yaymland Belge ve yorumlarla yakn tarihimiz halefet ve iktidar
dnemlerine ilikin anlarn yazanlann saysnda bir hayli art oldu. Tam ve tketici bir liste yapmak burada mmkn deil... Ancak Samet Agaolu'nun ilk kez gn na kan ve 19471950 ylarn kapsayan siyasi gnlnn/anlarnn nemini ve anlamn zellikle vurgulamak isterim. Sanrm bu gnlk/anlar, dierlerinin yannda ya da arasnda farkl bir konumasahip... ncelikle belirtmek gerekir ki, siyasi edebiyatmzda gnlkler fazlaca bir yer tutmaz. Asm Us'un ve son yllarda yaymlanan smet tnn'nn ksa bir dnemi kapsayan gnlkleri bir yana braklrsa, yakn dnem cumhuriyet tarihi ile ilgili siyasi gnlk says yok denecek kadar azdtr. Dolayisyla Samet Agaolu'nun siyasi gnl, bu bakmdan nemli bir istisna oluturuyor. Ama gnln nemi, sadece gnlk olmasndan ve szn ettiim bu istisnai durumdan kaynaklanmyor. ok dahatesivar... Agaolu'nun gnl, sadece hacim bakmmdan deil, fakat ierikbakmndan da hayli zengin... Okuyucu, ilerleyen sayfalarda, bu zenginlii hemen fark edecektir. Samet Aaolu, siyasi gnlne, aradan yllar getikten sonra, baz notlar da eklemi... Bu nedenle de, kanmca, metne sadece gnlk ya da an de mek mmkn deil... Ben metni, gnlk/an biiminde tanmlamay daha uygunbuluyorum. (...) K T A P T A N B R B O L O M Sabahattin Ali'nln ldurlmesl 13 Ocak 1949 Dnn mhim haberlerinden biri, Sabahattin Ali'nin Bulgaristan'a kaarken ldrlmesi... I laber doru ise, bu ii ya hkmet ya Ruslar yapm olabilir. Ruslarn parma varsa, memlekette karklk karmak iindir. ldrl ekli de feci... Ban odunla ezerek... 14 Ocak 1949 Dn Menderes, Sabahattin Ali'nin hkmet tarafndan ldrldn, hadisenin on gn kadar evvel olduunu, hkmetin bu ii nasl meydana karacan ok dndn, eer gemite 33 kiinin ldrimesi hadisesi olmasayd, meydana kartmamak yolunu tutacaklarn, fakat buna imkn bulamadklarn, bunun iin de hadiseye gazetelerde yazlan ekli verdiklerini anlatt. Alan yolun fena olduunu syledim. "Doru, inallah bununla ebediyen kapanr" cevabn verdi. (...) Trkiye Cumhuriyeti'nin iki byk ve kkl partisinin, Cumhuriyet Halk Partisi ile Demokrat Parti'nin, aralarnda tam 45 yl sren kavgaya, hatta son 30 yldr sren kan davasna artk bir son vererek, Trkiye'nin politik iklimini ve slubunu deitirmeye koyulduklar, tam da bu srada, Samet Agaolu'nun yazdklarnn, dndklerinin, yorumlarnn ve tahliUerinin dikkatle okunacan umuyorum. Farknda olalm ya da olmayalm, gemi, biroumuzun sandndan ok daha yalunmzda, koynumuzda yaamaya devam ediyor. (...) Samet Aaolu, 1962 y lnn sonbaharnda Kayseri Blge Cezaevi'nde siyasi anlarn kaleme almaya balyor. Yazar. siyasi gnlne / anlanna yazd nsz'de, bunu yapmann nce kendisine ok da gerekli ve anlaml gelmediini belirtiyor. Aaolu, tarihilere den bu grevi kendi zerine almann bir yarar olmayacan dnm... Ancak birok dostlar onun bu dncesiniyanl bulmular... "Onlara
gre siyasi hayata iinde atldm, muhalefet ve iktidar yllarnda
yksck sevk ve idare kurullarnda sorumluluk yklendiim, sonunda da urunda en ar bir ceza ile lnceyc kaCUMHURYET KTAPS/4VM18 Demokrat Parti'nin Birinci Byk Kongresi'nden kapatld gne kadar Genel dare Kurulu yelii, Babakan Yardmcl, alma, letmeler, Sanayi ve Devlet Bakanl yapan, bir ara Adnan Menderes'e vekalet eden Samet Agaolu'nun 14 kk cep defterine yazd "Siyasi Gnlk", 27 ubat 1947 tarihinden 16 Mays 1950 tarihine kadar olan dnemi kapsyor. Gnlkte yer alankimi belgeler ilk kez yaymlanyor. Samet Aaolu (ortada. konusan) Siyasi Gnlk (Demokrat Parti'nin Kuruluu) Samet Aaolu Yayna Hazrlayan: Cemil Koak tletiim Yaynlar / 606 s. CEML KOAK Samet Aaolu aramzdan ayrlal on yl oluyor. Onu, Demokrat Parti'nin gerek muhalefet ve gerekse iktidar yllarnda, sadece nde gelen bir politikac olarak deil, ama edebi ynnn yannda, siyasi edebiyatmzda hakl bir n yapan birka nemli yapt ile de tanyoruz. Bunlar arasnda Aina Yzler ile Babamn Arkadalar ilk akla gelenlerdir. Bir anlanda siyasi gzlemler saylabilecek bu yaptlar Aaolu'ndan geride kalan anlar olarak deerlendirebiliriz. Ancak siyasi an dcyip de gememek gerekir. nk bu eserler, ayn zamanda, SAYFA Agaolu'nun edebi kaleminden kmtr ve yalnzca siyasi tarihimiz asndan nemli birer an eseri deil, ama ayn zamanda siyasi an ile edebi slubun hangi gzel noktalarda buluabileceinin deerli mekleridir. Marmara'da Bir Ada Yassada anlardr. Arkadam Menderes, Demokrat Parti'nin muhalefet ve iktidar yllarna ait anlardr. Son olarak, Demokrat Parti'nin Dou ve Ykseli Sebepleri/Bir Soru adl kitab, yalnzca bir an kitab deil, ama ayn zamanda da Demokrat Parti zerinebirtahlildenemesidir. Samet Agaolu'nun yukarda saydm bu be kitab da dikkatle ve zerinde ciddiyetle allarak okunmas gereken, yakn dnem siyasi tarihimiz asndan son derece nemli ve deerli eserlerdir. Okuyucu, ok kez, yazarn siyasi deerlendirmeleri, yorumlan, tahlilleri ile edebi slubu arasnda, zaman zaman da dikkatini hangisine teksif edeceine, etmesi gerektiine ararak.gidergelir... Son yllarda Demokrat Parti'nin mu Nasl gflmiM kt? imdi sra gnln nasl olup da gn na kabildiini anlatmaya geldi: Samet Agaolu'nun olu Tekta Aaolu, geen yl, babasnn evraklar arasnda yapt aratrmada, bu gnl/ anlar bulmu... Samet Aaolu, siyasi gnln eski yaz ile kk cep defterlerine not etmi... Toplam 14 kk cep defteri halen Tekta Aaolu'nda bulunuyor. Ama Samet Aaolu, eski yaz notlarn yeni harflerle dzenleyip daktilo da etmi... Yayna hazrladm metin, Samet Agaolu'nun bizzat kaleme ald bu metindir. Aaolu, birka yz sayfa tutan gnln/anlarn kaleme alrken ve dzenlerken, onlar yayna hazr bir halde brakmad iin, mevcut metnin yayna hazrlanmas bir zorunluluktu. nce metni batan aa redakte ettim. mla benim, slup ise Samet Aaolu'nundur.
Bir baka derin cinayetin anatomisi: Sabahattin Al
lk kez, 1931 ylnda, bir ihbar sonucu Trkiye Komnist Partisi ile ilikisi olduu gerekesiyle tutuklanmt. Neyse ki ay sonra beraat etti. Ertesi yl Konyaya tayin oldu. nl roman Kuyucakl Yusufu ilk kez burada, Yeni Anadolu gazetesinde tefrika etmeye balad. 1932de, biri (Cemal Kutay olduu sylendi) Gaziye hakaret eden bir iiri dost meclisinde birden ok kez okuduunu ihbar etmiti. Yeniden tutukland. Halbuki iki yl nce yazd Memleketten Haber, bir zamanlar Sivasta yaanm bir Bektai olayn anlatan iirin szcklerinin deitirilmesiyle oluturulmu bir iirdi ve iinde Mustafa Kemal ad gemiyordu. Ama savunmas inandrc bulunmad, nk sicili ortadayd! Mahkemede gsterdii ahitlerin dinlenmesine gerek olmadna karar verildi. Bir sre sonra dava gizli celsede grlmeye balad. Cezas 12 ay hapis olarak aklanm, temyizden sonra 14 aya karlarak gzda verilmiti. Drt ay Konyada, alt ay Sinopta hapis yatt. 29 Ekim 1933de Cumhuriyetin 10. yl erefine cezasnn bitmesine bir ay kala zgrlne kavutu. Sinop cezaevinin en popler miras Ban ne eilmesin/Aldrma gnl aldrma diye balayan iiriydi. En ufak bir eletiriye tahamml edemeyen Tek Parti rejiminin bu damgal adam, iir, hikaye ve romanlaryla, Trk edebiyatnn ke talarndan biri olan Sabahattin Aliydi. Hayat 1948 ylnn ilkbaharnda derin devlet in ellerinde sona erdiinde geride cevaplanmay bekleyen onlarca soru kalmt. Konunun tartlmasna ancak 1968de cesaret edilebildi. Ancak o gnden beri tek bir ilerleme olmad. CHP Denizli milletvekili Mustafa Gazalcnn verdii soru nergesine, 2003n Nisan aynda AKP Hkmetinin ileri Bakan Abdlkadir Aksunun cevab gayet tandkt: Belgeler var ama, zaman amna urad iin yok edilmi... Sabahattin Ali cinayeti vesilesi ile, Hrant Dink bata olmak zere lmleri zerinde sr perdesi hala kalkmam onlarca aydn, gazeteciyi, fikir adamn saygyla anyor, yetkilileri bu cinayetleri aydnlatmaya aryoruz. ALDIRMA GNL ALDIRMA . Sinop Cezaevinden tahliye olduunda tekrar retmenlie dnmek istemiti Sabahattin Ali. Hay hay demiti yetkililer, ama kck bir artlar vard: Eski grlerini deitirdiini kantlamalyd! 15 Ocak 1934 gnl Varlk dergisinde yaynlanan Benim Akm balkl Mustafa Kemal gzellemesini, rejimin istedii diyeti demek iin yazd. Nadim olduuna kanaat getirilmi olmalyd ki, nce Neriyat Mdrl Bro eflii'ne, ardndan Talim ve Terbiye Dairesi ikinci snf mmeyyizliine atand. Ama bu atama onun sosyalist fikirlere ilgi duymasn
engellememiti, sadece maiet motorunu rahata
evirebilmesini salam, dolaysyla retkenliini arttrmt. Ama daha sonra yaadklar rejimin onu affetmediini gsterecekti. 1944te rk-Trk hareketin lideri Nihal Atsza kar at hakaret davasn kazanmasna ramen, Milli Eitim Bakanl emrine alnnca retmenlikten istifa etti, profesyonel yazarla soyundu. Ama bu lkede rejime muhalefet edenlere ekmek yoktu! Ne yazsa soruturma konusu oluyor, mahkemenin birinden kyor dierine giriyordu. Aziz Nesinle birlikte yaynladklar Marko Paa adl mizah dergisi, ksa srede 100 bin tiraja ulanca iktidarn paalar tututu. Skynetim makamlar tarafndan defalarca toplatlan, en sonunda kapatlan derginin yerine kard Malum Paa, Merhum Paa, Hr Marko Paa, Mazlum Paa, Yedi Sekiz (Hasan) Paa, kz Mehmet Paa, Ali Baba gibi dergilerle muhalefete devam eden Sabahattin Ali, 1947de kesinlemi bir cezasn ekmek iin hapse girdi ve ay yatt. Ayn yl Sra Kk adl hikaye kitab. Bakanlar Kurulunca toplatld. Arkasnda gizli polisin ayak sesleri, sac basnn saldrlar, derken, 1948'de Mehmet Ali Aybar'n kard Zincirli Hrriyetteki bir yazsndan dolay balatlan kovuturma sonrasnda pes etti ve matbaa makinelerini satarak kamyon nakliyeciliine balad. Ne arkadalar ne kendi bu ii kendine yaktramyordu ama ne are Arkadalarna Trkiyeden gitmek istediini sylemeye balamas ilk bu zamanlar oldu. Ancak yazmasna izin vermeyen devlet, Trkiyeden gitmesine de izin vermiyordu. Pasaport bavurusunun reddedilmesinden sonraki bir gn, 29 Mart 1948de kamyonuna atlad ve Krklareline doru yola kt. Anlalan ksld kapandan kurtulmak iin bir plan yapmt. k o k GZEML KAYBOLU . Sabahattin Alinin o gnden sonra yaadklarn hala bilmiyoruz. Kendisinden ancak 9,5 ay sonra haber alnd ama bu haber ok acyd: 12 Ocak 1949 gnl gazetelerde stuna Sabahattin Ali ldrld yazyor ve devam ediyordu: Huduttan Bulgaristana kaarken ldrld. Bulgaristana para karl adam karan bir komnist ebekeye mensup Ali Ertekin adndaki katil yakaland ve evinde yaplan aratrmada Sabahattin Aliye ait eyalar bulundu. Ali Ertekin kimdi? Sabahattin Aliyle ilikisi neydi? Yazar neden ldrmt? Neden yazarn eyalarn hala saklyordu? Polisin veya istihbaratn olaydan haberi var myd? Resmi makamlarn komnist komplo dedii cinayetin Nisan aynda balayan durumalarnda, bu sorulara cevap almak bir yana kafalar iyice kart. Mahkemeye sunulan bir
belgeden, Sabahattin Alinin l bedeninin aslnda, 16
Haziran 1948de, snrdan 35 kilometre ierde, Hedye ky civarnda obanlar tarafndan bulunduu, 4-5 ay nce ldrlp stnkr gmld anlalan cesedin akallar tarafndan ortaya karldnn sanld, kimliinin tespit edilememesi yznden, tekrar bulunduu yere gmld renilmiti. Ceset daha sonra babasn kaybeden bir kii tarafndan tehis edilmek zere yerinden karlm, ancak sz konusu kiinin l bedenin babasna ait olmadn sylemesi zerine yeniden gmlmt. Yani olaydan polisin bir ekilde haberi vard.
TANIDIK TPLER . Pek tandk karanlk tiplerden biriydi
Yugoslavya gmeni Ali Ertekin. Trk uyruuna getikten sonra Gnll Erba Okulunu bitirmi, 1945te Svari Gnll avuu iken silah ald gerekesiyle askeri mahkemede drt ay 20 gn hapis cezasna arptrlm ve askerlikle iliii kesilmiti. ddialara gre ertesi yl Bulgaristana kam, ksa sre sonra dnerken snrda yakalanm, komnizm propagandas yapmaktan hapis yatmt. Sabahattin Aliyi, hapishane arkada berber Hasan Tural vastasyla tanmt. Sabahattin Alinin bir baka hapishaneden tand Hasan da gmendi. Bulgaristandan gelmi, komnizm propagandas suundan o da hapis yatmt. Bazlar polis ajan olduunu sylyordu, ama dava boyunca kimse bu iddiay aratrmaya kalkmad, kalkmad gibi Hasan Tural mahkemeye bile gelmedi. Tm dava boyunca usta bir tiyatro oyuncusu gibi ezberledii replikleri tekrarlayan Ali Ertekin mahkemede epey ov yapmt. nce konumak istememi, sonra konutuka konumutu. Bazen alam, bazen buz gibi baklarla izlemiti etrafn. Anlattna gre, berber Hasann ricas zerine Bulgaristana geirmeye yardmc olmay kabul ettii Sabahattin Ali, Krklarelinin skp nahiyesinin Sazara ky yaknlarna geldiklerinde, Ali Ertekine gya Ben buradan gideceim. Ruslarla beraber dndm zaman bu memlekette hrriyetin ne demek olduunu reneceksiniz (..) Moskovada bir ek pasaportu karttktan sonra nce Romanyaya oradan da Fransaya gideceim. Fransadaki Trkleri tekilatlandracam. Yaplacak yardmlarla onlar bir taraftan mlteci sfatyla, te yandan muntazam pasaportla Trkiyeye sokacam. Onlar dardan geldikleri iin kolay tannmazlar. Bylelikle memleket iindeki tekilat kuvvetlendirip iin bana geeceiz. Bu rejimi ykacaz demiti. Ali Ertekin de bir gn Trkiyeye Bulgarlarla Ruslarn geleceini dnerek deli olmu, aklna vaktiyle 93
Harbinde dedesine yaplan fenalklar gelince de kendini
kaybetmiti. Elindeki sopa ile kitap okumakta olan Sabahattin Alinin kafasnn sol tarafna iddetli bir darbe patlatmt. Sabahattin Alinin surat, gzlkleri, kula kan iinde kalmt. Arkasndan bir kez daha vurmutu. Sabahattin Ali sa tarafna doru yklmt. Azndan burnundan kann boald halde lmediini grnce, ensesine nc darbeyi vurmutu. En sonunda Sabahattin Alinin nefesi kesilmiti. lmt. HAFFLETC NEDEN . Ertekine gre gya baka bir olay yznden yakalandnda, polisler Sabahattin Alinin eyalarn bulduklar iin, cinayetle ilikisi ortaya kmt. Eyalar niye atmadna dair garip gerekeleri bir yana, Sabahattin Alinin byle sama sapan bir konuma yapacak biri olmad akt ama kimse bunun zerinde durmad. Ceset snrdan 35 kilometre ierde bulunmutu, kimse bu elikiye deinmedi. Ali Ertekini askerlikten tanyan baz tanklar, sann milli hislerle cinayet ilemesinin inandrc olmadn sylediler, bir Milli stihbarat (MT) memuru, Ali Ertekinin sk sk MTe geldiini syledi, Emniyet Mdrlnden gelen bir yazdan Ali Ertekine iki kez 50er lira ikramiye verildii renildi ama cevap gizli celse oldu. Dolaysyla, iin asl hi bir zaman renilemedi. 14 Ekim 1950de karar akland: Mahkeme,baz hafifletici sebepleri dikkate alarak drt yl hapis cezas vermekle yetinmiti! Bu hafifletici nedenlerin ne olduu hibir zaman renilemedi. Karar saolun diyerek karlayan Ali Ertekin, Demokrat Partinin Af Kanunudan yararlanarak iki yl sonra serbest kald ama bir sre sonra pheli biimde ortadan kayboldu, mezar bile bulunamad. Sabahattin Ali ailesinin iddiasna gre Krklareli Emniyet Mdrlnde ikencede lmt, ama bu iddia ispatlanamad. SINIRDA DEL EMNYETTE LD . Sabahattin Alinin 29 Martta yurtdna kaacan bilen tek dostu Rasih Nuri leriye gre Sabahattin Ali, zekasna fazla gvenmi ve hi kimseden yardm almadan byle cretkar bir ie kalkmt. Ama iddia edildii gibi Bulgaristan snrnda deil, Krklareli Emniyet Mdrlnde ikence ile ldrlmt. Rasih Nuriyi byle dnmeye iten uydu: Anlamalarna gre, Sabahattin Ali snr sa salim getii zaman Rasih Nuriye, berber Hasan araclyla mehur yeil kalemi ile zel olarak iaretlenmi bir kartvizit gnderecekti. Kart Rasih Nurinin eline getiinde, Sabahattin Alinin sa salim snr getii anlalacak, Ali Ertekine paras denecek, ayrca Sabahattin Alinin Ankarada yaayan karsna ve stanbulda evinde kald Mehmet Ali Cimcoza yazd iki mektup yerlerine ulatrlacakt. Kart en ge 1 Nisanda alacan hesaplayan
Rasih Nuri bir trl haber kmaynca endieler iinde
hafta beklemi, sonra polise yakalanmay gze alarak berber Hasann dkkanna gitmiti. Biraz maceral biimde ondan zeri yeil kalemle zel biimde imzalanm kartviziti alm, sevinle eve dnp mektuplar da yerine ulatrmt. Kart Sabahattin Aliye zorla imzalatlsayd, ifrenin konmayacan dnen Rasih Nuri, Sabahattin Alinin ya snr getikten sonra, ya da snr getiine inandrldktan sonra, Milli Emniyete gzaltna alndn tahmin ediyordu. Polisin yine Ali Ertekin tarafndan karlacak olan iki kiiyi ele geirmek iin Sabahattin Aliyi sorguya aldn tahmin eden Rasih Nuri, Sabahattin Alinin sorguda lmesi zerine, olayn kk bir ceza karl polis ajan Ali Ertekine ykldn dnyordu. Rasih Nurinin polise yakalanmadan berberden kart alabilmesi ise, Sabahattin Alinin sorguda zlmediini dndryordu. Kendisi de 24 Ocak 1993te karanlk bir cinayete kurban giden Uur Mumcu, 1973 ylnda bir dost meclisinde, Rasih Nurinin anlattna benzer bir hikayeyi Mareal Fevzi akmakn yeeni olan Adnan akmaktan dinlediini sylemiti. Emniyet Genel Mdrl Tefti Heyeti Bakanl yapm bir kii olan Adnan akmaka olay anlatan 12 Martn nl ikencehanesi Ziverbey Kknden kader arkada olan Kurmay Albay Talat Turhand. Bir st dzey emniyet grevlisi Talat Turhana Sabahattin Ali snrdan Krklareline getirildiinde sorguya ekildi. Fakat konumad iin sktrld ve bu sktrma srasnda ld. Hem de inleyerek kollarmda can verdi... demiti. Ancak Adnan akmak, Uur Mumcu olay yazmak istediini syleyince bu szlerinin arkasnda durmamt. HKMET YAPTI . Olayn olduu tarihte stanbul Emniyeti Birinci ube Mdr olan Parmaksz Hamdi Bey, ise, "cinayeti ileyen polis deil, MTtir. nfaz emrini veren de gazeteci, yazar, CHPde st dzeylerde bir kiidir. Zaten bu emri veren politikac da daha sonra feci ekilde ldrld, adn veremem diyerek hem Rasih Nuriyi ve Uur Mumcuyu dorulam, hem de kafalar kartrmt. ma ettii kii Nihat Erimdi ancak bu iddiann temelsiz olduu anlald. Demokrat Partinin milletvekili ve bakanlarn Samed Aaolu, olaydan 30 yl sonra Sabahattin Ali olayn aydnlatmak zere bir kitap hazrlayan Kemal Bayram ukurkavaklya olayn kendi zerinde yaratt byk etkiyi anlatm, ancak gerekten kayor muydu, yoksa kayor gsterilerek hudutta ldrld m belli deil demiti. Ancak, lmnden on yl sonra yani 1992de yaynlanan
gnlnn 14 Ocak 1949 tarihli sayfasnda unlarn yazd
grld: Dn Menderes Sabahattin Alinin hkmet tarafndan ldrldn, hadisenin on gn [dorusu 10 ay evvel olmal] kadar evvel olduunu hkmetin bu ii nasl meydana karacan ok dndn, eer gemite 33 kiinin ldrlmesi [muhtemelen 1943te Vann zalp ilesinde 33 Krt kylsnn Orgeneral Mustafa Mulal tarafndan kuruna dizilmesini kastediyor] hadisesi olmasayd, meydana kartmamak yolunu tutacaklarn, fakat buna imkan bulamadklarn, bunun iin de hadiseye gazeteye yazlan ekli verdiklerini anlatt. Alan yolun fena olduunu syledim. Doru, inallah bununla ebediyen kapanr cevabn verdi. Anlalan partisi iktidarda iken, ar kovanna omak sokmaya cesaret edemeyen Samed Aaolu, en azndan lmnden sonra gerein bilinmesini istemiti. Olay CHP zamannda olduu iin Menderes de rahata itiraf etmiti ama, derin mekanizmalara el atacak yrei olmad iin daha ileri gitmemiti. MUHBR ENTELEKTEL KM? in bir baka ynne de yllar sonra deinildi. Hasan zzettin Dinamo, aratrmac Kemal Bayram ukurkavaklya, Sabahattin Aliyi ihbar eden kiinin adn bildiini ancak kim olduunu sylemenin yarar olmadn belirtmiti. Marko Paada birlikte alt yazar Rfat Ilgaz ise birlikte alt ve sonra yllarca ks kald bu isim iin, Polistir ama belgelemek ok zor demiti. Rasih Nuri, Zekeriya Sertel, Mehmet Ali Aybar gibi pek ok dostu, bu ahsn, MTe altn bildiklerini fakat ellerinde somut bir kant olmad iin adn veremeyeceklerini sylemilerdi. Peki, Marko Paadan arkada Aziz Nesin bu konuda konuur muydu? Elbette ki hayr! Bylece bu muhbir entelektelin ad bir sr olarak kald. Kaynaka: Hfz Topuz, Ban ne Eilmesin, Remzi Kitabevi, 2007; Alpay Kabacal, Trkiyede Siyasal Cinayetler, Grer Yaynlar, 2007, s.354-367; Kemal Bayram ukurkavakl, Sabahattin Ali Olay, Ankara 1978.