KOCAEL

Metalurji ve Malzeme
Mhendislii Blm

NVERSTES

MMT407
Plastik ekillendirme Yntemleri
1 Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

Yrd. Do. Dr. Ersoy Eriir

2014-2015 Gz Yaryl

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.1 Eme ile ekil verme

1.2.1 Kayma ile ekil verme

Genel Bak

Malzeme

retim yntemleri

Belirsiz geometri

rn (Para)

Belirli geometri

WZL, Fraunhofer IPT

retim yntemleri

retim yntemleri DIN 8580e gre aadaki gibi verilmektedir;

1) Dkm ve Sinterleme: Akkan haldeki malzemenin ekillendirilmesidir.

2) Plastik ekillendirme: Kat haldeki bir malzemenin eklinin plastik olarak

deitirilmesidir (sac ekillendirme, dvme, haddeleme gibi).
3) Ayrma: Kat haldeki malzemenin eklinin kesme gibi yntemlerle para
karlarak deitirilmesidir (frezeleme, parlatma, talama, delme gibi).
4) Birletirme: ki ya da daha fazla parann bir geometrik ekil oluturmak zere
bir araya getirilmesidir. e ayrlabilir; kuvvet ile (vida gibi), malzeme ile (kaynak
gibi) ve form ile (perin gibi) birletirmedir.

5) Kaplama: ekilsiz haldeki malzemenin bir para zerinde bir katmana

dntrlmesidir (laklama, emaye kaplama, fosfatlama gibi).
6) Malzeme zelliklerini deitirme: Malzemenin eklini deitirmeden
zelliklerinin deitirilmesini amalayan ilemlerdir (sl ilemler gibi).
Doege, Behrens, 2007

retim yntemleri

(DIN 8580)

Dkm ve
Sinterleme,
Ana grup 1

Plastik
ekillendirme,
Ana grup 2

Ayrma,

Birletirme,

Kaplama,

Malz. z.
Deitirme, Ana
grup 6

Ana grup 3

Ana grup 4

Ana grup 5

Grup 1.1
Gaz ya da buhardan
(metal buharlatrma)

Grup 2.1
Basma ile
(haddeleme vb.)

Grup 3.1
Kesme ile

Grup 4.1
Bir araya getirerek
(vidalama vb.)

Grup 5.1
Gaz ya da
buhardan

Grup 6.1
Malzeme ierisinde
tanm ile
(temperleme vb.)

Grup 1.2
Akkan, kat-sv,
macun kvamndan
(dkm, ekstruzyon
vb.)

Grup 2.2
ekme-basma ile
(dern ekme vb.)

Grup 3.2
Tala kaldrma ile
(geometrik olarak
belirli) Frezeleme vb.

Grup 4.2
Dolgu ile

Grup 5.2
Akkan, kat-sv,
macun kvamndan
(Laklama vb.)

Grup 6.1
Malzeme ierisinden
dar tanm ile
(dekarbrizasyon vb.)

Grup 1.3
Elektrolitik ortamda
iyon tanm ile
(Elektrotypng vb.)

Grup 2.3
ekme ile
(uzatma vb.)

Grup 3.3
Tala kaldrma ile
(geometrik olarak
belirsiz)

Grup 4.3
Pres ile
(rulman montaj vb.)

Grup 5.3
Elektrolitik
ortamda iyon
tanm ile
(Galvanizleme vb.)

Grup 6.1
Malzeme dndan
ierisine tanm ile
(sementasyon vb.)

Grup 1.4
Kat (toz) halinden
(Sinterleme vb.)

Grup 2.4
Eme ile
(bkme vb.)

Grup 3.4
Andrma ile
(zmparalama vb)

Grup 4.4
Dkm yolu ile

Grup 5.4
Kat (toz) halinden
(pskrtme vb.)

Grup
Kayma ile
(yay retimi vb.)

Grup 3.5
Paralarna ayrma
(skme vb.)

Grup 4.5
Plastik ekillendirme
ile

Grup 3.6
Temizleme

Grup 4.6
Balama ile

Grup 3.7
Tahliye etme
Doege, Behrens, 2007

retim yntemleri

(DIN 8580)

retim ak

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.4 Eme ile ekil verme

1.2.5 Kayma ile ekil verme

Genel Bak

Yar mamul

Plastik ekil verme

rn (Para)

deformasyon

Otomobil karoseri
yan paras

Sac

WZL, Fraunhofer IPT

Plastik ekil verme

ekme-basma
ile ekil verme
ekme ile
ekil verme

Tel ekme
Derin ekme
Kenarlama
Svama
iirme

Uzatma
Geniletme
Germe

Plastik ekillendirme yntemleri

(DIN 8582)

Eme ile
ekil verme

Kaydrma
Burma

Erisel takm hareketi ile

bkme

Dorusal takm hareketi ile

bkme

Basma ile
ekil verme

Haddeleme
Ak kalpta dvme
Kapal kalpta dvme
Damgalama
Ektruzyon

Plastik ekillendirme Yntemleri

Kayma ile
ekil verme

Doege, Behrens, 2007

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.4 Eme ile ekil verme

1.2.5 Kayma ile ekil verme

10

Genel Bak

Kapal kalpta dvme

Basma
Stampa

paras

st kalp

Basma
dorultusu
paras
Basma plakas

Alt kalp

Doege, Behrens, 2007

11

Basma ile ekil verme

Ak kalpta dvme

Kapal kalpta dvme

Kalp
paras

st kalp
paras

Alt kalp

Metal Forming Handbook, 1998

12

Basma ile ekil verme

http://stahlseite.de/dirostahl5.htm

DIROSTAHL, REMSCHEID
4000 tonluk dvme presi

13

Ekstrzyon

Damgalama

Stampa

Damga
kalb

paras
Bask burcu

paras

Stampa
paras
Bask burcu
paras

tici
Metal Forming Handbook, 1998

14

Basma ile ekil verme

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.4 Eme ile ekil verme

1.2.5 Kayma ile ekil verme

15

Genel Bak

Derin ekme

Ekstrzyon
ekme ringi

Stampa

Sac tutucu

paras

ekme ringi
(matris)

Doege, Behrens, 2007

16

ekme-basma ile ekil verme

Kutu tleme

Stampa

Sac tutucu ile derin ekme

(tek kademede)

Stampa
Sac tutucu

Sac
Kalp
paras

Para
Kalp

Metal Forming Handbook, 1998

17

ekme-basma ile ekil verme

Teleskobik stampa ile derin ekme

(oklu kademede)
2. Stampa
1. Stampa ve
sac tutucu
n ekilmi
Para
2. ekme
sonras para
Kalp

Metal Forming Handbook, 1998

18

ekme-basma ile ekil verme

Ters ekme

1. ekme iin
sac tutucu
1. ekmenin kalb
1. ekmenin stampas
ve ters ekmenini kalb
Ters ekme iin sac tutucu
Ters ekmenin stampas

Metal Forming Handbook, 1998

19

ekme-basma ile ekil verme

Kenarlama (kenar ekme)

Stampa
Sac tutucu
paras
Kalp

Metal Forming Handbook, 1998

20

ekme-basma ile ekil verme

Svama
Dner malafa

Dairesel
sac

paras

Kart takm

Metal Forming Handbook, 1998

21

ekme-basma ile ekil verme

Da doru iirme
Bask ringi

paras

Istampa

Tayc

tici
Metal Forming Handbook, 1998

22

ekme-basma ile ekil verme

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.4 Eme ile ekil verme

1.2.5 Kayma ile ekil verme

23

Genel Bak

Germe ile ekil verme

Germe kovanlar

Sac
Stampa

Yksek i basn ile ekil verme

Stampa

Kelepe

Matris

Kauuk
para

paras

Basn
ortam

Doege, Behrens, 2007

24

ekme ile ekil verme

Germe ile geniletme

Malafa

paras

Metal Forming Handbook, 1998

25

ekme ile ekil verme

Germe ile ekil verme

Germe kovan

paras
Stampa

Metal Forming Handbook, 1998

26

ekme ile ekil verme

Kabartma

Stampa
paras
Kalp

Metal Forming Handbook, 1998

27

ekme ile ekil verme

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.4 Eme ile ekil verme

1.2.5 Kayma ile ekil verme

28

Genel Bak

Dzlemsel takm hareketi

ile bkme

Erisel takm hareketi

ile bkme

Doege, Behrens, 2007

29

Eme ile ekil verme

Kalpta eme

Stampa
paras
Kalp

U kalp

V kalp

Metal Forming Handbook, 1998

30

Eme ile ekil verme

Haddeleme ile eme

paras
Merdane

Metal Forming Handbook, 1998

31

Eme ile ekil verme

Haddeleme ile dorultma

Dorultma merdaneleri

paras

Metal Forming Handbook, 1998

32

Eme ile ekil verme

Haddeleme ile form verme

Metal Forming Handbook, 1998

33

Eme ile ekil verme

Menge eneleri

Dndrerek bkme
paras
Yanak

Dairesel bkme
paras destei
paras
Bkme mandreli
Sabitleyici
Metal Forming Handbook, 1998

34

Eme ile ekil verme

1. Plastik ekillendirme Yntemlerine Giri

1.1. retim yntemlerinin tanm
1.2. Plastik ekillendirme yntemlerinin tanm

1.2.1 Basma ile ekil verme

1.2.2 ekme-basma ile ekil verme
1.2.3 ekme ile ekil verme

1.2.4 Eme ile ekil verme

1.2.5 Kayma ile ekil verme

35

Genel Bak

Kaydrma

Kesme
st bak
Sac tutucu

Tutucu

paras

Alt bak

Doege, Behrens, 2007

36

Kayma ile ekil verme

Kaydrma

Burma

Tutucu
Stampa

paras

paras

Metal Forming Handbook, 1998

37

Kayma ile ekil verme