
Atatrkn szleri ile birlikte sorulduu iin yoruma dayal n bilgi sorularndan olumutur. Bu sorular da zor saylmayacak derecede sorulardan meydana gelmitir.
Atatrk Dnemi Olaylar ve D Politika nitesinden ise toplamda 7 soru gelmitir. Bu sorularda
zellikle d politikadaki siyasi gelimelerin neden ve sonular zerinde durulmu ayn zamanda
"Atatrk dneminde yaplmtr- yer alr" tarznda sorular da gelmitir. Bu sorular da genelde bilgiye
dayal sorular olduu iin rencilerimizin bu sorularda bilgilerini iyi kullanmalar gerekmekteydi.
Sonu olarak 2010 KPSS-Lisans tarih sorularnn konu dalmlar geen yllardan ok farkl olmamtr. Ancak bu yl daha kolay, ak, herkesin yapabilecei tarzda sorular gelmitir. Hatta baz sorular
1999 2006 - 2009 yllarndaki KPSSlerle ok benzerlik gstermitir. Bu da rencilere avantaj salamtr. renciler asndan zor saylabilecek sorular inklp tarihinden gelmitir.
29
2010
1.

3.
Aadakilerden hangisi, Trklerin slam toplumuna katlmasndan sonra uyguladklar arasnda deildir?
Trk-slam mimarisinin temelleri aadaki devletlerden hangisinin zamannda atlmtr?

A) Memluklar
B) Karahanllar
A) Ahilik tekilat
C) Eyybiler
D) Gazneliler
B) Kmbet mimarisi
E) Seluklular
C) Arap alfabesi
D) Vakf sistemi
E) Veraset sistemi
ZM
Trk-slam mimarisinin temelleri slamiyeti kabul eden ilk
Trk devleti olan Karahanllar zamannda atlmtr. Kara-
ZM
hanllar dneminde Trk dnyasnda cami, medrese, imaAhilik tekilat, Kmbet mimarisi, Arap alfabesi ve Vakf
ret ve kervansaraylarn ilk rneklerine rastlanmaktadr.
sistemi Trklerin slam toplumuna katlmalarndan sonra
Cevap: B
uyguladklar arasndadr. Ancak; Veraset Sistemi, slamiyet ncesi Trklerde grld gibi slamiyetin kabulnden sonra da devam etmitir. Sk sk taht kavgalarnn
yaanmasna ve Trk Devletlerinin ksa zamanda yklmasna neden olmutur. Veraset Sistemi; Memlk Devleti
hari hemen hemen tm Trk Devletleri tarafndan uygulanmtr.
Cevap: E
4.
Osmanl mparatorluu 17. yzylda gerileme dnemine girmi, bu gerileme balangtaki duraklamadan sonra yllar getike hzlanmtr.
Bu hzlanmayla birlikte Osmanl mparatorluunda,
I. snrlar,
2.
Trk Devletlerinde,
II. nfus,
I. Taht kavgalarnn ortaya kmas,
II. Topraklarn, gelirlerine gre blmlere ayrlmas,
III. eitli dinlere inanlmas

durumlarndan hangileri lkenin hkmdar ailesinin ortak mal olmas tresinin sonular
arasndadr?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve III
E) I, II ve III
III. teokratik yap

konularndan hangilerinde deime olmutur?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) I, II ve III
C) Yalnz III
C) Yalnz III
ZM
Osmanl mparatorluunun 17. yzylda duraklama yaamas ve her geen yzylda daha da gerilemesi var olan
ZM
snrlarn daralmasna sebep olmutur. Snrlarn daralmas da mevcut Osmanl nfusunun azalmasna sebep ol-
lkenin hkmdar ailesinin ortak mal olmas tresi;

hanedan yelerinin btn erkek fertlerinin devletin ba-
mutur. Ancak; Yavuz Sultan Selim zamannda halifeliin
na geme hakknn domasna, bu durum da taht kavga-
Osmanl Devletine gemesiyle kazanlan teokratik yap
larnn ortaya kmasna neden olmutur.
devlet dalncaya kadar korunmutur.

Cevap: A
Cevap: D
30
2010
5.
Osmanl Devletinde resm tarih yazarlarna verilen ad aadakilerden hangisidir?

A) Mltezim
B) Mtevelli
7.
C) Nianc
D) Reislkttap E) Vakanvis
Rusya, Tanzimat Ferman ve Islahat Fermannda

cinsiyet ve din fark gzetilmeksizin, kanunlar nnde eit bir Osmanl tebaas meydana getirmesi iin
konmu olan ilkeleri yeterli bulmam; cemaatlerin,
mevcut imtiyazlar gz nnde tutularak milliyet
esaslarna gre tekilatlandrlmasn istemitir.
Rusyann bu tutumuyla, Osmanl Devletinin,
ZM
I. toprak btnln korumak,

II. rejimini deitirmeye almak,
Osmanl Devletinde resmi devlet tarihisine Vakanvis
III. bnyesindeki etnik unsurlardan yararlanmak
denir. Divan- Hmayuna bal ilk resmi vakanvis Ha-
amalarndan hangilerini gzettii savunulabilir?
lepli Mustafa Naima, sonuncusu ise Abdurrahman eref

olup Osmanlnn yetitirdii en byk vakanvis Ahmet
Cevdet Paa olarak kabul edilir.
Cevap: E
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) I, II ve III
C) Yalnz III
ZM
Rusyann, Tanzimat Ferman ve Islahat Fermanna
ramen Osmanl tebaasnn milliyetilik esaslarna gre
dzenlenmesini istemesindeki ama; bnyesindeki etnik unsurlardan yararlanma dncesiyle aklanabilir.
nk Rusya, zellikle 19. yzyldan itibaren Panislavizm (tm Slavlar bir at altnda toplama) politikasn yrterek Slav uluslarn Osmanl Devletinden koparmay
amalyordu.
Cevap: C
6.
Osmanllar zamannda Kitab- Bahriye adl eseriyle ve haritaclk almalaryla nl bilim adam aadakilerden hangisidir?
8.
A) Piri Reis
B) Ali Kuu
XIX. yzyln ortalarndan itibaren Sanayi nklb,

Osmanl Devletinde esnaf tekilatn etkilemi ve
esnafn retimdeki nemi azalmtr.
Aadakilerden hangisinin bu durumla ilgili gelimelerden biri olduu savunulamaz?
A) thalatn azalmas
C) Seydi Ali Reis
B) sizliin artmas
D) Matrak Nasuh
C) Parann deerinin dmesi
E) Sabuncuolu erafeddin
D) Yerli maln i pazarda srmnn azalmas

E) retimde kullanlan ham maddenin darya
kmas
ZM
ZM
Kitab- Bahriye, Osmanl amirali Piri Reisin hazrlad Akdeniz kylarna ait ayrntl bir klavuzdur. Bu eser;
18. yzylda ngilterede balayan ve hzla tm Avrupaya

yaylan Sanayi Devrimi ile byk fabrikalar almtr. Buralarda retilen ucuz ve kaliteli mallarn kapitlasyonlar
sayesinde Osmanl pazarlarna serbeste girmesi karsnda yerli esnaf Avrupa mallar ile rekabet edemeyip
kmtr. lke iinde retimin yaplamamas da temel
tketim mallarnn lke dndan alnmas yani ithalatn
artmas sonucunu dourmutur. Dolaysyla; Sanayi Devrimi Osmanl Devletinde ithalatn azalmasna deil tam
tersi ithalatn artmasna neden olmutur.
Anadolu sahillerinin zelliklerini kar kar veren deerli

bir corafya kitab olarak bugn dahi geerlidir. Piri Reis;
Kitab- Bahriye adl eseri ve eserde yer alan hi gitmedii
Amerikay gsteren dnya haritas ile tannmtr.
Cevap: A
Not: Bu sorunun ayns 2006 KPSS/Lisansda da sorulmutur.
Cevap: A
31
2010
9.
Aadakilerden hangisi, Birinci Merutiyet Dneminin zelliklerinden biri deildir?
11. Aadakilerden hangisi, Erzurum ve Sivas

Kongresinin ortak kararlarndan biri deildir?
A) Mebusan Meclisi yelerinin drt ylda bir seilmesi
A) Mustafa Kemalin kongre bakanlna getirilmesi
B) yan Meclisi yelerinin padiah tarafndan

belirlenmesi
B) Mill kuvvetlerin etken, mill iradenin hkim

klnmas
C) Vatann paralanmaz bir btn olduunun dile
getirilmesi
C) Mebusan Meclisinin padiahn izniyle kanun

teklifi hazrlamas
D) Temsilciler Kurulunun dou illerinin tamamn

temsil ettiinin kabul edilmesi
D) Mebusan Meclisi yelerinin halk tarafndan

seilmi olmas
E) Aznlklara, siyasi egemenlii ve sosyal dengeyi

bozacak imtiyazlar verilmesine kar klmas
E) Birden fazla siyasi parti (frka) kurulmas
ZM
ZM
Soruda verilen A,B,C,E seenekleri Erzurum ve Si-
Soruda verilen A,B,C,D seenekleri 1876 I. Merutiyet
vas Kongresinin ortak kararlarndandr. Ancak; D se-
Dnemi zelliklerindendir. Ancak; E seeneinde yer
eneinde yer alan Temsilciler Kurulunun dou ille-
alan birden fazla siyasi partinin kurulmas yani ok partili
rinin tamamn temsil ettiinin kabul edilmesi sadece
hayata geilmesi 1908 II. Merutiyet Dnemi zelliklerin-
Erzurum Kongresinde alnan bir karardr. Bu karar Sivas
den olacaktr. Ahrar, ttihat ve Terakki, Hrriyet ve tilaf
Kongresinde "Temsilciler Kurulu tm yurdu temsil eder."
Frkas adyla partiler ortaya kacaktr.
ekline dntrlecektir.
Cevap: D
Cevap: E
12. Moskova Antlamasnda yer alan ki taraftan

birinin tanmad uluslararas hibir antlamay,
dieri de tanmayacaktr. maddesiyle aadaki
antlamalardan hangisinin kastedildii savunulabilir?
10. Aadakilerden hangisi Misak- Millde yer alan

konulardan biridir?
A) Bat cephesinin almas
B) Dzenli ordunun kurulmas gerei
C) Bat Trakyann geleceinin halkoyuyla belirlenmesi
D) Temsilciler Kurulunun seilmesi
A) Ankara
B) Sevr
D) Gmr
E) Brest-Litowsk
C) Kars
ZM
E) Anadolu ve Trakyadaki Mdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin birletirilmesi
Moskova Antlamas, I. nn Savandan sonra 16

Mart 1921de TBMM Hkmeti ile Sovyet Rusya arasn-
ZM
da imzalanmtr. Moskova Antlamasnda yer alan ki

taraftan birinin tanmad uluslararas hibir antlamay,
Bat Trakya, Kars, Ardahan ve Batumun geleceinin
dieri de tanmayacaktr. eklinde bir maddenin yer al-
halk oyuyla belirlenmesi karar Son Osmanl Mebusan
mas taraflarn siyasi alanda birlikte hareket edecekleri-
Meclisinde 28 Ocak 1920de ilan edilen Misak- Millide
nin ve TBMMnin tanmad Sevr Antlamasn Sovyet
yer almtr.
Rusyann da tanmadnn gstergesidir.

Cevap: B
Cevap: C
32
2010

15.
13. I. Anadolu Ajans

II. rade-i Milliye gazetesi
III. Hkimiyet-i Milliye gazetesi
IV. Peyam- Sabah gazetesi
Yukardakilerden hangileri, Kurtulu Savanda

mill birlii tehlikeye drecek i ve d yaynlara kar milleti uyarma grevini yapmtr?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) III ve IV
E) I, II ve III
Mondros Atekes Anlamasnn geersiz klnmas,

Dou Trakya topraklarnn savasz alnmas,
Kurtulu Savann asker blmnn sona ermesi
gelimeleri aadakilerden hangisinin kazanmlar arasndadr?
A) Gmr Antlamas
B) Kars Antlamas
C) Yalnz IV
C) Mudanya Anlamas
D) Moskova Antlamas
E) Ankara Antlamas
ZM
ZM
Anadolu Ajans, Hkimiyet-i Milliye, rade-i Milliye Kur-
Mondros Atekes Antlamasnn geersiz hale gelmesi,

Dou Trakyann sava yaplmadan diplomasi yoluyla geri
alnmas ve Kurtulu Savann askeri safhasnn sona
ermesi Mudanya Atekes Antlamasnn kazanmlar
arasndadr.
tulu Savanda mill birlii tehlikeye dren i ve d

tehditlere kar milleti uyarma grevini yapan basn yayn organlarndandr. Peyam- Sabah ise stanbulda mill
mcadele kart yaym yapan bir gazetedir.
Cevap: E
Cevap: C
Not: Bu sorunun benzeri 1999/DMS ve 2009/KPSSde

de sorulmutur.
16.
14. Mustafa Kemal, Hatt mdafaa yoktur; sath

mdafaa vardr. O sath btn vatandr. Vatann
her kar topra, vatandan kanyla slanmadka terk olunmaz. emriyle aadaki savalardan hangisinin kaderini belirlemitir?
I. Menemen olay
II. Atatrke suikast giriimi
III. slam Teali Cemiyetinin kurulmas
IV. Anzavur Ayaklanmas
Ulus egemenliine dayal rejime kar bir tepki

niteliinde olan yukardaki gelimelerden hangileri, cumhuriyetin ilanndan sonra gereklemitir?
A) I. nn
B) Sakarya
A) I ve II
B) I ve IV
C) II. nn
D) Eskiehir ve Ktahya
D) III ve IV
E) I, II ve III
C) II ve III
E) Bakomutanlk
ZM
ZM

Mustafa Kemal, Hatt mdafaa yoktur; sath mdafaa

vardr. O sath btn vatandr. Vatann her kar topra,
vatandan kanyla slanmadka terk olunmaz. emrini
I. Menemen olay (1930)

II. Atatrke suikast giriimi (1926)
III. slam Teali Cemiyetinin kurulmas (1919)
IV. Anzavur Ayaklanmas (1920)
I. ve II. ncllerde verilen olaylar Cumhuriyetin ilanndan sonra, III. ve IV. ncllerde verilen olaylar ise
Cumhuriyet'in ilanndan nce gerekleen olaylardr.
Sakarya Sava srasnda vermitir. Kurtulu Savanda

son savunma savamz olan Sakarya Savandan sonra
Trk ordusu taarruza geecektir.
Cevap: B
Cevap: A
33
2010
17. Atatrk dncede, vicdan zgrl bir haktr.
19. 1961 Anayasasnda Trk milletini, btn fertleriyle kaderde, kvanta ve tasada ortak klmak,
blnmez bir btn hlinde mill bilin ve lk
etrafnda toplamak biiminde ifade edilen ilke,
aadakilerden hangisidir?
Bu yargnn, bireyin,
I. Kendine zg siyasal ve felsefi bir dnceye
sahip olduunu aklayabilmesi,
II. Bal olduu dinin gereklerini yerine getirmesi
ya da getirmemesi,
B) Yalnz II
D) II ve III
E) I, II ve III
B) Halklk
C) Laiklik
D) Devletilik
E) Cumhuriyetilik
III. Kendi etnik kkenini dier etnik kkenlerden

stn grdn aklayabilmesi
grlerinden hangilerini destekledii savunulabilir?
A) Yalnz I
A) Milliyetilik
ZM
C) I ve II
1961 Anayasasnda Trk milletini, btn fertleriyle kaderde, kvanta ve tasada ortak klmak, blnmez bir
btn hlinde mill bilin ve lk etrafnda toplamak biiminde ifade edilen ilke ulusal birlik ve btnlk vurgusu
yapt iin Milliyetilik ilkesi ile ilikilidir.
ZM
Cevap: A
Atatrkn paragrafta verilen sz laiklikle ilgilidir. Laiklik;

bireylerin dini inanlarna, vicdan zgrlklerine karmamak, bu haklarn gvence altna almak, devleti ve hukuk
kurallarn dine gre deil, akla ve bilime gre dzenle-
20.

meyi ngren bir ilkedir. Bir kiinin kendine zg siyasi

ve felsefi dnceye sahip olmas ve sahip olduunu
aklayabilmesi ve sahip olduu dinin gereklerini yerine
getirmesi ya da getirmemesi din ve vicdan zgrl
kapsamnda yer alr.
Cevap: C
Yeni Trk Devletinin,

I. Bamszlk,
II. Barseverlik,
III. Devletilik
ilkelerinden hangilerini uluslararas ilikilerde
temel ald savunulabilir?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
ZM
18. Trk Devriminin Cumhuriyetilik ilkesi saltanat
ve hilafete kardr. yargsnn,

I. Egemenliin millete ait olmas,
II. Ynetimin din kurallarna dayandrlmamas,
III. Aznlk okullarnn retime devam etmesine izin
verilmesi
durumlarndan hangileriyle ilgili olduu savunulabilir?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) I, II ve III
Yeni Trk Devleti d politikada bamszlk (hibir devletin iilerine karmama ve hibir d devleti de iilerine
kartrmama) ve barseverlik (Yurtta Sulh, Cihanda Sulh)
ilkelerine nem vermitir. Devletilik ilkesi zel sektrn
yetmedii durumlarda ekonomik yatrmlarn devlet eliyle
gerekletirilmesidir. Uluslararas ilikilerle deil, ulusal
mali politikayla ilgili bir ilkedir.
C) Yalnz III
Cevap: C
Egemenliin millete ait olmas yani bir kiiden alnp mil-
21. 1929-1930 yllar arasnda dnyada ekonomik bunalm ba gstermi, bu durum Trk Devletinin
ekonomisine yeni bir yn vermesini gerektirmitir.

Bu gereksinim,
ZM
letin kendisine verilmesiyle ile ilgili olarak Cumhuriyetilik
I. Devletilik ilkesinin uygulanmas,
ilkesi Saltanata kardr; ynetimin din kurallarna dayan-
II. lk be yllk sanayi plannn hazrlanmas,
drlmamas yani dini ve siyasi otorite olan bir kurumun

reddedilmesi ilgili olarak da Cumhuriyetilik ilkesi hilafete
kardr.

Cevap: D
34
III. Tevik-i Sanayi Kanununun karlmas

gelimelerinden hangilerini salamtr?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnz III
2010
ZM
ZM
Trk Tarih Kurumunun kurulmas ve Trk Dil Kurumunun
almas Trk tarihi ve Trk dili ile ilgili almalar olduu
iin milliyetiliin gelimesinde ve hzlanmasnda etkili olmutur. apka inklb ise topluma modern bir grnm
kazandrma asndan inklplk ilkesi ile ilgilidir.
1929-1930 yllar arasnda dnyada yaanan ekonomik bunalm devletilik ilkesinin uygulanmasn zorunlu
klmtr. Bu bunalmdan kurtulmak iin de ilk be yllk
sanayi plan hazrlanmtr. Tevik-i Sanayi Yasas ise
zel sektrde oluacak sermaye birikimine devlet destei salayarak sanayilemeyi gerekletirmek amacyla
1927de karlmtr.
Cevap: D
Cevap: D
24. Atatrk: imdiye kadar izlenen eitim ve retim yntemlerinin ulusumuzun geri kalmasnda en
nemli etken olduu kansndaym. Onun iin bir
ulusal eitim programndan sz ederken eski dnemin bo inanlarndan ve doutan getirdiimiz
niteliklerimizle hibir ilikisi olmayan yabanc dncelerden, Doudan ve Batdan gelebilen tm
etkilerden uzak, ulusal kimliimiz ve tarihimizle uyuan bir kltr kastediyorum. demitir.

Atatrkn bu szleriyle aadakilerden hangisine vurgu yapt savunulamaz?
A) Ulusal deerleri korumaya
B) Eitim ve retimde adalamaya
22. Yeni Trk Devletinde aadakilerden hangisiyle yaanan sorunun, egemenlik anlayndan
kaynakland savunulamaz?
A) Yabanc okullar
B) Osmanl borlar
C) Kabotaj hakk
D) Boazlar
C) Ulusal deerlere uygun eitim modeli semeye

D) Toplumsal yapmzn ihtiyalarn karlamaya
E) Gemiteki eitim sistemini devam ettirmeye
E) Kapitlasyonlar
ZM
Atatrkn verilen aklamasnda daha nceki eitimi
eletirerek toplumumuzu geri brakt dile getirilmitir.
Buna gre, gemiteki eitim sisteminin devam ettirilmesi dnlemez.
ZM
Yabanc okullar, kabotaj hakk, kapitlasyonlar ve Boazlar Anlama Devletlerinin Trkiye zerindeki ekonomik,
politik, kltrel egemenliklerini devam ettirmeye ynelik
sorunlardr, iilerimize karlmasna olanak tanmlardr. Borlar sorunu Lozan Antlamasyla Osmanldan
yeni ayrlan uluslar arasnda eit ekilde paylatrlmtr.
Trkiyenin istedii dorultuda dzenleme yapld iin
egemenlik ile ilgisi bulunmamaktadr. Trkiye Osmanl
Devletinin miraslarndan biri olarak zerine den borcu 1954 ylna kadar demitir.
Cevap: E
25. I. Semen yann 18den 22ye karlmas

II. Kadnlara seme ve seilme hakknn verilmesi

III. Tek dereceli seim sistemine geilmesi

Yukardakilerden hangileri Atatrk dneminde
yaplan deiiklikler arasndadr?
Cevap: B
23. I. Trk Tarih Kurumunun kurulmas

II. Trk Dil Kurumunun almas

III. apka giyilmesi hakknda kanun karlmas

Yukardaki gelimelerden hangilerinin, Atatrk
milliyetiliinin gelimesinde ve hzlanmasnda
etkili olduu savunulabilir?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) I, II ve III
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) I, II ve III
C) Yalnz III
ZM
Semen yann 18den 22ye karlmas (1934)
Kadnlara seme ve seilme hakknn verilmesi (1934)
Tek dereceli seim sistemine geilmesi (1946)
C) Yalnz III
Cevap: D
35
2010
26. I. Nfus mbadelesi

II. Kardak kayalklar

III. Kara sularnn 6 milden 12 mile karlmas

Trkiye ile Yunanistan arasnda yukardaki konulardan hangileriyle ilgili olarak yaanan sorun
Atatrk zamanndadr?
A) Yalnz I
B) Yalnz III
D) II ve III
E) I, II ve III
ZM
Ky Enstitleri, kylerden ilkokul mezunu zeki ocuklarn
alnp bu okullarda yetitirildikten sonra yeniden kylere
giderek retmen olarak almalar dncesiyle 1940
ylnda kurulmulard. Bu balamda ky enstitlerinin
C) I ve II
amalar arasnda kylnn retim becerilerinin artrlmas ve kyllerin bilgi ve grn arttracak nlemlerin
alnmas gsterilebilir.
ZM
Cevap: B
Nfus mbadelesi (1930)

Kardak kayalklar (1996)
Kara sularnn 6 milden 12 mile karlmas (Yunanistan ile
olan sorun bugn hala devam etmektedir.)
29. Aadakilerden hangisi Atatrk dneminde yaanan d olaylardan biri deildir?
Cevap: A
A) Trk-Amerikan ilikilerinin gelimesi

B) Msrn ngiliz ynetimine gemi olmasnn
kabul edilmesi
C) Trkiyenin Milletler Cemiyetine ye olmas
27. Bulgaristan, Balkan lkesi olmasna ramen Balkan

Antantna girmemitir.

Bulgaristann, Balkan Antantna girmemesinde,

I. Romanyadan Dabrucay almak istemesi,

II. Ege Denizine inmeyi amalamas,

III. Yeni bir savan Balkanlara sramasndan endie duymas

durumlarndan hangilerinin etkili olduu savunulabilir?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve II
E) I, II ve III
D) Boazlarn Trk egemenliine girmesi

E) Trkiyenin Kore Savana asker gndermesi
ZM
Kore Sava 1950-1953 yllar arasnda Kuzey Kore ile
Gney Kore arasnda yaplmtr. BMnin Koreye asker
gnderme arsna karlk veren ilk lke Trkiye olmu
C) Yalnz III
ve Kore Savana 1950 ylnda bir tugay yollamtr. Bu

durum Trkiyenin 1952de NATOya giriini kolaylatrmtr.
ZM
Cevap: E
Balkan Antant; talya ve Almanyann dnya barn

tehdit etmesi zerine Trkiye, Yunanistan, Romanya ve
Yugoslavya tarafndan 9 ubat 1934te kurulmutur. Balkanlarda yer almasna ramen Bulgaristan; Romanyadan
Dabrucay almak istediinden ve Ege Denizine inmeyi
amaladndan Balkan Antantna katlmamtr.
30. Trkiyede demokrasinin yerlemesi amacyla,
Cevap: D
28. I. Kylden ar vergilerin kaldrlmas

II. Kylnn retim becerilerinin artrlmas

III. Kylnn bilgi ve grn artracak nlemlerin
alnmas

IV. Topra olmayan kyllere toprak verilmesi

Kyclk siyasetinin yukardaki esaslarndan
hangilerinin, kylerde alan ky enstitlerinin
amalar arasnda olduu savunulabilir?
A) I ve II
B) II ve III
D) I, II ve III
E) II, III ve IV
I. Atatrk ilkelerinin Anayasaya girmesi,
II. Demokrat Partinin kurulmas,
III. Terakkiperver Cumhuriyet Frkasnn kurulmas

gelimelerinden hangileri Atatrk dneminde
salanmtr?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
ZM
Atatrk ilkelerinin Anayasaya girmesi (1937)
Demokrat Partinin kurulmas (1946)
T.C.F.nin kurulmas (1924)
C) III ve IV
Cevap: C
36
2010
KPSS CORAFYA SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
CORAFYA
SORU VE ZMLER
37
2010
2010 KPSS CORAFYA SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSS Corafya sorular deerlendirildiinde; sorularn konu dalm olarak daha nce
yaplan snavlarn konu dalm ile aralarnda fazla bir fark olmadn syleyebiliriz.
erik olarak ise sorularn hazrlan biiminde farkllklar grmek mmkndr. Sorularn
nemli bir blmnde, tek bir konudan soru hazrlamak yerine farkl konularn etkileiminin
bulunduu rnekler tercih edilmi.
Sorularn lmek istedii davrann ise; bilgiden daha ok yorumlama, sentez yapabilme
gc olduunu gryoruz. Bu aamada adaylarmzn, nmzdeki snavlar iin hazrlanrken
Corafya konularn bir uzman yardmyla, daha fazla soru zerek, daha fazla nemseyerek
almalar gerektiini bir neri olarak sunabiliriz.
38
2010
1.
Aadakilerden hangisi, son yllarda Trkiyeye
3.
gelen yabanc turist saysnn artmasnda etkili

olmamtr?
A) Birinci snf turistik tesislerin yaygnlamas

B) Metropol kentlerde uluslararas kongre ve fuar-
Benzer toporafik ve klimatik zelliklere sahip olmasna karn stanbul ilinin nfus younluu anakkale ilinin 50 katdr.
Bu younluk farknn olumasnda aadakilerden hangisinin etkisi dierlerinden daha fazladr?
A) stanbulun kaplad alann daha kk olmas
larn dzenlenmesi
C) Turistik blgelerdeki nfusun i glerle artmas
B) stanbulda ticaret ve endstrinin ok gelimi

olmas
D) Formula 1 gibi tekrarlanan byk spor organi-
C) anakkale Boaznn bat yakasn oluturan

Gelibolu Yarmadasnn mill park olmas
zasyonlarnn yaplmas
D) stanbulda kltr ve sanat etkinliklerinin daha

fazla olmas
E) Yama parat, rafting, kano yarlar gibi etkinliklerin yaygnlamas
E) anakkalede tarm alanlarnn geni yer tutmas
ZM
ZM
Bu soruyu Trkiyede Nfus ve Yerleme konusu ierisinde deerlendirebiliriz. stanbulun ticaret ve ekonomik
faaliyetler bakmndan gelimesi, blgede nfusun ve bu
durumda nfus younluunun hzla artmasna neden olmutur.
Seeneklerde yabanc turist saysn arttrmak iin gerekenler verilmitir. Turizm blgelerimize gerekleen i
gler sonucunda, bu blgelerimizde ortaya kan nfus
art yabanc turistleri Trkiyeye getirecek bir gelime
Cevap: B
olarak deerlendirilemez.
Cevap: C
2.
4.
Son yllarda, Trkiyede, tarmdaki gelimelere

bal olarak aadakilerin hangisinde azalma
Aadaki haritada gsterilen alanlarn hangisinde, nfus artnn temel nedeni dourganln yksek olmasdr?
olduu sylenebilir?
A) Tarmsal etkinliklerin iklime bamllnda
B) Tarmsal rnleri pazarlama olanaklarnda
C) Tarmsal rnlerin tketiminde
D) Tarma dayal endstri kurulularnn saysnda

E) Tarmdan elde edilen gelirde
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
ZM
ZM
V numaral merkezimizde ekonomik faaliyetler gelime

gstermedii iin, merkezin g alma olasl dktr.
Dolaysyla merkezdeki nfus artlarnn nedeni; dourganln fazla olmasdr.
B-C-D-E seenekleri tarmda ortaya kan gelimelerin

sonucudur. Trkiyede modern tarm yntemlerinin yaygnlamas ve sulama yaplabilen arazilerin artmas iklime
Cevap: E
olan ball azaltmtr.

Cevap: A
39
2010
ZM
5.
Verilen nclleri deerlendirdiimizde karayel lkemize

balkanlar zerinden, yani kuzeybatmzdan sokulan bir
rzgardr ve lkemizde k aylarnda kar yalarna sebep olur.
Cevap: E

21 haziranda, haritada gsterilen kentlerin hangisinde, Krehire gre hem gndz sresi daha
ksadr hem de gne daha erken doar?
A) Bolu
B) Sinop
D) Siir
E) Antalya
8.
C) Artvin
ZM
Trkiye, Kuzey Yarm Kre lkesi olduu iin, 21 Haziranda
gneye gidildike gndz sresi ksalr. Douda ise gne
erken doar, erken batar. Bu durumlara uygun olarak bizden istenilen merkez Krehirin gneydousunda kalan
Siirttir.
Cevap: D
6.
Yukardaki Anadolu Blgesi haritasnda numaralarla gsterilen alanlarn hangisinde, oraklama nedeniyle tarmda yksek verim almak
daha zordur?
Trkiyenin aadaki zelliklerinden hangisi,

ykseltinin fazla olmasnn sonucu deildir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
A) Bitki trleri bakmndan zengin olmas

B) Kara yolu ve demir yolu yapm maliyetinin yksek olmas
ZM
C) Sra dalarn genelde dou bat ynnde uzanmas
Harita incelendiinde iki farkl konunun bir arada lld grlmektedir: Trkiyede tarm ve Trkiyenin iklimi.
Tuz Gl ve evresinde grlen iklime bal olarak ar
kuraklk topraklarn oraklamasna neden olmutur.
D) Nfus dalnn dzensiz olmas

E) Yaylacln nemli bir etkinlik olmas
Cevap: C
ZM
A-B-D-E seeneklerinde verilen zellikler ykselti, dalk
ve engebeyle ilgili iken lkemizde bulunan dalarn genel
olarak dou-bat ynnde uzanmas ykseltinin fazla olmas ile deil, jeolojik oluumlar ile aklanabilir.
9.

Cevap: C
7.

Devlet Meteoroloji leri Genel Mdrlnden

stanbulda yarn kuvvetli kara yel ve iddetli kar
ya beklenmektedir. uyars yaplmtr.
Bu uyarnn,
I. stanbulda kuzey sektrl rzgrlarn egemen
olmas,
II. k mevsiminin yaanmas,
III. kuzeybat ynnden gelen bir hava ktlesi olmas
verilerinden hangilerine dayanarak yaplm olmas beklenir?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
D) I ve III
E) II ve III
Trkiyede zeytinliklerin kabildii ykselti snr kuzeye bakan yamalarda genelde 200-250 metreyken gneye bakan yamalarda 500-600 metredir.
Bu duruma neden olan etmen aadakilerden
hangisidir?
A) Bak durumu
B) Bal nem oran
C) Gndz sresi
D) Toprak tr
E) Su kaynaklar
ZM
lkemizin matematik konumuna bal olarak, Trkiyede
bulunan dalarn gney yamalarnda scaklk ortalamalar, kuzey yamalarna gre daha yksektir. Bu durum
bak etkisinin bir sonucudur.
C) I ve II
Cevap: A
40
2010
10. Aadakilerden hangisi, Trkiyede tarmsal etkinliklerle ilgili doru bir bilgidir?
12. Trkiyede bir yla ait buday ve arpa retim

miktarlar ile ekim alanlarnn illere gre daln gsteren bir grafikten yararlanlarak aadakilerden hangisine ulalamaz?
A) retimi fazla olduundan tahl rnlerinin ou

d lkelere satlr.
A) Budaydan en yksek verimin hangi ilden alndna
B) Sulama olanaklarnn artmasyla birlikte pamuk

retiminde Gneydou Anadolu Blgesinin
pay artmtr.
B) Trkiyenin yllk toplam arpa retimine

C) Buday retimi iin hangi illerin daha uygun iklim koullarna sahip olduuna
C) klim koullar nedeniyle eker pancar yalnzca

i blgelerde yetitirilir.
D) Buday ve arpann hangisinden daha yksek

verim alndna
D) Tarmda makinelemenin en yaygn olduu alan

Karadeniz Blgesidir.
E) Arpa retim miktarnn en fazla olduu ile
E) klimi uygun olduu iin incir retiminde Akdeniz Blgesi ilk sradadr.
ZM
Verilen aklamada buday ve arpa ile ilgili olarak iklim
zerine kesin hkmler belirtmek doru deildir. Modern
tarm yntemlerinin gelimesi tarmsal etkinlikler de iklime olan bamll azaltmtr.
ZM
Gneydou Anadolu Blgesinde uygulanmakta olan
GAP erevesinde sulama olanaklar geniletilmi, bu
Cevap: C
durum blgede yaplan pamuk tarm faaliyetlerinin de

artn salamtr.
13. skenderunun, bir liman kenti olarak Sinop ve

Trabzona gre daha fazla gelimesindeki temel
neden aadakilerden hangisidir?
Cevap: B
A) Korunakl liman olmas

B) Eski bir yerleim yeri olmas
C) Gelimi ulam ann olmas
D) Ar endstri kurulularnn bulunmas
11. alma anda (15-64 ya aras) olan ve bir ite

alan nfusa aktif nfus denir. Trkiyede 1955 ylnda nfusun % 82si aktifken bu oran 2005 ylnda
% 45e dmtr.

Trkiyede, kalknma hznn ve kii bana den ulusal gelirin artmasna karn aktif nfusun
azalmasnda aadakilerden hangisinin etkisi
olduu savunulamaz?
E) Verimli tarm alanlarnn bulunmas
ZM
skenderunda kurulan Demir-elik Fabrikas ilin gelimesindeki en nemli faktrdr.
Cevap: D
A) Kadnlarn alma hayatnda daha fazla yer almas
14. Aadakilerden hangisi, Trkiyede ekolojik

dengeyi bozan etkenlerden biri deildir?
B) Nfusun bir ksmnn almak zere yurt dna

g etmesi
A) Tarmda gl sularnn ar kullanlmas
C) 15-25 aras ya grubundaki renci saysnn

artmas
C) Kentlerin hzl ve plansz bymesi
B) Birok hayvan trnn bilinsiz avlanmas

D) Yer alt sularnn kontrolsz bir ekilde ekilmesi
D) olanaklarndaki artn nfus artndan az olmas
E) Akarsu azlarndaki deltalarn genilemesi
E) Makineli tarma geilmesiyle tarmda alan

kii saysnn azalmas
ZM
Trkiyenin fiziki zelliklerine bal olarak akarsularn
yatak eimlerinin fazla olduu, dolaysyla bol alvyon
tadklar grlr. Bu nedenle deltalarmz genilemektedir. Akarsu azlarnda bulunan verimli delta ovalarnn
genilemesinin herhangi bir evre sorunu yaratt sylenemez.
ZM
B-C-D-E seeneklerinde verilenler aktif nfusun azalmasna neden olurken kadnlarn alma hayatnda daha
fazla yer almas aktif nfusun artmasna sebep olmutur.
Cevap: A
Cevap: E
41
2010
15.
Turizm geliri en yksektir.
Endstri kolu eitlilii en fazladr.
Enerji tketimi en fazladr.
Okullama oran en yksektir.
17. Trkiyenin orta kuakta bulunmas, aadaki

ekonomik zelliklerinden hangisini etkilemitir?
A) Tarih eserlerin ve doal gzelliklerin olmas
B) Kii bana den ulusal gelirin byk kentlerde
daha yksek olmas
Bu zelliklerin tmne sahip olan blge aadakilerden hangisidir?

A) Akdeniz
B) Karadeniz
C) letilen ve iletmeye alacak eitli madenlerin

olmas
C) Marmara
D) Anadolu
D) eitli tarm rnlerinin yetitirilmesi
E) Ege
E) Kara yolu ve deniz yolu transit tamaclnn

gelimi olmas
ZM
ZM
lkemizin blgesel zellikleri deerlendirildiinde turizm

gelirlerinin en yksek, ulam imkanlarnn en fazla, en-
Trkiyede eitli tarm rnlerinin yetitirilmesi Orta Ku-
dstri kurulularnn en fazla, enerji tketiminin en fazla
akta bulunmasyla ilgili iken dier seenekler zel konu-
olduu blgemiz Marmara Blgesidir.
mu ile alakaldr.
Cevap: D
Cevap: C
18. Bir yerde endstrinin geliebilmesi, ham maddenin

varl, enerji kaynaklarna yaknlk, i gc temininin kolayl, ulamn kolayl, retim aralar ve
ham maddenin getirilmesinin kolayl gibi etmenlere baldr.

Buna gre, aadakilerin hangisinde verilen
yerdeki endstri kolu dierlerinden farkl bir etmene bal olarak gelimitir?
16. Aadakilerden hangisi Orta Karadeniz ve

Bat Anadolu blmlerinin ortak zellii deildir?
A) Adana ve evresinde dokuma endstrisi
A) Termal kaynaklarn yaygn olmas

B) Fndk, msr ve ttn retiminin fazla olmas
B) Edremit-Ayvalk ve evresinde sv ya endstrisi
C) Linyit rezervlerinin zengin olmas
C) anakkalede konserve balk endstrisi
D) Bykba hayvancln yaygn olmas
D) Seydiehirde alminyum endstrisi
E) Kara yolu ulamnda nemli kavak noktalarna
E) Bursa ve evresinde otomotiv endstrisi
sahip olmas
ZM
ZM
Bursada otomotiv endstrisinin gelimesi ile hammadKaradeniz Blgesinin Orta Karadeniz Blmnde fndk,
deye yaknlk arasnda bir ba kurulamaz. Hammaddeye
msr ve ttn retimi fazla iken, Ege Blgesinin fndk ve
yaknlk dnda igc ve ulam kolayl deerlendiri-
msr retiminde fazla bir etkisi yoktur.
lebilir.
Cevap: B
Cevap: E
42
2010
KPSS ANAYASA SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
ANAYASA
SORU VE ZMLER
43
2010
2010 KPSS ANAYASA SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSS Lisans Temel Yurttalk Bilgisi ve Anayasadan 4 alanda soru soruldu;
a) Hukuk balangc ve genel kamu hukuku, devletler umumi hukuku ve zel hukuku %5 3 soru
b) Anayasa Hukuku %5 3 soru
c) dare Hukuku %5 3 soru
d) Gncel bilgiler %5 3 soru
Bu alanlardaki sorularn zorluk derecelerine gre deerlendirilmeleri ise u ekildedir;

Hukuk balangc ve genel kamu hukuku, devletler umumi hukuku ve zel hukuku alanlarndan gelen 3 soru 2009 KPSSye gre daha ak ve kolay sorulardan olumutur. Ayrca bu alandaki sorulara
dikkat edilecek olursa tanm ierikli sorular olmalardr. Snava giren adaylardan bu konularda bilgisi iyi olanlar ve ok soru zenlerin bu sorular zorlanmadan yapmalar gerekirdi.
Anayasa hukuku sorular geen yl olduu gibi bu yl da yasama kurumu olan TBMM, Yrtme organ olan Bakanlar Kurulu ve Yarg organlarnn grevleri ve yapsndan gelmitir. Bu blm de gayet
ak ve basit sorulardan olumutur. Burada dikkat etmemiz gereken yasama - yrtme - yarg
organlarnn fonksiyonlarn iyi bir ekilde ayrt edebilmemizdir.
dare Hukukuyla ilgili sorular yine Trk idare tekilatnn merkez ve yerel rgtlenmelerinden gelmitir. Bu tip sorularda idare sistemimizi merkez - yerel ve bunlarn alt birimleri eklinde kavram
haritas ile hafzamza yerletirirsek bu alandan gelen sorular zorlanmadan yaparz. Ayrca bu merkezi tekilat iinde yer alan organlarnn grev ve yetkilerini de iyi bir ekilde analiz etmemiz gerekiyor. Bu yl bu alandan gelen sorular yine bu tekilatn yapsn bilmeyi gerektiren kolay sorulardan
olumutur.
Gncel bilgiler alanndan gelen 3 soru son dnemde ekonomi ve devletleraras diplomasi almalaryla ilgilidir ki yine bu sorularn olduka kolay olduu grlmektedir. zellikle karlkl olarak vizeyi kaldrdmz lkelerden bu yl soru beklemekteydik. Yine Trkiye Cumhuriyetinin yesi olduu
uluslar aras tekilatlarda son dnemde gndemi megul eden konular olduu iin yine buradan
da soru gelmesi olasyd. Ekonomi alannda devletlerin izledii politikalar ya da bu alandaki nemli
gncel isimler de sorulmas muhtemel sorular arasnda yer alyordu. Gndem konularna son dnemlerde dikkat eden adaylarn bu sorular rahatlkla yapmalar gerekiyordu. nk gncel bilgiler
alanndaki sorular istisnalar hari olmak zere genellikle snava 1 yl kala gelien olaylardan gelmektedir ve bu yl da yle olmutur.
44
2010
1.
Aralarnda var olan bor ilikisi dolaysyla alacaklnn borludan isteyebilecei, borlunun da
yerine getirmekle ykml olduu davran biimine ne ad verilir?
3.
Henz ergin olmam veya ergin olmakla birlikte

kstlanm olan ocuk zerinde medeni kanun
tarafndan ana ve babaya tannan haklara ne ad
verilir?
A)
A) Velayet
B) Vesayet
B) Edim
D) Soy ba
E) Evlat edinme
C) Veraset
C) alma
D) Alacak
ZM
E) Szleme
Velayet; kural olarak kklerin, istisnai olarak kstllarn

bakm ve korunmalarnn salanmas iin onlarn kiilii
ve mallar zerinde ana babann sahip olduklar grev,
yetki ve haklarn tmdr.
ZM
Seeneklerde yer alan ifadelerden edim ve eldiricilii
yksek szleme ve alacak kavramlarnn tanmlarn inceleyecek olursak;
Velayetin kapsam snrldr; velayet ocuun kiilii ve

mallarnn bakm ve ynetimi ile ocuun nc kiilerle olan ilikilerinde temsilini ierir.
Edim: Bor ilikisine dayanarak alacaklnn borludan

yerine getirmesini isteyebilecei ve borlunun da yerine
getirmekle ykml olduu bir davran biimidir.
Velayet hakkn evlilik birlii devam ederken, ana ve baba

birlikte kullanlr.
Cevap: A
Szleme: ki tarafn bir hukuki sonucu elde etmek zere

iradelerini karlkl ve birbirine uygun surette aklamalardr.
Alacak: Bor ilikisinde kar taraftan (borludan) bir
edimde bulunmasn isteyecek olan kiiye ait haktr.
Cevap: B
2.
Bir gerek kiinin doumu ve soy bayla ilgili

kaytlar ieren kte ne ad verilir?
4.
A) Doum kt
1982 anayasasna gre TBMM bakanlk divan

iin bir yasama dneminde ka defa seim yaplr?
B) Evlenme kt
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 6
C) Boanma kt
D) lm kt
ZM
E) Yer deitirme kt
Anayasann 94. maddesine gre; Trkiye Byk Millet

Meclisi Bakanlk Divan iin, bir yasama dneminde
iki seim yaplr: lk seilenler 2 yl, ikinci seilenler 3 yl
grev yaparlar.
Cevap: B
ZM
Medeni Kanunda iki ktk ngrlmtr. Bunlardan biri
doum kt, dieri ise lm ktdr. Bu kavramlarn tanmlar u ekildedir;
Doum kt: Doum ktnde kiinin doum tarihi ve yeri bildirilir. Ayrca bu kte kiinin cinsiyeti, ad,
soyad, ana babasnn ad, yerleim yeri de ilenir. Doum kt Trk Medeni Kanununun 41. Maddesinde
dzenlenmitir.
lm kt: Her lm ve bulunan her l, nfus memuruna bildirilir. lm nerede vuku bulmusa, bildirim o
yerin nfus memurluuna yaplr.
Cevap: A
45
2010
5.
1982 Anayasasna gre aadakilerden hangisi

anayasa metnine dahil deildir?
7.
A) Balang ksm
Tzklerle ilgili aadaki ifadelerden hangisi

dorudur?
A) Tzkler, kanun ve ynetmeliklerin uygulanmasn salamak zere karlrlar.
B) Anayasann ilk drt maddesi

C) Anayasann geici maddeleri
B) Hangi tzklerin Resm Gazetede yaymlanaca kanunla belirtilir.
D) Anayasa da bulunan madde kenar balklar

E) Anayasann 175. maddesi
C) Tzk karma yetkisi yalnzca Bakanlar Kuruluna tannmtr.
ZM
D) Tzklerin Anayasaya ve kanunlara uygunluunun denetimi Anayasa Mahkemesi tarafndan

yaplr.
Anayasann 176. maddesi Balang ve kenar balklar

baln tamaktadr ve gerekli ayrntlar bu maddede
yer almaktadr. Buna gre;
E) Tzk tasarlar hakknda dncesini bildirmek

Dantayn idari grevleri arasnda yer alr.
Anayasann dayand temel gr ve ilkeleri belirten

balang ksm, Anayasa metnine dhildir.
Madde kenar balklar, sadece ilgili olduklar maddelerin
konusunu ve maddeler arasndaki sralama ve balanty
gsterir. Bu balklar, Anayasa metnine dhil kabul edil-
ZM
mez.
Tzkler bir kanunun uygulanmasn gstermek ve em-
Cevap: D
rettii ileri belirtmek zere, kanunlara aykr olmamak ve

Dantayn incelemesinden geirilmek artyla Bakanlar Kurulu tarafndan karlan yazl hukuk kurallardr.
Bu tanmdan sonra seeneklerdeki bilgileri inceleyelim;
A seeneindeki ifadenin bir ksm yanltr. nk tzkler kanunun uygulanmasn salamak amacyla karlr. Ancak ynetmeliklerin uygulanmasn gstermek
iin karlmaz. Ayrca ynetmelik normlar hiyerarisinde
tzn altndadr. Bu nedenle ynetmelikler tzklerin
uygulanmasn gstermek iin karlr.
B seeneindeki ifade yanltr. nk tm tzkler res-
6.
1982 Anayasasna gre, aadakilerin hangisinde hkmetin (Bakanlar Kurulunun) grevi

sona erer?
mi gazetede yaynlanr.
A) Adalet Bakannn istifas hlinde
nzca Bakanlar Kuruluna tannan bir yetkidir.
C seeneindeki ifade dorudur. nk tzk, yrtmenin dzenleyici ilemlerinden biridir. Tzk karmak yal-
B) Cumhurbakannn grevden ayrlmas hlinde
D seeneindeki ifade yanltr. nk tzklerin yargsal
C) Mill Savunma Bakannn istifas hlinde
denetimi Dantayda yaplr. Tzkler iin Anayasa Mah-
D) Genelkurmay Bakannn istifas hlinde
kemesinde dava almas sz konusu olamaz.
E) Babakann lm hlinde
E seeneindeki ifade yanltr. Dantayn tzk tasarlarn inceleme grevi idari deil, istiari (karlkl gr
bildirme) bir grevdir.
ZM
Bakanlar Kurulu (hkmet); meclisten gvenoyu alamazsa ve babakann grevinin sona ermesi durumunda
dm kabul edilir.
Babakann lm halinde de Bakanlar Kurulunun grevi sona ereceinden, bu durum hkmetin de dmesine
neden olur.
Cevap: E
Cevap: C
46
2010
8.
1982 Anayasasna gre, aadaki idari birimlerden hangisi mahall idareler ierisinde yer
alr?
A) Mahalle
B) Bucak
D) le
E) Blge
10. 12 Mays 2010 tarihinde Trkiye ile imzalanan bir

anlamayla 30 gn gemeyen seyahatlerde ve
180 gn ierisinde 90 gn amayacak ekilde
vize uygulamasn karlkl olarak kaldran lke
C) Ky
A) Rusya
B) Yunanistan
D) Almanya
E) ran
C) Brezilya
ZM
1982 Anayasasna gre yerel ynetimler (mahalli idareler):
ZM
- l zel dareleri
Trkiye Cumhuriyeti Hkmeti ile Rusya Federasyonu
- Belediyeler
Hkmeti arasnda Trkiye Cumhuriyeti ile Rusya Fe-
- Bykehir Belediyeleri
derasyonu vatandalarnn karlkl seyahatlerine ilikin

usullere dair anlama, Dileri Bakan Ahmet Davutolu
- Kylerden oluur.
ile Rusya Federasyonu Dileri Bakan Sergey Lavrov ta-
Cevap: C
rafndan Ankarada 12 Mays 2010da imzalanmtr. Bu

erevede, hususi, hizmet ve umuma mahsus pasaport
hamili Trk vatandalar ile hizmet ve umuma mahsus
pasaport hamili Rus vatandalar birbirlerinin lkelerinde
30 gnden fazla kalmayacak ekilde vizesiz olarak seyahat yapabileceklerdir. Vize muafiyeti 180 gn ierisinde
90 gn amayacak ekilde geerli olacaktr.
Cevap: A
9.

I. Cumhurbakannn tek bana yapt ilemler

II. Hkimler ve Savclar Yksek Kurulu kararlar
III. Genelkurmay Bakannn tek bana yapt ilemler
IV. Yksek Asker ra kararlar
Yukardaki idari ilemlerden hangilerine kar
Anayasa ile yarg yolu kapatlmtr?
A) I ve II
B) II ve IV
D) I, II ve IV
E) I, II, III ve IV
C) III ve IV
ZM
Anayasada Belirtilen Yarg Denetimi Dndaki lemler:
11. Aadakilerden hangisi Trkiyenin de yesi olduu Ekonomik birlii Tekilat (ET) yelerinden biri deildir?
Cumhurbakannn tek bana yapt ilemler

Yksek Askeri ura kararlar
Hakimler ve Savclar Yksek Kurulu kararlar
A) Azerbaycan
B) Afganistan
D) ran
E) Irak
C) Tacikistan
Silahl Kuvvetler mensuplar hakknda verilen disiplin

cezalar
ZM
Memurlara verilen uyarma ve knama cezas

Yksek Seim Kurulu kararlar
1985te kurulmu olan ETye ye lkeler; Trkiye, ran,
Milletler aras antlamalar
Pakistan, Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Krgzis-
nklap kanunlar
tan, Tacikistan, Trkmenistan ve zbekistandr.

Cevap: D
Cevap: E
47
2010
12. Avrupa Merkez Bankas Bakan aadakilerden hangisidir?

A) Ben Bernanke
B) Jean-Claude Trichet
C) Paul Wolfowitz
D) Rodrigo de Rato
E) Dominique Strauss-Kahn
ZM
Jean Claude Trichet, 2003 ylndan bu yana Avrupa Merkez Bankas bakandr.
Cevap: B
48
2010
KPSS GELM PSKOLOJS SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
GELM
PSKOLOJS
SORU VE ZMLER
49
KPSS / Eitim Bilimleri
2010
2010 KPSS GELM PSKOLOJS SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSSde Geliim psikolojisinden 11 soru sorulmutur. 2 soru da rehberlik dersi ile disiplinler
aras bir yaklam gzeterek birletirilmitir. Bu sorulardan byk bir ounluu beklenen konulardan
gelmi fakat ilk kez sorulan konularda geliim psikolojisi kapsamn geniletmitir.
Geliime kaltm ve evre etkisi, zmseme, Kohlbergin ahlak geliimi, savunma mekanizmalar ve
benmerkezci dnme,odaktan uzaklama konularndan gelen sorular beklenen sorulardr.
Bunlarn yan sra bu yl ilk kez geliim psikolojisi alannda Geliim ve renme Psikolojisi Aratrma Yntemlerinden ve Benmerkezci Dil konularndan soru gelmitir. zellikle geliim ve renme
psikolojisi aratrma yntemlerinden sorulan soru geliim psikolojisinin srpriz sorularndandr. Bu konu
baz KPSS yaynlarnda olmakla birlikte sorunun tam cevabn da barndrmaktadrlar.
Rehberlik sorular ile birletirilen Ergenlerde balanma trleri ve Marciann kimlik statleri konusundan sorulan sorularda zor olmayan ve beklenen soru tarzlardr.
Ayrca fiziksel geliimden kz ve erkeklerin boylarndaki art miktarlarn gsteren grafik sorusu geliim psikolojisi sorusundan ok, grafik okuma ve yorumlama sorusudur. zellikle birok adayn soruyu
Boy art miktar yerine Boy uzunluu gibi anlamas grafik yorumunu daha da zorlatrmtr.
SYMnin ak/net soru tarz bu ylda devam etmitir. Bu balamda geliim sorularn byk bir ounluu KPSSye hazrlanan adaylar tarafndan yaplabilecek sorulardr.
50
2010
1.

KESTSEL YNTEM
Bir aratrmac ocuklarn yaa bal konuma geliimi rntsn incelemek ister. Bu amala iki, drt
ve alt yalarndan ellier ocuu rastgele rnekleseferde veri toplar. Daha sonra verileri zmleye-
yandaki
rek farkl yalarda dil geliimine ilikin genellenebilir
B) Kesitsel
C) rnek olay
D) Nitel
yandaki
EMEL
yandaki
OSMAN
SALH
FARKLI yalardaki FARKLI bireylerin, belirli zelliklerini inceleyen KESTSEL YNTEMDR.
Bu aratrmacnn kulland aratrma yntemi
A) Meta-analiz
yandaki
NUR
sonular ortaya koyar.

me yntemiyle seerek toplam 150 ocuktan tek
21
10
Soruda aratrmacnn iki, drt ve alt yalarndan ellier

ocuu rastgele rnekleme yntemiyle seerek toplam
150 ocuktan tek seferde veri toplamas kesitsel yntem
kullandn gsterir.
2. Boyutsal yntem (Uzunlamasna): Ayn bireyin farkl yalardaki belirli zellikleri inceleyen yntemdir.
E) zleme
ZM
BOYLAMSAL YNTEM
Soru seeneklerinde verilen geliim ve renme psikolojisinde kullanlan aratrma yntemleri aada aklan-
A seenei:
Meta Analiz: ok sayda bamsz almann sonula-
yandaki
NUR
yandaki
SALH
rn havuzlayarak birletirmek ve belli konuda yeni zel

sonulara erimek iin yaplan istatistiksel alma tekni-
10
idir. Meta analiz ynteminin en nemli yararlar;
yandaki
EMEL
rneklem artm salanr.

Kritik dzeylerdeki tekil onularn (snrda anlaml /
21
anlamsz) belli ynde belirmesi salanr.
yandaki
OSMAN
AYNI bireyin FARKLI yalardaki belirli zelliklerini

inceleyen BOYLAMSAL YNTEMDR.
mtr:
Tekil almalarda akla gelmemi sorularn ortaya kmas salanr.

elikili sonular iin belli arlkta olan eilim belirle-
C seenei:
nebilir.
Betimleyici Ve Tanmlayc Yntemlerden Vaka ncelemesi (rnek olay): Bir kii, kurum ya da topluluu bir
nite gibi ele alarak derinliine incelemeye vaka (olay)
incelemesi denir.
Meta analize alnacak bamsz almalarn ok iyi seilmesi; temel zellikler ve aratrma yntem bilimi olarak
benzer olmalar ve mmknse allmas daha ender
olan, anlamsz sonulu almalara da eriilmesi gere-
D seenei:
kir.(http://senocakbiyo.4t.com/dizin.html) (23.07.2010)
Deneysel Yntemlerden deikenler

1. Nicel (Kantitatif) Deikenler: Birimlerin lm ve
tartm sonucu deerleri saptanan saysal zelliklerini belirten deikenlerdir. Bu deikenler deerleri,
mekanik ve elektronik aralara saysal olarak aralkl
lekli ya da orantl lekli verileridir.
B seenei:
Geliimsel Yntemler: Bireylerde yaa bal olarak ortaya kan sreleri inceler. kiye ayrlr:
1. Kesitsel yntem (Kesitlemesine): Farkl yalardaki
rnein birimlerin, boy uzunluu, vcut arl, kilosu,

kan basnc gibi zellikler nicel deikenlerdir.
bireylerin, belirli zelliklerini inceleyen yntemdir.

51
2010
ZM
2. Nitel (Kalitatif) deikenler: Birimlerin kalite, kategorik, ya da isimsel olarak belirtilebilen karakteristik
zelliklerini, durumlarn ve pozisyonlarn belirten
deikenlerdir. Bu deikenlerin verilerine nitel veriler ad verilir. rnein birimlerin, cinsiyeti, kan grubu,
medeni durum, gz rengi, meslei, yerleim yeri, tuttuu futbol takm (fanatikler iin ) gibi nitelik bildiren
drumlar aklayan deikenlerdir.
Bu soru, grafik okuma ve

anlama sorusudur. Fiziksel geliimleri bakmndan
erkek ve kzlarn yalara
gre boylarndaki art
miktarlarn en doru gsteren grafik E seeneindeki grafiktir.
E seenei:
Grafik incelendiinde doumdan balayarak kz ve erkek

ocuklarnn boy art miktarlar ergenlie kadar azalmaktadr.Ergenlie girerken tekrar artan boy art miktar
ergenlikten sonra yavalar ve durur.
Gzlem (zleme): Kendiliinden oluan ya da bilinli olarak hazrlanan olaylar, belirtildikleri srada sistematik ve
amal bir ekilde incelemektir. Doal ve sistematik gzlem olarak ikiye ayrlr.
1. Doal gzlem: Olaylarn akna gzlemcinin mdahele etmeden izleme biimidir.
2. Sistematik gzlem: Olaylarn yeri, zaman ve koullarnn gzlemci tarafndan nceden hazrland izleme biimidir.
Cevap: B
2.
Fiziksel geliimleri bakmndan erkek ve kzlarn

yalara gre boylarndaki art miktarlarn en iyi
gsteren grafik aadakilerden hangisidir?
(Grafiklerde kesikli izgiler erkekleri, dz izgiler

kzlar gstermektedir.)

Cevap: E
52
2010
3.
Bebeklikten itibaren ayr bytlm bir grup yetikin ikiz zerinde boylamsal bir aratrma yaplmtr. Bu aratrmada ilk ocuklukta tek yumurta
ikizlerinin ift yumurta ikizlerine gre daha benzer
davrandklar ancak ocuklar bydke benzerliin azald grlmtr.
Bununla birlikte, yetikinlikte bu benzerliin ikizlerin

dinsel, siyasal grlerinde, ilgi alanlarnda ve e
seimlerinde daha az; saysal ve szel yeteneklerinde, yrylerinde, gllerinde ve ses tonlarnda
ise daha fazla olduu gzlenmitir.
Bu aratrmaya gre aadaki sonulardan

hangisine varlamaz?
lk ocuklukta tek yumurta ikizlerinin ift yumurta ikizlerine gre daha benzer davrandklar ancak ocuklar bydke (erim genilii artka) benzerliin azalmasnn sebebi evre etkisinin artmasdr.
Cevap: D
A) Baz davranlarn geliiminde evre, bazlarnda ise kaltm baskndr.

B) Davran geliiminde evrenin etkisi yaa bal
olarak artmaktadr.
C) Kaltm ve evrenin etkileri bireysel farkllklara
bal olarak deiir.
D) Tek yumurta ikizlerinde geliimin eitli alanlarndaki etkileim, ift yumurta ikizlerinden daha
fazladr.
E) Erim genilii (ranj) fazla olan zelliklerde evrenin etkisi, dar olanlara gre daha fazladr.
4.
retmen: Otomobile baka ne deriz?
renci: Araba.
retmen: Araba ne iimize yarar?
renci: Arabaya bineriz.
retmen: Bindiimiz arabalara tat deriz.
renci: yleyse otomobil de bir tattr.
Piagetnin bilisel geliim kuramna gre, yukardaki soru-cevap tekniini uygulayan bir
retmen, rencisinde aadaki srelerden
hangisinin gelimesine yardmc olmaya almaktadr?
A)
B)
C)
D)
E)
Ayrt etme
Tmdengelim
zmleme
zelden zele akl yrtme
Toplu monolog
ZM
retmen rencisi ile yapt soru-cevap tekniinde
rencisinin zaten var olan otomobil emasna tat
kavramn yerletirmek istemektedir.
Bu nedenle doru cevap C yani zmleme olur.
zmleme; Yeni karlalan bilgileri var olan emalarla aklamaya alma srecidir. Karlalan yeni obje,
fikir, olayn daha nceden kendisinde var olan bilisel
yapnn (emann) iine alnmasdr. Zihin zmseme
ve uyumsama akadamasyon sreleriyle tekrar denge
haline kavuur.
Bunun yannda retmen renci arasnda geen
diyalog yle olsayd;
retmen: Otomobil bir tattr.
renci: Araba.
renci: Bindiimiz arabalara tat deriz.
Cevap B seenei yani tmdengelim olurdu.
Eer renci tmdengelim veya tmevarm da yapamasayd o zaman retmen-renci diyalogu yle
olabilirdi:
retmen: Otomobil bir tattr.
renci: Araba.
retmen: O zaman otomobil tat mdr?
renci: Hayr otomobil, arabadr
Bu durumda da cevap D seenei yani zelden zele akl
yrtme olurdu.
Cevap: C
ZM
A seeneinde baz davranlarn geliiminde evre,
bazlarnda ise kaltm baskndr ifadesi dorudur. nk; dinsel, siyasal grlerinde, ilgi alanlarnda ve e
seimlerinde evre, saysal ve szel yeteneklerinde, yrylerinde, gllerinde ve ses tonlarnda ise kaltm
baskndr.
B seeneinde yer alan davran geliiminde evrenin
etkisi yaa bal olarak artmaktadr, ifadesi dorudur.
nk ilk ocuklukta tek yumurta ikizlerinin ift yumurta
ikizlerine gre daha benzer davrandklar ancak ocuklar
bydke benzerliin azalmasnn sebebi ya ilerledike evrenin daha baskn olmasdr.
C seeneinde kaltm ve evrenin etkileri bireysel farkllklara bal olarak deiir, ifadesi dorudur. rnein tek
yumurta ikizi olan kardelerde yrme ya, okuma ve
yazma becerileri, ergenle giri yalar evresel faktrlere
bal olarak farkllk gsterebilir.
D seeneinde tek yumurta ikizlerinde geliimin eitli alanlarndaki etkileim, ift yumurta ikizlerinden daha
fazladr, ifadesi yanltr. nk soru ncl incelendiinde ayr bytlen tek ve ift yumurta ikizlerinin ya
ilerledike kaltsal zelliklerinin ve evresel zelliklerinin
farkllamas anlatlmaktadr. Bu nedenle geliim alanlarndaki etkileim hakknda bir yorum yaplamaz.
E seeneinde yer alan erim genilii (ranj) fazla olan
zelliklerde evrenin etkisi, dar olanlara gre daha fazladr.
Erim Genilii (Ranj): Dnemler arasnda grlen zellikler arasndaki farktr.
53
2010
5.
Drt yandaki Beste, babasna Sana kitap okuyaym m? der ve bir hafta nce satn alnan masal kitabnn resimlerine bakarak masal okur gibi
anlatr. Daha nce annesi birka kez okuduu iin
masal ezberleyen Beste, babasna masal okurken
baz blmleri unutur. Babas hatrlattnda, Beste
ezberlediinden emin, Sen bu masal bilmiyorsun.
diyerek kar kar.
Banunun yine parmaklarn kullanmasnn asl sebebi
Piagetnin bilisel geliim kuramna gre, Bestenin babasna kar kmasnn altnda yatan bilisel sre aadakilerden hangisi olabilir?
de durur, dier ynleri gremez. En son yaplan veya en
A)
B)
C)
D)
E)
ZM
Babasnn 2 + 3 =
ilemini ikinci kez sorduunda
odaklanma (Merkeziyetcilik)dr.
Odaklanma (Merkezileme): lem ncesi dnemde
ocuk, uyarc ya da durumun sadece bir yn zerindikkat eken noktaya saplanrlar. Kendilerini bakalarnn
yerine koyamaz.
zelden zele akl yrtme

Uyum kurma
Odaktan uzaklama
Benmerkezci dnme
Aynlk-deimezlik ilkesi
Banu en son yaplan ileme odaklanmakta, taklmakta ve

daha nce yapt ilemlerden faydalanmay, olayn gerisini ve ilerisini dnmeyi akl edememekte yani odaktan
uzaklaamamaktadr.
Odaktan uzaklama: ocuun karlalan bir durumu
deerlendirmede, zihinsel olarak, odaktan (En son ve en
ZM
dikkat eken noktadan) uzaklama ve olay dier ynle-
Beste 4 yandadr. Bilisel geliim asndan ilem ncesi dnemde yer almaktadr.lem ncesi dnemin en
belirgin zellii ocuun benmerkezci dnce yapsna
sahip olmasdr.
riyle ele alma becerisini kazanmasdr. Dier bir ifade ile

dikkatini olayn farkl ynlerine de verebilmesidir.
Odaklanma, ilem ncesi dnemde grlrken, odaktan
uzaklama ancak somut ilemlerin balamasyla grle-
Benmerkezci dnce (Egosantrik dnce): ocuun

tek dorunun kendi dorusu olduunu sanmaktr. Kendisi dndaki dorular anlayamaz. Bu nedenle ocuk
greceli ve hipotetik dnemez.
cek bir zihinsel yetidir.

Banu eer odaktan uzaklama bilisel becerisini kazanm olsayd babasnn ikinci kez sorduu 3+2=? sorusuna parmaklarn kullanmak yerine Yine 5 olur. ceva-
Bestenin ezberledii ve baz blmlerini unuttuu masal ona hatrlatan babasna Sen bu masal bilmiyorsun.
diyerek kar kmasnn sebebi kendinden ve kendi bildiinden ok emin olmas yani benmerkezci dnceye
sahip olmasdr.
bn verebilirdi.
Cevap: C
Cevap: D
6.
7. VE 8. SORULARI AAIDAK PARAYA GRE

CEVAPLAYINIZ.
Babas bir kda 2 + 3 =

yazar ve Banuya
sonucun ne olduunu sorar. Banu bir elinde 2, dierinde 3 parman kaldrp parmaklarn 1den balayarak sayar ve sonucun 5 olduunu syleyip bo
kutunun iine yazar. Bununla birlikte, farkl saylarla birka toplama ileminin ardndan, babas 2 + 3
yazarak Banudan tekrar toplamasn ister. Banu bu
ilemin sonucunu her defasnda parmaklarn kullanarak hesaplar, ayn sayfa da daha nce yaptklarna bakmay dnemez.
Su ve Ceza romannn ksa zeti:

Maddi nedenlerle niversite eitimini yarda brakan Raskolnikov i bulamaz ve birok kimseye borlanr.
Vaktinin ounu hayal kurarak geiren Raskolnikov kendisinin de borlu olduu tefeci Ivanovnay ldrmeyi
aklndan geirir. Birini ldrmeyi dnd iin kendinden nefret eden Raskolnikov, insanlarn dknln
kullanp servet edinen, kendi kardei Lizavetay bile kul-
Piagetnin bilisel geliim kuramna gre, Banunun daha nce yapt ilemler iin parmaklarn kullanp ayn sayfada daha nce yaptklarna
bakmay dnememesi, aadaki bilisel becerilerden hangisinin tam olarak gelimediini
gsterir?
A) zelden zele akl yrtme
B) Tmevarmsal dnme
C) Odaktan uzaklama
D) Hipotetik dnme
E) Aynlk-deimezlik ilkesi
lanmaktan ekinmeyen ihtiyar bir kadn ldrmenin, binlerce kiiyi mutlu edecek yce bir grev olduunu dnerek yaad atmadan kurtulur. Lizavetann darda
olduunu rendii bir akam tefecinin evine giden Raskolnikov, nce yal kadn daha sonra, o srada eve gelip
olanlar gren Lizavetay feci ekilde ldrr. Yaad
vicdan azab yznden suunu daha sonra polise itiraf
etse de bu durum Raskolnikovun zulme urayanlar kurtarmak iin tefeciyi ldrd gerekesine ters der.
54
2010
7.
Kohlbergin ahlaki geliim kuramna gre,

Raskolnikovun iinde bulunduu evre ve bu evrede bulunma nedeni aadakilerin hangisinde
doru eletirilmitir?
8.

Evre
A) Manta brme
B) Hayal kurma
C) dnleme
D) Yceltme
E) Kart tepki oluturma
Neden
A) taat-ceza
Lizavetaya
yaptklarndan
tr, Ivanovnay cezalandrdndan
B) Saf karc
Borlarndan kurtulmak iin

Ivanovnay ldrdnden
C) Kiileraras
eilim
Bakalarnn yaad skntlar gidermek iin cinayet ilediinden
D) Kanundzen
E) Evrensel
ahlak
ledii suu daha sonra polise itiraf ettiinden
Raskolnikovun aadaki savunma mekanizmalarndan hangisini ncelikle kullanarak yaad

atmadan bir sreliine kurtulduu sylenebilir?
ZM
Raskolnikov srf kendisini rahatlatmak, iinde bulunduu
atmadan kurtulmak iin Tefeci Ivanovnay ldrmenin binlerce kiiyi mutlu edecek yce bir grev olduu
dncesini kullanmas savunma mekanizmalarndan
Manta Brmeyi kullandn gsterir. nk asl
amac kendi borlarndan kurtulmaktr.
Cinayetlerden sonra vicdan

azab duyduundan
Manta brme (Rasyonelletirme) savunma mekanizmasnda birey toplumca tasvip edilmeyecek olan davranlarna hakl aklamalar getirmeye alr.
ZM
rnein, bir KPSS adaynn snav kazanamamasnn sebebi olarak Kazanamadm; nk sorular hibir kaynakta olmayan konulard. demesi.
Cevap: A
Raskolnikovun tefeci Ivanovnay ldrmesinin asl sebebini parann en son cmlesinden karmak mmkndr. Yaad vicdan azab yznden suunu daha sonra
polise itiraf etse de bu durum Raskolnikovun zulme urayanlar kurtarmak iin tefeciyi ldrd gerekesine
9.
Baar gds; engelleri ama, aba harcama, zor

bir grevi en ksa srede ve en iyi ekilde yapmaya
alma olarak tanmlanmaktadr.
Buna gre, ocuklarn baar gdsn glendirmek isteyen anne babalara nerilecek en uygun yaklam aadakilerden hangisidir?
A) ocua bir ey yaptrmann deil, ocukla birey yapmann nemli olduunu bilmeleri
B) ocua baarszln mutsuzluk getireceini
anlatmalar
C) ocuu baarl olsun olmasn sevmeleri ve
bunu ona ifade etmeleri
D) ocuu erken yatan balayarak davranlarnn sorumluluunu almaya tevik etmeleri
E) ocua ulat yerin yeterli olmadn, daha
ok aba gsterirse daha iyi olabileceini anlatmalar
ters der. ifadesinden analld zere Raskolnikovun,

tefeci Ivanovnay ldrmesinin asl sebebi , saf karc
ahlak dncesi ile kendi borlarndan kurtulmaktr.
Saf karc ahlak evresinde;
*
nemli olan kiinin kendi istek ve ihtiyalardr.
htiyac karlayan,
dl
getiren, kiiyi skntdan
kurtaran davranlar dorudur.

*
Bu evrede insanda karclk egemendir.
Karlkl ilikilerde srekli kendini dnr.
Sen benim borcumu sil ben de seni ldrmeyeyim

anlay egemendir.
C seeneinde yer alan Bakalarnn yaad skntlar

gidermek iin cinayet ilediinden ifadesi Raskolnikovun
tefeci Ivanovnay ldrmesinin asl sebebi olarak gste-
ZM
rilemez.Bu nedenle kiileraras eilim ahlak evresindedir,

demekte yanl olur. nk paraya bal ikinci soruda
Soru nclnde baar gds engelleri ama, aba

harcama, zor bir grevi en ksa srede ve en iyi ekilde
yapmaya alma olarak tanmlanmaktadr. Bu tanma
gre ocuun baarmasndan ok baarmaya almas
nemsenmektedir.
da vurguland gibi Raskolnikov srf kendisini rahatlatmak, iinde bulunduu atmadan kurtulmak iin Tefeci Ivanovnay ldrmenin binlerce kiiyi mutlu edecek
yce bir grev olduu dncesini uydurmu, asl amac
olan kendi borlarndan kurtulma dncesini gizlemeye
Eriksonun kiilik kuramnn dnemlerine gre atlatlamayan her kriz bir sonraki dnemi de etkiler, bu duruma
epigenetik ilkesi denmektedir.
almtr.
Cevap: B
55
2010
Baarya kar aalk dneminde bireyin baar duygusunu desteklemek iin nceki dnemlerin de olumlu gemesi nemlidir. Giriimcilie kar sululuk dneminde
ocuun giriimleri engellenmemeli, davranlarnn sorumluluunu stlenmelidir. Bu nedenle baar gdsnn
olumas iin erken yalarda ocuun baar duygusunu
tatmas salanmaldr. Bunun iin de giriimleri desteklenmeli, alay edilememeli ve sulanmamaldr.
ya dnr. Vygotskyye gre de sosyal ilikiler olmadan

isel konuma olmaz. (Vygotsky, 1998:35). (Ergn ve zser, 2006:271). May 2010 Vol:18 No:2 Kastamonu Education Journal.) (Tazegl DEMR)
C seenei yanltr. nk, yanstc konuma, karlkl
konuma esnasnda, karmzdaki kiinin iini dkmesi,
diledii sayda cmle kurarak kendini istedii gibi ifade edebilmesi, baarmak iin nelere ihtiyac olduunu,
ocuun kendi konumalar ierisinden ekip bulmasn
salamak amacyla kullanlr. (Ar. Gr. Ceyhun OZANEitim Programlar ve retim)
C seeneinde ocuu baarl olsun olmasn sevmeleri ve bunu ona ifade etmeleri ocukta baar gdsnden ok ait olma ve z sayg gibi zellikleri destekleyici
niteliktedir.
Cevap: D
Cevap: E
11. Lise 2. snf rehber retmeni Il Hanm Ergenlerde
Balanma Biimleri adl seminere katldktan sonra, rencilerinin arkadalarna balanma biimleriyle sosyal bir etkinlie birlikte katlma istekleri
arasnda iliki olabileceini dnr. rencilerine
sosyometri uygular ve aadaki sosyogram hazrlar. Sosyogramda etkinlii birlikte gitme isteini
dz, bunu reddetmeyi ise kesikli izgilerle gsterir.
ile tek ynl ilikileri
Ayrca ift ynl ilikileri
ise
ile belirtir.
10. Glce ile annesi oynamaktadr.

Glce: Anne bana Kzm ne yapyorsun? diye sor.
Anne: Kzm ne yapyorsun?
Glce: Gemi yzdryorum.
Glce: imdi de Nereye gidiyorsun? diye sor.
Anne: Nereye gidiyorsun?
Glce: Anneanneme gidiyorum.
Yukardaki karlkl konumada Glcenin davranlar dil geliimiyle ilgili aadaki kavramlardan hangisiyle aklanabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
L
T
K
sel konuma
Telgraf konumas
Yanstc konuma
Toplu monolog
Benmerkezci dil
ZM
Piaget, ilem ncesi dnemde ocuun karsndakinin
bak asn dikkate alma gibi bir eilimi olmadn ve
anlalm olma kaygs tamadn yani benmerkezci bir
dnceye sahip olduunu ifade eder. (Piaget, 2007:38).
(Akt. Mercan, 2007:19).
Benmerkezci konuma sadece ocuklarn faaliyetlerine
elik etmekle kalmaz, o ocuun skntlarnn bir ifadesi,
sorunlarna zm arayan ve planlar yapan bir dnce
arac olarak ortaya kar. Piaget, ocuun okul ana
kadar konuma zellii olarak toplumsallk yerine bireyselci ve kendi iin konuma eiliminin olduunu ileri
srmtr.
Kanmal balanma biimine sahip olanlarn

kendilerini ve bakalarn olumsuz grdkleri,
reddedilme korkusuyla yakn ilikilerden uzak
durduklar dnldnde, yukardaki sosyogramda bu tanma uygun rencileri aadakilerden hangisi olabilir?
A) Yalnz F
B) K ve S
C) L ve M
D) M ve T
E) L, M ve T
ZM
Kanmal balanma biimine sahip olan bireylerin kendilerini ve bakalarn yalnz grdkleri, reddedilme korkusuyla yakn ilikilerden uzak durduklar dnldnde bu aklamaya uygun den rencinin F rencisi
olduunu grmekteyiz. nk F rencisi M-S-L-K
rencileriyle birlikte etkinlie katlma isteinde bulunmamtr. K-L-S rencilerinin ise kendini reddedeceini
dnmtr. Sadece M rencisi F rencisi ile birlikte
etkinlie katlma davrannda bulunmu; fakat bu seim
tek ynl bir seim olmutur. Bu nedenle yalnz F rencisi kanmal balanma biimine sahiptir.
Glcenin annesi ile diyologu incelendiinde Glce, annesinden kendi duymak istediklerini sormasn/sylemesini
istemektedir. Diyolou annesinin duygu ve dncelerini dikkate almadan sadece kendi duygu ve dnceleri
dorultusunda ynlendirmitir.
A seenei yanltr.nk egosentrik (Benmerkezci) konuma ileriki yalarda,toplumsallama ile isel konumaKPSS / Eitim Bilimleri
Cevap: A
56
2010
KPSS RENME PSKOLOJS SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
RENME
PSKOLOJS
SORU VE ZMLER
57
2010
2010 KPSS RENME PSKOLOJS SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSS de renme psikolojisinden toplam 29 tane soru sorulmutur. Sorularn konulara gre dalmn incelediimizde bu yl nceki yllara gre renmeye giri konusuna
nem verilmi daha nceki yllarda renmeye giri konusundan ya da drt tane sorulurken bu yl renmeye giri konusunda sekiz tane soru kmtr. renmeye giri konusunda
zellikle renmeyi etkileyen etmenler nemi artan bir konudur. renmeye girile ilgili kan
sorular fazla zorlanmadan zlebilecek sorulardr. Yalnz A KTAPIINDAK 98. SORUdaki
seeneklerde yer alan armsal anlam, kavramsal anlam, kavram kategorileri,armsal
basamaklar,kavramsal benzerlik seeneklerinin verilmesi sorunun zmn zorlatrmtr.
renme psikolojisinde dier sorularn byk ounluu yine beklendii gibi davran
yaklamlardan kmtr. Davran yaklamlardan klasik koullanma ve edimsel koullanma
sorularn ounlukta kt kuramlardr. Bu yl da zellikle klasik koullanmayla ilgili uyaran
tepki trlerine yine nem verilmitir. Edimsel koullanmayla ilgili sorular ilkelerden hareketle
bir yoruma ulama trndeki sorulardr.
Bu yl ilk defa edimsel koullanma konusunda karmza kan kavram DAVRANITA KONTRASTIR. Davranta kontrast kavram dndaki sorularda yeni kavram karmza kmamaktadr.
Yalnz 79. ve 86. sorularn seeneklerinde yer alan psikolojik tepkisellik sorulmamasna ramen
daha nce renme psikolojisinde ok sk rastlamadmz bir kavramdr.
Sonu olarak renme psikolojisi sorular nceki yllarla e deer zorlukta sorulmutur.
58
2010
1.
Bebeklerin ilk birka ay iindeki tepkilerinin bir

ksmnn doutan geldii, bir ksmnn da renme yoluyla sonradan kazanld bilinmektedir. Bir bebein aadaki tepkilerinden hangisinin renme yoluyla kazanld sonucuna
varlabilir?
Soruyu incelediimizde C seeneinde verilen Elini, ayan srarak seven bir yetikini grnce alamaya balamas renme rn bir davrantr. Bu davran tepkisel artlanma sreciyle renilmitir. Bebein kendini
srarak seven bir yetikini grdnde alamas iin o
yetikinle ilgili bir yaant geirmi olmas yani bir yetiki-
A) Biberondan emdii st ok scak olduunda
nin bebei daha nceden srarak sevmi olmas gerekir
azndan pskrtmesi
ki bu bize davrann yaant rn olduunu gstermek-
B) Uzunca bir sre alt slak kalnca alamaya ba-
tedir. Bebek alama tepkisini yetikin kendini srarak
lamas
sevmeye baladktan sonra ortaya koymutur yani davran deimitir: Bebek bir sre bu yetikini grdnde
C) Elini, ayan srarak seven bir yetikini grnce
alama tepkisini tekrar edecektir. Yani kazand davran
alamaya balamas
kalc izlidir. Dier seeneklerdeki tm davran rnekleri
D) Deitirilmek iin alt bezi aldnda ellerini,
renilmemi doutan gelen refleksif davranlardr. Bu
ayaklarn oynatmas
davranlar bebein gstermesi iin yaant kazanmas-
E) Hareket eden bir nesneyi gzleriyle takip etme-
na gereksinim yoktur. Ayrca bu A, B, D, E seeneklerin-
si
deki davranlar dnyadaki tm bebekler ortaya koyar ki

bu da davranlarn doutan geldiinin yaantya gerek-
ZM
sinim olmadnn kantdr.

Cevap: C
Davran, organizmann gzlenebilen ya da gzlenemeyen tm etkinlikleridir.Davranlar ikiye ayrlr.
2.
Aadakilerden hangisi koulsuz tepki rneidir?

A) Ylan grnce korkma
B) Utannca yanaklarn kzarmas
C) Komik bir olaya glme
D) Scak havada terleme

E) Oyunda hile yaplmasna fkelenme
ZM
Koulsuz tepki, renilmemi doal tepkidir. Koulsuz
tepki iin olumlu ya da olumsuz bir yaant art yoktur.
Koulsuz tepkiler doutan potansiyel olarak organizma-
da vardr. nsandaki tm refleksif davranlar aslnda birer

koulsuz tepki rneidir. Buna gre soruyu incelersek D
seeneinde yer alan scak havada terleme bir koulsuz
RENME RN DAVRANI
RENME RN OLMAYAN DAVRANI
renme yant rndr. Yani

organizmann evreyle etkileime
girmesi ve organizmann bundan
etkilenmesi gerekir.
renme sonucunda davran
deiiklii meydana gelir. renme
sonucunda istendik ya da istenmeyen bir davran deiiklii meydana
gelir.
renme sonucunda meydana
gelen davran deiiklii nisbeten
kalcdr. Geici davranlarda da
davran deiimi meydana gelir
ama kalc izli deildir.
Doutan gelen igd ve refleks

davranlar renme rn deildir.
Yaantya gereksinim olmadan
olgunlamann etkisiyle ortaya kan
Geici durumlarn (hastalk, kaza,
ila, sarholuk vb.) etkisiyle ortaya
kan davranlar renme rn
deildir.
Fizyolojik etmenlere bal davranlar
kalp at, uyuma, boaltm vb.
Alma ve duyarszlama rn
davranlar eer amal bir ura
olmadan bilinsizce kendiliinden
gerekleiyorsa renme rn
deildir.
tepki rneidir. Dier seeneklerdeki davranlar renme rn davran olduu iin koulsuz tepki deildir.
Bu sorudaki en gl eldiriciler A ve B seenekleridir.
Unutmamak gerekir ki korkma ve yanaklarn kzarmas
doutan potansiyel olarak insanda olmasna ramen
bunlarn hangi uyarc durumda ortaya koyulaca yaant sonucunda kazanlmaktadr. A ve B seeneklerinin koulsuz tepki rnei olabilmesi iin ylan tarafndan srlan
birisinin barmas, yen birinin yanaklarnn kzarmas
eklinde verilmesi gerekirdi.
Cevap: D
59
2010
3.
Caddede kardan karya geerken duyduu

bir korna sesinin hemen ardndan kendisini arabann altnda bulan bir kii, bu olaydan sonra ne
zaman bir korna sesi duysa kapal bir meknda
olsa bile yerinden sramaktadr. Bu kiinin korna sesini duyunca yerinden sramasnn temelinde davran yaklama gre aadakilerden
hangisi yatmaktadr?
ZM
Koullu tepki koullu uyarana kar ortaya konulan tepkidir. Koullu uyaran ise ilk bata herhangi bir tepkiye neden olmayan daha sonra koulsuz bir uyarcyla geirilen
yaant sonucunda tepki yaratma gc kazanan uyarcdr. Yani koullu uyarc koullu tepki bann olumas iin
renmenin gereklemesi gerekir. Bu balamda koullu
A) Bilinalt sreler
uyarcya kar ortaya koyulan koullu tepkiler renilmi
B) Tepkisel koullanma
C) Ayrt etme
davranlardr. Bu aklamalara uyan rnek ise C seene-
D) Edimsel koullanma
indeki kar yadn grnce rpermedir. Burada karn

yadnn grlmesi koullu uyaran, rperme ise koullu
E) Genelleme
tepkidir. Dier seeneklerdeki davranlar birer koulsuz

tepki, refleks rneidir.
ZM
Cevap: D
Korna sesinden sonra arabann altnda kalan kiinin daha

sonra ne zaman korna sesi duysa kapal bir mekanda bile
olsa yerinden sramas tepkisel koullanma yoluyla kazanlm bir davran rneidir. Bu davrann kazanlma
5.
iddetli grltden korkan bir ocuk birka kez gk

grlemesinden nce imek aktna tank olur.
Daha sonra imek akar akmaz henz gk grlemeden korku tepkisi vermeye balar.
Bir tepkisel koullama olayn anmsatan bu rnekte (I) gk grlts, (II) imekten korkma,
(III) gk grltsnden korkma ve (IV) imek
akmasna iaret eden kavramlar aadakilerin
hangisinde doru srada verilmitir?
sreci Pavlovun deney srecine ok benzemektedir.
I
II
III
IV
Koulsuz - Koullu tepki - Koulsuz tepki - Koullu uyarc
uyarc
B) Koulsuz - Koulsuz - Koullu tepki - Koullu uyarc
uyarc
tepki
C) Koullu uyarc - Koullu tepki - Koulsuz tepki - Koulsuz uyarc
A)
D) Koulsuz tepki E)
Koulsuz
uyarc
Koulsuz
uyarc
Koullu
uyarc
- Koullu tepki Koullu uyarc

- Koulsuz tepki
Koullu tepki
Yukardaki tabloda grld gibi bu rnekteki kiinin

korna sesi kaza bitiiklii nedeniyle korna sesine kar
ZM
yerinden srama davrann tepkisel koullanma yoluyla

renmitir.
Birey imek akmas gk grlemesi bitiiklii nedeniy-
Cevap: B
le imekten de korkmaya balamtr Bu korkuyu tepkisel koullanma yoluyla renmitir. Bu soruda bizden
tepkisel koullanma srecindeki uyaran tepki trleri is-
4.
Aadakilerden hangisi koullu tepki rneidir?
tenmektedir ancak uyaran ve tepki trleri kark olarak

rakamlarla verildii iin ncelikle rakamlarla ifade edilen
A) Souk suya dalnca titreme
kavramlar sralamamz gerekmektedir.
B) Ani ve iddetli bir grltde yerinden srama
I. Gk grlts
C) Scak bir nesneye deince elini geri ekme
II. imekten korkma
D) Kar yadn grnce rperme
III. Gk grltsnden korkma
E) Burna toz kanca haprma
IV. imek akmas
60
2010

vg alan bir rencinin iire ilgi duymas ve iir yazmaya devam etmesi edimsel koullanmaya rnektir. nk rencinin iir yazma davran retmeni tarafndan
vg ald yani dllendirildii iin devam etmitir. A
seeneinde ceza alan arkadan gren bir rencinin
ayn davran tekrar etmemesi sosyal renmeye rnektir nk renci kendi yaantsnn sonucuna gre deil
arkadann yaantsnn sonucuna gre dzenli olarak
dev yapmaya balamtr. B ve D seeneklerinde ise
davranlarn ortaya kard sonula ilgili bir veri yoktur.
Tutumlarda deime sz konusudur. E seeneinde rencinin fizik dersine almas kimya dersindeki baarsn artrmtr ki bu durum olumlu transfere rnektir. Ayn
zamanda rencinin kimya dersini daha kolay renmesi
sonucuna gre fizik dersiyle ilgili alma davrannn
devam edip etmediine ilikin bir veri de soruda yoktur.
BU KOULLANMA SRECNE
GRE
I.Gk grlts
II.imekten korkma
III.Gk grltsnden korkma
IV.imek akmas
Cevap: C
Koulsuz
uyarc
Koullu
tepki
Koulsuz
tepki
Koullu
uyarc
Sorunun cevab bu sralamann doru olarak verildii A

seeneidir.
Cevap: A
6.
Aadakilerden hangisi edimsel koullanma

kuramna gre bir davrann kazanlmasna rnek verilebilir?
7.
rencilerinin snf tartmalarna katlmalarn ancak tartmalarn derste ilenen konuyla snrl kalmasn isteyen bir retmen, bu amala nce rencilerini konuyla ilgili konuup konumadklarna
bakmakszn her sz allarnda, snfn ounluunun tartmalara katldn grdkten sonra da sadece ilenen konuyla ilgili bir eyler sylediklerinde
dllendirir.
retmenin rencilerin snf tartmalarna katlmalarn salamak iin kulland teknik aadakilerden hangisidir?
A) Projektif
B) Model oluturma
C) Tepkisel koullanma D) Altrma
E) Kademeli yaklama
A) devini yapmad iin retmeninden azar iiten arkadan gren bir rencinin dzenli olarak dev yapmaya balamas
B) Bir rencinin 7. ve 8. snfta ald fen ve teknoloji dersinde baarsz olduu iin 9.snfta
alaca fizik ve kimya derslerinde de baarsz
olacana inanmas
C) Trke dersinde yazd iir nedeniyle retmeninden vg alan bir rencinin iire ilgi duymas ve iir yazmaya devam etmesi
D) Geometri dersinden holanan bir rencinin
analitik geometri dersine de ilgi duymas
E) Fizik dersinde an kapatmak iin ok alan
bir rencinin kimya dersindeki konular daha
kolay renmesi
ZM
Bu sorudaki rnek durumda retmen rencilerine yeni
bir davran kazandrmay dersle ilgili snf ii tartmalara katlma davrann kazandrmay amalamaktadr.
retmen rencilerine bu davran kazandrmak iin
nce rencileri her sz alnda, sonra snfn ounluunun tartmalara katldn grdnde en sonunda
ise renciler konuyla ilgili konutuklarnda onlar dllendirerek dersle ilgili snf ii tartmalara katlma davrann kazandrmtr. retmenin kulland bu yntem
Skinnerin kademeli yaklama yntemine rnektir.Kademeli yaklama ynteminde nce kazandrlacak davran belirlenir, bu davran alt basamaklara ayrlr ve her
bir basamakta dl kullanlr. Bu sorudaki eldiricilii en
yksek seenek D seeneindeki altrmadr. Altrma,
bir beceriyi, bir bilgiyi glendirmek iin yaplan yineleme
ilemidir. retmen bu rnekte rencilerine dersle ilgili
snf ii tartmalara katlma davrann kazandrmak iin
bu davran srekli yinelemelerini istememitir. Bu davran alt basamaklara ayrarak pekitirmitir.
ZM
Edimsel koullanma, organizmann evreyle etkileimi
sonucu yapt davrann dllendirilmesi ya da cezalandrlmasna gre davrann devam edip etmemesidir.
dllendirilen, organizmada honutluk yaratan davranlar tekrar edecektir. Rahatszlk yaratan davranlar tekrar
etmeyecektir. Bu aklamalara gre soruya baktmzda
Trke dersinde yazd iir nedeniyle retmeninden
Cevap: E
61
2010
8.
Anne ve babas sk sk tartan bir renci, evdeki huzursuzluk ortamndan kanmak iin
dersler bittikten sonra eitli bahaneler reterek
okulda kalma sresini uzatr. rencinin bu davran aadakilerden hangisiyle aklanabilir?
ran snmtr. Kiinin davrannn snmesinin nedeni
A) Duyarllama
ise hi ikramiye kmamas yani bilet alma davrannn
B) Psikolojik tepkisellik
pekitirilmemesidir. Bir davrann srdrlmesi iin mut-
C) Davranta kontrast
laka pekitirilmesi gerekir. Pekitirilmeyen davranlar
D) renilmi aresizlik
tekrar etmez sner.
ZM
Yllardr bilet almasna ramen hi ikramiye kmad
iin kii bilet almay brakm, piyanyo bileti alma dav-
E) Olumsuz pekitirme
Cevap: A
ZM
Soruda renci okulda kalma sresini uzatarak evdeki
huzursuzluk ortamndan kanmaktadr. Yani renci
okulda kalarak kendisini rahatsz eden bir durumdan kur-
da onu rahatsz eden; huzursuzluk olumsuz pekitirecin-
10. Bir otomobil tamir ustas, rak olarak ie balayan

bir genci tevik etmek amacyla bir eyler renmek
iin gsterdii her abay aferin diyerek pekitirmi
ve balangta her aferin deyiinden sonra ran
renme gayretinin biraz daha arttn gzlemitir.
Ancak bir sre sonra usta, aferin demesinin ra
ilk gnlerdeki kadar gayrete getirmediini fark etmitir.
den kurtulmu ve rencinin bahaneler reterek okulda
tulmaktadr. Bu durum da olumsuz pekitirmeye rnektir.

Olumsuz pekitirmede birey bir davranta bulunur ve
davran sonucunda bireyi rahatsz eden olumsuz pekitire ortamdan karlm olur. renci, eitli bahaneler
reterek okulda kalma srecini uzatma davran sonun-
kalma davran olumsuz pekimitir. A seeneinde yer

alan duyarllama ise organizmann tepki vermedii bir
uyarcya tepki vermeye balamas ya da tepkinin skl-
Ustann vgsnn ra gayrete getirme ilevinin bir sre sonra azalmasnn nedeni aadakilerden hangisidir?
A) rak, neyi iyi neyi kt yaptn kendisi deer-
nn ve iddetinin ncekine gre artmas durumudur. B
lendirebilecek duruma gelmitir.
seeneneinde yer alan Psikolojik Tepkisellik ise,insanlar
B) ran ustasna duyduu sevgide azalma ol-
belirli durumlarda baz zgrlklere sahip olduklarna
mutur.
C) renme davran koulsuz uyarc tarafndan
inandklar iin zgrlklerinin tehdit edildiini ya da
izlenmedii iin snmeye balamtr.
engellendiini dndkleri zaman tepki vererek tehdit

edildiklerini dndkleri zgrlklerini korumaya alr-
D) Uyarc ile tepki arasndaki balant kopmutur.
lar. (Psikoljik Tepkisellik Kuram, Brehm,1966-1972)
E) Alma nedeniyle vgnn pekitirici deeri

azalmtr.
Cevap: E
ZM
Bir davrann kazanlmas ve devam etmesi iin mutlaka
9.
pekitirilmesi gerekir. Bu soruda da otomobil tamir ustas
Yllardr piyango bileti alyorum. evremdeki herkese az ya da ok bir ikramiye kt. Bana bir kez olsun amorti bile kmad. Artk bilet almayacam.
ran gsterdii her abay aferin diyerek pekitirmi ve

ran renme gayretinin balangta artt gzlenmitir. Pekitirme ilkelerine gre kazanlm bir davrann de-
rnekteki kiinin kendisine amorti bile kmad gerekesiyle bilet almaktan vazgemesi
bir davrann srdrlmesinde aadakilerden
hangisinin nemli bir rol oynadn gstermektedir?
bireyde doymaya, almaya neden olacak pekitire g-
A) Pekitirme
B) ans
aferin dedii iin aferin pekitireci rakta almaya neden
C) Alkanlk
D) Genelleme
olmu ve pekitirecin rak iin deeri azalmtr.
vamn salamak iin srekli ayn pekitirecin kullanlmas

cn kaybedecek ve bireyin davrannda nceki dzeye
gre azalma olacaktr.Sorudaki usta da rana srekli
E) Ayrt etme
Cevap: E
62
2010
11. Bir retmen ders srasnda konuarak snfn dzenini bozan bir rencisinin bu davrann bastrmak
iin onu snftan kararak cezalandrmtr. Ancak
retmenin beklentisinin aksine rencinin derste
konuma davran artmtr.

ZM
Bir davran sadece belirli uyarc ya da ortamda yaplr
ve pekitirilirse bir sre sonra uyarc ya da ortam dav-
Bu rnek, retmenlerin cezay bir davran

kontrol teknii olarak kullanrken aadakilerden hangisini dikkate almalar gerektiine iaret
etmektedir?
ran iin ayrt edici hale gelir. Davran kontrol eden bu
A) Birinci tip cezann daha etkili olabilecei durumlarda ikinci tip cezann kullanlmamas gerektiini
B) Ceza olarak niteledikleri bir eylemin renci iin
aslnda bir pekitire ilevi grp grmediini
C) Cezann yaplan davranla orantl olmas gerektiini
D) Nasihat edilmeden uygulanan bir cezann etkisinin snrl olabileceini
E) Uygulanan cezann iddetinin her seferinde artrlmas gerektiini
de ocuk babas korna aldnda kfr etmektedir. o-
uyarcya ayrt edici uyarc, ayrt edici uyarcya verilen

tepkiye ise ayrt edici edim denir. Soruyu incelediimizcuun, babas korna aldnda kfr etmesi ayrt edici
edim,ocuun kfr etme davrann ortaya karan korna sesi ise ayrt edici uyarcdr.Soruya gre ocuk sadece korna sesi ayrt edici uyarcsnn bulunduu ortamda
bu davran sergilemektedir. A, B, E seeneklerindeki
pekitirici, itici,zendirici kavramlar bir davrantan sonra ortaya kan durumu ifade etmektedir.
Cevap: D
ZM
Ceza, istenilmeyen davranlarn yaplmamas iin yaplan ilemdir. Ceza iki ekilde uygulanr. Birinci tip cezada
renciye istenmeyen bir davranndan sonra onu rahatsz eden bir uyarc ortama eklenir. rnek snfn dzenini
bozan renciye retmenin barmas birinci tip cezadr. kinci tip ceza ise rencinin istenmeyen davranndan sonra onun houna giden bir uyarcnn ortamdan
karlmas yani istedii bir eyden mahrum braklmasdr. rnek snfn dzenini bozan renci snfta bulunmak
istiyorsa onun snftan karlmas ikinci tip cezadr. Bu
soruda retmen rencinin davrann bastrmak iin
ikinci tip cezay kullanm renciyi snftan karak cezalandrmtr. retmenin amac rencinin ders srasnda
konuarak snfn dzenini bozma istenmeyen davrann
bastrmaktr.Soruyu incelediimizde rencinin istenmeyen davran bastrlmam yok olmam aksine artmtr.
Edimsel koullanma ilkelerine gre bir davran devam
ediyorsa ortamda o davran pekitiren bir pekitire
vardr. retmenin renciyi snftan karmas renci
iin pekitire ilevi grmtr.
13. ine giderken kulland yolda tamirat balamas nedeniyle bir hafta boyunca daha uzun olan
bir baka yolu kullanmak zorunda olan bir src, tamirat bittii hlde uzun yolu kullanmaya devam ettiini fark etmitir.Srcnn uzun
yolu kullanmaya devam etmesi aadakilerden
hangisiyle aklanabilir?
A) Duyarllk kazanma
B) Alkanlk kazanma (olumas)
C) kinci derece koullanma
D) Gizil renme
E) Olumsuz renme
ZM
Cevap: B
Sorudaki, src bir hafta boyunca uzun yolu kulland-
12. Bir src trafikte kendi aracn sktran baka bir

ara srcsne korna alarak kfr etmitir. Bu srada arata bulunan yandaki kz bu olaya tank
olmutur. Daha sonra babasnn her korna alnda
kz kfr etmitir.
iin daha nce kulland ksa yolu kullanmamaktadr.
srekli ayn ekilde gereklemesi sonucunda zamanla
nk uzun yolu kullanma davran srcde alkanlk

oluturmutur. Alkanlk kazanma (olumas): ve d
etkilerle dnce,duygu ve davranlarmz ynlendiren,
Bu rnekte korna sesi kk kzn kfr etme

davrann kontrol eden ne tr bir uyarcdr?
A) Pekitirici
B) tici
C) Koulsuz
D) Ayrt edici
E) zendirici
otomatik bir tepki haline dnen renilmi davranlardr.

Cevap: B
63
2010
14. Antrenmanlarda son derece gayretli bir ekilde

alt hlde teknik direktr tarafndan malarda oynatlmayan bir futbolcu antrenmanlarda
giderek daha az alr hle gelmi ancak teknik direktrn kendisini bir mata oynatmasnn
ardndan antrenmanlarda tekrar ayn gayretle
almaya balamtr. Yukarda verilen rnee
dayanarak aadaki sonulardan hangisine varlabilir?
15. Evde istediklerini alayarak yaptrabilen bir ocuk,

okula baladktan sonra ksa bir sre iinde ayn
davrann ie yaramadn renir ve okulda istediklerini alayarak yaptrmaktan vazgeer. Buna
karn evde alayarak istediklerini yaptrmaya alma sklnda bir artma grlr.

A) Bir davrann devamnn salanmasnda srekli
ocuun evde isteklerini alayarak yaptrmaya

almasnn sklndaki art aadakilerden
A) Davranta kontrast
pekitirme aralkl pekitirmeden daha etkilidir.
B) Snama-yanlma
B) Snen bir davran pekitirilmese de kendiliin-
C) kinci derece koullama
den geri gelebilir.
D) Sezgisel renme
C) Bir bireyin gdlenme dzeyini artrmak iin

nce onu engellemek yaraldr.
E) Psikolojik tepkisellik
D) Snmeye yz tutan bir davrann yeniden gsterilmesi iin birka kez pekitirilmesi yeterli
ZM
olabilir.
E) Davranlarnn pekitirele sonulanmamas bi-
Sorudaki rnek durumda evde isteklerini alayarak ka-
reyde olumsuz duygularn olumasna yol aar.
bul ettiren bir ocuk okulda ayn davrann ie yaramadn renince okulda isteklerini alayarak yaptrmaktan
vazgemi evde ise isteklerini yaptrmak iin alama sk-
ZM
l artmtr. ocuun okulda bu davrantan vazgemesinin nedeni alama davrannn pekitirilmemesidir.
Futbolcu antrenmanlarda gayretli almasna ramen
ocuun okulda bu davrantan vazgeerken evde a-
teknik direktr tarafndan malarda oynatlmad iin

giderek daha az almaya balamtr yani futbolcunun
lama sklndaki artnn nedeni ise evde alama dav-
gayretli alma davran pekitirilmedii iin tamamen
rannn pekitirilip okulda pekitirilmiyor olmasdr. Bu
ortadan kalkmam yani davran snmemi ama dav-
durum davranta kontrasta rnektir. Davranta kontrast
rann dzeyinde bir dme, gerileme olmutur. Daha
bir ayrt edici uyarc durumunda, davrann pekitirilme-
sonra ayn futbolcu teknik direktrn kendisini bir mata
siyle davranta artma, pekitirilmeme durumunda azal-
oynatmasnn ardndan antrenmanlarda tekrar ayn gay-
ma grlmesidir
Davranta kontrast davran sadece
retle almaya balamtr. Futbolcunun davrannn
belirli durumlarda ortamlarda pekitiriliyor dier ortam-
artmasnn nedeni ise teknik direktr tarafndan birka
larda pekitirilmiyorsa davrann pekitirildii ortamlarda
kez pekitirilmesidir. Dolaysyla snmeye yz tutan bir
davrann skl nceki dzeyine gre artarken pekiti-
davrann birka kez pekitirilmesi davrann sklnn
rilmedii ortamlarda azalr. Davranta kontrast KPSS de
artmasnda yeterlidir. A seeneinde srekli pekitirme-
ilk defa sorulan bir kavramdr.
nin davrann devamnda etkili olduu vurgulanmtr;
Cevap: A
ama soruda futbolcunun davrannn artmasnn nedeni srekli pekitirilmesi deildir. B seeneinde ise
kendiliinden geri gelme srecinden bahsedilmektedir.
Kendiliinden geri gelme srecinde pekitirilmeyen bir
davrann tamamen ortadan kalkmas ve bir sre sonra
pekitire verilmedii halde tekrar ortaya kmas gerekir. C seeneinde engellemenin gdlenme zerindeki
etkisinden bahsedilmi sorumuzdaki futbolcu pekitire
kesilerek engellendii iin deil tekrar pekitire verildii
iin almaya balamtr. Soruda E seeneindeki gibi
pekitirecin verilmemesiyle futbolcuda oluan olumsuz
bir duygudan bahsedilmemektedir.
Cevap: D
64
2010
16. Bir ilkretim okulunun hentbol takmn altran beden eitimi retmeni oyuncularn srekli olarak top oynamak istediklerini, dayankllklarn artracak dier almalar yapmaktan
kandklarn fark eder.Bu beden eitimi retmeninin oyuncularna dayankllk artrma almalarna katlma alkanln kazandrmak iin
bavurabilecei aadaki yollardan hangisinin
en az etkili olmas beklenir?
17. Aadaki rneklerin hangisinde bir davrann

ayrt edici uyarc tarafndan kontrol edilmesi
sz konusudur?
A) Oyuncularna dayankllklarn artracak al-
D) Ahmet ne zaman fotoraf ekilecek olsa san
A) Mehmet test usul yaplan snavlarda daha baarl olmaktadr.

B) Aye sinemadan ok tiyatroya gitmeyi tercih etmektedir.
C) Ali kedilerden ok kpekleri sevmektedir.
dzeltmektedir.
malar yaptklar taktir de top oynamalarna izin
E) Soner erken kalktnda kendisini daha din his-
vereceini sylemesi
setmektedir.
B) Dayankllk artrmaya ynelik almalara katlmayanlara normal olarak yaplandan daha fazla
ZM
dayankllk almas yaptrmas

C) Oyuncularna dayankllk almas yapmalar-
Skinner e gre bir davran ortamda bir uyarc varken
nn ileride kendilerine salayaca yararlar an-
yaplr ve bu davran pekitirilirse ayn davran ilerde
latmas
sadece uyarcnn bulunduu durumlarda yaplacak dier
D) Dayankllk artrma almalarn dzenli olarak
durumlarda yaplmayacaktr. Bu davrana Skinner ayrt
yapan oyuncularna daha fazla top oynama izni
edici edim, ayrt edici edimi ortaya karan duruma da
vermesi
ayrt edici uyarc demitir. Ayrt edici uyarc davrantan
E) Dayankllk artrma almalarna katlmayanlar
nce ortamda vardr ve davrana zemin hazrlar. C see-
mata oynatmayacan sylemesi
neinde Ahmetin san dzeltme davran fotoraf ekilme ayrt edici uyarcs tarafndan kontrol edilmektedir.
ZM
B ve C seeneklerinde de ayrt etme davranna rnektir;

ama bu seeneklerde ayrt etme srecinde rol oynayan
Bir davrann yaplmasnda ve istikrarl bir ekilde tekrar
ayrt edici uyarcya deinilmemitir.
etmesinde nemli olan etmen davrann ortaya kard-
Cevap: D
sonutur. Buna gre hentbol oyuncularnn dayankllklarn arttracak alma alkanln kazanabilmeleri
iin kullanlmas gereken yntem dayankllk almalar
yaptklarnda hentbolcularn pekitirilerek davrann devamn salamadr.Yani dayankllk altrmalar yapma
aklamalara ilikin rnek durumlar A, B, D ve E kla-
18. Bir fen ve teknoloji retmeni laboratuvar dersi bitiminde rencilerin laboratuvar temiz brakmalarn
istemi ancak renciler temizlik yapmaktan holanmadklar iin temizlikten kamlardr. Bunun
zerine retmen de temizlii yaptrmak iin masasn temizleyen rencilerin bir sonraki teneffse
kabileceini sylemitir.
rnda verilmitir. Ama C seeneinde verilen, oyunculara
hentbolcularda haz yaratrsa(olumlu pekitirme) ya da

onlar rahatsz edici bir durumdan kurtarrsa tekrar edecektir. Haz yaratmayan rahatszlk yaratan davranlarda
(ceza) tekrar etmez dayankllk almalarna katlmama
davran rahatszlk yarattnda ortadan kalkacaktr. Bu
yaca yararlarn anlatlmas bir davrann alkanlk hali-
Bu retmen rencilerin masalar temizlemelerini salamak iin aadakilerden hangisini

kullanmaktadr?
ne gelmesinde dier seeneklerdeki yntemlere gre en
A) Tepkisel davran
az etkili olandr. nk davrann ortaya kard sonu
B) Olumsuz pekitirme
davranla ilgili neride tavsiyede bulunmadan daha et-
C) Sistematik uzaklama
dayankllk almas yapmann ilerde kendilerine sala-
kilidir.
D) Kademeli yaklama
E) Premack ilkesi
Cevap: C
65
2010

dllendirmektedir. O halde retmen srekli pekitirme
tarifesini kullanmam aralkl tarifelerden birini kullanmtr.rencilerin dl alabilmesi davranlarna deil
zamana baldr (on dakika sonunda) pekitire zamana
baml ise retmen oranl aralkl tarifeleri deil zaman
aralkl tarifelerden birini kullanmtr. renciler pekitirecin her on dakika sonunda geldiini bildikleri iin bu
soruda kullanlan pekitirme tarifesi sabit zamanl tarifedir.
ZM
Sorudaki retmen temizlik yapmaktan holanmayan
rencilerine temizlik yaptrmak iin masasn temizleyenlerin teneffse kabileceini sylemitir. Bu retmen rencilerin masasn temizlemelerini salamak iin
Premack ilkesini kullanmtr.
Premack ilkesi herhangi bir tepkiden yaplma ihtimali
yksek olan yaplma ihtimali dk olan pekitirir ilkesine dayanmaktadr. Premack ilkesinde pekitire olarak
faaliyetler kullanlmaktadr. Bu sorudaki ,retmende yaplma ihtimali yksek olan teneffse kma tepkisini holanlmayan yaplma ihtimali dk olan temizlik yapma
tepkisini ortaya karmak iin pekitire olarak kullanmtr.Seeneklerdeki en gl eldirici olumsuz pekitirmedir. Olumsuz pekitirmede birey bir davranta bulunarak
kendisini rahatsz eden bir durumdan kurtulmu olur eer
retmen rencilerine masalarnz temizlemeden teneffse kamazsnz, teneffsnz boa gider demi olsayd olumsuz pekitirme yapm olurdu. Premack ilkesinde
az tercih edilen davrantan sonra ortama ok tercih edilen yaplma ihtimali yksek olan davran etkinlik eklenir.
Cevap: E
Cevap: C
20. Kr atn yannda duran ya huyundan ya suyundan zdeyii aadaki kuramlardan hangisinin
ocuklarn yeni davranlar nasl edindiklerine
ilikin aklamalarn desteklemektedir?
A) Gestalt renme
B) Sosyal renme
C) Tepkisel koullama
D) Edimsel koullama
E) Bilisel renme
ZM
19. Grlt yapmadan ders dinlemeyi renmelerini salamak amacyla rencilerine sessiz bir
biimde oturduklar her on dakika sonrasnda
dl veren bir ilkretim 1. snf retmeni aadaki pekitirme tarifelerinden hangisini kullanmaktadr?
A) Sabit oranl
B) Srekli
C) Sabit aralkl
D) Deiken aralkl
E) Deiken oranl
Gestalt renme kuram alg ve problem zme sreciyle ilgilenmi renmeyi bireyin alglama ve yorumlamarndaki deimeler olarak aklamtr.
Tepkisel koullanma kuram renmeyi nceleri tepkiye
neden olmayan bir uyarcnn koulsuz bir uyaranla elemesi sonucunda tepki yaratma gc kazanmas olarak aklamaktadr.
Edimsel koullanma renmede davran ve davrann
sonucuna nem vermitir.
ZM
Bilisel renme,renmede zihinsel faaliyetlerin etkisi

zerinde durmutur
Sosyal renme kuram ise bireyin sadece kendi yaantlarnn sonucuna gre deil gzledii modelin yaantlarnn sonucuna gre de birok davran kazandn
savunmutur. Sorudaki atasz de sosyal renme kuramnn ilkerini desteklemektedir.
Cevap: B
21. Ablasnn trna kesilirken cannn yandna tank

olan Ali, sra kendisine geldiinde trnan kestirmemek iin uzun sre direnmitir.
A)
B)
C)
D)
E)
retmen grlt yapmadan ders dinlemeyi retmek

iin rencilerine sessiz biimde oturduklar her on dakika sonrasnda dl vermektedir. retmen rencilerinin
tm sessiz oturma davranlarn deil baz davranlar
Cannn yanacan dnerek Alinin trnan

kestirmemeye direnmesi aadaki kavramlardan hangisiyle aklanabilir?
66
II. tip ceza

Dolayl renme
Glgeleme
Olumsuz pekitire
Tepki genellemesi
2010

23. rencilerinden stiklal Marnn tm ktalarn
ezberlemelerini isteyen bir retmenin onlara
tavsiye edebilecei en uygun alma stratejisi
A) Aralksz alma
B) Toplu alma
C) Btn-para-btn D) Para-btn-para
E) Tmdengelim
ZM
renme yaant sonucunda olumaktadr. Davran
yaklamlarda renmenin gereklemesi iin dorudan
yaant kazanlmas gerekirken sosyal renme kuramna gre bireyler sadece dorudan yaantlarn sonucuna
gre deil dolayl yaantlarla da renirler. Dolayl yaant gzlemlediimiz modelin davranlarnn sonucudur. Modelin davranlarnn sonucuna gre biz birok
davran kazanabiliriz buna dolayl renme denir. Soruda da Alinin ablasnn trnak kesilirken cannn yanmas
Ali iin dolayl yaantdr. Alinin dolayl yaantnn sonucuna gre trnan kestirmemesi dolayl renmedir. D
seeneindeki olumsuz pekitirme en gl eldiricidir.
Olumsuz pekitirme de bireyin kendi yaantlarnn sonucu nemlidir.
ZM
stiklal Mar olgusal yani szel bir renmedir. Ezberleme ise szel bilgilerin renilmesinde kullanlan bir
yntemdir. Ezberlemeyle szel bilginin etkili olarak renilebilmesi iin en uygun alma stratejisi Btn-ParaBtndr. Btnden balayp paralar renerek daha
sonra tekrar btne gitmek bilgilerin karmasn engeller
btncl anlaml bir renme salar. Paradan balayarak ezberlemeye almak ise btnln yakalanmasn
gletirerek karmaya neden olabilir. Aralksz ve toplu
alma stratejisiyle elde edilen bilgiler abuk unutulmaktadr. Tmdengelim btnden paraya inmek suretiyle
sonu alma yoludur. Tmdengelim yntemi ezberlemeye
dayal bilgilerden ok kavramaya dayal bilgilerin renilmesinde kullanlr.
Cevap: B
Cevap: C
22. Bir retmen, kznn 23 Nisan trenlerinde okuyaca iiri daha abuk renmesine nasl yardmc
olabileceini soran bir anneye, kzna iiri yksek
sesle okutmasn ve hata yapt zaman hemen ona
yapt hatann ne olduunu sylemesini tavsiye
eder.

24. Ders kitaplarnda baz cmlelerin altnn izilmesi

veya koyu ya da italik harflerle yazlmas bu cmlenin nemli olduuna iaret etmenin yan sra renilmesini de kolaylatrmaktadr.
retmen yapt bu tavsiyeyle szel bir malzemenin renilmesini kolaylatran aadaki

srelerin hangisinden yararlanmasn amalamaktadr?
A)
B)
C)
D)
E)
Sonular hakknda bilgi edinme

Pekitirme
Paralara blerek renme
Anlamsal basamaklar dizisi oluturma
Olumlu aktarma
Ders kitaplarnda alt izilen, koyu ya da italik

harflerle yazlan cmlelerin daha kolay renilmeleri, renilecek malzemeye ilikin aadaki
zelliklerden hangisiyle ilgilidir?
A)
B)
C)
D)
E)
ZM
Kavramsal kategori
armsal anlam
Kavramsal benzerlik
rgtllk
Algsal ayrt edilebilirlik
ZM
retmen, anneye yardmc olmak iin kzna iiri yksek

sesle okutmasn ve hata yapt zaman hemen yapt
hatann ne olduunu sylemesini tavsiye etmektedir.
retmenin anneye nerdii yntem geribildirim yani
sonular hakknda bilgi edinmedir. Geribildirim sonular
hakknda bilgi edinme, bireye renme dzeyiyle ilgi bilgi
verilmesidir. Geribildirim (sonular hakknda bilgi edinmenin) etkili olabilmesi iin renme yaantsndan hemen sonra verilmesi gerekir. Soruda da retmen anneye
kznn yapt hatalar hemen sylemesini nermitir.
Alg ilkelerine gre, evredeki uyarclardan farkl olan

uyarclar daha ok dikkat eker. Dikkatin younlat
uyaranlar daha abuk alglanr ve daha kolay renilir. renilecek renme malzemesindeki baz yerlerin
altnn izilmesi koyu ya da italik harflerle yazlmas renme malzemesinin algsal ayrt edilebilirliini arttrarak
renenin dikkatinin bu cmlelere younlamasn salamakta ve renmenin daha kolay gereklemesini salamaktadr. Algsal ayrt edilebilirlik renme malzemesinin
evredeki dier uyarclardan ayrt edilebilmesi iin daha
dikkat ekici ekilde sunulmasdr.
Cevap: A
Cevap: E
67
2010
25. Szel bir ierik, aadakilerden hangisine sahip

olursa renilmesi zorlar?
A)
B)
C)
D)
E)
ZM
renmeyi etkileyen faktrler e ayrlr
ok sayda armsal anlam iermesi

Algsal ayrt edilebilirliinin dk olmas
Sk kullanlmas
Birden fazla duyuya hitap etmesi
Kavramsal kategoriler hlinde rgtlenmi olmas
ZM
Szel bir bilginin ok sayda anlamsal arm iermesi
yani n bilgilerle ilikilendirilmesi, sk sk kullanlmas renilen bilginin tekrar edilmesi, renilen bilginin birden fazla duyuya hitap etmesi ve renilecek bilginin kavramsal
kategoriler halinde rgtlenmi olmas yani kavramlarn
kavram haritalaryla sunulmas szel bir renmeyi destekler ve renilmesini kolaylatrr. Ancak B seeneinde
yer alan szel ieriin algsal ayrt edilebilirliinin dk
olmas renmeyi zorlatrmaktadr. nk evresindeki
malzemeden kolayca ayrt edilebilen ey, kolay renilir.
Bu durumda nemli olan ey dikkattir. Ayrt edilebilirlik
dikkati eker ve bir eye ne kadar dikkat edersek renilmesi o kadar kolaylar. Hayatmzdaki gemi yaantlar
bir dnecek olursak, en iyi hatrladnz eylerin, gnlk allm olaylardan olduka farkl olan, yani algsal
bakmdan ayrt edilebilir olan eyler olduunu grrz.
Algsal ayrt edilebilirlik renmeyi desteklemekte algsal
ayrt edilebilirliin dk olmas renmeyi zorlatrmaktadr.
renen ile ilgili

Faktrler
renme Yntemi
ile ilgili Faktrler
renilen Konu ile

ilgili Faktrler
Tre zg hazr
olu
Olgunlama
Genel uyarlmlk
hali
Gemi yaantlar
Dikkat
renme gds
renmeye ayrlan
zaman (Toplu-aralkl
renme)
renilen konunun
yaps (Btn olarak
ya da paralara
blerek renme
renenin etkinlii
Geri bildirim
(Dnt)
Telaffuz edilebilirlik
Algsal ayrt
edilebilirlik
armsal anlam
Kavramsal
gruplandrma
rencilerin snav ncesinde youn bir ekilde ders almalar ya da gnde bir iki saat almalar renmeyi
etkileyen faktrlerden renme yntemiyle ilgi renmeye ayrlan zaman konusuyla ilikilidir. renmeye ayrlan
zamanda iki farkl strateji izlenmektedir: toplu-aralkl
renme. Konunun belirli bir programa uyarak dzenli
aralklarla tekrar edilmesine aralkl alma, sadece snavdan nce yaplan youn skk almaya ise toplu
renme denmektedir. rencilerin genelde toplu renme stratejilerini tercih etmelerinin nedeni sadece snav
akam alarak snavdan yksek not almalardr. Ama
toplu renme stratejisi her ne kadar bir sonraki gn yaplan snavlarda rencinin yksek not almasn salasa
da renilen bilgiler ksa srede unutulmaktadr. Buna
Cevap: B
karn aralkl almayla edinilen bilgiler daha istikrarl

ve kalcdr. Dolaysyla retmenin rencilerden aralkl
alma stratejini tavsiye etmesinin nedeni aralkl almayla renilen bilgilerin daha kalc olmasdr.
Cevap: D
26. retmenlerin, genellikle rencilerine snav

ncesinde youn bir biimde alma yerine
dnem boyunca gnde bir iki saat almalarn
tavsiye etmelerinin temel nedeni aadakilerden hangisidir?
27. Bir ngilizce retmeni kelime renmede glk

ektiinden yaknan bir rencisine renmesi gereken her kelimeyi gemite yaad bir olayla ilikilendirmesini tavsiye eder.
A) Aralkl renme stratejisinin rencinin gdlenme dzeyini artrmas

B) Toplu renme stratejisinde olumlu aktarmann
daha g gereklemesi
C) Toplu renme stratejisinde rencinin alma
hzn kendi kapasitesine gre dzenlemesinin
mmkn olmamas
D) Aralkl renme stratejisiyle renilen bilgilerin
daha salam ve kalc olmas
E) Aralkl renme stratejisinin renciye ne lde doru rendii hakknda dnt alma olana tanmas
retmen bu tavsiyeyi yaparken rencisinin

szel bir malzemenin renilmesini kolaylatran aadaki zelliklerin hangisinden yararlanacan dnmtr?
A) armsal anlam
B) Kavramsal anlam
C) Kavram kategorileri
D) armsal basamaklar
E) Kavramsal benzerlik
68
2010
ZM
ZM
Edimsel koullanma ilkelerine gre pekitirilen haz
ngilizce retmeninin rencisine nerdii yntem

armsal anlamdr. nk armsal anlam kiinin
yaratan davranlar tekrar eder pekitirilmeyen dav-
rendii bilgileri nceki bilgilerle yaantlarla ilikilendi-
ranlar tekrar etmez.Sorudaki rnek durumda da
rerek renmesi, yeni yaantya anlam vermesidir. -
retmen,Emrenin zil almadan nceki davranlarn
rencinin zihnindeki dier kelimelerle balants olmayan
Emreyi darya karmayarak pekitirmeyerek tekrar et-
kelimelerin renilmesi zor olur ve kolayca unutulabilir.
memesini amalamtr. Zil aldnda ise Emrenin da-
armsal anlam, kiinin zihninde gerekletii iin z-
rya kmasna izin vererek zil aldnda darya kma
neldir. Yani her bireyde ayn ekilde gereklemez. Soru-
davrann pekitirmi ve bu davrann tekrar etmesini
da retmen de rencisine kelimeleri gemite yaad
amalamtr.
Cevap: C
olaylarla ilikilendirerek renmesini tavsiye etmektedir.

Gemite yaanlan olaylar zneldir, kiiye zgdr. renci gemiteki znel yaantlarndan yararlanarak ngilizce kelimeleri daha kolay renecektir. B seeneindeki Kavramsal Anlam: Kavramlar arasnda benzerliklerin,
farkllklarn ve ilikilerin kurulabildii bunlarn baka ortamlara transfer edilebildii ve problemlerin zmnde
kullanlabildii derinlemesine renme olarak tarif edilebilir. Kavramsal anlam znel deil nesneldir. C seeneindeki Kavram Kategorileri: Kavramlarn, alt gruplara
bu alt gruplarn da dallara ayrlarak snflandrlmasdr.
Kavram haritalar buna rnektir.Kavram kategorileri de
Kavramsal Benzerlik ise birbirine kavramsal olarak yakn
29. Ev ii yaparken bir yandan yksek sesle ders alan psikoloji rencisi kznn sylediklerini iiten
bir ev hanm, birka gn sonra izledii bir yarma
programnda sorulan Tepkisel koullanma ile u
isimlerden hangisini eletirirsiniz? sorusuna doru yant verdiini fark ederek armtr.
ve benzer olan kavramlarn gruplanmasdr.
nesneldir. D seeneindeki armsal Basamaklar: Kiinin yeni renmeyle ilgili znel zihinsel armlar basamaklar halinde uzanyorsa bir tablo grafik oluturuyorsa buna armsal basamaklar denir. E seeneindeki
Cevap: A
Ev hanmnn yarma sorusuna doru yant vermesi aadakilerden hangisiyle aklanabilir?

A) Duyarllama
B) Kendini gerekletiren kehanet
C) Algda seicilik
D) Kavrama yoluyla renme
E) Gizil renme
28. Okula yeni balayan Emre derste can skld iin

darya kmak ister ancak retmeni izin vermez. Bunun zerine Emre nce alama, tepinme
gibi davranlar sergiler, sonu alamaynca srayla
hastaym,tuvalete gitmem gerek gibi bahaneler ne
srerek dersten dar kmaya alr ancak baarl olamaz. Dersin bittiine iaret eden zil aldktan
sonra retmenininimdi dar kabilirsin. demesi zerine Emre zil almadan dar kamayacan renir.

Emrenin zil almadan dersten kamayacan
renmesi hangi yolla gereklemitir?
A) aret renme
B) Tepkisel koullama
C) Edimsel koullama
D) Sosyal renme
ZM
Sorudaki ev hanm ev ii yaparken ders alan kznn
sylediklerini iitmi ama kznn sylediklerini renmek
iin bilinli bir aba harcamamasna ramen renmitir.
Kii rendii bilginin farknda deildir, ta ki yarmada
sorulana kadar. Ev hanmn yarma sorusuna doru yant
vermesi gizil renmeye rnektir. Gizil renme: renme amac olmakszn,kiinin bilinli bir aba harcamadan
kazand renme yaantlardr. Kii gizil renmeyle
edindii yaantlarn farknda deildir. Gizil renme performansa dntrldnde fark edilir.
E) Gizil renme
Cevap: E
69
2010
30. Bir niversitenin su rnleri blmnde renim

gren Pelin ald bir derste balk isimlerinin nce
ngilizce karlklarn, daha sonra ayn balk isimlerinin Latince karlklarn renir. retmen derste
balk resimlerinin olduu slaytlar gstererek rencilerinden balklarn Latince isimlerini sylemelerini
ister. Pelin ou balk trnn Latince ismini sylerken bazlarn kartrr, ngilizce karlklarn syler.

ZM
Pelin rendii balk isimlerinin ngilizce ve Latince isimlerini kartrmaktadr. Bu durum Ket Vurma (karma)
kavramyla ilgilidir. Ket Vurma (Karma bir unutma nedenidir, bilginin dier bilgilerle kartrlmas ya da farkl bilginin yanna itilmesiyle meydana gelmektedir. Ket vurma
daha ok bilisel kuramclarn kulland bir kavramdr
ve renilen bilginin hatrlanmas ya da unutulmas srecindeki bozucu etkiye vurgu yapar. Ket vurma, geriye
ket vurma ve ileriye ket vurma olarak ikiye ayrlr. Geriye
Ket Vurma: Yeni renilen bilgi,daha nce renilen eski
bilgiyle kartrlarak eski bilgiyi bozmaktadr. leriye Ket
vurma ise nce renilen bilgi sonra renilen bilgiyle
kartrlarak yeni bilgiyi bozmaktadr. Soruyu incelediimizde Pelin nce balk isimlerinin ngilizce karlklarn
renmi sonra Latince karlklarn renmitir. retmen Pelinden balklarn Latince isimlerini sylemesini istemi yani retmen Peline daha sonra kazand bilgiyi
sormutur. Ama Pelin baz balklarn isimlerini sylerken
daha nceden rendii balklarn ngilizce isimlerini
sylemitir. Yani Pelinin nceden rendii balklarn
ngilizce isimleri bilgisi sonradan rendii balklarn Latince isimleri bilgisiyle karmtr. Bu durum leriye ket
vurmaya rnektir. Sorudaki en gl eldirici D seeneindeki olumsuz aktarmadr. Olumsuz aktarma daha
ok davran yaklamlar tarafndan kullanlr renme
sreci devam ederken davrann renilmesindeki zorlanmay ifade etmektedir.
Pelinin baz balk trlerinin Latince karlklarn

syleyememesi aadakilerden hangisiyle en
iyi aklanabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
Bellek izlerinin bozulmas

leri doru ket vurma
Gdsel unutma
Olumsuz aktarma
Srasal bamllk
Cevap: B
70
2010
KPSS REHBERLK SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
REHBERLK
SORU VE ZMLER
71
2010
2010 KPSS REHBERLK SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
KPSSde rehberlik sorularnn dier derslerden farkl olduunu son yllarda grmekteyiz. Rehberlik sorularnn bazlarnn kitaplardaki bilgi ile bir ilgisi olmad, bir rnek olayn anlatlp bu durum karsnda
retmen nasl davranmaldr tarznda sorular olduu grlmektedir. 2010 KPSSde rehberlikte sorulan
sorulara bakldnda srpriz niteliinde olan bir soru ilk kez meslek kuramlarndan sorulmutur. Gemi
yllarda mesleki rehberlikten sorular sorulmutur fakat meslek geliim kuramlarndan soru hi sorulmamtr.
Rehberlik sorularnn genel yapsna baktmzda sorularn bir ksmnn akademik ve KPSS hazrlk dzeyindeki ders kitaplarnda anlatlan bilgilerle hibir ilikisinin olmadn grmekteyiz. Bu tarz sorular
karsnda da retmen adaylarmz sorulara kendi znel yarglaryla bakyorlar ve yanl yapabiliyorlar.
Ayrca son iki yldr rehberlikte bireyi tanma tekniklerinin yorumuna dayal sorular da grmekteyiz.
Gemi yllarda sosyometri yorumuyla ilgili soru sorulmutu. Bu yl ise kimdir bu? tekniinin yorumuyla ilgili soru sorulmutur. Bundan sonraki yllarda da bu tarz sorular sorulmaya devam edilecektir.
2010 KPSSde rehberlik alannda insancl hmanist yaklama ve empatik dnceye arlk verildii
grlmektedir. Bu durum ise olduka normaldir. nk yeni ilkretim programlaryla birlikte geliimsel
rehberliin temele alnd kapsaml rehberlik programlarnn okullarmzda uygulanmakta olduunu
bilmekteyiz.
Rehberlik alanndan farkl nitelikte st dzey sorular sorulmakla birlikte nleyici rehberlik, grup rehberlii konularndan az da olsa allm sorular sorulmutur. Ayrca disiplinler aras geie dayal olarak
rehberlik sorular iinde Marciann kimlik statleri ile ilgili geliim psikolojisinin alanna giren soru da
sorulmutur. Bu tarz sorular nmzdeki yllarda da beklenmektedir.
Rehberlik sorularnn soru kklerine bakldnda hangisine dayanarak eletirmesi beklenir; kesinlikle
destekler; kendini kabulle yakndan ilgilidir; renciye yaplabilecek en uygun yardmdr; meslek yelerinde hangisini grme olasl en fazladr; ncelikle hangi ileve yneliktir; gnlllk ilkesini ihlal etmeden yardm etmi olur; en etkilidir; hangisini gelitirmeyi amalar; hangisini ifade etmeye almaktadr;
en etkili empatik tepki; temel amac gibi ak ulu soru tiplerinde grlen soru kkne dayal sorularn
sorulduunu grmekteyiz. Bu durum ise sorularn glk dzeyini artrmakta ve sorular st dzey sorular haline dntrmekte, yorumlama, analiz, sentez ve deerlendirmeyi gerektirmektedir.
2008-2009 yllarnda rehberlik ilkeleri ve bunlarn yorumlarna dayal sorular arlkl olarak sorulurken
bu yl bu soru tipinin azaldn, sadece gnlllk ilkesiyle ilgili bir tane soru sorulduunu grmekteyiz.
Bir de bu yap ierisine Hac Bektai Veli ile ilgili soruyu ekleyebiliriz.
Daha nce de belirttiimiz gibi etkili empatik tepki ile ilgili sorulara yer verildiini fakat 115 soruda etkili
empatik tepkinin ok ak olmadn syleyebiliriz.
Sonu olarak rehberlik sorularnn dier derslere gre daha zor olduunu, retmen adaylarnn bu
sorular cevaplandrrken kendilerini bir rehber retmen olarak dnmeleri gerektiini, st dzey akademik bilgi renmemeleri gerektiini, sorular dikkatli okumalarnn ve basit dnmelerinin kendileri
iin daha yararl olacan syleyebiliriz.
72
2010
1.
Hac Bekta-i Velinin Biz dile ve sze deil, ze

ve hle bakarz. znle, gznle, sznle ve iinle
ol. sz, insancl yaklama gre aadaki kavramlardan en ok hangisiyle aklanabilir?
ZM
Sorunun seenekleri incelendiinde B seeneinde
geen Ben hibir eyden korkmam ifadesinde bir arptma ve kendi zelliklerini tanyamama, spontan davranmama dolaysyla yaantlara kapallk sz konusudur.
nk her insann hayat mcadelesinde bir korkusu olmas sz konusudur ve bu durum olduka doaldr. Bu
nedenle sorunun doru cevab B seeneidir. Fakat
sorunun A-C-D-E seeneklerine bakldnda bireyin
samimi ve doal davranlarn grmekteyiz. Bu durum
ise yaantlara ak olmay ifade eder.
A) Tutarllk
B) Empati
C) Kendini gerekletirme
D) Baarl kimlik
E) Psikolojik salamlk
ZM
Cevap: B
Hac Bekta-i Velinin Biz dile ve sze deil, ze ve hle

bakarz. znle, gznle, sznle ve iinle ol.sz, in-
3.
Baz anne babalar toplumun ideal kii kavramn ve

nemli deer yarglarn dikkate alarak ocuklar iin
bir umu seviyesi saptarlar. ocuklar da bu beklentilere cevap verebilmek iin z tabiatlarn yadsmaya
ve bastrmaya alrlar.
nsancl psikologlarn bu durumu aadaki gerekelerden hangisine dayanarak eletirmeleri

beklenir?
sancl yaklama gre tutarllk kavramyla aklanr. nk bu sz bize tutarl olmay vermektedir. Sorunun dier
seenekleri incelendiinde cevabn A olduu anlalacaktr.
Empati: Kendini karsndaki bireyin yerine koyarak,
onun duygu ve dncelerini anlamaktr. Empati kurulan
A)
B)
C)
D)
E)
kiiye geri bildirimde bulunulmaldr; yani bireye, duygularnn ve bak asnn anlaldna dair bilgilendirme
yaplmaldr.
Kendini gerekletirme: Bireyin kendi yeteneklerini sonuna kadar kullanarak, istedii yere gelebilme ve hedef-
nsann z deiebilir.
nsann znde saysz zellikler bulunur.
nsanlarn zleri birbirinden farkldr.
nsann z aslnda iyidir.
nsann zndeki istenmedik zellikler kreltilebilir.
lerine ulaabilme istei ve abas olarak tanmlanabilir.
ZM
Baarl kimlik: Bireyin kimlik krizini atlatmas ve kendine

ait belli bir kimlie balanmay gerekletirmesidir.
Baz anne babalar toplumun ideal kii kavramn ve

nemli deer yarglarn dikkate alarak ocuklar iin bir
umu seviyesi saptarlar. ocuklar da bu beklentilere cevap verebilmek iin z tabiatlarn yadsmaya (inkar) ve
bastrmaya alrlar. Bu durumu insancl psikologlarn
insanlarn zleri birbirinden farkldr. eklinde eletirmesi beklenir. nk aileler ocuklar iin bir seviye belirlerler; fakat ocuklar bu durumu bastrmaya alrlar. Bu
durum da bize her bir bireyin zlerinin birbirinden farkl
olduunu insanlar arasnda bireysel farkllklar bulunduunu gstermektedir. Sorunun A-B-D-E seeneklerinde belirtilen,
nsann z deiebilir.
nsann znde saysz zellikler bulunur.
nsann z aslnda iyidir.
nsann zndeki istenmedik zellikler kreltilebilir.
Psikolojik salamlk: nsann youn stres iindeyken

bile fiziksel acdan salkl kalabilmesidir.
Cevap: A
2.
nsancl yaklama gre, bireyin iinden ya da evreden gelen her trl uyaran arptmadan alglamasna, bylelikle kendisini anlayp tanmasna
yaantlara ak olma, arptarak alglamasna ise
yaantlara kapal olma denilmektedir.
Buna gre, aadakilerden hangisini syleyen

bir kii yaantlara kapal olarak tanmlanabilir?
A) Canm sklnca arya karm.
B) Ben hibir eyden korkmam.
Bunlar benlik kuramnda var olan zelliklerdir. Fakat soru

kknde belirtilen Baz anne babalar toplumun ideal
kii kavramn ve nemli deer yarglarn dikkate alarak
ocuklar iin bir umu seviyesi saptarlar. ocuklar da bu
beklentilere cevap verebilmek iin z tabiatlarn yadsmaya ve bastrmaya alrlar. ifadesi iin sylenebilecek
bir eletiri deildir.
C) Dier ileri deil de bu ii senin kadar iyi yapamam.

D) Onu grdmde fkeme hkim olmaya alyorum.
E) ok iyi hazrlansam snavda kayglanmayabilirim.
73
2010

Cevap: C
4.
Cevap: D
Lise 2. snfta fen bilimlerini seen rencilerin

fen ilgisine ilikin gzlenen aadaki durumlardan hangisi, lgiler geirilen yaantlarla artar.
lkesini kesinlikle destekler?
A) 2. snftaki fen ilgisi ve genel baar puanlar arasndaki korelasyonun, 1. snftakinden yksek
olmas
B) 2. snfta fen alann seen rencilerin 1. snftaki genel baar puanlarnn, 2. snfta fen alann
semeyenlerinkinden yksek olmas
C) 2. snfta fen alanndaki rencilerin 1. ve 2. snftaki fen ilgisi ve genel baar puanlar arasndaki korelasyonun ayn kalmasna karn, dier
alanlar seenlerde dmesi
D) 2. snfta fen alann seen rencilerin fen derslerindeki puanlarnn, 1. snftaki fen dersleri puanlarndan yksek olmas
E) 2. snfta fen ilgisi leinden alnan puanlarn 1.
snfta alnanlardan yksek olmas
Fen lisesini bu yl kazanp farkl bir ilde renim grmeye balayan bir renci snf rehber retmenine
Okulda yeniyim, hi arkadam yok. Oysa geldiim
yerde pek ok arkadam vard. Burada herkes yeni
ve birbirine yabanc. Halamlarda kalyorum, evde
yatm yok. Kendimi ok yalnz hissediyorum.
der.
Bu szleri syleyen bir renciye yaplabilecek

en uygun yardm aadakilerden hangidir?
A) Psikolojik danma almasn nerme
B) Folklor, mzik gibi ders d faaliyetlere yneltme
C) Bir yurda tanmasn teklif etme
D) Snfndan onun iin arkada bulmaya alma
E) Zamanla arkada edinebileceini syleme
ZM
Fen lisesini bu yl kazanp farkl bir ilde renim grmeye
balayan renci snf rehber retmenine unlar sylemektedir: Okulda yeniyim, hi arkadam yok. Oysa geldiim yerde pek ok arkadam vard. Burada herkes yeni
ve birbirine yabanc. Halamlarda kalyorum, evde yatm
yok. Kendimi ok yalnz hissediyorum. der. Bu durumda
rencinin temel sknts kendini yalnz hissetme, sosyal ortamlardan kendini uzak hissetme, kendi yatlaryla
birlikte olma istei, arkadalarnn hepsinin yeni olmalar
sebebiyle birbirlerini tanmamalardr. Bu sebeple renci
sosyal ortam ihtiyac hissetmektedir. rencinin sosyal
ihtiyalarnn karlanabilmesi ve kendini yalnz hissetmemesi iin snf rehber retmeninin renciyi okul iinde
rtk programlara yani folklor, mzik gibi ders d faaliyetlere yneltmesi gerekmektedir. Bu sebeple doru cevap B seeneidir.
ZM
Bir rencinin lise 1.snfta (gemi yaantlar) geirmi
olduu yaantlar, onun ilerleyen yllardaki (lise 2.snf)
ilgilerinin artmasn salayacaktr. nk bireylerin yaantlar ne yndeyse ilgileri de o dorultuda artacak ya
da deiecektir. Bu sebeple E seeneinde geen 2.
snfta fen ilgisi leinden alnan puanlarn 1. snfta
alnanlardan yksek olmas ifadesi lgiler geirilen
yaantlarla artar. ilkesini destekler niteliktedir.
Cevap: E
5.
6.
Aadaki mesleki geliim grevlerinden hangisi

bir kimsenin kendini kabulyle yakndan ilgilidir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cevap: B
st okullara giri koullarn inceleme

lgi duyulan meslekleri inceleme
Meslek deerleri gelitirme
Eriilebilir meslek hedefleri belirleme
Meslek hedefleriyle ilgili faaliyetlere ynelme
7.
Hollanda gre bireyler kiilik tiplerine uygun meslekler semektedirler. Holland alt kiilik tipi tanmlamaktadr: Gereki, aydn, sosyal, geleneki, giriimci ve artistik. Aydn tipler beden gleri yerine
zihin glerini kullanmay isteyen, esnek dnceli,
sabrl, srarc, bilimsel faaliyetlere ilgi duyan, bamsz kimselerdir. Sosyal tipler ise bakalaryla bir
arada bulunmaktan, onlara yardm etmekten, ikna
etmekten, insanlar ve duygularn anlamaya almaktan holanrlar. Her iki tipin de baarma gdleri yksektir.
Buna gre, hem aydn hem de sosyal tip zelliklerini aadaki meslek yelerinden hangisinde
grme olasl en fazladr?
A) Doktor
B) Jeolog
C) Ressam
D) Kimyager
E) Muhasebeci
ZM
Kendini kabul; bir bireyin kendi zelliklerini, yeterliliklerini, kapasitesini, ne istediini, neleri yapp neleri yapamayacan bilmesi ve kendi zelliklerini kabul etmesi durumudur. Dolaysyla sorunun seenekleri incelendiinde
D seeneinde belirtilen Eriilebilir meslek hedefleri
belirleme kiinin kendini kabulyle yakndan ilgilidir.
nk birey kendi kabulleri dorultusunda eriebilecei
mesleki hedefler belirleyecektir.
74
2010
ZM
ZM
Hollandn kiilik kuram: Meslek seiminin, bireyin kiilii ile evresinin uyumu sonucu gerekletiini ifade eder.
Meslek, kiiliin i dnyasndaki ifadesidir. 6 tip kiilik vardr.
1. Gereki tipler: Kas ve bedene ynelik ileri tercih
ederler. iftiler, ormanclar, polisler, beden eitimi retmenleri, denizciler vs.
6. Snf rencisi Hlya ve cinsel tacize urayan dier
2. Aydn tipler: Yapmaktan ok dnmeyi severler. Doktor, biyolog, hakim, veteriner, kimyager, mhendis vs.
anmadan problem alanlaryla ilgili rehber retmen tara-
3. Sosyal tipler: Halkla ilikiler personeli, retmenler,

doktorlar, psikolojik danmanlar vs.
toplanlar dzenleme, nlem alma sz konusudur.
4. Geleneki tipler: Kurallara bal, tertip dzen merakls kiilerdir. Muhasebeci, bankac, sekreter vs.
ve iinde bulunduu geliim dnemi devlerinin kazan-
5. Giriimci tipler: nsanlar ikna etmeyi ve ynetmeyi

severler. Satclar, komisyoncular, politikaclar ve avukatlar vs.
Ayarlayc rehberlik: Eitim-retim dnemi banda s-
6. Sanat tipler: Mzisyenler, ressamlar, yazarlar vs.
knda bilgi alarak eitim programlarn dzenlemesidir.
klarda verilen meslek gruplar deerlendirildiinde,
Tamamlayc rehberlik: Eitim-retim sreci iinde
rencilerin ailelerinin ocuklarn okula gndermemesi

zerine rehber retmenin dier rencilerde ve velilerde ayn durumun olumamas iin veliler ve rencilerle
yapaca toplantlara ilikin planlar yapmas bir nleyici
rehberliktir. nleyici rehberlikte bir problem durumu yafndan renci, veli, retmen ve yneticilere bilgi verme,
Gelitirici rehberlik: Bireyin tm ynleriyle gelitirilmesi
drlmasdr.
nf retmeninin okul rehber retmeniyle ibirlii yaparak, rencilerin geliimsel zellikleri ve ihtiyalar hak-
eitim programlarnda meydana gelen aksaklklarn reh-
Muhasebeci: Geleneki tipler
berlik programlaryla giderilmesidir.
Kimyager: Aydn tipler
Uyum salayc rehberlik: Bireyin okula, evresine, mes-
Ressam: Sanat tipler
lek alanlarna, ilgi, tutum, yetenek alanlarna, st eitim
Jeolog: Aydn tipler
kurumlarna, alana, blme uyumunun salanmasdr.

Cevap: A
Doktor: Sosyal tipler/Aydn tipler

kategorilerine dahil olduklar grlr.
Buna gre doru cevap A seeneidir.
Cevap: A
9.
CEVAPLAYINIZ.
Devletin verdii yardmlarla kz ocuklarnn okula devamlarnn salanabildii bir blgede yaayan lkretim
6. snf rencisi Hlya, okul rehber retmenine, mdr yardmcsnn kendisine cinsel tacizde bulunduunu
anlatr. Rehber retmen sayesinde olay yargya tanr
ve ayn okulda baka rencilerin de tacize uradklar
saptanr. Bunun sonucunda Hlya ile ayn snfta renim gren baz kz rencileri, aileleri okula gndermez.
Bu durumu fark eden rehber retmen, dier velilerde
ve rencilerde ayn endielerin olumasn istemez. Bu
amala da veliler ve rencilerle yapaca toplantlara
ilikin planlar yapar.
Rehber retmenin renciler iin planlad

toplantlar aadaki rehberlik almalarndan
A) Duruma altrma
B) Vaka incelemesi
C) Vaka konferans
D) zleme hizmeti
E) Grup rehberlii
ZM
Rehber retmenin renciler iin planlad toplantlar
grup rehberlii ile aklanr. Grup rehberliinde bir danmann ayn anda birden fazla dananla(renciyle)
almas sz konusudur. Grup rehberlik etkinliklerinden,
bilgi verme gibi, uygulanmas zel uzmanlk gerektirmeyenler, rehberlik saatlerinde snf rehber retmenlerince
de uygulanabilir. Sz konusu etkinliklerden uygulanma
8.
alannda teknik beceri ve uzmanlk gerektirenler ise psi-
Rehber retmenin velilerle yapaca grmeler rehberliin ncelikle hangi ilevine yneliktir?
A) nleyici
C) Ayarlayc
E) Uyum salayc
kolojik danmanlar tarafndan uygulanr.
Duruma altrma: Oryantasyon hizmetleri rencilere okulu, okulda bulunan olanaklar veya okulun yakn
evresini tantmak amacyla dzenlenen almalar
kapsar.
B) Gelitirici
D) Tamamlayc
75
2010
Vaka incelemesi: Vaka incelemesi, bir kimsenin eitli zellikleri hakknda mmkn olduu kadar ayrntl
bilgi toplama ve bunlar anlaml bir biimde btnletirme ilemidir. Vaka incelenmesi, genellikle renme
sosyal ve kiisel uyum gl gsteren, ksacas
davran ynnden zel ilgi gerektiren renciler zerinde yaplr.
ZM
Snf retmeni Rukiye Hanmn ailesinde iddet gren
Kbrann okul rehber retmeniyle grmesini istemesi
zerine Kbra bu konuda konumak istemez ve rehberlik
servisine gitmek istemediini syler. Eer Rukiye Hanm
rencisine okul rehber retmeniyle grmesi konusunda srar etseydi gnlllk ilkesine aykr davranm
olurdu. Rukiye Hanm okul rehber retmeninden renciyle grmesini isterse gnlllk ilkesine aykr davranmadan rencisine yardm etmi olur.
Vaka konferans: Bir vakann, vaka incelemesinde

kullanlan metotla, birden fazla uzmandan oluan bir
grup tarafndan incelenme iine vaka konferans denir.
Bu, dier bir ifade ile, vaka konsltasyonudur. Genellikle, okulun ba danman, incelenen problemli rencinin retmeni, psikiyatrist, psikolog ve okul doktorundan oluan gruptaki her bir yenin kendine zg
bilgi ve ustalklardan ortaklaa yararlanarak incelenen
vaka, etrafl tahlil ve tehis edilir. Gerekli tedavi yaklam nerilir. Grld gibi, vaka konferans, eitli
uzmanlardan oluan grup dinamizminden yararlanmaktadr. Tp alannda ve psikolojik yardm merkezlerinde ok kullanlan bir tekniktir.
Cevap: C
11. Aadaki sorulardan hangisi bir rencinin duygularndan sz etmesini salamada en etkilidir?
A) Annene kar hissettiin bu duygularn sence
kayna nedir?
B) Sen bu durum karsnda neler hissediyorsun?
zleme hizmeti: zellikle yneltme ve yerletirme

hizmetleri sonucunda rencilerin yerletirildikleri
programlar, etkinlikler, st okullar ya da i ve meslek
alanlarndaki baar durumlarnn ve yaadklar uyum
glklerinin incelenmesi bir izleme almasdr. Bu
tr bir izleme almasndan elde edilecek bilgiler,
okulda yrtlmekte olan yneltme ve yerletirme
hizmetleri iin geri-bildirim nitelii tayarak, hizmetlerin kalitesinin artmasna neden olacaktr.
C) Bu duygularn seni nasl yprattnn farknda

msn?
D) Duygularn daha uygun ekilde aklamann
yollarn dndn m?
E) Nasl bir hakszla uradn arkadanla tartmay denedin mi?
ZM
Bir rencinin duygularndan sz etmesini salamada
en etkili yntem ak ulu bir soru yneltmektir. Sorunun
seenekleri incelendiinde A-C-D-E seeneklerindeki
sorularda rencinin cevabnn snrlar bellidir ve cevaplar ksadr. Fakat B seeneindeki Sen bu durum
karsnda neler hissediyorsun? sorusu ak uludur ve
rencinin her ekilde cevap vermesine, diledii kadar
konumasna, tm duyusal ifadelerini ortaya koymasna, kendini diledii gibi ifade etmesine frsat veren soru
tipidir. Bu soru tipi rehberlik ve psikolojik danmada sklkla kullanlan soru tipidir.
Cevap: E
10. lkretim 6. snf retmeni Rukiye Hanm, snfa
bu yl katlan rencisi Kbrann ailesinde iddet
grdn fark eder. Okul knda, Rukiye Hanm Kbra ile konuur ve okul rehber retmeniyle
grmesini ister. Kbra ise bu konuda konumak
istemez ve rehberlik servisine gitmek istemediini
syler.

Rukiye Hanm aadakilerden hangisini yaparsa gnlllk ilkesine aykr davranmadan

Kbraya yardm etmi olur?
Cevap: B
A) Sra arkadana sorunu anlatr, ondan birlikte

Kbray ikna etmek iin yardm isteyebilir.
B) Rehberlik servisine gitmezse ailesiyle konumak zorunda kalacan syleyebilir.
C) Rehber retmenden renciyle grmesini
isteyebilir.
D) Kbray rehberlik servisine gtrp rehber retmene sorunu anlatabilir.
E) Kbray zorlamaz, sorununu anlataca ve rehber retmenle grmek isteyecei gne kadar bekler.
12. nsancl yaklam benimseyen retmenler, rencilerinde aadakilerden hangisini gelitirmeyi amalar?
A) Kendi duygularndan ok, bakalarnn duygularn anlamay
B) Sosyal beklentilere uygun davranmay
C) Mutlu ve baarl olan kiileri model almay
D) Kendi duygu ve davranlarnn sorumluluunu
almay
E) gdlerine uygun davranmay
76
2010

13. Babam bana, annem ise aabeyime dkndr.
Annem aabeyime hayrandr. Onunla ok gururlanr; oysa benim hibir baarma nem vermez. Sanki benim varlmn farknda deil.
ZM
nsancl yaklamn en temel amac insann kendini gerekletirmesini salamaktr. nsancl yaklam benimse-
yen bir retmen rencisinde ncelikle Kendi duygu

ve davranlarnn sorumluluunu almay salayarak
A)
B)
C)
D)
E)
rencisinin kendini gerekletirmesini salar. Bu nedenle sorunun doru cevab D seeneidir. nsancl yaklamn dier zellikleri unlardr:

Yukardaki szleri syleyen bir renci, o anda

zellikle aadakilerden hangisini ifade etmeye
almaktadr?
nsann en temel gds kendisini gerekletirme-
Babasnn sevgisinden duyduu mutluluu

Evlat ayrmndan duyduu honutsuzluu
Aabeyine duyduu kskanl
Evde kendini yalnz ve terk edilmi hissettiini
Annesinden ilgi ve efkat grme isteini
sidir.

ZM
nsan bir btndr ve davranlar bir btnlk iinde incelenmelidir.
Babam bana, annem ise aabeyime dkndr. Annem

aabeyime hayrandr. Onunla ok gururlanr; oysa benim
hibir baarma nem vermez. Sanki benim varlmn
farknda deil. Bu szleri syleyen renci, annesinin
aabeyine gsterdii ilgi ve efkati ayn ekilde annesinden kendisi de grmek istemektedir. nk renci bu
isteini Annem aabeyime hayrandr. Onunla ok gururlanr; oysa benim hibir baarma nem vermez. Sanki
benim varlmn farknda deil. szleriyle dile getirmektedir.
Cevap: E
Eitim faaliyetleri renci merkezli olarak dzenlenmelidir.
nsann doas iyidir. nsan doutan iyi ve gzel

deerlere sahiptir.
Kt zellikler (kskanlk vs.) iyi zellikler engellendii iin ortaya kar.
Her bireyin kendine zg bir kiilii ve evreyi alglama biimi vardr.
Bireyi anlamak ve davranlarna yn vermek iin bu

zellikleri gz nnde bulundurmaldr.
Davran bozukluklarnn nedeni engellenmedir.
Eitim bireyin kiisel geliimini amalamaldr ve bi-
reyin doasna uygun etkinlikleri yerine getirmelidir.
14. KPSSye hazrlanan Filiz ile arkada Nilgn arasnda yle bir konuma geer:
Birey zgr bir varlktr ve kendi tercihlerini kendisi
Filiz: ok altm hlde denemelerden hl istediim puanlar alamyorum.
Nilgn: Yeterince almyor olabilir misin? (I)
Filiz: Aslnda ok alyorum ancak snav srasnda

hibir ey hatrlamyorum.
Nilgn: Seni anlamadm sanma ama sen hep

byle syler, sonular aklandnda da yksek
puanlar alrsn. (II)
Filiz: Beni anlamak yerine yattrmak istiyorsun.(III)
Nilgn: Seni ok iyi anlyorum. (IV)
yapabilir.

Bireyin motivasyonunda isel uyarclar daha etkilidir. (Yldz puan yerine yapabiliyorum, baarabiliyorum gibi)
Rehberlik, bireyde doutan bulunan iyi ve doruyu

seme gcn harekete geirir.
Bireye sayg ilkesi esastr.
Bireylerde, yaantlar dzenleyen, tepkileri belirle-
Bence kendine de fazla yklenme. (V)
yen bir benlik kavram vardr. Benlik, bireyin kendi-
Bu diyalogdaki ifadelerden hangilerinde etkili bir

empatik tepki verilmitir?
A) Yalnz I
B) Yalnz II
C) Yalnz III
D) II ve IV
E) IV ve V
ni nasl grddr. (Kendini gzel irkin uzun

veya ksa grmek vs.)

Bireylerde bulunan doal renme istei harekete

geirilmelidir.
ZM
Bireylere tarafsz yaklalmaldr.
Koulsuz kabul ilkesi uygulanmaldr.
Hmanist yaklamn zerinde durduu dier bir
Empati: Kendini karsndaki bireyin yerine koyarak,

onun duygu ve dncelerini anlamaktr. Empati kurulan
kiiye geri bildirimde bulunulmaldr yani bireye, duygularnn ve bak asnn anlaldna dair bilgilendirme
yaplmaldr.
rehberlik tr akran rehberliidir.

Cevap: D
77
2010

16. Bir snfa uygulanan Kimdir Bu? tekniinin sonular aadaki tabloda verilmitir. Tabloda renci
kendisini semise (+), bakas tarafndan seilmise (/) ile gsterilmitir. ncelenen nitelikler bakmndan rencinin kendisi ve dier rencilerin
deerlendirmeleri arasndaki tutarllk (/+) ise bireyin
badam hli hakknda bilgi vermektedir.
Soruda geen Filiz ve arkada Nilgl arasnda geen

diyaloglar incelendiinde ok ak bir empatik yaklam
olmamakla birlikte Nilgnn empatik yaklamda bulunmas gerekirken Filiz, Nilgne kar empatik yaklamda
bulunarak kendisini arkadann yerine koymu ve arkadann kendini anlama yerine yattrmaya altn
sylemitir. Soruda geen dier diyaloglarda empatik
RENCLER
SORULAR
anlay gzlenmemektedir.
Cevap: C
Snfta herkesle
akalamaktan
holanan
15. Rahmetli dedemden hatra kalan kol saatimi kaybettim, moralim ok bozuk. diyen bir renciye
verilebilecek aadaki yantlardan hangisi etkili
bir empatik tepkiye rnektir?
A) Dedenle arandaki nemli bir ba kaybetmi gibisin.
B) Bence bunu kendini derslere vererek unutabilirsin.
C) Panie kaplmadan nce saati iyice aramalsn.
D) Saati nerede, nasl kaybettiini dnsen iyi

olur.
////+
Arkadalarna
kar her zaman
saygl olan
///+
///
Snftaki en
baarl kii
//+
//+
Sessizce oturan
kimseyle konumayan
///+
Snfta arkadalarna zarar

veren
//
abuk heyecanlanan ve telal
//
///
///
/+
Tabloya gre aadakilerden hangisi sylenemez?

A) N, kendisini akac olarak alglasa da, arkadalar akalarn zarar verici bulmaktadr.
B) Badam dzeyi en yksek olan renci Rdir.
C) Snfn en ie kapank rencisi Kdir.
D) En popler renci Tdir.
E) Arkadalar Lyi, kendini grdnden farkl deerlendirmektedir.
E) Saatin olmaynca vakti bilemeyeceine zlyorsun.
ZM
Empati: Kendini karsndaki bireyin yerine koyarak, onun
duygu ve dncelerini anlamaktr. Empati kurulan kiiye
ZM
geri bildirimde bulunulmaldr yani bireye, duygularnn ve

bak asnn anlaldna dair bilgilendirme yaplmaldr.
Yukardaki tablo incelendiinde bireyin kendini seme(+),

bakas tarafndan seilme (/), rencinin
RNEK: Babas hasta olan ocua Onu kaybetmekten

korkuyorsun demek. Kz arkadandan ayrlan bir gence
kendisi ve dier rencilerin deerlendirmeleri arasndaki tutarllk (/+)durumu incelendiinde R rencisinin sadece kendini setiini bakalar tarafndan seilmediini,
bakalarnn da kendisini semediini grmekteyiz. Bu
durum R rencisinin badam( tutarllk) dk olduunu gstermektedir. Bu nedenle B seeneinde belirtilen Badam dzeyi en yksek olan renci Rdir ifadesi sylenemez. Buna karn A-C-D-E seeneklerinde
belirtilen ifadeler tablodaki veriler iin doru ifadelerdir.
nk, A seeneinde N rencisi kendini snfta herkesle akalaan biri olarak grrken arkadalarndan 3
kii akalarn zarar verici bulmaktadr.
Kz arkadann terk etmesine zlyorsun demek. Sorunun seenekleri incelendiinde . Rahmetli dedemden
hatra kalan kol saatimi kaybettim, moralim ok bozuk.
diyen bir renciye verilebilecek en etkili empatik davran A seeneinde geen Dedenle arandaki nemli
bir ba kaybetmi gibisin ifadesidir. Sorunun B-CD-E seeneklerinde empatik anlay sz konusu deildir. nk bu seeneklerde empatik anlay yerine akl
verme, gr belirtme davranlar sz konusudur.
Cevap: A
78
2010
C seeneinde snfn en ie kapank rencisi Kdir.

nk K rencisi kendini arkadalarna kar her zaman
saygl olan, snfta en baarl kii, sessizce oturan, kimseyle konumayan olarak grrken 8 arkada da onu
ayn ekilde grmtr. Dolaysyla K rencisi snfn en
ie kapank rencisidir.

CEVAPLAYINIZ.
Lise 1. snflarn tantm ve ynlendirme dersine giren Glay Hanm yl sonunda gruba mesleki ilgi envanteri uygu-
D seeneinde En popler renci Tdir denilmektedir. nk T rencisi kendini snfta herkesle akalamaktan holanan biri olarak grrken 4 arkada da onu
ayn ekilde grmtr. T rencisi kendini arkadalarna
kar saygl grmezken, 3 arkada onun arkadalarna
kar saygl olduunu dnmlerdir. T rencisi kendini snfn en baarl rencisi olarak grrken, 2 arkada
daha onu snfn en baarl rencisi olarak grmtr.
Bu durum T rencisini snfn en popler rencisi yapmtr.
lam ve 1. snftaki not ortalamasna ve envanter sonucuna gre Meryemi eit arlk alanna ynlendirmitir.
Meryem ise en yakn arkada saysal blm tercih ettii
iin ve notlar da yeterli olduundan saysal alan tercih
etmitir. Lise 4. snfa getiinde ise yeniden eit arlk
alann tercih etmi ve Glay Hanma, yaz tatilinde izledii bir filmden sonra bankac olmann tam kendisine gre
olduunu sylemitir.
E seeneinde belirtilen Arkadalar Lyi, kendini grdnden farkl deerlendirmektedir ifadesi dorudur.
nk L rencisi kendini arkadalarna kar her zaman
saygl olan ve snfta en baarl kii olarak grrken,
arkadalar L rencisini snfnda arkadalarna zarar
veren, abuk heyecanlanan ve telal biri olarak grmlerdir.
18. Buna gre, Meryemle ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?

A) Meryem meslek seiminde aklc karar veremediinden bu karar onun yerine retmeni ailesiyle birlikte almaldr.
B) Meryem balangta sosyal ihtiyalara dayal
Cevap: B
alan seerken son snfta kendini gerekletirme ihtiyacn n planda tutmaktadr.

C) Meryem mesleki adan fantezi (hayal) dne-
17. Rehberlikte bireyin kendisi hakknda bilgi vermesine dayal, birden fazla trde puan veren
envanterlerin kullanlmasnn temel amac aadakilerden hangisidir?
minde bulunduundan farkl alanlara ilgi duymaktadr.

D) Meryemin mesleki olgunluk dzeyi dk olduundan zdeime dayal alan semektedir.
A) rencilerin belli derslerdeki baarszlk nedenlerini ortaya koymak

B) rencilerin baar dzeylerini yatlarnnkiyle
karlatrmak
C) rencinin gelecekte belli bir alanda ne derece
baarl olacan yordamak
D) rencinin eitli nitelikleri zerinde dnmesini salamak
E) renciye yaplan rehberlik hizmetlerinin etkisini deerlendirmek
E) Meryemin kiilik tipleri ayrtndan lise 4te

aratrc kiilik tipine uygun bir meslee ynelmektedir.
ZM
Meryem lise 1. snftaki not ortalamasna ve envanter
sonucuna gre eit arlk alanna ynlendirilmitir. Fakat yakn arkada saysal blm tercih ettii iin ve
ZM
notlar da yeterli olduundan saysal alan tercih etmitir.
Rehberlikte bireyin kendisi hakknda bilgi vermesine dayal olarak kullanlan balca teknikler anket, problem tarama listesi, otobiyografi, arzu listesi, zaman cetvelidir.
Bu envanterler birey hakknda birden fazla trde puan
veren envanterlerdir. Bu envanterlerin kullanlmasndaki
temel ama ise rencinin eitli nitelikleri zerinde dnmesini salamaktr. Bu nedenle D seenei dorudur. Dier seenekler bu envanterlerin kullanmndaki
temel amac karlamad iin yanltr.
Bu durum mesleki olgunluk dzeyinin dk olduunu

gstermektedir. Meryem lise 4. snfa getiinde ise yeniden eit arlk alann tercih etmi, tantm ve ynlendirme dersine giren Glay Hanma, yaz tatilinde izledii
bir filmden sonra bankac olmann tam kendisine gre
olduunu sylemitir. Bu durum ise Meryemin zdeime
dayal(model alma-taklit etme) meslek ve alan setiini
gstermektedir.
Cevap: D
Cevap: D
79
2010
19. Marciann kimlik statleri dnldnde,

Meryemin kimlik stats aadakilerden hangisi olabilir?
A)
B)
C)
D)
E)
potekli
Askya alma (moratoryum)
Dank
Ters (zt)
Baarl
ZM
Marciann kimlik statleri dnldnde, Meryemin
kimlik stats Dank Kimlik Statsdr.
Dank kimlik statsnde olan bireyler, herhangi bir din,
politika, felsefe, cinsiyet rolne ya da mesleksel veya kiisel davran ltlerine balanmamlardr. Sz konusu
bireyler, ynelebilecekleri bu alanlara ilikin bir kimlik krizi yaants geirmemi, aratrma dnemi yaamam,
yeniden deerlendirme yapmam ve seenekleri deerlendirmemilerdir. En az gelimi kimlik stats olan bu
stat, genellikle erken ergenlik dnemlerinde grlmektedir. Bu nedenle sorunun doru cevab C seeneidir.
Sorunun dier seenekleri incelendiinde;
potekli (Erken Balanm Kimlik Stats): nc bir
kimlik stats de erken balanmadr. Erken balanma,
baka seeneklere ilikin hibir aratrma yapmakszn
ya da baka seeneklere ilikin ok az aratrmayla ocukluk yllarndaki deerlerine skca balanan ergenleri
tanmlamaktadr. Erken balanan ergenler, herhangi bir
kriz yaamadan eitli meslek ve ideolojilere balanmakta ancak bu balanmalar, ergenin kendi aratrmalar sonunda gerekletirdii seimlere deil, genellikle
anne babann sunduu seimlere dayanan balanmalar
olmaktadr. rnein kk yalarda evlenme veya bir ustann yannda kk yata ie balama.
Moratoryum: Ynelimlerin belirsizce ortaya kmaya
balad stat bekleme (moratoryum) statsdr ve bir
irdeleme dnemidir. Bu stat de, kesin ynelmelerin yaplmasndan nceki seeneklerin aratrld dnemdir.
Bekleme kavram, ergenliin bu zelliini belirtmek zere
de kullanlmaktadr. Bazen ergenlik bal bana bir bekleme stats olarak da grlmektedir.
Ters (zt) Kimlik: Kimlik karmaas youn olan ergen bu
rahatszlk duygusundan kurtulmak iin, toplumsal beklentilerin tam kart olan rolleri ve idealleri benimser
Baarl Kimlik: Kimlik statlerinden biri, baarl kimlik statsdr. Bu dneme ulam birey, seenekleri
irdeledii bir dnemi gemi ve belirli ynelimleri gerekletirmi demektir.
Cevap: C
80
2010
KPSS PROGRAM GELTRME SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
PROGRAM
GELTRME
SORU VE ZMLER
81
KPSS
KPSS
/ Eitim
/ Genel
Bilimleri
Kltr
2010
2010 KPSS PROGRAM GELTRME SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSSde program gelitirme sorularna baktmzda beklenilenin dnda nemli bir farkllk
olmadn grmekteyiz. Sadece yaygn eitim olarak sorulmas gereken bir sorunun halk eitimi eklinde sorulduunu grmekteyiz. Bu soru dndaki sorulan dier sorularn 2008 ve 2009 yllarndan farkl
olmadn, glk dzeylerinin benzer olduunu syleyebiliriz.
Sorularn genel yapsna bakldnda birka soruda en doru cevab gerektiren sorularn olduunu
grmekteyiz. Bununla birlikte sorularn dalmna baktmzda konulara gre dengeli bir datm yapldn da sylemek yanl olmayacaktr.
2010 KPSSde program gelitirme alannda temel kavramlardan bir soru sorulmutur. Bu tarz soru
her yl bir tane sorulmaktadr ve sonraki yllarda da sorulmaya devam edecektir. Halk eitimi sorusu
yukarda da belirttiim gibi yaygn eitim olarak sorulmalyd. nk ngilizce kurslar halk eitim merkezleri bnyesinde yaygn eitim kapsamnda verilen kurslardr. Bu nedenle bu sorunun cevab yaygn
eitim olsayd ok daha isabetli olacakt. Son yllarda uygulanan eitim programlarnda rtk programlarn etkinlii artrlmtr. Bu nedenle son yldr rtk program sorusu sorulmaktadr. Bu durum
beklenen bir durumdu ve beklentiye uygun olarak da bu konudan yine bir tane soru sorulmutur. Yeni
ilkretim programlarnda 2010-2011 yl itibariyle ilkretim birinci kademede ders saatlerinde azalma meydana gelecek ve bo zaman etkinlikleri olarak ders saatleri konulacaktr. Bu durumda da rtk
programlarn n plana kmasn salayacaktr. Dolaysyla nmzdeki yllarda da rtk program sorusu sormaya devam edeceklerdir. Gemi yllarda olduu gibi program gelitirmenin kuramsal temellerinden bir soru sorulmutur. Bu soru da nceki yllardan rencilerimizin hazrlkl olduu, bekledii,
glk dzeyi dk bir sorudur.
Program gelitirme alanndan gemi yllarda bilisel alann taksonomik sralamasna dayal sorular sorulurken, duyusal alanla ilgili soru sorulmamtr. Sadece 2009 ylnda duyusal alan genel bal
altnda soru sorulmutur. Fakat 2010 ylnda ilk kez duyusal alann alma basamandan bilisel alanla
i ie soru sorulmutur. Bundan sonraki yllarda retmen adaylarnn sadece bilisel alana deil de
duyusal ve devinsel alana da arlk vermeleri gerekmektedir.
Program gelitirme alannda ierik dzenleme yaklamlarndan her yl bir tane soru sorulmaktadr.
Bu yl da standart olarak bir tane soru sorulmutur. Bu ylki soruda ierik dzenleme yaklamnn zellikleri verilip de hangi ierik dzenleme yaklamndan sz edilmektedir tarznda deil de bu yaklama
uygun ierik dzenleme aamasnda sorulabilecek bir soru deildir tarznda sorulmutur. Dikkat edilirse program gelitirme alanlarna ilikin sorulabilecek soru hangisidir tarznda sorular her yl bir tane
gelmektedir ve bundan sonraki yllarda da sorulmaya devam edilecektir.
Bilindii gibi program gelitirme ile retim yntem ve teknikleri dersleri i ie ve birbirini tamamlayan derslerdir. Bu sebeple disiplinler aras geie dayal soruyu burada da grmekteyiz. Yaratc dnme sorusunu program gelitirmede yeni ynelimler bal iinde, retim yntem ve tekniklerinde ise
dnme biimleri konusu iinde grebiliriz. Unutulmamaldr ki dnme biimlerinde gerek program
sorusu olarak, gerekse de retim yntem ve teknikleri sorusu olarak her yl soru gelmektedir ve gelmeye de devam edecektir.
Program gelitirme alannda renme stilleriyle ilgili olarak Kolbun renme stillerinden gemi
yllarda bir tane soru sorulmutu. Bu yl ayn konudan yanstc gzlem renme stili sorulmutur. Bu
soru yanstc gzlem olmakla birlikte soyut kavramsallatrmaya da girmektedir. Fakat SYM tarafndan bu konuda bir dzeltme ya da aklama yaplmamtr.
Program gelitirme alanndan her yl olmasa da belirli yllarda retimin planlanmasyla ilgili sorular sorulmaktadr. Bu yl da bu konudan bir soru sorulmutur ve dikkatli bakldnda drt seenein
retim sreciyle ilgili olduu sadece doru cevabn retmenle ilgili olduu grlmektedir. Bu nedenle
orta glk dzeyinde gzel bir soru sorulmutur.
82
2010
1.
Kazanlm yaant, bireylerin birbirleriyle ve
2.
Yabanc dilde eitim veren bir okulda matematik

retmenlii yapan Selin retmenin ngilizcesi
ok iyi deildir. Derslerini ngilizce anlatabilmekte ama rencileri kendi aralarnda ngilizce espri
yaptklarnda onlar anlayamamakta ve bundan
rahatsz olmaktadr. Bu nedenle rencileriyle
etkili iletiim kurabilmek iin yabanc dil kursuna
gider.
Selin retmenin ald bu kurs aadakilerden hangisinin kapsamnda yer alr?
evresiyle etkileimi sonucu bireylerde kalc

izli davran deiiklii olumasdr.

Aadakilerden hangisi kazanlm yaantya

uygun bir rnek deildir?
A) Bir yaknn cinayette kaybeden Nevin, gazetelerde nce cinayet haberlerini okur.
B) Ouz, derste retmenin verdii rnei baka
A)
B)
C)
D)
E)
bir problemin zmnde kullanr.

C) Burak, oynad her satran oyununda model
ald satran ustasnn al hamlesiyle oyuna
balar.
Programl retim
Mikro retim
Halk eitimi
banda eitim
Hizmet ii eitim
D) Fatma, ders arasnda snf arkadalaryla birlikte
ZM
ektirdii fotoraflara bakar.

E) Kemal, izledii filmden kavga sahnelerini arka-
Soruda Selin retmenin ngilizcesinin ok iyi olmad, derslerini ngilizce anlatabildii fakat, rencilerinin kendi aralarnda ngilizce espri yaptklarnda onlar
anlamakta zorland ve bu durumdan rahatsz olduu bu nedenle rencileriyle etkili iletiim kurabilmek
iin yabanc dil kursuna gittii belirtilmektedir. Selin
retmenin ald bu kurs halk eitim kapsamnda
yer almaktadr. nk Selin retmenin alan matematik ve ald kurs ngilizce olduu iin yani alan
dnda bir kursa gittii iin halk eitim bnyesinde
bu kursu almaktadr. Eer Selin retmen bu kursu
alanyla ilgili alsayd hizmet ii eitim olurdu. Sorunun
dier seeneklerinde geen programl retim, i banda eitim, mikro retimle Selin retmenin ald
ngilizce kursunun bir ilgisi yoktur.
dalarna gstererek anlatr.
ZM
Soruda verildii zere kazanlm yaant, bireylerin birbirleriyle ve evresiyle etkileimi sonucu bireylerde kalc izli davran deiiklii olumasdr. Bu aklamadan
hareketle sorunun seeneklerine bakldnda A-B-C-E
seeneklerinde belirtilen ifadeler,
Bir yaknn cinayette kaybeden Nevin, gazetelerde
nce cinayet haberlerini okur.
Ouz, derste retmenin verdii rnei baka bir
Cevap: C
problemin zmnde kullanr.

Burak, oynad her satran oyununda model ald
satran ustasnn al hamlesiyle oyuna balar.
3.
Kemal, izledii filmden kavga sahnelerini arkadalarna gstererek anlatr.

bireylerin birbirleriyle ve evresiyle etkileimi sonucu
bireylerde meydana gelen kalc izli davran deiiklik-
rencilerin yaratc, aratrc bireyler olarak

yetimelerini ngren, okul ii ve d faaliyetleri kapsayan ve rencilerin toplumsal hayata uyum salamalar zerinde duran rtk
programn dayand temel ilke aadakilerden hangisidir?
A) Eitim sreci gnlk yaam srelerinden farkl
deildir.
B) Eitim srecinde konu alan ok iyi zmlenmelidir.
C) Okulun temel ilevi, kltr etkili bir ekilde yeni
nesillere aktarmaktr.
D) Eitimin ilevi toplumsal hayat yeniden dzenlemektir.
E) renci soyut dnmeli ve zihinsel disiplin
salamaldr.
leridir. Fakat Fatma, ders arasnda snf arkadalaryla

birlikte ektirdii fotoraflara bakmas kalc izli davran
deiiklii deildir. Fatmada gzlenen bu durum geici
davrantr ve Fatma her ders arasnda ya da derste her
skldnda fotograflara bakma davrannda bulunmaz.
Dolaysyla Fatmann bu davran kalc izli deil, geici
davrantr.
Cevap: D
83
2010
ZM
3. retimde problem zme yntemi esas alnmaldr.

4. Okul yaama hazrlk olmaktan ok, yaamn kendisi
rencilerin yaratc, aratrc bireyler olarak yetimelerini ngren, okul ii ve d faaliyetleri kapsayan ve rencilerin toplumsal hayata uyum salamalar zerinde duran rtk programn dayand temel ilke Eitim sreci
gnlk yaam srelerinden farkl deildir ifadesidir. Sorunun dier seeneklerine bakldnda belirtilen ifadelerin eitim akmlaryla ilgili ifadeler olduu grlmektedir.
olmaldr
5. retmenin grevi ynetmek deil, rehberlik etmektir.

6. Okul rencileri yartrmaktan ok ibirliine
zendirmelidir
7. Demokratik eitim ortam
Eitim srecinde konu alan ok iyi zmlenmelidir:

Esasicilik eitim akmnn bir zelliidir.
Okulun temel ilevi, kltr etkili bir ekilde yeni nesillere aktarmaktr: Daimicilik eitim akmnn bir zelliidir.
Eitimin ilevi toplumsal hayat yeniden dzenlemektir: Yeniden kurmaclk eitim akmnn bir zelliidir.
renci soyut dnmeli ve zihinsel disiplin salamaldr: Esasicilik eitim akmnn bir zelliidir.
lerlemecili eitim akmnda;

Eitimin amac: Demokratik ve sosyal yaam gelitirmektir.
Eitimin rol: retmen, problem zme ve bilimsel
aratrmalarda yol gstericidir.
Eitim programndaki odak nokta: lgili programlar,
hmanistlik eitim, radikal eitim reformu
Cevap: A
Sorunun dier seenekleri incelendiinde;

Yeniden kurmaclk:
Bu eitim akm ilerlemeciliin devam olup son gelien akmlardan biridir.
Yeniden kurmacln dayand felsefe yararclktr.
4.
(Pragmatizm)
Yaplandrmaclk yaklamna gre hazrlanan bir

eitim program gelitirilirken bireyin ilgi ve ihtiyalar gz nnde bulundurulmu, okuldaki deneyimler yaamn kendisi olarak benimsenmitir.
Bu akmdaki temel gre gre eitimin amac: Top-
Buna gre bu eitim programlar hangi eitim

felsefesini temel almtr?
Bu gre gre eitim: ak seik bir sosyal reform
A)
B)
C)
D)
E)
lumu yeniden dzenlemek ve toplumda gerek demokrasiyi yerletirmek olarak kabul edilir.
hareketi gelitirmede nemli aralardan biridir.
Yeniden kurmaclk
lerlemecilik
Gerekilik
Daimicilik
Esasicilik
Bu eitim akmna gre: Eitim yeni bir toplumsal dzen yaratmaya girimelidir.
Realizm(Gerekcilik):
Temsilcisi : Aristo
Realizme gre var olan her ey gerektir. D dn-
ZM
yann insan algsndan bamsz olduu varsaymn-
Eitim program gelitirilirken bireyin ilgi ve ihtiyalar gz

nnde bulunduruyorsa ve okuldaki deneyimler yaamn
kendisi olarak benimseniyorsa bu eitim program ilerlemecilik eitim felsefesini temel alarak hazrlanmtr. Bu
nedenle sorunun doru cevab B seeneidir.
dan hareket eden realizmde maddenin varlna olan

inan temeldir.
Realizm, idealizme kart olarak ortaya km bir grtr.
lerlemecilik
Daimicilik:
Temsilcileri: Adler - Martinerd - Maynard
Temsilcileri: J. Dewey - F. Bacon - A. Comte

lerlemecilik pragmatik felsefenin eitime uygulanmasdr.
Pragmatik felsefe, deimeyi gerein esas olarak
grr. Bu nedenle de eitimin srekli bir geliim iinde olduunu ne srerler.
Realist felsefenin etkisi vardr

Bu gr savunanlar eitimin evrensel nitelikteki
belli gereklere gre ekillendirilmesi zerinde dururlar.
Daimicilere gre insan doas ve ahlaki ilkeleri dei-
Temel ilkeleri;
1. renme srecinde renci aktiftir.
2. Eitim aktif ve ocuun ilgilerine gre olmaldr.
mez. nsann bu deimez gereklere gre yetitirilmesi gerekir.

84
2010
ZM
Eitim salam ve doru karakterli insan tipi yetitirme iiyle ura vermelidir.
Daimicilere gre insan doasnn en nemli yan akldr. Bu nedenle eitimin, insan zihninin gelitirilmesine (entellektel eitim) nem vermesi gerekir.
Btn rencilerin byk bir dikkatle katldklar Trke dersinde ifadesinde alt izili ifade duyusal alann
alma basamadr. Alma basamanda bireyin bir uyarcnn farkna varmas amalanr. Alma renmeyi kolaylatrc veya engelleyici bir zellie sahiptir. Alma;
belirli bir fikir, olay ya da uyarcya dikkat etme, bunlara kar hogrl olma ve belirli uyarclar dierlerinden ayrarak seme zellii tar.
Daimicilik grnn temel ilkeleri

1. Deimeyen evrensel eitim
2. Entellektel eitim
3. Eitim hayatn bir kopyas deil, ona hazrlktr.
4. ocuklara ve genlere dnyann hem maddi hem de
manevi gereklerini tantacak bilgiler verilmelidir.
5. Byk kitaplar (klasik eserler) eitimi
Bahar retmenin rencilerden rendiklerine ilikin

farkl rnekler vermelerini istemesi bilisel alann kavrama basamadr. Kavrama dzeyinde; bilgi dzeyinde
kazanlan davranlarn renci tarafndan zmsenmesi,
kendine mal edinmesi, kendi cmleleriyle ifade etmesi,
Esasicilik:
Temsilcileri : Horne - Bagley - Kandel
anlamnn yakalanmas sz konusudur.
dealizm ve realizm akmnn etkisi vardr.

Esasicilik bir felsefeye dayal olmaktan ok dorudan
doruya bir eitim hareketi olarak ortaya kmtr.
Yorumlama
Esasiciliin dayand temel ilkeler;

1. renmenin doasnda sk alma ve ou zaman
zorlama vardr.
2. Eitimde ve retimde giriim renciden ok retmende olmaldr. Yani retmen merkezlidir.
3. Eitim srecinin zn konu alannn ok iyi zmsenmesi oluturur.
4. Okulda zihinsel disiplin yaklamnn geleneksel yntemleri kullanlmaldr.
5. renci zorlanmaldr.
6. rencinin zihinsel geliimi salanmaldr.
7. Geleneksel retim yntemleri (soyut dnme ve
ezber) kullanlr.
Kestirme (teleme)
Bu alann alt basamaklar unlardr;

Aklayabilme
evirme
Tahmin etme
Yordama
Aye retmenin rendiklerini kullanarak bir yknn
temel atsn kurmalarn salamas ise bilisel alann uygulama basamadr.
Uygulama basamanda rencinin bilgi ve kavrama basamandaki kazand davranlara dayanarak kendisinden yeni bir sorunu zmesi istenmektedir. renci bu
sorunu zerken ilgili ilkeleri, genellemeleri, yntem ve
teknikleri kullanmaldr.
Bu dzeyde hedef yazarken, cmlenin sonuna:
ilkeleri kullanabilme,
Cevap: B
bilimsel yntemleri kullanabilme,

problem zme gibi ifadeler gelmelidir.
Cevap: C
5.
Btn rencilerin byk bir dikkatle katldklar

Trke dersinde Bahar retmen rencilerden
rendiklerine ilikin farkl rnekler vermelerini ister.
Ayrca rendiklerini kullanarak bir yknn temel
atsn kurmalarn salar.
6.
Yukarda verilen uygulamada alt izili renci

davranlar srasyla duyusal ve bilisel alann
hangi dzeyindedir?

A)
B)
C)
D)
E)
I

Alma
Deer verme
Alma
Deer verme
Alma
II

Bilgi
Bilgi
Kavrama
Analiz
Kavrama
Aadaki davranlardan hangisinin retilmesinin ve deerlendirilmesinin en zor olduu sylenebilir?

A) Kendini topluma hizmet yoluna adama
B) Bir problemin zmne ilikin hipotez kurma
III
Sentez
Sentez
Uygulama
Uygulama
Sentez
C) Bulgulardan hareketle genellemelere varma

D) Demokratik davranlarn yaam zerindeki etkilerini yorumlama
E) Gne enerjisinin aydnlatma teknolojisinde kullanmna ilikin deney tasarlama
85
2010
ZM
4. Gnlk yaamla ilgili olmal

5. Kendi iinde tutarl olmal
6. Ekonomiklik ilkesine uygun olmal
7. erikte seilen konular belirlenen sre iinde retilebilir olmaldr.
8. erik ada, bilimsel, sanatsal ve felsefi bilgiye ters
dmemelidir.
9. erik konunun zelliine gre aamal ve birbirinin
n koulu olacak ekilde sralanmaldr.
10. erik hedeflerle tutarl ve renciler iin anlaml olmaldr.
11. nceki renmelerle uyumlu ve onlar tamamlayc
olmaldr.
12. Bilimsel adan doru olmaldr.
13. renme ve retim ilkelerine uygun olmaldr.
14. Tmdengelim ilkesine uygun olmal yani btnden
paraya, genelden ayrntlara doru inmelidir.
15. renme konular ve etkinlikleri bireylerin ilgi ve ihtiyalarn karlamal ve hayata dnk, ada bir
ierie sahip olmaldr. Konular birbirleriyle tutarl ve
balantl olarak dzenlenmelidir. (kaynaklk ilkesi)
16. erik deerlendirilebilir nitelikte olmaldr.
17. Toplumsal fayda
18. Bireysel fayda
19. renme ve retme
20. Bilgi strktrnde muhtevann igal ettii yer
A seenei: Kendini topluma hizmet yoluna adama

duyusal alann en st basama olan deerler sisteminde tutarllk/kiilik haline getirmedir. Bilisel alann bu basamanda bireyin deerler sistemi arasndaki tutarll
ifade eder. Ayrca bireyin davranlar ile deerler sistemi
arasnda olmas gereken tutarlla iaret eder. Kiililik haline getirme dzeyinin alt basama olan karakterlenme
ise: bireyin evren hakkndaki gr ve hayat felsefesi ile
ilgili hedefleri bu basamakta ele alnmaktadr.
B seenei: Bir problemin zmne ilikin hipotez
kurma: Bilisel alann uygulama basama
C seenei: Bulgulardan hareketle genellemelere varma: Bilisel alann uygulama basama
D seenei: Demokratik davranlarn yaam zerindeki etkilerini yorumlama: Bilisel alann kavrama basama
E seenei: Gne enerjisinin aydnlatma teknolojisinde kullanmna ilikin deney tasarlama: Bilisel alann
sentez basama
Seeneklerde B-C-D-E bilisel alann alt basamaklarndan olutuu iin retilmesi ve deerlendirilmesi
duyusal alana gre daha kolaydr. Fakat A seeneinde belirtilen ifade duyusal alann kiilik haline getirme
basamanda olduu iin retilmesinin ve deerlendirmesinin dier davranlara gre daha zor olduunu syleyebiliriz.
Yukarda saylan ltlerle birlikte sorunun seeneklerine bakldnda A-B-C-D seenekleri ierik seiminde
kullanlmas gereken ltlerdir. Fakat E seeneinde
belirtilen eriin sunulma biimi ifadesi ierik seiminde deil eitim programlarnn eitim/ renme-retme
durumlar boyutunda dikkate alnmas gereken bir durumdur. Bu sebeple sorunun doru cevab E seeneidir.
Cevap: A
7.
Bir eitim programnda, amalara ulamay

salayacak konu ierii genellikle ok geni
olduu iin, ierik belirlenirken belli ltler
kullanmak gerekmektedir.
Aadakilerden hangisi bu ltlerden biri deildir?
A)
B)
C)
D)
E)
Cevap: E
Toplumsal fayda
Bireysel fayda
Geliim zellikleri
Konular aras ilikilendirme
eriin sunulma biimi
ZM
Sosyal bilgiler dersinde, teknolojik rnlerin hayatmzda yapt deiikliklerle ilgili ierik dzenlemesinde, sorgulama merkezli programlama yaklam
kullanlacaktr.
Aadakilerden hangisi bu yaklama uygun

ierik dzenleme aamasnda sorulabilecek bir
soru deildir?
A) Alana ilikin bilimsel dokmanlara ne kadar sklkla ynlendirmektedir?
B) Konunun yaamsal nemi nedir?
C) Ele alnacak konular evrensel nitelikte midir?
D) Okul dnda renilmesi zor olan bilgiler nelerdir?
E) Birden fazla uzmanlk alan seenei sunmakta
mdr?
erik belirlenirken belli ltler kullanmak gerekmektedir.

Bu ltler:
1. rencilerin geliim dzeylerine uygun olmal
2. rencilerin ilgi, ihtiya ve yeteneklerine olanak salayacak nitelikte olmal
3. Toplumun genel felsefesine uygun olmal
8.
86
2010

9.
ZM
Sorgulama merkezli programlama yaklamnda eitim srecinin banda ierik belli deildir. erik d-
Aadakilerden hangisi yeni gelitirilen bir

programa sreklilik kazandrmada nemli deildir?
A) Programn blgesel farkllk ve ihtiyalar dikkate almas
B) retmenlere programn uygulanmasyla ilgili
hizmet ncesi ve hizmet ii eitim verilmesi
C) Programn retmen ve rencilerde bilim okuryazarln gelitirmesi
D) Programda dersler aras ilikilendirmeyi yanstan renme alanlar zerinde durulmas
E) Programda lme veya deerlendirme amacyla sadece snavlarn nerilmesi
zenlemesi rencilerin ihtiyalar ve sorularna gre

oluturulur. Bu yaklam rencilerin sorularna ve
gereksinimlerine yant verme gerekliliini benimseyen
felsefi gre dayanr. zellikle ilkokul dzeyinde renci sorular ok deerli bir renme yaants oluturabilir. Eitim dzeyi ykseldike daha snrl ve zel
uzmanlk alanlarna ilikin sorulara gre programlarn
ierikleri dzenlenir. Sorgulama merkezli yaklamda;
erik yaamsal konular temelinde oluturulur.
ZM
lkretim programlarnda kullanlmaya daha uygundur.
Yeni gelitirilen bir programa sreklilik kazandrmada

A-B-C-D seeneklerinde belirtilen Programn blgesel farkllk ve ihtiyalar dikkate almas; retmenlere programn uygulanmasyla ilgili hizmet ncesi ve
hizmet ii eitim verilmesi; programn retmen ve
rencilerde bilim okuryazarln gelitirmesi; programda dersler aras ilikilendirmeyi yanstan renme alanlar zerinde durulmas
En esnek ierik dzenleme yaklamdr.

Konu seiminde dikkate alnacak ltler:
1. Kullanm Skl
2. Nitelik
3. nemlilik
4. Evrensellik
ifadeleri eitim programlarna sreklilik kazandrmada

olduka etkilidir. Fakat E seeneinde belirtilen Programda lme veya deerlendirme amacyla sadece
snavlarn nerilmesi ifadesi programa sreklilik kazandrmadan ziyade lme deerlendirmesinin yaplmasnda ve program baarsnn ortaya konulmasnda
nemlidir.
Cevap: E
5. Verimlilik
6. Zorluk
7. Eitsel Gereklilik
Yukardaki bilgilere gre sorunu seenekleri incelendiinde A-B-C-D seeneklerinde geen sorular
Alana ilikin bilimsel dokmanlara ne kadar sklkla
ynlendirmektedir?
Konunun yaamsal nemi nedir?
Ele alnacak konular evrensel nitelikte midir?
Okul dnda renilmesi zor olan bilgiler nelerdir?
10. retim srecinin etkili bir ekilde planlanmas retmenin baarsn da nemli derecede etkilemektedir.
Sorgulama merkezli ierik dzenleme yaklamnda so-
rulabilecek sorulardr. Fakat E seeneinde geen

Birden fazla uzmanlk alan seenei sunmakta mdr?
sorusu ise sorgulama merkezli ierik dzenleme yakla-
Aadakilerden hangisi retmenin plan yapmasnn nedenleri sralandnda, retmene

salayaca yarar asndan en son srada yer
alr?
A) retim programn ievuruk hle getirme

B) Etkili retmen-renci etkileimi salama
C) retim yntemi ile ara-gereleri arasnda
iliki kurma
D) retmene dzenli olma alkanl kazandrma
E) retim etkinliklerini etkili deerlendirme
mnda deil de ekirdek programlama yaklamnda sorulabilecek bir sorudur. nk ekirdek ierik dzenleme
yaklamn piramitsel yaklamdan ayran en nemli fark,
renciye birden ok alanda uzmanlama seenei
sunmas ve toplumsal sorunlarn temel alnmasdr.
Cevap: E
87
2010

Gnlk plannn yaplmas aadaki nedenlerle
ZM
gereklidir: (Demirel, 2004)
retim srecinin etkili bir ekilde planlanmas retmenin baarsn nemli lde etkilemekle birlikte
1. Eitim-retimde, konulara ve etkinliklere ynel-
plan yapma, ncelikli olarak programn etkinliini ve
meyi salar.
eitim retim srecinin baarsn artrmak amacyla

2. Eitim-retim konularnn ierii ile etkinliklerinin
yaplr. Bu nedenle sorunun A-B-C-E seeneklerin-
mantkl olarak snrlanmasn salar.
de belirtilen nedenler eitim program, retmen renci etkileimi, retim yntemi ve ara-gere kulla-
3. zerinde olumlu durulacak noktalar belirler.
nm, retim etkinliini artrma ve deerlendirme ile

ilgili durumlardr. retmene dzenli olma alkanl
4. Zamann verimli olarak kullanlmasna olanak sa-
kazandrma ise dier nedenlerden sonra retmene
lar.
salayaca yarar asndan en son srada yer alr.

5. Yaplan almalar belgelendirir.
Aadaki bilgiler incelendiinde sorunun cevab daha

iyi anlalacaktr.
6. Deerlendirme iin temel oluturur.

7. Dersler ve konular arasndaki ilikileri gsterir.
retim etkinliklerinde planl almann yararlar

u ekilde sralanabilir: (Demirel, 2004)
8. Derslerde sreklilii salar.
retimin plnlanmas, retmenin, eitim-retimde
9. En uygun yntem ve teknikleri belirleme olana
neyi, niin ve nasl okutacan dnmesini salaya-
salar.
rak verimi arttrr.

Konularn ne zaman ve ne kadar sre iinde ileneceinin zaman srasna gre dzenlenmesini, ayrca
Ders plan yaplmas aadaki nedenlerle gerekli-
programlarn sresi iinde tamamlanmasn salar.
dir: (Demirel, 2004)

1. Eitim-retim almalarn dzensizlikten kurtarr.
Planl alma, retmen ve rencileri danklktan

kurtarr, onlara gven kazandrr.
2. renme ve retme srecinin etkili ve verimli kullanlmasn salar.
Hedefleri gerekletirecek en uygun yntem, teknik,

ara ve gerelerin seilmesini, derslere hazrlkl gidil-
3. Her dersin eitim programna ve konularn zellikleri-
mesini salar.
ne uygun olarak ilenmesini salar.
Planlama, rencilerin ilgi, ihtiya ve yeteneklerine
4. Derslerde sreklilii salar.
gre yetitirilmesini salar.

5. renme ve retme srecinde gerekletirilen et Planl alma, eitim-retim etkinliklerinin deer-
kinlikleri belgeler.
lendirilmesinin salam ve gvenilir olmasn salar.

6. Eitimde frsat ve imkan eitliini gerekletirmede
retmen ve rencilere dzenli ve birlikte al-
katk salar.
ma alkanl kazandrr.
7. Eitim-retim srecinin ve ders programlarnn deerlendirilmesinde geri bildirim salar.
Eitim etkinliklerinde dnceye aklk kazandrr.

Cevap: D
88
2010
KPSS RETM YNTEM VE TEKNKLER SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
RETM YNTEM
VE TEKNKLER
SORU VE ZMLER
89
2010
2010 KPSS RETM YNTEM VE TEKNKLER SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
retim yntem ve teknikleri bu yl karmza 34 soru ile gelmitir. Sorulardan bazlarnn program
gelitirme ile bazlarnn da snf ynetimi ile birleik olduu grlmektedir. 2010 KPSSyi dier yllardan
retim yntem teknikleri asndan ayran en nemli zellikler bu ylki snavda;
retmenlik meslei uygulama sorularnn daha fazla olmas,
Eitim aralar ve materyal gelitirme konusundan da soru gelmesi,
birlikli retimden ok soru sorulmu olmas,
Kavram retimine daha ok nem verilmesi saylabilir.
Adaylarn ve yaynlarn soru bekledii istasyon,alt apkal retim, bireysel retim, benzetim,
yaratc drama, oklu zeka ve kavram haritalar konularndan soru gelmitir. Bunun yannda ilk defa
sorulan Argmantasyon (Dayanaklandrma), ibirliki retim teknikleri ve kavram yanlglarnda kullanlan yntemler konular da retim yntem ve teknikleri alanna yeni konular olarak eklenmitir.
birliki retim ve tekniklerinden toplamda 4 soru sorulmutur. zellikle bu tekniklerden ilk kez
sorulmasna karn bu konuyla ilgili olduka zor sorular gelmitir.
Kavram retiminden kavram yanlglarn giderme yntemleri sorusu olduka zor ve kapsaml bir
sorudur. Yaplan aratrmalarda sorunun tam olarak cevab piyasada mevcut KPSS yaynlarnda olmad gibi akademik yaynlarda da yoktur. Ancak gncel makale ve baz yayn almalarnda rastlanmtr.
Fakat sorunun cevab konusunda tartmalar giderecek dayanaklar da bulmak mmkn olmamtr.
Ayrca sadece 2007 KPSS de sorulan ve bir daha soru beklenmeyen Kolbden de tartmal bir soru
gelmitir.
SYMnin ak/net soru tarz bu yl da devam etmi fakat en doru, en nemli, ncelikle gibi
ifadelerin bulunduu yani doru cevaplar arasnda aday seime zorlayan sorularnda ok kullanld
grlmtr. Bu durum ise snavn zorluunu arttrmtr.
90
2010

2.

CEVAPLAYINIZ.
mer retmen, teknoloji ve tasarm dersinde rencile-
A) Var olan bilgileri yeni bilgileriyle btnletirme

B) renme rnn paylamada grsellie nem
verme
C) Zihin-kas koordinasyonu gerektiren becerileri
etkili kullanma
D) Kalc renme iin renilenleri pekitirme
E) renme-retme srecine etkin katlmaktan
zevk alma
rinden kendilerine zg rnler tasarlamalarn ister.

rencilerden Mert yeni doan kardeinden esinlenerek,
bebekler her aladnda kendiliinden sallanan bir beik
tasarlar. Tasarmnn reklamn yapmak iin bir afi hazrlar ve rnn snfta arkadalarna tantr.
1.
Mertin rnn tantan bir afi hazrlamas hangi davrannn en fazla gelimi olduunu gsterir?
ZM
Bu uygulamayla mer retmen, rencilerin

ncelikle hangi bilisel yeterliklerini etkili biimde kullanmalarn amalamtr?
ada renme retme yaklamlar rencinin retim ile kazand bilgileri hayata veya bir problem durumuna transfer etmesini,bilgiyi kullanmasn salamaya
dnk almalar iermektedir. Yaratc dnce ile rencilerin rnler ortaya koymasn ve bu rnleri paylamasn, sunmasn n grmektedir.
A) Problem zme
B) Analitik dnme
C) Yaratc dnme
D) Eletirel dnme
rnein, proje tabanl retimde alma srecinin sonunda ortaya konan rnlerin sunumuna da ayrca nem
verilmesi gerekmektedir.
E) Argmantasyon (dayanaklandrma)
Soru nclnde Mertin tasarlad beii afi ile arkadalarna sunmas, onun rendii rnn paylarken
grsellie dierlerine gre daha ok nem verdiini gstermektedir.
Cevap: B
ZM
Yaratc dnce, bireyin kendine zg, orijinal ve alternatifli dnebilme yeteneidir. Tutum veya davran,
nceden var olan nesne veya kavramlar ele alp, bunlar
yeni bir ama iin farkl ve sra d ekillerde ilikilendir-
3.
Aye, derste anlatlanlar dikkatlice dnen ve

sezgi yoluyla ok iyi anlayan bir rencidir. rendiklerinin zn kavrayarak ne sorusundan ok,
nasl ve neden sorularna yant aramaktadr.
Yukarda verilen rnee gre, Ayenin hangi

renme stiline sahip olduu sylenebilir?
me becerisidir. (Editr; . Demirel, Eitimde Yeni Ynelimler,

Blm yazar N. Doan, s.169)
Yukarda verilen ncl paragrafta mer retmenin,

teknoloji ve tasarm dersinde rencilerinden kendileri-
A)
B)
C)
D)
E)
ne zg rnler tasarlamalarn istemesi rencilerinde

yaratc dnce yeterliliini ortaya kartmak iindir.
Argmantasyon (Dayanaklandrma) ise: bir fikri, bir hipotezi veya bir dnceyi deliller ve ispatlar kullanarak
Uzamsal renme
Eklemleme
Somut yaant
Yanstc gzlem
Soyut kavramsallatrma
ZM
savunma ve aklamaya almadr. Bu aklamalarda
Soruda Kolbn yaantsal renme kuramnda renme

stillerinden yanstc gzlem stilinin zellikleri verilmitir.
Soru nclndeki derste anlatlanlar dikkatlice dnen ifadesi soyut kavramsallatrmay, sezgi yoluyla
ok iyi anlayan bir rencidir. fadesi de somut yaanty
artrmtr. Fakat yanstc gzlem renme stili (biimi) dnce ve olaylar dikkatlice gzlemleyerek farkl
gr alarndan deerlendirme srecini ifade etmektedir.
kullanlan ispat ve deliller ise argmanlardr.

rnein; evre kirliliinde en nemli etmen atk malzemelerdir. grn WHO (Dnya Salk rgt)nn
verilerine dayandrmak argmantasyon becerisi gelitirecektir. Argmantasyon ise eletirel dnce ile yakndan
ilikilidir.
Cevap: C
91
2010
Kolb (1984) yanstc renme stiline sahip kiilerin;

Pratik uygulamalar yerine olayn zn kavrama,
Doru nedir?, nasl oluur? gibi sorulara yant arama,
Dnce ve olaylar sezgi yoluyla anlama,
Fikirlerin olumasnda kendi dnce ve duygularna
gvenme,
Sabrl olma,
Tarafsz olma ve
Dikkatli dnerek karar verme, gibi konularda daha
baarl olduklarn belirtmitir.
ZM
retim srecinde kullanlan grsel aralarla oluturulacak renme ortamnn nceden iyi planlanm olmas
retimin daha etkili olmasn salar. (.Demirel (2006).
retimde Planlama Ve Deerlendirme - retme Sanat
syf.60 )
Bu adan bakldnda;
I. Ders Notlar rencinin bireysel ihtiyalarna cevap
veren bir retim aracdr. nk her birey kendi ders
notlar hazrlar.
II. Yaz tahtas bilisel alanda kabul edilebilir bir aratr.
(Demirel (2004), Eitimde Program Gelitirme, s.138)
Yani analiz, sentez ve deerlendirme gibi st dzey

deil bilme ve kavrama gibi alt dzey bilisel alanlarda etkilidir.
III. Grafik aralarnn psikomotor alanda etkisi zayftr.
nk psikomotor alanda bireyin devinisel becerileri nemlidir. Grafiklerin kulland almalarda rencilerin kas koordinasyon becerileri yer almamaktadr.
IV. alma kartlar, duyusal alanda etkisi zayftr. nk duyusal yaplarda sosyal becerilerin kullanlmas,
ilgi, istek ve tutumlarn ie koulmas gerekmektedir. alma kartlar duyusaldan ok bilisel alanda
daha etkilidir.
Cevap: D
4.
Aadaki tabloda retim srecinde kullanlan

eitli grsel ders aralarnn, renci saysna
ve davran alanlarna gre uygunluk dzeylerine ilikin bilgiler verilmitir.

renciler
Bireysel/Grup
Bilisel
Duyusal Psikomotor
ok iyi
Kabul
Edilebilir
yi
Yaz
tahtas
Grup
II
yi
Zayf
Tepegz
Grup
Kabul
edilebilir
Kabul
edilebilir
Film, TV,
Video
Grup/Bireysel
yi
Zayf
Kabul
edilebilir
Kabul
edilebilir
Grafikler
Grup
alma
kartlar
Bireysel
Ders Notlar
Alanlara Uygunluk Dzeyi
Kabul
edilebilir
Kabul
edilebilir
Zayf
III
IV
yi
Cevap: A
5.
Bir sosyal bilgiler retmeni, yava okuyan rencilerden oluan bir snfa ders vermektedir. Dersin banda, daha nceden retim programn inceleyerek hazrlam olduu ders notunu snfa datr ve
hemen ardndan bu nota dayal olarak soru-cevap
yntem/teknii ile ders iler. Ders sresince etkin
katlmn dk olduunu fark eder.
Bu durumun temel nedeni aadakilerden hangisidir?
Buna gre, tabloda bo braklan yerlere gelebilecek en uygun ifadeler aadakilerin hangisinde doru olarak verilmitir?
I
II
III
VI
A) Bireysel

Kabul
edilebilir
Zayf
B) Bireysel
ok iyi
yi
Zayf
Kabul
edilebilir
Zayf
yi
Kabul
Edilebilir
Kabul
Edilebilir
Zayf
ok iyi
C) Grup

D) Grup
Zayf

E) Bireysel
yi
Zayf
A) retmenin, rencileri rahatlatc bir tutum

iinde olmamas
B) retmenin, dersi planlarken rencilerin zelliklerini gz nnde bulundurmamas
C) Yava okuyan rencilere soru-cevap tekniini
uygulamas
D) Kullanlan ders notunun rencilerin renme
ihtiyacn karlayc nitelikte olmamas
E) Hazrlanan ders notuyla kazanmlar arasnda
yeterli iliki bulunmamas
92
2010
ZM
ZM
retmenlerin retim uygulamalarnda ve yntem/teknik
Bireysel retim almalar zellikle bireysel farklarn
seiminde dikkat etmeleri gereken bir zellik de renci-
fazla olduu snflarda nerilir. nk bireysel retim
ye grelilik ilkesidir. Bu ilkeye gre retim uygulamala-
almalarnda;
rnda ve yntem teknik seiminde rencilerin ilgi, ihtiya
renci konuyu kendi bana alarak, kendisi re-
ve beklentileri ile fizyolojik, psiko-sosyal geliim dzeyine
nir.
uygun olarak programlar gelitirilmeli ve uygulanmaldr.
renci konuyu yaparak yaayarak renir.
Eitim-retim etkinlikleri renciler arasndaki bireysel
renci, konuyu kendi renme hz ve dzeyine

gre renir.
farkllklara ve rencilerin geliim seviyesine uygun ola-
retim, rencinin; ilgi, yetenek ve ihtiyalarna uy-
rak gerekletirilir. renci merkezli eitim anlayn en
gun olarak dzenlenir.
iyi yanstan retim ilkesi renciye greliliktir. Ayrca bu
renci merkezdedir.
ilke dier retim ilkelerinin de temelini oluturur.
rencide sorumluluk duygusu ve sistemli alma
Soru nclnde verilen sosyal bilgiler retmeninin yap-
alkanl gelitirir.
t hatal davran dersin banda, daha nceden re-
Kendi kendini deerlendiren (z deerlendirme)
tim programn inceleyerek hazrlam olduu ders notu-
bireyler yetimesini salar.
nu snfa datmasndan ok yava okuyan rencilerin
Kendince deiik kaynaklar yaratan (z dzenleme)
bulunduu bu snfta not datmnn hemen ardndan bu
bireyler yetimesini salar.

rencilerin kendilerine hedef belirleme alkanl
nota dayal olarak soru-cevap yntem teknii ile ders i-
gelitirir.
lemesidir. Oysaki retmenin, dersi planlarken, rencilerin zelliklerini (yava okuduklarn) gz nnde bulun-
Bunlarn yannda;
durarak rencilere datt notlar okumalar iin zaman
Bireysel retim almalarna getirilebilecek en nemli
tanmas gerekmekteydi.
eletiri ise ibirlikli retimin tersine renciler aras etkileimin az dzeyde olmas ve buna bal olarak renci
Cevap: B
sosyalliini salayamamasdr.
Cevap: D
6.
Bireysel retim, rencilerin dzeylerinin, gdlerinin, nceki deneyimlerinin, renme stillerinin vb.
birbirlerinden ok farkl olduu durumlarda bireysel
geliimi salamada nerilen bir yntemdir.
7.
Egemen retmen kimya dersine balamadan

nce Siz bir bilim insan olsaydnz alannza ne tr
katklar getirirdiniz? diye sorar. Bilim insanlarnn
biyografilerini incelemelerini, kendilerine en arpc
gelen buluunu snf arkadalaryla paylamalarn
ister. Konuya ilikin ayrntl aratrma ve deneme
yapmalar iin rencilere iki hafta sre verir. ki
haftann sonunda rnn sunulmasn, inceledikleri
bilim insan zellikleriyle kendi zelliklerinin benzerlik gsterip gstermediini sorgulamalarn syler.
Yukarda verilen rnekte hangi renme kavramnn basamaklarna uygun ders ilenmitir?
Bu yntem aadakilerin hangisinden dolay

eletirilebilir?
A) Bamsz renmeyi gelitiren bireyler yetitirmesi
B) Kendi kendini deerlendiren bireyler yetitirmesi
C) Kendince deiik kaynaklar yaratan bireyler yetitirmesi
A) Programl renme
D) renciler aras etkileimin minimum dzeyde
B) Proje tabanl renme
olmas
C) Beyin temelli renme
E) Her ocuun baarsnn kendi geliimi iinde
D) Tam renme
deerlendirilmesi
E) Bulu yoluyla renme

93
2010

Bu yntem ounlukla devinisel (psiko-motor) alan dav-
ZM
ranlarn kazandrmada kullanlmaktadr. Beceri reti-
Eitim programlarndaki bilgilerin birbirinden bamsz ve

kk paralar halinde retilmesine ynelik eletiriler,
bir ders ierisinde birden fazla dersin renme hedeflerinin kazandrlmasn ve daha fazla alann temel prensip
ve kavramlarnn retilmesini amalayan proje tabanl
renme anlaynn ortaya kmasna sebep olmutur.
minde olduka etkili olan bu yntem/teknik soruda olduu gibi halk danslar alannda da kullanlmaktadr.
Cevap: B
Proje tabanl retim yaklamda, renciler bilimsel

yntem srelerini kullanr. renci bilgiyi ezberlemez,
bilgiyi kefeder, oluturur, transfer eder ve retmen
onlar derinlemesine aratrmaya sevk ederek onlarn
bilgileri kendilerinin oluturmasn salar. Disiplinler aras balarn kurulmasnda ve yaplan almalarn gerek
yaam konularyla btnletirilmesinde proje almalar
nemlidir.
9.
lkretim 4. snf sosyal bilgiler dersinde Elif retmen depremle ilgili konuyu ilemektedir. rencilerinden gnll olan kiiye bir durum verir ve
canlandrmalarn ister. Daha sonra snf iinde rencilere deprem tatbikat yaptrarak dersi tamamlar.
renciler problemin zmnde yeni, zgn, orijinal ve

sentez dzeyinde rn meydana getirir. Proje belirlenirken retmen renci birlikte karar vermelidir. Proje ile
ilgili sorunlar belirlenir. Veriler toplanr, deerlendirilir ve
sre sonunda mutlaka bir rn ortaya konur. Proje sonunda ortaya konulan rn renci tarafndan sunulur.
Deerlendirme yaplrken rn ve sre birlikte deerlendirilir.
Elif retmen bu uygulamada hangi retim

yntem ya da tekniklerinden yararlanmtr?
A) Beyin frtnas Benzetim
B) rnek olay Yaratc drama
C) Yaratc drama Benzetim
D) Beyin frtnas rnek olay
E) Yaratc drama Beyin frtnas
Soruda retmen rencilerine Siz bir bilim insan olsaydnz alannza ne tr katklar getirirdiniz? problemini
disiplinler aras bir yaklamla aratrmalarn ve ortaya
kan rn snf arkadalarna sunmalarn istemitir.
ZM
Cevap: B
Elif retmenin depremle ilgili konuda bir durum verip

rencilerinden gnll olarak canlandrmalarn istemesi
bir yaratc drama uygulamasdr.
8.
Bunun temel iki nedeni vardr:
Metin retmen beden eitimi dersinde rencilerine halk danslarn retmektedir. Kazandrmak
istedii becerileri nce kendisi kolaydan zora doru
rencilerine gsterir. Her renciye, istenilen beceriyi kazanmas iin yeterli zaman ve tekrar etme
ans verir.
Birincisi, uygulamada gnlllk esas olmas durumun bir senaryo dahilinde olmayacan, rencilerin
tamamen hayal gcn ve yaratclklarn kullanarak
Metin retmen hangi retim yntem ya da

tekniini kullanmtr?
A) Benzetim
B) Gsterip yaptrma
C) rnek olay
D) Programl retim
E) Drama
uygulamay yapacaklar anlalmaktadr.

kinci neden ise canlandrmadr. Bir durumun canlandrlmas drama ve rol oynama tekniklerinde grlmektedir.
Sorunun ikinci blmnde, Elif retmenin snf iinde
rencilere deprem tatbikat yaptrmas ise Benzetim
(Simlasyon) tekniini kullandn gsterir. nk dep-
ZM
rem durumunun gerek ortamnda denenmesi tehlikeli
Gsterip Yaptrma: retmenin, bir beceriyi aama aama gstermesi, anlatmas ve rencilerin retmeni izledikten sonra, ayn beceriyi yeterli dzeye gelene kadar
tekrar etmesi eklinde uygulanan, renci merkezli bir
retim yntemidir.
ve imknsz bir durumdur. Bu nedenle gerekmi gibi

yaplan uygulamalar yani tm tatbikatlar simlasyon uygulamasdr.
Cevap: C
94
2010
10. Dnyada yaanan ekonomik krizi deerlendirme

amacyla yaplan bir grup almasnda bu durum
farkl bak alarndan ele alnr. Duruma, eletirel
adan bakld gibi duygusal adan da baklarak
yapc yaklalr ve yeni zm nerileri sunulur.
almann sonunda tm bak alar deerlendirilerek bir analiz yaplr ve konuya ilikin son gr
bildirilir.
11. Bir retmen ilkretim 7. snf rencileriyle performans grevlerinin deerlendirilmesini tartmak
amacyla snfta beer kiiden oluan iki grup oluturur. Birinci grup uzman grubunu, ikinci grup ise
renci grubunu oluturur. Snftaki dier renciler
de dinleyici olarak srece katlrlar. Her iki grup sunumunu tamamladktan sonra dinleyici renciler
soru sorarlar.
Yukarda verilen bu sre aadaki retim

yntem ya da tekniklerinden hangisinin uygulandn gsterir?
Bu retmen hangi retim yntem ya da tekniini kullanmtr?

A) Mnazara
B) Kollekyum
A) Beyin frtnas
C) Forum
D) Ak oturum
B) Alt apkal dnme
E) Panel
C) Konuma halkas
D) Eletirel dnme
ZM
E) Dn-ele-payla
Tartma tekniklerinden;
Mnazarada: Tez antitez eklinde tartan ve bir-
ZM
birlerinin fikirlerini rtmeye alan iki grup vardr.

Kazanan belirlemek iin de bir jri grubu ve tartma-
Soruda Dnyada yaanan ekonomik krizi deerlendir-
y izleyen seyircilerden oluur.
me amacyla yaplan bir grup almas ve rencilerin
Forum: Uzman bir grubun dinleyicilerin ihtiyalarna
bu durumu farkl bak alar ile ele almalar alt apkal
ve sorunlarna cevap vermesidir. Hem konuan hem
dnme tekniinin uygulandn gsterir.
de dinleyiciler kendi alanlarnda uzmandr; fakat ko-
rencilerin bir konuya farkl alardan bakmasn sa-
numaclar alannn en iyileridir.
layan en etkili teknik, alt apkal dnme tekniidir.
Ak Oturum: Gncel bir konuya ilikin farkl bak
Bu teknik sayesinde renciler olay eletirel bir bak
alarna sahip kiilerin gr ve dncelerini top-
asyla 6 ayr apkann temsil ettii 6 ayr gr asy-
luluun nnde tartmasdr. Konumaclar bakan-
la incelerler.apkalar ve kazandrdklar bak alar ise
dan sz alarak defalarca konuma hakk alp konu-
yledir:
abilirler. Bu teknikte ama bir konuda farkl bak
Beyaz apka ile: Tutumlara ve duygulara kaplmadan
alarna sahip kiilerin konumasdr. Ak Oturum ilk
objektif/tarafsz dnmeyi,
kez KPSSde yer almtr.
Krmz apka ile: Konu hakkndaki olumlu/olumsuz
Panel: Kk bir uzman grubun topluluu ilgilendiren
duygular, tutkular ve arzular gz nnde bulundurularak
herhangi bir konuda dncelerini, bilgi birikimlerini
dnmeyi,
sohbet eklinde dinleyicilerin nnde tartmasdr.
Siyah apka ile: Konu hakkndaki kt dnceler,
Panelde konumaclar 3-6 kii arasndadr. Konumaclar panel bakannn verdii srede konuurlar.
olumsuz n yarglar ve karamsarlklar gz nnde bulun-
Panel sonunda dinleyicilerden gelen sorular uzman-
durularak dnmeyi,
lar tarafndan yantlanabilir.
Sar apka ile: zerinde dnlen konunun avantajlar,
Kollekyum (Kollegyum): Uzman bir grup ile soru so-
olumlu ynleri iyimser bir bak asyla dnmeyi,
ran bir grubun karlkl yapt bir tartma trdr.
Yeil apka ile: zerinde dnlen konuya yeni ve ori-
Bir deil iki panel grubu vardr. Birinci grup uzman
jinal zmler reterek dnmeyi,
kiilerden oluurken ikinci grup rencilerden oluur.
Mavi apka ile: Konu, daha nceki apkalarda d-
renciler konuyu tartrlar ve tartma srasnda uz-
nlenlerle birlikte deerlendirilerek, serinkanl bir ekilde
manlara sorular sorarlar. Her iki grup da -be kii-
karar vermeyi salar.
den oluur.
Cevap: B
Cevap: B
95
2010
12. retmen rencilerine aadaki olay okur ve -
13. retmen, sosyal bilgiler dersinde Blgelerimizi Tanyalm konusunu ileyecektir. rencilerini
yedierli gruplara ayrr. Grup iinde her yenin bir
corafi blgeyi semesini ister. Her gruptan ayn
blgeyi alan renciler bir araya gelerek uzmanlk gruplarn olutururlar. renciler 15 dakika bu
gruplarda altktan sonra ilk gruplarna dnerler
ve her ye rendiini srayla grup iindeki arkadalarna anlatr.
rencilerine: Bu durumda siz olsaydnz ne yapardnz? diye sorar.
Nergisin ok nemli bir snav var. Sabah saat

9.00da uyanr ve hazrlanp snava gider. Snfa girdiinde snavn bitmi olduunu ve herkesin snftan
ktn grr. Tam o anda, bir nceki gece saatlerin bir saat ileri alndn ancak kendisinin saatini
ileriye almay unuttuunu fark eder.

retmenin kulland retim yntem ya da
Bu durumda retmenin kulland i birliine

dayal renme teknii ve kullanm amac aadakilerin hangisinde doru eletirilmitir?
teknii ve rencilerde gelitirmeyi amalad dnme becerisi aadakilerin hangisinde

doru olarak verilmitir?
Yntem ya da teknik

renme Teknii
Ama
A)
Takm-oyun-turnuva
Okul ii ve dndaki
kaynaklardan yararlanma
B)
Karlkl sorgulama
(discussion group)
Eletirel ve yaratc
dnme becerileri
gelitirme
C)
Takm destekli bireyselletirme
rencilere karar
verme ve seme
becerisi kazandrma
D)
renci takmlarbaar gruplar
Gruplar aras yarmaya zendirme
E)
Ayrlp-birleme
rencilere birbirlerinden sorumlu

olduklar bilincini
kazandrma
Dnme Becerisi
A) Beyin frtnas
Yaratc dnme
B) Benzetim
Yanstc dnme
C) rnek olay
Yanstc dnme
D) Benzetim
Problem zme
E) rnek olay
Yaratc dnme
ZM
Soru nclnde verilen olay retmen snfa sunmu ve
rencilerin zm gelitirmesini istemitir.
ZM
Gerek hayatta grlen ya da grlebilecek bir problemin snf ortamna getirilerek o konu ile ilgili beceri ka-
En yaygn kullanlan ibirliine dayal renme teknikleri
zandrmak veya uygulama yaptrmak amacyla kullanlan
unlardr:
yntem rnek olay yntemidir. Bu yntemin en nemli
A seenei: TakmOyunTurnuva (TOT):
zellii rencilerin gerek yaam sorunlaryla yz yze
retmen nce dersi sunar ve renciler konuyu takm

arkadalarna retir. Her takmdan seilecek bir ya da
getirilip bu sorunlara zmler retmesini ve sorun daha
birka kii yarrlar ve yarma sonucu elde ettikleri pu-
bana gelmeden sorunla mcadele etmeyi kazandrma-
anlarla takmlarna destek olurlar.
sdr. (Demirel,2005:75)
Yarma srasnda, oyuna-turnuvaya katlan rencilere
Ayrca retmenin Bu durumda siz olsaydnz ne yapar-
takm arkadalar yardm etmezler.
dnz? sorusuyla rencilerinden zgn, orijinal fikirler
renciler, kendileriyle gemi puanlar (rnein ders
almak istemesi yaratc dnce becerisi kazandrmay
matematikse, nceden ald matematik puanlar) yakla-
amaladn gsterir.
k ayn olan rencilerle er kiilik turnuva masalarnda

karlarlar. rencinin dzeyi ykseldike, bir st tur-
Eer soru, ocuklar banzdan byle bir olay getik-
nuva masasnda yarabilir. Turnuva masasnda kazanan
ten sonra yani byle bir tecrbe yaadktan sonra ileri-
renci, kendisine ve takmna puan getirir. rencilerin
ye dnk planlarnz neler olurdu?, Bundan nasl dersler
aldklar puanlar toplanarak, takm puanlar elde edilir.
kartrdnz? eklinde olsayd cevap yanstc dnce
Yksek dzeyde yeterlik gsteren takmlar, sertifikalar ya
olabilirdi.
da deiik takm dlleri kazanrlar.

Cevap: E
(Yeilyaprak: 1995).
96
2010

se ilikin nceden ald notlardan elde edilen ortalama
puanlaryla karlatrlr. Bu ortalamadan, rencinin snavda ald not karlarak ilerleme (erii) puan saptanr.
Takm oluturan yelerin aldklar puanlar toplanarak,
takm puan elde edilir. Takm puan da, belirli ltlere
gre karlatrlr. Bu ltler dorultusunda takmlara
sertifika ya da dier pekitireler verilir.
B seenei: Karlkl Sorgulama (discussion group):

ok deiik ya dzeylerinde ve konu alanlarnda kullanlabilir. Karlkl sorgulama, zel materyalleri ve zel
test etme iini gerektirmez. retmen konuyu sunduktan
sonra, renciler ikili ya da l gruplara ayrlrlar. Birbirlerine konuyla ilgili sorular sorarlar ve cevaplar verirler.
retmen rencilere, ipucu oluturmak zere baz soru
kk rnekleri verebilir.
Bu teknikte, ne bireyler ne de takmlar birbiriyle yarrlar.
rnein:
.....Nasl kullanrdnz?
E seenei: Ayrlp Birleme (Jigsaw) (Birletirme

teknii):
.Nedenlerini aklaynz?
...lgili yeni bir rnek veriniz?
Aranson tarafndan gelitirilen bu teknikte, renciler 5-7

kiilik takm olutururlar. Akademik materyal (nite) ya da
konu gruplardaki renci saysnca blmlere (konuya)
ayrlr.
.Olsayd sonucu ne olabilirdi?

.Benzer ve farkllklar nelerdir?
..Snrllk ve stnlklerini syleyiniz?
Olmas iin ne gibi nlemler alnabilir?
Her takma ayn nite (konu) verilir ve takmlardaki yelerden nite paralarndan (konulardan) birini semeleri
istenir. Her ye kendi konusunu okur.
Aklaynz?
Sebeplerini syleyiniz?
Daha sonra farkl takmlarda ayn konuyu alan yeler

-gruplarndan ayrlarak -uzmanlk gruplarnda bir araya
gelirler, konu zerinde tartrlar.
rnekler veriniz?
.Avantajlarn ve dezavantajlarn syleyiniz?
(Senemolu: 1997)
Sonra kendi takmlaryla geri birleerek, takm arkadalarn, kendi konularyla ilgili olarak bilgilendirirler.
C seenei: Takm Destekli Bireyselletirme (TDB):
renciler, bu teknikte, bir tek yolla, o da arkadalarn

dikkatlice dinlemekle dier konular renebilirler. Bylece renciler, dier arkadalarnn almasna ilgi gsterir ve destek verirler.
Gruplar heterojendir ve 6 haftalk bir sre iin oluturulur. renci, durumunu saptamaya ynelik bir ntestle
ve yeterliliklerine dayal program iinde en uygun yere
yerletirilir.
renciler, takm iinde, birbirlerine retme ilemleri

sona erdikten sonra bireysel olarak tm konular ieren kk bir snava girerler. Bu snavdan bireysel puanlar alrlar.
Fakat jigsaw tekniinin bir dezavantaj; ek zaman almas
ve birinci snf rencileri iin uygun olmamasdr.
Programn kendine zg malzemeleri bulunur. retmen

her gn, programda ayn yerde olan takmlarn yelerinden oluan kk renci gruplarna ders verir. Bu gruplarda, genelde, konuyla ilgili zel kavramlar retilir. Daha
sonra renciler grup iinde ynlendirme ve altrma
sayfalarna dayal olarak alrlar ve birbirlerini snarlar.
Testleri uygulamay ve deerlendirmeyi de renciler yapar. retmen zaman zaman tm snfa retim ve genel
deerlendirme uygular.
Kaynak: Fen ve Teknoloji Dersinde birlikli renme Ynteminin Akademik Baarya Etkisi TSA / Yl: 12, S: 2, Austos 2008
(Yrd. Do. Dr., Orun BOZKURT, Ar. Gr. Dr., A. Turan ORHAN,
Adem KESKN, Ayegl MAZ)
Sorunun ncl incelendiinde retmen, Blgelerimizi

Tanyalm konusunu ilemek iin rencilerini yedierli gruplara ayrr. (Trkiyede 7 corafi blge olduu iin
grup yelerini konu saysnca ayarlamtr.)
D seenei: renci Takmlar ve Baar Blmleri

(Gruplar) (TBB):
Slavin (1990) tarafndan gelitirilen bu teknikte, renciler yeterlilik dzeyi, cinsiyet ve etnik kken vb. gibi
zellikleri asndan drt kiilik karma (heterojen) gruplar
oluturulur.
Grup iinde her yenin bir corafi blgeyi semesini ister.
retmen dersi sunar ve sonra renciler, tm takm arkadalarnn dersi tam rendiinden emin olana kadar,
kendi takmlarnda alrlar.
Sonuta allan konu zerinde tm renciler bireysel
olarak snava girerler. Bu aamada renciler birbirlerine yardm etmezler. rencilerin snav sonular, o der-
Her gruptan ayn blgeyi alan renciler bir araya gelerek

uzmanlk gruplarn olutururlar.
97
2010
14. retmen derste hangi retim yntem ya da

teknii kullanmtr?
A) stasyon
C) Eitsel oyun
E) Konuma halkas
ZM
Soru nclnde retmen snf gruba ayrr. Birinci

grup konuyla ilgili dncelerini yazar, ikinci grup afi
hazrlar, nc grup ise konuyla ilgili ark sz yazar
ve besteler.
B) Dn-ele-payla
D) Soru-cevap
renciler 15 dakika bu gruplarda altktan sonra ilk

gruplarna dnerler ve her ye rendiini srayla grup
iindeki arkadalarna anlatr.
Cevap: E
Gruplardan on dakika sonra almalarn kendi sralarnda brakarak yer deitirmelerini ve almalara birbirlerinin kald yerden devam etmelerini istemesi istasyon
tekniinin uygulandn gsterir.
CEVAPLAYINIZ.
stasyon Yntemi, btn snfn her aamada (her istasyonda) ezamanl alarak bir nceki grubun yaptklarna katk salayarak bir basamak ileri gtrmeyi veya bir
nceki grubun yarm kalan iini tamamlamay salayan
bir retim yntemidir.
retmen derste; Yer alt zenginlikleri tkendiinde ne

olacak? diye sorar. rencilerden iki dakika dnmelerini ister. Snf gruba ayrr. Birinci grup konuyla ilgili
ZELLKLER;
dncelerini yazar, ikinci grup afi hazrlar, nc grup
Her renci dzeyi iin uygun

renme istasyonlarn retmen belirler.
(iir-yk-rnek olay-Hikaye-Sergi vb.)
Tm renciler grev alr.
Gruplar istasyonlara yerleir.
Sabit bir sre belirlenir.
Sre sonunda gruplar yer deitirir.
Tm gruplarn tm istasyonda almas salanr.
stasyona gelen her yeni grup bir nceki grubun brakt yerden devam eder.
Sre sonunda tm gruplarn ileri toparlanr ve gerekli grlenler sergilenir.
Cevap: A
ise konuyla ilgili ark sz yazar ve besteler. Gruplar on

dakika sonra almalarn kendi sralarnda brakarak
yer deitirir ve almalara birbirlerinin kald yerden
devam ederler. Dersin sonunda almalar tamamlanr
ve retmen en beendii afii duvara asar. arky sylemek iin zaman kalmadn dnerek arky sylemelerine gerek olmadn belirtir. retmen derse etkin
katlm fark edince her ders ayn yntem ya da teknii
kullanmaya karar verir.
98
2010
15. Bu rnekte, aadaki retmen davranlarndan hangisi kesinlikle yanltr?

A)
B)
C)
D)
E)
ZM
Karlkl Sorgulama (discussion group)ibirlii teknii,
Grup almalarna az sre vermek

Her ders ayn yntem ya da teknii kullanmak
Gruplara farkl grevler vermek
Ak ulu soru sormak
arky syletmek iin ders dnda ek sre vermemek
ok deiik ya dzeylerinde ve konu alanlarnda

kullanlabilir.
Karlkl sorgulama teknii, zel materyalleri ve zel
test etme iini gerektirmez.
retmen konuyu sunduktan sonra, renciler ikili
ya da l gruplara ayrlrlar.
ZM
Birbirlerine konuyla ilgili sorular sorarlar ve cevaplar

verirler.
Soru nclndeki retmen davranlarndan her ders

ayn yntem ya da teknii kullanmaya karar vermesi kesinlikle yanltr. Her ne kadar istasyon teknii btn renci seviyelerinde etkili bir yntem/teknik ise de tm hedef alanlarnda etkilidir demek ve her dersi etkin katlm
salyor diye istasyonla ilemek yanltr. Yntem / teknik
seimini etkileyen faktrlerin en banda Hedefe en etkili
ve en ksa yoldan ulatrma gelmektedir.
retmen rencilere, ipucu oluturmak zere baz

soru kk rnekleri verebilir.
Karlkl Sorgulama ibirlii tekniinde kullanlabilecek
baz soru kkleri:
..Nasl kullanrdnz?
Nedenlerini aklaynz.
Soruda A seeneindeki ifade yanl bir ifade deildir.

nk istasyonda kalnacak sre retmen tarafndan en
batan sabitlenir. E seeneindeki arky syletmek iin
ders dnda ek sre vermemek de yanl deildir. nk istasyon sonunda istenen rnler sergilenir ve istenen
performanslar sunulur. Fakat her derste ayn yntem ya
da teknii kullanmak kesinlikle yanltr.
lgili yeni bir rnek veriniz.

Olsayd sonucu ne olabilirdi?
Benzer ve farkllklar nelerdir?
Snrllk ve stnlklerini syleyiniz.
...Olmas iin ne gibi nlemler alnabilir?
..Aklaynz.
..Sebeplerini syleyiniz.
Cevap: B
...rnekler veriniz.
Avantajlarn ve dezavantajlarn syleyiniz.
(Senemolu: 1997)
(Dier seeneklerde yer alan ibirliki teknikler retim

CEVAPLAYINIZ.
yntem ve tekniklerinin 13. sorusunda aklanmtr.)

Cevap: D
Bir retmen, rencilerine genetiiyle oynanm bitkilerin salmz zerindeki etkileri ile ilgili konuyu anlatr
ve rencilerini gruplara ayrr. Grup yelerinin birbirlerine
konuyla ilgili soru sormalarn ve cevap vermelerini ister.
rencilerine siz neler yapardnz?, benzerlik ve
farkllklar nelerdir? gibi baz soru kklerini ipucu olarak
vererek onlar konu hakknda daha derin dnmeye
ynlendirir. Dersin sonunda gruplarn almalarn snfla
paylamalarn ister.
17. Aadakilerden hangisi bu retmenin i birliine dayal renmeyi kullanmasnda en az neme sahiptir?
A) rencilere liderlik rolnn ne olduunu retmek
B) rencilere bireysel sorumluluk duygusu ka-
16. Bu retmenin i birliine dayal renme tekniklerinden hangisini uygulad sylenebilir?

A)
B)
C)
D)
E)
zandrmak
C) rencilerin grup srecinin ne olduunu anlamalarn salamak
renci takmlar, baar gruplar

Ayrlp-birleme (jigsaw)
Takm destekli bireyselletirme
Karlkl sorgulama (discussion group)
Takm-oyun-turnuva
D) rencilere karlkl bamllk duygusu kazandrmak

E) rencilerin birbirlerini eletirmelerine frsat
vermek
99
2010

18. Kavram haritalar, rencilere bilgileri ilikilendir-
ZM
mek iin uygun yollar salar.
Birliine Dayal retimde renciye Kazandrl-
Aadakilerden hangisi kavram haritalarnn
mas Amalanan zellikler:
avantajlar arasnda yer almaz?
Yz yze destekleyici retim almalaryla birbirin-
A) retimin her kademesinde kullanlabilmesi
den renme
B) n bilgilerle yeni kavramlarn btnletirilmesini
Grup etkinliine katlarak grup srecini anlama
salamas
Paylama, ibirlii ve uzlama becerileri edinme
C) Kavram yanlglarn nlemede etkili olmas
Grup iinde bireysel sorumluluk alma ve yerine getir-
D) Olgularn ve rneklerin somutlatrlmasnda et-
me sorumluluu
kili olmas
Sosyal beceriler kazanma ve kiiler aras etkileime
E) Dersin her aamasnda farkl amala kullanla-
duyarl olma
bilmesi
z sayg, z yeterlilik ve benlik kavram gibi bireysel

gelimelerde ilerleme
ZM
Problem zme, yanstc dnme becerileri kazanrenilen bilgilerin anlaml ve kalc olmasnda kullanlan
ma
yollardan biri olan kavram haritalar, herhangi bir konu
Grup yeleri arasnda olumlu bamllklar kazanma.
ierisindeki kavramlarn kartlmas ve bu kavramlar ara-
Bu ballklar:
a.
sndaki ilikilerin iki boyutlu olarak gsterilmesi tekniidir.
Olumlu ama bamll: Grup ortak bir ama
(Ed. G. Ocak, retim lke ve Yntemleri, s.262)
dorultusunda birleir ve grubun birlikte olmas iin

somut bir neden vardr.
b.
Kavram Haritasnn Yararlar
Olumlu dl bamll: Grup amaca ulatnda
1. rencilerin birbiriyle ilikili kavramlar, bir sra halin-
her bir grup yesi ayn dl alr. Ama bamlln
de renmesini salar.
2. renciler snava hazrlanrken, rencinin konuyu
salamak iin retmen tm gruba ortak bir dl
tm boyutlaryla grmesini ve konuyu zetlemesini
verir.
c.
salar.
Olumlu kaynak bamll: Btn grup yeleri g-
3. Kavramlarn konu ierisindeki tam yerini gstererek,
revi tamamlamak iin gerekli kaynaklarn, bilgilerin,
konuda geen dier kavramlardan niin ayrldn
materyallerin bir blmne sahiptir. Grup yelerinin
rencinin grmesini salar.
kaynaklarnn, grup amalarnn gerekletirilmesi
4. Kavram haritalar dinamik olup, rencinin edindii
iin birletirilmesi gerekir.

d.
bilgiler arttka, haritaya yeni kavramlar eklenir. By-
Olumlu rol bamll: Her bir grup yesine ta-
lece kavram haritalar renmede sreklilii salar.
mamlayc ve birbirleriyle ilikili roller verilir. Bu du-
5. retmenin konu ncesinde hazrlk yapmasnda
rum grubun ortak rolleri tamamlayabilmesi iin ge-
zellikle konunun erevesini ve plann izmesine
reken ortak sorumluluu ortaya koyar.
olanak salar.
Fakat A seeneinde yer alan rencilere liderlik rolnn
6. Kavramlar somutlatrr, zihin dnyasndan karr ve
ne olduunu retmek iin ibirlikli retim etkili deildir.
somut eylerin renilmesini kolaylatrr.
nk ibirlikli retim almalarnda liderlik paylala-
7. Yanl kavramsallamay nler.
rak grup ii demokrasi oluturulur. renciye liderliin
8. retim ortamn zenginletirir.
anlam retilmek isteniyorsa tartma teknikleri olduka
9. Anlaml renmeyi salar.
etkilidir.
10. renci ve retmenlerin dncelerini danklklardan kurtarr.
Cevap: A
100
2010
11. renilenlerin kalc olmasn salar.
KAVRAM YANILGILARININ,
12. renme gl eken rencilere yardmc olur.

13. rencilerin karmak yaplar bir btn olarak algla-
A. TESPT EDLMES
N KULLANILAN
YNTEMLER
malarn salar.
14. retmene bir konu alannda rencilerin sahip ol-
B. GDERLMES N
KULLANILAN YNTEMLER
duu bilgileri gzlemleme ve hangi rencinin daha

ok yardma ihtiyac olduunu ayrt edebilme ans
l Kavram Haritalar
l Kavram Haritalar
l Kavramsal Karikatrler
l Kavramsal Karikatrler
l Tahmin-GzlemAklama (TGA) Yntemi
l Benzetme (Analoji) Yntemi
l Olaylar ve Durumlar
Hakknda Mlkat
l Kavramsal Deiim Modeli
l Kavramlar Hakknda
Mlkat
l Anlam zmleme Tablolar
l izimler
l Rehber Materyaller
Bu adan bakldnda D seeneinde yer alan Olgu-
l Kelime likilendirme
l alma Yapraklar
larn ve rneklerin somutlatrlmasnda etkili olmas
l Talih izgileri
tanr.
15. Anlam uzlamalarna (negotiation) yardmc olur.
16. renci portfynden geliimin takip edilmesinde etkilidir.
17. Ayrca son dnemde retimi deerlendirme amacyla da alternatif lme arac olarak da etkili bir ekilde
kullanlmaktadr. (Anderson-Inman ve Ditson, 1999). Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi Dergisi. Aralk 2007.
Cilt:IV, Say:II, 21-48 Uzm. A.KILIN http://efdergi.yyu.
edu.tr
sz konusu olamaz. nk kavram haritalar, dorulu-
l Tehis Testleri
u -genellikle- ispatlanm olan nermeler olan olgularn (Salih EPN, Aratrma ve Proje almalarna Giri,
Trabzon(2005)) ve rneklerin somutlatrmas iin deil,
kavram ve ilkelerin somutlatrlmas iin kullanlr.
rencilerde Yanl Kavramalarnn Tespit Edilmesini

Salayan Yntemler:
Cevap: D
Kavram haritalar (concept mapping) yntemi: Bilgi

ve kavramlar arasndaki ilikiyi genelden zele doru
grsel hle getirerek aklama yaklamdr.
19. Aadakilerden hangisi kavram yanlglarnn

hem tespit edilmesinde hem de giderilmesinde
kullanlr?
Kavramsal Karikatrler: Kavramsal karikatrler rencilerin sahip olduu kavram yanlglar veya dnme biimlerinin insan ya da hayvan figrleri ile
tarttrld, dndrld karikatr tr izimlerdir.
A) Kavram karikatrleri
B) TGA (Tahmin-Gzlem-Aklama)
C) ki aamal tehis testleri
D) Tekzip (rtme) metinleri
E) Mlakatlar
Tahmin, gzlem, aklama (TGA) (prediction observation - explnation (POE)) ynteminde seilen
rnek ilk nce renciye teorik olarak yaplan aklama ile anlatlr, daha sonra gerekleecek olayla
ilgili tahminde bulunmas istenir. renci tahminleri
alndktan sonra rnek, rencinin gz nnde gerekletirilir ve meydana gelen olaylar ve deimeleri
gzlemlemesi salanr. Gzlem ilemi bittikten sonra
renciden nceki tahmini ile gzlemleri arasndaki
benzerlii veya farkll aklamas istenir (Ayas, Karamustafaolu, Cerrah ve Karamustafaolu, 2001).
ZM
Kavram yanlglar, bilimsel olarak doru kabul edilen ve
retim sreci sonunda rencilerin kazanmas hedeflenen kavramlarn dnda rencilerin kendilerince (ou
zaman eksik ya da yanl olarak) yaplandrdklar kavramlardr. (Nakhleh, 1992).
Yanl kavramalarnn tespit edilmesi ve giderilmesi iin
ayr yntemler vardr:
101
2010
Olaylar ve durumlar hakknda mlkat: (interviews

about instances and events) ynteminde ama, rencinin olaylar anlamasn kontrol etmek ya da bir
durumu yorumlayabilmesini aratrmaktr. (Osborne
ve Gilbert, 1980; Gilbert, Watts ve Osborne, 1985)
Bu yntemde rencilere kartlar zerine eitli olay
ve durumlarla ilgili olarak izilmi ekiller ve resimler
gsterilerek rencilerin bunlar hakkndaki dnceleri alnmaya allr. rencinin verdii cevaplara
dayal olarak aratrmac tarafndan yeni sorular sorulabilir.
Tehis testleri (diagnostic tests), yanl kavramalarn tehisi iin literatrde ok kullanlan bir baka tekniktir. (Peterson, Treagust ve Garnett, 1986; Treagust,
1988). Bu tr aralarn iki trl fonksiyonu vardr. (Taber, 1999):
1. Bir snftaki yanl kavramalar tehis etmek iin bir n
test olarak kullanlabilir.
2. renciler bu tr bir etkinlii tamamladktan sonra
doru cevab bilmek iin iyi motive edilebilirler.
Byle bir etkinlikte sorularn snfta tartlmas retimi
nemli hle getirmek iin kullanlabilir. Tehis testleri literatrde olduka fazla kullanlmaktadr. Tehis testleri ak
ulu kt kalem testleri veya oktan semeli testler eklinde de olabilirler. Ak ulu testlerde renci, kendisine
yneltilen soru ile ilgili olarak sahip olduu tm bilgiyi
yazl olarak ifade etme olana bulur. renci verdii cevapla ilgili gerekesini de belirtecei iin sahip olabilecei yanl anlamalarn tespit edilebilme imkn vardr.
Kavramlar hakknda mlkat (interview about concepts) yntemi, kiinin bir kavramla ilgili sahip olduu bilgileri ortaya karmak iin dzenlenmi karlkl konumalardan olumaktadr. Mlkat yntemi
rencilerin anlamalarnn dorudan belirlenmesinde
en etkili yntemlerden birisidir (Abdullah ve Scaife,
1997).Bu yntemde rencilerin belirlenen baz kavramlar hakkndaki dncelerinin ortaya karlmas
amalanmaktadr. Aratrmacnn amac bireyin kavramla ilgili olarak zihninde var olan bilgilerini ortaya
karmaktr.
rencilerde Yanl Kavramlarn Giderilmesini Salayan Yntemler:
izimler (drawings): izimlerin amac , rencide

gizli kalm fikir, bilgi ve inanlarn renciyi kelimelerle snrlamadan ortaya karlmasdr. Bu yntem
rencinin cevabna ok az bir snrlama getirir. Bu
yzden rencinin anlama dzeyi ve yanl anlamalarnn ortaya karlmasnda kullanlmas gerektii
savunulur.(Novick ve Nussbaum, 1978). Ancak bu
yntemde izimleri yorumlamada izimlerden kaynaklanan glkler grlebilmektedir.
rencilerin sahip olduklar yanl kavramalarn tespit

edilmesinin yan sra bu yanl kavramalarn giderilmesi
de nemlidir. rencilerin sahip olduklar yanl anlamalar dzeltmek iin geleneksel retim yntemleri dnda
farkl yntemlerin kullanlmas gerektii de aktr.
Kavram Haritalar: Yanl kavramalarn tespiti ve giderilmesinde kullanlan yntemlerden birisi kavram
haritalardr. Kavramlarn anlaml renilmesi ve onlar
arasndaki ilikilerin kurulmas kavram haritalarnn
renciler tarafndan oluturulmasyla salanabilir.
Kelime ilikilendirme (word association), bir kiinin

kavram gruplarn anlamas ile dorudan balantl bir
tekniktir. Anlama, kiinin bilginin bileenleri arasndaki ilikilerin doasn anlamas ve kavramlar aras iliikleri kurabilmesine baldr. Kelimeleri ilikilendirme
sadece kavramlarn anlalp anlalmadn lmek
amacyla deil, ayn zamanda olaylar, durumlar ve
hatta insanlar anlamak amacyla da kullanlmaktadr.
nsanlarn anahtar kelimelere verdikleri cevaplarn
saysna ve eidine gre onlarn konuyu tam olarak
anlayp anlamadklar yorumlanabilir.
Kavramsal Karikatrler: Kavramsal karikatrler

rencilerin sahip olduu kavram yanlglar veya
dnme biimlerinin insan ya da hayvan figrleri
ile tarttrld, dndrld karikatr tr izimlerdir. Kavram karikatrleri normal karikatrlere gre
farkl zellikler gstermektedir. Karikatrler bireyleri
gldrmek amacyla kullanlrken, kavram karikatrleri rencileri elendirerek bilgilerini sorgulatmak
amacyla kullanlmaktadr. Kavram karikatrleri yapsal adan bilinen karikatrlerden farkl olup ierisinde mizahi ve abartl unsurlar barndrmamaktadr.
Olay ve karakterlerin izgiler ile anlatlmas onlara
karikatr zellii yklemektedir. Genel olarak ya
da daha fazla karakterin gnlk bir olay hakknda
karlkl sorular ya da fikirleri konuma balonlar ile
sunulmaktadr.
Talih izgileri (fortune lines), romanlar, oyunlar,

iirler, mzikaller ve tarih olaylarda geen olaylarn
renciler tarafndan anlalma seviyelerinin aratrlmasnda kullanlr. renci her durum iin bir ya da
birden fazla nitelii tahmin eder ve bunu grafikle gsterir.Teknik ilk olarak 1988de Laurance Rush tarafndan kullanlmtr. Bu kullanmda krmz balkl kz
hikyesi 10 sahneye ayrlarak teknik uygulanmtr.
102
2010

20. Bilgisayar destekli retimi kullanmann birok yararnn yan sra baz snrllklar da bulunmaktadr.
Benzetme (Analoji) Yntemi: Yanl kavramalarn

giderilmesinde kullanlan bir dier yntem, benzet-
me (analoji) yntemidir.Benzetme, yabanclk ekilen

bir olgunun yabanclk ekilmeyen bir olguya benze-
Aadaki durumlardan hangisi bu snrllklardan biri deildir?

A) Bilgisayar kullanclarna yardmc olacak yeterli
tilerek aklanmasdr. Tandk olmayan olgu hedef,
sayda uzmann olmamas
tandk olan olgu kaynaktr. Benzetmeler soyut kav-
B) Her rencinin kendi renme srecini eitlen-
ramlar rencinin zihninde somutlatrr ve bu kav-
direbilmesi
ramlarn daha kolay anlalmasn salar; anlalmas
C) Kullanlan programlarda ierik bilgisinin yeterli
zor, kompleks konular basite indirgeyerek aklda ka-
kalitede olmamas
lacak ekilde aklar ve ayrca rencinin derse olan
D) Yazlm programlarn yalnzca yazlm iin sei-
ilgisini ve katlmn arttrr (Geban, Ertepnar, Topal ve
len bilgisayarla alabilir olmas
nal, 1998).
E) Bilgisayar ve hazr paket programlarnn pahal

olmas
Kavramsal Deiim Modeli: Yanl kavramalarn giderilmesinde kullanlan nemli yntemlerden biri de
ZM
yanl kavramalarn bilimsel kavramalarla yer deitirecei ve yeni kavramalarn var olan bilgilerle birle-
rencilerin bilgisayar karsnda bilgisayar ile alarak
tirilebilecei kavramsal deiim modelidir. Kavramsal
veya bilgisayar programlar sayesinde renmeyi ger-
deiim, renenin yeni fikirleri kazanmak iin var
ekletirdii, rendiklerini izleyip kendilerini deerlen-
olan yanl kavramalarn sraya koymasn, yeniden
dirdii bireysel bir retim biimidir. Bilgisayar destekli
dzenlemesini ve yer deitirmesini gerektiren an-
retim programl retim ilkelerine gre dzenlenmitir.
laml bir ekilde feni renme sreci olarak tanmlanr
renciler bireysel olarak bilgisayarlarla alrken ret-
(Sanger, 2000). lk kez Posner ve arkadalar tarafn-
men bu srete rehber durumundadr.
dan gelitirilen bu yntemde kavramsal deiimin
Bilgisayar Destekli retimin Snrllklar:
gerekletirilebilmesi iin;
Bilgisayar yazlmlarn hazrlamak byk maliyetlidir.

Bilgisayar destekli retim almalarn planlamak
1. rencinin kendi bilgisinin yetersizliinin farkna var-
ve uygulamak uzmanlk gerektirir.
mas,
Yazlmlar lisans hakk ile korunduu zaman baka bir

bilgisayarda altrlamaz.
2. rencinin kendine verilen yeni bilgiyi anlalabilir
Bilgisayar destekli retim yazlmlar ieriin tama-
bulmas,
mn aktarmada yetersizdir.
Bilgisayar destekli retim almalarnda internet ol-
3. rencinin kendine verilen yeni bilgiyi mantkl bul-
mad iin rencinin sosyallemesini azaltr.
mas,
st dzey zihinsel beceriler kazandrmada etkisizdir.
4. rencinin kendine verilen yeni bilgiyi karlat yeni

te yandan bilgisayar destekli retim almalar birey-
problemlerin zmnde kullanmas gerektii savu-
sel olduu iin her rencinin kendi renme srecini
nulmaktadr. (Posner, Strike, Hewson ve Gertzog,
eitlendirmesini yani:
1982) renciler ancak bu drt artla tantktan son-
Kendi hznda ilerlemesini
ra kavramsal deiimi gerekletirirler ve kendi yanl
Kendi ilgi ve isteine uygun etkinlikler semesini
fikirlerini, bilimsel olarak kabul edilenlerle deitirirler.
Birden ok duyu organna hitap etmesini
(Yard. Do. Dr. Haluk zmen, Karadeniz Teknik niversitesi)
Sk ve sonsuz sayda tekrar yapmay,
Grld gibi A seeneinde verilen kavramsal karika-
rencinin renmeye gdlenmesini salar. Bu
trler hem yanl kavramalarnn tespit edilmesi hem de
zellikler bilgisayar destekli retimin faydalar ara-
giderilmesi iin kullanlr.
snda saylabilir.
Cevap: A
Cevap: B
103
2010
21. Bilgisayar destekli retimin amalarndan biri gerek hayattaki olaylarn kontroll bir ekilde temsil
edilmesinde bilgisayar teknolojilerini kullanmaktr.

22. Bu retmenin rencilerdeki z-yeterlik algsn ykseltmek iin ncelikle aadakilerden

hangisini yapmas daha etkili olur?
Bu amala dersinde bilgisayar destekli retim

programlarndan yararlanmak isteyen bir retmen iin aadakilerden hangisi en uygundur?
A) Altrma ve tekrar programlar
A) rencilerin rn dosyalarn ayrntl incelemesi

B) Bir nceki fen ve teknoloji retmeniyle grmesi
C) Gsteri ynteminin kullanmna arlk vermesi
D) Derslerde gnlk yaamdan ok sayda rnek
vermesi
E) Basit rneklerle rencilerde baarl olma duygusunu gelitirmesi
B) Birebir retim programlar

C) Problem zmeye ynelik programlar
D) Benzetim programlar
E) Kelime ilemci programlar
ZM
ZM
zellikle beceri retiminde, baarszlk durumunda ya-
Soru nclnde fen ve teknoloji retmeninin rencilerinde grd asl sorun rencilerinin z-yeterlilik alglarnn ok dk olmasdr.
amsal baz tehlikeler ya da byk maddi kayplar ortaya

kacaksa, renciler beceri kazanncaya kadar gerek
ortamda deil de yapay ortamda altrlrlar. Gerek or-
z-yeterlilik: Bireyin belli bir davran gstermek iin

gerekli etkinlikleri organize edip bu davran baarl
bir ekilde yapma kapasitesine ilikin kendini alglayyargs ve inancdr.
tamn benzeri olan bu yapay ortamda beceri kazanma

sreci benzetim ya da benzetiim olarak adlandrlmaktadr. (D. Gztok, retim lke ve Yntemleri, s.291)
Benzetim (Simlasyon) almalar son yllarda bilgisayar
retmenin, rencilerinin z-yeterlilik algsn ykseltmek iin ncelikle rencilere basit rneklerle baarl
olma duygusunu tattrmaldr.Bu ekilde rencilerin dk olan z-yeterlilikleri ykselecektir.
ile uygulanmaktadr. Bilgisayarda benzetim programlar

sayesinde gerek durumunda uygulandnda tehlikeli,
maliyetli ve ok karmak olan durumlarn kontroll bir
ekilde bilgisayarda uygulanmas sz konusudur. rnelarnda uu simlatrleriyle almalar gerek durumda
retmenin derslerde gnlk yaamdan ok sayda rnek vermesi rencilerinde ncelikle bildiklerini hayata
transfer etme yetilerini gelitirecektir.
ortaya kabilecek bir ok olay kontroll bir ekilde ya-
Cevap: E
in pilotlarn uaa binmeden nce benzetim program-
amay salar.
Cevap: D
23. Aadaki davranlardan hangisi, rencilerin
ezbere dayal renmelerinde pay byk olan
nceki retmenin sergilemi olabilecei bir
davrantr?
A) Aa trlerinin ilenecei derse deiik aa
yapra rnekleri getirmelerini istemek
B) Hidroelektrik santrallerinin evre zerindeki
olumsuz etkilerine dair aratrma yapmalarn
istemek
C) ernobil kazasnn toplumsal etkilerine dair
grup tartmas yaptrmak
D) Yenilenebilir enerji kaynaklarnn nemi konusunda ders kitabndan faydalanarak bir dev
hazrlamalarn istemek
E) Salkl beslenme konusu ilenirken evrelerindeki insanlarn beslenmeleriyle ilgili gzlem
yaptrmak

CEVAPLAYINIZ.
Bir fen ve teknoloji retmeni yl ortasnda greve
balad okulda, rencilerinin bu dersle ilikili gnlk
yaam problemlerinin zmne ilikin z-yeterlik alglarnn ok dk olduunu tespit eder. Bu nedenle ncelikle renci rn dosyalarn inceler ve rencilerle
grmeler yapar. Bunlarn sonucunda sene bandan
bu yana dersin ezbere dayal yaplm olduunu, renilenlerle gnlk yaam arasnda da balantnn iyi kurulmadn renir.
104
2010

25. retmen derste Semraya bir soru sorar. Semra
ZM
uzun sre soruyu yantlayamaz. Dier rencilerin
rencilerin ezbere dayal renmelerinde pay byk

olan nceki retmenin rencileri retim iine katmadndan ve yaplan almalarda renci aktivitesine yer
vermediinden dolay renciler srete pasif kalm bu
da rencilerin kendilerine ilikin z-yeterlilik alglarnn
dk olmasna neden olmutur.
dikkatlerinin daldn ve durumdan Semrann

ok utandn fark eden retmen, baz ipularyla
Semrann soruyu yantlamasn salar.

retmenin Semraya bu ekilde davranmasnn

temel nedeni aadakilerden hangisidir?
A) Semrann utanma duygusunu bastrma
Seeneklerde A,B,C ve E deki etkinliklerin yaparakyaayarak renmeyi salayc ve renci aktivitesine

dayanan etkinlikler olduu grlmektedir. Oysaki D seeneinde yer alan Yenilenebilir enerji kaynaklarnn nemi
konusunda ders kitabndan faydalanarak bir dev hazrlamalarn istemek renciyi ders kitaplarna baml klmakta ve renciyi srete pasif hale getirmektedir.
B) Snfta sessizlii ve dzeni salama

C) Semraya isel baar duygusu kazandrma
D) Ders sresini etkili kullanma
E) Semrann utanmasndan kendini sorumlu tutma
Cevap: D
ZM
Derste kullanlan soru/yant ynteminde rencilere so-
24. Bir retmen rencilerine verdii bir metni srasyla ma haberi, dedikodu ve ninni gibi okumalarn
ister.

ruyu zemediklerinde ipularyla yardmc olmak onlarn

aalk duygusu yerine baar duygusu tatmalarn sa-
Bu etkinlikle retmen rencilerde aadakilerden hangisinin gerekletirilmesinde en az

katk salar?
layacaktr. Soruda retmenin Semraya ipucu vermesinin temel nedeni Semray baarya kar gdleyerek
isel baar duygusunu kazanmasn salamaktr.
A) Amaca ulamada kendilerine zg yol belirlemede

B) renilenlerin yaamlarnda ne ie yarayacan
fark etmede
C) Yaratclk yetilerini gelitirmede
D) Mimik ve jestlerini etkili kullanmada
E) Hzl okuma ve okuduunu anlama becerilerini
gelitirmede
Cevap: C
26. Ahmet yava renen bir rencidir. retmeni snfa bir etkinlik verdiinde arkadalarndan sklkla
geri kalmakta ve bazen grevini arkadalaryla ayn
ZM
anda bitiremedii iin alamaktadr.
retmen, rencilerine verdii metni ma haberi (hzlca), dedikodu (fsldayarak) ve ninni gibi (yava yava )
okutmutur. Bylece rencilerin amalara ulamak iin
kendine zg yollar gelitirmelerini salamtr. nk
ayn metni renciler farkl farkl tekniklerle okumular
bylelikle bir olaya farkl alardan yaklaabilme yetilerini
gelitirmilerdir. Yaparak-yaayarak renme ile renciler rendiklerinin hayatlarnda ne ie yarayacan ve
nerede-nasl kullanacaklarn fark edeceklerdir. Tm bu
almalarda renciler doalama becerilerini, taklit
yetilerini, jest (Beden dili) ve mimiklerini (yz ifadelerini)
de kullanarak yaratclklarn gelitireceklerdir. Ancak bu
etkinlikte rencilerin hzl okuma ve okuduunu anlama
becerilerinin gelitirilmesi amalanamaz. nk etkinlik,
okuduunu anlama ve hzl okumadan ok, farkl farkl
tekniklerle okumay amalamaktadr.
retmenin Ahmete yardm etmek iin benimseyecei en iyi yol aadakilerden hangisidir?
A) Kk admlardan oluan bir renme sreci
dzenlemek ve her admdan sonra geribildirim
vermek
B) Ahmet aladnda arkadalarnn rahatsz olmamas iin onu arkadalarndan uzaa oturtmak
C) Ahmete yardmc olmas iin onu zel eitim
retmenine ynlendirmek
D) Ahmet almaktan ok skldnda bir sreliine ara vermesine izin vermek
E) Ahmeti renmeye daha fazla gdlemek iin
ona ek devler vermek
Cevap: E
105
2010
ZM
ZM
Ahmet, yava renen bir renci olduu iin bireysel
Tarih retmeni rencilerinden, her iki tarafn askerle-
retime ihtiya duymaktadr. Bireysel retim alma-
rinin duygu ve dncelerini anlamalarn istemektedir.
lar rencilerin kendi hznda ilerlemesine olanak sala-
Karmzdakinin duygu ve dncelerini anlamann en et-
makta, snf ii rekabeti ortadan kaldrmakta ve zellikle
kili yolu karmzdaki ile empati (duygudalk) kurmaktr.
yava renen rencilerin baarsn arttrmaktadr.
Empati ise olaya kendi zmz kaybetmeden, bakala-
A seeneinde Kk admlardan oluan bir renme
rnn bak asyla bakmaktr. Seenekler incelendiinde

D seeneinde yer alan etkinlikte rencilerden her iki
sreci dzenlemek ve her admdan sonra geribildirim
tarafn birer askerinin ailelerine o askerin bak asndan
vermek bireysel tekniklerden programl retim al-
bir mektup yazmalarnn istenmesi rencilerin kendile-
malarn iaret etmektedir. Kk aamalarla dzenlenen
rini askerlerin yerine koyarak onlarn bak alaryla du-
ve annda dnt dzeltmelerle desteklenen programl
rumlarn ailelerine anlatmalar yani rencilerin askerlerle
retim almalar Ahmet gibi yava renen ve arka-
empati kurmalarn salayacaktr.
dalaryla rekabet edemeyen rencilerin baarlarn ar-
Cevap: D
trmak iin seilebilecek en iyi yoldur.

Cevap: A
28. Aadakilerden hangisi szel akl yrtme tekniiyle dorudan ilgili becerilerden biri deildir?
A) Okunuu ayn olan kelimeler arasndaki anlam
farkn grebilme
27. Bir tarih retmeni, rencilerinin anakkale

Savanda iki tarafn askerlerinin duygu ve dncelerini anlamalarn amalamaktadr.

B) Okunan parann ana fikrini bulabilme

C) Bir kez sylenen bir cmleyi ezberden tekrarlayabilme
Aadaki uygulamalardan hangisi retmenin

bu amacna en fazla hizmet eder?
D) Bir dnceyi aklayan kark cmleleri sraya

koyabilme
A) renciler ktphane aratrmas yaparlar ve
E) Bir cmlede yanl kullanlm bir kelimeyi bula-
her iki taraftaki asker yetkililere ait olan ve sa-
bilme
va stratejilerini anlatan yazlar aratrrlar. Bulduklar bu yazlar snfta paylarlar.
ZM
B) renciler ders kitabn okurlar ve her bir tara-
Szel akl yrtme teknii okunan, konuulan veya iiti-
fn, onlar savaa srkleyen hakl olduklarn
len vb. uyarclarn akl ve mantk szgecinden geirile-
dndkleri nedenlerine dair bir kompozisyon
rek kark iliki yaplarnn kullanld bir tr akl yrtme
yazarlar.
tekniidir. rencilerde szel akl yrtme yetilerin gelimesi iin,
C) retmen savaan iki tarafa dair rencilere
Anlam farklarn bulabilme,
okuma paralar verip bu metinlere dayal bir
Ana fikri tespit etme,
zet yazmalarn ister.
Cmlede anlamsal ilikileri bulabilme

Kark verilen kelime ve cmlelerden anlamsal bir
D) Her renci, konuya ilikin okuduu kaynaklara
btn oluturabilme
dayal olarak, her iki tarafn birer askerinin ailele-
Bir cmlede ya da metinde ak bozan ve yanl an-
rine o askerin bak asndan bir mektup yazar.
lamda kullanlm kelime ya da cmleleri tespit ede-
Bu mektuplar yksek sesle snf arkadalarna
bilme gibi almalar yaptrlabilir.
okur.
Fakat bir kez sylenen bir cmleyi ezberden tekrarlaE) retmen savan gerekletii blgeye bir
yabilme akl yrtme gibi zihinsel faaliyetleri iermez ve
alan gezisi dzenler. Alanda, rencilere sava-
szel akl yrtme ile dorudan ilikili deildir. Ancak ez-
n nasl yapldna ilikin byk grup tartmas
berlemek bilisel anlamda basit bir szel beceridir.
yaptrr.
Cevap: C
106
2010
29. Ayegl retmen aada sralanan renme

retme etkinliklerinden hangisini yaptnda
aktif katlm ilkesine uygun davranm olur ve
kalc renme salama olasl artar?
ZM
Howard Gardnere gre her insan btn zeka alanlarna
sahip olarak dnyaya gelir. Ancak zaman, kaltm, kltr
ve inanlar zekann geliimini etkiler. Ayrca her birey ken-
A) Tepegzle ekil ve emalar yanstp konuyu ay-
di zekasn gelitirme yeteneine sahiptir. nsanlar sahip
rntl anlatma
olduklar zeka alanlarn uygun bir dzeye kadar gelitire-
B) rencilerin kitaptaki bilgileri snfla paylaarak
bilirler. Bu zeka alanlarndan bir ya da birka insanlarda
anlatmalarn salama
daha baskndr.
C) Yapt gsteri deneyini rencilerin dikkatlice
Soru incelendiinde Sibel ve Hasann ekingen tavrlar
izlemelerini salama
onlarn ze dnk bir zekaya sahip olduklarn Hseyinin
D) Konuyu sunarken CD, video vb. grsel mater-
ise Sibeli oyuna davet ederek insan ilikilerinde daha
yallerden yararlanma
baarl yani sosyal zekasnn daha baskn olduu anla-
E) Byk grup tartmasnn arkasndan kk
lmaktadr.
grup almas yaptrma
Sosyal (kiiler aras/da dnk) zek alan baskn insanlarn dier insanlarn duygu ve dncelerini iyi anlama,
yorumlama, onlarla iletiim kurabilme yeteneklerinin
ZM
yksek olduu grlmektedir. Bu tr bireyler bakalar-
rencinin srece aktif katlm ve renilenlerin renci-
n dnrler, arkadalk ilikilerine nem verirler, sosyal
de kalcl salanmak istendiinde yaparak-yaayarak
ilikiler kurmaktan holanrlar, eitli organizasyonlara
elde edilen renmeler en etkili renme yaantlar
katlmaya gnll olurlar. zellikle liderlik zellikleri bu
salar. Edgar Dalenin yaant konisi (renme geni)
zeka alan kapsamndadr. Politikaclar, retmenler, as-
gz nne alndnda cevabn Byk grup tartmas-
keri liderler, sosyologlar, organizatrler, danmanlar, tu-
nn arkasndan kk grup almas yaptrma olduu
rizmciler bu grupta bulunurlar.
grlmektedir.nk tartma tekniklerinde renci biz-
Cevap: C
zat retim faaliyetine katlmaktadr.Bu aktif katlm ile

renci yeni fikirler gelitirebilmekte ve bylece renilenler daha kalc olmaktadr. B seeneinde rencilerin
kitaptaki bilgileri snfla paylaarak anlatmalarn salama
etkinlii kitaba bal kalnarak yapld iin aktif katlm
snrlandrmaktadr. nk aktif katlm rencinin sadece derse katlmas deil rendiklerini zihninde yap-
31.
rencilerin nceki deneyimleri renme ret-
retmen, rencilerin olaylara farkl ynlerden
renci rneklerden genellemeleri kendisi ya-
me srecinde temel alnr.
landrarak bilgiyi bizzat kendisinin oluturmasdr.

Cevap: E
bakmalarn salamak iin onlara rehberlik eder.

par.

30. Hasan ile Hseyin saklamba oynarken okula yurt

dndan yeni gelmi, Trke konumakta glk
eken, saklamba oynamak isteyen fakat ekindii iin bir kede sessizce oturan Sibelin onlara
baktn grrler. Hasan utanga bir yapda olduu
iin, Hseyin Sibelin yanna gider ve onu oyuna katlmaya davet eder.

A) Sunu yoluyla retim

B) Bulu yoluyla retim
C) birliine dayal retim
D) Tam renmeye dayal retim
E) Programl retim
Bu rnekte, oklu zek kuramna gre Hseyinin

hangi zek alan dier alanlara gre daha gelimitir?
A) Szel
B) Grsel
D) Bedensel
E) ze dnk
renilenler farkl durumlara uygulanabilir.

Sralanan bu zellikler aadaki retim yntem, teknik ya da stratejilerinin hangisinde ortaya kar?
C) Sosyal
107
2010

32. Serpil retmen derslerini farkl retim yntemlerini kullanarak ok aktif bir ekilde yrtmektedir.
rencileri de derse istekle, etkin bir ekilde katlmaktadrlar.
ZM
Sorunun ncllerinden zellikle renci rneklerden
genellemeleri kendisi yapar. fadesi dorudan bulu yoluyla retim stratejisini ifade etmektedir.
Bulu yoluyla retim stratejisinin kurucusu olan Brunere

gre retmenin temel grevi paket bilgileri rencilere
aktarmak deil, rencilerin kendi deneyimlerini (n bilgilerini) kullanarak renebilecekleri ortamlar oluturmaktr. retmenin grevi ise rencilere srete ipucu,soru
ve rneklerle rehberlik etmektir. Sunu yoluyla retimde
kavram ve genellemeler balangta retmen tarafndan
sunulurken bulu yoluyla retim stratejisinde renciyi
dndrme ve kefetmeye gtren sorular veya rnek
olaylar sunulur. Verilen rneklerden yola karak rencinin temel ilkelere ve genellemelere kendi abasyla ulamas salanr.Bylece rencinin rendii bilgileri farkl
durumlara ve hayata transfer etmesi mmkn olur.
Yukarda verilen rnekte olduu gibi etkin renmenin uyguland bir snfta rencilerin ncelikle hangi zelliklerinin gelimesi beklenir?
A) Ait olma ve gven duyma
B) zdenetim ve duyarl olma
C) Kendi renmelerini deerlendirme
D) birlii iinde alma
E) Argmantasyon (dayanaklandrmA) yapma
ZM
Derse etkin katlmn saland ve rencilerde etkin
(aktif) renmenin olutuu bir snfta ncelikle kendini denetleyebilen ve retime duyarl bireyler yetimesi
beklenir. nk aktif renme bireysel olarak gerekleebilen ve yine birey merkezli bir sretir. Bu nedenle aktif renmenin oluabildii bir snfn rencilerinin
bireysel zelliklerinin (z denetim, z sayg, z yeterlilik
gibi) yksek olmas beklenir. A seeneinde yer alan Ait
olma ve gven duyma zelliklerinin zdenetim ve duyarl olma zelliklerinden sonra gelimesi beklenir.
Cevap: B
Cevap: B
108
2010
KPSS LME VE DEERLENDRME SORULARI VE ZMLER
2010 KPSS
LME VE
DEERLENDRME
SORU VE ZMLER
109
2010
2010 KPSS LME VE DEERLENDRME SORULARINA

UZMAN GZYLE BR BAKI
2010 KPSS lme deerlendirme analizini zellikle gemi yllarla 2010 yl snav arasndaki farkllklar retmen adaylarmzla, eitim bilimleri uzmanlarmzla ve kurum yneticilerimizle paylamak
amacyla yapmaktayz. 2006-2007-2008-2009 yllarnda yaplan KPSS lme sorularna bakldnda
rencilerimizi en az zorlayan dersin lme ve deerlendirme sorular olduu grlmektedir. Bu durum
2010 KPSSde de deimemitir. Fakat gemi yllarda mutat olarak soru sorulan lme ve eitleri, lek
eitleri, deerlendirme biimleri gibi konulardan soru sorulmamtr. Belirli konulardan soru sorulmamakla birlikte srpriz bir soruda sorulmamtr. Sadece daha nceki yllarda sormadklar madde glk
indekslerine dayal farkl versiyonlardaki sorular sorulmutur. Bu sorularda genel anlamda retmen
adaylarmz tarafndan bilinen ve konu anlatml kitaplarmzda var olan, rnek sorular ve zmleriyle
yer alan soru tipileridir. Fakat bu ylki sorulara bakldnda st dzey dnme becerisi gerektiren, disiplinler aras geiin sklkla kullanld soru tiplerine rastlamaktayz.
2010 lme sorularnn analizi yapldnda unlar grlmektedir: ltle ilgili bir soru sorulmutur.
Bu beklenen bir durumdu nk her yl standart ltle ilgili bir soru sorulmaktadr. Yalnz SYM bu ylki
lt sorusunu biraz allmn dna karak yani bal lt kullanlmtr, mutlak lt kullanlmtr,
norm referansl, kriter referansl tarznda deil de disiplinler aras geiten yararlanarak ve standart
puanlarla ilikilendirerek sormutur.
2010 KPSS lme sorular iinde arlk kazanan konu lme aracnda bulunmas gereken nitelikler
konusudur. Yani geerlilik, gvenirlilik, kullanllk konulardr. Bu konudan 4 tane soru sorulmu fakat
bu sorulardan 45. ve 47. soruda disiplinler aras gei yaplmtr. Bu konulardan soru bekliyorduk ama
4 tane olmasn da beklemiyorduk. Geerlilik, gvenirlilik ve kullanllk sorularnn nceki yllara gre
biraz daha glk dzeyinin yksek olduunu sylememiz mmkndr.
lme deerlendirme 48. soruda korelasyona dayal ayrt edicilik sorulmu. Bu tarz soru daha nce
sorulmamtr. Fakat soru olduka kolay ve cevab da bir o kadar net bir sorudur. Yine bu soruda da korelasyondan hareketle madde ayrt edicilii sorulduu iin disiplinler aras gei kullanlmtr.
Snav ncesi bol miktarda soru beklenen konu alternatif lme deerlendirme aralaryd. nk
yaplandrmac yaklama dayal gnmz eitim sistemi alternatif lme ve deerlendirme aralarnn kullanmn zorunlu klmaktadr. Bu sebeple de 2010 KPSSde 4 adet soru sorulmutur. Bu sorularn
beklenen konulardan olduunu sylemekle birlikte yapsal olarak biraz deiime uradn ve st dzey dnme becerileri gerektirdiini, yorum ve ngr becerilerinin ne ktn yine disiplinler aras
110
2010
geiin kullanldn sylememiz mmkndr. Gemiten bu gne kadar sorulan sorularda alternatif
lme deerlendirme aralarna yer verilmitir. Fakat MEB klavuz kitaplarnda yer verilmesine ramen yaplandrlm grid, kelime ilikilendirme, tanlayc dallanm aa, Vee diagram sorular bu ylda
sorulmamtr. Bu konulardan soru sorulmamas bundan sonraki yllarda da sorulmayaca anlamna
gelmemelidir.
2010 KPSSde eitimde kullanlan lme aralarndan bir adet soru sorulmutur. Bu konudan da
standart olarak her yl bir soru sorulmaktadr. nceki yllarda genellikle bir snav trnn zellikleri
verilip, dorudan hangi snav olduu sorulurken, bu ylki soru nceki yllara gre biraz daha farkl sorulmutur. Yani rencinin dnmesini, yorumlamasn, st dzey dnmesi istenmitir.
2010 KPSSde standart sapma ile ilgili farkl versiyonda bir soru sorulmutur. nceki yllarda genellikle standart sapma, aritmetik ortalama ilikisine dayal tablo sorular sorulurken bu yl dorudan
standart sapmann yorumuna dayal sorular sorulmutur. Bu durum rencilerimiz tarafndan ilk kez
karlalan bir durumdur. Fakat zorlayc bir soru tipi de deildir.
2010 istatistik sorularna bakldnda allmn dnda fakat basit dzeyde sorular sorulmutur.
rnein frekans stunundan hareketle snava katlan toplam kii saysnn bulunmas, puan dalmnn
saa m, sola m arpk olduu sorulmu fakat madde glk indeksiyle ilgili gemi yllarda alt st
grup sorular sorulurken bu yl madde glk indekslerinden hareketle ileme ve yoruma dayal sorular
sorulmutur. Bu sorular ise orta glk dzeyinde sorulmu sorulardr. statistik sorular iinde bu yl
ilk kez arlkl ortalamadan soru sorulmutur. Bu soru retmen aday arkadalarmz iin srpriz niteliindedir. Fakat retmen aday arkadalarmzn soruyu niversite yllarndan kendi geme notunu
hesaplarken kullandklar yntemi kullanarak rahatlkla yapm olduklarn dnmekteyiz.
Sonu olarak lme sorularnn ar zorlayc olmadn dnmekle birlikte, yorumlama ve st dzey dnmeyi ve disiplinler aras geii kullanmay gerektiren sorulardan olutuunu dnmekteyiz.
111
2010
1.
Bir retim programna renci semek iin mlakat yaplacaktr. Bu mlakata bir genel yetenek
testinden 50 ve daha st standart T puan alanlar
bavurabilecektir. Yetenek testinden elde edilen puanlar normal dalm gstermektedir.
ZM
Aratrmac n deneme uygulamas sonucu en dk
ayrt edicilie sahip 30 maddeyi snavdan kartarak snavn kapsam geerliini drm fakat 30 soruyu s-
Bu n koul ilemiyle ilgili olarak,
navdan kartarak snavn cevaplama sresini drm
I. Bal lt kullanlmtr.
II. Adaylarn % 50si n koulu salamaktadr.
III. Sorularn en az yarsn doru cevaplayanlar n-
ve bylelikle snavn kullanlln artrmtr. nk kullanllk bir snavn hazrlanmasnn, oaltlmasnn, uygulanmasnn, cevaplamasnn, puanlamasnn kolay ve
koulu salamaktadr.

ekonomik olmas durumudur. Bu sebeple doru cevap
ifadelerinden hangileri dorudur?

A) Yalnz I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
kullanllktr.
C) I ve III
Cevap: C
ZM
Soruda genel yetenek testinden 50 ve zeri standart T
puan alanlarn snava bavuru yapabilecei ve yetenek
3.
testinden elde edilen puanlarn normal dalm gsterdii

belirtilmektedir. Dolaysyla T puan aritmetik ortalamas 50, standart sapmas 10 olarak kabul edilen puanlar
olduu iin II. ncl dorudur. Ayn zamanda puan da-
Anekdot kaytlarnn gvenirliini ve geerliini

etkileyen aadaki faktrlerden hangisi anekdotu yazan kimsenin kiisel yanllyla ilgili deildir?
A) Olayn kark ve anlalmas zor bir ifadeyle ya-
lmnn normal dalm zellii gstermesi durumunda
zlm olmas
kullanlabilecek deerlendirme tr ise bal deerlendir-
B) Olayn yazm srasnda gerein baz ynlerinin
medir. Bu nedenle I.ncl de dorudur. I. ve II. ncl u
atlanmas veya deitirilmesi
sebeple de dorudur. Eer lt standart puanlara(Z ve
C) Olay kahramanndan sz ederken vc ya da
T puan) ve normal dalm erisine gre belirleniyorsa
yerici szckler kullanlmas
bal zellik gsterir. Fakat III. ncl mutlak deerlendir-
D) Olay srasnda nem verilen davranlarn daha
me olduu iin yanltr.
dikkatle gzlenip ayrntl olarak yazlmas

Cevap: B
E) Sadece olumsuz davranlarn gzlenip kaydedilmesi
2.
Genel yetenek testinde matematiksel ilikilerden

yararlanma gcn lmeyi amalayan bir aratrmac, ilk olarak 80 soruluk bir snav hazrlam ve n
deneme uygulamas yapmtr. n deneme sonunda i tutarlk katsaysn 0,93 olarak hesaplamtr.
Snavn cevaplanmasnn ok uzun zaman aldn
gren aratrmac, en dk ayrt edicilie sahip 30
maddeyi snavdan karmtr. Kalan 50 maddelik
form iin 0,85 olarak hesaplad i tutarlk katsaysn yeterli gren aratrmac, testini bu ekliyle
kullanmaya karar vermitir.
ZM
Sorunun seenekleri incelendiinde B-C-D-E seeneklerinde geen ve aada alt izili ifadelerde,
B) Olayn yazm srasnda gerein baz ynlerinin atlanmas veya deitirilmesi
C) Olay kahramanndan sz ederken vc ya da yerici
szckler kullanlmas
D) Olay srasnda nem verilen davranlarn daha dikkatle gzlenip ayrntl olarak yazlmas
Bu aratrmac n deneme uygulamas ve devamndaki ilemlerde snavnn hangi zelliini

artrmtr?
E) Sadece olumsuz davranlarn gzlenip kaydedilmesi
A) Gvenirliini
Anekdot kaytlarnn gvenirliini ve geerliini etkileyen
B) Kapsam geerliini
kiisel yanllklar grlmektedir. Fakat A seeneinde
C) Kullanlln
belirtilen Olayn kark ve anlalmas zor bir ifadeyle
D) Objektifliini
yazlm olmas kiisel yanllk deildir.
E) Yap geerliini
Cevap: A
112
2010
4.
Osman retmenin elinde her bir konu iin glk

ve ayrt edicilikleri belirlenmi maddeler yer almaktadr.
Osman retmen uygulayaca snavda drt konudan beer madde kullanmay planlamaktadr ancak
ikinci konuyla ilgili elinde yeterli ayrclkta madde
olmadn grr. Bunun zerine ikinci konuya ilikin sorular yerine, nc konu kazanmlarn lmek zere yazlm ve yksek ayrt edicilik salayan
maddeleri kullanr.
Osman retmenin bu karar snavn gvenirliini ve geerliini nasl etkilemitir?
ZM
Szl snavlarn kapsam geerlii dk olduu iin ve
her szlde renciye en fazla 3 tane soru sorulabildii
iin retmen her dersin sonunda sorduu sorulara verilen cevaplara birer puan vererek rencilerini ok sayda
soru zerinde szl snav yapmtr. retmenin bir oturumda az sayda soruyla deil de yl boyunca sorduu
sorularla szl snav yapmas snavn kapsam geerliini
artracaktr.
Cevap: C
A) Gvenirlii etkilememi, geerlii artrmtr.

B) Gvenirlii artrm, geerlii etkilememitir.
6.
Bir retmen snavnda yer alan be maddenin niteliini incelemek amacyla rencilerin her bir maddeden aldklar puanlar ile testin tmnden aldklar
puanlar arasndaki korelasyon katsaysn hesaplamtr.
Bilenle bilmeyeni en iyi ayrt eden maddeyi bu ekilde grebileceini iddia eden retmen aadaki
katsaylar elde etmitir.
C) Gvenirlii artrm, geerlii azaltmtr.

D) Gvenirlii ve geerlii azaltmtr.
E) Gvenirlii azaltm, geerlii etkilememitir.
ZM
Osman retmen uygulayaca snavda drt konudan
beer madde kullanmay planlamaktadr; ancak ikinci
konuyla ilgili elinde yeterli ayrclkta madde olmamas
sonucu ikinci konuya ilikin sorular yerine, nc konu
kazanmlarn lmek zere yazlm ve yksek ayrt edicilik salayan maddeleri kullanmtr. Bu durum snavn
gvenirlii artrm, geerlii azaltmtr. nk ikinci
Maddeler
Korelasyon katsays
1
2
3
4
5
0,2
-0,1
0,5
0,6
-0,7
Bu retmenin en iyi ayrt edici olduunu iddia

edecei madde hangisidir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
konu yerine nc konunun ayrt edicilii yksek sorularnn kullanlmas gvenirlii artrrken, nc konunun
sorular ikinci konunun davranlarn lemeyecei ve
ZM
bireyde llmek istenen zellii ortaya kartamayaca

iin ve nc konunun sorular ikinci konu iin amacna
Korelasyon iki deiken arasndaki iliki miktar demektir.

Korelasyon artka bir maddenin ayrtedicilik deeri de
artar. Dolaysyla en yksek korelasyon deeri 0,6 ile 4
madde olmaktadr. Bu sebeple doru cevap D seeneidir.
hizmet etmeyecei iin snavn geerlilii decektir.

Cevap: C
Cevap: D
5.
Bir retmen yl sonunda, szl snav puanlarn da

dikkate alarak rencileri deerlendirmektedir. rencilerin szl snav puanlarn ise her ders sonunda sorduu sorulara verilen cevaplara birer puan
vererek elde etmektedir.
Bu retmenin, rencilere her ders sonundaki

deerlendirmelerin toplamyla szl snav notu
vermesinin en nemli nedeni aadakilerden
hangisidir?
7.
rencilerin kresel snmann getirdii tehlikelerle

ilgili devlerini inceleyen bir retmenin, lme sonularna karacak lmeciden kaynakl hata miktaryla ilgili endieleri vardr.
Puanlamasna karacak olan znellii azaltmak

isteyen bu retmene aadakilerden hangisini
yapmas nerilir?
A)
B)
C)
D)
Dereceli puanlama anahtar (rubrik) kullanmas

devin kapsamn geniletmesi
dev konularn semeli olarak tasarlamas
dev teslim tarihini rencilerle birlikte kararlatrmas
E) rencilerin dzeyine uygun dev konular vermesi
A) rencileri ders almaya tevik etmek

B) renciler arasnda rekabet yaratmak
C) Snavn kapsam geerliini artrmaya almak
D) Snava ilikin kayg dzeyini azaltmak
E) Bireyler aras farklar ortaya koymak
113
2010

duu cevap ve rnlerin deerlendirilmesidir. Performans grevi,
ZM
renci devlerini inceleyen retmenin lme sonularna karacak lmeciden kaynakl hata miktaryla ilgili endieleri gzlenmektedir. retmenin puanlamaya
karacak znellii azaltmas amacyla rubrik kullanmas
nerilir. nk rencilerin kresel snmann getirdii
tehlikelerle ilgili devleri performans devleridir. Performans devlerinin deerlendirilmesinde ise rubrikler kullanlr. Rubrik puanlama, daha nceden belirlenmi ltler takmna dayal olarak rencilerin performanslarnn
deerlendirilmesi iin gelitirilmi puanlama ynergesidir.
alma ncesinde rubrik rencilere datlr ve rencilerin neye gre deerlendirileceklerini bilerek hazrlklarn yapmalar salanr. Rubrik deerlendirmede srece
retmen, renci ve velilerin aktif katlm salanarak,
rencinin hangi davrantan dolay ka puan alaca
bilinmektedir. Bu durum ise puanlamaya karacak znellii azaltmaktadr.
rencinin yeni bilgiyi yaplandrmasn gerektirir.

Sre iine yaylmtr, zamana bal deildir.
rencinin gnlk yaamndaki problemleri nasl zeceini ve problem zmek iin sahip olduu bilgi
ve becerileri nasl kullanacan gstermesine ister.
rencilerin becerilerini gerek yaam ortamnda
deerlendirmeyi hedefler.
Gzlenebilen bir performans veya somut bir rnle
sonulanr.
Performans grevlerinde, tek bir cevap yoktur. Grevi tamamlamak iin deiik yollar bulunmaktadr. Bu
nedenle iyi tanmlanm bir ltle deerlendirmelidir.
Baarl bir deerlendirme yapmak iin her performans grevi bir dereceli puanlama anahtar (rubric)
ile eletirilmelidir.
Performans deerlendirmek iin en ok kullanlan
aralar: performans devleri, projeler, renci rn
dosyalar, posterler vb. dir.
Cevap: A
Cevap: E
8.

lkretim 3. snf hayat bilgisi dersine ilikin

baz kazanmlar unlardr:
I. Cumhuriyetimizi korumak, glendirmek ve gelitirmek iin yaplmas gerekenler hakknda fikirler retir.
II. Gemiten gnmze iletiim teknolojilerinde
meydana gelen deiimi aratrr.
III. eitli ortamlarda liderlerin gruplar ve toplumlar
zerindeki etkilerini aratrr.
Aadakilerden hangisi bu kazanmlara ulalma derecesini belirlemede kullanlabilecek en
uygun yntemdir?
A)
B)
C)
D)
E)
Szl sunum
Yazl yoklama
oktan semeli test
z deerlendirme
Performans grevi
ZM

Bilisel davranlarn llmesinde, lmenin geerliini artrmak iin ayn srede uygulanan uzun
cevapl yazl snavlara gre, ksa cevapl maddelerden oluan testler tercih edilir.
Bu durumun balca nedeni aadakilerden

hangisidir?
A) Ksa cevapl maddelerin kolayca cevaplanabilmesi
B) Ksa cevapl maddelere verilecek cevabn snrlandrlm olmas
C) Ksa cevapl maddelerin oktan semeli test
maddesi kkne benzemesi
D) Daha ok ksa cevapl maddeyle kapsamn
daha iyi rneklenebilmesi
E) Ksa cevapl maddelerle her dzeydeki davranlarn yoklanabilmesi
ZM
I. Cumhuriyetimizi korumak, glendirmek ve gelitirmek iin yaplmas gerekenler hakknda fikirler retir.
II. Gemiten gnmze iletiim teknolojilerinde
meydana gelen deiimi aratrr.
III. eitli ortamlarda liderlerin gruplar ve toplumlar
zerindeki etkilerini aratrr.
Bilisel davranlarn llmesinde lmenin geerliini

artrmak iin ayn srede uygulanan uzun cevapl yazl
snavlara gre, ksa cevapl maddelerden oluan testler
tercih edilmesinin sebebi snavn kapsam geerliini artrmaktr. nk uzun cevapl yazl snavlarnn cevaplamas uzun zaman ald iin soru says az tutulmaktadr.
Fakat ksa cevapl snavlarda soru says ok tutularak
snavn kapsamn daha iyi rneklemesi salanmakta ve
snavn kapsam geerlii artrlabilmektedir.
Sorunun ncllerinde belirtilen kazanmlara ulalma derecesini belirlemede kullanlabilecek en uygun yntem
performans devleriyle elde edilebilir. Performans grevi
rencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarak oluturKPSS / Eitim Bilimleri
9.
Cevap: D
114
2010
10. retim srecinde z deerlendirme ve akran

deerlendirmeye arlk veren bir retmenin bu
uygulamasnn ncelikli nedeni aadakilerden
hangisi olabilir?
11. Bir ilkretim retmeni rencilerinden yaptklar

rnlerini, aratrma raporlarn, nite testlerini ve
etkinlik raporlarn bir dosyada toplamalarn ve sene
sonunda kendisine teslim etmelerini istemitir.

A) Deerlendirme srecinde sorumluluu rencilere vererek i ykn hafifletmek istemesi

B) rencilerin kendi renmelerinin sorumluluklarn stlenmesini planlamas
C) Deerlendirme sonunda verilen kararlarn daha
geerli olmasna almas
D) Verdii notlarn renciler tarafndan beenilmemesinden rahatszlk duymas
E) Deerlendirme srecinin daha ksa srede tamamlanmas
Aadakilerden hangisi retmenin bu uygulamasnn gerekelerinden biri olamaz?

A) rencilerin kendi geliimlerini takip etmelerini
salamak
B) Velileri rencilerde meydana gelen deiim ve
geliimler asndan bilgilendirmek
C) En iyi dosyay seerek renciler arasnda rekabet ortam oluturmak
D) retim srecini de deerlendirme srecine
katmak
E) rencilerin farkl zelliklerini ortaya karabilmek
ZM
Bir ilkretim retmeni rencilerinden yaptklar rnlerini, aratrma raporlarn, nite testlerini ve etkinlik raporlarn bir dosyada toplamalarn ve sene sonunda kendisine teslim etmelerini istemesi portfolyodur.
Portfolyonun Amac
ZM
retim srecinde z deerlendirme ve akran deerlendirmeye arlk veren bir retmenin bu uygulamasnn
ncelikli nedeni rencilerin kendi renmelerinin
rencinin geliimini izleyebilmek

rencinin kendi geliimini izlemesine frsat vermek
rencinin zaman ierisindeki renimlerini belgelemek
rencinin gerekte ne rendiini ortaya koymak
rencinin z deerlendirme yapabilmesine olanak
salamak
Velilerle iletiimi, katlm ve geri bildirim yoluyla kolaylatrmak
Bir sonraki yllara renci ile ilgili bilgi brakmak
rencide sorumluluk bilincini gelitirmek ve aratrma yapmaya, kendi kendine renmeye sevk etmek
ve cesaretlendirmek
rencilerin gerek yaamla i ie renmelerini
salamak.
rencilerin yaptklar almalar dier renci arkadalar ile paylaarak, gurur duymas, sunum becerisinin gelimesi, sosyallemesi, dayanma ve ibirliinin gelimesine olanak salamak.
Biimlendirici ve deer bimeye ynelik deerlendirmeleri birletirmek, bylece tmel bir deerlendirme
yapmak.
rencinin hazrlad geliim dosyas yoluyla yeteneklerini ve ilgilerini kefetmesini salamak.
Velileri rencilerde meydana gelen deiim ve geliimler asndan bilgilendirmek
retim srecini de deerlendirme srecine katmak
rencilerin farkl zelliklerini ortaya karabilmektir.
sorumluluklarn stlenmesini planlamas salamaktr. z deerlendirme rencilerin kendi katlmlarn, srelerini ve rnlerini deerlendirmeleridir.
rencilerin Kendilerini Deerlendirme Avantajlar

z deerlendirme, rencilerin kendi gl ve zayf
ynlerini tanmalarna yardm eder.
rencilere deerlendirme srecinin bir paras olduklar duygusunu verir.
rencilerde motivasyonu artrr.
rencilerin kendi renmeleri konusunda sorumluluk almalar ynnde cesaretlendirir.
Kendilerine dardan bakma yetisi gelitirir.
Akran deerlendirme, gruptaki rencilerin belli ltler
erevesinde birbirlerini deerlendirme srecidir.
Akran Deerlendirme Avantajlar
Akran deerlendirme, rencilerin kendilerine olan
gvenlerinin artmasn salar.
renciler, arkadalarnn almalarndaki yeterlik
dzeylerini deerlendirirken kendilerinin eletirel dnme becerileri de geliir.
Fakat portfolyo dosyalarnn amalar arasnda ve gnmz eitim sistemin amalar arasnda En iyi dosyay
seerek renciler arasnda rekabet ortam oluturmak yoktur.
Cevap: C
Deerlendirmeye temel oluturan beceri ve ltlerin

saptanmas konusunda renciye bak as salar.
Cevap: B
115
2010
12. Bir testten elde edilen puanlarn standart sapmas kk bulunmusa bu testi alan bireyler
hakknda aadaki sonulardan hangisine ulalabilir?
14. Bu puan dalmyla ilgili olarak aadakilerden

hangisi dorudur?
A) Tek modlu simetriktir.
B) Tek modlu saa arpktr.
A) llen zellik bakmndan birbirlerine benzemektedirler.

B) Bu tr testleri almaya almlardr.
C) Testi, verilenden daha ksa srede cevaplamlardr.
D) Testte yer alan sorular kendi dzeylerine uygundur.
E) Sorular cevaplarken gerek performanslarn
ortaya koymulardr.
C) Modu yoktur.
D) ift modlu simetriktir.
E) ift modlu saa arpktr.
ZM
Puan
1
2
3
4
5
6
ZM
Bir testten elde edilen puanlarn standart sapmas kk
bulunmusa;
renciler llen zellik bakmndan birbirine benzer.
renci grubu homojenleir.
Sorular rencilere kolay gelmitir.
Sorular doru cevaplama oran yksektir.
renciler yksek puanlarda toplanmtr.
Frekans
2
10
5
4
3
2
Yukardaki puan dalmyla ilgili olarak aadaki frekans

tablosu ve izik grafik incelendiinde
Bu sebeple sorunun A seeneine ulalabilirken B-CD-E seeneklerine ulalamaz.

Cevap: A
Puan dalmnn tek modlu saa arpk olduu grlmektedir.

CEVAPLAYINIZ.
Cevap: B
Alt maddelik bir snavdan alnan puanlara ait frekans

tablosu aada verilmitir.
Puan
1
2
3
4
5
6

CEVAPLAYINIZ.
Frekans
2
10
5
4
3
2
Aadaki tabloda ayn kapsam lmek zere tasarlanm be farkl test yer almaktadr. Bu testlerin her biri beer adet oktan semeli maddeden olumaktadr. Tabloda bu maddelerin glk indeksleri verilmitir.
Madde glk indeksleri
13. Bu snav ka renciye uygulanmtr?

A) 6
B) 10
C) 21
D) 26
E) 80
ZM
Soruda alt maddelik bir snavdan alnan puanlara ait
frekans tablosu verilmitir. Bu tablodaki frekanslar toplam toplam kii saysn gstermektedir. Dolaysyla
2+10+5+4+3+2=26 kii snava katlmtr.
Madde
1
Madde
2
Madde
3
Madde
4
Madde
5
I.
0,4
0,5
0,6
0,5
0,6
II.
0,4
0,8
0,9
0,7
0,3
III.
0,3
0,4
0,5
0,2
0,9
IV.
0,8
0,7
0,6
0,5
0,9
V.
0,2
0,4
0,3
0,1
0,5
15. III. testte yer alan en zor madde hangisidir?

A) 1
Cevap: D
Testler
116
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
2010

17. Yukardaki testler iinde en kolay olan hangisidir?
ZM
A) I.
Testler
Madde
1
Madde
2
Madde
3
Madde
4
Madde
5
I.
0,4
0,5
0,6
0,5
0,6
II.
0,4
0,8
0,9
0,7
0,3
III.
0,3
0,4
0,5
0,2
0,9
IV.
0,8
0,7
0,6
0,5
0,9
V.
0,2
0,4
0,3
0,1
0,5
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
ZM
Testler
Madde
1
Madde
2
Madde
3
Madde
4
Madde
5
I.
0,4
0,5
0,6
0,5
0,6
II.
0,4
0,8
0,9
0,7
0,3
III.
0,3
0,4
0,5
0,2
0,9
laylarken, kldke yani 0 a yaklatka zorlar. Bu
IV.
0,8
0,7
0,6
0,5
0,9
nedenle III. testin glk indekslerine bakldnda en k-
V.
0,2
0,4
0,3
0,1
0,5
Madde glk indeksi (0, +1) aralnda deiir. Madde

glk indeksi artka yani +1e yaklatka madde ko-
k glk indeksine sahip olan madde 0,2 glk indisi

ile 4 maddedir. Bu nedenle 4 madde en zor maddedir.
Cevap: D
Yukardaki testlerden en kolay olan bulabilmek iin her

bir testin glk indeksini topladktan sonra madde/
soru saysna blerek glk indeksleri toplam en byk
maddenin en kolay madde olduunu syleriz.
P=
/Pj
K

Madde/Soru says
0, 4 + 0, 5 + 0, 6 + 0, 5 + 0, 6 2, 6
=
= 0, 52
5
5
0, 4 + 0, 8 + 0, 9 + 0, 7 + 0, 3 3, 1
=
= 0, 62
P2 =
5
5
0, 3 + 0, 4 + 0, 5 + 0, 2 + 0, 9 2, 3
=
= 0, 46
P3 =
5
5
0, 8 + 0, 7 + 0, 6 + 0, 5 + 0, 9 3, 5
=
= 0, 7
P4 =
5
5
0, 2 + 0, 4 + 0, 3 + 0, 1 + 0, 5 1, 5
=
= 0, 3
P5 =
5
5
P1 =
16. V. testte madde ayrt edicilik indeksi en yksek

olmas beklenen madde hangisidir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
ZM
Testler
Madde
1
Madde
2
Madde
3
Madde
4
Madde
5
I.
0,4
0,5
0,6
0,5
0,6
II.
0,4
0,8
0,9
0,7
0,3
III.
0,3
0,4
0,5
0,2
0,9
IV.
0,8
0,7
0,6
0,5
0,9
V.
0,2
0,4
0,3
0,1
0,5
Yukardaki ilemler incelendiinde en byk glk deerinin 0,7 ile 4.test olduu, bu nedenle 4. testin en kolay
test olduu sylenir.
Cevap: D
Madde ayrt edicilik indeksi (-1, +1) aralnda deiir.

Madde ayrt edicilik indeksi artka yani +1e yaklatka madde ayrt edicilii artarken, kldke yani -1e
yaklatka maddenin ayrt edicilii azalr. V. Testin ayrt
edicilik deerlerine bakldnda 0,5 glk dzeyi (orta
glk) ile 5. madde olduu grlmektedir. Ayrca 0,5
orta glk dzeyi bir maddenin ayrt edicilik deerinin
de yksek olduunu gstermektedir.
Cevap: E
117
2010
18. Bir yksekretim programnda rencilerin genel

notlar ara snavn % 40 ile genel snavn % 60
toplanarak oluturulmaktadr.

Bu yksekretim programnda geme notu 60

olduuna gre, ara snavdan 45 puan alan bir
rencinin dersi gemesi iin genel snavdan en
az ka puan almas gerekir?
A) 65
B) 70 C) 75
D) 80
E) 85
ZM
Ara snav + Genel s nav = Geme notu
40
60
+ x.
= 60
45.
100
100
1800 + 60x
= 60
100
1800 + 60x = 600
60x = 4200
x = 70
Yukarda yaplan zmlemede de grld gibi ara snavdan( vize) 45 alan rencinin genel snavdan (final) en
az 70 puan almas gerekmektedir.
Cevap: B
118
Notlar
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
119
Notlar
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
120

2010 Kpss Sorulari Ve Cozumleri Kpsscini PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2010 Kpss Sorulari Ve Cozumleri Kpsscini PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2010

DERS DERS ANALZ

DZG GRAFK MZANPAJ

KPSS / Genel Kltr

KPSS LE LGL GENEL BLGLER VE SAYISAL VERLER

KPSS RETMENLK NEDR?

2010 KPSS SAYISAL BLGLER

2009 KPSS SAYISAL BLGLER

KPSS LE LGL GENEL BLGLER

KPSS SORU AIRLIKLARI VE KONU DAILIMLARI

Tablo, Grafik Okuma ve

Atatrk lkeleri ve nklap

Temel Yurttalk Bilgisi

III. Selimden tibaren

Hukuk Balangc ve Genel

Atatrk Dnemi: Olaylar

Trkiyenin Fiziki zellikleri

retim Yntem ve Teknikleri

GELM PSKOLOJS................................................................................. 49-56

RENME PSKOLOJS............................................................................. 57-70

PROGRAM GELTRME............................................................................. 81-88

RETM YNTEM VE TEKNKLER......................................................... 89-108

LME VE DEERLENDRME................................................................ 109-120

Uzm. Mustafa AKYOL

Dr. Murat YALIN

Uzm. Ouzhan NAL

KPSS TRKE SORULARI VE ZMLER

KPSS TRKE SORULARI VE ZMLER

2010 KPSS TRKE SORULARINA

KPSS / Genel Yetenek - Genel Kltr

KPSS TRKE SORULARI VE ZMLER

Okur iin yazmyorum. Evet, ama okura yazdm

Bu paradaki alt izili cmleyle yazar aadakilerden hangisini anlatmak istemitir?

(I) Yazmada, ocua ya da yetikine gre, diye bir

A) Beenilecek konular ilediini

E) Belli bir kitleye seslenmek istediini

lk be cmlede hem ocuklar iin hem de yetikinler iin

lkemizde ok iyi oyuncular var ama ne yazk ki

Bu parada geen glgede brakmak szyle

(I) Sosyal ynn gelimise yazar olamazsn. (II) Bu

Bu paradaki numaralanm cmlelerle ilgili olarak aada verilenlerden hangisi yanltr?

A) Bakalarndan stn duruma gelmek

glgede brakmak deyim anlamldr. stn hale gelmek

KPSS / Genel Yetenek - Genel Kltr

KPSS TRKE SORULARI VE ZMLER

(I) Kyn iinden geip gneybat ynnde ilerledik.

Bu paradaki numaralanm cmlelerle ilgili olarak aada verilenlerden hangisi yanltr?

A) I. cmlede, yaznsal metinlerin belli bir amala

A) Bu hafta ders almaya daha ok zaman ayryor.

A) I. cmlede, nedeni ve vcudun neresinde grld belirtiliyor.

Aadaki cmlelerin hangisinde bir iin srekli

KPSS TRKE SORULARI VE ZMLER

(I) Dnte, terk edilmi bir ky evine uradk.

birbirini tekrarlamas, usl yerini bulsun diye ailece

Bu paradaki numaralanm cmlelerin hangisinde niteleyici szck kullanlmamtr?

her hangi bir ve git gide szleri herhangi bir ve

sadece bir yazm yanl sorulmu ancak paradaki bu iki

12. Dn, bugn ya da yarn ( ) Hznler, zgrlkle

Bu parada ayralarla ( ) belirtilen yerlere aadakilerin hangisinde verilen noktalama iaretleri

B) (!) (.) () () (...)

D) (:) () (!) (.) ()

E) () () (:) (!) (.)

lk cmlede yarg bitirilmedii, eksiltili cmle olduu