zlem Dolu deallerin Ansna

PKK

ABD-EMPERYALZM-CIA-MOSSAD-KGBSYONZM-MLTARZM

ZGRLKLK

TOPYADA HEP BUNLARI YAADIK; ONLARSIZ YAAM OLAMAYACAINI SANIYORDUK.

GTTK, YAADIK, DNDK. AMA BZ UNUTMADIK. NE GRDKLERMZ, NE DE BZE
YAATTIRILMAK STENLENLER; UNUTMAYACAIZ.
ESASEN HEP HALKIMIZ N VARDIK; SZMZ TUTAMADIK. DEALLERMZ LE TERS
YZ OLDUK. ANCAK MD HALKIMIZ N VARIZ.
SZ VERYORUZ.

SAM DEMRKIRAN

"Trkiye Cumhuriyeti Devleti

Ebediyen Payidar Kalacaktr"
Dilei ile;
Trkiye Cumhuriyeti Devleti'ne
78. Yl" Armaandr.

Deerli okuyucularmz "PKK" isimli kitap ile lgili

tm merak ettiiniz sorularn cevaplarn bizzat
kitabn yazar Sami DEMRKIRAN'a aadaki
telefon
numarasn
tulayarak
ulap
aydnlatabilirsiniz.
Kitabn yazar Sami DEMRKIRAN'a ulamak ve
eletirilerini yneltmek isteyenler;
(0555) 319 34 01 nolu telefonu arayabilirler

stanbul, 2001

KPA YAYINLARI

-2-

GR
Sava, iki veya daha fazla g arasnda atlak veren, siyasi zmszlk
sonucu dorudan kan atmalara veya trl iddet kullanmlarna verilen bir isim
olsa da pratikte gerek bir sanattr. Bunu icra edenler de birer sava sanatkrdrlar.
Bu sanat en iyi icra eden phesiz galip sava sanatkr olmaya adaydr.
Ancak ac bir tanm vardr ki; kanmca bu, savan en doru ifadesi olacaktr.
Aslnda sava bir sanatn lm ile icra edili eklidir. Burada esas olan, kural
tanmamazlktr. Hileyi en iyi kuran zaferin mutlak sahibi olacaktr.

Sami DEMRKIRAN

-3-

NSZ
PKK, tarihin en kanl rgtyd. Fakat kendi ekmeiyle hainler srs oluturan
ve onlar besleyen tek lke T.C. olmutur. Hem de Osmanl Devleti gibi kutsal bir
mirasa kar i ykmn temellerini atan ihanet ebekelerinin ortaya koyduu pratik
faaliyetler gzler nnde bulunmasna ramen.
Dnebilir misiniz, iinizden, hem de ekmeinizle beslenen bir ahs kacak,
tek bana, bozuk tabanca efsanesi gibi teorilerle kendisini Krt insannn (haa)
Allah' olarak tayin edecek ve dini duygularn rencide ederek, yce yaratcmz
Allah'u Tel'ya "Meho, smail" gibi vb. isimler takacak ve yine de bu kii ok nemli
sayda silahl, silahsz taraftar bulacak; yetmedi, binlerce masum, zavall insann kanna girecek...
Dklen nice kanlar, bar yanan nice analar ve talan edilen nice deerler
geride braklrken PKK'nn nderi olan Abdullah calan da misyonunu tamamlamas
dolaysyla szde Avrupal dostlar tarafndan gzden kartlm ve adeta
paketlenerek yllar boyu savat Trk devletine hediye edilmiti. Aslnda bu son,
bizce de henz yllar ncesinde grlm kanlamaz bir gerekti.
Apo yakaland; PKK, taktik arlkl geri manevra yaparak iddete ara verdi. Ama
sorun yine alamad. zmsz kalnd. Suni meselelerle asl gerekler rtbas
edilmeye alld.
Peki neden?
Bu noktadan sonraki blmleri okurken ltfen hiddetlenmeyin; suu, biraz da
kendinizde arayn! zeletirinizi yapn ve iyice dnn!
nk; genlik dn olduu gibi yarnlarda da tehlikededir. Ve buna engel tekil
etmek biraz da halkmzn elindedir.
Henz yklan koca imparatorluun mirasn kurtarmak endiesi yaarken altna
imza konulan Sevr Anlamas, gereinin yerine getirilemeyiinin bir neticesi olarak
patlak veren 1925 tarihli eyh Sait ayaklanmas tarihte yeni bir sayfa at. Ve
ayaklanmalar zinciri bu tarihten itibaren belirli aralklarla devam etti. 2000'li yllara
dein btn iddetiyle uzand. Bu noktada iki nemli faktr vard:
Birincisi ihaneti yaayan unsurlard. kincisi ise; bilinli veya baka nedenlerden
tr ihaneti yaatan, karanlk diye nitelendirilen aslnda birer kukladan baka hibir
fonksiyonlar olmayan szde glerdi.
Bugn lkemizin iinde bulunduu ve ahsm da iine ekerek vuku bulan
olaylar zinciri, aslnda yllar ncesinden tehisi konulmu, sre ierisindeki
sistematik dmns tavrlarn sonucuydu.
1905'li yllarda Siyon liderlerinin toplanarak aldklar kararlar incelenir ise,
karmza kacak olan ilk sorun, mutlak Yahudiliin dnya zerine egemen olmas
iin izlenen bastrmac, yldrmac, blc ve asimilasyona dayal ilev olacak idi.
Zira nemli olan da buydu! Teoriden ziyade pratik baz alnmaktayd.

-4-

Siyon protokolleri pratiksel ehemmiyeti olan, felsefeleri itibariyle; "dnya zerinde

bulunan her Yahudi bir ajan ve her bir ajan Yahudi olmayanlar iin byk bir
tehlikedir", sonucuna varmak mmknd. Nitekim 1905'li yllarda ortaya atlan
Siyonizm'in dnyann efendisi olmas dncesinin zellikle Trkiye Cumhuriyeti
Devleti'nde nemli bir etkinlie sahip olduu ve aktel bir ok olaylarn bu ana sorundan kaynakland ainayd.
Siyon protokollerinde neler bulunmuyordu ki. lenen tema itibariyle esas hedef
baknz kendi azlarndan nasl ifade ediliyordu:
"Bizler Yahudiliin yeryzne hakim olmas iin Yahudi olmayanlar birer
kle yapacaz. Onlar hizmetimizde altracaz... Tm dnya devletlerinin
nemli merkezlerine yerleeceiz. Birtakm devletlerin ynetimini ele
geireceiz... ayet bunu beceremez isek, Yahudi olmayanlar propagandalar
ile kkrtacaz... Dncelerini dahi satn alacaz. Genlii yozlatrp yok
edeceiz... Srekli Yahudi olmayan devletleri etnik sorunlar ile ite gsz
duruma dreceiz. "
Bu tmceleri kaleme almamdaki neden, asl konumuza yani i ihanete giri
yaparken zihnimizi ok ynl kullanabilmemiz ve sorunlarn temelinde hangi
fraksiyonel nedenlerin yattnn kanksanmas iindi.
Daha 1905'li yllarda temeli atlan ve sonraki yllarda belirli noktalarda toplanan
Siyon liderlerinin istedii dnya oluumu esas itibari ile gerekleti ve gnmzde bu
zihniyet arln iyiden iyiye hissettirmeye balad. Genlik, fuhu ve eroin
sektrnde birer meta olmaktan kurtulamad. Blc, irticai faaliyetlerde yerli
ibirlikiler her dnem nemli bir yer edindi. Esasen bunlar, duygularn ve dncelerini Siyonizmin hizmetine sunan zayf ahsiyetli kimselerden olmulard. Hakim
snf, ynetici kadrosu deil, yozlatrmay en abuk gerekletiren medya snf oldu.
in kmaz ve ac taran tm bunlar kollayan denetleyici ajan kesim brokrasiyi de
avucuna ald. Ve insanlarn dnceleri dahil her eylerim maddeyle satn almak
mmkn oldu.
Evet, bunlarn yaand, yaatld lkelerden biri de Trkiye Cumhuriyeti
Devleti idi.
te bu kitap, artk yeterince tannan, skt vakit ateistken Hristiyan, Hristiyan
grnrken Mslman olduunu syleme cretkrln gsteren Apo'yu ve onun
znde kendi ellerimizle glendirdiimiz ihanetilerin ihanetlerini anlatmakta ve
belgelemektedir. Yani Siyonist felsefenin izgisi dorultusunda maddi kar karl
dncelerini, duygularn pazara kartan yerli ibirlikileri ele almaktadr.
Neden?
nk, maalesef yarg bu noktada tkanmtr. ahsma den grev ise, hem
tarihi bir nem kazanm ve hem de belgeleri ve bilgileri kamuoyunun taktirine
sunmam hayati bir gereklilik tadndan ar bir vefa borcu olarak karma
dikilmitir.
Sami DEMRKIRAN

-5-

BRNC BLM
Tarih her dnem ihanetlere sahne olmutur. Bir ok imparatorluk bu yzden
yokolua srklenmekten kurtulamamtr. Zaten, savalarn en zorunu i
sorunlardaki ihanetlere kar verilen mcadele yntemleri tekil etmektedir. Osmanl
da bu talihsiz rneklerle fazlasyla kar karya kalmtr. Ve Osmanl'nn miras
Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nde de, ayn tezgahlar srekli kurulmutur. Tabiidir ki, jeopolitik ve jeostratejik konumu itibariyle Trkiye Cumhuriyeti Devleti de buna baya
msait konum tekil etmitir.
Ekmeini yiyip, suyunu itii vatann, unun bunun kuklas olarak menfaat
uruna satmaktan kanmayan kar gruplar sre ierisinde ortaya km ve netice
itibari ile lke ierisinde olduka tahribatlar oluturmulard. Bunun en belirgin
rnekleri 68 kua olarak isimlendirilen szde sosyalist gruplar ierisinden km,
yeermi ve gnmze dein uzam vermilerdi. Gerekten de o dnemlerde MT'in
ilevinden daha etkin alan gruplar ve liderler ortaya kmt.
Dou Perinek bu rneklerden nemli bir isim olarak ne kartlabilecekler
listesinden sadece biri idi.
Bir dnem solun misyoneri durumunda bulunan Dou Perinek, gerekte Trk
toplumu asndan gizem dolu bir kiilikti. Devleti dnen bir imaj oluturmasna
karn kiilii kozmopolit, icraatlar ise daima blc ve tahripkr giriimlere hizmet
etmiti.
1970'li yllarda Trkiye htilalci i Kyl Partisi gibi illegal bir rgtn ban
eken Perinek, Ylmaz kod adyla pratik faaliyetlerini srdrrken, PKK'nn Karker
yani ii adm kulland gibi, kendisi iin iileri kale olarak semiti. Bu da
proleteryann illegalite ierisinde kullanlmaya nedenli msait olduunun kant
niteliini tamaktayd.
Dou Perinek, TKP'nin yandalarndan Aye kod adl ule Perinek ile de
ayn sre ierisinde tanm ve arkadalklarn bu vesile ile evlilik ile
noktalamlard. Sonraki yllarda TKP davasndan yarglanan, ancak delil yetersizliinden serbest kalan Dou Perinek, TP, SP ve en son olarak P ile siyasi faaliyetler
ierisinde bulunmutu. Fakat her icraatn perde arkasnda gizli bir iliki ve blc,
provakatif bir emel yatyordu.
CIA, MOSSAD, KGB balantl, MT st ajan diye kamuoyunda intiba oluturan
Perinek, kendi giriimleri sonucu oluturduu kuvvetlerle devletin bekasna ynelik
saldrlarn idame ettirirken, te yandan temeli 1973'de atlan ve 27 Kasm 1978'de
kurulan PKK ile de gizli bir diyalog srecine balamt.
Perinek, zamanla kan sz konusu olduunda PKK'nn lideri Abdullah calan
ile clz srtmelere girimi, ancak idealleri bir olduundan bu tr srtmeler geici
olmutu.
15 Austos 1984 ylnda Eruh ve emdinli basknlaryla silahl ve yeni bir
dneme yaayan Apocu PKK devletin zaafiyetlerinden ve halkn irade boluundan
faydalanarak ksa srede bym ve "Trk'n dman benim dostumdur" anlay
neticesinde birok dnya lkesinin desteini kapmt. Szde Krdistan haritalar
izilmi, Dou ve Gneydou Anadolu blgeleri Garzan, Serhat, Botan, Gap, Amed
ve Behdinan gibi eyaletlerle blnerek bu yerlere silahl g dalm yaplmt.
Eylemlerde iyiden iyiye younlatrldktan sonra PKK'ya verilen gizli destek ak
destee dnm, kitlesel hareketlenmeler, kepenk kapatmalar birbirinin ard-sra

-6-

yaanr olmutu. Doal olarak bu olaylar calan'a da duyulan gveni daha bir
glendiriyordu. Ve yllar sonra, ancak gsz duruma den Apo'nun arkasndan
terrist diyen gazeteci dalkavuklar, yllar ncesinde Apo'nun propagandasn
yapmaktan geri kalmamlard.
Bekaa'ya ziyaretler aktan yaplyordu. PKK'ya Krtlerin temsilcisi, ARGK
militanlarna gerilla yaktrlmas yaplyordu.
Abdullah calan'n ayana gitme erefine ilk nail olan gazeteci 32.! gn TV
program yapmcs Mehmet Ali Birand idi. Birand, hep gizlemeye alt olumlu
tavrn PKK ats altnda da vurmaktan geri kalmayan bir zat idi. Ayn zamanda
cesaretinden dolay Apo'nun taktirini kazanan ilk ve tek gazeteci idi de.
1991 ylnda Gneri Civaolu ile Ramazan ztrk' arlayan Abdullah calan,
Med TV'nin kuruluunda yardmlar yapan ve HADEP'ten milletvekili aday olmak
istediini belirten smet mset'i de kabul etmiti.
En son 1998 tarihinde talya'da, Trkiye'de Bam Teli isimli TV program yapan
Tayfun Talipolu ile gren calan'n; "Talipolu bana dosttu1, demesi olaylarn tm
plakl ile grlmesini salyordu.
Apo'ya bebek katili demelerine ramen onunla bir araya gelen, ayn
yudumlayan, blnmle anak tutmaya yarayacak siyasi zm formllerini
aktel bir olay haline getiren gazetecilerden Cengiz andar -ki bu ahs eski militanlardan idi-, smet mset ve Mehmet Ali Birand, Gneri Civaolu 1993 ylnda Trkiye
ile PKK arasnda elilik yapmlard.
Sktklar vakit lkelerini satmaktan kanmayanlar listesinde bulunanlarn
yapt gibi Dou Perinek de maalesef mevcut gerekler gz nnde
bulundurulduunda grlecektir ki stlendii misyonu PKK'ya kar laykyla yerine
getirmitir. lk kez 1989 tarihinde Apo'yu ziyaret eden Perin-ek, ona gemi
srtmelerin unutulmasn ve bundan sonraki srete ikili mcadele
koordinasyonunun salanmasn nermiti. Ancak calan, Perinek'e, dnmesinin
art olduunu, bununla birlikte kendisi ile birliktelik salamasn ahsnn da ok
istediini belirtmekle yetinmiti.
1991 ylnda calan'in ayana kadar giden Perinek, bu kez daha geni
grme yapmay baard. Bu O'nun Apo ile olan ikinci grmesydi.
Perinek'in yapm bulunduu bu giriimler tamamen kanunlara aykr olduu
iin kendisim siyasal misyonu olan bir lider olarak deil, 2000*6 Doru dergisinin
alan olarak lanse ediyordu.
Bu vesile ile gittii Bekaa Kamp'nda rgt militanlarn denetlercesine hepsi ile
tokalamt; eitim kampnn nemli yerlerini gezmiti. Apo ile yukarda grld
zere al glm ver glm fotoraf ektirmeler, bu talihsizlii takip eden gelimeler
arasnda bulunuyordu.
Dou Perinek'in 1991 ylnda gerekletirdii ikinci ziyaretin perde arkasnda
yatan asl gerek PKK ile btnleme srecini hzlandrmakt, Bu giriim Apo'dan
randevu almak kouluyla sonuca ulat. Bekaa'da bulunan Mahsun Korkmaz
Akademisi militan yetitirme kampnda gerekleen Apo-Perinek grmesinde bir
nevi Sosyalist Parti-PKK ittifak gerekleti.
Btnlemenin temel hedefleri halk devlete kar kkrtmak, PKK'y
legalletirmek, halk, PKK'nn verdii mcadelede hakl olduuna dair ikna etmek, i

-7-

adamlarnn rgt finanse etmeleri iin ahenk ortamna itiraklerini temin etmek,
rgtn eylemlerini hakl l atrmak, Avrupa'ya, PKK'nn ve Apoist dncenin olumlu
ve cezbedici kriterlerde alanmasn salamak ve her eyden nemlisi PKK'nn
verdii mcadeleyi Ulusal Kurtulu Hareketi olarak kabul ettirmek amacna ynelik
faaliyetlerde bulunmak olmutu.
Perinek, PKK'l olmasa da mcadele anlay ierisinde PKK nezdinde ve
Apo'dan sonra gelen jlanci fakat gizli lider idi. Bylelikle topya dahi olsa Apoizmin
dnsel hizmetine giren Perinek, deifre oluncaya dein PKK'ya hizmet sundu.
Deifre olayna aklk getirmek gerekirse u sylenebilirdi:
Perinek, bilinen ancak bir trl kayda deer belgelerle ispat olunmayan bir
ahsiyetti.
Ancak; 1996 tarihinde icra edilen bir operasyonda len bir militann zerinden
kan belgelerle bu ahsn maskesi dverdi. Belge, Apo tarafndan Perinek'e
gnderilen ayn kalemden kma elyazl ki, muhtemelen bu alman talimat sonucu
rgtn Marmara temsilcilii tarafndan yazlmt. 2 adet ERNK mhrl mektuptan
ibaretti. Mektuplarn msveddelerinin krsalda bulunan bir militann zerinden kmas
doal saylrd. nk her belge nitelii tayan yaz, mektup, makbuz, talimat ve
benzeri dokmanlar rgtn anlay gerei arivlenirdi. Ariv iin ise lke ierisinde
en gvenilir yer krsal idi. Sonradan hazrlanan rapor ve benzeri durumlarda bu
yazmalardan faydalanlrd.
Dou Perinek, 1991 ylnda Abdullah calan ile kurduu ittifakn ardndan ilk
fiili icraatn yapmak zere Trkiye'ye dndkten sonra Sosyalist Parti 2. Kongresini
organize etmi ve Genel Bakanl devralmt.
Kongrede blc sloganlar atlmt. Krt orijinli konumalar yaparken, PKK'y
da ulusal kurtulu mcadelesi veren zgrlk bir rgt olarak gsterme gayreti
ierisine girmiti.
Perinek'in Sosyalist Parti ile i Partisi Genel Bakanl sresinde PKK ile
olan irtibat ise zetle yle idi:
1991 ylnda PKK ile diyalog srecine imza atan Perin-ek, Sosyalist Parti
Genel Bakanl'm devraldktan sonra, tpk Kbrs Bar Harekat'nda Trk ordusunu
igalci, Trk generallerim eteci, Kumlan ise masum gsterme gayreti ierisine girdii
gibi, PKK'y da bir terr rgt olmaktan ziyade Halk Kurtulu Hareketi olarak
gsterme gayretine srklenmiti. PKK lehine geni apl propagandalar yapyordu.
PKK'm n yapm olduu ve kitle ile devleti kar karya getirmek iin devletin zerine
att faili mehul cinayetlerin devlete mal edilmesinde legal de faktr idi. Nitekim
szde katld birtakm ahslarn cenaze trenlerinde, kendilerine kontrgerilla
birimlerinin tacizde bulunduuna ve devletin Dou'da terr estirdiine dair imaj
oluturma yoluna gitmiti. Bunun halka lanse edilmesinde de kulland en nemli
silah "Teori Dergisi" olmutu.
1991 tarihinden itibaren "Teori Dergisi'nde PKKdan gerilla diye sz edilir
olmutur. Halka, PKK'nn vurduklar "l", vurulan rgt mensuplar da "devrim
ehitleri" olarak empoze edilmitir.
Ve birde "le" szc vardr ki...
deallerin tkendii ve Allah inancnn olmad topyalar uruna katliamlar
yapanlarn kt unvandr "le" szc. Bunu yaayan devlet mensubu dahi olsa.

-8-

Ama dilim yine varmyor bu szc kullanmaya, ne de olsa mcadele

mptelas ou kimse masum, kandrlm bizim evlatlarmz, kardelerimiz idi.
Ancak, "le" szc ar bir tanm olmasna karn bunu hak edenler de vard tabii
ki.
Neden mi?
Dnnz bir kere, dalarda binlerce gen ld! Hangisinin ad szde idealler
uruna altklarn ifade eden PKK'nn Merkez Komitesi'nin aklnda yer edinmitir.
Szde idealin "yaratcs" zat bile mral yolcusu olunca rgtn satmaktan
kanmamt. Keke satt sadece idealler ve duygular olsayd. Uruna len,
gzn krpmadan kendisini yakan binlerce kandrlm, prl prl hayat dolu genlerin
geleceklerini ve hatta yaam haklarm pazarlamt.
te bu genlerimiz, benim kadar ansl olamad!
Hem bu dnyalar, hem de dier dnyalar avularndan gverdi. Kocaman
bir hi iin...
Abdullah calan, mral Cezaevi yolcusu olduu sre ierisinde Perinek de deifre
olmu, Haymana Cezaevine konulmutu. Ykmn kaderi bir kez daha ayn noktada
birleti; cezaevinde. Perinek, Apo'ya nazaran daha ansl idi. Ve bir kez daha
paasn syrm, o deerini bir trl anlayamad zgrlne bir kez daha
kavumutu. Lakin vicdanlarn derinliklerinde bulunan karanlk kuytudan nasl
kurtulabilirdik!?
calan len militanlar iin yle diyordu:
- "Onlara benim iin ln m dedim? Sanki benim iin mi ldler?
Dou Perinek iin ise gzaltnda bulunduu srete u szckleri sarf
ediyordu:
- "Melik Frat, Haluk Gerger ve Mihri Belli'nin yan sra Dou Perinek'in
HADEP'ten aday gsterilmesi iin neride bulundum."
***

-9-

KNC BLM
1993 yl bahar aynda st ste operasyonlar dzenleniyordu. Gvenlik
kuvvetleri karsnda psikolojik ve askeri ykma urayan rgt militanlar pasif
konumda kalmlard. Operasyonlar nedeni ile eylem gerekletirememe durumu
panik ortam oluturmutu. O srada bulunduum szde Garzan Eyaleti Karargah
Komutanl'nda ve bu karargaha bal gruplarda da ayn olaylar yaanyordu.
Nitekim karn kalkt ve bahar aynn ilk scaklnn hissedildii gnlerde, Mart
aynda Mutki'de bulunan szde karargah havadan bombalanm ve burada ou st
dzey rgt mensubu, olmak zere 6 kii hayatn kaybetmi, eyalet sorumlusu
Ebubekir kod adl Halil Ata ve eyalet koordinatr bata olmak zere 4 kii de ar
yaralanmt. Ardndan dier tm gruplarn kamplar deifre olmu ve gvenlik
glerinin nokta operasyonlar ile gruplar imha ile yzyze kalmlard.
1992 ylnda dzenlenen snr tesi operasyon ile Kuzey Irak'a giren gvenlik
kuvvetleri ile cephe savana girien rgt militanlar, gnler sren scak atmalarn
ardndan ok ar darbeler yemilerdi. O sralarda ok ani bir taktik deitiren
Abdullah calan, atekes ilan etmi ve Talabani ile anlaarak rgt yok olmaktan
son anda kurtarmt.
Yani devlet, Talabani'ye olan gveni ile ihanete uramt.
rgtn merkezi yelerinin dayatmas sonucu bir kez daha, bu kez lke
ierisinde atekes ilan eden Abdullah calan bu taktik ile de&isen sreci kendi lehine
evirip dar kadrosunun tekrardan toparlanmasn salama gayreti ierisine girdi.
Ancak ksa bir sre devam eden atekes fasl beklenmedik bir gelime ve kanl bir
eylemle bir anda son buldu.
Oysa ki PKK, atekes srecinin varlna ramen devan eden operasyonlardan
dolay toparlayamamt bile. stelik gerek kamuoyu gerekse dnya devletleri
nezdinde rgt, lehine olan bir ok eyi de aleyhine dntrmt.
1993 ylnda ilan edilen tek tarafl atekes Bingl yolu zerinde 33 erin silahsz o
im al an n a ramen ldrlmesi ile noktaland.
Peki, dnemin gerilla taktii ile akan bu eylem neden yaplmt?
Bu konuda ok eyler sylendi; ok speklasyonlar yapld. Ancak, tarihin kara
lekeli gerei bir trl Trk kamuoyu tarafndan bilinmedi. stihbarat birimlerinin
suskunluu ise, olduka dndrcyd.
Devletin srtndan kazand ile yaayan ve hatta kendisine parti kurmas iin
destek sunulan bu kara lekeli tarihin ba aktr Dou Perinek idi.
Dou Perinek, gizli liderlik misyonluu stlendii PKK'ya ilk aktif akl dersini bu
olayla vermiti!
Ne gariptir ki, yakalanan rgt lideri Abdullah calan itiraf etmedii gibi,
katliamdan birinci el sorumlu olan eski Amed Eyalet sorumlusu Zeki kod adl Semdin
Sakk da olayn karanlkta kalan bu ynne k tutamamt veya kolaylarna yle
gelmiti.
Tek tarafl szde barl atekesin hemen ardndan Dou Perinek bir mddet
bekleyerek durum teatisinde bulundu. Olaylarn durgunluundan karlarnn
zedelenebileceini gz nnde bulundurarak rapor yazmak suretiyle Apo'dan
atekesin iptalini istedi.

-10-

Raporda, atekesin iptal gerekesini olduka manl olan u szcklerle

aklyordu:
- "Bilinecei zere PKK nclnde srdrlen halk hareketimiz bir
mddet durgunlamtr. Kanaatimce tek tarafl ilan edilen atekes zaman
itibar ile olduka yanl anlamalara sebebiyet vermitir. Devletin; 'PKK mum
gibi eridi' propagandas halk ierisinde itibar grmeye balamtr. Tm bunlar,
ileriki srete telafisi zor zararlar verebilir. nerim atekesin bir an evvel yank
uyandrc bir eylem ile sona erdirilmesidir."
Aslnda rapor ok daha genitir. Ancak bu kadan da entrikalarn odak noktasna
k tutmaya yetmektedir.
Perinek'in raporunun hemen ardndan istiare yapan Abdullah calan, bu
dncenin doruluuna inand.
Atekesin sona erdirilmesi iin emir verdi. Bu kararn verilmesinde gvenlik
kuvvetlerinin bitmek tkenmek bilmeyen operasyonlarnn akabinde militanlarn darbe
yemesi ve bu durumdan gr bir sesle ikayeti olmalar da ayr bir itici nem
tayordu.
Eylem talimatnn ilki szde Amed vilayet sorumlusu "Parmaksz" diye bilinen
Zeki kod adl Semdin Sakk'a verildi. Apo'nun, Semdin Sakk'a eylem yaplmas iin
vermi olduu talimata, o dnem saflarnda bulunduum Garzan Eyaleti Karargah
Komutanlnn telsizini dinlerken ben de tank olmutum. Neticede verilen talimatla
birlikte Semdin Sakk da blge glerine eylem emri vermi ve Bingl'de susuz olan
silahsz 33 er ldrlerek atekes resmen bozulmutu.
Evet, bylelikle Perinek, kara lekeli bir tarihe gizliden de olsa adn yazdrmt.
Perinek, PKK'ya yardm edilmesi asndan toplantlar dzenlemi ve gizli
eitli etkinliklerde de bulunmutu. Bunun yan sra kendince deerlendirmesinde
szde scak sava ortam diye deerlendirdii lke ierisinde, dalarda da mili tanlara
moral ziyaretinde bulunma cretim gstermiti.
Bunlardan birinde, 1993 yl ierisinde benim de ierisinde bulunduum szde
Garzan Eyaleti Birinci Blgesine bal Geva krsalnda Perinek ile buluuldu.
***

-11-

NC BLM
1993 yl ierisinde eyalet karargahndan gei yaptm Geva Blgesi krsal
kesiminde aslen Cizreli olan Ali kod adl blge sorumlusunun denetiminde eylem
arlkl icraatlarda bulunuyorduk. Tarihni ay ve gn olarak anmsyamadm -ki bu,
yllar dahi unuttuumuz baz alnrsa olduka doaldr- mahrumiyet ortamnda,
havann alabildiince scak olduu bir gnde "nek Noktas" denilen Geva'a bal
"Kel-ha Re" tepesinin eteinde yaklak 60-70 kiilik bir grupla toplu bir ekilde
konaklyorduk.
'nek Noktas" denilen yer bu ismi, bu noktada nceden karlan ineklerin toplu
ekilde burada kesilmesinden ve ardndan bunlarn kavurma yaplarak burada
depolanmasndan esinlenerek almtr.
rgt militanlarnn gnein sersemletici scandan kaarak kayalarn dibine
t len saatlerinde bulunduumuz noktaya silahl birka milisimiz geldi.
Tepelerde nbet tutan tepecilerin yan sra etrafmzda gvenlik maksadyla
bekleyen nbetilere yaklaan milisler gvenilir ve tandk olduundan dolay
onlardan sadece izin almak suretiyle grup ierisine daldlar. Doruca hemen karmdaki glgelik bir alanda ay yudumlayan blge sorumlusu Ali'nin yanna vardlar.
Ali'yi nce selamladlar. Yanna oturdular.
Ben onlardan biraz uzak durduum iin konumalar duyamyordum. Fakat hal
ve hareketlerinden keyifli sohbet geirdikleri besbelli idi. Bunu yzlerindeki
tebessmden bunu anlamak mmkn idi. Yaklak bir saat srd aralarndaki sohbet.
Milisler Daldere kyndendi. Kendilerini ben de tanyordum. rgte katldktan
ksa bir sre sonra tanmtk. Milisler ayaa kalktlar; Ali'nin yanndan ufak
admlarla ayrldlar. Bana doru yaklatlar. Kendi aralarnda beni gsterircesine
aretleiyorlard da. Ayaa kalktm. Kendilerini selamlayarak birka adm da ben
yaklatm onlara. nce tokalatk. Hal ve hatr sorduk birbirimize. Oturmadk. Milislerimiz ayakst sohbet etmeyi tercih etmilerdi.
Milislerden birinin ad Fadl idi. Gzlerimle onu kestirdim:
- "Hayrdr, neden geldiniz bu scan kavurucu zamannda?" Al ile ne
konutunuz?"
Fadl:
- "Sanrm siyasal parti liderlerinden biri nderlii daha nce ziyaret
etmi ve kendisi ile bu son dnemlerde de srekli telefonlam. Herhalde bu
ahs buray da ziyaret edecek. Bunun iin olsa gerek stanbul'daki arkadalar
bizi aradlar. Bu kiiler iin randevu verilmesini istediler."
Fadl, yzeysel ve kulaktan duyma anlatyor gibiydi. Aslnda bilgi sahibi ve
konuya vakf biri idi. Ancak, ayrntya pek inmemiti bu konumas ile.
Merak ettim. "Siyasi zm iin aba m var" diye az da olsa umutlanverdim:
- Allah Allah. Kim bu siyasi lider acaba? Adn biliyor musunuz?
Fadl, adn sylemek istemese de bana kar yalan da konuamazd,
biliyordum. Azndan m kard, yoksa bana olan gveninden mi bilemiyorum ama;
- Evet Dou Perinek'mi dedi.
Perinek adn duyunca biraz daha umutlandm:

-12-

- "O, yrtcdr. Yani duyduum kadar ile parti nderlii ondan hep 'yalaka,
boboaz' diye bahseder. Ama, iyi deerlendirilmesi halinde ok ey yapabileceini
de srekli belirtir. nallah hayrl olur."
Ve ekledim:
- Fadl, peki Hevale Ali bu randevu talebine ne karl verdi?
Fadl:
- "Ali, byle nemli bir grmeye kendi iradesi
diyemeyeceini, bu konuyu Ebubekir ile greceini syledi."

dahilin

de

evet

Ardndan konuyu deitirdik, zel konulara deindik. Yaklak yarm saat kadar
devam eden grmemizin akabinde milislerimizi yolcu ettim.
Sradan da yaantmz devam ediyordu.
Konakladmz noktadan ayrlmayarak bir gn daha kaldk. kinci gnmzn
len vaktinde Blge sorumlusu Ali, Eyalet sorumlusu Ebubekir'i Yaesu marka srt
telsizi ile arayarak ifreler kullanmak sureti ile ona Perinek'in grme talebini iletti.
Ancak, Perinek adm hi kullanmad. Ebubekir'in emir ve grlerini istedi.
Ebubekir de fazla konumad. Yorumsuz bir lisan ile;
- "Uygundur" dedi.
Ebubekir, Perinek'e randevu verilmesi enirini bu tek kelimelik emri ile kabul
etmi, fakat dikkatli olunmas gerektiini de dolayl olarak dile getirmiti.
Ayn gnn akamnda grevlendirilen1 iki mitan ile cevap milislere iletildi.
Perinek ile yaplacak grme komuta kademesi hari herkesten gizli
tutuluyordu. Randevu verildi. Randevu verilen gnn akam da Bahesaray-Van
yolunu takip eden yksek srt hattndan patika gzergah izleyerek intikal ettik.
ntikalimiz yaklak alt saat srd. Nokta deitirme gereksinimimizi ykseke bir
tepenin yamacnda konaklayarak yerine getirmitik ayn zamanda.
O gn ben tepeci olmutum. Kendi mangam alm, biksimi omzuma
yerletirmi, zirveye mevzilenmitim. Bulunduumuz tepe scak bir mevsim olmasna
karn olduka dondurucuydu. Zamanmz yanmza aldmz ufak bir aydanlkta
demlediimiz ay ve snmak iin sarldmz kefilerimizle doldurmaya alyorduk.
Bir rivayete gre, bu tepede yazn ortasnda bile kar yad olmutur.
len saatlerine doru telsiz ars yapld. Zirveden tek bama inmem ve
silahm deitirip, kalenikof almam istendi. Anlalan yine grev vard.
Verilen talimat aynen yerine getirdim, silahm deitirdim; ana grubun yanna
indim. Grup ierisinde beni ilk olarak Kahraman isimli takm komutan karlad.
Glmsyordu:
- "Heval hazrlan, greve gidiyoruz!"
Yorgun halimle srtmdaki antam yere braktm. Bam salladm, greve hazr
olduumu belirttim.
Akam vakti, bata Ali olmak zere ou tecrbeli on kiilik grup ile blkten
ayrldk. Ble geici olarak Kahraman vekalet edecekti.

-13-

Hi soru sormadm. Nereye gideceimize dair bilgim de yoktu. Taciz veya pusu
eylemi yapacamz dnyordum. Fakat Ali gibi bir blge sorumlusunun
yanmzda bulunmas dorusu bu ihtimali zayflatyordu.
O gece aralklarla sabaha kadar intikal ettik. Hava aydnland sralarda
Geva'a bal Arpet kynn arkasna kadar uzandmz fark ettim. Daha fazla
ilerlemedik, bundan sonra. Kye 15-20 dakikalk uzaklkta suyun olduu, kendimizi
kamufle edebileceimiz bir noktada konakladk. Yanmza yiyebileceimiz tek lokma
yiyecek almamtk. Sadece kara bir aydanlmz ile birka adet bardamz vard
yanmzda. Eee, gerilla a kalrd ama, aysz yapamazd. Byle durumlarda ya
kylere girerdik, ya da milislerimiz araclyla erzak temin ederdik.
Hava iyice aydnland. Gnein douu ile birlikte iki milisimiz bulunduumuz
noktaya vard. Anlalan milisler ile nceden koordinasyon salanm ve kyn
arkasna yerleeceimiz haber edilmiti onlara. Milisler gelirken yanlarna yiyecek de
almlard. Kahvaltmz beraberce yaptk. Ksa, ama ho bir sohbet kurduk onlarla.
Milislerimiz ile sohbet yaptmz esnada, neden bu noktaya dein geldiimiz
benim amdan aydnlanm oldu. Ne eylem, ne de lojistik alma yapacaktk. Meer
siyasi bir lider olan Dou Perinek'i dalarda ev sahiplii yapan bizler karlayacak ve
arlayacaktk!!!
Perinek'e randevu, milislerin ilk geldii gnn ertesinde yaplan istiare sonucu
verilmi ve cevap ayn gn ahsnn bilgisine sunulmutu. Kendisiyle bir gn sonra
bulunduumuz noktada buluacaktk. O gn milislerimiz ile birlikte hava kararncaya
dek sabitlendiimiz noktada istiarelerde bulunarak geirdik.
Akam beraberce Arpet kyne indik. Tabii bu ini gizli oldu. Bunun nedeni,
baka civardan kimselerin kyde misafir olabilmesi ihtimalinden kaynaklanyordu.
Perinek de bu ky zerinden milislerimiz aracl ile yanmza ok gizli
ulatrlacakt.
Kyde yemeimizi yedik, ihtiyalarmz karladk, sonra ayn noktamza geri
dndk.
Ertesi gn len saatlerinde Dou Perinek bizimle ok gizli grecekti. Bu
grme rgtn st dzey sorumlularn yan sra sadece randevuya giden on kiilik
grubumuz dnda kalan tm militanlardan sakl tutuluyordu. Bunun nedeni
gvensizlikti! Her an fire verilebilir ve bu grme deifre olabilirdi.
Zaten Perinek de kurduu balantlarnda, milislerimize, bu durumdan olduka
ende duyduunu ve gerekli nlemlerin alnmasn rica etmi... Milislerimizin
anlatmna gre, Perinek, bu grmeden devlet haberdar olur diye olduka
tereddtte imi. Ancak bu endiesini scak sava ortamnda gerillay grme heyecan
bastryormu...
Arpet kynn arasnda konakladmz noktada ikinci gnmze baladk. Bu
gn ok hareketli ve heyecanl geecekti. Bu grme bizim iin birka karakolu imha
etmekten daha fazla tayordu. nk yllardr bir ok Trk siyasetisinin akl
dant, bize gre zmleyici g olabilecek bir zat dergahmz ziyaret edecekti.
len saatlerine kadar kardmz nbetilerin gvenlii altnda uyuduk. len
vakti uyanarak yanmzda bulundurduumuz kara aydanlkta ay demledik.
Yudumladmz ayla birlikte zamanla kyden getirdiimiz peynir ve tandr
ekmeklerini de attryorduk.

-14-

Almz gidereli pek fazla olmamt ki, birden hemen aamz da bir
hareketlenme olduu nbetiler tarafndan bize bildirildi. Hep beraber ayaa kalktk.
Ellerimizde bulundurduumuz mevcut drbnler ile etraf kolaan ettik. nde iki
silahl milisimiz, arkalarnda da be kii olmak zere toplam yedi ziyaretimiz
bulunduumuz yere doru intikal ediyordu. 10 dakika sonra yanmza vardlar. Ali,
nbetileri, onlar karlamalar iin harekete geirtti. Bu srada bizler de iyi grnmek
maksadyla zerlerimizi dzelttik. Hepimiz Perinek ve arkadalarm karlamak
zere tek sra halinde dizildik.
Dou Perinek nde, arkadalar ise ardnda bulunuyordu.
Ve artk, Perinek, trl endielerine ramen randevu noktasna ayak basmt.
Bizi ilk grdnde yznde oluan tebessm ve garip hareketleri grlmeye
deerdi. Tam karmza geti. On metre kadar ilerimizde durdu. Glyordu. Kollarm
gerdi. Bizi, sanki birilerine takdim edercesine ellerini ne kaydrd. Yzeysel miydi
bilmiyorduk ama, mutlu olduu tavrlarndan gayet nete belli oluyordu. Onun militanlar deildik! Ancak, iinde byk bir gurur vard. Onu yaptklarmzla da
onurlandrmtk!
Perinek grubun arasna dald. Bizimle tek tek tokalat. Ardndan yle
seslendi:
- "Hepiniz birer kahramansnz!! Trk igali altn da bulunan Krdistan'n
birer onurlu, kahraman savalarsnz!!!"
Ali, ben, hepimiz Perinek'in bu hitabndan olduka honut kaldk. imiz iimize
smaz olmutu.
Ali, Perinek'e oturmas iin yer gsterdi. Perinek ile gelenlerden ikisi yanma
oturdu. Dier ikisi de ayakta, az ileride bekliyordu. Grubumuzda Trke'yi en iyi
kullanan bendim. Ali'nin izni ile sze ilk ben girdim:
- "Sayn Bakan, ncelikle ezilmi bir halkn ulusal kurtulu mcadelesini
yrten biz ARGK mensuplar n dmanla kyasya boutuumuz ortamda
ziyaret
etmenizden byk bir memnuniyet duyduumuzu belirtir, teriflerinizden dolay
partimiz ve eyalet karargahmz adna size ve ahsnzda tm giriimcilere
teekkr ederiz."
Perinek:
- "Ben de vermi olduunuz onurlu mcadelenizden dolay sizi gerekten
kutlamak isterim.
Ali bozuk bir Trke ile;
- "Artk gelmiken gerillann kara aydanlndan ay yudumlarsnz
herhalde," dedi.
Perinek ve arkadalar Ali'nin bu szne dayanamayp gldler.
Perinek ile balayan bu scak buluma iki saat kadar srd. Bu iki saatlik sre
ierisinde mehur kara aydanlmzdan ay yudumlamak Dou Perinek'e de nasip
oldu. Konuurken kendilerinden de taleplerimiz olup, olmadn soruyordu, Perinek.
yle heyecanl idi ki, moral depolamamz iin szcklerinde snr tanmyordu. Sanki
btn kaplarn anahtar oymu gibi gelmeye balamt bize. Hatta bir an iin olsun
kendimizi siyasi zm iin devletle masaya otur-mu gibi hissederek, istediimiz

-15-

szde haklan dahi sralamaya baladk. Tabiidir ki, Perinek, bu durumdan olduka
memnuniyet duymutu:
Bize, ziyaretinin asl maksadn ksaca yle yorumluyordu:
- "Bildiiniz zere bir sre ncesine kadar partinin kurucusu Sayn
Abdullah calan ile kart dncelere sahiptik. O'nun izledii yolun hibir
kazan
salamayacan dnyordum. Ancak, bugn gelinen noktaya baktmda
tamamen yanlm olduumu grdm. Dorusu dn, be apulcu diye
tanmlanan sizler bugn tm dnyann tand ve ilgiyle takip ettii birer
kahramanlar haline geldiniz..."
Perinek'in bu szlerine karlk Ali de unlar sarf etti:
- "Benim dzgn bir Trkem olmad iin size tam anlam ile
dncelerimi aklamakta zorlanabilirim."
Ali, bu szleri sarf eder etmez Dou Perinek, Krte konuarak Ali'nin
dncelerim Krte ifade etmesini rica etti. in ilgin taran Perinek, Krte
konuurken tpk bizim literatrmze heval tanmlamasn kulland. Perinek'in bu
jesti Ali'yi Krte konumaya ynlendirdi:
- 'Verdiimiz ulusal kurtulu mcadelesinin birer neferi olarak ak
yreklilikle belirtmek istiyorum ki, parti nderliimizin balatt ve retici
kiilii
ile
gnmze dein tad dava ruhunun takipisiyiz. Bu dava o kadar byk ki,
davann oluumunu yara tan partimiz PKK'y tam anlamyla tanma ve de idrak
etme noktasna dahi ulaamadmz, ancak kanmz la mcadelenin bir halkas
olmay amaladmz belirtmek istiyorum."
Perinek:
- Evet, dorudur."
Ali:
- "Biz herkesten daa kn diye bir talepte bulunmuyoruz. Herkes gc
yettiince destek olmal diyoruz. cabnda hi bir ey dahi yaplamyorsa, en
azn
dan grldmz vakit yzmze glnsn, bizimle gurur duyulsun istiyoruz.
8u bile bize yeter!"
- "Size katlyorum. Ancak bilinsiz birtakm ibirliki gruplar karlar
uruna verdiiniz onurlu savan karsnda yer almaktadrlar. Sakn ha ola, bu
durum karsnda karamsarla kaplmayn! Hep bamszln heyecan ile
baary dnn Bundan byle bu gne kadar sizin, bugnden sonra
hepimizin partisi olan PKK'ye biz de destek kacaz!!!
Perinek ile moral dolu sohbetin ardndan hep birlikte ayaa kalktk. Bu veda
kalkyd. Tokalatk tekrardan. Bizi unutmayn, szleri arasnda onlar, geri
gtrlmeleri iin yine milislerimize emanet ettik.
Bizlerden ayrlarak milislerimizle yola koyulan Perinek, bir ara geriye dnd. Ellerim
havaya kaldrd. Krte olarak:
-

"Yaasn Bamszlk ve zgrlk!" diye slogan att.

-16-

Perinek, arkadalar ile gzden kaybolduktan sonra bizler de toparlanarak

havann kararmasn beklemeye koyulduk. Hava karardktan sonra da ble
dndk.
Bu grme tm savalardan gizli tutuldu.
Anlalaca zere; Dou Perinek, PKK ile dorudan balant kurabilen bir
ahsiyetti. Aslnda devlet de bunu biliyordu!!! Fakat adil, tarafsz ve inisiyatif sahibi
olamad iin sulular mahkum edemeyen bir takm hakim, savc ve bunlarn
gdmnde bulunan mahkemeler var olduundan Perinek'in zerine gidilemiyordu.
Gidilemedi de.
Bu da zenginler ile gllerin nasl himaye edildiinin bir kant ve Trk
Devleti'nin bir ayb olarak tarih sayfalarnda yer edinmitir.
***

-17-

DRDNC BLM
Kader ite!
1996 ylnn Haziran aynda, Bitlis iline bal Hizan-Tatvan arasndaki krsal
blgede icra edilen bir operasyon esnasnda kan silahl bir atmada, hayatn
kaybeden rgt militanlarndan birinin zerinden iki adet belge ve ok sayda
dokman km, bu belgeleri uzun sre elimde muhafaza etmitim. 1997 ylnda tam
anlamyla serbestlik kazandmda Perinek'in ayn pratiine devam ettii ve bunun
bir ok gnahszn canna mal olduu bilinciyle DGM Ankara Cumhuriyet
Basavclna su duyurusunda bulundum.
Su duyurusunda; Perinek'in, PKK'nn ikinci gizli lideri olduunu belirttim.
Savcla ayn zamanda elimde belgelerin de mevcut bulunduunu ifade ettim.
Ancak, elimde olmayan sebeplerden tr bu belgeleri DGM Savclna iletirken
epeyce gecikmeye uradm. Bu, bir yl akn bir sreydi.
1998 ylnda Perinek yanls Aydnlk Dergisi blc, ykc propaganda
faaliyetlerine arlk verirken daha sinsi planlarn uygulamaya soktu. Bunun adna
psikolojik harp sanat deniliyordu. Bu tezgah ierisinde saysz insan hedef seildi.
PKK kartlar hain, yanllar ise birer kahraman olarak gsterildi. Hedef isimlerden
biri de ben olmutum. Adm, Aydnlk Dergisi'nin () iller zel rgt emalarna tand.
Bir zamanlar yaplan hatalarn kabusundan kurtulmak maksadyla devlet iin
yaptm hizmetleri ktleyen ve ahsm provakatr, komplocu ve ajan
tanmlamalaryla ypratma gayreti ierisine giren bu blc, Perinek gdml yayn
organ sanki beni susturmak ve aleyhine almam nlemek maksadyla yapyordu
tm bunlan. Zira biliniyordu ki, ortaya atlan iddialardaki gibi ne bir balantm ne de
bir almam bulunuyordu. Bu iddialar gln, bir o kadar demogojik ve topik bir
saplantnn esintisi olabilirdi ancak.
Dou Perinek'in maskesi dmt. Trk siyasi tarihinde kara lekeli bir isim
daha deifre olmaktan kurtulamamt. Ve PKK'ya yardm ve yataklktan dolay
Ankara DGM'nin talimat zerine gzaltna alnan Perinek, dklen kanlarn orta
olmas iddias zerine hesap vermek zere mahkeme huzuruna kartld.
Blc faaliyetler iersinde bulunal 30 sene olmutu. 30 senede deifre
olmamann z gveni ile bana yle sesleniyordu:
- 'Benimle devlet baa kamyor. Beni sen mi devireceksin?"
Byle diyordu, Perinek. Oysa gzaltna almal henz birka saat olmutu ki
araclar vastasyla gnderdii mesajda;
- "Benim suum yok. Syleyin Sami'ye davasndan vazgesin. Beni
buradan kurtarsn!" diye dert yanyordu.
Tpk Apoizmin topyas, PKK'nn szde mcadele azmi gibi Perinek'in de
ideallerini bastran dava inancmdan vazgemeyeceimi gren i Partililer ve szde
Aydnlklar areyi topyekn psikolojik, hatta fiili saldn teorilerini retmekte buldular.
Yayn organlarnda haftalarca tetiki olduumu, kontrgerilla rgtnn bir
paras olduumu ve birtakm szde kar gruplarnn piyonu statsnde bulunduumu iliyorlard. Kkrtmalar sonucu vurulmam iin birinci sayfadan resimlerimi
yaynlyorlard. Akla hayale smayan komplo teorileri retiyorlard. Fakat tm
bunlarn aslsz olmas sebebiyle, tabi ki sonu elde edemediler. Baarya

-18-

ulaamadktan gibi, Perinek'in cezaevine girmesine ve partiden ayr kalmasna da

mani olamadlar.

-19-

BENC BLM
Bilinecei zere, devleti, birok konularla alkal olarak bilgilendirmekle beraber,
yaplan yanllklar ve de art niyeti grdkten sonra PKK'ya yardm ve yataklk eden
kiilerin zerine de gitmekten ekinmedim. Ancak birtakm karanlk isimler vard ki,
ite bunlar deifre etmek zamann ve artlarn uygun olamamas nedeniyle mmkn
olmamt. Lakin her eyin bir ba olduu gibi, bir de sonu vard. Bir ok gafilin PKK
ile olan sinsi mnasebetleri gibi. HD genel bakanlarndan Akn Birdal'o PKK ile
olan organik ban rtle-yen gizem perdesi de ite bu misali bilinen bir vaziyet
haline dnt.
Akn Birdal isimli szde insan haklan hamisi, birtakm d glerin esintisini
arkasna alarak PKK'nn siyasallamas iin pratiksel arlkl eitli icraatlara da
meyillenmiti. Bu, sre ierisinde devleti olduka g durumda brakt. Esasen
kurulan nsan Haklar Dernei blc faaliyetlerin hayat bulduu, karanlk yollarn
terrizmin hizmeti dorultusunda almaya teebbs edildii, devlet ile giriilen savan dnya kamuoyuna masumane ulusal kurtulu mcadelesi olarak tantlmasnda
kpr rolnn stlenildii bir nifak, bir fitne tohumuydu.
nsan haklarn insani duygular ierisinde savunmak elbette her bireyin en tabii
hakkyd. nanyorum ki, dalara, ama kandrlarak ama inandrlarak srlen
hayatnn baharnda nice genlerin haklan da savunulmaldr; onlarn da kazanlmas
iin gereken ne ise yaplmaldr.
Dalardaki genlii kazanmak iddia edildii gibi birtakm .siyasal tavizler
vermekle mmkn deildi. Aksine byle bir durum sadece dalardaki genlii deil,
tm Krt kkenli insanlarn kader izgisinin blge zerindeki karanlk emelleri olan
Yahudi-Hristiyan glerin boyunduruu altna girmesine zemin salayacakt. Bu da;
piyon bir millet, kle bir birey demek olacakt.
Bu noktada sebep ve sonu ilikisi iyi kurulmaldr. Nitekim efsanevi diye
nitelendirilen, da zihniyetiyle, yllar boyu omuzlarda tansa da hakk denemez
denen Abdullah calan'n ininden gmesiyle gelien olaylar, Ruslarn, talyanlarn,
Yunanllar'n ve daha birok karanlk ellerin Apo yakalanncaya dek sergiledikleri
tutumlarn PKK gereine ve Apoizmin topyasna belki hibir zaman bu kadar ak
gremeyeceimiz kadar k tutmutur. D glerin tezgah sadece dardan
mdahale ile snrl tutulmamtr. Cebinde Trk kimlii bulunduran, iimizde bara
baslm kimseler de, bu oyunun birer piyonlar olmulardr.
te, Akn Birdal isimli HD genel bakanln yapm kimse de bu zincirin
halkalarndan sadece biri olmutu. PKK'nn topyalar zerine kurulu mcadelesine
Apo'dan dahi ok daha fazla kendini kaptran Akn Birdal, devlet tarafndan dnsel,
birimler tarafndan mdahale ve sktrmayla karlamasna ramen tm
dnemlerde PKK'y bir terrist rgt olarak telaffuz etmemiti. Oysa ki, PKK'nn
kurucusu szde efsanevi lider bile, paasn kurtarmak uruna kendi balatt
davasn terrizmle nitelendirmekten kanmad.
Abdullah calan, mral Adas'nda grlen davada bu konu ile ilgili yle
diyordu:
"Askeri yasalardan, siyasi temellerden yoksun, yzyllarn aile, airet
kavgalar ortamnda bym, bir tavuk yznden birbirini vurmaya yatkn
toplum yaps bu kiilik yapsnda birleince kontrol zor bir durum yaratmas

-20-

anlalrdr. Bana gre bu dzeyde bile tutulmas nemli bir baar olarak
grlmektedir."
calan rgt iersindeki yozlamay da avare, asi etecilik oluumuna
balamakta idi. Militanlarn halka ynelmesini birka kiinin zerine yan, bu kiileri
cehaletleri ile ingeneye benzeten calan, devamen;
"ingeneye paalk vermiler. O da nce babasn asm. Yaanan biraz
budur!" demekten kendisini alamyordu.
Militanlarn, rgt yapsn ite byle zetlemekteydi, calan.
HD Genel Bakan Akn Birdal, sadece dncesel mnda deil, pratik
sreteki fiili almalarda da kendisini n plana ekmi bir isimdi.
Akn Birdal'n fiili icraatlarnn bilinen blm de yle zetlenebilirdi:
1992 yl idi. Sonbahar aylarndan birinde, yol aramas ve kontrol esnasnda,
biri Vanl, asker yakalanmt. O srete ben Garzan Eyalet Karargah diye
isimlendirilen merkezi ye Ebubekir kod adl Halil Ata'n denetimi altndaki ana
grupta bulunuyordum. Karargahmz Mutki krsalndayd.
Eyaletimize bal baka bir blgede yakalanan bu asker Ebubekir'in istemi
zerine karargaha getirilmilerdi. Bir mddet soruturma yaanan bu askerlerin
henz akbetleri hakknda karar alnmamt ki, milislerimiz aracl ile askerlerin
bizim blgede karargah tarafndan sorgulandn renen Akn Birdal devreye
girerek, bu askerin serbest braklmas iin giriimlerde bulundu. Bu mnasebetle
srekli olarak da kadrosunu ziyaret eden ve ARGK denen PKK'nn da kadrosunu
tantmak amacyla rgtn yayn organlarnda haberler yapan iki gazeteci yanmza
geldi. Karargah ziyaret ve ayn zamanda arabuluculua niyet eden bu gazeteciler
grdkleri ilgi ile bir gece yanmzda kaldlar. Haber amal rportajlar yaptlar. Bolca
fotoraf ektiler. Esir muamelesine tabi tutulan askerlerin dncelerini aldlar.
Onlara, kendilerine kar kt muamele yaplp yaplmadn sordular. Gerillaya
bak alarn aldlar.
Her sorunun ardndan rgtn kanl elleri arasnda bulunan askerler, militanlar
vgyle tanmlyorlard. Bu, psikolojik harbin bir gerei olarak yaplyordu. Zaten
askerlerin rgt militanlarn eletirmek gibi bir anslar da yoktu.
Ardndan, gazeteciler Ebubekir ile ziyaretlerinin ikinci nedenini tartmaya
atlar. Devletin, her frsatta PKK'y bir terr rgt imi gibi halka anlattn ve bu
ynl topyekn seferberlik iinde olduunu vurgulayan gazeteciler, asker yaknlarnn
HD'ye bavurduklarn, devletin uygulad psikolojik savan boa kartlmas iin
propaganda amal askerlerin serbest braklmalarnn faydal olacan belirttiler.
Akn Birdal'dan bir de not getirmilerdi. Birdal'n kaleme ald mesajn giri
ksm yle balyordu:
"Btn devrimci ulusal gerilla glerine selamlar."
Akn Birdal, notunda yle bir mantk yrtyordu:
"Yakalanan askeri ldrmek mi faydal olur, yoksa serbest brakmak
m?"
Mantki yn ar basan bu soruyu soran Akn Birdal, bu tr olaylarn lehte
propaganda amal kullanlmasnn devlete olan gveni sarsacan ve rgt daha

-21-

gl klacan belirtiyordu. htiyatl olunmas gerektii, irdelenen baka hassas

noktalardan biri idi.
Gazeteciler, Akn Birdal'n istemlerini de dile getirdikten sonra yanmzdan
ayrldlar.
Ve Askerlerin serbest braklmas PKK tarafndan olumlu karlanmt.
Ancak; sre ierisinde beklenmedik bir gelime yaand. K ayna girmitik.
Lapa lapa kar yayordu; hava koullar ktye iaretti. Askerlerin bu olumsuz hava
artlan altnda azat edilmeleri ise, srncemede kald bylece.
Etraf bembeyaz karlarla rtlmt. Doal olarak bu hava artlar iz sorununu
da beraberinde tayordu. Dolaysyla nokta deiimi yalnz k snaklarnn olduu
istikamete yaplabileceinden askerlerin salverilmeleri tehlike oluturabilirdi. Bir
ihtimal, braklmalar halinde gvenlik kuvvetlerine yerimizi tarif etmeleri sz konusu
olabileceinden, karda hareket kabiliyetimiz yitik olduu iin atmaya girebilir ve
ar kayplar verebilirdik. Bu nedenle bulunduumuz noktay terkedeceimiz gne
kadar askerleri brakmama karan aldk.
Braklmalar kesin olan askerlere, bizlerden ayrldktan sonra kendilerine iyi
muamele yapldn kitleye aktarmalar iin zel ilgi gsteriliyordu. Yenilmiyor y e
dinliyorlard; iilmiyor iirilyorlard. Sigaralar temin ediliyordu. zel sava ierikli
sohbetlere dahil ediyorlard. Kendilerine, verilen mcadelenin bir bamszlk hareketi
olduu anlatlyordu.
Askerler, bizimle beraberlerken bize almaya altklarm, bizi, verdiimiz zor
davada takdir ettiklerini anlatyorlard. Hatta braksak, bizimle, dalarda mcadeleye
hazr olduklarn belirtiyorlard. Tabii biz bu szleri ok duymutuk! Bu szler,
kurtulmak midi ile geliigzel sarf edilen biare laflar idi. Bizimle dalarda kalmak,
savamak "ha" denilecek kadar basit miydi ki? Aina idik ki bunlar kamak, kurtulmak
iin yakalanmasna zemin olabilecek frsatlardan biriydi. Keza, onlar da ok iyi
biliyorlard ki, ne biz onlarn dediklerine itibar ederdik, ne de onlar, dalarda gnll
kalacak kadar dava yrtcs olabilirlerdi.
Askerlerin szlerine inanyormu gibi yine de sa olun demeyi ihmal
etmiyorduk. Aslnda baklarmzn ve buse dolu dudaklarmzn derinliklerinde yatan
manl ifade, onlara, hibir ekilde inanmadmz da vuruyordu. Zaten, gece vakti
adrlarn iinde yalnz braklan askerlere kulak misafiri olduumuz vakit, psikolojik
durumlarn anlamamz pek zor olmuyordu. , adrda yalnz kaldklarnda hep
szl kavgaya tutuuyorlard. Birbirlerine satayor, yakalanmalarna neden olan
hatay birbirlerinin zerine atyorlard. Konumalarndan, gvenliksiz yola kmaktan
piman olduklar ve her eye ramen korktuklar alenen ortada idi.
Askerler, rgtn kurulu tarihi olan 27 Kasm gnne kadar karargahta
tutuldular. Yakalandklar vakit neredeyse yemek yiyebilecekleri kadar dahi
zerlerinden para kmamt. Zaten onlar da anlattklarna gre, gidecekleri yere
ancak bilet kesebilecekleri kadar paralan olduunu ifade etmilerdi. 27 Kasm gn,
hem rgtn kurulu tarihi olmas itibar ile kk bir enlik yaplacak hem de
askerler serbest braklarak bulunulan nokta terk edilecekti.
27 Kasm sabah yine erkenden kalkld; itima yapld. Ardndan kahvalt...
Sonrasnda rehin askerler dahil tm rgt militanlarm bir araya toplayan Ebubekir,
gnn anlam ve nemine ilikin ksa bir konuma yapt. Konumasnn bitiminde, 27
Kasm' kutlamak niyetiyle skeler yaplacan ve moral tertipleneceini belirten

-22-

Ebubekir, askerler iin o an dnlebilecek en byk mjdeyi verdi. Bu mjde; askerlerin bu gn itibar ile serbest braklacaklarn ieren ksa bir mesajdan ibaretti.
Askerler uzun sreden beri bu mjdenin yolunu gzlyorlard. Geri biz, onlarn
serbest braklacaklarn biliyorduk. Fakat onlar, bu karardan habersiz olduklarndan
olduka umutsuz ve mutsuz idiler.
27 Kasm, askerler iin kararan hayallerin umuda ald gn oldu. Sevinten
ne yapacaklarn armlard. Gzleri dolu dolu oldu.
Askerler yle duygusallamlard ki, rgtn kurulu gn vesilesiyle
dzenlenen moral gnne bile itirak etmekten geri kalmadlar. Sesinin gzel
olduunu rendiimiz Vanl asker karmza geti, duygularn ieren ksa bir
konuma yapt; alakamzdan dolay teekkr etti hepimize. Bildii birka Krte
arky da severek seslendirdi.
Moralden sonra Ebubekir askerleri yanna ard:
- "Sizi serbest brakyorum. Bizden veya zel olarak ahsmdan
istediiniz bir ey var m?"
Askerlerin birden teekkr ettiler. Ebubekir, askerlerin paras olmadn
biliyordu. Elini cebine att. Bir miktar dolar kard:
- "Bu da sizin harlnz, kusurumuz olmusa artk affedin."
Askerler, Ebubekir'in eline sarldlar; pmek istediler. Ebubekir buna msaade
etmedi. Elini hemen ekiverdi:
- "Bizler yoldaz. Aa deiliz," dedi.
Askerlerden ayrlyorduk artk. Onlara elik edecek militanlar nceden
ayarlanmt. Onlar en yakn kye kadar gtrecek, serbest brakacak
uurlayacaklard.
Uurlama tren eliinde yapld ana grupta. Tm militanlar tek sra haline geti.
Askerler tek tek hepsi ile tokalat. Apo ve rgt lehine sloganlar atld.
Ve, Ebubekir arkalarndan sesleniverdi:
- "Hey, bir dakika! Bakn, sizin nnzde tm arkadalarma
sesleniyorum. Arkadalar! Bundan byle askeri grdnz yerde brakn!..
Aman! Sakn ha onlar yakalamayn! nk, yakalyoruz, bir de borlu
kyoruz!!!"
Bu, aslnda gz boyama akalardan biri idi. Lakin askerler ylesine
etkilenmilerdi ki...
Serbest brakldlar ve gnderildiler- Akam zeri nokta da deitirildi. Yine
dizleri kran, canlan bktran uzun bir intikal gerekletirildi. Kn a ti atla c a
snaklar blgesine geildi.
Akn Birdaln esir askerler iin devreye girdii sralarda gnderdii lml ve
umut verici mesajlar karlksz braklamazd. Nitekim bir gn sonra Ebubekir, Akn
Birdal'a szl mesaj iletilmesi amacyla beni grevlendirdi. Bu grev iin gruptan tek
bama ayrldm. Mutki kazasna bal Varan kyne indim. Bu kyde milislerimiz ile
bulutum. Silahm, tehizatm burada emanete braktm. Elbiselerimi deitirip, sivil
elbiseler kuandm. Dikkat ekmesin diye zellikle takm elbise tercih etmitim.
Kravat takmay dahi ihmal etmedim.

-23-

ehre inecektim. Yollarn gvenli olduu pek sylenemezdi. Seyahatim daha

nceden hazrlanan bir taksi ile gerekleecekti. Gvenlik kuvvetleri belirli noktalarda
srekli sabit tertiplenme ierisinde bulunuyorlard. Amalan, yol gvenliini salamak
ve geen aralar arayarak yolcularn kimlik kontroln yapmakt. Bana ulatrlan
bilgilere gre, arama noktalarndan geen aralar ok sk aranyormu... pheli
grnenler hemen alkonuluyormu...
Bu noktalardan baka tat yolu da bulunmuyordu. Mutlaka kontrol noktalarm
atlatmak zorunda idim. Kontrol noktalarndan gei yaparken sorun kmasn diye
Mehmet Demircan adnn yazl olduu sahte bir kimlik almtm Ebubekir'den.
Kimlikte benim fotorafim bulunuyordu. Tekrar krsala ekilinceye dein bu kimlii
kullanacaktm.
Bir gece Varan kynde konakladm. Sabah gvenilir br milisi yanma alarak
Mutki'ye, oradan da Tatvan'a getim. Yolculuk esnasnda hi sorun kmad. Kontrol
noktalarnda aracmz durduran gvenlik personelleri beni ve arkadam aracn arka
ksmnda kravatl ve takm elbiseli grnce durdurmaya dahi gerek duymad. Souk
kanllmz ve rahat tavrlarmz da phe toplamamamzda nemli bir faktr olmutu. Zaten Ebubekir, bu ynme duyduu an gvenden tr beni semiti.
Tatvan'a girdikten on dakika sonra ahsm iin ayrt edilen eve gtrldm.
Evde biraz dinlenerek yorgunluumu zerimden atmak istedim. Birka saat uyudum.
Akn Birdal ile kuracam irtibat bir gn sonrasna sarkttm. Ben evde dinlenirken,
benimle hareket eden milisimiz arya km, alveri yapmt. Hava karardktan
sonra milisimiz ile ikimiz bir gzel karnmz doyurduk. Byk bir aydanlkta ay
demledik, gece ge saatlere kadar sohbet ettik; televizyon seyrettik.
Ertesi gn sabah vakti saat 10 sularnda Akn Birdal ile telefon balants
kurduk. Bu telefon Akn Birdal iin hi de srpriz olmamt. Kendisini
arayacamzdan haberdard; her ne kadar gn ve saati bilmese de.
Akn Birdal'a ulaabileceim telefon numarasn tuladmda karma nce bir
bayan kt. Akn Birdal' rica ettim. Adm sordu. Ebubekir'in verdii bir ifreyi
okudum. Beklememi syledi. Ve birka dakika sonra karma Akn Birdal kt.
Okuduum ifrenin nedeni kardaki kiinin benim kim olduumdan emin
olmasn salamak iindi. Bu ifreler bazen rakam, bazen de szcklerden ibaret
olabiliyordu.
Akn Birdal'a henz konumamn banda Ebubekir'in selamlarn ilettim.
ncelikli ekilde bu notu okudum. Birdal, byk bir zveri ierisinde dinliyordu beni.
Szmn bitiminde "Ne gerekiyorsa yaplacaktr" dedi.
Ebubekir'in kaleme ald, araclm ile Birdal'a ilettii talepler zinciri sras ile
unlard:
ehirlerde kitle zerinde psikolojik savan arttrlmasn salamak, balarda
bulunulmasn veya mali destek amacyla kampanyalar oluturulmasn tevik edici
almalar balatmak ve siyasallama srecinin hzlandrlmasnda tatmin edici
katklarda bulunmak...
Okuduum istem dolu notun akabinde Akn Birdal, faaliyetlerimin genel ieriini
ve fert olarak isteklerimizi sordu. Sorular ksa cevaplarla yantladm. Ebubekir'in
istemlerini olumlu karlamt, Birdal; icraatlarmz da takdir etti.

-24-

Lakin son sz, Parti kiiliine yakn izgide olduunu alenen hissettiriyordu.
yle diyordu.
- Yollarnz ok dikenli. Ama zerinde yrnmeye deer!"
O an iin beni de honut etmiti bu sz. Birbirimize basanlar diledik ve telefonu
kapattk.
***

-25-

ALTINCI BLM
1993 yl idi. Planladmz kansz eylemlerden birinde, Tatvan-Van karayolunu
kesmitik. Bu eylemde yabanc uyruklu drt turist ile, biri asker biri de polis olmak
zere toplam alt kiiyi rehin almtk.
1993 ylndaki bu eylem grevini Tatvan krsalnda birinci blge eleman olarak
stlenenlerden biriydim.
Havann bulutlu olduu bir gnn sabah idi. Uzun bir intikalin ardndan
blgemizin baka gruplaryla da bulumutuk. Toplu bir ekilde boaltlm bir kyn
iinde konaklyorduk. Konaklama yeri olarak setiimiz kyn bo olmasnn sebebi,
kyllerin iki ate arasnda kalmaktan duyduklar hayati endienin sonucundan
kaynaklanyordu.
Noktada, yaklak yzelli kii bulunuyorduk. Gn yn-caya kadar g saran
bulutlar hava aydnlandktan sonra da dalmamt. Tamammz blkten
oluuyorduk. Blkler, blk komutanlarnn tesbit ettii yerlerde sabitlenmilerdi. Her
blk, ayr tepelere ve ayr noktalara tepeci ve nbeti karmlard. Yani blkler
bamsz hareket ederek kendi i ve d gvenliklerini kendileri tayin ediyorlard.
Blk sorumlular, blge komutannn denetiminde bir araya toplatldlar.
Yaplmas kanlmaz bir eylem hazrl vard. Buna ilikin hareket tarznn
taktik plan hazrl salanacakt.
Gruplar birlemiti.
Blge gleri bu tr birlemeleri ayr koulda yaparlard. Birincisi, blge
glerinin dzenlemesini yenilemekti.
Bu yeniliki giriim militanlara, deiik gruplarda ortaya kan niteliklerine gre
grev ve sorumluluk yklemeyi amalamaktayd. kincisi, byk bir eylem giriiminde
bulunmak maksadna ynelikti. ncs, eylem veya baka durumlardan tr zora
dmesi muhtemel grup veya gruplara geriden destek olma, yani ihtiyat g olarak
mdahaleye her an hazr durumda bulunan yardmc kuvvet oluturma amal idi.
Bizim buradaki noktaya toplanmamzn nedeni dzenleme amal olamazd.
nk blge dzenlemesi, henz bir ay ncesinde yaplmt. Ve herkes ok iyi
biliyordu ki, yeni bir eylem giriiminde bulunulacakt. Kesin gzyle baklan bu
olaslk, ne benim ne de benim gibi tecrbeli elemanlar iin korkuya kaplacak veya
heyecana decek bir vaziyet deildi. Nedeni ise bir makine gibi dnmemiz ve
basan iin eylem hedeflerine imha amal artlanmamz idi. lm deil, baary ve
doal olarak ldrmeyi hedef almtk. Byle bir zihniyet nezdinde Aye retmenin,
Fatma hemirenin ardndan alad gnahsz Muratlar, Nafizler pek nemli grlemezlerdi. Basan adna kundaktaki bebei dahi ldrmek mubah grlyordu.
len her kim olursa olsun mutlak bir mazeret bulunurdu. Karnndan yedii kurunla
can veren henz bir aylk ad konmam balann ardndan kocaman kont-rgerilla
intibas oluturulduu gibi...
Olmayan gerillann kontrasn aramay baaranlarn ynettii bir lkede herey
olabilirdi, her gnn balangcyla yeni bir ihanet emberi oluturulabilirdi tabii ki.
Noktamzda bulunuumuzun birinci gnnde, len saatlerinde havay iyice
saran bulutlardan iseleyerek yaan yamur damlacklar bir sre sonra doluya
dnt. Bo evlerde bulunuumuz slanmamz engelliyordu. Geri, geride
braktmz zamanlarda ok slanm ve dorusu buna da almtk. Zaten, her

-26-

gnn tkenmez intikalinin ardndan terden slanan terimiz zerimizdeki giysileri de

slatyor ve her daim olmasa da gnn byk bir blmn yerek geiriyorduk.
Akam zeri, yemek yendikten sonra blkler ayr ayr itima dzenine sokuldu.
timalar yapld. Eylemin nitelii, akland kadaryla ilek bir ana yolun kesilmesi
ile snrlyd. Fakat kacak en ufak beklenmedik bir terslik durumunda ok geni apl
bir atma yaanabilirdi. Kesilecek ana yol ise, Tatvan-Van karayolunu oluturan
gzergah olarak tespit edilmiti. Yol, boydan boya ele alndnda sadece 70 km'lik
alanda bize eylem imkan tannmakta ve bu dar alann stratejik nemi olan yerlerinde,
karakol ile devriye panzerleri bulunuyordu. Kesilecek noktaya en uzak karakol ise
azami 10 km kadar olarak tahmin ediliyordu.
Akam vakti hava karardktan sonra gruplar srasyla belirli manga dzeni
dorultusunda tertiplendiler. Her zamanki gibi, manga komutanlar en baa geti.
ncler ve artlar blgeyi en iyi bilenlerden oluuyordu. Ayr noktalardan gelen
gruplar, tek istikamete, tek kuvvet halinde yneldiler.
Ben ehit Berivan Bl'nde bulunuyordum.
Bulutlarn kapatt karanlk dnyann acmasz, lm kokan dalarnda yeni bir
eylem iin yol tepiyorduk. Kullandmz gei gzergahlar sarp kayalklardan
oluuyordu. Yer yer uurumlarn kenarndan gemek durumunda kalyorduk. ok
karanlk bir havada tehlikeli bir intikal gerekletiriliyordu. Birinin aya her an
kayabilir, uurumdan aa yuvarlanabilirdi. Bu tr vakalara sk rastlanyordu. Bu
tehlikeli gei gzergahlarnda dp yaralananlar ve hatta lenler bile olmutu.
Takriben alt saatlik bir intikal gerekletirildikten sonra eylemin yaplaca yol
gzergahna hakim tepelere vardk. Tepelerde, tm gruplar olduklar yerde tek sra
halinde oturtuldular. Manga, takm ve blm sorumlular blge komutan Ali'nin
talimat ile bir araya toplatldlar. Yarm saat sren ksa bir istiare yapld. Tekrar
grup sorumlular mesul bulunduklar birimlerin bana getiler.
Eylemin taktiksel planlamasnda son rtular da bylelikle tamamlanmt. Ve
eylemin nasl yaplmas gerektii, eylemin yaplaca arazide bir kez daha ortaya
konmu oluyordu.
Sabaha birka saat kala gruplar, ayr hedef blgelerine hareketlendiler.
Savunmada ayr grup tutuldu. Bu gruplar, en hakim tepelere, en yetkin militanlarn
nclnde gruplarn mevcut en ar silahlan ile donattrldlar. Tepelerden, yola
inecek gruplar veya pusuya gidecek olanlar takip etmeleri ve korumalar gayet kolay
olacakt. Her bir grup 10'ar kiiden oluuyordu. Ellerinde Bikisi ve Kanas gibi uzun
menzilli silahlar vard. Bir grup havann aydnlanmasyla birlikte yola kadar inecek,
verilecek talimata gre yolu kapatacakt. Bu grup yakn savunmada bulunan
militanlarla birlikte yirmi kii kadar olacakt. Ellerinde kele ve yakn muharebe
tehizatlar bulunuyordu. Grevleri; eylem emri ile birlikte yol zerine kmak ve
Tatvan-Van karayolunu kullanan tm aralar durdurarak kontrolden geirmekti.
pheli grlenler alkonacak, hedefteki tespitli isimler ldrlecek, geri kalan
sivillere rgtn propagandas yaplacakt.
Yolu kapatacak olan aktif plandaki asl grubu, dtan yaplacak olas bir
mdahaleye kar koruma maksadyla ayrca iki pusu grubu kartld. Bu gruplar,
civar karakollardan yaplacak olan olas mdahaleyi veya rastgele yoldan
geebilecek olan askeri kuvvetleri pusulayarak etkisizletireceklerdi.

-27-

Pusu gruplar, yola elli veya yz metre kadar uzakta kalan tepeciklere
mevzilenmilerdi. Bu tepecikler yola tam hakim noktalard. Kurulan iki ayr pusu
grubunda da ikier adet Biki'si ve ikier adet Biksiving (RPG-7 Roketatar) bulunuyordu. Bu silahlarn iyi kullanlmas halinde kart gc herhalkarda yldrmak
pekala mmknd. Bu silahlar ayn zamanda blgenin tanabilir en sonu alc
aralar olarak da deerlendiriliyordu.
Bu aktif gruplarn dnda kalan dier gruplar hareket tarzna gre daha sonra
grevlendirilecek ihtiyati kuvvet olarak tutuldular. Tabii, bu gereksinime askeri
mdahale olursa bavurulacakt. Aksi durumda, geri ekilme esnasna kadar eylem
blgesine yakn bir noktada beklemede kalacaklard.
Ben, yola inen grupla birlikte hareket ettim. Grubumuz hava aydnlandktan bir
mddet sonra yola kadar indi. Ben dahil, be kii ncelikli olarak yolun zerine
kacaktk. imizde silahl, yz maskeli bir milisimiz de bulunuyordu. Dierleri ise,
eer ki arabalar younlarsa yakn gvenlik amacyla yardma arlacaklard.
Artk, eylem iin her ey hazrd. Yolun tam ortasnda bulunuyordum. Silahm
omzumda asl duruyordu. Pek fazla telam yoktu. Olduka rahattm. Rahat
tavrlarm, yanmda bulunan arkadalarma da bir gven kayna oluturuyordu.
Tatvan-Van karayolunun gerek sivil vatandalar, gerekse grevli personeller iin
gvenli olmadn bilen gvenlik kuvvetleri, bu yolu, o dnemlerde kullanan aralara
geme iznini zorunlu kalndka veriyorlard. Zira, akam saatlerinde bu yol, trafie
tamamen kapal tutuluyordu. Ve zaten genelde geii gvenli olan Erci istikameti
seyahat iin tercih ediliyordu.
Hereye ramen aralar yine de tek tuk gelebiliyordu. Hedeflerimiz arasnda
bulunmayan aralar gereksiz yere erkenden alkoymamak iin uzaktan gelen aralar
tepedeki gruplarmz telsizlerle bize bildirdiklerinden yolu boaltyor, grnmemek iin
gizleniyorduk. Akam saatlerine kadar hedef alabileceimiz aralara rastlayamadk.
Ancak, havann kararmasna birka saat kala yolu tam anlam ile kapatmamz istendi.
Gelen aralarn tamamn tutacak, kimlik kontrol yapacak, olaanst durumun
dnda sivillere ynelik rgtn propagandasn yapacaktk. Verilen talimatla birlikte
geride bulunan arkadalarmzdan hareket edebileceimiz drt kiilik ek kuvvet daha
aldk; yolu tam anlam ile trafie kapattk. Yakaladmz aralar kontrolden geirdik.
Yolculara, ikinci bir talimata kadar aralarda oturmalarn tembih ettik.
nn kapattmz vastalardan biri zel firmaya ait bir otobst. Otobse ben
ve yanmda biri daha olmak zere iki kii ktk. Ben, otobsn koridor balangcnda,
ofrn hemen yannda duruyordum. Arkadam kimlik kontrol yapyordu.
Tereddtl bir ekilde bana bakan, otobsn camlarndan aadaki militanlar
gzleyen yolculara nezaketen panie kaplmamalarn syledim. Bazlaryla bire bir
ilgilendim. Durumlarn sordum.
Otobs kontrol sonrasnda, otobsn iinde drd yabanc turist, biri asker, biri
polis olmak zere alt hedef isim olduunu rendim.
(Hedef kelimesi ile kastedilen, sadece ldrmek deil, ayn zamanda kar gce
kar kozlar paylamak veya kullanmak anlamna da geliyordu. Bir nevi antaj gibi...)
Bu alt hedef ismin, yolcular panie srklemeden gayet kibarca otobsten
alnmalarm ve yanma getirilmelerini emrettim. Turistleri, Avrupa'nn bizi muhatap
almas ve Trkiye'yi gvensizlikle sulamas iin alkoyacaktk. Dierleri, zaten

-28-

rgtn hedefleri arasnda bulunuyorlard. Geerli bir neden ne srlmedike

cezalar, mutlak lmd. Hem de ikence yaplarak...
Hedefteki asker ve polisle birlikte otobsten indirilen turistler yanma getirildiler.
Turistler dierlerine nazaran daha az tereddtl idiler.
Ellerimi uzattm onlara:
- "Merhaba, biz gerillayz", dedim.
Turistler glyorlard. nk el uzatmn dnda sylediklerimden de hibir
ey anlamamlard. Trke bilmiyorlard. Fransa'dan gelmilerdi. Beni
anlayamamalarna karn uzattm ellerimi de brakmamlar, benimle
tokalamlard. Turistlerin hepsi yaa byklerdi.
Srtm turistlere dndm, bir mddet sonra. Polis ve asker olduunu rendiim
kimselere diktim gzlerimi. Hafiften attm kalarm. Aslnda kalarm atmn
altnda biraz da sempatik grnme ihtiyac duymutum. nk etrafmda desteine
muhta olduumuz sivil insanlar duruyordu. Tabidir ki, dosta gven veren melaikeleri
oynamamz gerekiyordu. Bunun en iyi uygulanma ekli, tatl-sert olmakt.
nce askere sordum:
- "Annen bekliyordur seni, deil mi?"
Asker:
- "Evet, bekliyor efendim!"
Bu sorum manl idi. Sorumu bir daha annesini gremeyeceini kastettiimden
dolay ynelttiimi sanan askerin gzleri doldu. Dokunsam, belki hngr hngr
alayacakt. Kolay deildi; lm ile yaam arasnda bocalyorlard. Bu duygulan,
deiik baka duygularla birlikte yaayan tecrbeli bir savaydm. Askere ilgin bir
yant verdim:
- 'Bizim ki del.."
Evet, bizim de anamz vard. Bizim de yolumuz gzleniyordu.
Polis olan da bzlm, rkek rkek baknarak merhamet dilenir gibiydi.
Militanlara, polis ve askerle birlikte turistleri de yanlarna almalarn ve sivillerin
uzanda bir yere gtrmelerini syledim.
Havann kararmasyla tm yolcular bir araya topladk. Onlara ksa bir
propaganda yaptk. Askeri bir mdahaleye maruz kalmadan eylemi bitirdik; tm
aralar serbest braktk. Baz ateli taraftarlar brakllann eylemin balangcnda
attklar sloganlarla kutladlar:
- "Biji serok Apo!!!"
Beyaz bir taksinin iinden kulland, kendinden byk bir szn sahibi bir kz
ocuu, insanlarn, bilinsizce ideolojileri kk beyinlere, hem de ne olduunu
bilmeksizin nasl alayabildiinin kantyd. Kzn szleri gerekten boyundan byk,
ama dndrc, unutamayacam bir acnn simgesi oldu. Bu senaryo Dou'daki
bir balay dahi iine alan garip bir oyunu tekil ediyordu. Daha dorusu onlar da kirli
savan tohumlan olacaklard; olmulard da.
te, bugn asl korkulmas gereken, bu trajik vakayd.

-29-

Yanmzdan geen bir taksiden kap cam blmn kullanarak dar sarkan
kk, sevimli bir kz ocuu zafer iaretleri yapyordu. Olabildiince tebessm
sayordu etrafna.
Ne de irindi! Babas, annesi, belki bir baka yakn olan yanndakilerin
pohpohlamas ile eker verilmesi gereken aza sloganlar yerletirilmiti.
Aynen yle haykryordu bala:
- "Biji hevaller! Apo, Apo! Trklere lm! Bedeni nize bir kurun
saplanp da, bizi terk ederseniz bir gn biliniz ki, bizim kalbimizde daima
yaayacaksnz. Sizler lmeyeceksiniz!.."
Oysa ki bu kk kz ocuu kimin, kimin kann niin akttn dahi idrak
edecek yata deildi. Esasen de byklerinin dt tuzaa onun dmemesi zaten
garipsenilecek bir vaziyet olurdu. O gn slogan atan kz ocuunun, sonraki
zamanlarda eline silah almas da kanlmazd.
lm tarif edemeyecek kadar kk ama, lm hkmn verecek kadar
kuatlm bir beyine sahipti bu kz ocuu.
Eylem bitirilmi, aralar braklm ve herkes aralaryla olay yerinden
uzaklatrlmt. Artk, geri ekilme faslna geilecekti. Turistlerin yanna vardm.
Turistler ve dierleri kayalklarn zerine oturmulard. Yanlarna varmama be on
metre kala ellerimle iaret ederek, kalkmalarn istedim. Polis ile yanndaki asker
hemen frladlar; ayaa kalktlar. Ancak turistler hl oturuyorlard. Yan balarna
kadar sokuldum. Sa elimi ilerinden birinin omzuna koydum. letiim kurmaya
altm. Ama nafile, bir trl anlaamyorduk. Ellerimle iaret ediyor, kalkn, bizimle
beraber geliyorsunuz demeye getiriyordum. Fakat buna da raz olmuyor ve balarn
sallayarak bizimle gelmeyeceklerini ima ediyorlard. Baktm ki bu i byle olmayacak,
grup sorumlusuyla telsiz irtibat kurdum. Durumu izah ettim. Bana, gvenli bir noktaya
kadar kmamz syleyip, Franszca'y iyi konuan Resul'u yanmza yollayacan
belirtti.
Resul adl rgt eleman aslen Tatvanl idi. 25-30 yalarndayd. 1994 ylnda
kan bir atmada hayatn kaybetti.
Resul, 15-20 dakika sonra yanmza kadar indi. Bize verilen talimatn aksine,
gvenliimiz iin kmamz gereken yoldan dahi ayrlmadk. Civar karakollar -ki
bunlardan bir tanesi bize ok yaknd- orada bulunduumuzdan haberdar olmulard.
Telsiz konumalarn dinlerken, serbest braklan sivil vatandalardan durumu
rendiklerini duyduk. Onlar da ok telalydlar. Youn bir telsiz trafii vard. Blgeye
intikal etmek iin g hazrl yapld besbelliydi. Resul, bu bilin ile turistlere
yanat. Kaybedecek zamanmz yok, dedi. Onlarn dilinden konuuyordu. Bizim
gerilla olduumuzu, kendilerine zarar vermeyeceimizi, sadece birka gnlne
misafir olarak arlayacamz anlatyordu. Yine de turistlerin umurunda deildi.
Bildiklerini okuyorlard. Zamanla omuzlarm ocuklar gibi, bize ne, dercesine kaldrp
indiriyorlard. Resul'e yanatm. Caydrc olmamz gerektiini syledim.
Resul:
- "Ne yapabiliriz? ldrelim mi?.."
- "Hayr heval! Onlara de ki; eer ki burada kalrsanz, Trk askeri operasyona
ktnda her drdn de vuracak, ldrecek!.."

-30-

Resul, ciddi bir tavr ile sylediklerimi aynen tercme etti. Buna ramen ikna
olmadlar. Resul'n dediine gre; bizim gerilla olmadmz, devletin yol kesen,
adam ldrp PKK'nn zerine atan kontrgerillan olduumuzu sanyorlard.
Turistlerin bu tavr ben lgna evirdi. Her trl iyi niyetimizi suistimal
ediyorlard. Bir an iin onlar hem yrtecek, hem de PKK'h olduumuza inandracak
lgnca bir fikir geldi aklma. Fazla yksek olmayan, fakat karakola tam cephe olan
srta doru trmanmaya baladm. Kimse ne olduunu anlayamadan kar tarafta
klan yanan karakolu hizaladm. Omzumdaki keleimi indirdim. zli mermilerin
bulunduu arjrm kardm, silahma taktm. Karakola doru birka el ate ettim.
Kelein, bulunduum mesafeden hedefini vurmas mmkn deildi. Zaten, nemli
olan, grntmzn alnmasyd. Aradan yarm dakika dahi gemedi. Benim kele
mermime karlk olarak koca devletin, koca top mermileri zerimize yamaya
balad. Hemen akabinde uak savarlar alt. Bir anda top ve silah sesleri duyan
turistlerin titreyen bacaklar hareketleniverdi ve bizimle yrmeye, srt trmanmaya
baladlar.
Nihayetinde korkutarak da olsa bu ba belas turistleri yrtmeyi baarmtk.
Yol kesme eylemi basit, baarl, zayiat vermeden sonulanmt. Elimizdeki alt
rehine ile geri ekilmeye baladk. Manevra esnasnda olduka ar yryen turistler
kendileriyle birlikte bizleri de yavalatyorlard. Bellerinde zel antalar vard. Belki
bir ayrda otururuz dncesiyle yanlarna pano dahi almlard.
Ahh, bir grmek vard ki onlar!
Yrrlerken, bazen ayaklan talara taklyor, yere dyor, bacaklarnda
syrklar oluuyordu. Kimi dayanamyor. Bazen duruyor, sanki zgrlk vadisindeymi
gibi, el hareketleri ile; ben gelmem, siz gidin, dercesine oturuyor, fakat bizim
durmadmz grnce, karanlk ve ssz dalarn verdii korkuyla tekrar kalkp
ardmzdan tabana kuvvet kouturuyorlard. Kimi ise, hem yryor, hem de kendi
kendine syleniyordu. Kim bilebilir ki, belki kendine, belki de bize svyorlard. Bense
hallerine glmekten baka bir ey yapamyordum.
Hele o, polis ile askere ne demeli... Zavall garipler, onlar da dmlerdi gafilce
bizim ellerimize. Ellerinden bir ey gelmiyordu ki. Kendilerince kurtulma midi ile
byk bir hakllkla ya ekiyorlard. Bizim duyacamz ekilde konuuyor, fakat
duymamz istemiyorlarm gibi grnp, aralarnda fslda an asker ile polis; bunlar
ne byk kahraman! Biz byle bilmiyorduk. Bu kadar zor bir ortamda byle bir
mcadeleyi vermek byk bir inancn ve haklln eseri olmal. Braksalar
grevlerimizden ayrlrz!!! gibisinden laflar ediyorlard.
in ilgin taraf bir ara sohbeti fazlaca derinletirenlerden asker olan;
- "Braklrsa gitmeyelim. Tamam m?" deyince, bu fikir, polise gre, dozu
biraz fazla kam bir laf olmutu ki;
- 'Yok, yle deil. Baksana u cesarete. Biz bu kadar cesaretli deiliz. On
frn ekmei yesek, gene onlar gibi olamayz. Eer ki bizi gnderirlerse sz, ne
istiyorlarsa yaparz." dedi.
Ertesi gn, polis ile askeri turistlerden ayrdk. Turistler, ihtiyalar daha rahat
grleblsin diye kylere yakn bir noktada tutuldular. Polis ve asker, devletin silahl
elemanlar olduklarndan ve szde Krdistan'n igal altnda tutulmasnda itiraki
konumda bulunduklarndan soruturmaya tabii tutulacaklard. Bu iledikleri suun
gerei ncelikle gvenlie alnacak, soruturmann selmeti asndan tecrbeli

-31-

elemanlar tarafndan devaml gz hapsinde tutulacak, kendilerine eer ki verilirse

sadece yemek ve dier zaruri ihtiyalar giderilecekti, gzleri devaml bir bez
parasyla hibir yeri gremeyecek ekilde kapal, elleri ise salam bir ip ile bal
tutulacakt.
Genelde esir alnan veya karlan szde kart gcn uzantlarna, gvenlik
soruturmasnda bulunduklar srece, ikence ve psikolojik bask uygulanrd. Rehin
alnan kiiye, devlet ile olan balan sorulurdu. Eer ki imkan bulunursa, zel bir aba
ile bu kii veya kiilerin ailevi yaantlar dahi gzetim altna alnrd. Sonuta,
istenilen elde edildikten sonra inisiyatif, bulunulan grubun sorumlusuna kalrd. O,
isterse birtakm bahaneler ileri srerek alkonulan kiiyi serbest brakabilir veya ii
bitmitir, bundan sonraki srete zararl olabilir, kans ile lm karan alabilirdi. Bu tr
olaylarn son halkas, genelde hep infaz karan ile sonulanmtr. Birtakm istisnalar
da olmutur doal olarak. Sorgulananlar ve neticede serbest braklanlar da vard.
Ancak, belirtildii zere, bunlar sadece birer istisnai hkmlerdi. Buradaki ama ise,
serbest braklmalarna karlk rgtn propagandasn ve lehte etkinliini arttrmakt.
Yani kap, yine menfaate ynelik aralanyordu.
Bu vesileyle, zaten Avrupa ile gl balar hedefleyen PKK, kendisini
insancllkla daha baka nasl ifade edebilir-diki? Bazen lm kararlar devletin lehine
olabileceinden rgt, bu ksm uygulamaktan saknabiliyordu. Yoksa, PKK'nn
tz gerei ana kural, dman olan ve kart gte silah kullanan kimselerin
lmle cezalandrlmalar zerine kuruluydu.
Nitekim sivilleri, hatta kundaktaki bebeleri dahi ldrmekten kanmayan bir
zihniyetin perde arkasnda, zorla alkonulan asker veya polislerin serbest
braklmasnn ardndan byk bir felaket ve art niyet aramamak mmkn deildi.
Bu konular rktc bir olay daha aklma getiriyor srekli.
Bir seferinde, devletin gvenlik kuvvetleri ile operasyonel tr icraata girien bir
askeri birlii pusuya dren rgt militanlar, bir rtbeliyi alkoymu. Bu rtbeli
gnlerce ikence grm. Uzun sren soruturmann ardndan hakknda lm karan
verilmi... Mezar dahi kendisine kazdrlm... Mezarn kendisi kazan rtbelinin can
vermesi de feci olmu. Rtbelinin lm, dorusu, olur olur da bu kadar da olmaz
dedirten trden vuku bulmutur. Anlatm ho deil ama; bakaca da PKK'y tarif
imkanmz bulunmuyor maalesef.
Rtbeli bir maaraya gtrlm, gzleri bir bez parasyla balatlm, ayaklan
da... lk atmasn diye br bez paras da azna geirilmi. Ve bu rtbeli, tm bu
olaylar yaandnda crlplakm. Zaten vcudunun her yeri, zerine eritilen
naylonun etkisiyle yeterince tahribat grm. Altnda bir ie bulunmaktaym.
zerine oturtulmu... nanlmas g ama, rtbeli kendisine uygulanan bu ikenceye
daha fazla dayanamam. Kan kaybndan ok ksa sre sonra hayatn kaybetmi...
Evet, gerekten inalarn iini rperten ve beeriyetle ilgisi olmayan bir vakayd
bu trajedi. PKK'y hmanizm tanmlamasyla kamufle etme gayretine giren Akn
Birdal'a da ayn zaman da atfolunur bu vak'a.
Turistler yanmzda kaldklar mddete bizden zel ilgi gryorlard. Btn
ihtiyalar karlanyordu.
Zira, her halkarda serbest braklacaklard. Amacmz; bunlar vastasyla
Avrupa'nn gndemini megul etmek ve kendimizden srekli sz ettirmekti. Bunu da
baarmtk. Yerli ve yabanc basn bu eylemi yazp iziyordu. Dalardan

-32-

dinleyebildiimiz BBC ve Amerika'nn Sesi Radyosu gibi, Trke haber bltenlerinde

de srekli bu eylemlerden sz ediliyordu.
Younlaan bu tr haberler vatandalarm rehin veren Fransa'y olduka
rahatsz etmiti. Bu lkenin ynetici organlar derhal harekete geti; diplomatik
giriimlerde bulundu. Trkiye'den vatandalarnn sa salim kurtarlmasn istedi.
Hatta, bunun iin Fransa'nn, Trkiye'ye gizli nota verdii dahi sylendi. Ancak, Trk
Devleti her zamanki gibi, gerei mutlak yaplacaktr, vatandalarnzn rgtn
elinden kurtarlmas iin her trl aba sarf edilecektir szn vermesine ramen
Fransz hkmeti, bu ekilde sonu alamayacan anlam olsa gerek ki, bu kez bir
neri verilmesi ile, PKK'nn deer verdii dernekler ile balant kurdu.
Bu srada devreye Akn Birdal girdi.
Biz ise, sesimizi kesmi, herhangi bir Avrupa devletinin bizimle muhatap
olmasn bekliyorduk.
Fransa devletinin giriimleri ve Akn Birdal'n aktif pozisyonu bizi sonuca doru
gtryordu. Keza, muhatap kazanlmas ayn zamanda bizim de muhatap
alndmza iaret saylrd.
Akn Birdal devreye girmiti. Bekleyerek zaman kaybetmedi; bizimle hemen
irtibata geti. Kendisini temsilen iki kiiyi bizimle grmesi iin grevlendirdi.
Milislerimiz randevu yerlerini ve gnlerini takip ediyorlard. Her ey tamamlandktan
sonra buluma, orsin kynn yaknlarnda gerekleti.
orsin, Tatvan'a bal, Van Gl sahiline yakn bir ky olup; ad Ermeni
dneminden kalmadr. Bu ky, zamannda PKK'ya ok ynl destek vermiti.
Kylnn tamam okuma yazma biliyordu. Dier kylere nazaran PKK'y ideolojik
balamda destekleyen ve bu rgtn stratejisini ve szde parti nderliinin
zmlemelerini yakndan takip eden bir izgide bulunuyorlard. Ksacas bizden
daha militanlamlard.
Ben, rgt militanlarndan Behrem, Serhat ve Revan ile buluma noktasna
gittik. Araclar Akn Birdal adna geldiklerini ifade ettiklerinden bizden olduka ilgi
grdler. Beraber ay demledik. ki saati akn sohbet ettik. Birinin ad, gerek miydi
bilemiyorum ama, hatrladm kadar ile Kyas ya da Kaya gibi bir ey olsa gerekti.
Sohbet esnasnda bize rehinelerin durumunu sordular. Avrupa'nn, zellikle de
Fransa'nn vatandalarm serbest brakmamz iin kendilerine bask yaptklarn ve
aabey dedikleri Akn Birdal'n bizimle olan samimiyetine istinaden yanmza kadar
geldiklerini belirttiler.
Araclarla bulumadan evvel Behrem, eyalet sorumlusu Ebubekir ile durum
deerlendirmesi yapm ve Ebubekir de Apo'dan ald talimat aynen Behrem'e
ileterek, gelimeleri takip etmesini istemi... Buna gre; turistlerin braklmasna
karlk Fransa'dan rgt ile belli mutabakatlara varmas, bu lkede rahata siyasi
faaliyetler srdrlmesine izin vermesi, Trkiye'ye basklar, hatta askeri ambargolar
uygulamas gibi talepleri yerine getirmesi isteniyordu. Bu, Avrupa'ya salam
admlarla almn bir gerei olarak grlmt. Nihayetinde tm bunlar araclara da
anlatld. Araclar tarafndan mantkl bir talep diye nitelendirildi bunlar. Onlar da
zaten, Fransa'nn vatandalarn kurtarmak iin her trl fedakarl yapacam
belirtiyorlard.
Birinci elden bir kez daha teyit almak gerekiyordu. Bu mercide Akn Bir dal
bulunuyordu.

-33-

Behrem, bu durumu Akn Birdal ile bire bir konumak sureti ile sonulandrmak
istediim belirtti. Bu talep, araclar tarafndan da uygun karland. Yalnz, durumu
ilerinden biri kavrayamam olsa gerek ki;
- 'Yz yze mi?" dedi.
Behrem:
- "Hayr, telefonla...
olanamz kstl."

an

bizim

yetkili

grtrmek

anlamnda

Hava kararncaya dek beraber bulunduumuz eliler ile, akam saatlerinde

orsin kyne girdik. Burada ok gvenilir bir milisimizin evinde bir eyler attrdk;
karnmz doyurduk. Ardndan, 15 dakika uzaklkta bulunan baka bir kye getik.
Bu kyn eski ad, Aveta idi.
orsin kynden Aveta kyne geiimizin asl nedeni, orsin'in devlet
tarafndan bilinen, PKK sempatizan bir ky olmasndan kaynaklanyordu. Aveta ise,
bu anlamda pek dikkat ekmemiti. Ksacas bir gvenlik nedeni vard ortada.
Aveta'da telefon olana da bulunuyordu. Araclarla birlikte alt kii bu kye girdik.
Beraber gvenilir milislerimizden birinin evine girerek oturduk, soluklandk. Burada da
ay demlendi; ksa bir sohbet kuruldu. Akabinde araclardan biri Behrem'e
yaklaarak;
- "Heval, daha fazla ge olmadan Akn Aabeyi arayalm m?" diye sordu.
Behrem:
- "Olabilir, buyrunr dedi.
Arac, telefonun bana oturdu; telefon etti:
- "Akn aabey orada m?" diye, birine telefonda sordu. Birdal' telefona
ard. Birdal, knca karsna laf uzatmad:
- "Abi, arkadalarlayz. Gvenilir bir yerde bulunuyoruz."
Dedi.
Aslnda bu ky de, fazla gze batmam olmasna karn, pek gvenli deildir.
orsin kyndense buray daha emin bulmutuk. Yoksa buras da karakollara
yaknl sebebi ile, stelik zrhl aralarn 15-20 dakikada sokulabilecei kritik bir
konuma sahipti. Buna imkan vermemek iin, kydeki milislerimize gvenliimiz
salatmay da ihmal etmemitik.
O dnem yardmcs olduum Behrem Trke bilm3'or-du. Akn Birdal da
tahminimce Krte'yi bilmediinden -en azndan ben byle biliyordum- telefon
grmesini ben yaptm:
- "Alo, Akn Bey..."
Akn Birdal.
- "Heval, devrimci selamlar."
Glmsedim:
- "Devrimci selamlar."

-34-

Ayn karl verdiim esnada, Birdal'm hafzas baya gl olsa gerek ki,
beni ses tonumdan tand. Kendisiyle daha nceden de grmtm. Kod adm
dahi unutmamt.
- "Sen misin Redr?"
Dedi.
- "Evet, benim."
Muhabbeti telefonda biraz daha koyulatrdk. Konumamz farkl bir erevede
idame ettirirken, Akn Birdal sadede geldi. Konuyu turistlere ekti. Onlarn salm
sordu. Her sorusuna olumlu ve mutedil mesajlarla yant veriyordum. Akn Birdal,
Avrupa'nn, genel anlamda aka olmasa da bize destek verdiini, muvaffak
olmamz iin bu destee mutlak ihtiya olduunu ve bunun byle devam etmesinin de
ancak turistlerin serbest braklmasyla mmkn olacan belirtti. Bu gre
katldm
beyan
ettim.
Ancak
bunun,
sadece
bizim
irademizle
gerekleemeyeceini, parti nderliim de aramalarn syledim. Akn Birdal, bunu
olumlu karladn ifade etti.
Bana;
- "nderlii de arayacam," dedi.
Fakat Birdal, kamuoyu tepkisine ramen dile getirmek durumunda olduu baka
bir ayrnty unuttu. Bu yakalanan biri asker, biri polis iki rehine ile ilgili idi.
Dayanamadm. Sordum.
- "Elimizde bir polis, bir de asker var. Onlar ne yapalm sizce?"
Birdal, gayet sakin davrand. Fazla bir tepki gstermedi. stese, onlar iin de br
mazeret bulabilirdi. Bunu yapmad. Aksine olduka ilgin, bir o kadar da dndrc
bir yant verdi:
- "Ha, evet onlar da vard."
Gld... Alayc bir ifade ile de devam etti:
- "Onlar da size brakyorum. Siz bizimkileri brakn da..."
Grme sonulandktan sonra araclarla bir sre daha kyde kaldk. Gece ge
saatlerde vedalaarak ayrldk.
Araclar kyde sabahlayacaklard.
Bir gn sonra Apo, bizimle telsiz irtibat kurdu. Turistleri serbest brakmamz
istedi.
Bu talimatn akabinde turistler serbest braklarak azat edildiler.
yle zannediyorum ki, Fransa'dan istenilen talepler de yerine getirilmiti.
nk, o srecin ardndan Fransa'ya deneyimli bir ok eleman gnderildi.
Temsilcilikler ald.
Turistler brakldktan sonra, polis ve askeri bizzat ben sorguladm. Pek bilgileri
yoktu. Kendilerinden verim alamadk.
O gne kadar birey olarak zulme ve ikenceye kar durdum. Bir ok insan
sorgulam olmama karn, ne kadar byk hedef olurlarsa olsunlar kimseye
savunmaszken kt muamelede bulunmadm. Nitekim rehin alnan asker ve polise

-35-

de dokunulmamasn arkadalarma telkin ettim. Bask, sadece psikolojik anlamda

yaplyordu.
Gnlm, o dnem havasn telaffuz ettiim ortamda bile asker ve polisin
ldrlmesine raz olmad.
Ne yalan syleyeyim bazen, yapmack da olsa, pek sempatik oluyorlard.
rgtte iken, gaddar olduum rivayet edilirdi hep. Ancak, daha nceleri olduu
gibi, bunlara da baknca, beni kendilerine eken bir scaklk hissediyordum. Yoksa,
zulmn odanda hmanist bir kiilie mi srkleniyordum.
Her neyse, kararm verdim! Onlarn da, turistlere yaptmz gibi, azat
edilmelerini salayacaktm.
Merkezi yetkiliye Blk Komutan Behrem aracl ile, bunlarn ldrlmelerinin
bize fayda salamayacan, serbest braklmalar halinde propaganda malzemesi
olarak kullanlabileceklerini ve bunun yarar salayacan mesaj getim. Bu fikrim
kabul grd.
Bylelikle onlar da azat ettik.
Akn Birdal, yalnz bu tr aktivitelerle kendisini snrl tutmad. PKK lehine
Avrupa'da olduu gibi, Trkiye snrlar ierisinde de kamuoyu oluturmakta gayet
baarl oldu. Devleti ktlemek maksad ile seminerler, toplantlar organize etti ve
icraat vasfyla buralara bizzat itirak etmekten kanmad.
PKK arivinde, 1994 olarak tespit edilen yln Nisan aynda Akn Birdal'n bir
yardm kampanyas balatt ve bu tarih itibar ile iki milyar Trk liras rgte yardm
salad da aa kavumutur.
yle ki, Akn Birdal, tm bu almalarnn akabinde tasvip edilmesi zor da olsa,
lkesini gerek anlamda sevdiklerini iddia edenler tarafndan vurularak koltua
mahkm edildi.
Akn Birdal'a yaplan silahl saldry suu her ne olursa olsun, tavsip etmek
mmkn deildir. Kardeimiz Cengiz Ersever'in de bu gerek nda yaplandan
honut olmadn tahmin ettiimi; ettiimizi belirtmekte yarar vardr.
Aslnda ihanet izgisinde yryenlerin, serbeste sokaklarda gezinmesi onlann
baarlar deildi. Bu, yanla yanl eklemenin dourduu bir sonutu.
Bu gerei, br nceki konumuzda ele alnan Dou Perin-ek ve hatta dierleri
ile de ilikilendirmemiz mmkndr.
Bunlar, PKK'ya maddi ve manevi anlamda pek ok yarar salamlard. Bu
temel zerine kurulu siyasi faaliyet ina etmilerdi. Her ne kadar inkar yoluna gitseler
de gemi srelerde PKK ile Avrupa arasnda nemli bir kpr olmulard. Bugnk
d mihraklarn PKK'ya desteinin tohumunu onlar ekmilerdi. Yunanistan'n,
talya'nn calan yakalanncaya ve hatta yakalandktan sonrasna dein taknd
tavrlar, tohumu iten atlan, meyvesi dardan alnan durumlarn basit bir neticesi idi.
CIA mptelas Perinek, szde insan haklan savunucusu Akn Birdal, eski
komnist Fetullah Erba gibi kimseler ayr kulvarlarda grlyor olsalar dahi ayn
zincirin halkalar olmulardr; bu halkadan kopmak da ellerinde deildir.
Yani, demek oluyor ki, dikkatleri topyakn dar endekslemek ve PKKnn
gcn orada aramak glnt. PKKnn varl ve bir giz olarak ekillendirilen gc,
aslnda devletinin ekmeini yiyip, suyunu yudumlayan kimse

-36-

Dikkat edilirse, PKK. Sre ierisinde gcn yitirmeye balad zaman hep
birileri tarafndan diri gsterilmeye alld.
Yine byle bir oluum ierisine girilmiken, zamann RP (Refah Partisi)
Milletvekili Fetullah Erba ile HD eski bakanlarndan Akn Birdal, PKK'nn elindeki
esir askerleri kurtarma bahanesi ile rgtn ayana kadar gitmekten, onlarla protokol
imzalamaktan dahi ekinmemilerdi. Braknz ekinmeyi, belki de dzenli bir ordu
havas ile ilk kez hem de Trk televizyonlar araclyla PKK'nn tm dnyaya
porpagandasn yaymasna yardmc da olmulard. Bu ziyaret esnasnda militanlar
bir kahraman gibi lanse edilmi ve koca Trk Devleti PKK'nn siyasi tezgahna
drlmt.
Bir Yunan milletvekilini Apo'yu ziyaret etmekle sulayan Trk ynetimi, kendi
siyasetisini knamaktan bile aciz kald. Hem de bu politikac, PKK bayra altnda
Trk dmanlar ile akit yaparken srtr vaziyette grntlenmekten dahi rahatszlk
duymamt.
Bu nasl komediydi byle!
***

-37-

YEDNC BLM
Umutlarn umutsuzlua dnt, gllerin solduu, genliin yok olup
yozlat, kardein kardei ldrtt Trkiye gerei ierisinde yitirilmek
istenmeyen m, yoksa bitirilemeyen mi bir rgtle kar karya kalnmt?
Maalesef kar ve menfaatler dorultusunda ynlendirilen ihanetler topluluu
oluturulmutu, Trkiye'de... hanetlerin yaand ve kukusuz yaatlmaya devam
edilecei bir lke olmutu buras.
Trkiye, bir ucundan bakldnda her an blnebilecek bir yap grnm
vermektedir. Lakin dier utan bakldnda her ey toz pembe gibi geliyordu insana.
Buna siyasal literatrde kozmopolitizm deniyormu...
Szde yapclk ve ykclk ayn anda oluum evresi geirmekteymi...
Kim yapacak veya kim ykacak?
Asl mhim olan sual budur! Fakat bu suali soran kmayaca gibi, soran ksa
da, sorunun muhatab bulunamayacaktr. Szler ve icraatlar vard var olmasna da,
bunlar aynen PKK'da olduu gibi, hibir dnem btnletirilememiti. Szler ayn,
icraatlar ise bir baka olmutu. Yani teorinin pratikte hayat bulmas teinin
edilememiti. Doal olarak bu da, ihanetlerin balang noktasn tekil eden ana
hususlarn ban ekmiti.
PKK'da denildii gibi, ihanetin ekli ve emali ne olursa olsun sonu daima
ykclkt. Bu sebeple, bu dizaynn takipisi ve esiri olan kiiler tek kelime ile
ihanetilerdi,
haneti, ihanet edenlere deniliyordu. Yani srtm kendisine dayayanlar
hanerleyen, dostunu kar sz konusu olduunda dman gibi grmeyi baaran,
ekmeini yedii yere sahiplenmeyen ve emanete kt gzle bakan gvenilmez
kimselerdi bunlar.
Esasen konumuz, ie kapanm duygularn tekrardan harekete geirilmesi
deildir. Daha ziyade terrizmi srarla ayakta tutan, yaatan, faal klan, ayn zamanda
umutlan umutsuzlua, yeni neslin geleceini de kr bir kuyuya gmen ihanetilerin
cinayet ebekeleri ile ilikilerini ve doal olarak terrn neden bitmediini,
bitirilemeyeceini deifre etmektir. Bunlardan kimi ya bir siyaseti, ya bir derneki, ya
bir iadam, ya bir sanatdr. Devlet ekmek vermitir, su vermitir, para vermitir
onlara. Onlar da bunlar, blc odaklarla paylamlardr.
Peki niin?
Sindirilmi, her yn ile geri braklm bir toplum oluturulmas ve devlet
btnlsnn bozulmas iin, elbette ki.
Kukusuz ilk deildir bunlar. Muhakkaktr ki son da olmayacaktr.
Dou Perinek'in, ailesine el kaldrmaktan saknmad, kariyeri iyi olan bir
babann gzelim hayallerini kabusa dntrd rivayet edilmitir hep. Hakikatte de
binlerce vatan evladnn kaderim ihanet izgisi ile denkletiren bir ahsiyet olduunu
ifade etmek mmkndr.
hanet sahnesinde sadece Perinek mi vard ki? Eski bir militan olarak kimlerin
adn duymadm ki!..

-38-

HD Bakan Akn Birdal'n m, milletvekili Fethullah Erba'n m,

Cumhurbakan Turgut zal'n m, iadam Halis Toprak'n m, sanat brahim
Tatlses'in mi, hangisinin adn ansam acaba?
Bunlar bilinenler ve hakknda yasal ilem balatlmayanlar!
Peki, ya bilinmeyenler?
Ad yukarda yazl bulunan ahsiyetler trilyonlar deerinde menfaat saladlar
rgte.
Hi birine dokunulmad bile!!!
Ama lmemek, huzurlu yaamak uruna bir lokma ekmeini paylamak durumunda
kalanlar iin lm ferman kartmak kolayd bu lkede.
Bunun iin de; Trkiye'de fakir olmamak gerekiyordu, ezilmemek adna.
Eee, bu lkede emein gcyle de zengin olunamazd ki! Evvel Allah bunun da
aresi bulunurdu.
Byk vuran hrszlardan, inandrc olan yalanclardan olmak gerekiyordu;
veya, ya topu, ya popu, ya da sibopu olunmalyd.
ayet bunda da diki tutturulamyorsa bu demekti ki, siz kimliinizde T.C. mhr
var diye kendinizi vatanda zanneden bir zavallydnz!
Ey halkm!
imdi de ben sormak istiyorum:
Peki, bizim suumuz neydi?
Bunlar terrizmi destekler ve terr oluturan himaye ederlerken devletin
Cumhurbakan ile, Babakan ile grebiliyor idi iseler, byle bir ortamda evlatlarnzn katillerini dalarda aramanza ne gerek vard ki?
Ak yreklilikle belirtiyorum ki;
Dalardaki genlerin gnah, bunlarn binde biri kadar dahi yoktu.
1998 ylnn Temmuz aynda ele geirdiim PKK'nn 6. Kongresi'ne hitaben
ERNK'nin yazd genel faaliyet raporunda da tm bu isimler teyit edilmiti. Bu
raporda inanlmas g bir para akndan sz ediliyordu. yle ki; rgtn da
kadrosuna gnderilen malzemeler bile kalem ba ele alnyordu. Toplanan paralar
ise, ancak mark ve dolar baznda deerlendirmeye tabi tutuluyordu.
Deinilen nemli konulardan biri de AMT (ARGK'ye Mensup ntihar Timleri)
konusuydu. AMT'in ilevi ve almalar birer ibret vesikas olarak karmzda
duruyordu. Bir insann rgtsel ama iin nasl da kr krne lme gittii sade bir
dille anlatlyordu.
Rapora gre;
Bayan ve erkek katlmlardan bu greve msait olanlar ERNK tarafndan tespit
edilerek, nce krsala gnderilmekteydiler. Krsalda belirli testlere tabi
tutulmaktaydlar. Her ne kadar iyi bir militan olma gayretine girseler dahi yapacaklar
i belli olduundan srekli aalanrlar ve bir ie yaramadklar sylenerek rencide
edilirlerdi. Bu davranlar bilinliydi. Amaca ulaana dek bu bask kskac uygulamal
bir ekilde devam ederdi. Yaplan basklar bir mddet sonra hedef alnan kii veya

-39-

kiileri bulanma srklerdi. Bunlar bir ey yapamadklarn, rgt iin yaramaz bir
konuda olduklarn sanrlard. Zaman olur bkknlk, bazen de pimanlk duyarlard.
te, bu nokta da ansl ve akll olanlar tm bunlarn yok olma srecinin
balang senaryosu olduunu hissederlerdi. anslan varsa ayrlr, kurtulurlard.
ERNK raporundaki bahse konu kiiler bu tezgaha yenik denlerdendiler.
Onlara, aalanma hissiyatnn yan sra, bir de kahraman olmann yollan alrd.
Tezgahn anda bulunan hayatnn baharndaki genler bu senaryo karsnda ben
de iyiyim diyebilmenin, komutannn ya da arkadalarnn gzne girebilmenin gerei
olarak kendilerini ispata koarlard. te bu, son merhalenin alanmasyd. Artk, birer
AMT grevlisi oluyorlard. Yani canl bir bomba! Nerede patlayacaklar ise mehuld.
Onlar sanrlard ki, ldkten sonra kahraman olacaklar...
rgt, onlara devrim ehitlerimiz diyecekti; arkadalar, onlar rnek bir
militan olarak grecek, daima kalplerinde tayacaklard.
Tpk Mahsun Korkmaz gibi!..
Oysa ki, ayn tuzaa o da dmt. PKK, nceleri ulalamaz bir komutan
diye destanslatrmt onu. Ardndan basit bir komplo ile ldrtlm ve
ancak, bu gizemli lm yaayan aktrn adyla dier tm militanlar
atelendirilmiti.
PKK'da kahramanlk denilince ister istemez hayflanyorum. Derinden iimi
ekiyorum. Her defasnda byk bir strap ierisine dalarak bam sadece
sallamakla yetiniyorum.
2000 yl itibar ile rgtn verdii kayp yirmibin veya daha zerindedir.
Hangisi kahraman oldu ki?
ahsen benimle uzun zaman beraber kalan en samimi doksann zerinde
arkadam hem de yan bamda can verdi. Daha samimi olmadm, fakat ayn
kaderi ve davay paylatm dier yzlerce lmler cabasyd. Yan bamda can
verenler ierisinde yle candan arkadalarm vard ki, onlar canmdan daha aziz
kldm yaayanlar hl anlatrlar.
Hepsinin lm feciydi.
Kimi bir top mermisiyle parampara olmutu. Kimi de eitli ekillerde lerek,
dalarn vahi ye etin ortamnda yem olup, gitmiti.
Ve imdi bir ounun adm anmsamakta dahi zorluk ekiyorum.
Yllar sonra A. calan'n yakalandktan sonraki tavr, aslnda yrtlen davada
enjekte edilen ana fikrin ne kadar rk bir temel zerine kurulduunun kantyd.
Yazk!
Bo denilecek kadar mnsz kalan bir davada maalesef onbinlerce insann
hayatn
kaybetmi
olmas,
Apo'nun
am'daki
yuvasndan
umasyla
aktivitasyonunda atl kalmas, PKK'nn koca liderini koruyup kollayacak tek bir alternatif manevra alann oluturamam olmas eski PKK komutam olan ahsm tek bir
sonuca tayordu:
Evet, PKK, liderini dahi kurban vermekten saknmayan kontrol zor bir rgtt.
Ve demek oluyordu ki, bu mesele calan' da amt.

-40-

Zaten: yakalandktan sonra itiraflarda bulunan Apo, kendisinin de kullanldn

alenen dile getirmekten kanmad. Bu konu ile ilgili mral'da devam eden
durumalarnda yazl bir ifade hazrlayan Apo, u tespitini zr mahiyetinde yle
dile getiriyordu:
"Hi yanl yapmadan dz yolda dosdoru yrmek Allah'a mahsustur.
Peygamberlerin bile hata ve yanl yapmaktan uzak olmadklar kendi
ifadeleridir. Bizim de, benim de birok yanllarmz oldu."
calan durumalarn birinde ok ak olarak u ifadeyi de kullanyordu:
"D gler bizi kullanmak istemilerdir. Bilinli olarak d glerin beni
kullandklarn grmedim. 1990'dan sonra kullandlar."
Apo, savunmalarndan birinde bu kez PKK'nn gdmnde bulunduu gcn
kendisini dahi harcayacak boyutlara ulatn ifade ederken tezimi de dorulamakta
idi.
Evet, PKK, belki Apo'nun iradesinin bir sonucu olarak domutu; ancak, gdm
altna girdiini ret etmek yararszd.
Savunmasnda, bar olduu gerekesi ile dman lkelerin kendisim
harcadn ve nasl bir plan ierisinde olduklarm da yle aklamaktayd:
"Gerekten benim varlm biroklarnn stratejik yaklamn bozduu iin
istemediler, szm ona Trkiye'ye ho davrandlar. Bata Yunan ikiyzll
olmak zere, tm Krtler'in Trkiye'ye yneltilme tehlikesi stratejik olduu
kadar gnceldir, tehlikelidir."
Bu itiraf demek oluyordu ki, PKK, srecin dayatt d gler ann kontrol
altna girmekten kurtulamamt.
Bugne kadar ahsma yneltilen nemli bir soru vard. Bu soru aynen yie idi.
"Neden bunca yl canla bala hizmet ettiin rgtten veya davandan
ayrldn?"
Yllar sonra bu soruyu aklamak daha kolay geliyor bana. nk PKK'nn
yrtt davann benim havai ettiim dava ile hibir alakas olmadn tank oldum.
Btn zamanlarda yzeyselliin dna sarkarak gerek mnda bu dava benim
davamdr demedim, diyemedim. Esasen de olaylarn bu noktaya dein dayanacan
kanlmaz bulmutum.
Ve tahminimde de yanlmadm. Apo'nun yakalanm duyuyorum.
Heyecanlanyorum. Yllar sonra bile, o anki yaadm hislerimi unutabileceimi
sanmyorum. Karmak duygular iine giriyorum. Bir sama bir soluma dnyorum.
Her grdm, telefonlatm arkadalarma soruyorum, yalan olabilir dncesi ile.
Her grdm, her telefon ettiim teyit ediyordu bana, trajik gerei. Evet, yakaland,
diyorlard. Heyecanla haber bltenlerini dinliyorum. Gndem Apo'ya endeksli,
haberlerin tmnde; Apo yakaland deniyordu. Tm kanallarda ayn ey vard:
"Apo yakaland!"
Artk yllarn lideri hani o, srtmzda mrmz yettiince tayp da hakkn
demeyeceimiz Apo'nun yakalandna kanaat getiriyorum. Karlatm manzara
inanlmaz geliyordu bana. Onu uan ierisinde gryorum. Hem de gzleri bal,
banda Trk gvenlik personelleri varken.

-41-

Ne garip!
Henz dne kadar, herkes onu ulalamaz olarak gryordu. Korkmu,
panikleyen, kendisini kurtarabilecek bir umut arayan, temkinli ve rkek birine
tanklk ediyorum. Ekranda tank olduum her kare onu gzmden daha ok
dryordu. Bir an iin duraklyor, abuk sabuk konuuyor.
"Annem de Trk. Trkleri ok severim. Kur1 a n hakk iin konuuyorum..."
Bu laflarna dayanamyorum. Neden, inanmadm bildiim bir eyi sylyordu
ki?
Yoksa...
Gzlerim bir an yaaryor. len veya halen dalarda bulunan arkadalarm
gzlerimin nne geliyor. O, gzlerimizde dalar kadar byttmz, uruna
binlerce insan feda ettiimiz nderlik dahi davasn unutmu gzkyor. Cann
kurtarmak iin akl almaz klflara brnyor. am'da ateist, talya'da Hristiyan iken
bir anda bindirildii uakta Mslman kesiliyor. Bir militan kadar dah direni gsteremiyor. Hemen zlyor. Oysa ki, yanl da olsa bu davaya inanan yle militanlar
vard ki, yakalandklarnda azlarm bak dahi amyordu, mahkemeye ktklarnda
ise, mahkeme heyetine;
"Biz sizi tanmyoruz. Bizi ancak bakan Apo yarglar."
Diyerek lmleri pahasna restleiyorlard. te burada biraz duraksamak ve
dnmek gerekiyor. Bu davaya umut balayanlara hitap ediyorum: "Aldatldk,
aldatldnz!"
***

-42-

SEKZNC BLM
Nice dolaplar dnd u lkede!
Ah, bunlara ahit olan duvarlarn, aalarn dili olsa da bir bir anlatsalar... Biz
kimleri grmedik ki! Kandrlarak dalara kaldrlan zavall genlere terrist diyen
yetkili devlet personellerinin PKK rgt ile ilikilerini, rgte milyarlar aktan kan
emicilerle ayn odann havasn telaffuz ettiklerini, rgte eleman kazandranlarn bu
ii bir ticari maksat haline dntrerek ikili oynayp, akabinde devletin helikopterine
binerek devleti de aldattklarm m grmedik?
Bir zamanlar maaralarda yaadn, bir lokma ekmee muhta olduunu her
frsatta dile getiren brahim Tatlses de bunlardan biriydi.
Nankrln bu kadarna da pes dememek mmkn myd ki?
naat iisiyken kkenine, diline baklmakszn kendisine, sesiyle
trmanabilecei yere kadar frsat tannmt. Kimse para kazanmasna, gecede birka
kadn deitirmesine ses karmyordu. Ama o bunlarn deerini idrak edemeyecek
kadar bunu idrak edememiti.
Yapt kasetini;
"Bu Urfal. Bu Krt" diyerek kimse almamazlk yapmyordu. Krt' kadar
Trk' de, Acem'i de barna basmt onu. Fakat O, yine anlayamad bunu...
Kasetlerini satn alan nice analarn paralarn evlatlarna kar silah olarak, kurun
olarak evirmekten saknmad nedense.
Szde sanat vasfl bir kii olan, havadan sudan msralarla maalesef toplumun
etiyle, trnayla kazand paralan kaparak blc faaliyetler ierisinde bulunan,
rgtn yarallarna sahiplenen brahim Tatlses, 1992 ve 1994 yllarnda Garzan
Eyaleti Karargah'na iki kez parasal yardmda bulunmutu. Yaral olup da stanbul'a
geirilen militanlarn tedavilerini de o stlenmiti. 1992 ylnda on milyar, 1994
ylnda da krk milyar lira yardm eden Tatlses, sylenenlerin aksine bu
yardmlarnn tamamn gnll yapmt.
ERNK'mn PKK'nn altnc kongresine yollad raporu baz aldmzda
Tatlses'in dier blgeleri de kapsayan 1997 ylna kadar ki yardm miktar korkun bir
rakama ulamaktayd. Bunun parasal deeri 1,5 milyon dolar olarak aklanyordu.
Bu para ile rgtn neler yapabilecei ve neleri satn alabilecei hesaplanrsa ayet,
ortaya kacak olan bilano olduka dndrc olacaktr.
Hesaplanld vakit grlecektir ki, 15/02/2001 tarihi itibari ile l trilyon 27
milyar 500 milyon Trk Liras karl eden bu parann yars ile 17 bin 125 adet
Kalenikof marka silah, dier yars ile de 3 milyon 425 bin adet eitli aplarda
mermi satn alnabilecektir.
Grld zere, bu basit hesap unu aa kavuturmaktadr ki, ortaya kan
bilano ile krsaldaki militanlarn yansn, hatta daha fazlasn tam anlamyla
silahlandrmak pekl kabildi.
Bunun sonu ksmn dnmek artk gerekli miydi acaba?
Bu vak'a gsteriyordu ki, d glerle urama hevesi byk bir gaflet idi.
Yunanistan veya talya veya Rusya... kar bir g ve esasen de gizli bir dman lke
olduklarndan ortaya koyduklar tavrlar da pek yadrgamamak gerekiyordu aslnda.

-43-

te froy gsteren ihanet ebekelerine dur denilmedike ne bu lkeler zerinde, ne de

dnya kamuoyu zerinde Trk Devleti'nin arln hissettirmesi mmkn deildir.
Evet, belirtmek istediim asl gerek, dardan ziyade iten uranlan ihanetin
bedelinin dendiiydi. Bu bedelin adna da, PKK'nn gazab demek en dorusu
olacaktr.
PKK, Cumhuriyet tarihinde kar karya kalnan ok koordineli en byk tehlike
idi. eyh Said ayaklanmas, Dersim olaylar, Ar ve Zilan gibi kkrtmalar sonucu
kan bakaldrlar Trkiye ok kez yaad. Bu olaylarn hemen tmn yneten,
ynlendiren ya eyhlerdi, ya da airet aalaryd. Hibiri baarya ulaamad. Hepsi
istem d trajedilere neden oldu. Ksa sreli, ancak kanl oldu bu olaylarn tm.
eitli dnemlerde ba gsteren bu olaylar devletin, sorunlarn asl kaynana
inmediinin kant niteliindeydi. Bundan dolaydr ki, PKK gibi olaanst organize
olmu bir rgtle kar karya kalnmt.
Aslnda eyh Said'de n tutun da Apo'ya kadar hepsinin kukla olduu realize
olmutu. Hepsinin ardnda ngiliz entrikalar vard. Bunlarn farkna ancak eyh Said
idam edildikten ve Apoist felsefe yeerdikten sonra varld. Ancak ne are! Onbinlerce
fidan gibi gen bu olaylarda can vermekten kurtulamad.
eyh Said olayna konumuz itibari ile aklk getirmekte yarar vardr:
eyh Said, aslen Palulu olup, Hns'ta ikamet etmi bir Krt ilim adam,
bazlarnca da airet reisi olarak bilinmektedir. Diyarbakr'da kan isyan
hareketinden sorumlu tutulan birinci derecede sank muamelesi grmtr.
27 Mays 1925 tarihinde ark stiklal Mahkemesi tarafndan idama mahkum
edilmitir.
Aslnda adn tayan isyann ne gerisinde ne de ilerisinde olmayan eyh
Said, ayaklanmaya neden olan sebeplerin banda din hkmlerinin zayflamasnn yattn iddia etmitir.
Oysa ki kurulmas arzulanan bir Krt Devleti'nin o zamanki artlarn
ortamnda, aireti zihniyet ile topya olsa bile belleklerde yaatlmas olduka
ho bir ideal olarak nitelendirilebilirdi, onlar iin. Zira, Krdistan Devleti iin de
bu isyann bir drt roln oynad inkar edilemeyecektir.
syann anatomisine bakldnda eyh Said'i galeyana getiren asl ismin
eski Bitlis Milletvekili Yusuf Ziya olduu grlecektir.
Hilafetin yeniden getirilmesini arzulayan eyh Said'i ziyaret eden Yusuf
Ziya Krdistan'm kurulmasndan yana tavr ortaya koyunca, eyh Said ikna
olmutu. abalarn devletlemeden yana younlatrmt. Ancak O, start
vermeden ismini tad isyan balam ve ancak isyan ktktan sonra
kendisini iinde bulmutu.
O'nun deyimiyle bu, onun kaderi olmutu.
Hi phesiz eyh Said'in idama mahkum edilmesini salayanlarla
diyalogu ok ilgin seyir bulmutu ve sanrm akllardan kmas da yaayanlar
asndan zor olacakt:
Mahkeme yelerinden Ali Saip Ursava, eyh Said'e;
"Doruyu sylersen seni kurtaracam" demiti.

-44-

eyh Said, bu sz zerine doruyu konumutu; ancak, yine de ipe

gitmekten kurtulamamt.
eyd Said, bunu, alayc bir ifade ile sorsa da Ali Saip Bey glmseyerek;
- "Eee, ne yapalm" demi ve szne sahiplenmedii olay geirmiti.
Akabinde;
- "Bundan hafif ceza olur mu?" diyerek bir de dalgasn geitirmiti.
eyh Said, kurtulmas halinde Ali Saip Bey'e kuzu ziyafeti vereceini de
beyan etmiti. Lakin, aksi tm gelimelere ramen lmn esen souk
havasnn eyh Said'in yzndeki glmseyii dahi soldurama-d
grlmt. lme giderken iki dudann arasndan kan son sz u
olmutu:
- Bundan sonra iyi olur nallah!!!"
Ben de diyorum ki; bir daha yaanan aclar intikamc bir hissiyat ile
dzeltilmeye allmasn. lenleri lmler yaatarak geri getiremeyeceimiz
muhakkaktr. nemli olan lenlerin nda lmler yaatlmasna mani olmak
adna demokratik, bilimsel ve aklc mcadele yntemleri gelitirmektir,
bilinsin!
Evet, eyh Said olay da buydu.
Adn tarihe maleden bir isyann liderliini tad zannedilen eyh Said'in trajik
sonunu ve sylediklerini iyi tahlil edebilirsek sanrm kurulmak istenen tezgahlarn
boyutlarn grebilmemiz de kolaylaacaktr.
ngiliz entrikalar bata olmak zere blge zerinde . emelleri olan ABD, srail
vb. stratejik dnen lkeler illegal birimleri daima destekleyerek Trkiye'yi amansz
bir ikileme sokmulard. Szde Trkiye'ye bir hakszlk yaplsa, snrlar ihlal edilse
Trkiye ile ayn saflarda yer alacak mttefik glerdi, bunlar.
Esasen bunlarn tm, geni bir halkann devamllk arz eden senaryolar ann
idamesinden ibaretti. Bu lkelerin gerek amac, Trkiye'nin blnp, paralara
ayrlmasyd. nk paralanan bir lkeyi boyunduruk altna almak, kendilerine
muhta etmek ve smrmek daha kolayd. Yani szde mttefik gler, hani o
karanlk, er odaklan denen gizli gler var ya ite bunlar, onlard. Trkiye'nin yzne
glp, belini svazlayan bu gler gerekte Trkiye'nin arkasndan kuyusunu
kazyorlard.
Her ne ise artk; nemli olan bu sorulan detaylan ile bir kez daha ele almak ve
gemi dnemlerde iine dlen yanlglardan ders alarak kalc zmler
retmektir. Bunun tek seenei de gereki olmaktr. Burada araladm gereklik,
esas itibar ile PKK'nn varolu nedenlerine iaret eden temel faktrlerdir.
PKK'nn k sebebi, yardmclar ve yaam kayna neydi?
Bunun perde arkas aralanrsa, Trkiye'nin bu konudaki eletirilecek ynlerini grmek
mmkn olacaktr. PKK'nn ayakta kalmasn salayan istihbarati almasn ksaca
gzden geirmek gerekir. Ayn zamanda Trkiye'nin bu konudaki taktiksel
planlamalarn da irdelemekte fayda vardr.
Bilindii zere, devletlerin gc ve etkinlii istihbarat almalarna
baklarak deerlendirilir. stihbarattan yoksun hibir lkenin, birimin
muvaffakiyeti mevzubahis olamaz. Bu, illegal rgtlerde de byledir!

-45-

rgtlerin silahl kadrolar ve bu kadrolarn araziye dalm elbetteki

nemli bir aamadr. Ancak, istihbarat olmadan bnyede ne kadar silahl g
bulundurulsa bulundurulsun yok olmaktan kurtulmak mmkn deildir.
Devletler, istihbaratlarn legal birimlerle yrtrlerken, bir lke snrlar
ierisinde silahl mcadele veren gayri nizami rgtler, almalarn illegal
milis kadrolar ile yapmak durumundadrlar.
PKK, bunu dnem itibariyle ok iyi becermitir.
Krsaldaki dalm, istihbarata ynelik milis kadrolamas ile glendiren PKK,
br dnem askeri birimlerin ve kartlarnn nefes allarn dahi takip edebilmiti.
Bundan dolay PKK, kandrd ve topik emellerine inandrd genlik ve birtakm
er odaklan sayesinde, 1994 ylna kadar, gittike sonuca yaklama ve siyasallama
yolunda arln hissettirmeye balayan kitle destekli, maddi durumu harikulade bir
izgiye ulamt.
Buradaki kilit nokta istihbarat almaya balanabilirdi.
Peki, ne oldu da 1994 ylnn ardndan PKK gerilemeye balad?
Devlet, kendisine snan genler sayesinde PKK gizini zmt. Bu giz,
istihbarat ve psikolojik savatan baka bir ey deildi.
zellikle Tansu iller dneminde PKK'nn istihbarat kaynaklarna seri ve de
kararl operasyonel ynelimler gerekletiren Trk Ordusu, yre insannn kaynayan
yaramada merhem olmutu. nsanlar efkatle kazanmay hedef edinmiti.
Dadakileri eskisi gibi terrist ad ile dlamaktan ziyade barna basm, onlar iin af
yasas karmt. Pimanlk Yasas diye nitelendirilen af hayli rabet grm, teslim
olan rgtn st dzey yetkilileri dahi topluma en ksa zamanda kazandrlmlard.
artlanm militanlar ve yre halkn ikna eden devlet, dadaki genlii de efkat yumana dahil etmiti. Doal olarak tm bunlar Apo'nun yakalanmasna dein olumlu
bir srecin balangc oldu. PKK bitmese bile nemli lde g kaybna urad.
Yenilgisi beklenen devlet, bu sray ile PKK'ya kar beklenmedik, tarihi bir zafer
kazand. Bunun sonu noktalarm ise, ancak istikrarl bir gidiat belirleyebilirdi. Aksini
dnmek dahi bir kabus, yani sonun balangc olurdu.
Konuyu, brahim Tatlses'in rgte yapt yardmlardan tayarak nemli
bulduum birtakm izahatlar zerine getirmenin nedeni, gnahlar alnan dalardaki
zavalllardan ziyade, iimizde severek beslediimiz, byttmz, glendirdiimiz
asl sorumlularn yardm ve yataklk edenlerin olduuna iaret etmek iindi.
Dadakileri fert olarak deerlendirdiimizde fazla tehlikeli olmadklar,
olmayacaklar grlecektir. Fakat bir Akn Birdal, bir Dou Perinek stlendikleri
misyon gerei istedikleri vakit olaylarn seyrini deitirebilecek kuvveti ellerinde
bulunduruyorlard. Onlara gre, daha masum olarak grlen veya bilinli olarak byle
gsterilmeye allan brahim Tatlses de her ne kadar politik anlamda pasif olsa da,
yine de tehlikeli bir rolde grevlendirilmiti.
Neden, bilinen bir isim olan brahim Tatlses deifre edilememiti.
Oysa ki, gayri nizami sava iten destekleyen, icabnda aptalca da olsa srf
Apo rneinde grld gibi, rgte kucak aan bir lkenin tm mallarn imha
etmekten kanmayan, hatta birka Yunan milletvekili Apo'yu ziyaret etti diye
neredeyse bunu sava sebebi saymay gze alan bir millet realitesi vard Trkiye'de.
Neden mi?

-46-

Bir yandan bylesi sert klar yapan Trk milleti, ayn zamanda kendi
ocuklarn ldrenlere yardm ve yataklk eden kendi barnda beslemi olduu
brahim Tatlses'e;
- "... bo, kurbanm sana!"
Perinek'e;
- "Genel Bakanm."
Fetullah Erba'a;
- "Benim milletvekilim! diyebilmekte idi.
Osmanl halk da ayn pasifliin, gafletin kurban olmam myd?
Tarih, bu somut, bir o kadar da elikili gereklerle bir kez daha tekerrr
ediyordu.
Devletiyim diyen ikiyzl yalanclar O'nu grdklerinde eline sarlp abi diye
yakarlarda bulunmuyorlar myd?
PKK'ya yardm ettiini belgeleyen dokmanlar grmeseler dahi bo'nun,
genliin katili rgte destek verdiini bilen szde milliyetiler bir gn olsun
kasetlerim almayarak masumane bir tepkiyi pratie sokmamlard bile. Szde milliyetilerden tutun da dalarda bir hi uruna asker evlatlarn yitirmi analarmza
kadar kimin evine baklacak olsa eminim bo'nun kasetlerine rastlanacaktr.
yle ise, nerede kald vatan borcu, namus borcu sylemindeki samimiyet?
Yoksa kr kurunlarla yitirilen genliin ardndan yaplan szlanmalar da m yaland?
Bu durumda ezilip, bzlerek de olsa dile getirebileceim tek gerek udur:
PKK'nn stratejik anlamda ynlendiricileri olsalar dahi, ne Avrupa'nn, ne de
Amerika'nn bu rgt kullanma elverile klan esas kudreti tayin ettiklerini
dnmek aldatc olacakt. Doru idi; tezgah onlarnd. Bu tezgahta tuzlan bulunmas elbetteki olaand. Ancak, bu rgtn Apoist felsefe dorultusunda kudret
kazanmasn salayan birinci derecede sorumlular, cenazeler kaldrldktan sonra
yal gzlerin yrek acsn unutacak kadar gafil, katillerine destek verenleri barnda
besleyecek kadar umursamaz sivil, niformal toplum bireyleriydi.
rdelendii zere, brahim Tatlses, PKK'y silahlandrp, tehizat donanmn
salayacak kadar byk parasal yardmlarda bulunmutu.
Peki, dadakiler askerleri ne ile vuruyorlard? Elbetteki ellerindeki mevcut
silahlarla!..
Nitekim PKK'da taktik sava drt drtlk uygulayacak, yrtecek her trden
silah vard.
Peki, bu silahlar nasl elde ediliyordu?
Her halde bunlar eytann vekilleri gkten indirmiyordu. Bu husustaki kilit nokta
para ve ilikiler a idi.
Peki, bu ilikiler an kuranlar ve parasal destek salayanlar kimlerdi?
brahim Tatlses ve birok blmde ad geenler gibi benzeri ahsiyetlerdi!!!
Peki, ad saylan veya henz deifre olmam isimlerin yaam kayna neydi?

-47-

Maalesef, bunlar ayakta tutan da, saygn bir noktaya tayan da halkn ta
kendisiydi!
Bu sorular zincirinin son cevab PKK'nn var olabilmesinin ve sreklilik
kazanabilmesinin nedenini de aklyordu.
Neden mi?
Eer ki, Trk halk istemeseydi, brahim Tatlses, Dou Perinek, Akn Birdal,
Fetullah Erba gibi nice isimler Trkiye'nin barna baslmann gven hissiyat ile
PKK'ya yardm edemeyeceklerdi. Bu, iten salanan yardm kslnca, rgt iin
hayati nem tayan lojistik, istihbarat ve silah alm durabilecekti. Doal olarak bunlar
da, dadakilerin eylem yapabilme kabiliyetim yok edecek, kullanabildikleri dalk
alanlarn daralmasn salayacak ve nihayetinde psikolojik ykntya uramalarn
salayacakt. Yani PKK, her ne kadar d glerin bir tezgah unvanna sahip ise de,
iten barnak yapan maskesi decek veya gizemini korumay baaran karanlk
gler olmadan yaayamayacakt.
Trk Milleti ihanet szcne pek yabanc deildir aslnda. nk, her
dnemde Trkiye zerinde oynanan oyunlar bu szcn esirleri araclyla
baarya ulamt. Gemi srelerde kan Krt isyanlarnn perde arkasnda yatan
gereklikler de bunlara dayal di. Ve yani ihanetin tohumlarna gebe kalan birer
trajediler zinciriydi, bunlar.
Aslnda ERNK raporu, ok gerei ksack izahatlarla ortaya sermekteydi.
PKK'nn gizemli ykseliinin ardnda yatan isimlerden biri olan ve mevcut
belgelerle deifre edilen Tatlses, ERNK'nm PKK Altnc Kongresi'ne hitaben yazd
rapora gre; 1991-1997 yln kapsayan zaman zarfnda rgtle srekli irtibatl
kalmt. Zamanla ERNK'ya mensup militanlar dahi ziyaret ettii ve kamufle olmak
maksadyla balar da bulunduu sade bir dil ile anlatlyordu.
ERNK raporu bilgilerimi teyit etmekteydi; ancak, bildiklerim dnda okuduum
raporda nemli ayrntlara girildii de rahatlkla gzlemleniyordu.
Tatlses-PKK ilikisi gerei, alaka hazrlanan Apoizm senaryosunun kimler
roln oynarsa etkili olunabilinir sorusunun yaamsal kantyd. Tetii ekenden ok
ektirenler veya birtakm irkef emeller uruna yardmc olanlar, hassasiyetle
gznnde bulundurulmalyd.
Tatlses'in da vurduu masumiyet, oyunu iindeki ikilemi rt bas etmeye
yetmedi; yetmeyecekti de.
PKK saflarnda faaliyet srdrdm sre ierisinde Tatlses adm ilk kez 1992
ylnn Eyll aynda alnan 10 milyarlk ba ile birlikte duydum. O sra Garzan
Eyaleti Karargah Komutanlnda bulunuyordum. Karargahn sorumlusu ise, Ebubekir
kod adl Halil Ata idi.
ERNK tarafndan btn rgt yandalarna yapld gibi, Tatlses'ten de ba
istenilmi ve ERNK militanlarnn taleplerine olumlu yant veren Tatlses, 10 milyar lira
bata bulunmutu. Bu parasal yardm milislerimiz aracl ile krsala ulatrlmt.
Para, eyalet komutan Halil Ata'a teslim edilirken, alnd makbuzu da arive
kaldrlmt.
***

-48-

DOKUZUNCU BLM
1993 yl bahar aylan ierisinde, Bitlis iline bal krsal kesimde, Bitlis grubu ile
bulumak zere irvan blgesinden ayrlm, Bilge adl rgtn merkezi yesinin de
iinde bulunduu yedi kiilik grupla hareket etmitik.
Bitlis grubu, seviyesi itibari ile dier blgelerden daha kaliteli, aydn
militanlardan oluuyordu. ou ehir hayatnn zevkine ve kurnazlna kendini
kaptrm ahsiyetlerden ibaretti.
rgt deyimiyle;
Bitlis grubu, burjuvazinin en somut rneini PKK ierisinde simgeliyordu. Bu
sebebledir ki, Bitlis grubu nitelikli tek bir eylem dahi yapamamt. rgtn bak
asna gre oportnizmin hizmetinde bulunuyorlard.
Bu pasivize olmuluk zamanla Bitlis grubunu yozlatrmt. Bu grupta, kadnerkek, hatta erkek erkee ilikilerin yaandna dahi seyrek de olsa ahit
olunuyordu. Nitekim bu kendiliindene! pratik Bitlis grubunu topyekn imhaya
gtrmt.
PKK'nn ideolojik yaplanmas karsnda tezat oluturan bir grup ile
randevulam, birka gn bu grupla ayn ortam solumutum.
Akam zereydi. Bitlis grubuyla iki saat kadar ayn gzergah zerinde beraber
intikal edecektik.
Havann kararmasyla Bitlis grubunun ncleri en baa geti. ntikal
baladnda Bilge'ye yanatm. Zira, rgtn hareket tarznn dnda kalnmt. ok
tuhaf ve bedavadan bunca sre yaayan bir grupla hareket ediyorduk. Hareket
ncesi ne keifi, ne de devriye grubu kartlmamt. Geeceimiz yollar zerine,
pusu kurulabilecei hi dnlmemiti bile.
Bilge'ye;
- "Heval, koyun gibi yola dtk. Bunlar nasl bir grup?" diye sordum.
Bitlis grubunun byk bir blm braknz atmay yrtmeyi, yolda
dahi yrmesini bilmiyordu; sendeleyerek yryorlard. Kyafetleri bile stanbul
sosyetesine ta kartacak cinstendi. Ana dilleri Krteyi dahi doru drst
konuamyorlard. Hele o silah tutularn, PKK'ya sempati duyanlarn
grmesini isterdim.
Glsek mi, alasak m?
Tek sra halinde intikal ederken bir ara hi grmediim fazlaca dik olmayan bir
srt hattna vurduk. Bu srt hatt tamamen ormanlk alandan oluuyordu. Ay nn
olmad zifiri bir karanlkta yryorduk. Ancak, ormanln ortasndan geen patikay
takip etmemiz bizi olduka rahatlatyordu.
Ve lakin iimdeki kt his sanki durmadan beni uyaryordu. Bir eyler olacak
gibiydi. Keza bu grubun hareket tarzndaki laubalilik beni endielendirmiti. Kk
askeri bir timin pususuna dmemiz bile ar kayplara neden olabilirdi. Her zamanki
gibi aktifletim, kendimi n plana attm. Pusu tehlikesine kar tm grubu srasyla
ikaz ettim; mesafelerini amalarn istedim. Bu uyanm kimine gre ciddi, kimine gre
ise bir oyun gibi alglanyordu. Bunu bir oyun sananlar, rgte yeni katlan krpe
beyinli kiilerdi. PKK'l olmann masumane bir oyun olmadn, olamayacan

-49-

anlatacak vaktim olmad gibi, buna da gerek duymadm. Ne de olsa ac geree

ahitlik etmeleri herhalde pek uzak ihtimal saylmazd.
Sonuta gzlerinin nnde akacak kan, bunun bir oyun olmadn gstermeye
yetecekti sanrm.
Grubun nnde intikal eden ncler blgeyi iyi tanyorlard. Ancak, fazla dikkatli
olamayacaklarna inanm olsam gerek ki, dayanamadm; iimdeki pheyi bertaraf
etmek iin en n sraya kadar ilerledim. Hemen ncnn arkasna getim. Srekli
arkamdan yryen arkadalarmn mesafelerini ve etrafm kontrol ediyordum.
ntikal ettiimiz patikann baz blmlerini kapsayan sk aalklarn iine de
vurmuyor deildik hani. Aalklar amak isterken sivrilmi dallarn gazabna
uramaktan kendimizi kurtaramyorduk.
Tenimiz srlsklam olmutu. Baya yorulmutuk da. Souk bir su kaynana
vardmzda dinlenmek zere durduk. Su kayna olduka sapa bir yerde idi. Her ne
kadar ihtiyacmz iin kaynan yan banda dursak dahi ok dikkatli olup, burada
fazla oyalanmamamz gerekiyordu. Keza, aksi durumda sava taktiimize aykr
dlrd. nk, dman diye tanmlanan gvenlik gleri mecburi ihtiyacmz olan
su kaynaklarnn yaknnda pusular kuruyordu. Nitekim bu ekilde ok sayda kayplar
verilmiti.
Pusularn genelinde vurucu ve sonu alc taktiksel eilim su kaynaklarnn
olduu yerlerde daha etkili oluyordu. Sonulan da olduka olumluydu. Bunu uzun
dnemde yaadm ac gereklerden sonra ancak idrak edebilmitim.
Su kaynann zerinde fazla durmadk. Su ihtiyacn karlayan her militan,
savunmal bir ekilde uyanlar eliinde kaynaktan uzaklayordu. Hepimiz suyumuzu
itik; ihtiyalarmz giderdik. Kocaman aalarn bulunduu dzlk bir alanda tekrar
durakladk ve bir mddet burada dinlenmeyi kararlatrdk.
Her eye ramen, moralimiz iyi saylrd. zellikle Bitlis grubu mensuplar
istirahat esnasnda srekli akalayorlar-d. Bense, byk bir sessizlik ierisinde
dinliyordum onlar. Karmza kabilecek olumsuzlardan habersiz bir ekilde...
Plana gre; belirlenen br noktaya kadar beraber intikal edecek, ardndan ayr
istikametlere sapacaktk. Bitlis grubu kendi blgeleri ierisinde belirledikleri bir
noktaya, biz de ait olduumuz szde Garzan Eyaleti Birinci Blgesi krsalna
ynelecektik.
Dinlenme esnasnda, Bar isimli bir militan Bitlis grubunun sorumlusuna
yanat:
- "Ben ok am. Bir eyler yiyebilir miyim?"
Diye sordu.
Sorumlu, militansa tavr taknacana gayet rahat bir ekilde srtt:
- "Biraz daha dayan be Bar! Zaten noktaya az kald. Orada karnmz
hep beraber doyururuz."
Dedi.
ok ardm bu muhabbete. Mbarek, sanki kurtarlm bir alanda
bulunuyorlard. rgtsel mantklarn bir kenara brakmlard. Bu tr davranlar
beni fazlasyla rahatsz etti. Ancak, her ne kadar rgtn koyduu yasak kavramn
delseler dahi ayr blgenin elemanlar olduklarndan mdahale etme yetkim yoktu. Bu

-50-

artlar altnda onlara yapabileceim tek ey, onlara, kinci olmada szl uyanlarda
bulunmak idi. Bunun da pek faydal olduu sylenemezdi.
Yorgunluumuzu zerimizden attktan sonra hep beraber ayaa kalktk; tek sra
olduk.
Su imek iin indiimiz kaynaktan bulunduumuz dinlenme yerine gemek
zere patikadan biraz sapmtk. Patika az yukarda kalmt. Ynmz
kaybetmemek iin tekrar patikaya kmamz gerekiyordu.
Harekete getik. Bir mddet ilerledik. Yrdke ormanln ierisine
dalyorduk. Ksa sre sonra anladm ki, deli danalar gibi bir saa, bir sola sapan nc
yolunu kaybetmi, korkusundan ses karmayarak yolu bulmak amacyla ilerlerken
grubu tam bir kmaza sokmutu. Ormanln iinde yarm saat daha sk aalarla
boutuk. Ve sonra, hi beklenmedik ekilde ormann son bulup, plak bir srtn
balad yerde bulduk kendimizi.
Grubun tamam orman atktan sonra, bu kez plak arazide intikale getik.
Dorusu bu araziye t ah m ini m ce en az benim kadar nc de yabancyd.
Hi bilmediimiz rktc bir tepeye kyorduk. Ben pek inanmyordum
dorusu, fakat geride kalanlar tepeye varnca nc gibi ynmz bulacamz
dnyorlard.
Oysa ki iimizde eceline, hem de kendi ayaklaryla koanlar vard. Ve
umutlanacamz sandmz tepede, dnya zerinde misafirlikleri sona
ermilerle randevusuna gelen lm meleinden habersizdik!
Trmanlan srtn nereye vardm tahmin edenimiz yoktu. ncnn arkasnda
bulunduum iin yllarn birikimiyle ncye srekli taktik veriyordum. Lakin ynmz
tam anlamyla bulabilmemiz iin, mutlak trmandmz srtn zirvesine ulamamz
gerekiyordu. Hl gerimizden intikal eden militanlar yanl yola saptmz
bilmiyorlard. Paniklememeleri iin de bu durumdan haberdar edilmemilerdi.
ki byk kayann olduu sarp bir noktaya vardk. Byk bir sessizlik kmt
zerimize. Grup sessizliine de ylesine riayet ediliyordu ki, olas bir ary dahi
nlemek iin telsizlerimizin ses ayarlarm da sfir noktasna kadar dayamtk.
Karanln sessizliinde gei yaptmz dar ve tehlikeli geitten kyorduk ki,
hemen yan bamzda mthi bir grlt koptu. Yere kapandk. Arka ksmdan
lklar geliyordu.
Pusuya dmtk.
zerimize doru kayalklardan yamur gibi kurun atlyordu. akna dnmt
herkes. Bir ara nc ayaa kalkt, aptal aptal... Herhalde arkadalarmzn bizi
snadm sanmt. Yksek sesle baryordu baryordu arkaya doru:
- "Ne yapyorsunuz serseri herifler, kesin u atei!"
Yllarn tecrbesiyle tahmin ettiimi O, kurunlarn vzlday altnda dahi
alglayamamt; kayalklarda askerlerin olduunu aklnn ucundan dahi geirmiyordu.
Ta ki, kulaklarnn dibinden geen kurunlarn ayaklarnn dibine aklmasna dein.
Ne trajikomik olayd!
Askerler bizi ok kt yerde sktrmlard. Sklan kurunlara karlk vermekte
tereddt ediyorduk. Karlk verenler de clz savunma yapyorlard. Zaten aktif

-51-

savunma yapmamz dnlemezdi. Keza aktif savunmaya gemek isteyenlerin yeri

deifre olmu, vurulmulard.
Arkama dndm:
- "Herkes dalp, ekilebilecei noktalara ynelTalimatn verdim. Bir kayaln dibine ekilerek bekledim. Yaralanan ve
yardma ihtiyac olan arkadalarma yardm edecektim. Zaman zaman hedef
artmak iin askere zayf noktasndan kurun skyor ve yerimi deitiriyordum.
Askerler tarafndan atlan pusuda ate altnda kalmtk. Yarm saat kadar sonra
frsatn bulup, sessizce pusu noktasndan ayrldm. Geride manevra yapan
arkadalarmla bulutum. Yanlarnda iki yaral vard. Yarallardan biri bayan, dieri
ise ocuk yata bir erkekti.
Ondrt l vermitik. Ondrd de Bitlis grubunun elemanlarndand. Yarallar da
onlara ait idi. Bizim grubumuz tecrbeli olduundan pusuyu rahatlkla atlatmt.
Yaralanan bayan Diyarbakrl idi. Ad, Pelin'di. Kalasndan ve ayak
baldrndan olmak zere, iki kurun yaras almt. Dier yaral ise, kurtarlacak
gibi deildi. kisini de atma blgesinden uzaklatrdk; Olek isimli bir kye
gtrdk. Yarallar bu kye gtrmemiz yolumuzu bulduktan sonra saatler srmt.
ocuk yataki erkek militandan midimizi kesmitik. O'nu lme kyde
yolcu ettik. Pelin ise kurtarlacak gibiydi. Ancak, sk bir tedavi grmesi gerekiyordu.
Kydeki milislerimize nemli miktarda para verdik; Pelin'in tedavi edilmesi
amacyla stanbul'a gtrlmesini istedik.
Pelin, stanbul'a gtrldkten sonra ERNK temsilciliine
edilecekti. Onlar bir ekilde onun tedavi edilmesini salayacaklard.

emanet

Bir gn kalmak zere katldmz Bitlis grubunda, ou, yeni katlm ve

atmada darbe yemenin psikolojik sarsntsn zerinden atamayacak kadar
deneyimsiz olduundan koruma amal olarak bir mddet daha yanlarnda
bulunmaya karar verdik.
Aradan onbe gn geti. r gutun1 st dzey krsal elemanlar talimatla
stanbul ERNK'dan Pelin'in durumunu renmemizi istediler. Bu grev de her
zamanki gibi bana devredildi.
Sivil elbiseler kuandm. Bana yardmc olmas iin yanma tecrbeli bir
milis aldm; Bitlis il merkezine indim. Sempatizanlarmzdan birinin evine,
milisimizin nerisi zerine giderek zaman geirmeden stanbul ERNK
mensuplarndan Dilovan adl rgt eleman ile telefon irtibat kurdum.
Dilovan ile krsaldan tanyorduk Kendisi de Pelin ile ayn kaderi
paylaanlardand. inde bulunmadm bir grupla eyleme girmi, eylem
esnasnda yaralanarak arkadalar tarafndan kurtarlmt. Tedavisi de
stanbul'da yaplmt.
Dilovan'dan Pelin'in durumunu sordum. Dilovan, Pelin iin gerekli
altyapnn oluturulduunu dile getirdi:
- "Bu noktada kimlerden destek gryorsunuz? Yanl anlalma olmasn,
Ebubekir yolda teferruatl bilgi istedii iin soruyorum."

-52-

Dilovan, soruma ak ve tereddtsz yant verdi:

- 'Tatlses. Tanrsn! Hani, bu sanat... bo, bo!"
Dilovan' da o tedavi ettirmi zamannda. bo'dan sz ederken O'na
vgler yadryordu:
- "Kendisi ile iyi diyalog ierisinde bulunuyoruz. Bu konuyla alakal
olarak kendisinden yardm alacamza dair sz aldk."
Sanat bo, dalarda veya karanlk tenha bir mevziide ldrlen
Mehmetiklerin bar yank analarndan, syledii havadan trklerle kazand
paralar, evlatlarnn katilleri iin harcamakta tereddt dahi etmiyordu, demek
ki!
Dndrcyd. stelik hepsi gnll yaplmt.
Nitekim sonraki gnlerde Pelin'in tm tedavi masraflarnn brahim
Tatlses'in karlam olduunu ayrntsyla renme imkanmz oldu. Tatlses'in
bu tavr PKK asndan olumlu saylrd.
Abdullah calan ile kurulan bir telsiz balantsnda O'na, Tatlses ile
alakal olarak unlar sylemitim, sonraki zamanlarda:
- "Sayn bakanm, genel faaliyetlerimiz ierisinde yaralanan Pelin isimli
bir bayan arkadamzn tedavi masraflarn malum tanyor olabileceiniz
stanbul'daki
trkc
brahim
stlenmi
ve
trl fedakrlklarda
bulunmutur."
O ise;
- "Gnll m?"
- "Dorudur, sayn Bakanm."
- Ya, yle mi? bo, iyi ocuktur. Ancak, kendisini biraz daha yetitirmesi
lazm. Kendisine yazl veya szl teekkr edin!,."
Abdullah calan'n teekkr edin, talimat 1993 ylnda yerine getirilemedi.
1994 ylnn bahar aynda ARGK'nn denetiminde ERNK'y tefti ederken brahim Tatlses'den 40 milyar Trk Liras para alnm olduuna tank oldum. kinci
kez bizim blgeye gelen bu yardm karlksz braklmad; teekkr mektubu
yazld. Mektup bir kurye araclyla stanbul ERNK temsilciliine, oradan da
brahim Tatlses'e ulatrlm... Tatlses de bu mektuba karlk szl bir mesaj
yollayarak:
- "Partimiz iin ne yapsam azdr!" demi...
***

-53-

ONUNCU BLM
PKK, kmsenecek gibi deildi!
Dalardaki mevcut militan kadrosuna bakldnda gayet sistematik, oturtulmu,
koordineli bir alma ile yzleilecei muhakkakt. Olaylar ylesine bilinli koordine
ediliyordu ki, siyasal zm atlmlar krsaldaki silahl mcadelenin dnemsel
taktiklerine orantl dizayn oluyordu. Bundan dolay olsa gerek, gerekten de ister
terr deyin, ister bu olaylara baka boyutlar kazandrn, PKK, kesinlikle nemli bir
aama katetmiti. Ad konmam savaa kar olduunu iddia edenler bile aslnda
PKK ile gayri ihtiyari muhatap olmulard. Dnem olmu PKK taraftarlarna devlet,
kendi eliyle imkan sunmutu.
Dou Perinek'in konumuna bakldnda dncelerimin doruluuna kanaat
getirmek mmkn olacaktr.
i Partisi Genel Bakan iken, PKK ile irtibatl olduu belgelenen, akabinde
apar topar gz altna alnan ve tutuklanan Dou Perinek'in gemii de pek i ac
deildi. O, daima lml ve uzlamac yaklamlarn dnda kalmt. Belirledii
ideolojik izginin dahi tesine sarkyordu. Sre ierisinde koruduu zannedilen
kimseleri hedef setii, daimi bir deiim ierisinde bulunduu da bilinmekteydi.
PKK, silahl mcadele ierisine girdikten sonra, 1989 ylnda Abdullah calan'n
yanna varan Perinek, rgtle btnlemek istemiti. rgtn lideri konumunda
bulunan calan, gemi sreci gznne alndnda Perinek'e gven duymann
doru olamayacan dnm, bu neriyi kimseye sezdirmeden askya almt.
calan'n bu neriye temkinli yaklamasnn ardnda yatan asl neden, bir zamanlar
ideolojik mcadeleleri gerei karlkl kanl bakl olmalaryd.
Perinek'in 1970'li yllarda, TKP dneminde ve sonrasnda birok arkadan
yan yolda brakt, kendisine muhalif olanlar deifre ederek lmlerine sebebiyet
verdii dikkate alndnda calan'n gvensizliini anlamak mmknd.
1991 ylna kadar Abdullah calan'dan gelecek cevab bekleyen Perinek,
PKK'nn gn getike daha ok g kazandna ahit oldu. Bu da, itahnn
kabarmas demekti. Zira, O'nun hibir dnem yapamadm PKK baarm, O da,
bundan nema kapmak iin harekete gemiti. Aslnda Apo'nun kendisine
gvenmediini biliyordu. Bu sebeple gven vermek adna, PKK lehine birtakm pratik
faaliyetler ierisine girdi.
PKK meyilli icraatlara girien Perinek, toplantlarda ve katld seminerlerde
daima Krt sorununu kayarak, PKK'y savunucu tezler ortaya koydu. Her ne kadar
pratikte ayn aktiviteyi salayamam olsalar dahi teorik balamda PKK ile ayn dnya
grne sahip oluu da kitle zerinde inandrcln arttmyordu.
1991 ylnda calan, Perinek'i, karargahna yani Mah-sun Korkmaz
Akademisi'ne ard. calan'n bu ars zerine Bekaa'mn yolunu tutan Perinek,
gerek anlamda burada, ok zel diyebileceim nemli bir grme gerekletirdi.
Ayann tozuyla vard szde Akademi'de bir nceki ziyaretinin tersine tam bir lider
gibi karland. Apo'nun karargahna varnda, tek sra halinde bekleyen dzenli ordu
grnml szde veya gerekte Krt gerillalarnn esas duruta ahsm selamlamak
iin beklediklerine ahit oldu. Bu, Perinek'i onurlandrmada izlenilen iyi bir stratejiydi.
Akademi'nin kapsna kadar ezik varan Perinek, onur verici karlama treniyle
karlannca, bir an iin kendisini Krt sorunun zmndeki tek kilit isimmi gibi

-54-

grd; bu uurla militanlar selamlad. Abdullah calan ile beraber eitim sahasn ve
militanlar tefti etmeye kadar giriimci tavr taknd.
calan'm karargahnda PKK'nn bayram pen, lideri ile ay yudumlayan ve
hatta kendisinden gl alan Perinek, grd yakn ilgi nedeniyle rgtn havasna
girmekten kurtulamad.
calan ne dese onaylyordu.
calan, Perinek'ten lke ierisindeki psikolojik savan younlatrlmasn, i
adamlarndan mali kaynak salanmas iin teviklerde bulunmasn, PKK'mn
mcadelesinde haklln her platformda dile getirmesini, devletin asimilasyon ve
smrye dayal despot yaklamnn sadece lke ierisinde deil, yurt dna da
tarlarak anlatlmasn, PKK'nn nnn almas iin siyasal zme ynelik tatmin
edici giriimlerde bulunmasn, devletin rgt tarafndan bilinmeyen, grlemeyen
taktiksel sava stratejisinin bilgi ak ierisinde szdrlmasnn salamasn, ERNK
mensuplarna zellikle metropollerde zemin tannmasn ve aktif alma yapmalar
iin yardmc olmasn, yanl eylemlere teebbs edilmesi halinde uyarlmalarnn
salanmasn, pasif konumda kalanlarn nitelikli eylemlere ynlendirilmesinde nclk
yapmasn gayet sade bir dille talep etmiti. Tabiri caiz ise, Perinek'in PKK'nn ikinci,
fakat gizli lideri olmasn istiyordu.
Bu talepler baka neyin alameti olabilirdi ki?..
Perinek, calan'n taleplerim sca scana .kabul etti. Tabiiydi ki, danann
kuyruunda nelerin yattn Perinek asndan anlamak zor olsa gerekti. Ancak,
danann kuyruunda bir gizem aramaya kalklmazdan, mevcut gerekler nda
senteze gidilecek olursa ortaya u gerein kmas kuvvetle ihtimaldi:
Perinek, PKKnn beyin fonksiyonlu, ama gizli bir lideri olmutu!..
Tarih 1991.
Bekaa'ya gidiini kamufle etmek amacyla sonradan oka rpnan Perinek,
bu srr saklayamayacam anlayarak, gazetecilik ayaklarna brnp, bunu, mesleki
bir gereke olarak topluma kendisinin lanse etmesi gerektiine inanmt. Laf olsun
diye 2000'e Doru dergisinde baz nem arz etmeyen deerlendirmelerini
rportajms nitelikte yorumlam ve adaletin elinden syrlma gayreti ierisine girmiti.
Sanki adalet ark iliyordu da!.. Sanki Perinek, gazeteci olmadn
beyan etse ieri tklacakt da!.. Hay!..
Yunan milletvekilleri calan' ziyaret etti diye Trkiye'yi ayaa kaldran, hatta
Yunanistan ile ilikilerin dondurulmasn isteyerek Ege kylarnda koca iki lkeyi
souk sava rzgarlarna esir veren Trk milletvekillerinin, vekil arkadalarndan
Fetullah Erba ile HD genel bakanlarndan Akn Birdal'm PKK'nm ayana
gitmesine, PKK'nn merkezi yesi konumunda bulunan Ali Rza Altun ile rgtn
bayra altnda pozlar vererek blc faaliyetlere gven veren ve Mehmetik'in
aktlan kanna adeta hakaretler yadranlara ses kartmamasna ne anlam
verilebilir, ne de atl kaldna inandm adalet arknn istikrarna, tarafszlna
gven duyulabilirdi.
Perinek, Mahsun Korkmaz Akademisi'nden istedii frsat yakalad inancyla
ayrldktan sonra Trkiye'ye geri dnd. Gdm altnda bulunan Teori Dergisi'nde
calan ile yapm olduu mlakat tefrika etti. Apo'ya, PKK'ya, ARGK'ye vgler
yadrd.

-55-

Bir anda yazlarnda Krt hamisi kesiliverdi, Perinek. Ayn yl yaplan Sosyalist
Parti kinci Kongresi srasnda genel bakan seildi. Keza, Apo'yu Bekaa'da ziyaret
etmesi ve hemen akabinde Sosyalist Parti Genel Bakanl'na getirilmesi tesadfi
olarak nitelendirilemeyecekti. ok koordineli ve stratejik dnld aleniydi.
Perinek'in genel bakan seildii SP'nin ikinci kongresine etnik mcadele
yrten eitli lkelerdeki militan glerin liderlerinin de davet edilmesi ve kongrede
bunlara da sz hakk verilerek, len ad altnda tam bir blc propaganda
estirilmesi olduka etkileyici, bir o kadar da dndrc idi.
Kongrede kimler yoktu ki!
Kbal, ilili, inli, Vietnaml, Angolal vs. nice Marksist-Leninist
mensuplar, gerek fiilen itirak etmi, gerekse mesajlar yollamlard.
Elbetteki ki, Trke konumak yasak olmamalyd. Zira bu lisan, Trkiye
nfusunun bete ikisinin konutuu bir ana dil olmakla birlikte, yine bu orann bete
biri iinde hayati bir gereklilik arz ediyordu.
Ancak, Perinek bu konuda da suistimalci davranmt. Kongre salonunda
Apo'dan ald direktifler dorultusunda lisann Krte eviri ile deitirmesi ortam,
Apo'nun ve dadaki militanlarn lehine atlan sloganlarla alevlendirdi:
"Gerilla vuruyor, Kr di t an' kuruyor. Biji Serok Apo!
Bunlar kongre salonunda atlan sloganlarn balcalarndand.
Ayn tarihte Teori isimli dergi, Sosyalist Parti'nin kinci Kongresine genie yer
verdi. Dergide ayrntlara deinilerek, blmlerde Apo'nun istemlerinin sinsice nasl
da ilevsellik kazand alenen ortaya konmutu.
Aslnda bunlar, glmesini beceren nadir vampirlerdendi.
Gnein aydnlndan saknarak, gecenin karanlnda hayat arayan,
dolunayda avlanan bir vampir gibi... Onlar da; glerini ancak istikrarszlklarla
korumakta ve bu hallerde gerek yzlerini ortaya dkebilmekteydiler.
Kbrs Bar Harekat'nda, mdahaleyi gerekletiren Trk Gvenlik Kuvvetleri'ni
igalcilikle sulayanlarn da arasndayd, Perinek!
Byle bir zihniyete sayg duymak mmkn myd acaba?
Asl sorulacak olursa syleyeyim;
Bu, ne Hak'ka, ne halka hizmet olarak kabul grebilirdi.
Kbrs Bar Harekat'n balangcndan itibaren eletiren Perinek,
dncelerini szm ona belgelemekten de kanmyordu. KIBRIS MESELES isimli
bir de kitap yaymlayarak kimliini tad, ekmei ile beslendii lkesinin onursal
mcadelesini resmen knyordu. Kitabnda Trk mdahalesini yrten komutanlar
ar bir dille eletiriyordu. Mdahaleyi faist generaller etesinin mdahalesi, igali
olarak lanse ediyordu; gzleri kana brnen rk, katliamc Rumlar iin de, mazlum
yaktrmas yapyordu, bu kitabnda.
Bu kirli senaryo a, PKK ile mcadeleye girien gvenlik personelleri zerinde
tekrarlanarak oynanmaya alld, hem de defalarca.
Ordu ky yakyor, ormanlar yakyor, faili mehul cinayetlere seyirci kalyor
deniyordu bu defa. Fakat bu pek fazla rabet grmedi. Zira Perinek, siyasal

-56-

anlamda kayda deer incelikte kamuoyu oluturamamt. Engel buydu! Nitekim

bunlann tamam eski dmann dost olmadn, olamayacam delillendiriyordu.
1991 ylnda A. calan ile gren Perinek, lkesi iin alma hevesi iinde
bulunan kimselere ynelik mthi derecede psikolojik sava da yrtyordu.
1991-1992 yl PKK'nn doruk noktasna ulat zamanlard. Bu sre
ierisinde btn PKK kimlikli kimseler gibi Perinek de Apoist olmutu.
Kim ne derse desin ortada bir gerek vard.
PKK'nn kurtarlm alanlar oluturduu bir dnemde bu rgt ykma
uratan kii Trkiye'nin ilk kadn babakan olan Tansu iller idi.
iller'in kimin tarafndan ynetildii, kumanda edildii iddialarna meydan veren
sorulara zemin hazrlayan speklasyonlar inkar edilemez bir gerei saman alt
edemezdi. Bu aktivitasyonu salam olmasndan dolay idi ki, Apo'dan ald
talimatla iller'i karalama harekatna girien Perinek, koz olarak CIA ajanl,
ispiyonculuk, hrszlk gibi iddialar savurmu, her ne hikmetse tm bu sylenenler
rabet de grmt dorusu.
1996 ylna kadar teorik ve pratik anlamda PKK'ya hizmet veren Perinek,
nihayet PKK tarafndan ilk kez resmi bir yaz ile taktir edildi.
Tarih 1996.
***

-57-

ONBRNC BLM
Tarih 04.03.1996.
Garzan Eyaleti Karargah Komutanl tarafndan kaleme alnan ve ERNK
mensuplar aracl ile Perinek'e ulatrlan bir teekkr mektubu hazrlanmt. Bir
sayfadan ibaret bu dokmanda Perinek'i vc cmleler kullanlmt.
Dokmanda nemli bulduum ksmlar aynen yle yazya dklmt:
"... gstermi olduunuz zveri ve gerek silahl, gerek siyasi, gerekse de
ekonomik ynden partimize yapm olduunuz katklar kelimelerle ifade etmek
mmkn deildir. ...Krt halknn sizin gibi insan haklarna saygl, cesur ve
bamszlk mcadelesi yrten partimize ekinmeden destek kan yiit fertlere ihtiyac vardr. ...partimiz sizinle srt srta almaktan eref duyacaktr."
Grld zere, Perinek-PKK diyalogunda bunun tesine de geilmeden
esas gerekleri grmek mmknd. Kimsenin ne yalana, ne de ynlendirmeye
ihtiyac olmayaca, olamayaca bir ibret vesikas idi, bu!
Perinek'in deyimiyle de; bu, bir komplo deildi.
***

-58-

ONKNC BLM
Kim PKK'ya nasl yardm etti?
Tarih tekerrr ediyor!
KISIM BR:
PKK'nn var oluunu ve ayakta yllar boyu nasl kalabildiini irdelediimiz zaman
karmza sistem anlay kverecektir.
PKK, gerek mnda tan bir sistem anlay zerine kurulu idi. Geri ilk.
oluum srecine bakldnda olduka kopuk ve istikrarsz bir grnmde olduu
sanlacaktr. Fakat beyin takm kurucu ve merkezi yelerin fonksiyonu PKK'nn yllar
boyu glenerek bymesinde etken olmutu. Trkiye artlarnn zemin tand
fraksiyonel nemalarda nemli bir husus olarak deerlendirilebilirdi.
PKK'nn kurucu beyinlerinden olan Trk asll Haki Karer'in, ideolojik inanc
gerei sa-sol atmalarna girdii sralarda, 1977 tarihinde G.Antep'te lmesi
sonucu gereksinim duyularak kurulan PKK, kurulduu gn olan 27 Kasm 1978
tarihine kadar istikran olmayan bir hareket idi. Ancak, asl beyin olan calan'm doru
tehisi ile, yaanan 12 Eyll cuntasnn ardndan devlet aleyhtar birimlerin tersine,
Lbnan-Suriye hattnda gerilla hareketi iin alt yap salanmasyla, ileriki yllarda
koca Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kaderini etkileyecek bir rgtn domas sz
konusu olmutu.
PKK, devrim grevi dorultusunda snfsz bir toplumu, yani Komnizmi
hedefleyen ve bunun bir evresi olan Sosyalizmi bir yaam felsefesi haline
dntren, kurulu iarm Bamsz Birleik Demokratik Krdistan zerinde
younlatran, stratejisini uzun sreli halk sava olarak tespit eden ok ynl bir
koordinasyon rgt idi. Halk savann temel dayanaklar olarak parti, ordu ve cephe
kanatlan aamalarn nc aktivasyonlan olarak n plana kartlmlard.
Halk savann merhalesi bulunuyordu. Bunlar;
a) Stratejik savunma
b) Stratejik denge
c) Stratejik saldr aamalarndan ibaretti.
Krdistan'daki smrgeci egemenlie ve emperyalizmin etkisine son vermeyi,
a d kalntlar tasfiye etmeyi de vaatleri arasna sokmay ihmal etmemiti, PKK
rgt.
PKK'nn byme safhalarn anlatma gereini duymamn nedeni, finansrler
ann nelere mal olduuna iaret etmek iindir. Bu sebeple, okurken anlamay,
anladka hkmetmeyi renen bir nesil oluturmak temel vazifelerim arasndadr.
Finansrn
rol,
PKK'nn
bymesine,
gereklemesine, u tarihlerde fazlasyla yetmitir.

iktidarlama

projelerinin

Kasm 1978-ubat 1999

KISIM K:
Yllar ncesinden tasarlanan halk rgtlenmesi, illegal bir hareket ortaya
konularak Apocular ismi altnda kimi zaman atlarak, kimi zaman provokatif
icraatlar oluturularak yaygnlatrlmaya allm, ancak hibir dnem Sterka Sor

-59-

rgt tarafndan ldrld iddia edilen Haki Karer'in kaybndan sonraki srece
kadar mcadelede silahl, davasal ve rgtl inan ba gstermemiti.
1977 ylnda Haki Karer Gaziantepte vurulduktan sonra partilemeyi zaruri
gren calan, ayn yl PKK programn hazrlad. M. Hayri Durmu ile rgtn
manifestosunu kaleme ald.
Bu manifesto 1978 tarihinde hazrland.
calan, arkadalarm gizlice Diyarbakr'a bal Fi kynde toplayarak PKK
(Partiya Karker6n Kurdistan)'y kurdu.
Tarih bu sralarda 27 Kasm 1978'i gsteriyordu.
1979 ylnn Temmuz aynda Ethem Akan ile Suru zerinden Suriye'ye,
oradan da Lbnan'a geen, Filistinlilerin yanna geri ekilen 200'e yakn arkadayla
ideolojik eitim gren calan, 1982 ylnda Trkiye cezaevlerinde lm orularna
katlan parti mensuplarnn ortaya koyduklar iradeye mteakip silahl propaganda
faaliyetlerine giriilmesini istemi ve nihayetinde 1984 tarihinin 15 Austosu'nda
silahl eylemsellie geilmesini emretmiti.
27 Kasm 1978 tarihinde kurulan PKK, kuruluunu da 30 Temmuz 1979
tarihinde ilan etti.
PKK'nn kuruluunun ilan edilmesi, Abdullah calan'n yurt dna kmasnn
akabinde dnemin Adalet Partisi Milletvekili Mehmet Celal Bucak'm bulunduu Hilvan
Kurtba kyndeki saldrda, PKK'l grup adna nclk yapan Salih Kandal lrken,
M. Celal Bucak ise yaral olarak kurtulmay baarmt. Bu saldrdan sonra PKK'nn
kurulu bildirgesi olay yerine braklrken, Bucak Aireti ile PKK arasnda onlarca
insann ld kanl atmalar da ayn zamanda start almt.
PKK'nn ilanna mteakip, Suriye istihbaratnn yardmlaryla gerekli altyapy
Lbnan'da salayan Abdullah calan, sonradan deifre olan arkadalarn da
yurtdna kard. Mahsun Korkmaz, Kemal Pir, Halil Ata gibi st dzey yetkililerde
bunlarn arasnda bulunuyordu. Bunlar, 1980 tarihine kadar Lbnan'da bulunan El
Fetih rgtne ait kamplarda siyasi ve askeri eitim grdler.
1978 srecinin getirisiyle filizlenen PKK hareketi stlenmi olduu Ortadou
kaplarnda zellikle yabanc uyruklularn desteiyle gerilla hareketini olgunlatrm
ve bu hareketin uygulan tarzna gre yn tespitinde bulunmutu.
PKK, bu eilimler esnasnda zellikle devrimci kiilik oluturmak ve rgt
iktdarlatracak sentezler zerinde younlayordu. Bu sebeple, parti kiilii n
planda tutuluyordu.
Eitimlerde Apoizmin gdmnde bulunan PKK'ya gre, bir parti yesi;
Parti programn kabul eden, hayata geirmekle sorumlu olan, parti iradesini
esas alp, kendisini bu iradeyle btnletiren, parti yaamna tm gn katlan, kendini
zp, partinin tarz, tempo ve slubuna katlarak, parti amalan iin dnsz, derin
coku ve fedakrlkla alan ve yaamn parti davasna adayan zat idi.
1982 tarihli ikinci kongrenin ardndan gruplar kuruldu. Snrlarda Trkiye'ye ilk
silahl propaganda elemanlar szdrld. nceleri Apocu diye adlandrlan militanlar,
artk PKK kimliini kullanyorlard. Hedef kylerdi. Krsal blgelerde rgt lehine
propaganda yapyorlard.
Ama; PKK'y silahl mcadeleye hazrlamakt.

-60-

1982 ylnda, Diyarbakr Cezaevi'nde tutuklu bulunan Hayri Durmu, Kemal Pir,
Mazlum Doan lm orularna katlarak yitirildikten sonra propaganda faaliyetlerine
son noktay koyan PKK ncs Abdullah calan, FHKC'nin uhdesinde bir kampta
Austos 1982 tarihinde yaplan PKK 2.Kongresi'nin esintisinin de hissiyatyla kesin
br talimat vererek Eruh ve emdinli basknlarn gerekletirmi ve bu olayla, gerek
Trkiye Devleti'nin, gerekse de Krtlerin bambaka bir tarihi dnemece sapmasna
neden olmutu.
15 Austos 1984 ylnda silahl mcadele atlmna girien PKK gruplarndan biri
Eruh'a, bir dieri de emdinli'ye baskn dzenlemilerdi.
15 Austos 1984'de Eruh eylemim gerekletiren grup Agit kod adl Masum
Korkmaz'n denetiminde bulunuyordu. Bu eylemde sadece bir asker hayatn
yitirmiti. emdinli'de gerekletirilen eylem ise, Abdullah Ekici'nin denetiminde vuku
bulmutu. Bu eylemde de bir astsubay hayatndan olmutu.
Artk, devletin, yzn dnp bakmad ve halka tantmaktan kand PKK
hareketi bym, ideolojik balamda Bamsz zgr Krdistan isimli ayr bir devlet
kurmay amalayacak noktaya dayanmt. Nitekim byk bir organizasyona daha
girierek ordulamaya kadar giden rgtsel bir mekanizma realize oluyordu Trkiye
topraklar zerinde...
Tarih 15 Austos 1984.
Beklenmedik eylemlerle ibreyi bir anda iddete ynlendirdi PKK. calan,
arkadalar ve dalardaki savalar nce HRK ardndan da ARGK ismi ile silahl
mcadele kulvarlarna ayrldlar. Siyasal-srecin takipisi olmas gayesi ile ERNK
isimli bir de cephe kanad oluturdular. Nihayetinde kategorize olan PKK'nn
dalardaki militanlar ARGK. ehirlerdeki elemanlar ise ERNK mensuptan olarak
snflandrldktan sonra ikinci ve nc derecede nem kazandlar.
ARGK ve ERNK, PKK'nn alt kollan olarak alan kurulular olmulard. ARGK
ve ERNK mensuplar asndan partili olmak, ancak merkezi ye olabilmekle
mmknd.
Ne garip deil mi; adna savalan oluumun asl yesi olamamak!..
PKK, silahl mcadeleye giritikten sonra nemli kayplarndan olan szde
efsanevi komutan Agit kod adl Mahsun Korkmaz', 28 ubat 1986 tarihinde, Gabar
Da'nda aibeli bir ekilde lme esir verdi.
Agit'in lmesi ile birlikte ayn yl PKK'nn nc kongresi gerekletirildi.
Bu kongre rgtn bymesini amalyordu.
Ekim 1986'da gerekletirilen kongrede -ki bu kongre Helvi Kamp'nda
gerekletirilmiti- byk tasfiyeler yaand. Savamayanlar iddetle knandlar,
dlandlar.
Helvi Kamp, Mahsun Korkmaz Akademisi olarak adlandrlan eski eitim
sahasnn nceki adyd. Kamp, Lbnan topraklarnda bulunuyordu. Mahsun
Korkmaz'n aibeli bir ekilde lmesinin ardndan, Helvi Kamp, Mahsun Korkmaz
Akademisi olarak isim deitirdi.
nc kongre dorultusunda alnan kararlar ierisinde Askeri Kanun da
bulunuyordu. Uzun sreli sava iin dalarda gda stoklanmas da alnan balca
kararlardand.

-61-

Askeri kanunun gerekesi, dalara militan aknn salanmasn temine ynelik

bir almann sonucuydu.
Buna gre;
Her aileden bir gencin zoraki veya gnll olarak dalara kartlmas
salanacakt.
Bu kanun dorultusunda kylere girildi; zoraki eleman temininde bulunuldu.
Nitekim PKK'nn bu almasn duyan ky ahalleri, ocuklarn dalara vermektense
ehirlere g ettirmeyi tercih etmilerdi. Fakat PKK, ehirlerde de bo durmuyordu.
ylesine kapsaml ve etkili propaganda faaliyetleri yrtlyordu ki, zorla dalara
kartlacak korkusuyla evlerinden kaldrlarak ehirlere srklenen genler, ilerinde
biriken topyalaryla dalara kendiliklerinden kmaktaydlar.
PKK silahl atlmn ilk HRK ad ile balatt.
HRK, mns itibar ile; Hezen Rzgariya Kurdistan-Krdistan Kurtulu Birlii
adn simgelemekte idi. 1986'da yaplan ve Mahsun Korkmaz'n ldrlm
olmasndan da kaynakland tahmin edilen deiiklik sonucu HRK lavedilerek
yerine ARGK, Artee" Rzgariya Gele" Kurdistan-Krdistan Halk Kurtulu Ordusu
kuruldu.
PKK, bu pratii sonucu Ortadou'ya da alm salayarak, belki de hayali dahi
mmkn olmayan bir gce ve etkinlie sahip oldu.
Aslnda Ortadou'ya alm projesi, tespiti nceden saptanan fikirsel teatinin
rn deildi; zorunluluun bir gerei olarak bu g, hayati endienin sonucu kabul
grmt.
PKK'nn kurulu bildirgesi henz yaygnlamamken 1979 ylnn Mays aynda
MYK yesi ve rgtlemeden sorumlu olan ahin Dnmez ile birlikte pek ok rgt
mensubunun yakalanmas, sorgularda ahin Dnmez'in zlerek itiraflarda
bulunmas sonucu calan, Diyarbakr'da saklanmakta olduu evde son anda
kurtulmasnn tedirginlii ve 12 Eyll dnemecinin haberleri zerine rgt yelerinin
akn akn d lkelere gei yapmasn istemi ve bunu pratie de geirtmekte fazla
ge kalmamt. Nihayet 30 Temmuz tarihli PKK Kurulu Bildirgesinde calan Parti
Genel Sekreteri, Cemil Bayk yardmcs, Mazlum Doan, Basn Yayn Sorumlusu,
Mehmet Karasungur, Askeri Ksm Sorumlusu seilmilerdi.
calan ve arkadalar, PKK ynetimim bu ekilde saptarlarken vakit oktan
aleyhlerine dnmse de, yurt dnda kendi ayaklan zerinde duracak ilikiler am
kurmulard bile...
PKK, Kuzey Irak'ta eitim amal bulunduu zamanlar Barzai Aireti'nin kontrol
altnda bulunuyordu. Fakat arazi tanndka airet denetiminden kopan PKK, dalara
szmaya ve bamsz hareket etmeye balad.
Tarih, 16 Mart 1988.
Irak Devleti'nin Halepe'ye kar kimyasal bombalar yadrmas sonucu len 5
bin insann acsyla ge kalkan Krtlerin, PKK tarafndan silahlarna el konulmu
ve PKK, sahipsiz kalan topraklara stlenme imkan bulmutu. Bu olaydan sonra
snrdan geen aralardan da gmrk vergisi alnmaya balanmt.
PKK'da iken anlatld kadar ile, ge zorlanan Krt mltecilere yardm
ediliyordu; militanlar alann dahi onlarla paylayorlard.

-62-

1988 tarihinde ei Kesire ile ters den calan, O'nu kabul etmez olmutu.
zellikle Kesire, Apo'ya ar ithamlarda bulunuyordu.
O'nu;
Terr estirmekle, kimseye sz hakk tanmamakla, Krt halkna ihanet
etmekle suluyordu.
Nitekim bu srtme hayat arkadalar olan Kesire ile Apo'yu birbirlerinden
koparmt.
Kesire calan'm rgtten ayrldktan sonra sve'te yaad iddia edilmektedir.
PKK, silahl eylemselliini siyasal kulvarlarda da destekliyordu. Mevzii kazanm iin
her trl kozunu oynamaktan kanmyordu. Bu mnasebetle 1989 ylnda Paris Krt
Konferans isimli, Avrupa'da ilk ciddi siyasal etkinlie imza koydu. Dnemin Fransa
Cumhurbakan Fransua Mitterand ile ei Daniella bu toplantya bakanlk
yapmlard. Bu toplantya yine dnemin SHP milletvekillerinden Ahmet Trk,
Mahmut Almak gibi isimlerin yan sra bir ok Krt kkenli nde gelen isimler de
itirak etmilerdi.
1990 ylnda yaplan 4. Kongreden sonra Avrupa'ya, hatta kelimenin tam
mansyla dnyaya ald PKK. Her lkede temsilcilikler kurdu. Ticaretini yapmasa
da, eroin pazarlayan, kadn satan, ek-senet tahsilat yapan mafya dahil herkesi
haraca kesti. Zira, vuku bulan olaylar yle bir noktaya dayanmt ki, kylerde vukuat
meydana gelse, kyller sorunlarn rgte gtrp, PKK'nn kurduu Halk
Mahkemeler'inden adilane sonu almay medet umar olmulard. Ksacas, devlet
ierisinde vatan olmayan, fakat bamsz bir oluumun hakimiyeti ba gstermiti.
Bu oluumun ad, PKK hareketi idi.
PKK, 4. Kongresini gerekletirmeden evvel 1990 ylnn Mays aynda,
Lbnan'da 2. Konferansm gerekletirdi. Bu konferans ayn zamanda kongre
hazrl niteliinde idi.
1988-1989 yllarnda yaanan mehur Hogir pratiinin hayfmn alnd bir
konferans olmutu, bu. nk, bu tarihler kanl olaylara gebe kalmt.
2. konferansta kararlatrlan konulardan en nemlileri;
Halk ayaklanmalar srecine gelindii, kitlelerin ve cephe rgtlenmelerinin bu
temelde gerekletirilmesi gerektii, dini ve mezhepsel rgtlenmelere arlk
verilmesinin zaruri olduu, kitle gsterileri ile kepenk ve kontak kapatma eylemlerinin
gndeme gelmesi idi.
lk ciddi halk ayaklanmalar, 1990 ylnda Nusaybin, Cizre ve Silopi'de yaand.
Bu gsterilerin nedeni, PKK'l yre insanlarnn ldrlm olmasyd. Keza, PKK'mn
yre halkm ateleyen en nemli zellii de saflarna kitle ierisinden dahil ettii
militanlarn varlyd. Bunlarn yre halk zerinde youn etkisi oluyordu.
PKK'nn 4. Kongresi Aralk 1990 tarihinde gerekletirildi.
Kongre, Kuzey Irak'ta, Haftann blgesinde yapld.
Bu kongrede alnan kararlardan en nemlisi, gerillann yaygnlatrlmasyd.
Dier kararlar 2. Konferansta alnan tedbir mahiyetti kararlar ile edeerdeydi.
4. Kongreden nceki yllarda provakatr olarak ilan edilerek, Halil Ata'n
direktifleri dorultusunda ldrlen Kr Cemal gibi, kongreden sonra da MKY yesi

-63-

M. Cahit ener de, Suriye ile PKK arasndaki ilikilerden dolay calan' eletirmesi
ve ayrlk tavrlar taknmas nedeni ile ldrlmek istenmi, ancak kamay basarsa
da, calan'n grevlendirdii infaz timi ile El Muhaberat ibirlii sonucu Suriye'nin
Kaml ehrinde kstrlarak ldrlmt.
PKK, zellikle 1990 ylndan sonra, Krfez Sava'nn sonucu neticesinde
Trkiye-Irak dmanlnn rantiyesinden yararlanarak Irak Hkmeti ile dostluk
kurdu. Irak'n PKK'ya yanamasnn en temel nedeni, kukusuz Irak Devle ti'ni n
kendi topraklan olarak sayd 36. Paralelin kuzeyinde bulunan snrlarnda
hakimiyetim yitirmi olmasndan ve tekrar buralarda kendi borusunu ttrmek
istemesinden kaynaklanyordu. Keza, biliniyordu ki, PKK ile Irak arasnda da
dmanlklar vard.
1988 tarihinde Irak'n Halepe'ye kimyasal bomba yadrmasna karlk, len
binlerce masum insan adna PKK misilleme yapm ve dzenlenen saldrlarda pek
ok Irak karakolu imha edilerek, ok sayda Irakl asker de l veya yaral olarak
militanlarn eline geirilmiti.
Ancak zaman deimi, karlar karlkl hasmane duygulan bir kenara
braktrm, PKK, Barzani'ye kar duyduu kinin, Irak Hkmeti de PKK dman
olan Barzani Airetine kaptrd topraklar geri almak zere duyduu amansz hrsn
sonucu olarak bu birliktelie scak bakmlard.
Irak, PKK'ya nemli miktarlarda silah ve mhimmat hibe etmiti.
Tabii PKK, bunlarla da snrl kalmad. Szde Gney Krdistan halk zerinde
etkin olabilmek maksadyla PAK-Partiya Azadiya Kurdistan-Krdistan zgrlk
Partisi adyla paravan bir rgt daha kurdu.
Artk, Trkiye Devleti'nin yllar boyu tepe taklak olan ekonomisinin ve bir
zamanlar neredeyse blnmle gidiinin yegne sorumlusu PKK olmutu.
Demek ki PKK, reddedilemez bir gce ulam ve bu gc uzunca sre
bnyesinde barndrmt.
PKK, byk eylemleri 1991 ylnda gerekletirdi. Samanl karakolu, zml
karakolu basknlar bunlarn balcalarndand.
Sava gelitike hedefler de byyordu. Kazanlarn artmas sebebiyle, sava
kvlcmnn Trkiye'nin her noktasnda hissedilir aplara ulatrlmasna gayret
ediliyordu. Geni apl ayaklanmalarn olumas, kurtarlm blgelerin bir an nce
meydana getirilmesi, Ulusal Meclis kurularak Sava Hkmeti hazrlanmas
arzulanmt.
PKK, bu kararlan almakla nitelikli eylemleri balatmay, Krtlere, varln ve
gcn ispatlamay, elemanlarna, silahl mcadelenin etkili ve sonu alc bir yntem
olduunu gstermeyi hedeflemekteydi. Bu amala, hem eitici, hem provoke edici
eylemleri video kasetlere kaydedip, datmas da sz konusu oldu.
nce Lbnan ve Suriye hatt, sonrasnda Kuzey Irak ve Trkiye'nin dousu
PKK'nn mcadele sahalar oluverdi. Belirtildii zere, aslnda biraz da srecin akm
PKK'nn nn aarak, tarihi bir rol oynamasna katk salad. Kuzey Irak'a IKDP'nin
gdmnde dal yapmas ve IKDP'nin dahi kabusu olacak bir rgt kendi elleriyle
beslemesi ve sonraki yllarda yaanan kanl atmalar hafzalardan km deildir;
kacaa da benzememektedir.

-64-

Kuzey Irak'n kontrolsz olmas ve corafi ynden Trkiye'nin dousu ile

btnlk salamas PKK'nn mcadele sahasnn genilemesine ve hareket
kabiliyetinin artmasna neden oldu.
PKK'nn verdii silahl mcadelenin dier tm faaliyetlerin dinamosu olduu,
krsal gerillasna enjekte ediliyordu. Krdistan'da Zorun Rol, Ulusal Kurtulu
Siyaseti isimli kitaplar -ki daha ok sayda perspektif, zmleme vard- rgtn
silahl faaliyetlere verdii nemin altn izmek maksadyla militanlarn istifadesine
sunulmutu.
19901l yllarda PKK'nn en nemli meselesi barnma sorunuydu. 1990 tarihine
kadar sadece Botan ay'nn gerisinde icraatlarda bulunan PKK mensuplar, zellikle
1989 ylnda yaanan Tahta Ke kskacndan sonra alm salamay kanlmaz
olarak deerlendirmi ve rgt mensuplarnn dar bir alanda neredeyse tamamnn
ihata altnda tutulmuken imha olmaktan son anda kurtulmas nedeni ile, bir kez daha
ayn imkann devlet glerine tannmamas iin geni bir arazi kullanmna ihtiya
duymulard. Nitekim silahl rgt mensuplar Amed, Garzan, Botan, Dersim, Serhat,
Mardin ve Gap olmak zere birok eyalet sahasna dalmlard.
PKK, Trkiye ierisindeki siyasal akmlar da yakndan takip ediyordu.
Trkiye'de legal siyasal, ancak paravan bir parti de kurmutu.
Bu partinin ilk kurulu ad; DEP, Demokrasi Partisi idi. calan, 1991 ylnda;
- "DEP'e oy vermeyenlerin tavuunu dahi ldrn!" diye talimat vermekten
dahi kanmamt.
Yllar sonra bu sylediklerinin hata olduunu, talimatnn, adeta bir katliama
dneceini dnemediini calan belirtse de, DEP, o dnemlerde SHP ile ittifak
kurmu ve Trkiye'de ilk kez PKK'nn kurduu paravan bir rgt Trk Meclisinin
ats altnda faaliyet gsterir olmutu. SHP listesinden aday gsterilen DEP'lileri de
bizzat Abdullah calan belirlemiti.
PKK durmuyordu. Devlet, kmsedike adeta inadna daha bir byyordu.
Milis kadrolamas, Halk Mahkemesi, ordulama dzeni vesaire alm ban
gidiyordu.
PKK, 1992 ylnda youn eylemlerin verdii z gvenle topyekn i sava
hazrlna gidiyordu, artk. yle ki, halktan, evlerine snak yapmalar, gerillaya dahi
gerek duymadan Trk Ordusu'na kar savamalar ve uzunca sre yetecek yiyecek
depolamalar isteniyordu. Hatta dadaklere verilen talimatlarda, halka silah ve bol
miktarda cephane aktarm yaplmas da telkin ediliyordu.
Bu emirler dorultusunda rnak'ta, Mardin'de, Hakkari'de halk, rgt
tarafndan silahlandrld.
Silahl mcadele tarihinde, Med mparatorluu'nun kurulduu gn olan 21 Mart,
silahl atlmn saland 15 Austos ve rgtn kurulu yldnm olan 27 Kasm
tarihleri nemini hep korudu. Zira bu tarihler, kitlelerin ayaklandrlmalarnda milli br
uur olarak hafzalara ivilenmiti.
1990 ylndan sonra 21 Mart 1992 ylnda da Cizre, Nusaybin ve rnak
halk ayakland. Kanl olaylar yaand.
18 Austos, bu tr olaylar iin adeta bir motivasyon zellii tayordu.
18 Austos 1992'de gvde gsterisi yapmak maksadyla rnak il merkezine
byk bir gle giren PKK, kamu kurum ve kurulularn hedef semi ve btn
-65-

kuvvetiyle ldrc saldrlarda bulunmutu. Ayn sene Robarok karakoluna Botan

glerinin saldrmas sonucu, karakol yaklm ve yamalanmt. ldrlen asker
says, kmsenecek gibi deildi. Basknlar, pusular, tacizler, maynlamalar, serhildanlar vs...
1992 ylnda PKK'nn kuvvetini iyice hisseden devlet akna dnmt. Ve
neticede olaylar, tahammlleri am olsa gerek ki, ciddi bir hareket devlet asndan
kanlmaz olarak deerlendirildi; ve akabinde tm olumsuzluklar gz-nnde
bulundurularak Kuzey Irak'a girildi.
PKK, bu operasyondan da haberdard. Apo, Trkiye ierisindeki glere emir
vererek, pusulamalar, caydrc eylemler ve maynlamalarla Kuzey Irak'a akn eden
ordu birliklerine darbe vurulmasn ve bu darbenin getirecei moral bozukluu ile Trk
glerinin Kuzey Irak'ta da embere alnarak imha edilmesini ve bu amala Kuzey
Irak'ta stlenen kuvvetlere de snr boyunca mevzii tutmalarn emretmiti. ayet
PKK, bu organizasyonu Apo'nun dnd gibi yapm olsa idi, devlet glerinin
tarihi bir hezimete uramas ve korkun kayplar vermesi kanlmaz olacakt. Fakat
Trkiye ierisindeki birliklerin, her ne kadar eylemler yaplsa da caydrc olamamalar
Kuzey Irak'ta tetikte bulunan gruplar yalnzla itmiti. Buna ramen ordu gleri
snr tesinde beklendi. Gs gse arpmalara girildi.
Operasyonlara cephe savayla karlk veriliyordu.
PKK, dnem ierisinde yaad zafer sarholuuna kaplmt. Taktik sava
pratize etmek ve deifre olmu mevziileri terk etmek yerine srarla cephe savan
uyguluyordu.
Rivayetlere gre, tanklar mevziilerin uhdesine dein sokulmasna ramen
militanlar, ellerindeki kalenikof ve biksilerle yerlerini brakmamakta
inatlayorlarm...
Hal byle olunca ar kayplar verildi. Ve Apo, taktik koordinasyonun eksiklii
sonucu alnan ar yenilginin hazmszl ile, geri ekilme emri vermek zorunda kald.
Tarih: Eyll 1992-elik Harekat.
KISIM :
Siyasallamay hedef alan silahl PKK rgtnn yazl resmi yayn organ
olan Serxwebun Dergisi Almanya'nn Kln ehrinde 01.01.1992 ylnda
kartld.
Ancak, PKK her ne kadar siyasallama gayreti ile yaa-sa da, devlet de bo
durmuyordu. Bu emelleri bo karmak amacyla youn bir aba gsteriyordu. Keza
DEP'in, PKK'nn paravan siyasal bir mekanizmas iken kapatlmas devletin bu
kararlln ortaya koyuyordu.
DEP, kapatldktan sonra Remzi Kartal, Zbeyir Aydar, Mahmut Uyank kaarak
tutuklanmaktan son anda kurtuldular. Bir dier milletvekili Leyla Zana'nn akbeti ise
onlarnkinden farkl olarak cezaevinde sonuland.
1992 ylnn eylemsellik itibar ile oluturduu zafer sarholuu Lbnan Bekaa
vadisinde bulunan militanlarna Apo tarafndan unlar syletiyordu:
"... zafere kadardr bu yry. Taktik geri ekilmeler olabilir. Bir adm
geri, adm ileri olabilir.

-66-

Siyasi grme de olsa bu zgrlk yry devam edecektir. Ucunda

tam bamszlk, zgrlk vardr. Ona ulamak iindir her ey. Savata, barta,
grmede baka trl PKK adna kimse politika yapamaz..."
PKK'nn kurucusu calan byle diyordu!
Ya eylemseilik?..
PKK'nn eylem anlay baya dndrc pratik arpklklarla doluydu
dorusu. Hedefte sadece asker veya silahl devlet milisi yoktu. Devletin yannda yer
alan herkes, kundaktaki balasna kadar hedef grnyordu.
1992'de gerekletirilen bir ky baskn bunun en bariz, canl rnei idi.
01.10.1992 tarihinde Bitlis iline bal Cevizdall kyne yaplan baskn ile
oluan katliam, PKK tarihinde yapla gelmi en byk kym olarak yerini almt.
Bir korucunun dnda btn kylnn silahlarn brakmasna ramen
rgt mensuplar, oluk ocuk, gen yal demeden nlerine her geleni
katletmilerdi. Bu grupta gzel tenli, olduka seksi fizii bulunan Suriye
uyruklu Aysel'in uygulad vahet, d grnmn yanltc klacak derecede
rktc idi. Her ldrdnn arkasndan glmsemeyi beceren, insanlara
ikence yapmakla mutluluu tadan bir kiilie sahipti. Cevizdall basknnda
onlarca insan ldren has aktrlerden biri de oydu.
1993 ylnda da kendisine eki dzen vereceine katliamc ve imhac zihniyetini
hakim usur olarak kabullenmeyi tercih etmiti, nedense PKK...
18.07.1993 gn Van ili Bahesaray ilesine bal gerlerin bulunduu
yaylaya baskn dzenleyen PKK'nn tamam silahsz 24 cana kymas da
olduka dndrc idi. Grup lideri Xwnrej ile ayn grupta bulunan Serdar'n
anlattklar rpertici, tiksindirici idi. Ayn katliamda szde demokrat geinen
Tatvan'l Hayri'de bulunmutu.
"Ben engel olmak istedim, ama..." diyordu, Hayri.
PKK'mn 1993 yl hedefleri arasnda zellikle koruculuk sistemi yatyordu.
Apo'ya gre kurtulu glerinin en nemli hedeflerinden biri olan koruculuun,
tmden tasfiye edilmesi gerekiyordu. Bunun baarlmas halinde dmanda yenilgi
psikolojisinin hakim olacana inanlyordu.
Taburlarn imha edilmesi, tugaylarn iinden, dndan kuatlarak tasfiye
edilmesi taktik plan hedefleri olarak grlyordu.
1993 ylnn PKK asndan en nemli dnemeci, ilk kez ilan edilen tek tarafl
atekes giriimiydi. Ancak bu atekes fazla uzun mrl olmad. PKK, ilan ettii
atekese ramen gvenlik kuvvetlerinin dur durak bilmeyen operasyonlar karsnda
bunalnca atekesin bozulmasna sebebiyet veren misilleme hakkn kulland.
calan atekesin bozulmasn istemiti. Fakat eylemin nitelii hakknda bilgisi
bulunmuyordu. Amed Eyaleti eski sorumlusu Semdin Sakk'n o dnemlerde enirinde
bulunan Celal Barak, kendi inisiyatifiyle eylem gerekletirmi ve bu eylemde silahsz
33 er ldrlmt. Bylelikle ilan edilen tek tarafl atekes ile kabaran umutlar yerini
bir kez daha kararan bulutlara brakmt.
PKK'ya gre 1993 yl, topluca yrtlecek bir savan dnemeci olacakt.
Botan'dan sonra Garzan'n da boydan boya szde gerillann denetimi altna alnmas
kanlmazd.

-67-

calan, tezlerini u szcklerle krsal gerillasna kanali-ze ediyor ve motivasyon

salyordu:
- "... bir ehre girip, gnlerce kalp igal edebiliriz, iine gireriz, dn
pusularz, denetim altna alrz, girmedik ky brakmayz..."
PKK, 1993 ylna umutlu balamt. Fakat hedefler
1994

ylma kayd, bir kez daha.

1994 yl da rgt asndan pek i ac olmad. Eylemsel kazanlar iin

yakalanan frsatlar bir sre tepildi.
Ayn yl, 27 Mart tarihli seimleri boykot etmek amacyla krsaldaki militanlar
hareketlenmilerdi; fakat bundan da bir sonu karlamamt. Sonu almak bir yana
dursun, militanlar nderlerinden aldklar talimatlar yerine getirmek uruna geni
apl atmalar yaam, lakin bu atmalarda da taktik yetersizlik, kendiliindencilik
ve oportnizm rgtn nemli lde g yitirmesine sebebiyet vermiti.
Mart 1994'te PKK'nn 3. Konferans gerekletirildi.
3. Konferans Suriye'de yapld. 3. Konferans esnasnda metropollere, turistlik
blgelere sabotaj, bombalama gibi eylemlerin yaplmas karar altna alnd. Bu
konferans genelde ERNK'y balayc kararlarla donatlmt.
1994 ylnda Avrupa ve Yunanistan zerinde metropollere silahl gruplar
gnderildi. Sabotaj, bombalama ve orman yakma gibi eylemler gerekletirildi.
calan'n rgtn genel faaliyetlerinden rahatszlk duymas sonucu 1994
ylnda yaplmas planlanan 5. Kongre
1995

ylna sarkt.

1994 yl talimatlarndan biri de gvenlik glerinin alan tutma hakimiyetinin

krlmas idi. Fakat bu da baarlamad. Bunun nedeni, yaygnlam koruculuk
sistemi ile PKK jenosidi idi. Ve halk, artk PKK'y istemiyordu!
PKK'nn 5. Kongresi 1995 ylnn Ocak ay ierisinde gerekletirildi.
5. Kongre, tam bir yarglamaya sahne oldu. Ocalan, gzden kard kadronun
ipini ekmekte zerre kadar tereddt yaamad.
Kuzey Irak'ta gerekletirilen 5. Kongreye Apo'nun gndermi olduu yazl
aklamada, 5. Kongrede ordulama temelinde iktidarlamaya yklenileceini, i ve
d desteklerin glendirileceim beyan etmiti.
Kongrede, deien dnyada sosyalist sistemin de ke getii iddia
ediliyordu; kamuoyunca da oka tartldna inanlan klasik sosyalizmin
deitirilerek, PKK'ya zg bakaca br teori planland belirtiliyordu. Keza, Apo'nun
1994-1995 srelerinde bu konu ile ilintili oka fikirleri ortaya atlmt.
Kongrede;
Avrupa'da alk grevleri balatma, bildiriler datma, yryler, igal ve
protesto eylemleri yapma kouluyla temel hedefin dnya kamuoyuna kar Krt
sorunu ile PKK'y zdeletirme formlleri de masaya yatrlm ve bu
dorultuda destek araylar ierisine girilmiti.
5. Kongre kararlan arasnda, dnemin stratejik saldn aamasna gebe olduu,
bu sebeple devletin her trl oluumuna ynelik eylem yaplmas da vard.

-68-

PKK, 20 Aralk 1995 tarihinde ikinci atekes ilann dnya kamuoyuna

duyurdu.
kinci atekesin ilan edilmesindeki ama, henz ilk siyasal tecrbesi olan
HADEP'e taban kazandrmakt. PKK, bu srete HADEP'in szcln
yapabileceini de belirtmiti. Ve HADEP, bu dorultuda propaganda yapyordu.
Esasen de HADEP, nceki benzeri oluumlarn tersine bar arzulayan
siyasal bir parti idi, her ne kadar PKK'nn uzants olsa da.
PKK'nn 4. Konferans 1996 ylnn Mays aynda, am'da bulunan rgtn
eitim sahasnda gerekletirildi.
4. Konferans, kaybedilen gcn grmezden gelindii ve hala umutlarn canl
tutulmaya alld gelimelere ve hararetli tartmalara sahne olmutu. Geri bozuk
bir tabanca ile bymeyi beceren bir kiilik karsnda, bnyesinde binlerce gerillay
barndran bir rgtn hayallerinin gereklemesini de ummak doal saylrd.
Bu konferansta, kurtarlm alanlarn oluturulmas, il ve ile gibi kalabalk
yerleim birimlerine basknlar dzenlenmesi ve serhildanlarn tekrar balatlmas
kararlatrlmt.
Aslnda bu kararlar emekleyen bir balaya 45 numara ayakkaby uydurmak
kadar gereklerden yoksun, trajik, demogojik ve topik dncelerden ibaretti. Zaten
dnemin alnan kararlan olgunlatracak, gncelletirecek ve pratik hayatta ilevsel
klacak artlardan uzak olduunun grlmesi de pek uzun mrl olmad. Yenilen
darbeler ve sorumlularn iine girdikleri scaklklar neticesinde lmesi zerine daha
nceden de gndemde bulunan ve 1996'da bir kez daha tekrarlanan bu kararlar yine
ayn yl Apo'nun, mecbur kalnmadka gndz atmalarndan uzak durun, talimat zerine yrrlkten rafa kaldrlmt.
PKK, sonraki srelerde devletin dikkatini datmak, olaylar Trkiye apna
yaymak amacyla Karadeniz'e alma karan ald. Bu temelde Trkiyelileme kavram
da pratie sokulmu oldu. Bu alm ideolojik balamda dier sol rgtlerin PKK'ya
kanalize edilmelerinin temini istemine dayanyordu.
Mart 1998'de PKK'nn 5. Konferans dzenlendi.
5. Konferansa Suriye Devleti ev sahiplii yapt. Haziran 1998 tarihinde Avrupa
alannda TKP-ML, TKP-KIVILCIM, MLKP, DHP, TDP rgtleri ile Devrimci Birleik
Gler Platformu ad altnda bir protokol imzaland. Bu da Apo'nun Trkiyelileme
hedefinin nemli kilometre talarndan biri olarak deerlendirilebilirdi.
Apo'ya gre, PKK Trkiyelileiyordu. Bu yeni aba Trkiye halknn gleriyle
illegal veya legal ittifaklarla genileyecek, gerilla eylemleri ile destek salayacak ve
Trkiye cephesinde PKK, siyas ve askeri boyutuyla ivme kazanacakt.
ubat 1999. ran ile Kuzey Irak snrnda bulunan Kandil Da'nda PKK'nn
6. Kongresi gerekletirildi.
6. Kongre, ERNK'nm hazrlad Haziran 1998 tarihli genel rapor nda
gerekletirilirken ilk kez Apo'dan direk yazl emir ve talimat almadan sadece
merkezi yelerin inisiyatifi ile bir kongre sonulandrlmt. Zira, PKKl militanlarn
szde efsanevi lideri Abdullah calan artk yoktu!
Yllar boyu am' barnak olarak kullanan Abdullah calan nihayetinde Trkiye
ile Suriye arasnda bir kriz konusu olmutu. Trkiye, Suriye'yi resmen sava
rtkanlyla tehdit ediyordu. Snrlara askeri ynaklar yapan Trkiye'nin ciddiyeti
-69-

gn getike ortaya daha net konurken, Suriye ynetimi olduka paniklemi

vaziyetteydi.
calan, Suriye'de artk bannamayacn anlamt. Yllarca gizlendii am'
terk etmeye karar vermiti.
9 Ekim 1998 gn tarihi karar veren calan ininden umak durumunda
kald.
Atina'ya geti..
Atina, Apo'nun can dostu Rumlarla doluydu. Apo'nun ilk tercihini Atina'dan yana
kullanmas dostlarna duyduu gvenin sonucuydu. Yolculuunu hava yoluyla
yapyordu. Fakat gvendii dalara kar yad. Dostum dedii Rumlar, Apo'ya zor
gnlerinde srt evirmilerdi.
Apo, havaalannda uzun sre bekletildi, sonra geri dnerek snacak baka bir
lke aramas iin Rumlardan sert uyanlar ald. Bekletildii yetmiyormucasma
havaalanndan gururu rencide olmu bir ekilde ayrlan calan, Moskova, talya ve
tekrar Yunanistan maceras yaayarak, nihayet 2 ubat 1999 gn Kenya'nn
bakenti Nairobi'ye geti. Burada Yunan Bykelilii'ne yerleti. Ancak Apo,
Nairobi'ye kadar aslnda uluslararas glerin komplosuna urayarak srklenmiti.
Trkiye, Apo'yu almak iin komplocu glere ne denli tavizler verdi, bilinmez
ancak, CIA, MOSSAD ve MT arasnda varlan mutabakat sonucu;
15 ubat 1999'da paketlenerek Trk gvenlik kuvvetlerine teslim edildi.
Son durak mral Adas di.
Ve PKK, Aposundan bylelikle koptu.
KISIM DRT:
1973'lerde yeeren PKK taban, 1975'li yllarda olgunlat. 1978'in 27
Kasm'nda kurulduktan sonra d g yaayan PKK, 30 Temmuz 1979 tarihli kurulu
bildirgesine kadar Suriye istihbarat El Muhaberat ile ilikilerde bulundu. 1980'li yllar
da Kuzey Irak'a yneldi. Kuzey Irak'ta en fazla B arzani glerinden destek buldu.
Ksa sre sonra silahl propaganda gruplar oluturdu. Ancak, Hayri Durmu, Kemal
Pir, Mazlum Doan vb. daha nice st mevkilerde bulunan yelerini devletin
hapishanelerine kaptrd. Alk grevleri sard cezaevlerini bundan sonra... Hayri,
Kemal ve Mazlum bu alk grevlerinde can feda olmu ve bu dnyadan gmlerdi.
Onlarn lm sloganlamt, arkalarnda braktklar PKK'nn yuvaland dalarda:
"Berxwedan jiyane!.."
Sonrasnda silahl mcadele vard. 15 Austos 1984 tarihli basknlardan sonra
PKK, siyasal mnda da merak edilen, Trkiye dmanlarnn itahn kabartan bir
statde anlr oldu. Suriye'de, Kuzey Irak'ta ve nihayet ran'da dalarn ev sahipliine
soyunup, koutand.
Bymeyi, glenmeyi ve gerek anlamda ordulamay hedef alan PKK, 1986
ylnda Mahsun Korkmaz Akademisi'nde gerekletirdii 3. Kongrede askeri kanun
kartt.
Bu kanuna gre;

-70-

18-25 yalar arasnda bulunan her Krdistanl, Krdstan'm bamszl

ve zgrl iin savamak zere Krdistan Halk Kurtulu Ordusu ARGK'ya
katlmakla ykmldr, ibaresi konulmutu.
Ekim 1986'da Krdistan Kurtulu Cephesi imzal bir bildiri yaymlanarak,
PKK'nn Krdistandaki yarglama usulleri kanun hkmym gibi ilevsel klnd.
Buna gre;
Trk smrgeciliiyle dorudan birlik, ona ibirlikilik, uaklk, ajanlk,
milislik, muhbirlik vb. yapmak, ak ihanettir ve ihanetin cezas da lmdr, demek suretiyle yarg usulleri tespit edilmiti.
Halepe katliamnn mimarlarndan Irak hkmeti ile sava durumuna geen
PKK, yine Irak'n istei zerine saldrlarna son verdi. Irak, PKK'y Trkiye'ye kar
verdii savata desteklemeye balad. PKK'ya kamp al ani an ald. Militanlara, silah
ve mhimmat yardmnda bulunuldu. Badat'ta PKK temsilcilii kuruldu.
atmalarda yaralanan militanlarn tedavilerinin salanmas iin Sleymaniye'de
bulunan bir hastane alarak, PKK'nn istifadesine sunuldu.
1989 ylnda Yunan gizli servisinde Dimitri isimli bir subay Suriye'de Apo'yu
ziyaret etti. Botan krsalnda alt ay kalarak incelemelerde bulundu. O sralar
Yunanistan, dman olan Trkiye'nin dman PKK'ya sempati duyuyordu. Ve
yrtlen i savata PKK lehine yardmlarda bulunmak istiyordu. Dimitri'yi PKK'mn
mcadele sahasna dein gndermesinin altnda, PKK ile devlet arasndaki savan
mahiyetinin renilmesi yatmaktayd. Ardndan Yunanistanl emekli bir Albay,
yannda gtrd bir heyetle Bekaa'ya vard. Apo ile zel grmeler yapld. ERNK
temsilciliklerinin Yunanistan'da almas kararlatrld.
lk dnem Yunanistan sorumluluunu Rojhat kod yapt.
Srbistan'dan bol miktarda strella fzesi alnd. Bu lkede de brolar ald.
Alnan fzelerin kullanmn yapacak kadrolar bu lkenin eitim sahalarnda eitildiler.
TNT, C-4 patlayclar, Sarin gaz hep bu lkelerden satn alnd. Gei gzergahlar
da aynyd ve ainayd. Gemilere ykleniyor, Suriye zerinden Kuzey Irak'a
aktarlyordu.
Telsiz, drbn, gece gr gibi cihazlar da Romanya ve Japonya'dan temin
ediliyordu.
ABD ile ngiltere gibi yeni dnya dzeninin fikir babalar, PKK'mn Marksist bir
rgt olmas nedeni ile bu rgtle direk olarak siyasi grmelerde bulunmuyorlard.
Ancak, dolayl olarak kaynak aktarmnda, yiyecek ve silah yardmnda
bulunuyorlard. Nitekim Krfez Sava esnasnda, Kuzey Irak'ta yaayan Krtlere
adr ve yiyecek yardm yapyoruz, bahanesiyle PKK'ya mhimmat, adr ve
kumanyalar stelik ABD helikopterleriyle atlyordu. Yani, bir yandan PKK'y direkt
muhatap alarak martmak ve Trkiye'yi krmak istemeyen ABD ve ngiltere, dier taraftan PKK bitap dmesin diye gizli ve karanlk uzantlarn kullanmakta tereddt
etmiyordu.
Zaten ABD, Trk Milletini asil diye sevmiyordu. Topraklarnda da kocaman
karlar yatyordu. caln, her eye ramen Marksist imajndan dn vermeden
ngiltere'ye giderek destek araylar ierisine girdi. ngiliz lordlaryla grt. Ancak
tatminkr bir sonu alamad.

-71-

Avrupa'ya ynelen PKK, Asya ktasnda da bo durmad. Mahir kod

denetiminde Rusya ile de ilikiler an gelitirdi. Moskova yaknlarnda Yaroslav
kynde rgt adna bir eitim kamp kurdu.
1990 ylnda Krfez Sava'ndan nce Kuzey Irak'ta alt yapsn kurmu olan
PKK, bu savatan sonra SAM -6, SAM-7 fzelerini satn ald. Bu fzeler
Yunanistan'n yardmyla Kuzey Irak'a geirilmiti.
SAM-7 fzeleri ve dier lojistik ihtiyalar Rusya'dan da salanyordu. Rusya ile
balantlar da ran istihbarat servisi salyordu. Ki, bu da ran'n PKK ile st dzeyde
grtnn bir kantyd.
PKK'nn Urumiye'de ran hkmetinin bilgisinde bulunan bir hastanesi vard.
ran topraklarnda pek ok kamp ve barnak yeri de vard. Osman calan da uzun
sre ran topraklarnda bulunan kylerde yaamn idame ettirmiti. Keza, Osman
calan'n ran hkmeti ile iyi ilikiler ierisinde bulunduu aleniydi.
ran, 1994 ylnn ardndan gerilemeye balayan PKK'ya alternatif olarak
Hizbullah' seti. ran, bir anlamda KDP'nin yan sra PKK'nn da ypranmasn ister
mahiyette pratik ortaya koydu. Fakat balangcndaki gibi, Trkiye Hizbullah' esasen
Lbnan'da bulunup, Filistin'in bamszl iin savaan Hizbullah ile ideolojik
anlamda da birliktelik ve uygunluk salayamamt.
Yurt dndan yurt iine, yurt iinden yurt dna eleman ve malzeme aktarm
genelde, legal yollar kullanlarak Yunanistan zerinden yaplmakta idi.
Yunanistan'da Fethi Demir'n rgt adna 1994 ylnda temsilcilik grevini
yrtt vakit, PKK'nn Lavrion isimli bir kamp ile Dimitri Elen isimli bir eitim alam
bulunuyordu.
KISIM BE:
PKK'nn d balantlar, yllar sonra eitim kamplarnn alenen faaliyete
geirildii sahalarn oluumuyla devam etti. Nerede ise dnyann her kesinde PKK
temsilcilikleri kuruldu.
PKK, yurt iinde de aktif pozisyonda bulunuyordu. Gizli kirli ilikiler a
kmsenecek gibi deildi.
PKK, zaman olmu devletin en st tabakasyla dahi direk balantlar ierisine
girmiti.
zal ile Eref Bitlis Paa'nn, PKK ile araclk yapmas amacyla Celal
Talabani'yi kullanmalar bu yaklamlarn Krt politikas asndan iyi olduunu ve;
Eer ki yaasalard sorun zlm olacakt, dedirtecek derecede calan'
umutlandrmaya baladm ve bu da PKK'ya nedenli derin boyut kazandrd
ainayd.
Eref Bitlis Paa ile Turgut zal' calan'n gznde deerli klan sebep
neydi?
Celal Talabani ile 1998 tarihinde br rportaj gerekletiren El Vasat
gazetesi sorumuza yant olabilecek PKK ile Trkiye arasndaki ilikilerin perde
arkasn da yle yanstmaktayd:
Sleyman Demire! ile 1992-1993 yllarnda Trkiye'de bulunduu sralarda
grmeler yapan Celal Talabani, Demirci'm, Krtlere baz haklarnn veril-

-72-

mesini dndn ve Abdullah calan zerindeki etkisinin ne olduunu

sorduunu belirtmiti. Talabani, Demirel ile ilikilerini gizlemediini belirterek;
- "Abdullah calan beni dinler. Sava durduracak ve size projenizi
gerekletirmeniz iin mhlet verecektir. Siyasi zmn herkes iin en iyi
zm
ol
duunu dnyorum. nk bu a diyalog adr," dediini ifade
etmekteydi.
Talabani, Demirel'in bu dnceleri ho karladn, daha sonra
dostluuyla gurur duyduu, zamann Cumhurbakan Turgut zal ile
grtn belirtmekteydi. Ondan hi bir ey gizlemediini ve Suriye'ye
giderek, calan'la greni ve calan'a iletilmek zere zal'n bir mesaj olup
olmadn sorduunu, zal'n;
- Bu deliye nasihat etsen de bize siyasi zm frsat verse..."dediini
anlatmaktayd.
Akabinde Mesut Barzani ile Eref Bitlis Paa'y ziyaret ettiklerini, Krt asll
olduunu ifade ettii Bitlis Paa'nn Suriye'ye yapaca yolculuu kritik olarak
deerlendirdii, calan ile karlatnda ne yapacan sorduunu
irdelemekte idi.
Talabani'nin ifadesine gre;
- "Byk ihtimalle greceim," dedii, Paa'm n;
- "Ona ne syleyeceksin?" diye sorduunu ve;
- "Ona sava durdurmann zaruri olduunu bildireceim," dedii ne
srlmekte idi.
Talabani'ye gre, Bitlis Paa, bu konuda kendisini barn salanmas
amacyla tevik etmiti. Ardndan am'a gittiim, calan' evinde ziyaret
ettiini, sava durdurma meselesini grtn, calan'n buna artsz hazr
olduunu sylediini ve bu durumu Ankara temsilcilerinden Seril Kazzaz
(YNK Sorumlu-su)'a telefonla ilettiini bildirmekteydi. Onun da zal'n
danman Kaya Toperi'ye durumu bildirdiini, Toperi'nin bu durumu ho
karladn ve dorudan zal'a haber verdiini, ardndan zal'n zel sekreterinin kendilerini arayarak:
- "Bakan bu dnceyi beendi,"dediini ve kendisinden bir basn
toplants yaplarak kararn aklanmas iin calan'n ikna edilmesini, bu
kararn kapal kaplar ardnda kalmasnn istenmediini sylediini, ardndan
calan ile telefonla grerek basn toplants yaplmas gerektiini sylediini,
calan'n bunu kabul ettiini belirtmesi zerine ayn gece zal'la grtn,
zal'n Trk gazetecileri gndereceini sylediini ifade ediyordu.
Atekesin ardndan Trkiye'ye dnen Talabani, samimiyetle karlandn
ifade ederken, dnemin Dileri Bakan Mesut Ymaz'n kendisini havaalannda
karladn, bar abalarndan dolay kendisini tebrik ettiini, Babakan
Sleyman Demirel'in de ahsn kucaklayarak, perek karladn dile
getirerek, zal'n da kendisini tebrik ettiini, bu kez;
- "Bu deliden durmasn ve atekes srecini uzatmasn iste ki, bu
konuda askeri ve halk ikna etmek iin bir k yolu bulalm," dediini dile
getiriyordu.

-73-

Tekrar Bekaa'ya giderek, calan' ziyaret eden Talabani, zal'n

dncelerini A. calan'a bildirdikten sonra atekesin uzatldn ve bunu bir
basn toplants ile duyurulmasn kabul ettiini irdelemekte idi. Ancak, 33 erin
ldrlmesiyle anlamann tekrar bozulduunu ve calan'n bu eylemi
knamasn salayamadn anlatyordu.
Anlald zere, 1993 ylnda PKK'nn ilan ettii atekesin arabulucusu
Celal Talabani idi.
Peki, atekesin bozulmasna sebebiyet veren g kimdi?
Gazeteci -yazar Dr. Arslan Tekinin MRALI'DAK KONUK isimli kitabnda, 1993
ylndaki atekes ile alakal u tespiti ilgintir, dndrcdr. "Talabani
rportajndan kan sonu" blmnde atekes aklamas ile ilgili yle bir yorum
getirilmitir:
"Maalesef medyamz bu hususta calan' neredeyse ilah mertebesine
kartmt. calan'n ne sylediinden ok, giyimi, kuam, yaama ekli ve illa da
kravat ile ilgilenmilerdi... imdi ayn medyamz calan'a bebek katili diyor!"
Dr. Arslan Tekin ekliyor:
"... Sk sk yaynladklar ldrlen ocuklarn resimleri o zaman da vard!"
slm' siyasallatrmaya gayret eden, abdest esnasnda ayan ykatmaktan
kanmayan kimseler de PKK ile diyalog ierisinde bulunmulard. Tabanlarndan
PKK'nn Marksist ideolojisinden dolay atlak sesler yanklansa da doudaki Krtlerin
byk bir oy potansiyeli olarak grlmesi siyasal slamclarn -ki bunlarn si mi
deerlerle yakndan uzaktan ilikileri bulunmamaktadr- itahn kabartyordu.
Bastrlmas g olan bu itahlarndan dolay id ki, Apo da bu zaafiyetlerinden
faydalanmak istemiti. Bu mnasebetle Aa kod adl Mervan Zirki aracl ile calan,
Erbakan'a mektup gndermi, hatta cevap nitelii tayan bir de mektup alm ve
karlkl yazmalar bu ekilde devam etmiti.
calan mral Adas'nda tutuklu bulunduu vakit, siyasal slamc rgtlerle
balantlarn u ifadelerle doruluyordu:
- "Erbakan-iller Hkmeti'nden Suriye Temsilciliine iki mektup geldi.
Erbakan imzasn tayan bu mektuplar Suriye'deki arivde bulunmaktadr..."
DTP yelerinden Cindoruk ile Sezgin'in meselelerine yakn isimler olduu ve
HADEP ile yakinen flrt ettikleri calan'n kendi ifadeleriydi.
1993 ylnda gazeteci olduu iddia edilen Hasan Cemal Apo'nun yanna gitti.
smet Sezgin'den, slubunu dzeltsin, hkmetin sylediklerini de fazla hesaba
almasn, notunu gtrd. zal'n lm dolaysyla da calan, Semra zal'a
basal mesaj gnderdi.
Turgut Ozal, salnda ayrca;
- "Syleyin ona yapt her ey yanl deildir" demiti.
Bu rivayet, gerek calan', gerekse PKK yelerini baya etkilemiti.
Yine bir defasnda smet Sezgin;
- Trkiye sert konuursa dikkate alma!" eklinde bir mesaj daha yollad,
calan'a.

-74-

Ayrca Sezgin'in ileri Bakanl koltuunda bulunduu yllarda Apo iin sarf
ettii;
- "Sayn calan!!!" hitab hafzalarda tazeliini korumaktadr.
ahin Bali, Kr Cemal, Terzi Cemal, Botan, Pilot, ener gibi asl yelerini
gerektii yerde tereddt etmeksizin ldrten PKK, buna karn inanlmaz bir kudrete
ulamt, iteki destein ise, boyutlarn dnmek dahi mmkn deildi.
Devletin, ekmei ile besledii, gram imkanlardan mahrum etmedii
holdingciler, inaatlar, yazarlar, arkclar, siyasetiler hep PKK kervannda
olmulard ya bir yolcu, ya bir tayc...
Toprak Holding'in sahibi Halis Toprak parasal yardmlarda bulunmutu.
Kurduu fabrikalarnda PKK'nn ricas zerine zellikle PKK sempatizanlarn
altryordu.
Ceylan Holding'den yardm ve parasal destek salanyordu. Bunlar da
PKK sempatizanlarn himaye ediyorlard. Hatta dalara salanan militan
aklarnda dahi parmaklar olduu rivayet ediliyordu.
Batman Petrol Sendikalar ile karde diyalogu vard.
Tatlses Turizm gnll yardmlarda bulunuyordu.
Taocaklar iletmecisi li Rza Septiolu'ndan rgt adna parasal destek
salanyordu.
Bunlarn tamam calan'n resmi ifadelerinde de dile getirildi. Hi biri
kp, tek bir mazeret uydurma gereksinimi dahi duymad.
Botan'da Babatlar, Osman Demir gibi airetler PKK'ya adam verme ve
erzak ikmali gibi yardmlarda bulunuyorlard.
Bucak Aireti mensubu ve Suru'la Kllar'dan olan baz kimseler rgte
aktif destek salyorlard.
calan'n ifadelerinde, Tatlses'in eski dostu inci Baba lakapl ahsn da
ad geiyordu. Nitekim bu mafya babasndan bile rgt adna ihale ba yzde 3
vergi pay alnyordu.
KISIM ALTI:
PKK'nn siyasal aktivitasyonu gereince bir dnem yurtlarndan gen Krtler,
PKK tarafndan alnarak Atru Kamp'na yerletirilmi ve dnya kamuoyuna Krtlerin
szde zgrlk inanc olarak bu olay lanse edilmiti.
Atru Kamp, Trkiye'nin snr tesinde, K, Irak'ta bulunuyordu. Bu kamp,
PKK'nn ve dnya sivil rgtlerinin temin ettii bir adr kent idi. Ve yine PKK
tarafndan korunuyordu.
Esas gaye, Atru'ta kendi kendini yneten bir toplum oluturmak, Avrupa ve
dnya insani kurulularnn dikkatlerini bu kampa ekmek idi. Esasen PKK, bu admla
Gney cephesinde gelime zemini hazrlamaktayd. Filistin'de uygulanan bu tr
kamplar vard. PKK'nn bylesi bir esintiye de Filistin rneinde elde edilen baar
sonucu kapld aleniydi.
PKK'nn giriimlerinden biri de Avrupa'da tam rgtllkt. Bu amala 12 Nisan
1995 ylnda Hollanda'nn Lahey ehrinde 65 kiilik rgt yesi tarafndan Srgndeki
Krt Parlamentosu ismini simgeleyen SKP kuruldu.

-75-

SKP, Bat'da PKK'nn diplomatik szcl iindi, PKK, 1990, 91, 92, 93
yllarnda baz alanlar kurtarlm, yan kurtarlm alanlar olarak deerlendirmi ve
dnemi iktidarlama, devletleme ve bunlara rgtsel ynleriyle cevap verebilme
sreci olarak grmt. Bunun Avrupa ve dnya devletlerine lanse edilmesi gibi
grevleri de SKP'ye yklenen misyonerliklerden biri olarak deerlendirmek
mmkndr.
calan'n verdii talimat ile birlikte 20 Kasm 1996 tarihinde Norve'in Oslo
kentinde 6. Genel Kurulu'nu toplayan SKP yeleri, K. Irak'a tanmaya karar
vermilerdi. Buradaki ama, PKK'nn kurumsallamasyd. Bu nedenle bir heyet K.
Irak'a gnderildi. Ancak, hissedilir derecede etkinlik gsterilemedi. Nikekim bu sevda
sadece teorik bazda kald.
SKP yelerinin 1997 ylnda Vatikan'da, Papa, ile grmeleri vard ki, bu
grmelerde masaya yatrlan konular ve dile getirilen karlkl dnceler yeterince
dndrcyd.
PKK savayordu. Siyasallamaya doru gidiyordu ve talep ettii Krdistan
topraklarnn snrlarn ok net bir ekilde belirleyen haritas da vard.
PKK'nn Krdistan haritas Mezopotamya'y boydan boya iine almaktayd.
Ortadou'nun can damarnda bir corafi izim ite...
PKK, yazl medyadan sonra dnemin artlarna tam anlamyla cevap olabilmek
iin grsel alanda da yayn hayatna atlmay zaruri grd. Bu nedenle MED-TV
(sonradan isim deitirip MEDYA-TV oldu) isimli bir televizyon istasyonu kurdu. Geri
bu televizyonun kurulaca henz 1992'lerde konuuluyordu.
MED-TV'nin kuruluu, ilk kez bir ngiliz vatanda tarafndan 30.03.1995
tarihinde gerekleti.
O yllarda Apo, MED-TVnin heyecan ile Trkiye aleyhine propaganda
gelitirmesi amacyla dadakilere talimat gndererek, ellerindeki belge, bilgileri
toplayarak Avrupa'ya aktarmalarm istemiti.
Siyasal kazanm elde etmek amacyla 1997 tarihinde Brksel-Diyarbakr
hattnda Bar Treni organizasyonuna kalkan PKK, Diyarbakr'a var gnn l Eyll
Dnya Bar Gn ile denkletirmi, ancak organizasyon istenildii gibi
sonulandrlamamt.
***

-76-

ONNC BLM
Kimimiz ve gerekte oumuz PKK'y aktif halde iken bile kmsemi ve
yrtt mcadelesinin bir topya olduunu dnmzdr.
Bu dnceye mteakip iki ayr konuyu tek noktada birletirmenin yanlgsndan
olsa gerek PKK realitesi Trkiye Devleti'ne pahalya mal olmutur.
Nedir iki ayr konu?
Birincisi, Apoizmin dourduu mcadele anlayyd. Apoizm; krsala hi
kmam, gerilla ruhundan uzak, eline silah alp tek bir kurun dahi skmam bir
ahsiyetin rettii kubak fikirler zinciriydi. Bundan dolaydr ki, ne silahl, ne de
siyasal anlamda mcadele azminin sonucunu tayc atlm gerekletirilememiti.
Bu yzden Apoizm, kendiliindenci, rehavete dkn bir kimsenin toplas olmaktan
teye gidemedi. Tabiatyla Abdullah calan topyasnn dourduu sonuca boyun
eerek, mral Adas'nda sonulanan basit bir koordinasyona teslim dt. Bununla
da gafil ve hazrlksz olduunu aka ortaya koydu.
kincisi, PKK'nn mcadele tarzyd.
PKK'nn Apoizmin topyas ile yaad ve yaatlmaya artlandrld
doruydu. Fakat dalardaki militanlar her ne kadar beyinlerinde bir topyay
yaatsalar, ona gre kiilik olgunlamas gibi hayati evreyi geirmeye gayret etseler
dahi zorluklan, kanl olaylar, al, doann zor koullarnda yaamay, en nemlisi
yaamak iin ldrmeyi, lmeden vurduka ancak ayakta kalnabileceini, araziyi
dneme ve artlara gre kullandka sonuca gidilebilineceini olaylarn iinde
bulunup o an yaayarak grdklerinden daha gereki bir yaklam sergiliyorlard.
1991-92-93 yllarnda salanan aktivite Apo'nun deil, dalardaki militanlarn eseriydi.
Byle bir rgtn daha gereki ve tecrbeli bir lideri olmay da devletin ansyd.
Kim ne derse desin PKK, ok byk bir gt.
Dile kolay, ad otuzbinden fazla insann
dnem neredeyse baz lkelerin ordusu ile
eylemlerle Trkiye'yi ekonomik, siyasi ve
darboaza sokan PKK'nn gemi gcn
kabullenmemek byk bir aptallk olacaktr.

lmyle anlan, krsaldaki nicelii bir

eitlenen ve gerekletirdii binlerce
manevi anlamda sarsarak tam bir
tartmal bir duruma getirmek veya

Baz evreler PKK'nn kan ve gzya zerine kurulu bir dnemki amansz
diriliini ve sonra da eylemsellikte iine girdii durulmay tartrlarken, PKK,
Avrupa'nn gndemine girmi ve belki de yllar sonra telafi edilemeyecek yaralan
tekrardan kayarak silahl mcadele zerine kurduu siyasal platformlarda
deecektir. Bunu aslnda frtna ncesi sessizlik olarak grmekte yarar vardr. En
azndan ihtiyatl olunulmaldr. Psikolojik harp balamnda PKK, Avrupa'ya kendisini
Trk Devleti'nden daha etkili ifade etmitir. Yz-grml niyetine "terrist"
kelimesini kullanan Avrupallar, Douda -ki buna Mezopotamya'nn Irak blm
ncelikli dahildir- ayr bir devletin, yani Krdistan'n kapsn aralamak istemilerdir.
Peki PKK, bu noktaya nasl gelmitir?
Bilindii zere, PKK'nn kndan nce ok sayda ayaklanmalar oldu.
Diyarbakr'da, Tunceli'de, Ar'da ve daha bir ok merkezde eyhlerin, mollalarn,
aalarn nclnde bakaldrlar yaand. Jirki ile Mala Bayro airetlerinin
firarilerim vermemek uruna koca devlete kar silahl direnileri sz konusu oldu.
Ayaklanmalarn tm, PKK'nn mcadele anlay ile ters dtnden ksa vadeli
oldu. Der-sim'de, Zilan'da, Kogiri'de ayaklanan Krtler ne istediklerini dahi
-77-

bilmiyorlard. Dini smrlrek atelenen halk bir anlk hiddetin sonucunda kan, ac
ve gzyana boulmutu.
PKK hareketini gemi airet, asi ete yntemleri ile ayaklanan gruplardan
ayrdeden pek ok faktr vard. PKK, hereyden nce ne istediini bilen, rgtl,
ada gerillacl benimseyen bir hareketi temsil ediyordu. PKK ats altnda,
koordinasyon, siyasal ve askeri almda birbirini tamamlayclk, gerilla kln altnda
vur-ka taktiine dayal eylemsellik ve dnemin taktiksel sava anlayna dayal dnemsel gerilla tarz mcadele ve diren zerine kurulu dava-sal yaam adeta her
savann inansal felsefesi olmutu.
Evet, bunu nceki konularmda da belirtmitim. Fakat bu konu nem
gerektiriyor. nk kilitlenen btn sorunlarn anahtar, bu konularda yatmaktadr.
Bunlar baz almadan veya ncesi ile sonrasn karlatrmadan sebep ve sonu
ilikisini kurmamz pek zordur. Nitekim bu zorluklan gemite bariz rnekleriyle
yaam bir lke durmaktadr karmzda. Bu lkenin ad; Trkiye'dir. Trk Devleti,
PKK'dan ayrlmalar oymayana dek dadakilerin kim olduklarm ve nasl hareket
ettiklerini dahi bilmiyordu. Glntr; dadakilerin boynuzlan olduunu syleyecek
kadar militanlar devletirenler bile kmt aralarndan.
Neden mi?
nk, devlet hi bir dnem hayal dahi edemedii, hatta anlatsanz size glp
geecei bir olayda ok gafil avlanmt. Devlet iin, bylesine organize olmu bir
gcn varolup, sonradan binlerce ve hatta milyonlarca taraftar kazanaca gln bir
topya idi. Ve maalesef devleti ynetenlerin toz pembe hayal dnyalan ksa srede
lkenin kabusu oluverdi.
PKK, bir mcadele rgt -haraketi- olmakta kararlyd. Bunun iin nce
kandrarak veya zorlayarak dalara militanlar srs kaydrd. Bu militanlar, sanki bir
sene sonra Krdistan Devleti kurulacakmcasna eitti. Devlet, iindeki aydn
insanlarna vatan sevgisini alayamazken PKK, amiyane bir tabir olacak ama, yolda
rastlasanz belki de selm dahi verecek deeri bulamayacanz veya muhatap
olmaktan kanacanz zr cahilleri bile muhteem bir alma ile dava adam
yapmay baarmt. Bu dava bir topya olsa bile!..
apulcu olarak nitelendirilen ve ilk damgasn byk bir gzda oluturan Eruhemdinli basknlar ile vuran PKK, dalarda barnmay ve dalan mekanlatrmay
iyiden iyiye yaayarak rendi. Sonralar Apoizmin toplama gre; dalar
zgrln yolu olacakt. Bireyler ancak dalarda z kiiliklerini bularak
zgrleebileceklerdi. Slogan dahi arpc ve ateleyiciydi. Direnmek yaamaktr!
Dalardaki sylenii ise; Berxwedan Jiyane idi.
Dalara karlan, ellerine silah verilerek; halkn ncs olacaksnz! denilen
militanlar, beyinleri de ykannca robot, yani artlandrlm birer ARGK savas
olmulard. Ve kendiliindencilik ve gafillik lkeyi bir kez daha vurmutu. Acaba
hatalar dalara kanlarda m aramak gerekiyordu? Bunun inandrclkla badaan
tek bir yn bulunmazd.
Ahmetler, Mehmetler kylerinde hayvanlarla i ie yaamaktaydlar. Her biri
babalarnn yirmi veya otuz evlatlarndan sadece biriydi. Belki, kimbilir babalan
isimlerim dahi telaffuz etmekte veya anmsamakta o kadar evladn ierisinde
zorlanyordu. artlar onlar iin ar gelmekteydi. Evlerinin ierisine kadar giren
gbrelerin kokusu artk yaamlarnn bir parfm olmutu. Tek hayalleri sedirin
zerinden kalkp bir kanepeye oturmak, bir gn babalarnn belki alabilecei

-78-

televizyondan uzun uzadya izgi film seyretmekti. Akama kadar tarlada, ardndan
ge saatlere kadar ahrlarda almaktaydlar.
Onlarn en doal ihtiyalar dahi, gzel bir hayal olmutu. Ne vard sanki onlar
da yatlar gibi kolejlerde okusaydlar veya bir sevgilinin elinden tutup o
heyecanlarn masmavi denizin romantik bir kytsnda bulunan bir ay bahesinde
yenebilseydiler.
Kydeki Krt Ahmet le Mehmet de insand. Onlarn da gzel hayalleri olmalyd.
Vard ya, onlarnkinin ehirlerdekiler gibi olmas mmkn deildi.
Ancak bir frsat vard karlarnda. Kendilerini ispat edebilecekleri, deil artk br
babann, milyonlarn dikkatini ekebilecekleri bir koz duruyordu vicdanlarnda. Hem
bu kozu kullanacak gerekeleri de vard.
Bu koz PKK idi.
Artk, kydeki ie yaramaz sradan oban Ahmetler ile Mehmetler silah alarak
dalara ktklarnda o kendilerini takmayan kyllerinin de gz bebei olacaklard.
Her eylemde onlarn ad kullanlacak, herkes onlarn adn anmsarken "kahraman"
kelimesini kullanacakt. Kylere girdiklerinde btn kyl gzlerini onlara dikecek ve
hizmet iin yaracaklard. Hele baarl olup da bir de komutan olurlarsa ryalarnda
dahi gremedikleri kadar paralan ellerinin altnda toplayacaklard, istediklerine emir
verebileceklerdi. Eskiden yapamadklarn artk yap tutabileceklerdi. Herey bir yana
isimleri "Gerilla" olacakt, "Heval" olacakt.
Tpk benim de ilk katlm esnasnda bu szcklere kar duyduum haz gibi!
Sama soluma dnerken milislere:
- "Ben de artk 'Heval* oldum, deil mi?" dediimi hatrlarm. Yllar sonra
boynum bkk dn yapacam bilmeden stelik!
Kemal Sunal'n "Davaro" adl bir filmi vardr; acaba o filmi hi seyrettiniz mi? O
filmde kylnn basit ve sakarlklaryla tannd kynde, sonralar ekya olarak
anlmas ilenmekteydi. Sonuta balad noktaya gelinmesiyle biten blm ok
anlamlyd.
Davaro filminin ieriini PKK'ya katlanlarn trajik boyutuna tamak nemlidir.
Maalesef dndrc ve ac bir gerektir bu!
Byle bir sistem anlay ile alan PKK'nn da rol ok bykt kazanmalarda.
Sadece bir elaman kazanmak deil, bir de onu avucunda tutmak vard iin ucunda.
Ki, bu en nemli merhaleydi. Bir yalan zerine binlerce insan lme artlandrmak
yle basit bir olay myd ki?..
PKK, askari kanad ARGK'ya dahil ettii militanlara psikolojik harp uyguladktan
sonra onlar askeri disiplin ierisinde gruplara ayryordu. Kendi mcadele sahasn
da izdii harita zerinden eyaletlere ve eyaletleri de blgelere ayrarak militanlarn
araziye dalmn salyordu. PKK'nn sadece da kadrosu bir dnem binlerle ifade
ediliyordu. Gruplar oald. Militanlar, eyaletlere gre ayrldktan sonra blgelere,
blklere ve blkler ierisindeki takmlara, mangalara ayrldlar. Srasyla manga,
takm, blk, blge ve eyalet sahalar oluturuldu. Krsala teknoloji de gtrld.
Hafzal telsizlerin kullanlmas bunun en bariz kantyd. Eyalet sorumlular merkezi
yelerden oluuyordu. Bunlar da Ana Karargah'a balydlar. Ve tm PKK organ
parti nderliine, yani calan'a tabiydi. rgtn mali kaynaklan ise bir mddet sonra
ancak trilyonlarla hesaplanabilmiti.

-79-

Her ynden glenen PKK'nn ayakta kalabilmesinin tek art disiplinin

bozulmadan salanmasyd. Bunun iin i tzk ve ARGK ynetmelii hazrland.
PKK'nn parti vasfiyla faaliyet yrtmesi benimsenirken ARGK'ye baka bir bak
as getirildi.
Parti kanad PKK'da i ileyi, askeri kanat ARGK le siyasi kanat ERNK
arasnda bilgi aknn salanmasn ve sk koordinasyonu zorunlu klyordu. Buna
gre, ARGK saflarnda dzenli, ancak taktik arlkl mcadele eden sava ordusu
grnml militanlar her gnde manga dzeyinde toplant yapyorlard. Buradaki
esas gaye rgtn taban kuvveti ierisinde temel gnlk yaam sorunlarna vakf olmak ve sorunlara ivedi zm gc olmakt. Manga toplantlarndan kan hava
annda takm komutanlarna iletilmekte, takm komutanlar da notlar hazrlamak sureti
ile konulan ana balklara tayarak, olaanst artlar haricinde her onbe gnde bir
yaplan blk toplantlarna sorunlar gtrmekteydiler. Bu ereve ierisinde her
ayda bir blge toplantlar yaplmaktayd. Her yl blge komut anlkla n m n bal
bulunduklar Eyalet Konferans dzenlenmekteydi. (Byle bir organizasyona 1993
ylnda irvan blgesindeyken bir defala mahsus ben de itirak etmitim.)
Blge toplantlar blge Komutan'nn denetiminde, Eyalet Konferans ise,
merkezi ye olan Eyalet Komutan'nn ynetiminde idare edilmekteydi.
Krsalda bulunan militanlar her alt ayda bir rapor hazrlamakta ve bu raporlar
zorunlu olarak rgtn liderine ulatrlmaktayd. Raporlar, blge komutannn
belirleyecei maddelere gre ele alnmaktayd. Bu maddeler; siyasi askeri
faaliyetlerin deerlendirilmesi, alt st ilikilerindeki genel yap, yoldalk ilikileri,
eletiri-zelletiri ve neri ksmlarndan ibaret idi.
Tm bunlar salkl bir ekilde ilevlerini grdkten sonra mevcut durum
hakknda bilgi sahibi olan rgtn lideri ve merkezi yeleri, yaplan icraattan, ortaya
kan sorunlar, eletirileri, zeletirileri ve nerileri dikkate alarak bunlar her drt
ylda bir yaplan parti konferans ve parti kongresinde grmekte ve buna gre
rgt ynlendirmekteydiler. Yani yaplan toplantlar ile hazrlanan raporlar, bir
sonraki dnemin faaliyetlerine damgasn vuracak nitelikte deerlendiriliyordu.
Kongrelerde alnan kararlarn rgt ierisinde uygulanp, uygulanmadm
denetleyen gizli bir birim de vard. Bu birim, direkt calan'a bal bulunmakla birlikte
her trl gelimeleri ona bildirmekle mesuld.
Not: PKK'nn mali kayna ile ilgili calan, Botan'n 2 milyon, Behdinan'n 5
milyon, Soran'n 5 milyon dolar giderlerinin bulunduunu ve bu rakamlarn yllk
olduunu belirtmekteydi. Garzan, Amed, GAP, Serhat ve Mardin Eyaletlerininse
finanslarn kendilerinin saladklarn belirtmekteydi. Ki en ok giderin bu eyaletlerde
olduu da hesaplanrsa en az yllk 30 milyon dolar da buralarn gideri olarak dnlebilirdi.
rgtn siyasi kanad ERNK'de de ARGK'de olduu gibi su ve ceza sistemi
aynen ileniyordu. Metropollere ve dier illere blnen komite yeleri faaliyetlerini
bal bulunduklar temsilciliklere bildirmekteydiler. Bu temsilciliklerde belirli tarihlerde
veya ivedilikle istenmesi halinde genel ehir faaliyetlerini ieren kapsaml bir rapor
yazmaktaydlar. Bu raporlar gvenilir eski kadrolu militan veya milisler aracl ile
rgtn en st dzey yetkililerine ulatrlmaktayd. Bu raporlar, rgt liderini
ynlendirecek ve siyasal taktik erevesini (anlaym) etkileyecek olduundan ak
bir ifade tarz ile yazlrd.

-80-

ERNK'nin lke ierisindeki nabz stanbul'da atyordu. Doal olarak aikard ki,
son sz daima buradan dile getirilirdi.
Hazrlanan ERNK raporlarnda sa alt ksmda ERNK'yi simgeleyen bir adet
mhr kullanlrd. erii, ARGK yapnca kullanld gibi gndem maddeleri ile
belirleniyordu. Buna gre; raporda, siyasi faaliyet deerlendirmesi, eylemsellik, alnan
veya yaplan yardmlar ve mahiyetleri, eletiri, zeletiri ve neri maddelerine gre
hareket edilirdi.
Kara bir tarihin belgesi olarak nitelendirdiim, birok PKK finansrlerinin isim
isim ilendii, PKK'nn 6. Kongresi'ne hitaben hazrlanan; ERNK'nn Haziran 1998
tarihli raporu da bunlardan birisiydi.
Ve esasen bu belge, gemiimizi karartarak kr bir kuyuya gmen, geleceimizi
ise; karamsarlk, tereddt ve fkeye srkleyenlerin deifre edildii bir umut dr.
Ltfen bu umut n bir kez daha sndrmeyelim!
nk bu rapor; bize, yzmze glerken arkamzdan kuyumuzu kazanlarn
kimler olduunu yorum yapmaya dahi gerek duyulmayacak ekilde gstermektedir.
Gemi blmlerde bir belge daha ortaya koymutum. Bu belgede PKK ile
irtibat bulunan Dou Perinek'ten bahsediliyor ve ona teekkr ediliyordu. Mevcut
teekkr nitelikli PKK talimatl ERNK belgesi ele gemi ve gerekeli bir ekilde
aksamal olarak DGM'ye intikal ettirilmiti. Aada aklamas bulunan ERNK'nn
1998 ylnn Haziran ayna ait raporunda DGM'ye sevk edilmi ve burada ad geen
Dou Perinek ile Akn Birdal hakknda dava almt. Bu davann al tarihi ise,
Temmuz 1999 idi.
Ankara DGM Basavcl'nca alan davann gerekesi, Sami DEMRKIRAN'n
ve mral'da bulunan Abdullah CALAN'n (tutuklu sank) eitli tarihlerde verdikleri
ifadelerin birbirlerini dorulamasn ve arlkl olarak ERNK'nin Haziran 1998 tarihli
raporunun da sank Abdullah CALAN ile mteki Sami DEMRKIRAN'n verdikleri
ifadelerine denk der ekilde anlatmlarn bulunmasna dayandrlmt.
Aslnda alan davalarn hibiri gemiin tekrar geriye dndrlerek
getirilmesine katk salayamayacaktr. Beki de umutla gzlenen bu tr davalar
sonusuz dahi kalabilecektir. Hatta gn gelecek mlleti ve vatan iin arpan kiilerin
dmanlar kahraman ilan edilecek, o fevkalade vefakr insanlarsa thmet altnda
braklarak yanlzla itilecektir. Bylesi dndrc, bir o kadar da arpk olan anlaylar gemi dnemlerde de yaandndan artk bu olaylara pek yabanc
kalmayan bir millet olmuuzdur.
Sre ierisinde devlet, arpk zihniyetin tekeline terk edildiinden bu olaylar
maalesef yaanmaktayd. Halen hafzalardan silinmeyen br ok vak'a da bundan
kaynaklanmt. Devletim dedikleri, uruna lme seve seve gitmeyi tereddtsz
kabul ettikleri oluumun umrunda dahi olmadklarn gremeyen baz kimseler
kendilerini ispat etmek veya devletin oluturduu boluu doldurmak uruna istem
d eylemlere bulamlard. Bir zamanlar DSK Genel Bakam olan Kemal
Trkler'den tutun, eroin tccar Sava Buldan'a Behet Cantrk'e, kan emici, ev ykan
kumarhaneler kral mer Ltfi Topal'a, PKK iin rpnan Vedat Aydn ile Mehmet
Sincar'a kadar saysz bir ok insan mehul bir lm zincirinin halkas olmutu. Yine
yaptklarnn cezasn ekmesi bir trl salanamayan Akn Birdal'n urad silahl
saldr hl hafzalarda sakldr sanrm.

-81-

Her ne olursa olsun mazeret kabul edilmeksizin kanaat getirilebilir ki, bu tr

olaylarn oluumuna sebebiyet veren g elbetteki devletti. nk devlet, gerekten
de hukuksal anlamda bitmiti. nsanlarna sahiplenemeyecek, verdii szlerini yerine
getiremeyecek kadar gvenilmez olmutu. Kurumlar ilememekte, koordinasyon
szcnn "k" harfi dahi bilinmemekte, herey rvete, yalana ve talana dayal
bulunmaktayd. Bunlarn ortaya kmasndaki etkeni ise, devletin tepesinde aramak
en mantkl zm olacakt. Devletin kendisini sorgulayacak bir kontrol mekanizmas
yoktu. Tabiatyla bu mekanizmay oluturamayan bir devletin ykmdan kurtulmas da
dnlemezdi.
Devlet, PKK ile giritii ad konmam kirli savata maalesef otuzbinden fazla
insann hayatn kaybetmesine sebebiyet veren olaylarn nedenlerini sadece isimse l
bazda arayacak kadar zavalllamt. "Otuzbin kiinin katili, PKK'l da kadrosudur"
denerek olaylarn tamam henz ocuk yata bulunan, ou kandrlm dadaki
genliin zerine yklmaya allmt.
Sormak geliyor iimden; dalardakilere terristler diyenler onlarn kimlik tespitini
yapmlar myd hi acaba? Terrist dedirtilen, denilen dalardaki ocuklar (bazlar
bunlarn dnda bulunmaktadr) lke topraklarnda yaayan ve evlatlar iin
gzyalarn durmakszn aktanlar dahi, devlete sadk kalarak vergisini veren Ahmet
daylarn, Aye teyzelerin evlatlaryd. Kim gnderdi genlii dalara! PKK'ya katlmalarna sebebiyet veren koullan kimler salamlard? Hep neden, niin sorulan
kyor karmza. Daha sakal dahi kmayan, filiz gibi genliin dalara
srklenmeleri olay da ortadadr. Sebep; kendiliindenciliktir, baboluktur, gaflettir.
Kendimizi kandrmayalm, kimse sebepsiz yere kmaz dalara! Devlet insanlarn
terketmiti, yangna krkle gitmiti. Hakl olduu bir davay dahi ifade etmekte
glk ekmiti. Polisiye gcn denetleyememi ve halkn huzurunu korumak
amacn gtmesi gerekirken bu tekilat bir korkuluk gibi dalmt milletin sinesine.
Ksacas devlet, devlet olmann gereini yerine getirememiti.
Bilindii zere devlet pimanlk duyan dalardaki genlik iin ok yerinde bir
karar alarak bir af yasas kartm ve bu yasay bir mddet uygulamada tutmutu.
Fakat bu yasay karmann olumlu bir sre balatacam dnen kiiler
dalardan kopanlar kazandktan sonra nasl slah edeceklerini hesap etmemilerdi.
"Dadan inin, devletiniz size sahiplenecektir, size yardm edecek, estetik
ameliyat olmanz salayacak, sizi topluma kazandracak, korunmanz iin ne
gerekiyorsa yaplacaktr."
Dalardan militanlar indirmek iin yapm olduu bu propagandann askeri
sorgulama ve az bir ceza yemenin dnda tamamen gerek d olduunu teslim
olduktan sonra grenler, ileri bittikten sonra bir naylon parasnn pe atl kadar
kolay ekilde yalnzla terkedilince ister istemez bu insanlar bu kez baka
mihraklarn tezgahlarna dmekteydiler. ek-senet tahsilatlar, bir zamanlar
yaanan faili belli olmayan cinayetler, kar uruna insanlar tehdit etmeler veya
karmalar hep bunlarn sonulandr. Geriye dnenleri veya baka bir rgtlemeye
girienleri sayarsak mutlaka ok sklacaz, "pes dorusu" diyecek noktaya
geleceiz.
Ben bu lkeyi ok seviyorum! Yaplan yanllara bir yanl daha eklenmesin diye
yazyorum bunlar! Ne yazk ki, hepsi gerek!..
ERNK'nn yazm olduu rapora deinirken konuyu eletirisel boyutlara
tamamn nedeni, gerek alan davalarn sonusuz kalma ihtimalinin

-82-

gereklemesine ve yazlan bu kitapla deifre olan hainlerin belki de devlet tarafndan

savunulmalar ihtimalinin arlkta kalmasna armamamz iindi. imdi anlyorum
ki, parann ok eyi satn alabilecei bir lkede doru dnmek, zor olduu kadar,
ypratcdr da. Yine de herey yeerebilecek kck bir umut dileinin
gereklemesi adna olsun...
***

-83-

ONDRDNCU BLM
Abdullah CALAN, henz Suriye'nin bakenti am'dan kmamt. calan'a
gre; ARGK'nin askeri anlamda asl amalanan ilevim grmesine karn, tatminkr
siyasal bir zemine oturulmadndan silahl mcadelenin arln hissettirici
boyutlarda idame ettirmek gerekiyordu. Ancak, yalnz ARGK'nin almalar yeterli
gzkmemekte buna, ERNK adl cephe kanadnn da destek kmas lazm geliyordu.
stelik aleyhte bulunan i gelimelerden biri de da kadrosunun zlmese bile
iyiden iyiye g yitirmi olmasyd. Ve esasen 1993 ylndan sonraki srelerde eskisi
gibi kitle destei de bulmak ne mmknd. Bundan dolay derhal harekete
geilmeliydi. ARGK ve ERNK'den tam detayl son faaliyet bilgisi alnmal ve ortaya
kan sonular altnc kongreye tanarak burada ok daha kapsaml ve balayc
zmler aranmalyd. Nihayetinde 6. kongre kararlaryla birlikte yeni bir deiim
sreci yaanacak ve krsaldaki mcadele siyasal sahaya paralel olarak gelierek
olaanst taktik bir sava en dayatc unsur olarak ba gsterecekti.
calan, tm tasarladklarn pratikte yaatmak iin, ARGK'nin mcadele
sahasndaki btn eyaletlerine, ERNK'nin ynetici tabakasna talimatlar gndererek,
gemi faaliyetlerini de ieren kapsaml bir rapor istemiti.
ARGK, kesintisiz bir ekilde raporlarn hazrlad; Ana Karargah'a, yani Cuma
(K) Cemil Bayk'a gnderdi. Raporlar, burada da fazla bekletilmeyerek doruca asl
adresine yolland. ARGK'ye nazaran cephe sorumlular ii biraz daha ardan
alyorlard.
Apo tarafndan hazrlanp gnderilmesi istenen rapor ancak bir ay sonra
hazrland. Uygun bir zamanda bu rapor da yollanacakt.
Haziran 1998 tarihinde kaleme alnan ERNK raporunu okuyamadan
diktatrlnn sona ereceini, saltanatnn yklarak devletin kucana oturacan
dnememiti Abdullah calan...
Devlet gizliden hazrlklar balatmt. Hatta estirdii sava rzgarlar bu
hazrlklarn sadece ilk merhalesinin birer senaryosu olmutu. Yllarca PKK'ya kar
mcadele veren gvenlik gleri, verilen kayplarn ve Suriye snrnn militanlar
tarafndan rahata kullanlmasnn da zemin tand kozlar kullanarak ilk kez ok
yksek ve kararl bir ses tonu ile, Orgeneral Atilla Ate'in azndan Suriye'yi resmen
g kullanmakla tehdit etti. Ardndan bunu siyasilerin ve Cumhurbakan'nn
aklamalar takip etti. Hepsi komu lke Suriye'nin kahpece bir oyuna elik ettiim,
PKK'nn ba Apo'nun am ynetimi tarafndan belirgin ekilde korunarak
barndrldn ifade ediyorlard. Tek az, tek yrek olan devlet yetkilileri;
"PKK'ya kaplarn sonuna dek aralayan Suriye'nin tavrlarna
tahammlmz kalmamtr. Ya Apo'yu kovar ya da sonucuna katlanrlar,
diyerek gerekirse caydrc bir g kullanacaklarnn ilk sinyallerini veriyorlard. Devlet,
olas bir sava iin Suriye snrna askeri ynak dahi yapmt.
am ynetimi, Trkiye ile yaplacak bir savatan galip ayrlmalarnn mmkn
olmadm iyi bilmekteydi. Bu sebeple ani bir karar alan Hafz Esad, Apo'dan, lkeyi
terk etmesini kibarca istemek zorunda kald. Apo'ya:
"rgtn desteklemeye devam edeceiz. Ancak, senin varln
beraberinde lkemizi de felakete srkleyebilir. Bunu gze alamayz!" diyen
am ynetimi, Apo'yu snrlarnn dna kard. Ve calan, 1984 tarihnde Trkiye
ierisinde eylemlere girien rgtn, 1998 tarihine kadar kumanda ettii am'daki

-84-

karargahndan kmak durumunda kald. Bundan sonra korku dolu bir kovalamaca
yaad. Glyken kendisim destekleyen, srtn svazlayan Avrupal dostlar, sefilleri
oynarken aciz kaldn grdklerinde onu tek kelime ile sattlar. Ta ki devletin
uana binerek mral'ya yolcu edilene dek hereyi bir rya sanan calan, artk
anlamt ki sonun balangcndayd. Bizim yllar ncesinden grdmz iin
koptuumuz rgtten bu gerei fark ederek ayrlmamt calan. Bu, aslnda yllar
nce grlen bir sondu. Bu gnlerin yaanaca, alatan gemite saklyd belli ki.
calan, son atlmlarn gerekletirmek zere kurduu planlarn
uygulayamadan ininden koptu. Kendi deyimiyle; uluslararas bir komploya urayarak
paketlenip, Trk Devleti'ne srf iyi grnmek adna teslim edildi. Doal olarak
ERNK'nin hazrlad raporu da okuyamad.
ERNK raporu, bu olaanst gelimelere ramen aksama olmakszn
gnderilmiti PKK st organlarna.
ERNK'nin hazrlam olduu raporun ierii olduka geniletilmi faaliyet
bilgilerini ieriyordu. Fakat bilgilerin ou, ksaltld sanlan ifadelerle veriliyordu.
Rapor toplam be sahifeden ibaretti. Her be sahifenin sa alt ksmlarnda ERNK
mhr bulunmaktayd. Herhalde her sayfaya mhr vurulmasndaki neden sayfalarn
deitirilerek, bilgilerden karma yaplmamas iindi. Raporun son sayfasnda ERNK
stanbul Temsilcilii'nin ad yazl bulunduundan, raporun stanbul'daki komite
unsurlar tarafndan hazrland aklk kazanmaktayd.
Haziran 1998 tarihini tayan ERNK raporunda, Trkiye'nin bir ok merkezine ve
zellikle de metropollere stlenmi bulunan komitelerin almalar da
anlatlmaktayd. Rapordaki anlatmlara bakldnda ERNK'nin de ARGK tipi bir
alma a oluturduu ve ehirleri blgelere ayrarak belirli sorumluluk sahalar
kurduu, aktif eylemsellikle dikkat ekileceine, pasif grnerek geni apl
rgtlenme gerekletirdii anlalmaktayd. Tabii bunun doruluk derecesini tespit
etmek ancak olaylar zaman amna brakmakla mmkn olabilirdi. Her ne kadar
bana gre; ERNK, iddia ettii kalitede gzkmese de!.. ERNK'nin PKK'nn 6. Kongresi'ne hitaben hazrlad komite deyimiyle "genel rapor" 1991 ylndan balayan sreci
de gznne alarak yazlmt. Bu da gsteriyordu ki, Abdullah calan, daha nce
yazlan raporlara tam anlamyla itibar etmemiti. nk, hazrlanan raporun
balang tarihinin 1991 olmas kafalarda soru iaretleri oluturmaktayd. rgtn 4.
kongresi 1990 ylnda yaplmt. Bu kongreden nce de ARGK'den olduu gibi
ERNK'den de faaliyet raporlar istenmiti. Alnan raporlar da gznnde bulunduran
rgtn merkezi yeleri 4. Kongrelerini gerekletirerek buradan kan kararlarn hem
ARGK, hem de ERNK tarafndan eksiksiz olarak uygulanmas istenmiti.
4.Kongre'deki can alc nokta rgtn halkla btnleme srecine girmesinin
istenmesiydi. ERNK'den beklenen ise, yozlamadan uzak kalnarak ARGK'nin yapt
eylemlerin propagandasnn yaplmas, rgte ykl mali ve lojistik kaynak
salanmas ve Apoizm diye nitelendirdiim fikirlerin kitlelere enjekte edilmesi iin
daha tatminkr almalarn oluturulmasyd.
4. Kongre kararlan gemi blmlerimizde mevcuttur.
Alnan bu kararlarn zerinden tam sekiz yl gemiti. stelik bu arada rgtn
1994 tarihinde yapt 5. Kongre de vard. Bu srete belki de onlarca rapor
hazrlanm, yzlerce de yazma gereklemiti. Acaba, hazrlanan onca raporlar
okuyan-inceleyen calan, bunlar gzle grlr almalarla kyasladnda ok mu
eksiklikler hissetmiti veya raporlan yetersiz, kongre kararlarm da sonusuz mu bulmutu ki, yeni bir rapor daha hazrlatma karan almt!? El-betteki bunlar bilmek

-85-

mmkn deildi. Belki de bunlarn nedenini kendisi de bilmiyordu. Tm bunlar

grlmeyen perde arkasndaki asl sorumlular tarafndan da istenmi olabilirdi!
Son tahminim kanaatimce daha mantkldr. Zira, bitecei belli olan Apoist
zihniyetin dnda rgte yeni bir kimlik kazandrmak, mcadele tarzn taktik
deiimiyle allagelmi grntsnden arndrmak asl gaye olabilirdi. Bunun iin
stratejinin deitirilmesi gerekiyordu. topyann mahkmiyeti, deiimci, aklc,
bilimselci ve gereki yaplanmaya dayal bir alma sisteminin oturtulmas ncelik
kazanmalyd. Yani hedef sapknl grnmnden klarak, PKK'nn gerek ve
aklc ve zme daha yakn bir misyon kazanmasn ve bu rgtle muhatap
olunmadan hibir sonuca varlamayaca grnn yaygnlamas amalan-malyd.
te, bu beklentilerin Apo ile imkanszlatn farkeden arka plandaki gler
byk olaslkla rgte dorudan mdahele etmilerdi. Ve sonradan gzden den
calan' harcamlard. Tpk calan'n ukuru, midesi veya egosu uruna harcad
militanlar gibi!..
Batan geminin kurtarlmas ve eski grnmnn korunmas mmkn myd
bilinmez ama, umutlarn Apo sonras da tkenmedii gn gibi ortadayd. 1991 ylm
da kapsayan ERNK raporunun hazrlanmasn isteyen Apo st odaklard ve belli ki,
alnan mesafeyi lmek veya ne kadar g kazanldnn birinci elden gzden
geirilmesini salamak istemilerdi. Bu hedefe varlmas iin ERNK raporunun
ieriinin yeterli olup olmadna onlar karar verecei gibi, bizim de iinde
bulunduumuz durum halkmzn taktirine kalacaktr. nk ERNK raporu, ne kadar
rgt ilgilendiriyorsa o kadar da halkmz ilgilendirmekteydi.
ERNK'nin PKK'nn Apo'suz gerekletirdii 6. Kongre iin kaleme ald Haziran
1998 tarihli raporunda ncelik genel deerlendirmeye verilmiti. Cephe kanadnn
stanbul, Mersin ve Diyarbakr (Amed) illerindeki faaliyetler anlatlmakta, blgeler
snflandrlarak buralardan elde edilen lojistik kaynak titizlikle neredeyse gramna
kadar belirtilmekteydi. Ne ilgintir ki, bandan beri be apulcu denen rgtn
cephe kanad bu raporunda mali kaynaklarn anlatrken milyon dolarlardan, mark ve
sterlinlerden sz edilmekte idi. Yine blgelerden kartlan militanlarn saylarna
deinilmekteydi.
ERNK raporu, faaliyet deerlendirmesi, salanan aktivitenin anlatm, halkla
ilikilerin zetsel rnek boyutlan, eletiri ve neri olmak zere be ana maddenin
zerinde younlamt. Bu rapor, ayrca nlenmesi istenmesine ramen bir trl
n alnamayan veya alnmas istenmeyen intihar kurbanlarna da aklk
getirmekteydi. ERNK, bu tr olaylar izah ederken intiharclar bir isimlendirme ile tarif
etmi ve bir insann lme gitmesi iin nasl davetiye kartldn arpc bir ekilde
anlatmt. Kandrlarak rgte dahil edilen, sonradan beyinleri ykanarak, inan ve
insani duygulan smrlen genlerin lme gnderilirken emsiyesi altna alndklar
birimin ad da AMT olarak isimlendirilmekteydi. AMT, ARGK'ya Mensup ntihar
Timleri'nin bir ksaltlm ifadesiydi.
Raporun baz blmleri bizi, ihanetin iimizde yeerdii boyutlara tamaktayd.
Dou'nun ssz dalarna kurmak zorunda kald evinde yaarken, yuvasna gelen
silahl militanlara bir lokmack ekmek veren kyllere kzmadan, nefret kprmeden
bekleyin biraz ltfen! Bakalm siz halkmz, ayn tepkiyi veya nefreti isim isim
vereceim PKK'mn asl g odaklarna kar da gsterebilecek misiniz?
ERNK raporu, aclarmzn kaynana fener tutarken adeta akllanmamz da
istercesine duruyordu karmzda. Siyasetisinden, sanatsndan, iadamndan tutun

-86-

daha nice hainlere kadar hepsinin maskesi dmt bu raporla birlikte. Faaliyet
anlatmlarnda brahim Tatlses'ten, Akn Birdal'dan, Halis Toprak'tan, Kombassan
Holding'den, Ceylan Holding1 den, Ahmet Kaya'dan, Dou Perinek'ten epeyce
bahsedilmekteydi. Ad geen bu kiilerin yansra Sava Buldan ile Behet Cantrk
gibi eroin tccarlarnn isimleri de rapordaki "eref yerlerini almlard.
ERNK raporunda maskesi den bu kimselerin faaliyetleri rapordan alnt
yaplarak ileriki blmlerde de deerlendirmeye tabii tutulacaktr.
***

-87-

ONBENC BLM
Bir gece vakti idi. Herkes evinde ml ml uyuyordu, Aile, evini ileden uzak,
yolu dahi olmayan bir kyde kurmutu. Bu yzden geceleri ok sessiz oluyordu.
Ailenin en yals Aye nineydi. O, eini oktan kaybetmiti. Yllar boyu kendisini
ufack, ama tatl m tatl yuvasnn scaklyla avutuyordu. Aye nine, yal olmasna
ramen her sabah erkenden kalkard; ineklerini saar, akama kadar bir canndan
ok sevdii torunlarna bakma tela ile koar bir de ayrlara sald davarlar
bekleyip durmadan evinin nndeki bahesini sulard.
O gece de Aye nine, gndz vakti yaad kouturmann yorgunluuyla
yumuack yatana uzanmt. ki torun sahibi olan Aye nine onlar ok seviyor olsa
gerek ki, anne ve babalar uyurken onlar koynuna alm ikisine de sk skya
sarlmt.
Ailenin kck, ama mutlu bir dnyas vard. Onlar iin hayat ok gzeldi.
Onlara gre mutluluk, lks arabalarla, yatlarla gezinti yapmak, villalarda yaamak
deildi. Kuzularn melemesi bile onlar neelendirmeye yetiyordu. Dmanlar yoktu;
herkes onlar ok seviyordu. O gne, o geceye dein kimseye ktlkleri
dokunmamt. Kim "Allah misafiriyim" deyip kaplarna dayanmsa kim olduklarna,
nereden gelip, nerelerine gittiklerine bakmakszn varsa bir lokma ekmeklerini de
onlarla paylar ve bundan da byk bir haz duyarlard.
Aye nineler ite byle bir aile idiler. Aye ninenin tek hayali, olu ile gelinine
evlerini donatacak kadar ocuk yaptartmakt. ok ocuklu ev ona mutluluk verecekti
belli ki. Eee, bayramlarda sraya girmi bir sr torununa el ptrmek kt myd ki?!
Bundan daha masumane istek ne olabilirdi?..
Gecenin sessizliinde kck bir evde, tatl bir uykuda bulunan aile, bir gn
ncesinde kylerine gelen askerlere de ayn scak ilgiyi gstermilerdi. Kyllerle bir
olup, onlara yiyecek hazrlam ve hibir yerde ayn lezzeti alamayacaklar mis gibi
souk ayranlarndan ikram etmilerdi Mehmetie. Oysa ki, bunun su olduunu
bilmiyorlard!
Tatl uyku esnasnda birden kap alnd. Torunlarna smsk sarlan Aye nine
kapnn srarla gmbrdemesiyle birden irkildi. Gzlerini outurdu. zeri alan
torunlarnn yavaa zerlerini kapad:
- Allah Allah. Kim olabilir ki gecenin bu saatinde?!..
Aye ninenin aklna ilk gelen komu evden birinin olabileceiydi. Orada hamile
bir bayan vard. Belki doum sanclan tutmutu. Yardm istiyor olabilirlerdi.
Aye nine uyurken kollar arasna ald dnyalar gzeli iki torununa gz
gezdiriyordu halen kap almlarnn arasnda, Onlan ylesine ok seviyordu ki,
onlara her baknda kan deta fkr fikir kaynyordu. Yanaklarna birer pck
kondurdu gitmeden kapya. Yalnz bana kapya doru ilerledi. Dier ev sakinleri
gnn yorgunluundan olsa gerek kap grltsn iitmemilerdi bile. Aye nine
kapya vardnda duraksad. zerindeki geceliiyle sesleniverdi:
-Kim o?
Kapy vuranlardan biri kaln bir ses tonuyla cevap verdi:
- Kapy aar mydnz? Komu kyden bir misafiriz.

-88-

Nine, gecenin bu saatinde kapsn alan bir misafiri geri eviremezdi. akn
duruyordu:
- Biraz bekleyin evladm! Kapy imdi aarm,
Aye nine hemen gelini ile olunun uyuduu odann kapsna yanat. Kaplarn
tklatt:
- Olum uyan! Kapda bir misafir var. Gel de kapy a!
Aye ninenin olu hemen frlad yatandan pijamal bir ekilde kapsn aralad:
- Ne oldu ana, hayrdr? Kim kapdaki misafir?
Aye nine:
- Bilmiyorum yavrum! Komu kyden olduunu sylyor. Belki yardma
ihtiyac vardr. Kapy a da bir sor bakalm.
Ne Aye ninenin, ne de olunun aklndan tek bir ktlk gemiyordu. Neden
gesin ki? Kimsenin helaline gz dikmemilerdi ki!
Aye ninenin olu d kapnn nne vard. O da tpk annesi gibi seslendi:
- Kim o?
Kapdaki, Aye nineye verdii cevabn aynsn verdi.
- Komu kyden bir misafir...
Aye ninenin olu yavaa kapya elini att. Tereddt etmeden kapy at. Kap
sonuna kadar aralandnda karlarna kan kiilerin sradan bir misafir olmadklar
hemen arpverdi Aye nine ile olunun gzlerine. Kapnn ardnda kendilerini
pemerge kyafeti ile sslemi birden ok insan vard. Kyl olmadklar ilk bakta
anlalyordu. zerlerinde raxt denen arjrlerin iine konulduu bir srtlk, bir
kalenikof marka silah ve palaskaya geirilmi bir tabanca bulunuyordu. Ta atlasa
yalan yirmiyi bulmazd. ounun teni bembeyaz idi. Masumane baklar vard.
Aye nine olunun akn baklar arasnda hemen ortaya atld:
- Buyurun evladm. Hayrdr gecenin bu saatlerinde? Hele gelin ieriye... Ne
istersiniz buralara kadar gelip de?..
Aye nine her zamanki itenlii ile konuuyordu. Ancak ok heyecanl idi.
Hayatnda hi byle giyimli birilerini grmemiti. zerlerindeki silahlan niye
tayorlard acaba? Neden byle giyinmilerdi? Pek hayra almet deildi ama...
Aye nine davetsiz misafirleri ieriye davet etti etmesine de, kendi kendisine de
bu sorulan sormaktan alkoyamad.
Kapda bulunanlardan biri garip bir ive ile yle dedi:
- Hayr, girmeyeceiz!..
Kalar atkt. Etrafna baknd. Sanki bireyler tasarlyordu beyninde. Gr bir
sesle "Heval, Heval" diye mrldanp birbirlerine bakndlar. Bu sz onlara bir eyler
artryordu. Olu annesinin kulaklarna fsldayarak;
- Anne bunlar dadakiler olmasnlar! Hani, devlete kar savaanlar var
ya!..Sada solda duydum; onlar dalarda birbirlerine "Heval" derlermi...
Aye nine rkt. Ama kendisi iin deil; olu, gelini, torunlar iindi bu rknt.
O da ok duymutu "Heval" ismini.

-89-

Evet, olmua ne are! Karlarnda duranlar ac bir gerei, kan, lm, ykm
temsil ediyorlard. Onlar PKK'nn militanlaryd.
Elinde telsiz bulunan iri yapl militan:
- Haydi arkadalar girelim ieri! dedi. (Haydi Heval bkevin hundr)
Bir kii kapda nbet iin durdu. Dierleri ieri dald. Aye nine onlan misafirler
iin kullandklar odaya gtrd. Her birine birer minder verdi. Elinde telsiz bulunan
militan belli ki grubun bayd. nk onun direktifleri dorultusunda hareket ediliyor,
herkes ona danarak konuuyordu. Bu militan Aye nineye dnd:
- Olunu ar, gelsin buraya!..
Kalkt, byk bir tela ile tekrar oturduu yerden hemen firlad Aye Nine;
olunu ard. Olu militanlarn yanna vardnda grubun ba ok sert bir slup ile;
- Hani aynz yok mu? Hem az da, bize biraz yemek de getirin, dedi.
Aye nine olunu yanna ald, gelinini de kaldrd. Evde yemek tela balamt.
Militanlara nce ay demlendi. aylarn iip, yemeklerini de yiyen militanlar sonra bir
keye ekildiler. Ev halkndan sakl sohbet etmeye baladlar.
On dakika kadar konutular. Ardndan grup sorumlusu Aye nine ile olunu
ard. kisini de odann ortasna oturttu. Onlara aynen yle seslendi:
- Bizler iyi niyetimiz ile dalarda byk bir zgrlk atei yaktk. Mcadele
verdik. Saysz kayplarmz oldu. Verdiimiz kayplarn ou, diyebilirim ki
uradmz ihanetlerin sonucuydu. Bu ihanetlerden birini daha bir nceki
gn yaadk...
Militan, bu srada kolunu kaldrd. Pencereden grnd kadaryla karki sarp
kayalklardan oluan dalan iaret etti:
- Oralar gryor musunuz? te orada bir nceki gn byk bir atmaya
girdik. Bugne kadar tek akl tan dahi bilmeyen askerler oralar adeta avularnn
ii gibi kullanyorlard. Bu atmada yirmiye yakn arkadamz kaybettik.
llerimizin -ehitlerimizin- bir ksm paralara ayrld. Kulaklar kesilenler dahi oldu.
Biz de ldrdmz iki asker ve yakaladmz bir hainle yetinmeye altk. Bu
hain, kan emici Trk Ordusu'nun askeri bir personelidir. Kaybettiimiz
arkadalarmzn kemikleri szlamasn diye bu da... Yaptklarnn cezasn elbet feci
bir lmle ekecektir. Fakat aklmza taklan bir soruyu aydnlatmamz gerekiyordu.
Bu soru, askerin bizim bulunduumuz dalardaki noktalarmza dein nasl geldiiydi.
Yakaladmz askere sorduk; O da, buray gsterdi.
Militan yanndaki arkadana bakt:
- Heval, gidip arkadalarn bulunduu yerden bu unsuru alp getirin!
Belli ki eve giren grubun dnda baka noktalara yaylm gruplar da vard.
Sorumlusundan ald talimatla silahn omzuna geiren sava dar kt. Yirmi
dakika kadar sonra yanna birka kii daha alarak geri geldi. Beraberinde elleri bal,
asker giyimli biri daha vard. Grup sorumlusu eli bal, asker giyimli kiiyi odann en
kesine oturttu:
- te, dediim hain bu! Bu erefsiz arkadalar ile bizden yirmi can ald.
Tahmin edin bakalm, bunlara araziyi kim tarif etti? Bunlar kim doyurdu ve
zerimize sald?

-90-

Militan bu sorulan Aye ninenin oluna bakarak sordu:

- Bilemiyorum, diye cevap verdi Aye ninenin olu. ok korkmaya
balamlard. Militanlarn ba neyi ima etmek istiyordu acaba?
Grup sorumlusu Aye ninenin olundan ald cevaba ok sinirlendi. Hiddetli bir
ses tonuyla bard:
- Nasl bilmiyorsun kpek?!..
Grup sorumlusunun bu tavr Aye nineyi olu ile alatrmaya yetti. Garip bir
korku sarmt ilerini. Sanki evde bir lm havas esiyordu.
Kaplarn ilk vuran militannsa ba nne eikti. Kimseyle muhatap olmadan
derin bir sessizlie gmlmt. Aye ninenin olu ile ilenerek alamas grup
sorumlusunu daha ok tahrik etmiti. Nedense her insan insafa getiren bu manzara,
onu, hi mi hi etkilememiti. Ayaa kalkt. Esir aldklarn syledii askerin yanna
yrd. Tam karsna geti. Bir ayan kaldrarak askerin omuzlarndan birinin
zerine koydu. Ve ekledi:
- Senden istediimizi aldk. Nasl lmek istersin!!..
Askerin hali iler ayd. Onu konuturmak uruna acmaszca ikence
yapmlard. Gzlerinin etraf morarm, vcudunda yarklar alm, her tarafi kanlar
ierisinde kalmt. Grup sorumlusu ok gaddard. Durmadan baryor, fkesini dile
getiriyordu. Suratn ast. Ayan askerin zerinden indirdi. Arkadalarndan birine:
- zerindeki kasaturay getir!
sorduumuzu grsn bu hainler de!..

Arkadalarmzn

kan

hesabm

nasl

Verilen emrin muhatab kasaturasn knndan kard, sorumlusuna uzatt. Grup

sorumlusu eline ald kasaturann ucunu askerin yanaklarna srtmeye balad.
Ardndan sert bir hamle ile yanan kanayacak ekilde yard. Bu esnada askerden
insann iini czlayan ac bir nara akt. Bir yandan feryat, bir yandan gzya!..
Yanandan fkran kan etrafa sryordu. Ne byk trajediydi. Balanm ellerini
yanana koymu lm ncesi zekareti yaarcasna rpnyordu. Hele yalvarlar...
dayanlacak gibi deildi:
- Abi, ben size kurban olaym. Annem, annem... babam!..
Bazen de ev halknn yardmn isteyerek;
- Teyzeciim ne olursunuz mdahale edin, diyordu.
Bu manzara dehetti. Fakat militanlar asla duygusal ve hznl deillerdi.
Adeta zevkleniyorlard. Aikard ki askerin sonu lmd. Ama ne lm!.. lmn
bylesini seen sanki Srplard, Ermenilerdi.
Aye nine bu ikenceyi aresizce dkt gzyalar ile izlemekten te bir ey
yapamyordu. Bu iren olay Aye ninelerde zellikle ev halkna kar duyulan
fkeden kaynaklanyordu. Gzyalar arasnda atlan lklarn yankland evde
grup sorumlusu byk bir fke ile bard:
- Susun kpekler!..
Aye nineye dnd. Elini sallayarak olduu yere kt:
- Ya siz! Kahpe herifler!.. Hadi bu dman! Ya siz nesiniz?! Yoo, asl hainler
sizlersiniz aslnda...

-91-

Aye nine korkuyla militanlarn ban dinliyordu. Birden;

- Babaanneciim, babaanneciim,
grltnn etkisiyle kalkmlard.

sesleri

ile

irkildi.

Torunlar

yaplan

Kendilerini ok seven babaannelerine sesleniyorlard. Daha o gn iddeti en

iren boyutlar ile yaamalar, krpecik balalarn byk bir hzla kouturarak
babaannelerine sarlmalar, insanlk namna utan verici, bir o kadar da ibret almc
bir vak'a idi.
Uykunun sersemlii ile kollarnn arasna kenetlenen torunlarm barna basan
Aye nine, grdklerinin kt bir kbus olmas iin Allah'a durmadan dua ediyordu.
Grup sorumlusu yine ayaa kalkt. Aye nineye seslendi:
- Brak onlar, sen benimle gel!
Aye nine yuvalarnn yklmamas uruna her denileni yerine getiriyordu. Ayaa
kalkt. Torunlarn oluna brakt. Grup sorumlusunun odadan kmasyla beraber
Aye nine de peinden kt. Sorumlu Aye nineyi kolundan tuttuu gibi bir keye
ekti:
- Bana bak! Dediklerimi harfiyen yerine getirirsen sizi affederim. imdi olunla
kye gidecek, bize erzak toplayacaksnz. Kimseye bir ey sylemeyeceksiniz. Eer
ki en ufak terslik olursa hepinizi ldrtrm.
Aye nine hemen kabul etti sylediklerini. Olunu ard. Bir keye ekilip
alayan gelininin yanna varp bam okayarak:
- Kzm sen de gel, dedi.
Evin gelini pek gzeldi. Ayaa kalkt. Kaynanasnn peine tam taklmt ki,
sorumlu ban anlaml bir ekilde sallayarak eliyle durmalarn iaret etti:
-

Yoo, o kalsn! Siz ikiniz yetersiniz. O, burada bize hizmet etsin.

Aye nine:
- yleyse ben kalaym, o gitsin!
Grup sorumlusu:
- Benimle pazarlk yapma! Ne diyorsam onu yap!
Aye ninenin olu atld sze!
- Anne kzdrmayalm. Gidip geliriz....
Aye nine kapdan kt kmasna da, gz arkada kalmt. Militanlara
gvenmiyordu.
Ortada kalan minik ocuklar, bu kez annelerine kotular. Aye nine olu ile
birlikte ev ev gezerek militanlar iin erzak toplamaya koyuldu. Soranlara ise;
-"Askerler geldi. Operasyona gidecekler; alar," diye cevap veriyorlard. Peynir,
ekmek, domates, salatalk ne bulduysalar topluyorlard.
Evde Aye ninenin gelinini yalnz tutan grup sorumlusu belli ki gz dikmiti ona.
Gelin olduka almlyd ve genti de gzelliinin yan sra. Rivayetlere gre; kyn
birok genci onu almak iin ok kouturmutu zamannda.
Grup sorumlusu kadncaz yalnz yakaladktan sonra ona zoraki sahip olmu
ve trl muamelelere tabi tutmutu. Aye nine, olu ile beraber ellerindeki erzaklarla

-92-

evlerine dndklerinde hemen gelinine gz gezdirmiti. Ancak gelinini yalnz bana

bir odada, sadece i amaryla grnce isyan edecek bir noktaya geldi. Artk onun
iin lmn korkulacak yan kalmamt. Hemen militanlarn bulunduu odaya att
kendisim. Feryat etti! Dizlerinin zerine kendisini brakt:
- Vay Allahm vay; neydi bu bamza gelenler?
Gzyalar ierisinde bunu defalarca tekrarlad Aye nine. Ardndan uurunu
kaybetti. Zaten ne dediini de bilmiyordu. Daha fazla dayanamad. Olduu yere
ylp kald. Aye nine baylmt.
Aye ninenin en son hatrlad kendisine bakan bir ift gzd. Bunlar esir
askere aitti. Aye ninenin vaziyetine tanklk eden asker bile kendi acsn unutmu,
onu dnr olmutu.
Aye nine gzlerini atnda baucunda kyllerini grd. Etrafna byk bir
aknlkla baknd. Aklna militanlar, torunlar, olu ve gelini geldi. Hemen frlad.
Evet, Aye nineden dinleyelim bundan sonrasn:
"ok akndm. Ayaa nasl kalktm hatrlayamyorum. Kalkmaz
olaydm. Kekem lm olsaydm da grmeseydim onlar yle!"
Diyor ve devam ediyor Aye nine:
'Kyller
etrafmdayd.
Aralarndan
k
verdim.
Sendeleyerek
yryordum. Aman Allahm!.. Etrafma toplanan kyllerim de alyorlard. Bir
yandan onlara 'nerede evlatlarm?.." diye soruyor bir yandan da odalara
koarak canlarm aryordum. Kimsenin azndan t kmyordu. Herkes
aresizce bana bakyordu. En son kapnn nne baktm."
Aye nine bunlar anlatrken hngr hngr alyordu. Hakkm olmad iin
daha fazla konuturarak ykamazdm onu. Birka saat geti aradan. Sonrasn
sordum. Tabii cevabm da aldm. Bu cevap beni de ykmt.
"Kapnn nne dizilmilerdi yavrularm. Olumu ve iki torunumu
ldrmlerdi. Kelelerle acmadan taramlard. O krlas eller nasl kyd
yavrularma."
Ne acyd kimbilir?!.. Aye nine kapsnn nndeydi. Hayatnn umut
kaynayd onlar. Fakat bu umut bir gece vakti sona ermiti; kefen, tabut olarak
kollarnn arasnda kalmt. mrn heba ettii, canndan aziz tuttuu yavrularnn
cesetleri duruyordu karsnda. Hem de tarifi imkansz bir zdrap ile.
Ya gelinine ne oldu, Aye ninenin? O, ldrlmemiti. Nedenini bilmek elbet
mmkn deildi. Ancak Aye nine ile gelini kaybettiklerinin ardndan yaayan bir l
olmulard artk. Ve her gn bir kez daha lyorlard. Belki ldrlselerdi kendi
anlatmlarna gre daha iyi olacakt.
Aye nine ile gelini yllar sonra da mutlulua yabanclamlard. Biri soyu
tkenmi nine, biri gen yata rzna geilerek dul braklm gen ve gzel bir
kadn... Artk yaamyorlard. Yaamay anlamsz bir tarif olarak gryorlard. Yllar
sonra bile Aye nine her gn mesken setii bir kayala srekli urar olmutu.
Orada atlar yakyordu "ya siz gelin yanma, ya beni de gtrn yannza" diye.
Lakin evindeki ocuk cvltsyla dolu bir yaam geri gelmesi mmkn olmayan bir
hayaldi artk.
Evet, bir gzel hayal byle bitti. Tatl balayan bir gece byle noktaland.

-93-

Yuva ykan militanlar bu olay gerekletirdikten sonra kamlard. Sa

gtrlen askerin akibetinden de haber alnamad bir daha.
Bunlar tarifi mmkn olmayan byk trajedilerdi. Daha nice yuvalar byle
yklmt. Bunlarn sebebi ise, iliklerimize kadar girmi olan ihanetlerden
kaynaklanmaktayd hi phesiz.
Abdullah calan, yaplan bu tr vahetleri ilk kez mral Adas'nda tutuklu
bulunduu srete kabul etti. calan, bu olaylarn var oluuna neden tekil eden
mazereti de yle belirtmekteydi:
"Srf etkili olmak iin, en yan bandaki yoldan, halktan yardmc
dostlarn bile ucuz bahanelerle cezalandrmaktan geri kalmamlardr. Krt
toplumunda iktidar olmann ilkellii, acmaszl, airet ve ky aalarndaki
zorbalk burada daha tehlikeli biimde karmza kmtr."
Abdullah calan bu savunmasnda "samimi" olarak deerlendirilebilir. Bence de
samimidir.
Katliamlar yaplmtr. Birok masum insan ve ad konmam bebek
ldrlmtr. calan, "bunlar nlemek iin rpndm" itiraflarnda bulunmutur.
Ancak bu yeterli midir?
Hereyden nce calan, bu rgtn lideriydi. Bunun hakkn vermek
mecburiyetindeydi. nk byk bir tarihi sorumluluun altna yatmt. Dnecekti!
"Bunu kaldrabilir miyim?" diye defalarca kendince istiarelerde bulunacakt.
Hakl olabilirdi. Katliamlar tasvip etmeyerek nlemek istemi olabilirdi. Fakat
katliamlar yapanlarla birlikte yrmeyi de ihmal etmedi. u da olabilirdi! Belki dnemi
karlayabilecek alternatif isimler bulamamt. Bu da olabilir!.. Ve lakin bu, onun
sorumluluunu azaltmaz; bilakis daha da arlatrrd.
calan bu rgtn lideri olarak, dadakilerin her eyiymicesine gzkmt.
Onlara akademik eitim verebilirdi. Alternatif kadrolar bizzat kendisi oluturabilirdi.
Ama yapmad!..
Nedense bu sorumluluktan hep kat. nderini grme heyecan ile akademinin
eitim sahasnda bekleyen genlerin cokularndan dizkapaklar titrerken. O, onlarla
tokalarken dahi samimi olmaktan uzak kald. Hatta bazlarm kfredecesine itekledi.
Onlarn gzleri nnde bir lidere yakmayacak hal ve hareketlerde bulundu.
Ne mi yapt?
Daha ne yapacakt ki!.. Garip giysileriyle kadn ve erkeklerin nnde gbeiyle
mi oynamad? Tm yap nnde sanki kucana oturtacakm gibi ayaa kaldrd
bayanlara gvercinlerim mi demedi?.. stelik bu davranlarn video kasetlere alarak
belgelerken bunlarn kar tarafn eline geebilecei ihtimalini dahi hesap
edemeyecek kadar byk hatalar yapt.
Hal byle iken militanlarn nderlerine sonsuz gven ve sadakat gstermesi
mmkn myd?
calan, ite bu noktada yanld, dn olmayan yollara sapt.
Aye ninenin evinde byk bir vahet uygulayan PKK, yllar sonra silah
brakmaya dek varan inanlmas g entrikalarn peinden kouturdu. Gereki
olunsayd bile bunun kamu vicdannca nasl karlanacan iyi dnmek

-94-

gerekiyordu. Kukusuz her ne olursa olsun bir damla kann akmamas adna olumlu
bir admd bu! Ama bilinmekteydi ki, bunun da arkasnda eitli hileler bulunmaktayd.
Aslnda mevcut da kadrosunun yapm olduu eylemlerin gereklemesine
zemin tanyan hususlar bir kez daha gzden geirmek gerekmektedir. Dnnz;
bir rgt ssz dalarda bulundurduu militanlarn nasl koruyabilir acaba? Eylemler
nasl gerekleir?! Nihayetinde onlar da insandr; onlarn da yemeye, imeye
ihtiyalar vardr!
Bir silahl mcadele rgt elbette ki militan gcyle varln koruyabilir.
Militanlarsa glerini kitlelerinden aldklar destekle muhafaza edebilir. Bu destein
ad aslnda ok detayldr. Eylem yapmak iin silah ve mhimmata gereksinim
duyulur. Bunun iin finansrlere ihtiya bulunmaktadr.
PKK, 1984 ylndan itibaren balamak zere onbinleri bulan eylemler
gerekletirmiti. Demek ki nitelikli silahlarn temininde zorlanmam, fazlasyla
finansr elde edebilmiti. Krsalda hareket tarznn belirginletirilmesi iin istihbarat
akna ihtiyac vard. Bunun salanmas gl milis ann oluturulmasna balyd.
Da kadrosu uzun dnem bilinli bir hareket tarz yakalamt. Demek ki, milis
kazanma arzular nemli lde hedefine ulamt. Madem ki onlar da insan, onlarn
da gda tketimi olacakt. Lojistik kaynak salamak ve bunu krsala sevk etmek rahat
bir durum deildi. Bunun iin ok sistematik alan kurye ve komite yetkilileri
gerekmekteydi. PKK'nn da kadrosu bir dnem onbinleri am ve 2000 yl itibar ile
18 yl krsalda barnmt. Bir dnem gnlk gazetesini dahi temin etmekte glk
ekmeyen ve erzak teminim rahatlkla salayan PKK, doal olarak temel sorunlarm
da zm bir grnt sergiliyordu. Giyim ve kuam ileri ise bu faaliyetler ierisinde
sorun olmaktan kan ayrntlard.
Yukarda belirttiim ince ayrntlara zm bulmadan PKK'nn braknz
gcnden, varlndan bile sz etmek mmkn olamazd. Ne yazk ki uzun yllara
yaylan pratik anlayn ardndan yklm olsa bile -ki tekrardan dirilii yaamas
mmkndr- ardnda brakt aclarla anlan bir PKK gerei vard artk. Bu gerein
varolu kaynanda yatan bir de ihanet cephesi vard.
Dalarda bulunan hibir militan ferdi almalarla uzun vadede baarl
olamazd! Ona destek lazmd; g lazmd.
Bu g elde edilmiti. Kimlerden mi? ocuumuzun boazndan kesip
verdiimiz paralarla adam ettiimiz, servetlerine servet kattmz hayvanlardan bile
daha aalk unsurlardan elbette!.. Her biri PKK iin yaptklar yardm fakir insanlarmza yapm olsalard, u an yoksulluu am bir lke olacakt Trkiye, belki.
Ama onlar PKK'y tercih ettiler. Onlarn silah ihtiyalarn, parasal destekleri ile
zdler. Halktan kazandklar paralan da halka kurun olarak geri evirdiler!
PKK'ya yaplan yardmlarn miktarna baktmzda daha nceki blmlerimde
de belirttiim zere, maalesef milyon dolarlardan bahsedilmekteydi. Doal olarak,
gereki yaklalrsa Trkiye Devleti'nin bte an fazlasyla kapatacak parasal
gce sahip bir rgt duruyordu devletin karsnda.
Yce bir milletin oyunu verdii, umutlarn balad vekiller de ayn kervann
yolcusuydu. Dne kadar eli mahkm gariban grnml iken, amalarna
ulatklarnda ihalelere fesat kartran, sadan soldan para arpan riyakrlar cepleri
ve banka hesap czdanlar hayli dolunca formalite icab aryorlard bir militan,
"Size yardm etmek istiyorum. Ancak ortaya ksa bile kendimi savunacam bir
kozum olmal", diyorlard. Kendilerine ceza kad yazdracak kadar dahi

-95-

alaklaabiliyorlard. Maksat, bir gn ortaya karsa "Yahu korktum. Yoksa beni

ldreceklerdi. Aha ite kant", demek iindi.
Yaland tm syledikleri. Ama nedense duygusal bir milletiz. Hemen kananz
sylenenlere. Sanatlarn klasik, rmeyen szleri vardr: "Halkmz olmadan biz
var olamayz. Onlar bamzn tacdr." Eh, yalan da deildir dorusu.
Bazlar ok duygusal grnrler. Tek cevherleri sesleridir; bunu kullanrlar.
Smrye yeltenirler. Klktan kla girerler. Srf kaset satlarnn oalmas iin
yaplr bunlar.
Parann gz kr olsun; duyuramamt ki bu gne kadar onlar. Bir alrlar yz
isterler; sonra bin yok muydu, diye dnrler. Bunlar alarak elde
edemeyeceklerini iyi bilirler. Kaset satlarnn ats altnda eroin, kokain vb.
uyuturucu ticaretini yapmann daha krl olaca kanaati ile bu ie soyunurlar.
Halktan alnan paralarla glenen bu ihanet ebekeleri, bir yandan beyaz ticaretine
girerek genliin zehirlenmesini salarlarken, dier yandan da hakl bulduklar PKK
hareketini maddi anlamda desteklerler. Hem de yle ufak tefek de deil, milyon
dolarlarla yaplr bu yardmlar. Bunlar ayn zamanda silah olarak dikiliverir halkmzn
karsna.
Szm muhataplarnadr!
Oysa ki evlatlarn yllarca ektikleri ilelerle byten anneler komulard,
Dou'da alevlenen yangna... Asker yapp, gndermilerdi evlatlarm bir "kr kurun
yedi" haberini almak pahasna. Bilselerdi ki o kr kurun bir pazar vakti dinlemek iin
satn aldklar kasetin parasyla alnmtr, ne yaparlard acaba?
Kimi yetim hakkn gasp ederek, kimi alarak, kimi de bo vaadler savurup
gurbette yaayan insanlarmz kandrarak irketler, holdingler kurmulard. Onlardan,
onlar byten derenin kayna hi sorulmamt. stne stlk bir de devlet
imkanlar serilmiti ayaklarnn altna. te bunlar, devlet imkanlar ile, evlatlarn
ldrtt dul annelerin kuru paras ile PKK'nm dostu olan nankrlerdi.
Kulaklarmz iyice aalm ve defalarca u szc okuyup ibret alalm: Eski
dmann dost olamayaca gibi, ekmeini yedii yere ihanet edenin de kimseye ne
hayr ne de faydas olacaktr. Bu ihanet tarifi, ad kitabmza tanm olan Dou
Perinek, Akn Birdal, brahim Tatlses, Ahmet Kaya, Halis Toprak gibi isimlerin yan
sra mevcut bilgi sahibi olunmasna ramen belgelendirilemeyen ihanetiler olarak
rivayet edilen Fetullah Erba, Mahsun Krmzgl, Ulu Grkan, Cengiz andar, M.
Ali Birand, Fadl Akgn-dz vb. daha nice bilinmeyen kiiliklere ithaf edilerek yorumlanmtr.
Kimi parasyla, kimi kalemiyle, kimi dncesiyle, kimi de aktif faaliyetleriyle bir
zamanlar PKK ile kolkola srt srta olmulard. Bunlarn hepsi asl sorulacak olursa
Apo'dan daha tehlikeliydiler. Zaten Apo'nun kendi deyimiyle nasl bydn dahi
anlayamad PKK'y bu kimselerin abartarak, gnmze dein tadklarn hepimiz
bilmekteyiz aslnda. Ancak, iten sinsice hazrlanan bu tezgah isimlendirerek tarif
etmekten maalesef yllar boyu zorlanmzdr veya iine gelmedii iin bunlar
saklamaya gayret edenlerin etkisi altnda kalarak yanl yola itilmiizdir. Tm isimleri
kamufle ederek ortaya atlan iddialar er odaklarn veya karanlk glerin tarifiyle izah
edilmeye allmtr.
Yukarda isimlendirilenler iin konulan ad; "su odaklar, karanlk gler" idi.

-96-

Yukardaki isimlendirmeleri snflandrrsak ortaya kacak tablo aynen yle

olacaktr:
Dou Perinek, Akn Birdal, Fetullah Erba PKK'mn manevi arln artrarak
hissettirmesi amacyla giritii siyasi ve askeri faaliyetlerini desteklemilerdi. Bu izgi
dorultusunda rgt legal zemine kaydrma giriiminde bulunmu, ehir veya krsal
militanlarn dneme gre ynlendirmekte tereddt dahi etmemilerdi.
Ayn zamanda yardm ad altnda gizli kampanyalar oluturmulard. PKK'nn
silahl mcadelesini hakllatrmak da grevleri arasnda olmutu.
Ahmet Kaya, PKK iin pek nemli bir isim olmasa da ykc ve blc birtakm
faaliyetler ierisine girmiti. Zaman zaman yapt klarla kendi sevenlerini ok ak
ekilde rgt desteklemeye davet edebilmiti. En nemli katks krsala gnderilmesi
amacyla yapt parasal yardmlar olmutu.
brahim Tatlses ile Mahsun Krmzgl'n ad calan'n yakalandktan sonraki
ilk ifadelerinde de gemekteydi, her ne hikmetse bu isimler kimi rantlarn giriimleri
sonucu kamuoyundan sakl tutulmutu. Bu olaylarn perde arkasnda bir zamanlar
Trkiye Devleti'nin babakanln yapm siyasal bir parti liderinin olduu rivayet
edilmekteydi. Bu ad geenlerin faaliyetleri Ahmet Kaya'nnkine oranla daha fazla ve
PKK adna daha tatminkr olmutu. Dada gvenlik gleriyle girilen atmalarda da
bulunmulardr.
Ulu Grkan, Cengiz andar ve M. Ali Birand gibi isimler ise PKK ile
mcadelede gvenlik birimlerini ktleyici ve yldrc almalarda bulunmulard.
Aklamalaryla, ke yazlaryla kamuoyunu yanl yne iteleyen bu isimler bir zamanlar, PKK'nn yapt katliamlar devletin yaptn iddia dahi etmilerdi. Buna da
kontrgerilla adn vermilerdi. eitli airetleri, koruculuk grevlerini icra ederlerken,
pasivize ve demoralize etmek iin yalan yanl beyanatlarda bulunmulard. Ksa
sre ncesinde PKK'nn douundan yllar sonrasna dein ykamad ve direniini
kramad Siverek'in kahraman Bucak airetine ve bu airetin lideri Sedat Bucak'a
ynelik irkin ve aslsz iddialar anmsanlacak olursa, bu isimlerin grevlerini ne denli
planl uyguladklarn, aklk kazanacaktr. Ortaya attklar kontrgerilla ad da
tamamen bilinliydi. Ayn isim, PKK saflarnda da yaygn ekilde militanlar
hrslandrmak amacyla kullanlyordu. Onlara gre iyi bilinmekteydi ki, PKK'yla
mcadele eden birimlere kontrgerilla ad taklrsa, PKK mcadelesinde hakl bir
konuma gemi olacaktr. nk; kontrgerilla, kar gcn gerilla hareketi olduu
savn glendiren bir tanmd. Gerilla hareketi ise; halkn iradesi ve tamamen
katlmc direniinin btnleyici ifadesi olduundan, bu sav sre ierisinde Trkiye
ierisinde olduka skntya meydan vermiti. Bu durumun Avrupa ve hatta cihan
lkelerine kabul ettirildii dnlrse, bunun ne kadar byk bir kabus olaca
belirgin, kanlmaz bir realitedir. Doal olarak dier unsurlara gre, bu dalkavuklarn
yaptklar daha tehlikeli bir boyut kazanmt.
M. Ali Birand'n bir dnem PKK'nn elebas Abdullah calan'n ziyaretine
gittikten sonra onunla yapt syleiyi nasl da ballandrarak topluma yanstt
unutulmamaldr. Yine beraberinde getirdii grntl bir kaseti yaynlamak iin ne
denli sinsice abaladna tank olunulmutu. Neyse ki, bu kaset son anda ele gemi
ve Apoist zihniyetin bu grntler ile topluma alanmasnn nne geilmiti. (Nitekim yanllkla grntlenen ve calan'n ruhsal dengesizliinin de kaydedildii
kaseti, yannda muhafaza eden M. Ali Birand gvenlik glerine yakalatarak
toplumun devlet eliyle bu kaseti izleyebilmesi nemli bir ayrntyd.)

-97-

Bunlarn hedefleri arasnda, PKK'y devlet detaylaryla aan ve rgtn en

byk kabusu olan itiraflar da vard. Bunlar da ypratlarak devletten koparlmaya
allmt. Nihayetinde kendini bilmez birka kiinin hatalarn genel kavram olarak
kullanan bu tezgahtarlar hedeflerine bir nebze olsun ulamlard. Devlet ne yazk ki
kendisine snan, lmne almalarda bulunan itiraflar, bu iddialar dorultusunda yalnzla itmiti. Sonuta devleti daha temkinli olmaya zorlayan birtakm
illegal almalar bagstermiti. Bu da; periyodik, taktiksel almalar arasnda
meyvesi en iyi alnan yaklam tarz olmutu.
28.07.1999 tarihli FP Bingl Milletvekili Korkutata'nn Meclis konumas
tezgahn sadece kk bir ayrntsna delil olma nitelii tamaktadr.
FP Bingl Milletvekili Hsamettin Korkutata Meclis krssne karak saat
23:48 sularnda yapt konumasnda itiraflar asl bulunmayan ithamlarla
sulamt.
Abdullah calan ile bir zamanlar flrt eden Necmettin Erbakan'n gdmndeki
RP'nin devam FP'nin Milletvekili Korkutata'nn, Apo'nun iine girdii zmszln
hrnl ile masumane devletilik tavrlar ierisine girmesi ile itiraflar hedef alc
szler kullanmas dndrcyd. Aslnda hedef setii PKK tomurcuu itiraflar,
her daim, kolay lokma olmadklarm pratikleri ile ortaya koymulard.
Korkutata, meclis konumasnda srf puan toplama hevesi ile; "itiraflar iftira
atyorlar. Bunlar faili mehul cinayetler iliyorlar. Korucularla rant elde ediyorlar",
iddialarn Trkiye'nin gndemine getirmeye almt.
ok iyi biliniyordu ki, Korkutata'nn bu szleri k sreci yaayan Apoizmi
kurtarmann tela ile estirdii frtnalardan baka bir ama tamyordu.
Korkutata, itiraflar genel manada eletirmenin yanl olduunu biliyordu
aslnda. Doruydu birka apulcu, birer su mekanizmas olmutu. Fakat istisnai
durumlar birer kaide imi gibi gstermek byk bir yanl olmakla beraber, esas gaye
yeni bir oluumla devletin g yitirip blnmesini arabuk kolaylatrmakt.
Fadl Akgundz, Halis Toprak, Ceylanlar vs. kimseler ve daha nice iadamlar
sadece ideolojik balamda inandrc bulduklar PKK'ya gnll parasal yardmlarda
bulunmulard. Onlara gre; PKK'ya aktlan milyon dolarlar kazanlarnn yannda
devede kulak kalrd.
Bu isimlerin deifre edildikten sonraki tutumlar maalesef ainadr. armaya
gerek yok! phesiz verecekleri cevap eer ki ltfederlerse "korkmutum" olacaktr
sadece.
Peki, onlar korkmasn, vurulmasn diye verdikleri paralarla alnan silahlarn
hedefi olan binlerce gencin lmne yol amak pek masumane bir tavr myd
acaba?! Eer ki bu cevaplar yargya kfi gelmise demek oluyordu ki, Trkiye'de hi
sulu yoktu!!! Kimsenin de cezaevlerine girmemesi gerekiyordu. Pardon!
tecavzcleri ve hrszlan saymazsak!.. Yoksa onlar da m susuzdu?!.. nk ne de
olsa onlarn da bunlar yapmak iin mutlak geerli bir nedenleri vard. Mesela; bir
kadnn mini eteinden kan gzel bacaklarna ilenerek hereyi gze alp tecavze
yeltenen bir gen, suu iledikten sonra polis tarafndan yakalannca; "oktandr
biriyle beraber olmamtm. Bir anlk zaafiyetime yenildim. zgnm, bir daha byle
birey olmaz. Aslnda su biraz da ondayd. Beni tahrik etti", gibisinden bir hikye uy
durabilirdi. Veya ald bir otomobil ile yakalanan bir gen savunmas alnrken,
"nann ben susuzum. Yolda yrrken kim olduklarn bilmediim birka kii kafama

-98-

silah dayad. Bana; bu arabay almazsam aileni yok ederiz, dediler. Nerede oturduumu da biliyorlard. Hereyi ailemi kurtarmak adna yaptm. ok korkmutum", diye
daha deiik bir senaryo uydurabilirdi.
Biraz ciddi olmak gerekmektedir. nk ciddiyet, inandrclk ve gven her
devletin devlet olma gereklerindendir. Bu dorultuda bu tr demogojilere, duygu
smrlerine dayal her trden savunma ekliyat ne kadar doru ise, adn aklama
gerei duyduum unsurlarn savunmalar da ancak o kadar doru olabilirdi.
ERNK stanbul Temsilcii'nin adm yazdm ahslar raporunda ilemesi,
bunlarn rgtle olan balantlarna tank olma ve Apo'nun ilk ifadelerinde mrah
Adas'nda iken verdii ifadeler tesadfi bir vaziyet deildi. Allah'n nasl bir takdiriydi
ki; nce Perinek'in maskesi dmekte, ardndan ERNK'nin Haziran 1998 tarihli
raporu ile daha bir ok gizli hain de deifre olmakta, Apo'nun verdii ifadelerse tm
bu gerekleri inkr edilemeyecek noktalara tamaktayd.
Ayrntsyla gireceim ERNK'nm Haziran 1998 tarihli raporunda, uruna
ldrldkleri yandalarn da nasl bir dille kk drdklerini irdelemekte fayda
vardr. Bu raporda, yllarca haksz yere olsa da saladklar kazanlarn rgt ile
paylamaktan kanmayan Behet Cantrk ve Sava Buldan gibi isimleri eroin tccar
olarak ileyen ERNK bu yaklam ile PKK'nn genel mnda braknz dmanlarn
kendi elemanlarn dahi ne kadar deersiz bulduunu ok bariz ekilde gzler nne
sermektedir. Oysa ki yzlerine veya yaknlarna kar kahramanlk teorileri retilmitir.
Zaten bylesi bir oluum ierisinde hmanizm aramak aptallk olur. Ksa sre
ncesine gidilerek Apo'nun verdii beyanatlara bakmak, belleklerimizde oluan
karanlkta kalm soru iaretlerini aydnlatmaya yetecektir herhalde. Mesela; nne
dizdii bir sr militana hitaben yapt bir konumada yle demiti:
"u ana kadar diyorlar ki otuzbin kii lm. Ne yani? Bu bir savatr.
Elbette kan dklecektir. nk bu durum, koullarmzn gereklemesi iin
gerekli yegne seenektir. Bize baka da seenek braklmamtr. Gerekirse
otuzbin kii daha lr."
Abdullah calan yine 1993 yl talimatlarnda insanl ayaklar altna alarak
yle demiti:
"Dman bizimle savamaya korkuyor. Keye sktlar artk. Snr
karakollarn korumaktan aciz kalmtr. Merkezlere ve youn ibirliki yerleim
blgelerine ekilmek zorunda kalmtr. Bizden korkan bir dman sivil
destekilerimize ynelecek kadar zavall bir duruma dmtr. Lice'de yaplan
katliam, tpk dier blgelerde yaplan katliamlardan sonra dman
uyardmz gibi tekrar knadmz belirtir, son kez uyarda bulunarak bu tr
olaylarn bir kez daha vuku bulmas durumunda Trk metropollerini kana
bulayacamz ve bunu misilleme hakk sayacamz belirtmek isterim.
Bundan sonra her Krt'n canna karlk bir Trk kan aktlacaktr. Bu vesile
ile Krdistan'da izinsiz grev yapan ve kimliinde 'Trk yazan kimi grrseniz
ldrn!!!"
calan'n esas kiilii 1996 tarihinde Serxwebun dergisine verdii beyanatla
daha arpc ekilde ortaya kmtr. calan, ksa ve z olarak yle demekteydi:
"Kentlere ineceiz... Neye mal olursa olsun bir otobse binmek zor
deildir., bir uaa binmek zor deildir!"

-99-

1993 ylnda yapt aklamann biri Apoizmin sava felsefesini daha

berraklatryordu:
"Savata acma yoktur. nsan insana acr, denilir. Doru, insan hayvanlara
da acr. Ama canavarlara, canavarlaan insanlara acmak, acyann sonunu
getirir. Bunun tasfiye olmaya gtrmekten baka bir sonucu da yoktur. Daha da
teye gidiyoruz ve diyoruz ki, dmana gz karaca vurulmal, her vuruta
kinimiz f-krmaldr..."
Abdullah calan'n iddia ettii Lice olay, 1993 ylnda kan bir atma sonucu
ok sayda insann bu ilede ldrlmesi durumunun izahatyd. Apo, buradaki olay
bir atma olarak yorumlamamt. Dorudan devletin tek tarafl provokasyonu ve
katliam olarak zetlemiti. Oysa ki bu doru deildi.! le merkezine rgt tarafndan
saldn gerekletirilmiti; resmi kurum ve kurulular hedef seilerek tahrip edilmi,
gvenlik gleri de buna karlk verince ok sayda insan aralanm veya hayatn
kaybetmiti. Ancak, l saysnn artmasn bir nebze olsun devletin ihmalkrl sonucuna balamak mmkndr. Fakat provokasyonu arzulayan tarafn PKK olduu
akt. nk PKK, sadece bu olayda deil, daha bir ok yerde bu tr taktikleri
uygulamaya sokmutu. rnek olarak; Bahesaray'a bal Sndz yaylasnda ou
ocuk ve kadndan oluan toplu kym gsterilebilir. Bu olay hl hafzalardan
kmamtr. Eer ki hatrlanrsa PKK, bu olaydan hemen sonra yapt katliam savunamaz duruma dm dorudan gvenlik glerinin bu olaydan sorumlu olduunu
yaymt. Bir de; katliamn knand ve kann yerde braklmayaca aklanmt
rgt tarafndan.
Apo'nun yollam olduu talimatn son ksmna bakldnda rkln nasl
provoke edildii grlecektir. Nitekim szde kendilerinden izinsiz grev yapan
Dou'daki Batl siviller retmenler katledilmilerdir. te bu zihniyet yle bir srece
damgasn vurmutu ki, metropollerde resmen sivil avna klaca sylenerek,
Trkiye genelinde bulunan herkes ak bir dille tehdit edilmiti. Turistlerin Trkiye'ye
giri yapmas zorlam, kimse evinde rahat uyuyamaz olmutu.
Sormak lzm; nasl oluyor da binlerce insann lmne binlercesini daha
eklemeyi gze alabilen calan, bir karncay dahi ezmekten sakndm, diyebiliyordu!
Yarg nne kt vakit suratndaki ifade deimiti. Deimesine de eskiden doru
bulduklarm savunamayacak duruma dmesi herkes tarafndan olduka
yadrganmt. Esasen seveni de, sevmeyeni de yanl dahi olsa otuz yl boyunca
savunduu davasna ve rgtnn stratejik hedefine ters dmeyecek aklamalar
bekliyordu calan'dan. Ancak O, uruna savatrd binlerce kandrlm genle
yrtt davasn eli kelepelendii andan itibaren bir hayal olarak deerlendirdiini
beyan etmi, byk bir "U" dnyle nihai hedefinin yanl anlaldn, Trkiye'yi
ve Trkler'i ok sevdiim, Bamsz zgr Krdistan Devleti'ni kurmak gibi bir
amacnn hibir dnem olmadn, tm almalarn kltrel haklarn elde edilmesi
amacyla yapldn ifade etmiti.
Evet, meerse lmne giden binlerce insanla birlikte devletin ekonomisini
kmaza sokan koca rgt, srf Apo'nun kltrel istemleri yznden yllarca
savam... yiki de devlet kurmak istememi; yoksa vay Trkiye'nin haline mi diyelim
imdi?!.. Buna kargalar bile gler... Oysa ki calan'n 1997 tarihli Med TV konumas
hi de kltrel bir talep iermemektedir. calan yle demitir:
"Bundan birka sene evvel ka Krt biraraya gelebil iy ordu? Krtler
dnyada ne haldeydiler? Bazlar bu savan honutsuzluk yarattn, zorluklar

-100-

dourduunu sylyorlar. Peki halk iin ne kadar kan dkm? Sen

zgrln iin kan dkmezsen kim sana lke verir, kim sana eref verir?"
Ayn Apo, devletin elinde iken de yazl savunmasnda unlar dile getirmiti:
"... Demokratik zm tarznn zenginlii karsnda ayr devlet,
federasyon, otonomi vb. yaklamlarn bile, geri ve bazen zmszle yol
atn pratikte grnce; demokratik sistem zerinde younlama, bana ok
nemli geldi."
calan devamen savunmasnda, gereksiz eylemlerin yapldn, yanllklarn
olduunu, acsn iliklerine kadar kendisinin de yaadn, bara halkn da ekmek, su
kadar ihtiya duyduunu, bu erevede cumhuriyetin zne bal kalnarak
demokratik cumhuriyet emsiyesi altnda birleilmesinin zaruri olduunu savunmutu.
Hatta daha ileriye giderek gemiini inkar nitelii tayan szlerin altna imza
koymutu. Ayrlm bir Krdistan'n bitmi veya bir gcn kuklas, ibirlikilerin
maliknesi olmaktan teye gidemeyeceini; ayrlm bir Krdistan'n halkn deil,
yabanc ve ibirlikilerin olabilir ki, bu da, arlkl olarak hayalidir, ancak kar
glerinin oyunu olarak sk sk tekrarlanr, demekten kendini alkoyamamt.
PKK'nn 1991 ylnda balayan ciddi arl 1994 ylnn bahar dnemine kadar
devam etmiti. Bu sre ierisinde eitli noktalarda gvenlik glerinin savunmaya
getii doruydu. Bu dnemler rgtn paylam ovunu gerekletirdii yllard. Her
eyaletin basnda bir merkezi ye bulunduran rgt, bu eyaletleri bulunduklar
aamaya gre takviye glerle destekler olmutu. rnein; Botan Eyaleti diye
nitelendirilen alan doru bir tehis koyacak olursak belirtilen sre ierisinde saldrya
gemi ve kzl veya krmz diyebileceimiz bir alan, olmutu.
Neydi kzl veya krmz alan?
Bu nitelendirme genelde gerilla mcadelesi yrten lkelerde zgrlk iin
bakaldran halk gcnn hakimiyeti altna ald ve kar gc inine hapsettii
alanlar iin yaplr. Bu alanlarda igalci diyebileceimiz gler arazi hakimiyetini
yitirmitir; operasyon yapamaz olmutur. Her ey halk gcnn yani gerillann
denetimi altndadr.
Tabii PKK'y "gerilla" tabirinin dnda tutmak gerekiyor. Evet, dorudur; PKK, bir
noktaya kadar Krt halknn gcyle bymtr. Ancak bu gc elde etmesinin
altnda yatan sr perdesi kandrmacaya ve iyi niyetin suistimal edilmesine dayalyd.
Dikkat edilirse bu sr perdesi aralandktan ksa bir sre sonra bu harekete katlm
salayanlar geri dne gemilerdi. Dald derin uykudan uyanan Krt halk ise,
bytt rgt devlete dn yaparak yok olua ter-ketti.
Fakat PKK'nn gerilla hareket tarzn inkar etmek mmkn deildir. Botan'da
kzl (kurtarlm) blgeler oluturulduu, baz eyaletlerde kstl srede denge
aamalar yaand reddedilemeyecektir.
calan, ksa vadeli de olsa dem demi hakimiyet pratiini byk bir sevinle
karlamt. Tm talimatlarnda Botan dndaki eyaletlere Botan' ve orada verilen
mcadele tarzn rnek gsteriyordu. Bu mnasebetle 1992-93 zmlemelerinde
yle bir ifade kullanyordu:
Yllar sonra zlemini duyduum vatanma dnmek istiyorum. Herkes
zgrlk iin attmz son admlarda stlenecei vazifelere hazr olsun. Asl
sava bundan sonra balayacak!

-101-

Dman kademe kademe sileceiz topraklarmzdan. imdi Botan... Sonra

Garzan... Botan byk bir hakimiyet alandr. Artk buralarda merkezlere snan
dman, il il igallere girierek, ok ar kayplar verdirterek oradan da
kamaya zorlayacaz. Bunu baardktan sonra ilk iimiz bir silah fabrikas kurmak olacak. Artk kendi silahlarmz retecek ve rettiimizle lkemizi
zgrle tayacaz."
Abdullah calan'n kurmak istedii nihai devletleme projesi; Bamsz Birleik
Demokratik Krdistan idi.
Anlatlanlardan anlalaca zere; Abdullah calan riyakr idi. Nedense ayn
beden zerinde ift kiilii yaatmakta diretmiti. Bunun zgvensizlikten baka bir
tanm olamazd herhalde PKK da, uzun sre Apoizmin topyas ile yaam olmas
dolaysyla bir yandan glenirken, hmanizmden yoksun kalmt. nan ve namus
gibi deer yarglar sadece ideolojik ve yoldalk ruhu ile anmsanr ve kabul grrd.
Kiiler, kar sz konusu olduu mddete "deerli" tabakasnda tutulurlard.
Kendilerine yardm edenlerin arkasndan bile alaltc laflar edilmesinden
kanlmam ti. Fertlerin yzlerinde sylenenlerle arkalarnda sylenenler tamamen
tezat oluturuyordu. ERNK'nin PKK'nn 6. Konferans'na hitaben hazrlam olduu
raporda ad geen Behet Cantrk ile Sava Buldan iin dile getirilen dnceler de
bu oluumun gereini yanstan her karesi dndrc rneklerdendi.
elikiler... tezgahlar., komplolar... kullanmlar... karlar...
Peki, kitabma konu olan Aye ninenin suu neydi ki?!..
***

-102-

ONALTINCI BLM
ERNK raporu ierik bakmndan belirttiim gibi devleti ve sivil kitlemizi de
ilgilendiriyordu. nk, raporda ihanet kavram n plana kmt.
Raporun bir blmnde Dou Perinek'ten de sz ediliyordu. Dou Perinek'in ismen
raporda belirtilmesi Trkiye'de ne denli kirli oyunlarn oynandn ve bu oyunlarn
kimlere dein ulatn aka ortaya koyuyordu. Aslnda Perinek, ok daha
ncelerde de illegal faaliyetler ierisinde bulunduu gerekesi ile yarglanm, ancak
bilinenler belge-lendirilemediinden (veya karanlk birtakm glerin talebi
dorultusunda) serbest braklmt. Faaliyetlerini gerekletirirken arkasnda hibir iz
brakmamas ve byk zelliiydi. Tabii bunlar kendi iradesi dorultusunda icra ettii
rgtlenmeler veya faaliyetler esnasnda yaplabilmiti.
PKK olay Perinek asnda bambakadr! PKK, Perinek'in iradesi
dorultusunda ynetilen bir rgt deildi; rol, katlmcln tesine gememiti. 1991
ylnda oynad veya sadece arzularda snrl kalan gizli ikinci liderliini ise, stlendii
pratiksel icraatlar balamnda izah etmek en mantklsdr.
PKK asndan adam harcamak pek nemli bir vak'a deildi. Her kim olursa
olsun, eer ki birtakm engeller alacaksa, fertlerin feda edilmesi kanlmaz
oluyordu. Doal olarak Perinek'in durumu da dierlerinden farkl olmamt.
Destekileri olmasna ramen Perinek'in deifre edilerek madur duruma
drlecei hesap edilmeden, srf sergilenen pratiin almm ortaya koyarak
rgtten taktir toplama uruna isimlendirilerek, raporda faaliyetlerinin bir ksmna
deinilmiti. Geri ne Apo iin, ne de PKK iin isimlerin nemi hibir zaman
olmamt. Tpk Perinek iin lp de deer tamayanlar gibi!.. PKK, ideal urunda
kurucularn dahi tasfiye etmekten ekinmeyen bir rgtt. Perinek'in kurduu
rgtler sanki farkl myd?
Perinek, yllar sonra ilk kez hesabn veremeyecek bir ekilde deifre olmutu.
Hem de umut balad PKK'nn belki bilinli, belki de koordinasyonsuzluu
yznden.. Bundan dolaydr ki, Perinek, gerek ortaya kartlan teekkr
mektubunun, gerekse de hazrlanan ve ele geirilen ERNK raporunun ardnda
PKK'ya kar byk bir cephe almt. Komplo teorileri ortaya atyordu. Eskiden
vgler yadrarak dalardakileri "gerilla" diye nitelendiren Perinek, bu srecin
ardndan PKK ile Krtleri ayr tabakalara blmt. Ele geen belgeler sebebiyle
yargland mahkemede savc ve hakimleri etkilemek maksadyla PKK'y elinden
geldiince ktlyordu. Oysa ki bu alan cephe PKK ile yol ayrmna geldikten sonra
pratiksel anlamda somuta indirgenmiti. Perinek asndan PKK'nn varlyla
hissedilen umut artk anlamszlatmdan bu rgt daha fazla savunmak
nemini yitirmi ve hatta kendisi iin byk tehlikeler oluturaca grlmt.
CIA'c Perinek'e yaplan komplo, doruydu, CIA tarafndan yaplmt. nk
PKK da CIA'nn kontrol altnda bulunan szde Sosyalist, Amerikanc bir rgtt.
Amerika'nn politik ynergesi ile hareket ediyordu. Ve esasen su testisi su yolunda
atlamt.
Her iki taraf asndan deerlendirildiinde ipler kopmu, yollar ayrlmt. Bu
olaydan sonra; belki de ebediyen... Fakat onlar yol ayrmna da sren dostluklar
sresince binlerce insann hunharca katledildiini grmezden gelmek, Mehmetik'e,
gencecik delikanllara, kadnlara, kundaktaki bebelere sklan kurunlar kadar talihsiz
bir tavr taknm olmak demekti!..

-103-

Dou Perinek ile PKK arasndaki ilikilerin grlemeyen yzn, yani olaylarn
perde arkasn aralarsak iki tarafn da kar hesabyla ayr rotada seyir halinde
olduklar grlecektir.
PKK'nn bir dnem inkar edilemeyecek ykseliine tanklk yapan Perinek, o
gne dein arzu edip de gerekletiremedii lksne PKK ile g birlii yaparak
ulama hevesine kaptrmt kendisini. PKK ise, silahl mcadelede nemli mesafeler
katetse de siyasal alm salayamadndan Perinek'in legal siyaseti
konumundan faydalanmay hedeflemiti. Aslnda Apo ile Perinek yllar nce kanl bakl olmulard. kisinin de amac blnm devleti hakimiyetleri altnda ynetmek ve
yrtmekti. Ayn amac gden iki ayr lider konumunda bulunuyorlard. Bu sebeple
byk bir rekabet balatmlard. Fakat Apo, daha aklc oynam ve kendisini
kullandrtr gibi gzken fakat asl kullanan taraf -lider- olmutu.
Perinek, devrimci proleter misyonerliinden basit oportnist zihniyete kadar
nemli bir mesafe kayb yaad srete ahsna duyulan kitle rabetini de zamanla
kaybetmiti. Dndklerini pratie sokamyor, retkenlii teorik olmaktan teye
gemiyordu. Bu yzden kendisini ispatlamas gerekiyordu. Bunu baarmas, ancak
teorik retkenliini pratikle btnletirmesine balyd. Davann umut ise; Apocu
PKK'da gizliydi. Ona gre; PKK ile btnlemesi kendisine byk puan
kazandracakt. Siyasi iktidar hrs onu, Apo'nun ayana dein srkledi. PKK ile
kader birlii yapt sre atlan bu admla somuta indirgendi.
PKK, bu frsat iyi deerlendirdi. Perinek'i birok alanda kulland. Kendisini
kamplarna davet etti. O'nu karlama trenleri ile onurlandrd ve lehinde havaya
soktu. Yzne kar kahramanlk teorileri retildi, srt svazland.
Apo'ya gre Perinek, davasal inancnda dejenere olmutu. Ancak kullanlmas
olumlu bir srecin balamasna katk salayacakt. Perinek kullanld; PKK, gcn
bu vesile ile siyasal zeminde de hissettirdi. Tabii Perinek'in de kazanlar oldu. Apo,
ok kurnazd. Perinek le ii bitince onu yalnzla itekleyecekti.
calan, 1993 ylnda eyalet sorumlular ile yapt bir telsiz konumasnda
Perinek konusuna yle br aklk getirmiti:
Perinek, bize gelmi, nmze birtakm talepler dizmi... Nedir talebi?
Efendim Kr ditan topraklar zerinde bana siyaset yapma frsatn tanyn,
diyor! Biz yllarca savaacaz, binlerce arkadamz ehit vereceiz, sen gelip
kan zerine kurulu emein zerine oturacaksn. Byle mantk olmaz. Ben bu
adam iyi tanrm. O'na hi gven olmaz! i bitince bir dakika beklemez; hemen
satar insan... Fakat dava inancmda engel tanmyorum. nmze geirilen
tabular amak iin ne yaplmas gerekiyorsa yapacaz, kimi kullanmamz
gerekiyorsa kullanacaz."
Anlalaca zere Perinek-Apo diyalogunda bir hem fikirlilik, bir de riyakarlk
vard. Hem fikir olunan nokta karlkl karlard. Riyakr olunan nokta ise,
gvensizlik zerine kurulu ilikide geride sylenenlerle beride sylenenlerin tersi
tersine olmasyd.
ERNK raporunun Perinek'i de iine alan ihanet listesi i dnyasn da
kapsamna almt. Mesela Ceylan naat'tan bahsediliyordu. Ceylanlar'n PKK'ya
ERNK mensuplar aracl ile maddi dektek saladklar belirtiliyordu. Bu iddialarn
muhataplarndan biri de Toprak Holding'in sahibi Halis Toprak olmutu. Bu, birinci
elden yani calan tarafndan da teyit edilmiti.

-104-

Ceylan naat'n ad ERNK raporunda getiinden bu ok daha rabet

grmekteydi. Zira yaplan yardm kat zerinde belgelenmekteydi.
PKK'ya parasal destek verdii iddia olunan Ceylan ailesine bakldnda, lkenin
birok merkezine yaylm dev bir inaat sektr olduklar grlecektir. Sanrm bu
ismi duymayan kalmamtr. Ceylan ailesi ayn zamanda devletin zirvesi ile de sk
balar kurmutur. Bu balar ylesine g kazanmtr ki, koca Trkiye Cumhuriyeti
Devlet'nin bir Cumhurbakan, bir Babakan onlardan ufak bir davet talebi aldklarnda belirtilen meknda amade olmulardr. PKK'm n destekisi, ancak devletin
de gzbebei olmulard!.. Neme lazm; ne kiliseden, ne camiden olurum, mantyla
hareket eden bu zatlar tabiri caiz ise, PKK'y devlete, devleti de PKK'ya
gambazlayarak her iki taraf da idare etmilerdi. Devletin szde bykleri de kalkm
"biz terristleri muhatap kabul etmeyiz" mesajlar savuruyorlard. Maalesef bunlar
birer aldatmaca teorileriydi. Neden mi dersiniz?! nk dalardaki kandrlm
yavrular ararken, iine sinmi ehirdeki ekyay gremez olmutu devletimiz; veya
tarihi bir yalan yayordu. Aslnda terrist yanbanda, hatta karsnda kendisi ile
muhatap oland.
Mehur talyan filmlerini seyretmi misinizdir bilmiyorum; fakat bu tr filmlerde
gemi dnemlerde yaanan devlet-mafya ilikisinin ska ilendiini grmek
mmknd. Devletin, mafyaya kar olduunu halkna ve medyaya hissettirmeye
alrken haberi olduu halde asayiin salanmas amacyla grevlendirdii kiilerin
mafya etesinin birer yesi olduklarn bilmezden gelmesi, filmlerin balca ona
konusunu tekil etmekteydi. te, bu gerek zerine kurulu bir dzen ierisinde
yaamaya zorlanan halk ise, kimi kime ikayet edeceini bilemez hale gelmitir.
Ba mafya ile belaya girenler bulabildii ilk polis kuvvetine komakta kurtuluu
bulabileceini zannederler. Oysa ki kurtulmay mit ederek sndklar polis
karakolunun en yetkili amiri de mafyann bir uzantsdr. Meerse kurtulmak iin
gittikleri karakolda hayattan daha bir karmak ve iinden klmaz olacaktr. Bazen
bu karakollar mezar olabilmektedir.
Bu rnein verilmesindeki maksat Trkiye'nin de iine girdii elikiler zincirine
aklk kazandrmaktr. Ceylan naat'n Trkiye'deki konumu da talyan mafya
gruplarnn alma stiline eittir. PKK ile muhatap olunamayacan srekli dile
getiren devletin, bu rgtn en byk yaam kaynann iskeletini oluturan
finansrlerine gz yummas olduka dndrc olmakla birlikte bir gerei daha
aa vurmaktadr.
Bu gerek, bilinli veya bilinsiz devletin PKK'y muhatap almasayd. Evet,
devlet belki Apo ile deil, ama Apo'nun uzatmal taeronlar ile ilikiye girmekten
ekinmemiti. Telefonda dahi olsa po ile konuulup konuulmad mehuld. Kim
bilir... Belki cezaevinde drt duvar arasnda, kapal ve nbetili demir kaplar ardnda
kahpece vurulan Mustafa Duyar (piman bir gen)'m ldrl ekline tanklk eden
calan da korkudan bildiklerini konuamyordu. Bir konuabilse...
5 Temmuz 1997 tarihinde "32. Gn" tv programna katlan istihbarat Hanefi
Avc, maalesef devletin PKK ile direkt balant kurduunu da delillendiriyordu.
Aklamalarnda; st yetkili bir askeri ahsiyetin Abdullah calan ile telefon
grmesi yaptn iddia ediyordu. ddiaya gre, askeri yetkili Apo'ya; "... siz bir
mddet sesinizi karmayn, sizinle sonra ilgileneceiz.." demiti.
Bu iddiay dorular nitelikte verilen bir ifade de Apo'dan gelmiti. calan,
Genelkurmay'dan bir Albayn Avrupa'dan ahin (K) ile 1997 ylnda, ayrca

-105-

cezaevinde bulunan Sabri Ok ile grme yaptm, bu Albayn soyadnn Aydn

olabileceini beyan etmiti.
Zaten akayd yazdklarm. Devlet baba sadece PKK'nn uzantlaryla balantda
deildi. Esasen ok iyibiliyordum ki, devlet PKK ile temas halindeydi.
(Mustafa Duyar'n cezaevinde niin ldrtld ortadayd. nk O,
konuabilir, zdemir Sabanc cinayetinin belki de devletin ekmei ile devleen
rekabetiler tarafndan gerekletirildiini anlatabilirdi. salama bindi! Mustafa
Duyar ldrtld. Onu ldren zibidiler de lm korkusu iinde idiler muhakkak!... Bir
gn onlarn bileti de kesilecekti nk.) Az da olsa bilgi, ipin ucu gibiydi. Yakaland
m, gerisi orap sk gibi gelecekti... Apo'nun mral'daki konumu da aslnda
Mustafa Duyar'mkinden pek farkl deildi. Ancak, O da iyi bilmekteydi ki, kendisi
asndan ok konumak idam sehpasnda ip boynunda iken altndaki sehpay
yuvarlamak gibiydi.
Sonu; mutlak lm olacakt.
ERNK raporunda ad geen fnansrlerden onlarca deil, daha yzlercesini
saymak mmkndr. Ancak devlet hibirini yarglamamtr, cezalandrmamtr.
Gcn hep savunmaszlara kar kullanmtr. nk onlar cezalandrmak kolayna
gitmitir. Oysa biliyorum ki, mazumlar devleti yarglamlardr, kalplerinin
derinliklerinde bulunan yaras kapanmaz demir parmaklklarn arasna mahkm
etmitir.
Yani devlet, rahmetli Cem Ersever'in zerinde younlat gibi, ok koordineli
bir tezgahn ierisine sokulmutur.
yle ki, bir dnem halk ile neredeyse balan kopan devletin blnmenin veya
caddelerde ve sokaklarda cesetlerin ylabilecei bir i savan eiinden dnmesi
gerekten de byk bir ilahi takdirin neticesi olarak grlmekteydi. Halkn kilit adres
olduu daha belirgin hale gelmiti. PKK hareketine bakldnda, rgtn halk destei
ile inanlmaz byk bir gce ulat ve kaybedilen bu destein ardndan terrn
k srecine girdii fark edilecektir. Bu da demektir ki, PKK'y devlet bitirmemiti.
PKK, bir dneme kadar iyi dengeledii silahl mcadelesini bydke kontrol
edemez duruma gelmi, hmanizmden, inan ve dier deer yarglarndan yoksun
yozlamaya meyilli yaplanmas ile halkla kurduu balan daha fazla koruyamayarak
gven vermeyen bir oluum ierisine girmi, krsalda komuta kademesine yerleen
elemanlarm jenosidizm zerine kurulu zihniyetten arndramam, dnemin gerei
olarak gittike fazlasyla nem kazanan taktik anlay zerine kurulu sava stratejisini
saduyulu davranarak tespit edememi ve neticede ard arkas kesilmeyen
zlmeler, sallapatik pratiksel anlaylar, dejenerasyonlar bir kabus gibi yaanmaya
balamt.
Nihai anlamda da ekleyebileceimiz tek cmle u olacaktr. PKK, altna girdii
byk organizasyonu ya daha fazla kaldramadndan, ya da asl ilevini yerine
getiremediinden aama aama grev devir teslime ynelmiti. Bunun anlam, d
mihraklar diye buulandrlarak belirtilen glerin bundan sonraki sreci politik
erevede son yldrc darbeyi indirmeye hazrlandyd.
K. Irak'ta oynanan oyunun aynsnn Trkiye'nin "Dousunda da byk ihtimalle
oynanmas kanlmazdr. Irak'n kuzeyinde yan bamsz bir Krt Devleti'nin projesi
tamamlanm ve ABD gdml, devletlemeye doru ciddi admlar somutlaarak
atlmtr. Gya mttefik g ABD, Trkiye'nin bu konudaki hassasiyetini de hie
saymtr.

-106-

Esasen ABD'nin ta kendisi PKK'y kullanmt yllar boyu. ABD'nin amac; PKK
sorunu ile Trkiye Devleti'ni kendi i sorunlarna hapsetmek ve bylelikle K. Irak'ta bir
Krt devleti ina etmek idi. Trkiye bu projeye seyirci kalmak zorundayd. Zira,
ABD'nin en byk kozu olan PKK, Trkiye'yi dar politika seyretmeye zorluyordu.
Peki neden ABD, Ortadou'nun en kritik blgesinde, Mezopotamya'da
devletleme geleneinden uzak bir Krt Devleti'nin var olmas gerektii koulunu
dayatyordu?
ABD, Siyonizmin kkletii, Siyonistlerin tasarladklarn bu lke aracl ile ifa
ettikleri bir "ara" lke idi. srail Devleti iin Krt projesi, esasen ABD hkmeti ile
srail Devleti'nin ortak kar dzen politikasnn olmazsa olmaz rnlerinden en
hayatisi idi.
ABD'nin ekonomik karnn bulunduu medeniyetler beii Mezopotamya'da
srail'in hkm ve maneviyat teminat yatyordu.
Ortadou yeryznn te ikilik petrol rezervini hacminde barndran bir
nimettir. Bu sebeple Ortadou petrollerinin ABD ve bat pazarlarna aknn
salanmas bir ABD reel politii oluvermiti. Blgenin jeo-stratejik konumu da buna
eklenecek olursa burann bir ABD gvenlik eridi olarak seilmek istenmesi pekl
anlalrdr.
srail Devleti ise bir din devletidir. Tevrat'a gre; Hz. brahim'in Kenan diyarnda
bulunduu bir srada, Asuriler, Hz. brahim'in kardei Lut'u ve daha birok kiiyi esir
alrlar. Bunun zerine Hz. brahim, Asuriler'e yetierek onlara kar kahramanca
savar. Kardeini ve esirlerini kurtarr. Sonrasnda bir gece vakti Allah, Hz. brahim'e
grnr. Ona, N nehrinden Frat'a kadar senin nesline veriyorum" der. Yani Hz.
brahim'in olu shak'tan sonra Yakup kavminin bana getii srailoullarna
bahettii rivayet edilmitir.
srailoullan'nn Nil'den Frat'a kadar olan topraklar ele geirerek Byk srail
hkmranl ilan etmesinin kaynanda yatan da budur! Zira Allah, Tevrat'ta yer
ald kadaryla "Kenan diyarndan Frat rmana kadar olan tm topraklan senin
zrriyetine verdim" demitir.
Bu da; din devleti olan srail'in lksn gerekletirmesi iin yeterli
saylabilecek bir "neden"dir.
srailoullar'n, Hz. brahim'in Allah' ryasnda grmesi ve kendileri iin
bahedilen topraklan kutsal saymas bu kabileyi ncelikli olarak Filistin'e g etmeye
zorlamtr. srail'in kuruluu yahudilerin ngiltere destekli g sayesinde Filistin'e
yerlemesi ile mmkn olmutur. Bu g 1918 tarihinde nicel bakmdan 85 bin iken
1985 ylnda bu rakam 3 milyon 349 bin 997'ye ykselmitir. srail'in resmen kuruluu
ise, manda rejiminin kmaza girmesi ile 14 Mays 1948 tarihinde gereklemitir. 9
Mart 1950'de bu devleti ilk tanyan ilk Mslman lke olma unvann maalesef yine
Trkiye kapmtr.
Peki, srailoullar'nn olas bir Krt Devleti'nin kurulmasndaki kan ne
olacakt?
Hereyden nce kurulmas planlanan Krt Devleti, Tevrat'a gre Allah'n
sraioullar'na vadettii topraklara giriyordu. srail, Krtler vastasyla amalarna
ulaabilirdi. Krtlerin devlet olma geleneinden uzak olmas blgede bir garantr
devlete ihtiya duymasn kanlmaz klacakt ki, bu devlet de byk ihtimalle srail
Devleti olacakt.

-107-

Sadece bu mu?
Hayr! "Krdistan" olarak iddia edilen blge yeralt ve yerst zenginliklerine
sahipti. (Su, petrol ve olaanst gzel doa vb.), Krt Devleti, srail Devleti'nin
gvenliini tehdit eden Suriye, ran, Irak gibi lkelerin blnmesi sonucu meydana
geliyordu. Dolaysyla denilebilirdi ki, din devleti srail'in sahibi Yahudi toplumu,
Ortadou'da bulunan Krt toplumunun ayn zamanda doal ittifaksyd da..
Ve bunlar, Krt ve Krdistan tezlerinin ortaya atllarndaki neden ve niin
sorularna ok berrak yantlar tekil ediyordu.
Sra PKK'nn politik zeminde aktif hale getirilmesine gelmiti. Dikkat edilirse
Apo'nun teslim edilmesi, PKK'nn silah brakma mesajlar ile yumuama gstermesi
tamamen ABD'nin kontrol altndayd. Bakldnda, ABD, her atlan admn ardndan
ciddi aklamalar yapmaktayd. Bu da ABD'nin PKK hareketine duyduu ilginin ak
kantyd.
Apo, yllar boyu Suriye'de yaamt. Lakin PKK'nn am zerinden srail ve
ABD politiine kanalize olduunu reddetmek gereklere gz yummaktan farkszd.
Apo, bu sav dorularcasna ABD'ye telkinlerde bulunuyordu:
5 ubat 1992 tarihli Washington kaynakl br haberde, calan'n; ABD'nin PKK
ile ilikide bulunan Suriye'yi sulamasna hakk bulunmadn, ABD'den tarafszlk
beklediini, ABD'nin Krt politikas yznden bir gn blgeden dlanabileceim, ran,
Suriye ve Trkiye'de Krt meselesi ile ilgili samimi politikalar retmesi gerektiinin
altn izdii ve neri gelmesi halinde ABD ile derhal diplomatik ilikiye
geebileceklerini belirttii ifadeleri yer almaktayd.
calan'n, kurulu yllarnda partisinin ideolojik sembol durumunda bulunan
orak ve eki gibi amblemleri bayrandan kaldrmas da ABD'ye krplan gze
almet idi. Zira bu, K. Irak'ta ABD nclkl oluumlara "Ben de varm" anlamn
tayordu.
Abdullah calan'n savunduu politik strateji ve ideolojik prensipler gerei
izledii anti-emperyalist izgiyi terk ettii ve yeni dnya dzeni erevesinde
baarmann olmazsa olmaz koulu olan ABD mttefikliine girmesi, PKK'mn yeni
dnem stratejisi olarak alglansa da Apoizmin PKK'y marjinalletirdii dnem taktik
merhalesi olarak deerlendirilebilir.
ABD ynetimi, PKK'y ulusal ve milli politii gerei ilk balarda ortaya koyduu
anti-emperyalist izgisinden -tavrndan- dolay temkinli karlanmas gereken ve
dorudan destek klmamas lazm gelen bnyesindeki Krt orijinli, ancak, ok
gdml bir hareket olmas itibar ile pek scak grmese de, rgtn zaman
ierisinde kat dncelerinden arnarak, politik seyrinde mutedil tutumlar ierisine
girmesini kaale alm olsa gerek ki, Dileri Bakanl dzeyinde Halkn Emek Partisi
(HEP)'nden be kiilik bir heyeti lkesine davet etmiti. Bu davet ayn zamanda,
ABD'nin blgede gitmek istedii yaplanmalarn ipularn ele veriyordu.
ABD'nin Ortadou politikas, siyonizmin asrlar ncesi birikiminin uzun vadede
kendisini hissettirmesi ile hayat bulan emperyalist zm forml olarak netlik
kazanmt. Maalesef ABD, mttefiim dedii Trkiye'nin blge devletleri zerinde
brakm olduu tarihi tesir itibar ile hi de kmsenemeyecek bir g olduunu
bilmesi dolaysyla, bu lkeyi karsna alarak almas imkansz bir tabu oluturmaktansa, kendine ekip sindirmeyi, kendi iinde eritmeyi, kendi menfaatlerini Trk
milli menfaatleri olarak Trk toplumuna lanse etmeyi ve esasen de Ortadou'ya

-108-

alan bir karakol olarak kullanmay daha mantkl bulmu ve Trkiye'yi gslemesi
zor bir srece, hem de kendi siyasal atmosferine yenik drterek mahkm etmeyi
tasarlamt. Bunu da baard, btn plakl ile ortadayd.
Trkiye, mttefii ABD ile ylesi noktalara srklenmiti ki Irak'n 36. paraleline
denk den Krt yerleim blgelerinde Celal Talabani ile Mesut Barzani'nin zgr
devlet-eme projesine seyirci kalmt. ABD'ye gebe kalan, btn ileriye dnk politik,
iktisadi ve sosyal dengesini bu sper gce gre kuran, tenkit eden Trkiye Devleti
deta eli kelepeli bir mahkumun aresizlii ierisine girmiti. Zira ABD'nin de istedii
buydu!.. Artk, ABD istemese de Trkiye ondan kopamazd; kopmak istese bile bunun
faturas Trkiye asndan olduka kabark ve rktc olacakt ki buna cesaret
etmek dorusu pek kolay deildi. Keza ABD'nin milli politiine kendi milli politiiymi
gibi sarlan ve macerann sonu olmayan girdabna kaplan Trkiye'de her kim kart
fikir retmeye kalksa susturulmas fazla uzun vadeli olmuyordu.
Bu, Cumhurbakan olsa bile!..
Nitekim, CIA'nn Trkiye Masas efi Graham Fuller, ABD'nin Ortadou
politikas ierisinde K. Irak'taki yaplanmaya da ne kadar nem verdiini koca Trk
Devleti'ni tehdit edercesine u szlerle ifade edecek kadar ileriye gitmiti:
"Eer Ankara bu sreci durdurmaya alrsa ortaya kacak sonu
tehlikeli ve masrafl olabilir. Byle bir deneme sadece Trkiye'nin nemli bir
parasn kaybetmesine yol amayp, kanlmaz olarak Trkiye'nin dier
blgelerine dalm Krt topluluunda istikrarszlna sebep olacaktr."
ABD'nin Ortadou'da oynad riyakar oyunu sanki Trkiye ile iliikte bulunduu
diplomas ile mi snrlyd?
ABD'nin en saygn gazetesi olan Washington Post'un bir haberine gre Krfez
Sava patlak vermeden evvel CIA, Saddam Hseyin (Irak Devlet Bakan) ile bilgi
al veriinde bulunuyordu. Yani Bush ynetimi, Saddam'n Kuveyt'i igalini
engellemek bir yana dursun gnderdii CIA ajanlar ile Irak Ordusu'na teknik ve
taktik alardan eitici, ynlendirici bilgiler dahi veriyordu. Bu da, petrol kapma
savann dourduu bir ABD reel politii olup, savalarda ve milli davalarda nedenli
kural tanmamazln dayatc birer unsur olduu aa kyordu bylelikle.
PKK'nn yumuama gsterdii srete szde gvenlik kua oluturma gayesi
ile Trkiye'de konulandrlan ve ou ABD askeri olan eki G, esasen Krdistan
projesini hayata geiren ABD'nin gelimeleri yakndan gzlemlemesini ve gerektii
anda caydrc g kullanabilmesini amalamaktayd. Bu mnasebetle 1992 ylnda K.
Irak'ta bulunan rgt kamplarna paratlerle malzemede indiriyorlard. Bu
malzemeler yiyecek, giyecek ve kamuflaj Amerikan yapm yamurluklardan ibaret
idi. zellikle yamurluklar kalitesi itibar ile bulunduum Garzan Eyaletine de
gnderilmi ve bir hayli rabet grmt. Dorusu ok dayankl, kullanl
yamurluklard bunlar.
Evet, artk inkar edilemezdi ki, Trkiye'nin mttefikleri olan iki lke ABD ile srail
Devleti Krt sorununun nemli bir boyutu ve PKK'nn destekisiydiler.
Aslnda PKK'nn Apoist izgisini rtmeyi ve Apo iin sonun balangcn
hazrlamay da bu gler tezgahlamt. Ancak bu tezgah, Trkiye'yi de iine alan
stratejik bir amac gtmekteydi. Trk Devleti'nin iine girdii skntlar ve gvensizlie
dayal kirli senaryolarla bu tezgah nasl bozaca karanlk bir soru iareti olarak
beyinlere ivilemiti. Zira bu haliyle devam etmesi halinde tezgah bozmas da pek

-109-

mmkn olmayacakt. Ha keza devletine gvenmeyen bir halkn varl olaylar daha
fazla kmaza sokacaa benzemekteydi.
zmszlk bir karabasan gibi kmt dev Cumhuriyetin zerine!
***

-110-

ONYEDNC BLM
Devlet, halk zerinde oluturduu itibar ile ancak varln koruyabilecek bir
oluum idi. Lakin, mevcut duruma bakldnda halkn devletine gvenmesi iin tek bir
neden dahi gsterilemezdi. Bu gerekten devlet gibi kutsal bir oluum asndan ok
vahim bir olayd. Devletin kendisi iin varolduunu dnen bir toplumun, bunun tersi
bir durum ile karlamas itibar denen hissiyat ortadan kaldrmaya kfi gelmektedir.
Toplum bu noktada tamamen hakldr; Trk toplumu da haklyd. Gsterdikleri tepkiler
de yerinde bir karar idi.
"PKK" isimli kitabn konusu "PKK finansrleri" olduundan bu noktadan yola
karsak ve bunu ksa bir rnek ile aarsak, devletin halk ile arasnda meydana
gelen uurumlarn asl nedenlerini de bulmu olacaz.
"Devlet Baba" diye adlandrlan gnmzn dahi mevcut denetleyici oluumu
maalesef adaleti tanyamamt. Rantn olduu mekanda fakir insanlarn ezilmesine
gz yummu, ahbap-avu ilikisi ile yrtlen brokrasisini, siyasal atmosferini
babolua terketmiti. Bunlar, devletleme, istikrarn odan tekil eden "adalet"
kavramnn tarafsz devlet anlay dahilinde iletilmemesinden kaynaklanyordu.
Bilindii zere, 2000 ylna son eyrek asr kala youn bir PKK faaliyeti
yaanmt Trkiye'de. Devlet otoritesinin salanamad blgelerde yaayan
kylnn bir blm evlerine gelen PKK'llar beslemek, onlara gda temininde
bulunmak zorunda kalmt. Dorusu yemeklerinden yedirmek, ekmek temininde
bulunmak, evlerinde kalmalarna msaade etmek ve istenen birtakm bilgileri eer ki
biliyorlarsa anlatmak durumundaydlar. Terrist veya baka klfl her kimseler onlara
yardm edilmesi ok doald.
Neden mi?
nk kaplarna dayananlarn ellerinde silah vard. Gleri ok bykt; her
yaptklarnn karlnda birgn mutlak gereken cevab alacaklarn biliyorlad.
Cevizdall, Sndz Yaylas vs. katliamlarndan ders karmak mmknd. stelik
henz kundakta dnyalar tatls bebeleri vard. Byk hedefleri olmasa da, orbalarn
piirebilecekleri scak bir aile ortamlar vard. te, bu mutluluun gzya ile
sonulanmamas uruna kaplarna dayananlar iin her trl kolaylk salanacakt.
Verilen bir lokma ekmek, yedirilen birka tas orbann sayesinde rgt
elemanlarnn gaddar kadrosunun gazabndan kurtulmak mmkn olmaktayd.
Peki, ya devletten kurtulmak?!..
Bu ksmda duraksamak ve biraz dnmek gerekiyor. nk devlet, bu gne
kadar neden yardm ettin, diye soruyordu kimseye. Bir lokma ekmein PKK'ya
verildiini duyan devlet hemen kelepeleri geiriyordu kollara. Gerisi kolayd. Belge
aramaya ne hacet vard ki? Getirilirdi bir itiraf, verdirtilirdi birka ifade. Artk devletin
"Hak' hakimine dahi dertlerin anlatlmas, mazeretin ileri srlmesi kfi gelmezdi.
Gya adalete gre ilenen suun mazereti olamazd, su sutu!
Bu nasl bir mantksa...
Devletin bir generali ki yllarm vatan savunmas iin harcamken, acaba evine
bir gn silahl kimseler baskn dzenlese kolejlerde okuttuu kznn veya erkek
evladnn yaamas uruna kendisi silahl mensuplarca istenen her eyi o an iin dahi
olsa yapmaz m?

-111-

Sakn ha "hayr" denmesin! nk byle bir cevaba sadece "yalan" demek bile
hafif kalr. Emin olunsun ki, kendisi iin dahi olmazsa srf evladna zarar gelmesin
diye istenileni yapacaktr. Bu benim iin de, bir bakas iin de geerli bir vaziyettir.
Peki, madem durum bundan ibarettir, neden sadece bir ekmein bedelini
yllarca cezaevlerinde demek durumunda kalan insanlarmzn iinde bulunduktan
yaam gerekleri grmezden gelinmitir? Oysa ki tamamen bilinli olarak PKK'ya
dolar ve mark baznda milyonlar aktan kimseler de vard. Ama bunlarn brakn,
tutuklanmalarn kendilerine dokunulmuyordu bile. Gariptir devletin tm imkanlarndan
faydalanyorlard. Kimse hesap dahi sormuyordu, soramyordu onlardan.
Peki neden?
Nedeni ortadayd. nk rant vard. Bir yandan ay ka ile srf ocuunun
yaamas, yuvasnn yklmamas uruna verdii, vermek zorunda brakld yardm
sonucu fakir, gariban, savunmasz kyller cezaevine konmakta, bir dier yandan
kepeyle, stelik bilerek yardm edenlere kar da sessiz kalnmaktayd.
imdi byle bir gerein ardndan biri ksn da "dorudur bylesi bir yaklam"
desin, bakalm! Sanrm bunu demeye iblisin vicdan dahi el vermeyecektir.
ay ka ile rgte zorunlu yardm edenlerin cezalandrld, kepe ile
verenlerin ise deta dllendirildii bir lkede huzur ve gven kuann salanmas,
halkn devletine sadakat gstermesi mmkn olabilir mi? Kukusuz ne byle bir
sisteme, ne de byle bir devlete bel balamak mmkn deildir.
Bir de Trkiye'de temeli en salam atld iddia olunan kurumdan, TSK (Trk
Silahl Kuvvetleri)'dan rnek vermek gerekmektedir bence. PKK'y deil, ayn
zamanda uzun sre kader birlii yaptm TSK'y da ok iyi tanma imkan bulmuumdur zaman sreci ierisinde. Gerek daha nceden yazdm iki ayr kitabmda,
gerek eitli dnemlerde birtakm gazetelere verdiim demelerimde, gerek sivil
toplumu ve yetkili makamlar bilgilendirmek maksadyla dzenlenen seminerlerde,
toplantlarda, gerekse de davet edildiim TV. haber programlarnda Trk Silahl
Kuvvetleri'n tek kelime ile efkat dergah olarak yorumlammdr. Ancak TSK, ok
byk bir gc barnda barndrmas dolaysyla iine szan birtakm ne id
belirsiz kimseleri de tam anlamyla kontrol etmekte zorlanmtr. Esasen gnmzde
TSK'nn general kadrosu da bunun farkndadr. Bu mnasebetle ordunun iten
kemirilmesini arzu edenler byk bir istihbarati koordinasyon neticesinde tespit
edilerek ordudan ihra edilmilerdir. Bunlarn banda irticai faaliyetlere bulaanlar,
din, dil, rk, mezhep ve milliyet ayrm yaparak halk ile TSK arasna nifak tohumu
ekenler, dorudan veya dolayl olarak PKK vb. rgtlerle iliki halinde bulunanlar
gelmekteydiler.
Taibatyla ok kapsaml srdrlen bir temizlik operasyonunun bir anda tam
mansyla baarya ulamas mmkn deildi. Nihayetinde vefa borcumun son
halkasnda TSK mensubu olarak vatani vazifemin son dnemecinde nceden
farkedemediim nemli eksikliklere tanklk etmi bulunmaktaydm da!
Baknz, taktire ayan TSK'nn sadece birka mensubunun ufak olarak
nitelendirilen yanl tavr taknmalar nice kimselerin emeim heba etmekte ve
psikolojik anlamda kimleri, nasl demoralize etmekteydi:
Yllarca PKK saflarnda kalmtm. Deiim ve telafi yollar insanolu iin
kanlmaz olduundan ben de byle bir sreci yaam, zamanla ideolojik ve
dnsel balamda deiime alm ve gemiin gelecekte telafi edilmesi iin ura

-112-

sarf etmiimdir. Ardma aldm yaam rzgar beni, bir anda hayali dahi imkansz
saylan "dman" dediimiz devletin kollar arasna brakmt. Tedirgindim, korkuyordum. Fakat byk bir insanlk snavnn baaryla verilmesiyle kar karya
kalmtm. Yllarn heba eden, sivil masum insanlar ile binlerce Mehmetiini yitiren
ve ekonominin kmesini dahi gze alarak mcadele veren devletin, ldrmek iin
urat bir dman elindeydi artk. O dman ki, PKK'nn komuta kademesinde yer
alm ve saysz eylemlere katlmt.
Yoksa ama ldrmek deil miydi?! Anlalmas g bir durumdu bizimkisi.
nk PKK, bize, byle bir ey olabileceinden hi bahsetmemiti ki!.. Oysa eitimi,
morali, az kayp iin dman tanmay ve gelimeyi ak bir ekilde ortaya koymay
prensip edinmi bir rgt idi. PKK veya en azndan biz byle biliyorduk! PKK'ya gre
basan l modeli buydu! PKK baaramad. Demek ki baar l modeli PKK'nn
z ile btnletirilememiti.
Ben, devletin elinde bulunurken, eski davamda haksz olduumu anlarken,
devlet, hakl olarak verdii mcadelesinde gsterdii insanlk dersi ile beni etkilemiti.
Allah'n btn mkemmellii vererek insanlk alemine ne denli byk efkate ve
deere sahip insanlan yarattnn en bariz rnekleri olan Yzba Murat Aker,
Yarbay Sadi Bilgi, General Fuat Bykcivelek, General A. Cengiz Ayan, General
dris Koralp gibi sayabileceim daha birok isimler beni gemiimden kopartm,
yepyeni bir insan haline getirmilerdi. Onlar grdke z kiiliimi buluyordum.
Gemii geri getiremesem de, hatalarmn telafisi iin k yolu aryordum.
Doru davalarndan taviz vermek bir yana dursun davalar uruna balarn feda
etmekten ekinmeyen General Veli Kk, Milletvekili Sedat Edip Bucak, Muhsin
Yazcolu'nun yaamlarn uzaktan uzaa gpta ile takip ediyordum. Yaptklarndan,
tecrbelerinden kendime de pay kartmam gerekiyordu. Veli Kk gibi bir generalin
dava anlay yannda benim dava anlaym belki de devede kulak kalrd. Ama
umuda kotuum yolda kt talihi yenmek ve karartlan dnyamz tekrar aydnlatmak
adna onlarn sat azim na ihtiyacm vard. Arzuladm herey bir hata daha
olmamas, bir cann daha yanmamas iindi.
Anlamtm ki umut n, yakalamak iin iimizdeki yangn sndrmemiz
gerekiyordu. Burada belki de grevin en by bana dmt. Olaylar bireysel
dncenin dna tamam, var gcmle almam temel n koul olarak karmda
duruyordu. PKK ateini yakan elbetteki ben deildim, ancak grleyenler arasnda
bulunmam beni tarihi bir sorumluluun altna sokmutu. Bu vazifeden kaarak erefsizce bir yaam veya ucunda belki de kefen sahibi dahi olamadan lm gze
alarak, elde edeceim kahramanl tercih etmeliydim. Ve tercihimi yaptm... Srf ben
yaayaym diye insanlarn lmesine gz yumamazdm. Bana den grev, nice
yrekleri yakan PKK ateine su serpmekti. Asl aranlan suyun alnaca umut
kaynan da bilen bir kii olmam, ahsm daha bir u noktaya srklyordu.
Bu bilinle bar yank analarn gnahlarna girenlerin yan sra devletin de eksik
kald konulan irdelemeyi de boyun borcum saymaktan geri kalmadm.
PKK ile altm sreyi eitleyecek bir zaman diliminde de devletin gvenlik
kuvvetleri ile altm. Saysz pratiksel faaliyetlere katldm. Devleti, PKK'nn
dnemsel taktik savanda gerek silahl, gerek siyasal almlar ile bilgilendirme
yoluna gittim. Bu srede TSK'nn astlar ile, stleri ile saysz komutanlk kademesiyle
ikili zel irtibatlar kurdum.

-113-

Bir PKK saflarnda, bir devlet saflarnda bulunuum bir eliki, bir ihanet izgisi
olarak deerlendirilse de, esasen bu vaziyet ahsma gre; inancn bittii yerde doru
bir dava anlaynn balatlarak ihmalcilie, art niyete ve bo yere dklen kana kar
refleks gelitirme olaynn bir reel stratejisi olarak geerliliini dayatmas olarak
deerlendirilmelidir.
Dorusu yaadm sre bana, bir Trk komutannn ne kadar hmanist, ne
kadar deerli, ne kadar yapc ve ne kadar kazanma azmi ile dolu olduuna kanaat
getirdi. Bylesi gl manevi bir deere ve kkl bir gemie sahip olan Trk
Ordusu'nun ierisine dalm birtakm er odaklarn da grmezden gelmek cihetteki
mmkn deildir. Bu tr durumlarn ypratc boyutlara ulaarak, nizamiyeden vatan
sevgisi ile klaya giren bir ksm er-erbalarn, kendi deyimleri ile doan afak
gnelerinin ardndan devletini ve ordusunu yanl tanyarak buradan -kladan- tabiri
caiz ise tam bir ant-devleti olarak kmas aslnda hi de artc olmamas gereken
zc gerekler olduunu grmek gerekmektedir. Bunu, ordunun genel yapsn
sulayarak izah edip sonuca gitmek, cihetteki byk bir hakszlk olacaktr. Ancak yaanlan vak'alar, ordunun genel oluumu ierisinde bilinsiz veya kast ekillerde
ortaya konan tasvip edilemeyecek bireysel hata veya ajans pratiksel gidiatn
dourtkan bir zihniyet ile bymesi n alnamaz bir kargaann oluumuna zemin
tanmtr. Tabiidir ki sulayc unsur olarak fert baznda dahi olsa vermeye
abaladm rnek, genel mnda hem devleti, hem de orduyu thmet altnda
brakmyor da deil aslnda!
Bunun birinci nedeninin, bilin baznda deerlendirildiinde hakszla urayan
gen askerlerin hak arama, metodunu uygulamakta atl kalmas durumu tekil
etmitir. Bundan dolaydr ki, yaplanlar icra edilen noktann dna tarlamam ve
doal olarak st makamlar suu ileyen, dzeni bozan pek ok isimden bihaber
kalmlardr. lenen suun madurlar, her yaplan hakszl iine atarak belleklerinde ufaktan ufaa devlete kinlenmekte, iinde az da olsa devlet sevgisi
bulunduranlar bu evklerini kaybetmekte idiler.
Bunlar beraberlerinde bir soruyu da gncel klyordu: "Devlet mi hakl, devlet
kartlar m?"
Bu bocalamay yaayanlarsa ant-devletilik propagandasna iyiden iyiye
kendilerini kaptryorlard. Hele yanl yerde, yanl zamanda, yanl kiiye ikayette
bulunulup da, tatminkar bir sonu almamama durumu sz konusu olmusa, kukusuz
belirtilen zihniyetlere daha rabet edilmesi kanlmazd.
Hereyden nce bilinmelidir ki, toplumumuzun nemli bir ksm devletini fert
baznda tanmaktadr. Kiilerin niformalarna veya bulunduu yere ve makama
bakarak ilenilen sular genele mal etmek gibi bir dnceye sahiptir. Gnmzde
bir realite olan PKK hareketinin byyerek binlerce insanmzn ldrlmesini ve
krpe beyinlerde yaatlan tozpembe hayallerin bir kabusa dntrlmesini irdelediim konularla iliiklendirmek doru bir tehis olacaktr. Bu da gstermektedir ki
darya tasmlan eletirilenin yan sra iteki z eletirisel mekanizma ilevselliini
kaybetmi durumundadr.
Aada zetlenen tespitler bireysel hatalarn tapripkrlnn, PKK hareketine,
ayrlk dzen gruplarna duyulan rabeti nasl arttrdna k tutacaktr.
Ordunun da iinde beliren atlaklara iyi bir rnek tekil edecektir.

-114-

Anlatmlarm PKK literatrnde objektif ajan diye nitelendirilebilecek, ordunun

iine szm birka kiinin pratiksel boyutlar ile inanyorum ki deifre edilmelerinde
kolaylk salayacaktr.
PKK'da geirdiim yllar ierisinde Krt halk iin yrtld iddia edilen
hareketi ve bu hareketin yneticilerini, devlet iin altm sre ierisinde de
beraber bulunduum ordunun st yetkili organlarn ok iyi tanma frsatn yakalamtm. Fakat grlmesi gereken asl gerekler vardr ki, bunlara da tamamen
irademin dnda srklendiim ortamlarda tanklk yapacaktm.
Her iki ortamda verdiim yaam ve dava mcadelem sekiz yl amt. Ancak
devletin i prosedr gerei herkesimden insann gemesi lazm gelen snavdan
geecektim. Bu snav, devletin vatani vazife dedii askerlik grevi idi.
Yllarca srdrdm dava savam doru bir ortamda noktalayacam askerlik
vazifesinin icras ile neticelendirecektim. 27.04.1999'da askerlik ubeme bavurup,
bu tarihten itibaren resmen silah altna ve lakin bu defa hayatmda ilk kez tam resmi
olarak alndm. Trk ordusunun kendine zg prensipleri vard. Bu tarihe kadar
yaptm grevlerde kendi belirlediim grev srecinin dna kacaktm.
Vasf ve konumu ne olursa olsun silah altna alnan her personel mutlak
belirlenen sreler dahilinde eitime tabii tutulurdu. Bu benim iin de geerli olmutu.
Gln olsa bile!
Tabii askerlik grevini icra edenlere bakldnda, yle insanlara rastlamak
mmknd ki, bunlarn arasnda eroinmann, b ali iini, an solcusunu veya an
sacsn, PKK veya dier illegal rgtlerin zihniyetine sahip olanlarn, hatta
sokaklarn avare gruplarn saymak pek zor olmayacakt. ahsmn konumu bu
saydklarmla ayn ortamn havasn telaffuz edemeyecek kadar hassas olduundan
gvenliim birinci plana kyordu. Zira ben u noktalarda yer alan bir dava
adamydm.
Dorusu pek umursamyordum. Ben; ister korusunlar, ister korumasnlar bunlar,
ahsm iin hibir nem tamyordu. nk, askerlik grevini icra edene dek hi
kimseye srtm dayamadan yaamay bir ilke olarak benimsememin zgven hissi ile
faaliyetlerimi icra etme yoluna gitmitim. Aksi durumda biliyordum ki yaantm,
baarm baka trl idame ettirmem gerekiyordu.
Ac ama hayatn gereklerinden olsa gerek yllar boyu ynlendirici g olan ben,
en alt kademede, belki 4e vatan sevgisi tarifinden dahi habersiz, sadece evini
geindirmek uruna zerine kamuflaj geiren birtakm kiilerin denetimine verilmitim
askerlik sresince. Geri davasnn ve zerindeki kamuflajnn deerinden habersiz
olanlara katiyen yz vermiyor, muhatap dahi kabul etmiyordum. Hayra alamet olur
nallah; Trk Ordusu'nun iyapsnn hi de dardan grnd gibi olmadm
ancak zerime kamuflaj giyindikten sonra fark edebilmitim.
Benim ve st rtbelerde bulunan komutanlarn haberdar olmadklarmz
(komutanlar haberdar olup da gzyummu olabilirler) noktalarda, yani takm ve blk
ii asker-ko-mutan diyalogunda istisnalar hari pek olumlu bir havaya maalesef
rastlayamadm. Birtakm insanlarn ellerine geirdikleri yetki ve frsat ile bakalarm
nasl da ezme hrsyla, cahilane duygular ile kendilerini tatmin etmeye altklarna
tanklk etmek dorusu beni hayal krklna uratmt. Mkemmel olarak
tanmladm bir ordunun iinde bylesi bir arpkla ahit olmak ahsm iin
herhalde...

-115-

Evet, herhalde demek en dorusu bence.

Dnn bir kere; bir ana, evladm yirmi yl boyunca ne ilelerle bytyor. Dokuz ay
boyunca duyduu amansz sanclarla 'dnyaya getirdii evladn hayatnn baharnda
vatani vazifesini yerine getirmesi iin silah altna veriyor.
Kim bilir, belki Dou'ya datm olup, br gn bir operasyon esnasnda belki
Cudi, belki Gabar, belki de Herekol Da'nda kr bir kuruna kurban gidecektir. te
bunu dnmeden sonsuz gven duyduu ordusuna emanet edebiliyor, bar yank
fedakr analar. Hem de, "Alay Mar'nda denildii gibi... "stm sana helal olmaz,
saldrmazsan dmana!" diyecek kadar...
Oysa ki evladn silah altna veren analarn ak stne ihanet edenler de ou
zaman kmaktayd karmza. te onlardan birkam yaadm rneklerle yle
yorumlayabilirim.
Zrhl Birlikler Okulu ve Eitim Tmen Komutanl'n da bulunduum srada
herkes gibi giyinmi, ayrm gzetmeksizin her sradan asker gibi ortama ayak
uydurmak zorunda braklmtm. Oysa ki benim ayrcalm vard. Beni ayrcalkl
klan neden, gemiim ve akln olamayaca kadar dmanlarmn var olmasyd.
Eitim Birlii, kadro diye sama bir nitelendirmeyle anlan belki okul yz dahi
grmemi cahil, szde eitimci st devre er-erbalara emanet edilmiti. Onlardan
gayri, rtbeli subay ve astsubaylara rastlamak pek nadiren grlebilecek bir vaziyetti.
Grlenlerinse, ancak yaptklar ile zihinlerde tutulmas mmkn olabilirdi.
Bir arkada anlatyor:
"Ben ordumu ve devletimi ok seviyordum. Askere gitmeden adam
olamayacam dnyordum. Orann benim iin bir hayat snav olaca
syleniyordu. Nizamiyeden ieriye girinceye kadar ok heyecanl ve sevinli
idim. Ama umduumu bulamadm. ine dtm yanlg diyebilirim ki, beni
bir hain yapabilirdi. Sonradan bana yaplanlarn sadece fertlerin hatasndan
kaynaklandn anladm. Yalnz, herkes ben deildir, benim gibi
dnemeyebilir.
Bulunduum acemi birliinin gerisinde bir tepe vard. En ufak bir hatamz
grldnde bize bu tepe iaret ediliyordu. Bizi oraya kadar srklemekle tehdit ediyorlard. O tepenin ad da aza alnamayacak kadar irkindi. Birinci Alay,
kinci Tabur Tank Bl'nn karsnda bulunan tepenin ad sonradan rendim ki "Acemi S....n Tepesi" imi.
Daha askerlie adm atmzn ilk gnnde bizden drt drtlk bir disiplin
istiyorlard. Yaplan hibir hatamz karlksz braklmyordu. 'Yasak" olmasna
ramen kfr ve dayaa maruz kalyorduk."
Baka bir arkada anlatyor;
"Acemiliimin henz onbeinci gnndeydim. Her zamanki gibi gne
eitim ve sporla balamtk. Bitkin dene dek eitim grdkten sonra
dalm, len yemei iin sraya gemitik. O an ben srann en nnde
bulunan arkadama sokulmu kendisine bireyler soruyordum. Benden
rahatsz olan karmdaki kadro erlerden biri yanma yanap sylenmesini caiz
bulmadm laflar sarf ederek yakam tuttu, herkesin olduu yerde melmemi
istedi. Ne olduunu anlayamadan olduum yerde duraksadm... m e lirken
verdii sama talimata dayanamayp kalkmak isteyince, siyah tenli, ukala

-116-

grnml ahs hi sual sormadan, "kendini becertseydin yaptn u

hareketten daha iyi idi, erefsiz herif dedi! Bu sz buz gibi geldi bana. Laf yemek beni ileden karmt. Gzm hibir ey grmez olmutu. "Seni ikyet
edeceim. Adi herif dedim. Bir anda kavgaya tututuk.
Anam beni yirmi yama getirmi, ak stn helal etmesi iin askerlik
vazifemi yapmam gerektiini vasiyet etmiti. Kavgadan be on dakika sonra
dier kadro erler de geldi. lerinden biri yakam tutarak; gel bakalm, senin
tutanan tutalm da akln bana gelsin, dedi. Beni srkleme pahasna dahi
olsa dorudan Hseyin astsubaya gtrd. O, uzman erbalarn bulunduu bir
odada bulunuyordu. Mbarek sanki kumarhanedeymi gibi etrafna oturttuklar
ile bir masada parasna elliiki oynuyordu. Ben kapnn nnde beklerken
yakamdan tutan er ak olan kapy tklatt ve selam verdikten sonra Hseyin
astsubaya yanat. Astsubay, ne var, dedi. Kadro er; komutanm aceminin biri
arkadalarmzdan birine saldrd. Ona kfrler savurdu, dedi. Astsubay, kim o
erefsiz? Gelsin buraya, deyince hemen esas duruta ieri daldm. Ona,
komutanm doru deil. Onlar bana kfrettiler! Baknz, isterseniz orada hazr
bulunan herkesi ahit olarak gsterebilirim, dedim. Ancak daha lafm bitirmeden astsubay gzlerimin iine bakt. Aynen yle dedi:
- "Git gzmn nnden! O...u ...u. Anasn bellediimin pezevengi.
Anasn s.....tiimin dl."
Bu kfr beni bir aa gibi kupkuru kesti. Gzlerim doldu, bacaklarm
titredi. Sanki dnyam kararmt. Hemen olduum yerden ayrldm. Blk
komutanna durumu izah edecektim. Kapsna dek alayarak sokuldum. ikayet
edecektim. Fakat tam kapy vuracaktm ki, yapamadm ve vazgetim.
Neden ni?
nk ayn laflar bu kez ondan duyabilirim korkusu domutu iimde.
ayet bu sefer de byle olsayd belki de firar edecek, srf kfrlerin altnda
ezilmemek uruna PKK'ya dahi katlmay gze alacaktm. Hi olmasa onlar
ldryorlard ama analarmza kfrler savurmuyorlard!"
Evet, ok manl, ibret alnmas gereken bir cmle idi, arkadan kulland son
sz.
Sadece bunlar m? Edirne Slolu 55. Mekanize Piyade Tuay'nda bulunan
Tank Taburu'nda bir yarbayn -ki bu yarbay stelik kurmay idi- bir ere kfr ediine
rastgelmitim ki, bu laf yiyen o er bence ne yapsa hakl olacakt. nk edilen kfr,
ne yarbayn rtbesine yakrd, ne de yle yenilir yutulur cinstendi.
Bu tugayda bulunduum tarihlerde bir askerin nasl yetitirildiine dair
arpklklara daha yakndan tanklk yapmtm. Buradaki ast-st ve gerekse de
arkadalk ilikileri, hani olur olur da bu kadar da olmaz, dedirtir ya ite bylesi
tutarszlk ve ykclk temeli zerine kuruluydu deta.
Askerler yine her zamanki gibi btn fedakarlklaryla sabahn ilk klaryla
birlikte ayaa kalkm, kendilerine verilecek grevleri yerine getirmek iin hazrlk
telana kaplmlard. O sralarda tugay genelinde olaanst ekilde yeniden
yaplanan Tuay'n inaat ve garaj almalar vard. stelik tm bu almalar
tamamen askerlerin katlm ile srdrlyordu. in bandaki usta da, kalfa da
askerlerin iinden seilmiti. Bylesi bir alma temposu dahilinde dorusu eitim
yapmaya frsat oluturmak pek imkan dahilinde deildi.

-117-

Askerler youn ura ierisinde garajlarda yapm faaliyetleri devam eden

kaynak ve at ileri ile urayorlard. Fakat bu iler yaplyordu yaplmasna da
dorusu askerlerin bu ilerden pek anlad sylenemezdi. nk hemen hepsi ilk
kez bu tr bir ie el atmt. in kt taraf askerin yaptnn iyi veya kt olduunu
dahi deerlendiremeyii idi. Rtbeli personele kalsa, yaplan herey mkemmel olmalyd. Askerin yapabilecei en iyisi dahi olsa bazen fralanmaktan askeri
kurtarmaya yetmeyebiliyordu. Bu, demirciden naklk istemek gibi bir eydi!
Herhalde halk ierisinde youn olarak kullanlan; askerliin balad noktada mantk
biter, tanmnn rabet grmesini bu konu ile iliikilendirmek yanlgl bir sentez
olmayacaktr.
Bylesi bir alma mant ile yine ie koyulmutu askerler. Biten kaynak iinin
ardndan nemli miktarda at da denmiti. Fakat bu iin erbab olmadklarndan
denilen atlar bir trl ayn hizada gitmiyordu. Nedeni ise, kaynak yaplrken
direklerin yanl dikilmi olmasyd. Her halkrda atlarn arka ve n k
hizalarnda kt br grnt ile karlalyordu.
len saatlerinde yaplan ileri srekli takip eden Tabur Komutan bir keresinde
yine makam aracyla garaja girmiti. Aracndan inerek her zamanki gibi o gn iin
dizilen atlan kontrol etmeye balad. atlar yine yamuktu ve tabur komutan bunu
hemen fark etti. Sinirlendi:
- at grubu, hepiniz yanma gelin!, diyerek fkeli bir slup ile talimat verdi.
Askerler at iini brakarak alelacele aaya indiler. Srasyla hepsi tabur
komutanna selam verdi, knye okudu ve tek sra oldu.
Tabur komutan 40 yalarndayd. Bir rivayete gre Amerika'da okumutu.
Kurmay idi. Ksa boylu ve dorusunu sylemek gerekirse olduka da ukala bir
karaktere sahipti. Anlatlanlara gre, bulunduu birlikte fazla durmayacak, ksa sre
iinde "Viyana Ateesi" olarak Trkiye'yi temsil edecekti.
Yarbay, gzlerini askerlerin zerine dikti:
- Bu at olmam. Devletin malm ziyan ediyorsunuz. Hepiniz gnlszsnz.
Sizlere verilen deerlere layk deilsiniz, dedi.
Yarbay, kendisini ne zannediyordu ki? Askerler mi, yoksa kendisi mi hatalyd?
Askere yaplan hakarete "deer" mi diyordu bu adam! Tpk Amerika'da bulunan
tutuklulara yaplan muamelelere tabiydiler. Onlardan tek farklar vard. O da; onlarn
ayaklarnda bulunan zincirlerden onlarda olmayyd. Bundan gayri asker mi, hamal
m olduklar belli deildi.
Zira biliyordular ki askerin esas grevi "eitim" idi.
Ne spor, ne de eitim gryorlard. Hatta ilerinde henz silah dahi tanmayan
vard.
Merak ediyordum. Bir sava ksayd, acaba nasl ve hangi moral ve hangi
tecrbeyle dmann zerine yryeceklerdi. Tabi hain olma ihtimali de olayn baka
bir boyutu idi.
Yarbay giyinmi olduu elbisenin omuz ksmndaki rtbesini bir an unutmutu.
Elleri ile atlan iaret etti. Srann en bandaki askere sert bir slup kullanarak:
- Nasl dzelecek bu?, diye sordu. Asker telaland. Ne yapacan bilemez
halde aklna gelen ilk hatay dile getirdi.

-118-

- Komutanm, at hizasnda gidiyor. Ancak demirler yanl kaynaklandndan

konulan atlarn grnts de bozuluyor.
Yarbay:
- Bana teori retme! Onu ben de gryorum. zm ne, bunu nasl
dzeltebilirsiniz? Onu bana syleyin!
kinci askere dnd yarbay. Ayn soruyu ona da sordu. Bu sefer ald yant
ilkinin tam aksine idi. Asker, demirlerin yamuk dikildiini irdelese de asl hatann
kendilerinden kaynaklandn iaret etti. Bu yamukluun giderilmesi iin de tek
arenin atlarn tekrardan sklmesi olduunu syledi.
Yarbay nc askere dnd. Bu kez ona sordu. te buradan kan cevap
yarbay sinirlendirmekle beraber, bir rtbelinin ordunun maneviyatn nasl ayaklar
altna aldna tank olmamza neden oldu.
Asker:
- Arkadamn dediklerine katlyorum.
Bu cevap aslnda masumane bir davrann iaretiydi. Lakin kime anlatabilirdi ki
bu masumiyeti!.. Yarbay cevab bir hakaret kabul etmi olsa gerek azna kfr
doldurdu.
- S..tirme arkadann anasn. Senin fikrin yok mu pezevenk?
Bu kfr, esasen illegaliteye bulaan bir ferdin suunu hafifletecek kadar ard.
Bu tutumuyla adeta PKK'nn zel olarak yetitirdii ve orduyu tahrip etmesi iin
Mehmetiin bana verdii objektif bir ajand. Maalesef kfr eden kiinin rtbesine
baknca, eminim ki kfr yiyen kii unu dnmekten kendisini al-koyamamtr.
"Acaba, PKK mcadelesinde hakl m?!"
Dorusu bu anlatmlar ahsm asndan tyler rpertici olarak
deerlendirilmitir. Bilinmelidir ki bu tr hal ve hareketler kiileri toplumsal dzenin
dna itekler; onlarn zamanla devlet kart olmalarm ilerindeki kin mnasebetiyle
daha kolaylatrr.
En byk tehlike bir insann iine zamansz dt boluktur. llegal birimlerin
de bir insan saflarna katarken o insanda arad, olgunlamam kiiliinin altnda
yatan bylesi bir boluktur. Gemi srelerde bariz rnekleri grlen youn illegal
faaliyetle bu sayede inanlmaz nicel potansiyele ulamtr. Bunun dnda kardeten
kardei ldrmesini istemenin, bellemenin mantn izah etmek elbetteki mmkn
deildir. Genel mnda dnldnde rantn da bu insani boluktan istifade ettii
grlecektir. Yakn gemite "Satanizm" denen cehenneme gitmek iin eytana
tapmak gibi bir aptall kabullenecek ve bu uurda ayinler dzenleyip kurbanlar
verecek kadar sapk bir inanca kendisim adayan bir dejenerasyon genlii iinde
barndran toplumu ifade etmek de ancak yle mmkndr: Boluk, boluk, boluk..
Bir generalle konumutum evvelce. General, benden as-ker-komutan ilikisini
nasl bulduumu renmek istemiti. Generale birka pf noktay belirtirken, konu,
dnp dolayor ve bir militann nasl rgtlere ye olduklarna dein geniliyordu.
General, rgtlere salanan katlmlar genele yaymak istese de ben, olayn ancak
bireyler aras mnasebetlerle btnletirilebileceini izah etmeye gayret ediyordum.
nk devletin soyut bir kavram olduunu, anlamak istesek de, istemesek de
temsilen de olsa, devletin bireylerle tannd gereinin Trk toplumu zerinde hakim

-119-

olduunu belirtiyordum. General, bu dncelerime itiraz etmiyordu. Hatta benimser

bir tutum sergiliyordu. Ona hemen hali hazrda bir rnek verdim. Hem de emrinde
bulundurduu birliinden edindiim izlenimlerle ilgili bir rnekti bu:
- Paam, malum sizler de biliyorsunuz; insanlarmz byk bir manevi
bolukta bulunuyorlar. Devletlerini tanmyorlar. Ona adeta yabanc kalm.
Bu giri cmleleri ile atm iimi, efkat dolu babacan generale. Gzlerini,
gzlerimin iine dikmiti. Beni skunet ierisinde dinliyordu. Aikard ki, ben
anlatrken O da beni szyordu. Sormadm ama... Belki de ne kadar samimi olabileceime birinci elden kendisi de tanklk etmek istiyordu.
Klada baz arpklklara tank olduumu, askerlerin bundan rahatszlk
duyduunu belirttim. General, szlerime kar honutsuzluunu yz ifadesine tad.
Sinirlendi. "Ama" dedi ve ekledi:
- Her trl nlemi alyorum. Byk bir aileyiz. Her ailenin iinde sorunlar
yaanabilir. Bunu da doal karlayalm!
- Olmaz Paam! nsanlarmzn, bilindii zere zc de olsa beyinlerinde
kurduklar bir dnya gr vardr. Bu ok daraltlm durumda. nsanlarmz devletini
bireylerde tanmakta, onlarn durumlarna gre devletini tanmlamaktadr. Demek ki
bu sorumluluklar da arttryor demektir.
General hemen mdahale etti:
- Devlet, sistemin btnlemi halidir.
- Dorudur, ancak bu da gsteriyor ki, eitilenden ziyade eitimciden
doan byk bir zaafiyetle kar karya bulunmaktayz. Siz diyorsunuz ki; aile
iinde
sorunlar yaanabilir! Dorudur fakat gzden kardnz bir husus var ki, o da;
PKKnn gnmze dein bymesinin altnda yatan ana meseledir.
- Ne gibi yani?
- Maalesef devlet adna alanlarn -ki buna rtbeli personeller de
dahildir-yaptklar hatalar birey lerle snrl tutandan ziyade devletin genel
gr diye devlete mal eden bir toplum anlay sz konusudur. Dikkat
ederseniz PKK, bu toplum anlayn bildii iin szde nderi ile ilgili kuku
uyanmasn
diye
saflarnda parti ve ahs gibi ayr kavramlar ortaya atm ve bu zihniyeti tm
militanlar zerinde hakim klmtr. Nedense buna, ylesine rabet edilmitir ki,
rgt ierisinde boyutu her ne olursa olsun yaplan hatalar ahslara, elde
edilen baarlar ise rgte ve nderlie mal edilmitir. Buna karn devlete
bakldnda bunun tam tersi bir ileyi gzlemlenecektir. Burada yaplan
hatalar devlete, baarlar ise kiilere mal edilmektedir. Mesela; gemi srete
yaanlan ikence olaylarnda toplumun genel kans; "Ahmet ikenceci bir
polistir'den ziyade "Devlet ikencecidir!'den yana olmutur. Bu da, devlet ile
vatandan arasndaki uurumun en bariz rneidir.
Bir fert ailesi iinde urad hm belki bireylerle snrl tutabilir. nk
bu noktada devlet ark sz-konusu deildir. Ancak devletin maal yetkililerinden grd kt mualeyi devlete mal etmesi olduka doal karlanmaldr.
Dedim ya, bizi bu kanya srkleyen bir toplum anlay sz konusudur.
Kimsenin urad zulm grp de es gemesi mmkn olamayacana gre;

-120-

bireylerin iinde kin ve nefretin uyanmasn da nlemek imkanszlaacaktr. Bu,

rant peinde komayan toplum ierisindeki her birey iin geerli bir nedendir.
Sonu olarak da bundan en fazla faydalananlar arasnda illegal rgtler
bulunmaktadr. PKK'nn ksa srede bymesinin perde arkasnda yatan
gerek de budur! Belirttiim zere yle olmutur ki "Satanizm" gibi arpk bir
zihniyet dahi kabul grr hale gelmitir."
O gn general ile yaptm sohbet saatler srmt. Bu anlatmlardan yola
kld vakit, grlecei zere karlatmz sorunlarn temelinde zeletiri
mekanizmasnn hi iletilmedii veya yzeysel olduu iin sonu alnamad
yatmaktayd. Evet, devlet, kendi yapsn hi eletirememi-ti. Devlet, PKK'nn
bymesini ve Apoizmin bir ara neredeyse milyonlar etkisi altna ald sreci
tamamen rgtn almalarna balamt. Oysa ki PKK'nn faaliyetlerini ok ynl
idame ettirmesindeki neden, otorite boluuydu. Devletine gvenmeyen bir halktan,
PKK'ya rabet edilmemesini istemek, bir da banda etraf a kurtlarla sarl
kimsesiz bir obandan, koyunlarm kurtarmasn beklemek kadar byk bir gaflet
saylrd. Bu da gsteriyordu ki, bahaneler girdabnda en az PKK kadar byk bir
devlet handikabyla kar karya kalnlmt. Sorunlarn altnda yatan zmszlk
noktas ise, sadece devletin kendi kontrol mekanizmasyla devlet olmann gereini
yerine getirmemesiydi.
Kolayd PKK'y ktlemek! PKK'nn eksikliklerini yakalamak... PKK'nn kendi
elemanlarn nasl vurdurttuunu, kadnlarn erkeklerle nasl iliki yaadklarn,
yakalanan asker veya rtbelileri bazen kola iesine oturttuu phesiz pek ok kez
ilemiizdir; devlet de bunu ilemitir.
Peki ya devlet?..
Dorusu PKK'y ktleyen devletle de ok kez kader birlii yaptm. Sadi Bilgi,
dris Koralp, Murat Aker, Atilla Karaku. Veli Kk, Cengiz Ayan gibi birok uruna
seve seve lme gidilecek subay grdm kadar, adndan dahi ir-kilecek kimselerle
de karlatm.
Bazlar operasyonda yryemeyen askerini zorla yrtmek uruna eline
tokuturduu sopa ile dvmekten kanmyordu.
cra edilen bir operasyonda bir sttemen tarafndan nce hakarete urayan,
sonra askerlerine dvdrttrlen ve ardndan hayvanm gibi kprye balanarak
defalarca hrpalanan Abdullah isimli korucunun hali hi aklmdan kmyor.
Evet, devlet de yakyordu, vuruyordu, ldryordu!..
Peki, devletin PKK'dan ne fark kald ki?
Esasen biliyorduk ki bizi de dalara, devletin bekasn dndklerini iddia
edenler srklemilerdi.
Bir operasyon icra edilmi, gerekli arama tarama faaliyetleri yapldktan sonra
benim nclk (komutan) ettiim bir tim ile geri dne gemitik. Sannm Austos
veya Eyll aylarndan birindeydik.
Geri ekilmeyi Dnerta kyn Hizan ile merkezine balayan eski kullanm d
bir araba yolunda gerekletiriyorduk. Merkeze ok fazla uzak olmamz mnasebetiyle
le Jandarma Blk Komutan ile telsiz balants kurarak gvenli bulduum Pirivari
kprsne kadar ara yollamalarn ve bu aralarn bizimle bulumasn temin
etmelerini istemitim.

-121-

Ben, bir yandan geri ekilen timi koordine ediyordum. Dier taraftan da dadaki
militanlarla telsiz balants kurarak teslim olmaya ikna ederek lmden ve alktan
kurtarrm dncesi ile en geriden yryordum. Timimiz, ben hari tamam
koruculardan oluuyordu.
Talebim yerine gelmi, istediim aralar Pra Aze kprsne kadar gelmiti.
Timimizin iki ncs kprye ulatktan sonra ancak on dakika arayla ben aralarn
olduu yere varabildim.
Velhasl, ne olmusa olmutu ben kprye varana kadar!
Bizi karlamaya, askerlerle birlikte, iki adet korucu hakimiyetindeki minibs
gelmiti. Karlama grubunun komutan bir sttemendi.
Ne sttemenle, ne de askerle muhatap olmadan dorudan aralara yanatm.
Oraya vardmda dadakilerle gayet kibar telsiz konumasnda bulunuyordum.
sttemen belli ki henz ok toydu ve blgeye yeni gelmiti. Birka korucuya beni
soruyordu. Onlar da beni gsteriyorlard ki, askerlerin de sttemenin de gzlerinin
benden kopmadn fark ettim. Ancak korucularda da bir gerginlik seziyordum.
Baya rahatsz baklarla bana bakyorlard.
Her zamanki gle yzmle "ne olduunu sordum. Kimseden yant alamaynca,
belki yorgunluk ifadesidir diye dndm.
Yanlmtm!
Aralara binip ayr yollara girdikten sonra korucular bana benden nce
kendilerine, timden nce de minibsn ofrln yapan Abdullah'a yaplanlar
anlattlar.
Hiddetlendim.
- O erefsiz, terrist mi? diye bir anda haykrdm.
Olamazd byle birey! Benim olduum bir mekanda, benim koordine ettiim bir
grevde btn korucularn can gvenlii en azndan merkeze geri varncaya dek
benden sorulurdu. Onlara gelebilecek en ufak leke namusa atlm el olurdu ki,
bunun karl da sava yasasnda gayet akt.
Ama ne anslyd ki, o vatan ve millet istismarcs st-temen bizden, ben
olaydan haberdar olana dek ayrlmt. Ve gazabmdan kurtulmutu!..
Merkeze vardmda durumu yetkililere bildirdim. Bildiim kadaryla sttemen
sonradan srld.
Korucu Abdullah kprye nasl balandn nasl dvldn anlatnca
kulaklarmda hl nlayan u sz kullanmt:
"PKK'ya kar devletin yannda oluumuzun sonu bu mu olacakt?"
sttemen olay yaptktan sonra, habersiz olduu operasyon tim komutannn
ben olduumu duyunca korkmu... Ben yanlarna vardmda benden uzakta
kalmalarnn nedeni de olaydan haberdar olup tepki duymam sz konusu olabilir
diye gya kendilerince gvenlik oluturup atmaya kendilerim hazrlamakm...
Vay aptal! Oysa bilmez miydi ki benim art bir niyetim olsayd yanna varp da
kulandan tutuncaya kadar beni fark edemezdi bile!...
ayet olay vuk'u bulduu yerde duymu olsaydm, st-temeni elbiselerinden
eminim ki arndrr, Abdullah'a yaptnn aynsn da bu kez ben ona, hem de

-122-

korucularn eliyle yaptrrdm. Ve anadan doma Alay Komutan'na teslim

ederdim.
Kendisim denetleyemeyen bir devletin haliydi bu, aslnda.
Kendisini denetleyemeyen bir devletin toplumsal dzeninde de arpklklarn
grlmesi elbetteki kanlmazd. Trkiye'de zellikle PKK'nn aktifletii
srelerde bir sr karanlk ilikiler su yzne kmt. PKK eylemlerinden rant
elde edenler, akan kan zerinden politik emeller gdenler ylesine
rgtlenmilerdi ki, artk birbirinin ard sra vuk'u bulan vak'alarn n alnamaz
olmutu. Eroin tccarlar, ek-senet tahsilatlar, kadn pazarlayclar kendileri le
kyasya mcadele eden devlet yetkililerini "sihirli" tek bir cmle ile pasifize
edebilmilerdi. Bu sihirli cmle uydu:
- "Ne yapyorsam, devletim iindir."
Eroin tccarlar, tonlarca eroinleri PKK'y besleyen Avrupa'ya geirdiklerini,
onlarn besleyerek Mehmetik'in zerine sald militanlar araclyla
ldrttklerini, binlerce gence karlk misilleme yaptklarn, bundan dolay lenlerin kanna karlk Avrupa genliinin zehirlenmesini saladklarn belirterek kar
salyorlard. Baybainler'in samimi olmasalar da devlet yetkililerini ileri bitinceye
kadar bu fikir dorultusunda uyuttuklar inkar edilemeyecek kadar aleniydi.
Trkiye'de "karanlk ilikiler oda" olarak nitelendirilen mafya, ete, tarikat ile
devlet uyumas aslnda ok kkl bir gemie sahiptir. Nedense bata medya
olmak zere gemii pek pak olmayan birok siyaseti ve devlet adam, Susurluk'ta yaanan talihsiz bir kazann ve gen bir bayanla uygunsuz bir vaziyette
baslan szde tarikat lideri Mslm Gndz gereinin ardndan bu ilikiler an
sorgulamak istemilerdi. Elbetteki Susurluk'ta yaanan kaza ile ortaya kan kiilikler
ve Mslm Gndz olaynn sr perdesi aa kartlmal ve sorgulanmalyd. Bu tezi
savunmakda pek tabii idi. Lakin bunlarn sorgulanmasnn altnda yatan baz
hesaplar vard ve bu hesap olduka rpertici idi. Yani alan bir sayfann baka bir
sayfay rtbas etme giriimi olduunu belirtmek yerinde br karar olacakt.
Kartel medyas denilen birka ne id belirsiz grubun patronu gdmndeki
yayn organlarnn, szde Susurluk'ta gizem bulutlarnn oluturulmasn saladklar
gibi, asl Trkiye gereine k tutacak zdemir Sabanc'nn katili olduu iddia edilen
Mustafa Duyar'n cezaevinde srf konumasn nlemek iin nasl infaz ettirildiine
dair en ufak aratrma dahi yapmadklarna tanklk edilmiti. nk ipin ucu kendi
patronlarna dein ulamaktayd!
Yine lkenin en byk holdingi durumunda bulunan Kolar'n, talyan firmalarla
ortaklaa imal ettikleri maynlarn, PKK tarafndan satn alnarak Mehmetiklere
kar bu maynlarn dendii sabit bir kanya ularken szde medya uyumay tercih
etmiti.
nk iine bylesi geliyordu!
Susurluk olay ierisinde sahte vatanperverler de vard tabii ki. Ancak baz ince
ayrntlar vard ki ite bu konularda kabul edilemeyecek elikiler ortaya kyordu.
Susurluk'ta meydana gelen bir trafik kazasyla hayatn kaybeden Mehmet zbay
kimlikli Abdullah atl'nn yaam ve mcadele sahas irdelenecek olursa, bu ahsn
devleti bir izgide faaliyetler srdrm bulunduuna tank olunacaktr. Abdullah atl
denilebilir ki, dava adam yaktrmasna sahipti. Davas, lkesini tehdit eden glere
kar mcadele etmek anlay zerine kurulu idi. Nitekim aranlan isim olmas

-123-

dolaysyla mcadelesini, aktan srdrmeyerek illegal, dier adyla gayri nizami

sahaya tamt.
***

-124-

ONSEKZNC BLM
Devlet, zellikle 1990'h yllarn banda PKK'ya kar srf dzenli bir ordu ile
krsalda yrtt mcadelesini baarya ulatramayacan anlaynca PKK'nn
taktik ve sreci takip eden stratejik faaliyetlerine mteakip ayn tarzda kar saldrya
gemiti. Buna devlet literatrnde anti-terrizm hareketi denilmekteydi. Yani terre
kar ayn ekillerde karlk vermek anlamna geliyordu bu! Bunu yrtenlere de antiterrist gruplar deniyordu.
te devletin skt ve kmazdan kurtulmak maksadyla rpnd bylesi bir
srete devleti iin kendisini seve seve feda edebilecek cesur ve ayn zamanda
sava ruhlu unsurlara da ihtiya duyulmutu. Tabii ki bu, tetie her basabilen kiiye
gre bir grev olmadndan dolay eleman seiminde de ok hassas olunulmalyd.
Devlet yetkili organlar, aray ierisine girdikleri sre ierisinde gerekten
kullanabilecekleri ve sonu elde edebileceklerini umduklar isimlerle karlamlard.
Bu isimlerden biri de Abdullah atl idi. atl'nn gemii przlerle doluydu.
zerinde, nterpol tarafndan aranan azl bir katil damgas vard. Ancak, atl'nn
alkonulmasndan ziyade PKK ile yaplacak mcadele daha ehemmiyet arz ediyordu.
Karar verilmiti. Abdullah atl'ya her trl destek sunulacak, kendisi ile birlikte
srdrlecek faaliyetler devlet srr olarak benimsenecekti.
Abdullah atl'nn "Asala" sonras srete de bu vesile ile mcadele ettii,
devletin ama yanl, ama doru olarak verdii ynergeler dorultusunda eylemlere
kart veya yaptrtt aleniydi. Nihayetinde idealist bir insan olan atl, arad
ideal yaam inancm da bu izgide tutturmutu. Bu noktada sz konusu kii olan
Abdullah atl'nn "faaliyetlerini tasvip etmek gerekmektedir" demek elbetteki
mmkn olamaz. Dorusu devlet, yanl bir izgi dorultusunda ilerlemiti.
Devlet, PKK'ya kar srdrmesi gerektii anti-terrizm tehisinde yerinde bir
karar vermi olmasna ramen, kulland yntemler olduka yanl olaylarn
gelimesine sebebiyet vermiti. Yani tehis doru, kullanlan yntem ise yanl
olmutu...
Yllarn dava savas olmam dolaysyla, ismini kitabma tamaya gerek
duyduum Abdullah atl ile zt pozisyonlarda bulunduuma inanmama ramen,
atl'nn beendiim ynleri de vard tabii ki. Demek istediim atl, yaam boyunca
tek bir izgide mcadele vermiti. lkesi olan Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin
blnmez btnlne kar PKK hareketine ve dier tehdit nitelikli glere aktif
sahada sava amay bir lk edinmiti. Ve davasnda hibir dnem tavizkr
olmamt, maddiyat iin kendisim pazarlamaktan daima saknm ti.
Abdullah atl gibi ahsiyetlerin yan sra devletini sevdiini iddia eden birtakm
paral gler de vard ki, onlar da maddiyat iin braknz kendilerini pazarlamay,
kendilerini zengin klan Trk toplumunun nadide iekleri olan gen askerlerin
ldrlmesine dahi tahamml edecek kadar vicdani szntdan uzak kalmlard.
Kolar, bunun en bariz rnei idi.
Dnldnde, Kolar, Trkiye'nin en zengin ailesi sralamasnda
bulunuyorlard. Nedense bir trl kkenlerini aa vurmayan bu ailenin sahibi
olduu Ko Holding, her dnem PKK'nn hamisi olan talya'nn bir ok firmas ile
ibirlii ierisinde bulunmutu. talyan firmalarla yaplan ibirlii dorultusunda antipersonel dediimiz topuk koparan cinsten maynlar da retiyorlard Kolar. Herhalde
imal edilen maynlar bir iyi niyet simgesi olarak kullanlamazd elbette. Bir doum

-125-

gn partisinde henz bir yana basan tatl bir kz ocuuna oyuncak niyeti ile
hediye edilmek zere de hazrlanm olamazd herhalde. Veya bir sofrada salata...
Demek ki mayn retiminde hibir iyi niyet bulmak mmkn olamayacakt. Ne de olsa
her biri lmn soukluunu tamaktayd.
Kukusuz bir mayn fabrikas bo yere kurulmu olamaz. Mutlaka yaplan
hereyin karlnda bir kazan vardr. Zira Kolar'n da rettikleri maynlan
pazarlamalar kanlmaz sonular arasndayd. Nihayetinde imal edilen maynlarn
nerelerde ve hangi amalar dorultusunda kullanld da ortaya kmt. Evet,
yllarca Mehmetie kar yollara, patikalara ve stratejik tepelere denen
maynlarda da ne acdr ki Ko ortakl talyan patentine rast gelinmiti. Ko ortakl
talyanlar da maalesef rettikleri maynlan PKK'ya satmakta en ufak tereddte dahi
kaplmamlard.
Medya, gdmnde bulunduu patronlarn hmna uramaktan bu iki ayrnty
gremez olmutu.
Abdullah atl neydi ki?
Ate olsa dt yeri yakard ancak. Fakat Kolar'n gc, sermayesi ve
etkinlii dnldnde bir devletin kaderini tayin edebilecek sonulara varmak
zorun tesinde doal bir vaziyet olacaktr.
Sabanc Holding'in sahibi durumunda bulunanlar da ayn konumda olmamlar
mdr? Sakp Sabanc, devlet organlarn PKK karsnda dara dt kritik
srelerde kendisince bir platform oluturmu, szde bar umutlarn sonulandracak raporlar hazrlayarak Diyarbakr'da aracla soyunduunu ima eden
konumalar yapmt. Kardeim kaybedince ancak anlamt olaylarn vehametini!
PKK'nn 6. Kongresi'ne k tutmu muydu bilinmez ama bir gerek vard ki;
ERNK'nin hazrlad rapor daha birok bilinmeyeni srlar perdesinin dna
tamamt. Zaten byle bir durumun olmas ihtimali de olaslk dyd. Aksi durumda, kimbilirdi daha nice srprizlerle karlalacakt. O zaman yzyze kalnacak
tabloya bar yank analarn yrei nasl dayanacakt? Dorusu bu da cevab merak
edilen ayr bir soruydu.
ERNK'nin hazrlam olduu sz konusu genel raporda Kolar veya bunlar gibi
demirba isimler ele alnmamlard. Ancak bu isimlerin yaantlar ile paralellik
arzeden bir hayat idame ettiren Ceylan ailesi ve brahim Tathses gibi tannm isimler
sade bir ifadeyle deifre edilmilerdi.
Batan beri yanstmak istediim gerek uydu ki, esasen PKK'y ayakta tutan
sebepler ok akt. Bunlar ERNK'nin raporunda da net szcklerle nmze
konmutu. Lakin Trk adalet sistemi sz konusu isimleri yarglayacak olgunlua
maalesef eriememiti. Sebebini anlamak iin kanaatimce sadece dnmek kfi
gelecektir.
Byk oynayan insanlar adaletle yzleecekleri sulan ilediklerinde ikayeti
konumda bulunan her kim olursa olsun, mutlak mahkeme heyeti tarafndan belge ve
bilgi isteniyordu. Ses ve grnt kasetleri dahi onlar mahkeme huzurunda sulu
duruma sokmuyordu. nk mahkemenin huzurunda bulunan onlar oldu mu akllara
szm ona ilk gelen "komplo" teorisi oluyordu. Sanki lmlerine sebebiyet verdikleri
Mehmetik deildi de ikayeti olann babasyd!
Anlalaca zere byk oynayanlarla mcadele etmek plak elle atee
dokunmak gibiydi. yleyse ehit denleri seyretmekten te sadece dklen

-126-

gzyalar ile avunmak bir kader olup alnmza yazlmalyd! Zaten istemesek de bu
gerein tutsa olunmutu.
Devletin arpk dzeni ierisinde bir de, sadece bir lokma ekmeini PKK'llara
verdii iin mahkemelerde srnen gariban, kimsesiz insanlar vard. Mahkeme
heyetine gre onlar iin belge gerekmemekteydi. Duyum bile neredeyse son karar
iin yeterliydi aslnda. Kh zaten rvetin belgesi olamayaca gibi, ssz bir dada a
bir militana verilen ekmei de belgelemek mmkn deildi ve bunu mahkeme
heyetleri de gayet iyi biliyordu. Onlar iin verilen kararlarn hibirinde ne iiler boykot
eylemlerine girieceklerdi, ne de siyasi otoritenin basks altna girilecekti.
Ve esasen biliniyordu ki, PKK ile yaplan mcadelede halkn beklentisi
dorultusunda birilerinin sulu bulunmas ve yarglanyormu gibi yaplmas gereinin
bir sonucuydu bunlar. Bu, gl olmuyorsa, muhakkak ki gsz olmaldr tezinin
kant niteliindeydi. Trkiye'de baka bir alternatifi dnmek, zaten byk bir
yanlg olacakt, olmutu da...
Bir nceki konuda verilen bir lokma ekmein nice vahetlerle sonulandna
iaret etmitim. Aclar, her zamanki gibi yine yanl bir adrese dayanmt. Bu adresin
kapsnda erevelenmi bir tabelay da grmek kanlmazd. Bu adreste, belki her
n sofrasnda mercimek orbasna talim eden, yannda kuru soan ile kuru bir
lokma lava ekmei yemei alkanlk haline getiren fakir ama, smscack mutlu bir
aile grnts vard. ocuuna papu alamayan, yrtlan elbiseleri yamalayarak
ancak idare edebilir klan, umutsuz demeyelim de, hani pek byk hayalleri de
olmayan, ama manevi deerini hereyden stn tutan onurlu bir aile bulunuyordu.
nanyorum ki Kolar'n kral sofralarnda yenilen yemeklerden alnan zevk, bylesi bir
ailenin sofrasnda ekmek aras yaplan kuru soandan daha anlamsz kalacakt.
223
Dikkat ekecei zere PKK'nn finansrln stlenen birtakm ahslarn
isimlerine aklk getirmek zorunluluunu hissetmi bulunmaktaym. Bazen olaylarn
daha derinden alglanmasn salamak amacyla ou yerde kopuk ve kark anlatm
olarak deerlendirilse de, aslnda dnldnde kitabma ibret verici anlamlar
katan blmler alm olup, konular ince ayrntlara dein indirgenmitir. Hepsi
gerek ve hepsi de dayanlmas zor aclarla doludur!
Deerli okurlarm, ac ve ile zerine kurulu bir dzen dnyasnn sadece trajik
boyutlarna tank olmasam da, srekli kan ve iddet eilimli teorileri ilemek
durumunda kalmam emin olunuz ki, zme giden yolun bu gereklerin deifre
edilmesinde sakl bulunduuna inanmamdan kaynaklanmaktadr. Hani iinizden
gemitir belki u soru:
"Senin de, vahet ortamnda kalsan bile mutluluk duyduun anlarn olmad m?"
Bu soruya da traji-komik diyelim gitsin.
Mutluluk bana gre; insanlarn baklar arasnda ifade olunan veya sevin
nidalarndan veya kck bir tebessmden ibaret deildir.
Mutluluk, her trl kinden uzakta, hmanizm zerine kurulu yreklerin iinde
hissedilen derin tatminkrlktr. Bunu maddi veya manevi balamda nitelendirmek de
pek tabiidir.
***

-127-

ONDOKUZUNCU BLM
Yllarn ac birikimini bizden sonraki kuaklara aktarmakta, onlara, yaanlan
boyunca karlarna kacak olan tezgahlara bizim gibi byk bir gaflet ierisinde
dmesinler diye tatl-sert bir slup ile ifade etmekte muhakkak ki yarar vardr. nk
unutulmamaldr ki, konumu ve mevkisi ne olursa olsun her insan gafil avlanabilir. te
bu gaflet, bazen insanlar "ben neydim, ne oldum" dedirtecek kadar tehlikeli boyutlara
vardrr. Bu sebeple uyank olunulmaldr; tedbir her daim elde bulundurulmaldr.
Kitabmn amac phesiz kimseyi krmak, olaylar abartp tekrardan
alevlendirmek veya birtakm insanlarn eksiklii zerine kurulu duygu smrsne
gitmek deildir. Bir kez daha ayn hatalarn tekrarlanma olaslna kar set rme
amacyla bunca ayrntl ifade yoluna gidilmitir. Zaten bundan dolaydr ki her
konunun cmle sonunda bakaca konulan btnleyen derin olaylara da yer
verilmektedir.
Maalesef Trk toplumunun genel yapsnda hakim olan bir anlay vardr. Bu,
ayn zamanda yaam felsefesidir de... Bananecilik, "ayrntsz dorular yanltr,"
gibi...
hayatnda maddi riskler ve kaybedilecek geici deerler (kadn, mal, para, vs.)
szkonusu olduunda olaylarn ince ayrntsna girilmesi kadar doal bir ey olamaz
mutlaka. Bunun aksini dnmek saflk olur. Bu, maddi deerler asndan byledir;
byle de olmaldr. Hayatmzn en nemli blm olarak grdm maneviyat
konusunda ise ayrnt, namahrem szcnn geerlilik kazand noktaya kadar
verilebilir. Ancak, Trk toplumunun ruh hali gerei birtakm zorunlu ifadeler tmcesini
bir arada toplamama neden olmutur ki, bu da felsefi kaynakann tatminkrszl
olarak ele alnd vakit karmza kiilik sorunu kacaktr.
Her neyse atalarn dedii gibi; bir musibet bin nasihat-tan iyidir, misali gen
kuak asndan her anlatmdan kati suretle ibret almak ve bir daha yanlgya
dlmesine imkan tanmamak gerekmektedir. Eer ki her eyin doan gne kadar
aydn ve bir annenin dokuz ay karnnda tad evladna duyduu ballk kadar
umut verici olmasn istiyorsak!..
***

-128-

YRMNC BLM
Sinegir'in, Tahtiklati'nin, Azapr'in, Guraziyaret'in, Guharamango'nun yksek
zirvelerinde PKK mensubuyken bulunduum zamanlan hatrlyorum da... Henz
gne domadan buz gibi havalarda, bu dalarn yamalarnda insan adeta kesen,
dondurucu esen rzgarl gnleri unutmak mmkn m? Hi aklmdan kmad ki,
patika yollarda intikal ederken ayakta uyuya kaldm vakitler... Kn yerde iki
metreyi akn kar olurdu; iz kar korkusuyla derelerin iinden yrrdk, iliklerimize
kadar slanrdk. Islak elbiselerimiz don tutard. Geceleri don, gndzleri lm havas
eserdi sanki! Aman Allah'm ne ktyd o gnler.
Dalardaki hayat; "lm ile yaam arasndaki izgidir" denecek kadar etin
geiyordu. Hani, verilen ufack umut kvlcm da olmasa yok oluumuzu
kabullenecek kadar biare duruma dmtk. Yani umudun olmad bir hayli, yani
bir topyay gerek sanacak kadar byk bir zavalll, yani karanlk bir kuyu misali
iine dlen kocaman bir kmaz andryorduk.
PKK saflarnda oumuz ideallerimiz uruna lm kabullenecek kadar byk bir
dava inancyla doluyduk oysa ki. Fakat davamzn doruluunu dahi teyit
edemeyecek kadar da zavall saylrdk. Esasen ne kendimizi, ne de uruna kyasya
savatmz davamz dahi tanmlayabilmekten uzak kalmtk. "ldrn" denilince
ldryorduk. 'Takn" denilince yakyorduk. "Allarmz inkar edin" denilince inkarcla sapyorduk...
Niin ldrdmz, niin yaptmz sorulduunda kaamak, geerli bir neden
buluyorduk bulmasna da vicdanmzla babaa kaldmzda elikili, hi de tatmin
edici olmayan cevaplarla tezatta kalyorduk; biz bize engin dalarn ortalarnda.
"nkarclk" olarak grdm ateist zihniyeti kabulleniimiz de ayr bir elikinin
rnyd. Gariptir, yaratcmz olan yegne kudret Allah Tel'nn varln yok
sayacak tek bir teorik birikime dahi sahip deildik. Doal olarak niin inkarclk
denilince ona da bir cevap bulam-yorduk.
Mutki'de, bir bahar operasyonu esnasnda, henz erimeyen metrelerle ifade
edilebilecek karn zerinde, yine metrelerle ifade edilebilecek kadar bana yaknlaan
bir Kobra helikopteri ile kar karya kaldm, fiziken lmesem de lme ruhen
yenik dtm birka dakikalk anm sanki dn yaamm gibi halen hafzamda
tazeliini korumaktadr. Evet, lme, orackta ruhen yenik dmtm. O an
yaarken anlamtm ki, lm, sadece bedenin tm fonksiyonlarm yitirmesiyle snrl
tutulamazd. Ruhen ve mantken lme artlanmay ve hibir umudun olmaym
kabullenmeyi birka dakika iinde renme firsatm yakalamtm. Gelecei gremez
olmutum, gemiim ise, bir film eridi gibi gzlerimin nnden geiyordu.
Helikopterin pervanesinden kan sesin yankland an beynimde annemin, top
oynarken zerimi kirlettiim iin beni azarlaylar, rencilik yllarm, ocukluum,
top koturuum canlanmt. lmn telaffuzu altnda... lme, "evet" demitim.
Yalnz nasl leceimi bilmiyordum. Kendimi skm, gzlerimi kapam helikopter,
"acaba beni kafamdan m, yoksa bedenimin baka bir yerinden mi vuracak diye
dnmtm. Kurtuluum yoktu biliyordum. Fakat yreimden hissettiim bir
dileim vard: Bari mermi actma s a!..
Karmdaki dmanmd. Ve onun ok kann aktmtm. Hayat ne gariptir, o an
iin yaantm idame ettirmem de onun insafna kalmt. Varoluum veya
yokoluum, dman dediim kiinin tetik eken parma ile yrei arasnda
skmt. Zor deildi. Parman tetie basmas bedenimle hereyimi orackta yok

-129-

etmeye yetecekti. Bir kbustu o an! Lakin bu kbus yalnz beynimde lm

yaatmt. Vicdani ve imam duygulardan m bilemiyorum ama vurulmamtm.
Bildiimi zannederek beklediim lm ruhumdan baka bedenimde grememitim.
Yolalar'da, Bahesaray'da ldrlen ocuklar, inkar ettiimiz Allah Tel'ya
Krmzta'ta girdiimiz bir atmada lmemek iin durmadan yalvaran ikilem
ierisindeki militanlar, bir militann unutamad dini duygulan ile bir toplantda ayaa
kalkp kelime-i ehadet getirmesi hafzamdan hi kmayan anlar olarak canlln
korumaktadr. Zaten bunlar da unutulacak trden olaylar deildir.
Saatlerce yalnayak yrmek zorunda kaldm ve bu yzden ayaklarmn
yarld anlar da var hatralarm arasnda. Yaral ayaklarmla vardm Bitlis
grubunda Rojin isimli niversite okumu kot pantolonlu dnyalar gzeli gen bir
bayann bana nce acyarak battaniye ve ayakkab temin etmesini, ardndan Rojin ile
aramda duygusal bir ban olumasn, rgte katldmdan beri beni yannda muhafaza eden, bana, yaamak iin ldrmeyi, souk kanl olmay, da koullarn
sradanlatrp bu ortama ahenk salamay, inanld mddete davaya ucunda lm
dahi olsa sadk kalmay reten belki de PKK saflarnda bulunan komutanlardan,
kiiliinde hmanizmay yaatan tek fert olan Behrem'in lmeden nce dahi son
nefesini verirken bizimle telsiz balants kurup elli kiilik grubun iinden yalnzca beni
sormasn, byk bir evliyann yaad topraklarn zerine kurulu olan Srmaek
kyne yaptmz basknda attmz roketlerin patlamamasn, rgt ii komplolar
kervannda iki kardein Mutki'de hunharca infaz edilmesini, ukuru uruna insanlarn
lmne seyirci kalan Bilge isimli szde blge komutannn Bitlis blgesinde bir
hemcinsi ile ilikiye girmesini hafzamda hl scak tutuyorum. Bir daha ayn hataya
dmemek adna ibret olmas amacyla da srekli hafzamda tutmaya deta yemin
etmi bulunmaktaym.
Birgn gemi ile gelecei, bak srt gibi olan lm ile yaam arasndaki izgiyi
deerlendirme imkanna kavuacak, sade bir yaam olmasa da tedirginliin uzanda
kalmay baaracak ortam yakalayabileceimden dahi emin deilim. Dalarn etin
ortamnda bile frsat bulduka kitap okurdum. Belki yaamaya baarrm da gelecek
kuaa tecrbelerimi aktarrm dncesi ile "gnlk" tutardm. Bazen arkadalarm
yanma yaklar, glmser, yle derlerdi:
"Heval, bu kadar yazp, izip, okuyorsun. lrsen bu kadar aban bouna
gidecek. Neden kendini yoruyorsun?"
Yine bu konu ile ilgili Behrem'in kullanm olduu bir sz hl kulamda
nlamaktadr. Behrem yle demiti:
"Okuyorsun, fakat ok scaksn! Her eylemde en aktif grevdesin. Bu gidile
grupta vereceimiz ehitler kervannda seni de grebiliriz. Okuyorsan, fazla girime!
Giriiyorsan okuma ile kendini fazla oyalama?"
Kader, ne diyelim? O, lmsz diye grdm Behrem ld. Bense hl
hayattaym.
Tepeci olduum zamanlar ktm yksek zirvelerin birinde uzaktan uzaa
grdm ilk yerleim birimini gzetlerdim. Elimde drbn, iimde byk bir merak
hissiyle oradaki insanlar "ne yaparlar" diye hep dnrdm. Bir seferinde Sinegir'in
en yksek zirvesine trmanm orada kilometrelerce tede bulunan Hizan ilesini
gzetlemi tim. Hizan benim memleketimdi. ocukluuma doyamadan eremeden
memleketimi terkederek byk umutlar baladm PKK'ya katlmtm.

-130-

Memleketim karmda duruyordu ama gidemiyordum. Elimdeki drbnle

memleketimi gzetlerken iimde byk bir burukluk olumutu. Tek teselli kaynam
vard. rgtn anlattna gre; memleketimde yaayan insanlar dahil tm Krt
insan bizden gururlanarak sz ediyormu... Oysa ki halkn da gizliden gizliye bize
kar ayaklandn, yaptmz talihsiz eylemleri kanadn grememitik.
Ulaamadm memleketimi elimdeki drbnle gzlemek kolay myd sanki.
Gzlerim yaaryordu. Babamn yatt mezarlk bulunduum noktadan baya rahat
gzlemleniyordu. Rahmetli babam sa olsayd, PKK saflarnda bulunuuma ne derdi
acaba? Herhalde imanyla vefat eden bir babann Allah sevgisinden mahrum bir evlat
ile gurur duymas dnlemezdi. Olsa olsa acl, bar yank ve evlad iin Allah'tan
merhamet dileyen bir baba olabilirdi.
Yola dsem yryerek 4-5 saat gibi ksa bir srede memleketime varrdm. Eer
ki aranlan sabkal, szm ona bir katil olmasaydm!
Birgn, ocukken top kouturduum mahallemi bir daha grebilirmiyim diye
dnmtm. Sinegir Da'nn yksek zirvelerinde... Okul arkadam Agit (K)
Hseyin Erdem de bu tr hayaller kurmutu ok kez! Ancak hayalleri beyninde sakl
kald. Onun bir kez daha Hizan' grmesi mmkn olmad. nk kafasndan ald
bir kurun darbesi ile yaamn yitirmi, idealleri, kurduu hayalleri de bedeniyle
birlikte topraa dahi deil, bir derenin kenarnda biriken buzulun dibine gmlmt.
Esasen idealler, hayallerle ayaktayd PKK saflarnda. Ve ben, hayallerimde
memleketime iki trl varabilirdim. Birincisi, Apoizmin topyasna gre; bamsz bir
devlet oluturmamz, durumunda idi. kincisi, ruhsuz bedenime olas sahip klmas
durumunda, sadece gmlmek zere gtrlmem durumuna bal idi. Aklmn
ucundan nc bir ihtimali dahi geirmiyordum.
Yllar sonra kurduum hayallerim gerek oldu. Hem de aklmn ucundan dahi
geirmediim nc bir ihtimalin sonucunda. Kim derdi ki, uzaktan ancak
drbnlerle gzetleyebildiim memleketime gidip, dman grdklerimle bir-gn
dosta yaayabileceimi... nanlmas bir hayli zor, ne var ki hepsi gerek!
Gemiimizin PKK'daki hatra tablosu, bunlar ve benzeri nice olaylarla dolu.
PKK'nn nderi ve kurucusu olan Abdullah calan zeki ve gerek mnda tam bir
insan sarraf olsa gerek ki, yaanlan arpklklara ramen kendisine ve kurucusu
olduu rgtne kar duyulan ilgiyi srekli yaatmay baarmt. nsan psikolojisini
ok iyi biliyordu. nsanlar kendisi ve davas uruna nasl savatrabileceini doru
saptamt. nsanlar onun iin lyor, ldryorlard. Onun tek bir talimat binlerce
militan harekete geirmeye yetiyordu. nanc olann inancn elinden alacak, bir
insanolu iin en byk deer yargs olan maneviytn timsali olarak kendisini
kabullendirecek gc elinde bulundurmak kolay tarif edilir cinsten olmasa gerekti.
Ancak derler ya; "Alma mazlumun ahm, kar aheste aheste." Abdullah calan,
mazlumlarn ahm almt. Zavall yavrucaklar yetim yaamaya mahkum etmiti.
Sonuta zeks dahi onu mral yolcusu olmaktan kurt aramamt. Tm bu
yaananlar gzlerimin nne geldike, iindeyken iyi grdm PKK kimlikli
yaantm umutlarn karartld, dnyevi deerlerin yok edildii, koca yaamn
demogojik ve topik emeller uruna heba edildii bir dnem olarak deerlendirme
kanaatiyle kar karya kalmtm. Yani yaadm hayatla kyaslanamayacak kadar
mnsz ve bo bir yaam...
PKK ile aramdaki ba bir kenara brakarak, devlet ile PKK arasndaki bariz
farkllklara, olaylar somuta indirgeyerek nemli bir tehis koymak istiyorum. Tabii

-131-

olarak tarafszln tesinde "terrist rgt" veya "faist devlet" tanmlamalarndan

uzakta sadece glerin ilerinde kurduu ileyiin zet analizini yapmak gerekliliine
de inanyorum. Bu noktadan yola kldnda sorunlarn ince ayrntsna dein
konulacak tehisinde daha salkl sonularn ortaya kacan kati suretle belirtmek
gerekmektedir.
Acaba PKK, davas uruna verdii savata nasl yaplanmtr? Azim ve inan
hissiyat ile elemanlarn tatmin edebilmi midir? ilevinde ne denli tatminkr
olmutur? Kendisine eletiri yneltebilecek yetenekli militanlar yetitirebilmi midir?
Devlet, devlet olmann gereini laykyla yerine getirebilmi midir? Devlet mi halk
iin, halk m devleti iin vardr? PKK'ya kar yllar boyu mcadele veren devlet, ne
kadar zeletiride bulunmutur? Halkn, devletine olan gveni hangi seviyededir?
Devlet, kiileri kullanr m?
KISIM BR
Kitabn nemli blmlerinde grlecei zere tamamen vur-ka taktiine dayal,
hatta zamanla daha aktif bir mcadele yntemi PKK tarafndan uygulanmtr. Zira i
savalarn merhale balangcnda bunun tesinde bakaca da bir ihtimal
uygulanmas dnlemezdi.
PKK, vur-ka pratiini balatt 15 Austos 1984 tarihinden itibaren gayet aklc
ve pratikte uygulatc yntemler gelitirmiti. Devletin otoriter konumunda meydana
gelen zaafiyetlerden rgt mensuplar fevkalde iyi yararlanmt. Mcadele sahas
olarak tespit olunan blgelerde devletin veremedii umudu PKK'nn verecei iddia
edilmiti. Esasen de PKK, halkn umut olma yolunda ok ksa srede epeyce
mesafe katetmi ve olduka da itibar edinmiti. lk zamanlarda da kadrosunun
banda bulunanlarn birikim sahibi tecrbeli militanlar olmas, mevcut durumu PKK
asndan daha kolaylatryordu. Halk, devletten gremedii efkati PKK'dan
grnce doal olarak rgte itibar eder olmutu.
PKK, verdii mcadelesinde basan kazanmak iin, halk mutlak kendi tarafna
ekmek zorunda olduunun bilinciyle hareket ediyordu. Bu sebepten dolay
militanlarna, da balarnda devaml olarak siyasi ve kltrel eitimler veriyordu.
PKK'nn ideolojik saplantsnn nihai hedefi, Bamsz Birleik Demokratik
Krdistan devletini kurmak olmutu. Yani nihai hedef, Krt halknn milliyeti
duygularm trpleyici nitelik tamaktayd. "Birleik" devlet denmesindeki gaye,
sadece Trkiye snrlan ierisinde gsterilen topraklar deil, drt, hatta
Azerbaycan'daki mevcut durum da ele alndnda Suriye, ran ve Irak dahil be
paraya ayrlm tm Krt insanlarnn yaad topraklan bamszlatrma istemine
iaret etmekteydi. Bu nedenle hazrlanm bir de "Krdistan Haritas" vard.
Abdullah calan nclnde, PKK ynetici kadrolarnn da katk saladklar
kollektif bir alma ile "Krt Manifestosu" hazrlanmt. Militanlara verilen siyasal
eitimlerde bu kaynaka nemli rol oynuyordu. Apo'nun bu noktadaki eiliminde
hassas bir mesaj da vard ayn zamanda. O da; savan, sadece tetik ile parmak
arasndaki temas ile deil, tamamen beyinsel olduuydu. Buna paralel olarak
militanlara ayr milliyeti uur alanyor ve kayna mehul "Krt Tarihi" siyasal ders
mahiyetinde ileniyordu. Bu eitimin bir dnem PKK saflarna katlan her yeni
militana verilmesi Apo tarafndan zorunlu klnmt.

-132-

PKK, silahl mcadelesini propaganda faaliyetlerinden dn vermeden

yrtyordu. Silahl veya silahsz ky mi sleri oluturulmutu. Devletiyle bir trl
uyuamayan airetleri yanma ekiyordu.
Krsalda yrtlen mcadele ayr aamaya endekslenmiti. Hareket tarz da
blgelere gre, bu aamalar baz alnarak yaplmt. Dnyann eitli lkelerinde
(Kba, Angola, Sirilanka, in vb.) grlm olaca zere gerilla harbinin yaplna
denk der ekilde, PKK da Trkiye'nin Dousu'nda bu pratik anlay tm mcadele
sahas ierisinde uygulama yoluna gitmiti. lk dnemlerde baarl da olundu.
Krsalda uygulamaya sokulan sava ark da, bu lkelerde verilen mcadele
anlayna denk der mahiyette stratejik aamaya blnmt.
Bunlar:
Stratejik Savunma,
Stratejik Denge,
Stratejik Saldn aamalarndan ibaret idi. Bunun gerisini, komiteler kurma ve
istihbarat grevini icra etme teknii takip etmiti. Yani bir gerilla gibi ortaya klm
ve bir gerilla gibi mcadele edilmiti.
PKK'nn Krt sorununu gndemde tutmas, legal parti, sendika, dernek ve yayn
organlaryla sz konusu olmutu ki, bunda en ok kepenk, kontak kapatma ve
serhildan tr eylemler byk rol oynamt.
PKK'ya den asl grev; varoluun yokolua srklenmemesi adna dirayet
gsterilmemesi ve gayet sistematik almas nkoulunun hayata geiri im e siy di.
Bu nedenle her sabah ve akam (firsat bulduka) militanlara Apo'ya ve rgte
ballk yeminleri ettiriliyordu. Demoralize olmulua are olarak da iki kelimeden
ibaret bir iar beyinlere ilenmiti.
Bu iar uydu:
"Berxwedan Jiyane!" (Direnmek yaamaktr)
Motivasyonu salayc, PKK gibi bir ortamdan ateleyici "mcadele" simgesi
olmutu bu!
Dalardaki gruplar, "eyalet" ve "blge" dzenine gre ayarlanmlard. Normal
askeri birliklerde olduu gibi, emir-komuta zinciri oluturulmutu. Silahl mcadelenin
seyrine gre militanlarn taktik retmeleri salanyordu. Yani dnemsel diyalektik
rgtte hakimletirilmiti.
PKK'nn inisiyatifi dorultusunda balatp genilettii mcadele sahasnn sonu
safhasn belirleyecek en byk faktr, kukusuz d devletler, d devletlerin en
youn karar mekanizmas Avrupa, Avrupa'nn gdmne girdii Emperyalist dzen
koyucular ve tm bu dzenin yegne koordinatrleri ABD ve ngiltere idi. Dolaysyla
PKK'nn Avrupa'ya ve ksa srede dnyaya almn salamas rgtn bu gerei
kavradn ortaya koyuyordu. Komiteler kuruldu, adeta legal siyasal bir oluum
ilevini gryormuasna birok devletin nabznn att merkezlerde temsilcilikler
ald.
K. Irak'ta, Lolan ve ehit Biritan kamplar, ran'da, Ke-lare, Zaros ve Kandil
Dalar'nn eteklerine kurulan kamplar, Yunanistan'da kullanma alan Lavrion
Kamp ve Rusya'nn, sve'in, Ermenistan'n birok yerlerinde bulunan kamplar
PKK'nn ARGK kanadna hizmet veren nemli eitim merkezleri olarak PKK
militanlarnn istifadesine sunulmutu.
-133-

PKK asndan yaplan faaliyetlerin toplumun gzleri nne serilmesi de

ehemmiyet arz ediyordu. Bu gereksinimlerden yola klarak basm-yaym organlar
oluturulmutu. Krte-Trke haberler ieren radyo istasyonlar kurulmu, gazete ve
sergiler kartlm ve en nihayetinde medya (Med TV) adl bir grsel iletiim a
oluturulmutu. Bu vastalar sayesinde eylemlerin propagandas daha iyi
yaplabiliyordu.
Bunlar, ayn zamanda Avrupa ve dnya halklarna da PKK'nn mcadelesini, Krt
halknn istemlerinin btnleyicisi olarak gsterilmesini salayan gz boyama
oyununu da fazlasyla baarl yrtyorlard.
PKK, i yapsnda huzuru, devamll, bamll salamak amacyla kadnerkek ilikilerinde de bir dizi yasaklamalar getirmiti. Kadn-erkek ilikilerinin her trl
yozlam yn veya duygusal ballklar militanlarn ihanete varana dek olumsuz bir
pratie, dnceye kaplmasn kanlmaz klacakt ki, PKK'nn doru koyduu
tehislerinden biri de bu olmutu. Yine inanszlatrlan militanlarn, yeni katlmlara
bilmedikleri dini konulan deerek, istemeden dncelerini bir defa da empoze etmek
isteyebilecekleri ve doal olarak sonuta yeni militanlamaya aday militanlarn buna
tahamml gsteremeyerek bunalma girebilecekleri gznnde bulundurulduundan,
merkezi yelerin bulunmad tartma platformunda veya birebir ilikilerde "din"
konusuyla alakal olarak yaplacak tartmalara da "yasak" konmutu. Fakat bu tr
konularda kan zaafiyetler de az denemeyecek kadar fazla olup, balbana
sorunlar yaand da aina idi. Bunun yntemsizliin sonucu olduu sre ierisinde
aa kmtr.
Askeri kanat ARGK'nn dzenini salamak ve tam bir disiplin anlayn gerilla
ruhu erevesinde militanlara kabul ettirmek iin ynetmelik hazrlanmt. Buna,
ARGK ynetmelii deniyordu. Bu ynetmelie gre "su" ve "ceza" durumlar alenen
ortaya konmutu. ARGK'de asl olan merkeziyeti ynetimin yansra, demokrasi
anlaynn hakimiyetini de kabullendirmek iin militanlara eletiri imkanlar tannmt. Bunun iin manga, takm, blk toplantlar, blgeleri kapsayan
konferanslar ngrlmt. Olaanst durumlarn dnda bu sistemin periyodik
olarak ilendii gzlemleniyordu.
KISIM K
Gerek inan, gerekse de ballk hissiyatm bir dnem militanlarnn zerinde
(kiiliinde) gayet rahat oturmutu PKK. Baknz, bunu nasl baaryordu:
Gen beyinler olgunlama evresini tamamlayamadan krsalda, PKK hayatna
adapte olmaya alyorlard. PKK'ya katlanlarn ya ortalamas 17 ile 19 yalan
arasnda deiiyordu. "Dalara kanlarn mutlaka bir hedefi vardr" savn boa
kartmak gibi olacak ama, gerekte hepsinin yaad derin bir boluk vard.
Bolukta bulunan insanlardan istifade etmek de gayet rahatt. ocukluk am henz
yeni am, ergenlik ana yeni adm atm genliin ortak meraknn silah olmas
doald. ocukluklarnda kovboyculuk oynamak, bir gn nl sinema silahrleri gibi
etrafa nam salmak hayaliyle yaamak hayatlarnn vazgeilemez paralarndan
olmutu. Bunu PKK'da yakalamann avantajlarn genlik hevesi ile dnenler;
acaba birgn bana da heval denip, her tarafta benden sz edilir mi!! mantn iliklerine dein ilemilerdi. Kahraman olabileceklerini dnerek, bu duygularn
ryalarna tayanlar dahi vard.
Kiminin evinde tek lokma ekmek bulunmuyordu. sizdi. Ne yapacan bilemez
haldeydi. stne stlk devletin efkatinden uzak kalmt. Bu trden bir yaama

-134-

katlanmak zorunda bulunan genler de kendilerini bulunduklar hayata balayan

hibir neden bulamadklarndan PKK'y bir kurtulu yolu olarak grmlerdi. Sade bir
yaantda a ve sefil k almak tansa, olaanst bir ortamda destans olaylar yapmak
daha rabet edici geliyordu.
PKK'y "kurtulu yolu" gren, sadece byle bir yaam srdren kimseler deildi.
Bir hi uruna cezaevine konanlar, hcrelerde ikencelere maruz braklanlar,
topyann tesirinde yaayanlar ve hatta zorla kocaya gitmeyi hazmedemeyen gen
kzlar zincirin birer halkasydlar.
Kylerde yaayan genlerin katlmna da yle bir mantk yrtmek kanaatimce
en dorusu olacaktr:
Sabahn ilk ile bir insann uykusunun en tatl olduu saatlerde kalkarak,
akama kadar ynca davarlar otlatmas kolay i deildir. Dalarda geen gnlere
katlanmak... Yrtk elbiselere tahamml etmek.. Hergn bir domates, avu ii ile
krlm kurusoan ve tandr ekmei ile idare etmek...
Onlar sarelle veya krem peynir tatmamlard ki!.. Sofralarnda sucuk veya
kocaman yeil zeytinlerden bulunmamt hibir zaman. Nasrlam eller, zbl
dedikleri gbre kokusu sradan yaantlar olmutu. Dnsenize; en byk hayalleri
ocuk yapmakt onlarn; hem de bolca!
Byle bir ysamdan genliin kaza n a bilei pek ey olmasa gerekti.
Zira kazanm olmayann kaybolmas da insanlar pek etkilemese gerekti.
Hal byle olunca dalarda yaarken -ki zaten bu onlarn kaderiydi- bunu
anlamlatrmak daha parlak bir fikir gibi geliyordu insanlara.
Evet, PKK kimlii bu noktadan sonra dayatc ve cezbedici ynleri ile nplana
kyordu. Ky genlii, bir hiken PKK kimliiyle eline ok frsatlar geirebileceini
dlyordu muhakkak; ve bu da olduka tabiiydi. Halkn ncs olmak.. Bir kitle
tarafndan itibar grmek... lgi ekmek... Girebildii her ortamda kendisinden
merhamet dilendiine tank olmak... Bir obanken, koca devletin karsna dikilen gerilla ordusunda bir komutan olmak.. Kynde kz yz gremezken yce dalarda
yzlercesiyle tanma frsat bulmak..
Yukardaki her bir anektod deerlendirmeye tabii tutulduunda insanlarn
doasnda var olan boluk psikolojisi ok daha iyi anlalacaktr. Genler, sivil
yaantlarndaki tatminkrszlklar bir davay srtlama hissiyatyla giderebileceklerini
sanrlarken, esasen ruhlarnn derinliklerinde yatan boluk psikolojisini fark
edememilerdir ou kez. Salkl dnen yetkin kiilikli kimseler icraatsal mnda
ilk adm atmadan evvel olaylar enine boyuna aratrma arzusu duyarlar. Lakin
PKK'ya katlm salayanlarn genelinde aratrmac zihniyet bulmak pek mmkn
olamaz. Ha keza bunu tek bir snfa endekslemek de yukarda karlan tablo nda
geerliliini yitirmitir. Burjuva snfndan (kk) veya feodalitenin gdmndeki
tabakadan herkesin ortak katlm salad PKK'c kimlik netlie bu vesile ile daha yakndr. PKK da bu mevcut yapy gayet gzel kullanmtr. Mcadele sahasndaki aktif
pozisyonunu sivil kimselerin isteine gre netletirmektense meteryalist zihniyetinden
taviz vermeksizin bireyleri kendi istei dorultusunda davasal inancna motive
etmitir.
PKK'nn militanlarn yetitirme teknii kim ne derse desin sonu alcyd. Gen
beyinlere rgt tarafndan konulan tehisin pratikte uygulamaya geirilmesi ve

-135-

tutturulan yntemin snrl bir zaman dilimine kadar doru tespit edilmesi, rgt
nemli lde bytmt.
Krsala kan eitli snf ve Dou genlii ilk dnemlerde yaam koullarnda
zorluklar ekseler de rgtn mthi bir ekilde uygulad psikolojik sava
neticesinde militanlara ayak uydurmakta gecikmiyorlard. PKK'ya olan gvenin
devamlln gznnde bulundurarak, stratejisini srekli deerlendiren rgt st
dzey yetkilileri, her militann kafasnda olumas muhtemel; "Krdistan' nasl ve ne
zaman kuracaz?" sorulara kendilerinden emin cevaplar veriyorlard. Militanlar,
sanki bir yl sonrasnda "zgrlk" kazanlacakmcasna yetitiriliyorlard.
PKK'nn zorlu da yaamnda "zgveni" olmayan kiilerin yaama anslar
olduka dk oluyordu. Sivil yaamda zgven olmasa da hayata lml bakmay
veya bir eyler elde edebilmeyi baarmak mmkn olabilirdi. Ancak PKK yaam, sivil
hayat ile edeer tutulamayacak kadar etin bir snava tabiiydi. Dalarda esas
mantk, daha fazla yaamak iin ldrmek ve saduyulu, soukkanl, profesyonel bir
sava olmak zerine kurulu idi. Zira sava da bir sanatt. Bu sanatn icrasnda
baarl olmak, insanlarn en kymetli varl olan yaamsal kaynan dorudan
etkilediinden, sonu her zaman iin i ac olmayabiliyordu.
PKK, zgven meselesini de bir bakma zmt. Szde dahi olsa militanlarna
bir kiilik kazandrm ve her birine ayrca misyon yklemiti. Bunu, ama
pohpohlama, ama demogoji, ama topya ile beyinlere enjekte etmiti. Militanlarn
rgt ortamnda sz sahibi olmalarn salamak, hakaret grmelerini nlemek, grev
ncl tanmak ve ezilmelerine msaade etmemek gibi olumlu yaklamlar sre
ierisinde onlara zgven alanmasnda yardmc fraksiyonlar olmutu. Hele yllar
boyu gpta ile baktklar silahlan ellerine geirivermeye grsnler, ayr bir havas olan
o, pemerge kyafetini bir giymeye dursunlar artk onlar iin engel tanmlamas
yapmak nemini yitirecekti. Abdullah calan da bu konuda yle bir tespitte
bulunuyordu:
"Kylere indiinizde teiniz giyimli olun! nk kylere indiinizde tm
gzler zerinizde olacak. nk, onlarn yapmaya cesaret gsteremediklerini,
siz yapmsnz; sizler, onlarn saknp, korktuu dava inancn cesaretinizle
gsle missiniz. Herbiriniz halkn nderi durumundasnz! zgrlmze
kavutuumuzda vatanmz sizler yneteceksiniz. Sizler PKK'ya katlmakla
zerinizdeki klelik zincirini krdnz artk. Bundan sonra hepiniz dmana kar
birer 'ahin' kesileceksiniz!"
PKK'da bylesi bir motivasyon ve daha nice entrikalar militanlar atelemeye
yetiyordu. yle ki eski kadrolardan daha cretkr davrananlar ve her teorik eitimde,
"byle yakacaz, yle vuracaz" diyenler dahi vard. Bu, zgvenin
salanmasnda atlan ilk admd. zgvenini kazanan bir militann, hayatn ksa
srede yitirmemesi durumunda "baarl" olmas kanlmazd. Elde edilen baarnn
her aamas militanlar davalarna daha fazla balyordu. Dava anlayn bamlla
dntrp beynine ileyen her militan, ayn zamanda lmne yneticisine sadakat
gsteriyordu. Apoist topyann, stelik Marksist bir dnce dorultusunda iken
rabet grmesi de bunun sonularndan di. Nihayetinde bundan hem nicelik ve hem
de nitelik bakmndan krl kan PKK'nn ta kendisi oluyordu.
KISIM
PKK'nn genel pratiine bakldnda sre ierisinde ortaya konan seyirin, i
ileyiin paralelinde ilerleme kaydettii grlecektir. Pratiksel mnda PKK'nn tm

-136-

dnemlerdeki icraatlar baz alnd vakit ise, ne da, ne de ie kar tatmin edici bir
izgi tutturamad berraklaacaktr. Ve lakin PKK'nn s ve gei gzergah olarak
kulland alanlarda yzbnin zerinde kadrolu-kadrosuz karmasndan oluan korucu
ve teknoloji ile donatlm ikiyzellibin civarnda asker karsnda bulunmasna
ramen varln srdrebilmesi olaanst bir basandr.
PKK, gl bir rgt olmasna karn, silahl mcadeleyi kaybetme noktasna
dein neden gerilemitir?
Bunca olaanst artlara karn varln idame ettirmesi byk baar
saylmasna ramen PKK, neden tatminkr bir izgi yakalayamamtr?
Aslnda dalarda yaamak ok zor bir olayd. Hele savaan bir fert olarak dalar
mekan seilmise hayatn geri kalan blm etin koullara gebe kalacakt. Gn
olurdu, tek lokma ekmek dahi bulmak mmkn olmazd. Uyku ihtiyac hibir zaman
dzenli ekilde karlanmazd. Her Allah'n gn intikal etmek zorunlu olurdu.
ntikaller bazen 12-13 saate kadar aralksz devam ediyordu. Kn karn altnda yaanmaya mahkm olunurdu. z kmasn diye ayaz gecelerin souunda derelerin
iinden yrnlrd. Bazen yle g duruma girilirdi ki, lmek iin dua edenler dahi
olurdu. Tabii bu kadar badireler atlatlabilse idi.
Hani derler ya; geminin geirdii frtnalara deil, limana girip veya girmediine
baklr!.. Militanlarn da PKK'nn zorlu snavnda stlenmi olduu ama doru ama
yanl dava misyonluunda, gzden geirilen nihai merhaleydi. PKK'nn i
ileyiindeki arpklklar ve olaanst artlar toplumun baz ald gerekeler deildi.
Zaten bunlarda bir gereke olarak ileri srlemezdi. Ancak eletirsel anlamda, PKK
realitesinde ortaya kan sonulara bakldnda PKK'nn, devletin gcne deil,
kendi iindeki tatminkrszlklarn yenilgisine urad net bir ifade ile dile getirilebilir.
PKK'nn mensuplarndan biri iken, henz 1994 ylnda silahl mcadelenin
ahsm iin manen, artk hibir anlam ifade etmediini ve siyasi propagandann da
inandrclktan uzak kaldn kabullenmek zorunda kalmtm. Oyalanarak ayakta
tutulduumu, tatminsizliimin ar basmas sonucu idrak etme imkann
yakalamtm.
Evet, doruydu. PKK, militanlarna bir dnem nemli lde zgven
kazandrma oyununu baaryla enjekte etmiti. Veya despota da yaplmt
diyebiliriz buna. Fakat belirtildii gibi geminin karlat frtnalardan ziyade limana
girip, girmedii nemliydi. PKK, mcadele tarzndaki tehisini doru saptayp,
pratikte uygulamaya soktuu yntemde baarl olmutu. Trkiye aleyhtar odaklar
tarafndan da olmak zere btn sempatizanlarndan taktir toplamt. Taktiksel
sava stratejisi ylesine umut verici sinyaller ieriyordu ki, bir anda tm dnyann ilgi
oda haline gelen PKK, d lkeler tarafndan resmen bir "Krt Hareketi" olarak nitelendirilmi ve dalarda bulunan militanlar da "gerilla" olarak tanmlanr olmutu.
zellikle Trkiye'nin jeo-stratejik ve jeo-politik konumunu hazmedemeyen
Yunanistan, Suriye, ran, Irak, Rusya, Ermenistan aktif anlamda, Kba, Vietnam, in,
Angola, Peru, ili, Kamboya ve daha nice devrim yaam lkelerde siyasal
anlamda kaplarn PKK iin ardna kadar aralamlard. Siyasal anlamda PKK'y
destekleyen lkelerin, Trkiye'nin blnmesiyle pek kr sahibi olacaklar
sylenemezdi aslnda. Bu lkeler genelde sosyalizmin nclnde devrimler
yaamalard. Sosyalizmin temel esaslarndan olan enternasyonalizmi yaatma
hevesinde olmalar da PKK ile doal ittifak salamalarna neden olmutu.
Enternasyonalizm, PKK saflarnda da militanlarn beynine ilenen nemli mev-

-137-

zulardan biriydi. Enternasyonalizmi baz alan zihniyete gre; dnyann neresinde

ulusal deerleri iin mcadele eden halk, milis veya gerilla kuvveti bulunuyorsa
desteklenmeliydi. Bu amala, esas olan halklarn zgrlyd. Fakat zgrl
yrten grup veya rgtlerin kimlik anlaylarnn art koulmamas dorusu ayr bir
eliki oluturuyordu.
Aktif planda bulunan glere bakldnda, tamamnn komu lkelerden olutuu
grlecekti. Bu da Trkiye'nin ne denli hassas dengeler dzleminde kurulu
bulunduunun ispatyd. Adeta jeo-stratejik konumu ile ateten gmlek giydirilmiti.
Komu lkelerle tarihi bir dmanln olmas ve karlarn ayn noktalarda atmas
nedeniyle bu lkeler en byk koz olarak grdkleri PKK'y bir tehdit arac olarak
kullanmlard. lkelerinin topraklarnda eitim kamplar oluturulmasna izin
vermilerdi. Lojistik bakmdan rgtn yllarca ihtiyalarn karlayacak yardmlar
yapmlard.
1989 tarihinde Rusya tarafndan rgte Ermenistan snrnda 2 bin adet Rus
yapm el dememi Kalenikof, 250 adet RPG-7, bin adet el bombas ve bolca C-3
ve C-4 plastik patlayclar hibe edilmiti. 1992 ve 1993 yllarnda Yunanistan'n
araclk yapmas sonucu Suriye zerinden K. Irak'a nemli miktarda Sarin gaz ve
Katyua roketleri gnderilmiti. talya'dan Ko Holding'in de orta bulunduu bir zel
sektrn katklaryla anti-personel maynlar alnmt. ran'dan ve Talabani yanls
pemergelerden havan, doka tr ar silahlar temin edilmiti. yle ki bu, adn
saydm ve sayabileceim lkeler rtl deneklerinden, PKK'ya dudak srtacak
parasal yardmlarda salamlard.
PKK asndan dnldnde bu, byk bir baarnn meyvesi ve tam anlam
ile tatminkrlkt. Oysa ki bu, bir tatminkrlk vesilesi olmazd. nk bu imkanlar
rgte salayan gleri tatmin etmek iin, nihai hedef konusunda belirleyici kuvvet
olmak gerekmekteydi. PKK, belirli tarihlerin arasna skan srecin haricinde bu
tanmn dnda kalyordu. Bu sebeptendi ki, PKK, gl olduu zamanlarda
kendisine dost gibi glmseyenleri tatmin etmekten ziyade, onlara sade umut
yakmt.
Esasen ip ucu ABD'nin ve Krdistan'n doal ittifaks olan srail'in elinde
bulunuyordu. PKK'nn yprand ve umut olmaktan uzaklat bir srete
Abdullah calan gibi gayet rahat kullanabildikleri bir Krt lideri gzden karrcasna
komploya getirmeleri ve Trkiye'ye deta paketleyerek teslim etmeleri bunun en
somut rneklerindendi.
er odaklarnn umut kayna olan Apoist PKK'nn 1994 ylndan itibaren ke
gemesinin nedenlerini de yle izah etmek mmknd.
Zira, PKK'nn knn srr ykseliinde saklyd!
a) PKK, 12 Eyll askeri darbesinin getirdii skynetim koullarn nceden
sezinleyerek, ok aklc bir tutum sergileyip Hamas ve Hizbullah gibi slami cihat
rgtlerinin s olarak kulland blgelere mevzilenmiti. Burada militanlarna gerilla
sava hakknda bilgi ve silahl eitim veriyordu. 1982-83 tarihlerinde Botan ve
Behdinan olarak adlandrlan blgelere silahl propaganda gruplar yollanmt. Bu
gruplarn asl grevi dikkat ekmeden, halk gizlice rgtlemek ve olas bir silahl
mcadelede destek bulmak idi.
Ancak, PKK, yanl bir ideoloji benimsemiti. Bamszl iin mcadele ettiim
iddia ettii Krtler'in inan ve manevi deer yarglarnn tersine inanszl hakim
klmaya almas, yrtt mcadeleye glge dmesine neden olmutu. Halk ile

-138-

PKK arasnda bundan byle bir tezat vard. Krtler, tamamen slami bir yaant
idame ettirirlerken, PKK, ideolojik anlamda Marksizmi benimsemi ve "Darwin'in
Evrim Teorisi"ni destekler konumda kalmt.
Devrim yaam lkelere bakldnda gayri nizami olarak zgrlk mcadelesi
yrten rgtlerin, izgileri uruna mcadele ettikleri halklarna gre saptadklarn ve
halklar hangi inan ve hviyet dorultusunda tavr koymusa onlarn da ayn
duygulan pratiklerine yansttklar grlecektir. Buna, ister sade Sosyalizm, ister
eriatlk, ister Darwinci sapk zihniyet deyin neticede deien birey olmayacaktr.
nk, hangi tip dnce olursa olsun halk arzulad mddete, baarnn anahtar
ancak bu inan tnelinden kaplabilir. Rusya'da kanl "Ekim Devrimi" ile halkn rejimi
lehine evirmesi, ran'da gl bir ordu destekli rejimi halkn ykmas, Vietnam'da bir
avu yerli halkn Amerika'y tarihi hsrana uratmas yeterince ibret deil midir ki?
Belli ki PKK, bunlar bir ibret rnei olarak alglayamamt.
Evet, PKK, ykma doru srkleniinde ilk gafi saptanan ideolojik savanda
yapmt. Marksist felsefeyi halka alama gayretinde sonusuz kalmt. Hatta bu
felsefi knt dman diye nitelendirilen gvenlik kuvvetleri tarafnda kullanlnca
PKK, kendi ideolojisinin yenilgisine kurban gitmiti. Halkn PKK'nn i yzn ve
ideolojik saplantsn reninceye dek PKK'ya verdii olaanst destei dnldnde, ister istemez u soru da akllara gelmiyor deildi:
"Acaba PKK da halkn yaad inan duygulan ile yaasayd ve savasayd ne
olurdu?"
ayet byle olsayd; basit yenilgi szcklerini kullanamamakla beraber, kimbilir...
belki de... Asl kbus ite o zaman yaanacakt.
PKK, bunu da yapabilirdi. Beyin takmnn asl niyeti gizli tutulup korunsa da...
Ama yapmad!
Peki neden?!
b) 1978 tarihinde ilan edilen rgt, siyasi propaganda ve alt yap almalarn
nemli lde tamamladktan sonra 1984 ylnn 15 Austosun da silahl mcadeleye
atlmt. lk etapta sava iin konulan strateji seyrinde tutarl bir izgi yakalanmt.
Bu izgi, rgtn arln hissettirecek kadar bymesini de tekil etmiti.
Fakat savata esneklik daimi olmas gerekirken buna pek yanalmad. Hesaplar
uzun vadeli yaplsa da taktiksel strateji pratikte teori ile tmlenemeyerek ksa vadeli
basanlarla karlanlmt. Hareket anlay, dneme gre militanlar zerinde
uygulatc olmaktan uzak kamt. Doal olarak basan elde edilmi olsa da, yenilgi
kanlmaz bir sonu olmutu.
Yani PKK, sava stratejisinde rettii teoriyi pratik zeminde hayata geirememi
ve dava anlaynda ksa vadeli bir rota seyretmiti.
c) Krsaldaki militanlarn en byk destei phesiz ky ve ehirlerde oluturulan
milis kadrosuydu. Her ne kadar kalabalk bir milis kadrosu meydana getirilse de
dzenli komitecilik anlay uygulanmadndan bu milisler koordinasyon eksiklii ile
atl kalmlard.
- Milis, istihbarat faaliyetlerin icrasnda kullanlrd.
- Ky ve ehirlerden krsala lojistik gda ve cephanelik kartlmasnda en aktif rol
milislerindi.

-139-

- Devlet adna alan rgt deyimi ispiyoncu, ajan vb. kimseler milisler aracl
ile tespit edilirdi.
- Hassas eylemlerde milislere danlrd. Birok eylemin oluumunda hedef
blgelerini iyi tanyan milislerin keifi zellikleri yatmaktayd.
- Milisler silahl olarak girilen eylemlerde de bazen rol olabiliyorlard. Bu tr
kimselerin girdikleri eylemler genelde sabotaj, taciz, suikast, yol kesme gibi riski fazla
bulunmayan olaylardan oluuyordu.
- Milislerin en nemli grevlerinden biri de krsala militan kazandrmak ve kuryelik
yapmakt.
Grld zere milisler ok ynlydler. Dzenli, disiplinli ve koordineli bir
alma ile ok rahatlkla faaliyetlerden verim alnarak sonuca gidilmesi mmknd.
Fakat PKK, eylem kapasitesi yksek milis kadrosunun koordinasyonunu ve dzenini
salayamadndan yanla dm ve bu gc sre ierisinde avucundan
karmt; kaybetmiti.
Bu ne demekti?
Bu, istihbaratn sonu demekti.
Bu, militan akmnn kesilmesi demekti.
Bu, lojistik destein yitirilmesi demekti.
Bu, plansz eylemlerin oluumu demekti.
Bu, arazinin daralmas demekti.
phesiz ki tm bunlarn kesitii noktada baarszlk vard. Zamanla bu durum,
sadece eylemsel faaliyetlerin sekteye uramasna deil, militanlarn da demoralize
olmasna neden olan etkenlerin oluumuna sebep vermiti. PKK, ite bu vahim
gazaba uramt. Ufak bir yanlg ve gaflet uykusu PKK'y sonun balangcna
gtren yolda bir adm daha geriletmiti.
PKK'nn kayb olarak idrak edilen mevcut durum esasen milis kadrosunun da
sonu olmutu. Babo kalan milisler PKK'nn eksiklii sonucu deifre olmulard. Ve
sonu tahmin edilecei gibiydi! Hemen hepsi ya yakalanm, ya yurdunu terk etmi,
ya da bir i hesaplama sonucu ldrlmt.
d) PKK saflarnda bulunan militanlardan zellikle airet kkenliler ounlukta
bulunuyorlard. Hepsi de ok iyi savalard. PKK'ya katlmadan nceki yaantlar
da srekli dalarda ama koyun besleyerek, ama kaak yaant idame ettirerek
gemiti. Bunlar genelde Goyi, Jirki, Gii, Ddri, Mala Bayro gibi sava airetlerden
kmlard. Sava airetler diyorum; zira, PKK ncesinde de blgede bu airetler
srekli olarak kan davas, arazi davas ve hayvan davas ve namus davas olmak
zere drt ana meseleden tr srekli olarak karlkl atma halindeydiler. Bir
ou devlete kar da mcadele etmiti. Bu sebeple devlet, airet mensubu kiilere
dokunamamt. Halen bu airetlerin atma halinde iken yaptklar mevzileri
"dalarn olabildiince yksek, usuz bucaksz zirvelerinde grmek mmkndr.
Airet ortamndan gelenler rgtn krsal yaamna ok ksa srede ayak
uydurabiliyorlard. yle ki, kk bir manga ile bir karakolu veya korucu kyn
basp, sonu alacak kadar kendilerini yetitirmilerdi. "Tam bir sava kurdu idiler"
demek sanrm onlara hak ettikleri kaliteyi ltfetmek olacaktr.

-140-

PKK, bunlar iyi deerlendirebilse idi, phesiz nemli bir kadro meydana
getirecekti. Ancak bu da, ksa vadede deerlendirilebildi. Uzun vadeye yaylacak
baarl kadrolar meydana getirilemedi. Geici eylem baarlar ile yetinilmek
durumunda kalnld.
Baarl airet mensubu militanlarn "hedef gsterilmesi halinde, olaanst bir
talihsizlik dnda zafer elde etmeleri kanlmaz oluyordu.
Bu, silahl eylemsellikte byle idi!
Bu trden militanlara silahl eylemselliin dnda daha baka grevler
yklemekse sakncal bir pratie yol aard ki, bunun aaca yaralan sarmak hi de
zannedildii gibi kolay olmazd. Nitekim PKK, bunu yapm, bunlara, savamak
dnda savatrmak gibi grevlerin en arn ve kritik sorumluluklar yklemiti. Bu,
taktiksel yanlglar da beraberinde getirdi. Hem de bir daha telafisi olamayacak
kadar byk yanlglard bunlar.
Airet mensubu militanlar genelde okuma-yazma bilmeyen, teorik birikimden
yoksun kimselerdiler. Savamasna savarlard, ama yaptklar eylemlerin niteliini
ve doacak sonulan dorusu pek dnmyorlard. Onlar iin hedeflerin siyasal
incelikleri nemli deildi. Herhalkarda neden ve nasl sorularnn cevabn
aramadan kendi yntemleri ile hedefi ortadan kaldrmak gibi basit bir sistem
ierisinde bulunuyorlard. Bunun sebebi ise; rgtn, teorik ve pratik gibi
zdeletirilmesi gereken mcadele anlayndan uzak kalmalaryd.
PKK ynetim kadrosu belirli tarihlerde acil eylemler gerekletirmek olacakt ki,
bu durumu bilmelerine ramen de kadrosundaki ynetici kesimi bu airet mensubu
militanlar arasndan semiti. Dorusu bunun, kurda kuzu emanet etmekten fark
yoktu. Ancak, airet mensubu militanlar rgtn istedii ekilde inisiyatif elde
etmilerse de, bu, rgt tatmin edici eylem faaliyetlerim baaryla icra etmelerinden
kaynaklanyordu. Fakat hedef seilen noktalara ynelik oluturulan imha etme kans,
hedef kapsamnda zorunlu ikamet yapan masum sivil insanlarn ayrd edilmemesi
(airet mensuplar nezdinde) anlamna gelmi olsa gerek ki sonu itibaryla PKK,
dava anlayndan saparak dejenere olmutu. nk eylemler sivillerin yaamlarn
dorudan tehdit eder olmutu. ldrlen sivillerin Krt kkenli olmas da
dndrc ayr bir vak'ayd.
Onlara karakol basmalar syleniyordu; onlar bastklar karakollarda ldrdkleri
askerlerin "kulaklarm" veya kafa derilerini yzerek anlamsz bir vahet
uyguluyorlard. Tpk bir zamanlar vahi doada, vahice yaam idame ettiren
yamyamlarn kurban ettikleri ve etini yedikleri insanlara yaptklar tiksindirici
ikenceler gibi... Sadece bu da deildi. Korucu ky olarak gereke gsterilen
yerleim birimlerine basknlar dzenleyerek gen-yal demeden hunharca sivil kan
aktmlard. Korucu veya asker yakn denilerek ldrlen yzlerce masum sivilin
akbeti ise iin abasyd.
Evet, bu da demek oluyordu ki, PKK, ynetici kadrosunu da dava ruhuyla
yetitirmekten uzak kalmt. Eylem baarlar ldrlen kii saysna endekslenmiti.
Sonu olarak yakm len her kesimden insan, rgte tepki besler olmutu. Kylerin
koruculua rabet gstermesi de bundan kaynaklanmt ki, bu, PKK'nn kulland
arazinin daralmasna sebebiyet vermiti.
e) PKK, varln korumak maksadyla hazrlad tzk gerei kendi i yapsnda
birtakm yasaklamalar getirmiti. Bu yasakl kavramlar su ve ceza ad altna ARGK
ynetmeliine konulmutu.

-141-

Bu yasaklar erevesine giren en ilgi ekici madde kukusuz kadn-erkek

ilikilerinde konulan snrlamalard. Biliniyordu ki, konan tabular her daim bu tr
ilikilerde oluu-veren zaafiyetler vesilesi ile yklmt. Birok lkede gerilla harbi
verenler bu ilikiler nedeniyle zaafiyete dmlerdi. rnein, spanya'da zgrlk
davas gden ETA, bir zamanlar bagsteren kadn-erkek ilikilerine engel
koyamayacan anlaynca "devrim nikah" uygulamasn hayata geirmi, ancak bu
uygulamaya geilse de militanlarn cinsi arzularnn nne gemek mmkn olmam
ve nihayetinde topyekn rgtsel bir yozlama sreci yaamt.
calan, bu konuda tavizkr olmama gayretinde idi. Yalnz bakas iin uygun
bulmad cinsi arzular kendisi iin doal karlyordu ki, bu da nemli bir tezat da
beraberinde getirmekteydi ve phesiz insana "balk batan kokar" szn
anmsatmaktayd.
PKK, blge insannn namus kavramna verdii nemi bildiinden halka, iinde
barndrd kadn ile erkeklerin aralarndaki diyalogu bac-karde ilikisi olarak lanse
ediyordu. Bir dnem halk da onlar iin "xwuka me" (baclarmz) olarak hitap eder
olmutu. Bu da, halkn, PKK'nn propagandalarna kandnn kantyd.
Dorusu bu propaganday lafta brakmamakta srar eden PKK, ok kat nlemler
alma pahasna kadn-erkek mnasebetlerin deki her trl duygusal baa da yasakl
kavramlar getirmiti.
Dnldnde, gencecik, fidan gibi gen erkeklerle, gzellii ile gz
kamatran 18'indeki gen kzlar hep bir arada yaadndan hangi tip nlem alnm
olsa dahi cinsi ekiciliin nn almak imkan dahilinde olmayacakt. Nitekim cinsel
vak'alar birbirinin ardsra patlak vermiti. Apo, "yasak" dese de; bunu umursayan
pek olmuyordu. Birbirlerine ak olup, bu ak uruna infaz edilenler, arzularna yenik
derek gizliden gizliye allarn veya kayalarn dibinde amanszca sevienler
kmt ortaya. yle ki, bir Bitlis grubu pratii vard ki, bu blgede yaananlar sapk
ilikiler erevesinde deerlendirilecek kadar iren boyutlara tanmt. ki erkekle
ayn anda cinsel mnasebetler yaayan bayanlarla beraber nice sapk anlaylar
ban alm gitmiti. Bunun nedeni, girilen tek erkekli ilikilerden doyuma ulalmas
ve baka araylara girilmesi, saplmasyd.
Baz babalar, Ulusal Kurtulu Hareketi yrttn sandklan PKK'ya yle
inanmlard ki, kz evlatlarn kendi elleriyle krsalda barnan militanlara teslim
etmekten dahi kanmamlard. Ve ne yazk ki, hepsi olmasa da nemli bir ksm
cinsi arzularnn yengisine urayarak tek kelime ile sapklamlard. nanlmas zor,
ama ilikilerin doyumunda iken rl plak vaziyette operasyonlara yakalananlarn ve
ldrlenlerin says kolay tarif edilir cinsten deildi.
Esasen de PKK'nn ETA'dan fark kalmamt.
PKK'daki ilikilerde zamanla oluan yozlamalar oportnizmin rgt saflarnda
hakim bir noktaya ulamasna da neden olmutu.
Sulu adresi belliydi. O da, Abdullah calan'd. calan'n bu konuda militanlarna
rnek olmas gerekirken, tercihini, aktan ilikiye girmekten yana kullanmas
yozlamann gelimesindeki en byk teviksel etken mahiyetine varmt.
Krtler'in bu gerei grmesi barda taran son damla olmutu ki, PKK, kendi
propagandasn da boa kartmt.
Ve nokta:

-142-

Esasen PKK, yozlamt, sylenenlerin aksine gizli de olsa her trl cinsel
birliktelik alabildiince yaanyordu.
f)PKK ierisindeki alt-st ilikiler tutarsz bir zemin zerine kuruluydu. Militanlarda
stlerine ynelik en ufak gven hissi bulunmuyordu. Diyaloglarda korku hakim
olduundan gstermelik bir alt-st ark gn kurtarma abasyla idame ettiriliyordu.
Bir militan, doru bildiini rgt yanl tanmlyorsa kalkp eletirisel mahiyetde bir
stne rgtn yanlln deerlendiremezdi. Aslnda bunu sammi olduu
arkadana dahi amas ender bir olaslk saylrd.
Eylemsel icraatlarn yapmnda da mevcut kadronun tutumu olduka
dndrc ve sava konumundaki militanlar ypratc davranlar suyzne
kmt. Eylemlerde st dzey yneticiler geri safta bulunurlarken, savalar srekli
en n safta yer alyorlard. Savalar, bazen a, bazen de n bana eyrek
ekmek ile en fazla bir tabak orbaya talim ederlerken, komutanlar diledikleri kadar,
stelik zel yemeklerden yiyebiliyorlard. Komutanlarn yiyecekleri gibi, giyimleri de
zeldi. Hal byle olunca sava konumundaki militanlarn stlerine kar iten ie
tepki duymas n alnamaz bir durum oluyordu.
g) Geri kalan blmlerde irdelendii zere; PKK saflarnda demokratik bir grnt
izilse de asl olan merkeziyetilikti. Yani bu demektir ki, blk veya blge
kuvvetlerinde en yetkili ahs kararl bir tutum ierisine girmek istese ona mani
olamazd; bir st haricinde. Ki, bir stn her durumdan haberdar edilmesi kolay
deildi.
PKK saflarnda ister blk, ister blge glerinde olsun tm faaliyetler merkezi bir
noktada toplatlr di. Merkezi noktaya rapor edilmeyen hibir bilginin, faaliyetin daha
bir ste szdrlmas dnlemezdi. Merkezi konumda bulunan karar mekanizmas
isterse, ancak bir st uygulanan faaliyetlerden haberdar olabilirdi. Zira merkezi
konumda bulunan kimsenin, iine girdii kararl tutumlarda, bir stn bu tutumdan en
azndan sonu ksm uygulanncaya kadar haberdar edilmesinin ho karlamas ne
mmknd. Ayrca bu bir riskti de! Dolaysyla alnan bir karan tek azdan sonulandrmak daha kolayd. Nasl olsa yetkisi dahilinde bulunan konularn icrasndan
dolay hesap sorabilecek ikinci bir gle karlalma olasl sz konusu deildi.
PKK'nn demokratik bir izgi anlayn barnda yaatmas tamamen militanlara
zgven kazandrmak isteminden kaynaklanmaktayd. Yani bu da; militanlar
zerinde oynanan psikolojik harp amal bir oyun stili idi.
Ancak, baknz, PKK'nn ARGK kanadna mensup bir blge sorumlusunun
istemesi halinde "merkeziyeti" yetki gc nasl kullanabilirdi:
- Aklna gelip de uygulamak istedii -ki buna, aktan ahlaki olmas art lazm
gelirken, te yandan kapal ve gizlilik gereksinimi duymak kouluyla gayri ahlaki
konular da dahildir- her trl fikirlerini yanl da olsa pratie geirebilirdi. Kimsenin
itiraz hakk yoktu.
- Militanlarn lm ile yaam izgisini belirleyecek en byk iradeye sahipti.
Sevmediini veya kendisine muhalefet grdn herhangi bir eylemde gereke
gstermek gereksinimi dahi duymadan geri dnemeyeceini bildii bir ye
re gnderebilirdi. Yani lme...
- Kk apta yaplan eylemi abartl ekilde gstermek veya hatal yaplan
faaliyetleri zerinden atarak bakas yapm gibi lanse etmek iradesi dahilindeydi.

-143-

- Denetiminde bulundurduu militanlar aydnlatabilir veya kr bir zihniyetin

kurban edebilirdi.
- Bulunduu imkanlar erevesinde hereyin en iyisini seebilirdi.
- Aleni olmamas kouluyla grubunda bulundurduu bayan militanlardan en
gzeli ile cinsel veya duygusal mnasebetlerde bulunabilirdi. Bunun da nne
geilemezdi!
- Eylem yapmak ve arazide hareket etmek tamamen inisiyatifi dahilindeydi.
Gruptan verdii kayplar ileride mazeret gsterebilmesi kouluyla saklamak ve kar
gcn verdii kayplar fazla gstermek de yapabilecekleri arasndayd.
Grld gibi merkeziyeti ynetim tarznda yukarda belirtilen sakncal
durumlar meydana gelebilirdi. Bunlar zamanla PKK'nn kn salayacak kadar
ykc vak'alard. PKK'nn st dzey yneticileri de bunun bilincindeydiler aslnda.
zellikle merkez komite yeleri birok kez bu olaylar tartm olup, bu vak'alarn
rgtn genel imaj asndan ileride yolaaca sorunlar masaya yatrmlard.
Peki, madem ki rgt bu oluumlarn dezavantajlarn gryordu da neden bu
ynetim anlayndan uzak kalnmad?
nk PKK, savaan bir rgtt. Bu nedenle zamana kar oynamaktayd.
Konumu gerei evik, hareketli, otoriter olmal ve ayn zamanda taktiksel
oynamalyd. Verdii mcadele trnde kural yoktu. ok aba, azim, kararllk mutlak
suretle baary getirecekti. te bu noktadan bakldnda PKK'nn, bunca riski
olmasna ramen neden merkeziyetilikten vazgemedii, daha dorusu neden
vazgemeyecei aa kacaktr. Hereyden nce dezavantaj bolca fark edilen
merkeziyetilik, aslnda avantajlar da olan bir taktik anlayt.
PKK gibi dneme gre oynayan sava rgtnde, inisiyatif kullanma yetenei
olmazsa olmaz koullardan ilki idi. Bir operasyona yakalanan grubun blgeden
blgeye tekmil vermek sureti ile, "atmaya girelim mi?", diye sormas elbette-ki
dnlemezdi. Zaten byle bir mantn da imha mant olduunu kabullenmek
gerekmektedir.
alma ierisinde bulunan bir grubun durumunu dnelim! Militanlarn mevzii
yapmas veya bulmas, gerektii yerde saldrmas veya gizli pusu atmas, kar
gcn clz veya salam kanatlarn tespit etmesi, geri ekilme artlarnn
hazrlanmas ve geri ekilmenin salanmas, geri ekilirken bir sonraki noktaya kadar
izlenecek yol ile ilgili durum tespitinin yaplmas, asl ve alternatif s alanlarnn tespit
edilmesi, gvenlik iin keif ve tepeci mangalarnn arazideki dalm alanlarnn
belirlenmesi, dzenin, disiplinin ve koordinasyonun salanmas yle dakika ba
tekmil verip, emir almakla halledilecek trden olaylar deildi. Bu durumlarda "inisiyatif
denen sava mant nplana kard; kmalyd da. Bunlarn tmn inisiyatifini
kullanarak yapacak bir g mekanizmasna ihtiya vard. Burada merkeziyetilik,
tartmasz tek seenek olarak dikiliverecektir karmza. Bu da dezavantajna karn,
avantaj demek oluyordu ki, merkeziyetilik, ayn zamanda ani karar, zmleyici
gc ve olaylara annda ve yerinde mdahaleyi salamakla ykml olan en mantkl
ileyi tarzyd.
Evet, PKK asndan merkeziyetiliin ne dezavantaj, ne de avantajlar gzard
edilebilirdi. ok iyi bilinmekteydi ki, byk oynanan her oyunda riskler de gzard
edilemeyecek kadar bykt! te bu noktada ya oyundan ekinilmesi gerekecek, ya
da basan iin riskleri aama aama en aza indirgeyerek muvaffakiyete eriilecekti.

-144-

PKK'nn da, konumu itibar ile deerlendirildiinde balatt davasndan vazgemesi

dnlemeyeceinden, aslnda ta batan beri kararlatrm olduu merkeziyetilii
hayat geirmiti. Yani rgtn yerinde bir tespiti sz konusuydu. Fakat gelin grn ki,
teori, pratikte yine hayat bulamamt. nk elindeki mevcut kadronun % 80'inin
okuma yazmas dahi yoktu. Bu, PKK asndan ac bir tablo idi. Ve bu tabloya karn
merkeziyetilikte srar edilmiti.
Ve sonu yine acyd. Kadronun cahil olmas, her ne kadar baarl savalar
olsalar da avantajlar dezavantaja dntren gereklerle yzlemekten PKK'y
kurtaramad gibi, sonun balangcndaki noktann ilk sinyalini de yakvermiti,
PKK, 1992 tarihinde mcadelesinin doruuna ulamken bir yandan da youn
bir militan akmna uramt. Bu yl ierisinde ortalama 25 ile 30 arasnda gnlk
katlm oluyordu. Bylesine youn bir katlma hazrlksz yakalanan PKK, kadro
sknts ekmiti. Byk ynetici boluu vard. Elde mevcut bulunan eski tm
kadrolara bu mnasebetle grev teslimi yaplmt. Yneticilik vasfndan uzak, fakat
tecrbeli bir sava ve lakin adm dahi yazmakta zorlanan kadrolar, manga, takm,
blk, blge ve hatta eyalet komutanlklarna dein nemli sorumluluklara
getirilmilerdi. Doal olarak bu tablo koordinasyon aksaklklarna yol amt. Baary
adam ldrmekte gren yok edici zihniyetler tremiti. Katliamlar, yersiz eylemler,
aratrma yaplmakszn sergilenen infazlar zamanla halk ile rgt arasndaki balan
zm bu vesile ile, koruculuk sistemine duyulan rabet fazlasyla artmt.
Sadece halkn PKK1 dan soumasyla kalnmamt; ayn zamanda rgt
ierisinde de ok balln bir anlay haline gelmesi, militanlar aras ikilemci
pratiinin oluumuna da sebebiyet verilmiti. Abdullah calan'n talimatlarna direkt
kar gelinmese de dolayl olarak pratiksel dengesizliin artna da mani
olunmamas, calan'n hakimiyetinin kabul edilmediinin da vurulmas olarak
alglamas mmkndr. Bu oluum, PKK'nn dnemsel ve taktiksel sava stratejisine
de ters etki yapmak kaydyla yansmt. Eylemlerin, belirtildii zere "jenosid" bir
zihniyet anlay ile erevelenmesi, i infazlarn ve rgt ii komplolarn ba
gstermesi, kadn-erkek ilikilerindeki sradanln yerini yozlam sapk ilikilere
brakmas, bu srecin zehirli meyvelerinden olup, PKK realitesiydi. Zaten PKK'nn
ke srklendii ve sonun balangcn belirleyen etkenlerden biri durumunda
bulunan ayrlmalarn balad dnemler de bu noktadan itibaren start almt.
h) PKK'nn hakimiyetini yitirdii pratiksel sapknlklardan biri de yoz ilikilerdi. Ve
bu yozlama en ok kadn-erkek ilikilerindeki cinsel arpklklardan
kaynaklanyordu.
PKK'nn uzun vadede girdii ller girdabndaki mcadelesinde isteyip de
engelleyemedii yoz ilikiler baknz nasl geliyordu. "Kendinizi bir an iin olsun
PKK'l bir gencin yerine koyun! Yllarca rgtte bulunmusunuz. nsan olmann
gerei olarak hep bir bayanla birlikte olmann zlemi iindesiniz. Ve bir erkek
olmann gerei olarak, erkek gibi cinsel ihtiyacnz gidermek istiyorsunuz. Fakat bir
trl frsatnz yakalayamadnzdan veya pasif kalmanzdan bylesi bir ilikinin
doyumuna ulamaktan mahrum kalmsnz. Trajikomik kaacaktr ama, eer ki derin
bir uykuya dalacak kadar ansl olmusanz bunlar belki bir ihtimal ryalarnzda
yaama imkan yakalayabilirdiniz.
Birgn, usuz bucaksz bir vadinin derinliklerinde karnza ryalarnz geree
dntrecek kadar gen ve taze bir bayann ktn dnn. stelik sutyensiz!..
Elbisesinin altndan gsleri ortaya km... Kaprisli... Hani, albeni cinsinden var
ya, ite o misali...

-145-

Peki, bu durumda ne yaparsnz? Kukusuz yine pasif kalp, gzlerinizi kapatarak

onu plak dleyip kendinizi rahatlatmay, ya da hemen tavlayarak koynunuza
sokmay tasarlarsnz.
Bence ikinci yolu denerdiniz! Yani...
PKK'nn Garzan Eyaleti olarak nitelendirdii genie bir alann blgesi dahilinde
bulunan Bitlis krsalnda temelleri atlan ve ksa srede tm dalan saran ak atei
militanlar ruhen ve bedenen yakacak, PKK'y da kknden sarsacak kadar byk ve
tehlikeli olmutu. Nitekim Bitlis blgesinde bulunan militanlar ii sapkla
srkleyerek toplu seks veya homoseksellik gibi iren ilikileri mum snd oyunu
dzeninde yayorlard. Ki bu, ahlaki deerlerden uzaklaan niversiteli militan
zppelerin PKK ile birlikte ke gemesine neden olmutu. nan ve ahlaki
deerlerden uzaklaan toplumlarda gzlenen yaylmac k PKK'da da hzlanarak
gereklemiti.
PKK'daki kadn-erkek ilikilerindeki yozlama sadece sava dzeyindeki
militanlarla snrl tutulacak trden olaylar olarak deerlendirilemezdi. Da
kadrosunun komuta kademesini ve cephe kanadnn yetkililerini de saran ak atei
merkezi yelere dahi sramt. Baz st dzey sorumlular kendilerini bu gnl
oyununa ylesine kaptrmlard ki, tamamen sava azminden uzaklar olmulard.
Bazlarnn idealleri, belden aaya olan dknlklerinden dolay yok olurken,
bazlarnn beyinlerindeki dava inanlar ise Rewan, Zinarin ve Ruken vs. gibi
isimlerin tutsa olmutu. Bir blge sorumlusunun girdii ilikilerden dolay ldrlmesi, Apo'nun; "isterse, bir lkeyi tek bana idare edecek kadar yetenekli bir
savadr" dedii, PKK iin yllarn cezaevlerinde ve dalarda geirmi bir merkezi
yenin homoseksel iliki esnasnda yakay elevermesi, bir blge sorumlusunun
Mutki blgesinde deiik bayanlar ile yedi defa ilikiye girdii tespit olunup
yakalanmasna karn lme yolcu edilirken bile dalarda bir kadn tutsa olmann
verdii zorluklan, "Heval, ben kadnsz yapamyorum. Beni ister ldrn, ister affedin;
bu sizin taktirinizdir. Ancak affetseniz bile bu ilikileri tekrar yaayacam belirtmek
istiyorum," eklinde cesurca laflar tketerek dile getirmesi ve srf iyi bir sava
olmas nedeniyle son anda affedilerek mahkeme kararyla sadece bu kiiyle snrl
tutulmas art koulup, sevdii bayan militanla devrim nikhnn kylmas unutulacak
olaylar deildi.
Bir sre ncesinde -sanrm bu, 1992-93 yllarn kapsayan srelerinde vuku
bulmutu- Abdullah calan'n kardei merkezi ye Osman calan ayn tutsan esiri
durumunda bulunmutu. Parti nderliinin kardei olmasnn verdii rehavetle bylesi
bir duyguya esir dmesi ve bunu ekinmeden da vurmas bir dnem Abdullah
calan ile ztlamalarna neden olmutu. Ferhat (K) Osman calan, devrim nikahnn
kyld blge sorumlusuna tannan toleransn aynndan kendisine de tannmasn
aabeyinden istemi fakat bunun kabul grmemesi rgtte byk yank bulmutu.
Apo'ya gre; zaten militanlarn yeterince iine dtkleri cinsel zaafiyetlerinde,
soyadn tayan kardeinin de bu trl bir ilikide serbestlik kazanmas rgt ahlaki
anlamda tamamen kertecekti. Geri; tabiri caiz ise, Bitlis blgesinde bulunan
militanlarn bulunduu noktalara giden patika yollarn zerinde "ak geneleve gider!"
yazl tabelalar eksikti, diyecek kadar rahat rnekler verebileceimiz bir rgtten
kurtarlacak pek bir ahlaki deer aramak zaten imkanszd.
Abdullah calan gayet net bir tavr ortaya koymutu kardei Osman karsnda.
Belki ciddi, belki de gayri ciddi olarak kardeini silahszlandrp soruturmaya almt.

-146-

Ardndan yazl veya szl talimatlarnda ve hatta zmlerinde kardeinin iine

dt durumu rneklendirerek knam ve tehir olunmasna sebebiyet vermiti.
PKK asndan olmuu yok saymak, geree srt evirmek mmkn myd ki?
Bir zamanlar "Heval" olanlar sevgili olmay tercih etmilerse, bir baka deyile
ak arabn imilerse unutulan bir dava vard demekti ortada. PKK, onlar
saflarnda barndrsa bile onlarn yreklerinde, PKK bitmiti artk. Biten bir davann
kytsnda hala kurtulabilecekleri dnyevi bir mutlulua eer ki grebilmeyi
baarabilmiselerdi o vakit abalamak nafile olacakt; olmutu da!
) Hep hatalar m vard bu rgtte? Bir an; "Ne olurdu Allah'm biraz da umutlar
olsayd" diye geiriyorum iimden. Oysa, lmn ar kokusunun altnda umutlu
olunulur muydu n.ic? Olunmazd elbette! nsan lsne le, ldrlene kelle denecek
kadar zalimkr olunmasnda yatan sebepler ne olabilirdi acaba?!
Sadece bunlar m?
Ya dman diye nitelendirilenlerin ldrlmesine kar duyulan sevin ve atlan
zafer naralar? PKK'nn ldrp de naam ele geirdii asker ve korucularn durumu
daha da vahimdi. Kula kesik, sa derisi yzlm veya vcudunu herhangi bir yeri
kasatura darbeleriyle yarlm halde braklyorlard. Bunlar bana, asrlar nce
ormanlarda vahice bir yaam sren yamyamlarn kt insan avm anmsatyor.
Onlarn PKK'nn birtakm militanlarndan tek br fark bulunmaktayd. Yamyamlar,
insanlar yemek iin avlyorlard; PKK ise, elikisini yaad garip bir dava iin..
Tabi bu tanma uyan bir ama eer ki varsa!.. Yalnz yamyamlardan
beklenemeyecek kadar aalk bir uygulama vard PKK'da. Siz, hi bir yamyamn
kendi arkadan avladn dnebilir misiniz? Olabilir mi, bilinmez ama PKK iin
hereyini ortaya koyan militanlarn nasl infaz edildii anmsanacak olursa, insanlk
namna nasl bir utan tablosu ile karlald anlalr olacaktr.
PKK gibi, mcadelesini adalk adna yrttn iddia eden bir dava
rgtnde bunlara tank olmak PKK kimliinin ne denli dejenere olduunun kant
niteliindeydi.
PKK'nn 2000 ylna kadarki mcadele tarihinde yzlerce i infaz komplolar
yaanmt. 1968 kuann esintisi ile yola kan calan'n henz yolun
bandayken arkadalarn ferdi karlar uruna ldrtt zamanlar unutulmamaldr.
PKK'nn kuruluuna doru giden yolda Apocu kimliiyle nplana kanlardan
Pilot isimli rgtn nemli organizatrlerinden birinin lmyle start alan aibelerle
dolu bir hareketin, geleceine de "aibeli geecek" damgas vurulmutu.
Pilot, Apo'nun nemli istihbaratlarndand. Hatta onun sa koluydu demek bile
mmknd. Apo'nun ahkam keserek devletin elinden kurtuluunu anlatt ilk hareket
yllarnda esasen Pilot'un rol inanlmayacak derecede bykt. Zira, Apo ile ayn
yola ba koyan Pilot, ayn zamanda devlet adna da almakta idi. Dolaysyla
devletin Apo ile ilgili tm tasarladklar faaliyetlere vakf idi. Dzenlenmesi muhtemel
her trl operasyon giriimini calan, Pilot vastasyla haber alyor, yer deitirmek
suretiyle tedbirini alyordu.
Devletin istihbarat birimleri Pilot'un Apo ile yakn bir iliki ierisinde bulunduunu
bilmesine karn, Apo'ya kendi planlarn szdrabileceine ihtimal vermiyorlard. ine
dlen bu yanlg istihbarat birimlerine olan gveni iyiden iyiye zedelenmesine yol

-147-

amt. Keza Apo kovalamacas uzadka ipin ucu elden karlmakta ve yetkili
mercilerde bulunanlarn tamamnda byk moral k yaanmaktayd.
Pilot, Apo tarafndan kendisine yklenen grevinde basan kazanmt. Lakin her
yolun bir sonu olduu gibi, Pilot da yklendii vazifesini, deifre olmasna yakn
zaman zarfnda noktalamt. Pilot, faaliyetlerindeki salad aktivite-den
anlalaca zere olduka zeki ve rgtleyiciydi.
Pilot, tm faaliyet srecinin ardndan artk Apo'nun yanna ekilmek istiyordu.
Apo'ya gre; dtaki kuvvetle olan balantsn kesen Pilot'un zekiliiyle rgtteki
konumunu glendirebilecei ihtimali vard. Gn olur "senden daha ok abaladm"
diyebilecek noktaya gelerek liderlie talip olabilirdi. Apo iin bunun hayali dahi
korkuntu. Hem zaten Pilot'tan fazlasyla yararlanlmt. Devletin istihbarat birimleri
ile olan irtibatn kesmesiyle birlikte kendisine duyulan ihtiya da vasata indirgenmiti.
Ve bir gece vakti uydurduu bir komplo teorisiyle Pilot'u hain ilan eden Apo, onu
lmle cezalandrarak ortadan kaldrmt.
PKK'nn asl yelerinden birka da Kemal Pir, Haki Karer -ki bunlar Trk kkenli
idiler- M. Hayri Durmu gibi nemli isimlerden oluuyordu. Bunlar, Abdullah calan
ile ayn davaya ba koyduklarnda dava, Marksist-Leninist ilkeler nda bir rejim
gden bir grnm ierisindeydi. Krtlk imaj sonradan gereksinim duyulmas
zerine kabul grmt.
Gerek Haki Karer, gerekse de Kemal Pir dava anlaylarnda rakipsiz denecek
kadar yrekliydiler. rgtn olgunlamasn ve organize olmasn salayan en byk
oyuncu bu iki militand. Aslnda kurulacak bir silahl mcadele rgtnn en nemli
lider aday Haki Karer idi. Haki Karer'in Apo'ya nazaran etkinlii daha fazlayd.
Militanlarn, lider olarak karar kldklar isim de Haki Karer olmutu.
Haki Karer'e gre; Apocu kimliinin tesinde sadece Krt, Trk ve tm aznlklar
ieren halklarn zgrl amacyla silahl bir devrim rgt kurulacakt. Bu
oluumun isimlendirilmesinin ve stratejisinin belirlenmesinin ardndan demokratik bir
kongre gerekletirilerek liderlie geilecekti. Apo'nun sadece konumundan ve
kimliinden faydalanlacakt. Bylelikle Krt halknn da sempatisi ve destei
kazanlacakt.
Abdullah calan her zamanki sinsiliiyle bunu da farketmiti. Apo'nun ikinci
adam konumuna dmeyi hazmedemeyecek kadar egoist ve bu uurda kan

aktacak kadar gaddar bir kiilie sahip olmas sadece Haki Karer'in deil,
onunla birlikte hareket eden Kemal Pir, M. Hayri Durmu ve daha nicelerinin
birer birer komploya getirilmelerine sebebiyet vermiti.
Zira, Apo yllarca iinde besledii kocaman bir kinle bu davaya el atmt.
Byk bir lider olma ve btn dnyay kini uruna dkecei kanla elde edecei
baarya tank etme hayaliyle yaamt. Bu yzden kendisini davasndan alkoyacak gcn nitelii ve nicelii her ne olursa olsun amak inancndayd.
PKK'da ba gsteren olaylarn zamanlamas ve olu ekli tesadfi
demlemeyecek kadar dndrcyd. Nitekim rgtn kara sayfal tarihine
damgasn vuran Haki Karer, kimsenin anlayamad, detaylarna inemedii bir
saldrda G. Antep'te 1977'de vurularak ldrlmt. Ve ancak o, ldkten
sonra rgte isim ve ekil kazandrlabildi.
Gnn bir vaktinde Gaziantep'in cra bir kesinde sklan kurunlara kurban
giden veya PKK'nn deyimiyle devrim ehidi olan szde lmszln sembol

-148-

Haki Karer'in sonunu hazrlayan da Abdullah calan'n ta kendisiydi. calan,

rgt ii temizlik operasyonunu ispoyunculukta da sergiledii basanlarla idame
ettirmiti. Kendi dmanna haber uurarak Haki Karer'in bulunduu adresi
deifre etmiti. Haki Karer'in arkadan kaldrlmasyla rgtn Apo lehine ekillendirilmesi kanlmaz olacakt. Haki Karer ldrld. calan, onun dledii
ideolojik sava apayr noktalara tad; Krtlk temasn iledi. Sosyalist
kiilikli gzkse de Krt milliyetiliini kendi tekeli altnda lk edindi.
Haki Karer'in lmyle halklarn zgrl uuru yerini Krt milliyetiliine
brakmt. 1977'de urad silahl saldrnn ardndan ok ksa zaman sonra
yani 1978'de rgte kimlik kazandrld. Bundan byle mcadele yrtenlerin nihai
gayesi Bamsz Krt Devleti'ni kurmak olacakt.
27 Kasm 1978'de Diyarbakr'n Fi kynde kurulan PKK'nn lideri calan,
"rgtm" diyecek kadar kudretli bir ynetici konumuna gelmiti. Militanlarnn
kendisini bir ilah gibi grp tapmasn isteyecek kadar despota bir dnceye
kaplmt. Ne acyd ki, bunu uygulamaktaki kararll ile baarya ulamt. Ksa
srede katedilen mesafenin boyutu kendisini dahi artmt. PKK'l olmak iin Apoist
felsefeyi belleine adeta ivileyen bir Krt genliini ve PKK'y snrl sre ile dahi
olsa Krt halk ile btnletiren bir realiteyi oluturup yaatan Apo'nun, rgtnde tek
sesli bir sistemi kurmas da kanlmaz olmutu. Tarihin bu kskacnda Trkiye'nin
kbusu olan Sosyalist bir diktatrya da byle domutu!
Abdullah calan gemi muhaliflerinin takndktan tavrlar da karlksz
brakmyordu. Kemal Pir, gvenlik kuvvetlerine yakalattrlmt. O da, deneyimli ve
zeki olmasna ramen yakalanndaki sr perdesinin aralanmasn salayamamt.
Byk bir gaflet sonucu ispiyoncusu olduunu bilemedii Abdullah calan'n
kiiselletirdii davas urunda bulunduu Diyarbakr Cezaevi'nde iki aya akn
srdrd alk grevinin ardndan yaamm yitirmiti. Hayri Durmu'un kaderi de
Kemal Pir'inkinden farkszd.
Bu komplo giriimleri PKK'nn kurulu aamasndaki vak'alar zinciriydi. Asl
trajedi PKK'nn aktif anlamda dalarda silahl mcadele balatmasnn ardndan
yaanmt. PKK'nn da kadrosunu organize eden en nemli isimlerden Agit (K)
Mahsun Korkmaz da grevinin doruunda aibeli bir ekilde vurularak ldrlmt.
Mahsun Korkmaz, szde Botan Eyaleti'nde giriilen bir atmada srt arkadalarna
dnkken bel ksmndan ald birkurun darbesiyle lmt.
Bu olay HPP'nin yapt da rivayetler arasndayd.
HPP, rgt ierisinde gizlice yaplanm istihbarat ve infaz tekilatyd. Direkt
Apo'ya balyd. Grevi, rgtn i mekanizmalarn gizlice tefti etmek ve kan
zaafiyetleri annda nlem alnmas amacyla PKK nderliine rapor etmekti. Kr
Cemal, Botan gibi isimlerin de HPP'nin kurunlaryla ldrld ainayd.
HPP'nin grev icra koordinasyonu "jurnalciler" olarak bilinen Sultan Abdulhamit
zamannda kurulu dzene kavuturulan gizli istihbarat rgtlenmesi ile ayn
ilevsellie sahip idi. Devletin, Abdulhamit ynetimindeyken kurduu istihbarat
tekilat ile lkenin her yerindeki her eyden zamannda haberdar olmas "jurnalciler"
sayesinde gerekleiyordu. Jurnalciler'in grevi kimin ne yaptn nereye gittiini, ne
dndklerini renmek idi. Yaptklar vazifeye gre Abdulhamit tarafndan bizzat
dllendiriliyorlard.
HPP'nin PKK'nn nezdindeki konumu da jurnalcilerin-kinden farkszd. Onlar da
gizliydi ve yaptklar vazifenin niteliine gre dllendiriliyorlard.

-149-

PKK'daki i infaz sendromunu birinci elden deerlendiren calan, 1992 ylnda,

"elik Harekt" esnasnda yaral den 18 eleman ele gememeleri amacyla,
Cuma (K) Cemil Bayk'm Adnan isimli bir militana ldrttn belirtmiti. Cemil
Bayk'n ayrca 13 rgt elemann disiplini salamadklar gerekesiyle ldrtt de
bilinen baka bir ayrnt idi.
PKK'nn merkezi yeleri olarak bilinen isimlerin de temizlenmesi Apo'ya ayak
ba olmalarn engellemek amacyla alnm kalc tedbirlerdendi. Bu ekilde PKK'y
Apoist klmak mmknd. Srada sava konumundaki militanlar PKK'l yapmaya
gelmiti. Bunun iin smrclk, inanszlk ve despotizm gibi psikolojik sava
malzemelerine ihtiya vard. Ahbap -avuluk, kendiliindencilik, feodal gurur ve
burjuvaziye dayal anlay gibi rgtn i ileyiini kt etkileyecek hususlarn eitli
aamalarla ortadan kaldrlmasna alld. Ancak baz militalar buna ayak uy dur
ama dil ar. Kiilik sorunu yaadlar. Zamanla iyi ile kt karakter arasnda
bocaladlar. Dnem oldu, rgtn dava anlayna ters dtler.
PKK, saflarna katt militanlar birer robot haline dn trebildike tatmin
olabilmiti. Bunun dndaki her trden zihniyeti byk bir i tehdit unsuru olarak
grmt. Bundan dolay dlayc bir rota seyri rgtte hakim olmakla birlikte
bavurulan kesin zm yolu da her zamanki bildiklerden farkl olmamt. Her
defasnda infaz trajedisi yaanmt.
Herhalde kan zerine korku, kan zerine baar, kan zerine liderlik anlay olan
tek rgt PKK idi. Dolaysyla PKK ierisindeki istikrar da her dnem bavurulan
infazlarla salanmaya allmt.
Keke de byle olmasayd!
PKK'da ajan, ispiyoncu, provokatr, oportnist gibi oka kullanlan ithamlarn
altnda yatan sebeplerden akla ilk geleni, militanlarn arkadalarna dahi tavr olacak
dzeye gelmelerini salamakt. Zaten ahbap-avuluk gibi toprak-lk veya eskiden
gelen arkadalk ilikilerinden uzaklatka ikili diyaloglarda gvensizlik duygusuna
kaplmak iten deildi. PKK'daki byle bir yapnn liberallemesi daha kolayd. Bu,
tavr taknma mekanizmalarnn yok olmas demekti.
PKK'da, 1984 tarihinden itibaren start alan silahl mcadele esnasnda ancak
yzlerle ifade edilebilecek i infazlar yaanmt. Komutan statsnde bulunanlarn
eksikliini bilen veya an yakalayan, eylemlerde verilen emir kapsamndaki
hedeflere ynelmeyen veya duygusal hareket eden, fiziksel ve psikolojik rahatszl
nedeniyle intikallerde, eylemlerde ve gnlk yaamda da kadrosuna ayak
uyduramayan, niyet gzetilmeksizin bilinli veya bilinsizce rgtn emir ve
talimatlarn uygulamayan veya tereddtle karlayan, ikircilik oluturan, bireysel
dnp rgt karlarn hie sayan, oportnizmin veya yozlamann tesiri altnda
bulunan militanlar oluturulan szde mahkemeler veya merkeziyeti kararlar sonucu
dne gidilircesine lme yolcu edilerek cezalandrlyorlard.
PKK'da iyi sava olarak nitelenmek isteyen bir kimse her eyden nce itaatkr
olmalyd. PKK'ya ve kurucusu olan Apo'ya, sonsuz sadakat inancyla bal
kalmalyd. Bulunduu grubun sorumlusuna, yani dorudan emir ald kiiye ballk
gstermeliydi. Onun, iyi yapldnda da, kt yapldnda da destekisi olmalyd.
Daha dorusu yalakalk gstermeliydi. Keza hayat boyunca elde edilen geici tm
baarlarn perde arkasnda az veya ok yalakalk yatt inkar edilemeyecektir. Yani
muhalif konumda bulunarak dlayc bir tutumun yerine, daimi kayrclk

-150-

uygulanmalyd. Bu, ideallerin lmesine, biraz da kiilik sorununa yol aacakt ki,
maalesef yaamak iin bunlar da gze almak zaruriydi.
Elbetteki her katlmn bunlar uygulayp da baarl olmas veya gze girmesi de
mmkn deildi. Fiziksel anlamda zayf kalan, sava sanatn renemeyen, umut
veren kabiliyetten yoksun kalan kimseler isteseler de gze giremezlerdi. Binaenaleyh
bunlar, herhangi bir eylem veya atmada verilecek banko kayplard. Yani PKK'da
iken yalakaln getirecei nemalar, sadece tam bir sava kurdu olabilenler iin
geerliydi. Bu demek oluyordu ki, PKK'daki her iyi sava yalakal kabullenmiti.
PKK saflarndan yle dava insanlar kmt ki, yanl bir ortamda doru bir izginin
savunuculuunun yapldna dahi ahitlik etmek mmkn olabilmiti.
PKK gibi adeta lm kokan bir rgtn saflarnda sistemin dna taanlar
grmemezlikten gelmek safa bir dnce olacaktr kanaatimce. Lakin hereyin
olduu gibi bunun da bedeli vard.
Tm ayrntlar ok sinsice hazrlanyordu. Sistem kart olanlarn faaliyetleri bir
keye not ediliyordu. Militanlarda huylanma olmasn diye bu tr faaliyetler zaman
amna urattrlarak unutturulmaya allrd. Zaman geldiinde bu, ya bir
komplaya getirilip infaz etmek, ya da bir eylemde dn olmayan bir noktaya
gndermek suretiyle tehdit unsuru olmaktan kartlrd.
PKK, yllarca bu taktii uygulam ve militanlarnn dnme kabiliyetini
ellerinden almt. Uzun vadeli bir tehdit kuvveti olabilmeyi de bu ekliyle
gerekletirmitir. Dier trl durumlarda PKK'nn daha ksa vadeli olmas kanlmazd. nk doru dava ruhuyla hareket edildike verilen mcadelenin militanlarca
anlamsz bulunmasna mani olunamayacakt, PKK asndan bunun idrak edilmesi
zor deildi. Bundan dolay fertlerin kiisel dava anlayn eritmek suretiyle
reddetmiti. deolojisi dorultusunda savunduu ilkelerin militanlarca, dayatlarak
veya beyin ykayarak kabuln olmazsa olmaz koullarnn banda tutmutu.
PKK'nn nderliine gre, esneklik sadece politikada olabilirdi. O da, zaten kar g
olarak grlen Trk devletine istinaden kabul grlmt. Militanlar yine en son
planda tutuluyordu.
Ancak PKK, her ne nlem alnrsa alnsn misyonluunu stlendii davasnn son
dnemecinde, sonun balangcn yaamaktan kurtulamamt. PKK realitesinde
sebep ve sonu ilikisi irdelendiinde yaanan kn muhasebesi daha net
yaplacaktr.
Merkezisinden tutun, savasna dein yzlerce militann ldren PKK, adeta
sefilleri andran bir gerileme yayordu. Yaplan i infazlar bazlarn tedirgin etmise
de, bazlarn da aktan tavr taknmaya srklemiti. Neticede militanlarn PKK'dan
irkinti duyarak kopmalar bir rgt iin duyulabilecek en byk kbus olmutu. Ve
nihayetinde PKK'dan ayrlanlar, eskiden "dman" diye nitelendirdikleri devlete
snrlarken, devlet de bo durmayarak yapabileceinin en mantklsn yapm ve
"Pimanlk Yasas" gibi teslim olanlara "af taahhdnde bulunmutu. PKK iin yle
bir kbus an gelmiti ki, eline silah verdii militanlar bu kez namluyu kendisine
evirmiti.
PKK'dan koparak devlete dn yapan militanlarn byk yzdesini komuta
kademesi oluturuyordu. Bunun sebebi st kademelerde bulunduka, gereklere
birinci elden tank olabilme ansnn daha rahat yakalanabiliyor olmasyd. Edinilen
tecrbe de karar verme gc ve cesaretini arttran baka olumlu bir etkendi.
Maalesef lme terk edilen savalarn, byle bir ans yakalama yzdesi de ok

-151-

dkt. Bir ounun gerekleri reninceye dek hayatlarn yitirmeleri iten bile
deildi. Hem de zehir edilen bir hayatn akabinde ahiretin mkafatlarndan biri olan
"cennet'ten de kesilen mitlerle!.. Sorulmaz myd ki!..
"Kimin iin nasl ldn?"
Esasen de dnyada kan, ahirette cehennem kokan bir nesiliz biz Allah'm;
kuruluk dnyevi menfaatler uruna!..
Ana maddeler halinde ele alnan ve daha da geniletilebilecek olan PKK'nn
genel i dzeni, yukardaki zet bilgilerdeki gibiydi. Lehte ve aleyhte olan pratiksel
PKK yaants, grld zere kyaslama yaplacak kadar aleniydi. Bu dzen
tatminkr deildi; Allah'm inkr eden bakar krlerin tatminkr olmas da
dnlemezdi!
Ve keke de PKK'y byle tanmasaydm!
KISIM DRT
Gerek bir dava savas olmak...
Bir sava, uruna cann ortaya koyduu mcadelesinde tereddtsz ve sonsuz
inanl olmaldr. Aklnn en cra kesinde dahi yenilgiyi yaamamaldr. Ak
yrekli, ilkeli olmal, ferdi karlar uruna giriilmesi muhtemel en ufak tavizkr bir
tutumdan daima uzak durmaldr. Kendisini tam bir lider gibi yetitirmeli, ihtiyac
konuda herkesle eit koullar paylamal, inkarc olmamal, insanlar ldrmeyi
deil, zor da olsa kazanmay amalamaldr. Her trl zorluklara gs gerecek
kadar dirayetli olmal, slbu ve kiiliiyle her savaya rnek tekil etmelidir.
Siyasal ve askeri anlamda kendisini yetkin klmal, "yaamak iin ldrmek" iarn
sadece scak sava ortamnda uygulamal, dier hallerde tamamen hmanist
olmaldr. Korkuyu yreinde deil, beyninde yaamaldr. Dmann kendisinden
stn kabul etmemeli, kk grecek kadar da gaflet ierisine dmemelidir. Ani
karar verebilen, inisiyatifini her ortamda kullanabilen, yere ve zamana baklmakszn
her eylemde ar tedbirli, ama baar iin mutlak kararl bir tavr ortaya koymal, elde
edilen basanlarla zafer sarholuuna katiyen kaplmamaldr. Ayn kaderi paylat
arkadalarna kar kinci olmamal, tutulan, taktir edilen bir ahsiyet olmal,
eletirilerinde srekli yapcl ncelikli tutmaldr. Serin kanl olmaya gayret
etmelidir. Aceleci ve telal bir grafik izmemelidir. Aklnn yreine, yreinin
bileine uyum salamasna dikkat etmeli, bunun sistematik bir ekilde pratikte hayat
bulmasn salamaldr. Her ne pahasna olursa olsun zalimkr ve smrgeci
olmamal, asimilasyondan rak kalmal, ciddi bir dava ruhuyla ezilenlerin,
kimsesizlerin umut balayabilecei bir nder konumunda bulunmaldr.
Bunlar esasen tetik ile beyin arasndaki olmazsa olmaz koullardand. PKK'daki
militan zihniyeti ile tarif bulan sava zihniyeti arasnda nemli uurumlar vard. PKK
militan olanlar Apo'ya gre; braknz davalarnn tanmn, PKK'm n kimliini dahi
idrak edecek dzeye asla ulaamamlard.
Gnn birinde Mahsun Korkmaz Ak a de mi si'n de Cuma (K) Cemil Bayk ile
sohbete dalan Abdullah calan, Cemil Bayk' snamak iin ona yle bir soru
yneltmiti:
- Cuma partiden bir ey anlayabildin mi?

-152-

Cemil Bayk merkezi ye idi. Ayn zamanda Ana Karar-gah'n banda ARGK
komutan olarak bulunuyordu. PKK'nn mcadeleye atld tarihten itibaren Apo'ya
yoldalk yapmt. Buna ramen cevab olduka ilgin ve yapmack kamt:
- "Hayr, henz o erefe ben bile nail olamadm."
PKK'nn merkezi yesinin dahi dnsel serbestiden mahrum edildii bu
cmlelerle aa kmken, savalarn durumunu anlamamak inandrc
olmayacaktr. Byle bir durumda kalkp militanlarn bamsz duygu ve dceler
dorultusunda, PKK'nn veya davann analizini yapmalarn beklemek fazlasyla
iyimser bir yaklam olacaktr.
PKK'da dnmek, varlan kanlar dorultusunda yn belirlemek gibi bir
imkandan sz etmek bile mmkn deildir. rgtn idare edili gerei, verilen
emirleri tartmasz uygulamak ve rgtn doru kabul ettii yaklamlarn tamamn
doru saymak zaruri bir durumdur. Dolaysyla varlan sonu udur:
PKK'da hr iradeye malik militan yoktu. Hal byle olunca da ancak uzaktan
kumanda edilen robotlardan bahsetmek gerektii inanc ar basyordu.
Dnnz hele bir; PKK, AMT adn verdii bir intihar timini kuracak kadar
kendinden emin bir grnt iziyordu. "Sen bizim iin leceksin!", dediinde bunu
uygulayacak eleman bulmakta zorlanmyordu; hem de itiraz edilmeden, zorluk
karlmadan.. Yahu, insan sormaz myd ki hi, ben neden intihar ediyorum, bu
eylemden sonra kazancm ne olacak!, diye. Maalesef sormuyor, soramyorlard; kr
krne lme gidiyorlard!
Byle bir yapnn hr iradesinden sz etmek elbet mmkn olamazd. Beyni
alnm, fiziksel ve psikolojik anlamda kar gruplarnn gsterdii yne
artlandrlm, inan duygulan smrlm, kltrel asimilasyona uram, etimoloji
yanlgsna dm olmak, kiilerin objektif bak alarnn ve beyinsel
fonksiyonlarnn yitirilmi olmas anlamna gelirdi ki, bunun anlam, kiinin artk
kendinin olmamas demek oluyordu. Kiinin, beynine ve fiziine dardan
hkmedilmesiyle ilevsellik kazanmasyd bu. topyann kleliine baka nasl boyun
eilebilirdi ki!..
radesinden mahrum braklan bir ferdin, trajik yaamnn esiri olmas tabiatyla
alglama ve yanstma sorunlarn da beraberinde getirmesi doaldr. Yani, yapt
ilerin bilincinde olmamaktr bu! Dolaysyla byle bir ortamn ocuunun otoriter
olmasn salayacak eletiri ve zeletiri gibi zaruri rgt fraksiyonlarndan
yararlanmas ihtimali de yapay olmann tesine gemeyecektir. Zira militanlarn
dnme kabiliyeti yitirtirilmi olup, fertlerin amalan dorultusunda kleletirilmi
olma evresine tabi tutulmalar mutlakiyeti bir mekanizma ierisinde
gerekletirilmitir.
Eletiri ve zeletiri sistemi, her trl faaliyetlerde fertlerin baarl olmak adna
ellerinde bulundurduklar en byk silahlarndandr. Fertler, eletiriyi, iinde
bulunduklar mevcut durumu ve muhataplarn yarglamak, zeletiriyi ise, kendilerini
veya kendilerine ait olduuna inandklar deerleri sorgulamada kullanrlar phesiz.
Bu mekanizma, gerek fertlerin, gerek yaplan faaliyetlerin, gerekse de kar g veya
muhataplarn iyi veya kt ynlerini aa kartmak iin kullanlmaktadr. Eksiklikler,
dengesizlikler, yanllklar vs. vb... Bylelikle hastalk saptanyordu. Tehis konuyor
ve tedavisi iin yol ve yntemler aranyordu.

-153-

zgr dnce ve hr iradenin vermi olduu rahatlkla tamamen objektif olan

bir ferdin eletirisi veya zeletirisi herhalkrda yapc olacaktr. nk aa kan
eksikliklerin bireylerin yaantsndan sklp atlmas ve telafi edilmesi suretiyle
gelecee daha umutla baklmas salanacaktr.
PKK'nn yetitirdii militanlarn objektif dnecek kadar serbest olmadklar gz
nnde bulundurulduu vakit eletiri ve zeletirilerini de tam mansyla yapmakta
zorlandklar veya hi yapamadklar grlecektir. Yani bir PKK militan Apoist olma
uruna fiziksel ve ruhsal savunma mekanizmalarndan yoksunlatnlmt. Bu da,
PKK'y salam dnebilen kadrolardan mahrum brakmt.
Bunlar PKK'nn dnemedii, gremedii yanlglard!
Devletin dnemeyip veya dnp de uygulayamad, gremeyip veya grp
de tedbirini alamad yanlglar da vard. Tarafmca bunlar da incelendi.
Sonu yleydi:
KISIM BE:
Dorusu devlet, hibir dnem devlet olmann gereini laykyla yerine
getirememiti. Kendisini kontrol edecek mekanizmadan hep yoksun kalmt.
Oto kontrol sistemi ilemiyordu!
kar odaklan devletin iine sinerek nemli noktalara, hem de ok ksa srelerde
yerlemilerdi. Ve bu noktalar kaile alnmayacak mevkiler deildi. Valisinden
mstearna, danmanndan bakanna dein devletin en st zirveleriydi bunlar. Bu
seviyelerde grev alanlar ayn zamanda vatanperver grnseler dahi, maddi
hesaplar uruna lke srlarn baka lkelerle paylaacak ve pazarlayacak kadar
riyakr bir tutum sergilemekten geri kalmamlard. Kimi CIA, kimi MOSSAD, kimi
KGB adna alyordu. Dolaysyla devletin bamsz bir ynetim ve milli karlar
dorultusunda idare edilmesi icap ederken, d kuvvet istihbarat birimlerinin arac
olarak kullanlmas, neticeden yan bamsz bir devlet sisteminin olumasna yol
almt. Bunun dier anlam, da yan bamllkt. zellikle CIA ile MOSSAD,
Trkiye zerinde ylesine geni bir faaliyet a oluturmulard ki, lkedeki her
kurum ancak dtan alnacak tepkiler hesap edilerek ilevselliini idame ettirir
olmutu.
Da yan baml, kendi iinde yan bamsz kalan Trkiye sisteminin gemite
olduu gibi gelecekte de sallantl sreler yaayaca reel emperyalizm politiidir.
Bu zc olsa da n alnmas zor bir akmdr.
eyh Sait, Seyit Rza, Ar, Zilan... vb. krka yakn uursuz ve en son PKK gibi,
dnemi gemie oranla daha iyi kavrayan ayaklanmalarn inkr edilemeyecek kirli
hesaplarn sonucu olduu ve bu hesaplar ve iteki riyakarlklar bitmedike akan
kann durmayaca, durdurulmayaca aleniyet kazanmtr. Trkiye ve ayn topra
paylaan halklar bu gerei grmek ve vakit kaybetmeksizin nlemini almak durumundadrlar. Aksi durumda gelecein, blnm, hastalkl bir lke olmaya gebe
kalaca zihinlerden kartlmamaldr.
PKK'nn filizlendii yllan mercek altna aldmz vakit, PKK'nm k sebeplerini
ve mevcut o dnemlerdeki devlet zihniyetini anlamamz, dolaysyla zme bir adm
daha yaklamamz szkonusu olacaktr.
Acaba 20001i yllara kan ve gzya seli ile girilmesine sadece PKK m
sebebiyet verdi?

-154-

Apoist PKK'llar halk ezdiklerinde devlet, stten km ak kak gibi miydi sanki?
Hadi diyelim ki, PKK'nn kuruluundan 2000 ylna dein olan srecin gnah
PKK'nn sorumluluu altndayd? Peki, PKK kuruluncaya kadar Cumhuriyet tarihinde
bagsteren olaylar zincirine ne demeli?
Zihniyet her ne olursa olsun gerekler rtbas edilemeyecektir. Devlet de en az
PKK'nn kndaki kara talihin ortaks konumunda kalmtr. Politik teebbslerde
yaanan atl kalml kan ve iddet formlleri ile gidermeye alan bir devlet olma
zorunluluunun faturas da her zamankinden fazla olmak kaydyla halka kesilmitir.
iddet, iddetin kendiliinden oluumunu ve devamllm salamakla
snf atmalarn, toplumsal gerginliklerden ve elikilerin kendini devam
eiliminden kaynakland ainadr. Etkinin tepkiyle karlk bulmasdr bu!
karlanmaldr. iddet kullanm olaylarn son safhalarnda, eer ki kmaza
uygulanmas muhtemeldir.

birlikte,
ettirme
Olaan
girilirse

(...) Sonrasnda denize den ylana sarlacaktr mutlaka...

Trkiye'nin, PKK'ya terrist rgt demesini arzulad ve srf bunun uruna varn
younu ortaya koyduu Yunanistan, Suriye, talya, ran gibi vb. daha birok yan gizli
veya ak dmans tavrlar olan komu-mttefk lkelerden dostane bir davran
beklentisine girmesi nemli rneklerdendir.
Deerli okurlarm bu, kn ortasnda donmaya yz tutan ahrdan yoksun bir
eee, "lme eeim bahar geldi" denecek kadar aldatcdr. Belki bahann scak ad
biraz daha dirayet getirecektir ama eek yine karn altndadr ve hibir teori onu bu
gerekten sihirli bir denekle alma kudretine zemin tanmayacaktr. Kandrmacann
ierisinde ve blnmenin eiinde bulunan Trkiye'nin mantk yaklam da bundan
farkszdr.
Trajedilerle dolu Osmanl tarihi belli ki Trkiye Devleti'ne de ders olma
niteliinden uzak kalmtr. Veya Trkiye kalitesiz iktidar kuvvetlerinin kurban
olmutur. nc bin yln balangcnda sahnede yine d tezgahtarlar ve iteki
ihanetiler bulunmaktadrlar. Ve kendisini denetleyemeyen devlet, karanlk emelleri
olanlarn kontrolne boyun eecek kadar aciz duruma dmtr. Politikalar,
stratejiler darda, yani lke snrlarnn tesinde tespit olunmutur.
Szn z, grnte halkn kendisi tarafndan belirlenen ynetim, aslnda
manda devletin oynatlan piyonlar zelliini tamlardr. Doal olarak
organizasyonu d gler tarafndan salanan PKK'ya kar giriilen, gelitirilen
devlet politikalar da d gler tarafndan planlanmtr. Buna "krdrtma hareketi"
demek en dorusu olacaktr. Uygulanma esaslar ise, bl, paralan ve ynet kaideleri
zerine kurulmutur.
KISIM ALTI
Trkiye 1980 ncesi, byk bir i alkant yayordu. Sa-sol atmas, AleviSnni kargaas artk n alnamayacak safhalara ulamt. Trk Ordusu da her
defasnda gerek duyduka olaylarn vehametini dile getirmekte ve sonu
alnamadka cunta fikri iten ie kabul edilmekteydi.
Bir gn, kara bir sayfay daha silmek uruna darbe yapld. Yzlerce insan
tutukland. Birok hayat bir hi uruna snverdi.

-155-

Tarih o gn 12 Eyll olarak gsteriyordu. Ve hi unutulmayacakt;

unutulmamalyd da. Bir daha o aclara neden olan kabuslar ebediyen yaamamak
adna...
12 Eyll gn yaanan darbe Trkiye'yi baya gerilere srkledi. Buna ramen
terr eylemleri dur durak bilmedi. Yine canlara kyld. Her defasnda akan gzyalar
adeta lkenin aresizce bekledii kt sona iaret ediyordu.
Oysa zannediliyordu ki, 12 Eyll, gzyalarna boulan analarn umudu olmutu.
Fakat olmad; olamad ite. Cuntann are olmad da o vahet gnlerinin akabinde
fark edilir olmutu.
12 Eyll askeri darbesinin ba aktr konumunda bulunan Kenan Evren'in lkeyi
ynetememesi, ekonomik skntlara derman bulamamas ve sadece gn kurtarma
telayla politik retkenlikten uzak durmas anarinin daha organize olmasna zemin
tanmt. Bu darbe ayn zamanda PKK'nn da kendi hareketini tanmas asndan
nemli bir deneyim vesilesi olmutu.
Cuntay gerekletiren zamann Genelkurmay Bakan Kenan Evren, ne
hikmetse devletin en yksek makamna yani Cumhurbakanl koltuuna oturduktan
sonra anariye kar hibir nlem alamad, devlet ile birlikte byk bir gaflet
uykusuna dald.
Oluturulan skynetim ok bal illegal faaliyetler yrten irili ufakl rgtleri
datmakla snrl kald. mha politikasnda elde edilen baarszlk;
"Acaba cunta, rgtleri imha etmeyi amalamam myd?", phelerini de
beraberinde tayordu.
Gerekler reddedilemeyecek kadar aleniydi. Sivil otorite yoktu. Demokrasi yoktu.
lke tatminkrszln penesine dm bir egoistin tatmin edilmesi uruna derince
bir uurumun kytsnda srkleniyordu.
Ne garipti; her trl olanaa sahip bir lkede anari yznden darbe yaptm
iddia eden bir Genelkurmay Bakan'nn dava arkadalarndan birinin kzyla bir
anarist kolkola, koyun koyuna yayordu.
Evet, Abdullah calan, PKK'y kurduu gnden itibaren birlikte yaad hayat
arkadan da sekin yerden ayartmt. Apo'nun yavuklusu bu bayann ad Kesire idi.
Rivayetlere gre Kesire, istihbarat bir subayn kzyd. Babas ordunun
niformasn, O'ysa ayrlkln misyonerliini srtlamt.
Bitmedi...
Abdullah calan'n byk bir organizasyona giriecei arlkl ihtimaller
arasndayken, elini kolunu sallayarak rahata rgtlenebilmesinin ardndaki gizem
henz zlememitir! MT (Milli stihbarat Tekilat) ile alan veya bir fiil MT
mensubu olan unsurlarla birebir ilikiye girebiliyordu. Darbenin yaplacan dahi
haber alacak kadar garip bir izgide ilerliyordu. lgintir; ilk kez Krt ve Krdistan
adyla hi olmad kadar koordinasyonu dzenlenmi uurlu bamszlk teorileri 12
Eyll dnemecinin ardndan gndeme gelmi ve geliime ak tutulmutu. 12 Eyll
ncesinde sosyal ve kltrel haklar iin var olan Apocular'n, 12 Eyll sonrasnda ayr
bir devlet iin mcadele veren PKK'llara dnvermesinin altnda yatan etkenlerin
derin boyutu dorusu olduka rpertici gereklere gebe idi.
ster istemez tm olaylar mercek altna alnd zaman, yle bir soru oluuyor
kafalarda:

-156-

"Acaba Kenan Evren bilerek mi PKK'ya gz yumdu?1

Veya, dnyann jandarmaln yapmaya soyunan ABD'nin, Ortadou ve
Balkanlar'da oluturmak istedii yeni dnya dzenine mteakip kendisine muhta bir
lke, bir karakol oluturmay arzuladndan m, Trkiye gerek jeo-stratejik, gerek
jeo-politik konumu itibar ile kullanlmaya msait bulunup, dnemin en gl isimlerini
piyon olarak kulland!
Eer ki byleyse, bu eittir ajanlk, eittir vatana ihanet demek olurdu. Ha keza
bu kany boa kartacak alternatif hibir faaliyet grafiin de ortaya konmam
olmas dndrc ince, baka ayrntlard.
PKK'nn Ordu ile balant kurabildii Apo'nun ifadelerinde de yer almaktayd.
1992 ylnda Tatvan-Van karayolu zerinde kurulu bulunan bir karakolda en
yetkili bir rtbeli ile Garzan Eyaleti Birinci Blge Sorumluluu arasnda akit
dzenlenmesi ve eylem yapmama karlnda rgte gidecek turlarla dolu erzak ve
mhimmata da dokunulmamas ngrlmt ki, bunun ortaya kard sonulan
dnmek dahi korkun olacakt.
Yani demek oluyordu ki, "PKK'y muhatap almyorum" sylevi gerekleri
yanstmyordu.
12 Eylln ac bilanosu sadece PKK'y m yaratmt?
Esasen 12 Eyll, dier illegal rgtlerin de organize olma uuruna bu vesile ile
ulamalarna neden oldu. PK- PSK ve benzeri Avrupa'daki yaygn almalarndan
tr rnek gsterilebilecek rgtlerdi.
PK (Partiy slamiy Krdistan), sonraki yllarda PKK'nn tabanna kanalize
olurken, PSK (Partiy Sosyalista Krdistan) lideri Kemal Burkay, illegal rgtlerin
Avrupa koullarnda vazgeemeyecei kadar otoriter bir siyasal arena oluturmutu.
12 Eyll'n ayn zamanda PKK'nn kendi hareketini tanmas asndan da
nemli faktr olduunu belirtmitim. calan, buna paralel olarak 1993'te
Serxwebun'a yapt aklamada bu gerei ithaf edercesine unlar dile getiriyordu:
"(...) savata dman tanmak ok nemlidir. Politikalar ve btn ynleri ile
dman tanmak ok nemlidir. Kendimizi tanmak en nemlisidir!"
Gerekten de PKK, 12 Eyll srecinin ardndan alm salama ve snr tesi
faaliyeti benimseme gereini duymutu. 12 Eyll Harekt, sanki devletin isterse
onlar bir rpda yok edebilecei, bu sebeple kalc olmalar amacyla bir daha 12
Eylllere maruz kalmayacak ekilde tertiplenmeleri sinyalini vermiti. Dikkat kesilirse
grlecektir ki, btn illegal evrelerce bu sinyal alglanm olup, daha organize bir
almay ve imha orann en asgariye indirici tablo ortaya konmutu.
KISIM YED
12 Eyll sonras lke ykntlar ierinde bulunuyordu. Skynetimin sona
ermesiyle yaplan ilk genel seimlerde halkn tutunacak bir dal midiyle oyunu verdii
Turgut zal'l Anavatan Partisi tek bana iktidar olmutu. zal, Krt kkenliydi. Bunu
hi ekinmeden ifade eden ilk lider olma zelliini de tayordu.
Srecin girdabnda zal, tanyabildiim kadaryla Apo'nun zeksyla kyasya
mcadele edebilecek yegne siyaset adamyd. O, PKK'nn tehlikeli boyutunu henz
Eruh-emdinli basknlar esnasnda grecek kadar akllyd. PKK hareketini tam bir
devlet adam gibi lkenin beksn salamak amacyla nce tanmay ve nlemini

-157-

almak iin politik sava tehisini koymay tasarlamt. Uzun vadeli olacakt ama,
kesin sonu alc yntemleri de vard. Ve bir dnem pratik zeksyla kendisini PKK'ya
gre deil, Apoiste dnenleri kendisine endekslemeyi baarmt.
Esasen zal, koyu bir Krt, ancak Krt'n Trk'n bekasn Trk'n yannda ve
bu nedenle etimolojinin doal pekitiricilii gerei az biraz da sempati besledii
PKK'y Trkiye konjonktrne kansz belasz dahil etmeyi arzuluyordu. Bu, onu ok
sinsice oynad bir sava taktiine koturuyordu.
zal, savalarn hilelerin en iyisini yapanlarn lehine sonulandm ok iyi tehis
etmiti. Sebep ve sonu ilikisini harikulade kuruyordu. PKK'y hibir zaman
kmsemiyordu.
Belirttiim gibi O, PKK'ya siyasal bir imtiyaz kazmaktan ziyade, silahl
mcadeleye son noktay koydurtup, rgt marjinal bir sahaya ekerek, devletin
hizmetine sokmay planlyordu. Aksi halde byle bir anlayn dna kam ve
birtakm otoriterler tarafndan iddia edildii gibi PKK'ya hak vermek gibi bir emeli
gtm olsa idi, bugn Dou ve Gneydouda Krdistan bayrann Amerikan ve
srail bayraklarnn yanbanda dalgalandna ahitlik etmek iten bile olmayacakt.
12 Eyll darbecilerinin aksine temkinli olmay yelemiti zal. Evren'in;
"Bir avu apulcular srdr bunlar! Devlet her eye hakimdir..." szleri
PKK'nn nemsenmediini ima eder nitelikteydi.
Bir zamanlar krsaldaki silahl militan says 35 bine ykselen, kitle destei
milyonlarla ifade edilen, devlet iinde devlet olabilme yansna giren ve dnyann her
kesine ulaan bir rgte apulcular srs demek, ancak bir insann ne kadar
gafil olabileceine kesin delil tekil edebilirdi. Gayri resmi 35 ile 40 bin civarnda
cenazenin kalkt, bir dnem snr karakollarnn dahi kaldrlarak merkezlere
ektirildii, eylemlerde karakollarn 500'er gruplarla baslarak imha edildii, askerin
braknz krsala, gvenlik salanmadan halk ierisinde dahi gvenden uzak kald
bir lkede, "devlet hereye hakimdir" demek ne denli gerekleri yanstacaktr? Bu
tartlr dorusu...
zal, PKK'nn halktan g aldn biliyordu. Bu sebeple nce halka, sonra
militanlara ve ardndan lider kadrosuna psikolojik harp mekanizmalar ile silsile
yoluyla ynelmeyi tercih sralamasnda tutuyordu. Halka kar mutedil bir yaklam
sergiliyordu.
lk safhada, halkn PKK ile zdeletirdii kltrel haklarn tannmas iin urat.
Krte radyo-televizyon yayn yaplmasnda saknca grmediini belirtti. Okullarda
dahi Krte eitim serbestisini arzular gzkt. Otonomi, federasyon vb.
speklasyona ak fikirleri ortaya att. Krte doldurulan kaset satlarnn zerindeki
yasaklan ad olarak nitelendirdi.
Peki neden?
1949 l daresi Kanunu'nun ileri Bakanl'na verdii yetki sonucu Dou'da
kltrel ahengi sembolize eden tm ky, tepe ve mezralarn isimleri deitirilerek
Trkeletirilmi ve yetmedi ecnebilerin dahi dillerini dilediklerince kullandklar
Trkiye'de lkenin en byk orta olan Krtler'in anadilleri olan Krte 2932 sayl
yasa sonucu 1983 ylnda resmen yasaklanm ve Krt realitesinde inkarc bir tavr
taknlmt.

-158-

te bunlar, Krd, kendisini tarif etme kabiliyetinden yoksun brakan baskc ve

kardelik sylemiyle badamayc tahripkar kanunlard. Ve inkarclk, Krd
yasaklara rabet eden ve illegalitenin doal ittifaks konumuna srkleyen
etkenlerdi.
Doruydu, byle bir kardelik olamazd. Krtler, anakkale'de, Ege'de, Kars'ta,
Kbrs'ta, Dou'nun ve gneyin her karnda savaacak, lkeyi d smrgecilerin
elinden kurtaracak, ad konmam bebesini dahi vatan topraklarnn blnmez
btnl iin feda edecek ancak, gelin grn ki, refaha kavuturduu lkesinde k
krk be ecnebi dnmesi kadar zgr yaayamayacak.. Apo, esasen u tespitinde
ok doru bir laf retiyordu:
"Krtlerin, isyanla bizi zgr tanmazsan, isyan hep gndemde olur. Ya
seninle zgr birleirim, ya lrm, kaarm demeye getirmilerdir."
Evet, sen, beni vatanmda ecnebilerden daha stn tutmazsan dn eyh Sait'e,
bugn PKK'ya duyulan rabetin kanl gmleklerin tazeliini kaybetmeden yarnlarda
kimbilir hangi organizasyonlara rabeti salayacaktr.
Bunlar kk dnen beyinleri doal olarak ktledi. Zira, zal gibi beyin
kapasitesi yksek bir liderin ufkunu gremeyecek, deerlendiremeyecek kadar
olaylarn gerisinde bulunuyorlard. yle kalp, yle ilkel dnenler vard ki, lkenin
selameti iin rpnarak lmne beyin sava tketen bu lidere savunduu tezlerden
dolay PKK'l, Krt, blc gibi ithamlarda bulunulmutu. Oysa ki onun yapmak
istedii halkn, PKK'daki araylarn devlette de bulunabileceine kan getirmesini
salamak ve bylelikle PKK'nn brnd kimlii boa kartmakt.
Yasaklarn dnyann her yerinde srad ve cezbedici bulunduu ainayd. Bunu
srad ve cezbedici olmaktan kartacak en iyi yntem ise, phesiz tersi
uygulamalard. Yani "yasak" kavramnn kaldrlmasyd.
PKK'nn savunculuuna soyunduu "halklar" Krtler tarafndan cezbedici
bulunuyordu. nk PKK'nn savunduunu devlet yasaklamt. Halka, yasaklar
demek tatl geliyordu.
Esasen yasaklar hep tatlyd!
zal, irdelendii zere bunlar ok la tahlil etmiti. Sonuca, bu gereklik nda
ulamay hedeflemiti. Bir "Babakan" olarak alenen "ben de Krdm" demesi,
barl bir ema izmesi ilk aamada olumlu sinyaller alnmasna neden olmutu.
Vakit kaybetmedi. Avucuna ald kitleyi PKK'ya kar kulland. Devlet ile
anlamazla denlerin barnd airetlere scak mesajlar yollad. Airet reislerini
muhatap alarak airetlerinde bulunan sulularn tamamn affedeceini ilan etti.
Ancak bir art vard!
PKK'ya kar cephe almalar yetmeyecekti. Bir fiil savamalarn da istiyordu.
Yani devlet iinde gvenlik kuvvetleri ile dirsek temasnda bulunan ayr bir silahl g
oluturulacakt. Bunun iin isim dahi hazrd. Bu silahl kuvvet, GKK (Geici Ky
Korucusu) olarak adlandrlacakt. Grevleri; gvenlik kuvvetlerine blgelerinde icra
edilen operasyonlarda yardmc olmak, PKK'nn kylerine giri yapmasna msaade
etmemek, bulunduklar arazide PKK'nn barnmasna silahl atma pahasna kar
kmakt. Karlnda devletten maa ve bunun yannda istedikleri kadar silah ve mhimmat alacaklard.

-159-

Olayn atma ksmnn zal'n azndan duyulmas onun deil, derin devletin
srarc dayatmas sonucuna balyd. Ve o, tek bir Krd'n burnu dahi kanasn
istemiyordu.
Kolay deildi korucu da olmak. Zira, PKK'y destekleyen koca bir halk kitlesi
vard. yle ateli bir kitle idi ki, rgt, ayaklann diye talimat verse ayaklanyor,
protesto edin diye komut verse esnafn tm kepenkleri indiriyordu.
Hatrlyorum da memleketim Hizan da bir zamanlar sadece Sanl ile Srmaek
kyleri koruculuu benimsemiti. Sanl, henz PKK'nn yeni alevlenmeye balad
1985 tarihinde silaha sarlrken, Srmaek ky PKK'nn en iddetli olduu 1991
ylnda koruculua soyunmutu.
Dnebiliyor musunuz; ikiyzden fazla ky bulunan bir ilede sadece iki
korucu ky bulunmaktayd. Nasl da zdrapl hayatlar vard. Evinde korku,
mevziide panik iinde geirilen yllard o zamanlar. Hepsinin anlatm emin olunuz ki
mmkn deildi. Halleri alanacak gibiydi.
Nefesinizi tutun! Dikkatlerinizi anlatacam aadaki tmcelerde toplayn!
Vicdannzn sesini dinleyin! Ve ltfen, karar vermeden nce bir kez daha okuyun!!!
PKK'nn Hizan'a girii 1985 yllarna denk dmektedir. Bu tarihte henz yeni
filizlenen bir hareketin alm esasen uygunluk arz etmiyordu. Zira arazi bilinmiyordu.
Kitlelerin gr hakknda en ufak bilgi dahi yoktu. Gvenlik kuvvetlerinin blgedeki
mevcut durumu da karanlkta kalan soru iaretlerinden birisiydi. Sersem mayn misali
bir grup nihayetinde Sanl (Geliya Nemiran)'da kancaya takld. Hepsi kapana
dm fareler gibi can verdi.
PKK asndan ilk adm talihsizlikle sonulanmt. rgt st dzey yetkilileri,
militanlar taban bulmakta zorlanmadktan Botan Eyaletin de tutmay yaanan
tereddtlerden dolay dnm, ikinci bir atlm anna kadar eyalet dna birim
kuvvetlerin kmas yasaklanmt. Yeni katlmlar Botan'da toplatlyor, eitiliyor ve
srecin takibi buradan salanyordu.
1989 tarihine kadar hazrlk yapan ve eylemlerle adn iyiden iyiye duyuran
PKK'y bu tarihte byk skntlar beklese de, yaanan skntlar ayn zamanda byk
bir almn da vesilesi olacakt.
Tarih: 1989.
Yer: Botan. Blge: Tahtera.
Dman olarak gsterilen, grlen gvenlik kuvvetleri olaylarn vehametini ve
PKK'nn hi de hafife alnr bir yan bulunmadn ge de olsa fark etmiti.
Tanmad, bilmedii ve bu yzden de zerine gitmeye ekindii PKK'dan ne zaman
ki kopmalar meydana geldi, ite o zaman, PKK kimlii ve taktii deifre edildi.
Kulland arazi ve noktalar teker teker tespit olundu.
Artk nasl bir gle savatn bilmeyen devlet yoktu! Zihinlerde PKK, yava da
olsa aydnlanyordu.
Militanlar Botan'da skmlard. Bundan faydalanlmalyd. Zira itiraflara gre;
bu frsat deerlendirilmezse, PKK, n alnamayacak derecede ykselie geecekti.
Devletin umudu itiraflard. phesiz onlar, PKK'y en iyi tanyan ahsiyetlerdi.
Kimi komuta kademesinden gelmeydi. Bazlar vard ki, ok iyi savayorlard. Araziyi
nasl kullanacaklarn tanmlamakta zorlanmyorlard. Ve PKK, kendi silahnn atei
altndayd artk. yle ki, atma ksa, militanlar kovalamaya dahi ihtiya
-160-

duymuyorlard. Gidecekleri noktay, eski arkadalar zaten biliyorlard! Hatta atma

bitiminde gn yncaya kadar ka saat yol katedebileceklerini ve nerelerden gemek
zorunda olduklarm bile saptamalar mmknd.
Bir arkadan, bir arkadan ldrmek iin kovalamas... Byk bir trajedi!..
Ve devlet harekete geti. Botan ile dier blgeler arasnda boydan boya askeri
ynaklar yapld. Neredeyse tm arazi genie br ember izilerek hakimiyet altna
alnd. Militanlar hazrlksz yakalanm, emberde kalmlard. PKK'nn mevcut tm
kadrosu ember ierisinde bulunuyordu. Askerin att ember hergn daha bir
daraltlyor ve scak temas kanlmaz oluyordu. Nihayetinde daraltlan emberle
birlikte dank halde bulunan militanlar tek bir noktada kstrld. Son durak, Tahtra
idi.
Tahtra olay, rgtn imha ile kar karya kald ilk byk atmayd. Ve bu
atma PKK tarihinde hep ilendi. Ama; ders kartmakt.
Devlet, Tahtra dalk alannda kstrd militanlar, tek seferde imha etmeyi
planlyordu. Gnlerce scak temasta kalnld. Ama planlanan uygulanamad. Devlet,
PKK'y imha edemedi.
PKK ierisindeki bir rivayete gre, atmalar 17 gn srmt. 17 gn sren
atmada artk PKK asndan cephe sava vermek imkanszlam, yiyecek tek
lokma ekmek bulunamaz olmutu. st dzey yetkililer bu mnasebetle saldrya
gemekten baka are bulamamlar, bir akam zeri hakim tepelerden atlan askeri
ember son kez kontrol edilmi, askerin en zayf noktalarn tespit etmeye almlard.
Havann kararmasyla gzetleme faaliyetleri bitmiti. Savalar atrlarken,
gvenlikli bulunan bir noktada takm ve manga komutanlar dahil tm ynetici snfi
buluturuldu, ksa bir toplant gerekletirildi- Toplantda konuma yapan
sorumlulardan birinin u szleri olduka arpcyd:
'Ya, bu gece karz, ya da mcadelemiz Tahtera'a gmlr!x
Bu szn sahibi rgtn en sava ruhuna sahip "terminatr" lakapl rnak'h
Sami idi.
Gzetleme yapan gruplardan biri zaafiyet ierisinde bulunan bir askeri timin
yerini tespit etmiti. Plan ortaya yatrld. Sorumlu haklyd. Mutlak bu cehennemden
klmalyd. Zaten baka da are kalmamt. Plana gre; ember, zaafiyetin tespit
olunduu noktadan yarlacakt. Bu plan herkese kabul grd. Gece ge saatlere
kadar saldn ve ihtiyat gruplar belirlendi. Bir grup emberin kuvvetli olduu bir
noktada temasa girerek dikkatleri datacak, buna mteakip asl hedef kapsamnda
bulunan noktaya saldrlar dzenlenerek askeri kuvvet krlp datlacakt. ayet
ember yarlrsa tm gruplar, savunmal bir ekilde ayn istikametten geri
ekileceklerdi.
Sabaha drt veya be saat kalmt. Bu saatler, genellikle hareketli bir grup iin
yorgunluun ve rehavetin en ok hissedildii anlard. Militanlar tecrbelerine
dayanarak, saldry bu saatlere brakmlard.
Hareket iin start verildi. Gruplar pepee belirlenen noktalara doru intikale
giritiler. Hareketten 15-20 dakika kadar sonra ilk temas yanltmaca yaplan noktada
gerekleti. Ve ardndan belirlenen noktalara doru saldrlar balad. Gzetlemeyi
gndz vakti yapanlar hakl kmlard.

-161-

Gruplardan birinin banda bulunan tecrbeli savalardan birinin anlatna

gre; "zayf olarak tespit edilen noktada saldrya maruz kalan askerlerden bazlar
uyuklar vaziyette yakalanmlard. Yalnzca parmakla saylacak kadar askerin clz
kalan direniiyle karlalmt ki, bu da sonu iin kfi deildi. Tabiatyla emberin
yarlmas, hele o tecrbeli militanlar iin pek zor olmamt.
Evet, 17 gn sren askeri ihata sonusuz kalmt. PKK, sadece yok oluun
penesinden kurtulmakla kalmam, tpk 12 Eyll'den kard dersler gibi buradan
da youn bir tecrbe birikimi ile ayrlmt.
Belirtildii gibi, bu atma PKK tarihine bir kabus olarak geti. A. calan ve
merkezi yeler bu atmay da baz alarak 1990 tarihindeki drdnc kongreden
aclmn zorunluluu sentezini karttlar.
Karar verilmiti. PKK, her ne pahasna olursa olsun Bo-tan'n dna kmak
zorundayd. Ve bu tarih itibari ile resmen Serhat'a, Dersim'e, Amed'e, Garzan'a ve
daha birok stratejik neme sahip eyaletlere, blgelere alm saland. PKK, bu
dalmla gvenlik kuvvetlerinin dikkatlerini de birden fazla yere datt.
tiraf konumuna geen eski PKK'llarn dedii olmutu. Ve PKK, bu kararyla
tarihi bir frsata imza atmt. lk denemenin aksine blgelere alm salanrken,
bulunulan yrenin ocuklarn da saflarna katan PKK, hem arazi hakimiyetini
salam, hem de kitlenin dini ve eitimsel zaafiyetlerden yararlanlmasn bilerek
koca bir halk desteini kazanmt.
Artk PKK, be kiiyle deil, binlerce militan ve milyonlarca sempatizan ile
tanmlanr olmutu.
Belki yze geirilen maskeler nihayetinde indirildi, ama o maskelerin altndaki
sima deifre edilene dek saysz yerleim birimi, hile dolu oyunlar uruna, haritadan
silinmeye mahkum oldu. Harabeye dnen ileler, iller, yaklp, talan edilen kyler ve
ge zorlanan insanlar, insanlarmz.. Hepsi gzmzn nnde vuku bulan
olaylard.
Peki su kimindi?! Kimin eseriydi bunlar?!..
te, byleydi benim memleketim de! Halkmn gz boyanmt. Aalk ve airet
boyundurukluu altnda, feodalitenin gdmnde amansz bir yaam mcadelesi
veriyorlard ki, bu kez beyinlerine dzmece "zgrlk" temalar ilenivermiti.
Hepsinin gz kararmt deta. "PKK, bin yldr uyuyan Krt halknn ve btn
ezilenlerin byk tarihi bir uyandr" deniliyor, rivayetler doru kabul ediliyordu. nanlmas gt ama, Darwinci Apo'nun ve Marksist PKK'nn propagandalar camilere
tanmt. Yrenin en nde gelen szde din adamlar hutbelerde, PKK'ya slami klf
geiliyorlard. Ve aynen yle deniyordu:
"Her kim bu davaya destek verirse byk sevap kazanacaktr. Her kim bu
uurda lrse, Allah tarafndan ehit saylacak, gemite iledii tm gnahlar
af grecek ve cennetin kapsndan, sonsuz nimetlerle dllendirilmek zere
ieri girecektir. Dadakiler bizim ocuklarmzdr. Onlara Allah rzas iin
yardm edelim. Bundan byle en byk ibadetiniz bu saylacaktr.
(...) Onlara kar olan kimselerin biliniz ki, ne dualar, ne namazlar, ne
tuttuklar orular dinimizce kabul grmeyecektir. Onlar aken, sizin yiyeceiniz
her lokma haram saylacaktr."

-162-

Bunlar genel konumalardan yaplan ksa alntlard. Emin olunuz ki derine

inildike halkn, PKK'ya neden bir dnem olaanst enerji harcayarak destek
ktn pek l anlayacaksnzdr. Ancak anlatmn fazlasnn "acaba duygu
smrs m yaplyor?", kansna yol amamas dncesi ile kitabma eklenmesini
uygun bulmuumdur. Zaten yukardaki anlatmlar, vermek istediim mesaj
yanstmaya kfidir.
Hizan, Bitlis iline bal irin bir ile.. Fakat bu ilede yaananlarsa tam bir
kbustu.
Merkezinden, kylsne kadar nasl olduysa PKK'ya kar amansz bir sempati
dodu. Esasen nasl ki, ilk bakta gerekleen ak hikyelerine pek akl
erdirilemiyorsa, PKK ile halk arasndaki birden alevlenen yaknlk da yle akla
manta kolayca yatar cinsten deildi. zellikle genlik ierisinde dalardaki
militanlara kar duyulan sevgi "Heval" ile "Bray Aziz" szcklerinde beliriveriyordu.
Bu sevgi ylesine sk balla dnmt ki, dalarda silahl mcadeleye aktif
anlamda destek veremeyecek kiilerin dahi u szckleri kr dahi olsa inancn
kudretini anlatmaya yetiyordu:
"Hibir eyleme katlamazsam dahi onlarn yemeini yaparm. Yorgunluk
aylarn demlerim. Silahlarn temizlerim."
Evet, haliyle bu niyet PKK'ya g kazandrmt. Olayn perde arkasnda halkn
gc yatyordu. Halkn PKK'ya inandrlmas rgtn baarl eylemler karmasna
neden oluyordu.
1991, 1992, 1993 yllarnda Dou ve Gneydou'da kullanlmadk tek dalk alan
brakmayan PKK, bu tarihlerde tm arln hissettirmiti. PKK'nn arln
hissettirdii alanlardan birisi de Hizan-Tatvan krsalyd. Keza bu blge PKK
asndan hayati bir nem tayordu.
Neden mi?
nk bu blge PKK'nn iki gei gzergahndan birisiydi. Botan' Garzan'a aan
ve Amed'e balayan ok nemli bir kapyd.
Hizan'a ikinci kez 1990 ylnda giri yapld. 1991 ylna kadar yank uyandrc
eylem yaplmad. Sadece halkn kazanlmasna ve arazinin tannmasna alld. lk
etapta, 30'ar kiilik gruba blnld. Bir grup Hizan'n Lolan Yaylas'na, bir grup
Hizan-Kolludere blgesine, bir grup da. Tatvan'n Dnerta mevkisine stlendi. 1991
ylnda eylemlere giriildi.
Halk kazanlmt. Sorun bulunmuyordu. stihbarat dzenli bir
salanyordu. Keif grevini dahi, oluturulan milis kadrosu yrtyordu.

ekilde

200'den fazla ky bulunan Hizan'n sadece iki yerleim noktas koruculua

soyunmutu. Onlar, PKK'nn ne teorik, ne de pratik anlayna inanmyorlard. Bu
sebeple kylerine dahi girmelerini arzu etmiyorlard. Kylerine sokulmamalar uruna
direnie geecek ve hatta lmeyi gze alacak kadar kararl bir tutum ierisinde
bulunuyorlard. Srf bu yzden devletin silahna sarlmlard.
Krt olmak... Krtlne inanlmyor olmak.. Krt'ten baka bir yaayann
olmad bir diyarda dlanmla uramak nasl bir duyguydu acaba? Tabii bunu
anlamak, serseri zppe takmlarnn harc deildi elbette. Onlar anlamak... Ancak
onlarla ayn ortam solumak, onlar gibi yaamakla mmknd.

-163-

Onlar, PKK girdabnda amanszca mcadeleye atlanlarn iindeydiler. Devlet,

onlara koy korucusu derken, PKK yanda kitle ise "cah" diyordu... Hain olarak
grlyorlard PKK'llarca! Bir hain gibi muamelelere tabi tutuluyorlard. Belki
Firavun'un ihanetinden bile daha tiksindirici bulunuyorlard.
Korucularn yaants yle acyd ki...
1991 ylnda silaha sarlan Srnaek kyne bal korucularn yaanlan aclarn
en ilelisiydi. Zira kiminiz ileyi maddiyatta, kiminiz de sevgiliniz sizi terk ettii vakit
tatmsnzdr belki. Benim izah ettiim, byle bir "ile" deildi. Zaten bunlara "ile"
demek de gereki olmasa gerekti. Bunlar olsa olsa, gneyden esen meltem
rzgarnn yerini, bir gn kuzeyden esen sert bir rzgara brakmas kadar nemsenmemesi gereken eylerdi.
Srmaek ky henz yeni korucu olmutu. Dostluklarn bozmak uruna tm
mitlerini devlete balamlard. Hani devlet elini ekecek olsa, kasabn ba altna
yatm bir koyun kadar biare kalacaklard. lk balarda kolay gibi grnen
koruculuun, olunduktan sonraki sreci gerekten etin geiyordu.
Srmaek, pek byke bir ky deildi. Korucu says gnlllerle birlikte otuz
kadar ancak vard. Arabalar dahi yoktu. Hem olsa bile, bir gn mutlaka yollarna
denecek bir mayn veya atlacak bir pusu sonucu, hem maddi kayba, hem de can
kaybna urayacaklard. Onlar iin, braknz araba ile seyahat etmeyi, kylerinden
tarlalarna serbeste gitmek bile bir zlem haline dnmt. Yanbalarnda
bulunan komu kyler dahi -ki ilerinde akrabalar da vard-onlardan rahatszlk
duyuyordu. Bir sr PKK sempatizan kyler arasnda yalnz bana bir kyd
onlarnki- lmcl hastalan olsa kimseden yardm dilenemezlerdi. Hem isteseler de
kim yardmlarna koacakt? Kylerinden 100 metre uzaa gitmeye kalksalar,
yanlarnda silah bulundurma ihtiyac duyuyorlard. Kylleri haricinde yaknlarndan
kim gese hemen tereddte, kaplyorlard. "Belki vuruluruz" diye kendilerini salama
almaya alrlard. Gece, ne kylerinin yaknndan kimseyi geirir, ne de
bakalarnn kyne yaklarlard. Zaten geceleri blgede intikal halinde grlenler
ya PKK'l ya da asker olabilirlerdi. Sivillerin hava karardktan sonra evlerinden
kmas ise kesin kez yasaklanmt.
Neden mi?
nk gayri nizami bir sava vard. Her an iin ne olacam kestirmek mmkn
deildi. Ve kr bir kurunun nereden, kimi, nasl hedef alaca belli olmazd.
Her ey o tarihlerde hocalarn hutbelerde verdikleri vaazlar dorultusunda
yaplyordu.
Korucular, ehir merkezine inerek, gnlleri enlensin diye ocuklarna belki
biskvi, belki ikolata alacaklard ama hemen kylerinin yanbandan geen yoldan
onlarca araba geiyor olsa da hibirine binemeyeceklerdi, binememilerdi de. Korucu
olmadan evvel lesiye sevdikleri Kasanlarn, Mahmutlarn da arabas geiyordu
hemen yanlarndan, ama otostop yaparak hastalan olduuna iaret ediyor olmalarna
ramen durduramyorlard onlar da. Sadece durmamakla kalsalar ne la! Otostop
yapan korucularn ayaklarnn dibinde bulunan ukurluklardaki sulara bilinli bir ekilde arabann tekerini denk getiriyor, o kirli suyu kfre de r-cesine zerlerine
sratyorlard.

-164-

Varsn olsun, bunlar da geerdi elbet. Belki bir gn Hasanlar'la, Mahmutlarla

barrlard. O gn atana dek, teker zerinde deil de, ayaklan zerinde ihtiyalarn
karlayacaklard amma...
Srmaek ile ile merkezi arasnda yayan yry ile drt saatlik mesafe
bulunuyordu. Ve her Allah'n gn gidi ve geli olmak zere bu yolu, bir ou iki kez
katetmek durumundayd. Bu, onlarn, gnde sekiz ile on saat yrmeleri mnsna
geliyordu. stedikleri gereleri alabilecekler miydi? O da, bilinmezdi! Zira, PKK'nn
talimatyla kepenk kapatan bir esnafn, onlara gda ve giyim tr alveri
yapmalarna olanak tanmas dnlemezdi. Gpegndz milletin kinli baklarnn
altnda silahlaryla baba aydlar.
Seyyar satcdan alabildikleri patlcan ve biberi teraziye koyunca dahi
omuzlarnda asl bulunan emniyeti ak silahlarn indirmiyorlard. Geceye kalmaya
grsnler mmkniyat yok, otellere dahi sokulmazlard. Karakola gider msait bir
kede uyuyakalrlard.
Halk, PKK'ya ylesine aldanmt ki, kapsn askere dahi amyordu. Esnaf
yiyecek verme taraftan deildi. Gndz bile ufack arda gven iinde gezmek pek
zordu. Dolaysyla askerlerin kendi balarna ar izinlerine kmas da yasaklanmt.
Bir gn Srmaek ky basld. Basknda korucularn kayb olmazken, iki militan
hayatn yitirdi. atmada len militanlardan biri yine Hizan nfusuna kaytl Gkay
kyn-dendi. Baskn dzenlenen gecenin sabah Hizan halknn tamam Srmaek'te
silahl atma ktm duymutu. Herkes sonucu ok merak ediyordu. Ksa sre
sonra iki militann ldrld duyumu tm ileyi sard. Sonu Hizanb olan ou
kesimin houna gitmedi. Tabii sempatizanlarn da elleri bal oturmalar
dnlemezdi. Hepsi arabalarna bindi. evre ilelerden de konvoylar eliinde
sempatizan yayordu. Konvoylar oluturuldu. Hep beraber korucu kyne doru
hareket edildi. Son durak Srmaek ky oldu.
Korucular, kendilerince iki haini ldrmlerdi. Lakin ldrdkleri cenazenin
zerine gidecek kadar kyn dna dahi kamyorlard. Arkadalar kyden epeyce
srklemilerdi cenazeyi.
Gkay kynden olan Bar (Gerek ad Sevdin idi) adl militan kendisini
defnetmeye gelenlerin omuzlarnda tanmt. Karda bir korucu ky ve omuzlarda
sloganlarla tanan bir PKK militan...
Dieri ne mi oldu?
O da komu kylerden biri tarafndan kaldrlarak sakland. Nedeni ise akt.
Dman, rgtn kayp saysn renmesin, moral depolamasn... Bu ceset de
medeni adl militana aitti. Ancak birka ay sonra yaplan bir ihbar sonucu tespit
olunmutu.
Bunlar birer insanlk trajedisiydi. Dnnz; bir zamanlar can cier olduunuz
insanlar sizin cannza kymak iin gelenlerin yolda olmu, karnza dikilmi..
Ve esasen biliniz ki, "tezgah" d glerin ii olsa da, idame ettiren unsurlar
iimizdeki gizli er gleriydi.
Koruculuk +PKK+ Trkiye'nin en temiz yrek a olan Trk ordusu... Hepsinin
ortak bir yan vard: Kan ba!..

-165-

Olaylarn bu yn aratrld vakit karmza speklasyona ak ynca kap

kacaktr. Bu sebeple pratik srecin somut delilleri ile yola kmakta yarar vardr.
Onun iin zal konusuyla alakal deiik, kantlanmam yorumlardan kanmak
kanaatimce en dorusu olacaktr.
Turgut zal'n, Trkiye'nin iinde bulunduu kt koullara ramen giriimci
kiilii ve tutarl politik izgisiyle realize ettii saysz faaliyetleri vard. PKK'ya kar
koruculuk statsn dnce snrnn dna tayan ilk lider olma zelliini de
tamaktayd.
KISIM SEKZ
Dorusu Turgut zal, bilerek veya bilmeyerek PKK'ya kar ylesine psikolojik
harp taktii gelitirmiti ki, btn anti-terr otoritelerini bile byk hayretler ierisinde
brakmt.
1986 tarihinin ardndan bir dizi terr yasalar dnld. Alnan en isabetli
kararlardan biri de dadaki genlere efkat eli uzatlmasn ngren yasa taslayd.
Ki bu, PKK'dan kopmalar ve rgt ii ihtilaflar arttrc boyutlar da beraberinde
tad.
zal'n dnd ve sonraki yllarda meyvesinin fazlasyla alnd bu yasa
neydi?
Sz konusu yasa, Pimanlk Yasas'yd. Pimanlk Yasas, dalardaki genlere
af getiren nemli bir giriimdi. Bu kanun, rgtn nemli noktalarnda bulunan
isimlerden, savalara kadar bir ok militan devlet saflarna ekmiti. Yasann
Meclise onaylanmas art olduundan antipati olumas amacyla ilk nceleri afifin
sadece dalarda ellerini kana bulamam olanlarla snrl tutulaca belirtilmiti. Ancak, bu bir gz boyama taktii olarak benimsenmiti. Ve bu, gayet olaan saylrd.
nk mantki ynden gzetildiinde devlet, kinci olmamal, ancak bireylere mahsus
olan kin ve intikam duygusundan uzak durmalyd.
Esasen kartlan Pimanlk Yasas'nn rgt ierisinde en ok kimlere yarad
gemite olduu gibi gnmzde de belirginliini korumutur.
PKK ortamnda normal ordu dzeninde olduu gibi, altst olmak zere dzenli bir
ekilde ileyen kademe anlay vard. Yalnz PKK'y dzenli ordulardan ayrdeden
zelliklerin banda lk, yntem ve ortam yattndan, bunlar rgtsel ihtiyatl da
ncelikli klmaktayd. Ve eer ki kiilik sorununun varl da sz konusuysa elikiye
mahal brakmadan tek beyinsel dnce istikametinde yaam idame ettirmek kati
kouldu. Bunu yapabilmek iin de gz ve kula d rivayetlerden ve dnyadaki
gelimelerden arndrlm sava yapyla hareket etmek gerekiyordu.
PKK, silahl mcadelesini dalarda yrtmekteydi. nk dalar, gayri nizami
harpler iin en ideal seenekti. Dalarda saklanmak, taktik retmek manevra
kabiliyetini arttrmak mmknd. yle ki, yaplacak bir eylemin akabinde manevraya
kalkrken karnzda bulunan ilk srt hattn amak, kurtulmay salayacakt. Lakin,
yle bir sorun vard ki, o da, doaya kar verilmesi gereken etin mcadeleydi.
Bir yandan bir fiil yrtlen scak atma ve dier yandan doaya kar verilen
sava gzard edilemeyecek pratik engellerdi. PKK, bunu adaptasyon yolu ile
amt. Ancak, bu tr mzakerelerde belirttiim zere elikili beyinlerin oluumuna
da meydan vermemek gerekmekteydi.

-166-

Keza, bir silahl mcadele rgtnde elikilerin varl daima namlunun,

dmandan yoldaa dnmesi tehlikesini tamaktayd.
elikiler, genelde ya ok pratik zekaya sahip olan savalarda -ki bu tur
kimselerin tehlikeli olduklar hissedildiklerinde ldrlmeleri kanlmazd- ya da iki
ayr gre tanklk eden veya iki ayr pratii ayn anda yaayarak gren savalar
da gzetlenebilirdi.
Buna PKK literatrnde, asimile olmuluun gdmnde psikolojik savan
uygulanmas denmekteydi.
PKK'nn saflarnda barndrm olduu militanlarn nemli blm Trk dili ve
kltr ile kendilerini yetitirmilerdi. cra blgelerde kendi kltr ve ana dilleri ile
yaayanlar da vard tabiki; aznlkta olsalar bile. Bunlar, PKK'nn deyimiyle
asimilasyonun en etkin olduu "beyaz katliam" giriimlerinin uzanda kalmlard.
Yani kendi iine kapank ve d dnyadan kopuk bir yaam ierisinde olmulard. Hal
byle iken ehir kltrnden ve uygar teknolojiden yaamlarna deiim salayacak
psikolojik katk payndan nasiplerini almalar imkan dahilinde deildi.
Zira, bireylerin kiilik olgunlamas evresinde en ok etkilendikleri bu iki ana
silaht. Ana silah diyorum, nk gerekten bir lkenin varln ve gcn korumas
asndan her trden etnik yapya sahip aznlk veya topluluklar ama dejenarasyona
uratarak, ama asimilasyona tabi tutarak topraklarna baml klmas zaruri bir
durumdur.
PKK'nn nicel gereklii olarak tespit ettiim yzde 15'lik kltr ve uygar teknoloji
asimilasyonundan rak olan militanlarn mcadele sahasnda motivasyonu daha
kolayd.
nsanlarn anatomisi incelemeye alnd vakit grlecektir ki, insanlar
grmediklerine kar ilerinde arzu duymazlar; ancak ilk rendiklerim de doru kabul
ederler. Bunun sebebi tezat oluturacak ikinci alternatifin bulunmaydr. Oysa ki
aydn ahsiyetler karlarna meze yaplan bir gr kabul etmeden evvel baka
dnrlerle fikir teatisinde bulunurlar; olumlu veya olumsuz ynleri bilgi daarcklar
lsnde ele alrlar; olmad, kaynakaya inerler...
Bu alardan deerlendirildiinde PKK'nn lehinde durumlarla yzleilecektir.
Fakat olayn bir de aleyhte kalan ksm vardr. stelik yzde 85'lik byk bir yzde
pay ile..
Bu vaziyetin yani aleyhte olan byk yzde paynn, nlemi alnamamas halinde
rgtn genel yaps bozulacak ve hatta oportnizmi, kendiliindencilii, moral
kn ve dejenerasyonu beraberinde srkleyerek imhaya tanmas kanlmaz
olacakt.
te bu ok nemliydi.
Yzde 85'lik blmn kapsamnda yer alanlardan ister okumu, ister okumam
olsunlar neticede yaamlarnn gemiteki srecinde asimile olan ok ynleri vard.
PKK ortamndayken sivil hayatlarndaki ok eye zlem duymalar kanlmazd.
Devletin psikolojik harp uzmanlarnn bu noktay tespit etmesi ve devlet politikasnn
buradan yola klarak ekillendirilmesi de PKK'nn iini daha da zorlatrmt.
Devlet, PKK'ya kar belki de hi olmad kadar ilk kez etkili bir sava vermiti.
Dikkat edilirse bu gelimelerin ve taktiksel admlarn atld yllar Turgut zal'n
liderlik koltuuna oturduu zamanlara rastlamaktayd. zal, bu pratiiyle diyebilirim
ki, gerek bir liderin olmas gerektii gibi tatl-sert politika takip etmiti.

-167-

Devlet tarafndan aklarnn yakalandn hisseden PKK, iyiden iyiye rahatszlk

duymaya balamt. Zira, dalara metropollerden bir anlk hevesle yle youn
katlmlar gerekleiyordu ki... Krte bilenler bile aznlkta kalmlard. PKK'nn
Krte okunuunu dahi telaffuz edemeyen kimi mini etekli, kimi kot pantolonla
gencecik kzlarla, akl bir kar havada olan lmpenlerin silahl amasal bir davada
ne kadar mesafe katedebilecekleri aleniydi. PKK, ksa sre ierisinde hesabn
yapm ve bence de en doru yntemi benimsemiti. Uygulanan yntemin ad;
psikolojik sava erevesinde beyin ykama harektyd.
Dnnz bir kere; deil bir davaya, size davay anlatan bir militana
kanyorsunuz... Bir anlk hevesle ayaa kalkyorsunuz. Aslnda bilmediiniz ve bu
yzden bir macera olarak nitelendirilebilecek bir cehennem ateine dalyorsunuz...
Son durakta o bir anlk hevesin eer ki macerasn atlatmsanz sizi medeniyetin
gbeinden ilkelliin kol gezdii dalara ve beyaz iri bitlerin yaama kayna olan
militanlarn ortamna srklediini farkediyorsunuz... Dilini dahi telaffuz edemediiniz
byk bir davay srtlyorsunuz. Belki de hi silah grmemitiniz!.. O gne dek hi
iddet yanls olmamtnz!.. Evinizde bal, tereya, beyaz peynir, halanm yumurta
olmadan kahvalt yapmayan siz, artk ii fare pisliiyle dolu ekmee, ykamak iin
zaman veya su bulamadnz zeytine talim ediyorsunuz.. Eer ki bunu da bulabilirseniz!..
Artk sevgiliniz iin her Allah'n gn ellerinizde tuttuunuz gller olmayacakt.
Her baknzda size lm hatrlatan silahnz ve siz olacaktnz!
Ac da olsa PKK'y tanmayan, ancak dalarda bir PKK militan gibi yaayan biri
olmak!.. Yanndakilere yoldam demek.. Fakat ayn lisan dahi paylaamamak...
Ksacas gzel ve sade bir yaamdan koparak koca bir girdaba kaplmak.. Hangi
davann, kiminle yrtldnn dahi bilincinde olmamak...
PKK'ya katlm salayanlarn yzde 85'lik blm ite bu elikileri yayordu.
Esasen bunlarn, ayr yola kan frsatlar bulunmaktayd. Ya kurtulu iin geri
dn yapacaklard, ya lmn penesine derek kimseciklerin bilmedii ve belki
de daha yllar boyu ayak basmayaca bir kayann dibinde veya koca bir vadinin
derinliklerinde, akan derenin cra bir kytsnda amaszca ryeceklerdi. nc
frsatlar ise, hakszlklarda hakllk pay arayarak yollarna bulunduklar mekanda
devam etmekti.
Bu gibi durumlarda tercihler, insanlarn ilerinde duyduklar gven hissiyatna ve
phesiz psikolojik durumlarna gre yaplrd.
KISIM DOKUZ
Mevcut yukardaki genelleme baz alndnda devletin PKK'ya oranla daha ansl
olduu sylenebilirdi. Artk, elinde psikolojik harp amal kullanabilecei ok sayda
arac g bulunmaktayd. Bunlarn banda televizyon gibi grsel, radyo gibi
iletiimsel, gazete, dergi, kitap vb. yazl medya gc gelmekteydi.
Turgut zal dneminde bu g en iyi ekilde kullanld.
zal'n Krte radyo televizyon kurulmasna mutedil yaklamas, kurulu gcn
aktivitasyon sahasnda daha ilevsel klnmas amacna ynelikti; taktiksel bir strateji
nitelii tamaktayd. Dikkat edilirse zal, "referandum yaplmaldr" eklinde
beyanatlar da vermiti. Fakat referandum yaplmas ihtiyacn da srece yayarak
sindirme yoluna gitti. Bu da; dnemin taktiksel stratejilerden biriydi.

-168-

ayet zal, art niyetli bir grnm veya sistem ierisine girmi olsa idi, emin
olunuz ki kulland yntemlerin hibirine ihtiya dahi duymadan byk bir cesaret
rnei gstererek Apo ile dorudan grme yoluna gider ve g elindeyken bir
gece vakti alaca karar sonucu tereddt dahi etmeden karsnda yer alan gleri p
asi fi z e ederdi. Btn anti-terr birimlerini yok ederdi. Tpk zamann Genelkurmay
Bakan Necip Torumtay' pasifize edip, istifaya zorlad gibi!..
stem duyulan, ancak basan orannda fazlaca mesafe katedilemeyen psikolojik
harp atlmnda zamanla boluklar ortaya kmt. Devlet, kolay baaramazken PKK,
zor olan hayata geirmiti. PKK'nn merkezi yelerinin hemfikir kalmas sonucu,
dalardaki tm savalarn ellerinde bulundurduklar radyolar toplatlmt. Kyl
veya milis kadrosu araclyla Trk gdml gazete almlar yasaklanmt. Bir
dnem baz eyaletlerde k smaklarnda bulundurularak topluca militanlara
izlettirilen televizyonlarn kaldrlmas ve depolara konmas istenmiti. Buna gre;
krsalda komuta kademesinde bulunanlar radyo dinleme yetkisiyle donatlmlard.
mkan dahilinde sadece rgt lehine haberleri ieren gazetelerin krsala karlmas
ve giriebilecei psikolojik bir savaa kar iinde barndrd elikili beyinleri himayesi altna almt. Onlar, her trl aksi fikri duyabilecekleri ortamlardan uzak
tutmutu. Teorik eitim, grev, nbet, atma, eylem, intikal derken srekli yorgun
drlen militanlar uykuya dahi hasret braklyorlard. Dnce glerini
yitirmilerdi.
Buna ilikin bir rnei somuta indirgeyecek olursam, konu, sanrm daha pratik
anlalacaktr:
Esasen hayatmn PKK'da iken her safhas ok yorucuydu. Dile kolay, gece de en
az alt, bilemedin yedi saat intikal gerekletiriyorduk. stelik katettiimiz yollar yle
kolayca alacak trden deildi. Dizleri kran yokular, dibi gzkmeyen uurumlar,
sarp kayalklar birer birer amak zorundaydk. Kimi zaman yamurla, kimi zaman
gecenin zifiri karanlyla boumak durumundaydk. Yine yorucu bir gnn
akamnda intikale gemitik. O gn ne hikmetse btn grevleri st stne ifa
etmitim. Birgn ncesinde de etin geen bir atmada bulunmutum. Bir
arkadam yitirmitim. Cesedim yakalatmamak uruna omuzlam dikkat ekmeyecek bir yerde kamufle etmitim. Ve hl, onu tarken kana bulanan elbiselerim
zerimde bulunuyordu.
Bu mu sadece?
Zorun tesinde geirdiim PKK yaantsnda, bulunduumuz noktadan en az
sekiz saatlik mesafede kurulan bir depoya gitmitim. On gnlk malzeme alm,
katrlar vastasyla noktamza tanmasn salamtm. saat kadar uzamzda
bulunan Avata kyne stelik hi ara vermeden uram, milislerimizden istihbarat
toplamtm.
Anlalaca zere gnlerce zlemini duyduum tatl bir uykuya dalamadan
gemitim intikale, yine o akamn arefesinde.
Gz kapaklarm sanki ta kesilmiti. Tamas o kadar g geliyordu ki!.. ntikal
ediyorduk ve karmza her an neyin kacam kestirmemiz mmkn deildi; ihtiyatl
olmalydk. Gzlerimi ak tutmak zorundaydm. Ama olmuyordu. Birka admda bir
kapanyordu kendiliinden. Ezberlemitik ya yollan kim bilir ka kez gemitik
buralardan! Gzlerim kapal bile olsa ayaklann buluyordu yolunu kendiliinden.
Saatler sonra "Veri" denen bir kye vardk. Oradan "Kelha Re" denen tepeye
trmanacaktk. Noktamzda orada bulunuyordu. Varacamz nokta da doyumu

-169-

olmayan ylesine bir kaynak suyu vard ki, o suya bir eriebilsem btn
yorgunluumu unutacaktm. Doyasya iecek, birka saatliine de olsa gzel bir uyku
ekecektim. Dncesi gzeldi de, karmzda halen sanki yllar boyu yrsek yine
de ulaamayacamz kocaman bir da vard. Hem de alabildiince dik duruyordu.
Oraya varmaya ne hacet; dizlerimde iki adm atacak kadar bile takatim kalmamt.
Veri, eski bir Ermeni ky idi. evre kylerin tamamnda da birinci dnya
harbinden evvel Ermeniler yaamlard. Ve neredeyse btn Ermeni kylerinin ismi
"s" harfiyle bitmekteydi. Ktis, xkis, Canges, Derdis, Nernis bunlardan
balcalanyd. Bu kylerin eski sahipleri olarak bilinen Ermeniler, her kyde ayr bir
kilise yapmlard. Ve kiliselerin hepsi mutlak suretle bir baka kyde yaplan kiliseyi
grebilecek ekilde ina edilmilerdi. Neredeyse bir asr gese de bakmlar
yaplmamasna ramen bu kiliseler de hl hayret uyandrc ikonalarn bulunmas
gerekten de ilginti.
Ermenilerin buralardaki yurtlarn terk etmesi birinci dnya harbi esnasna denk
dmektedir. Bir rivayete gre; Anadolu'ya igale geen Rus ve ngiliz
smrgecilerine destek km olduklar iin kovulmulard, ldrlmlerdi.
Celal Bayar'n, M. Kemal Atatrk'n de fikri yeliini yaptklar ve devrimci
karaktere sahip olan, Emperyalist glere kar bir hareket oluturulan ttihat ve
Terakki Cemiyeti'nin lideri, hukuk mektebi mezunu Talat Paa'nn bir Ermeni'nin
arkasndan skt kurunla can vermesi bir Ermeni toplumu ile yaamann rizikosuna
aleniyet kazandrmaktayd.
1915'te onbinlerce Ermeni'nin ldrlmesi Krtlerin zerine atl bir su olarak
tespit olunmutur. Oysa ki ttihat ve Terakki Cemiyeti'nin askeri efi Enver Paa'nn
amcas Halil Paa'nn bu olayda en byk pay sahibi olduu bilinmektedir.
Ermenistan'n Erivan kentinde Eyll 1918'de yapt bir konuma bunun kant
niteliindedir. Halil Paa unlar sylemitir:
"(...) Son ferdine kadar yok etmeye altm Ermeni Milleti... Eer yine
birtakm uursuz komitaclara katlarak Trk'e ve Trk vatanna ihanete kalkarsanz btn memleketinizi saran ordularma emir vererek dnya stnde nefes
alacak tek Ermeni brakmayacam, aklnz banza aln."
Ve Halil Paa'ya gre; devlet, ihmal ve ihaneti kabul etmezdi!
"Veri" kynde artk gerler oturuyordu. ou zaten kaak bir yaam srdren
kyllerden ibaretti. Hepsinin de bize sempatisi vard. Hele kyn gen kzlarnn
bize duyduu sevgi kanmca apayryd. Ne zaman kylerine girsek, en derin uykuda
dahi olsalar yataklarndan urlar bize hizmete koyulurlard.
Veri kynde bir rivayet dolard hep. Rivayete gre, genler, kime kar sevgi
besleseler bunu szle aa vurmazlarm. Bahar aylarn bekler kylerinin hemen
berisinde bulunan heliz otlarnn iine dalar, mantar toplarlarm. Topladklar
mantarlarn en irisini, en gzelini kimlere verirlerse sevdiklerinin onlar olduu
anlalrm. Bu sadece akn girdabna kaplanlarn setikleri bir det olmaktan
ziyade kardee duyulan sevgiler iin de geerli bir durum olarak rivayet
edilmekteydi.
Kim bilebilir, belki de!?..
Bizim de intikalimiz byle, bir baharn alaca karanlnda sryordu. Belki az
duraksayarak Veri kyne urasak bize duyulan sevgiye bir kez daha tanklk
edecek ve moral depolayacaktk. Kim bilebilir, belki de ii sevgiyle dolu bir hatun

-170-

gndz vakti toplad kar gibi mantarlar bize uzatacak ve kalbimizin derinliklerinde
yer edinecekti.
Her neyse, nasl olsa kye girmemitik. Hayaller dnyasndan dnelim ac
gereklere...
Yorgun savalarla szlyorduk; Veri kynn zlemini duyduumuz
klarnn kenarndan. Ky, t olmayan bir intikalle bitirdik; koyulduk noktamza
dein uzun bir patika yola.
Veris'in yaklak 20-25 dakikalk uzanda dalarn yamacna yaplm bir kilise
vard. Siyasi faaliyetler srdrdm zamanlarda ok defa gitmitim bu kiliseye.
Gndz kilisenin ierisinde saklanrdk. Gece, yine kar etraf kolaan ederdik.
Kiliseye vardmzda soluklanalm dedik. Grupa durduk. Kimse srasn ve
mesafesini bozmadan olduu yere -meldi.
Kilisenin birka metre uzanda kocaman bir ate yanyordu. Ve etrafta byke
koyun srs vard. Ackmtm. ok da yorgundum. Srnn obanna varaym,
birka lokma ekmek alaym, diye geirdim iimden. Belki yeni salm st de vard
yannda. Ah ne gzel olurdu... Doldururdum obann tepsisine, oban ateinin yanna
koyar kaynatrdm hemencecik. Nasl da kana kana ierdim ama...
Dndklerim bu kez hayalde kalmamalyd. Hemen kalktm ayaa kardm
srtmdaki antam. Hep sa omuzumda tadm silahm sol omuzuma aldm. Grup
sorumlusuna;
- Heval, arkadalarla bir saat kadar soluklanalm burada. Nasl olsa gvenlidir
buralar. Hem arkadalarmz da ok yoruldular, dedim.
Grup sorumlusu da yorgundu. Diretmedi. Ban, "evet" anlamnda sallayverdi.
Bu karar, sessizlie riayet ederek tm militanlara duyurdum. Ardndan hzl admlarla
vardm btn heybetiyle yanan kocaman atein yanna. Koyunlar dahi dinlenmeye
ekilmilerdi gecenin o saatinde. Ackm birka yavrunun meleyii dnda, bir ou
melmi uyukluyordu. Kuzularn annelerine bir yaslan vard ki... Sanki bizden
daha anslydlar. Ne de olsa anneleri vard yanlarnda.
Atein etraf tpk bizim yaptmz gibi talarla evrili idi. ki oban vard orada.
kisi de uyukluyordu. Koymulard altlarna kepenei, korkusuzca uzanmlard srt
st.
oban denilince hep babamn u szleri gelirdi aklma:
"Olum, okumazsan oban olursun sonra..."
Beni, kardelerimi bu szlerle okumaya tevik ederdi. Belli ki obanlktan daha
alt tabaka bulamamt babam. Bizde tabiidir ki zamanla utan duyardk oban
olmaktan. Arkadalarmz bile kkken oban olmayanlar arasndan seerdik.
Yoksa kz arkadalarmza oban iin;
"Bu bizim arkadamz!" nasl derdik. Onlara "acyabilir-dik" ancak.
Zira, iki koyunla hayatlarn ayn kefede tketiyorlard onlar!..
Atein banda bir mddet durdum. obanlar beni henz farketmemilerdi.
Dorusu iimden onlar rahatsz etmek mi gelmedi, yoksa baka br nedenden mi
bilemiyorum ama sesimi karmadan bir sre dona kaldm baularnda. yle bir
nce kendimi, sonra onlar szer oldum o an iin. Ben "gerilla" idim. Bir gerek vard
ki, o da; belli bir kesimin kahraman oluumdu. Beni kahraman olarak grenler iin

-171-

ncln ve bamszln sembolydm. Ancak gereklerden kamann da anlam

yoktu. Ne var ki o, nc ruhunu tayan kahraman konumundaki ben, babamn "en
alt tabaka" diye gsterdii oban mesleine o an gpta etmitim. Evet, ks-k artmt
m. imden;
"Ne olurdu Allah'm; u an bunlardan birinin yerinde olsaydm da sadece birka
saatliine uyayabilseydim," diye geiriyordum.
Sadece o n iin tabii ki...
Smsk sarlrdm kepeneime... Dnmezdim ki bana dmanlk yapanlan. O
an iin varsa yoksa kapanan gzlerimin ardndan greceim ryalar alemi nem
kazanacakt.
Esasen oban olunulsayd eer, lm korkusu da olmayacakt ki! Kanl elbiselere
tahamml edilmeyecekti ki! Ka dolu bir yaam srlmeyecekti! Canlara
kylmayacak, yitirilen arkada evresine tanklk edilmeyecekti! Belki de en gzeli
tertemiz bir dnyada kavgasz bir yaam idame ettirilmesi olacakt; hem de btn
sadeliiyle!...
oban kskanan, onun yerinde bir an iin dahi olsa olmak isteyen bir kahraman
olmak!..
Belki yllardr rgtteydim. Edindiim onca deneyime ve zora ideal diye
kabullenen kiiliime ramen bir obana hem de hayatmda ilk kez gpta etmitim.
Oysa ki yaantmda gpta etmem ve dnmem gereken ok ayrnt vard. Fakat
onlar, ne grebilecek, ne de dnebilecek zamanm yoktu. Sre bana, sadece
savatka deer kazanabileceimi retiyordu.
Ksacas PKK'nn verdii emirlerle kiiler, yklendikleri grevlerin meguliyetine
dalmaya grsnler hayatlarnn geri kalannda dnmeye ayrd edebilecekleri bir
saatlik bo vakitleri dahi kalmayacakt. (Bu, komuta kademesi harici iin geerli idi).
Doal olarak benim gibi komutan seviyesinde eitli grevler icra etmi bulunan bir
kimse olarak izah ettiim zere uykuya hasret decek durumlara getirilmi olmam,
sanrm henz taptaze beyinlerin debilecei durumlara yorumsuz olarak aklk
kazandrmaya yetmektedir.
Akladm zere, devletin psikolojik uzmanlarnn drts ile basn-yayn
organlarn oaltarak ama iyi, ama kt bir ekilde kullanmas dalardaki taze
beyinler zerinde elikiler zinciri oluturmuyor deildi. Ancak PKK, ksa srede buna
da are buldu. Ve baarl olmak uruna olduka radikal kararlar ald.
Dalarda bir dnem hemen her militann elinde kk bir radyo bulunurken,
alnan kararlar sonucu tm radyolar eitli bahaneler ileri srlerek toplatlm ve
manga komutanndan balamak zere st yetkili komutanlar da sadece birer adet
bulundurulmasna msaade edilmiti. Tabii bu karar militanlar zerinde uygulatc
noktalara tanldnda krgnlk oluturulmamasna zellikle riayet ediliyordu. Radyolarn toplatlmasnda ileri srlen en mantkl mazeret de kt imkanlarla temin
edilen pil yoksunluu olmutu:
"Heval, pilimiz yok! Bouna radyonu kendine yk edinme," deniyordu.
PKK'nn ald bylesi bir tedbir, devletin taze beyinler zerinde kurmak istedii
ruhsal hakimiyeti bir anlamda boa kartmt. stelik bununla yetinmeyen PKK, bir
de kar atakta bulunmutu. Merkezi K. Irak'ta bulunan bir radyo istasyonu kurdu.
"Serxwebun" adl bir dergi kartt. Kendi lehine faaliyet srdrecek ve eylemlerinin

-172-

propagandasn yapacak gazete ve benzeri yayn organlarnn faaliyetlerini

srdrebilmesi amacyla maddi desteklerde bulundu. zgr Politika, lkede ve
Gndem, Yeni lke ve zgr Bak PKK'nn finanse ettii balca yayn organlaryd.
PKK, taktiksel admlarn salamlatrmak iin militanlarnn kendi kurduu
radyosunu dinlemeleri tavsiyesinden de bulunuyordu. Zaten sonraki srelerde
devletin yayn organlarndan ziyade PKK'nn kendi yayn organlar militanlara cazip
gelmiti.
Devletin, psikolojik sava amal propagandasn amiyane slbu olan, verdii
haber doru olsa da inandrclktan uzak kalan birileri yapyordu. Militanlar adna
kullanlan slup tarznda dlen hatalar da ayrca ele alndnda dorusu pek
cezbedici bir tablo olumayacakt.
PKK ise; mcadelesini gerekten profesyonellie dayandrmt. Kurduu radyo
istasyonundan silahl mcadelesini duygusallatrp beyinlere ivileyen kibar, tatl dilli
ve cezbedici sluplu bayan spikerlerle pohpohlayc arklarn ilenmesini salyordu.
Haber bltenlerini bir dnem sadece dalardaki militanlarn eylemlerine ayran PKK,
az iyi laf yapan ve yapt haberi ballandrarak aktaran, devlet spikerlerinin aksine
haberi yalan dahi olsa militanlar asndan inandrc ve tatminkar klan ince ses
tonlu, lakin ateleyici bayanlar hep n planda tutmutu.
Savalarda herey mubah olduuna gre!... en dorusu da buydu!..
Devletin radyosunda bir gn;
"Sizler bizim evlatlarmzsnz! Gelin, teslim olun!" deniliyor ve efkat szckleri
sarf ediliyordu. Bir gn de;
"Ne id belirsiz azl katil terristler, Ermeni kpekleri... Ya teslim olursunuz, ya
da geberirsiniz", biiminde zehir zemberek laflar savruluyordu!
Peki, bu ne perhizdi, ne turuydu? Bu tutarsz izgiden kimler etkilenerek
kazanl kabilirdi ki?
Veya bundan byle size kim inanabilir, sizden kim kor-kabilirdi?
Dostlarm, benden koca devlete bir nasihat olsun bu! Yenmeyen hyarn ac
olduu veya olmad bilinemez. nann, dalara kp da girdii kanl eylemlerin
ardndan dalarda yaamaya devam edenlerin devletten korkusu olamazd. Onlar
sindirebilmenin tek yolu, onlar dalardan kopartp kazanmakd. Aksi halde illaki de
lm gerekiyordu.
lm de are olmadna gre...
Dilin kemii olmad iin laf tretmek kolayd. Esas olan teorinin pratikte hayat
bulmayd. Oysa "terrist" diyen devlet radyosuna, baknz, PKK'nn radyosu nasl
da dolayl kar mesaj veriyordu:
PKK'nn yayn organlarnn tmnde olduu gibi radyo bltenlerinde de bir bayan
spiker, yaplan bir eylemi haber yaparken aynen u szckleri kullanmaktayd.
rnektir:
"Kahraman ARGK gerillalarmz bir destan daha yazd. Yaptklar eylemlerle
dman il yavrusu gibi datyorlar. Gerillalarmz her yerde darbe stne darbe
vuruyor. Vurulan bu darbelerle deta bin yldr zlemini duyduumuz zgrlmze
kavuur gibiyiz. Artk gerillamz Krtlerin ve Krdistan'n savaan yegne ayak sesi
durumunda."

-173-

Veya;
"Kahraman ARGK gerillalarmz artk zgrln yaklatnn iyiden iyiye
hissedildii Botan'dan sonra Garzan'da da darbe stne darbe indirmeye balad.
Kahraman gerillannz bu kez Mutki krsalnda vurdu. kan atmada bir yoldamz
ehit dt, biri ibirliki, sekizi cah (koruculara taklan isimdir), 25'i dman askeri
olmak zere toplam 34 kii imha edilerek, Krdistan'da yrttkleri kirli savan
hesabn kanlaryla dediler."
Bu gibi rnekler oaltlabilirdi. Bunlar, PKK'nn "Krdistan'n Sesi" adl
radyosundan yaplan alntlard.
Gelien olaylara objektif olarak bakld zaman, "Militanlar kendi radyolarnda
yaplan btn haberlere rabet ediyorlard," kanaati ahsmda daha ar basan bir
ihtimaldi. Zira, kiilerde aalk kompleksi oluturularak giriilen bir savatan, stelik
kart alternatifler sz konusuyken aln ak ile klmasn dnmek byk bir
hayalcilikti.
Esasen PKK'nn kendi militanna uygulad yntemlere karn devletin ayn
yntemleri PKK ortamnda bulunan militana uygulamas, basan adna tasvip
olunamazd.
KISIM ON
Turgut zal'n tepeden planlad mantkl strateji, asl grevi icra edecek
birimlere idrak ettirilene dek bir sr ukalann onayndan gemek durumundayd.
Nitekim arzu edilenle kar karya kalnan pratiksel sre tatminkrlktan uzak
noktalarda bulunuyordu. Ve PKK, bir dneme damgasn vurarak devlete kar
hissettirdii ezici gcyle iktidarlama atlmlarn gerekletirmiti. 1991-92-93
yllarna bakld vakit PKK'nn ortaya koyduu pratiin u soruyu aktel kld
aleniyet kazanacaktr:
"Acaba devlet elden gitti mi?"
PKK ile devletin gvenlik kuvvetleri arasnda sren silahl ve psikolojik savata
diyebilirim ki, 1993 yl sonbahar ayna kadar tm taktiksel atlmlarda PKK, daha
baarl olmutu. Ve aslnda 1993 ylnn ardndan da devletin PKK'y alt ettiini gnl
rahatlyla syleyemeyiz. nk asl olan, PKK'nn kendi gcn kendisinin imha
srecine tadyd.
1986 ylnda liderlik kavgas nedeniyle ortadan kaldrlan Agit (K) Mahsun
Korkmaz'n ve daha birok liderlie aday ismin ardndan iyiden iyiye su yzne kan
i ekimeler sonucunda birok militan stelik komutan konumundayken dalardan
koparak gvenlik kuvvetlerine teslim olmay tercih etmilerdi. Keza devletin PKK'ya
kar mcadele eden birimleri de bu kopmalarn ardndan terrizmle mcadele etme
tekniini renmilerdi. yle ki, teslim olan baz st kademedeki militanlar subay ve
astsubaylara, PKK'nn krsaldaki sava teknii ve hareket tarzlar hakknda brifing
dahi veriyorlard. Hatta PKK ile mcadelenin her safhasnda teslim olan ou militan
bir fiil gvenlik kuvvetleri ile btn operasyonel tr faaliyetlere katlm salyorlard.
Bazen kendi kurduklar birimlerle grev icra ettikleri dahi oluyordu. Bu da, onlarn
konumunu gvenlik kuvvetleri nezdinde vazgeilemez deerlere ulatrmt. Tabii bu
deeri kullanlm veya manevi anlamda vefakrlk olmak zere iki ayr tabakada
deerlendirmekte mmkndr.
zal dneminde ortaya atlan ancak basan yzdesi vasatn zerine kamayan
radyo veya yazl medya yolu ile yaplan psikolojik sava tekniinde de basan

-174-

kazanmann yollan itiraflara danlarak aranmt. tiraflarn bu konuda iki hayati

nerisi vard ki, ikisi de devlet tarafindan ksa srede hayata geirilmiti. nerilerden
ilki yle ifade edilmekteydi:
"Asker, silahl gerilla savana kar krsalda mcadele yrtecek kadar yetkin
deildir. stelik halk ile PKK'y birbirinden ayracak bilgi birikimine de sahip
olamamtr. PKK'nn finans kaynaklarn, krsaldaki depolarn, arlkl olarak
kullanlan sava tekniini, gcn ve hareket tarzn bilmediinden rgt ok
gerilerden takip etmitir. Yani PKK, tannmam, tanmlanamamtr. Buna karn
PKK, askeri, devletten daha iyi tahlil etmitir. Tm g konumlanndan haberdar
olmutur. Zaafiyetlerin farkna varmtr. Bu sebeplerden dolaydr ki devlete kar
uzunca sre stnlk salamtr.
neri olarak devlete sunabileceimiz en mantkl seenek PKK'ya kar verilen
savata fiiliyatta bizim nclk yapmamzdr. Devlet grlr, devlet bilinir! Byle bir
karar alnrsa basan kanlmaz olacaktr. nk biz, PKK'y, braknz devletten,
PKK'nn kendisinden dahi daha iyi tanmaktayz. Araziyi ok iyi tanyoruz. Hareket
tarzn ok iyi biliyoruz. Zaafyetleri annda saptayabiliyoruz. Finans kaynaklan,
depolar, kullanlan noktalar tamamen bilgilerimiz dahilindedir. PKK'nn silahl
kadrosunu, milis kadrosunu (silahl veya silahsz) sempatizan kesimini oluturan
temel etkenlerin ne olduunu ve nelerin hedef seilmesi gerektiini herkesten daha
iyi biliyoruz. Bize grev verilirse PKK'y, az kiiyle icra edilecek taktiksel silahl
organizasyonlarla ksa srede pasivize etmeyi baarabiliriz."
tiraflarn bu istemleri esasen ok tehlikeli saylrd. Zira, kulaa ho gelen bu
fikrin aksine devletten alnacak gcn PKK'ya kar deil de baka hedefler
dorultusunda kullanlmak istenmesi halinde, zaten bataa girmi olan devletin artk
iflah olmas mmkn olmayacakt. Bu mnasebetle ihtiyatl olunmas gerekmekteydi.
Fakat ne acyd ki devlet, paasn PKK illetinden kurtarmak iin elini itiraflara
mahkm etmiti.
tiraflar aslnda doru sylyorlard; kanaatimizce vahi bir kurdun ne
yapacan ancak evcillemi de olsa eski vahi bir kurt kestirebilirdi!
Ve itiraflara ncelik tannd. Devlet tarafndan kendilerine birtakm haklar vaat
edildi. Onlar iin af yasas hazrland.
Herey PKK'nn imhas iindi!
zellikle jandarma, MT, emniyet grevlileri tarafndan ynlendirilmeye tabi
tutulan itiraflar, silahl her alanda PKK'ya kar kullanldlar. Gerekten de sre
ierisinde grlmt ki, PKK, itiraflar tarafndan kertilecek noktaya getirildi.
Tabii girilen hibir olayda televizyonda len PKK'l says aklannca itiraflarn
ad gemiyordu. Aksi halde, kamuoyu nezdinde, grevini birka militann vicdanna
terk eden devlet itibarnn zedelenmemesi kanlmazd. Dolaysyla "kimin nasl
yapt" sorulan devlet srr olarak kald.
Merak edenler olabilir diye hemen bu blm de kapatmadan, itiraflar m, yoksa
devlet mi kullanld?", sorusuna da birka cmle ile aklk getirmek istiyorum:
Dorusu PKK'dan ayrlan militanlar yle sradan insanlar olarak
nitelendirilemezlerdi. Bu tr insanlar karln alamayacaklar bir olaya kolayca
girmezlerdi. Devletin gvenlik kuvvetleri ile beraber icra ettikleri grevlerin nedeni de
bu zihniyete paralel olarak "kar" salama noktasnda, askerlerle ayn noktalarda

-175-

kesimeleri olmutu. Nitekim bu vaziyetten hem devlet, hera de itiraflar krl

kmlard. Yani devlet itiraflar, itiraflar da devleti kullanmlard.
Yoksa daha nceki konularmzdan da anlalaca zere ortaya atlan vatan,
millet teorileri tamamen palavrayd.
tiraflarn
aklanabilirdi:

devlete

ikinci

nerisi

zetle

alnt

yaplan

szcklerle

"Devlet, PKK ile halk bir tutuyor. Bu yanlgdr! ayet gerek olsa idi bizi de
yannda gremezdi. Evvela Krt=terrist imajn silmek gerekiyor. Halka yanamaya,
onlar kazanmaya gayret gstermek gerekiyor. "Devletin karaca yasalardan kan
dkmeyenler faydalanacaktr" zihniyetini dlamak lazmdr. Halk ile dil ve kltr birlii
salanmaldr. Radyo dinlemesi muhtemel militanlara, onlarn diliyle hitap etmek
gerekmektedir."
Gerekten bu neriler devlete yaplan nemli ikazlard. Bu nerilerin
yaplmasyla el altndan devlet destekli Krte-Trke ortak yayn yapan bir radyo
istasyonu kuruldu. Dicle'nin sesi (Denge" Dicle) isimli radyo zellikle Krt kltrne
paralel yaynlar yapyordu. Ancak bu da yeterli olmamt. Nedeni ise; her alnan
Trke ve Krte mziin ardndan ne id belirsiz sapk sylem tarzl bir
ahsiyetin dadakilerle ilgili yapt anonslarn tutarszlyd. Birgn karde, birgn
Ermeni olarak balayan hitap tarz sonusuz kalyordu, kalmaya da mahkmdu.
Sadece bir kesimin vicdanen rahatlatlmas sorunlarn zmne yetmeyeceinden,
herkesin tatmin edilecei bir izgi saptanmal ve uygulanmalyd. Bunun iinde
itiraflarn verdikleri bilgiler nda yon tespiti yapan devlet, ayn zamanda
anlamt ki, PKK'y pasivize etmek iin kan dken veya dkmeyen ayrm yapmamak durumundayd. ehit yaknlarm da incitmeden, dalarda olup da kanl
eylemlere katlm dahi olsa militanlara lml mesajlar yollanmt. Teslim olmalar
halinde affedilecekleri devlet gvencesi ile garanti altna alnyordu. Nihayetinde
PKK'dan kopan st yetkili militanlar dahil birok sava, verilen devlet vaatleri
sonucunda affedilmilerdi. Ve denilebilirdi ki, bu aftan iyisi de, kts de yararlanma
imkan bulmutu.
Nasl ki Marks'n dndkleri ayr bir ahsiyet olan Lenin'le hayat bulduysa,
zal'n fikirleri de ancak o ldkten sonra deer kazanm ve uygulanmt.
Ama ne are!..
Gemie bakld zaman terre verilen kurban says sonradan telafi edilen
hatalarn doru ark zerine yerletirilmesine karn, gelimeleri anlamsz klmt.
KISIM ONBR
Dmanm, dmannn oyunu ile dize getirmeyi planlayan zal', Apo ile zde
dnceye tayan realite bu taktiksel stratejiydi. Ki, zal' dier liderlerden
ayrdeden zelliklerin banda da bu gelmekteydi. Diyebilirim ki zal ile calan, ayn
gr zerinde younlaan iki ayr ahsiyeti canlandrmlard.
Turgut zal'n Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin lideri iken Apo ile dolayl yollarla
temas kurduu reddedilemeyecek boyutlar ile aa kmt. Bu da, zal'n oyun
stilinde basan adna kural tanmadnn kantyd.
nemli olansa, bu yaklamn doruluu veya yanll zerinde younlamakt.
Acaba gtr kadar getirii de ne olabilirdi?

-176-

Bana kalrsa, zal'n yapt doruydu; fakat tehlikeli bir oyundu. O, yanl
anlalma pahasna byk bir cesaret rnei gstererek, liderlik vasfn lkesinin
birliini korumak adna taktik amal kullanmt.
Devlete kar izledii sava stratejisiyle, Bizans'n mehur entrikalarn bile geride
brakan calan'n bir aklamas vard ki, aslnda bu, olaylarn her dnemki boyutunu
izah etmeye yetecek derecedeydi. Ve hatta mral Adas'nda sonulanan paketleme
operasyonunun boyutunu da.. calan yle diyordu:
"Bir gn dmann iine sineceiz. Olmazsa politik esnekliimizi stratejik
amal kullanacaz. Masaya giden yolda en byk kozumuz olan silahl
gcmz kullanacaz. Btn enerjimizi masaya oturmak iin harcayacaz.
Ve o gn geldiinde, onlar iin "geitirin elik" zellii tayan sade bir
tokalamann ardndan kollarndan tuttuumuz gibi onlar, gvdeleri ile birlikte
amura saplayacaz."
Apo, bu szlerle devletin politik kskaca alnacan, istenildii gibi kullanlabilen
bir tutsak haline dntrleceini ifade etmek ilemiti. Anahtar forml ise, politik
esneklikti.
zal'n da Apo'ya kar kulland stratejik amal politik silah, Apo'nun
kullandnn aynsyd. Yani O da; politik esneklii tercih etmiti. Apo ile dolayl
yollardan balant kurmas da, politik esnekliin taktiksel bir uzantsyd. Fakat
yapmak istediklerini baarya ulatrmadan aibeli bir ekilde ld veya kalp krizi
sonucu douran bir ine ile ABD'li hekimlerin ba altna yatmken ldrld.
zal'n zamansz lm tesadfi olabilir miydi?
Ortadou'da byk emelleri olan ABD'nin kapitalci stratejisi dorultusunda patlak
veren Krfez Sava sonucunda, Irak'n 36. paralelden kuzeyine doru Trkiye ile
birleen snrna dein byk bir otorite boluunun olumas ve burada yaayan
Krtler'in Irak Hkmeti karsnda can gvenliklerini salayamamalar, ABD'nin K.
Irak iin yeni bir oluumu tezgahlamasna neden olmu ve bu mnasebetle "eki
G" senaryolar vuku bulmutu. eki G, buna gre K. Irak'ta yaayan Krtler'in
garantr rolnde varlm idame ettirecekti. Trkiye de buna gnlsz rza
gstermek durumunda brakld.
Esas ama; Krdistan Devleti'nin ilk ayam K. Irak'ta ina etmekti.
phesiz eki G'n Trkiye'ye konulandrlmasnda en nemli rol zal
stlenmiti. Bunun sebebi kamuoyunun pemerge gnden duyduu rahatszlkt.
Nitekim 1988 tarihinde Irak'n, Krtler'i kimyasal silahlarla ldrmesi sonucu g edip
snrlarndan Trkiye'ye snan pemergelerin PKK'ya yardm ettikleri ve bu
dnemlerde eylemlerin trmana getii ortaya kmt. Fakat olas bir g
yaanmas ve Trkiye'nin snr geilerini kullanma kapatmas halinde, Bat dnyas
Trkiye'yi ar ithamlarla sulayacakt. En iyisi olas her trden g nceden
nlemekti. Bu yzden zal, Trkiye'den ABD'ye yardm talebinde mesajlar yollad.
Krtler'in K. Irak'taki topraklarnda huzur iinde yaamalar iin Gvenlik Kua
oluturulmasn istedi. Bylelikle "eki G" Trkiye'ye gelmi oldu. Aslnda eki
G'n blgeye konulandrlmas en ok ABD'nin iine geliyordu. nk bu g
ABD'ye blgede ak zemin oluturmutu. Ve nihayetinde eki G, szde gvenlik
iin gittii blgede nce iiler'i, sonra Krtler'i ayaklandrmt. Ne gariptir
ayaklananlar tasvip eden ABD gdml eki G, ardndan Irakl generallerin
helikopter kaldrma taleplerine de yeil k yakmt. Ve zamanla zal, bu g
zerindeki tek irade olan yaptrmn da kaybetmiti. Zira, sonraki yllarda eki G

-177-

kart politikalar benimseyen Sleyman Demirel ile Erdal nn 20 Ekim 1992'de

yaplan genel seimlerde iktidan devraldklarnda "eki G' kolaylkla
gnderebilecekleri iddialarnn tersine hareket etmilerdi.
Belli ki inisiyatif Trkiye'nin avularndan kmt.
zal'n yaad yllarda en byk ideali olan Musul ve Kerkk' Trkiye'ye
katmak arzusu lmyle birlikte hayal olarak kald. Kesinlikle Trkiye'nin
blnmesinden yana deildi zal. nk bunun olmazln gryordu.
ABD'nin blnmle dayal politikas zaman getike daha rahat gzlenebildi.
Ancak ABD'ye kar gelinemezdi. Aksi halde neyle karlalaca belli olmazd. Kar
gelinmese bu kez Trkiye'nin blnmesi kanlmaz olacakt. zal, bir taraftan
konfederasyon dahil her eyi tartalm diyerek ABD'ye "sizinleyiz" mesajn veriyor,
dier yandan eki G ile amalanan Bamsz Birleik Demokratik Krdistan projesini engellemenin yollarm aryordu. te Trkiye byle bir dnemeci yayordu k,
misyonu sona erdiine inanlan zal, ABD hekimlerinin elinde can verdi. Sonu; kalp
krizi! Oysa ok iyi biliniyordu ki Cumhurbakan zal, ABD yetkililerinin kalp krizi
ss veren zehirli bir inesi ile ldrlmt; katledilmiti.
Zira zal, ABD'ye gre; Krdistan projesinin nnde tarihi bir engeldi.
Bu olaya paralel olarak, Trk milli menfaatlerim hereyin zerinde tutan MHP
Genel Bakam Alparslan Trke'in lm de ani olmas sebebiyle olduka aibeliydi.
Zira, Tr-ke iktidara gelmese de her konuda daimi ekip ba olmutu.
Ha keza MOSSAD ajanlarnn da o yllarda kalp krizi sonucu veren rngalar
suikast maksatl kullanmas...
zal'n lm PKK'nn en hzl olduu dnemlere denk dmt. Ki, bu yllar,
devlet ierisinde kmaza girenlerin faili mehul cinayetleri gerekletirdikleri ve
temizlik operasyonlarnn srdrld yllard. General Eref Bitlis'in aibeli lm,
A. Cem Ersever'in ufak bir hata sonucu "canm" dedii arkadalar tarafndan
komploya getirilmesi, zihinlerden kaybolmayacak olaylar zinciri tekil ediyordu.
17 ubat 1993 tarihinde seyahat etmekte olduu ua den Org. Eref Bitlis
hayatn kaybetmiti. Bu olaydan bir yl nce 17 Aralk 1992 tarihinde de Eref
Bitlis'in helikopteri, K. Irak'a giderken ABD uaklar tarafndan tacize uramt.
Bitlis Paa, eki G'n gitmesini ve K. Irak'taki kontroln ABD'nin elinden
kmasn isteyen biriydi.
Esasen Bitlis Paa da, Turgut zal gibi ABD tarafndan katledilmiti!
1991-92-93 yllarnda eylemlerinin doruuna ulaan PKK'nn en scak
zamanlarnda tek umut olarak nitelendirilen Turgut zal'n lm, PKK'ya kar
verilen mcadelede ylgnla sebebiyet vermiti. Bu ylgnlk, anlalaca zere,
sadece onun yapmak istediklerini idrak edebilecek gerek vatanseverler tarafndan
hissedilmiti.
Ancak zafer sorholuuna kaplan PKK'nn;
"Artk nmzdeki engeller de kalkt. Adm adm siyasal amalarmza
ulayoruz. Bamszla giden yolda silahl mcadelemizin son dnemlerini
yayoruz," diyerek yandalarna verdii mesajlar ters tepti. Apoist PKK'nn yanl
hesab Ankara'dan dnd. Hem de hi hesapta olmayan ve belki de ilk balarda
varl dahi kayda deer bulunmayan iei burnunda ilk kadn babakan
tarafndan...
-178-

PKK'ya gre her ey bitmiti. Mcadelenin son aamas yaanyordu. Ki, bana
sorulacak olursa gerekten de yleydi. nk PKK arazi hakimiyetini salamt ve
koca bir kitleyi ardndan srklyordu. Gvenlik kuvvetleri yetersiz kalnan
donanmdan dolay operasyonlara kamyordu. Gabar, Cudi, Herekol, Besta, rav
ve ksacas Botan rgt tarafndan kurtarlm, Serhat Eyaleti ile Garzan Eyaleti de
yan kurtarlm alan olarak ilan edilmilerdi. Dorusu bu, sadece PKK'nn iddias
olmaktan ziyade tamamen gerekleri yans-tryordu. nk gvenlik kuvvetleri 1993
ylnn sonuna kadar saym bulunduum bu alanlara hi giri yapamamt ve adeta
buralar gzden karmt.
Devlet inine ekilerek savunmaya geip, sinmi bir duruma derken, st ste
saldrlar gerekletiren ve stratejik saldn aamasn yaayan PKK'nn, zal gibi
olaanst beyin kapasitesine sahip olan bir liderin lmnn ardndan durdurulmas
zorun tesinde neredeyse imkansz gibi grnyordu militanlar nezdinde. PKKda
artk bamszlk sesleri ykseliyordu. Hatta bamszlk sonras izlenecek askeri ve
politik izgi ilenmeye balanmt.
Ne gibi mi?
te bu sorunun yantn da o havay telaffuz eden eski bir militan olarak
yantlamak gerektiine inanyorum.
1992-1993 yllan PKK'nn en hzl olduu srelerdi. Halk zerinde neredeyse
tam hakimiyet salamtk. ylesine g kazanmtk ki, bazen gece intikallerini
gerekletirdiimizde yzer ve hatta iki yzer kiilik gruplarla hareket ediyorduk. Bu
denli g tek sra olarak intikal gerekleti-rince ba ile sonunu ayn anda
grebilmek mmkn olamyordu. Sanki tm dalarda biz varmz gibi geliyordu
bana.
Profesyonel bir savaydm. Buna ramen gcmzn hissettirdii arlk
karsnda kendimi bazen duygusal olmaktan alkoyamyordum. Yanl anlalmasn!
Bu, savan oluturduu bir duygusallk deildi. Artk bamszlk yaklamt ya,
"acaba Trklerle bunca ba kurduktan sonra bir Krt olarak bundan sonra nasl ayr
yaayacaz?", diye dnyor olmamdan kaynaklanyordu.
Gerekten de hissettiklerimi anlattm gibi, PKK saflarnda iken kulaa ho
gelen zgrlk psikolojisine kaptrmtm kendimi. Hangi arkadamla konusam,
hangi kylye propaganda yapsam hep zgrln artk kanlmaz bir realite
olduunu vurguluyordum. "zgrlk" szcne yle inanmtm ki, bana:
"Ne zaman?.." diye sorduklarnda;
"Bir yl, en ge iki yl sonra..!" diyecek kadar kesin konuuyordum.
O, atmosferi telaffuz eden sadece ben deildim ki... Apo da ayn duygular
ierisinde olacakt ki, yazl ve szl talimatlarnn tmnde hep zgrln
yaknlndan bahsediyordu. Hatta 1992 ylnn son dnemlerinde calan'n yazl bir
talimatn okuyan Eyalet Sorumlusu Ebubekir (K) Halil Ata;
"Arkadalar sanrm mcadelemizin son aamalarn yayoruz. Devletle gizli
grmelerimiz var. Eer ki ok byk bir aksilik kmazsa bundan sonraki sreci
siyasi temaslarla halledeceiz," yorumunu yapmt.
Halil Ata gibi rgtn nemli bir isminin bu aklamay yapmas dayanaksz
olamazd. Mutlak bilinen bir gerek vard. "Devlet ile gizli grmelerimiz var"

-179-

denirken kiminle temasa geildiinden bahsetmemiti. Fakat sarf edilen szlere

bakldnda nemli gelimeler yaand kesindi.
Halil Ata, Apo'nun talimatm sisli bir havada, youn bir ormanln iinde okumu
ve burada zgrln yaknlm mjdelemiti. "zgrlk", souk havada
bedenimizin titreyen halini stacak kadar scak bir kelimeydi. Ata, bu kelimeyi her
telaffuz ediinde nasl da neeleniyorduk. Yzmzde scaklk, gzlerimizde lt,
dudaklarmzda glckler oluuyordu. Arkadalarmzla birbirimize bakyor; bu i
buraya kadar dercesine el, kol hareketleri yapyorduk. Kendimce;
"Keke Ebubekir hi susmasa, hep zgrl anlatsa," diyordum mrldana
mnldana.. Ebubekir'in de bizden pek fark yoktu ki!... Anlattka O da enleniyordu
kendince.
Apo'nun umutlan ateleyen talimat okunmu ve Ebubekir aklamalarn
bitirmiti. Hi unutmam, arkasna dnd. Yorulmutu herhalde. Oturacakt.
Militanlardan birine "battaniyeniz yok mu?" diye seslendi. Daha yantn alamadan
grubun en gerisinde kendisini dinleyen "Ruken" isimli bir bayan ayaa kalkt. Gr bir
sesle "Heval!" dedi. Ebubekir ardna dnd. Bizler de dndk! ardk: "Acaba ne
diyecek" diye baya merak ettik. Ebubekir, yzndeki tebessm bozmadan;
- Buyur Heval, dedi.
Ruken, ylesine heyecanl duruyordu ki, herkes onu dinlemeye koyulunca O,
birka kelimesinin arasna "ey" lafn yerletiriyor, anlatmak istediklerini byk bir
kararllkla ifade etmeye alsa da dizlerinin titreyiine bir trl engel olamyordu.
"Heval" derken kard gr sesin yerini titrek bir ses tonu almt.
Eee, kolay myd bir merkezinin nnde...
nce sormad. Duyduu heyecana dair br sr "eylerle dolu ksa bir izahatta
bulundu:
- Yanl anlamayn. Titreyen dizlerim iimden gelen youn heyecandan, bu
heyecanm ise parti nderligimizin talimatn okuduktan sonra Ebubekir yoldan szn ettii zgrlk inancmn imdi daha da artmasndan
kaynaklanmaktadr.
Ruken'in heyecanna herkes glmt o an iin ama dorusu, bizim durumumuz
da onunkinden pek farkl deildi. Ebubekir:
- Seni anlyorum, dedi.
Ruken, ok can alc konuuyordu, titrek sesiyle dahi olsa:
- Siz, dedi Ebubekir'e ve yle devam etti:
- Bundan sonraki sreten bahsettiniz. Siyasi zmden ve devlet ile olan gizli
grmelerden birka ayrnty isimler vermeden dile getirdiniz. Ancak merak ettiim
bir sorum var. Siyasi kulvara mcadelemizi tadk diyelim. Peki bizler ne olacaz?
Ebubekir'in yant gayet netti:
- Sizler mi? Arkadalar siz sanyor musunuz ki, devlet bize bugn, "Buyrun gelin,
ne istiyorsanz size vereyim" dese bile bizim mcadelemizi hemen bitireceimizi...
Bizim mzakere yapanlara gvenimiz yok ki! Gvenenleyiz. nk neti
cede kazann ne olsa da, onlar bizim dmanmz olmulardr. Bu sebeple nihai
hedefimiz gerekleene dek devlet yetkilileri ile belirli konularda anlarsak bile,
krsaldaki btn arkadalarmz indirmeyiz. Ve kesinlikle silah brakmayz.

-180-

Devlet, bize her istediimizi vereceini syledi ve biz de silah braktk farzedelim. Ya
bu, bir komplonun ok ynl senaryosu ise! O zaman imha oluruz. Bunun iin
elimizdeki g daima korunacaktr. Amacmz ise caydrclktr.
Ruken:
- Peki, bizi samimi olduklarna dair ikna ettiler diyelim, o zaman ne olacak?
Ebubekir:
- Sanrm balangta polisiye bir g olarak kabul edileceiz. Ardndan ne
olur bilemiyorum. Belki bamszlk iin halk referanduma gtrlebilir.
Evet, bu ikili sohbetin aslnda ok derin boyutlar bulunmaktayd. Fakat konularn
okluu mnasebetiyle olaylarn bu ksmn snrl tutmakta fayda olacaktr.
PKK, byle bir sreci yayordu ite! Bamszlk kesinlemiti PKK iin. Ve sra
militanlar nezdinde yaplan strateji tespitine gelmiti. Oysa ki bir gn sonrasn dahi
gremiyor! ard. Militanlar, getikleri zor gnleri ve yllan kurtarmann hesabn
yaparlarken yaayacaklar leriki sreten uzak kalmlard.
Bu gaflete sadece militanlar deil, st dzey yneticiler de dmlerdi. Nitekim
bunun ar faturas hem PKK asndan, hem de sivil toplum asndan telafisi
mmkn olunamayacak derecede derin yaralar almasna sebebiyet vermitir.
KISIM ONK
Yl: 1993...
PKK, zafer sarholuuna kaplmt. Dalardan bamszlk sesleri ykseliyordu.
Herkese gre; devletin k kanlmaz olmutu. Geceleri dalarn hakimi olan
rgt, artk gndz vakti dahi intikaller ger ekle srebiliyordu. Devlet, arazi
hakimiyetini yitirmiti. Vurka eylemleri gerilerde braklmt; taktik, vur, geri ekil,
embere al, imha et olarak uygulanmaktayd. Karakollar eskisi gibi taciz edilmiyor,
kocaman gruplarla imha amal basknlar dzenleniyordu. Ve karakolundan iki adm
uzaklaan her askerin kellesi koltuunda demekti. Zaten karakollarn bile
gvenliinden endie duyulur olmutu.
Byle bir zamanda, byle bir gce kar devletin izleyebilecei ne politik, ne de
askeri bir stratejisi yoktu. Herkes elini balam, len asker naana yas tutmaktan
baka birey yapamaz olmutu.
Ta ki Trkiye'nin ilk kadn Babakan' Tansu iller'in Trkiye'nin bana
gemesine dein...
Tansu iller, liderlik koltuuna oturduunda, Trkiye'deki siyasal yelpaze adeta
sefilleri oynuyordu. iller, iei burnunda bir lider olarak Trkiye'yi byk bir yknt
iinde teslim aldnda olduka aresizdi. "Ne yapsam da alnmn akyla bu milli
davadan galip ayrlsam" diye dnrcesine bir o yana, bir bu yana dnyordu.
Terrle uzun mddet mcadele etmek durumunda kalan lkelerin liderleriyle fikir
teatisinde bulunuyordu. Ve o, bana gre; Marks'n teorisini hayata geiren Lenin
kadar pratiksel aktiviteyi salayacak bir liderdi. zal, dnm, hastaln tehisini
koymu, ancak uygulatc olacak kadar uzun sre yaamamt. Veya Marks'n,
teorisini hayata geirebilecei yer ve zaman uygunluunu sapt ayam amas gibi, O
da bu tr bir imkandan yoksun kalmt. Ancak tarihin ak ierisinde treyen kahramanlarn destans olaylara imza koyduu dnldnde, Trkiye'nin de byle bir
kahramann beklentisine girmesi gayet doald.

-181-

zal'n dnp tehisini koyduu hastaln tedavisini, nitekim sradan bir

bayanm gibi ortaya kan Tansu iller stlenmiti.
Tansu iller, gn gelecek imkansz denileni baaracak, Trkiye'nin beklentisine
girdii byk bir kahramanla soyunacakt. Tarihe damgasn vuracakt.
iller, Trkiye'deki olaylara ilikin nce zal'n tavr takmna benzer trden
zm araylar ierisine girdi. lk balarda aceleci bir tutum sergileyerek, spanya'da
ETA rgtne kar konulan tehisi "Bask Modeli" olarak Trkiye'ye tamak istedi.
Tabii Trkiye'nin koullan ile spanya'nnki edeer tutulamayacandan bu forml
byk bir tepkiyle karland. Bu nedenle iller, lkenin daha fazla teorik modellere
tahammlnn kalmadna birinci elden tanklk ederek mcadelede deiimi ve
kararll n plana ald.
Bize gre ve esasen de herkese gre Tansu iller, san sal, duygusal,
syledikleri ancak lafta kalacak maceraperest, fakat gzel bir bayand. Lakin O, ne
bizim, ne de herkesin bildii gibi kmad. Henz liderliinin snma srecinde PKK'ya
kar sert nlemler ald. zal'n balatt koruculuk sistemini yaygnlatrd.
Pimanlk Yasas'na daha inandrc ve rabet kazandrc hale soktu. Mitinglerde,
PKK'ya kar ak bir lisan kullanarak, o dnemlerde rastlanmas pek mmkn
olmayan byk bir cesaret rnei gsterdi.
Tansu iller'in beklenmedik hamleleri PKK asndan ksa srede ciddi
rahatszlklara neden olmutu. calan, hemen harekete geti. iller'in ortaya
koyduu kararllk, militanlar toz pembe hayal dnyasnda ok gafil avlayabilirdi.
Aradan fazla zaman gemedi. 1994 yl bahar aynda terrle mcadele yntemi
baaryla uygulamaya sokuldu. Nitekim ilk kez iller'in kiisel gayretiyle devlet,
girilmedik yer brakmad. PKK'nn kulland blgelerin tamamnda operasyonlar
balatld. Halkn kazanlmasna alld.
Terrle mcadele kararllnn balang safhasnda iller:
"Ya bitecek, ya bitecek!", diyordu. PKK, bu szlere olduka fkelenmiti. Apo'nun
ynergeleri ile krsaldaki tm militanlar yeni bir strateji tespiti yapmak amacyla
ivedilikle belirli noktalarda toplatldlar. iller dnemine kadar olan sre zarf
ierisinde kullanlan gnlk itima sloganlarna yenilikler getirdiler. O gne dek:
"An serkeftn, an mrn", (Ya baaracaz, ya leceiz anlamnda kullanlmtr)
olarak kullanlan slogan;
- "An serkeftn, an serkeftn" eklinde deitirildi.
Bu sloganlarn deitirilmesindeki ama, iller'in ortaya att slogan -ki biz buna
psikolojik sava cambazl deri z-boa kartmak ve militanlarda rgtn lmsz
bir g olduu izlenimini oluturmak iindi.
iller'in meydan okumalar ve PKK'nn kar ataa gemesi bir anda neredeyse
Dou'nun tm blgelerinde scak atmalarn meydana gelmesine sebep olmutu.
Her yerden atma haberleri geliyordu. zc de olsa gayri nizami savan ar
faturas olarak cenazeler pepee kaldrlyordu. Diyebilirim ki bombann atlmad,
kurun vzltsnn duyulmad, toplarn aklmad tek bir da dahi kalmamt.
Doal olarak srdrlen askeri operasyonlar sonucu kan scak atmalar ac
bilanolara gebe kalsa da, ordunun sava kabiliyetini de beraberinde arttrmt.
Ayrca arazi yaps tannm ve dalm-taktik anlay PKK'nn benimsedii llerde,
dozaj tespit edilmesi artyla, inisiyatif kullanm pratie geirilmiti.

-182-

Devletin, ekonomisini hie sayarak btn gcyle giritii mcadele esnasnda,

PKK da topyekn sava ilan etmiti. Yllar nce nasl ki PKK, devletin boluunu
yakalad andan itibaren taban bularak hkmeder duruma geldiyse, bu kez de
devlet, PKK'ya ve uzanmlarna yklenerek rgtn ak vermesini salam ve bunu
iller'in o doyumsuz azmi sayesinde deerlendirmesini bilerek, nemli lde kazanmlar elde etmiti. kan operasyonlar, gn be gn stratejik noktalara ina edilen
karakollar, hakim zirvelere sler amalar silahlandrlan kyler rgtn o engin dalar
diye tanmlad araziyi darack hale sokmutu. Eskisi gibi girilen atmalarn veya
yaplan eylemlerin nihayetiyle gerekletirilen gl manevra kabiliyeti artk
yaplamyordu. Gndz gzyle intikal gerekletirmek bir yanadursun geceleri dahi
intikal edilirken btn stratejik noktalardan uzak kalnm veya defalarca pusu olabilir
endiesiyle kontrol edilir olmutu, incecik patika yollar... Geceleri souktan donulsa
dahi ate yaklmyordu; yasaklanmt. Gndzleri bile yaklan ate duman etmesin
diye yaknnda mutlak bir nbeti bulunduruluyordu.
Evet, nerelerden nerelere varlmt!
PKK'nn iine dt bu vaziyetlerle ilgili, baknz calan, bir talimatnda nasl
bir tespitte bulunuyordu:
"Yaanan sre dengeleri ylesine bozdu ki, artk bizzat ynettiim
mcadelemizi ve gerillay tanyamaz oldum. Sanki o psrk Trk askerinin yerini
aldnz! Onlar gerilla oldu, siz ise birer avare ete gruplarn andrr oldunuz."
calan'n bu tespiti, PKK'nn sonun balangcna girdiini teyit ediyordu.
Devlet, blnmenin eiinden dnmt. Hem de tarihin akn aleyhte iken lehe
eviren bir bayan sayesinde..
iller, lkenin kurtarcs olmutu. kard yasalar ve uygulad yntemler
sonucu, sadece Mehmetik'in akan kanna deil, dalarda topyann esareti
durumuna dm tm genliin zdrapl yaantsna da kendisini adamt.
Fakat tarih yine tekerrr etti...
Gemite yaanlanlar gibi iller de kskanln penesine dt. haneti
olarak dahi anld zamanlar oldu. Ama onu unutmak da, yok saymak da PKK
ile mcadelede oluan tarihsel realiteyi deitiremezdi ve eminim ki
deitiremeyecekti de.
KISIM ON
PKK'nn, k ve akabinde izledii stratejisi esasen devletinkiyle edeer nitelik
tamaktayd. kenceci devlet, smrgeci devlet, ovenist devlet, istirmarc devlet
gibi tehlikeli anlaylard PKK'y douran nedenler. Yani PKK, kendiliinden kan
Apo'nun destans bir eseri deildi. PKKnn kurulmas srecinde de, dalara militan
aknn salanmasnda da en byk hatal devlet idi. nk devlet, hibir zaman
devlet olmann gereini yerine getiremedi. Vatandana pheli gzyle bakt.
"Devlet, vatanda iin vardr", prensibini z itibar ile kabul etmedi. "Halk, devleti
iin var olmaldr", sentezine kaplarak dayanaksz saplantlar ierisine girdi. Doal
olarak halk iin bir varlk gsteremeyen bir devletin gvenirliliinden de sz etmek
olanakszd. Nitekim sivil toplumun nemli sesi, kendilerini dnmeyen devlete
itenlikle devletim demedi; diyemedi. Araylar ierisine girdi. Kendisini dnen ve
kollayacak olan yeni bir oluum arzu edilir oldu.

-183-

Bu noktada PKK'nn zamanlamas olduka isabetli oldu. PKK, elikili beyinlere

przsz bir gelecek vaatlerinde bulundu. Gerekten de ilk balarda sergiledii
olumlu pratiiyle de olduka byk bir sempati toplad.
Bu demek oluyordu ki, tm olaylar genel erevede deerlendirmemiz
durumunda yaanan her trl acnn sorumlusu PKK, PKK'nn varlnn sorumlusu
ise, devletti. PKK, Apoizmin baarsnn bir sonucu olarak deil, devletin iine
dt gaflet neticesinde dirilie geti. simler, sadece birer vesile olmulard.
PKK'y sonun balangcna iteleyen kuvvet de devlet deildi.
Tansu iller'in gayreti phesiz fevkalade bykt.
Esasen PKK, kendi kendisini imha srecine mahkum etmiti.
Sebep ve sonu ilikisi mcadele eden gler tarafndan irdelense de,
irdelenmese de byk ehemmiyet arz etmekteydi. Zaten gnmze dein idame
ettirilen olaylarn k noktas da buydu! Dikkat kesilirse PKK'nn varlk gstermesindeki balca sebeplerden biri olarak istismarcl, ovenizmi, ikencecilii,
smrcl vs. rnek olarak ilemitim. Bunlar, devletin iine dt hatalar
zinciriydi.
Ya PKK...?
PKK da yrtt mcadelesinde ayn hatalara gcnn en zirvesinde
bulunduu yllarda dt. Halktan g kazandn unuttu! Krt halkn aalayc
davranlar ierisine girdi. Halkn inanc ve deer yarglan lsnde deil, kendi
belirledii kendiliindene! pratiksel faaliyetleri benimsedi. Apo, gerilim filmlerine konu
olan 'Kurt Adam" tiplemesine brnd.
Oysa ki ben genliimi, onun inandm hissettirdii davaya kurban vermeye,
gnll rza gstermitim.
Zaman zaman hmanist bir izgiye giriyordu. Bazen de tam bir paranoyak katili
andryordu.
PKK saflarnda sergilenen pratiksel faaliyetlerin arpkl ise, sempatizan
evresinde dahi, hayret uyandrmaktayd. Ve kimse rgtn durumundan olumlu
ynde etkilenmiyordu.
Esasen PKK, bu ekli ile halk olmadn ortaya seriyordu. Bu, PKK'nn
tarihindeki en byk yanlgsyd.
Sebep de, sonu da ayn realite zerinde birlemiti. Bu realite, "halk gc"nden
baka birey deildi.
Halk, hereydi!
KISIM ONDRT
Yeni bin yla adm atm gnmz Trkiyesi'nde henz kendisini
tanmlayabilecek objektif ve retken liderlerden yoksun kalnlmas, Trk reel politii
asndan trajik bir vak'a olarak nitelendirilebilir. AB (Avrupa Birlii)'ne aday olunmas
da -ki hilalin yerine "ha" benimsenmedike ve blnmlk kabul edilmedike bu
mmkn olmayacaktr- bu gerei rtbas etmeye yetmeyecektir. Zaten kendisini
tanmlayabilen bir devlet yaps oluturulabilseydi, AB'nin uzun vadedeki hesaplarn
da anlamak mmkn olacakt. Maalesef acdr ki, AB'ye yelik kazanamayan "aday"
lke Trkiye, jeo-politik ve jeo-stratejik konumu itibari ile dtaki hesaplarn ve
hazrlanan tezgahlarn farknda dahi olmamtr. AB'ye adaylktan yelie doru

-184-

gidilen yolda -ki bunu reel politii asndan ancak topya olarak deerlendirebilirimolaylarn getirii ancak hayallerde mit verici olurken, gt-rleri ise batan itibaren
somuta indirgenmitir. topya olarak nitelendirdiim yelik ise, manda yntemi ile
idare edilecek bir Trkiye iin ancak mmkn olabilecektir. Kh zaten yaanan
gelimelerde, Trkiye'nin d ilerinde izledii politik stratejiye bakldnda, olduka
acemice
davranlara
rastgelinecektir.
Bunun
nedenlerini
tekil
eden
kendiliindencilik ve gaflettir. PKK ile girilen silahl ve psikolojik mcadelelerde de
ayn hatalara dlmtr. Srekli terristler, caniler, Ermeni uaklar, ne id
belirsiz apulcular gibi ayn temalar balangcndan beri ilemekten kanmamtr.
Tabii bu tr mcadelelerde, yani i atmalar esnasnda psikolojik harp en nemli
malzeme olduundan, bu tr ktleyici propagandalara bavurmak ve kitlelere
kanalize yolu ile bunlar enjekte ederek rabet grr hale getirmek doal
karlanmaldr. Fakat hep kar gc ilemek, hatalaTI ona maletmek de sorunlarn
zm iin yeterli olamayacaktr. Aksine bylesi yaklam tarznn olaylar daha bir
kmaz hale srkleyecei kanlmaz bir durum olacaktr.
Devleti PKK'dan ayrdeden balca zelliklerden biri de tarifini yapm olduum
zeletiri mekanizmalarnn ilevselliidir. Karlkl olarak ad konmam bir savan
yrtcs olan iki kuvvetin iileyilerine bakldnda teoride olduu zere,
uygulamada da farkllklar bariz ekillerde gzlemlenecektir. Yapcl itibar ile
PKK'nn, 1993 yl sonuna kadar izledii sava yaklam tarz konusunda devlete
nazaran daha mantkl hareket ettii aleniyet kazanmtr.
Devlet, kendi sistemini hi sorgulayamamtr. Veya iine bylesi gelmitir.
Hatalar ve ilenen sulan hep bakalarna yklemek gibi anlamsz bir tutum ierisine
girmitir. Buna ister ihmal deyin, ister ihanet...
1984 ylnn 15 Austos'unda PKK'nn balad silahl eylemler ile bagsteren
devlet deyimiyle "terr", rgt deyimiyle "zgrlk davas'na medya mensubundan
siyasetisine, askerinden milliyeti akm bireylerine kadar Trk toplumu, 1993 ylna
dein hep yanl adan bakmtr. Dolaysyla bu da, resmi alanlar daha ok
hataya sevk eder olmutur. Devlet, milliyetilik ruhunun duygusallna kaplmtr.
Binaenaleyh duygusallk, bir devlet iin iine dlebilecek en byk gaflettir. Bu
gaflet phesiz zmszlklere yol aacaktr. zmsz kalan bir devletin yaptrm
gcnden mahrum kalmas da kanlmaz olacaktr.
Rusya, ekonomik kriz yaasa da elinde bulundurduu silahlarla daima sper
lkeler sralamasnda yerini korumutur. Ancak genel grnme bakldnda Afgan
ve een glerine kar eitli tarihlerde balatm olduu savalarda gzle grlr
ezici stnlk salayamamakla birlikte, elle tutulur tarihi taktire ayan zaferlerden de
uzak kalmtr.
Bunun nedeni Rus devletinin otokontrol dzenini oluturamam olmasdr.
Hatalar hep grmezden gelinmitir. Millete de byk bir vurdumduymazlk sz
konusu olmutur. Bunlar atlan her admda Rusya asndan zmszle sebebiyet vermitir.
Esasen de Rusya, sper kuvvetler statsnde halen gsterilse de yaptrm
gcnden yoksun kalmtr. Zira, yaptrm gc, bir lkenin yeryznde
kullanabilecei en byk milli kozdur.
Avrupa Birlii iin aday gsterilen Trkiye'nin Avrupa'daki lkeler nezdindeki
konumu da Rusya'nnkinden pek farkl deildir. Trkiye'nin konumundan
faydalanmak arzusu ile, "aramza alalm" sinyalini ve hatta tam yelik iin ilk adm

-185-

olarak kabul edilen adayl dahi veren AB'nin, yaptrm gcnden yoksun bir lke
olarak Trkiye'yi kabul etmek istemesi de kap ah kaplar ardnda tezgahlanan
planlarn habercisidir.
Trkiye'nin ierisinde bulunduu konuma bakldnda zaten AB'ye braknz ye
olmay "aday" bile kabul edilmesi, eer ki Avrupa'nn iyi niyeti szkonusu olmu olsa
idi srpriz olacakt. nk Trkiye, braknz Avrupa nezdindeki aktiviteyi, kendi
iileyiindeki yaptrm gcn dahi tam mansyla ilevselletirememi bir lke
konumunda idi.
Eee, Avrupa'daki PKK'llar bouna "Trkiye AB'ye aln-sn!'sloganlarn atmyordu
sokaklarda.
Trkiye'nin balangcndan bu yana bir numaral sorunu olan PKK hareketine
kar takip edilen sava taktii esnasnda devlet yetkilileri, uzunca sre retken politik
ve stratejik izigiyi yakalayamamlard. Bunun da sebebi belirtildii zere
zeletirisel yaklamlardan uzak kalnmas, olaylar karsnda dogmatik
olunmasyd.
PKK hareketinin balang yllarn anmsayacak olursak, o yllarda patlak veren
silahl eylemler esnasnda Krt ve Trk gibi iki ayr kimlii realize eden yine devletin
panik-i ynetim organlar ve yanl anlalan sistemiydi. Devlete soukkanllk
muhafaza edilememiti.
PKK'nn gn getike iddetlendirdii eylemler esnasnda hayatn yitiren
Mehmetiklerin cenazelerinde halka attrlan sloganlar bile, ne kadar aptalca bir
macerann iine girilmeye alldnn kantyd. Elbette ki len Mehmetiklere
znt duymamak ve yaknlarnn ektii zdraba ortak olmamak mmkn deildir.
Fakat dalara kartlan genlerin mazeretlerini grmeksizin ait olduklar toplumu
aalayarak;
"Krt=Terrist" naralaryla etraflarna kin kusanlarn tutumu da tasvip edilir
nitelikte deildir. Olaylarn elikili boyutlar da buradan kaynaklam tr. nk bir
evladn PKK'nn penesine kaptran analarn, bir dier evladn da devlete adad
bariz ok sayda rneklerle mevcuttur.
Esasen Krd'e "terrist" diyen nankrler en byk hainler srdr.
Unutulmasn ki, anakkale'yi de, Anadolu'yu da Trkiye ile btn tutan Krtlerdir.
Zira Krtler gibi sava bir millet olmasayd, siz dnebilir miydiniz ki, Bat'da el
bebek gl bebek byyen ve hayatnda fuhu ve iicilik dnda baka ura
bulamayan eli knal genler eline silah alp, savaacaklar da, zafer kazanacaklar
diye!
PKK'nn kyla birlikte balayan scak atmalardan en fazla Krtler
etkilenmilerdir. Bat toplumunun yitirdii sadece evlatlar olmutur. Ancak, Dou
toplumunun fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik anlamda tam bir k yaad
ortadadr.
PKK'nn varln srdrd yllarda ve hatta gnmzde dahi Dou halk
elence yz grememitir. Ufack ocuklar sadece silaha merak salmlardr.
Genler bo geirdikleri derslerle snf atlamlardr. Aileler, ekonomik skntlar
ierisinde datlan bir lokma ekmei yavrularm doyurmak uruna amurlar
ierisinde amansz bekleyilere girerek kapma mcadelesine girmilerdir. Dou
toplumunun idame ettirdii yaantya da kurun vzltlar, dklen kanlar, kin ve
nefret duygulan ve ayrlklk havas doldurmutur...

-186-

Ya Bat toplumu?..
Geri amiyane bir tabir olacaktr ama, Bat toplumu ierisinde sadece evlatlarn
yitirenler ve belki de yaknlar alamlardr. Maalesef gerisi baba parasyla, gnlk
sevdalsnn servetiyle geinen vurdumduymaz lmpen takmdr. Kimi fuhuun, kimi
uyuturucunun penesinde, kimi evinde besledii kpei ile baka araylar
ierisinde kendilerini tatmin etmenin yollarn aramlardr. yle ki, kn szde zevk
krssnde kaldramayan azl, serseri sapk ruhlu kimseler, henz PKK'nn
varlndan dahi haberdar olamamlardr.
Yani sorunlarn kmaza girdii noktada patlak veren silahl atmalarn
derinliklerinde Trk-Krt uyumazl yoktur; esas olan Dou toplumu ile Bat
toplumunun zddi duygulandr.
Evet, bizler Dou'nun etin artlan ierisinde gsmz atlan her kuruna siper
ederken, Bat toplumu diskolarda, barlarda sevgili deitirmenin sarholuuyla
yaamtr. Anadolu'nun etik deerlerinden uzak dmtr. Bizler, ocuklarmz
okullara papusuz yollamann ezikliim yaarken, Bat toplumu henz "anne" dahi
demesini beceremeyen kz evlatlarn yan ak, podyumlara kartmlardr; televizyonlarda "pudra" reklamlarnda dahi oynamalarnda teviki olmulardr. Yani szn
z, bizler alarken onlar glmlerdir.
Esasen de Bat toplumculuu demek, maneviyattan maddiyatn yakalanmas
arzusuna da kanaat getirmek demektir.
Bat ve Dou toplumcu anlay etimoloji dnda tutulmal, Trk-Krt ayrmcl
gibi yanl saplantlara girilmemelidir. Bu, iki ayr yaam soluyanlarn aralarndaki
farkllklarn atmas olarak alglanmaldr.
Devlet de "Bat" toplumu zihniyeti ile hedef setii PKK'ya ynelmi ve karlar,
mcadele ortamnda kiilere endeksli daimi gzetim altnda tutulmutur. Din, namus
ve kken farkll gibi temalar ilenmitir. Apo'ya, Ermeni, militanlara, snnetsiz din
dman, destekleyici kitleye olaylardan nema salayan eroin pazarlayclar
denmitir.
Hep ayn tas, ayn hamam!..
PKK devletin aksine bymesinin srn, u tutarl izgide gerekletirmitir.
a) Militanlarda inan, PKK'nn varlyla zdeletirilmitir.
b)deallerin, PKK var olduu srece anlaml olabilecei kabul ettirilmitir.
c) Emre itaat edilmesinde mutlakiyeti davranlmtr.
d)Dava inanc ve sava kiilik olmazsa olmaz koullardan biri olarak
dayatlmtr
e) Sembolik kahramanlar oluturulmutur.
f) Beyinlere Krt milliyetilii alanmtr.
g) Ezilen snf olmaktan klmas salanm, nc snf olunmas iin aralanm
kaplar hedef gsterilmitir.
h) Merkeziyetilik esas zerinde younlalyor olsa da demokratik platformlarn
oluturulmasnda daimi tutum ierisine girilmitir.
) Krt dili ve kltr uygulamal olarak gnlk yaamda pratie sokulmu ve
bylelikle militanlara savatklar davada kimlik kazandrlmtr.

-187-

i) Eletiri-zeletiri mekanizmalar ilevselletirilmi ve militanlarn krsaldaki

mcadeleye ilikin nerileri dikkate alnmtr.
j) Taktik sava, gerilla sfatyla yrtlmtr.
k) Silahl milis kadrosu ve geni bir istihbarat a kurulmutur.
l) PKK ierisinde da kadrosunu denetleyen, bamsz devletlerin gizli servisleri
gibi gizli bir tekilatlanmaya gidilmitir. (HPP)
m) Dnemsel taktik retme yetkisi verilmitir.
n) Militanlara inisiyatif kullanma yetkisi verilmitir.
o) Elemanlarn rgte ve nderine tereddtsz, tektiptenci sadakat gstermeleri
salanmtr.
) Dman kk gren ve daima onu ileyen deil, ayn zamanda kendisini de
geici baarlarla byk grmeyen ve yalnzca istisnalar haricinde kendisini ve
denetimi altndaki grup veya gruplar tanmlayabilen, eksiklikleri saptayabilen ve
sorunlar karsnda zmleyici g olabilen nc kiilikler yetitirilmeye allmtr.
KISIM ONBE
Devletler, gayri nizami olarak yrtlen silahl mcadelelerde genellikle taktik
arlkl dnr, hareket kabiliyetlerini faal klarak kar gle aralarndaki dengeleri
salamak amacyla kontrgerilla veya anti-terrist gruplar ile misillemeler yaparlar.
Bulundurduklar dzenli ordularn bu hususlardaki vazifesi de savunma arlkldr.
Silahl mcadele uzadka ordu personelleri de deneyim kazanarak olaylara aama
aama katlm salar.
eitli etnik farkllklar bnyesinde barndran dnyann ok sayda lkesinde
mutlak suretle -k bu genelde nc dnya lkelerinde gzetilmektedir- ehirlerde
veya krsalda silaha sanl bulunan veyahut da legal zeminde etimoloji mcadelesi
yrten zgrlk rgtler bulunmaktadr.
zgrlk hareketlerin en byk dayana halktr. Uruna savatklar halkn
detiini almalar, stratejik hedeflerine ulaabilmelerinde vazgeilemez hayati bir
gereksinimdir. Zaten halk gc, savaan taraflar arasndaki dengeyi belirleyen birinci
faktrdr. Kba'da, Vietnam'da, in'de ve sayabileceim devrimler yaam birok
lkede gerekletirilen ulusal devrimci baarlarn altnda yatan nedenleri tekil eden
de hak gcdr.
Halkn desteim kapan ve devleerek kocaman bir hareket olan rgtlerle
mcadele edebilmek, baz kalemrlerin yazp izdikleri kadar kolay bir i deildir.
Devletler aras yaplan savalardan daha tahripkr boyutlar vardr.
Devletler aras yaplan savalarda gler dengesi kyaslanabilir. Baarya giden
yol, dzenli olarak yaplanan bilgili, tecrbeli, kuvvetli manevra kabiliyetli ve her trl
sava teknolojisine sahip ordular tarafndan ekillenir. Olaylarn siyasal boyutlar son
rtularda yaplr. Ayrca bu tr savalar, etnik farkllklar hangi boyutlarda bulunursa
bulunsun ayn snrlar ierisinde yaayanlarn ulusal emsiye altnda byk tarihi
birliktelikler oluturmalarna neden olmaktadr; olmutur da. Oysa ite beliriveren
ayrlk hareketlerin gc etnik farkllklara dayaldr. Hedef; devletlerin niter
yapsdr. Ksaca i sava olarak nitelendirilen ayrlk hareketlerin devletler
asndan en byk dezavantaj da, halkn huzur ve skunetten uzak durmas ve
halklar aras kin ve nefretin oluumuyla hedef tespitinin yaplamamasdr.

-188-

Trkiye'deki ayrlk hareketlerin icra edili safhalarna baktmzda izah

ettiimiz gerekle yzlememiz iten bile olmayacaktr. Gerek sol ideolojinin,
gerekse de sa ideolojinin eitli dnemlerde srdrdkleri terr eylemleri sadece
etnik farkllklar deil, beraberinde snfsal sorunlar da meydana getirmitir. Sacsolcu, ezen-ezilen, gerici-aydnlk gibi temalar zerinden blnmeler yaanmtr.
Trkiye'deki snfsal ve etnik blnmeler zgrlk adna silaha sarlan rgtlerle
daha bir derin boyutlara ulamtr. Tahripkrln en fazla hissedildii sre ise,
PKK'nn filizlendii yllara denk dmektedir.
nkr edilsin veya edilmesin hibir sav PKK'nn sava organizasyonunda
gsterdii baary rtbas edemeyecektir. Gerekten de PKK, dirili ve ekilleni
itibar ile gemi hareketlere nazaran parmak srtacak faaliyetlere imza koymutur.
Devletin, illa ki de inkarclk teorisinde direten bir politik izgiyi savunmas da
gzlerden kamamtr. Fakat gerei inkar etmek, kendini inkar etmekdir szn
yaam ierisinde ok ac deneyimler kazanarak anmsar olmuuzdur, hem de tekrar
tekrar!...
Kimi evreler -be apulcu savyla yola koyulmulardr... lgintir, bunu devlet,
politik savunma mekanizmas olarak kabul grecek kadar byk bir gaflet uykusuna
dalmtr Kimi evrelerde PKK'y Krt halk asndan "erken doum" olarak
tanmlamaktan kanmamlardr. Bu tezi savunanlarn neredeyse tamam iddet
izgisinden uzak Apo muhalifi kimselerdi demek mmkndr.
Ancak;
PKK, ne -be apulcu srs, ne de Krt halknn "erken doum ocuu"
konumunda bulunmuyordu. Bu hareket Krt halknn destei ile bymt. Yanl
veya doru, yine bu destein yitirilmesiyle byk bir k ierisine girmiti.
Binlerce insann akan kam neticesinde neredeyse dnyann her bucanda
rgtlenebilen ve rahatlkla destek bulabilen bir hareket olduunu inkar etmek de
hibir gerein zerresini dahi deitirmeye yetmeyecekti.
Zira, derin devlet demlen merkezi gte, PKK'y masaya yatrrken bu rgt,
halk destekli bir hareket olarak ele almtr. Bunun anlam, darya renk vermeden
PKK'y gerilla kimliiyle tanmlamaktr; devletin politikaclar PKK'ya kar, terrizm ve
inkarclk teorileri retirlerken olayn derin boyutunda kabul gren halk destekli gce
ant giriim formlleri retilmitir.
PKK, ald destek ve bulduu zemin itibar ile halk ile btnletiini alenen
ortaya koymutu. Derin devlet zerinde "gerilla" fikrinin hakim olmas da, devlet
tarafndan gerilla kimliine kar anti-tez formllerinin retilmesine neden tekil
etmiti.
Konularn geni blmlerinde grlecei zere, PKK hareketi ayr merhaleye
endeksli olarak geliim gstermitir. Bunlar, stratejik savunma, stratejik denge ve
stratejik saldn aamalarndan ibaretti. Bu aamalarda eyalet sistemi, g dalm,
blgesel faaliyetlerin icra edili metodu ve dnemsel taktik retimi karmza
kacaktr.
Gerilla savam yrten tm rgtlerin hedefi igalci diye nitelendirilen askeri
glerin yan sra yerli ibirlikiler ve smrgeci glerdir. Gerillann en byk destei
ise halktr. Silahl mcadelelerde etkinlik gsterilen hayati taktik de vur-ka
hareketidir. Arzu edilmesi halinde vur-ka taktiine dayal olarak sava stratejisinde
g ve konuma gre aktivite fazlasyla esnekletirilebilir. ,

-189-

Deinildii gibi, vur-ka taktiini yrten ve gayri nizami bir harp karan gerilla
kuvvetlerine kar dzenli ordularla muharebe yrtmek ve bundan basan medet
etmek demogojik, demogojik olduu kadar da topik kaacaktr. Bu nedenlerden
dolaydr ki, derin devlet, lkenin bekas uruna ksasa ksas ekerek, dta anti
terrizm denilen, ancak ite inkarc teorilerden uzak kalnarak kontrgerilla olarak
masaya yatrlan PKK kart faaliyet zmne gitmitir.
Kontrgerilla, ifade edili bakmndan iinde bulunduum mcadele sahamla
ahsma gayri ihtiyari ters den bir dnce olmasna karn, pratiksel birtakm
oluumlara aklk getirmek asndan bu yaklam tercih etmek ahsm asndan
zaruri bir ihtiya olmutur. Bunun tesinde kalan hibir yaklamn olaylara tam
mns ile k tutmas imkn dahilinde olmayacaktr.
PKK, gayri nizami bir harbe soyunmu, vur-ka tr eylemlerle gvenlik
kuvvetlerini zora sokmutu. Devlet tarafndan anti-tez oluturmak hayati bir nem
kazanmt. Aksi halde devlete duyulan gvenin zedelenmesi bir yana dursun lke
topraklarnn da blnmesi an meselesi olacakt.
PKK'nn 1984 ylnn 15 Austos'unda yapt Eruh-emdin'li basknlar
karsnda byk aknlk yaayan derin devlet yetkilileri aylar boyu PKK'ya kar
ynca nlem paketi hazrladlar. Hatta bu tr vak'alara gebe kalan baka lkelerden
esinlenilerek eitli formller retilmeye alld. Fakat Trkiye'nin iinde bulunduu
konum ylesine farklyd ki, kendine zg zm yollarn aramak ve mutlak suretle
bulmak gerekiyordu.
Devlet aknd. Tarihinde ilk kez organize olmu bir Krt hareketiyle kar
karya kalmt. PKK'ya kar dzenli ordusu ile basan kazanamayacan biliyordu.
Halk ile PKK'y ayrt etmek neredeyse olanaksz bir durumdu. Ve bu akntnn
girdabna kaplan devletin, Krt=terrist zihniyeti dorultusunda her kesimden insan
dman etmek pahasna topyekn sava durumuna gemesine neden olmu ve
hatta pratiksel mnda savaan glerin bu dorultuda entegre edildiklerine tanklk
edilmiti. Yalnz bunun sonradan tehlikeli br anlay olduu ve sonularnn
olabildiince tahripkr boyutlara ulaabilecei grld.
Zira, Krt insanlarna sava amak PKK hareketim gslemekten ok daha zor
olacakt.
Benim kanaatim sorulacak olursa bylesi bir zihniyet zerinde artlananlarn
sonu Vietnam'da zavall kuvvet durumuna den ABD askerlerinden pek fark
olmayacakt. Ruslar'm eenistan'da, Srplarn Bosna'da dtkleri durum
gsterilebilecek rneklerden sadece birka olarak karmzda durmaktadr.
Devlet, PKK'ya kar sorumlulukla mcadele eden gvenlik birimlerinden
kabiliyetli elemanlar seerek Dou ve Gneydou'da gizli faaliyetler srdrmelerini
ve elde ettikleri izlenimlerini, nerilerini rapor etmelerini istemiti. Bu paralelde
zellikle JTEM ierisinden seilen istihbarat yetkilileri bu grevlendirmede yer
alyorlard. Binba Cem Ersever bunlardan popler isim olarak nde gelenlerden biri
idi. Ersever, Dou ve Gneydou ile faaliyetlerini snrl tutmamt. PKK'm n
karargah olarak kulland ve alenen faaliyet gsterdii K. Irak -ki PKK, buraya
Gney Krdistan diyordu- da bile almalarda bulunmutu.
Binba Ersever, kamuoyunca da tannan sonradan itiraflarda bulunmu ve
kendisini deifre etmi bir isim olmas dolaysyla verdiim rnekte ad alenen ortaya
konan bir ahsiyetti. Ad halen zihnimde sakl bulunan baz aktif istihbaratlarn da

-190-

can gvenlikleri tehlikeye girebilecei dncesiyle sakl bulunmas gerektiine

inandmdan, sadece faaliyetlerin zn anlatmakta yarar gryorum:
Devlet yetkili organlar istihbarat toplamak maksadyla grevlendirdii kimselerin
raporlarn incelemeye tabi kldnda, PKK ile mcadelenin sanld gibi tecrbesiz
dzenli bir ordu ile baarya gtrlemeyeceini anlama imkanna kavumulard.
PKK, halk ierisine sinmiti. Cumhuriyet tarihinde en tehlikeli blc hareket olarak
ad raporlarda geiyordu. Durdurulmasnn, ayn taktikle savaan birimleri
oluturmakla mmkn olabilecei rapor sayfalarna sdrlmt.
Bunun anlam anlayanlar iin nettir aslnda! Devletten, legaliteyi illegalite ile
amas isteniyordu. Yani bu, devletin basan adna rgtl illegal senaryolara
bavurmas anlamna geliyordu. Bu balamda kullanlacak tecrbeli, PKK'y tanyan
ok sayda isim vard. Bunlarn ban da itiraflar ekiyordu. Keza st yetkili
makamlara sunulan raporlarda bu olaylar zecek kilit isim olarak itiraflar
gsteriliyorlard. Bunlardan istifade edilmesi iin srarla nerilerde bulunuluyordu.
Geri operasyonel faaliyetlerde itiraflardan faydalanlyordu zaten. Fakat arzu
edilen daha fazlasyd. PKK'y, teslim olan itiraflardan beyin niteliindeki isimler
bytmlerdi. Onlara byk bir imkan tannmal ve nlerine frsatlar serilerek
byttkleri rgt kertmeleri iin dmanlklarndan istifade ederek tam yetki
verilmesi kouluyla tevik edilmeleri yolu almalyd.
Devlet yetkili organlarnn elleri deta kelepelenmiti. Btnln
paralanmamas uruna yaplan nerileri de kabul etmekten baka areleri
bulunmuyordu. Zira PKK, ban alm gn be gn devleti daha bir zayflatr olmutu.
Aceleci ve paniki tutum devleti, bireylerin beynindeki dnyaya mahkum klmt
ki, yarg diyalektiinde devletin tm mekanizmalarn tatmin edecek tez ve anti-tez
doru saptanamaz olmutu. Bu da PKK'nn su ileyen mekanizma olarak grlmesi
realizmine karn calan'n, avukatlarnn u savn dorular mahiyette gelimiti:
Dou ve Gneydou'da mcadele eden ordu mensubu komutanlara ve istihbarat
grevlilerine tam yetki verildi. Koruculuk sistemi zellikle stratejik nemi bulunan
blgelerden balamak zere Krt yerleim birimlerinin hemen her tarafna doru
geniletilmeye alld. tiraflara inisiyatifleri dahilinde istihbarat toplama,
operasyonlar balatma gibi aktif grevleri icra etme yetkileri verildi.
PKK'nn faaliyet gsterdii alanlarda gruplamalara gidildi. PKK gibi hareket eden
birimler kuruldu. Bu birimler itiraflardan, gvenilir koruculardan ve askerlerden
oluuyordu. Grevleri; kk timler halinde PKK'ya kar savamak, araziye szmalar
yaparak rgtn hareket alann yerinde tespit etmekti. Ayrca korucu olmayp da
PKK'ya yardm ve yataklk eden kylerde de devlet yanls istihbaratlar
oluturulmutu. Genelde bunlar da kyller ierisinden seiliyordu. Gariptir; hem
devlete istihbarat toplayan ve hem de istihbaratn salam olmas amacyla PKK ile
direkt gren veya rgtn milisliine soyunan unsurlar dahi vard. PKK'ya gre
bunlar, ajan, ispiyoncu, ikili kimselerdi.
Blgede PKK'nn yannda alenen yer alan ve kazanlmas mmkn olmayan
kemiklemi zengin patronlar, politikaclar, camilerde PKK lehine propaganda yapan
imamlar, dalarda yaknlar bulunanlar ve sivrilmi isimler de hedef seilmi unsurlar
arasnda bulunuyorlard. Devletin yetkilendirdii isimler ksa srede bunlara da
yneldiler. ou karlp tehdit edilerek veya ldrlerek susturuldu. Ortam daha bir
gergin ve bilinmezlie srklemek amacyla eylemler de gelitiriliyordu. Zaman oluyor
PKK kimliiyle kylere giriliyor, kyllerin nabz tutuluyordu. ou zamanlar da

-191-

PKK'ya yardm yapanlar adli merciilerle durduramayacaklarn dnenler

"ldrmeyi" tek k yolu olarak gryorlard. Buna mteakip PKK'llar gibi giyiniliyor,
onlar gibi hareket edilerek hedef seilen yerleim birimlerine saldrlar dzenleniyor
ve tespit edilen isimler srasyla ldrlyorlard. Kamuoyu tarafndan faili mehul
olarak nitelendirilen bu eylemler, esasen taraf olan kuvvetlere gre gn kadar
aydn saylrd.
nemli olan "zafer" iin stnlk salamakt. Ve herey bunun adna yaplyordu!
Devlet iin savaanlar eylemler gerekletirirlerken bunlar, sivil toplum iin,
"PKK'ya
destek
veriyorlard,
bu
sebeple
ldrlmelerini
saladk"
diyemeyeceklerinden en kolay yntemi semilerdi. Eylemlerinde PKK ss
veriyorlard. Bir yandan hedefler ortadan kaldrlyor, dier yandan halk ile PKK kar
karya getiriliyordu.
Bu olaylarda esas olan bir tala iki ku avlanmasyd. Tpk PKK'nn taktii gibi!..
PKK da provoke tr eylemlere ska bavurmutu. Onlar da asker kyafeti ile
ard arda jenosit uygulamlard. Devlet babann bekiliine soyunanlar pemerge
kyafetiyle PKK ise, asker kyafetiyle eylemler gerekletiriyorlar ve birbirlerinin
zerine atyorlard. Ne acdr ki, ne PKK, ne de devlet yetkilileri aleyhlerine olacak
eylemlerin hibirini kabul etmiyorlard; kabul etmeleri de dnlemezdi. Aksi durumda devlet, terr rgt dedii PKK'dan farksz olmadn ispat etmi olurdu. PKK
ise, hedefine giden yolda sekteye urayarak darbe alacakt kukusuz.
PKK, belki ldrtt askerlere, koruculara, ispiyonculara dair mazeretler ileri
srebilirdi; ancak, be aylk bir balann gbeini deen kurunu izah etmek
olanakszd.
Hal byle olunca Dou ve Gneydou'da yaplan her olay icra edili ekline
baklarak ya devletin veya PKK'nn zerine atlyordu. ki tarafn sahiplenmedii
olaylara da faili mehul deniyordu. Belirgin olmayan bu kirli sava kimlerin iine bu
haliyle yaramyordu ki!.. Yllar boyu karlkl atarak kan dken dman sahibi
oymaklar yakaladklar kirli savan boluundan istifade ederek kartlarm
temizliyorlard.
Bitlis'te Ferhat Tepe isimli bir vatandan, Hizan'da seyahat ederlerken
kurunlara hedef olan 13 sivilin, Lice'de, Cizre'de, rnak'ta, Batman'da ve daha nice
yerleim birimlerinde hedef seilen isimlerin hunharca katledilmesi sadece PKK'ya
mal edilecek trden kolay izah edilir vak'alar deildi! PKK ile birlikte blgede
yaygnlaan sava ayn zamanda birtakm evrelerce geim kayna olarak
kullanlmaya da balanmt. Evet, srdrlen savatan ve akan kandan rant elde
eden evreler vard. Bunlar devletin iine kadar yuvalanmay baarmlard.
PKK'nn lideri calan, rantiyenin trajik boyutunu yle ifade etmekteydi:
"Bazlar -zellikle savata aktif rol alanlar- byk aclar ve kayplar
yaarken, ok az br kesim savan rantyla byk servetler ve politik g
kazanmay temel yaam ve siyasal yntem haline getirmitir."
Nitekim devletin, PKK'ya kar aktif anlamda mcadele edebilmek adna yetkin
kld kimselerin de ine dtkleri vaziyet ayn idi.
Devlet, 1990'l yllarda PKK'y nleyebilmek iin nne serilen formlleri hayata
geirerek zellikle itiraflara genie inisiyatif kullanma yetkinliini salad. PKK'da
bir mddet bulunan ve ardndan stanbul'a siyasi faaliyetlerde bulunmas amacyla

-192-

gnderilen, ancak iine dt hatalar nedeni ile rgt tarafndan hakknda infaz
karan kan Znnar (K) adl Alattin Kanat, PKK'dan kaarak devlete sndktan sonra
bu ilerde kullanlabilecek deneyimli kii olarak grlenler arasndayd. Bu kervanda
Adil Timurta, Kahraman Bilgi, Bozo, Aslan vb. saylabilecek daha yzlerce itiraf
vard. Bunlarn yannda bandan itibaren korucular, zel timciler ve zlerek
belirtiyorum ki yeralt dnyas olarak adlandrlan etelemi mafya unsurlar da
bulunuyordu.
Esasen hepsinin niyeti ilk balarda iyi idi. Nasl olduysa iin iine g ve para
girdi. Para ve gcn kart devletilik zerine kurulu bulunan dava
arkadalklarnda tabii olarak zlmeler meydana geldi.
rnektir:
Bozo, mafya liderliine soyundu. Trakya blgesine yerleti. Eroin tccar ve eksenet tahsilats olarak n salan Ayvaz Korkmaz'n tetikiliini yapt. Ayvaz
Korkmaz, srf biraz daha bymek iin kendisini be paraszken yanlarna alan
Tunceli asll iadamlarn yok etmekte Bozo'yu kulland. Bu olay neticesinde bir sre
Tekirda yaknlarnda bulunan bir cezaevinde yatan Canan isimli eroin mptelas, iki
kardeinin feci ekilde kurunlandna ahit oldu. Bir rivayete gre, Bozo'nun da,
Ayvaz Korkmaz'n yedii ekmee ihanet ederek arkadalarn tasfiye ettii gibi,
Ayvaz Korkmaz' da ayn kadere mahkum brakt iddia edilmektedir.
Bozo'ya nazaran Alaattin Kanat daha devleti bir izgi tutturmutu. Ancak bir
sre sonra onun da ipleri elinden karmas sonu gelmek bilmeyen ynca trajedilerin
oluumuna neden olmutu.
Kitabmn bu ksmna biraz daha aklk kazandrmak maksadyla 2000 ylnn
Ocak aynda stanbul'da Hseyin Veliolu'nun ldrlmesiyle birlikte bagsteren
Hizbullah sendromuna bilgilerim nda deinmek istiyorum. nk terrizm
poplizminin, devlet ierisindeki birimlerin devletin bekas uruna ilevselletirildii
gizli illegal almalarn sadece birka boyutundan biriydi. Bu sebepten dolay bu tr
vak'alardan kendisini soyutlayan asl katillerin gerek yzn grmek amacyla
Hizbullah rgtnn iyzn irdelemek byk ehemmiyet tamaktadr. Ve aslnda
Hizbullah, phe gtrmeden devlet ile iliiklendirilebilecek bir vahet
mekanizmasyd!..
KISIM ONALTI
PKK, 1984 ylnda silahl eylemlere girimiti. Devlet, PKK'y tanmyordu. Silaha
sarlan rgtn performans, nitelii ve nicelii hakknda bilgi sahibi olunulmas
gayesi ile raporlar istihbarat birimlerine hazrlattrlmt. Tespit edildii kadar ile
PKK'nn araziye tamamen hakim olduuna, halk ile btnleme srecini lehine
hzlalandrdna ve taktik sava gvenlik birimlerinden ok daha profesyonelce
srdrdne kanaat hasl olduunda blge hakimiyetinin devlet elinden kmas gibi
byk bir kabusu ve tabiatyla yenilgiyi tadabilecekleri endiesiyle, PKK'nn
uygulamak isteyip de sonucunu getiremedii "topyekn sava" haline gemiti.
Ancak ideolojik boyutu ile halkn tersi istikametinde faaliyet yrten PKK'nn baarsz
olaca ve halk tabanndan destek bulamayaca gibi grler de geri tepiyordu.
nk bandan beri tespiti olunamayan hayati bir geree k tutulamamt. O da;
halkn, PKK'dan nceki srelerde de silah ve atma ile iice yaad ve adlarna
yaplan savaa feodalitenin gdmnde bulunmalar dolaysyla kaytsz
kalamayacaklar gerei idi; her ne kadar duygular baka olsa da!..

-193-

nemli olan Ahmet'in olu Hseyin'in basklan onlara ispat edebilmesi ve zulme
kar haykrmasyd.
Nitekim PKK'nn youn faaliyet ierisine girdii ve eylemlerini attrd
dnemlerde halkn byk orann Apoist felsefenin ardndan kouturduu
bilinmekteydi. "Kepenk kapatn, kontak kapatn" denildiinde ehirler l bir kasabay
andracak derecede byk bir sessizlie gmlyordu. stenildiinde, "Serhildanlar
kuruna meydan okurcasna dzenleniyordu. Dnem olmutu ki, PKK'y kendileriyle
zdeletiren Krtler, kendi balarna protesto eylemleri yapma yoluna gidiyorlard.
PKK'nn haberi olmakszn kitle, kendi iradesi dorultusunda kontak kapatma
eylemleri gerekletiriyordu. Askere yiyecek verilmiyor, korucular aralara
bindirilmiyordu.
Peki neden? Bu kin tomurcuklarn Krd'n yreine eken neydi?
Esasen tek neden PKK deildi!
Tarih, en bariz etken nitelii tayordu. Tm bunlar gemiin birikmi
anlamazl olarak gnmze tanmt.
Krtler, gemite kader birlii yaptklar, uurlarna canlarm feda ettikleri
tarafndan baknz nasl bir muameleye tabi tutulmulard.
ttihat Terakki Cemiyeti'nin askeri efi Enver Paa'nn amcas Halil Paa, Trk'
arkadan vuran Ermeni'yi lmle cezalandrmaktan kanmayan Krd' her daim
ekiya olarak grmtr. Ermeniler'!, Krtler'e kar kkrtmak amacyla Krtler'in
Ermeni kylerini bastklarn yaymtr.
Halil Paa, byk Krt dman olarak tannr.
Bir seferinde Krt Mirmahi airetini kovalayan Halil Paa, Mirmahi aireti ile
girdii bir msademede airetin lideri Mirmahi'yi alnndan nasl vurduunu anlarnda
ballandrarak anlatmaktadr. Teslim olan yiit, olmayansa ekiya olmutur Halil Paa
nezdinde! Teslimiyeti kabullenen Gerevi airetinden Kurt Bey buna iyi bir rnek tekil
etmektedir.
Anadolu'da Rus kuvvetleri ile arpan Halil Paa, Bakumandanlktan ald bir
emir sonucu Irak istikametine doru ilerlerken Krt olduunu iddia ettii kiilerin
saldrs sonucu bir miktar askerim yitirir. Etrafnda ynca dman varken
Krtler'den phe duymas olduka ilgintir. lgin olan baka bir konu da Halil
Paa'nn yorgun savalarna Krtler'in rehberlik yapyor olmasdr.
yi Krt, kt Krt!..
Halil Paa, ordularyla beraber Krt kylerinden bir kan kuatarak havann
masyla Krtler'den byk bir esir kafile oluturur. "rperten tiraflar" isimli
kitabmda rneini vermi bulunduum "Hogir Pratii'nde olduu gibi, bu kafileyi
dalara kartr. lerinden ileri gelenleri seerek daraacna astrr. Ve idama ahit
ettii dier kyller unlar syler:
Bu gnde ayns deil mi?
PKK, silaha sarldktan sonra Krd'n, be Krd'n kellesini aldm, kulan
yle kestim, byle ikenceler yaptm, jop soktum, denilmiyor muydu sanki!
Peki aradan geen bir asrda deien ne oldu ki?..
Byle bir ortamda zaman olmutu ki devlet, kimin PKK'l olduunu bilemez
duruma dmt. Her Allah'n gn baskn haberleriyle etraf sarslyordu. Kk

-194-

karakollar ve kk birlikler gvenliklerini salayamaz olmulard. Nbete kan

asker, derenin hrtsndan, dalndan den cevizin sesinden dahi rkyordu. Bu
gerginlik kiminin psikolojik dengesini bozmutu.
Nihayetinde zellikle snra sfr blgelerde ve mahkum noktalarda kurulu
bulunan karakollar ile seyyar birlikler kaldrlan merkezlere alndlar.
Bu dnem, operasyonlarn dahi PKK'nn kulland blgelere dzenlettirilemedii
bir zamana rastgelmekteydi. Bugn ahkam kesen yetkililerin 1991-92-93 yllarnda
rgt tarafndan kurtarlm blge olarak resmen ilan edilen Cudi, Gabar, Herekol,
Besta gibi krsal alanlara "byk devlet'in giremeyecek kadar "aciz" kaldm
unutmamas gerekiyordu.
zah etmek istediim, devletin en st yetkilisine kadar herkesin byk bir
aresizlik ierisinde bulunduuydu. Kimileri "blnmlk artk kanlmazdr"
diyecek kadar, gemilerini karaya oturtmulard. Ta ki devletin, PKK hareketine
"ksasa ksas" resti ektii zaman dilimine dein idame olundu bunlar. aresiz
devlet, blnmemek gayesiyle illegaliteyi kullanmak kouluyla PKK'ya kar meru
savunma mekanizmalarn en aktif mnda ilevselletirmekten geri kalmad.
Olaylarn ehli herkesin kullanlmas ve devlet adna altrlmas sz konusu oldu.
Susurluk'ta meydana gelen kaza ile oluan mafya-siyaset-tarikat-devlet bilmecesi de
bunlarn birer uzants olarak Trkiye gndemine tand.
Devlet, iine girdii kmaz amak iin 1990'h yllarda varlm iten kemiren
PKK'y ayn taktikle tasfiye etmeyi amalad. Krdrtma harekat bu plann birinci
safhasyd. Koruculuk, itiraflk, zel olarak yetitirilmi birlikler en nemli koz olarak
zmsendi.
Devlet, ie PKK'nn en youn olduu Batman'dan balamak zere gizlice
destekleyecei bir rgtle, btn blgelerde PKK kart bir harekt oluturmann
hesabm yapt. zellikle Batman'dan balanmas, bu ilin dier yerleim blgelerine
nazaran daha uygun zeminlere sahip olmasndan kaynaklanyordu. Batman
slmiyet'in en fazla zerine dld il olma imtiyazn da tayordu. Ayn zamanda
PKK'nn da en geni faaliyet alanlarndan birisiydi buras. Ancak, Marksist ideolojiyi
savunan PKK'y Batmanllar desteklemelerine karn en yce inan duygulan tam
mansyla atmaktayd.
Mahmut Yldrm (Yeil), Alaattin Kanat (Znnar), Aslan, Adil Timurta, Hseyin
Veliolu... ve ad karanlkta kalan birok ahsiyet Batman zerinde tm kozlarn
oynamaya koyulmulard. Devlet, bunlarn baarl olabimesi iin tm imkanlarn
seferber ediyordu. Zamann OHAL Valisi, Batman Valisi, Emniyet ve ordu mensubu
yetkili kiileri ile baya rahat gryorlard. Onlardan silah ve parasal anlamda
devaml destek aldklar ainayd.
Ad yazl bulunanlar sadece Batman'da deil, Silvan, Diyarbakr, Mardin, Van,
Bitlis ve daha birok ad PKK ile birlikte anlan yerlerde etkin almalar ierisine
girmilerdi. Polis, herhangi bir noktada phelendii veya ihbarn ald kimseleri
gzaltna alp, sorguladktan sonra brakmyor, bir daha sorgulanmalar zere bu kez
itiraflara teslim ediyordu.
Sonras ise malum herkese biliniyordu. stenmesi halinde ellerinde
bulundurduktan kimseyi ldrmelerine kimse man olamazd. lenen binlerce faili
szde mehul cinayetler bunun en basit gstergesiydi.

-195-

ldrlenler arasnda isimleri kamuoyunca da bilinen ahsiyetler de vard. Uur

Mumcu, Vedat Aydn, Mehmet Sincar, Behet Cantrk, Sava Buldan., bunlardan
sadece bir kayd. Hibirinin asl failleri tespit edilemedi. Yllar boyu gndemde
tutulmasna ramen olaylarn yaplmasndaki nedenler bir trl aydnlatlamad. Kirli
vicdanlarn haricinde...
Ey halkm!
Siz, iledikleri veya alet edildikleri hibir faili mehul cinayetin sorumlusu olarak
Allah rzas iin tek bir itirafnn yakalandn duydunuz mu? Kanaatimce
duymamsnzdr.
Ama benden duymu olun!
Biliniz ki ldrldklerine mutlaka tank olmusunuzdur. Geride halen elini kolunu
sallayarak Ankara'nn gbeinde turlayanlar olsa da!.. Onlarn da can gvenliklerinin
olmadn belirtmekte yarar vardr.
Zira, birgn onlarn da ipleri ekilecektir. Tpk Binba Ersever ve Veliolu gibi!..
Batman il merkezinde PKK'ya kar silahl anlamda savaacak szde illegal bir
rgtn kurulmas iin start verildi. Bu rgt, PKK saflarndan sonradan ayrlarak
devlet saflarna geenlerin younlukta bulunduu bir yapya sahipti. San Baran
himayesindeki K. Irak merkezli "PKK Vejin" isimli kontr-hareket rnek 'alnarak
ekillendirildi. K. Irak'taki ortam ile Batman il merkezi edeer llerde tutulamazd
elbet. Taktiksel mnda deiik formller takibat gerekiyordu. San Baran
himayesinde bulunan PKK Vejin gibi bir hareketin dnsel ve pratiksel mnda,
ayn paralelinde bir rgt Batman gibi PKK'nn cirit att yerde hayata geirmek
intihar saylrd. Zira, byle bir rgtn Batman'da taban bulmas bir yana dursun
PKK'ya bile gerek kalmadan halk milisleri tarafndan imha edilmesi kanlmaz
olacakt.
Batman'da toplanld. Blge insannn PKK'ya kar organize edilecek anti-terrist
birimlere veya dier tanmamaya gre Kontrgerilla grubuna scak bakmayaca ve
bnyesinde barndrmayaca kanaatine varld. yle bir organizasyon yaplmalyd
ki, kitle ile PKK'nn arasna tabular denmeliydi.
Batman halkann en zayf ve hassas olduu konu dini inan duygularyd. Ve
kart gler bunu fark etmekte zorlanmamlard. Olay bu noktadan itibaren patlak
verdi. Dini zaafiyet beyinlere gayet profesyonelce ilendi. En nihayetinde PKK'ya
kar dini temalarn kullanlmasna, bu dorultuda bir rgt kurulmasna karar verildi.
ncelik, halkn PKK'nn kucandan devletin kucana ama isteyerek ama zorlanarak
koyulmasn salamaktayd. Eski OHAL Valilerinden nal Erkan'n bu
organizasyonlara mteakip PKK'ya hitaben;
"Ermeni dl... Bunlarn hepsi snnetsiz.. Ateist bunlar.. Ekiya etesi..."
sylemleri de tesadfi deildi.
ok merak ediyorum.. Acaba, PKK'nn Ermeniler'den oluan bir rgt olduuna
inanlyordu da neden binlerce insann ldrldne ahit edilmesine ramen
komu Ermenistan "dl" ne tek bir nota dahi verilmiyordu. Yoksa... korkuluyor
muydu?
Ermenilik konusu Trkiye genliinin de beynine ylesine ilenmiti ki, Abdullah
calan'n nereli olduunu, soyu, yaam ve hatta dnceleri bilinmesine ramen
szde avukat olacak kimseler yine ilerindeki derin motiflenmi psikolojik tahribatn

-196-

tesirinde tatminkrla ulamam olmas dolaysyla Ermeni'lik meselesini Abdullah

calan'a Trkiye genlii adna da soru olarak yneltmilerdi:
"Ermeni misiniz?"
Bu konu ile ilgili baknz, Baskn Oran Aydnlk dergisinde u tespiti yapmaktayd:
'Trkiye'nin zellikle dousundaki birok kimsenin annesi Ermeni'dir.
nk tehcir srasnda ya msait olan kzlar kurtarld ve nikahland."
Baskn Oral bunun iin; "herkesin bildii 'sr'" demekteydi.
Oran, Ermeni'lik olayn, devletin dayanak olarak kulland PKK'llarn "pipisi"
sonucundan ortaya attm belirtmekte ve yle demekteydi:
"Sanki dnyadaki tek snnetsizler Ermeniler!"
Halkn desteim kazanmak adna ran gdml Hizbullah rgtnden ve bu
rgtn mcadele anlayndan esinlenilerek ayn isim altnda kapsaml bir
almaya gidildi. Faaliyetin ilk temeli camiilerde atlmaya baland. Camiiler, toplant
dergah olarak kullanld. Hutbelerde, Hizbullah rgtne vgler yadrld. in
kts rgtn propagandalarn yapan imamlar dahi uruna altklar ve
nefeslerim tkettikleri Hizbullah' tanmyorlard. Oysa ki bu rgt, Trkiye Hizbullah'
idi. Adn tad ran gdml Hizbullah ile hibir balants yoktu.
Aslnda Hizbullah rgt, PKK'nn tarif ettii Hizbul-Kontra rgtnden baka bir
oluum zellii tamyordu.
Hizbul-kontra, anti-terrist birim olarak grevini icra edecek, ancak halk,
Hizbullah adyla bu birimi tanyacak ve bu birim giyindii maske icab eriat yanls bir
hava estirecekti.
1990 ylnda ekillenen, 1991 ylnda pasif konumda bulunan Hizbullah, 1992-93
yllarnda aktif almalar ierisine girdi. Elemanlarn, camilerde gerekletirilen
toplantlar neticesinde genlik ierisinden seiyorlard. Veliolu ve arkadalan dnda
-ki bunu be kiiyle snrl tutmak mmknd- Hizbullah'n i yzn ve
kuruluundaki asl gayeyi bilen yoktu. Genler, tpk PKK'ya katlm salarken
sergiledikleri temiz-duygu ve inanlaryla Hizbullah rgtne ye oluyorlard.
Beyinlerindeki Hizbullah, eriat temsilen hak arama sava veren Allah'n
askerlerinden oluuyordu. Ancak, olaylar sanld gibi deildi. Onlar kullanlacak ve
PKK'ya yapld gibi, ldrldklerinde cra bir kede terk edileceklerdi.
Hizbullah rgtne katlanlar iin geri dn yoktu. Hergn gerekletirilen
toplantlarda gerek hedef nlerine konuyordu.
Hedef PKK idi!
PKK ktleniyor, slamc hibir zellii bulunmad, yneticilerinin de
gayrimslim olduu savunuluyordu. Nihayetinde baklay azndan karan rgt
yneticileri, PKK'ya kar savamann "Allah rzasn kazanmak" iin art olduunu
beyinlere iliyorlard.
Hizbullah rgt muvaffak olabilmek gayesi ile karsna uzun vadede ulaaca
hedefler zinciri koymutu. Stratejik hedef; mevcut Trkiye anayasal dzeninin
yklarak yerine, slm Devrimi ile eriat dzenine sahip bir devlet kurmakt. Bunun
inas iin siyasal mcadele benimsendi.
Ancak;

-197-

Sonradan inandrlp rgte lesiye bamllatrlan militanlarn, PKK'ya kar

kullanlabilmelerinin temini maksadyla nihai hedef sylemi deitirildi; Bamsz Krt
slm Devleti propagandas yaygn bir ekilde kullanlmaya baland. Karlarnda
ayn hedefi paylaan, lakin gayrimslim olduklar iddia edilen PKK gibi tehlikeli bir
rgt vard. Hedefin temini Hizbullah'n mcadele sahasn geniletmesine balyd.
Bunun iin PKK'nn ortadan kaldrlmas gerekiyordu.
Hizbullah, militanlarna byk bir yalan yaatyordu.
Hizbullah'a gre, PKK'nn yok edilmesi gerekiyordu. Zira, asl hedef de buydu!
Bunu, Hizbullah militanlar gremeyecek kadar kreltilmilerdi.
Silahl olarak glenen Hizbullah, PKK kart ilk faaliyetini Batman il merkezinde,
hem de alenen yapt. PKK'ya kar dorudan silahl saldrda bulunmaktan da
ekimliyordu.
Hizbullah, silahlara dein sarlaca bir organizasyona atlmt, fakat olaylarn ilk
safhasnda henz barut kokusu, kan ve gzya seli olumamt.
PKK, bo mu duruyordu sanki?!
PKK, elde ettii istihbaratlar dorultusunda kontrgerilla biriminin "Hizbullah" ad
ile Batman1 da glendirilmesinin salandn biliyordu ve olaylarn geliimini
suskunluk ierisinde takip ediyordu. Hizbul-kontra olarak tanmlanan Hizbullah
rgtne, eylemlere girimemeleri halinde mdahale edilmemesi kararlatrlmt.
Fakat Hizbullah'n gerginlii arttrmas, PKK'y halkn gznden drmek
maksadyla geni apl propaganda balatmas Apo'nun ve PKK'nn sabrn ksa
srede tard. calan, zellikle Garzan Eyaleti'ne bal bulunan blgelerde olaylarn
bagstermesinden dolay bu eyaletin yetkili isimlerine talimatlar gnderecek,
Hizbullah'n faaliyetlerini nce "ikaz", akabinde "gerekirse iddet'e bavurularak
engellenmesini istedi.
PKK'nn dorudan iddetten kanmak istemesinden "Hizbullah'tan korktuu"
sonucu kartlamazd. Aksine PKK, dzenini kurmu, gl ve diledii vakit
korkusuzca her trl faaliyete giriebilecek bir hareketti. PKK'nn en byk kaygs,
kendi sempatizanlarnn dahil Hizbul-kontra denen kontrgerilla biriminde kullanlan
militanlarnn kandrlm blge ocuklarndan olumasyd. Bu sebeple silahl
ynelimin gereklemesi ile kazanabilecei birok masum insann kendi
taraftarlaryla birlikte lmesi sz konusu olacandan, halkn tepkisiyle kar karya
kalnlacakt. Bu, istenilmiyordu. Hem dnem itibar ile vuku bulan olaylar, PKK'nn
sivillere ynelik hibir eyleme girimedii yllara denk dyordu.
1991 ylnda calan tarafndan tespit olunan ynergeler nda Batman'daki
silahl milis kadrolar harekete geirildi. Garzan Eyaleti'ne bal krsal militanlarnn
bir ksm ehir merkezine kaydrld. Batman'da PKK'y temsilen ervan (K) adl
militan bulunuyordu. ervan, gen, tecrbeli ve dinamik ynleriyle tannyordu.
PKK'da uzun yllar kalmt. Krsal gerillacln da, ehir gerillaclm da pratikte uygulam bir ahsiyetti.
ervan, Batman'da Hizbullah'n takipisi olarak bir sre gzlemci konumunda
bulundu. Fakat iddetten srarla kanan PKK'nn tm uyarlarn Hizbullah'n gzard
etmesi, silah kullanmm zaruri klmt.
Ve karar verildi. Hizbullah'a anlayaca dille cevap verilecekti.

-198-

l merkezinde caydrc gzda vermek gayesiyle clz eylemler gerekletirildi.

Dolaysyla PKK, 1984 tarihinden itibaren ilk kez devletin resmi gleri haricinde
rgtl bir kuvvetle kar karya kald. Hizbul-kontra-PKK atmasnn bir nemli
zellii de PKK'ya kar glendirilen Hizbullah militanlarnn silahl saldrya
gemeden ilk saldrlarn PKK tarafndan gerekletirilesiydi.
PKK, Trkiye snrlan dnda IKDP gibi byk pemerge kuvvetini ok kez
malup etmi, Krfez Sava ncesinde Saddam Hseyin'e bal karakollara kar
saldrlarda bulunularak imha etmi, birok askerini rehin alm, saflarndan
kopanlarn kurduu PKK VEJN rgtn ksa srede yok etmi bir rgtt.
Ancak;
Hizbullah, dier glere oranla biraz daha anslyd. Sebebi ise, ardnda Trk
devletinin bulunmasyd...
Apoizme gre; bu sinsi sava plan, her yl yenilgi ile kapatan devletin, milliyeti
akmlarla gerekletiremediini Krtler'in manevi duygularyla oynayarak, dini ara
olarak kullanp hedefine ulamak istemesinden ibaretti. Devletin tetikiliine soyunan
gayri resmi ahsiyetlerin kurduu Hizbullah rgtnn beklenmedik dzeyde rabet
kazanmas, faaliyetlerine silahl anlamda sempati ile bakmayanlarn da "Allah" ve
"slm" temas ilendiinden en azndan kar da kmamas ileriki yllarda PKK'y zor
durumlarda brakabilirdi. Bu sebeple Hizbullah' bymeden daha caydrc eylemlerle ezmek gerekiyordu.
1992 ylnda Ebubekir (K) Halil Ata, caln'n talimat ile Garzan Eyaleti'nin
bana gemek zere Trkiye snrlan ierisine girdi. Daha nceden Botan'da ve
dier alanlarda pratiksel faaliyetlere aktif anlamda katlan Ebubekir, rgtn
kuruluunun akabinde Lbnan'da bulunmu, eitim amal, srail devletine kar vurka tr eylemlere katlmt. Trkiye ve yurt dnda iki kez hapse dtn iddia
eden Ebubekir, her ikisinden de kaarak kurtulmay baardn bizzat kendi
azndan dile getirmitir. 1984 tarihinde PKK'nn silahl mcadeleyi balatmasndan
itibaren de krsalda bulunuyordu.
calan, Halil Ata' yle deerlendiriyordu:
"Ebubekir yolda, bilinli ve askeri ynden kabiliyetli bir arkadamzdr. Ancak,
feodaliteye kiiliini hapsetmesi dolaysyla kyllk anlaym zerinden
atamamtr. Bunu aabilirse askeri anlamda tutulamayacak inanlmaz bir komutan
olacana inanyorum."
Apo, devletin eline getikten sonraki srete de buna paralel ifadeler kullanmtr.
Ebubekir, ok kurnaz, zeki ve dnemin artlarna gre her trl msademeyi
datacak, ynetecek ve ynlendirecek rgtn ve calan'n en gzde merkezi
yelerindendi. Bana gre ise, iki lkeyi birden ynetecek kapasitede bir komutand.
Bir de ukuruna dkn olmasayd!..
Ebubekir, Garzan Eyaleti Karargah Komutanlnn bana gemek zere Garzan
Eyaleti'ne vardnda ikinci byk sorumluluu da srtlanmt. Bu, lke sorumluluu
idi. Vasfi dolaysyla Hizbullah'a kar silahl ynelimlerin tamamndan da O, sorumlu
olacakt.
Savaan ve savatran kiiliiyle PKK militanlar ierisinde en ok tutulan isim
olan Ebubekir, Garzan'a getiinde Hizbullah'a kar iddet formlleri gelitirildi.

-199-

Ebubekir, Mutki'deki eyalet karargahndan Batman sorumlusu er-van'a verdii bir

talimatnda yle diyordu:
"Bu kontray ikazlarla dize getirmek pek mmkn gzkmyor. Bize de
baka yol kalmad gibi! Sizden onlar en ksa zamanda imha etmenizi
istiyorum."
Ayrca, Hizbullah'n rgtlendii mekanlar, PKK militan olarak dalarda
mcadele verenlerin yaknlarnn bulunduu yerler olmas dolaysyla militanlarn
belleklerinde soru iaretleri kalmamas amacyla Ebubekir, elemanlarna aklama
yapmak gereksinimi duymu olsa gerek ki, frsat bulduka platformlar oluturuyordu.
Aklamalarnda Hizbullah rgtnn i yzn, kurulmasndaki asl amac dile
getiriyordu. Hizbullah Hizbulkontra, yneticileri devletin elemanlar, dierleri ise piyon
olarak militanlarn beyinlerine enjekte ediliyordu.
ervan, Ebubekir'den ald talimatla Batman'a dnd. Tm silahl kadrolar,
krsaldan getirtilen militanlarla glendirdi. Ve Hizbullah'a kar topyekn silahl
msademeye giriti. Gndz veya gece vakti, fark etmiyordu! Nerede bir Hizbullah'
tespit olunsa eyleme giriiliyordu. Krsaldan getirttirilen ar silahlarla adeta Batman
sokaklar sava alanlarna dntrld. Halk, hava karardktan sonra korkudan
sokaa dahi kamyordu. Gndz vakti dahi PKK, bir gvenlik kuvvetlerine, bir
Hizbullah hedeflerine yneliyordu. Gecenin karanlnda yanklanan Bikisi ve RPG
seslerinin Batman halknca unutulmas ne mmknd.
Hizbullah, her ne kadar silahl ilk adm PKKdan gelse de PKK'ya kar alenen
sava ilan etti. Ancak gzden kaan iki nemli nokta vard. Birincisi, her ne koulda
olursa olsun her daim PKK'nn szsahibi olabilecei gvensiz bir ortamda
bulunuyordu. kincisi, PKK militanlarnn Hizbullah elemanlarndan daha tecrbeli
olduuydu. Esasen ibreyi PKK lehine eviren nemli ayrntlardan biri de Ebubekir
gibi tecrbeli ve inisiyatif sahibi birinin komutan olarak blgede bulunmasyd.
PKK'nn Hizbullah ile giritii ehir savanda Batman sokaklar kana buland.
deta sradan bir yaamn paras olan kurunlarn vzlday altnda gn yoktu ki
ehir sakinleri ard arkas kesilmeyen olaylarla sarslmasn!
PKK, youn saldrlar gerekletirerek 1992-93 yllarnda Hizbullah'n, yalan
yaayan militanlarn datt. Lideri olan Hseyin Veliolu'nun ldrlmesi iin
seferber oldu.
Veliolu, PKK'ya kar ar bir yenilgi ald. Atele oynam ve lakin elini fena
yakmt. Yok olmaya yz tutan paravan rgtnn kyle PKK'nn kendisi iin
kard "lm" korkusuyla birlikte Batman'dan kamak zorunda kald. Dalan
rgtn sahipsiz brakt. Olaylar Veliolu'nun kacyla son bulmad. Yenilgiyi
hazmedemeyen Hizbullah, PKK'ya sadece sempati duyan insanlara kar da byk
bir kym balatt. Onlarca masum vatanda hayatn kaybetti. Faili mehul olarak
nitelendirilen eylemler sonucu aklla, insanlkla badamayan trl ikencelerle
yrenin nde gelen simalar ortadan kaybettirildi.
1993 ylnn sonlarn doru devletin adam niteliindeki Hizbullah'n bandaki
kadrolu militanlarn ldrlmesiyle basz kalan rgt elemanlar sudan km balk
gibi olmulard. ounluu PKK'ya kar fazla diren gsterilemeyeceim
dnyordu. Lakin teslimiyeti kabul etmeyen az bir kesim vard. Onlarn grne
kalsa silahlar braklacak sivil hayata dn yaplacak, PKK ile hi savalmam gibi
davranlacakt. Bylelikle kendilerini kamufle etmi olabileceklerini sanyorlard. Oysa
k PKK, neredeyse tm Hizbullah mevzilerini ve militanlarn o dnemki gl

-200-

istihbarat kaynaklar sonucunda saptamt. Hizbullah bu ka denedi ama

tutturamad. PKK, saldrlarna hi ara vermedi.
PKK'nn, Ocak 2000 tarihinde balayan Hizbullah operasyonlar sonucu ortaya
atlan iddialardaki gibi 500 militann ldrld tamamen aslszd. Hizbullah'a kars
mcadele edilen Batman sahas Garzan Eyaleti'ne balyd. Garzan'da o srete
toplam 1500 militan vard. Eyalet, Bingl snrndan tutun Van'n Geva ile
Bahesaray ilelerine kadar dayanan geni bir araziye sahipti. Hal byle iken 1500
kadar militan tabii olarak blgelere ayrdedilerek bu geni araziye datlmt.
Garzan'n Karargah Komutanl 1992 ylnda Mutki krsalnda, Varan ve Parezan
denen kylerinin yaknnda bulunuyordu. Mutki krsalnn tamamndan ve Mu'un bir
blmnden sorumlu olan yaklak 400 militan vard. Bunlardan 150'si Ebubekir'in
gvenliini salamak amacyla srekli karargahta tutuluyordu. Ayn zamanda buras
yeni katlmlara siyasi ve askeri eitim vermek gayesiyle de kullanlyordu. Geriye 250
militan kalmt ki, bunlar da siyasi etkinliklerden uzak sadece krsalda mcadele
eden gruplar olarak varlklarn idame ettiriyorlard. Yani siyasal veya ehir
gerillacl gibi faaliyetlerden bu gruplarda bulunan elemanlar iliikte bulunmamakla
beraber, eleman aktarm yaplmas da sz konusu deildi. Zira bylesi katlmc
yetkileri de bulunmuyordu.
Anlalaca zere, Batman'da yrtlen her trl faaliyetin ynlendiricisi ve
destekisi "Eyalet Karargah" idi. Karargah'n toplam says ise sadece 150 kii idi.
Batman'a gnderilen nitelikli eleman ise ervan'd. ervan, ayn zamanda
Batman'daki Hizbullah atmalarn kartan ve olaylarn iinde bulunan birinci
derecede PKK yneticisi idi. Ebube-kir'den emir almak iin sk sk krsala kyordu.
Ald emirleri icra etmek gayesiyle de Batman'a iniyordu. PKK'dan krsal gerillas
niteliindeki ancak parmakla saylacak kadar az bir grup Batman'a inmiti. kan
atmalarda len silahl PKK militan says ok azd. Fakat PKK'ya sempati besleyen ok sayda sivilin ldrld zc bir gerekti. Hizbullah, bunun bedelini ok
ar kayplar vererek dedi.
Batman'da yenilginin okuyla kaan Veliolu, Anka-ra'daki ynlendiricilerine
durumun vehametini bildirince, iler devlet asndan daha bir kmaza girmiti. Yeil
ve Ala-attin gibi kimseler Veliolu'nun baarszln propaganda malzemesi yaparak
pastadan pay koparma yansna girdiler. Veliolu ok ey biliyordu. Dlanamazd.
Sokaklarda avare gruplarn iine s ah verilemezdi. rgtledii Hizbullah'tan
uzaklatrlmak istendi. Sonu, mutlak lm olmalyd.
Veliolu, ldrleceini idrak edince iki ate arasnda kaldn ve kullanldn
yllar sonra anlama imkann yakalamt. Devletten umut yoktu. Bu sebeple en
azndan at cepheleri daraltmas en dorusu olacakt. Bu sralarda olaylar
itiraflarn katksyla Batman dna tanlm, birok il ve ilede insanlar karlr ve
ldrlr olmutu. Bir sre sonra gc ve inisiyatif ele geiren korucu, itiraf ve dier
kar gruplar PKK sorununu, ranta dntrmlerdi. Karlan Krt iadamlarnn
yaknlarndan fidye isteniyordu. Korucular, PKK'ya sempati duyan veya korucu olmak
istemeyen kyleri basarak kadnlarn rzlarna geiyor ve ganimet ad altnda masum
kyllerin para ve deerli eyalarna el koyuyorlard.
Veliolu kendisine yaplanlar hazmedememiti. stanbul'dan rgt ile
haberleerek PKK'ya kar atekes ilan edilmesini istedi. Kendisi de bir sre sonra
gizlice Batman'a girerek PKK militanlar ile birebir grmek istedi. PKK, ilk balarda
Hizbullah'n atekesine uymad. Sonradan Hizbullah' koordine edenlerle, Hizbullah
yesi olanlar arasnda ciddi sorunlarn younlatna tank olan PKK, rgtn

-201-

randevu taleplerim kabul etti. Grmeler saland. PKK, Hizbullah'n halk ve

kendilerini bir daha rahatsz etmemesi kouluyla atekes nerilerini kabul etti.
Antlamaya gre, Hizbullah'n kontra faaliyetlerinde bulunmamas art ile Dou ve
Gneydou'da rahatlkla almasna imkan tannd.
Kullanlan Veliolu'nun, ihanete urad ve devletten intikamm mutlaka
alacan syledii duyumlarmz arasndayd. Gizlice terk ettii rgtn tekrardan
diriltmeye alt. Devleti huylandrmadan rgtn byterek eleman kazanmaya
gayret etti. Ar silahlarla rgtne nitelik kazandrd. PKK'nn krsala hakim olmas
nedeniyle dalara vuramayan Hizbullah'n en byk handikap diyebilirim ki
ehirlerde tutsak kalmasyd.
Hizbullah, balangta zerine kurulu olduu amacnn tam aksine rgtlenir
olmutu. Btn Trkiye'de zemin bulmas fazla zor olmad. Bunun nedeni adndan
kaynaklanyordu. (HZBULLAH...)
Trkiye Hizbullah' misyonluu terk edildi. Gerek Hizbullah ile balantlar
kuruldu. 1994 ylnn akabinde ran ile de yakn temasa geildi. Veliolu birok kez
gvendii arkadalar le ran topraklarna geti. Devlet, kendi eliyle kurduu bu
canavarn byd istihbaratn alncaya dek kprnn altndan ok sular gemiti.
Elbetteki amacm Hizbullah'n faaliyetlerini anlatmak deildir. Ancak; "devlet
insanlar kullanr m?" sorusuna ayrntl cevap vermek amacyla bu tr konulan derin
boyutlara indirgemek aranlan cevaplara sanrm ivme kazandracaktr.
Devam edelim...
Hizbullah ile ilgili gelimeler devlet tarafndan duyulunca rgt gvenlik
birimlerince yakn takibata alnd. Neredeyse tm faaliyetlerle ilenen cinayetler
devletin rant yneticilerinin bilgisi dahilndeydi. Fakat mdahale edilmesi
istenmiyordu. Bunun da bir hesab vard. Hseyin Veliolu hl dardayd ve yeri
tespit olunamyordu. Tespit edilen yerlere baskn dzenlenmesi (Hizbullah
hedeflerine kar) hesap sahibi bir ok ahsiyetin zararna olacandan olaylar
sadece takip altna almak en mantkls olacakt.
Hseyin Veliolu'nun en az Mahmut Yldrm kadar nemi vard. Bilgisi ok
fazlayd. Devletin kilit noktasnda bulunan birok isimle birebir grmt. Onu
bulmadan operasyonlara kalkmak, Veliolu'nu teslim olmaya veya aklamalar
yapmaya zorlayabilirdi. Hem konumasn nlemek, hem de teslim olmasn
engellemek gerekiyordu. Bu amala; kokmu baln, kafas ezilmeden harekete
geilmemesi emri verilmiti. Gizliden gizliye devletin tm istihbarat birimleri
Veliolu'nun izini srmeye balad. Bu kovalamaca yllar boyu devam etti.
Nihayetinde Hizbullah'n ierisine ajan sokuldu veya bulunanlar satn alnd. Bunlar
Veliolu'nun ya ok yakn arkadalaryd, ya da sonradan yanna alnan kiilerdi.
Srlen iz, Siyon liderlerinin komplo teorilerindeki kadar sonu verici oldu.
Veliolu, stanbul'daki evine ajan olduunu bilmedii "candan" arkadalaryla Ocak
2000 tarihinde gitmi ve stanbul polisine, hedef Veliolu gsterilmiti. Ne pahasna
olursa olsun l olarak ele geirilmesi arzulanyordu. Ve planland gibi operasyon
dzenlendi. Ev kuatld. Veliolu'nun teslim olmas isteniliyormu gibi grlse de yannda bulundurulan ajan sayesinde atma kartld. Hseyin Veliolu, bu szde
atmada ldrld! Hi de tesadfi karlanmayan iki ahs teslim alnd. stelik
burunlar dahi kanamyordu.

-202-

Yannda bulunanlarn burunlar dahi kanamadan nasl olmutu da tek bana

Hseyin Veliolu ldrlmt?! Bir rivayete gre, Veliolu'nun polis kurunuyla
deil, arkadalarnn kurunlan ile ld iddia edilmitir.
Kim bilebilir ki?.. Belki de dorudur!
Pek garipsenecek, anlalr olmadk bir vaziyet deildi. Gemie dndmzde
A. Cem Ersever'in de kendi arkadalar tarafndan komploya getirilerek ldrld
grlecektir. Yine zdemir Sabanc cinayetini iledii gerekesi ile cezaevine konan
Mustafa Duyar'm itiraf olmak istemesinin ardndan da, bildiklerini syleyemeden
stelik cezaevinde ldrlmesi dndrc vak'alar arasndayd.
Tm bu anlatmlarmdan yola kldnda grlecektir ki devletler; bu sadece
Trkiye'ye mahsus bir olay deildir, varlklarn idame ettirmek veya bakaca ulusal
ve uluslararas amalar dorultusunda nihai hedefe varmak maksadyla uygunluuna
gre aktan ya da gizlice kii veyahut da birimleri kullanabilirler. Burada esas olan
ilikilerin yans-mamasdr. Bu tr mnasebetler genelde karlkl menfaatler
gzetilerek ilerletilebilir. zellikle Trkiye gibi jeo-stratejik bir lkede kullanlan kii
veya birimler verilen direktifleri harfiyen yerine getirdikleri mddete korunur ve
gzetile-bilirler. Her ilikinin devamll faaliyetlere konan snrlamalarla belirlenir. Bu
snrlamalarn ihmali durumunda kii veya birimler nce ikaz edilirler; olmad
yalnzla itilirler. likilerin bitiminde kii veya birimlerin faaliyetleri devlete kontrol
altna alnmaya allr. Eer ki zaafiyet, ihmal ve ihanet gzlemlenirse veya verilen
grevlerde pasif ve baarsz bir grafik hissedilirse imha politikas zaruri gd haline
dnr. mha politikas da aina yntemlerle yaplr. Bylelikle devlet erkanna i
kalmadan olaylarn gizemlilii korunmu olur.
Bu nedenle;
En dorusu, kullanlmamak ve hibir vakit glnn avularnda bulunulduu
srece rehavete kaplmamaktr. ayet devlet veya rgtl koordinasyon oluumlar
gibi kudretli mekanizmalardan bir para olmay hedefe giden yolda kanlmaz olarak
grenler varsa da onlara unlar nasihat etmekte yarar vardr:
"Devletler ve tam anlamyla koordinasyona dayal oluumlar yani, PKK ve
benzeri silahl g kulanmclar gl mekanizmalardrlar. Topluluu baz alan
ve varlklarn korumak maksadyla bireyleri harcamaktan kanmayan
hiyerariye sahiptirler. Ne devletler iin, ne de silahl g kullanmna bavuran
rgtler iin; iki kiinin eli bana mahkm. kisi de en st dzeyde. Bana birey
yapamazlar, demekten daima kanlmaldr. Unutulmasn ki, her zaman iin
karlalabilecek nc bir erk sz konusu olabilir. En kudretli olarak
grlenlerin dahi bir piyondan te rollerinin bulunmadna tank olunabilir.
Dolaysyla bir olayn ihalesini kapmadan nce baarl olma durumunun
yzdesini iyi kestirmek gerekmektedir. yi niyetli, devleti veya bulunulan
bakaca oluumlar sevmek gibi bir durum olsa dahi yaplamayacak bir
faaliyetin arln srtlamaya kalklmamaldr. Aksi durumda bu, ahslar
veya birimler asndan olduka tehlikeli vaziyetlere sebebiyet verebilir. Bylesi
faaliyetlere el atmak ateten gmlee talip olmak kadar hayatidir.
Kuralclk, emirlere riayeti, davaya sadakati, aza fermuar ekilmesini ve
gizlilii gerekli klmaktadr! En nemlisi devamllklktr! Bunlarn ihmali halinde niyet ve kimlik her ne olursa olsun sonucu deitirmeye kuvvet
yetirilemeyecektir.

-203-

Zira bu, gelenein bir dayatmasdr!"

***

-204-

YRMBRNC BLM
"PART NDERLMZE HTABEN YAZILMI 6. KONGREMZE IIK
TUTACAK ERNK'NIN GENEL RAPORUDUR."
Diye, Haziran 1998 tarihli raporda bu kocaman balk atlmt.
KISIM BR
Haziran 98 tarihl ERNK raporu calan'a hitaben yazlmt. Bu mnasebetten
dolay giri cmlesinde lidere hitap ediyordu:
"Sayn Bakanm, bu rapor partimizin nderi olan ahsnzn istei ile
ERNK'nin 4. Kongre'den bu yana yapm olduu icraatlarn genel
deerlendirmesini kapsamakta olup, gerek siyasi gerekse de ERNK'ya bal
silahl milislerimizin askeri icraatlarna aklk kazandrmaktadr."
ERNK raporunda belirtildii zere, faaliyetlerin genel deerlendirmesini PKK'nn
ncs olan "Parti nderlii'nin yani Abdullah calan'IN neden her dnem yapld
gibi, en son faaliyet deerlendirmesi baz alnmayarak "6. Kongre" heyecann
yaarken faaliyet deerlendirmesini "4. Kongre'den itibaren istedii bilinmemektedir
tabii ki. Yoksa ERNK, bunu kendi inisiyatifi dorultusunda m yapmtr acaba?
Cevap her ne olsa da ERNK'nin genel faaliyet aktarmna bakldnda olaylarn
gayet uurlu ve itinal olarak 4. Kongre'nin yapld yllara kadar indirgendii
gzlemlenecektir.
ERNK mensuplar raporun giriim ikinci cmle ile devam ettirirlerken duygularn
ve inanlarm dile getirmilerdi:
"... Temenni ediyoruz ki bu raporumuz ile birlikte gelecekteki sava stratejimiz
daha belirgin bir duruma gelecektir."
Dorusu PKK'nn ufkunu aan ve ynleniini salayan en nemli etken bu tr
raporlard. Kaleme alnan raporlarn ierii revizyonist gr ve dogmatik fikirsel
birimi dlayc zellik tayorsa, hedefe giden yolda emin admlarla ilerlenmesi pek
mmknd. Raporlar, faaliyetlerin vuku bulduu yerlerden uzakta bulunanlar iin
daha hayati nem tamaktayd. Apo'nun konumu ve bulunduu yer gznnde bulundurulduunda ERNK'nin yazd raporun ehemmiyeti sanrm fazlasyla
anlalacaktr.
Abdullah calan'n yllar boyu PKK zerinde etkin olmasnn altnda yatan
gereklerden biri de "rapor planlamas" idi. Daha nceki blmlerde belirtildii gibi,
belli dnemlerde sadece ERNK'ye deil, dalardaki hemen her militann istifadesine
sunulan raporlar ile bir deerlendirme ve bak as elde edilmekteydi.
Raporlar, calan'n bulunmad blge veya eyaletlerdeki faaliyetleri idrak
etmesine sebebiyet veriyordu. Yani bu sistemin tand kolaylkla gruplarn ne
yaptndan haberdar olan calan, gelimeleri takip etmekle kalmam durum
deerlendirmesi, taktiksel atmalarn esnek strateji anlay ile dneme gre
ekillendirilmesi, krsalda veya ehirlerde bulunan militanlarn konumunun ve
durumunun bilinciyle talimatlar gndermesi, nihai anlamda zmlemeler ve dncelerini yanstan brorler oluturmas, yerinde ve zamannda mdahalelere
girimesi asndan da faydal olmutu.
KISIM K

-205-

ERNK raporunun devam u tmcelerle doldurulmutu:

"zellikle 1991 ylndan balayarak ehir faaliyetlerine tm arl ile yklenen
partimizin siyasi kanad ERNK, bu dnemden itibaren oportnizme hizmet eden
zihniyeti dlayarak byk bir zveri ile almalarna balamtr."
ERNK tarafndan kullanlan bu cmle ahsmca olduka ilgin olarak
yorumlanmtr. Ancak anlatlanlarn altnda yatan byk mnlar vardr. Tabii az
biraz da yalakalk!..
Yalakalk PKK'nn her kademesinde yaanan allagelmi davran
biimlerindendi. Bir mevkiide sz sahibi olabilmek ve-st dzeyde sorumluluk
alabilmek iin mutlak suretle gze girmek gerekmekteydi. "Gze girmek kimilerince
sadece pratii iyi olanlara has bir olayd", eklinde yorumlanabilir de. Ancak yle. bir
anlay dzeyi rgtte hakim deildi. Genel grnm, pratii iyi olanlarn lehine
deerlendirilse de ark gerekten de ciddi faaliyetlerin sahibi olanlarn lehine
dnebilmekteydi.
Bu durumda PKK ierisinde en ansl, hevesi bayanlard. Hele gzel bir fizii ve
scak bir teni varsa, pratii nemini yitirmekteydi.
PKK ierisinde bulunan bir komutana gre; iyi sava sadece pratii iyi olan
deildi. Ayn zamanda en az partiye olduu kadar komutanna da itaatkr
davranmalyd. Komutana gre en cazip sava, yaplanlar kendisine annda ve
eksiksiz bir ekilde ileten -ki buna grup ierisindeki muhalif hareketler de dahildir-,
yaptklarna gzyuman, istenileni harfiyen yerine getiren militand.
Esasen bunlar, bir insann kars zerinde uygulatmay
baaramayaca kadar zor bir grevin stlenilmesi demekti!

arzulayp

da

Kaleme alnan ERNK raporunun hazrlayclar da yaplan tarife denk der

nitelikte cmleler kurmulard. Zira, kullanlan szcklerin tamamen gerekleri
yanstmad calan tarafndan da bilinmekteydi. Fakat Apo'nun hemen her
talimatnda ikyeti olduu oportnist zihniyetin ve atl kalmln kendilerince de
dile getirilmesi liderin houna gidecei intibasn dourduundan uygun bulunmutu
byk ihtimalle. Bu takm en azndan Apo'da;
"Bunlar benim izgimde ilerliyorlar", izlenimi dourmu olacakt.
Unutulmamalyd ki, PKK'da Apo gibi birinin gzne girmek abuk eriilebilecek
bir nimet deildi. Onun gzne girmek demek PKK'nn her biriminde otorite sahibi
olmak mnsna geliyordu. Bu, gce, paraya, kadna ve insan beynine hkmetmek
demekti.
KISIM
ERNK mensuplar hazrladklar
cmlelerde sadede geliniyordu:

rapora

devam

etmekteydiler.

lerleyen

"zellikle grevlerimiz arasnda bulunan komite kurma, yardm toplama ve

psikolojik harbin gerei olan propaganda tipi faaliyetler iine girme bir yana
dursun sre ierisinde frsat bulunduka yank uyandrc eylemlere de
giriilmitir."
ERNK'nin kendine zg alma prensipleri dahilinde eylemsellik nemli bir
mevzuat tamaktayd. Krsaldan takviye amal gnderilen savamasn bilen
militanlarn yansra kendisine zg rgtlenme a ierisinde oluturulan ehir
gerillas vard. Bunlar gerektiinde kravatl, gerektiinde silahl olarak faaliyet yrten
-206-

milis kadrolaryd. Devletin iine yuvalanm olanlar da vard. Kimi devlet memuru, kimi ii ve bazen de bir hademe olarak kendilerini kamufle ediyorlard. Hatta bazlar
Meclis ve Bakanlk ats altndan kmayan nemli ahsiyet unvann
bulundurmaktaydlar.
ERNK da ARGK gibi eylemsellii gelitirmekte inisiyatif kullanlabildiinden milis
kadrolarn silahlandrmt. Okullarda zellikle genliin kullanlmaya msait olmas
nedeniyle rgtleme almalar ierisine girilmiti. Yer yer genliin rgt amac
dorultusunda kullanld ve zamanla somut rneklerine rastlanld zere yry
ve protesto eylemlerinin yapld aikard.
Ancak;
ERNK'nin tm almalar baz alndnda raporda ifade edildii gibi nitelikli
eylemler gelitirilemedii izlenmitir. Yank uyandrc eylem diye nitelendirilen
"etinkaya Merkezi'nin molotoflu saldrya uramas sonucu ok sayda sivilin
ldrlmesi ise, byk bir yanlgyd. Bu tr eylemlerin yapc hibir ynne
rastlamak mmkn olamazd; temelinde de ykclk olduu reddedilemez bir
gerekti.
Kurulan komitelerin salkl olduunu iddia etmekse, gereinden fazla iyi niyetli
olmak mnsna geliyordu. zellikle byk ehirlerde kurulan komitelerin
koordinasyon ve gizlilik kurallarna riayet etmedikleri, sre ierisinde gelien
operasyonlarn akabinde daha net grlmt. Yakalanan sradan bir komite
sorumlusunun sorgusu emniyet glerince yapldktan sonra, komite yetkililerinden
tutun, en st sorumluya kadar herkesin ad orap sk gibi kolayca deifre
edilmekteydi. Bylelikle gizliliin ve rgt kurallarnn illegal niteliini gzard edenler,
ahinken deliklere snma telana den farelerin durumuna brnmlerdi.
Raporda belirtildii gibi, komite kurma ve eylemsellik alannda ERNK
mensuplarnn gayretli almalar var olsa da olaylarn incelikleri hesaba
katlmadndan, PKK adna olumlu sonular ve dnemin nitelikli eylemsellii elde
edilememiti. ERNK'nin alma l an ierisinde vgye deer en baarl almas
raporda irdelenen psikolojik savat. zellikle genliin ve henz kendini taraf olarak
deerlendiremeyenlerin beyinlerine PKK ideolojisi ve sava stratejisi beklenenin
zerinde elde edilen sonulan douracak ekilde enjekte ediliyordu. Sorumlu
propaganda komitelerinin ve legal zeminde faaliyet yrten (MKM) Mezopotamya
Kltr Merkezi'nin almalaryla da PKK'ya kanalize edilen youn bir kitle
bulunmaktayd. Krt orijinli vatandalarn genel anlamda zamanla isimlerini tamas
dolaysyla feodal gururu n plana kmakta doal olarak PKK'ya sempatilerinin de bu
temelde gelitii grlmekteydi. Krt orijinli vatandalarn kendilerini Trk gibi
hissetmemeleri dolaysyla, PKK hareketi gndemde olduu mddete baka
kkenden olanlarla -zellikle Trk milliyeti kesimi ile- birleemediklerinden ve bu
ortamlarda nplana kamadklarndan kendilerini nplana verebilecekleri ortam
tercih etmeleri ayrca nem arz eden hassas bir konuydu. ERNK da bu boluu
yaamsal kaynak olarak grp, bu balamda propaganda faaliyetlerine arlk
vermiti. nemli lde baarl olduu da aleniyet kazanmt.
KISIM DRT
ERNK'nin devamen ifade ettikleri uydu:
"... Bundan dolay silahl milislerimizin yaptklar dnemin gerekli kld silahl
eylemleri ele almann da gerekli olduu kanaatindeyiz."

-207-

Dnemsel itibar ile masaya giden yolun silahl mcadele olduunu militanlarna
kavratma mcadelesine atlan PKK, doal olarak youn eylemsellie ihtiya
duymutu. Krsalda eylemlerin suikast, baskn, taciz ve kontroll atmalarla
yerleim birimlerinin igal edilerek denetim altna alnmas istenirken, verilen sava
tm Trk Milleti'nin hissedecei alanlara da yaymak zaruri olduundan bunu baarmann en mmkn gznr yolu olarak ehir eylemleri arzu edilmekteydi. Bu
krsaldaki alevin ehirlere ve metropollere yaylmas mnsna gelmekteydi ki; bunun
bir kez oturtulmas halinde koordinasyon ann devlete de yklmas veya imha
edilmesi olasl ortadan kalkm olacakt.
PKK'nn bu konudaki ehemmiyet projesi ortadayd. Savalarn da en iyi ekilde
bunlar idrak edebilmeleri ve srf sava olma eiliminden te rgt kural ve yaam
ile de-zdelemi kiilik olarak nplana kmalar ve "partili" olabilmek ura ve
gayesini gtmeleri iin 1982 ylnda kaleme alnan "Krdistan'da Zorun Rol" kitab
ve daha birok politik analizler militanlarn istifadesine sunulmutu.
Ve lakin;
Eylemselliin dozaj hakknda herhangi bir tanmlamaya gidilmemiti. Ykc veya
yapc eylem, sansasyonel politik gayeli veya sindirmeye, korkutmaya ynelik eylem,
ya da prestij salayaca veya imha amal eylem diye ayrdedici formalitelere aklk
kaz an di r il amam ti. Ad eylem konulmu ve bunu yapn denilmiti. PKK tarihinde
bu nemli bir zaafiyetti. Neticesi de dndrc "vahet" teorilerinin domasna,
gndemde tutulmasna ve nihayetinde de gnmze dein srdrlmesine yol
amt. Olaylar siyasal olgunluundan baka bir tabana tarsak acnn en
byn halkn en alt tabakasnn yaadna zlerek tank olunulacaktr.
Eylem tarifim militanlarna anlatamayan, sadece hedef gsterilerek "devletin
okulu, askeri birlii, ekonomisi, kamu kurum ve kurulular ve bunlara hizmet eden
kiilerle, korucu kyleri, ibirlikiler, ispiyoncular ve ikili oynayan ajan takm hedeftir",
deniliyordu. Bunlarn niin hedef olduu, mesela bir okulun neden imha edilmesi
gerektii izah edilmemi veya izah edilmek istense de tatmin edici kriterlerden uzak
kalnmt. Bu yzden "eylem yapn!" talimatn alan krsaldaki militanlar sebep ve
sonu ilikisini kurmaktan aciz kalmakla birlikte, namlunun ucunu nereye evirseler
tetie basmakta tereddt etmez olmulard. Sre ierisinde bu hedefler karakollar
olduu gibi, sivil yerleim birimleri de olabilmiti.
ERNK'daki ehir eylemcilii de anlay bakmndan krsaldaki pratikten farkl
deildi. Fakat ehirlerdeki eylemcik formlasyonu, adaptasyonu krsaldaki kadar
katlmc, etkin ve yaylmac zellik tamyordu. Krsaldan inen militanlarn
ehirlerdeki rahat yaamn rehavetine kendilerini kap trmalan bunda nemli rol
oynamaktayd. Krsaldaki karlar, ancak mevkii kapmak iin yrtlen amansz
mcadele sonucu elde edilmekteydi. Parann pek nemi yoktu. Maddi edinimlerin
kiilere herhangi bir getirii olamazd. Ceplerin bo veya desteler dolusu paralarla
dolu olmas yaam deitirmeye yetmedii gibi, herhangi bir imtiyaz da
oluturmuyordu. Yani deien birey yoktu. Yaam ve mcadele ayn etinli-iyle
devam ediyordu.
Dalarda yaam kolaylatran, tek iradeyi stn tutan idareci konumdu.
Statkoculuk vard. Gerek mnda lider olunmasa da idareci vasfyla o yolda
hkmeden, istediini yapabilen, bulunduu ortamn imkanlar dahilinde en iyisini
kendisine alabilen -buna ortamdaki herey dahildi- bir gce sahip olunmaktayd.
Buna ulamak nemli merhalelerden gemekle mmknd. Eylemsellik bu hususta
belirleyici en nemli pratiksel faaliyetti. Doal olarak dalarda idareci olabilmek

-208-

amacyla militanlar arasnda byk bir eylem serveni yaanyordu. Bu, rekabeti ve
ardndan bol sayda eylemi de beraberinde gelitiriyordu.
Bu, ERNK'da byle deildi!
ERNK'da tam zdd pratik ve yntem anlay hakimdi. Dalardan ehirlere
kayldnda saltanat, maddiyat dayatmaktayd. Yaant, zevkler, istekler, imkanlar
dalardakinden kopuktu. Dalarda iken grlemedii iin istenilmiyordu ok ey.
Fakat ehirlerde durum ok farklyd. ok ey grlyordu, merak ve ihtiyalar
douyordu. Tabii olarak grlp de arzu edilenlere ulamak ve elde etmek
hedefleniyordu. Yaama, ister istemez kapitalci zihniyet hakim oluyordu. Her insann
en doal hakk olan bir araba edinmeyi, ayaklarnn yerden kesilmesini istemeyi,
herkes gibi br sevgili edinmeyi, el ele tutuup gezmeyi, cinsel ihtiyalarn giderilmesini salamay, zlemi duyulan yumuack bir yataa doyasya uzanarak
uyuklayabilmeyi, kaloriferli lks bir evde huzurlu yaamay ve daha neleri
arzulamaz... Eer ki, hazrlkl olunulmazsa bu noktada yozlama ba gsterecekti
kukusuz. Rehavete kaplarak oportnist yatknln esiri durumuna dlecekti.
Arzular, duygular tekrardan dalarda gerilla olabilme zgvenini zamanla ortadan
kaldracakt. Niyet her ne olursa olsun bunun anlam dalardan koputu; gerilla
kimliinin dejenere olmasyd. Lakin, rgt yaants ierisinde sreklilik imaj
dorultusunda kii ya da birimlerin eylem yapmas da mmknd. Ancak eylemler
dnemi karlayacak nitelikte olmaktan ziyade gn kurtarma ve eylem arivlerini
kabartma anlaynn dna kmayacakt.
ERNK'nn eylem faaliyetlerinin ksaca zeti de buydu! Raporda belirtilen
dnemin gerekli kld eylem ifadeleri aslnda, gereksiz eylemlerin abartlm teorileri
olmaktan baka mn tamamaktayd.
Psikolojik harp noktasnda elde edilen baary da, yaama ayak uyduran Krt
orijinli sivil vatandalarn daha bilinli almalarna balamak en dorusu olacaktr.
Onlar da ortamn yaayamadklar, isimlerini tadklar militanlar ve PKK'y merak
ettiklerinden ve beyinlerinde tasarladklar kadaryla tandklarn sandklarndan
bunlar yapmaktaydlar.
KISIM BE
ERNK raporunda ayrntlara inilerek bilgilendirme yle yaplmaktayd:
"zellikle stanbul, zmir, Adana ve Diyarbakr blge komiteleri zerinde durmak
ve bu drt stratejik neme sahip blgedeki icraatlarn deerlendirmesine girmek
partimiz asndan nem arz etmektedir."
Bilinecei zere, PKK, mevcut sava sahasn belirlerken nasl ki krsaldaki
faaliyetleri yedi nemli eyalete blmse, dier tm almalar da saha
komutanlklar oluturarak paralara blmt. ERNK'nin faaliyet alanlar da bu
temelde belirlenerek grnte tek merkeze tabii grlseler de farkl alanlarda
bulunanlar, gerekte birbirlerinden bamsz hareket etmek gibi nemli inisiyatif
kullanabilme yetkinliine sahip edilmilerdi.
ERNK'nin faaliyetleri Trkiye'nin en nemli drt merkezinde younlatrlm ve
bu merkezlerdeki sorumlu komiteler aracl ile blge faaliyetleri tm Trkiye apna
yaygnlatrlmt. Her ne kadar zmir ehri ile Ege Blgesi faaliyetleri de nemli
icraatlar olarak deerlendirilse de, rgtn bu blgelerdeki kayda deer hareketlilii
pek gzlenememi-ti. Genelde faaliyetlerin topland ana merkezler Adana, Mersin,
Diyarbakr ve stanbul olarak belirlenmiti. Aslnda ERNK'nin tek merkez olarak

-209-

Diyarbakr' s semesi PKK'nn kitle taban dikkate alndnda faaliyetlerin verimliliinin artmasna yol amt. Fakat byle bir anlayn dnda hareket edilerek
yaylmaclk nplana alnm ve bu dorultuda metropollerin her birine ayr ayr
sorumlular atanarak, faaliyetlerin datlmas srecine girilmiti. Diyarbakr, faaliyet
alan olarak bu balamda kitle tabanna bakld vakit ideal olarak grlecekti. Lakin
PKK'nn tercih yolu uzun vadede daha mantklyd. nk Diyarbakr, PKK'nn her
anlamda taban bulmasna msait olduu kadar, devletin de dikkatlerinin zerinde
olduu stratejik konuma sahipti. Devletin istihbarat, askeri ve polisiye kuvvetleri
buray merkez olarak semi olup, merkezin her noktasna sinmi bulunmaktayd. Bu
durum blge komitelerinin Diyarbakr merkezli olmasna engel tekil ediyordu.
Dolaysyla asl st ERNK ynetimi kozmopolit yapya sahip olan ve hereket alam
msait olan Trkiye'nin en byk metropol kenti stanbul'a konulanmt. stanbul
Temsilcilii veya asl st organ vasfm tayan Marmara Blge Temsilcilii ad ile
faaliyetler bu merkezden idame ediliyordu.
stanbul Gazi Mahallesi, Baclar, iftlik, kitelli gibi merkezlerde rgt militanlar
barnm olup, bu merkezlere bal cra meskenlerde silah ve cephanelik sleri
kurulmutu. Zaman ierisinde buralarda eylemlerin gelitirilmesine aba gsterilmiti.
Krsal taktiinin uygulamasna mteakip bu merkezlerin kurtarlm blge olarak ilan
edildikleri ve belirli saatlerden sonra gvenlik kuvvetlerinin dahi belirtilen yerlerde
devriye gezemez olduu unutulmu deildir. Diyarbakr'n konumu ve kitle taban da
bu merkezlerden farkl deildi. Krsal gerillasnn il merkezine yakn bulunmas ve her
an takviye imkannn bulunmas dolaysyla ihtiyatl ama gvenli allarak ilin
hemen tamamnda hakim olunulmutu. Kitle arzu edildii vakit ayaklandrlabiliyordu.
Kepenk ve kontak kapatma eylemleri daha gz kara yaplyordu. Haliyle Diyarbakr
kurtarlm bir alan olarak nitelendiriliyordu; kitle yn buna dahildi.
Neden ve nasl?
Adana'da da kitle tabam olan ERNK'nin harl harl almas vard. Glbahe
bata olmak zere birok Krt yerleim younluu olan yerlerde ayrlklk havas
inandrc boyutlar ile estiriliyordu. Mersin'deki durum da farkl deildi.
ERNK'ya bal olarak ayr blgelerde bamsz faaliyetler ierisine girenlerin
dank ynetim kadrosunun iradesi dorultusunda ynetilmelerinin dnda tek bir
iradenin emsiyesi altnda birlemeleri de dnemin gerekli klmas halinde szkonusu
olabilecei sre ierisinde aydnlk kazanmt. Eylemsellikte tek merkezin
koordinasyonu ile yaplan kollektif almalarn bilanosu da hayli kabarkt. Buna
merkeziyeti anlayn ve kollektivizmin ilevsel baars da demek mmkndr.
ERNK'nin belirtilen yerlerde uygulamaya soktuu almalar u ifadelerle
belirtilmekteydi:
"Zaten blgelerimizi ynlendiren ve partimizin ideolojik yaplanma'sn sivil kitleye
enjekte eden yoldalarmzn bu hassas blgelerdeki aktivitelerini grmek plak
gzlerle de mmkndr."
ERNK, bu ifadeleri maksatl kullanmt. Gaye; delil gstermekti. phesiz plak
gzlerle grld iddia edilen faaliyet sahas, gizliliin dndaki hareketlerdi.
ERNK'nin alt ve st birimlerinin koordinasyonundan, plan ve taktik hazrlklarndan
uzak bir dnceyle yazlmt bunlar. aret edilen, somuta indirgenmi aktan
eylemlilikti. Parti amalan dorultusunda devleti hedef alan kitlesel yry, protesto,
boykot, alk grevi, kepenk kapatma, kontak kapatma, oturma sureti ile tepki da

-210-

yanstma gibi vb. eylemler bunlarn balcalarndand. ERNK'nin ifade ettii aktivite
de bunlardan ibaretti.
ERNK'nin bu deerlendirmesini yalanlamak kanaatimce mmkn olamayacaktr.
Aikrdr ki, dnem ierisinde bu trden eylemlere ok kez tank olunulmutu. Hatta
eylemlerin zamanla iddete sahne olduunu belirtmek mmkndr. 21 Mart Nevroz
Bayram, 15 Austos Silahl Atlm Yldnm, 27 Kasm PKK Kurulu Yldnm, l
Mays i Bayram nedenleriyle srekli kitlesel eylemler tertiplenmi ve sivil kitle ile
devlet gleri alenen attrlmt. Devletin kamu kurum ve kurulularnn tahrip
edilmesi, yamalanmas da hedefler arasnda bulunuyordu. Yakn gemite
ocuuyla, ocuuyla bir eliyle zafer iareti yapan, dier elinde ta, sopa, kesici alet
ve ateli silah bulunduran sivil kitlenin PKK'nn nclnde askere, polise, kamu
kurum ve kurulularna saldrd arpc, bir o kadar da dndrc olaylar halen
hafzalardan silinmi deildir. Yaralananlarn isyan dolu feryatlar, hrnlarn
amanszca att sloganlar, patlamalar ve kurun vzltlar beynimizde halen
nlamaktadr.
ERNK'nn provokatif faaliyetlerinin bir blm de siyasal mcadelesine kanalize
olmutu. Kitlenin davaya motivasyonunu salamlatrmak ve PKK davasn halk
davas yapmak amacyla PKK'y, "Krt Realitesi" ierisinde tanmlatmak ve PKK'y
muhatap almadan bara uzanlamayacana iaret etmek, bu yollarla hedeflenen
stratejik sonu kategorisiydi. Yani halkn ncs olma yolunda dier Krt rgtleri ile
yanan PKK'nn, devlete kar dayatc olmas ve zmde kilit vazife roln
oynadn gstermesi bakmndan askeri olduu kadar, siyasi bir akm ve bu siyasal
akm ile cephe aarak mevzii kazanmak, kamuoyu oluturmak hayati nem arz
ediyordu. Bu, gerek Krt halknn, gerek kart tarafn, gerekse de desteine muhta
olunan sz sahibi dnya lkelerinin sentezi asndan da zaruri olarak nitelendiriliyordu. Kullanlan yntem illegal veya gizli sava ieren legal aktivitasyon sonucu
empoze edilmesi kouluyla hayata geirilse de PKK asndan mubah saylrd. Zaten
PKK'y zafere tayacak izgi de, takip edilen politik esneklik ve psikolojik sava
sanatndaki diyalektik de buna iaret etmekte ve uygulananlar anlamamz asndan
ahsmza nemli derecede yol gsterici olmaktayd.
PKK'nn Krt realitesi ierisinde deerlendirilmesini arzulayan calan bir
ifadesinde yle demekteydi:
"PKK son Krt isyandr... PKK, eklen Krt olsa da, zde blgesel bir
zgrlk hareketidir... Krt sorununda zgr birey ve topluma dayanan hem
olduka modern, hem de gereki bir toplumsal zm gc olarak tarih
sahnesinde yerini bulmutur."
Baka bir ifadesinde kendi slubuyla rgtn, 25 bine yakn ehidinin, 10 bini
akn tutuklusunun, mahkmunun, milyonlar aan g kitlesinin bulunduunu, 3000'i
akn kyn boaltldn ve bunun sorunun kaynan gsterdiini, buna devletin
kayplarnn eklenmesi durumunda sorunun zlmesinin zorunluluunun ortaya
ktm beyan etmiti.
Yine baka bir ifadesinde;
"PKK, Krt Devleti'nin kurulmas gc olmasndan ziyade Demokratik
Cumhuriyet'in ar gcdr. Tarih bunu belki bugn ak yazmaz ama, er ge
yazacaktr," demiti. Ve garip br iddia ortaya atarak, PKK ile tarihin hem aa kartldm, hem dzeltildiini, hem de zme kavuturulduunu belirtmiti.
Devamen;

-211-

"Krtler, 1920'lerde ulusal kurtuluun bir Kuva-yi Milliye gc roln nasl

oynadlarsa, 2000'li yllarda temelde Kuva-yi demokrasiye roln de PKK ile
dorusuyla yanlyla, acsyla tatlsyla oynamlardr" demiti. Ve bunun blclk
olamayacan savunarak zgr birlik dnda baka yolun olmadn vurgulamt.
ERNK'nin siyasal almn en nemli aktivitasyonu gazete ve dergiler almnn
salamt. Zamanla radyo ve televizyon faaliyetlerine de el atlarak nemli derecede
etkin psikolojik mcadele verilmiti. zgr Gndem, Yeni lke, zgr Bak gibi
dolayl kullanlan, zgr Politika, Serxwe-bun gibi direkt balantl kartlan basnyayn organlar istenilenin de zerinde performans sergilemilerdi. PKK'y, ARGK'yi
ve ERNK'yi her sayfalarnda meru gstermek maksadyla gerek veya gerek d
ynca haberi konu etmilerdi. 1992 ylnda merkezi K. Irak'ta olan bir de radyo istasyonu almt. Bu radyo istasyonundan yaplan yayn tm dalardaki militanlarn
dinleyebilecekleri olanaklara gre ayarlanmt. Ama; zaten ncelikli olarak
dalardaki militanlara seslenmekti. Dalarda bulunan militanlarn da en az sivil kitle
kadar morale ihtiya duymas, byle bir yola gidilmesini salamt. Bu radyo, her
blgede yaplan eylemlerin tamamn duyurmakla ykml olup, bazen de len militanlarn ansna, yrtlen kirli savan hakllna ve zindanlarda ikencenin at
yaralara hitaben derlenmi trk veya atlar alyor, ileniyordu.
Kukusuz, PKK gdml en nemli zel harp malzemesi, 1995 ylnda bir
ngiliz'e kurdurtulan "Med" televizyonuydu. Med televizyonu tm Trkiye'nin
izleyebilecei bir frekans zerinden yayn yapyordu. Bir sre sonra devletin bu
televizyonun yapt yaynlardan rahatszlk duymas ve diplomatik giriimlerde
bulunmas sonucu kapatlmas salanm ancak, bu kez Med'i "Medya" olarak
deitiren bu televizyon, "Medya" televizyonu olarak tekrar yayn hayatna dnmt.
"Medya" televizyonu Trkiye'de bulunan her evden bir anak anten almak suretiyle
kolaylkla seyredilebilecek bir frekanstan yayn yapmaktayd. Bu da PKK'nn propagandasnn her vatandan evine ok rahatlkla girmesi mnsn tayordu ki,
devletin ii bu noktada ok daha fazla zora girmi bulunuyordu. "Medya tv" grsel
olarak yapt PKK lehinde propagandalar ile muhakkak ki ok daha tatminkr
grlmekte ve kamuoyu oluturmakta pek zorlanmamaktayd. Tv programlan sadece
devlete kar srdrlen dk younluklu gerilla harbine odaklamt. Sk sk gerillann o ihtiaml grntlerinin sylenen duygusal trkler eliinde gsterilmesi,
dzenlenen panellerde her daim Krt, Krdistan ve dnya apnda kazanlan
mevziilerin hibir dnem olmad kadar somut rnekleriyle abartl, ama can alc
szlerle ilenmesi, birtakm programlarn batan sona Krte yaplarak zaman
zaman Krt'n Krte bilmeyenini nplana kartarak Krte konumas iin komik
telkinlerde bulunulmas, ancak farknda olmadan Krte konuann tkandktan sonra
Trke konumas veya Trke ile kartrmas bilinli bir ekilde ilenen temalard.
Dikkat kesilmise ok zel oturumlar Trke yaplmaktayd. Bunun sebebi, Krte'yi
tam anlamyla telaffuz edemeyen Krtler'in ve Trk halknn da ilgi odan bu
programlara ekmekti. Genelde bu tr oturumlara krsaldaki merkez komitesi yetkilisi
militanlarda telefon ile konuk olmakta ve PKK'nn dnemsel arzularna ve bizzat
savaan glerin duygularna, isteklerine ve iinde bulunduklar koullara
tercmanlk yapmaktaydlar.
PKK'nn cephe kanad ERNK'nin ilgilendii bir dier saha ise mevcut siyasal
oluumdu. Bu nedenle yurt iinde illegal, yurt dnda ise tamamen legal artlar
altnda bro, dernek, vakf, kltr merkezi isimleri kullanarak devlete kar politik
mcadeleye de atlmlard. Ermenistan'da, Rusya'da, Hollanda'da, sve'te,
Yunanistan'da, ERNK'nin abalaryla askeri teorik eitim kamplar kurulmu ve faal

-212-

duruma getirilmiti. Kurulan PK (Partiya slamiya Kur dtan-Krdistan slam Partisi),

Yezidiler Birlii, Aleviler Birlii, HEP, DEP, HADEP gibi siyasal oluumlarla tm
Trkiye toplumu ierisinde mevziiler kazanlmas istenirken, yurt dnda kurulan SKP
(Srgndeki Krt Parlamentosu) ile olmayan bir devletin dnya devletlerince
tannmas salanmaya allmt.
Bazen Trkiye ierisinde mazlum grnm altnda sivil kitle rgtlerinin de
destei alnarak eylemlere giriilmiti. Gvenlik kuvvetleri ile sivil kitlenin alenen
attrlmas iin kamuoyuna yansmayan kkrtmalar yaplmt. Gvenlik gleri ile
giriilen atmalarda da bandan sonuna dein kamuoyunun tepkisinin alnmas
istendiinde kadn ve ocuklar kullanlmt. Tabii olarak akam evinde haber bltenini seyreden bir vatanda ekranda kadn ve ocuklarn polis ve jandarma
glerince dvldn grmekte ve olaylarn perde arkas gereklerim bilemedii
iin hakl olarak tepki gstermekte, insani duygulan onu devlete kar tepki
beslemeye srklemekteydi. zellikle polisiye gcn olaylar devlet memuru
olgunluu ile deil de, ideolojik br saplantnn iine derek bertaraf etmek gibi bir
dnceyle yola kmas maksatl gruplarn ekmeine ya srmekteydi. Bu haklnn
haksz olmas, hakszn kazandklar ile kalmayp ikilem ierisinde bulunanlar da
yanma ekmesi ile haklnn hakl iken yntem yanll ierisine girip yenilmesi demekti.
KISIM ALTI
Raporun devam yleydi:
"Dnem itibar ile Trkiye'nin byk metropolnden ve Krdistan'n
Amed eyaletinden tm blgelere yaylma durumlar sz konusu olmu ve
sava stratejilerimiz bu ereve ierisinde belirlenmitir."
ERNK'nin bu ksmda belirttii "sava stratejisi" esasen sadece dnemi
karlayabilmekten ibaretti.
Belirttiim zere asl iradenin stanbul'da bulunduu ana merkezden blgelere
yaylmas salanyordu. Blge derken kastettiim, olaylarn krsal boyutu deildi;
tamamen il ve ile komitelerden ibaretti. Sava stratejisini dneme uyarlayan asl
iradenin bulunduu stanbul veya dier adyla Marmara Temsilcilii idi. Yine
belirtildii zere blgelerde bulunan birimler olumlu grdkleri faaliyetleri bal bulunduklar merkezlere haber vermeden inisiyatif kullanarak ifa edebilirlerdi.
ERNK'nin ehir faaliyetlerinin yrtlne baklarak baz blgelerde
kstlamalara, baz blgelerde de younlamalara gittii bir gerekti. Bunun sebebi,
blgelerin ayr ilevsellii bulunmas ve hedeflerin blgelere gre deiken olmasyd. rnein Akdeniz ve Ege blgeleriyle, Anadolu ve Dou Anadolu blgeleri
farkllklar itibar ile ERNK'yi tatbiki zor olmas mnasebetiyle ayrmc eylemsellie
yneltmekteydi. Tabii ERNK, stlendii misyon gerei de faaliyetlerinde daha ihtiyatl
olmalyd. Yandalarn krmadan, elikili beyinler zerinde hakim olmay, ama kart
durumda bulunanlara da gzda veren bir imaj ortaya koymalyd. Hal byle olunca
zmir'de, Ankara'da veya Antalya'da yaptnn aynsn Diyarbakr'da, Mardin'de,
rnak'ta tatbik etmesi sakncal mevzuatlar douracakt.
Olaylar daha somuta indirgeyecek olursak; en basitinden vergilendirme
usulnn blgelerde uygulann rneklendirmek daha anlalr olacaktr.
PKK'nn maneviyat derecesinde doruu zorlayamad blgelerin banda "Bat
Toplumu" gelmekteydi. Bat Toplumu ierisine sinen, ayn yaam koullarm

-213-

paylaan Krtler'i de bu kategoride deerlendirmek salkl bir sentez olacaktr. Zira,

Bat Toplumu'nun kltr, ahlak ve yaam farkllktan ierisinde yurdundan kopmu
kimselerin zbenliklerini uzunca sre koruyabilmeleri hayli zor bir durumdur. Nitekim
bazlar hayatlarm idame ettirdikleri Bat Toplumu ierisinde sadece kimlikleri
sorulduunda ve "ark" szcnde doduklar yerleri anmsamlardr. Eer ki tam
sinmilik yaanmamsa tabii ki!.. Aksi halde inkarclk teorileri ile de karlamak
pekla mmkndr.
Dou toplumcu anlayndan ayrlp Bat Toplumu'na dahil olmak kltr
farkllklarnn atmasn salad gibi, ayn zamanda snfsal farkllklar da
dayataca bir ortam meydana getirecektir. Zamanla erime salanacaktr. Ahlaksal
inan yozlaacaktr. Aile ii birliktelik ve dayanma gn getike zayflayacaktr. Ana
babaya, baba da ocuuna sahiplenemeyecektir. Bekret kavram nemini
3dtiriverecek-tir. Maneviyat birinci ncelikli konumunu maddi sermayeye brakacaktr
ki, bu da toplumsal dejenerasyonun reddedilemez gereini ortaya koyacaktr. Bu tr
karakterlerden milli duygularn fkrmasn beklemek mmkn deildir. Onlar iin
mhim olan paradr. nek gibidirler; ahrnzda tuttuunuz mddete samanz
mmkndr. Gn nda yalnzla terk edilmeleri halinde dahi her an iin nereye
gidecekleri tahmin edilemeyecektir. Szn z; Bat toplumu'nun deer yargs maddi
ller baz alnarak analitik baka tabii tutulabilir.
Maneviyat topluluk tenzih olunur.
Bat toplumu ierisinde bulunan tm snflarn yollar maalesef kapitalist yaam
krmnn gz kamatrc aleminde eitlenir. Doal olarak kapitalist ruhun egemen
olduu bu toplumcu anlaya sre ierisinde tempo tutan Krtler'i de dahil etmek
pek gereki olacaktr.
Kapitalci Bat toplumu sadece bir st tabakaya trmanmay daimi ideal olarak
grmektedir. Bu yaama hrsnn vazgeilmez hobisi ise, zevkin ve elencenin
dnyadaki tm sorunlar unuttururcasna alemci artlanmln doyurganlna
meyillenii dayatmasdr. Anlalaca gibi, istisnalar hari klar isek Bat
Toplumu'nun genel ahlaki ve manevi yapsn ideolojik saplantlarn dnda, sadece
bireysel tatminkrl yaayan bir toplumsal kategoriye kaydrmamz doru olacaktr.
Bu da, PKK dahil hibir ideolojik-ayrlk rgtn, toplumsal direniin rnei
bakmndan hakl veya haksz olmas nem kazanmakszn bu tr lmpen, kapitalist
zihniyeti! toplum bireylerinden aktan destek grmesinin mmkn olamayaca
mnsna gelmektedir ki, bunlarn da esasen anlayabildii tek iletiimin iddet, antaj, korku vs. gibi yldrc tedbirler olduu ainadr. PKK, bu sebeplerden dolay Bat
toplumu ierisinde (istisna blgeler hari) ideolojik dayanaklar kriterlerinde ba
almaktan ziyade vergi, hara ceza vb. zorbala dayal maddi edinim kazanma
yoluna bavurmutu. Zira, Bat Toplumu'ndan veya bu toplum yaantsnn esaretine
kaplan eitli snf ve kkenlerden (aznlk olabilir) parasal destein dnda belirleyici ve ynlendirici lehte bir siyasal yelpaze beklenemeyeceini de yine en iyi PKK'nn
kendisi bilmekteydi.
Bat Toplumu zerinde bask kurarak parasal destek salayan PKK, Dou ve
Gneydou'da daha deiken strateji takip etme durumunda kalmt. Bunun nedeni,
Dou Toplumu'nun PKK'ya bak asnn daha berrak oluuydu. Bat'da uygulanan
vergi, ceza ve hara tr yntemlere karn Krt orijinli vatandalarn younlukta
olduu Dou ve Gneydou blgelerinde bu, ba veya yardm tr yntemlerle
yrtlyordu. Dou Toplumu zerinde yardm amal rgtsel bir bask
uygulanmasna gerek bulunmuyordu. nk buradaki toplum olaylara, Bat

-214-

Toplumu'nun aksine ideolojik

vermemekten saknmamaktayd.

mnda

bakyordu;

destek

vermekten

veya

Esasen PKK asndan iyi olan taraf berraklkt. Destek verenler de, vermeyenler
de aktan tavr koyuyorlard. Her ne kadar kiisel deifre olmuluun adli merciilerce
tespit edilememesi ve mahkm olunmamas amacyla gizli faaliyetler benimsense de,
bu zatlar, bilinmesi gerekenlerce, yani gerek PKK, gerekse de devlet tarafndan
tannmaktaydlar. Doal olarak hedef de belliydi. Bat Toplumu'nun barndrd
kozmopolit yaam anlayndan uzakta bir izgi takip ediyordu Dou Toplumu.
Bu blmde istisnalarn Dou Toplumu iinde geerlilik arz ettiini belirtmekte
yarar vardr. Bat Toplumu'nda PKK lehine diyebileceimiz istisnai durumlara karn,
Dou Toplumu ierisinde de PKK aleyhtar istisnai durumlarn var olduunu
dorulamak mmkndr. Ajan, ispiyoncu, ibirliki gibi dorudan veya bireyci, ikirci,
orta yolcu, esasen de kara dayal kendiliindene! gibi dolayl mnda devletin
faydasna hayat sren kimselerdi bunlar. PKK, bunlara da aynen Bat Toplumu'nun
yozlam, irkef yaantsna kendisini kaptran aalklar gruhuna yapld
ekillerde, despotizme dayal tedbirlele yaklayordu. Ancak, Dou Toplumu'ndaki
yatrmn manevi ve ideolojik arlkl boyutu ve stratejik anlamll bulunmas
dolaysyla PKK'y ihtiyatl olmaya zorladm da ayrca belirtmek gerekmektedir.
PKK'nn Bat'da yardm salarken kulland slup ile Dou'da dman olarak
nitelendirilen yerlerden yardm talep edilirken kullanlan slup ayn deildi. Bat'daki
bir iadamna aalayc ve tehditvari yaklamak PKK'y pek olumsuz
etkilemeyecekti belki. Keza maddiyatn dnda kazanm elde edilemeyecei gn
kadar aleniydi. Oysa ki, Dou'daki bir iadamna ayn slup ile yaklalmas
aptallk olurdu. Zira, PKK'nn gcn korumas ve devamlln salamas gerei
onu, Dou Toplumu'nun koullarna amanszca muhta klyordu. Her an kazanma
arzusu iinde olup, dmandan bir adam daha alma bekleyii ierisinde olmas
gerei bunun en basit gstergesiydi. Nitekim "kazanabilir miyim?" yaklaanmn
Dou Toplumu'nda bir anlay olarak hayat bulmas, PKK asndan mitvari bir
bekleyii dourmutu.
Konuyu fazla datmadan tekrar ERNK raporuna ekmek istiyorum. Raporun
ilerleyen cmleleri aralandka olaylarn boyutu daha somuta indirgenmi olacaktr.
Bylelikle detiimiz PKK gereinin daha da aydnlanm olarak tarihe geeceini
dnyorum.
KISIM YED
ERNK Raporu:
"Gerek ERNK olarak bizim, gerekse partimizin nem arz eden hayati nabzn
tutan Anadolu Blgesi'nde icraat yapmak zeminin ve artlarn uygun
olmamasndan mmkn olamamtr."
Mevcut Trkiye artlan gznnde bulundurulduunda zellikle devrim amal
rgtlerin metropollerde zemin bulmas sanld gibi yle pek kolay deildir.
Kozmopolit yaplar itibar ile "elverili" kansn doursa da, modernlik maskesi
altnda esasen feodal fikirler nda, ayrca kapitalist yaam artlanmlnn
getirdii sonularn esaretinde bireylerin kalpsallatklan gerei rgtlerin faaliyet
alanlarn daraltmtr. PKK ve doal olarak da ERNK, bunu sre ierisinde
fazlasyla hissetmilerdir.

-215-

 Anadolu'yu baz alan ERNK'nin bahsini ettii yerler tahmin edilecei zere
Ankara gibi Trkiye'nin nabzn tutan Bakentin yansra Konya, Yozgat gibi yerleim
merkezleridir.
Trkiye'de mevcut bulunan ayn kkene ait hali hazr vatandalarn lke
apndaki genel dalmna baktmzda, Krtler'in, Dou ve Gneydou Anadolu'da
asl yerleim halinde olduklarn, zorlanarak veya ekonomik artlarn gereklilii
neticesinde daha Gney'e, Ege'ye ve birinci ncelikli olarak da tercihen Marmara
Blgesi'ne g ederek buralarda youn olarak yaadklarn belirtmek mmkndr.
Acem ve Azeri vatandalar istisnai olarak Gneyi ve Marmara'y tercih etmelerinin
dnda Dou'da yaamaktadrlar. Lazlar, dier blgelerde nadiren bulunmakta, asl
ikametgahlar olan Karadeniz'de yaamaktadrlar. Anadolu'da ise yalnzca Orta
Asya'dan geldiklerine inanan asl Trkler bulunmakta, gler ve yllar nce asimile
amal olarak srlen kavimler bu gerei nleyecek derecede younluk
kazanamamtr. Ankara'da muhacirlik dneminde Haymana'ya yerletirilen Krtler,
tamamen kendi iradeleri dnda yllar nce g ettirilecek buralara zorunlu olarak
yerletirilmilerdir. Ancak, varlklarm hl srdren ve anadillerini hl konuan bu
gmenler varlklarn korumakla beraber, buralardaki kltrel ve ahlki yozlamay
da sonraki nesilleri ile yaamaktan kurtulamamlardr. Dolaysyla "eriyen" bir
grnm ierisinde Trkmen boylarnn dalardan inmi Trk' canlandrmaktan
teye geememilerdir. Demek istediim bu blgede istisnai olarak ikamet eden
baka kavimler Trkmen arlm hafifletecek nedenleri tekil edecek aktiviteleri
salayamamlardr; bilakis zaman ierisinde erimekten ve kltrel asimilasyona
uramaktan kurtulamamlardr. PKK'nn siyasal organizasyonu ERNK'nin, bu
blgede taban bulamamasnn altnda yatan sr da budur!
Anadolu Blgesi PKK'y ideolojik balamda da barndrmaya msait
olmamtr. Buralarda Krt varlndan bahsetmek de inandrc olmayacaktr.
Tamamnn olmasa da byk bir ksmnn "Has Trk" olduu, olmayanlarn da
yozlatrlarak gertildii bir toplum ierisinde ayrlk bir Krt hareketinin destek
grmesini ummak zaten gln olacakt. Keza olaylarn ekonomik boyutu da PKK'nn
aleyhine olmutu. PKK, genelde Krt olunmasa dahi ekonomik darl soluyan varo
genliinde, zellikle baz kurtularn el uzatamad yerlerse rabet ve hatta destek
grmesi olanak dahilindeydi. Nitekim PKK'ya katlm salayan veya siyasal anlamda
destek kan, fakat Krt olmayan ok sayda kimseler vard; ki bunlar, devletin en st
makamlarna dein uzanmaktaydlar.
Anadolu'nun en mhim merkezine gz gezdirdiimizde buralarda pek fazla
ekonomik darlk ekildiini ifade edemeyiz kukusuz. Ankara, memur ve brokrat
kesiminin youn olduu refah dzeyi yksek bir yerleim blgesidir. nsanlarn
byke blm bilek sallama gerei duymadan gelir temin etmekte, bir blm de
yer altna indirdikleri i merkezleri ile para, elence ve cinsellik kokan yoz br hayat
yaamaktadr. Konya, sanayii dalnda gelimi belki de Trkiye'nin en nde gelen
birka ilinden biridir. Burada isizlik vak'as yok denecek kadar asgari dzeydedir.
Yozgat ise, Trkl sineye ekmi bir il olma zelliini tamaktadr. Buralarda
yaayanlardan her eylerini alsanz bile Trklk ideallerinin snmesini
salayamazsnz. Bu merkezlerin varolarna da baktnz zaman Ankara ve
Yozgat'ta Trk milliyetilerinin, Konya'da ise Trk milliyeti muhafazakrlnn sz
sahibi olduunu greceksiniz. rneklendirecek olursak, Ankara'da ehir dibine
indirilmi gece hayatnda siyasal amal braklm bykl serseri zppe takmnn kan
pazarlarken anlamaya varmann erefine kafa tokuturduunu grmek mmknd.

-216-

Yukardaki sebeplerden ve daha sayabileceimiz birok olumsuz etkenlerden

dolay PKK'nn cephe kanad ERNK buralarda zerine den grevleri ifa
edememenin zorluunu ekmiti. Silahl olarak vur-ka, suikast bombalama, kundaklama eylemleri de vuku bulmamt. nk manevra alan salayacak geni bir
alan hi kazanlamamt. Salanan tek aktivite vard: Suratlarna maske giydirilmi
siyasal amal sendika ve sivil kitle rgtleri araclyla dnce eylemlerim icra
etmek bunlardan biriydi.
KISIM SEKZ
ERNK Raporu:
"Karadeniz Blgesi'ne ise ancak TKKO ve DEV-SOL
yoldalarmz aracl ile girebilmemiz sz konusu olmutur."

mensubu

PKK ve benzeri hareket tarzn benimseyen rgtler iin Karadeniz ideal bir blge
olmutur. Karadeniz Blgesi dalar, geni ve binlerce militan barndracak kadar sk
ormanlklarla kapldr. Vur-ka eylemlerine girimek veya taktik amal sava her
dnemde inisiyatif kullanarak uygulamaya sokmak bu alanda mmkndr. Her trl
eylem ve benzeri faaliyetlerden sonra salam manevra imkan tanyan arazi yaps
vardr. Eylem noktalarndan ekilen bir grubu, iz srerek takip etmek neredeyse
imkanszdr.
Ormanlk alanlarn PKK iin ne kadar elverili olduunu Tunceli'de bulunan "Ali
Boaz'n rnek vererek izah etmemiz mmkndr. yle ki Ali Boaz, devletin yllar
boyu zerinde durduu, ancak teknik imkanlarn arazinin ormanlk ve sarp olmas
nedeniyle ilevini yitirdii geni bir vadidir. Bu vadinin birok militan barndrd
bilinmesine ramen buralarda gruplarn takibatn yapmak uzun yllar fiyaskoyla
sonulanmtr. Bu durum Tunceli blgesinde bulunan gruplarn baarl eylemler
kartmasna ve imha olma endiesinin uzanda byk bir rahatlk ve zgven ile
hareket etmesine sebebiyet vermitir. Zaten pek ok kez gvenlik kuvvetlerinin bu
boaza girmek gibi bir teebbs olduu, fakat her defasnda kurulan pusulara
dlerek ar kayplar verildii aleniyet kazanmtr. Mevcut durum sadece PKK'nn
deil, blgede daha baka rgtlerin de faaliyet sahas olarak bu blgeyi semesine
neden olmutu ki, bu da PKK ile baka rgtler arasnda doal ittifaklann ve ortak
anlaylarn domasna mteakiben mttefik icraatlar retilmesine sebebiyet
vermitir.
Tunceli'deki ormanlk kesimin pek aktif ve nitelikli olmayan gruplara dahi geni
imkan, hareket ve eylem kabiliyeti tanmasna karn, ok daha nitelikli ve hareket
kabiliyeti gl gruplarn bulunduu, ayrca teknik fonksiyonlarn da ilerlik kazand
bir Botan'da veya Garzan'da her ne kadar snlacak engin dalar bulunsa da,
arazinin genelde plak olmas devletin teknik imkanlarn en iyi ekilde kullanmasna
olanak tanyordu. Nitekim bu, gruplarn takibatnn, teknik olanaklar ile havadan ve
karadan yrtlmesini kolaylatrmaktayd.
Vietnam'da koca ABD ordusunun urad bozgunun temelinde de arazi yaps
yatmaktayd. Blgenin neredeyse tamamm oluturan ormanlklarda araziye hem
yabanc kalan hem de teknik imkanlar kullanamayarak mhimmat gerelerinde
Vietnam askerleri ile eit duruma den ABD askerlerinin, bir de halk ile kenetlenmi
Vietnaml savalarn ormanlklarda yrtt olaanst taktik sava ile karlanmas, Amerikan ordusunun onbinlerce kayp ve binlerce de tutsak vermesine neden
olmutu. Bir rivayete gre, sk ve vahi ormanlklarda iki metre dahi ilerisini
gremeyen ABD askerlerinin bir ou da tanmadklar blgelerde doann etin

-217-

artlarna yenik dm ve kimi tuzak ve lm kokan ormanlarda akli dengesini

yitirmi veya ala, uykusuzlua, aresizlie, vahi hayvanlarn hmna urayarak
isyankr konuma dp intihar etmiti.
Belirttiim koullar, ormanlarn bir gerilla rgt iin ne kadar faydal ve o
derecede de yabanc bir g iin de ne kadar lmcl nedenler oluturduuna iaret
etmektedir.
PKK'nn Karadeniz blgesine almak istemesinin nedenlerinden biri de zellikle
zerinde durulan ormanlk alan olmas ve hareket kabiliyetinin burada daha rahat
salan-masyd. Ancak, Karadeniz Blgesi PKK'y yllarca barndracak hatta emeline
kavuturacak kadar korkun bir orman395
hk alana sahip olsa da, burann yerli halk ne Tunceli'de yaayan Alevi Krtler'e, ne
de Dou ve Gneydou Anadolu'da ikamet eden Kurmanlar'a benzetilemezlerdi.
Her ne kadar kltrel anlamda ayn deerler paylalsa da idaalleri, felsefeleri ve
yaaylar bakmndan ayn br rk sembolize etmeleri nedeniyle ayrcalkl konumlan
olduu reddedilemez gereklerdendi.
PKK, her ne kadar kendisini himaye etmesi bakmndan dalan mekan seme
yoluna sapsa ve bu inanla yaamm acmasz doa artlarna tabi kalsa da,
ideolojinin deitiremeyecei bir gerei kabul etmek zorundayd. O da, halk
desteinin mutlak kazanlmayd. PKK, bunu ilk balarda nemsemese de sre
bunu zaruri klacak ve gerillay halkn ayana gitmek durumunda brakacakt. Zaten
hayatnda hi grmedii ve bilgi sahibi olmad bir blgede deli danalar gibi
dolamak, yn tayin etmek, s alanlar semek ve baarl bir gerilla grafii kartmak
hayali olurdu. Gerillann araziyi tanmas iin bir rehbere, blgede bulunan kylerden
zarar gelmesini nlemek maksadyla muhbirlere veya dier adyla milislere, erzak
temininde bulunmas, lojistik ve mhimmat sorununun giderilerek gnl rahatl ile
depolar yaplmas iin salam yerleim blgelerine, eylemsellii ve hareket tarzn
belirlemek iin de dzenli istihbarat akmlarna ihtiya vard.
Bunlar bir gerilla rgt iin olmazsa olmaz koullardandr esasen. ncelikli
mevzuatlardr. Hayatidir. Gerilla bunlarla anlam ve baarya daha yakn olacaktr.
PKK'nn Karadeniz blgesine almak istemesinin birinci nedeni engin ormanlar
ve engebeli arazi yapsyd. kinci sebep, dman olarak grlen Trk Ordusu'nun
dikkatini datmak ve silahl mcadele sahasn genileterek olaylar tm Trkiye'ye
sratmakt. Dikkat edilirse, Karadeniz Blgesi'ne alm saland yllarda Akdeniz
Blgesi'ne kadar da inilmi, buralarda kstl ve pasif de olsa baz eylemler
gerekletirilmiti.
rgtsel kazanmlar deerlendirildiinde PKK'nn Karadeniz'e almak istemesini
anlamak pekla mmkndr. Yalnz Laz memleketi olan Karadeniz'de Krt
mcadelesi yrten bir rgtn ne denli basan salayaca, PKK'y ve lideri olan
calan' baya dndrm, orta yol bulmak amacyla dzenlenen kongre,
konferans tr rgt balayc karar verme yetkisine ve nfuz etme iradesine sahip
st dzey ynetici kategorisinde bulunanlarla calan arasnda yaplan szl
istiarelerde bu konu hep gndemde tartla-durmutu.
Henz 1990'l yllarda dnlen, ancak elverili bir ortam yakalanamadndan
devaml srncemede kalan bu atlm organizasyonu nihayet orta yol bulunduu
iddiasyla tekrardan rgt gndemine tanmt. PKK, Osmanl mparatorluu'nun

-218-

"Pencik Kanunu" ile savalarda dman savalarm esir ald vakit, onlar eitip
devirme politikalar ile nasl kendi lkelerinin zerine salp karlarn koru-duysa,
ayn taktii uygulayarak zaten kendi rknn ynettii ve egemenlii altnda
bulundurduu Trkiye'yi tekrardan deitirmek umuduyla kendi lkelerine sava
am olan rgtlerle balant kurarak ve gerekse siyasi kurnazlklarla iten fetih
gc salamay arzulamt. Bunlar karlnda para, silah ve eitim vaatlerinde
bulunulmutu. Sistem kart rgtler ayr rktan olsalar dahi ideolojik balamda ayn
felsefeyi benimsemeleri dolaysyla PKK ile ittifak etmekte saknca grmyorlard.
PKK'nn yannda bulunmalarnn getirecei avantajlar da dnen sistem kart
rgtlerin itahlarnn artmamas da ne mmknd. Bu rgtler genelde kk bir
alana skm ve ekonomik, lojistik ve mhimmat olarak fakir ve aciz bir durumda
bulunuyorlard. Durumlar hi de i ac deildi. PKK ile birlik demek, daha geni
arazide hareket etmek demekti; para demekti... istenildii kadar silah ve mhimmat
demekti.
Sistem kart rgtlerin banda TKKO ve DEV-SOL rgtleri geliyordu. Ki,
bunlar da Aleviler'in destei ile ayakta durmaya alyorlard. Aleviler, Trkiye'nin
neresinde bulunursalar bulunsunlar bu rgtleri desteklemilerdi. Ve bunlarn bir
ksm Dou'da yaad gibi, Karadeniz Blgesi'nde de hayatlarn idame ettirenler
vard. Hatta buralarda yerleik bir dzen ierisinde bulunuyorlard. Bilinmekteydi ki
TKKO, yllardan beri Karadeniz'de faaliyet yretmekte, buralardaki Aleviler'den de
destek almaktayd. Bu mnasebetle sistem kart rgtler PKK asndan
ehemmiyet kazanyordu.
ttifak salandktan sonra PKK, bu rgtleri himayesine ald. Birok militan
Suriye'ye ekti. Eitim kamplarnda eitti. Kendilerine ve rgtlerine muazzam silah
ve mhimmat temin olundu. ok byk meblada paralar aktarld.
PKK'nn Karadeniz Blgesi'ne alm sistem kart rgtlerin taeron olarak
kullanlmasnn akabinde 1995 yllarndan sonraki srece denk dmekteydi.
Krsaldan intikal etmek suretiyle Karadeniz Blgesi'ne ve oradan da istenilen
noktalara varmak, almas gereken ok etin yollan kanlmaz kldndan riskli de
olsa tat kullanma yoluna gidilmiti. Taeron rgt militanlar PKK'nn krsal
gerillasna oranla bu tr geilerde daha tecrbeli olduklarndan bu konuda da
rehberlii elden brakmyorlard. Nihayet aramalarn youn olduu Dou karayollar
boyunca krsal zerinden yaya geii yapan militanlar silah, mhimmat vb. malzemelerini ayrca gidecekleri alanlara tarlarken, kendileri de sivil elbiseler kuanarak
arama blgelerinin dnda kiraladklar veya phe uyandrmadan rastgele
durdurduklar aralar ile normal bir vatanda grnmnde Karadeniz Blgesi'ne
gei yapyorlard.
ttifak kurulmas neticesinde Karadeniz'in muazzam ormanlarna szan PKK,,
bylelikle yllar boyu dledii alm hedefine de ulamt. Tabii PKK'nn Karadeniz
Blgesi'ne ald ve buralara gerilla sevkyatnda bulunduu duyumunu alan
gvenlik kuvvetleri de, olayn hassasiyetini ve geliebilecek olas bir PKK gcnn
zellikle buralarda tehlikeli ve tahripkr olabileceini nceden sezinleyerek, 1984 yl
ve ncesinde dlen yanlgya tekrardan dmemek adna, duruma annda el
koymu ve gecikmeden askeri nlemler almt. Hafzalarda tazeliini koruduu
zere Dou ve Gneydou Anadolu blgelerinde de uzun sre grevlerde bulunmu
seyyar birlikler (hareketli) olarak da nitelendirilebilecek Bolu Komando Birlikleri'nin
Karadeniz Blgesi'ne alnmas ve buralarda istihbarat alnd gnden itibaren
operasyonlar yaplmas, devletin olaylar karsnda ne kadar ciddi ve saduyulu

-219-

durduunu rahatlkla gsterebilecektir. Tabiri caiz ise, stten az yananlar bu kez

yourdu fleyerek yemeyi tercih etmilerdi.
Bolu Komando Birlikleri'nin anti-terrizm ett neticesinde zellikle seilmelesinin
elbetteki ok sayda nedenleri olmakla birlikte, bu nedenlerinin balcasn PKK'ya
kar daha nce de verilmi olunan mcadele esnasnda elde edilen deneyimler
tekil etmekteydi. Gerilla savana adapte olmak zere dalarda bizzat pratiini
yaayarak tabi tutulduklar etin eitim koullarndan gemeleri de, ayrca tercih edilmelerinin nedenlerini oluturmaktayd. Her ne kadar gerilla ile savamadan, gerillann
soluunu insann ensesinde hissettii arazilerde gecelemeden, lmn penesini
takipisi olarak kabul edip, iradesinin ala, umutsuzlua, dalan etin yaamna
kar galip gelmesini tatbiki deil, sava gerei olarak telaffuz etmeden gerilla
savana tam mansyla adapte olmalar beklenmese de, gene de en azndan
hazrlanmak statik olmaktan iyidir, felsefesinin nda grdklerinin devlet iin
nemli bir kazanm olduu sylenebilirdi.
PKK, taeron olarak kulland sistem kart Marksist rgtlerin kar karl
ittifak sonucu, Dou, Gneydou ve Akdeniz'den sonra Karadeniz'e de alm
salam, yaplan tavsiyeler dorultusunda alevi yerleim blgelerine yakn arazilerde
konaklam, gerilla savan Karadeniz ile birlikte ok daha kapsaml bir ekilde
yapma temaylne girerek, bu dorultuda eitim ve taktik retilere arlk vermiti.
Aslnda PKK, savan bu ilk raunduna iyi amade olmu ve Karadeniz krsalnda
salanacak olan hareketlilie dein salanan armoni ile birlikte fevkalade baarl bir
grafik karmt; bu, ksa vadeli dahi olsa.
nceki konularda irdelendii gibi; Karadeniz'de yaayan insanlar Dou'da
yaayan insanlardan ayrdeden en hayati mesele, rki ve yaam farkllklaryd. PKK,
eylem srecine adm atld zamanlarda bunun dezavantajn ok belirgin ekilde
hissetmiti. En byk gaflet, Dou'da Krt insann hakkn savunduunu alenen
ortaya koysa da, ayn kkene ait insanlarn, "koruculuk" gibi devlet lehine tavr
sergiledikleri grlmesine ramen Karadeniz gibi tamamen ayr rktan olan insanlarn
bak alarn ve oynayacaklar rolleri hi hesaba katmadan pratiksel ilev
mekanizmalarm dorudan yaama geirmesi olmutu. Zaten Krt milliyetilii zerine tezler retip, yalnz bu halkn bamszl iin aba gstererek ayrlk bir
hareket teekkl eden ve bu dorultuda en az Trk kadar Laz'n da iinde bulunduu
TSK'ya kar silahl eylemler balatarak binlerce askeri ldren, binlerce-sini de feci
ekilde yaralayan bir rgtn, Laz'larn hakim olduu Karadeniz gibi bir blgede
taban bulmas sanrm manta aykr olurdu. Nitekim beklenen de oldu. Laz'n
blgesine gei yapan PKK'llarn varln hisseden yerli halk ok ak tavr ortaya
koyarak devletiyle byk bir dayanma ierisine girdi. Neredeyse herbiri devletin bir
ajanym gibi alt. Kimi kyler silahland. OHAL'de silahlandrlan korucular gibi,
PKK'ya kar icra edilecek operasyonlara itirak etmek isteyenler dahi vard. Hal
byle olunca istenmedii bir blgede bulunmann yarardan ziyade zarar getireceini
hisseden PKK, giriilen parmakla saylabilecek kadar eylemler sonucunda, destek
bulunmadka da nitelikli eylemler yaplamayacann taraks olmutu. Ve savan
srar bu blgede kukusuz ters tepecekti. Bunun sonucuna katlanmak gibi zor bir
yk srtlanmak Krt hareketini skntlara sokmak bir yana dursun mevcut savan
ayn zamanda gl bir milliyetilik dalgasnn oluumuna sebebiyet vermesi dahi
iten bile olmayacakt. Bu sebeple, imkansz koullarn zorlanmas yenilgiyi ve
beraberinde ok daha olumsuz kitlesel tepkileri tayaca aleniyet kazandndan,
da kuvvetlerinin sadece caydrc olmas mnasebetiyle buralarda tutulmas
kararlatrlmt, rgt tarafndan.

-220-

Birka eylem gerekletirildi Karadeniz'de. Devlete sadece "Krdistan'da deil,

senin topraklarnda da varm", demeye getirircesine kullanld bu eylemler. Trk
kamuoyu da mitomoniye yakalanm medyas ile bu gelimeleri takip eder olmutu.
PKK, Karadeniz civarnda da yllar sonra varln hissettiren elikiler rgt olmay
srdren garip ve dndrc bir konumda bulunuyordu, bu topraklarda. Geri
beklenenin tesinde pek aktivite salamas ihtimal dahilinde deildi, fakat evlat ve
karde acsn yaayanlara tank olan bu trajedileri yaamaya aday insanlar byk
korku ve panik ierisine girmilerdi. Ki bu da, haksz grlemeyecek natrel bir
vak'ayd.
PKK, belirtildii zere askeri anlamda Karadeniz'deki slenme faaliyetlerim
baaryla tamamlamt. Ancak, faaliyetlerin pratikte somuta indirgenmesi iin gl
bir kitle desteine ihtiya vard. Hangi blgelerin s noktas olarak kullanlmasnda
saknca bulunmadn, nerelerden lojistik temininde bulunulmasnda yarar olduunu
bu gerilla rgtnn bilmesi gerekiyordu. Keza, bu grevler PKK'nn askeri kanad
ARGK'nin inisiyatif dna sarkyordu. nk grevlerin bu ksmnn icras cephe
kanadna, yani ERNK'ye ait bulunuyordu. Askeri gruplarn ellerdeki silahlar ile siyasal
aktivitasyonu da oynamas mmkn olamayacandan zm cephe faaliyetleri
srdren ERNK'de aramak en dorusuydu. Oysa ki ERNK raporunda da aa
vurduu zere, "Karadeniz'e alm politikas" erevesinde kendi payna deni
yapmamt. PKK asndan kabul edilebilir olmayan statik bir pozisyonda kalmt.
Deil kitlesel rgtlenmeyi, komiteler kurup haber alacak, kuryelik yapacak tek bir
milisin dahi ayartlamamas ARGK'nin son rtularda aresizliinin boyutlarna k
tutmaya yetmekteydi. lk balarda Alevi yerleim blgelerinde salanan clz destekler
ise, tamamen sistem kart rgtlerin tabanndan elde edilmiti. Bu demek oluyordu
ki, ERNK'nin Karadeniz Blgesi'nde ektii tek bir tohumu dahi yoktu. 1990'l yllarn
bandan itibaren PKK'nn Karadeniz Blgesi'ne almay planlad dnldnde
aradan geen uzun sreye ramen ERNK'nin cephe faaliyetlerini Karadeniz tarafna
da kaydrmay dnmemi olmas dorusu ok dndrcyd.
Haziran 1998 tarihli ERNK raporunda bulunulan itiraflar da analitik dncelerimi
dorular mahiyette idi. Raporda Karadeniz Blgesi'ndeki tabanszlk yle ifade ediliyordu:
"nk bu iki blgede bulunan insanlarn yaam faktr taban bulmamz
daimi sekteye uratmtr. Buralarda da zemin bulup partimizi glendirmemiz
iin yine mutlak Trk solu ile manevi gl balar kurmamz gerekmektedir."
Grld gibi, pasivize kalmlm itiraf eden ERNK, sanki biraz da olaylarn
mazeretine snr bir grnm izmitir. ahsm bu kanaate tayan sylev ise,
kendisine aresizlik grnm vererek topu Trk solu ile PKK'nn st yneticilerinin
zerine att cmledir. Gariptir ki, yllar boyu oportnist anlayn dna tamayan
ERNK'ye PKK hep tahamml etmiti. Bu da ERNK ile ARGK arasnda sre
ierisinde uurumlar olumasna neden olmutu. Neden olarak; militanlarn
bulunduklar ortamlara gre kalpsallam idefik sahibi birer insan olmalarn ve
kendilerini artlarn gerektirdii gibi olaylara adapte etmelerini nasl pratize ettikleri
sebep ve sonu balamnda ileri srlebilir.
ARGK, zor doa artlan altnda dklen kann hesabn yapmak durumundayd.
Dalarda "yaamak iin ldrmek" esasnn bir sava felsefesi olarak geerlilik ve
zaruret kazandn hesap edersek, krsal gerillasn, yaamndan ve ideallerinden
dolay yadrgamak mantkl olmayacaktr. stelik kendinden olann haricinde baka
varlklar ile samimi temaslar kurmas sz konusu deilken... Aksini dnenler ile

-221-

oturup durumu istiare edecek kadar da yaam ansndan rak olmalar anti-tez
forml olarak alglanabilir. Hal byle olunca yaama direnci iddet yntemleri ile
anlamla-maya balamaktayd. Ki olaylarn rantabilitesi bu pek alicenap grlen
stratejiye endekslenmeyi de dourmu oluyordu. Ve savan galibi olmak iin,
acmasz bir karakter militanlarn i dnyasnda zamanla drtc kuvvet olarak
beliriveriyordu. Bir sre sonra savala yaayanlar bunu bir meslek olarak gryor
olmulard ki, olaylar, zamanla hmanizmi deersiz klm ve kan akm gnlk
natrel yaama tekabl eder olmutu. Profesyonel lm makineleri bu srecin meyveleri konumunda bulunuyordu. Keza, savamay meslek edinen, hatta kurun
sesinden uzakta kalndnda kendilerini bolukta hisseden da adamlarna gre;
aklarn en gzeli savalarda yaanrd, hayat, savalar oldu mu gzelleirdi. Bu
sebeple, ERNK'lileri krsaldaki militanlar kadar cokulu ve gz kara deerlendirmek
ve onlar kadar baarl saymak gereki olmazd.
ERNK, sivil toplum ierisinde, kendinden olan veya olmayanlar ile oturma
imkanna sahip, siyasal amal militanlar topluluunu simgeliyordu. Kimbilir, gnde
ka kii ile tanyorlard; ve yine kimbilir bunlardan ka ile zt veya ayn dnceleri
paylayorlard. Otel odalarnda ak yapmak gibi, lks otellerde konaklamak gibi, gz
kamatrc restaurantlarda harika bir gecede yemek yemek gibi, Bikisi, Kalenikof,
RPG-7 tamak zorunda bulunmamak gibi veya yarm torba unu, asker ile polislerle
karlald vakit icabnda belde bulunan tabancaya sarlmaya dahi gerek duyulmadan, istenildiinde hi aldr etmeden yanbalarndan ekip gitmek gibi
saylabilecek birok imkanlar vard. Bu yaamn kalpsallamay nlemesi de,
rehavete yol amas da kanlmazd zaten. Ve bu imkanlar ister istemez cephe
militanlarn daha mutedil ve esnek klmaktayd. Tabii bunun sonucu kukusuz
dejenerasyondu, davasal inantan uzaklamakt. Zamanla oportnizme temayl
gsterilmesi de ERNK yaamnn realizasyonu olarak deerlendirilebilirdi. Karadeniz
Blgesi rneinde grld zere, rgt adna faaliyet dzenlenmesindense kiisel
karlar gzetilerek tavr taknlma s, dava sentezine gidilmesi tercih edilmiti ki bu
da ERNK'nin reel politiinin PKK'dan zerk geliim icra ettiini kantlar nitelikteydi.
KISIM DOKUZ
ERNK Raporu:
"ERNK olarak Krdistan'm Amed Eyaleti'nden tm Krt halkna ulama
imkann rahatlkla bulabilmekteyiz. Yine Amed merkezli komitelerimiz,
Amed'de olduu gibi D ersi m'de ve daha birok Krt ilinde eylem yapabilme
imkan bulabilmektedir."
Amed Eyaleti olarak tanmlanan Diyarbakr il, ile ve krsal blgesi, aslnda iklim
artlarnn veya daimi olarak ana reflekslerin buradan salanmas nedeniyle ok
daha radikal olan karakterleri ve doal olarak da genelde u noktalarda yer almaya
msait bir toplumu bnyesinde devaml barndrmt. Bu nedenlerdendir ki, Krtler
zerinde projelendirilmek istenen tm oyunlarn odak noktas olarak Amed Eyaleti
seilmiti. med'e bir bakma kurulmas ihtimal Krdistan Devleti'nin bakenti olarak
da bakld aleniyet kazanmt. Gemiten gnmze dein btn sentezler bu sav
dorularken, eyh Said isyanndan PKK hareketine kadar bu iddiann ne kadar
gereki olduu da sre ierisinde aa kmt.
PKK'nn veya cephe kanad ERNK'nin, Amed Blgesi'ni ifade edildii gibi, rahat
kullanmasnn temelinde dorusu gerillann pek aktivitesinin yattm dorulamaya
abalamak gereklerle badamayacaktr. PKK, olsa olsa patlamaya hazr dinamitin
sadece fitilini atelemek gibi basit bir rol stlenmitir. Yani, buradaki halkn kendisi

-222-

zaten patlamaya hazr bir bomba gibidir. Bu, dn de byleydi, u an statik olunsa da
bu gnde byledir, yarnlar da da byle olacaktr; eer ki devlet, bu devlet olmakta
srarc konumunu srdrmeye devam ederse! Tabii bu konuya ivme kazandrrken,
"Dou'da yaayan tm Krtler aynen Amed'deki gibidir", demeye getirmek de doru
olmayacaktr. Mutlaka PKK'nn siyasal ve ideolojik savlarnn stnlne kendisini
kaptran, hatta sradan bir fert olmaktan karak z kiiliini PKK ile bulduuna inanan
belki de milyonlarca Krt vardr. Ayaklanan Krtler'in bir ounun da PKK'nn z
kuvvetiyle rgtlendirildii, rgt adna kazanld katiyen reddedilemeyecektir.
Fakat irdelenen hususlardan anlalaca zere, Amed'in dier blgelerden farkl
olarak Krt hareketlerinde devaml ba ekmesi, PKK ncesinde olduu gibi,
sonrasnda da olaylarn misyonerliine soyunarak gelimelerin nabz yoklaycs
olarak varln idame ettirmesi bu blgeyi ister istemez ayr bir kategoriye
tamaktadr. Akas Amed insan, istisnalar haricinde gl bir Krt kimlie
sahiptir. Krd'n varlna ve bamsz yaamas gerektiine btn zamanlarda
inanmtr. Sonu, Dr. kr Mehmet Sekban'n 1933'te Franszca olarak yaymlad
kitabnda "felaket" dahi olsa Krdistan'n kurulmas, en azndan snrlarnn izilmi
olarak dnya devletlerince tannmas zlemini duymulardr. Bu zlemin
gereklemesi umudu en ok PKK hareketinden sonra alevlenmitir. Gemite
teebbs edilen ayrlk hareketlere de itirak etmekten ekinmeyen Amed halk,
esasen baarnn da elde edileceinden pek mitvar olamamtr. nk balatlan
hareketleri hibir zaman genel anlamda bir bakaldrya dnmeyerek snk
kalmtr. Sebebin birinci basaman tekil eden, dar kalp idefik dnceleridir.
Olaylar eyh veya aalar gibi tamamen feodal yapl zatlarn ahsi taleplerini
karlayacak llerde gelitirilmek istenmitir. Dar blgelerin dna tamak gibi bir
dnce ierisine girilmemitir. Ayaklananlar arasnda dahi koordinasyon
salanabildiini sylemek inandrc olmayacaktr. Doal olarak trmandrlmaya
allan olaylar, genel bir dava aktivitasyonu olmaktan ziyade, basit br oymak veya
mezhep ayaklanmas olmaktan kurtarlamamtr. Nitekim bunlarn devlete
bastrlmas da kanl, ancak ksa vadeli olmutur. Oysa ki PKK hareketi byle bir
oluum olmaktan rak grnt sergilemitir.
PKK, btn zamanlarn ayaklanmalarna karn en uurlu ve kimilerine gre de
son Krt isyanyd. Srdrd silahl ideolojik ve felsefi faaliyetlerim braknz
Krtler'in yaad blgelere, tm Trkiye'ye ve hatta btn dnyaya tarmt.
Mthi bir koodinasyon almasn baaryla yrtyordu. Gemite ayaklanan
ynca Krt isyanclarna ramen, "ben Krt'm" demekten utan duyma psikolojisini
zerlerinden atamayan Krtler, PKK hareketiyle bu baskdan kendilerini bir nebze
olsun syrmlard. Yani PKK, feodalitenin gdmnde olmayan tm snflan tek
yrekte kaplayan bir hareket kvam kazanmt. Bazlarnca "ah keke de Marksist
olmasayd" denerek sanki hatalarnn sadece bu felsef bakta gizli bulunduuna
kendilerini inandrmak istemilerdi.
Amed Eyaleti olarak nitelendirilen alann PKK ncesi isyanlarn merkezi olarak
da kullanld rivayetleri, blgenin ehemmiyetini su yzeyine kartmakta ayr bir
ayrnty tekil etmektedir. Mezraa Botan olarak bilinen, ancak gnmzde syleni
itibar ile Mezopotamya olarak telaffuz edilen Trkiye'nin dousunu, ran'n Kuzey
batsn, Irak'n kuzeyini kapsayan geni bir alanda yzyllar boyu byk ekimeler
yaanm, imparatorluklar kurulmu, nice boylar tkenmi, fakat Krtler hibir dnem
yurtlarndan sklp atlamamlardr. Yzyllar boyu da Mezopotamya'nn nabzn
tutan gene Amed olmutur. M. . 21 Mart 612 ylnda Krt asl Demirci Kawa
nclnde tm Ortadou ve Kafkaslar'da yaayan ezilmi kle toplumlar ile

-223-

Krtler'in smrgeci Asur mparatorluu1 nn lideri gaddar Dehak'a kar balatlan

ve muvaffakiyete ulalarak Byk Med mparatorluu'nun kurulmasnn ilk
planlarnn kvlcmnn da Amed yresinden balatld rivayet edilmektedir. Yine IX.
yzylda kurulan Mervani Krt Devleti'nin temellerinin de Amed'de atld iddialar
arasnda yer almaktadr. Ksacas Amed, yzyllar boyu oynad roln, son Krt
isyan olarak Abdullah calan tarafndan iddia edilen PKK hareketinde de oynad
gibi, 1925'te patlak veren Cumhuriyetin ilk Krt isyanna da ev sahiplii yaparak tarihi
duygu, dnce ve tercihini bir kez daha pratiiyle hayata geirerek ortaya koymutur.
Tabii olarak bu saptamalardan yola kldnda denilebilir ki, Amed, Krtlk
adna yaplan her faaliyeti olumlu karlamakta ve destek vermekten de
kanmamaktadr. PKK'nn Amed blgesinde taban bulmasn da bylelikle anlamak
mmkndr. Yani, Amed'deki halkn PKK'ya destek kmasnn ardnda fevkalade bir
ERNK almas aramak yersizdir. yle ki, PKK hareketini bakas tarafndan
drtlmeden anlamaya abalayan ve Krtlk adna tatmin olmaya gayret eden
bireyler PKK'nn haberi olmadan rgt lehine eylem yapacak kadar dava
sevdalsydlar. Dolaysyla ERNK'nin bu yrede olmasna gerek kalmadan ilerin
yrmesi de mmkn olabiliyordu. Keza, kurulan silahl milis kadrolar aracl ile
Amed eyaletinde koordinasyon, keif ve istihbarat gibi almalar daha rahat ve
zahmetsizce yaplr olmutu.
PKK'nn bylesi ey lemse ilii gelitirmesi bile, kanaat hasl olaca zere pekla
mmknd. Amed gibi Dersim blgesi de PKK'nn aktif mcadele sahas olarak
kulland bir gzergaht. Dersim'in Amed'e nazaran pek derin bir mazisi olmasa da,
Cumhuriyet tarihinde Seyit Rza nderliinde gerekletirilen ayaklanmalar ve PKK
ile srdrlen devlet aleyhtar hareketler bu blgeyi de u noktalara tamt.
Buradaki halkn Krt' Alevi olmas ve tamamen aydn bir kitleye sahip olmas
devleti daha da mgl klmt. Alevi Krtler'in Dersim'de Seyit Rza ile start alan
devlet aleyhtar kampanyalarnn temelinde esasen byk bir intikam hrs
yatmaktayd. Bu intikamn nedeni, 1915 tarihinde Ermenileri grtlaklayan zihniyetin
ayrm yapmakszn atalarn da grtlaklamas olarak deerlendirilebilir aslnda. Tabii
bunun doruluk pay tetkik edilmeli diye dnyorum. Dorusu Seyit Rza ile
bakaldran Dersim halknn isyann bastrmak isteyen devlet glerinin byk bir
hareket balatt ve neticede aralarnda sivil, korumasz masum ocuk ve kadnlarn
da bulunduu ynca isyancnn katledildii de inkar edilemeyecek kadar, aina idi.
Ancak, bir isyann bastrlmas sendromu sadece Dersim1 de yaanlan aclan ifade
etmek iin yeterli olmamakla birlikte, isyanlarn acsn kan ve gzyan yaayan
daha birok Anadolu kenti olduunu ifade etmekte yanl olmayacaktr sanrm. Ar,
Zilan, Varto vs. saynz sayabileceiniz kadar. Bu mnasebetle Ar, Zilan, Varto gibi
yerleim blgelerinde de tarihin en kapsaml isyan olan PKK hareketine aktif destek
saland ve zerlerine den rol PKK adna en iyi ekilde yerine getirdikleri
aikard.
ERNK raporuna dayanarak ve kaynaka olarak gzlemlediimizde, Amed ile
Dersim'de yaplabilecei iddia edilen eylemsellii idrak etmemiz tabiidir. Belirtilen
koullarn rantabiliteyi stn kld blgelerde PKK, ERNK'nin ifade ettii gibi, eylem
koullarm dnemin gereklerini karlayacak kriterlerde oluturmutu. Nitekim ileriki
konularda deineceim zere intiharvari saldrlarn da ilk buralarda balatlmas
tesadfi olmayp, bu konulardaki hakllm aa vurmaktadr.

-224-

Esasen ERNK'nin aadaki tespiti genel mnda ifade etmek istediklerimin

tamamn bir cmlede izah eder niteliktedir:
"Amed Eyaleti'nde ve ehir merkezinde yaayan Krt halknn yzde 80'i
partimize sempati duymakta ve bu yzdenin yars eylem yapp partimiz ve
davamz uruna lecek kadar rgtl ve de inanl saylmaktadr."
ERNK'nin, gereki olarak deerlendirebileceimiz bu saptamasna ek olarak "...
lecek kadar rgtl.."nn yerine "... lecek kadar doal rgtl..."y koyabilir ve
anlalmas daha kolay bir zihniyeti aydnlatabiliriz.
Baknz; belirttiim alanlarn ve gerekte tm Krt yerleim birimlerinin ok basit
tarif ile nasl rgtlenebildii ne ve sempatizan veya militarist toplumun nasl
oluturulduuna ERNK, ne gibi aklamalar getiriyor:
"Buradaki kitleyi etkileyen partimizin gdmndeki sanatlar (ehriban, Zazan
Welat, Kazo, Xelil Xemgin, Ehmede Xan, ivan ve benzeri gibi) zellikle syledikleri
Krte duygusal paralarla kitleyi an derecede etkileyebilmekte ve her an
patlamaya hazr bombalar oluturulabilmektedir."
(Ad raporun bu ksmnda anlan Ehmede Xane byk bir ihtimalle yanllk
sonucu sanat konumda anlmtr. Zira, Ehmed Xan, PKK ncesi yaam byk
bir Krt ermi olarak bilinmektedir. Evliya olduu rivayet edilmekle birlikte trbesinin
halen Ar ilinde bulunduu aina olup, mzikle urat ynnde herhangi bir bilgi
de mevcut deildir.)
Tarih boyunca insanlarn, mzii, moral kazanmak, skntlarn ruhen gidermek
veya elenmek maksadyla kullandklar ve gnmzde de daha modernize edilmi
haliyle ayn dncelerle yaygnlatrld hepimizin malumudur. Yzyllar ncesinin
Osmanls'nda ve hatta daha gerilere gider isek, Seluklular zamannda kurulan
hastanelerde zellikle ruhsal tedavi grenlerin mzik eliinde tedavi edildikleri,
faydal olduu grld vakit, her gn hastalarn huzurunda mini konserler verildii
dnlecek olursa mziin gemiten gelecee deer, nem ve ehemmiyeti
effaflaacaktr. zellikle toplumsal an'anelere ters dmeyecek ekilde yaplan
mziklerin, duygu ykl szcklerle gzel sesli kimseler tarafndan dile dklmesi,
insanolu zerinde etkili olabilmektedir.
Gnmzde arabesk, fantazi, zgn ve halk mzii olarak snflandrlan mzik
yorumlan genelde varolarda hayatlarn idame ettiren veya orta halli veya feodal
veya zengin aile fertlerince rabet grebilmektedir. Bu tr mzik yorumlanln hemen
tm kltrel ierikli ve ilan- aklarla doludur. Duygularn, dncelerin ve istenlerin
en iyi ekilde ifade edilmesi olarak da yorumlanabilir tm bunlar. ok insan vardr ki,
yzn gremeyip de sadece duyduu sese hayranlk duyarak aka gelmitir.
Denilebilir ki mzik gerek anlamda ruhen ve bedenen insanlarn dirilii ve etki altnda kendinden baka varlklara bamll glendiren bir adaptasyon
mekanizmasdr.
Mzik, yukardaki anlam itibar ile insanolunu olgunlatrma aracdr da;
duygusallatrr ve merhametli klar sentezinin yan sra tabii olarak henz kiilik
kazanmm salayamam olanlar zerinde de irade dahilinde olmadan olumsuz
yaralar da aabilmektedir. Yani bu, mzii gerek anlam ve ehemmiyetinin dna
tarmak mnsna gelmektedir ki, bunun toplumsal dejenerasyona yol amas da
kanlmazdr. Arap kltrnn bir uzants olarak Trkiye toplumunun ruhuna
hkmeden arabesk mziin veya bat kltrnn bir uzants olarak yine Trkiye
toplumunun ruhuna hkmeden pop mziin genlik ve aile ahlak zerinde

-225-

oluturduu tahripkrln boyutu insan dnmekten al-koyamayan byk bir

talihsizlik olarak yorumlanabilir.
Elbetteki mzik ruhun gdasdr! Mziin sevdalara yol amas, bedenen ve
ruhen dinletirmesi gzeldir. Fakat kendinden baka hibir vasfi bulunmayan, zayf
karakterli, parann esiri berdu takmlarnn srf maddi kazanmlar pahasna
uydurduklar, stelik alnt birka msrann tesirine girerek insanlarn bedenlerine
zarar vermesi, psikolojik buhranlara kaplmas maalesef gnmzde kanlmaz
olmutur. rnek verecek olursak, bir Trk sanats olan, ancak Arap kltrnden
alnd aleni olan msralar kendi sylevine uyarlayarak konserler veren, kasetler
dolduran Mslm Grses iin kendilerini jiletleyenler kmtr. Bir rivayete gre;
Adana'da verdii bir konseri esnasnda Trk sanatkr Mslm Grses'i dinlemek iin
gelenlere en ok jilet satld ve bu kiilii dinleyenlerin ksa srede jileti olduklar
iddia edilmektedir. Adana'daki bu konserde Mslm Grses'in syledii her msrada
dinleyiciler bir ellerinde jilet, gzleri kapal, kendinden gemi plak vaziyette
kollarna, gslerine jilet atmlardr. Ve olayn asl dndrc ksm dinleyicilerin
onlarla deil, binlerle rivayet edilmesidir.
Peki niye?
Mzik, insanlar zerindeki etkisi itibar ile ayn zamanda bir asimile ve smr
arac olarak da grldnden, bir toplum ile silahl cephe savan gze alamayan
milletler, amalarna ulamak maksadyla mzii ara olarak kullanmaktan geri
kalmamlardr. Buna kltr asimilasyonu demek daha doru olacaktr. "Bir milleti
kenetleyen ve dolaysyla glendiren o milletin kltr ve ahlakdr" sznden yola
kldnda mziin ara olarak kullanlmasnn ne denli doru bir saptama olduuna
ahit olunacaktr. yle ki; milletler, toplumsal k ahlaki ve kltrel yozlamayla
yaarlar; dengesizleen br milletin de baka milliyetlerin an'anelerinin boyunduruklar
altna girmemeleri dnlemeyecektir. Bylesi hzl yozlamay yaayan milletlerle
de doal olarak harb etmek gereksiz olduu kadar anlamszdr da.
Bir toplumun, kendi kltr ve ahlak anlayn baka milletlere empoze
edebilmesinin ve bu milletleri de kendisi gibi yaatp, kendisine benzetmesinin tek
yolu mziktir. Grld zere mzik, insanlarn ruhen ve fiziken salk bulmasna
yardmc olmak maksadyla kullanlmas uygun grlen bir yntem olduu kadar,
anlatmlarmda da ifade etmeye abaladm gibi, ayn zamanda mlletlerin ahlaki ve
kltrel dejenerasyona maruz braklarak iflas etmesini salayacak kadar da gl,
psikolojik harp malzemesi olarak da kullanlabilmektedir.
Tarih
boyunca
Avrupa
devletlerinin
Osmanl
ve
devam
diye
nitelendirebileceimiz Trkiye Cumhuriyeti zerinde uygulamak istedikleri etrefilli
ok
sayda
komplo
senaryolar
bulunmaktadr.
Komplo
senaryolarna
bavurulmasnn altnda yatan balca sebeplerden biri, aktan savam gze
alamama durumundan kaynaklanmaktadr. Bu sebeple, Trk'n arkasndan her ne
kadar kirli senaryolar retiliyor olsa dahi menfaat icab yzne kar glmekten de
geri kalnmamtr. Jeo-stratejik konumu gznnde tutulduu vakit, Avrupa iin
olabildiince kutsal topraklara sahip olan Trk snrlarna elbetteki itah duymalar
anlalrdr. Bilmektedirler ki, Trkler'in bu topraklardan kovulmalar mmkn
olmadka bu topraklara konmalar hi de kolay olmayacaktr. Trkler'in -ki buradaki
en byk kuvvetin Krtler olduunu belirtmekte yarar vardr- savalarak veya zor ve
bask kullanlarak kovulmalarnn mmkn olmadn da esasen idrak eden Avrupa,
savalarn en kirli yz olarak nitelendirilebilecek ynne, yani kltrel ve ahlaki
ke bavurmutur. Bunun iin Trkiye'yi yanna ekmek istemi, hatta ekonomik

-226-

ve askeri ibirlikleri salayarak mitvar davranmlardr. Bu yaklamn bir oyun

olduu ve buna en geri kalm lkelerin dahi glp es geecei anmsanacak olursa,
Trk Milleti'nin bunu kanksamay, dorusu Aziz Nesin'in Trk Milleti hakkndaki
vard sonucun ne kadar hakllk payna malik olduuna kant nitelii olmaktadr. Ve
maalesef yzyllar boyu iteki ve dtaki dmanlaryla srekli msademe halinde
bulunan Trk Milleti hl tam anlamyla;
"Kim dmammdr? Kim benimle hangi amala nasl savayor?" analitiine
eriememitir, demektir bu! Bu millet yzyllar boyu komplolara; vahice saldrlara
kendinden grnen szde vezir-i azamlarnn ihanetlerine ska uramasna ramen
her daim yine de aldatmacalarn ve topyann kollan arasna kendisim brakmaktan
geri kalmamtr. Oysa bilinmez miydi ki; hilalin yerini ha doldurmayana dek, bu
milletin Avrupa iin dost olarak grlmesi ihtimalin dahi tesinde imkansz bir topya
idi.
Esasen "Osmanl Devri" toplumsal ykmn en sekin timsali olarak
deerlendirilebilir. Baknz, koca Osmanl'y iten nasl kertmilerdi, bizim iimizde
olup da bizden olmayanlar.
KISIM ON
Bilindii zere Osmanl Devleti, savalarda esir ald ocuk yalardaki kimseleri
kard "Pencik Kanunu" ile eiterek imparatorlua yurtta olarak kazandrmaya
abalamaktayd. Bu ekilde devirilenlerden ilki 1453 ylnda Mahmut Paa olmutu.
Ancak Mahmut Paa, Vezir-i Azam olana dek ykselmesine ramen ilk dinini, rkn
hi unutmayan, devletin milli karlarm yozlatrmaya srekleyen, Trk
dmanlarna daima msamaha gsteren bir zat idi.
Bir dier devirme de ah smail adna casusluk yapan Yunus Paa idi ki, bu da
Osmanl Sadrazamlna kadar terfi etmiti.
Devirmecilik, Fatih'in kozmopolit Osmanl devrinde yaanmt. Enderun
Mektebi'nde okutulan devirmelerin ykselebilmelerinin tek art Mslman ve Trk
olmalaryd. Oysa;
"Ben mslmanm ve Trk oldum, tamamdr artk", demekle ne mslman, ne de
Trk olunmayaca bilinmez miydi ki?!.. Keza ou imtiyazlarn korumak maksadyla
mslman olmulard. Ve bu ok ksa zaman sonra gn yz gibi aleniyet kazand.
Devirme ihanetinin en bariz rnei II. Murat Devri'nde yaand. Arnavut Kral'nn
olu Kasteryoti; Arnavutluk'ta Osmanl'nn meguliyet ii olurken, Ulan Prensi'nin
olu 1687 tarihinde esir alnp yetitirildikten sonra 1710 tarihinde Budan
Prenslii'ne atandnda, o devirde kan Rus-Trk savanda Ruslar'n saflarnda
yer ald.
Devirme shak Paa'nn Fatih'in lmnden sonra kan kargaay frsat bilip,
Karamani Mehmet Paa'y yenierilere paralatmas ve kendisim Vezir-i Azam ilan
etmesi devirme tarihinden ufak bir ayrntyd.
Devirmelerin en azls Sokullu Mehmet Paa idi. O da, 14 sene Vezir-i Azam
olarak hkm srmt.
Ve ihanetler yle boyutlara ulamt k!..
II. Selim zamannda Yemen'e sefer yapma hazrl ierisine giren orduyu Lala
Mustafa Paa kumanda ediyordu. Sokullu, Lala'nn Yemen'de basan kazanacam

-227-

bildiinden bunu, gelecei asndan tehlikeli olarak grmt. Onun iin korkun bir
tezgaha giriti.
Sokullu'nun bakanlk ettii Divan- Hmayun, Mustafa Paa'nn Msr
askerlerinden 4000 kiiyi yanna katabileceine iaret ederken, dier taraftan
Sokullu, Msr'a, Sinan Paa'ya yollad fermanda Lala'ya sadece 400 asker
verilmesini emretmiti.
Nitekim Lala, 4000 askerle gideceine 400 askerle gitmek durumunda braklnca
Lala'nn, sonu hsran olacak bir seferle karlamasna neden olunmutu. Bu
komplo, Lala'y malubiyete srklemekle kalmayp, Sokullu'nun istedii gibi
grevden alnmasn da temin edecekti.
Sokullu'nun entrikalar bununla da bitmiyordu. spanya, Venedik, Ceneviz ve
daha birok prensliin katlmyla Roma Kilisesi'nin 1571 ylnda ilan ettii Hal
ttifak ile Osmanl'ya sava alacan Sokullu'nun nceden haber almasna karn,
hibir hazrl temin etmemesi nebaht Sava'na neden olmutu. Bu olaylar
karsnda mrlerinde belki de iki koyunu dahi idare etmemi Ali Paa ile Pertev
Paa'nn Trk donanmasn kumanda etmesini salayan Sokulu, bylelikle iteki
ihanetini gzler nne sermiti.
Nihayet burada da nemli bir malubiyet alnm, ancak S okullu, bu baarszl
sava kumanda edenlere mal ederek paasn yrtmay gene baarmt. Savatan
malup ayrlan Pertev Paa, bylelikle devlet grevlerinden ebediyen azledilmiti. Ve
Sokullu bir rakibinden daha kurtulmutu.
Sokullu, zaman ierisinde "ylesine gl bir konuma yerlemiti ki, ihanetlerini
fark eden padiahlar bile onu yerinden edememilerdi. Nitekim III. Murat, Vezir-i
Azam'lk-tan almak zere Sokullu'yu istifaya arm ve fakat Sokullu bu arya
riayet etmeyince, III. Murat onun en yakn adamlarm ldrterek gzda vermek
istemiti. Buna ramen Sokullu, istifa etmemekte diretmiti. Nihayet bir rivayete gre,
III. Murat'n sabrm taran Sokullu, kendisine dzenlettirilen bir suikast tertibi sonucu
ldrttrlerek tasfiye edilmiti.
Osmanl'nn 600 yl akn sre ayakta kalabilmesinin en nemli nedeni sistemin
salamlyd phesiz. Ve bu sistemin yklnda devirmelerin ok byk rolleri
bulunuyordu. Sistemin k uzun vadede koca imparatorluun paralanmasna da
sebebiyet vermiti.
yle ki;
Osmanl'daki sistem ekonomik anlamda tketiciyi daima koruyordu. yle ki, 1460
ylnda 2240 gram ekmek bir akeye alnrken, bu satn alma gc 1490 ylnda da
deimemiti. Yine 1520'de bir ake ile 640 gram koyun eti alnabiliyorken, bu satn
alma gc 40 yl sonra 1560'ta bir ake ile 560 gram koyun eti olarak tketicinin
istifadesine sunulmutu.
te, byle bir istikrar oluturan Osmanl'y istikrarszla iten i kargalaalard ki,
bu olaylarn ba mimarlar Avrupa'llar, oyun talan ise devirme gruhlarydlar.
Toprak vergilendirme takibatm yapan, Osmanl'da Taharri Memurlar'yd.
Bunlarn ou, Pencik Kanunu ile devirilen dman tohumlarnn uzantlaryd.
Devletin mali buhran yaad dnemlerde ekirge, fare istilalarnn ve ktlklarn
younlamasna maruz kalnmas yetmiyormu gibi, devletin Timarl Sipahi'ye
tasarruf ettii topraklan sata sunmas, satlamayan topraklarn defterde yazldndan daha fazla vergi mkellefiyeti ile Tmarl Sipahiler'e yklenmesi ve bunun takibi

-228-

iin devlet tarafndan grevlendirilen Taharri Memurlar'nn zulm ve bask

uygulayarak Anadolu'da bulunan tmarlardan haksz fazladan vergi kartmalarna bir
de Yenierilerin kyly soyup soana evirmeleri eklenince kylnn yoksullap,
devletin iktisadi dzeninin yklmas kanlmaz olmutu.
1559 ylnda Anadolu garnizonlarna yerletirilen "Kap-kullar'nn durumlar da
farkl saylmazd. Devirme yakm olan bu asi eteler de inisiyatifi ele geirdiklerinde
devletin halk nezdindeki imajn ktleyici araclar olmulard.
Eer ki, bazlarnn zulmlerim iren boyutlara tad, kylnn mallarm narh
fiyatnn altnda ald ve hatta kyllerin kadnlarn zorla boatp, bir bakasyla yine
zor kullanarak evlendirdikleri dnlecek olursa...
Devirme ihanetlerine ramen akl bana gelmeyen Osmanl Saray'nn balca
i ihanetilerinden biri de Caalolu Sinan Paa idi. Sinan Paa'nn babas eski bir
korsand. Esir dtkten sonra Enderun'a sokulmu "Kaptan- Derya" ve "Vezir-i
Azam'la kadar ykselmiti.
Devirme Sinan Paa, devrinde yaanan Haova Sava'ndan kamt. Buna
ramen Haova'da yine zafer kazanlmt; ancak Sinan Paa, zaferin ardndan
byk bir yzszlk ile padiaha tekrardan sokulup, fetihe kendisinin sebep olduunu
ileri srmt. Harpten katna tank olanlar da komploya getiren Sinan Paa tank
brakmamak maksadyla da "Savaa gitmedikleri" bahanesini uydurup hepsim
ldrtmt. Trk Sancakbeyleri'ne de kendisinin giymesi gerektii bayan entarilerini
giydirmesi ve onlar ordu ierisinde madara etmesi dndrc baka bir ayrntyd.
Sinan Paa, savatan kaan korkak bir kiilik olarak tannmaktayd. Kyllere
zulmetmekten byk bir honutluk duyuyordu. Zulmn ve ikencenin ls hep bu
dnemde yaygnlat. Tmarl Sipahilerin belkemiini krd. Eyalet askerlerinin
saysn azaltarak kendi gvenliini birinci ncelikli klarken, eyaletler gsz ve
savunmasz brakld.
yle zaman oldu ki, maln ve canm kurtarmak iin binlerce insan silahlanarak
dalara vurdu.
Yine, devirmelerden Rstem Paa isimli Vezir-i Azam idi rveti, fitneyi,
yozlamay Osmanl'nn kalbine gmen. (1544)
Ekmeini yedii yere ihanet edenlerden biri de Hafz Hamdi elebi adndaki
Divan- Hmayun katibiydi. XV. yzylda bu devirmeye gre; Tanr Trkler'e hi
idrak vermemi... Trkler katledilmeliymi... Trk'n kan helalmi... Trk'n ba
kesilmeli, kan dklmeli, fakat gam ekilmemeliymi...
Baka bir devirme olan Ferhat Paa da, Yavuz Sultan Selim ile ran, Suriye ve
Msr seferlerine katlm olan birok isyan bastran ehsuvarolu Ahi Bey'i
komploya getirtmi olmas ile nlyd.
Ali Bey'in dman olmas mnasebetiyle, Ferhat Paa, Ali Bey'in, Knuni'nin
aleyhine konutuunu iddia etmi ve padiah, Ali Bey'in isyana hazrland yolunda
artlandrm ve her ne kadar Kanuni olay aratrmak istese de Ali Bey idam
sehpasna gitmekten kurtulamam, ayn aileden 600 kii daha koyun krplrcasna
katledilmiti.
Osmanl tarihinin kara lekeli tecrbelerinden biri de devirme zulmne
bakaldran Celali isyanclarna kar taknlan yanl tedbirlerdi. Karayazc
Abdulhalim Bey tarafndan yrtlen, ksa srede hakl olarak tm Anadolu'ya

-229-

yaylan hareket Gelibolu'ya kadar dayanmt. Devirmeler, Anadolu ihtilalcilerini

hrszlk ve apulculuk yapan Celali asileri olarak gryorlard. Devlet ynetimi de
devirmelerden pek farkl dnyor deildi esasen.
Osmanl hkmeti, niyetlerim anlamakszn Trk isyanclarn bastrmak iin
Anadolu'da yine devirmeleri grevlendirmiti. Belli ki yaananlardan hl ders
kartlmamt.
Devirmeler, maalesef ellerine geen bu frsat ile birkez daha Trkler zerinde
jenosit uygulamlard.
Celali isyanm bastrmak gayesi ile grevlendirilen devirmelerden biri de Kuyucu
Murat Paa idi. Kuyucu, 1606-1611 yllarnda Vezir-i Azamlk yapmt Osmanl'ya.
Bir rivayete gre Kuyucu Murat Paa, her konaklad yere derin bir kuyu kazdrr
ve yakalad Celali isyanclarn ldrdkten sonra bu kuyuya atarm... Kuyucu
Murat Paa dneminde bu ekilde 100 bin olarak deerlendirilen sayda insann
ldrld belirtilmektedir.
Kuyucu Murat Paa'nn bir ocuu ldrme ekli ise dndrc bir zellik
tayordu. Olay yle gerekleiyordu:
419
Kuyucu Celalileri ldrmek ile megul iken, yakalanan ocuklardan biri huzuruna
kartlr. Kuyucu, ocua sorar:
- Sen ne yerdensin? Celli arasna neden dtn?
ocuk; "falan diyardanm", diyerek ekler:
- Ktlk sebebinden babam beni alp buralara katt, der.
Vezir-i Azam Kuyucu Murat Paa, ban sallayarak ac ac glmser ve ocuun
katline iaret eder.
Fakat cellatlar bile insaf ederler masum ocua:
- Bu sabi (ocuk) masumu nice ldrelim, derler.
Bu kez Yenieriler'den biri ldrsn ister Kuyucu. Ancak onlar bile sabiye
baktktan sonra;
- Biz cellat myz? Cellatlar bile merhamet etti, deyince Kuyucu hiddetlenir. Bu
kez i olanlarna emreder ki sabiyi ldreler. Ancak onlarda buna yaklamazlar.
Nitekim Vezir-i Azam Kuyucu Murat Paa, krkn brakp, sabiyi kuyunun kenanna
gtrr. Boduktan sonra kuyuya brakr.
Deerli okuyucularm bylesi trajik olayn tpks PKK ierisindeki "Hogir
Pratiinde yaanm olup, ilk kitabma da tanmtr. Bknz. Hogir Pratii-rperten
tiraflar.
Sultan II. Osman olay da Osmanl'nn i gvensizliinin ve hkmet z a afiye tini
n ba gsterdii dndrc baka ayrntdr.
14 yanda Trk Cihan mparatorluu'nun tahtna oturmu, elik gibi bir iradeye
sahip olan, lks uruna her trl imknlar kullanmaktan kanmayan Sultan II.
Osman, stn vasflarnn yansra ciddi bir eitimden geen, yann kklne
ramen Farsa 'yi, Trke'yi ve Arapa'y anadili gibi kullanan biriydi. Trklk

-230-

tarihinin nemli ideologlarndan olan Hoca mer Efendi'nin kendisine fikirler telkin
etmesi de Gen Osman'n lehinde olan ayr bir kazant tabii ki.
II. Osman'n Kapkullar'na itimad yoktu. 1625 tarihinde 25 gn devam eden
Hotin Savalar srasnda ak devirme ihanetlerine tank olmutu. Bizzat itirak
ettii arpmalardan birinde Budin Valisi Karaka Mehmet Paa'nn dman
ordugahna Trk bayran dikmesine ramen Ve-zir-i Azam Arnavut devirmesi
Hseyin Paa'nn, ihanetine urayarak hayatn yitirmesi bu olaylardan sadece
biriydi. Hseyin Paa, Karata' tertipsiz olarak ileri srm, ancak verdii szn
gereini ifa etmeyerek geriden hcuma kalkmam, bir aacn glgesinde oturur
vaziyette Karaka'n lmne seyirci kalmt.
II. Osman, Yenieri kepazeliini ve devirme ihanetlerini durdurmak maksadyla
saray, Trk olmayanlardan temizlemeyi dnmt. Trk boylarnn gcyle
devirmeleri ve yenierileri lavetmeyi tasarlyordu. Mavirleri olan Hoca mer
Efendi ve Sleyman Aa ile istiare de bulunmu ve "Hac" farzm yerine getirmek
bahanesiyle Anadolu'ya gemeye karar vermiti. Msr, Anadolu ve Suriye
Trkleri'nden bir ordu kurarak, stanbul zerine yryp Yenieriler'i imha edecekti.
Fakat bu sr, etrafn saran ihanetiler aracl ile evvelden Yenieriler'n kulana
gitmiti. Nitekim Osman Han'n Hicaz'a gidecei duyulur duyulmaz Yenieriler
ayaklanmlard. 18 yandaki hkmdar taviz vermeyince Yenieri dnme-devirme
gruhlarnca katledilmiti.
Geri II. Osman'n ldrlmesi biraz daha uurlarn almasna sebebiyet vermiti
Osmanl'da. Hatta ayaklanmalar gereklemi, Sultan Osman'n intikamnn alnmas
maksadyla Celalilikten yetime Erzurum Beylerbeyi Abaza Mehmet Paa,
Erzurum'dan Bursa'ya kadar grd her Yenieriyi ldrtmt.
Fakat abalananlarla, geride kalanlarn telafi edilmesi bir daha mmkn olmad.
Koca mparatorluk batakln ortasnda bulunuyordu, rpndka batyordu.
XVII. yzyldan itibaren Osmanl'nn asayii bozulmutu. Can ve mal gvenlii
kalmamt artk. Hayat hakk, vezirlerin, valilerin keyfiyeti tutumuna terk edilmiti.
Osmanl'da Trk Milleti'nin hakim unsur olarak kalmas byk devlet adam
andarl Halil Paa'nn 1453'te azli ve idamyla sona ermi, stanbul'un fethi ile
hakimmillet yerine, hakim mmet esas benimsenmiti. Ve Trk rk, hu mmeti
politikann egemen olduu alarda hviyetini reddetmeye zorlanmt.
Gen Trkiye Cumhuriyeti'nin topyasn yaad Avrupa Birlii'ne aday olup,
Avrupa lkelerinin ekonomik yaylmacl ile kollektif btnlemeyi salamann
hesaplarm yaparak ieriinin nelere mal olacam bilmedii, gremedii protokollere
imza koymak istemesi gibi, Osmanl'nn da ayn topyalar ile yaatld ve
Tanzimat'n da bunun esaslarndan birini tekil ettiini belirtmekte yarar vardr.
Tanzimat Fermam ile hakim mmet yapsn da kaybeden Osmanl, tamamen
kozmopolit Osmanll esaslar zerinden idare ve sevk edilir hale brnmt.
Tanzimat Ferman ve ardndan 1856 Islahat Fermam derken gayri-mslimlerin
cirit atmaya balad Osmanl, artk bir azlklar cenneti olmutu.
Esasen Tanzimat Ferman, askeri ve teknik anlamda batllamann siyasi ve
hukuk alannda ekillenmesi demek idi. Sonradan medeni kanununun
hazrlanmasnn bir Fransz'a verilmesi de buna paraleldi.

-231-

Ama organn dozu yine fazla kamt. Tanzimatl Osmanl'da gerek Osmanll,
sahte, soyguncu, ahlaksz, gayri mslim Osmanl'dan daha az hak, hukuk ve sz
sahibi idi. Buna gre; bir gayri mslime kfir demek yasaklanrken, hatta hapis
cezas gerektiren bir su saylrken onlarn yce slm dinine dil uzatmalar yanlarna
kr braklyordu.
te, koca Osmanl mparatorluu yatrmlarm bylesi yanllklara yapt. Ve
yklmaz denilen koca mparatorluk byle ykld!
stiyoruz ki, gen Cumhuriyet de ayn yanllklara dmesin. Zira, gerisi tarihin
tekerrrn ve dolaysyla dipsiz bir kuyuya k hzlandrmaktan baka anlam
ifade etmeyecektir.
Sakn ha ola, denmesin ki; byz, yklmayz. Unutulmamaldr ki; byklk
yalnzca Allah'a, yklmamazlk da lm tabusuna haizdir. Bunun tesinde kalan her
trden oluum bilinmelidir ki fanidir!
KISIM ONBR
Evet, aikardr ki Avrupa, Trk toplumunu Hilalin yerine Ha' kabul etmedike
kendine dahil etmeyecektir. Bu, Osmanl ve Cumhuriyet tarihindeki tezgahlarla her
daim ispat olunmutur. Dolaysyla karlarnn olmad zamanlarda Avrupal'nn
Trk'e kar destan yaklamlarla tavr koymasn beklemek, kocaman bir yalan
yaamaktan te bir durum deildir. Ve bunlar, sinsice hazrlanan planlarn tarife
hacet olmayan pratii olarak da alglanabilir. Nitekim bata ABD'nin olmak zere
Avrupal emperyalist ve er odaklarnn da katlmyla hasta Osmanl'ya kurulan
tezgahlarnn aynsna ama satlarak, ama bulandrlarak elinen beyinlerin
hegemonyasnda bu kez Cumhuriyet tarihinde hem de hasta ve bitap bir halde
tekrardan dmek, kukusuz i huzurun bozuntuya, toplumsal istikrarn ykla ve
tarihin miras olan kutsal topraklarn yok olua gebe kalmasn salayacaktr.
Osmanl'nn kne dein dnme devirme Enderun iktidarlarn kullanan
Avrupa Emperyalizmi, gayelerinin nemli blmlerini baarsalar da asl gz
koyduktan ve Asya ktas le Avrupa'y biribirine balayan topraklardaki Trk
egemenliini ortadan kaldramamlard. Nihayet 1905 ylnda biraraya gelen
dnyadaki tm siyonist liderlerin karara baladklar protokoller rehber seilerek yeni
bir sava stratejisi saptanmt. Bunun adn dk younluklu, zaman zaman souk,
bazen de scak i sava olarak deerlendirmek mmkndr. Ve bu, Trkiye
Cumhuriyeti Devleti'nin kurulu evresindeki "maalesefli" kaderi olmutu. Gemite
Enderun'dan yetienleri kullananlar, bu kez aznlk haklarn, bahane ederek Trkiye
halklarm birbirlerine drmeye ve karlkl attrmaya abalayarak lke ierisindeki topluluklarn arasna nifak tohumlan ekmeyi amalamlard.
1925'te bagsteren eyh Said isyan ile balayan Krt-Trk atmalar, her
geen zaman diliminde yaylmac blcl de beraberinde dourmu ve buna sasol atmalar da eklenince dklen karde kannn hesab verilemez olmakla
birlikte, Trkiye tam bir kbuslar lkesi haline dnmt. Devlet erkannn olaylar
karsnda statik ve zmsz kalmasnn doal sonucu olarak idefiks ve inkarc
politikalara saplmas da btn evrelerce ve sonun balangc olarak deerlendirilir
olmutu. Hatta ki bu bir rivayet deildir; kimi evreler -ki buna ben de dahilim- "Bu
devlet, iki veya bilemedin yla kalmaz blnecektir" eklinde kati beyanatlar
verecek kadar kendilerini blcln adaptasyonuna artlandrmlard. Ancak,
tarihin tekerrrden ibaret olduu ibaresinden yola karak devletin, tam olmasa da
nemli derecede kkrtmalarn stesinden gelmeye muktedir olduuna tanklk

-232-

edilecektir. Ve lkin, sper devlet topyalarnn yerini, tkezleyen hasta devlet

realitesinin doldurmasn salayacak maliyet ve insani sarfiyat pahasna olmutur
bunlar. Ve gelecek halen belirginsiz gelimelere gebe kalmaktan kurtarlamamtr.
Trk Milleti'nin neredeyse btn sanmlardr ki, tezgahlan her trl imkann
seferber ederek bir bir aan Trkiye, Avrupa'y alt etmitir; her trl mcadeleden
stn kmtr. Oysa ki kaybedilen topraklarn, sadece bir imza le braklan gz
nn alabildii kadar yakn adacklarn ve telef olan binlerce cann hesabn
yapmakdan rak kalacak kadar aciz kalnd fark edilememitir. Keza, Avrupal Emperyalist er Odaklar'nn yenildii zannedilen taktik merhalelerinde sadece
snamalarn yatt maalesef gzden kaan tarihi yanlglar olmutur.
Trk', kurduu tezgahlarla blme gayretine giren Avrupa, zamanla daha modern
ve basit areler bulmutur. Bunlar iin ok fazla efor sarfetmesi de gereklilik arz
etmemektedir. stelik Hilalin yerine Ha konulmas iin de artk kl sallamak, ateli
silah kullanmak, gnein kavurucu scanda veya kn dondurucu puslu havasnda
msademeye girimek durumunda kalnmayacaktr.
Olaylarn srr, gelien Bat Emperyalizmi asndan zlp formlize edilmiti
esasen. Sre, dnyann dzenini nasl deiime urattysa, toplumlarn
yaaylarn ve hatta mcadele anlaylarn dahi o derecede dnme uratmt.
Artk, scak savalar anlamsz ve zm zor bulunurken, insan beyninin zerinde
durduu forml, souk sava teorilerinde olgunlamaya balamt.
phesiz souk savalarn en kritik basama psikolojik ve dengeler kurgusunda
saklyd. Buna dayatc sosyo-ekonomik basklar kurgusu demek daha anlalr
olacaktr.
Dikkat kesilirse Bat Toplumu'nda zellikle byk bir aba sarf edilerek adalk
rzgrlar estirilmektedir. Aslnda Avrupa'nn lksel tertibi olarak ortaya atlan a
yakalama poplizmi, insanl hayvani duygularn esiri durumuna eken normlar
olarak nitelendirmek byk bir hakllk pay kazanacaktr.
nsanlarn karnavallar dzenlemek uruna uygunsuz vaziyetlerde soyunmas,
yatak odalarnda dahi eler arasnda yaplmas "dince" men olunan cinsel
mnasebetlerin sokak ortalarnda en iren boyutlar ile alenen yaanmas ve
bunlara tank olan insan klkl erefsiz, hayvan, ar perdesi yrtk kiilikli varlklarn
sanki karlarnda iftleen kedi veya kpekmi kadar durumu olaan karlamalar
ve hatta duraksayarak temaa etmesi, seksi gzkmek uruna podyumlara kartlan
gen kzlarn namahrem yerlerini ortaya serecek derecede transparan kyafetlerin
retilerek defilelerle tantlmas, reklam yaplmas, sanki hayvan pazarnda hayvan
alm iin kapal bir salona doldurulan kimselere beendirilmek zere karlarna
hayvan kartrcasna kadn ve erkek gzellik yarmalar dzenlenmesi ve cinsellik
kokan sanatlarn ifa edilmesi bunlarn balcalarndan olup, rneklerini daha da
uzatabiliriz aslnda.
Esasen biliyoruz ki, ar perdesi yrtk insan klkl bayanlarda veya erkeklerde
bulunan fiziki en ince ayrnt dahi dii veya erkek kpeklerde de bulunmaktayd.
Bundan te var myd ki daha ayrntl fizii olan?
Emin olunuz, Ebru isimli mankende bulunan fiziki tm zellikler dii bir kpekde
de mevcuttu.
Ve bence de dii kpek ondan daha da kaliteliydi. En azndan sahibini
tanyordu!..

-233-

Avrupal Emperyalist er odaklan biliyorlard ki, uygulamada nc olmadan,

uygulatc olmak mmkn deildi. Bu nedenle buna "Kltr Devrimi" veya "Birey
zgrl" yaktrmas yapld. Gemite birden fazla kiiyle cinsel mnasebetlerde
bulunan bayanlara fahie dendiinden ve bu pek rabet grmeyen bir tanmlama
olduundan, adalk adna, gnmzde birden fazla ilikiyi yaayanlara sevgili,
dam, manita gibi, szde dnebilen mahlukatn pek souk bakmayaca
isimlendirmeler yaplmt.
Nedense deiim, toplumlarn avam tabakasn, tecrit etmiti. Dnme
urad iddia olunan yeni dnya dzeninde ok eli cinsel doyumu yaayan zengin
aile kzlar "manita" olabiliyorken, fakir cephesinde deien pek bir ey yoktu. Birden
fazla... gren bayan dn de orospuydu ve bugn de orospu...
Ve bence de en dorusu olayn fakir boyutu!
Avrupa Emperyalizmi'nin deiim rzgrn olmazsa olmaz koulu olarak
semesi, kendinden olmayan, fakat yanna ekme ura ierisine girdii deiik
toplumlar olduu gibi, Trk toplumunda da zenti havas oluturmutu.
Zira; gayet aleniydi ki, toplumu dejenere eden, sapkla ve hileye sevk eden
yaam biimi, yce dinimiz slm'da olduu gibi, onlarn da ok bal olduklar
Hristiyanlk'da da kesin men edilmitir. ncil'de, Tevrat'da, Zebur'da bu mnasebetleri
haram ve gnah olarak nitelendirmi ve Allah'n kullan zerindeki sevgisini azaltaca
beyan edilmitir.
Demek ki bunlar gelien dnyann en mantkl, karlarn himaye edilmesi
savayd.
Bat Emperyalizmi'nin amaca hizmet projesi olarak alglanabilecek olan bu
uygulamalar, toplumlar direnie aktan tevik eden ahlk, inan ve an'anelerinin
yklmasn salad gibi, bylesi bir harebe toplumun istikbalinin de Emperyalist
glerin elinde bulunmas kanlamaz sondu. Bu, bir kltr ajitasyonuydu. Kltr
agitasyonunu toplumlar zerinde diri tutan en mhim silah sanatt. Sanatn en tesirli
ve yaylmac kulvar da kukusuz mzikti.
Ve konumuzun blm banda belirttiim zere, mziin yapc ynne karn,
tahripkr boyutlan da ite bu noktadan kaynaklanmaktayd.
ERNK raporunda irdelendii ekliyle, mziin neden etkili olduuna k tutmak
maksadyla rneklerimizi az daha geni tutmakta yarar vardr.
lk rneimizde bir Trk sanats olan Mslm Grses'in yorumlaryla insanlar,
nasl psiko-manyak hale dntne iaret etmitim.
Bir de mziin mstehcen taraf kefedilmitir ki, Trk toplumu bu tr mziklere
fazlasyla rabet etmitir. Hatta bu tr mzii dinleyen kitleler arasnda eli yz
dzgn muhafazakr ailelerin ba rtl kzlarnn da bulunduklarna tanklk etmek
dikkat ekicidir. Bu da, Trk toplumunun, Bat toplumunun yaaym ne denli hzl
kaptnn ve bu yaama nasl da zendiinin esas kantdr. yle ki, vcut yapsn
azck gzel bulan bayanlar, hretin cezbedici kaps demek olan mzik ile ura
gsterirlerken ektikleri kliplerde ilgiyi seslerinden ziyade gslerinde veya
bacaklarnda younlatrmay sanatn icras olarak grmlerdir; syledikleri birka
msrack para da sadece amalarna vesile olmutur.
Kendisini "Afrodit" olarak toplum ierisinde reklamlatran Banu Alkan'n "Nere
mi?!", Seren Serengil'in "Bu gecenin hatrna giriver koynuma, sana yapacaklarm

-234-

var", Nadide Sultan'n "Konyal'dan bakasna bastrmam" paralarnn bir dnemin

Trkiyesi'nde en popler arklar olmas, btn televizyonlarda bunlarn srekli
ilenmesi ve tm Trkiye halknn da bunlar imrenerek seyredurmas sanrm
anlatmak istediklerimi daha net ifade etmeye yetecektir.
Mziin tamamen Bat kkenli olan trlerinden biri de "pop'tur. Pop mzik arlkl
olarak genlie hitap etmekte olup, onlarn yaamn, sadece kendinden geme,
elenme, sarho olma, cinsellik kokma olarak ynlendirip idame ettirme gayretlerinin
bir trevidir.
Pop mzii, serseri, ayya, avare ve hafif karakterli gruplar da n plana kartan
faktrlerin ana merkezi roln de icra etmitir.
Ancak, toplumlar ierisinde mazide mtevaz aile fertlerine duyulan sayg ve
hayranlk, deien dengelerin sonucu olarak zamanla kendini bilmez bu trden
kimselerin yaantsna doru kanalize olmutur. nceleri burjuva tabanndan yetme
lmpen genliin katlmyla kariyer yapan pop, sre ierisinde Trk toplumunun
vazgeilmez bir sanat felsefesi olagelmitir. Sahnelerde, aslnda ne dedii dahi belli
olmayan kimselerin hzl alglar eliinde plak danslar yapmas, avaz kt kadar
yrtnmas adeta moda olmutur. Bu mzik tr, genlii ve zentiye ak dier btn
bireyleri barlara, diskolara ve elence merkezlerine ekmitir ki, bu da, bireylerin
toplumsal maneviyatn kaybetmesi anlamna gelmektedir. Zamanla treyen
homosekseller, erkek demeye bin ahit isteyen kadn klkl serseriler, kulana ve
hatta cinsel organna dahi kpe takan erkekler, nicel younluklar itibar ile savma
birer toplumsal facia olarak kant nitelii tamaktadrlar.
Nitekim belirttiim tm bu konulan tek bir at altnda topladmzda; mzik
sanatnn, z itibar ile br harp malzemesi olarak kullanlabilecei de aleniyet
kazanmtr. Trk toplumu zerinde verilen rneklerde bu harp ynteminin, meyvesini
vermesi bakmndan ne kadar etkileyici ve gl bir mekanizma olduuna k
tutmaktadr. Neticeden denilebilir ki; Avrupa Emperyalizmi scak sava organizasyonlar ile baaramadm dejenerasyona ak mzik sanatyla (rneklerini
grdmz zere) baarmtr.
Eskiden gayri-mslimler Trkiye'de ancak parmaklarla gsterilebilirken,
imdilerde koca lkede gerek mnda slmiyeti yaayan tek bir ferdi dahi
gstermekte dorusu hi olmadmz kadar zorlanmaktayz. slm lkesinde,
Mslman bir kitleden bahsediliyor ama, bu mzik sanatnn getirdii kltrel ve
ahlki k formlasyonun yaants ierisinde iddialar dorulayacak bir tek delil
dahi bulundurulmamas dndrcdr.
Maalesef camilerde namaz klan bir ksm cemaatin bile, cami knda baldn
plak bayanlar kovalamas, Avrupa Emperyalistlerinin uyguladktan psikolojik savata
ne denli baarl olduklarnn gstergesidir. slmiyet, milli maneviyat ise, tabiri caiz
olursa byk ounluun aznda sadece "hobi" olmutur.
Trkiye'de mstehcen mzik yapan ahsiyetlere de sorulduunda eminim ki onlar
da, bir ellerim gslerine koyarak;
"Elhamdlillah mslmanm" diyeceklerdir.
Bu nasl mslmanlksa!..
Evet, mzik, bir toplumu Avrupal Emperyalistlerin karlarna hizmet kriterlerinde
souk sava ynteminin bir harc olacak ekillerde yozlatrlm ve rayndan
kartlmas baarlmtr.

-235-

Peki, mzii etkileyici klan kudret nedir?

Aslna bunun cevab olduka alenidir. Mzik, dorudan insan ruhuna hkmeden,
insanlarn ilerine hapsettikleri duygulan aa vuran, hem beyine ve hem de kalbe
hitap eden, fiziksel zm salayan, szle veya alg aletleri ile icra olunan
yalnzln en kudretli paylamdr; yreklerde biriken duygulan n dkmdr. fade
edilmek istenen, ancak dile dklemeyen duygularn da rehberi niteliindedir.
Bunca anlatmlar, tarif ve rnekleri vererek sanki konu ve ama dna km
intihas oluturmu olabilirim. Ancak, gereki olunduu vakit, tm bunlarn asl
sorunlarmzn reddedilemez bir paras haline dntn grmek mmkn
olacaktr.
Ve aslnda, PKK ve Krt realitesinin ok geni bir yay-hm ierisine girmesinin,
itibar ve erk kazanmasnn da altnda yatan temel arac faktr budur! ERNK'nn
raporunda belirttii gibi, mziin, insanlar ne denli tesiri altna alabildiini
rneklendirerek grdmz zere bu aracn, ayn zamanda milli ve ferdi gayelerin
gereklemesi amacyla da trplendirilmesi artyla kullanld muhakkaktr.
Osmanl'nn gerekletirdii fetih hareketlerinden sonra alnan "Mehter"
marnn nn bilmeyen Avrupal muhalif kuvvet stratejistleri yoktur. yle ki, bu
mar eliinde sefere kalkan Osmanl kuvvetlerinin, bazen vurumak gereinde
dahi kalmadan fetih baars gsterdikleri, Osmanl marnn duyulduu dman
blgelerde gayri-mslimlerin byk bir korku ve psikolojik ylgnlk yaadklar ve
marn heybetinin etkisinde kalarak ellerini dahi kaldramadan katklar veya teslim
olduklar, esasen de birok milletleri barndran Osmanl'ya duyulan balln ilham
kuvveti olarak da bu mzikten etkilendikleri rivayetler arasndadr.
Yine Ekim Devrimi'ni yaayan Rus halkn galeyana getiren, artlandran mzik
deil miydi ki? Rusya'da, Lenin'in ncl stlenerek Marks'n dncelerini ilk kez
hayata sokan ve sosyalist iktidar projeleri tasarlayan bir lider olarak balatt halk
direniini dorua ulatrmada en byk koz olarak mzii kulland ve devrim
arklarnn beyinlerde her nlannda halkn cotuu ve daha azimli vurduu
ainadr. Bu sebeplerden dolaydr ki, evrim geiren mziin devrimsel boyutu da,
temeli Rusya'da yaanan Ekim Devrimi'ne dayanan kaynaka ile beraber tm dnya
sosyalistlerinin de arac malzemesi haline dnmtr.
PKK'nn kuruluunda, geliiminde ve aktif sahada silahl mcadele taban
yakalamasnda da mziin ok byk rol vard. yle ki, bir iar haline dnen
"avbella" isimli devrimci fkrn emaresi olan arknn zamanla Krt devrim
projesine de uyarlanmas mziin devrimlerdeki roln de gzler nne sermekteydi.
PKK'nn silahl eylemlere gemeden evvel Trkiye'deki Krt yerleim birimlerini
ve krsal alam kullanan pemergelerin etkinliini krmak ve destek bulmak amacyla
yepyeni bir felsefeyle silahl propaganda faaliyetleri yrtt bilinmekteydi. Silahl
herhangi bir msademeye zen gsteren, fakat beklenmedik saldrlara kar da
yanlarnda silah bulunduran propaganda gruplan, zellikle 1982-83 yllarnda yollar
zerinde bulunan btn civar kylere girmilerdi. Vardklar her kyde toplantlar
dzenleyen militanlar, kylleri etkileyecek, hayran brakacak her trl yntemi kullanmay da ihmal etmemilerdi.
Silahl propaganda srecinde de mziin etkileyici propaganda malzemelerinden
biri olduunu vurgulamak gerekmektedir. Belki de mzik, en hayati propaganda silah
olarak kullanlmtr.

-236-

Aikardr ki, Krtlk igdsnn gl ve ciddi bir dayatma noktasna gelmesini

salayanlardan biri, sesi ve yorumlaryla Krtler arasndan fazlasyla itibar gren
ivan Perver'di. ivan Perver, birok toplumcuya gre; sadece gl bir sese sahip,
Krt bir sanat olarak nitelendirilse de, gerekte bunun sadece byle olmad,
aratrldnda rahatlkla gzlemlenecektir.
ivan Perver, aslnda ura gsterdii mzik dalyla ideolojik tercihini de lanse
etmiti. deolojik tercihinin da yansmasndan dolay idi ki, yllar boyu vatanndan
uzak durmay dahi gze almt. Ancak bu, O'nun, ulamak istedii beyinlere
ileyemeyecei mnsna gelmemekteydi. Velhasl binlerce kilometre uzaklardan
dahi her Krd'e nfuz edebilecek durumda bulunmutu. Nedeni; Krtler'in beyinleri ile
kalpleri arasna skan duygularn szcln laykyla yapt inancnn yaygn
olmasyd. Dolaysyla denebilirdi ki ivan Perver, Krtlk ierisinde sembolize
olmu bir ahsiyet di.
PKK'nn silahl propaganda yllar 1982-83 yllaryd. Bu yllar ierisinde kylerde
propaganda almalar yaplyordu. Komiteler kurulmutu. Silahl milis kadrolar
oluturulmutu. Bu sreci bizzat yaayan militanlardan biri de PKK'nn MKYK yesi
olan Ebubekir (K) Halil Ata idi.
Halil Ata, beraber bulunduumuz yllarda (1992-93), silahl propaganda
dnemini anlatrken, bu srece en fazla katknn ivan Perver tarafndan
salandn belirtmiti. Halil Ata, ivan Perver iin unlar ifade ediyordu.
"ok gzel sesi ve gl bir yorumu vard. Beni bile kendisine hayran
brakmt."
Yllarn kemiklemi savalarn dahi duygulandran bu ahsiyetin dnceleri
ne olursa olsun, yntemi ne olursa olsun taktir edilmemesi mmkn myd ki
acaba? Bilinemez elbette ki!..
Halil Ata, ivan Perver'i gzel sesinden ve gl yorumundan dolay
beraberinde srekli bulundurmutu, propaganda srecinde. Girdikleri her kyde,
propaganda bitiminde ivan Perver'e mini konser verdirtiyorlard. ivan'n setii
arklar, genelde manev duygulan kabartc nitelik tayordu.
arklarn, ok etkileyici ve derinden dile dkyormu ivan Perver. Bazen
arklarn yorumlarken alad bile oluyormu. Blge insanlarnn ne denli duygusal
olduu gz nnde bulundurulduu vakit bu tr propagandalardan etkilenmemesi
dnlemezdi elbette ki.
ivan Perver ile start alan psikolojik mzik sanat sonraki yllarda daha bilinli
kullanld.
Bir militann nasl gz karalar? Bir militan nasl lme
gider? Bir militan nasl dava adam olur?
Bu sorularn cevaplan yllar boyu;
"Cesaret hap iiyorlar, uyuturucu madde kullanyorlar!", eklinde olmutu. Bu
hi bir mantkla iliiklendirilemezdi. nk uyuturucu maddelerin tm, gayet iyi bilinmekteydi ki, insanlar geici tesir altnda brakrd. Devaml kullanlmas durumunda
zamanla bamllk yapard. Maneviyattan uzaklatrrd. Sre ierisinde beyinsel
yorgunluk ve fiziksel k balard.
Esasen bunun anlam, basit bir maddeye taplmasyd. Dnmek, gemii ve
gelecei mukayese etmek gibi insani kabiliyetlerden bireyleri yoksun brakrd.

-237-

Sonu; toplumculuun yerini kendiliindencilik alrd. Vcudun ana merkezi olan

beyin hcrelerinin lmesi kanlmaz olurdu.
Dnnz bir kere, hi motoru olmayan bir ara alr myd ki?
nsan vcudu da bir ara gibi alglanabilir. Motor vazifesini stlenen beyin,
vcudun her karesini sinir sistemleri aracl ile ynettiinden beyin hcrelerinin
lmesi demek btn vcudun bundan olumsuz etkilenmesine ve dengesini
kaybetmesine neden olurdu. Byle bir insann ne ruhsal, ne de fiziksel basanlar elde
etmesini brakn bir kenara, tamamen bulunduu toplulua ar bir sorun olmas
kanlmaz olacakt. Ha keza uyuturucu kullananlarn dramlar, ac tecrbeler
kazanan tm Trkiye toplumlarnn malmudur.
Zira, bir PKK militannn psikolojik dengesi lld vakit, uyuturucu
kullananlarn tam aksine sonular ortaya kacaktr. Militanlarn ideolojik yanlglara
dt sre baz alnmaz ise, eylemsellikte ortaya koyduklar taktik yeterlilik ve
sava prensibi, kendileri hakkndaki;
"Uyuturucu kullanyorlar!" savm boa kartmaya yeter niteliktedir. yle
sanld gibi, hibir eylemin gz karallkla baarya ulamas da mmkn deildir.
Bu, zaten doann natralizmine aykr bir savdr.
Eylemlerin baars, sava zihniyetine olan doru yaklamlarda, taktik
organizasyonlarda ve prensiplerde gizlidir. Ki, bunlarn da uyuturucu kullanan
kimselerce yaplabilirlii, gereklerle badamayacak kadar basit bir iftiradr. .Keza
objektif olunduu vakit, PKK saflarnda uyuturucu niteliindeki her maddenin yasak
olduuna tank olunulacaktr. Zaten PKK, ylesine yasaklarla dolu bir rgtt ki, devletin ekonomisinin glenecei inancyla Trk piyasasnda satlan tm sigaralarn
alm ve kullanm dahi men edilmiti. Sigara kullananlarnsa, sadece ttn ile
yetinebildikleri ve ancak sigara kadna ttn doldurup, sararak iebildikleri
dnlrse PKK'nn uygulamadaki hassasiyeti de anlalr olacaktr.
Tabii PKK militanlarnn bu tr maddeleri kullanmamalar, bunun ticaretini
yapmadklar veya ticaretini yapanlara gz yumarak haracn kesmedikleri mnsna
da gelmemektedir.
Baz eyler vardr ki, bir insan zerinde uyuturucu maddeden daha etkili izler
brakr. Silahl mcadele rgtlerinde buna beyin ykama veya robotlatrma metodu
denmektedir. Militanlarn d dnya ile balantlar kesilerek sadece iki gcn dengesi
zerine younlamalar salanr. Yaamay direnli klmak, lmemek iin ldrmeyi
renmek, zaferi sava sanat ile elde etmek silahl mcadele rgtlerinde birer
felsefi slogan olarak yaatlr. PKK'da yaygn bir sylev olan "Direnmek Yaamaktr"
slogan buna, bariz bir rnek tekil etmektedir.
Her ne kadar rgtler gl olsalar dahi silahl msademe yrtenlerin, yitirdikleri
arkadalarnn, liderlerinin ardndan panie kaplmalar kanlmazdr. Bazen ibre
lehte ilemeyebilir. Kanl atmalara girenlerin, bir gn ncesinde akalatklar
arkadalarn bir ka dakika iinde kaybetmelerine birinci elden tanklk etmeleriyle
korkuya, karamsarla, psikolojik knteye kaplmas muhtemeldir. Krt
mcadelesinin simgesi olduu iddiasyla silaha sarlan PKK ierisinde de bu tr vak1
alarm yaanmas doaldr. Aikardr ki, bylesi trajik olaylar sre ierisinde pepee
yaanmtr.
PKK, bunun alt edilmesi iin de olduka etkili psikolojik ierikli bir silaha
sarlmtr. Bunun ad da mziktir.

-238-

Evet, PKK, sadece silahl propaganda dnemecinde deil, silaha sarld

gnden itibaren de byk bir koz olarak mzii kullanmaktan da geri kalmamtr.
Diyebilirim ki, PKK, mcadelesinde militanlar ile arasnda mzii kpr olarak
kullanmtr.
Esasen de mziin, zaferin dayatc aralarndan biri olduunu vurgulayarak ne
denli gl bir sava malzemesi olduunu belirtmek zaruridir.
ldrlen elemanlarn mzie konu eden PKK, onlarn bir ylgnlk kayna
olmamas iin adlarna arklar besteleyip, bu sarklan kahramanlk iarlaryla
donattrm ve tm krsal gerillas ierisinde bu arklarn beyinlere ilenmesini
salamtr. Bunun temin ettii avantajlara ayrntsyla girmenin pek gerei yoktur
sanyorum. Etkileyici olduunu kabul etmek gerekmektedir. Bylelikle lenler,
PKK'nn deyimiyle ehit denler, diri iken olamadklar kadar tehlikeli, bir o kadar da
etkileyici olmulardr.
Abdullah calan'n bu konularla ilgili talimatlarna gz gezdirdiimizde daha
ayndnlatc fikirler kazanmak zor olmayacaktr. calan, talimatlarndan birinde
unlar sylemektedir:
"(...) ve aslnda dmana her saldrmzda dktmz ehit kanlar bizi
rktmemelidir. Onlar, bizim iin karanlktaki bir ay kadar deer
tamaktadrlar. ncmzdrler. zgrln semboldrler. Onlar her
hatrlaymzda korkumuzu yeneceiz, dmana kar daha hrsl vuracaz.
Onlarn ehitlerimize acmad gibi, biz de onlara acmayacaz."
Grld zere A. calan, rgt amalan dorultusunda savaanlarn dirisini
kulland gibi, lm hallerinden de nema elde etmekteydi. Ve onlar militanlarn
rehberi yapan realize kayna, bazen birka tmce ve esasen de mzik idi; ve ad da
konmutu: "Bir'anina ehidan."
1986 ylnda Gabar Da'nda vurularak ldrlen efsanev militan Mahsun
Korkmaz iin bestelenen "Heval Agit", Mazlum Doan iin uyarlanan "Sera Kurdan",
Hayri Durmu iin sylenen "Heval Xeyri" vb. yzlerce ark basit birer rneklerdir.
Bu tr ahslar stne bestelenen ve rgt ile militanlar arasnda kpr olarak
kullanlan bu arklar, kabul etmek gerekir ki, olabildiince ateleyici olmutur.
Nedeni ise; mili-tanlardaki inancn duygu ile btnleme si di r.
Peki, nedir inan ile duygunun btnlemesi?
Bu sorunun cevab aada okuyacaklarnzla sanrm kendiliinden zlp
aydnlanacaktr.
Belirttiim zere mzik, PKK ile militanlar arasnda bir kpr vaziyeti grm
olmakla beraber, rgt ile halk arasnda da nemli bir halka olmutur. Krt halkna
Krtlk hissini veren, milli uuru tantan faktrlerin de banda geliyordu mzik.
zellikle Krte telaffuz edilen ve kariyer sahibi kimselerce yorumlanan mzikler,
yllar boyu yasaklar kavram nedeniyle yreklerin derinliklerinde biriken krel-mi
duygulara nclk yapnca bilinli veya bilinsiz bir kitle meydana gelmiti. Buna ister
duygu smrs deyin, ister baka birey; gerek olan buydu!
PKK, halka, devletten daha iyi nfuz ediyordu bir dnem. stelik bunun nemli
blmlerim de mzik denen psikolojik sanat yntemi ile baarmt.
PKK'nn ideolojik gayesi olan Krt ve Krdistan zerine derlenen duygu ierikli
mzie duyulan talebin asl nedeni Krt halknn zn yansttna olan inantan ileri

-239-

geldiini nceki konularda da belirtmitim. Krte mzie duyulan hasretin de bu

inanta byk drtc pay vard.
Dikkat edilirse Cumhuriyetin ilanndan 8. Cumhurbakan Turgut zal dnemine
kadar geen sre ierisinde Krte mzik, snf ve ama ayrm yaplmakszn yasak
ilan edilmiti. Krtler, kendi anadillerini kullanamamak gibi temel insani haklarndan
ad muameleler neticesinden mahrum braklmlard. Ki, dillerine zlem
duymalar ve tepkili olmalar da zamanla doallamtr.
PKK'nn ideolojik ve felsefi inancn hazmedemeyen bir ok Krt bile, yasak
kavram ile inatlaarak gizliden de olsa dn, elence vb. kltrel kaynamalarda
PKK'nn propagandasn ieren mzikleri dahi ilemilerdir. Buna, yasaklara kar
duyulan haz demek daha mantkl olacaktr.
Eer ki, hi PKK'ya rabet etmeyenler bile, bu tr mzii bir tepki sonucu
iliyorsa bunun da PKK'llamann ilk adm olarak nitelendirmek pek yanlgl br
karar olmayacaktr.
Bu konu ile alkal daha fazla ayrnt ierdiine inandm Cigerxwyn isimli Krt
kkenli bir sanatnn dnm pek ilgi ekicidir.
Cigerxwyn isimli bir Krt ozan vard. Ayn zamanda namaznda niyaznda
inanl bir insan olup, imamlk yapt da rivayetler arasndadr. Yllar nelere gebe
kalmamt ki! Nice insanlar deitii gibi, Cigerxwyn de ok anormal biimde
deiime urad, yllar ierisinde.
mamlk yapt dnemlerde ibadetini, yaptktan sonra bir keye ekilir, srekli
iirler yazard. Yazd iirlerde, nerelerden esinlendii bilinmemektedir; ancak
tamamen milli duygular zerine idi. Kendisini yazd iirlere ylesine balamt ki,
bunu bir mesleki vazife haline dntrmt. iirleri ylesine samimiyet kokuyordu
ki, bitiminde kendisi bile bu akkanlna hayret ederdi. Yani kendi yazdklarnn
tesiri altnda kalyordu. Gn gelir, bu iirlerin kendisini ideolojik boyutu olan alanlara
tadn fark eder olurdu. Bulunduu yolun yanllndan veya dorulundan ziyade
duygularyla hareket ediyordu. Siyasal bir oluum ierisine de kaymt. te bu
realite, O'nu taraf olmaya zorlamt. Nihayetinde bir kyl ozandan devrimci bir
kiilik dodu. elikileri ile bir yaam felsefesi ierisinde bu ahsiyet, kendi rnlerine
duyduu zaafiyet sonucu hedef edindii ideallerine srf ulamak adna Marksist
olmay dahi kabul etmiti.
Krtlerin gzde sanatlarndan olan ivan Perver'in de Cigerxwyn'den
etkilendiine ve onun iirlerini arklarna tadna ve bu nedenden dolay da
siyasal misyonerlik kazandna iaret etmek gerekmektedir. ivan Perver'in bu
eserleri ald iddia edilsin veya edilmesin bulunduu konuma ulam olmas bir
nebze Cigerxwyn'n yazd iirlerle badaktr; O'na borludur.
Verilen rnek, insanlarn mzik sanatndan nasl da etkilenebileceine ak
kanttr. PKK, yllar sonra Krt ve Krdistan zerine bestelettii mzii daha modern
imkanlarla Krt halknn hizmetine sunarak da nemli bir aama katetmiti.
Trk tarihinde, nedendir bilinmez Krt efsanesi hi yer kaplamaz. Krtler,
milyonlarla ifade edilmesine ve geni bir alam igal etmelerine ramen nasl olur da
Trk tarih sayfalarnda yer edinememilerdir?
Bu, tarih bir kukudur! Kukularn giderilmesini salayacak inandrc tek bir
bilimsel teorinin de yaplamam olmas dndrcdr. Doal olarak bu, insanlarn
iindeki aratrma merakm daha bir arttrmtr, isimsiz cisim olmak bir rahatszlk

-240-

oluvermitir. Nihayetinde olmayan bir vatann milleti, isimlerim tayan bir oluuma
zlem ve ihtiya duymulardr. zleme giden yolun perdesini aralayan kaynak,
isimsiz millete ismi ile hitap eden mzik sanat ve bunu kullanan da PKK olunca,
halkn PKK'da armonik bir deer aramas zor olmamtr. Nitekim;
"Ben PKK'nn yntemini beenmiyorum, ama yine de o, benim bir paramdr,"
eklinde dnenler de ounlukta bulunmulardr.
ERNK'nin raporunda ifade ettii ehriban, Zazan-Welat, Xelil Xemgin vb. gibi
Krt sanatlar gemi zlemlerin aydnlanmas amacyla treyen tepki
tohumlarydlar. Fakat halkn PKK'ya sempati duymas gayesi ile kullanlan sanatlara PKK'nn gven duymad veya basit bir kullanm aralar olarak grd sre
ierisinde re alize olmutu.
1992 ylnda Tatvan Dou Anadolu Fuar'nn alna katlan sanatlardan
ehriban-i, doal olarak propagandasn yapt rgtn krsaldaki militanlarn
grmek istemi, krsal militanlarnn ba olan li kod adl blge sorumlusu;
"Ona gvenmiyorum. Ajan olabilir" gerekesi ile bu talebi geri evirmiti. Oysa ki,
erhiban-i'nin arklarnda kulland tek bir szn dahi bir ok krsal gerillasndan
bile daha etkili olduu aina idi. Saysz militann PKK'ya katlmyla da bu bayan
sanatnn rol ok bykt. Aikard ki, ehriban-i'nin kasetini dinleyenler uzun sre
bunun etkisinden kurtulamamlard. Alayanlara dahi ahitlik ettiim bolca rnekler
vard.
Mziin kitle zerindeki tesirini bilen ERNK militanlar, baknz bunu nasl
deerlendirmekteydiler:
"Blge insannn bu zaafiyetini ok iyi deerlendiren komitelerimiz zayf
karakterli kiileri eledikten sonra ARGK saflarna gndermekte, bu kiiler
dalarn zorlu snavnda her ne kadar beyinleri tek istikamete artlansa da
yprandktan sonra dlanarak aalk kompleksine kaplp ERNK'ye geri
alnmaktadrlar."
Bu, olduka soukkanl bir deerlendirme idi. Bylesi bir uygulamay tasvip
etmek ise kukusuz olanak dyd. Zaten rgt terrizm izgisine sokan
anlaylarn anakayna da bu tr arpk zihniyetin gereke kabul etmeksizin hayata
geirilmesiydi.
Dorusu yllarca rgtn da kadrosu ile birlikte kalmama ramen geirdiim
ynca kt vak'alar ierisinde arpklklarn bu kadarna pek rastlayamadm. Keza
bunlarn doruluuna dahi inanmak istemiyorum. Yanl olabilir ihtimali zerinde
duruyorum. Fakat aada okuyacanz deerlendirme tereddte, endieye sevk
etmektedir insan.
ERNK, uygulamann kazanmalarn yle ifade etmekteydi:
KISIM ONK
ERNK raporu:
"Bu ahslar daha sonra hibir ie yaramadklarnn bilincinde kendilerini
ispata komaktadrlar. Doal olarak bu da AMT grevini stlenecek gnll
elemanlar dourmaktadr. Dersim'de, Adana'da ve benzeri illerdeki intiharvari
eylemler bu pratiimiz sonucu oluturulmutur."
AMT, ARGK'ya mensup ntihar Timleri'ni simgelemekteydi. Kurulu nedeni; dava
sadakatinin kutsallm kart glere olduu kadar gzlemci gruplara da gstermek
-241-

amacna ynelikti. Zira byle bir kurulua bakaca ama dorultusunda ihtiya
bulunmuyordu. nk eylemsel mnda, PKK, istedii vakit her trl g kullanmm
yapabilecek nitelikte bir rgtt.
ntiharvari eylemlerin yaplmas ihtiyac Filistinli gerillalar ile Hizbullah
gerillalarndan esinlenilerek domutu. Filistin'in kurtuluu iin savaan bu gruplarn,
srail gibi Yahudi gdml din devletine kar zafer iin lme yatmalaryla gerek
dirilii saladklar ve glerini kantladklar, bylelikle dman ordusunun ylaca
inanc arlktayd. Ve bu noktada model alnan slm-Yahudi rekabetinde inancn
kudretiydi!
PKK, Ortadou'nun ortasnda seyir kazanan bu rekabetin zelliinden yoksun bir
sahann rnyd esasen. Hem silaha sarlarak uruna mcadele verdiini iddia
ettii Krt halknn da uzanda kalmt. Ha keza Trkiye ierisinde dini
sorumluluklarn belki de en iyi ekillerde idrak etmi yegne millet Krtler'di. Oysa
slmi deerlerin savunucusu Krt halknn aksine PKK, ateizmi iine sindiren
ideolojik balamda Marksist bir rgt idi.
Buna ramen PKK'nn ulat noktalan kmsemek yanltc olacaktr. Marksist
ideoloji ile halkn manevi duygularndan rak kalmasna karn, ancak inancn
sadakati ile gerekletirilebilecek eylemlerin oluumuna zemin hazrlamas ve pratize
etmesi sradan deildi; olaanstyd.
Dtan bakld vakit PKK ile Filistin'in alicenap varln toprana hakim olarak
realize ve idame olmas gayesi ile mcadele yrten Hizbullah arasnda hedef
balamnda pek fark bulunmuyordu. ki rgtn nihai emeli; uruna savatklarn
iddia ettikleri halklarn bamszln temin etmekti. ki ayr milleti sembolize eden,
fakat ayn stratejik amac gden iki ayr rgt...
Filistinliler ve Krtler...
ikisini de ister katlmc, ister gayri ihtiyari sembolize eden rgtlerdi bunlar.
Hedef; isimlerini tayan bir devlet ierisinde boyunduruk altnda bulunmadan
zgr yaantya haiz olmakt.
Ancak, PKK'y Hizbullah'tan farkl klan etkenler vard.
PKK'da savaanlarla Hizbullah'ta savaanlar arasnda dava psikolojisi asndan
birliktelik arz eden dnce ve duygularn varlnda srarc olunamayacaktr.
Gariptir, ayr psikolojiyi soluyan Hizbullah gerillalar, Filistin halknn ve btn rkda
milletinin inancn paylarlarken, PKK, Krt halknn inancndan ve manevi
deerlerinden maalesef uzak kalmt. Ve lakin, nasl ki Hizbullah'n bymesini kitle
destei temin ettiyse PKK'nn da bymesini, g kazanmasn Krt halk salamt.
Tabii madalyonun bu yz neden ve nasl yorumlarna aktr.
Hizbullah saflarnda bir dnem ska rastlanlan intihar eylemlerinin altnda yatan
realite uydu: Hizbullah, militanlarn savaa srklemeden evvel slm felsefesi
zerine eitici, balayc ve uygulatc bilgiler vermekteydi. Yani, militanlar, bir halkn
kurtuluu iin slmi retilerle motivasyona tabii tutulmaktaydlar. Filistin halk iin,
srail zulmn yenmenin ayn zamanda Allah'n bir temennisi ve cihad olarak ilendii
dnlrse, bu uurda hayatn yitiren her Mslman gencin cennete gidecei
gerei gznnde bulundurularak, aslnda insanlarn intihan, ucunda Allah'n sevgili
kulu olmak, cenneti elde etmek uurunun yatt iin tm bunlara temayl ettikleri
gzlemlenecektir.

-242-

Hizbullah'ta "lm", yemden diriliin cennetle mkfatlandrlmas olarak

ilenmekteydi.
nanl bir insan iin bundan daha byk mkfat olabilir miydi ki?
Demek ki, bir Hizbullah intihar gerillas dnyevi ideolojik saplantlarn kendisini
ynlendiriyor olmasndan dolay deil, dininin mkfatlandraca cennet
gereinden yola karak yaamna son vermekteydi.
Zira, PKK ile Hizbullah arasndaki farkllklar bu noktadan
belirivermekteydi. Buna yntem farkll da demek mmkndr.

itibaren

ki rgtn, sonuta ayn hedefi paylatklar bilinse de hayata geirilen tarz

anlaylarn tamamen birbirinden kopuk olduu maalesef henz pek ok kimsenin
bilgi daarcnda yer almamtr. Birinde, ldkten sonra dirilii yaayacana
inanan genler, Allah'n en byk mkafat cennet iin lmeyi veya slmi tabir ile
ehit dmeyi severek kabul etmekteydiler.
Bunun mantki yn anlalrdr.
PKK saflarnda bulunan militanlar ise, tamamen aalk kompleksine kaplmann
ve dlanmln etkisiyle uursuzluun girdabna kaplarak kendini ispat etme
temaylnn bir sonucu olarak bu trden eylemlere girimekteydiler, inantan (dini)
yoksun idiler. Dnyevi beklentilerinin dnda ikinci bir yaam olduu inanc da
gdlmediinden lmlerin, hirete bir yatrm olarak dnlmesi anlamszd. Nitekim bylesi bir beklenti de bulunmuyordu.
PKK'da lm, rgt iindi! Ve madem ki yaamn tesinde bir beklenti yoktu,
peki, neden insanlar kendilerini feda etmek gibi bir lgnla ba koyarlard ki?
Maalesef bu, anlalr deildir.
AMT'in kuruluundaki asl ama tarife hacet gerektirmeyen aleniyeti tekil
etmekteydi. Bunun tesinde bakaca fraksiyonlarn olduu da ortadayd. Ne krsal
alanda, ne de metropollerde herhangi bir varlk gsteremeyen militanlarn basit bir
olayda lmesi veya dman kuvvetlerin eline dmesi byk bir ihtimal olarak
dnldnden, bunlarn parti menfaatine nitelikli eylemler ile katk oluturmalar
amacnn bir sonucu olarak canl bomba niyetine kullanldklarn da belirtmek
olaandr.
lm, her canl varln olduu gibi, yeryznn en mkemmel canllar olan
insanlarn da nihai sonudur. lmn souk yzn, aslnda o dnemiyor dediimiz
hayvanlar bile tanmaktadrlar ki, ondan saknr Ve korkarlar. Kurban edilmek zere
ban azn grtlaklarnn zerinde hisseden hayvanlarn o anki feryatlarna dikkat
kesilmi ise, rpnlarnn lm greceli dahi olsa tandklarna almet olduuna
tanklk edilmitir. stelik bu feryat, hibir yaam gayesi ve sorumluluu olmamasna
karn kmaktadr.
Dile kolay, insanolu dnebilen, zarar ve gzellikleri tanyan, hiretin yatrm
olmas gereken dnyevi hayatn sorumluluunu bilen birer imtihan varlklardrlar. Bu
mahlkatlarn az bir ksm yaaynca phesiz byk bir korku duyarlar. lm
souk bulup, ona teslim olmak istemezler. Can tatllar. Sanki ebediyen
yaanlacakm gibi, hayata sk skya balanrlar.
slm Tarihinden:
Yeni evlenmi olan bir gen, henz mrvetinin tadna doyamadan Azrail ile
tanmt. O ana kadar lme meydan okuyan gen, Azrail'in;
-243-

"Senin canm almaya geldim!", demesi ile belki lmden korkmasa da dnyevi
hasretlerine duyamadndan myd bilinmez cann teslim etmekten Baknmt.
Allah'a cannn balanmas iin yalvard. Bu delikanlnn yakarlarna dayanamayan Azrail de Allah'a yalvarnca rahmeti bol Rabbimiz gence efaat eyledi.
Bu gencin, yerine baka bir can bulmas halinde affolunacan bildirdi.
Gen, byk bir sevin duymutu. Ne de olsa yal anne ve babasnn yegne
evladyd:
"Onlar muhakkak ki canlarn biricik evlatlar iin feda etmekten kanmazlar,"
diye geiriyordu iinden.
Byk bir heyecan iinde nce babasnn kapsn ald, Babas, ihtiyar,
grnte hibir dnyevi beklentisinin olamayaca bir zatt. Durumu izah etti hemen
babasna. O ana kadar evladndan hibir variyetini esirgemeyen babas zld,
ykld; ama eli, belki de zekreti yaayan canndan olmad:
"Evladm! Btn servetimi al. Helal olsun. Gayri can tatldr," dedi.
Babasnn cevabna ard gen evlat; amma srarc olmad:
"Hele bir anama da varaym" diye geirdi iinden.
Bu kez anasnn kapsn ald. Anasnn da babasndan pek fark yoktu. O da,
hasta ve yalyd. Babasna anlattklarnn aynsn annesine de anlatan gen "can"
talebini yineledi. Fakat o ana kadar;
"Yoluna kurban olaym" diyen annesi de lmn souk yzn ensesinde
hissedince cann vermeye yanamad.
Byk bir umutsuzlukla babaa kalmt gen. Azrail'e cann teslim etmeden
evvel evine vard. Prl pnl, nur suratl ev kadn, einin dnceli halini grnce
dayanamad ve zntsne ortak olmay istedi. Gen delikanl, dnyadaki en deerli
iki varl olan anne ve babasnn ortak olmak istemedii hayati sorununa einin ortak
olabileceine ehemmiyet gstermeyerek gld...
Evet, bu olay anlatmaktaki maksadm tadmz cann ne denli deerli ve tatl
olduuna iaret etmek iindi. O, ne akld ki, insanlar canlarna stelik kendi elleri ile
kyyorlard. Bir insan lme muhta klan bu gcn tesir boyutu ne olabilirdi ki?
phesiz intihar olaylarnn altnda yatan en nemli gerek aresizliin manevi
boluklara tekabl ile n plana kan tatminkrsz gururdu. Bu, geici, bir anlk
duyguydu. Gl bir iradeye malik olan bireylerin diren gstermeleri halinde bu
duygulardan arnlmas kuvvetli ihtimallerdendi. Aksi durumda ruhsal bozukluun
penesinden kurtulamayan zayf karakterlerin bulunduklar ortamlardan syrlmak
amacyla bir k yolu ararlarken lm, en cazip seenek olarak karlarna
kverecekti. Bunun ad: ntihar idi.
Koyu bir inancn veya zmszln uzand yol olan intihar teebbsleri
herhalde lmlerin en korkuncu olsa gerekti. Daha nceki blmlerimizde de
deindiim gibi, ben, PKK'nn eski ve inanm bir savasydm. Bu nedenle her
trl eylem lgnlna girimiimdir. imdi bile bana, inandm dava dorultusunda
geri dnme ihtimalinin ok zayii olduu bir eylem dayatlacak olursa dahi emin
olunsun ki giderim. Gemiteki pratiklerim de bunun bir ispat olarak deerlendirilebilir. Fakat iddia ediyorum ki, Yce Rabbimin emri dnda hibir dava
inanc ahsm kendi ellerimle lme mahkum edemeyecektir; lmn irkin yznn
dnda!.. Yani, lmn zerine nee ile gitmekle, lm kesin bilmek arasnda

-244-

farkllklar olduunu ve doal olarak bu faktrlerin insanlar psikolojik mnda

deiken klmasnn doal olabileceini belirtmek istiyorum." lmn irkin yz" ile
ifade edilmek istenen ise, bakasnn inisiyatifine derek ikencelere tabii tutulup,
realize edilen lm eklidir. Bu tr maksatlardan kurtulmak iin lm tercih etmek
kanaatimce en doal seenek olacaktr.
PKKda bir militan nasl intihan semekteydi?
Bu sorunun cevabn an bir dava inanc ile iliiklendirmek inandrc
olmayacaktr. Zira, ERNK'nin deerlendirmelerine bakldnda olayn ok daha farkl
ve derin boyutlar karaya oturacaktr.
Zayf karakterli, kiilii henz olgunlamam topist kimseler bylesi trajik
olaylarda barol oynamlardr. Kendilerine anlatld gibi, her eyi toz pembe
grmlerdir. Atacaklar bir admn tesinde zgrln yattn, kahramanlaarak
destans faaliyetlere imza koyacaklarn sanmlardr. Oysa zannettiklerinin basit bir
kovboy filmi kadar inandrclktan uzak, bir Clint Eastwood kadar da sanal tiplemeden
farksz olmadn grememilerdir.
Kukusuz gerek bir dava adam sanal alemden raktr. Olaylarn bazen trajikomik, kanl, etin ve lml geebileceini hesap ederek yoluna ba koymaktadr.
Dalarda dmanlarn birbirlerine gl deil, kurun sktn bilecek durumdadr.
Sadece dman ile deil, belki daha fazla zorlanaca doa artlan ile de savamas
gerektiim idrak edecek kapasitededir. Direnlidir. Her trl olumsuzluklara gre
kendisini kontrol edecek yetkinliktedir. Gafleti kati suretle kabul ve ho karlamaktan
uzak durmak ykmllndedir.
Bunlarn dndaki tarifi olunan ahsiyetler, zgrleme adna attklar bir adm ile
esasen kendilerini kafese tktklarn bilemezler. Buna keklik avlama tarz da
denebilir. Bu, keklik avlamak zere bir kafesin ierisinde yem olarak kullanlan tutsak
kekliin tne al d a m la r ak avlanan kekliklerin dramna benzerlik arz eden bir
vaziyettir.
Kafesin ierisine den kimseler hazrlksz yakalandklar muhakkak
olduundan, hayalini ettikleri ile grdkleri arasnda en ufak balant dahi
bulamayacaklarndan tabiatyla kendilerini keye skm hissedeceklerdir.
Bunalma gireceklerdir. Aalk kompleksine yakalanacaklardr. Bu psikolojik
deprasyon zellikle gururlu ahsiyetler zerinde etkisini fazlasyla hissettireceinden
kendilerini ispata koma idefizmine kaptracaklardr.
Artk ku kafeste, yaam hakk ise bakalarnn kumandas altndadr.
Bylesi vak'alara bolca tank olunan PKK ortamnda siyasal ve askeri kanatlarn
gerekli grmesi halinde bu tr kimseler, canl bomba olmalar maksadyla lm
adaptasyonuna tabii tutulurlard. Nitekim Dersim'de, Adana'da, Batman'da, Bingl'de
ve daha bir ok yerde vuk'u bulan intihar saldrlar bu almalarn, meyvesini
vermesi bakmndan baarl olduu sonucuna varmak mmkndr.
Ayrnt:
Bilemiyorum, hi kobay seilen bir kurbaann nasl ve nedenleri ile birlikte
intiharna tank oldunuz mu?
Yaplan bir deney sonucu baknz bir kurbaann hissi davrand nasl kmt
ortaya:

-245-

Doann zor artlan altnda slendiimiz bir k kampnda bir gn, onlarca
arkadam ile kar zerinde yaklan atein etrafnda p snmaya abalarken
nereden geldiini bilemediim minik bir kurbaa birden nmdeki atee frlayverdi.
Bir an ardm. "Herhalde atein kendisine zarar verebileceini bilmediinden
atlamtr" diye dndm. Elime aldm ya bir rp ile kurbaay kurtarmak
istedim. Yanmda bulunan arkadalarmdan Sipan, kolumdan tuttu:
"Yapma!" dedi.
"Neden?" diye sordum ona. O da:
"O, doann acmasz artlarna dayanamad. Mcadelesini kaybetti. lmn en
kolayn seti," dedi.
Kor atein ierisinde nce ien kurbaa birka saniye ierisinde can verdi.
Kurbaann iyice pimesini bekleyen Sipan, kvamna ulatktan sonra parmaklarnn
arasna tututurduu iki adet ubuk ile yavaa kurbaay kendine doru ekti. ki
bacandan tutarak paralad. Pimi etini byk bir itahla yedi. Tadnn gzel
olduunu ifade etmiti!
Sonradan rendim ki, kurbaa kendiliinden gelmemiti yanmza dein.
Ardmzda duran bir arkada bize bir gerei ispat etmek uruna tatbik etmiti bunu.
Kurbaann hissi harektna lm i gds demek de mmkndr.
Merakm daha da artmt. Birgn sonra bir dere kenarndan yakaladm
kurbaalardan birini s blgemize gtrdm. Yerde epeyce kar vard. Karn zerinde
gerilla tipi ate yaktm. Kurbaay da hemen kenarna braktm. Kurbaa, atein
scandan ksa sre faydaland. Hi de intihar edecek gibi durmuyordu. Kurtuluu bir
dere veya imenlik bir aland. Sanki byle bir yere ulamak istercesine ateten
uzaklat. Fazla yumuak olmayan karn zerinde on metre kadar ilerledi. Bir ara
durdu. Etrafna baknd. Kendisini getirdiim dereden neredeyse beyz metre
uzakta bulunuyordu. Ulaabilecei kk br umut kaps dahi bulamaynca geri
dnd. Byk bir sratle atee yneldi. Hi tereddt yaamadan kendini atee
gmd. Ateten uzaklarken kard sesleri, dn esnasnda karmamas sanki
hayata duyulan bir isyan gibiydi!
PKK'nn kurduu AMT alma tarz da yaptm deneyden farkszd. AMT iin
seilen militanlar da en az rneini vermi olduum kurbaalar kadar,
dnlerindeki lm telaffuz edici umutsuzluu ve zavalll oynamlard.
ERNK'nin hazrlam olduu rapor AMT'in ilevselliinin boyutunu ortaya
koyarken, kitabmda zerinde en fazla durduum ikili oynayan gruplar da ERNK
militanlar isimlendirerek deifre ediyorlard.
KISIM ON
Kiminiz raporda ad geenlerin, "PKK'ya yardm ettiler" sentezine tereddtl ve
pheci bakabilirsiniz. Bu doaldr.
Zira ismi telaffuz edilen zatlarn neredeyse tamam devlet erkan tarafndan
korunan, kollanan ve kamuoyunca da tannm szde itibarl ahsiyetlerdir.
Soruyorum halkma; zaten bizleri acnacak hallere dren bu ahsiyetler deil
miydi? Cumhurbakan'ndan tutun Babakan'na ve Trk Silahl Kuvvetleri'nin pek
ok subayna kadar kimler bu lkeyi pazarlamak istememilerdi ki! Sahte devleti,
sahte milliyeti, sahte dinci, sahte Atatrk gruhlar lkenin utan tablosunu tekil
eden say sayabildiin kadarlarn birer ibret vesikas idiler. Amiyane bir tabir olacak

-246-

ama, poposu skan yalakal elden brakmyordu. Emin olunuz PKK'nn lideri
Abdullah calan bile, kitabmda ad geen ahsiyetlerden daha mert ve ak yrekli
tavr sergiliyordu.
Dnme devirme Enderun yetmesi Sokullu Mehmet Paa ne kadar devleti
olmu ve altnda yaad Trk soyuna, bayrana ne kadar sadakat gstermise
brahim Tathses'de gizli devletilik entrikalaryla o denli devletine sadakat gstermitir. En az Sokullu gruhu kadar... Dnme devirme Enderun iktidarlar, nasl
nce kendi milletlerini satm, ekmeini yedikleri vatann evlatlarm kana
bomularsa ad geen ve halen bir giz olmaktan teye gemeyen daha birok
sanat, politikac, asker, brokrat, memur, ii vs. kimselerde nce altnda
yaadklar bayraa, ardndan karlar gerei dalardaki militanlara ihanet etmilerdi.
Emin olunsun ki, dalara kan PKK'l savalarn byk bir yzdesi susuzdu.
Onlarn hibir gnah yoktu. Asl su, bu adn sraladm evrelere ait idi. Genliin
dalara kmasn tevik eden de, devletin helikopterine binip yer gsterenler de bu
evrelerin ikirci uzantlaryd. PKK'l savalar dalara kartan, karlar gerei
destekleyen hainlerin entrikalar sonucu ahsz, gnahsz aile fertleri ikencelere
maruz braklm, sulan olmasa da bir kulp taklarak yllarca cezaevlerinde
yatrlm, dalarda hayatn yitiren her gencin kellesi bana para vaadinde
bulunularak henz onaltsnda, onyedisinde bulunan fidan gibi genlerin bedenlerine
hi anlmadan kurunlar yadrlm, Krt-Trk kkrtcl arttrlarak milliyeti
evreler drtklenmi, fakat bu alaklara dokunulmamt bile. Dn sanat olan
bugn de sanat, dn politika yapan bugn de politikac, dn brokrat olan bugn de
brokrat, dn asker olan bugn de asker olarak duruvermekte idiler karmzda.
Peki, bu dengesizlik nasl tarif edilebilirdi?
Tarife ne gerek vard ki? Her ey btn plaklyla ortada deil miydi?
Onlar, Trkiye'de bulunduklar makamlar muhafaza ettikleri mddete devletin
adalet ark da kendi ulusuna, kendi toprana, kendi bayrana "ihanet ediyor"
statsnden kurtulamayacakt. Bunlarn yapt ne bir okul, ne bir fabrika, ne de sarf
ettikleri iki ift milliyeti itham oluan vebalin zerlerinden kalkmasn
salayamayacakt.
Osmanl dneminde yaayanlar da bu entrikalarn aynsyd; bu,
unutulmamalyd! Devlete iyi grnmek, servetlerine servetler katmak, daha st
grevlerde yer edinmek maksadyla yatrmlar yapan ve bylelikle padiahlarn en
emin srda olan Enderun'dan yetme Vezir-i Azamlar'n koca Osmanl padiahlarn
nasl da srtlarndan avladklar bilinmektedir; unutulmamtr. Ne de olsa birer
devirme olduklar hafzalarda sakldr!
Entrikalarn yaand PKK'l dnemlerde yeni bir Osmanl devirme
sendromunun yinelendii ortadayd. Aikard ki, zavall ailelerin evlatlarn bu kahpe
herifler alarak kendi oyunlarna alet etmilerdi. Kundaktaki bebelerin lmesine neden
olan kurunlar onlarn dkt paralarla satn alnmt. Ne acyd ki bu silahlar
kullanan, basknlar dzenleyen militanlar da yanl hedeflere ynlendirenler de
bunlard! Ve dalardakilere ihanet edenler ve onlar yan yolda brakanlar da bunlard.
Yarnlarda da bir yenisini tekrarlayp tekrarlamayacaklar ise mehuldr!
Peki, bunca gerek ortadayken devlet, neden suskunluunu bozmamtr?
Ya PKK?..

-247-

Soruyorum; adalet bu mudur?

ERNK, ihanetilerin isimlerini verirken sanlmasn ki bu, onlara duyulan hasmane
duygulardan kaynaklanmaktayd. PKK, emin olunsun ki, braknz dman grmeyi,
bunlar adam yerine dahi koymuyordu. Aklanan isimlere netlik getirilecek olunursa
bu, PKK'nn faaliyet sahasndaki yerel desteini gzler nne sermek istemesinin
sonucuydu. Aksi durumda sralanan isimlerden tahsil eden paralarn, elde edilen
destein harici aklamas yaplamazd. Ki, zaten rgt ynetimi mali kaynaklarnn
bilanosunu her dnem kartrd. st ynetim organlarna verilen bilgiler "doru mudur" diye ikinci kez tahkikat yaplarak kaynandan teyit giriimleri yaplrd. HPP'nin
ERNK ve ARGK kollan da bu faaliyetlerin icra edilmesine hakimdi. Keza PKK'nn
gerek mali kaynaklarm, gerekse siyasal destekilerini destekledii ve titizlik arz eden
faaliyetlerini bir sr olarak koruduu de gereklerle badamayacaktr. rgtte gizlilik
esasna ehemmiyet gsterilen tek mevzuat gerillann organik balaryd. Dier trl
balarn deifre olmas pek endie konusu yaplmyordu.
Bunun dnda telsizlerin, telefonlarn dinlenmesi, kuryelerin yakalanma ihtimali
olmas dnlerek "a"dan "z"ye her konunun ifrelendrilmesi ve her trl iletiimin
batan sonra ifre ile ifade edilmesi demek olurdu ki bu da, modernize olmak isteyen,
yemlenmeye ak, gcn ald kayna alenen ifade etmeyi arzulayan ve desteini
Krt realitesinde bulduuna kan getiren PKK'nn psrk kabuundan kurtulmasn
imkansz klacakt. "Ben Krd'm, Krtler benimledir," dncesini gzlemci gler
asndan kamuoyu oluturmak balamnda realize edemeyecekti.
Dnnz!
calan, urad tarihi kazadan evvel telsizler araclyla direktifler verirken her
kelimesini rakam veya isim yanltmacalar ile kullanacakt. Ne komik olurdu, deil mi?
Hem byle bir zihniyetin rgtne hakim olmas, rgtn de baarl saylmas
demogojik, bir o kadar da gln bir topya olurdu.
Demek ki, ERNK'nin isim kullanmas ve izahatlar doald.
Zira ARGK bile, telsizlerinin dinlenmesini nleyemediinden inorganik balarn,
hatta faaliyet sahasyla ilgili zel bilgileri dahi aka ifade etmek yoluna gidiyordu.
Devletin gvenlik kuvvetleri de byle idi!
Hareket start alnmadan evvel operasyon iin her trl gizlilik nlemi alnrd.
Telsiz konumalara iin ifreler tespit edilirdi. Ancak, pratikte realize edilmesi zordu.
Nasl ki devletin gvenlik kuvvetleri dalardaki militanlarn telsizlerini dinleyebildiyse ki onlarn telsiz frekanslarn yakalamak ou kez ne mmknd- dalardaki
unsurlarda gvenlik kuvvetlerinin telsiz mlakatlarm dinleyebiliyordu. Gvenlik
kuvvetlerinin dinlenemeyen tek telsiz sistemi ise "kilit" frekans zelliine sahip olan
idi. Bylesi zellie sahip olan telsizler yanlzca birlik komutanlarnda mevcut
bulunuyordu. Kstlyd. Hal byle olunca geriye kalan btn telsizler
dinlenebilmekteydi.
Dalardaki militanlarn kullandklar bir Yaesu marka telsizin frekansn
yakalamak gnler isteyen almalarla mmkn olabilmekteydi. Oysa ki gvenlik
birimlerinde bulunan Aselsan 48-11 tipi telsizlerde istenilen hangi frekansa geilse
bu frekansn Yaesu marka telsizlerle yakalanmas bazen bir dakikalk zaman dilimini
dahi amamaktayd. Operasyonel tr faaliyetlerin organizasyonlarnda Aselsan 4811 tipi telsizler youn olarak kullanldndan mecburen elinde kilit sistemli telsiz

-248-

bulunan birlik komutan da bu telsizlere gre frekans ayar yapmakta ve bu

frekanslar zerinden koordineyi salamaktayd.
Mesel; ara istenilirken "Ahmet Rasim Ahmet elebi" denilmekte ve bunun gibi
telsiz konuma tarz denilen haberleme yntemleri uygulanmaktayd. Bu slubun
dalardaki militanlarca idrak edilmesi de gayet basitti. yle ki, grevleri icra eden
askeri birliklerin telsiz konumalarndaki hareketlilii dahi koordinasyonlarn deifre
olmasna neden tekil edebiliyordu. Bazen yle kaz kafal kimseler ile balant
salanrd ki, verilen ifrelere gre gelimeler ve yaplmak istenenler belirtilse de
bunlar verilmeye abalanan mesaj anlamayabiliyorlard. Bu iletiim kopukluu
zaman zaman skc olabiliyor, mesaj yollayan kar taraf sinirlenerek her eyi
alenen ifade etmek durumunda kalabiliyordu. Ki bu da, dman diye nitelendirilen
glerin iine geliyordu.
Buna benzer bir rnei 1994 ylnn bahar aynda Bahe-saray krsalnda
yaamtm. Malum Bahesaray'n dalk alanlar tamamen aalklardan yoksundu.
Yksek zirvelerinde pek ok tepecikler olduundan bu tepeciklerin arasna skm
gletler vard. Bylesi tepeciklerin arasnda skan bir gletin kenarnda yaptmz
bir eylem faaliyetinin ardndan konaklamtk. Gnler boyu hareketli kalmann yorgunluunu atabilmek ve yeni planlamalarn oluumunu salayabilmek maksad ile bu
noktada uzunca sre kalmay uygun bulmutuk.
Noktann, en yakn yerleim biriminden en az 6-7 saat uzaklkta bulunmas da
bizim amzdan nemli br avantaj saylrd. nk bu, ayn zamanda gvenlik
kuvvetlerinin de bize olan uzaklklarna almet idi. Yani, br operasyon dzenlense
askerin bulunduumuz mntkaya ulamas 6-7 saatin alnmas demek olurdu ki, bu
sre ierisinde mutlak suretle telsiz trafii yaanacandan bundan haberdar
olmamz kanlmaz olacakt. Hatta bitkin halde yanmza dein sokulacak birliklerden
kamamza dahi gerek kalmadan hareketlerini admlarna kadar takip ederek ar
darbeler de vurabilecektik.
Evet, biz byle dnyorduk. Fakat her dnlen gerekleecek diye bir kaide
de bulunmuyordu. Ve bunun en bariz rneini bu noktada yaayarak bir kez daha
rendik. Meerse bulunduumuz alan ziyaret etmeyi dnen baka kuvvetler
bizden evvel davranmlard. Konakladmz noktann sadece bir srt tesinde
slenmi vaziyette bulunuyorlard.
Mevziiler
kazarak
duyum
aldklar
grubumuzu
pusuya
drmeyi
planlyorlarm... Duyumlar doru idi. Araziye karak pusu kurmak istemeleri de
yerinde bir karard. Fakat yanl yerde bulunuyorlard.
Bulunduumuz noktann, fazlaca hakim olmasa da bizi korumaya yetecek kadar
sarp olan hemen zerindeki zirvesine tepeci gruplar karyorduk. Normal
zamanlarda dzenli bir ekilde kardmz devriye gruplarm bu s blgesinde
karma gereini duymamtk. Bulunduumuz alann en kritik gei gzergah
tepecilerimiz tarafndan rahatlkla gzetlenebiliyor olmasyd bizi bu gerein dna
iteleyen.
Ancak, aklmza hi gelmeyen bir yer vard ki... O da, tepecilerin ikiyz metre
kadar dip noktasyd. Ne hikmetse tepeye kardmz hibir tepeci grubu merak
edip de bulunulan tepenin dip noktasna bakmamt.
Scak yaz aynda tam on gndr ayn noktada, dmanlarmzla burun buruna
kalmtk! Garipti! Sadece tek srt hattnn aralarnda bulunduu iki dman kuvvet
olarak birbirimizden bihaber kalmtk. Gnler boyu bel baladmz tepecilerimizin

-249-

gvenci ile ok rahat hareket ediyor, bazen soyunup yzmeye dahi teebbs
ettiimiz zamanlar oluyordu. Grubumuzda bayanlar da bulunduundan sadece
pijamas olanlar suya girebiliyorlard. Oysa ki, deil burnumuzun dibinde, dmann
araziye kt duyumunu dahi aldmz zamanlarda kati suretle byk bir gizlilik
ierisinde "her an atmaya debiliriz" kanaati ile hazr kta olurduk.
Glnt. On gn boyunca yanyana durup da birbirinden haberdar olmayan
karlkl iki dman birlii idik. Herhalde bu, eine pek rastlanamayacak ender
olaylardan biri olsa gerekti. Yanbamzdaki dman birlii ise bizden kim bilir ne
kadar nceleri gelmiti. Onlar da bizim iine dtmz yanlgya kaplarak "arazde
bir ey yok" dncesine varmlard ki, grup olarak statik ve tamamen naturel bir
grnm ierisinde kalmlard. ayet bylesi bir kanya kaplmam olsa idiler,
mutlaka onlar da bir tepeci grubu kartrlard. Hi phe yoktu ki, tepeci grubu
kartmalar durumunda bizim tepeci kardmz zirveyi kullanacaklard. Bu
durumda tepeyi nceden kapan tarafn karsndaki gruba ar kayplar verdirtmesi
kanlmaz olacakt.
Bulunduumuz noktada onbirinci gnmzd. Arkadalarmzn bir ksmn
grevlendirecek, bir hayli uzakta bulunan Geva'n "yurtsever" diye
nitelendirebileceim gvenilir kylerinden birinde bitmek zere olan erzamzn
yerine yenisini tedarik edecektik. Takm komutam Kahraman ile arkada daha bu
grevde bulunacaklard. Gidilecek olan ky epeyce uzak olduundan gndzn yola
dlmesi gerekiyordu. Blk sorumlusunun onay ile len vakti yenen yemekten iki
saat kadar sonra grevli grup yola koyuldu.
Erzak temini iin ayrlan militanlar havann kararmasyla birlikte byk bir tela
ierisinde, biz onlar erzak ile birlikte bekler iken elleri bo olarak ana gruba geri
dndler. Bu ani dn bizi de heyecanlandrmt. Aklmza ilk gelen, gidecekleri
ky zirvelerden birinde kefettikten sonra mutlak kye giren kan dman birliklerini
grm olabilecekleri idi. Veya bir operasyon haberi!.. Aklmza ilk gelen deil,
maalesef son gelebilecek olann olduunu militanlar dinledikten sonra anladk.
Gruptaki herkeste byk bir aknlk olutu. Hi kuku yoktu ki, bu durumdan en
fazla o sralar yanmzda tefti amal bulunan Blge sorumlusu Pling rahatszlk
duymutu. Pling, etrafna bakmyordu akn akn. Bu vurdumduymazla isyan
edercesine fleyip pflyordu, her nne kana satayordu. O gece belki de
mrnn en korkun szl uyarlarn blkten sorumlu Karker almt. Pling'den fira
yiyen Karker de kabahati astlarna ykleyerek onlara baryordu.
Herkes "dman var" alarm zerine antalarn hazrlayarak srtland. Her akam
kararan hava ile birlikte indirilen tepeci grubu bu kez talimatla sabitlendirildi. En
tecrbeli militanlar dmann gzetlenebilecei ve gei vermeyecei srtlara
mevzilendirildi. Grubun en ar silahlan hakim noktalara yerletirildi. Youn gvenlik
nlemleri alan grubun geri kalan ksm ihtiyat amal noktada tutulurken bu grupta
her an tetikte brakld. Geri atma kmas durumunda grevi icra edecek olanlar
tepelerde mevzilenen arkadalard. Noktada bulundurulanlar ise ok olaanst
durumlarn dnda altrlmayacakt.
O sralar yaknmzda bir grup daha vard. Bu grup da Selim'in denetiminde
bulunuyordu. Onlar da birka gn evvel bir karakol basmlard. Pling, telsiz
balants kurmak amacyla bir miktar srta doru trmand. ar yapt. Selim'e
durumu bildirdi.
Selim'in cevab uydu:

-250-

"Heval! Halay ekin! Size destek veririz."

Gerilla, halay "dilan" olarak kullanrd ki, bu da silahl msademe anlamnda dile
getirilmiti.
Pling, Selim'in jestine "gerek yok!", yantm verdi. ayet bir atma ksa bile bu
dakikadan itibaren bizim kontrolmz altnda gerekleecekti. Selim'in grubuna
yalnz geri ekilme esnasnda ihtiya duyulabilirdi. Zaten Pling'in Selim'i ikaz etmesi
de bunun iindi.
O ilk aknln, kzgnln bir mddet sonra zerinden atan Pling, noktadan
ayrlmasn istemedii Karker'i. Kahraman' ve Kahraman ile birlikte greve ayrlanlar
yanna toplad. Bu toplantda tecrbeli bir isim olarak ben de bulunuyordum.
Pling, nce Kahraman'a sordu: "Dman nasl fark ettiniz?" Kahraman'n
cevab ilginti:
"Tepeyi tam am inie doru geiyorduk ki, biraz soluklanmak iin zirvede
oturduk. Telsizimiz o esnada taramadayd. Birden dmann frekansna taklan
telsizden ok net arlar duyduk. Merak ettim. Frekans kaydedip, sabitledim.
Birbirilerine baran korucular ile askerler telsiz aracl ile hakaretvari
konuuyorlard. Grubun iinden, bu subayd herhalde, biri erzak istemi... Korucu
yanl bir yere gitmi.. Arazide bulunan bu yaknmzdaki dman unsurlarnn
bandaki subay herhalde fazla a kaldklarndan durumlarna isyan ediyordu. Erzak
getiren grupla telsiz balants defalarca kuruyor, ifreli konuuyor, ancak
anlaamyorlard. En nihayetinde kzan subay gizlilik esasm bir kenara brakarak;
yahu byk gletin oradayz. Oraya gelin! dedi. Biz de ardk. Hatta arkadalar; "bu
salaklar ne diyorlar?", diye garipsediler. Ciddi bulmadk. Bu da ifre olabilir diye
dndk. Ancak byk gl, bulunduumuz tepeden iyi gzkyordu. Drbnle
kontrol ettiimizde dman grdk. Anlayamyorum; nasl birbirimizi bunca zaman
gremedik."
Pling:
"Tabii... tepecilerimiz uyuyor. Bizler de bu salaklara gvenip buralar zgrlk
alan gibi kullandk."
Gerekten de isyan edilmeyecek gibi deildi! ansmz yaver gitmi, biz onlar
nce fark etmek gibi byk bir tehlikeye maruz kalmaktan kurtulmutuk. Ya, onlar
bizi, bizden nce grselerdi?!.. Olayn bu ynnn dnlmesi dahi tylerimi diken
diken ediyordu.
Yaptktan ufack bir hatayd belki de... Ancak bu hata, baknz bir atmada
gler dengesini nasl etkileyecekti.
Dman kuvvetleri yaptklar hata ile de kalmamlard; zaafiyetlerini de bir
sonraki gn bilgimize "al da kullann!", dercesine sunmulard.
Pling, yaplan istiarenin ardndan sabaha kadar beklemeyi, ayet bir olay
kmaz ise geri ekilerek bu ate hattnn dna kmay tasarlyordu. Ertesi gn
sabahn ilk klan ile birlikte bizler de srtlara vurarak mevzilendirdiimiz
arkadalarmzn yanlarna vardk. Gerekten dman karmzda duruyordu. Bunu
plak gzlerle bir de bizim grmemiz iimizdeki gven duygusunu bir kat daha
arttrmt. Tepedeki arkadalar o ilk duyum ile kapldklar kaygdan tamamen
arnm gzkyorlard.

-251-

len saatleri olmutu. Noktada normal faaliyetlerini bu kez daha gizli yapan
ihtiyat grubu yemek hazrlam, tepelerdeki militanlara dmann gremeyecei srt
hatlarndan bu yemekleri ulatrmaya abalyorlard. Yemekte, hi unutmam sa
ekmei ile pilav vard. Birden, nasl olduysa kendilerini dzlk alana brakan dman
kuvvetleri, birbirleri ile telsiz balants kurarken kendilerinden baka bir g olmadn da yanstmlard kendilerince. Biz en azndan grebildiimiz asker ile
korucularn dnda geride bekletilen baka kuvvetler de olabileceini dnyorduk.
Meer yle deilmi!.. Hangi akla hizmet ise, koyun srs gibi genie bir dzle
abanmlard. Yani, nicel kuvvetlerinin de konumalarndan edindiimiz intihaya gre
sadece grebildiklerimizle snrl olduunu anlamtk. Ve saylan da 25 veya 30
kadard. Bu kuvvet bizim iin ok savunmasz saylrd. stesek ksa srede imha bile
edebilirdik.
Grld zere, braknz telsiz ile baka birinin adn telaffuz etmeyi kendi
hayatlarn dahi tehlikeye atacak trnden konumalar da olmaktayd. Kald ki, bazen
devletin en gvenilir korucusu olarak nitelendirilen kimselerin ad bile telsiz
konumalarnda telaffuz edilebiliyordu. Ve pekla biliniyordu ki, dalardakiler de
dinleyebiliyordu.
Zaten istenilen de buydu! Bunun yaplmasndaki ama;
PKK'ya "bunlar bizim tarafmzda" mesajn dolayl ima etmekti. Bylelikle PKK,
bu insanlara ynlendirilecek, doal olarak irade dnda masum bakaca insanlar
lecek ve aralarna decek olan kan neticesinde pasif dmanlklar krklenecekti.
Dost olabilme ihtimalleri de ortadan kalkacakt!
Tatvan'a bal rekli kyne PKK srekli giriyordu. Bunu devlet de, yre halk
da ok iyi biliyordu. Dolaysyla devletin bu blgeyi byk bir gayret ile
koruculatrmak istemesi sz konusu idi. Fakat bu gaye blge insan asndan kabul
grmemiti hi bir dnem.
Bu nedenle sre ierisinde savan en can alc uygulamasna geildi.
Bir gn Tatvan ile merkezinde yaplan bir asayi toplants akabinde kyllerin
ileri gelenlerini de bir araya getiren gvenlik personelleri, gzlerine kestirdikleri
rekli kyne mensup br kyly gizlice bir kenara ekmi, biraz para vererek,
biraz da vaadlerde bulunulup kendilerini, kylerine giren her PKK'l grup hakknda
bilgilendirmesini tembih etmilerdi. spat olunamamt, ancak eline kolay ulam salamas amacyla ayr kod, ayr ifre ve ayr frekanslar ieren bir adet telsiz de verildii
iddialar arasnda idi.
Buna gizli koruculuk da denebilecektir.
1993-94 yl k sezonunda Ali'nin emrinde bulunan bir grup rgt eleman geici
s blgesi olarak Welatparz diye bildikleri rekli mntkasna yerlemilerdi. Bu
grupta belki de en samimi arkadalarmdan Robar (K) Tufan Aydn da bulunmaktayd.
Robar, 1994 ylnn ortalarna doru bir komplo sonucu ldrlm prlanta kalpli,
lider vasfl, yrekli bir militan olarak yreimde her daim yaattm ve yaatmaya
da devam edeceim nadir ahsiyetlerdendir.
Konumuz ile balantl olmas dolaysyla rekli mntkasnda geici slenen
grubun bir belaya nasl davetiye kardn biraz aralamak istiyorum. Bu sebeple
nce olayn geliimini ve ardndan netice ksmm incelemekte yarar vardr.
Sanyorum, sebep ve sonu ilikisi bylelikle daha rahat kurulabilecektir.

-252-

Olay yaayan arkadalarmdan Robar'n

dndrcyd. Robar yle anlatyordu:

bu

konuda

anlattklar

hayli

"Smban (rekli)'a paralel olan kayalk bir noktada bulunuyorduk. Geici s

noktas olmas dolaysyla yerimizin kyllerce bilinmesinde pek saknca
grmemitik. Tepecilerimizin bulunduu yerde hakim deildi. Tepecilerimizi sabaha
kar karyorduk...
(...) Bir akam zeri arkadalar erzak almak iin Smban kyne uramlard. Bu
kyden srekli erzak alnmasnn kyly zor durumda brakaca da dnlerek bu
gruptan birka arkada ayrdedilmi ve komu mezraalara gnderilerek erzak temin
etmeleri telkin edilmi..
(...) Bu rahat hareket etme anlay yerimizin deifre olmasn salad. Nihayet bir
sabah vakti yle bir operasyon dzenlendi ki, sanki yerimizi daha nceden
grmlercesine tepecilerimizin dahi grnt almasna frsat tanmadan iimize
dalmlard."
Robar'n anlatt bu olay tabii ki atmayla sonuland. nsann bir ka metre
yrmekte dahi zorland karl doa artlan altnda bir gerilla grubunun, teknik
donanml, dzenli bir orduyla stelik onun inisiyatifi altnda atmas dorusu tam
bir kbus olsa gerekti. PKK'da iken girdiim bu trden atmalarn zorluunu
bilmemem dnlebilir miydi?
Robar, anlattm gibi lider vasfl biri olduu kadar, blge unsurlar ierisinde
efsanevi bir sava idi de. Tpk hayat retmenim Behrem gibi!.. Robar'n bu grupta
bulunmas grup iin gerekten nemli bir avantaj olmutu. Nitekim operasyonu da ilk
fark eden oydu. Srf grubu kurtarmak adna sadece birka arkadan yanna alan
Robar, doa artlarnn etinliine gs gererek operasyonu icra eden askerlerin arkasna kam ve tepecilerin dahi gzlerinden kamay baaran askeri birlie kar
dlen dezavantajl durumu birden avantajl hale evirmiti. Mesafeyi daraltan,
bylelikle operasyondaki birliklerin teknik aralarnn kullanlmas ihtimalini yok eden
Robar, bire bir ayn artlarda ve eit dengelerde atmay balatan ve atma
ierisinden bana gre zaferle ayrlan tarafn lideri pozisyonunda bulunmutu.
Koca devlet kuvvetlerinin ortasnda, intikali zorlatran karn ortasnda sabahn ilk
klar ile balayan ve hava kararncaya dek devan eden atmada mevcudu
sadece 40 (krk) kiiden oluan bu grup, yalnzca bir yaral vermiti. Ki. bu yaralnn
yaras da fazla ar saylmazd.
Gelelim sadede!...
Bu atma vuk'u bulduu vakit biz, pek yaknda bulunmuyorduk. Ali'nin
atmada bulunurlarken bizimle telsiz balants kurup, yardm edip
edemeyeceimizi sormas zerine tehlikeli olmasna karn gndz vakti intikale
koyulmu ve olay mahalline doru yaklama dzeni almtk. Amacmz, en azndan
grubun manevras esnasnda gvenliklerini temin etmek, yorgun den arkadalara
yardm etmek ve sahipsiz olmadklarn kollektif uygulama ile onlara hissettirmekti.
Ancak, tm abamza ramen istenilen noktaya ulaamadk. Fakat askeri
kuvvetler de (devletin) atmadan sonu alamamlard. stne stlk saysn
salkl olarak renemesek de kayplar verdikleri de aldmz istihbaratlar
arasndayd.
Hem sonu alamamak, hem de kayp vermek bylesi uygun bir artta askeri
timler arasnda byk bir hezimet duygusunu uyandrmt. Askerler demoralize

-253-

olmutular. Hele byk bir umutla kelle hesab yapan st yetkililerin itibar tazeleme
sevdalarnn suya dmesi vard ki, bunu telsiz muhabbetleri esnasnda fark
etmemek imkanszd.
Ve olayn seyri gitti, geldi, baa dnd. Kimse hesap veremiyordu. Belli ki kimse
de sorumluluu zerine almak istemiyordu. atmaya katlan operasyon timlerinin
komutanlar baarszlklarn bakalarna mal etmeye alrlarken. bizim iin
danann kuyruu bu ince ayrntda koptu. stelik telsizle bizim dinlediimiz
bilinmesine ramen aka u szler sarfedildi:
Konuan tim komutanyd:
"O, erefsiz komutanm... O erefsiz!.. Bu nasl istihbarat byle? Adam, doru, bir
grup grm... Kendi arazisini tanmyor gibi davrand. Size syleyeyim; bize
yanamak ve bizden kendisine gelecek zarar zerinden defetmek maksadyla bu
istihbarat getirdi. imdi bu erefsiz, evine gelip ekmek alan terristin noktasna deil,
bizi, altlarna soktu. Bizden grubun bykln de saklad."
Operasyondaki askeri unsurlarn komutan nce adres verdi. Ve ardndan isim
vererek ibirlikilerini bozuk para gibi harcad.
Kimbilir, belki de bu telsiz konumalar yapld esnada baka bir komutan da
kendilerini kylerine girenler hakknda haberdar eden baka bir kylnn srtn
svazlyor "aferin" diyordu.
atmadan yeni kmann telayla yaplan telsiz konumalarm scak temas
yaayan blge grubumuzun dinleyemeceini dndk. Geri ekilmelerin ardndan
bir gn sonra bulutuumuzda, bulunduum grubun sorumlusu Behrem Ali'ye, ben
de Robar'a mjdemi ulatrmak istedim.
atmay yaayan grupla bulutuumuzda, 40 kiilik gruptan sadece bir kiinin
eksik olduunu grdk. O da yaralyd. Tedavi edilmesi amacyla kylerde bulunan
milislerimizden birine emanet edilmiti. Bizim grubumuzun says yetmi kadard. ki
grubun bulumasna mteakip nicelik bakmndan daha gz kamatrc bir tablo
ortaya kondu.
Ben, grubun ierisine daldmda gzlerim, ilk Robar' arad. Bam bir sama
bir soluma gezdiriyordum. Nihayet gzlerime, bir kayaln dibinde ellerini bana doru
sallarken iliti Robar. Hemen yanma vardm. Scak bir kucaklama yaptk. Morali
ylesine yerindeydi ki!.. Srekli glmsyordu. Sanki hi atmaya girmemi ve
intikal etmemie sine din duruyordu. lk konuan ben oldum:
-Heval! Ne yaptnz?
Robar, ayaa dikildi. Cokulu bir gl vard. Ben de kahkahalarla yant verdim
ona.
Robar:
-Bir grecektin ki!.. Dman ne hallere getirdik. Maskara ettik, maskara.
O esnada bayan arkadalardan Rahime de yanmza geliverdi. O da glyordu.
Robar'm sana oturdu. Dayanamadm, hemen iimdeki sim kusmak istedim:
- Heval! Size bir mjdem var!
kisi birden:
- Ne?, dediler. Duraksadm. Hafiften kalarm atp ciddi bir sima ile:

-254-

- Veriniz kimin ispiyonladm biliyorum dememle beraber onlar da;

- Bizler de biliyoruz!, diye bir azdan cevap vermezler mi?
armtm ama, neden bu kadar glmsediklerini de anlamtm. Esasen tabiri
caiz ise; bir tala, ayaklarna dein giden iki ahmak kuu avlamlard!
Robar'm o atmadaki yaptklarn Rahime'de n dinledim. Rahime, "Robar"
deyince sanki iine bir coku dercesine gzleri parlyor, dudaklarnda glckler
oluuyordu. Sonradan rendiim kadar ile Rahime, Robar'a ak olmutu ve
aralarnda rgtten gizli nikah dahi krmlard. Bu duygusal balln farkna varan
kiinin kendilerine deer veren bir blk sorumlusu olmas da anslarm yaver klmtr. Affedilmiler di. Akbetlerini merak edecek olursanz; Robar'n ldrldn
belirtmitim, Rahime'nin de akbeti farkl olmad.
Aldmz gn kadar ak bilgiyi temasa giren grupta kapmt. Fazla zaman
geirmedik. Birka kiiden oluan bir grup oluturduki, ad geen kylnn evine
yolladk. Kyl yakaland ve konuturuldu; hereyi itiraf etti. Ancak, alnan karardan
dnlmeyince ibret olacak bir ekilde lm ile cezalandrld. Ve bir kprnn
yanbanda, bir diree asl vaziyette brakld.
Tm bu rnekler savalarn acmasz kurallarnn dayatt formaliteleri
iermekteydi. Zira formalitelerin fertleri, savan savurganlna brakt, ancak
baarszln rtbas edilmesi iin de bakaca zm bulunmadndan, davasal
yanl olsa da yaamsal doruluu ar bastndan bir gereklilik vesilesi olarak
hissettirilip pratize edildii aleniydi.
Grld zere bireylerin knyeleri, dava savalarnn aktif unsurlar olmalar
halinde ehemmiyet kazanmaktayd. Bunun dndakiler prensiplere aykr olsa da
dengelerin lehe evrilmesinin natrel sonucu olarak bilinli bir ekilde veya kast
bulunmakszn deifre edilirlerdi. Dikkat kesilirse bazen srecin dayatmasndan yola
klarak tek kiinin znde toplumsal maneviyat kurgusu pratize edilirdi. Buna rnek
olarak da, PKK'nn 1994 yl bahar aylarnda Garzan Eyaleti'nde gelmi gemi en
aktif milis olarak nitelendirilen, Hizan rnveren ky nfusuna kaytl olan Mele
Fehim'in. Geva'a bal bir kyn knda yanndaki iki arkada ile birlikte
ldrlmesi verilebilecektir. Bu eylemin yaplmasyla amalanan hedef olaya
kontrgerilla ss vermekti. Bu baarld veya baarlamad; nemli deildir. Esas olan
acmasz kurallarla dolu sava realitesi ierisinde bireylerin tek balarna bir "hi"
olduklaryd.
Bu PKK'da da byle idi! Byle olduu da verdiim rneklerle sabitlik
kazanmaktadr. Hal byle iken PKK'nn siyasal uzants ERNK'nin yazm olduu
rapordaki isimlere pheci yaklamak, gerekleri saptrmak, zoraki aklamalarda
bulunmak demek olacaktr ki, bu da olduka tehlikeli bir oyun anlaydr.
ERNK'nin finansr deryasnda raporuna tad ilk isimler kamuoyunca da
tannm ahsiyetlerdir.
Ve ERNK raporu yle devam etmekteydi.
KISIM ONDRT
ERNK Raporu:
"Blgeden yetime Ceylanlar, byk bir destek ile partimize silah ve para yardm
yaparken, eroin tccarlar Cantrk ve Buldan ailelerine devletin yneliminden bu

-255-

yana zengin sempatizanlarmzdan dorudan destek almamz glemitir. Devletin

kendilerine de ynelebilecei korkusu bu dnemde halen yaanlmaktadr."
Ceylanlar ismi telaffuz edilirken kastedilen Aa Ceylan'n miras olarak brakt
Ceylan Holding idi, kukusuz. Bu holding, Trkiye'de parmakla gsterilebilecek
zenginler arasnda bulunmaktayd. Fakir iinin, kylnn, esnafn srtndan ykselen
Ceylanlar'n ismen ERNK raporunda gemesi ahsm iin pek tesadfi deildi
esasen.
1984 tarihnde silahl mcadeleye atlan PKK'nn, ksa vadede btn blgelerde
g ve itibar kazanmas Krt orijinli, ancak gereinden fazla karc Ceylan ailesinin
de ykselie gemesi iin nemli bir frsat olmutu. 1990'h yllarn ardndan byk
ihaleleri kapmay arzulayan bu aile efrad, doyumsuz gzlerin esaretinde ikili oyun
anlayn benimsemilerdi. Bir yandan PKK'ya yanayorlard, dier taraftan devletin
st mevkiilerinde bulunanlarla flrt ediyorlard. Yani. ayn at altnda iyi polis, kt
polis cambazl yapyorlard.
PKK asndan Ceylan ailesinin manevi deeri yoktu. Fakat olaylar geni adan
gzlemlendiinde PKK ile Ceylan ailesi arasnda ok nemli menfaat alarnn
kurulduu ve bunun da blgesel natralizmin reel politii olarak alglanabilecei pek
tabiidir. Ancak, Ceylanlar-PKK iliii maddeci anlay zerine kurulu bulunduu gibi,
bu mantk ile de idame ettirilmitir.
Ceylanlar'n devlet nazarnda itibar kazanma eilimi de bu ailenin iyi niyetine
kanmak ile tarif edilemeyecektir elbette. zellikle PKK'nn g kazand yllarda
esasen "devletin", avucuna "sus" pay eker tokuturmak istedii bir kurulutu. Fakat
kyl kurnazl yapan bu aile efrad koca pastadan uzatlan ufak bir dilimin rvet
olarak kendisine iade edilmesini kabullenmeyerek gzn diktii asl payday kapma
aray ierisine girmiti ve devletin bu cretkrla ses karmad ve hesap sahibi
olduu iin refleks gelitiremedii ve gz yumduu sre ierisindeki mevcut duruma
bakldnda aleniyet kazanacaktr.
1993-1994 yllarnn ardndan Ceylan ailesinin PKK ile de samimi balar kurduu
devlet tarafndan anlalsa da ipler elden brakld iin kimse bu olayn zerine
gidemedi. Bunun en nemli nedeni ipin ucunu bandan beri karanlarn i iten
getikten sonra da devletin tepesinde bulunmalar olarak izah edilebilecektir ancak.
Ceylan ailesi, Bat'da gelimek, tevik kredilerinden pay kapabilmek iin devletin kanatlan altna girerken, Dou'daki hisseden pay alabilmek iin ibrenin PKK'dan yana
olduunu da gzard etmemiti. Dolaysyla PKK'nn sz sahibi olduu blgelerde
PKK'ya yakn duruyorlard. Dou'da PKK'y, Bat'da devleti kullanan bu dnek aile
sre ierisinde devirme pratiine dahi ta kartrcasna bir yandan devletin kurum
ve kurulularna yardmlar yaparlarken, dier taraftan PKK'ya da belirtildii gibi silah
ve para yardm yapmaktan kanmamlard. Bunun, su unsuru olarak nce
dalara eleman katp, sonrasnda devletin helikopterine binen ikirci, aalk hainlerin
yer gstermelerinden farksz olmadm irdelemek kanaatimce doru bir tehis
olacaktr.
Behet Cantrk ve Sava Buldan'n PKK ile direkt balantlar olduu ve alenen
birliktelik saladklar da aina idi. Bu isimlerin ayn kulvarda buluup akit
yapmalarna sebebiyet veren fraksiyonel nedenler de phesiz kaderin basit
cilvelerinden biri olarak deerlendirilemezdi. Kimi ideallerinin aynas olarak grd
iin, kimi artlarn zorunluluu gereince, kimi maddi menfaatler dorultusunda PKK
ile ayn ortam paylamak durumunda kalmlard. Behet Cantrk ile Sava
Buldan'n ldrlmeden nce bulunduklar stat son savm ile deerlendirildiinde

-256-

konunun ve amalanan hedeflerin reel kaynana ulalacaktr". Nitekim bu isimleri

PKK'nn tabanna eken en can alc etken de parann kudretiydi.
PKK tarihine yabanc olmayanlar Behet Cantrk ile Sava Buldan' da ok iyi
bilirler ve ne i ile megul olduklar hakknda da sanrm bilgi sahibidirler.
Behet Cantrk, Diyarbakr Lice doumluydu. Geni bir aile kitlesine sahip idi.
ok ksa srede zengin olan tannm bir ahsiyetti. Onu nce para, sonra da lm
ile tantran sebep ise ii ve tercihi olmutu. Keza Sava Buldan' da ayn kadere
mahkum eden de bunlard.
Her iki ahsiyetin de ura gsterdii dal "beyaz ticareti" idi. Uyuturucu
maddenin her trn hem reten, hem de pazarlayan konumda bulunmulard.
Lice'de Behet Cantrk, Yksekova'da Sava Buldan uyuturucu ticaretini neredeyse
sradan bir meslek dalna dntrmlerdi. Bu iki beyaz tccarnn parladklar
yllara gz gezdirdiimizde PKK'nn da ayn srelerde Dou'da sillahl mcadelede
dorua ulatm grmemiz mmkn olacaktr. Geri beyaz ticareti, gemi mazisi
olsa da hi olmad kadar PKK'l yllarda younlam ve kr getirici hale
dnmt.
PKK'nn aktif olduu yllarda, hele neredeyse Dou ve Gneydou'ya hakim
olmuken bu ticari maksattan bihaber olmas dnlemezdi. Belki aktif anlamda
bizzat ticaretini yapmamakla birlikte tasvip de etmese dahi gelimelerin tamamyla
rgtn kontrol altnda seyir ettiini sylemek mmkndr. Binaenaleyh PKK'dan
izin almadan, rza gstermesini salayamadan bu mesleki daln blgede idame ettirilmesi imkan dahilinde deildi. Aksi durumda PKK'nn tasvibi olmakszn altrlan
Bitlis genelevi nasl kavatlarn bana kertildiyse, bu iki zatn da yuvalarnn
balarndan aa indirilmesi pek uzak ihtimal olmayacakt.
Behet Cantrk ile Sava Buldan'n ortak meslek icab birbirlerini tanma
durumlar bilinmese de aikrd ki, ayn davada da birliktelik kurmulard. PKK ile
ideolojik, politik ve mesleki gerek icab iktisadi balar oluturmulard. Krt
olmalarnn esintisi ile aktif birer militan olma yolunda raya oturduklarm da belirtmek
nemlidir.
Cantrk ve Buldan aileleri PKK'ya milyonlarca dolar para aktmlard.
ehirlerdeki militanlara barnaklar salamlard. Dalarda yaralananlarn tedavi
edilmelerinde nemli roller oynamlard. rgtn Trkiye ierisindeki yayn
organlarn legal zemine eken ve finansrln yapan aktrler arasnda
bulunmulard. Ve bunlarn 1991-1992 ve 1993 yllarnda PKK'ya en aktif destek
kan Krt i adamlar olarak nam saldklar ve yaanan srece damgalarn vurduklarnda unutulmamaldr!
1991, 1992-93 yllar hani devletin "buralara gndz biz. maalesef gece de PKK
hakimdir" demek zorunda kald, ancak gerekte bunun byle dahi olmad,
PKK'nn gndz vaktinde bile bulunduu blgelerde cirit att, araziyi istedii gibi
kulland, eylemler yapt, intikaller gerekletirdii ve gvenlik kuvvetlerinin
"kendisini Krt hisseden herkes blcdr" anlayna sahip olmas dolaysyla
ininden bir adm dahi uzaklaamad artlara gebe kalmt. Gayri nizami, harbin bir
zamanki bilanosunu tekil eden mevcut bu durum, devletin, kiilerin ne yaptna
ahit olsa bile delil yetersizliinden alkoyamad, dolaysyla iinden klmas zor
artlarn koca devleti de kart gayri nizami savaa srkledii ve bu zihniyetin rn
olarak Yeil, Alaaddin Kanat, Aslan, Adil Timurta, A. Cem Ersever, Abdullah atl.
Kahraman Bilgi, Mehmet Deveciolu gibi vb. isimlerin tredii ve ard arkas

-257-

kesilmeyen faili mehul cinayetlerin ilendii karanlk gelimelere neden olan

zincirleme vak'alara sebebiyet vermiti. Artk devletin devlet olma gereinin bir gstergesi olarak neden ve nasl sorulan sorulamaz olmutu. rtl deneklerle JTEM,
Kontr-Terr, Anti-Gerilla, TT, Hizbullah, Kart Sivil, Ajan, Korucu, Gizli Korucu,
Muhbir vb. says tam olarak tespit olunamayan legal-illegal tekilatlanmalara
bavurulmutu. Nihayetinde kimi gz altnda tutulurken, kimi evinden masumane bir
biimde alndktan sonra, kimi arkadana verdii randevuya giderken, kimi i
knda, kimi seyahat esnasnda, kimi yasak aklarn kanatlan altnda, kimi de...
avlanm, ibret olmas gayesi ile ya kk bir gletin kysna veya bir kprnn
dibine cesetleri terk edilmi halde braklmlard.
Behet Cantrk ile Sava Buldan'n da vuk'u bulan bu zincirleme cinayetlerden
yakalarn syramadklarna tank olunmutu. Ayn kaderi paylaan bu iki ahsiyetin
sonu da ayn olmas demekti bu! Ve olduka da dndrcyd.
Nitekim PKK ile gnl ba kuran ve hayatta kalmay faili mehul cinayetler
girdabna karn baaranlar, gebe kalnan olaylarn sebep ve sonu ilikisini
kurmakta gecikmeyerek, eskiden aktan ve bolca yaptklarn sre ierisinde ok
gizli ve daha nadir yaptklar gzlemlenecektir, kukusuz. Bu da, ERNK'nin iddialarn
dorular mahiyettedir.
KISIM ONBE
ERNK, zorlaan artlarn kendilerini ve almalarn sekteye uratmamas niyeti
ile bavurduu yntemi de yle aklamaktayd:
"Gizliden de olsa zengin i adamlarndan aldmz yardm ceza ve
balarla desteklemekte doal olarak da nemli miktarda partimize lojistik ve
para imkan salamaktayz."
PKK ile silahl mcadele yrten Trkiye'nin zamanla insan haklarn ihlal ettii,
ikencelere bavurduu, kilitlendii noktalarda PKK taktiini uygulayarak kendi
personellerine dahi lmcl tuzaklar dzenledii pek ok kez rivayet edilmitir.
Bu dorudur!
Devlet, PKK le mcadeleye giritii zamanlarda dnemin gereklerinin dayatmas
sonucu "er" taktiinde revizyona gidilerek kontra hareketlenmeler dorultusunda
savaan personellerini eitme gayreti ierisine girmiti. Tabii bu, bazen elde olmayan
hatalarn meydana gelmesine; ancak dava-sal bir inanc da beraberinde
dourduundan dk karakterli art niyetli insanlarn da kendiliinden beliri verme
sine sebebiyet vermiti ki, bu kuvvetlerin kmsenemeyecek nicelikte olduklarn
tehis etmek mmknd.
Sre ierisinde tercihini PKK'nn grnden yana kullananlar maddiyatta
taplacak bir cevher bularak, devleti para uruna pazarlama aray ierisine girenler
ve art niyetli ynca tezgahtarlar oka tank olunan rnekleri tekil etmekteydiler,
esasen.
Mcadele ierisinde bulunan taraf kuvvetlerin bu tr maksatl tahripkrlara sessiz
kalmas byk bir gafletti. Bylesi gafletlerin dava anlaylarn zamanla dejenere
ederek yok olua mahkum edecei muhakkak idi. Taraf olan gler buna ilk merhale
scaklnn vermi olduu heyecan ile fark etmezlerse de zamanla tank olmalar
kanlmazd.

-258-

Devletlerin bu konuda gayri nizami harp yrten kitle destekli tekilatlara nazaran
daha vasat ilerleme kaydetmesi anlalrd. nk ok byk ve ad dzenli olsa da
gerekte kontrolsz ynca muhtelif insan gcyle allmaktayd. Yani, oluum
itibar ile kozmopolit bir g olduunu iddia edebiliriz.
Gayri nizami harplere kar ayn taktiklerle misilleme yapmak gibi kontrol zor bir
temayle giren devletler, bu sava tarzn yrtecek bakaca gler oluturmak
durumundadrlar; buna da merkezi derin kuvvetler denilebilir. Devletlerin ynetim
eklinde dikte anlay sz konusu deilse -ki bir ounda bylesi bir sistem kafi
suretle vardr- ok ballk ypratc boyutlar ile aktalitesini daimi klacaktr; bunun
nn almak da tamamen hayalidir. Bu sebeplerdendir ki, devlet ierisindeki
ayrmc odaklar oluum, olgunlara srecine gireceklerdir ve ikinci bir atmann
yolu aralanm olacaktr. Buna mutedil kuvvetleri ile radikaller dengesinin kmaz
srtmesi demek mantken uygundur. Byle olunca zmszlk, kaos ve gizli
tekilatlanmalar ban alp gidecektir, gidebildii yere kadar. ayet vuk'u bulan kt
gidiata en uygun zaman diliminde zm kkten bulunamaz ise, byk bir i
kargaann yaanmas ve ortak kutsal gr olan topraklarn blnp, baka glerin
denetimine girmesi muhtemel olacaktr.
Gler atmas ierisinde rmle iyi bir kant olabileceini dndm
aadaki rnei gzden geirmekte yarar vardr.
ANEKTOD
Yllarca PKK saflarnda kaldm iin masum sivil kitle ierisine sinen pek ok
finansr birebir tanma imkn bulmutum. Byk bir yzdenin adn devlet
yetkililerine telaffuz etmedim. Nedenlerim vard. nk...
Bu finansrlerden biri de 18 Nisan 1998 seimlerinde Bitlis ili Hizan ile Belediye
Bakanln kazanan C. Akta idi.
C. Akta birok PKK finansrnden farkl bir izgide bulunuyordu. O, sadece
lojistik destekleyici veya eleman temincisi deil, aktif bir militan gibiydi. Eylem planlan
hazrlyor ve hatta bilfiil eylemlere dahi itirak ediyordu. Bir bakma PKK'nn sivil
giyimli militanyd demek de mmkndr.
1991 ylnda Hizan ile merkezinin baslmas eyleminin planlaycs konumunda
bulunmutu.
Hizan-Sanl yol gzergahnn PKK militanlannca kesildii nokta olan Pra Aze
kprsnn zerinde minibste yolculuk yaparken rgt elemanlarnn yolu
kapamas ve aracn mecburen durmas zerine yakalananlar arasnda bulunan
Hizan merkez nfusuna kaytl Biar zdemir'in olayn vuk'u bulmas ile ilgili savclk
ifadesi ilgintir; ayn derecede de olaylarn kaynam tekil etmektedir. Biar zdemir
ifadelerinde yle demitir:
"Ben, ceviz almak amacyla gittiim Sanl'dan dner iken aracmz Pra Aze
zerinde PKK'llarca durduruldu... Bu yol kesme eyleminde... korucu olduumu
sanan terristler beni ldrmek istediler. Fakat arkamzdan gelen baka bir aratan
indirilen Tahir Aa'nn olu Agit, benim, kendilerinden olmadm syleyince beni
ldrmekten vazgetiler.. lerinden birini tamdm. Adnn Salih Sinegir (K) olduunu
onlar aralarnda konuurken rendiim bu kiiyi birka gn evvel C. Akta'n
"Spermarketimde grmtm."

-259-

C. Akta'n, bu eylemin ve Hizan basknnn planlaycs olduunu biliyordum.

Ancak Biar zdemir'in bu ifadeleri. olaylar daha aydn klp, anlalr ekilde
ispatlam olmaktadr.
Hizan-Sanl yolu zerinde gerekletirilen eylemde yakalanan yolcular arasnda
bulunan biri uzman avu ve Biar zdemir'i kurtaran korucu yakm Agit olmak zere
ok sayda korucunun da ldrldn belirtmek gerekmektedir.
C. Akta, 1992-93 yllarnda Hizan-Tatvan, Tatvan-Van karayollarnn
kesilmesine itirak etmi ve bu eylemlerde maske giyinmek suretiyle yakalanan
sivillerin kendisini tanmasna imkan brakmayarak asl grevini, yani, yakalananlar
arasnda, devlet ile iliki ierisinde bulunan devlet yanls kimseleri tehis etme
ilevini icra etmiti. Bu eylemlerden birinde firma adn hatrlayamadm bir otobs
yaklmt.
1993 sonbahar ay ile 1994 baharnda Hizan ile merkezine yaplan iki ayr
basknn planlaycln yapm ve bu eylemleri gerekletirmek amacyla ile
merkezine indirilen drder kiilik iki ayr gruba sivil elbise temininde bulunmu,
bunlarn, eylemin gn ve saatine kadar ile merkezinde gizlenmelerine yardmc
olmutu.
Sz konusu iki eylem de gerekletirilmi olup, krsal elemanlar bu eylemlerde
kayp vermezlerken, yaplan saldrlarda zamann Hizan ile Jandarma Blk
Komutan Yzba Murat Aker karn kasndan yaralanm, bir sivil vatanda
hayatn kaybetmi ve bakaca da yaral bulunduu rivayet edilmitir.
C. Akta, eylemsel faaliyetlerin yansra ilettii sper-marketinden krsala erzak
temin ederek, ayn zamanda bu ilikiyi ticari bir maksat haline de dntrmt.
Bazen Tatvan-Dnerta kyne yakn noktalarda rgte ziyaretler gerekletiriyor,
buralarda birka gnden fazla militanlarla beraber kalabiliyordu.
Yapt faaliyetleri bir sre sonra deifre olan C. Akta, Hizan le Jandarma
Komutanlnca birka kez gzaltna alnarak sorguya ekilse de bilgi szdrmamas
ve zerine ifade verecek birilerinin kmamas nedeniyle her defasnda serbest
kalmay baarmt.
Geirdii gzaltlara ramen, C. Akta rgt ile balarn koparmak bir yana
dursun faaliyetlerini daha ileriye gtrerek am'a gitmi ve burada calan ile
grmeye abalamt. calan ile grp gremedii bilinmese de sonrasnda
yurt dna kat ve Almanya'da H.D. isimli birinin evinde (6) ay boyunca kald ve
H.D.'nin ifadelerine gre, Almanya'da da rgtn dzenlemi olduu enliklere
katld anlalmtr.
C. Akta'n Almanya'ya gittii srece kadar PKK'ya salad istihbarati bilgiler
nda yaplan eylemler sonucu N. Aydn isimli bir marketi yaralanm, drt sivil
ldrlm, yine ok sayda korucu ve askerin yaam son bulmutu.
ok tuhaft!.. Sonradan, ne hikmetse deiime urayan C. Akta, Trkiye'ye
dnmek gayesi ile lmne bal bulunduunu iddia ettii PKK'ya srt dnerek
gvenlik kuvvetlerinden birka subayla pazarla oturup, verecei bilgilere karlk
iledii sularn af grmesini isteme cretkrln gstermiti. Subaylar, C. Akta'n
PKK'ya sadece lojistik kaynak saladm zannettiklerinden olsa gerek bu talebe
mutedil yaklamlard.

-260-

C. Akta, Almanya'dan dner dnmez sulu susuz ayrm yapmakszn PKK'ya

her kim bir lokma ekmek verdiyse ikayete koyulmu ve saysz insann filenmesini
salamt.
Ve gelelim sadede...
C. Akta'n Hizan'a dndn uzun sreden beri il dnda bulunmam
dolaysyla 1999 ylnn Nisan aynda yaplan seimlerden sonra renme imkan
buldum. Bana verilen bilgilere gre; C. Akta, Hizan ile merkezine belediye seimlerine girmek iin varmt. Kann be kurua veren birka ile ileri geleninin arkasna
da snmay baaran Akta, yerel seimlerde resmen adaylm aklam ve
aleyhine alan her kim varsa tehdit ettirmi veya dvdrtmt. Hatta yle ileriye
gitmiti ki, Hizan Hkmet konanda memur olan F.A. isimli gle yzl, iyi kalpli
daima mazlumun yannda bulunan mert bir grevliyi, yaptklar ispiyone pratiini
tasvip etmedii ve bu sebeple kendisini desteklemediinden stelik kaymakamln
hemen dibinde kendisi de bulunmak zere kiiyle beraber epeyce hrpalatmt.
Ahalinin iddiasna gre, bu olayn akabinde Cumhuriyet Basavcs A.A. ile
Garnizon Komutan Albay M. D., C. Ak-ta' tutmu ve Kaymakam . ., adalet
arkn zalimlere anak tutarak, kapsna dayanan F.A.'ya;
"Bouna ikayet etme!.. Bu konuyu kapatn!", diye utanmadan bir de talimat
vermiti.
Nihayetinde milleti dvdrterek, svdrterek dize getiren Akta amacna
ulamt.
Hizan'da vuk'u bulan olaylar binlerce kilometre uzaklkta kulama fslt eklinde
ksa sre sonra ulaverdi. Olduka meraklandm. Bir an evvel Hizan'a gitmeye ve bu
kt gidiata mdahale etmeye karar verdim.
Hizan'a vardmda bir kesimi korkmu, aresizlik ierisinde kalm bulurken, ikili
oynamaya alm ahsiyetleri ise, rantn salad kazanmlardan tr rahat
buldum. Beklemedim; aratrmaya koyuldum. C. Akta'n zulmettii... insanlarla
oturdum; dinlemeye koyuldum, onlar. Her konutuum, devlet babann Akta'a bel
verdiim, bu hakszl ancak benim zebileceimi anlatyordu.
Doruydu! Bu vaheti ancak ben analize edebilirdim.
C. Akta, bir sr askerin kanm aktmt... ve bu kann zerine tkrm bir
unsurdu. Her ne kadar bilgi verip. PKK'ya kar refleks gelitirip sonradan sava asa
da bunlar kendi karlar iin yapt ve aslnda pimanlktan zerre kadar bir esinti
zerinde bulunmad gn gibi ortadayd.
Peki, yleyse bir Albay'n, bir Basavc'nn, bir Mlki Amir'in nasl olurdu da bu
adam destekledii dnlebilirdi? stelik bu adam yaptklarndan dolay yarg
nnde hesap da vermemiti.
Hemen kaymakamlkta soluu aldm. Kaymakamn huzuruna vardm. ayn
yudumladm nce... Kendisine gayet alicenap tavrlar ierisinde C. Akta'n gemiim
anlattm. Ve son vuk'u bulan vak'alardan duyduum rahatszlklar dile getirdim.
Anlalan Kaymakam, destek kt C. Akta' yalnz benden dinledii kadaryla
tanmyordu.
Hiddetlendi!..
Bir gn sonra... Albay telefon etti bana.

-261-

Albay, memleketime geliimi Kaymakamdan rendiini sitem edercesine anlatt:

"sterseniz size de urarm," dedim.
Kabul etti.
Vakit geirmeden evden ayrldm. Bulabildiim ilk ticari araca atlayarak garnizona
gittim. Nizamiye giriinde bekletilmeden arala ieri girdim.
Tek bama dorudan Albay M. D.'nun odasna doru merdivenleri kyordum ki,
ayanda terlik ile "Kyafetini dzelt" yazl aynann karsna gemi elini yznde
gezdirir vaziyette durduunu grdm. Duraksadm biraz. Bir an iin gzlerimin nne
gle, dnyalar tatls Yarbay Sadi. Yzba Murat, Yzba Nevzat, Albay dris, Fuat
ve Cengiz Paalar geldi.
Gzlerim doldu. im szlyordu. Halk kazanmak uruna o kadar abalamlard
ki, bu idealleri yolunda kimi vurulmu, kimi dalarda gnler boyu a gezmeye raz
olmu, kimi yllar boyu siyasetilerin grevi olmasna ramen nizamiyelere doluan
gariban kylnn alna, (yol)suzluuna, susuzluuna, elektriksizliine,
telefonsuzluuna, eitimcsizliine ve savunmaszlna derman olmak maksadyla
durdurak bilmeksizin bazen ev yz gremeyip makam odalarnda sabahla m iar di.
Ve imdi!..
Albay M.D. kimlerin emeinin zerinde oturduunun herhalde farknda bile
deildi. Oysaki, lafa gelince ahkam kesmekte zerine adam bulunamayacakt.
Kimbilir ka adet kahramanlk destanm mitomani esastan zerine kurulu hazrlayabilirdi L
M.D. ile nceden de grmlm vard. Beni merdivenlerin zerinde grr
grmez skuneti bozmadan odasna girdi; ben de ardndan...
Tokalatk:
"Hogeldin," dedi. Oturmam istedi. Oturdum. ay ve eker ikramnda bulundu.
Hal, hatr sormalar esnasnda konu, dnd dolat C. Ak-ta zerine getirildi.
Biliyordum, zaten bu sebepten orada oturuyordum:
"Komutanm yanl yoldasnz! Bu adam ikili oynayan eli kana bulam bir
kimsedir," dedim.
Sakin duruyordu, Albay.
grnyordu. Devam ettim:

lk

balarda

dinlemede

kalmay

tercih

etmi

"Duydum ki siz, C. Akta' destekliyormusunuz! Sizin bylesi siyasal

dncelere ynelmeniz dorusu endie vericidir. Bu davranlar bizi kar karya
getirir."
Albay, byk bir zgven ierisinde duruyordu:
"Ben kimseyi desteklemiyorum," dedi. Ayaa kalkt, arka odasna geti; eline
tututurduu bir dosya ile dnp, yerine oturdu. Dosyay eliyle havaya kaldrd:
"Ben kimin ne mal olduunu biliyorum. Bak! Burada ne yazyor?!"
Elindeki dosyay aralad, nme koydu.
Aya kalktm. Glmseyerek dosyaya gz gezdirdim. Dosya iinde isimler listesi
vard. lede neredeyse kim var kim yok, her ileri gelenin ad geiyordu. Listedeki

-262-

isimler alt alta yazlmt. Kiilerin ad, soyad, meslei ve gvenlik glerine gre
konum belirtiliyordu.
Kukusuz listenin hemen ikinci srasnda yer alan Akta ismi gzlerime ilk
arpanlarndand. Zaten Albayn da bunu maksatl yaptn bilmemek aptallk olurdu.
"C. Akta -Belediye Bakan- PKK rgtne yardm ve yataklk yapt syleniyor"
eklinde bir eydi, bu!
Yzmdeki tebessmde hi zlme olmad. stiyordum ki, bu tebessmmle
grdklerimi hi inandrc bulmadm anlasn, Albay M.D. Bunu anlam olsa
gerekti, biraz kzard.
Esasen hazrlad liste, onun basit savunma mekanizmalarndan biriydi.
Hazrlanmasnn nedeni ise, muhtemelen C. Akta ile ilgili ilikisinin bir st komutan
tarafndan duyulmas halinde;
"Bakn komutanm.. Bu konu ile ilgili dosyam var... Bu adamn terrist olduunu
dosyada belirtmiimdir... Ona yaklamann, azndan bir laf koparma gayesinden
ibaret olduunu samimiyetle syleyebilirim," cevap hakknn domas iindi.
Nitekim Albay'a;
"Madem byle dnyorsunuz; acaba bu davranlarnz neyin gstergesidir?",
diye sordum.
Albay'n cevab olduka ilginti:
"Azndan daha baka nasl laf alabilirim ki?"
Bu cevap soru ierikli idi. Zaten bandan beri istediim de byle bir cevap
vermesiydi. Onu bu ekilde daha iyi sktrabilirdim. Aramzda yle bir tartma
yaand:
"Yolu var, komutanm. Hem yle gnler boyu da uramanz gerekmeyecek.
Zaten azndan alsanz ne yazar ki? Bunun hibir hukuki deeri olmadn sizin
bilmeniz lazm."
"Nedir; dediin yol?"
"Ben, C. Akta'n PKK ile giritii eylemleri ve konumunu belge, bilgi ve tanklarla
yer ve zaman gstererek ispat edebilirim."
Hakikaten elimde belge ve tanklar da vard.
Albay kalarm att. Bedenini ter bast yz ifadesinden besbelli idi. Hemen bir
sigara yakt:
"Sen hibir ey yapamazsn! Benim desteim bu konuda sana olmadan adli
merciiler sormaz m ki; bu gne kadar neredeydin?!"
"Sorarlar komutanm. Cevabm aktr. Bunu siz de biliyorsunuz. Bu unsuru
grmeden, hali hazr yakalanmasn salayamadan nasl adli merciilere bavuraym?
Hem beni krsala srkleyip, ardndan sizinle altn rendiim adamn bile
yakalanmas mmkn olmad. Hani nerede? O da mehul!"
Aramzdaki szl savaa dtmz dalgnlkla saatlerin epeyce ilerlediini fark
edememitim bile. Hava oktan kararmt. Konuyu bir noktada kapattktan sonra
ayaa kalktm:

-263-

"Biraz geciktim. Ailem imdi merak etmitir. Burada olduumu bilmiyorlar.

Msaadenizle ayrlmak istiyorum," dedim.
Albayn huzurundan ayrlm souk olmad. En azndan d grnmmz yle
idi. Nedense bu adamla her grmemizde ok sert tartmalara girer, ancak ayrl
safhasnda o hep yumuard. Bazen espriler dahi yapt olurdu.
Albayn dedii gibi, o gne kadar elimde belge, bilgi ve tank mevcut iken neden
adli mercilere bavurmadma da aklk getireyim:
Ben, krsaldan indiimde Nisan 1999 seimleri sonlarna doru bu adamn yurt
dnda bulunduunu ve bu sebeple adli mercilerin bu konuda pek bir ey
yapamayacan dndmden ve bir daha da lkeye geri dnmeyeceine ynelik
duyumlarn arlk kazanmasndan dolay su duyurusunda bulunmay askya
almtm.
kincisi, elimde bilgi ve belge vard, var olmasna da, ikinci bir tank ile bunlarn
teyit edilmesi artt. Elimde sadece tank olarak itiraflar bulunuyordu ki, bunlar da
maalesef analarn boyayp babalarna pazarlayan cinslerdendi. Bazlar bildiklerini
ancak para karl satar veya unutmaya alrlard. Nitekim hakllm blm
sonunda daha iyi anlalacaktr.
Evime dndmde oturup dndm. Bu gidiata mutlaka "dur" demeliydim.
Gece on gibi kapm alnd. Gelen ocukluk arkadam idi. Kapdan ieri girdii
gibi;
"Vay bahtsz vay, insan gelir de bir haber uurmaz m?", diye nce bir sitem etti;
sonra boynuma sk skya sarld.
Onu grdm iin ben de sevinmitim. Kkken birbirimize ok svsek de yine
dayanamaz kouverirdik birbirimize. Epeydir gremiyorduk, oturduk. Bir yandan
aylarmz yudumladk, bir yandan anlattk gemiimizi kahkahalar ierisinde.
Konu bir an deiti.
Arkadam:
"Ortalk hep sen geldiinde hareketlenir u tatsz memlekette. Bu gnde garip bir
hareketlilik sezinledim, iime inan sen dtn. "nallah yledir, gelmisindir" diye
dnyordum ki, karma gelen tandklardan biri bana senin burada olduunu
syledi."
"Nasl bir hareketlilik bu?"
"C... iin geldiini sylyor herkes. O'nu devlet de. PKK'da halledemedi." Kalarm
attm: "yle mi?" "Evet..."
"Peki, sen ne dnyorsun? Bu adam bunca insann kanna girdi; biliyorsun!"
"Valla onun urasn, burasn bilmem ama, C..'in korkusundan donuna ettiini
sylemek mmkn. Bu adam yzlerce insan seim ncesi tehdit etti. Hatta yle ileri
gitti ki, seimlere hile katp "zafer" ilan ettikten sonra bir de kalkp, "grlecek daha
kan hesabmz var" dedi. Komutan, savcs, kaymakam hep narayla satn alnm...
Fakat yine de senin bir adn hepsine yetiyor be Sami!"
"C., ne yapyor?"
"Az nce eczanelerinin nnden getim. erisi tklm tklm olmutu."

-264-

- "Ne konuuyor olabilirler?"

- "Seni konutuklar kesin. Balarna bela olacam biliyorlar.
- C.., kurmaylarna srekli ay ikram ediyordu!"
- "Seime hile kattn syledin!"
- "Evet..."
- "Anlayamadm; nasl bir hile?."
- "Duymadn m, yahu? Bu olay sar sultan bile duydu!"
- "Ben duymadm."
- "Seimlerde C... ift oy kulland. Hile yapt."
- "Peki, devleti temsil ettiine inanan kiiliksiz yaratklar nerede idi?"
- "Bu adamn 'ift oy kulland aa kt. le Seim Kurulu su duyurusunda
bulundu. Ardndan ikayet geri alnd."
- "Dava almad m?"
- "Basavc A.A.'n rvet yedii iddia ediliyor. Keza davay amadan takipsizlik
karan verdi."
- "Veremez ki!.."
- "Savc, git; yerine bakas suu stlensin!" demi. O da yeeni Z. Akta'
gstermi.. Z.., savcnn yanna gidiyor; prosedr reniyor ve suu stleniyor."
- "Vay be! Devlet, bu kadar rm m, ya?"
'Sen ne diyorsun Sami?! Bu adam Albay'a da finansrlk yapyormu..."
- "Bir Albayn finansr eli kanl bir kimse, ha!.. PKK'ya ticari maksatl
yaklaacaksn, bir sr askerin, korucunun lmne neden olacaksn, zorla aldrttn
bir lokma ekmein sahibini ispiyon edeceksin, adam vurup, fesat katp seim
kazanacaksn ve devletin bir Albay ile bir savcnn etei altna snacaksn; yok
arkada! Kabul etmiyorum!"
Arkadamn yanma gelii faydal olmutu. Biraz daha hrslanmtm.
Bir gn sonra C. Akta'n kirli amarlarn ortaya dken bir su duyurusu
hazrladm. Dilekemi Van Devlet Gvenlik Mahkemesi Basavclna hitaben
kaleme aldm. Tank gstereceklerim ifade verirler miydi? Bilmiyordum ama, C... ile
birtakm faaliyetlere girimi bulunan Akbyk nfusuna kaytl S. Korkmaz' ve sivil
vatandalardan Biar z-demir'i, Orhan cal', Senar Bulduk'u "konu ile ilgili bilgileri
bulunmaktadr" diyerek tank gsterip, Van Devlet Gvenlik Mahkemesi'ne davay
tadm.
Su duyurusu ieren dilekemi nbeti savcla iade ettim. Kendisine ifayen de
Garnizon Komutam ile Basavc A.A.'n bu adama destek verdiklerini, tanklarm
tehdit ederek ifadelerinden vazgeirtebileceklerini, bu sebeple bu durumun zerinde
de ayryeten durmalarn arz ettim.
Van'a gidiimin ve DGM'ye bavuruumun duyulmasyla C. Akta, belki de hi
olmad kadar huzursuzluk duymutu. Tahmin ettiim gibi nce Albay'a ve sonra
Basavc A.A.'a komutu. Onlardan yardm dilenmiti. Tabii olayn bir de bedeli
vard. Niye kelin olunu baka amalarla korusunlar? Kara kana kara gzlerine

-265-

hayranlklarndan olamazd herhalde! Bir gece vakti Kaymakamn evinde Basavc ile
Ai-bay' arlayan C. Akta, onlara gzel bir ziyafet ektirmiti. Bu yoldan kldnda
kaymakam da kendilerine benzettikleri besbelli idi. Ziyafetin ertesi gn Akta'n
Basavcnn makamnda sabah 8:30'dan len paydosuna kadar beraber kaldklar
ve hatta bu vaziyetten gizliden ikayeti olan daire personelleri evraklarnn dahi bu
"ok gizli" grmeden dolay imzaya sunulamadn irdelemekte idiler.
Belliydi ki tela artmt. Bir Belediye'de, bir Kaymakamlk'ta, bir Savclk'ta bir de
Garnizon'da st ste zirveler yaplyor ve C...'i benim (devletin) elinden nasl
kurtaracaklarm hesaplyorlard.
Kukusuz benim zerime gelmekten korkuyorlard. Bu taktiin geri tepeceini
biliyor, durumdan bakaca devlet yetkilisinin duymasndan da endie ediyorlard. Ne
de olsa devletin maal adamlarydlar. Ama ne adam?! Bunlar olsa olsa parann
adam olurlard. Valla bir sava ksa cepheden ilk bunlar kaarlard.
Bir aylna memleketten uzak dtmde aldm bir haber mit verici, bir
haber de artcyd.
mitverici haber, o sralar Tekirda erkezky'de askerlik yapan tanklarmdan
S. Korkmaz'n talimatla istenilen ifadesinin bulunduu yere gittii ve S. Korkmaz'n
vicdannn sesini dinleyerek C. Akta'n zerine ifade verdiiydi. C. Akta'n rgt
ierisine girip, ktn dorulamt.
DGM Savcl Hizan'a da talimat yazarak C. Akta'n ifadesinin alnmasn
istemi... Tabi doal olarak bu talimat ilk bata A.A.'n eline ulam.. O da C. Akta'
ararak "durumun kritik sana kalan tek ey yalanc ahit bulmamdr" demi... Baka
tanklarn ifadesine gre; itiraf olduklar zamanlarda gittikleri operasyonlarda
kylere girip, kylnn karsna, kzna sarkan B.A., H.A. ve Z.. bu nedenle Yarbay
Sadi Bilgi tarafndan cezaevlerinden alndklar gibi cezaevine geri gnderilen bu,
analarn boyar babalarna peydahlar cinsten itiraf haysiyetsizler, hi DGM
tarafindan talep edilmemesine karn nce gece vakti C..'in evine gider, burada bir
miktar para alr, yemek yer ve ne syleyeceklerine dair anlarlar; ardndan byk bir
su ileyerek talimatla istenen ahsn ifadesine ek ifade alarak sann tan
konumunda ifade tutanaklar hazrlanr.
Dorusu savc A.A.a ekmeini yedii vatanna ihanet ettirme enerjisini ykleyen
kuvvet hl meraklarm arasnda olmakla birlikte, Y. zdemir isimli bir mobilyacdan
belediye adna Savc A.A.'a hediye amal mobilya eyas alnd bilinmekte,
ayryeten Albay ile Savc'ya ykl mebla da para-sal akm saland rivayet
edilmekte idi.
Baka trl dnmeyi arzuluyorum esasen lakin bunca kirli ilikiler a daha
baka nasl deerlendirilebilir ki?
Bir gece yans yaplan operasyon sonucu yalanc tanklk yaptrtlan haysiyetsiz
itiraflar, C. Akta'n namuslu bir adam olduunu, rgt ile ilikisi bulunmadn
ifade etmilerdi. Hayret! Mneccimler miydi; neydi bunlar? Hem, biri sadece alt ay
dalarda kalm, dierleri de C. Akta'n faali-yet gsterdii sahada hi
bulunmamlard.
H.A. isimli itirafnn yakn arkadalarnn bulunduu bir ka ortamda yle bir dil
dkt rivayet edilmekteydi ki. bu, olaylarn seyrini biraz daha ayyuka
karmaktayd. H.A.. yle bir dedikodu yaymt:

-266-

- "Sami'nin inadna C. ..'i destekliyorum. Onun elini att her alanda baarl
olmas zoruma gidiyor."
Evet, beni ekemiyorlard.
C. Akta, ayn yolun yolcusu misali sk skya sarld itiraflardan mitvar
olmutu. Ne yapsn? Tek umut kapsyd onlar!
Her ne olursa olsun vermi bulunduum ikayet dilekesini boa kartmak
amacyla beni yalnzla iteklemek ve tanklara geri adm attrmak zorunda
bulunuyorlard. Nitekim szn bir yapan bu ebekenin etkin yelerinden M.D., tank
sfatyla bulunduu birlikten ifadesi alnan S. Korkmaz'n caydrlmas iin bask ve
tehdit planlan dzenlemi ok ksa sre ierisinde de bunu uygulamaya sokmutu.
Bir sabah vakti S. Korkmaz'n asl ikamet ettii Akbyk kyne askeri konvoy
oluturmak kouluyla gitmi... Akbyk, korucu ky idi, ayn zamanda. ou S.
Korkmaz'n akrabas olan Hac A. Korkmaz olmak zere kyn ileri gelenleri biraraya
toplanarak evvela derinden ho bir sohbet yapmlar, Albay le. Albay, hem ay
yudumlam ve hem de ikramlar kabul etmi. Sohbetin doyumuna ulaldktan sonra
kyn en etkili ismi olan Hac A. Korkmaz'a dnm, Albay:
- "Hac! Seninle biraz yalnz konualm." Hac:
- "Olur, kumandan bey!"
Albay, Hac'y ekmi bir keye, telkinlerde bulunmu nce! Sonras malum
konu yine bizimkine... dnm.
Albay:
- "Hac! Sen akl selim adamsn. C... sana kar bir eeklik yapm... Brakn bu
dmanl! Kendisini benim ayama att! Ben de senin ayana kadar geldim.
Getireyim onu; elini psn, bansn! Olur mu?.."
Hac, mert bir slup taknm.. Yllarn vermi olduu airet liderliinin
zgveniyle Albay', kibarca gnderme yaparak red etmi..
Hac:
- "Olmaz, kumandan bey! Benim onunla ahsi bir dmanlm yok! O, evinde,
ben, evimde oturalm. O bir terrist! Benim bir sr korucumun ehit dmesine
sebebiyet vermi... Ben, bir terrist ile kesinlikte muhatap olmam!"
Albay, beklenmedik bu cevap karsnda duraksam... Ezilmi.. Bzlm..
Kzarm...
- "Ya, yle mi?"
Sonra tekrar dnm Albay:
- "Sizi ziyaretime bekliyorum."
Bar kaplarnn aralkl kalmasn salam Albay. Geldii gibi, Garnizon'a eli
bo geri dnm.
Albay, birinci giriiminden sonu alamam.. Herkesi kendisi gibi bildiinden mi,
yoksa omuzlan zerinde bulunan yldzlara dayanarak ykseklerden umay
hesapladndan m bilinmez; ancak bir ekilde szn dinlettirebileceini
zannetmi... Fakat Allah'tan baka hi kimseden korkmayan Akbykllar'n

-267-

mertliklerini, yiitliklerini anlalan hesaba katmam olsa gerekti ki, hi beklenmedik

sonulara katlanmak durumunda kalmt.
Bir de derlerdi ki;... Krtler blcym!..
Aradan birka gn getikten sonra Hac A. Korkmaz' makamna davet eden
Albay'a jest yaplarak yanma ziyarete gidilmi... Tabii misafirlerini makamna gayet
kibar kabul eden Albay, her iki taraf asndan da aktel olan konuyu konumu
bolca.
Sonradan rendiim kadar ile C. Akta ile Albay M.D. her gece buluuyor,
kafay buluyorlarm...
Makamnda da ayn konulara deinen Albay'n slubu pek airet reisinin houna
gitmemi gitmesine de yapacak bir eyleri de bulunmadndan konunun zerinde
onlar da durmak zorunda kalm...
Sekterist Albay, daha nce de itiraflar nasl ldrttn, Yksekova'da -ki bu
kendi sylemi idi- bulunurken sivil PKK sempatizanlarn nasl ortadan kaldrttm
birok kez yzme kar anlatmt.
Yalan myd yoksa doru mu?
Fakat iinde muhafaza ettii caniyane tavrlar adeta sohbetlerimiz esnasnda
kantlanmt.
Albay'n Hac ile derinletirdii sohbetin arasnda konuyu C. Akta olayndaki ba
aktre, yani bana getirmi..
O'na unlar sylemi:
- "Siz, Sami'ye inanmayn! O, insanlar kullanmay sever! Sizi de, kullanyor!
Kendinizi kullandrtmayn! Aslnda onun hakk bir kurundur!!!"
Bir Albay'n bu kadar byk bir terbiyesizlii kendisine yaktrmas dorusu
kabul edilebilir gibi deildi.
"Sami Demirkran gibi nice kahramanlklara imza koymu efsanevi bir ahsiyetin
koruyuculuuna soyunmas gereken faili mehulc Albay bo bulduu meydanda
atp dururken, airet reisi mertliim bir kez daha ortaya koyarak Al-bay'n slubunu
ayn anda bozmu...
Hac:
- "Kumandanm bu Sami ile ilgili bir olay deil! O, grevini yapm... Bize bir
zorlamas olmad!
Albay, artk anlar ki, gzel bir slup ile ii halledemeyecek; misafir ettii Hac'y
memnuniyetsiz bir sima ile yolcu etmi.
Ve Albay, olayn zln eski
salayabileceini dnm olsa gerekti.

hrnlklarn

tekrardan

uygulayarak

Albay, herhalde makamnda konuulanlarn drt duvar arasnda kalacan

zannetmiti ki, bu kadar rahat szckler sarf edebilmiti. Oysa, Albay'n szlerinden
haberdar olmam fazla uzun srmedi. Durumdan haberdar edildiim srada aile
efradmn da Albay tarafndan ve dier terr odaklan tarafndan tehdit edildii
duyumunu aldm. Bunlar; beni ileden kard. Geri onlarn kllarna dahi
dokunamazlard; ama, benim asl korkum kahpece komploya getirilmeleri olasl idi.

-268-

Bu olasln aklma gelmesinin sebebi, yine Albay'n aile efradndan biri ile
konuurken sarf etmi olduu u szlerdi:
"Biliyorsunuz; bakarsnz hi beklenmedik bir arama gerekletirilir ve bu
aramada bizi artacak olan bir eyler kabilir!.. Mesela; rgt dokman, eroin
falan!.."
Malum bu szler pek hayra almet deildi. Endiem de bundan kaynaklanyordu
zaten. Durmadm. Derhal memleketime dnmeyi ve gelimeleri yakndan takip
etmeyi kararlatrdm. En azndan memleketimde olmam entrikac, eli kanl katilleri
korkutuyordu. Zira, onlarn bir yapacana benim be yapacam gayet iyi biliniyordu.
Dnm, her zamanki gibi memleketi baya hareketlendirdi, yine. Beni
destekleyen yakn evremin de dnmden mutlu olduunu belirtebilirim. Ne de
olsa hakszl ve adaletsizlii bir kazan yolu olarak seenlerin ve bu uurda insan
kan dklmesine sebebiyet verenlerin haklarndan ancak benim geleceim
sanlyordu. Dnmn ilk gnn dinlenerek geirmeyi tercih ettim. Evime
kapanarak gzel bir yemek yemeyi, ardndan demli bir ay yudumlayp yatamda
tembellik yapmay, ertesi gne din bir ekilde balamann gerei olarak grmtm.
Memleketime dnmn ikinci gn idi. Tandk bir kahvehanenin kesinde
oturmu arkadalarmla strateji tespiti yapyordum. len saatleriydi. Cep telefonuma
ar brakld, cevapladm. Beni destekleyenlerden biri... Benimle ok acil grmek
istediini belirtti... Konuurken heyecanlyd. Syleyecekleri nemli olabilirdi. hmal
etmedim. Derhal grebileceimizi ilettim.
Beni i yerinde bekliyordu. Yanma aldm bir arkadamla makamna vardm.
Tek bana oturmu sigarasn tttryordu. Beni grnce yerinden firlad. nce
gzel bir san-lverdik. Gzlerimi, gzlerimin iine diktim. Kafam hafiften dikerek,
kalarm attm. Glmsyordum da:
- "Ee, ne var, ne yok garda?"
- "Vallahi bildiin gibi! Srnyoruz be Sami!.."
- "Herhalde beni srndn iin artmadn, deil mi?"
Buna glnrd. Bir anda hep beraber kahkahalara boulduk. Zaten istediim de
buydu! Moral kazandrmak istemitim, nemli konuya girilmeden evvel arkadama.
Kollarm atm:
- "Bu kadar glmek yeter arkadalar..."
getirdi. Ancak nce:

Arkadam konuyu sadede

- "Ya, th!.. Unuttuk, deil mi? Ne iersiniz, arkadalar?", diye sordu.

Bir espri daha yapaym istedim:
- "Hay gzn sevem. Nihayet hatrladn. ay isteriz, ay!"
Hemen telefona sarld. ay istedi.
- "Demli olsun bari!", dedim. Kafasn sallad, glmseyerek;
- "Aman, demli olsun!, dedi, O da aycya.
Birka dakika nedense hava duruldu, suskun kaldk. Tavan kan aylar getirilip,
nmze konduktan sonra birer yudum aldk ve tekrar konumaya baladk.
- "Evet, dinliyorum seni...", dedim. O da;

-269-

- "ey, sana syleyeceim nemli bir mesele var," dedi.

- "Nedir?.."
- "Seim ile ilgili!.."
- "Evet..."
- "Seimde, duydun mu, bilemiyorum ama byk bir hile yaand."
- "Ne hilesi?"
- "Seim gn C.. Akta ift oy kulland!"
- "Olur mu yle ey?! Duydum; bir rivayet esnasnda Pek inandrc gelmedi
dorusu."
- "Emin ol! C., ift oy kulland. le Seim Kurulu bunu tespit ettikten sonra su
duyurusunda bulundu. Fakat sonu alnamad."
- "Neden?"
- "Biliyorsun, senin meselene engel olmak isteyen savc A.A. onun adam. Biraz
akl verdi O'na. Git, yerine biri suunu stlensin" dedi. O da, yerine Z. Akta'a
gsterdi. Doal olarak C... takipsizlik karar ald. Z., hakknda da dava
ald."
- "Nasl olacak bu imdi?"
- "mza incelenecek. mza Z..'inde olmad iin. O da paay yrtacak."
- "Bu savc vatan haini mi, yahu?"
- "Maalesef!.."
Aratrdm sonradan. C. Akta gerekten hile yapm ve Basavc A.A. bu
hilenin rtbas edilmesinde nemli rol oynamt.
Dnyorum da; kutsal vatann bir "Basavcs" byle yapyorsa, vatanda ne
yapard acaba?
yicene doldum. Telefona sarldm. Kaymakam aradm. Randevu isteyerek
yanna ktm. O sralar askerlik vazifesini tamamlayarak memleketine dnen S.
Korkmaz da yanmda bulunuyordu. Kaymakam bizi bekletmeden yanna kabul etti.
Tokalamamz baya souk oldu. Henz yeni oturmutuk ki, sze ilk Kaymakam
balad:
- "Sami! Biraz hata yapmsn herhalde?"
- "Hangi konuda?"
- "C... ile ilgili canm. Albay konu ile ilgili ok rahatsz. Bir de memleketi huzursuz
ediyormusunuz. Aabeylerin kahvehane kelerinde vururuz, krarz gibisinden
laflar ediyorlarm... Bakn, ben tarafsz olmaya alyorum. Ama daha fazla ileri
giderseniz mdahale ederim."
Kaymakam ite byle yekten girdi. Anlalan beni daha tanyamamt. Tabii bu
lafn altnda kalacak deildim. Tehditvari szlerine ok sert bir slup ile rest ektim.
Kalarm attm. u szlerle haddini amamasn telkin ettim:
- "Kaymakam bey ben kimseden korkmuyorum. Kimin elinde ne varsa sakn ha
ola ardna brakmasn! Ben kimse ile ilgili hibir hata yapmadm; yapmam da! Akta'a
hibir dmanlm yok! Sadece, ben cezam ektim; o neden ekmiyor?" diye

-270-

adalete kotum. Hem sizi neden ilgilendiriyor?! Bu, benim meselem. lgilendiriyor olsa
bile ortaln bulanmasna neden sebebiyet veriyorsunuz? Olay DGM'ye intikal
etmitir. Eer susuz ise kurtulacaktr. Yok, gerekten suluysa vallahi artk ne sizin,
ne de Albay'n gc cezasn ekmeye mdahale etmeye etmeyecektir... Yoksa siz
adalete gvenmiyor musunuz?!
- "Gvenmez olur muyuz? Elbetteki gveniyoruz!"
- "Peki, madem byle, neden daha fazla olay kokuturuyorsunuz? Kaymakam
bey! Kulanz bana iyice verin! Huzursuzluk kyor," diyen zattr huzursuzluu
kartan. Bakn, henz geen gn bu adam bir ky bou bouna yakm... Neden?
PKK'llar m barnyordu oralarda? Hayr! PKK'nn u merhalede bu kye
giremeyeceini de hepimiz ok iyi biliyoruz. Sebep; ortal kartrmaktr. Etrafa
korku salmaktr. zgnm ama bu adamn niyeti PKK'y yeniden
hortlatmaktr."
C... Akta ile ilgili olayla birlikte gerginleen ortamda Albay, ok tehlikeli bir
oyunun daha ba aktrln yapyordu. Benim memlekette bulunduum bir srada
bir gece vakti gizlice askerlerine karki dalara ate ettirmi ve "atma kt, Alay'
bastlar!" diye haber etmiti. Bir gn sonra da etrafta yaygara karan Albay,
Kaymakam'a, Tugay Komutan'na, ziyaretine gelen misafirlerine;
- "Ben, Sami'den pheleniyorum. Bu kadar yaknmzdan ate edip kamak her
babayiidin harc deildir. Bu olayda mutlaka Sami'nin parma var," demiti.
Benim iin rahatt. Bu iftiralar beni, ne korkutabilirdi, ne de yldrabilirdi. Albay'n
yzne kar da, Albay'n hsn kuruntusunu yayd kimselere hitaben de aynen u
szleri kullandm:
"Bu adam ordunun yz karasdr. Yalancdr! Sizler benim gibi birinin byle bir
eye teebbs edebileceini dnebilir misiniz? Bu, C...'i kurtarma giriimlerinin
sadece kk bir taktik yldrma merhalesinden ibarettir. Haram olsun ki; bir kii dahi
Alay'a ate etmise...!"
Gerekten de atma falan yoktu. Alay'n hemen yz metre kadar gerisinde
daha hakim bir noktada Jandarma Blk K.'l vard. Jandarma Kuvvetleri'nin
beyanlar da Al-bay' yalanlyordu.
Bir jandarmann beyan:
"Olsa biz grmez miydik Sami. Bu adamn niyeti pek iyi deil. Silah seslerinin
geldii saatlerde nbette bulunan erlerimizin hepsine sordum. "Ate nerelerden
geliyor?", dedim. Kardan tek bir mermi atlmadn ve hepsinin Alay'dan ktm
hepsi birden teyit etti. Ben Albay'n dedii gibi bir atmann var olduuna yzde 2
ihtimal dahi vermiyorum."
Kaymakam ile syleimize kaldm yerden devam ediyorum. Muhabbeti yle
devam ettirdim:
- "Ben burada yokken adam kalkm benim iin, makamna kabul ettii zatlara,
aslnda Sami'nin hakk kurundur", demi... Sen kimsin ya?! Kimin kafasna kurun
skyorsun yle? Unutmasn! Karsndaki Sami Demirkran'dr. Beni bir bakas ile
kartracak kadar budalalk yapmasn! Ha! Ailem ile ilgili rahatszlk m duyduunuzu
sylyorsunuz? Size sylyorum kaymakam bey; sizler onlara hibir ey
yapamazsnz! Onlar ne sylerse biliniz ki, hepsi benim onaymdan gemitir. ayet
onlardan rahatszlk duyduunu iddia Albay, onlar kadar drst ve mert olsa idi emin

-271-

olunuz ki memleketimiz bugn gllk glistanlk olacakt. Benim ailem her eyi
sylemekte serbesttir! Sonuna kadar yanlarn-daym! Varsa bir sorununuz bana
gelirsiniz!..
- 'Kabul etmem! Hem ben taraf deilim."
- "Ne demek efendim? Siz kabul etseniz ne, etmeseniz ne!.. Kendi memurunuz
kapnzn nnde dvlm; siz, ona bile sessiz kalmsnz. Kusura bakmayn, ama
byle talihsiz bir olaya gz yuman birinin davama mdahale etmesine kesinlikle
msaade etmem. Ve size bir kez daha unu sylyorum; Albay'a da syleyin! Ben
yaptklarmn arkasndaym:tek bir geri adm dahi atmam! O'nu destekleyeni de
O'nun gibi bir hain olarak greceimi de bilmenizi isterim."
Kaymakam, benden bylesine sert bir k yapmam beklemiyordu. Donakald.
O geveleyedursun, ben ayaa kalktm:
- "Haydi S...t kalkalm! Fazla gerginleti buras."
Kaymakama baktm. Gzleri, gzlerimin iine dalmt:
- "Bize msaade Kaymakam Bey! Kinci olduysam affola.."
Kaymakamn yapacak bir eyi yoktu. Ayaa kalkt. Nezaket icab tokalaarak bizi
uurlad. Sonras malum!.. Gergin balayan sohbetimiz havas buz kesen odada
restlemelerle son bulmutu. Ve kzgnlmz ardmza bakmadan kapdan
kmamza neden olmutu. yle ki hararetli tartmamzn son noktasn koyduum
srada sehpann zerinde bir bardak ay olduuna gzm ilimiti, ay ne zaman
istenmi, kimin tarafndan nmze konulmutu; hi haberim olmamt; ay bana
gelmiti ve ben ellememitim bile!
S. Korkmaz tek bir kelime dahi etmeden oturmutu; bizi dinlemekle yetinmiti.
Kaymakamn makamndan ayrldktan sonra yzme baknp baknp glmsyordu.
- 'Neden glmsyorsun S...t?"
- -"Hii.."
- 'Hadi hadi! Gerekten neden glmsediini syle!"
- "ok gzel konutun... Tam bir lider gibi! Kaymakam ne diyeceim ard..."
S. Korkmaz, delikanl, doru szl, durgun ve utanga bir yapya sahip idi. O'nun
efendi sessizliine hayran kalmamak elde deildi...
Aradan sadece bir gn geti. Kaymakamn yeniden memlekete dndm ve
konutuklarmz Albay'a uuracan tahmin ediyordum. Yanlmadm. Kaymakam,
benden hemen sonra Albay ile bulumu, O'na ne sylediysem aynsn biraz da
ekleme yaparak Albay'a iletmi..
Akam zeri idi. Evde olmadm saatlerde Albay, birka kez evime telefon
ederek beni sormu.. rendiim gibi telefona sarldm. Karma kan Albay hemen
konuya girdi:
- "Geldiini neden en son ben duyuyorum? nsan bir haber vermez mi?
Ziyaretime gelmez mi?"
Albay'n bu ekil konumasnn altnda bir maksat vard yine. Bunlar syleme
hakkn nereden elde ediyordu, bilmiyordum. Fakat bu kez biraz daha sakindim. O,
emri vakit konuurken, ben sadece gldm.

-272-

- "Merak etmeyin, geleceim.. Hem konuacaklarm var sizinle!.."

- "Bekliyorum..."
Annem, gzel bir su brei yapm nme koymutu. Yannda tavan kan bir
ay da vard ki... Maalesef kendi evimde bunu bile az tadyla yiyecek azck bir
zamanm yoktu. Anneciimin srarna ramen durmadm. Elime aldm brein bir
dilimini ayak st hallediverdim. Aabeyim de o sra eve doru geliyormu, yolda
karlatk:
- "Nereye gidiyorsun?"
- "Alay'a gidiyorum abi..."
- "Albay'n yanna m?"
- "Maalesef..."
- "Ben de seninle geliyorum."
Beraberce bir kebana park ettii arabasna bindik. Doruca Alay'a vardk.
Abim nizamiyede beni beklerken, ben de bir erin eliinde Albay'n yanna ktm.
Albay M.D. bu kez yalnz deildi. Yannda yeil gzl, orta boylu bir Binba
oturuyordu. Ben kapdan ieri girer girmez ikisi birden ayaa kalkt. Arkamdan
dmanms bir tavr taknyor olsalar da ben onlara, onlar da bana glmsyorlard.
Tokalatk. Albay'n hemen karsna oturdum. Albay, her zamanki gibi atak davranp
ilk sz hakkn kapmak istediyse de buna msaade etmedim. Gle bir tavr
taknarak;
- "Naslsnz komutanm? Grmeyeli bir deiiklik var m?", diye sordum.
Binba'y da selamladm. Hatr sordum. Binba kibard; oturumumuz boyunca
sakin tavrndan taviz vermedi. Albay ise eline tututurduu bozuk paralarla
oynuyordu. Sordu:
- "Ne gibi?"
- "Nezaket icab sordum..."
- "Biz iyiyiz Sami. Senin durumun nasl?"
- "yi! Allahm'a krler olsun!"
Albay, ay istetti. aylarmz yudumladk. Yumuak tutulmaya gayret edilen hava
Albay'n komik birka esprisi ile daha da yumuatld. Birka saat devam etti bylece
sohbetimiz. Bir ara hatra amacyla dalardaki militanlarn fotoraflarndan derledii
albmn kard. Bana tek tek gsteri-verdi. Fotoraflarn ierisinde tamdk simalar
da vard. Ka-wa, Cigerxwyn, Zelal, Behrem, Rewan, Sipan vb... Bunlarn tm eski
dava arkadalarmd. Resimleri kontrol ettike gemiim bir film eridi gibi geiyordu
gzlerimin nnden. Bir an gzlerim yaarr gibi oldu!
Konumalarmz; paylamlarmz iyi gidiyordu ki, Albay, yine konuyu evirdi; C.
Akta olaynda younlatrd; hem de saatler sonra...
- "Hatalsn!" dedi ve yle devam etti: "C...l olaynn beni ok yakndan
ilgilendirdiini sen de biliyorsun. Neden, diyeceksin: Bak; sen aydn bir insansn! ok
ey yaam ve ok ey grmsn. Ben Garnizon Komutanym. Sen, benini
bilgim olmadan bu olaya el attn! Gelip, nceden beni haberdar edebilirdin.
Yapmadn! Sen diyorsun ki; bu dava beni ilgilendirir. Ee, Sami, kusura bakma,
burann huzur ve gvenlii de beni ilgilendirir."

-273-

Albay ok sakn sakin anlatyordu bunlar. Ben de; sakin ve gayet kibar bir aksan
ile unlar syledim:
"Komutann, ben C..'i ne kadar tanyorsam, siz de o kadar iyi tanyorsunuz
O'nu... PKK'nn bir dnemki terminatr olduunu daha nceki konumalarmzda siz
de ifade etmitiniz! Hem ben size danmadm da deil; ben size dantm. Siz, yeteri
kadar ilgi gstermediiniz veya nyargl tavrlar ierisine girdiiniz veya iin iinde
menfaatler sakl bulunduundan O'nu kollama yoluna gittiiniz iin olay bu noktaya
dayand. Anlayamyorum; size nceden de sormutum: Nasl bir katile, bir riyakra,
karaktersiz birine kar bu kadar lehte olursunuz? Ltfen kendinize gelin!"
- "Beni kimse satn alamaz? Beni satn almak yle kolay deildir. Arlmn
kaldrlmas iin iki trilyon nme koyulmas gerekli!.. Var m C...'in o kadar paras?"
Ortam bir anda gerginleti. Dokundurularma dayanamayan Albay, ok sert
sluplara gerek duydu. Ancak karln vermekte gecikmedim:
- "Komutanm, korkarm ki, baz insanlarn arl birka milyarck ile satn
alnabilir!"
Bu szm; Albay'a iimdeki kukulan aktarmaya yetmiti sanrm. Fena halde
bozuldu! Surat, hep sinirlendii vakit ald hale brnd; krmzmsya.
- "Edindiin intiba yanltr!" dedi.
- "Komutanm, hep "yanlsn" diyorsunuz.. C..'i korumaya bakn hl
abalyorsunuz! Fakat bunu hibir ekilde izah edemiyorsunuz. Bir gn tehditvari
yaklayor, bir gn vay efendim; karakolum baslm.. Buray Sami basm olabilir!"
trnden topik komplo teorileri ile evrede yaygara kartyorsunuz. Her akam bir
Garnizon Komutan'nn ne ii olabilir o kadar bilemiyorum, ama C... ile buluuyor,
kadeh tokuturuyorsunuz; hem de bu adamn durumunu bile bile!... On
dan sonra kalkp bana; bununla urama deyiveriyorsunuz. Peki, syleyin bana,
bunca ey karsnda daha baka nasl bir intiba zerimde oluabilir?
Albay, konumalarm esnasnda ban sallyordu. Belki on kez u szleri
sylenip durdu:
- "Yanlsn Sami... Yanlsn Sami... Yanlsn Sami!..."
Yanl olmadmdan o kadar emindi ki... Parmaklarm avularmn iine
doladm. imdeki tm garezi kusmak iin firsat kollamaya koyuldum. Albay, roln
ylesine taktiki oynuyordu ki!... nce asap bozuyor, asabiletiimi farkedince de
yattrc szler sarf ediyordu. Gayri grtlama kadar dayanmt iimdekiler. Daha
fazla dayanamadm.
- "Komutanm, siz., hangi yanllklardan veya hangi gereklerden sz
ediyorsunuz? Bir trl renk vermiyorsunuz! Geri renginiz belli de!.. Neden ben
buyum" demiyorsunuz? nsanlar mert olmaldrlar, komutanm! Ama ben sizde byle
bir sadelii gremiyorum!"
Albay hiddetlendi:
- "Sen herey deilsin! Dikkatli ol! Yoksa hakkndan gelirler senin de!!!"
Bu bir tehdit olsa bile, benim, ancak lm ile dalga geebileceimi ortaya
serercesine glmsedim. Yz ifadem O'na; bir savann zaferden ne denli emin
olduunu gstermeye yeterdi, bile. Hele o tebessmn var ya!.. Glmseyiim sanki

-274-

ineliyordu O'nu; bu, O'nun dncelerini da vurmaktan kendisini alkoyamamasna

sebebiyet veriyordu. Tabii oyunun sonundaki yenilginin de habercisiydi tm bunlar.
Bizi byk bir sakinlik ierisinde dinleyen Binba da bam nne emi, derince
dndn belli edercesine gzlerini tek bir noktaya dikivermiti. Son szlerimi
Albayi ve altna snd kudreti mat edercesine yle tamamladm:
- "Eminim benimle alan tm askeri personel gibi, sizde beni ok iyi
tanyorsunuz. Ben, lmden korkmam; ideallerime ulaabileceime kam getirir isem
biliniz ki, bamn zerine aklacak tatan endie duymam!"
Albay sessizleti. Dikkat kesildi sylediklerime. Devam ettim:
- "Dn Kaymakam Bey ile de grtm. Kendilerine ilettiim birka dncemi
size de iletmek istiyorum. Duyduum vakit gerekten de fevkalade zldm konu
bu!"
- "Nedir?"
- "Ne olduunu sizler de gayet iyi biliyorsunuz..."
Bam edim. imden akan tuhaf bir duygu ile yzmdeki tebessm bir an
kayboldu. ok etkilenmitim., Albay'n arkamdan kulland szcklerden. Gzlerim
dolu dolu oldu. Herhalde yllar boyu Albay'n zerinde tuttuu elbiselere ok
gvenmemin akabinde uradm ihanetin bir esintisi olsa gerekti bu! ki kolumu
avularm ak olarak biraz gerdim.
Devam ettim:
- "Nasl olur komutanm? Srf eli kanl bir katil uruna arkamdan, u oturduum
odada demisiniz ki; "Sami'nin hakk kurundur!" Ben bunu nasl hazmederim?"
Dolgun gzlerin sahibi bam birka kez salladm:
- "Maalesef unu demek zorundaym: zgnm ama, bugne kadar kimse
kafama kurun skamamtr! Kurunu skmak da her babayiidin harc deildir.
Aksini iddia eden varsa, buyursun; ben buradaym!"
Albay, kan krmz kesilmiti. Ayaa kalktm. Benimle birlikte Binba da kalkt. Ve
sonra Albay da..
Tm bu kargaa eli kanl riyakr bir katilin scak cebi iindi.
Acaba deer miydi?..
KISIM ONALTI
Anlatmlarm devlet ierisindeki rmenin en bariz rnekleridir de ayn
zamanda.
Yine "Yksekova etesi" olarak bilinen itiraf, asker ve korucu karmasnn blge
insannn zaafiyetlerinden faydalanarak adam ldrme, gasp gerekletirme, adam
karma fidye temin etme, faili mehul cinayetler ileme ve uyuturucu ticareti yapma
gibi saysz sular ilemesi Trkiye'nin "kara" gemiinin hafzalarda kalan ince
ayrntlardand.
Kontra hedefler oluturarak PKK'ya kar dengeleri eitlemeye abalayan doal
mekanizmalar elbetteki tarihin kanl sayfalarnda epeyce yer edinmiti. PKK'ya
yardm eden kyler yaklm, kyller katledilmi ve amansz bir finansr av
balatlmt. Bitlis'in, Van'n, Hakkari'nin, rnak'n, Siirt'in, Mardin'in, Batman'n

-275-

yzlerce ky boaltlmt; yaklm, yklm, talan edilmiti; yzlerce insan

ldrlm, binlercesi ge zorlanmt. PKK'ya yardm eden, devletin; devlete
yardm eden de PKK'nn, ortada kalan ise, her iki tarafn hmna uramt. Behet
Cantrkler, Sava Bul-dan'lar, Vedat Aydnlar, devlet yanls gazeteciler, siyasetiler,
retmenler ibirlikiler ve daha niceleri, saymaya devam edersem; Mehmet
Sincarlar, Musa Anterler, Bahtiyar Aydnlar bu kervann birer halkalar olmulard. Ve
adn anmadm daha binlerce kayplar... nafile...
PKK'nn ilk balarda ok rahat taraftar bulmas ve finansr a kurmasnn sebebi
esasen biraz da devletten korku duyulmamasndan kaynaklanyordu. "Naslsa devlet
adam ldrmyordu. Paras bol olan iin "adaletin elinden kurtulmak da pek zor
deil'di. Lakin dengeler, devletin g kullanma tarznn deimesiyle alt st oldu.
Devlet, direk emir vermese de bnyesinde bulundurduu "karanlk" kuvvetlere gz
yumuyordu. Yani, devlet baba da rgtsel kvamlama salam, stratejik hesaplar
zerinden muhataplarnn anlayabilecei bir lisan ile konuma temayl gstermiti.
Ksasa ksas denilen de ite budur!
Kim demi; devlet adam ldrmez?... diye.
Devlet, bekas uruna neleri yapmad ki!.. Haklyd da...
Ben ve benim gibi dnenler; her ne kadar devletin, devlet olma gerei bu
deildir, desek de; "devletin adam ldrmesi onu da terr rgtlerden farksz
klacaktr" analitiim desteklesek de maalesef bazen "trenin raydan kmas" misali
"baarmak" adna verilen mcadelede herey istenildii gibi olamayabiliyordu; ve
olaylar kontrol dna kabiliyordu. PKK. Devlet msademesinde yaananlar da
byle bir "eydi" zaten.
Kontrol zor, hesab ha keza...
Silahl msademeler kztka kmazln yol at psikolojik depresyon
sonucu, savaan kesimlerin tamamen insani duygularn yitirmesi ve izofrenik
vak'alarn grlmesi sz konusu olabiliyordu. Tabii bu, gz kara stlenilen misyonun unutulmasn da salayabiliyordu, bazen. Tank olduum operasyonlardan
birinde son kurununa kadar arptktan sonra teslim den bir bayan militann i
as ikenceler sonucu kafasna kurun sklmas, sorgu odalarnda hani "bunu
yahudi bile yapmaz" dedirten tarzda askya aslmas sureti ile cinsel organna
balanan ufak bir tel araclyla elektrik yklenmesi, bayanlarn cinsel saldrlara
uramas, rgt militanlarnn da ldrdkleri "zel Tim" mensuplarnn kulaklarm
keserek antalarnda ss eyas niyetine saklamas, esir alnan asker veya korucu
ve hatta ajan diye tespit olunan kimseleri kendilerine kazttrd mezarlara diri diri
gmdkten sonra lm ile cezalandrmas trajik rnek vak'alar olarak
deerlendirilebilir.
Ve aslnda hepsi birer vahetti!..
Hal byle olunca lm, hem de en korkun yntemleri belliinde canlandrarak
uhdesinde hisseden kimselerin bunca vahete tanklk etmelerinin ardndan hl
alenen aktivitasyon gstermeleri ihtimal dahilinde olamayacakt. Nitekim en salam
yol ncelikli klnmt. Apoist'in, devlet eline dtnde devleti, devletinin,
PKK'nn eline dtnde Apoist olmay tercih etme manevrasyd bu! Yani ikili
oyun!.. Veya tamamen illegalitenin gizemli perdesinin arka plannda kalnarak
seilmi "nce benim gvenliim" taktiiydi. Bu. yzeyden dibe daln bir emaresi

-276-

olarak alglanabilecektir ki, devletin de, PKK'nn da bylesi srecin akabinde dostu
veya dman tam mns ile tanyamamasna neden olmutu.
KISIM ONYED
ERNK Raporu:
"1991'den bu yana blge insanlar ile oluturduumuz ba glendirerek
dneme gre gvenlik glerine kar halk ayaklandrm ve yine dneme gre
Trk halk iin halen bir giz olarak kalan gerek askeri personele ve gerekse de
gizli koruculara yani ajan glere kar faili belli olmayan eylemlere giriilmitir. Bunda da baarl olunduu aka grlmektedir."
PKK'nn 1986 ylnda balayan gl halk rgtlenmesi meyvesini ancak 19901
yllarn bandan itibaren vermeye balamt. Bu tarih, ayn zamanda PKK'nn alan
geniletme hareketine de rastgelmekteydi. 1990'h yllarn bandan itibaren, daha
nceden de nadiren yaanmakta olan halk serhildanlar, yerini organize olmu
kitlesel gvde gsterilerine brakmt.
1992 ylnn Nevruz Bayram'ndaki srece kadar eitli aplarda ok kez
ayaklanan kitle, PKK'nn yapt baarl eylemlerle daha da ahlanm olacakt ki,
olaylarn 1992 yl Nevruz'unda tamamen bir i isyan grnmne brnmesi-ne
neden olmutu.
1990 ylnda ilk ciddi ayaklanmalar gerekletiren kitle hareketlilii ayn
zamanda devletin sonu sapa bir dnemece girdiinin kant olmutu. Cizre, Nusaybin
ve Silopi olaylar unutulmayacak rneklerdir. PKK, halka, halkn iinden kopard
genlerle "hakim" olmutu. Devlet, aslnda inanmayarak gerekletirdii
propagandalarla mevzii kazanmak isterken u ifadeleri ska kullanmay gerekli
gryordu:
"PKK, ASALA'nn bir devamdr. Hepsi Ermeni'dir! Snnetsizir! Ermeni dl, ne
olduklar belli olmayan apulcular srdr."
Bunlarn devlet politikas olarak idame olunmasnn ana nedeni belli idi. Devlet,
daha dorusu imparatorluklar kuran, imparatorluklar ykan Trk Devleti ne acyd ki
hazrlkszln ve yatt gaflet uykusunun hmna urayarak PKK karsnda strateji
yoksunluu ierisine dmt. "Ermeni" dedii militanlar PKK, birer halk
komitaclar olarak halk ierisine kaydrm ve onlara kazanma propagandalar
yapmalar iin imkanlar tanmt. Mardinli Mardin'e, Siirt'li Siirt'e, rnak'l rnak'a,
Bitlis'li Bitlis'e gnderiliyordu. Malum devletin "Ermeniler" diye empoze ettii kimseler
baknz bu aciz politikay nasl rtmekte idiler:
"Devlet, bizim iin Ermenistan'dan gelmi snnetsiz Ermeni dl, diyor.
Yahu bizi hepiniz tanmaz msnz? Ben Ahmed'in olu Mehmet'im!... Ben nasl
Ermeni olabilirim?!"
Evet, Ahmet'in olu Mehmet'ler nasl Ermeni olabilirlerdi ki?.. Devlet, bu basit
szcklerin fiyaskosuna ok basit dmt. Sadece bu muydu?.. Elbetteki deil...
PKK, bitmek zeredir. Artk can ekiiyor. Zaten be apulcu idiler!!!"
de diyordu devlet...
Oysa ki halk hi de yle bir durumla kar karya deildi. O, "bitiyor, can
ekiiyor" denilen rgt, ne hikmetse be-yz kiilik gruplarla karakol basyor, ve
kazalar igale giriiyor ve hatta baz blgelere devletin gvenlik kuvvetlerim

-277-

sokmayabiliyordu.. Bunlara tank olan halk, devleten duyduu propagandaya m,

yoksa grdklerine mi inanacakt?
Devlet, esasen rettii her uursuz propaganday aleyhte kullanlmas amacyla
kar tarafa malzeme niyetine kaptrmaktayd. Doal olarak halk, devletinin bu
uursuzluunu sradan bir taktik yetmezlii olarak deerlendiremeyecekti; bir korku,
bir acizlik olarak dnlmesi muhtemeldi. Dolaysyla Krtler iin PKK, bir gven
kayna olarak ekillenmisti; ve Krdistan hayali PKK ile hi olmad kadar gereki
duruvermiti karlarnda.
1992 ylnn Nevruz Bayram aslnda bu inancn bir gstergesi olarak da
nitelendirilebilirdi. ocuk, gen-yal demeden sokaa dklen binlerce insan deta
"deinildii" gibi bir i isyan hareketinin meyveleri oluvermi ve destanlar yazan Trk
Devleti, yre halk ile kutsal anlay arasnda bir gzden karma hatt oluturacak
noktalara dayanmt.
PKK'nn halk ile devleti kar karya getirten bir dier stratejisi ise, devletin kt
nam ile giriilen eylemler idi. Maksat aciz den hasta devletin katliamc olduu,
masum Krtleri drmekten haz duyduu ve her Krd' PKK'l olarak grd imajm
kitle zerinde hakim klmakt. Geri bunlar savan en iren yn idi; ancak bu tr
savalar kazanmak iin de maalesef hile, dayatc fraksiyonel kilometre talarndan
ehemmiyeti bol etaplar tekil ediyordu. Tabii bir insan, mensubu bulunduu rkn
szde veya gerek savunuculuunu yapan legal veya illegal oluumun hereye ramen illaki de destekisi olarak gsterilir ise, muhakkaktr ki dlanan yerden koparak
hedef gsterilen mekna sratle srklenecek, nceleri sempatizan ve sonralar
militan, hatta nc olma eilimi ierisine girecektir; girmiti de... PKK'nn onbinleri
aan militan potansiyeli, milyonlara varan sempatizan kitlesi bunun bariz kant
niteliinde idi.
Yunanistan'da hl gizem dolu bir efsane imi gibi halk ierisinde anlatla gelen
"Kaptan Aetos" rnei, PKK taktiinin yllar ncesindeki tekerrr idi. Kaptan Aetos
aslnda bir Trk't. Ad; Halil Paa idi. Subayd. Hem Bulgar, hem de Yunan eteleri
ile Makedonya dalarnda mcadele eden Halil Paa, ttihat ve Terakki Cemiyeti'nin
askeri efi Enver Paa'nn amcasyd.
Halil Paa, Yunan eteleri ile savat yllarda, Bulgar eteleri de kyler basar,
yrenin ileri gelenlerini kartrm..
Bulgar eteleri sadece Trklerle deil, Yunanllarla da msademe halindelermi..
Bulgar eteleri ile Yunan etelerinin karlkl hasmane tutumlar beslemesi doal
olarak Yunan etelerini yok etmekle megul olan Halil Paa'y dman ile ibirlii
yapmaya zorlamtr. Buradaki taktik anlayn "dmanmn dman benim
dostumdur" ibaresinin bir emaresi olduu ainadr.
Halil Paa, Bulgar etelerini yok etmek iin Yunan eteleri ile ibirlii yaparak
Austos kasabas dnda bir Yunan yzbas ile buluur. Ondan Yunan etelerinin
giyindii elbiselerden ve klavuzluk amacyla birka nefer verilmesini ister. Yunan
etesi gibi kuanr. Kaptan Aetos adn alr.
Aetos, Huma kuu gibi, ismi var cismi yok trnden bir masal kuu olarak
literatrde gemektedir.
Halil Paa'ya Kaptan Aetos adyla mhr kazdrlr. Ama; Bulgar etelerine kar
Yunan etesiymi gibi sava amak olmutur. nce Bulgar komite reisleri ldrlr.

-278-

Bulgar kyleri baslr. Pusular kurulur; ve her ldrlen etecinin yanbana Kaptan
Aetos isimli bir de mhr braklr.
Bu, bir efsane olarak Yunan Milleti ierisinde anlatlsa dahi ok iyi bilinmekteydi
ki Kaptan Aetos, gerekte bir Yunanl deildi; z be z Trk olan Halil Paa idi. Halil
Paa'nn bu taktii, dmann dmanna krdrtma dncesinin bir rnyd. Ve
olduka yank uyandrd, nihayetinde de hem Bulgar, hem de Yunan etelerinden
Makedonya'nn temizlendii bilinmektedir.
PKK'nn "Kaptan Aetos" pratiinden farkl bir izgi takip ettiini iddia etmek doru
olmayacaktr. Sadece yntem farkll vard. Dikkat edilirse grlecektir ki, Dou,
Gneydou ve iddetin etkisiyle glerin younca yaand blgeler hep bu tr
olaylara gebe kalmt. Ortamlarda kaos belirmiti. Yalnz PKK veya devletin giritii
olaylar deil, kiilerin, oymaklarn veya statkocu gruplarn gck gittii, hasmane
duygular besledii kimseleri ortadan kaldrmas da aydnlatlamayan zincirleme
vak'alar olmutu. Domatizmann sonu balamnda tatminkarszla neden olmas
ve hatta olaylar daha bir kmaza sokmas ite bu noktadan sonra belirivermekteydi.
Sentez amade idi; halk ve taraf kuvvetler iin.. PKK, devletin zerine, devlet,
rgtlerin zerine, aydnlar, karanlk kuvvetlerin zerine ve kamuoyu da hepsinin
zerine atmaktayd tm sulan! Bunun iindir ki, kiiler, eylemler, nedenler ve
neticeler baka noktalarda aranm, ortaya kt zannedilen aslnda kmaz sonu,
szde zmleyici olmaya aday kuvvetleri yanl hedeflere srklemiti. Sebep ve
sonu ilikisi kurulamayan olaylarn mehul kalmas da bu nedenlerdendi ve pek
yadrganr olunmamalyd! lkenin (Trkiye'nin) bilmezlikler dolu dergaha dnmesine sebebiyet veren kuvvet PKK hareketi idi, kukusuz. Demek ki PKK, "Kaptan
Aetos" pratiinde baarl olmutu! Devletin gayri ihtiyari, kontra kuvvetleri de...
KISIM ONSEKZ
ERNK Raporu:
"ERNK olarak partimizin ordu kanadna Amed ve evre eyaletlerden
bugne kadar 12.000 (onikibin) eleman kazandrlm ve bu blgelere
nakledilen 8 (sekiz) Yaesu el telsizi, 2 (iki) Yaesu srt telsizi, 270 (ikiyzyetmi)
adet Bikisi, 784 (yediyzseksendrt) adet eitli markalarda kalenikof, 74
(yetmidrt) adet RPG-7 roketatar, 45 (krkbe) adet Karnas, 6 (alt) adet
Diktiriyof ve bu silahlara ait 870.000 (sekizyzyetmibin) adet mermi teslim
edilmitir. Yine bu blgelerden toplanan 6.000.000 ABD dolar, 4.500.000 DM,
kuru para olarak partimize yollanrken, krsala da 170.000.000 dolarlk lojistik
kaynak salanmtr.!!!"
Yukardaki bilano baya gz kamatrcyd. phe yoktu ki, verilen rakamlar
dorultusunda varlacak kan "first class" izlenimi uyandracakt. Ancak PKK, kk
ve adi bir tekilatlanmann rn olmad gibi, verilen rakamlarn PKK gibi stratejik
dnen bir rgt iin pek yeterli de olamayaca ve hatta bu rakamlarn bir dnemi
dahi kurtarmasnn mmkn olmad sre ierisinde karaya oturmutu.
ERNK raporunda rakamlarn dnda konu ile alkal sylem ve dzen
yorumlamasna girilmemesinin mns da herhalde anlatma gerek duyulmayan
bakaca bir yn tekil etmekteydi. Ki bizce de bu, yorumsuz geilmesi gereken ince
ayrntlardand. Zaten ilevsel klnan dzen anlatm fazlasyla aydnlatcyd.
KISIM ONDOKUZ
ERNK Raporu:

-279-

"Adana, zmir ve stanbul gibi metropollerde bulunan yoldalarmzn almalar

ise, tek bir at altnda deerlendirilmektedir. nk bu metropollerdeki komitelerimiz
stanbul'daki temsilciliimiz tarafndan kontrol edilmekte ve stanbul'daki
temsilciliimiz de ARGK eyalet komutanlklar tarafndan denetlenmektedir. Ki bu da
ok olumlu bir alma eklidir. Bu ekilde oportnizme yeltenme gafleti ortadan
kalkmtr. Adana'daki komitemiz Akdeniz Blgesi'ni boydan boya kontrol altnda
tutarken, zmir'deki komitelerimiz de turistik blgeler dahil olmak zere tm Ege'yi
kontrol altnda bulundurmaktadrlar."
ERNK raporunda belirtildii zere ok koordineli ve eksiksiz bir tablo ile
faaliyetler izah ediliyordu. Fakat gerekte byle bir koordinasyonun salkl olarak
yrtldn teyid etmek aldatc olacaktr.
ERNK, siyasal bir oluum olarak deerlendirilse de da kadrosunda ie
yaramayanlarn younlukta olduu bir ortamd. Dolaysyla krsal ve ehirlerdeki
birimlerin birbirlerine kar krgnlk ierisinde bulunduklarn savunmak yerinde
olacaktr. Fakat prosedr icab krsal gerillas cephe sorumlularndan bir kademe
daha stn olmas nedeniyle cephe kanadna talimat verebilecek konumda
bulunuyordu. Kald ki; eyalet sorumlular ordu kanadn da am prosedrn merkezi
yesi konumunda bulunmaktaydlar. stlendikleri grev icab rgtn btn
organlarna direktif verebilmekteydiler. ERNK'de bunlarn sorumluluk sahasna giriyordu. Bir eyalet komutan isterse her daim ERNK'nin tm almalarn mercek altna
alabilir, telkinlerde bulunabilir ve kadro deiikliine, grev paylamna mdahale
edebilirdi.
PKK, ERNK'yi ve aynyeten tm eyaletleri kontrol edecek Ana Karargah'n
dnda Trkiye ierisinde bir de "lke Sorumluluu" ad altnda kapsaml bir
grevlendirmeye de gitmiti. 1992 ylnda Trkiye topraklarna girerek Garzan
Eyaleti'nin bana geen Ebubekir (K) Halil Ata'n konumu rnek olarak
gsterilebilir. Halil Ata, hem eyalet komutan ve hem de lke sorumlusu olarak iki
grev birden icra etmiti. Grevde bulunduu sre ierisinde hem ERNK'yi, hem lke
genel koordinasyonluunu, hem kendi birinci ncelikli sorumluluk sahasn
hegemonyasnda tutmu, yrtme ve yarglama konularnda nemli aktivitasyonlar
salamt.
ERNK, anlatmnda ifade ettii gibi, bu sistemden memnuniyet duymuyordu; zira
dlanmlk, ilikiler arasnda krgnlk ve tahripkrlk oluturmutu. Keza bu krgnlk
ylesine derinlemiti ki, alnan talimatlara mecbur kalnmas dolaysyla yapay bir
tutum ortaya konarak "evet" diyen ERNK mensuplar, akabinde yine bildiklerini
okumulard. ehirlerde istenilen seviyede eylemlerin bir trl gelitirilememesinin
altnda yatan asl neden de buydu!
ERNK, raporda belirtildii gibi ne Akdeniz, ne de Ege blgelerinde kapsaml bir
kontrol salayamamt. Kendilerince rgtn lider pozisyonunda bulunan kimseleri
yanltma giriiminin dnda bir ey deildi bunlar. Tamamen gn kurtarma telaesi
idi. Zira, gemite de rgt ierisinde ok kez bu tr aldatmacalara bavurulmu,
fakat savalarn btn hile olsa da sonucu effaf olduundan st rtl hibir
yalan teori uzun vadede gizemliliini koruyamayacakt; koruyamamt da! Buradaki
felsef yaklamdaki maksat; gze girmek, cephe zerinde kurulan bask an
bertaraf etmek idi. Bu, g olsa dahi!..
KISIM YRM
ERNK Raporu:

-280-

"Trk metropollerinde bizimle srt srta alan ve partimize yardm

etmekten kanmayan ok sayda sanayici iadam, brokrat, halkn sivil
temsilcileri, sanatlar ve esnaf kesimi bulunmaktadr. Bunlarn bir ksm ayn
zamanda
partimizin
dtan
destekisi
olan
ERNK'nin
manevi
militanlarndandrlar."
ERNK'nn irdeledii bu konu isimler bazna dein indirilecekti. Esasen bu iki
cmle ile anlatlan realite Trkiye Devleti'nin karanlk gemiine de k tutmakta idi.
Yani, (uyaryorum) devlet, byk bir ihanetin beiinde sallanyordu; yani, bu koca
devlet ikinci bir dnme devirme ihanetinin penesine dmt.
Nasl m?
Dikkat ederseniz Cumhuriyetin ilanndan nce ngilizler'in, Almanlar'n
himayesine giren Sultan Abdlhamit dneminden tutun Cumhuriyetin ilanndan
sonraki 78 yllk srece dein devlet, grlemeyen, anlatlamayan ve ispat
edilemeyen bir manda rejiminin buyruu altnda bulunmaktan kurtulamamt; ki, ard
arkas kesilmeyen iddet sarsntlar daima Trk ve Krt milletlerinin kaderi olmutu.
Trkiye'de kariyer yapan, Osmanl dnemlerinde olduu gibi hep gayri mslimler
olmulard; veya sahtekar...lar. Kimi Byk srail topyas uruna, kimi emperyalizmin
karlar uruna Mezopotamya'y bir gn kapabilecei ve Byk Ermenistan'
kurabilecei zannyla, kimi jeo-stratejik konumu itibar ile ideallerinin baarya
ulamas amacnn olmazsa olmaz senteziyle klf deitirmi veya milliyet deitirmi
veya revizyon gerekletirmi olarak Trklk temas altnda aktivitelerini
salayabilecekleri noktalara kadar ykselmilerdi. Neredeyse devletin btn
damarlarna ilemilerdi. Kimi brokrat, kimi iadam, kimi medya patronu, kimi yazar,
kimi siyaseti... oluvermiti.
Megalomaninin tesiri altndan yzyllar boyu kurtulamayan siyonizmin hakim
elerinden masonlarn oluturduklar localarda hedefledikleri lke dzeni de
bunlardan ibaret idi. Dnceleri satn alnm, ar perdesi yrtlm, ideallerini
maddeye endekslemi ve dejenere olmu bir toplum meydana getirmekti bunlarn
esas temelinde yatan. Baarl da olunmutu. Ve Trkiye Devleti'nin bunlar, gz
gre gre baa tamas, imtiyazl klmas da ayr bir tartma konusuydu.
Zira, ayn gaflet koca imparatorluun ke srklendii Osmanl'da da
yaanmam myd?
Trk olmayanlar Trkletirmekle ykml olan ve Trk genliini kafi suretle
bnyesine dahil etmeyen "Enderun Mektepleri" de ayn tuzaklara ev sahiplii
yapyordu.
Enderun'dan yetme gayrimslimler, Vezir-i Azam, Vezir, Ordu ve Donanma
Komutanl gibi daha baka kurumlan ve kurulular idare edecek, ynetecek veya
ynlendirecek noktalara erime kabiliyetine haiz olmulard. Zaten Osmanl XV.
yzyln ardndan devirmelerin gdmne bylelikle girmiti. Devletin en st
makamlar devirmelerce ynetilir olmutu. Buna ramen Osmanl'nn btn iyi niyet
ve gayreti heba edilmiti. Devirmelerin ou gerek mnda ne slmiyeti, ne de
Trkl kabul etmemilerdi. Daima gemilerine duyduklar zlem ierisinde
yaam, hrslanm ve alma hissi ile entrikalar uruna abalamlard.
Osmanl'nn miras gen Cumhuriyetin
de en tehlikeli i atma organizasyonu
raporunda dile getirdii mevkilerde de
uzanmlar bulunmaktayd. Ancak, nasl ki

kaderi de maalesef ayn idi. Tarihin belki

olan PKK'nn, cephe kanad ERNK'nin,
gnmzn ada devirmeleri veya
Sokullu'yu glendiren Osmanl'nn koca

-281-

hkmdarlar bile, sonradan bu kan bozuk adam grevinden istifa ettirememise ve

koca imparatorluu sadece kendi bytt bir zat uruna komplo pratii ifa ederek
ldrme ve dolaysyla azletme zorunluluunda kalm ise, gen Cumhuriyet de
ihanetine tank olduu ve fakat kendi imkanlar ile bytp devletirdii dolaysyla
karsna alamad dnmelerin huzurunda biare kalmt. Bunun iindir ki, yllar
boyu eletiri oklarna hedef seilen devlet, terrle deil, bireyler ile mcadele etmek
durumunda kalmt. Tabii idi ki bu tr mcadelelerde kalc ve uzun vadeli zm
bulmak zorlamt. Kaynak kurtulamad iin bittii zannedilen rgtlerin her geen
gn bir yenisi kyordu. Keza Cumhuriyet tarihinin en belal ve tehlikeli
organizasyonunu icra eden ve gemi asrn son eyreinde olaylarn ana kaynan
tekil edenler bile, PKK gibi bir rgt nasl kurduklarm, nasl bytebildiklerini
anlayamamlard. Esasen Osmanl nasl yenierilerin kurulmasna gz yumduysa,
PKK olaynda da tarih tekerrr etmi ve Cumhuriyet politikaclar bu rgtn
kurulmasna sebebiyet veren nedenlerin tekiline zemin tanm ve olaylarn geliim
srecine gayri ihtiyari gz yummulard! Bunun te izah olmad gibi herey gayet
basit ve aleniydi esasen. Zira, henz Cumhuriyetin kuruluuna mteakiben ba
gsteren olaylar PKK hareketinin var olmasn kanlmaz klmt. Devlet erkan bu
geree evvelinden ahit olmutu olmasna da, ok net ifadelerle belirtilen engelleyici
elerin varl dolaysyla kadere ram durumunda kalnmas eklinde tepki
gsterilmiti.
Demek ki devlet, devlet olmann gereini yerine
kurduu putlara, ateperestlerin grledikleri atee
imparatorluk miras da kendi imknlar ile ekmek ve
dnmelerin oluturduklar odak glere kar esir
edemeyecek kadar aciz dmt.

getirememiti. Putperestlerin
tabii olduklar gibi, koca
makam sahibi ettii ihaneti
kalmt. Onlarla mcadele

Bir yandan PKK'ya trilyonlar aktan, elemanlar kazandran, siyasallamas

amacyla dnya apnda kamplar, dernekler ve baka isimler altnda tekilatlanmalar
yapan, iletiim imknlar salayan, lojistik gere temin eden, cephane takviyesinde
bulunan ve nihai hedef balamnda taktik strateji tespitinde bulunan kimseleri
ankaya Kk'nde arlamaktan kanmayan devlet, olaylarn faturasn da
birilerine kartma gereim duymu olsa gerek ki, PKK'ya destek veren gzden
kartlm kimsesiz isimleri alkoymu ve mehur sorgu odalarnda cinsel
organlarna elektrik yklemek kouluyla arlamaktan da geri kalmamt.
Sulandklar nedenler ise; gln ve aptalcayd.
Evet, komik ve aptalca sulard!..
Verilen iki ekmek, iki kilo un, iki yumurta ve iki tepsi lordan baka birey deildi
bu sular. Veya bir gece vakti davetiyesiz kabul edilen misafirlik...
Trilyonlar aktanlar ankaya Kk'nn onurlu misafirleri olabilirlerken, iki lokma
ekmeini silah zoru ile vermek durumunda kalanlar sorgu odalarnda sabahlayabiliyor ve ne acyd ki bazen yllar boyu hapis yatabiliyorlard.
Peki neden?
Hi dndnz m?! Biraz durmak, dnmek ve yarglamak gerekiyor aslnda.
KISIM YRMDR
ERNK Raporu:
"(...) saydmz ehir merkezlerine ok kkl komiteler kurulmu olup bu
merkezlere bal blgelerin hemen her semtinde taban bulmuuzdur.

-282-

almalarmz koordinasyonunda ylesine ilikiler kurulmutur ki dnem neyi

gerektiriyorsa denetimimiz altnda bulunan sivil halk da o dnemin gereine
uyarak tam bir militan zihniyeti ile hareket eder olmutur. Ksacas Adana ve bu
blgeye ait Mersin, stanbul'un Gazi, Baclar, iftlik vb. blgeleri 1992'nin
rnak'n, Cizre'sini, Diyarbakr'n aratmaz olmutur. u an buralarda
yapamayacamz icraatmz yok gibidir. Bu bilinle partimizin almalarn
yrttmzden phe duyulmamahdr."
Dorusu PKK'nn da kadrosunun 1992-93 yllarnda katliamlara girimeden
evvelki gcne mteakiben ERNK da ayn kvamnda ahenk salayabilmi olsa idi,
phesiz bu gn Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Lozan ile belirlenen snrlarndan
kopmu bulunduuna tanklk etmemiz kanlmaz olacakt. Aksine PKK'nn gcnn
doruuna ulat srete ERNK'ya yklenen grev laykyla yerine getirilememiti.
Siyasal almn tek kaps olarak da ERNK'ye artlanlmas yenilgiyi realize etmiti.
ERNK'nin isimlendirerek iaret ettii alanlarda ilk bata cephe kanadnn
almas sonucu kazanlm olarak nitelendirilemeyecektir. Zira, belirtilen yerlerde
yaayanlarn byk yzdesi Dou'dan g alm veya sol eilimli blgelerdi. Bunlar
zaten ncesinde de PKK'nn adn, ideolojisini ve mcadelesini duymu, tetkik etmi
ve fikirlerini tamamlad inanc ile sempatik karlam evrelerdi.
1992 ylnn Cizre'si ile rnak'n veya Diyarbakr'n aratmayacak rgtlln
varlndan sz etmek tamamen hayali idi. Hibir blge toplu vaziyette tek yrek olup,
Diyarbakr halk kadar PKK ile dava birliktelii yapamamt; yapmamtr da...
Zira, bylesine ateli bir kitle bahsi konu eylemler de bulundurulmu olsayd belki
de kan gvdeyi gtrm olacakt. nk belirtilen yerler snfsal atmalarn en
younlukta olduu ve ovenizmin odak noktas durumunda bulunduu alanlar da
ierisine almaktayd.
KISIM YRMK
ERNK Raporu:
"zellikle halkn sempatisini kazanm olan kimselerin desteini almak
bizim iin hayati bir nem tadndan bu tr kariyer sahibi kiiler ile
ilikilerimizi gelitirme yoluna girmiizdir. Bilinen isimlerden Ahmet Kaya ve
brahim Tatlses gibi sanatlara halk ierisinde byk bir sempati
duyulmaktadr. Sosyalizmin bilinli savunucularndan olan Ahmet Kaya ile
ilikilerimiz ok iyi olmasna karn bu ahsn kapitalizmin gdmnde olmas
nedeni ile sadece partimize ba niteliinde konserler vermi ve direkt olmasa
da beyinsel uyumamz neticesinde manevi destekimiz konumunda
bulunmutur. Sre ierisinde de yani 1992-1993-1994 yllarndaki toplam
yardm miktar 500.000 (Beyzbin) mark bulmutur."
Keza, yllar boyu PKK'nn ayakta kalabilmesinin mantn darda aramak yanl
olduu gibi, dnyann btn sper glerinin dahi destek sunmas ile bile, iten
destek grmedii vakit snr dahilinde atl kalaca ve ans yaver gitse de kstl bir
srenin dnda barnamayaca, dolaysyla ak ve net bir ekilde destek grd
sabitlik kazanmt. Gc yeten milyon dolar, yetmeyen bir lokma ekmek veya
barnak ile rgt karlamaya almt. Bunlarn iinde iisi, kyls, esnaf,
memuru, brokrat, askeri, politikacs, sanayicisi, sanats, aydn vs. kimler yoktu
ki!.. Ne saymakla biterdi; ve aslnda ne de ldrmekle!..
Acaba PKK'y beslemek kaytsz artsz su muydu?

-283-

Dnn bir kere, bir elinde silah belinde bir ka adet bomba, gmleinde
phtlam kan gzlerinde ruhunun derinliklerinden gelen tarifi imkansz bir fke; ve
kim bilir nice zorluklara gs geren kiiliinde yatan intikam hrsyla birden evinizin
kapsna dayanyor adamn biri... Sizin iin bunca zahmetlere katlandn
dndn de biliyorsunuz, o adamn. Yanl veya doru; bu, pek nemli deildir
bu tr durumlarda. O doruyu yaptn biliyor ya!.. Ve katland tm aclara,
zorluklara ramen sizden sadece birka lokma ekmek, biraz lor, biraz eker, biraz
dem... ve biraz da tebessm istiyor..
Peki; kim, "hayr, vermem", diyebilir bu davetiyesiz misafire? Braknz "hayr"
demeyi, yolu yanl dahi olsa kasabadan Ali'nin olu smail olduunu bildiiniz bu
kimseye korku ile kark biraz da acma duygusu hissetmemeniz mmkn
olmayacaktr; ekmek de vermek doaldr, konaklamasna yardmc olmak da.
Da banda, kk korumasz bir mezraada bulunan kyl byle bir durumda ne
yapabiliyorsa ayn durumda koyu bir Trk milliyetisinin de yapacaklar eminim
farkszdr. Zaten bunun dnda basit kahramanlk teorileri retmek gerekleri
yanstmayacaktr. Ve lakin, affedilmesi mmkn olmayan maksatl destekiler
tamamen ayr bir sahada tutulmaldrlar. Bu isimler birka rneklendirme ile sebep ve
sonu ilikisinin kurulmasna nemli katklar salayacaktr.
Raporda, Behet Cantrk, Sava Buldan ve Ceylan ailesinden sz edilmi ve
bunu biraz daha ayrntya indirgeyerek PKK'nn ilikiler an ve devletin kontra
icraatlarm bendeniz deifre etmitim. Sanatlar da bu finansrler kervannda yer
edinmi ve maalesef faaliyetleri hi de kmsenecek bir lisan ile nitelendirilmemi ti.
Ahmet Kaya, PKK'nn finansr listesi ierisinde yer edinmi "aydn" sanatlardan
biri idi.
Ahmet Kaya, deinildii zere sosyalist bir imaj izerek n plana km, fakat
sesi ve yorumuyla kitle nezdinde byk bir beeniyi kazand gibi hak etmiti de.
Dile getirdii dnceleri ve yapt mzii srekli baskya, smrye ve emperyalist
dzene duyduu nefretin ana merkezi oluvermiti. Gemiin talihsizliine kar
duyduu tepkinin ve kimlik aray ierisinde kendisini taraf klmasnn sonucu olarak
Apoist bir izgiye kayan Ahmet Kaya, gerekte PKK ile dorudan iliki yaamam,
lakin beyinsel ve ideolojik balamda deerlendirebileceimiz nedenler ayn ortamlar
paylamak zorunda brakmt O'nu.
Ahmet Kaya yapt sanat dalnn tutulmas neticesinde maddi olarak da g
kazanm bir ahsiyetti. Parann ve hretin sahibi olmas dolaysyla da yaants
ister istemez dncelerinin tersi istikametinde vuku bulmutu. Kapitalizm kart
gzkmesine karn zel hayat tamamen kapitalist dzenin egemenlii altna
girmiti. ok lks arabalar edinmesi, lks evlerde barnmas, para zerine kurulu bir
yaam benimsemesi O'nun hakknda hkm ileri srmemiz iin yeterli rnekler
deildi esasen.
Ahmet Kaya, 1990'h yllarn bandan itibaren PKK'ya sempati duymaya
balam ve rgt yandalarnn pohpohlamas sonucu gerek maddi ve gerekse de
manevi destei ile n plana ekilmiti. Bu destein verilmesini biraz zorlama uslne
balamak mmkndr. Esasen Ahmet Kaya, PKK ile sadece dnsel iletiim
arzusu iiresinde olmutu; fiilen aktif desteki statsnde bulunmaya fazlaca scak
bakmyordu. Ancak savunuculuuna soyunduu fikirlerinin ve gerekse evresinin
etkisiyle gnlsz dahi kalsa aktif sahaya srklenmesi ve slubuyla sivri ulara

-284-

kanalize olmas engellenemez olmutu. Zamanla kitle ierisinde de taraf gzken

Kaya'm n en masumane dncelerin altnda bile, artk art bir niyet aranr olunmutu.
1999 ylnda bir dl gecesinde, baldn plak, ar perdesi yrtk, eref ve
haysiyetten uzak kimselerin de itirak ettii bir meknda sz alan Kaya, dile getirdii
iki ift masumane tmcenin akabinde vatan haini ilan edilmi ve orada hazr bulunan
ve belki de mrnde vatan sevgisini tatmam baldn plaklarn atal ve baklarna
hedef dmt. Syledikleri de gerekten masumane idi. O gece de kulland ifadeler ise, sadece Krte kaset doldurmak istediim vurgulayan tmcelerden ibaretti.
Peki, bunun neresinde ktlk vard?
Krte konumak, trk sylemek, Dou'da yaayan Krtlerin rf, an'ane ve
anadil kavramlarnn anlamlamas-n salama giriiminden ibaret idi. Doald. Bunu
reddeden her gr otuz milyon nfusu ile Trkiye Cumhuriyeti'nin en byk teminat
olan Krtler iin amiyane bir tabir olacak ancak bir kfr olarak anlalacakt ki, zaten
bunun nelere yol aabilecei gemi olaylardan karabileceimiz her karesi ibret
dolu trajik senaryo-jenosit ile ainayd.
Ahmet Kaya iin "tam bir PKK'l" demek kanaatimce insafszca bir tutum olacakt.
O, dilinin kurban olmutu, bir bakma. PKK ile ayn ortam paylaarak su ilememi
miydi ki? Bunu da kafi bir dille reddetmek at gzlmz brakmadmzn emaresi
olacakt ki, zaten bu iddia da pek itibar grmeyecektir. Aikard ki Ahmet Kaya,
rettii teorilerin esiri durumuna dmt. ERNK'nin belirttii gibi, pek yle bilinli
sosyalist olduu da doru deildi. ayet byle bir durum olsa idi, ameli kapitalizmin
gdmnde bulunmaz ve azndan kan birka gereksiz szcn esiri olmazd.
Ahmet Kaya'nn yurt dnda PKK'nn gecelerine katlmas da planl
organizasyonlardan deildi. Medyada da yaynlanan ve sinsi amalara malzeme
niyeti ile kullanlan bir gecede PKK sempatizanlarna konser verirken grlen Ahmet
Kaya'nn oradaki hal ve hareketleri aslnda doal karlanmalyd. Her kim olursa
olsun koca kitlenin yek vcut olduu ortamda, hele bu kitle fanatik ve canfeda ise,
kiinin kendinden beklenen tatminkr tutumu yerine getirmesi olaandr. Ahmet Kaya
byle bir kitle ierisinde, stelik o dnemlerde koca Trk Devleti'ni sarsan PKK gibi
savaan bir rgtn liderinin posteri, arkasnda asl bulunuyorken kendisinden
bekleneni yerine getirmemesi mantkd kaard. Nitekim parmaklan ile zafer
iaretleri yapan Kaya, bir anda Abdullah calan'n posteri nnde alk tufanna
tutulan bir gerilla grnts sergilemiti.
Ha keza bunun aksi dnlemezdi.
Hereye ramen Ahmet Kaya'nn PKK'ya
karlamayaca gibi maruz da gsterilemeyecektir.

aktt

paralar

gzden

KISIM YRM
ERNK Raporu:
"(...) brahim Tatlses'in kuru szcklerden ibaret olmayp icraatlar, gerek
yapt balar ile gerekse de fiili birtakm yardmlaryla olduka gz doldurduu bilinen bir durumdur. Ayrca bu hsn deifre olma korkusunu zerinden
atmas iin kendisini faist Trk Ordusu'na gz yumdurucu nitelikte parasal
rvet vermesine de partimiz tarafndan izin verilmitir. nk bu ahs sre
ierisinde olduu gibi bizim iin uzun vadede de ok faydal olacaktr. Hayati
endiesi nedeni ile lkclerin ve mafyann ats altna girdiini bize ileten bu
ahs Krdistan'dan gnderilen yaral arkadalarmz da himayesi altna alp

-285-

tedavi edilmelerini salamaktan kanmamtr. Yine bu ahs partimizin ERNK

temsilciliini davetimiz zerine ziyaret etmi ve Krt kkenli bir vatanperver
olduunu, clz desteinden dolay mahcubiyet ierisinde bulunduunu
belirterek ulusal mcadelemizde her zaman desteki konumunda bulunacan
ancak bunun u dnemde gizli kalmasnn nem arz ettiini belirtmitir.
Ayryeten bu grmelerimizin dnda gerek Avrupa'ya gidiinde, gerekse de
Trk topraklarnda bulunduu sre ierisinde yoldalarmzn kendisi ile
srekli irtibat halinde olmalar ve her artlarda kendisinden destek bulmalar bu
ahsa partimizin merkez komite yeleri tarafndan teekkr edilmesini gerekli
klmaktadr. Parasal destek olarak da kendisinden 1.500.000 dolar ba
alnmtr. Bu byk bir mebla olmakla birlikte bu ahsn 1997 dnemine kadar olan sadece parasal desteidir. kili ilikilerimiz daha kapsaml ve ileriye
dnktr."
brahim Tatlses sosyalist bir kimse olarak deerlendirilemeyecektir. Zira,
sosyalizmin ne olduuna, znde nelerin sakl bulunduuna merak sarp inceliklerini
grecek kadar yetkin ve ileriye dnk derin dnen bir kiilikten uzakt. Feodal
zelliini yllar boyu grnmnde kamufle etse bile atm, fakat saklayamayacak
kadar aina olan i dnyasnda muhafaza etmesi kyl kurnazln elden
brakmamasna neden olmutu. Malum kyl kurnazlna brnen kimseler ellerini,
yanabilecek olan her eyden saknr ve ncelikli olarak kendilerini salama almaya
alrlard. Ahmet Kaya ile brahim Tatlses arasndaki farkllklar da buradan
kaynaklanyordu. Ayn zamanda bunu feodalitenin burjuvaziye olan beyinsel stnlk
kompleksi diye tanmlayabiliriz de. Feodalitenin burjuvaziye kar stnl olarak
nitelendirdiim terazi tartm yadrgansa dahi grlecektir ki, gerekler dnld
vakit pek deiim gstermeyecekti.. Bunu feodalitenin arts olarak grmek doru
olacaktr. Lakin feodalitenin gdmnde bulunan kyl kurnazlar gelecein yn tespitini yapmakta zorlanacaklar kendilerince de pek tabii olduundan gndeliki ihtiyati
tedbirler ile yetinmek durumunda idiler.
te bo, bu noktada pot krmt!.. Gelecein yn tespitini yapmaktan aciz
kalmt.
Gerek ERNK raporundan ve gerekse de ahitlik edinilen bakaca vaziyetlerden
Tatlses'in ok ynl oynamay arzulad aa kmt. ok byk bir marifet
isteyen bu oyundan baarl ayrlmas da taktir edilmeyecek gibi deildi. Koca Trk
Devleti ile, belki de bir zamanlar dnyann en gl rgt olan PKK'y uyutmak ve
her iki taraftan da fayda grmek kolay i deildi.
Kamuoyunca yaknen bilinen brahim Tatlses ad, yapt balarla ok kez
anlmt. Mehmetik Vakf'na yapt balar, hayr kurumlan iin verdii konserler
ve yaptrd okul vb. hizmetler deinildii zere ERNK tarafndan da yaknen takip
edilmiti. Yani her yapt PKK'nn bilgisi n-dayd. Mehmetik Vakf'na yapt
balarn da ERNK'nin tehisi gibi, gzyumdurucu bir rvet olarak deerlendirmek
yerinde bir tespit olacaktr.
Tatlses, maalesef ba adn tayan, fakat rvet olarak nitelendirebileceim
parann kudreti ile deta manevi erk'in timsali olan Trk'n, Krd'n kann satn
almak istemiti. Yllar boyu Trk Devleti tarafndan bilinip de hibir zaman kendisine
dokunulmam olmas, binaenaleyh szde milliyeti kasket altnda bulunan devlet
yneticileri ile alemci bir grnm sergilemesi bu zatn gayelerinde baarya ne
kadar yakn olduunu rahatlkla gzlemlenecek sadelie sahip olduunun delillerini
tekil etmekte idi.

-286-

"Atatrk'm izindeyiz" diyen szde Atatrk Dnce Dernei'nin yelerine ve

onu rehber setiim iddia edenlere sormak lzm gelir, bunca gereklerden sonra;
peki, Atatrk'n rengini Trk bayrana verdii, ehit kanyla sulayarak kurtard ve
kurduu Cumhuriyetin iinde yetien ihanetiler ile flrtnze ne demeli?
Hani Atatrk'n manevi deerlerine saygnz?..
Yoksa hepsi yalan myd?!..
PKK'nn bilinli destekilerinden Tatlses'in uzun vadede de gayri nizami harbin
ierisinde kar hesab yapan roller stlendii aleniydi. Kuvvetli bir rivayete gre
Tatlses'in uyuturucu tacirlii de yapt ve servetinin byk miktarn, huzurunda
duygu smrs yapmak amacyla gzya entrikalarna brnd sivil kitlenin
gen neslini zehirleyerek kazand iddia olunuyordu. (!!!)
Tatlses'in ayakta kalmas gayesinin gerei olarak lkc "Bozkurt" camiasnn ve
mafyann ats altna girmesi -ki bunlar inkr etmek gibi bir teebbs de
bulunmamaktayd- ERNK iin bilinmedik bir soru iareti deildi. ERNK, bunu hayati
endienin kanlmaz bir sonucu olarak deerlendirmi ve bizzat kendilerinin buna
msaade ettiklerini irdelemiti.
Abdullah calan'n, d gizli servislerden satn alnarak, paketlenip Trkiye'ye
getirilmesinin akabinde jandarmada yaplan ilk sorgusu esnasnda calan u ifadeyi
kullanmaktayd:
"Tatlses Turizm'in gnll yardmlarm grdk."
Zaten bu tek cmle, Tatlses'in PKK ile birinci elden ifadenin sonucu olarak
dorudan balant ierisinde olduunun ispat durumundayd.
Abdullah calan'n ifadesi Tatlses Turizm'in hizmetinde alan otobslerin,
PKK'mn verdii kayplarn ardndan bir cenaze treninde komple gsterilere katlmas
olayndan ibaretti. Ayrca, Ankara-Konya arasnda var olduu iddia olunan bir
dinlenme tesisinde "Krdistan' simgeleyen bir bayrak kulland ve yine iddialara
gre; Tatlses, bu tesise urad vakit arkadalar ile Trk bayrana benzer bir bez
parasn hedef yaparak bu hedefe bellerinde muhafaza ettikleri tabancalarla
nianclk at yapyormu (!).. Tabii olarak bunun doruluk pay ne kadar olabilirdi
bilinmez, ancak atein olmad yerden de duman kmayaca aina idi.
Tatlses, PKK'nn manevi destekiliini stlenmi bir grnt ierisine de girmiti.
rgtn yaral militanlarn tedavi ettirmek, masraflarm karlamak, gvenliklerini
salayacak almalara imza atmak gibi faal aktivitasyonlarn oluumuna sebebiyet
vermiti. Kitabmda ayrntsyla deindiim Pelin isimli yaral bayan militan olay bariz
rneklerden biri idi.
brahim Tatlses'in masumiyet oyunlar sadece Krt ve Trk halklarna kar
sahnelenmi bir tarz deildi. Ardndan iddia olunan ve kendisini zor durumlara
dreceini hissettii tm olaylardan kurtulmak maksadyla hep duygusal bir
grnt dizayn etmiti. zel televizyon kurulular arasnda barndrd
yandalarnn aracl ile canl yaynlara kmay hayranlarna kar bir tevazu
nedeni sayarak, gzya ayaklan ile psikolojik yldrma hareketlerine girimiti. Kendi
memleketi olan anlurfa'da mafyavari bir infaz realize eden brahim Tatl ses, bu
belay da bandan defetmek iin ayn yntemleri kullanm ve bu olaydan da
tereyandan kl ekercesine syrlmay becermiti. Byle bir rapordan anlalaca
zere, ERNK militanlarna kar da ayn tarz salanmt.

-287-

Tatlses'in Trk televizyonlarnda ve lkc camia ierisinde vatann blnmez

btnlnden bahsetmesi, meydanlarda her daim kardelik naralar atmas es
geilir trden deildi. En az PKK militanlar huzuruna kendi hr iradesi ile kt vakit
Krt kkenli bir vatanperver olduunu, desteini "clz" bulmak gibi tevazu gsterme
ayaklan yaparak mahcubiyet ierisinde bulunduunu ve PKK'nn verdii mcadeleyi
"Ulusal Kurtulu Hareketi" olarak nitelendirip, her zaman hizmetinde olacan
belirtmi olmas kadar dndrc ince ayrntlar vard ki, bu da Trkiye toplumlarnn kuramsal etik dizaynna tersi kiilik arz ediyordu. Velhasl bu adam, kime sopa,
kime dalkavukluk gsterilmesi gerektiini iyi hesap etmi ve esasen de zat alisini
"cahil" olarak konumalarndan tr deerlendirenleri de alt etmeyi baarmt.
Tatlses kural d oynuyordu; kural dahilinde bulunmakta srarc olanlar ahsna
mahsus yntemlerle deviriyordu. PKK ile yapt kader bann gizli kalmasn baarmas veya kar gc uyutmay becermesi ise, Tatlses'in vizyona soktuu oyunun
kural dlndan kaynaklanyordu. PKK'y, skt vakit ktlemesi de oyunun ayr
bir kuraln tekil edip, ipleri elden karmamak uruna sahnelendii unutulmamaldr!
Bu, dn denendii gibi yarnlarda da denenecektir!
Tpk Osmanl'daki devirme ayaklan (tezgahlan) gibi!!! ERNK Raporu konunun
devamn yle getiriyordu:
"nplana kan bu iki yurtsever sanatnn yansra daha bir ok sanatdan
parasal ve lojistik destek grmekteyiz."
Bu halkn satn ald kasetler iin hi dnlmeden dedii paralarn biraz da
nereye aktnn kant niteliindeydi. Tek bana sylenen iki msra anlaml veya
anlamsz trk veya ark ile hak edilmedik yntemlerle kazanlan paralarn cz'i
miktardaki vergisini dahi dememek amacyla trl entrikalara bavuran soysuzlarn
gerek kimliklerini aydnla kavuturmaktayd.
Bu amala;
Mzii yapan bir tutku haline dntren anlaylarn bir toplum iin engelleyici
ve tahripkr bir faktr olduu dinleyici kesime anlatlmalyd. Bireylerin bunu ideolojik
gayeleri uruna ara olarak kullanmalarna da son verilmeliydi.
ERNK raporunun devam daha ilginti; dndrcyd:
"Son dnemlerde partimizin irtica yanls diye dlanan ve faist Trk
ordusunun saldrlarna maruz braklan Kombassan Holding yneticilerine el
uzatmas ve kendilerini davamzn hakllna ilikin ikna etmesi olumlu
olmakla birlikte meyveleri imdiden alnmaya balanmtr. Avrupa'daki
arkadalarmzla balant kuran Kombassan yneticileri Zrih kentinde
partimize 750.000 frank yardm yapmlardr. Daha dorusu partimiz ile olan
ilikilerinde ileriye dnk umutcul sinyaller vermilerdir. Bundan en iyi ekilde
faydalanmak ve irtica olayn ok iyi kullanp dlanan slmi rgtleri parti
saflarna ekmek verdiimiz mcadeleye byk katk salayacaktr."
PKK, temelde Marksist bir rgt olsa da politik esnekliin vazgeilemez
gereksinimlerinden biri olan taktiksel deiim nedeniyle dnem ve artlar ayan
yaplarak slmi bir taban oluturma yoluna da gitmiti. Abdullah calan'a yakn
isimlerden olan ve uzun mddet Mahsun Korkmaz Akademisi ile am'da bulunan
Mele Abdurrahman ismi, PKK'nn slam', alternatif stratejik koz olarak kullanmak
istemesinin almeti idi.

-288-

Trkiye ierisinde Krt halk ile birlikte dier kkenlerden olan kimselere mutedil
ve sempatik gzkmek uruna HEP, DEP, HADEP gibi siyasal legal partiler "Gney
Kr-distan" olarak tespit edilen K. Irak'ta, oradaki kitleye hitap edecek PAK isimli bir
rgt ve nihayetinde inanan kesimin zerinde etkili olabilmek maksadyla PK isimli
bir rgt daha kurulmas PKK'nn hedefledii potansiyelin ne kadar youn olduunun
delillerini tekil ediyordu.
Kombassan Holding, genelde slmi bir izlenim oluturmu olsa da yatrmlarn
daha fazla kr kazanmak uruna mslman olup da ihtiya duyulan yerlere deil de
gayrimslim lkelerde yapmas bu kar grubunun maskesinin altnda esasen neyin
yattn anlalr klmaktayd. slm dman ABD'de olmak zere birok gayrimslim
Avrupa lkesinde yatrmlar yaplarak gavura kudret kazandrlmas bariz
dndrc bir rnei tekil ediyordu. Hele Sudan'da, Mozambik'te, Somali'de,
Uganda'da, Etiyopya'da... aln penesine bir deri, bir kemik kalan yzbinlerce
insan dmken!..
Geri, PKK ile Kombassan arasnda ideolojik veya politik bir ba olduunu
dnmek mmkn olmasa da inanlarn en kutsal olan slm dinini emellerine alet
edecek kadar rayndan km bir kar odann PKK'ya da yardm etmi olmasnn
yadrganmamas da gerekir. Kim bilir, PKK'ya aktlan her kuruun nasl bir hesab
yaplmtr?!..
KISIM YRMDRT
ERNK raporu ihanetler ebekesinin siyasal maskesini giyinen ahsiyetleri de
yle tanmlamaktayd:
Partimize yaplan bunca yardmlara karn ayakta kalmamz itiraf
edercesine sylersek Dou Perin-ek ve HD Genel Bakan Sayn Akn Birdal'a
borlu olduumuzu belirtmemiz gerekmektedir. Dou Perin-ek'in pratiine
ilikin parti nderliimizin talimat zerine daha nceden rapor hazrlanm ve
parti nderliimiz ayrntlaryla bilgilendirilmitir.
Gerek Dou Perinek, gerekse Akn Birdal ile ideolojik balarmz vardr.
Belki Akn Birdal, Dou Perinek gibi partimiz lehine fiili pratiksel icraatlarn
dnemin gerekli kld iddet eylemlerine dntrememitir. Ancak ok daha
nem kazanan beyinsel uyuma ortamn partimiz adna sivil kitle rgtleri
ierisinde oluturabilen tek kii Akn Birdal'dr."
ERNK'nn vc ifadeleri bunlarla da snrl kalmamaktayd:
Dou Perinek ile Akn Birdal deta partimizin birer silahl milisleri
olmulardr. Ellerinde bulunan tm kozlar devlet aleyhine dntrmesini
gayet iyi becermilerdir. Akl Birdal, partimizin bir neferi olmakla beraber
bizimle ve da kadromuz ile ok samimi ilikiler iinde olmak istemitir.
Neticede ARGK ile gzler nnde mevcut pratii ile sk balar kurmutur.
Parti nderliimizin talimatlar nda kitle ile gvenlik glerini kar karya
getirici provokasyonlar yaratabilmek ve serhildanlarn oluumuna sebebiyet
verebilmek iin birok zaman diliminde Akn Birdal ve arkadalar bize
olaanst zemin yaratmlardr. Yaptklar aklamalarla devletin ovenizme
dayal sistemim lekeleyerek partimizi hakl gstermeyi baarmlardr. ERNK
mensubu silahl milislerimiz zora dtklerinde bu yoldalarmz tarafndan
muhafaza edilmilerdir. Ayrca gizli kampanyalarla partimize 32.000 dolarlk
yardmda bulunmulardr. Bu parann nemli miktarda olmasa dahi tamam
lojistik iin harcanmtr."

-289-

Szde nsan Haklan Dernei ats altnda kii hak ve zgrlklerini

savunduunu iddia eden Akn Birdal ile ilgili baknz nasl da dndrc cmleler
savrulmaktayd:
"Tm bunlara ek olarak parti nderliimizin de bilgisi dahilinde bulunan
esir askerlerin propaganda arac olarak kullanlmas olaynda Akn Birdal, yine
ok zverili davranm ve kamuoyunun dikkatim zerimize ekmeyi
baarmtr. Doal olarak bunun ortaya kard sonu ise, milislerimizin
partimizin vazgeilemez paralar olduudur. Belleimizde bylesi icraatlar
yapabilecek veya yapmakta olan daha birok kariyer sahibi kii vardr. Akn
Birdal gibi yrekten bizi destekleyen arkadalarmz vastasyla birok eleman
kazanp da kadromuza dahil etmiizdir."
Ve aslnda bunca aklamann ardndan yorum yapmaya veya daha baka belge,
bilgi ve tana hacet kalmamtr.
Abdullah calan yargland mral Adas'ndaki durumasnda ynca itiraflarda
bulunmasna karn ad ERNK raporunda geenlerden sadece yzeysel bahsetmiti.
Mesela Dou Perinek iin sadece;
Perinek, tabanmzla iliki kurup destek salamak istiyordu", demekle
yetinmiti,
calan, 1989 tarihinde Perinek ile grtn kabul etse dahi iki yl sonra,
1991 ylnda Perinek'in sosyalist Parti'nin bana gemeden evvel ikinci kez
ziyaretine geldiini anlatmamas pek garip olup, bu tarihte aralarnda geenler de
deifre edilememiti, birinci elden.
Fakat calan'n yargland mahkemede konuan Glbeyaz Kahraman isimli bir
bayann syledikleri Perinek vb. kimselerin faaliyetlerinde benimsedikleri karanlk
ilikiler ann perdelenmesine engel tekil eder aklamalar idi.
Glbeyaz Kahraman, polis olan eini silahl bir saldn sonucu kaybetmi.. Osman
Kahraman isimli einin ldrlmesinden Dou Perinek'i sorumlu tutuyordu ve
calan'n durumasna dein iindeki kini hi kusmamt.
Garipti!.. Trk Devleti'nin yarglad calan'n durumasnda bar yanan bir
hanm Dou Perinek'i suluyordu.
Acaba... deyiveriyor bir an insan!..
Glbeyaz Kahraman einin ldrlmesiyle ilgili yle bir iddia ortaya atyordu:
"2000'e Doru dergisinin 35.nci saysnda... Atatrk'n Krtler'e zerklik verdii,
daha sonraki yneticilerin bunu kaldrd yolunda yazlar yazlm... Beyim de
belgelerin sahte olduunu Atatrk'n byle belgesi olmadm ispat etti! (!!!)
Toplatma karan karttrd.
Gece saat 03.00't Beyim (Bakomiser) eve dnmemiti. Bir telefon geldi:
- Ben Halkal'da 2000'e Doru dergisinin basld matbaada Osman Abi'nin
muhbiriyim. Derginin iki kolisi karld. Havaalannda Agopyan adnda bir Ermeniye
teslim edildi, dedi. Ben eimi arayarak bu bilgileri ilettim. Bunun zerine havaalanna
gitti; ua durdurttu ve kolileri indirtti. Kolilerin zerinde baka Ermeninin ad vard.
Agopyan uaktayd.

-290-

Dou Perinek de bu almay bir trl hazmedememiti. Kocam bu yzden

mahkemelik oldu. Derginin yaz ileri mdr Fatma Yazc, kocama, mahkeme
koridorunda;
- Sen artk lsn, dedi! Durum savcla bildirildi.
2000'e Doru dergisinin 36. saysnda kan son paragraf okuyorum:
"Kim, kimi yarglayacak? Trkiye'de zgrlk iin mcadele edenler; bir de
engelleyenler var. Yaknda yarglama balayacak."
Altnda iki fotoraf vard. erevede makam otomobilinin plakas vard.
Yanndaki resimde de beyimin ofrnn fotoraf vard ve ikisi de ldrld!!!"
Bu ifadeler Perinek'e yneltilen bir bayann sulamalaryd. Ya, 12 Eyll ncesi
katledilenler...
Kimbilir, Akn Birdal'n da deifre olan faaliyetlerinin dnda henz karanlkta
kalan ne kadar srr vard!..
ERNK, raporun sonu ksmm da yine yorum yapmama veya eklemelerde
bulunmama gerek brakmayacak ak ifadelerle yle getirmekte idi:
"Trk metropollerinden de Amed ve evre eyaletlerde olduu gibi ERNK
kanad olarak partimize eleman kazandrmaya devam etmiizdir. Bu gne kadar
ARGK'ye Trk metropollerinden 13.740 eleman kazandrlmtr. Yine da
kadromuza bu blgelerden elde edilen gelirle 24 yaesu el telsizi, 4 yaesu srt
telsizi 100.000 mt. utik, 2.000 adet kyafet, 2.400 adet parke, 6.300 adet spor
ayakkab, 3.000 adet kara lastik, 430 adet battaniye ve eyaletimizin en az 4-5
senelik gda ihtiyac gnderilmitir. Bunlarn dnda 240.000 dolar yardm
toplanlm ve bu parann tamam parti nderliimizin talimat zerine partimize
aktarlmtr.
Trk metropollerindeki icraatlarmz silahl boyutlarda da srdrlmektedir.
zellikle suikast, sabotaj vb. eylemlerle partimizin arl hissettirilmeye
allmtr. nmzdeki sre ierisinde ekonomiye vs. turistik blgelere
ynelme durumumuz nderliimizin talimatlar sonucu sz konusu olacaktr.
Dnemin gerekli kld taktik savan Trk metropollerinde daha baskn
uygulanmas ve otoritemizin daha glendirilmesi iin ERNK olarak nerimiz
ARGK'ya mensup tecrbeli yoldalarmzn komitelerimize dahil edilmeleridir.
Bylelikle krsaldaki sava... tecrbeli arkadalarmzla Trk metropollerine
yansyacaktr."
***

-291-

YRMKNC BLM
TOPYADA UMUT ARANIR MI?
1) Tarih 24.04.1994... Genelkurmay Bakanl Birleik Grev Kuvvetleri Trk
Komutanl'na hitaben yazlm bir raporda 14 Nisan 1994 tarihinde iki helikopterin
Kuzey Irak'ta ABD av uaklar tarafndan drld ve Trk'n yaamn yitirdii
yazlyordu.
2) Genelkurmay Bakanl raporunda, Birleik Grev Kuvveti (BGK) ABD'li
komutan kendi st makamlar ile yapt yazmalarda, Trk Krdistan', Irak
Krdistan' gibi Trk grlerine ve hakikatlere aykr ifadeler kulland belirtilmiti.
Ayn raporda ABD helikopterlerinin Trk makamlarndan izin almadan ncirlik
meydann kullandklarda dile getirilmiti.
3) Askeri Koordinasyon Komitesi (MCC) Bakan Albay Wilson BM'nin 688 sayl
karar tesinde ilave giriimlerde bulunmak suretiyle Krt liderleri Saddam ynetimi ile
otonomi grmelerinden vazgeirmiti. Albay Wilson'dan nce MCC Bakanln
yrten Albay Naab Kuzey Irak'ta Krtler'in kendi iradeleri ile kendilerini idare
etmelerini teminen blgede seim yaplmasn tevik etmiti. Her iki Albay da
Kuzey Irak'ta dzenli ordunun tekili iin gayret sarf etmilerdi. MCC Bakanlar ABD
st makamlarna Trk Hava Kuvvetleri'nin Krt ihbarclardan aldklar bilgi nda
Krt yerleim blgelerini bombaladna ilikin mesajlar ekmilerdi.
4) Tarih 5 Ekim 1992... ki yzl ABD'nin Albaylarndan Albay Young'un PKK'ya
kar Pemergelerin balatt harekete souk bakarak, kardein kardei vurmas bizi
zyor, dedii tespit edilmiti.
5) Tarih 2 Ekim 1992... ABD'ye ait "SARATOGA" gemisinden iki adet Sea
Sparrow fzesi ile "TCG MUAVENET" gemisi NATO tatbikat ara safhasnda
vuruluyordu. Bu olaya her ne kadar kaza ss verilse de 5 (be) Trk denizcisi
hayatn kaybediyordu. Ve bu, ABD'nin Krt projesine Trkiye'nin kar kmas
dolaysyla verdii bir gzda olarak kabul grmt.
Olaydan sonra Oramiral Vural Beyazt'n 4 Mays 1996 tarihli beyanatna gre;
Amerikal veya NATO yetkililerin "bu bir kazadr" deseler de Genelkurmay, bunun
kasti olabileceini"... belki kasti olabilir", cevab ile muhataplarnn karsna kmt.
Sea Sparrow, hedefine ancak koordinatlar verildikten sonra giden manevra gc
yksek, kabiliyetli bir fze olmas dolaysyla atelenmeden nce de ince ayrnt
isteyen bir alma metodu vard.
Demek ki... dnlenler yanl deildi.
Yani ABD, karlaryla ters den Trk Devleti'ne bu yolla gzda veriyordu.
Hedef dorudan Trk Devleti idi. ABD'yi bu denli Trkiye'ye kar sert klan faktr
Trk Silahl Kuvvetleri'ne bal istihbarat birimlerinin hazrlad raporlarda eki
G'n blgedeki misyonu ile Birleik Krt Devleti'nin kurulmasn amaladn
deifre ve tenkit etmesiydi.
6) ABD'nin tezgahn ilk fark eden Eref Bitlis idi. Eref Paa, bu tezgah bozmak
iin ran, Irak ve Suriye ynetimi ile 20 ubat 1993'te dileri dzeyinde am'da
"zirve" yaplmasn salam ve 7 (yedi) gn sonra ua dmt!

-292-

17 Aralk 1992 tarihinde de Eref Bitlis'in helikopteri Kuzey Irak'a gider iken ABD
uaklar tarafndan taciz edilmiti. AWACS gzlemci subaynn taciz olay ile ilgili
raporu her eyi alenen ortaya koymaktayd.
Evet topyada umut aranamazd!..
MZDEK GZL DMAN KMD?
7) Perinek'e gre Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ilk kadn Babakan Tansu
iller CIA ajanyd.
Btn gizli belgeler bir dnem i Partisi lideri Dou Perinek'e gidiyordu. CIA
ajanlar listesi eline tututurulmutu; O da keyfi istedike setii isimleri srasyla
deifre ediyordu. MT raporlarndan, Genelkurmay belgelerinden yola klarak akl
almaz iddialarda bulunuyordu.
8) Mehmet Eymr'e gre Perinek:
"Perinek 1988'de Sosyalist Parti'y kurdu. Parti... sosyalist bir devlet biimini
amalamaktayd. Parti, ayn zamanda bir zamanlar en byk dman olan Abdullah
calan'n da propagandasn yapyordu.
(....) Perinek izgileri sk sk deien bir adamd.
(....) Belki de Aydnlk, yurdumuzun iplerini ellerinde tutmak isteyen Batl
devletlerce mterek yrtlen, Trkiye'ye ynelik bir yabanc servisin mensuplar ile
ilikilere dayal olarak en basit anlamdaki ibirliinden balayp, ortak operasyonlara
kadar ynelebilen her trl faaliyetten oluan bir operasyon mahsul ok babal bir
ocuktu!!!"
9) Tarih 25 Temmuz 1997... Yeni afak gazetesine konuan bir Korgeneral'a
gre;
Ordu ierisinde solcu bir cunta grubu bulunduunu ve bu cunta grubunun srail
ile ilikilerin ban ektiini, basna szdrmak istediklerini Dou Perinek vastasyla
gerekletirdiim ve tasfiye etmek istediini Perinek vastasyla saf d braktn
gzlemlemek mmknd. Korgeneral, komutanlk seviyesinde rgtlenmi bu
kadronun sekretaryasn orgeneral seviyesinde bir komutann yaptn, bu generalin
Dou Perinek ile srekli grtn ve ona belge szdrdn da iddia ediyordu.
10) Sami Demirkran'n gayreti sonucu maskesi den Dou Perinek iin
baknz gazeteci yazar Can Atakl ne yazyordu:
"Perinek'in devletin gizli bir kolunun szcs olduu bile sylenmiti ki
bu hi de tuhaf gelmiyordu kimseye, nk gerekten de Perinek devlet
belgelerini halla pamuu gibi atacak kadar bilgiyle donanmt. Ama imdi ne
olduysa oldu, Perinek hapse atld, insan, acaba diyor roller mi deimeye
balad, yoksa?"
11) Kaliteli yazarlardan Aydoan Vatanda, yalan yaamay yle zetliyordu:
"(....) Karaday'nn yardmcs evik Bir, irticann PKK'dan daha tehlikeli
olduunu ilan etmitir. Ona gre, mslmanlar PKK'dan daha tehlikelidir. Trkiye'de
bazlar evik Bir'in "dnme" olduuna inanmamaktadr. Dolaysyla onun
mslmanlar hakkndaki deerlendirmesi tabii olabilir. Trkiye'deki baz generaller
tpk Irak'taki Sadrazam Paa gibi, baz glerin gzne girmek iin ran ile takmak
istiyorlar. Eer bunu yapanlarsa, Trkiye'nin bir defa daha paralanmas kanlmaz

-293-

hale gelir ve blgede bir Krdistan Devleti'nin kurulmas nlenemez. nk tarihi

"ark Meselesi" btn tehlikeleriyle tekrar Bat'nn gndemine girmitir."
Devamen tespitlerini isimlendirerek yle yazya dkyordu:
"1998 Austos'una kadar Genelkurmay Bakanl' Basn Halkla likiler
Dairesi Bakanl grevini yrten Top. Kurmay Albay Hsn Da'n Dou
Perin-ek ile Temenlii srasnda ayn davada, TKP (Trkiye htilalci i
Kyl Partisi -ki bu yasa d bir rgt idi-) davasnda yarglanm olduu
bilgisi bir suikast sonucu yaamn yitiren ilhan Darendeliolu'nun yazm
olduu Trkiye'de Komnist Hareketler kitabnda yer almaktadr. lhan
Darendeliolu'nun sz konusu kitabnda o yllarda Dou Perinek ile birlikte
ayn davada yer alan u an general rtbesindeki subaylarn da ad
bulunmaktadr."
Ve bir gerek daha!
PKK'nn iyzne ilikin Krt realitesine de k tutmas mit edilen Mavi Film
yapmcln hazrlad kaynakas Sami Demirkran'a ait "HEVAL" isimli filmin
yaplmasna da kar kan yine Top. Albay Hsn Da olmutu.
Yoksa PKK'ya katlm projesinin organizasyonlarnda da yalan yaayanlarn m
parma vard?
Merak ediyorum; acaba diyorum, kim hain?!
***

-294-

YRMNC BLM
ASRIN EN KAPSAMLI KURT AYAKLANMASINDA YARGILANAN
SYANKR BR LDER
CALAN MRALI ADASI'NDA...
Kim ne derse desin Abdullah calan tarih sahnesindeki roln laykyla pratize
etmiti. Belki de kendisinde inanmad noktalara, kanl ve uzun bir servenin
ardndan varmt.
PKK, istedii her trl verimi ald halkndan, fakat halkna, kimliine dnn
tesinde pek bir ey verdi denemez. Bu tezat yllar boyu Krt halknn bar yank
zgrlklerinin barnda sindirile durdu. Lakin atlaklar gn gelip de
kapatlamaynca hiziplemeler, yozlamalar; ykmlar, taktiksel yanlglar, psikolojik
ve fiziksel teslimiyetler ve jenosidi anlaylar patlak vermiti ki, tarihi isyann tarihi bir
hezimet ile sonun balangcnn yaayaca yllar ncesinden saptanr olmutu.
calan, tm benlii ile stelik bozuk bir tabanca serveni ile balad davasal
savanda "aheseri" olduu PKK'y misyonu bitene dek yrtm ve glenmesini
salamt.
O bir liderdi...
Fakat O'nu bitirme noktasna getiren kadn, mide, rehavet ve isim yapma
dknl idi...
Oysa ne gerek vard ki bunlara?
O ahlki kurallar ierisinde bulunduu mddete zaten istedii bayanla beraber
olabiliyordu...
Koca rgtn liderinin yemek dknlnn olmas da manaszd, nk
mevcut yiyeceklerin en zeli istemese dahi zaten nne konuveriliyordu.
Reklama ne hacet koca Trk Devleti'ne kar savaan PKK'm n liderini
tanmayan, ismini duymayan bir dnya siyasetisi dnlebilir miydi?
Misyonu biten calan, dnceleri ile besledii militanlarna PKK'da ncln
stlendii Krtler'e kendilerim ifade edemeyince olanlar oldu, Krtler sindi; PKK
tasfiye srecine gmld, calan ise, tarihi dman Trk Devleti'nin avularna hem
de dost bildikleri tarafndan komploya kurban giderek teslim dt.
CALAN YARGILANIYOR..
Abdullah calan, mral Adas'nda cezaevine konduktan sonra kendisine zel bir
mahkeme kuruldu; ve bu mahkemede yargland.
calan'n yazl ve szl tm savunmalar siyasal ierikli idi. zel, kurun
geirmez cam bir blmede ifadeleri alman calan'n mahkemedeki tutumlar TRT
aracl le tm Trk ve dnya kamuoyuna televizyondan izlettiriliyordu.
Mahkeme salonunda misafirleri de vard..
ehit yaknlar...
Avukatlar..
Mdahil avukatlar...
Gazeteciler...

-295-

Yerli ve yabanc gzlemci heyetler...

calan yarglanrken kafese kapatlm bir kanarya kadar aresizdi.
Abdullah calan esas savunmasn yazl yapmt. Savunma metni tahmin
edildii zere siyasal ierikli kokuyordu. Ayn zamanda bu, calan'n Trkiye'ye
sava adabn retme creti olarak da yorumlanmt.
calan siyasal terbiyeyi, bar kiilii ierisinde yle yorumluyordu:
"Bar kiilii, bar toplumu, sanldndan daha fazla, hem siyasi, sosyal
ayrca ayrntl psikolojik zmleme isteyen bir abadr."
Ynetici snfa hitaben de u tte bulunmaktayd:
"Otoriter rejimler, belki hzl gelimelere yol aarlar ama, toplumsal
doalla yabanclamalar, onlar dnemlerinde ne kadar gl de olsalar, er
ge, ke gtrr."
CALAN'IN YAZILI SAVUNMASINDAN BLMLER...
calan, devrim anlayn yle izah etmekteydi:
"nemli olan, bir devrimin ne zaman demokratlaabileceidir.
Demokratiklemeyi beceremeyen devrimler ya diktatrle yol aacak, ya da,
anarizme kayarak yozlar."
Demokrasi terbiyesi de yle idi, calan'n:
"zgrl, eitlii tanmam bireyler ve toplumsal bir birim olarak alta
srlm, iradeden yoksun braklm gruplar dolduka, o demokrasi ciddi
eksiklik iindedir ve srtme, atma, eer demokratik sistemle yani
iddetsiz aslmazsa, devrimci sre, isyan, sava, ayaklanma devreye girer ki
bu da kanl olur, yeni bir demokratik aamaya yol aar."
calan eski liderlere de dokundurmadan gemez savunmasnda. calan,
ordunun hareket kabiliyetine zemin oluturan politikalarn iller-Karayaln zelSava Hkmeti'nin rn olduunu deerlendirerek yle devam ediyordu:
"... ayaklanmalarn fiziki tasfiyesini yaayan Krtlk, bu dnemde ideolojik ve
siyasi fellii yaamaktan kendini kurtaramad. Ortak vatan ve devlet
zmlenmesini ve burada verilmeyen eksik olan haklann baanl bir demokratik
programla ortaya koyamad."
PKK'nn, iinde yaad elikileri zmesi halinde tarihi roln
oynayabileceini, bir devrimci rgtten, demokratik rgte dnerek bunu
gerekletirebileceini de belirtiyordu ve;
"Demokratik Cumhuriyet; stratejik olmak kadar, bizzat mcadelenin bize
gsterdii, dayatt en doru zm yolu olarak anlalmaktr" diyordu.
Savunmasnn ikinci blmnde calan, PKK'y en byk Krt isyan olarak
deerlendiriyordu. Ad konulmam sava iin de;
"... ok acl ve ok acmasz ynlerinden bahsetmek mmkn ve gerekidir,"
tanmlamasnda bulunuyordu.
Olaylarn ekonomik boyutunu;
"kmazn, atmann devam bu durumu daha da iinden klmaz sorunlarla
kar karya getirecei aktr, sava ve atma ortamndaki nfus ekonomik adan

-296-

da en verimsiz ve masrafl, nfusudur. Hibir ekonomi bu kapsamda bu nfusu

besleyemez, hele hi kalkndramaz."
Eitimsizliin yol at nedenleri;
Trke'nin gelimemesi kadar, Krte'nin de bilinen durumu halk son
derece eitimsiz, kltrsz bir etkiye, zellikle dine, airetilie ak bir yn
haline getirmektedir. Bu da cehalete, korkuya yol amakta, ar salk
sorunlarna, sosyal bunalmlara, kiilik, airetsel kavgalara ve bilinen isyanlara
yol amada nemli bir rol oynamaktadr."
kmazn ve zmszln devam halinde olaylarn politik anlamda da
ksrlaacam;
Yaanan tkenmi politika, politikac ve politik partilerin yerine hangisi, hangi
adlar gelirse gelsin ayn akbete dmekten kurtulamayacaktr. Sonuta ayn zemin,
zmszlk hepsini benzer klmakta ve tketmektedir."
zmszln d politikadaki yansmasn;
"Sorunun demokratik bir tarzda alamamas nasl ierde byk olumsuzluklara
yol ayorsa da doru da istenilen atlma imkan vermemektedir. Hatta bata artan
bor neden olmak zere giderek gelien bamllk br ok d inisiyatifin yitirilmesine
yol amaktadr.
(...) zellikle Ortadou, Kafkasya, Balkanlar ve Orta Asya'ya ynelik kapsaml
alm ve liderlik pozisyonu sorunun arlamasndan tr yakalanamamakta ve
kullanlamamaktadr."
zm istemesinin nedenini;
"Sorunun z gerei, askeri olarak zlecek bir durum da yoktu. Bu artk
anlalmtr. Benim bu nedenle silahl atmaya son verme kararllm kendini dar
anlamda kurtarma anlamna gelmiyor. Tehlikeli ve anlamsz bir kmazdan bir an
evvel kurtulma gereini ifade ediyor. Politik ve askeri olarak da soruna doru bilimsel
yaklamn bir sonucudur."
zmn devlet asndan getirecei fayday; "Devletle ekonomik
btnleme yolu aldka devlete kart konum alacaktr. Yasal srecin
gerekleri iledike, demokratik tarz ak tutulduka PKK'nn tm i ve d
merkezleri, kurumlar anlamsz hale gelecek, tehlike olmaktan kacaktr. Bu da
gerekten devlet asndan kendini ar kilitlenmeden kurtaracak, maddi
manevi kaybn nleyecektir."
zm iin nerisini de;
"... tarihte Malazgirt'te, aldran'da, Erzurum'da nasl en kritik anda "bu dostluk"
kazanmak iin vazgeilmezse, gnmzde demokratikleme anlamnda benzer
sreci arz ediyor ve bunun da ancak demokratik birlik yoluyla, incinmi duygularn
gvenle, barla kazanlmas ve pekitirilme-siyle olacaktr," eklinde beyan
ediyordu. calan, Krtler'in kazanlmasn, Trkler asndan Ortadou'nun
kazanlmas anlamn tadn, tarihini Krt halk ile kazand gibi, bugnk
kmazdan ve acl atmadan da bu halkn dostluunu tmyle kazanarak
kurtulacan ifade ediyordu.
En can alc iddialarm ortaya koyuvererek diyordu ki: ayet PKK ile uzlalrsa;
devlet;

-297-

"Blgesel liderlik zgcne dayal olarak, en iddial konuma gelecektir."

Demekte ve Krtler'in blgesel dostluunun blgesel gce yansyacan,
gemite olduu gibi, gelecekte de Krtler'in rolnn Ortadou'da gl olmann
temeli olacan belirterek en can alc dncesini u cmle ile aklamaktayd:
"Stratejik bir tehlike olarak grlmekten kp, dayanlan temel bir g haline
gelinecektir."
Ve ardndan itah kabartc bir gelecei u cmle ile iaret etmekteydi:
"Bu temelde Balkanlar'dan Kafkasya'ya ve Orta Asya'ya kadar glenmenin
yolu alacaktr."
Ayrca nemli bir noktaya da temas ediyordu Ocalan:
"zmszlk byk kaybettirdii gibi zm byk kazandracaktr."
Gerekten de byle bir zm olabilir miydi? Dorusu pek zordu, ama...
1995 tarihinde Trkiye'nin Sekizinci Cumhurbakan Turgut zal'n kardei
Korkut zal;
"... Seimden sonra zm iin Apo ile greceim" demiti.
Mesut Ylmaz'n da bunu ciddi bulduu "zal" adnn Krtler zerinde olumlu izler
brakt ve Turgut zal'n Talabani'nin yan sra (eski TKP yesi) gazeteci Cengiz
andar' da calan'a gnderdii ifade ediliyordu.
Kimbilir daha nice gizli hesaplar yaplmt da, bunlar darya yansmyordu!!!
PEK SANIK AVUKATLARI NE DNYORDU?
Garipti... Zira onlara gre, Apo SUSUZDU!..
Avukatlar, Apo'yu "Siyasal Sulu" konumunda grp, ilgin bir tez ile
savunuyorlard:
"... Siyasal sulu, bir toplum dman deildir. O, grlerinde yanlabilir.
Ama onu bu eylemlere iten etkenler gznne alnd zaman siyasal sulunun,
toplumsal gelimede bir ilerleme esi olduu lkenin siyasal kurumlarnn
dzeltilmesine, toplumun daha iyi ynetilmesine, insanln tarihi ve uygarlk
dorultusunda ilerlemesine hizmet ettii grlr. Bu nedenledir ki nl
sosyolog E. Durkheim "siyasal su, sosyal gelime iin yararldr" demitir."
Esas hakkndaki savunmalarnda ceza hukukunun sosyallemesinin gerekli
olduunu irdelerken olaylara olduka dndrc ivme kazandrmakta idiler:
"Yani ceza hukuku kutsal devletin deil, toplumdaki tm gruplarn karlarn
korumann ve demokratik sosyal hukuk devleti hedefinin gerekletirilmesinin arac
olarak grev yapmaldr."
Tek yanl devlet mantnn olumsuzluunu irdelerken;
"Tek yanl lin mantyla beslenmi abartl bir ovenizm hrsna tutularak,
senteze gidilirse, bu gerek ve inandrc sentez olmaz. Toplumun sadece bir
kesimin, madurlarn da sadece bir kesiminin tatminine hizmet eden ekli bir sentez
kar ortaya, ve bu ok gemeden; tatmin edildii sanlan kesimleri gn gelir tatmin
etmez ve yeni yaralar daha da derin aclara yol aarak getirir."
calan'n yakalann deerlendirirken;

-298-

"calan'n yakalanmas ve tutuklanmas AHS 5. maddesinin 1. fkrasnn ihlali

niteliindedir. 5. maddenin garanti ettii kii zgrl ve gvenlii hakkm ihlal
edildii ve szlemenin yer verdii istisnalarn uygulanmad anlalmaktadr."
calan'n bulunduu cezaevi koullarn iddialarda devam ettirirlerken;
"... calan'n tutuklu bulunduu hcre koullar kendi ifadesiyle de belirtildii gibi,
deta bir "tabutluktur". Basn-yayn organlarnda calan'n "ok iyi" koullarda
arland, her gn ne yedii, bilmem ne kadar meyve istedii, amarlarnn nasl
ykand gibi maksatl haberler yaplarak, hem iinde bulunduu koullar meru
gsterilmeye, hem de asl ama gizlenmeye allmaktadr."
Devamen;
"Tutuklunun bir hcreye konarak, tecrit edilmesinin tarihi ok eskidir. Buna
ramen gdlen ama ayndr. Ama; politik tutsan kimliini yok etme konseptine
dayanmaktadr. "Tabutluk" tutuklularn temel insan haklarna ynelik bir saldrdr.
Tutuklunun ataca her adm, yapaca her eyi zel gvenlik grevlileri ve kameralar
ile gzetlenmekte, dinlenmekte ve kaydedilmektedir. Tutuklunun szde "rahat" iin
yaplan hcrede, tutuklu kendine ait en kk bir ke dahi bulamaz," diyorlard. Ve,
calan'n bulunduu yerin on metre kare ile snrl bulunduunu belirtiyorlard.
Sank avukatlar kin ve nefret tohumlarnn sadece mvekkillerine deil,
kendilerine de nasl sratldn yle ifade ediyorlard:
"... savunma avukatlarnn gvenliklerini salamakla grevli polisler tarafindan
dvlmeleri, altsnn doktor raporu almas hibir hukuk devletinde., kabul edilemez
bir davrantr. Hatta, ne yazk ki mahkemede Basavc ve heyet huzurunda yaplan
saldrlar bile su tekil edilmesine ramen hibir nlem alnmamas, sorumlular
hakknda ilem yaplmamas, asla kabul edilebilir bir davran biimi olamaz."
Delil olayna;
"Delil, uyumazlna neden olan fiili veya hukuki olgunun, olduuna veya
olmadna yargc inandrmak iin, yarglama hukukunun gsterilmesine izin verdii
ispat aralardr," tanmlamasyla aklk getirip davann seyrine ek yn tayininde
bulunmulard.
Yargnn siyasal etkinin gdmnde kalmamas iin de yarglara telkinlerde
bulunmaktan da geri kalmyorlard:
"... adalet sosyal yapy ayakta tutar. Bir memlekete adalet kudretini ve
haysiyetini kaybederse "sosyal ba" kopar. "Mlkn temeli adalettir" deil, insanlar
insanlar cezalandryor deil, "insanlar adalet cezalandrr" kansn verebilmek,
btn mesele budur."
Krd' inkarcl da yle ele alyorlard:
"Doal olarak olmayan bir halkn dili, kltr ve haklan da yoktur. Anayasal ve
yasak dzenlemelere paralel olarak smarlama bilimsel grler yaratlmas, teoriler
retilmesi ve tarih yazlmas hi de zor olmamtr."
Bar adna yle bir rnek de veriyorlard sank avukatlar:
"ETA Franko rejiminin basbakan Luis Blanco'yu ldrnce; bu, Bask halkna
kar dozu arttrlm iddet, sorgulama, ikence furyasnn gerekesi oldu. Karlkl
saldrlar younlat. iddet kr bir de dnd. Sarlar diyalogu yllarca srd..."

-299-

spanya'daki ETA kavgasnn tahripkr sonularn da u "gzel" ifadelerle dile

getiriyorlard:
"Ulusal btnlkten kopma veya merkez ka eilimi iinde bulunan bir akm,
bask ve iddetle nlenmeye allnca, kinler bileniyor, fiziksel beraberlik srdrlse
bile, duygusal kopu netleiyordu. (!) Bu da siyasi istikrarszl besliyor, rejimi
zayflatyordu."
calan'n susuzluunu olayn siyasal boyutu ile tarif ediyorlard, sank
avukatlar:
"Siyasi sulu, gerekten bir sulu deil, siyasi bir mcadelede yenik
dm kiidir."
Yani;
"Bu davann san da, sank krssne inanlarndan, siyasi ve toplumsal
ideallerinden dolay gelmitir. Gerekte bir sulu deildir (!!) Bu krsye kiisel saikle,
kiisel kar hrsyla gelmi deildir. Bir bebek dman deildir (!!) Bir canavar,
sadist deildir. Toplumsal nedenler onu buraya getirmitir."
Avukatlar, calan'n ancak madde 168/1 olarak kanun nnde
yarglanabileceim beyan ederlerken, gerekelerini de yle ifade ediyorlard:
"Mvekkil PKK'nn bakandr. Amirlik ve komutanlk konumundadr. Ama
balangtan beri hibir silahl eyleme u veya bu ekilde katlmamtr.
Eylemlerle ilgili soyut ve genel emirler, direktifler vermesi zaten onun amirlik ve
komutanlk konumunun doal sonucudur."
168. maddeye gre; olaylar kumanda eden, ancak fiilen olaya itirak etmeyen
kimseler iin uyguland dnlecek olursa, avukatlarn hukuken talep ettikleri
hakllk pay kazanrd... ki bu da calan davasnn tekrar dnm ve yn
kazanmasna neden olurdu.
MDAHL AVUKATLARIN SLUP VE TUTUMLARI
Mdahil avukatlarna gre calan'n yarglanmas dahi anlamszd. Zira O,
oktan kaderini izmiti. Hakk LMD!
Durumada Av. Fuat Turgut'un sorusu zerine, calan, Yaln Kk'n
kendisine;
"Tansu seni ldrtecek!", diye haber uurduunu ve ona da ANAP'l bir
brokratn durumu bildirdiini dorulamt.
Ve bir soru zerine daha, itiraf Kahraman Bilgi iin;
"ok ynl oynamak isteyen birisi. Birok kirli ilikilere bulatn
rendim," demekten kendisini alamamt.,
Mdahil avukatlarn iddialarna gre;
Trkiye Cumhuriyeti Devleti, ulus devlet temelinde kurulan, ayn zamanda
tam bamszlk, laik, demokratik, ada, akl ve bilime dayal bir ynetsel ve
toplumsal dokuya sahip," idi.
Bu ne kadar doruydu, tartlrd. Ve bir iddiaya gre de;
"PKK, bir ete hareketi," idi. Bu nedenle PKK'y yle deerlendiriyorlard:

-300-

"... Sann elebas bulunduu blc ve ykc terr rgtnn

mcadelesi kesinlikle bir "Ulusal Kurtulu Sava" deil; tam tersine
emperyalizme kar verilen bir "Ulusal Kurtulu Sava" zerine kurulu
Cumhuriyeti provoke etmeye ynelik bir ete hareketidir."
Ve ngilizler'in kulland eyh Said ayaklanmasn da bu erevede ele
alyorlard.
Durumay frsat bilen avukatlar tm dnyaya mesaj ve bir eyleri ispat uruna
calan'a Alp Urungu meselesini sorarak Krd'n Trk boyu olduunu dolayl olarak
gndeme sokulmasn temin etme araylarna girmilerdi. Buna gre; Alp
Urungu'nun kinci Gktrk Kaanlndan nce M.S. muhtemelen 68 ylnda
yaayan "Krt" adl gebe bir Trk uyruuna ait bulunduunu M.S. 650 yllarndan
nce in mparatorluu'na tabii bulunduu srada Krt Elkanl kurduunu ve bu
Elkanln hkmdarln yapt ve M.S. 640 ylnda ldn ve ldkten sonra
mezar tann zerinde 12 satrdan ibaret Trke yaz bulunduunu iddia ediyorlard.
Oysa ki, Alp Urungu'nun ka ylnda ve nasl ld dahi bilinmezken, Krt
olduu sentezini nasl ortaya attklar veya Krd'n Trke'yi kullanmas onu Trk
klar iliiini nasl kurduklar karmak ve aslszd.
Mdahil avukatlarn ilgin sorularndan biri de 1918 ylnda kurulan ve 1920'li
yllarda lavolan Krt Teali Cemiyetinin mensuplarndan Dr. kr Mehmet Sekban
ile ilgili idi. Eminim ki bu sorudaki ama da Apo'ya "sen de onun gibi dnme mi
olacaksn?", ifadesine ilgiyi ekmekti.
Dr. kr Mehmet Sekban ayr bir Krt Devleti'nin kurulmasn isteyen biri idi.
Krdistan'n kurulmas kadar Krte'nin resmi dil olarak tannmasn ve eitimin
Krte yaplabilmesini de savunuyordu.
Dr. kr Mehmet Sekban 1933 ylnda kaleme alp, yaymlad bir kitabnda
Krtler'in, Medler ile ayn rktan gelmediklerini, ayrca Persler'in M.. 556 ylnda
Medya'y istila etmesine yardmc olduklarn ve paral asker olarak altklarn, Pers
mparatorluu'nun kurulmasna yardmc olduklarm ve bu beraberliin M.S. 652
ylnda Pers mparatorluu'nun dne kadar devam ettiini beyan etmekte idi.
Oysa bu tarih yanlt. Zira Med mparatorluu'nu kuran Demirci Kawa idi. Ve bu
mparatorluk sadece 62 yl ayakta kalabilmiti. Keza imparatorluun ykl Kawa'nm
olu Nemrut hkmdarl srecine rast gelmekte idi. Aina idi ki, Kawa demirciliin
piri olup, aslen Krt kkenli idi.
Dr. Sekban, Krtler'in asla Ari olmadklarn, Sam de olmadklarn belirtmekte ve
Turani olduklar eklinde aslsz bir iddiada da bulunuyordu.
Lakin Trkler'in mensup olduklar Turanilik Mezopotamya'ya Krtler yerletikten
11 bin ksur yl sonra gelmiti. Bu byk bir eliki idi. zah edilmesi gerekiyordu.
Dr. Sekban, Krtler'in Turani olduklarm u garip sentez ile aklyordu:
"Beyan edeyim ki birini dierinden tefrik ettirecek fiziki bir belirtiye rastlamadm.
Tabiidir ki, dalarda yaaytan, Krtler'i daha sert karakterli yapyor."
Dr. Sekban Krte iin de, Farsa ile benzetiini, ancak ayr bir "dil" olduunu
kabul ediyor ve yle ifade ediyordu:
"Aikardr ki, Krte, bir Hint-Avrupa dilidir."

-301-

Krt halknn ve Krdistan'n 1524 ylnda dris-i Bitlisi aracl ile Osmanl
mparatorluu'na resmen katldn ifade eden Dr. kr Mehmet Sekban, bunu
tekilatszla, "efler" diye nitelendirdii airetlerin aralarndaki anlamazlklara ve
fikir ayrlklarna balyordu.
Fakat bilinmekteydi ki, dris-i Bitlisi o tarihlerde Osmanl Sultan Yavuz Sultan
Selim'in en yakn dostu idi. Ve ran'a kar verilen mcadelede sahipsiz Krtler'e
kar fazlasyla tehdit oluturuyordu.
Dr. Sekban, her daim Krtn boyunduruk altnda yaamasn arzulamt. Buna
rnek olarak da Krt asll Sultan Selahaddin isimli bir liderin Turaniler'e an ve eref
kazandrdn, kudretli bir imparatorluk kurduunu ancak bunu asla bir Krt
mparatorluu haline dndrmeyi dnmediini, yine Krt Kerim Han Zendi'nin
ran'n kudretli ah olmasna ramen ran' Krdistan yapmay aklndan geirmediini belirterek yle diyordu:
"Krtler, baka miletlerle birleip onlar tarafndan idare edilince her zaman
harikalar yaratmlardr."
Ve bunu 48 asrlk Krt zihniyeti olarak aklyordu.
Dr. Sekban, esasen Krdistan'n bamszln istiyordu. Ancak, bu hevesin
imkanszl ve faydaszl talep etmek mnsna geldii iin izgisinde deiiklie
gittiini belirtiyordu.
Ve en nemlisi nerileri idi; ve olduka da nemli idi bu!
Dr. kr Mehmet Sekban'a gre btn cihandaki Krtler'in devi;
"... bal olduklar devleti tekil eden kurulu unsurlaryla ok iyi bir
anlama iinde yaamak, hkmetlerine hibir suretle glk kartmayp,
bilakis memleketlerinin iktisadi ve kltrel kalknmas iin btn hsniyet ve
yardmlarn.." esirgememek idi.
Bu ne kadar ilmi bir grt, tartlrd. Dorusu Dr. kr Mehmet Sekban'n
kulland szckler ayr bir eliki ve ayr bir phe tayordu.
Mdahil avukatlarn calan'a ynelik sorularndan biri de nl Trk Milliyetisi
Ziya Gkalp zerine idi.
calan, O'na hepten katldm belirtiyordu.
Ziya Gkalp, 1922'de kaleme ald "Trklerle Krtler" isimli kitabnda;
Krtler'in zek olduu kadar, doru imanl, dost ve vicdanl olduuna iaret
etmekte idi.
Yalnz bu sz ok "doru" olmakla birlikte nl dnr Necip Fazl'a gre Ziya
Gkalp'in "sahtekr" olduu iddia olunduu dikkate alnrsa sonu biz Krtler iin
olduka enteresan noktalara temas edecektir.
Acaba...
PEK LDERNN YAKALANMASINA PKK'NIN TEPKS NASILDI?
Kukusuz PKK demoralize olmutu. Ve bu, rpnn son noktas oldu!
calan sonras PKK'y, merkezi yelerin aralarnda grev paylamna gittikleri
karma ynetici snf idare etti. "Bakanlk (Konseyi" olarak adlandrlan ynetim,
calan'n kritik mevzuatna ynelik, btn militanlarn da itenlikle ayn duygulan

-302-

paylatklarna inandm bir bildiri yaymlad. Bu bildiride yle bir belirtiye gerek
duyulmutu:
"Siyasi gszl nedeniyle Krt politikasnda kk bir adm bile
atamayan ve kendilerine verilen byk imknlar kullanamayan kimi evrelerin
eletirilerine ramen, Genel Bakanmzn aklamalar olduka seviyeli,
kapsaml ve zmleyicidir (!) Yaklamlar son derece olgun, saygl ve
sorumludur (!) Byk savaanlar, byk bar yapmasn da bilirler gereine
sk skya baldr, (l!)"
Bu szckler PKK'nn Abdullah calan ile birlikte yrmek istemesinin sonucunu
dourmaktayd; veya PKK'nn deyimiyle dnemin taktiksel bir stratejisi olarak
benimsenmiti.
Bakanlk Konseyi, aklamalarnn bir ksmnda bu kez calan'n sergiledii
tavrlar ele alarak, ayn duygulan paylatklarn u cmlelerle ifade ediyorlard:
"Genel Bakanmz byk savalara yakan byk yaklamlar
gsteriyor (!) zr dilemek byklktr ve byk bir sorumlulukla zr dileme
bykln gsteriyor (!!!) Hassasiyetlerini dikkate alarak Trkiye halkna
saygl davranyor (!!!) Ancak halkmzn da aclar ve hassasiyetleri var. (!!!) En
ar tahribat biz yaadk ve en ok acy biz ektik. (!!!) Trk genlerinin
ounun ziyaret edilebilen birer mezar var. (...) Bizim belli olan bir mezarmz
da yok (!!!) Trkiye kamuoyu tarafndan bu gerekler de grlmeli ve biraz
bunlara da saygl olunmaldr."
Buna katlmamak ne mmknd.
Bu szlerden (eski arkadalarnm) ahsmn etkilenmediini dile getirsem emin
olunuz ki yalan olurdu...
ok etkilendim!
MRALI'DAK TARH DAVADA GENEL SON!
calan, durumann ilk oturumunda tarih yazd. Kanl bir rgt liderinin de
duygusallaabileceini kantlad. ldrlen asker ailelerinden "zr diledi."
PKK'nn silahl mcadeleye "ara" vermesine ve akan kann durmasna neden
oldu. PKK, calan' dinledi ve K. Irak'a ekilerek, siyasallama srecini balatt.
Dalarda sadece birimsel kuvvetler muhafaza edildi.
Abdullah calan'n avukat Kemal Bilgi, mahkeme esnasnda calan'n;
" ayda PKK'y dadan indiririm," sznn pheyle karlanmasna tepki
gsterdi. PKK'nn Bakanlk Konseyi'nin ald kararlarn calan'n bar ve kardelik
arsna paralel ifadeler kullandn belirterek;
"2 Haziran 1999'da yapt aklamada "Byk sava yapanlar, byk ban
yapmasn da bilirler," deyip bir nevi PKK Bakanlk Konseyi'ne de tercmanlk yapt.
Mahkeme esnasnda Yldz NAMDAR isimli bir hemire gereksiz yere sz ald.
Olaylar duygusalla ekildi. Bu olay TRT aracl le tm dnyaya seyrettilmek
istendi.
Sanki Yldz Namdar'n ei kurunlara hedef olurken can idi de dalarda len
yavrularn analarnn yrei tad!!!
Yldz Namdar'n ei bir astsubayd.

-303-

Oturumlarn devamnda Av. evket Can zbay akllara durgunluk verecek szler
sarf ediyordu. Bir defasnda calan' mesleki kariyeri gerei savunan bayan
avukatlara "ehit" yaknlarn kastederek;
"Sizi nasl ekecekler kucaa... (!!!)" dedi.
Cumhuriyet savclarnn "Esas Hakknda Mtalaa'snda Savc Cevdet Volkan;
Anayasa'nn 10. maddesine gre, herkesin dil, rk, renk, cinsiyet, siyasi dnce,
felsef inan, din, mezhep vb. sebeplerle ayrm gzetmeksizin kanun nnde eit
olduunu, imtiyaz hakknn hi kimseye tannmayacan belirtti.
Durumann altnc gnnde 8 Haziran 1999 Sah gn mdahil avukatlar, sank
avukatlarna kar saldrlarda bulundular. Yine evket Can zbay, sank
avukatlarna;
"ehit ailelerine bakp, srtmayn (!!!) Bu tarafa bakmayn. (!) Gznz oyarm
(!!!) erefsizler!.. (!!!) demesi olay davay ilgin boyutlara tanmt.
Yine bir astsubay ocuunu yitirmi bir ahsn kalkp;
"Vicdan azab ekin! Bizim ocuklar ldrlrken neredeydiniz?!" diye sitem
etmesi yersiz ve zc idi.
"Sanki len bir tek senin olun muydu, be adam? Asl senin ocuun lmeyene
dek sen neredeydin?"
Dava takipileri (sank dmanlar) durmakszn calan'n avukatlarna;
"Dn nne lan pezevenk!" demekten kanmyorlard.
Biri;
"Kendi kelleleri de gidecek!" diyerek sank avukatlarn sindirmeye alyorlard.
VE NOKTA...
calan, Alman Senatr Lumber ile 1995-96 tarihleri arasnda grtn
belirtti. Bu grme iddetin Almanya boyutunun durdurulmasn ieriyormu...
PKK'nn uzun vadeli stratejisini tespit ve tenkid eden kitaplardan "Ulusal Kurtulu
Siyaseti, Ulusal Kurtulu Yolu, Krdistan'da Zorun Rol" isimli kitaplar rgtn
merkezi yesi Duran Kalkan ile birlikte hazrladn, "rgtlenme Biimi, Krdistan
Ulusal Kurtulu ve zm Yolu, Faizimle Mcadelede Birlikte Direni" isimli
kitaplarn da kollektif rn olduunu ifade etti.
calan, mahkeme huzurunda "SON" sz hakkm u ifadelerle kulland:
"(...) Vatann birlii iin, zgr yaam iin mcadele verdiime inanyorum..
(...) lkenin geleceinin savatan deil, bartan getiine inanyorum..."
Bylelikle ihanet sulamalarm da reddetmi oluyordu Abdullah calan...
Ayrca "herkesi selamlyorum" demesi de hafzalarda yer edinen ayr bir
renklilikti.
PKK'nn tarihi lideri yanllaryla dorularyla kt durumalarn son oturumuna
her ne sebep grmse ailesinin gelmesine mani olutu.
Trk'n vicdannda calan' idama mahkum etmesine yargda ahenk salad.
Mahkeme Bakan M. Turgut Okyay, karan okuyarak adaletin PKK'y ve liderini
nasl ele aldn gzler nne sererek son noktay u szlerle koydu:

-304-

Kurduu silahl terr rgt PKK'y ald kararlar ve verdii emir ve

talimatlarla sevk ve idare ederek, devletin hakimiyeti altnda bulunan topraklardan bir ksmn devlet idaresinden ayrmaya matuf eylemleri gerekletirdii
sabit grldnden eylemine uyan TCK'nn 125. maddesine gre lm ile
cezalandrlmasna,
Sann eylemlerinin younluu ve sreklilii bebek, ocuk, kadn ihtiyar
ayrm gzetilmeden binlerce masum insann ldrlm olmas, ama, su
iin ilenen vasta, sulardan yzlercesinin lm cezas gerektirmesi, bu
eylemlerin lke iin ciddi, yakn ve byk tehlike tekil etmesi, ceza adaletinin
salanmas, hak ve nefaset kurallar gz nnde tutularak sank hakknda
taktiren TCK'nn 59. maddesinin uygulanmasna yer olmadna..."
barelerinden yola klarak calan lm cezasna mahkm edildi.
Evet, kutsal devlet geleneinden ibaret Trkiye Devleti, Trk'n vicdanndaki
yargy resmen yarg nezdinde de onaylad.
Peki Trk'n kurtarcs Krd'n vicdani hkm nerede kald?
Karar okunduktan sonra nce calan, sonra avukattan salonu terkettiler. Ne var
ki iini intikam hrs saranlar karardan dolay deta bayram ediyorlard. Sanki "slmi
Cihad" ilan edilmi ve tm gayrimslimler hezimete uratlmlarcasna sloganlar
atlyordu!
Sloganlarn en ilgin ve dndrc olan; "Apo'ya lm, ehitlere bayram!..",
idi.
Oysa ki bilmezler miydi ki, Apo'nun lm halinde binlerce anann daha kendi
kervanlarna katlacan ve aclarn ve tkenmeyen gzyalarnn sel olup, hi
dinmeyeceini!..
***

-305-

YRMDRDNC BLM
Aslnda "PKK" isimli kitapta konu olan ve henz kaleme alnmam tm yaanan
olaylar bir tezgaht. Ad geenler de bu tezgahn birer satran taydlar. Kimi fil kimi
at ve kimi de piyon olmutu.
Ve tezgah bitti sanlmasn; belki de hi bitmeyecektir!..
***

-306-

YRMBENC BLM
rperten itiraflar, hanetler emberinden Kurtulu ve PKK isimli kitaplarn yazar
ve esas konu adam Sami Demirkran' baknz bilinmedik ufak ayrntlar ile
arkadalar nasl deerlendiriyor:
"Demirkran", PKK'ya ilk ayak basn unutmak mmkn deildir. Beyazlar
ierisine brnd elbiselerle gerillann doasna o kadar aykryd ki!..
lk gnlerde rkek davranyordu. Bunalma girdii dahi olmutu. Baz arkadalar
onun iir yapamaz" diyorlard. Oysa ki onda, grnmnn altnda yatan ylesine
byk cevher, ylesine byk dava ruhu vard ki, onun ksa srede inanlmaz byk
bir sava olacan nceden hissetme imknna kavumak mmknd.
Sadece biraz drtlmeye ihtiyac vard. Az biraz drtye...
Dnlenlerde yanltc davranmad. O, kouyor koturuyor, zerinde kanl
gmleiyle lm en korkun ekliyle solurken dahi okuyordu. Her yaad gn yeni
bir tecrbe kazanyordu. Her yitirdii arkadann ardndan hrsland-yordu; her
karlat zorluk onu daha bi direnli klyordu.
ok deil, ksa srede tan bir dava adam, tam bir taktik sava kurdu kesildi;
ssz dalarn karanlk barlarnda.
Hibir eylemde geri saflarda yer almad. stisnasz hepsinde saldrdayd (!!!)
***

-307-

Onun ksa srede kapt sava ruhu, mermilerin yad cehennem ortamndaki
soukkanll, eline tututurduu bikisisi ile dahi amanszca mevzi dvme yetkinlii
ve hereye ramen kesinlikle zmsz kalmamas; hereyden nemlisi nerede, ne
zaman, kime kar nasl davranmas gerektiini bilmesi yllarn birikim sahibi
savalarn bile aha kaldryordu.
O, gerekten grlmeye deerdi. Her hareketi ylesine gven veriyordu ki
insana...
rgte bir yl milislik yapmt. buuk yl rgtte kalmt. rgt ierisinde
bilinen 128 olay vard. st mevkiilerde deiik konumlarda grevler ald.
Aina idi ki, PKK ile ters dmesinin ve davasal ayrla kaplmasnn gerek
nedeni ideolojik sapknlkt. Jenosit uygulamalarda rgtten kopmasnda byk rol
oynad.
Belki hibir zaman aklamad, ama PKK'y dzeltmek iin ok aba sarf etti.
Baln batan koktuunu, dolaysyla durumu dzeltemeyeceini anlaynca sessiz
ve ihanet etmeden koptu.
O, PKK'den fiziken kopsa da aylar boyu manen bu kopuun etkisinden
kurtulamamtr herhalde. Keza biliniyordu ki, bu bir aile kavgasyd, belki
dzeltilebilirdi herey.
Ama olmad!
PKK, onu ihanetle sulad; imha amal zerine yrd. ki arkadam feci
ekilde ldrmekten kanmad.
Ve bu, fiilen Demirkran ile PKK arasnda ok boyutlu bir mcadele balamasna
neden oldu.
Eski can yoldalarn dman olmas zordu muhakkak ki; fakat yaanan kbusa
son verme adna yanl yerde dahi olsa doru bulduu gnlsz bir savaa itilmek
durumunda brakld.
phesiz olaylarn en trajedik yan bundan sonraki srelerde yaand.
Trk Ordusu da, Demirkran ile gvenlik glerinin gerekletirdii almalar
sonucu Demirkran'n vazgeilemeyecek byk bir sava ve dava adam olduunu
anlamakta gecikmedi. Demirkran ile yzlerce grev icra edildi. Can yoldalarna
kar gnlszce tam onalt kez scak temas yaad.
Tm zamanlarda bir kez yln savas olarak taktir edilen Demirkran'm en
byk zellii halk, mazlumdan yana olan ve dinsel inanc ar basan bir karaktere
sahip olmasayd.
Kod ad "Redr" olmasna ramen mcadele sahasndaki yre insan onu hep
telsiz kodu ile "Panter" olarak anard.
Ve aslnda onu "Panter" lnn yankland vadilerden akan rmaklar, dalar
herkesten daha iyi tanmlayacaktr.
Eminiz o dalar, rmaklar halen onun zlemi iindedirler.
Zira O, yanllklar ierisinde doru bir dava adam olmu byk bir savayd.
Evet, nice insanlarn hayatlar bitti, yaam arzulan tkendi.

-308-

Umarm yeni nesiller hep hayat dolu olurlar, btn dnya insanlarm karde sayar
sever ve sevilirler...
SON

-309-

KAYNAKA
"PKK" adl kitapta ounluun hemfikir kald ok drst, saygdeer ve kaliteli
ahsiyetlerin eserlerinden de alntlar yaplmak zere faydalanlmtr.
Bunlar;
1- "ARMAGEDON"
Aydoan VATANDA'a aittir.
2- "OSMANLI'NIN YKSEL VE K"...
Necdet SEVN'e aittir.
3- "HALL PAA'NIN ANILARI"
Taylan SORGUN'a aittir.
4- "MRALI'DAK KONUK -1-2"
Arslan TEKN'e aittir.
5- calan Davas Tutanaklar...
6- DEMiRKIRAN'n Anlar...
7- DEMRKIRAN'in Deerlendirmeleri...
Kitabmn delillendirilmesi aray ierisinde yararlandm eserlerin sahipleri
Sn. Aydoan VATANDA'a, Sn. Necdet SEVN'e, Sn. Taylan SORGUN'a,
Sn.Arslan TEKN'e ve bal bulunduklar yaynevlerine ve ayrca bu tarihi kitabn
oluum ve dzenleme aamalar esnasnda yardmlarn esirgemeyen gazeteci
yazar Sn. Gl DEMRBA'a da sonsuz teekkrlerimi sunarm.
Sami DEMRKIRAN
Bitlis

-310-