Professional Documents
Culture Documents
afrikada
mill kurtulu
vej
sosyalizm hareketleri)
SOSYAL YAYINLR
SOSYAL
YAYINLAR:
11
BASL DAVDSON
A F R K A DA
MLL KURTULU
VE
SOSYALZM
HAREKETLER
eviren
Attil Tokatl
SOSYAL
YAYINLAR
C a a l o l u , Servili Mescit Sokak
Kurt han, No: 107 s t a n b u l
alkanmalar a
insanln tarihinde yle dnm noktalan vardr ki,
birka yl, hatt hazan birka hafta, saysz halklarn ka
derini, batar ve karyla belirleyip kesinletirmee ye
ter. An ve gizemli bir kuvvetin itkisiyle eski, yerini yeni
ye brakr.
Sonradan tarihiler, sz konusu dnenim oluumunu
incelemee giritiklerinde, bu an ve gizemli sanlan kuv
vetin, aslnda, toplumsal evrimin derin akmlaryla mey
dana gelmi basit bir dalgalanmadan baka bir ey ol
madn ortaya koyacaklardr. Ama bu, olaylar ister se
yirci, ister oyuncu olarak yaam kimselerin o anki se
vin ve kayglarn gerek bir mucizenin yaratt heye
canlarm gibi titreyerek anmalarna engel olmaz, ite
milyonlarca Afrikalnn u son yllar boyunca duyduu he
yecan buna benziyor.
Bundan on yl nce, 1963 yalnda ikisi hari hepsi de
eskiden smrge olan otuz iki bamsz Afrika devletinin
meydana kacan dnmek iin gerekten arif olmak
Afrikann Gemii
1447 ylnda bir talyan gezmeni Tuat vahasnda un
lar yazyordu: Byk Sahrann tesinde yaayan halk
lar ok ve abuk rerler, nk bir tek kadn bir keresin
de be ocuk dourur . O gnden bugne Afrikallar hak
knda buna benzer saysz samalk yazlagelmi ve kamu
oyu da bunlar ciddiye alp inanmtr. Baka trls
zaten beklenemezdi. Avrupal denizci ve tacirlere, kara
ve denizden gelen kiflere Afrikalar, bu tabiatn o
cuklar , phesiz garip ve inanmaz grnm olacak
lardr. Ve gene hi phesiz, AvrupalIlar da karlatkla
r halklar zerinde ayn duygulan uyandmyorlard. Bu
rada insan asl artan nokta, baz akla yakn eylerin
hereye ramen yazlp baslabilmi olmasdr. Gerekten
de, Avrupal ve Amerikal okurlarn yzyllar boyunca
yuttuklan balangta kr inanlara dayanan, sonralar
szm ona bilimsel bir karaktere brnen palavralar y
n arasnda tek tk yazlar rnek bir nesnellik, objektif
olma kaygs tamaktadr.
17
ruyor, baka lkelerden gelme yeni ekimleri deniyor, nadaslama ve teraslamay bulup alyor, ve kendi z dnya
ve insan grlerini yaratyorlard. Btn bunlar da,
AvrupalIlar ilk kesif seferlerine balamadan ok, ama ok
nceleri oluyordu.
Afrika toplumu, ar ve g evrimine AvrupalIlarn
geliinden sonra da devam etti. Fitilli tfein kullanm
gibi yeni durumlar karsnda, eski minimum ynetim
sistemleri artk yetersiz kalyordu. Bu sistemler deie
rek, bizim devlet, ya da imparatorluk dediimiz ekle
yaklatlar. Bu deime olay, geleneksel siyas organizas
yonu ne olmu olursa olsun, her yerde ba gsterdi. Yu
karda, Bat Sudanda ve bugnk Rodezyay meydana
getiren yaylalarda imparatorluk yaplar deiiklie u
rad. teki uta, minimum ynetim blgelerindeyse, ye
ni artlar kk ky eflerini, iktidarlarm geniletmek ve
zellikle de halklarn daha iyi savunabilmek zere kral
ve aa olmaa itti.
Btn blgelerde ve btn halklarda, bu politik altst
oluun saysz rneklerini buluruz. rnein, Habeistann
batsndaki kk Anuak klanlarnda, birka fitilli tfek
eline geiren kimseler bir aristokrasi yaratmtr. O g
ne kadar efsiz yaayan Tanganyika ovalarnn halklar,
iin ciddiliini farkeder etmez kendilerine birer ef bulup
semilerdir. Saysz klanlara blnm yaadklar iin
komularnn zulmnden kurtulamayan Ashantiler bir
araya toplanm ve birlemeleri nl altn tabure evresin
de dzenlenen bir yinle sembollenmitir. Nijer rmann
deltasnda dank yaayan kk topluluklar, kle tica
retinin tehdidini duyar duymaz ehirler kurmu ve ken
dileri de kle ticaretine balamlardr. Zuiularn canla
rndan bezdirdii Drakensberg tepeciklerinde yaayan
klanlar birleip Basuto ulusunu meydana getirmilerdir.
26
Yabancnn Getirdii
1415 ylnda in sarayna, Dou Afrikadaki Ma-Lin
kentinin elileriyle birlikte bir zrafa geldi. Hayvancaz
ylesine gi uyandrd ki, byk bir trenle imparatorun
huzuruna kabul edildi. Bir gksel at (ihtimal bir zebra)
ile bir gksel geyik (belki de bir oriks) in elik ettii
usuz bucaksz denizleri ap da gelmi bu garip hayvan
btn dnyamn Gksel mparatorluka besledii sayg
nn bir tan olarak karland. te yandan, hayvann
sadece sa salim getirilebilmi olmas be, insann eya
ya kar bir zaferiydi. Gerekten de, Hint Okyanusunu
atktan sonra Seylanda, ya da Hindistann gneyinde,
ine gtrlmek zere bir baka vapura aktarma edil
miti.
Bu zrafa tarihteki yerini hak eder, nk in sara
ynn o zamanki terifat kurallar, uzak lkelerden gel
mi elilerin yurtlarna kadar inliler tarafndan gtrl
mesini neriyordu. te biraz da bunun iindir ki, nl Amiral eng-lo 1417 ylnda denize ald ve Afrikaya ayak
itici Fikirler
Afrika milliyetilii -yerli gelenekler ya da yabanc
etkisi, soylu idealler ya da frsatlk, bar ya da sava,
umut ya da umutsuzluk gibi- ok eitli eilimlerden mey
dana gelmitir. Bunlarn bir ksmna iaret etmitik. Ta
mamlamak iin, yabanc adlarla dolu uzun bir liste yapmak
gerekir: Hristiyan ehitleri, Rousseau ve Jakobenler, Tom
Paine, Marx, Mazzini, ve daha az tannm saysz insan.
Kurtulu fikirleri en dolaysz, ve bazan da en bilinme
yen yollardan yayld. Bu arada, iki dnya savanda bu
lunmu olan Afrikal askerler memleketlerine eitlik iste
iyle dndler ki bunun etkisi kesin ve dayanlmaz gte
olmutur. rnein 1914-1918 arasmda Altn Kys Alayndan 3.000i akn asker Avrupada savat. Gold Coast In
dependent gazetesi Savatan sonra: imparatorluk uru
na savamaa ve lmee lyk idiyseler, memleketlerinin
ynetimine katlmaa da lyktlar demektir diye yaz
yordu.
Ama milliyeti hareket, kendine zg karakterini Af-
tutmamak gerekir. Afrika milliyetilii, Gney Afrika ngiz Kumpanyasmn eski bakanlarndan birinin deyimiy
le kendilerinden gayr hi kimseyi temsil etmeyen bir avu ynetici ve kkrtcnm itkisiyle bir anda domu de
ildir. Byle bir gr benimsemek, drst olunmadn
ya da siyas aksiyondan hi bir ey anlanmadn isbat
eder. Kkrtclar , fikirlerine uygun bir alan yoksa i
gremezler. Bunu anlamak iin Londrann bir burjuva ma
hallesinde i Partisi adna propaganda yapmay deneyi
niz, yeter.
Bu konuda srar etmemin sebebi, bugn bile saysz
insann-Afrika milliyetiliinin kk bir aznln eseri ol
duuna inanmasdr. Bunlarn kimisi iyi niyetlidir, ve A f
rikal liderlerin sz ve eylemlerinin ihtirasa, geersiz n
fikirlere ya da basit kaprislere dayandn samimiyetle
dnmektedirler. Btn bu bireysel faktrlerin varl
hi phesiz ki dorudur ama bunlar, kamuoyunun belir
leyici arl karsnda pek nemsiz kalrlar. Afrika siya
s hayatnn bu trden psikolojik yorumlar, meseleyi
bsbtn anlalmaz hle getirmekten baka bir ie yara
maz.
Baz kimseler de, tersine, iin gereini bildikleri hl
de, Afrika milliyetiliinin bir avu kkrtcnn eseri oldu
una inanm gzkmektedirler. Bylesi, ilerine uygun
geldiinden tabii. Gney Afrikann bugnk yneticileri,
milliyetiliin bir komnist komplosu olduuna kargala
r bile inandramazken Afrikada yaayan ve Afrikal say
lan saysz AvrupalI daha hl bu yalana umut balam
durumdadr. Memleketindeki beyaz uygarl kurtarmayollar arayan bir Gney Rodezyal yazar, daha geenler
de yle diyordu: Baz radyo istasyonlarndan, zellikle
Kahireden yaplan kt propagndayla mcadele etmek iin
hemen tedbirler almalyz. Bu propagandalar zehirlyor bizi
Politik Temalar
Avrupada milliyetilik kelimesi bir zamandan beri
biraz da hakl olarak kt bir anlam kazanmtr. Mliyetilik demek, dar, insan dman, kendi imtiyazlar konu
sunda son derece kskan, ve gerici bir ovenizm demektir.
Oysa, bir yzy nce Avrupal ezilen halklarn temscilerinin gznde milliyetik bambaka bir eydi. Bakala
rn ezme hakk adna deil, hrriyet hakk adna sava
yordu bu halklar. 1818 Macar ihtillinin byk airi Ptfi: Bundan byle kle olmayacamza and iiyoruz!
diye haykryordu.
Afrika milliyetilii
Afrikadaki eitlik ihtiyac bir zamanlar Avrupada
olduu kadar gl bir faktrdr. Hatt belki de, burada
ki eitsizlik ok daha byk olduundan, Avrupadakinden
daha da gl. nk 1848 de Macarlarn -Afrikallarn
yakn zamanlara kadar, hatt baz blgelerde bugn bile,
emperyalistlerin klesi olduu anlamda- Avusturya mpa
ratorunun kle si olduklarn iddia etmek mmkn deil
dir. Afrika milliyetiliinin temel fikri, bireysel kurtulu
isteidir.
Gney RodezyalI yazar Ndabaningi Sithole bize bu
ruh hlinin yeni bir rneini vermektedir.
Hayale kaplmayalm. Siyahlar, beyazlardan nefret
ediyor. Onlarn beyaz derili olmalarm af edemiyorlar bir
trl, nk beyaz olmak ellerinde deil. demi olan G
ney Afrikal beyaz yazar Stuart Cloetee yazd cevapta,
bunun gerekle hibir ilgisi olmadn belirtiyordu Sitho
le.
nsan plnda, Afrikallar beyazlar kabul
etmektedir. ou zaman beyazlar Afrikallar
iter. Beyazlarn bize tam bamszlmz ver
mekten korkmalarmn sebebi, bize kar kullan
dklar iren usulleri bizim de kenderine kar
kullanmak istiyeceimiz inancdr.
Afrikallarn beyazlarda nefret ettikleri
ey, iktisat, politika ve retim alanlarnda bizi
kendi anayurdumuzda ikinci ya da nc snf
insan srasna dren ayrt etmecilikleri ve
adaletsizlikleridir. Afrikallarn beyazlarda nef
ret ettikleri ey, kstahlklar ve bizi kendi ana
yurdumuzda aalamak iin manyaka abala
>
Pan-afrikanizm
Afrikaya bamszln gelmesiyle, Pan-afrikanizmin
ortadan silinecei sanlabilirdi. Gerekten bu fikir ilknce,
Atlantik tesi zencileri arasnda domutur. Beyaz Ameri
kan uygarl iinde kaybolmu ve bu uygarlk tarafndan
itilince birleme umutlarn Afrikaya balam zencilerin
bir ryasyd bu. Martinikli air Aim Csairein nl sz
leriyle, Siyah Afrika, bizim Antil uygarlmzn anasdr,,
ve bize enerjimizi ve umudumuzu verecek olan odur...
Bir baka air, Slaude Mc Kay de yle diyor:
Vcudun damndan uzanr dncem
Babalarmn geldii uzak lkeye.
Hi duyulmadk szler uyanr dudaklarmda,
Unutulmu orman arklarn sylemek ister ruhum.
Geceye ve bara dnmek isterim.
Ama dev gibi Bat bir eya yapm benden,
Bilirim hrriyet yasaktr bana
Yaban tanrlarna yakardka ben...
Bazlar bu konuda daha da eri gidiyordu. (...) Bir
Amerikal zenci 1923te New York Ageste unlar yazyor
du: Bir gn gelecek, Afrikal zencer Amerikal kan kar
deleri iin adalet ve eitlii salayacaklardr. (...) 1900
ylnda, yani smrge fetihiliinin en azgn alarnda,
toplanan Birinci Pan-afrikan Kongresinde Du Bois, u
peygamberce szleri sylyordu: Yirminci yzyln mese
lesi bir renk meselesidir; Asya, Afrika, Amerika ve Adalarda yaayan kara derili insanlarla beyaz derili insanlar
arasndaki ilikilerden doan meseledir.
Sayl snrl olan, etkileri de sfr gzken bu Pa-af-
'
Bu Ugandalarm, geleneksel fikirleri rkk ve obskrantizm (halk ynlarn bgisiz brakmak siyaseti)i
deil, birlik ve hmanizmay aamak yolunda kullandk
larn yeniden belirtmek gerekiyor.
zet olarak syleyebiliriz ki, Afrikal kiilik slo
gan ift muhteva tamaktadr. Bu kavram, bir yandan
Temeldeki Mesele
1952
Ekim ay balarnda, sorumluluk duygusu ta
yan Belikal bir misyoner, Aa Kongonun allk ve
nemli blgelerinde, ocuklarn blgesel okullara kaydn
yapmak zere her vakitki turnelerinden birine kmt.
Aa yukar 25 kyn ocuklarn toplayan bir okulun
bulunduu Makakula Tsekeye geldi. Burada, ebeveynleri
ne nceden haber salm olduu, ilkokul ana erimi 147
erkek ocuk bulacan umuyordu. Bu 147 ocuktan 34
tanesinin, yani yaklak olarak drtte birinin Leopoldvillee gittiini rendiim vakit arp kaldm. Ve bu o
cuklarn hibiri vergi deme yanda deildi henz , yani
vergilerini demee yetecek paray kazanmak iin aile
ocaklarn terketmee zorlanmamlard.
Geri misyonerin hikyesinde bu krpe ocuklarn '
sonradan ne olduu anlatlmyor ama NESKOnun yl
sonra Leopoldvillede yapt bir anket, ehirdeki ocuk
larn iki- yana kadar iyi beslendiklerini, ama sonradan
saysz ocuun ok erken yata alkla yz yze kald-
Afrikann baz
memleketi kck Devletlere paralayarak balkanlatrmak teklif eden anayasa tasarsnn Kenyada yaa
yan AvrupalIlar tarafndan hazrlattrld aka bilinmektediK. Kongoda da buna benzer bir olay gemitir.
Katangada ombe tarafndan kurulan koalisyon Partisi
nin ad Konakatt. Kim getirdi bu birlii, kim yaratt?
Hi ekinmeden syleyelim ki, biz AvrupalIlar yarattk.
te ombeye ve onun temsil ettii eye kar hibir d
manlk beslemeyen bir Belikalnn bu konudaki fikri.
Baka bir gzlemci de: Kasaydaki Lulua ve Balubalarm
durumunu alm, diyordu. Kasaydaki elmas madenlerini i
leten Belikal kumpanyann iine geldike bu iki kabile
arasndaki atk birden parlyor ve allmadk bir rek
lm konusu oluyordu. Ama Forminierein karlar sz ko
nusu olmaktan uzaklatka, bu iki kabile arasnda yava
yava bir barklk kuruldu.
Kongo ve Kenyadaki durumu, kabeciliin Afrikal
lar zerinde srp gelen etkisinin bir ispat olarak grmek
yanltr. Bu etki daha byk apta kendini duyursa bile,
geleneksel siyas sistem geerli bir ynetim temeli olarak
alnamazd. (...)
bu durumun istisnalar da vardr. rnein Yorubalandda birok efler, bamszlk kampanyasnda aktif bir rol
oynayacaklardr. yle ki bugn bat Nijeryann dvala
rndan biri de, eski ile yeniyi evlendirmek ve eflere,
yeni dzende yerleri bulunduunu anlatmaktr. Bir ef
ler Meclisinin kuruluu, ounlukla son derece kabiyetli kimseler olan bu insanlara kendi grlerini aklamak
imknn vermitir, ilerleme yolunda birer engel meyda
na getirmemelerine de dikkat edilmitir tabii. Mahall
plnda, toprak verme yetkisi eflerden alnarak demokra
tik konseylere geirilmitir...
Baz efler de politik aksiyonun (siyas eylemin) bay
ra hline geleceklerdir. Bunlarn iinde hi phesiz en
nls, Gney Afrika Mill Afrika Kongresinden, apartayda kar pasif direnme kampanyasn yrttkten
sonra 1962 yl Nobel Bar dln alan Luthulidir. G
ney Afrikal zencilerin Luthuli hakknda ne dndkleri
ni, Afrika Mill Kongresi ve Natal Yerli Kongresinin bl
teni olan Flashta 1952 de yaynlanan u satrlardan an
lyoruz: efimizi srgne gnderebilirler. Dnyann te
ki ucuna bile srebilirler onu. Ama onun ideallerinin ve
stn eylemlerinin bekisi ve mirass olan halknn y
reinde yer etmiliini skp atamazlar. Bu ateli sz
ler, durum gz nne alnrsa, mbalal deildir. Gele
neksel dzenin bir rn olan Lut'hulinin deeri, yeni d
zenin yolunu sezip halkna gsterebilmi omasdr. Buna
karlk, baz baka efler her iki tarafa da oynama de
neyeceklerdir. Bunlar, smrge ynetimiyle anlamlar
ama bu anlamann hibir ie yaramamas iin de ellerin
den geleni yapmlardr. Okuma yazma bilmeyen bir kim
se olan Moshilerin Balum Nabas 1945 te Franszlar ve
teki efler tarafndan oyuna getirilerek milliyetilerin
mealesi Flix Houphout - Boignyye kar seimlerde
Afrika sosyalizminin temeli ve alan, ekstansif (geni, yaygn) ailedir. Gerek Afrika
sosyalizminin gznde insan toplpuluklar karde
ve doal dman diye ayrlmaz. Btn insanlar
kardelerimizdir, gittike byyen ailemizin
yeleridir, ite bunun iindir ki T.A.N.U. nun
ilk inan maddesi Binadamu vote nin dugu zangu, na Afrika nimoja der. Yani: nsanlar ara
snda kardelie ve Afrikann birliine inan
yorum.
Ujamaa kelimesi, yani aile ruhu, bizim
sosyalizmimizi dile getirmektedir. Bu sosyalizm,
insann insan tarafndan smrlmesi temeli zerine mutlu bir toplum kuracan sanan kapi
talizme kar olduu kadar mutlu toplumu, in
sanlar arasnda bir mcadele felsefesinin teme
li zerine kuracan syleyen doktriner sosya
lizme de kardr...
Bamsz Afrika Devletlerinin byk ounluu ntralizmi semitir. Bu seme, pratikte, NATO semboll ba
tl savunma sistemine olduu kadar komnist blokla da
benzer herhangi bir engajmana girmemek anlamna gelir.
Dayanaklar udur: evremize bakalm nce, ve herke
sin ne yaptn grelim. Ancak bunu grp anladktan
sonra, houmuza giden forml -hangi memleketten gelir
se gelsin- alp kendi meselelerimize uygulayabiliriz. Nijer
ya federal bakan Sir Abubakar Tafava Baleva, ntralizm
(tarafszlk siyaseti, tarafszclk) in le de tarafszlk an
lamna gelmeyip yalnz, seme hrriyeti demek olduunu
belirtenlerin bamda gelmektedir.
Bylesi de normaldir zaten. Siyasi bamszlk, iin
banda, ancak bir ntralizm erevesi iinde mmkn ola
bilirdi. Bir baka NijeryalI, Sir Ahmedu Bello, bunu yle
aklyor:
Pan-afrikan planda durum ne olursa ol
sun, bizim iin en akllca tavrn tarafszlk ol
duuna derin inancm var. Commonwealth (n
giliz Milletler Topluluu) nun aktif yeleri ka
larak nasl tarafsz olabileceimiz sorulacaktr.
Hindistan her ikisini nasl badatrdysa biz
de badatrabiriz, diye cevap vereceim. Ba
tan sona kadar btn noktalarda anlamad
mz bir politikay uluslararas planda destekle
mek zorunda kalmamalyz.
Yeni-smrgecilik
Saysz tanmlar iinde en ak seiini yapan Nkrumaha gre yeni-smrgecilik, Afrikaya bir elle bam
szln verip teki elle geri alma metodudur . Gene
Nkrumaha gre yeni-smrgecilik, yeni-smrgeci dev
letin eski smrgesine, onu bir mteri-devlet hline geti
rip politika d yollarla kontrol altna alabilmek iin bir
eit egemenlik tand yalanc bir bamszlktr .
Dr Nkrumah bu tanmlar yaparken ihtimal ki, aksi
yon hrriyetleri bugn bile son derece snrl olan Nijer
ve Ekvator lkeleri gibi bir takm eski Fransz smrgele
ideal Devlet
ki- ydan beri, ideal Afrika devletinin imaj yava
yava beliriyor. Burada sz konusu olan, blge ve kabile
erevesini aan bir siyas birlie sahip halk topluluklar
nn btnn temsil eden tek bir partinin ynettii devlet
tir. Bu devletin grevi, sosyal hizmetleri hzla gelitirmek
ve smrge ekonomisinden, kooperatiflere ve kamu yat
rmlarna dayanan ulusal bir ekonomiye gemektir.
D politika plnnda bu ideal devlet, komularyla iyi
ve anlay iinde geinecek, yabanc lkelerle hibir an
lama yapmayacak ve kendi z kiiliini byk bir Afri
kal Kiilik iinde eritmeyi kabul ederek Afrikanm birli
i iin alacaktr. Bu devlet ayrca, geleneksel blnme
lerini unutmak ve dnyann arta kalan ksmna da almak
grevindedir.
Bamszlk arefesinde Bat Fransz Afrikas Byk
Konseyi bakan olan Gabriel dArboussier, 1958 de Ks
kan ve cimri milliyetiliin vakti geti artk diyordu.
Engeller
Ama Afrikallar da btn teki insanlar gibi daima
akllaryla davranmazlar, u son yllarn basn haberlerine
stn kr bir gz atmak bunu kavramaa yeter.
Kadnlar ve ocuklar dahil 29 Avrupal, memleketi
mize resm bir ziyaret yapmakta olan Gine Cumhurbaka
nna kar terbiyesizlik ettikleri iin, otellerini bir saat
iinde terke dvet edilmilerdir . Bu AvrupalIlar, Bakan
Seku Ture Tanganyikada kald otelin holnden geer
ken ayaa kalkmamlard, herhalde Bakan tanyama
dklar iin.
Bakan Turenin Maliye bakan, Konakride son g
rmemizden nce beni tam bir buuk saat bekletti, sonra
da zr dilemee bile lzum grmeksizin ve adet istemeye
istemeye on dakikasn verdi. Afrikay dolaanlar kendi
yaantlariyle bilirler ki, btn teki milliyetiler gibi Afri
ka milliyetii de, ou zaman hastalkl bir alnganlk
eklinde meydana kmaktadr. Yllarca srm bir ezilme
rak, ve zellikle
de, aa
kademenin
iktidar adamlar zerindeki kontroln sklatrarak, devrimci dnemin kaplarn aacaktr.
ileri srncemede brakmaa abalayan yeni-smrgecilik karsnda yeni bir toplum kurma mcadelesi b
tn lkelerde imdiden balam durumdadr. Yabanc gz
lemciler bazan bunun farkna varamamaktadrlar, brok
rasinin imtiyazlar ve baz yneticilerin hafiflii siyas
gerekleri gzden saklayabilmektedir nk. Zaman za
man, 1964 Hazirannda Nijeryada patlak veren grevlerde
olduu gibi, grnrde istikrarl ve skin bir lke bir an
da karvermektedir. Afrikay tanyan ve evresine bak
masn bilenler, bu gibi kck olaylardan kavramakta
drlar ki, bugn Afrika hayatnn zn meydana getiren
bu mcadeledir. Gelecee gvenmek gerektiine ite bu
nun iin inanyorum.
insanln ekonomik ve politik deneyler hzinesine
Afrikann da kendi payn erge getirip ekleyecei mu
hakkaktr. Ama Afrika bununla yetinmeyecek, daha faz
lasn da yapacaktr. Eitlemeci gelenekleriyle modern
eitlik kavramn birletirmeyi baaracana yrekten ina
nyorum, ve sanld kadar da uzun zamanda deil, ite o
vakit, ozanlarndan birinin deyiiyle, gk kuana yeni
bir renk ekleyecek olan bu yeni uygarlk ortaya kmaa
balam saylabilir.
1950 - 1960 arasnda Afrika, siyas bamszlk iin
mcadele etmitir. Bugn giritii mcadele ise, siyas ba
mszln meyvelerini toplamak, ilerlemeyi ve birlii
gerekletirmek mcadelesidir. Ve Afrikal halklar, bu
birlik ve ilerleme gereklemeden ne bara, ne de refaha
kavuamayacaklarn sezmi durumdadrlar.