f A

'd i - u

'l'l

u ki t ap, E d g a r A l l a n P o e n u n K u z g u n i si ml i n l i i ri ni n
y e n i v e g l bir e v ir is i ile P o e n un Y a z n S a n a t n n
F e l s e f e s i i s i ml i m e t n i n d e n K u z g u n u n y a z l m a s r e c i n i
i ere n b l m bir a r a y a ge tiriyor. Bu K u z g u n evirisi,
y a l n z c a y e n i bir evi ri deil, ayn z a m a n d a z g n iire
bir T r k e sad k a z a n d r m a abas.

Sonunda iirimin ats ortaya kmt. iirimin ad K u zg un olacal<t.

Bu l<u zaten meum, uursuz bir Imyvan olarak biliniyordu ve devaml
ayn kelimeyi her hecenin sonunda m elankolik bir tonla tekrar edecekti.
Burada hemen m kem m el bir iirin mutlaka bir amac olmas gerektii
aklm a geldi. nsanl en ok h zn e boan evren sel ac ne o la bilir
diye sordum ken d im e. Cevabm l m oldu. in este tik tarafn
d nerek lm iirselletirm em gerekiyordu. iir an cak bu ek ild e
daha nceden dnm olduum g z e llik unsurunu ierebilecekti.
G zellik ve lm ! B u nlar na sl yan yana geleb ilird i? A n ca k g zel bir
kadnn lm yle! G zel bir kadn lecekti, ama onun bu g zelli in i
kim dile getirecekti? Tabii ki arkada kalan zavall sevgilisi. At tutmak
a n cak onun dudaklarna yakabilirdi.
E d g a r A l l a n P o e (1809-1849), ABD li air, ksa yk yazar, editr ve

edebiyat eletirmeni. Amerikan Romantik Akmnn nclerinden ve ABD nin

ilk ksa hikye yazarlarndandr. Modern anlamda korku, gerilim ve polisiye
trlerinin de ncsdr. Bugn birok kimse tarafndan ABD nin ilk byk
yazan kabul edilse de, Poe hayattayken akademisyenler ve eletirmenlerden
yeterince ilgi grmemitir. Ancak grngbilimsel, yapsalc ve postyapsalc
eletirmenlerin son zamanlarda yapt almalar, Poenun, anlat sanatn
belki de on dokuzuncu yzylda yaam dier Amerikal yazarlardan ok daha
iyi kavram bir deha olduunu gstermektedir. Bugn artk Poe bir kurrpaca
ustas ve modernist imgelemin habercisi olarak kabul edilmekt^dir.

B O A Z

KUZGUN
Edgar Allan Poe
eviren ve Derleyen: Ouz Baykara

<$>

BOAZ
NVERSTES
YAYINEV

Edgar Allan Poe

Kuzgun
BTEKA.. 2011.
Boazii niversitesi Ya}anevi
Boazii niversitesi Uaksavar Kamps
Cengiz Topel Caddesi, Garanti Kltr Merkezi, Arka Giri
Etiler/stanbul
bupress@boun.edu.tr
www.bupress.org,www.bupress.net
Telefon ve faks; (90) 212 257 87 27
Sertifika No: 10821
Yayma Hazrlayan: Ergun Kocabyk
Kapak taann: Kerem Yein
Bask: G.M. Matbaaclk ve Ticaret A..,
100 Yd Mah. MAS-StT, 1. Cadde, No: 88, Bacar/stanbul
Telefon; 0212 6290024-25
Sertifika No: 12358

Birinci Basm: Mays 2011

Boazii University Library Cataloging in Publication Data

>oe ^dgar Allan Poe, 1809-1849
Kuzgun / Edgar Allan Poe; ev. Ouz Baykara
35 p. ; 21 cm.

iindekiler

Sunarken, 9
YAZI SANATININ FELSEFES, 11
THE RAVEN / KUZGUN, 2 4 /2 5

Edgar Allan Poe

(d. 19 Ocak 1809 - . 7 Ekim 1849)

SUNARKEN

oazii niversitesi eviribilim B lm nde alt

yldr verm ekte olduum iir evirisi derslerine
youn ilgi oldu. Her sene iir evirisi zerine y a p
tmz p ek ok kuram sal ve uygulam al alm ann yan
sra Ingiliz ve Am erikan iirinden epey eviri yaptk, n c e
iir evrilem ez y a d a ben iir evirem em n yargsyla
gelen rencilerim in -drt ay gibi k sa bir zam and a n a
sl yol k at ettiini hayretle grdm ve m utlu oldum . Y a n s
uygulam al geen derslerde rencilere geneUikle bir iir
veriyor ve b u n u evirip gelmelerini istiyordum . Sonrada
herkese k sa iirlerin tam am n, u zu n iirlerin ise baz
blm lerini tah taya yazdrtarak hem kendi evirilerini ar
k ad alarn a gsteriyor hem de bu evirileri irdeleyerek e
viri teknikleri zerinde duruyordum . A yn ca baz iirlerine
-rencilerim istedii takdirde- m dahale ediyor on lan
Trkede iir tadna getirmeye alyordum . V arsa, iirin
d ah a nce yaplm olan evirilerini, en son un da da kendi
evirimi okuyordum .
2011 yhnda yaptm son snavda Edgar Allan
Poen u n ok sevdiim Raven iirinin ilk iki ktasn evir
m elerini istedim . Ktlar okundu, notlar verildi ve tatile
girdik. Tatil srasnd a okulda olduum bir gn b u dersi
alan rencilerim den biri beni ziyaret etti ve H ocam ,
dedi, dnem iinde ilediim iz iirlerin evirisini yap tk
size okud uk. Siz de kendi yaptnz evirileri bize o k u
dunuz. ok aydnlatic oldu. Am a son snavlardan sonra
okul kapand iin Poedan yaptm z eviriyi sizden ii
tem edik. Ben bu raya hem aynz imeye hem de b u e
virinizi dinlem eye geldim. Aniden bir m ahcubiyet dalgas
geti iim den, d e v olarak verdiim b t n iirleri evirdi
im halde b u iiri evirmemitim. ok u zu n d u , vezinliydi,

10

Bdgar Allan Poe

uyaklyd, dili eskiydi. evirm ek istem itim de belki cesa

ret edememitim . B u gerei olduu gibi rencime ak tar
dm. Tatilden sonra gelip beni ziyaret etm esini istedim.
O geceden itibaren youn bir tem poyla alm aya
baladm . Aradan bir hafta getikten sonra bu u zu n iirin
evirisi bitm iti. Bylece 108 m sralk, uyakl, vezinli yep
yeni bir Raven evirisi ortaya km oldu.
B an a bu fikri veren rencim okul aldktan sonra
ziyaretim e geldi ve aym iti. Sonra da Rumeli Hisar
zerinden B oazn mavi sularn a bakan m anzaral oda
m zda benden K uzgunu dinledi.
te, Raven iirinin bende byle bir ans vardr.
B u iirinin evirisini, ban a her zam an esin kayna
olan rencilerime adyorum.
Dr. Ouz B aykara

YAZI SAJSATINm FELSEFES

(146)

6C A

ca b a yazarlar edebiyat eserlerini nasl kuriL A gulayp son haline getirirler? A ralarndan biri
JL ^ kp da bu sreci bize anlatam az m ? diye
d n m m d r hep. im diye kad ar niin byle bir yaz
yazlm ad k on u su n d a syleyecek bir ey bulam yorum ,
fakat byle bir ihm alkrlk iin sebep ararsa k b y k bir
ihtim alle yazarlk gururu kacaktr karm za. Y azarla
rn ou, zellikle de airler eserlerinin m kem m el bir
estetik sezgiyle yaratldn savun urlar ve oku5nuculann
sahne arkasn d a olan biteni gzetlem esine izin vermezler.
n k burada, kararsz dnceler, son an da yak alan an
esinler, ham fikirler, ie yaram az diye bir ken ara atlm
nefis imgeler, tercihler, eklemeler, karm alar, silintiler,
kazntlar vardr. K sacas k urguyu iletecek olan ark la
rn iyi dnm esi iin sahnede merdivenlere, eytan tu za k
larna, horoz tylerine, krmz boyalara, siyah m rekkep
lekelerine ihtiya vardr. Edebi aheserlerin arkasn d a
byle ar a k sa k alan bir dzen bulunur.
A yrca yaratc yazarlk srecinde yaa n a n b u saf
halar hatrlayan yazarlarn sajas pek fazla deildir. G e
nellikle karlarna kan esinler ne hzla geldiyse bir kez
alglandktan sonra ayn hzla u n u tu lu p gider.
Ben kiisel olarak imdiye kadar m eydana getirdiim
eserlerin b t n evrelerini hatrlayabildiim den dolay yaratchk srecini anlatm aktan kam an yazarlara pek sca k
bakm yorum . Edebi eserlerin kurgulanm asna k ar d u y
duum ilginin ashn da m eraktan doduunu, b u am ala
tahlil edilen eserden bam sz olduunu dnyorum .
Ayrca, kendi eserlerim in yaratl srecine bakm ann
b a n a y a da eserlerim e kar bir saygszlk olduunu da
sanm yorum . Kant olarak bu m akalem de K uzgun ii
rimin kurgulan biimini irdelem ek istiyorum . B u yap-

Poe Kuzgun iirini 29 Ocak 1845te Nevu York Evening Mirror gazete
sinde yajamlam, bir yl sonra ise bu iirin yaratl sreci zerine bir
makale kaleme almtr. Poenun bu makalesinin evirisini ksaltarak
sunuyoruz.

14

Edgar A llan Poe

tim in hibir blm tesadfi veya sezgisel olarak ortaya

km am tr. B atan sona kadar adm adm uyguladm
net, kesin, am az kararlarn alnd m atem atiksel bir
d n ce srecinin rndr.
K uzgunu yazm aya karar verdiimde ilk kaygm iirin
uzu n lu u yd u . Edebiyat yapt bir otu ru ta okunam ayaca k k ad ar u zu n sa okurlarn dikkatini devaml canl tu ta
m ayacak demektir, tki oturuta oku n acak u zu n lu k ta ysa
araya g n l k hadiseler girecek, 5dne okurun dikkatini
datacak, eserin b t nl kaybolacaktr. A n cak hibir
air eserinde k urguyu gelitiren soyut b t n l kten vaz
geemez. A caba uzunluk, eserdeki b t n l k kaybn den
gelem ekte bir ie yarar m? Hemen cevap vereyim: Kesin
likle hayr! Zaten u zu n iir olarak bilinen yaptlarn hepsi
k sa iirlerin san atsal bir ekilde art arda sralanmasndan m eydana gelmektedir. iir, insan ru h u n u derin bir
ekilde etkileyerek onda duygu younluu yaratabildii
oranda iirdir. B u tr youn heyecanlarn, ru h sa l zorun
lu luklardan dolay k sa tutulm as gerekir. Ancak, Kayp
Cennet adl yaptn y a n s iir olsa bile, u zu n lu u n d an do
lay b t n sel bir birlik tam adn gryoruz.
U zunluk, iirin haricindeki sanat eserlerinde de
nemli bir konudur. rnein Robinson Crusoe b t n sel
birlik gerektirm edii iin bir oturuta okunabilecek bir
dzyaz yaptdr. Byle bir sanat eserinde u zu n lu k akl
lca kullanlm tr. Fakat iyi bir iir iin a sla 33^11 e}^
dnem eyiz. iir, k sa bir zam an dilimi iinde in san lar
da heyecan ve co k u yaratma3a am alad iin onu belli
ller dahilinde ksaltm am z gerekir. Anccik okurda bu
h issi yaratabilm ek iin belli bir u zu n lu k gerektiini de gz
ard etm em ek lazm.
O k u yu cu n u n ve eletirm enlerin beenilerini gz
nnde bu lu n d u rarak yazm ak istediim iirin aa y u
kar y z dize uzu n lu u n d a olm as gerektiine k arar kl
dm. Nitekim K uzgun iirim 108 dizeden olum aktadr.
kinci olarak d ndm konu ise okurlar zerinde

Yaz Sanatnn F e lse fe si 1 5

brakm ak istediim izlenimdi. B u nedenle iirimi m m

k n olduu kad ar herkesin beenecei bir ekilde, gzel
lik ve estetik deerleri zerine kurgulam aya altm . iir
sel gzellikten bahsedince akl yoluyla alganan gzellik
deil ru h sal olarak alglanan gzellik sz kon u su yd u . B u
bakm dan zihinsel haz ve ruh sal heyecan bence iirde dz
yazya k yasla d ah a youndu. in iine gerekleri y a n st
m ak girince gzellii ikinci p lana atanlar olsa bile, ben,
gzellik ilkesinden dn veremezdim.
n c bir adm olarak b u gzellikleri yan stm ak
iin nasl bir iirsel eda ile yola devam edeceim e karar
verm em gerekiyordu. im diye kad ar edindiim tecrbe
lerden bu sesin h z n l olm as gerektiini zaten anlam
bu lunuyordum . Hangi trden olursa olsun b t n gzel
likler dorua kt zam an duygulanabilen bir ru h u gz
yalarn a bouyordu. B u nedenle h z n tm iirsel ezgi
lerin anasyd. iirin uzu n lu u n u , k on u su n u ve edasn
belirledikten sonra iirimi bir m hendis gibi in a etm eye
baladm . B u rad a dram atik adan en youn olarak gr
dm iirsel u n su r n akarat oldu. Tekrar y a da yinelem e,
hem ses hem de d n ce olarak dinleyende ok g l bir
izlenim brakyordu. B u nedenle iirimde her ne kad ar de
iken tekrarlar b u lu n sa da m m kn olduu kad ar ajm
n ak arata yer verm eye altm .
B u n o ktalan saptadktan sonra sra n akaratn u z u n
lu u n a geldi. N akaratn ok u zu n olm as duru m und a
tekrarlam a glkleri ortaya kyordu. B u n u n m m kn
olduunca k sa tutu lm as gerekiyordu. Sonunda en iyi
n akaratn tek bir kelime olacana karar verdim.
B u n d an sonra gelen sorun ise nakaratn ses deeriy
di. Aklm dan pek ok deiik sesler geti fakat ngilizcede
r sesinin tekrarlam alarda en iyi etkiyi braktn gr
dm . O halde yle bir nakarat sem eliydim ki ses olarak
ryi tad gibi anlam olarak da iirin ezgisinde h zn
ve acy yanstm alyd. B u zellikleri tayan s zc k olarak
aklm a ilk gelen neverm ore [asla] oldu.

16

Edgar Allan Poe

B u kelim eyi her ktann

sonunda kullan m ak istiyor
dum , a n cak devaml in san se
sinin tekrar m onotonlua yol
ayordu. B u engeli kaldrm ak
iin nakarat tekrar edecek
b a k a bir varlk bulm alydm .
Aklm a nce papaan geldi,
fakat biraz d n n ce b u n
dan hem en vazgeip k u zg u
nu yeledim. stelik kuzgun ,
dram atik adan yazm ak iste
diim konu ya en u ygu n olan
k u tu . O nu konuturm am
" ''
gerekiyordu.
S onu nd a iirimin ats ortaya km t. iirim in ad
K uzgun olacakt. B u k u zaten m eum , u u rsu z bir
h ayvan olarak biliniyordu ve devaml ayn kelime}^ her
hecenin son un da m elankolik bir tonla tekrar edecekti.
B u rad a hem en m kem m el bir iirin m u tlaka bir am ac
olm as gerektii aklm a geldi. nsanh en ok h zne bo
an evrensel ac ne olabilir diye sordum kendim e. C eva
bm lm oldu. in estetik tarafn d n erek lm
iirselletirm em gerekiyordu. iir a n cak b u ekilde daha
nceden d n m olduum gzellik u n su ru n u iere
bilecekti. G zellik ve lm! B u nlar nasl yan y a n a gelebi
lirdi? A n cak gzel bir kadnn lmyle! G zel bir kadn
lecekti, am a onun bu gzelliini kim dile getirecekti? T a
bii k i arkad a kalan zavall sevgilisi... At tutm ak an cak
onun d udaklarna yakabilirdi.
B u rad a iki nemli karakteri vurgulam am gerekiyor
du: Birincisi iirimde devaml kaybettii sevgilisinin ar
kasn d an inleyen bir insan, dieri ise srekli neverm ore
s zcn tekrar eden bir kuzgundu. M onotonlua d
m eden bu nakarat ku zgu n a srekli olarak nasl tekrar
ettirebileceim i dndm . Kuzgun bu kelim eyi sorulara

Yaz Sanatnn F elsefesi * 1 7

cevap verirken kullanm alyd. Kalbi krk sevgili k u zgu n a

soru soracak, o da sevgiliye devaml ayn nakarat tekrar
edecekti. Sevgili ile ku zgu n u iirin ilk ktalanndan itibaren
kon u tu rm aya baladm . K uzgun ona hep neverm ore
szcyle cevap veriyordu. Dertli sevgiliye iirin ilerle
yen blm lerinde kendi zel h ayan anlattrdm . T ek
rarda am ansz bir u u rsu zlu k ve tehdit sezen sevgili) git
gide k u zgu n a d ah a youn bir ekilde yaklatrdm . Yine
dram atik nedenlerle nevermore kelim esini alt dizelik k
talarn en so n u n a yerletirdim . B u yolla sevgilinin ektii
ac, m itsizlik ve kahrn en etkin bir biimde ok u yu cu ya
yan sm asn saladm .
B t n san at eserlerinin bir balangc olduu gibi,
ben de elime kalem i alp iirime baladm da yazdm
ilk satrlar aadaki dizeler oldu:
*Ey k u ! d ed im , A c a y ip s in , y a bir iblis y a k h in s in ,
stte ta n r a ltta in sa n , h ep im iz tap a rz ona,
S yle b u kederli r u h a, va r m ik in ci bir v u s la t.
M elek gib i Lenor"um u k u c a k la r m ym a c a b a ?
S a r a r m ym o n u yle, y in e m a zid e k i g ib i?
O a n k u z g u n dile geldi, cev ap verdi, A s la dedi.

B u dizelerimi iirin doruk noktas olarak kabu l ederek

teki dizelerimi ktann etrafnda rgtledim. B u rad a en
ok d ikkat ettiim ey, doruk olarak setiim b u dizele
rin iirin geri kalan tarafndan glgelenmemesiydi. D aha
nce y a da d ah a sonra gelen dizelerin bu doruk noktasn
bazen estetik olarak atn grdm. Byle durum larda
hem en m dahale ederek ne kan ktalan n etkilerini za5aflatma y olu n a gittim.
B a k a bir nemli konu da h zn l sevgiliyle k u zg u
nu karlatracam m eknd. Byle bir durum da norm al
olarak ak la gelebilecek ilk yer ormandr, fakat dram atik
ku rgu n u n istediim ynde geliebilm esi iin sevgiliyi ve
k u u doal evresinden a5ararak bir kon u zerinde yo-

18

Edgar Allan Poe

unlatrm am gerekiyordu. Byle bir durum da iir, o k u

yan lar zerinde bir ressam n frasndan km tablo et
kisi brakacakt. B u am a iin en uygun m ekn h z n l
sevgilinin odas olabilirdi, n k o, anlaryla hep bu oda
da ba baayd. Ayrca daha nce bahsetm i olduum uz
gzellik ilkesinden dolay odann iyi denm i olm as
gerekiyordu.
M ekn belirledikten sonra, k u u sevgilinin karsn a
pencere yolu yla karm am artk kanlm az oluyordu. Ku
pencerenin eitli yerlerine vurup grlt kararak ieridekinin dikkatini ekecekti. Dardan gelen bu grlty
duyan k da, len sevgilisinin onu ziyarete geldiini zannedecekti. A yn ca k u u n kard ses ve grltler okujm cu n u n dikkatini her zam an canl tutacakt. K uzgunla
sevgiliyi karlatrdm zam an zellikle frtnal bir gece
olarak setim . K uzgunun frtnal havada ieri girm esi iin
bir sebep yaratm ak gerekiyordu ve bu durum darda ko
pan kyam etle odann iindeki huzur ortam arasndaki
ztl vurgulam alyd. D aha sonra K uu n A thena Pallas
b st n n st n e um alyd, n k mermerin beyaz ve
k u zgun un siyah arasndaki fark a n cak bu rada verilebi

Yaz Sanatnn F elsefesi * 1 9

lirdi. A yn ca Athena Pallas akl ve zek tan n as olduu

iin devam l okuyan, yazan sevgilinin bir snajm gibi
yorum lanacakt. A yn ca Pallas szc k u la k ta ok g
zel bir yan k brakyordu.
iirin ortalarna doru o k u yu cu n u n zerindeki izleni
mi d ah a d a derinletirebilm ek iin hayali elere b avu r
dum ve k u zgu n u n odann iine kan at rparak girm esini
saladm .
D u r s u s d ed im d in lem ed i k a fa s n c a erledi,
A d a m s a n k i a silza d e u t u o d a m a t n ed i,

B u n u takip eden iki ktada aa jm k an istediim i elde

etm itim.
B u k u z g u n i s im s iy a h k u , y z n d e k i ifadeyle,
im d ek i k a s v e tim i d n d r m t te b e s s m e .
D ed im : S a y n B a y K u z g u n u m , sizin iin o k z g n m .
T y d k lm , ib ik gitm i, a m a s e n A n k a gibisin!
te lerd en gelm e k tesin , ad n n ed ir syler m is in ?
B a k tm k u z g u n dile geldi, ce v a p verdi, A s la ! d ed i...
H ayret ettim t u h a f k u a , byle b e rra k k o n u u n c a .
S zc k le r i bir sr k p , ce v a b e k s ik o lsa da.
N asip o lm a d k im sey e byle bir k u k a b u l etm ek.
k m a m tr o n u a la n , b en im gib i m e k n n a .
G eld i t n e d i k a p m n , s t n d e k i A th e n a ^ a ,
B yle bir k u v a r m a c e p s te lik de ad A s la !

iirin son un d a hayali eleri bir tarafa brakarak iire

m m kn olan en derin ciddiyeti verdim. B u da aadaki
dizelerle gerekleti.
O tu r d u b s t n s t n e , o te k k e la m m d a n son ra, vb .

Bu noktadan sonra sevgiye hayallere dalmay braktrdm.

Hatta kuzgunu be hayali bir varlk olarak grmemesi gere-

20

Edgar Allan Poe

,?.r

kiyordu. Sevgiliye bu andan itibaren ku hakknda iren,

pis, iblis, lanetli varlk szlerini sylettim. B tn bunlar i
irin sonunda sevgiliyle beraber o k u j^ cu n u n dikkatini hzla
som ut gereklere geri dndrmeyi amahyordu.
Her ey planladm gibi gitti.
S onu nda sevgili, k u zgu n a kaybettii kz bu lup b u
lam ayacan sorm akta, bu n u n karlnda neverm ore
gibi bir cevap alm aktayd. B u da norm al olarak hikyenin
bu rad a noktalandn gsteriyordu.
B u raya k ad ar her ey gerekliin snrlan dahilinde
gitti.
B atan alacak olursak, neverm ore kelim esini ren
dikten sonra sahibinin evinden k aan kuzgun, frtinal bir
havad a u a u a kitaplarnn iine gm lm rencinin
evine geldi. Hl len sevgilisinin yasn tutan bu dertii
n onu ieriye alm asn bekledi. Pencere alr al
m az k u u a ra k gelip, kim senin ulaam ayaca bir yere,
kapnn st n d ek i Athena b st n n st n e kondu. Bu
tu h a f olaya aran adam hibir cevap beklem edii halde
yine de k u a ism ini sordu. Ku da bildii tek kelim e olan
neverm ore ile ona cevap verdi. B u szck sevgilinin ru

Yaz Sanatnn F elsefesi * 2 1

h u n d a kasvetli bir ekilde yankland ve k u la yapt her

k on u m ada bu h z n d ah a da artt. Adam , b t n bu n la
ra ram en sevgilisini kaybetm enin verdii acyla k u zgu n a
soru sorm aya, ondan m edet um m aya ve kendine ikence
etm eye devam etti. Anlatnn birinci aam as bu raya k a
dar srer.
B u t r SEinat yaptlar ne k ad ar ustalkla, ne kadar
canl bir ekilde ilenirse ilensin dikkatli bir sanat b u n
larn iinde baz eksiklikler sezecektir. Bir san at yap t
nn snav geebilm esi iin iki eye ihtiya vardr. S an at
eserinin her eyden nce yazld edebi tre u ygu n bir
ekilde yaratlm olm as gerekir ki b u n a yzeysel yap de
nir. kinci nemli kon u ise san at eserinin derin yapsdr
ki b u n u dip akntsn a benzetebiliriz. Bir san at yaptna
asl zenginliini veren de bu dur zaten. Yzeysel yap d a
ki anlam her zam an tortu olarak derin yap ya s z l r ve
orada yaar. iiri dz yazdan farkl klan bu zelliktir. B u
bakm dan iir m teal bir san at yaptdr.
iir k on u su n d a byle dndm den dolaja Kuzgunun ikinci aam asn, yan i son iki ktasn aada g
rld gibi derin yapy daha anlam l klacak bir ekilde
dzenledim.
e k p e n e n i 50reimden, gelm e a rtk bu ralara!
O a n k u z g u n dile geldi, ce v a p verdi, A s la dedi.

Yukardaki dizelerden de anlald gibi ek peneni y

reim den kelim eleri iirde kullandm z m ecazi bir ifa
dedir. K uzgunun cevab olan asla ise okuyucu}^!, iirin
bandan b u raya kadar takip eden blm nden bir h isse
karm aya davet etm ektedir. O kuyucu, K uzgu nu n sim
gesel bir varlk olduunun ilk defa bu rada farkna vanr.
O, aslnda len sevgilisi iin hi durm adan y a s tutan bir
kalbin evrensel sim gesidir ve bu durum aadaki en son
ktada betimlenm itir:

22

Edgar A llan Poe

B ir a n o ls u n ayrlm ad , ord a o tu ru yo r h l,
K a p n n s t n d e b s tte , A th e n a n n tep esin d e.
G zlerin d e rastlyoru m , ejdian lan n izlerine,
te s im s iy a h g lgesi, v u r u y o r im d i zem in e,
O n u n k a r a g lgesin d e r u h u m d n d bir z in d a n a .
B u c a n ten d en k m a d k a , iflah o la m a m b e n asla!

Gravrler: Gustave Dore

THE RAVEN

KUZGUN
(1045)

26

Edgar Allan Poe

O n c c upon a nudnight drcary, while I pondcrcd, weak ad weary,

ver many a quaint and curious volme o f forgotten lore
W hile I nodded, nearly napping, suddenly tlere came a tapping,
A s o f some cn e gcntJy rapping, rapping aL my ch;unber door.
T i s some visitor, I muttered, tepping at m y chamber door
O nly Uis ad nothing m ore.

A h, distincy I remember it was in the bicak December;

A n d each separate dying em bcr vvroight its ghost upon e floor.
Eagerly I vvished the norrovvvainly I had sought to borrovv
From m y books surcease o f sorrovv s o i t o v v for the lost Lcnore
For tle ra e and radiant maiden whon e angels name Lenore
Nameless here for evem ore.

A n d tle silken, sad, uncetain rusing o f each pu-ple curtain

Thrilled meflled m e vvitl fantastic tenors never felt before;
So that now, to stili the beating o f m y heart, I stood repeating,
T is some visiter entreating entrance at my chamber door
Som e late visiter entreating entrance at m y chamber door;
This it is, and nothing more.

Presently m y soul grew st onger; hesitang tlen no longer,

Sir, said I, or Madam, tnly your forgiveness I implore;
But e fact is I \vas napping, and so geny you came rapping.
A n d so faintJy you came tapping, tapping at m y chamber door,
ITat I scarce

sure I heard youhere I opened wide tle door;

Darkness erc and nothing more.

Kuzgun 7 .1

Yorgun argn oturm utum , korkun berbat bir geceydi,

O kuyordum eskileri, ou zaten efsaneydi,
Y ava yava uyuklarken , kapm aldlar birden,
Evet, orda biri vard, tam u y k u ya dalyorken.
K ulak dikip mrldandm: Kimdir acep, ne oluyor?
B a k a hibir ses gelmedi, dem ek in cin top o3nuyor.

K asvetli bir sralkt, m evsim artk k ara kt.

Snen korlar bir hayalet olm u tek tek odam dayd.
Ah bir sabah olsa derken, iim iime smad.
Kitap belki deva am a benim akhm Lenordayd,
Melekler koym u adn, sevgilimin ad Lenor,
Am a im di m ehul oldu, ismi artk anlm yor...

pekli mor perdelerin, zg n mahz^un hrts,

Dehetlere drerek, baktm beni rktyor.
Hzla arparken yreim , tekrar ederek srekli,
Dedim bu m isafir artk, ieri girm ek istiyor.
B u davetsiz yen i konuk, ieri girm ek istiyor.
Evet, hepsi b u kadard b a k a izah istemiyor.

Ruhum glendi aniden, artk tereddt etm eden.

Dedim: Geldim nnze, dilim sizden a f diliyor.
Tam u y k u ya dalyorken, kapm aldnz birden.
Baktm darda grlt, bir yerlerden ykseliyor,
ime sinm ese bile, ite kapm ak size!
Atm baktm ki karanhk, kim secikler grnm yor.

28

Bdgar A llan Poe

D e ep into that darkness peering, long I stood thcre vvondering, fearing,

Doubtig, dreaming dreams no mola] ever dared to dream before;
B u l de silence was unbroken, and the stiliness gave no token,
A n d the only word thcre spoken was the vvhispered word, Lenore?
Th is I whispered, and an echo murmured back the word, Lenore!
Merely this and nothing more.

Back into e chanber tuming, ali ny sol within ne burning,

Soon again I head a tapping sonewhat louder tl;n before.
Surely, said I, surely tiat is sonething at ny vvindovv lattice;
Let m e sec, then, what thereat is, and this nystery cxplore
Let ny heart be stili a moment and tlis mystery expIore;
T is the vvind and notlijg more!

O p en here I flung tlc shutter, vvhen, vvitl many a flirt and fltler,
h there stepped a slately Raven o f de saindy days o f yre;
N o t the least obeisance made he; not a minute stopped or stayed he;
But, with micn o f lord or lady, perched above my chamber door
Perched upon a bst o f Pallas just above m y chamber door
Perched, and sat, and nothing more.

T h en ihis ebony bird beguiling m y sad fancy into sniiling,

B y e grave and stcn decorum o f tle countenance it wore,
llo u g h thy crest be shom and shaven, thou, I said, art sure no craven,
Ghasdy grim and ancient Raven vvandering from tle Nighy shore
T eli me what tly lordly name is on tle Nights Plutom;m shore!
Quoth the Raven, Neverm ore.

K uzgun 2 9

Baktm m eum karanla korkudan titreyip h l

K urdum berbat feci dler, a b u k sa b u k neler neler,
Am a s k t srekliydi, sessizlik hep devam etti.
Sonra bir fslt geldi, bu hecenin ad Lenor,
Ben an n ca bu heceyi karanlklar cevap verdi.
Yankland boluklarda yce bir ses Lenor, Lenor!

B t n ruh um yanyordu dndm de odam a ben.

D uym az mym bir tkrt, birincisi geti derken,
Evet, cam da birisi var, bu tak tak ordan geliyor.
Gidip bakm ak lazm dedim, bu sr bir zm bekliyor,
Yreim i serin tutu p pencereye ilerledim.
Dik dur, sakn korkm a dedim, b a k a nedir, yel esiyor!

Cam an ca grdm ki, k an at rpan bir k u vard.

Kadim adan uu p gelen bu k u aslnda bir kuzgun.
D ur su s dedim dinlemedi kafasn ca ilerledi.
Adam san ki asilzade u tu odam a tnedi.
Hemen kapm n stn e, stelik Pallas bstne.
O turup rahat yerine, aldrmad evresine...

B u kuzgun i sim siyah k u , yzn deki ifadeyle,

imdeki kasvetim i dndrm t tebessm e.
Dedim: Sa5an B ay Kuzgunum , sizin iin ok zgnm .
T y dklm , ibik gitmi, am a sen A n ka gibisin!
telerd en gelm ektesin, adn nedir syler m isin?
Baktm k u zgu n dile geldi, cevap verdi, Asla! dedi...

30

Edgar Allan Poe

M u ch I narvelled this ungainly fowl to hear discourse so plainly,

T h ou gh its ;mswer liftle meainglittle relevancy bore;
For we cannol help agreeing that no living human being
Ever yet was blessed w tl seeing bird above his chamber door
Bird or beast upon the sculplured bst above his chamber door,
W itl such name as Neverm ore.

But tlc Raven, siuing lonely on the placid bst, spoke only
T h a t one word, as if his soul in that one word he did outpour.
Noing flher then he utterednot a feather then he Iluttered
T ili I scarccly more tlan muttered, O ticr fricnds have llovvn beforc
O n e morrow he will leave me, as m y I lopes have flovvn before.
"llen tle bird said, N evennore.

Startled at e sliness broken by rcply so aptly spoken,

D oubdess, said I, what it ufters is its only stock and store
Caught from some unhappy master vvhom mmerciful Disaster
Follovved fast and follovved faster tili his songs one burden bore
T ili the dirges o f his H ope tliat melancholy burden bore
O f Nevernevermore .

But the Ravcn stili bcguiling ali m y fancy into smiling,

Straight I vvheeled a cushioned seat in front o f bird, and bst and door;
T h en , upon the velvet sinking, I betook myself to hnking
Fancy unto fancy, thinking what this ominous bird o f yore
W h at this gim, ungainly, ghastly, gaunt and ominous bird o f yore
M eant in croaking Neverm ore.

Kuzgun *31

H ayret ettim tu h a f kua, byle berrak kon u un ca,

Szckleri bir sr kp, cevab eksik olsa da.
Nasip olmad kim seye byle bir k u k a b u l etmek,
km am tr onu alan, benim gibi m eknna,
Geldi tnedi kapm n, stn deki A th en ay a,
Byle bir k u var m acep stelik de ad Asla!

O turdu b st n st n e, o tek kelam ndan sonra.

S an ki k sa szcyle, dkverm iti iini,
Kmltsz sakin sakin, duruyordu orackta
Dedim D ostlar uu p gitti braktlar tek bam a,
Yarn sen de terk edersin jdtik um utlarm gibi!
Beni duyup dile geldi, cevap verdi, A sla! dedi.

rktm sessizlii bozan, ak szl bu yanttan.

Dedim K uzgun kurnaz kt, ezberlemi nakarat.
Herhalde bir sahibi var, her gn bin belaya urar,
Adam felee pes etti, Ben bu dertten onm am ! dedi
flah olmam A sla deyip, belki de kestirip att.
Dem ek k u ondan rendi, A sla denen nakarat.

H ayran olup glm sedim , Her ite bir hayr! dedim,

Hemen bir sandalye ekip k u u n nne tnedim .
Yerleerek minderime gm lm tm hayallere:
B u u u rsu z iren k u u n , deri-kem ikten her yan.
Kadim adan u u p gelip, nasl kapm tklad?
Asla! diye gaklyorken neydi acaba m aksad?

32

Edgar Allan Poe

T h is I sat engaged in gessing, but no syllable expressing

T o the fowl whose fiery eyes now bum ed into m y bosom s core;
ITis and more I sat divining, with m y head at ease recliiing
O n the cushions velvet lining that the lam-plight gloated o er,
B ut whose velvet-violet lining witl tle lam-plight gloating o er,
She shall press, ah, nevermore!

T h e n methought the air grew denser, pcrfumed from an unseen censer

Swung by Seraphim whose foot-falls tinkled on the tufted floor.
Wretch, I cried, (hy G od hath lent theo-by these angels he halh sent thee
Respiterespite and nepenthe from (hy memories o f Lenore;
Quaff, oh quafT this kind nepenthe and forget dis lost Lenore!
Q u oth the Raven, Neverm ore.

Prophet! said I, thing o f evil!prophet stili, if bird or devil!

W hether Tem p ter sent, or whether tempest tossed thee here ashore,
Desolate yet ali undaunted, on this desert land enchanted
O n this hom e by Horror hauntedteli m e truly, I implore
Is thereis there balm in GileadPteli m eteli me, I implore!
Q u oth the Raven, Neverm ore.

Propheti said I, thing o f evil!prophet stili, if bird or devil!

B y that H eaven that bends above usby that G o d we both adore
T e li this soul with sorrow laden if, within the distant Aidenn,
It shall clasp a sainted maiden whom the angels name Lenore
Clasp a rare and radiant maiden whom the angels name Lenore.
Q u oth the Raven, N everm ore.

K uzgun

Bir kelim e sylem eden, oturdum d n dm nedir,

O ateli baklar yreim i delm ektedir,
lp biip h ayal ettim bam yasta ittim,
k nefis parlyordu kadife kum a stn de,
Mor kadife bu rd a am a Lenorum yok ortalkta,
K aranlktan ses gelse de, dokunam am ona asla!

Derken hava arlat esrarengiz m is kokuyla.

Melekler kt halya, ellerinde buhurdanhk,
Zavall dedim kendim e, te Tanrdan bir deva.
Arn artk anlardan, hem derdinden hem Lenordan
Dik kafan a u ilac, giden gelmez u n u t onu!
O an k u zgu n dile geldi, cevap verdi, A sla dedi.

E y k u ! dedim, Khin m isin? Y oksa bela m sn nesin?

Seni e}^an m gnderdi, yel mi att buralara?
T ek b an a k o rk u su zca nas geldin bu diyara?
Hayaletler gezer burada. Nolur imdi syle bana.
H asret canm a tak etti, a k derdine var m deva?
O an k u zgu n dile geldi, cevap verdi, A sla! dedi.

Ey k u ! dedim, Acayipsin, y a bir iblis y a khinsin.

stte Tanr altta insan, hepim iz taparz ona.
Syle bu kederli ruha, var m ikinci bir vuslat.
Melek gibi Lenoru m u k u caklar mym acaba?
S arar mym onu yle, jdne m azideki gibi?
O an ku zgu n dile geldi, cevap verdi, A sla dedi.

33

34

Bdgar A llan Poe

B c Ihat vvord our sign in paling, bird or fend! I shrickcd, upslaling

G et dee back into e tempest and de Nights Plutonian shore!
Lcave no black plum c as a token o f that lie y soul hath spoken!
Lcave m y loneliness unbroken!quit the bst above m y door!
T a k c dy beak from out m y heart, and take dy form from off m y door!
Quo the Raven, N everm ore.

A n d c Raven, never flitting, stili is sitting, stili is sitting

O n the pallid bst o f Pallas jst above m y chamber door;
A n d his eyes have ali e seeming o f a dem ons that is d eaming,
A n d tle lamp-light o er him streaming throws his shadow on the floor;
A n d m y soul from out tliat shadow that lies floang on the floor
Shall be liftednevennore!

Ravenin imlasnda Floyd Stovalln The Poem s o f Edgar A llan Poe (The
University Press of Virginia, 1965) isimli almas esas alnmtr.

Kuzgun * 3 5

F eyad ettim: Ey iren ku! Pis szne lanet olsun!

Senin elin k an at rpar, yolun cehennem e kadar!
Szlerinin hepsi yalan, haydi imdi git buradan!
Beni dertlerimle brak, bir k ara ty brakm adan!
ek peneni yreim den, gelme artk buralara!
O an k u zg u n dile geldi, cevap verdi, A sla dedi.

Bir an olsun ayrlmad, orda oturuyor hl.

Kapnn st n d e bstte, A th en ann tepesinde.
Gzlerinde rastlyorum , eytanlarn izlerine,
te sim siyah glgesi, vuruyor imdi zemine.
O nun k a ra glgesinde ruh um dnd bir zindana,
B u can tenden km adka, iflah olam am ben asla!