Ahmet Cem ERSEVER

Krtler, PKK ve A. CALAN

1993 ANKARA
KYAP
Yayn - Datm
Salk Sk. No: 10/7 Yeniehir 06410 ANKARA Tel: 433 50 47 - 431 80 35
Birinci Bask: Ocak 1992, Ankara kinci Bask: Mart 1992, Ankara nc Bask: Eyll 1992, Ankara
Drdnc Bask: Aralk 1992, Ankara Bask: Kale Ofset 341 66 16 - 342 26 20
ISBN: 975-566-000-3
DAITIM:
Yeni r A.. Mithatpasa Cad. No: 44/18
Kzlay/ANKARA Tel:435 61 88 4351703
NDEKLER
Giri ............................................................ ...........................................6
BRNC BLM
Krdistan ve Krtlk ........................................................................ 24
19. Yzyln Bandaki Krtlk Faaliyetleri.................................... 25
Krtlerin Kkeni .................................................................................. 27
20. Yzyln Bandaki Krtlk Faaliyetleri ................................... 31
Cumhuriyet Dnemi Ayaklanmalar .................................................... 32
1960'l Yllarda Trkiye'de Genel Durum ve Krtlk .................... 39
1970'li Yllarda Trkiye'de Genel Durum ve Krtlk .................... 41
Krdistan Devrimcileri simli Grubun ekillenmesi ..........................44
A. CALAN'n Profesyonel rgt Oluturma abalar .................... 48
PKK'nn Kuruluu ................................................................................ 50
12. Eyll 1980 Hareketi ve PKK'nn Tavr ...........................................55
Geri ekilme artlar ve Seilen Alan ................................................. 58
KNC BLM
PKK Lbnan'da .................................................................................... 61
PKK kinci Kongresi ye Ortaya kard Baz Gerekler ................ 71
PKK kinci Kongresinde ngrlen Planlamalar, Atlan
Admlar................................................................................................. 84
Avrupa ve Dier Alanlarda PKK'ya Kar Oluan Muhalefet
ve Sebepleri..........................................................................................87
Yeniden Planlama................................................................................. 92
Cezaevleri; PKK'nn Personel Kayna ...............................................97
15 Austos 1984 Eylemleri (ERUH VE EMDNL
BASKINLARI) .................................................................................. 101
1985 Yl PKK'nn ine Girdii Kriz ................................................ 107
PKK nc Kongresi .......................................................................114
nc Kongre Sonras PKK Faaliyetleri ........................................ 121
1988 Ylnda Botan Blgesinde PKK'nn Ordulama

Faaliyetleri ......................................................................................... 127

1989 Planlamasnda ngrlen Hedefler ......................................... 133
PKK'nn 1990 Hedefleri ve Alnan Sonular .................................... 146
NC BLM
PKK'nn 1991-1992 Dnemindeki Durumu ....................................... 153
PKK'nn Trkiye Partisi..................................................................... 154
Nevroz Sendromu ve Ari (!) Apo'nun Turanilerle Flrt .................. 156
PKK Stratejisi ve Mcadele Aralar ............................................... 163
Geri Cephe ve D Destein Bugnk Durumu ................................ 168
PKK'ya Kitle Desteinin Durumu (1991-1992) ............................... 171
PKK'nn Propaganda mkanlar (1991-1992).................................... 174
PKK'nn Kadro Yaps ve Kaynaklar................................................ 178
PKK'da Ynetim ................................................................................ 181
DRDNC BLM
Abdullah calan'dan nciler ............................................................. 182
Son Sz .............................................................................................. 189
Bu kitap; Trkiye Cumhuriyeti'nin birlii iin Trk ile Krt kardelii urunda her trl ihanete
kar dverek ehit den tm asker, polis ve hainlerce katledilen masum sivillere ithaf edilmitir.
Giri
1984 Yl 15 AUSTOS'unda ERUH ve EMDNL basknlaryla organize gcn sergileyerek
varln ortaya koyan PKK (Krdistan i Partisi) gnmzde de iktidar arac olarak kulland
"DEVRMC DDET" ilkesiyle Trkiye Cumhuriyeti Devletine var gcyle saldrmaya devam
ediyor.
Trk ile Krt dmanlnn rgtl grnts olan PKK (Partiya Karkaren Krdistan-Krdistan
i Partisi),ne istediini ve neler yapacan daha 1981 UBAT aynda yaplan ve 10 Alman Markna
yurt dnda her yerde satlan "POLTK RAPOR" isimli kitabnda Trkiye Cumhuriyeti'ne zellikle
bu konu ile ilgili tekilatlarna mesajlar gndermitir.
15-26 TEMMUZ 1981 tarihleri arasnda yaplan ve "Sar Sultan'n da dinledii PKK 1.
Konferansnda: "zellikle corafi koullarn,siyasi temelin,askeri ara ve gerelerin,rgtlenmenin
uygun olduu alanlarda Gerilla Mcadelesi gndeme gelecek ve bu mcadele Krdistan 'da nemli
roller oynayacak...", "...Partinin iddete dayanan ve dayanmayan mcadele yntemleriyle salayaca
siyasi gelime ve bu siyasi gelimeyi daha da hzlandracak Gerilla Sava bir halk ayaklanmasna yol
aacaktr......", "....Gerilla Sava gelitirilmeden Krdistan koullarnda siyasi sonular
alnabileceini, siyasi amalara ulalabileceini sanmak gln olur., ."gibi pasajlar sk sk
tekrarlanmtr.
"Sar Sultan" btn bunlar dinlemi ve duymutur ama grlyor ki, ilgililer bu konuda bilgisiz
olduklar iin ilgilenmemiler ve yerinde bir tanmla "Krt Milli Demokratik Devrimi" iinde
bulunduumuz aamaya gelivermitir. Nasl geldiini hepimiz ok iyi biliyoruz. Yava yava ve adm
adm gelmitir. Tedbirler alnmtr veya alnmamtr. Krt sorunu ve PKK ad hala beraber
anlyorsa, asker-sivil, gnahl-g-nahsz hala insanlar ldrlyorsa tedbirler zerinde biraz
dnmenin zaman geldi de geiyor demektir. Gneydou'da bir telefon ile esnaf
dkknlarn kapatyor veya ayorsa, bir slogann etrafnda onbinlerce insan toplanp yry

yapabiliyor ve "KAHROLSUN TRKYE", "YAASIN BAKAN APO" diye, barabiliyorsa, ileler

ierisinde saatler ve hatta gnler sren silahl atmalar kabiliyorsa ve btn bunlara "NSAN
HAKLARI" adna ses karlamyorsa deimesi gereken bir eyler var demektir.
Ruh hastas olduu tm davranlarndan aka belli olan Abdullah CALAN'a ramen bir trl
bitirilemeyen u olayn adn koyalm. Evet, APO'YA RAMEN! diyorum.
PKK'nn Trk ve Krt insannn zerine bir kbus gibi, drakula gibi kerek kanmz nasl emdiini
anlatma abasndayz.
nsanlarmzn Trklne, Krtlne karmadan onlar APO'nun gerek yz ile tantrmak
istiyoruz.
"ORTA DOU'NUN KONT DRAKULASI APO" tanndnda PKK denen rgtn ne olup olmad
kendiliinden ortaya kacaktr.
Gneydou Anadolu'da ne vardr, neler yoktur? Bazlar hemen cevab yaptracaklardr.! Bask
vardr, smr vardr, insan haklar ihlali vardr vb.
Dorudur; Gneydou'da insanlara PKK militanlar tarafndan bask yaplmaktadr! nsanlarn
elindeki ve avucundaki -be kurular "Partiye yardm " veya "Cezalandrma" ad altnda bu
apulcular tarafndan silah zoru ile alnmakta, vermeyenler ldrlmekte, emekleri smrlmektedir.
nsan haklar ihlli olduu da dorudur. Bu kapsamda: yaama hakk elinden alnmtr. 1984
ylndan gnmze kadar PKK blgede 2000'e yakn insan ldrmtr. Ayn tarihlerde 1800 kadar
kii yaralanmtr.
nsanlarn her trl zgrl PKK tarafndan vesayet altna alnmtr. PKK, insanlarn mlkiyet
hakkna tecavz etmekte, kyleri yakmakta, hayvanlar boazlamaktadr. O halde gerekten insan
haklar ihlali vardr.
Bu insan haklarna, PKK yataklar ve ibirlikileri gzaltna alndnda bir takm kiiler sahip
kmakta; PKK denilen melanet rgt, arkadalar ile ava giden polis memurunu yakalayp sorgu
srasnda teker teker kollarn ve ayaklarn kestii zaman sahip kmamaktadrlar. zinden dnen erler
elleri arkadan balanarak, kafa derileri yzlmek suretiyle ldrlmekte, Subaylar ehirler aras
yollarda otobslerden kadn ve ocuklarnn yanndan alnarak kuruna dizilmekte gene insan
haklarndan bahseden olmamaktadr.
Gneydou, batda retileni tketmekten baka bir ey yapamaz hale getirilmitir.
Karayollarnn kenarlar arclk, hayvanclk ad altnda devletten alnan milyarlarca lirann heba
edildii ii bo biriket bina dkntleriyle doludur. rnekleri fazla uzatmayalm, Trkiye
Cumhuriyeti'nin batsndaki yasalar Gneydou'ya uramamtr. Yanllkla yolu denler ise metruk
hale getirilmitir. Bu dzensizlik giderek ayr bir kltr ortam yaratmtr. Bu blgede Trkiye
Cumhuriyeti'nin rgtlenme sorunu vardr. Mevcut ekonomik, kltrel, hukuksal, sosyal, eitsel ve
idari kurumlaryla ayrlk Krtlk olayna zm getirmeye almak, hsrana uramak; ksaca ve
aka blgede ok yakn zamanda Trkiye Cumhuriyeti varlnn son bulmas demektir.
Hi kimse terre kar olduunu sylemekle bu olaylar nleyemeyecektir. Blgede PKK rgtne
ihanetin cezas lm, devlete ihanetin cezas DYARBAKIR l nolu Tutukevinde "AKADEMK PKK
KARYER" yapmaktr. Byle bir ortamda TC varlnn giderek son bulacan sylemek iin falc
olmaya hi gerek yoktur. in gerei bu olayn kkleri ierde, dallar dardadr. stelik bu olay
Osmanl ve Cumhuriyet dnemi isyanlarna da hi benzememektedir. Mevcut aprak durumda,
halkn da devlete verecek destei kalmamtr. Halk, Devletin tm rgtlerince desteklenir ve
korunursa, mukabil destek ve yandalk sz konusu olabilir. Yukarda vermi olduumuz arpc fakat
irkin rneklerde rol alan Gneydou insan bu rol bilerek ve

isteyerek stlenmi deildir. Baz Amatr yneticiler, hantal ve karc kadrolarla blge insanna bu
rol vermilerdir.. Blgedeki mevcut suni ve arpk ehirleme sonucunda, oluan youn isizgszler ordusu PKK'nn "SINIFSAL KN" ve "ULUSAL KN" temalarna ak olarak i gibi
bymektedir. Suni ehirleme srecinde krsaldan ehirlere glerle birlikle muazzam bir
bakaldrma potansiyeli mevcuttur.
rgtlenme sorunu, TC grevlerinin en nde gelen ve dier sorunlarla grevlerin baarlmasnda
temel tekil eden sorundur.
Byle bir rgtszlk sz konusu olduunda "DEVLETN YANINDA VATANDA" deyimi ne
anlama gelir? Anlam udur: Blge insannn Devletin her kademesiyle ilikisi ve yaknl, menfaati
lsndedir. Blgede Airet ekimelerinin, kan davalarnn, arazi anlamazlklarnn ve mahalli
particiliin yaratt gruplar veya ayrlklar vatanda devlet mekanizmasna deiik adan
yaklamaya mecbur brakmtr. u anda Devletin- yanndaym diye geinenlerin byk bir ksm
ekonomik, sosyal ve siyasal ayrcalklara sahip kimselerdir. Sradan yoksul vatandalar arasnda
"DEVLET YANLISI" bulmak yzyln hadisesi haline gelmitir. nk Devlet Gneydouda kendi
sosyal kurum ve kurulularn rgtledii dnemde srtn blgenin ileri gelenine, eyhler ve toprak
aalarna bilinsiz grevlileriyle dayam, yoksul kyl vatandalarla gerekli irtibat kuramam,
sosyal temelde st kurum olan airet reisleriyle varln srdrmeye almtr. Ksaca, bilinli
seimin dndakileri kapsayan "DEVLET YANLILARI" devletle giriecei ilikiler neticesinde
ekonomik, sosyal, siyasal olarak eitli ayrcalklara sahip olduunu veya olacan dnen, devletin
imknlarn kendi karlar iin kullanmay ilke edinmi kiilerdir. Korunan ve kollanan "DEVLET
YANLISI" kesim bu olduuna gre halktan da bu artlar altnda destek beklenmemelidir.
Salam bir yapnn oluturulmas iin Devletin sradan vatandalarla ilikisini gelitirmesi ve bu
temelde rgtlenmesi gerekir.
Blge halk Kurttur veya deildir. Kkeni zerinde durmaya da hi gerek yoktur. Cumhuriyetin
kurulu yllarndan beri blgeden esirgenen
ada insanlk kltrnn sevgi ve sayg temelinde dayatlmasnn zaman henz gememitir.
Belirttiimiz gibi kylerden ehirlere g btn dengeleri bozmu durumdadr. Toprakszlk had
safhada iken GAP'nda yreye faydas dndrcdr. Geni kapsaml bir toprak reformuna ihtiya
vardr. Mevcut toprak aalarnn birka kat daha zenginlemesi kyly deil, batdaki bar, pavyon,
kumarhane ve randevu evlerinin kalknmasna yarayacaktr. Bugne kadar byle olmutur, mevcut yoz
anlay devam ettike de byle olmaya devam edecektir.
Hazine arazileri, kadn kavgas, kan davas, can sklann keisini alp kyden gitmesi sonucu
ikier-er evlik yerleim merkezi haline gelmitir. Toprak igalinin, vurgunculuun hesabn soran
yoktur. Hazine ile vatanda arasndaki toprak anlamazl dava dosyalarnn bulunduu mahkeme
arivleri arkeoloji mzesi gibidir. Milyarlarca Trk liras kentlerin kaak pasajlarnda parfm,
makyaj malzemesi, bebek, radyo, mzik seti, akmak, engelli ine, hac ya gibi vr-zvr eylerle
bloke edilmi durumdadr. Kaaklk srtlktan km bilimsel boyutlarda icra edilmektedir.
Sosyal bir gelime olarak airetler konusuna aklk getirilmemitir. Airet reisleri Geici Ky
Koruyucular kayna ile para aknn devamlln salamakta ve reislik kisvelerinin devam iin
mevcut kargaa ortamn bilerek srdrmektedirler. Bu Ortaa kalntlarnn, anlalmas ok zor
yaplanmalar mevcuttur. Airet insannn ilikilerini, elikilerini ve aralarndaki kar atmalarn
bilmeden kararlara varmak bu konuda olduka bilgili ve tecrbeli "VAMPR APO"ya yardmc
olmaktr. TC. kurulduu yllardan itibaren gemi ayaklanmalar da gz nnde bulundurarak

blgedeki bu tr reis ve feodallerin egemenliklerini zaman zaman bilinsizce ortadan kaldrmay

amalamtr. rgtszlk, kadrosuzluk ve amatrlk nedenleriyle bir sonu alamamtr. syan
yllarnda Feodaller kendi egemenlik karlar iin airetler zerindeki ynetim tecrbelerine dayal
olarak ayaklanmalar balatmlar, sonuta feodal toplum yaps ve aa basks da kapal olarak btn
iddeti ile airetler iersinde devam etmitir. PKK'ya
10
katlmlarn temelinde yoksulluk, isizlik, toprakszlk, Che GUEVARA, GIAP zentileri ve cahil
cesareti nasl nemli motiflerse; airetler iindeki basklar, ahlakszlklar, vergilendirme, talanclk ve
vurguncu dzen de nemli faktrlerdir.
PKK blgedeki hadiseleri "KRDSTAN DEVRMNN ZM YOLU" isimli kitabnda "MLL
DEMOKRATK DEVRM" olarak izah etmektedir. O halde TC dmannn hareketine verdii isme
gre bir strateji gelitirmek ve uygulamak zorundadr. Milli ve Demokratik devrim aamalar
hedeflerin ve dost glerin aralarndaki ittifaklar nedeniyle diyalektik bir birlik, uzun sreli tek bir
stratejik aama olutururlar. Uzun bir sre iinde farkl dnemlerde devrimin milli veya demokratik
yan ortaya kar, dieri ikinci planda kalr. Gnmzde PKK'nn iddia ettii gibi snfsal planda bir
mcadele mevcut deildir. ok renkli siyasi yelpazemizin bir kanad bu ynde byk abalar
harcamaktadr.
"i Botan elele, demokrasi kare me" slogannn altnda yatan devrimin demokratik yannn atak
abalardr. APO aslnda snfsal izgide bir mcadelenin aptallk olduunu bilmekte, sosyal
demokrasi maskesi altna snmaya almaktadr.
PKK, milli olma zelliinden sonra demokratikleme abalarnda harekelinin i cephesine bal
olarak, Trkiye'de kendilerini "Devrimci Demokrat" olarak tantan kesimle ll bir ekilde flrt
etmektedir. Trkiye artlarnda ortak hedefe ynelik olarak, Trk ile Krt rgtleri arasnda yaplacak
ittifaklar Trk Devletine kar savata byk nem tamaktadr. PKK'ya gre byle bir ittifak iin
gemite ortaya km olan sert tavrlar engel tekil etmemektedir.
12 EYLL 1980 ncesi PKK militanlarn "Tavuk Hrsz" diye tehir edenlerle 1988 ylnda
balayan uzlama ve gnmzdeki ibirlii byle bir anlaytan kaynaklanmaktadr. Trkiye halen
PKK'nn dayatt zel sava biimine kar gemite meydana gelen ve mahiyetleri feodal kar
koruma olan ayaklanmalar anlay iinde palyatif nlemlerle vakit geirmektedir.
11
Trkiye, 1988 ylnda PKK'nn dolaysz d mttefi olan Krdistan Demokrat Partisini mlteci
olarak almakla rgtn dolayl yararlanabilecei Irak Devleti ile uzlamasn salamtr. Artk,
Trkiye Cumhuriyeti ile Irak devleti arasnda hem KDP ve hem de PKK asndan bir eliki
mevcuttur.Bu elikinin Trkiye zerindeki etkisi PKK tarafndan beklenirken, Krfez Savasnda
Trkiye'nin SADDAM ynetimine aka tavr koymas PKK'nn ekmeine ya srvermitir.
Zaten, Trk siyasi yelpazesindeki eitli kesimlerin kendi aralarndaki elikileri ayrmc Krtlk
ile mcadeleyi kmaza sokmuken bu durum iin tuzu-biberi oluvermitir.
Irak Krdistan Demokrat Partisi (I-KDP) ok uzun bir sre Irakta Krdistan mcadelesine salkl
bir biimde eer Trkiye'nin mdahalesi olmazsa giremeyecektir. Kuzey Irak'taki Krdistan
mcadelesinde Krdistan Yurtseverler Birlii (KYB-YNK)'nin esamesi bile okunmazken Trkiye'nin
Celal TALABAN'yi " GVEY" olarak tercih etmesi Krdistan mcadelesinde PKK'nn nderlik
sorunu platformunda bir adm daha ne gemesini kolaylatrmtr. PKK gdml PARTYA
AZADYA KRDSTAN (PAK) her iki rgtn de tabann elinden alarak gibi Kuzey Irakta

bymektedir. Bu ve benzeri olaylar Trkiye'de balangtan beri teorik yetmezlik ve kadrosuzluktan

domaktadr. inde bulunan durum ilgili kurumlarn ve yetkililerinin Dou ve Gneydou somutunda
PKK hareketinin geliim sreci dier Krt rgtleri ile alnmas gereken nlemler zerine salam ve
seviyeli bir anlaya ulamalarn gerektirmektedir.
Btn kurumlar teorik eksikliklerini gidermeden ve srekli kendilerini yenilemeden ayrmc Krt
Milliyetiliine ve APO Vampirine kar mcadele gelitirebileceklerini sanmamaldrlar.
Pratikte grlen; blge koullarnn zorluundan, yaanlan ar amatrlk ve ilkellikten tr bir
kadro hareketinin gerekliliidir.
Yurdun bats Gneydou gmenleriyle dolup tamaktadr. PKK bunca insann g sonucu
lkenin batsndaki eitli tabakalarn daha
12
geni bir siyasal tablo izmesi nedeniyle ittifaklar sorununa kolayca zm getirmi durumdadr. Bu
olgu ayn zamanda PKK'ya demokratiklemeyi de salamaktadr. Olaylardan kaarak batya g eden
vatandalar, sadece PKK Ulusal Kurtulu Mcadelesi Stratejisinin MEKAN faktrnn genilemesine
yardmc olurlar. Halkn byk bir ksmnn PKK' nn yannda olmad iddias Devletin yannda
olduunun gstergesi olarak kabul edilemez. zetle; PKK hareketinde demokrati-klikten nce milli
olma vasfnn gelimesi temelinde klasik Krtle verilen tavizler yatmaktadr.
Ulusal Kltr konusu, Trkiye'nin Milli snrlarna hkmedecek bir ortak grtr. Trkiye
Cumhuriyeti'ne vatandalk ba ile bal olan herkes Trk' tr. Milli kltrn yreden esirgenmi
olmas Klasik Krtl dourmutur. Cumhuriyetten bu yana Trkiye'de milli birlik konusunda ok
seslilik mevcuttur. Milli birlik, milli kltr ile salanr. Bu ok seslilik ierisinde Anadolu'daki kltr
mozayiinden bahsedilmekte, icad etlikleri mozayiin talarnn bugn olduu gibi koparldn
mozayii icat edenler umursamamaktadr. Milli kltr dolays ile milli birlik, birka kendini
bilmezin hemen birka gnde rettii olgu deildir. Kltr olay mevcut ekonomik yapnn
yansmasdr. Ekonominin geliimiyle sosyal, moral ve geleneksel deerlerden milli kltr oluur.
Dou ve Gney-dou insannda da biz kabul etmesek de bu ynde bir kltr olumutur. Bu blgesel
kltr ile insanlar yeni bir kimlik aray iine girmilerdir.
Terrle mcadele bir demokrasi ayb deildir. Cereyan eden hadiselerin boyutlar o kadar byktr
ki; bu olaylardan kar bekleyen, belirli llerde destekleyen bilgisiz ilgililer, siyasi zm nermek
gafleti ve hyaneti iersine bile girmilerdir. Krsal kesimde faaliyet gsteren PKK'nn askeri gc
etkisiz hale getirilmeli sade vatandan rahatlamas salanmaldr. Bu yapld takdirde yasa
tanmayanlar yasalara sarlacak, demokrasiyi ineyenler demokrasi diye feryat edeceklerdir. PKK'nn
silahl propaganda birliklerini, gruplarn tek tek yok etmek pratikte mmkn deildir. Ama bunlarn
da belli bir diren noktalar vardr. O diren noktas ortadan kaldrld taktirde PKK'nn
13
silahl propagandasn yok etmek mmkndr. Bu diren noktasnn % 50'si APO ise, % 30'u faaliyet
sahalarn daraltmaktr. Geriye kalan %20 de topyekn bir kar propaganda ve faaliyet organize
edebilmektir.
Bu tedbirler Trkiye'nin demokratikliine asla glge drmeyecektir.
Tam tersine ite ve dta saygnln artracaktr.
PKK terr i ve d propaganda odaklarn kullanarak aydnlarmz giderek etki altna almakta ve
onlar angaje etmektedir. O halde aydnlarmz gerek bilgiler ile beslemek gerekmektedir. Her
dnemin taktii somut olarak ele alnmal, hangi ara ve yntemlerin kullanlaca saptanmaldr.

PKK hareketine iki buuk ekiya faaliyeti diyerek Trk milletini kandranlar, yanl zamanlarda,
yanl meknlarda, yanl ara
bamza gelen bunca hadisenin tek sorumlulardrlar.
Krt insan zellikle krsal alanlarda PKK rgtnce sindirilmi ve esir alnmtr. ehirlerde ise
sosyal, kltrel, ekonomik nedenlerden dolay srekli bir bunalm iindedir. Bu bunalma PKK terr
ve APO'nun yurt iindeki kan kardelerinin kkrtmalar ar bir etki yapmaktadr.
Sindirilmi insanlar alk grevine ekmek, yry ve mitinglere almak ok etkili propagandalar ve
byk abalar gerektirmemektedir. Ayrca feodal deerlerden dolay toplumsal denetimin gl
olmas yznden, bir kiinin mitinge katlmas veya dkknnn kepengini kapamas evresindeki on
kiinin de ayn tavr gstermesine sebep olmaktadr.
Bu insanlar evreleri tarafndan korkak olarak tanmlanmamak iin bu tr toplumsal olaylara
katlmaktadrlar.
Eer gnmzde blclk yapmak, itibar, an ve hret kazandra-biliyorsa ve kabul gryorsa,
stelik bunun bedeli ar deilse; ansz, namsz, itibarsz, isiz-gsz ve toplumda kabul grmeyen
herkes iin
14
blclk bir tutku demektir.
Dolaysyla blgede meydana gelen olaylarn mahiyetini tepeden trnaa kadar bilmeden, halkn
yapsn -aratrmadan "Bu insanlar sokaklarda ne aryor?" diye soranlar, sorularna gerek cevaplar
hibir zaman bulamazlar.
Gneydou'da Devlet ada hukuk devletinin gereklerini yerine getirememekledir. Gneydou'da
hi kimse kanun ve nizamlara uymak istemiyor. Kanun ve nizam hakim klmakla grevli olanlar iin
zerine gitmiyor. Neden?; Devlet kanun ve nizam hakimiyetini ne pahasna olursa olsun tesis
edeceine, kamu yarar iin, genelin kar iin dzeni bozanlar hizaya getireceine hesap veriyor.
Devlet, PKK ve onun Trkiye'deki legal grntleri olan kii ve kurumlarn yaratm olduu bir
provakasyon ortamnda kendini aklamaya alyor. Devlet; PKK, topal provakatr ve PKK'nn legal
grnm olan bir kurulua drstln kantlamaya alyor, kendini yarglatyor.
Bildiimiz kadaryla demokratik ve ada hukuk devleti kamu vicdan ve yasalar nezdinde
kendisini yarglar.
Devlet halkna sahip kmaldr. PKK'nn katliamlarnda ldrlen Krt insanlarnn aileleri ne
olmutur? Analar, baclar, ocuklar u anda neredeler ve ne yapyorlar? Katledilen insanlarn geride
braktklarna ne yaplmtr? Katliam gnndeki ahl vahl ziyaretten sonra bir daha yanlarna
gidilmi midir?
Sakn ola ki hi kimse yle bakld, byle korundu demeye kalkmasn! lenlerin mezar bile belli
deildir. Binlerce sakat, zavall kadn ve ocuk a ve sefil bir durumda karlarna dikiliverir.
ki tane okul antas, tane nlk, be tane kara lastik ve on tane lolipop ekeri ile yaralar sarlmaz
ve halk kazanlmaz.
Hele airet reislerine yzmilyonlarca liralk demir, imento ve biriket vermekle, yer gstermeden
mezra ve kyleri g ettirmekle hi
15
kazanlmaz. nemli olan halkn kynde, mezrasnda ve kom'unda oturarak PKK'ya kar silahl
mcadele verebilmesidir.
lgililer maksatl glere hesap vereceine Gneydou'yu bu hale getiren PKK ve PKK'ya kar

szmona mcadele edenlerden hesap sormaldr.

Evet, Gneydou Anadolu'da halk PKK'dan ve grevlilerin amatrlnden artk yaka silker hale
gelmitir.
Krt kkenli yaklak 10 milyon nfus iersinde, her yerde Krte konumak isteyen, Krte
okumak ve yazmak isteyen, Trkiye'den koparak ayr bir devlet kurmay dleyen be yzbin insan
bile bulamazsnz.
"SERHLDAN" denen insan kalabalklarnn barp ard topluluklara dikkatli bakn, o eli tal
sopal insanlarn gzlerinde imdilik sadece marklk mevcuttur. mark bir ocuun byklerine
kar yapt bir yaramazlktaki baklardr bunlar...
O mark nazarlar bir gn kin ve nefrete dnebilir. PKK bunun iin vardr. Aldmz szmona
tedbirler ile APO'ya yardmc olmayalm!
Televizyona iki tane itiraf karp konuturmak kimseyi ikna etmemektedir. Yaynlanan yarma
ve mzik programlaryla da bir yere varlamaz. OSMANCIK ve DUVARDAK KAN dizilerinin TV de
gsterildii yllarda halkn kahve nlerin de biriktiini Trke ve Krteyi iyi bilen baz kiilerin
filmi seyredip Krteye evirerek kalabala anlattn rnak, Cizre ve Silopi'de gzlerimizle
grdk.
Evet, imdi SERHILDAN'larn ve PKK'ya katlmlarn en youn olduu Nusaybin ilesinde, Naim
SLEYMANOGLU Dnya Halter ampiyonu olduu anda evlerden, dkknlardan, sokaklardan btn
Nusaybin halknn avaz avaz bardn grerek sevindik. Peki sonra nasl oldu da ayn Nusaybin
halk, ayn Cizre halk kendi askerlerini talad, ne oldu da polis karakollarna saldrd, polisleri sokak
ortasnda vurdu ?
16
Anlalan Trkiye Cumhuriyeti de; Byk Britanya-rlanda Kurtulu Ordusu, spanya-Bask
Gerillalar temelinde bir alkanla mptela edilmi durumdadr.
Blge halk balangta devlet otoritesine ve gcne gvenmi, kendisini devletin korumasna terk
etmi ve uzun sre sabrederek gvenlik glerinin terr belasn defetmesini beklemitir.
Giderek kzan silahl mcadele iersinde; blgeye yollar yaplm, elektrik ve su getirilmi,
telefon santralleri kurulmu, dk faizli krediler datlm, bir Krt Milleti ve Krt Kltr
olduuna dair resmi azlarca demeler verilmi, bu kltrn gelimesini salayacak yani, o insanlar
ayr bir millet yapacak her trl rgtlenme ve yaynlara prim verilmitir. PKK etelerini yok
edemeyenler halk kazanma adna ve halka ramen terre tavizler vermilerdir.
Btn bunlar yaplmtr da ne olmutur?
Halk terristleri gvenlik glerine kulandan tuttuu gibi teslim mi etmitir, devlet yanls(!)
says m artmtr, ayrlk dnceler ortadan m kalkmtr, blgeye huzur ve skun mu gelmitir ?
Tavizkr tutum karsnda blge halk can ve mal gvenliklerinin salanmasnn mmkn olmadn
anlamtr. Hi bir devletin ulusal felaket boyutlarndaki sorunlarna mukabil, vatandana ramen
baarya ulamas mmkn deildir. Dou ve Gneydou insan bu durumu snama yanlma yntemi
ile kavram durumdadr. Ekonomik.kltrel sosyal yatrmlar gerilla basks yok edilmeden
balatlm ve blge halk bu giriimleri PKK rgtne taviz olarak alglam; "Yatrm yaptrmann
yolu devlete silahla kar gelmekmi, PKK faaliyeti olmasayd bu hizmetler getirilmezdi." fikri byk
bir yanda kitlesi bulmutur. Devlet, PKK rgtnn Krt insannn istek ve arzular dorultusunda
organize olan bir rgt olmad gereinden ve bunun salad avantajlardan istifade edememitir.
Halkn Devlete yabanclamasnn ilk admlar bu ekilde atlmtr.
Birbirleriyle iyi geinme alkanlndan yoksun, kendi komusu ile

17
konumayan ve birbirine srtn dnemeyen insanlara silah verilerek btn bir kye koruma grevi
yklenmi, Geici Ky Koruculuu (GKK) adyla yarm ve eksik bir yaplanmaya gidilmi, bu spastik
tekilat daha sonra "Bacasz Fabrika" olarak anlmaya balanmtr.
Bacasz Fabrika (!) nn halkn kazanlmasyla hi bir ilgisi yoktur.
Halkn kazanlmas veya kaybedilmesi devletin halk dorudan ilgilendiren gnlk problemleri
zp zememesine baldr.
Problem PKK olduuna gre zm yollarndan birisi de her ay devletin kesesinden ayda 39, ylda
468 milyar Trk Liras gtren Geici Ky Koruculuu deildir. Halkn gvenceye ihtiyac vardr.
htiya duyulan gvence; gzle grnr etkili ve srekli olmal, halk bu gvencenin varln
hissederek geleceinden emin olmaldr.
Bu gvence balangta gvenlik glerince salanr, daha sonra "Blgesel Savunma Sistemleri"
oluturulur. Kitle bir z savunma sistemine, kavutuunda baka kar yol bulamad iin
terristlerin yannda yer alm insanlara devlet kuvvetleri tarafna geme ans tannm olur.
Prematre ve spastik GKK tekilat ile blge halknn eline silah alp kyne ve mezrasna gelen
terristi kovma veya yok etme imkan ortadan kaldrlm, terrle mcadelenin kavramlar birbirine
kartrlmtr.
Cereyan eden hadiselerin gerei olarak Krt ilkel milliyetilii gelimektedir. Krt kkenli bir
ksm aydnlar bu milliyetiliin etkisi altndadrlar. Bu aydnlar zengin ve yoksul olmak zere iki
ayr kaynaktan yetimektedirler. Zengin kaynaktan yetienler en popler olanlardr. Bunlar teden
beri ilikileri bakmndan daha gl olduklarndan halk tarafndan ilgi ile izlenirler. Zengin ve aydn
olmalar nedeniyle blgenin ekonomik ve sosyal ilerlemesine pekala byk katklar salayabilecek
olan bu insanlarn bazlar genelde karc bir yaam tercih etmilerdir.
Bu tercih rasgele bir tercih deildir. Toplumsal bir i gdnn sonucu
18
olarak olumutur. Tersi bir tercih; planl, disiplinli, retime dnk aba isteyen, byk fedakarlklar
gerektiren bir tercih olurdu.
Bu kiiler ilk nce isimlerini DDKO olaylarnda duyurdular. 12 Mart Muhtrasyla her eyden
ellerini ekip bir kenara oturdular. 1974lerden sonra ise DDKD, ZGRLK YOLU, KUK,
RIZGAR, gibi rgtleri organize ederek byk halk nderi pozlarn takndlar. 12 EYLL 1980
darbesini mteakip bir ksm yurt dna kat, bir ksm da yurt iinde kalarak lmpenleri. Uzunca bir
sre ortaklkta grnmediler ve 1984 ylnda PKK eylemleri baladnda bile inlerinden dar
kmadlar. Devletin gelip kendilerini gtreceini zannediyorlard. Hatta PKK ve eylemlerini
knayarak "Eer bu eylemleri yapanlar Krt ise biz Krt deiliz." diyorlard. Eylemler devam ediyor
fakat devlet kimseye elini srmyordu. 1987 ylnda yava yava homurdanmaya baladlar, yasal bir
takm makamlar da igal eden bu kiiler homurtularnn tepki grmemesi, evrelerinde prim yapmas
zerine seslerini iyice ykselttiler ve yllardr yurt dndaki baz odaklarn byle sesleri alklamak
iin pusuda beklediklerini grdler. Korkak insanlar, meydan bo bulduklar zaman zaptedilemez bir
cengaver kesilirler ve adeta korkuya olan fkelerini korkusuz olanlardan kartrlar. te gnmzde
Krt insan bu tr cengaverler tarafndan bask altna alnm durumdadr.
Abdullah CALAN; "Halkmz korku duvarn at..." demektedir. Onun halk dedii korkusuzluk
duvarn aan bu asalak aydnlar ve onlarn yoldan kardklar zavalllardr. Mevcut ortam tam bu

kiilerin arad zahmetsiz, abasz, hret ve servet kazanma ortamdr. Trk ve Krt insan birbirine
dman edilmektedir. Bir aile ierisinde yaayan iki kardeten birisine aznlk damgas yaptrmak
iin herey yaplmaktadr. Krt insanna aznlk stats salamak ba hedefleri olmutur. Ksaca bu
aydn(!) lar Krt insanna kltrel ynden Trk milletinden ayrlma yolunda epey mesafe kat
ettirmilerdir. inde bulunduumuz srete sra Krte medya basksyla ayrlk Krt
Milliyetiliini krkleyerek Trkiye Cumhuriyeti'nden siyasi snrlarla Krtleri ayrmaya gelmitir.
19
Kimi zaman PKK rgtnden farkl bir yaplar varm gibi davranan, kimi zaman Abdullah
CALAN'dan daha fazla PKK'c, olan bu ok gelimi aydnlarmz (!) silahl faaliyetlerin yaratm
olduu kitle potansiyelini kontrol altna almlardr.
Olaylarn balad 8 yldan bu yana PKK rgt krsal kesimde artk eylem asndan bir ksr
dngye girmi durumdadr. Artk le saldrs, askeri birliklere saldr yeterli deildir. Bu nedenle
Trkiye Cumhuriyeti'nin alm olduu tm sosyal, ekonomik ve kltrel tedbirleri reformize etmeye,
TC'ni siyasal zm zeminine ekmeye almaktadr.
1992 NEVRUZ'unda IRNAK ve CZRE'de olduu gibi, nmzdeki gnlerde kitle hareketleri
giderek artt taktirde devlet, bu olaylar dar bir alana hapsetme abalar gsterebilecei gibi,
olaylarn sosyal boyutunu ve doan talepleri gzard edemeyecektir. 21 MART 1992 olaylarn
mteakiben durulmu ve bir daha olmayacakm gibi grnen kitle hareketleri, PKK rgtnn
tahrikleri ve bu tahriklerin halk kitleleri zerindeki youn siyasal etkisiyle meydana gelmitir.
rgtn ynetim ve sava gc, gvenlik kuvvetleri tarafndan ilemez hale getirilememitir.
PKK'nn "Devrimci iddet"i ve kulland zel sava yntemleri blge insann pasifize etmitir. PKK
bu balamda 8 yl sonra tehis edilebildii halde halen tecrit edilmi deildir. imdilik silahsz miting
ve yryler gerekletirilmekte, bu miting ve yrylere PKK dnda masum Krt istekleri havas
verilmektedir. PKK, kitle hareketlerinin uzun sre silahsz olarak devam etmesinin toplumu
uyuukluk ve bkknla sevk edeceini, btn ayaklanma artlar gelimeden silah kullanlmas
halinde de kolaylkla bastrlacan iyi bilmektedir. Fakat, kk ehir eylemleri ve toplum olaylar,
tm kitleyi basitten karmaa doru, giderek halkn da silah kullanaca eylemlere dnebilir.
stelik "silah kullanlmad, askere-polise saldr olmad, o halde yrylere dokunmayn!"
zihniyeti, Krdistan Halk Kurtulu Ordusu (ARGK) ve Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi (ERNK)
sancak ve bayraklar ellerinde olduu halde yryen ayrlklara g ve moral vermektedir. Bir kere
kaldrlan bayran kan dklmeden inmeyecei hi dnlmemektedir.
20
PKK; halen her alanda siyasal, rgtsel abalarn yetkinletirmekle meguldr. Ayaklanma
stratejisindeki birinci aama olan rgtlenme yllar nce tamamlanm, ikinci ve nc aama olan
Terrizm ve Gerilla Sava birlikte yrtlmektedir. Drdnc aama olan Hareketli sava aamasna
gelinmeden, PKK sorununun zm demek olacak olan dadaki gerillann yok edilmesi
salanmaldr. Bu durumda PKK'nn blgenin belli kesimlerindeki yaamn gerek organizatr olma
rolne son verilebilecektir. Suriye Hkmeti'nden, APO ve etesinin BEKAA vadisinden
uzaklatrlmasn istemek bu role son vermeye yeterli deildir. Bat ran ve Kuzey Irak topraklan
iersinde onlarca "Bekaa Vadisi" kurulmu durumdadr. Ermenistan'n bamszln kazanmas,
PKK'nn KARS-ARI blgesindeki faaliyetleri asndan hayati nem tamaktadr. Bamsz bir
Azerbaycan, nfusunun byk bir blm Azeri olan ran'n kbusu durumundadr. ran, Trkiye
zerinde slam Devriminin ihracndan ayr olarak Krt kartn oynamaktadr. Irak, Trkiye'nin Krfez

savanda oynad role misilleme olarak eitli misyonlar stlenebilir ve stlenmektedir.

Suriye elbette Trk delegasyonunun yzne glecektir, ancak bu PKK'nn Suriye ve Lbnan
topraklarndan kesin olarak karlmas demek deildir. stelik SURYE ve LBNAN'da kamuflaj
imknlar snrszdr.
Btn toplumlarn st yapsn oluturan o toplumun alt yapsdr. Yani gdlen ekonomik politika,
siyasal st yapy ve kurumlamay kendi esasna gre ekillendirir. Suriye Devleti, ekonomik olarak
Kapitalist bir yapya sahiptir. Ekonomisi tamamen batya dayal olmasna ramen gemite stten
dayatlan sovyetik tip bir politika izliyordu. Siyasal st yap ne kadar dayatlrsa dayatlsn alt yapya
ancak bir noktaya kadar dayanabilir ve alt yap da kendisine uygun st yapy ekillendirir.
Sovyetlerin kyle birlikte Suriye Kapitalist politikaya baml olarak gnmzde eski radikal
tutumlarndan vaz gemek zorunda kalmtr.
ESAD rejiminin terrn arkasnda olmadn gsterme abalar bu
21
temelde yorumlanmal ve kabul edilmelidir.
LBNAN ve BEKAA VADS PKK'nn dier terr rgtleri, kaaklar ile temas kurduu bir
alandr. Gene LBNAN; Avrupa ve Ortadou'ya alm sahasdr. Bu nedenle, PKK'nn kendisini
yaatan ve ayakta tutan bu balar koparmas pek mmkn grlmemektedir. Ancak; kendisine
yllarca sahiplik yapm Suriye'yi zor durumda brakmamak iin taktik olarak bu alandaki
grntsn asgariye indirerek eitim kamplar ve merkez tekilatn Irak ve ran'daki dier "Bekaa
Vadileri"ne tayabilecektir. Byle bir tavr karsnda Trkiye Cumhuriyeti PKK'nn hesabn
grdn dnp salksz kararlar vermemelidir.
Dnya jandarmalna soyunan ABD'nin BEKAA VADS olaynda TRKYE'nin yannda yer
almas, Ortadou Terrizminin koruyucusu SURYE'nin patronluunu antajla ele geirebilmek
iindir.
Her frsatta terre kar olduunu syleyen bat emperyalizminin ORTA ASYA ve
KAFKASLAR'daki karlar terrn patronluuna soyunmalarn gerektirmektedir. Sratle deien
dnyada baz jeopolitik kavramlar da deimi ve "Terr odaklarn kontrol eden, dnyay kontrol
eder." deyii yeni bir prensip olmutur.
ABD, LBYA olaynda gvde gsterisi yaparak SURYE'ye mesajlar gndermitir.
ALMANYA'nn NEVRUZ olaylar sonras TRKYE'ye uygulad silah ambargosu ise SURYE ve
ERMENSTAN ile flrte yneliktir.
"Krt sorununa evet, PKK ya hayr!" anlay ile girilen taahhtler ve verilen demeler,
TRKYE'nin kendi milletvekilleri tarafndan Birlemi Milletler'e ikayet edilmesine kadar
varmtr. Ad PKK olsun veya olmasn ehirlerde ve dalarda devlete silahla kar gelen bir takm
gler mevcut olduka Krt sorunu gndemde kalacaktr. Krt sorununu yaratan PKK'dr ve Krtler
asla PKK'y yaratmamtr.
TRKYE, blc PKK faaliyetine sadece kendi silahl gleriyle
22
son verebilir. BARZAN ve TALABAN gibi ipten ipe oynayan kiilikler TC'nin salkl kararlar
vermesini kanaatimizce engellemektedir. Mesut BARZAN yllardr PKK dman olduunu
sylemekte, kendi kontrolundaki Kuzey Irak BEHDNAN blgesinden TRKYE'ye ynelik PKK
saldrlar her nedense devam etmektedir. Bu aamada; "Krdistani Cephe" tarafndan 1992 yl
MAYIS aynda tezgahlanan seim komedisi bahane edilebilir ve "Krt parlamentosu istikrar salar,

ordusunu kurar ve zerk ynetim PKK'y kovar." denebilir ancak, PKK'nn organize etmi olduu PAK
(PARTIYA AZADIYA KURDSTAN- KRDSTAN ZGRLK PARTS), daha nce belirttiimiz
gibi; YNK ve I-KDP'nin tabann eritmekte, yetmii akn Krt airetinin oluturduu "Krdistan
Muhafazakr Partisi" gn getike BARZAN ve TALABAN'nin korkulu ryas haline gelmektedir.
Mevcut gelimeler nda yakn gelecekte de Kuzey Irakta istikrardan bahsetmek g
grnmektedir ve uzun sre PKK, BEHDNAN blgesinden TRKYE'ye saldrmaya devam
edecektir.
BARZAN, "Tavana ka, tazya tut" politikasn deitirmedii halde tannan imkanlar I-KDP'yi
iyice martm durumdadr.
YNK, 1992 ylnda yapt kongre ile rgtten meydana gelen yapsn tek parti haline gelirmi
ve Otonomi'ci BARZAN'nin tersine Bamsz Krdistan ilkesini benimseyerek I-KDP (RAN
KRDSTAN DEMOKRAT PARTS) ile anlamaya varmtr. Kendi aralarnda birlik salayamayan
iki rgtn PKK faaliyetlerine nasl son verecei mehuldr.
Ayrlk PKK terr ile mcadelenin izgilerini izenlerin, 1992-1993 dneminde zellikle
IRNAK,'ULUDERE, BEYT-EBAP, UKURCA, EMDNL, YKSEKOVA, ATAK, GEVA
kent ve krsalndaki PKK faaliyetleri asndan daha dikkatli olmalar dileiyle...
23
BRNC BOLUM
KRDSTAN VE KRTLK
lk bakta bir corafya paras ve bir halk btnl artran, zerinde ok deiik
speklasyonlarn yapld "KRDSTAN" ve "KRT" terimleri, tarihi ve toplumbilimcilerin aklk
getirmesi gereken bir konu gibi grnmekte ise de aslnda "KRDSTAN" ve "KRT"lk konularnda
yaplm olan yanlglar dolu aratrma ve incelemelerin ciddi bir biimde eletirilmesi gerektii
deerlendirilmektedir.
Bu terimlerin tarihsel ve toplumsal anlamlar ne olursa olsun, tarihi ve siyaset adamlar nasl
dnrlerse dnsnler bu iki terim ok yaygn olarak 19. yzyln balarndan itibaren sk sk
kullanlmaya balanm, daha doru bir deyimle "KRDSTAN" ve "KRT"lk terimleri belirtilen
tarihle politize edilmilerdir.
O dnemde ngiliz, Fransz ve arlk Rusyasnn Ortadou'daki diplomatlar her ne hikmetse birer
tarihi ve sosyolog titizlii ile aratrma ve incelemelere baladlar. Krdistan ve Krtlk konularnda
bir yandan makale ve kitaplar yazarlarken, dier yandan eitli geziler bahane ederek Krt
airetlerinin yaygn olarak yaadklar blgelerde dolap ileri gelen airet reisleri ve aalar ile ahsi
dostluklar gelitiriyorlard. Bu kiilere pahal hediyeler sunuyorlar, dostluklarna gvendiklerine
Krtlerin Trklerden ayr bir millet olduklarn ve bamsz bir Krdistan Devleti kurabileceklerini
sylyorlar, byle bir teebbse "Majesteleri" nin de scak baktklarn, her trl yardmn kendilerine
yaplacan vurguluyorlard.
ngilizlerin, Franszlarn, arlk Rusyasnn ve Avrupa'daki dier
24

smrgecilerin misyonerlik faaliyetleri Latin Amerika'da, Afrika'da ve Uzakdouda byk basanlar

kazanmt. Ksaca, bu konuda bir hayli ustalamlard. Bu devletlerin Ortadoudaki elilik ve
konsolosluklarnn mensuplar aslnda birer "Smrye hazrlama misyoneri" idi ve grevlerini layk
ile yerine getiriyorlard. Bylelikle Ruslar, ngilizler ve Franszlar 19. Yzyln ortalarnda "Stratejik

Blge Ettleri" ni tamamladlar.

19. YZYILDAK KRTLK FAALYETLER
ngilizlerin, Franszlarn ve arlk Rusyasnn Osmanllar Avrupa-dan, Balkanlardan, Kuzey
Afrika'dan, bir btn olarak Ortadoudan skp atmak ve daha sonra da Trk varlna tmden son
vermek iin aba sarf ettikleri bu yzyl boyunca Krt airetlerinin KRDSTAN ve KRTLK
iddiasndaki isyanlar dinmek bilmedi.
yle ki; 1804 ylnda balayan airet isyanlar aralksz olarak 1886 ylna kadar devam elti. Ancak,
burada zerinde durulmas gereken; benzerleri Cumhuriyet dneminde de yaanan isyanlarn bir
btnlk arz etmemesidir. syanlar adeta airet dzeyinde olmu, biri bastrldktan sonra dierleri
balamtr.
Bu durumun nedenlerine Cumhuriyet dnemi isyanlarn anlatrken deineceiz. Btn abalara ve
oyunlara ramen smrgeci glerin kendi aralarndaki elikilerin youn olmas ve Osmanl
ynetiminin bunlarn farknda olarak elikileri ksmen kullanmasndan dolay Avrupa haricinde
Osmanllar pek geriletemediler. Bu arada yzyln sonlarna doru Osmanl ynetiminin Krt
airetleri zerinde oynanan oyunlar fark etmesi neticesinde, babo durumda olan airetleri Osmanl
topra zerinde emelleri olan bu glerin oyunca olmaktan kurtarmak ve onlar belli bir dzene
sokmak, toplumsal hayata yeniden dnmelerini salamak maksadyla bir takm idari reformlar
yaplmtr. "HAMDYE ALAYLARI" olay bu reformlarn parasdr ve kanaati25

mizce eksik bir yap olmasna ramen yine de baarl sonular alnmtr. ok uluslu bir siyasi
organizasyon olan Osmanl Devleti iinde Krt airetlerinin idari ve toplumsal yaamlar incelemeye
deer bir konudur. Yaklak bin yllk beraberlik ortamnda TRK'lerle KRT'ler arasnda
"AYRILIKI" bir srtmenin grlmemesi bu gnk KRDOLOG (!) larca hi garipsenmemektedir.
Bilim adam iddiasndaki baz kiiler bu uzun tarihi asla aratrmazlar ve mevcut birka isyanla
kafalar bulandrrlar. Dersim syanlarn temel alarak smrge teorileri retirler. Her mahalli
ayaklanmann temelinde smrgecilik yatyorsa; Konya, Yozgat ayaklanmalar Anzavur isyan ve
erke Ethem olaynda da "smrge teorisi" retmek gerekecektir. Bu kiilerin ucuz kahramanln
bilim adamlna yakmadn bilmeleri gerekir. Aslnda bu ve buna benzer konularda belli
evrelere sylenecek pek szmz var ancak bunlar imdilik bir kenara brakyoruz. imdilik sadece
unlarla yetinelim; Krtlk konusunda birok eyler oluyor ama hi kimse olup biten bu eyleri ya
grmyor ya da grmek istemiyor. Dnyadaki hibir demokrat ve aydn memleketini ve
demokrasisini -be tane terriste ifal ettirmez, demokrasi dmanlarn bilir ve tanr, onu nasl
koruyacan dnr. nk aydn gereki olur, topik aydn ise ryalar aleminden uyanncaya
kadar ya bir terristin kurununa hedef olur ya da bana bir dipik darbesi isabet eder.
Bahsettiimiz gibi Osmanllarn 19. Yzyln sonlarna doru Krt airetler zerinde oynanan
oyunlar fark etmeleriyle alm olduklar tedbirler sayesinde isyanlar son bulmutur. Fakat, Avrupal
smrgecilerin ektikleri tohumlar uzun vadeli bir strateji iindi. Bata ngilizler olmak zere Fransa
ve arlk Rusyas Ortadou ve nasya'ya ilikin stratejik amalar peinde idiler. Yapm olduklar
faaliyetler ile taktik dzeyde kazanlar elde ediyorlard ve hem de stratejik hedefler iin yatrm
yapyorlard. Belirtilen gler bu nedenle byk imkanlar seferber ederek ii ok ciddi boyutlarda ve
profesyonel bir biimde yrtyorlard, hatta bu konularda "Krdoloji Enstitleri ve Aratrma
Merkezleri" bile kurmulard. zellikle ngilizlerin abalar; yalnz Krt airetleri, Ortadou,
Uzakdou, Amerika ve Afrika ile snrl deil

26

dnyann drt bir yanma dal budak salmt. "zerinde Gne Batmayan mparatorluk" bu ekilde
yaatlyordu. Bu gnk ngiltere belki toprak bykl ve maddi zenginlii bakmndan eski
ihtiamn srdrmyor ama eski siyasi anlayn srdrmediini sylemek mmkn deildir.
zetle; 1900 l yllarn balarnda artk Trklere kar uygun zaman, zemin ve koullar olutuu
taktirde kullanlabilecek KRDSTAN ve KRT'lk kozu meydana getirilmi oluyordu.
KURT'LERN KKEN
Gnmz Krt rgtlerinin srarla zerinde durduklar meselelerden birisi de Krtlerin "AR"
kkenli olduklardr. Bu teoriye gre Krtler ne sebeple olduklar bilinmez bir ekilde yaklak 3000
yl nce Kuzey Avrupa'dan g ederek Karadeniz'in kuzeyinden, Hazar Denizi-'nin batsndan
Mezopotamya ya inmiler ve bu yolculuk bin yl kadar srm, M.. 1000 yllarnda Mezopotamya'ya
yerlemiler. Daha sonra M.. 600 yllarnda da Asur Devletini ykp Med mparatorluunu kurmular
ve ksa bir sre sonra da Med devleti Persler tarafndan yklm ve Krtler bir daha devlet
kuramamlar. Bu iddia Krtenin cmle yapsndaki Hint- Avrupa benzerlii ile desteklenmektedir.
Bu tezin yaratclar NKTN, HALFN, MINORSKY gibi misyonerlerdir. Rus Bilgin- Misyoner'i
MARR ise Krtlerin Grclerle akraba olduunu sylemektedir.
Gayr ciddi olarak deerlendirdiimiz Kuzey Avrupa'dan g konusu bir yana Orta Asya Gleri
zerinde de yeterli aratrma yaplmad kanaatindeyiz. Bu konuda Avrupallar hep "Attila'nn Klc"
ile uramlar tarihi gereklere zaman ayramamlardr.
Mevcut Krt dili onlarn Trklerle ayn kaynaktan gelmediklerini gstermez.Bilindii gibi Orta
Asya gleri M.. 5000 yllarna dayanr.
27
lk g dalgalar kuzeydendir,nce Bulgarlar srasyla Finler, Macarlar bu dnemin gmenleridirler.
imdi; Bulgarlar, Macarlar ve Finler Orta Asya kkenli kavimler olmalarna ramen dilleri
deimitir. te yandan M.. 3000 yllarnda Orta Asyadan dier bir g dalgas da gneyden batya
doru ilerlemi, Afganistan' aarak Hindistan ve Pakistan'n Kuzeyinden ran'n gneyinden
Mezopotamya'ya ve hatta Anadolu'nun ilerine yaylmtr.
Anadolu ilerine kadar yaylanlar Krt airetleridir. Bunlarda tpk kuzeyden Avrupa ilerine g
eden dier TRK' ler gibi deiime uramlardr. Bu gn k ve takip ettii yol ile ilgili bilimsel
ipular mevcuttur. Orta Asya'dan yola kan Krt airetleri srekli batya ilerlemilerdir. G
boyunca tarma dayal yerleik hayat sz konusu deildi ve Krtler hayvanclk yapyorlard, yeni bir
yurt aray iindeydiler. Her byk gte olduu gibi, bu g srasnda da konakladklar ve bir
mddet kaldklar yerlerde bir miktar insan brakyorlard. Bu gn Afganistan'da, Kuzey Hindistan'da,
Bat in'de ve Gney ran'da Krt kkenli airet ve kabilelere rastlamak mmkndr ve hatta daha
doru bir deyile Trk'n mevcut olduu her yerde Krt'e rastlamak mmkndr. Ama hi kimse
Kuzey Avrupa'dan Beyaz Rusya'ya, Beyaz Rusya'dan Karadeniz'in kuzeyine ve Kafkaslar kuzeyine
kadar olan blgede Krt kalntlar olduunu syleyemez. Tm byk glerde gidilecek yer belli
deilse ve ama elverili bir yurtluk aray ise ve bu g yzlerce yl sryorsa g edenler, g
gzergahnda mutlaka kk topluluklar, kalntlar brakr. Byk gler bu ekilde izah ediliyor.
Netice olarak; Krt airetlerinin Kuzey Avrupa'dan deil de, Orta Asya'dan ktklarna ve Anadolu'ya
yayldklarna dair bizce yeterli delil mevcuttur ve bu deliller sadece kalntlar deildir.
Krt airetleri Anadolu'ya geldiklerinde hayvanclk yapyorlard ve pek uygar olduklar

sylenemezdi. Yerleik dzene intikalleri uzun srd, ama ayn tarihlerde Mezopotamya'da kklemi
ve bir ok alanda ann ok ilerisinde uygarlklar bulunuyordu. Bu uygarlklarn kkenleri M..
5000 yllarna dayanr, halbuki Krtlerin Anadolu'ya gelii M.. 1000 yllar civarndadr. Dolaysyla
gebe Krt airetleri28
nin 4000 yllk bir gemii olan uygarlk ortamnda egemen ulus olsalar dahi dil ve kltr alannda
erimemeleri mmkn deildir. Bu kaide bugn iin dahi geerlidir. Osmanl Devletinde hakim unsur
Trkler olmasna ramen Trk dili ve kltr neredeyse Arapa ve Farsa ierisinde eriyip yok
olacakt. Krt airetlerinin blgedeki gelimi uygarlklar iinde asl dillerinin nemli bir blmn
kaybederek blgedeki hakim unsurlardan etkilenmemesi mmkn deildir.
Farsann, Arapann ve Latin kkenli dillerin etkisiyle yepyeni bir dilin ortaya kmas ve
gramerinin de buna gre ekillenmesi artc ve inanlmaz olmasa gerekir. Afrika'dan Amerika
ktasna getirilen zencilerin evrenin eitli basklar ile kendi dillerini terk edip ngilizce
konumalar dlmesi gereken konulardan birisidir.
MINORSKY, Mezopotamya'nn tarihte kaybolmu toplum ve medeniyetleri ile Krtler arasnda
iliki kurarak mevcut yapay Krt Tarihinin ilk admlarn atmtr. Krt yazar E. XAMGN
"SLAMYETE KADAR KRDSTAN TARH" isimli kitabnda blgedeki "Musul ve Kerkk'n
Kuzey dousundaki Barda-Balka 'da bir maarada talardan yaplan av aletleri bulundu" demektedir.
Yazara gre ilk Krtler GUT'lerdir ve MAR, LULU, ELAM, HURR, MTANN, KASST ve
KALDAHAR isimli halklar da GUT' lerle ayn kktendir, HURR dili bu halklarca konuulmaktadr.
C.BENDER ise; Krtlerin at ilk defa binek hayvan olarak kullandklarn, kerpici Krtlerin icat
ettiini, dnyadaki ilk uzunluk ve arlk l birimlerinin Krtler tarafndan kefedildiini Arkeolog
Maurice MEU-LEAU' yu kaynak gstererek belirtmekte, tpta tehis-tedavi ikilemini Krtlerin
getirdiini, ilk rasathaneyi Harran'da Krtlerin kurduunu belirterek KASSITlerin petrolden retilen
"BTUME" maddesini o ada kefederek Msr'a tonu 25 Gram gmten sattklarn bilahare bu
maddenin tonunun 160 Gram gme ykseldiini yazmaktadr. Yazara gre Persler, Grekler ve
Romallar dev sanat eserlerini Krt mimar ve mhendislerine yaptrmlardr.
Bu iddialarn n yargsz bir ekilde bilim adamlarnca aratrlmas
29
gerekir ancak; Orta Asya'da Yenisey Irma kysnda bulunan yaztlar
da incelenmeli Blgede yaayan ALTI-OGUZlarla komu SKT-SAKA
uruundan KRT LHANLII'nn 39 yanda len lhan' ALP
URUNGU'nun yaztna neden ztrke olarak; "BEN KRT LHANI
AI.P URNGU'YUM. ALTINLI OKLUUMU BELME BALADIM,
ELM OTUZ DOKUZ YAINDAYIM. HAKANIM, ELME, SZLERE
NE YAZIK K DOYAMADIM. HAKANDAN, ELMDEN NE ARE
AYRILDIM." yazld akla kavuturulmaldr.
Cevap bulunmas gereken sorulardan bir tanesi de Trklerin bulunduu yerlerde neden Krtler de
bulunmaktadr sorusu olmaldr. Trk kkenli Macaristan'n 9 vilayetinde Krt ismiyle anlan kyler
mevcuttur. Macar Trkolog Nemeth, Macar oymaklarnn dokuz tane olduunu syleyerek isimlerini
KABAR, KRT, GYARMAT, TA-RYAN, YENE, KER, RESE, NYET, MEF-YER olarak
belirtmektedir.
Sras gelmiken belirtmekte fayda vardr, amacmz Krtlerin Trk olduunu veya olmadn

ispatlamak deildir.
Byle bir aratrma ve abay u anda gereksiz gryoruz. "KART-KURT" teorileri ve "DA
TRK" aklamalarna da katlmyoruz. Ortada binlerce yldr iice yaayan ve sras geldiinde
omuz omuza beraberce dmana kar savaarak Trkiye Cumhuriyetini kuran, tm deer yarglar
birlikte olan insanlar sz konusudur. Ayrca gnmzde Krgz, Kazak, Trkmen ve zbeklerle de
tercman araclyla anlatmz unutulmamaldr. Bizim sorunumuz dadaki, kydeki, ehirdeki
Krt deildir.. Gelecek blmlerden de anlalaca zere Trk' Krd'e Krd' Trk'e ve hatta
hayaszlklarn daha ileri gtrerek Krd' Krd'e krdranlarladr. Marxizm-Leninizm gibi ad ve
ilkel paravanlarn arkasndaki szde Aydn ve szde Liderlerle, ngiliz karlarna kaa satld belli
olmayan haysiyetsiz Demokrat bozuntularyladr. Dou ve Gneydou'da yaanan hadiseleri batdaki
insanmz bir tarafa brakn Krt olarak isimlendirilen insanlar da anlamamaktadr, bilmemektedir.
Bir takm kiiler Krt insann ya ran'a ya Irak'a ya da Suriye'ye satmakta, bu insanlar 6-7 ylda bir
iflah

olmayacak derecede darbeler yemektedirler. Lozan'n doal sonular

dr bunlar. ada LAWRENCE'ler toplumumuzu kamplara blm
durumdadr. Otonomi yanllar bir tarafa, Federasyon yanllar bir tarafa,
szde bamszlklar bir tarafa ekip durmaktadrlar. Sorunumuz, ite
bu iportac mahluklar ve onlarn azgn patronlaryladr.
20. YZYILIN BAINDAK KRTLK FAALYETLER
Birinci Dnya Sava neticesinde Osmanl hakimiyeti Balkanlarda Kuzey Afrika'da ve Ortadou'da
tamamen son buldu. Anadolu dahi emperyalistlerin igal planlarna dahil edilerek uygulamaya geildi.
Planlarda ilgi ekici bir durum vardr; Anadolu'yu igal planlar yaplrken Trkleri zor durumda
brakmak ve birlii paralamak iin, ngilizler masa banda Dou Anadoluda "MANDA YNETML
KRT DEVLET" fikrini ortaya attlar. in ilgin taraf o planlar yaplrken bu konuda hibir Krd'
n talebi sz konusu deildi. Planlarn yapld yerde hi bir Krt heyeti veya bireyi bulunmuyordu.
Bu eksiklii fark etmi olacaklar ki, hemen mehur misyonerlerini gndererek Dou ve Gneydou
Anadolu'da propaganda almalarna baladlar. Altnlar datld vaatler verildi. Fakat Osmanl
Devletinin kar karya bulunduu felaket, Anadolu insann o denli etkilemiti ki insanlar bu
felaketin yaratclarnn altn ve vaat datclar olduunu anlamakta gecikmediler. Bu koullarda
ngiliz propagandas yanda bulamad. Zaten ksa bir sre sonra ngilizler bu faaliyetlerini aniden
durdurdular. nk Anadolu'daki matem havasnn yaratt sessizlik, ngilizler bata olmak zere
igalcilerin baka planlar yapmalarn gerektirmiti.
Anadolu insan bitmi gzkyordu ama sonuta KRDSTAN ve
KRTLK kozu taktik dzeyde ikinci defa ngilizler tarafndan
kullanlamamt. .
31

Bu noktada tarihi bir gerek su yzne kmt; blge insan ve airetlerinde zde bir Krdistan ve
Krtlk hayali ile buna bal olarak bir Krtlk faaliyeti sz konusu deildi. Bata ngilizler,
ksmen Franszlar ve arlk Rusyasnn abalaryla yapay olarak oluturulan bir Krdistan ve Krtlk
sz konusu idi. Blgenin kendine has zelliklerini kendi siyasi amalar dorultusunda kullanmak

istiyorlard. Eer bu faaliyetler 19. Yzyl boyunca bir takm pratik sonular dourmusa bunlar
tamamen airet reislerinin kendi aralarndaki ve merkezi hkmetle olan rahatszlklarda g sahibi
olabilme abalar, kendilerine sunulan maddi menfaatlerin bykl, hatta biraz da 19. Yzyldaki
Osmanl Islahat Hareketleri sonucu oluturulan askerlik ve vergi yasalarna duyulan tepkilerin
yansmalardr. Kald ki, emperyalistler o dnemde sadece Krtleri kkrtmak, onlar Osmanllar iin
sorun yapmak peinde komadlar. Ayn dnemlerde Balkanlar, Kuzey Afrika'y ve Ortadou
Araplarn da kkrttlar. Bu nedenle, Balkan milletlerinin ve Araplarn Osmanl Devletine ba
kaldrmalarn anlamak mmkndr, hatta Anadolu'daki Ermeni ve Rum aznlklarn ayaklanma
abalarn da anlamak mmkndr fakat zellikle ngilizler ii o derece ileriye gtrdler ki;
Konya'daki, Yozgat'taki Trk airetlerini ve hatta Osmanl Devletini kuran airetleri dahi isyana
tevik ettiler. bu noktaya kadar getirilmiken Krt airet ayaklanmalarna hi kimsenin bir diyecei
olamaz ve hi kimse "Krtler neden devlete ba kaldrd ?" diye sormamaldr. Bu konuda srarl
olmak igzarlktan teye tarihi ekillenmeleri, toplumsal gelimeleri ve Ortadou'da oynanan
oyunlar bilmemek anlamn tamaktadr.
CUMHURYET DNEM AYAKLANMALARI
galciler, btn masaba hesaplar boa kp da ksa bir srede Anadolu'dan geri ekilmek
zorunda kalnca, Trkiye Cumhuriyetine kar LOZAN'da zlemeyen bir ok ihtilafl konuyu kendi
yararlarna sonulandrmak iin yine tarihi kozlar olan KRDSTAN ve Krtl
32
masaya srdler. 1925 ylnda MUSUL-KERKK sorunu diplomatik yollardan zmlenmeye
allrken EYH SAT AYAKLANMASI patlak verdi. Ksa bir srede bir ok yere yayld. Aslnda
bu ayaklanmann bir ok toplumsal sebebi vardr. Bal bana bir aratrma ve inceleme konusudur.
ereve olarak yledir; eyh Sait ayaklanmas her ne hikmetse, Trkiye'nin Musul ve Kerkk
zerindeki haklarndan feragat etmesin- den, hatta bu ynl grmelerin balamasndan sonra sona
erdi. Gerekte byle bir hadiseyi basit bir iki cmle ile atlatmak, "yle oldu da-byle oldu" gibi
szlerle geitirmek doru deildir. Ama iin z bu iki basit cmlede yatmaktadr. Bu ereve
iersinde sorun analiz edildii taktirde doru sonuca varlabilir. eyh Sait ayaklanmasn tarihsel,
sosyal, kltrel, ekonomik, siyasi ynleriyle ve yzlerce sayfa tutabilecek aklamalar ile de izah
etmek mmkndr. Biz bu ayaklanmay geni olarak ele almayacaz ama u kadarn sylemek de
zorunludur; Osmanl Devleti ihtiaml dnemlerinde Anadolu'daki Trk ve Krt airetleri zerinde
devlet olmann gerei olarak hibir maddi klfet getirmemiti. Buralarda ne doru drst bir vergi
topluyordu ne de halka zorunlu askerlii dayatmt. Ancak, ne zaman ki Osmanl Devleti gerileme
dnemine girip Avrupa'da, Afrika'da ve Ortadou'da byk sorunlar ile kar karya kald ite o
zaman z kaynana dnd, bir takm dzenlemeler yaparak o zamana kadar devletin hibir klfetine
katlanmam Anadolu insanna dzenli vergi ve zorunlu askerlii dayatt. Anadolu'daki Krt
isyanlarnn d sebepleri ngiliz, Fransz ve Rus kkrtmalar ise, i sebepleri de ZORUNLU
ASKERLK ve VERG olaydr.
O dnemlerde halkn verecei vergiyi airet reisi, aas, miri belirleyip topluyordu. Askere
gidecekleri de bunlar belirliyorlard. Daha nce halkn vergisini kendi cebine atan, halk kendi askeri
gibi kullanan airet reisi, aa veya mir devletin yeni dzenlemeleri zerine gcnde ve imkanlarnda
azalma grd, huzursuzluk yaratmaya balad. 19. Yzyl isyanlarnn z bu ekildedir. Cumhuriyet
dnemi reformlarnda ise aa, airet reisi tamamen devreden karak ifadan bir vatanda
33

durumuna iniyordu, artk tm imtiyazlarn kaybetmi oluyordu. Uzun sre stanbul'da slenmi olan
ve ngiliz mali pazarlayan komisyoncular el altndan "DNSZ DEVLET" propagandas ile yeni
dzene tepki gsterdiler. Bu komisyoncu kesim gmrk yasas ile imkanlarn ve haksz kazan
yollarn yitirmilerdi.
ngiliz Hkmetinin ie el koymas ile "ERAT DEVLET STYORUZ" propagandasna bir de
Krtlk ve Krdistan ilave edildi. Fransa ile HATAY meselesi diplomatik zeminlerde konuulup
tartlrken tamamen Fransa'nn himayesinde oluturulan "HOYBUN" cemiyeti AM'da kurmu
olduu karargahnda yeni bir Krt isyannn hazrlklarn yapyordu. Kiisel niyetleri, birey, grup
dzeyindeki arzu ve istekler ne olursa olsun genel strateji byle idi. Hibir masum aba, hizmetinde
bulunduu stratejinin niteliini, genel amacn, asl hedefini ve sonularn deitiremez.
Nitekim; HOYBUN Cemiyetinin maddi ve manevi desteiyle Nuri SAT liderliindeki ARI
SYANI bu temelde geliti. Ar'nn bilmem hangi kynden olup da isyan iersinde yer alan bir
Krdn elbette ki Fransz karlaryla ilgisi yoktur. Onun isyan iersine ekilmesi apayr bir dramdr.
Ama ayn Krt objektif olarak genel strateji iinde ve onun hizmetindedir. Hadiselerin bu ynn
grmek ve bu temelde yaklamak sanrm birok eyi gn na karacaktr. Ar'da isyann
bastrlmasndan sonra bu sefer farkl bir zeminde ve farkl insanlarla DERSM isyan gndeme
getirilmitir.
Franszlar isyanlar konusunda para para da olsa inat olmaya iten sebep; eyh Sait isyanyla
ngilizlerin Trkiye'den kopard byk tavizlerdi. stelik HATAY sorunu MUSUL-KERKK
sorunundan aa kalr deildi. Hatay topraklar stratejik yn bir tarafa neredeyse Ortadoudaki
kk bir lkenin topraklar kadard. u hususa dikkat etmekte yarar vardr; ngilizlerin destekledii
isyan blgeleri, liderlikleri, isyan biimleri farkl; Franszlarn destekledii ARI isyan blgesi,
insanlar, isyann liderlii ok daha farkldr. Ayn ekilde ngilizlerin perde arkasndan
ynlendirdikleri DERSM isyan her eyi ile bambaka
34
bir yap arz etmektedir. Btn isyanlarda destekleyiciler blgede bir Krt devleti kurmaktan ziyade
Trkiye'yi bu hassas konuda tedirgin etmeyi, panik iersine girmesini salamay amalamlardr. Bu
nedenle nereyi uygun gryorlarsa, nerede artlar ve elikiler olumu ise oraya el atyorlar, ii bir
btn olarak ciddiye almyorlard. Bir yerde adeta oyun oynuyorlar fakat bu oyunun trajik sonu onlar
ilgilendirmiyordu.
lerki blmlerde bu oyunlarn senaristleri, ynetmenleri, ba oyuncular ve figran konumundaki
Krdn durumu sk sk gzler nne serilecektir.
Cumhuriyet dneminde birok kk mahalli isyan olmutur. Onlar daha hazin ve daha
dndrcdr. Bu isyanlar; SASON'da, MUTK' de, ERUH'ta, PERVAR'de olmutur ama
muhtevalar aa be yukar hep ayndr.
Bir zabta olay olmutur, kanun kaaklarn takibe klmtr, kanun kaa kii veya kiiler
saklanabilmek iin eitli duygu smrleriyle kendi airet veya kabilesini rt olarak kullanmtr,
bu nedenlerle takipteki mfrezelere saldrlmtr, komutan veya birka er ehit edilmitir. Peinden
ok tabii olarak takviye kuvvetler gelmitir bunun zerine ilk olaylara katlanlar evrelerine; "Aman
kan! Devlet evimizi bamza ykacak, hepimizi kuruna dizecek, daa kn kar koyun!" demi ve
ahali daha ne olup bittiini anlamadan panik iinde kadn, ocuk, gen, ihtiyar daa kvermitir.
Bunu gren mahalli yneticiler halk ayakland diyerek daha byk kuvvetlerle onlarn zerine
gitmilerdir.
Karlkl diyalogsuzluk ve gvensizlik sonucu iler bir anda arapsana dnmtr. Devam eden

gvensizlik ortamnda meydana gelen bir yn irkin gelimeler olmutur. Daa kanlar asker
ldrmtr, asker objektif olarak asi konumundaki halktan insanlar ldrmtr, neticede sulh ve
skun ortamnn salanmas aylar hatta yllar bulmutur. Bu sre iersinde srgnler, tutuklamalar
doal olarak sz konusudur. Yllardr bilinli bilinsiz azlarda sakz edilen "DOUDA JANDARMA
DP" ve "KOMANDO ZULM" nn esprisi burada yatmaktadr.
35
Dou ve Gneydou insann irkin emellerine alet eden glerin ve onlarn bencil uaklarnn Krt
insanna kader olarak hazrladklar ortam budur. Bu durumdan yneticilerin hi suu yok mudur?
Elbetteki vardr! Su; blge sorunlarnn ana esprisini kavrayamayan, blge ile ilgili bilgilenmede
yetersiz kalan, bunun iin ileriye ynelik kapsaml bir MLL POLTKA gelitirmeyen organlarndr.
Burada yeri gelmiken Trkiye Cumhuriyetinin Dou ve Gneydou Anadolu'daki fonksiyonuna
deinmek istiyoruz; Osmanl Devleti Milli bir devlet deildi. Dolaysyla hakimiyeti altndaki
topraklarda Milli Devlet Politikas yrtmyordu ancak, Trkiye Cumhuriyeti MSAK-I MLL
snrlar iinde kurulmu Milli bir Devlettir ve bunun iinde de Ulusal egemenlii yurt sathnda tesis
etmek durumundadr. Ulusal Egemenlikteki kastmz udur; bir devlet eer kendine Milli Devlet
diyorsa snrlan iinde kltrel, iktisadi, siyasi ve netice olarak da Askeri egemenliini tesis etmelidir.
Cumhuriyet dnemi boyunca Trkiye Cumhuriyetinin Hakkari ilindeki Kltrel Egemenliinden
bahsedilebilir mi? Ana dili ne olursa olsun hatta, ana dilde radyo-TV yaynlar ve oku] imkan olsa
bile bir Hakkarili kendisini ne kadar Trk vatanda saymaktadr. Trkiye Cumhuriyetinin
Hakkari'deki ekonomik egemenlii ne kadardr? Trk mali sisteminin, ekonomisinin iyi veya kt
durumda olmas onu ne kadar ilgilendiriyor? Bir bankann iflasndan veya borsadaki
dalgalanmalardan ne kadar etkileniyor? Yine bir Hakkarili kendisini Trk siyasi hayatna ne kadar
adapte etmitir, seme ve seilmeyle ne kadar ilgilidir. Hangi partinin iktidar olaca onu ne kadar
ilgilendiriyor, bir aile deil, bir kabile deil btn bir airet neden topyekn bir partiye oy veriyor? Bu
sorulara iten ve drst bir ekilde karlk verdiimizde greceiz ki; rnek il olarak aldmz
Hakkari'de TC'nin kltrel, siyasi, ekonomik egemenlii tesis edilmemitir. Dolays ile bu ilde
TC'nin egemenlii ekli ve szdedir. Bu sorular blgenin btn illeri iin sorulabilir, btn
Gneydou illeri rnek olarak alnabilir.
Cumhuriyetin kuruluundan itibaren blgenin zellii, istismara ak oluu ve zerinde oynanan
oyunlar dikkate alnarak zel nem verilmesi
36
gerekiyordu. Milli Devlet olmann gerei olarak bu devlet sahas iinde oluturulmaya allan
modern uluslamaya tm unsurlarn adaptasyonu salanmalyd. Ortadou gibi bir yerde jeopolitik
konumu nemli bir Trkiye'de bylesine hassas bir konuyu elli yl ertelemek ok byk bir yanllk
ve affedilmez bir hatadr.
Krdistan ve Krtlk meselesi sadece Trkiye'de deil, ran ve Irak' ta da ortaya kmtr. Bu
hadiselerin arkasnda ngilizler vardr.
ngilizler Trkiye'ye kar planlarn gizli kapakl yrtrlerken bu lkelerde gizlilie hi gerek
duymamlar ve olaylar tezgahlamlardr..
Krt insan insafszca kullanlmtr. Hele bir eyh Mahmut BERZENC hadisesi vardr ki;
ngilizlerin Krtlere bak asn, airet reislerinin Krtleri kendi bencil karlar iin nasl peke
ektiklerini ve nelere layk grdklerini anlamak iin yeterlidir. Bu ibret verici hadise yle
gelimitir: Bilindii gibi Irak, Osmanllardan sonra ngiliz Manda Ynetimine girmitir. Iraktaki

Arap yneticiler ngiliz egemenliini azaltmak, kendi otoritelerini geniletmek iin bir takm
faaliyetler iine girdiklerinde, ngilizler Iraktaki Krtlerin youn olarak yaadklar kuzey blgesine
hemen adam, para ve silah gndererek Krt airetlerinin dini lideri durumundaki eyh Mahmut
BERZENC ile temasa geerler. eyhe "Hakimiyetin altndaki airetlerle sen de pek ala bir emirlik
veya krallk kurabilirsin, bu konuda sana her trl gvenceyi veriyoruz" denir. Mahmut BERZENC'de
bunun zerine kendisine bal airetleri Irak ynetimi aleyhine isyana tevik eder. syan balayp
Araplar zor duruma dnce bu sefer ngilizler Arap yneticilere "Eer manda ynetimini
istemezseniz ynetimi eyh Berzenciye teslim edeceiz" derler, bunun zerine Arap yneticiler
bamszlk konusunda geri adm atarlar ve ngilizler de kendi piyonlar olan Mahmut BERZENC'yi
yakalayarak Hindistan'da ikamete mecbur ederler. Aradan zaman geiyor ve Arap yneticiler yeniden
bamszlk isteklerini dile getiriyorlar. Bunun zerine ngilizler tekrar eyhi Hindistan'dan getirip
Kuzey Iraktaki airetlerin iine salp tekrar isyana tevik ediyorlar. Araplar tekrar geri adm atyorlar
ve ngilizler eyhi tekrar Hindistan'da misafir(!) ediyorlar.
37
Daha sonra nc sefer eyh BERZENC'ye isyan bayra atran ngilizler, bu isyan bizzat
kendileri Birleik Kralln hava kuvvetlerini kullanarak bastryorlar. Bu trajikomik hadise sonucu
onbinlerce Krt lm, bir o kadarnn evi bana yklm, bir ksm da korkudan yllarca oluk
ocuu ile dalarda kaya kovuklarnda her trl ada imkandan mahrum yaamtr. Sonra ne
olmutur? Sonra; ngilizler blgeden ekilmi, bamsz Irak devleti kurulmu fakat Krdn kaderi
deimemitir.
ngilizler ayn senaryoyu 1929 ylnda ran-Sovyet dostluunu paralamak iin ranl Krtlerin lideri
smail SMKO'yu ran'a kar ayaklandrmak suretiyle tezgahlyorlar. ah'n ngilizlere yanamas,
petrol imtiyazlarn onlara vermesi zerine isyan bastrlyor. Netice; yine onbinlerce l!
Bizce bu olaylarda kabahat, airet fertlerinin deil, onbinlerce insann hayatna malolan ve o
insanlarn toplumsal hayatlarnda derin yaralar aan senaryolarn tertipileriyle, kendi insann koyun
srs gibi gden ve onlar birtakm sfli menfaatler iin peke eken eyh, aa ve airet
reislerinindir.
kinci Dnya Sava sonlarnda Sovyetlerin kurduu MAHABAT KRT CUMHURYET'nin
kuruluu ve dal iyi bir incelemeye tabi tutulursa Sovyetler Birliinin de ezilen halklarn ve
snflanl savunucusu olduunu iddia etmesine ramen, Krtleri karlarna nasl alet ettii ok iyi
anlalacaktr. Ayrca 1958 ylndan 1974 ylna kadar yine Sovyetler Birliinin zellikle Irak
Komnist Partisi ve Irak Hkmetleri aracl ile Irak Krtlerine oynadklar oyunlar tyler
rperticidir.
Netice olarak; Krdistan olgusu ve Krtlk fikri tarihsel ve toplumsal temelleri ne olursa olsun, esas
itibariyle 19. yzyln balarnda ngiliz, Fransz ve Ruslarn hayatiyet verdii birer olgu olarak ortaya
km ve bu temelde ekillenmitir.
Byle bir izah ekli belki baz insanlar tatmin etmeyebilir ve belki de kzdrabilir, ite o zaman
batan beri sraladmz olayn belgeleriyle,
38
tanklaryla, drste bilimsel bir tarzda incelenip aratrlmas gerekir. Byle yapld takdirde
inanyoruz ki; sonu yine zetlediimiz gibi ortaya kacaktr. Yeter ki n yargl ve art niyetli
olunmasn.
1960'LI YILLARDA TRKYE'DE GENEL DURUM VE KRTLK

Cumhuriyetin ilk yllarnda bir kyl toplumu olan ve arlkl olarak tarmla uraan Trk toplumu,
1950'lerden itibaren alt yap yatrmlarna balam ve 1960'l yllarda da sanayileme yoluna
girmitir. Sanayileme hamlelerinin doal bir sonucu olarak toplumun sosyal yaantsnda byk
deiiklikler sz konusudur. Bu deimeler, ncelikle kltr ve dnce alanlarnda kendisini
gstermitir. Eskinin kapal olan toplumunun yerine dnyaya alm, uluslararas temaslar arayan,
gelimelerden gn gnne etkilenen bir toplum olumaya balamtr.
Dnce ve kltrdeki deiimlere etki eden en nemli olgu siyasi yapdaki deiimdir. Dnem
iinde siyasi hayatta ok partili sistem yava da olsa yerine oturmaktadr ve eitli grler
kendilerini deiik siyasi partilerde ifade etmektedirler. eitli ideolojik akmlar, dernekler ve
sendikalar evresinde kmelenebilmektedirler. Sol yaynlar kanal ile devrimci akmlar renilmekte
ve genlik ierisinde tartmalara neden olmaktadr. Fransa'daki genlik hareketleri, Latin
Amerika'daki Gerilla mcadeleleri idealize edilmi ekilleriyle neredeyse gn gnne takip
edilebilmekte ve kitleler youn olarak etkilenmektedirler. eitli rgtler de doal olarak Trkiye'de
benzeri hareketleri organize edip eylemler yapmaktadrlar. Bu arada o tarihlerde yasad olan TKP
(Trkiye Komnist Partisi), ideolojik teorik destek salamak amacyla dnyadaki tm MarxistLeninist eserlerin tamamna yaknnn Trkeye evrilmesine n ayak olmaktadr. Parlamentodaki
Trkiye i Partisi ise genlik ve ii hareketlerinin duygu smrsn yapmakla meguldr. Dier
partiler de mevcut ii ve genlik hareketlerinin
39
sebepleriyle ilgileneceklerine olaylarn zerine gitmek iin asayi tedbiri gelitirmektedirler. Genlik,
sol'un her tonuna bir moda akm gibi sahip kmaktadr. Doulu genliin nemli bir blm ise,
solculuun etkisiyle ve ayn zamanda Irak'taki BARZAN hareketinin bir kolu olan TKDP (Trkiye
Krdistan Demokrat Partisi)'nin ruhuyla kurulmu olan DDKO (Dou Devrimci Kltr Ocaklar)
etrafnda rgtlenmektedirler. 19601 yllarn sonunda genlik hareketlerinin baz noktalar
sorumsuzca siyasi maksatlara alet edilmeye baland. Baz kesimler genlii iktidar emelleri
dorultusunda kullandlar, bazlar da genliin durumunu ne srerek darbe planlar yapmaya
baladlar. te bu durumda i boyut deitirdi ve bilinen 12 MART muhtras gndeme geldi. Genelde
TKP,THKO, THKP-C gibi sol rgtler ile DDKO isimli Krt rgtn u noktalar tasfiye edilince,
geici bir sessizlik ortam salanm oldu.
Dnemin Krtlk faaliyeti; Irak'taki BARZAN hareketinin sempatizanlarnca ve ksmen I-KDP
(Irak Krdistan Demokrat Parti-si)'siyle organik ba iindeki T-KDP ile birleik hareketten ve hem de
Trkiye'deki genel solculuktan etkilenen niversiteli genlikle doulu okumularn kurmu olduu
DDKO faaliyetleridir.
T-KDP daha ok airet ileri gelenleri ve mollalarla ilikilidir. Propaganda konular BARZAN'nin
faaliyetleridir. Faaliyet sahalar MARDN, HAKKAR, SRT, BTLS, VAN ve ksmen DYARBAKIR'dr.
DDKO ise belirttiimiz gibi daha ok niversite genlii ile Krt kkenli avukat, doktor ve yeni
politika heveslilerinden meydana gelmektedir. Bunlar, "Douya yol, su, elektrik vs.", "Komando
zulmne son" gibi sloganlarla blgede isim yapma abasndaydlar ve "AYDIN" olmann gereini bu
ekilde yerine getiriyorlard. Faaliyet sahalar DYARBAKIR, SLVAN, SVEREK, ARI vs. gibi
yerlerdi.
Bu dnem Krtl tamamen o gnn artlarnn doal sonucu olarak filizlenmitir.
-' 40

1970'L YILLARDA GENEL DURUM VE KRTLK

Her ne kadar 12 MART muhtras ve onu takip eden iki yl boyunca bir skunet ortam salanm ve
1973 ylnda seimlere gidilmi ise de mevcut sessizlik yanltc olmutur.
Bu sre zarfnda lkenin kaderinde sz sahibi olanlar, gemiin salkl bir deerlendirmesini
yapamam ya da yapmamlard. 1960'1 yllarn sonlarndan itibaren alnan tehlike anlarna
kulaklarn her nedense tkamlard. Halbuki 1974 ylndan balayarak 1976-77 yllarnda trmanan ve
1980'de doruk noktasna kan olaylarn ilk iaretleri, 1968-71 yllar aras yaanan olaylardr. Bu
yllarn bilinli bir analizi yaplsayd, tamamen toplumsal bir deiim geirmekte olan Trk insan ve
onun en dinamik kesimi olan Trk genlii bu deiimin yaratm olduu sreci salkl bir ekilde
atlatabilecekti. Genlik bu dnemde adeta heba edilmitir, dolaysyla bir sr hastal barnda
tayan bir srecin sonunda ynla komplikasyon toplum bnyesine, zellikle genlik kesimine
dousuyla ve batsyla musallat olmutur.
O gnlerin genlik nderleri olan Deniz GEZM, Mahir CAYAN, brahim KAYPAKKAYA ve
benzerlerinin hayatlar basn tarafndan dramatize edilerek birer efsane ve dnemin genlii iin put
haline getirilmitir. Bir yn toplumsal ve sosyal problem ile kar karya bulunan ve deiim sreci
kaygan bir zeminde bulunan genlik ise, gereki perspektiflerden yoksun olduundan efsanelerin
peinde yrmeyi tek ve en doru yol olarak benimsedi. Halbuki Trk Toplumu o genlikle ve o
dinamizmle neler elde etmezdi. Bu yapsal deiim srecine hazrlksz girilmesi yirmi yl gibi ok
uzun bir zaman kaybetmemize yol amtr. 1974 ylnda ortaya kan irili ufakl saylar elliyi bulan
genlik rgtleri 19601 yllarn srgnleridir. Fakat TKP hari! TKP'nin konumu ok farkldr. 1921
ylnda 3. Enternasyonal karar ile kurdurulmutur. O zamanlar 3. Enternasyonal tamamiyle SBKP
(Sovyetler Birlii Komnist Partisi) ile zdeti, SBKP ile 3. Enternasyo41
nalin alm olduu kararlar tamamiyle ayn idi. Bu dnemde 3. Enternasyonal; Sovyetler Birliinin
iinde bulunduu yalnzlk emberini krmak, kendisine dman olan gelimi kapitalist lkelerin ii
hareketlerini organize etmek, bu kesimlerde Sovyetler Birlii sempatisi uyandrmak ve bu ekilde
hkmetlerin Sovyetlere olan dmanca tutumlarn frenlemek hatta dengelemek maksadyla
Komnist Partiler kurdurdu, var olanlar yeniden ekillendirdi. Ayrca gelimekte olan lkelerde de
anti kapitalist bir kamuoyu oluturmak amac gdlyordu. TKP bu stratejinin bir gerei olarak
Trkiye'de kurdurulmutur. Yani belli bir ama ve belli bir grev iin oluturulmutu, bu nedenle
dier sol rgtlerden ayrt edilmelidir. Dier sol rgtler lkedeki sosyo-ekono-mik artlarn doal
tepkimeleri olmalarna ramen, TKP bu tr hareketlerin serpilip bymeleri iin ortam daha da
olgunlatran, ideolojik malzeme temin eden bir grev stlenmitir. Dnyadaki bir ok Komnist
Partisinin kurulu esprisi budur. Buna ramen yine dnyann birok yerinde KP'leri rollerini deiik
oynamlardr, kimisi artlar son derece olgunlatnda devrimlere nclk yada ortaklk etmitir,
kimisi ise radikal gruplar geriden desteklemitir. Ancak, her durumda da klasik marxizmden ya da
znel devrimci teorilerden ok, Sovyetler Birlii Komnist Partisi politikalarn n plana almlardr.
Sovyet politikalar adeta tabu haline getirilmitir. Zaten bu olay Sovyetlere baml Komnist
Partilerinin kurulu felsefesidir. te yandan TKP nclk ettii devrimci ortama tmden hakim olma
gcn de gsterememitir.
Bu aklamay yapmamzn nedeni; PKK olaynn ortaya k sebeplerini iyi kavrayabilmeye
yardmc olmaktr.
19701i yllarda ortaya kan TKP dndaki rgtler,1968-1971 yllar arasnda kurulan THKO,
THKP-C ve TKP'nin trevleriydi. Yine Marxizm- Leninizm'i "Krdistan Koullarnda yorumlayan"

Krt solu TKDP ve DDKO'nun uzantlarydlar. Fakat PKK 1970'li yllarn toz duman olmu ortam
iinde tpk TKP gibi belli bir ama iin 1921'lerde olduu gibi kurdurulmutur. TKP'yi belirttiimiz
gibi ban SBKP'nin
42
ekmi olduu 3. Enternasyonal hayati nemdeki bir stratejinin gerei olarak ve fakat sadece
Trkiye'de deil, dnyann birok yerinde kurdurmutu. PKK'y kim, niin ve hangi amala
kurdurmu olabilirdi?
PKK'nn kimin tarafndan ve ne amala kurdurulduunu izah etmeden nce onun olutuu zel ve
genel artlar ile geliim seyrine bakmak gerekir. Bylece onun kimler tarafndan ve ne amala
kurulduu daha iyi anlalabilecektir. Sanrz 1970'1i yllardaki dnyann, blgenin ve lkemizin
durumuna ksaca bir gz atmak yeterli olabilir.
1970'1i yllarn balar souk savan bir kez daha trmand, zellikle ABD ile Sovyetler Birlii
arasnda her alanda kyasya bir mcadelenin yaand dnemdir. Ortadou ise bu iki gcn en
atmal alanlarnn banda gelmektedir. Amerika Birleik Devletleri iin Ortadouda en salam
mevzi srail olmasna ramen; Sovyetler Birlii iin Filistin meselesi ve bu meselenin etrafnda
kmelenen gler bir tutunma noktas olmaktadr. Ancak, bu glerin tutarszl, Filistin meselesinin
yava yava poplaritesini kaybetmeye balamas, hznn giderek yavalamas, daha dorusu giderek
bir kmaz iine girmesi SB iin baz tedbirleri acilen gerektirmektedir. te yandan Trkiye bat
ittifak iinde yer almasna ramen Kbrs sorunu nedeniyle batyla karlkl geimsizlik havas
olumaya balamtr. Bir yandan Sovyetler Birlii Ortadouda yeni kpr balar oluturmaya
alrken, bata ABD olmak zere bat ittifak Trkiye'yi her alanda cezalandrmak istemektedirler.
Yine bu dnemde Lbnan i sava balyor ve sorunun zlmemesi iin btn dnya el birlii
ediyor, ayn yllarda Trk diplomatlarna kar yaygn Ermeni Terr ba gsteriyordu. Silah
kaaklar Bulgaristan ve Suriye ye slenerek Trkiye'yi silah deposu haline getiriyorlard. 1975
ylndan itibaren de terr Trkiye'de sratle trmanmaya balamt. Bu gelimelerin yaand bir
ortamda 1973 ylnda fikir dzeyinde birtakm oluumlar iersinde olan Abdullah OCALAN isimli bir
niversiteli, sessiz sedasz Ankara'da niversite genlii iersinde kadro almas yapmaktadr. 1976
ylnda yeterli sayya ulaan A. CALAN, gruba KD (Krdistan Devrimcileri) adn vermitir.
43
KRDSTAN DEVRMCLER SML GRUBUN EKLLENMES
KD (Krdistan Devrimcileri) Grubu Ankara'da yeterli sayya ulatktan sonra o zamana kadar sadece
Abdullah CALAN'n kafasnda belirginleen rgt ideolojisi ve politikas genel hatlaryla u ekilde
formle edilerek grup yelerine benimsetilir; "Klasik anlamda Marxizm-Leninizm aratrlp
incelenmitir, bu ideolojinin klavuzluunda dnyann, Ortadou'nun ve Trkiye'nin genel bir tahlili
yaplmtr. Bu bak asna gre Dou ve Gneydou Anadolu (Kuzey Krdistan) smrge
durumundadr. Trkiye Cumhuriyeti de smrgeci devlettir. Ayrca Krdistan'n dier paralan da
ran, Irak ve Suriye'nin smrge idaresi altndadrlar.
Trkiye Krdistann Trk smrge idaresinden kurtarlmas iin ilk etapta bu dncelere sahip bir
gruplama yaratmak gerekiyor. te yandan Trk ve Krt solundaki dier btn gruplar Krdistan
tahlilini yanl yapmaktadrlar." Evet, liderliini A. CALAN'n yapm olduu Krdistan
Devrimcilerinin balangtaki bak alan buydu. Bu temelde propaganda yapmak zere Ankara'da
toplanm olan grup yeleri "Krdistan'da" okullu genliin youn olduu Gaziantep, Malatya, Elaz,
Tunceli, Kars, Diyarbakr ve Batman'a birer ikier dalmtr. 1976 ylna kadar Trkiye genelinde

genlik tamamen politize olduu ve yine o zamanlar ok sayda var olan grup ve dernek mevcut
olduu iin genliin byk bir blm bu grup ve derneklerin etrafnda toplanmt. Dolaysyla ad
geen illerin genlii de ayn durumdayd. Hatta bu yrenin genlii Trkiye geneline gre en fazla
politize olmu genlikti denilebilir. Krdistan Devrimcileri gittikleri yerlerde dier rgtlerden
taraftar kazanmak maksadyla, ideolojik olarak dier rgtlerin dncelerinin batan sona kadar
yanl olduunu, onlarla hibir noktada uzlamann mmkn olmadn vurgulamaktaydlar. Bu
ekilde saflara ekilen genler de telkinler neticesinde dier tm rgt ve gruplar dman gibi
grmekte ve onlara kar saldrgan bir tavr taknmaktaydlar.
44
Mmkn olduu kadar dier rgtlerle kar karya gelinip tartlmamaktayd. Balangta byle
idi ve daha ok dier rgtlerin yokluunda onlar ekitiriliyordu. Fakat her eye ramen yaplan
tartmalar mutlaka kavga ile sonulanyordu. KD yeleri taktik gerei bir veya iki kii ile tartmann
yaplaca dernek, lokal, kahve ya da sendikaya gider, dier rgt ise buralarda bir yn sempatizan
ile hazr bulunurdu. Kar taraf ideolojik tezinin doruluunu kantlamak iin okuduu kitaplardan,
bulduu kaynaklardan alntlar yaparak iddiasn kantlamaya alrd. KD yesi ise daha ok farazi
konuur, bu konumalarn smrge teorisi ve ayr rgtlenmede odaklatrrd. Konuurken de teorik
yetmezlikten ve sabit fikirlilikten dolay hatta daha ok da n yargl olduundan saldrgan bir dil
kullanr, alayc ve ayn zamanda tahrik edici bir slupla kar taraf kavga ortamna ekerdi. Dierleri
taraftarlarnn kalabalklndan dolay herhangi bir hadisenin kmasn pek istemezlerdi ancak, KD
yesi bu zaaf sezdiinde daha ok saldrganlar ve sonunda silah ekerdi. Silah ekilmesi ya da ate
edilmesi kar taraftaki kalabaln panie kaplmasna sebep olurdu.
Aslnda bu durum bilinli bir sindirme faaliyetiydi. KD yesinin saldrgan ruhunun kamlanmasn,
silah ve eylem konusunda kendine gvenin gelimesini, kar kitlede bulunan macera heveslileri
zerinde etki yaratmasn, onlarn hayranln kazanmasn ve daha bir yn hesapl kazanlar
ieriyordu. Bu tavrlar akl banda olanlar bir yana, dier bir yn babo ve macerac gen zerinde
bir hayli etkili oluyordu. Zaten zellikle bu tr hadiselerden sonra KD yeleri kendi aralarnda olay
anlatp dalga geiyorlard. Bo zamanlarnda "Silah ektiimde nasl katlar ? Hele bir de st ste
dleri var ki grmeye deer! Birisinin dili tutuldu! Yolda birinin peine taklsam hemen bir
arabaya atlayp izini kaybettiriyor!" gibi konumalar eksik olmuyordu. Bu sre iersinde yukarda
belirttiimiz illerde daha ok macera heveslilerinin tekil ettii gruplar hzla olumaya balad. Bir yl
gibi ksa srede yani 1977 balarnda Krdistan Devrimcileri birok fraksiyon gibi isimlerini
duyurmaya baladlar. Bu arada UKO (Ulusal Kurtulu
45
Ordusu) ismini de benimsemilerdi. Ancak dier rgtler nezdinde KD, UKO, APOCULAR gibi
isimler hi de iyi isimler deildi. nk blgenin kuzeyinde UKO, gneyinde APOCULAR olarak
anlan bu grup dier birok rgte gre kukulu bir gruptu. Mevcut ortamn doal gruplarndan
farkllk arz ediyordu ve bu nedenle hep kukuyla bakld.
Ksa bir sre sonra hemen hemen tm sol rgtler Krdistan Devrimcileri ile muhatap olmamaya
baladlar. Birok rgt eitli eylem birliklerine, ortak bildiri, ortak miting gibi faaliyetlerine bu
grubu sokmadlar. Hareketleri, tartma biimleri, yaantlar, birbirleriyle ilikileri dierlerinden ok
farkl idi. Pekok sol siyaset-grup- daha bandan beri bunlarn Devlet tarafndan oluturulan bir
provakatrler grubu olabileceini dnyordu. Kimisi de APOCU grubu, CIA tarafndan
oluturulmu ve Trkiye'deki sol hareketi blecek bir grup olarak kabul ediyordu.

V
Da kar saldrgan olan APOCU militanlar, APO'nun yannda hatta brakalm APO'yu grup iindeki
sorumlunun yannda adeta kapkulu gibiydiler. zellikle eylemlerde ve da ynelik faaliyetlerde
saldrgan ve son derece ukala olan bu militanlar; APO tarafndan srekli olarak horlanp
aalanyorlar, eylemlerdeki acmaszlklaryla dearj oluyorlard. Bu durum ile Mafyann i ileyii
arasnda mthi benzerlikler vard. Mafyann da insan azman, psikopat, hara alan, cinayet ileyen
elemanlar "BABA" nn huzuruna ktklarnda sklm pklmdler. te byle bir ortam ve bylesi
bir ileyi tarz ile KD (Krdistan Devrimcileri) grubu kadro devirme ve yetitirme faaliyetine hz
verdiler. te yandan eitli tarihlerde APO'nun hazrlam olduu deiik merkezi bildirilerin dnda
hibir yayn faaliyetinde bulunmadlar. Propaganda szl olarak yaplyordu. Eitim almalarnda
du. Halbuki bu dnem "SOL" un ideolojik yayn furyas mevcuttu ve gerek Trk solu gerekse Krt
solu rgtleri isimlerini nce bir periyodik yayn ile duyuruyor, bu dergi etrafnda rgtlenmesini
gelitiriyordu.
46
Daha sonra da kitap ve brorler ile dncelerini yaygnlatryorlard. Bunun yan sra eitli forum,
toplant ve seminerler ile kitlelere ulayorlard.
KD bu konuda ok gizemli idi, aslnda yayn ve benzeri legal faaliyetlerinin olmayndan dolay
gvenlik kuvvetlerinin dikkatini pek ekmiyorlar, herhangi bir soruturma ve takibe uramyorlard.
Ancak lkedeki bir takm gelimeleri hep kendilerine mal ediyorlard. rnek olarak; "NATO
toplantsnda dn bizi konumular, Milli Gvenlik Kurulu bizim iin toplanm, ran-Irak ve Trkiye
bizim iin birtakm planlar gelitiriyorlarm... "gibi konumalar ile grubun gizemli durumu daha da
pekitiriliyordu. Bu dnemin sonuna doru grup iine u ya da bu sebeple girmi ve biraz mantkl
dnen; dier sol gruplar gibi tavrlar gelitirmeye alanlar hemen tasfiye ediliyorlard. nk
yetitirilmeye allan standart tipi bozuyorlard. Tasfiyenin arkasndanda bir yn iftira ve karalama
birbirini takip ediyordu. Bu duruma kzan ve o gne kadar grubun btn ykn omuzlam baz
insanlar ayrlmak isteyince A. CALAN; bunlarn ayrlmamas iin gnlerce toplantlar yapyor,
onlara dramatik ykler anlatyor, ikna etmeye alyordu. Sonuta rgt o gne kadar ayakta tutan
bu tr kiiler baz konularda prensiplerini APO'ya dayatnca da APO, "siz haklsnz, gereini
yapacam " demesine ramen alttan alta dier elemanlar iin; "Bunlar MT ajanlarym. nce beni
sonrada rgt tasfiye etmekle grevliymiler. Bunlarn en ksa zamanda mutlaka ldrlmeleri
gerekiyor, komployu son anda ortaya karmasaydm hepimizi ldreceklerdi." biiminde propaganda
yapyordu. Doal olarak bu adamlarn tm deiik yer ve zamanlarda teker teker ldrlyorlard.
Apo; bylece grubun gelimesi, isim yapmas iin aba sarfeden, Abdullah CALAN'I APO yapan
Mehmet UZUN, Ali YAYLACIK, Ahmet BALLI ve daha biroklarn Mafyavari ama tamamen
uyduruk senaryolarla ldrtt. Aslnda bu tavr, daha o dnemde rgt saflarna bir mesajd, gerekesi
ne olursa olsun hibir eletiriye prim verilmeyeceinin iaretleriydi bunlar...
47
ldrlen adamlar rgt iersinde, baz anormalliklerin farkna varmlard. Apo onlar ldrtmekle
hem onlara aklama yapmaktan kurtuldu hem de rgt iinde "MT-AJAN- KOMPLO FOBS" nin
temellerini att.
Benzer konulara ilerde sk sk tank olacaz ve greceiz ki, Abdullah CALAN bu konularda
giderek ustalaacak, ustalat oranda da pervaszlaacaktr. Ksaca giderek Megaloman bir DK-TATR olacaktr.

A. CALAN'IN PROFESYONEL RGT OLUTURMA ABALARI

Gerekte bata Apo olmak zere, Ankara'da Apo'nun oluturduu ilk 15-20 kiilik grup, tamamen
profesyonel rgtlerden meydana geliyordu.
Ancak hedefe ulamak iin resmi ve profesyonel bir rgte ihtiya
vard. Geri bu insanlarn birbirleriyle olan ilikileri de resmiyet arz
ediyordu ama Apo baka iler peinde idi. Batan sona kadar tm rgtsel
faaliyetlerde ve kararlarda TEK EF zihniyetiyle hareket eden bu
megaloman; yine gerektiinde ardna snaca, "Partinin emri,
Partinin karar..." trnden demagojilere ihtiyac vard. te yandan
ilikiler, faaliyetler ve kadro says geniledike zaten bir tekilat yaps
kanlmazd. Ankara'dan yola kan ilk profesyonel grubun tamam
niversite rencisiydi. Okullarn ilerini brakp, aileleriyle de
ilikilerini ksmen askya alp, kendilerini tamamen rgt ilerine ve
almalarna vermilerdi. Bu ahslar srasyla; Abdullah CALAN,
Cemil BAYIK, Kesire YILDIRIM (CALAN), Ali Haydar KAYTAN,
Duran KALKAN, Abdurrahman POLAT, smet ZKAN, Mazlum
DOAN, M.Hayri DURMU, Haki KARER, Baki KARER, Kemal
PR, Mehmet KARASUNGUR, ahin DNMEZ, Mehmet UZUN, A.
Rza ALTUN dur.
48
Bu kiilerin 1976'dan itibaren faaliyet yrtm olduklar Gaziantep, Malatya, Elaz, Tunceli, Kars,
Diyarbakr, . Urfa ve Batman gibi yerlerdeki ikinci kuak ise henz tamamiyle okullar ve
iyerleriyle ilikilerini koparmam yani henz yar profesyonel genlerdi. Resmi rgtn
kurulmasyla Apo, bunlarn azami enerjilerinden faydalanacakt.
Resmi rgtlenmeye gitmek iin, ilk etapta bir rgt program ve tz oluturmay planlyordu.
rgtn tz, doal olarak kurulu esaslarn dile getiriyordu ve fazla bir orijinalitesi yoktu.
Komnist partilerin klasik tzkleri aa yukar kopya edilmiti.
Programa gre kurulacak partinin mcadele stratejisi, aralar ve yntemleri Marxist-Leninist
felsefeye gre tesbit ediliyordu. Bu dnya grne gre; Trkiye'yi smrgeci, Dou ve Gneydou
Anadolu blgeleri smrge Krdistan olarak nitelendiriliyordu. Smrge Krdi-stan'n kurtuluu iin
de kurulacak Marxist-Leninist partinin (Temel Ara) nderliinde uzun sreli bir halk sava (Temel
Strateji) verilmesi ngrlyor, halk sava neticesinde de Birleik Bamsz Demokratik Krdistan
(Temel Hedef) kurulaca syleniyor, Krdistan'daki devrim Milli Demokratik Devrim olacandan
uzun sreli halk savann zarureti vurgulanyordu. Dolaysyla ilk etapta gerekli niteliklere sahip bir
partinin kurulmas kararlatrlyor, partinin kuruluunda yer alacak kadrolarn iddet temelinde
gelitirilecek bir mcadele ortamnda olgunlamalar belirtilerek bu husus zellikle "stikbal
Vaadeden" herkesin kulana fsldanyordu. Peinden Abdullah CALAN hzla "Devrimci iddet"
dedii terr balatyor, Dou ve Gneydou Anadolu'nun eitli yerlerinde eitli kesimlere mensup
insanlar birer ikier kurunlanyor, eylemlerin savunmasz insanlar hedef almas, devlet gvenlik
kuvvetlerinin gerekli bilgiden yoksun oluu ve daha bir yn nedenden dolay yaplan eylemlerin
hepsi baaryla sonulanyor, eylemlerde hibir kayp verilmiyordu. Bu durum hzla bymesinin
nedenlerinden biridir.
49

PKK' NIN KURULUU

Grubun Ankara kl ilk ncleriyle, bu nclerin Dou ve Gneydoudaki alanlarnn gzdeleri
olan baz elemanlarn katld bir toplant Diyarbakr ili Lice ilesi Fis kynde 27 KASIM 1978
tarihinde yaplr. Bu toplanma bilinen anlamda bir toplant deildir. Yani partinin kuruluu iin hazr
bulunanlarn eitli konulardaki grlerini dile getirdikleri bir kurulu kongresi deildir. Tamamen
Abdullah CALAN'n kafasnda tasarlanan bir eitim almas niteliindedir. Zaten Abdullah
CALAN bu anlayn hala srdrmektedir. Bu gne kadar yaplan PKK'nn tm kongre, konferans
ve toplantlarnn z ve biimi bu ilk toplantnn hep kopyas olagelmitir. Fis Kyndeki toplant
PKK tarafndan rgtn 1. Kongresi olarak kabul edilmektedir. Bu kongrede 7 kiilik bir yrtme
komitesi seilir. Merkez Komite yeleri ise resmen belirlenmez fakat, toplantya katlan herkese "Siz
merkez komitesi yesi olabilirsiniz" denir. Bu da Apo'nun zendirme ve altrma taktiklerinden
birisidir. Bu toplantda Apo kendisini kurulan partinin genel sekreteri olarak ilan eder.
Alnan ilk karar toplantnn gizli tutulmasdr. Partinin kurulduu kesinlikle gizli tutulacaktr ve
partinin blge komiteleri ilk etapta ina edilmeye balanacaktr. Bu amala toplantya katlanlar
partinin blge komitelerini kurmak zere blgelere dalrlar. Blge komitelerinin kuruluunda btn
ileri dzeydeki kadrolara grevler verilir ve herkesten derhal iiyle, okuluyla ve en nemlisi
aileleriyle balarn koparmalar istenir.
Bu anlay giderek yaygnlatrlr, ilikide bulunan herkesten iini gcn brakp rgt
faaliyetlerine katlmas istenir. Aslnda iliki koparma temelinde bir tuzak dayatlmaktadr.
Militanlardan istenen rgt faaliyeti, propagandadan ziyade askeri eylem biimleridir. Bir yandan
kurulan partinin alt rgtlemeleri oluturulurken, esas olarak da youn bir eylem program
hazrlanmaktadr.
50

Eylem programlarnda belirlenen hedefler unlardr;

- Devlet gvenlik kuvvetleri ve bunlarn istihbarat kaynaklar,
- Trk Milliyetisi rgtler ve bunlarn nde gelen liderleri,
- Dou ve Gneydoudaki nfuzlu ve popler kiiler,
- Gneydoulu milletvekilleri,
- Belediye bakanlar,
- Airetlerin ileri gelenleri,
Sosyal oven olarak isimlendirilen tm sol rgtler ve zellikle;
- Halkn Kurtuluu rgt,
- Devrimci Halkn Birlii,
- Trkiye i kyl Partisi,
- Devrimci Demokratik Kltr Dernekleri,
- zgrlk Yolu,
- Krdistan Ulusal Kurtuluular
Bylece Abdullah CALAN, bir btn olarak Trkiye'deki sacsndan solcusuna; Krtsnden
tarafszna kadar herkese kar sava ilan etmitir. Sonuta yalnz ideolojik olarak deil ayn zamanda
siyaset alannda da ve esas olarak da eylem alannda "Bizden olmayan dmandr" mantn
adamlarna hakim klmaya almtr. Dier yandan aile, akrabalk ve dostluk ilikilerini de izmi
olduu mcadele metodu nnde "Ciddi ve tepelenmesi gereken" bir engel olarak gryordu. Daha da
nemlisi insann douundan var olan; biyolojik ve sosyo-psikolojik bir gerek olan ayr kiilikleri de

kabul etmiyordu. Tek tip bir model dayatlmt. Bu modele uymayanlar eitli bahanelerle
aalanyor, bunaltlyordu. Bir ok militan farkl olan kiiliklerini sanki yle olmamas
gerekiyormu gibi kamufle etmek ya da gzden karmak iin her eyi gze alyorlard. Kimisi de
kendini sulayc bir mektup brakarak kayplara karyor yani; kayorlard.
51
27 KASIM 1978 tarihinde kurulan PKK, varln 1979 yl TEMMUZ aynda Milletvekili Mehmet
Celal BUCAK'a saldrarak ilan etti.
M. Celal BUCAK saldrdan yaral olarak kurtuldu. Bylece PKK eylemleri Krsal Kesim Eylemleri
ve ehir Eylemleri olmak zere iki temel kola ayrlm oldu.
Krsal kesimlerdeki eylemlerin temel esprisi; birbirine dman olan iki airet, kabile ve aileden
birine yanaarak ve onlarn desteiyle dierine saldrmakt. HLVAN'da bir airete dayanlarak
SLEYMAN-LAR'a; SVEREK'te gene bir airete dayanlarak BUCAK'lara saldrl-mtr. Bu airet
olaylarnda yzlerce insan hayatn kaybetmitir. atmalar ksa srede yle bir hal almtr ki,
taraflar birbirinin kedisini kpeini ldrr duruma gelmilerdir. te yandan MARDIN'de bir
kabilenin maddi olanaklarna dayanlarak KAHRAMAN'lara saldrlar yaplmtr. Bu rnekleri
oaltmak mmkndr. Bu hadiselerin perde arkas kamuoyuna yanstlmamtr. Eer bir gn ilgili
kesimler bu hadiseleri gn yzne karrlarsa ibret verici olaylar greceimiz kukusuzdur.
Abdullah CALAN byle bir taktie; bu kesimlerden kadro, sava ve her trden eleman temin
edebilmek iin bavurmutur. Bu arada her eye ramen oyuna gelmeyen kabile ve aileleri atma
iine ekmek iin bir takm provakatif eylemlere giriiliyordu, nceden yaplan plan gerei geceleri
herhangi bir kabilenin evi taranyor, birka gn sonra da gidip, "Size saldran olmu, sizi biz
koruyacaz" denilerek oralara yerleiliyordu. Yine bilindii gibi 1979-1980 yllarnda PKK
militanlar ile BATMAN ili civarndaki RAMAN aireti arasnda atmalar oluyordu.
PKK'llar; civar kyleri daha aktif hale getirmek ve kullanabilmek iin SUEKEN kynde bir
aileye bombal paket gndererek bu ailenin katledilmesine sebep oluyor, ardndan da SUEKEN
kyn RAMAN airetine kar s olarak kullanyorlard.
52
ehirlerde ise tamamen"...." slenilerek sendika, dernek vb. gibi ak hedef olabilecek yerlerde
faaliyette bulunan dier sa-sol rgt ve kurululara kar eylemler gelitiriliyordu.
NZP ilesi ve benzeri yerlerde kk imalathane sahiplerine mafya yntemleriyle "ya maln ya
cann" taznda bir slup ile yaklalyor ii cretleri -drt kat ykselttiriliyor, ardndan da iilere,
"Aylklarnz biz ykselttik, fazla paralar bize aidat olarak deyeceksiniz" deniyordu. ilerin byk
bir ksm bu yntemle zoraki sempatizan durumuna getirilmiti. Otoritenin yokluundan dolay
kyler, kabileler, airetler adeta koyun srs gibi gdlyor, silah zoruyla istedikleri her ey
yaptrlyor, NZP'teki iilere de ayn basklar uygulanyordu. Profesyonel, hayatta bir baltaya sap
olamam -be serseri adeta NZP iilerini, paralarn, evlerini ipotek altna almlard. Bu
dnemdeki APOCU faaliyetin bu ynyle de incelenmeye deer ynleri vardr. Aratrldnda ibret
verici belgeler ortaya kacaktr. Kendileri az ve bilinmeyen adamlar olduklar iin hedef
olmadklarndan istedikleri gibi gezip dolayor ve istedikleri zamanda cinayet ileyebiliyorlard. Bu
halleriyle de savunmasz insanlarca beladan korunmak iin sz dinlenir kiiler oluyorlard. Bir ok
gereke ile sol rgtlere saldryor, solculukta kararl olanlarn APOCU olmalar salanyordu.
Kurulu yllarndaki PKK anlatlrken o zamanlar AYDINLIK Gazetesi ve evresi ile olan
atmalar hemen akla gelmektedir.

AYDINLIK Gazetesinin manetlerinden PKK hi inmiyordu. "PKK MT'in organize ettii bir
rgttr...", "Cani eteler, PKKI cellatlar...", "Krt halkn birbirine dryorlar..." gibi bir yn
balk ve yorumlar yaynlanyordu. PKK da Aydnlklar; "ngiliz ajan", "MT ajan", "Kemalizmin
anak yalaycs" eklinde hitap ediyordu. PKK bu kiilere yalnz szle deil eylemle de saldryor;
yne-ticilerini ldryor, AYDINLIK Gazetesinin Dou ve Gneydou'daki datmn engelliyor,
bulduklarn yakyorlard.
Bugn Krtlk konusunda anlamazlklar olmayan Abdullah CALAN ve PDA'clar neden o
gnlerde birbirlerinin can dmanyd?
53
Kim kime teslim olmu veya uyum salamtr bu bilinmez! Bu elikinin mutlaka bir cevab
olmaldr. APO olsun onlar olsun, gemiten gnmze politikalarnda bir sapma olmadn
yaynlarnda ve konumalarnda iftiharla yineliyorlar. Ancak gemiten gnmze bu deiiklikliin
nedeni merak konusudur.
PKK rgt kurulup rgtlenmesine ramen o yllarda bir-iki istisna dnda hi bir yayn
faaliyetinde bulunmadan, hibir dergi karmadan ve geni anlamyla hibir kitleye propaganda
almas yapmadan eylemleriyle kamuoyunun gndemine gelip oturmutur. Trkiye'de bu tr iler
kolayd ve bir serseri iki el ate ederse kahraman oluyordu. rnek olarak; PKK'nn birka militan
kyndeki evinde yemek banda oturan M. Celal BUCAK'a saldrdktan sonra olay kamuoyunda
geni yanklar uyandrd, olduka byk bir kesim bu saldry ister istemez oturup tartt. M. Celal
BUCAK milletvekiliydi ve hem de etkili bir airetin lideriydi. Dolaysyla sade vatandalar, zellikle
yre halk bylesi kudretli bir adama saldrabilir cesareti gsteren insanlarn olaanst kiiler
olabileceklerini dnmeye baladlar. Trkiye'de ve zellikle Dou ve Gneydou blgesindeki
insanlarmzn dnce yaps zlerek belirtelim ki byledir. Onlarn toplumsal yaamlarnda M.
Celal BUCAK gibileri eriilmesi mmkn olmayan insanlardr. PKK militanlar da BUCAK
eyleminin nedenini bata sempatizanlara olmak zere yetiebildikleri tm insanlara abartl bir
ekilde anlatmaya baladlar. Denildi ki; "...M. Celal BUCAK, TC. Smrgecilerinin Krdistan'daki
en byk dayanaklarndan birisidir. TC. krdistanda Celal BUCAK gibileri sayesinde ayakta duruyor,
o bir bask unsurudur. Halkmzn talebi, arzusu zerine PKK ona saldrm ve cezalandrmak
istemitir. Bundan sonra da Krdistan da bu tr insanlar kesinlikle yaatmayacaz.." Eylem, PKK
rgtnn olduu her yerde gnlerce, aylarca konuuldu, propagandann temel malzemesini tekil etti.
Bylesi eylemler sayesinde PKK eitli evrelere gzda vererek, halka rgtn ok gl olduu
imajn veriyordu. O tarihlerdeki nfusuyla 100-150 bin kiilik BATMAN'da en fazla 30 kadar
kadrosu, 100 civarnda sempatizan, bu kadrolar ile sempatizanlarn aile ve akrabalar vard. Aile ve
akrabalarn rgt mensubu ocuklarna sahip kmalar, koruma ve kollamalar, onlar barndrmalar
gnn koullarna gre anormal bir durum deildi.
54
Durum byle olduu halde PKK yneticileri her yerde, "Batman bizim elimizde, ehir bizden sorulur"
diyorlard. 30 kiilik profesyonel eylemci kadro, sempatizanlar ve ailelerinin de desteiyle srekli
terr estirerek, sradan vatanda sindirerek bask altna alyor, vatandalar; "Apocular BATMAN'
igal etmitir, onlara kar gelen canndan olur" dncesine sahip olmulard. Blgede Apocularn
etkin olduu dier ehirlerde de durum BATMAN'dan farkl deildi. Sadece krsal kesimde durum
biraz daha deiikti. Herhangi bir yredeki silahl PKK grubu dayand airet, kabile veya ailenin
ocuklarn da yanma alarak, dier airet, kabile veya aileye saldryor, saldn sonras kendilerini

barndranlarn yanna gelerek yaptklar eylemleri abartl bir ekilde anlatyor bylece o airet yada
kabilenin tm insanlarn etkilemeye alyorlard.
Bu silahl gruplar giderek yre insanlar zerinde, ister istemez korku temelinde oluan bir otorite
haline gelmilerdi. zetlersek; ne kadar eylem, o kadar propaganda ve ajitasyon ve ne kadar eylem o
kadar otorite...
Bu dnemde PKK' nn zerinde durmad yayn faaliyetinin istisnalarn len rgt militanlarnn
afileri, "Krdistan Devriminin Yolu" isimli bir kitap ve 4-5 tane de zel bror tekil ediyordu.
"BLTEN" isimli PKK faaliyetlerini ieren dergi de ara sra yaynlanyordu. Bildiriler hari dier
yaynlar kadrolara ynelikti, bu kitap ve brorlerin bakasnn eline gemesi istenmiyordu. Gereke
olarak da "Dier rgtler bizim fikirlerimizi almasnlar" deniyordu. Ama gerek neden bu olamazd.
Bu gizlemenin altnda yatan gerei yalnz Abdullah CALAN biliyordu.
12 EYLL 1980 HAREKET VE PKK'NIN TAVRI
1979 Ylnda PKK dier rgtler gibi henz gelime iinde idi. Gelimenin yaratt byk
sorunlardan dolay bir danklk yayordu. yleki Abdullah CALAN meydana gelen gelimelerin
ykn tayamyordu. nk rgtn baz elemanlar yakalanyor, bazlar
55
atmalarda lyor, bazlar da varlan noktadaki durumun dehetini grp kayordu. Bir ksm da
hayatlar pamuk ipliine bal olarak geri dnlmez bir yolda olduklar iin A. CALAN'n bir
dediini iki etmiyorlard. 1980 ylnda APO'nun etrafndaki ember daralyor; herkese, her kesime
saldrd, her gn bir yerlerde cinayetler ilettii iin herkesi dman edindii iin binbir entrika ile
etrafnda oluturduu emniyet halkas giderek paraland iin areyi yurt dna kamakta
buluyordu.
Abdullah CALAN yurt dna kn deiik tarihlerde, deiik kiilere, deiik biimlerde
anlatmtr. Btn konumalarn ses bandna kaydettirdii ve sonradan kitap, bror haline getirdii
iin de btn syledikleri PKK yaynlarnda mevcuttur.
Apo yurt dna ilk kat gnlerde zetle unlar sylemektedir;
"..Mcadelemiz ierde boulmak zereydi. Elemanlarmz eitimsizdi. Yurt dna gittikten sonra
ilk etapta 250 kiiyi yanma istedim. Amacm bunlar k boyu LBNAN'da askeri eitime tabi tutup
1989 y l NSAN aynda yurt iine geri gndermekti. Bylece mcadelemiz eitilmi byk bir gle
takviye edilmi olacakt. nk esas mcadelemiz gerilla mcadelesi idi, gerillann da temeli krsal
kesimdir. Ancak SVEREK ve MARDN dndaki alanlarda ehirlere skp kaldk. SVEREK ve
MARDN'deki mcadele ise airetler ve kabileler savana dnt. 8u nedenle gerilla mcadelesini
kr temel alarak yrtecek ve buna uygun eitim grm elemanlara ihtiya duyduum iin yurt
dna gittim " demektedir. Bir baka yerde ise bu konuyu yle anlatmaktadr; "Mcadelenin sevk ve
idaresini yurtsever aile evlerinde yrtyordum. ou aileler ekiniyordu, rahatsz oluyordu. Her ay
bir ehirde deiik yurtsever ailenin yannda kalyordum. En son AUSTOS 1979 da URFA'da bir
evde idim, alamyordum. Bir yandan scaklar, bir yandan sinekler ekilecek gibi deildi. Yurtdna
kmaya karar verdim."
Apo'nun yurt dna k ile ilgili daha birok elikili aklamalar mevcuttur. Fakat, iin asl
biraz daha deiiktir; Abdullah CALAN'I
56
yurt dna karan her kimse. O'na yurt dnda barnma yerleri temin eden ve baz ilikileri salayan
herkimse, Apo'ya yle bir talimat vermitir; "1980 MAYIS ya da HAZRAN aylarnda Trk Ordusu

MHP (Milliyeti Hareket Partisi) ile ibirlii yaparak bir darbe gerekletirecektir. Darbeden sonra
Trkiye'de bir i sava kacak, i sava koullarnda merkezi otorite gcn kaybedecektir. Bir ok
kentte ve blgede darbeciler otorite kuramayacaktr. Dou ve Gneydou byk oranda ba bo ve
kontrol zor bir sahaya dnecektir. Bu nedenle eitilmi bir askeri gce ihtiya vardr dolaysyla
kartabildiin kadar adam yurt dna kart, yurt dndaki eitimleriyle biz ilgileniriz." Abdullah
CALAN o dnemde yakn evresine bu durumu birka kez ima etmitir. Bir olay yle veya byle
anlatmak Apo'nun zelliidir. Tm davranlar ve konumalar sahtedir. Tpk devrimcilii gibi...
1991 yl bahar aylarndan birinde IRNAK ilinin .............. Kyn
silahl etesiyle ziyarete (!) giden PKK'l Cemil BAYIK kyllerle sohbette unlar anlatyor; "Benim
bakan Apo ile aram ok iyidir, beni ok sever. Balangta, imdi partiden kaan Kesire YILDIRIM 'a
ak olmutu. Fakat Kesire o gnlerde kendisine yz vermiyor ve uzak duruyordu. Bakan
zntsnden kahrolmak zereydi ve bir gn bana; "Cemil arkada, ne olur Kesire arkadala konu
ona ak oldum karlk vermiyor, bu ekilde devam ederse ben devrimcilii brakp Avrupa 'ya
gideceim " dedi. Ben de Kesire arkada bulup konutum. Kesire, "beni o ta yrekli, suratsz adama
layk gryorsanz yapacak bir ey yok" dedi ve ikna oldu. Fakat daha fazla bakanla geinemedi ve
imdi Avrupa 'da olan Avukat Hseyin YILDIRIM'a kat." Okurlara fazla bir aklama yapmaya
gerek yok sanrm...
Sonu olarak geriye ekilme bu dnemde planlanm, kararlatrlm ve Apo bunun uygulamasn
stlenmitir. Ancak geriye ekilmede belirlenen sayda kii yurt dna karlamam ilk etapta 60
civarnda militan para para lkeyi terk etmitir.
1979 ylnn KASIM ve ARALIK aylarnda yurt dna kan bu kiiler LBNAN'da SURYE' nin
kontrolndeki sahada 1980 yl
57
NSAN aynn bana kadar eitim grmlerdir. Eitim gren militanlar gruplar halinde Dou ve
Gneydou'nun 3 noktasnda slenmek zere Trkiye'ye gnderilmilerdir. Bu ana s blgesi
ADIYAMAN, TUNCEL ve SASON'dur. Gerilla gruplarnn koordinatrlne de Kemal PR
atanmtr.
Ancak, hesaplarn yanl kmas, MHP ortakl bir darbe deil de, Silahl Kuvvetlerin emir komuta
zinciri iersinde ynetime el koymas, halkn bu hareketi kabullenmesi, kabul etmeyenlerin aznlkta
ve dank olmas bir i sava midinde olanlarn beklentilerini boa karmtr. Bunun zerine yeni
bir plan gndeme gelmitir. Bilindii zere askeri ynetimler zellikle getirmi olduklar kstlamalar
nedeniyle geni ynlarca pek sempatik karlanmazlar. Ancak Trkiye'deki rgt ve eylem
enflasyonunun karsnda yeni bir otorite gren halk, tercihini tereddtsz olarak askeri ynetimden
yana koymutur. Hatta sradan vatandalar bir yana brakn, 12 EYLL ncesi PKK yataklar ve
sempatizanlar dahi askeri ynetimi desteklemilerdir. Birok yerde yakalanmamak iin eski
sempatizanlarnn kapsn alanlar "Bari bir gece olsun barndrn" ricalarna karlk "Geti Bor 'un
pazar" cevabn almlardr. Yeni plan sratle geri ekilmedir ve rgt meydann bo olmadn
anlad iin ne kurtarrsam krdr mantyla kalan tm gcn yurt dna ekmitir.
GER EKLME ARTLARI VE SELEN ALAN
Abdullah CALAN 1979 ylnn EYLL aynda SURYE'ye gemi, AM'da karargahn kurduktan
sonra SURYE kontrolndeki LBNAN sahasnda bulunan FLSTN kamplarnda militanlarna
eitim olanaklar salamt. Eitimlerini tamamlatarak yurt iine soktuu adamlaryla nemli bir
vurucu unsur kazanyor ve PKK'nn Trkiye faaliyetleri takviye edilmi oluyordu. Buna ramen
rgtn gcnde hzl bir anma sz konusuydu.

ehirlerde eylemler yapmalarna, hatta glerinin azamisini kullanarak bulunduklar her yerde 2128 NSAN tarihlerini KIZIL HAFTA ilan
58
etmelerine ramen anma devam ediyordu. Burada belirtmek gerekir ki; 21-28 NSAN tarihlerinin
PKK ve Krtlk asndan hi bir zellii yoktur. Sadece 24 NSAN Dnya Ermenilerinin Ermeni
Katliamn anma gndr. Evet, btn bu eylemlere ramen rgtn ok sayda kadrosu
yakalanyordu. Birok sempatizan birok bask ve tehdide ramen terk ediyordu. Krsalda...... lan
yedeine alm olmasna ramen
BUCAKlarla ba edemiyordu.
MARDN krsalnda ise KUK (Krdistan Ulusal Kurtuluular) ile silahl atmalar devam
ediyordu. Bir yandan PKK'nn iine yuvaland kyller, dier yandan bu kyllerin dman
durumundaki KUK taraftar olan kyller, her trl yntemle birbirlerinin kkn kazmak iin aba
sarfediyorlard ve adeta n alnmaz bir kan davas srp gidiyordu.
Geri ekilme planlar AM'da yaplmt. Plana gre ehirlerdeki militanlar nce krsala
ekilecekler, krsal kesimdeki belli noktalarda bir araya gelecekler ve buralardan da peyderpey
nceden ayarlanm klavuzlar vastasyla SURYE'nin snr kasabas olan KAMILI, AMUDYE,
DERBESYE ve KOBAN 'deki intikal noktalarna ulaacaklard.
ADIYAMAN, KAHRAMANMARA, GAZANTEP ve AN-LIURFA'daki militanlar .URFA ilinin
BLECK ve SURU ilelerinden, dier alanlardakiler ise MARDN ili krsal kesiminde toplanarak
NUSAYBN snrndan gei yapyorlard.
SURYE snr kasabalarnda toplananlar ise bir mddet buralarda kaldktan sonra karayolu ile
AM'a, AM'dan da yine plan gerei daha nceden tesbit edilmi FLSTN DEMOKRATK
KURTULU CEP-HES'nin LBNAN daki askeri karakollarna beer onar kiilik gruplar halinde
datlyorlard.
Burada bir hususa deinmekte yarar gryoruz; PKK'ya gre Krdistan 4 smrgeci devlet
tarafndan pay edilmi ve 4 paraya ayrlmtr. Bu drt devlet de ulusal kurtulu mcadelesi veren
PKK'nn dman idiler. Bu dman ve smrgeci devletlerden bir tanesi SURYE idi.
59
Yurt dna kma emri alan PKK militanlar LBNAN'a gideceklerini biliyorlard. Ancak dman
bir lke olan SURYE topraklarndan nasl geip LBNAN'a gideceklerini dnyorlard.
Gidecekleri LBNAN toprann SURYE'nin kontrolunda olduunu ise hi bilmiyorlard. Hakl
olarak bu yolculuktan ok endieli idiler. Abdullah CALAN bu durumdan da istifade etmek iin
rehberlere "Bizimkileri Suriye 'den Lbnan 'a getirirken ok gizli hareket ediyormusunuz gibi
davranacaksnz..." eklinde talimat veriyordu. Halbuki gruplar SUR-YE-TRKYE snrndan alp
LBNAN'a ulatran rehberlerin hepsi SURYE stihbarat grevlileri idiler.
O gnleri ve o gerekleri yaayanlarn ok az bir blm bu gn hala rgt iersindedirler ve onlar
mutlaka bu gne kadar daha yzlerce byle gizli kapakl ilere tank olmulardr.
PKK, 19701i yllardaki toplumsal dalgalanmalarn, o gnlerin artlarnda meydana gelmi doal bir
rgt olsayd 12 EYLL sonrasn da dier bir yn silahl-silahsz rgt gibi karlayacakt. Yani,
bir eit mcadele artlan darald iin, toplumsal hareketler durulduu iin, Apolitik bir dneme
girildii iin yeni koullara uygun bir alma tarzn benimseyecekti. Fakat PKK kuruluunda ve
amacnda bir farkllk olduu iin 12 EYLL dnemini ve sonrasn kendi g ve imkanlarnn ok
ok stnde olan ve o dzeydeki bir rgtn hayal bile edemeyecei ilikiler sayesinde farkl bir

biimde karlad. LBNAN'da glerini FK (Filistin Kurtulu rgt) ye yakn bir statde
konumlandrd..
Dier rgtler yurt ii ve yurt d ilikileri bakmndan PKK'-dan stn olmalarna ramen 12
EYLL sonras ar darbeler yiyiyorlar, bir, ou dalyor, bazlar ok az bir imkanla deien
artlara yllar sonra adapte olmaya alyor, PKK ise ok ksa srede ynla imkanlara, zel statlere
kavuup fendini garantiye alyor. Demek ki, PKK'nn yurt d ilikileri daha gl imi! Demek ii
birileri PKK'ya "Yr ya kulum." demiler. Bu ok dndrcdr. Aslnda daha ncede
belirttiimiz gibi PKK'nn kuruluundan itibaren sahnede son derece gizemli ve akl almaz olaylar
vardr. Geri bu esrarengizliklerin bir ksmn Abdullah CALAN zaman zaman azndan karmtr
ve bir ksmn da hadiseler ortaya karmtr ancak, aydnlanan blm yeterli deildir.
60
KNC BLM
PKK LBNAN'DA
PKK'nn dalmamas, derlenip toparlanmas ve Trkiye'ye ynelik faaliyetlerinin hazrlklar iin
Lbnan sahas kendisine tahsis edilmiti. Lbnan sahasn kimlerin ne ekilde PKK iin hazrlayp
tahsis ettiine gemeden nce, o gnlerde Lbnan'n durumuna ksaca bir gz atmaktan fayda vardr.
Lbnan 1974 ylndan sonra fiilen ikiye blnmt. Dou Beyrut ve Kuzey Lbnan'n sahil eridi
Hristiyan cumhurbakan, Falanjist milisler ile Lbnan ordusunun bir kanadnn denetimindeydi.
Bat Beyrut ile Lbnan'n dier kesimleri ise szde Mslman bir babakann kontrolndeydi.
Gerekte bu blm Arap Bar Gc ad altnda Suriye ordusunun fiili igali altndayd. Suriye'nin
igali altndaki bu topraklarda ise FK (Filistin Kurtulu rgt) bnyesindeki bir ok rgtn kamp
ve karakollarnn yansra LBNANl Drzi ve ii milislerin kamp ve karakollar bulunuyordu.
Ermeni ASALA rgtnn bir kamp da ayrca ayn blgedeydi.
Hristiyan ve Mslmanlarn atmasn nlemek, Lbnan'n paralanmasnn nne gemek iin
Arap Bar Gc sfat ile burada bulunan Suriye Ordusunun, Hristiyanlarn milis rgtlemesine
karlk Mslman, Drzi ve iilerin de milis kamplar kurmalar, karakol tekilatlar oluturmalarna
gz yumulmas fazla anormal bir durum deildir. Ayn zamanda srail'e kar mcadele (!) veren ve
halknn nemli bir ksm Suriye ve Lbnan'da mlteci konumunda olan Filistinlilerin de
61
Lbnan'da kamp ve karakol kurmalarn normal karlamak gerekir. Dar bir mantk bu durumu
anlayla karlar ancak ayn mantk Ermeni ASALA'nn ve Krt PKK'nn Suriye kontrolndeki
Lbnan topraklarnda kamplar kurarak militan yetitirmelerinin nasl mmkn olduunu kavramakta
zorlanr. Ama, yine de en sivri akll olan; "Suriye Trkiye'ye dman olduu iin PKK ve ASALA'nn
kamplar kurmasna gz yumuyor" demek suretiyle iin iinden syrlr.
Fakat bizce bu i o kadar basit deildir ve biraz kurcalamakta fayda vardr. Fransz manda
ynetimince oluturulan Lbnan Cumhuriyeti Anayasas'nda Hristiyan-Mslman elikisini canl
tutacak hkmler mevcuttu. Bu durum Lbnan'da ekonomik ve sosyal dengesizliklere sebep oluyordu.
lke siyasi ekimelere sahne oluyor ve bu ekimeler scak savaa dnyordu. Lbnan'da i
savan 1974te balayp srekli devam etmesi, lkenin ikiye blnmesi ve ardndan Suriye Ordusunun
"Arap Bar Gc" sfatyla Lbnan' igal etmesi bahsedilen arpklklarn dzeltilmesi iin deildi.
Suriye, Lbnan'a paralanml srekli klma, hatta paralanml daha da artrarak devam
ettirmek iin girmiti. Bu durumdan kimin ne kar olabilirdi?
Souk savan btn hz ile devam ettii o yllarda Varova Pakt adna Bulgaristan'n grevi;

kapitalist ve bunlarn mttefiki durumundaki nc dnya lkelerinde yasa d faaliyeti

tezgahlamakt. Paralanm ve topraklar resmi hkmete denetlenemeyen Lbnan topraklan,
kaaklktan terrizme kadar her trl yasa d faaliyetin tezgahlanmasnda aranp da
bulunamayacak bir yerdi.
Suriye Ordusu'nun tm silah ve tehizatn karlayan ve ekonomik yardmlar ile Hafz Esat
ynetimini i muhalefete kar ayakta tutan, askeri danmanlaryla i gvenlik rgtleri oluturan
Sovyetler Birlii ve mttefikleri, birok grevin yan sra Lbnandaki mevcut durumun devam
ettirilmesi ve bu konuda Bulgaristan'la ibirlii yapma grevini Suriye Hkmetine verdiler. Suriye
bu grevi seve seve kabul etti, nk Suriye'nin bu konuda baka avantajlar da vard. Lbnan'da
bulunan Suriye Ordusu'nun tm masraflar Suudi Arabistan ve Kuveyt tarafndan
62
karlanyordu. Yani Suriye Arap kamuoyuna; "Lbnan 'da Filistinlileri slendirip silahlandrarak
srail'e kar mcadele etmelerini salyorum, dolaysyla btn Arap lkeleri bu konuda bana para
gndermelidir. " diyordu.
Arap lkelerinden Suudi Arabistan ve Kuveyt, durumun byle olmadn bildikleri halde kendi
vatandalarna irin gzkmek iin kesenin azn amlard. Suriye ayrca Sovyetler Birliine; "Ben
Lbnan'da kontrolm altndaki sahada Kapitalist lkelerin devrimci militanlarn barndrp
eitiyorum bunun iin bana para ve silah verin. " taleplerini rahatlkla gtrebiliyordu. te yandan
Arap lkelerine, sosyalist lkelere ve bat dnyasnn demokratik kamuoyuna (!) diyordu ki; "Ben
mazlum Filistinlilerin hamiiyim, srail'e kar Filistinlileri destekliyor, barndryor ve koruyorum.
Filistinlilere para yardm yapyorum zor durumdaym bana para verin... "
Dolaysyla Suriye, Filistinlilere dardan gelen her trl yardma da el koyuyordu. Buna kar
Filistinliler iddetli bir ekilde itirazda bulununca 1976 ylnda Filistinlilere kar Tal El Zaatar
katliamn dzenleyip otoritesini tesis etti.
Sorun daha sonralar giderek karmaklat ve Lbnan gerek anlamda bir krdm halini ald. in
bu hale gelmesinde Franszlarn nemli etkileri olmutur.
Suriye ve Trkiye arasndaki Hatay topraklan ve su sorunlar da yabana atlmayacak etkenlerdir.
Ancak burada nemli olan Suriye'nin Lbnan' uluslararas terr odaklarnn barnma ve eitim alan
olarak baz gler adna kullandrmasdr. Oradaki kamplar iin hi kimse Lbnan hkmetini
sorumlu tutamyor nk fiili denetimi yok . Suriye ise; "Buras benim topram deil" diyebiliyor.
Gnmzde Sovyetlerin veya Bulgaristan'n olmamas da hi nemli deildir. Ortadou ve Ortaasya
zerindeki emelleri belli olan ABD, Almanya, Fransa ve ingiltere terr yaratcl konusunda
deneyimli bir profesyonel olan Suriye'nin patronluuna oktan soyunmu durumdalar. Bu durumda
Suriye'nin yeni patronu elbette PKK'nnda patronu olacaktr.
63
PKK, militanlarn Lbnan'a ilk gtrdnde militanlar FK iinde yer alan ve Sovyetler Birlii
gdmnde, pratik ilikileri daha ok Bulgaristan ile olan Filistin Demokratik Halk Cephesi
kamplarna beer -onar kiilik gruplar halinde datldlar. Denildi ki; "Biz Demokratik Cephenin
Askeri statsne tabi olarak hareket edeceiz. Bu tip Filistin rgtlerine askerlik yapmak iin, Filistin
davasna hizmet etmek iin dnyann birok yerinden insanlar geliyor, bizim durumumuz da byledir,
yanllk yapmayn ak vermeyin..."
Bekaa Vadisi olarak bilinen blgede gerekten de szde Filistin davas iin savamak amac ile
dnyann birok yerinden gelmi insanlar vard. Ama bunlarn durumu gerekten farklyd.

PKK bu senaryo ile ilk etapta militanlarn kafasnda yer edecek olan soru ve elikileri bertaraf
etmi oluyordu. Zaten bu elemanlarn hepsi Trkiye'de aranr durumda olduklarndan ve yine ou
gen, tecrbesiz, herhangi bir hayat sorumluluundan yoksun bulunduklarndan sanki oyun
oynuyorlarm gibi attklar her admn macera ynn n plana karp bunun zevki ile gn geiren
kiilerdi. Trkiye'den kaarak yakalanma korkusundan kurtulmulard. Film ve romanlarda olduu
gibi snrdaki askeri, mayn tarlalarn, yabanc lke topraklarn gemilerdi ve btn bunlardan sonra
Lbnan'a ulalmsa gereklerin ne nemi olabilirdi. Gerillaclk romantizmi her eyi toz pembe
gstermeye yetiyordu.
te bu ruh halindeki insanlar, Abdullah CALAN'n ve onun efendilerinin ilerini son derece
kolaylatryordu.
Fakat zaman ilerledike ve toplam 150 kiiyle Lbnan'a ekilme tamamlannca Filistin davasnn ve
Gerillacln gerekleri ksmen anlalmaya balannca "Niin Avrupa'ya deil de Lbnan'a?" sorulan
sorulmaya baland. Ama bu sorular soru tarz, kavramaya yeni balayan bir ocuun annesinin
eteini ekerek "une?bu kim?" trnde ve evresini alglamaya almas gibi bireydi. nk
APO'nun adamlarnn grg ve kltr dzeyleri ok kstlyd. ou kendi kynn mer'asndan teye
bir yeri tanmamt, en ileri olanlar bile
64
Gneydou'daki bir ehrin gecekondu sokaklarnda hayata gzlerini am, mahalle ilkokulunu
bitirmi sonra da eline bir silah alarak iki- adam ldrmt. Bu nedenle iinde bir nokta kadar yer
igal ettikleri birtakm uluslararas apta tezgah ve dmenleri alglamalar ve yorumlamalar
beklenemezdi.
Sorular balaynca Abdullah CALAN bir takm denetim mekanizmalar kurmaya balad ve "Niye
Avrupa deil de Lbnan?" sorularna karlk u aklamay yapt:
"Avrupa lkeleri emperyalist lkelerdir. Hepsi NATO yesi ve Trkiye'nin mttefikleridirler. Her ne
kadar bugn Trkiye'den giden kaaklara kucak ayorlarsa da bu ii Trkiye ile anlamal olarak
yapyorlar. Oraya giden devrimcilere rahat imkanlar salayarak, onlar ie ve okullara yerletirerek,
yaamlarn dzene sokarak rahata altryorlar ve devrimci zlerini boaltyorlar. Dolaysyla onlar
Trkiye adna kendi emperyalist arklar arasnda pasifize ediyorlar. Eer bizde Lbnan'a deil de
Avrupa'ya gitseydik bizim de sonumuz farkl olmazd. Bizim iin en ideal geri ekilme alam
Lbnan'dr. Eer sabrederseniz bu konuda ne kadar hakl olduumu greceksiniz."
APO'nun bu aklamalar birok kk beyin tarafndan ok parlak bir yorum olarak
deerlendiriliyor, stn ngrsnden bahsediliyordu. Gerekten Avrupann mlteciler iin bir eyler
yapt kesindi fakat bunlar Trkiye iin veya Trkiye adna deildi.
1980 ylnda balayan geri ekilme 1981 ylnda 150 kii ile tamamlanmt. Bir miktar militan da
Avrupa'dan ve Libya'daki iilerden temin edilmi, toplam say 200 kiiyi bulmutu. rgtn ynetici
kadrosundakiler hari dierleri Filistin Demokratik Halk Cephesi karakollarna datlmlar,
olacaklar bekliyorlard.
APO ise am kentindeki karargahnda eitli kesimler ile iliki halinde bundan sonra yaplacak
ilerin planlamalar ile urayordu.
PKK Merkez komitesi yelerinden Cemil BAYIK, Beyrut'la kurmu olduu karargahta gruplar
dolaarak nabz yokluyor, "Bundan sonra ne
65
olacak?" sorularna "Bekleyin zaman gelince sizlere bir aklama yaplacaktr" diyerek zaman

kazanyordu.
Biraz sesini ykseltenler ise; "Nankrlk yapmayn, parti size el atmasayd imdi zindanlarda
ryor olacaktnz. Halinize kredin, rgtn en ansl insanlarsnz, ayrca gemite de abartlacak
yle ahm ahm bir mcadeleniz yok!" cevabn alyorlard.
PKK militanlar Lbnan'da Filistinlilerin yanma gitmeden nce Filistin Gerillalarn, Filistin
savaln, kahramanln efsanevi bir dzeyde gryorlard. Fakat ilerine girdiklerinde onlarn
da dier insanlardan farklar olmadn ksa srede anladlar. Onca uluslararas maddi ve manevi
destee ramen ortada gzle grnr bireyler yoktu.
Bu durumun yaratt hayal krkl PKK ynetimi tarafndan fark edilince, gerilla ve gerillacla
olan gven sarslmasn diye; "Bunlar mltecidir, liderlikleri devrimci deildir. Kendi topraklarnda
savamyorlar, bol para ve imkan direnlerini krmtr..." yalanlan sylenmeye balad.
Nihayet Abdullah CALAN, 1981 yl Haziran aynda am'dan Lbnan'a geerek Suriye snrnda ve
Lbnan topraklar iersinde bulunan ayrca daha nce kararlatrld kesin olan, Suriye ordusunca
zel olarak korunan ve Filistin Demokratik Halk Cephesinin cephaneliklerinin bulunduu HELVE
Kamp'n tamamen PKK'ya tahsis ettirdi.
PKK 1. Konferans HELVE Kampnda yaplacakt. Filistin karakollarna datlan gruplardan ileri
dzeyde bulunan ikier-er kii seilerek kampa arldlar. Bylece deiik yerlerden yaklak 60
kii PKK 1. Konferansna katlmak zere bir araya gelmi oldular. Ayrca 20 kadar militan da nbet,
yemek ve benzeri iler iin kampta bulunuyordu.
Konferansa katlmak zere arlan kiilerin tamamna yakn bir blm, daha nce herhangi bir
konferansa veya kongreye katlm deildi. Okuduklar ve duyduklar kadaryla biliyorlard ki; bu bir
parti toplants ise ve arlan kiiler delege olarak arlm iseler, konferansn gndemine ilikin
grlerini yazl ya da szl olarak dile
66
getirirler. Konferansta gemi faaliyetlerin muhasebesi yaplr, iinde bulunulan durum ve gelecein
hedefleri saptanr. Yeni alma dneminin ilkeleri ortaya konur. Fakat eitli zt grler ortaya
kacandan, ounluun gr konferans sonularna egemen olur. Kart grller ya genel
ounlua tabi olurlar, ya da ortaya kan yapnn dnda kendilerine yeni bir yol izerler. Bu
nedenledir ki, konferansa katlmak zere HELVE Kampna gelen herkes kendi grlerini zet olarak
yazl hale getirmiti.
Toplantnn balad gn dorudan divan masasna geip oturan Abdullah CALAN daha nceden
kararlatrd iki militan divan bakan yardmclar olarak yanna ald ve bylece konferans divan
bakanl kurulmu oldu.
Konferansn gndemi ve bu gndemin geni bir deerlendirmesi daha nceden APO tarafndan
yaplm, "POLTK RAPOR" adyla bror halinde baslmt. Bu bror konferanstan bir hafta nce
zaten btn militanlara okutulmutu. Buna gre gndem zetle yleydi:
- PKK rgtnn gemi faaliyetlerinin deerlendirilmesi,
- inde bulunulan dnemin zellikleri ve bu dnemin grevleri,
- Gelecekteki faaliyetlerin genel bir plan.
Bu gndem erevesinde konferans isimli eitim almas balam oldu.
APO; "Hepiniz sulusunuz" diye sze balad. "Parti adna sizleri yarglamaya kalksam hepinizin
cezas idamdr!"
"Hibiriniz gemite grevlerinizi yapmadnz. Hepiniz parti ilke ve talimatlarna ihanet ettiniz.
Fakat nderliin doru kararlar sayesinde byk hatalarnza, amatrlnze, pespayeliinize

ramen partimiz PKK ok byk baarlar elde etti. Bundan sonra tek bir ansnz vardr, gemite
ilediiniz byk hatalardan ders kartmak ve gelecek ile ilgili POLTK RAPOR 'da ngrdmz
alma ve grevler dorultusunda aba sarf etmektir."
67
Apo, ayrca bir yn tehditle konumasn srdryor ve herkesi psikolojik olarak sindiriyordu:
"Hepiniz bundan birka gn nce zavall durumda idiniz. Banz sokacak bir yer bulunuyordunuz,
bir lokma ekmee muhtatnz! Eer sizlere el olmasaydk imdi ounuz ya lm olacakt ya da
zindanlarda idam bekliyor olacaktnz. Aileleriniz, ananz, bacnz da sizi kurtaramazd. Ama, biz
sizleri kurtardk, imdi rahatnz yerinde, kar-nnz doyuruyorsunuz, a ve akta deilsiniz!"
Bunun zerine herkeste bir sululuk duygusu olumaya balad. Herkes konumak zere hazrlad
yazy katlayp cebine koydu. Muhataplarn sindirdiini fark eden Abdullah CALAN; "imdi sizlere
sz hakk vereceim konumanz yapabilirsiniz." dedi. Konumaya cesaret edebilen birka st dzey
eleman papazn nnde gnah karr gibi sklm pklm bir vaziyette kendi kendilerine amur
"atmaya baladlar. Szmona zeletiri yapyorlard. "Biz ettik sen etme!" trndeki konumalar
srp gitti.
Bu konumalardan sonra dier militanlar da yle bir fikir olutu; gemite rgtn tm ykn
srtlanm olan birok eylemi can pahasna gerekletiren bu st dzey elemanlar eer kendilerini
sulayarak konuuyorlar ise bizim syleyecek neyimiz olabilir?
Ksaca, birka merkez komitesi yesi dnda hi kimse 11 gn sren konferans! boyunca
konumaya cesaret edemedi,
Fakat, Resul ALTINOK (DAVUT) isminde bir merkez komite yesi defalarca bir eyler sylemek
istemesine ramen Abdullah CALAN tarafndan hep susturuldu. Dolaysyla 11 gn bir eitim
almas ve beyin ykama faaliyeti olarak geti. Bu yetmiyormu gibi konferansa katlanlar kk
gruplara ayrarak yaklak iki ay boyunca POLTK RAPOR ieriini ezberletti, kelimenin tam
anlamyla beyin yakyordu. APO bu militanlar bir mddet sonra dier gruplara gnderip yapy
homojenletirmeyi dnyordu. alma sonunda herkes artk birer APO maketi olup kmt.
68
APO'nun konferans srasndaki tavrn ksmen de olsa detaylandr-mamzn nedeni; onun rgt
kongrelerini, konferanslarn ve toplantlarn hangi mantkla dzenledii, elemanlarnn fikirlerine ne
derece ilgi duyduu, onlar hangi gzle grd anlalsn diyedir. PKK'da en st dzeyde yaratlan bu
anlay alta doru aynen yansmtr.
Denilebilir ki: Apo elemanlarnn fikirlerine sayg duymuyor, onlara deer vermiyor o halde niin
kongreler, konferanslar, toplan-tlar dzenliyor, maksad nedir? Elbette bir maksad vardr. Bu tr
toplantlar yapmakla her eyden nce yarglama iini soyut bir kuruma havale ediyor. Aslnda kendisi
olan PKK'y bir kurum olarak merulatryor. Faturalar bir kurum adna kesmi oluyor fakat PKK'da
kendi nemini vurgulamaktan da geri durmuyor. Yani ben olmazsam PKK da olmaz havasn her
seferinde yaratmay ihmal etmiyor. kincisi; bu toplantlar vastasyla "EGO" lan canlandryor,
kiileri ateliyor. "Kongre yesi, Kongre delegesi, Merkez Komite yesi ...vb." gibi sfatlarla
katlanlar yeni grevler iin mitlendiriyor. ncs; bu tr toplantlar eitim almas eklinde
getii iin eitli blgelerde faaliyet yrtecek olanlar ayn potada eitip tek tip insan yaratyor.
Ayrca bu toplantlar bir akit olarak ilerde toplantya katlanlara kar kullanyor. rnein; "Falan
toplantda u karar almadk m? Hepiniz onaylamadnz m?" gibisinden dikte ettirdii fikirleri bir
ittifak senedi olarak kullanyor. Bunlar APO'nun ok kurnazca uygulad taktiklerdir.

Sonu olarak; PKK 1. Konferans (15-26 TEMMUZ 1981) gemiin deerlendirmesini yapmak,
gelecei planlamak gibi hususlar bir yana; esasnda yurt dndaki elemanlar zaptu rapt altna almak,
onlara dolayl veya direkt olarak gzda vermek maksadyla tertiplenmitir. Lbnan'da bulunan PKK
elemanlar Abdullah CALAN tarafndan bizzat tehditlere maruz kaldklar gibi, Demokratik
Cephenin eitli karakollarnda bulunan dier gruplar da Cemil BAYIK tarafndan tehdit ediliyorlard.
Tehdit ve basklar ile iyice sindirilen ve hatta eitli entrikalar ile birbiri aleyhine kkrtlan
elemanlara bir de yeni dnemin alma program dayatld.
Programda ksaca yle deniyordu: "Bizler Lbnan'a yeniden g
69
toplamak yeni mcadelemize uygun bir hazrlk yapmak iin geldik. Canmz kurtarmak, karnmz
doyurmak iin buralarda bulunmuyoruz. Hazrlklarmz hzla tamamlamalyz. Hazr olduumuzda
uygun bir biimde yeniden lkeye dnp, mcadeleye kaldmz yerden devam edeceiz."
PKK rgt hazrlklar iin de unlar ngryordu: "Partimiz PKK y lke iinde yeniden ina
edeceiz. Teorik olarak partinin lke iinde nasl ina edileceini buradaki almalar srasnda
kavrayacaz. Parti nderliinde gelien ve halkn katlmyla oluacak halkn siyasi katlm ve
yrtme gc olan Krdistan Ulusal Kurtulu Cephesi 'nin teorik olarak ne ekilde oluturulacan
buradaki eitim faali-yetle-rinde kavramamz gerekiyor. Mcadelemizi zafere gtrecek temel
glerden birisi olan Krdistan Halk Kurtulu Ordusu (ARGK)'nun inas iin gerekli bilgileri de
burada kavramamz gerekiyor."
ok gemeden Abdullah CALAN bu ana konuda kitap hazrlayp bastrd. Bu kitaplar:
RGTLENME ZERNE, KRDSTAN ULUSAL KURTULU PROBLEM ve KRDSTAN'DA
ZORUN ROL isimli kitaplardr.
Tm gruplarn eitim almalar bu kitapta belirtilen konularda younlat. Bir yandan HELVE
Kampnda (imdiki Mahsum KORKMAZ Akademisi) askeri eitim almalar balatld dier
yandan da siyasi eitim almalar aralksz srdrld. Bu srete PKK militanlar dnmeyi bir
yana brakn nefes almaya bile vakit bulamadlar.
Planlanan faaliyet iin ok sayda insana ihtiya vard. Tekrar Trkiye ile temas kurulup nitelii ne
olursa olsun eleman teminine alld. Nasl olsa eitim adaylar iin barnma yeri, yiyecek, askeri
malzeme ve benzeri sorunlar zenler zmt. Bu dnem eitim almalarnda elemanlar
itahlandrmak iin; "Sizler gelecein komutanlar ve halkn nderlerisiniz. Hadi bakalm gsterin
kendinizi! Sizlere verilen grevlere layk ile sahip kn." deniliyordu.
almalar srasnda 1978lerden balayarak bata Almanya olmak
zere Avrupa'nn eitli lkelerindeki Trk iileri arasnda amatr
70
dzeyde srdrlen PKK faaliyetleri; ilk defa 1981 ylnn sonlarnda "AVRUPA BROSU" ismiyle
yemden ele alnd.
Avrupa ortamnn eitli zelliklerinden dolay Abdullah CALAN, kendisine ok bal olanlar
seerek gnderdi. Bu elemanlara u grevler verildi:
- Avrupadaki iiler arasndan zellikle, gen olanlardan eleman temin ederek Lbnan'a gndermek,
- Yine iiler arasndan eitli yntemler ile para toplayarak bu paralan am'daki PKK ynetimine
gndermek,
- Trk iileri bata olmak zere eitli kurulular ve kamuoyunu etkilemek,
- PKK'nn yayn faaliyetini organize etmek, gazete, kitap, dergi, bror, afi ve benzerlerini basp

oaltmak. Bu amala ilk i olarak bir yaynevi kurup bir matbaa satn almak.
PKK 2. KONGRES VE ORTAYA IKARDII BAZI GEREKLER
Abdullah CALAN 1980 yllarnn son aylarndan balayarak gerek Trkiye'den ve gerekse
Avrupa'dan Lbnan sahasna gtrd tm elemanlarn sk bir denetim altnda, bir noktadan sonra
adeta rehin alarak yeni grevlerine hazrlarken; onlarn elde tutulmas, kafesten uup gitmemeleri iin
ne mmknse ve hangi yntem geerli ise onu yapyordu.
Biliyordu ki; eylemsizlik PKK'nn sonu demektir. PKK'ya hayat veren can ve kan katan eylemlerdir.
Bu nedenle eitli hikayeler uyduruyordu.
Geri kimse o artlara ramen Lbnan'dan kap Trkiye'ye dnmek istemezdi nk, Trkiye'de
sk ynetim vard ve kendileri aranr durumda idiler. Ama yine de Lbnan'daki elemanlarn gzlerini
71
korkutmak iin, onlarn birbirlerini denetlemeleri iin; "Trk istihbarat yurt dnda PKKI avna
kmtr. Her an bulunduumuz eve, kampa ya da karakola baskn dzenleyebilir. Hatta iimize
adamlarn szdrm olabilir, gznz drt an, en ufak kukulu hareket yapan sorumlulara bildirin.
Kukulu hareketi kim yaparsa yapsn es gemeyin." talimat veriliyordu.
Btn bunlara ramen mevcut ortamn dna kmaya abalayanlara, rgt terk edip Avrupa'ya
gemek isteyenlere altlan alta olmadk iftiralar ediliyor, "Aslnda bu iflah olmazn tekidir, gemite
de birok su iledi, kimbilir belki de Trk istihbaratnn adamdr." eklinde damgalanyordu.
te yandan ayrlmak isteyen kiiye; "Sen bir bunalm geiriyorsun salkl dnemiyorsun, zamana
ihtiyacn var, sana yardmc olalm. Aslnda iyi bir insansn, bunca emei tepmen doru deildir."
denilerek oyalanmaya allyordu. Eer kii kararl ise bu sefer biraz daha sert uyanlar yapyordu;
"Senin rgtte belli bir gemiin var. Bir ok eyi biliyorsun, ayrlrsan MT mutlaka sana el atacaktr.
Seni byle brakmamz bizden bekleyemezsin!"
Aslnda bu tr kiiler derhal kuruna dizilir ya da bir komplo ile ortadan kaldrlrd; fakat 1981-82
yllarnn ortam bu iler iin elverili deildi. Bu yllarda biriktirilen bu tr insanlar 1983 ylndan
itibaren teker teker rgt tarafndan ldrld. Ayrlmak isteyenler ksa srede dierleri tarafndan
yalnzlk ve tecrit ortamna srkleniyorlard. Adeta afaroz edilmi gibi yalnz kalan bu kiiler, panie
kaplp saldrgan-layorlard. Yllarca syleyemedikleri eyleri aka sylemeye balyorlard,
APO'yu tenkit ediyorlard. Bu sefer APO; "Ben demedim mi bu adam MT ajandr diye, ajanlk
yapamaynca ldrd. Bakn PKK'ya olan dmanln aka ilan ediyor, siz olsanz bunu besleyip
barndrmaya devam eder misiniz?" diyerek sahneye kyordu. Bunun zerine dierleri, bir MT
ajanyla konutu demesinler diye ilikilerini tmden kesiyorlard. O yllardaki PKK Gaziantep Blge
sekreteri ve parti merkez komitesi yesi Abdullah KUMRAL ve daha birok kii bu duruma itildiler.
72
Sonlar da tabii ki dramatik bir lmle sonuland.
Dier taraftan sadece bask ve sindirme yntemleri kullanlmyordu. Militanlar canl tutmak onlar
almaya sevk etmek uruna da baz abalar sarf ediliyordu! Bu maksatla eitim kamplarna zellikle
am ve Beyrut'ta grevli Bulgar, Sovyet ve Kbal, "DPLOMATLAR!" getiriliyor, bu diplomatlar
kamptakilerin hal ve hatrn soruyorlar moral verici konumalar yapyorlard.
Bu ziyaretlerle ilgili olarak APO; "Artk bata Sovyetler Birlii olmak zere tm sosyalist lkeler,
devrimci demokratik rgtler bizimle tanmak, bizi yakndan grmek iin harekete getiler. Galiba
bizim hakllmz kavradlar. Ayrca blgedeki antiemperyalist gler de durumumuzdan
etkilenmeye baladlar. Bu gelimeler bizim iin byk avantajlar yaratyor. Bundan yararlanmalyz,

bu tarihi bir frsattr. '' diyerek tezgahlanan oyunun grnen ya da gizlenemeyen ve yahut ak
olmasnda fayda grlen ksmlarn kendiliinden iradeleri dnda oluan eylermi gibi gstermeye
alyordu.
almalar hzla srp giderken,1982 ylnn Haziran aynda srail Gney Lbnan'da slenmi olan
Filistin kamp ve karakollarna kar topyekn bir harekat balatt. Bu harekat neticesinde Filistinliler
nce Bat Beyrut kesimine hapsedildiler ardndan da Lbnan'dan srldler. Filistin gerillalar Kuzey
Afrika'daki Arap lkelerine Fas, Tunus ve Cezayir'e katlar, bir ksm da Gney Yemen ve Suriye ye
snd. Bu harekat srasnda Suriye ordusu srail ile bir gnlk hava atmasna girdi ise de Gney
Lbnan'daki kara harekatna karmad.te o zamana kadar Gney Lbnan'daki Filistin gerillalar
arasnda kendilerini saklam olan PKK'llar topluca Suriye'ye getiler. Fakat 20 kiilik bir grubu gene
HELVE Kampnda braktlar. Suriye'ye geen PKK militanlarna ksa srede am, Halep, Kaml gibi
yerlerde onlarca ev tahsis edilerek garantiye alndlar.Bu evlerde yaklak olarak 300 PKK'l militan
barnyordu. Bunlar her ev bir grup olmak artyla ki her evde 8-10 kii barnyordu teorik eitime
devam ettiler. Dar kmalar ve gezmeleri yasakt.Aylarca kalnan bu evleri hi kimse terk
etmiyordu.
73
Yiyecek ihtiyalar APO tarafndan grevlendirilmi ve Suriye "EMN KAVMYYE-MLL
STHBARAT"isimli merkezi istihbarat rgtnn kimliklerini tayan kiilerce karlanyordu. Bu
kimlikler zel ve gvenilir kiilere verilmiti.
PKK bu arada bir grup adamn da ran ve Kuzey Irak'a yerletirmiti. ran'dakiler ran istihbarat
tekilatnn bilgisi dahilinde Kuzey Irak ve Trkiye'ye komu Urmiye ehrine yerletirildiler. Oradan
hem Trkiye'ye hem de Kuzey Irak'a giri k yapabiliyorlard. ran'a geilerini Suriye Hkmeti,
ran ile anlaarak uakla gndermek suretiyle salamt.
1982 ylnda Irak hkmeti ran ile olan savatan dolay Kuzey Irak blgesini tamamen kontrolsz
brakm bu nedenle, Kuzey Irak'n usuz bucaksz dalar, vadileri ve derelerinde Mesut
BARZAN'nin Krdistan Demokrat Partisi (KDP) denetiminde bir tampon blge olumutu. Celal
TALABAN'nin Krdistan Yurtseverler Birlii (YNK) da oradayd ama esas kontrol Irak KDP'sinde
idi.
ngiliz piyonu eyh Mahmut BERZENC'den sonra Irak'taki Krtlk faaliyetleri adeta
BARZAN'ler ile zdelemitir. Tarihte ilk defa Krtler adna Siyasi Parti kuran Molla Mustafa
BARZAN'dir. Hatta BARZAN KDP'si sadece Irakta deil Trkiye, ran ve Suriye'de etkiler
brakm, buralarda da KDPler kurulmutur. Molla Mustafa Barzani, Sovyetler Birliinde yetitirilmi
ve kendisine askeri rtbelerde verilmi olmasna ramen asla akl d komnizme yanamam, Krt
halkn Sovyet uakl gibi erefsiz sfattan her zaman korumutur. Molla Mustafa'nn ortaya k
ksaca yledir;
ngilizler, 1933 ylnda Irak' Kral FAYSAL'a teslim edip ve o zamanlara kadar Arap muhalefetini
dengelemek maksadyla yedekledii Krt airetlerini yzst braknca bu airetlerden en derli toplu
ve organize olan BARZAN aireti ayaklanyor ve isyan 1945lere kadar devam ediyor. syann
balangtaki lideri Ahmet BARZAN daha sonra ise kk kardei Molla Mustafa BARZAN'dir.
Molla Mustafa, 1945 ylnda ran'a geerek Ruslarn kurdurmu olduu "MEHABAT KRT
74
CUMHURYET" iinde yer alyor. Bu organizasyonun ngilizlerin ve ran ahnn kar koymasyla
bozulmas zerine adamlaryla birlikte Sovyetler Birliine iltica ediyor. Uzun bir sre Rusya'da

ikamete mecbur edildii yerlerde kaldktan sonra 1958 ylnda, Irakta Kralln bir askeri darbe ile
yklmasndan sonra darbe lideri General Abdulkerim KASIM tarafndan Irak'a arlyor.
Bize gre General KASIM'n BARZAN'yi armasnn amac udur; yapt darbe ile ngiliz
yanls Irak Kraln, Arap Milliyetiliinin sembol haline gelmi Msrl General Cemal
ABDLNASIR'n desteiyle deviren ve ynetime el koyan General Abdulkerim KASIM,
BARZAN'yi davet etmekle tpk NASIR gibi Sovyet desteine mazhar olacan dnyordu. Bu
maksatla Irak Komnist Partisi'ni de yasal hale getirdi. BARZAN'ye de Kuzey Irakta otonomi
vaadediyordu.
Giderek iktidarn pekitiren KASIM, muhaliflerini yava yava temizlemeye balad. BARZAN ve
adamlarn Irak Komnist Partisi vastasyla ezmeye balad ve etkisiz kld. Daha sonra da Irak
Komnist Partisine baskya balad. Bu sefer Komnist partisi yneticileri de BARZAN'ye snmak
zorunda kaldlar.
General KASIM da Abdsselam ve Abdurrahman ARF isimli karde generaller tarafndan devrildi
ve bu iki generalde durumlarn salamlatrmak iin Sovyetler Birlii ile flrt etmeye baladlar.
Bunlar da nce Komnist Partisi'ni yasallatrdlar ve Molla Mustafa BARZAN'ye otonomi teklifinde
bulundular. Irak Komnist Partisi Sovyetler Birlii' nin emri ile derhal karde generallerle anlat.
BARZAN teklifi ihtiyatla karlamt otonomi artlar uygulanncaya kadar dada kalacan
bildirdi.
Generaller Molla Mustafa'y asi ilan ederek Komnist Partisini zerine saldlar. Film baa
dnmt. BARZAN etkisiz hale getirildi, Komnist Partisi kapatld. Partinin yeleri yeniden
BARZAN'ye sndlar.
Nihayet BAAS (Arap Sosyalist Dirili Partisi) Partisinin yapm olduu devrim ile karde generaller
iktidardan uzaklatrld ve Irakta
75
60'l yllardan gnmze kadar gelen BAAS Partisi lkeye egemen oldu.
BAAS partisi, kendisini Sovyet yanls ve antiemperyalist ilan ederek Komnist Partisi'ne bakanlk
vaadiyle ortaklk, BARZAN'ye de bir anlama teklif etti. Anlamaya gre 1970 ylndan balamak
zere Kuzey Irakta Krt otonomisi tesis edilecekti.
BAAS ynetimindeki Irak, Sosyalist lkelerle iyi ilikiler tesis ederek hzla silahland ve kurmu
olduu i gvenlik organizasyonlary-la iktidarn tamamen salamlatrd. Bu dnemde Hasan EL
BEKR'in devlet bakan olmasna karlk ipler Saddam HSEYN'in elinde idi. Rus ve Bulgar
danmanlar Saddam'n iktidarnn tesisi iin tm imknlarn seferber ettiler. BARZAN ve KDP'si
dalarda otonominin uygulanmaya koyulmasn bekliyorlard. ki buuk yl geride kalm olmasna
ramen kademe kademe gelecek olan otonomiden haber yoktu.
BAAS ynetimi kendisini "Ezilen milletlerin dostu olan!" Sosyalist Sovyetler ve Bulgaristan
vastasyla iyice pekitirdii iin, teden beri hep i politika hesaplarnn piyonu durumuna getirilmi
Krt airetlerini oktan unutmutu. BARZAN'nin KDP'sinin ne nemi vard.
BARZAN de srekli ezilen ulusluktan dem vurarak Irak ynetimini sznde durmaya davet
ediyordu ve Irak ynetiminde yer alan Enternasyonalistleri, Sovyetleri, Bulgaristan', Romanya'y ve
Dou Almanya'y etkilemeye alyordu. Fakat Sovyetler ve mttefikleri, Irak gibi bir lkeyi
Ortadou'daki karlar korunduu iin rahatsz etmiyorlard. nemli olan ezilen halklar deil
karlard.
BARZAN'nin iinde bulunduu kmaz dier lkeler tarafndan fark edilince bu sefer ran'daki
Krtlere ramen ran ah, srail ve ABD devreye girip insan haklar savunucular kesildiler.

ran, attlarap blgesindeki toprak parasn Irak'n elinden almak istiyordu. srail zaten Irak'n
glenmesini istemiyordu, ABD ise hem srail'e hem de ran'a yardmn yansra genel stratejisi
asndan Sovyet yanls Irak'n burnunu srtmek istiyordu. Bunun zerine ran kendi topraklarn
BARZAN ve KDP ye at. ABD ve srail'den gelen silah,
76
cephane ve para ile ran ah ksa srede BARZAN'nin yzbine yakn adamn, silahlandrp Kuzey
Irak'a yerletirdi.
Irak ise, bunun zerine Sovyet askeri danmanlar ve Komnist Partisi militanlarn da yanna
katarak BARZAN'ye kar saldrya geti.
Fakat her eye ramen, ran' geri cephe olarak kullanan ve nemli lde lojistik destek gren
BARZAN'ye ba edirmek mmkn olmuyordu. Zor durumda kalan Irak, ran'la temasa geerek 1975
ylnda Cezayir'de yaplan anlama ile attlaraptaki topraklar ran'a geri verdi. Ayrca Sovyetlerle
olan ilikilerini geveterek Bat'ya yanaacan vaadetti. Bunun zerine BARZAN ye yaplan yardm
ve verilen destek sanki bakla kesilmi gibi birdenbire bitiverdi.
Yzbinlerce BARZAN'ci Sovyet danmanlar emrindeki Irak Tmenlerinin saldrsna urad.
Krtler birka gn iinde kendilerini ran ve Trkiye'ye zor attlar. ran'a geenler silahszlandrlarak
kamplara alnd, Trkiye'dekilerin byk bir blm ellerinde silahlaryla snr boylarnda rahata
yaadlar ve emdinli, ukurca, Uludere, Silopi blgelerine yerletiler. Irakta kalp kaamayanlarn
binlercesi kuruna dizilerek ldrld, nemli bir ksm Gney Iraktaki Arap llerine srldler.
O gnleri yaayanlar bilirler, yaamayanlar arivleri kartrp renebilirler. Her zaman olduu gibi
balangta Krtler ayartlm ve kkrtlmtr. Sovyetler ve yandalar ile batnn insan haklar
savunucusu (!) lkeleri anlanca Irak ordusu Krt srek avna karlmtr. karlarn elde edenler
Saddam'n napalmlar altnda can veren Krtlerin feryatlarna kulaklarn tkyorlard. Bu filimler
gnmze kadar birka defa tekrarlanmtr.
Hadiseler son derece dndrc sonularla dolu iken blge insannn cehaletinden yararlanarak
ayn oyunlarn tekrar tekrar sahnelenmesine seyirci kalmak, o rezil sahnelerde rol almak, Serihldan
denen dzmecelere ve PKK isimli Krt kyma makinasna katlmann anlalmas ok zordur.
77
Trkiye ksmen de olsa oynanan oyunlarn farkndadr; ngiltere,-Fransa, Almanya, ran, Suriye,
Irak gibi glerin arlatanlna engel olmak iin aba sarf ediyor. Krtleri son ikiyz yldr adeta bir
piyon gibi kullanan; her kullanta paralanm, posas km bir vaziyette paavra gibi kenara atan
bu lkeler deil midir?
Krtlerin gene perian olmalarn engellemek iin; Trkiye parman oynatt an bu arlatanlardan
ve Trkiye'deki ibirlikilerinden hemen "nsan haklan!" feryatlar duyulmaktadr. Krt insan
arasnda da baz uaklarn ok ucuz karlar uruna airetini, akrabalarn, kardelerini peke
ekmelerine ne demeli? Dier bir ac durum da; Trkiye'de kendilerine aydn yaftas yaptran baz
s dnceli ruhsuzlarn da bu arlatanlar korosuna katlmasdr.
V
Krt tarihinde kendi airetini ve akrabalarn peke ekenlerden birisi de Ortadou'da siyasi
iportacl meslek haline getirmi olan Celal TALABAN isimli insanlk fukarasdr.
nceleri BARZAN ile beraber hareket eden bu ahs, daha sonra BARZAN'nin ran ah ile
anlamas zerine Irak'a snm; Irak BAAS Partisi, Irak Komnist Partisi, Rusya ve Bulgaristan'la
birlikte BARZAN'cileri ezme harekatna katlmtr. Saddam HSEYN'e "Demir yumruunuzu

selamlyorum" diyen TALABAN deil midir?

Suriye'de ikamet etmekte iken 1978 ylnda Rusya'nn Irak ile Suriye'yi bartrmas ve SADDAM
ile ESAD arasnda dostluk gelimesi zerine yeniden piyasaya srlmtr. Oyun udur; 1975 ylnda
ran ve Trkiye'ye snan IRAK KDPsi yeniden 1977 ylnda KIYADE MUVAKKAT (Geici
Komite)n kurulmasyla Kuzey Irak'a yerlemilerdir. SADDAM bundan nemli lde rahatsz
olmutur. Suriye'de ESAD ynetimine durumu bildirir, Hafz ESAD ynetimi de Celal TALABAN'ye
adamlarn ve Trkiye zerinden Kuzey Iraktaki KDP kuvvetlerini kuatmalarn, SADDAM'n
gneyden geleceini, KDP'nin Trkiye'ye kamalarn nlemelerini emreder. Ancak, o dnemde Celal
TALABAN'nin yeterli adam yoktur. Bunu Suriye ynetimine bildirir, Suriye stihbarat hemen
harekete geer ve bir Krt
78
Sosyalist Partisi kurulur. Sosyalist TALABAN'nin, ABD ve srail masas olan BARZAN'yi (!) Irak
Krdistan'ndan kovup Sosyalist Irakta bir zerk Krdistan kuracan propaganda eder. Ksa srede
Suriye stihbaratnn kurmu olduu "Krt Sosyalist Partisi" yzlerce Krt gencini toplayarak
TALABAN'nin emrine verir, fakat senaryo planlanan ekilde sonulanmaz. Irak ve Trk
topraklarnda ok sayda insan lr. Krtler bir kez daha Suriye, Irak ve TALABAN tarafndan ifal
edilir. Bu olay mazlum bir halkn nasl ifal edildiine dair arpc bir rnektir.
Kendi kendimize unu sorabiliriz; bu insanlar neden bu kadar abuk ayartlabiliyor? Neden defalarca
ayn tuzaklara dyorlar? Bu insanlarn basireti mi balanmtr?
Evet buna basireti balanmak denir, mazlumluk ve saflk denir.
nk uzun yllar ngilizler, Franszlar, Ruslar, Araplar ve BAAS'-lar o insanlar oluturmu
olduklar tuzaklar sayesinde insanlktan karmlar ve Krt kardelerini koruyup kollamaktan birinci
derecede sorumlu olan Trkiye Cumhuriyeti d kamuoyu basks bir yana, ierdeki insanlk fukaras
kiilerin kompleksleri yznden kabuuna ekilmi adeta seyirci kalmtr.
. Irak ve Krtlerin durumuna ksaca bir gz attktan sonra imdi de esas konumuz olan PKK'ya
dnelim.
Yaplan planlar gerei Kuzey Irak'tan Trkiye'ye giri yaplacakt. PKK, kuzey Irak topraklarn
srama tahtas olarak dnyordu. Ancak bir sorun vard ve PKK o gne kadar btn sol ve sosyalist
glerden daha ateli bir biimde Mesut BARZAN liderliinde yeniden Kuzey Irakta slenen Irak
KDP'sine "lkel Milliyetiler, Feodal gerici gruh, Amerikan uaklar, srail maalar..." gibi
yaktrmalarla hcum etmiti. Gerekten de Mesut BARZAN liderliindeki Irak KDPsi, o zamana
kadar yukarda deindiimiz nedenlerden dolay bata Ortadou olmak zere tm dnyadaki sol
glerce tecrit edilmiti.
PKK gibi kat Marxist-Leninist rgtler bir yana, en lml solcular
79
bile BARZAN'yi tehlikeli bir emperyalizm maas olarak gryordu. Bu aslnda insanlk, ezilmilik
adna, insan emei adna olaylar ve dnyay tahlil eden zavall solcu mantnn fukaralnn
tescilidir. Fakat, Mesut BARZAN de bu dnemde airetini yeni bir maceraya ve yeni bir felakete
srklemek iin birtakm araylar iindeydi. Yani Mesut BARZAN, banda bulunduu KDP'sine sol
gler arasnda yeni. bir yer bulmak iin rpnyordu. Sovyetlerin Ortadoudaki komisyoncularnn
eteklerinden ekitirip sanki "Ne olur beni affedin, ben ettim siz etmeyin" diyordu. Daha birka yl
nce Sovyet Miglerinin att Napalm bombalar altnda can veren,yaklp yklan iki bin krt kyn
unutup yeni bir patron aryordu. te tam bu srada PKK'nn arkasndaki gizli gler devreye girdiler.

Bundan byk av olamazd ve stelik kendi ayaklaryla gelip tuzaa dyordu.

PKK ile BARZAN KDP'sini sihirli bir el, 1982 yl sonlarnda bir araya getiriverdi. Anlamadan
hemen sonra PKK gruplar halinde militanlarn Kuzey Iraktaki KDP denetiminde bulunan blgeye
yerletirdi.. Baz PKK yneticileri de am havaalanndan uaa binerek, nce ran-Tahran'a sonra da
karayoluyla Kuzey Irak snrna gelerek buraya yerletiler. Bu anlamadan sonra Mesut BARZAN
muradna erdi ve solcu evrelerden itibar grmeye balad. Suriye'ye davet edildi. nk Hafz ESAD
ynetimi, Irak topraklarnda Suriye adna SADDA-M'a kar savaacak bir piyon aryordu. Irak, 1982
yl balarnda Suriye'nin HAMA kentinde patlat veren olaylarda Mslman Kardeler rgtne geri
cephelik grevi yapyordu. Suriye bu nedenle, Irak' cezalandrmak, Celal TALABAN ile Mesut
BARZAN'yi birlikte devreye sokmak istiyordu. BARZAN am'da iken hemen bir KDP brosu ald
ve KDP ileri gelenleri, Kuzey Irak'a silah ve para aktmaya baladlar. Dier taraftan KDP'nin
SADDAM'a kar balatt mcadeleye o sralar Irakla sava halinde bulunan ran'da sahip kt.
BARZAN'nin ran'da kamplar amasna ve serbeste girip kmasna msaade etti.
Fakat Irak, bu konularda Suriye ve ran'dan daha az tecrbeli deildi. Uzun sreli bir ngiliz ve RusBulgar deneyimi mevcuttu. O da hemen
80
ran Krtlerinin lideri olan Abdurrahman KASEMLO ile ilikiye geti ve ran Krdistan Demokrat
Partisi ile Irak Devlet Bakan Saddam HSEYN bir anlama yaptlar. Buna gre; KASEMLO ran'a
kar savaacak ve ayn zamanda ran'daki BARZAN kuvvetlerinin kamplarna saldracakt. Buna
karlk Irak ynetimi; ran Krtlerine para ve silah verecek, Irak topraklarnda kendilerine slenme
imkan salayacakt.
Krt halk zerinde oynanan oyunlar, TALABAN'leri, BARZAN-leri, KASEMLOlar, Abdullah
CALANlar yani, kendi halkn iporta tezgahndaki mallar gibi pazarlayanlar be kelime ile
anlatmak mmkn deildir. Byle bir ey yapmak Krt insannn vermi olduu canlan ve dkt
kanlar hafife almak olur. Burada durmay tercih ediyoruz. Durmak, belki bunlarn sebep olduu
ykmlar geitirmek olur ama bu sadece bize ait deildir. Bu gerekleri su yzne karmas
gerekenlerin, bu duruma anak tutanlarn, eer varsa yzlerini daha fazla kzartmamak iin imdilik
susalm.
Evet PKK'nn Kuzey Irak'a giri yks ksaca byledir.
1982-83 yllarnda Avrupa'daki almalarn da hzlandrlmas ile ok sayda eleman eitilmek
amac ile havayoluyla am'a aktarlyordu. Lbnan alan srail igali altnda bulunduundan eskisi
gibi rahat kullanlamyor, elemanlarn bir ksm Kuzey Irak topraklarna gnderiliyordu. Militanlarn
arlkl bir blmnn Suriye'nin am, Halep ve Kaml illeri civarndaki hcre evlerinde kapal
kalmas baz glkler karyordu.
En nemlisi Abdullah CALAN'n 1981 ylnda, PKK 1. Konferansnda ortaya att gelecee ilikin
planlarna muhalefet edenler ortaya kmt. Bunun zerine APO hem bu olumsuzluklarn nne
gemek ve hem de tzk gerei sresi dolmu olan 2. Kongreyi toplamak iin harekete geti.
Kongrede yeni dnem iin kafasnda oluturmu olduu perspektifi hakim klmak istiyordu. Daha
sonra "kongrenin karardr, sizin kararnzdr, mecburen yerine getirilecektir" deyip kar kanlar
ezmeyi planlyordu...
81
1982 ylnn Austos aynda PKK 2. Kongresi, Suriye'nin rdn hududundaki bir kampta topland.
Tpk 1. Konferansta olduu gibi Abdullah CALAN, hazrlam olduu "ALIMA RAPORU" isimli

bror temelinde kongreye katlan szde delegelere 6 gn boyunca eitim yaptrd. Bu eitimin ad;
PKK 2. Kongresi oluyordu.
APO, bu almalar srasnda kendisinin dneme ilikin deerlendirmesine ve yeni mcadele
stratejisine ba kaldran Merkez Komite yesi ve PKK Avrupa brosu sorumlusu Resul ALTINOK
(DAVUT) ve onun gibi dnenlere neler yaplmas gerektiini aklad.
APO, Resul ALTINOK'u MT ajan olmakla suluyordu!
Kendisine ve PKK'ya kar byk bir komplo iinde olduunu, bu durumun son anda fark edildiini,
bilmeden de olsa onun gibi dnenler ile ona alet olanlarn da onunla ayn kefeye konmas
gerektiini vurgulad.
Buradan hareketle 2 yllk yurt d pratiinde rgt elemanlarnn uyank davranmadn, kendisi
olmazsa belki de komplonun baarya ulam olacan ve imdiye kadar MT'in herkesi imha etmi
olabileceini belirtti. "Hep ben mi sizi srtmda tayacam, ne zaman gznz drt aacaksnz?"
diyerek fedakr baba rolleri yapt.
Bu ve buna benzer konumalar ile tpk 1. Kongrede olduu gibi, katlanlar birer idamlk sulu
durumuna drd. Herkesin sululuk psikozuna girdiini fark edince de; yklendike yklendi.
Bylece, btn rgt elemanlarnn bundan sonra srekli birbirini kollamasn,en ufak bir eletirinin
gzden kamasn engellemi oluyordu.
APO, batan beri hayali komplo teorileri reterek kendi yaamn
kontrgarantiye almay bir yntem olarak kullanyordu. Bu, dnyadaki
tm sefil diktatrlerin yaam felsefesidir.
Artk hi kimsenin hi bir ekilde eletiriye girimemesi, giritii
taktirde damgalanp yarglanaca bilinci yerletirilmiti.
Militanlar sadece kendilerini eletirebilirler, "Biz alaz,
Parti
nderi bize her eyi verdi ama biz beceremedik suluyuz" diyebilirlerdi.
82
Dorusu PKK= APO gibi demokratik (!) ve de ulusal kurtuluu (!) rgte bylesi yakyordu.
Ksaca, PKK 2. Kongresine katlan delegeler, APO'ya ve onun dncelerine klece boyun emek ya
da hain damgas yemek arasnda bir tercihte babaa brakldlar.
1976 yllarndaki eitim almalarnda yerletirilmeye balanan bu anlay, 2. Kongre ile
resmiletirildi. Bilenler bilmeyenlere anlatsn misali verilerek bundan sonra hi bir mazeretin kabul
edilmeyecei tebli edildi.
APO aka yle diyordu; "ki yldr sizi besledik, her trl ihtiyacnz karladk. Sizi her trl
bela ve tehlikeden koruduk. Ya bunun bedelini deyeceksiniz, ya da PKK adna yargmz hain
olduunuz eklinde olacaktr.!"
aresiz ve medeni cesaretten yoksun insanlar iin bu durum korkun bir amazd. Bu konumann
anlam; "ya rgt adna hayatn ortaya koyacaksn ya da rgt senin hayatna kastedecektir!" dir. Ne
iin, ne hakla? diye sormak, sormaya yeltenmek yoktu.
APO'nun 2. Kongrede hain ilen ettii Resul ALTINOK olay hakknda okurlar bilgilendirmek
yerinde olacaktr.
Resul ALTINOK (DAVUT), PKK rgt iinde ya ve kltr ileri olan birisiydi. Krtlkten
ziyade sosyalist fikirleri daha ar basyordu. Aslen Bingll olan Resul, ayn zamanda PKK merkez
komitesi yesiydi. PKK Avrupa brosu oluturulduunda APO, rgtte kendisinin en gvendii adam
olmas zelliinden dolay Resul'u Avrupa'ya sorumlu olarak tayin etmiti. Kltrl ve alak gnll

olmasndan dolay Resul herkes tarafndan ok seviliyordu.

Avrupa'da iken genelde dnyann ve zelde Trkiye'nin sorunlarn karlatrmal olarak tahlil
edince, rgtn dolaysyla APO'nun tm kararlarn eletiriye tabi tutuyor, eletirilerini tm
militanlara kabul ettiriyordu. APO, Resul'un durumunu renince telaa kaplyor, hemen telefona
sarlarak; "Bir takm yeni dnceler gelitirdiini duydum, yeni
83
fikirler retmek partimiz ve senin gelimen iin olumlu bireydir, yaknda kongremiz var, Acele gel
ki, buradaki hazrlklara katlar. Grlerini kongre zemininde ifade edersin, ben de desteklerim
kabul grrse ne la." diyor. Resul ALTINOK da "Tabii ki geleceim ve inanyorum ki, arkadalarn
yzde doksan hakl olduumu grerek beni destekleyeceklerdir." cevabn veriyor. Hemen uakla
am'a geliyor, APO, iki adamn havaalanna gndererek Resul'u aldryor ve am'da bir eve
kapatyor. Bana da bir silahl nbeti dikiyor. Telalanp patrt karmasn diye de kongreye kadar
bu evde beklemesi syleniyor. Bu arada da bir yandan kongre hazrlklar yaplrken dier yandan da
PKK militanlarnn bulunduu tm alanlara haber-talimatlar gnderilerek "Resul ajanm, komplocu
imi, son anda fark ettik" gibi yaygn bir karalama kampanyas balatlyor. Doal olarak Resul
tutuklu olduu iin, Kongreye katlamyor ve uzun sre kongrenin yapldn da bilmiyor. APO,
kongrede daha nce belirttiimiz gibi Resul'un aleyhinde atp tuttuktan sonra "te bu hain diyor ki;
ben kongreye katlacam ve kongredekiler de beni destekleyecekler. imdi sizlere soruyorum,
iinizde bu satlm hain ile ibirlii yapmak iin onun kongreye katlmasn isteyen var m ? Varsa
ekinmeden syleyin." diye etrafa salyalar saarak baryor. Bylesi ithamlara maruz kalm, idam
ferman yazlm biri iin kimse kongreye katlsn diyemiyor.
te, APO vampirinin baz eyleri fark etmi adamlarn harcama taktiklerinden bir tanesi budur.
Eer o zamanlar baz nedenlerden dolay kendi adamlarn ldrme olay geici olarak askya
alnmasayd, Resul ALTINOK hemen kongreye getirilir ve orackta herkesin gz nnde idam
edilirdi.
PKK 2. KONGRESNDE NGRLEN PLANLAMALAR, ATILAN ADIMLAR
APO, her eyden nce eitime btn iddetiyle devam karar ald. Bu eitim; Suriye'de kiralanan
evlerde, Lbnan'n tekrar eski haline
84
dnmeye balamasndan dolay Lbnan'da ve yeni yerleim blgesi olan Kuzey Irak'ta srdrlecekti.
Lbnan HELVE kampnda Avrupa'dan getirilen elemanlar askeri ve siyasi eitime tabi tutulacak,
eitimi tamamlayanlar Suriye'deki evlerde youn ideolojik eitimden geecek, buradaki eitimlerini
tamamlayan-lar ise Kuzey Irak'a gnderilip da koullarnda hayat idame testlerine tabi
tutulacaklard.
Bol kadro kayna, bol para, elverili propaganda imkanlar ve basn faaliyetleri rahatl salayan
Avrupa'ya bir hayli yetimi kadro militan gnderildi. Bunun yan sra Libya da eleman ve para
temini alarndan verimlilik arzediyordu. Libya'da da PKK temsilcilii oluturuldu ve grevliler
gnderildi.
Lbnan ve Suriye'de srdrlmekte olan askeri ve siyasi eitim; tamamen Irak zerinden Trkiye'ye
giri koullar, biimi ve organizasyonu amacna hizmet ediyordu. Artk hedef netti. Her ey
Trkiye'ye yeniden giri iin yaplyordu. Yine bu dnemde; gerek Lbnan'da gerekse Suriye'deki iki
yl akn yurt d maceras boyunca, APO'nun oluturmaya alt yapya uyum salamayan
kiilerin eitli fiziksel ve psikolojik basklar ile yeniden kazanlmas almalar yaplyordu.

Hereye ramen inat edenlere ise; nasl bir felaket ile karlaacaklar, bu davranlarnn nelere
malolaca pratik bir ekilde anlatlyordu.
Yaplan planlamalar birok kiiyi rktmt. nemli sayda eleman uyumsuzluk gstererek yeni
srete rol almak istemiyordu. Kendilerini belli eden az sayda eleman, kendileri gibi dnenlerin bir
blmyd.
ok sayda rgt eleman, ayn eyleri dndkleri halde bu konuda susmak zorunda kalyorlard.
Bu nedenle APO, Avrupa'ya gnderecei ahslan byk bir titizlikle seiyordu. zellikle Resul
ALTINOK olay gzlerini iyi amasna vesile olmutu. Biliyordu ki, Avrupa'da faaliyet gsterecek
olanlar biraz daha zgr dnme olanaklarna sahiplerdi. rgt terk etmeye karar verdiklerinde
fazla bir risk alm olmuyorlard. Eer bir PKKl rgt terk etmek isterse Avrupa'nn herhangi bir
85
lkesine snarak izini rahatlkla kaybettirebilirdi. te bu nedenle APO, arlkl ksm Merkez
Komite yesi olan ve birbirlerini denetleyebilecek ok sayda st dzey kadroyu Avrupa'ya gnderme
riskini gze ald. nk, o sralar Avrupa, APO iin altn yumurtlayan tavuk gibiydi. PKK ok sayda
ii ile ilikiye girmi, bu iilerden byk miktarlar tutan paralar topluyordu. Bu paralarn bir
blm am'a akarken bir ksm ile de ok sayda yaynn basm ii organize ediliyordu.
ok sayda eleman kamplara alnyor, eitli yry, alk grevi, igal eylemiyle de Avrupa
kamuoyu etkileniyordu. Baz demokratik platformlar, bu eylemlerden etkilenerek Trkiye aleyhine
tavr alabiliyorlard.
nsan haklar dernekleri, baz avukatlar ve parlamenterler PKK'nn szcs durumunda Trkiye ile
mcadele ediyorlard. Btn bu ilerin devamlln yetenekli ve deneyimli st dzey kadro lar
salayabilirlerdi. APO, bu nedenlerden dolay Avrupa'dan vazgeemiyordu.
ran ve Irak almalar, PKK'nn en hayati ve en ok zerinde durduu almalard. Kuzey Irak
almalar, balangta ran'da slenmi birka Merkez Komite yesince sevk ve idare edildi, yava
yava Kuzey Irak'ta belli bir g birikince yneticilerde Irak'a yerletiler.
O gnlerde Iraktaki faaliyetler; da koullarnda hareket etmek, barnmak, beslenmek, keif ve
istihbarat almalarn ieriyordu. Keif ve istihbarat; ikier-er kiilik gruplarn Trk snrndan
szmak suretiyle, Trkiye ilerinde Beytebap, Uludere, ukurca, emdinli ve Smak blgelerinde
yaplyor, halk ile ilikiler kuruluyor, silah mhimmat ve imdilik bo da olsa kk erzak depolar
hazrlanyordu.
O dnemde ad geen yerlerin sarp dalan, derin vadileri "Ku umaz kervan gemez" trndendi.
Yaz aylarnda yksek yaylalarda ger obalarna ve da etekleriyle vadilerde ikier-er evden oluan
mezralarda gndz ve gece ellerini kollarn sallayarak dolayorlard.
Yre insan, byle dolaan silahl ve tehizatl kiilere alkt. Silahl
86
firari mahkumlar, doal hayatn bir paras gibiydiler. Bu silahl insanlarn kimi yre airetlerinde
firariler, kimisi de yllardr Suriye'den Kuzey Irak'a, Kuzey Iraktan ran'a gidip gelen Barzanici ve
Talabanici-lerdi. Yre insan bu nedenle ikier-er gezen PKK'llar yadrgamyordu. Hatta onlar
yediriyor, iiriyor ve izzet ikramda bulunuyordu. eitli toplumsal nedenlerden, idari nedenlerden
dolay yre insan, ekiya ile ve firari mahkum ile i ie yaamak zorundayd. Btn bunlarn da
tesinde silahl olan ve konumundan tr silahn kullanmaktan ekinmeyen bu insanlarla dost
geinmek zorundayd.
Gneydou'da yle zamanlar olmutur ki; bir tek firari, koca bir blgeye korku ve dehet samtr.

Daha sonra giderek bu korku ve dehetin saygya dnt, zlerek beyan edelim ki bir gerektir.
"Zayf toplumlar ekyalarn kahramanlatrp taparlar" sz dorudur. Buradaki zayflk; kltrel,
sosyal, ekonomik ve siyasi zayflktr.
Bu yreleri dolap Kuzey Irak'a dnen rgt elemanlar raporlarnda; "Corafya esiz elverilidir,
bize her konuda yardmc oluyorlar, ihbar kesinlikle yoktur, zaten devleti kimse pek tanmyor." diye
yazyorlard. Bu raporlar gelitirilip sslenerek APO'ya gnderiliyordu. Raporlar okuyan APO da
itahlandka itahlanyordu.
AVRUPA VE DER ALANLARDA PKK'YA KARI OLUAN MUHALEFET VE SEBEPLER
Daha nce belirttiimiz gibi tm hesaplar Trkiye zerine yaplmt ve 1983 ylnda PKK mevcudu
350-400 kiiye ulamt. Yaklak 50 kiilik bir sava grubu paralar halinde nc olarak Hakkari,
Siirt, rnak, Batman, Mardin, Diyarbakr, Bingl ve Tunceli illerinin dalk kesimlerine szp
slenmilerdi. Ayn dnemde dorudan Suriye'den Mardin, anlurfa, Gaziantep ve Adyaman illerine
de 15 kiilik bir grup nc olarak giri yapmlard.
87
Trkiye'ye giri yapan gruplarn APO'dan uzak ve uzun sre babo dolamalar tehlikeli idi! Bu
nedenle yeni bir plan yapld. Plana gre 1983 yl yaz aylarna kadar Trkiye'ye giriler
tamamlanacak ve belirtilecek tarihten itibaren de byk eylemler ile lke ii pratik mcadele
balayacaktr. te tam bu srada, APO'nun en gvendii ve Avrupa'ya grevlendirdii adamlarnn
yneticileri, APO'dan uzakta olmann verdii cesaretle birazck seslerini ykselttiler. Syledikleri
zetle u ekildeydi; "Trkiye'de askeri ynetim yerini yava yava sivil iktidara brakmaya
hazrlanyor, koullar deiiyor. Mevcut yasalarn yumuatlmas sz konusudur. Dnyada da birtakm
deiiklikler oluuyor. 12 Eyll ncesi meydana gelen olaylardan dolay halk silahl hareketlere prim
vermeyecektir, bir mddet daha bekleyelim koullar biraz daha yumuasn. Eer eylemler temelinde
Trkiye'ye dnersek bu hepimizin intihar olur."
APO, planlarn baltalamaya alan, hem de en gvendii yzlerce kii arasndan seerek Avrupa'ya
gnderdii adamlarnn muhalif seslerini iitince lgna dnd. Fakat muhalefet edenler uzaktaydlar
ve kolu oraya uzanamyordu, hiddetini belli etmedi, meseleyi Suriye ve Irak'takilerden gizledi.
Telefona sarlarak her gn Avrupa'dakilerle grmeye balad. "Elbette hakl yanlarnz vardr. Gelin
am'da bu meseleleri etrafl bir ekilde grelim, konuyu yeniden ele alalm. Bu sorun yalnz
Avrupadakileri ilgilendirmiyor buradakileri, Iraktakileri ve hatta Trkiyedekileri ilgilendiriyor.
Yalnzca kendi aranzda tartmsnz. Hatta bazlar kar km, onlar da hataldr. Bu tartmann
mutlaka bir zm vardr. Beraber tartp doru yolu bulalm." eklinde timsah gzyalar dkmeye
balad. Fakat, APO'nun Resul ALTINOK'a oynad oyunu gemiteki komplolarn ok iyi kavram
olan Merkez Komite yesi ve Avrupa brosu sorumlusu etin GNGR (SEMIR) ile dier
kadrolardan Cemile KAYTAN (SEHER), Enver ATA (AL) ve Ali DURSUN (TOPAL), arlarn
cevapsz braktlar, aka biz gelmiyoruz ve rgtle olan tm balarmz koparyoruz dediler. Ancak
dierleri; kr KARAKU (ORE) Saime AKIN (DELAL), brahim AYDIN (ZYAD) gibi
Merkez Komite yeleri am'a gittiler. APO gelenleri gler yzle karlayarak; "bir ok hakl yannz
var. Fakat
kar kanlarn yznden siz de tepkici k yapmsnz." diyerek havay-yumuatt. Bunun zerine
gelenler Avrupay telefonla arayarak; "Niye ekmiyorsunuz, APO dncelerimizi olumlu karlad.
Hatta bize hak verdi, ekinecek bir durum yok, gelin bir grnn sonra yine gidersiniz." dediler. Buna
ramen APO'ya rest ekenler gelmedi. APO, iki ay kadar eitli manevralar ile gelmeyenleri,

Suriye'ye getirmek istedi ancak, onlar direndiler ve APO da midini kesti. Hemen gerek yzn
ortaya koydu; smet DORU'yu (SADUN) Avrupa'da, Cemil BAYIK' (CUMA) Lbnan ve Suriye'de,
Halil ATA' (EBUBEKR) Irak ve ran'da u propaganday yapmakla grevlendirdi: "Ban etin
GNGR'n ektii bir grup ajan APO'ya komplo yapmak, PKK'y tasfiye etmek zere Trk
stihbarat tarafndan grevlendirilmitir. Fakat bakann durumu zamannda fark etmesi zerine
komplo aa karlmtr. Komplocularn bir ksm PKK tarafndan yakalanarak am'da gzaltna
alnmlardr. Avrupa da kalan dier komplocular ise, Trk stihbarat tarafndan korunmaya
alnmlardr. u an onlara alet olanlar da suludur." Alet olmann ls olarak da; almaya
kendisini vermeyenler, sorun karanlar, hasta olanlar gsteriliyordu.
unu belirtmekte yarar vardr;
Abdullah CALAN, Cemil BAYIK ve Halil ATA PKK iersinde ayr bir hcredirler. Bir baka
deyile, PKK'nn grnen yznn dndaki esas rgt bu kiiden meydana gelmektedir.
Bunlardan APO, efendileriyle direkt temasta iken Cemil BAYIK ve Halil ATA, pratik yrtmenin
ajandrlar. APO'nun ald gizli kararlar; bu iki kii, rgt iersinde eitli paravanlar kullanarak
militanlara empoze ederler. Btn komplolar bu iki kii tezgahlar.
Cemil BAYIK ve Halil ATA; en eski rgtler olmalarna ramen, hibir zaman APO'dan sonraki
yrtme komitelerinin banda yer almazlar. Ne arkada ne de nde kalrlar. nk en bataki
yneticilerin enerjileri tkendii, baz tezgah ve rgt ii dmenleri fark ettikleri ya da yanl
politikalar uygulamada tkand an en akl almaz komplolara kurban gidecekleri kesindir.
APO'nun en gzde yneticilerinin mrleri hep ksadr. Bu insanlar
89
genelde ileri bittii an APO tarafndan hainlikle sulanp ldrlrler. Yada bir silahl atmada
denk getirilip yok edilirler, bu durumda ise ehit yaygaralar kopartlp cesedinden istifade edilir.
Avrupa'da durum byle iken, Irak zerinden Trkiye'ye giri yapacak elemanlar ile Lbnan ve
Suriye'dekilerde de iten ie youn bir rknt geliiyordu. Bile bile lme gitmek istemiyorlard ve
bu i 12 Eyll ncesindeki eylemlere benzemiyordu. 12 Eyll ncesinin atmosferi, rgtlk
gerekeleri, ok farklyd ama imdiki gerekeler zerinde dnlmesi gereken eylerdi. Birok kii
kendi kendisini sorguluyordu. Marxizm-Leninizm lmeye deer miydi? Yetmi yllk Sovyet
ktidarnn Ortadoudaki uzantlar ve yansmalar bunun yceliini ispatlar myd? Bunlar lmn
souk nefesini enselerinde hisseden PKK militanlarnn zihinlerini kurcalayan sorulard. APO iin
hibir tehlike yoktu. O, am'da Suriye istihbaratnca kendisine tahsis edilen evde oturuyor, viskisini
yudumlarken yanndaki teybe abuk sabuk bir eyler anlatyor, yardmclar binbir zorlukla bu sama
sapan eyleri dzelterek daktilo ediyorlar daha sonra bu samalar parti talimat olarak kendilerine
ulatrlyordu. Ama hi kimse btn bunlar bir dierleriyle tartma ortamn ve cesaretini
bulamyordu. Bu insanlarn dnceleri bile APO tarafndan rehin alnmt. Acaba bu nasl bir
sistemdi? Bir insann fiziki varlna ipotek konulmas anlalr bir eydi ama, eer bu insan ruhuna
kadar esir alnmsa yaamann ne nemi kalrd.
te bylesine dnceli insanlar, kendilerini bir uval gibi yere atyorlard. Bu tiplere her trl
damga vuruluyordu. Kimisi iin deli olmu deniliyordu, kimisine baka sfatlar yaktrlyordu.
Bunlarn says Suriye ve Lbnan'da bir hayli fazlayd. Bunlarda Irak'a gnderiliyor ve deniliyordu ki;
"Iraktaki kamplarda odun tasnlar ve smak kazsnlar!"
Mehmet KARASUNGUR, Kuzey Irak'a yerlemek iin BARZAN KDPsi ve ran hkmetiyle
yaplan anlamann ok karanlk amalar tadn fark etmiti. Bu nedenle anlamay KDPlilerle
tartyordu.

.
Sonuta, Mehmet KARASUNGUR ve brahim BLGN, akllara
90

durgunluk veren bir komplo ile APO tarafndan 2 Mays 1983 tarihinde Celal TALABAN'nin
adamlarna ldrtldler.
Baki KARER ise APO'ya mektup gndererek bu ekilde Trkiye'ye giri yapmann vebaline ortak
olmayacan bildirmi ve Kuzey Irak' terk ediyordu. Bunun zerine Irak topraklarnda PKK'ya sorun
karan ne kadar parti militan mevcutsa hepsi APO'nun emriyle kuruna dizildi. nfazlar sonras
APO'yu rahatlatan ortam domutu. eitli nedenlerden dolay ara vermek zorunda kald rgt ii
infazlarn n almt. nk bu iler iin Kuzey Irak'n ssz dalarndan, derin vadilerinden daha
msait bir yer olamazd. Yaasn kanun ve nizam tanmaz dalar! Bu cinayetler yalnz Kuzey Irak'ta
deil Suriye, Lbnan ve Avrupadaki-ler arasnda da rknt yaratt. Herkes kendisinden korkmaya
balad. "Acaba bir hareketimiz, bir kelimemiz yanl anlalr da bizi de Baki KARER, etin
GNGR ve Resul ALTINOK un adamdr diye kuruna dizerler mi?" Herkes panie uramt,
vazifelerine drt elle sarlyor gzkyorlard. ten ie tarifsiz bir moral knts vard.
Artk Kuzey Irak'ta APO adna sevk ve idareyi Duran KALKAN (ABBAS), Selahattin ELK
(SELM HOCA) ve Mahsum KORKMAZ (AGT) yapyorlard. Apo'nun yeni gzdeleri onlar olmutu.
Birok kii rgt asndan daha az denetlenen Trkiye iindeki faaliyetlere katlmak zere neri
getiriyordu. nceleri Trkiye'ye girmeye ekinenler imdi yurt dnda kalmaktan korkar haldeydiler.
Trkiye'ye giriler hzland. Fakat Trkiye'ye girenlerden nemli bir blm, girer girmez teslim
olmaya balamt. Bir ksm da kendisini ihbar ettirerek yakalatyordu.
Mevcut kargaann bykl APO'nun cann yeterince skm olacak ki, yapm olduu
toplantlarda azndan baz eyleri karmaya balad. Olayn oku altnda konuurken unlar
sylyordu; "Bu alanlarda bouna m barndryoruz? Yzlerce silah, binlerce mermi bize i olsun
diye mi veriliyor? imdiden dalr, bireyler yapamazsak bize
91
buralarda hayat hakk verirler mi? Beni am'da bir saniye bile tutarlar m?"
APO hiddetleniyor ancak bu gizli glerin kim olduunu sylemiyordu. Ama anlayanlar anlyordu.
Bu tr konumalar deiik etkiler de yaratyordu. Kimi yeise kaplyor, kendisini tecavze uram
gibi gryor, kimileri de bu konumalardan garip bir zevk alyordu; "Demek bizleri de koruyup
kollayanlar varm." diye dnyorlard.
Okurlara ilgin gelebilecei dncesiyle iki olaya daha deinmekte
yarar vardr; *
Daha nce belirttiimiz gibi Suriye, 1982 ylnda HAMA'da meydana gelen Mslman Kardeler
rgtnn ayaklanmasndan Irak devletini sorumlu tutuyor ve SADDAM' HVAN-I MSLMN
militanlarn barndrmakla suluyordu. Bu nedenle Irak'n Suriye zerinden Akdeniz'e alan petrol
boru hattn kapatmt. Ancak Irak, petroln Trkiye zerinden Akdeniz'e ulatryordu. Suriye bu
boru hattn kafasna takmt. te bu gnlerde Abdullah CALAN, iki tane tahrip ekibi hazrlad ve
patlayc uzmanlarn birisi; Mardin ili Mazda ilesi, ikincisi; anlurfa Bozova ilesi olmak zere
grevlendirdi. Bu iki grubun grevleri; Irak petroln Akdeniz'e ulatran boru hatlarn tahrip
etmekti. Grev talimatnda zetle yle deniliyordu; "Eer grevinizi baar ile tamamlarsanz,
Suriye'deki konumumuz, daha iin banda glenmi olacaktr ve bize gerekli olan birok imkana

kavumu olacaz."
Yorumsuz olarak okuyucuya sunduumuz ikinci olay ise yledir; Trk Silahl Kuvvetleri 1983 yl
Mays aynda Kuzey Irak topraklarnda kk apl bir scak takip operasyonu, daha dorusu kk
bir iki birilikle ihtar yry yapmt. Olay mteakip APO, hemen bir talimat yaynlatarak u
ekilde bir propaganda yaplmasn emretti; "PKK gerillalar ile igalci Trk Ordu Birlikleri arasnda
iddetli arpmalar devam etmektedir. Dmana byk kayplar verdirdik. Yenilgiye urayan dman
geri ekiliyor. Musul ve Kerkk ehirlerinin igalini kahraman gerillalarmz engellemitir." Bu srada
Suriye'deki bir Bulgar diplomat,
92
hemen Suriyeli iki adamn Trkiye zerinden Hakkari'ye gndererek
incelemeler yaptrd. PKK patronu APO'ya da; "Eer dedikleriniz doru
ise ve gerekten de atmalar balamsa sizlere her trl maddi ve
manevi destek verilecektir. Hem de istediinizden fazla..." eklinde
aklamada bulundu.
YENDEN PLANLAMA
APO, 1983 ylnn sonlarnda muhaliflerini temizlemi, hemen hemen btn militanlarn gruplar
halinde Gneydou Anadolu'nun eitli illerinin krsallarna serpitirmiti.
Trkiye'ye giren gruplar huzurlu deildi. rgt iinde komplo ile ldrlme tehlikesini geici de
olsa savuturmu olsalar bile, bulunduklar alanlarda ok mahrum koullarda; da balarnda,
maaralarda, yeralt snaklarnda yaamak zor geliyordu. Kesin talimat verilmi ve uyarlmlard;
"TC Faizmi da ta ajanlatrmtr. Her tarafta youn bir denetimi vardr. Bu nedenle kylerde
sakn yatmayn vs."
Gruplardan sk sk kaanlar oluyordu. Kaanlarn ou halkn ilgisizliinden yaknyorlard. nk
halk ellerinde silah, srtlarnda anta tayan bu insanlar yadrgamaya balamt. "Siz Barzani
pemergesi misiniz? Yoksa Celali mi ?" diye sorarken Siirt, Bitlis ve Mu civarlar "Siz kan
davasndan dolay m daa ktnz?" diye sorular yneltiyorlard.
Bu grntye PARTZAN rgt nedeniyle yabanc olmayan insanlar ise Tunceli ve civarlarndayd.
Halk, eli silahl adamlara alknd ama bunlar biraz farklyd. Proleterya, burjuvazi, Marxizm-Leninizm gibi bir trl anlayamadklar eylerden bahsediyorlard. Giderek halkn byk bir ksm, "Bu
yabanc adamlar oluk ocuumuza bir zarar vermesin" diye ekmek verirken, bir kesim ise kadnlar
ne srp, "Erkeimiz evde yoktur" dedirterek kaplarn atrmyorlard. Baz
93
yerlerde ise gene baz kiiler "Bu silahl adamlar beslersek dmanlarmz bizden ekinirler, gl
oluruz." eklinde dnyorlard. Kamalar ite bu koullardan dolay oluyordu. Kaanlar iin APO'ya
yazlan raporlarda ise; "Korkakt, kk burjuvayd, ailesini zledi, da koullarna adapte olamad
vs." gibi eyler bildiriliyordu.
APO, durumu sezdikten sonra planlamalarda deiildik yapldn bildirdi. "Keif ve istihbarat
faaliyetleri eylemler temelinde yaplmaldr." eklinde uyarlarda bulundu. "Eer girdiiniz blgelerde
ilk i olarak birka eylem dzenleseydiniz, hem halk sizi bir otorite olarak grecek ve size her kap
alacakt, hem de eylemlere bulam birinin kamaya kalkmas ok zorlaacakt. Hatta eylemi olan
biri atmada bile kolay teslim olmaz." diyerek talimatlar yazyordu.
APO'nun bu talimatlarna ramen eylem yapmaya kimsenin cesareti yoktu. Daha ok dar alanlarda
az bir iliki ile, kuytu kelerde gruplar kendilerini barndrmaya alyorlard.

Baz militanlar kamay beceremedii ve teslim olmay gze alamad iin her eye ramen
yeniden yurt dna kmay deniyorlar, becerebilenler sklm pklm bir tavrla "Ben henz lke
pratiinde faaliyet yrtecek konumda deilim, kendimi yeterli grmyorum, yemden eitim
grmeliyim." diyorlard. Bunlarn ou gemite APO iin birok cinayet ilemi kiilerdi ve
kendilerinde birey yapma gc gremediklerinden kurbanlk koyunlar gibi boyunlarn APO'ya
uzatyorlard. Bu tr kiilere Suriye'de olsun Irak'la olsun APO'nun talimatyla ok kt uygulamalar
yaplyordu.
Gemite PKK'ya ve APO'ya byk yararlar salam PKK'y adeta srtnda tam ve ou st
dzeyde kadro olan bu insanlarn dncelerine prim vermek, hallerine acmak APO iin ykm
olurdu. Bu nedenle de konumlan ne olursa olsun adeta kpek muamelesine tabi tutuluyorlard. lgin
olan; bu insanlarn kendilerine tatbik edilen uygulamalara hemen adapte oluvermeleriydi. En ulak bir
tepki bile gstermiyorlard, sanki bitkisel hayata girmilerdi. Bazlar deli numaras yapyor, bazlar
da bir sre sonra gerekten ldryorlard. Bazlar
94
"Beni serbest brakn, bamn aresine bakarm" dediinde derhal ajan damgasn yiyiyor ve sonlarn
ok abuk getiriyorlard. Bu trn infaz genelde Kuzey Irakla bir dizi ikenceden sonra
gerekletiriliyordu.
Yeri gelmiken PKK Merkez Komitesi yesi Abdullah KUMRAL'n (YUSUF HOCA) durumunu
aktarmak istiyoruz: A.KUMRAL, yukarda belirtilen nedenlerden dolay PKK'dan ayrlmak istiyordu.
Apo; uzun sre yar tehdit yar ikna metoduyla A.KUMRAL' kazanmak iin alt. Bu ahs 1979
ylndan 1980 yl ortalarna kadar Gaziantep blge sekreterlii yapm, 1980 sonunda da anlurfa
blge sekreterliine getirilmiti. Yani rgt iinde byk bir prestiji vard. Abdullah KUMRAL kesin
tavrn ortaya koyunca gz hapsine alnd. Daha sonra kald evden kamay baard. Ayn gn Suriye
stihbarat tarafndan yakalanarak PKK'ya teslim edildi. Sonra ne mi oldu? Kulaklarna kzdrlm
tfek harbisi sokulmak suretiyle ldrld!
nemli olarak grdmz bir husus da udur;
PKK iindeki infazlarda grev alanlarn ou yani birok cellat belki bir hafta veya bir ay ya da bir
yl sonra, baka bir PKK'l celladn nnde kurban gitmitir.
lerde yeri geldike PKK ii infazlarn nemli rneklerine ksaca da olsa deineceiz.
1984 yl banda Kuzey Iraktaki yrtmenin banda olan APO'nun yeni gzdeleri ve elemanlar
zerinde APO kadar yetkiye sahip olan Duran KALKAN (ABBAS), Cemil BAYIK (CUMA),
Selahattin ELK (SELM HOCA), Kesire CALAN (FATMA), Halil ATA (EBUBEKR), Mahsum
KORKMAZ (AGT), Halil KAYA (KR CEMAL), Sabri OK (HASAN), Abdullah EKNC
(GZLKL AL) bulunuyordu. Bunun yansra Lbnan ve Suriye'den getirilen kadro takviyeleriyle
Kuzey Irak'ta Byk Zap Vadisinde LAK-1 denilen yerde NSAN aynda bir dizi toplant
gerekletirildi.Bu toplantlar bir ay kadar srd.En son olarak ta APO ad na Duran KALKAN'n
katld bir toplantyla planlamalar tamamland. Planlamaya gre birka st dzey grevlile95
riyle birlikte lojistik grevlileri dnda kalan herkes Trkiye'ye giri yapacakt. Giri yapanlar
gittikleri yerle de derhal blge askeri birimlerini tekil edecekler, hemen eylemlere balayacaklard.
Yaplan planlamann mutlaka baarl olmas gerekiyordu nk APO, aksi bir durumu asla kabul
etmeyeceini gnderdii talimatlarla sk sk belirtiyordu.
"lkeye giri yaptnzda sizleri yurt dna balayan tm kprleri ykp atacaksnz,

sktnzda yurtdna kamay aklnza getirmeyin. Girdiiniz yerlerde artk sizi hi bir g skp
atamasn. Halk sizi bir otorite olarak grmedii taktirde brakn ekmek vermeyi, kolunuzdan tutuu
gibi devlete teslim eder. O grkemli dalar sizlerden korkmaldr."
Duran KALKAN ise APO'nun bu talimatlarn daha da sertletirerek gruplara iletiyor, bir takm
psikopat tavrlar taknarak ve acayip el kol hareketleriyle "Yakp ykmalsnz, kan dklmeli, oluk
gibi kan akmal size kar koyanlarn tmn ldrn!" diyerek baryordu.
Talimatlar ve yeni planlamalar dinleyen gruplar, 1984 yl Mays ayndan itibaren yeniden u
blgelerde konulanmak ve eylemler yapmak zere pepee Gneydou'ya girmeye baladlar:
- Iraktan Hakkari Blgesi
- Iraktan Eruh-rnak Blgesi
- Iraktan Van-atak Blgesi
- Iraktan Mardin Blgesi
- Iraktan Sason-Diyarbakr-Bingl Blgesi
- ran zerinden Kars-Ar Blgesi
- Suriye zerinden Adyaman Blgesi tekil edilmi oldu.
Ad geen bu blgelere giriler 1984 yl Haziran ayna kadar tamamland, artk her ey tamamd.
Belirtilen blgelerdeki toplam militan says 200 civarnda idi. Bunun 150 kadar yurt dndan yeni
girmiti, 50 kiisi de her blgenin yapm olduu hazrlk almalar srasnda cezaevlerinden tahliye
olarak toplanan, ya da yakn akraba
96
evrelerinden seilmi yeni elemanlard. Bunlarn yansra PKK'nn 200 civarnda eleman Irak ve
ran'da, 50 civarnda militan Suriye'de ve Lbnan'da, 50 kadar militan da Avrupa ve Libya'da
bulunuyordu. Yani PKK'nn 1984 yl gc, yaklak olarak 500 kii kadard.
Blgelerine yerleen militanlarn ilk yaptklar i, kiiden meydana gelen Blge Hazrlk
Birimleri'ni oluturmak olmutu. Bu birimler ilerde Blge Komiteleri ekline dneceklerdi.
Birimler bir yandan yaygn bir propaganda ile yanda teminine alrken, dier yandan eitilmek
zere yurt dna adam gndermenin yollarn aryorlard. lk etapta eski sempatizanlara, akraba
evrelerine, ailesiyle problemi olan genlere, askere gitmek zere olanlara kancay takyorlard.
Bunun yansra 12 Eyll'de gzaltna alnm, birka yl cezaevinde yattktan sonra dar km
kiileri bulup toplamaya byk zen gsteriyorlard.
CEZAEVLER; PKK'NIN PERSONEL KAYNAI
PKK militanlarnn cezaevlerine dmeleri, birka istisnay saymazsak 1979 yl iersinde
balamtr. zellikle ehir merkezlerinde ve bilahare anlurfa ve Mardin illeri krsalnda 1978
ylndan itibaren balayan youn silahl eylemler neticesinde PKK eylemcileri tutuklanmaya
baladlar. Aslnda balangta PKKllarn yakalanmas tesadflere bal iken 1979 yl ortalarndan
itibaren gvenlik kuvvetlerinin, eline PKK ile ilgili cinayetlerin ve yazmalarn gemesi zerine
planl operasyonlar eklinde gerekleti. 1980 ylnda yakalananlarn says artarken 12 Eyll'den
hemen sonra yurt dna kaanlar hari btn PKK militanlar yakalanmt.
Yakalananlarn iinde Merkez Komite yeleri de mevcuttu. Hatta bunlarn bir ksm rgtn
arivleri, belgeleri ve dkmanlaryla yakalanyorlard. Mazlum DOAN, M.Hayri DURMU, Kemal
PR, M.Can YCE, Mehmet ENER, Mustafa KARASU, Rza ALTUN,
97
Hasan ERK PKK'nn ynetici kadrolarndaydlar. Tutuklularn byk bir blm Diyarbakr Askeri

Cezaevinde yatarken bir blm de Elaz, Adana, Gaziantep, Adyaman ve Erzurum

Cezaevlerindeydiler.
Cezaevlerinde yatanlar genelde gruba ayrlmlard.
- Ynetici konumunda olanlar;
Bunlar APO'nun gzdeleriydiler. Darda iken birok eylemin tertipisi olarak PKK'ya hizmet
etmilerdi.
- Tetiki grup;
Genellikle dnemin atmosferinden etkilenmiler, birou kafa-kol ilikileri ile rgte girmi ve
ynla cinayet ilemilerdi.
-Yataklar;
Bunlar adeta provakasyonlar sonucu rgte girmi kiilerdi. Cinayet
ler ncesi ve sonras militanlar barndrm, keif, istihbarat, kuryelik
gibi grevler yapmlard.
Askeri savclarca iddianameler hazrlanp da ilenen cinayetlerden dolay sevk ve idareci grupla,
tetikiler ve yataklarn byk ounluu iin idam istemleri gndeme gelince zorla rgte alet
edilen yatak kesimden balamak zere, tetikilerde de panik havas ba gstermeye balad.
Yataklardaki panik ksa bir sre sonra yerini rgte kar kine brakrken, tetikilerde ise, dardaki
lmpen yaamn bitip de askeri cezaevi koullarnn egemen olmas huzursuzlua yol at. Ynetici
kesim bu durumu derhal kullanarak "te faist TC. sizlere bask yapyor, sizleri sanki askermisiniz
gibi askerlerle beraber kaldryor, spor yaptryor, belli saatlerde yatmanz istiyor vs." gibi szlerle
dierlerini kkrtyorlard. Hayatlarnda bir gn bile dzenli yaama alkn olmayan bu insanlar,
kkrtarak, yataklar sindirerek idareye kar "Kurallarnz tanmyoruz cezaevlerinde yaam
koullarn biz belirleriz..." gibi ve daha bir yn taleple isyanlar balattlar. Olaylar bir sre etkitepki biiminde gelitikten ve devam ettikten sonra artk pekok insan cezaevinde bile birtakm
oyunlar uruna peke ekildiklerini
98
anlayp, topluca cezaevinin kurallarna uyacaklarn bildirdiler. Bylece ynetici durumundaki
militanlar akta kaldlar. Geri bunlar da bir sre kurallara uymay denediler ama sonuta zellikle
yataklarn ve tetikilerin hmna uradlar. "Darda iken neden bunca ii bamza sardnz?
Madem sonuta bu noktada birleecektik neden bizleri cezaevi ynelimine kar kkrtp zor durumda
braktrdnz?" gibi eitli sorulara muhatap oluyorlard.
Bylece iplii pazara kan bu kiilerin bir ksm, eitli yntemlerle intihar ederken bir ksm da
lm orularyla hayatlarna son verdiler.
Bu intihar ve lm orular olaylarnn psikolojik analizini, kimlerin sktklarnda neden intihar
ettiklerini ve bu tr intiharlarn hangi ruhsal bozukluklardan kaynaklandn da psikologlara
brakyoruz. Kaba hatlaryla izdiimiz bu tablo daha ok Diyarbakr Cezaevinde somutlamtr.
Ege niversitesi Tp Fakltesi'nde birinci snfta iken okulu terkederek PKK'ya katlan ve 1991
ylnda PKK'dan ayrlarak teslim olan .R.G. isimli ahs; Diyarbakr Cezaevinde tutuklu iken,
bunalma girdii iin kendisini yakmaya kalkr. Kalnca giyinip her tarafna kolanyal pamuk
yerletirir ve kibritle tututurur. Birden bire kendini alevler iinde bulur. Cildi yanmaya balaynca
lklar atarak koutaki dier tutuklular arr ve "Su getirin kurtarn beni" diye rpnr. mdada
yetienler ksa srede .R.G.yi kurtarrlar. Ve .R.G. yannda-kilere yaptklarndan piman olduunu
belirterek; "Ne kadar aptalmm, yaamann deerini imdi anlyorum. Mazlum DOAN'n kendisini
yaktn kim sylyorsa yalandr." diyor.

(PKK'llar, PKK merkez komite yesi olan Mazlum DOAN'n kendisini cezaevinde yaktn iddia
ediyorlar. Oysa, bu ahs bunalma girdii iin tuvalette kendisini asmt. Cezaevindekileri
sansasyonel intiharlara srklemek iin "Mazlum kibrit p ile kendisini davaya feda etti"
denilmektedir.)
1980 yl sonlarndan 1983 yl sonlarna kadar cezaevindeki
99
gerekler bu erevede iken; Abdullah CALAN yurt dnda cezaevi gereini tepe taklak ederek,
arptarak ncelikle kendi elemanlarnn, sonra da bu konulara duyarl Avrupa kamuoyunun gzlerini
byyordu. Avrupa kamuoyunun bu konularda neden duyarl olduu da ayr bir komedidir, yeri
geldiinde aklamaya alacaz.
Burada yazdklarmzdan tr baz art niyetli bozguncular kyamet koparacaklar ama bu
yazdklarmz bozguncuba Abdullah CALAN-'da itiraf ediyor. "Gerillann kurulu esaslarna
ilikin temel perspektifler ve talimatname" isimli kendi kitabnn 119-120. sayfalarnda; "...Benimde
hesaplarm vardr. Neden ? En azndan kendimi rgtl, denetimli, irtibatl yrtyorum. ok eminim
ki, benim hareketi srdrme imkanlarm olmasayd imha edilirlerdi. Dmann dayatt
politikalarnda amac bu idi. Ve giden gitti. Gerisi teslim olacakt hem de daha 1980 lerde... Onu
hesaba alarak adm adm PKK'y yaattm. ounuz bunu itiraf ediyor. Gzleri bende, bana bir ey
olursa birok adam teslim olacak, onurunu kurtarmak isteyenler de lm orucu, kendini yakma
biiminde kendi sonlarn onurlu bir biimde getireceklerdir. Bu gerekleri niye grmyorsunuz. ?"
APO; "Cezaevlerinde arkadalarmz zerinde zulm var. nder arkadalarmz ikencede
ldryorlar fakat arkadalarmz buna kar anl bir direni sergiliyorlar." diyordu. Eylemsiz geen
yl boyunca yurt dnda bu ynl propagandalarn ard arkas gelmedi. Binlerce afi, bildiri, pul,
kitap, bror, blten bastrlarak basn toplantlar, yryler, igaller, alk grevleri yaplarak
zellikle Avrupa'da dikkatler Diyarbakr Cezaevi zerine evrildi. Zaten bata Rum-Yunan lobileri
olmak zere eitli iyiliksever(!) kurulular byle bir frsat bekliyorlard. Heyetler, "insanlk adna"
Trkiye ve ncelikle Diyarbakr'dan balamak zere cezaevlerini denetleme turlarna ktlar. Bu
heyetlerin yolluklarn deyenler de sanrm okurlarn tahmin ettii evrelerdir.
Sonuta Askeri Ynetim ekilip ynetim sivillere devredilince, cezaevlerinde i ynetimi Apocular
ele geirerek oralar birer eitim kampna dntrdler. Tahliyesi yaklaanlar "kar, kmaz
doruca
100
da kadrosuna katln yoksa size de hain damgas vururuz!" tehdidi ile talimatlandrld. Bylece
rgte yeni bir eleman kayna salanm oluyordu.
Trkiye Cumhuriyetinin cezaevlerini bir trl slah edememesi sonucu; PKK Merkez Komitesi
yesi Kemal PR, PKK iinde zdeyi haline gelmi bulunan u szleri sylemitir. "Krdistan
zgrlk mcadelesinin kalbi Diyarbakr'da, Diyarbakr'n kalbi de zindanda atmaktadr."
1992 ylnda dahi bu cezaevinin durumu ayndr ve burada tutuklu bulunanlar girilerinden ktklar
gne kadar akademik PKK kariyeri yapmaktadrlar!
15 AUSTOS 1984 EYLEMLER (ERUH VE EMDNL BASKINLARI)
1984 Ylnn Haziran ay sonlarnda, APO'nun talimatyla Kuzey Irakla iki tane Silahl Propaganda
Birlii oluturuldu.
Bu birliklerin st kuruluuna KRDSTAN KURTULU BRL-HEZEN RIZGARIYA
KRDSTAN (HRK) ad verildi.

Bu iki silahl propaganda birliinin biri; Hakkari Blge Komitesi, dieri de Eruh-rnak Blge
Komitesi sahasnda koullandrld. Bu birlikler er tane silahl propaganda grubundan oluuyordu.
Birka ay sonra da Van-atak sahasnda bir silahl propaganda birlii tekil edildi.
HRK isimli bu askeri kuruluun ilan sansasyonel eylemlerden sonra yaplacakt. Bu, ayn zamanda
yaklak drt yllk bir hazrlk dneminin Trkiye topraklarnda denemeye sokulmas oluyordu.
APO iin artk bak kemie dayanmt ye birileri bireyler dayatyordu. Bazen Lbnan'daki
HELVE Kampna giderek orada eitim gren militanlarn bir an nce eitimlerini tamamlamasna
urayor acele ediyordu.
101
Bir seferinde kamptaki bir militan yaclk olsun diye; "Bakanm, byle dolamanz tehlikeli
oluyor biraz kendinize dikkat edin" deyince APO, sylenenlerin basit yaclk olduunu bile bile
kaslarak ve srtarak; "Eer beni dnyorsanz talimatlarm harfiyen uygularsnz. Eylem
anlaymz byk bir kararllkla ve ne pahasna olursa olsun hayata geirirsiniz. te o zaman bana
birey olmaz. O taktirde benim can gvenliim salanm olur. Ama tembellik yaparsanz, sada
solda keyif atarsanz, ite o zaman hem benim hem sizin, hayatlarmz tehlikeye girer. Beni o zaman
hi kimse korumaz." diyordu.
APO'nun bu itiraflarna herhangi bir yorum getirmiyoruz. Ne demek istedii gayet aktr.
Trkiye'de askerlerin idareyi sivillere devrettii, Avrupa ile ilikilerin yeniden canland bir
dnemde PKK, Eruh ve emdinli ileleri basknlaryla TC'ye kar silahl mcadeleyi balattn ve
HRKyi kurduunu ilan etti. Bu eylemler ile kendilerine emek verenlerin, emeklerinin boa
gitmediinin ilk iaretlerini vermi oluyordu.
15 Austos 1984 Eylemleriyle yani Eruh ve emdinli basknlaryla yepyeni bir sayfa alyordu.
Kimin iin diye sormaya gerek var m?
Bu olaylar ve devamnda gnmze kadar gelen gelimelerde herkes iin bir pay vard. Kimin
payna bal, kiminin payna zehir dmt.
lk etapta bu olaylarn balamasyla birlikte; Bulgaristan'da Trk aznla kar giriilen zulm
arklarnn dnmeye balamas, Kbrs ve Ege gibi sorunlarn kmaza girmesi, sorunun Yunanistan ve
Rumlar lehine zm iin yaygn propagandalarn yaplmas sz konusu olmutu. Yurt dnda
diplomatlara ve Trk tesislerine ynelik Ermeni terr aniden kesilmi ve yerini etkin lobilerin yasal
mcadeleleri almt. Bu ve buna benzer gelimeleri oaltmak ve derinletirmek mmkndr.
Bize gre, bu olaylarn anlam ve nemi zerinde ok durmak gerekiyor. Zaten bu nedenle biz de
PKK rgtnn kuruluundan, ilk rgtlenme ve eylem anlayna, yurt dna kndan yurt
dndaki
102
barnma korunma biimine kadar, ayrca; kadro temin ve kullanma yntemine, Avrupa'daki
almalar ve imkanlarna, Kuzey Irakta nasl konulandklarna zet olarak deindik. Buraya kadar
olan ksm iyi kavranr ise, 15 Austos 1984 tarihinden sonra meydana gelenler daha iyi anlalacaktr.
Okuyucu burada hakl olarak; "Pekala iyi ho da, bu anlattklarnz sanki bir film gibi. Trkiye
Cumhuriyeti Devleti bu senaryo filme ekilirken neredeydi? Byle ey olur mu? Elin olu Trkiye'nin
her blgesinde mevcut ve dzeltilmesi gereken sorunlar alyor, onlar sadece Gneydou ya aitmi
gibi gsteriyor, halk ve genleri kandryor aka ve avaz avaz her yerde; ben Trkiye
Cumhuriyeti'ne sava ilan ettim, Krdistan denen blgede devlet kuracam diyor, kitaplar yazyor.
Afiler asyor, mitingler, igaller yapyor en sonunda iki ile merkezini basarak elini kolunu sallayp

tekrar daa dnyor, bu nasl itir?" diye sorabilir.

Eruh ve emdinli eylemleri Trkiye'de birok kesim ve evrede adeta ok etkisi yaratt. Devlet
byle bir ey beklemiyordu. Bu hadiseleri yapanlar, sanki gkten zembille inivermilerdi. nk; o
gne kadar emniyet ve asayiten sorumlu olan kurulular, PKK hazrlnn, dnen dolaplarn,
hazrlanan tezgahlarn bu gn de olduu gibi farknda deillerdi.
Bu eylemler; psikolojik etkileri byt olan, basit, risksiz fakat sansasyonel etkileri fazla olan
eylemlerdir. Yre halk hari genelde Trk kamuoyu terr ve terrist faaliyetleri yaknen bilmesine
ramen bu tr eylemlere yabancyd. yle ya, iki ileye saldrlyor, bir tanesi igal ediliyor, sonra
igalciler ortadan kayboluyordu. Gazete manetleri verdikleri haberlerle halkn aknln iyice
artryordu. "Eruh ve emdinli'yi basan terristler ayn gece Irak'a katlar!" Bir baka manet;
"Baskn gerekletiren terristler falan dada embere alnd, btn ikmal ve iae yollar kesildi
yakalanmalar an meselesi vs." Grlyor ki; olaylar halka aktaran gazeteler de olaylardan
habersizdiler. Yre halk basnn abartmalar, gvenlik kuvvetlerinin tela,
103
terristlerin yakalanamayndan dolay byk bir korku ve panie kaplmt. Fakat meseleyi ngiliz
BBC radyosu biliyordu. Apo'nun sesi radyosu gibi "PKK gerillalar, gerilla mcadelesi, Krdistan
...vs." gibi bir slup kullanyordu.
Eylemlerden sonra ise rgt elemanlar, her ne kadar birok operasyona maruz kalmlarsa da,
hareket sahalar bir hayli geniti. Bu geni alanda kk birimlerle takip harekat yaplaca yerde, dar
bir blgeye byk birlikler toplanm, ok sayda insan gzaltna alnm ve "Douda komando,
skynetim zulm" balonunun propagandas balatlmt. Zulm sz konusu olmamakla beraber,
insanlar gnahl ve gnahsz sorgu merkezlerine toplanmt. Kan davas, kadn-kz kavgas, toprak
anlamazl, airet ekimesi, mahalli particilik nedenleriyle herkes birbirini PKK'c olmakla
suluyor, ihbar ediyor ve yakalattryordu. Devletin halkla ilikileri yok denecek kadar azd. Mevcut
ilikilerin nemli blm, kar temelinde ekillenmiti ve devlet kendi topraklarnda doru drst bir
haber alamyordu. Yneticilerin de bir blm "yan baktn Siirt'e tayin, ok konuuyor Hakkari'ye
tayin, bu adam tehlikeli ukurca'ya tayin" vs. uygulamalarnn bir gerei olarak Gneydouya
gelmilerdi. Yre halkndan genler operasyonlardan tedirgin olduklarndan kap dadakilere
katlyorlard. nk rgt elemanlar; "Operasyon srasnda kynz yaklp yklacak, gen olanlar
kuruna dizilecek, iyisi mi bir an nce gelip bize katln!" diyorlard.
Cezaevlerinden tahliye olup da babo dolaanlardan bir ksm, Trk basnnn dadakileri
efsaneletirme dzeyindeki abartmalarna inanarak bir an nce PKKllarla ilikiye girme yollan
aryorlard.
ehirlerde ailevi sorunlar olan, i sahibi olamam genler olaylar ilgi ile takip ediyorlard.
Yaknlar cezaevinde olan, PKK iindeyken len ya da halen rgtte bulunan kiiler de rgt asndan
nemli bir potansiyel tekil ediyordu.
Bu kesimler balangta a/ar azar, daha sonra iliki kanallar gelitike hzla ve gruplar halinde daa
ya da yurt dna giderek PKK'ya
104
katldlar. Ancak, her biri bambaka duygu ve dncelerle rgte katlyorlard.
Eylemlerin younluk kazand Mardin, Siirt, rnak, Batman, Hakkari gibi yrelerde yaayan halk,
gerek kylerde, gerekse ehirlerde olsun artk sadece PKK eylemlerini konuuyordu. Trk basn
manetlerinden hadiseleri indirmez olmutu. Ancak, bu manetler ok abartl ve sorumsuz bir ekilde

atlyordu. Hatta olaylarn iindeki gvenlik kuvvetleri bile balangta salam salkl
bilgilenemedikleri iin; basnn rotasna girmiler, adeta basn tarafndan ynlendiriliyorlard.
Baz ke yazarlar ise meselenin znden haberdar olmadklar halde kulaktan dolma bilgiler ile
akl hocal yapmaktan geri durmuyorlar, PKK'y APO'nun arzu ettii gibi; adeta yre halknn
rgtl tepkisinin bir doruk noktas gibi gsteriyorlard.
Devleti idare edenler, hadiselerin okunu uzun sre yaamak durumunda kaldlar. Olaylarn bu
ekilde ve bu boyutta ortaya kmas beklenilen bir ey deildi. Halbuki APO, o zamana kadar ynla
st dzey PKK militann "Trk stihbaratnn ajandr" diyerek kuruna dizdirmiti. APO'nun ajandr
diye kuruna dizdirdii genlerin bir iki tanesi gerekten Trk stihbaratnn ajan olsayd; devlet bu
hadiseler karsnda bu kadar ok geirmez, bu kadar hazrlksz yakalanmazd. nceden bilerek
birtakm tedbirler almam olsa bile, en azndan olaylar balar balamaz doru bir tehis koyar ve
tehise uygun tedbirleri gelitirirdi.
Herkesin bildii gibi; olaylardan sonra yerel gvenlik birimleri, elde ettikleri blk prk
ipularyla sradan bir zabta vakasna mdahale eder gibi tedbirler gelitirmeye altlar. Bu durum
aylarca byle devam etti. Daha sonraki bilgilenmeler de bir ie yaramad.
nk; uzun sre bu bilgiler de birbirinden kopuk olarak ele alnd. Salkl bilgi olmaynca salkl
bir deerlendirme de yaplamyordu.
1984 ylnda balayan eylemler st karar organlarnca salkl analiz edilebilseydi, biimsel olarak
bir gerilla faaliyetinin varl anlalabile105
ekti. Bu faaliyeti yrtenler, uzun yllar ok uygun koullarda ideolojik-politik ve askeri bir
eitimden gemilerdi. Bu insanlar, ok kat merkeziyeti bir tekilatn birer paras durumunda
idiler.
Byk ounluu, kendilerinin yaama artlarn byle bir faaliyet iinde gryordu. Ayrca,
manevra yapabilecek, lojistik destek grecek, icabettiinde geri ekilebilecek, takviye eleman
alabilecek bir GER CEPHE'ye, Uluslararas platformlara sesini duyurabilecek her trl yazl
dokmann hazrland, kadro ve taraftar potansiyeli yksek ve maddi destek salad bir AVRUPA
SAHASI'na, Gerilla faaliyetleri iin son derece uygun bir CORAFYA'ya, kar mcadele yntemleri
konusunda SON DERECE HAZIRLIKSIZ BR DMANA, faaliyet alannda son derece dank
rgtsz, aresiz ve kullanlmaya yatkn bir KTLE' ye, btn bu avantajlarn stne; istismara son
derece ak KRTLK KONUSU 'na ve son olarak da Mafyavari yntemler ile rgt yneten
SIRTINI SALAM YERLERE DAYAMI BR ABDULLAH CALAN'a sahiptiler.
Bu artlar, biimsel olarak bir gerilla mcadelesi iin idealdi. Daha yerinde bir deyile olaanst
idealdi! Fakat, bu artlarn dinamosu, motoru, itici gc ve z demek olan halk destei geici ve
greceliydi, yapayd. nk; PKK halkn bu ynl istemlerini srtlamak amacyla deil, bakalar
adna zel bir grevle tekilatlandrlmtr.
Bu durumda saylan dier artlarn varl hi nemli deildi. imdi biimsel gerilla faaliyetine
gelelim;
Abdullah CALAN'n yrtm olduu gerilla faaliyetinin en byk kozu gene Abdullah
CALAN'dr.
kinci kozu ise; Abdullah CALAN'a her trl manevra imkan, kamplar, lojistik, geri cephe,
propaganda ve militan devirme sahalar yaratan efendileridir.
nc kozu; silahl propaganda faaliyetleridir.
Blgedeki uygun corafya, yre halknn dankl, istismara ak oluu ve devletin yetersizlii

ise, avantaj salayan yan faktrlerdir.

106
APO, baz gler adna silahl propaganday yaatan bir ara halkadr.
Bu nedenle de ok nemlidir!
Sonu olarak; Devlet bu konuda yeterli olarak bilgili deildi. Bilahare elde ettii bilgileri yerli
yerine oturtamad. Yaplan yanllklar ve yanl dahi olsa alnan tedbirlere kar; rgtn gelitirdii
yntemler zerine doan kargaann asayi tedbirlerine yansmas ise, APO ve adamlarna her geen
gn nefes aldrd.
1985 YILI VE PKK'NIN NE GRD KRZ
15 Austos 1984 eylemlerinden sonra yre halknn korkun bir tela ve panie kapldn
belirtmitik. Yre halk, silahl adamlara alk olduu iin gelenekleri gerei yiyecek vermi, izzet
ikramda bulunmutu. Fakat ayn silahl adamlar Devlete ynelik ok ciddi eylemlere giriince, ne
yapacaklarn ardlar. Yre halk eninde sonunda faturann kendilerine kesileceini ok iyi
biliyordu. Uzun sre, devletin olaylar yaratanlarn zerine ciddiyetle gitmesini bekledi. Bekledii
olmaynca tedirginlii daha da artt. Adeta can, mal, namusu devletin ikibuuk ekya dedii
adamlarn insafna kalmt. Bu ok vahim bir durumdu, kendisi de bu ikibuuk ekiyaya(l) bir ey
yapamyordu.
nk, sosyal yaps buna elvermiyordu. nk, yllarn birikimi onu bu adan adeta paavraya
evirmiti. kibuuk ekiyaya bir mezra deil, bir ky deil, koca bir blge adeta teslim oluyordu.
Hereye ramen, 1984 yl sonlarnda baz rgt militanlar yakaland. Bazlar da teslim oldular.
Teslim olanlar PKK'nn yaps, sevk ve idare biimi, slenme yerleri, eylem biimleri, i ve d
irtibatlar gibi konularda nemli bilgiler veriyorlard. Artk PKK rgt ile ilgili olarak baz ereve
bilgiler elde edilmiti. Ancak, bu deerli bilgiler temelinde kar tedbirler, plan ve programlar
gelitirildiini sylemek mmkn
107
deildir. Elde edilen bu bilgilerin bir ou gnlk baarlar uruna ar-ur edilmitir. Eldeki bilgilerle
1985 yl balarnda PKK'ya pepee vurulan darbeler, teslim olanlarn verdii bilgiler temelinde
saland. yle ki; 1985 yl ortalarna gelindiinde PKK, Irak snr boylar hari bitme noktasna
getirilmiti.
PKK rgt, ald pepee darbelerden byk bir panie kapld. APO'nun HRK birimleri, tm
hareket insiyatiflerini kaybettiler. Artk tek dndkleri yakalanmamak, vurulmamak ve sadece karn
doyurmakt.
Bu tarihte yre halkna bir gven duygusu geldi. Birok ky ve mezrada insanlar rgt
elemanlarnn elini kolunu balayarak gvenlik kuvvetlerine teslim etmeye baladlar. Kyller
yakaladklar militan bazen ldresiye dvyorlar, silahlaryla birlikte teslim ediyorlard.
stihbarat ak hzland, birok kii, eline silahn alarak gvenlik gleriyle beraber dalarda gezdi.
rgt militanlar tarafndan APO'ya sahte bilgiler veriliyor ve raporlar yazlyordu. Trk
ordusundan onlarca subay ve yzlerce er ldrlmt(!)
Bu sahte raporlardan cesaret alan APO, 1985 yl Mart aynda ksaca ERNK olarak bilinen ENIYA
RIZGARIYA NETEWA KURDSTAN/ KRDSTAN ULUSAL KURTULU CEPHES'ni ilan etti.
te, APO burada bir zamanlama hatas yapmt ve cephe o gnlerde tam bir fiyaskoyla sonuland.
PKK, bu dnemde bir zlme ve k sreci yaad iin krsal kesimde yapmas gereken
eylemlere g yetiremiyordu. Cephenin ilann destekleyecek byk eylemleri organize edip

sonulandramad.
Fakat, hemen yeni bir taktie bavurdu. Evvelce cezaevinde bir mddet yatm, bilahare rgte yurt
dna karlm olan Avukat Hseyin YILDIRIM devreye sokuldu. Bu avukat kullanarak, cephenin
ilann Avrupa'da manetlere karmay baardlar. Avrupa'nn eitli lkelerinde yaplan alk
grevleri, yryler, mitingler, igal ve
108
basknlar bu avukat tarafndan yaplan bir basn toplantsnda izah ediliyordu. Bu avukat, etiketini
kullanarak cezaevinde szde bandan geenleri dramatize ederek anlattktan sonra bu sefer de
kendisinin de mensubu ve basn szcs olduu ERNK'nin mahiyetini ve amalarn sralyor; btn
bu eylemlerin ERNK'nin Avrupa' daki militanlarnca "Krdistan" daki baskya, zulme dikkat ekmek
iin yapldn sylyordu.
Avrupa'daki sradan da olsa basnn bu toplantlara ilgi duymas, 1984 ylnda meydana gelen olaylar
ile Diyarbakr Cezaevinin 1981 ylndan beri gndemde tutulmas ve belli evrelerin kulis
faaliyetinden dolaydr.
Halbuki Abdullah CALAN, ERNK'nin kuruluunu ilan etmek iin ok farkl planlar yapmt.
ERNK, 21 Mart 1985 gn ok byk eylemlerle kurulacakt. ehirlerde genlik ve entellekteller (!)
harekete geirilecek ve eylemler takviye edilecekti. Avrupa'daki faaliyetler ise bunlarn doal bir
uzants olarak devam edecekti.
APO, ERNK'nin ilann mteakip gnlerde EMDNL-UKURCA hattnda bir kurtarlm blge
ilan etmeyi planlamt.
Fakat, 1985 yl balarndan itibaren PKK'nn krsal kesimdeki elemanlar pepee darbelenmeye
balaynca, ne d kurulan byk eylemler yaplabildi, ne de hedeflenen ehir destei salanabildi.
Avukat Hseyin YILDIRIM isimli soytarnn piyasaya srlmesi ve sembolleti-rilmesinin gerekesi,
etiket merakls Avrupalnn dikkatini ekebilmek iin hazrlanm bir taktikti. Bu soytarnn grevini
yerine getiremedii sylenemez.
APO her zaman bylesi taktikleri kullanmtr, bunun iin manevra sahalar ve kullanabilecek
kimseleri bulmutur. Bir alanda tkand zaman dierini devreye sokma becerisini gstermitir.
Btn imkan ve koullar kullanmasn iyi bilmektedir. Gemite, 1981-83 yllar arasndaki eylemsiz
dnemde hep cezaevlerini n plana kartmtr. Buralar youn bir propaganda malzemesi olarak
kullanmtr. Yazl ve
109
szl propagandann tm imkanlarn kullanarak, eitli ilikileri devreye sokarak, Trk basnn
dolayl yoldan etkileyerek cezaevlerini Trkiye'nin ve Avrupa'nn gndeminde tutmutur. Eylemler
baladnda ise cezaevi ile ilgili propaganda almalarn beklemeye alvermitir. Eylemler
kesildiinde Avrupa'y kurcalam, Avrupa'da iler sarpa sarnca eylemlere arlk vermitir ve bu hep
srp gitmitir.
1985 yl APO asndan ok baarsz olarak sonulannca k aylarn youn bir deerlendirme,
hazrlk ve planlama devresine dntrd. nk, o k gerekten APO ve PKK iin lm kalm
dnemiydi.
O dnemde Trkiye Cumhuriyeti Devleti "Ekyay bitirdik" rehavetini yayordu. Devlet, elindeki
bilgileri tasnif etmiyor, sonular karmyor, kullanlr bilgi haline getirmiyordu.
Bu deerlendirmeler PKK tarafndan yapld. Irak ve ran'daki sorumlu dzeyindeki elemanlar
Lbnan'da topland. APO, ie bizzat el koymak istiyordu. Yaplan deerlendirmenin zeti udur: 1985

yl iinde PKK tmden tasfiye olmam ise bu sorumlularn becerisinden dolay deil, TC'nin rgt
bitirdik diyerek ii gevetmesinden dolaydr. "
Bu deerlendirmeden sonra nerelerde hata yapld ve hatalarn giderilmesi iin nelerin yaplmas
gerektii zerinde duruldu; "Ar darbelerin yenmesine sebebiyet veren koruculuk sisteminin ve
itiraflk sisteminin ortadan kaldrlmas" gerei vurguland, ayrca; "Halk arasnda ihbarclk
sisteminin mutlaka datlmas" kararlatrld. Bu iler iin ok acmasz olunmas istendi. K boyu
devam eden bu hazrlk ve planlamalarn baharla birlikte eyleme dntrlmesi amacyla lke iine
sava gruplar gnderilmeye baland. 1986 yl baharnda Suriye, Irak ve ran'dan ok sayda grup
Trkiye'ye girmiti.
Mart 1986 tarihi itibariyle PKK katliamlar balam oluyordu. Eylemler vahet boyutlarn aar
hale gelmiti. Kendileri cezaevinde olan birok itirafnn aile bireyleri katledildi. Birok vatanda
"Devlete
bilgi vermi olabilir" mant ile feci ekilde ldrld. Kaanlar bir yana kama eiliminde olabilir
diye phelenilen birok rgt eleman ajandr denilerek, ikenceleri mteakip yok edildi. Bunlardan
kimisinin kafasn kestiler, kimisinin derisini yzdler, kimisinin de kulaklarna ve cinsel organlarna
kzdrlm tfek harbileri sokuldu. Vcutlarnda sigara sndrld, tenlerine H2SO4 ve naylon
yaklarak damlatld.
1986 ylnda 67 vatanda belirtilen ekillerde katledilirken 48 vatanda da yaraland.
APO, bu katliam gruplarn Trkiye'ye gnderirken ok duygusal uurlama trenleri yapyordu.
1986 yl sonunda yaplmas gereken PKK kongresinin Trkiye'de yaplacan, kendisinin de bu
kongreye katlacan sylyor, kongrenin selameti asndan ran snrndan Byk ZAP vadisine
kadar olan blgenin mutlaka kurtarlmasn (!) istiyordu.
APO, yurt dnda rdn, bir an nce Trkiye'deki mcadele ortamna dnmek istediini,
gidenlere hep imrendiini, en byk dileinin bir an nce dalara kavumak olduunu sylyordu.
Amac Trkiye'ye giri yapan elemanlarnn tm enerjileriyle faaliyetlere sarlmalarn salamakt.
Doal olarak, o koullarda birok rgt eleman bu ajitasyona kendilerini kaptryorlard. Faaliyet
alanlarna geldiklerinde lgnca iler yapmaya balyorlard. Bu Abdullah CALAN'n sk sk
bavurduu bir yntemdi. Elinin altnda birer kapkulu olarak bulundurduu militanlarndan biraz
daha yararlanmak, onlar geici de olsa daha dinamik klmak iin; kurtarlm blgeler vb. gibi
hedefler ortaya atar, kurtarlm blgeler oluturmann mmkn olduunu bin dereden bin su getirip
rnek vererek izah etmeye alrd. te yandan elindeki glerin miktar ve nitelii ne olursa olsun
Eyalet Komiteleri, Blge Komiteleri, Askeri Konseyler, kurup Halk ordusu, Tugaylar, Alaylar
kurulmasn hedef olarak ortaya koyar; Cephe komiteleri, Cephe konseyleri, mahalli iktidarlar
olduunu syler, "elinizi uzatsanz deeceksiniz" diyerek tahrik ederdi.
Ksaca APO; insanlarn kompleks ve zaaflarndan yararlanmay iyi bilen, mevki makam gibi
eylerin insanlar daima tahrik ettiini
111
kavrayan bir insandr. APO, says snrl elemanlarn ou zaman eitli mevki ve makamlar sunarak
doldurua getirmitir. te bu nedenle APO'nun yaz ve talimatlarnda belirttii gibi "Elli tane keiyi
gdemeyen" insanlar, hayali de olsa kendilerine bahedilen komutanlk, komite yesi ve benzeri
sfatlar uruna hayatlarn ortaya koymaktan ekinmemilerdir.
Bu taktikler ile bir grup insann nne bylesi hedefler sralanr ve faaliyet blgelerine gnderilirler.
Ertesi yl doal olarak hedefler gereklemez. Ancak insanlar ellerinden geleni yapmtr, birok

eylemleri gerekletirmilerdir, bunun iin hayatlarn ortaya koymular ve bu sayede APO yeni
elemanlar ve yeni ilikiler kazanmtr. Propagandas yaplm, n giderek artmtr. Ama izilen
izginin sonundaki hedefe varlamamtr. Eylemleri yapanlar, bahedilen mevki ve makamlarn birer
ateten gmlek olduunu anlamlardr. te bu noktada APO hedeflerin gereklememe durumunu
deerlendirir. Su sorumlularndr. Yani sorumlular ayn taktiklerle doldurua getirip devreye sokar,
eskiler ihaneti ve TC ajan damgalarn yer; bu i hep bu ekilde devam eder gider.
1986 yl baharnda balayan eylemler; her ne kadar planlanan \ hedeflerin gerisinde kald ise de,
militanlarn kongrede sulanmamak amacyla srdrdkleri olaanst abalar nedeniyle, 1985
ylnn yaratm olduu tahribatlar ksmen giderdi. Bu arada 1986 ylnda HRK merkezinde yer alan
ERUH ilesi basknnn elebas AGT kod adl Mahsum KORKMAZ, Gvenlik kuvvetleri tarafndan
ldrld. rgtn dier birok kadro militan ldrlrken bir ksm da teslim oldu. Koruculuk
sistemi biraz toparlanr gibi olduysa da, rgtn saldrlar ve bilinsiz grevlilerin nne geleni
silahlandrma yarndan tr istenilen randman veremedi.
PKK, bu tarihlerde ehirlere de yneldi. Ancak ciddi bir iliki a gelitiremedi. ehirlerde
yaayanlar, henz PKK eylemlerinden direkt olarak etkilenmedikleri iin PKK ile iliki
kurmuyorlard. En byk ehir faaliyeti Avrupa'dan getirilen abartl rgt kasetlerinin evlerde gizli
gizli seyredilmesiydi.
112
Dadaki PKK kadrolarnn faaliyet bakmndan younlatklar yerler; BOTAN alan olarak tabir
edilen HAKKAR, ERUH-IRNAK ve VAN-ATAK alanyd, buralarda baz kyleri basp toplantlar
yapyorlard. Bazen de korucular ldryorlard. Yine ayn tarihlerde birka yerde askeri devriyelere
pusular kurmulard. MARDN alannda da gruplar vard ancak bunlar ciddi eylemler
gelitiremiyorlard. GARZAN Eyaleti denen BATMAN, KURTALAN ve SASON blgesinde faaliyet
sfr noktasna gelmiti. ORTA EYALET olarak bilinen DYARBAKIR evresinde hibir gelime
yoktu. TUNCEL ve evresinde de eylemden bahsetmek mmkn deildi. ADIYAMAN, ANTEP ve
URFA evresine giden gruplar ancak yerleme imkanlarn aratryorlard. Fakat BOTAN alanndaki
ksmi gelimeler, 1985 yenilgisini telafi ediyordu. Buradaki gelimeler eitli vastalar ile Avrupa'ya
iletiliyor, rgt oradan takviye edilmeye allyordu. O yllarda henz PKK sahnesinde olan Avukat
Hseyin YILDIRIM, rgt Avrupa'da propaganda ile glendirmeye devam ediyordu.
Abdullah CALAN, 1984 ylnda yaplan kn 1985'de kesintiye uramas ve 1986 ylnda da yeni
ve byk bir hamleye dntrleme-mesine ok fena ierliyordu. Oysa yaplan eylemler yle geni
yanklar uyandryordu ki; APO gazete manetlerinden ve dillerinden dmyordu.
Eylemlilik srd mddete her ey APO'nun planlad biimde yryor, eylemler kesildiinde
planlar, hzla alt st oluveriyordu. Bu sistemi kendisi kurmutu, her eyi eylemlere gre planlamt.
Bu nedenle eylemler hi kesilmemeliydi. Hatta giderek yaygnlamal, ap bymeliydi. En ufak
olanaklarla eylem yaplmalyd. Eylemlilik tm faaliyetlerin temel dinamiiydi. rgtllkde
eylemler temelinde geliecek ve byyecekti.
Parti rgtlenmesi tam bir kargaa iindeydi. Kimin Merkez Komite yesi olduu, kimin olmad
belli deildi. Daha dorusu APO'nun, kimi MK yesi olarak grd mehuld. Geri bu durum
APO'nun slbu idi ama yine de grnen tam bir dzensizlikti. Dier taraftan 1985
113
ylnda oluturulan Eyalet Sistemi ve Alt Blge Komiteleri dank bir durum arzediyordu. 1. Eyalet;
Hakkari'den Kars'a doru dikey bir hat oluturuyordu. 2. Eyalet; rnak Siirt, Mardin ve Bitlisin

meydana geliyordu. 3. Eyalet ise dier blgeleri kapsyordu. Btn bunlarn alt blgeleri sadece kat
zerinde vard. nk baz blgelerde rgt darbelenip geri ekilmi, baz glgelerde ise tutunma
almalarn aamyordu. HRK adl askeri rgtlenme, 1984 ylndaki durumunu aamam ayn
dzeyde seyrediyordu. ERNK ise, Trkiye iinde ad var kendi yok durumdayd. Yani dnlen,
genlik, kadn, kyl, esnaf, memur, ii, din adam birliklerinden yoksundu. Ayrca kitlede
kendiliinden oluan PKK potansiyeliyle dorudan temas kurulamyor-du. PKK arazinin sarp
yerlerindeki mezra potansiyeli ile idare eder durumdayd.
PKK 3. KONGRES
1986 yl sonunda Lbnan BEKAA VADS' ndeki HELVE Kampnda toplanan PKK 3. Kongresi,
gemiin durum deerlendirmesini yapacak, yeni dnemin grevlerini saptayacakt. Abdullah
CALAN kongrede mevcut tkankla klf bulabilmek iin ok ince hesaplar iine girdi. Balang
olarak 1983 ylndan beri Trkiye'ye ynelik faaliyetlerin ykn omuzlam, btn planlamalar
gerekletirmi, her trl zorluun altndan kalkmak iin akl almaz bir enerji ve caba sarf etmi olan
ve bu yzden PKK elemanlarnca takdir (!) edilmi olan Merkez Komitesi yelerinden; Duran KALKAN (ABBAS) bata olmak zere Selahattin ELK (SELM HOCA), Ali ETNER (GZLK
CAFER), smet DORU (SADUN), Abdullah EKNC (AL), Ali MRCAN (CEMAL) gibi kiileri
tasfiye etmek iin planlar gelitirdi. Adn saydmz bu elemanlar ile bunlara benzer kiileri tasfiye
etmek belki birok insann mantna ters gelebilir ve gelmesi de dorudur ancak; burada Abdullah
CALAN'n mant olunca, iler deiir. APO'yu yakndan tanyanlar APO'nun gcnn herkese
mantk114
siz gelen ilerin planl bir ekilde APO tarafndan yaplmasnda olduunda birleirler.
PKK 3. Kongresi de dier kongre ve konferanslardan pek farkl deildi. Resmi sresi ksa, fakat k
aylarna denk geldii iin fiiliyatta 1987 yl bahar aylarna kadar devam eden bir eitim almas
eklinde gerekleti Temel ama; insanlar eitli basklar ile sindirme, tehdit etme, bask altna
alarak sululuk psikozuna sokmakt. Daha nce de belirttiimiz gibi kongre, konferans ve toplantlar
bu ilerin tezgahlanmas iin birer paravandlar. Bu toplantlarda APO, iki maske taknyordu. Birinci
maske; sadist ve despot bir suratt. kincisi; masum bir iyilik meleiydi. Bir yandan insanlar kurmu
olduu lm emberinde sindirip eziyordu. Bunu yaparken de kongre veya toplantnn manevi gcn
(!) kullanyordu. Dier yandan tm gelimelerin altnda ezilen, zerindeki yk kaldrmak iin
kimsenin yardm etmedii, ucundan tutmad bir zavall oluveriyordu
Kongre srasnda evvela birtakm deerlendirmeler yapld. Dnyadaki ve Ortadou'daki gelimeler
tahlil edildi. Herey mcadelenin gelimesine uygundu. Ardndan Trkiye'nin durumu deerlendirildi;
Trkiye'deki btn ekonomik, sosyal, siyasal gelimeler ile PKK faaliyeti arasnda balar kuruldu.
Daha sonra da 1984 ylnda balayan rgt faaliyetlerinin neredeyse, "Krdistan'da" Trk Devleti'ni ve
ordusunu ilevsiz klacak basanlar elde ettii beyan edildi. Daha sonra esas meseleye gelindi.
Abdullah OCALAN garip bir ses tonuyla karsndakileri adeta hayvan yerine koyarak, sanki
gnlerce a susuz dalarda dolaan, her gn lmle burun buruna yaayan, gecenin zifiri karanlnda
saatlerce srtnda kilolarca ykle da-ta demeden yryen kendisiymi gibi; "ok zor koullarda ok
kt imkanlar ile gecemi gndzme katarak, yllarca eitiminizden tutun yiyeceinize, giyeceinize,
silahnza, cephanenize kadar her eyinizle ilgilendim. Binbir emek ve abayla Suriye 'den Kuzey
Irak'a geiinizi saladm. Siz getikten sonra sizi takviye etmek amacyla yzlerce kadro ve sava
bularak gnderdim. Her eyinizi
115

temin ettim. Adeta sizi yoktan yarattm. Sizleri ideolojik ve askeri olarak eksiksiz hazrladm. Her
birinize ailelerinizin verdii emein yz katn verdim. Btn teorik sorunlarnza zm getirdim.
Peki siz ne yaptnz? Adeta birer mirasyedi gibi binbir emekle meydana getirdiim onca deeri yiyip
tkettiniz, Krt halknn emeini talan ettiniz, rgt tasfiye etmek iin elinizden geleni ardnza
koymadnz, bir yn sava ve kadronun kamasna, yakalanmasna ve ldrlmesine sebebiyet
verdiniz, ortam hazrladnz. Adeta koca bir halk lme mahkm ettiniz. Bu dnyada ilenebilecek en
byk sutur. Bakalm bunun hesabn PKK'ya (aslnda kendisine) nasl vereceksiniz?"
Yaplan sulamalar, sulananlarn kann donduracak kadar haksz ithamlard. Sulananlar 1983
ylnda Kuzey Irakla, Trkiye'de hazrlklar balayan 1984 ylnda da silahl atma ekline dnen
pratik faaliyetleri srdrebilmek iin adeta canlarn dilerine katan insanlard. Bu insanlar,
olaanst abalar sarf ederek APO'nun istedii eylemleri gerekletirmilerdi. APO, am'daki lks
evinde sabahtan akama kadar tknrken, bu insanlar gnlerce maara kovuklarnda, kaya diplerinde
alkla penelemilerdi. APO'da iyi biliyordu ki, kendisi; dada hayatlarn feda etmeye hazr bu
insanlarn yapm olduklar eylemler ile besili bir srn ikembesini andran, koca gbei ve
gerizekl izgileri tayan surat, basnda km ve tannmtr. Gene ok iyi biliyordu ki; bu
insanlarn katlettii, kadn, ocuk, ihtiyar, asker, polislerin haber olmasyla ismini duyurmutur. Bu
sayede kamuoyu, APO denen bir mahluktan haberdar olmutur. Bir ou, bile bile lme giderek
APO'ya nam salamtr. APO'nun yapt hi birey yok mudur? Elbette vardr; APO, efendilerinden
ald talimatlar lm kskacndaki bu insanlara tehdit ve bask ile uygulatmtr. Baka? Bir de
saatlerce teyp karsnda konumalar yapm, azna geleni sylemitir, kfr ve hakaret etmitir.
Kime mi? Herkese! En ok da emrindeki elemanlarna. Bir konuma iinde ayn eyi yzlerce defa
tekrar etmitir, kendisi gibi herkesi gerizekl zannederek konumutur. Her konumas bir ncekinin
tekrar olmutur. Tek yapt ey budur. Hakkn yememek gerekir bir ey daha yapmtr APO... sim
ve olaylar bir baka kitapta aklayacamz kadn
116
f
militanlardan setikleri ile yatm, onlarla iliki kurmu, daha sonra onlar sadk bendesi ve
hemehrisi HAMZA Kod adl Hasan BNDAL vastasyla uygun ekilde ortadan kaldrtmtr.
APO'nun pezevengi Hasan BINDAL' kazayla ldren PKK'nn en byk savas (!), akademi (!)
komutan METN Kod adl ahin BAL'in bana gelenleri ilerdeki blmlerde okuyacaz.
Evet, bu abuk sabuk konumalar daha sonra baka kiilerce dzeltildikten ve yaz haline
getirildikten sonra kitap ve bror eklinde yaynlanmtr. APO'da bbrlenerek; "Ben gecemi
gndzme katarak sizin iin alyorum." diyerek masum, ezilmi, emeki rol yapyor. Aslnda en
kabiliyetli olduu konu herkes tarafndan bilinmektedir; OTURDUU YERDE GECE VE GNDZ
KOMPLO TEORLER GELTRMEK!
APO, kongreye katlanlara en acmasz eletirileri ykleyip bunlarn nden gelenlerinin idam
fermanlarn beyan ederken; "Nasl olsa bu adamlar enerjilerini tkettiler. Bunlardan yararlandm
kadar yararlandm. yi gitmeyen ileri bunlarn zerine ykarsam ve bunlarn grevlerini yenilerine
verirsem bir tala iki hatta birka ku vurmu olurum!" diye dnyordu. Bu eklide alt
dzeydekilerin de ruhlarn okam olacakt.
Eskiler mzmzlanmaya, yaltaklanmaya baladlar. Yapm olduklar fedakarlklar anlattlar. "u
kadar eyleme katldk, u kadar adam ldrdk, u kadar adam kazandk, yeni iler planladk vb."
demek istediler. APO, tek tek cevap yetitiriyordu; "Senin eylemin neyi kurtarr? Sen be adam

rgtlemeyle Krdistan kurtaracan m zannediyorsun? Sen iki eylem plan yapmakla nder
olduunu mu zannediyorsun?"
ilerinden her birisi; "Her birimizin eylemi yzlerce eylem ediyor. Bunlar kendine mal edip kral
kesiliyorsun, her birimiz -be adam kazanp sana gnderdiimizde halk ordusundan bahsediyorsun"
diye-miyordu. Kimse bunlar ak ak dile getiremiyordu. APO, bu insanlarn artk birer posa
olduunu anladndan yklendike ykleniyordu; "Eer
117
size sunduum onca imkn deerlendirebilecek on tane adamm olsayd imdiye kadar halkn yars
ayaklanm, lkenin nemli bir blm kurtarlm olurdu. Sizler ansnz kullanamadnz. Bu ii
yrtemediniz brakn da bu ii gerek ustalar gelip yapsn!"
Bu konumalar alt dzeydeki saf ve daha meselenin i yzn kavrayamam olanlarn yreini
kpr kpr oynatyordu. te yol alyordu. Kendileri de artk Merkez Komite yesi, Blge Sekreteri,
Eyalet Sekreteri olabileceklerdi.
Bu taktik; APO'nun gereki olmayan hedeflerinin srekli gndemde kalmas, bunun iin srekli
taze kuvvet bulmasnn tek yoluydu. Eer gerekten bir Krdistan mcadelesi sz konusu olsayd lider
kadrolar harcanmaz, kurumlamadan dolay kadrolarn istihdam sorun tekil etmezdi. Ama farkl
olduu iin APO yapy daima canl tutmaya alyor ve doal olarak srekli budama yapyordu.
Btn bunlardan baka APO, kongre toplanaca zaman AZMAN kod isimli sapk bir militan
kongrenin gvenlik sorumluluuna atad.
Kongredekileri bask altnda tutmak ve militanlar etkilemek iin yaplan plan gerei; "Kontrgerilla
kongreyi sabote etmek ve Abdullah CALAN yolda ldrmek amacyla blgeye gelmitir."
sylentisi yayld. Sylentiye gre Kontrgerillann baz adamlar da rgt iersine szmt.
lk etapta kampta 10 militan ajan olmakla sulanp kuruna dizildi. Daha sonra AZMAN denen
sapk, Suriye istihbaratnnda yardm ile Lbnan'n eitli ehirlerindeki otel ve arlardan ele
geirdii Trk vatandalarn toplayarak HELVE Kampna getirdi. Klasik Kontrgerilla ve ajan
sulamalarndan sonra bu ahslar da kuruna dizildiler. Ardndan sra, Suriye'nin am ve dier
ehirlerindeki Trk vatandalarna sra geldi. Bylece kongre ncesi ve sonras kongrenin yapld
HELVE Kampnda yzlerce insan kuruna dizilmi oluyordu. nfazlar vahi ikence seanslarndan
sonra yaplyordu. Eer bir gn HELVE Kamp civarndaki ukurlara gmlen cesetler gn na
karlrsa, bunlarn says en az be yz civarnda olacaktr.
118
Nihayet kongrenin resmi sresi sona erdiinde u kararlar alnd:
- HRK isimli askeri tekilat kaldrlarak yerine ARGK (Artea Rzgariya Gele Krdistan- Krdistan
Halk Kurulu Ordusu) kurulacak.
- Askeri mcadelenin genel kurmay olarak ARGK Konseyi kabul edilecek.
- HELVE Kamp ad, deitirilerek Masum KORKMAZ Akademisi olacak. Kuvveti bir tabur
apnda tutulacak.
- Bir genel Koordinatr ve bunun yardmcs durumundaki iki kii Akademi Ynetimi adn alacak.
- Bu Akademi PKK'ya ARGK'ya Askeri siyasi bilgiyle donatlm(!) komutanlar(!) yetitirecektir.
-Trkiye Krdistan'nda faaliyetler yedi eyalete ynetilecektir. Bu eyaletler:
1- BOTAN (Siirt- rnak- Uludere- B. ebap- Hakkari - Van)
2- GARZAN (Batman, Kurtalan, Sason, Bitlis'in bir blm)
3- ORTA EYALET (Diyarbakr, Mu Bingl, Elaz'n bir blm)

4- SERHAD (Kars- Ar)

5-DERSM (Tunceli)
6- MARDN
7- GNEY BATI ( Urfa, Antep, Adyaman, Mara)
Bu eyaletlerin altnda Blge Komiteleri, Blge Komitelerinin altnda ise yerel komiteler olacaktr.
ARGK savalar bu komitelerce ynetilecekler, eyaletlerde bir ya da iki hareketli ana birlik
kurulacak, dier yandan takm ve gruplar eklinde gerilla birlikleri bulunacaktr. Yerel komiteleri
olacaktr. Her blgenin bir yada iki gerilla takm ve gruplar her yerelin ise grubu kurulacaktr.
119
- Avrupa faaliyetleri ise artk tamamen ERNK adyla, ayrca lke iinde ERNK faaliyetleri de yine
mevcut rgtlenme hiyerarisi iinde yrtlecektir.
Kongrede bir yandan bu kararlar alnrken, dier yandan da APO'nun posas km eski gzdelerinin
ileri bitiriliyordu. Bunlar nce tasfiyecilikle suland daha sonra orta yolcu olduklarna karar verildi.
APO; "Aslnda suunuz ar, cezanz lm ancak, sizlere yeni bir ans veriyorum. Bundan sonra
rgte yeni katlm bir eleman gibi sfrdan balayacaksnz. Tm yetkileriniz ve gl konumunuz
sfrlanmtr. Haydi grelim sizi, kendinizi ispat edin!" diyordu.
Kendilerini ispat edecek olanlar:
- Duran KALKAN (ABBAS),
- Kesire YILDIRIM (FATMA),
- Selahattin ELK (SELM HOCA),
-Abdullah EKNC (AL),
- smet DORU (SADUN),
- Ali ETNER (GZLKL CAFER),
- Ali MRCAN (CEMAL) simli militanlard. 1976 ylndan beri PKK ve APO'ya hayat veren bu
ahslar, artk birer posa idiler.
Bunlardan Abdullah EKNC, rezalete dayanamad iin intihar etti. Kesire YILDIRIM, bir yolunu
bulup kal. Ali ETNER, Almanya'ya kap Alman polisine snd. Selahattin ELK de Almanya
ya yerleti. Dierleri yaltaklanarak ve trl klklara girerek APO'nun bir gn kendilerini affedecei
gn byk bir utanmazlkla bekliyorlar.
ntihar eden Abdullah EKNC, 12 EYLL 1980 ncesi PKK'nn Siverek ilesindeki askeri
sorumlusuydu. 1984 ylnda kurulan HRK'nin 5 kiilik yrtme komitesinde grev almt. 21 MART
Silahl Propaganda birlii ile emdinli basknna katlmt ve PKK'nin nde gelen Merkez Komitesi
yelerindendi. PKK, bu ahslar ve daha nce
120
APO tarafndan hain damgas vurularak ldrlenlerle PKK olmutu.
PKK 3. Kongresinin fla adam ve APO'nun gzbebei KR CEMAL kod isimli Halil KAYA'nn
yldz iyice parlar hale gelmiti.
KR CEMAL, BOTAN blgesinde bata kadn ve ocuklarn ldrlmesi olmak zere birok
sansasyonel eylemi organize ederek gerekletirdii ve srekli PKK adn gndemde tuttuu iin
Kongrede APO tarafndan taltif ve takdir edilen tek kiiydi. Yani KR CEMAL, APO'nun damzl
olarak hep n planda tutulmutur. Halil ATA (EBUBEKR) ve Cemil BAYIK (CUMA), yine her
zamanki gibi orta sralar muhafaza etmilerdir.
Damzlk KR CEMAL, 4. Kongrede APO tarafndan hain olarak ilan edilecek ve "KR CEMAL

PRAT" deyimi, PKK literatrnde aalayc bir deyim olarak yerini alacaktr.
3. KONGRE SONRASI PKK FAALYETLER
1986-87 K boyunca APO bir yllk eylem perspektifini planlad. Her eyaletin sorumlular, bu
perspektifleri kendi eyaletlerinin zglne indirgeyerek yllk plan hedeflerini saptadlar. Eyalet
planlarn yapanlar; yllk planlar er aylk, daha zgn planlar haline getirerek bahar, yaz, gz ve
k faaliyetleri eklinde ayr ayr ele aldlar. Her aylk dneme de birer isim taktlar. rnein;
"Ulusal Kahramanlk harekat", "Kzl direni harekat", "zgr kaleler yaratma harekat", "Kurtulu
Kuvvetlerinin glendirilmesi harekat" gibi.
APO ayrca, 1987 ylnda hedeflerin gerisinde kalmay nlemek maksadyla her alt ayda bir
zmlemeler ile genel durum deerlendirmesi yapp kadrolara yn vermeyi kararlatrd.
Eyalet planlamalarnn pratik hedeflerinden biri de "BR PARA ZGR VATAN N" sloganna
hayat vermekti.
121
1984 ylnda, emdinli civarnn kurtarlmas, 1985 ve 86 yllarnda, ran snrndan Byk Zap
vadisine kadar olan ksmn kurtarlmasn planlam olan APO, bu blgenin kurtarlmasn 1987 yl
iinde plan hedefi olarak dayatyordu. Bu dayatmann temelinde, srekli kap kovalamaktan bkan
militanlarn heveslendirilmesi yatyordu. Militanlarn her biri de kurtarlm blgelerde birer kral
olacaklarn dnyorlard. "BR PARA ZGR VATAN" btn eyaletlerde faaliyet planlarna
alnmasna ramen, esasnda sadece BOTAN eyaleti iin dnlyordu.
Eylem hedefleri olarak ok eitli hedefler seilmitir. Ancak en nemli hedef; PKK'ya sempati ile
bakmayan, bir baka deyile rgtn otoritesini kabul etmeyen airet, kabile, aile, ky, mezralar
ksaca, tm kii ve kurumlar BRET OLSUN DYE OK ACIMASIZCA SNDRP BOYUN
EDRMEKtir.
Bu amala; her eyalet ya da blge bahsedilen yaplan tahlil edecek ve PKK' ya dman olanlar
belirlenecektir. Dman olanlarn kadn, ocuu, genci, ihtiyar, hayvan, mal ezilip yok edilecektir.
Tarafsz durumda bulunanlar ise, KNA-TEHDT metodu ile kazanlacaktr. PKK'nn tehdit ls;
ikna edilmek istenen kitlenin iinden alnan rasgele -drt kiinin dierlerinin gzleri nnde
kuruna dizilmesidir. Bu durumda geri kalanlar derhal ikna(!) olmaktadrlar.
Gnmzde insanln yzkaras PKK=APO, bu yntemlerle Gneydou'da glenmitir. te
bunun iin PKK'nn her talimat yerine getirilmekte, genler kendilerinin ve ailelerinin korkularndan
rgte katlmaktadrlar. Buna benzer uygulamalar antik alarda barbarlar tarafndan yaplmaktayd.
PKK, barbar ikna yntemleri konusunda tm Krtlere kendisini ispat etmi durumdadr. Devlet,
vatandan barbar PKK'nn elinden kurtaramamaktadr. Bu durumda vatanda ne yapsn? Elbette PKK
desteklenecektir. Siz olsaydnz ne yapardnz?
Bu yntem, PKK'nn kuruluundan itibaren APO vampirinin bavurduu bir yntemdir. 1984
ylndan beri aktan aa uygulanmaktadr. Bu yntem giderek PKK'nn vaz geilmez biricik
mcadele yntemi haline gelmitir.
1984 ylnda baz militanlar APO'ya rapor yazarak; "Halil bizi desteklemek istemiyor, kimse bize
kapsn amyor, ekmek bile alamyoruz." diyorlard. APO, militanlarna gnderdii cevabi
talimatlarda militanlarna yle t vermektedir; "BARZAN Irakla ynetime ilk bakaldrdnda
kendi airet fertlerinden baka destekisi yoktu. Bu nedenle airetinden 2000 seme adamn yanna
alarak Kuzey Irak' batan baa dolat, dier airet ve kabileleri sindirdi. Birok ky yamalad,
birok insan kuruna dizdi. Neticede otoritesini tesis etti. Hatta her kyden ve kabileden onlarca

genci zorla alkoyarak sre -iersinde btn Kuzey Irak' kendisine balad. Yanna ald genler
zaman iinde atmalarda ldler, komutan oldular, evlendiler yeni nesiller bunun iin BARZANye
sempati duyar ve destekler. "
Abdullah CALAN bu cmleleri sraladktan sonra, "Sizler BARZAN kadar da m
olamyorsunuz?" diyerek onlara neler yapmalar gerektiini anlatm oluyordu.
PKK 3. Kongresinin daha dorusu Abdullah CALAN'n dier bir karan da udur:
1987 yl bandan itibaren; GNLL-YKML ve ZORUNLU Askerlik Yasas yrrle
konacaktr. O gne kadar APO ve patronlarnn kafalarndaki planlara yetecek sayda militann
toplanmas salanamamtr. Her ne kadar yalan dolan ierikli propagandalarn etkisiyle, yarnndan
endie eden bir yn genci alarna dryor idiyseler de, ki bunlara gnll kesim deniyordu,
bunlar ihtiyaca cevap vermiyordu. Kald ki, bunlarn gnlll de rgte adm atana kadard. Ondan
sonra bunlarda zorunlu askerlik yasasna tabi oluyorlard. Yani giri serbest, k yasakt. kn
cezas, hain damgas ile birlikte idam edilmekti.
123
APO yaynlad talimatta kongre gerei olarak; "Bize baz yurtseverler(!) katlyor, bu gnll
kesim, ihtiyaca cevap vermiyor. Ayrca denetimimizdeki baz kylerdeki taraftarlarmza, mcadele
iin ykmlln yerine getir diyoruz bize katlyorlar. Bunlarn katlm da ihtiyaca cevap
vermiyor. O halde zorunlu askerlik yasas gereince kyleri basp her aileden en az bir erkek ve bir
kadn daa kaldracaksnz. Bunlar dada ksa bir eitimden geirdikten sonra hzla savaa
sreceksiniz. Bylece, gcmzn ve etki alanmzn ksa srede gelitiini greceksiniz." diyordu.
Bu yntem tam bir ahlakszlkt. rgte sempati ile bakmayan airet ve kabilelerin kyleri baslacak,
erkek ve gen kzlar daa kaldrlacak, eylemlere sokulacak, bir daha kamalar mahkum ettirilerek
nlenecek ve bunlarn bir ksm atmalarda lecekler! Bylece akrabalk balan kullanlarak
insanlar hizmete ve PKK'ya katlma mecbur edilecekler. te, PKK'nn karm olduu zorunlu
askerliin mant budur.
Ykml askerlik de pek farkl deildir. Trkiye Cumhuriyeti Devletinin yetiemedii pekok
mezra halk yaamak iin, PKK militanlarnn ateli destekleyicileri oluyorlar, sonra da bunlarn
hayatlar ipotek altnda olduundan rgtn bir dediini iki etmiyorlar! Sonuta ykml asker
oluyorlard. te bu nedenlerle PKK, 1987 baharndan itibaren eriebildii her yerde vahet
boyutlarndaki terr hissettirdi. Bu vahet ortam iersinde 242 vatanda PKK saldrlarnda
ldrld 115 vatanda da yaraland.
APO, Kongre kararlarn lke iinde uygulamaya koymak, bunlar kendi adna denetlemek ve tm
faaliyetleri koordine etmek iin de kongre boyunca bir gzde haline getirdii KR CEMAL'
grevlendirdi.
APO kongrede, faaliyetlerin giderek krsal kesimde younlatn ve bu faaliyetleri yrtenlerin de
krsal kesim kkenli olduklarn iyi kavramt. Kylleri pohpohlamak iin; "Bu sava sizin
savamadr. Bu savan savas da komutan da sizler olmalsnz. Psrk durmayn, atik olun"
diyordu. KR CEMAL'e de bu anlayn yaygnlatrlmas grevini vermiti. KR CEMAL' de zaten
BOTAN daki katliam
124
almalarnn temelini atan kii olduundan BOTAN'dan balayarak APO'nun talimatlarn
uygulamaya balad.
Birok kyl kkenli eleman ynetici kadrolara getirdi.

Bunun zerine iler bir anda arapsana dnd. APO, taktik bir hata yapmt. Bunu dzeltmek iin
tek are KR CEMAL' (Halil KAYA) harcamakt. Tereddt etmeden en byk gzdesini; rakip
olduundan, komplolar tertiplediinden, kontrgerilla ile ibirlii yaptndan dem vurarak derhal
kuruna dizdirdi.
PKK'nn 1987 yl boyunca estirdii sivillere ynelik vahi terrnden rken ve 1985 ylndan beri
efendisinin sunduu olanak ve ilikileri kullanarak Avrupa kamuoyundan Krtler iin insan haklar(!)
dilenen Avukat Hseyin YILDIRIM, bunalma girdi. O zamana kadar ERNK'nn Avrupa temsilcisi
olan bu zavall avukat bozuntusu, her basn toplantsnda "PKK terrist deil bir ulusal kurtulu
hareketidir, Krdistan 'da katliamlar PKK deil, Trk ordusu yapyor." yalanlarn savunuyordu.
Ama, 1987 ylndaki eylemler artk herkesin gzn amaya balamt. Dolaysyla bu avukat
bozuntusu daha fazla kvrtamyordu. Avrupa'daki itibarna gvenerek Abdullah CALAN'a; "Bu tr
eylemler bizi Avrupa'da zor duruma sokuyor. Bunlar belki zorunlu eylemlerdir ama hi olmazsa parti
slenmesin" demek gafletine dt. APO'dan derhal idam ferman kmt. Avukat bozuntusu da
hemen izini kaybettirdi. Birok irkin ve alaka olayn tan olan Hseyin YILDIRIM, gerekleri
kamuoyuna aklama cesareti gsteremedi. Ancak; "Ben Krdistan davasna inanyorum, ama PKK
yntemlerini benimsemiyorum." diyebildi. Bu aklama, onun alet olduu sularn kefaretini demeye
elbette yetmiyordu. nk gerekleri aklama cesaretini gsteremiyordu. Galiba efendileri ona yeni
bir yardmc rol vermilerdi. Demek ki, beceri sahibiymi! PKK'nn hedefi haline gelmiti ama
birtakm glerce korunuyordu.
PKK terrnn kangren olmaya balad bu dnemde mevcut yneticiler, biraz daha
yetkinletirilmi(!) tedbirler paketi zerinde dnmeye balamt. Bizimkiler paketler
hazrlayadursun ok sayda
125

gencin rgte karlmas, ok sayda Geici Ky Korucusunun ailesine ve yaknlarna vahet

boyutlarnda katliamlarn dzenlenmesi sonucu BOTAN olarak isimlendirilen ok geni bir blgede
rgt eleman saysnda hzl bir art bagsterdi. Mevcut PKK gruplar da buna paralel olarak
artyordu. Artk BOTAN blgesinde 50 hatta 100 kiilik gruplarn rahata dolamalar sz konusu
oluyordu. Bu bymede APO'nun genlik alar ve katliamlaryla mecburi askerlik yasas nemli rol
oynamt.
Btn bunlara ramen APO iin; salam, istikrarl, problemsiz bir yap olumuyordu. BOTAN
eyaletinde 1987 yl iin eleman says bakmndan hedefe belki yaklalmt fakat dier genel
hedefler bu yl da tutturulamamt. "BR PARA ZGR VATAN" hedefi ok uzakt. Ayn ey dier
eyaletler iin de geerliydi. Mardin Eyaleti srekli kan kaybediyordu. Mardinliler bir trl
ayaklanmyorlard. Garzan ve Orta Eyalet srekli darbeler yiyordu. Serhad Eyaletinden birtakm sesler
gelmesine ramen gene de yetersizdi. Dersim Eyaleti neredeyse tmden "Dmana" teslim olacakt.
Gneybat eyaletinde durum daha acklyd, giden gruplar bir trl yerleemiyordu.
Hereye ramen BOTAN'daki katliamlar, APO'yu uzun sre gazete manetlerine misafir etmiti.
Yazar, izer takm stunlarna onu konu etmekteydi. "SMRGE VALL" yaktrmasyla Blge
Valilii APO'ya siyasi itibar kazandrm, Jandarma Asayi Komutanl ZEL . SAVA ORDUSU
olarak alglanm ve bu ekilde malzeme olmutu. Avrupa'da propaganda imkanlar artarak APO'nun
ciddi bir g olduu kanaati yava yava yerlemiti. APO genel sonular ynnden memnundu. 198788 k iin daha byk planlar dnmeye balad. Mevcut gruplarn yneticilerini tekrar Lbnan'da

toplayarak k boyu onlar yeni grevlere hazrlamak ve hem de onlar takviye etmek iin hazrlklara
giriti.
126
1988 YILINDA BOTAN BLGESNDE PKK' NIN ORDULAMA FAALYETLER
1988 ylnn en nemli grevi, ARGK'nin rgtlenmesi greviydi. Elde ok sayda birikmi eleman
mevcuttu ve bunlarn mutlaka uygun yerlerde kullanlmas gerekiyordu. te bu nedenle, 1987-88
knn her gnn deerlendirmek lazmd. APO artk hibir atlak ses duymak istemiyordu. Herey
mkemmel planlanmal, kendisi yurt dnda da olsa btn militanlar, APO yanbandaym gibi
varln hissetmeliydi.
Bu maksatla her eyaletin sorumlular gnlerce kafa kafaya verip gereki olmasa bile APO'nun
houna gidecek planlar yapyorlard.
Bu planlar her sene yaplrd. Genelde her sene eyalet ve benzeri kurulularn sorumlular deimi
olurdu. Yeni sorumlular eski sorumlularn baarszlklarn u ekilde izah ederlerdi: "Gemi
planlamalar salksz yaplmtr. Planlarda dogmatizm hakimdir: ekilcilik vardr bu nedenle mevcut
imknlar ar-ur edilmitir."
Planlar bu ekilde eletirilirken pratik faaliyetlere de aa yukar u eletiriler yneltilirdi: "Parti
nderlii gl zmlemelerle net perspektifler vermiti. Dnyadaki ve lkedeki genel gelimeler
lehimiz-deydi. Smrgeci TC'nin ekonomik, siyasi, askeri politikalar iflas etmiti. Tek yaplacak ey,
azim ve kararllkla ok elverili Krdistan corafyas koullarnda halkmzn muazzam desteini
mcadeleye seferber etmekti. Bu, yaplmamtr! Yapamayanlar objektif olarak dmana hizmet
ettiler." Evet, PKK iinde bir nceki sorumluyu bu ekilde deerlendirmek gelenek haline gelmitir.
atmalarda len veya gizlice kendisinin ldrtt militanlara "Krdistan Devrim ehidi" diyerek
resimlerini basp her yere asan APO'nun hizmet anlay budur.
BERXWEDAN, SERXWEBUN gibi dergilerde vc yazlar yazdrtt lm militanlarn ok
nemli bir blm iin, "Alan cesedi de bir eye yaramad!" demesine ok kii tank olmutur.
127
APO'ya ho grnmek ya da gerekten yle bir grevi baarmak veya APO'nun anlattklarnn
etkisiyle yeni plan ve programlarla Trkiye'ye giri yapanlar, ilk bir-iki ay ok hzl bir pratik
sergilerlerdi. Sonra yava yava gereklerle yzyze gelinir, ardndan eletirdikleri eski militanlardan
daha yaygn bir tavr yahut vurdumduymazlkla gnn gn eder. "Ne kadar yaarsam o kadar
krldr" mant hakim olmaya balard. Ylgnln yaratt ruh haliyle intiharvari eylemler de sk
sk sz konusu olurdu.
imdi 1988 ylnn planlamalarna; APO'nun nezaretinde hazrlanan Eyalet Planlamalar ve
ulamay amaladklar ok gereki (!) hedeflerine ksaca bir gz atalm:
- GNEY BATI EYALET PLANLAMASI
Plan hedefleri; Engizek Dalarnda Eyalet karargah kurmak, 5 tane blge komitesi (ElbistanPazarck-G.Antep-Adyaman ve . Urfann bats) oluturmak, yzlerce irili ufakl gasp, soygun ve
ldrme gibi eylemler gerekletirmek, tabur dzeyinde bir gerilla birlii kurmak.
- DERSM EYALET PLANLAMASI
Bir yn laf ebelii yapldktan sonra yl sonunda ulalmak istenen hedef syle anlatlyor;
"Eyalette planlanan hareket sonucunda, sava kadro ve kadro aday olarak 750 kiilik bir gce
ulamay hedeflemekteyiz. Sonuta; 3000-5000 kii arasnda milis gce ve onbinlerce sempatizana
kavumu olacaz. Gerilla gc olarak bir alay hedeflenmektedir. "

Dier eyaletlerle ilgili olarak da bol bol kafa patlatlmtr fakat, BOTAN eyaleti biraz daha
farkldr. Abdullah CALAN, BOTAN eyaletine farkl roller atfetmi olduundan, BOTAN'n konumu
bir eyalet rgtlenmesinin zerinde olagelmitir. Buna gre BOTAN Eyaleti; Parti (PKK), Cephe
(ERNK), ordu (ARGK) rgtlenmelerinin merkezi olacaktr. Bu ynyle hem dier eyaletlerin
pratikte sevk ve idare merkezi olacak, hem de buralar takviye ve destekleme alan olacaktr. Ayrca
BOTAN'daki Parti, cephe, ordu rgtlenmesi dier eyaletlere
128
modellik yapacakt. BOTAN eyaleti, adeta kurulacak olan "Bamsz Birleik Demokratik
Krdistan'n prototipi olacakt. Partinin (PKK) i merkezi burada slenecekti. Cephe (ERNK)
faaliyetlerine burada yn verilecekti. Dier yandan Cephenin rgtlenmesi (Temsil ve ynetim ktidar gc) gene burada hayat bulacakt. Ordunun (ARGK) Askeri Konseyi (Genel Kurmay), burada
slenip sava ynetecekti. ARGK'nin ilk Gerilla Tugay BOTAN'da, 1988 yl iinde ina edilecekti.
Btn askeri gler bu Gerilla Tugaynn kuruluunda yer alacakt. Bu nedenlerle BOTAN Eyalet
sorumlular, eyalet planlamalarn yaparken plana, "BOTAN FETH PLANI "ismini verdiler.
Planlamay yaparlarken de hedefleri daha da byterek ordu kuruluunu TUGAY deil de TMEN
dzeyinde balatmay kararlatrdlar. Kurtarlacak blgenin snrlarn tm BOTAN eyaletini
kapsayacak ekilde genilettiler. Ayrca Lbnan'daki Mahsum KORKMAZ Akademisine ek olarak
kurtarlacak alanda bir HARP AKADEMS kurmay da planlarna dahil etliler.
Alan kurtarmak iin ayn anda dier eyaletlerle koordineli olarak binlerce eylemi gerekletirip
halk ayaklanmasndan dem vurdular.
Sorumlular, bu planlarn koltuklarnn altna alp hmla faaliyet blgelerine daldklarnda eskiden
beri Trkiye'de bulunan gruplardan birou kendi aralarnda; "Bunlar APO'nun dolduruuna
gelmiler!" diyerek kendilerinin Trkiye'ye ilk girilerini hatrlyorlard.
Aslnda tm bu amatann bir tek nedeni vard; yani bu ilerde profesyonelleen APO, bu ileri daha
ok unun iin organize ediyordu; eylemlerde tkanklk olmasn, her eye ramen, her art altnda
eylemler devam etsin. Ama, sonu ne olursa olsun eylemler kesilmesin. Gneydou'da eylem
sahalar dnda kalan sahalar da etkilensin, ulalamayan ova kesimleri, ehirler etkilensin, eylemler
konuulsun; renciler, genler, isizler, yarnndan endiesi olan olmayan herkes, rgte sempati
duyanlar ve duymayanlar ve tm kesimler bu eylemleri konusun.
Bu ekilde ehirlerde ynla problemli insan devlete inat, ailesine inat evresine, arkadana,
dmanna inat PKK'ya sempati duysun!
129
Bunlar giderek eylemlerden cesaret alsn, devletin gvenlik kuvvetlerinin aczini grsn! Kprdasn,
korksun gitsin. Yani, esas potansiyel harekete gesin. Gesin ki; bu ekilde ufak bir mdahale ile onlar
alk grevi, yry, kepenk kapatma eylemlerine ekilebilsin.
Silahsz (!) masum (!) olan bu insanlar gvenlik kuvvetleriyle kar karya gelsin, ilerinde len
yada yaralanan olursa btn Trkiye ve dnya ayaa kalksn, bu ekilde devletin eli kolu balansn ki;
devlet korktu, geri adm att denilebilsin.
te, APO bunun iin ille de eylem diye yrtnmasnn nedeni budur!
Yllardr aadan, ekiyadan, dmanndan korkmu, sosyo-ekono-mik problemlerle bunalm, ezik,
birok rahatszl bnyesinde toplam bu insanlarn duygularn kullanmak iin mthi bir tahrik
gerekiyordu. O da srekli eylemdi. Bu ekilde PKK halkn desteini arkasna alm siyasal bir g
olabilecekti. Bundan zellikle; batl kamuoyu etkilenecek, baz uluslararas kurum ve kurulular

Trkiye'den hesap soracakt. Sonra ne olacakt?

Sonra, APO bekleyecekti, hem de baz glerin elinde etkili bir koz olarak, sadece bekleyecekti.
Tabiidir ki; eylemlere devam ederek, hem de daha pervaszca...
te APO'nun taktiinin z budur. Yoksa APO; bir ordu kuramayacan, kurtarlm blgeler
yaratamayacan ok iyi biliyordu. Bilmeyenler zavall saf obanlard. "
APO'nun yapt; bazlarn srekli tasfiye etmek, srekli alama yapmak, yapy srekli dinamik
tutmak, srekli atak, arzulu ve istekli olmasn salamak, grevleri bakmndan doyuma ulaanlar
ldrtmek, bunlar ldrtrken de komplo teorileri retmekti.
1988 yl banda uygulamaya konulan eyalet planlarnn hi biri hedefine ulaamad. Ama ne kar?
nemli olan APO'nun zihnindeki hedeflerdir. Doldurua gelmi, hayalci, macerac birtakm
zavalllarn hedeflerinin ne nemi olabilirdi ki?
130
1988 ylnda nemli olan srekli kan dkmekti. Kimin kannn akt da nemli deildi. Dklen
kan; gvenlik kuvvetlerinin, ihtiyar kylnn, kundaktaki bebenin ya da yllarca APO'ya hizmet eden
bir militann olabilirdi. Yeter ki kan dklsn, yeter ki srekli olsun!
APO; "Gerilla mcadelemizi biraz gelitirdik, dman zaafa dt. Gerillamz tkanrsa biz zaafa
deriz. Mcadele, halk, rgt diye birey kalmaz" diyordu. O'na gre belirleyici olan kan dkmekti.
1988 ylnda 104 vatanda PKK tarafndan ldrlm, 34 vatanda yaralanmtr.
Evet, 1988 yl eylem hedeflerine ulalamamt, ama yine de APO'ya umduundan da ok eyler
kazandrmt. Srekli basnn manetlerindeydi, radyolar ve TV kendisinden bahsediyordu, d
basnda adndan sz ediliyor, kendisinin gizli destekileri ak destek verme -abasna giriyorlard.
Artk kendisine siyasi bir kiilik yaktrlmt ve PKK isimli etesi siyasi bir g olarak lanse edilir
hale gelmiti.
Trkiye'de baz evreler bu gelimeleri; siyas, ekonomik ve sosyal bir ikbl temin etmede basamak
olarak kullanmaya balamlard.
Bir ok aydn (!) Krt konusunda akl iportacl yapmay demokratlk ls olarak kullanyordu.
Eskiden komnizm bezirganl yapanlar, imdi Krtlk bezirganlna soyunuyordu.
Birok profesyonel yaync, "Douda para eder, itibar getirir" diyerek Krtle soyunmutu. Baz
siyasi gruplar, Krt pazarn kapma yarna girmilerdi. Dou ve Gneydou'da feodalite art
birtakm adamlar, Krtlk satarak gelecek ve mevki kapma tela iindeydiler. Mrekkep yalam
birtakm kiiler, "insan haklan" ad altnda ayrmc Krtln hamisi durumuna gelmilerdi. te
btn bunlar APO'nun kazand eylerdi. APO elbette kazanacakt, nk; Devlet, ikibuuk ekiya
dedii eli silahl adamlar drt yldr ortadan kaldramamt.
131
Yurt dnda da bu ii tezgahlayanlar "Krt halknn koruyuculuu" na soyunmulard.
Bilindii gibi Saddam HSEYN, bata Fransa olmak zere; bir ok bat lkesinden ve Sovyetler
Birlii'nden satn alm olduu kimyasal silahlarla Kuzey Irak HALEPE kentinde bir katliam
dzenledi. Onbinlerce Krt, bu silahlardan korkarak Trkiye'ye sndlar. Trkiye, bu insanlar
ekonomik imkanlarn zorlayarak koruma altna ald ve gc yettii kadar arlad. Batllar bu tr
olaylara dolayl ve dorudan bilinli bir ekilde sebebiyet verirler. Sonra da Kzlha'lar, Birlemi
Milletler fonlar devreye girer veya kendileri, lkeleri adna yardm gnderirler; felaketzedelerin
yaralarn timsah gzyalar dkerek sararlar, bylece dnya ve kendi kamuoylarna irin ve
demokratik grnrler.

Para koparmak amacyla zehirlettikleri, katlettirdikleri Irak Krtle-rinden sa kalanlarn Trkiye'ye

snmalar zerine Trkiye'yi zor durumda brakmak iin geleneksel yardmlarn(!) bu sefer
esirgeyiver-diler.
Bu yetmiyormu gibi trnn evrimde ge kalm son rnei olan
etkili bir "Madam" Trkiye'ye yolladlar. Genliini ve gzelliini
"insan haklarna" vakfetmi olan bu yaratk, Trkiye'deki Krt
snmaclarn iler acs durumundan dem vurmaya balad. Snmac
kamplarnda beygir satn alr gibi az ve di kontrol yaparak lkesine
gtrecei damzlklar semeye balad, Krt anas rollerini oynad.
Bizim ar damar patlam arlatanlarmz da bu "Madam "a alk tuttular.
lerinden bir tanesi bile kp da; "Behey kansz! kuru iin bu
insanlar zehirletenler sizler deil misiniz? Hangi suratla byle bir
tefti-ziyarete cesaret edersiniz? Ayn eyleri bizler yapp da arkasndan
sizin lkenize bizden bir yetkilinin, brakn lkenize gidip yavuz hrszlk
yapmasn, kendi memleketimizi bize dar ederdiniz. Yalnz siz deil,
bizdekiler, bizim kompleksliler bize yeterdi. Kimbilir ne taknlklar, ne
lgnlklar yaparlard!" diyemedi.
132
te, APO byle bir toplumu kullanyor. te, yavuz hrszlar APO'yu byle bir toplumun zerine
sryorlar. te, APO bu nedenle hep krl kyor, ne yapsa yanna kr kalyor.
1989 PLANLAMASINDA NGRLEN HEDEFLER
Abdullah CALAN, st dzey elemanlarna 1989 ylna ait plan hedeflerini dikte ettirirken rnek
olmas asndan BOTAN Eyalet Planlamasn kendisi yapt. Yani, PKK diliyle "Perspektifler sundu"
Yine her zamanki gibi siyasi bir deerlendirmeden sonra planlamann nemine deindi.
Ayrca,gemiteki mcadelenin yarm yamalak da olsa byk baarlar elde ettiini vurgulad.
"Botan da ajan muhbir yapnn datlmas kesinlemitir. Partimizin otoritesi egemendir" buyurdu.
Gemite yaplan katliam ve eylemlerin nemini bylece belirtmi oluyordu.
Elde birikmi ok sayda insandan azami fayday salayabilmek iin; "Dier eyaletlerde salt gerilla
mcadelesi doru iken Botan Eyaletinde artk Hareketli Sava'a bavurmalyz. 1990 yl Parti
Kongresi, kurtarlm Botan topraklarnda yaplmak zorundadr." diyerek militanlar yeniden
doldurua getirdi. Onlarn gereklemesi asla mmkn olmayan bu hedefler iin yrtnrcasna
mcadele etmelerini istiyordu.
Tabii nce tozpembe bir tablo izerek, bu hedeflerin mmkn olduunu kabul ettiriyordu.
APO perspektiflerine devam ediyordu; "Hareketli sava birlii byktr. Gerillann tersine dman
imha etmeyi hedef alr. Bu nedenle Botan 'da yalnz gerilla deil hareketli birlikler de ina edilecektir.
Onun iin dnem artk dmann imha edilecei dnemdir."
"Botan 'n zgrletirilmesi ancak, dier alanlardaki yaygn gerillann desteiyle mmkndr. Aksi
taktirde dman tm gcn Botan 'a yar."
133
BOTAN'daki hareketli birliklerin, hareketli sava srdrebilmesi
iin unlar planlamaktadr; "BOTAN'da bir tmen gc ile ie
koyulacaz. Mevcut gelimeler bir gerilla tmeninin inasn zorunlu
klmaktadr. Bu Tmenin iki tugay BOTAN'da, bir tugay da dier

eyaletlerde olacaktr."
Byle bir hedefi ortaya koyan APO, kadro iin gerekli olan personelin temini iinde unlar salk
vermektedir; "Madem byle bir g gerekiyor, o halde artk 15-25 ya aras genler ihtiyacmza
cevap vermez. Btn halk gen-ihtiyar, kadn-erkek saflarmza ekmeliyiz. Bunun iin ana
birliklerimizle ,Alay dzeyindeki gerilla glerimizle dmana saldracaz. Dman Taburlarn,
blklerini, karakollarn imha edeceiz. Byk apl pusular kuracaz. Bize dman olan airetlere
operasyon eklinde planl saldrlar ile imha eylemleri gerekletireceiz. Yani yeni sava tarzmz bu
olacaktr. Byle olunca artk kylerin ve kyllerin yerinde kalmas, eski yaamlarn srdrmeleri
dnlemez. Sava ortam toplumu dorudan etkileyeceinden taraftarlarmzn ou mecburen daa
ekilmek zorunda kalacaklardr, hem de bir daha inmemek zere... Byle bir taktikle yava yava tm
halk savan iine ekebiliriz. Bu sayede saymz hzla aratacak savamz tam bir halk savana
dnecektir."
Deerli okurlar; bu tam bir provakasyon mantdr! Bu, resmen bir halk dmanldr! Bu, insann
yaama hakkna tecavzdr!
Aslnda APO her sznde, her cmlesinde bu karanlk niyetini aa vuruyor ama anlayan kim? Ne
grevliler ne de halk anlyor!
Bereket versin ki; bu hayali hedefler 1989 ylnda gereklemedi. Fakat tahribat olmad m? Elbette
ki oldu: nsanlar ldrlmedi mi? Hem de en vahi ekilde ldrldler. eitli provakasyonlar
tertiplenmedi mi? Bu provakasyonlara Trk Basn ve aydnlan alet edilmedi mi?Hep bylesi gnler
iin pusuda bekleyen, istismarclktan baka satacaklar bir eyleri olmayanlar, koro halinde seslerini
ykseltmediler mi? Bunlar dn yaanan olaylardr ve hepsi hafzalarda canlln korumaktadr.
134
1989 ylnda meydana gelen olaylarda 174 vatanda PKK tarafndan ldrlm 73 vatanda da
saldrlarda yaralanmlardr.
APO'nun perspektifini izdii ve sorumlularca daha da abartlarak sonulandrlan Eyalet Fetih
Planlan ne BOTAN'da, ne de dier Eyaletlerde tutmad. Ama istenen alnmt. Bu militanlar da
koullarnda ancak bu kadar salabiliyordu. 1990 ylna girerken yeni bir budama ve genlik as
gerekiyordu. O halde, bunun parti ii zemini hazrlanmalyd. Apo, mantki zemini hazrlamaya
balad. BOTAN Eyaletindeki st dzey kadrolar eletirmeye balad. yle diyordu; "Szm ona
ordu kuracaz diye on tane keiyi gdemiyeceklere elli tane adam teslim etmiler. Bir tas orbay
kotarmaktan aciz birine blge sorumluluu vermiler. Eekler bile sizlerden daha aklldr, dur dedin
mi durur, yr dedin mi yrr."
"Bir de yle yapacaz, byle datacaz diye sz veriyorsunuz. Sz verip de yerine getirmemek
alaklktr. Ancak dmanlar ve hainler bize kar sahtekarlklara bavurabilirler. Szlerini yerine
getirmeyenlerden Parti adna, cephe adna, ordu adna hesap soracaz. Biz bu hesab sormazsak tarih
ve halk bizden hesap sorar."
BOTAN'da faaliyet gsterenler ve bata sorumlular, affedilmez sular ilemilerdi.
Ya dier eyaletler? Onlarn suu daha da ard. Affedilecek yanlar hi yoktu.
APO; "GARZAN eyaletindeki sorumlular bir yldr yatyor, yalnz kendisi deil emrindeki onlarca
kadroyu da yatryor ve bunlar azar azar dmana teslim ediyor. Bu alaklktr, bu dmanla ibirlii
yapmaktr." diyerek fkesini ok ak bir ekilde dile getiriyordu.
Bu eyaletin sorumlusu olan ahs daha sonra bir atmada ld. ldkten sonra da APO tarafndan
"Kahraman ehit" ilan edildi. Bylece militanlardan ne istendii aa kyordu. stenen lmd!
nk kan ticareti yaplyordu, gerek olan buydu.

135
DERSM eyaletinin sorumlularn eletirirken; "Orada, o sahada "Kla Kltr" egemendir.
Dolaysyla sorumlular Trk askeri kltrnn etkisiyle ksa srede burada aldklar eitimi unutup
esas zlerine Kemalizm'e dn yapyorlar. Orada devrimi gelitirmek istiyorsak nce o beyinleri
paralamamz, datmamz gerekiyor." diye baryordu.
Zaten APO, teden beri DERSM Eyaleti olarak adlandrd Tunceli-Elaz Erzincan ve civarlarnn
elemanlarna istedii biimi verememiti. Buralarn insanlar, hep erken uyanyorlard. Bu nedenle, bu
insanlar "Kla Kltr" ile yorulmular olarak niteliyordu. Halbuki, planlamalar yaplrken; "
DERSM Eyaleti, BOTAN' dan sonraki ikinci nemli eyaletimizdir. Oradan ok eyler bekliyoruz."
diyerek eyalet sorumlularn bir hayli pohpohlamt. Ama sonular istedii gibi kmaynca gerek
dncelerini aa vurup kinini kusmaktan geri kalmyordu.
MARDN Eyalet planlamalar yaplrken ve dier konumalarnda hep "Mardin'in byk yurtsever
potansiyelinden, byk kitle desteinden" bahsederdi. Ancak, 1989 ylnda Mardin'den de fazla ses
kmaynca u deerlendirmeyi yapt; "Mardin'in toplumsal ekillenmesi gerei aa ile kle hep
birlikte olmutur. Aa emretmitir kle emirleri yerine getirmitir. te Mardin'deki militanlarmz da
bu yapyla btnlemilerdir. Sorumlular aa, dierleri kle roln slenmitir. Sorumlu yatmtr.
Emrindekiler kle gibi sorumluya hizmet etmilerdir. Sonunda devrim ve mcadelesi unutulmutur.
Binbir emekle hazrlayp konumlandrdmz gcmz Mardin 'de ar darbeler yemitir."
Bereket versin ki burann sorumlular yurt dna kmamtr. Aksi halde APO tarafndan en ar
ihaneti-komplocu, MT ajan gibi damgalar yiyip gnlerce ikence grdkten sonra kuruna
dizilmeden, imdilik kurtulmu gzkyorlard. Bir sre sonra bu sorumlular da atmalarda ldler.
APO hemen az deitirip hepsini "Byk Kahramanlar" ilan etti. nk onlarn yaknlar,
akrabalar ve tm slaleleri APO tarafndan kullanlacakt.
136

ORTA EYALET iin daha vahim eyler syleniyordu. Bu eyaletteki-ler 1989 yl boyunca hi birey
yapmamlard. O halde gemite ne kadar hizmeti olursa olsun, ne kadar byk fedakarlk yaparsa
yapsn eyalet sorumlusu, mutlaka "Komplocu ve hain"di. APO'nun mant buydu ve bu mant
belgelemek iin bir ok senaryo uyduruyordu. Diyordu ki; "Blge szmalara ok msait. Orada rgte
katlmlarn iinde ok sayda MT ajan vardr. Dolaysyla Orta Eyalette sorumluluu MT ele
geirmitir." Evet, bu kadar lgnca dnebiliyordu. are olarak da; "Bir grup gitsin oradaki eyalet
sorumlusunu yakalayp getirsin, kar koyarsa ldrsn. Grubuyla birlikte kar koyarsa grubunu da
ldrsn!"
te, zor artlardan, imkanszlklardan dolay bir sre eylem yapamayan rgt elemanlarna APO'nun
bak tarz byledir.
GNEY BATI EYALET'ni de bu tarzda eletiriyordu. Fakat SERHAD Eyaletine biraz daha deiik
yaklayordu. Oray imdilik daha fazla n plana karmak istemiyordu. Yakn evrelerine unlar
fsldyordu; "Bildiiniz gibi kurtarlm blgeleri geri cephelerden aldnz destekle snr
eyaletlerinde ina edeceiz, eer bir gn Ermenistan bamszlna kavuursa ite, biz de o zaman
muazzam bir Ermenistan geri cephesine kavuacaz, byk destek greceiz."
APO, SERHAD Eyaleti-ERMENSTAN ilikisini hep gizli tutmutur. SERHAD Eyaletinin tarihi
misyonunu oynamas iin daha biraz zamana ihtiyac vard.
Bu eletirilerden sonra, st dzeydeki kadrolarda 1989-90 k ierisinde byk bir tasfiyeye gidildi.

Bazlar k toplantsna gitmedi, bazlar kat, kimisi APO'nun kokmu ayaklarna kapanp af diledi.
Af dileyenlerden birisi de BOTAN Eyaleti sorumlusuydu. Bu ahs, BOTAN kod adl Nizamettin TA
idi. 1988 yl sonunda kampa gidip af diledikten sonra M. Korkmaz Akademisi'nin genel
koordinatrl grevi verildi. Bir sre sonra bu grevde baarsz kald belirtilerek, hal dada
yaad "bilinli tasfiyecilik"; srdrd gerekesiyle aylk bir tecrit cezasna arptrld. Bu
cezay almasn salayan dier bir
137
neden de; Botanla beraber Trkiye'de faaliyet gsteren ahslarn, kendilerini kurtarmak iin akla
gelecek her trl sulamay yapmalaryd. Bu kiilerin banda da Parmaksz ZEK kod adl emdin
SAKIK geliyordu. Yani; P. Zeki, Botan'n srtna basarak kendisini kurtard ve tekrar Trkiye'ye
gnderilerek merkez komite ve askeri konsey yelii verildi.
Botan, tecritte iken kurtulmann yollarn arad ve Apo'ya sayfalarca zeletirici raporu yazarak
kendisini affettirmeye alt.
Botan tecritte olduu srada Akademi koordinatrlne, 1990 ylnda Apo tarafndan ldrtlen
ahin BAL (Metin) getirildi. Botan daha kurnaz olduu iin Metin'in srtna basarak kendisini
tecritten kurtarmay baararak tekrar ynetime getirildi. Kamp ynetimindeki dier kiiler ierisinde,
ksa srede ayak oyunlar gelitirerek bazlarnn cezalandrlmasn salad. Bylece; Metini de
kendisinin eski durumuna drnce, (Metin, daha sonraki eitim devresinde tekrar affedilerek
koordinatrle getirildi) koordinatrlk yapacak tek kii olarak grld iin, yeniden bu greve
getirildi. Bu grevde iken de, ayak oyunlarna devam ederek; ne kadar baarl olduunu Apo'ya
gsterdi ve "BOTAN FATH" olarak yeniden grevlendirildi ve 1989 ylnda ARGK komutan (Genel
Kurmay Bakan) ve Botan Eyalet sorumlusu olarak Trkiye'ye gnderildi. Ekim 1989 ylnda
gerekletirilen "I. lke ii Konferans"a bu sfatla gnderilince emdin SAKIK (Parmaksz ZEK),
byk bir tepki gstererek konferansa katlmad ve adamlarn kamyona doldurarak Diyarbakr-Mu
blgesine gitti. Halen bu blgede halk arasnda "EMO AMCA, EMO AA" olarak bilinir. (Apo'nun
talimatlarn dinlemedii iin 1990 yl Kasm aynda hakknda idam ferman karlmt. Ancak;
Apo'nun, Parmaksz Zeki'ye o blgede ihtiyac olduu iin, sonradan uzlatlar.)
Nizamettin TA (Botan), yeniden baarsz gsterilerek APO tarafndan cezalandrld ama Apo'nun
ona ihtiyac olduu iin; bu ceza, lm cezas olmad.
Yukarda da belirttiimiz gibi; bu ahsa APO zamannda BOTAN
138
FATH ismini de takmt. nk gerekten ok sapka eylemler dzenliyordu. Demek ki; APO, bu
ahsta birazck daha mit grm olacak ki, kampta ufak bir greve getirip daha da bilenmesi iin
zaman tannd.
1990 ylnn plan ve dier hazrlklar APO'nun talimatlaryla daha ok Kuzey Irak ve ran'da
younlat. Suriye ve Lbnan'da eitim grenlerde hazrlklar yapanlar vard. Bu seferki almalar
ok daha iddetli yrtlyordu. PKK 4. Kongresi 1990 ylnda yaplacakt ve ortada henz bir
kurtarlm blge yoktu. BOTAN'da, Tmeni bir yana brakn Tugay ya da Alay apnda bir birlikten
bahsetmek mmkn deildi.
Ancak, geen zaman sresi iinde yani 1984 ylndan balayarak Dou ve Gneydou Anadolu 'da
ok byk bir terr, sindirme-kartma, yok etme faaliyeti yaanmt. Birok insan cann ve
namusunu korumak, kurtarmak iin evini, topran, hayvann, her eyini terk ederek blgeden
kamt. Bu olaylardan Trkiye'de etkilenmeyen kalmamt. Tm Trkiye'de bu konuda resmi ve

sivil evrelerde ok eitli dnceler oluuyordu.

Herkes aklna, mantna, alglama dzeyine ve karlarna gre bir sonu ortaya atyordu.
Trkiye'nin Gneydousunda neler oluyordu? Bunun sonu nereye varacakt? Devlet neler yapyordu,
hkmet ne dnyordu? Gvenlik Kuvvetleri niin bu hadiseleri bastramyor, rgt niin yok
edemiyordu? Hadiselerin z neydi, boyutlar ne kadard? Daha bir yn soru sorulmaya balanmt.
Bu sorular ister istemez zihinlerde oluuyordu.
Aydnlar, eitli siyasi ve sosyal evreler, gruplar iinde ayn sorular gndemdeydi. Neler oluyordu,
nereye varacakt, neler yaplyordu ve neler yaplmalyd? Bu gibi sorulara genellikle olaylarn
znden habersiz, tamamen sbjektif yaklamlarla cevap verilmeye allyordu. Herkes bir tarafa
ekiyordu, kamuoyu srekli yanltlyordu.
Yre halk zaten her an, her.saat etkileniyor ve terrle iice yayordu.
139
Bir takm gler yllardr bunu bir yaam biimi olarak o insanlara layk grmt. rgtn sk sk
urad evlerinde rgtden ok rgt kesilerek yaamlarn srdrmeye alyorlard.
Halk, kylerine gelen rgtleri grdklerinde; "Gzmz yollarda kald, insan bizi bu kadar ihmal
eder mi? Emrini syle" diyerek yaltaklanyordu. Kylere devlet kuvvetleri geldiinde; "Allah devlete
zeval vermesin, nedir bu PKK'dan ektiimiz? imize amza ortak oldular. Bizi bu beladan bir an
evvel kurtarn!" diyorlard.
Evet bu tavr iki yzllktr. Hadiseler, bu insanlarn ikiyzl yaam biimi olarak semesine
sebep olmutur. Kutsal deerler ortadan kalkm bir can tela alm ban gitmektedir. Her iki tarafa
da ne salam dost ne salam dman olamamaktadrlar.
rgtn dorudan yetiemedii, fiili balant kuramad yerlerde durum-daha deiikti. Mtevazi
insanlar, iinde gcnde olanlar eitli ynlerden etkileniyorlard. Tpk batda olduu gibi...
Ama, babo insanlar, sorunlular, isizler, idealist genler ve gen rencilerin durumu bakayd.
Onlar olaylarn daha ok film ve roman konusu gibi idealize edilmi ynlerine ilgi duyuyorlard.
Onlarn ilgi duyduu atrken lmek, lmn souk nefesini her an enselerinde hissetmek deildi.
Onlarn ilgi duyduu, a karnna- kaya diplerinde, yamur ve kar altnda titremek, srtnda onlarca
kilo ykle saatlerce gnlerce da bayr yol yrmek de deildi. Hele yllarca kendini paralarcasna
insanst bir gayretle APO'nun her dediini yaptktan sonra aniden ajan, hain, komplocu damgas
yiyip kuruna dizilmek hi deildi.
Bu tr olaylarda insani bir meziyeti, toplumun emrine verebilecek bir becerisi, bir hizmeti olmayan
ve ayn zamanda hep nde grnmek isteyen ve bu yzden cahil, tecrbesiz insanlarn duygularn
smrerek siyasi bezirganlk yapan birtakm kiilerden meydana gelen gruplar, topluluklar trer. Bu
gruplar rgtle hi bir resmi ba olmadan, rgte ilgi duyan gen, isiz ve sorumlularn cehaletini
istismar ederek laf
140
ebelii ile ucuz kahramanlk peindedirler. Bunlar rgt koullarnda iki gn dalarda dayanamazlar.
Ama kitleleri rgt adna ifal ederler. Kitle, bylelerini batac yapar, pelerine taklr. APO;
bunlarn gerek durumlarn bilir, onlar idare eder, nk sonuta kendisinin yapamad, esas ve son
grevi bunlar kendiliklerinden stlenmilerdir. Bylece karlkl olarak birbirlerini kullanrlar.
Bu gnlerde ilgililerin nedenini bir trl anlayamad ok kk apl rgt d halk eylemleri de
sz konusu oluyordu. Aslnda bunda anlalmayacak birey yoktu. Yre insan basn takip ediyordu,
yabanc radyolar; BBC, Amerikann Sesi gibi radyolar dinliyordu. Televizyondaki Filistin

ntifadasn, dier lkelerdeki sokak gsterilerini ve atmalarn hep takip edip etkileniyordu. Sonra
da denemesini yapmaya alyordu!
Kendisine eriilmez olan, ancak aasnn, patronunun, airet reisinin
ksaca; "Byk adamlarn" muhatap olduu subaya, polise ta atyor,
baryor, kfrediyor ve hayret, kendisine hi birey olmuyordu. Hala
hayatta idi ve yayordu! Demek ki, bu ileri baaracak bir adamd!
Bu yry ve taknlktan yapanlar televizyondan ve basndan izledik. Resimlerini grdk. Askere
ve polise ta atanlarn gzlerinde kin deil daha nce belirttiimiz gibi aknlk ve marklk vard.
Bu onlarn kiiliklerini ve anlaylarn ele veriyor. Ama bu hep byle mi devam edecek? te orasn
zamana brakalm.
K boyunca iddial bir ekilde hazrlk yapan, planlar gelitiren hedefler tesbit eden ve bunlara
uygun dzenlemeler yapan PKK rgt; "Bahar Atlmlar" iin ran'dan, Suriye'den, Iraktan
Trkiye'ye giri yaparlarken; daha nce oka hayallerini kurduklar, propagandasn yaptklar fakat
daha ilerki yllarda olabileceini umduklar halk eylemleri, CZRE ve NUSAYBN ilelerinde patlak
verdi. evredeki PKK militanlar yetiebildikleri oranda olaylarn iine daldlar, dizgin-leri ele
almaya altlar. Olaylara hemen bir isim bulundu; "SER1HIL-DAN"!
141
Maksatlar olaylarn daha da bymesini, uzamasn ve evreye yaylmasn salamakt, bunu da
ksmen baardlar. Olaylarda kendi-liindencilik ar basarken baz derneklerin, siyasi teekkllerin,
meslek kurulularnn ve yayn organlarnn arkasna gizlenen, istikbalini hretini masum insanlarn
aclar ve gzyalar hatta cesetlerinde arayan bezirganlarn rol byk olmutur. Bunlar etraflarna
aldklar birka tane zrt akak vastasyla PKK'nn yetiemeyecei, mdahale edemeyecei
yerlerde bile esnafa, tccara telefon ederek; "Biz PKK gerillalaryz, filan gn dkkannz amayn,
yoksa kendinizi yok bilin" demilerdir. Sonra esnafn arasnda dolaarak "PKK telefon etmi, kimse
dkkann amayacakm, yoksa ldreceklermi..." diyerek fslt gazetecelii yapmlardr.
Ardndan toplantlar dzenleyerek, demeler vererek; "Krdistan halk bask ve zulm knamak iin
falan ilede kepenkleri kapatmtr. Eylemlerini selamlyoruz" demilerdir.
imdi soruyorum; zavall Krt bu kadar alakla nasl akl erdirdin?
zerinde oynanan oyunlarn hangi birini zsn?
Hereye ramen olaylar PKK stlendi. Herkes PKK'ya maletmeyi birok bakmdan faydal grd.
Herkesin kar bunu gerektiriyordu.
Olaylarn kitleye bu boyutlarda tamas, APO'nun azn sulandryordu. Bu onun iin byk bir
nimetti, yllarca profesyonel katillerini kullanarak ilemi olduu cinayetlerle nihayet Krt insann
batan karmay, provake etmeyi baarmt. Nihayet Abdullah CALAN'a mit balayanlar, Krtler
zerinde oynadklar oyunlarda baarya ilk admn atldn grp sevinebiliyorlard.
CZRE'de, NUSAYBN'de, SLOP'de ve giderek daha birok yerde meydana gelen, daha ok
kadnlarn, ocuklarn ne srld, kullanld bu olaylar daha sonra meydana gelecek ok byk
olaylarn balangcyd. Bu olaylar, Abdullah CALAN'n arkasndakileri kamufle edecek en ideal
rtyd.
142
Estirilen azgn terr ve APO'nun sadizmini kamufle etmek asndan bundan daha uygun bir
grnt bulunamazd.
Nereden nereye gelinmiti. Bir lkede, bir toplum bnyesinde terr hareketleri olmaz diye bir kaide

yoktur. Bu tr hareketlere her lke u veya bu biimde maruz kalmtr veya kalmaktadr. Ancak her
lkede deiik nedenlerle, deiik biimlerde ve deiik amalar iin meydana gelen terr
hareketlerine doru tehisler konularak doru mcadele yntemleriyle kar konulmutur. 12 EYLL
1980 ncesi Trkiye'deki terr hareketlerinin kayna sosyo-ekonomik, genelde kendiliindenci-dir.
Baz siyasi sebepler katalizr rol oynamtr. Halbuki PKK hadisesi; gene ayn ortamda kamufle
edilmek istenen, uzun sre bu ortam iinde gizlenmeye allan; belli stratejik ve taktik amalar iin
gelitirilmi ve bytlm bir harekettir. PKK bu ynyle incelenmi midir? Brakalm PKK'y., 12
EYLL ncesi rgtler bile sradan olduklar-halde tetkik edilmemi incelenmemitir. Her frsatta
toplumun aynas olduunu iddia eden basn PKK'y incelemi midir? lkenin kaderini elinde
bulunduran "siyasi partiler PKK'y inceleyip tanmlar mdr? Hayr! O halde neden bu konuda
kytrk, blk-prk ve PKK'nn yaps iindeki insanlarn vermek ltfunda bulunduklar bilgilerle
ahkm kesiyorlar? Neden, bu konularda bilgi bilgi tedavi reeteleri yazyorlar? Neden, ne
kabadays bir takm beylik laflar ile meseleyi geitiriyor?
Bu kadar insann ac ekmesine, bu kadar toplumsal deerin heba olmasna, bu kadar cann
yanmasna bu memleketin sorumlu kii ve kurulularnn nasl gnl raz olabiliyor anlamak mmkn
deildir.
Tm bir milletin basireti mi baland? Duyulan m uyutu? Ne oldu? Ne olduysa anlamak lzm.
Akl banda herkes sanki kr ve sar!
Herkes hereyi gn gnne yayor! Herkes bir bakasndan bireyler yapmasn bekliyor. Toplum
giderek gkten bir mucize beklentisine giriyor.
iler bu noktaya geldikten sonra birbirini tamamlayan, yasak savma
143
trnden para para abalar hi bir sorunu zemez. Karmzdaki sorun karmak ve boyutlu bir
sorundur. Bu nedenle kar abalarn birbirini tamamlayan ve dinamik bir sistem iinde birok koldan
yrtlmesi gerekmektedir. nemli olan nce belli bir bak tarz, bir strateji, uygun taktik ve
vastalarn tesbit edilmesi gerekiyor. Ama mutlaka bu ilk admn atlmas gerekiyor. lk admlar
atldktan sonra sistem kendi kendini ina eder, kendisini her konuda donatr. Vakit henz ge deildir
ancak, yarn belki daha ar faturalar gerektirebilir.
Krtlk sorununu Osmanl'dan miras alan Trkiye Cumhuriyeti sorunu 70 yldr dondurmutur.
zmesi gerektii halde zmemitir. Fakat bugn yanan olaylar, Krt sorununun zmn TC'ye
dayatm durumdadr. Bu sorun, nmzdeki yllarda mutlaka zme kavuacaktr ama yle, ama
byle!
Madem baz gler bir PKK yaratarak sorunu kendi amalarna uygun bir zme -ki aslnda
zmszlktr- doru yrtyorlar, TC'nin de gemite ihmal ettii zm bu hadiseleri frsat
bilerek oktan kollarn svamas gerekiyordu. Ama bugne kadar hep ayak diretti. Hal da gereki
bir aba iinde deildir.
Karmzda istesek de istemesek de toplumsal bir hadise yardr,
toplumsal hadiseler doru rotaya girsin diye kendi doal seyirlerine
braklmazlar. Kald ki, bu hadiseler doal seyirini de takip etmiyor.
Byk bir bask altndadr. Dardan istenilen biimin verilmesi iin
mthi tazyikler yaplyor. Adeta nehirler tersine aktlmak isteniyor. O
halde ilgililerin de gerek ve doru bir zm iin mdahaleci bir tavr
almas gerekiyor. Bu mdahaleyi, klasik asayi tedbirleri olarak kabul
etmiyoruz. Meydana gelen olaylara klasik zabta tedbirleriyle mdahale

edilemez. Bu hakszlktr! Hem yre insanna hakszlktr hem de

devletin askerine polisine yaplan byk bir hakszlktr! Hem de
sorunun zmne mdahale ediyorum diyerek kendi kendini kandr
madr. Eer bir insan bir takm hadiseler karsnda kendi kendini
kandryorsa bu drste bir tavr deildir ve o insan en azndan kendine
kar drst deildir.
144
Sorunun doru zm iin yetkililer bir ereve izmek ve kendilerine iki soru sormak zorundadr;
1- Daha fazla kan dklmesini nlemek iin ana dili Krte olanlarn tmn Krdistan olarak
isimlendirdikleri blgeye toplayp "aln size zgrlk, siyasi snrlarnz bu, sizi istemiyorum kendi
devletinizi kendiniz kurun, komu oluruz ne yaparsanz yapn!" m demelidir?
2- "Biz karde iki halkz gemite olduu gibi birarada kardee yaayalm bu arada Dou ve
Gneydou'daki kardelerimizi batnn ekonomik, sosyal, kltrel imkanlarna bir entegrasyon
program ile kavuturalm" m demelidir? Akl ve gnl Trk ile Krt insannn entegrasyonundan
yanadr.
Kimi yerde anamz, kimi yerde babamz, kimi yerde gelinimiz ve damadmz olan Krt ile Trk'n
birbirinden ayrlmas dnlemez. En hafifinden iki toplumun da zne ihanettir, kendi kendini
inkardr ayrlk...
Entegrasyona ilk admlarn atlmasn mteakip gerisini Krt insan tm kaynaklarn seferber
ederek kendisi zecektir. Salkl zm budur. nsanlar sorunlar karsnda zmlerini kendi
abalaryla yaratr. En iyi areyi kendisi bulur. Bylece retilen zmler kalc, doru ve kesin olur.
Olaylardan ve sahtekarlklardan bkp usanan Krt insan, kesin zm kendisi de bilmemektedir.
Sorun blge halknn kendisinden kaynaklanyor. Toplumsal bir sorundur. Yre halk ekonomik,
kltrel, sosyal ve siyasi bir zaafiyet geirmektedir. Tarihsel nedenlerden dolay toplumsal olarak
gszdr. Dardan bir devlet mdahalesi gerekmektedir. Ancak bu mdahale bir genel ereve
izmeyi, bir takm kk yardmlar amamaldr. ilk admlardan sonra toplum kendi kendine derman
olacak g ve imkanlar yaratacaktr ve sre iinde gerek manada ulusal ve toplumsal entegrasyon
salanacaktr.
145
PKK'NIN 1990 HEDEFLER VE ALINAN SONULAR
PKK 1990 baharndan balayarak bata BOTAN Eyaletinde olmak zere tm eyaletlerde,
Trkiye'nin bat illerinde ve Avrupa'da byk eylemler yapmay ve sesini daha ok duyurmay
amalamt.
Trkiye'deki en byk hedef; bata koruculuk sistemini yok etmekti. Bunun iin toplu imhalar, en
bata gelen imha biimiydi. Bunun yansra koruculara ait hayvanlar kesmek, ban bahesini talan
etmek, tarlasn ekinini yakmak gibi eylemlerde gndemde idi. Ayrca ky karakollarna hatta
blklere, taburlara saldrmak ve buralarda toptan imha gibi eylemler de 1990 yl iin kanlmazd.
Askeri hedeflere ynelik eylemler bunlar ile de snrl deildi. Operasyon kollarna saldrmak,
operasyon birliklerini pusuya drmek, giderek tmden imha etmek; planlanan hedefleri arasndayd.
Bu eylemlerle askeri birliklerin zaman ierisinde belli merkezlerde toplanmalarn ve onlarn bu
merkezlerde younlaarak hapsolmalarn amalyorlard. Bylece askeri birlikler byk apl genel
operasyonlarn dnda kalan btn zamanlarn, kendilerini korumak ve savunmak iin nbet ve
emniyet hizmetlerine ayracaklard.

Bir baka hedef de; ulamn candamar olan ana karayollar ve demiryollarn srekli maynlayarak,
tahrip ederek pusu kurarak ilemez hale getirmeyi ve tali yollar zerinde de yalnz gece deil
gndzleri de denetim kurmak olarak dnlyordu. te yandan byk ekonomik hedeflere;
fabrikalara, maden ocaklarna, petrol sahalarna, imalathanelere, kamuya ait ve zel irketlere
saldrlarak bunlarn kullanlamaz hale gelmesi planlanmt.
Okullarn mutlaka ilevsiz klnmas iin retmenleri ldrmek, okullar yakmak vaz geilmez
grevlerin banda geliyordu. Krt kkenli retmenlere pek dokunulmuyordu, retmenler, Krt
ocuklarna Trke eitim yaptrdklar ve doru yolu gsterdikleri iin hepsi birer TC ajanydlar (!)
Bu nedenle 1991 ylma kadar blgede 22 retmen PKK tarafndan ldrlm 3 retmen de
yaralanmt.
146
Byk yerleim birimlerinde ise kitle eylemlerini srekli klmak iin her trl bahaneyi kullanmak
en geerli yoldu.
Bir maln pahal satlmas bahane edilerek derhal ajitasyon ve propaganda yaplacak ve yryler
tertip edilecekti. Ayn ekilde; i takibi srasnda ilemlerin doal olarak gecikmesi, trafik polisinin
ceza kesmesi, sulu takibi, suyun veya elektriin kesilmesi, yolun kt oluu, bir devlet yetkilisinin
sert bak velhasl gnlk hayatta karlalan ve devletten kaynaklansn veya kaynaklanmasn her
trl olumsuzluk ve aksilikler birer protesto yry ve miting vesilesi olacakt. Miting ve
yrylerde gvenlik kuvvetlerini korkutup sindirmek iin; bata kadn ve ocuklar olmak zere, her
trl saldr arac kullanlarak devlete ait olan herey tahrip edilecekti.
Bu arada bat illerine eitilmi profesyonel elemanlar gnderilerek orada bulunan Krt kesimler
vastasyla sabotaj, bildiri datma, suikastler yapma gibi eylemlerin yansra; eleman temin etme,
yardm toplama faaliyetlerine devamllk kazandracakt.
PKK terrnden batya kaan Krde 1986 ylndan beri orada da rahat verilmiyordu. PKK, Krt
insannn bana iyice bela olmutu.
Lbnan'daki kampta ideolojik ve askeri eitim faaliyetleri hzla srdrlyordu. Suriye Krtleri
Hafz Esad ynetiminin APO'ya zel hogrs temelinde eleman ve para kayna olarak
kullanlmaya devam ediliyorlard.
Yunanistan ve zellikle Kbrs Rum kesimi, kaynak yaratma ve uluslararas kamuoyu oluturma ile
baz stratejik dzeyde temaslarn ss vazifesini srdrecekti.
Kuzey Irak her zaman olduu gibi ve Barzanicilerin Saddam tarafndan kovulmasndan sonra daha
da elverili bir ortam olarak geri cephe olmaya devam edecekti. Buras ayn zamanda eitim sahas,
ikmal ve iae deposu olarak rol stlenecekti.
ran'a gelince: zellikle son yllarda ran hkmetinin toleransl
147
davranmas, burada alan byk kamplarda eitim yaplmasna gz yummas lojistik destek ve
yeniden toparlanma asndan deerli katklar salyordu. ran'da slenme; Van-Ar-Kars ve bunlarn
zerinden Erzurum, Mu, Bingl ve Tunceli'ye szmann kolaylamasn da salyordu.
1990 ylnda bu kadar imkanlarla birlikte CZRE, NUSAYBN, SLOP gibi yerlerdeki kepenk
kapatma ve yryler de olunca APO'nun byk planlar yapmas ve bu planlarn tatbikatn
militanlarn-dan istemesi ok doal bir durumdur.
Ancak, imkanlar genileyince ve yap byynce sevk ve idare sorunlar ortaya kyordu.
APO'nun gruplar, "Bahar atlm" iin faaliyet alanlarna girmeye balaynca, her yl olduu gibi

gvenlik kuvvetleri ve Geici Ky Korucularndan darbeler yemeye baladlar. Her silahl atmada
beer onar kayp vermek morallerini bozmutu. yle ki; klalarna hapsedeceiz dedikleri gvenlik
kuvvetleriyle karlamamak iin ke bucak katlar, koruculuk sistemi dalmad gibi, her gn
insanlar korucu olmak iin sraya giriyorlard. rgtten kamann risklerine ramen bir ok militan,
gruplardan kayor bir ksm gvenlik kuvvetlerine teslim oluyordu.
APO'nun en ok kzd rgtten kaan insanlard. Dierlerine kt rnek olmasnlar diye kaanlar
adeta birer canavar gibi lanse ediyor, onlar ortadan kaldrmak, yaamlarna son vermek, ailelerini
katletmek, evrelerinde barnmalarn engellemek iin ne mmknse yapyordu. Niin? APO niin
rgt terk edenlere bu kadar kin duyuyordu?
Tm terr rgtleri, tm eteler saflarn terk edenleri hyanetle sularlar. Dnyadaki hibir terr
etesi, APO kadar sapk duygularla kaanlara kar sava amaz. nk; APO'nun eitli vesilelerle
ayartarak penesine drd her insan, en fazla alt ay iinde kaplan ak grd taktirde APO'yu
terk eder.
Hi bir hakl dava adam, yanndaki insanlar zorla tutmaz. Saflar
148
terk edenlere bu kadar iddet uygulamaz ve zaten adil ve hakl bir mcadelenin nlerini de kimse
kolay kolay terk etmez. Terk etse de bu denli infial uyandrmaz.
Yeri gelmiken 1990 yl ierisinde meydana gelen bir olay rnek tekil etmesi bakmndan
aktarmak istiyoruz:
1983 ylnda PKK, BOTAN alannda daha keif ve istihbarat faaliyetlerine devam ederken IRNAK
ili KIRKKUYU (DETALALO) kynden ahin BAL (METN) isimli lise mezunu bir gen de
PKK saflarna katld. Ardndan baka KARAGET (SPIVYAN) ky baskn ve katliam olmak
zere; BOTAN ve MARDN alanndaki birok kanl eylemde planlayc ve tetiki olarak rol ald. yle
ki; PKK'nn gurur kayna olabilecek bir ok vahi eylemin ba elemanlarndan biri hep ahin BAL
(METN) oldu. Onun gz karal ve eylemlerdeki acmaszl APO'nun gznden kamad, ksa
sre sonra PKK Merkez komite yeliine ve ARGK Askeri Konsey yeliine ykseltildi. IRNAK
blgesindeki bir atmada 1988 yl sonlarnda yaralannca ar olan yarasnn tedavisi iin APO'nun
zel bir ekibi tarafndan Suriye'ye geirildi. Okurlarn ok iyi hatrlayaca mehur "DIKI
YEDRME" olay bu snr geii ve ilk tedaviyle ilgilidir. (METN) Suriye'de derhal APO'nun zel
evine tatld, tedavisini her gn APO kendi elleriyle yapyor, yarasn kendisi pansuman ediyordu.
ahin BAL, APO'ya prim yapan ok kanl eylemlerin failiydi ve tam kendisi gibi sadist bir
yaradl vard. Bir baca santim ksalan ahin BAL iyileti ve APO tarafndan Mahsum
KORKMAZ Akademisine gtrld. Lbnan'daki eitim adaylar iindeki dman szmalarnn tesbiti
ve onlarn yarglanmasyla grevlendirildi. ahin BAL APO'nun talimatlarna uygun olarak kampa
gelenleri denetliyor, phelileri "Trk stihbaratnn ajandr" diyerek gnlerce ikenceye tabi tutuyor,
sonra da sahte itiraf belgeleri imzalatp askeri mahkeme bakan olarak yarglandktan sonra kuruna
diziliyordu. APO da yarglamalar temel olarak "MT - Ajan, Kontgerilla, komplo" teorilerini
retmeye devam ediyordu. Bu yarglamalarn belgelerini (!) SERXWEBUN ve BERX-WEDAN gibi
dergilerde yaynlatyordu. Hatta bunu ahin BAL'e de
149
yaptryordu. APO'nun bulunduu yerde kimse basna deme veremezken (METN), ok zel bir
gzde olduu iin basna askeri mahkeme bakan olarak APO'nun onay ile ortaya kard ajanlar
ile ilgili demeler verebiliyordu. Sonu ne oldu? Olan u; ahin BAL, Akademi Komutan olarak

dnem sonunda hakiki mermilerle bir tatbikat yaptrrken, bir kaza kurunu ile APO'nun kyls ve
"Getir-gtr ileri"ne bakan Hasan BNDAL (HAMZA) bir kaza kurunu ile lyor. Yani normal bir
eitim zayiat. Fakat APO kplere biniyor ve ahin BAL iin bir idam ferman hazrlamaya
balyor. te sizlere APO'nun idam fermanndan ve ok zel gzdesi olan ahin BAL iin
sylediklerinden bir ka paragraf:
"nc Kongre sonras, KR CEMAL ile balayan feodal-ete saldrs METN ile dorua kt..."
"... METN, KR CEMAL"in pratikteki uygulaycsdtr..."
"... METN, ifadesinde diyor ki; beni fazla eletirmeyen katta benim srtm biraz svazlayan, hatta
biraz allayp pullayan oldu mu yapamaya-cam ey yoktur..."
"... Yaklak sekiz, ay kald Akademi ortamnda yle bir yap oluturmutur ki, btn elemanlar
partiye ve bana gvensizlie itmitir..."
"... METN, dediklerini ters anlayarak yle bir kadro tipi yaratmtr. nce kukulu bir ortam
yaratyor, ajan vardr diyor. Ama ajan kim ? Bu bir soru iaretidir, herkes sanda solunda ajan aryor.
Herkes birbirinden ve kendisinden pheleniyor. Ama ayn zamanda herkes kendisini temize karmak
iin bir dierini ihbar ediyor..."
"... Ve iin gerei u ki; feodal ekiyalk, etecilik bizim METN'in pratiinde a atlamtr.
Byk hedefleri ynelmitir. Bizim gdk Krt feodal ekiyalk, bu kadar azgnlam ite..."
"... kiiyi cezalandrmak iin kye gidiyorlar. Kylleri meydanda topluyorlar balyorlar
vurmaya. Bakyorlar ki 17 kii lm.
150
Sonra reniyorlar ki hepsi bizim taraftarmz. Bereket bize dmanlk yapacak kimse kalmam hepsi
lm..."
"... Adamn 25 koyunu var, METN haber gnderiyor 20 koyun getirsin diye. Adam 20 koyun
getiriyor, koyunlar zayf diye kabul etmiyor..."
"... METN ekyas insanlar nezaket olsun diye ldryormu... "
Evet, APO'nun, ahin BAL'in idam fermannda syledikleri bunlar. METN denilen ekiya,
APO'nun "Getir-gtrc" akrabasn kazaen ldrd ana kadar yapm olduu baarl (!)
eylemlerinden tr APO'nun emsalsiz gzdesi. Ama kazadan sonra azl bir halk dman (!)
(Aslnda bize gre de gerekten halk dmandr!) Bilmem bunun iin yorum yapmaya gerek var m?
Evet sonuta ahin BAL (METN) nce ikencelerden geirildi ve idam mangas tarafndan kuruna
dizildi. ahin BAL'in infaz mangas komutan, imdi DYARBAKIR l Nolu Tutukevinde ve tutuklu.
steyenler, ziyaret eder ve olay kendisinden dinlerler.
1990 yl ierisinde yaplacak olan 4. Kongreye hazrlk amacyla Trkiye iinde 2. Konferans ad
altnda bir toplant kararlatrlmt. Bu kararn uygulanmas iin PKK militanlar bir hayli aba
gsterdiler. Fakat krsal kesim eylemleri 1990 ylnda bir tkanma iindeydi ve bu nedenle Konferans,
lke iinde yaplamad. APO baz adamlarn Lbnan'da toplayarak gene eitim semineri eklinde 2.
konferans sonulandrd. Baz hususlar yle sralayabiliriz:
Trkiye'nin gerek dnyada gerekse Ortadou blgesinde ve zellikle de tm komular nezdinde
tecrit durumu yaad bundan PKK'nn byk kazanlar salayabilecei belirtiliyordu.
zellikle Trkiye'nin Irak ve ranla olan ilikilerinin sekiz yllk savan sona ermesinden sonra
kmaza doru gitmesinin PKK'ya nemli frsatlar getirecei vurgulanyor, bundan hareketle
Trkiye'deki ran yanls muhalefet ile ibirliinin faydas anlatlyordu.
151

1990 Austosunda bagsteren krfez krizi nedeniyle blgedeki baz geleneksel dengelerin
deimesi Abdullah CALAN'I nce bir aknla sonra da byle bir krizden nasl karl kabilecei
dncelerine gtrd, ilk gnlerde gnl SADDAM'dan yanayd. Hatta bu ilk gnlerde APO'nun sk
ortaklar niyetlerini aa vurarak "Yerimiz Saddam'n yandr!" demeye baladlar. SADDAM'da bir
takm terr gruplarn kriz nedeniyle yedeine aldndan APO'ya Kuzey Irakta byk bir serbesti
tand.
Yine bu gnlerde APO Suriye'deki konumunu sarsmamak iin ran'a yaslanmay uygun grd.
Gerilla faaliyetleri iin Kuzey Irak ve ran' n plana karrken, cephe faaliyetlerini Avrupa ve Kbrs
Rum kesiminde sevk ve idare etmeyi planlad.
Olaylar ok hzl gelitii iin yeni ve gl manevralar yapamadan 1990 yl bitti ve APO
kendisinde katlamad PKK 4 Kongresinin Irak'da 26-31 ARALIK 1990 tarihinde yapldn bir
bildiri ile ilan etti.
Datlan kongre bildirisinden de anlalaca zere; Abdullah CALAN yllarca terr ile sindirip
yedeine almaya alt, vahice katledip g etmesine sebep olduu Hakkarili, rnakl, Siirtli,
Vanl vatanda istedii kalba sokamamtr. Geri birtakm komplikasyonlara sebebiyet vermitir
ama hereye ramen sonu tam APO'nun istedii gibi deildir. fade ettiimiz bu hususlar kongreye
gnderdii ve karar olarak kmasn istedii durum deerlendirmesi ve yeni dnemin grevleri iin
itiraf etmitir.
1990 yl ierisinde APO vampirinin cellatlar 205 vatandamz ldrm, 173 vatandamz da
yaralamlard.
Bu dnemde PKK'y Trk gvenlik kuvvetlerinin elinden Krfez Sava kurtarmtr diyebiliriz.
152
NC BLM
PKK'NIN 1991-1992 DNEMNDEK DURUMU
Daha nce belirttiimiz gibi; 4-13 Mays 1990 tarihleri arasnda, Lbnan'n Bekaa Vadisindeki M.
Korkmaz Akademisi diye adlandrlan kampta "II. ULUSAL KONFERANS" gerekletirilir. Bu
toplantda da her zaman olduu gibi; Apo, hi kimseye sz hakk tanmadan 10 gn boyunca, kendisi
dndaki herkese gemi faaliyetlerin gnahlarn ykleyerek faturalar keser. Bu toplantlarda yapt
konumalar, "KNC ULUSAL KONFERANS KARARLARI" olarak faaliyet alanlarna iletilir.
rgtn kuruluunda -yer alan, 12 Eyll dneminde yakalanan ve 1988 ylnda cezaevinden tahliye
olup yurtdna kan Mehmet Cahit ENER (Ahmet), Cihangir HAZIR (Sar Baran) ve Abdurrahman
KAYIKI (Faik); Apo'nun talimatlaryla IV. KONGRE hazrlk komitesini oluturup Kuzey Irak'a
geerler. Trkiye'de kurtarlm blge olarak ilan edilecek olan Botan Eyaletinde, 1990 ylnda IV.
Kongrenin yaplaca ve APO'nun Trkiye ye gidecei, 1986 ylnda yaplan III. Kongrenin karar
olarak ilan edilmi olmasna ramen; Apo'nun dahi katlamad, salt bir sava kadro toplants
eklinde gerekleen IV. Kongre, Aralk 1990 tarihinde Kuzey Irakta HAFTANN ad verilen bir
kampta yaplr. II. Ulusal Konferans Kararlar olarak kabul edilen Apo'nun konuma metnindeki "II.
Ulusal Konferans" kelimeleri yerine "IV. Kongre" yazlarak oaltlr ve faaliyet alanlarna "IV.
Kongre Kararlar" olarak iletilir.
Kongrenin divn bakanln yapan M.C. ENER, Apo'nun kiiliini iyi tahlil etmi olacak ki;
buraya kadar izah etmeye altmz
153
rgt ii "Demokratik-Merkeziyetilik" esasnn ne olduunu anlatmaya balar, bunun zerine, IV.

Kongre kararyla merkez komitepolit bro yesi seilmi olan bu ahs, bir sre sonra ARGK
komutan Cihangir HAZIR (SARI BARAN) ile birlikte Apo'nun talimatyla, komplolarn pratik
uygulaycs olan Cemil BAYIK tarafndan tutuklanr. Bu srada APO'nun bulunmad blgelerde
habersiz geliebilecek muhalefeti ezmek ve Apo'nun emrettii infazlar gerekletirmek amacyla
(HPP) Heza Parastna Parti -Parti Savunma Gc- adyla yeni bir cellat grubu oluturulur ve bana
uzun yllar PKK'da faaliyet yrtm olan Abdurrahman KAYIKI (FAK) tayin edilir.
Ancak; Apo'nun hi beklemedii bir anda A. KAYIKI: M.C. ENER ve C. HAZIR' lmden
kurtararak rgtten ayrlrlar. Bu ahslar daha sonra 1991 yl ierisinde "PKK-VEJN" (DRL)
imzasyla bir bildiri yaynlarlar. Bu nedenle, sekiz yl cezaevinde yalan ve PKK'nn "ZNDAN
DREN LDER" olarak yceltilen M.C. ENER "PROVAKATR"; 1988 ylnda cezaevi nnde
zerine benzin dkerek kendini yakan ve "KRDSTAN'IN ANASI" olarak SERXWE-BUN ve
BERXWEDAN dergilerine manet olan annesi Saliha ENER ise "HAN" olarak damgalanr. Daha
sonra bir komplo sonucu M. C. ENER Suriye'nin Kaml kentinde ldrlr, bundan sonra onlarca
kii "ENER'in etkisinde kalm" denilerek ikence ile katledilmitir.
Bu dnemde yaygnlaan komplolar sonucu oalan cesetlerden yararlanmak iin; yeni bir taktik
yrtlr ve cesetler kullanlarak, "Kontgerilla cinayetleri" ad altnda kitleleri sokaa dkme
almalar balatlr. Daha nce tehditlerle kepenk kapatan ve sokaa dklen halk, tehditlere
aldrmamaya balaynca bu provakasyonlar gndeme getirilir.
PKK'NIN TRKYE PARTS
1991-1992 k dnemi, yine "bahar atlm" hazrlklar eklinde gerekleti. Bu hazrlklara ek
olarak; Trkiye'nin batsnda PKK eliyle yeni bir partinin kurulmas almalar yapld. Apo'nun
"1991-KASIM zmlemeleri" adl konuma metinlerinde bu yeni partinin kurulmas gerekeleri u
ekilde izah edilmektedir:
154
1- Son yllarn ar basan yn Krdistan devrimidir ve Trkiye devriminin nne geerek Trkiye
halknda derin etkiler yaratmtr.
2- Bu etkiler bir rgtlemeye doru istek belirtmektedir.
3- 90'l yllar PKK nderlikli bir gelimeye imkan tanmtr.
4- PKK'nn Trkiye'deki dolayl etkisinin Trk sol rgtleri tarafndan rgt ve eylem etkisine
dnmesi gerektii halde; PKK'nn tm maddi, manevi, siyasi ve askeri desteine ramen Trk solu
grevini yapmamtr.
5- Bu durum, sert bir eletiriyle birlikte PKK'nn rgt ve eylem mdahalesini gerektiriyor.
6- Trkiye solunun cephe organizasyonu gereklemeyecek, bu nedenle belli bir kurulua gitmek
kanlmazdr. Trkiye solu "OK VERMSZ VE YETENEKSZ" bir sol olduu iin, bu kurulu en
ksa zamanda gerekletirilmelidir.
Apo, daha nceleri defalarca I-KDP ve YNK ile ittifaklar imzalayarak onlarn imkanlarndan
yararlanmasna ramen; 1990 ylnda Kuzey Irak'taki Krt gruplarn eritmek ve tabanlarn kendine
ekmek ve SADDAM'a olan minnet borcu iin; Irak Krtleri tarafndan kurulduu lanse edilen PAK
(Partiya Azadiya Krdistan - Krdistan zgrlk Partisi) rgt, Apo'nun talimatlaryla kardei
Osman CALAN tarafndan kurulmutu. Bu parti kurulurken zellikle, I-KDP ve YNK'nin Krtleri
temsil etmedii iddia edilerek bunlar ajan rgtler olarak damgalanmt. Bu komplo, imdi de Trk
sol rgtlerine kar tezgahlanmaktadr.
PKK, ilk kt yllarda btn sol gleri "MT rgtleri" olarak damgalam ve bir ouyla kanl
atmalara girmiti. Ancak; sonraki yllarda her ne hikmetse bu rgtlere birlik arlar yaparak

1982'de FKBDC (Faizme Kar Birleik Direni Cephesi), 1988 ylnda da Devrimci Birlik Platformu
ad altnda ittifaklar kurmutur.
Apo'nun yurt dna katktan sonra, "ajan rgtlere" birlik arlar
155
yapmasnn sebebini; bu "ajan rgtleri"nin Apo'nun ayana giden liderleri tarafndan ok iyi
bilinmektedir: Apo'nun kulan ekenler; "Krdistan'da yeterli olamyorsun, Trkiye geneline ynel"
talimatlarn vermilerdir.
Komplolar gelitirerek, bu ekilde birlik oluturmann ie yaramadn gstermeye alan Apo,
Irakta sahneye koyduu oyunu "genel istek zerine" tekrar oynamaya balad. Bylece yukarda
maddeler halinde belirtilen gerekelerin zemini yaratlm oldu.
NEVROZ SENDROMU VE AR (!) APO'NUN TURANLERLE FLRT:
PKK'nn 1992 yl bahar atlm hazrlklar, Trkiye kamuoyunda ve btn dnyada "Nevroz
sendromu" olarak kendini gsterdi. Apo bir yandan ayaklanma talimatlar verirken, dier yandan
talimatlarla sadan-sola, soldan-saa, daldan-dala atlayan piyonlar araclyla uzlama arlar
yapt.
Bu sralarda Orta-Asya'daki ve Balkanlardaki gelimeler, btn
lkelerin dikkatini Trkiye zerine evirdi. Trk Cumhuriyetlerinin
pepee bamszlklarna kavumas, her nedense Apo'da baz umutlar
yaratt. Herkesten daha ok Apo, Byk Trk Federasyonu dnmeye
balad. Apo, 1992 Mart aynda Bekaa'da yapt ve bir bror halinde
yaynlanan rportajnda unlar sylemektedir:
"... Pir Sultanlarda dile gelen, "aha gidelim" biimindeki yry ortaya kar. Ve Osmanly
Anadolu'da tehdit eder bu yry ve ran Safavi Devleti, Osmanllar kadar bir Trk arlkl devlettir.
Yavuz iin ok ciddi bir tehlike. O zaman dikkat edin bir Krt politikas ekillenir. Fermanlar vardr.
Yavuz, kendi nemli ibirlikisi dris-i Bitlisi ye beyaz kadn altna fermanl defter gnderir.
(stediini yaz ve Krt beylerine ulatr) der. sterse hkmet olsun, isterse devlet olsun, hatta
isterse hepsi bir araya gelsin, benim ittifak edebileceim bir sultanlk m diyeyim, krallk m
diyeyim, bu kadar geni bir adan bakyor.
156
Fakat dris-i Bitlisi der; (Krtlerin genellikle uzlamaz bir tabiat vardr. Biz bir beylerbeyi tayin
etsek daha iyi olur). O Diyarbakr merkezli beylerbeylik kurumu byle ortaya kar. Anlama
temelindedir. Daha sonra buna dayal olarak Dou'ya girilir. aldran'da Safavi ah smail yenilir. O
sefer, sona erdirilmeden Gney'e ynelinir. Mercida-bkta Memlk Devleti yenilir. Mardin'de,
Diyarbakr'da byk oranda hepsi Krt airetidir o ordularda savaanlar... Baar, kesinlikle bunlarn
ittifakna baldr. Kahire alnr, Arabistan alnr, bildiimiz gibi geni Osmanl mparatorluu
kurulur.
Adam Krt politikasn byle ekillendirmezse, aldran'da baarya gidebilir mi? Mercidabk'ta
byle baarya gidebilir mi? Gidemez yani Krtlk burada, Trk sultanlarnn, dolaysyla Trk
egemenlerinin muazzam imparatorlua ulamasnda, douya, gneye yaylmasnda belirleyici
vazgeilmez bir rol oynamtr."
"... Trk devrimcisine veya Trk politikacsna dayatmada bulunmuyorum. Blmek, paralamak gibi
bir dayatmada bulunmuyorum. Trki federasyonun iinde bir Krd Cumhuriyet de olsun. Deil mi?
Be-alt tane Trk Cumhuriyet ve federasyon".

Anlalan; Apo, gemiten gnmze kadar hakaret ettii, "tarihi ihaneti" diye nitelendirdii eyh
dris-i Bitlisi'nin, Osmanl Sultan Yavuz Sultan Selim'den ald fermann aynsn T.C.
Hkmetinden istiyor.
"Ben bir MP'liden daha ok Trk Federasyondan yanaym" diyen Apo, yukarda izah edilen
gelimelerden yararlanmak iin; gemite Krtlerin Ar rkndan geldiini iddia ederek, ayr bir ulus
olduunu ve bu nedenle Halk sava stratejisi ile "Bamsz-Birleik ve Demokratik Krdistan"
kuracaklarn, manifestosunun birinci maddesi olarak kaydetmi olmasna ramen; birden bire Ar
rkndan boanarak, cazibeli olduunu dnp Turan rkla flrt etmeye yneldi!
Bu dorultuda demeler veren Apo, kendisine verilen misyonunu da unutmadan k boyunca yapt
hazrlklarnn gvenlik kuvvetlerince,
157
Olaanst Hal Blgesinde ve snr tesinde gerekletirilen hava harekatlar ile nemli lde
baltalanmasna ramen; yeni bamszln ilan etmi olan Trk Cumhuriyetlerin Trkiye'den olan
beklentilerini ve umutlarn baltalamak, Trkiye'nin ve sorunlu bir lke olduunu, Trk
Cumhuriyetlere destek verecek gcnn bulunmadn gstermek amacyla kitleleri tahrik ederek
sokaa dkmeye alt. Bylece; Trk Cumhuriyetler, Apo'nun aababas olan glerin kucana
itilecekti.
lk etapta Cizre ve rnak deneme sahas olarak seildi ve gsteriler balad. Cizre'ye, olaylar
izlemek zere giden gazetecilerin kiralad otomobilin ofr onlara; "En byk olaylar Cizre'de
kacak, Bu blgenin en iyi oteli Cizre 'de olduu iin yerli ve yabanc basn Cizre'ye, gidiyor. Bu
durum, PKK'y Cizre'de olaylar karmaya zorlayacaktr. Apo, yabanc basna ok nem verir" diyor.
Ve gazetecilerin etrafna toplanan ocuklar; "Arka mahallede enlik olacak. Resim almak isterseniz
hemen balatalm" diyor.
Gazeteciler anlatmaya devam ediyor: "Boynumuzda fotoraf makinesi gren yal, gen, kadn,
ocuk Apo'nun resimlerini ve kendi fotoraflarn ekmemizi bekliyor. PKK, medya ilikilerine byk
nem veriyor. Her eylem ncesi, eylemin yerini ve saatini milisleri araclyla gazetecilerin kald
otele ulatryor. Gazeteciler gece resepsiyona, "bir infaz olursa uyandrlmalar" iin uyanda
bulunabiliyor. Uyarda bulunmayan, gazeteciler iin bazen infaz gsterisi tekrarlanyor."
Bu gazetecilerden biri, olaylardan sonra vicdan azab duyarak; "Cizre dnnde kendimi sulu
hissediyorum. Acaba bu kadar gazeteci Cizre ve toplanmasaydk yine olay kar myd ?" diyerek bu
olaylar izah etmeye alyor.
Smakla daha iddetli olaylar knca Apo'nun fazla ihtimal vermedii gvenlik nlemleriyle
karlald. Bylece olaylar, birka yerleim alanyla snrl kald. Nusaybin'de, bata kolay olmad
iin devletin en yetkili azlarndan Nusaybin halkna teekkr edilince PKK, "ben istemediim iin
orada olay olmad" dercesine ertesi gn
158
Nusaybin'de olaylar yaratyor. Bu olaylardan hemen sonra Apo'nun BBC Trke servisine verdii
demete; "Biz kan dklmesinden yana deiliz. Dalar olmazsa TC ordusu karsnda 24 saat bile
dayanamayz. Biz kesinlikle siyasal zmden ve uzlamadan yanayz" diyor. Bu arada Apo'nun bu
talimatn alan, kendi airetinin kanlarn emerek gbek iirmi ve blge halkn temsil ettiini iddia
eden asalak ve ucube bir takm tipler, T.C. ile PKK'y masaya davet ederek "atekes" ars yapmaya
baladlar. PKK devletinin diplomatlar (!) bakanlarnn talimatn yerine getirmek iin sada-solda
rpnyorlard.

te yandan Avrupa'da byk bir katliam yaygaras kararak Trkiye'den tavizler koparlmaya
alld. PKK Trkiye ile eit bir gm gibi dnenler, Trkiye'yi dnya kamuoyu nnde zor
duruma sokmaya altlar. Almanya, silah ambargosu koyduunu aklayarak, Trkiye'nin kendi
sorunlaryla mcadele etmesinin Almanya'nn karla-rna ne kadar olumsuz etki edeceini itiraf etti.
Elbette, PKK belasn bandan atm bir Trkiye; Ortadou'da, Balkanlar'da ve Ortaasya'da byk bir
etkinlie sahip olaca iin Avrupal dostlarmz (!) panie kapldlar.
T.C. devleti, terrn tehisini koymay baard halde; tedavisini, salt diplomatik yollarla yapmaya
karar vererek youn temaslara balad. En nemli adm olarak; Suriye bu konuda uyarld ve kesin
tavr belirlemesi istendi. Suriye ile yaplan grmelerden sonra Suriye'nin PKK'ya kar T.C. ile
anlat, Bekaa vadisindeki kamp faaliyetlerinin durdurulduu, 500 kadar PKK'lnn tutukland ve
snr gvenliinin saland duyurulup, bu temaslar sonucu byk baarlar elde edildii akland.
Bylece; 10.000'den 500 kt, kald 9.500 hesab yaplarak, Ortadou'nun, kurnaz politikacs Hafz
ESAD'n sahtekarl gzard edilip, bu iin bu ekilde bitirilecei hayaline kaplmalar oldu. Hafz
ESAD'n kat zerinde Trkiye ile anlam grnmesi; giri blmnd izah edildii gibi, politik
olarak skm olmas ve Libya'nn durumuna dmekten korkmas nedeniyledir.
Mevcut srete, Suriye'nin Krt kartn ve Apo'yu kaybetmeyi gze alamayaca dnlmektedir.
159
Ancak unu da belirtelim ki; bu kadar kararl Suriye'nin zerine gidilmesi olumlu bir gelime olarak
deerlendirilebilinir. Fakat sonu itibariyle, Suriye'nin siyasal-politik ve ekonomik durumu iyi tahlil
edilmeden kat zerinde kalan anlamalara bu kadar gven duyulmas veya gven duyulmazsa bile,
bu kadar iyimser bir tablo yaratlmas bu kararlln etkisini zedelemektedir.
PKK rgt; gemiten gnmze kadar, zellikle son yedi yllk kesintisiz ve vahet boyutlarn
dahi aan silahl propagandasna ramen organize ve ok geni d destee, ok elverili geri slere,
Avrupa'nn eitli lkelerindeki geni maliye ve propaganda imkanlarna, muazzam kadro
kaynaklarna sahip olmasna, dou ve gneydouda yaayan halkn dank, savunmasz, byk
toplumsal problemlerinin oluu ve btn bu durumun yaratt ak istismar ortamna, yine blgede
Trkiye genelinde ve dnya apnda bu olaylardan gerek ahs dzeyinde gerekse organizasyon
dzeyinde menfaat umanlarn desteki olmalarna ramen bu gn ok ciddi problemlerle kar
karyadr.
Bir kere hereye karn: tmden savunmasz, biare durumdaki
halkn saduyusunu alt edememitir. Yre halk ilgililerin yanl
tutumlarna ve PKK terrne ramen hala pasif de olsa bir direni
iindedir. Bu nedenle 1990 yl banda baz ilelerde toplumsal hadiseler
meydana geldii halde PKK, askeri adan bir bunalm iersine girmitir.
rgtn silahl propaganda faaliyetlerinde bir duraklama sz konusu
olmutur. Eer Krfez Krizi ve baz son gelimeler olmasayd 1991 yl
PKK ve APO asndan bir baaa gidi yl olabilirdi. Nitekim
Abdullah CALAN Kongreye gndermi olduu deerlendirmede
unlar sylemektedir; "Dmann fiili gc dikkate alndnda,
kurtarlm blgeler yaratmak ve bunlar yaatmak mmkn grlme
mektedir. Bu nedenle daha gereki modeller bulup bunun iin yeni tesbit
edilecek alanlarda mcadeleyi younlatrmalyz."
nerdii zm yntemi de; ehir kitlelerini tahrik etmek ve devlet ile kar karya getirmektir.
Ayn ekilde bir sre nce "Bize kar olan airet ve kabilelere yaam

160
hakk tanmamalyz, onlar ya imha etmeleyiz ya da karmalyz"derken simdi; "Biz halksz nasl
mcadele ederiz? Mutlaka bu insanlar her yolu deneyerek kazanmalyz." diye fetvalar vermektedir.
' PKK rgt yani Abdullah CALAN, Marxizm-Leninizm temelinde yapm olduu tahliller
neticesinde bu ideolojinin bilimsellii ne dayanarak bir SMRGE KRDSTAN yaratmtr.
Trkiye'deki Krtler ile Irak, ran ve Suriye'deki Krtleri ayn kefeye koyarak smrge teorisi
retmitir.
Ayn zamanda Krdistan Kurtulu Mcadelesinin stratejisini de Marxist-Leninist ideolojik bak
tarzna gre ekillendirmitir.
Ancak; Marxist-Leninist ideolojisinin hayatn her alannda en kat kurallaryla yaatlmaya
alld 70 yllk Sovyet Sosyalist sisteminin pratik iflas neticesinde, dnya genelinde bu
ideolojinin temelini andrmtr. Bu, herkesin iradesi dnda oluan objektif bir durumdur.
Bilimsellii asla tartma konusu edilmeyen Bilimsel Sosyalizm ideolojisi, her trl ulusal ve snfsal
devrimlerin eylem klavuzu olarak kabul ediliyordu. Bu dnceyi temel almayan ulusal ve snfsal
kurtulu
mcadelelerine kesinlikle baar ans tannmyordu.
PKK rgt objektif olarak artk bu eylem klavuzundan yoksun olduuna gre; ideolojik
deformasyona uramas kanlmaz olacaktr.
Artk, bir zamanlar lanetledii ilkel milliyetilii mi, kk burjuva reformizmini mi, slami
radikalizmi mi eylem klavuzu olarak temel alr, yoksa gemite knad eyh dris-i BTLS gibi bir
ferman sahibi olmak m ister bunu zaman gsterecektir.
Dolaysyla temel alaca dnce ne olursa olsun; bundan byle PKK, salt Krtl hereyin
temeline oturtacaktr. Esasa, ze dnecektir. Sosyalizm maskesi artk yoktur. ok ksada olsa
Krtlk ideolojisinin Trk toplumu iinde nasl ekillendiini, ne amala kullanldn, nasl bir
geliim seyri izlediini daha nce aklamtk. Ayrca PKK rgtnn normal bir rgt olmadn ve
baz amalar iin oluturulduunu da ana hatlaryla belirtmitik. Marxist-Leninist ideolo161
jik klf da aradan kacana gre; PKK'y ve Abdullah CALAN'I iyi kavramak ve anlamak iyice
kolaylamtr.
Eer bir ideoloji sahibi eylem amal birtakm abalara girerse, ister istemez bir rgtlle ihtiya
duyucaktr. Dncenin tekilatlanmas bir siyasi yapy meydana getirir. Bu siyasi yap ilk nce
ideolojik bakna uygun tarzda siyasi tercihlerini, mttefiklerini, dmanlarn ortaya koyar. PKK da
gemite Marxist-Leninist ideolojisinin gerei olarak bu tercihleri yapmt.
i snf nderliinde ii-kyl ve devrimci aydnlar mcadelenin teme] gc, yine kk
burjuvaziyi devrimin ii mttefiki olarak gryordu. D ittifaklar olarak; bata sosyalist lkeleri,
dnya ii snf harekelini ve Trkiye devrimci hereketini kabul ediyordu.
Ba dman olarak da Smrgeci Trk Devletini ve bunlarn yerli ibirlikileri olan feodal ve
aireti yapy sayyordu, emperyalist ve kapitalist devletlerde APO'nun ba dmanyd.
Avrupa'nn sosyal demokrat iktidarlarn emperyalizmin gleryzl maskeleri, Trkiye sol
hareketlerini de oven ve rk olarak gsteriyordu.
Bu siyas tercihleri bilimsel olduklarndan banazca savunuyor, bu konuda asla taviz vermiyordu.
Ancak grlyor ki; ideolojik temelinde olduu gibi ve ona bal olarak PKK'da siyasi deformasyon

balam ve hatta siyasi tercihleri tepetaklak olmutur. nk sosyalist mttefiklerin yerinde yeller
esiyor. Ba dman ilan ettii smrgeci ran, Irak ve Suriye ynetimlerinin dizlerinin dibinden
ayrlmay can gvenlii asndan tehlikeli gryor. Kapitalist Yunanistan ve Kbrs Rum kesiminin
fedailiine soyunuyor. Emperyalizmin gler yzl maskeleri dedii Avrupal sosyal demokratlara
soytarlk yapmay bunlardan harlk yada bahi koparmay bir yaam tarz haline getiriyor.
Irk ve oven dedii Trk solunun azl temsilcileri, hatta MT ve CIA ua dedii kiilerden
medet umuyor. Feodal airet reisleri olan bir takm kendi gibi sapklar ve benzerlerini bir numaral
yurtsever ilan
162
ediyor, airet reislerini devrime kazandrmaktan bahsediyor.
"Din halkn afyonudur, sorgu merkezlerinde sakn ola ki kelimeyi ehadet getirmeyin" diye emir
verirken birden bire "Yurtsever imamlar Birlii "ni kuruyor.
Evet, APO gnmzde kendi kendisini inkar etmektedir, bu yzden srekli vitrinini yenilemek
abas ve tela iine girmitir.
PKK STRATEJS VE MCADELE ARALARI PART, CEPHE, ORDU (PKK-ERNK- ARGK)
Abdullah CALAN mcadele stratejisi olarak uzun sreli halk savan tesbit etmitir. Bu
stratejinin takip ettii sra:
- lk nce ideolojik oluum (Taktik),
- deolojik mcadele (Asgari kadro yaratma),
- Siyasi yol gsterici olarak parti inas (Ara),
- Partinin silahl propaganda temelinde gelimesi ve halka kavratl-mas,
- Cephe ve ordunun inas,
- Gerilla mcadelesi ile ordu ve cephenin salamlatrlmas,
- Stratejik savunma dneminden stratejik denge aamasna geilmesi,
- Hareketli sava ile gerilla savan beraber kullanarak kurtarlm ve yar kurtarlm blgeler tesis
edilmesi,
- Stratejik saldr dnemine geilmesi,
- Dzenli orduya gei almalar,
163
- Ordu ve gerillann genel halk ayaklanmas iin son saldry yapmas,
- Milli Demokratik Halk ktidarnn kurulmas,
- Bamsz Birleik Demokratik Krdistan iin seferber olunmas eklindedir.
APO, kurtarlm blgelerden ve hareketli savatan bahsettiine gre uzun sreli halk savann
ikinci aamas olan Stratejik Denge aamasnda olmas gerekiyor. Eer byle ise bu dneme denk
den mcadele taktii; hareketli sava ile gerilla savan iice kullanarak geni alanlar
zgrletirmedir. Ayrca, bu dnemde mcadelenin ideolojik ve siyasi yol gstericisi olan parti
toplumun her yannda rgtlenmesini tamamlam olmaldr.
Cephe; tm halk kesimlerince temsil edilmeli ve halk, kurtarlm blgeler bata olmak zere
ynetmelidir. Byle bir durumda cephe, savan btn sorunlarn da stlenmi bulunmaktadr. Ordu
ise karargah sistemine bal olarak dmann byk birlikleriyle hareketli sava esaslarna gere
arpmaktadr. Yaygn gerilla ve milis gleri dmann geri cephelerinde durmadan eylem
dzenlemektedirler.
Bakalm APO ve PKK'nn durumu gerekten byle midir?

te parti rgtlenmesi ile balamak gerekiyor. Yani PKK'y deerlendirerek bugnk rgtllk
dzeyine deinelim.
PKK, isminden de anlalaca gibi bir parti addr. Devrimin ncs
yol gstericisidir. Klasik bir tekilat emas vardr;
KONGRE
GENEL SEKRETER
MERKEZ YRTME KOMTES
164
MERKEZ KOMTE EYALET KOMTELER BLGE KOMTELER YEREL KOMTELER
HCRE olarak sralanr. PKK ilk kurulduundan bu yana belirttiimiz tekilat yapsnn varlndan
sz edilir. Ancak bu yapnn tm formalitedir. Varl ve yokluu belli deildir. Bu yapnn iinde
gerekten ilevi olan nite Genel Sekreterliktir. Genel Sekreterin kendisi de Abdullah CALAN'dr.
Dierlerinin tm izafi kurulular halindedir. Kurulurlar, dalrlar tekrar kurulurlar ve gene
dalrlar. Bu kurumlarn iinde yer alan hibir ahsn yetkisi yoktur. Tek yetkileri eylem karan almak
ve yaptrmaktr. Bunun dndaki haklarnn tm, APO tarafndan gaspedilmitir.
Merkez Yrtme yada Merkez Komitenin bileimi yledir, gc ve etkisi u kadardr demek ok
zordur. nk bugn o konuda bir fikir beyan edersiniz, yarn bakarsnz ki, o tekilatn boyutlar
farkl bir biime getirilmitir. Yani, Abdullah CALAN eittir btn PKK tekilat yaps demek daha
doru olur.
Snf, tabaka ve gruplardan meydana gelen deiik kesimlerin farkl farkl olan amalarna
kavumak iin asgari mtereklerde birlemi olduklar siyasi organizasyona, cephe ad verilir.
Cephe, bu deiik kesimlerin temsilcilerinden oluur ve bu temsilcilerce idare edilir. Normalde
APO'nun "Krdistan"nda bulunan ve ulusal kurtulu mcadelesi isteyen ii, kyl, esnaf ve sanatkar,
memurlar dier eitli orta kesimler ile aydnlarn, kiisel veya kurulular vastasyla bir cephe
meydana getirecek bu cepheyi sevk ve idare etmeleri gerekiyordu. Bunlara Krt ii snfnn partisi
olan PKK(!) da itirak edecekti. Doal olarak da dier katmanlarla demokratik bir rekabet ortamnda,
cephe iinde gc orannda etkin olmaya alacakt. nk; Cephe bir eit Parlemento'dur, temsil ve
ynetim gcdr.
165
Ama, yle olmad. 1985 yl 21 Martnda Abdullah CALAN; "Ben Cepheyi (ERNK) kurdum!"
diyerek bir kurulu bildirgesi yaynlad.
Daha sonra da belli bir tekilat emasna lzum grmeden dorudan kendisine bal PKK yelerini
kitle faaliyetinin olduu Avrupa'ya, Yunanistan'a, Kbrs Rum kesimine gndererek, cephe faaliyetleri
olarak; miting, basn toplantlar, alk grevi vb. organize etmeye balad. yi almayanlar
cezalandrd yerlerine yenilerini atad.
Ksaca; Cephe(ERNK) de tpk PKK gibi eittir Abdullah CALAN'dr.
APO, 1990 baharnda CZRE- NUSAYBN- SLOP gibi yerlerde balayan tm olaylar ERNK'nn
faaliyeti olarak lanse etmeye alt.
eitli yerlerde PKK yeleri; APO dan aldklar talimatlar gerei ERNK temsilcilii, mamlar
Birlii gibi isimlerle bildiriler datarak sanki ayr bir rgtm gibi ERNK"y tantmaya,
merulatrmaya altlar. te, APO'nun Cephe dedii olay ok ksa olarak budur. Sada solda,
Avrupa'da, Yunanistan'da, Kbrs Rum Kesiminde, Trkiye'de Cephe adna bildiri yazp datanlar
APO'nun kendi adamlardrlar. PKK yesi veya en basilinden sempatizandrlar.

Gelelim ordu(ARGK)'nun bugnk durumuna:

ARGK(Ordu) 3. Kongre kararyla 1987 ylnda kurulmutu. APO, Trkiye'deki PKK yesi olan en
seme adamlarndan bir Askeri Konsey oluturarak ordu almasn balatmtr. Daha ilk etapta APO
saflarna ald adamlarn eline bir silah tututurmutur. APO faaliyetleri, PKK faaliyetleri eittir
silahl eylem demektir. Zaten APO, ayrtt her insan bir asker olarak grm, her elemann silahl
eylem iin donatmtr. APO iin propagandac, ajitatr, teorisyen veya benzeri bir ahs hep
eylemcileri tamamlayc unsur olarak vardr. Eer bir kii gz kapal olarak eylemlere dalamyorsa,
yakp ykamyorsa ne deeri olabilir? Abdullah CALAN'n, "ARGK yi kurduk bunu organize
edeceiz. Bu ayr bir kurulutur." diyerek ARGK konseyi, ARGK tmeni veya tugaylarndan
bahsetmesi, elemanlarn birtakm askeri birlikler adyla
166
anmas; harekete isim kazndrmak, i ve d kamuoyunun gzn boyamak iin bavurduu bir
propagandadr.
u an Gneydou ve Dou Anadolu blgesinin eitli yerlerinde grup, takm, blk, ana hareketli
birlik adyla bir takm militanlar vardr. Bunlarn belli bir ilikileri ve ast-st dzeni mevcuttur ama
ARGK de, ERNK de, PKK de hep ayn kiilerdir. Bunlar da eittir APO'dur. Yani ematik yaplar ne
olursa olsun, PKK-ERNK ve ARGK'nin de birdir.
Farkl mekanlarda, farkl isimler altnda, farkl faaliyetler yrtseler de her kurulu bir tek eye;
"Silahl Propaganda"ya hizmet etmektedirler.
Bir ulusal kurtulu savanda ordu, partinin emrinde deil, cephenin emrinde faaliyet yrtr. Ancak
ARGK'nin btn faaliyetlerini tepeden trnaa PKK yani, APO kontrol etmektedir. Bugn hi bir
Allahn kulu kalkp da "Ben ARGK nin milisi veya savasym ama APO'nun u dncesine
karym " diyemez. te yandan gene hi kimse "Ben PKK dncesine karym ama ERNK iinde
faaliyet gsteriyorum " diyemez. in gerei bu tekilatlardan herkes ilk nce eer zorla
karlmadysa PKK yesi yada sempatizandr. Daha sonra ARGK savas olur veya ERNK yesidir.
"Bundan ne kar?" diyenler olabilir, bundan ok ey kar. Zaten iin nemi de burada gizlidir.
Gneydou Anadolu'da batan beri deindiimiz gibi kendiliinden, i dinamikleriyle bir Krtlk
hadisesi gelimemektedir. Her eyi PKK, Abdullah OCALAN ve yurt iindeki yandalar zorlayarak,
yapay olarak gelitirmeye alyor.
Normalde eitli kesimlerin bir cepheleme hareketi geliebilirdi. Bunlar giderek bir silahl
mcadele ve ordulama faaliyetine girebilirlerdi. PKK da Marxist-Leninist bir rgt olarak, ii ve
emekilerin bir rgt olarak Cephenin ve Ordunun iinde belli ilkeler erevesinde, belli kurallar
dahilinde yer alabilirdi.
167
Ksaca; PKK APO'ya ramen deil, APO'nun elinde bir oyuncak olarak vardr. ERNK ve ARGK
yapaydr. Bunlar PKK'nn alma kollar ve tarzlarn ifade ederler.
ncelediimiz PKK rgtlerinin bugnk yaps, PKK 4. Kongresine verilen alma raporunda
eletirilmi, ilevsiz kaldklar belirtilmitir. Gemiteki sorumlularnn cezalandrlaca
vurgulanm ve bir "Hazrlk Komitesi"nin oluturulmas kararlatrlmtr. Hazrlk Komitesi
APO'nun onayyla nce bir parti merkez komitesi oluturulmasn, ARGK askeri konseyinin tayin
edilmesini ve daha sonra kendisini feshetmesini karara balamtr.
GER CEPHE VE DI DESTEN BU GNK DURUMU
Abdullah CALAN, zihinsel olarak daha bir grup faaliyetini organize etmeye karar vermeden nce

dtan ynlendiriyordu. Bu durumunu uzun sre herkesten gizledi. Ancak yurt dna ktktan ve tm
gcn Suriye zerinden Suriye denetimindeki Gney Lbnan ve Bekaa Vadisine ektikten sonra
kimlerden ve nasl d destek aldn artk fazla gizleyemedi. Fakat, yine de nemli balantlar ve
ayrntlar kendi elemanlarndan gizliyordu. Bu durumu kysndan kesinden renenleri de MTAJAN-KOMPLO senaryolaryla katlediyordu.
Hereye ramen gizleyemedii eyler vard. rnein; Ermeni ASALA ile olan ilikiler... Bunlar hala
devam ediyor. Bu ilikinin boyutu bir hayli genitir. Suriye-Beyrut-Atina-Marsilya-Newyork ve
benzeri yerlerdeki Ermeni cemaat, grup, lobi ve zengin ahslar dzeyinde devam etmektedir.
likilerini ok gizli tutan bu evreler, APO'ya silah ve para yardmnn yansra batl lkelerin
kamuoyu oluturan kurum ve kurulular nezdinde dorudan ve dolayl ilikiler yaratmakladr.
EKM 1990 tarihinde Almanya'da yaplan PKK'nn kurulu yldn168
m tren ve lenine Ermenistan Komnist Partisi Merkez Komite yeleri de katlmtr.
Suriye ile ilikiler, 12 Eyll sonrasnda APO'ya adeta PKK'y yeniden yaratma gibi hayati nem ve
derecede imkanlar sunmutur. Bu iliki ve olanaklarn derecesine daha nce deinmitik.
Suriye bu konuda zerine deni fazlasyla yerine getirmitir. Hemen hemen tarihi misyonunu
tamamlamak zeredir diyebiliriz. Bundan sonra Suriye'nin devreden kmas fazla nemli
olmayacaktr. Bu gn Ortadou'daki son siyasal gelimeler Suriye'nin konumunu ksmen
deitirmise de PKK ile ilikileri halen devam etmektedir.
Yunanistan ve Kbrs Rum Kesimi giderek PKK ve Abdullah CALAN'a daha ok nem ve
imkan vermektedirler. PKK'nn yaatlmas iin para ve silah yardmnn yansra batl lkelerinlobilerine PKK olayn resmi ve gayrresmi ekilde tarmann gayreti iindedirler.
Libya lideri KADDAF, eitli lkelerin illegal ve zellikle terrist olan gruplarna her trl maddi
imkan ve serbestiyi verdii gibi bunlar PKK ya da vermektedir.
Avrupa'nn eitli lkeleri bata Fransa, Almanya, sve, Belika ve ingiltere olmak zere Krtlerin
insan haklaryla ilgilenmi gibi grnseler de, aslnda kendi devlet politikalarnn rtl bir ekilde
propagandasn yapan kurulu ve derneklerini PKK politikasnn emrine vermilerdir.
Bu tr kurulular, resmi olmadklar iin hkmetlerini zor durumda brakmadan kendi devletlerinin
birer bask arac gibi hareket ederler. te bunlar PKK ile iliki halinde olarak Krt sorununu, Avrupa
kamuoyu ve uluslararas kurulularn gndemine sokma gayreti iindedirler.
ran, resmi dzeyde deil ama tpk Suriye gibi; stihbarat rgtleri vastasyla PKK ile iyi ilikiler
iersindedir. Bu iyi ilikiler zellikle 1990 ylndan sonra doruk noktasna kmtr.
169
Irak ise; 1988 ylnda BARZAN ve TALABAN Pemergelerini kimyasal silahlar ile saf d
braktktan sonra Kuzey Irakta ok byk bir alan PKK'ya tahsis etmitir. Irak hkmeti; Krfez
Sava srasnda dier terrist rgtlere yapt gibi PKK'ya da byk imkanlar vaadetmitir.
Gemite Sosyalist lkeler adna ve daha ok Suriye'yi devreye sokarak PKK'y yaatmak iin byk
gayret sarfeden Bulgaristan ie son dnemlerde olumasnda byk emei geen PKK zerindeki
inisiyatifini batl lkelere kaptrm durumdadr.
Ksaca, PKK'ya d destek bu kabaca sraladmz ilikilerden gelmektedir. Trkiye'ye komu olan
veya olmayan bu odaklar ayn zamanda bir ok bakmdan Geri Cephe rol de oynamaktadrlar. Geri
Cepheden kastmz; kmal, iae, g takviyesi, eitim, manevra, geri ekilmelerin yapld alanlardr.
1984 ylna kadar Suriye ve Lbnan sahas PKK'ya muazzam bir geri cephe rol oynad. Bu alan

PKK ve APO'yu rgtsel yok olutan kurtard. APO'nun rgt sevk ve idare merkezi oldu. Kongre ve
konferanslarn gven iinde yapld, her trl eitim ve takviyenin mmkn olduu, rgt iinde
temizlenmesi gerekenlerin, rehin alnanlarn rahatlkla kuruna dizildii bir aland. Bu alan roln
oynamaya devam ediyor.
Suriye kendi topraklarndaki Krtleri APO'ya her bakmdan kullandrarak ve PKK'ya satarak Krt
skntsna kar kendisini emniyete ald.
PKK'nn bunlarn iinden yzlerce eleman ve milyarlarca lira para almasn salad. PKK'y
kullanarak kendi Krtlerini dmanna, Trkiye'ye hem de Arap karlar iin savatrd.
Kuzey Irak ve ran sahas, 1982 ylndan balayarak PKK'nn adeta cirit att bir alan durumuna
geldi. PKK'nn lke iinde gerekletirdii bunca katliam hep Suriye, Irak ve randa planland.
Gruplar buralarda oluturuldu. Silahlar buralarda ele alnd. Eitimler buralarda tertiplendi.
Trkiye'de skan gruplar buralara geri ekilerek kendilerini garantiye aldlar. Klar bu lkelerde
geirdiler ve geirmeye devam ediyorlar.
170
Ad geen lkelerden Trkiye'ye binlerce rejim muhalifi gelip snd. Hatta ran'dan gelenlerin
says yzbinlerle ifade ediliyordu. Onlar, Trkiye'yi bir iftlik gibi kullandlar. Onlarn hi biri
Trkiye tarafndan kendi lkelerine kar kkrtlmad veya rehin alnmad. Fakat Trkiye'den o
lkelere giden herkesin bana bir istihbarat kyor, onlara; "Ya Trkiye'ye kar tekrar silahlanp
dveceksin, ki d-veceksen biz sana her trl kolayl salayacaz, ya da buradan gitmelisin"
denilebiliyor.
Yunanistan ve Kbrs Rum kesimi, Trkiye'den gidenlerin PKK militanlarnn kucana dmesi iin
her trl tedbiri alm durumdadr. Yunanistan, PKK'nn her trl eitim, propaganda ve Trkiye'ye
szma faaliyetleri iin btn olanaklarm seferber etmitir.
Avrupa, PKK'nn yaynclk faaliyetlerinde barol oynamaktadr. PKK'YA KTLE DESTENN
DURUMU (1991-1992)
APO ve PKK'nn her dnemde gerek anlamda gl d destekileri olmutur ancak yurt iinde
kitle destei hep izafidir. nk, PKK kitle desteini daima korkutarak salamtr. Bunun iin de bu
destek greceli ve yanltc olagelmitir.
Bu izafi destek seyircileri korkutmamaldr. Bask ve sindirmeye dayaldr. PKK, nce zayf ve
savunmasza yanam ve "Davamzda haklyz deil mi?" diye sormutur. Karsndakinden
mecburen ve korkudan doan bir "EVET" cevab alnca, "te gerek bir yurtsever". diyerek kitle
desteinden bahsetmeye balamtr. Ondan sonra o "EVET"in sahibini adeta rehin alarak oraya
engerek gibi reklenmi, daha geni bir evreye saldrmtr. Bu evre iinden devletin korumaszlna ramen cann ortaya koyarak, "HAYIR" diyen biri ktnda, MT- AJAN- HAN damgasn
vurup katletmitir. Bunun zerine, beladan kurtulmak iin ok kii kerhen "EVET"i olmu ve bu
durum
171
ksa srede panie dnerek "EVET"ileri oaltmtr.
Bylesi bir ortamda bir sr isiz gsz takm, bir baltaya sap olamadklar iin hazrdaki
"EVET"ilere ba olmak maksadyla piyasaya km ve APO'ya militan olmulardr.
Bir ksm profesyonel, bu ortam bezirgan mantyla kullanmak ve siyasi, sosyal, ekonomik gelecek
salamak iin bu "EVET"ileri bir saa bir sola koturmutur.
"EVET"i olanlar birer oyuncak durumuna drldklerini farket-milerdir ama bir kere "EVET"i

olduktan sonra "HAYIR"c olmann ldrlme dahil yarataca problemleri gsleme cesareti
gsteremediklerinden hep bir kurtarc iin dua etmilerdir. 12 Eyll ncesi ve sonras yaanan
hadiseler, bu durumu teyid eden olaylar ile doludur.
PKK niin BOTAN dedii blgenin dnda diki tutturamyor? Neden hala Hilvan, Siverek, Nizip,
Suru ve Batman il merkezinde istedii gibi at oynatamyor? Nedeni ok aktr; Buralarn az 12
Eyllden nce yanmtr. Ama BOTAN denilen blgede Cizre, Silopi, Nusaybin, rnak gibi
blgelerde 12 Eyll'den nce bir tek PKK'l faaliyet yrtmemiti. Belki "Buralar dalktr, buralar
snrlara yakndr..." denilebilir, evet onun da etkisi vardr. Fakat asl mesele bu deildir. Buralar
kolay kolay, zorla tecavz dnda, ikinci kere kendilerini ifal ettirmek istemiyorlar.
PKK, BOTAN denilen blgede yava yava dersini almaya balamtr. Daha bir ka ay ncesine
kadar APO, BOTAN daki militanlarna gnderdii talimatlarda "Otoritemizi kabul etmeyenlerin
evdeki faresine kadar ban ezin, gertin. O topraklarda tarafsz kimse olmaz, ya bizdendir yada
dman" diyebiliyorken bugnlerde militanlarna; "Bu insanlar niye karttnz? nsansz dalan ne
yapalm? nsansz devrim olmaz!" demekte hatta ii daha pikinlie-vurarak "Baz adamlarmz TC'ye
deil de insanlarna sava amtr!" diyerek halk yeniden kazanmaya almaktadr. APO blge
halkna yeniden yamanabilir mi? Onu zaman gsterecektir. O zavall insanlar yeniden, bir kere
172
daha APO ve canilerine yem ederlerse binlerce defa yazklar olsun!
Issz da balarndaki, kuytu vadilerdeki, kimsesiz ve savunmasz insanlarmz, bugn APO'nun
izafi olarak kitle desteini tekil etmektedirler. Yine baz ehir ve kasabalarda snt gibi yaayan, hi
bir ii ve gc olmayan bir ksm insanlar ekonomik, kltrel ve sosyal problemlerinden dolay gene
izafi olarak APO'nun yanda ve kitle desteidirler. Bu kalabalktan etkilenen ve eitli endielerle
bunlarla birlikte hareket eden bir takm kiilerde APO'nun destekisi konumuna dmlerdir.
te yandan baz Mercedes arabal, entel bar mdavimi soysuz, insan simsarlar da bu insanlar
istismar ederek ve bu gariplerin kanlarn pazarlayarak siyasi, ekonomik ve sosyal avantajlar elde
etmektedirler. stelik bu akal srs, Trkiye'de kamuoyu oluturabilmekte ve birtakm hareketlere
yn verebilmektedir.
APO'nun kitle destei yalnz bunlar deildir. Trkiye metropollerindeki sorunlu niversite
rencileri, yine buralarda isiz gsz insanlar, Avrupa'ya iltica talebinde bulunmu ve hayalleri
yklmlar, Avrupa'da ii iken PKK militanlarnca rehin alnmlar da PKK'nn kitle desteidir.
Peki, denilebilir ki; bu topraklarda APO'nun hi mi gnlden destekleyicisi yok? Evet var! Var ama
ka kii, niin, ne amala?
9 AUSTOS 1991 gn Abdullah CALAN baknz ne diyor:
"PKKIlamay Trkiye'de de biraz yrtyoruz. PKK'nn etkilerini bizzat PKK alma tarzyla
Trkiye'de ilerletiyoruz. Belki de devrime biraz da uzun sre biz nderlik edeceiz. Trkiye'de
devrimci deerleri biz ayaa kaldracaz. Eskiden onlar bize retiyordu, imdi biz reteceiz;
onlar bize bireyler veriyorlard, biz imdi bireyler vereceiz, veriyoruz da. Trkiye halkn dost
etme, Trkiye devrimcilerini glendirme ve en nemlisi de oradaki Krdistanl potansiyeli
rgtleme; hem Trkiye'nin mcadelesinde ok aktif bir dinamik ge haline getirme devrimci bir ge,
nemli devrimci bir ge haline getirme, hem de Krdistan'a tarma yani boaltlan Krdistan tekrar
bir kar boaltma
173
ile rgtleyip Krdistan'a yollama, devrime orada katma ve daha ok Krdistan'a yollayp katma gibi

ok belirgin baz eilimlerle hareket ediyoruz. ukurova'nn yars Krtlemi durumdadr. ukurova
aslnda yan yarya Kurttur. Ksmen Fellahtr, ksmen de Trktr ama, bence Krtler giderek
ounluu da alacak. Bir nevi yar Krdistan eyaletidir, ukurova...
Istanbul'da 2-3 milyon Krt var. Yani 5-6 vilayet deerinde bir alma alandr. zmir'de 2 vilayet
deerinde, Konya'da l vilayet deerinde krt var. Anadolu'da l milyon; tam bir eyalet, Ege 'de en az
l eyalet; giderek Antalya, Burdur, Isparta'da iiler turizm sektr dolaysyla kayyor, oras da yle
Neredeyse Krdistan'n 8 Eyaleti de Trkiye'dedir. 8 Eyalet bu tarafta, 8 Eyalet orada. Dolaysyla
byle bir arl vardr. Trkiye almalarnn..."
Evet bu szler kelimesi kelimesine APO'nun belirttiimiz tarihte "Grevlere nderlik tarznda
yaklamann esaslar zerine" isimli konumasndan alnmtr. Bu szleri ne olur ne olmaz, ama hi
olmazsa "Sar Sultan" duysun diye yazyoruz. Gelecekte Trkiye'de neler olabileceini ilgililer
sonradan, "Biz Duymam tk!" demesinler.
PKK'NIN PROPAGANDA MKANLARI (1991-1992)
Bandan beri Abdullah CALAN ve PKK, propaganda vastas olarak silahl eylemi kabul etmitir.
Silahl propagandaya "Devrimci iddet" adn koyan da kendisidir. Byk ve sansasyonel bir eylemin
yzlerce hatibin konumalarndan, binlerce sayfa yazl kitap ve dergiden daha etkili neticeler verdii
bilinmektedir.
Trkiye gibi bir toplumda beyinlere hitap etmektense gze ve kulaa hitap etmek daha avantajldr.
Ayrca yaplan bir eylem neticesinde tm basnn olay manetten vermesi gibi imkan baka hi bir
lkede kolay bulunacak imkan deildir. Olay duyan tm insanlar gnll hatiplik yaparak olayla
ilgili bilinsiz deerlendirmeler nasl olsa yapacaklardr.
174
O halde, APO neden zor olan sesin? APO niin zor olan yolu; yetimi insan, mantkl insan, teknik
ve organizasyon gerektiren yolu tercih etsin? Eylem srasnda eylemi yapanlarn lme, sakatlanma,
yaralanma, yakalanp ar cezalara arptrlma gibi durumlar olabilir. Olsun! APO iin fedai mi yok?
Bylesi bir toplumda herkes istedii artlar oluturduktan sonra, istedii kadar adam istedii
biimde kullanabilir. Yeter ki btn insanlk deerlerini APO gibi yitirmi olsun.
Toplumumuzda bir silah patlad zaman panik balar. Yine bu toplum silah patlatan kahraman ilan
eder. Ona insan st vasflar yaktrr. Tek tek ahslar kastetmiyoruz, genel olarak bu byledir.
Dan banda, mezrada yaayan insanmzla, stanbul'un gbeinde oturan da ayndr. Dadaki
obandan tutun, en sorumlu kademelerdeki-lerde bile bu eilim mevcuttur. te Abdullah CALAN'n
propaganda gcnn temel esprisi buradadr. Bugn, bu gc en iddetli biimde srdrmektedir.
1991 yl Aralk aynda basnmzdan bir manet;
"APO ile grtk! 1992 yl baharna kadar eylem yok!"
Manet bu ama gerek yle mi?
Krsal kesimde PKK'nn geici s olarak kulland blgeler bellidir. Bu mcadele 8 yldr devam
ediyor. Grevliler deiti, PKK militanlar deiti ama corafya deimedi. Yksek yerlere kar dt.
rgt gruplarnn manevra imkanlar ok azald. Adam her sene olduu gibi gene kazk akt
alanlarda oturup eitim, konferans, seminer vb. gibi almalar yapt. Dar alanda eylem yapp ban
neden belaya soksun?
Frsatn bulup bir iki devriye veya keif kolunu pusuya drd, kk bir iki karakol ile Ky
korucularna saldrd ve 1991 knda da gene kan dkt. Demek ki basn yanlm.
Grld zere basit bir rnekle PKK'nn propaganda imkanlarna
gz atmaya baladk.

175enyibo
Basnn, bilinsiz rgt propagandasna yardm kampanyasna ek olarak; PKK, imkanlarnn son
derece gelimesine paralel dzeyde bata Almanya olmak zere bror ve gazeteleri bastrp, her trl
yol ve yntemi kullanarak datmn, okunmasn salamaktadr.
Dier yandan afi, poster, pul, bildiri gibi yaygn malzemeleri de propaganda ve ajitasyon amal
olarak kullanmaktadr.
Bu alanda kulland bir dier malzeme de video ve teyp kasetleridir. zellikle video kasetleriyle
yurt iinde ve yurt dndaki kitlelerde yaygn propaganda, arptma ve ajitasyon almalar
srdrmektedir. Lbnan kamplarn da Askeri eitim sonras yapm olduu tatbikatlar
grntleyerek, bunlara Kuzey Irak'n yeil vadilerindeki gruplarn yrylerini, istirahatlarn, halay
ekilerini, zaferlerle sonulanan hayali atmalarn da ekleyerek halka scak odalarnda
seyrettirmekte, eleman temini ve kitle destei yollar aratrmaktadr.
Bu filmleri seyreden insanlar, PKK gerillalarnn son derece idealize edilmi grntlerini
seyrediyorlar ve elbette cazibesine kaplyorlar.
zellikle, isiz-gssz takm ve bilinsiz gen kesim o grntlerdeki fantastik ortama kavumak,
o ortamda yer almak kiilerden biri olmak, dman(!) alt eden atmalardan zaferle kmak, ky
halk tarafndan cokuyla karlanmak, o zmrt vadilerde piknik yapp Govend'e katlmak iin elbette
can atyorlar.
Ayrca dorudan yzyze yaplan propaganda ve ajitasyon almalar yrtmektedir. Avrupa'da
geceler tertip edilerek yzde doksan yalan arptlm haber ve yorumlardan olumu konumalar ile
kitle tahrik edilmekte; "Kurtarlm blgelerimiz, ordularmz, tugaylarmz alaylarmz vardr,
dmann u kadar uan, u kadar helikopterini drdk, u kadar tank ve zrhl aracn imha ettik,
ok yaknda devlet kuruyoruz, devlet ve ordu kademeleri iindeki yerinizi bir an nce aln; nc olun,
ba olun, geride kalmayn vb." denmekte, dinleyiciler adeta ifal edilerek ardndan video, slayt
gsterileriyle temsil, folklor ve marlarla insanlar gaflete drlerek para, mal ve benzeri eylerin
yan
176