Necip Fazl Ksakrek - le nen Nur

Necip Fazl Ksakrek _ le nen Nur

Necip Fazl KISAKREK
LE NEN NUR
"LE VE BTN ZAMAN VE MEKANA"
b.d. (bykdou) yaynlar
LE NEN NUR / DN ve TASAVVUF / ESER: 63
b.d. yaynlar: 13
13. Basm / Ekim 1993
Bask: Tnp Matbaaclk A.. / ST. Tel: 565 81 55 - 567 71 67
' b.d. yaynlar/Kurucusu: Necip Fazl Ksakrek
Yayn sorumlusu: Suat Ak
Her hakk mahfuz ve "b.d. yaynlar"na aittir.
b.. yaynlar/Ankara C. Vilyet Han 10/3 Ca. - st. Tfcleibn: 528 55 51

THAF
Eserimi...
Her yldzla her yldz aras yollar ve ynler kadar ok ve dolak...
Dnya yollar ve ynlerinden...
Biricik ulaana yolu ve eritirici yn bana gsteren...
Otuz yamdan sonraki hayatma temel atan...
"Altun Halkann asrmzdaki byk Kutbu...
Efendim, irad edicim, can kurtarcm...
Esseyyid Abdlhakim Arvs Hazrederi'nin yce ru-haniyetine ithaf ediyorum...
26 MAYIS 1972
NFK
TAKDM
1950 ylnda kaleme almaya baladm, "LE NEN NUR" diye isimlendirdiim ve
balangcnn balangcm bile gznne seremediim, 1952 gnlk (BYK DOU) gazetesinde
"ALLAHIN SEVGLS" adiyle ancak pek ksa bir parasn neredebildiim, 1956 (BYK
DOU)larndaysa "O" ismiyle yeniden ve bambaka ekilde ele aldm ve yine ok ksa bir
ksmm arzedebilip yine yarm brakmak zorunda kaldm, nihayet 1957 hapsimde
tamamlayabildiim, 1958 haftalk (BYK DOU)larnda tekrar ve sadece ilk ksmlarn
gsterebildiim; son hapsimin banda, dizgi, tertip ve basksnda pek ok yanlhklar ve
atlamalarla kitap haline getirildiine ahit olduum, bir trl kemal ve ikmaline ait maddi ve

manevi artlar nefsimde toplayamadm ve nihayet son hapsim iinde, ismi ile beraber, harf harf,
kelime kelime ve bahis bahis zerinde ileyip niha ekil, ruh ve adna kavuturabildiim gaye eserimi bu kitapta takdim edebiliyorum. Hak, sevgilisi akna bizi af, ayplarmz setr ve O'na
mmettik liyakatini bize nasip etsin...
1969
NFK
TAKDM
1950 ylndan beri trl isimler altnda ve trl (editr)ler elinde harap ve perian edilen ba
eserimi, bu defa "b.d. Yaynlar " dikkat ve itina lsyle ve niha ekil ve tamam-lk kaydiyle
takdim ediyorum.
EKM 1975
NFK
BU ESER
Tefsir, hadis, siyer ve nakil olarak en emin kaynaklardan devirili ve kaynaklarn tek tek
gstermek tasasndan uzak bu eser, "Balang" yarsnda da belirtildii gibi, sadece imn
sahiplerine hitap- edici, hibir akli tefti, tespit ve ispat gayretine dmeyici, mutlak "doru"
zerine hissi ve teessri bir at kurucu ve eer bir kymeti varsa onu bu noktada toplayc bir
denemedir; ve akla verdii pay, onu baz noktalarda yine aklla iptal etmekten ibarettir. Bu bir ilim
deil, sanat eseridir ve ilmin iini ve dn tahkik selhiyetinde olmad mukaddes kapya, ancak,
inanm ve teslim olmu san'at tavriyle sokulmaktan baka are yoktur.
NFK
balang.
Sofra... Etrafnda Allah Resullerinin dizildii sofra... Ve bu sofrada bake... Sen!
nsann hakikati... Sr... Kinatn en etin srr... Bir de misiisiz insan ki, onun hakikatinde, mahlk,
artk, son haddine ular. Onun hakikatinde, mahlk tkenir, fakat Allah balamaz. O da sen?...
Yaradan... Ve onun en gzel eseri... Ztiyle tek olan Yaratc'nn, koskoca insan ehramnda ve en
yksek noktada halkettii insan... Sen! Evet, sen!
Senin bana inandrdn ve seni bana inandran Allah, z dilinle hitap etmi sana ve demi ki:
SEN OLMASAYDIN, SEN OLMASAYDIN,
LEMLER YARATMAZDIM!
Sana, ite bu Allah kelmnn sonsuz klavuzluu iinde inanyorum!
Sana inanm, inanmakta ve inanacak olanlar, deniz kylarnda kum misali... Ben de bu hudutsuz
ynda bir kum tanesiyim.
Sana inanan herkes, gz alabildiine geni bir sed zerinden esiz bir manzara seyreder gibi, seni,
olduklar yerden, yerlerinin grmek ve bilmekte verdii imknlarn gzlnden seyrediyor. Bense
Allah'a hamdediyorum ki, o kum tanesine, uzun zaman ilesini ektiim bir takm idrk
mahremiyetlerinin Yakna alm yakc penceresinden gsterdi.
Keke sahiden, ipek topuunu bir kere pebilmi bir kum tanesi olsaydm!..
Evet...
Ben seni Allah'n yalnz habercisi ve ana yola and Resul olarak deil; boluu ve yldzlar,
zaman ve mekn, mesafeleri ve istikametleri, canl ve cansz, maddeleri ve maddesiz her eyiyle
btn kinatn bu en gzel eser etrafnda halkalanmas ve onun yz suyu hrmetine yaratlm
olmas iin yarattna inanyorum!
Sen; var oluunun erefine, Allah'n topyekn varl hediye ettii ilk ve son Varlk Nuru!
nanmak dedim de hatrma geldi: Bu ne zor ve ne . kolay i! Kim inanr ve kim inanmaz?
Tebeirle kondurulmu bir nokta kadar basit ye sefil bir kyl inanr.
Yk altnda iki bklm, akama kadar solumaktan baka bir hayatiyeti olmayan bir hamal inanr.
Yahut...

Eline ald her lokma ekmei, zikir ve tebihini dinlemeden azna almayan o eyh-i Ekber
inanr ki, m-ceret riyaziye cehdini, dem Baba'dan kyamet gnne kadar gelecek btn
insanlarn yzlerini izmeyedek gtrmtr.
Beyninin her atomu bir gne kadar kl o mam- Rabbani inanr ki, Allah' bulmaya doru her
atlnda gizli bir put diken akln trettii putlar ormann, yine akl baltasiyle devirmi, bylece
yine akln atabilecei en uzun adm atm ve baltasnn parlak yzne, dnyann en gzel sz olan
Allah telerin tesi; telerin tesinden de tesi, ondan da tesi, her tenin tesi... dsturunu
yazmtr.
Kerametler Saray'nn hametlisi o ah- Nakibend inanr ki, akam st, at srtnda bir ovay
geerken, yanndaki mridi korkmasn diye gnei smsk ufka balam, batmasna izin vermemi
ve dehetle titreyen mridine :
8
Bunlar tarikatn oyunlardr; gaye bu deil!
Karlndan fazla ipucu gstermemitir.
Ve nihayet sen inanrsn...
tesi var m? Ya en aptal, ya en akll inanr. Aptal da ne demek? Tam aklllk kabil mi ki tam
aptallk mmkn olsun?
Aptal dediimiz ok defa stne hibir yaz yazlmam bo kda benzer. Mademki botur, gzeli
bulamamtr. Fakat mademki yine botur, irkinden kurtulmutur. Aptaln uuralt veya uurst
kavrayiiyle bulunmu, kimbir ne eriilmez hakikatleri var!
Hakik aptal, o bo kdn zerine hibir ey yazmam olan deiS, sama - sapan, kr - topal,
yalan -yan!: eyler karalam ve onlara smsk sarlm olandr. Yni, aptallktan yola kp akla
varmam ve yar yolda kalm idrk ccesi...
te bu korkun rnek, grdn grdnden ibaret bilen, her eyi ve her hdiseyi be duygu
snrnda balyor ve bitiyor sanan, hibir eye ne kmil bir phe, ne de kmil bir imnla
bakamayan, bu ikisi ortas havsaa-cktr ki, hakik aptaldr ve Allah'a inanmaz.
nanmak, ya ok stn, kendi kendini kl edecek kadar stn bir akl davasdr; yahut, yar yolda
bangr bangr ifls eden akln her trl desteinden mahrum, fakat gizli bir ruh feyziyfe gayesini
sezmi ve fikir kargaalndan kurtulmu sf ve basit adam ii...
Belki de sf kadar gzel bir mefhumu, bilmeden, onun iin basit insanlar hakknda kullanyoruz.
Allah, ancak en ileri dereceye kt zaman aklszln anlayan u aklsz akln belsn versin!
Sen, mukaddes hedef; Haktan gelen akn hedefi!..
Sen, en ileri rtbe; Allah'n Sevgilisi olmak mertebesi!..
Sen, en gzel insan; gzeller gzeli insanolunun en gzeli!..
Gzelliinin bysne mhlanmak, sonra hummallar gibi hep onu sayklamak dururken, mukaddes
mevzuuna bz dvalarm ve fkelerimi kattm iin beni hogr!.. Ben bir irim...
San'ata, yalnz Allah' aramak, onun mahrem lkesi mehuller eleminin karanlklar iinde
ryalardan daha zengin fener alaylar tertiplemek ve eyann taknd duvaklar birer birer
kaldrmak gayesini bitiim gn, sanki boynumda Mutlak hakikatnten bir kement sezer gibi
oldum. Bu kement beni ekti ve senin nnde durdurdu: Kapi burasdr; baka her kap kapal!
Vokt ki, bu byle oldu, sen benim hereyim oldun. Ey, btn mucizeleri iinde en hayran
olduum mucizesi diye, mrnde bir defa bile kahkahayla glmemi olmasn gsterebileceim
mahzun Peygamber!..
Ey, Aahn, Kur'nda hs ismiyle ve nida edatiy'e bir kerecik bile hitap etmedii haya ve edeb
kayna!..
Ey, Allah kelmna mecra bir ift kuds dudan sahibi!..
Dedim ki, ben bir san'atkrm... Ve ne tarih yazmak, ne arz tabakalarn mikroskop omda
incelemek, ne de drt ta duvar arasmda istif edilmi ve son ycidzcs toz - toprak olmu kitaplara
bekilik etmek, benim vazifem...
Byleyken, hayatn yazmay murad edindim. Hayatn...

O hc/at ki, bizzat hayat mefhumu, bata O yaayacaktr diye yaam, sonra da O yaad diye
yaamakta devam etmitir. Ve etmekte.. Senin hayatn yazmak...
Gklerin temiz bir ayna halinde, dipsiz bir mavera derinliine batt effaf bir yaz akam, ay, her
zamankinden daha byk, daha parlak doarken, insan, yeni bir hdise karsndaymcasna akn
ve tutkundur. Halbuki onu ilk defa grmyoruz. Bir gn evvel grdmz gibi, mrmzn
birok nnda da birok defa grmtk.
10
Bu, her akamn kanksanm hadisesiyle, yine her akam kapmzn nnden geen p arabasnn
kanksatmaktan bile ciz siliklii arasndaki fark nedir?
udur ki, birinin oluundaki srlar bilmediimiz halde, brnn meydana geliini, btn d
ekilleriyle tanyoruz. Biri, aklmz, brn aklmz, epevre sarm bulunuyor. Bu yzden, biri,
bin kere olmakla yeni kalyor da, br, bir kere olmakla eskiyiveriyor.
te hayatnla, hayatmz arasndaki fark! Hi seninki, en kk aptan en byne kadar, btn
sylenmilere, sylenenlere ve syleneceklere ramen anlatlm oiabiiir mi?
zin ver; onu bir kere de ben anlataym! zin ver; herkesin, boyuna gre ald bu ufuksuz
denizde, sana yaklaabilmek deil, fakat kylardan, gerilerden yni kendimden uzaklaabilmek
mnasna bir kere de ben gcm deneyeyim! yle ki, sahili kaybetsem, artk gerilere dne-mesem
ve sende boulsam, ite o zaman aradm hayatn eiine ayak basm oiurum.
Niin hayatim yazmak?..
1400 senelik bir emee yeni bir omuz vermek, gl gsz ve eiverili elverisiz, pek ok insann
her frsat douunda yapt bir ii, bir kere daha yapmak; ksacas tekrarlamak, sadece tekrarlamak
iin mi?
Nasl olur?
Tekrarlamak...
Tekrarlamak, bir eyi tam mnsiyle malma irca et-ikten, epevre sardktan ve kavradktan, yni
posalatr-dktan ve cevhersizletirdikten sonra ele amak demekse, sen, hibir surette
tekrarlanmazsn.
Yine tekrarlamak, denizin en derin noktasnda boyuna gre sulara gmlen bir veya bin l
eridinin, her defa beraber veya ayr ayr gsterdii mikyas, yni bir veya bin kiinin her defa
beraber veya ayr ayr belirttii duyu ve anlay seviyesi demekse, onlar seni deil, kendilerini
tekrarlam olurlar.
11
Ve yine tekrarlamak, hibir srrna eriilmiyeceinden baka uurumuz olmayan namtenahi derin
ve girift bir hdisenin, sadece vecd ve ak aynasnda, durmadan, st-ste aksettirdii prltlar
toplamak, yni gerek san'ata gerek mevzuunu vermek demekse, seni tekrarlamaktan byk vazife
olmaz ve ona tekrarlamak denmez.
Allah... te en byk san'atkr!.. O, d grn erevelerinde, tekralanyormu gibi duran
namtenahi hdiseyi, zaman dediimiz esrarl havan'n iinde toplar, her n birbiriyle nisbetini
bozup birbiriyle nisbetini ihya eder, her n yoklua batrp varla daldrr, sonsuz benzerlik
ifadeleri iinde ne mutlak ayniyete, ne de mutlak zddiyete yer verir, bylece asl olarak hibir n
tekrar etmez ve her n gerere doru eskilikte ezel ve ilerilere doru yenilikte ebed ahsiyetini
iln eder. Allah, insanolunun k olduu yenilik srrn anlatyor, anlatyor amma, kime?
Anlayana, yni anlatmak istediine!..
Ey tek katresinin hacminde bin umman alkalanan ve tek zerresinin menurunda bir kinat yzen
Kevser havu-zu'nun sahbi!
Ey, ufuk, insanolunun ufku!..
Sen de bizim gibi bir insansn! Sen bir derece daha fazlas olmayan bir insansn da, biz senden
eksik olduumuz kadar insanla uzak insanlarz.
yleyse hangi mnasiyle olursa olsun, seni tekraria-mak, aldmz nefesleri tekrarlamaktan bin kat
daha aziz... Zaten sensiz ve senden habersiz alnan nefes, varln deil, yokluun soluu...

Ne krenin devri, ne rakkasn ke kapmacas, ne aacn giyinip soyunmas, ne de tek nokta

etrafnda saysz noktann, her biri o noktaya msavi mesafelerde s-ralanndaki yusyuvarlak
devam ahengi, mcerret vazife srr bakmndan, senin tekrarlanndaki hikmeti ekillen-direbilir.
Bana yalnz bu tekrarn; belki en kaba, fakat en saygl cephesiyle dpedz tekrarn, hibir ahs
mmtazl
12
ve hibir let hususlii gstermeyen hakir ve basit bir halkas olmak yeterken...
Evet, gzmde sadece bu yeterlie sahip olmaktan byk kazan ls yaamazken, ben, bir snr
amak istiyorum! Ben, bir snr amak istemiyorum; onu amak iin senden izin istiyorum.
Ah, bu snr, bu snr!..
Kur'nda teker teker her yet, her kelime ve her harfin birinin iindeki nisbetiyle, ayn yet, harf ve
kelimelerin btn lisan, btn kelime ve harf terkiplerine nisbe-tindeki srn kucaklamaya giden ulv
bir nfuz ve muhteem dikkat, mbarek salarnn her telinden, muazzez ayaklarnn her admna
kadar sana ait her eyi ayr ayr saydktan, derledikten, dzenledikten sonra, ben, hangi snr
amaktan ve hangi yenilii getirmekten bahsediyorum?
Fakat var, bir snr var!.. Her eye ramen, herkese almak istenmesinden daha aziz bir gaye
belirtmez olan bir snr var!
Ey, dndan grld kadar grnen vcut, ve ey, iinde gizlilii bile gizleyen ruh!..
Hayatnn d izgiler! senin, binbir kere, binbir kimse tarafndan hendeseletirilmi ve hibir
noktas eksik braklmam, harikulade bir petektir. ekillerin en intizamls, izgi terkiplerinin en
kemllisinr dmleyen bjr petek...
te ben, olanca ruhumun, ruhumdaki olanca iir cevherinin, bu cevherdeki olanca ak ve hassasiyet
znn baln, bu petein hcrelerine dkmek, hcrelerin ereveledii esrar mahfazalarnda eriyip
kaybolmak ve mukaddeslerin mukaddesi mevzuunda kendi teessriyetimi btn derecelerin stne
karmak dvasndaym.
Demek ki, ben, amak istediim snrla, huzurunda, ham istikllin ne kadar gln, kr benliin ne
kadar sefil, d mantk ve mahedenin ne kadar aptal hle geldiini gsteren bir teslimiyet
meydan amak istiyorum!
13
Bu meydanda, bakalm kim en ok ve en gzel kendi kendinden geebildi?
te snr, ite at, ite meydan!..
O akl budalalar ki, gzn nasl grdn anlamadan grd eylere inanrlar, fakat
grmediklerine inanmazlar, gzlk stne gzlk takarlarve stelik grneni bile gremezler; ite
onlar, ellerinde birer istikll pertavsz tarlar, eya ve hdiselerin posalarn hep onunla incelerler
ve hibir ey bulamazlar...
Onlar, benim bu itirafmdaki senedi, ilim ve usl bakmndan en byk zaaf telkki edebilirler ve
pein olarak kendimi, bizzat kendi elimle mahkm ettiimi iddiaya kalkabilirler.
Vecdimin atei, bana onlar gstermez bile.. Onlar,
gerekten mstakildir; bense esirim!
Ben, senin esirinim! Ve benim iin hrriyetin son keml haddi, hakikate esarettir.
nsan olarak, hrriyetini bulmak isteyen, hakikate esir olsun! Ve sen, benim iin bizzat hakikatsin!
Ve onlarn istiklli, boyunduruk altnda, istedii gibi kuyruk sallayan, ifte atan ve diledii yeri
pisleyen hayvanlarn istikllidir!
Nihayet, varlmaz olan sana, en ok yaklamann, grlmez olan seni en aydnlk grmenin biricik
usl, u noktada toplanyor:
Tepeden inme ak yldrmlar altnda bsbtn meflu, bsbtn kr hle gelmek ve ondan sonra
her vcut zerresine bir ift kanat ve bir ift gz hediye eden bir hafiflik ve kolaylkla umak ve
grmek..
Akln son kertesini temsil eden melek Sidre-tl-Mn-tehada sana demedi mi:

 Bana buradan ileriye yol yoktur! Geersem yanarm!

Ya buradan ileriye nasl geilir?
Akla!..
14
Ve sen utun ve ilh visalin en mahrem bucana ulatn.
Senin, ulalmaz olan Allah'a, yine onun izniyle ula-mandaki uslledir ki, biz sana, ulalmaz olan
sana, ulamaya abalayabiliriz. Sana yaklamann biricik art, bu!..
Sana imansz aklla sokulmak isteyenler, daha kapnn eiine ayak atmadan yanarlar. Hep
yandlar!.
Sadece ak ve imn rivayet ederek, yine akldan baka bir vasta bulamayanlar da, kabalarlar. Hep
kabala-tlarL
Mevzuundaki kudsiyet ve namtenahi incelie lyk olmann ilesini ekmeyenler de irkinleirler.
Hep irkin-letiler!.
Bense, kapnda akla yanm ve daha ok yanmaktan gayr murad kalmam, senin inceliin ve
gzelliin karsnda, kendi kabalm ve irkinliimi grm, azad kabul etmez esirinim!.
Hamdolsun, br trl irkinlemek ve kabalamak ihtimal/ne, senden gelen ve her eyi temizleyen
ak atei sayesinde uzam!.
Bu kadar...
Btn kinat ve btn varln ana mevzuu olan mevzuunda, insanla den bor ve usl, bu
kadar..
Herkes, borlarn en ulvsine ve usllerin en san'at-lsna gtren bu yolda, huzurunda sadece en
fazla yanp kl olmak noktasndan birbirine meydan okuyabilir ve bu meydan okuyutan sonra, o
meydandan, hatt malp olmaktan byk zafer olamaz!.
Bu meydanda zafer ihtimali de bu kadar..
Senin, herkese bilinen ve bildirilen d hayat izgilerini, ruhumun menurundan toplayacam... O
menur iindeki tefsir ve teessr kuruntularn, kk elmas zerreleri hlinde donduracam...
Sonra o esrarl talan mendil stne serip zerlerine abanacam, tlsmna balanp kalacam ve
anlatacam, anlatacam..
Ben bunu yapmaya, alacam!..
15
Yine belli oluyor ki, iimde en az deer vereceim ey, en doru ve titiz bir rg halinde meydana
gelse de, daima arka plnda braklaca iin, tarih ve tarihilik; vak'alar ve vakalar ilmi...
Hdiselerin derinliine doru keyfiyetten ziyade, geniliine doru kemiyet kadrosunu kprten
tarihiye, biroklarnn bu kadar intizam ve itina ile ekillendirdii petek mevzuunda yeni bir i
yoktur. Hangi tarihi o petekten bir hcreyi kaldrmak veya o petee bir hcre ilve etmek
iktidarndq olabilir?.
Bu bakmdan sen, yeryznn her noktasnda belli bal noktalardan doan gne kadar sabit ve
mutlaksn. Fakat yine sen, herkesin kendi ruh menurundan aksettirecei her n yeni ve deiik
prltlarla da, muvazi aynalar arasndaki mum gibi sonsuz ve hudutsuzsun!..
Sen, sen, sen; eskimeyen biricik yeni ve solmayan biricik renk!
Senin ztndaki asl sonsuzluk ve hudutsuzlua, bir de bu, herkese kendi hassasiyet ve teessriyet
istidadna gre tecelli edecek sonsuzluk ve hudutsuzluk binince, insann en almaz snrlar iinde
yine bir snr amak istemesinden daha ulv bir bel olabilir mi?..
Ben bu belya fedaym!..
Senin, insan kl eden nurunun karsnda her n birbirinden yeni ve ileri olarak tecelli etmesi
gereken, sadece san'atkrdr, san'at ruhuna mlik fikir adam...
San'atkr ki, seslerin ipekten vcudunu meshederek ve renklerin ateten nabzn sayarak, byk sr
kapsnn nnde haber soruturanlarn en ilekeidir; ancak seni bulduu zaman; memuriyetini
bulmu ve yaradlnn hikmetine ermi olur...

Sen; verlann versnn verssn, ver ihtimalini bile ldrtc niha versndaki sr hazinesi
anahtann tayan en byk esrar zcs!..
16
Senin esrar lemin iinde kendisini bsbtn kaybetmekten, yni en byk san'atkrln ne demek
olduunu gstermekten baka gayesi olmayan bu san'at ilekeinin duasn kabul etmesi iin, sana
Sevgilim! diyen Allah'a yalvar!..
Allah, her trl akl, ispat, delil, mnakaa, mukayese, mantk lfazanl dnda, yalnz m'minler
veya iman istidadnda olanlar iin yazacam bu eseri bana nasip etsin..
Bu eserde gzel olan her ey senin, irkin olan her ey benimdir...
Sen; Allah'n iradesiyle, btn insanln efaat tacn tayan ve kabul edenleri ve etmeyenleri bir
arada, btn beeriyet, mmet topluluu tahtnda oturan!..
Senden efaat dilenen bareler arasnda en sefil dilenci, Abdlbaki Fazl olu Ahmet Necib'e efaat
et!.
17
I
En Evvel ve En stn
EVVEL
. L
Nereden balyalm? Zamann hangi ucundan ve meknn hngi kesinden?..

Allah'n, btn zaman ve mekn kuatmak zere yaratt Gaye - nsan ve Ufuk - Peygamber,
elbette bizzat balangcn, kinat balangcnn ba...
Soralm:
Syle, ey sahab (Aryd bin-i Sriye), Resul sana ne dedi?
Dedi ki: Ben Allah'n indinde son peygamberim... Hem de dem'in bal yeryzne
uzatlm yatarken ve henz cismine ruh flenmemiken...

Ebu Hreyre:
Sahabileri, Allah Resl'ne, ne vakit Peygamber olduunu sordular. Buyruldu:
dem, ruh ile cesed arasndayken...

*
Abdullah bin-i mer: Allah'n Resul buyurdular:
Allah, yerleri ve gkleri yaratmadan, Ar sular zerindeyken, gelecek insanlar yazd. Ana
kitapta yazl eylerin ba: Muhammed, nebilerin sonuncusu ve tamamlaycs..
AKIL
Akl, bu zaman ve mekn d tecelliye, ban eip teslim olur mu? Mutlaka kartrmak,
kurcalamak, adi kymet mantndan'bir te'vil koparmak ister.
mam- Gazali gibi, aklla akl mat etmi, akl yrtacak kadar germi ve geniletmi bir idrk bile,
bu noktada byle bir te'vil peinde:
Btn zaman ve meknn Peygamberi, zaman lsyle sonuncuyken, O'nun her eyden ve
herkesten evvel nebilikle sfatlandrlm olmas, takdir bakmndandr; icab bakmndan deil...
Zira kimse dnyaya gelmedike mahlk ve mevcut olmaz. Byleyken, O, Allah'n takdirinde btn
peygamberlerin ba, vcuttaysa sonudur. Nasl ki, bir saray bina etmek isteyen mimar, yapy daha
evvel kafasnda izgilendirir ve sonra onu diledii vakit d leme ve maddeye aksettirir. Allah'n
sevgilisine ait nebilik kdemi de byledir ve takdir ynndendir.
Btn tenzihcilii iinde bu gr, akln yine en ileri kavray deil... stelik mam- Gazal
apnda bir byn, yine aklla erdii merhalelerden ok geri...
Bu incelii eyh Takiyddin (Sebek) hemen seziyor
ve:

 Hayr, hayr, diyor; Allah'n takdirinde kadm (evvel) olmann yalnz en byk Resl'e has bir
taraf yoktur. Allah'n ilmi her eyi sarar ve bu noktadan her ey takdirde ezeldir. Byle olunca.
Peygamberimizin ezelden nebilikle sfatlandrlm olmasnda mutlaka bakalarnda olmayan bir
imtiyaz ve stnlk bulunmak icab eder. Dorusu u olabilir ki, ruhlar cisimlerden evvel yaratan
Allah, Peygamberimizin mbarek cisimleri yaratlmadan.
18
19
.muazzez ruhlarna nebilk vermi olsun... Heyhat ki. haki-Kan srlarna ermedike ksr aklmza
mecal yoktur. Onu ancak Yaradan bilir ve Yaradan'n kalblerine nur verdii
bykler...

Bu bertiteyse en gze! nokta, akla ait tarif...

Takiyyddin Sefok Hazretleri bir akl ereveleyiini qk;A\o azifr.scd ve b'raz daha genilettii
halde yine akl topyei\un am ve oyuklarnn altna alm deil...
Bu irtifada okln unbilmesine imkn yok!
Verilecek hkm budur. *-
Halbuki mam- Gazan, byk eserinde, bu hkme ne de iyi varm; ve akl, ne ds gzel, aklla
smsk kavrayp bomutu.'.
te:
c Akl tkettim. Grdm ki, byk srr kavramaya. Peygambere ruh feyzine snmaktan, onun
iinde erimekten ve teslim olmaktan baka are yok... yle yaptm ve kurtuldum.
9
Akl, ancak srlar fazla kurcalamamak, mncklama-mc'<. rselememek, gizlinin ve kendisinin
hududunu tanmak hikmetine erince akl...
H:z alr almaz her tarafndan dumanlar ve kvlcmla? fiktran ciz mantk ve oyuncak hesap
makinesini zorlamaya ne lzum var? Adet st adet yok, onun toplam hanelerinde..
Sadece bedahet duygusu, his idrki ve tek cmle:
O, Gaye - nsan ve Ufuk - Peygamber, dairenin balad ve bittii nokta gibi, kul ve resul plnnda
hem evvellerin evveli, hem de sonlarn sonu...
O, budur!
Mridim ve kurtarcm Esseyyid Abdlhakim (Arv-s>; Hazretleri:
Hi yemein tad, tuzu, tek kelimeyle lezzeti, atai ve bakla aranp bulunabilir, kesilip ayklanabilir mi? Ancak zevkle, zevk anlayiyie bulunur.
Evet, akl, lezzeti atal ve bakla yakalamaya almann leti...

Hameti sr kaps ve o kapnn Mukaddes Bekisi nnde akln snrn en iyi izenlerden biri
yine ve daima mam- Gazali:
Peygamberlik tavr akln versndadr; tesinde, ilerisinde... Ufuk izgisinin arkasnda.:.
Akl bahsini uzatmaya demezdi. Eer O Nura bakarken gzlerimizin pasn silmek diye bir ifk
borcu deme zoru olmasayd.
Akl gz olmadan hibir eye bakamyacamza gre, demek ki, balca usl mecburiyetini yerine
getirdik.
Akl gz, kendi krln bile gzyle grmeli ki, kabul etsin. Bu derecesi olur mu krln?
Akla de ki:
Senin son ve en byk ftihliin, kendi kuvvetinle kendi kendini avlaman, kelepelemen ve
teslim olmandr!
Onun iindir ki, dediler:
Bu i ne aklla olur, ne de aklsz...


Felsefe ki tek bildii, hakikati, tekte deil, okta; ve nihayet hakta deil, btlda aramann san
atdr ve ancak sistemler aras biribirinin yanlm bulmaktan baka ulaabilecei hibir menzil
yoktur binlerce yl zavall akl yora yora nihayet Yirminci Asrn Filozofu (Bergson) da kendi
kendisini dize getirmi ve byk imana yo! vermi gibidir:
Akl deil, onun stnde bir ey, sezi...
Bu filozof, akl aklla mat ettiini ileri srp yine akla bir pay karmak isteyenlere yle der:
Demek ki, akln son merhalesi, kendi kendisini inkr etmek demekmi.
20
21
Kur'nm bir yetindeki iaretten kan kssa: Allah, Resulnn nuruna, br peygamberlerin
nurlarna nazar etmesini emretti. Ve Son Peygamber'in nuru. br peygamberlerin nurlarn kuatt,
br peygamberlerin nurlar sordu:
Yrabbi... Nuru bizi kuatan kimdir?
Sevgilimdir! O'nun nuru! O'na iman ederseniz peygamber olursunuz.
Cevap verdiler:
O'na ve Peygamberliine iman ettik! Allah sordu:
*.
Ahdinize ahit olaym m?
Ol, dediler; ahit ol ey Rab!

Kab'l-Ahbr:
Henz dem Peygamber'den ne nam, ne nian... Allah, Sevgilisini belirtmei murad etti ve
Cebrail'e emir verdi:
Arzn kalbi ve nuru olan topraktan al ve getir!
Cebrail, ykseklikler makam ve Yksek Cennet melekleriyle yeryzne indi. Allah Sevgilisinin
kabri olan yerden bir avu toprak ald. Topra cennet rmaklarnda yu-urdu. Toprak beyaz inci
gibi aard ve k samaya balad. Melekler bu topra yerlerde ve gklerde gezdirdiler ve Allah
Resulnn stnln anladlar.

Hads imamlarndan Hkim:

dem Peygamber Allah'a hitap etti: Allah'm, beni niin Muhammed'in babas diye knyeledin?
Allah buyurdu:
Y dem, ban kaldr da bak!
dem Peygamber ban kaldrnca Ar zerinde Allah Resulnn nurunu ve yazl ismini grd.
Allah, dem Peygamber'e dedi:
Bu senrn zrriyetinden bir peygamberin nurudur
22

ki, ismi gklerde Ahmed ve yerlerde Muhammed... Eer O olmasayd seni yaratmazdm!
Abdullah bin-i Cbir anlatyor: O'na yalvardm:
Ey Allah'n Resul, syle bana, Allah'n er eyden evvel yaratt nedir?
Dediler:
Her eyden evvel Peygamberinin nurunu, kendi nurundan yaratt. Nur, Allah'n kudreti ile
diledii gibi gezerdi, O zaman ne levh, ne kalem, ne cennet, ne cehennem... Ne melek, ne sem, ne
arz, ne gne, ne ay, ne insan, ne cin... Her ey bu nurdan yaratld.
Hazret-i mer'in naklettii bir hads, cennetten karlan dem Peygamber'!, Allah'a yle
yalvarrken tasvir ediyor:
Y Rab, Muhammed i*'' ^tine beni affet!

Ve Allah'tan cevap aln

Y dem, O, ^
irin en sevgilisi...
* istedin; suunu
Deil mi ki, bendf
baladm!.
Selmc Cebi - Ey him'i dost senin sti senin dee saydn, onk
jobin diyor ki: Eer brade sevgili edindim. Benim iin
/oktur. Yeryzn ve insanlar da
.j bildirmek iin yarattm. Sen olmaolmczd.
Syleyen, O, Allah'n Resul:
Btn insanla Peygamber oldum.
23
Syleyen Allah:
* SEN OLMASAYDIN, SEN OLMASAYDIN. EFLK YARATMAZDIM.

O ki olmasayd, topyekn olu olmayacakt. te O...

O kadar evvel ve o kadar stn.. Bir arada sebep ve netice... O K, VARLIK O YZDEN...
Alndan Alma Geen Nur
DEM'DEN BRAHM PEYGAMBER'E
O'nun nuru, ilk defa dem Peygamber'in alnna nakedildi. Mnada, btn fezay, zaman ve
mekn dolduran, k st k...
Nur, dem Peygamber'den, olu t Peygamber'e geti. it Peygamber de oiuna, babasndan
ald d dovrettH
Bu nuru ancak temiz, temizin temizi, Allah huzurunda alacanz kadnlar yolu ile, ouldan
oula geiriniz!

Ve dem Peygamber'den balyan nur, peygamberden peygambere atlyarak brahim Peygamber'e

kadar geldi. Oradan, smail Peygamber'de ubelenip, Kinatn Fahri'ne oymaktk erefinin sahibi
Kurey'in bellibal bir koluna geti.
PAKTAN EK
Hazret-f Abbas:
tAllah'n Resul buyurdular:
24
Ben nikhtan dodum, zinadan gelmedim. Adem Peygamber'den babama kadar, bana cehalet
devrinin zina amurundan zerre sramad.

bn-i Abbas: Allah'n Resul buyurdular:

Benim btn neseb kollarmda zinadan eser yoktur. Allah beni daima pk babalarn sulbnden,
pk annelerin rahmine geirerek vcuda getirdi. Nesep kollarmda ne zaman iki ube peydahlansa,
ben o ubelerden hayrlsna geerdim.

Allah diyor:
Seni, vcuda getirinceye kadar, peygamber kolundan peygamber koluna naklettim.
Bir yetteki kelimenin
Ti okunuundan iki mana:
Cafer Bin-i Muharrr
Resule, cehalet
iden hibir ey bulamad.
kinci mn'
Enes Bir

Aranr ze Resul geldi.

0, Ki
Ben, jn sizin en nefsinizim.
ASLL
AUREY
caddesini takip ederek brahim PeyPeygarru
gamber ve o_ ^ smail Peygamber'e geen Muhammedi Nur, oradan Arap Yarmadas'na kvrlr,
bir baka yola girer ve bu yolun nihayetindeki kinata hakim peygamberlik meydannda asl
sahibini bulur. Bu arayol hem Arap kavminin en stn rneklerini, hem de insanolunun en
soylularn diziletiren asiller evresi Ku-rey kabilesinin, iinde doduu nesep kolu... ,
25
O iki kademeli nesep kolu :
smail Peygamber'den Adnan'a kadar birinci kademe...
Adnan'dan. Peygamberler Peygamberinin babasna
kadar fkinci kademe...
brahim Peygamber, sonra, olu smail Peygamber, daha sonra da onun olunun soyundan gelen
birinci kademeyi basamak basamak tanmyoruz.

Peygamberler babas Hazret-i brahim'in zevcesi Sr ocuk dourmuyor.

Peygamber zevcesi Sr bu halinden zld ve cariyesi Hacer'i kocasna verdi. Ondan smail
Peygamber..
Krgn ve kskn Sr'ya acyan Allah, ona da. ileri yanda shak Peygamber'i hediye etti.
Bu noktada Hazret-i brahim'in rresli, iki byk zuhurun ba olarak, gayet ince iki ubeye
ayrlyor:
ismail Peygamber'den. srailoullariyle hibir alkas olmakszn, hatt onlarn gelip gemesinden
sonra, bir arayoldan, Ezellerin ve Ebedlerin Peygamberi gelecektir.
shak Peygamber'den de, lkab (srail) olan Yakup Peygamber ve ondan, srailoullar ve her biri
belli bal zaman ve meknlarla kaytl, sra sra peygamber, hak peygamber... Hazret-i sa'ya ve
topyekn zaman ve mekn peygamberine kadar...

Hazret-i brahim, olu smail'e dua etti ve ondan en byk tecellinin yol bulmas iin Allah'a
yalvard.
Dua kabul edildi ve brahim Peygamber'e smail'den bir byk millet (millet, bir iman merkezi
etrafnda toplananlara denir) fkraca mjdelendi.

Nurun, alnnda lkerletii smail, nihayet Sr tarafndan kskanlyor, yle ki, brahim
Peygamber, Hacer'-le smail'i alp Mekke'ye gtrmek zorunda kalyor.
Yollarda Crhm kabileleri...
26
smail, byynce, onlardan kz alp, Mekke'de yerleiyor ve onun asl lisan olan bran dilinin o
zamanki Arapada erimesinden de, kinat apndaki byk Arapa douyor.
Zemzem'in bulunmas ve Kabe'nin yeniden yaplmas, o zaman...

smail'in olundan kimbilir ka kol ve ne kadar zaman sonra, Adnan...

kinci kademe, Adnan'dan yakna doru Kinatn Efendisi'ne kadar tam yirmibir baba kaydeder:
Adnan,
Mead,
Nizar.
Mudar,
lyas,

Mdrike,
Huzeyme.
Kinane,
Nadr.
Malik,
Fihr,
Galip,
Ley,
Kab,
Mrre,
Hekm,
Kusay,
Abd-i Menaf,
Haim,
Abdlmuttalib,
Abdullah.
Her basama brnden ortalama 25 yl mesafeli kabul etsek. Kinatn Efendisiyle Adnan
arasnda 500 senelik bir zaman pay dnebiliriz.
27
Adnan ile smail Peygamber aras ok daha uzun..

smail Peygamber'in ocuklar, Arap Yarmadas'nn her tarafna kol kol yayld, gerek ve
mnezzeh Araplk mayasn yuurdu ve bu kollar arasnda Adnan kolu, Adnan kolunda Mudar
izgisi, bu izgi zerinde Kurey oyma, Kurey oymandan da Haimoullar prldad.
Zira Nur, bu koldan ve belli - bal bir istikamet zerinde, babadan oula, seke seke geliyordu.
i
Nur, bir babadan iki oul olunca, daima ezelden hayrl tarafta...
Adnan:
Sadece ikinci kademenin nesilba olarak tanyoruz. Aln prl prl yanyor.
Mead:
Yakndan tanmyoruz. Yalnz tad nura ait uur ve hassasiyetini olunun vak'asndan anlyoruz.
Nizar:
Mnas (az).. Az bir ey mnasna Nizar.. Doumunda, babas Mead, Nuru olunda grnce
sevincinden couyor, enlikler tertipliyor, ziyafetler veriyor ve haykryor :
Btn bunlar az bir ey... Bu ocuk iin ok az..
Ve bu vasflandr, ocua isim oluyor.
Mudar:
Sesi fevkalde... Tlsml namelerle deve kollarn zevk ve harekete getirirmi... Bu det,
Araplarda, ondan kalma...
lyas:
Kabe'de kurban kesmek lyas'tan balar.
Mdrike, Huzeyme, Kinane, Malik de iyi bilmediklerimizden...
Fihr:
Bin-i Malik... Kurey'i kuran ve isimlendiren, o...
28
Galip ve Ley, sadece Nur'u tayanlar ve aktaranlar olarak malmumuz...
Kab:
Cumalar oyman toplayp hutbe vermek Kab'n buluu...
Bir hutbede hitap:
Benim neslimden peygamberlerin ve peygamberliin tamamlaycs gelecek... Kim O'na
yetiirse iman etsin.. -

Mrre ve Hekm zerinde de bilgimiz yok...

Kusay:
Dank Kureylileri toplayp birletiren, mihrakland-ran, rakiplerini datan ve Mekke reisliini
Kurey adna alan zat...
Abd-i Menaf:
Kurey hkimiye'
temellendirdi ve kendi
z koluna balad.
Haim:
^
nisbetini kendi ismiyNihayet Nule belirtici mu
asil... Kurey'in Allah
Sevgilisi'ne '
:, Haimler, Haimoullar...
Abdln
' ayrca greceiz.
dem . bine doru t getikten sont ie geldi.
slim ald meale, asl sahijygamber, brahim ve smail'e
arayoldan, bu kollardan ve by3
Dede ve Baba
ABDLMUTTAB
Peygamberler Peygamberi'nin byk babas...
29
AbdlmuttaHb; yni Muttalib isimli birinin kulu... Muttalib insan ismi olduuna gre ne demek?
Bu lkab-landrlta bir i olmal...
yte:
Muttalib isimli bir amcas var... Amcas, deveye binmi, arkasnda yeeni, Mekke'ye girerlerken
ona soruyorlar:
Arkandaki de kim?
ocuk, klksz ve bakmsz... Asl Muttalib utanyor:
Kulumdur!
Diye cevap veriyor.
/
Sonradan stba dzenlenen ocuun kim olduu meydanc kyor amma, lkab bir kere
taklmtr:
Abdlmuttalib, Muttalib'in klesi...
z ismi eybe-t! Hamd... Doutan ak sal... Kendisine, bu mnaya gelen eybe ismini
vermiler. Derken Abdlmuttalib...
Uzun yllar yaad ve Araplarda ilk defa sakaln o boyad.

Nur, Abdlmuttalib'in alnnda... Bir gn, Kabe hareminde yatm, uyumakta... Uyannca kendisini
yle deimi buldu ki, hayretinden dondu. Gzleri srmelenmi, yzne bambaka bir gzellik
sinmi, her izgisinde aya bir mna yz gstermi... Yoksa uykuda, zerinden geerr esrarl bir el
mi var?
Doru babasna kotu ve eteine yapt:
reme bak; bu halden anlayan birine gtr beni!
Babas onu Kurey khinlerine gtrd. Khinler kendi anlaylarna gre dediler ki:
Gkler Tanrs bu olann evlendirilmesini istiyor. Hemen ona bir kz bulun!
Abdlmuttalib'i evlendirdiler. Bir mddet sonra zevcesi ld ve ikinci defa evlendi.
Abdlmuttalib'in vcudundan anlatlmaz bir rayiha
30

mestedici bir misk kokusu ttyordu. Alnnda da, gndz iinde ayr bir gndz; gndz karartan
ve yalnz kendt gndzn ldatan bir k... Nur... O Nur...
Mekke evresinde ne zaman ktllk olsa, ocuk Abdlmuttalib'i kolundan yakalarlar, dalara ve sivri
tepelere karrlar ve onun yz suyu hrmetine Allah'tan yamur isterlerdi ve hemen yamur
balard.
Abdlmuttalib yi Mthi bir rya:
Arkasndan f gklere, birininf bat tarafnda nihayet bir a< sonra dal da yapran z cin gvdesi
kntlarna as,
Ulv ryay Senin so
minde ve uykuda...
.krm.. Birinin ucu
ynde, brnnki de
jmete dalan zincirler
.a dola dmleniyor,
jrak yaprak alyor... Her
,nmu bir Nur... Ve... Aajklarna, btn girinti ve ner bir nsanlk...
,ar:
yle biri gelecek ki, btn yer
ve gk halk O'nu
ln kurtarcs bilecek...
Abdlmuttalib'in son defa evlendii Fatma'dan Abdullah dnyaya geliyor.
Abdullah; sahibine teslim edilmek zere mukaddes emaneti tayanlarn sonuncusu ve dorudan
doruya teslim edicisi...
ABDULLAH
Abdlmuttalib bir rya daha grmt.
Ona bir yer gstermiler ve demilerdi ki:
te Zemzem Kuyusu'nun yeri!
Vaktiyle dman istils nnde Mekke'den kaan bir topluluun fesat reisi, Kabe'nin btn
hazinelerini Zemzem Kuyusu'na atm, kuyunun stn de toprakla
bir edip belirsiz hale getirmiti. O zamcndanberi Zemzem, belirsiz bir malm...
Abdlmuttalib, grd rya zerine Zemzem'i ap meydana karmak istedi. Lkin Kurey
ulular bir takm btl inanlar yznden buna engel oldular ve Abdlmut-talib'i incittiler.
Artk Zemzem'i meydana karmak Abdlmuttalib iin bir gaye... Amma idealleen her gaye gibi
yardmcsz ve dmanlarla evrili... Abdlmuttalib'in ilk zevcesinden olu Haris tek
destekleyicisi...
Gitgide Zemzem'i amak dvas Abdlmuttalib iin yle bir ile oldu W. Allah'a ahdetti:
Yrabbi; bana mbarek kuyuyu meydana karmak nasibini ver. Bu ie yardm etmeleri iin de
on oul ihsan et. Muvaffak olursam oullarmdan birini sana kurban edeyim. Nezrediyorum
Allahm!
Abdlmuttab'in birisi Abdullah, on erkek ocuu dnyaya geldi. Ondan da fazla...
Mbarek kuyu, ryadaki iaretle bulundu, ald, temizlendi ve Kurey asillerinin, smail
Peygamber oullarnn hayran gzleri nnde merkeziletirildi.
Kuyunun iinden kan eski kllar, zrhlar ve altndan geyik heykelleri...
Abdlmuttalib'in hret ve erefi gkleri tuttu.
Zemzem, tedenberi mbarek Kabe'nin mbarek unsurlarndan biri ve haclarn ura...
Bir gn ryada bir ses:
Y Abdlmuttalib! Muradna erdin... Nezrini yerine getir!
Abdlmuttalib korku ile uyanp bir ko kesti. Yine ryada bir ses:
Kurban daha byk olmal... Bir sr kesti.

Daima ryada ses:

Daha byk olmal... Bir deve kesti.
32
Ondan da byk olmal...
Abdlmuttalib ryada hayetle sordu:
Daha by nedir?
Oullarndan biri!
Abdlmuttalib, oullarn toplad ve hal ve keyfiyet yle, byle diye anlatt.
Biz, dediler; sana balyz! Aramzdan dilediini se ve kurban et!
Abdlmuttalib'in emriyle her ocuk, smini bir ok zerine yazp babasna verdi. Baba bu okla kur'a
att ve isim dt:
Abdullah...
Baba, eline bir bak alp Abdullah'n bileinden ki rar kavramaz, araya'giren Kurey bykleri:
Olmaz, olmaz, dediler; evlt kurban etmek gibi bir dete aramzda yol alamaz! Baka are
dnelim!
Hayber taraflarnda, gaibden haber verdii sanlan bir yahudi karsna bavurdular:
Derdimize are bul!
cze, kazma dilerini gsteren bir srtla sordu:
Sizde bir insann diyeti nedir?
On deve...
Gidin, on deve hazrlayn; on deve ile Abdullah arasnda kur'a ekin kur'a develere derse ne
l dmezse on deve daha ekleyin ve yine kur'a ekin. Kur'a develere dnceye kadar her defa
onar onar develeri fazlalatmn! Kur'a develere dt m, Rabbimiz raz oldu demektir. Develeri
hep birden kurban edersiniz ve ocuk kurtulmu oiur.
Kotular ve yahudi karsnn dediini yaptlar. Develer doksana kt halde kur'alar hep
Abdullah'a dt. Develer yz olunca onlara... Abdullah kurtulmutu. Hemen yz deveyi birden
kurban edip ylece braktlar. fn-san, yrtc hayvan, ku; develerin stne en ene...
33
Bu yzden de Abdullah'a (boazlanm zebih) yahut (kurbanlk) lkabn taktlar.
Nitekim ileride, Allah'n Sevgilisi'ne. biri Hazret-i smail'e, br babas Abdullah'a kinaye olarak
(bnz Zebiheyn - iki kurbanln olu) denilecektir.
Abdullah, gzellerin gzeli...
Yz deve kurban edilmi, ismi her tarafa yaylm babasyla Mekke'ye dnyor.
Bir aralk Abdullah babasndan ayrld ve Kabe civarnda Ben Esed kabilesinin yolundan gemeye
balad.
Yolunda gen bir kadn... Kadn hafife bir duvara yaslanm, derin derin gzlerini szm, vecd
iinde Abdullah'a bakyor.
Abdullah kadnn tam nnde...
Kadn fsldad:
Hit, delikanl, bir lhza dur! Abdullah durdu.
Bugn yz deve kurban ettiniz. ster misin, o develeri ben sana vereyim.
Ne olacak?
Benimle kai!
Hayr, dedi Abdullah; harama el sremem.
Ve Ben Esed gzelinin mahzun baklar nnde ban alp uzaklat.
Abdullah, Ben Zhre kolundan, soylulukta en stn, Abd-i Menaf olu Vehib'in kz mine ile
evlendi.
mine, Kinatn Efendisi'ne gebe...
Abdullah sokakta, kurban dn yoluna kan Ben Esed gzeline yine rastlyor. Bu defa kadn,
hissiz ve donuk...

Abdullah soruyor:
Ne oldu; halin deimi?.
O gn alnnda esrarl bir nur vard. Kendimden getim. Artsk o nuru sende gremiyorum.
34
Gerekten, Nur, yeryznde annelerin en by mine Hatun'a gemitir.

Anne iki aylk gebe iken. Abdullah, ticaret vesilesiyle gittii Medine'de hastalanp ld.
bn-iAbbas:
Abdullah lnce, melekler Allah'a dedi ki:
Y Rab, Resuln ksz kald. Hitap:
O'nun koruyucusu ve yardmcs benim.
NESEB KOLUNUN DN
Esseyyid Abdlhakim (Arvs):
Allah Resulnn, babadan oula asl neseb hatt, batanbaa tevhit dinine baJ insanlardan
ibaret. Kinatn Efendisi, amca ve amca kollar halinde saa sola dallar mstesna, asl neseb
hatt zerinde, irk ve kfre bulanm, puta tapm ve inanm, tek fertten bile mnezzehtir. Asl
neseb hatt zerindekilerin hepsi, brahim Peygamber'in dininde ve vahdaniyete bal kimseler...
O n, dnya yle bir lemdedir ki, yerle gk, btn kadrosiyle, byk kurtarcy bekler gibidir.
_ 4 __
O An
ZAMAN
Zaman bir dairedir; ne ban bulmak mmkn, ne sonunu.. Hangi noktay balang sayalm ki, o
noktadan kar kar giderek hdiseleri olu srasna koyabi35
eiim? Her birinin birbirinden ayr nereye dayand belli olmadan, sadece birbirine dayand
malm birka kibrit pnn kurduu izaf nisbet lsyle zaman, rastgele herhangi bir yerinden
tuttuumuz ve ona gre, geri, yahut ileri hareket etmekten ve aptal aptal say saymaktan baka are
bulamadmz en girift vaka... Bu lye vurulunca zaman, onu Nuh Tufan kadar sert izgilerle
belirten byk hdiselere karlk, sonsuz llerde sahibi mehul bir ayak izi kadar kk ve
mahrem olulardan da kymet alabilir.
^
"
Hele. sra kemiyet sras ve bu srann erefi diye bir kyasa, bu esrar dairesi stnde hi yer
vermeyelim.
yle demez miyiz:
Teneke mahallesini geer gemez karmza S-leymaniye camii kar.
nsanolu sezer ki, byle bir tarifte, Sleymaniye camiini Teneke mahallesin tbi klc bir derece
hkm yoktur. Zahir ve darmadank kemiyetlerin kadrosunda, hibir fert, unun veya bunun
altnda veya stnde oturduuna gre bir eref sknts ekmiyor.
Eer hakikatte byle bir kanun olsayd, lemde esasen zaman diye bir hdise olmaz ve hi kimse
Allah'n Sevgilisi'nden evvel ve sonra gelemezdi.
Zaman, zaman, zaman; ve onun kakl olduu mekn... Ne ile! lh asrn en yakc tecelli zemini...
Zaman ve mekn iinde resuller geldi. Mukaddes resk bayran birSirine teslim ederek gittiler.
Gaye, bayran btn zaman ve mekna hkim, Allah Sevgi-lisi'ne varmasyd. Teslim edici son
Resul eli, babasz Hak* Peygamber Hazret-i sa oldu. Onun doum yl farzedilen seneye 1
dediler. O tarihten be yz ksur yi! geti. Mild Altnc Asrn son yars...
te byle ifade edersek, her birinin eksii ve fazlas, gerisi ve rte/isi olan adet skntsndan ve
kemiyet utancndan kurtulmu oluruz.
36
Bize be kt'a olarak gsterilen dnyay yine bu kt'alar iinde ve bir imek aydnlnda gzden
geirelim:

Amerika ve Avustralya paralarnda Milttan sonraki Altnc Asrda hibir ey grnmyor.

Simsiyah... Oralarda yalnz cemat, nebat, hayvan hayat... Bir de hayvanlardan farksz insanlar..
Btn kaynama, Asya, Avrupa ve biraz da Afrika'da... Asya'nn arkndan balayan, cenubunu
takip eden ve in, Hint, ran' geerek Suriye'ye doru uzanan yo! zerinde en keskin mna renkleri
ve olu izgileriyle btn bir insanlk... ark ve garp blmleri, kisi de Akdeniz'e doru akyor.
u Akdeniz, ne esrarl ereve!.. Yoksa dnya evinin cmle kaps nndeki havuz mu o?.. Herkes
ve her ey onun etrafnda, yahut etrafnn etrafnda..
Msr... Ehramlar yie kurun kalem ular ki, zaman onlar, en ince zmpara kd ile,*havsalann
alamiyaca-i kemiyet hududunda bile olsa, mutlaka yontup bitirecektir. Onlarn altnda yatan ve
lmszln mezannn sipsivri kemiyet ve mukavemetinden bekliyen Firavunlar... lm iin
lm yaayan devrik putlar... Ve esen rzgr...
Bu esen rzgr kokla bakalm; acaba iinde bir zamanlar Musa Peygamberin fledii tevhid
nefhasndan bir tr bulabilecek misin?
Hi..
u ulu belde, skenderiye... Mildn ilk yllarnda, arkla garbn birbirine kart ukur... Cihan
ticaretinin hilokr dmencisi yahudi, btn marifetlerini burada gsterdi. Her eyi melezletirme,
soysuzlatrma ve rndan karma tezgqh...
skenderiye Mektebi isimii Neo-Pitonizma felsefesini burada yuurduar. Efltun'un saf
idealizmasn bu37
rada yahudi mistiine daldrdlar, her eyi lfta vecde baladlar, fakat vecdin neye balanacan
ve nasl olacan ack braktlar. Asrlar sonra Tayyare uurtmadan kt derecesinde, muazzam
slm tasavvufunun ite bu felsefeden devirilme olduunu iddia ettiler.
Neo-Pltonizma. kprdamaz gvdesine kanat takmay dnen bir su aygr, tasavvuf da,
kanatlarn halikndan alm Ara seyreden bir Hm Kuu... Benzeyebilirler mi?
l skenderiye, Mildi Altnc Asrda her yer gibi, btn yanl toplamlarn pas ve kf altnda,
kble istikametinden gelecek Byk Drultucu'yu bekliyor.

Bir tarafta Yunan, br tarafta Roma, ufuklara grmeden bakan heykellerinin ta gzlerinde yuva
kurmu, hilikle maziye ait sahte muvazene ve saffetlerinin imdi yerlerinde yeller estiinden
bahsediyor.
O anda Roma'da (Forum) un mermer stunlarna ieyen barbar kpeinden, Atina'da (Partenan) un
nnde gevi getiren uyuz keiye kadar ahittirler ki, btn yalanc eserlerini karartp buralar
tarumar etmi sa dini, yahudi elinde aslyetini kaybettikten sonra, tam bir kifayetsizlik
belirtmektedir:
Neredesin, ey her eyi dzeltecek ve her vahidi yerine koyacak mukaddes el?..
e
Sar ve iine kapank duvarlarn ezici ve nefes t-kayc basks altnda ufuklar kerten Bizans...
Eski Roma, Yunanistan ve bozulmu Hristiyanlk artnn yenmez ve yutulmaz bulamac... Asya
ile Avrupa'nn kilit noktasnda, insanln ahdamar ve umum ifls manzarasnn panayr yeri...
Din ici ve din d btn eriliklerin Cmb orada...
Bamz Asya'ya evirelim:
lk bakta Mezopotamya... Kolkol insanlk cereyanlarnn, zamannda, anafor blgesi...
Ne Bbil kalm, ne Asma Baheleri, ne de gklerin tavann bulmak iin ykselttikleri ve
tepesinden Nem-rud'un fezaya ok att kule...
Byk tevhid mjdecisi brahim Peygamber burada yetiti, kfrle burada arpt; harl ateten gl
bahesine indi ve nasipsizleri arkasnda brakarak buradan kp gitti.
Ve yine buras, iranllar ve Bizansllar arasnda henz asi hidayete ermemi olan dou ile erdii ve
doudan dev-irdii hidayeti dellete evirmi olan batnn, temelsiz ve hakikatsiz arpmalarna
yol verici kprba...


Filistin yollarna gecelim, Filistin yollarna...
Mezopotamya'dan Suriye ve Filistin, oradan da Msr ve Hicaz istikametinde uzanan yollar... Bu
yollarn dm noktas Filistin...
Filistin; yataklk ettii kavim isminin mnas Gezici insan demek... Bu yollarn gurbetli ruhunu
belirtmek bakmndan ne harikulade isim... Gerek; bu yollardan btn insanlk, ileke insanlk,
akp geti. Bu yollar, sra-iloullan'nn ayak izleri ile almtr. zerlerinde tevhid bayraktarlarnn
en anllar yryen bu yollarda, artk ne bir haber, ne bir iz, ne bir afak! Sadece unutkanlk,
bezginlik, karanlk... Ve bambaka bir hiyanet dl... Yahudilik...
Devir devir, hidayetle dalletin, bir aa bir yukar kol gezdii bu yollarda, imdi Bizans armalar
dnemelere hkim...
Bu yollar, bir zaman, insanolunun ruh ibresini ekici bir muhit kutbu etrafnda kvrlyordu.
imdi, mukaddes emaneti asl sahibine tayanlarn ayak izlerini silmi.
39
hilik kasrgas altnda, bombo, ban tatan taa vurarak dvnyor, rpnyor, aranyor.

te ran! Ustre, efsane, hayl ve ok husus bir ruh haletinin diyar... Saffete erildikten sonra bile
ona bu mizacndan glgeler aksettirecekttr.
Hidayetten sonra ran baz msbet dehlar ile yeni rh nasibi zerinde en mahrem mntkalara
kadar ulaacakken, menf dehlaryle de en san'atl tahrifilii yapacak ve bir yanda Bizans, bir
yanda kendisi, arkn asl rengini boyuna karartacaktr.
Zerdt'n putlarna ve atee tapyor. te bin yldr, her n stne odun atla atla yanan ate!..
Birdenbire, dili tutulmu bir insan gibi snmesine bir saniye kald!.
Bin iki yz deri parasna yazlm, yirmi bir fasli Zendavesta s da pek az sonra yedi iklim drt
bucak yazlmaya memur ebediyet ftihlerinin elleri ile parampara edilecektir.
nnde secde ettikleri marur ve tembel kisr, kum saatinin boalmak zere olduunu bilmiyor!
Put fikrini, incelte incelte vcutsuz bir dua tasvirine kadar vardran, bu defa duay putlatran ve
yine mcer-red ve mnezzeh lh Zt bulamayan Brahma dininin lkesi Hindistan... Bir yanda da
Buda...
Fni varln (hi) cephesini grp (hep) e atiaya-mamak ve (Nirvana) isimli yokluk ideali peinde
ebed karanln tnelinde silinmek dvas...
Bir diyar ki, iki bklm, eneleri dizlerinde, iskeletlerinin stn deri yaldz ekilmi ve El
srlmez diye yaftalanm insanlar, p yn halinde dalga dalga... Madde naklarndan korkun
cehennem tasvirleri ve azab remzleri, bu insanlar yutmak iin azlarn! am... Sakyal mnzev,
padiah olu Buda'y yetitiren bu tst40
rap diyar, beklemenin de versnda... Hi, hi, hi... Hi ol kurtul!.. O kadar muhta ve o kadar
mustarip...

in ve Konfys... Maddeye ezel bir kdem bitikten sonra, insan bu maddeden yaratm, bir de
lzumsuz Tanr hayal edici arpk anlay...
Fon, eya ve ekiller zerinde gayet ince naklarn dnyas...
ki bin kilometrelik eddin gerisine ekilmi ve ipek yastklar zerine melmi, iine doru
kapank, sonsuz bir atalet ve hareketsizlik ruhu... Bu ruhun etrafnd, fil diinden oyma, put, put,
put... Ve hudutsuz incelikler iinde niha vartan mahrum bir felsefe...
nnde:
On bin senelik efendimiz!
Diye eildikleri in asili, nasipsiz bir inceliin fsid daire zerinde gide gide hibir ey
bulamadn heykel-letiriyor. Buda, hi e gtren, (Konfys) ise gtt hi olan...

San, siyah, siyah, sar, bazan da yeilimtrak steplerde bir ak... Buras birka mankafa puttan baka
hibir ruh tasas ekmiyen, be hasse plnnda yayan ve mabudunu bu plnda anlayan, atlarn
cidago kemiklerine mhl, nlerine ne karsa yakp ykc i adamlarn vatan... Turan...
Bu madde adamlar bir gn en byk mnaya kavuacandan, Allah'n Birliine ve Resulnn
doruluuna inanr inanmaz atlarndan inip byk kubbeler altnda toplanacandan, siteler ve
imparatorluklar kuracandan, Allah kelimesini bayraklatracamdan ve slm'n klcn
ldatacandan o anda nasl haber sahibi olabilir?
slm onlarn tatan madenini, bir fleyite elmasa evirecektir.
Milttan sonraki Altnc Asrda dnya, beer sknt,
41
dacret ve hafakan demlerinin en dipsizini yaatmakta... Gkler iki ak olmal ve iinden ezgin ve
lgn insanln tepesine yepyeni bir ferahlk yamuru inmelidir. Rahmet, rahmet, Allah'm,
rahmet!..
O n bu kadar nazik ve nezaket bu kadar byk olunca mutlaka bir inklba, inklplarn inklbna
almet...
Milttan sonraki Altnc Asrda manzara, insanln, bir dairenin tam devri halinde btn bir hayat
yaayp tekrar sfra dndne ve nnde korkun bir hiten baka bir ey kalmadna iaret...
imdi btn kadrosiyle, btn .kinat, mutlak haberlerini alp kaybettii mukaddes ananelerini,
ge bakarken kaideleri zerinde arplaneserlerini, her eyini, her eyini, yepyeni bir yekn
izgisi altnda toplayacak bir yenileyiciye, yenileyiciler yenileyicisine muhta.
O n, dnya bu dnya ite!
Sadece bekleyen, sklan, daralan, boulan dnya... Bir yanlta bitirilmi eski dorularn ve
eskitilmi yanllarn batanbaa yanl dnyas...
Dorunun gelmesi ve Nurun inmesi iin bu dnyann artlarndan daha uygun ne olabilir?
O, gelecek, btn eskileri yenileyecek, mutlak yeniyi getirecek ve diyecektir:
te solmayan renk, gemiyen n, silinmiyen yaz, yanlmayan l!..
O EREVE
Arap leri
Nurun yere indii ereve... Ne derin, korkun, arzn dibine ekici bir skt iinde...
42
l, usuz bucaksz kum denizi, berrak ve yldzl sem, hurma aac eklinde tek tk yeillikler,
zamann ahengini adm adm sayan deve...
Ve sonra... Sonra, hayalin en parlak meknn, evleri billurdan ve sokaklar fil diinden sitesini
sanki snk bulup le kam, gkten dme bir lisan.. zerinde insan emei yok gibi bir ey......
En ulv giriftlerin ve en
derin mcerretlerin dili...
Eski Yunan'a nereden fkrd mehul bir mucize diye bakan Avrupal, asl bu hrikalar lisanna,
l pl-nindaki tecelliye dikkat etsin...
Arapa; saylarn yettii kadar kollara ayrlm ve btn "boluu doldurmu, namtenahi ince bit
lisan ve idrk anatomisi... Onu hangi melek lh bir hediye olarak gklerden brakt ve insan olu
nasl buldu?
te lh muciz,e ve Kinat'n ETendisi'ni bekliyen ve karlayan manev zemin... O erevenin;
kum zerrelerinin rd bir yatak araf gibi dmdz sathlaan o erevenin stnde tten ve her
eyi iine alan eriilmez nimet...
>
Bu lisan elinde olduka, l adam diye bir ey yoktur; ancak lhi sr icab, llerde sakl kaim,
bu yzden belki de rmekten kurtulmu, ayr bir insanlk vardr. br llerde yaayan insanlara
veya yaamlara baksana! Dilleri, yalnz kaba eyaya ve hareketlere ait teker heceli hrltlardan
ibaret... Bu l, akl ve hesap d, husus bir nasibin yuvas...

Arap ismi, feshatl lisana sahip ve hkim mnsna bir kelimeden geliyormu... Araplar da bu
ismi yaldz kendi haklarnda kullanrlar, onu kavmiyetlerinin farikas sayarlar ve baka btn
milletlere (Acem) derlermi...
Acem, ranl deil, Araptan gayri herkes ve her millet...
"
43
kola ayrlyorlar Araplar:
1 Bide Araplar... En eSki ve slmiyetten evvel nesilleri tkenen Araplar...
2 ribe Araplar... inkraza urayan eski Araplarn yerini tutmu Kahtniler...
3 Mustrebe Araplar.. Araplama yolu ile Arap kadrosuna giren Arabi, Arap. Arapay da
Arapa eden smail Peypamber evld...
Btn kymet, Araplarn en mes'ut kvamn belirten nc snfta...
Bir de, slmiyetten sonra o ruhu ve Arapay benimseyerek Arapiam (Mstc4me Araplar)
snf var ki. bunlarn kkte Araplrkla alkalar yok... Irak, Suriye, Msr ve imal Afrika Araplar
gibi...

.
smail Peygamber, grdk ki, Crhm kabilesinin iine girdi, orada byyp yetiti ve Arap
illerine hakiki cevherini getirdi. Bir iki bin yl iinde smail Peygamber ev-ldu kabile kabile ve
ube ube genilediler. Balca merkezi, Asiller evresi Kurey...
MEKKE VE KABE
Mekke Kabe'nin -etrafnda bir fanus Kabe, Mekkenin iinde bir nur... Mekke bir ehir, Kabe bir
sr...
Kur'n'da Mekke'nin ismi Bekke..
Davud Peygambere ait Zebur'un 86 nc mezmurunda u kayt var:
Senin evine giden yollara gnl balam adam Bekke vadisinden geerken...
Sonradan Yahudiler, Mekke ve Kabe'yi, semav kitaplarda azizletiren bu kelimeyi, Mekke ehriyle
alkasz, mcerret gzya mnsna gelen bir mefhum diye tevile kalkacaklardr. Hatt (Bekke)
kelimesi muharref kitapta mezmurlardan da karlacak, yerinde sadece Gz ya
44
vadisi diye mceret bir dellet braklacak, fakat Kitab- Mukaddeslerinin bz tercemelerinde
(Bekke)'yine grnecektir.
Hangi iz, yok edilebilmi ki?
.' *'

Eer Bekke, gerekten gzya demekse daha ne isteriz? Bundan gzel ne olabilir? Buyurun,
rahmet isteyen btn insanlk, gz ya vadisinden gesin!
u muhakkak ve Kur'an ile sabit ki; Mekke'nin asl ismi Bekke...
Muharref Kitabn Ahd-i Kadm faslnda, Davut Pey-gamber'in Zebur'una ait mezmurun
tercemesi kendi kalemleriyle ve ayniyle udur:
Ne mbarektir senin evinin sekenesi ki, daima sana hamdederler. Ne mbarektir o insan k,
kuvveti sendedir. Beytine giden yollara gnl veren adam (Bekke) Gz ya vadisinden geerken
an bkarar eder.

Kabe, evvel istikametten mnezzeh olan Allah'a dneceklere mahsus, yeryznde bir nokta. Evet;
bir madde noktas zerinde madde tesi mnlarn en azametlisini grmek isteyen, Kabe'ye
dnsn..
Kabe her mekndan mnezzeh ve mcerret Yara-dan'm, tenzih sfat bozulmakszn, maddeye
aksetmi en stn tecelli remzi..
Ve bu remz, madde ifadesiyle, zaten tavla zar gibi bir mik'b mnsna gelen Arapadaki
medline e olarak, hacm mefhumunun, sekiz ke ve alt sath ve inti-zami bir hendese ekii
iinde billrlamasndan ibaret...

Bu esrar noktasnn hakikati ise namtenahi derin...

Bu nokta Sahab'ierden sonra mmetin en stn ferdi olan mam- Rabban Hazretlerine, kinci Bin
Yilik devrenin yenileyicisi sfatn tayan Veller Velsine gre bir surettir; bir hakikatin sureti..
Bir suret ki, insan, melek ve cin, btn mkellef mahlklarn suretleri iin secde noktas... Ve yine
o byk ztn beyaniyle, btn mah45
lk suretlerinin gizli hakikatleri de, Kabe'nin hakikatinde ayrca secde noktasna ermekte... Yni
suretler Kabe'nin suretinde secdeyi bulurken hakikatleri de onun hakikatinde secdeye eriyor.
mam- Rabban:
Kabe'nin hakikati, tereddtsz, btn hakikatlerin stdr. Ona bal kemller de, baka
hakikatlere bal kemllerin st...
.:
Nihayet mam- Rabban Hazretleri; Kabe'nin hakikatini, hibir kavrayn uzanamyaca u
muazzam tarifle ereveliyorlar.
Sanki Kabe'nin hakikati kevn (yaratlm ve oldurulmu) hakikatlerle, lh hakikatler arasnda
berzah (geit)...
.
M'mine Mira olan namaz, onun ayaklar yere basarken bu dnyadan telere geiini temsii eder.
Namazda telerin mn ve havasndan bu dnyada alnan bir rayiha var.
te mam- Rabban:
Bu devletin ele gemesi iin, biricik l, namazda. lh hakikatlerin zuhuruna vatan olan
Kabe'ye ynelmektir. Kabe o zlm esrar tecellisine mihraktr ki, bu dnyada, d suretiyle
dnyadr; fakat hakikatte telerden bir ifade... te namaz, Kabe'nin vasta oluuyle bu mertebeyi
temsil etmi; ve Kabe, hem sureti, hem de hakikati bakmndan dnya i|e ahreti toplamtr.
Kimse Kabe'nin hakikatine, kelm ve kyas leminde, sz ve fikir, Nebler Nebsinin byk bals
Veller Velsi mam- Rabban derecesinde nfuz edemezdi. Kabe yle bir hakikat ki, kaskat
madde eklinde, esri ve ltif mnlarn en yakcs... En sert bir mahhas, en ulv mceret ve en
stn mnezzehe, kldan ince bir
46
kpryle yol buluyor. Bunun iindir ki ismi (Beytullah) Allah'n Evi...
Ayrca, Allah mekndan mnezzehtir demee lzum var m? Neyi o zannedersen, zannettiin o
ey, ona hicap (perde) olur dsturu mutlaktr..

Kabe bu srrn dem Peygamberden beri muhafaza ediyor. dem Peygamberden balyor. lk
byk ve sara-hatli inas brahim Peygambere dyor, btn mnlar ile izhar ve tesbiti de, her
ey gibi, Kble tyin edildii gnden beri Kinat'n Efendisi'ne kalyor.

O gne kadar, gittike mns kalblerden silinen, unutulan, putlarla doldurulan Kabe, Mekke ve
etrafindaki-lerin, mphem bir sezile, gzlerinde yine daima aziz ve muhteremdir. Fakat vahdn
mihrakn kaybetmi bir ihtiram... Hatta Arap, mutlak mcerret ve mnezzeh Ztn alemi olan
Allah kelimesini de biliyor amma Yaradan'a, kebalarn putlarn tuttuu bir yoldan
gidilebileceini sanyor. Putlar vasta kabul ediyor.
En byk doru bile o kadar byk bir yanla batrlmtr ki, tekrar dorultulmas iin, ancak
O'nun gelmesi lzmdr.

Her sene yz binlerce mslman akt ve her ms-lmana mrnde bir kere, dere tepe dz. hacc
farz olan Kabe'nin hakikatine son bir nazar:
Hendesenin nokta mefhumundaki hudutsuz mcerredi dnerek gerek nokta diye Kabe'yi hayal
edelim ve btn noktalan ondan sram ve snm birer kvlcm farzedelim. Allah, kendi nuruna
kar bir esrar adesesi tutmakta; ve bu adesenin, btn klar bir yerde toplayan mihrak noktas,

yeryz perdesinde Kbeye dmektedir. te sadece esrar idrkiyle sezilebilecek ve yzne nazar
ederken insan ruhunu ne nisbette ahlandrd duyulabilecek olan Kabe'nin sr heybeti...
47
yet meali:

Biz, ibrahim'e, Mkerrem Ev'n yerini gstermitik. Demitik ki, bana hibir erk koma;
evimi tavaf edenler iin, Mekke'de kalanlar iin, rk ve scd edenler iin temizle... nsanlar
hacoa ar; ister yaya olarak, ister develere binerek gelsinler!
Tek nokta iinde, tek nokta istikmetinde kinat oplyacak olan Nur, Mekke dairesinde
prldamakta...
Mekke'de Manzara
EHRN KALB
Rahmn esrarn tecelli merkezine doru semdan ekilen okun hedefi Kabe; yeryz
hakikatleriyle lh hakikatler arasnda geit noktas Kabe, o rpertici mik'p, alt sathl ve sekiz
keli muazzam remz bidesi, gz plnnda da ehrin kalbidir.
Kabe ve Zemzem Kuyusu etrafnda halkalanp arka arkaya sralanan atlariyle ehir; di di, trl
trl ini kl sra dalarn ve tepelerin bir gediinde.. Sanki bu tepeler de Kabe'ye doru
koumu ve onunla beraber Mekke'yi kuatm, hisar iine almtr.
Mekke'nin gbei, (Batn- Mekke) isimli bir ukurlukta... Bir ismi de (El' Bath)... Kabe bu
ukurluun, dibinde ve bir meydanckta... Meydanca birok dar sokak alyor. Bunlara
Haremin kaplar diyorlar.
Kurey, ite azlan Kabe'ye alan bu sokaklarda..
Hemen daima su ktl... Kavurucu rzgr... Yamur yanca da, tepelerde toplanp ehre doru
boanan
ve Kabe ukurluunu dolduran sular... Sar ve. kahverengi kocaman ylanlar hlinde azgn seller...
SENATO
Bir de (Dr-l-Nedve) isimli bir damaltna mlikler... Bu, ehrin yksek meclisi, senatosu gibi bir
ey... Ku-rey'in bykleri, ancak fevkalde hllerde burada toplanrlar. Meveret ederler. Dvalar
neyse grrler, ekiirler, dncede yarrlar ve sonunda muzaffer fikrin bayra altna girerler.
Kabe avlsmda toplandklar, eref ve mevkilerine gre yer aldklar ve en fasahatli Arapayla
havada mn helezonlar dalgalandrdklar da oluyor.
LER
ki ileri var:'
Ticaret, fasahat...
ki yol:
Para kazanmayla mn kazanma yolu...
Hemen hepsi tacir... Ziraatle uraanlara hor gzle bakyorlar.
Nasl ki, kfr kuduzu Ebu Cehl, Bedr gazasnda lrken, cann bir iftinin alm olmasndan
tJuyduu kkl dile getirecek; ve kfrnn karanl iinde snm aristokrat ruhundan bir
kvlcm gsterecektir. Bu, kendisine deil, Asiller evresi Kurey'e ait husus-yet...
Evet, hepsi tacir... Ebu Cehl'in annesi bile triyat taciri...
Asya ile Afrika'nn kilit noktas; Babilonya ve Suriye'den Yemen yaylasna ve Hind Okyanusiyle
Kzl Denize giden yollarn dm merkezi olmak yznden, ticaret yeri...
49
Mekke, Gnlk yolu zerinde... Gnlk, u bildiimiz gzel kokulu nebat... Gzel koku
unsurlarn Akdeniz kylarna aktaran yollarn balca menzili, o...
Emtea al veriiyle beraber dorudan doruya para ticareti de alm, yrm... Misil misil, kabara
kabara giden faiz, korkun murabahaclk ve her trl tefe-cilk...
Gkten kl gibi btn insanln bana inen ve iktisad erevede insan emeinin hakkn getiren
faiz haramndan, ftr duyguyla olsun, kimsenin koku aldr yok...

Mekke'de geen paralar, Bizans'n altn dinariyle S-sn gm dirhemleri... Fakat sikkeler az...
Ham altn, altn tozu ve gm kleler daha revata. Ellerinde hassas teraziler, gzleri falta gibi
ak, (miskal) kadar ince hesaplarla bunlar tartan tartana...
KERVAN
Dedik ki, hepsi tacir... En byk i de kervan tertiplemek...
Kadnlar da bu iin iinde... Ebu Sfyan'n kars Hind'e kadar...
Kervan yola kar ve yoldan gelirken, meydan yerinde, kadnl, erkekli, ocuklu bir kaynama... O
gnlerin borsa manzaras...

Kervan... Ne iir!.. En mcerret mefhumlarn katarna denk gzellikte...

Mnalar kavis kavis mi?
Develer de kavis kavis ve birbirinin peinde...
{
ki, bine kadar, birbiri arkasnda deve...

Kervanlarn tertiplenmesi de Arabn fasahat tecrbesine ayr bir vesile... (Ndi) nida ediciler,
arclar bu
50
vesileyle uzun hitabelere giriiyorlar. Medihler, tasvirler, tevikler...
Arabn:'
Rzgrn kzlar..
Dedii sr'at perileri..
Kervanlarn gtrd mallar, bildirdiimiz gibi, gzel koku unsurlar, baz nebatlar, deri ve
postlar, kuru zm ve altn ve gm kleleri... Getirdikleri de, l ve ipekli kumalar, silhlar,
hububat ve yalar..
Mekke, ehemmiyetli bir transit ve ticaret merke: daima biriken, kabaran bir servet yata.
RUH TABLO
Bu iktisad faaliyetin mihraknda nasl bir ruh?
Bir-zamanlar iinden geldii byk tevhit ve tenzih nefesinden kalma Allah kelimesini
unutmamken, ona ortak ve yol verici diye yzlerce put tretmi...
Misilsiz bir hayl kabiliyeti iinde en semav tecritten en sfl tehise yuvarlanm...
Deve, at, ok, kl gibi unsurlarn merkezinde ldayan valyelik duygusunu, kz ocuklarn diri
diri gmecek kadar vahi bir hissizlie gtrm...
arabn, zinann, kumarn, faln delisi...
iine doru indirdii pisliini, dna doru tarm...
Kibirli, mstehzi, zlim, hilekr...
Byleyken asl...
Byleyken derin bir eref hissi iinde...
Byleyken kahraman...
Hsl:
Hilkatten ald byk istidat gneini iinde k cim kadar kltp nefsaniyetini lden buram
bu tten bir yangn haline getirmi, fakat her eye ra" bu kvlcm tutabilmi, byk beldelerin
sistemli fese rndan uzak kalm ve saffetini korumu, elindeki !i
hrikasyla her n bulutlarn stnde bir leme namzet yaam'; bir eli gkte ve bir eli lde, en
girift tezatlarn ruhu...
PANAYIR
En girift tezatlarn ruhu, elindeki o kurtarc ve koruyucu kelm hrikasn, ba dndrc bir sirk
marifeti halinde bir panayrda gsterir.
smi (Sk- Ukz),.. Ukz ars...
Burada biim biim, elvan elvan insan...
Mthi bir uultu...

Her trl al veri, kpr, fkrday...

Giyecek, yiyecek, trl eya alp satanlar... eitli marifet gsterenler...
Ve birden dipsiz skt:
iir okunuyor.
Fikir boyunca derin gece, elle tutulacak kadar yakn ay, uzakln altn noktalar yldzlar... Bu,
gk...
Sonra yer; usuz bucaksz l, en yrtc lklar kadar vahi ve plak tepeler, clk kayalklar,
kumda ceylnlarn ayak izleri ve adrnda anl svariyi kollayan humma dolu gzleriyle sevgili...
Sarp, yaln, sert, diken diken bir plstika zeminine mhl, kelebek kanatl bir hayl, btn bunlar
arasnda uar, durur.
Yedi Ask bu yoldan geldi ve Kabe'ye asld.
FL VAKASI
Nurun Mekke ve Kabe istikametinde dnyaya ini hengmesini hudutlandran tarih ba...
Yemen kral Ebrehe, manev hameti altnda ezildii Kabe'yi ykmak sevdasna dyor. Btn
Arap kabilelerini sel sel kendine eken Kabe, Hristiyan Ebrehe'nin gznde, din, siyas, iktisad,
itima binbir sebepten,
52
tahamml edilmez bir mekndr. KendisinFn Yemen'de yaptrd mutantan kilise, hibir cazibe
merkezi tekil edememitir.
Harekete geiyor. Nur'un dnyaya ini yl... Rivayete gre mbarek anne mine Hatun'un byk
tecelliye kavumasna elli gn var.
Ebrehe ordusu Mekke nnde grnyor. Ordunun nnde bir kocaman fil... Kurey'te tel ve
korku...
Abdlmuttalip:
Korkmayn, diyor; Kabe'nin sahibi vardr, onu korur. Kimse onu ykamaz!.
Yemenli, ortal talan ediyor; bata Abdlmuttalib'in develeri, Kurey'in hayvanlarn srp
ordusuna katyor.
Kureylilerle bir daa snan Abdlmuttalib, alndan alna geen ve o anda Hazret-i mine'de
karar klm bulunan Nurun bir tecellisine ahit oluyor ve haykryor:
Haydi, dnn, Mekke'ye inelim! Zafer bizim!..

Yere kp kaklan ve Kabe istikmetinde tek adm atmyan fil... Deniz istikmetinden gelen
Ebabil kular ve gkten yaan mercimek tanesi byklnde talar... Birbirine giren, birbirini
ineyen hayvanlar ve insanlar... Korkun panik.. Ve biraz sonra her taraf ryerek lmek zere
svan, yurduna kaan Yemen kral Ebrehe...
O'nun doum ylndaki zaman eridinden son levha bu..
7
Dnyaya Geli
O GECE
bn-i Abbas diliyle mine Hatun: Gebeliimin altnc ay gemiti. Bir rya grdm. Esrarl
bir kimse yanma gelip dedi: Y mine! Sen
53
lemlerin Hayrna gebesin! Dourunca ismini (Muham-med) koy ve halini hi kimseye ama!
Derken doum zaman geldi. Abdlmutalib Kabe'yi tavafa gitmiti. Ben evde yalnzdm. Birden
kulama mthi bir ada arpt. Anlalmaz bir sesleni... Korkudan kalakaldm. O anda bir ak ku
peydahlanp kanadiyle arkam sad. imde korku diye bir ey kalmad. Yanma bir gz attm.
Beyaz bir kse iinde bir erbet uzattlar. Alp itim. erbeti ier imez bir k alayan iine
dtm. te o n... Bak-ttm; Abd-i Menaf kzlarna benzer baz kadnlar etrafm dolanyor. Her
biri hurma aac boylu, hur gzeli... Hayretler iinde kaldm. Yrab, banlar da kim? diye Allah'a
"vardm.


Domutur. Allah'n Sevgilisi, Kinat'n Efendisi, mlere Rahmet, Gaye - nsan ve Ufuk Peygamber dn-a gelmitir. Btn yaratlmlarn ve yaratlacaklarn ja geliinden murad oian...
Domutur.
Tarihe sorarsanz yle diyecektir:
Sene 571... Nisan aynn 20 nci gn... Pazartesi oha kar... Kameri Rebilevvel aynn 12 nci
gn. <ke ufuklar aarrken...
AHT
yavruyu alan bir kadn var: Abdurrahman
Q nda mine Hatunun yannda bulunan ve mukad-;
bn-Avf'm
si ifa Hatun...
< Allah'n Resuln, dnyaya geldii zaman ben ; r. Ellerimin stne dt. Kulama bir
vaze geldi: ^h'n rahmeti sana olsun! Baktm ki, doudan batya i-:., yer nurla kapl... Hatt Rum
illerinin saraylarn grdm, Bu halden silkinip Allah'n Resuln emzirdim ve yatrdim. Yine
acayip bir haie dtm. Titremee baladm. Gzm karard. Yavrucuu grmez oldum. Bir
konuma cdu: Nereye gitti? Douya gtrdler!... Bu ko54
numa kalbimden hi silinmedi ve hep iimde nlad. O gne kadar ki, O'na Peygamberlik geldii
zaman, iman edenlerin arasna hemen katlverdim.

O geceyi Kabe'de ve dua halinde geiren Abdlmuttalib de bir ses duyuyor:

Mjde ey Abdlmuttalib! imdi mine'den bir ocuk dodu, vcudu lemlere rahmet!..
Ve doru mine'nin yanna kouyor.
mine Hatun:
Tam doum zaman grdm ki, bir bayrak douda, bir bayrak batda, bir bayrak ta Kabe'de..
Dourdum... ocuu secdede grmiyeyim mi? ehadet parma ge doru... O anda yavru,
bembeyaz bir bulut iinde kayboldu. Bir ses nlad: Douyu ve baty dolatrn, deryalar
gezdirin... Ta ki, Allah'n Resuln ismiyle, sfatiyle ve suretiyle bilsinler.
bn-i Abbas :
lemlerin Fahri dounca, bir melek gelip kulana: Mjde ey Allah'n Resul, dedi, hi bir
Peygamberin ilmi kalmad ki, sana verilmemi olsun... Sen onlarn ilimde en stn ve kalbde en
yiitisin!

mine Hatun doum nnda, kendisini bryen nur hlesi iinde am beldesini grd. am,
Peygamberler buca, Resuller yolu ve kava... Peygamberler Peygamberinin, dnya gziyle,
istils hareketine ahit olacaklar belde... Yine Peygamberler Peygamberinin, en byk fethi
Mira'ta, ilk merhale olarak Beyt-l-mukad-desine varmakla kapsna ayak atacaklar iklim...
slm selinin, havuzunu doldurup, oradan btn yeryzne kol kol dalaca ve drt ktaya
yaylaca mbarek merkez...
O gn Mekke'de olar sabah, ebeddir.
55
DOAN KM?
Hassan bin Sabit:
Ben sekiz yamda var, yoktum. Medine'de sabah vakti... Sokakta deli gibi koan bir yahudi
grdm. Yahudi koarken l basyordu: Hey yahudiler, toplann!... Yahudiler t.
Sordular: Ne var, ne diye hay-kryorsun?... Yahudi, gzleri falta gibi alm soluk solua
cevap verdi: Ahmed'in yldz bu gece dodu, Ah-med bu gece dnyaya geldi!..
Herkes hayret ve deht iinde.

Hazret-i Ayie:

 Mekke yahudilerinden biri, Allah'n Resulnn doduklar gecenin sabah, Kurey

byklerinin bulunduu yere geldi ve sordular: Bu gece aranzdan birinin bir erkek ocuu
dnyaya geldi mi? dediler: Haberimiz yok!... Dedi: Hemen gidin ve soruturun! Bu gece
doan bir olanck var...... Srtnda almeti olacak. Soruturdular ve o gece Abdullah'n bir olu
olduunu haber aldlar. Srtnda da nian... ocuu yzkoyun evirdi-, ler. Yahudiye gsterdiler.
Yahudi, Peygamberlik niann grnce, elleri bir eyi skmak, bomak ister gibi ileriye uzand ve
gzlerine sanki perde indi. Haykrd: Eyvah! Peygamberlik artk srailoullarndan gitti.
Sonra Kurey byklerine hitap etti: Size yle bir devlet geliyor ki, gnein doduu yerden
batt yere kadar zemini btn yeryzn kaplyacak!...

O devirde yahudiler arasnda derin ilim sahipleri vard. Kitaplarnda da, Allah Resulnn
geleceine dair gizli haberler...

Abdlmuttalib, Nurun asl sahibi Nur torununun sevinciyle deta utu. Kasideler syledi ve
Kureylilere byk bir ziyafet ekti.
56
Sordular:
Bu ziyafete vesile olan ocua ne isim verdin?
Muhammed...
Byle cedlerinde olmayan bir ismi vermekten
muradn ne?
Muradm u ki, O'nu yerde halk ve ulvlikler leminde Hak, pek ok vsn...
Mukaddes isim Pek ok hamd--sen olunmu kimse mnsna...

Nur yuma yavru.. Gbei hilkatten kesilmi ve hilkatten snnetli... dem, d, dris, Nuh, Lt,
Yusuf, Musa, Sleyman, Yahya ve Hd Peygamberlerden sonra yaradltan snnetli Peygamber...
Ve srtnda Neblik Mphr...
BR HARKALAR
ran'da, kisrlarn saraynda on iki bur... Birdenbire grl grl kyor.
Taberiye gl... Akl oynatc sarsntlarla yerin dibine geiyor.
Atee tapanlarn bin yldr yanan ocaklar... Snveriyor.
Mukaddes yavrunun dnyaya geldii demde btn
bunlar...
Kisrlarn saraynda on iki bur mu kt? Zira s-lmiyetin karsnda dikilen Kisriar
mparatorluu, on iki sultan daha verdikten sonra, imn seli nnde yklp gidecek...

Ve yine o demde Kabe'nin btn putlar yzst.

Ve ranllarn din reislerinden biri u ryay grd:
Bir sr azgn deve bir alay cins Arap atiyle beraber, Dicle suyunu geip Fars illerine dalm...
Fars illerinde bunca almet ve bu rya?..
57
Btn bunlar am'da, yz yan akn, kemiksiz arka st yatan, bir yere gtrlecei vakit boha
gibi katlanan, hilkat ucubesi bir khine tbir ettirdiler. Khin:
O dem ki Tilvet oalr ve Sahib-i Herve zuhur eder...
Diye sze balad ve btn almetleri sayd. Kisr-lardan artk yalnz on iki sultan beklemek
gerektiini sy-iedi. Ve son demini yaad iin:
Ve olacak olan olur! Deyip ld...
'-.."-

Nur'un mine'nin rahminde karar kld ve yerlerde ve gklerde nida olunduu gece bir hitap
vardr:
Ne gze! hl oldu mine'ye; ondan sonra her ey ne gzel oldu! .
Allah Resl'nn ana rahmine intikal ettii mevsim, grlmemi bir feyz ve bereket yldr. Ktlk
iinde rpnan Kurey ve Arap kabileleri, hazinelerini doldurdular ve o yia Sene-tl-feth--veiibtiha fetih ve iftihar yi adn koydular.
Dnyaya varln mns gelmiti.
8
Nur ocuk
ETRAFINDAK ALKA
Hazret-i Abbas:
Ben Allah Resulnn doduu zaman hatrlyorum. yandaydm. O'nu getirdiler. Yzne
bakp duruyordum. Kadnlar bana: Kardeini p! Dediler. Ben de ptm.
58
Hazret-i Abbas amcalardan biri ve ileride hidyet yolcusu...
Allah Resulnn yine amcalarndan ve slmiyetin ileride en azl dmanlarndan Ebu Leheb;
nesep ynnden Nur koluna bitiik olduu hlde ondan mahrum... Bu saldrgan kffltimsli,
Nur ocuun doum mjdesini aile adna ilk alanlardan...
Cariyesi, Ebu Leheb'e kouyor ve haykryor:
Mjde y Eba Leheb! Kardein Abdullah'n mi-ne'den bir erkek ocuu dnyaya geldi. Bir
yeenin oldu!
Sadece aristokrat damarnn gururla kabarmas yznden- sevinen ve coan Ebu Leheb, mjdeci
cariyeyi azd ediyor.
Aradan yllar ve rlar geecek. Peygamber amcas Ebu Leheb, yeeninin dnyaya geliinde
gsterdii sevince ramen, O'nun dvasna en byk dman kesilecek, dipsiz kfr umman iinde
kaynayp gidecek ve lmnden sonra bir gn m'minlerin gzne ryada grnp:
Ah, diyecektir; Cehennemdeyim, Cehennemdeyim ve zab iindeyim. Ancak Pazartesi geceleri
azabm ha-fifiiyor. O zaman parmaklarm emiyorum ve ularndan kan'suyu iiyorum. Zira
Pazartesi gn, Ailah Resulnn doduunu haber veren cariyeyi azd etmitim. Bu hareketimin
yz suyu hrmetine Pazartesileri hafifliyorum.
Nur ocuu ilk emzirenlerden birisi de, ite Ebu Le-heb'in azdl cariyesi...
'-

'
'
O zaman bdiyede yayan kabilelerin yeni anne olmu kadnlar, ehre inerler ve yksek ailelerin
ocuklarn alp badiyeye gtrrler, onlara stninelik ederler, bakarlard.
Nur ocuun st ninesi Halime Hatun...
59
Halime Hatun:
Ben Saad kabilesinden birok kadn, Mekke'ye geldik. Mekke byklerinin emzirilecek
ocuklarn alp yetitirelim diye... Benimle gelen kadnlarn hepsine Allah'n Resuln sundular.
ksz diye kimse kabul etmedi. Kadnlardan her biri ksmetini buldu, gitti. Elleri bo, bir ben
kaldm. Zevcime dedim ki: Ellerim bo dnmek bana girn geiiyor. Ben de yetimi alsam bari!
ocuu almaya gittim. Mbarek vcudunu bir yeil ipee sarmlar, stne de beyaz bir sof
dolamlar. Beyaz saf stten ak ve misk kokulu... Allah'n Resul arka st yatm, ml ml
uyuyor. O kadar gzeldi'-ki, yzne dalp kaldm ve uyandrmaa kyamadm. Elimi gsnn
stne koydum. Gzlerini at, yzme bakt ve glmsedi. Sanki gzlerinden, gkleri tutan bir
aydnlk fkrd. ki gznn arasndan ptm. Sa mememi verdim, ald. Diledii kadar st emdi.
Derken sol mememi verdim, almad. Ondan sonra hibir defa sol memeden st emmedi. Hep sa,
daima sa...

BAD YE
Halime, Nur ocuu alp, bdiyede Ben Saad kabilesinin evresine gtrd. O, aralarna girer
gimez her ey deiik... Sanki gkten nimet yamakta ve yerden feyz bitmekte...
Bu ocuk btn bir esrar yuvas...

Halime:
e yaramaz, cansz bir merkebimiz vard. Stsz ve kavruk, bir de dii devemiz.. Allah'n
Resul aramza girnce devenin memeleri st doldu. Saa saa bitiremez olduk. Kocam hayretler
iinde: Halime, diyordu; getirdiin yetim ne uurluymu! imize girer girmez bereket yamaya
balad. Kocam haklyd. Tez zamanda davarlarmz tredi-, bolluk bizi her yandan kuatt.
60
yle ki, Halime Hatun, Nur ocuu nne alp cansz merkebe bindii zaman o bitik hayvan bile
hayata geliyor ve yan sra gelenler ona ayak uyduramaz oluyor.

Btn Ben Saad kabilesi bu harika karsnda hayran... Kabile bir ktlk denizinde rpmrken
Haiime'nin evi ve otla, tlsml bir ada... Etrafndakiler, st vsrmiyen koyunlarn Haiime'nin
otlana gnderiyorlar, fakat hibir fayda e!de edemiyorlar.
Ben Saad kabilesi hayran...

Nur ocuk memeden kesilmi, yrmekte.. Memeden kesilii de bir harika... Tekbir getiriyor ve
Allah'a hamde-diyor.
En kk alarda bile husus bir hl... Esrarl bir ciddiyet, ar ballk, durgunluk, O'nu
hlelemi...
Hame:
ivarmzdaki olancklar oyun oynarlar fakat O, aralarna katlmazd. Bir kenarda durur,
onlar glmsiye-rek seyrederdi.

bn-i Abbas:
Halime Hatun Allah'n Resulne tutkundu O'nu yanndan hi ayrmaz, O'nun uzaklara
gitmesini istemezdi. Bir gn dald, ilgilenmedi: Allah'n Resul de st kardei eym ile le
scanda krlara, kuzularn arasna gittiler. Halime Hatun kendisine gelince, Allah'n Resulnn
uzaklara gittiini anlad. Hemen frlayp aratrmaya balad ve onlar krlarda buldu. Kzn
paylad: Niin banz alp uzaklatnz, bu scakta krlara ktnz? Ya size gne arpsayd?..
eym Anne, diye cevap verdi; kardeime gne dokunmuyor. Nereye gitsek bamzn stnde
bir bulut; bizimle beraber geliyor. Durduumuz yerde duruyor, yrdmz kadar yryor. Onun
glgesi altnda dolatk.
61
YARILAN GS VE YIKANAN KALB
Bizzat kendileri:
Kk bir ocuktum. Bir gn, akranm olan ocuklarla bir derenin iindeydik. Birden, yanmda
ahs peydahland. Ellerinde bir altn leen vard. Leenin ii karla dopdoluydu. Ellerini uzattlar
ve beni ocuklarn iinden ekip aldlar. ocuklar onlar grnce korkudan kat. ahslardan biri
beni yatrd. Karnm yardlar. Ben yalnz seyrediyordum. Karnmdan kardklar uzuvlar leende
ve karda ykadlar, sonra yerine koydular. Biri de gelip gsm yard, kalbimi karp eline ald
a'kketti, iinden birka damla uyumu kan karp att. Derken sa ve sol yanmda bireyler olur
gibi oldu. Baktm ki, o ahsn elinde nurdan bir mhr... Gren hayran olurdu. Onunla kalbimi
mhrledi. Sonra yreimi yerine koydular. Yardklar yerleri elleriyle sadlar ve beni okyarak
ayaa kaldrdlar.
' .

ibn-i Abbas:
Halime anlatr: ocuum alayarak ve lk basarak geldi. Yetiin, diye bard; birtakm
adamlar gelip Muhammed'i aramzdan kapt, bir srtn zerine kardlar, orada yere yatrp karnn
yardlar!...
Derin ve gerek m'min iin usul:
O'ndan ve sahablerinden, emin el ve dille ne geliyorsa dorudur. Gzmn grd, elimin
tuttuu, kulamn iittii, burnumun koklad ve dilimin tatt eylerden hibirine, bunlarn
hibir kontrolne inanmayabilirim de yalnz O'na inanrm.

Nur ocuk be alt yana girinceye kadar, nnde dipsiz sahra, banda dipsiz gk; ve
kulaklarnda, bdiyede bsbtn berraklaan ve derinleen, ilh hikmetlerle kvrm kvrm, o dipsiz Arapa...
Nur ocuu hleleyen harikuladeliklerden rktler ve O'nu annesine teslim ettiler.
AZZ ANNE
Aziz Anne, annelerin en azizi Hazret-i mine, Nur ocuk be-alt yalarndayken dnyaya veda
etti.

Nur ocuu yanna katm Medine'ye daylarn ziyarete gitmiti. Dnte yolda hastaland ve
babadan ksz ocuu anneden de yetim brakt.
Allah Resulnn anneden ve babadan ksz kal-larndaki hikmeti, Gafer-i Sadk Hazretleri
belirtiyor:
zerinde hibir kul hakk kalmasn diye byle oldu.
'
lemde hibir gen annenin lm, mine Hatun'un-ki kadar hisli deildir.
Mekke'ye dnerken o kadar fenalat ki, yola devam edemez oldu ve orackta lm deine
uzand. efkat ve rikkat dolu gzlerini kinatn z, mukaddes olunun nur merkezi gzel yzne
dikmi, oradan hi ayrmaks-zn ruhunu teslim etti. Mukaddes evlt, ruhunu teslim etmek ve
kendisini iki tarafl ksz brakmak zere bulunan Hazret-i mine'nin banda tel ve strapla
dolanrken, aziz anne, yal gzleri daima lemlerin Nurunda, u msralar okuyordu:
Ryalarda grdm gerek... Olum, sen insanla gnderilecek Peygambersin! Hell ve
haram bildirmee,
Ve ceddin brahijn'in dini islml ihyaya memursun!
62
63
nk Allah brahim gibi, seni de,
Putlara ve puta tapanlara uymaktan korudu.
Aziz Anne. ruhunu teslim etmeden u msralar da syledi:
Her diri lr,
Her diri ir,
Her yeni eskir,
Her yal ger,
Ben de leceim;
Fakat senin gibi temiz bir vekil brakacam iin,
Adm asla lmeyecek... "
Ve Aziz Anne, mukaddes ocuun gz nnde, sakin ve msterih, yanaklarnda gz yalarndan
izler, lm uykusuna dald.

leride byk dva yolunda Medine'ye hicretlerinde, Allah'n Sevgilisi, bu ilk gidilerini
hatrlayacak ve buyuracaklardr:
te u eve konmutuk; bu byle, u yle olmutu.

KNC ANNE
O gnden sonra, Allah'n Resulne bakacak olan criye mm- Eymen de Medine seyahatinde
beraberdi. Nur ocuu alp Mekke'ye dndrd ve Abdlmuttalib'e teslim etti.

Annelik, dadlk, yetitiricilik ve Nur ocuk stnde tiril tiril titreyen bir kalb, hepsi mm-
Eymen'de... Ab-dlmuttalib'den, ocua bakma emrini aldktan sonra, mm- Eymen byle oldu.

Kinatn Efendisi, mm- Eymen'e, ileride yle hitap edeceklerdir:

Annemden sonra annem sensin!
Artk Nur ocuk ayan nereye basarsa, mm- Eymen'in yumuak elleri var...
orada
9
Sevgili Amca
BYK BABANIN VEFATI
Kinatn Efendisi sekiz yandayken de byk baba Abdlmuttalib vefat etti. Byk baba, ruhunu
teslim ederken, oullarndan Ebu Taiib'e vasiyet etti:
Abdullah'n olunu sana emanet ediyorum. yi bak ve stne titre!
Abdullah ile Ebu Talib, anne ve baba bir karde... Sevgili amca..

Ecel yolunda bir n torununun yzn ve gzn pen, yanaklarn koklayan Abdlmuttalib'in bir
sz:
Ben lemde bundan gzel bir yz ve bundan gzel bir koku nedir, bilmfyorum.

Kelm kahraman ve fasahat sultan Arabn, bu ruh messiseye verdii kymete bakn ki,
Abdlmuttalib lm deinde, kzlarn yanma ard ve sordu:
lmmden sonra okuyacanz mersiyeleri merak ediyorum. Acaba nasl eyler? Okuyun
bakalm, lmeden dinlemi olaym!
Kzlar, tam alt kz, Allah Resulnn halalar; asalet evresi ve fasahat yata Kurey'in naml kadn
airlerinden alt kz, srasiyle, mersiyeleri dinliye dinliye, bir ahenk dalgalan iinde mesut,
gzlerini yumdu.
65
lm annda, hem lmek zere bulunan, hem de onun banda toplananlar hesabna, kelm
harikasndan byk bir olu kabul etmeyileri?.. Ne ulv bir sahne!

Abdlmuttalib'in lmnde Mekke tek bir ev.. Cenaze de ite bu tek eve ait.. Mekke halkiyle
Abdlmuttalib'in ailesi arasnda her ferd, matemden msavi paylar almt. Mekke'de ar ve pazar
birka gn kapal kald, deta hayat durdu. Cenazeyi gtrrken, mahzun ve mustarip yryen,
"gzya dken kalabalklar arasnda, mstesna bir manzara... Tabutun hemen peisra, masum ve
mtevekkil, ba gsnde ve gzleri ayaklarnda, yava yava adm atan, anne, baba ve byk
baba yetimi Nur ocuk.. Sonsuzluk hedefini grmee ve gstermee memur gzlerinde, tek
damlasna kinatn feda olaca gzya p-rltlariyle byk babasnn tabutunu teyi ediyor.
EBU TALB
Artk Nur ocuk, Ebu Talib'in dam altnda...
e
Mekke'de ktlk... Her taraf kavruluyor; ve kum taneleri, kk haereler gibi azlarn am ve
sapsar dillerini karm; gklerden bir damla su dileniyor.
Kaynaan kaynaana... Yamur istemek ve ltfuna snmak zere bir sr put ismi sayyorlar.
Kalabalk arasnda selim akl izgili bir yz, Ebu Talib'i hatrlatyor:
Aramzda brahim Peygamber sllesinden insanlar varken, baka vasta aramak niye?.
Haydi, diyorlar. Ebu Talib'e gidelim, bu derde o are bulabilir.

Gidiyorlar.
Ebu Talib, dertlerini dinledikten sonra, sa elinde fevkalde gzel bir ocuk, evinden kyor;
Kabe'ye doru yryor, srtn Kabe duvarna dayyor ve duruyor.
Btn gzler Ebu Talib ve yanndaki gzel ocukta...
66
1
Bulutsuz gk, fkrdayan gne...
Parman kaldran gzel ocuk, ge doru kalkan minicik ehadet parma; ve her tarafa en
bulutlar ve yamaya balayan rahmet...
Btn gzler Ebu Talib ve yanndaki gze! ocukta.
Gkleri gsteren minicik ehadet porma..

leride, ok ileride Allah'n Sevgilisi'ne neblik ve re-sullk geldikten sonra, Ebu Talib,
Kureylilerin cevr ve cefasna kar siper alarak Kurtarclar Kurtarcsn kurtarmaya ve korumaya
alrken, bugnleri hatrlayp bir (L-miye) kasidesi syliyecek ve bu kasidede diyecektir ki:
Bir kavmin reisini brakmas?
Sadece vazifesini yerine getiren,
Sz ve sohbeti mkemmel,
Gayret ve faaliyet sahibi,
Reisini brakmas?..
Huzuriyle semdan yamur istenen,
kszlerin sna,
Zaitlerin kuca,
Asl reisini brakmas?
Byle ey olur mu hi?
O ki, Him oullar gibi
Bir soyun btn dknleri
Kendisine iltica eder..
Neticede onlar da kendisinin
hsan glgesi altndadrlar.
Byle bir reisi brakmak?
Hi olur i mi bu?..
Sonuna kadar aa hibir ey vurmam olmasna ramen, Ebu Talib'in, bu kasidedeki delletlere
gre, s-lmiyetini kabul edenler vardr.
Fakat heyhat...
Ebu Talib, sadece yeenini sevendir; O'nu btn m~ nasiyle kabul eden deil...
67
Ebu Talib, yeenine, en kk soluun bile rseliye-ceinden korktuu nadide bir filiz itinas
gstermekte devam etti.
Peygamberler Peygamberinin amcas ve anl byk baba Abdlmuttalib gibi bir ahsiyetin olu
Ebu Talib, akl, dirayet, metanet sahibi, cmert ve zengin ruhlu bir zat amma, srtnda kalabalk bir
aile yk tayan fakir bir insan... Sofrasnda yemek yiyenlerin says pek ok...
Gn olurdu ki, ortaya konan yemek sofradakilere yetmez, sofradan a kalklrd.^ Nur ocuk bu
sofrann asl zas arasna girdikten sonra, mthi bir tecelli balad. O'nun sofrada bulunduu her
defa, herkes tok kalkyor, bulunmad her zaman da yemek yetimiyordu. Ebu Talib, nihayet bu
esrarl hale dikkat etti ve tepeden trnaa hayetle sarsld. Gitgide Ebu Talib dikkatini o kadar
arttrd ki, yemee oturulduu ve yemek ortaya konul- duu zaman, eer Nur ocuk henz
sofrada mevkiini almam bulunuyorsa yle hitap etmeyi det edindi:
Durunuz, yemee balamaynz! Olum gelsin de yle balyalm!
Evde st iilirken bu hikmet bsbtn belli oluyordu. r at ve tedbirleri de ona gre...

St kabn evvel Nur ocua veriyorlar. Kinatn E isi birka yudum itikten sonra geri kalann
ken-v i iiyor, teker teker st kabn azdan aza gezdiri-'i ir ve stn herkese birden yettiine
hayretle ahit c , or'ard.

Uzaklarda bir adam var... Bu adam, insan tavr ve

"erinden mnlar karan bir ilim sahibi.. Ara sra Mekke'ye geldii vakit Kurey byklerinden
bir co
fic, ocuklarn ona gsterir, ocuklarnn belirttik-:
-! ve istikbl bakmndan
bilgi edinmek isterlerdi.
-.-i da, ocuklar yle nne dizer, uzun uzun yzler.
:/rlann ve hallerini inceler: Su yle, bu
byle!
Diye bir takm haberler verirdi.
Adam, Nur ocuun Ebu Talib himayesine getii ve onun sahabeti altnda yaamaa balad
sralarda yine Mekke'ye geldi. Adamn etrafna en ene...
Ebu Talib de, yanna Nur ocuu alarak kalabaln arasna girdi. Mahut adam, Nur ocua ksa
bir gz at. Fakat o srada bakalar ile megul olduu iin nazarlarn hemen ekmee meebur
oldu. Bir mddet sonra ada-Tt;n ii bitti. Adam, ban ehreler zerinde gezdirerek bir hayli
arand ve nihayet bard:
Bana hemen deminki ocuu getiriniz! u yzn bir n grebildiim oouu... Allah bilir ki,
onun pek esrarl ve acaip bir sn var!
Ebu Talib, kalabaln iinde, adamn bu kadar sran-n grnce kukuland. Nur ocuu
gstermek niyetinden vazgeti ve O'nu kucaklad gibi oradan kard.
Adamn szleri kulaklarnda nlyor:
Allah bilir ki, onun pek esrarl ve acayip bir rn var!
Gler yz', tatl, fakat daima mahzun, dnceli, btn yaramazlklara yabanc, havailiklere uzak,
Nur ocuk; Ebu Taiib'in himayesi ottnda delikanlla doru uzanyor. Ya on iki, on ...
Ebu Taiib'in ii, btn Kurey bykleri gibi ticaret... Bu mnasebetle arada bir seyahate kt
oluyor. Nihayet bir gn...
10
Yolda Bir Urak
YOLLAR
Bir gn Ebu Talib, kardei Hris'i yanna alp am'a kadar bir sefere kmak istedi.
Bildiimiz kervan ii...
am seferleri, o zaman Hicaz ticaretinin ana cadde-sidir; ve Kurey asillerinin de balca ii yine
bildiimiz gibi, Mekke ile am, am ile Mekke arasnda muhteem kervanlar tertiplemek...
Evet, Ebu Talib, kardei, kendisi gibi Abdlmuttalib olu Haris ile beraber am seferine kacaktr.
Demek ki, O, aylarca Mekke'de, sevgili amcasndan uzaklarda yaayacak... Hic olur mu byle
ey?.. Amcas yokken, O, Medine'de kalamaz.
On c yandaki Nur ocuk amcasna bavurdu:
Benj de beraber aln, ben de sizinle beraber kaym sefere!.
O kadar srar etti ki, Ebu Talib bu ricay kramad:
Peki, dedi; mademki, bu kadar istiyorsun, beraber gel! Fakat, yolculuk, keyifli olduu kadar
zntldr; rahatsz olman istemem.
Ve Ebu Talib, Nur ocuun, znt ve rahatszlk diye bir ey tanmadn grnce, O'nu da
birlikte almaya karar verdi.
Kervana katlp yola ktlar.
te O'nun ilk yolculuu...
Ufuklar, ufuklar; kovaladka kaan, kovaland hzla geri geri zplayan, karncayla k hzndan
her birini sratine gre gerileyerek cevap veren rlplak ufuklarda, arzn sathndan, semann bu
satha temasndan, seniann ve ufuklarn ekline kadar, her eyi yusyuvarlak gsteren saffet zemini...
epeevre dzlk...

te bu dzln zerinde bir kervan; ve kervanda Nur ocuk...

Bu kervan, ne olduunu ve iinde kimi gtrdn bilse hemen orackta durur; ve zaman ve
mekn boyunca gelmi ve gelecek btn insan yrylerinin, peinde sralanmasn bekler.
70
BAHR
Dere tepe dz gidi... Yollarda ve konak yerlerinde Nur ocua garip garip baklar...
Yollarna devam ettiler. am yaknlarnda bir nehrin kenarna geldiler. Nehrin kenarnda bir aa
alt ve kar-pnda bir ibadethane, bir zaviye, bir savmaa..
badethanede, hkm henz Allah tarafndan kaldrlmam ve o nda hak yol olan sa dininin
bals, mnzevi ve mstani, ihtilatsz ve alkasz bir rahip... Bu rahibin o zamana kadar kimseyle
dp kalkt, gelip geenlerle grp konutuu, herhangi bir d hadiseye kymet ve ehemmiyet
verdii grlm deil. smi Cer-cis dir. Ve Bahr diye anlmaktadr.
te bu dnyadan ve her trl dnya alkasndan el ve etek ekmi lim ve mnzev rahip, Ebu
Talib'in kervann grnce ibadethanesinden kt; fevkalde bea-et ve iltifatl bir ehre ile
yolcularn yanna giderek onlar yemee davet etti:
> Sizi ziyafete aryorum! Hr, kle, kk, byk, aranzda kim varsa getirmenizi isterim.
Gelmedik kimse kalmasn.
Teekkr ederiz, diye cevap verdiler; hep birden geleceiz!
Tam ziyafet saati gelince Ebu Talib, herkesi toplad; fakat Nur ocuun kk yata olduunu
dnerek, byle bir ziyafete itirak edemiyeceini ileri srd, kalmasn, istedi ve kervandakflerle
beraber ziyafet yerine gitti. Bahr, kendilerini evkle karlad:
Safa geldiniz! Hepiniz tamamsnz deil mi? Gelmeyeniniz yok herhalde.
Cevap verdiler:
Hepimiz geldik, sade eyamzn banda kk bir ocuk braktk. Yalnz o gelmedi.
Bahr dalgn nazarlarn ayr ayr herkesin ehre71
sinde gezdirdikten sonra, arad almeti bulamam gibi gzlerini yere dikti:
Sizden bilhassa bu ocuu getirmenizi rica ederim.
kinci amca Haris hemen frlad. Nur ocuu alp ziyafet yerine getirdi. Herkes sofraya oturdu ve
cmert rahibin ikramiyle, yemek, zevk ve nee iinde tamamland. Rahibin ii gc, dudaklarnda
fevkalde manidar bir tebessm. Nur ocuu szmek, hep O'nu incelemek...
Yemekten kalkld. Sohbet, muhabbet... Artk sra veda ve teekkre gelmiti. Rahip, birdenbire,
btn zaman ve meknn mstakbel Peygamberine dnd:
Sana bir ey soracam! Lt ve Uzza ak iin bana doru cevap verir misin? Syle!
O zaman, Nur ocuun sesi iddetle ykseldi:
Bana ne sorarsan sor, cevap vereyim. Fakat bana Lt ve Uzza zerine yemin verme! Benim en
ziyade nefret ettiim, ite bunlar ve benzerleri putlar!
Bu cevap karsnda merak bsbtn taan Bahr:
yle ise, dedi; Allah akna syle! Syler misin?.
Hemen sor, cevaba hazrm!
Ve mnzev rahip, Nur ocua, husus hallerinden ve hayatnn binbir hususiyetinden sual zerine
sual sordu. Uykular nasldr, ryalar ne biimdir, ne yer ve ier, sevdikleri ve holandklar
nelerdir; vcudundaki iaretler vesaire...
Her suale bekledii cevab ald ve son derece memnun olduu, tavrndan seziliyordu. Sualler ve
cevaplan bitince rahip, byk bir ihtiramla elini uzatt. Nur ocuun elbisesini kavrad ve msaade
istedi:
zin verir misin, bir noktaya bakacam?
Buyurun!

Rahip, gayet tazimkr, elbiseyi Nur ocuun omuzlarndan syrd. ocuun srtn at ve
Nbvvet Mhr'-n grd. Btn bu hallere anlalmaz gzlerle bakan Ku-reylilerin hayret
nazarlar nnde Nbvvet Mhr'ne
72
doru eildi ve o noktay derin bir sayg edasiyle pt. Ku-reylilerde hayret, bsbtn derin...
Birbirlerine bakp deta sormak istiyorlard:
Ne var, ne oluyor? Bu ocukta fevkalde olan neymi?.
Bahr Ebu Talib'e dnd:
imdi syle bana, bu ocuk neyindir?
Olum...
Olun olmas mmkn deil... Hatt babasnn hayatta bile bulunmamas lzm...
Kardeimin oludur. Dediin gibi, babas, henz ocuk domadan vefat etti.
te, doruyu syledin! imdi tlerimi dinle! Kardeinin olunu buradan ileriye
gtrmen doru olmaz. Yahudiler, ocukta, benim grdm iaretleri grrlerse O'na fenalk
etmeye kalkarlar.
Masum bir ocua neden fenalk etsinler?
nk kitaplarda grdmz ve byklerden rendiimiz bilgilere gre, bu ocuk
istikballerin en byne namzettir. nsanolu, O'nun tabii olmak iin yaratlmtr. Yahudiler
kskanr ve fenalk etmeye kalkarlar. Sen vazge bu. seyahatinden!.. Nasihatimi tut!
Bu szler Ebu Talib'in cierine kadar iledi ve ruhunda tam bir emniyet ve itimat dourdu. Hep.
beraber Ba-hr'nn yanndan ayrldlar. Ebu Talib, kervan arkadalarna emir verdi:
. Haydi, Mekke'ye dnyoruz! am'a kadar uzanmaktan vazgeiyorum. Mallarmz buralarda
satabiliriz.
Ve sattlar ve dndler.

Bahr, Kinatn Efendisini grmeden, harikuladelii nasl kefetmiti?

.
yle:
Rahip Bahr, kervan balangta ibadethanesine doru yol alrken pencereden bakmaktadr.
Malm ker73
vanlar iinde herhangi bir kervan... Fazla dikkate bile demez.
Fakat hayret! Kervann tepesinde bir bulut yrmekte... Sanki hzn kervandan alyormu gibi
kervan hzlandka o da hzlanmakta, yavaladka yavalamakta, durunca durmakta...
lim Rahip, nazarn hi ayrmadan kervan takip ediyor. Evet, havasnda tek bulut glgesi
olmayan dipsiz bir mavilik zemini iinde, kervann tam stnde kervana yelpaze tutmaya memur
efsanev bir kle gibi garip bir bulut... Sanki kervann zerinde, havada yzerek giden, iki kolunu
iki yana am harikulade bir muhafz...
Kervan yrye yrye, tepesindeki bulutla beraber, nihayet ibadethanenin karsndaki ihtiyar
aaca kadar geliyor. Bu sefer daha mthi bir tecelli!
Aacn dallar, kervanda birini korumak, perdelemek, kucaklamak istercesine eilmekte,
bklmekte, toplanmakta... stelik yllardr kurumu porsumu, iliksiz kalm olan aa iten
birdenbire canlanm, yeillenmi, tomurcuklanm gibidir.
Ve lim rahip, tyleri rpererek kararn veriyor:
Nebiler ve Resullerin sonuncusu ve tamamlaycs. Bykler By Zatn geleceini biliyoruz.
te bu kervanda herhalde o bulunuyor. Saysz Peygamberlerin hep birbirine iaret vere vere O'na
doru akan kolu halkala-trd, vasflarna ait izgiler resmettii Gaye - nsan ve Ufuk Peygamber... Bu, sa Peygamberin haber verdiidir. Mutlaka O'nu grmeliyim...
KFR

Her eyde sakm akl takacak bir kanca yeri elde etmek sevdasndaki kfr, ite bu rahip Bahr
menkbesine yaman bir frsat gibi yapr ve iren denecek kadar aklsz ve insafsz tefsirini ileriye
srer:
Tamam! Ne rendi ise bu rahipten rendi. Ba74
rr o devirde Hristiyanlk vecd ve ilmine brl byk-bir zahitti. Seyahat vesilesiyle ona urad,
kendisiyle grt ve ne kaptysa ondan kapt.
Kuru akl gzyle de o kadar eizdir ki, kfr, hem slm kaynandan ald bir menkbeyi, ona
kar kullanmak zaafn yenemez, yani slmlktan ald vesikay slmlar gibi mtala edemez;
hem de 13 yanda bir ocuun, bir iki saat iinde bir rahipten peygamberlik dersi alabileceini
kabul eder de sonra byle insanst bir iktidara Peygamber diyemez.
Susalm ve yalnz vecdimizin yolunu takip edelim.
Nur ocuk, artk dorularn dorusu gen adam, mukaddes gen adam olmaya doru ilerliyor.
11
Mukaddes Gen Adam
GEN ADAM NAMZED
O'nu, pek yaknda (El'emin) diye vasflandracaklar. El'emin: Doru, dorularn dorusu...
Herkes yalan syliyebilir. O syleyemez. Bir bo bulunma nefse kaplma n O'na hulul edemez.
Bu hl, O'nun seciyesinde muhal... te bu seciyenin teekkl yana doru yol almakta.. O, gen
adam namzedi Nur ocuk...
O, henz, ne teklif, ne memuriyet, hibir eyle alkal bulunmad demlerde bile kfr ve cahiliyet
nefesini hibir suretle pk ehresinde hissetmedi. O, ne teklif, ne memuriyet, hibir lh emre
mazhar bulunmad rlarda da, dpedz ve tabi hali ile, insanolunun, ruh, selim akl ve ahlk
bakmndan en stn oldu.
75
Bir bayram gn... Btn Kurey ayakta... (Bvne) isimli putun etrafnda gidip geliyorlar. Bu
bayram, ite her sene, mahut putun banda geirdikleri, ona kurbanlar hediye ettikleri, kulluk
gsterdikleri, trl cmbler yaptklar bir gecede cereyan ediyor.
Btn Kureyliler gibi, Ebu Talib de, aile kadrosunu toplyarak bayrama itirak etmek istedi.
O'na teklif ettiler:
Sen de gel!
Geiemiyeceim, beni mazur grn!
. Bu cevaba, amcalar ve halalar taaccble baktlar. Isror... Yine red... Mteessir "oldular. O'nun bu
ekiliini bir bid'at, bir isyan saydlar. Dallet asabiyeti bu hali, deta ananeye tecavz gibi birey
telkki etmee kadar , vard.
Dediler:
Tavrn, beenmiyoruz! Bal olduun kavmin mbarek bir bayramnda bulunmamak nasl
olur? Byle bir gnde toplulua karmaktan ekinmek ne demektir? Cevap ver!
O kadar stne vardlar ki, gen adam namzedi, Nur ocuk, daha fazla srar edemedi; istemeye
istemeye, sadece amcas Ebu Talib jle halalarn krmamak iin, kendilerini takibe raz oldu. Fakat
putun bana varr varmaz, ocuun mthi bir hl geirdiini grdler. Sanki byk bir korku ve
dehete dmt. Puta ve etrafndaki kalabala bir gz atnca, bana gelen h! zerine, O hemen
dnd, kacarcasna oradan uzaklat.
Bayramdan dndkleri vakit O'na sordular:
Ne oldu sana birdenbire? Niin bayram yerinden kaverdin?.
Cevap verdi:
Bana bir fenalk gelmesinden korktum. Her zaman da bundan korkuyorum. Ne vakit putlarn
yanna yak-lasam, uzun boylu ve beyazlar giyinmi birinin orackta ykseldiini, yoluma mni
olduunu gryorum. Bu ahs
76

bana Geri ekil, sakn temas etme! diyor. Kabil mi geriye dnmemek?..

Bu vak'adan sonra Allah Resulnn herhangi bir sebep ve saikle putlarn yanna urad
grlmedi; ve bu hl; lh Memuriyet nna kadar hep byle devam etti,
KOYUN GDEN TAC
nsanln Tac, bu demlerinde bir mddet Kureyli-lerin keilerini gttler. Btn insanl
gtmee ve ebed hayata ulatrmaa gelen Gaye - nsan ve Ufuk Peygamber, krlarda, gnl
Allah'nda bu ii yaparken ne f-dar ulv ise, bu ii hakir gren kfr de o kadar sflidir.
Evet, kfr, bu ii hakir grr, ve obanlk gibi d bir ide kullanldn ileri srerek. O'nu asller
evresi Ku-rey iinde hor tutulmu gstermeye kalkar.
Kfr, pis olduu kadar ahmaktr.
'
Hdise doru: Kinatn Efendisi, lemde esiz bir zevk ve gzellik tablosu iinde ve Mekke
civarnda, bir zamanlar koyun gttler. Bizzat kendi azlarndan km mukaddes kelimelerden
tten mna iindeki u harikulade levhay seyredelim:
Allah'n Resul, omuzlarna lh Memuriyeti aldklar devirde, Sahabileriyle beraber bir gn kra
kmlard. Sahabiler, krda kara dutlara rastgelerek yemee balyorlar.
Bu dutlar ne kadar kararrsa o kadar tatllar. Ben bunu, keileri srerken renmitim.
lemde, bundan daha rahat, huzur ve zevk iinde sylenmi bir sz; ve bu szn belirttii
manzaradan daha ulv, asl ve gzel birey ne olabilir?
Sen; cihann en byk Sultan, senin en kk hiz77
metinin ayandaki toza denk olamayan Sonsuzluk Babuu, sen; syleyen sensin:
Ben Karait'de Mekkelilerin keilerini gdyordum.
Yine sen:
Allah, koyun gtmemi hibir peygamber yaratmad.
Ve mmetinden her ferdi obana benzeten ve her ferdi srsnden mesul tutatsen... Topyekn
insanln oban, sen...
KTLK ONDAN MAHCUP
Hazret-i Ali'ye anlatan, O:
Cahiliyet ehlinin alt ktlklere yalnz iki defa ayaklarm urad. kisinde de Rabbim beni
korudu: Mekke tepelerinde benimle birlikte srlerini otlatan bir Kurey ocuuna, o gece benim
koyunlanma da bakmasn ve Mekke'ye gidip geceyi orada geirmek istediimi syledim. ocuk
teklifimi kabul etti. Ben de Mekke yolunu tuttum. ehrin kenarna geldiim zaman bir evden alg
sesleri duyulmaya balad. ark syleyenlerin sesi de buna karyordu. Gelip geene bu evde ne
olduunu sordum. Birinin dn olduunu sylediler. ime bir heves dt; alg dinlemek zere
eve girdim. Bir kenarda otururken dalmm... Aah bir uyku verdi bana... Kendimden getim... Bir
de uyanay:m ki, sabah olmu ve herkes dalm... Gnein hararetiyle uyanvermiim... kincisi de
yine byle birey... Yine ayn mni karsnda kaldm ve ktle ahit olmaktan muhafaza
edildim.
nsanlarn masumluk anda bile en kk bulan bizzat itip kard ve gzden sakland
ismet timsali, gen adam namzedi. Nur ocuk...
KARGAALIK
Gen adam namzedi Nur ocuk, benz 14 nc, 15 inci yan srmekteydi ki, iki kabile arasnda
mthi bir cidal koptu.
slmiyetten evvelki detlere gre insan ldrmenin byk yasak sayld bellibal bir mevsimde
bir cana kyld iin, taraflarn bal bulunduu kableler birbirine girdi ve arada mthi bir
kapma balad.
Bunlar, Havzin ile Kinne kabileleri...
Cenge, me'um saikten douuna iaret olarak El' Feccar ismini taktlar.

EI'Feccar boumalar bir kargaalk r oldu... Belli bal gnlerde yllarca srd. Tekrar
alevlendi, snd ve yine atelendi, mzminleti; ve Mekkelilerin saffet madenlerinde rmeler
meydana getirmeye balad.
Ahid, namus ve mterek l haysiyeti tehlikeye girmi grnyordu.

Allah'n Resul, bazan boumalara amcas Ebu Ta-lib'in peinden gider, seyirci kalrd. O srada
mukaddes gen adam hangi tarafta bulunursa, stnlk o tarafa glmsemeye balard. O, bazen
yerden ok toplayp amcasna gtrr, bazan da ok atard.
Uuru Ebu Talib'den sananlar yalvarrlard:
Aman, yanmzdan ayrlma!

Nihayet bu kargaalk ve ahlk fesadna are bulmak iin Kurey bykleri toplandlar ve btn
kabileleri Hilf-l-Fuzul isimli bir and etrafnda birletirdiler.
Artk hakszlk ve tecavz yok... Olursa, hep birden hakszn stne ullanacaklar...
Ahd ve And merasiminde O da bulundu, ahlk dzeltici bu anlamay pek sevdiler ve daima
andlar.
leride O:
Ben vaktiyle Abdullah bin-i Cd'n'n evinde bir
79
muahedeye ahit oldum. Arabin btn develerini verseler o ahid ve szden dnmem! Bugn bile
bir mazlum tarafndan o ahde dayanlarak imdat istense derhal yetimekte tereddt gstermem! Zira
slmiyet sadece hakkn yerine gelmesi ve mazlumun nusret bulmas iin nazil oldu.
On yedi yalarnda ve bu kargaalk hengmesinde, amcas Zbeyr ile birlikte, Cenuba, Yemen'e
bir seyahatleri var...
Kargaalk n Fuzul yeminiyle sona ererken, mukaddes gen adam yirmi yan am
amamtr,
12
El'emin
sz sz
te O'na El'Emin lkabn bu anda taktlar. Szne, rivayetine, ahadetine, ahdine, kefaletine,
sadakatine, herkesin kesin birlik olarak inand ve pes dedii insan...
Yalan, Allah'n yaratt hakikati deitirmek, ihanetlerin en by... Allah insanlardan, kfrn
arkada olan- bu iktidar nice iktidarla beraber esirgemedi. Bunun iindir ki, hibir insann sz,
bizim iin mutlak olarak emin deildir. Bu dnyada kimdir o zat ki, herhangi bir sz ve nakli,
kendi benimize ve bene bal fiil hakikat mahadesi derecesinde emin olabilsin? Bu dnyada
byle bir zat yoktur ve olamaz.
Yalnz O vardr.
Grlmemi bir vakar, iffet ve asalet hlesi iinde, mukaddes gen adam, Mekkelilerin sayg dolu
gzleri nnde, ar ar dolayor.
80
O A
O ca, gzne meleklerin grnmeye balad devre... imek git)i bir akp bir snyorlar; bir
grnp bir kayboluyorlar. Ve yukarlardan O'nu gsterip birbirlerine sesleniyorlar:
te lemi kurtulua erdirecek nsan! Fakat henz memuriyeti balamad, davet edilecei gn
gelmedi.

O zaman rkyor, ocukluundan beri kendisini takip eden fevkalde hallerden sonra bunlar nasl
mn-landracan bilemiyor, rpertiler iinde kalyor, hibir karara varamyor, mahzun mahzun
soruyor:
Y Rab, nedir bu haller?

Ve melekler imek gibi akp snyor:

te Byk Kurtarc! Henz vakti erimedi.
HELL
Kurey kabilesinin malm faaliyetine, kervan ve kervan iirine dnelim:
erlek boyunlar ve darya doru kk hrgleriy-le en ileri bir (dekoratr) dehsnn daha
stnn hayal edemiyecei izgi helezonlar iinde arka arkaya, muazzam bir vezin ve ahenk
yuuran develerin kervan...
Ticarete verilen kymet o kadar bykt ki, baka meslekler onun yannda hor saylrd. Bu
bakmdan Ebu Talib, bir gn Allah'n lemlere Efendi olarak yaratt mukaddes gen adama yle
dedi:
Artk yetitin; yirmi beinci yana bastn.. Kendine bir meslek semen lzm... Ticaretten daha
iyisi ne olabilir? Kurey , yaknda, ticaret maksadiyle am taraflarna bir kervan gndermek istiyor.
Senin de bu L.ervana katlman iin bir yol var: Huveylid kz Hatice'yi tanrsn... ffetli ve
servetiyle mehur, muhterem dul kadn... O, her sene Kurey'ten biri vastasiyle icap eden yerlere
mal gn81
dererek ticaret ettirir ve adamna hisse verir. Bu ie bu defa sen istekli karsan acaba nasrl olur?
Senin temizliin, doruluun ve ahlkn herkese bilindii iin, umarm ki. seni hemen kabul eder
ve bakalarna tercih eder. Sen de mutlaka, kabilendekiler gibi ticaret mesleine girmeli, bu
meslekte yetimelisin.
Mukaddes gen adamn cevab pek ksa oldu:
Gzel... Fakat ben ona bavurmadan, belki Hatice bana mracaat eder. Bylesi daha iyi olur.
Ebu Talib bu cevab kaytszlk ve tedbirsizlik sand. Hemen yeenine karlk verdi:,.
yi amma, ya bu arada bir bakasn bulur da ? iten gemi olursa?
Bakalm...
Dedi mukaddes gen adam...

Arada ne oldu ise oldu; olacdk olan zuhura geldi. Ulv kadn, mukaddes gen adamn muradn
yerine getirdi; kendisine bizzat m raca t etti ve birini gndererek u teklifte bulundu:
Kurey kervanna katlp am taraflarna ticaret iin gidebileceini tahmin ediyorum. Eer raz
ise benim iin de en gzel art yerinde demektir. Malmn banda bulunmay kabul ederse,
kendisine bakalarna verdiim ticaret paynn iki mislini veririm.
Mukaddes gen adam, teklifi amcas Ebu Talib'e haber verdi. Ebu Talib'in memnuniyeti byk...
Heyecanla mukabele etti:
Bu, Allah'n sana ihsan ettii bir rzktr. Daha gzeli olmaz. Hemen kabul et!

Anlatlar, Hveylid kz Hatice, klesi Meysere'yi, mukaddes gen adamn emrine verdi ve ona
tenbih etti:
Sana ne emrederse hemen itaat edeceksin!. Hibir reyine aykr i grmiyeceksin! Bir dediini
iki etmiye-ceksinl.
82
Ticaret ve seyahat hazrl balad. Ebu Talib ve kardeleri, kervana katlacak baka ahslara da
tenbih-ler ederek yeenlerinin gzetilip korunmasn rica ettiler.

Kervan yola kt. Gide gide bir zamanlar Rahip Ba-hr'nm bulunduu ibadethanenin nne kadar
geldiler. Bahr lm ve yerini Nastr isimli bir rahib almt.
Nastr, kervan, sahrada yava yava yol alrken, uzaklardan gryor. Kervann zerinde, tek, garip
ve beraberce hareket eden bulut... Kervan durunca mukaddes gen adam, Meysere ile birlikte bir
aacn altna ekiliyor ve kervandakilerden uzaklayor. Rahib bakyor ki, bulut da kervandan
ayrlm ve aacn "zerinde karar klm...


Bahr'nn incelemelerine benzer bz muayenelerden sonra hkm :
ehadet ederim ki, sen. s Peygamberin ncil'de, haberini getirdii Hamd Livas, Kevser
Havuzu Sahibi. efaat Mjdecisi mm Peygambersin! Keke mrm yet-se de memuriyet gnn
grebilsem ve bahtiyar mmetinin saflarnda yer alsam...

Mukaddes gen adam, banda bulunduu mallan pazarlarda muvaffakiyetle satt; ve onlara karlk
alaca mallan alp, yeni batan tertiplenen kervanla beraber Mekke'ye dnd.

Hatice ile karlat zaman Meysere, hanma, acayip, iinden klmaz derin bir sr belirten
hdiseleri haber verdi:
Yolda ve kzgn gne altnda mesafe alrken. zerimizde daima bir bulut bulunuyor. Nereye
gitsek beraber... Grlm, iitilmi ey deil. Daha neler, neler!..
83
Ve btn bu grdklerini, grebildiklerini noktas noktasna, izgisi izgisine anlatt.
Hatice'de byk bir hayret ve derin bir dikkat...

Getirilen eya satld ve hesaplar grla. Ticaret, her senekinden bir misli fazla... Hatice ayrca
dikkat etti ki. bu insanla kurduu irketin misilsiz bir bereketi vardr.
GZEL, DORU, Y
nsanln dem'den son adama kadar gayesi, gzel, doru ve iyiden baka ne olabilir?
Mukaddes gen adam, yirmi be yalarnda, henz lh Memuriyetten yalnz serpintiler ald
srada, m-cerred insan olarak, gzeli, doruyu, iyiyi, mnda ve maddede nefsinde dmlemi
bir rnektir.
Ve artk ulv Hatice'nin gznde, O, insanlarn en gzeli, en dorusu,"en iyisi...

Evet (Hatice-tl-Kbra) Byk ve Temiz Hatice, O'na ktr.

O, ylesine doru ki, bakn bir i orta O'nun iin ne diyor:

Peygamberliinden evvel Allah'n Reslyle mterek bir iimiz vard. Ben i neticelenmeden
bir yere hareket zorunda kaldm. Belli bal bir zaman iinde dnp ii neticelendirmeye sz
verdim. Fakat taahhdm tama-miyie aklmdan kmasn n? Verdiim sz ancak vdesinden
gn sonra hatrladm. Hemen buluma yerine kotum. leride Allah'n Resul olacak zt, beni
grnce ne kalarn att, ne de dik bir tavr taknd. Sadece m-lyemetle dedi: ok merak ettim
ve gn burada geirdim.
84
Yine ileride, Sib isimli biri, Mslmanl kabul ederek Peygamberin huzuruna kaca zaman
btn etraf bu zt; methe koyulacaktr. O zaman Allah'n Sevgilisi diyeceklerdir ki:
Sib'i ne diye methediyorsunuz; onu ben hepinizden iyi tanrm!
Ve Sib, vecd iinde atlacaktr:
Sana feda olmdk isterim! Seninle ticaret arkadal ettik. Hak bahsinde hatr, gnl dinlemez,
zerre kadar hrs ve riya gstermezdin!

Buluma yerine gn ge kalarak gelen ortan. ayn yerde gn bekleyen Kinat Efendisinin
ahlkn anlayabilmek iin ite O'nun ahlkna tevarsten baka bir ey olmayan veliliin bir
mensubuna ait vak'a:
Vel, kendisine Birazdan gelirim diye sz verip ayrlan birini, kar ve yamur altnda gnlerce
bekliyor:
Ona soruyorlar:

 Sen deli misin? Hl gelmiyeceini anlamyor musun?. Ne diye bekliyorsun kar ve yamur
altnda?
Diyor ki, vel:
Eer buradan ayrlacak olursam, arkadama yalanclk isnad etmi olurum. Onun iin
bekliyorum!
Bu ahlk, velnin deil, velilikle beraber her eyin asl sahibi bizzat O'nundur.
Byk ve Temiz Hatice O'na haber gnderiyor:
Beni alsn!.. Alr m?
13
Byk ve Temiz Hatice
ZDVA VE OCUKLAR
Teklif:
Beni alsn!.. Alr m?..
85
Allah'n Sevgilisi vaziyeti amcalarna atlar. Ebu Talib sordu:
.
Alr mrsn?..
Vekr, hzn, fikir ve gzellik timsali:
Evet... Buyurdular.

Amcalarndan Ebu Talib ve Hamza, Hatice'nin amcasna gittiler. Ebu Talib, ondan Hatice'yi.
nsanln Tacna nikahlamak iin resmen istedi. Hatice'nin amcas da bu teklifi kabul etti. Ebu
Talibin malndan yirmi gen dii deve mihir biildi. Karlkl olarak amcalar tarafndan Arap
detine uygun olarak belgatli birer hitabe okundu. Hatice, hazr ve davetli bulunan kable
byklerine muhteem bir ziyafet ekti ve evliler ayn gece zifafa girdiler.
Ebu Talib'in hutbesinden:
kr Allah'a ki, bizi brahim'in zrriyetinden, smail'in neslinden, Mead'n aslndan ve
Mudar'n unsurundan yaratt: Mkerrem Evin bekisi ve insanlarn reisi kld. Kardeimin olu
Muhammed Bin-i Abdullah ile Ku-rey'ten hangi gen tartlacak olsa, hasep ve nesepe, akl ve
fazilete O, hepsinden ar basar. Mal ve paras yoksa da, buna baklmaz. Mal ve para, gelip geici
bir glge...
Kar tarafn hutbesinden:
Allah'a kr ki, bizi bildirdii gibi yaratt. Kimse sizin fazlnz inkr, hayr ve erefinizi
grmemezlik etmez. Biz de sizinle yaknlk kurmaya istekliyiz. Ey cemaat, ahit olun: Ben
Muhammed Bin-i Abdullah' Hatice Bint-i Hveylid'e nikh ettim!

lk izdiva ve ilk zevce...

brahim'den baka, Allah Resulnn btn ocuklar Hatice'den..
Kaasm, Zeynep, mm- Kelsn, Rukiye. Ftma..
lk ocuklar Kaasm... Kzlardan da Zeynep, sonra
86
Rukiye. daha sonra mm- Kelsm, ve en sonra Ftma.. Bir de Tayytb ve Tahir lkabl Abdullah
var...

Erkek evltlarn hepsi, en kk alarda vefat etti. Yalnz kzlar muammer oldu ve islmiyeti
idrk ettiler. Bylece Allah Resulnn ocuklar, Msr Sultan tarafndan hediye edilen Mriye
isimli cariyeden brahim mstesna, Byk ve Temiz Hatice'den geliyor.
Varln Nur'u olarak yaratlan Gaye - nsan ve Ufuk - Peygamberin Mukaddes nesli de, bu
ocuklar arasnda Beyt Ehli'nin, Peygamber Evinin en yaknlarndan ve Sahab'lerin en
byklerinden Alinin zevcesi, dnyann en ince ve duygulu kadn Ftma'dan gelecektir.
Hatice'nin cehalet zamannda adj Thire... Temiz..

Zerrreolu isminde birinin zevcesiydi. Bir kere daha evlendi ve yine dul kald. Ya krk... Allah'n
Sevgilisi se yirmi beinde...
Krk yandayken, yirmi be yanda, madde ve mnda kinatn en gzel erkeine zevce olmak
saadetine eren bu kadnlk ufku, teker kelimeyle Byk ve Temiz in, Allah'n emriyle kadn
eklinde izgilendirilmi abidesidir.
Misilsiz bir efkat, tatllk ve yumuaklk; grlmemi bir kadn sezii, ruh zenginlik, incelik
idrki...
Hatice, btn vcut hikmeti ve hilkat srriyle mcer-red kadnn, mcerred erkee ball
mevzuunda, niha kabiliyet ve liyakat...
O; erkei sevsin ve bu mecaz sevgiden hakik sevgi olan Allah akna bir kpr bulsun diye
yaratlan kadnn Erkek iin de ayni ey btn kabiliyet ve liyakatiyle lemlerin Efendisini
sevdi.
Hatice, ferdiyetini, sevdii insann ahsiyet ve ferdiyeti iinde eritip kaybetti. Artk kendisi iin
fikir, u veya bu mantk ve uslle muayene ve mtala edilecek bir ey
87
deil, sadece O"nun fikri... Arzu O'nun arzusu, irde O'nun irdesi...
te ak; zapt ve fethedici. insan z hviyetinden syrc ve kendinde kutuplandnc ak budur. Ve
gerek sevgi, bu kudret ve hikmete ulamadka mevcut deildir.
Hatice O'nu sevdi ve bu sevgide Allah sevgisine geit buldu.
Zaten O, Allah sevgisinin kaps... O'nu seven, Allah'
sever.
,
DAMA YOL VE FKR
Seyahatlar devamda... Hatice, her seyahatten dnnde zevcine bir deve hediye etmekte...
Bu seyahatlnr. mukaddes gen adamn lh irfannda en ince naklar izgilendirir. Her biri, uzun
tefekkr ve nefs murakabesi dehlizi hlinde uzun yollar...

Semav memuriyetinden sonra Allah'n Resuln, Ara-bistann her istikametinden gelen hey'etler
ziyaret ettii vakit. Bahreyn'den gelen Abdlkays Hey'etine, Peygamberler Peygamberi,
memleketlerine dair fevkalde husus sualler soracaktr. O zaman hey'et, Allah Resulnn bu ince
bilgisi karsnda hayrete decek ve anlamak isti-yecektir:
Sen, ey Allah'n Resul, bizim memleketimizi bizden iyi biliyorsun! Nasl oluyor?
Buyuracaklardr:
Ben sizin memleketinizde, bir zamanlar, enine boyuna seyahatlerde bulundum.

Yemen ile Suriye arasnda, Mekke noktasndan, mbarek ayaklar ile, nice yol izgileri ektiler.
88
Bu yollarda, gittike derinleen byk dnce; kinat muhasebesi...
.
Mevsimler geti; ve kimbilir zaman ve mekn boyunca ne kadar hareket gsterip hep cihann Allah
Resulne nail olaca na trmanan gne, bu defa O'nun lh memuriyeti telkki edecei gnlere
doru, hep ayn noktadan doup ayn noktadan batt ve hi usan getirmeden sadakatle zaman ve
mekn sayd. lemlerin Efendisi ise, mukaddes balarnn stnde doup batan gnelerin altnda,
hep devaml dnce ve murakabe iinde yol almakta devam ettiler. Eya ve hdiselerin en
mcerredinden en mahhasna kadar her eyi dnyor; ve her oluun bal olduu sebeplerin
sebebini ruhlarnda soruturuyorlar:
Yarabbi, eyann hakikatini bana olduu gibi gster!
Kanayan insan kafalarndan hi biri, bu hadsteki irtifan eteklerine bile ulaabilmi deil.;.
Yolda, sokakta, yattklar ve oturduklar yerde hep dndler.
EER YAASAYDILAR
Biliyoruz ki, ilk erkek ocuklar Kaasm ve ondan soYra hepsi; en kk yata ldler.

lemlerin Efendisi, byle en kk yata vefat eden ve muammer olamyan erkek ocuklardan biri
hakknda buyurmulardr ki:
Eer yaasayd neb olmas lzm gelirdi; benden sonra neb olamyacana gre,
yaayamazd.
Bu ince izahta, erkek ocuklarnn muammer olama-yndaki sr ak...
Gnein karsnda ancak kamer vcut bulabilir; baka bir gne deil...
89
ileride O'nu hor gstermeye yeltenecek olan kfr, ite bu erkek evld yaamayan ve nesli kesk
mnsna Kinatn Efendisini Ebter diye anacaktr.
Fakat Allah cevap verecektir:
ASIL SANA EBTER DYENLERDR K, EBTER OLACAK...
yle; O'nun nesli, amcasnn olu Hazret-i Ali ve kz Ftma vastasiyle genileyecek,
genileyecek, kol kol cihana yaylacak ve yeryznn en anl madde ve mn prenslerini
yetitirecektir.
Bir Seyyid Bhara'da, bir Seyyid Cava adasnda, bir Seyyid spanya'da ve daha nerelerde ve
nerelerde?

Arop an'anesince, ilk ocuklar Kaasm'n ismiyle Eb-l-Kaasm diye lkablandrlan Kinatn
Efendisi kerimeleri ve amcalarnn olu vastasiyle yle bir nesil braktlar ki, Kerbel vak'asnda
neredeyse kopacak, kesilecek hle gelen bu nesil ondan sonra ube ube yayld, millet millet deri
ve lisan deitirdi, kalptan kalba girdi; fa'kat daima tad tek ve sabit Peygamber zerresi
sayesinde, ilh cezbenin nur oluklarn btn yeryzne demekte devam etti.
Arap seyyidler, ranl seyyidler, Trk seyyidler, Kt seyyidler filn, falan...
Allah'n dedii oldu ve lemde hibir nesil O'nunki kadar, yaylmad ve gayesine destek olamad.
O'nun manev ihata erevesine gelince; dem Pey-gamber'den son adama kadar iine giren ve
girmiye-niyle btn insanlk kadrosu... nsanlk O'nun mmeti; gireni ve girmiyeniyle... Asl
mmet, girenler...
nsanln Tac otuz be yalarndadr.
90
_ 14
Ak
HATCE'NN SEVGS
Evet; mecaz akla lh Ak arasnda kl kadar fark brakan ufuk noktasnda, Allah'n mucizesi
olarak her iki ak da bir araya getirmi en keskin sevgi hummas, zaman ve mekn boyunca yalnz
Hatice'min ba stnde ttt.

Evet: her defa biri brn karartan mecaz akla ilh aktan hi birini rselemeyici bir mucize
iinde, Hatice, lemlerin Efendisini, topyekn kadnln topyekn erkeklie olan sevgisinden
daha byk bir akla sevdi.

Ne gzel muvazene! Zira O, zaten topyekn erkekliin bizzat hlsas; ve zira O, kulda bittikten ve
kulu bitirdikten sonra Allah'a ynelen akn bizzat tafimcisiydi.
O, o insand ki, kendisini sevende hudutlu ve mecaz ak kalmyor, hemen sonsuz ve hakik ak
balyordu.
O, Allah'n, kendisini sevecekler, O'nu severek balasnlar diye yaratt kul...
O, Allah'n Sevgilisi...
Nasl sevilmezdi; ve sevilince nasl sevilirdi?
Byk ve Temiz Hatice, O'nu ite byle sevdi. O'nun fikirlerinde, zevkinde, mizacnda ahsiyetinde
fni oldu; O'nun huzurundan, rahatndan hazzndan ve rzasndan baka bir gaye tanmad.

Allah Resulnn de ilk zevcelerine kar duygular son derece husus ve derin... Bu duyguda belki
her sevgi eklini ifls ettirici bir gnl holuu, huzur ve itimat, ahenk ve
91
mutabakat tecellisi var... lemlerin Efendisi, ilk zevceleri, kadnln Byk ve Temiz
rneine o kadar bal idiler ki, O'nun erevesinde ve havasnda ruhlarnn er mstesna rahatlk
artn buluyorlard. Teselli, kuvvet, azim, rikkat, efkat, emniyet, Hatice'nin Allah Resulne
tuttuu aynalar...
yle ki, ilerilere doru, kfr ve inkr ehlinden birisi ne vakit Allah'n Resuln incitse kendilerine
ilk dayanak. Byk ve Temiz Hatice olacaktr.
HATCENN SNNET
Byklerin ls:
= Kadnlarn, erlerine hizmet, muhabbet ve izzet gstermeleri, Hazret-i Hatice'nin snnetidir.
Zeyd ohj Abdurrahman:
dem Peygamber demitir ki: Ben Kyamet ve hesap gnnde btn insanlarn efendisiyim!
Yalnz bir tek Peygamberin deil... O'nun ismi Ahmed'dir; ve bana kar iki faziletle stn
klnmtr. Bu faziletlerden biri O'nun zevcesidir; daima kendisine bal kalacak ve kendisinin
hayrna alacak olan zevcesi... Benim zevcem ise benim zararma alt. kinot fazileti de,
Allah'n O'na en fazla yardm etmi bulunmas \ie O'nun eytann slm'a getirmesidir. Benim
eytanm kfir kald.
bn-i Abbas:
Allah'n Resul buyurdular: Cennet ehlinden kadnlarn en stn, Hatice, Fatma, Meryem ve
Asiye...
Byk slm lim ve mtefekkirlerinin mterek ls, Hazret-i Hatice ve Hazret-i Ayie'nin,
Allah Resulnn zevceleri iinde en stn olduklar... Bunlardan bazlarna gre Ayie en stn...
Fakat bu dvada en itibarl ve mesnetli l Hazret-i Hatice'nin stnlnde... eyh Veliyddin
ibn-i mad vesaire bu fikirdeler.
92
bn-i mad:
Dorusu. Hazret-i Hatice'nin, saysz meziyet ve fazilet sahibi Hazret-i Ayie'ye ramen stn
olduudur.
HATCE'DEN LSI
jbn'i mad. bu hususta bizzat Kinatn Efendisini delil olarak gsterir. yle ki: Bir gn Hazret-i
Ayie Allah'n Resulne dedi ki:
Allah, Sana Hatice'den lsn nasip etti! Hazreti-i Ayie'nin, nefsini kastederek syledii ve
gayet ince bir kadnlk nktesiyle Allah Resulnn tercihini yoklad ve:
O vefat ettiyse yerine ben geldim.
Diye ima ettii bu sze, Allah'n Sevgilisi u cevab verdiler:
Hayr Ayie! Allah bana Hatice'den lsn nasip etmedi. nsanlarn beni yalanc kard
devirde bana herkesten evvel iman eden, insanlarn beni mahrum brakt demlerde bana btn
maln veren odur.
O HALET
Akn kanatlarn saymaya saylar yetmez. O kanatlarla uulmayacak, klmayacak makam ve
derece mi var?
Hesabn sustuu, mantn bozulduu, akln eridii iklime yol bulan kanatlar...
Ak; hak ve adaleti sevgilinin dilek ve iradesinden ibaret bulan ve baka hibir l tamayan ilh
keyfiyet...
Ak; kendisinde deil, sevgilisinde olmann ve sonuna kadar feda etmenin byk haleti...
Bu ak Allah'ndr, Allah'adr; ve kullarda ondan serpintiler ve ipular vardr. Allah'a ermenin yolu
da, ite
93

bu haleti kkne kadar derinletirmek ve asl hedefine evirmek...

Ve peygamberlik tavr, zahirde ibdet ve eriat, btnda ise d llerden nokta feda etmeksizin
ak ve muhabbet...
Ve kendinde yok, Allah'ta var olmak... Ve...
Ve gerisi, kelmn, akln, hududun, mevzuun d...

Byk ve Temiz Hatice O'nu, bu haletin iki insan arasndaki tecellisine son merhale olan ufuk
noktasna kadar sevdi. nsanolunun zamisini.. Allah'a devredilecek akn insan perdesinde ve
tkatindeki zamisiyle sevdi. nsanlara Allah' sevdirmeye memur Allah'n Sevgilisini sevdi.
Bylece hem insan olarak O'nu, hem de Allah' sevmi oldu. Ve yalnz bu misal zerindedir ki, bu
iki sevgi birbirini karartmad.
VAKT
Hatice'nin en scok nvazi ve itina bucanda seneler geiyor...
Tefekkr, tefekkr, ebed dnce...

Vakit erken mi, ge mi belli deil... Zaman, Allah'n Ol dedii zaman...

Otuz yedi yalarnda kulaklarna gaipten sedalar geliyor. Nida sgasiyle mukaddes isimlerini
haykryorlar. Ve, izbelerde, tenhalarda garip, esrarl, anlatlmaz klar...
Birdenbire dikkat kesilip tam bir uur gzyle etrafr muayene ediyorlar: v
Hibir ey yok...
Bu hllerini yalnz Byk ve Temiz Hatice'ye ayorlar.

Nur, mihrakna o kadar yaklamtr ki, imdiden ortalkta grlmedik, tannmadk bir aydnlk
vardr. Sema94
larda renk ve ses cmb ve ufuklarda elvan elvan Peygamber kua...
" IO ' '
Kara ta
MNA VE MADDE
Bahsinde, Kabe'nin yakc mns gzlerimizi yle kamatrd ki, maddesine fazla dikkat edemedik.
Bir n iin gne gzl gibi bir perdeden onun maddesine nazar edelim ve onu btn eyasiyle
bir arada grmeye alalm:
Mekke'nin ortasnda ve ukurlukla, yalnz alt sa-thl ve sekiz keli bir mik'ab olarak tandmz,
hikmet noktas Kabe...

On be metre yksekliinde ve on, on iki metre geniliinde drt duvar...

Mekke dalarnn siyah talariyle kapl bir zemin zerinde...
Duvarlarnn keleri, merkezden ekilecek istikamet hatlariyle, imal ark, imal garb, cenup
ark ve cenup garbna bakyor.
Buna gre rkn denilen drt ksma blml:
imal kesi, Irak Rkn...
Garp kesi, am Rkn...
Cenup kesi. Yemen Rkn..
Ve:
ark kesi, Esved Rkn...
Sonuncu rkn, o tarafta bulunan (Hacer-l-Esved) Kara Tatan isim alyor.
ark kesinde, yerden bir buuk metre ykseklikte
95
ve Kabe duvarna yirmi otuz adm mesafede Hacer-l-Esved-Kara Ta isimli bir madde..
Bu siyah ta nedir?

Onu ahmak madde gzne sorarsanz, u nda zerine eilip yle diyecektir:
m tane byk ve birka tane daha kk tatan bir grup... Bir emberle evrili... emberin
etrafnda gm bir halka... Tan asl mahiyetini tyin g... nk yz, birok temas neticesinde
anm ve dzlemi... Vaktiyle tek bir ktleymi de sonra bir yangnda atlam ve paralanm...
Terkibinde de u bu...
lemde hibir eyin mahiyetini bilmeksizin bir de mahiyet den bahseden bu gr ve bak kadar
kaba ne olabilir? Yalnz pergelle len ve tan kutrunu 30 santim bulan, kimyahne tahlillerinden
de baka bir ey bilmeyen bu grn gsterebilecei bir ey var mdr?
O siyah ta da, Kabe gibi ve Kabe kadrosuna bal, bu dnyadan bu dnyada bir suret olarak,
telerden bir almet, beka ve fena lemleri aras mbarek bir remz... Yokluk ve izaflik dnyasnda,
varlk ve hakikat vatannn mal ve eyas...
O da. Zemzem gibi, Kabe'nin ana unsurlarndan...
Zemzem, garp kesinde. Kara Ta da ark kesinde, Kabe'nin iki yann tutmu.
KARA TA YZNDEN
imdi, zamann ak iinde hdiselerin cereyanna dnelim:
Byk ve Temiz Hatice ile izdivalarn takip eden yllar boyunca. Kinatn Efendisi olgunluk
alarna ve lh memuriyetlerinin eiine doru yol alrlarken, Kara Ta etrafnda, btn Arap
kabilelerini birbirine drc bir hengme koptu.
96
Kurakl sulaklndan artk olan Mekke'de arada bir dalardan boanan seller, kahverengi ylanlar
halinde Kabe'nin bulunduu ukurluu basm, gle evirmi ve Allah'n Evini ksm ksm
ykmt.

'
Kabe, temeline kadar ykntlarla dolu... Kabe'nin iinde bir de hazine... Kuyu eklinde ve Kabe'ye
getirilen kymetli hediyelerle dolu...
Ykntlardan ieriye bir hrsz girdi ve hazineden baz eyleri alp gtrrken yakaland.
Kurey bykleri hrszn elini kestirdiler ve aralarnda kararlatrdlar.
Kabe harap... Onu yeni batan bina etmeliyiz!
Allah'n Evini, temelinden tepesine kadar yeni batan atacaklar...
O zaman gzei bir ey oldu. smine tesadf dedikleri gizli saik, Mekke'nin iskelesi Cidde nlerinde
bir Bizans gemisini karaya vurdurdu. Gemide mimarlk ilerinden anlayan bir de usta...
Artk gemilikten kan ve enkaz yn hline gelen tekneyi, nadide kerestesinden faydalanp
Kabe'yi ina etmek zere satn aldlar. Ustayla anlatlar ve ie giritiler.
Fert fert ve kabile kabile bu ie katlmayan kalmad. Allah'n Resul de yap faaliyetine itirak
buyurdular.
Allah'n Evi ve Mekke'nin yrei Kabe, dmdz bir pln zerinde, ait sathi ve sekiz keli, sr
dolu mik'ab ekliyle meydana kt.
imdi i, Kara Ta' yerine koymakta...
Bir hengmedir koptu:
Biz koyacaz!
Siz koyamazsnz, biz koyacaz!
97
- Hayr, ne siz, ne de teki!.. Bizim erefimiz, onu kendi ellerimizle yerine koymak hakkn
kimseye brakmayz!
Guruplar, topluluklar, kableler birbirine girmek zere...
Ellerini kan dolu anaklara batrp nida edenler:
Kanmz son damlasna kadar aktmadka bu hakk bakasna vermeyiz!

.
'-
Kurey'in ulular etrafa sknet tavsiye ettiler ve dediler ki;

 Dnrz, dnrz! Dnr ve bir aresini buluruz! Hele biraz sabr...

Ve hep beraber Kabe avlusunda toplanp dertlemeye baladlar. Bir teklif:
Birini hakem tutalm!
Nasl birini?
Aklda ve ahlkta kmil birini...
Ama kimi?.
Bu defa da Hakem benden olsun, senden olsun! tartmasna yol grnmek zere...
Teklif sahibi, eiinl, Kabe'ye yol veren geitlerden birine uzatt:
u geitten ilk olarak kim kagelirse, onu!.. Bu nasip iine kar hep bir azdan:
Gzel, diye haykrdlar, , razyz! lk gelecek hakem olsun!..
Geitten El-Emin sfatl, kmil akl ve ahlknda, herkesin birleik olduu Peygamberler
Peygamberi ka-geldi.
Dediler:
Seni hakem tuttuk, y Ebl-Kaasm, sen hangi,, kabileyi seersen ta yerine o koyacak...
Allah'n Sevgilisi glmsediler. Bir rt istettiler.
98
Guruplar, topluluklar, kabileler, birbirine stnden hayretle bakyor.
rt geldi.
Ta rtnn stne koydular. Her kabilenin temsilcisine rtnn bir tarafn tutturdular.
Hep beraber rty kaldrttlar ve yrttler. Ta, konulaca yere geldi.
Sonra mukaddes elleriyle ta alp yerine koydular. Herkes memnun, herkes saadet ve itminan
iinde... Akl ve hikmet de...
Yaplr yaplmaz yine putlarla doldurulan Kabe. artk mbarek temel eyasiyle meydanda:
tedenberi siyah rtlere brl, lh sr mahfazas sekiz ke iindeki mik'ab ibrahim ve smail
Peygamberlerin topuklar altndan fkran Zemzem'i, Peygamber Babasnn ayak izlerini tayan
zemin zerinde Makam- brahim i ve...
Ve bembeyaz bir yakut hlinde Cennetten gelip, sonradan, dnya karanlna e simsiyah kesilen
Hacer-l-Esvedi, o mbarek Kara Talyle...
16
Kzl Tyl Devenin Svarisi
UNUTTULAR
Her eyi biliyorlad. Unuttular.
Onlar ki, brahim Peygamberin oullandr; her eyi biliyorlard. Unuttular.
99
Mutlak ve mnezzeh Zat olarak Yaradan' ve onun hs ismi Allah kelimesini biliyorlard.
Unuttular.
Bu kelimeyi, hatt her lisandaki, yarato mnasna umum bir mefhum gibi deil, onun hs ismi,
lemi, armas olarak biliyorlard.
Unuttular.
Kelimenin kabuu azlarnda kalmak artiyle iini
unuttular.
Mcerretlerin mcerredin], tehislerin en kabasna, putlara baladlar. Elle yontulmu ve
kbuslardaki hayallere benzetilmi putlar...
stelik de:
Allah?. Ya bu putlara kar Allah?
Denildii zaman, putlar ona vasta gsterecek kadar nefslerine teselli aradlar.
>
Fakat kalblerinde batrdklar gnein, en koyu karanlklar iinde bile snp akan pertevlerinden
baz alnlar akisler gezinmekte devam etti. Aralarnda byle tek-tk insanlar eksik olmad. Bunlar,
tam ve riyaz bir izgi halinde, Allah Resulnn, babadan ouia nesil koluydu.

Bir de, sada ve solda, ayn k akntlarndan pay alanlar. Pay alanlar, fakat bu paylar itima bir
kurulu halinde mihrakna oturtamayanlar...
Bunlar, fert, fert, Allah'n kalblerine hidayet verdii mnzevi rnekler. Bunlar, unutulan muhteem
tevhid bestesini, yakc, mestedici bir ahenk gibi kalblerinin derinliklerinde hecelemeye alyor.
Bir eyler duyuyorlar, fakat duyduklarn, i ve d dnyalarnda billrlatramyorlar.
dem Peygamber'den balayp Peygamberler Peygamberinde kemale erecek olan Mslmanl
sezer gibidirler.
100
BUNLARDAN BR
Bunlardan, bu gibilerden; bazen gnele domak zere bulunan gneler gneinin akntrtartna
bakp, topyekn kinatn bir azm zuhura kar bekleme halinde bulunduunu sezenlerden biri,
Kzl Devenin Svarisidir.
Kuss bin Side...
Yd Kabilesinin ycesi Kuss bin Side, belki yz yarfa ayak basmak zere, belki yz yan da
akn bir ihtiyar...
Allah Resulnn, tenhalarda ve izbelerde, hudutsuz sknet koridoru boyunca yrrken, kendisine
mehul istikametler ve azlardan ismiyle hitap edilmeye baland gnler, Kuss bin Side'nin de,
dillere destan mehur hitabesini (Sk-u Ukz) da okuduu demlere rastlar.
PANAYIRDA
Renk renk insann izgi izgi bir cmb iinde fkrdad panayr yerinde. Kzl Tyl bir Deve
stnde ihtiyar bir insan peydahland. ri gzleriyle ufuklar szen gen ve din devenin stnde
gzleri ukura kam ve iinin ufuklarna dalm, yal ve iki bklm svari...
Svari sze balad:
Kalblerde, tlbentle parlatlm bir ayna gibi elerin skt...
Hikmet aldyor: Ey insanlar!..
Geliniz, dinleyiniz, belleyiniz!.. bret alnz!..
Yaayan lr, len fena bulur... Olacak neyse olur.
Yamur yaar, otlar biter; ocuklar doar, annelerinin ve babalarnn yerini air. Derken hepsi
silinip gider.
101
.Olaylarn ard aras kesilmez. Hepsi birbirini kovalar.
Kulak tutunuz, dikkat kesiliniz; gkte haber, yerde
ibret alnacak iaretler var...
Yeryz bir byk dvan, gkyz bir yksek tavan... Yldzlar yrr, sular durur... Gelen kalmaz,
giden
gelmez.
Acaba vardklan yerden honut olup da m kalyorlar? Yoksa orada kalp da uykuya m dalyorlar?
Yemin ederim, yemin ederim ki, Allah'n indinde bir din vardr ki, imdi iinde bulunduumuz
dinden daha
sevgilidir.
Ve Allah'n gelecek bir Peygamberi vardr ki, gelme-, si pek yakndr. Glgesi bamzn
stnde...
Ne mutlu o kimseye ki, O'na iman eder; O da kendisine hidayet...
O'na isyan ve dmanlk edecek olana da eyvah!..
mrleri gafletle geen topluluklara eyvanlar olsun!..
Ey insanlar!..
Hani ya babalar, dedeler, ataiar?.. Nerede soy-sop?.. Hani ya ssl saraylar ve mermer binalar
ykselten d ve Semd milletleri?..
Hani ya, dnya varlndan gururlanp da:
Beni sizin en byk rabbiniz deil miyim? Diyen

Firavun ve Nemrut?..
Onlar zenginledike, kudret ve kudrete sizden ok
stndler. Ne oldular?
Toprak onlar deirmeninde tt, toz etti, datt. Kemikleri bile eriyip gitti. atlan yklp
sprld. imdi onlarn meknlann kpekler enlendiriyor.
Sakn onlar gibi gaflete dmeyin, onlann yolundan
gitmeyin!
Her ey fni; baki olan Allah... Ortaksz ve benzersiz, mutlak bir Allah... Tapnlacak ancak O...
Domu ve dourmu olmaktan mnezzeh Allah..
Evet, evet...
102
Olup bitenlerde, gelip geenlerde, bize ibret olacak ok ey var...
lm bir rmak... Girecek yeri ok ama, akacak yeri yok...
Byk, kk, hep gp gidiyoruz.
Herkese olan, size ve bana da olacaktr.
Ksas- Enbiya ismiyle slm'n en makbul eserlerinden birini kaleme alm olan Ahmet Cevdet
Paa'dan, slbunu mmkn olduu kadar az rseliyerek aldmz bu paralarn, ruhunu belirttii
hitabe, dnya kaldka kaL mak deerinde...
GAFLET
Fakat insanlarn zrsz gafletinden bahseden Kzl Tyl Devenin Svarisini o dakikada iine
alm, bu defa zrl yle bir gaflet vardr ki, insana gkler dolusu hzn verse yeri...
Kzl Tyl Devenin Srarisi, o muazzam hitabesini verirken, kendisini dinleyenler arasnda, iaret
ettii Peygamberin, Peygamberler Peygamberinin bulunduundan gafildir.
Evet, O, Allah'n Sevgilisi, o anda dinleyiciler arasnda...
Kzl Tyl Devenin Svarisi karsnda yer alm. Yd oymann ycesi Kuss bin Side'yi
dikkatle dinliyorlar.
Ve bundan,. Kzl Tyl Devenin Svarisi habersiz...
Allah, insan hangi srlara kadar eritiriyor da, hangi srrn eiinde aresiz brakyor?..
Kuss bin Side, bir mddet sonra, iaret ettii Peygamberin davet zamanna eriemeden lecektir.
Nasib in en hazin cilvelerinden biri...
103
1
Ve Yd oymann ycelerinden baka biri, Huzura kp slml kabul edecek; ve arkasndan.
Kzl Tyl Devenin Svarisine ait btn kabileyi imana ekecektir.
Allah'n Sevgilisi, bu toptan ak karsnda memnun olacaklar ve soracaklardr:
Kuss bin Side'yi bilen var m aranzda?
Elbette, ey Allah'n Resul, dyeceklerdir; bilmez miyiz? Biz, hep onun izinde yryenlerdeniz.
Allah'n Resul buyuracaklardr:
> Onun, bir zamanlar Suk- Ukz da, bir deve zerinde Yaayan lr, len fenci bulur,
olacak neyse o!ur! diye okuduu bir hutbe hi hatrmdan kmaz. Birok, sz daha sylemiti.
Hepsi hatrmda kalmam olsa gerek...
Ve mecliste bulunan Hazret-i Ebu Bekr atlacaktr:
Ey Allah'n Resul... Ben de o gn ayn yerde hazrdm. Kuss bin Side'nin syledii szler,
kelimesi kelimesine hatrmda... zin verirsen okuyaym...
Ve Ebu Be'kr, Kzl Tyl Devenin Svarisine ait szleri, bandan sonuna kadar ayniyle
belirtecektir.
Kuss'un kabilesinden biri de ayaa kalkp Allah'n Resulnden izin alacak ve onun iirlerinden
birkan okuyacak...
Bu iirlerde, Haim oullarndan gelecek Peygambere ait apak delletler ttmekte...

O zaman Kinatn Efendisi, bu, en gzel nasib iinde en bynden mahrum kalan tevhid sahibi
iin yle buyuracaklar, onun sonunu yle ereveliyeceklerdir:
mit ederim ki, Allah, kyamet gnnde-Kuss bin
Side'yi ayr bir mmet olarak bana gnderir.
Gerekten, almetler o kadar keskinlemitir ki, gnein, domadan evvel pembe aydnl ufuklara
binmitir.
104
17
Murakabe Buca
HRADAI
Artk, Allah Sevgilisinin yalar krkna doru ilerlemekte...
Kendilerinin; bunca tecelliye ramen, en muazzam, kinat apnda byk lh bir devlete namzed
bulunduklar hakknda hibir pein fikir ve tahminleri yoktur. Nitekim byk tecelli ve memuriyet
tebliinin tesiri, bizzat kendilerinde, hibir eyle nisbet kabul etmez derecede arpc bir hayret ve
dehet olacaktr.
te, krknc yalarnda ayak basacaklar nbvvet, ve lh memuriyet eiine doru adm adm
yaklarlar ve baz esrarl, hedefleri mehul iaretlerden baka hibir dellete malik bulunmazlarken
Allah'n Sevgilisinde, takn bir yalnzlk ihtiyac dodu.

Mekke yaknlarnda Hira da.. rlplak, sipsivri bir fkr halinde gklerin derinliini
kurcalayan da.. Allah'n Sevgilisi iin, nbvvetten evvelki ahs hayatnn istirak buca olarak
yaratt inviza kulesi..
Birka yl sonra, Allah'tan, neblik fermann telkki edecekleri bu dada. Kinatn Efendisi,
nlerinde hibir yol gsterici bulunmadan, ruh ve manev ahs hayatlarn derinletirmeye
koyuldular.
Mfik ve mbarek zevceleri Hatice'nin hazrlad zeytin, ekmeini alrlar, Hira dandaki
maaraya ekilirler; bu maara iinde, buraya deil de, ruhlarna kapanm gibi gnlerce kalrlard.
105
AL YANLARINDA
Murakabe demlerinde yine o fet.. Mekke'yi sk sk yoklayan kuraklk ve ktlk...
Bu defaki pek byk oldu ve en zengin aileler bile rzk korkusuna dt. Hele sevgili amca Ebu
Talib, oluk ocuunu geindirmekten ciz hale dt.
Allah'n Sevgilisi, en zengin amcas Abbas'n kapsn ald:
Kardein Ebu Talib, bitiyorsun ki, kalabalk bir aile sahibi... Sofrasnda bir ok el var.. Ktlk
yznden sofralar harap.. Gel seninle ona gidip ocuklarndan birer tanesini evfmize alalm...
Ferahlasn Ebu Talib...
Gittiler ve ricalarn kabul ettirdiler. Kinatn Efendisine, ileride damad; neslinin yrtcs,
peygamberlik ilmi beldesinin kaps, manev emanet yolunun da ikinci kutbu Ali dt, Ali, henz
kk bir ocuk...
HRRYETN STEYEN KLE
Murakabe ve derun hayat devamda... Bu bakmdan, Kinatn Efendisini. lh memuriyetinin
teblii nna ka-' dar d hayata davet edici vesileler hemen hemen mevcut deil...
Ali'nin evltla kabul ediliinden sonra bu gibi vesilelerden biri de kle Zeyd'in zad edilerek
evltla alnmas oldu.

Hatice'nin yeeni Hkim, Suriye'den baz kleler getirmiti. Klelerden biri de, sonradan byk bir
hrete kavuan ve slmn lkler kadrosunda ldayan Harise olu Zeyd...
Bu kle, yzne sert bakiamyacak kadar gzel ve sevimli...
Bir gn Hatice, yeeni Hkim'i grmee gitti ve bir
106

kle satn almak istediini syledi. Hkim de kleleri amcasnn kz nnde toplad:
Se, dedi; hangisini istersen al!
Hatice Zeyd'i seti. Kinatn Efendisi, Zeyd'i grr grmez ona kar n bir sevgiyle doldu ve
klenin kendisine verilmesini istedi. Hatice tereddtsz, kleyi zevcine sundu. lhi Memuriyetin
Mukaddes Namzedi de, Zeyd'e mlik olur olmaz hemen onu zd ve evltla kabul etti.
Haber uzaklara, ok uzaklara kadar yayld. Zeyd'in babas Hrise'nin kulana vard. Harise, zad
edilen olunu alp yurduna dndrmek iin Mekke'ye kadar geldi. Olunu buldu ve kendisiyle
beraber dnmesi iin onu telkin altna almaya alt.
Zeyd'i bu kadar seven lemlerin Serveri, acaba Zeyd tarafndan ne kadar sevilmiti?
Zeyd, babasnn peinde tam mnasiyle hr adam olarak yurduna dnmek gibi bir kymeti, yannda
bulunduu Gaye - nsan ve Ufuk - Peygamberin huzurundaki nimete gre hi sayd ve babasna
cevap verdi:
Ondan ayrlmaktansa senden ve yurdumdan ayrlmay tercih ederim!
Ve Zeyd'in babas Harise, boynu bkk, olunun bu ulv tercrhi karsnda hi ses kartmadan
geriye dnd.
Anne, baba, vatan ve topyekn hriyet sevgisini byk aka feda eden kle... Her Mslman gibi,
hakikatin kles o.. Yani tam hr...
DPSZKLER
Murakabe hep devamda... yle ki, Mekke'ye bir saat mesafedeki Hira da, artk Kinatn
Efendisine ibadet ve istirak sediri olmutur.
107
Bu da ve oradaki maara, sessizliin bir mden halinde donup btn fezay nlatan bir ahenk
nerettii yer... Buras skt ikliminin ufku; ve fikrin, hayet iinde ba aa ebediyete sarkt
pencere...
te burada, Kinatn Efendisi, ceddi brahim Pey-gamber'in getirdii usul ve lyle ibadet
etmekte ve yalnz dnmekte...

Ne dndkleri, nasl bir his ve fikir hengiyle kvrm kvrm dipsizlie sarktklar zerinde;
hayal, en kk bir gayret sarfetse kanatlarnn yandn hisseder. Ne duyduklarn ve
dndklerini, duyamayz, dnemeyiz; sadece, iinde sktun bir mden gibi donduu ve btn
fezay nlatc bir ahenk nerettii maaraya gmlp kendi kendimize, zayf ve ciz, bireyler
duymaya ve dnmeye alabiliriz:
Dipsiz sema.. Orada her yldz bir kum tanesi. Sonsuz l. Orada her kum tanesi bir yldz... ln
araf gibi yayln birdenbire katlayan ve onu sarp ini ve klarla ni bir bkl ve kvrla
dndren da... ln ruh adalesi gibi kendi iinde ve kendi stnde bklm bklm zirveleen ve
ukurlaan Hira da... Bu da, sanki btn gklerin ve llerin sessizlik ve yalnzln huni gibi
szp, bir kesindeki maaraya aktmaktadr. Ve bu akan ey, mcerredin stne km bir lisan,
musikinin tesinde bir namedir. Zaten bu namenin akna deil midir ki, su rldamakta, maden
nlamakta, kam inlemekte ve tel lk koparmaktadr?
Bu Allah kelimesinin uur st namesidir.
Sevgilisinin azndan syleyen Allah: Hads-i Kutsi meali:
Ben insann en byk srrym; ve insan benim en byk srrm...
108
. f.
Ey, her perdenin arkasnda gizli ve ey her perdenin nnde aikr Yaratc! Hikmetinden ve
srlarndan bir haber!..
Sessizlik ve yalnzln ufuk noktasnda, insanolunun Ufku, bu murakabe ve itikf, bu hem fikr
ve hem beden ibadet haline gml, bazah haftalarca kalyorlard.
Artk lh memuriyetin eiindeler.
Hep, nereden, kimden ve nasl geldii belirsiz sesler, hitaplar, nidalar...

Hibir madde ateine benzemeyen, beklenmedik yerlerde ve zamanlarda fkrveren prltlar ve

k pskrtlen...
lh memuriyetin gittike belirmeye yz tutan delletleri Sadk Rya larla balad.
Gelmi ve gemi resullerde olduu gibi, Kinatn Gaye-nsan, alt ay mddetle ryalarnda ne
grdlerse ayniyle zuhuruna ahit oldular. Allah, bu sadk ryalarla. Sevgilisini, pek ksa bir zaman
sonra mbarek srtna ykleyecei Reslllah vazifesindeki hayet ve heybetle altrmaktadr.
Yalar tam krk...
18
Gkten Gelen Devlet
MELEK
Ramazann onyedinci Pazartesi gn, Allah'n Resul, Hira dandaki maarada...
Bir gece evvel ryalarnda, muazzam bir ekil, bir hey109
bet, bir suret, bir eda, bir k, bir renk grmlerdir. Bu kendisine sr tevdi edileni ve kendisinden
ruhun btn mahiyeti renilen mahrem ve emin kimse mnsna Namus - l - Ekber sfatl
Cebrail'dir.
Allah'n vahyini teblie memur Byk ve Sultan Melek... Byk ve Sultan Meleklerden bir tanesi...

Bir gece evvel ryada beliren Melek Ramazann on-yedinci Pazartesi gn, maarada, murakabe ve
ibadetin en derin nnda, Allah'n Sevgilisine dny ve madde perdesinde grnverdi.
'~
MTH AN
nsanolunun ufku, madde gziyle insanoluna mahsus olmayan ufuklarn tekindeki bu manzara
karsnda ne hale gelmitir?
Birdenbire gkler bir perde gibi alr ve arkasndan sonsuzluk leminin kadrosundan bir ahsiyet,
btn madde tezahrlerini yakp kl edici, cisim st bir cisimleni-le grnverirse insan ne hale
gelir?
Melek, o n kadar teler lemini tanmayan, fakat btn lemlerin Tac ve Efendisi olarak
yaratlm bulunan Gaye-nsan ve Ufuk-Peygambere aynen hitap etti.
KR! (OKU!)...
lemlerin Fahri, dehetler ve hayetler iinde cevqp
verdi:
Ben okuyucu deilim. Ne okuyaym?...
Sultan Melek ilerledi. Allah'n Resuln kucaklad,
kuvvetle skt ve sonra brakarak tekrar ettit*
OKU!
Ve kendisinden yine ayn cevab ald.
Bu hal kere tekrarlandktan sonra, Melek, Allah-tan ald ve Resulne teslim etmee geldii ilk
yeti, bandan sonuna kadar okudu.
Meali:
OKU!... RABBNN SMYLE BALIYARAK OKU!.. O RABBNN SMYLE K, NSANI
UYUMU KANDAN YARATTI. KALEM VASITASIYLE NSANLARA LM VEREN,
BLMED EYLER RETEN VE YARATMAK YALNIZ KENDSNE MAHSUS OLAN
KEREM SAHB RABBNN SMYLE OKU!..
HAYET
Allah'n Resul, dehet ve hayetin son basamanda, bizzat konutuu lisanla nazil olan yeti,
kelimesi kelimesine tekrar etti. yetin, Allah Resul tarafndan kelimesf kelimesine tekrarna kadar
bekleyen Melek, Allah kelmnn, Allah Resulnn diline ve kalbine yerletiini grr grmez
birdenbire kayboluverdi. Ve bu hli, bir kurunun cieri delip gemesi kadar srd.
Kurun cierden kp gider gitmez tesiri balya-aktr.


Kaadi-i Beyzav hazretlerinin tefsirine gre, insanr byk marifete aran, Allah'n vcudundan ve
sonsuz kudretinden haber veren, keremini bildiren ve kuluna ilim yolunda bu keremden pay
almasn ihtar eden ilk yet, nazil oluundaki heybetten baka, mnasiyle de x> kadar hayet
vericiydi ki, melek kaybolur kaybolmaz, Allah'n Resul muazzam bir dehete dtler.
Maradan ktlar. Hira dandan indiler, uan bir kuun glgesi gibi mesafeleri aarak Mekke'ye
girdiler. Byk ve Temiz Hatice'nin kapsn vurdular.
Melein kucaklad mukaddes insan, esrarl haline
110
bakrp kendisine alan sadk zevcenin kollarna atlamadan yalnz mrldand:
Beni rtnz! Beni rtnz!
Sadk zevce, izinde btn bir esrar cereyann srkleyen Allah'n Sevgilisini, olup bitenlerden
habersiz, hibir ey sormak ve anlamak cesaretini gstermeden efkat ve itina ile yatana yatrd
ve stne kaln rtler ekerek O'nu yalnz brakt.
Dakikalarca, ih hayete bal mukaddes renin ihtizazlarn kaybeden yatak; ve nihayet bu
yatakta kavuulan rahat ve sknet...
Kinatn Efendisi, rahat ve sknete eriince yataktan kalktlar. Zevcelerini ardlar ve
balarndan geen hli n nna, noktas noktasna anlattlar. Henz tam bir aklk belirtmeyen ve
ne olduunu hissettirmeyen tecelli karsnda ilk hkmleri, rahat ve sknete kavumu olmalarna
ramen sadece korku ve kayg...
Henz ebed devlet ve memuriyet, hl ve makam, Al-Jah'h Sevgilisine aka bildirilmemitir.
BYK KORKU
Hitap:
Korkuyorum ki, Hatice, bana bir zarar gelmesin!
Henz hibir eyden haberi olmamak yle dursun, haberi olmayann halinden bile haberi olmyan.
Haticenin mukabelesi misilsiz bir kadn seziiyle, fevkaldenin stnde oldu. Ulv kadn, her haline
o kadar emniyet duyduu mukaddes zevcini, imkn bulunmayan hayali ihtimalden tenzih etti:
Hibir korku ve kaygya sebep yok. Bouna zlyorsun. Allah, senin gibi bir kuluna ktlk
eritirmez.
Ve bana bir rt atarak:
112
imdi, dedi; bu ilerden anlayan birine gidip danacam.

Hatice'nin bahsettii adam, yakn akrabasndan Varaka bin Nevfel... Varaka, Byk ve Temiz
Hatice'den olup bitenleri, dikkat ve ciddiyet dolu bir ehreyle dinledi... Sonra uzun uzun dnd
ve u cevab verdi:
Varlm kudretinin elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, eer anlattklarn doru ise, y
Hatice, mbarek zevcine grnen Melek, Musa Peygambere gelen Na-mus-u Ekber dir.
Mbarek zevcin Allah'n Peygamberidir ve lh Memuriyetini almak zeredir. Kendisine haber
ver; sakn rkmesin, tel ve korkuya dmesin... Sabrla neticeyi beklesin ve btn tecellilere
tahamml etmeyi bilsin!.
Varaka, sf mnasiyle Isa dini zerindedir ve byk apta din irfanna sahip bir insandr.
Hatice, Varaka'nn yanndan, bu muazzam tefsir ve tehis altnda ezilmi, ayrld; ve bu yakc
mnalarn heybetinden kendinden gemi, evine geldi.

Ne syleyeceini, nasl anlatacan, ne trl bahsedeceini bilemiyor.

Bir gn Varaka, Allah'n Resul ve Kinatn Gayesini. Kabe'yi tavaf ederken buldu. Hemen yanna
yaklat. O'nu bir kenara ekti ve fsldad:'
Amca kzmn zevci, mbarek insan! Hira dandaki maarada bandan geenleri bana olduu
gibi anlatr msn?

Allah'n Resul, lh tevh id nimetine mlik ve kitap ehli bu samim adamn hatrn kramad; ona
bandan* geenleri btn teferruatiyle anlatt.
Varaka heyecanla haykrd:
Allah'a yemin ederim ki. sen onun Byk ResulT3
;:
sn! Ve sana grnen melek, Musa'ya gelen Cebrail'dir. te Cibril-i Emin sana da nazil oiuyor.
imdi kimbilir bana neler gelecek! Sana yalanc ve sahtekr diyecekler, seni yurdundan kovmaya
alacaklar... Peygamberlik yk ardr. Kavmin seni tekzip edecek... Seninle arpacak ve seni
ldrmee savaacak... Sz yeriyorum ki. eer Allah beni o gnlere yetitirirse senin iin elimden
geleni esirgemiyecem.

Ve tevhid ehli Varaka, insanolunun en byne sarld. Onun -kudsiyet dolu alnndan pt ve
yanndan uzaklat.
Varaka, baj nnde, ar ar gidiyor; ve O arkasndan, derin bir tefekkr iinde, bakjyor.

Varaka ile aralarnda gemi konumadan:

Demek beni kavmim Mekke'den karacak, yle mi?
Evet, peygamberlik makam kime verilmise z kavmi iinde ona dmanlar tremitir.
Peygamberlik hali budur.
19
Berzah
YIL
Korkunun daha by geldi. Birdenbire vahiylerin aras kesildi.

Ne bir dellet, ne bir iaret...

Belki de ilh hikmet Gaye-nsan ve Ufuk-Peygam-berin zerinden ilk vahiy yknn kalkmasn
gerektiriyordu. Belki de hemen ikinci bir yke dayanamazlard. Sr...
114
Byle... lh hitap birdenbire kesilivermiti.
Sahilsiz deniz ortasnda ayan bast ne bir tekne, ne bir sal, sadece mehul bir istikmete doru
bir nur a iinde yol alan varlk, bu an ipi koyuveriliyormu gibi olunca ne hisseder?
lar.
yl vahiy gelmedi ve yl berzah hayat yaadISTIRAP
Teessrlerinin hayale smaz apta derin olduunu uradan anlyoruz ki, bavurduklar uzlet
kelerinde, da balarnda maaralarda lh hitabn tecellisine zemin arayp da bulamadklar
zaman, dehetten kendilerini kaybedecek hale geliyorlard. yle ki, kendilerini dimdik bir, yardan
korkun bir uuruma frlatp atmak istiyorlar; tecellilerin en parlandan sonra ondan mahrum
karanlk hayat, ekilmez ve tanmaz bir yk gryorlard. Para para olmak, idrk duygusundan
syrlmak, yokluk yorgannn altna ekilip saklanmak...
Muhal... Allah'n, Varlk Nuru olarak yarattna, yokluk yol verebilir mi?
Hibir zaman krlmyacak ve Allah'n eliyle muhafaza edilecek olan bu tehlike parmaklnn
nnde, ka kere oradan sarkmaa teebbs ettilerse, vahiy deil, fakat lh ihtara nail oldular.
Teebbsn vki olacak gibi grnd nzik anlarda daima Melek yetiti ve yle nida etti:
Dur! Bil ki, sen Allah'n Resulsn!
Bylece her defasnda, varln btn srr olan mukaddes varlklar etrafndaki lh meyyide belli
oluyor; ve Peygamberler Peygamberi, ayaklan altnda alkalanan zulmet denizinin korkun azn,
yalnz bir hikmet olarak mahedeye memur bulunuyordu.
115

HATCE'DE DEHET
,
Byk ve Temiz Hatice de, kendi leminde ve ayr bir dehet iinde...

Kitap ehlinden birtakm din adamlarna bavuruyor ve evvel Cebrail'in kim olduunu renmeye
bakyor:
Cebrail, Allah ile Peygamberleri arasnda, vahye vasta olan byk Melek... Musa ve sa
Peygamberlere Tevrat ve ncil'i o indirdi.
Birtakm hallere ait sualleri de soruyor ve u cevab alyor:
Tecelli, ya Hak'tan olur, ya eytandan... Bazan eytan insanlara musallat olup garip iler
gsterir. Haktan gelen nimet ve devlet; eytandan gelen, ktlk ve hastalk...

Mevcut olmyan ikinci ihtimalin, gene muhal soyundan, ldrc, hatt ondan da beter bir istifham
vard:
Yrabbi! Yoksa btn bunlar hastalk m?.. Btn bu haller, yoksa atlayan bir ruhun sat
alevler ve kvlcmlar iindeki vcutsuz akislerden mi ibaret?.. Yrabbi; dnyann bu en
muvazeneli, ll, faziletli ve dirayetli insannn bana bir ey gelebilir mi?..
Gelemez! Fakat bu, berzah ilesidir; gelemiyecei nasl bilinsin?..
Gn gelince Allah Nun vel'Kalem Sresiyle Resulnn halini bildirecektir:
Kalem, ona yardma vastalar ve bunlarla yazlan ilimler ve fenler zerine yemin ederim ki, sen
Rabbinin inayeti sayesinde bir mecnun deilsin! nan ki, senin duraksz ve kesintisiz bir iyi hretin
vardr. Sen, gerekten azim bir meslek yolundasn! Cinnetin kimde olduunu, yakn zamanda hem
sen anlyacaksn, hem onlar...
116
Byk ve Temiz Hatice, ruhunun t derinliinde, mukaddes zevcine ait kmil emniyet duygusu,
btn bu srlar sahibine havale ederek bekliyor; ve kollarrn bir efkat dola halinde O'na,
mukaddes zevcine binbir ihtimam ekliyle sarm, lh iradeyi kolluyor.
RTLERE BRL NEB
Bir gn... Hira Da...
Dada bir mddet kaldktan sonra evlerine dnmek zere hareket ediyorlar.
Ne bir fslt, ne bir kprdan...
Her ey tam bir gaflet uykusunda...
nsanolunun Ufuk Noktas, kendi ayak sesinden baka hi bir ey iitmiyor.
Birden, yoku aa inerken, bir ses iitiler. Dnp baktlar. Kimsecikler yok... rt, arka. sa, sol,
her taraf bombo...
Son ihtimai gkler..
Balarn kaldrp baktlar. Mthi... Vahiy nnda grdkleri Melek, gklerden, gklerin anlatlmaz
bir derinliinde, bir krs stne oturmu, kendisine nazar etmekte...
Gz ucuyla grdkleri bu levhaya bakamadlar. Balarn indirdiler ve yrmek istediler.
Fakat daha mthi... Bu defa, baktklar her noktada ayn Melek...
rktler, koarcasna yrmee baladlar. Hzla evlerine can attlar.
Byk ve Temiz Hatice, etekleri mucize srkleyen harikalar harikas insan, tella karlad.
Renginin ne hale geldiini Allah'n ilmine havale ettiimiz dudaklar kprdad ve u kelimeler
dkld:
Beni rtlere bryn, bryn; stme souk su dkn!..
117
Emirleri yerine getirildi.
Allah'n Sevgilisi, sadece ruh iklimlerinden gelen cu-mudiyeleri yakc ve gnei sndrc ayazn
tesiri ile mekte, titremekte... Dileri birbirine arpyor. lh hayet, iliklerine kadar mukaddes
vcutlarna ilemi...
TEBL

te o zaman vahiy yolu, bir daha kesilmemek zere btn azametiyle ald. Melek geldi ve tebli
etti:
e Ey rtlere brl Nebi! Kalk, etrafn uyandr; etrafna kurtulu yolunu gster! Rabbini byk
bil, putlara ibadeti yasak et, iini oalt ve kimseye minnet etme! A!-lah rzas iin etinliklere
sabrla kar koy!.. Kyamet gn Sr flendii zaman, mnkirler iin kolay deil, ok zor bir gn
olacaktr.
yl evvel gelen nebilikten sonra, ite 43 yanda. O, Allah'n Sevgilisi ve Kinatn Efendisi, resul
olmutur. nsan ve cin, grnen ve grnmeyen btn akl sahibi mahlklara memur
buyurulmulardr.
lem btn zaman ve meknnn kurtarcsna kavumutur.
,
20
Memuriyet ve Usul
PEYGAMBER
Son gelen emirle, Allah tarafndan, Sevgilisinin, insanlar Hak dinine davet etmek zere memur
edildii ak...
Artk vahiyler stste devamda... lh memuriyet her n kemlde...
118
Resuller Resulnn kalblerinde de btn bu harikulade keyfiyetlere tahamml ettirici dayanaklar
hazr... nsanolunun iinden getii ileli tecrbelerden sonra, Allah Resul olmann esrarl
artlarn tamamlamlardr.
m
Hira danda mukaddes kalbieri ikinci defa akkedil-mitir.
Ne zaman tenhalarda gezseler, lden ve krdan ge-seler, talar ve aalarn nida ettiini
duyarlard.
O zaman salarna ve sollarna bakarlar ve kayalardan, nebatlardan baka bir ey grmezlerdi.
Acaba bu sesin sahibi kim? Sadece talar ve aalar nida ediyor:
Selm sana olsun, ey Allah'n Resul!
Cemat, nebat, hayvan ve insandan ibaret mahlklar kadrosunun en iptktr ilk cinsi, kendilerini
skta balayan ebed bilgisizlik ve habersizlik iinde, duyucu, sezici ve konuucu mahlklardan
daha stn bir esrar anlay-iyle Allah Resulnn haberini almlar...

Allah isteyince yok yoktur. Zaten her vamn bir gizli yok u ve her yok un bir gizli var
var ya... Ve zaten yokluk da Allah'n mahlku ya...
O, Allah'tan memuriyet alan Gaye - nsan ve fuk-Peygamberse Varln Tac...
USUL
Allah'tan gelen memuriyetinin usul vahiy...
Vahiyler birka ekilde tecelli etmektedir: Birinci ekil:
Melek grnmeden vahyin, kalblerinde ilham gibi birdenbire tecelli etmesi...
Allah, bu tecellinin, ilham deil, vahiy olduunu zarur bir ilimle Sevgilisine bildirmitir.

Kalbe Cebrail vaslasiyle nida olunan ve ilham andran mnalara misal, bir hads meali:
Cebrail benim kalbime ilka etti ki, hi bir nefs rzkn tamamlamaynca lm yetiip kendisini
bulamaz.
kinci ekil:
Cebrail'in bir insan ekline brnp, Peygamberler Peygamberlerinin huzuruna kmas... Cebrail'in
brnd- insan ekli mcerret ve mehul bir adama deil, mahhas ve muayyen bir insana ait,..
Dahye-tl-Kelb isim li biri...
Dahye isimli zat, erkek gzelliinde o kadar arpc bir fevkaldelie malikmi ki, ar ve
pazardan geerken, halk, yn yn sokaklara dklp onu seyredermi...
te, Namus-l-Ekber isimli Melein, ekline brnp geldii dsitn erkek gzeli...


nc ekil:
Vahyin an sesleri ve tun rpermelerine benzer mehabetli sadalar arkasnda gelmesi.
Bu ekil, Gaye-nsan ve Ufuk-Peygamber iin, ekiller arasnda en iddetli ve tahamml en zor
olan... Zaten her ekliyle dayanlmaz, takat getirilmez bir vaka olan vahiy, bu son ekilde en
heybetli ifadesini buluyor.
Allah'n Sevgilisi, korkun bir kervan yaklayormu gibi an seslerinin nclk ettii bu tarza
kar o kadar iddet hissi duyarlard ki, en souk gnlerde alnlarndan iplik iplik ter dklrd. O
anda deve zerinde olsalar, mukaddes svarisinin birdenbire omuzlarna binen siklet ve iddetten
deve kerdi.
120
Bu vaziyette bir gn ayaklan Zeyd bin-i Sbit'in aya zerindeyken Zeyd, birdenbire hissettii
tesirden ayann kopacan, krlacan sand; ve avaz avaz bar-mamuk iin dileriyle
dudaklarn kanatt.
Zeyd:
Ben Allah Resulnn vahiy ktibiydim. Vahiy geldii zaman, Allah Resul pek fazla ter
dkerlerdi. Neden sonra straplar alr ve konumaya balard. Ben de yazardm. Cok defa vahiy
nnn iddetinden ayamn ezilecek gibi olduunu duydum ve bir daha ayn ayak zerinde
yryemiyeceimi sandm. Maide Sresi nazil olduu vakit Allah Resul deve zerindeydiler.
Deve yere kt. yle ni bir k ki, devenin ayaklar tuz buz oldu, sandk.
Vahyin bu iddetli tecellisi daima korkutucu yet ve srelerin nazil oluunda... O zaman insan,
hayvan ve her ey Allah Resul'nh eteine bir zerresfyle dese, btn zerrelerin kaynatn ve
altst olduunu hisseder.
Drdnc ekil:
Melein, hi bir yabanc ekle brnmeden dorudan doruya kendi asl heyeti iinde, olduu gibi
tecelli etmesi...
Beinci ekil:
Allah'n Mira'ta olduu gibi, vastasz vahyetmesi...
Altnc ekil:
Allah'n, Musa Peygambere hitap edii tarznda, yine arada Melek bulunmakszn, gaipler ve
gizlilikler leminin versndan. Resulne hitap etmesi...

Yedinci ekil:
Ryada vahiy...
121
il
Baz bykler, arada vasta ve dell bulunmamaktan baka hicap ve perde de bulunmakszn,
Allah'n Zatiyle Sevgilisine tecelli ederek vahyettiini de ileri srmler ve bylece vahiy
ekillerine sekizincisini ilve etmilerdir.

Ksaca, vahiy, Allah'n Peygamberine emir ve hitabdr; ve o ne rakama gelir, ne de hendes

kat'iyetler altnda ekillendirilmeye... Allah'n tecellileri de Zt gibi namtenahi... Bildiimiz
yalnz O'ndan ve sahabilerinden rendiimiz.. Dorunun hududu puur...
Bu arada, kendi bahislerinde" greceimiz gibi, Kur'n ile Hads-i Kuts ve br tecellilerin
keyfiyetleri ayr ayr...
21
insanolunun En Gzeli
EKL
Karmzda, krk yanda, insanolunun en gzeli
var.

mam- Kurtab:
Allah, Sevgilisinin gzelliini tamamiyle belli, etmedi. Etseydi, kimse O'na bakmaya takat
getiremezdi.
Boylar, uzunla orta aras... yle ki, birdenbire bakan, kendilerini uzun boylu sanabilir. Fakat
dikkat edince uzuna yakn olduklarn anlar. Kiminle yanyana yrseler ondan daha uzun boylu
grnrler, iki uzun boylu insan arasnda boyca ikisini de getikleri hissini verirlerdi. Top-yekn
zaman ve meknn Peygamberine ait bu mucizede, O'na, mmetinden kimsenin msavi
grnemiyecei hikmeti gizli...

122
nsanolunun her uzvu arasnda gze grnmez bir terkip srr belirten endam. Kinatn
Efendisinde, ekil ifadelerinin en tlsml henginden bir rnek... Batan aa ahenk...

Ne ipek, ne iek, hibir nescin, esrgrl terkibinden haber vsremiyecei ciltleri, hafif krmzlk,
pembelikle kark beyaz... Tarif edilemez bir beyaz; yakc gnein ve fazla kann tesiriyle pek
hafif esmere ve krmzya alan nran bir beyaz... Bu beyazl, ne fildii, ne gm, ne has
ekmek, ne ak buday anlatabilir.

Urunda dnyalarn yaratlm olduu mukaddes ve muhteem balar, byk... Bu muhteem ba.
fikir ve btn insanln takip edecei yola ait plnla dolu mukaddes mahfaza...

Harikuladeler harikuladesi ba hleleyen harikuladeler harikuladesi salar, koyu siyah; namtenahi

siyahlk mayas... Bu salar, kesilmedii zaman, kulaklarnn yumuaklarna kadar iner. Ve ne tam
kvrck, ne dz; kvrckla dz aras hafif dalgal... Bu salardan tten rayiha, lemde gzel koku
saan ne varsa hepsinin ryas ve hasreti...

En yksek seciyenin timsali olan alnlar, ak... Bu aln, iln ettii byk dvann azametini
kitabeletiriyor. Deh yuvas muhteem alnlar, bu aln yannda, kartal yuvasna nisbette sere
tnei bile deil... Hibir mabedin cephesi bu cephe kadar heybetli olamaz.
Kalar ince uzun... Ular hafif ak. Aralarnda bir damar var. Ezellerin ve ebedlerin Peygamberi,
fkelendikleri zaman, bu Jamar kabarr, farkedilecek hle gelir; sknet bulduklar vakit de
kaybolur.
123
Evet, gzleri... Byk ve siyah... Bu gzlerin merkezindeki bir ift siyah incinin stnde, kendi
yz suyu hrmetine yaratlm olan dnyalara bakarken, o dnyalarn kurtuluunu tekeffl eden
bir ule... Gzleri etrafnda hafif bir pembelik, en gzel gzle zemini arasndaki bedi art
tamamlamtr.
Ya bu gzlerin grd?.. Gkler kadar dipsiz bir sktla susalm. lh esrar en ileri haddine
kadar grmek ltfuna eren bu gzler, bakt istikamete zt taraf da grmee mezundur.
Zaten O'riun esiz memuriyeti, sadece grmek, grlen ve grlmeyen her eyi grmek ve
insanlara gstermek deil midir? Peygamberlerin Efendisi, mlara bir dokunuta gzlerini aan sa
Peygambere karlk kr insanln kalb gzn amaa gelen Son Resul...
O'na mahsus gzler...
Hibir az ve di bu kadar gzel olmad. Kvrmlarn en vezinlisi iinde, byke, fevkalde bir
az; ve tafif seyrek, nurdan yontma, prl prl diler.
Uzun ve mevzun, en tatl bir name kadar zarif bir boyun...
Gslerinden gbeklerine kadar dosdoru bir izgi hlinde ltif ve rakik kllar uzanm...
Gslerinde baka kl yok...
Gsleriyle karnlar bir hizada.. Ebed kurtulu nefesinin hazinesi gslerinden karnlarna
doru inen -kl bir izgi, hibir kntya rastlamadan geer. te bu izgi Allah'n Sevgilisine ait
akk- Sadr gs yarlmas hdisesinden kalma...

Baldrlar tam zerafet belirtici nisbette ince... Ara basan ayaklar byke... Ve mbarek ayaklar
kaln ve uzunca... Ayak parmaklarnn uzunlar ve daha ksalar arasnda nisbet o kadar zarif ki,
lemlere rahmet iin
124
gnderilen Resul, ayak besteliyor.
bakmndan da esiz asaletini
Yrdkleri zaman, bastklar en hakr kum tanesiyle yerini deitirmek isteyecek insan bana,
btn yeryznn ba eecei ayaklarn yerden kuvvetle kaldrrlar; saa sola sallanmadan
admlarn en salam erkek edasiyle atarlar ve "zemine tastamam intibak ettirirlerdi.
HL
Nefsinden bahsederken, irkinlemiyecek, daha g-zelleecek olan, bir O'dur:
Kardeim Yusuf benden beyazd; fakat ben ondan gzelim.

Eli bir ocuun ban okasa, o ba, insan bayltan, ldrtan bir rayiha bahesidir. Gzel koku,
O'nun iin yaratld.

Vil Bin Hacer:

Allah'n Resul bana elini uzatt; kardan souk, miskden gzel kokan bir el...

Saad Bin Ebi Vakkas:

< Elini alnma koydu. Bu na kadar soukluunu cierimin zarnda hissediyorum.
'
Enes Bin Mlik:
Btn mrmde ipek ve kadifeden hibir eye dokunmadm ki, Allah Resulnn ovucundan
daha nermin olsun.
Bu tr ana, ipek, kadife ve kardan souk eller, -ne muazzam bir ahsiyetin remzi...
125
am'dan gelip slmiyeti kabul edenlerden bir sa-hab, O'nun elini tuttuktan sonra yle bir hl
geirdi ki. mr boyunca bir daha kimseyle el skmamaya ahdetti. Ve ahdini hi bozmad.
Allah O'na dedi:
SEN BYK BR YARADILI ZERNDESN!
Ve nur yolunun fkr noktas, derinlik ve incelik mdeni Hazret-i Ftma, babas, yni Allah'n
Sevgilisi iin diyecektir ki:
-i.
Yusuf'u grdkleri zaman hayranlklarndan filerini kesenler, eer benim grdm
grselerdi gslerini paralarlard.
EDA
Yksek, gr, nlayc bir ses ve harikulade bir ton... Hutbelerini en uzak mesafelerden, dnyann
eh tatl ahen-giyle, en kk ihtisas hususiyetine kadar duyacaklardr.

Ar ar ve tane tane konuuyorlar, yle ki, kelimelerini sayabilirsiniz. Her kelime yerini bulur,
yerine otururken br geliyor. Bazan bir kelimeyi her defasnda r alan bir lmba gibi, birka
kere kullanyorlar. Acele, tel, zahmet ve sknt, kelmlarnda mevcut deil... Konuurken
namtenahi kolaylk, zarafet ve hkimiyet iindedirler.
leride greceksiniz.
Btn mrlerinde hibir defa kahkaha ile glmediler. Ebed tebessm...
leride greceksiniz.
yle bir vekar ve heybet ki, O'nu birdenbire grenin dehete dmek ihtimali vardr. leride
greceksiniz.
126

Allah'n, meleklerin, olanca mahlklarn Salt ve selmna mazhar, Gaye - nsan ve Ufuk Peygamber, ahenkten, fikirden, ruhtan, eriye eriye nur pskrts hline gelmi btn renk, ses,
rayiha" ve izgi leminin ulaabilecei mefkrev terkipten daha gzel... Allah'n Sevgilisi olacak
kadar gzel...
NEBLK MHR
Sol omuzlarnn altnda, kalplerinden amud olarak geen izginin arkasndan kt, yni tam
kalblerinin karl zerinde byke bir ben veya adack...
Buhar Hazretlerine gre, Araplarn Hcre ismini verdikleri keklik yumurtas byklnde bir
ek...
Mslim Hazretlerine gre de; avu ii kadar bir -adack... Ve zerinde kk siyah benler...
Pazlarnda gvercin yumurtas geniliinde bir saha ve bu saha iinde incecik tyler...

mam- Hkim:
Allah hibir Peygamber gndermemitir ki. sa eli zerinde Nbvvet benleri olmasn! Yalnz
Reslter Resulnn Nbvvet Mhrleridir ki, sol omuzlarnn altnda ve arkalanndayd.
Kalblerinin karlnda...
22
MAN VE BADET
lkler
yle:
~ Tasdik ederim ki. Sen Allah'n Resulsn! Allah tarafndan gnderilmi yol gsterici ve hayat
kurucusun!
127
nsanolu, gayelerini ve yaratl hikmetini senin vastanla renecektir. Senin her emrin haktr ve
Allah'tan alnp getirilmitir. Sana, Resllk sfatna ve her emrinin Allah'tan geldiine inanyorum.
Sen bu zamana kadar gelmi Allah Resullerinin teker teker mjdeledii ve Son Peygamber diye
haber verdii zirve noktasn belirtiyorsun! Resullerin, birbirine teslim ederek getirdikleri
mukaddes bayran asl ve asl sahibi sensin! Kurtulu ve ebed, olu* ancak eteklerine yapmann
neticesidir.
te iman bundan ibarettir; ve O'na eilecek balarn edsndaki z, budur.
Tek cmleyle:
Sana Allah'n Son Resul olarak, getirdiin llerin hepsiyle birden, bildiim ve bilmediim,
anladm ve anlayamadm her emrini hak bilerek inanyorum.
Byle dnen herkes, bu dncesini mezara kadar gtren her ferd, artk cinsi ve milleti, yapt
ve ettii ne olursa olsun, mslmandr. Kurtulmutur.
Bunun iin de bir evet! cik, yukardaki mny iine alm olarak:
Allah bir ve (M......) O'nun Resul...
Demek yeter!

Allah Resulne ifk inanan Byk ve Temiz Hatice... mmet ktnde, m'minlerin 1 numaral
kayd Hatice - tl - Kbr... lklerin ilki...

Bata:
Ey rtlere brl Nebi! Kalk ve etrafn uyandr!
Emrini alan Peygamber, memuriyetini zevcesine bildirir bildirmez, Hatice hemen ba kesti ve en
takn bir evk, saadet ve heyecanla imna can att. deta sevincinden tat. mn, Hatice iin
ne'elerin en by oldu.
128
Cebrail'den u teblii almlard:

 Rabb'in Sana selm ediyor ve diyor ki: Sen benim insanlara ve cinlere Reslmsn! Onlar
Tevhid kelimesine davet et!
Ve Cebrail ayan yere vurmu, vurduu yerden su fkrm, Cebrail o sudan abdest alm, Allah
Resulne de aldrm, peinden O'nunla beraber namaza durmutu.
Allah'n Sevgilisi sevgili zevcesine abdest ve namaz retti ve beraberce namaza durdular. En
byk Peygamber ve kinat apndaki mmetinin ilk ferdi...
lk namaz iki rek'at ve sabah akam, gnde iki defa...
YNE BRNC
lklerin ikincisi ve erkekler arasnda ilki, Sddk-i Ekber sfatl Ebu Bekr...
Ebu Kuhafe olu Ebu Bekr, teden beri Allah Resulnn en aziz dostudur. Daima gelir, O'nunla
konuur, sohbet eder ve ii nur dolu, istikbalin nur Mjdecisinden ayrlrd.
O da puta tapmayanlardan ve Kurey'in yolunu dallet grenlerden...
Asiller evresi Kurey'in zengin ve soylularndan olduu ve ayrca ilim sahibi bulunduu iin,
herkesten byk bir sayg grmekte...
Bir gn, Ebu Bekr, Hatice'nin yeeni Hssam olu Hkim'in evinde.. lh memuriyetin henz
tahakkuk ve Hazret-i Hatice'nin imn ettii gnlerdeyiz.
Konuma srasnda, Hkim'in azadllarndan bir kadn, gelerek yksek sesle haber verdi:
Y Hkim, duydun mu, yeenin Hatice, zevcinin.
129
Musa Peygamber gibi Allah tarafndan gnderildiini iddia ediyormu.
Hayret byk...
Ebu Bekr hibir ey sylemeden kalkt ve aziz arkadann evine doru yrd. Eve girdi. Kinatn
Efendisini buldu, ald haberi anlatt ve sordu:
Nasl, doru mu?
Ve u tek kelimelik cevab ald:
Evet!..
Ebu Bekr derhal tek nry getirdii milyarlarca senelik muhakeme ve tefahhustan stn bir bedahet
seziiyle
imn etti:
Allah tarafndan gnderildiine imn ediyorum!
Bu tek n iine giren fezalar dolusu sezitir ki, Ebu Bekr'e Sddk-i Ekber lkabn kazandracak
ve onu resuller ve nebiler mstesna, cihann en byk ve en sadk insan derecesine ykseltecektir.
Ebu Bekr. gelmi ve gemi btn peygamberlerin btn mmetleri iinde bamek ve bake
mevkiine oturacaktr. O derecede ki, bir gn Resuller Resul, onun hakknda:
Ebu Bekr ve ben neblik iinde atba beraberdik. Ben onu getim ve o bana tbi oldu; eer o
beni ge* eydi ben ona tbi olurdum.
Buyuracaklardr.

Hazret-i Ebu Bekr, slmiyle hayat ve ebediyyet kazandktan sonra, kendi nefsini kurtarm
olmakla iktifa etmedi. Onun mayasnda bir nsan iin bakalarmkur-tarmak, kendi zat kurtuluuna
denk bir vazifeydi. Hemen saa sola koup mjdeyi haber vermeye ve herkesi O'nun mjde eteine
balamak iin almaya koyuldu.
timat ve sevgisini kazanm ka kii varsa, teker teker ba vurdu ve dedi:
slm'a geliniz, insanolunun gerek dinine geliniz! Sonsuz hayata ve ebed olua geliniz!
Ebu Bekr gibi bir ahsiyetin tesiri byk oldu. Muazzez sahabler zincirinin en kymetli
halkalarndan birou Ebu Bekr eliyle ebedilik dizisini buldular.

Sonsuzluk defterinde (1) numaral insan ve kadn m'min Hazret-i Hatice, (2) numaral m'min ve
(1) numaral erkek m'min de Hazret-i Ebu Bekr. Yine birnci...
NC VE DRDNC BRNCLER

nc ve ocuklar arasnda birinci imn nasibi Hazret-i Ali...

O, Mekke'deki ktlk zamanndan beri amca olunun evinde... Ya on... Birok fevkaldelik
gryor ama hibir ey anlamyor. lemlerin Fahrini, zevcesiyle beraber namaz klarken grd.
Hayran hayran seyredip namaz bitince sordu:
Bu nedir?
Allah'a ibdettir, Allah'n, Peygamberi vastasy-le bildirdii gerek dinin ibdetidir. Seni,
orta ve benzeri olmayan Allah'a ibdete ve putlar inkra davet ederim.
On yandaki Ali cevap verdi:
Benim imdiye kadar grmediim, iitmediim bir ey bu... Babam Ebu Talib'e ii amadan ve
danmadan birey diyemem.
Allah'n Resul, henz lh memuriyetini aa vurmak mevkiinde olmadklar iin yaknlna
ramen Ebu Talib'in bilmesini istemediler. Dediler ki:
-- Ali, imn etmiyorsan, bari grdn ve duyduunu kimseye syleme! Hi kimseye hibir ey
anlatma!
Ali, srr muhafaza edeceine sz verdi ve o geceyi yatanda, sabaha kadar saa sola dne-3k
uykusuz geirdi. Btn bir gece dnd. Dncesi arasnda, o minicik ruhiyle nelere ermi
olacak ki, sabahleyin yatan130
131
dan frlar frlamaz, doru Allah Resulnn yanna kotu ve haykrd:
mn ed diin din haktr.
ve haykrd:
mn ediyorum! Sen Hak Peygambersin ve getirimdi sra. ilkler arasnda (4) ve azadl kleler arasnda yine (1) numaral m'minde. Harise olu
Zeyd...
u bildiimiz Zeyd... Allah Resulnn zevcelerinin hediye ald, azad ettii ve zyurdiyle Allah'n
Sevgilisi arasnda tercihe davet olununca iibir ey bilmeden O'nu seen Zeyd...
te drdnc olarak:
mn ediyorum!
Diyen bu Zeyd...
O da, kleler arasnda birinci...

Hepsi, teker teker, kendi cinsleri ve snflar arasnda birinci, ilklerin ilkleri:
Hatice, Ebu Bekr, Ali ve Zeyd...
23
Srayla
ST STE
Derken slm'a davetin gizli ekli balad.
Donmu kfr denizinin buzlar altnda ince bir scak su cereyan... Bu cereyan tez vakitte btn
umman kaynatacaktr.
Kinatn Vcud Saiki, etraflarnda ilkler, insanlar, Hak yoluna, kulaktan kulaa fsltlarla davet
etmekte...
Erkek ve kadn, stste imn edenler... Bunlar ilklerin ilklerinden sonraki ilkler; daima ilkler...
132
Hazret-i Hatice'den sonra ikinci, nc ve drdnc olarak imn eden kadnlar:
Allah Resulnn amcalar Abbas'n zevcesi mm- FazI Hazretleri... Abbas henz mrik...
Ebu Bekr Hazretlerinin kz Esma...
stikbalin byk mslman mer'in kz kardei Fa-tma Bint-i Hattab..
Bu byk insan, slm (Defter-i Kebir) inin (2), (3) ve (4) numaral kadn rn'minleri...
.

Erkeklere gelince, bu daveti hzlandran Peygamber ballar arasnda dnyann en byk insan
Ebu Bekr batadr. Allah, Sevgilisine, Ebu Bekr Hazretleriyle yle bir arkada ltfetmitir ki,
evldndan ve malndan itibaren uzak ve yakn kimi ve nesi varsa, hep bu yol iin, hep bu yol
urunda...

Ebu Bekr'in klavuzluuyla ilklerin ilkleri arkasndan sraya giren erkek m'minler:
Osman bin Affan...
Zbeyir bin Avvam...
,
Abdrrahman bin Avf... Saad bin Ebi Vakkas... Talha bin Abdullah...
Tam srasiyle ilklerden olan bu be kii (Aere-i Fvf-beere- cennetle mjdelenen on kiijden...

Bunlara, eski yollarndan dnmemeleri iin, yaknlar tarafndan neler yapld, neler?.. Fakat bu
tazyiklerin hibiri kr etmedi ve bu pervaneler, nlerine karlmak is tenen en etin engellere
ramen, byk hayat penceresinin kenarndaki nur szntsna doru uup gittiler.
. . Arkalarndan gelenler:
Sait bin Zeyd...
133
Ebu Seleme bin Abdlesed... Ebu Ubeyde bin Cerrah... Osman bin Maz'un... Kaddme bin
Maz'un... Abdullah bin Maz'un... Erkam bin Ebi Erkam... Ubeyde bin Haris...
Bunlardan Said t>in Zeyd, mer'in kzkardei Fat-ma'nn kocas... Zev ve zevce, yanak yanaa ve
bir aru-da mslman... leride, byk mer'i bir hamlede slm dairesine eken derin vecd ve
aklarn .greceiz.
UZAKLARDAN GELEN
Bu arada, uzaklardan gelen ve mslman olan biri vardr ki, hikyesi pek renkli.. Son derece husus
mna sahibi byk sahablerden Ebu Zer Hazretleri...
slm'a eriini yle anlatyor:
Allah Resuln gzlerimle grmeden putlara ibdeti brakm ve Allah'n vahdaniyetine
smsk yapmtm. Yalnz, mnezzeh olan Allah'a ibdet ediyor ve o beni ne yana dndrrse o
tarafa dnyordum. Bir gnd. Haberi yayld: Mekke'de bir zt zuhur etmi... Neblik dvasndaym... Kardeim Enis'i hemen Mekke'ye gnderdim:
Git, bu zt ile gr v.e bana haber getir! Kardeim hemen yola kt ve abucak dnd:
Mekke'deki zt yalnz hayr emir ve erri nehyeder grdm. Kendisinin Allah tarafndan
Peygamber gnderildi-diini sylyor ve herkese imn ve ahlk tavsiye ediyor.
Kardeimin anlattklar beni hayli alkalandrd. Sordum:
Halk bu zt hakknda ne dnyor?
Halk bu zt ir, khin, byc sanyor ve byle isimlendiriyor. Amma bana kalrsa bu zt
sadk ve hakldr. Haksz olan halk...
134
Bizzat gidip kendisini grmee karar verdim. Kardsim dedi:
Git, gr ve hakikati anlamaya al! Yalnz dikkat et; Mekke halk sana bir ktlk eritirmesin.
Onlardan kendini sakn!..
Srtma bir erzak torbas, elime bir denek alp yola ktm. Mekke'ye girdim. Neblik iddia eden
zt tanmyordum. nme kanlara sormay da doru bulmuyordum. Kabe'ye sokuldum ve orada
gn gece kaldm. Erza-m bitti. Zemzemle iktifa ediyor ve alk duymuyordum. Kabe'yi
tavaf eden olmuyordu. Drdnc gece... Ayn haldeyim.. Bir de ne greyim?.: Gzellikte misilsiz
bir insan zuhur etti: Allah'n Resul... Kabe'yi tavaf ederek, namaza durdu. Bekledim; ibdeti bitip
selm verince hemen yanna gittim. Ve elimde olmadan bardm:
Allah'n Resul!.. Sana selm olsun... ehadet ederim ki Allah'tan baka ilh yoktur ve
ahadet ederim ki, Sen O'nun Resulsn...
ehrelerinde memnunluk ifadesi belirdi... Sordular:

 Kimlerdensin?
Gfar kabilesindenim.
Kime misafirsin?
Kimseye misafir deilim ve geceli gndzl gndr buracktaym.
gnden beri ne yiyip, ne iersin?
Yiyeceim tkendi. Zemzem suyuyla geindim. Hi sknt ekmedim, vcuta daha iyi hale
geldim.
te benim Mslmanla giriim byle oldu.
O Kinatn Efendisi:
slm selmyle ve Sana selm lfiyle insanlar ilk selmlayan hi kimsenin hcum ve
tasallutunu dnmeden imna koan, Ebu Zer'dir.
135
Ebu Zer, Kabe'de karlat ve hemen teslim olduu Allah Resulnden u emri ald:
i gizli tut! Bakalarna hibir ey syleme! Doruca yerine gidip kabilene vaziyeti haber ver!
Gizlice davranp imn etsinler. Sen de, ne vakit bizim meydana ktmz iitirsen hemen gel,
aramza katl!
Bir nda ii en derin ak ve heyecanla dolan Ebu Zer Hazretleri cevap verdi:
Seni bu Hak Din ile gnderen Allah'a yemin ederek sylyorum ki, slm ve imn, kabilemin
en kalabalk muhitlerinde en yksek sesle telkin edeceim!
Allah'n Sevgilisinden, tam ve ileri bir mslman olarak ayrlan Ebu Zer, artk kendisine mlik
olamyacak kadar ulvlik leminin cezbesine dalm ve ihtiyat unutmutur. Nitekim Kabe'den kar
kmaz, Kurey byklerinin etrafta toplu halde bulunduunu grnce avaz avaz haykryor:
ahadet ederim ki, Allah'tan baka ilh yoktur; ve ahadet ederim ki, Muhammed O'nun
Resuldr.
Kureyliler davranyorlar:
Yryn u dininden dnen herifin zerine! Bildirin unun haddini!!!
Ve Kurey bykleri ellerine geirdikleri ta, tahta, kat toprak ve kemik paralaryla Ebu Zer'in
zerine ullanp O'nu kan revan iinde brakyorlar.
Bereket versin ki, Allah Resulnn amcas Abbas yetiiyor, Ebu Zer'i peeliyor, ona siper oluyor
ve kurt gibi saldran mriklere haykryor:
' Ne yapyorsunuz? Bu adamn Gfar kabilesinin ulusu olduunu bilmiyor musunuz? Ticaret
yollarnzn onlarn toprandan getiini unutuyor musunuz?
Ancak bu szler zerine bir n dnen ve tereddde den Kureyliler, Ebu Zer'i brakyorlar.
136
Vecd ve ak sarhou Ebu Zer Hazretleri, bununla kal-myara'k bir gn sonra hareketini yine Kurey
byklerinin toplu olduu bir yerde tekrar edecektir. Onlarn nnden hmla geecek, suratlarna
dik dik bakacak ve sonra yine ayn imn nidasn avaz avaz ykseltecektir.
Yine Ebu Zer'in stne atlacaklar, yakasna yapacaklar, onu ldresiye pataklamak iin
davranacaklar; fakat yine Abbas yetiecek ve lh cezbenin bu cokun rneini yine kurtaracaktr.

Ebu Zer Mekke'den kp rzgr hzyle memleketine dnd. Kardei Enis'i buldu ve haykrd:
Allah'n Resuln grdm ve imn ettim. Haydi sen de ve derhal imn et!
imdi Ebu Zer ve Enis Hazretleri annelerinin huzurun-dalar:
Anne; Mekke'ae Allah tarafndan gnderildiini bildiren ztn dvasn kabul ve bir grte
kendisine imn ettik. Sen de grmeden imn et!
O da imn etti.
Ve Ebu Zer Hazretlerinin kabilesi Gfar oca bu ak nefesinin esiiyle bir hamlede yar yarya
slm ile hayat buldu.
24

Gizli Davet
SPER ARKASINDA
Resul olmular ve etraflarn uyandrmak emrini almlardr; fakat bu emri, insanlar tek tek
avlayarak yerine ge-tirmektedirler. Henz cemiyetin ak mcadele meydanna kp, kfrdekilere
alen tebli devresine girmemilerdir.
Hibir ey gizli deil, btn dva ortada; amma her ey kendi iinde oluyor; geliiyor, bir btn
halinde darya
137
huru hareketi yapamyor ve byk sirayet teebbsne giriemiyor. yleyse, henz iine doru bir
olu, dna doru deil... Ve bir siper arkasnda hazrlk, bir meydan okuyu deil...
Mslmanln kapsn aan anahtar, ahadet Kelimesi... lk davet buna:
ahadet, ederim ki, Allah'tan baka ilh yoktur; ve ahadet ederim ki, Muhammed onun kulu
ve Resuldr.
Davet baz istikametlerde sert engellere arparak mahzun mahzun geriye dnerken, baz
istikmetlerde de misilsiz bir tesir kemendi iinde insanlar smsk zaptedi-yor.
Davetin geriye dnd sert engeller, kt itikatlar iinde donmu tipler... Yni Kurey'in szde
aklllar, zenginleri, hatrllar... Kendisini birey ve kendi akln en doru sananlar... Bunlar btn
fezay titreten davet karsnda hissiz, alayc ve tahkir edici...
t
SAFFET SINIF!
Genler ve halk tabakasnn fakir ve zayf fertleri ise, davetin cazibesini, hemen ona kendilerini
brakvermekle gsteriyorlar. Zira gen adamn tazelii ve heyecan kabiliyetiyle, fakir ve zayf
insann nefsini hor gr ve benliinden uzak duruu, kendilerinde lh hitabn nuruna kucak
atrc bir saffet ve istidat yaatyor.

Bunlar, fakirler, mustaripler, kimsesizler, bedbahtlar, esirler ve evet, bilhassa genler... Nuru bir
anda kucaklayc nasibe, gurur ve sahte emniyet duygusunu tanmam olmakla ermilerdir bunlar...
MTEAZZIMLAR
Kurey mteazzmlarnn ruhlar ise kaln rtler altnda...
138
J
Mteazzmlar, yava yava fakat gittike genileyen slm dairesinin balangta birdenbire
dman olmadlar. Zira ii hafife aldlar ve ilk intiar kademesinde, slmiye-tin, kendi kr
nefslerini krc bir istikamet tutmadn grdler. Kendilerine ni bir taarruz gelmediine gre
sadece nefslerini geriye ekmek ve kaptrmamakla kaldlar. Kurey mteazzmiarndaki ilk intiba,
slmiyetin, garip, hor, deersiz bir ey olduundan ibaretti. Byle olunca da Hak Din balangta,
dmanlk deil, istihza mevzuu oldu.
STHZA
Varln Nuru, gzleri nmtenhlik lemine evrili ve insanolunun en gzeline mahsus ehresi
vakar ve heybet dolu, baz topluluklarn nnden geerken, Kurey m-teazzmlan, karanlk yuvas
kafalarn birbirine dayam, ellerini O'na doru uzatarak mrldanyorlar:
te bize semadan bahseden, Abdimuttalib soyundan garip adam!..
Ve Allah'n Sevgilisi, bu krc hitap karsnda, gzlerinin istikametine ve ehresinin vakarna
zerrece deiiklik gelmeden, hibir ey iitmemi gibi, yryp uzaklayor-lar.
Gneler doup batadursun, Allah dvas ilerliyor.

Gelen, Yeni nin bataki mahzun kaderiyle, bu Pr-smez yeni, elbette ki Eski ve bayat m
kapkaranlk azn byle alrken grecektir.
Bize semadan bahseden u garip adama da bak! Her peygamberin ve onlara bal btn
byklerin,

.her devirde daima hikmeti iinde bulunduu lh kanun...

KAVGA ALEVLENYOR
Allah dvasnn dostu Allah...
Allah dvasnn dman da put... Yni puta tapanlar...
Allah'n dostlar, dvay dman kutbiyle ele alnca
139
kavgann kopaca besbelli... Tevhit dvasn, aksiyle, yni ibadet edilmeye mstahak olann
yannda, ibadet edilmeye mstahak olmayanlar, dost ve dman kutuplar bir arada ele almak,
Kurey putlarnn maskesini syrmaya ve l hviyetlerini meydana karmaya varacana gre,
bouma balayacaktr. Mcerretlerin mcerreti olan Allah'a ahadeti birdenbire yadrgamyan
Kureyli, mahhas mnada kendi putuna taarruz balaynca ii grecek ve birdenbire akslmele
geecektir.
Byle oldu. Byle olunca kavga alevlendi.
Bu n, Kurey mteazzmlarnn, artk istihzay brakp btn iddetleriyle taarruz ve dmanla
getikleri dem...
BR SAHNE
Kurey mteazzmlar tarafndan Kinatn Efendisine kar balayan ilk dmanlk r iinde
Mslman olanlardan biri de Husayn... Olu imran daha evvel msl-man... Kendisi Kurey'in
hatrllarndan...
Artk mslmanlarda putlara kar hakaret gzden saklanmaz halde.
Kurey iieri gelenlerinden bir topluluk, gidip Husayn'i evinde buldu:
O'nu biliyorsun ya; hani Allah tarafndan gnderildiini iddia eden adam!.. Git O'na de ki,
bizim ilhlarmza atp tutmasn... Sonu fena olur.
Peki, dedi Husayn; hemen gidip sylerim!
Hemen git, biz de arkandan gelelim!
Husayn, arkasnda Kurey mteazzmlar, doru Allah Resulnn evine gitti. Kureyliler, onu, eve
yakn bir kede beklediler. Husayn, tek bana Allah Resulnn huzuruna kt. O anda Allah
Resulnn etrafndaki sahabler arasnda, Husayn'n olu mran da var... Baba ve olu fkeli
nazarlarla gzgze...
Husayn, gzlerini. Allah'n Sevgilisine evirip hitap etti:
140
Nedir bu senin iin sylenenler? Doru mu bunlar?
Ve Allah Resulnn, derin bir tebessmle, kendisine, szne devam etmesini ihtar ediinden
kuvvet alarak ilve etti:
Sen, bizim ilhlarmz hakknda olur olmaz eyler sylyormusun! Onlar hakr
gryormusun! Doru mu bunlar?
Peygamberler Peygamberinin mukaddes dudaklar araland:
Sen ka ilha tapyorsun, Husayn?
Yedisi yerde, biri gkte olarak sekiz ilha...
Bir zarara urar, bir korku geirirsen hangisine snrsn?.
Gktekine...
Ya maln telef olursa hangisine?
Yine gktekrne...
Ya u olursa, bu olursa?
Gktekine...
Gaye-lnsan ve Ufuk-Peygamber bir n durup tebessm buyurdular:
Husayn, gryorsun ki. sadece birine snyorsun! Kudreti Bir'de ve O'nda buluyorsun! O
sana, sence hep tek bana imdad ediyor. Ya sen ona ibadet ederken bakalarn nasl ortak
kouyorsun? O byle bir eye raz olur mu sence?

Ve Husayn'n bir n kendisinden geercesine sarsldn ve kendi anlay iinde smsk

yakalandn grerek birdenbire teklif buyurdular:
Haydi Husayn, slmiyete gel de bu samalktan kurtul!
En ulv mantktan stn Peygamber tavr ve heybeti karsnda eriyip giden Husayn, bir lhzada
imna geldi ve topyekn teslim oldu.
Manzara yle dokunaklyd ki, Husayn'n olu mran, atlarak babasna sarld ve gzyalar iinde
onun ellerini, ayaklarn pmee balad.
141
Ulviyet manzaralar son haddinde...
O zaman, lemlerin yzsuyu hrmetine yaratlm bulunduu Gaye-nsan ve Ufuk-Peygamberin
mbarek gzlerinde birka damla ya pridadn hayetle grdler nsanln ve yaratl
hikmetinin ezel ve ebed Efendisi, buyurdular:
mran'n hareketi rikkatime dokundu. Husayn, kfrn tayarak gelirken, olu ona en
kk sayg ve alka gstermedi. Babas slama gelince de vazifesini tam yapt.
^
Biraz sonra, Husayn, Allah'n Resulnden izin alp gitmek isteyince, btn zaman ve meknn
Peygamberi, sa-hablerine Kurey byn uurlamalarn emrettiler. Mslman Husayn daha
kapdan karken uzaktan onun nasl uurlamakta olduunu gren Kure/ mteazzmlar. gzleri
hayret ve dehetle alm, mrldandlar:
O'nu grmekle, bir kerecik grmekle sabi (dininden dnen adarr mnasna mslmanlara
verilen isim) oldu!
Ve bsbtn alev aldlar.
Kavga alevlenmek zere; fakat asl alevlenen slmiyet...
Az zaman iinde, ayn ulv sahnelerle slmiyeti kabul edenlerin says krka doru... Fakat hl
mukaddes dva, itima meydan nidasna kavumu deil...
NEB VE RESUL
Meydan nlatacak olan nida, risaletten bir mddet sonra... Fakat bu, husus emirle balayacaktr.

Neb, Allah'n vahyine mazhar olan, fakat eline mstakil ller, kitap ve eriat verilmeyen ve
kendisinden evvelki Resuln eriatince giden Peygamber...
142
Resul ise, kendisinden evvelki eriatleri kaldrc, neh-yedici, yepyeni yol ac ebediyet klavuzu...
Peygamber kelimesi ikisine de mil... Her Resul neb, fakat her neb Resul deil...
'
' '

'
Btn zaman ve meknn Peygamberine ait ilk devre, gizli davet kadrosu iinde, kfrn gayzi
yava yava alevlenmekte, Allah'a ballarn says krka doru gitmekteyken aa vur! emri
gelinceye kadar srd.
25
Alan Bayrak
LE YOLUNDA
ahstan ahsa fslt telkinlerle yaylan ve darya ancak saklanmaz ksmlar szan slmiyetin,
tamamiyle meydana karlmas, cemiyet meydannda bayraklatrl-mas iin emir geldi:
Sana emredilen eyleri aa vur!
Nazil olan Kur'n emri artk yolun apaydnlk gsterilmesini bildiriyor.
Karanlkta seyahat ve birbirinin eline eteine yaparak, adm adm topra kollayarak yol alma
devri sona ermitir. Artk btn projektrler yaklacak, mevki ve istikamet dmana aka
gsterilecek ve bu apaydnlk yolda topyekn insanlk, basz ve sonsuz ynlar halinde devi-

rilmee balanacaktr. Btn zaman ve meknn Peygamberi, kendisine kadar gelen Mukaddes
Bayra, artk aka baa geirmee memur Allah Resul sfatiyle ellerine alacaklardr.
Asl sahibine gelen bayran, almas emri gelmitir.
143
Acaba bu harikulade teebbsn neticesi ne olacaktr? lk neticesi ve akslmeli?.. Ne olacaktr?.
Kaderin sisler arkasnda saklad, fakat n plna olularn en byn dikerek ileriye ait
namtenahi ihtimale yol at bu sualin cevab mthi bir rpermedir. Kimbiiir neler olacaktr?

Aa vurma emrinden ok az zaman evvel daha dn, be mslman Mekke yaknlarnda bir
tepeye ekilerek, tamamiyle tenhada, mriklerden gizli, vecd ve ak iinde ibadetlerini ederlerken,
birdenbire baz kfirler pey-dahlanmt. Bunlar vaziyeti grnce mminlerle alay etmee
balamlar; bunun zerine Eb Vakkas olu Saad, eline geirdii bir kemik parasyie bunlardan
birini yaralam ve slmiyet uruna ilk kan aktmt. Evet; bir kemik parasnn bir mrik
kafasnda aktt kan, kar safta Allah iin aktlan ilk dman kannn izlerini resmetmiti.
Ya imdi ne olacak?
Allah'n emri yerine gelecek ve icabnda kan seller gibi aksa da Mukaddes Bayrak, Allah
Sevgilisinin eliyle yarlk dairesinin merkezine dikilecek...

lk i olarak, o na kadar gizli okunan Kur'n aka ve yksek sesle okunmaya baland.
AMAR
Artk Kurey mteazzmlar, sade tevhidin mcerret -esaslarna muhatap olmayacak, iinde
yzdkleri kfrn mahhas felketini de suratlarnda bir amar gibi hissedecekler...
Asl dayanamadklar, tahamml edemedikleri de bu...

Bir gn Allah Resulnn yolu, mriklerin ibadet yerine urad. Hepsi birden mankafa ekillere
kar secdede...
144
Babanz brahim'in dinin iptal ettiniz! Bu haliniz nedir?
Hayretler iinde cevap verdiler:
Bizi Allah'a yaklatrmalar iin onlara tapyoruz!
Allah Resul bu halin yaklamak deil, Allah'tan uzaklamak olduunu syledi ve puta tapanlar
put gibi donmu brakarak gitti.
ALLAH KELMES
Daha evvel bildirmitik; tekrarlayalm:
brahim Peygamberin getirdii tevhid nurundan ruhlarnda hl birtakm krnt klar tayan
Kureyler, Allah kelimesini, bildirilince bsbtn yadrgamyor, isim halinde tanyor; fakat
putlar gya Allah'a gtren bir vasta biliyorlard.

Tevhid unutulmu, Allah kelimesi bir htra olarak kalm ve nihayet btn putlarn bal olduu
niha nokta gibi bir vehme let edilmiti.
Allah ismi kelimede devam ediyor, fakat hikmeti pullara devredilmi bulunuyordu.
KFR KIZIIYOR
Aka bayran aan slmiyet karsnda mrltlar gittike bymee, nralamaya; honutsuzluk
da gittike derinlemeye ve tam adavet haline gelmeye balad, islmiyet aleyhindeki sesler
kuduruyor ve kfr kzyor.
Hususiyle, mrik len babalarnn, ebed helake, yani cehenneme gittii haberi Kurey
mteazzmlarni bsbtn kudurttu.
Vaziyet nazik... .
<
Hcum ve dmanlk, pln ve sistem altnda gelimeye balad.

145
Allah'n Sevgilisini, kfr safndakilerden amcas Ebu Talib'ten baka koruyan yoktur. Btn
Kurey bykleri, btn insanln Kurtarcsna ve Kurey'in en byne dman kesilmitir.
'
O Ebu Talib ki, yeeniyle olunu Varln Nuriyle o Nuru en iyi zaptedenlerden Ali'yi, bir arada
namaz klarken grm ve sormutu:
Bu hangi dindir?
Allah'n Sevgilisi cevap vermiti:
Bu, brahim'in dini... Allah beni insanlara Hak Dini talim etmek iin gnderdi. Sen de bu
dine gir!
Ebu Talib, atalarnn dinini brakamyacan, fakat kendisi hayatta olduu mddete yeenini
koruyacan ve O'na fenalk gelmesini nleyeceini syledi.
ERKAM'IN EV
Mslmanlara kar zulm ve iddet tavr o kadar ileriye gitti ki, nihayet Allah'n Sevgilisi,
sahableriyle beraber Dar-l-Erkam Erkam'n Evi isimli dam altna snmaya karar verdiler.
Yanlarnda saylar krka doru, yzleri prl prl mminler...

Ev sahibi Erkam, ilk mslmanlardan biri... Allah Sevgilisinin en emin sahableri arasnda... Evi de
Safa eteklerinde... Bu bakmdan, Mekke'nin hac ve yolcu ura sahasna hkim.. Safa ile Merve
arasndaki meydan toplantlar bu evin bakt aklkta oluyor.
te Mslmanlar, Erkam'n evinde, toplu ve mda-faal halde... Karargh...
lemlerin Efendisi bu evi seerlerken gayet ince bir hesap sahibidirler: Her eyden evvel
slmiyetin-telkin merkezi olarak meydana bir mekn ifadesi, bir karargh
146
manzaras kyor. Sonra bu mekn, ehre girip kanlara nazrdr. Onlar, ehirli mriklerin menf
telkinlerinden evvel kollamak ve kazanmaya almak imknn veriyor. Nihayet dank ve
mekansz ekilde ehrin meydan ve sokaklarnda din tebli etmekle, toplu bir merkez iinde dvay
idare etmek arasnda byk fark var... Ayrca mdafaa kymeti... Byle bir mekn iinde
mriklerden kimse, Allah'n Sevgilisine ve O'nun sevgili sohablerine tecavze cesaret edemez. En
sonra da, meknlamann getirdii manev hava... Vecd yuvas bir dam alt ihtiyac...
Bu ince hesap, son derece muvaffakiyetle neticelendi.
Mminlerin veya imn istidatllarnn hemen hepsi, kaytszsa Dar-l-Erkam a girip kmaya
baladlar.
Ruh mekn buldu ve mekn ruhlat.
Pek az zaman iinde bu ev, dvalarn dvasna madde lsyle yatak ve kadro vazifesi grmeye
balad.
Allah'n Sevgilisi yalnz gndzlerini Dar-l-Erkam a hasrediyorlard. Sabahtan akama kadar
orada mminleri oldurmak ve olgunlatrmakla vakit geiriyorlar ve geceleyin evlerine
dnyorlard.
Dar-l-Erkam isimli mbarek meknn kymeti, artk aka tebli ve telkin plnna kmak
emrini alan Mslmanlkta o kadar mhimdir ki, orada mslman olmu bulunmak erefi, ilklerden
sonra gelen en byk fazilettir.
' Allah'n Resul Dar-l-Erkam da din nerederken mslman oldum.
Diyebilen sahab, Peygamber yakn saadet sahiplerinin byklerindendir.
147
26
ile
GELEN EMR

Kurey nasipsizleri, hidayete kavuanlarn yollar zerinde ayr ayr basklar denediler. Onlar
hidayetten dndrmek iin bavurmadklar tazyik ekli kalmad... Fakat tek kiinin halinde en ufak
J~,
bir deiiklik, yznde en kk bir ekilik bile grnmedi.
yle bir vecd iindeler ki, en ac tazyik kendilerine bir fiske tesiri bile yapmyor.
Bu srada lh emir geldi: Kabilen iinde en yaknlarn doru yola ar!
korkut ve onlar
Kinatn Efendisine en yakn kollar, Haimoullar, Muttaliboullar, Abd-i amsoullar,
Nevfeloullar, yani btn Abd-i Menafoullar...

Bu emir, etinlii bakmndan Allah'n Sevgilisine derin bir kayg verdi. Vazifelerindeki gl
seve seve yerine getirmek zere, uzun mddet tefekkr zorunda kaldlar. e nasl balayacaklar, ne
yapacaklar?

slama davet, Allah'n emriyle umum olarak alm, uzak yakn herkese birden hitap edici bir
bayrak.. Fakat lemlerin Rabb, bu bayran, evvel Sevgilisinin kable-si ve onun yaknlar nne,
yni en etin noktaya dikilmesini irade ediyor. Ne yapacaklar, nasl yapacaklar?

Aliah Resulnn gnlerden beri grnmediine dikkat eden halas; yeeninin hasta olduunu
sanarak vazi148
yeti yakndan grmek zere Dar-l-Erkam a gitti. Allah Resuln grd, soracan sordu ve u
cevab ald:
Hayr hasta deilim! Fakat Allah en yakn akrabam korkutmam ve doru yola armam irade
ediyor. Btn yaknlarm bir araya toplayp kendilerini Hak yoluna armak zorundaym!
Peki; yalnz amcan Ebu Leheb'i arma! O kabul etmez.

Ertesi gn Allah'n Resul btn Abdlmuttaliboul-larn davet etti. Hepsi bir araya geldiler. Ve
davet yerinde boy gsterdiler. lerinde Ebu Leheb de var..
Allah'n Resul kendilerine lh emri tebli etti.
Birden Ebu Leheb kprd, svp saymaya balad:
Kahrolas! Bizi bunun iin mi ardn? Bununla da kalmad. Yerden bir ta alp. Nur
Heykelinin zerine atmak istedi ve sylendi:
Yeryznde hi kimse tanmyorum ki, senin gibi, akrabasna ve yaknlarna byle eyler teklif
etsin...
Allah'n Resul bu, her edeb d svp saymalara sktla karlk verdiler.
9
Biraz sonra, kfrn en sert rnei, Peygamber amcas nasipsiz Ebu Leheb hakknda lh emir
nazil olacak; Allah, Kur'n'nda onun ismini anacak ve buyuracaktr:
Ebu Leheb'in iki eli kurusun!
Bu korkun tehdidi duyan kfr delisi, kendisine bir teselli arayp diyecektir ki:
Eer O'nun dedii doru karsa, urayacam belya kar malm ve ocuklarm sayesinde
kar durabilirim.
Fakat Allah, bu delice teselliyi de kknden silip atm ve yle cevaplandrmtr:
Mal, ocuklar, btn elde ettii eyler ve btn gvendikleri, kendisini kurtaramyacaktr.
149
lh emirde, Ebu Leheb'in kars da Cehennemde odun hamal olarak gsterilmektedir.
Ebu Leheb'in kars mm- Cemil, Ebu Sfyan'n kz-kardeidir. Kocas gibi o da kfrn en kuduz
hncn yaamakta ve Allah'n Sevgilisine yapmadn brakmamaktadr.
MCADELE

Kinatn Efendisi, birka gn sonra kabilelerinin halkn tekrar topladlar. Toplyluk kurulunca
ilerlediler ve hitap buyurdular:
Kavmin klavuzu ona hyanet etmez. Allah'a yemin ederek bildiririm ki, faraza btn dnyay
yalana ve yanla doru srm olsaydm, yine sizi byle bir yola ekmezdim. Yalan; hibir
bakmdan ve hi kimseye tarafmdan tatbiki mmkn olmayan i, muhal i! Kendisinden baka ilh
mevcut olmayan Allah'n zt zerine kasem ederim ki, ben, umumiyet noktasndan btn
insanla, husus/et noktasndan da size gnderilmi Allah Resulym!.. Dn akam uyuduunuz
gibi bir gn lecek ve bu sabah uyandnz gibi bir gn dirileceksiniz! O zaman amellerinize gre
hesaba ekilecek, iyiliiniz kadar mkfat ve fenalnz derecesinde ceza greceksiniz. Bu
mkfat ve ceza da ebed cennet veya cehennemdir. Aranzda hibir fert bilmiyorum ki, kavmime
benim size getirdiim eyden daha deerlisini getirebilmi olsun. Ben size bu dnya ile telerin
btn verim ve zn, gayesini getirdim. Ebed hayat..
Allah Resulnn yaknlar, O'nun, tane tane syledii bu ruhtaki szleri, dikkat ve hatta hayetle
dinlediler. Dorulua ayrca doruluk getiren bir vakar, emniyet ve halisiyet iinde, kelime kelime
helezonlaan ve sonra hakikat ahenginin en gzelini nlatan bu szler, hemen herkesi gayetti.
Handiyse baracaklard:
150
nandk! Yalan senin iin muhaldir! Biliyoruz! Fakat kfr canavar ve hayat kyc Ebu Leheb,
bir
nda hemen nefsini bu mesut tesirden ekti ve meydan-dakilere dnd:
Abdlmuttaliboullar! yle garip garip ne dnyorsunuz? Bu adam bizim iin bir lekedir.
Kendisine yabanclar dersini vermeden gereini siz yapnz! Ya hapsedin yahut baka bir ekil
bulup bu haline mni olun! Sonra ona bu muameleyi bakalar yapacak olursa, kabilenizden bir
ferdi teslim etmee mecbur olmak gibi bir zillet altnda kalrsnz. Teslim etmediiniz takdirdeyse,
siz, kabilece mahvolup gidersiniz!
Balar aaya indi ve kimse kprdamad. Korkun skt... Nasipsiz vicdann iinden gelen ve
ebediyeti tepen bu kapkara szler btn hisleri bulandrd. Birden bir kadn sesi ykseldi. Avvam
olu Zb'eyr'in annesi ve Allah Sevgilisinin halas Safiyye, Eb Leheb'e doru bir adm etti:
Karde! zkardeinin olunu terketmek ve yapayalnz brakmak sana eref mi verir? Ben de
yemin ederim ki, ilim adamlar, Abdlmuttalib nesebinden bir nebi zuhur edeceini sylerlerdi.
te.o nebi budur...
Ebu Leheb, ac kahkahalarla gld:
Ne btl fikir ve bo emel! Kadnlarn szne mi kaldk?. Onlarn sz gelin sandalyesinde
yakk alr. Yarn Kurey nesilleri ayaklanr, btn Arap kabileleri de onlara katlrsa kendilerine
kar neyle korunacaz? Karlarnda, bamz kamaktan daha tesirli birey yapabilecek miyiz?
Allah'n Sevgilisi, skt ve tevekkl iersinde dinliyorlar. Mcadele ok kzmak istidad
gsteriyor.
Tam o srada Ebu Talib ilerledi ve muazzam bir irade ehresiyle u hkm bildirdi:
Biz sa ci^ika O'nu koruyacaz! Buna mecburuz! Bu kadar!
151
Ve mrltlar, homurtular iinde daldlar.
Baka bir defa, Allah'n Resul, kendi z aile koluna, daha tatl ve yumuak bir nfuz yolu teorbe
etmek istediler.
Hazret-i Ali'ye emir verdiler:
Bir ziyafet hazrla ve buna Abdlmuttalibouliar-n davet et!
Ziyafet hazrland. Abdlrauttaliboullar, sofrann etrafnda dizildiler. Zevk ve evk iinde yemek
yendi. Son takmalarn ardndan ksa bir durak...
Kinatn Efendisi buyurdular:

 Size bu dnyay ve teleri kefalet altna alan bir-ey getiriyorum! Niin bu daveti benimle
beraber zerinize almyorsunuz?
Ortalk donuverdi. Hayret... Dehet... Kimsede ms-bet bir tavr yok...
Birdenbire Hazret-i Ali ayaa kalkt ve haykrd:
Bu mecliste ya en kk olan benim! Belki v' cudum bcr, kollarm clz, bacaklarm
sska... Fakat b halime ramen size yardm etmee hazrm! Haydi!
Manzara gerekten mthi,.. Ulv olduu kadar mt hi!.
En olgun yataki Bykler Bynn hayata haya getiren teklifi karsnda herkes arplp
kalyor, herkes susuyor, ne diyeceini bilemiyor, ne yapacan kestire miyor; fakat on ksur
yanda bir ocuk birden yerinden zplyor, hidayet ynn gsteriyor, kemikleen inad ruhunu
yumuatmaya alyor, onlar tevik ediyor, kendilerine yardm edeceinden bahsediyor.
Byleyken, hl nasipsizler gzya iinde boulmuyor, erimiyor, kendinden gemiyor ve teslim
olmuyorlar.
are yoktu; Allah'n mhrledii kalbi kimse aamaz.
152
27
Sa elde gne, Sol elde ay
ARACI
Ezel kadar eski ve ebed kadar yeni din, Kureylilerin nasipsizlerine artk mthi bir fet gibi
grnyor. Ruhlarn, ahlklarn, detlerini, ticaretlerini, iktisad llerini, itima usullerini, ferd
hrriyetlerini perian eden bir bel...
Kureylinin nasipsizi, slmiyet karsnda artk kendini, putundan, an'anesinden, kazancna ve
geim tarzna kadar topyekn alt st etmek isteyen bir tehditle yz yze grnyor.
slmiyet, gerek ve her noktay iine alm dinin ilk art olarak, Kureyliyi artsz ve pazarlksz,
batanbaa yenilemeye, ezel kadar eski ve ebed kadar yeni hakikatle insanlamaya davet etmekte...
Bu davet de artk apak... Mekke ve Kurey meydannda gndere ekilmi bir iaret...
Dne kadar dileyenin alkalanaca ve dileyenin omuz silkecei mcerred ve umm imn ve ahlk
llerinin yannda imdi put nefreti, Kureyli hayatnn batanbaa tenkidi, Kurey geleneklerinin
baltalanmas...
Nasipsizler iin bu hcumlara kaytsz kalmak ne mmkn!..
Nihayet, Mekke ileri gelenlerinden bir heyet kurdular. Heyet, ald karara gre, doru, Allah
Resulnn hmisi Ebu Talib'in karsna kt.
Dediler:
' Senin yeenin cedlerimizin dinine, ahlkmza, detlerimize, yaay tarzmza tecavz ediyor.
Seni bu
153
hale kar tedbir almaa davet ediyoruz! aresi neyse dn ve yerine getir! Artk vaziyet ciddidir!
Heyet, Rebiaoullar Utbe ye eybe, Haimoullar s ve Ebu Cehl, Muttalibolu Esved,
Mugiyreolu Velid, Haccacolu Nebiyye, Vliolu s gibi, Kurey'in en dililerinden...
Heyet, srarnda devam etti:
Yeenin zararl bir meslek takip ediyor. Mekke'de skn ve birlii muhafaza edebilmek iin
O'nu sustur!
Ebu Talib, bu mracaata atlatc cevaplar verdi. On-iar tatl dil ve mphem vaadlerle oyalad ve
ince bir slp kulianarak bandan savd. $e kendisince muazzez, hakikatte mukaddes yeenini
sonuna kadar himaye azminden hibir ey kaybetmedi.
Kinatn Efendisi, amcalarnn himayesinden memnun, fakat esasta kendisi Resul olarak Allah'a
snm, dini yaymakta devam ediyor.
Kurey mteazzmlarnn dmanlk gayreti de beraberce yaylyor.
Mrikler de kendi merkezleri olan Dar-n-Nedve de toplandlar. Ve yeni din zerinde etrafl bir
mzakereye giritiler. Ne gibi tedbirler alacaklar ve yeni dini ne suretle tesirsiz klacaklar?

Nasl imn gittike genileyen bir daiVenin merkezinden idare ediliyorsa, onlar da kfr,
merkezletirip, imna kar gittike genileyen bir daire haline getirmek istediler. slama kar
tepkilerini uurlatrmak ve bu uuru itimaletirmek gayretine dtler. Kfr propaganda ve
mdafaasn, kendilerince hak bilinen llerle, kitle halinde ayaklandrmak sevdasna dtler.
Aralarndan yeni bir heyet setiler. Bu yeni heyeti, yeni ve en iddetli emirlerle Ebu Talib'e
yolladlar.
154
Heyet bu defa sadece ikyet etmekle kalmad. Eer muradlar yerine getirilmeyecek olursa nelere
kadar el atacan ve nerelere kadar gideceini aka bildirdi:
Yeenin vaazlarndan vaz gemeyecek olursa ok iddetli tedbirler almak zorunda
kalacaz! , Kurey arasnda bir i muharebeye kadar varabilir. Son ve kat' ihtarmz; eer O'nu
dvasndan dndrmeyecek olursan, tekrar ediyoruz, aramzda kanl bir bouma patlayacaktr!
Bu tehdit, o vakte kadar daima hududu muhafaza eden tavrlarn ve ihtiyatl hcumlarn rengini
birdenbire deitirdi. Ebu Talib, i muharebe tehdidinden, bana bir kaya paras dm gibi
sarsld. Heyete ne cevap vereceini bilemedi, msbet ve menfi hibir ey sylemedi ve dnp
karar vereceini bildirmekle kald.
Dn ve neticeyi bildir!
Dedi mrikler ve Ebu Talib'i yalnz braktlar. Ebu Talib mahzun mahzun, dnmekte...
ALAH DVASINA BALILIK
Ebu Talib, mukaddes yeenini artt. Kar karyalar:
Kendine ve ailene mthi bir bel getirmemen iin sana bir ricada bulunacam.
O, iinde kinat dolu mna, susuyor. Ebu Talib:
Senden rica ederim; bana kaldrabileceimden ziyade yk ykleme!
O, pusuyor.
Kurey bykleri, nerettiin dinden vazgemeyecek olursan, aramzda kanl bir bouma
kacan haber verdiler. Bu dvadan vazge!
O zaman. lemlerin, yalnz O gelecek diye geldii Gaye-nsan ve Ufuk-Peygamber, hayal
edilemez bir vakar, tevekkl, heybet ve irade tavryle buyurdular:
a Sa elime gnei, sol elime kameri verseler de
155
bu dvadan vazgememi tekHf etseler, ben de leceimi bilsem yine vazgemem!
Ve nsanln Tac, harikulade gzleri ya iinde; artk kendisini brakmak zorunda grnr gibi
olan amcasnn huzurundan ktlar.

Kalbiyle, Mslmanln ana art olan ak ve ihls en zengin apta tayan, fakat bir trl imna
varmayan asl amca, Allah Resulnn arkasndan kotu. O'nu durdurdu, kendisine evirdi ve
haykrd:
Haydi git, dilediin gibi ''dinini neret! Allah zerine sz veriyorum ki, ben seni hibir zor
karsnda yalnz ve mdafaasz brakmayacam!
UURUM
Kureyliler iyice inandlar ki, korkutmalarnn veya mkfatlarnn hibir tesiri olmayacaktr. Ve
Ebu Talib, bir i muharebe pahasna da olsa, yeenini korumaktan vazgemiyecektir.
Bu defa baka bir tertip dndler:
Kurey'in en gzel ve sevimli delikanllarndan birini Ebu Tab'e vermek, karlnda Allah'n
Sevgilisini almak...
Ebu Talib, gln teklifi iddetle reddetti:
Siz bana, kendi ocuunuzu besletmek iin vermek, benimkini ise ldrmek iin almak
istiyorsunuz! Bu ne mnasebetsiz teklif!
Ebu Talib'ie Kurey bykleri arasnda, bu defa, eski karlamalardakilerden daha sert ve dik
szler geti; Ebu Talib'in de Kureylilerle aras, her zamankinden fazla ald.

Artk Haimoullar koluyle Kurey'in br aileleri

156
arasnda derin bir uurum alm oluyordu. Ebu Talib'in, Allah'n Sevgilisini bu, kadar kuvvetle
himaye etmesi, ii btn Haimoullar erevesine sirayet ettiriyor; Haimoullar soyu, kendi
ilerinden bir fert olan kinatn en byk ferdini himaye etmekle, Kureylilerin putlarna edilen
tecavzn bir nevi sorumlusu mevkiine geiyordu.

Haimoullar erevesinden bir ikisi, kar tarafa geerek Ebu Talib'e yle dediler:
Yaknlarn senin iin insafl davranyorlar ve sana kar gelmemek istiyorlar!.. Fakat sen onlarn
fedakrln takdir etmiyorsun, bundan memnun grnmyorsun!
Ebu Talib cevap verdi:
Allah iin sylyorum ki, yaknlarm, benim iin insafl hareket etmiyor! Asl siz, beni
brakmaya ve dmanlarla birleip bana kar gelmeye niyetli grnyorsunuz!..

imdi vaziyet, hecelenmesi hi de zor olmayan bir sarahat belirtiyor:

Kureylilerin hidayete kavuanlar ile kfrde kalanlar arasnda kanl bir arpma, kanlmas
imknsz bir neticedir.
Zira inklblarn inklb meydana gelmi ve madde akrabal zerinde dnyann en titiz kable
rnei Kurey, btn insanla ruh akrabaln getiren ve herey-den evvel kavim taassubunu
kaldran yeni ve mutlak dine kar, olanca mesnedinin ktn sezmee balamtr.
nklb o kadar byktr ki, btn insanla ve btn zaman ve mekna mahsus din, insanln
kavmiyette en asab kadrosu iinden fkracak ve evvel kable taassubu fikrini ykacaktr.

Btn insanla Allah mjdesini getiren tek kii ve O'nun karsnda, fert fert dalletini azgn bir
kavmiyet
157
hrsndan ve putlarn barikad arkasnda toplayan bir ka-ble...
Mjdeci de, bu kabilenin iinden kyor.
Mucize st mucize apnda bir zuhur... Ve bu hal, zuhurun lh olduuna en byk hccet...
Hcceti de ne yapacaksn? Evvel O'na inan ve sonra btn hccetleri O'na bala!.
28
slm hlstr
YAKICI HLS
Bir davet levhas:
Allah Resulnn, yaknlarn davete memur olduklar zaman, ettikleri bir davet ekli... Bir davet
ekli ki, en byk mucizenin en basit eda iince saklanmas gibi bir ey...
Bir ly deil, gelmi ve gemi, toprak ve kl olmu lleri parmak ucuyla tek iarette
mezarlarndan kaldracak kudret bile, bu davetteki gcnden hafif...

Bir incelik, tabilik, samimlik ye nihayet inandrclk ki, mucize apnn stnde...
yleyse en byk mucize...
Evet; tabilii ve madde ynnden hi de harikulade olmayan cereyanyle bu hdise, en basit tavrn
iine na-mtenah derin bir mn sdrarak yle bir mucizeye varmaktadr ki, onun yannda btn
harikuladelikler snmekte...
Mekke'de bir meydan yerinde, yahut ehir dnda (gong) gibi bir let...
158
Tabi zamanlarda kimse bu lete el sremez; yasak!. Yanbandaki tokmakla zerine vurulduu
zaman Mekke'nin kaynayan havas maden rpermelerle dolar ve herkes iini gcn brakp sesin
geldii tarafa koar.

Herkes buna mecbur... Zira bu let, ancak mthi bir dman hcumu, su baskn, yangn feti, filn
ve falan gibi hallerde alnabilir. Baka trl ona dokunulamaz.
te herhangi birgn herkesin iiyle gcyle urat herhangi bir saat... Grnrde fevkaldelik
adna hibir almet mevcut deil...
Biran...
Tehlike gongu almaya balyor.
Drt bir koldan Mekke'nin kaynar havasn kamlayan tun rpermeleri...
ini gcn brakan herkes meydan yerinde...

Meydan yerinde grdkleri, vakar ve heybetin ta kendisi, Allah'n Resuldr.

Toplananlara bakyorlar. Btn nazarlar zerlerinde kmelendikten sonra, mukaddes parmaklarn
yakndaki bir dan zirve noktasna evirip soruyorlar: ,
Bakn Kureyliler, bakn ve kulak kesilin! Ben size desem ki, ite bu dan arkasnda bir
dman topland, ehre hcum etmek zere... Hcum edecek ve mlknz yakp ykacak, oluk
ocuunuzu kesip ldrecek!..
Bir n skt:
Byle deseydim bana inanr mydnz? Her bir azdan cevap:
nanrdk!.. Sen yalan sylemezsin! Lkabn (El -Emin)...
Bunun zerine Allah'n Resul, mukaddes ba vecd iinde ykselmi, u mucize st karl
veriyor:
yleyse buna da inann; ben Allah'n Resulym!
159
Size Hak Dini teblie, sizi Kyamet gnyle korkutmaya memurum! Buna da inann yleyse!.
Yalan ihtimalini muhale gtren, ihls derecesini mutlak hale getiren, onun iindir ki, yeri her
harikann stnde olan bu ihls edas yalnz Kurey nasipsizlerine tesir etmiyor.
Bizi bunun iin mi ardn?
Diyorlar ve biraz sonra deli! diyecekleri Kurtarclar Kurtarcsnn yannda, aralarnda kfr
delisi mahut Ebu Leheb, her biri ayr bir tefsitle ban sallaya sallaya ayrlp gidiyorlar.

Dnya durduka, bu ihls misali, iinde tek vicdan kvlcm saklayan kalble yakacaktr. Fakat
Allah'n insaf vermedii kalblere tesir etmeyecek...
KORUYANLAR:
En bata, vecd ve ak iindeki mminler ve sevgili amcas Ebu Talib... Ne yapsnlar, onu nasl
korusunlar?.

Artk Ebu Talib Allah'n Resuln korumak fikrinde, kendi aile koiuna bal birka belirsiz ahsla
beraber yapayalnz kalmtr.
Ayn kolun en kudretli unsurlarndan biri olan Ebu Leheb ise, Kinatn Efendisine dmanlkta,
btn dmanlardan azl ...
Zevcelerin en efkatlisi Hazret-i Hatice:
Kfirlerin muamelesinden zlme, diyor mukaddes zevcine; cahillik onlarn ana sfat..
Bundan senin tertemiz ve berrak ruhun bulanmasn,. Btn peygamberler bu ileyi ekmilerdir.
Allah yolunun ilesidir bu...
Ve ileyi doldurmaya memur, O'nun byk ruhu, bu
160
hitapta btn bir huzur ve emniyet duygusuna kavuuyor.

Ebu Talib'in Allah Resul zerindeki himayesi, noksansz ve ftursuz devamda...

Bu hususta Ebu Talib, Resuller Resulne hitaben ve Kurey topluluuna kar bir de iir syledi:

Sana kimse zarar veremez;

Bunu candan taahht ederim.
Meer ki ben lm olaym.
Ve toprakla stm rtlsn...
Sen btn dvan aa vur!..
nsanlar apak davet et!
Sana kimse zarar veremez.
Vazifenle mjdelendin sen.
Onunla gzlerin nuru olacaksn!
Beni de ardn yoluna,
nanyorum, evet, sznde sadksn;
Emin sfatn herkese malm...
Dinin de dinlerin en hayrls.
Fakat ne are, ne are?.
Eer beni Kurey utandrmasayd,
Elbette ki, bu dne girerdim.
Yalnz bu din iin alrdm.

Hayret!..
Allah'n Resul urunda gstermedii fedakrlk brakmayan, O'nu ahs plnnda en ok seven ve
koruyan, fakat bir trl o byk ahstaki byk Reste teslim olmayan Ebu Talib'in ruh haleti bir
zlmez dm...
Hayret kelimesi bu dmn belirttii korkun te-zadlar ifadeden ciz...
Hem inan, yahut inandn syle; hem de peinden akl almaz saikler yznden syrl ve kabul
etmemekte mazur olduunu bildir!.
161
Bu da Allah'n hesaba smaz bir hikmet cilvesi... Ebu Talib muammasn, onun ruhunu teslim
edecei n zeceiz.
29
aresi Yok!
TERTP
Senenin Hac Mevsimi yaklamaktadr. Her sene. Hac kafilelerini karlamak iin, kabile
kavgalarna nihayet verirler...
Yine yle oldu ve Kureyliler, Allah'n Resulnn haclar zerinde brakaca tesiri mnakaaya
giritiler. Nasl engelleyebilirler?.
Kayg byktr:
Ya, Arabistan'n her tarafndan bol bol skn eden haclar zerinde, O'nun birdenbire ve mthi bir
tesiri balayacak olursa?. ,Ya bu haclardan kol kol slmiyete akn edecekler bulunursa?..

lh memuriyetin haberi her tarafa yaylmtr. Mekke'den etrafa doru haber, dalga dalga intiar
ediyor:
Mekke'de Haimoullanndan Abdlmuttalib'in torunu, Allah'n Resul olduunu sylyor ve
herkesi yeni dine davet ediyor.
Elbette ki, haclar, O'nu merak edecekler, kendisini; grmek, dvasn dinlemek, szlerini iitmek
isteyecekler...
Ya birdenbire cazibesine kaplacak ve peinden srklenecek olurlarsa?
O zaman ne olur Kurey'in hali?.
162
Kurey nasipsizleri bu ihtimale kar alnacak tedbirleri grmek ve bir karara balamak zere,
ilerinde en yal zt olan Mugiyre olu Velid'in evinde toplandlar.

Sualleri unlar tekil ediyordu:

O'nun hareket hattn haclara nasl belirtelim? yle mi desek, byle mi desek, filn trl m,
falan trl m, mnalandrsak?..
Bunun iin O'na ne isim verelim?
Khin desek nasl olur?.
Mecnun desek?..
ir desek?.

Tekliflerden hibiri kabul olunmad ve hale uygun saylmad. Nihayet tek bir sfat Kurey
nasipsizlerinin tesellisini yerine getirdi:
Shir diyelim.. Byc... Bunu ittifakla mnasip grdler. yle dnyorlard:
Shirdir; sihir ustasdr. Zira yle bir din nerediyor ki, onu kabul eden, babasndan, anasndan,
kardeinden, karsndan, aile ve kabilesinden ayrlyor. Hi de gam ekmeden... Bu nasl olur?..
Ancak sihirle olur!
Tesellilerini buldular ve lh mucizenin bir tarafn grr gibi olduklar halde sihir izahndan rahata
kavutular.
Bir mddet sonra Arabistan'n her tarafndan yn yn hac gelmeye balaynca hemen karlarna
ktlar ve rasgeldikleri adamn kulana eilip fsldadlar:
O bir shirdir; sihir yapar, insann gzn boyar, akln alr ve dnyay ona istedii gibi
gsterir. Aman. sakn inanmayn, sakn gvenmeyin!..

Gelen haclar, kafa kafaya vermi merak ve dehetten fldr fldr dnen gzlerle bu sihirli telkinleri
dinleye dursun...
163
Bu usl, gayesine erimedi. snad duyanlar, sylenenlere inansn veya inanmasn, bsbtn merak,
tecesss ve cazibe hissine kapldlar; Allah Resulnn, szlerini ve hareketlerini bsbtn merak
ettiler. O'nu yakndan takip ettiler. Yerlerine dndkleri vakit de, mukaddes isimlerini Arabistan'n
her tarafna yaydlar.
Mukaddes ismi duymayan ke bucak kalmad.
Fakat bu kafileye toplu ve umum olarak din telkin edilemedi. slmiyet, henz bir huru hareketine
giriebilecek ortlara mlik deil...
TESRSZ
Hibir tertip ve tedbir, imn dairesinin iini kartra-miyor ve O'na giden yollar tkayamyor.
aresi yok; ne yapsalar bo!.
Kuru kafalarn ellerinin iine almlar, habire hesap
ediyorlar:
Ne yapalm? Ne yapalm da bu cereyan durduralm? Yoksa ii, ayn kableye bal aileler aras
bir boumaya m vardralm?. .

htilf her taraftan duyulmutur.

Aslat olu Ebu Kays isimli bir ir de, Mekke'de i muharebe korkusu zerine uzun bir iir yazarak
Kurey-li!ere soukkanllk ve selim muhakeme tavsiye ediyor, onlara ic muharebenin btn
felketlerini sayp dkyor.
Ebu Kays'n uzun manzumesi Mekke'de okunuyor ve Ku?eyli!er zerinde derin tesirler brakyor.
Fokat are yok; hem slm cereyann durdurmann, hem de Kurey nasipsizlerini insafa davet
etmenin de aresi yok..
EZ VE HAKARET
Kurey nasipsizlerinin gayzn sndrmee hibir de-164
niz kfi gelemez. Bu nasipsizlerin babularndan. Peygamber amcas ve kfr delisi Ebu Leheb bu
defa, hrsm teskin etmek iin ahs imknlar iinde ne varsa kullanmak kararnda...

Utbe ve Uteybe isimli oullarnn ikisi de, nceden Peygamber damad.. Birinde, Allah Resulnn
kz Ruk.ye, brnde de mm- Kelsum..
Nikh olmu, fakat zifaf olmam...
Ebu Leheb, olu Utbe'yi ard ve u emri verdi:
Allah'n Resul olduunu iddia eden adamn kz Rukiye'yi hemen boa!
Utbe, henz zifafa girmedii, muhterem Peygamber kz hakknda:
Derhal, diyor. Hemen boarm!..
Ve Peygamber kzn boad haberini Peygamber evine gnderiyor.
Kfr delisinin br olu Uteybe ise babasn tatmin etmek hususunda, kardei Uube'den daha ileri
gitmek istedi. '
enaat msabakasnda birinci...
Nikhlsn boamak emrini alr almaz, doru Allah Resulnn huzuruna karak edepsizlikte en
ileri bir lisanla haykrd:
Ben senin dinini inkr edenlerdenim ve seni sevmem! Sen de beni sevmezsin! te bunun iin
kzn boadm!
Bununla da kalmad. Allah Resulnn zerine saldrd, yakasna yapt; O'nun, Allah sevgisine
ayna oian mukaddes yzne tkrd.

M'min bir kzn bir putpereste mkhlanmas, o vakte kadar yasak edilmi deildi. Bundan sonradr
ki, nazil olan bir ilh emirle bu i kknden engellendi.
165
Allah'n Resul mrik damadndan grd muameleden fevkalde mteessir oldu ve Uteybe'nin
cezalandrlmas iin Allah'a dua etti.

Uteybe, babas Ebu Leheb'le birlikte Peygamber kzn boadktan sonra kt am seferinde
cezasn buldu. lde bir canavar Uteybe'nin karsna karak onu paralad, lime lime etti.

Uteybe'nin kardei Utbe ise Mekke'nin fethine kadar mrik kald ve o zaman mslman oldu.

Allah'n Resul, Rukiye'yi, m'minlerin ilklerinden Af -fan olu Osman'a verdiler.

imdi, her vastayla ez ve hakaret r almtr. slmiyete... lh kanun...

Rabbim Allah Dedii in
KKLK
Ez ve hakaret r yle ald:
Kureyliler Allah'n Sevgilisine kar, bir i muharebeye meydan amakszn hibir ey
yapamayacaklarn anlaynca, son are olarak, mevsiminde haclara kullanmak istedikleri silh
kendi aralarnda tecrbe yoluna dktler.
Yalan, iftira, isnat, tezvir, kt propaganda ve Ebu Leheb'in yapt gibi, ahs imknlar
erevesinde en di vastalara tenezzl...
166
Artk, ir, shir, khin, mecnun sesleri Mekke sokaklarn taryor.
Bu usle kar Allah'n Sevgilisinde en kk bir tavr deiiklii bile olmuyor, mn ve slm,
yolunda devam ediyor. Bu yol, ameliyat odasna giden koridor gibi, kfr ve lk ne dereceye
varrsa varsn, hi mteessir olmadan sadece hak ve hakikate, ifa ve saadete eritirmeye memur
geit...

Nitekim, tezvir ve iftiralara mukabil, Kurey nasipsizleri, itikadlarnn samalna ve putlarnn

hiliine ait yeni hcumlar karsnda kaldlar.

fkeleri yle kabard, yle ahland ki, Allah'n Sevgilisini Kabe'de ibadet ederken yakaladlar;
yanna yaklatlar, putlara hcumunu iddetle tenkid ettiler, gmleine yaptlar, O'nu bomak
istediler.
Sddk lkabnn sadk ifadesi Ebu Bekr yetiti, hzla araya girdi, Allah'n Sevgilisini vcuduyla
siperledi.
Mcadele o kadar iddetli olmutu ki, Kurey nasipsizlerinin elinde, boutuklar kahramanlarn
sakallarndan paralar kalmt.

Sahblerden bir zt, bu vak'ay yle anlatyor:

Allah'n Resulne edilen ezalarn, o zamana kadar en iddetlisi bu...
Bir gn Kurey bykleri Kabe'de toplanm Allah'n Sevgilisinden bahsediyorlard. yle
diyorlard:
Bu adama gsterdiimiz sabr ve tahamml, imdiye kadar kimseye gstermedik. Fikirlerimizi
rtt, detlerimizi bozduu, yinlerimizi ayplad, ilhlarmz devirdii ve daha neler, neler
yapt halde hep gz yumuyoruz!
Tam o srada Allah'n Resul Kabe'ye geldiler. Ha-cer-l-Esved i ptkten sonra tavafa
baladlar.
Kureylilerin bulunduu noktalardan geerlerken mriklerde bir hareket oldu. Allah'n Resulne
sz atmaya yel187
tenenler... Hayszca, edepsizce lflar ediyorlard. Resullerin Fahri, bu muameleden mteessir
oluyor ve teessrlerinin izi ehrelerinde okunuyordu.
kinci ve nc geilerinde tecavz tekrarlannca, Allah'n Sevgilisi durdular ve dediler:
Hayatm, kudretinin elinde bulunan Allah zerine sylyorum ki, ben sizi yok etmek iin
gnderildim. itiyor musunuz, ey Kurey topluluu?..
Birden, dehete bouldular ve ne diyeceklerini bilemediler. Sonra yle mrldananlar oldu:
Haydi Eblkaasm, sen byle cahilce iler yapmazsn..
Ertesi gn Kurey bykleri ayn yerde topland. Bir gn evvelki vaziyetten fena halde hiddetli
grnyorlard. Birbirlerine diyorlard ki:
Biz ne yaptk? Kendisine sylediimiz szlere karlk olarak en ar tehdit altnda brakldk
da, yine cezasn veremedik. Yazk bize! Meer ne korkak eylermiiz!.
Garip cilve... Tam o nda Allah'n Resul grndler. n bir hareket oldu. Kurey bykleri bir
hamlede Kurtarclar Kurtarcsnn zerine atldlar. Yakasna, gmleine yaptlar:
Dinimize ve ilhlarmza dil uzatan sen misin? Ve u cevab aldlar:
Btn bunlar syleyen ve yapan bizzat benim! Bakas deil!.
Bu mukabele zerine bsbtn kztlar. lerinden birisi Kinatn Tacn kavramak istedi.
Niyetleri pek fena grnyordu. Birden Ebu Bekr yetiti, kotu, Allah'n Sevgilisini siperledi ve
haykrd:
Ne yapyorsunuz? Rabbim Allah dedii iin O'nu ldrmek mi istiyorsunuz?
Bu, tepeden inme, hkim hitap karsnda ezildiler. Allah'n Resuln braktlar, hibir ey
syleyemeyerek dnp gittiler. .
168
ENAAT
Allah'n Sevgilisine gsterilen ez ve hakaret, en dipsiz enaata kadar varmaktadr.
_ Abdullah bin Mes'ud:
lemlerin Fahriyle beraber Kabe'de bulunuyorduk. Kendileri namaza durdular.
Adamn biri, biraz ileride bir deve kesmi, deveyi yarm, karn uzuvlarn karm, ii dolu
ikembesini duruyordu.
Ebu Cehl, etrafna seslendi:

 inizden biri u ikembeyi alp getirsin! Tam secdeye vard zaman Peygamberlik iddia eden
u adamn srtna yerletirsin!
Bu en' teklifi mriklerden biri hemen yerine getirdi. Frlad, koarak deve lsnn yanna gitti,
ikembeyi adamn elinden ald, kucaklad, kotu, secdeye varm bulunan Allah'n Resulnn
mukades srtna koydu.
Manzaray gren kfirler, nazlarndan, azlar bir kar ak, katlasya glmeye baladlar.

Gkleri kurundan bir kubbe gibi zerlerine pktre-cek kadar enaatte tesirli manzaray, Abdullah
bin Mes'ud anlatmakta devam ediyor:
Hali gren biz o kadar nefret ve dehet hissi duyduk ki, bir n ne yapacamz bilemedik.
Kalabalk iinde bizi mthi bir korku yakalad. in nereye gittiini anlayamadk. Hamle edemedik
ve ikembeyi Allah'n Resulnn srtndan alamadk. Allah'n Resul mukaddes ba secdede, sakin
ve hareketsiz bekliyorlard. ldrc nlar geti. Nihayet koarak gelen bir insann ayak sesleri...
Haber alm olacak: Allah Resulnn kerimesi Ftma yetiti. Mukaddes babasnn srtndan
Kurey kafirlerinin vicdanndan daha az pis olan ikembeyi alp att. Allah'n Resul hep secde
vaziyetinde... Ftma, Kinatn Efendi169
sine edilen bu muameleden o kadar teessr d,uydu ki, mriklere en ar kelimelerle hitap etti.
Allah'n Resul de ban kaldrarak, kfirlere cezalarn vermesi iin Allah'a yalvard. Andklar
isimler arasnda Ebu Cehl, Rebia olu Utbe ve eybe, Utbe olu Velid, ayrca Ukbe, Halef olu
meyye, Velid olu mre... Aradan yllar getikten sonra ben bu kfirlerin Bedr Muharebesinde
tek tek lp gittiklerini ve st ste bir kuyuya gmldklerini ve ilerinden hibirinin
kurtulmadn grdm.

Kfr besleyici ruhlarnn canevinden vurulmu olan Kurey nasipsizleri, artk ellerinden ve
hayallerinden gelen her irkinlii ilemekte...
Allah'a giden byk ile yolu almtr.
KN
Mukaddes balarna toprak saanlar...
Evlerinin kapsna, be parmaklarn canavar penesi halinde kullanp kan izleri ekenler...

Ve:
Sihirbaz, Deli, Khin, Shir sfatlar etrafnda, kfrlerin trlsyle ovenler...

Ebu Leheb, Allah'n Resul meydanlarda ne vakit tevhidi ihtar etse, arkasndan baryor:
Meram, bizi babalarmzn dininden dndrmek... nanmayn!.

Ve Ebu Leheb'in kars, cehennemlik, cehennemde odun hamal mm- Cemil, geceleri dada
bayrda, dikenli srganlar toplayp Allah Resulnn geecei yerlere serpiyor. nsanln Tac
hangi noktalara ayak basacaksa
170
mukaddes ayaklarna akrep kskac gibi dileyici ve ac-tc sivri ular girsin diye...
Ve ileler sahrasnda slm, dudaklarnda bestelerin en gzel tevhid ahengi, bir n bile
sendelemeden ilerliyor.
31
Yryen Da
KUREY ILDJRYOR
Kurey ldryor... nk ne yapsa kr etmiyor... slm, yryen bir da gbi kar kar geliyor.
Kl kadar ince karlar... Amma geliyor. Bu gelite de, bata o n mriklerin Mekke'si, btn

dnyay dmdz ezecee benziyor. nne atlan, al, rp, ta, kaya ktk ne kr eder? Umman
karsalar yine doldurup stnden geeceini ihtar ediyor.

te Abdlmuttaliboullarndan Hamza da dizs geldi:

Allah bir ve sen onun Resulsn...
Hamzc; Peygamberin amcas, Kurey'in soylularndan, pehlivan, bahadr, gz pek Hamza...
imdi O'na nasl el uzatabilecekler, nasl ikence edebilecekler?

Hamza'nn msiman oluu Kurey'e ok ar geldi.

yle oldu:
Bir gn Ebu Cehl, nnden geen Kinatn Efendisine edepsizce svd. Hibir cevap alamad.
Hadiseye ahit bir cariye, o srada, tepeden trnaa silhl, avdan dnmekte olan Hamza'ya olanlar
anlatt. Hamza'nn akrabalk damar kabard. Ebu Cehl'i buldu, elindeki ok yayn, ikinci kfr
delisinin kafasna indirdi, ban yard.
171
Hamza'nn bsbtn fkelenip Mslmanla, can atmasndan korktuklar iin mukabelede
bulunmadlar. Hamza doru yeenine gitti, anlatt ve dedi:
Memnun ve mteselli ol! u cevab, ald:
Ben ancak senin mslman olmanla memnun ve mteselli olabilirim!
Allah yolundan baka murad tanmayan Resuller Resulnn bu ihtar zerine Hamza'da ni bir
inklb ve imn...
TEKLF
Hamza'nn Mslmanl kabulnden sonra, ileride ilelerin ilesi devri almak zere,
Kureylilerde yeni bir are midiyle, ksa bir gerileme oldu. O kadar aptlar ki, yeni bir tbiyyeye
can attlar. Allah'n Resuln aradlar ve toplu olarak huzuruna ktlar:
'Muradn nedir? Eer stnlk ve reislikse, seni Kury'in ulusu ve ba iln edelim!. Sultan
olmak istiyorsan yle ol! Sultanmz diyelim! Eer hastaysan, gzne grnen eyler cinlerse,
varmz youmuzu harcayp tabipler getirtelim, sana il bulalm! Ondan da bir ey kmazsa seni
mazur grelim! Hangisini istiyorsan syle!
Kinatn Efendisi, tane tane cevap verdiler:
Saydnz istekler bende yoktur. Sandnz illet de yok... Ben Allah'n Resulym. Allah bana
Kitap indirdi. Mjdeci ve korkutucu olmam emretti. Eer bu yolu kabul ederseniz dnyanz ve
ebed hayatnz kurtarrsnz; etmezseniz, Allah, sizinle benim aramda hkmedin-ceye kadar
sabrederim.
MTHAN
I
Kurey ldryor. Kl kadar ince sekmelerle gelen s172
lm dan durdurtmak iin, ban ellerinin iine alm, hayal leminin tesindeki arelere kadar
dnyor.
Biri ortaya bir fikir att:
Yahudi limlerine soralm: Peygamber nasl olur; anlayalm!
ki kiiyi vazifelendirdiler ve Yahudi alimlerine gnderdiler:
Aramzda garip bir insan peydahland. Allah'n Resul olduunu iddia ediyor. Bu nasl itir,
kitaplarnzda bu iin yeri var m?
Yahudi kendilerine, Allah'n Resulne sorulmak zere sual teklif etti:
Eer bunlarn cevabn verebilirse resuldr, veremezse yalancdr.
Suallerden birincisi ve fkincisi, gelmi ve gemi din kahramanlarna aitti. Fakat ncs gelmi
ve gemi bir insann zemiyecei sr:
Ruh nedir?

Sordular ve vahiy geldikten sonra cevabn aldlar:

De ki, ruh, Allah'n bir emridir.
Ve devam:
Ve insanlar ona ait ok az bir ey bilecektir.
Bu cevaptaki sonsuz derinlik hikmetini, ancak bugn, Yirminci Asr felsefesinin vard en ince
merhaleden sonra, varlmaz bir noktann varlmazlk srrn anlar gibi anlam oluyoruz. Bin yl
sonra, ayn varlmazl ve anlal-mazl daha iyi anlyacaz.
Hibir izaha smayan ruhu, izah etmeden izah etmenin mucizesi...
Nasl ki, kinat Allah ile izah ediyor, Allah' nice sjriyle tanyor, fakat izah edemiyor, bilgi erevesi 'i-alamyorsak, yle...
Bu izah edememek, bilgi erevesine alamamakta da, en yksek izah bulmuyor muyuz?
173
32
mer Mslman
CELDET TP
Kurey'jn en byk kl ve kalem valyelerinden Hattb olu mer...
yle sert ve celalli bir ruh tayor ki, glgesinin getii yerde insanlar iki saf...
i.
Kfr cephesinde henz... Ebed Yeni ye, nefretle kark bir hiddetle bakyor, her gn biraz
daha tayor, fakat henz kararn vermemi bulunuyor. Kararn verdii gn teebbslerin en
bedbahtna geecek; O'nu, Allah'n Sevgilisini ldrmek isteyecek, bu ii zerine alacak...
Ebu Cehl; Hamza'nn mslmanlndan sonra bsbtn afallayan Kurey byklerini toplayp
yle dedi:
slmlk cereyann durdurabilmek iin O'nu ldrmekten baka are kalmamtr. Bu ii kim
zerine alrsa kendisine yz deve ve krk bin aka!
mer atld:
Bu ii Hattb olundan baka kimse yapamaz! Bir alktr koptu:
Haydi mer, grelim seni!
GDYOR
mer, belinde klc, yznde damar damar gazap, Mekke sokaklarnda yol alyor.
Karsna, mslmanln gizli tutan biri kt:
Nereye, byle fkeli fkeli, y mer?
Kurey'i alaltan ve dinlerini bozan Muhammed'i ldrmee...
174
Bo hayal!.. O'nu ldrrsen faraza, kendini Abd-i Menaf oullarndan kurtarabilir misin?
Ve mer'in damar damar fkeli yzne bakp devam etti:
Sen O'nu brak da, oktandr mslman olan kz-kardein Ftma ile kocasn dn! Erkeksen
evvel onlardan hesap iste!..
Demek Ftma ile Said mslman, h?
DEEN YOL
mer, kzkardei Ftma'nn evinde, kapsnda...
eriden, biri ince, br kaln, sarmadola, iki yank ses geliyor. Ulvlerin ulvsi kar koca iki
gen, babaa Kur'n okuyorlar. Yanlarnda bir de muallim.. rs olu Hab-bb...
Bir fslt... Tatl, yumuak bir fslt... Talar eriyebilir.
mer kapy iddetle vurdu. erdekiler mer'i bu hlde grnce Habbb' sakladlar. Kapy
Ftma at. mer grledi:
Ey nefsinin dman; mslman olmusun yle mi?
Ve kzkardeinin vecd aynas berrak yzne bir tokat att.
Szan kan...
Ftma hkrklar iinde haykrd:
Hey Hattb olu, ne yaparsan yap, ben mslma-nm!..

ERYEN KALB:
mer'in karsnda vecd aynas berrak yz ve o yzde kan... Ftma, cisimlemi imn...
mer'in byk ruhuna atetlt. Mrldand:
Neydi gelen sesler, okudunuz ey?..
Allah'n kelm; Kur'n...
175.
mer, dalgn, ieriye girdi, bir kede enitemi ve bir kenarda kt gibi bir ey, zerinde yazlar.

Bizzat Hazret-i mer anlatsn:

Ktta Besmele... Rahman ve Rahim adlarna gelince iimi byk bir heybet kaplad. rktm,
kd elimden braktm, geriye dndm. Sonra yine dndm ve kd aldm: Allah'a ve Resulne
inannz!... Kendimden getim ve ehadet getirdim..
Buz dandan gzya bulutu...
Hattb kz Ftma ve kocas, mer'in aycrklarna kapandlar. Gzyalar iinde sakland yerden
kan ve mer'in ellerine sarlan Habbb...
HUZURDA
mer, doru Allah'n Sevgilisini bulmaa gidiyor. Safa eteklerindeki ev; bildiimiz karargh...
Sahabileri, Allah Resulnn, bir gn evvel bir duasna ahit olmulard:
Yarabbi, slm Ebu Cehl veya mer'den biriyle aziz et!
mer'le kol kola Allah'n Resulne giden Habbb bir gn sonraki bu tecelli karsnda kendisinden
gemi...
En byk Resul, sahabilerinin arasnda, bir nur huzmesi iinde...
Biri koup haber veriyor:
Ey Allah'n Resul, mer geliyor!.. Belinde klc... Allah'n Sevgilisinde tebessm... Allah
bildirmitir. Hamza, eli, klcnda, atlyor:
Gelsin! Gelecei varsa grecei de var!.. Allah'n Resul buyuruyorlar:
Bakalm, bekliyelim...
mer kapdan giriyor. ki kii birden frlayp kollarna yapyorlar.
176
Braknz!
Enir! veren, Allah'n Resuldr.
mer, Resuller Resulnn karsna geip oturuyor. Resuller Resul, mer'i gmleinden ekip
kendisine yaklatryorlar:
slama gel, ey Hattb olu!
Ve dua ediyorlar:
Allah'm mer'in kafbine hidyet ver!.. mer, ar ar, ahadet getiriyor. Manzara karsnda
bir azdan tekbir... Btn Mekke inledi...
SOKAKTA
mer; bir frtna... Haykryor:
Sakaklara dklelim! manmz kfrn suratna arpalm!
Fakat mmkn m?. En byk zaferin tek tek ve ferd ferd devirilme rnda da olsak yine,
ilelerin ilesi devrindeyiz.
Buna ramen mer sokaa kyor; nne gelene mslman olduunu sylyor. Bir barmadr
kopuyor:
Ey Kureyliler, mer sbi oldu! mer dininden dnd!
mer'in etrafna yorlar. Sille tokat bir doutur gidiyor. Fakat mer bu; yaknlarnn da koup
gelmesi zerine mrikler, hibir ey yapamadan gidiyorlar.
mer, krknc mslman... 33
ile stne ile
KENCE

Hamza ve mer'in mslman olularndan bir yl evvele dnelim.

177
Kurey... Allah'n Resulne, Ebu Bekr ve ileri ahsiyetlere fazla bir ey yapamaynca, trnaklarn
mdafaaszlarn boazlarna geirmiti.
Bunlar hidayet dininden dndrmek, hi olmazsa en ackl sefalet ve mazlumluk izgilerine
brmek, akllarnca, bakalarna ders...
Ammar bin Yser'in mslman annesini tepeden trnaa didiklediier. Ebu Cehl, kadnn bana bir
de darbe ald ve onu, cansz yere serdi.
Mslmanlkta ilk mazlum ve ehit kadn...
Mslman anne, kfrdekilerin karsna kp, en takn cezbe haliyle barmt:
Mslmanm, Hamdolsun!

Roma sirklerinin yerine Mekke meydanlar; paralayan aslanlar yerine kavuran gne...
Srtlarnda, plak ten zerine demir zrhlar geirilmi, gnein en kzgn saatinde akta
bekletilenler...
Karlarnda btn bir curcuna; trk, yuha, tkrk, tokat, tekme, kfr...
Hepsinin yznde derin bir tevekkl, teslimiyet, huzur ve emniyet...
Dnen yok...

Byk sahab, ilk mslmanlardan Bill-i Habe...

Habe illerinden gelmi kle...
Boaznda ip, Mekke ocuklarnn elinde, dadan indirilmi ve boynuna halka taklm bir canavar
gibi dolatrlyor. yle srklyorlar ki, boynunu ip kesiyor, kanlar akyor; fakat azndan yalnz
u kelimeler dklyor:
Allah bir... Allah bir..
Bu manzara?..
Bu manzaradaki ulvlik?..
Allah yolunda ekilen ilenin heybeti?
178
nsan hayalinin dzenledii sun' bululardan gereklerine kadar, hangi zaman ve meknda bylesi
grlebiidi?

Bu hllerin arkasndan hemen Ebu Bekr yetiiyor ve Bill'i satn alyor ve azad ediyor. Artk Bill'e
kolay kolay el srlemez, byle cefalar klelere tatbik etmek, hrlere nisbetle gayet basit..
imdi nerede, ikence edilen kleden ve cariyeden biri varsa, Ebu Bekr orada... Hemen bedelini
verip satn alyor ve derhal azad...
Ebu Bekr, byk Ebu Bekr...
Gne, Ebu Bekr gibi bir ban zerinden doup batmad.
Mealindeki, saysz gne deerinde bir Peygamber sznn hedefi Ebu Bekr...
Mal, can her eyi O*nun yolunda feda... . ' _ .

ldrc gne altnda rlplak, kumlara arka st yatrlp karnlarna kk deirmen talar
koyduklar da var...
Cevap daima bir:
Allah bir...
Bir cariyeyi o hle getirdiler ki, gzleri grmez oldu.
Bize dn ve kurtul! Dediler ona...
Hayr, ben kurtulmuum! Siz kurtulmaya bakn! Dr/e cevap verdi.
Grdn m, dediler; Lt ve Uzz senin gzlerini kr etti.
Hayr, dedi; gzlerimi perdeleyen Allah'dr; ifasn verecek olan da o...

Ve sabreden, ilesini dolduran kadmn gzleri a!d.

HABESTAN'A DORU
Peygamberliklerinin beinci yl... Allah'n Resul emir buyurdular:
179
ektiimiz ile byk... Dileyenler Habeistan'a gitsin.. Orada kendilerine snak
bulabilirler.
Onbir erkek ve drt kadn yola kt. Balarnda Affan olu Osman ve zevcesi, Peygamber kz
Rukiyye...

Mslmanlar kafilesi Habeistan'da ok iyi kabul grd. Habe Kral onlar Tanr misafiri bildi ve
kanatlar altna ald.
Mekkeliler de arkalarndan, daarcklarnda bir sr hediye, Habe Kralna birka murahhas
gnderdiler:
Hediyelerimizi buyur ve bize mslmanlar teslim et!
Habe Kral hediyeleri ve teslim teklifini reddetti.
TEK K DNMED
Bunca ez altnda, hidayet yolundan dnen, yapam-yan, dayanamyan, pheye ve kaygya den,
nefsin kaplan, ii burkulan, imn duygusu glgelenen, kfre kayan veya kayar gibi olan tek kii
yoktur.
Bu muazzam vakay, msbet akl dedikleri metod, topyekn grm, kabul etmi/fakat burnunu
yere srte-memitir.
Hak Peygamber. Baka trl olamaz! Diyememitir.
Bu, O'nun mucizelerinin balcalarndan!

Babasz Hak Peygamber Hazret-i s iin trl masallar uydurdular. Ya onun bir gece sahabileriyle
otururken:
Sabah olmadan aranzdan biri bana ihanet de-cektir; beni kfirlere teslim edecek...
Dediini unutuyorlar m?
Bu stn ve mnezzeh Peygambere kar bile hain kabiliyor.
180
Ya Allah'n son Nebi ve Resulne bahettii bu mstesna tecelliye ne buyurulur?
Hangi itikat yolu grlmtr ki, ile ve imtihan zamannda, tek haini, veya dnei kmam
olsun?
slmln nezket nlarnda byle bir ey yoktur.
Mucize...
Mucizelerin en by...

Koyu slm dman bir talyan muharriri bu nokta zerinde ban der, durur:
Nasl oluyor, nasl oluyor da aralarndan tek bir dnek kmyor?.
nk balarndaki, Allah'n en korunmu ve en stn resuldr.
MUAHEDE VE MUHASARA
PeygamberJiklerinin beinci ylnda mslmanlara kar zeveban noktasna ykselen ikence iki
sene srd, arada Hamza ve mer mslman oldu ve yedinci yl girdi.
O'nu ldrmekten baka re gremiyen, bunu da yapamyan ve btn tazyiklerinin boa gittiine
ahit olan Kurey, yeni bir karara vard:
Aramzda bir muahede yapalm! Bundan byle Ha-im ve Abdlmuttalip kollariyle hibir
muameleye girimeyelim! Onlarla aramzda al veri yapmayalm. Mal alp satmyalm, kz alp
vermiyelim! O bize teslim edilmedike de sulha yanamyalm!

ktisad, itima, ruh boykot... Haim ve Abdlmutta-lib kollarn, iktisad, itima ve ruh bir
ember iine almak ve orada aresiz brakmak karar.. Bu karardan yalnz, kfrn azl reislerinden
Ebu Leheb mstesna...

Muahedelerini kda benzer bir ey zerine yazdlar ve Kabe'ye astlar. Bunun zerine btn
Haim ve Abdl181
muttalib kollar Ebu Talib'in mihveri etrafnda topland, kendi mahallelerinde muhasra altnda
kald; ve byle, yl devam etti.
yl iinde Haim ve A'bdlmuttalib kollarna aka bir buday tanesi bile gtren olmad.
Eza ve cefa defterinin bu en vah maddesine de tahamml gsterdiler.
34
Hep ile
GARANK HDSES
Necm sresi inmitir. Allah'n Resul, sreyi topluluk Cinde aka tilvet ediyorlar. Lt, Uzz ve
Menat isimli putlarn anld nokta... O nda bir ses iitildi. Ses (gara-nik) e benzeyen bu putlardan
efaat umulahileceine dair bir mn yuvarlayp kesildi.
Garanik, akku veya akyzl yiit mnsna bir kelime..
Evet, putlar bunlara benzetiliyor ve: efaatleri rica olunur. Deniliyordu.
Mthi n... Herkes dondu. Peygamberler Peygamberi tilvette ve btn gnl Kur'n'da...
Secde yeti geldi. Secdeye vardlar. Herkes secdede... Kfirlerde.
Mthi n...
Mrikler sesin Allah Resulnden geldiini ve putlarn vldn sanmlar ve hemen secdeye
kapanmlard.
Haber yldrm gfbi her taraf gezdi; Habe illerine ka182
dar utu. Habeistan'da hibir eyden haberi olmayan mslmanlar, Mekke'nin batanbaa slama
geldiini sandlar. Aralarnda hemen yola kp Mekke'ye dnenler bile oldu.
Ar vaziyet ve yrekler zerine kurundan bask... Allah'n, Resul, mukaddes ellerini gklere
kaldrm, hikmetin belirmesi iin duadalar..
yet geldi ve herey aydnland:
Senden evvel hibir neb ve resul gndermedik ki, eytan onun tilveti iine bir ey katmam
olsun...
RKKAT
Ebu Bekr badiyede bir kableye misafir...
ln btn kumu, tek tek gzya iesi olsa, Ebu Bekr'in kalbindeki rikkati toplayamaz.
Akta ve herkesin gz nnde namaz klarken gzlerinden ya boanyor; mriklerin de
kadnlar, kzlar, ocuklar, ihtiyarlar, halka olmu, Ebu Bekr'i seyrediyorlar.
Kablenin reisi Kureylilerden ald telkinle Ebu Bekr'e u ihtarda bulundu:
Herkesin gz nnde aka ibdet etmene raz deiliz! Kadnlarmz ve ocuklarmz seni bu
hlde grnce arp kalyorlar. Olur da Mslmanla kayarlar. Namazn ya evin iinde kl,
yahut...
Ebu Bekr yahut kelimesinin mnsn anlad:
Senin konukluundan ve komuluundan ayrlyorum! Allah'n konukluuna ve komuluuna
geiyorum! Gidiyorum!
Dedi ve gitti. O'nun yanna dnd. ile bir kaynar su... Kabaryor. Fakat slm denizi de
ykseliyor. Deniz ykseliyor.
183
35
Deniz Ykseliyor

MUAHEDE DDK DDK

Muhasaradan da bir ey kmyor. Kabe'ye astklar kda benzer ey, alnna yayor! diye tvr
yafta aslm mumyadan farksz...

Mrikler, bu kda benzer eyi gzden geirmek zere Kabe'nin yolunu tuttular.
Arkalarndan, Allah'n Resul buyurdu:
> O eyin stne ne yazlmsa, Allah'n isminden baka her kelimesini gveler yedi!
Kda benzer ey didik didik... Kalbura dnm... stnde yalnz Allah kelimesi... Baka ne
harf, ne izgi, ne nokta...
,
Artk her ey, btn tazyik tedbirleri iflsta.. Deniz ykseliyor.
EBU TALB LM DENDE
Allah Resulnn yalar krk dokuz yl, sekiz ay, on-bir gn..
Amcalar Ebu Talib lm deinde... Ya seksen yedi..
Kendisine babalk etmi, saysz fedakrlk gstermi, soy ve aile gayretleriyle de olsa himaye,
kanadn alabildiine am, slmiyete asla dman olmam, hatt onu benimsemenin son haddine
kadar gelmi, fakat yekn izgisini ekememi ve toplam yapamam dfcn ihtiyara bakyorlar.
Dalgn dalgn baktlar ve fsldadlar:
184
Amca, ahadet getir de Kyamet gnnde sana efaat edebileyim!
Ebu Talib gzlerini at, tekrar at; sonra dorulur gibi yapt ve ban yeenine doru brakt. Ar
ar:
Kardeimin olu, dedi; eer Kureyliler lmden korktu da mslman oldu! demiyecek
olsalard, seni sevindirmek iin hemen slama gelirdim.
Carpc levha. Her eye ramen Himoullarnn asl st asl kan, Ebu Talib'de istikmetini
bulamam bir harikuladelikle tecell ederken, bu kadar yakna geldikten sonra yine uurum...
lmden korktu demiyecek olsalard.
Diye dnen asl Arap, o anda asl Allah korkusunu hesap edemiyor ve hl:
Seni sevindirmek iin mslman olurdum!
Diye de, dvay ahs hatr ve fedakrlk kadrosunda gryor.
Ulviyet ve dalletin, birbiri iinde izdii grlmemi tezad levhas...
lm deinde, ihtiyar valyenin banda, yeeni. Kinatn Efendisinden baka, kardei Abbas...
Ruhunu teslim ederken Ebu Talib'in dudaklar kprdar gibi oldu. O zaman Abbas, Allah'n
Resulne dnd:
Kardeimin olu! Temin ederim ki, istediin ahadeti getirdi.
Allah'n Resul buyurdular:
Ben iitmedim!
slm byklerinden bazlarnn fikri:
Bu hale gre Ebu Talfb, lrken mslman gitti... Daha byklerin fikri:
Heyhat ki, aksi... Abbas'n ehadetiyle buna ina-nlamaz. Zira Abbas henz bizzat mslman
olmu deildi. Olsayd mesele yoktu. Allah'n Resul ben iitmedrm! buyurmazlar, Abbas'n
ehadetini kabul ederlerdi.
185
Allah'n Resul, manzaradan o kadar znt duydular ve btn insanla rahmet hazinesi
kablerinde yle bir oyrlk acs hissettiler ki, tam ihtizar nnda Ebu Taiib'e hitab ettiler:
Amca, Allah tarafndan yasak edilmedike, daima sana mafiret dileyeceim!
Fakat yet indi ve yasak geldi: Peygamber ve mminler iin, ne kadar yaknlar olursa olsun,
mriklere rahmet dilemek olmaz!
/
Ve Allah buyurdu:
Sen, sevdiine hidayet edemezsin; lakin Allah dilediine eder.

te btn insanl saran hikmet ls...

Allah'n bizzat ehadetrnden sonra, Ebu Talib'in nasl gittii mnakaa gtrmez.
Ebu Talib gibi, bana girdikten, asmann stne titredikten, bcekleri temizledikten, suyunu
verdikten, meyvesini yetitirdikten sonra dudann stne koyduklar halde zmn yiyemiyen
insanrn nasibi sadece alatcdr.
Srlarn, Allah'm, srlarn sonsuz...

Mslman Abbas, bir gn Allah'n Resulne soracaktr:

Ey Resul, sana bu kadar yardm eden, efkat gsteren insann bu hareketlerinden kazanaca
hibir ey yok mu?
Var, buyuracaklar Allah'n Resul; ben onu Cehennemin t dibinde buldum ve en serin yerine
kardm.
Mutlak mizanda ktlkle beraber, hibir iyilik yoktur ki, teraziye girmeyecek olsun..
Ebu Talrb lm ve artk koruyucuya da lzum kal186
mamtr. Sevgilisinin koruyan dorudan doruya Allah... Deniz ykseliyor.
HZN YILI
Deniz ykseliyor, fakat ac da beraber... Allah sevgi-Hsini btn insan desteklerden ayryor.
Ebu Talib'in arkasndan, be gn iinde, Hazret-i Hatice de vefat etti.
Peygamberliklerinin onuncu yl... Bu yl andklar zaman, Allah'n Resul, yle derlerdi:
Hzn yl...
Tam yirmibe yllk zevce,. O'na btn ruhunu ve her eyini veren byk kadn.. *k mslman ve
Melein bizzat Allah'tan getirdii selma nail insan...

Namazn bizzat kldrdlar; ve mesafelere hayat katan gzlerinde ya, Hatice-tl-Kbr'nn

stne atlan kara topraa uzun uzun bakp dndler.
36
Merkez ve Muhit
FIRSAT
Ebu Talib'Ie Hazret-i Hatice'nin lmlerini, Kurey frsat bildi.
Allah'n Resulne ve mslmanlara ettikleri cefay, sinsi sinsi, bsbtn kztrdlar.
Akllarnca, mslmanl ve mslmanlar bir kese iine alp orada rtmeye bakyorlar.
Dinin hd devresini bylece mzminletirebilirler ve olduu kadariyle brakrlarsa, dvay nlemi
olacaklarn sanyorlar.
187
Allah Resulnn hakikat nuruna bakan gzleriyse d-arlarda... Mekke dnda...
Dairenin merkezinden balayan fkrtan sonra muhite atlayp oradan merkeze dnmek, en tesirli
baar srr... Suyu durdurtmaya ve dondurtmaya gelmez.

Muhite doru ilk k tecrbelerini Taife doru gsterdiler. Yanlarna, eski kle ve ebed k,
Harise olu Zeyd'i aldlar; ve Mekke'ye birka konak yoldaki Taife, orada yaayan Sakf oymana
gittiler.

'-'
Tifliler, Allah Resulnn etrafn ald.
Alk alk bakyorlar.
Kargalarn gnee bak gibi..
, Kinatn dayana Nur Stunu bir insan; ve yannda, O'nun zahir dayana sadk arkada..
Evet; hibir ey grmeden ve anlamadan alk alk bakyorlar.
Allah'a inannz! Ortaksz ve benzersiz Yaradan ve onun Resuln dorulaynz!

Tifliler, iman etmek yle dursun, kinatn dayana Nur Stununun stne ta yadrdlar; karga
azlarn atlar ve sp saydlar.

Muazzez sahab Zeyd, Kinatn Efendisini korumak iin kendisini hedef verdi ve tepeden trnaa
yaraland.
Bin zahmetle Mekke'ye dndler.

Mekke'de, Kurey mriklerinin, Tif dnnden yeni bir frsat kazanp yeni bir saldra
gemeleri ihtimaline kar, Adiyyolu isimli birine misafir oldular. Derin nfuzlu ve geni maiyetli,
prens soyundan bir insan olan Adiyyolu, Allah'n Resuln ihtiramla misafir etti ve btn
tebaasn O'nun etrafna dolayp, Kinatn Tacn gzledi.
188
Araplarda gelenek, misafire byle bir alka emrediyordu. Hele O'nun gbi bir misafire...
HATCE'DEN SONRA
Byk ve Temiz Hatice'den sonra ilk izdivalar bu sralarda oldu. Hatice'nin hayatnda ikinci bir
zevce almayan Allah'n Sevgilisi, bu sralarda Hazret-i Sevde'yle evlendiler.
mmetin en by Ebu Bekr'in kz Ayie ile nikhlar da bu srada... Ayie henz ocuktur ve
zifaflar ileride olacaktr.
KANDL EMBER
Dardan merkeze dnmenin balca atlama noktas, Medine.. Daire muhitinin hkim noktas
Medine...
Tif tecrbesinin verdii hazin ders, Allah Resulnn hikmet yuvas mukaddes kalblerine
Medine ismini bsbtn naketmitir.
Mekke'nin imal garbnda, Rum illerine giden yollarn kavuaca, nazik kilit noktas ileride
Peygamber Beldesi ve mcerret (site) mefhumunun canlandrcs, mmur ve feyizli Medine...

Her yl Sk-u Ukz mevsiminde, panayr vaktinde, Mekke'nin dna kp yollar, ufuklar
kollamak, detleri...
Tesadf ettiklerine Nuru yneltiyorlar ve onlarn kalb aynalarndaki akislere bakyorlar...
Ebed hayat nurunu, alabilen alyor, alamayan tepiyor.

O devrenin Hac mevsiminde de Mekke'den ktlar ve Akabe adl mevki yaknlarnda

Medinelilerden bir toplulua rastladlar.
189
Bunlar, Haim oullariyle aralarnda uzaktan aile ve kan yaknl bulunan Hazreliler... Sordular:
Siz kimlerdensiniz?
Hazre kablesindeniz.
yle bir kenara otursak da biraz sylesek... Hazreliler, kinatn dayana Nur Stununun
etrafav
da yer aldlar.

Medinelilere biraz Kur'n okudular ve davet buyurdular:

"i Allah'n dinine giriniz!
Medineliler tedenberi yahudilerden duymaktaydlar:
Peygamber gelecek, vakit yaklayor. Kendi ihtiyarlar da sylemilerdi:
Mekke'de Fihr evldndan bir Peygamber gelecek...
Teklif karsnda birbirlerine baktlar; ve o gnedek iittrkleriyle o gn grdkleri arasnda yle bir
bedahet duygusuna kapldlar ki, hemen Mslmanla can attlar:
Allah bir; ve sen onun Resulsn...

Bunlar, Medineli ilkler... Alt kii:

Es'ad bin Zerrre
Rafi bin Malik
Avf bin Haris
Kutbe bin Amr
Ukbe bin Amr
Cbir bin Abdullah
Bunlar, Allah Resulnn Mekke dnda mukaddes nazarlarn eken Medine emberi stnde alt
kandil...
Alevi sraya sraya br kandillere geecek, Medine emberini batan baa tututuracak, daire
muhitini nokta nokta donatacak..
190
Medine'de balca iki kabile:
Hazre ve Evs...
Birbiriyle geinemiyen bu iki kabileden Hazreli ilk alt kandil, Evs'i de tututuracak ve btn
Medine'yi iman. emberi iinde smsk kuatacaktr..

Medinelilere:
Bir yl sonra yine bulualm, yine burada... Emri verildi.
Evet, ey Allah'n Resul, bir yl sonra ayn yerde tekrar bulualm...
Dediler ve ruhlar alev alev, ayrldlar.
37
Mira
KEYFYET
Allah Resulnn ykseklikler lemine urc etmesi... Derece derece telerin srlarna ermesi...
Nihayet (Son)un son haddini de gemesi ve hadsizlik ufkuna varmas... Btn nisbet ve kyaslarn,
iinde kaynayp yok olduu ve ulv bir nur henginden ibaret kald vahdet alayanna girmesi..
Allah' grmesi, Allah'la konumas, Allah'tan emir almas...
Mira kelm aynasnda, budur ve bunda, Allah'a mekn ve istikmet tyini yoktur.
Bilmeden bilmenin bu keyfiyeti nnde, bamza vecd" rtlerini ekelim, iimize bzlelim,
yalnz zevk idrkinden ibaret kalalm; ve zaman ve mekn st bir duygudan, akln arkasndan
gidemiyecei bir seziten baka her kapy kapayalm. Akln btnn temsil eden Cebrail, ort
19t
had izgisinde Allah'n Sevgilisine ne diyecektir, greceiz.

zerinde bulunduumuz azm keyfiyet, u, bu deil. Sevgilisinin Allah'a urcu ve bu arada tabaka
tabaka grd lemlerdir. Ve bu byk olu, ruhan ve cisman ruh ve madde bir arada, mutlaktr.

nananlardan bile, bu en byk oluun arkasndan akln koturanlar var:

Bir gecede bir olu mu; o da uyku halinde mi uyankken mi? Yoksa ?ki olu da biri uykuda ve
br uyankken mi? Mescid-i Aksa ya kadar olan uyankken de, tesi Ar- Al ya
varncayadek, uykuda m? Madde gzyle mi grd, ruh gzyle mi? u nasl oldu, nasl, niin,
neden?
mann yars olsayd, yarm imanl diyeceimiz snf da yle der:
Mira sade ruhandir, cisman deil.
Derin m'min ise tam bir esrar anlay iinde hkmn Vtirir.
Mira haktr; ve hem ruhan hem de cismandir. Cisim ve ruh beraber... Allah'n kudretini
lmee de kimsede ve hi bir aklda mecal yoktur. D ekil bir kere de sapasalam
erevelendikten sonra, teferruat zerinde her trl ekime kabadr. ekienler, ak ve zarafet,
ve rperti cepheleri noksan olanlar...

Nurdan harflerle mahyalandrlacak hakikat udur k\. byk olu bir keredir, uyanklk halindedir
ve bir arada hem ruhandir, hem de cisman... Bunu bin kere tekrarlaynz...
SR
Gece gitmek mnasna. Geceleyin gitmek... Byk oluun ismi bu... Kur'n O'nu (sr) sresiyle
bildiriyor.
192
O, Mirata Allah'a giden:
Geceleyin beni alp gittiler.
Peygamberliklerinin onuncu ylnda ve Reblevvel aynda, Kabe'nin Hatmo ksmnda gece vakti,
yanlar zerine yatm, uyudular.
Bir kimse geldi.
Balarnda Hazret-i Ali ve mer bulunan, en anl ve eminlerinden yzlerce sahabnin imzalarn
tayc sr hadsi kafidir nass a bitiiktir.
Evvel gsleri akkediliyor ve kalbleri ykanyor. Bu hdise, ocukluklarnda balarndan geen
ve sonra tekrarland rivayet edilenle beraber, nc...
Derken kendilerini bir ak ata, Buraa bindiriyorlar. Bu at fazla csseli deildir; fakat drt nala
harekete geince, ayaklarn gzn grebildii son noktasna basmaktadr.
Gn kapsna varnca bir ses iitiyorlar:
Kimsiniz?
Cebrail'im..
Yanndaki kim?.
Muhammed Mustafa...
Muhammed Resul oldu mu?
Evet..
Ho geldi, safa geldi. Ve gkler alyor.
lk kademede dem Peygambere rastlyorlar. Cebrail:
Bu senin ceddin dem, selm ver! Selmiayorlar ve dem Peygamber:
Merhaba, diyor; saiih oul ve saiih neb. Tabaka tabaka, Yahya, s, Yusuf, dris, Harun ve
Musa Peygamberleri gryorlar. Yedinci gkte brahim
193
Peygamber. Oradan Sidre-tl-Mnteha.. Bu nokta, akl ve kyas leminin son haddidir.

Kendilerine, kaplarndan saysz meleklerin girip kt Beyt-l Mmur u gsteriyorlar; ve bir

kse st. bir kse erbet, bir kse bal uzatyorlar. Allah'n Resul st alyor.
Cebrail:
_ Sen ve mmetin, diyor; setiin stn ftrat zerindesiniz.
mam- Nevev:
St, slm ve doruluk remzi orada..
Gnde elli vakit namaza memur ediliyorlar. Emri, aldktan sonra Hazret-i Musa'nn tabakasna rcu
ettikleri zaman, Musa Peygamber:
mmetin buna takat getiremez; ben senden evvel insanlar tecrbe ettim; git Allah'a yalvar,
hafifletmesini iste!
Diyor.
Birka kere gidi ve geli oluyor ve nihayet namaz, gnde be vakit olarak farzlayor.
YOL VE SON NOKTA
Yol, mutlak Kur'n delaletiyle, Mescid-l-Haram dan Mescid-i Aksa ya, yni Kabe'den
Kuds'teki Beyt-l Mukaddes e ve oradan namtenahi esrar lemine...
Nisbet ve kyas leminin ufkunda Sidre-tl-Mnteha isimli bir aa, bir acayip aa dikili...

Bu noktada Cebrail, en kk mesafe lsyle dahi ilerisine imkn grmeyen bir hayet edsiyle
durdu:
Ben buradan ileriye geemem!
Niin?
Yanarm!
134
Ya nasl geilir buradan ilerisine..
Akla...
Ve Allah'n Sevgilisi, kendisini, tek bana nur fevv-resinin iine brakp geiyor ve huzuru
buluyor.
Melee verilmeyip insana verilen sonsuz sr.. lh visal anahtar...
Ve gidite ve dnte daha nice tecelli.. 38
Mucize
EN STN PEYGAMBER
Mira'ta btn Peygamberler O'nun arkasnda namaz kldlar ve Allah Sevgilisinin stnln
belirttiler.
Esseyyid Abdlhkm (Arvs):
En stn drt derece: Birinci z lkabiyle, Allah'm Sevgilisi... kinci Dost lkabl brahim
Peygamber... nc Konuan lkabl Musa Peygamber. Drdnc Ruh lkabl s
Peygamber..
MADDE LEMNE DN
Mira Gecesinin sabah, Allah'n Sevgilisi, sry haber verdiler. Dinleyenlerde, milyarlarca
senede gelen bir feza noktas ile dnya arasndaki bir merdivenin helezonlar zerinde yuvarlanr
gibi bir hayret... man sahipleri hemen kabul etti.

Haber, dalga dalga Mekke'yi tuttu. Henz teslimiyet srrnn en byk dehas Ebu Bekr
Hazretlerinin haberi
195
yok... Haberi akla en zd iveyle mriklerden duyunca yle dedi:
Bunlar O mu syledi?
O syledi!
O sylediyse dorudur!

Hemen Peygamberin huzuruna kan Ebu Bekr vaktiyle kendisinin grp de O'nun grmediini
bildii Beyt-l-MukaddeSB Allah'n Resulnden izgisi izgisine dinledi, ve hayran, mrldand:
Hepsi doru, Ey Allah'n Resul!..
Mekke'ye gelirken yofdd bir deve kervan grdm. Buday ykl develer.. lerinde bir erkek
deve.. Yknn br tarafndoki denk siyah, bir tarafndaki beyaz... Devenin hizasna geldiimiz
zaman deve rkp devrildi. Ve yle oldu, byle oldu.
Mekke kaplarnda, bekleyenler ve kervandakiler, btn teferruat unsurlarrun noktas noktasna
gerekliini bildirdiler.

Lkin imn aklndan baka hibir anlay, byk olua yatmad.

mn akl udur:
Kyamette ktlerin yzleri stnde yryeceklerini syleyen Allah Resulnn kendilerine
istifhamla bakanlara verdikleri cevap:
Dnyada ayak stnde yrten Allah, kyamette de yz st yrtmeye kaadirdir.
Bir kaba akl mmessili, bir velye soruyor:
Allah isterse deveyi ine deliinden geirebilir mi?
Elbette geirir.

 Nasl geirir? Deveyi klterek mi, ine deliini bylterek mi?

196
sterse deveyi kltr, dilerse ine deliini byltr; yahut ne onu yapar, ne brn, yine
geirir. mnn tam olduu yerde isbat yoktur
HEP MUCZE
Peygamberliklerinin sekizinci ylnda nikak- Kamer kamerin ikiye blnmesi.. Mehtapl bir
gecede, ay ve sema O'na tutkun, bu mucize olmutu.
e
Evvel her ey mucize... Her ey Allah'n mucizesi.. Yekn halinde varlk ve tek tek her ey
mucize... Gz mucize, kulak mucize, akl mucize, ruh mucize... ki parmak ucu arasnda bir iein
ipek nescini lif lif tadan duygu nedir? Ne sayalm! nsann iine ve dna doru her ey mucize...
Hacim mucize, ekil mucize, renk mucize...
Sonra btn bunlar basit ve tabi saylp da meccani bir bedahet hissi iine girildi mi, artk
bunlardan tesinde olmaz sanlan eyler ayrca mucize...
nsan ne aptaldr! Mucize iindeyken mucize bekler.
Ondan da; btn hdiselerin basite irca edildii zemin zerinde bile her haliyle mucize olon
Allah'n Sevgilisinden de, mehtapl bir gecede mucize istediler.

Her noktasna hayran olunacak bu lemin meccani bedaheti iinde rahat rahat gezinenler ve btn
bu olun larn olmazlarn grmeyenler, Ondan ayrca olmaz! istediler ve Allah verdi.
Zira mucize, Allah'n, Peygamberleri elinde gsterdii, ite o ayrca olmazlardr.
Ay, O, parman evirince ikiye blnd ve Hra dann iki yannda iki para halinde grld.
Mehtapl gece... Ayn on drd... Ayn hayran hayran dald gzeller gzeli O.. Aya evrilen
mukaddes parmak: ve kamer iki para... Etrafnda, akna dnm, mucize isteklisi karaltlar.
197
te mucize, ikiye blnen ayla beraber, O. Fakat anlamayana ne faide!..
39
Hicret
MEDNELLER
Bir yl sonra ayn yerde teHrar bulumay vdeden Medineliler geldi. Bu defa on iki kii... Bei, ilk
gelenler ve Medine'nin kandil emberini kuran alt kiiden.. Yalnz Cbir bin-i Abdullah
gelememiti. Gelenlerin on'u Hazrec kabilesinden, ikisi de Evs'ten...

Ksa bir grme.. Geriye kalan da slama girdi ve hep beraber Allah'n Resulne bir anlama
biy'ati ettiler:
Allah'a irk komak yok... Hrszlk yok... Zina yok... Evlt ldrmek yok... nsanlara zulm ve
ftira yok... Allah'n emirlerine isyan yok.. Allah'a kulluk ve ballk dna kmak yok..
Allah'n Resul buyurdular:
Kim bu ahde vefa gsterirse Allah onu Cennete alr. Kim kfre dmeksizin ahdini bozarsa
Allah'n iradesine kalmtr.
Hep birden ba ediler ve Medine'ye dndler. Aralarndan biri, Allah'n Resulyle kald.
Medine mslmanlarnn ba, Esd Bin Zerrre... Kandili, her taraf alev alev yalyor.
Bu defa onbir kii olarak Medine'ye dnnce, ^rrala^ rndaki Evs kabilesinden iki ahs, iki kabileyi
birbirine bsbtn yaklatrd.
Kandiller, Medine emberi zerinde, birinden brne atlya atlya krk kandili yakt. Bir zamanlar
Allah Resulnn etrafndaki ilk halka... Tam krk...
198
Mekke'ye bir mektup gnderdiler:
Ey Allah'n Resul; bize Kur'n retecek ve ms-lmanl gsterecek bir muallim gnder.
Bir sarab gnderildi.

Bundan byle Medine mslmanlarnn ismi Ensr... Nusret ediciler, yardmclar.. Mekke
mslmanlar da Muhacirin muhacirler ismini alacak..
Krk kandil alevler iinde... Alevler sraya sraya gidiyor. Allah Resulnn gnderdikleri din
taiimcisi yerine varr varmaz kandil emberi zerinde yeni bir nefes... Tutuan tutuana...
te Abdl-ehel oullar kabilesinden iki ileri insann mslmanl kabul etmesi, btn kabileyi,
kadnl ve erkekli, islm dairesine atverdi. Aralarnda Asram lkabl tek kiiden baka slama
girmeyen hi kimse kalmad. O da, Uhut gazas gn birdenbire mslman olup kendisini cenk
meydanna frlatverecek; ve ne cilvedir ki, Allah'a bir kere secde etmeden en yksek mertebeyi
bulacaktr. ehit...
Allah'n Sevgilisi haber verecektir:
Asram Cennetlik oldu.
Topyekn slama gelen bu Abdl-ehel takm, bir mbarek topluluk... Aralarndan tek mnafk
kmad...
CANLARINDAN KIYMETL
Yine bir mevsim sonra, ayn buluma yerinde, yetmi Medine'li mslman, Allah Resulnn
huzurunda.. Aralarnda iki de kadn..
Yeni ahd:
Bu andan itibaren Allah'n Resuln, nefslerimi-zi, zevcelerimizi, ocuklarmz koruduumuz
gibi koruya199
caz! O'nu canmzdan kymetli bileceiz! O'nun dmanlarn dmanmzdan sayacaz ve
karlarna klla kacaz. O'nun yolunda, gerekirse Arapla ve Acemle (btn dnya ile)
cenkleeceiz.
Allah'n Resul elini uzatt ve Medine bykleri, teker teker ellerini, insanl ekip kurtarmak iin
yaratlan mukaddes elin stne koydular.
YEN IIR
Artk byk dva merkezde muhite sramtr. Bu muhit, genileye genileye btn insanl
iine alabilir. Kurtarclk Merkezinin bizzat bu muhit iine girecekleri n, Saadet Asrnn ikinci
r alacaktr.

Allah'n Resul bu yetmi kiiden on ikisini, geriye kalan Medine mslmanlarna kolba setiler
ve dua buyurdular..
Hl hsr ey Kurey kfirlerinden gizli... Bir takm szntlar etraf yalamaktadr amma, plnn
azametini anlayan yok... Yalnz nur alevlerinin imdi Medine'yi sarmaya balad, uzaktan kfrn
gzne, anlalmas imknsz, acayip bir manzara gibi grnyor. Korkuyorlar, fakat
anlayamyorlar. Anladklar sadece, mthi bir hareketin hazrlanmakta olduu...
KARARGH MEDNE
Allah'tan, kfre silhla kar kmak emri geldi ve artk karargh Medine...
Teker teker, er beer, Medine'ye g etmeye balaynz!
ncler harekete balad.
lk giden Ebu Seleme olmutu. Medinelilerin biy'atin-den bir yl evvel...
200
Sonra mir bin Rebia ve zevcesi Leyl... Arkasndan Abdullah bin Cah...
Derken blk blk sahab Hazret-i mer ve yaknlar.. Hazret-i Osman ve Habeistan'dan
dnenler..
Herkes gizlice kp gittii halde, mer, belinde kl ve elinde ok, hareketinden evvel Kabe'yi
tavafa gitti, yedi kere tavaf etti ve oradaki mriklere yle haykrd:
te ben gidiyorum! Anasn alatmak, karsn kocasz ve ocuunu babasz brakmak
isteyenler u vadiye doru arkamdan gelsin!

Mekke iie Medine arasnda, develerin ayak izlerinden, dalgal, dolambal, ahenkli bir yol... Bu
yolu, kinat apnda bir kurtulu hareketinin erleri, Allah Sevgilisinin Mekkeli sahableri, tevhid
muhacirleri amtr.

Mekke'de, Allah Resulnn yannda, Ebu Bekr ve Ali'den baka kimsecikler kalmad. Ebu Bekr
rica etti:
Bana da izin ver, gideyim, ey Allah'n Resul!
Katlan, y Eba Bekr; Allah'tan niyazm o ki, seni bana yolda etsin.
Ebu Bekr, bana inen gkler dolusu devlet altnda, ban edi, tek kelime sylemedi.
40
Yol
KUREY TOPLANIYOR
Kurey, bu anlalmaz, acayip, fakat rktc iler karsnda, meclis evleri olan Dar-n-Nedve
yi doldurdu. Bir araya geldiler. Saatlerce ekitiler.
201
Blk blk gidiyorlar! Nereye-.. Medine'ye mi? Orada ne yapacaklar? Hibir ey belli
deil... Bu gidile her ey olabilir! Mekke'de O'ndan ve en yakn bir iki kiiden baka kimse
kalmad! te sessiz bir syrlla iimizden zlyorlar! Yarn birdenbire teoemize dmeyecekleri
ne malm!.. Gz gre gre raz olacak myz?.
Ve karar:
Artk, ne pahasna olursa olsun, O'nu ldrmeliyiz!
Pin tamam.: Gece evine gidecekler ve uykuda ldrecekler Bir sr kfir bu vazifeyi stne ald.
GECE
Allah'n Sevgilisi her eyi biliyor; yatana yatmad. Oraya Ali'yi yatrd ve bir kede Yasin
sresini okumaya balad.
Sra, u mealdeki yete gelmiti:
Biz onlarn nlerine ve arkalarna duvar ektik ve uurlarn krlettik. Ve ite grmezler.
yeti sonuna kadar okudular, kalktlar, kapy araladlar, ktlar.
Karanlk glgeler, kalblerinde yet, yerden bir avu toprak alp karartlara doru serptiler.
Yrdler. Ne gren var, ne bir ey anlayan... Basiretleri balanmtr.
ibn-i Abbas:
O gece Allah Resulnn satklar topraktan kimin zerine dokunduysa Bedr enginde kltan
geti.

yet meali:
- yle dua et; de ki: Y Rab, beni rzan ile ve holukla gideceim yere vardr. Ve rzan ile ve
holukla kacam yerden kar! Ve bana yle bir dayanak ver ki; dmanlara kar desteim
olsun...
Biraz sonra bir kfir gelip, Allah'n Resulnn kaps nnde bekleyenlere seslendi:
202
Ne bekliyorsunuz?.
O'nu gzetliyoruz!
Gzetlediiniz insan oktan kp gitti! Siz ayakta uyuya durun!.

Baktlar ki, yatakta, taze delikanl, Ali'den baka kimse yok...

DORU EBU BEKR'E
Allah'n Resul, Hazret-i Ali'ye emir vermilerdi:
Ben Allah'n emriyle Medine'ye hicret ediyorum. Sen birka gn burada kal; bendeki
emnetleri sahiplerine teslim et ve ardmca gel!

Ve doruca Ebu Bekr'e yollandlar. Ebu Bekr, Allah Resulnn geldiini grnce hayrete dt.
Byle birdenbire geliinin srr nedir acaba?. Ve kapy ap niyaz etti:
Buyursunlar, ey Allah'n Resul...
Y Eba Bekr, Medine'ye hicret izni verildi. Gidiyorum.
Bea de beraber miyim?
Evet.
Ebu Bekr evk ve saadet iinde atld: ; Binilecek iki devem var. Birini sen al!
Parasiyle...
'
Buyurdu Allah'n Resul ve deveyi satn ald.
Ebu Bekr'in birok hediyesini alan Allah'n Resul, bu defa kabul etmemi, nefsiyle ve maliyle
hicreti tamamlamak istemiti.
Hazret-i Ebu Bekr, kzn ard:
Ayie, yol eyamz hazrlayn!

Hazret-i Ayie:
Aceleyle, giyeceklerini hazrladk. Yiyeceklerini de bir torbaya doldurup azn baladk.
Allah'n Resul
203
parayla bir klavuz tuttular, develeri ve eyay ona teslim ettiler. Amr isimli hizmetilerini de
beraber aldlar. Bunlara deniz tarafndan gidip istikameti belli etmemelerini, dolambal kavisler
izerek izleri kartrmalarn ve gn sonra Sevr dandaki maarann nnde bulunmalarn
emrettiler. Klavuz ve hizmeti develerle gitti. Kendileri de babamla dosdoru Sevr dandaki
maaraya.
MEKKE'DE FIRTINA:
Ertesi gn! Mekke alkaland:
i
Gitmi! Balarn alp gitmiler!
Duran adamn karsnda dilerini gsteren ve hrlama tecrbeleri yapan kpek, o adam andn
dnp yrmeye balaynca nasl kprr?
yle kprdler.
Her syrl, mutlaka arkasndan bir atl eker.
yle atldlar.
Aramadklar dek, adam kartmadklar istikamet kalmad. O'nu bulup da getirene yz deve ihsan
vdettiler.
Pertavszlarla inceliyormu gibi, izler stne kapan--dlar...
Bir iz buldular. ki ift iz.. Yanyana, birbirleriyle sarma dola, biri brnn elinden, br de
dierinin alnndan pen birer ift iz...
Domuzlar gibi izleri koklaya koklaya gittiler. Sevr da... Tepesine kadar ktlar. zler bir
maarann nnde kesiliverdi.

Maarann azn kocaman bir rmcek a perdelemi.. An ortasnda iri bir rmcek, nokta
kadar gzleri frl frl, uzun ayaklarnn salncandan yaylanyor. Kenarda bir gvercin yuvas ve
yumurtalar.
Maarann az nnde konuanlar:
204
eride olmasnlar?
Deli misin sen? Boydan boya rmcek ana Daksana!
Ne olur. ne olmaz; bir kere girip bakalm! meyye bin-i Halef isimli kfir
Haydi oradan, aklszlar! rmcek buraya, daha Muhammed domadan alarn ekmi...
Basp gittiler.

Hazret-i Ebu Bekr:

Eer ieriye doru yle dikkatle baksalard bizi grrlerdi.
Allah Resul:
Y Eba Bekr; o iki kiinin ncs Allah olduktan sonra sen ne sanyorsun? Kim, ne
grebilir?
41
Maara ve tesi
/MAARADA
Hazret-i Ebu Bekr:
Maarann iinde grdm ki, mbarek ayaklar kanam... O nermin ayaklarn sahibi, yaln
ayak yrmeye ve cefa ekmeye alk deillerdi.

Hazret-i Ebu Bekr:

Ey Allah'n Resul, ben basit bir ferdim; lmm, kalmm, ne kar! Amma sana bir zarar
eriecek olursa btn mmet helak olur!
Allah'n Resul:
Merak etme, Eba Bekr, Allah bizimledir.
Maarada gn kaldlar. Ebu Bekr Hazretlerinin o205
lu Abdullah, geceleri gelip kendilerini ziyaret ediyor, Mekke haberlerini veriyor ve gn domadan
gizlice Mekke'ye dnyordu.

Maarada Allah'n Sevgilisi, mukaddes ban, lemin en byk Peygamber dostu Ebu Bekr'in
kucana koymu uyumakta...
Ebu Bekr, uyankl m, uyku hali mi daha gzel ve canl olduunu kestiremedii bu yze bakyor.
Allah Sevgilisinin yz...
Anden, maarann deliklerinde^ birinde kk bir ylan ba grd... Hemen plak crya ile
delii tkad. Ebu Bekr'in ayana incecik bir neter gibi ylann dili girip kt. Ebu Bekr acdan
yand. Fakat Allah'n Sevgilisi uyanmasn diye hi kprdamad. O kadar yand ki, gzlerinden ya
boand ve p p, Allah Resulnn yzne damlad;
Uyandlar:
Ne oldu y Eba Bekr?
Hi efendim!
Karlkl oturdular.
\
Sevr maarasnda bu karlkl oturuun srr bilinse..
MANEV MRA
Peygamberin Mirac deil bu; o hs ismiyle tek ve mutlak Mira...
Bir de Allah'n her insana ak brakt bir yol var. Allah'a ermenin yolu..
Allah'a ermenin, Allah'ta fena ve beka bulmann, lh marifete ulamann yolu... Erenlerin yolu...
Erenler dediimiz harikulade insanlarn yolu... Mansur'un yolu, Mev-ln'nn yolu. Yunus Emre'nin
yolu ve daha nice, her biri bunlardan her birinin bilmem ka misli deerinde namsz ve niansz
Allah dostlarnn yolu... Veller yolu...
206
Evvel imn, sonra eriat, sonra tarikat, peinden hakikat ve marifet yolu.. Tek kelimesiyle tasavvuf
yolu...

Tasavvufun dine sonradan girdiini, uradan ve buradan devirildiini, hi deilse dini

yurfuatmak ve derinletirmek iin. doduunu, yoksa sert ve etin llerden ibaret dinin byle
bir ruha malik olmadn sananlar vardr.
Gnein, n aydan ald fikrinden daha bedbaht bir zan...

Yarasalara mahsus bir gr...

Byleleri, geniliine, uzunluuna ve derinliine tam ve mutlak hacim belirten dinin derinlik
buudunu grmeyenler ve onu ruhlarnda sath haline getirenlerdir. O'nu anlamayanlar. Halbuki
eriat O'nun, Allah Resulnn zahiri,'tasavvuf da btndr. Biri, iinde nur cmb kopan,
perdeleri kapal elmas sarayn d, br de ii ve ziyafet sofras... Ve her ey O'nunla ve O'ndan...
.
..

'
'
,
''"O'nun zahiri, O'nun btn... O'nun d ve i tecellileri... Tek dva ve yol, O'nun ruhaniyetine
yapmaktan ibaret... O'nsuz olu yok...
Bu ruhaniyet, dna hi sznt vermeyen sert llerin hendese ekli gerisindedir ve i ve d,
birbirine sk skya mutabktr. Ve insan veya topyekn insanlk, bu llerden geecek olursa,
tepesine ebediyet yamurunun indiini ve Allah'a giden yolun akln grecektir.
Maarann iinden yle bir pencere atk ki, kucaklad ufuklar en kaba topografya nisbetieriyle
belirtmek iin bile, ktphaneler dolusu kitap yazmak lzm...
Pencereyi kapatyor ve sadece dipsizlik leminden bir iaretik ekip d plna dnyoruz, ite bu
yolu O, Allah'n Sevgilisi, Sevr maarasnda at ve ilk btn istikametini Ebu Bekr'e gsterdi.
207
Ebu Bekr'i karsna ald, dizleri st oturttu, gzlerini yumdurdu ve kendisine gizli zikri tlim etti:
Dilini damana yaptr, hi oynatma, btn can-n kalbinde topla ve onun iinden gizlice
haykr: Allah, Allah, Allah...

Kutuplarn Kutubuna bal tarikat yolunun ikinci kutbu Hazret-i Ali... Ona gsterilen de ak
zikirdir. Az ve kalb bir arada zikir...
Btm yolu iki kapdan Allah'n Sevgilisine varr: Ebu Bekr ve Ali kaplar.. Birinde farika gizlilik,
brnde aklk...
"

Gizli zikir frikasyle, Ebu Bekr geidinden Allah Resulnn ruhaniyetine varan yolun, hi
bozulmadan bugne kadar gelmi bir mektebi vardr.

Ak zikrin ise, bozulan ve bozulmayaniyle birok mektebi var.. ou bozulmu ve rndan

km...
te her dalndan binlerce kol ve budak fkrm olan erenler aacnn bozulmayan halkalan
Silsile-i Zeheb Altun Silsile:
Ebu Bekr O'ndan ald ve srasyle biri brne verdi:
Selman- Faris...
Kasm bin Muhammed bin Ebu Bekr...
Cafer-i Sadk...
Bayezid-i Bestam...
Eblhasan- Hirkan...
Ebu Ali Farimed...
Yusuf- Hemedn...
Abdlhalik Gucdevan...
.
Arif-i Riveger...
Mahmud Encir Fagnev...
Ali Rmiten...
Muhammed Bb Semmas...
Seyyid Emir Kll...
208
ah- Nakibend Muhammed Bahaeddin...
Aleddin Attar...
Yakub-u erh...

Ubeydullah Ahrar.;.
Muhammed Zahid...
Dervi Muhammed...
Hacegi Emkeng...
Muhammed Bkibillh...
mam- Rabbn...
Muhammed Masum...
Seyfddin...
Seyyid Nur...
Mazhar- Can- Canan...
Abdullah Dehlev...
Mevln Halid...
Seyyid Tha...
Seyyid Fehim Arvs...
Seyyid Abdlhakm Arvs...
Ortalama krkar sene ara ile bin drt yz yla yakn bir zaman eridini tutan bu kademeler,
Mukaddes Emaneti, bir avu su halinde sahibinden aldlar ve tek zerresini dkmeden birbirinin
avucuna devredip zamanmza kadar getirdiler.
Altun Silsile nin son kahraman, Efendim, Mridim ve Kurtarcm Abdlhakm Efendi
Hazretleri, 1943 ylnda Ankara'da vefat etti ve Balum kynn silk ve snk mezarlnda,
namsz ve niansz, bir tan altna geti.
Tek avizesindeki tek mumda saysz gneler prldayan, Ailah Sevgilisine ait btn saray yolunun,
kapkaranlk Sevr maarasnda aldn pek az insan bilir.
209
42
Nur Stunu
YOLA DEVAM
Maaradan ktlar. Develeri ve hizmetileri buldular ve Medine yolunu tuttular. Artk tarih,
zaman sayabilir... Birinci sene...
slm takvimi ilemeye balyor. i

Yolda Kudey diye bir yer var. Orada mm- Mbed isimli bir kadn... Gelip geenlere yiyecek
iecek satyor. Son derece ackmlard. Kadna hitap ettiler:
Yiyecek bir eyin var m?
Hibir ey kalmad; kusura bakmayn! Bir tarafta clz bir koyun..
Allat'n Resul sordular:
u koyuncazn st de mi yok?
Nerede, dedi kadn; yle bitkin halde ki, srye gidemedi. te olduu yerde duruyor.
Allah'n Resul cevap verdiler: > Eer izin verirsen biraz saalm. Ne karsa bize yeter...
Buyurun; tecrbe edin!
Allah'n Resul, koyunun yanna gitti, meldi, ellerini uzatt ve Allah'n izniyle deyip samaya
balad. St... St fkrarak geliyor. anak ylesine doldu ki, kendileri, maara dostu ve
hizmetileri kana kana itikleri halde yine artt.

Onlar yola ktktan sonra mm- Mbed'in kocas geldi:

Bu ne hal? Bu koyunun tek damla st yoktu.
210
Bir mbarek adam geldi. Allah'n ismini syleyip elini uzatr uzatmaz st inmeye balad.
Nasl adam anlat?

 Nur yzl bir inasn... Simsiyah sal, simsiyah gzl, incecik kal ve gr kirpikli... Gznn
karas gayet siyah ve ak gayet beyaz bir insan... Uzun boylu... Sesi ne fazla kaln, ne ince; amma
fevkalde tatl... Konumas harika...
Kurey'ten kan Peygamberdir bu zt... Keke geldikleri zaman evde butunaydm!.
Memesine, Allah Resulnn parmaklar deen koyunu uzun zaman sadlar. Koyun, ktlk ve
hayvan hastalklar zamannda bile stn eksiltmedi.
GERDE OLANLAR
Hazret-i Ebu Bekr'in kz Esma Hatun:
Allah'n Resul ile babam, kp gittiler. Ne olup bittiinden hi haber alamadk. O gnlerde,
arkasnda. Ku-reylilerden bir topluluk, Ebu Cehl kapmzn nne geldi ve bana haykrd:
Nerede baban?
Hi haberim yok!
Yzme bir tokat att, kulamdan kpem dt.
Ebu Bekr ailesiyle Ali'ye, yapmadklar bask brakmadlar.

Atl ve yaya, Allah Resulnn peindeler. Sraka isimli biri, atiyle saa sola seirtirken onlar
grd. Hazret-i Ebu Bekr de atly grnce korktu:
Ey Allah'n Resul, kfirler bizi bast!
Korkma, y Eba Bekr, kfirler bize zarar eritire-mez.
Atl, uzaklardan, drt nala zerlerine geliyor. Allah'n
eek bir mesafede Sraka'nn at suya dm gibi gs-Resl ellerini kaldrp dua ettiler.
Karlkl ses gelebilene kadar kumlara batverdi. abaladka batt. Meydanda, atn bayle
SraKa'nn gsnden yukars...
Sra'ka haykrd:
Bildim; duan ile oldu! Yine dua et kurtulaym, dmanlarn savaym!
Bir duada srayan ve kurtulan at.. Sraka ileride mslman...
MEDNE UFUKLARI
J~
Medine.. Medeniyet kelimesinin mefhum yata Medine... Peygamber beldesi Medine... te
incecik hurma aalan ve dmdz daml atlaryle ufuk izgisi stnde yaylm, Medine-i
Mnevvere olmaya can atyor. Ve zira ite, mesafeleri aznda tatl tatl, ahenkli ahenkli ineyen
bir deveye binmi, yannda maara dostu Ebu Bekr, Medine'ye Nur geliyor.

Medine'ye yaklaan Nur Stunu..

Peygamber Beldesi
BTN MEDNE YOLLARINDA
Allah Resulnn Mekke'den ktn haber alan Me-dineliler, her gn sabahtan akama kadar,
yollara dklm, ufuklar taryor. Her gn ufuklar taryorlar ve akam olup da batan gne
ortal kzlla bounca, yine hibir iaret grmemekten kzgn ve kskn evlerine dnyorlar.
Bir gnd. Mesafeler, yelpaze kanatlar gibi dalga
212
dalga... Bir i iin evinin damna km biryahudi... Uzaklara bakt; ar ar yol alan iki deve
stnde iki insan grd. yle bir hal ki, onlardan baka kimse olamazd.
l bast:
Hey, mslmanlar, beklediiniz geliyor!..
Bir koumadr balad. Evine kapa atan, en ziynetli elbiselerini giyinen, silhlarn kuanan, ehir
dna kan, yaylan, dklen bir kalabalk...
Allah'n Resul, bir saatlik mesafede. Kub ky civarnda.. Ebu Bekr'le beraber beyazlar
giyinmiler, deve srtnda geliyorlar.
Yaknlardan, kouanlar... Allah'n Resulnn eteklerine yaptlar; develerinden indirdiler ve Kub
kynde Amrbin Avfoullarnn evine kondurdular.

Gne kzgn, hava bayltc ve Medine yakn.. Biraz dinlenmelerini rica ettiler.
Medine'den Kba'ya doru akn...

Allah'n Resul istirahate ekildi. Ebu Bekr evin nn dolduran karlayclarla sohbet etti. Blk
blk mslmanlar Kba'ya akmakta devam ediyor.
Bu kyde drt gn kaldlar. Birdenbire Medine'ye gitmek istemiyoriar ve yan banda bulunduklar
Peygamber Beldesinin btn ruhiyle ve tamamiyle zahir olmasn bekliyorlard. Bu srada Hazret-i
Ali de, kendisine verilen emirleri yerine getirip yola km, Kba'da Allah'n Res-rne
kavumutu.
Allah'n Resul Kba'da bir mescid yaptrdlar.
te mslman topluluunun ilk mescidi... Allah onu:
Takva zerine atlan mescid...
Diye and.
Allah Resulnn, sahableri ile toplanp aka namaz kldklar ilk ibadet yeri burasdr.
213
Medine nlerine ve Kba'ya pazartesi gn gelmi- < ler, sal, aramba ve perembe gnlerini
orada geirmiler ve ouma sabah hareket etmilerdi. Pelerinde yzden fazla insan Kba'dan
ayrldlar.
KEN DEVE
Kba'dan knca Salim ibn Avf'lara uradlar. Orada, vadinin ortasnda cuma namazn kldlar.
O noktada da bir mescid ykseldi ve ismi Cuma Mescidi diye kald.

Peygamber Beldesinin kaplarnda ilk cuma namaznn

hutbesinden:
Kyamet gn, hesap gn... nsanlara, obansz brakt koyunun hesab sorulacak... Herkes,
nefsini yarm hurma ile olsun kurtaracak hayrl ii ilemeye baksn. O da yoksa tatl sz...
Ve Allah'a hamd, Allah'n Kitabn methettiler. Namazdan sonra develerine bindiler ve Medine... O
vakit Medine gayet mamur ve etraf bahelik, tar-lalrk... Kimin nnden geseler davet:
Buyursunlar, ey Allah'n Resul...
Bakalm, devemiz kimin evinin nnde kecek?

Devenin yularn boynuna brakmlar, hi idare etmiyorlar. Deve, sana, soluna baknp Medine
sokaklarnda ilerliyor. Btn ehir ayakta ve cmb iinde...
Deve, Sehl ve Sheyl isimli iki ksze ait, bo bir yerin nnde kt. Biraz sonra kalkt, azck
yrd ve Eb Eyyub-l-Ensar Hazretlerinin kapsnn nnde yine kt. Allah'n Resul, deve
zerinde bir mddet beklediler. Deve yine kalkt, ilk kt yere geldi, tekrar kt ve boynunu
uzatp topraa koydu ve garip bir sesle inledi.
Allah'n Resul deveden indiler:
214
Konamz burasdr inallah...
Devenin ilk ve son kt yer Peygamber Mescidi, ikinci kt yer de misafir olacaklar ev...

Eb Eyyub Hazretleri, ilerleyip Allah'n Sevgilisini evine ald. Allah'n Resul alt kat istediler.
stteki ardak kat ev sahibi ile zevcesine kald. Fakat o gece Eb Eyyub ve zevcesi uyuyamayacak
ve Cebrail'in inip kendisine Kur'jVijgetirdii Allah'n Sevgilisine yalvara yalvara, O'nu st kata
karacaklardr.
KARILAMA
Karlama; misilsiz oldu. Btn Medine, gklerin tesindeki mnay getiren ve nur huzmesini
.Medine'ye eviren mukaddes misafiri bir ana baba gn ayaklan ile ve evklerin en takniyle
karlad. Perde arkasnda oturan kadnlar, evlerin damlarn bast. nlerinden Allah'n Resul
geerken iirler okudular:

Medine'nin Veda Yokuu bandan zerimize ayn ondrd dodu. krler olsun; bize vacip
oldu kr...
Gen kzlar, Arap detince defleriyle ktlar ve enlik yaptlar.
Allah'n Resul onlara sordu:
Beni seviyor musunuz? Haykrdlar:
Evet, ey Allah'n Resul... Allah'n Resul tebessm buyurdular:
Benim kalbim de sizi sevyor.
Sokaklarda, yalnayak ba kabak, kouan, zp'ayan ocuklar:
Allah'n Resul geldi, Allah'n Resul geldi!
215
DASSILA
Ksa bir zaman sonra Ebu Bekr ve Bill-i Habe hummaya tutuldular. Gnlleri Mekke'ye doru
akp gidiyordu. Mekke'nin havasn, suyunu ve nebatlarn anp duruyorlar, onlar ven iirler
sylyorlard. Oray brakmalarna sebep olan kfirlere lanet ediyorlard.
Umum bir dassla...
Allah'n Resul dua ettiler:
Yrabbi, Mekke'yi sevdiimiz gibi, bize Medine'yi de sevdir! Daha ok sevdir!.. Kilerlerimize
bereket ver ve Medine'yi bize shhat yata eyle ve Tummasm defet!

Hazret-i yie:
Medine'ye geldiimiz vakit, onu yle bir halde bulduk ki, Allah'n yaratt en hastalkl yer
sandk. Biz gelince Bathn Deresinin suyu ykseldi ve dere akmaya balad. Bu dere toprak
renginde ve bozuk lezzetliydi.

Allah'n Resulnn duas zerine Mekke sahablerine yeni bir hayat geldi. Dva yolunda her eye
katlanmak zevkiyle dolduiar.
mer yle dua etti:
Yrabbi, bana Peygamber beldesinde ehadet nasip et!
Ve yle olacaktr.
Tez zamanda Medine'ye sndlar.
Allah'n Sevgilisi, Eb Eyyub'un evinde yedi ay kaldlar. O zamana kadar namaz vakti nerede
bulunulursa, sa-hableriyle beraber orackta kbleye dururlard.
Mescidlerini bina etmeyi murad ettiler.
Devenin ifk kt yeri, yetimlerin vsisi Neccarlar-dan satn almak istediler... Neccarlarn cevab
u oldu:
Parayla satmayz, hak rzas iin veririz.
216
Allah'n Resi bunu kabul etmedi ve Ebu Bekr'in kesesinden on altn karl o yeri ald.
Enes bin Malik:
Mescid'in yeri bir ksmiyle hurmalk, bir ksmiyle bo viranelik, bir ksmiyle de kfir
mezarlyd. Allah Resulnn emriyle hurmalar kesildi, viranelik dzeltildi, mezarlar da boaltlp
kemikleri uzaklatrld. Dmdz bir arsa... Peinden kerpi tulalanmasn emrettiler. Ve Mes-cid
binasn ykselttiler. atsn ve direklerini hurma aacndan yaptrdlar. Btn ii mslmanlar
grd. Herkes kerpi ve odun tad, Ammar iki kerpi tayordu. Biri kendisi, br Allah'n
Resul iin...

Allah'n Resul, mmar Hazretlerine buyurdular: .

Herkesin sevab bir, seninki.iki... Senin dnyada son nasibin bir iim sttr ve ecelin zalimler
elindedir.
Kendileri de Mescide bizzat malzeme tayorlar ve u msralar okuyorlard:

Pk olan ykler bunlardr; Ticaret mal Hayber ykleri deil...

Bu hiret ticaretinin yoludur ve sevap onda... Yrab, ensar ve muhacirlere sen rahmet eyle!
Allah Resulnn mukaddes azlarndan, bundan baka iir serpildii hi grlmedi. Bakalarnn
iirleri mstesna, kendisine Kur'n nazil olan, iir syleyemezdi. O nda Peygamber Mescidine
kerpi tamann evki, lh msaadeyle kelmn en byk kahramanna ve Allah kelmnn
muhatabna bir kerecik iir syletti. Yoksa top<e-kn iir, O'nun ahs kelmnda erimi ve btn
s** i I ve cins hududunun dna km bir hava, bir rzg/^bir tr, bir renk... .
iirde O'na feda...
217
iirin bu kadar stnde olan, iir syleyemez.
Mescidin etrafnda birka bina daha... Onlar da kerpiten ve tavanlar hurma dalndan ve Mescide
bal... Evlerden bir ikisini teker teker zevcelerine ayrdlar ve her birinden mescids kap atlar.
Birinde, dafta evvel nikhla-; np Hicretin dokuzuncu aynda zifafa girdikleri Hazret-i ^yie;
brnde, Byk ve Temiz Hatice'nin vefatndan sonra nikahlandktan Hazret-i evde... )

Artk, Allah Resul, bir mgnzume haline getirdikleri Mescide bal evlerinde... Zeyd bin Harise ile
yeni zadl Ebu Raf, emirleriyle Mekke'ye gitti. Peygamber kzlar F-tma'y, mm- Kelsm',
Peygamber zevcesi Sevde'yi, Zeyd'in olu Usme'yi, Peygamber dads mm- Eymen'i alp
Medine'ye getirdiler.
Ebu Be'kr'in olu Abdullah da, babasnn aile topluluunu ald ve bunlara katld.
Peygamber Beldesi Nurlu Medine... _44_
Medine'de Manzara
SUFFA SAHABLER
Peygamber Mescidinin etrafndaki evler ve hcreler manzumesinden biri de sahabilerin fakirlerine
verildi. Hibir geim imkn olmayan, imn ve aktan baka tek sermayeleri bulunmcfyan
m'minlere...
st sundurma olan bu evin ismi Suffa ve oradakiler Suffa Sahabileri... Fakirliklerinin verdii
kklk duygusu ileride kimbilir hangi byklklere eriecek kahramanlar... leri gleri ibdet,
gzya, tefekkr, vecd...
218
Her akam Allah'n Sevgilisi, bunlar, hali vakti yerinde sahabilerin evlerine gnderir ve sofralarna
itirak ettirirdi. Bir ksm da Allah Resulnn sofrasnda...
Hreyre:
Vallahi, ben Suffa sahabilerinden yetmi kii saydm ki, stlerinde elbise diye birey yoktu. Ya
etei vard, yahut boynuna bal sadece bir rts... Bu rtler, kiminin topuunda, kiminin
baldrnn ortasnda... Almasn diye elleriyle kapatyorlard.

eyh-i Ekber Muhiddin-i Arab Hazretleri, Suffa saha-bilerine, onlarn ak ve takvasna hayrandr.
K TARAF KARDE
Medine'ye gelilerinin beinci aynda, Allah'n Resul, Medinelilerle Mekkeliler arasnda doksan
kiiyi karde ettiler. Tam kardelik... Birbirlerinin miraslarndan da pay alacaklar ve hak yolunda
gidecekler.
Fakat yet nazil oldu ve kan yaknl olmadan miras alc kardelik yasak edildi.
Mn kardeliine gelince, aralarnda o ba ebed ve btn fedakrlklar toplayc...
EZAN
Namaz vakti sahabiler kendi kendilerine toplanyor. Mescide doru bir seldir akyor, gren
katlyor ve ayrca bir davet yaplmyor.
Allah'n Resul bir davet ekli bulmak lzumunu hissettiler ve sahabilerini topladlar:
Halk namaza ne ekilde aralm? Bz sahabiler ortaya u fikri att:
Nasrnler gibi an alalm! Bzlar yle dedi:

 Yahudi usulyle boru alsak nasl olur?

219
Ate yakp yukarya kaldralm; grsnler ve namaz vaktinin geldiini anlasnlar1
Allah'n Resul teklifleri dfkkatle dinlediler ve hibir tercih yapmakszn skt buyurdular.

Abdullah bin Zeyd Hazretleri bir rya gryor: Yeil elbiseler giymi bir adam... Ryada
Abdullah'a ezan tarif ediyor.
Abdullah uyanr uyanmaz doru Allah'n Sevgilisine:
Bana ryada yksek sesle okunacak bir hitap tlim ettiler. Ey Allah'n Resul! yle bir
haldeyim ki, uyumuyordum desem yalan olmaz. zin verirsen okuyaym.
Oku!
Buyurdular Allah'n Resul... Ve Abdullah bin Zeyd okudu.
Emirleri:
nallah grdn rya haktr. Bill'in sesi senin-kinden gr... Ona ret de hemen okusun.
Bill'in gr sesi btn Medine'yi inletince Hazret-i mer koarak geldi:
Hak Peygambersin, ey Allah'n Resul! Ryada grdm okuyor Bill!
mer de ayn ryay grmt.
Bu hdisede, emrini Peygamberine vermeyip O'nun yaknlarna tecelli ettiren Allah'n hikmetiyle,
Hak Peygamberin samimiyeti, her ispatn stnde...
lk ezan, ilk mezzin okuyor ve Medine rperiyor. te meali:
Allah en byk Allah en byk Allah en byk Allah en byk
220
ahadet ederim ki Allah'tan baka ilh yoktur.
ahadet ederim ki Allah'tan baka ilh yoktur.
ahadet ederim ki, Muhammed Allah'n Resuldr.
ahadet ederim ki, Muhammed Allah'n Resuldr.
yilie
yilie
Kurtulua
Kurtulua
Allah en byk
Allah en byk
Allah'tan baka ilh yok!
Allah'tan baka ilh yok!
Bu, davet makamnda okunan ezan... Cami iindekiy-se kaamet... Kurtulua! nidalarndan sonra
iki cmlelik ilve:
Kalkn namaza!
Kalkn namaza!
Bir de sabah namazlarnn ezannda, ayn yerde, iki
kere:
Namaz uykudan hayrl... Namaz uykudan hayrl...
ihtar...
Fakat ezan bu deil; ezan birer ahadet parma halinde gkleri delen minarelerden asl lisaniyle
buram buram ykselen ve tek harfinden ayrlmayan ulv ses...
BY
Yahudi limteri, Allah'n Resulne by yaptlar.
-
Sihir, slm tbiryle haktr, yni vardr. Onu yapan da kfre girer. Fakat devrimizde ne kimsede
onu yapabilecek ilim var; ne de din perdesinden geinip byle eyler tecrbe etmek istiyenierin
maskaralklarnda en kk kymet...

221
Allah'n Resul rahatsz oklular.

.
Sihri. Allah Sevgilisinin taraktan den sa tellerine dmler atarak yapmlard.
Buna kar, Kur'n'n sonundaki (Muavvezeteyn) isimli iki sre nazil oldu". Melein delaletiyle,
dml sa tellerinin atld kuyu bulundu, ald, sa telleri karld ve, bu sreler okunup
tellere flendi. Tellerde on bir dm,... Her yetin okunuunda, tek tek sabun kp gibi zlen
dmler...
(Muavvezeteyn) srelerinin yetleri on birdir.
Allah'n hikmetiyle tesir eden by, Allah'n Inyetiyls silinip gitti.
MNAFIK
Mekke'de kfir vard; Medine'de mnafk peydahland.

Mnafk, dndan m'min geinip iinden inanmayan zehirli adam... Allah'n grr- kulun
grmedii iini, buna ramen dndan ayran ve eytann emrine veren samimiyetsiz... nk kl
korkusu var. Kuvvet imdi slm-da...
Mnafklk, bir Yahudi messesesi olarak kuruldu.

Yahudi asll mnafk, Yahudilerle birlik, el atmadr hile ve fesad tertibi brakmad.
slm, yekpare bir kale; bunlarsa talarn arasn oymaa alan akrepler...
.

Hepsi malm... Allah'n Reslnce hepsi malm... Amma ses karmyorlar. nk eriat delil
istiyor ve zahire gre hkm emrediyor. Btn, esrar lemi; onun zahir lsnde yeri yok... O
lemin hesab yalnz Allah'a ait..Mnafklarn reisi, Abdullah bin bey bin Sell...
lk defa kendi Peygamberine ihanet eden ve sonra bu hain ruh etrafnda husus surette mayalaan ve
rklaan mel'un kandan gelmektedir. Yahudi'nin tarifi budur.

Allah'n Resul, reisleri bata, evet, mnafklarn hepsini biliyor. slm kalesi sapasalam ve
yekpare olduu halde bu bilginin hesab sorulmad iin skt buyuru-.yorlar, Allah'n cilvelerini
bekliyorlar.

Mnafk, slm evketi nnde acze den ilimli kfr ruhunun tebdil gezmeye balayandr.
Zuhuru da, kemal rnda slmm artk klca sarlma devrini idrk ettiine iarettir.
slm evket yolunda ve kfr en tehlikeli kisvesinde...
Kfr bu kla sokan bizzat slmm kuvveti olduuna gre Saadet Devri hesabna korku yok; fakat
dva ok nazik...
45
islm ve Kl
BZZAT MERHAMET
slmm klc bizzat merhamettir.
Hastann banda, alayan, rpnan, dvnen, cann vermeye kadar trl merhamet gsterileri
yapan anne mi daha merhametlidir; yoksa elinde neteri, srtrKa beyaz gmlei, sert ve salam
admlarla onun ba ucuna gelip cann actan doktor mu? Gzya m daha merhametli, il m?
222
223
slmda merhamet o kadar stndr ki, yksele yk-sete ismini ve tabiatn deitirmi, vazife
olmutur.

Ebu Bekr Hazretleri bir gn Allah'a yle yalvard; ve gkleri atlatan bu yalvar, Ebubekr
kolundan gelen btn vellere sirayet etti, onlarn da azndan dkld:
Yarab; sen kmil kudretsin; ne olsa yaparsn.. Kyamet'gnnde benim vcudumu o kadar
byt ki, cehennemini batan baa ben dolduraym; baka hi bir kuluna orada yer kalmasn.
Syleyin, sun' merhamet rejisrleri; bundan daha arpc bir merhamet sahnesi hayal edebilir
misiniz?

te slmda gizli olan merhamet budur; ak olan da ac, il, kl...

Yunus Emre sylesin:
Zehirle pimi a yemee kim gelir?
Amma sonu ebed afiyet...
KININDAN EKLEN KILI
tr.
Emir gelmi, bnye olgunlam ve kl kuanlm-te yava yuva ekiliyor?
lk olarak, amcalar bahadr Hamza'y, Hicretin yedinci aynda, Kurey'in bir kervan zerine
gnderdiler.
Hamza'da beyaz bir sancak...
Sahil boylarnda taraflar birbirine rastlad. Kfirler yz kii ve aralarnda Ebu Cehl...
Tam kapacaklar anda aralarna baka kabilelerden insanlar girdi ve cenk olmad.
Hicretin sekizinci aynda, Ubeyde bin Haris, altm ki224
silik bir blk ve beyaz sancakla, Ebu Sfyan ve kafilesi zerine gnderildi. Yine kapma olmad.
Sadece Saad bin Ebu Vakkas bir ok att. slm saflarndan vzlayarak kan ilk ok...
Dndler.

Buraya kadar olanlar Seriye dedikleri kk ete hareketleri... Be neferden be on misline ve

biraz daha fazlasna kadar seriye... Asker oaldka topluluk ve cenk ismi deiiyor. Gazve ve
nihayet gaza...
Aralarndaki fark, hem kemmiyet; hem de keyfiyetle; hem say, hem de cenk ekliyle alkal...
BZZAT BATALAR
Sra Veddn gazvesinde...
Allah Resulnn bizzat bana getikleri ilk hareket...
Hicretin on ikinci aynda, birinci yl sonunda...
Maiyetlerinde altm sahab... Beyaz sancak Hamza'da...
Medine'de ilerin banda Sad bin Ubde'yi braktlar ve Damra oullar zerine yrdler.
Cenk olmad, anlatlar.
Bir daha Damra oullan mslmanlara saldrmayacak ve byk topluluklar halinde
dolamyacaklar.

Peinden fki yz askerlik bir hareket daha... Allah'n Resul bata... inde, Halef olu meyye
dedikleri kfr canavarnn bulunduu kafileye doru...
Yine cenk frsat ele gemedi. Geriye dnld..

Yenbu ky civarnda Kurey kafilesine kar bir baskn hareketi daha... Yz elli nefer; ve
Hamza'nn elinde beyaz sancak... Nbetle binilen otuz deve...
Kurey kabilesi basp gitmi, cenk yok... O civarn ka-bileleriyle anlama.
225
Allah Resulnn Yenbu seferinde. Kfirlerden bir grup, Medinelerin ehir dnda otlayan
srlerini ekip gtrmt. Allah'n Resul Medine'de bir ik gece kalp hemen bunlarn ardna
dtler. Sancaktar Hazret-i Ali...

Bedr ky tarafnda bir yere kadar uzandlar. Kimsecikler yok... Dndler...

HARAM AY'I
Abdullah Bin Cah, oniki kiiyle, keif kolu halinde Mekke yaknlarnda Naille, mevkiine
gnderildi. Birdenbire bir Kurey kervanna rastladlar. Ykleri kuru zm ve baz yiyecek eyler...
Mslmanlar aralarnda meverete koyuldu:
Eer zerlerine saldrrsak, Recep aynn adam ldrme ve bouma yasan bozmu oluruz;
saldrmazsak bunlar kollarn sallaya sallaya Mekke'ye girerler. Ne yapalm?..
Saldrmaya karar verdiler.
Hcum...
Kafileden birini ldrdler, ikisini de esir ettiler.
Birisi kat ve Kervan mslmanlara kald.
lk ganimet...
Abdullah Bin Cah Hazretleri, henz bete bir hisse farz yetle kanunlamamken bu paray ve
geriye kalanlar askerlerine datt.
Kfr l bast:
Muhammed, Haram aynda kan dkt!
' .
'
Biliyoruz ki, belli bal bir mevsimde adam ldrme ve bouma yasa, Araplarda eski det...
Kfirler, Allah Resulne mektup gnderip O'na hakszlk isnat etmeye kalktlar:
Haram ayn hell saydn! Bu, emniyet mevsimiydi. nsanlarn gnl huzuriyle i grecekleri
ayd. Nasl ettin?
Allah'n Resul ganimet hisselerini kabul etmediler.
Bir skntl ve karanlk durum...
Vaziyet seriyedekiiere ok ac geldi.
Dediler:
Tvbemiz kabul edilinceye kadar yerimizden ay-lmyacaz!

Bir ackl, iphaml vaziyet...

Ayet nazil oldu.
Haram aynda kan dkmek byk gnah saylyor, fakat Allah yolundan insanlar evirmeye
almann daha byk gnah olduu befirtllfyordu.
lh emirde baka bir sarahat yok...
Daha byk bir gnaha kar, olan da bu yaplan gnah... Ama gnah...
Kurey kfirleri bedellerini gndererek esirlerini al-drttlar. Allah'n Resul de ganimeti, t Bedr
Gazasna, lk Byk islm Muharebesine kadar bekletip ondan sonra datlmasn kabul ettiler.

.
leride, Allah, kfre hibir snak kalmamas iin Haram Ay hkmn kaldracak ve kfrle
mcadele, her zaman ve meknda serbestfesecektir.
Buraya kadar olanlar, byk slm ordu ve uzviyetinin mafsal oynatma hareketleri...
Bu uzviyetin ahlanaca ve slm gazasnn, uzunluuna, geniliine ve derinliine, hem d ve
hem de i mnalarn en zengin apta ldataca gnler yakn...
226
227
46
I
Kble ve Oru
KABE GERLERDE
Kabe'nin eriilmez ruh ve mnsn balarda sezmeye ve sezdirmeye almtk.

dem Peygamberle balayan, brahim Peygamberde kemlini bulan ve ite imdi zirveleecek olan
lh esrar noktas...
/

brahim Peygamberin Kblesi Beytullah.

O. gerilerde kalmt. O ki, ilerilerin ilerisidir. Her ey ona doru; yleyse her ey ondan gelir ve
ona gider.
Halbuki gerilerde kalmtr. Zira o na kadar Kble Kuds'teki Mescid-i Aksa dr.

Kabe'nin iinde ve yanbanda namaz kldklar zaman da, mukaddes yzleri Kuds'e doruydu.
Ve Medine'de namaz, bir yl drt ay mddetle Kuds istikametinde klnd.
Medine Yahudilerle dolu ve onlarn da kblesi Kuds... Bundan Yahudiler, kendilerine pay
karyorlar.
BTN YZLER KABE'DE
Hrikalar hrfkas bir i oldu:
Kabe gerilerde, le namaz klnyor. Allah'n Resul kldryor. Arkalarnda, kendinden gemi,
vecde batm bir saf... Sahabler...
Namazn iki rekt klnm, sra son iki rekta gelmitir...
Btn insanln mam ayaa kalktlar ve ylece dur228
dular... Arkalarndan, hayet verici bir neybetten baka hi bir ey grnmyor.
Dehet!..
Btn insanln mam, namaz iinde ar ar istikamet deitiriyor ve mukaddes yzn,
cephesini, grnmeyen bir baka noktaya eviriyor.
Kabe....
Dndler ve adet sahableriyle yzyze, Kabe istikametinde durdular.
Namaz iinde... Namaz devam ediyor...
Sahabler, kendinden gemi, elleri nlerinde, bir n. Allah Resulnn arkasna nasl geecekleri
kaygsiyle r-permekte...
Yzn Mescid-i Haram a dndr!

Namazn son iki rekt yeni istikamette devam etti. Sahabler; kendilerinden gemi, elleri
nlerinde, yavaa. Allah Resulnn arkasna doru szfdler ve saf baladlar.
mm- Bir isimli kadn ziyarete gitmilerdi. Kadnn piirdii nefs yemeklerden yediler. Namaz
vakti oldu. Namaza durdular. Arkalarnda sahabileri... lk iki rekttan sonra byk tecelli... yet
okunurken gelen yet... Herkes, namaz vaziyetinde ve Kabe istfkametinde Allah Resulnn
arkasna geti ve namaz bitirildi.
Oraya ki Kble Mescid denildi ve haber her tarafa yayld.
YAHUD VE MNAFIK FAALYETTE
Namaz iinde bu harikulade tecellinin belirttii ihts apakken, hemen Yahudi ve onun gerisinde
sakl mnafk, ortaya atldlar:
Ne demek?.. Evvel u, sonra bu?.. Kble deitirmenin sebebi ne olsa gerek?..
229
Yahudiler, aralarnda syletiler:
O, babasnm memleketine gnl veriyor! Kabilesini sevindirmek istiyor! Bu yzden Kabe'yi
Kble ediniyor! Eer bizim Kblemizde kalsayd, kitaplarmzda gelecei haber verilen Peygamber
O'dur derdik.
Allah ehadet edecektir ki, onlar, son Peygamberin Kabe'ye yneleceini kitaplarda grmler ve
Peygamberlerinden duymulard.
Gemi Peygamberler, O'nun iin:
ki kble sahibi peygamber...

Demilerdi.
Sahabileri sordu:
Ey Allah'n Resul, ya bu zamana kadar kldmz namazlar?
Cevap yetle geldi:
Allah sizin imannz zayi etmez.
ORU
badet istikametinin Kabe'ye balanndan bir ay sonra. Ramazan aynda Oru farz oldu. Ftr
sadakas da vacib..
Henz Zektn farz olmasna vakit var.
Oru, Allah iin btn gn a ve susuz kalmamn ulv rejimi... Nefs denilen iimizdeki eytann,
senede bir ay, gndzleri a ve susuz, demir parmaklklar iine alnmas ve btn lklarna arka
evrilmesi...
Bu umum rejimin husus ufkunda erenlerin diyar var.
Bir byk vel, nefsini o trl a brakt ki, sonunda onun bir kpek eklinde azndan ktn ve
oracktaki bir tas yalamaya baladn grd.
230
Ve haykrd:
ktn ok fyi oldu; seni bir daha iime almya-cam!
Hitap geldi:
Onu iine al! Biz seni onunla seviyoruz! Erenler srrnn eii, yine bu nokta...
Vel:
Krk yldr ki, nefsim bir eki ayran ister ve ben ona vermem...
.
ftarda lh visalden bir koku vardr. Namaz ise m'mirin mirac, be ana farzn toplaycs...

Oru, nefsi krbalamann en tesirli vastas... Ve madd ve manev saysz nimetin kayna.
Asl Kble tecellisinin peinden, nefsi krbalamann ibdet ekli de farz oldu.
47
Bedr Gazas
SM, YER, MNSI
Drt ismi var: Bedr-i Kbr Byk Bedr, Bedr-i Uz-m Koca Bedr, Bedr-i Saniye kinci
Bedr, Bedr-i Ktal Kanl Bedr...
Mekke taraflarnda mehur bir ky ve orada bir kuyu... Bedr...
Bu gazann gnne Yevm-il-Frkan Kur'n Gn dediler. nk Kur'n ballarnn izzet
bulduu ve kfrn bana kahr sillesinin indii gn...
231
Kfr oklukta... Bire ... Klklar zengin, pusatlar mkemmel... Saflarnda da geyik bacakl ve
ylan boyunlu yzlerce at kiniyor.
Gurur ve azamet iindeler:
Bize stn kacak kim olabilir?
Allah buyurdu:
Allah, size BedYde, dkn hlinize ramen nus-ret etti.
slmn ilk byk harbi ve slm klcnn byk rs Bedr...
Bu kl, Bedr gazasnda dvld ve sonra btn insanla, ucunda ebed ifay tad. slmn,
alnlar kar topu atlar zerinde, btn dnyay kuatmasna yol aan Bedr... Btn slm yaylnn
kudret ekirdei Bedr...
HAREKET
Bata Allah'n Sevgilisi, Ramazann onikinci gn Medine'den hareket ettiler. Hicretin onikinci ay
iindeler.
Ebu Lbbe Hazretleri Medine'ye memur...


Hepsi yz kii veya biraz fazla... ou Ensar'dan... Bu. Ensar'm ilk defa olarak Allah Resfyle
gazaya k...
Hepsi at ve.yetmi deve...

Pln, Kurey kervann basmak... Bir byk harb kopacandan ve bir byk r alacandan
belki kimsenin haberi yk...
Ebu Sfyan'n, emrinde otuz atl, am'dan byk bir kervanla dnmekte olduu duyulmutu. Onlar
Bedr civarnda tutulabilirler. Hazrlk "tamam. Hareket emri verildi.
232
KARI TARAF
Kar taraf da, Allah Resulnn hareketini haber ald. Ebu Sfyan, hemen Mekke'ye drt nala bir
adam sald:
Mslmanlar zerimize geliyor. Yetiin!

Mekke'de bir kaynama... Az zamanda, zrhl, tulga-l, tepeden trnaa silhl bin kii topland.
Mekke byklerinden geride hi kimse kalmad. Ebu Leheb'den baka btn Kurey bykleri
imdat yoluna girdiler.
Nefs atlar stnde, Bedr istikametinde drt nala.. Yz at, yedi yz deve...
HABER VE MEVERET
Allah Resulnn yry kolu henz Revha dolaylarnda...
Haber geldi:
Btn Mekke, binden fazla cengver, kervann imdadna kouyor. Yetimek zereler...
Kervan da sahil yolundan kayor.
. Allah Resul Sahabilerini evrelediler:
Vaziyet bu... Ne dersiniz? Allah iki nimetten birinin bizim olduunu haber verdi. Ya kervan, ya
Kurey ordusu...
Hazret-i Ebu Bekr'den bir gzel fikir... Hazret-i mer'den de bir gzel fikir... Kervana temayl
edenler de var.
Mikdad Hazretleri doruldu:
Ey Allah'n Resul! Rabbin sana ne emrettiyse onun zerinde ol! Vallahi biz sana, yahudilerin
Musa Peygambere dedii gibi: Git Rabbinie beraber dmanlara kar k! Biz buradan
kmldamayz! diye bir sz syleyecek deiliz! Biz senin izindeyiz.
233
Allah Resul elle.rini kaldrp Mikdad'a dua etti. Ve sahabiler evresine dnd:
Ey insanlar!
Bir lhza durdular. Ensar byklerinden Sad bin-i Muaz atld:
Ey Allah'n Resul! nsanlar diye hitabndan ye bizi zmrelemeyiinden anlyoruz ki, szn
topyekn hepimize... Amma buradaki okluk Ensar olduuna gre bi- ze... Bizi, ismimizi
anmadan vazifeye aryor ve ettiimiz vaadi tutmamz istiyorsun, yle mi?
Evet, y Sad, hitabm sizedir!
yleyse ey Allah'n Resul! Biz sana iman ettik. Seni doruladk, getirdiin her eyin Allah'tan
ve hak olduuna inandk. Muradn neyse bizimki de o... Sen, bir yakasndan girip br yakasndan
kacaz diye deryaya atlsan, biz de arkandan atlrz. Biz, dmandan rken ve kaan bir
topluluk deiliz. Cenk gn sabr ve teveKkl gstericileriz. Umarz ki, muradna eriesin. Al bizi
ve ne yana dilersen sr!
Allah'n Resulnn yzlerinde evk ve saadet...
Buyurdular:
Yryn ve Allah'n ltfiyle d olun! te, Ku-rey'in tek tek dp uzanacaklar noktalar
gryorum!

Ve mbarek elleriyle o noktalar birer birer gsterdiler.

Dva, kervan basmak deil... Kfr safn toslamak...
MUHAREBE MEYDANI
Bedr sahasnda kzgn kumluk... Mslmanlar bu kumlukta mevzi aldlar. Karlarnda, ddha evvel
gelip mevzi alan Kurey... Su, dman safnn arkasnda... Mslmanlarn ayak bast saha ise
insan ve hayvan iine doru eken, yutan bir kuraklk girdab... meye ve
234
abdest almaya su yok... nsanlar, develer ve atlar, dizlerine kadar kumda.
Dmann, daha evvel suyu kesip mslmanlar bu sahada emberlemek istedii besbelli.:.

eytan vesvese yadrd:

Siz kendinizi hak yolda sanyor ve aranzda Peygamber var biliyorsunuz! Kendinizi ermiler
sayyorsunuz!.. Bakn iecek bir yudum su bile yok... Suyu Kureyliler tuttu. Tam cannza tak
edecei srada basp sizi doraya-caklar!..
Sahabiler arasnda strap, kum stndeki kaynar hava dalgalarna karm, gklere doru ttyor.
Birden yamur... Seller akt. Btn tulumlar, krbalar doldu. Kalblere ferahlk ve kollara kuvvet
sindi.
yet-i Kerme meali:
Allah gkten su indirir; t ki onunla pk olasnz... Kalbinizden eytann vesvesesi gitsin.
Kalbinize kuvvet ve admlarnza sebat gelsin!
CENK BALIYOR
Allah'n Resul, aa dallarndan bir glgelik yaptrdlar ve altna getiler. lk byk slm
enginin Peygamber karargh...
lk olarak kfr saflarndan kii kt. Rebia oullan Utbe ve eybe ve Utbe'nin olu Velid... ki
karde ve birinin olu...
man safndan da Hrisoullar... Avf, Muaz ve Abdullah Bin Revah cephe aldlar.
Kfirler haykrd:
Siz kimsiniz? Kimlerdensiniz?
235
Haris oullar, adlarn, sanlarn teker teker saydktan sonra karlk verdiler:
Ensardanz! Alloh Resulnn Medine yardmclarndan...
Bizim sizinle iimiz yok!
Dediler ve yzlerini Peygamber otana dcru evirip, Allah'n bile Kur'n'da hitap eklinde
kullanmad mukaddes hs ismi ile O'na bardlar:
Y M.......! Bize kendi iimizden, kendi kanmzdan
adam kar!
Allah'n Resulnn bir iaretiyle, amcalar .Hamza ve yeenleri Ali, Haris olu Ubeyde ne
atldlar.

Evet, iki dman saf stnde baba, oul, yeen, amca, karde, birbirine kar... Onlar birbirinden
ayran ve birbirine dren saik ne kadar kuvvetli... nklplarn inklb, ite bu...

kfr cenkisinden yine sual:

Siz kimsiniz?
byk iman heykeli teker teker erefli unvanlarn sayd.
Cevap:
te tam istediklerimizsiniz, bize denksiniz. Karlkl yrdler, birbirlerinin zerlerine
atldlar. Mslmanlarn en yals Ubeyde Hazretleri... Kfrn
en genci Velid ile karlat. Hamza'ya Utbe dt. Ali'ye de eybe...

Hazret-i Ali ve Hamza, imann savurduu birer klla kfirleri devirdiler... ubeyde, ayn kuvvet
hamlesiyle klcn savururken, dman da beraber, kendisi dizinden yaraland. Hamle kfire
gemek zere... Hemen Ali ve Hamza atldiar ve son kfirin iini bitirdiler.
Hazret-i Ali:
O gn meydana ilk olarak Rebia olu Utbe kt. Arkasndan, olu Velid ile kardei eybe...
Nida edip er
236
dilediler. Ensardan birka insan ilerledi. Bunlarn kim olduklarn renince, kendileriyle ileri
olmadn ve ille amca oullarn istediklerini sylediler. Allah Resulnn emirleriyle Hamza, ben
ve Ubeyde ktk. Hamza Utbe ile karlat. Ben eybe'yi... ubeyde ise Velid'e saldrd. Jbeyde'yle
Velid birbirini ezerken, ben ve Hamza iimizi bitirip Ubeyde'nin yardmna kotuk ve rakibini
ldrdk. azl kfir, kanlar iinde ve kum stnde, ak gzler ve arpk suratlaryle. nur
indiine inanmadklar semaya bakyorlar.
DEHET NI
Allat'n Resul kararghlarnda... Yanlarnda en byk dostu sadk bals Hazret-i Ebu Bekr...
Taraflar arasnda ferd cenk bitince saflar birbirine yaklamaya balad. O n, meydana kan
manzara: Putlar iinde, birbirine sk skya yapm yryen bin kii... Ellerde kl, suratlar atk,
geliyorlar! Karlarnda sadece yz m'min... Belki her biri bir orduya bedel amma, sayda te
br...
Allah'n Resul, ellerini iki yana ve btn alma ve uzatma imkniyle yaydlar:
Yarab, u iman topluluunu helak edersen yeryznde sana ibadet edeoek kimse kalmaz.
Ellerini yle atlar ki, omuzlarndan rtleri dt. Ebu Bekr rty alp omuzlarna koydu ve
dedi:
Ey Allah'n Resul, dua ve niyaz seni bu kadar zmesin. Elbette Allah sana vadini yerine
getirecek.
mmeti iin korkan Peygamberler Peygamberiyle, sa-habnin o anda kendi ayr ruh makamlarndan
ykselttikleri iki ulv ses...
Saflar tertibe girerken iki rekt namaz kldlar ve yine dua ettiler:
Allah'm; beni mahzun etme! Bana vadini ltfet!
237
Allah'n Sevgilisine mahsus, eriilmez rica ve niyaz makam...
Hazret-i Ali:
Defalarca Allah Resulnn yanna gidip geldim. Balar secdedeydi. Y Hayy, Y Kayyum!
diye nida ediyorlard.

Bir n, uykuya dalar gibi oldular ve hemen gzlerini atlar:

Y Eba Bekr, mjde!
Ve bir yet okuyarak kararghlarndan ktlar:
Meali:
Yaknda kfirlerin askerleri siner ve arkalarn dnerler.
ZAFER
Cebrail'i grmler ve beareti almlardr. Hazret-i mer:
Ben, Allah Resulnn, zrhn giyip glgelikten karken okuduklar yeti, nazil olduu zaman
anlayamamtm. O anda anladm ve hayetle irkildim. Mucize stne mucize...

Allah'n Resul yerden bir avu kum ald ve yaklaan dmana doru sat:
Yzleri kara olsun!

Evvel bir ok arpmas... Derken... , ki taraf, kl, grz, mzrak, birbirine girdiler.

Toz, duman, nra, lk, demir sesleri... Ve gerilerden hcum iareti veren davul gmbrts...
Saa, solo, ne, daima ileriye kl sallayan mslman238
lar... Yanlarnda, tanmadklar, grmedikleri, beyazlar giyinmi, balar beyaz sargl insanlar...
Ve dven insanlarn kulaklarnda duymadklar, bilemedikleri sesler:
Dayann! Dman zayf! Allah sizinledir!
yet meii:
O gn an ki, Allah'tan yardm diliyordunuz ve Allah size birbiri ardnca bin melekle yardm
etti.
Yine yet meali:
O gn an ki, eytan kfirlerin iini bezeyip, kendilerine ho gsterdi ve o gn insanolundan
kimsenin onlarla boy lemiyeceini syledi; onlar kurtaracan vaadetti. ki taraf karlanca
da arkasn dnp gitti ve dedi: Ben sizden usandm, ben Allah'tan korkarm, Allah'n gazab
byktr.
Dman saflarna doru kasrga gibi bir cereyan... Kimsenin eini, benzerini grmedii atlar
zerinde sakrdayan kllar...
Bunlar ve brleri meleklerdir; Allah'n emriyle insan ekline girmi, mslmanlarin arasna
katlmlardr.
O gn meleklerin ldrdklerinde husus nianlar... Boyunlarnda ve parmaklarnda kara kara
lekeler...

fbn-i Abbas:
Gfar oullarndan biri anlatt: Bedr Cengi gnnde, amcamn oluyla, yksek bir tepeden
Muharebeyi seyrediyorduk. Maksadmz hangi taraf bozulursa o tarafn teberisini yama etmekti.
Bylece dan tepesinden bakarken, yaknlardan bir bulut gelip nmzden geti. Buluttan at
kinemeleri geliyordu. Amcam olunun korkusundan d patlad. Ayn hal, az kald benim de
bama geli-vordu. Bulutun iinden bir ses iittim: Yr!
239
Mslmanlarn klc kendilerine deer demez den balar...
Allah Resulnn yerden alp attklar bir avu kumun demedii kfir kalmamtr.
yet metl:
Onu sen atmadn, Allah att.
Kurey byklerinin birou kltan geti, birou esir oldu. Bir ksm da, tabana kuvvet kat.
EBU CEHL
ller arasnda, ikinci kfr kuduzu Ebu Cehl... Ban kesmek zere gsne oturan mslmana:
Cok yksek yere ktn, koyun oban! Diyecek kadar marur Ebu Cehi...
Yere dnce, lm yarasn bir Medineliden aldn rendi ve dedi:
Keke beni iftilerden baka biri ldrseydi! Sonra:
Zafer ne tarafta?
Diye sordu ve simda olduunu haber alr almaz ilve etti:
Muhammed'e de ki, u na kadar onun dmanydm, imdi bsbtn dmanym!
Ve ba kesildi.
Allah'n Resul, kfr kuduzunun kesik ban grnce kere kr secdesine kapandlar.
Mekke'de kalan Ebu Leheb ve kervanla kaan Ebu Sfyan mstesna, Kurey'in btn bykleri ya
l, ya esir... Yirmidrd Kurey ulularndan, yetmi l! bir o kadar da esir...
SON SAHNE
Sahoblerden Ukke yle cenk etti ki elindeki kl krld; kabzasna kadar indi.
240
Ukke hemen Allah Resulnn yanna koup gdk kabzay gsterdi. Allah'n Resul, kendisine
kalnca bir denek verdi:

 Bununla dv!
Ukke, elinde denek, yine hcuma geti. Sonuna kadar cenk... Bir de ne grsn?. Elindeki
kalnca denek nefs bir kltr. Ondan sonra Ukke Hazretleri hangi gazaya gittilerse, ellerinde
hep o esrarl kl...

Muaz Hazretlerinin yaras, Allah'n Sevgilisinden bir temasla iyi oldu.

Hazret-i Ayie:
Allah'n Resul emrettiler: Kfirlerin cesetleri srklendi ve bir kuyunun iine stste atld.
meyye bin Halef yle imiti ki, cesedi kuyunun azndan gemedi. stne bir sr kum ve ta
atp izini sildiler. Kfirlerin en mel'unlarndand o...

Hayret ve hayetle grdler ki, Allah'n Resul kim ve nereye decek diye iaret ettilerse, o
orada...

Kuyu, azna kadar kfir cesetleriyle dolunca Allah'n Resul kuyunun bana geldiler ve
iindekilerden bazlarn ad ve saniyle anp dediler:
Allah ve Resulnn size syledikleri hak mym?.. Allah'n vdettiklerinin hak olduunu ben
grdm.
O zaman mer ilerledi:
Ey Allah'n Resul, bir alay cansz bedene nasl hitap ediyorsun?
Ya mer, buyurdular; siz benim szlerimi onlardan fczla iitici deilsiniz!. u var ki, siz cevap
verebilirsiniz, onlar veremez.
Bundan sonra Bedr sahas harikuladelikler yatadr. Aradan yllar geer ve harikuladelikler hep
devam
eder.
241
Abdullah bin mer bir gn oradan geerken' iniltiler duyar. Yoluna devam eder. Onu ismiyle
arrlar: Ya Abdullah; bir yudum su, bir yudum! Dner, kara suratl birinin bir adama azap
ettiini grr... Tam suyu vermek zere bir adm atmken, bu kara suratl adam barr:
Dur, y Abdullah, suyu verme! Bu adam Allah Resulnn Bedr'de krdklarndan...

Ve ondan sonra yllar boyunca Bedr sahasndan geenler, derinlerden, topran derinlerinden, nbet
havas alan davul sesleri duydular. slm zaferinin temposunu tutan gizli davullar...

mam- Tebern, Hacca giden birinden dinlemi: > itmitik ki, Bedr'den geenler, merasim
davullarnn inlediini duyarm. Ben buna inanmazdm. Kendi kendime derdim: Davul sesi, ak
sahrada; nereden nereye? Bunlar koyun srlerinin kard sesler ve yanklar zannederdim.
Nihayet, Allah bana, oradan gemeyi nasip etti. Devemden indim. Yaya yrmeye baladm.
Yanmda bir deveci ocuk... ocuk bard: Dur dinle; davul seslerini duymuyor musun? Olduum
yerde mhlandm. Derinlerden, davul sesleri... Merasim davullar uulduyor. Hayetle titredim.
Hafif bir rzgr esiyordu. Elimde ince bir denek vard. Bunlardan phelendim. Denei yere
attm ve meldim. Dikkat kesildim!.. Dehet!.. Derinlerden, derinlerden, davul gmbrtleri.. Bu
sesler, btn gn beni ardmdan kovalad.
ESR AMCA
Esirlerin balcas, Allah Resulnn amcas Abbas.
Onu, zayf ve elimsiz bir mslman tutmutu...
Sordular:
Sen arslan gPbi bir adamsn; bu elimsiz insana
nasl tutuldun? 242

 Yanma geldii zaman onu Handeme da gibi grdm!..

fikri:
Esirler mevzuunda Sahablerle grld. mer'in
Boyunlarn vuralm: Ebu Bekr'in fikri:
Fidyelerini alp salverelim!
Allah Resulnn hkm, Ebu Bekr'in fikrini gerekletirdi.
Allah'n Resul, amcasn fidye vermee davet edince Abbas yle dedi:
Ben mslmandm. imden kararm vermitim. Kurey beni zorla getirdi.
Allah Resul buyurdular:
Sznn doru olup olmadn Allah bilir. Doru sylyorsan eorini Allah'tan grrsn. Ama
zahir olan u ki, bizi yok etmek istiyenlere katldn.
stemeyerek...
Y Abbas, nefsin ve kardelerinin oullar iin fidye ver!
Beni o hale getiriyorsun ki, mrm olduka Ku-rey'e avu ap dilenmem gerekiyor.
Mekke'den karken zevcene verdiin altunlar ne oldu?
Abbas donakald. Gerekten, sefere karken zevcesine bir yn altun vermi ve bana bir hal
gelecek olursa, kendisi ve oullar arasnda paylalmasn tenbih etmiti.
Bilen bir Abbas, bir kars, bir de Allah.
Abbas haykrd:
Allah bir ve sen gerek Peygambersin... man ediyorum!..
Abbas buna ramen, fidyelerini veren br esirlerle
^
243
beraber Mekke'ye dnd. Fakat iin in mslman olarak... mana geldii, Mekke'nin fethine
kadar bilinmedi... Mekke'de, Allah Resulne gzclk edecektir Abbas...
DN
man saflarndan 14 ehit... Alts muhacirlerden, sekizi Ensardan... lk byk slm cihadnda
AHah iin canlarn veren ilk ehitler... Bunlarn, ilki, gazada ilk slm ehidi, ok arpmas balar
"balamaz vurulan azadl kle Mihc... ehidlie daha ne can atanlar oldu.
ehidlik, en byk hal ve mettebe... Sras gelecek...

Bedr Seferi, Ramazann sonuna kadar srd Medine'ye zafer mjdesini Harise olu Zeyd gtrd.
Allah Resulnn kerimelerinden Rukiyye o esnada vefat etti. Rukiyye'nin hastal, Hazret-i
Osman'n Medine'den ayrlmasna engel olmutu. Fakat ganimet payn, sefere gitmi gibi hak ettiv

Asm bin Sabit Hazretleri, esirleri Medine'ye srd. Ganimet mal Medine civarnda Safra
mevkiinde sahable-re taksim edildi. Peinden Allah'n Sevgilisi yola kp, esirlerden bir gn evvel
Medine'ye girdiler.
nsanlar iki saf:
Sana selm olsun, ey Allah'n Resul!
Peygamber kz Zeyneb'in mrik kocas da esirler arasnda... Zeynep, Mekke'de kocasna fidye
olarakr-an-nesi Byk ve Temiz Hatice'nin hediyesi gerdanl gnderdi. Bu ekil sahablere ok
dokundu ve Peygamber kznn mrik kocas, fidyesiz, serbest brakld. Buna ramen mriklikte
israr eden kocas, Peygamber kz tarafndan terkedilecek ve Zeynep, Medine'ye, Allah Resulnn
yanna hicret edecektir.
Fidye veremiyenlerden okur - yazar olan iki kii de, Medinelilere yaz retmek karlnda
esirlikten kurtuldular.

244
EBU LEHEB

Kaanlardan biri, Mekke'de Ebu Leheb'le kar karya...

Ebu Leheb avaz avaz haykryor:
Banza ne geldi de bu kadar insan, rezil ve rsv oldunuz?
Bir hal oldu ite! Yerle gk aras, beyazlar giyinmi insanlarla doldu!
Ayn yerde, Allah Resulnn azadlisrEbu Rf... Yerinde duramyor!
Vallahi, ite onlar melekler!
Ebu Leheb, dnp Ebu Rf'in yzne bir tokat indiriyor. Orada bulunan mm- FazI, Abbas'n
zevcesi, ileriye atlyor:
ocuu ne dvyorsun?
Ve Ebu Leheb'den karlk gelmesini beklemeden yerden bir ta alp kfr kuduzunun bana
alyor.
Ebu Leheb kanlar iinde yere ykld. Kaldrdlar. Yedi gn yatt ve ld. leceine yakn,
Araplarn Adese dedii korkun ve bulac illete tutuldu. Btn vcudu sivilcelerle beneklendi.
Kimse yanna uramad.
Kurey'in szde anl kfr canavar lm deinde, oullarnn bile alkasndan uzak... Bedr'de
len kfirlerin, hem de en irkin lm ekliyle, aralarna kart. ls de gn meydanda kald
ve koktu. Btn Mekke homurdanmaya balad. Nihayet mecbur oldular; bir ukur atlar ve uzun
kazklarla lei ite ite oraya attlar ve stne ta toprak ydlar.

Bu levhada, tbtn zaman ve mekn boyunca, Allah Resulnn dmanlarna ait lm eklini, en
derin hikmet tecellisiyle heceleyelim...
MATEM
-N
Mekkeli kadnlardan bir grup, Bedr^cfeTolen kfir ko245
alarnn tkld kuyu bana gittiler, halkalandlar ve tam bir ay, stlerini balarn yolarak lk
bastlar. Btn sahra, yokluk kuyusunun yuttuu kfr iniltileriyle doldu.
Derinlerde, derinlerde, merasim davullar, slm zaferinin temposuyla uulduyor.
Kinat apndaki slm zaferinin ilk fkr noktas Byk Bedr, Koca Bedr, kinci Bedr, Kanl
Bedr...
Ebed Hareket
HAREKET DEVAMDA
Syrlan slm klc, havada slklar alarak ebed hareket rzgrna yol amtr.
stste teebbs:
mir isimli m bir sahabyi, onun iin btn yollar karanlk olduu halde, kendi kabilesinden,
Esma bint-i Mervan isimli cadalozu ldrmeye gnderdiler. Bu kadnn ii gc slmiyeti ve
Allah'n Resuln kk drmeye abalamak...
Kr sahab, klcn kadnn gsne dayayp hamle edinceye kadar gzleri ak bir insandan daha
emin admlarla gidip ulv vazifesini yerine getirdi.
kinci teebbs, Selim Oullar zerine... Bayraktar Hazret-i Ali... gn beklediler. Ortalkta
kimsecikler yok. Dndler.
ncs, Salim bin mir'in, Allah Resul aleyhinde yapmadn brakmayan bir yahudiyi
ldrmeye gnderilmesi... Salim, Yahudinin kabilesinin iine girerek bir sr rkdann gz
nnde klcn gsne dayad ve cierinden sokup krek kemiinden kard.
246
BEN KAYNKA GAZVES
Medine leminde byk yhudi kablesi vardr: Beni Kurayza, Beni Nadr ve Beni Kaynka...
Bunlardan sonuncusu cesaretiyle mehur... Bu kabilenin de Allah'n Resulne ahdi var:

 Mslmanlara kar hareket etmiyeceiz! Kavga karmyacaz! Dmanlarn

kkrtmayacaz!
Kaynkaoullar ahidlerini bozdu.

Bir yahudi kuyumcunun dkknnda oturan Arap kadn... Gen ve gzel kadn, rtl... Kuyumcu,
kadnn yzn ap grmek istiyor. Kadn raz deil.. Kuyumcu bir ey demiyor ve usulca
yerinden kalkp, kadnn sarkan rtsn, ucundan, arkada bir yere ilitiriyor. Kadn iini bitirip de
ayaa kalkar kalkmaz zerinden rts dyor, ba ve vcudu alyor. Kadn l basyor.
Yahudiler yor ve iren kahkahalarn koyuveriyorlar.
Yoldan geen bir mslman manzaray gryor, atlyor ve bir vuruta yahudiyi ldryor.
Yahudiler de onun zerine atlyorlar ve mslman paralyorlar.

te mslmanlarla yahudiler arasndaki ilk hdise... Hdise, Beni Kaynka topluluundan kma...

Allah Resulnn Babuluunda, Kaynka kabilesi muhasara ve mn dilemeye mecbur edildi.

Yalvardlar:
Ey Allah'n Resul: biz ettik, sen etme!.. Kadnlarmz ve ocuklarmz bizim olsun; geriye
kalan ne varsa al ve bizi bala!..
Allah Resulnn muradlar sadece yahudi tehlikesini nlemek... Btn yahudilerin balanmalarn
emrettiler. Araya ba mnafk Abdullah bin bey bin Sell girdi.
247
yle yalvard, yle yrtnd, yle ayak diredi ki, Allah'n Resul u emri verdiler:
Medine'den kp (gitsinler! Bu diyarda kendilerinden tek kii kalmasn!
Her eylerini brakp balarn aldlar... am taraflarna
gtler.
Ezel've ebed nasipleri bu... hanet ve sonra zillet...
Birini edecek ve brn grecekler.
Allah'tan ferman geldi:
Ey man edenler; Yahudileri ve nasrnleri dost edinmeyiniz!
SVEYK
Araplarn yala kartrp yedii, kavrulmu buday unu... smi sveyk... Harplerde ve seyahatlerde
onu yiyorlar.

Ebu Sfyan, Bedr klcndan uzak kalp kard kervann banda Mekke'ye ayak basnca,
kendisini Kurey'in reisi mevkiinde buldu.
Mekke askerlerinin kl artklar, perian, geriye dnmler; ve Kurey'in, reis apnda yirmi drt
ulu kiisinin kltan getiini haber vermilerdi.
Ebu Sfyan ahdetti:
Asker tertipleyip Muhammed'in zerine varmadka ne karma yaklaacam, ne de vcuduma
trl ya sreceim!
Ook gemedi; sz yerine gelsin diye iki yz svariyle kp Medine nlerine geldi. Orada zavall
bir hurma aacn yakt ve mdafaasz bir mslman ehit etti. \Ve iftiharla haykrd:
-v Ahdim yerine geldi! Dnebilirim!
AllalVn Resul, slm svarileriyle drt nala yetitiler.
Ebu Sfyan, alakam, firara kadem bast. Allah Resulnn zerine varmaktan dem vuran adam,
ylesine
248
kat ki, yklerini hafifletmek iin btn arlklarn, nevalesini, yollara serpti.
te bunlar sveyk... Kavrulmu buday unu...
Mslmanlar sveykleri topladlar ve bu hareketin ismine (Sveyk) dediler.


Allah'n Resul be gn kadar takip kolu ile dolatktan sonra dndler.
Ebu Sfyan Mekke'ye kapa atm, vaadini yerine getiren bir insan tavriyle trl yadan
srnmeye balamtr.
HARP HLEDR
Allah'n Sevgilisi buyurdular:
Harp, hud'adr.
O gn bugn deimemi ve Kyamete kadar dei-miyecek hikmet...
Mslmanlk; kalbde ve dinde namtenahi ihls ve samimiyet; ide, muamelede sonsuz doruluk,
dmana kar harekette de gayet ince bir tedbir dehs ve siyaset demektir.
Kab bin Eref isimli yahudi boyuna Allah'n Resuln hicvediyor ve Kureylileri kkrtyor. Buna
are bulmak lzm...
Sordular:
Kim bu adam ldrr? Muhammed bin Mesleme:
Ben, dedi; Ey Allah'n Resul!
Var git ve eer elinden gelirse ldr!
> Gittiimiz zaman ne trl hile kullanalm?
inize ne doarsa.. Bu ide hile caizdir.
Be kii gidip, azl din dmannn gzel bir tertiple cann cehenneme yolladlar ve ban .'cesip
getirdiler.
Allah'n Resul, kafilenin dnnde namaza durmulard. Tekbir seslerinden zaferle dndklerini
anladlar ve tebessm buyurdular.
249
KM KURTARABLR
Emmar Gazvesi:
Dsr bin Haris isimli birisi, bahadrlarn bahadr geinmekte...
Salebe ve Muharip oullarndan bir ete kurdu ve mslmanlar yama peinde dolamaya
koyuldu.
Allah'n Resul Medine'de Osman' braktlar ve drt yz atl ile etenin peine dtler. ete,
korkusundan yksek dalarn tepelerine sindi. Slebelerden bir esir tutuldu ve esir ilk teklifte
slama girdi.
Grnrde kimsecikler yok?.. Biraz yamur yad. Allah'n Resul slandlar. Bir aa alt
grdler; zrhlarn srtlarndan karp aacn budana astlar ve bu tenha noktada biraz uzandlar.
Tepelerden vaziyeti kollayan bir gzc, hemen reisleri Dsr'a kotu:
abuk davrann! Muhammed, ite urackta, yapayalnz uzanm yatyor!
Dsr, hemen klcn kapp tepeden indi. ki bklm yrd ve birdenbire Allah Resulnn
karsna dikiliverdi:
Seni benden imdi kim kurtarabilir? Allah'n Resul yerinden kalkt:
Allah...
Dsr, elinde klca, bakyor.
Allah'n, Resul, elinde hi bir madde silh yok, bir heybet bidesi, Dsr'a doru bir iki adm att.
Dr'da dehet... Kl elindan dt.
Allah'n Resul klc yerden aldlar ve Dsr'a evirdiler:
Ya seni benden kim kurtarabilir?
Allah bir; ve sen onun Resulsn!
Allah'n Sevgilisi derhal klc indirdiler. Dsr msl-man...
Oyman slama davet etmek zere hemen yollara dt. Artk o bir sahabdir.

Bundan sonra Necrn yry... Selim oullarnn fazla topluluk kurmaya baladklar haberi
geldi. yz sahabyle zerlerine gidildi. Daldklar ve kap silindikleri grld. Geriye
dnld.

Arkasndan Zeyd bin Harise seriyesi.

Artk yollarn deitiren, Kurey kervanlarnn yeni yolu zerinde, birden bire yz atl ile
karlarna kan, eski kle Zeyd Hazretleri... ki kl salladktan sonra kervan olduu gibi
zaptettiler ve Medine'ye girdiler.
Gm ve gm ilemeli mallarla ykl kervan, ms-lmanlarn elinde ganimet... Gm ve
gm ilemsli mallar, mslmanlara, mukaddes lye gre datld.
49
Derin ve nce Ftma
KURBAN BAYRAMINDAN SONRA
nsanln Tac, Sveyk gazvesinden dnmler. Zilhicce aynn onunda bayram namazn klmlar
ve kurban kesilmesini emretmilerdir.
Topran stnde, boyunlarnda incecik birer kan eridi, Allah Rzas yolunda aktlacak kann
ihtarcs, mbarek hayvanlar...
e
Ve artk temelleen Kurban Cayram... te nikhlar daha evvel kylan Hazret-i Ftma ile
Hazret-i Ali'nin dn aylar...
Ftma, onbeinde; Ali ise yirmibir yanda...
250
251
lem bu henkte bir ift grmedi. Nur nesli, kol kol bunlardan gelecektir.

Ftma'y istemeye evvel Ebu Bekr Hazretleri gelmiti:

Ey Allah'n Resul; kzn Ftma'y istemeye geldim. Allah'n Sevgilisi cevap vermediler.
Ayn hareketi Hazret-i mer tekrarlad. Yine cevap yok...
kisi birden Ali'ye gidip dediler:
Git kendin iste! yle grnyor.
Gen delikanl, Allah Resulnn huzuruna kt; gzleri yerde, muradn arzetti:
Allah'n Sevgilisi, mukaddes dudaklarnda sonsuz mnalar aydnlatan bir tebessmle sordular:
Dnyalk olarak neyin var Ali?
Bir zrhmla bir atm var; ey Allah'n Resul! Teebbs derinleti:
Atn sana lzmdr; git zrhn sat; parasn getir!

Ali, zrhn drtyz akeye satt; ve gzleri yerde, Allah'n Resulne sundu. Allah'n Resul elini
uzatp bu paradan birazn ald-ve Bill'e emir buyurdu:
Bir iki gzel ey aln!
Harcama erefini Ali'ye veren hareketin ulviliini ayrca anlatmaya demez...
Peinden cihaz emri verildi.
Tahtadan bir sedir yaptlar. Sahtiyandan bir ilte ve yastk.. ilteyle yastn iini hurma lifleriyle
doldurdular.
Hazrlk bitti.
Allah'n Sevgilisi, Ali'yi ardlar:
Ben evinize gelinceye kadar zevcene yaklama!
Ve, Allah ResCHnn dads mm- Eymen, derin ve ince Ftma'y Ali'nin evine gtrp teslim
etti.
252
Hazret-i Ali:

 Ftmd geldi. Evin bir kesinde oturdu. Ben de uzak bir kesinde oturdum. Bekledik...
Allah'n Resul terif ettiler.
nsanolunun Ufku, Ftma'dan bir anak su istediler. Su geldi. Dudaklarna gtrdler. Sonra
Ftma'ya hitap ettiler:
Buraya gel, kzm!
Derin ve ince Ftma, babasnn, Gaye - nsan ve Ufuk - Peygamberin karsna geti. Allah'n
Sevgilisi parmaklarn slatp Ftma'nn bana ve gsne su serptiler:
' Allah sizi ve zrriyetinizi eytandan korusun. Hazret-i Ali'yi ardlar ve ayn sudan ona da
serptikten sonra buyurdular:
Allah'n ismi ve bereketiyle zevcen senindir. Ve lemde en ahenkli iftin evinden ayrldlar.
Ebu Bekr Hazretlerinin kz Esma diyor ki:
O zamana kadar Ftma'nn dn ziyafetinden daha by grlmedi.
Bu ziyafet nedir biliyor musunuz? Arpa ekmei, hurma; ayrca ya, yourt ve hurmadan yaplan
basit bir yemek...
te gzlerinde dnya ve Hitiam ls...
Ftma ile Ali'nin nikhn kyan; evet, bir kyan vardr ki, hayetten tr ismini sylemeye imkn
yoktur.
FTMA - TUZ - ZEHRA - L - BETL
Ftma, isimleri... Zehra ve BetI de, lkablar ve sfatlar...
Fatm, Arapada kesmek mnasna... Ftma; kendisi ve zrriyeti cehennem ateinden kesilmi...
Zehra, beyaz ve nuran yze deniyor.
253
Betl, kendisini Allah'a veren ve baka alkas olmayan...
Allah'n Resulne nebllik geldii zaman dodular. Allah'n Sevgilisi Hira dandan dnerken, Derin
ve nce F-tma, Byk ve Temiz Hatice'nin kucanda...

Allah Sevgilisinin en sevgili ocuu... Sefere karken en son onu pyor, dnte en evvel ona
sarlyorlar...

Allah Resuln yere yatrp, zerine, lemlerin yara- dili srr ykl bu mukaddes srta trmanan
iki nur ocuun, Hasan ve Hseyn'in annesi Ftma...
N BU TARAFI
Ramazanda bir akam... Ftma ve Ali iftar bekliyorlar... Yemekleri, dn ziyafetindekilerin pek
az... Kap vuruluyor:
Kim o?
Bir fakir... Allah iin bir ey!
Btn iftarlklarn veriyorlar ve suyla sabah ediyorlar.
Ertesi ve daha ertesi akam, yine ayn hal, ayn vaziyet...
Fakir gitikten sonra vurulan kap...
Kim o?
Benim/baban!
Ve lemin Nuru, Ftma'nn evini nurla dolduruyorlar.
Bana bir ey getirin, buyuruyorlar? Allah'n Resul; iftar edecek bir ey...
Ftma ile Ali gzgze... Ne yapsnlar?
Allah'n Resul emirlerini tekrar ediyorlar.
Ftma ile Ali hicaplarndan kpkrmz... Tek lokma
yiyecek yok...
Allah'n Resul, mbarek parmaklarn mutfak tarafna uzatyorlar:
: te oradan, gidin ve getirin!
254

Ftma, ba nnde, mutfaa gidince bir tepsi zerinde gz kamatrc bir yemek buluyor.
Mucize... Allah Resulnn d:
Her eyinizi verin, her eyinizi; ama hududa riayet edin!

Daha nelerini vermediler, nelerini?..

ocuklarnn yemi parasn, alacaklsnn sktrd bir borluya verdiler; ve Allah onlar yine
mucize apnda mkfatlandrd.
in bu taraf, Allah Sevgilisinin ve yaknlarnn i cep-heieri... Biz hep d cephe zerinde gidelim.

Beyaz buday benizli, incecik kal, gr kirpikli kapkara gzl, babasna son derece benzeyen,
kendisini Allah'a veren ve dnya diye bir ey tanmayan Derin ve nce Ftma...

Aradan uzun, uzun yllar geecek ve onun kzlarndan ve kadn evliyalarnn en byklerinden
Seyyide-tn-Nef-se Hazretleri tpk annesi gibi dnyadan _ el etek ekmi evinde ibadet ederken
kaps alnacaktr.
Kapda bir hristiyan... Bir kadn:
Kuzum; bir i iin bir yere kadar gideceim, u bitiikteki bizim ktrm ocuu biraz bekler
misin?
Seyyide-tn-Nefse, tek kelime sylemeden hristiya-nn evine gidecek ve bekliyecek. Saatlerce
bekleyecek...
Yatakta ifasz ktrm... ocuun gzel yzne bakacak ve ellerini kaldrp Allah'a dua edecek:
Yrabbi u gzel ocuu ayaa kaldr! ocuun annesiyle babas dndkleri zaman ifasz
ktrm ayakta, mbarek kadn da bir kenarda onu ok-arken bulacaklar ve alaya alaya
mslman olacaklar...
255
Ftma-tz-Zehra-l-Betl...
Babas iin sylediklerini nsanolunun en gzelbmde anlattk. Syleyeceklerine daha vakit var.

Hazret-i Ali hakknda kullanlan iki ihtiram ifadesi tbirinin br sahablerden ayr olarak
kullanlan Allah yzn kererr.iendirsin szdr. Bu tbirin hikmeti iinde u da var ki; Ati,
kalbindeki sonsuz haya duygusundan Peygamberin Kzna hibir zaman dikkat ve cesaretle
gzlerini dikemedi.
- Masmavi Gk kadar derin; ve en mcetred fikir kadar ince Ftma...
50
Klcn Ucunda Bir Yenik
UHUT
Medine yaknlarnda bir da... Allah'n Resul bu da hakknda:
Uhut bizi sever, biz de onu severiz.
Buyurmulardr.
Hazret-i Musa'nn kardei Harun Peygamber Uhut danda yatar.
slmn byk imtihan Uhut muharebesi... Bedr gazasndan bir yl sonra oldu. nc yl... Kureylilerin, Bedr intikamn almaya kalkmalariyle...
Kureyliler, neleri var, neleri yoksa topladlar, ar pazar sattlar, elli bin altun tedariklediier,
tepeden'trnaa zrhlandlar, pusatlandlar. Parayla da bir sr asker tuttular.
Balarnda Ebu Sfyan... Mekke'den gurur ve ihtiamla ktlar.

Allah Resulnn amcas Abbas, vaziyeti gizli bir mektupla Mekke'den bildirdi.
RYA

Allah'n Resul cuma gecesi bir rya grdler ve sabah sahabilerine anlattlar:
,
Ryada birtakm srlarn boazlandn grdm. Klcmn zerinde de bir yenik... Derken
salam bir zrhn iine elimi sokmuum.
Ryay bizzat tbir ettiler:
Boazlanan srlar, birok insann ldrleceine almet... Klcmn ucundaki yenik, yakn
akrabamdan birinin ldrlecei... Elimi soktuum zrha gelince, o, Medine...

Neticede Allah'n Resul, Medine'den kmamak tedbirini mnasip grdler. Kfr ordusu
Medine'yi basnca sokak muharebesi yaplsn, barikatlar kurulsun ve gizli noktalardan ta ve okla
kar durulsun... Bu fikri ileri srdler.
Fakat Bedr zaferinde bulunmayanlar, kfr, yine ak sahrada pskrtmek emelinde... Yalvardlar:
Ey, Allah'n Resul! Biz bugn bekliyorduk! Aa kp Allah iin arpalm! Korktular,
kamadlar denilmesin!
Cuma namazndan sonra Allah'n Resul nasihat verdiler:
Sabredip yerli yerinizde kalsaydnz zafer sizindi. Mademki byle istiyorsunuz, buyurun,
silhlann! Artk azm ve gayret!
257
256
Dmann doruca stne yrmek istiyenler. Allah Resulnn bu szlerine sevindiler ve ilk im
ve iaretlerine dikkat edemediler.
GYLEN ZIRH
kindi olmutu. Allah'n Resul namaz kldrdlar. Etraftan gelen gelene... Ordu toplanyor.
Namazdan sonra, yanlarnda Ebu Bekr ve mer, evlerine getiler. Mslmanlar da, yn yn
gelip kaplarnn nnde kmelendi.
Saad bin Muaz ve seyd bin Hudeyr Hazretleri, Allah Resulnn kaps nndeki sahabiler
topluluuna hitap ettiler:
Allah'n Resuln kendi tedbirlerine brakmadnz! yi etmediniz! Kendileri Medine'den kmak
istemiyorlard. Gidin, yalvarn, O'nun isteine boyun edinizi syleyin!
Bu konuma olurken, Allah'n Resul, srtnda zrh ve belinde klc, kapdan ktlar. Sahabiler,
etraflarn kuatt:
Ey, Allah'n Resul; bizim muradmz sana aykrlk olamaz. Ne dilersen onu ile!
Cevap verdiler:
Hibir Peygamber, zrhn giydikten sonra, Allah onunla dman arasnda hkmedinceye dek
bu zrh srtndan karamaz.
YRY
Allah'n Resul, drt kola bldkleri ktalara birer sancak verdiler. Biri Hazret-i Ali, br Musab
bin Umeyr, ncs seyd bin Hudeyr, drdncs Habbb bin Mnzir'de...
slm ordusu bin nefer... Yz zrhl...
bn-i mm- Mektum, Medine muhafz...
Cok gen olanlar gtrlmedi.
258
Kfr ordusu bin nefer... Yediyz zrtH ve ikiy-z atl... V bin deve... Ayrca, askerleri
gayrete getirmek iin def alan ve kahramanlk iirleri syleyen on-be kadn.. Balarnda. Ebu
Sfyan'm kars Hind...
Allah'n Resul bilmeden, mslmaniardan da bir kadn, koa koa ordunun arkasndan gelecek ve
imn kahraman kadn nedir, gsterecektir.

Kfr ordusu, Uhut dan sa yanna alarak Med-ne'ye kar ak sahrada mevzi alm bulunuyor.
slm ordusu kfrn karsnda, o da mukabii kanadn Uhut'a verip safa girdi. Bir haber:

 Abdullah bin bey bin Sell, yz kiiyle geriye dnm!

te mnafklar pirinin kollad nazik n...

Hemen geriye atllar koturup, Abdullah bin bey bin Sell ve avanesinin yz geri etmelerine
alld.
Yalnz, tertipten haberi olmayan sf m'minier dnd.
TABYE
Allah'n Resul, Abdullah bin Cbeyr emrinde elli tane keskin niancy slm ordusunun ardndaki
da yolunun azna tabiye ettiler. Hem icabnda ekilme yolu muhafaza altna alnyor, hem de
dman ilerledii takdirde en emin at mevzii tutuluyordu. Kuatlma ihtimali de ortadan kalkyor.
Hibir kelime okuyup yazmakszn. kelimelerin namtenahi kombinezonlariyle belirtilecek ne
kadar ilim varsa, hepsinin ufuk noktasn gren Allah'n Resul, okular tabiye ettikleri noktann
deerini belirtmek iin yle buyurdular:
Bizi kularn kapp kardn bile grseniz, ben259
den emir gelmedike yerinizden kprdamayn!
Ayrca:
& Kfirleri ayamzn altnda inediimizi grseniz de benden emir almadka yerinizi
brakmayn!
Okular, Allah Resulnden bu emri de almt. Yni slm ordusu ezilse de, ezse de okulara,
Allah'n Resulnden emir gelinceye kadar yerlerinden kprdamak yok. Bundan kati ve riyaz emir
olamazd. Hibir tefsir ve itihada yer brakmyor.

Kar tarafn sa cenahnda, istikbalin slm klc Ha-lid bin Velid, sol cenahnda da Ebu Cehl olu
Akreme kumandan...
HRB
HazrHJcH tamamlandktan sonra Allah'n Resul ellerine bir kl aldlar ve dediler:
Bu klrc hakkyle benim elimden kim almak ister? steyenler oldu; vermediler. Ebu Dccne
Hazretleri
ilerledi:
Bu klcn hakk nedir, ey Allah'n Resul?
- Bu klcn hakk, parampara oluncaya kadar kfirin yzne alnmasdr.
Ver, ey-Allah'n Resul, o artla alyorum! Verdiler.
Ebu Dccne kJc alnca koltuk kabartarak ve salnarak yrd.
Allah'n Resul bu hale bakarak dediler:
Al(ah bu yry tarzn sevmez, amma bu yerde mstesna...
Yerinde, kfre bbrlenmek sevap...
Hads meali:
Kibirliye kibretmek sadakadr.
260
Ebu Dccne mbarek klc ald ve bana krmz bir sark sarp birbirine dalan saflarn nnde
ileriye atld ve stste mrikleri devirmeye balad.
Harp btn iddetiyle kopmutu.
lk azda mriklerin tepesine mthi bir toslama...
Kfrn bayraktar Talha bin Ebi Talha, Hazret-i Ali'nin; Ertan bin eroil, Hazret-i Hamza'nn;
Osman bin Ebi Talha yine Hazret-i Hamza'nn kllaryle delik deik oldular.
Kfr saf yerinden oynad. Kfirlerden silhn atan kamaya balad ve arkalarndaki kadnlar
lk koparmaa koyuldular ki...
Evet tam bu ndadr ki...
MTHAN

te o zaman arkaya tabiye edilen okular, kfr cep-hesinin darmadank olduunu grnce,
aldklar emri unuttular:
Ne duruyorsunuz! Zafer bizde!.. te herkes yamaya balad. Biz mi mahrum kalalm?
Reisleri Abdullah nlerini kesti:
' Allah Resulnn kat' emrini unutuyor musunuz?
' yle amma herkes yamaya balad!
Dediler ve yerlerini brakp cenk meydanna doru komaa baladlar.
Heyhat ki, zafer hamlesinin arkasndan, kimin ve nasl nayak olduu mehul, bir yama hareketi
balamt.
Sahibi mehul her gizli ve kt tesir, mnafndr.
O nda kfr safnn svari kumandan ve cenah koruyucusu Hlid bin Velid, slm ordusundaki
okularn yerlerinden ayrldn grd. Kollamakta olduu kuatma hareketine mni kalmamt.
Hemen atllarna emir verip drt nala ileriye atld... Okularn brakt noktaya gelip, orada be
kiiyle sebata aian Abdullah ve arkadalarn ehit etti.
261
Akreme de Hlid'i taklid etmi ve kuatma hareketine katlmt. Mslmanlarn safnda arkadan
geliyorlar! diye bir nra ykseldi. Hcum hattndakiler geriye dndler. Henz evirme hareketi
tamamlanmad halde, msimanlar evrildk zannyle birbirine girdi, hatt birbirini krd. Bir
kargaalktr koptu.
te, uivlikler leminden haber alan Allah Resuln dinlememenin neticesi ve en taze andaki
slm filizine geirttii kasrgal imtihan...
BYK EHT
Vahi isimli bir Habeli kle vardr. Allah'n Arslan Hamza'y ldrmek karl azad edilecektir.
Ayrca, Ebu Sfyan'n kars Hind de kendisine vermediini brakmayacaktr.
te bu Vahi ki ileride mna gelir gelmez hemen affedilecek, safhabi olacak ve slmn
byklne en parlak misallerden birini tekil edecektir bir tan arkasnda Hazret-i Hamza'y
kollamakta... Hamza, ortalkta arslan gibi fini frl, dne dne, Vahi'nin olduu yere yak-Satyor.
Vahi, gayet iyi bildii uzaktan silh atma sana'atiyle, siperden mzran atyor ve Peygamber
amcas byk Hamza'y yere seriyor.

Arkasndan Hind, slm ordusunda danklk yz gsterip kfr frsata geince, yanndaki
rtkan kadnlarla, dii srtlanlar gibi ehitlerin zerine atld.
Hind, Hamza'nn karnn ve gsn yard, cierlerini kard, bir parasn kesip ald ve aznda
inemeye balad. Yutamad ve tkrd.
Ve gk kubbe, o na dein byle bir cinayet grmedi.
Hind. zerindeki btn mcevherleri, Mekke'de bir o kadar da altun verecei vaadiyle Vahi'ye
peke ekti.
262
ALLAH RESULNN ETRAFI
Evet:
Ey, Allah'n kullar, ardnzdan saknn!..
Diye kopan nra zerine, imn safna n bir danklk girmi ve ters cephe zerinde birbirini
dman sanp birbirleriyle bouanlar ve Medine'ye doru uzaklaanlar olmutu.
Fakat Allah'n Resul dimdik ve yanlarnda tam on-iki sahabi... Yanbalarnda Ebu Bekr-sSddk... te tam Sddk sfatnn yerinde...
Bir kfir atlp, Allah Resulnn yannda cenkleen Musa'b Hazretlerini ehit etti; sonra avaz avaz
haykrd:
Muhammed ldrld! Ortalk bsbtn kart.
Allah Resulnn etrafndakiler, ala kl, her tarafa yetiiyor.

Kfr ordusunun kumandan Ebu Sfyan ilerledi ve Allah Resulnn etrafndaki sahabi siperine
doru bard:
Aranzda Muhammed var m? Emir verildi:
Hi cevap vermeyin! Sustular.
Ebu Bekr orada m? Cevap yok.
' mer orada m?"
Cevap yok.
Ebu Sfyan naray bast:
Muhammed, Ebu Bekr ve mer ller arasnda! O zaman mer dayanamad ve ortal nlatt:
Yalanc! Allah dman yalanc! Saydklarn hep sa... Sen bundan sonra bana gelecee
bak!
Allah'n Resul, zl karsnda, son vaziyeti grmek iin bir iki adm atnca, kfr srtlanlar
koutular; Allah'n lemlere Fahr olarak gnderdii zt ta yamu263
runa tuttular. Allah Sevgilisinin aln. yana ve alt duda yaraland ve dnyann en gzel di
srasndan biri krld. Balarndaki tulgaya bir kl indirdiler. Tulgann iki halkas kesildi ve
yanaklarna gmld.
Etrafndakiler kfr pskrtmek iin ala kl alrken Ebu beyde bin Cerrah, Allah Resulnn
yanana batan halkalar diiyle ekip kard ve iki n diini kaybetti.
Allah Resulnn mukaddes yanaklarndan kan boanrken dualar:
/
Y Rab, benim kavmimi affet! Bilemiyorlar!
Eer bu dua olmasayd ne olurdu? Topraa bir damla Peygamber kan damlarsa ne olur? Ve bu
dua, lemlere Rahmet olarak gnderilen son Peygamberin, Peygamberlik senedinden baka ne
olabilir.
yet meali:
c Muradnca kfirleri krmak veya yola getirmek senin elinde deildir. Onlarn hakkndan biz
geliriz.

mn kahraman kadndan bahsetmitik: Medine'den kp koa koa slm ordusuna yetien

Nesebbeb bint-i Kab isimli kadn, elinde kl Allah Resulne ullananlara saldrd ve omuzundan
yedii derin bir kl yarasyle topraa serildi.
Bu kadnn yaras iyi olacak ve omuzunda, Unut yadigr derin bir ukur kalacaktr.

Allah, Resulne yadrlan oklarn siperi Ebu Dcc-ne, vcuduna niangh gibi stste oklar
yaptka, acsndan yalnz ban kaldryor ve hi kprdamyor.
'-:'

Karklkta, Allah'n Resuln, uzaktakiierden Kab Hazretleri tehis etti ve haykrd:

Mslmanlar! te Allah'n Resul! Toplann!
264
Bir kouma oluyor ve Allah Resulnn etrafnda bir halka daha kuruluyor.

Allah Resulnn yanbanda Ali, elinde klc, nur merkezine sokulmak isteyen, bahadrlk
iddiasndaki btn balan dryor.
ehid olan olana... Peygamberin kucanda, O'nun yzne baka baka, glmseyerek can veren
Ziyad...
Allah'n Resul, yanndakilerle da tarafna doru ekiliyorlar. bn-i Halef isimli bir kfir gryor.
Drt nala zerlerine seirtiyor. Gelirken de baryor:
Gsterin bana u Muhammed'i!

Sahabiler davranmak istiyor. Allah'n Resul brakmalarn sylyor. Kfir tam yaklanca bir
sahabinin mzran ekip atyorlar. Mzra sa gsnden yiyen kfir atnn stnden
yuvarlanyor ve birka kere tekerlendikten sonra serilip kalyor.
EKL
Allah'n Resul, etrafndaki sahabilerle, imtihan meydanndan ebed zafere doru ekili yollarnda
ilerlediler. Ali kalkanna su doldurup Allah'n Sevgilisinin yaralarn siliyor.
Abdest alnd ve herkes oturduu yerde, Allah Resulnn arkasnda le namazn kld.
Uzaktan umum ekilii gren Ebu Sfyan, bir tepenin stnden sesleniyor:
Hbel! Bana evet dedi ve ben kazandm! Cenk-te zafer nbetledir! te Bedr gnnn
devam! Ey Hbel. kadrin ziyade olsun!
Mekke'den karken (Hbel) isimli puta kur'a atm da evet km...
mer, uzaklardan haykrd:
265
Byk. Allah...
Ve kfr ordusu herhangi bir takibe cesaret edemeden dnp gitti.

* Medine kaplarnda, mslmanlar bekleyen kadnlar... Balarnda Derin ve nce Ftma...

Kucaklatlar. Ftma, hemen mukaddes babasnn yaralaryle uramaya balad.
UHUT NLER
Allah'n Resul muharebe yetmi ehid...
sahasna dndler. Tam
Muhammed bin Mesleme:
' Reb isimli sahabiyi adn yksek sesle ararak aradm.. Bir inilti geldi. Gittim. O, Benden
Allah'n Resulne selm et! Allah O'na her peygambere verdiinden fazla ecr ihsan etsin!
Dmanlara yol verip Peygamberin bana yle eyler gelmesine sebep olanlara mafiret yoktur!
Bunlar syle! dedi ve ruhunu teslim etti.

Allah'n Resul, amcalar Hamza'y grdler ve halinden iddetle mteessir oldular. Gzleri yal,
dua buyurdular.

Allah'n Resul, taraf taraf yatan etidlere baktlar:

Bunlarn Allah yolunda can verdiklerine ben ahidim. Allah yolunda yara alanlar, Kyamet
gnnde mezarlarndan o trl kalkacaklardr ki, yaralarndan kan boanacak; kanlar al renkli ve
misk kokulu olacak...

Allah'n Resul, etidleri gaslettirmeden, kanl elbiseleriyle gmdler.

ehid, gerek ehid gaslolunmaz.
266
nk onlar, Allah'n emnnda ve bambaka artlarn lemindedir.
Dua:
Yarb, bana ehadet nasib eyle!.. yle ki, burnumu ve kulaklarm kessinler ve sen bana onlar
nerede diye sorduun vakit, senin ve Resuln urunda kesildi diyeyim.
Medine'de byle dua eden bir sahabiyi bu vaziyette grdler.

ehidler arasnda bir yahudi... Uhut harbi devam ederken artk dayanamayp:
Bu adam kitabmzn haber verdii son Peygamberdir!
Diye yahudi topluluunun zerine yryen, onlar yardma davet eden ve red cevab alnca tek
bana cenk meydanna gelip den tek bir samimiyet rnei!..
Allah'n Resul buyurdular:
Kavminin en hayrls odur.

..

Kaplanlar ve yrtc kular paralasa bu hle gelmiye-cek olan ehidler. ikier er defnedildi.
Dndler.
JJhut, bir bozgun deil, bir imtihan oldu. En ince imtihan ve byk ders...
51
Yasak
ARAP VE KUMAR
Uhu* muharebesinden sonra arap ve kumar haram edildi.
267
Allah Resulnn Medine'ye saadet getirdikleri hengmede arap iiliyor ve kumar oynanyordu. Ve
tabi bu iki hl, henz hibir yasa olmad hlde bile ftrattan, Mslmanlk ruhuna giran
geliyordu.
Soranlar oldu:
Ey Allah'n Resul; arapla kumar hakknda ne bu-yuruyorsun?
yet indi ve Allah'n emri geldi:
Sana araptan ve kumardan soranlara de ki; ikisinde de byk gnah vardr, bz'- menfaatleri
de var... Lkin ktlkleri menfaatlerinden stn...
Bu emir, arabn iddetle yasak edildii mnsna alnmad. Gnahn kabul etmekle beraber,
imekte devam edenler oldu.
Bir gn akam namaznda, Mekkeli muhacirler zmresinden bir byk zat, imam mevkiinde arap
yznden Kur'n' yanl okudu. Yine yet nazil oldu ve bu defa u emir geldi:
Ey insanlar! Sarholuk hlinde namaza yaklamaynz! Ancak namazda ne okuyacanz
bileceiniz vakit...
Yine arap imekten kesilmiyenler oldu.
Emirlerin en iddetlisi geldi:
arap, kumar ve putlara ekilen niyetler hep murdardr ve eytan ilerindendir. O murdarlardan
el ekiniz ki, felaha kavuasnz!
nc emir yreklere iledi. Btn arap kpleri devrildi ve krld. yle ki, Medine
sokaklarndan sel gibi arap akt. Artk arabn tek damlasna, rengi nasl diye parmann ucunu,
bile dediren yok... Kumar iin de ayn ey...
268
EMR VE YASAK
Arapas emr nehy... Yapmakla mkellef olduumuz eylerle yapmamaya memur
bulunduumuz eyler... Btn iyiliklerle btn ktlkleri kadrolatran ve birini yapacaklarnz,
brn de yapmayacaklarnz yaftas altnda toplayan iki ana l grubu...
Din emirlerinin iki kanad bunlardr; ve bu iki kanad birden taknmadan uabilmenin yolu yoktur.

Her iki kadro da dereceli... Emirler, farz, snnet vesaire... Yasaklar da haram, mekruh vesaire... Her
birinin de kendi iinde ayn dereceleri var.
kisi arasnda bir ana l daha: Mubah... Yaplmas ile yaplmamasnda, ne sevap, ne de gnah
bulunan ve insanlarn ahs zevk ve irdelerine braklan eyler...
GNAH
te, yapmamaya mecbur bulunduumuz eyler, batanbaa gnah...
Gnah yapmamann, sevab yapmaktan daha stn bir deeri olduunu bilelim... kisi bir araya
gelince kanatlar ift ve semalar ak..
En byk gnahlar, byk gnahlar, kk gnahlar falan...
Bilhassa zahir ve btn gnahlar... Yni fiil ve i hlinde gnah; veya ortada hibir fiil ve i
bulunmazken kalble ilenen gnahlar...
Birok gnah ferman kesen nice ham ve kaba softa vardr ki, azna kadar dolu bir katran fs
gibi batn gnah anadr.


slml bitmez tkenmez gnahlarn bask silindiri diye gren nasipsiz nefsler, hele ham softann
elinde, d269
vann hikmet ve dinin rahmet cephesini grmezler, nasip-sizliklerini bsbtn ikmal kolaylna
ererler. Bu bakmdan ham ve kaba softann dine zarar, bilmeden, ok yerde kfirin zararndan
ar...
52
Hikmet
HAM VE KABA SOFTA
i. :
Bu tbir, Allah Resulnn madd ve manev veraset /olundan gelen, Efendim, Esseyid Abdlhkim
Arvas rlazretlerinindir.

Kaba Softa, Allah ve Resulnn mutlak emir ve ne-hiylerini mdafaa eden deil, onlar kendi kr
nefsine indiren ve uyduran, kendince kyaslar yapan, hkmler bien ve kendi dar hayali iinde
nisbetler atan havasz ve gnesiz ruh...
Allah ve Resulnn emirlerine gelince, tek l, onlar mutlak ve mkemmel bilmek ve onlara
kar boynunu kldan ince tutmaktr.
Derin ve ince m'min iin aklla ayrlm bir snr olarak, akla istikll yoktur. Akl da, hikmet de,
kinat da o emirlerdedir.

Ham ve kaba softa, gnah hikmet cephesiyle grmeden iddet cephesiyle eie alp kalbleri
tlsmiamann san'atndan anlamaz, rahmete nazar etmez; stelik gnah uydurur, ibdet kibri iinde
kesip kavurur ve btn bu lleri dinden deil, kr nefsinden devirir.

mam- Gazali:
' eriata nusret etmek iin eriatta olmayan e270

yi ona ilveye kalkanlar, nusret etmenin tersini yapm olurlar.

Zira Allah'n dini, mutlak mnsiyle kemldedir; ve keml odur ki, ne bir derece eksii, ne de bir
derece fazlas vardr.
Tek gaye, dini, olanca asliyet ve safiyetiyle grebilmekte...

Edep... Mslmanin en aziz duygusu... Gnaha mni o duygu olduu gibi, kahr ve rahmet aras
muvazene noktasn grmek de ayn histen gelir.
Edep hududa riayet etmek demektir ve en byk edep; ilh hadleri korumaktr.
Buyuran Abdlhkim Arvs Hazretleri, bu bahsi kendilerine atm zaman buyurdular:
> Din edepten ibarettir.
Bir gn Allah'n Sevgilisi, kendilerini gaipler lemine gtrp getiren hafif bir dalgnlktan alp
buyurdular:
Mjde y Muaz! Allah'n birliini tasdik ederek giden her insan Cennettedir.
Muaz Hazretleri sordular:
Ya adam ldrse, zina etse?
Byle!
unu da yapsa, bunu da yapsa?
Yine byle!
'Muaz, gnahlar saydka sayd ve sonunda u ihtar ald:

 Muaz'n burnu yere srlse de byle. Ham ve kaba softa tipiyle zerrece alkas olmayan
anl sahabi Muaz Hazretlerinin, Allah Resulnden ald bu ders, hakikatte, istikbldeki ham ve
kaba softa tipinin ruh haletine indirilmi bir tokattr.
Hemen hakikati yerine koyalm ki, Resul hak bilmeden varlan Allah bir itikad, yarm tasdik
olur. Hi bir yarm, tamamdan hisse alamaz. Btn eksiklerin toplam eksiktir.
271
Allah' bir. Resuln hak bilen kurtulmu ve artk onun gnahn takdir Allah'a kalmtr. Elverir ki,
gnahn gnah olduu da bilinsin----NCELK
Bir vel yle dedi:
Hibir gnah, gnahszlk gururundan, gnahszlk iddiasndan daha byk olamaz.
Bir bakas da yle dedi:
Gnahkra kibir gz ile bakmaktan ve gnahkr hakir grmekten byk gnah yoktur.
Ve slm bykleri u ly iirle heykelletirdilen
Gnah ki, sahibine, nefsini hor grme ve Allah'a
ssnma hissini verir;
Nefse izzet ve kibir veren ibdetten daha hayrldr.
mmetin en by Ebu Bekr Hazretleri akta zina
eden bir ift grd ve zerlerine cbbesini atp onlar
gizledi ve dedi:
Yarabbi, gizlenecek yerleri de yok! Ve banda nurdan bir ta, uzaklap gitti.
Btn lh emirlerin fermanna memur Peygamberler Peygamberi de buyurdular:
Gnahlarnz gizleyin! Onlar aa vurursanz bize Allah'n hadlerini (ceza llerini) tatbik
etmek der.

Allah'n bildiini kuldan saklamann mnsz olduunu sanan eytan teselli, uydurma bir
samimiyet rol iinde dnyann en misilsiz, ahmaklna yuvarlandn bilmez. Bu teselliyle
cemiyet meydanna karlan gnahn, gnahtan baka, bir de gnah cr'eti ve hatt saadeti
belirttiini ve ite bunun gnahtan beter olduunu anlamaz. Gnah baka, gnahn alenlik plnnda
belirt272
tii cr'et ve bir nevi iftihar edas baka... Birinde- da-yanlamyan bir nefs zoru, tekisinde gnahla
varlan keyf edas var. kincisi, derecesine gre, gnah aar.
Aka orucunu yiyen birine ihtarda bulunursanz diyecektir ki:
Allah'n bildiini kuldan niin saklyaym? Ona deyiniz ki:
> Allah senin vcudunda bz mahrem uzuvlar olduunu da biliyor ve gryor. Allah biliyor ve
gryor diye onlar karp gsteriyor musun?

Mutlak ller karsnda ne bir indirme, ne bir karma mmkndn ve yasaklarn mutlaka, tam
ls, hkmeti ve ruhiyle bilinmesi lzmdr. Bir de riayetsizliin, her eyden evvel byk bir haya
ve hicap dvas olduunun takdiri..:
Eer, Allah, gzmz bir noktaya dikip, kemiklerimiz eriyinceye kadar ayn yere bakmamz
emretmi olsayd, hak ls ve saadet mizan bu olurdu.
Fakat Yaradan:
Hibir nefse takatinden fazla yk yklemem.
Buyurmu ve btn emir ve yasaklarn smsk erevelemi ve erevelenmitir.
Bu erevelere, dinin iinden ve dndan hibir el uzanamaz; ve ister iddetlendirme, ister
hafifletme oyunlar yapamaz... te,tam yasak!..
.
-

Hikmetin en gzel misali; Ebu Bekr koliyle mnevi miras yolu Altun Silsilenin, Abdlhkim
Arvs Hazretlerinden bir evvelki halkas Seyyid Fehim Hazretlerine ait levhadadr:
Bir camide, ttnn haram olduuna dair bir vaaz dinliyorlar. Etraflarnda ballar, camiden
kyorlar ve o hocann gz nnde, belki aralarnda hibir ferdin sigaraya dknl olmad
hlde u emri veriyorlar:
Birer sigara yakn ve iin!
273
nk sigara, aslnda sadece mubahtr, yasaklar kadrosunda deildir. Aksine emir olmayan her fiil,
prensipte serbesttir; ve o hoca, kendi nefsine gre kyasa kalkan bir cahil, yni ham ve kab*
6oftadr.
Emir, Allah'a giden yolun kilometre ve istikamet iareti, yasak da, bu yolu kesen ve uuruma
saptran patika helezonu banda tehlike levhas...
Ve yasak olmayan eye yasak demek, bu helezonlardan birine ve hatt en tehlikelisije sapmak.
Emirlerle yasaklan iki kanat gibi taknan, bunlardan nokta feda etmeyen, sonra ibdetini hie sayan,
nefsine Allah'n rahmetinden baka hibir dayanak grmiyen ve kendisini dnyann en sefil
gnahkrlarndan aa bilen insandr ki, gerek mslmandr.
Bir gn, Kinatn Efendisi, sahabler meclisini eref-, lendirdiler. Muazzez sahablerini kaygi'
grdler ve gnah zerinde mbalal bir korkuya dm buldular.
Buyurdular:
> Allah dilerse hepinizi helak ve bana yeni sahabler halkeder. Onlar da gnah iler ve
gnahlar affolunur.
Srat-l-Mstakim isimli dosdoru yolu, btn ivi-alariyle (dolambalariyle) ve yine dosdoru
kavraya-bilene ne mutlu... O, biribir ivia iinde erilik kabul etmez, mutlak doruluk...
'
arab, kumar ve daha nice ktl yasak edic emirlerle beraber, sahabler, yasan en derin
hikmeti iinde, Allah tarafndan izilen mukaddes snrlarn ku uurtmaz bekileri oldular.
274
53
Birbiri Peinde
DURAKLAMYAN HAREKET
Uhut muharebesinin ertesi gn... Sabah vakti... Muharebenin bitiinden onsekiz saat sonra...
Henz yaralar kurumadan... Evet, bu hlde Allah'n Resul harekete getiler ve Hamr-i-Esed
tarafna yrdler.
Medine'den drt be saat yrylk mesafede bir mevki...
Gayeleri, Uhut enginde slmn bozguna uramadn etrafa gstermek ve bilhassa Mekke'ye
dnen dman tekrar istikamet deitirecek ve Medine'ye taarruz isteine kaplacak olursa
kendisini karlamak...
Bata Allah'n Resul; ve hepsi bir gn evvel Uhut engine girmi altyz ksur sohab...
slm btn evketiyle ayaktadr ve bir gn evvelki tecrbe sadece lh bir imtihandan ibaret... te
bu hakikat gsterilecektir.
Kurey ordusu gerekten Medine zerine dnmken yeni vaziyet! haber alnaa, tekrar yzgeri etti
ve elinden karmamak istedii zafer vehmini Mekke'ye tad.
Allah'n Resul etraf sindirdiler ve Kurey dkntlerinden Muaviye bin Mugiyre ile, Bedr'de esir
dm ken ffdyesiz salverenlerden, bir daha slm aleyhinde hibir harekete katlmyacan
taahht ve sonra ahdine hyanet eden bir airin boyunlarn vurdular; ve be gn sren bu seferden
dndler.
.
Ebu Seleme'yi Huveylrd oullar zerine gnderdiler. Gidildi, dmarb bulunamad, srleri
zaptedildi, dnld.
275

Abdullah bin Enis, kfr birletirmeye alan S-zan bin Halid'i ldrmeye memur edildi. Gitti ve
sordu:
Halid olu Szan sen misin? . Benim, ya sen kimsin?
Ben Huza'dan Abdullah...
Buyur!
> Muhammed'le mcadele iin adam topladn iittim. Seninle birlik olmaya geldim.
Ho geldin! Gir iimize!
Derken dostluk ve zahirde beraberlik... Bir gn tenhalarda dolarken, Abdullah klcn ekti:
Bre. Allah Resulnn dman; seninle ibirliine deil, ban uurmaya geldim!
Ve kfirin kellesini drd. Allah Resulnn Abdullah'a duas: Allah yzn ak etsin...
TUZAK VE KURBAN
Hicretin otuzaltnc ayndayz. yl dolmutur.
ki kabile birleip bir tuzak kurdu:
Allah'n Resulne bavurup, aralarnda birka ms-lman bulunduunu ve herkesin mslmanl
anlamas iin bir talim heyeti gnderilmesini istediler.
Allah'n Resul, Asm bin Sbit'in reisliinde alt sa-hablik bir heyeti bunlara katt.
Yolda hainlerin maskesi dt. Sahablere ikenceye baladlar. Sahablerin etraftan imdat
istemeleri, ikenceyi bsbtn azdrd. Nihayet sahabler ot kayaln tepesine can attlar. Hainler
onlara haykrd:
nin oradan, cannz balayalm! Asm bin Sabit cevap verdi:
Kfirlerin ahdna inanlmaz! Ve Allah'a dua etti:
Yarabbi, hafimizi Resulne bildir!
276
Asm' okla ehit ettiler. Kfir ahdna inanp kayadan inenleri de Mekke'ye gtrp esir diye
sattlar.
Kfr sorabilir:
Madem ki, Peygamberdi, niin tuza evvelden kefedemedi?
Cevab basittir:
Peygamber gaibi bilen deil, ancak Allah'n bildirdiini, bildirdii kadariyle bilendir. Sadece
bildirdiini bilen ve gsterdiini gren... O da Bildir ve gster emriyle aa kabilir. Bilmedii
olduu gibi, bildirmedii de var... Kendisi krenin gndz mntkasndayken gece ksmndaki
adam grebilir ve yanbandakini grmiyebi-lir. Gsteren ve gstermeyen, Allah...

Mekke'de satlan sahablerden Habib... Tam ak adam ve kurban rnei...

Habib'i ldrmee gtryorlar.
Bir lhza, diyor Habrb; boynuma kl inmeden iki rekt namaz klaym.
Brakyorlar. Namaz bitince soruyorlar:
imdi senin yerinde Muhammed olsayd da seni azad edip O'nu ldrseydik raz olur muydun?
Ve ilve ediyorlar:
Yemin et, dorusunu syle!
Habib, gkleri aydnlatan yzn, suali soran kfire' eviriyor:
' Dinle, bak diyor; Allah zerine yemin ederek sylyorum ki. Sevgilisinin ayana bir diken
batmaktansa, ben hayatm vermeyi, gn ndan ve oluk ocuum-. dan mahrum kalmay tercih
ederim!
Ebu Sfyan duramyor:
Vallahi ben, Muhammed'i, sahablerin sevdii gibi sevebilen, sevmeyi bilen tek insan
grmedim!
Prl prl ak ve iman yzl Habib'i vurup ehit etti277
ler. Glmseyerek ld ve ldkten sonra da glmsemeye devam etti.

 Kfirlerden bir kadnn ahdi:

Asm'n kafatas ile arap ieceim!
Asm'n ldrld duyulunca, kadn mnadiler gezdirdi:
Kafasn getirene yz devel
Asm'n ehid dt kayal ve etrafn, drt ayak zerinde, ine arar gibi gnlerce elekten
geirdiler, fakat bir pn bile bulamadlar.
Asm'n bir duas vard:
Yarabbi ehid olursam kfirlerin eline gemiye-yim... Vcuduma kfir parma demesin!
Hazret-i mer'e vak'ay anlattlar: Allah, kullarn haygtnda koruduu gibi lmnde de
korur.
Asm bin Sabit, hdisesinin daha by!
Ebu Ber' bin mir isimli, hatr saylr ve slm dps-tu geinir biri, kendisine edilen imn teklifini
kabul etmedi; fakat Allah Resulne tavsiyelerde bulunup ve ahitler edip Necid tarafna bir
heyetgnderilmesini istedi.
Allah'n Resul; gndzleri dadan odun tayp satan ve onunla geinen, geceleri de sabaha kadar
ibadet eden ve gzlerini Kur'n'dan ayrmayan fakir Suffa saha-foierinin benzeri kimselerden
yetmi kiiyi, Mnzir emrine gnderdi. Bunlar Maune kuyusu isimli yere gelince, orada Allah
Resulnn mektubunu bn-i Tufeyi isimli kabile reisine gnderdiler.
Kfir, mektuba nazar bile etmeden onu getiren saha-byi ehid ettikten baka, teden ve beriden
adam toplayp uzaklarda bekliyen satablerin zerine yrd ve btn mminleri kltan geirdi.
278
1
54
Yahudiye Kar
BEN NADR GAZVES
Maune Kuyusu mevkiinde ldrlen sahablerden birini, bal olduu Kurey kolundan
ekindikleri iin azad etmilerdi. Amr bin meyye...
Amr, Medine'ye dnerken yolda iki kiiye rastlad. Bunlarn, Maune kuyusu zalimlerinin
kabilesinden olduunu anlad. kisini de hanerledi.
Halbuki hdiseden haberleri olmayan bu iki kii Allah Resulnden ahd almlard. Ve O'nun
yanndan geliyorlard. Amr'n da bundan haberi yoktu...
Medine'de vaziyet Allah'n Resulne arzedilinoe buyurdular:
Y Amr, yanllk olmu... imdi onlara diyet gerektir. Onlar buradan ahd alp gitmilerdi.

Ve yahudi kabilesi Ben Nadr topluluuna bavurmaya karar verdiler.

Nadr Oullarnn, brleriyie aralarnda yakn dostluk ve Allah Resulne kar da mkellefiyetleri
bulunduu iin diyete yardm etmeleri ve anlamay salamalar iin...
Bizzat Medine'den kp. Ben Nadr kabilesinin yerine gittiler ve isteklerini sylediler. Yahudiler,
Allah'n Resuln gya hrmet ve dikkatle dinledikten sonra yle az kullandlar:
Ne olacak, y Ebl Kaasm, diyeti denkletirir veririz. yi ettin de geldin! Hele biraz bekle!
Allah'n Resuln bir duvar kenarnda yalnz brakp gittiler.
279
Bekleyi srp giderken birdenbire Allah'n Resul, yrdler, uzaklatlar ve tek balarna
istikamet tutturup gittiler. Sahabiler bulunduklar noktada, hibir ey anlamadan beklemekte devam
ettiler. Nihayet Medine'ye dndler ve Allah'n Resuln orada buldular.
Meer o n gzden kaybolan yahudiler Allah'n Resuln sahableriyle beraber bir baskna
drmek iin tertibat almaktaymlar.
lh ikaz...

Ksa bir hazrlktan sonra Ben- Nadr zerine varld. Ve kabile alt gn muhasara altnda tutuldu.
Nadr Oullar kaln bir sr iinde olduu iin; kaplarn kapayp saklandlar, meydana kmadlar.
Allah'n Resul de, slm ve man tasarrufunun verdii hakla bunlarn bahelerini ve hurmalklarn
harap ettirdiler. Kendilerini meydana kmaya zorladlar. Yine kan olmad.
Muhasara devamda...

Araya mnafklar girdi... Ben Nadr yahudilerinin, kp Medine'yi brakmalarna izin istedi. zin
verildi, fakat yahudilerce taahhde riayet edilmedi, art bozuldu. Sonunda Allah'n Resul bunlar
ikinoi bir ablukaya aldlar ve perian ettiler. Mallarn, mlklerini, her eylerini zaptedip altyz
deve zerinde kuru canlarn karmalarna msaade ettiler.

Mnafklar mustarip, yahudiler perian... Ganimet mallar iinde yz krk kl, elli tulga ve elli
zrh...
BR GAZVELER
Zat-r-Rikaa Gazvesi:
Rikaa bez paras demek... Sahabilerin ayaklar kabarm, ayaklarna bez sarmlar; sefere de bu
isim verilmi...
280
Drtyz sahabyle Necid tarafna yrdler. Menzillerine vardklar zaman kadnlardan baka
kimseye tesadf etmediler. Korkularndan dalmlar, kamlar... Sefer onbe gn srd.
Kk BedrGazvesi:
Ebu Sfyan, Uht muharebesinin sonunda gelecek yl burada yine buluuruz! demi ve slm
saflarndan nallah cevabn almt.
Tam senesinde Allah'n Sevgilisi buluma yerine geldiler ve sancaklarn diktiler.
Ebu Sfyan da geldi. Askeriyle uzak tepelere trmand. Ve slm ordusnu grnce, Uhut'tan beri
iini kemiren korku birden btn kalbini sard. Ve askerine:
Dnelim, dedi; hem zahiremiz az, hem de bu sene Mekke'de ktlk var!,
Bu gln teklif zerinde tek nmayi yapmadan syrlp Mekke'ye doru szldler. Mekke'de
onlar alaya aldlar:
Siz cenge kmamsnz; birka gn sveyk yemee (malm yol nevalesi) heveslenmisiniz!
Bu hdise, Kurey nasipsizlerinin Uhut zaferi diye bir eye malik bulunmadklarn gsterdi.
mtihan oktan savrulmu ve slm en byk dman Mekke mriklerinin karsnda yine byk
heybetiyle ve yanna hasm sokulmaz ekilde yer almtr.

"
Devme-tl-Cendel Gazvesi:
Hicretin Beinci Yl banda kan gazve.
imale doru onbe, onalt konak mesafe. Orada bir kfr barikat kurulduunu ve gelip geenin
incitildiini haber aldlar. Bin sahabyle yrye getiler. Her taraf iyice taramak ve baskn
yapmak iin gece gidip, gndz-saklanyorlard.
.
Baskn, tam tesirini gsterdi. Btn dman srleri mslmanlarn eline geti ve kar taraf, akn
ve pe28
rian, kendisini dalara att. Tek kimse kalmad. Allah'n Sevgilisi, bombo kasabaya girdiler, teyi
beriyi gezip ncelediler ve kasabann orta yerinde karargh kurdular. Oradan da kk seriyeler
tertip ederek etrafa kardlar.
Muzaffer gidi geli, yirmi gn srd.

Birbiri peinden gelen bu seferler, slm yaylnn arasn temizlemek, etraf tam emniyet altna
almak ve Uhut imtihann takip eden intibah ve kuvvet devresini amak iindir.
I/-'
55
Dirayet ve Zarafet Timsali Ayie

FK VAK'ASl
slm yaylnn arasn temizlemek iin birbiri peinden giriilen seferler serisinden Ben Mustalik
gazvesi... Hicretin Beinci Yl, aban aynda...

Mustalik Oullar zerine yrdler. Kfirlerin mevzi ald Mryes isimli su kenarnda cenk oldu,
oklar ve mzraklar atld; ve sahablerin bir arada kitle hcumiyle dman bozuldu. Sa kalanlardan
da tek fert kurtulmak-szn hepsi esir dt.
:
Peygamber zevcelerinden Hazret-i yie ile mm Seleme Hazretleri de sefere gtrlmlerdi.

Hazret-i yie, sefere kmadan, ablas Esm'dan bir gerdanlk alm ve boynuna takmt.
Gece... Kafile sefer dn konak yerinde... Sabaha kar hareket hazrl balad. Teker teker
develer
282
ayaa kaldrlyor, ksk an sesleri ve kumanda nidalar duyuluyor.
Hazret-i yie, ni bir ihtiyala biraz uzaklamak zo- runda kald. Dnd ve bir de bakt ki,
ablasndan ald gerdanl drm...
Develer teker teker kalkyor ve kafile yry koluna giriyor.
yie, gerdanl bulmak iin hzla geriye dnd, zifir karanlkta el yordomiyie biraz arand,
nihayet buldu. Ve yine hzla geriye dnd. Ne grsn? Kafile yola km, uzaklam..
Kimsecikler yok...
yie, olduu yerde kalakald. Herhalde kendisini tahtrevann iinde farzetmiler ve yola
kmlard. Bulamaynca dnecekler ve arayacaklard. rtsne smsk brl, olduu yerde
bekledi.
'
Kafilenin arkasnda ve epeyce geriden Muattal olu Saffn geliyor. Kafilenin geri hizmetlerine
memur...
Saffn, afak vakti o noktaya vard; Hazret-i Ayl-e'nin tek bana beklediini grd. Devesinden
indi onu bindirdi ve deveyi hzl hzl yrterek Medine nlerinde kafileye yetiti. yie de
Saffn'n devesinden indi ve tahtravanna geti.
te (rk) diye isimlendirilen vak'a. .
FTRACI MNAFIK
Alnlar Allah'n eliyle damgal, fakat Allah Resulnden bakasnn bu kara damgay grmesi
imknsz, mnafk tipi, gruh gruh bu sefere katld kadar hibir gazveye km deildi. Zira
artk kolay nimet ve frsat peindeler. Kara damgay Allah, yalnz Resulne gsteriyor; O da zahire
gre hkmetmee memur olduu iin bir ey diyemiyor.
Balarnda bamnafk Abdullah bin bey bin Sell btn mnafklar fiskosta...
283
Abdullah bin bey bin Sell fezada topyekn k keyfiyetini sndrecek ve Ar titretecek olan
iftirasn savurdu.
Bu iftira, iffet ve faziletin t merkezi yie'yedir. O Abdullah bin bey bin Sell ki:
Medine'ye dnnce aziz olanlar zelil olanlar oradan karr.
Szn de gaseyan etmi, bylece fedakr Ensr ile cefakr Muhacirlerin arasn amak istemi ve
nihayet Medine kaplarnda babasnn atn dizginlerinden tutarak haykran z kz tarafndan u
tokad yemiti:
Asl kendinin zelil ve Peygamberin aziz olduunu itiraf etmedike brakmam!
Ensr ise, gz ya iinde ve hereyden habersiz...
'
Niyetlen, yie'nin babas Ebu Bekr'den balayarak btn sahablere intiar edecek dehet hissi ve
bu hissin douraca ihtilflar yolundan slm birliini paralamak.

O gn, bugn, sistemle devam eden politika, o zaman kararghn din dairesinin iine kurmay
tasarlamt. Bugn dnda ve baka daireler iinde...
DEHET
Mslmanlar; yni kir ve pislie pamuk bulutlardan daha uzak insanlar, iftiray duyunca arplp
kaldlar ve dediler:
Aman Allah'm bu ne byk bhtan.
Eba Eyyb Hazretleri, zevcesine sordu:
Senin hakknda byle bir ey sylense ne dersin?
H! Asl ve erif insanlar iin byle bir ey dnlemez!
Hazret-i yie'den baka herkes iftiray duydu. Haz284
ret-i Ebu Bekr Kble'ye doru, ellerini am, dua ediyor:
Allah'm, bu iin hakikatini gster! Mslmdhlarn azn bak amyor, fakat herkes iftiray
muhal.gryor.
VAZYET
Kimse inanmyor, yalnz, ir Hassan bin Sabit ve ayrca iki sahab Saffn'a phe gziyle
bakyorlar. yie daima habersiz...
Bir gece o sahabnin annesiyle gezerken, kadn, yie'ye dnp ojuna beddua etti:
yie taaccple haykrd:
Ne yapyorsun; oluna, bir sahabye nasl beddua ediyorsun?
Kadn alamakl gzlerle yie'ye bakt:
Ne asl ve faziletlisini Olum senin iin karlan iftiraya kaplanlardan...
Ve iftiray bandan sonuna kadar yie'ye anlatt.

yie hemen babasnn evinde... Annesi ona teselli vermeye alt. yie dp bayld. Hazret-i
Ebu Bekr'le zevcesi, yie'yi kaldrdlar, aylttlar:
ftiraya deer verme! Allah hakikati gsterir! Sabret!
Hazret-i yie, evine, Allah Resulnn nezdine dnd. Fakat hemen ateler iinde yataa serildi.
Allah'n Resul, muazzam bir vakar ve sknet iinde kp geliyor; yie'ye yalnz shhatini
soruyor ve baka hibir bahis amyor.

yie bu vaziyetten o kadar rkt ki, hemen izin alp babasnn evine kapand. Geceli gndzl dua
ve gzyai...
Saffn, air Hassn'n, aleyhinde hicivler sylediini
285
duyunca klcn ekti ve onu ldrmeye davrand. Yakaladlar ve Allah Resulnn huzuruna
kardlar. Allah'n Resul, onu, aire kl ekmekten vaz geirdi ve fazla bir ey sylemediler.

Allah'n Resul ocuk denecek kadar gen same'-yi arp fikrini sordular ve cevap aldlar:
yie masumdur, ey Allah'n Resul!
Hazret-i Ali mphem konutu; yie'nin hizmetisi de unlar syledi:
Hanmm masumdur. O yalnz dalgndr. Hamurun banda beklerken uyuklar, hamuru da
keiler yer.
Peygamber zevcelerinden Zeynep:
yie'nin iyiliinden baka bir ey bilmiyorum!

Gaye-insan ve Ufuk-Peygamber, Hazret-i yie'yi grmee, Ebu Bekr'in evine geldiler ve ilk defa,
hdiseyi zevcelerine kar ele aldlar:

> yie, bir gnah iledinse tvbe et; Allah tvbeleri kabul eder. Gnahn yoksa, Hak,
masumluuna ahadet edecektir.
Herkes sustu. yie, babas ve annesi...
yie, cevap versinler diye onlara bakt. Skt...
yie doruldu ve t can evinden konutu:
Bu vaziyette ancak Allah'a snrm. O'nun yardmn isterim!

Allah Resulnn alnnda, nokta nokta elmas... Ter damlalar... En sert k souunda da olan hal...

Vahiy geliyor..
Allah, Peygamber zevcesi dirayet ve zerafet timsali Hazret-i yie'nin pk olduuna ahittir.
yie'nin annesi vahiyden sonra, kzna:
Haydi kalk kzm, dedi; zevcinin yanna git!
286
His ve fikir zerafetinin en ince nazla kark rnei yie, affedileceini bildii bir telmihe kadar
vard:
Ben ancak Allah'a krederim; baka kimseye minnetim yok...
Halbuki btn minnetimiz, Allah'n Sevgilisinden gelecek efaattedir. Bu incelii Hazret-i yie
herkesten iyi biliyor. Fakat en sevilen zevce olmann naz ve zerafet mevkiinde, bu efaati pein
olarak alm bulunuyor.
air Hassan bunun zerine yie iin nefs bir iir yazd ve onun masumluunu, dirayetini,
zarafetini, faziletini vd.
1 Hassan, yie hakknda, onun hibir dedikodu yapmadn, onunla bununla uramadn
syleyen msra-lara gelince Peygamber zevcesi:
Fakat sen yle deilsin, dedi gybet ve iftiraya kaplabilirsin...
Modern kfr, btn nisbet ve hakikat unsurlarna gre hayal yakc bir muhal olan bu iftiray
benimsemeye kadar gider.
Mdafaas bile zl... mkn lemi buna kapal, muhal.
56
Ve Ayie
EN SEVGL ZEVCE
yie-i Sddka... Babas Sddk kendisi Sddka... Doru, bal, dorulayc ve balanan...
Lkab da Humeyra... Hafif al kark beyaz yzl kadn...
ocuk denilecek yata Kinatn Efendisine nikh
287
edildi. ocukluktan kar kmaz zifafa girdi ve en gen anda Allah'n Sevgilisinden dul kalp
yarm asra yakn bir zaman onsuz yaad ve btn btne Ailah'a baland.

Kendisini slmdan sonra idrak ettii iin u szdeki saadete ermi insan:
Ben yaknlarm bildim bileli onlar mslman buldum.
Amr bin-l-s, Kinatn Efendisine sordu:
Dnyada en ok sevdiin Kimdir?
yie...
. 9
Byk ve Temiz Hatice'de farika, sevmek, hudutsuz sevmek... yie'de de sevilmek... En ok
sevilmek... Byleyken Hatice de sevildi... Ve yie,, yine hudutsuz, sevdi.
Allah Resulnn Allah'a yalvar:
Yarabbl; zevcelerim arasnda elimden geldii kadar eitlik gzetiyorum; ama kudretim dnda
olan halden affna snrm.
Ve bu yie'de, ruhundaki kadnlk zerafetinin, btn noz edalariyle tecellisine yol at.

DRAYET VE ZERAFET
yie'nin zerafet, dirayetinin; dirayeti de zerafetinin iinden tter. Bu hassalaryledir ki,
Peygamberler Peygamberinin en mahren yaknlna eriti, peygamberlik tavrnn en ince
tecellilerini grd ve onlar lletirdi.

Nadir kadnda grlm bir zek hiddeti ve idrak ceh-di tad ve Kinatn Efendisine ait nuru en
yakndan kucaklad iin, zerafeti bir naz edas iinde hereye dikkat eder, her eyi sorar, inceler,
anlamak isterdi.
288
Bir gn, insanlar cennete gtrecek keyfiyetin, onlarn amelleri deil, Allah'n rahmeti olduuna
dair hadsi, sahibinden sordu:
Ey Allah'n Resul; senin amellerinde mi seni cennete gtrmez?
-Allah'n rahmeti yetimezse gtrmez. Daha nelere, nelere kadar dikkat...
Hadislerin birou, temel kurucu mukaddes ller, Hazret-i yie rivayetiyle gelir.
Bir gn, ocukluunda, arkadaiaryle karnca oyunu oynuyor. Yanlarndan Allah'n Resul
geiyor. Karncalar iinde bir de kanatl at... Allah'n Resul soruyor:
Bu ne, yie? At...
- Kanatl at olur mu hi?
Resullerin Resul, o yata bu dikkat, hafza ve kyas kuvveti karsnda tebessm buyuruyorlar.
> Hazret-i Sleyman'n atlar kanatl deil miydi?
yie'nin dirayet ve zerafeti mizacndaki baz taknlklar, nsanln Tac tarafndan daima
dzeltiliyor, gerek lye irca ediliyordu.

Mukaddes Zevciyle iki asil at zerinde yar ettii bile oldu.

Bir gn Allah Resulnn:
lrsen seni ellerimle tehiz ve tekfin eder ve sana dua ederim.
Szne:
leyim de benim hcreme yeni bir zevce getiriniz, yle mi?
Diye karlk verdi ve nsanln Nurunu gldrd. Bu hududa kadar varan naz ve zerafet...
289
FAZLET VE HKMET
Hcrelerinde sabahlara kadar Allah'n Sevgilisiyle ibadet... Peygamber Mescidinde namaz klarken,
yie yine topyekn Kinat mamnn arkasnda, fakat hcresinde ve tek bana...

Teyemmm yeti, yine seferde, yine gerdanln aranmas yznden, sahablerin susuz bir noktada
beklemeleri zerine nazil oldu. yie'nin kk bir dalgnl yznden Mslmanlk muazzam bir
nimete kavuuyor, kolayla eriyordu.
<
lm deindeyken, kendisini takn apta metheden bn-i Abbas'a:
Beni bu gibi senalardan affet! Diyecek kadar faziletli...
Allah Resulnn irtihalinden sonra her gn orulu ve her n ibadette...

Uhut'ta bel ve imtihan gn, yarallara su tad, Allah Resulnn irtihallerinden sonra da bu
cesaret, hamiyet ve efkat seciyesini her n ldatt.

Peygamberler Peygamberinden sonra O'nun sahab-lerine yapanlara verilen bir isimle Tabiin
den shak, mdr ve Hazret-i yie onu her kabul ediinde ban rter.
Bir gn bu vaziyeti hisseden shak:
Ben krm! Hibir ey grmyorum! Benden de mi saklanyorsun?
Diye sorunca:

 Sen beni grmyorsun ama, ben seni gryorum* Cevabm verecek kadar dirayetli, zerafetli,
hikmetli ve
faziletli yie...
290
57
Ahzap, yahut Hendek
HZPLER
Ahzap, hizipler, kmelemeler... Bu muharebe, Alllah-n Resulne kar, kfrn hizip hizip, kme
kme birleme ve hep birden harekete geme tecrbesi... Btn mev-cutlariyle bir araya gelip son
kozlarn oynayacaklar. Ve bu kfrden gelen niha taarruz olacak... Bu yzden, harbin bir ismi
Ahzab...
..

Hicretin Beinci Yl, evval aynda...

Sinsi kfr (Medine Yahudileri), Unut Muharebesine ramen hibir netice alamayan saldrgan
kfre (Mekke mriklerine) elini uzatt ve dedi ki:
Birleelim, nden ve geriden mslmanlarn zerine ullanalm ve onlar kknden kazyalm
ki, rahat nefese kavuabilelim. ize uzanacak btn elleri de beraberimize alalm!
Baka kabilelere de kundak soktular... Hepsinin bana Ebu Sfyan geti. On be bin kiilik bir
ordu kuruldu.
Hdise tamamiyle Yahudi eseri... slm, gelime n olan ikinci devresinde, btn kuvvetleriyle
bir araya gelip bomazlarsa, bir daha hi bir ey yapamayacaklarn anlamlardr. man vecdinin
tam zdd dallet Fhtirasiyle sanki yrtnmaktadrlar:
Kalkn ey kfr ehli, mahvolmak zereyiz! Kme-leelim?
HENDEK
Kfrn btn niyet ve tabiyesi, Allah Resulnn gzleri nnde...
291
Altun Silsilenin Ebu Bekr'den sonraki byk halkas, t ran, am yoliyle Medine'ye; Mecuslik,
Hristiyanlk geitlerinden de slama gelen Selman- Faris Hazretleri, Allah Resulnn huzuruna
kt:
Ey, Allah'n Resul! Kfrn bu birlik hcumuna kar ilk tedbiriniz mdafaa harbi olmaldr.
Bunun iin de Medine nlerine geni bir hendek kazalm; hendein iinde ve gerisinde kendimizi
koruyalm. Benim memleketim olan Fars diyarnda usul budur.
Allah'n Resul bu fikri p^k beendiler ve hemen hendek kazlmasn emir buyurdular.
Bu yzden de muharebenin ikinci ismi Hendek...

Binlerce Mslman, ellerinde kazma ve krekler hendek iinde alyorlar. Kimi kazyor, kimi
toprak atyor. Allah'n Resul de beraber... O da yeri kazyor ve toprak tayor.
nsanln Tac,hem kazma vuruyor, hem de Abdullah bin Revha isimli airin u msralarn
okuyorlar:
Nimet bu dnyada deil, telerde.
Yrabbi, Ensar ve Muhacirlere sen ac!
Sahabler de ayn ii yaparken, u msralarla cevap veriyorlar:
Biz o kimseleriz ki Muhammed'e balandk;
mrmz boyunca izinde cihad etmek zere.
Bir sahab:
Ahzab gazasnda Allah'n Resuln grdm. Toprak tayorlard. Mbarek gsnn tylerine
toprak dolmutu.
LK K MUCZE

Hendek kazlrken karlarna kocaman bir kaya kt.

292

Kazmalarnn ucunda da kvlcmlar... Kayay yerinden oynatmaya ve paralamaya imkn yok.

Allah'n Resul ilerledi, kazmasn kaldrd ve indirdi.
Kocaman kaya tuzla buz...
.
Cabir:
Allah'n Resul kazmasn indirir indirmez kaya yumuak bir kum yn haline geldi.

Yemeksiz kalnd. Cabir Hazretlerinin zevcesi tarafndan hazrlanan on, onbe kiilik yemei,
henz tencerede iken, bana Kinatn Efendisi geince, gelen yedi, giden yedi, bitiremediler. Bin
kii doydu.
DMAN
Kazlmas yirmi gn sren hendein nnde, birdenbire dman...
Muhacirlerin sanca Zeyd bin Hrise'de, Ensarn sanca Saad bin Ubade'de...
Tam bin mslman cengver...

Fakat en tehlikeli dman Medine evresinde... Ben Kurayza Yahudi kabilesi... Kazlan hendek,
kardan gelen kfirlere engel... Ya arkadakiler ne olacak?
Dardan gelenler, kalbleri bir anda ceylna dnmesi mmkn kaplanlar... eridekilerse,
olduundan baka hibir eye istidad kalmam ylanlar...
Alla'n Resulne ahidleri olduu iin imdilik hareketsiz duruyorlar. Amma?

Allah'n Resul, boyuna gerilere adam gnderip Ben Kurayza'nn hlini tefti ettiriyorlar.
Grnrlerde bir ey yok. Amma?
Nitekim kfr ordusundan ierilere szdlar ve o na
293
kadar hibir hareket gstermeyen, sepetlerinde reklenip kmldamayan ve neticeyi kollayan bu
ylanlar drtk-lediler. Kafalar uzanmaya balad.
te belnn en by! nde ve arkada dman... Medine iinde de, sahablerin mdafaasz evleri,
zevceleri ve ocuklar...
Mnafklar hemen kendilerini gsterdi: ' Muhammed bize Fars ve Rum illerinin fethedileceini
vaadetmiti. Hale bakn ki, imdi evimizin dam al-ttnda bile selmetten uzaz!

Ruhlara bir bulanklktr kt. Samimilerden bile, cepheyi brakp kendi evini korumak iin izin
isteyenler oldu.
Istrap byk...

yet meali:
n o demi ki, mnafklar ve kalbleri zayf olanlar derlerdi ki: Allah ve Resul bize btl
vaatlerde bulundular.
* .
'

Yine byk bir imtihan... Allah'n Resul ellerini ve yzn semalara kaldrm...
OK CENG
Cepheden gelen dman hendee kadar yanat. O zamana kadar hi grmedii bu tarz karsnda
da arp kald. Gayesi, sert bir toslamayla slm cephesini ezip hemen Medine'ye girmekti.
Hendek boyunca dolu dizgin kotular, fakat bir geit noktas bulamadlar.
Karlkl bir ok engidir balad. Havada gidip gelen oklarn ekirge bulutu,..
294

Dman atl hcuma kalkt. Hcum ok yamuru altnda krld. Atn zplatp hendekten atlamak
isteyen kfir, hendein iine dt, ezilip gitti. Gizlice hendein iinde yol bulan bir grup da
Hazret-i Ali, Zbeyr ve arkadalarnn klcndan getiler.
Bir ok, Saad bin Muaz Hazretlerine dei ve byk sahabyi can evinden yaralad.
NC MUCZE
n korumak, arkay korumak derken, Allah'n Resul sahabier demetinin en salamlarndan
yalnz yz kii arasnda kaldlar. nde dman, arkada dman ve gnlerdir sren muhasara...
.
Huzeyfe:
Bu vaziyet karsnda, dizlerimin stne km, mell oturuyordum. Allah'n Resul yanma
geldiler. Gidip Kurey saflarndan bir haber getirmemi emrettiler ve dua buyurdular. Kalbimde ne
kadar sknt varsa bir anda uup gitti. Karanlk ve rzgrl geceydi. Mslmanlarn en dertli
gecesi... ktm; kfirlerin arasna kartm. Oraya vardm zaman grlmemi bir rzgr beni
uurmaya balad. Dnmeye mecbur oldum. Yolda birtakm atllar grdm. Bana bardlar: abuk
Allah'n Resulne haber ver: Allah kfirlerin hakkndan geldi.
Peygamber Duas:
Ey kitap indiren Allah'm... Ey her eyi hemencecik gren Rabbim.. Mriklere ve yahudilere
bozgun ver, aralarna zelzele ve strap dr; durmayp gitsinler.
te o gece Allah Sevgilisinden Ara ykselen dilek... Bu duadan sonra, Allah Resulnn ellerini
ap krettii grld.
Ve arkasndan korkun rzgr kt.
295
RZGAR
Bir rzgr ki, kum denizinin dibine kadar ilemekte, l okyanus dalgalaryie kabartmakta...
adrlar devriliyor, adr kazklar sklyor, her ey uuyor. Yemek kaplar ve kazanlar
yuvarlanyor, atlar boanp ahlanyor, develer ao ac baryor:
Ebu Sfyan haykryor:
Ey Kurey topluluu!., buracak zaman deil... Atlarmz ve develerimiz krld, gitti.
Eyamz birbirine girdi. Kim bilir daha bamza ne gelecek? Hemen dnelim! Beklemekte netice
grmyorum! Ben dnyorum!
Ebu Sfyan devesine zplayp o kasrgann nnde bir yapraktan farksz, Mekke istikametine dald.
Arkasnda btn kfr ordusu... Koar adm, uar adm.;.
'
yet meali:
Biz onlarn zerine rzgr saldk ve gzlere grnmez asker gnderdik.
Kaan dman istikametinde rzgr, rzgr... Gerilerde de, apan, donan, yalnz ayaklandyle
kalan ve bir-ey yapamayan Ben Kureyza Yahudileri...
HAN
Gerilerin haini Kurayzallar ayaklandktan; Medine iine kadar girdikten ve Allah Resulnn
tedbirleriyle fazla bir ey yapamadan btn niyetlerini belli ettikten sonra, kfr ordusunun
ekilmesiyle birdenbire sindiler ve blgelerine gidip kaln duvarlarn arkasna ekildiler.
Allah'n Resul, Hazret-i yie'nin hcresine gidip klcn ast.
Hitap Melekten:
Sen klcn asyorsun ama, melekler, silh elde bekliyor. Lhza geirmeden Kurayza zerine
yr!
Hemen sokak sokak nida:
Muharebede ibadeti kazaya kalanlar namaza dur296
ma^n! Hemen herkes toplansn! Namaz, toplu olara* baka'yerde klnacak!
Herkes topland. Kurayza muhasara edildi. Namazlar orada klnd.

Yirmi gn sren muhasara...

Ben Kurayza bykleri, Allah'n Sevgilisine haber gnderdiler:
Saad bin Muaz hakem olsun... Ne derse makbulmz...
Sabd ar yaral... O vaziyette, yardmla, Allah Resulnn huzuruna kt.
- Saad, seni hakem tutuyorlar. Syle, bu insanlar hakknda hkmn nedir?
Hkmm udur ki, ey Allah'n Resul; btn mallar alnsn, ocuklar ve kadnlar esir edilsin,
erkekleri de batan baa kltan geirilsin.
nsanln Ufku buyurdular:
Allah'n hkmyle hkmettin, y Saad!..
Ben Kurayza'dan yediyz erkek ldrld. Kadnlar ve ocuklar esir edildi.
Reyhan isimli cariyeyi Allah'n Resul, kendi hizmetlerine ayrdlar. Ben Kurayza mallarn da hak
lsne gre taksim ettiler.
Kurayzaoullarnn, ahitleri inemelerine ve ayaklanmalarna mni olmak iin o kadar alt
halde muvaffak olamayan yce hakem Saad bin Muaz, ald ok yarasnn tesiriyle ehid...
Allah'n Resul:
Saad'n lmnden Rahmann Ar titredi.
297
Ensarn by Saad bin Muaz Hazretlerinin tabutu tanrken, mnafklar syletiler:
Cenazesi ne kadar hafif! Allah'n Resul:
Melekler tayor. Diye cevap verdiler.
Saad'n mezar gl bahesi gibi koktu... NETCE
Hizipler harbi de. Allah hizbine kar btn topluluklarn hibir ey yapamayacandan ve ilk
olarak yahudi hizbinin belsn bulmaya baladndan bir nian oldu.
Mslmanlarn eline birok ganimet geti ve slm dairesinde birdenbire bir bolluk bagsterdi.
Allah'n Resul buyurdular:
Artk taarruz nbeti sizin... Bundan byle Kurey sizin zerinize gelemez.
Harbin, vaziyetin, dvann bundan sonraki yolun btn ruhunu billrlatirm oluyorlard.
58
Sulh ve Siyaset
ALTINCI YIL
Bir yl geti. Allah'n Resul sahablerinin arasnda ve fetihler, derinliine doru, ruh leminde...
Zten geniliine doru ve madde lemindeyken de ayn hal!..

Altnc yln Muharrem aynda, Muhammed bk Mes-leme'yi otuz kiiyle Mekke taraflarna
gnderdiler. Baz
298
fesatlar bastd ve aralarndan biri esir edildi. Esir, ms-lman oldu ve Kinatn Efendisine:
Yeryznde, dedi; en tiksindiim yz, din ve ehir, hep seninkilerdi." imdi benim iin, senin
yznden gzel yz, senin dininden gzel din, senin ehrinden gzel ehir yok...
Maiyetlerinde iki yz saha'b, birka yl evvel sim bin Sabit ve arkadalarn ikenceyle ehid
eden Beni Dihyan zerine yrdler. Dman dalara kat ve bir ey yaplamad.
Hazret-i Ebu Bekr'i atl bir keif koluyla Mekke.tarafna gnderdiler ve on drt gn sren bu
seferden avdet buyurdular.

Fezre kabilesinden krk atl, Allah Resulnn yav-rulu yirmi be , devesini, balarnda bulunan
sahabyi ehit ederek gasbetti.
Allah'n Sevgilisi be yz atl ile takibe ktlar. Mik-tad Hazretlerini nden gnderdiler. Dman
ardclarna yetiildi ve ou biildi. Develerinden onunu ele geirdiler. Ayrca ganimet alnd ve
paylald. Bu sefer boyunca be gece Medine dnda kaldlar.
0

Ukke Hazretleri Mekke yolundan bir noktay basmaya memur edildi. Dman bulunamad.
kiyz devesi zaptedildi.
Muhammed bin Mesieme, on neferle Zilkssa mevkiine gnderilmiti. Dman yz neferle seriye'yi
bast ve sahableri batan baa ehid etti. Mesieme olu da yaral ve ehidlerin arasnda baygn...
Oradan geen msl-manlar, Mesieme olunu grp Medine'ye getirdiler. Allah'n Resul, Ubeyde
bin Cerrah' krk sahabyle dman zerine evketti. Kfirler basld. Perian, dalara sndlar.
Biri esir dt ve mslman oldu. Braktklar ganimet zaptedildi.
299
ZEYD BN HARSE EMRNDE
Zeyd, birka seriyeye memur edildi. Eski kle, imdi sahablerin en ileri mertebesinde... Zeyd,
Medine'den drt konak mesafede Ben Selim kabilesi zerine gnderildi. Bir kadn kendilerine yol
gsterdi. Baskn muvaffak... Yol gsteren kadnn kocas da esirler arasnda... Allah'n Sevgilisi,
kadn ve kocasn azad ettiler.
Yine Zeyd, yetmi sahabyle, am yolundan gelmekte olan bir Kurey kafilesini basmaya memur.
Baskn muvaffak... meyye Oluna ait bir ok gm alnd ve birka esir tutuldu. Esirler arasrfda
ve kervann banda, Allah Resulnn, nbvvetten evvel byk kerimesi Zey-neb'i alan ve sonra
Bedr'de esir dp fidyesiz zad edilen Eb-l-s... O gne kadar kfrde srar eden Eb-l-s,
Medine'ye getirilince eski zevcesine snd. Zeynep, Peygamber Mescidine bakan kadnlarn
ksmndan ieriye nida etti ve Eb-l-s' zad ettiini bildirdi. Allah'n Resul ve sahableri de
Peygamber kznn teklifine uydular ve hatt bta kervan, Mekke'deki sahiplerine teslim edilmek
zere Eb-l-s'a iade ettiler. Eb-l-s Mekke'de mallar tek tek sahiplerine teslim etti ve haykrd:
te, muradmn bu mallan yemek olduu sizce zannedilmesin diye-Allah Resulnn
huzurlarnda slmi-yetimi aa vuramadm. Aln mallarnz ve mslman olduumu grn!
Allah bir ve Muhammed onun Resul...
Eb-l-s hemen Medine'ye dnerek, garazsz, ivazsz, t ruhunun iinden, slama girdi; tekrar
Zeyneb'i ald ve bu defa gerek manasyle Peygamber damatlna erdi.
Birka kfir, Allah Resulnn Rum Kayserine gnderdii elisi Dahye'yi yolda soymular Ve
gtrmekte olduu hediyeleri gasbetmilerdi. Bunun zerine etraftaki kabilelerden yetimiler ve
hediyeleri soygunculardan alp Dahye'ye iade etmilerdi.
300
Allah'n Resul haberi alnca Zeyd'i be yz askerle vak'a yerine gnderdi. Baskn... Soyguncular
ldrld ve oymaklar perian edildi. Sonra bu oymaktan slama gelenler kurtulua erdi.
#
Yine Zeyd bin Harise, emrinde bir kk seriye... Va-di-l-Kur mevkiinde bir sr mrikle cenge
tututu. Birka ehit verdi. Kendisi de yaraland.
HEP ALTINCI YIL SERYELER
Allah'n Sevgilisi, Abdurrahman bin Avf Hazretlerinr huzurlarna davet ettiler. Sahabnin ban
kendi elleriyle sargladlar ve dediler:
Allah'n izniyle ve Allah iin gaza eti Kfirleri kr, gadretme ve ocuklar ldrme!
Ayrca emir buyurdular:
slama gelirse, rzalariyle, reislerinin kzn kendine nikh et!
Abdurrahman, bu tlerle Devme-tc-Cendel tarafna memur edildi. Gitti, orada gn kald.
Halk slama davet etti; reisleri mslman oldu. Kabilesinden birok insan da reisi takip etti. Reisin
kz, kendisinin ve babasnn gnl isteiyle Abdurrahman'a vard.
Ben Saad bin Bekr kabilesinin, Hayber Yahudi'lerine yardma gittii haberi geldi. Hazret-i Ali, yz
atl ile arkalarna dt. Hayber Kalesinin yaknlarnda kabileye baskn verildi. Dalara katlar.
Beyz deve ve ikibin koyun braktlar.

Fezre kabilesinden bir kolun ba, Allah Resulnn nne trl engeller karan bir kadn zerine,
Zeyd bin Harise gnderildi. Kadn kzyla beraber ele geti. Onu ldrdler.

301Allah Resulnn dmanlarndan Hayberli Yahudi Ebu Rfi, Abdullah bin Atk tarafndan
ldrld.
Abdullah, gece, Ebu Rfi'nin hisar iindeki muhitine ve oradan evinin iine szld. Karanlkta
dman oluk ocuundan ayrt edebilmek iin yksek sesle:
Y Eba Rfi!
Diye bard.
Ve cevabn geldii istikamete hamle edip klcn kfirin bir tarafna soktu ve br tarafndan
kard.
Ebu Rfi'nin ldrlmesinden sonra Hayberli Yahudiler, balarna seyr isimli birini geirdiler. O
da her taraf fitneleyip Allah'n Resulne kar bir hareket hazrlamaa koyuldu.
Abdullah bin Revha, yannda otuz sahab, bu ile vazifelendirildi.
Gittiler:
Y seyr, dediler, Allah'n Resul seni grmek istiyor, Hayber ilinin idaresini yine sana
verecek... Haydi gidelim!
Kfir de yanna otuz muharip alp Abdullah bin Re-vha'nm arkasna dt. Fakat tuhaf ey! Yolda
taarruz mslmanlardan gelmedi de seyr'den zuhur etti. Yahudilerin reisi birdenbire klcna
sarld; fakat atik davranan Abdullah bin Enis'in bir klcyla, devesinden tepetaklak dt. br
yahudiler de slmn klcna cevap veremediler.
Allah'n Resul buyurdular:
Allah sizi zalimlerden kurtard.
KISAS
Allah Resulnn, Allah yolunda tertipledikleri harp ve mcadele inceliklerini kendilerinin de hakk
sanan bir302
ka kfir Allah'n Sevgilisine oyun etmeye geldi. Huzurlarna kp iman etmi grndler ve
dediler:
Biz ehirli deiliz. Medine havasna dayanamayz. Koyun ve sr gdcleriyiz. Ona gre bir i
ver bize...
Allah'n Resul, bunlara, zat develerinin stiyle geinmek ltfunu gsterdi. Kfirler, develerin
yanna gidince oban kskvrak baladlar, gzlerini oydular, ldrdler ve develeri alp gittiler.
Abdurrahman bin Cbir Hazretleri yetiti, onlar tutup getirdi ve kan iici kfirlere ksas tatbik
edildi.
Allah'n Resul. Medine'de sahableriyle oturmakta... Uzaktan bir adam peydahlanyor. lemlerin
Fahri, ellerini ona doru uzatp buyurdular:
u gelen adam ktle niyetli...
Hemen seyd bin Hudeyr Hazretleri yerinden frlyor ve adama sarlyor. Etek altndan den
koskoca bir haner...
Kinatn Efendisi, adama hitap ettiler:
Dorusunu syle, kimsin, nesin, maksadn neydi? Dorusunu sylersem balar msn?
- Evet.
Ebu Sfyan'n adamym. Mekke'den geliyorum. Seni ldrmek iin...
Allah'n Resul adam zad etti ve Seleme ve Amr' Mekke'ye ayn ii Ebu Sfyan'a yapmaya
gnderdi.
Bu iki sahab, Mekke'de Kureylilerce tannd ve kamak zorunda kaldlar. Yolda rastgeldikleri
kfiri krdlar. Ve bir Kurey casusunu boynuna ip takarak Medine'ye kadar srdler.
Ertesi sabah hikyeyi dinleyen Allah'n Resul ince zarif bir tebessmle glmsediler.
303
58
Merkeze Doru
SULH

Altnc Yl Zilkaade aynda, Allah'n Resul Kabe'yi ziyaretini izhar ettiler. Zevcelerinden mm-
Seleme Hazretleri de beraber, yanlarna binbeyz sahab aldlar ve yola revan oldular.
/
"
Ufukta, batan gnein nnde, bir trt bile karmadan ilerleyen ve yalnz kavislerin en tatlsiyle
gze harikulade bir senfoni izen, bin develik Peygamber kolu...
Kinatn Efendisi en azl dmanlarnn iine nasl gidiyor? Bu suali Peygamberlik hikmetine
brakmak lzmdr.
nce, Kurey'in iini ve dn kefedip bildirmek zere gnderilen vazifeliler geriye dnd:
Kurey bir sr asker toplam, bekliyor. Yola ktn duymular. Niyetleri seni, Allah'n
Evini ziyaretten alkoymak...

Sahablerle meveret... Allah'n Sevgilisi, kfirlerle harb fikrinde...

Ebu Bekr cevap verdi:
Ey Allah'n Resul, sen Allah'n Evini ziyaret gayesiyle ktn. Adam ldrmeye ve cenge
kmadn. Sen doru Kabe'ye ynel... Eer bizi ziyaretten alkoyacak olurlarsa o zaman cenk...
Kinatn Efendisi irde ettiler:
Yryn, Allah'n ismiyle.
Ebu Hreyre:
Ben, yaknlariyle sohbet ve meveret etmekte,
304
yaknlarna fikir danmakta Allah'n Resulnden ziyade, hibir insan grmedim.

Yolda Halid ibn-i Velid'in, bir svari mfrezesi banda, mslmanlar kefe ktn haber aldlar.
Halld'in zerine doru yol alp birdenbire karsnda grnverdi-Jer. Halid mfrezesiyle drt nala
Mekke'ye dnd ve Allah Resulnn gelmekte olduunu haber verdi.

Allah'n Resul, Mekke yolunu aan da yokuunun bana geldii zaman, devesi birdenbire durdu,
yrmedi ve kt.
Allah Resulnn devesi huysuzluk etti. Dediler.
Allah'n Resul:
Hayr, dedi; huysuzluk etmedi, lkin fili hapseden, onu da hapsetti.
Fil vak'asnda, filin yere kp mhlan ve ylece kaln kasdediyorlard.
' .

Kinatn Efendisi buyurdular:

Allah' t'zime aykr dmeyecek her ide Mekke-. lilere her msaade verilmek zere sulh
murad ediyorlarsa
kabule hazrz.
Ve develerini srdler. Deve bir doruluta kalkt ve hevesli hevesli yrmee balad.

Allah Resulnn seferierindeki hikmet anlalmt. Aralarndan istikbalde nice byk mslmanlar
ve mcahitler kacak olan Kureylileri siyasetle elde etmek istiyorlard. Zaten slmiyet, Kurey'in
iini ve etrafn kvlcm kvlcm yakmaa balamt.
Bu n, ruh yolundan gitmenin sras...
Mekke'den drt be saat mesafede Hdeybiyye isimli kye indiler. Su kenarnda oturdular.
Sahabler, azalm
305
bulunan suyu abucak bitirdi. Kaynak ukuru bombo... Allah'n Resul tirkeindert bir ok karp
uzatt ve kaynak yerine koymalarn emretti. Koydular. Habbe habbe kaynamaya balayan su... Su
ykseldi, ukuru tard. Herkes suya atld ve kand.

Yedl. Allah Resulnn niyetlerini Kureylilere bildirmek zere gitti. Kureylilerde evvel alay,
istihkar, sonra tereddt, yatma, murahhas gnderme ve sulha rza...
Kurey'in sulh artlar iki:
1 Mslmanlar Kabe ziyaretimden, zorla kabul ettirdiler denilmesin diye bu yl vazgesinler ve
gelecek sene gelsinler, Kabe'yi ziyaret etsinler.
2 Taraflar arasnda on sene cenk olmasn.

Allah'n Resul, Kurey murahhas Sheyl'e kar, Hazret-i Ali'ye emrettiler:

Yaz, en baa: Rahman ve Rahm olan Allah'n ismiyle diye yaz!
Sheyl atld:
Biz Rdhmn ve Rahm isimlerini bilmiyoruz. Eskiden okluu gibi, sadece Allah'n ismiyle
diye yazlsn.
Sahabler itiraz etti:
Olmaz, olmaz! Allah'n Resul buyurdular:
Peki, Ali, dedii gibi yaz ve devam et: Allah'n Resul Muhammed, o art zerine sulhu kabul
eder ki.
Sheyl yine atld:
Eer biz senin Allah'n Resul olduunu kabul etseydik, Kabe'yi ziyaretine mni olur ve seninle
hart eder miydik? Muhammed bin Abdullah yazlsn...
Btn Allah Resullerinin Ba, cevap verdiler:
Ben Allah'n Resulym ve siz beni yalanlyorsunuz!
Sonra Ali'ye hitap ettiler:
Y Ali, Allah'n Resul szn o nmeden kar?
300
karamam, bunu yapamam. Diye zr diledi. Hazret-i Ali...
Ali'nin Allah'n Resul unvann kazyabilecek takati gsteremiyeceini takdir buyuran
nsanln Tac dediler:
Ali, nmeyi ver bana ve o kelimelerin yerini gster!
Hazret-i Ali gsterdi ve Allah'n Resul onlan sildi. Muhammed bin Abdullah tbirini
koydurdular ve sulh oldu.

Allah'n Resul mmidir. Okuma ve yazma bilmezler. Fakat bu mmilik, kalbine btn lemlerin
gnei verilmi olan Gaye-nsan ve Ufuk-Peygamberin ayrca lmba ndan mstani olduklar
manasnadr. mmilii de ayrca Peygamberliinin delili...

Allah'n slama verdii istikbal bakmndan, bu namtenahi ince siyaset bylece muvaffak oldu.

Muahede imzaland ve Mekkelilerle Medineliler ve Mslmanlar arasnda ihtilt balad. Fikir ve

mnakaa kaps ald. Ruh ftrhlii yolu... Artk mslman ve gayr iki insan, tenhalarda ve
babaa gezebilir ve her trl fikir muhasebesine giriebilir.

Muahedeye bir yl sonra Kabe ziyareti yaplaca zaman kllarn knlar iinde bulunaca da
yazld.
AA ALTI BY'ATI
Muahede, Mekke'ye Kurey murahhas Sheyl ile deil de Hazret-i Osman eliyle gnderilmiti.
Mrikler, Sheyl'in alkonup Osman'n gnderilmesine atlar. Osman' aralarnda tuttular, geriye
gndermediler.

Sahabler tam sulh nnda bu yeni tecelliden dehete dt. ir habere gre de Osman
ldrlmt.

307
Allah'n Resul, bir aa altnda btn sahableri yeni bir biy'ata davet ettiler:
Son nefesimize ve son damla kanmza kadar arpmadan ayrlmayacamza ahdedelim!

Herkes sra ile elini Allah'n Resulnn eline koydu. Kinatn Efendisi, sa elini sol eline gtrp:
Bu Osman'n biy'atidir.
Biy'at merasimi derin bir vecd ve evk iinde, son nefere kadar devam etti.
, .
Hdiseyi duyan Mekkeliler, hemen Osman' salverdiler ve anlama yerine geldi.

. yet meali:
Seninle ahdedenler onlardr ki, ahdleri Allah iledir. Allah'n eli, ellerin en stnde...

stste binlerce el... En stnde Allah Resulnn eli... O'nun ve st mefhumunun da stnde
Allah'n eli.
ler!
Mnafklarn:
Nereye gidiyorlar? Hepsi birden kltan geecekDedii sefer byle geti. Mekke o nda fetholunmutu.
60
Kale Kaps
HAYBER
Artk Yahudilik, byk korku ve telta... Allah'n Resul, ileride mslmanla en salam din
kahramanlarn
308
verecek olan kendi kavimleriyle anlam ve meydan bir hamlede dzle kavumutur.
Hicaz Yahudileri, Yahudiliin hisarl sitesi hlinde. Hayber kalesinde merkezlemi bulunuyorlar.
Medine dkntleri de orada...

Allah'n Resul, Hicretin yedinci yl banda, Mekke dnlerinin hemen arkasndan, Medine'den
am'a doru sekiz konaklk yolda, bir zamanlar byk ve tarihi bir ehir olan Hayber Kalesinin
nnde grnverdiler.

Kaleye gece varmlar ve sabah oluncaya kadar beklemilerdi. Sabah olup da, yahudiler ellerinde
kazma, krek, zembil, ilerine gitmek zere ehirden ktklar zaman birdenbire Allah'n
Resulnn saflarn karlarnda grdler ve haykrdlar:
Vallahi, ite Muhammed ve ite O'nun askeri... Allah'n Resul de, onlara, ellerindeki kazma ve
kreklerle bakp manzaray mnlandrdlar:
Hayber harap oldu.
9
.
Hayber'de Yahudilik kalesi kecektir.
SYAH BAYRAK
O zamana kadar sancaklar, hep beyaz, kol kol baz gruplara veriliyordu. lk defa olarak Peygamber
sanca halinde tek bayrak, Hayber Seferinde kullanld.
Dirayet ve zerafet timsali Hazret-i yie'nin mel-hndan siyah bir bayrak...
Bayra, Hazret-i Ali'ye verdiler. Hazret-i Ali onu ald ve akla haykrd:
Ey, Allah'n Resul! Kfirleri bizden olacaklar na kadar stste kracam!
Ali u d ald:
Adam krmakta acele etme! Evvel kfirlerin or309

tasna kadar ilerle! Onlar slama davet .et ve slmln kendilerine ykledii borlar bildir! Sen
de bil ki. Allah senin elinden bir kimseye hidayet eritirecek olursa, kzl tyl develere sahip
olmaktan bu sana yedir.
BYK L
Cenk balarken anl Sahab mir Hazretleri, btn gcyle sallad klcn kendisine demesini
nleyemedi ve kendi silhiyie ehid oldu.
Bzlar dediler:
<
mir'in iyi melleri heba olup gitti. Allah'm Resul iki parman bititirip buyurdu:
Yanl! mir'e sevap hsl old.u, Ham ile, strap, hem de cihad...
Bylece, dinin yars deerinde saylan muazzam bir hadsin hikmeti tecelli ediyordu: Ameller
niyetlere gredir. Murad, neyse hkm ona gre...
Bir baka byk l, bir baka byk tecelliye kavutu.
engin banda Allah Resulnn:
u adam Cehennemliktir!
Diye gsterdii bir szde mslman, muharebede btn kuvvetiyle alt ve nihayet yaraland.
Sahablerden bir ka:
Bylesi nasl Cehennemlik olur?
Diye dnrken bu adam, yaralarnn acsna dayanamad, tirkeinden bir ok ald, yayna takt,
btn kuvvetiyle gerdi, sonra kalbine evirdi, att ve kendi kendini ldrd.
Sahableri, Allah'n Sevgilisine hitap ettiler:
Hak, senin dediini gerekletirdi.
O zaman Peygamberler Peygamberi emir buyurdu: Ayaa kalk, ey filn adam ve halka nida et:
Cen31 a
nete yalnz m'min olan girer. Allah bu dini fsk ve tacirlerin eliyle de kuvvetlendirir.
Yni lenin, ne evvel gayret gstermesini, ne de sonra intiharn esas tuttular: Her eyin esas
iman...
Ve buyurdular:
yleleri vardr ki, leme kar Cennetliklerin amelini iler, fakat Cehennemliktirler. yleleri de
vardr ki. Cehennemliklere mahsus iler iindedir; fakat Cennetliktir.
Sonsuz hikmet... Hdiselerin d yzne bakp hkm savlrmakta acele yok... Her iin anahtar
kalb...
KEN KALE
Byk bir cenk oldu.
slmda onbe ehit... Yahudilerin doksan ebediyen ruhsuz...
slm hcumu karsnda halkalar sklen ve gldtp gelmeye balayan koca Hayber Kapsn, koca
Ali bir omuzlayla devirdi. Sonradan kapnn kaldrlp yerine taklmas iin yetmi kiinin
almas icap etti.

Yahudilerin gizli hazineleri de bulundu ve gml olduu yerden karld. Katr 'derisinden bir
tulum iinde az aza altun.

Hayber byklerinden Ehtapolu'nun kz Safiyye, Allah Resulnn zevceleri arasna girmek gibi
ebediyete denk bir eref kazand.
ZEHRL KE
Hayber Yahudilerinden bir kadn, zahirde binbir dk-kat ve itina ile, Ailah Resulne takdim
edilmek zere bir kei kzartt. Keiyi, Peygamberler Peygamberinin sofrasna koydular.
311
Bu kei, zehir san'atm her milletten iyi bilen yahudi-lerin, btn ilimlerini kullanarak lm
aclna buladk-lar suikast yemei...

Allah'n Resul keinin budundan bir para koparp azlarna aldlar. Yanlarndaki sahablerden de
yiyenler oldu. Birden Allah'n Resul ferman ettiler:
ekin ellerinizi yemekten! Ve yahudi karsn getirttiler:
Bu keiye zehir sren sen misin?
Nereden bildin?
-i.
Allah'n Resul, elindeki budu gsterdi: * Bu syledi!
Evet, keiyi ben zehirledim!
Niin?
Neticesini greyim diye.. Eer Hak Peygambersen zehir sana dokunmaz! Deilsen senden
kurtulalm diye...
lemlere Rahmet diye gelen, kadna hibir ceza tatbik etmediler. Yemei yiyenlerden biri vefat
etti. Allah'n Resul de zehirden mteessir oldular ve kendilerini iki krek kemii arasndan
hacemat ettirdiler. Kan aldrdlar.
Yahudi kars:
> nandm, Hak Peygambermisin!
Onu, zehir yznden ehit olan sahabinin vrislerine teslim ettiler.
ki rivayet var:
ldrld veya mslman olduu iin affedildi.
Rivayetlerin ikisi de ne gzel.
KED BABASI
Hayber nlerinde... Evs kabilesinden bir ahs... Kinatn Efendisinin ayaklarna kapanarak
mslman oldu. Bu, o zaman ismi u veya bu olan, mehur Ebu Hreyre...

Bir gn onu Allah'n Resul, cbbesinin kolu yeninde

312
bir kedi gtrrken grecek ve mtebessim, buyuracak:
Y Eba Hreyre!
Ey kedi babas! demek... Ve ismi byle kalacak!.. Hatt baka isimle hitap ederlerse Ebu
Hreyre kzacak:
Bana Allah .Resulnn taktklar lkapla hitap ediniz.
Diyecektir.

Fakir Suffa sahablerinin arasna katlan ve bunlarn en mehurlarndan olan Ebu Hreyre,
nsanln Tacn adm adm takip etti ve btn szlerini ve hllerini zabtetti.
Diyor ki:
Benden fazla hads bilen, yalnz Abdullah bin mer... u farkla ki, o, duyduunu yazard;
bense yalnz ruhuma nakederdim.
Ebu Hreyre, 5374 hads nakletmi ve hem sahablerden, hem de Tabiin den sekiz yzden fazla
insan, kendisinden hads telkki etmitir.
Hibir sahab. Peygamber szlerini ve tavrlarn Ebu Hreyre apnda bildirememitir.
61
Zincirleme
FETHLER ZNCR
Yedinci Yln Cemazilhar aynda Vadi - l - Kura fethedildi.
Hazret-i mer, otuz sahabiyle Tirbe denilen mevkii teshir etti.
Hazret-i Ebu Bekr, Fezrelileri yldrd ve birounu esir etti.
313
Beir bin Saad - l - Ensr. otuz safabyle gnderildii Ben Mrre kabilesinin diyarndan,
arkadalannn hepsini ehit vererek, ar yaral dnd.

Galib bin Abdullah, Necit taraflarn ikiyz cengver-le titretti, krdn krd ve aldn alp
dnd.

Usame; eski kle Zeyd'in olu. Peygamberler Peygamberinin sevgisini kazanm delikanl ve
istikbalin byk slm kumandan, anlatyor:
Sabahleyin kp zerlerine atldk ve onlar perian ettik. Birisine, Ensrdan bir ferdle beraber
ben yetitim. Yakalannca ahadet getirdi ve Allah'n birliini dorulad. Ensar hemen klcn
indirip geri ekti. Fakat ben adam ldrdm. Olanlar Allah'n ResJne anlattm zaman ok
zldler ve dediler:
Y Usame! Allah'n varln kabul eden insan nasl ldrdn?
Dedim:
lm korkusundan ahadet getirdi. Samim deildi.
Yine ayn suali tekrar ettiler:
Y Usame, Allah'n varln kabul eden insan nasl ldrdn?
O kadar tekrar ettiler ki, yerin dibine getim. Ve Al-laha' yalvardm:
Keke bugne kadar slama girmemi olsaydm da, u nda tertemiz, girseydim.
te klcn tad merhamet ve hikmet...

Yine Beir bin Saad-l-Ensr, bir kabilenin Cebbar isimli mntkasn, yz askerle silip sprd.
Hayber kalesinin devrilen kaps ile beraber kfrn kale kaps yerinden oynamtr.
314
SEFRLER
Mekke anlamasndan sonra, yedi iklim drt bucaa Peygamberelileri gnderilmiti.
Alt tane Peygamber nmesi ve her birinin altnda Peygamber mhr: Allah'n Resul
Muhammed...
Habe Sultan Eshame nezdine Amr bn-i beyye-td-Damer...
Msr hkmdar Mukavkas nezdinde Htib bn-i Bl-tea...
Rum Kayseri Herakliys nezdine Dahye...
Belka Meliki Gassan nezdine ca bn-i Veheb-l Esedi...
Yemen Meliki Hevze nezdine Salh bn-i Amr...
ran Kisrsi Hsrev Perviz nezdine- Abdullah ibn-i H-zbe-ts-Selmi...
Habeistan'a giden slm elisinin vazifesi vard... Necaiye mslmanl teklif etmek, orada
slm muhacirlerini alp dnmek, ve muhacirlerden mm-Q Habibe'yl Allah'n Resulne
nikahlama...
nde de muvaffak oldu. Habeli Necai, Allah Resulnn yeeni, muhacirlerden Cafer
huzurunda slmiye-ti kabul etti. Mslmanlar Necai'nin hazrlatt iki gemiyle Peygamber
nezdine dndler. Ebu Sfyan'n kz mm- Habibe, Allah'n Resulne nikahlanm olarak
muhacirlere katld.
Bu nikhlanmann derin bir mnas var;
bn-i Cah isimli birinin zevcesi olarak Habeistan'a hicret eden mm- Habibe, kocasnn orada
dininden dnmesine ve Hristiyanl kabul etmesine ramen msl-manlkta sebat etmiti.
Kocasndan ayrlyor ve desteksiz kalyor, ite Allah'n Resul, bu her cepheden asl kadn
ltuflandryoriar.
Allah'n Resul Hayber'den dnerken Habeistan muhacirleri de gurbetlerinden dndler.
315
Msr Hkmdar Mukavkas, Allah Resulnn elisine byk sayg gsterdi ve kendilerine drt
cariyeyle Dldl isimli beyaz bir katr hediye etti. Cariyelerden biri, ileride brahim'i douracak
olan Mriye...
Rum Kayseri, Peygamber nmesini hrmetle pp yzne srd ve sefir Dahye'yi ihtiramlara
bodu. Ve en nadide hediyelerin trls... Bunlar yaparken, putperest ran'a duyduu hnca vda yer

veriyor: Suriye ile Arabistan' benimsemek sevdasn gden, Suriye'nin byk bir ksmn bir aralk
Bizansllardan koparm olan ve btn kitap ehline dman bulunan Forslarn karsna kacak
yeni kuvveti destekliyordu. Nitekim Forslarn Rumlara galebesi, Kurey mriklerini sevindirmi
ve mslmanlar zmken, Hudeybiyye anlamasnda Rumlarn galip geldii haberi gelince, aksi
olmu, mrikler eseflenmi ve ms-imanlar sevinmiti.
Belka Meliki Gassn, Rum Kayserine bal bir vali durumunda olduu halde, efendisine zt olarak
slm sefirine hakaret yz gsterdi ve Peygamber nmesini yere att ve haykrd:

Ben O'na balanmak yerine, O'nun zerine yryeceim!

Fakat mparator, harekete gemesine msaade etmedi ve Melik, Allah Resulnn bedduasn alarak
tez zamanda dnyadan gp gitti.
Yemen Meliki art komaya kalkt: Beni kendisine veliaht ederse mslman olurum! Yoksa
O'nunla cenge tutuurum!
O da tez zamanda cehennemi boylad.
316
Marur Acem Kisrs 'Hsrev Perviz, Allah Resulnn mektubunu alnca fkesinden ldracak
hale geldi ve mukaddes nmeyi paralayp savurdu.
Allah Resulnn duas:
Allah'm onun mlk ve devleti paralansn... Kisr, Yemen'deki valisi Bzn simli ranlya da u
emri verdi:
Neblik iddia eden adam bana gnder!.. Forslarn Yemen valisi, iki memurun eline, aklnca bir
ferman verip Kinatn Efendisine gnderdi:
Hemen Kisrnn memleketine git, seni aryor! Memurlar ilve etti:
Hemen gidersen vali senin hakknda Kisrya efaat mektubu yazar ve kurtulursun!
Allah Resulnn cevab, Kisrnn z olu tarafndan ldrldn ve o nda yle bir insan
mevcut bulunmad oldu.
Aynca ilve ettiler:
Yaknda benim eriatm, Kir devletinin btn sahasn kaplayacaktr.
Memurlar Yemen'e dnp vaziyeti biklirdikten pek az sonra haber geldi ve her eyin Allah Resul
tarafndan haber verildii gibi oluu karsnda Bzn ve maiyetinden birka derhal hidyete ulat.
62
Byk Fetih Eiinde
KABE'Y TAVAF
Allah Resulnn Mekkelilerle muahedelerinin stnden tam bir yl gemitir. Anlamaya gre bir
yl sonra, k317
Ular knnda, mslmanlar Kabe'yi ziyaret edebilecek ve Umre lerini yerine getirebileceklerdir.
Peygamber emri:
Geen yl kafilede bulunan her ferd itirak etsin!.. Medine muhafzlna Ebu Zer-i Gfr
Hazretlerini tyin ettiler. Kafile tertiplendi: ki bin sahab... Haremde kurban edilecek altm
deve, zrh, tulga, mzrak, kl, ok yay, grz, her trl silh da beraber...
.
Zlhuleyfe mevkiine geldikleri zaman Muhammed bin Mesleme kumandasnda ileriye atl bir
mfreze kardlar ve kendileri orada ihrama girdiler.
Muhammed bin Mesleme, ileride Kurey'in bz karakollarna rastlad.
t Karakollar sordu:
Gelen kimdir?
Allah'n Resuldr ve inallah yarn burada olacaklardr.

Ertesi sabah Allah'n Resul oraya geldiler. Kafile, silhlarn o noktada brakt ve silhlarn etraf
iki yz kiilik bir muhafz kt'asyle evrildi.
Allah'n Resul, nde kurbanlar, Kusv isimli develerinin zerinde, hareket ettiler. Etraflarnda
dalga dalga sahab... Alay Mekke'ye doru yoku aa iniyor. Bir azdan yksek sesler:
Lebbeyk, Allah'm, LebbeykL (te emrine kotuk!)

Peygamberler Peygamberinin devesini, air Abdullah bin Revha ekiyor ve devenin nnde
beyitler okuyor.

Allah'n Resul, sahablerine, Kabe'nin etrafnda ilk tavafn sert ve hzl admlarla yaplmasn
emrettiler.
I
Medine havasnn sahableri rtt dedikodusuna kar, onlar dglardan seyreden mriklere
ders veriyorlar ve kfre hamet gsteriyorlar.

Allah'n Resul, Safa ile Merve arasnda develerinin stnde sy'ettiler (gidip geldiler)... Sonra
kurbanlarn Merve'de kestiler ve buyurdular:
Kurban kesilecek yer burasdr ve Mekke'nin her soka kurban kesmee elverilidir.
Btn satabler Allah Resulnn yaptklarn yaptlar. Geride vazife alanlar posta posta deitirildi.
Onlar da Umre lerini yerine getirdi.
Kinatn Efendisi, Mekke'de gn kaldlar. nc gn Hazret-i Ali vastasyle kendilerine haber
geldi:
Mddet tamam! knz Mekke'den!..
Dnyorlar... Kyamete kadar kmamak zere Mekke'ye girecekleri gne doru Mekke'den
ayrlyorlar. Mekke sokakiarndalar. Arkalarndan minicik bir kz ocuu kouyor:
> Amca, amca, beni brakma!
Bu, amcalar, byk ehid Hamza'nn, Mekke'de kalm mini mini kz...
K, evvel Hazret-i Ftma ve sonra, Allah Resulnn emriyle teyzesi yanna ald. Teyze,
Cafer'in zevcesi...
Mekke sokaklar, o haykr unutamaz!
Amca, amca. Beni brakma, beni brakma!
Bir daha kmamak zere Mekke'ye girecekleri gne doru ilerliyorlar.
ARADA OLANLAR
Bir iki seriye daha tertib edildi ve en mhim hdise olarak byk ahsiyet, Mekke'den kalkp
Medine'ye kadar geldi ve mslman oldu. Biri, Allah Resulnn ileride
318
319
Allah'n ekilmi klc diye vasflandraca Halid bin Velid... kincisi Arap dhilerinden Amr
bin l-s... ncs de, yine Kurey ulularndan Osman ibn Ebi Talha... Allah Resulnn,
kuvvetin arkasnda sulh ve ruh yolunu gsterme siyasetleri en gzel meyvelerini deviriyor.
Bir bin Saad-l-Ensr Hazretlerinin yoldalarn ehid edenler zerine yry yapld ve ou
kltan geirildi,

r ibn Veheb-l-Esed emrinde bir mfreze. Heva-zin kabilesini yere serdi ve btn srlerini
nne katp geldi.
Kab bin mir'in on onbe kiilik seriyesini kfirler basp hepsini ehid ettiler.
63
lk Karlama
M'TE SEFER
M'te am diyarnda, Belka ehrinin nahiyelerinden...

Allah'n Resul, Hicretin Sekizinci Ylnda... Haris bin Umeyr'i Peygamber nmesiyle Basra
Melikine gndermilerdi. Eli M'te mevkiine varnca, Bizans mparatoruna bal ercil adl
kumandan Hris'i ehid etti. Bylece Rum ve slm dnyalar arasnda ilk hesaplama ald.
Haris, Peygamber elilerinden ilk ve son ldrleni...
Zeyd bin Harise emrine bin sahab verildi ve M'te istikmetinde, Rum lemine kar hareket
balad.
Zeyd'e emir yle:
Sen ehid olursan, yerine Cafer bin Ebu Talib geecek... O da ehid olursa Abdullah bin Revha
emr ola320
cak. O da ehkJ derse, mslmanlar kimi isterlerse kumandan sesinler.
Yine Peygamber emri:
M'te mevkiine kadar gidiniz! Orada rastlyaca-nz kfr ehline slm teklif ve telkin ediniz!
Kabul etmezlerse kllarnza sarlnz. Ve Allah'tan yardm dileyiniz!
Allah'n Sevgilisi, Zeyd'e bir beyaz sancak verdiler ve slm ordusunu Medine'nin Veda Yokuu
bana kadar uurladlar.
Evet. slm, henz dnya apnda byk ufuklara ayak basmadan, o ufuklarn eiinde, tekiltl ve
gya medeniyetli dallet lemine kar onun ilk teebbs, bu... Bu ismini Romaldan alan Rum
illerine, koyu insan kalabalklarnn kmelendii ve madde marifetlerinin beze-dii hilik siteleri
dnyasna doru, slmin ilk keif yry... Eninde sonunda byk muhasebe, bu iki dnya
arasnda olacak ve biri ark, br Garb ismini alacaktr.
ekirdek hareket, M'te'de balyor.
Peygamber elisini ldren Seril, onbinlerce kiilik bir ordu banda, ileriye karakollar kard ve
slm ordusunu beklemeye koyuldu.
Habere gre^ Rum ordular, yzbinlik bir kuvvet halinde Belka'y tutmakta...
Allah'n Resul, isimleriyle, kumandann ehid olmak ihtimalini ortaya koyduklarna gre, iki
dnya arasnda slmn derhal zafer bulmas art deil... art olan, hamle...
Dmana yaklatlar ve nispetsiz vaziyet karsnda bir n dndler:
Bu hale gre ne yapalm? Allah'n Resulne haber verip emir mi bekliyelim?
321
air Abdullah bin Revha, sahafolere kuvvet verdi ve onlar bu fikirden vaz geirtti:
Biz verilen emri yerine getirmekle mkellefiz! Hepsi bu kadar... Allah'a havale edelim ve
Resulne itaat gsterelim.

Zeyd bin Harise, Mukaddes Sanca kaldrd ve birbirlerine giritiler.

Zeyd; eski kle, byk sahab ve slmda ilklerin ilklerinden Zeyd. ilk hamlede gsne yedii bir
mzrakla yere kapand ve bir daha kalkmad. ehid...
" Yerine, Peygamberler Peygamberinin amca olu. Cafer geti. Sancak elinde, ileriye atld. Bir
kolunu kestiler. Sanca br eline ald. O kolunu da kestiler. Cafer'in gsnde, tam doksan tane
ok ve mzrak yaras...
Btn destanlar, efsaneler ve hayl leminde dengi bulunmayan ak ve imn kahraman Cafer.
Allah'n emriyle ehid dt. Hem de ne ehid...
Sanca Abdullah bin Revha ald. O da ehid...
Orduda bir sarslma ve gerileme almeti... ekilenler...
Allah'n ekilmi klc Hlid bin Velid gerileyenlerin karsnda:
Sanca yerden bir sahab ald ve elden ele devrederek emniyete ulatrd.
Durunuz nereye gidiyorsunuz? KutDe'nin sesi griedi:
Ey Mslmanlar! Kaarak lmektense trnak trnaa cenkleip Allah yolunda ehid olmak bin
kere hayrl deil mi?

Hlid, toplayabildiklerini bir kenara ekti. Bir n dmandan syrlp bir selmet kesi buldular ve
hemen karar verdiler:
Hlid bin Velid kumandan!..
Bir gece iinde cenahlar ve ncleri, artlar deitiren ve sabah dmana yeni asker geldii
hissini
322
veren Hlid, dman arttktan, biraz gerilettikten sonra, muazzam bir manevrayla ordusunu
kurtarp dnd.
slm ordusu, bozgun artlar iinde bile bozgunu tatmam ve bir avu mslmann yzbinlik
ynlara kar taarruz kefi muvaffak olmutu.
slm ecaatinin byk destan M'te...
;
.

Yine M'te cengi devam ederken, Kinatn Efendisi, Peygamber Mescidinde, sahablerin arasnda,
hafife dalgn... br lemle temastalar...
izgisi izgisine muharebeyi takip ediyorlar. Gzleriyle gryorlar demeye lzum var m?
Zeyd'in ehid dtn bildirdiler.
Cok gemeden gzlerine birer damla ya indi. Cafer ve arkasndan Abdullah bin Revha ehid...
Buyurdular:
te Allah'n ekilmi klc Halid sanca ald ve feth onun elinden myesser oldu.
O n, bu n, Hlid'in lkab Allah'n ekilmi Klcndr
ki kolunu kaybettii halde gsyle sancaa sarlmaya abalayan Cafer hakknda Allah'n Resul
buyurdular:
Allah, Cafer'e iki kolu yerine iki kanat verdL Cennette diledii yere usun diye...
Ve Cafer'in olu Abdullah'a dediler:
Baban gkte meleklerle uuyor.
Mehur Cafer-i Tayyar Uan Cafer isminin kayna da bu...
SERYE
Yeni mslman Amr bin-l-s, baz kfirlerin zerine gnderildi. Bunlar, slm hcumu karsnda
kopup paralanmamak iin birbirlerine balanmlard. Ruh bana kar madde ba... Bu yzden
Seriyenin ismi (Zat-s-Sellsil) Zincitfer Seriyesi...
323
Amr, kfirlerin okluunu renince geriden imdat istedi. Aralarnda Ebu Bekr. mer, Ubeyde bin
Cerrah gibi en bykler bulunan kollarla imdat gnderildi.
leride Muaviye'nin mehur Msr Valisi, dhi Amr-bin-l-s orada da reislik zevkinden
ayrlamad, kumanday brakmad ve namaz kendi arkasnda kldrd. Kabul ettiler. Dman param
para edildi ve zincirleri iinde, kskvrak baland.
,
Ubeyde bin Cerrah emrinde yz sahab, baz ka-bleler ve tarassut noktalar yzerine
gnderiliyor. Yolda zahireleri tkeniyor. Aa yapraklariyle geiniyorlar. Deniz boyunca gittikleri
iin kyya vuran byk bir bal piirip yiyorlar. Hatt bu balktan Allah'n Resulne de
getiriyorlar. Kinatn Efendisi yiyorlar ve beeniyorlar.

Ebu Katde, evvel Neoid'in Hadra tarafna ve peinden Medine civarnda bir nmayi hareketine
karlyor. Gaye, Mekkelilere baka istikamet gstermek...
Bu kolda bir sahab, pheli bir insana rastlyor. Rastlad adam, onu mslman selm ile
selmlyor. Sahab buna ramen adam ldryor.
nen yet meali:
Sizi Mslmanca selamlayana mmin deilsin demeyin!
Sahab Allah Resulnn huzurunda:
Niin ldrdn?

 Kalbinde kfr vard.

Yarp baktn m?
Baksaydm bir et parasndan baka ne grrdm?
Mademki lisana inanmazsn, kalbden de anlamazsn; halin nice olsun?
Sahab yere dt:
Ey Allah'n Resul; beni affetmesi iin Allah'a yalvar!
I
' Allah seni affetmesin!
Sahab huzurdan alayarak kt ve bir hafta iinde kahrndan ld. Gmdler. Toprak cesedi
darya att. Yine gmdler. Yine ceset darda... Arz ettiler ve cevabn aldlar:
Toprak ondan daha ktlerini kabul eder. Fakat bu olanlar, Allah'n size ddr.
Klcn sivri ucunda giden duygu ve merhamet... 64
Byk Fetih
AHD BOZANLAR
Mekkelilerle anlama artlarndan biri de, Arap kabilelerinin, Allah'n Reslyle Kurey'ten
hangisini dilerse semekte ve ona yaknlk gstermekte serbest olduuydu.
Bylece Ben Bekr Kabilesi Kurey'i. Huza da Allah'n Resuln semiti. Biri Kurey'in, br
de Allah Resulnn ahd ve himayesi altnda...
Vaktiyle bu iki kable arasnda ok kan dklmt. Birbirlerine dmandlar. slmiyetten sonra
dmanlktan biraz el ekmi bulunuyorlar.
Hudeybiyye anlamas oldu, zaman geti, bunlar yine birbirlerine yan yan bakmaa baladlar. Bir
gn Bekr oullarndan be kii, Huza oullarna geceleyin bir baskn yapt. Bir esir aldlar.
Huzallar lk sesinden uyand, basknclarn ardna dt, onlar yakaladlar. Ha-smlanyle
vurua vurua Mekke'nin haremine kadar indiler. Kurey, kendilerine bal Bekroullarm korudu.
Onlara silh verdi ve yardm etti.
324
325
Huzaoullarndan Amr bin Salim, krk atlyla Medine'ye geldi ve Allah'n Resulnn huzuruna
kp arz etti:
' te bize yaptklar!.. Ahitlerini inediler!..
Allah'n Resul, sonsuz tebessmleri dudaklarnda:
> Peki, dediler; nusret sizindir! Hi kimseye hibir ey amayn!
Ve muradlarn bi.dirmeden, harp hazrl emrini verdiler.
Kurey, yaptna piman, Kinatn Efendisine Ebu Sfyan- gnderdi:
Ahdimizi yenileyelim..."- Sulh mddetini uzatalm... Ebu Sfyan, hi yz bulamadan, geldii
gibi dnp
gitti.
HAZIRLIK ESNASINDA
Harl harl hazrlk... Ama nereye, kime kar?. Mehul... Kimsenin gayeden haberi yok...

Mslman Htib, Mekkelilere bir mektup yazd: Ey Kureyliler! Allah'n Resul, zerinize sel
gibi askerle gelmek zere... Yalnz bile gelse Allah O'na yardm eder Banzn resine bakn!

Allah'n Resul; Ali, Zbeyr ve Mikdad Hazretlerini davet ettiler:

Atlarnza atlayn, son srat yol aln! Hh Rvza-s denilen yerde, Mekke'ye giden bir kadn
bulacaksnz. Kadnn zerinde gizli bir mektup var... Onu alp bana getirin!
Son srat gittiler. Kadn buldular. Mektubu kadnn salar iinden kardlar... Getirip Allah'n
Resulne takdim ettiler.
Htib arld:
Y Htib, nasl yazabildin bu mektubu?

 Ben Kurey'in iine dardan gelmi bir insanm.

326
br muhacirler gibi deilim. Mekke'de kalan yaknlarm incinmesin diye onlara bu yardm ettim.
Dinimden dndm iin deil. slmda sabitim...
Allah'n Resul, talar oyacak nazariyle Htib'e baktlar:
Doru sylediine inanyorum, .Htib! Hazret-i mer atld:
Brak, ey Allah'n Resul, u mnafn boynunu vuraym!
Hayr mer, bu adam Bedr gazasnda bulunanlardan... Allah'n affetmeyeceini ne biliyorsun?
slm dmanlndan gelen uurlu hiyanetle, bir n nefse kaplmann gafletinden doma incelik
farkn ayrt edici Peygamber sz ve peinden tyler rpertici af ve merhamet tecellisi...

Allah'n Resul, emirlerindeki kablelere haber gnderdiler. Btn sahabler, btn varlklaryle
Medine'de, Peygamber kararghnda...
bn-i mm- Mektum Hazretleri Medine'ye memur... Onbin kiilik ordu, yolda katlanlarla daha
binlerce artmak zere hareket etti.

Fetih istikameti, her sahdb emin olduu halde. Ebu Bekr'den bakasna bildirilmemitir.
179 YOLDA
Sekizinci Yl Ramazannn ikisinde yola klmt. Allah'n Resul Kudeyd dedikleri su bana
varnca iftara baladlar. Sahableri de beraber...

Yolda, hzla slm ordusuna doru gelen birka deve... Amcalar Hazret-i Abbas ve yaknlar...
Kinatn Efendisi, Medine'yi brakmadan onlar yola km... Artk Abbas, btn kalbi, dili ve
eliyle mslman...
327
Allah Resulnn omca olu ve onun kardei Haris olu Ebu Sfyan u Kurey'In yeni reisi Ebu
Sfyan deil olu Cafer'le gelip mslman oldu. Arkalarndan, yine yeenleri, Abdullah bin
mey ye...
Allah'n Sevgilisi bunlardan evvel yz evirdiler. Sonra zevceleri mm- Seleme Hazretleriyle
Hazret-I Ali'nin efaatini kabul ettiler ve slmiyete yapmadklarn brakmayan bu adamlar
affettiler.
Kardelerinin Yusuf Peygambere yalvaryle Peygamberler Peygamberinden af dileyen bu Ebu
Sfyan, slama girdikten sonra hicabndan, mr boyunca ban kaldrp Allah Resulnn
mukaddes yzne bakamad.
Mekke'ye inen tepeler zerine kondular. ONBN NOKTADA ATE
Gece, Mekke'ye hkim noktalar tutulunca, asker tefti edildi, kol kol sancaklar datld ve emir
verildi:
On bin noktada ate yaklsn!
Birdenbire Mekkeliler, epevre tepeler blgesinde, ryalarnda bile grmedikleri bir donanma, bir
ehryin karsnda kaldlar.
Mekke'de fkran Nur, Medine'den on bin kandillik bir emberle gelip nihayet Mekke'yi
kuatmt.

Kurey'in, o na kadar hibir eyden haberi yok... Allah Resulnn byk bir orduyla yola ktn
biliyor ve belki de kendi zerine geleceini sanyorlar; ama bylesi?..

Asl Ebu Sfyan'a, reisleri Ebu Sfyan bin Harb'e daha evvel demilerdi ki:
' Hemen yola k ve O'ndan bize emn al!
Ebu Sfyan henz yola kmt ki, ateler birdenbire parlayverdi.

328
leri karakollar Ebu Sfyan' yakalayp huzura kar-* dlar:
Y Eba Sfyan! Allah'n birliini kabul edecein vakit hl gelmedi mi?
Ebu Sfyan cevabn baka bir istikamete yneltti:
Anam ve atam sana feda olsun! Ne gzel, ne halim, ne kerimsin!
Y Eba Sfyan! Benim, Allah'n Resul olduumu kabul edecein vakit hl gelmedi mi?
Ebu Sfyan, gzlerini dikemedii mutlak istikamet zerinde durmaya mecbur oldu:
Kalbimde bu mnalardan izler var. Fakat hl Evet diyemiyor.
mer, Ebu Sfyan'n boynunu vurmak in izin isterken Abbas atld:
> Y Eba Sfyan, ehadet getir!
Ve dili altnda birebir mna kaydran Ebu Sfyan, nihayet hepsini sildi ve ehadet getirdi.
Tamam!.. Artk o, ne olursa olsun ve o gne kadar ne yapm bulunursa bulunsun, ismi Allah'n
rzas kay-dyle anlacak sahablerdendir.
65
Zafer Alay
MEKKE'YE N
Sabahleyin Mekke'ye ini balarken, nsanln Tac, Hazret-i Abbas'a emrettiler:
Ebu Sfyan' askerin geecei yola nezaretli bir yerde durdur! Seyretsin!
Blk blk, kol, kol, dalga dalga geen ve her neferi alnnda bir meale tayan slm ordusu...
329
Asiller evresi Kurey'in sultan, ihtiam zevkine dkn by Ebu Sfyan, bu manzaraya hayran
gzlerle bakyor ve yanndaki Abbas'a soruyor:
Buniar ne kabilesi?
Gffaroullar...
Gffann benimle alverileri ne? Arkasndan baka bir topluluk...
Ya bunlar?
Filn...
Bir muazzam kol daha...
unlar?
i
Falan...
Halid ibn-i Velid, bir azdan tekbir getirici bin neferle geerken Ebu Sfyan'n hayreti:
u bizim Velid'in olu, ha? Zbeyr bin Avvm iin:
Hemirenizin olu, yle mi?
Srasyle, Ben Kab, Ben Leys, Ben Damra kable-leri vesaire...
Nihayet, Allah Resulnn nnden Ensar alaylar...
Ensar alaylarnn banda, Saad bin Ubde Hazretleri, at stnde elinde bayrak, Ebu Sfyan' grd:
Y Eb Sfyan! Bugn byk melhame gn!.. Kabe'nin Hareminde bile bugn kana
girmek hell!
En hassas yerinden, kable gururundan yaralanan Ebu Sfyan, Abbas'a seslendi:
Ne gzel helak olunacak bir gnm yleyse bugn, ya Abbas!
Btn insanl birietirici ezel ve ebed dva yolunda soy ve insan fark diye bir ey kalmadn
gremeyen aristokrat, hl eski duygular iinde rpnyordu.

Tepelerden t Mekke etrafna kadar her taraf kaplayan yumak yumak alaylara baknca Ebu Sfyan:
Y Abbas, diye bard; kardeinin olu ne byk saltanata ermi!
330
Hayr, y Eb Sfyan, bir trl farklar ayrd edemiyorsun! Bu, saltanat deil, Nbvvet!..
H, evet!.. Diyebildi Ebu Sfyan...

Ubde olu Saad Hazretlerinin Ebu. Sfyan'a syledii szden, Ensar topluluunun kan dkmee
niyetli olduu hissi domutu. Vaziyet hemen Allah'n Resulne bildirildi.
Emir buyurdular:
Ali, yeti; bayra Saad'n elinden al ve Mekke'ye ilk sen gir!
Ve Ebu Sfyan'a dediler:
Bugn rahmet gndr; Allah'n Kurey'i aziz edecei gn...
Kinatn Efendisi, sme bin Zeyd'i develerinin arkasna bindirmiler, yava yava Mekke'ye
iniyorlar.
Grup grup, alaylar, kabileler, arlklar ve Peygamber zevceleri... Herkesin tutaca noktalar
plnl...
Btn kollar, taarruz gelmedike, kl ekmemek emrini almtr.
MEKKE NDE
Halid Fbn-i Velid, kendi kolunun banda, emir ald noktadan Mekke'ye girince, karsnda byk
bir topluluk buldu. Arlk merkezi bu nokta... Halid'in koluna hcum ettiler. Haiid Klca
davrann! emrini verdi ve mrikleri devire devire Kabe yoluna kadar geldi.
Feci!.. Kanl bir bouma balangc...

Fakat hemen kargaaln nne geildi. Ebu Sfyan ald emirle, sokak sokak mnadiler
dolatrd:
Evine ekilip kapsn kapayan herkese emn!
Ebu Sfyan'n evine snan herkese emn!
331
Filnn, falann evine snanlar emniyette!
Silhn brakanlar emniyette!

Peygamber amcas byk ehit Hamza'nn cierini inemi olan Hind. Ebu Sfyan'n kars,
kocasnn sakalna yapp Kureylilere haykrd:
Ey Kurey bykleri, ey galipler! slama girmekten bahseden u buna ldrnz!
Ebu Sfyan, Hind'e cevap verdi:
Sakalm brak ve evine gidip saklan! Mslman olmazsan, senin de boynun vurulur.
'-" '
Allah'n ekilmi klc Halid, Peygamberler Peygamberinin huzurunda:
Y Halid! Biz sana silh kullanma diye emir vermitik, ne oldu?
Elimden geldii kadar gayret ettim, Ey Allah'n Resul... Fakat onlar cenge balad. Mukabele
zorunda kaldm.
Allah'n takdiri hayrdr.

Buyurdular, Kinatn Efendisi...

Tekrar mnadiler bartld:
Belli bal ondrt ahstan baka her kim Kabe'ye snrsa emniyettedir! Bunlardan baka her
kim, evine ve filn falann evine ekilirse emniyettedir!

Bu ondrt kiinin iinde, babas kadar slm dman Akreme bin Ebu Cehl, Hamza'nn kaatili
Vah, Ebu Sfyan'n kars Hind, Saffan gibi azllardan baka, s-lmn nurundan syrlan birka
ahs, Peygamber hicviye-cisi iki air ve bu hicviyeleri kfr srtlanlarna alg alarak okuyan iki
arkc kadn vard.
Bunlarn iinde slama gelmiken dnenlerden olmayanlar ve kfrde srar etmeyenler:
Allah bir ve Muhammed O'nun Resul.
332
Der demez yle bir affa erecektir ki, Ebu Cehl'in olu Akreme, Ebu Sfyan'n kars Hind ve
cinayet orta Vah bile balanacak ve imann barna baslacaktr.

Allah'n Sevgilisi arkalarnda silhl askerler, bir yanlarnda Ebu Bekr ve br yanlannda seyd bin
Hudeyr, Mekke sokaklarndan geiyorlar.
Kabe'nin nnde tekbir getirdiler.
Orrbinlerin tekbiriyle dalar inledi:
Allah en byk...
66
Devrilen 360 Put
MEKKE'DE ALLAH'IN RESUL
Allah'n Resul nail olduklar byk fetihten yle bir kr, hayet ve tevazu tavr iinde ki,
devesinin stnde mukaddes ba ehresini gizliyecek kadar eik.
Bu ba tulgaidr ve tulgann stnde siyah bir sark vardr.
mm- Hni'nin evinde guslettiler ve sekiz rekt namaz kldlar.
Ertesi gn karlarnda yn yn insan...
Bir hutbe verdiler:
Ey insanoullan! Allah yerleri ve gkleri yaratt n, Mekke noktasnda her trl
ldrcl yasak etti. Bu haram kyamet gnne kadar devam edecek. Allah ve teler lemine
inananlar iin Mekke'de kan dkmek ve aa kesmek hell olmaz. Eer herhangi bir fert Allah'n
Resul Mekke'de harb etmi diye kendisine imkn arayacak olursa, ona deyin ki, Resulne Allah
izin verdi, size vermez! Bana da gn iinde bir mddetlik izin
333
verildi ve yine ayn hrmet geriye cind. l budur; bunu, hazr olanlar gaip olanlara haber
versin...

Ve buyurdular:
> Ey Kureyliler! Size ne yapacam sanyorsunuz.
Kureyliler cevap verdi:
Edecein hayrdr; sen kerim kardesin ve kerim kardein olusun.
Serbestsiniz, buyurdular; hepiniz serbestsiniz, azadsnz!
'-
Medineliler bir korkuya dt:
Ya Allah'n Resul, bizi brakr da z memleketi ve z kabilesi iinde kalrsa!
lemlerin Fahri, Safda, mbarek ellerini am dua ederken Medinelilerin bulunduu tarafa
dndler ve hitap ettiler:
Sizi brakr mym diye dnyorsunuz, yle mi? Evet, ey Allah'n Resul!
' Sizi brakmak ihtimalinden Allah'a snrm. Salm sizin salnzla ve lmm sizin
lmnzle...

Kinatn Efendisi Kabe'yi yedi defa tavaf ettiler. O srada bir kenara sinmi bir adam... Allah'n
Resul bu adama ismiyle seslendiler:
Fudle!
Evet, ey Allah'n Resul! Gnjnden ne geiyor?
Hi... Allah' dnyorum.
Hayr, Fudle; baka ey dnyorsun! Allah'tan, af dile!
Ve mbarek elini Fudle'nin kalbi stne koydu. Allah'n Sevgilisine suikast iin bekleyen
Fudle'nin gnl, bir nda O'nun akyle doldu.
334
Ebu Sfyan da, bir kenarda, iinden geirmektedir:
Ah, bir gayret!.. Asker toplasam da u adamla yeniden cenklesem... Acaba nasl olur?
Tam o nda Ebu Sfyan'n nne gelen Allah'n Resul, gizli sualin ak cevabn verdiler:
O adam seni zelil eder.

Ebu Sfyan, tepeden trnaa, samim, haykrd:

Bildim ki, Hak Peygambersin. Dndklerim iin Allah'tan af dilerim.
KABE'NN ANAHTARI
Kabe'nin anahtar Osman bin Ebi Talha elinde... stettiler. Teslim edildi.
Anahtar, Allah Resulnn elinde...
Karlarnda boynu bkk bekleyen insana hitap buyurdular:
Nasl Osman, dediim oldu mu?

Osman'n gznde Mekke ve Kabe karard ve eski gnler canland:

Eski, ok eski demlerde, bir gn, Allah'n Resul Kabe'ye girmek istiyorlar. Anahtar yine
Osman'da...
Ver u anahtar, Osman; Kabe'ye gireceim. Osman ac hakaret tavrlaryla teklifi reddediyor.
Osman, bir gn bu anahtar benim elimde greceksin! O zaman ben onu dilediime teslim
edeceim.
Osman kahkahalarla glyor:
O zaman Kurey'in dmesi ve alalmas lzm... Hayr, Osman; o zaman Kurey'in
ykselmesi ve
aziz olmas lzm...
Osman yakc htrasndan uyand ve Allah Resulnn karsnda eridi. te anahtar O'nun elinde..
Dilediine verecek.
Al anahtar Osman, bundan byle senin ve senden geleceklerin elinde ebed olsun.
335.
Kabe ald ve girdiler. Allah'n Resul, same bin Zeyd, Bill ve Osman bin Ebu Talha... Kapy
kapattlar. Allah'n Resul Kabe'de namaz kld...
PUTLAR
Tavaf devam ederken, Kbenin etrafna dizili 360 putun nnden geiyorlar. Ellerinde, ince bir
aa dal. Dal, nnde bulunduklar puta doru kaldryorlar ve bir yet okuyorlar:
Meali:
Hak geldi ve btl gittC
Eritilmi kurun ve bakrla yerlerine perinli mankafa putlar teker teker yzst...
Tam 360 put devrildi.
Ve sprld.
Kabe, Allah'n evi, tertemiz...
Hbel isimli byk put grl grl yklrken Zbeyr, Ebu Sfyan'a dedi:
Hani ya senin Uhut enginde sndn ve sayesinde gururlandn HbeN.
Sus, dedi Ebu Sfyan; artk sulandrmak yetiir. Allah... Bakas yok.;.
KABE'DE EZAN
le vakti... Bill, Kabe'nin duvarlarna km ezan okuyor. Putlar yerde krk dkk...
Mekkelilerde yzler hayret izgileriyle buru buru, u kadar yl evvel boynuna ip takp sokak
sokak gezdirdikleri kleye bakyorlar. Kabe'nin duvarna km ezan okuyor. Ve da ta inliyor.

Bu manzaray gren Kurey aristokrattan iinde, hl, gizlice dnenler var:

336
Keke lseydim de bu hali grmeseydim! Bizden evvel lenlere ne mutlu!
Anlamyorlar ki, ebediyen kurtulmulardr.

Kinatn Efendisi, Kabe'nin kapsnda durup halka hitap ettiler:

- Ey insanlar!.. Kabe hizmetiyle, zemzem sakalndan baka, btn ileri, eskiden kalma
imtiyaz ve gedikleri, vergi ve angaryalar iptal ediyorum.

BY'AT
Kinatn Efendisi Sf'da oturuyorlar... Btn Mekke ve Kurey, teker teker huzurlarna gelip biy'at
ediyor. Evvel erkekler, sonra kadnlar... Biy'at, slmiyet zerinedir; Allah Resulne balanarak...

Ebu Bekr'in babas ihtiyar Kuhafe, kendisini koltuk-layp huzura karan olunun elinde
mslman...
Ebu Sfyan'n kars Hind'in mslman oluu ve af-fedilii Allah Reslyle arasnda o trl szlere
yol at ki, mer gibi bir ciddiyet heykeli bile glmekten kendisini alamad.
t

Hicret gnlerinde, arkalarndan atla kovalayp at kuma saplanan ve sonra dualaryle kurtulan
Srka'ya dediler:
Srka; kollarnda kisrlarn bileziklerini gryorum!

O zaman kimsenin anlayamad bu sz, mer'in halifeliinde Fars dnyas devrilip de ganimet
mallarndan Srka'ya Acem Padiahnn bilezikleri dt ve Srka da bunlar koluna geirdii
n hayetle takdir edeceklerdir.
337
Cizre'ye kaan Saffan bin meyye, slm dmanlnn en azllarndan biri... Bu insan bile emn
alanlardan... Mekke'ye dnd. Mslman olmak iin Allah Resulnden iki ay mhlet istedi.
Kendisine drt ay verildi.
Daha niceleri, niceleri baland.
DN
Allah Resul, on be gn kaldktan sonra, Keremli Mekke'den, Nurlu Medine'ye, Ensar isimli
yardmclarnn lemine dndler.

Byk fetih, siyaset ve klcn, ruhla maddenin bir vcuda bal iki kol halinde uzanp
kavumasyle gerekleti; asiller evresi Kurey topyekn mslman oldu ve slm byk dzle
kt.
LERS
lerisi, madde plnnda slm hamlesinin kavutuu dzlk... Ruh ve mna pln ise slmn ana
zemini. Btn insanln altna, fert fert ve cemiyet cemiyet, ite bu ana zemini ekmek iindir ki,
madde plnnda savalyor.
Dva artk dzle kmtr.
Mekke iin drt seriye tertiplendir.
Halid ibn-i Velid, Nahle'de, Kurey ve Kinne kabilelerinin en byk putu Uzz'y ykp geldi.
Amr bin-l-s, Hzeyl oymann putunu devirdi ve oraya Mslmanl alad.
Sid bin Zeyd, sahil tepelerinde Evs ve Hazrelilerin Menat isimli putunu yerle bir etti.
Yine Halid ibn-i Velid, biraz da ahs hn besledii Huzeymelileri kuatt ve Mslmanz!
cevabn alamad iin ounu kltan geirdi. Halbuki bunlar. Msl338
manz! niyetine Sabiyiz! diye, vaktiyle Kureyiilerin mslmanlara takt ad kullanmlard.
Allah'n Resul bu dikkatsizlikten zld, Halid'i hatalandrd ve onlarn diyetini gnderdi.
67
Gurura Yer Yok
HUNEYN
Mekke fethinin ardndan Huneyn gazas...
Mslmanlara, zafer ve stnle nailiyetten sonra, en tehlikeli geitte, gurur uurumunun bir
ihtar... Huneyn seferi de, topyekn, zaten her sava ruhaniyetiyle kazanan Allah Resulnn bunu,
ruhan ve ferdan tek balarna kazanmas hadisesidir.

En basit izgiler iinde Huneyn gazasnn bu derin ve mucizev mnas imdiye kadar lykyle
hecelenebilmi deil...
Huneyn, etrafnda tek kii kalmaynca tek bana Peygamberin ne demek olduunu gsteren bir
mucize er-evesidir.
_
Hemen, btn Hicaz slm emberine girmek istidadn gsterince, en kuvvetli iki putperest kable
Hevzin ve Skf, elele verip slm selinin karsna kmaya niyetlendi. Bir hazrlktr balad.
Allah'n Resul, on bin MedfneH ve iki bin Mekkeliyle bunlarn zerine yrd. Dmann
Huneyn vadisine konduu haber alnmt.

Bir Mslman bir lf etti:

Artk bize azlk yznden malp olmak yok.
339
Bu sz Allah'n Resulne giran geldi. Nice okluklar azlkla yenmilerdi. imdi de okluk
yznden azla yenilebilirlerdi. Her ey Allah'a bal ve bereket ki, Allah'n Resulne vaadi var.
Muharebe balad ve kfr saflar, reislerinden ald emirle, kr ve hissiz, kendilerini kaldrdklar
gibi slm ordusunun zerine attlar.
Saylar yirmi bine doru... Aralarnda, vaktiyle Allah Resulnn ocukluunu geirdii Ben Saad
oyma da var...
j.
nlerinde Ben Selim bozuldu. Onlarn arkasndaki Mekkeliler de dalmaya balad. Derken, nasl
ve niin geldii belirsiz yknt btn slm ordusuna sirayet etti.
En ksa zamanda yle oldu ki, Allah Resulnn yannda en yaknlarndan on, onbe sahabden
baka kimse kalmad.
Ne gryoruz?
Hal byle iken Allah'n Respl, srtlarnda st ste iki zrh, ve balarnda sarkl mifer, zerrece
tel ve kayg gstermeden, bindikleri hayvan dmana doru sryorlar...
.
Akl almaz manzara...
Amcalar Abbas, hayvann dizginine, bn-i Haris de zengisine yapm, Allah'n Resuln
dman saflarna girmekten alkoymaya alrken, kendileri boyuna ilerliyorlar.
Dldl, svarisi Allah Resulnn evkiyle, onu yrmekten alakoymak isteyen sahableri
srkleyip gidiyor.

Bu hal bylece devam ededursun... Birdenbire Kinatn Efendisi ferman buyurdular: Y Abbas,
sahablere nida et, dnsnler!.. Abbas, Dldl' brakt ve yksek sesle barmaya balad:
340
Ev sohabler! Ey seriye eshab! Ey Bakara Sresi eshab! Dnnz!
Abbas'n gr sesiyle ova dalgalanyor:
Ey Ensar! Ey Rdvan eceresi altnda biy'at edenler! Dnnz!
Duyan mhlanp kald; mhlanp kalan nndekirti durdurdu ve sahabler kmesinden bir nidadr
koptu:
Lebbeyk!
Sanki evvel yz geri edenler baka, sonra tekrar dnenler baka insan... Sanki sahablik onlardan
bir n kalkar gibi olup tekrar yerine oturmutur...
Hep birden toplanp sel gibi dmana atldlar.
Nehir tersine dnmt.
Allah'n Resul fsldadlar:
te ocak imdi kzt!
Ve yerden bir avu toprak alp dmana savurdular.
elik yaprakl aalar ormannda kasrga... Dman, zerine bir ahmerdan inmi gibi ezildi.

Hazret-i Ali bir hamlede dmann bayraktarlarn ikiye biti; ve MedineH Ebu Talha,
mriklerden yirmisini devirdi.
Allah'n Resul, Dldl'n zerinde dorulmu, buyuruyorlar:
Ben Allah'n Resulym ve yalan sylemem!
Bylece, on iki bin mslmann katld Hneyn muharebesi, sadece O'nun nebliini tasdik
ettirici, beklenmedik tecelliler iinde zafere erdi.
Dman takib edildi ve kk kurutuldu.
Bir takm dkntler Evts vadisine ekilmilerdi. zerlerine bir mfreze gnderildi. Ebu mir
ehid oldu ve yerine Ebu Musa-l-E'ar Hazretleri geti.
Dman perian, batanbaa l ve esir... Bir sr de ganimet...
341
Esirlerin iinde Allah Resulnn ocukluunu beraber geirdii, st kardei eym...
Allah'n Resul, st kardeini grnce hemen tand. mbarek gzlerine ya indi. Hrkasn serip
eym'y oturttu, kendisine birka kle ve cariyeyle iki deve ve bir miktar koyun hediye edip, onu,
kabilesinin mslman olanlarna iade etti.
Vaktiyle Nur ocuu koruyucu bulut altnda beraber gezinirken imdi O'nun af ve kerem yk
altnda ezilen eym...
TF
Hneyn seferinin hemen arkasndan o sahann merkezi ve dmann yata olan Tif zerine
yrdler. Yrye karken, Tufeyl bin Amr'. civardaki, aatan yontulma bir putu yakmaa
gnderdiler. Tufeyl putu yakacak ve koup orduya yetiecek...
Tufeyl putu yere devirdi ve ateledi. Tahta heykeJ alev alev yanarken karsnda u msralar
syledi:
Ben sana tapanlardan deilim;
Sen vcuda gelmeden ben vardm...
te karnna ate doldurdum; yanyorsun!
Hneyn gazvesinin asl kl artklar, Tif, kalesine ekilmi, ehrin tun kaplarn kapam,
beklemekte... Biliyorlar ki, mslmanlar gelecek... Tif. Huneyn'in devam...

HaHd ibn-i Velid nc ktalarn banda, ilerledi. Surlarn nnde dman gizli ve mslmanlar
apk, kanl bir ok muharebesi cereyan etti. Sahablerden onsekiz kii e-hld... Ebu Bekrin olu
Abdullah da yaraland. Bu yaradan babasnn halifelii devrinde ehid decektir.
Mslmanlarn annelerinden mm- Seleme ve Zey342
nep Hazretleri de beraber.. Peygamber zevcelerine, yan-yana iki ayr adr kuruldu. Allah'n
Resul, namazlarn bu iki adr arasnda klyorlar. Sonradan oraya Tif Mescidi yaplacak...
Muhasara onsekiz gn srd. slm ordusu ilk defa bu gazada mancnk kulland. Artk mdafaa
devri bsbtn kapanm; ve hcum, muhasara, taarruz r btn letleri ve usulleriyle almtr.

Dman teslim olmaya zorlamak yolunda, her ey yapld. Kaleden kp teslim olacaklara emn
iln edildi. Balar, baheleri yaklp ykld; fakat dman inat ve surlar kaln... Yiyecekleri de
bol... Teslim olmaya yanamadlar.

Peygamber hikmeti, muhasarann kaldrlmasn gerektirdi.

Byleyken, sahabler, ilk gururun yarasn kapayan nusretin arkasndan ikinci bir nefs gvenine
getiler ve:
ehid dmeden nereye gidiyoruz?
Dediler.

Allah'n Resul glmsedi. Onlar bir gn daha cenk-te serbest braktlar. Bo yere can kaybndan
baka bir ey kamyaca belli oldu.

Allah'n Resul, muazzez sahablerine zafer neelerinin verdii gururda tvbe tavsiye etti. Her eyi
Allah'tan beklemelerini, baka hibir emniyet hissine dmemelerini, daima istifar ve hamd
etmelerini telkin buyurdular. Zincirleme, Hneyn ve Tif'in de srr zld.

stste Hneyn ve Tif gazalarnn bilanosu: Altbin esir... Yirmidrtbin deve... Krkbin
koyun... Tepeleme gm...
343
Payna yz deve den insanlar bile grld.
Ensar iinde bir mrlt oldu:
Allah, Resuln affetsin... Byk paylar Kurey'e veriyor. Halbuki bizim kllarmzdan hl
onlarn kan damlyor.
nsanln Tac, Ensar topladlar ve dediler:
> Byle diyormusunuz! Siz razt deil misiniz ki, Kureyliler evlerine malla dnsn ve siz
Allah'n Reslyle dnesiniz?
Fetihlerin en parla apndaki bu hikmet karsnda hepsi ban edi.

-68
Hamle stne Hamle
MIKNATIS
imdi slm dairesi bir mknats merkezi... nsan, aile, millet, btn etrafndakileri ekiyor,
yutuyor, iine alyor. Fert fert ve kable kabile gelip mslman olanlar, birbiri peinde... Ufak tefek
tereddt ve mukavemeti olanlarn stne mknats bizzat ilerliyor; o zaman isteyen ve istemeyen,
cazibe merkezine mhlanyor.
Hastalara, il isteyip istemedii danlmaz, verilir; sonuna kadar kabul etmeyen ise lm kabul
etmi demektir.
TEBK
Dokuzuncu Yldayz. Bu yl, zekt emrine kar duran Temimoullarnn tepelendii ve ilerinde
kendi kelm kllarna gvenen bz iir valyelerinin Medine'ye gelip Peygamber szclerine
malp olduu, Yemen elilerinin
344
Mslmanl renmee geldii, birok fesahat harikalarnn getii, byk air Kab bin Zheyr'in, mehur ka-sidesiyle slama kucak at; ve nihayet, Peygamber ba-buluunda ark
Roma mparatorluu zerine yrnd sene...
Dokuzuncu Yln Recep aynda, onbin atl, otuzbin yaya, balarnda Allah'n Resul, Medine'den
ktlar. Rum illerine...
Artk, slm, iinden fkrd dnyaya, Arap illerine madde plnnda da hkimdir... imdi asl
yz ruh olan ayn madde plnnda btn kuvvetleri merkezletirmi olarak byk dnyay
toslayacaktr. Byk dnya, d dnya, slm erevesinin tesindeki yabanc ve szde meden
dnya...
Douya gerek rengini getiren slm, imdi Bat'nn renk ald Hristiyanlk dnyasna. Babasz
Hak Peygamber Hazret-i sa'nn dinini bozanlarn dnyasna hesap soracaktr. nk hem s
Peygamberin dini, yahudi ve mnafn tezghnda rndan karlm; hem de onun mnezzeh
eriat ezellerin ve ebedlerin Peygamberi geldii ndan itibaren Allah tarafndan kaldrlmtr.

Hesaplalacak d dnyalarn birinde, Douyu, inden hastalkl hayallerin ttt hurafeler

ana haline getiren ran ve gerisi; brnde de aklla hayl arasnda rpnan, Yunan ve Roma
art Bizans ve arkas vardr. Ksaca Fars ve Rum...

Demek ki, slmn muazzam aksiyon demi gelmitir. Ve bu aksiyonun gerektirdii artlarn
kvamlat saat... Tebk budur.
Bu muazzam aksiyon, Peygamberler Peygamberinin devrinde tamamianmasa da prensipleecek,
tohumunu
345
atacak; ve sonra O'nun sahableri ve sahablerin ballar elinde geliecektir.
te, onbin atl ve otuzbin yaya, bu muazzam aksiyonun, sancaklam, mzraklam, tulgalam
remzi hlinde, Medine ve am aras Tebk mevkiine doru ilerliyor. nk vesileler perdesinde
ark Roma mparatoru Herakliys'n slm zerine byk bir ordu tertipledii haberi vardr.

Herkes maln mlkn, atn, davarn, imknn, ktidarn, caniyle beraber Allah Resulnn
tuttuu tepsi zerine dkt. Ebu Bekr ise, zaten beklenecei gibi, btn servetini verdi. Ve Osman
ve dierleri... Btn mslman kadnlar elmaslarndan ve altnlarndan soyundular.
Herkes dvay, aksiyonu anlyor:
Dnya apnda hareket...

Susuz insanlar ien, kurutan, kavuran yaz scanda, ok zahmetli bir sefer...
Mnafklarn strab bytmeyi hedef tutan kundak-Jklarna, yet cevap verdi:
Scakta sefer olmaz diyorlar; sen de de ki, Cehennem atei hararetin en iddetlisidir. Bilselerdi,
byle demezlerdi.
Medine'de, Hazret-i AH ile Muhammed bin Mesleme, biri Beyt ehline, br ehre memur olarak
kald.

Bir damla suyu develerin kursanda arayacak kadar sknt ektiler, fakat dnmediler.

Yolda, Allah'n Resulnn devesi kayboldu. Arand, bulunamad.

Hemen mnafk tefsiri bagsterdi:
Yerden ve gkten haber verdiini iddia eder; devesinin nerede olduunu nasl bilemez?.
346
Kinatn Efendisinin, bu mrldan zerine sahable-rini halkalayp buyurduklar hikmet, bir
mucizedir:
Vallahi ben bir ey bilmem; ancak Allah'n bildirdiini bilirim. Deve filn yerde ve falan
vaziyette; gidip grn ve alp getirin!..
Gittiler, grdler, aldlar ve getirdiler.

Getikleri yerleri ya dine getirdiler yahut itaat altna aldlar...

Tebk civarnda bir su bandalar. Su gayet zayf. inde, incecik bir su eridi geen kuru bir
rmak.. Irman suyunu avularnda toplayp abdest aldlar ve yine rmaa dktler.
Irmak kaynad, rmak ykseldi, rmak doldu.
Irmak tat ve btn ordular suya kand.

Herakliys harbe yanamad. Geit boyunca Bizans kuvvetlerine rastlanamad; ve bu muazzam

sefer, sadece iki dnya arasnda istikbale kalan muhasebenin temelini atan bir remz hlinde akp
snd.
Yalnz, Bizans'a bal Hristiyan Arap kabilelerinin ou onlardan koparld.
Bakn.
Ne mbarektir Kostantin beldesini alacak emr ve ne mbarektir onun askeri.
Mealindeki hads, Medine'den imale ve dnyann kilit noktasna doru esen ebed bir soluktur.

Bu soluk, asrlar sonra yerini bulacak; fakat msl-manlar onu anlasa da anlamasa da, hep ve her
taraftan o dnyaya doru esecektir.
Batnn Douyu mahkm ettii devrede de, suu yine ayn ebediyet soluunu anlayamamakta
aramak icab edecektir.
347
Tebk seferinden, mnafklarn tesiriyle uzak kalanlar, Allah'n Sevgilisi Medine'ye dnnceye
kadar zldler ve yandlar, yle ki, kendi kendilerini Mescidin direklerine balayp aladlar,
szlandlar.
Ve affedildiler.

Artk dzlkten i leme, derinliine i lemin d yzne gemenin zaman geldi.

69
Mutlak nklp
SEKZNC VE DOKUZUNCU YILLAR
slmn btn bir messese hlinde tam dzle kmas Sekizinci ve Dokuzuncu Yllarda...
Bu yllarda umum manzara:
Mutlak inklp...

Sadece gkten dme, mstesna bir fesahat ve hrriyet ruhu iinde, putperest, yamac, soyguncu,
hrsz, adam ldrc, kan dkc, kz ocuklarna kyc, pislik, zina, kumar, arap, istihza,
hakaret, iftira, kibir ve en sert oymak taassubu iinde kaskat donmu bir ruh, eski ruh, nasl da bir
nefhada kurtulmutur?

Bu nefha, daima noktalyalm ki. Peygamber soluudur. ln her kum tanesi iinde bir Elhamra
sarayn, bir Badat sitesini yerletiren de hep bu nefha...
O'nun ne bulduu ile ne getirdii arasndaki hayal atlatc muhasebedir ki, Peygamberliinin
azamet dolu destan...
Arap illerinde kuun bile korkusuz uamyaca deh348
et ve cahil iye t devrinin hemen arkasndan, Allah Resulnn izdikleri huzur ve emniyet levhas:
Bizzat buyuruyorlar:
> Artk San'a'dan Mekke'ye kadar yapayalnz seyahat edecek bir kadn bile, kalbinde Allah
korkusundan baka bir kayg tamayacaktr.
drkiniz atlyabilir; mutlak inklp, byklar kan ph-tl srtlan st kuzusu yapmtr.

Dokuzuncu ylda, malnn yama edileceinden korkan bir adama cevaplar:

Kervanlarn muhafazasz hareket edecei gnler pek yakn...

Devlet gnllerde kurulmu ve hemen maddeyi tertemiz edip eline almtr. imdi her eyde nizam,
ahenk, l ve huzur...

Muazzam bir hayal kabiliyeti iinde en kaba mahhaslarn ifadesine bal Arap, imdi ksa
zamanda cebir ilmini kefedecek kadar dolambal mcerretler lemine girmi; eya ve hdiselere
onlar birbiri iinden szen bir hikmet menurundan bakmaya balam ve hem hikmette, hem
ahlkta lh nura ermitir.

Eski yrtc ve mahhaslatrc, putlatrc seciye, imdi Allah'n birliine ve mutlak

mnezzehliine, namtenahi mcerretliine inanyor; secdeye kapanyor, oru tutuyor, zektn

veriyor. Hac mevsiminde Allah'n Evini ziyarete kouyor. Ve btn bunlarn esrar ve hikmetini
derinden derine sezerek yapyor.
Masum kannn sarhou eski kaplan bnye, imdi, stn insan ahlk iinde, bir gvercin ksrse
gzyalarn tutamyor.
Bu hl Mslmanlktr.
Ve mutlak inklp...
349
Ahzb muharebesinde, hizib hizib birlik olarak, Mslmanl ykmak isteyen ve Arap illerinin son
kfr ak-slmelini temsil eden kabileler, Mekke ve Tif'in arkasndan batan baa mslman...
Bunlar, Peygamber kararghna hey'etler gndermi, kendilerine hey'etler gnderilmi ve hepsi
birden kurtarc slm emberinin iine alnmtr.
Sekizinci ylda Yemen'e giden slm elisi Ali, o taraflar, son kfr artklarna kadar Hak Dinine
ekti.
Yemen'le beraber, Bahreyn, Amman ve Suriye hududuna kadar btn Arabistaft. Yarmadasnda
tevhit sanca...
Hicretin Dokuzuncu Ylnda, btn Arap lleri mslman; ve Arap, mutlak inklbn, istifa
szgecinden gemi yepyeni tipi. Her milletin namzet olduu ebediyen yeni tip... Bu szgeci
szlmn szlm, istifa grmn istifa grm mnsna, Mustafa, Allah'n Sevgilisi Muhammed Mustafa tutuyor.
DARE
Devlet gnlde, madde ise bu gnln elinde olduu iin Allah Resulnn semav devletine, dnya
hkmeti, bir toz zerresi hlinde dahil... Fakat grnrde mevcut deil... Dnya hkmeti de
peygamberlik hikmetinde erimi ve ayrca yer ve ekil alamamtr.
Bu yzdendir ki. O, btn dnyalarn sahip ve hkimi...
Ne bir alyi, ne bir zeni, ne de en kk bir ziynet, hamet ve saltanat belirtisi...
Hurma dallarndan tahta sedirler ve ok defa bombo toprak tabaklar...
Mevkibinin nnde, btn insanlk, byk niforma350
lariyle tek ayak stnde dursa yine gklerin O'na her n tertipledii zafer alayna denk
demiyecei, ve cihann btn mermer, fildii ve billur mevcudu bir araya gelse manev sarayna
e olamyaca Allah'n Sevgilisi, O, buyuruyor ki:
' Kul gibi, kle gibi, oturur; kul gibi, kle gibi, yemek yerim.

Her yerde elileri, murahhaslar, valileri, imamlar, hkimleri, muallimleri, fetvaclar, terbiyecileri,
tefsircileri...
stikbalin byk idare ve tekiltna ait her tohum atlm, her prensip dizilmitir.

Mal, iktisad, itima, hars, idar, siyasi, fikri, terbi-yev, ruh, ahlk, messiseleme cehdinin
btn tohumlar Peygamber soluunun iindedir.
70
ll
er
LEVHALAR
ar... Bir buday yn ve yannda bir adam... Peygamberler Peygamberi buday muayene
ediyor ve rutubetli olduunu gryorlar:
Buday slaka... Sebebi ne?
Yamurdan, ey Allah'n Resul...
Ya niin budayn nemli olduunu iln etmiyorsun?
Ve ilve buyuruyorlar:
nsan aldatanlar bizden deildir.


Bir tahsilat mevzuunda, hazineye ait ksmla, kendi ahsna hediye olarak verilenleri ayrd eden
memura verdikleri cevap:
351
Eer bu ie memur edilmemi olsaydn bu hediyeler sana gelecek miydi?
Ve bu tarzda hediyelerin kabul edilmemesini tenbih diyorlar.

Hayber'in yar maln toplamaya giden air Abdullah bin Ravhe'ye yahudiler rvet veya hediye
teklif etmilerdi.
Sahab bard:
Ey Allah dmanlar; bana haram yedirmek istiyorsunuz, yle mi?..
T
Peygamber amcas Abbas'n olu, Allah'n Resulnden tahsildarlk memuriyeti istedi ve cevap ald:
Hayr; Muhammed'in ailesi sadaka toplayamaz! Sadaka, halkn artdr.
Bir baka istekliye de u cevap verildi:
Biz bu ilere talipleri tyin etmeyiz, lyklar getiririz.
L
Bir memur kendisinin ve zevcesinin maietini temin edecek kadar cret alabilir. Hizmetisi yoksa
onu da tutabilir. Evi yoksa o da hesaba girebilir. Bundan tesi haddi tecavzdr...

Yksek bir aileye mensup bir kadnn hrszlk etmesi zerine iltimasa gelenlere mukabele:
Baka topluluklarn mahvolmalarna sebep, lleri zayflara tatbik ve kuvvetlileri mstesna
tutmak olmutur. Yemin ederim ki, kzm Ftma hrszlk edecek olsa elini keserim.

Yemen'e gnderdikleri Muaz bin Cebel Hazretlerine soruyorlar:
352
Orada nasl hkm vereceksin?
Allah'n Kitabyle...
Kitapta yerini bulamazsan?
Allah Resulnn snnetiyle...
Ya ona da rast gelmezsen?
Bana verdiin ilim ve ruhla itihad ederek... Ve buyuruyorlar:
- Allah'a krler olsun; Resulnn elisini Resulnn sevdiine erdirdi.

tihad edebilecek insan olsayd, bu kap aktr derdik. Kap kyamete kadar ak; fakat itihad
ehliyetindeki-ler oktan geldi ve geti.
ZEKT
slmn dzle k devresinde zekt da mslman-lara farz oldu; ve Mutlak nklbn, emirler
plnnda be esas tamamland: man, Namaz, Oru, Hac, Zekt...

Zekt bahsinde, tek cmleyle, btn bir dnya dolusu mna devirmeye alalm:
Prensipte, beilibal ller iinde her mslmann her yl malnn krkta birini muhtalar iin
vermesinden baret olan zekt, Allah'a kar kul hesabna maln ibdetinden ve pisliini atmasndan
baka bir ey deildir ve sermaye urlamasn, dehhmelemesini nleyici ve tan-tlarn cemiyete
datc yle bir adalet lsdr ki, btn insanlk ebediyyen buna hayran olsa ve Yirminci Asrn
btn iktisad hastalklarn ve hasretlerini onda tedavi ve tatmin etse yeridir.

Dnyada hangi fikr, itima, iktisad, ahlk dva varsa, aradn, arayp da bulamadnn
slmiyette olduunu bilseydi mesele mi kalrd?
Yazk ki, vecd ve akn kabuk balad ve ruhlarn

353
donup kemikletii devirlerden beri, bunu asl mslman geinenler bilemedi.
VAKIF
Garp leminin, derin hayranln gizteyemedii byk slm messisesi...
lk vakf. Medine'deki Peygamber Mescidinin arsasn Allah rzas iin hibe etmek steyen, fakat
hibeleri kabul olunmayan iki kszn temayliyle balad ve ondrt asr iinde btn dnyay
doldurdu.
Sahablerden Ebu Tolha huzurda:
Ey Allah'n Resul, Hy kuyusu benim en deerli malm... Onu Allah yoluna vasiyet etmek
istiyorum.
Allah'n Resul tasvip ettiler; vakfn gelirini akrabasna brakmasn teklif buyurdular ve bylece
vakfn esaslar aydnlanmaya balad.

Hazret-i mer de Hayber'de kendisine den araziy vakfetmek istedi. Ona da:
* stersen asl mal muhafaza eder ve gelirini sadaka edersin.
Emri verildi.
Vakf messisesi, vakfedicinin artna . baldr ve m'minlerin, mal ve mlklerinden, Allah
yolunda ayrdklar ve kurduklar yardm ve gelir kaynaklandr.
SON YASAK
Son emirlerden, zekt ile ahenkli olarak son yasak da faizcilik (rib) oldu.
denecek bir kymeti, karlkl anlama iinde* aynr cinsten fazlasiyle istemek ve vermek fiili...
Ve bu fiilin bilhassa temerkz ettii para alveriinde ana akenin zerine binen fazlalk...
Arap illerini kavuran ktlklerden biri de bu...
354
yet meali:
Ey m'minler! Riby stste artan misillerle yemeyiniz! Allah'a itaat ediniz ki, kurtutasnz.

Bata Peygamber amcas Abbas ve daha niceleri olmak zere, yahudi icad tefecilik Mekke ve
Medine zenginlerini atlatasya iirir, fakirlerini sndresiye zayflatr ve her kede bir yahudi
tezgh iletirken, emir gkten bir kl gibi indi. Hell olan ticaretin yannda fazlasiyle para alm
satm ve ayn cinsten mal deitirim gibi eytan bir teselli ile hell i, arasndaki btn fark
anlald ve bu fiil en yakc haramlardan bilindi.
Bor vermek ve yardm etmek dnyann en gzel ii, tefecilik ise en kirli hareketi sayld.
Garp iktisad doktrinleri iinde, slmn faiz yasana da hayranlkla bakanlar vardr.
Rib yasa zerinde, istikbalde yle takva rnekleri kacaktr ki, mezhebimizin kurucusu mam
zam Hazretleri borlusunun kapsnda beklerken, Allah korkusundan, kapnn glgeliinde
durmay bile bir menfaat sayacak ve srf ahs titizlik eseri olarak, gne altnda pimeyi tercih
edecektir.
Kaide deil, takva...

Faizcilik, ie inklp edemiyen birikmi ve emeksiz sermayenin, durduu ve oturduu yerde

kendisine ime ve yutma hakk tanmasdr ki,' zulmlerin en bydr, ve onun kastn btn
dehetiyle slmiyet tesbit etmitir.
SONVAK'ALAR
Dokuzuncu Yln Recep aynda bir gn... Allah'n Resul, sahableriyle beraber gyab bir cenaze
namazna durdular...
Bu, Habe mparatoru mslman Eshame'nin cenaze
355.
namazdr ve Necai krk gnlk yolda, o gn vefat etmitir.

aban aynda. Peygamberler Peygamberinin kzlarndan vo Hazret-i Osman'n ikinci zevcesi

mm Kelsum vefat etti.
ki peygamber kziyle izdiva erefini kazanm olmasndan haya madeni Osman'n lkab
Zinnureyn (ki nura malik) dir.

evval ay... slmn bnyesini asla fesada sokmaks-zn gizli bir kese iinde ptmeye alan
mnafklk mikrobunun retici ba rnei cezasn buldu.
Mnafklarn reisi Abdullah bin bey bin Sell ld.
Olu halis mslman... Allah Resulne yalvarp babasn kefenlemek iin O'nun gmleini istedi
verdiler. Namazn da klmalar iin yalvard. Hazret-i mer'in en hararetli itirazlarna ramen
mnafkn namazn kldlar ve daha evvel buyurdular:
Allat bana, mnafklar iin yetmi kere istifar etsem de kabul olunmyacan bildirdi. Ne
yapaym; yetmiten fazla istifar edeyim ki, Allah, niyazm dilerse kabul
etsin.
Merhametin bu irtifaa ykselebildiine dair tarihte misal hatrlayamyoruz.
Fakat Allah'n emri geldi:
Kfrle gidenlerin namazn klma ve mezarlarna yaklama... Onlar, Allah Resulne kar
kfr ve fsk iinde ldler..
Ebu Bekr'i Hac emri nasbettiler ve buyurdular:
Git tac et ve hac edeceklere rehber ol... Herkese iln et ki, bundan byle mriklere hac
yasaktr! plak olarak da kimse Allah'n Evini tavaf edemez!
Emirleri yerine getirildi.
356
TOPLAM
Cenup ucundan ark ve Garp koltuklarna kadar btn Arap Yarmadas mslmandr; ve ilk
mslman rnei Arap, eski ve yeni haliyle karga ve gvercin arasndaki fark yaatmaktadrr. Asl
Arap domutur.
Harabe ve mezbelelerin zerinden Peygamber soluu esmi ve gklerden, billur kaldrml mna
sitelerinde nur adamlarn kaynat insan ve cemiyet mimarisi inmitir.
71
Ekber Cihad
SUAL VE CEVAP
At stnde, bir gazadan dnyorlar. Yanlarnda saha-bleri...
Yumuak kumda, atlarn trnaklarndan kan yumuak sesten baka hi seda yok...
Allah'n Resul, mukaddes balar gslerinde, her zaman olduu gibi, tefekkrn en eriilmez
ikHmindeler.
Buyuruyorlar:
Siz. Ekber Cihadn ne demek olduunu biliyor musunuz?.
Skt...
Sahabler, Ekber Cihadn ne demek olduunu Allah'n Resulnden renecekler... Beyazn veya
karann ne olduu da sorulsa, bilinenle onun bildii arasnda fark, ayn sktu gerektirecek... O bir
ey gsterir ve bildirirken, o eye ait daha evvel gr ve bilgi mevcut deildir.
Sahablerine bakyorlar.
Derin vecd iinde skt...
Ekber Cihad, imdi yapp da dndmz i 'veya onun daha by deildir. Ekber Cihad tek
kiinin kendi z nefsiyle cenklemesi ve onu yenmesidir.
357
ite, dzlkte giden byk slm aksiyonunun, derinliine, sonsuz ruhundan bir kap..

Zaten slmiyet, insanla fert fert Ekber Cihad talim etmek ipin gaza stne gaza ediyor. Bu
gazalar, insanlar topyekn devirdikten sonra onlar tek tek Ekber Cihada memur klmak iin...
e
Ekber Cihada giden yolun almas iin gaza edenler iinde ller, yni ehitler...
Bunlar lmken lmeyenlerdir. Bir de lmemiken lenler... Bunlar da Ekber Cihad'n ftihleri...
LMKEN LMEYENLER
Evet, bunlar, AHah yolundaki gazalarn madde plnnda vurulup lenler, ehitler...
Bunlarn kazand byk bir mna ve azm bir hayat var...

lmken lmiyenln, yni ehidin en gzel rnei Uhut 'Muharebesinde... 'Bata, ehitlerin
babuu Hazret-j Hamza... lmken lmeyenlerin hakikatini Uhut Cengi getirdi.
Allah'n Sevgilisi, Cabir Hazretlerine bu hakikati yle anlattlar:
Allat herkese hicap arkasndan, perde gerisinden hitap eder. fakat senin babana, arada perde ve
hicap olmakszn hitap etti ve dedi:
ste, ne dilersen vereyim:
O da tekrar dnyaya gnderilmesini diledi. Allah yolunda bir kere daha ldrlp ehitlik tadn bir
kere daha tatmak iin...
Beni dnyaya reddet ki, dedi; senin iin bir daha can vereyim, sana geleyim ve o sonsuz hazz
tadaym.
358
Allah, ezel hikmetinde, dnyadan ayrlanlarn teao dnyaya dnmesine imkn yaratmadn
syleyince:
> yle ise, dedi; hlimden ve saadetimden dnya-dakilere haber ver.
Ve Allah yetini indirdi.
yet meali:
Allah iin can verenleri ld sanmaynz! Onlar sadrlar ve Rablerine yakndrlar. Rzklanrlar
ve Allah'n, fazlndan verdii eyde saadet bulurlar. Dnyada brakp gittikleri m'minlerin
halleriyle de, onlarn Allah yolunda lmelerini bekleyerek evklenirler. yle bir hayatla sadrlar
ki, kendileri iin ne korku kalmtr, ne de hzn.
Demek ki, gerek ehit dnyadakilerin hayatndan baka ve stn bir hayatla sa... Hususiyle,
dnya hayatnn buutlar iine smaz ve dnya erevesinden hakikatine ulalmaz bir hayatla
sa...
Bunlar lmken lmiyenler...
ehit, mutlaka Allah yolunda, Allah iin cann feda edendir. M'minler iin bz ahs musibet
ekillerinin de ehitlie ykseltici bir kymeti varsa da, esas, Allah iin Allah'n yolunda cann
vermek...
LMEMKEN LENLER
Bunlar da Velilik yolunun: ,
lmeden lnz!
Hikmetini gerekletirenler.. Dnya hayat iinde o hayatn snrlarn ykp telere kanlar...
Allah'ta fni olmak srrna erenler... Sallarnda lmezlie ve sonsuzlua yol bulanlar...
Biricik gaye, bu...
Bunun iin yaratldk.
359
72
Gayelerin Gayesi
LMEDRN LMEK
Gayeler Gayesinin Mukaddes Sancan tayan Peygamberler Peygamberi, madde planndaki
gazalariyle, sonsuzluk lemine, lmken lmeyenler; ruh planndaki Ek-ber Crhad ile de,
lmemiken lenleri sevketmeye memurdurlar.

' Byk; kul apnda her byn yannda kk ve hi kalaca byk kurtarclk ite budur.
nsan, nefsi ve cemiyetiyle bir arada kurtarmak...
imdi, Kurtarclar Kurtarcsn biraz daha yakndan grr gibiyiz.
Daha fazla yaklaanlayz; yanarz! Nasl ki, Allah, O'nun gz planndaki cemlini bile tam izhar
etseydi bakmaya takat getiremezdik. Ya i hakikatine nazar etmek?
En mahrem ve yakn gr noktalarndan Peygamber anlay, ite sonu olmayan bu idrk
vecdinden balar.
Yoksa O'nu birtakm kuru tazim kelimeleri iinde, bir takm yavan hesaplarn ve d grn
snrlarnn gzlnden bo yere hecelemeye almak deil... Vecdin me-todiyle bu gr
arasndaki fark, birinin peinen topyekn ve ispatsz dorulamas, brnn ise ispat dvasna kuru
akl konuturmas ve sathta kalmas...
Bir garpl airin:
Gerek hayat bu grnen deil.
Dedii hayat... Gerek hayat... Bu hayatn her zerre-siyle iln ve ihtar ettii ve yannda ebed
noksanlar silsilesinden ibaret kald, hakik hayat...
360
te bu hayat, tam ve kmil hayat, O'nun izlerine kavuan ve her eyi O'nun izlerinde gtren
yoldur.

O'nun ardndaki saflar, lmemiken lenler ordusudur; ve bu ordunun gazada verdii ller de,
lmken lmiyenler...
D gaye birincide i gaye ve byk olu da ikincide...

lmemiken lenlerin kazand sonsuz lemde ayrca ehitlikten gelen yle bir mertebe var ki,
bata en byklerin en by, btn byklere Allah bu mertebeyi verdi.
Evvel, hakik ve ebed hayatn rehberi ve her derecenin st Allah'n Sevgilisi bizzat ehit...
Hayber'de tatt zehirli etin yllarca sren Sinsi tesiriyle ehit... Ebu Bekr de ayn sebebten ve
onunla beraber... mer, Osman, Ali ise, dorudan doruya vcutlarnda, Allah iin gne gne al
kan yaralar aan hanerler ve kllarla ehit...
Bunlar evvel ahit, sonra ehit.. Gayelerin Gayesi yoliyle, lmeden lm olmann nimetine,
Allah'ta fni ve baki olmann srrna ahit ve sonra Allah yolunda ehit...
Onun iindir ki, yaratl hikmetinin getirdii btn yolundan byk olua erenler, ayrca ehitlie
de can attlar.

Dva, bilen ve bilmeyen, anlayan ve anlamayan iin tek:

Hep solmayan renge, gemeyen na, prsmeyen yeniye, blnmeyen btne ulamak...

O'nun yolu:
Maara ve tesinde yolun nasl ald ve nasl kvrm kvrm uzandn d izgileriyle
gstermitik.
D plnda u veya bu ile megul grnen her saha-b, bu yolun iindedir, Allah Resulnn btn
hikmetiyle balayan bu yolun son dura, yine O'nun hakikatidir.
361
Btn zahir llere (eriat)e smsk tutulmadan o hakikate varlmaz.
Ekfoer Cihaddan gemeden oraya varlmaz. Nefs yenilmeden oraya varlmaz.
Allah Sevgilisinin ahlkna brnmeden oraya varl-, rnaz.
Bir yol gstericiye varlmadan oraya varlmaz.
Yunus Emre gibi, hak kapsna, krk yl dmdz odun tamadan oraya varlmaz.

Bu bir hldir, lf ii deildir; ve bu hli O'nun ruha-niyetine vris bir yol gstericiden baka kimse
gnllerde tututuramaz.

O, gelmi ve gelecek btn insanln meydannda, mutlak yol gsterici... Ve i maktalarda

gezindiimiz zaman da, daima dnda kaldmz marifet, O'nun dndan O'nun iine girebilmek...
Bu yzdendir ki, Allah O'nun dilinden emretti:
lmeden lnz!
NASIL?
Bu iin uslnde, yine d plnda ereveliyelim ki, nefsi krletmek, ineli fya sokmak ve
ldrmek diye bir ey yoktur. Sadece onu dizginlemek, yalnz erT haklar iinde terbiye etmek,
onun hak kisvesine brnen oyunlarn bozmak, onu daima byk mizana bal bir murakabe
altnda tutmak, roe'esini krmak, kibrini ykmak, stn ahlka erdirmek, btn dereceleri atrmak
362
ve sonra ruh yoliyfe ulatrmak, ruha inklp ettirmek...
\

Nefs tbirine e bir mefhumun hibir lisanda ve tam

mnsiyle bulunmadna dikkat edecek olursak, Peygamber lisannn belirttii yepyeni bir
hikmetle karlarz.
O, ne bendir, benliktir, ne zttr, udur, budur; kalb hakikati iinde, ruhun mukabil kutbunu
gsteren apayr ve bambaka bir mevcuttur. Her insanda bu mevcut; daima gizli ve bazan aikr bir
Allah dman.
Allah dman yola getirilmedike Allah'a yol almaz.

Dva nefsi ldrmek deil, yola" getirmek olduu iindir ki, slmiyette ruhbaniyet mevcut
deildir. Nefsin yemeini, uykusunu, kadnn ve daha binbir meru zevkini kknden kesen ve
daha ona' nice ileler ektiren btl metodlarn da, slmiyetteki gerek erdiri usliyle hibir
benzerlii yok. Her ey lye bal... Bellibal itidal hadleri iinde ve mizanl... Yoksa br trl,
her taraftan gene nefs tecelli edecektir. O daima ste kan bir canavar...

Allah'n, nefs bahsinde velsine ettii ihtar hatrlayalm:

O'nu iine al! Biz seni onunla seviyoruz!
Allah'a nefssiz deil, teslim olmu ve slama gelmi nefsle gidilecektir.

Tekrar edelim ki, bu Dvalarn Dvasnda, ona prensiplerden d pln hakikatlerinden fazla birey
syleyebilmi deiliz... Biz, kapy ve kapnn stndeki balca forml yaftalarn gsteriyoruz.
eriye girmeden ve zehirle pimi an bana oturmadan bilgi aramayn. Eren-Jerin tabiriyle:
Tadmayan bilmez...
363
te Kurtarclar Kurtarcsnn insanla at byk kurtulu kaps!
eriat saraynn iindeki has oda kaps.
Sarayn d izgileriyle tam bir uygunluk ve balant hlindeki bu odaya girebilen, hakikati bulur.
.
Avizesi ebediyet olan has oda...
Bata ve sonda, d O'nun, i O'nun, yol O'nun, menzil O'nun...
Sahab
BR N GREN, YAHUT GRLEN
Sahab, O'nu, mslman olarak, Resllne inanm bulunarak, bir kere gren, yahut O'nun
tarafndan bir kere grlen...
Tbir sohbetden geliyor! O'nunla sohbet eden...

O'nu bir kere gren.. sterse tek saniyecik olsun... Bir kere o nurun yzne bakm olan. sterse bir
n srm olsun...
Ne zamann kymeti var, ne meknn. sterse tek lhza ve gz plnnn en uzak haddi iinde
grsn...
Sohbet, sahablik vasfnn galip art ve mutlak deil... Nazarn sohbeti yeter...
Ve O'nun tarafndan bir kere grlen.. sterse grlen, grmemi olsun.. Uykuda, dalgn, baka bir
ile megul, habersiz ve bilgisiz olsun...
Tek O'nun nazar kendisine demi bulunsun...

Ama bu artlarn hepsinde, sahab olacak insann mslmanl art...

364
Kfir olarak grr de, Allah Resulnn vefatndan sonra slama gelirse, sahab deil...
Mslman iken grdkten sonra dininden kan, hi deil...
\ Sahabliinden sonra dininden kp tekrar dinine gelen, gene kaybettiini bulur.

Hasl, yeni domu mslman ocuundan, iki gz kr ihtiyara kadar kalbinde ehadet kelimesi
yatan herkes. O'nu bir n grmek veya O'nun tarafndan bir n grlmekle sahabdir.
O NURA GRE
Bir bedahet ivesiyle kavryoruz ki, sahab, kendi nefsine gre deil, o nuru grm ve ondan bir
zerre kapm olmaya gre kymetleniyor. Bu kymet, nebilerden sonra, bir atlayta insanolunun
en stn olmak deeri...
l:
> Velnin en by, sahabnin en k olan Vahi'nin ayak tozu biie deildir.
Bu l Altun Silsile byklerinin...
imdi O'nu gren mslmann, bir atlayta nereye kt keyfiyetinden, O'nun ne olduunu
dnmee geiniz.
O'nu bir kere gren oban, en varlmaz mn stratosferine km velden stn oluyor. Hep o Nura
gre hesap...
VEYSEL KARAN
veys-el-Karn... Halk dilinde Veyselkarn... Allah'n Sevgilisi zamannda, Yemen illerinde,
mslman olduktan sonra Ekber Cihadn rehbersiz ve mr365
itsiz geiren, dorudan doruya Allah'n terbiyesiyle en byk mertebeyi bulan ve eren veys
Hazretleri, O'nu gremedi.
Zira annesj gitmesine izin vermedi. O da, anneye f! demeyi bile yasak eden slm ahlknn en
tabi icab, annesini kramad. Hicaz'a gidemedi, Allah Sevgilisinin erdirici huzuruna kamad.
O'nU gremedi, ve O'nun getirdii ahlka riayetten, en byk dereceye ramen, kinat apnda ayr
bir nailiyetten ve bu nailiyetin derecesinden mahrum kald.
veys, Allah'n Sevgilisi, Allah'a kavutuktan spnra ancak sahableri grebildi ve ancak grenleri
grenlerden olabildi.
Halbuki O, Peygamberler Peygamberinin devrinde. Velilikte kutup derecesine ulamt.
Byleyken, sahab olamad iin varlarn en yksei iinde, en kk sa-habnin ayak tozuna
bile varamad.
'
Allah'n, vastasz ve klavuzsuz, dorudan doruya terbiye ettii vellere bu bakmdan veys
mizal derler.
Uzaktan veys'in hlini takip eden, veys'i mmetimin iinde dostum diye anan ve ebediyet
lemine gmelerine yakn veys'e hrkasn vasiyet eden Allah'n Sevgilisi... O... Her eye malik
olann yine kendisini grenin derecesine malik olmad O.. Dnn O'nu...
DRT SAHAB

Sahablerin de kendi aralarnda dereceleri var...

Bata, Nebilerden sonra yeryznde en byk insan Ebu Bekr...
Allah'n, Sevgilisine balln Kur'an'la naslandrd- Ebu Bekr...
Allah sevgilisinin:
Nebilerden sonra en hayrls...
366
Kendisine sevgi ve teekkr btn mmetime
Benim maarada ve Kevser Havuzunda arka-damsn!
Cehennem ateinden kurtulmu insan grmek istiyen, Ebu Bekr'in yzne baksn!
Sen Allah'n ateten zad edilmi kulusun!
O'nun yardm kadar kimsenin yardm bana menfaat vermedi.
Cebrail bana gelip dedi ki: Allah, Ebu Bekr ile istiare etmeni emrediyor.
inde kendisinin bulunduu kavme, ondan bakasn imam edinmek lyk olmaz.
Buyurduu...
Ve nihayet, Peygamberler Peygamberinin ifadesiyle, Peygamberler mstesna, her gn doup batan
gnein hi bir defa daha stn bir ba zerine n samad Ebu Bekr... .
Allah Resulnn yolunda, son meteliine ve son damla gzyana kadar, madd ve manev btn
varln tala tala yontup nefsine hi bir ey brakmayan Ebu Bekr...
Sadakat ve teslimiyetin mnteha noktas, rikkat ve merhametin mesafe mefhumunu aan ufku Ebu
Bekr...
Bir arada gnl ve kafa idrkinin eriilmez kutbu ve u lnn elmastra Ebu Bekr...
drkin aczini idrk, idrkin ta kendisidir.
Usuz sadakat, sonsuz merhamet ve dipsiz esrar an-layiyle frikalanan Ebu Bekr...

Arkasndan mer geliyor.

Onda da farika, adalet ve celdet...
Dini, btn nefsan vahimelerin stnde en sf izgileriyle kavrayan, ebed kanunlar en keskin
celdetle koruyan, nefsine en kk kprdama hakkn vermeyen, halifeliinde Dicle kenarnda
obansz kalm olan hesa367
bina kadar dnen, muhtalara srtnda zahire tayan, kisrlarn incili krkn ayaklar altnda
ineyip yamal gmlekle gezen, kendisini yaralayann bir mslman olmadn renince Allah'a
hamd eden, ruhunu teslim ederken de rahmete nail olabilmek iin yastnn ekilmesini ve bann
kuru yere braklmasn isteyen i.er...
Allah'n adaleti iin z olunu krba altnda eriten, gk kubbe apnda kurduu adalet kubbesinde
yanklar gk kubbe durduka devam edecek olan mer...
Birden kulana arpan bir yetin hasretiyle yere dp bir ay hasta yatan mer..
yi ve doruyla beraber ileriyi er, keskin temyiz eden, bu yzden ayrdedici Faruk lkabn alan
ve Allat Resulnn eytan, mer'den korkar tehisine ve "benden sonra mer ne taraftaysa
halk oradadr takdirine eren mer...
Nice ayrd edileri Kur'n hkmleriyle gerekleen, dinin zahirini en parlak temsil eden, gelmi ve
gelecek btn insanla mefkrev devlet reisinin mefkrev artlarn misalletiren mer...
O da btn sahabler arasnda ikinci...

ncs Osman...
lim. haya ve ahlk tecellisinden son merhale...
mmetim iinde haya bakmndan en ilerisi Af-fan olu Osman'dr.
Allah bana kzlarm Rukiyye ve mm- Kelsm'u Osman'a vermemi vahyetti.
Biz Osman', babamz brahim Peygambere benzetiyoruz...
Lt Peygamberden sonra, Allah iin zevcesiyle hicret edenlerin ilki Osman'dr.

 Osman dnyada ve telerde dostumdur.

Drdncs Ali... Byk akl, hikmet ve ecaatte
368
tek... Peygamber evinin emanetisi, Nur Neslinin yrtcs Ali.
Her ey ona kar huu iinde; ve her ey onunla kaim..
Yahut:
Her ey ona kar yok: Ve her ey onunla var.
Ali'den gelen bu hikmet; yalnz bu hikmet, fezay, dol-aurmaya yeter.
Allah'n Resul buyurdular:
Ben hikmet eviyim; Ali de onun kaps...
* Ben ilim bekisiyim; AH de onun kaps... lim isteyen kapya gelsin...
Ali'ye nazar etmek badettir.
Ali'nin benimle alkas, bedenimle bam arasndaki ilgi gibidir.

imdi drdnn birden farikalarn toplayalm: Sadakat, rikkat, rahmet, esrar anlay... Celdet,
adalet, heybet ve btn btn incelikleriyle bir arada zahire nfuz...
Yumuaklk, haya, edep ve ismet...
Byk ak!, hikmet, ecaat ve ulviyet...
Biri derinlikte, biri genilikte, br gizlilikte ve daha br erginlikte ve her biri bunlardan her
birinde. Peygamber emanetinin atsn tayan drt byk stun...
Geriye insan ve mna diye bir ey kalyor mu?
Bunlarn kurduu esrarl bir drtkedir ki. bu drt kenin her izgisi zerinde, her biri kendi
mizacna gre O'ndan, O nurdan renk veren birer pencere...
Yani yine onlar yok, O var...
O'nsuz, bunlar, u bildiklerimiz mi olurdu?
Ebu Bekr, mer, Osman ve Ali O Nurun etrafnda drt cepheli bir fenerdir ki, kendi z renkleri
stn yaratllar iinden yine O'nu ifadeye memur...

Mcerret insan btn kemalleriyle tamamlayan bu

369
1
drt byk rnek, kinatn, yz suyu hrmetine yarratt- Allah Sevgilisine, sadece O'nun nur
psklllerini en yakndan toplayc ve ahs mizalarna gre ldatc ve bylece kmil insan
belirtici aynalar...
Bu drdnde insan tamamlanyor nk insan, bu drdne Nur veren O'nda tamamlanmtr.
74
Tabakalar
MJDELENENLER VE LKLER
Drt byklerden sonra kymet hkm, ahs ahs deil de taaka tabaka.. Gayet tabi olarak da ilk
tabakaya drt byk yine giriyor.
Evvel, hayatnda ebed saadet mjdesini alan Ae-re-i Mbeere, Mjdelenen On'lar...
Ebu Bekr, mer, Osman, Ali, Zbeyr, Talha, Avf olu Abdurrahman, Cerrah olu beyde,
Ebivakkas olu Sad, Zeyd olu Said...
Ve bunlarla beraber ilkler; krklar kadrosu doluncaya kadar ilk iman edenler... Birinci tabaka
bunlar...
kinci tabaka: mer'in msimanlndan hemen sonra slama girenler...
nc tabaka: Mriklerin cefasndan Habe illerine hicret edenler...
Drdnc tabaka: ilk Akabe bulumasnda biy'at eden Ensar'm ilkleri...
Beinci tabaka: kinci Akabe bulumasnda biy'at eden Ensar...
Altnc tabaka: Allah Resulnn hicretinden hemei. sonraki muhacirler...

Yedinci tabaka: Bedr gazasna katlanlar...

370
Sekizinci tabaka: Bedr ile Hudeybiyye anlamas arasnda hicret edenler...
Dokuzuncu tabaka: Rdvan Aac altnda biy'at edenler...
Onuncu tabaka: Hudeybiyye anlamasiyle Mekke'nin fethi arasndaki muhacirler...
Onbirinci tabaka: Mekke'nin fethinde slama girenler...
Onikinci tabaka: Btn bunlardan sonraki sahabler ve ocuklar...
lk muhacirler, ill< Ensar'dan, ilk Ensar, son muhacirlerden snfa stn...
Bir sahabnin ferd dereee hakk, ou cemiyet lsne gre giden bu tabakalarn dnda olmakla
beraber, umumiyetle iinde tecell etmektedir. Zira- tabakalar ereveleyen zaman ve mekn
lleri arasnda, mslman-lardan Peygamber amcas Abbas ile, ocuklardan Peygamber torunlar
Hasan ve Hseyn gibilerini snflar dnda tutmak lzm... Nitekim sahabierin en by olan
Hazret-i Ebu Bekr'e karlk, en k olan Vahi, kendisinden sonra mslman olan ve her
soydan sahabterin de en kdr.
ARDLARINCA .
Yzbini aan sahabierin ardnaa, O'nu grmeyip de grenleri grenler geliyor ki, bunlarn ismi
Tabiin, Tbi Olanlar., Ondan sonra gelenleri grenler var... simleri Teba-i Tabiin, Tbi
Olanlarn Tabileri... Ve artk kol kol, zmre zmre, eit eit, milyarlarca mslman...
Allah'n Sevgilisi buyurdular:
mmetimin hayrls, benim zamanmda bulunanlar... Sonra onlarn ardndan gelenler... Daha
sonra da birbirinin ardndan gelenler..
Allah'n Resul Ebu Bekr'e dediler:
Ne olurdu, kardelerimi greydim.
371
Ey Allah'n Resul, biz senin kardelerin deil mi-yiz.
Siz benim sahablerimsiniz. Kardelerim onlardr ki, beni grmeden dorularlar, bana
balanrlar; ve hatt babalarndan ve ocuklarndan fazla beni severler.
te. O'nu grmeden dorulayanlara ait de ayr ve yine esiz bir makam--- Bu makama, kyafete
kadar gelecek her mslman namzettir.
SEVG VE NEFRET
yet meali:
e Bir kavim bulamazsn ki, Allah'a ve hiret gnne iman etsin de, Allah Resulnn
dmanlarn sevebilsin.
Sahab ki, Allah Resulnn en ileri dostudur. O'na sevgi, Allah ve Resulne sevginin yol
gstericisidir.
Bu, naziklerin nazii dvada, Allah'n Resul buyurdular:
Sahabilerin bahsinde daima Allah'tan hazer edin... Onlar sevenler beni sevenlerdir. Onlara
dmanlk duyanlar, bana ez ederler. Bana ez etmekse-Allah'a ez etmeye kalkmaktr; ve
Allah'n azap eli bylelerini yakar.
Ve:
Ben her gnahn efaatisiyim; yalnz sahableri-mi hor grenlere ve onlara ovenlere efaat
etmem.

Byleyken ortaya bir Muaviye meselesi karp bu sa-habye az dolusu sven, lanet okuyan,
sonra da Mslmanlk taslayan ve tesellisini Hazret-i Ali'den yana olmakta bulan bedbahtlara ne
demeli?
Bunlar, hibir incelie, sr drakine ve l hikmetine ruhlar yatmayan, eytan oyunca kafalardr.
Allah Resulnn bu kadar ak ve aydnlk emri altnda, Muaviye ki-.
372

ni gdenleri bizzat Kinatn Efendisi ve O'nn sevgili ruh -ve madde vrisi Ali ne dnr diye en
kk nefs murakabesine girimeksizin, gya Peygamber Evini ve Neslini koruma gayretiyle atp
tutanlar. Bilmezler ki, kalblerinde-ki suret-i hak, perdesini idare eden bizzat eytandr
Sahab meselesinin en nazik miyar olan bu mevzuda l udur:
Hazret-i Ali mi hakl, Muaviye mi?
Hazret-i Ali mutlaka hakl...
Ya Muaviye?
O da haksz deil.!. Ve btn fark bu kadar...
Bu nasl l? Hem biri kafiyen hakl, hem de br haksz deil?
nk bir sahabye haksz diyemiyeoeimiz iin ancak bu hadde kadar uzanabiliyoruz.
Aralarndaki ihtilf, sadece itihad farkndan ibaret.. Byle olunca, birinci plnda bulunan tam
hakl, ikincisi de haksz deil olur. rplak ve yrtc hakszlk, asl, sahablerin en byklerinden
birine dayanarak brnn sahablik vasfm unutmaktr. te sr idrakini rseleyici kabalk.
Sr m; yine sr noktasna m geldik? Buyurun:
Bir gn Allah'n Resul, kendi vahiy ktiplerinden Muaviye'ye dedi ki:
leride senin ocuklarn en zlim ekilde benim ocuklarm ldrecek!
Muaviye titredi:
Ne diyorsun ey Allah'n Resul; yleyse vcuda geldike hepsini keseyim ve neslimi
kurutaym!
Hayr, Muaviye; buna kimsenin hakk yoktur. Allah'n takdiri neyse o tecell edecektir.
Ve skt ve tevekkl emrini alan Muaviye'nin strap derecesi...
Muaviye, olu Yezid'in ne yapacan tflseydi kahrndan erir, giderdi.
.'
373
ONDAN NUR ALANLAR
O'ftdan nur alanlar, o kadar muazzez ve eriilmez insanlardr k! Allah'n kendilerine verdii ve o
nurdan yourduklan seciyeyle, ak ve teslimiyet, ballk ve fedakrln ebed rnei
kalacaklardr.
yle:
Bir velye diyenler oldu:
Siz yle ykseksiniz ki, zamanmzda sahablere e gibisiniz!
Ne mnasebet, dedi yksek vel; eer siz saha-bleri grseydiniz, vecd ve ak hallerine bakp
deli derdiniz; onlar da sizi grselerdi mslman olmadnza hkmederlerdi. Ben nasl onlara e
veya e gibi olabilirim?
En byk haysiyeti, akll eeklerden ayrlmak ve akl yenmi insana ykselmek olan insanoluna,
ulv divanelikten byk nimet yoktur bunun da srr btn insanln srnyia beraber sahabdedir.
Ne mutlu O'nun divanesi olabilene!..

O'ndan nur alanlar, lmemiken lmenin rejimine girenler... Her n O'nun hayalini, kendi z
derilerinin stne giyenler... Bunlar...
lh marifetin balca usul de bu...
RABITA
Kalbleri O'nun yakc hayalyle dolu, yannda veya uzanda, hep O'nunla oldular, sahableri...
O'nunla gittiler, O'nunla geldiler. O'nunla yediler, O'nunla itiler. O'nunla namaz kldlar, O'nunla
zikrettiler; hatt O'nunla yattlar; O'nunla uyudular, O'nunla uyandlar. lerinde ve dlarnda hep
O'nu tadlar.
yle oldu ki, zaruret yerlerinde ve demlerinde bile
374
O'nun hayalinden ayrlamadkkr iin O'na bu halden ikyet ettiler.
~\ Bu hal mi? Mrit eteinde ermenin tek yolu, bu hal\.
u hale tasavvuf rabta der ve bu hali Kur*n tasdik eder.

Ancak bu halle erilir.

Mridin suretini kendi z suretine giydirmekle...
Bu hal, Allah'ta fni olmann mukaddimesidir.
.
Bu hal O'ndandr.
Yani:
O'nu bir kere gren; yahut baktn lhzada en st tabaka ge karacak o bir ift simsiyah gze
bir ker&-cik grnen bu halin balangcndadr.
75
Peygamber ve Kadn
BEERYET
Bir gnd. Yakn tarihte bir gn 30 yl kadar evvel diyelim.
Nur silsilesinin en byklerinden, Nur'un devrimize ulatrcs Esseyyid Abdlhakm (Arvas)
Hazretlerinin huzurundaydm.
Beraberimde, bir aralk Alafranga Kemal ve Haz-ret-i sa'ya o yoldan ballk diye bir hastala
dm bir arkada vard. Bu arkada, s Peygambere de gerek ballnn yolunu grsn ve
balln asit hedefini bulsun diye Kurtarcmn huzuruna karmtm.
D gzle en basit ve kuru edann iinde, ne muhteem bir esrar tahtnda oturduu ve bu taht
etekleriyle nasl gizledii ve nasl her eyi rtt hemen belli olan
375
Abdulhakm Efendi Hazretleri, arkadamn u suali karsnda kaldlar:
Hazret-i s hakknda ne buyurursunuz?
Sorulan her eye tek ve en ksa cmleyle cevap veren ve hibir fazla izah ve isbat tel
gstermeyen Efendi Hazretleri, buyurdular:
Babasz hak peygamber...
Beklediini alamayan arkada, sormakta devam etti:
Ya Peygamberimize kar fark...
Byk...
Ne gibi?
Hazret-i s meleklikte en'-ileri derece... Peygamberimize nisbetle bir eksii vard.
Neydi efendim eksii?
Ve Efendi Hazretlerinin sesi, mna topran bir nda yerli yerine oturtan bir zelzele uultusu gibi
iimizde gmbrdedi:
Beeriyeti. Beeriyeti eksikti!
Evet. Beeriyet... Melekiyetin secde ettii beeriyet.. Bu ly, Allah'n Sevgilisine ait cephelerin
hepsine birden tatbik edebilirsiniz.

Beeriyet... Nefs sahibi insan olmak noktas... Btn dva, esrar, bel, saadet, inilmez kklk ve
klmaz byklk hep bu noktada...
DNYANIZDA EY
Allah'n Resul buyurdular:
Bana dnyanzdan ey sevdirildi: Kadn, gzel koku ve gzlerimin nuru olan namaz...
Bu muazzam l, Allah'n mahlktan perdesinden tecellisinde, stn beeriyet sfatlarn en ok
neler zerine cezbettiinden bir iaret...
Sevdiimiz ve ona doru ruhumuzun aktn duyduumuz her eyin maverasnda, ey, lh
tecelliye yol
376
verir. Bu yol verite de, her ey, kendi zatnda/ husus birUstidat tar.
< Kainatn Efendisince dnyamzdan sevdirilmi unsur karsndayz: Kadn, gzel koku
ve secde...

.-
Bu mesele, naziklerin nazii, incelerin incesi... Bu meseleyi eyh-i Ekber Muhiddin- Arab
Hazretleri, Fssunda akln pervaz edemeyecei tecrid yksekliklerine kadar karr.
eyhi Ekber'de, Allah Resulnn en bata ifade buyurduklar kadn ki erkein bir cz'dr
erkekteki faaliyet hassasna kar bir infialiyet merkezidir. Erkek varlnn akt ilh bir tecelli
halinde, esrarl bir cazibe mihrak...
Kadn neticede Allah'a teslim olacak nefsin, ilh kanun endazesiyle, yani hell lsyle, bol bol,
yana kana su imeye mezun, hatt memur bulunduu bir pnar... Nefs, byk rejimini
tamamlayabilmek iin boyuna oradan hz alacak ve ald hz boyuna orada gsterecek...
Melekiyetin secde emrini ald beeriyet yaps budur.
Kadn, gaye deil, vasta... Ve hayvan deil, insan nefse gre...

' ,
Baz klardan eyh-i Ekber'in nakli:
Ben km ve benim akm bildiler, lkin akmn kime olduunu bilemediler. Halk zanneder
ki, ben mahlka km... Halbuki benim akm, mahlkun mazhariyetinde tecelli eden Allah'a...
BU DVA
Evet: Bu dva hudutsuz nezaketlere kadar uzanr ve kl farkyle ii hidayet caddesinden dallet
uurumuna alabilir, "^nun iin meseleyi fazla lfa bomayalm;
377
kuru aklla skmayalm; hususiyle srlar rktmeden smsk hakikat noktasna yapalm:
O ki. Muhammedi hakikatin sahibi. Ferd Hikmetin mazhar ve her mahlktan stn beer srrnn
mmessilidir. Allah'n verdii kmil mizaca gre kadn O'nda lh? tecellnin derin aynas ve lh
marifet rejiminin esrarl vastas...
Allah O'na ve o mizacn vrisleri Muhammed mmetine bu aynay sevdirmi ve kemal yolunun bir
lzum unsuru olarak hedeflendirmitir.
Bylece, O'nun, Gaye-oan ve Ufuk-Peygamberin mizacna ermekten baka bir ey olmayan
kemal ilesinde, kadn, en byk vellerin, en ileri yalarda bile kaybetmedikleri ruhan ve cisman
bir alka hedefi olmutur.
Bir alka hedefi ki, kendisiyle deil, haber verdii hikmet ve hakikatle kaim ve bu arada grd
hizmet ve ettii delletle makbul...

Bykler, Muhammedi mizacn kadn alkasn ve bu alka iinde lh marifet terakkisini yle
benimsediler ki, fazla evlendii iin etrafnda dedikodu yaplan bir vel, bir gn anlayszlara yle
bir levha gsterdi:
Parmann ucunu kesti ve alan incecik yarada bir damla kan yerine bir damla bembeyaz cevher
topland grld.
Tekrar edelim:
lh marifet yolunun terakk sahipleri iin kadn dvas btn bir sr ve bu bakmdan hak lsyle
embere alnm ehev kuvvet, mslmanlkta en makbul bir istidat iareti... Ve o nokta o kadar
tehlikeli bir kvnnj, yeri ki, onda, yine kl farkyle en stn beeriyet faziletinden en aa
hayvaniyet derecesine yol ak... Aralarn ayrd edebilmek de ok zor...
378
Kadn, bir yznde lh, br yznde hayvan bTrer remz bulunan esrarl madalyon... Sanki yaztura oyununun paras... nsanolu hemen btn kadrosuyle, o para-~y>atlnca, yalnz hayvan
remz. tura tarafyle den bir nesne zanneder ve bu yzden zt kutuplar arasnda ahengi gremez.
Bylece hayvan remz yzn mefk-reletirir ve o zaman hasretinin iddetinden, kadnn ve
ehvaniyetinin dna kmaya balar, kadn ve ehvani-yeti kaybetmeye kadar gider.

Halbuki dva, ne kadnda kalmak, ne kadn kaybetmek... Dva, kadnla kadn amak.. Yzler
arasndaki ahengi muhafaza etmek ve lh marifet cihetinde nefsin kadn gdasn eriat lsyle
vermek. Nefsi kadnla tamamlayp Allah'a sunmak...

nsanln Tacna ait sultan beeriyet vasfnn bu azm srrn ki biz ancak kendi ciz idrk
perdemize toplayabildiimiz kadariyle gsteriyoruz Hristiyanlk ve bir takm kuru ruhbaniyet
rejimleri kavrayamaz. Hayvanla insan arasnda mterek grd ehev seciyeyi iddetle
cezalandrmaya, nefsi ldrmeye ve o yoldan kemal bulmaya bakar. Halbuki esasta nefs tmeyecek
ki zaten lmez bir baka hale inklb edecek ve yola gelecektir. Nefs yola gelince de Allah'a
yol alacaktr.
Nefsi ldrme veya nefsin ldrlebileceini zannetme yolu sadece serap... Ya insan, gerek
gayesiyle ve bsbtn kaybettirir; yahut manastrlarda ve daha bitmem nerelerde grdmz gibi.
bsbtn nefsin eline teslim eder, sefalet derecelerinin en altna indirir.
inde, babasz hak peygamber Hazret-i sa'dan tek lh soluk bulunmayan, batan baa suni ve
ruhban edebiyat tertiplerinden ibaret Hristiyanlk, kabul ettii Peygamberlerden Hazret-i brahim,
Hazret-i Yakup, Hazret-i Musa, Hazret-i Davut, Hazret-i Sleyman'n ok zevceli, yni stn beer
vasfl nebler olduunu bilir de, sonra stnlerin stnne, mnasn kavrayamad
379
ve kemal noksan diye grd bir ehvanlik isnad eder. nk ballk iddia ettii byk Resul
s Peygamber hi evlenmemitir, s-y Moerret tir ve bu iin srr da yine Hristiyanlka
mehuldr.
KORKU YOK
in en a taraf u ki, tersinden nefs hizmetkr rahiplerin ve szde hakikat k ggrbl
mnekkidlerin bu kaba, kabalarn kabas anlayna kar, son zamanlarn slm muharrirlerinde.
Kinatn Efendisine ait stn ve mkemmel beeriyet vasfnn dta gizlenmesi, gzden karlmas
ve birtakm tevillere saptrlmas gibi bir ey seziliyor. Bouna!...
Korku yok!
Bu cephe, Allah Sevgilisinin en byk lh nimete mazhar, sultan, ferdan, nuran, insan yzdr
ve tek mesele ite bu cepheyi anlayabilmektir.
Bu cepheyi karmaynz, glgelendirmeyiniz, peele-meyiniz; nasipsizlerin gzlerine sokunuz.

Kendilerinde recl kuvvet, her mikyasn stnde ve ruhan kuvvetleriyle tam nisbet halinde..
Zevceleriyle alkalar da en titiz adalet ls iinde...
Hangi hadmdan byk adam ve hangi iditen yar at kt?

Bunlar kfre aka bildiriniz ve devam ediniz: Kadn, fikir gibi ey... Onda btn hasretlerimizi,
idealimizi;, itiyakmz, visal mefkuremizi vdeden bir mna buluyoruz. Neticede btn bunlar
kadndan evirip asl ve hayat dnemecin icrac vastas oluyor ve bizi maddemiz ve mnamzla
besleyici bir vesile halinde daima beeriyet sfatmz koruyor. Onu bu hudut iinde
kymetlendirmek ve o kymeti tadmaya rnahsus beer has380
semizi kemal yolunda basamak diye kullanmak, byk oluun esaslarndandr. ^Tevam ediniz:
Kadndan kesilme hali Mslmanlkta en mezmum ilerden biri ve kemale deil, zevale gtren bir
saik...
Marifet, Peygamber Kz Derin ve nce Ftma'nn vefatndan sonra sekiz kere evlenen ve otuz iki
evld vcuda getiren Ali gibi olduktan sonra, yine Ali gibi:
mrmde hibir yabanc kadnn yzne ehvetle bakamadm.
Diyebilmekte... bu mizan tutabilmekte...
O'ndan Nur alan Ali gibi ve btn sahabler gibi...

eyh-i EkberMn tabiriyle, Gaye-nsdn ve Ufuk-Pey-gamber'in hakikati Ferd dir. Bu hakikat

Peygamber hakikatlerinin en stn ve tpplaycsdr. Ve O'nda kadn, insanln niha zirvesine ait
btn faaliyet hassasn kendi infiliyetinde toplayan bir mihrak, beeriyet vasfnn prldama
noktasdr.
76
Pak Zevceler
ZEVCELER
Bata, Byk ve Temiz Hatice... Uzun zaman yalnz onunla yaadlar ve Hatice hayatta kald
mddete baka zevce almadlar.
Hatice'nin lmnden sonra nikahlandktan, Zem'a kz evde Hazretleri...
Dirayet ve zarafet timsali yie...
Hafasa Bint-i mer... Hazret-i mer'in kz... Hicretin nc Ylnda nikahlandlar.
Zeynep bint-i Huzeyme Hazretleri... nc Ylda...
381
mm- Seleme Hazretleri... Drdnc ylda...
Zeynep bint-i Cah Hazretleri... Beinci ylda...
Cveyriyye Hazretleri... Beinci ylda...
Meymune Hazretleri... Yedinci ylda...
Ve ikisini yakndan tandmz drt cariye... Birisi Ben Kureyza kabilesinden Reyhne ye br
Msr Melikinin hediyesi Mriye...
En faziletlileri Hazret-i Hatice ve yie'den sonra evde bint-i Zem'a... Mslmanlkta ilklerden...
kinci Ha-beitan seferinde zevciyle beraber... Dnte zevci vefat etti ve Allah'n Resul
kendisini nikahlad. Vefat Hazret-i mer devrinin sonlarnda... Teslimiyet, itaat cmertlik ve
iyilikte mmtaz...

Hafasa bint-i mer Hazretleri, zevci Bedr gazasnda yaralanp vefat edince dul kald. Hazret-i
mer, onu Ebu Bekr ve daha sonra Osman'a mnasip grd. kisj de Allah Resulnn istediini
sezmi olacaklar ki, almadlar, Allat'-n Sevgilisi, aldlar. Muaviye devrinde vefat etti. Babas gibi
celdeti i...

Zeynep bint-i Huzeyme, cahiliyet devrinde Fakirlerin Annesi diye lkapiandrlm iyilik
rnei... IThudda zevci ehid edildikten sonra Peygamber zevceliine erdi ve ondan sonra c be ay
yaayp, drdnc ylda vefat etti. Huzeyme kz Zeynep, Allah Resulnn, Hatice'den sonra
lmne ahid olduklar ikinci zevceleri...
brleri hep sonra vefat etti.
.. mm- Seleme Hazretlerinin asl ad Hind... Habe diyarna ilk gidenlerden ve Medine'ye ilk
hicret eden kadn... izdiva teklifleri zerine, Allah'n Resulne, ocuklarndan, biraz kskan
olduundan, kendilerini zmek ihtimali bulunduundan fil/ bahsetti ve O'nun bu naz edasna
verdii cevap zerine hemen Peygamber zevceliine
382
can att./Dirayet ve zerafette Hazret-i Ayie'ye yakn ve zamannn gzellerinden... Zek ve
kemalde, Hazret-i Ayie'-den sonra, O'nun geldij kabul ediliyor. Allah'n Resulnden 8onra, yarm
asr kadar hayatta kald. Zevceler iinde en son vefat eden...
ZEYNEP
Zeynep bint-i Cah ile evlenmeleri gayet manal ve esrarl:
Peygamberin halasnn kz, asl, vakur ve gzellikte mstesna Zeynep, daha evvel eski kle Zeyd
bin Hrise'nin zevcesi... Veren de bizzat Allah'n Resi... Fakat Zeynep'le Zeyd arasnda ahenk
kurulamad... Zeynep Peygamber emriyle vard Zeyd'i kendisine denk tutamad, arado ahenk
olamad. Zaten lh murada gre, olmamas lzmd. Olmayacakt.
Zeyd, Allah Resulne ba vurup Zeyneb'i brakmak istediini syledi. Allah'n Resul de Zeyd'e:

 Zevceni tut, Allah'tan sakn!

Cevabn verdi.
yet meali:
Hani sen, Allah'n ve senin ltuf ve nimetinize eren kimseye diyordun: Zevceni tut, Allah'tan
sakn! Byle diyerek Allah'n ortaya karaca eyi kalbinde saklyordun. Halktan korkuyordun.
Korkulmaya en fazla lyk olan Allah'tr O dem ki, kocas onun dilediini yerine getirdi, onu
boad... M'minler iin oulluklarnn zevcelerini boandktan sonra almalarnda mni grlmesin
diye biz seni onunla evlendirdik. Allah'n emri etbet yaplr.
Grlyor ki, lh hikmet, Zeyd ve Zeyneb'i ayrdktan sonra O'nun kalbini Zeyneb'e evirmitir.
O'nun kalbi Zeyneb'e akmtr. O'nun kalbi bir yldza aksa, o yldz hemen avularnn iindedir.
Fakat, zahir duygusu, oulluunun zevcesini almaya izin yermiyor. Bu o zamann yanl hesab...
Oulluk, oul deildir.
383
Zeyd, Peygamberler Peygamberinden Tut! emrini ald ve ayrca hibir tevik grmedii halde
Zeyneb'i boad. Muayyen mddet sona erdikten sonra Allah'n Resul ayn Zeyd'i Zeyneb'e
gnderdiler.
Zeyneb'e git, beni Allah'n Resul gnderdi, seni zevcelie istiyor, deyiver!
Bu emrin dorudan doruya Zeyd'e verilmesindeki Peygamber ihls ve ulvliine ve temen, canla
bala o vazifeyi yerine getiren Zeyd'in emniyet ve teslimiyetine dikkat edelim.
. i.
Zeyd, eski zevcesinin kapna geldi, arkasn dnd ve en necabetli eda iinde memuriyetini yerine
getirdi.
Ald cevap:
Allah emredinceye kadar hibir ey syleyemem. Allah'n emri Resulne geldi ve Zeynep
byk nailiyete erdir Bylece oulluklarn boanm zevceleri hakkndaki yanl l de dzeldi.
Zeynep daima bu hususiyetle fahr duyar ve fahrini br zevcelere belirtirdi:
Sizi, Allah'n emriyle lemlerin Fahrine babalarnz, verdi, beni de dorudan doruya Allah...
Hazret-i Ayie, slmiyette Zeynep'ten faziletli kadn grmediini syler. Kadnln en ahsiyetli
ifadesi iinde misilsiz bir diyanet huu ve Allah'a ballk seciyesi...
Allah'n Resul, zevceleri arasnda en cmert olannn kendilerine en evvel kavuacan
sylemilerdi. Peygamberler Peygamberinin vefatndan sonra zevceler arasnda O'na ilk kavuan
Zeynep oldu. Halife mer devrinde...
Dorudan doruya ilhi hikmetin, kul ve m'min imti-hanyle kark gayet esrarl bir tecellisi olan
Zeynep hdisesini, garpllarn nasl tellkki ettiini dnmeye bile demez.
, kul ve m'min sfatiyle bizim tellkkirnize bal...
384
Biz, O'nO/Oif her eyin peinen doru, iyi ve gzel olduunu kabfl eden, sonra da bu doru, iyi ve
gzeli Allah'n izniyle/gren, duyan ve anlayanlardan olalm, yeter. yi, doru ve gzel. O'nun
yaptdr.
BRLER
Gveyriyye Hazretleri, Mustalkoullarndan alman esir... Allah Resulne nikhlanmasyle herkes
elindeki esiri azad etti ve Peygamber zevcesinin kabilesinden hibir esir kalmad. Hicretin altnc
ylnda vefat etti.
mm- Habibe Hazretlerinin, Habeistan'da dininden dnen zevcine ramen Mslmanln
muhafaza etmi ulv kadn olduunu ve Kinatn Efendisince t Medine'den zevcelie istendiini
biliyoruz. Mjdeciye btn mcevherlerini hediye eden Ebu Sfyan kz soylu ve kahraman mm Habibe, kocasna ve babasna ramen sebat gsterdii imannn mkfatn en byk rtbeyle ald
ve Hicretin krk drdnc ylnda ld.

Meymume Hazretleri, Allah Resulnn Hayber'den sonraki Umre niyetiyle Mekke'ye

girilerinde Peygamber zevceleri arasna girdi. Kendi kendisini Allah'n Sevgilisine arzederek...
Hicretin ellibirinci ylnda dnyadan gt.
Safiyye Hazretleri, Hayber fethinde grdmz gibi, Prens kz...
Allah'n Resul ona sordu:
Safiyye, bana gelmek ister misin?
Ey Allah'n Resul, ben kfrdeyken bile tek gayem buydu, ya imdi baka ne isteyebilirim?
Hicretin elline, ylnda vefat etti.
Temizlikte, incelikte, fazilette, ibadette, hayette, teslimiyette hepsi birbiriyle yar halinde ve
hepsi birbiriyle,
385
en iyi lfet ve muaeret iinde... Aralarnda darack naz hududu dnda en kk bir geimsizlik
yok...
Annelerimiz onlar, m'minlerin annebri... M'rrin vasfmzn balad anneler... Aziz annenin daha
stn...
evla
Allah'n Resul, dokuzuncu ylda, bir ay mddetle zevcelerinden eyl ettiler. Yani bu zaman iinde
zevcelerine yaklamadlar.
Sebebi, banda ve sonunda mnafk parma ve bu yzden Peygamber Evini saran bir mrlt...

Her n intiar sahasn genileten ve tevhid meydanna renk renk ganimet yan slmiyet, bu kadar
zengin refah imknlar getiriyor da niin; Peygamber Evi bundan faydalanmyor? Hl toprak
tabaklar iinde birka hurma ve sadece bir iki bulama... Peygamber zevceleri daima dnya ziynet
ve nimetlerinden mahrum... Niin?
Cevab kendi iinde:
Peygamber Evi de ondan...
Gizli yahudi ajan mnafn soktuu kundak... Semeresini ftr kadn sfatnda aryor. Bu tesir,
aslnda tertemiz zevceler arasnda hafif bir mrt estirdi. Ve Allah'n Resul bundan zlp bir ay
kendilerine yaklamamaya ahdettiler.
Bu defa mnafk yle bir ayia yayd:
Allah'n Resul, zevcelerinin hepsini birden boad.

Btn sahabler Peygamber mescidinde ezgin ve zgn... mer, huzura kmak iin izin istedi,
istei iki defa kabul edilmedi... ncsnde huzura alnd. Allann Resuln bir tahta sedir
zerinde etrafnda birka bo tabak, dekorlarn en mahrumu iinde bulan mer alad v sordu:
386
Efy Allah'n Resul, zevcelerini boadn m?
Hayr, y mer!..
Ve mer, gzlen yal, mslmanlara mjdeyi vermek iin mescide kotu. *
Allah, Peygamber zevcelerini, dnya nimetiyle Resulnn zevcelii arasnda, birinden birini
semek zere, bir yetle serbest brakt.
Ayie'nin cevab:
Ben Allah' ve Resuln ihtiyar ediyorum! Hibiri dnyay murad edinmedi.
L
Peygamberler Peygamberinde kadn, dnya cephesinin ereveledii yalnz bu cepheye mhl
kadna benzemez Peygamberler Peygamberinde kadn, maddesi ve her eyiyle stn beeriyet
sfatnn tecellisine mahsus ilh bir perde; maddesi ve her eyiyle ebed mnalara yol verici bir
mna...
Kinatn Efendisinde kadn sadece hakik hayata bir zplama ta olan bu dnyada, mutlak,
mcerret ve mnezzeh gzellikten, stn beeriyet vasfnn ldamasna ve Allah' bulmasna

yardmc bir pertevdir. Bu pertevin akntlariyle deil midir ki, Muhammed Hakikati, ilk insandan
beri birbirimize teslim ederek, sonsuzlua doru reyip gidiyoruz?
77
Peygamber ve air
AR NEDR?
Eski Yunan'dan beri anlamaya ve anlatmaya alyorlar.
387
Benim anlayma gre gaipler perdesindeki iaretlerin mknatisyyetine tutulmu, bir oraya bir
buraya savrulan ve ebedyen ebedyi, eriilmezi, tutulmaz arayan meczup ruh...
Ben airim, gaibi kurcalayan ilingir: Canl cenazelerin banda Mnker - Nekir...
air, eya ve hdiselerin en mahrem maktamda arpan gizli nabzn "dvetlisidir ve bilmeden
ebedyen Allah' arayacaktr.

air gklerden szlen esrar huzmesinin nuran mah rutuna yakalanm bir toz zerresi.:r O ki, bu
nuran mah-rutun dorudan doruya ban ldatt Allah habercisidir; air btn estetik ve
poetik kutuplaryle, onun hizmetisi... Olmas gereken bu...
BR HADS VE HKMET
Doruluk derecesini bilmediim, fakat neticede her gzel ey gibi zn mutlaka O'na bal
grdm bir hads:
*^ Allah'n esrar hazinesi Arn altndadr. Anahtcr-lar da airlerin diline verilmitir.
yleyse, O btn kinatn nizamn getirdii gibi, iirin de hikmetini, birka izgiyle yer ve gk
aras hende-seletirmi oluyor.
Artk poetik dedikleri iir hikmeti, ban bu lye dayayp, yerle gk aras muhteem
mimarisini kurabilir?
Ne duruyor?

Allah'a ve esrara, yni kendi i gayesine, vcut hikmetine bal ifr ve air, Allah'n Resul
tarafndan en byk himayeyi grd.
Sreyd bin Sveyd:
388
Bir (gn Allah'n Resul, beni devesinin" arkasna bindirdi. Yava yava mesafe alyoruz.
Sordular:
Eskiden meyye bin Ebu Sait isimli bir air vard. Bundan bir ey hatrlyor musun?
Evet, ey Allah'n Resul... *-' Oku!
Okudum.
Daha istediler!.. Yine okudum. Yz beyit kadar okudum.

Arap airlerinden biroklarnn iirlerini okuttuklar ve bazlar iin:

lh hikmete ve tevhide ne kadar da yaklam dedikleri vaki...
Buyurdular:
Sz air Lebid'in u msra: Allah'tan baka her ey btl!..
Dnn o mesud airi ki, bir msra hads oluyor! Sz vardr ki iirdir, iir vardr ki
hikmettir...
ASIL HKMET
Asl hikmet, Allah'n Reslyle air arasnda, iir ve airin mnteha noktasyle Kinatn Efendisi
arasnda, riayeti fevkalde mhim snr tanyabilmekte...
O, Allah'n dorudan doruya, Allah tarafndan habercisidir; air ise, ok defa akn ve letinin
merkezi hede-finde habersiz, haberi olsa da habersiz, ahs bir arayc...

O, bizzat Allah'n yetlerini okumaya memurdur; air ise insan ruhunun habersiz bkllerini
bestelemee...
O, Allah'tadr; ir umum ve iptida mnasyle insanda....
389
Bu lyle. Allah'n Sevgilisi, bir takm yaknlklar ve benzerlikler gibi grnen eyler iinde, iir
ve aire, Arn topraa uzak olduu kadar rak ve mnezzehlik leminde...
Byle olduu iindir ki, Medine'de Peygamber Mescidi yaplrken bir evk n iinde okuduklar
bir iki msradan^ baka #hi iir sylememiler, yalnz bakalarnn iirlerini okumular;
okutmular, dinlemiler, sevmiler ve ltuflan-drmlar.
Nicelerine olduu gibi, bu hikmete de akl erdiremeyen haro ve kaba softa, Allah'-Resln
hicvedict kfr airlerine kar inen yjsti, topyekn iir ve aire sanm ve Allah Resulnn en
fazla ltuflandrdkiar ve temellen-dirdikleri bir messeseyi batrmaya savamlar.
Byleleri o nura lyk deil... O'na lyk olabilmek kimsenin haddine dmemi amma, byleleri
lyk olabilmenin iktidarszlna da lyk deil...
HEPS AR
Her eyin stnde olan O, mstesna, btn Arap erevesi, Kurey topluluu, ihtiyar ve genciyle,
kadn ve kzyle, oluu ocuuyle batan baa air... Batan baa kelm ve iir zevkinin
kahramanlar... Kelm harikasna, stn insan marifete inanm byk ruhlar... Zaten byle
olduklar iin deil midir ki, ahit olacaklar mucize, iirden ve her trl insan kelm harikasndan
mnezzeh Kur'n...
Sahablerin, arkalarndan tbilerin ve nice byk vellerin ou air ve iir zevkinin en ileri irfanna
sahip... Bata Hazret-i Ali:
Salarm bembeyaz oldu da hrsmn ba beyazlanmad.
Dnya isteklisi, yalnz yorulduu, didindii ile kalr. Ne oldu bana ki, gz diktiim dereceye
kar kmaz. Gzlerim daha stne taklp kalyor?
390
den
Allah iin syle; zevk ve sefann uuldatt nice ev-/

getin de,
Etraflarn lm kularnn dolandn grmedin mi? Ve olu mam Hseyn:
Uradn dertlerden mahlklara ikyeti kes! Merhametliyi merhametsize ikyet etmi
olursun!

Daha kimler ve neler!.. lm yatanda kzlarna, lmnden sonra okuyacaklar mersiyeleri

hemen okumalarn emreden ve hepsini hazr bulan byk baba Abdlmut-talib'i alt kzyle beraber
unutabilir miyiz?
Arapta ve hususiyle Kureylide iir, san'attr ve bu Arap, lisaniyle, bakalar srnrken uan
adam...
O, bu kanattan da mstani, Nur...
RN VAZFES
iir, bizzat ve topyekn, en hs ve hlis ruhu ve olanca gayesi ve cevheriyle O'nun sahabsidir.
O'nun.ve O'na bal hikmetlerin bestecisi..,
'
air, Allah tarafndan icls edilmi. O Ebediyet Sulta-, nnn, btn kinat sprc harmanisinin
eteklerinde, gaiplerden rperti alan ve veren bir duygu terifatsndan baka ne olabilir?
te:
Bir harmen-i nur olup n eflk
Huridi kapatt pertev-i hk
(Yedi felek bir nur harmanna dnd de,
Topran pertevi gnei kapatt)

Diyen eyh Galip... nnden akan suyu Ban tatan taa vurup gezer vre su yu esri bir mna
ak halinde mefkreletirdikten sonra, onu Ahmed-i Muhtar'n yoluna girmi gren Fuzli ve daha
niceleri, bu vazifeyi yaayanlardan...
391
ARLER
Balca kii... Pek ok ama, meslek temayz ifadesiyle balca kii... Bunlar, Kab bin Mlik,
Abdullah bin Revha, Hassan bin Sabit... Kfrden gelen nazm oklarn iman iiriyle karlayanlar,
pskrtenler ve kfrn cierini delik deik edenler...
Yoksa, iaret ettiimiz gibi zaman ve meknna gre, hemen her sahab, klcn iir knnda
muhafaza eden bir kahraman...

. -i
Seleme:
Allah'n Reslyle Hayber gazasna ktk. Gece gidiyorduk. Sahablerden biri mir'den iir
okumasn istedi. Kendi iirlerinden paralar... mir devesinden indi ve iirlerinden okumaya
balad. Araplarda dettir, deve yannda yryerek iir okurlar. Hem insan haz duyar, hem de deve
coar. Bir comadr balad. Allah'n Resul bu hali uzaktan grnce sordular:
' Kim iir okuyarak develeri coturan?
mir, ey Allah'n Resul...
Allah'n rahmeti, ona olsun... Bunu zerine bir sahab atld?
Ey Allah'n' Resul, ettiin dua ile mir'e cennet vacip oldu. Ne olurdu, bu duadan biz de pay
alabilseydik.

Hayber'den sonra Kabe'yi tavafa gittikleri zaman Lebbeyk sesleriyle yoku aa inilirken, Allah
Resulnn devesini eken bir air... Abdullah bin Revha... Tam Mekke'ye girilirken, ipil gzlerle
bakan mrikler iki taraf tutmu, air en keskin msralarn yksek sesle okumaya koyuldu.
Manzaray gren mer, atld ve dedi:
Allah Resulnn nnde iir mi okuyorsun? Allah Resul:
Brak mer, dediler; okuduklar kfirlere ok atmaktan daha tesirli...
i
BRDE KASDES
Allah Resulnn medihleri iin yazlm ve airine kinata bedel bir hediye kazandrd iin de
ismi Brde Kasidesi kalm mehur iir...
Brde, hrka demek... Allah'n Sevgilisi, bu iirin sahibine kendi hrkalarn hediye ettiler.

Kab bin Zheyr, Arabn byk airlerinden ve kfr tarafndan... Allah'n kendisine verdii
tlsml silh Allah Resulnn aleyhine kullanyor ve mslmanlarn gnlden kan gtmesine
sebep oluyor.
Babas Zheyr de byk air... Bir gn bir rya grm... Gkten bir ip uzatmlar... Komu...
Tutunmak, yapmak istemi... Olamam... Yetiememi... Zheyr kitap ehliyle yatp kalkan bir hakm olduu iin ona, bu trl insanlar ryasn yle tbir
etmiler:
hir zaman Peygamberi gelecek ve sen ona ye-tiemiyeceksin...
Zheyr, oullarna u nasihati vermi:
Her almet gsteriyor; bir byk neb gnderecek Allah... Ben yetiemiyeceim zahir... Siz
ona iman ediniz!

Byleyken Kab ve kardei, Allah'n Resulne inanmadlar ve babalarnn dn olsun,

hatrlamadlar. Kardei:
Ben gidip u nbvvet dvas eden insan bir greyim!
Dedi ve gitti ve O'nun meclisine girer girmez ms-lman oldu.

Allah'n Resul Tif'den dndkleri zaman da kardeine haber yollad:

Hemen gel ve nslman ol! ekinme! nk O, tvbe edenleri ve Hakk'a gelenleri affeder.
392
393
Kab, Allah Resulnn ferman ile her nerede g-rlrste hemen ldrlmesi gerekenlerden...
Kab, Medine'ye geldi; Allah Resulnn etrafndaki sahabler halkasnn yanna sessizce diz kt.
Kimse ona bakmyor...
Allah'n Sevgilisine hitap etti:
Ey Allah'n Resul!. Kab bin Zheyr kfrnden dnm ve gnahlarna tvbe etmi.. Kapda,
senden af ve emn istiyor. Ne buyurursun? Huzuruna getirsem tvbesini kabul eder misin?
Evet...
/
Kab benim!
Klcna davrananlar, Allah'n Resul, bir iaretiyle hareketsiz braktlar. Ve Kab, diz st mehur
kasidesini okudu.
Kab:
Sen Resulsn, lemin ziyaland nur;
Hak ve btl arasn kesen Allah'n klc...
Kab gnlnn btn ahlamiyle okuduu kasidesinde buraya gelince, Allah'n Sevgilisi,
arkalarndaki hrkay karp Kab'n stne attlar. Kab bin Zheyr'in stne ebediyet dmt.

;
Muaviye'nin halifeliinde bu hrka iin Kab'a onbin aka gnderildi. Fakat O'nun Peygamberliini
kabul ettii andan itibaren iirin de hakikatini bulan byk air Kab u cevab verdi:
Allah Resulnn hrkasndan ayrlamam... Kab'n lmnden sonra Muaviye o hrkay
yirmibe
bin akeye vrislerinden satn ald; ve ite o hrka sultan elinden sultan eline geerek bugne kadar
geldi.
KUR'N'I BLDREN
O, Kur'n' bildiren. Kendi ahs belagat ve fesahati
iinde, iirin varamayaca mna iklimlerini, airlikten mnezzeh olarak fethetmi ve beyan
leminin stne km, sonsuzluk bayraktar... iiri sevdiler ve ona gerek istikametini verdiler.

Fakat Kur'n'dan, Allah'n kelmndan sonra, bu mucize karsnda airin dili tutuldu.
Hazret-i mer, halifeliinde. Hassan bin Sabit'e sordu:
Hassan, niin iir sylemez oldun?
Kur'n'dan sonra azm kilitlendi, y mer!..
78
Ahlk ve det
AZM AHLK
Allah, Sevgilisinin Azm bir ahlk zere olduunu, O'nu ahlklarn en azmi iinde yarattn
bildiriyor. Ahlk mefhumunun yannda kullanlmasna Arapada hi allmam olan azm sfat*
burada titreticidir.

O bir kuldur; ve bu azm ahlk ise O'nda Allah'n Ahlk...

Derinlemek ihtimali olsayd tecrbe ederdik; fakat brakyor ve dpedz ly veriyoruz.
O, Allah'n bizzat kendi ahlkiyle ahlklandrd en stn mahlk, Gaye-nsan ve UfukPeygamber...
Sade O deil... O'nun ahlkna tevars edebilenler, ayn ahlk ile ahlklanrlar.
Emir:
Allah'n Ahlkiyle ohiklannz!

Hads meali:
394
395,
Ben ahlk tamamlamak iin gnderildim.
Yine ilhi marifet kapsnn eii... Bu ahlk yerine gelince kap alr.
Bata da kaydettiimiz gibi yanllklar boyunca tecrit senfonileri bestelemekten ve tek hayrl i
olarak birbirinin yanln yakalamaktan baka rol olmyan felsefenin kulaklar nlasn.
O'nun iki gayesi vardr: Nizam ve ahlk...
Herkes ve her ey, isteklisi olduu ryann hakikatini slmda bulsun...
SMLER
Allah'n ahlk...
Btn gzel isimler benimdir! Diyen Allah'n ahlkn isimlerinden sezebiliriz. O'nun da
ahlkn yzlerce isminden birkaiyle hecelemeye alalm:
Ei' Ea (En ecaatli) El' Ahsen (En gzel) El' Ecved (En cmert) Er' Rahim (Merhametli) El'
Mstakim {Doru) El' H (Huu iinde) Er' Rauf (Okayc) Er' Razi (Rza iinde) Er1 Rahmet
(Rahmetin ta kendisi) El' Af (Affn ta kendisi) . Et1 Thir (Temiz) Es' Sbir (Sabrl) El'
Mtevekkil (Tevekkl iinde) El' Mustafa (Szlm) El' Mstfir (stifar edici) El' Halim
(Yumuak) Es' Sadk (Sadakatli).
396
sayya dt m. namtenahiyi bulmal ki, O bulun/un...
'
:

Namtenahi izgili o ahlk btnnn yine bir ka ana

kesi:
Yakc edeb, haya, hayet...
Titretici af, msamaha, merhamet...
Alayc tevazu, tevekkl, kanaat...
rpertici sadakat, emanet, istikamet...
Hayat verici muaeret, nsiyet, bearet...
Hayran klc rikkat, nezaket, letafet...
Tlsmlayc zarafet, tavr, asalet...
Esir edici semahat, ikram, mrvvet...
Sarsc vekar, heybet, ecaat...
Ve ruhumuza dml her gzel edada son had, O'nun.
Hads meali:
Aiah size ferd ferd ahlknz taksim etmitir; rzknz bld gibi..

Dualar:
Allah'm; dm gzel ettiin gibi iimi de gzel eyle!
DI VE
Bazan kulak yumuaklarna kadar den hafif kvrck simsiyah salarn, sema gibi ak ve yksek
alnnn, ipince ve pek az atk kalarn, upuzun ve yar kvrck kirpiklerin, nuru simsiyahta tercme
eden gzlerin, sivrice ulu uzunca burnun, genie ve fevkalde ahenkli dudaklarn, intizam iirinin
hendesesini veren bembeyaz dilerin, yine hafif kvrck simsiyah sakaln, uzun ve asl boynun,
gayet hafif krmzmtrak beyaz bir yzde dmlendii mna... O'nun, Allah Sevgilisi olmak
mnasna
397
denk.. Bu mnay O'nu grd zaman, yahucfi AbduHah bin Selm hemen haykrd:
Bu simann sahibi yalanc olamaz!

Zaman boyunca ebediyen tekrarlasak yine az ki, daima hznl, dnceli byk dnce hzn
iinde, ve mrnde bir kere olsun kahkahayla glmemi, hep m-tebessim insan...
nsan m?
Evet, insan; fakat insanln, ilkinden sonuncusuna kadar toplam, O'na msavi deil...
Bir mr boyunca bir kere olsun kahkahayla glmemi, kendisini kaybetmemi ve gaflete
dmemi olmak ne demek?
EDA
Umumiyetle susuyor, lzum olmadka konumuyorlar; fakat sze balaynca her kelimeyi sonsuz
bir aydnlk ve ekicilikle tane tane kullanyorlar.
nsana kan nakleder gibi, damla damla ve blm blm veriyorlar.
Bazan o kadar yava bir ahenk iinde sz sylyorlar ki, hibir zahmet ekmeksizin kelimeleri
kt zerinde zaptedilebilir. Zaten konumuyorlar; ruhlara ve semalara yazdryorlar,
kaydettiriyorlar.
aret ettikleri zaman, ellerini olduu gibi kaldryorlar. Bir eyden hayret hissi alnca, ellerinin
ayasn eviriyorlar. Ellerini birbirine arptklar da oluyor. Ve sohbette bir nkte geerse
glmsyrlar ve gzlerini yere indiriyorlar.
Hutbelerinde, hutbelerinden en mteessir olan insan, bizzat kendileri... n olurdu ki, btn
mukaddes vcudun batan ayaa titredii grlrd.
Abdullah bin mer:
398
/Bir gn Allah'n Resuln minberde hutbe verirken dinledim:
Gklerin ve yerin yaratcs olan Allah, gkleri ve yeri ovucunun iinde tutar.
Dedi ve sonra:
Avucunu smsk kapayp at. Heybetleri bozan o hale geliyor ki, muhataplar ta-mamiyle
kendilerinden geiyor. Ebu Hreyre: Allah'n Resul vaazlarndan birinde:
Nefsimi kudretinin elinde tutan Allah adna yemin ederim ki...
Dedi ve durdu. Sonra bu balangc iki kere daha tekrar etti ve hafife ileriye doru eildi. Birden
herkesin ba yerde ve gzlerinden ya boanyor! Kendimizden o trl gemitik ki, Allah
Resulnn ne iin yemin ettiklerini unutmutuk.
79
Renk Renk
GYNLER
Yeni yam kardan daha temiz, stnde tek leke, tek toz tanesi olmayan, sade, son derece sade,
zentisiz
elbiseler.
Diz kapaklarn baldrlarnn ortasna kadar aan bir e.tek ve stnde gmlek veya hrka...
Balarnda bazan beyaz, bazan siyah, umumiyetle siyah, ucu omuzlar arasna sarkan bir sank..
En sevdikleri ve tercih ettikleri renk beyaz.. Gmlekleri ve etekleri ok defa beyaz; hrkalar da
beyaz, yeil, sar ve siyah.
399
Kullandklar .kuma ekseriye sof... Bazan da srtlarna bir al aba alyorlar.

.
Ayakkablar sandal eklinde.. stnden ve bileinden bal... Bu giyini tarznn farikas, sonsuz
bir temizlik, sadelik ve tevazu...
Harplerde zrh ve mifer giyiyorlar.
Gerek hayata intikal anlarnda, zerlerinde el dokumas sade bir entari ve yamal bir rt...

'
Fakat, Allah'n Resul, iyi giyim'nimetinin gururlanmadan, zahirde de gsterilmesini emrediyorlar
ve gzel kl seviyorlar.
EYALARI

Sa ellerinde Allah'n Resul Muhammed yazl, yzk eklinde mhr... Peygamber nmelerini
mhrlemek iin...
Bu mhr Hazret-i Osman devrine kadar muhafaza edildi ve ondan sonra kayplara kart.

Hutbe verirken ellerinde bir as.. Minber yaptrldktan sonra ellerine as almadlar. Harb
sahnelerindeki hutbelerinde, dayandklar bir yay, ok yay...

Taraklar, aynalar, misvaklar, srmedanlar hep yanlarnda...- Dilerini sk sk fralyorlar,

salarn sk sk taryorlar, her gece srme ekiyorlar ve trnaklarn Cuma gn kesiyorlar.
D temizlii, uur ve sistem altnda btn jnsania rnek.:.
ZEVK
mm- Hni Hazretleri, biraz, yulaf tt, otla ka400
rtrd, tabaa koydu, atee tuttu, stne biraz zeytinya dkt, bir para biber ve bahar serpti ve
Hazret-i Hasan ile Abdullah bin Abbas'a dedi:
te Peygamberin yedii yemek!
Allah'n nimetleri rinde, etlerden, sebzelerden ve yemilerden de sevdikleri var..

O kadar incelmi bir rikkat ve nezahat bnyesi ki, bir gn yere tkren bir adam grdkleri zaman
kpkrmz kesildiler ve kalakaldlar. Sahabler koutu ve Allah Sevgilisinin yolunu temizlediler.
Sa ba karmakark bir adam grdler:
Bu adam, salarn olsun ykayp taramyor mu?
slmda hrpanilik yoktur.
Bir gn mescitteler.. Cuma namaznda... Rikkat ve letafette misilsiz mizalarna giran gelen nasl
bir hl karsnda kalm olacaklar ki:
Ykanp da gelseydiniz daha iyi olurdu.
Buyurdular ve bu emir hemen din bir kaide hkmme girdi.
Turp, soan, sarmsak gibi az kokutuu eyleri hi sevmediler.
Derin ve mstesna zevklerinde at, safkan babalarnn beii olan memleketlerinde en sevdikleri
hayvan... At beslediler; talim terbiye ettiler. Hatt byk Arap safkanlarn bizzat rnekletirdiler
ve rettiler. Yarlar ra-betlendirdiler ve Sence isimli atlarn bir kere yara itirak ettirdiler.
Kazandn grmekle de zevklendiler.
Bu eserin muharririne ne saadet ki, O'nun atlarndan birinin ismini tamaktadr. Necip...
401
GN NDE
Sabah namazn kldktan sonra seccadelerine uzanyor ve gnein doup ykselmesine kadar
istirahat ediyorlar. Gne ykseldikten sonra meclislerine akn balyor. Herkesin derdi ve meselesi
ayr ayr dinleniyor ve cevaplandrlyor, herey konuuluyor, btn bir hayat...
Ekseriyetle sabah namazlarnn snnetinden sonra
zerlerine yle bir hal geliyor ki, tekrar beeriyet plnna dnebilmek iin, biraz yanlar zerine
yatyorlar. O anlarda insanolu, kendilerini grmee takat getiremez.
Sonra farz mescitte kldryorlar ve gerekirse biraz daha dinleniyorlar. Derken sahablerle meclis
balyor.

Kuluk vakti, drt veya sekiz rekt namaz klyorlar; peinden evlerine gidiyorlar ve ev ileriyle
megul oluyorlar. Elbiselerini bizzat yamyorlar, ayakkablarn tamir ediyorlar, hayvanlarn z
elleriyle sayorlar.
kindi zaman pk ve faziletli zevceler ziyaret ediliyor, hl ve hatrlar soruluyor. Gece hangisinde
kalacaklarsa btn zevceler onun evinde toplanyor, yats vaktine kadar bir arada kalyorlar.
Allah'n Sevgilisi yats namazn kldrp Mescitten dnnce herkes yerli yerine ekiliyor.

Uykuya yatarken szleri:

Yarabbi; senin isminle lr, senin isminte dirilirim.
Uykudan kalkarken dnceleri:
a1 Hamd o Allah'a ki, bizi ldkten sonra diriltti. Hepimiz ona dneceiz.
Gece yarsndan sonra uyan, ykan, misvak ve ibadet... Geceleri yle ibadet ettikleri olurdu ki
nermirt ayaklar ierdi.
Soruldu:
402
Senin olmu ve olacak btn gnahlarn affedildii halde bu kadar neden?
\ Niin Allah'n kredici bir kulu olmyaym?..
Fakat umum ve daim izgileri iinde gsterdiimiz, bu yirmidrt saatin bir i megalesi vardr ki,
btn br iler bunun dnda ve buna gre d plnda..
Hibir n ayrlmadklar, gizli, bazan da ak zikr..
yet meali;
Onlar ki, ayakta, oturduklar yerde, yatakta, hep Allah' anarior.B
Allah'n Resul, her n, her hareketinde, her halinde ve d yze ait her iinde zikirde.. Giderken,
gelirken, al veri ederken, i grrken, savarken...
Hazret-i yie:
'-* Allah Resul, hayatnn hibir lhzasnda Allah' anmaktan geri kalmad.
Peygamber Evini muhafazaya memur Rebia bin Kab:
Allah Resulnn ierden zikrini dinler, nihayet yorulur ve dalardm.
Diiyle ve iiyle geniliine uzunluuna ve derinliine, bu dnyada; iinin iiyle de daima
Allah'ta...
LEVHALAR
Bir gn minimini Hazret-i Haan, Mescitte, Allah'n Sevgilisi secdedeyken omuzlarna bindi,
ylece kaldlar ve k indirmediler.
Bir gn de hutbelerinde, Mescide, minimininin de k. Hazret-i Hseyn girdi. Yrrken, her
admda bir dyor. Allah Resuln vecdle dinleyenler yavruya el sremiyor.
Allah'n Sevgilisi minberden indiler, Hazret-i H-seyn'i kucaklayp kaldrdlar, yanlarna aldlar ve:
403
Mallarnz ve ocuklarnz sizin iin birer meakkattir.
Mealindeki yeti okudular.

Hastalan, dertlileri, mustaripleri ziyaret ve teselli, balca detlerinden... Biri ihtizar halindeyken,
baucun-da daima O ve duada...
Gzleri yal:
*. Merhamet edenlere Allah da merhamet eder.
Sahabierden biri cahiliyet devrine ait bir vak'a anlatyor:
Kk bir kzm vard. Malm ya; o devirde Arqp-lar kzlarn diri diri gmerlerdi. Ben de
kzm gmdm. O zaman bir lk iittim. Baba!.. Fakat gmmekte devam ettim.
Bunlar anlatan birdenbire sustu. Zira Allah Resulnn gzlerinden ya iniyordu.
Bir rivayet:
nlerinden bir cenaze geerken ayaa kalkarlard.
Bir Yahudi cenazesine ayaa kalktlar.
Sahab sordu:
Nasl olur, ey Allah'n Resul?
Cevap verdiler:
lm byk ey!
Sonradan ve bizzat kendileri tarafndan bu usuln kaldrld rivayeti de var...

'

Merhamet, Merhamet, Merhamet...

lemlere rahmet iin gelenin balca iar... Hudutsuz acmak...
Ebu Zer:
Allah Resul namazda, u mealdeki yeti okudular: (Onlar azaba uratrsan senin" kullarndr;
mafirete erdrirsen aziz ve hakm sensin...) Okuduklar yet404
ten o kadar teessre dtler ki, onu sabaha kadar tekrar ettiler.

BKkadn grdler. ocuundan ayr dm... Rast-geldii bir ocuu kucana alyor, okuyor,
emzirmek istiyor.
Etraflarna sordular:
Bir kadn ocuunu atee atar m?
Hayr, ey Allah'n Resul... Asla!
yle ise biliniz ki, Allah'n kullarna merhameti, bu kadnn ocuuna acmasndan ok
fazfa...

Allah kelmndan meal:

Rahmetim her eyi geti.
Rahmetim gazabm at.

Uhut gazasnda, mukaddes yzleri kan, revan iinde, kfirlere lanet okumalarn istiyen sahablere
dediler:
Ben lanet edici gnderilmedim, rahmet dileyici gnderildim.
Ve Kurey kfirlerine Allah'tan hidayet dua ettiler:
Bilmiyorlar, Allah'm bilmiyorlar!

Ziyaretlerinde, selm verdikten sonra, ieriden, girmek iin izin beklemek, muaeret usulleri...
kere kendilerini belirtirler, davet olmazsa dnerlerdi.

Oturduklar yer, bakalarnkinden yksek olursa oturmazlard... Abdullah bin mer, O'na bir yastk
uzatp kendisi yere oturduu iin Allah'n Sevgilisi de yere oturdu ve yast bo brakt.
Kaplar daima ak.. Hademesiz ve mnadisiz...
Fars hkmdarlarnn etrafndaki tazim tavrlar hak-kmda buyurdular:
Kendilerine bu trl sayg gsterilmesini istiyen-ler, yerlerinin Cehennem olduunu bilsin...
405
Erkek meclislerine girmeyen kadnlar, kendileri iin bir toplant gn istediler ve haftann bir gn
onlara verildi.

Birer nezhet ve letafet parlts halinde nkte ve latifeye iltifat ettikleri olurdu.
Ey Allah'n Resul; oru iinde zevcemle mnasebette bulundum; ne yapaym?
Bir kle azad et!
Yok ki...
ki ay oru tut...
Dayanamam ki...
Altm fakiri doyur!
Param da yok...
Yanlarndaki bir kese hurmay uzattlar:
yleyse bunlar al da sadaka diye dat!

 Fakat ben herkesten daha muhtacm.

Hurmalar kendin ye o hlde!..
Allah'n Resul tebessm buyurdular ve herkes gld.
htiyar halalarna buyurdular:
Kocakarlar Cennete girmez!
Ve kadncazn teessre gmldn grnce ilve ettiler:
nk Cennete gen ve taze halleriyle girerler..

Habeliler gelip Mescit nnde birtakm oyunlar oynarken, Hazret-i yie'ye bir kenardan
seyretmesi iin izin verdiler.
Hazret-i yie:
Allah Resulnn mbarek omuzlarna dayanarak seyrettim. Allah Resul kfi gelip gelmediini
sorduka:
Yok, yok... Biraz daha, biraz daha..
Diye cevap veriyordum. Msaade buyurmakta devam ettiler.
406
Zevceler arasnda ufak tefek baz ekimeleri olduu zamafTdalma arabulucu ve ltuflandrc...
Baka zevcelerden gelen yemek tabaklarn sk sk kran, dirayet ve zarafet timsali yie'ye,
bunlar yemekleri ve tabaklariyle dettiriyorlar.
Bir gn de evde Hazretlerinin yzne, istemedii bir yemekten sren Hazret-i yie'ye ayn
muamelenin tatbiki iin, Sevde'yi. mtebessim, tevik buyurdular.

Sahableri arasnda, bir kere bile teklifsiz oturduklar, lubalilie kaacak bir harekette
bulunduklar, ayaklarn uzattklar grlmedi. Kendi balarna otururken de ayn edeb... Allah'n
huzurundalar... Bu huzuru bir n brakmadlar.
Ebu Said:
_* Allah'n Resul, perde arkasnda, gn yz grmemi bakireden daha fazla haya sahibiydi.
Sabahleyin kapdan karken, dua:
Allah'm; kalbimde brr nur, dilimde bir nur, kulamda bir nur, gzmde bir nur, ardmda bir
hur, nmde bir nur, stmde bir nur, altmda bir nur halket ve bana nur ihsan eyle!
Taraf taraf nur cmb iinde O, Allah'n Sevgilisi...
80
Huzurlarnda
O HUZUR
Talar ve aalan bile vecde getiren o huzurda bulduu hali, bizzat sahab tartf etsin:
407
c, yle derin bir skt, dikkat, ak ve edeple dinlerdik ki, O'nu sanki bamzn stne konmu
bir kuu rktmekten ekiniyor gibiydik.
Bir gn huzurlarna bir adam kt. Grd heybet manzarasndan yte rkt ki, tiril tiril titremee
balad.
Dileri zangrdyor.
Buyurdular:
Korkma, rkme! Ben sultan deilim, cebbar deilim... Ben Kureyli ve Mekkeli, o fakir
kadnn oluyum ki, hamur yuururdu.
'/ -O huzurda, bir tek nazar ve szle, akn, yreine
ok gibi saplanp ldrverdii insanlar oldu.
Yz kapkara, kmr gibi simsiyah Habeli 6ahab-lerden Esvet Hazretleri... Huzurda:
Ey Allah'n Resul, bir ey soracam... zin verir misin?
Sor!.

 Ey Allah'n Resul... Sen hem neblik, hem de renk ekil bakmndan insanlarn stnsn...
Acaba ben de senin gibi iman etsem ve mel ilemeye kalksam, Cennette yzm ak olabilir mi?..
lemlere rahmet iin gnderilen, derinler derini, namtenahi derin nazarlarn zenciye diktiler:
Nefsimi kudretinin elinde tutan Allah'a yemin ederim ki. Cennette zencinin akl bin senelik
yoldan grnecek...
Ve ak yldrmn t yreinden yiyen Esvet, ni bir gzya frtnasnn arkasndan yere ylp o
huzurda ruhunu teslim etti.
ALLAH KORKUSU
Osman bin Maz'un'un cenazesi banda. Bir kadn, cenazeyi aret ederek haykrd:
Ey Maz'un olu! Allah ahid olsun ki, O'nun lt-funa ve rahmetine erdin.
__Mah Resul, dalgn, sordular:
^^Nasl bildin?
Osman da ltfa ermezse kim erer?
Ben de byle umuyorum... Fakat ben Allah'n Resul olduum halde ne greceimden emin
deilim.
Hudutsuz incelik... Mutlaka affeder kanaati de, mutlaka affetmez itikad da, dinde en byk
sulardan... En byk korkuyla en byk mit arasnda olacaz... Sa ve sol kanatlar muvazenesi...
Gnmzn hezeyanlarndan biri:
Allah'tan korkulmaz; Allah sevilir.
Bunu syleyenler o ahmaklardr ki, akn bizzat korkulu bir ey olduunu ve sevilenden bir o kadar
korkulduunu bilmezler, sezmezler. Sezebilselerdi dleri patlard. Bahsettikleri korku da Allah'a
kar duyulmas gereken korku deil, kaba ve insan ceberute duyduklar zoraki his...
Hibir incelii anlamalarna imkn yok.
kinci binin yeniieyicisi ve sahabierden sonra mmetin en byk ferdi rnam- Rabbn Hazretleri:
Allah' rahmet teceilisiyle grdm; baka hi bir ey grmedim. Allah' kahr teceilisiyle
grdm, baka hibir ey grmedim.
Sonumuzu, her kulunun sonunu, rahmeti kahrndan stn, korku ve sevginin mutlak sahibi Allah
bilir.
Demek ki mit, korkudan fazla... Fakat emniyet; hayr!
Velye lrken ne grdn sordular ve kulak kesildiler:
Bir bel gryorum, bir byk bel... Amma ak beldan ziyade...

Hazret-i Ebu Bekr:

408
409
Ey Allah'n Resul; salarna ak dmeye balad."
Evet, y Eba Bekr! Hd Sresi beni ihtiyarlatt.
Rahman ve Kahhar'n bir arada azametini bildiren sre...

O huzurdan ykselen hitab:

Ey insanlar! Allah' hatrlaynz! Allah' annz! Byk zelzele yaklayor! Evvelden takdirli
neler gelecekse geliyor... lm, btn etrafiyle nmzde... lm, btn eseriyle yanmzda..
Ve ilve buyuruyorlar:
Ey insanlar! Siz benim bildiklerimi bilseydiniz, daha az gler, daha ok alardnz.
Abdullah bin Mes'ut:
Her milletten bir ahid getirdiimiz, seni de bunlarn zerine koyduumuz zaman ne olur?
Mealindeki yeti okurken, Allah'n Resulnn aladklarn bildiriyor.
ALLAH SEVGS

O'nun bir velsi sadece o nurun bir zerresine tevars etmekten ibaret veliliin bir rnei, asrlarca
sonra ban seccadeye koyacak ve diyecektir ki:
Allah'm, beni kzdrma; yoksa ne kadar merhametli olduunu halka ifa ederim; sana tapacak
tek fert bulamazsn!
Bu cr'etli eda, ak iinde yanan ve gz o n hibir ey grmeyen o velye, o velnin makamna
mahsustur ve bizce benimsenemez. Bize den/lleri zedelemeden akn ne byk ey olduunu
dnmektir.
Atein yakamayaea tek ey, ak...
Eski lahiyat Fakltesi nde tasavvuf dersinden bjr mtihan sahnesi... Hoca, bir Mevlev eyhi...
Mmeyyiz de, Nak kolunun asrmzdaki kutbu Esseyyid Abdlha-km Arvs Hazretleri...
Hoca, talebesine soruyor:
> Tarikatler arasnda, ayrd edici hususiyetler nelerdir?
Mevlevlerde ak ve muhabbet, Kadirlerde harikuladelik izhar, Nakibendlerde zhd ve takva
(sofuluk-ve ibdet)...)
Sen bunlardan birini semek vaziyetinde olsan hangisine gnln kayard?
Talebe, hocas Mevlev eyhine bakp biraz da ona cemle gstermek istercesine cevap veriyor;
Tabi mevlevlik efendim, ak ve muhabbete her ey dahildir.
Nak by Abdlhakm Efendi Hazretleri buyuruyorlar.
Aferin olum!
mtihandan sonra Mevlev eyhi, irad kutbu byk Vel'ye soruyor:
ocuk Mevlevlii sizin tarikatinize tercih ettii hlde ona aferin buyurdunuz. Sebebini iztar
eder misiniz?
ocuk doru syledi. Ak ve muhabbete her ey dahildir. Fakat Nakiliin zhirindeki zhd ve
takva, en ileri ak ve muhabbeti rtmek, pecelemek iindir. Tabi bu kadarn gremezdi.
te, Allah Resulnn, zhd ve takva, edeb ve hayet perdesi gerisinde saki sevgi keyfiyeti ve ite
Allah Sevgisinin de en stn tecellisi!..
Ak ve hayet, gnele aksi gibi... yleyse kimsenin Rahman'a ak, O'nunki kadar derin ve
kimsenin Kah-har'dan korkusu O'nunki kadar kesin olamaz.
HAK
Bir Bedev... Allah'n Resulnden alacan istemeye geliyor. Konumas sert ve dik...
410
411
Sahabler:
Hit, diyorlar, kimin huzurunda olduunu biliyor musun?
Bedev baka lf anlamyor:
Ben hakkm istemeye geldim!
Buyuruyorlar:
Siz de onun tarafndan olmalydnz. Adam hakkn istiyor. Hakkn isteyen sert konuabilir.

Cenazelerde ilk sualleri: . Borlu muydu?

i.
Borlunun cenazesine itirak etmezler ve namazn .bizzat kldrmazlard. mkn bulurlarsa
lenlerin borcunu kendileri derler veya tell ettirirlerdi.
Buyurdular:

Bir dinar gnden fazla zerimde tutmak istemem... Ancak bir kere, o da borcumu demek
iin sakladm on dinar bende gnden fazla kald.
Ebu Zer Hazretleri:
Gece... Allah'n Reslyle bir yoldan geiyoruz. Bana dndler:

 Btn Unut da altna dndrlse de, benim olsa, onun tek dinann gn yanmda alakoymak
istemezdim; yalnz borcumu demeye yarayacak kadarn saklardm.

Mriklik devrinde, Allah'n Resulne dn verdii zrhlardan birkann eksik olduu grlnce
hemen Allah Resulnn demek istemelerine ahit olan Saftan, yalvard:
Hayr, ey Allah'n Resul, demeyeceksin! Artk kalbim deiti. Mslman oluyorum.
412
ADALET
Hrszl kzm Ftma yapsayd, onun da kollarn kesmekte tereddt etmezdim.

Hayber fethinden sonra vergi toplamaya gnderilen memurlarn, yahudiler tarafndan ldrld
bedahet derecesindeyken, ortada ahit olmad iin hibir ceza tatbik etmediler. Memurlar vazife
banda ld iin de diyetlerini Beytiml den verdiler.
Cezann en nazik hikmeti...
Bir kan gdcye mukabeleleri:
ocuk, babasnn suu iin ldrlemez.
Hayber fethirre hazrlanrlarken, bir sahabden srarla alacan isteyen yahudiyi hakl grdler.
Alaca ganimet hissesinden borcunu demeyi dnen sahabye hak vermediler. O da srtndaki
elbiseyi satarak borcunu dedi, vcudunu bandaki sariyle rtt ve harbe yle gitti.

yle yakc, eritici, bir adalet ki, yahudiler de dvalarn O'na getirir oldular.
O kadar ki, o kadar ki, u kadar:
Bir ganimet dalrken, Allah Resulnn banda, skk bir kalabalk... Biri, deta Gaye-nsan ve
Ufuk-Pey-gamberin omuzlarna trmanacak kadar yanat. O srada Allah Resulnn elindeki ince
denek, yanllkta adamn yzn izdi. Hemen denei uzattlar.
Al denei ve intikamn al! Adam:
Ey Allah'n Resul, diye inledi; ben seni sulu bulmadm ki...
413
CMERTLK
Baknz:
Hasis mslmandansa cmert kfiri tercih ederim.
Diyen Hazret-i Ali, O'nun ahlknn kendi mizacnda parldatt renkle konuuyor.
Baknz:
Allah iin bana ir ey ver!
Diyene, iinde oturduu evHbrakp giden Muhiddin- Arab, O'nun ahlknn kendi ruhunda
kaynatt hisie i gryor.

Hads meali:
Ben ancak datcym, hazinedarm; veren Allah...

Allah'n Resul geni bir yerde otiayan keilerini sayyor.

Biri geldi:
Bana birka kei vermez misin? Btn sry verdiler.
Adam, nne sry katp kabilesine gitti:
Hepiniz mslman olunuz, hemen mslman olunuz! Fakir dmekten korkmayacak kadar
kerm olan Mutammed, Allat'n Resuldr.
Bir bedev geldi ve namazda O'nun eteine yapt:
Birka htiyacm var... Namazn sonunu beklersem unutabilirim. Gel unlar yerine getir de
namazn sonra tamamla!
Namaz braklm, bedevinin ihtiyalar yerine getirilmi ve sonra tamamlanmtr.

414
1
mm- Seleme Hazretleri:
Allah'n Resulnde bir neesizlik sezdim. Sordum. Dediler:
Dn elime yedi dinar geti. Kimseye veremedim. zerimde kald.
81
izgi izgi
MNALAR
Derin ve ince Ftma hizmetisizdir. Budayn eliyle tr, suyunu kendisi tar. Buday
tmekten elleri, su tamaktan gs bereli...
Ftma'nn, Allah Resulne, utancndan syleyemediini Hazret-i Ali'ye hissettirdi:
Acaba gazalardan alnan kadn esirlerden birini Ftma'ya yardmc veremez miyiz?
Ben daha Suffa sahabterini rahata kavutura-modm. Byle ey nasl olur.
Ftma'nn boynunda altndan bir gerdanlk grdler:
* Kzm; houna gider mi ki, herkes Peygamberin kz Ftma'nn boynunda altndan bir
gerdanlk grdk desin?

Bir sahabnin dn iin evlerinden biraz un istediler. Geldi. Evlerinde un adna baka bir ey
kalmad.
Bir misafir geldi. Mevcut yemeklerini kardlar. Kendileri ve btn ev a...

Ensar'dan biri dileniyor:

Soruyorlar:'
Malik olduun ne var?
415
Yarsn altma serdiim, yarsn da stme ektiim bir rtyle bir su kab..
> Bunlar hemen sat ve parasn getir?
Eya drt dirheme satld.
Buyurdular:
Bir dirhemiyle oluk ocuuna yiyecek, bir dirhe-miyle de bir ip al; dadan al rp toplayp
arya getir ve sat! Dilenme!
Bu tten onbe gn sonra Allah Resulnn huzuruna gelip, emrettikleri yoldan en dirhem
biriktirdiini syleyen Ensar, u cevab ald:
Byle mi iyi, yoksa Kyamette alnnda dilenci damgasiyle Hakkn huzuruna kmak m?
l:
Yksek el, alak elden; veren el, isteyen elden daha hayrldr.
Bu fermana hedef olan sahab; mrnde bir daha kimseden bir ey istemedi.

Buyurdular:
Eve girdiim zaman, bazan bir kenarda hurmalar grr, onlardan tadmak ister, fakat belki
birinin brakt sadakadr diye el sremezdim.
Varln nuru ve O'nun nesli sadaka kabul edemez.
Bir gn bu incelii hatrlattklar, minimini Hazret-i Hasan, azndaki hurmay dar att.

Hediyeleri ltfen kabul ederler ve karlnda, kinat apndaki hediyelerini verirlerdi.

Bizans mparatorundan hediye gelen kenarlar ipekli krk, yeenleri Cafer'e verdiler; Cafer de onu
giyip huzurlarna gelince buyurdular:
Ben onu sana giymen iin vermedim; sen onu, dost ve karde Habeistan hkmdarna takdim
et!
Arap byklerinden Adiyyi b'm Htem bir aristok-

416
rat... AJfah Resulnn, bir. Peygamber deil, bir hkmdar olcjuuna inanyor.
^
Kabilesinin bykleriyle beraber O'nu grmee geldi. Kendisi, maiyeti iinde ihtiamla* dikilmi,
beklerken, bir de grd ki, zayf ve ihtiyar bir kadn, Peygamberler Peygamberinden kendisini
husus olarak dinlemesi rjca-sndo bulunuyor. Peygamber de kalkyor kadnn arkasndan gidiyor ve
onu dinliyor:
imdi anladm ki, diye bard kibirli asilzade; O bir hkmdar deil, bir Peygamber!..
Zina ettiini itiraf, daha dorusu iln eden bir adama, kere omuzlarn evirdikleri halde adam
srarnda sabit...
Ben zina ettim!
Sen evli misin?
Evet...
Bahsettiin kadnla sadece grtn, deil mi?
Hayr, onunla cins mnasebette bulundum! Ancak bundan sonradr ki, adam hakknda lnn
tatbikini emrettiler.
Gnah cemiyet meydanna dkmekte gnah st gnah...
O
Dnyaya srt evirmeye, tenasl uzuvlarn kesmeye, hayvan eti yememeye meyleden ve dtkleri
vecd iinde byk l kvamn kaybeder gibi olan birka sahabyi bu niyetlerinden iddetle
menettiler:
Ben, hem evleniyor, hem de hayvan eti yiyo rum!
Dvann, nefsi kahretmek deil, terbiye etmek olduu srr... Bu srra birka yerde dokunduk...
O
Kays bin Sad:
Bir seyahatimde, putperestlerin secde ettiini gr417
I
dm. Bu manzaray Allah'n Resulne anlattm ve dedim:
Buna lyk ancak sen olabilirsin!
Ne diyorsun. Ben ldkten sonra kabrimin nnde secde mi edeceksiniz?
Hayr, hoyr, ey Allah'n Resul!..
Ben saken hi edemezsiniz!
O huzurdan ykselen ihtar:
Hrmette mbala ye ifrato kamaynz! Hududa riayet ediniz! Hristiyanlarn s bin
Meryem hakkndaki zanjar gibi vehimlere dmeyiniz. Ben yalnz, Allah'n kulu ve Resulym.
Bir dnde, gen kzlarn okuduu bir iirde:
Yarn ne olacan ancak Allah'n Resul bilir. Zira gaibi Allah'tan baka kimse bilmez.
Msraiarnn bir dah okunmamasn emrettiler.
Abdest alrken kullandklar suya enlere buyurdular:
inizde, Allah ve Resulne sevgisini gstermek isteyen varsa, doru szl, doru zl,
emanete mstahak ve komu hakkna riayet edici olsun...

'
Ve bir gn, kimbiiir nasl bir tecelli sonunda renkleri umu, sahabler meclisine gelip, o huzurda
balarnn stndeki kuu rktmemek isteyen vecd ve ak kahramanlarna hitap ettiler:
Dnyann sofas gitti ve kederi kcd. Hep, her gn biraz daha koyulaan o kederin loluu
iinde srnp gidiyor deil miyiz? Dnya her gn biraz daha karanlk...
418*
82.
Allah'n Kitab

EN BYK MUCZE
O'nun en byk mucizesi Allah'tan getirdii kitap... Kur'n...
s Peygamber, lye:
Kalk, Allah'n izniyle!
Dedi ve l kalkt.
Mua Peygamberin asas ejder oldu; ve yere birtakm ipler atp onlar ylanlatran sihirbazlarn
marifetlerini yuttu.
Peygamberler Peygamberi de, bir taraftan, kameri ikiye bler, parmaklarndan binlerce.sahabnin
abdest almasna mahsus suyu fkrtr, on kiilik yemei bin kiiye yedirir, elinin dedii noktada
her illeti siler ve her haliyle ayr bir mucize belirtirken, br taraftan, btn bu mucizeler
semasndaki yldzlarn merkezine, Allah'tan gelen gne mucizeyi yerletirdi.

Bir ok peygamberlere ksm ksm, bazlarna da btn olarak inen kitaplar iinde, Kur'n, Allah'n
hem kullarn elinde mevcut, hem de kendi indinde ve kendisiyle kaim mutlak Kitab...

Ve Kur'n, ly dirilten s, denizi yaran Musa, atei gl bahesine eviren brahim

Peygamberlerin mucizeleri yannda, hem akl olmazlk, hem de aklk ve belirlilik bakm'ndan en
by... ,

Allah'n Peygamberinde tecelli ettirdii her mucize kendi zaman ve meknnn marifet telkkisi
neyse o plnda zahir oldu.
419
Kur'n, Araplarda, stn marifet telkkisinin kelm olduu hengmede indi. Ve onu dinliyenin dili
tuUldu.
...
Allah tarafndan indirilmi ve insanlarca tahrif edilmi eski kitaplarda, srf beer hikmet olarak ele
alabileceimiz bir sz vardr. Vcut adna hi bir ey mevcut deilken kelmn var olduunu
kaydeden cmle... Fezada, fezann da olmad akl ermez bir lemde ba ve sonu yok, muazzam
bir dalgalan halinde kelm helezonlar... Yani saf fikir, fikirler lemi... Ve onun versmda Allah...
i..
Kelm, zaten insan san'atnn en by, insan sfat ve mahiyetin ta kendisi...
O'nun mucizesi insan denilen mucizenin, en byk hikmet, marifet ve mahiyet namtenahbyi
getirdi ve mucize st mucize oldu.
EZEL VE EBED KTAP
indeArap dili zere nazil olduu Allah tarafndan bildirilen ezel ve ebed kitap...
Bir bakma beer ve umum kelm unsurlar iinde apak ve apaydnlk iken deil; bir bakma da
her harfinin gerisinde bir cihan gizleyecek kadar esrarl, kapal ve o... Bunlardan biri zahir, br
btn istikameti... Ufuk gibi, gaye gibi, gittike gidilir ve tutulmaz sr, btnda... Fakat o zahir ve
btn, tek bir btn...
Yazl ve okunuiyle, harfleri ve telffuziyle, kendi asl heyetinden zerre feda etmez, mutlaka
yekpare, mutlak btn...
Allah'n, ezel kdem sfat iinde kadm ve onunla kaim kelm... Kelm- Kadm...
Ve mahlk deil...

Allah'tan gelen namtenahi caz, namtenahi mna, namtenahi ahenk, namtenahi nizam,
namtenahi aza1
met, namtenahi hikmet, namtenahi l, namtenahi nisbet alayan...
\ Kur'n'n zhirindeki yalnz: j Her ey helakte; onun vechine kar...
./ Ya^ut:

 Allah'n yznden baka her ey helakte...

Veya:
Onun yzne kar, her mevcut yoklukta..,
Hikmetine, btn beer tefekkr yeknu ve tecrid ilesi yetimedi. Bu hikmete yaklar gibi olan
byk mustaripler de, ellerini dedirdikleri anda, gaipler perdesinden ruhlarna geen cereyanla
kavruldular. (Sok-rat) tan (Paskal) a kadar btn bir kol!.. Hakikati arayan byk fikir
mustaripleri...
(Paskal), geirdii metafizik buhrann nihayetinde:
Bana Allah gerek... Filozoflarn deil, peygamberlerin haberini getirdii Allah...
Dedi ve tek tek peygamberleri sayd da, O'nun ismini sylemedi, etekierine yapamad ve kl
farkiyle kurtulu teknesine srayamad.
Bu misali, insan aklnn tek bana ve rehbersiz nereye kadar uzanabileceini gstermek iin l
diye aldk.
Peygambersiz, yni Allah habercisinden ayr i yok... Bunu bilmek de kfi deil; asl haberciyi de
bilmek ve bui-mak lzm...

Nazil olurken, mmi Peygamberi relerle doldurdu, alnn ter damlalariyle noktalad ve dizine dizi
deeni yldrm gibi arpt.
Bazan dnyann en gzel insannn yzyle, bazen da heyli tarakalarla geldi ve daima Melek
getirdi.
O'nun azndan serpildi de, O'nun azndan kan hibir sze benzemedi.
420
421
Harfleriyle, sesleriyle, sayl kelimeleri, 114 sresi ve 6666 yetiyle, mahlk dilinin karsnda,
Allah'n, mahlk olmayan, sayya gelmeyen ve blnmek bilmeyen Kelm...
83
Kur'n ve nsan
DNLEYENLER
Dinleyenler. mer gibi, ya hemen kaplp teslim oldular; yahut iinden kamadklar bir acaiplik,
harikuladelik, grlmemilik tesirine dtler. Hesap ve muvazene sarsc bir tecelli karsnda
kaldlar ve sihir dediler; insan kelm diyemediler.

Velid bin Mugiyre, iir ve kelm san'atnda Kurey'in bir tanesi...

Allah Resulne bavurdu:
Bana Kur'n'dan oku! Okudular.
Daha oku!
Kelimelerin bycs Velid, ban alp Kureylilere kotu:
Aranzda benden stn air yok. Her trl iir halini, insan ve cin iirlerini benden iyi
bileniniz yok. Vallahi onun okuduu kelm bunlardan hi birisine benzemiyor. Vallahi, yle acaip
bir dokunakl vur ki, aklm bamdan gitti.

Allah'n Resulne, gya doru yolu gstermesi iin, kfirler, Rebia olu Utbe'yi gnderdiler. Utbe
syledi, syledi, syledi.
Szn tamam oldu mu?
422
Evet...
yleyse imdi beni dinle!.
Buyurdular ve Secde sresini okumaya baladlar. v Secde yeti gelince de secde ettiler. \ Yz
gz karmakark, Kureylilerin iine den Utbe:

 Bir kelm iittim ki, mrmde mislini duymadm. Ne sz bu sz? iir deil, sihir deil, khin
lf deil... Ey Kureyliler beni dinlerseniz bu adama ilimeyiniz, bu adam kendi haline braknz!

Arap iirinin ve kelm tlsmnn ba rnekleri... Yedi ask... Kabe duvarnda as'.l duruyor. Bata
mrlkays'n aheseri...
Belagatta herkesi kemiklerine kadar eriten bir yet indi. mrlkays'n henz hayatta bulunan kz
kardei hemen Kabe'ye kotu, kardeinin aheserini Kabe duvarndan trnaklariyle yrtp indirdi ve
haykrd:
Artk kimsenin diyecei kalmad!. Kardeimin iiri de iftihar makamnda duramaz!
Ve btn yedi ask, birbiri arkasndan topraa serildi.
Nuh tufanna dair o yetten meal:
Ey arz, suyunu yut; ve ey sema, suyunu tut! Ve su ekildi ve Allah'n kazas yerine geldi.

Bir bdiye arab zahiri mns:

Sana emredileni aka bildir!
Emrinden ibaret yeti iitmekle, iini yle bir heybet kaplad ki, hemen secdeye vard.
Bu Arabn kulandan ruhuna dolan ahenk, hece ve kelime tertibi, szlm fikir, stn ed,
kimbilir onu hangi derinliklere ekmiti?

Bu halin cevabn Kur'n veriyor:

De ki, btn insanlar ve cinler bir araya gelse
423
ve birbiriyle yardmlasa, Kur'n'n bir parasna misil getiremezler.
Arapann ve kelm sanatnn ruhuna ermi islm bykleri, bakn ne dediler:
Kur'n' bir takm yapraklar stne yazsalar da, dalarda, kuytularda bir yere braksalar; ve
kimin yazd, nereden geldii, ne olduu bilinmese, yine selim akl anlar ki, bu Allah'n
kelmndan bakas olamaz.
NAZL OLDUKTAN SONRAK MUCZE
Allah'a ve neticede Resulne ve Kur'n'a inanmayanlar vardr. Allah'a inandn sanp da Resulne
ve Kur'n'a inanmayanlar vardr. Bunlar bile bedahet aydnl iinde kabul eder ki, Kur'n O'nun
azndan serpil-dii gibi, smsk, mahfuz kald.
Tek kelimesi deitirilmemi, harfi titrememi ve o, en kk ant kabul etmez bir tamamlk
halinde gnmze gelmitir. Yarna da byle, sonsuz yekparelii ve tecezzi st mahiyetiyle
zaman delip geecektir.
te Kur'n'n nazil olduktan sonraki mucizesi! Bizzat Allah, bizzat O'nun azndan, Kur'n'n
mahfuz olduunu sylemedi mi? Bu lh ahd da gerekleti.
Aradan geen bin yz u kadar yl iinde Kur'n, medeni muhafaza vastalarndan mahrum
devirler ve iii dl, islmiyet dmanlarnn pusular iinde yol alarak geldiine gre, onun bu
muhteem masunluunu izah edin:
> Tesadf...
Kelimesinden baka bir ifade yok mudur?
Vardr:
Ancak lh kudrettir ki, orui elde tutmak iktidarn-dadr.
Kur'n' Allah'n kelm diye uyduran bir insann!
> Ebediyen mahfuz kalacak!..
424
Diyebilmesi muhaldir. Uydurulmas muhal olduu gibi...

Allah varln, ezel kelmn, Resuln ve O'nun sdk derecesini Kur'n'da yle gsterdi ki insan,
denize dse ye suda boulsa, yine bunun kadar, boulduu denizi hissetmek kadar ak bir vaka
tecellisi karsnda kalamaz. O kadar keskin...

Ve Kur'n'da, haber verilen birok fethin gereklemesi... Daha bildiimiz ve bilmediimiz,

grdmz ve grmediimiz nice zuhur...
BR KTAPLAR
Bata, bugn dnyaya hkim din ubeleri iinde, ballar bulunan ncil ve Tevrat; yahut,
ballarnca ncil ve Tevrat sanlan iki kitap...
kisini de kfir ve mnafk eli tahrif etti ve ilerine kendisinden birok ey katt.
Buna, tarih boyunca birbirine uymayan binlerce ayr nsha ahit olduu gibi, bizzat mahlk
azndan nakiller ve mahlk ifadesini amayan eda da ahit...

Her biri kendi asl iinde de baka, baka ncil, hibirinin ncil olmadna ve semav kitabn
kaybolmu bulunduuna riyaz delil...
ncil ve Tevrat, aslnda, Peygamberler Peygamberinin
mjdecisidir.
ncil, O'nu Ahmed isminin karl ile anar, Tevrat da bran dilinde Hamd mnasna bir
kelimenin itirakiyle haber verir.
dem Peygamberden O'na kadar mukaddes sanca birbirine devrederek gelenlerden brahim,
Musa ve s
425
Peygamberlere, Allah Sevgilisini bildirdi. Bellibal zaman ve meknlarn Peygamberleri, btn
zaman ve meknn Peygamberini mjdelediler. Fakat Allah kelmnn tah-rifisi me'um el, bu
iaretleri semav kitaplardan kazd.
Buna ramen ncil'in ykntlar ve dkntleri iinden son mjdeyi mjdeleyici kelime ve iaretleri
meydana karan slm tetkikileri gelmitir.
Kur'n, Allah'n, insan mucizesi zerine ynelttii en byk mucize...
.
84
Kur'n Anlamak
KUR'N HKMET VE EMRLER
Kinatn btn esrarn, en yakn ve en uzak her zerrenin birbirine nisbetinde, zaman ve mekn
boyunca olmu ve olacak her eye kadar Kur'n'n hikmeti iinde bilmek lzm... Bilinmezi bilmek
budur ve bu kadardr.

Kur'n'daki sre, kelime, harf, nokta saysna kadar zahir ve btn remzlere doru, kemmiyet ve
keyfiyette her iaret, varln hudutsuz mimarsinden bir haber...
Amma:
Bu budur, u udur!
Demek ve mutlak tehisleri koymaya kimsede takat hayal edilemez. Kur'n'n zahirdeki apak emir
ve delletler mstesna, esrar lemine kar byle tehisler koyan birini grdnz m, er' bir
emniyet ve imtihan ile o iddiacya sflilik isnat edebilirsiniz. Kur'n'dan nefslerine ve nefsan
havalarna pay karanlar Allah'n hayet duygusundan mahrum kld bedbahtlar...
Kur'n esrarn yalnz Allah; insan erevesinde de en fazla yine Allah'n bildirdii kadaryle
Resul bilir.
426
Emirlerse, apak zhirjeri ve onlarn bal olduu sonsuz btnlaryle, mutlak mizan ve amaz
mihenk...
Baz sre balarnda Huruf-u Mukataat- Kur'niye veya Tavsin-l-Kur'n isimli kesik
harfler, Sevenle Sevilen arasnda, namtenahi esrar belirtici ifreler...


Sadece, insan yeryznde halifesi olarak yarattn ve onu eya ve hdiseleri teshire memur
ettiini bildiren Allah'n emrindeki zahir delleti mefkreletirmi olsaydk, bugn msbet
bilgileriyle cihana hkim Garbn basit akl harikas bizde olurdu.

lh cilve, topyekn Garb, bilmeksizin Kur'n emrini tatbik eden ruhsuz bir lke, ark da,
grd halde anlamayan aklsz bir diyar olarak meydana kard. kisinin de hasreti brne...
KUR'N TEFSR VE MEAL
Kur'n'n tefsiri, bellibal had ve derecelere kadar mmkn...
En byk tefsirci, bizzat kendisine Kur'n nazil olan Resuller Resul... Sonra sahablerin bykleri;
daha sonra da toplu ifadeyle, byk hal, takva, ilim, ahlk ve tahkik ehli... Sonunculardan iki ba
rnek, mam- zam Ebu Hanife ve Kaadi-i Beyzvi Hazretleri... Bunlar da, biri itikat ve amel,
br hikmet ve inceliklerde muayyen merhalelere kadar ilerleyip hayetle durmu ve gerisini
Allah'n namtenahi esrarna brakm byk tenzihi-ler... Dorudan doruya tefsir iiyle uram
ve rnek tefsirlerden birini vcuda getirmi olan da Kaadi-i Beyzvi Hazretleri...

Her fert, Kur'n'n zahir mnasndaki derinlik ve sonsuzluktan, diledii gzellik ve bykl
devirmekte hrdr. Bu bakmdan, sadece vecd ve zevk anlayyle
427
herkes zarur bir tefsircidir. Fakat herkese mahsus, sabit, umum ve tehisi tefsir ve takdir, esasen
hi kimsenin haddi deilken, ancak bellibal dereceler zerinde byk ilim ve ahlkla itihat
makamna erebilmi kahramanlarn kr olabilir.
Bir insan:
Ben Kur'n' kendi aklmla tefsir ederim!
Dese de, neticede, tefsiri noktas noktasna byk tefsircilerinkine uygun ksa, hareketi, yine din
cinayetlerin en by olur. Kfqr... Kur'n' z akl ve anlay-yle tefsire kalkann kfrde,
olduu hads ile sabit...
Hazret-i mer'in halifeliinde, muayyen bir yerin bykleri, Kur'n'da kendi aleyhlerine tefsir
ettikleri bir kelimenin tek'harfi zerinde, o harfe ait noktann stten kaldrlp alta alnmas kadar
kk bir deiiklik istiyorlar. Mna bsbtn bozulmuyor.
Verin ve gklerin btn halk gelip de o noktaya engel assalar ve aslsalar, onu yine aaya
indiremez-ler!..
Tefsir, denmez bir vebal, aitndan kalklmaz bir yk, tesellisiz bir cret -ii... Yanl el atlan,
yanl kvamlandrlan her noktann bir atom bombas gibi patlayaca tehlike tarlasnda yol
alabilmek iin, O'nun ruhaniyetine tevars etmi bir klavuz bulmak lzm... Bu hayete malik
olmayan el, Kur'n'n sahifelerini bile evirmee lyk deil...
Allah, Kur'n'nda hibir defa Sevgilisine, hs ismi, nida edatyle Ya M......! diye hitap etmedi.
Bunu biliyor musunuz? Eritici bir edep ve haya tecellisi... Halbuki en eski alarda bile, derin ak
ve yksek ilim devrine yakn tefsirailerden ou u mstesna gaamzay, in428
cejjgigrememi, ham ve kaba kalm ve baz yet baiaTmdcT De ki... . hitabndan sonra Y M...... diye
O'nun hs ismini kullanmak cretini gstermitir. De ki... emrinden sonra bizzat Allah'n
kullanmad ismi nasl kullanrlar ve bir srr inemi olmaktan nasl r-permezler?..
Anlayn, Kur'n tefsirine mahsus ehliyet ne demektir!
Meal iine gelinoe, o bsbtn bell...
Eskiden tefsir vard; umum din ilimleriyle megul ve irfan sahibi herkes Kur'n' zahirinden
skebilecei iin, ayrca meal diye bir mesele yoktu. Yahut meal mefhumundan korkacak ve her
ibareye tefsir demeyi tercih edecek kadar hayet duygusu vard.

Halbuki, insan iktidar ve itinasnn son haddiyle ve tam hayet ve teslimiyet duygusu iinde
meydana getirilecek bir meal, tefsirinden daha az tehlikeli olabilir. Haddini bilmeyen meal ise
tefsirden daha vehametli...
Ksacas meali de tefsir sayarak, fakat ba bo tefsire hi yanamayarak, zahir mnaya tam riayet,
hayet, teslimiyet ve btn bunlardan sonra ne yapldn, yaplann ne olduunu ve ne ifade
ettiini bilmek, yegne aziz l...
Bakn, yaplanlar ne zannedilmektedir ve nedir?
Meallere nakledilen dilin ismiyle verilen Trke, ince, ngilizce Kur'n ismi, sadece kfrdr.
Arapa Kur'n denebilir mi? Kur'n, Arapa mahlk lisanndan da mnezzehtir
Kur'n tercmesi demek de yanl ve brnden ancak bir derece hafif bir cinayet... Bu da,
Kur'n'n tercme erevesinde zapt ve ifade edilebilecei gibi bir gaflet edasna yol aar. Hibir
tercme, aslnn ayn ol429
madna, ok defa aslnn altnda, bazen de stnde olduuna gre, Allah'n Kelmn tercme
iddias ne demek olur? Onu, tercmesi kabil ve tercme tbirinin kadro-atrd eyadan grmek,
olur ey mi?
yleyse?. Kur'n'a el srlemez ve Allah'n Anlamanz iin Arap lisan zere indirdim dedii
ana kitabn mnalarna yabanc m kalnr?
Hayr! Aksine, o mnalara brnmek lzm...
Buna biltassa memur ve .muhtacz!..
Nasl?
yle.
Yukarda temas ettiimiz art ve uuruyle yaplan, ne Kur'n ne de tercmedir. Ancak bu
bilgiyledir ki Allah kelmnn, zahir mnas her dile nakledilebilir. Bu nakillere sadece meal
ismi verilir. Ve stne yle yazlr: Kur'n'n Trke, ince veya ngilizce zahir mnas veya
meali... budur ve bu ii en bilgi ve ileke iman limlerine yaptrmak, her trl ind tefsirden
kanmak ve tefsir zarur olunca mazinin byk tefsircilerine snmak, tek yol...
Allah'n yetlerini ticaret meta diye kullananlarn son moda meal ve tefsirlerinden, her mslman,
en vah irkinlikten kaarcasna uzak kalmaldr.
Bir tercme, tefsir veya meali Kur'n zannetmek, fotoraftaki ekilleri canl sanmaktan daha
abestir.
yet meii:
c Eer biz Kur'n' da ve ta zerine indirseydik, Allch'n hayetinden da ve ta param para
olurdu.
Fakat, Allah'n, ounu mhrledii insan kalbi hibir ey duymuyor.
,
85
Peygamberin Kitab
HADS
Hads, O'nun her hareketi, her edas, her tavr ve hususiyle btn szleri... Hatt sktlar...
O'nun azndan trl kelm serpildi:
Biri, daima ve mnhasr olarak Melek vastasyle gelen Allah kelm: Kur'n...
br, kendisini n bir nur kaplayarak, arada Melek olmakszn Kur'n dnda, dorudan doruya
Allah'tan gelen sz: Hads-i Kuds...
Ve sonra, Resf ve insan sfatyle kendi szleri... Sadece hads...
HADS USUL
ok nazik...
Benim azmdan sz uydurann yeri atetir.

Mealindeki hads ve sahablerin Allah Resulne duyduu nihayetsiz hrmet, Hads Usuln en titiz
llere balad. Bu bakmdan, Hads ve Hads Usul ilimlerinde saat, dakika, saniye, slise
llerinden daha ince ayrt ediler, snflandrlar vardr.
Hadis, mutlaka, son rivayet eden ahstan ilk haberi veren sahabye kadar en emin balantlarla
zincirli olacaktr. Bu balantlarn ismi senettir.
Onun, geride brakt ak, vecd, cehd, hamle, l, usul, sistem ve titizlik o kadar byk oldu ki,
slm limleri, imknlar leminin semasnda, kehkeandaki toz yldzlara kadar nisbet ve kyas hatt
ekilmemi hibir nok-.
430
431
ta brakmadlar. Bugn de, en fazla, insafl Garp limlerinin hayran olduu btn bir l mimarsi,
O'ndan birka asr sonra hemen kuruldu. Byk slm limlerinin omuzlarnda duran bu muhteem
mimarye, bir zerrecik insaf sayesinde kfir olarak da hayran kalmamak mmkn deildir. O hep
O'nun soluundan...
Hads toplayclar, ilm usullerle yanyana, ahlk artlara da o kadar dikkat ettiler ki, Mekke'yle
Buhara arasndaki mesafeyi, tek hads telkkisi iin, icabnda yaya yrdler; hadsi bilen adam
/tarlasnda buldular ve bir de baktlar ki, bu adam, naslsa boanm atn tutmak iin bo bir yem
torbas kullanmakta... Atna bo yem torbasn gsterip onu kandrmaya almakta...
Bu manzaray grnce:
Ben, zaruretle de olsa, atn bile aldatandan hads telkki etmem!
Hads nakline ehliyet iin insan ruhunda aradklar doruluk ilesinin derecesini gryor musunuz?
ALTI KTAP
En ileri titizlie ramen btl mezheplerin, Bizans ve menf kutuplaryle Fars ruhJu tahrifi ve
uydurmaclar, yahudi ve mnafk sevk ve idaresinde, hads adna nice kalpazanlklara yeltendi.
Fakat byk slm (metodoji) si bunlar inedi, hadslerin zayflarn ayklad ve Peygamberin
Kitabn btnletirmeyi bildi.

Peygamberin Kitabn btnletiren en emin nakil erevesi Ktb- Sitte Alt Kitap ismiyle
anlan ve balarnda da Buhar ve Mslim gibiler bulunan kaynaklar...

Bunlardan Buhar hadsleri o kadar makbul ki, toplanta sade Buhar Hazretlerinin muazzam ilim
ve ahl432
ki messir olmakla kalmam, onun ilim st byk ruhi marifeti de ayr ayr her hadisi tahkike yol
bulmutur.
Buhar Hazretleri mr boyunca her birinin nimetini bir karnca gibi etin maniler zerinden
atlayarak tad ve ruh yuvasna yd hadislerin toplanmas iindeki dev apnda, ilmcehd-den
sonra, her hadis iin ayr bir gusl abdesti ald, murakabeye vard ve iin tahkikatn Allah'n
Sevgilisinden bizzat rendi. Her Hadsi O'na dant, cevabn ald ve smsk perinledi.
Byk ilim ve marifet elele...
Baka trl olmazd.
hadIs hikmet!
Btn slm messesesi kaynak olarak drt esasa dayanr:
1 Kur'n...
2 Hads...
3 mmetin toplu anlay...
4 Fkhlarn kyas...
Bunlardan ilk ikisi esas... Son ikisi de esasa var- iin yol...
Demek ki, Peygamberin Kitab, Allah'n Kitabndan .sonra dinin ana temeli...
Btn dnya, btn meseleleriyle, Peygamberin Kitabnda...


Hadsler de, en sadk, en drst, vakur ve haysiyetli meallerle nakledileblllr ve bir yldzdan bir
yldza ekmi mahyalar halinde Insanba, muhta olduu nuru prldatr.
Hac yollarnda bir vel susuzluktan nefesi snmek zere bir kpek gryor ve etrafndakilere
haykryor:
433
Yetmi kere piyade hac sevabn bir iim suya kim satn ahr?
Veye bir iim su veriyorlar... 0 da bu suyu kpee iiriyor ve diyor:
Bir hadiste grdm: Her bar yanana su ver-mek;e byk ecr vardr. te o hadsin yz suyu
hrme-tinear kt...
Yetmi kere piyade hac sevabn, bir hads emrinin hikmetine feda eden vel, o hikmeti belirtmekte
ne ulv!.
86
Peygamberin Kitabndan
HAKKAT VE EBED YENLK
Yarabbi, eyann hakikatini bana olduu gibi gsteril
Hikmet m'minin kaybolmu maldr, nerede bulsa alr.
< Bir gn brne e geen aldanmtr.
TOPLULUK VE BRLK
Allah'n eli topluluk stnedir.
M'minier birbirine dayanan binalar...
Allah'n en sevdii sofra, stnde ok ei bulunan...
434
AHLK VE Y - KT
Allah'm, beni iyi ahlka eritir. Ona senden bakas hidayet edemez.
\ a lim adna, Allah'tan korkmak, cahil adna da nefsiyle bbrlenmek yeter.
a M'minin stn olan, ahlka stn olan...

'
' " ' his
sahipleri byk tehlikede...

.
Meddahlarn (Dalkavuklarn) yzne toprak sanz!
Ayrlk yapanlar bizden deildir. Zu/m ileyenler bizden deildir. Tatl dil
sadakadr. Hasislikten beter illet yoktur.
Kskanlk, atein odunu kemirmesi gibi iyilikleri yer.
a Halktan utanmayan Hak'tan utanmaz. a Bor dinde lekedir. Misafir sevmeyende hayr
olmaz. Kendini alaltan Allah ykseltir. Nedamet tvbedir.
435
o Tvbe eden gnah ilememi gibidir.
e Affeden affediliri*
Sabr zaferdir.
Sabr ilk darbenin bandadr.
DEVLET VE CEMYET
Bulunduunuz hale gr idare edilirsiniz.
Hepiniz obansnz ve hepiniz' srnzden mesulsnz.

daresi altndakilerin iine casuslar salan devlet by, halk fesada uratr.
Emrin hediye almas felket ve hkimin rvet kabui etmesi kfr...
e Allah'n en sevdii cihad, zlim emre sylenen Hak kelimesi...

 Erkeklerin lm, kadnlara ba eilince balar. Halkn en erlisi, halk iinde erli
lim... Rvet alan da, veren de atete...
ler ehil olmayanlara verilmeye balad m, kyamet saatini beklemek lzm...

- Bir gn gelecektir ki, din ve imanda sabr gstermek, avu iinde korlu ate tutmaya
dnecek...
436
HKMET VE USUL
Hikmetin, ba Allah korkusudur.
Allah'a inandm * de ve dosdoru istikamet al.

\ '
Ahmaktan kanz!

'

nsanlarla, akllarna gre konuunuz!

< lmi, kitapla balaynz!
Byklerle oturunuz, limlerden sorunuz, hikmet sahipleriyle dp kalknz!
Aklla rzklanan kurtuldu.

Evleniniz, oalnz; ben kyamet gnnde mmetimin okluu ile iftihar ederim.
Seyehot edin; shhat bulur, rzk bulursunuz!
Yabanc kavmi taklit, ondan olmaktr!
Fetvay mftler verse de sen onu kalbine sor!
Allah, surete ve mala bakmaz, kalbe ve ie bakar.
a lm temenni etmeyiniz!
*
Hi lmeyecekmi gibi bu dnyaya, yarn lecekmi gibi hirete alnz!
Allah'n en sevdii i, az da olsa devamls...
437
M'min gayretlidir; Allah ise en gayretli... Din ttr. KTSAT, TCARET, ,
TEEBBS ktisat eden muhta olmaz! Kanaat, tkenmez hazine... Korkak tacir,
mahrum;'cesur tcir merzuk... Sabah uykusu rzka engeldir. Ahde vefa imandan...
Allah diyor ki, ben iki ortak arasnda ncym. e hiyanet girdi mi, ben aradan karm!

Sadk ve emin tacir, nebiler, sddiklar ve ehid-terle birlikte...

Mslmanlar, artlan stndedir.
HAK VE ADALET
e Komusu aken karnn doyuran m'min deil...
Allah diyor ki, ben size iki zayfn hakkn haram ettim: ksz ve kadn...
Cennet annelerin aya altnda...
Zayfn, kuvvetlisinden hakkn alamad cemiyeti Allah takdis etmez.
438
- Nefsin iin sevdiini halk iin de sev! Nsn hayrls, nsa faydal olan... NEFS VE
LE Mcahit, Allah iin nefsiyle savaandr.
fkede nefsini yenebilendir ki, kahramandr.
Zengin, maliyle deil, nefsiyle gani (ihtiyasz) olabilen...
ZEVK VE GZELLK
t Allah gzeldir ve gzellii sever.
yiye ve doruya ait bir ey isteyeceiniz zaman gzellerden isteyiniz.
Kadnlar erkeklerin dilimleridir. a Kul sevdiiyledir.

 Mescitlerinizi sade, ehirlerinizi de erefli bina ediniz!..

Harabelerde oturmayn; byle yerlerde oturanlarn kabirde oturanlardan fark olmaz.
Gzellik, erkein lisanndadr.
Ruhlar, karlkl askerler... zd olanla atr.
Bir olanla anlar,
439
LTUF VE RAHMET
c Allah, rahmetim gazabm geti dedi.
Allah divnr,ki, ben kuiymun zann gibiyim; diledii kadar zannedebilir. (Umabilir,
isteyebilir.)
SAYILAR BOYUNCA
Her birinde namtenahilik, bu hikmetler, saylar bo-yunco gider.
'imdi kinata ltuf ve rahmet olarak gnderilen O'n-dan bir hadisin mnasn verelim de, bakalm
O'na esir olmaktan byk hrriyet ve hakikat kabul edecek misiniz:
Benden size bir hads nakledilir de o hads iinizi ocorta, ruhunuza evk verirse benimdir;
iinizi kapar ve ruhunuzu skarsa benim deildir.
87
Veda Haca
O DEM K
S'e meali:
< O dem ki, Allah'n nusretiyle fetih gerekleir... Sen de insanlarn dalga dalga Allah'n dinine
girdiini grrsn .. Rabbini tenzih ve O'na hamd et... O'ndan mafiret di'e... O, tvbeleri kabul
edicidir.
fethinden ve slm dvasnn dzle kndan sonra nazil olan Nasr Sresi bir azm, hikmet
ve deic'et getirmitir:
Cot> gibi mcell ve przsz bir dzlk stnde btn tethleriyle ykselen slm... nsanlar
dalga dalga,
440
Allah dimpin kapsna doru akyor... Suriye'den kvrlp Hicaz istikametine sapan Gzya
Vadisinden gaen ve Yemen'e doru inen yollar ve bunlarn dal dal ubeleri zerinde en ulv
tenzih ivesiyle Allah demiyen kimse kalmam... Son dkntler, ba kaldrmalar, mukavemetler
de yerle bir... Peygamber Beldesi ynnda insanlar arkalarndan iten byk rzgr... Allah, bu hale
kar. Resulne:
Artk btn iin beni tenzih etmek, bana hamdet-mek, benden marifet dilemektir. Ben
tvbeleri kabul ediciyim.:.
Demekte...
Bu ihtarda, Allah Resulnn, vazifesini tamamladna dair gizli bir iaret mi var yoksa?..

Her kemalde zeval, her tamamda noksan belirir. Bu iaret, artk dn ve gidi saatinin hazin hazin
almaya baladn gsterir.
Muazzam Peygamberlik vazifesinin kemal ifadesi ise zeval rengine bulanmayacana gre, Allah'n
onu tamamlayndan, tamam ediinden, o iin artk tam oluundan ne mna karlabilir?
Olsa olsa, o azm i sahibinin, artk bu dnyada ii kalmad mnas...
Tamamladn; insanolunun en stn baarsn tamamladn! Artk durma! Sonsuzlua
kavu!

Hazret-i mer, arkadalarna Nasr Sresinden ne anladklarn sordu. Herkes ayr bir mna at.
O zamanlar henz ocuk olduu iin fikir yrtmekten ekinen bn-i Abbas, kendisine de sorulunca
dedi:

 Bana kalrsa bu Sre, Allah Resulnn dnyadan ayrlmak zere olduunu hissettiriyor.
Mafiret niyazna emir bunu gsterir.
bn-i Abbas, dudaklarnda Nas Sresi, kuytularda
alyor.
441
H
Allah'n Resul geldiler:
Niin alyorsun, ey amcamn olu?
Bu srede, sizin fni leme veda saatinizin yaklatndan b>r iaret grdm.
Evet, grdn gibi...

areti btn hikmetiyie en derin gren ve anlayan, Kinatn Efendisi...

Onuncu yln bellibal gnnde yerine getirilmek zere, hac kararn veriyorlar.
HAC
Haber her taraf alkalad:
Allah'n Resul bu sene haccedecek...

Allah'n Resulne katlacaklar dalga dalga, Medine yollarnda...

O dem ki, insanlar, dalga dalga... Ykandlar, ihrama girdiler ve le namazndan sonra
Medine'den hareket ettiler.

Allah'n Resul, Kabe Hareminin snr olan Zlhu-leyfe ye geceleyin vardlar. Geceyi orada
geirdiler, sabah orada tekrar ykandlar, dirayet ve zerafet timsali Hazret-i yie'nin elleriyle
kokulandlar. ki rekt namaz kldlar, ihrama girdiler ve Kusv isimli develerine binip ilerlediler.
. '
.
.
Hitap:
Lebbeyk, Allah'm, lebbeyk!.. erikin yoktur Allah'm, lebbeyk! Hamd sana, nimet senin, mlk
senin... eriksizlik sana mahsus...

Etraflarnda, yz bine yakn sahabler halkas... Btn dnya ayaa kalkm gibi... Hazret-i Ali de
Yemen dn Mekke'ye gelip sahablere katld. Her taraftan akan akana... 442
Ulah'n Resul:
k Lebbeyk!
Dedike her gsten ayn nida fkryor ve btn feza, Allah'a ykselen bu sesin a iinde
smsk zapte-dildiini hissediyor:
Lebbeyk, lebbeyk!
Cbir Hazretleri:
O n gzlerimi kaldrp yoku yukar baknca
kendimi usuz bucaksz bir insan ormannda sandm.
Hani drt kiiydiler, sonra krk oldular; derken?..

Medine'yle Mekke arasnda bir ay sren yolculuktan sonra, Zilhiccenin drdnc gn, Bn eybe
kapsndan Mukaddes Belde'ye girdiler.

Yollarda Haimoullarnn genleri, ocuklar, lgn bir sevin iinde gidip geliyor, zplayp
oynuyor.

Allah'n Resul, ocuklar devesine alyor, kimini nne, kimini arkasna bindiriyor.

Kabe uzaktan grnnce:

a Yarabbi, an ve eref senin Evinindir.

Buyurdular ve Kabe'yi tavaf ettiler.
Mukaddes dudaklarnda:
a brahim'in makamn salt yeri edinenler...
Mealindeki yet...
Ve Kabe'ye bakp dediler:
- Allah'tan baka ilh yok... Bir ve eriksiz... Mlk O'nun, hamd O'na... Yaatan O, ldren O,
her eye kaadir olan O... Allah'tan baka ilh yok... Vaadini yerine getirdi, kuluna yardm etti, kfr
hiziplerini bozguna uratt.
Hac merasimini btn hususiyetleriyle yerine getirdiler, llendirdiler, esaslandrdlar.
443
Arafat'ta durdular:
Burada, babanz brahim'in size miras brakt yerde durunuz!
Emrini verdiler. Orada bir glgelikte dinlendiler. Zeval vakti develeri Kusv'ya binip Arafat
meydanna ilerlediler.
Ve orada, develerinin srtndan, yzbin mslmana, byk hutbelerini irad ettiler.
88
i.
Sonsuzlua Sesleni
BYK HUTBE
Byk... Bu sfattan bam dertte... Hangi byk?.. ice namtenahi byk ve sonra her by
emberine alan en byk, mutlak byklk dairesi... Allah en byk... Fakat insan ve idrk ne
kk!.. Ne bykken ne kk! Bir kovaya gre umman, ancak onu taracak kadar byk...
Gerisi, kovann etrafndan akp gidecek olduktan sonra...

Allah Resulnn Veda Haccndaki hutbesini, Byk mefhumunun en eriilmezine mahsus bir
hayet telkkisi iinde dinlemek lzm...

Tam sras, tertibi, n nna ak malm olmayan byk hutbe, slm hikmet ve ahlknn, kaidesi
yerde ve zirvesi Arta bir bidesi; Allah dininin btn bir muhasebesi, hulsas ve son
erevelendirilii...
Kelm, bu hutbede, ebediyeti tarayan hikmet pro-fektrnn niha uzann kaydeder.
Tek izahsz, tefsirsiz, para para dinleyiniz ve sonra kalbinizle yalnz kalnz!
444
Kusv isimli devesinde O... Etraflarnda yz binlik skk halka... Hitap ediyorlar... Btn nazarlar
O'nda...
Kulaklar ebediyeti szen birer huni...
Her yz admda bir sahab szleri tekrarlyor.

Hitap:
Kfr ve cahiliyet nna ait her eyi iniyorum!

Hitap:
a Ne Arab'n Acem'e, ne Acem'in Arab'a stnl var... Bunlarn hepsi insanolu... nsan se
topraktan...

Hitap:
a Her mslman, brnn kardeidir.

Hitap:

a Klelere de yediimizden yedirmeli, giydiimizden giydirmeliyiz.

Hitap:
a Cahiliyete ait kan dvalan kknden kaldnlm-tr. lk kaldrlan, Haris olunun davasdr...
Peygamberin amca oluna ait kan dvas...

Hitap:
Cahiliyete ait rib, faizcilik kaldrlmtr. lk kaldrlan Abdlmuttalib olu Abbas'n ribs ..
Peygamberin amcasna ait faiz...

Hitap:
*- Kadn bahsinde Allah'tan korkun!. Sizin onlar zerinde hakkn^ var, onlann da sizin stnde
haklan...
445
Hitap:
Artk kanlarnz ve mallarnz birbirinize haramdr. Bugn nasl muhterem bir gnse, bu ay
nasl muhterem bir aysa, bu belde nasl muhterem bir beldeyse yle...
Hitap:
Size, smsk sarldka asla dellete dmeyeceiniz Ailah'n kitabn brakyorum!.

- .
.
Hitap:
-i
Allah her hakk sahibine verdi. Vrisler iin, ayrca de lzum yok.
Hitap:
ocuk kimin yatanda domusa, onundur. Z-nilerin hakk tatr. Bunlarn hesabn Allah
grecektir.
Hitap:
<: Kadnn kocasnn malndan, izinsiz bakalanna bir ey vermesi doru deildir. Bor, eda
olunur. Ariye alman geri verilir. Hediye, hediyeye karlk grr. Bakasna tekeffl olan,
kefaletinin sorumluluunu zerine alr.
Hitap:
Ey insanlar! Mbala ve ifrattan saknn! Sizden evvelkilerin helak olmalarna, ifratlar ve
hududu tarmalar sebep ordu.
Hitap:
Hac usuln de benden reniniz!.. Bilmiyorum bundan byle bir daha hac edebilir miyim?
446
Hitap:
Sizi irad edecek insan kesik burunlu bir zenci de olsa ona itaat ediniz!

\ Ve hitap:
| te zaman, devrini tekrarlya tekrarlya, Allah'n yeri ve g yaratt ilk ndaki k
noktasna dnd.
lemde hibir kelm, bu irtifaa kmad ve hibir dekor, gerisinde, artk zaman bitmitir! der
gibi topyekn zaman ve mekn gneinin guruba hazrland Arafat meydanndaki sahne kadar
arpc olmad.
slmn bizzat ruh ve hikmetini getiren Ezellerin ve Ebedlerin Resul, o ruh ve hikmete bal
muazzam ide-olccya ann da rg esasn, (senfonik) izgilerle, namtenahi gzya buhranndan
gemi kelimeler iinden veriyordu.
te', varlmaz olan, o eda, verilemez olan da bu!..
EN ACIKLI N
Gzlerini saflar zerinde gezdirip sordular: Sze benden sual edecekler: Ne diyeceksiniz?
Allah'n emirlerini bildirdi; rislet vazifesini yapt diyeceiz.

Mukaddes gzleri semaya doru kayd. Sa ellerinin ehadet parman kere kaldrp indirdiler:
ahit ol Yarab, ahit ol Yarab, ahit ol Yarab!

Birdenbire Allah'n Sevgilisinde lh rae... Omuzlarnda btn derinliiyle gk, alnlarnda yldz
yldz ter...
Vahiy gelmitir. . yet meali:
<c Bugn dininizi ikmal ettim. Verdiim nimeti tamamladm ve din olarak slmdan raz
oldum.
447
lad.
Hazret-i Ebu Bekr, yeti duyar duymaz her eyi anGzler Kurtarclar Kurtarcsnda, btn dnya, hayatnn en ackl demini yayor.
Tamamlanan nimetin mnasn derinden derine sezdi ve kemale eren oluun arkasndan gelecek
hdiseyi grd:
Allah, pek yaknda, Sevgilisini ebediyet lemine davet edecektir.
Ve alad.
kindi zaman zeval gneinin; kayd ufuklarn nnde yz bin kurtulmu ve kurtarclk
vazifesini zerine alm insan...
Bill gr ve yank sesiyle ezan okudu; ve leyle ikindi namazlar, orada ve bir arada klnd.
__
Akam, Zeyd'in olu Usame'yi develerinin srtna alm, Arafat'tan iniyorlar.
Mslmanlar, heyecan iinde, kaynar su gibi fkrdyor.
Allah'n Sevgilisi, yava yava ilerliyorlar ve etrafa: Sknet bulun, diyorlar; ey insanlar,
sknet bulun.
AVDET
Ertesi sabah, amcalarnn olu ile, develerine binip (Mzdelife) den hareket ettiler. Ayn insan akn
dalga dalga eteklerinde...
Soran sorana, karlk alan alana...
Buyurdular:
eytan artk bu ehirde insanlar kendisine tapndrmak midini kaybetti. Fakat ufak tefek
ilerde sizi kendisine uydurmaya alacaktr.
448
Buyurdular:
Rabbinize ibadet ediniz, be vakit namaznz lalnz, oru ayn brakmaynz, emirlere uyunuz,
Cennet sizindir.
/Buyurdular:
' Bildirdim mi?
Evet ey Allah'n Resul...
Gzleri ykseklere dnd:
ahit ol, Yarab!
Ve sonra halka baktlar:
Burada bulunanlar, bulunmayanlara bildirsin...
Kurbanlar kesildi. Salarndan bir ksmn kestirip yaknlarna dattlar. Zemzem'den su itiler.
Adm Banda hutbe ve nasihat... Mekke'de dokuz gn kaldktan sonra yola ktlar.
Yolda sahablerini evreleyip:
Ben sadece bir insanm; dediler; yaknda Allah'n Melei gelecek, beni davet edecek. Ben de
gideceim... Size iki ey brakyorum: Biri Allah'n Kitab... Nur ve hidayet onda... br de
evimin mensuplar... Onlar koryyunuz ve her ide daima Allah' hatrlaynz!
Gne doarken Medine'ye giriyorlar. Tekbir getiriyorlar Allah' zikir, tenzih ve O'na hamd
ediyorlar ve szlerini tamamlyorlar

 Dnyoruz... Tvbe ettik, ibadet ettik, secde ettik, krettik... Allah vaadini yerine getirdi,
kuluna yardm etti, kfr hiziplerini bozguna uratt.
Gne doarken Peygamber Beldesine giriyorlar.
449
89
Btn kaplar kapansn
EMR
Allah'n verdii emir zerindeler... Gece gndz, tes--bih, tenzih, istifar...
i. Mriye'den doan erkek ocuklar brahim ld; v
Derin ve nce Ftrma'dan baka hayatta evltlar kalmad.

Her sene Ramazan aynda itikflar on gn, o sene yirmi gn...

Her Ramazan aynda Kur'n' Allah'n Resulne tekrar etiren Cebrail, bu defa vazifelerini stste
iki kere yerine getirdi. ki kere dikkatten geirilen ve smsk perinlenen Kur'n...

Arada Yemme ve Yemen taraflarnda iki sahte peygamber; bunlarn kard ihtill ve verilen
tedip emirleri...
Bunlarn, Ebu Bekr devrinde kkne kibrit suyu dklecektir.

Uhud ehitlerinin mezarlarn ziyaret ettiler. Onlarla lmken lmeyenlerle, hayattakiler tarznda
halletiler.
Peinden msmanlara hitab ettiler:
t Ben sizin nnzden giden fert (Kafilenin nnden gidip su iini nizamlayan insan)
yerindeyim. Buluma noktamz Kevser Havuzu... Ben imdi buradan, bu noktadan Havuzu
gryorum... Bana dnya hazinelerinin
anahtarTari verildi. Benden sonra irke sapacanzdan korkmuyorum. Korktuum o ki, sizden
evvelkiler gibi dnyay sevip birbirinizi krmayasmz...

Sahaber seziyor ki, doup batan gnein hic deimeyen nda gizli bir ey soluyor. ^Tebih:
Allah'm; seni tebih ederim. Sana hamdederim, sana tvbe ederim.
Zevcelerinden mm- Seleme Hazretleri, Allah Resulnn son devrede yalnz, tebih, tenzrh,
hamd ve tvbeyle megul olduklarn sylyor:
Dururken, yrrken, otururken, kalkarken, giderken, gelirken hep ayn i...
Rum illerine am'n Belka taraflarna bir ordu tertiplemek emri verilmitir. Kumandaya da ehit
babann ayn sahada intikamn almaya memur, delikanl olu sa-me lyk...
Babann ehit olduu yere git ve dman atlarnza inet!
Ebu Bekr, mer, Sait ve Ebu beyde gibi bykler hep sefere memur...
Rebilevvel ayna bir veya onbir gn kala verilen bu emir, Peygamberler Peygamberinin
rahatszlklar iinde; rahatszlklarnn balangc iinde...
Daim tebih, tenzih, istifar...
Onbirinci Yl Safer aynn nc arambasnda gece Bakiy mezarlna gidip oradan Meymune
Hazretlerinin evine dndler.
Hafif bir krklk ve ba ars...
Allah'n Resul, rahatszlklarnn ilk be gnn, yni arambadan pazartesine kadar birinci
safhasn Haz-ret-i yie'den baka muhtelif zevcelerinin yannda ge450
451
irdiler. Pazartesi gn, kendilerini br pazartesiye kadar takip edecek olan rahatszlklar
derinleince, zaten gn gelen Hazret-i yie'nin hcresine ekilmek zere zevcelerinden izin

istediler. Hazret-i Ali ile Hazret-i Abbas kollarna girdi: Allah'n Sevgilisini, sevgili zevceleri
yie'nin hcresine gtrdler.
Sahabler, doup batan gnein rengini bsbtn uuk gryor.
BTN KAPILAR KAPANSIN, YALNIZ...
zerlerinde ar bir halsizlik, yine en yaknlarndan iki sahabnin kolunda. Mescide geldiler,
minbere ktlar:
Allah, kullarndan birini, dnya ile kendi yaknl arasnda serbest brakt; kul da Allah' seti.
Ebu Bekr alyor:
Anam, babam, her eyim sana feda olsun, ey Allah'n Resul...
Sahabler hayet ve dehetle birbirine bakrken, Allah'n Sevgilisi devam ettiler:
Sohbetiyle, sevgisiyle, malyla, canyla bana insanlar iinde en byk yardmc Ebu Bekr oldu.
Eer dnyadan bir dost semek gerekseydi, Ebu Bekr'den bakasn bulamazdm. Fakat onunla
aramdaki, sadece slm kardeliidir.
Ve heybetler iinde ilve buyurdular:
Bugnden sonra Mescide alan kaplarn hepsi kapansn, yalnz Ebu Bekr'inki ak kalsn!
Son emanet de Ebu Bekr'e verilmi oluyordu.

Ey ns! Kimin arkasna vurdumsa, ite arkam, gelip vursun! Kimin benden alaca varsa ite
malm, gelip alsn!
le namaz klndktan sonra yine minbere kp a', n sz tekrarladlar:
- te arkam, ite malm.
452
dirhem alacak iddia eden biri kt. Hemen dediler.
^Arap\Yarmadasnda tek mrik braklmamasn ve elilere sayg gsterilmesini emir buyurdular.
Allah'a smarladk...
Ve Hazret-i yie'nin hcresine dndler.
90
ehid Peygamber
HALLER
Ba ars ve yksek ate... Ateleri o kadar ykseliyor ki, bir leenin iine oturup balarndan yedi
gm dolusu su dktryorlar.

Souk su banyolariyle ancak bir mddet rahat edebiliyorlar. zerlerindeki havluya elini dediren:
Ey Allah'n Resul, ne garip, ne yksek hararetin var...
Diyor ve u karl alyor:
Biz byleyiz. Bizim zerimizde bel iddetli olur. Ecrimiz de ona gre...
Hads meali:
Belnn en by nebilere, sonra vellere, daha sonra derece derece Allah'a yakn olanlara
isabet eder.
Yanbalarnda bir kap su... Hararetten kavrulan mbarek ellerini ikide bir suya sokuyorlar ve
yzlerini siliyorlar.
, Mukaddes dudaklar kprdyor: Allah'm; lm nnda sekeratm kolaylatri
453
Buyuruyorlar:
< Haybefde birka yl evvel yediim zehirli etin acsn, btn yakcliyle iimde duyuyorum.
Acsndan kalb damarm kopuyor.
bn-i Mesud:
Allah'n Resul, Hayber'de yedii zehirli etin tesiriyle ehid gitti.

Sahabler, sokakta, evde, bilhassa Mescidin etrafnda, babaa ve uuk benizli...

Sahabler, iki bklm dnmekte... Hngr hngr alayanlar da var.

Ebu Bekr ve Abbas, Ensardan bir ocuun alat-n grdler:
Niin alyorsunuz?
Allah Resulnn bizimle meclislerini dnyor ve alyoruz.
YNE MNBERDE
Allah'n Resul, sahablerinin haberini alnca, biraz su dknp hafiflik hissettikten sonra kalktlar.
ki yardmcnn ortasnda Mescide gittiler. Minberin i!k basa-maklarndalr... Balarnda bir
tlbent...
Allah'a hamd ve tane tane hitap:
Ey insanlar, bana denildi ki, siz, Peygamberinizin leceinden korkuyormusunuz... Benden
evvelkilerden biri kald m ki, ben kalaym? Biliniz ki, ben Rabbime gidiyorum. Siz de O'na
gideceksiniz.
Hitap:
Sizi, muhacirlere hrmet gstermeye ve onlar aziz tutmaya davet ederim.
454
Hitap:
Sizden, Ensara riayet gstermenizi ve onlan aziz tutmanz isterim.!
Hitap:
Allah kimsenin acelesiyle acele etmez. Ona galip gelmek isteyen, malp olur.
Hitap:
Benimle Kevser Havuzunun banda bulumak isteyen, elini ve dilini ktlkten saknsn...
Hitap:
Ey insanlar! Bilin ki, gnah, Allah'n nimetlerini dndrr. Doru yolda olan halkn, idarecileri
de doru olur. syanda olanlarn idarecileri ise zulmde olur.
Ve o gne kadar, her ezan sesinde yataklarndan kp namaz kldklar ve yine hcrelerine
dndkleri Mescitten zahir olan cisman imamet vazifelerine bir daha avdet etmemek zere
ktlar.
YATAKLARINDA
Emir:
Ebu Bekr'e haber verin namaz o kldrsn!
yie yalvard:
Babam ok rikkatli insan. yetleri okurken hkrklar iinde kalyor.
Ebu Bekr'e haber verin namaz o kldrsn!
Fakat ey Allah'n Resul...
Emir, aynen, nc defa tekrar edildi.
Ebu Bekr, Peygamber Mescidinde imam mevkiinde.
Hazret-i yie, ba ularnda... Allah'n Sevgilisine Kur'n'n tesirli srelerinden okuyup flyor ve
Allah Re455
slnn ellerini alp onlarla mbarek ban meshediyor. Tebessm ediyorlar.
Hazret-i yie:
Kardeim Abdullah hizmete geldi. Allah'n Resul, gsme dayanm, dinleniyordu.
Abdullah'n elinde, taze bir misvak... Allah'n Resul misvake baktlar. Misvaki alp yumuattm ve
kendilerine verdim. Dilerini msvaklediler O gnedek, bu kadar gzel, bu kadar zarif di
oduklarn hatrlamyorum.
"i../-Birdenbire hatrlarna geldi:
Hepsi yedi altnmz olacak... Sadaka edin!
Ve bayldlar.
Aylnca altnlar isteyip fakirlere gnderdiler.

En yaknlar baularnda, btn Medine alyor.

Sk sk baylyorlar. Bu hali grenler, kendilerine gre bir hastalk tehisi koydu ve iyi geleceini
sandklar ilc Allah Resulnn azna dktler.
Baygnlklar geince iltan o kadar tiksindiler ki, evde bulunup da O iltan bana vermeyin!
emrini dinlemeyen herkese ondan tattrdlar.
Balar, Hazret-i yie'nin gsne, dipsiz semaya bakyorlar.
91
Babana Sen Ac Bugn
KALEM KIRTAS HADSES
Bir aralk bir emir verdiler:
Benden sonra dellete dmemeniz iin size bir eyler yazd ray m...
456
Ve kalem krtas getirmesini istediler. Dalgn, yatyorlar.
Huzurlarnda ev halk ve byklerinden birka sa-hab...
Bazlar fsldad:
Allah'n Resul, rahatszlklarnn tesiri altnda... Bize Allah'n Kitab yeter... Ayrca emre
lzum var m?
Yine bazlar dedi:
Muhakkak istediklerini yerine getirelim... Yazdrsnlar... Arzularnn dna kmyalm... Bir
hikmet vardr.
Fsltlar uzad ve nn nezaketi rselenir gibi oldu.
Hi deilse soralm, dediler, acaba emirlerini dalgnlk halinde mi verdiler?.
Baularma yaklatlar.
Beni halime braknz. imdi bulunduum mevki, beni ardnz yerden daha hayrl...
9
leride bu, Allah Resulnn istediini yerine getirmemi olmak meselesi bytlecek, ve
Peygamber Evinin mensuplariyle bakalar arasnda ekimelere let edilecek...

u sz:
Bize Allah'n Kitab yeter!
Szn Hazret-i mer'e atfediyorlar. O anda mer'in mmete takat getirilmiyecek bir emir
kmasndan ekindiini sylyorlar. Zira Peygamber emri hemen nasiar manzumesinin iine
giriverecekti. Son dakikada Allah Resulnn susmalarn da mer'i tasdik mnasna alyorlar.
Yazdrmak istedikleri ey bir sr olarak kald. Esrar
Allah'n...
DIARIDA MANZARA
Peygamber Mescidinin etrafnda kme kme ahab ve ordu hazrl...
457
Herkes ve her ey dnyor; demircinin havada ekici ve askerin elinde mzra dnyor.
Hastalklarnn banda, tertiplenmesini emrettikleri ve Garp dnyasna ynelttikleri ordu, btn
gnllere hkim sabit fikir basksn hissettirmemek istercesine hazrlanyor. Medine dndaki
ordugh ar kovan. Mzraklar atlm, kllar bileniyor, yaylar geriliyor, safkanlar ki-niyor.
Fakat bu faaliyet, o sabit fikrin skt lnbas-tramyor.
Balarnda Allah Resulnn sevgisiyle bahtiyar, gen kumandan sme...
*

Mescitte son hitabelerini verirken ondan da bahsetmilerdi:

 same'yi babu setiim iin szler dnyor-mu. Bu ne demektir? Daha evvel babas Zeyd'i
de emirlie tyin ettiim zaman ayn szler oldu. Yemin ederim ki, Zeyd ernrie lyktr; olu da
lyk... Onlar benim en sevdiklerimden... same'ye sayg gsteriniz!
Btn Medine susuyor ve dnyor... Dallar sarkk, balar sarkk; gne kopacak gibi sarkk, her
ey susuyor ve dnyor...
HCRENN
Derin ve nce Ftma'y en derin ve ince hisle sevdikleri mbarek kzlarn istediler.
Ftma, rahatszln ilk gnnden beri sakin bir ha-yaJ gibi gidip geliyor, kelerde bekliyor,
kuytularda dnyor ve hi konumuyor.
Ftma'y yanlarna ektiler, yaklamasn, kulaklarn dudaklarna kadar yaklatrmasn iaret
ettiler. Ftma ban, Allah Sevgilisinin dudaklarna kadar indirdi. Bir fslt... Ftma'nn yznde
trmk trmk ac. Bir daha kendilerine doru ektiler ve yine yavaack bir ey458
ler sylediler. Bu defa Ftma'nn yznde derin bir rahatlk, huzur, saadet...
Evvel: N Ben lmek zereyim...
Demiler... Sonra da:
\- Bana ilk kavuacak sensin!
duyurmular...
Alt ay sonra, en gen anda babasna, Allah'n Sevgilisine kavuacak olan Derin ve nce
Ftma...
Dalgn yatyorlar. Gen Babu sme geldi. Bau-larna yaklat. Grdler.
sme'ye bir ey sylemediler. Fakat mukaddes ellerini yksee kaldrp durdular, sonra
sme'nin zerine srdler. Ona dua ettikleri anlald.
Garp dnyasna yneltilen ordunun Gen Babuu Usme'ye sessizce dua ettikleri gn pazardr; ve
artk bu ayrlklar, eksiklikler ve fnilikler dnyasnda bir gnleri daha kalmtr..
PAZARTES
Gnein k verme vazifesini kaybetmeksizin simsiyah kesilecei gnn sabah, afak vakti,
hcrelerindeki pencerenin perdesini aralayp sabah namazndaki saha-blerine bir gz attlar.
Herkes Ebu Bekr'in arkasnda, en mahzun vecd iinde... Derinden derinden tekbir sesleri...
Tebessm buyurdular.
Sahablerde ni bir dalgalanma...
Namaz bozulur gibi oldu.
Elleriyle demek istediler:
Yerlerinizde kaln! Namaznz tamamlayn!
Ve perdeyi kapadlar.

Sahabler mukaddes yz son olarak gryor. Mukaddes yz, kann ekilmesinden mthi bir
beyazlk iinde...
459
O sabah kendiferini gayet iyi hissettiler. O kadar ki, perdelerini aralayp baktktan biraz sonra
mescide geldiler.
Farz balamtr. Saflar imama bal...
lerlediler.
Geleni sezen Ebu Bekr, yerini nsanln mamna brakmak istedi.
Yine hafif bir iaret:
Yerinde kal ve devam et!
Ebu Bekr'in yannda durdular. Sahabler Ebu Bekr'e uymakta berdevam... Ebu Bekr de O'naijydu.
Namaz, ilerinde Kinatn Efendisi, Ebu Bekr'in arkasnda klnd.
Sahabier, namaz iinde heyecanlarndan edep lsn g muhafaza ediyorlar...
Namazdan sonra en yakc midin verdii kaynama...

ehreler soruyor:
Yoksa Allah'n Resul tamamiyle ifaya m erdiler?
Daima mtebessim, yaknlarnn kolunda odalarna dnyorlar.
Gen Babu sme yine geldi. O'na derin gzlerle bakp dediler: Artk, Allah'n bereketiyle
git!..
Birden arlayorlar.
Elleri suda, boyuna yzlerini siliyor. Ftma, nsanln Tac babasna sokuldu. Baba ve kz
gzgze... Dnyann en hisli-szn sylediler: zlme kzm; babana bu gnden baka
ac yok!
Pazartesi gn Dnya'ya geldiler, pazartesi nbv460
vete erdiler, pazartesi gn hicret ettiler, pazartesi gn Medine'ye vardlar; ve ite Dnya'ya
geldikleri oyda, pazartesi gn, hakik hayata geiyorlar.
Altm yandalar... Ebu Bekr, mer ve Ali de ayn yata lm deine uzanacaklar...
u^aat, gn, hafta, ay hesab ne hazin!.. Hepsi bir n iinde gelip geiyor ve dnya tek n zerinde
duruyor, iinde btn zaman, mekn ve hareketi eriten basz ve sonsuz n, ebediyet!.. Vatanmz
sensin!..
Zaman, zaman ve meknn urunda yaratld Peygamber iin bile saatini alyor. Allah'n emri...
92
Allah Flayy ve Lyemut
ER'REFK - L - L
Rebilevvelin biri veya on-ikisi... Pazartesi... Hastalklarnn onnc gn...
Akam oimakta...
Btn Medine bir garip uultu iinde... Giden, gelen... Kimse nereye gittiini, ne ettiini bilmiyor...
Kularn bile uularnda bir istikamet aknl var.,.
e
Allah'n Sevgilisinde lm almetleri balamtr.
sme'nin ordugh karmakark... Askerler, blk blk Medine'ye akyorlar. sme, atn
eyerlerken, annesi lk lk bard:
Nereye gidiyorsun? Hangi ie hazrlanyorsun? Allah'n Resul vefat etmek zere!..
461
sme, eyer kolannn iplerini brakt. Akln oynatacak gibi...
Btn Medine bir garip uultu iinde...
Gne, ufkun arkasna, btn ufuklarn arkasna kap bir daha kmamak isteyebilirdi. Fakat
kacak ve zaman o gnden sonra da sadakatle saymakta devam edecektir. Allah'n emri...

Gaye-nsan ve Ufuk Peygamberin ba, dirayet ve zarafet timsali yie'nin gsnde... Hcre lo...
Gne batmak zere...
Allah'n emri...
Varln batmasna, mesafenin yanmasna, boluun kmesine, ademle vcudun birbirini
yutmasna o dem, sadece Allah'n emri mni...

Cebrail ile Azrail kapdalar... Cebrail, lm Meleinin, ieriye girmek ve Allah'n emrini yerine
getirmek iin izin istediini bildirdi.
Mukaddes balar yie'nin gsnde, gzlerini a-, tlar, tavana diktiler, ahadet parmaklarn
kaldrdlar ve alt hece...
Er'Refik-l-Al...
Ve mukaddes balar, yie'nin gsnde hareketsiz kald.
Vahidi:
lk szleri Allah Ekber, son szleri Er'Refik-l-l...

Er'Refik-I-l: Yce Dost...

KM ALLAH'A TAPIYORSA
Peygamber evinde ufak bir haykr... Koutular.
462
Ebu Bekr bir n iin evine kadar uzanmtr. Haberi mer, Osman, Ali ta gibi donmu ne elleri
oynuyor, ne dilleri... Abdullah bin Enis o trl arpld ki alp yatana gtrdler. Bir daha
kalkamad.

ik beyin yrtc sayha:

^.^~ Kim Allah'n Resul ld, derse, parampara ederim!
Bu sz mer sylyor. Klcn ekmi, selim akl mmessili byk mer koparyor bu sayhay...
Hl ve keyfiyet, bu...
Herkesten yufkc. fakat herkesten kuvvetli ve derin Ebu Bekr yetiti. Kalabal yard, hcreye girdi,
yataa yaklat, mukaddes ban stndeki rty kaldrd, diz kt. Allah'n Resulnn bembeyaz
yzn eilip pt; ve ya, gzlerinden akmadan uup gitmi, deli gibi bakanlara dnd:
Nefsimi kudretinin elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, Peygamber ld.
Sonra, lemlerin, yzsuyu hrmetine yaratt o yze bakt:
Hayatnda ne gzeldin, lmnde ne gzelsin!
Devam etti:
ldn... kinci defa lmeyeceksin!..
mer gerilerde:
Vallahi Peygamber lmedi: Peygamber lmedi!
Diye kendi kendisiyle konuuyordu.
Ebu Bekr mer'e yneldi. En derin rikkat ve yumuaklk, en keskin ceilet ve sertlie, yni Ebu
Bekr, mer'e yneldi. Esrar anlay selim akla yneldi:
Akln bana devir mer!
mer bir anda kendisine geldi.
463
Ebu Bekr, hcreyi, evi, soka dolduranlara hitab etti. Seslerin en heybetlisi:
KM MUHAMMED'E TAPIYORSA BLSN K, MU-HAMMED LD! KM ALLAH'A
TAPIYORSA BLSN K, ALLAH LMEZ, HAYY VE LYEMUTTUR!
Sanki yatt yerden, O konuuyordu. Bu ly O, u anda lm deinde yatan, getirmiti.

Btn Medine, haber duyulur duyulmaz lklar iinde... Din temkini tutabilenler lme^ait
yetler okuyor. Btn nefsler lm tadscdr.
Bill, Allah Resulnn defninden evvel son ezann okuyor. Gzlerinden sakalna ya iniyor. Ve
sesi hasret bulutlarn kavuracak kadar yank, gklere trmanyor. Peygamber Beldesi artk katla
katia alyor.
sme'nin Babuluk sanca Mescit kapsnn nne dikili...

Allah'a, Refik-l-l ya kavutuklar hcreye defnedildiler. Hatifi bir sesin emriyle, Allah'n
Resuln soymadan ykadlar. Gasl esnasnda, insanolunu mestedici semav bir rayiha ortal
kaplad. Kabre, Ali, Abbas ve Ab-bas'n iki olu'indi. Mukaddes vcudu kara topraa koydular ve
rttler.
O zaman Derin ve ince Ftma geldi, kabirden bir avu toprak alp yzne gzne srd ve dedi:
Muhammed'in topran koklayan, zaman boyunca misk kokusu almasa ne gam!.. Benim
zerime yle musibetler kt ki, gndzlere kseydi gece olurdu!
Hazret-i Ayie:
Vefatlarnda Nbvvet Mhrne baktm, yoktu. Kaldrlmt.
464

ErieS bin Balik:

Allah Resulnn Medine'ye geldikleri gnden aydnlk ve Medine'de vefat ettikleri gnden
karanlk bir gn grmedim!
KARA TOPRAK
Mukaddes merkadin banda Ebu Bekr ve tner... Gzleri kara toprakta... Ebu Bekr'in ileride yeri
Allah Resulnn gs, mer'inki de Ebu Bekrin gs hizasnda...
Bu yeri imdiden grp grmedikleri ve kendi devirlerinde dnya apihda bir hamleye kavuacak
olan slm akmlarmdaki tekbir seslerini duyup duymadklar belli deil... uras belli ki. ilerinde
ekilsiz ve kelimesiz bir mna alayan kpryor:
Allah Hayy ve Lyemut...
Akl ve ruhun kamama noktas...
Tek tek ve kesik kesik fikir lklariyle konualm:
Gaye!.. Evet!..
Bu kara topran karanlk dehlizlerinden gemek.
Evet!..
Hayy ve Lyemut olanla lmszle ermek... Evet!.. Ebed aydnla kmak:.. Evet!.. Bu
dnyann kendisiyle yalan, yaratcsyla doru syledii hayat bulmak...
Hayat bulmak, hayat... Hayat ismini verdiimiz ha-yatszln iinden, hayata gemek...
Gaye - nsan toprakta yatyor.
yi ama, kara toprak ve iinde O... Bu nasl gei?..
te kara toprakta... Bu gayeyi getiren, varlk gayesinin Gaye nsan' Kara topraa nasl girer?..
Akl!..
istersen atla, zerre zerre infilk et, kara topraa kapanp onu trmk trmk penele!
mer'in haberini duyunca klcn ekerken dt bir lhzahk hl, hlimiz...
Ebu Bekr, nurn teslimiyet ruhu; ona yapalm.
Kara toprak O'nu da alan kara toprak!.. O kapkara dudaklarn ki, konuan, srlara dil veren scak
dudaklar yemee mahsustur; onlar konusun!
Ne o?
Topran gs inip kyor ve dudaklar kprdyor.
Eilin insanlar eilin!.. Kara toprak konuuyor. Kulanz onun gsne dayayn ve dinleyin!..
Kara toprak ses veriyor...
Kara toprak Hayy ve Lyemut'u anyor.
Kara toprak zikrediyor...
Kara toprak iinde btn lisan ve mnalarn eridif tek kelimeyle sonsuzlua alan bir dehliz gibi
gidip dt/.'in-leiyor...
Kara toprak Allah' anyor...

SON

NDEKLER
Balang...................................................
7
En Evvel ve En stn ....................................... 18
Alndan Alna Geen Nur................................'. 24
Dede ve Baba ................................................ 29
O An............................................................ 35
Arap lleri ...................................................... 42
Mekke'de Manzara.......................................... 48
Dnyaya Geli................................................ 53

Nur ocuk ...................................................... 58

Sevgili Amca ................................................... 65
Yolda Bir Urak............................................. 69
Mukaddes Gen Adam .................................... 75
El'emin......................................................... 80
Byk ve Temiz Hatice .................................... 85
Ak............................................................ 91
Kara Ta...................................................... 95
Kzl Tyl Devenin Svarisi.............................. 99
Murakabe Buca............................................. 105
Gkten Gelen Devlet....................................... 109
Berzah......................................................... 114
Memuriyet ve Usul....................................... 118
nsanolunun En Gzeli..................................... 122
467
lkler............................................................ 127
Srayla ......................................................... 132
Gizli Davet ...................................................... 137
Aclan Bayrak................................................ 143
ile
............................................................ 148
Sa Elde Gne, Sol Elde Ay ........................... 153
slm hlstr....................L............................... 158
aresi Yok...................................................... 162
Rabbm Allah Dedii in................................. 166
Yryen Da................................................ 171
mer Mslman ...............................r............ 174
ile stne ile............................................. 177
Hep ile .........................................;............... 182
Deniz Ykseliyor.............,............................... 184
Merkez ve Muhit................................................ 187
Mira ............................................................ 191
Mucize......................................................... 195.
Hicret ............................................................ 4S8
Yol............................................................... 201
Maara ve tesi ............................................. 205
Nur Stunu................................................... 210
Peygamber Beldesi .......................................... 212
Medine'de Manzara ....................................... 218
slm ve Kl ................................................ 223
Bedr Gazas................................................... 231
Ebed Hareket................................................ 246
Derin ve nce Ftma ....................................... 251
Klcn Ucunda Bir Yenik...............,...............,. 256
Ygsak ............................................................ 267
Hikmet......................................................... 270
Birbiri Peinde..............................,................. 275
Yghudiye Kar................................................ 279
Dirayet ve Zerafet Titnsali Ayie ........................ 282
Ve. Ayie......................................................... 287
Ahzap, Yahut Hendek............................... ...... 291

Siyaset .................-............................. 223

Merkeze Doru ................................................ 304
Kale Kaps .........................;............................ 308
Zincirleme...................................................... 313
Byk Fetih Eiinde........................................ 317
lk Karlama.........i.v.................................... 320
Byk Fetih................................................... 325
Zafer Alay......................,..............................." 329
Devrilen 360 Put............................................. 333
Gurura Yer Yok ................,...........,.,..,.,, 339.
Hamle stne Hamle ....................................... 344
Mutlak nklp ................,............................. 348
ller....................................,.,,................. 351
Ekber ihad................................................... 357
Gayelerin Gayesi............................................. 360
Sahab............................................................ 364
Tabakalar...................................................... 370
Peygamber ve Kadn ...................,...,,............ 375
Pk Zevceler................................................... 381
Peygamber ve air ........,.............................. 387
Ahlk ve Adet............................................. 395
Renk Renk................................................... 399
Huzurlarnda................................................... 407
izgi izgi ................................................... 415
Allah'n Kitab
............................................. 419
Kur'n ve nsan.......................................... 422
Kur'n Anlamak......................................... 426
Peygamberin Kitab....................................... 431
Peygamberin Kitabndan .............,,..,,........... 434"
Veda Hacc................................................ 440
Sonsuzlua Sesleni.................................... 444
Btn Kaplar Kapansn..........................------- 450
ehld Peygamber
..................,.................... 453
Babana Sen Ac Bugn! ...........,................., 456
Allah Hayv ve Lyemut..................................... 461
468
Necip Fazl Ksakrek _ le nen Nur