3D MODELLEME

DERS KTABI

1. SOLIDWORKS ARAYZ KULLANIMI

AMA:
Microsoft Windows arayzn kullanma konusunda bilgi sahibi olmak.
Solidworks arayzn kullanma konusunda bilgi sahibi olmak.

DERSE BALAMADAN NCE:

1. Laboratuardaki Windowsun kurulu ve alr durumda olduunun kontrolnn yaplmas.
2. Laboratuardaki Solidworks programnn kurulu ve alr durumda olduunun kontrolnn
yaplmas.
3. Solidworks program eitim dosyalarnn ve kullanm klavuzunun yklenmesi.

1. DERSN ANA HATLARI:

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Herhangi bir programn balatlmas.

Herhangi bir programdan klmas.
Bir dosya veya klasrn aratrlmas.
Bir dosyann kayd.
Bir dosyann kopyalanmas.
Solidworks ve Windows ara ubuklarnn tannmas.
Fare butonlarnn tannmas.
Konuya zel ksayol menlerinin tannmas.
evrim ii olarak yardm alnmas.

ARAYZLER KULLANARAK AKTF RENME

ALITIRMALARI:
Program Balatmak:
Solidworks programna balamak, bir dosya aratrmak ve kayt etmek, yeni bir
isim ile kayt etmek, temel arayzleri gzden geirmek. Bu ilemlerin nasl yapld
aada basamak basamak aklanmtr.
1. Windowsun sol alt kesindeki Balat (Start)
butonuna basnz.
Balat mens grnecektir. Balat mens Windowsun temel fonksiyonlarn
semenize izin verecektir.
NOT: Basnz n anlam farenin sol tuuna basp ekmektir.
2. Balat mensnden Tm Programlar-Solidworks 2006-Solidworks 2006 SP4.1 i
tulaynz. Eer bu ekilde balatmay bilmiyorsanz masastndeki Solidworks
ksayoluna ift tulayarak da program balatabilirsiniz.

imdi Solidworks program alacaktr.

Programdan kmak:
Programdan kmak iin Dosya-Kapat menlerini seip veya Solidworks programnn
butonuna basmanz yeterli olacaktr.

Bir Dosya veya Klasr Aratrmak:

Windows ykl bilgisayarnzda bir dosya veya dosya ierikli klasr
aratrabilirsiniz.
Eer dosya veya klasr adn tam olarak hatrlamyorsanz bu zellik ok
yararl bir zelliktir.
3- Balat mensnden Ara seilir. Dosya veya klasr arama ilemi
yaplrken aratrlacak olan kelimenin bir ksm veya tamam yazlarak
yaplr. rnein Solidworksde izilmi limonluk adnda bir dosyay
aratracak olursak aadaki ilemler yaplr. Balat mensnden Ara
seilir. Tm Dosya ve Klasrler seilir. Dosya adnn tamam ya da bir
ksm alanna Lim.* yazlr ve arama yaplacak yer (C, D) seilir.
4- Ara seilir. Bulunan sonular Arama Sonular penceresinde
grnr.

Var Olan Dosyann Almas:

5Solidworks para dosyas olan Limonluun zerinde ift tulama yaplr. Limonluk dosyas
Solidworks programnda alacaktr. Bu dosya zerinde ift tulama yapldnda Solidworks
program alr durumda deildir. Limonluk dosyasn amann dier bir yolu, Solidworks
programnn alarak Dosya A seilip Limonluk dosyas gsterilerek mmkn olur.

Bir Dosyann Kayt Edilmesi:

Kaydetmek iin Kayt
butonuna baslr ve deiiklikler kaydedilir. lem yaplm herhangi
bir dosya, Dosya-Farkl Kaydet seilerek yeni bir isim ile kaydedilirse kopyalanm olur.

Solidworks Kullanc Arayz:

Solidworks kullanc arayz olaan Windows arayz gibidir ve dier Windows uygulamalar
ile ayn tarzdadr. Baz nemli arayz tanmlamalar aada gsterilmitir.

ek Men

Ara ubuklar

izim Penceresi

Grev Pencesi

Durum ubuu

Solidworks izim Penceresi

Solidworks, grafik olmayan verilerin bulunduu ve part (para), assembly (montaj), drawing (2
boyutlu izim) verilerin bulunduu gsterim penceresinden oluan 2 tip pencereye sahiptir. En soldaki
pencere zellik yneticisi (feature manager), unsur aac (design tree), yaplanma yneticisini
(configuration manager) iermektedir.
1. Sol panel zerindeki sekmeler
seilirse pencere ieriin nasl
deitii grlebilir. Sa pencere
ise izim alandr. Burada yeni
bir model oluturulur veya var
olan model deitirilebilir.
2. izim alannda modelin nasl
olduu, rengi, bak biimi,
glgeli grn gibi zellikler
gereki olarak grnr.

Model

izim
Alan
zellik Penceresi
Unsur Aac

Referans
ReferansEkseni
Ekseni

Grev ubuu
Solidworks grev ubuu panelden oluan bir men
penceresidir. Bunlar, Solidworks Kaynaklar (Solidworks Resources),
Tasarm Ktphanesi (Design Library), Dosya Aratrcs (File
Explorer) dr. Bu paneller var olan modelleri kullanlmak zere izin
verir. Alabilir, kapanabilir yeri deitirilebilir.

Fare Butonlar
Fare butonlar aadaki yollarla kontrol edilir.

Sol Tu: Menleri semek, izim alanndaki ve unsur

aacndaki objelerin kontrol.
Sa Tu: erie duyarl ksayol menlerini gsterir.
Orta Tu: izim alanndaki para, montaj gibi resimlerin dndrlmesi yaklatrlmas
ilemlerini yapar.

Ara ubuklar
Ara ubuu butonlar sklkla kullanlan komutlarn ksayollardr. Ara ubuunun yeri, grns
dokmann cinsine gre (para, montaj veya teknik resim) seilebilir. Solidworks dokmann cinsine gre
hangi ara ubuunun nerede gsterileceini hatrlar.
1. Ara
ubuunun
Gsterilmesi. Btn ara
ubuklarn
listesinin
grntlenmesini
kapsar. Onay iareti olan ara ubuklar yanda olduu gibi grnr. Onay iareti olmayan ara
ubuklar gizlidir.
2. Ara ubuu ismine tulanarak ekranda grntlenmesi veya gizlenmesi salanr.
3. Birka ara ubuunun grntlenmesi ve gizlenmesi ilemini birka kez yaplp komutlarn
grntlenmesi salanabilir.

Komut Yneticisi
Komut yneticisi, birok fonksiyonu olan bir ara ubuudur. Onun ierii hzl bir ekilde
dzenlenebilir. Kontrol alanndaki bir butona bastnz zaman, komut yneticisi o butona ait ara
ubuunun gsterilmesi iin gncellenir. rnein, kontrol alanndaki Sketch butonuna baslrsa Sketch ara
ubuu grntlenmi olur.

Kontrol Alan

Ara cinsi
Line
Sketches a line.

Tanmlama

Ara ubuklarn Dzenleme

Ara ubuklar ekrann herhangi
bir yerinde gsterilebilinir. Eer ara
ubuu ismiyle beraber grnyorsa o
ara ubuu ekrann herhangi bir yerine
tanabilir. Deilse o
ara ubuu
sabitlenmitir.
Sabit

Ara ubuklarnn Grntlenmesi

Aadaki ilemler ile ara ubuklarn ve yerlerinin gsterilmesi
ilemi yaplacaktr.
1. View mensnden Toolbars seilir.
2. Aadaki ara ubuklar seilir.
Features
Sketch
Standard
Standard Views
Task Pane
View
3. Command Manager temizlenir.
4. Ara ubuklar aadaki gibi tanr ve sabitlenir. Ara ubuklar
Solidworks ekrannn dikey alalarna da sabitlenebilir.

Ara ubuu buradan tutularak

tanr.

Hareketli

Standart
View
Standart View
Features
Sketch

Ksayol Menleri
Ksayol menleri, Solidworks programnda alrken komut ve aralar olarak geni bir eitlilik
verir. mleci tasarladnz model zerinde, unsur aac zerinde veya Solidworks penceresi ierisinde
gezdirirken farenizin sa tuu ile tuladnzda bir ksa yol mens grnr ve uygun bir komutu seilip
kullanlabilir.
Menden ift-aa ynl ok iaretini
setiinizde daha fazla men komutlarna
eriebilinir.

evrimii Yardm Dosyalarna Ulamak

Solidworks yazlmn kullanrken eer bir sorun veya bir soru ile karlalrsa cevabn birka yolla
bulabilirsiniz.
Butonunu tklayarak veya menden Help i seerek.

Hzl pular
Hzl ipucu ekran zeri yardm sisteminin bir
parasdr. Solidworks program kullanmaya alk
olmayanlar iin ne yapmak istediimiz hakknda sorular
sorarak (What would you like to do?) yardmc olur.

Grev zerinde tulama yaptnzda uygun

komutu seilmesi iin neriler sunan bir pencere belirir.

Ders-1 Kelime alma Sayfas

sim Soyisim

Snf

10

Tarih

2. TEMEL FONKSYONELLK
AMA:
Bu dersin baarlmas zerine, Solidworks programnn temel fonksiyonlar renilerek aadaki
modelin yaplmas.

Bu model her iki balantnn merkez demiridir. Kaykay bu paralar balant eleman olarak
kullanr.

DERSE BALAMADAN NCE:

Bir nceki blm olan arayz kullanmn tamamlanmas.

DERSN ARATIRMA KONULARI

Bu ders plan, aadaki Solidworks evrimii reticisi ierisindeki konular kapsamaktadr.
Ders 1- Modeller
Ders 3- Teknik resim izimleri
Pah krma

1.Dersin Gzden Geirilmesi: Arayz Kullanm

Arayz aadaki yollarla bizim bilgisayar ile nasl etkileim kuduumuzdur:
Dosyalarn grntlenmesi iin Windows kullanmak.
Butonlar, menleri ve model elemanlarn semek iin fare kullanmak.
Programlarn (yazlmlarn) altrlmas.
Dosya ve klasrleri bulmak, amak ve almak.
Dosyalar oluturmak, kaydetmek ve kopyalamak.
Solidworks yazlmnn Microsoft Windows grafik arayzn kullanmas.
Fare butonlarnn kullanlmas.
Yaplan deiikliklerin kaydedilmesi.
Solidworks penceresinin tannmas.
Ara ubuklarnn en ok kullanlan komutlarnn gsterilmesi.

11

2. DERSN ANA HATLARI:

Ders i Tartma Tasarm aamalar
Hedeflerin belirlenmesi
Tasarmn tekrarl doas
Ders Projesini Gzden Geirmek Kaykay
Proje hedefleri
Ders i Tartma Bir Solidworks modeli
Modeller
Montajlar
Yapm Resimleri
Aktif renme Altrmas Ksm 1 Basit Bir Para Create a New Part document
Solidworks penceresinin gzden geirilmesi
Bir Daire Tasla
l Ekleme
l Deerlerinin Deitirilmesi
lk Komut Extrude
Ekran Grntleme
Parann Kaydedilmesi
Extruded Cut komutu
Aynalama (Mirror)
Yuva (Slot) Oluturma
Model Kelerinin Yuvarlatlmas
Parann Dndrlmesi
Parann Kaydedilmesi
Ktle zelliklerinin Saptanmas
Aktif renme Altrmas Ksm 2 Yapm Resmi Oluturma
Yeni Bir Yapm Resmi Belgesi Oluturmak
n, st, zometrik ve Kesit Grnleri Oluturmak
Yapm Resmi leini Deitirmek
Grn Pozisyonlar
Altrmalar ve Projeler
Dersin zeti

Ders i Tartma Tasarm Aamalar

Yeni bir tasarma baladnz zaman, projenin kapsam ve amalar nemlidir. Bu rn tanmlamas
olarak adlandrlr.
Projenin son aamas ne olacak ve hangi elemanlardan oluacak?
Hedeflenen amalara ulamak iin nelere ihtiyacmz var?
rnein, eer bir ekmek kzartma makinesi tasarlayacaksanz neyi bilmemiz gereklidir?
Makine bir seferde ka dili ekmek kzartacak?
Tketilebilmesi iin maksimum gc ne olacak?
Ekmek kzarma hz ne olacak? Bunu nasl leceiz?
Makinenin arl ne olabilir?
Makinenin satlaca maksimum fiyat ne olacak?
Makinenin bykl ne kadar olacak?
Hangi retim metotlar kullanlacak?
Satlmasn desteklemek iin animasyonlar gerekli olacak m?
Eer amalar ak bir biimde belirlenmise proje tasarmnn baarl bir ekilde ne zaman
tamamlanacan daha kolay tespit edebiliriz.

12

Projenin Gzden Geirilmesi Kaykay

Dersin bandan sonuna kadar kaykay tasarm ve analizi yaplacaktr. Kaykay paralar tasarlandktan
sonra alt montajlar ve bu alt montajlarn birletirilmesinden sonra kaykay tamamlanm olacaktr. Kaykay
paralarnn retilebilmesi iin yapm resimleri oluturulacaktr.
Bir kez yaplan kaykay paralar ve montajlarnn birbirleri ile dzgn alp almadnn kontrol
iin analizi yaplacaktr.
PhotoWorks ve Animator kullanlarak projenin gereki grntlerinin hazrlanmas ve yaplan iin
gsterilmesi, reklam iin animasyonu yaplacaktr.

Kaykay
Tasarm bitmi kaykay, zemin tahtas, tayc, aks montaj, tekerlekler ve ayak tutma aparatndan
olumaktadr.

Ayak Tutma Aparat

Biri sa ayak dieri sol ayak iin iki adet
ayak tutma aparat olacaktr. Merkez demiri ayak
tutma aparatna balanacak ve ayarlanmas iin
kendi erafnda dnecektir. Ayak tutma aparatnn
zeri bir lastik bir malzeme ile yaptrlacaktr.

Zemin Tahtas
Zemin tahatas yaprakl bir malzemeden
iki taycy ve ayak tutma aparatn monte
etmek iin simetrik delikli bir para olacaktr.
Tayclarn dnebilmesi iin yeterli
esneklikte olas gereklidir.
Kaykay tahtasnn ortalama bir src
iin 75 kilogram kaldrmas fakat emniyet iin
100 kilogram kaldrabilmesi gereklidir.

Tayc ve Aks
Tayc ve aks montaj zemin tahtas ve tekerleklerle
birletirilecektir. Karlalan engellerden doan dengesiz
sre engel olamak iin sspansiyon olmak zorundadr.
Sspansiyon srcnn arlna, arazi artlarna ve src
yeteneine bal olarak ayarlanabilmelidir. stee baml
olan fren sistemi iin balant noktalar olmaldr.

13

Tekerlekler
Drt tekerlekten herbiri jant, lastik ve
i lastikten oluan para plastikten
olumaktadr. Herbir lastikte iki adet
rulman vardr. stee baml olan
fren sistemi iin balant noktalar
olmaldr.

Kaykay
Tasarm bitirilmi kaykay

Ders i Tartma SolidWorks Model

SolidWorks Tasarm otomasyonu yazlmdr. Solidworksde 3 boyutlu modeler oluturmak iin farkl
tasarmlar ile eskizler ve deneyler yapmak mmkndr. SolidWorks basit ve karmak paralar, montaj
resimleri, ve yapm resimlerini oluturmak iin tasarmclar, renciler, mhendisler ve dier profesyonel
kiiler tarafndan kullanlr. Bir SolidWorks modeli aadakileri kapsar:
Modeller
Montajlar
Yapm Resimleri
Bir model 3 boyutlu (3D) bir objedir. Bir model montajn bir eleman ve 2D bir izim olarak ifade
edilmi bir yapm resmi olabilir. Model (para) rnekleri olarak bir civata, pim veya levha olabilir. Bir
Solidworks para dosya uzants .SLDPRT dr.zellikler (Features) bir paray tamamlamak iin ekiller
ve ilemlerin btndr. lk zellik (feature) parann altyapsn oluturur ve daima malzeme eklenerek
oluturulmu olmaldr.

14

Bir montaj, paralardan, zelliklerden (features) ve dier montajlarn (alt montajlar) birlemesinden
meydana gelir. Para ve alt montajlarn montajdan ayr bir ekilde var olmas gerekir. rnein bir motor
montaj ierisinde rot veya silindir gibi dier paralarla birletirilmi bir piston olabilir. Yeni bir montaj
motorun montajnda alt montaj olarak kullanlabilir. Bir Solidworks montaj dosya uzants .SLDASM dr.
Bir yapm resmi 3D para veya montaj resminin 2D bir temsilidir ve dosya uzants .SLDDRW
dr.

Aktif renme Altrmas, Para 1 Basit Bir Para Oluturma

lk para olarak sada gsterildii gibi ayak tutma
aparat merkez demiri oluturulacaktr.

Tasarm Plan
Ayak tutma aparat merkez demirini oluturmak iin
gereken basamaklara balamadan nce tasarm amalarnn
saptanmas gerekir. Bu biten paralarn birletirilmesi iin
gerekenlerin bir listesidir. Bu tasarm plan bize bitmi
parann neyi yapmak zorunda olduunu gsterecektir.
Ayak tutma aparat merkez demiri, zemin tahtas zerinde bulunacaktr.
Ayak tutma aparat merkez demiri tahtann her iki merkezi boyunca srcnn duru asn
ayarlamasna olanak tanyarak uygun konumlandrlm olmas gerekir.
Ayak tutma aparat merkez demiri kelepesi tahtaya balanacaktr.
Srcnn yaralanmamas iin keskin ke olmamaldr.
Ayak tutma aparat merkez demiri yapm resmi aada gsterilmitir. Aklamalar basamak
basamak aada verilmitir.

15

Grev 1 Yeni Bir Para Dosyas Oluturmak

1. Yeni bir parka dosyas
oluturmak. Standart grev
ubuundan Yeni (New)
seilir.
New SolidWorks
Document iletiim kutusu
grnr.
2. Part seilir.
3. Altta OK seilir ve parka belgesi
penceresi grnr.

Solidwors Penceresinin Gzden Geirilmesi

Yeni bir sketch oluturulduu zaman:
izim alannn ortasnda bir sketch merkezi grnr.
Sketch ara ubuu grnr.
Ekrann alt tarafnda durum ubuunda Editing Sketch grnr.
Feature Manager unsur aacnda Sketch1 grnr.
mlecin pozisyonu ve sketch merkezi grnr.

Men ubuu

Sketch gstergeli onay kesi

Feature Manager unsur aac

Sketch ara ubuu
mle

Referans ekseni

Sketch orjin
Grafik alan

Durum ubuu

16

lk Feature
lk zellik (feature) aadakileri gerektirir:
Sketch dzlemi Top (st)
Sketch profili 2D daire
zellik (feature) tipi Extruded boss

Sketch ve izim
Solidworks zelliklerinin (features) temeli sketch tir. Sketch izimden farkldr. izim iinde doru
llerde oluturulmu izgi ve daireler vardr. Sketch ile sadece kaba taslak oluturulan izgi ve daireler
elde edilir. l ve ilikiler eklendikten sonra sketch gerek lde ve grnmde olur.

Bir Sketch Amak

zelik yneticisi (Feature Manager) unsur aacnda dzlem (Top plane) seilir.
Sketch ara ubuunda Sketch
butonuna baslr.
Top plane (st grn) de 2D sketch alm olur.

Grn Ynlendirme
lk zellik iin sketch ald zaman Solidwors otomatik olarak grn sketch dzlemine kardan
bakacak ekilde ynlendirir.

Onaylama Kesi
Birok Solidworks komutunun aktif olduu zaman izim alannn sa st kesinde bir sembol yada
semboller grnr. Bu alan onaylama kesi olarak adlandrlr.

Sketch Gstergeli Onaylama Kesi

Bu sembol izilmi olan sketch in onaylama yada reddetmek iin kullanlr.
Sketch tamamlandktan sonra zerinde ok iareti bulunan sembol seilirse onaylama
ve sketch ten klm olur. Eer arp (X) butonuna baslrsa sketch kaydedilmeden
klm olur.
Onaylama kesi ktnda sketch ve feature komutlar aktif deildir.
Herhangi bir feature ilemi tamamlandktan sonra bu ke grnr. Yaplan ilem
onaylanacaksa onay imi seilir. Reddedilecekse X seilerek klm olur.

Sketch Aralar
SolidWorks sketch oluturmak iin birok eitlilie sahip aralar sunar. Bu aralar Sketch Entity
yada sketch ara ubuundan bulabiliriz.

Sketch Men
Sketch aralar mens Tools- Sketch Entities seilerek bulunarak kullanlr. Btn sketch komutlar
burada bulunur.

17

Sketch Ara ubuu

Sketch ara ubuu en ok kullanlan sketch
komutlarn ierir. Fakat bu komutlar istee gre oaltlp
azaltlabilinir.

Grev 2 lk Sketch Oluturmak

lk feature ile ap 75mm. Kalnll 3.5mm. olan ksa bir
silindir yaplacak.

Daire
Daire arac
2D daire (circle) oluturur. Farenin sol tuu ile circle
komutu seilir. Dairenin
merkezi belirlenip yine farenin sol tuu ile tulanr ve gerek daire lsne yaklak oluncaya kadar fare
hareket ettirilir, tekrar farenin sol tuu ile tulanarak daire izilmi olur.
1. Circle (daire)
komutu seilir. mle ekli daire arac olacak ekilde deiir.
2. mle sketch orijini zerinde turuncu nokta grlene kadar gezdirilir. Ayrca
sar bir simge grnr. Bu simgenin anlam izilecek olan daire merkezi ile
orijin merkezinin kesieceidir.

3. Farenin sol tuu tulanp, fare ekranda sadece 32mm. grnene kadar hareket ettirilir. mle,
dairenin yarapn gsterecektir.

Sketchin ls
izilen sketchin bizim istediimiz doru lde olabilmesi iin l eklenmek zorundadr.
1. Sketch ara ubuundan Smart Dimension
(akll llendirme) seilir. me ekli u ekilde
olur:
Anlam l verme arac aktif demektir.
2. Daire izgisi seilir ve fare lnn bulunaca istenilen yere srklenip sol tuuna baslr.

18

Buras tulanr

Bu pozisyon seilir.

3. kan pencereye istenen l (82) girilir ve onay imi

Spin kutusu

Sketch Aralar

19

seilerek ilem tamamlanr.

Sketch Durumu
Sketch feature komutlarna gemeden nce, tam tanml yani sketchin geometrik olarak l ve
pozisyonunun belli olmas gerekir.
Geometrik olarak tam tanml olmak, yeterli l verilmesine ve/veya sketch ekli ve lsnn
korunmas iin olmas gereken ilikileredir.
Pozisyonunun belli olmas, ayn ekilde sketch konumunun deimemesi iin verilecek olan l ve
ilikilere baldr.

Sketch Rengi
Sketch rengi sketchin durumunu gsterir.
Mavi : Tanmlanmam
Siyah : Tam tanml
Krmz: Fazla tanml
Tanmlanmam Sketch (Under Defined):
Sketchin uzayda yeri tam belli deildir yalnz unsur oluturmak iin
kullanlabilir. Bu tasarmn ilk aamalarnda hem yararl hem de gerekli bir
durumdur. nk balangta sketchi tam tanml yapacak yeterli bilgi
yoktur.

Tam Tanml Sketch (Fully Defined):

Sketchin uzayda yeri belli ve tam tanmldr. Bir tasarmn retime
verilebilmesi iin sketchlerin tam tanml olmasna dikkat edilmelidir.

Fazladan Tanml Sketch (Over Defined):

Sketch fazladan llendirmeler veya kstlamalar tayorsa varsaylan
olarak krmz gzkr. Gereksiz l ve ilikilerin silinip mantkl bir
zme ulalmas gerekir.

Tasarm Mant:
Tasarm Mant parann nasl oluturulduunu ve nasl deitirilebileceini belirler. rnein
izdiimiz sketch aadaki gibi deiebilmektedir:

20

Tasarm Mantn Etkileyen Faktrler

1. likiler (Sketch Relations): Paralellik, diklik, teetlik gibi geometrik ilikileri kapsar.
SolidWorkste ilikiler 2 ekilde yaplmaktadr:
Otomatik Sketch likileri: Sketch unsuru oluturulurken otomatik olarak atanan ilikilerdir.
Unsuru olutururken farenin zerinde ikon eklinde belirir.
Sonradan Eklenen Sketch likileri: Sketch unsurlar oluturulduktan sonra bir veya iki
unsura verilen ilikilerdir.
Aadaki listede sonradan eklenen sketch ilikilerine rnekler bulunmaktadr.

21

2. ller(Sketch Dimensions): Sketch unsurlarnn (izgi, daire..) yerini ve boyutlarn belirlemede

kullanlrlar.
NOT: Bir Sketchi tam tanml yapabilmek iin birtakm iliki ve lleri beraber kullanmanz
gerekmektedir.
rnek sketchin parametrik tam tanml hale gelip parametrik deiebilmesi iin aadaki l ve
ilikiler uygulanmaldr:

22

Extrude-1
izim tamamlandktan sonra, ilk unsuru oluturmak zere extrzyona tabi tutulabilir. Bir izime
extrude komutunu uygulamak iin son koullar, extrzyon draft ve derinlii gibi birok seenee sahiptir.
extrzyonlar izim dzleminin normali dorultusunda gerekleir.
Extrude 2D izimin 3D katolmas ilemine denir. Buna gre, ksa bir silndir yaplacaktr.
1. Insert mensnden Boss/Base
Extrude veya Features ara
ubuundan
seilir. Model
grnts izometrik grnm olacak
ekilde deiecektir.
2. Model derinlii ilk nce varaylan
olarak grnr. Bu derinlik bizim
isteimiz dorultusunda zellik
penceresi kullanlarak deitirilebilir.

23

3. zellik penceresi kullanlarak ayarlar gsterildii gibi

deitirilir.

End Condition = Blind

(Depth) = 3.5 mm

4. Kat modeli oluturmak iin OK

seilir.
OK butonu seme sreci kabul edip tamamlamann bir yoludur.
kinci bir yol, grafik alannn onay kesindeki OK/Cancel
butonlarn kullanmaktr. nc bir yol ise Mouse ile sa
tulayp OK komutun semektir.

5. Tamamlanan unsur,parann ilk kats yada unsurudur. izim,

Extrude 1 unsurunun iine alnr.

24

Extrude Son Konum eitleri

Bir tasla extrude ederken, extrude feature diyalog kutusundan son konum tipi seimini
yaplmas gerekmektedir.

Blind:

Derinliini
tasarmcnn belirledii
Extrude tipidir.

Through All :

Profilinize, paradaki
en son yzeye kadar derinlik
verir.

Up To Next :
Bu tipte ise izilen
Extrude yaplacak sketch ,
izildii yzeyden bir sonraki
yzeye kadar derinlik kazanr.

25

Up To Vertex:
Taslak dzlemine paralel
kalacak ekilde
taslanza,seeceiniz bir ke
noktasna kadar derinlik kazanr.

Up To Surface:
Profilinize seilen
yzeye kadar derinlik verir.

Offset From Surface :

Profilinize seilen yzeyden
belirlenecek l miktar kadar geride
bir mesafeye kadar derinlik verir.

26

Up to Body :
Profilinize, Sketch in
bulunduu gvdeden, seilecek baka
bir gvdeye kadar derinlik verir.

Mid-Plane :
izilen dzlemi orta
dzlem olarak kabul edilerek
sketch in dzlemin her iki tarafna
eit olacak ekilde derinlik verir.

27

Grn zellikleri
Grnm (View) ara ubuu, bize izdiimiz kat modelin birok farkl yolla gsterebilmemizi
salar. Bunlar, simgeleriyle birlikte aada gsterilmitir. Bu ara ubuu ayrca grnm bytmeye,
dndrmeye, tamaya, kesit grnm gstermeye olanak tanr.

Kesit Grn (Section View)

Glge Modunda Glgelendire (Shadows n Shaded
Mode)
Glgelendirilmi (Shaded)
Kenarlarla Glgelendirilmi (Shaded With Edges)
Gizli izgiler kartlm (Hidden Lines Removed)
Gizli izgiler Grnr (Hidden Lines Visible)
Tel Kafes (Wireframe)
Standart Grnler (Standart Views)

Tama (Pan)
Dndrme (Rotate View)
Seimi Bytme (Zoom To Selection)
Yaklatrma / Uzaklatrma (Zoom n / Out)
Alan Yaknlatrma (Zoom To Area)
Ekrana Sdrma (Zoom To Fit)
Bir nceki Grnm (Previous View)

Grn Seenekleri
Solidworks, kat paralarn aadaki gibi gsterilmesine olanak tanr.
Shaded

Shaded with edges

Hidden lines removed

Hidden lines visible

Wireframe

28

Bu seeneklerin nasl grnd aada gsterildii gibidir:

SHADED WITH EDGES

SHADED

HIDDEN LINES REMOVED

HIDDEN LINES VISIBLE

WIREFRAME

SECTION VIEW

Standart Grnler (Standart Views)

Normal To
Front (n)
Back (Arka)
Left (Sol)
Right (Sa)

Dimetrik
Trimetrik

sometrik
Bottom (Alt)
Top (st)

29

Renk Belirleme
Seimler

Yz
Yzey
Gvde
Unsurlar sein.

Standart renklerin yannda geni bir

renk paleti ierisinden ara renkler de
seebilirsiniz.

zellikler:
Transparanlk
Ortam
Difzyon
Yanstma
Parlaklk
Salm gc

30

Malzeme Belirleme (Edit Material):

Malzemesi Belirlenmemi

Sertletirilmi elik

31

Kaplama Belirleme (Edit Texture):

Seimler

Yz
Yzey
Gvde
Unsurlar sein.

Kaplama Seimi

Paralara SolidWorksn kendi kaplama

ktphanesinden bir kaplama
atayabileceiniz gibi bir kaplama resmini
dardan SolidWorks ierisine dahil
edebilirsiniz.

Kaplama zellikleri

SolidWorkste her malzemenin bir

grn olduu gibi her malzemeye ait
bir kaplama da bulunmaktadr. Kaplama
ktphanesinde setiiniz malzemenin
kaplama grntsn burada
grebilirsiniz.

32

Extrude2
Merkez demirinin oluturmak iin ikinci bir extrude ilemi aada gsterildii gibi yaplacaktr.

1.

Standart grnlerden bottom (alt) seilir.

33

2.

Sketch alr.

3.

Seilen dzlem merkezi ile ayn olacak ekilde 75 mm. lik daire izilir.

34

4.

Model kaydedilir.

Extrude Cut1
izdiimiz kat model zerindeki, istenilen dzlem zerinde izilen skentch eklinde boaltma
yapmamza olanak tanr. zellikleri olarak extrude komutu ayndr.
1. Standart grnlerden top (st) seilir.

2. Sketch alr.
3. Seilen dzlem merkezi ile ayn olacak ekilde 63 mm. lik daire izilir.

35

4. Feature komutlarndan extrude cut seilir.

5. Bizden istenen derinlie 3 mm. girilir ve onaylanarak komuttan klr.

6. Kaydedilir.

36

Vida Yuvalarnn Oluturulmas

Merkez demirinin gvde merkezine ayarlanabilir bir ekilde balanabilmesi iin 4 yuval olmas
gereklidir. Bu yuvalarn nasl yaplaca aada aklanmtr.

1) Standart grnlerden top (st) seilir.

2) Sketch alr.
3) Parann merkezinden geecek ekilde eksen izgileri (centerline) izilir.

4) Aadaki ekilde sketch izilir:

a) Parann ister alt ister st yarm ksmnda, dikey eksen izgisinin sa veya sol ksmnda olacak
ekilde aadaki gibi izgiler izilir.

37

b) Sketch komutlarndan Tangent Arc komutu seilir ve herhangi bir izginin alt veya st ucu seilip
dier izgi iaretlenir.

c) Ayn ilem izgilerin ak olan ksmna da yaplr.

d) stte izdiimiz sketchi nce dikey eksende aynalama (mirror) daha sonra yatay eksende aynalama
yapp sketch komutundan klacak.
Solidworkste aynalama, taslak izerken (2D) yapld gibi unsurlarn da (3D) olarak ta
yaplabilir. 3D aynalama ilemi ilerdeki konularda anlatlacaktr. Aynalama penceresinin
zellikleri aadaki ekildedir.

Aynalamak istenilen
izgilerin penceresi

Aynalama ekseni

38

Aynalamak istenilen izgiler

Aynalama ekseni

lem bittikten sonra komuttan klr.kinci aynalama ilemi iin

kinci aynalama ilemi iin tekrar mirror komutu seilir. Aynalama ekseni yatay eksen olarak
belirlendikten sonra aynalanacak izgiler seilir ve komuttan klr.

llendirme yaplr.

39

5) Extrude Cut komutu seilerek boaltma ilemi gerekletirilir ve komuttan klr.

Radys ve Pah Krma

(Fillet )

Yaplan modelin keleri keskin olduu iin yuvarlatlmas gerekmektedir. Feature komutlarndan
Filet komutu ile bu ilem yaplacaktr.

1) nce feature komutlarndan Fillet komutu seilir.

2) Ke ekilde gsterildii gibi seilir.
Bu ke seilir.

3) 1.5 yazlr ve fillet zellik penceresinde aadaki zelliklerin

seilmi olmasna dikkat edilir.
a) Constant radius
b) Tangent propagation
c) Full preview

40

4) Tekrar fillet komutu seilir ve aadaki keler seilir.

5) Para kaydedilir ve komuttan klr.

41

l 1mm.
olarak girilir

Yapm Resmi Oluturmak (Drawing)

Yapm resmi, teknik ressam veya tasarmc ile imalat arasndaki iletiim yollarndan birisi ve en
nemlisidir. retilecek para yapm resminin anlalr ve eksiksiz olmas gerekir. Burada izilen 3D
modelden yapm resmi oluturma anlatlacaktr. Solidworks drawing penceresi grnm aada
gsterilmitir.
Grafik alannda yeni bir drawing penceresi,
izim (drawing) iin gerekli ara ubuklar,
Ekrann sa alt kesinde durum ubuunda Editing Sheet 1,
Ekrann sanda Drawing Manager (izim yneticisi) grntlenir.

Line Font
(izgi tipi)

Layer (Katman)

Drawing Manager
(izim Yneticisi)
izim Sayfas

Annotations
(Ek Aklama)
Drawing (izim)

42

Format

1) Solidworksde yapm resmi sayfasn aabilmek iin iki yntem vardr.

a) nce yeni bir drawing belgesi alr. Kullanmak istediiniz kat lsn belirledikten sonra gelen
zellik penceresinden browse seilerek yapm resmi yaplacak 3D model gsterilir ve a seilir.

43

b) izimi bitmi 3D model ekrannda iken make drawing from the part/assembly butonu seilir ve
grnler Solidworks tarafndan otomatik olarak alglanp ekranda yerletirmek istenilen yere
koyulmas salanacaktr.

44

2) 3D modelin n yan ve st grnleri izim ekranna yerletirildikten sonra llendirme eer gerekli
ise kesit grnler ve dier yapm resmi iin ilemler yaplr.
a) llendirme, bir yapm resminden imalatnn gerekletirilmesi iin ok nemlidir. llerin
eksiksiz verilmi olmas gerekir. SolidWorkste llendirme aada akland gibi iki ekilde
yaplr.
i) Hangi grn zerinde llendirme yaplacaksa nce o grn seilir. Daha sonra
annotation ara ubuundan autodimension komutu seilir ve Solidworks llerin verilecei
iki referans izgisini otomatik olarak belirler ve btn ller belirlenen izgilere gre kark
bir ekilde verilir. Bu llendirmeler tasarmc tarafndan mouse (fare) kullanlarak
dzenlenir. Yerini deitirmek istenilen l zerine gidilip fare ile seildikten sonra farenin sol
tuu basl tutulup hareket ettirilirse istenilen konum belirlenebilir. Gereksiz olan ller silinir
ve yerleri dzenlendikten sonra ikinci grn zerinde ayn ilemler yaplr, resim
kaydedilerek klr. Aada autodimension komutu ile verilmi ve dzenlenmemi bir
llendirme rnei verilmitir. Dzenlenmi hali yukarda gsterilmiti.

45

ii) nce annotation ara ubuundan smart dimension komutu seilir ve sketch izerken
uygulanan btn llendirme kurallar uygulanarak ilem tamamlanr.
b) Eer gerekli ise kesit grnler oluturulabilir. Oluturmak iin nce kesit alnacak grn tespit
edilir, drawing ara ubuundan section view komutu seilip grnn kesit yeri sketch ara
ubuundan line komutu ile seilen bir izgi yardm ile izilip belirlenir. Daha sonra kesit grn
otomatik olarak oluup kesit grnn yerinin tespit edilmesi ile ilem son bulur.

46

3) Resim kaydedilir ve klr.

Resim Kad Ve Antedinin Dzenlenmesi

Yapm resminin byklne, leine elimizde bulunan yaznn byklne gre kat seiminin
yaplmas ve firmann, resmin, resmi izen kiiye ait bilgilerin bulunduu antedin de dzenlenmesi
gerekebilir. Bunun iin aadaki yol izlenir.
1. Yeni bir drawing belgesi aldnda kat ls ve kat durumunu (yatay veya dikey) belirlememiz
gerekir. Belirledikten sonra OK seilir. Aada A4 kadnn iki ayr format grlmektedir.

2. Antet ve resme ait bilgilerin dzenlenmesi ise iki ekilde yaplr.

a) Ekrann sandaki unsur aacndan Sheet Format1 zerinde fare sa tulandnda gelen
menden Edit Sheed Format seilir ve grafik alannda bulunan resim kad antedi ve iinde
yazlanlarn yeniden dzenlenmesi salanr.

47

b) Grafik alan zerinde sa tulayp gelen menden Edit Sheed Format seilir ve gerekli
dzenlemeler yaplr.

48

Altrmalar
Aadaki paralar verilen lleri kullanarak yapnz.
1.

2.

49

3. Aadaki paray yaparak yapm resmini oluturunuz.

50

3. TEMEL PARALAR- Tutma Demiri

AMA:
Bu dersin baarlmas zerine, Solidworks programnn temel fonksiyonlar renilerek yukardaki
modelin yaplmas.

DERSE BALAMADAN NCE:

Bir nceki blm olan temel fonksiyonelliin tamamlanmas gereklidir.

DERSN ARATIRMA KONULARI

Bu ders plan, aadaki Solidworks evrimii reticisi ierisindeki konular kapsamaktadr.
Ders1 paralar
Sac metal
Montaj

2.Dersin Gzden Geirilmesi: Temel Fonksiyonellik

Tartma Sorular:
1. Solidworks yazlmnda ka eit dokman vardr isimleri nelerdir?
2. Paralar (modeller) feature lardan olutuuna gre feature nedir?
3. Merkez demirinin yapm iin kullanlan feature lerin isimleri nelerdir?
4. Merkez demirini oluturan temel feature nedir?
5. Neden fillet feature kullanld?

3.DERSN ANA HATLARI:

1. Aktif renme altrmas: Bir para oluturmak
2. Aktif renme altrmas: Bir montaj oluturmak
Proje altrmalar yapmak

51

1. Aktif renme Altrmas: Bir para oluturmak

Aada uygulanacak olan derste ilk nce
tutma demiri tabann oluturulup daha sonra bkme
yerleri ve yuvalar en son ise merkez demirinin
oturaca delik ksm yaplacaktr.

1. Aadaki ekilde dzlem top plane olacak ekilde bir sketch oluturulmaldr. Sketch ilikileri
aadaki ekilde olmaldr. likileri grmek iin View-sketch relations seilmelidir. Gizlemek
iin ise ayn yol izlenir. Yay tangent arc komutu ile yaplr. Birletii izgilerle tangent lik
ilikisi olmaldr.

52

2. Extrude komutu ile 25 mm. lik bir derinlik kazandrlr.

Flip Side To Cut

Extrude Cut komutu normalde malzemeden, bir sketchin i ksmn boaltmak iin kullanlr. Bu
komutla malzemeden sketchin d ksm boaltlarak ta kullanlabilir. Bu ilem ile, Extrude cut
komutunu setikten sonra zellik penceresindeki Flip Side to Cut kutucuunu iaretleyip veya
temizleyip parann i yada d ksmnn boaltlmas salanr.

Flip side to cut kutucuu iaretlenmemi

Flip side to cut kutucuu iaretlenmi

53

3. Tutma demirinin taban ksm da flip side to cut komutu iaretlenerek yaplacaktr.
a) Aadaki iaretli yzeyde sketch alr ve yzeyi kardan bakmak iin Normal To komutu
kullanlarak yzey zerine yandaki ekilde bir sketch izilir. Yaylar Tangent Arc komutu
kullanlarak yaplr ve ilikileri aadaki ekilde gsterilmitir.

b) Sketch ara ubuundan Ofset Entities komutu seilerek stte izilen shetcge paralel ve
3mm. stnde olacak ekilde devam edilir.

c) ki yay aadaki ekilde bir izgi ile birletirilir. Ayn ekilde sketchin dier ucu da
birletirilir.

54

d) Extrude cut komutu kullanlp zellik penceresindeki fip side to cut kutucuu iaretlenir,
onaylanr ve kaydedilir.

55

4. Bkme yerlerinin oluturulmas iin nce aadaki gsterilen yzey seilir, kardan baklmas
salanr ve sketch alr.

a) Yzey daha iyi grlp izim yaplacak ekilde bytlr. Aadaki llerde bir
dikdrtgen izilir.

b) izilen sketch derinlii 4mm. olacak ekilde extrude edilir.

56

c) Yukarda oluturulan ofset zerindeki yzey seilerek aadaki gibi bir sketch daha alr ve
aadaki llerde dikdrtgen izilir.

d) izilen sketch 3mm. extrude edilir.

e) Bkme ksm zerinde sketch alarak gerekli boaltmalar iin aadaki gsterilen ekilde
ve llerde bir izim yaplr. Burada yeni bir komut olan Dynamic Mirror Entities
kullanlacaktr. Bu komutun amac bir yzey zerine, yzeyi ikiye blen bir izgi izildiinde, bu
izgi referans alnarak ikiye blnen yzeyin bir yarsna ne izilirse dier tarafna da ayn izgiyi
veya ekli otomatik olarak izdirmektir.
1. Bundan dolay ilk nce, aadaki seilmi yzeyi tam olarak ikiye blecek
ekilde bir eksen izgisi izilir. izilen bu izgi seili iken sketch ara
ubuundan Dynamic Mirror Entities komutu seilir.

57

2. Sketch ara ubuundan Centerpoint Arc komutu seilir. Merkezi eksen

izgisi zerinde eksen izgisi yarsndan aada olmak zere herhangi bir
nokta belirlenerek ekildeki gibi iki yay izilir.

3. Bu yaylarn u ksmlar Tangent Arcs komutu kullanlarak birletirilir ve

Dynamic Mirror Entities komutundan klr. Btn yaylarn birbirleri ile
tangent ilikili olmas salanarak aadaki ekilde llendirilir.

4. Extrude Cut komutu seilerek boaltma yaplr. Boalma yapldktan sonra eer
yaylar dz bir ekilde grnr ise bunun nedeni Solidworks yazlmnn
grnt ayarlarndandr. Yaplmas gereken sra ile Tools-Options-Document
properties-Image quality seilip ayarlarn aada olduu gibi deitirilmesidir.

Ayar Yaplmadan nce

Ayar Yapldktan Sonra

58

5. Kaydedilir.

5. Tutma demirinin dier kenar seilerek ayn ilemler iin aadaki llerde bir dikdrtgen izilir.

6.

Yukarda takip edilen sra uygulanarak para aadaki hale getirilir.

59

7. Fillet komutu kullanlarak bkm keleri yuvarlatlr. D kelerin radiusu 4mm. i keler ise
Radius = D Radius Kalnlk
Radius = 4-3 = 1mm eklinde hesaplanarak
bulunur.

8. Tasarm yapan kiinin imalat eklini de belirlemesi gerektii daha nce de belirtilmiti. Bu
parann imalatnn 3mm. kalnlndaki sac metalin kesme ve boaltma ilemlerinin sonunda
bkme yaplarak ilenmesi olmas en makul olandr. Dolays ile u ana kadar yaplan modelin
sac metale dntrlp almnn yaplmas gerekir. Bu ilem iin aadaki yol izlenir.
a) ekilde gsterilen yzey seilir.

60

b) Menden sras ile nsert-Sheed Metal-Bends seilir, bends zellik penceresine 3mm.
girilir ve onaylanr.

c) Bu ilemin sonucunda unsur aacna 3 yeni unsur eklenmi oldu. Bunlar:

Sheed-Metal1: Bkme radys gibi sac metal
tanmlamalarn ierir.
Flatten-Bends1: Bkl biimde
oluturulmu sac metalin almn grmemizi
salar.
Process-Bends1: Parann son halindeki btn bkme bilgilerini ierir.
d) Parann almn grmek iin unsur aac izgisinin
Flatten-Bends1 unsurunun hemen altnda olmas gerekir.
Bunu yapmak iin 2 yol vardr.
Fare ile unsur aac izgisinin zerine
gittiinizde bir el iareti grnr. Fare sol
tulanp izgi istenilen yere gtrlebilir.
kinci yol ise gitmek istenilen unsurun altndaki unsur zerinde sa tulanrsa
kan menden Rollback seildiinde izginin istenilen yere gitmesi salanr. Bu
ilemlerden birinin yaplmas, para eklinin almnn grnmesini salar.

61

e)

imdi para zerinde gerekli olan radysleri verebiliriz.

6mm.
15 mm.

2mm.

62

f) Parann son halini grntlemek iin unsur aac izgisi en alta getirilir.

g) Tutma demirine delik amak iin, unsur aac izgisi fillet3 n stne alnr ve aadaki
gibi bir sketch izilir.

h) Burada extrude cut yaplarak Link To Thickness kutucuu iaretlenir. Bu komutun fark,
ileride parann kalnl deitirilse bile kesme ilemi de kalnla gre kendisini
gncellemesidir. Son olarak unsur aac izgisi en sona alnarak malzeme (2024 Alloy)
eklenir ve para bitirilmi olur. Kaydedilir ve paa grnts aadaki gibi olur.

63

1. Aktif renme Altrmas: Montaj Oluturmak

Montaj resimleri birok parann birbirleri ile olan ilikilerini gsterir. imdi tutma demirine ait
iki parann montaj yaplacaktr. leride Bu montaj resmine yeni paralar eklenecektir. Montaj yapmak iin
aadaki sra takip edilir.
1) Standart ara ubuklarndan New (Yeni) seilir. kan pencereden Assembly seilir OK tulanr ve
yeni montaj ekran alr.

64

2) Montaja yerletirilecek ilk parann yerinden oynamayacak bir para

olmas gereklidir. lk parann yerini sabitledikten sonra dier paralar
onunla ilikilendirilir. Otomatik olarak en son izilen para ad zellik
penceresinde grnr. lk Para montaja eklendii zaman sabitlenir ve
sabitlenen paralar hareket ettirilemez. Montaja brakldklar yere
sabitlenirler. Para ismi zerinde tulama yaplr ve para orijine
farenin ucundaki
ikon kullanlarak yerletirilir. Para unsur
aacna eklenir ve yannda, uzayda sabit olduunu belirten f (fixed)
harfi grnr.
Byle yaparak, parann referans dzlemlerini
yaplacak olan montaj ile uyumlu hale getirilmi olur ve montaj tam
tanml hale gelir.
3) nsert Component (Yeni Para Ekle) komutu ile montaj ekranna
ikinci para getirilir. Yeni para (-) Merkez Demiri <1> eklinde
grlecektir. Bunun anlam parann ilk kopyas az tanml (uzayda
serbest) demektir ve hala alt serbestlik derecesine sahiptir.

Serbestlik Derecesi:
likiler verilmeden nce her para iin alt adet serbestlik
derecesi vardr; x,y,z eksenleri etrafnda dnebilir ve bu
eksenler dorultusunda hareket edebilir. Bir parann montaj
iinde hareketi onun serbestlik derecesine baldr. Bu
serbestlik derecelerini kaldrmak iin Fix ve Mate
seeneklerini kullanlacaktr.
4) Bir ve/veya birden fazla para arasnda iliki vermek iin, fare kullanlarak ya da Move ve Rotate
komutlar kullanlarak, hareket ettirebilir ve/veya dndrlebilir. Ayrca dinamik montaj
simlasyonunda yeterli tanmlanmam eler hareket ettirilebilir.
Paraya tklanarak ve iliki verilecek yere yakn bir konuma getirilir.

5) Grld gibi paray tutup brakarak yerletirmek montaj iin yeterli olmayacaktr. Paralarn yzey
ve kenarlar kullanlarak iliki verilmelidir.
Insert Mate: Paralar arasnda yada bir para ile montaj arasnda ilikiler yaratr. En ok kullanlan
ilikilerden ikisi Coincident(akklk) ve Concentric(emerkezli) ilikileridir. likiler birok
zellik, durum kullanlarak verilebilir.
Yzeyler
Dzlemler

65

Kenarlar
Keler
izgiler ve noktalar
Referans noktas ve eksenler kullanlabilir.
liki Tipleri ve Hizalama: Paralar birbirine balamak iin kullanlrlar. Yzeyler bunun iin en
ok kullanlan geometrilerdir. likinin hizalanm yada hizalanmam olmas sonucu etkiler.

Anti-Aligned
Hizalanmam

Coincident ( akk )

Parallel (Paralel)

Perpendicular (Diklik)

Distance (Uzaklk)

Angle (A)

66

Aligned
Hizalanm

Silindirik yzeylerdeki iliki tablosu da aada gsterilmitir.

Anti-Aligned
Hizalanmam

Aligned
Hizalanm

Concentric (Emerkezli)

Tangent (Teet)

likilerin birou para yzeyleri arasnda verilir. likilerin daha kolay verilebilmesi iin Face
Fitler in aktive edilmesi gereklidir. Bunu yapmak iin standart ara ubuundan
Toggle Selection
Toolbar seilir ve Fitler Faces
butonuna baslr.

67

6) Mate
seilir zellik penceresi aadaki gibi olur. Mate
Selection ksmna paralarn birletirilmesi iin seilecek olan
yzeyler eklenmesi gereklidir. Dier zellikler verilecek olan
ilikinin durumu ile ilgilidir. Bu durumlar yukardaki tablolarda
gsterilmiti.

7) liki verilecek olan yzeyler aadaki gibi seilir.

8) kan Pop-Up penceresinde otomatik olarak Concentiric ilikisi verilmi olarak gelir. Eer istenilen
iliki ise onay verilir ve klr, deilse uygun iliki yine ayn pencereden seilerek onaylanr.

Seilmi Yzeyler

Pop-Up
Otomatik
seilen iliki

68

9) Aada gsterilen yzeyler de seilerek montaj tamamlanr ve kaydedilir.

69

Altrmalar
Aadaki paralar verilen lleri kullanarak yapnz.

1) Modelin izilmesi iin gereken basamaklar

aadadr.

a) Aadaki ekil ve llerde bir sketch izilir

ve 20 mm. extrude edilir.

b) kinci extrude ilemi iin aadaki gibi bir sketch izilerek 20 mm. model ierisi ynnde extrude
edilir.

70

c) ekildeki llerde radiuslar verilir.

71

d) Son olarak Hole Wizard kullanlarak delikler delinir. Hole Wizard kullanrken delik merkezlerinin
radys merkezleri ile ayn olmasna dikkat edilmelidir.

2)

72

a) Sketch-1 Front (n) Grn

Extrude

b) Sketch-2

zometrik Grn

Top (st) Grn

73

Extrude zometrik Grn

Front (n) Grn

c) Filet-1

74

d) Filet-2

e) Sketch-3 Front (n) Grn

75

f) Cut Extrude

g) Hole-Wizard 20 mm.

h)

76

4. REVOLVE- Tekerlek Jant

AMA:
Bu dersin sonunda renciler, aadaki paralarn zerinde deiiklik yaplmas ve montaj edilmesi
konusunda bilgi sahibi olacaklardr.

DERSE BALAMADAN NCE:

Bir nceki blm tamamlanmas gereklidir.

DERSN ARATIRMA KONULARI

Revolve ve Sweep komutlar
Pattern features
mport / Export
Toolbox

3.Dersin Gzden Geirilmesi: TEMEL PARALAR- Tutma Demiri

Tartma Sorular:
1) Cut-Extrude komutu ile bir modelin boaltlmasnn iki yolu nedir?
2) InserBends komutu kullanlarak bir modelin sheet-metal formatna dntrlmesineden ncelikli
gereksinimdir?
3) Bir montajdaki (assembly) ilikilerin (mates) grevi nedir?
4) Bir montajn ktle zellikleri ne zaman hesaplanr? Her bir parann younluu nasl belirlenir?

3.DERSN ANA HATLARI:

Snf i Tartma Toolbox
Aktif renme Altrmas, Ksm1 Tekerlek Gbei
Revolved (Dndrme) Features
Hole Wizard (Delik Oluturma Sihirbaz)
Trim Entities (Kesme)
Convert (Dntrme) Entities

77

 Patterns (ablon)
Unsurlarn Yeniden Sralanmas
Aktif renme Altrmas, Ksm2 Bir Modelin Dardan Alnmas
Dosyalarn Dardan Alnmas
Ntr (tarafsz) Dosya Format
Aktif renme Altrmas, Ksm3 Tekerlek Montajnn Yaplmas
Toolbox Paralarnn Eklenmesi
Kesit Grnler (Section Views)
Aktif renme Altrmas, Ksm4 Tekerlek Montajnn Patlatlm Grntsnn Oluturulmas
Patlatlm Grnt Oluturmak
Patlatlm Grntnn Animasyonunu Yapmak
Altrmalar ve Projeler Ek Da Kaykay Paralar
Altrmalar ve Projeler Dndrlm (Revolved) Paralar

Snf i Tartma: Toolbox

Toolbox Solidworks yazlmna entegre edilmi standart makine

paralarn ieren bir ktphanedir. Bu ktphanede kullanma hazr
cvatalar, somunlar, rulmanlar, diliarklar gibi makine paralar
bulunur. Yapacamz montajdaki her parann izilmesi zaman
alacaktr.Toolbox n kullanm bize zamandan tasarruf yapmamz
salayacaktr. Kullanlacak olan para seilerek montaj iine ta ve
brak yntemi ile yerletirilir.
Yazlm iindeki toolbox modln kullanabilmek iin nce
aktivasyonunun yaplmas gereklidir. Solidworks Office yklenen
bilgisayarnzda mutlaka toolbox da yklenmi olacaktr fakat bu zellii
kullanabilmek iin aadaki ilemlerin yaplmas gereklidir.

78

Solidworks altrldnda aadaki ekran

grnecektir.

Toolbox aktive edilmemi ve Dizayn Library

gsteren ikon seilirse aadaki gibi bir ekran gelecektir.

Aktive etmek iin menden Tools Add-ins seilir ve kan pencereden Solidworks Toolbox,
Solidworks Toolbox Browser kutucuklar iaretlenir ve OK tulanr.

79

Bylece Toolbox modl aktive edilmi olunur ve bu modl

seildii zaman ekrandan hangi standartta, hangi birim sisteminde ve
hangi standart makine parasn kullanacamz seebiliriz.

Aktif renme Altrmas, Ksm1 Tekerlek Gbei

Tekerlek montaj alt farkl paradan oluur.
D Lastik
Lastik
Tekerlek Gbei (Jant)
Rulman
Cvatalar
Somunlar

80

Bu blmde tekerlek gbei oluturmay, rulman, cvata ve somunlarn toolbox kullanlarak

oluturulmasn i ve d lastikleri baka bir kaynaktan getirmeyi retilecektir.

Reveolved Features:
Revolve feature, izilen sketchin merkez olarak izilen bir eksen izgisi etrafnda dndrlmesi ile
oluur. Revolve feature oluturmak iin basit kural vardr.
1. Dndrme ekseni iin bir eksen veya sketch izgisi izilmelidir.
2. Dndrlecek olan sketch, dndrme ekseni ile kesimemelidir.
3. Revolve komutu uygulanmadan nce dndrme ekseni seilmelidir.

Geerli Sketch

Geerli Sketch

Geersiz Sketch

Tekerlek Gbeinin Oluturulmas

1) Yeni bir para sayfas alr ve sa dzlemde (right plane) Sketch alarak aadaki Sketch izilir.
Revolve komutu
seilerek sketch eksen izgisi etrafnda dndrlr.

2) Tekrar right plane zerinde aadaki gibi bir sketch izilerek Revolve Cut

81

ilemi yaplr.

3) Jant Kolu:
n Dzlem (Front Plane) zerinde sketch
alarak yandaki gibi bir sketch izilerek
15 mm. extrude edilir.

4) Cvata delii oluturmak iin:

(a) Seilmi olan yzeyde sketch aarak ap 63.5 mm. olan bir eksen izgisi izilir. Bu dairenin st
orta ksmna gelecek ekilde bir nokta konur.

Nokta

zometrik Grn

n Grn

(b) Hole Wizard komutu seilerek aadaki zelliklerin gereklemesi salanr.

82

(c) Altgen yuva oluturmak iin aadaki yzey seilerek sketch alr ve altgen izilir. Altgen ve
dier dzgn okgenleri izmek iin Polygon
komutu kullanlr. Dzgn okgenler kendisini
evreleyen dairenin cinsine gre tanmlanrlar.
okgen izgilerine teet ( inscribed circle) olan daire,
okgen kelerinden geen (circumscribed circle) daire
Buna gre izilecek olan altgen okgen izgilerine teet daire ve ap 10.5 mm. olmaldr. Altgen
izildikten sonra st kenarna yataylk (horizontal) ilikisi verilmelidir.

okgen izgilerine
teet

okgen kelerinden
geen

83

(d) izilen altgen extrude cut komutu ile 6.5 mm. le boaltlr.

(e) Son olarak altgen yuvann d keleri 0.79375 mm. ve 450 lki bir a ile chamfer (pah)
komutu ile pah krlr.

84

5) Jant kenar oluturmak iin:

(a) Sa dzlemde (Right plane) sketch alarak lsz bir ekilde taslak Sketch A daki gibi izilir.
Sketch B deki gibi de llendirilir.

Sketch A

Sketch B

(b) Dier l ve ilikiler eklenir sketch tamamlanr.

Paralellik ilikisi

85

Equal (eitlik)
ilikisi

(c) Revolve (Dndrme) komutu seilerek jant kenarlar tamamlanm olur.

6) Dizayn edilecek jantn adet kolu olacandan izilmi olan kol oaltlarak elde edilecektir. Bunun
iin Feature komutlarndan Circular pattern
komutu seilecektir. nce geici eksen seilir ve
oaltlacak unsurlar seilip oaltlacak kadar say girildikten sonra ilem tamamlanr.
Circular Pattern: Circular pattern, bir unsurun dnme ekseni etrafnda belirtilen ada ve sayda
kopyasnn oluturulmas ilemidir. Bu komut kullanldnda genellikle paraya ait geici eksenler
(Temporary axes) kullanlr. Bu eksenleri, silindirik, konik bir model veya unsur oluturulduunda
Solidworks otomatik olarak oluturur. Bu eksenlerin grntlenmesi View mensnden Temporary
Axes komutunun seilmesi ile olur. Grlmesi istenmedii durumlarda da ayn yol izlenir.

86

7) Radyuslar (Fillet) ve Pahlar (Chamfer) :

(a) 4 mm. lik bir radyus aadaki gibi verilecektir.

(b) 2 mm. lik bir radyus aadaki gibi verilecektir.

87

(c) Yaplan bu iki radyusun dier kollarda da olmas gerektiinden

circular pattern iine eklememiz gereklidir. Fakat yaplan bu iki
radyus circular pattern den sonra yapld iin circular pattern edit
yapldnda aktif olmayacaktr.
Bunu eklemenin yolu bu iki unsura parent-child ilikisi
vermek, iki radyusu da circular pattern in zerine srklemektir. Daha
sonra circular pattern zerinde edit yapp iki radyusu eklemektir. Aksi
halde radyuslarn circular patternden nce yaplmas gerekmektedir.
Parent-child ilikisi verebilmek iin unsur aacndaki iki
radyus iin ayr ayr sa tulanarak kan menden Parent-child
setikten sonra kan pencere kapatlacaktr.

Circular pattern edit yaplp radyuslar eklendikten

sonra jant kollarnn son hali aadaki gibidir.

88

(d) Jant kenar ile kollar arasndaki ilk radyus 6 mm. olacaktr ve eklenmesi aadaki ekillerde
gsterilmitir.

(e) Jant kenar ile kollar arasndaki ikinci radyus 3 mm. olacaktr ve eklenmesi aadaki ekillerde
gsterilmitir.

(f) R6 ve R3 milimetrelik radyuslar btn kollarda da

olacandan yine circular patternin zerine
srklendikten sonra edit yaplarak dier kollara da
eklenmesi gereklidir. Parann yandaki gibi olmas
salanr.

89

(g) Son radyus ise jant kenarlar ve gbek kenarna verilecek ve 3 mm. olacaktr.

(h) Jant radyus ve pahlar jantn rulman yuvasna 0,5 mm. 45o lik
bir pah verilmesi ile son bulur.

8) Klavuz pim ve deliklerin oluturulmas:

(a) Jantn arka (back) grnm seilerek yzeyde bir sketch alr ve 77 mm. lik bir daire izilir. Bu
izginin eksen izgisi olmas iin For constraction kutucuunun iaretli olmas gereklidir. Daha
sonra aadaki gibi eksen izgileri izilir ve llendirilir.
llendirme iin nce smart dimension arac seilir ve orjin iaretlenir. Daha sonra izginin
balang ve bitim noktalar seilerek ann 25o olmas salanr. Ayn ilem aadaki izgi iin de
tekrar edilerek ann 90o olmas salanr.

90

(b) st ve alt izginin balang ve bitim

noktalarna daireler izilir. st ve alt
izginin balang noktasndaki dairelerin
ls 3.8 mm., bitimindeki dairelerin
ls ise 3.9 mm. olmas salanr.

(c) Normal olarak izilen her bir sketch bir

unsuru (feature) oluturmak iin kullanlr.
Baz durumlarda iki ayr unsur oluturmak
iin ayn sketch kullanlabilir. Burada bu
ilem, ayn sketch ile yani stte izilen
daireler hem pim hem de pim delii
oluturmak
iin
kullanlacaktr.
Pim
oluturmak iin, extrude komutu seilerek
zellik penceresindeki Selected Contours
penceresi alarak 3.8 mm. lik daireler
seilerek 4.5 mm. extrude yaplr.

91

Ayn ilem deliklerin olumas iin bu kez extrude

cut komutu kullanlarak 3.9 mm. lik delikler kullanlarak
5.5 mm. derinliinde bir delik oluturularak klavuz pim ve
delikler tamamlanm olur.

(d) Pimlere verilecek olan pah iin (chamfer) Distance distance

seeneini iaretleyip D1=1 mm. D2=1.5 mm. olacak ekilde
deerler verilerek pim keleri eilir ve onaylanr.

92

9)

lastik sbap deliinin oluturulmas:

(a) Arka (Back) grnm seilerek sketch
alr ve yandaki gibi bir eksen izgisi
ve bir dikdrtgen izilir.

(b) izilen dikdrtgene

Coincident (akk)
ilikisi
verilerek
yerinin yandaki gibi
olmas ve lsnn
5.8 mm. salanr.

(c) Bylece tamamlanan

sketch eksen izgisi
seilerek Revolve Cut
komutu
seilerek
gerekli
boaltma
yaplarak i lastik
sbap
yuvas
tamamlanr.

akk

akk
(d) Yaplan yuvaya 0.5 mm. 45o lik pah eklenir ve jant subap yuvas aadaki gibi olur.

93

10) Yaz eklemek:

(a) Jantn n grnm seilerek sketch
alr, orijine bir eksen izgisi ve 47
mm. apnda 70o lik Centerpoint arc
izilir. Burada dikkat edilmesi gereken
en nemli husus, yayn eksen izgisine
gre simetrik olmasdr.
(b) Yaz eklemek iin sketch komutlarndan
Text
komutu
(Tools
SketchEntities
Text) seilir ve yaz
tipi, boyutu, yeri hakkndaki bilgiler
girilmelidir. Yaz yazlr ve onaylanr.

94

(c) Eklenen SOLIDWORKS sketchi 1 mm. Extrude cut komutu ile boaltma yaplr.

(d) SOLIDWORKS yazs feature komutlarndan Circular pattern komutu ile jant geici eksenine gre
eit aralkl kopya says 3 olacak ekilde oaltlr ve jantn btn ilemleri tamamlanr.

95

Aktif renme Altrmas, Ksm2 Bir Modelin Dardan Alnmas

Paralar veya modeller baka kaynaklar (yazlmlar) ile tasarlanm olabilir. Bu gibi durumlarda eer
para dosyas varsa onu yeniden tasarlamaya gerek yoktur.
Dardan alnan veriler iki ekilde kullanlabilir. Birincisi kullanlacak yazlma uygun direk olarak
evirme, ikincisi ise tarafsz dosya format kullanm.
Dorudan eviriciler baka bir CAD formatnda kaydedilmi dosyalarn Solidworksde dorudan
almasna izin verirler. Solidworks yazlm, Inventor, Solidedge, Unigraphics, Pro-Engineer ve CADKEY
yazlmlarnda oluturulmu veri dosyalarn aabilecek bir eviriciye sahiptir.
Tarafsz dosya formatn kullanmak iin, dosyann baka bir CAD programnda oluturulup,
formatnn tarafsz olarak kaydedilmesi gereklidir. Solidworks byle kaydedilmi dosyalar okuyabilir ve
Solidworks verisine evirebilir. En ok kullanlan tarafsz dosya formatlar IGES VE STEP tir.
Bu blmde Da kaykaynn tekerleklerine ait i ve d lastiklerin dardan alnmas ilemlerin nasl
olaca anlatlacaktr. D lastik IGES formatnda i lastik ise STEP formatnda kaydedilmitir.
1) D Lastiin Aktarlmas:
Bu ksmda i ve d
lastiklerin tasarm baka bir
yazlmda
tasarland
iin
tasarm
yaplmayacaktr.
Tekerleklerin montaj iin sadece
onlarn
CAD
modellerine
ihtiyacmz
olacandan
bu
modeller Solidworks yazlmna
aktarlacaktr. Aktarmak iin
IGES formatndaki d lastiin
nerede
kaytl
olduunun
bilinmesi gereklidir.
Solidworks ekranndan File,
Open seilerek aadan Dosya
trnn (File type) IGES olarak
belirleyip
modelin
yeri
gsterilerek d lastik alr.

96

2) Lastiin Aktarlmas:
lastiin aktarlmas da
yukarda anlatld gibi yaplacak
sadece dosya tr STEP olarak
seilip alacaktr.

Aktif renme Altrmas, Ksm3 Tekerlek Montajnn Yaplmas

97

1)

Tekerlek montaj iin gereken paralar (Jant, lastik, D lastik) tamamlanm oldu. Bu
parann almas gereklidir. Paralar akken yeni bir montaj (assembly) dosyas alr. Alan
dosyalarn hepsi ayn ekranda grntlenmek istenirse menden Window, Tile Vertically veya Tile
Horizontaly seilerek salanabilir. lk nce Jant, montaj ekranna getirilir. lk getirilecek olan para
daha nce de akland gibi sabit yani serbestlik derecesi sfr olmaldr.

2) ki jant paras aadaki yzeyler seilip emerkezli (concentrik) ilikisi verilir ve zellik
penceresindeki Mate alignment ksmnda Anti-Aligned butonu seilir ve onaylanr.

98

Anti-Aligned

3) Jantn her iki yarmndaki sbap delik yzeyleri seilerek Emerkezlilik ilikisi verilir ve onaylanr.

4) Dier para olan i lastik insert component seilerek montaj ekranna getirilir. Jantn sbap delik
yzeyi ile i lastiin sbap yzeyi seilerek emerkezlilik ilikisi verilir. Daha sonra zellik
penceresinden montaj ekran n dzlemi ile i lastiin n dzlemi (unsur aacndan) seilerek akk
(coincident) ilikisi verilir. Dier btn dzlemler de ayr ayr seilip akk ilikisi verilerek i lastik
montaj tamamlanr.

99

Yan Grn

zometrik Grn

100

5) D lastik de montaj ekranna alnr ve yine ayr ayr dzlemler (n, st ve yan) ile akk ilikileri
verilerek tekerlek ana paralar montaj tamamlanm olur.

101

6) Toolbox kullanarak cvata, somun ve rulmanlarn

eklenmesi:
a) ncelikle Toolbox mensnn aktif olmas gerektiini
tekrar hatrlatalm. Tools, Add-ins menleri seilerek
kan pencereden Toolbox Browser ve Toolbox
kutucuklarnn iaretli olmas gereklidir. Montaj iin
eklenecek paralarn otomatik olarak tekerlek montaj
klasrne eklenebilmesi iin Toolbox, Browser
configuration seilerek kan pencerede aadaki
kutucuklarn iaretlenir ve OK tulanr.

Montaj dosyas yeri

b) Toolbox browser alr ve SKF klasr bulunur. Klasr alp Bearings (rulman) klasr kar ve o
da aldktan sonra Ball bearings klasr de alp Radial Ball Bearing paras mause kullanarak
jant gbeine tanp braklr ve bir ekran kar bu ekrana rulmana ait bilgiler girilecektir. 6001
numaral genilii 12 mm. ve d ap 28 mm. olarak seilecek.

102

c) lk rulman brakldktan sonra tekerlein dier taraf iinde rulman eklenebilecektir. Yani dier yz
iin tekrar tayp brakmaya gerek yoktur. Rulman montaj jant gbei ile rulman arasnda
verilecek concentric ve coincident ilikileri ile son bulur.

103

d) Cvatalarn yerletirilmesi iin nce montaj n grnm seilir ve Toolbox browser alr.
Cvatalar, yukarda aklanan rulmanlarn tanp braklmas yntemi ile montaj resmine
eklenmeyecektir. Bu ksmda baka bir yol aklanacaktr. Ayn anda birden fazla cvata eklenecektir.
Bunun iin Toolbox mensnden Ansi Metric, Bolts and Screws, Socket Head Screws klasr
bulunur. CTRL tuu basl halde aada seili keler seilir.

Delik
keleri

104

Socket Head Cap Screw Ansi B18.3.1M seilir ve

Mouse sa tulanarak kan menden insert into assembly
seilir yeni bir pencere kar. Bu pencerede de kullanlacak
olan cvatann lleri girilerek onaylanr.
Size: M6
Length: 25
Drive Type: Hex
Thread Length: 25
Thread Display: Simplified

e) Somunlarn montaja eklenmesi yukarda

aklanan insert into assembly yntemi
ile yaplacaktr. Bunun iin montajn arka
grnm seilerek Toolbox mensnden
Ansi Metric, Nuts, Hex Nuts klasr
bulunur. Delik keleri iaretlenerek, Hex
Nut Style 1-ANSI B18.2.4.1M seilip sa
tulanr ve insert into assembly seilerek
kan pencereye aadaki deerler girilir
ve onaylanr. Cvatalara uygun ilikiler
verilip tekerlek montaj tamamlanm
olur.

105

f) Tekerlek montajnn kesit grn grntlenmek istenirse view ara ubuundaki section view ,
kan zellik penceresinden de sa dzlem (right plane)
seilir. Bylece montajn kesit
grn grntlenmi olur.

Sa Dzlem

Aktif renme Altrmas, Ksm4

Montajnn Patlatlm Grntsnn Oluturulmas :
Patlatlm grnt bize montajn nasl olduunu, paralarn yerleim eklini ve ierde kalarak
grnmeyen paralarn grnmesini salar. Bu konuda montaj elemanlarnn birer birer veya grup olarak
montajdan ayrlmas anlatlacaktr.
1. Patlatlm Grnt Oluturmak:
a) Montaj izometrik grnme getirilmelidir.
b) Command manager den Exploded view veya
menden nsert, Exploded view seilerek
Assembly Explorer in almas salanr.
c) Patlatlm grnt, unsur aacndan veya
izim alanndaki montaj resmindeki her bir
parann teker teker veya grup olarak seilip
srkle brak yntemiyle oluturulur. lk nce
grnen rulman seilerek montajdan ayrma
ilemi yaplacaktr.
d) Rulman seilir ve karmza seilen elemann
hemen stnde koordinat eksenleri kacaktr.
Bu eksenler bize eleman hangi dorultuda
ayracamz gsterir. Mavi renk Z eksenini
yeil renk Y eksenini krmz renk ise X
eksenini gsterir.

106

Rulman Z ekseni boyunca ayrlacaktr.

Srklenecek dorultu ekseni olan Z
ekseni fare ile seilip tuu basl
tutularak srklenir ve istenilen yerde
braklr. Bylece rulman montajdan Z
ekseni dorultusunda ayrlm olur.

e) Cvatalar Ctrl tuu basl

olacak
ekilde
hepsi
seilerek tekrar Z ekseni
boyunca
srklenerek
ayrlr.

f) Dier rulman unsur aacndan seilerek ayn eksen boyunca srklenerek ayrlr.

107

g) Somunlar grup olarak seilerek ayrlr.

h) Jant oluturan iki paradan grnen ksm, daha sonra dier para ayrlr.

i)

lastik ayn ekilde Z ekseninde ayrlr.

108

j)

Yine i lastik Y ekseninde yukar

srklenir.

k) Gzel bir grnnm iin gerekli dzenlemeler yapldktan sonra patlatlm grnt tamamlanm
olur.

109

2. Patlatlm Grntnn Animasyonu:

Eer sa yandaki zellik penceresi stndeki Configuration manager
ikonu tulanrsa
karmza bizim verdiimiz dosya ismi kacaktr. Bu isim zerinde sa tulanp kan menden
Collapse seilirse patlatlm grntnn yerini montaj edilmi grnt alacaktr. Animate collapse
seilirse aadaki gibi bir men gelecektir ve montajn bir film gibi grntlenmesi salanacaktr.

ki kat hzl
Yar hzl
leri geri al
Dngl
Bir kez
Kayt
Dur
Durakla
Son
leri hzl
al
Geri
Bala

3. Son olarak animasyon penceresi kapatlp montaj kaydedilir.

110

Altrmalar- Ek Da Kaykay Paralar

Aadaki paralar da kaykay sspansiyonu iin yaplacaktr. Sadece yay daha sonraki ksmlarda
anlatlacaktr.

Koruyucu rondela
Yay tutucu

Titreim azaltc

Yay

1. Koruyucu Rondela
Aadaki gibi sketch izilip revolve komutu ile para tamamlanr ve kaydedilir.

111

2. Yay Tutucu

a. Revolve yaplacak sketch aadaki llerde izilir.

b. ekilde gsterilen yzeyde 13 mm.

apnda 0.75 mm. derinliinde bir
boalma ilemi yaplr.

112

c. ekilde gsterildii gibi 5 mm. apnda

bir delik ile parann tamam delinir.

d. Parann st yzeyi ile arasnda

25 mm. mesafe olacak ekilde
yeni plane oluturulur.

e. Oluturulan plane zerinde 6 mm. bir

daire izilip 19 mm. derinliinde boaltma
ilemi yaplr.

113

f. ekilde gsterilen kelere 1 mm. radyus yaplr (fillet) ve 0, 5 45 0 olacak ekilde pah
(chamfer) krlr.

Fillet

Chamfer

g. ekildeki gibi 5 mm. lik delik ve pah yzeyleri farkl bir renkle renklendirilir. Para
kaydedilerek kapatlr.

114

3. Titreim Azaltc
a. n dzlemde (front plane) sketch alarak aadaki gibi bir izim yaplr. izimde dikkat
edilecek unsur izilen yay ile sa taraftaki eksen izgisinin teet olmasdr.
b. Ortadaki izgi ekseni dndrme ekseni olacak ekilde revolve ilemi yaplr.

c. Hole wizard ( delik sihirbaz ) kullanlarak M3 clearance hole seilerek parka tamamlanm
olur.

115

5. THIN (ZGSEL) FEATURES-Kaykay Tahtas

AMA:
Bu dersin sonunda thin features komutu ile ilgili zellikler renilerek, kaykay tahtas ve rnek
uygulamalar yaplacaktr.

DERSE BALAMADAN NCE:

Bir nceki blm tamamlanmas gereklidir.

DERSN ARATIRMA KONULARI

Design tables (Tasarm tablosu)

4.Dersin Gzden Geirilmesi: REVOLVE- Tekerlek Jant

Tartma Sorular:
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Revolve komutunu uygulamak iin gerekli olan basamaklar nelerdir?

Montajn anlamn tanmlaynz.
Convert Entities komutunun ne ie yarar?
Bir montaj ierinde bulunan herhangi bir parann fixed (sabit) olmas ne demektir?
Mate nedir?
Serbestlik derecesi nedir?

5.DERSN ANA HATLARI

Aktif renme Altrmas Ksm 1- Kaykay Tahtas
Sketch oluturmak
Thin feature olarak extrude yapmak

116

 Thin feature olarak kesme yapmak

Radyus eklemek
Hole Wizard komutunu kullanmak
Sketch kopyalamak
Desen veya kaplama uygulamas yapmak
Malzeme eklemek
Proje ve altrmalar

Aktif renme Altrmas, Ksm1- Kaykay Tahtas

Tasarm Hedefleri:
1. Kaykay tahtas ince tabakal bir malzemeden oluturulacak.
2. Kaykay tahtas n ve arka ksm ile simetrik olacak.
3. Kaykay tahtas zerindeki delikler tutma demiri ve tayc montajna uygun olarak alacak.

Thin Features:
Thin features kapal ak konturlu bir izgisel sketch zerine bir kalnlk ekleyerek feature
komutlar uygulamaktr. Thin features komutu extrude, revolve, sweep ve loft komutlar ile birlikte
kullanlabilir.

Kaykay Tahtas
1. Orijine yatay ve dikey olarak eksen izgileri izilir.
2. Yatay olarak izilen izgi ile orijin arasnda midpoint ilikisi verilir.
3. Dikey olarak izilen eksen izgisi aynalama ekseni kabul edilerek dynamic mirror komutu seilir ve
yatay izginin bir ucuna bir eksen
izgisi daha izilir. Daha sonra
yatay izgi zerinde herhangi bir
yere bir nokta konur.
4. Aadaki ekilde gsterildii gibi
ller eklenir.

5. Aadaki ekilde izgiler izilerek

devam edilir. Daha sonra dynamic
mirror komutu kapatlr.

117

6. Aynalanan izgiler tangent arc komutu

ile birletirilir. izgiler ve yaylar
arasnda teetlik ilikisi olmasna dikkat
edilmelidir.

7. Yan tarafta gsterilen noktalar seilerek merge (birletirmek)

ilikisi verilir. Ayrca krmz daire iine alnm noktalara da
dikeylik (vertical) ilikisi verilir.

8. Yanda gsterilen
l ve ilikiler
eklenir. 175 mm.
lik l verili
ekline zellikle
dikkat edilmelidir.
nk aadaki
ekillerde de
gsterildii gibi tip l verme ihtimali vardr.

DORU

YANLI

YANLI

118

9. Yukardaki 80 mm. lik ly vermek iin nce yay daha sonra yatay olan eksen izgisi seilir ve
kan l onaylanr. Bu l zerinde sa tu yaparak kan menden Properties (zellikler) seilir
ve kan pencereden aadaki krmz dikdrtgenle seilmi hususlara dikkat edilir. Bu son
aamada sketch tam tanml olup izgiler siyah grnecektir.

10. Extrude komutu ile mid plane seilerek derinlik 230 mm. tahta
kalnl olarak da 12 mm. girilir ve onaylanr.

119

11. Yandaki yzey seilerek

sketch alr ve normal to
seilerek
kardan
baklr.
Parann ortasndan bir eksen
izgisi seilir.

12. Grnmden glgeli ve keli gsterim

aadaki gibi teetlik ilikisi verilir.

Bu yzey seilecek

seilir. Aadaki ekilde bir sketch izilir ve

Teet
13. Aadaki ller girilerek sketch tamamlanr. Cut Extrude komutu ile zellik penceresinden flip
side to cut kutucuu iaretlenir through all seilip boaltma yaplr.

120

14. Onaylanarak komuttan klr ve para aadaki gibi olur. Yaplan bu boaltma ilemi mirror
komutu ile sa grne gre (right plane) aynalanr.

15. Aadaki gsterilen seili olan kelere yarap 230 mm. olacak ekilde radyus verilir.

Se

16. Tahtann st ve alt kelerine de 3 mm. 450 lik al pah krlr.

121

17. Para kaydedilir. stenildii takdirde grnm deitirilebilir.

18. Delik oluturmak iin aadaki yzey

zerinde sketch alp aadaki llerde
daireler izilir.

19. Bu izilen daireler menden edit-copy seilerek kopyalanr ve cut extrude komutu ile boaltlr.
Daha sonra aadaki seili olan yzey zerinde sketch alarak kopyalanan daire ve eksen izgileri
yine menden edit-paste seilerek yaptrlr. Fakat kopyalanan izgiler ilikilerle birlikte
gelmedii iin dzensiz grneceklerdir. Bu daire ve izgiler yukardaki llere gre dzenlenir ve
boaltma ilemi yaplr. Burada tekrar hatrlatmak gerekirse kopyalama ve yaptrma yaparken
Windows iletim sisteminde kullanlan ksa yollar (Ctrl+C, Ctrl+V) kullanlabilir.

122

20. Para kaydedilir.

21. Tayc yay montaj deliklerini eklemek iin aada

gsterilen yzeyde sketch alr. Kardan baklarak
(Normal to) Hole wizard komutu kullanabilmek iin
gerekli llerdeki noktalar (point) konur.

Tac
delikleri

Yay montaj
delikleri

Se

123

22. Hole Wizard komutu kullanarak zellik

penceresinden Ansi Metric Screw
Clearances- M6- Through All seilerek
Position yazan ksm seildikten sonra izmi
olduumuz noktalar gsterilerek onaylanr ve
bylece M6 lsnde tayc deliklerimiz
tamamlanm olur.

23. Ayn ilemler yay montaj delikleri iin de nce aadaki llerde noktalar konularak hole wizard
komutu ile bu kez M6 yerine M8 olacak ekilde gerekli seimler ve konumlamalar yapldktan
sonra onaylanr.

24. Btn bu oluturulan delikler, sa yan dzleme (right plane) gre aynalama (mirror) komutu
kullanarak dier uta da olumas salanr. Bylece para tamamlanr ve kaydedilir.

124

6. OKLU GVDEL (MULTIBODY) PARALAR

Tayc ve Aks
AMA:
Bu dersin sonunda aada gsterilen aks ve tayc tasarlanarak, multibody ile ilgili rnek
uygulamalar yaplacaktr.

125

DERSE BALAMADAN NCE:

Bir nceki blm tamamlanmas gereklidir.

DERSN ARATIRMA KONULARI

Design tables (Tasarm tablosu)

5.DERSN ANA HATLARI

Snf ii Tartma
Multibody Paralarn Kat Modelleri
Boolean lemleri
Snf ii Tartma
Aktif renme Altrmas Ksm 1- Aks
Aktif renme Altrmas Ksm 2- Tayc
Altrma ve Projeler- Multibody Paralar

Snf i Tartma-Multibody Modeller

Solid (Kat) Model Nedir?
Kat bir model, CAD sisteminde kullanlan modelin, geometrik olarak ou tamamlanm bir
tipidir. Bu model yzey geometrilerinden ve tel kafeslerin btnnden oluur ve modelin btn
keleri ve yzeylerinin tam tanml olmas gerekir. Ek olarak model baz bilgiler vermelidir ki
bunun ad topolojidir ve geometri ile birlikte ilikilidir. Topoloji, rnein bir modeldeki hangi
yzeyin hangi ke ile akaca ile ilgilidir.

Multibody Model Nedir?

Multibody paralar, birden daha fazla modelin birlemesinden oluur. Bu teknik yaplacak
olan karmak bir modelin izimini kolaylatrmak iin belirli mesafelerle blnp ayr bir model
gibi dnlerek tasarm yapldktan sonra btn tasarlanan modellerin tek bir model oluturulacak
ekilde birletirilmesi ile olur.
Multibody modeller birka deiik yolla yaplabilir. Aadaki komutlar tek bir gvdeden
birden fazla gvde oluturmak iin gereken zelliklere sahiptir.
Extrude boss, Cut ve Thin Feature
Revolve boss, Cut ve Thin Feature
Swept boss ve cut ve Thin Feature

Lofted cuts
Thickened cuts
Cavities
Multibody oluturmak iin en ok kullanlan yol boss ve cut features komutlarndaki zellik
penceresinde Merge result kutucuundaki tik iaretini kaldrmaktr.

Boolean lemleri
Solidworks iinde Multibody oluturulabilecek deiik yol vardr. Bunlar Add (eklemek)
subtract (karmak) common (ortak eleman) dr.

126

Aktif renme Altrmas Ksm 1- Aks

127

128

129

7.

130