ANKARA RUZGAR TUNELi kara Riizgér Tinelinin tarihi, yeni kurulan bir Cumburiyetin tim imkansvzhklar iginde ugak sanayisini ‘kurmasinm tarihini ve hazin Syktisint >arndinyor. Ankara Beyevler'de bulunan Ankara Riizgér Tineli, bir ‘yaniyla da unutturulmaya galistlan bir tarihin; Cumhuriyetin kuruldugu yillarda geligen Turk havacibk sanayisi ‘ve ugak yapuimunin bugiine kalan tek amg Eskisehir, Kayseri, Btimesgut ve Besiktas Gzel Ugak Fabrikalart, Etimesgut Upak Motor Fabrikast, Tayyare Makinist Mektebi; Ankara Akkdpri Plandr Atblyesi, Ankara Hava ikmal Bakim Merkezi, Gok Usus Okulu, Tirk Hava Kurumu ve Tarkkusu'nun 1926 - 1948 yallar, arasinda kurulmalan havaeilik sanayimizin dinyada Gnemi bir yere sahip olmasm sagladh. Bu fabrikalann ve okullarin agilmasiyla, kurulmaya baslanan ulusal havacilik sanayisiigin ‘gereklialtyapimn saiflanmasi ve diger filkelere bagimh olmadan kendi hava savunma kabiliyetinin olusturulmast disiincesinden yola ¢ikilarak, (Cumhuriyetin ik yillarinda bir rizr ‘iinelinin yapomina kerar verildi. Ancak proje, Atatdrk'in éliimiinden énee hayata gesirilemedi 1941 yaa gelindiginde, dénemin Bagbakam Sikri Saragojiu, Milli Bgitim Bakant Hasan Ali Yiicel ve Tike Hava Kurumu Baskam Sikri Kogak tarafindan ugak ve motor fabrikalarmin urulmasi, Universitelerde ugak ‘miihendisligiefitimine baslanmast ile ‘Ankara’da bu kurumlara hizmet verecek, Arasturms- Gelistirme (AR- GE) Enstitistine temel olusturacak bir ‘Acrodinamik Arastrma Merkezi'nin ‘kurulmasi kararlan alidh, Aerodinamik Aragturma Merkezinin bir pargast olarak diigiinilen Ankara Rizgar Tlineli (ART), bu digiincenin olustugu dinemde de gergeklestirilemedl, ART'nin yapimma 1944 yilinda bir Ingilz sirketi ile anlagmaya ‘vanilmasindan sonra, 1947 yilinda Milli gitim Bakanligs tarafindan baslanil 1950 yalinds mekanike ve motor aksamlaninin monte edilmesiyle kismen isler duruma gelen ART, 19S0%i yillarda uugak fabrikasimin kapatilmast ile islevsiz. kald: ve montajgaligmalan durduruldu. ART de bunu takip eden alt ysl boyunea higbir galigma yapulmadh. Milli Savunma Bakanhjana (MSB) devredildigi 1956 yilinda, MSB - ARGE tarafindan revize edilerek, eksik bliimleri tamamlandh, Fakat buna ramen, Ankara Riizgdr Tineli'nde 1993 yaa kadar higbir galisma yapilmadh YAPIMI YARIM ASRI ASAN TUNEL Ankara Riizgar Tinelinin igletimi; Tiikiye Bilimsel ve Teknik Arastiema Kurumuna (TUBITAK) baglt olarak Giidirali Araclar Teknolojisi ve Olgme Merkezi (GATOM) adiyla 1972 yulnda keurulan ve sonra Balistik Arastima Ensttist (BAP), son olarak da Savunms Sanayi Arastrma- Gelistirme (SAGE) adin alan enstiti ile milkiyet sahibi Milli Savunma Bakanligs arasinda imzalanan bir protokolle TUBITAK-SAGE'ye veri isletimin TOBITAK- SAGE'Ve verilmesiyle Ankara Rizgar Tinelisi yeniden galstrma projesi gtndeme geld Tiinetn altyepr gahismaleninin bit parcast olarak; 1994 yulinda iginin temizlenmesi, boyutlandirma galismalarinin yapilmass, pervane ve rnotor sisterlerinin bakirm, modernizasyonu ile bazi balimlerinin revizyonu tamamlanarak, teknolojinin gerisinde kalan Slgim sistemleri geligtrildi ve yenilendi, Tum bu caligmalar ancak 1999 yah ortasinda bitivilebild. Trkiye'de havacilk sanayisin’ ile tapiyacage disineesiyle ucak fabrikalarinm kurulmast ile Mahendls ve Makina + Cit: 62 Saye 614dzeliklerinin 4] incelenmesi;dzelikle J] yiksek binalarin hava 4 bulunmast, ganak anten, £ kule, kiprt, semsiye, © ask gibi cisimlerin hava ile etklesimlerinin buluamas, fina ortaminda dayanimlarin incelenmesi gibi pek gok deney rizgir tinellerinde yapsabili sehircilik ve gevre, aerostaik, dantsmankik gibi alanlarda kallanslryor. Yapimma baslandigt ‘Ankara Riizgér Tiinel’nde yapilan yillarda Ankara Riizgar Tineli, ddeneylerde; deneyi yaprlacak cismin ‘Avrupa'nin en bijyik rizgdr tineliydi, _kendisi veya algckli modeli, deneyin aoa yyapildi test odasina monte edilerck, RUZGAR TUNELININ KULLANIM 324 kan/ saat hiza kadar istenen hzda AMAGLARL ritzgir verilerek, dlgiim sistemleri ile Havada hareket eden ya da bir hava Sigiim veya akimin incelenmesi igin dogisik tekniklerle akim gériintileme testleri yapthr aakiminin etkisinde kalan her tri arag ve yapilann izerine, aerodinamik andeme glen, bik bicAR-GE __Kuwvelvemomentereliedct Bu Gem TNELININ KULLANILDIG! projes olarak yepminabalanan fuvvctvemomentern uanmas, —— RUMGAR Mara RizgieTonl anc S? yi! ak gklnn ve ys sonra tanarnlansbild belitenmes asm ain bya Ankara Rize inet vive " oe nem tp cavunma sarayisnde yoplan desk DUNYANIN EN ivi RizohR . galgmata dencmck are TUNELLERINDEN BiRi Bu olgutar beirlemek iginugus ullansiyor, Bu galismalara kaa Rize Tint 1980 yma dsvomoer bls nee yo Paladin: robot deneyle pak Akar Rize Tnoi 1950 ina tvtime, ship ol ses doneyecl yontemlor alas. ara ater dla haat teste savas stn ntl hy Selig Rivgirnllen hove skia likin ug haar deme emote ais na ve te Kuramsal ve saytsal bilgilerin en ‘akim gériintilleme ve yiizey basing Daytkig 0.05 m x24 mx 5.10 ‘ s biyatnga (05 mx2.At m6 ven wurvegabuk brbgimde Slim tester deGgk mottra me yada gh tal Sid edict onamlrdr Bu fark mle llamar eplan ar emi bir yee sah Seelivleriye, japan sarmlann aki vdntleme glsmala, Diya isis aries bela il, fanmgbigr hairsyone, Melinin fgg Subsonic meine de la havolanirinda bulonan CRAM nie the ‘dima Ul ator, Mallon allen dug aks Kali tek ‘otomobil, kamyon, otobiis, motosiklet gevresel etkilerin incelenmesi, hava ddonanum ile tiye olmay1 basaran ART; finiimizde havaciht, otomotiv, sib Kara tasitlaninin aerodinamik rll, rizgdr enerjisinin kullanim alanlan, uydu anteninin ve parasitlerin rizgdr dayamiminin incelenmesi gibi birgok degisik alan sayilabilir, KAYNAKGA 1. haptwarwsagesubiak gout srodinamibatasp 2 Suleyman Kura, TOBITAK SAGE Ankara Rizgir Tel Altyap: Sora /Mahnendis ve Mokina + Cit: 52 Say: 614