UZB

341 LME TEKN GZ 2012

DENEY 1:
BASIN LMLER
Her grup hava ak masas deney odasna yerlestirilmi olan bir pitotstatik tpnden alnan
toplam ve statik basnlar arasndaki fark bir basn transducer aracl ile lecektir. Veriler
A/D kart aracl ile bilgisayara aktarlacaktr. llen basn farkndan yola karak serbest
akm hz Bernouilli denklemi kullanlarak hesaplanacaktr. Toplam drt grup lme yaplacaktr.
Bu lme gruplarnda rnekleme says ve frekans deitirilerek herbir veri seti ayr bir dosyaya
kaydedilecektir ( farkl rnekleme says ve iki farkl rnekleme frekans). Deney sonucunda
yazlacak raporda beklenenler unlardr:
a) Basn fark verilerinizi Bernouilli denklemini kullanarak hza dntrn.
b) Herbir veri seti iin ortalama deer ve standart sapmay hesaplayn.
c) Herbir veri setine Chauvenet kriterini uygulayarak verilerinizi ayklayn.
d) Veri says ve lme frekansnn lmeye etkisini hesapladnz ortalama deer ve standart
sapma deerlerini kullanarak yorumlayn.

Not:
a) Deney koullarnz, veri says ve lm frekansn raporunuzda belirtmeyi unutmayn.
b) Deneyiniz srasnda ortam scakl ve basncn not ediniz ve younluu hesaplayn. Hz
hesaplamalarnzda bu younluu kullann.

DENEY 2:
VME LMLER
Her grup kendisine verilen ubuk ve zerine yerleitirilmi olan akselerometre (ivme ler) ile
doal frekans belirleyecektir. Malzeme ve dolays ile doal frekans deerleri her grup iin
farkldr. Her grup ubuu denge konumundan uzaklatrp, titreim snmleninceye kadar ivme
deerlerini veri toplama kart yoluyla bilgisayara kaydedecektir. Bu ilem en az 5 kez
tekrarlanacaktr. Deney sonucunda yazlacak raporda beklenenler unlardr:
a) Her bir veri setinden en az 3 snm periyodu kullanarak doal frekans belirlemesi yapn.
(Gerekli formller fotokopi olarak verilecektir.)
b) Bulduunuz doal frekans deerlerini gz nne alarak, ortalama ve standart sapma
hesaplayn. Chauvenet kriterini uygulayarak ayklanmas gerekli veri seti olup olmadn
belirleyin.
c) Veri toplama frekansn ve deneyi ka veri alarak gerekletirdiinizi belirtin.
d) Doal frekans deerinizi ve veri toplama hznz gz nne alarak, Nyquist kriterine
uyduunuzu gsterin. Frekans znrlnz bulun.

DENEY 3:
BALANS KALBRASYONU
Her grup balans aletini kullanarak balans kalibrasyonu yapacak ve bilinmeyen bir arln
deerini bulacaktr. Kalibrasyon yaparken en az 10 nokta ve belirlenen noktalardan geen lineer
fonksiyonu belirlemede en kk kareler yntemi kullanlacaktr. Ayrca belirlenen fonksiyonun
korelasyon katsays da verilecektir. Sonuta bilinmeyen arlk iin voltaj lm alnacak ve
aln newton (N) olarak deeri kalibrasyon fonksiyonu kullanlarak hesaplanacaktr. Deney
sonucunda yazlacak raporda beklenenler unlardr:
a) Kullandnz arlklar ve buna kar gelen voltaj deerlerini tablo halinde verin.
b) En kk kareler yntemi ile lineer bir kalibrasyon denklemi elde edin. Bu denklemi ve
korelasyon katsaysn verin.
c) Hem elde edilen noktalar hem kalibrasyon fonksiyonunuzu grafik olarak gsterin.
d) Bilinmeyen arln deerini kalibrasyon fonksiyonunu kullanarak bulun.

Not: gerekte balans mekanizmas kuvvet deil moment lmektedir ve deneylerde deiik
uzunlukta kalibrasyon ubuklar kullandrlaca iin kalibrasyon fonksiyonu gruplar arasnda
deiiklik gsterecektir. Ayrca ykseltici kullanlacak olup, ykseltme miktar da gruplar
arasnda farkl olabilir. Hereyden te bilinmeyen arlk da herbir grup iin farkl olacaktr.