Sayısal Fotograf Makineleri

T.C.
ANADOLU NVERSTES YAYINI NO: 2324

AIKRETM FAKLTES YAYINI NO: 1321
SAYISAL FOTORAF MAKNELER
Yazarlar
r.Gr. Emre KZLER (nite 1, 3)
Yrd.Do. etin ERGAND (nite 2, 4)
Dr. lker CANKLGL (nite 5)
Yrd.Do.Dr. Mehmet KOfiTUMOLU (nite 6, 7)
Editr
Do.Dr. Melih Zafer ARICAN
ANADOLU NVERSTES
Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.

Uzaktan retim tekniine uygun olarak hazrlanan bu kitabn btn haklar sakldr.
lgili kurulufltan izin almadan kitabn tm ya da blmleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayt
veya baflka flekillerde oaltlamaz, baslamaz ve datlamaz.
Copyright 2011 by Anadolu University
All rights reserved
No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted
in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without
permission in writing from the University.
UZAKTAN RETM TASARIM BRM

Genel Koordinatr
Prof.Dr. Levend Kl
Genel Koordinatr Yardmcs
Do.Dr. Mjgan Bozkaya
retim Tasarmcs
Kadriye Uzun
Grafik Tasarm Ynetmenleri
Prof. Tevfik Fikret Uar
r.Gr. Cemalettin Yldz
r.Gr. Nilgn Salur
lme Deerlendirme Sorumlusu
r.Gr. Nurcan Tepecik
Dil Yazm Danflman
Okt. Nilay Giriflen
Grafiker
Burhan Bilgi
Kitap Koordinasyon Birimi
Yrd.Do.Dr. Feyyaz Bodur
Uzm. Nermin zgr
Kapak Dzeni
Prof. Tevfik Fikret Uar
Dizgi
Akretim Fakltesi Dizgi Ekibi
Saysal Fotoraf Makineleri
ISBN
978-975-06-0998-5
1. Bask
Bu kitap ANADOLU NVERSTES Web-Ofset Tesislerinde 800 adet baslmfltr.
ESKfiEHR, Ekim 2011
iii
indekiler
indekiler
nsz ............................................................................................................
vii
Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal

Fotoraf Makineleri .................................................................
SABT OBJEKTFL SAYISAL FOTORAF MAKNELER ............................

Alglayc Boyutlar ........................................................................................
Gizli Kameralar ............................................................................................
Kullanm Amalar...................................................................................
Belirleyici zellikleri...............................................................................
Cep Telefonlar..............................................................................................
Kullanm Amalar...................................................................................
Basit Kk Boyutlu Fotoraf Makineleri ...................................................
Kullanm Amalar...................................................................................
Belirleyici zellikleri ............................................................................
Geliflmifl Kk Boyutlu Fotoraf Makineleri ............................................
Kullanm Amalar .................................................................................
Belirleyici zellikleri ............................................................................
Elektronik Bakal (EVF) Fotoraf Makineleri.............................................
Kullanm Amalar .................................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan Kaynaklar..................................................................................
3
4
7
8
8
9
9
10
10
11
11
14
15
17
18
19
20
22
24
25
25
26
35 mm DSLR Fotoraf Makineleri......................................... 28

GRfi ..............................................................................................................
35 MM DSLR FOTORAF MAKNESNN TEMEL YAPISI,
GELER VE fiLEVLER................................................................................
Gvde ............................................................................................................
Alglayclar ve Grnt fllemcileri........................................................
Jpeg - Joint Photographic Experts Group (.jpg ya da .jpeg)
Dosyalama ..............................................................................................
rtc Mekanizmas ...............................................................................
Iflk ler .................................................................................................
zleme Dzenei / Ayna, Pentaprizma ve Baka (Vizr) ....................
Netleme Dzenei.........................................................................................
Objektif ..........................................................................................................
Iflk Geirgenlii ve Diyafram ...............................................................
Bakfl As ...............................................................................................
Odak Uzakl..........................................................................................
35MM DSLR FOTORAF MAKNELERNN TRLER.................................
APS-C Tip 35mm DSLR Fotoraf Makineleri ...............................................
APS- H (Advanced Photo Sytem - High) Tr 35mm DSLR
Fotoraf Makineleri .......................................................................................
Tam ereve (Full Frame) 35mm DSLR Fotoraf Makineleri ....................
zet ...............................................................................................................
Kendimizi Snayalm .....................................................................................
29
29
30
31
35
37
39
40
42
42
42
44
45
46
46
48
49
51
53
54
55
55
1. NTE
2. NTE
iv
indekiler
3. NTE
Saysal Deiflebilir Objektifli Aynasz Fotoraf

Makineleri.................................................................................. 56
GRfi ..............................................................................................................
SAYISAL DEfiEBLR OBJEKTFL AYNASIZ FOTORAF
MAKNELER..................................................................................................
Mikro 4/3 (Micro Four Thirds) Sistemi ........................................................
4/3 (Four Thirds) Sistemi........................................................................
Mikro 4/3 (Micro Four Thirds) Sistemi ..................................................
Sistemin zellikleri .................................................................................
NEX ve NX Sistemleri ...................................................................................
Sony NEX Sistemi....................................................................................
Samsung NX Sistemi ...............................................................................
Telemetreli Modeller .....................................................................................
Alglaycsyla Birlikte Deiflen Objektif Sistemi..........................................
zet ...............................................................................................................
4. NTE
5. NTE
57
57
62
63
64
65
66
66
69
70
74
77
79
80
80
81
Byk ve Orta Format Fotoraf Makineleri ........................ 82

GRfi ..............................................................................................................
BYK FORMAT FOTORAF MAKNELER .............................................
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Trleri ve Yaplar .........................
Dzlem Yatakl Fotoraf Makineleri ......................................................
Monoray (Tek Rayl) Fotoraf Makineleri ............................................
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Temel Yapsal geleri
ve fllevleri .....................................................................................................
Taflyc Unsurlar ....................................................................................
Grntleme Unsurlar ..........................................................................
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Fonksiyon ve alflma
Prensipleri ......................................................................................................
Biim ve Perspektif Kontrol ................................................................
Net Alan Derinlii Kontrol ...................................................................
ORTA FORMAT FOTORAF MAKNELER ................................................
Orta Format Fotoraf Makinelerinin Trleri ve Yaplar ...........................
Geleneksel SLR-TLR Orta Formatlar .....................................................
Kompozit SLR Orta Formatlar ...............................................................
Saysal SLR Orta Formatlar ....................................................................
zet ...............................................................................................................
83
84
84
85
85
86
86
87
93
94
96
98
98
98
100
102
103
104
105
105
HDSLR: Film ekiminde Kullanlan Saysal Fotoraf

Makineleri ................................................................................. 106
GRfi ..............................................................................................................
YEN BR KAMERA TR: HDSLR ..............................................................
KLASK VDEO KAMERALARA UYGULANAN SINIF AYRIMI VE
NEDENLER ...................................................................................................
YEN KUfiAK DJTAL FLM KAMERALARI .................................................
SONUNDA UCUZA FLM EKEBLECENZ BR KAMERA: HDSLR .......
HDSLRlarn Olumsuz Ynleri .....................................................................
107
107
109
112
114
116
indekiler
CMOS Alglayclarn Yapsndan Gelen Rolling Shutter Sorunu .........

Merdivenlenme Sorunu...........................................................................
Baka Sorunu ..........................................................................................
AVCHD veya h264 Gibi Yksek Skfltrma Oranl
Codecler Kullanmalar...................................................................................
Ses Kayd Sorunu ....................................................................................
Time Code Sorunu ..................................................................................
Ergonomi .................................................................................................
Netlik Sorunu.................................................................................................
kfl Sorunu ............................................................................................
Kayt Sresi Snr ....................................................................................
Alglayc Isnmas....................................................................................
HDSLR Kameralar in Eklentiler ...........................................................
Bakalar ...................................................................................................
Follow Focus (Netlik Takip Sistemleri) .................................................
Destek Sistemleri.....................................................................................
BR HDSLR LE EKM YAPARKEN DKKAT EDLMES GEREKEN
NOKTALAR ....................................................................................................
HDSLRlarn Gelecei ...................................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
117
117
118
118
119
120
120
120
121
121
121
122
122
122
123
123
124
126
128
129
129
Saysal Fotorafta Yardmc Gereler ................................... 130

GRfi ..............................................................................................................
SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN VER SAKLAMA NTELER ........
Bellek Kartlar................................................................................................
SD (Secure Digital)..................................................................................
SDHC (Secure Digital High Capacity) ...................................................
Mini SD ....................................................................................................
Micro SD ..................................................................................................
Compact Flash (CF) ................................................................................
xD-Picture Card.......................................................................................
Sony Memory Stick .................................................................................
Microdrive................................................................................................
Multi Media Card.....................................................................................
Optik Depolama Birimleri: CD-R, DVD-R ve BR-D....................................
Manyetik Kayt Ortamlar (Diskler) ..............................................................
Sabit Diskler ............................................................................................
Harici (Taflnabilir) Diskler .....................................................................
Taflnabilir oklu Ortam Depolama Birimleri........................................
Web Tabanl Veri Depolama Servisleri..................................................
SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN VER AKTARMA
YNTEMLER VE ARALARI........................................................................
Bellek Kart Okuyucular ..............................................................................
Veri Aktarma Kablolar .................................................................................
USB Kablosu............................................................................................
FireWire Kablosu.....................................................................................
Fotoraf flleme Yazlm Kullanarak Efl Zamanl Fotoraf Aktarm....
Kablosuz Aktarm ..........................................................................................
Bluetooth Sistem .....................................................................................
Kzltesi Sistem ......................................................................................
Kablosuz (Wi-Fi) Yerel Aa Fotoraf Aktarm .....................................
131
131
131
132
132
132
132
132
132
133
133
133
134
134
135
135
135
135
137
137
137
137
137
137
138
138
138
138
6. NTE
vi
indekiler
SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN YAZILIMLAR .................................

Adobe Photoshop .........................................................................................
Adobe LightRoom .........................................................................................
Adobe Bridge ................................................................................................
Picasa .............................................................................................................
Aperture .........................................................................................................
Capture One ..................................................................................................
PTGui Pro ......................................................................................................
Photomatix Pro..............................................................................................
FOTORAF EKERKEN KULLANILAN YARDIMCI DONANIMLAR...........
ayak ...........................................................................................................
Filtreler ...........................................................................................................
Aydnlatma Aralar .......................................................................................
Srekli Iflk Kaynaklar ...........................................................................
Flafllar.......................................................................................................
Stdyo Paraflafllar...................................................................................
Fotoflood Ampller.................................................................................
Led Iflklar ................................................................................................
Kablolu ve Uzaktan Kumandal ekim Dmeleri.....................................
GRNT TARAYICILAR ............................................................................
Dz Yatk (Flatbed) Tarayc ........................................................................
Saydam Tarayc ............................................................................................
Dnen Tamburlu Tarayc.............................................................................
3 Boyutlu Tarayc .........................................................................................
GRNT IKTI CHAZLARI......................................................................
Mrekkep Pskrtmeli Yazclar ..................................................................
Termal Yazclar.............................................................................................
Fotorealistik Bask Cihaz..............................................................................
Renkli Lazer Yazc........................................................................................
RGB Lazer Tpl Fotoraf Bask Sistemi (Lambda) ...................................
Film kt Sistemi...........................................................................................
zet ...............................................................................................................
7. NTE
138
138
140
140
140
140
140
141
144
146
146
147
147
147
148
148
148
149
149
149
149
150
150
151
151
151
152
152
153
153
154
155
157
158
158
158
Saysal Fotoraf Makinesinin Kullanld Alanlar ................ 160

GRfi ..............................................................................................................
YAKIN PLAN (MAKRO) FOTORAFILIK..................................................
MASA ST (STILL LIFE) FOTORAFILIK...............................................
KOPYALAMA (REPRODKSYON)..............................................................
BASIN FOTORAFILII.............................................................................
BELGESEL FOTORAFILIK........................................................................
REKLAM VE TANITIM FOTORAFILII...................................................
BLM VE UZAY ALIfiMALARI....................................................................
NTERNET......................................................................................................
zet ...............................................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
161
161
163
164
166
168
168
170
171
173
175
176
177
177
177
Dizin ...................................................................................... 179
nsz
nsz
Saysal Fotoraf Makineleri kitab, hayatmzn her alanna giren, saysal fotoraf makinelerinin btn trleri hakknda bilgi sahibi olunmasn, ifllevlerini, makineleri oluflturan geleri ve kullanm amacna gre hangi tr makinenin tercih edilmesi konusunda okuyucusunu bilgilendirmeyi amalamaktadr.
Fotoraflk; grntlerin iki boyutlu fla duyarl bir yzey (film ya da saysal alglayc) zerine, fotoraf makinesi ad verilen bir aygt yardmyla, duraan
bir flekilde kaydedilme ifllemidir. Tanmdan da anlafllaca zere fotoraf makinesi, fotoraf ekimi iflleminin vazgeilmez unsurlarndan biridir. Bu nedenledir ki,
birok fotoraf merakls, etkileyici bir fotoraf grdklerinde, ilk olarak hangi
makine ile ekildiini sorarlar. Bu sorudaki temel yanlg, ayn makine kendilerinde olsa, benzer bir fotoraf ekebileceklerini dflnmeleridir. Her ne kadar bu kitap, saysal fotoraf makineleri konusu zerine yazlmfl ve bu konunun nemini
vurgulamfl olsa da, sanatsal ya da dflnsel yarat, insann usunda bafllar ve orada sonlanr. Fotoraf makinesi, dflnceleri kada aktarmada, kullanlan bir kalemden daha etkili deildir. Bu durumun kavranmas iin, Trkiyede pek beenilmeyen Rus fotoraf makineleri ile Rus fotoraflarnn 20. Yzyl boyunca ektikleri fotoraflar incelemek yeterli olacaktr.
Ancak yine de, fotoraflkta baflarl olmak iin, fotorafn teknik dilyapsn
ve teknolojisini iyi bilmek gerekir. Bu nedenle Saysal Fotoraf Makineleri kitabnda, basit kk boyutlu fotoraf makinelerinden, byk format fotoraf makineleri ve saysal arkalklara kadar tm fotoraf makineleri ve kullanmlar hakknda
okuyucu bilgilendirilmifltir.
Bu kitabn hazrlanmasnda emei geen; baflta nite yazarlarmz Yrd. Do.
etin Ergand, Yrd. Do. Dr. Mehmet Kofltumolu, r. Gr. Emre kizler ve Dr.
lker Canikligile, Ak retim Fakltesinden Kadriye Kobaka ve izimler konusunda yardmc olan Burhan Bilgie teflekkr ederim. Ayrca, Program Koordinatrl boyunca, Ak retim Fakltesi bnyesinde yaynlad onlarca kitapla,
Trkiyeye gerek bir fotoraf ktphanesi kazandrlmasn salayan, Asistan olmaktan her zaman gurur duyduum hocam Prof. Dr. Levend Kla, Trkiye fotoraf dnyasna brakt bu deerli hazine iin flkranlarm sunarm. ok zeki
insanlarn yaflad corafyamzda, en nemli ihtiyacmz yazl bilgi ve bu bilginin
paylafllmasdr. Bu projenin bir paras olmaktan onur duyuyorum. Dilerim bu kitap ve tm fotoraf kitaplar okuyucularna faydal olur.
Editr
Do.Dr. Melih Zafer Arcan
vii
Amalarmz
N
N
N
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

Sabit objektifli basit ve geliflmifl kk saysal fotoraf makinelerini tanyarak
ayrt edici zelliklerini aklayabilecek,
Kullanm amacna en uygun fotoraf makinesi modelini seebilecek,
Fotoraf ekmeye yeni bafllayanlara makine seimi konusunda tavsiyeler verebilecek,
Saysal fotoraf makinelerinde yaflanan geliflmeleri izleyerek gelecei hakknda yorum yapabilecek bilgi ve becerilere sahip olabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Kk Boyutlu Fotoraf
Makineleri
Alglayc Boyutu
Tasarm
Kullanflllk
Kolay Kullanm
Zoom
Grnt Kalitesi
Malzeme Kalitesi
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
Sabit Objektifli Basit

ve Geliflmifl Kk
Boyutlu Saysal
Fotoraf Makineleri
SABT OBJEKTFL SAYISAL

FOTORAF MAKNELER
Sabit Objektifli Basit ve

Geliflmifl Kk Boyutlu
SABT OBJEKTFL SAYISAL FOTORAF MAKNELER
Saysal fotoraf makinelerinin birbirlerine gre en belirgin farklar,
boyutlar ve tasarmlarnn eflitlilik
gstermesidir. Baz makineler ok
kk boyutlara sahipken bazlar
ise ok daha byk ve ardr. Bu
farkl boyutlar, kullanm amalarna bal olarak ortaya kmaktadr.
Srekli yanmzda taflmamz iin
gelifltirilen cep telefonlar ayn zamanda en kk fotoraf makineleri olarak da ifllev grrken daha
fazla grevi yerine getirebilecek yapdaki ok fonksiyonlu makineler
daha byk ve ardr. Farkl boyut
ve tasarmlarda retilen fotoraf
makineleri iin farkl boyutlarda grnt alglayclar retilmektedir.
Cep telefonlar ve kompakt fotoraf makineleri iin alglayclar (kflegen uzunluklar) 1/3 in, 1/2,5
in, 1/1,8 in, 1/1,6 in, 2/3 in gibi boyutlarda, DSLR modeller iinse alglayclar (en x boy) 17,3 x 13 mm, 23,5
x 15,7 mm ve 24 x 36 mm gibi boyutlarda retilmektedir.
Fotoraf 1.1
Farkl boyut ve
tasarmlarda sabit
objektifli saysal
fotoraf makineleri.
Fotoraf 1.2
Farkl boyutlarda
alglayclar.
Alglayc boyutu
bydke fl
daha iyi kavrama
yetenei ve/veya
znrlk deeri
artar.
Fotoraf 1.3
Sabit objektifli
fotoraf
makinelerinde
objektif ile
alglayc birbirine
ok yakn konumlandrlabildikleri
iin optik
performans artar.
Deiflebilir objektifli fotoraf makineleriyle kyaslandklarnda sabit

objektifli fotoraf makineleri; kk
alglayclar, yavafllklar ve snrl ifllevleri nedeniyle fotoraflk zevki
veren modeller olmasalar da objektiflerinin alglaycya yakn konumlanmalar nedeniyle ok ifllevsel bir yapya sahiptir. SLR modellerde objektif
ile alglayc arasna ayna mesafesi kadar bir boflluk girdii iin objektifin
nnde de minimum netleme mesafesi ad verilen kullanlamaz bir derinlik bulunur. Oysa objektiflerin alglaycya ok yakn konumlanabildii sabit objektifli fotoraf makineleri ok daha yakna netlik yapabilir. Pek ok kk boyutlu
(kompakt) fotoraf makinesi makro (yakn plan) modunda 1-2 cm. yakna kadar
netleyebilmektedir. Sz konusu objektiflerin, bu zellie ek olarak hem genifl ayla grebilmesi hem de ok uzaktaki nesneleri yaklafltrabilmesi gibi olumlu zellikleri de birlikte gereklefltirdii dflnldnde aslnda son derece yararl bir tasarma sahip olduklar daha iyi anlafllr. Sabit objektifli fotoraf makinelerinin ok
byk bir blmnn sahip olduu temel sorun, kullandklar alglayc boyutlarnn ok kk olmasndan kaynaklanmaktadr. Neyse ki bu sorunu yaflatmayan,
nispeten byk boyutlarda alglayc kullanan, kaliteli modeller de retilmektedir.
Boyutlarn bymesi, makinelerin zerindeki objektiflerin ve/veya iindeki alglayclarn da boyutlarnn bymesine yol amaktadr. Alglaycnn boyutlar bydke alglama hcreleri daha temiz sinyaller retebilmekte ve bu da daha kaliteli grntlerin oluflmasn salamaktadr. Objektiflerin net grnt daire ap,
kullandklar alglayc boyutu ile doru orantldr ve alglayc boyutunun bymesi durumunda, fotoraf makinesinin nndeki objektifin ap ve arl da artmaktadr. te yandan, fotorafta kaliteyi belirleyen daha pek ok unsur bulunduu
unutulmamaldr. Sz konusu unsurlar; alglayc bykl, znrlk, objektif
kalitesi, yazlm ve kullancnn tercihleridir. Bu nedenle, ayn znrlkteki iki
farkl fotoraf makinesinin oluflturduu grntler birbirinden farkl olacaktr.
Alglayc Boyutlar
fiekil 1.1
ok eflitli
boyutlarda
alglayclar
retilmektedir.
Alglaycnn genifl yzeyli olmasnn nemli yararlar vardr. Ayn znrlkte iki alglaycdan daha genifl yzeyli olann zerindeki her bir
alglama hcresinin de yzeyi daha
genifl olaca iin, zellikle daha az
flkl ortamlarda fl daha iyi kavrayacandan grnt kalitesi daha
yksek olacaktr (fiekil 1.1). Aslnda
grnt kalitesindeki temel fark, her
bir hcrenin yzey byklnden
kaynaklanr. Genifl yzeyli hcreler
geree daha yakn, daha temiz pikseller oluflturur. zellikle dflk flk koflullarnda bu durum daha da belirginleflir. ok kk yzeylere sahip hcreler, az flkl
1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri
ortamlarda gl bir akm oluflturamadklar iin fotoraflar arasnda amur gibi

diye adlandrlan (kontrast dflk, renk doruluundan yoksun ve kirli) grntlerin oluflmasna neden olurlar. Cep telefonlar ve kk boyutlu makinelerin daha
ok yaflatt bu sorunun asl nedeni, alglama hcrelerinin ok kk olmasdr.
rnein cep telefonlarnda kullanlan 12 milyon piksellik alglayclarn hcreleri 12 mikrometrelik kenar uzunluklarna sahipken ayn znrle sahip tam ereve (full frame) bir DSLRnin hcreleri 8-9 mikrometrelik kenar uzunluklarna sahip olabilmektedir. Bu hcrelerin yzey hesab yaplrsa, kk hcrelerin yzeyleri 1-4 mikrometrekare arasndayken, byk hcrelerin 64-81 mikrometrekare arasnda olduklar grlr (fiekil 1.2). Aradaki fark, grnt kalitesine (ayn oranda olmasa da) byk lde yansr.
Alglayc yzeyinin bykl, bir baflka stnlk daha
salar: Her bir hcrenin ayn byklkte olmas durumunda, iki
farkl alglaycdan daha genifl
yzeyli olan daha yksek znrle sahip olacaktr. Ge2 m
nellikle retim teknolojisinden
kaynaklanan belirli hcre byklkleri (1,7 m, 2,2 m, 4,3
9 m
m, 6,4 m, 9 m gibi) sz konusudur ve retilecek alglaycnn boyu ve znrl iin bu deerlerden hareket edilir. Dolaysyla ayn
retim tekniiyle (rnein 6,4 mikrometre ile) kk yzeyli 6 milyon piksellik
bir alglayc ya da daha byk yzeyli 24 milyon piksellik bir alglayc retilebilir. Piksel baznda incelendiinde, teorik olarak bu iki alglaycnn benzer kalitede grnt oluflturmas beklenir ancak saysal teknolojide, alglayc hcre
byklnn yan sra grnt kalitesini etkileyen baflka etkenler de sz konusu olduu iin uygulamada ok farkl sonular elde edilebilir. Bu etkenlerin
baflnda optik, yazlm ve ifllemci gelmektedir.
Alglayclar, retim zorluklarna bal olarak belli standart boyutlarda retilir. Zaman zaman zel retim boyutlarna rastlanlsa da maliyeti ykselttii iin
ok fazla yelenmez ve Tablo: 1-1deki standart boyutlardan biri seilir. Boyutlardan sz ederken maalesef her zaman ngiliz l birimi olan in sz konusudur. Aslnda dikdrtgen fleklindeki alglaycnn kflegen uzunluu baz alnr.
Ancak durumu daha da zorlafltrmak istercesine, 1950lerdeki televizyon kameralarnn tplerinde kullanlan 1/2, 2/3 gibi standart boyutlar kullanlmaya devam edilmektedir. Ancak sz konusu boyutlar alglaycnn kflegen uzunluu
deil, eski cam tplerin dfl aplarn tanmlamaktadr. Anlafllmas g olsa da
eski bir standartn gnmz teknolojisindeki karfll anlamna gelen bu ifade
flekli, apn yaklaflk te ikisi olan alglayc kflegenini tanmlamak iin kullanlr. Boyutlar bydke tipler yerine adlar ya da ksaltmalar kullanld dikkat ekmektedir.
Mikrometre: Metrenin
milyonda biri, yani
milimetrenin binde biri
uzunluundaki l birimi.
Ksaltmas: m. Yalnzca
birka m geniflliindeki her
bir alglama hcresinin
aslnda ne kadar kk
olduunu daha iyi
anlamamz salayan
uzunluk ls birimidir.
fiekil 1.2
Byk yzeyli
alglama hcreleri
zellikle az flkl
ortamlarda, kk
yzeyli alglama
hcrelerine gre
daha kaliteli
grntler
retebilmektedir.
fiekil 1.3
Tablo 1.1
Alglayclarn tipleri
ve boyutlar
1/2.7
m
3m
9
.
8
m
.00
11
1/1.8
6.60 mm
4.03 mm
2m
6.7
8.80 mm
7.17 mm
5.37 mm
5.32 mm
Kk boyutlu
fotoraf
makinelerinde
kullanlan
alglayclar
tanmlamak iin
kullanlan, in
cinsinden ap deeri
gerek boyutlar
yanstmamaktadr;
gerek boyutlar daha
da kktr.
2/3
Alglayc Boyutlar (mm)

Tip
En/Boy oran
ap (mm)
Kflegen
En
Boy
1/3.6"
4:3
7.056
5.00
4.00
3.00
1/3.2"
4:3
7.938
5.68
4.53
3.41
1/3"
4:3
8.467
6.00
4.80
3.60
1/2.7"
4:3
9.407
6.72
5.37
4.03
1/2.5"
4:3
10.160
7.18
5.76
4.29
1/2.3"
4:3
11.044
7.70
6.16
4.62
1/2"
4:3
12.700
8.00
6.40
4.80
1/1.8"
4:3
14.111
8.93
7.17
5.32
1/1.7"
4:3
14.941
9.50
7.60
5.70
2/3"
4:3
16.933
11.00
8.80
6.60
1"
4:3
25.400
16.00
12.80
9.60
4/3" (Four Thirds)
4:3
22.50
18.00
13.50
1.5" (Foveon X3)
3:2
24.90
20.70
13.80
1.7" (APS-C)
3:2
26.68
22.20
14.80
1.8" (APS-C)
3:2
28.26
23.50
15.70
2"(APS-H)
3:2
33.75
28.10
18.70
35mm (Full Frame)
3:2
43.30
36.00
24.00
Leica S
3:2
54.08
45.00
30.00
Orta Format
4:3
54.86
43.90
32.90
Orta Format
4:3
61.36
49.10
36.80
Orta Format
4:3
67.36
53.90
40.40
Alglayc boyutlar ile bu alglayclarn nnde kullanlan objektiflerin aydnlatma daireleri arasnda bir iliflki bulunmaktadr. Objektifin net grnt daire ap,
arkasnda bulunan alglaycy tamamen kaplamak zorundadr. Bu durumda alglaycnn kflegeni, nnde kullanlan normal objektifin net grnt daire apna
eflit olmaldr. Herhangi bir boyuttaki alglayc iin normal objektif tanm da
flyle yaplabilir: Net grnt daire apnn odak uzunluuna eflit olduu objektiftir. Bu bilgi kullanlarak, alglayc boyutu bilinen tm fotoraf makineleri iin
normal objektif tanm yaplabilir ve her fotoraf makinesinin zerindeki objektifin nasl bir grnt retebilecei tahmin edilebilir. Objektifin gvde ile btnle-
flik olarak retildii tm fotoraf makinelerinde kk boyutlu alglayclar kullanlmaktadr ve bu objektiflerin odak uzaklklar 35mmlik film kullanan (tam ereve) fotoraf makinelerinden daha ksadr. Hangi oranda daha ksa olduunu anlamak iin tam ereve fotoraf makinelerinin normal odak uzakl olan 50mmyi,
kyaslanmak istenen fotoraf makinesinin normal odak uzakl blmek yeterlidir.
kan sonu odak arpan olarak bilinen kavramdr.
Kk boyutlu alglayclar, yksek znrlk deerleri nedeniyle gerekten
ok kk boyutta alglama hcrelerine sahip olmaktadr ve her ne kadar geliflen
teknoloji yardmyla srekli kaliteleri ykselmekte olsa da, aslnda her znrlk
artflnda her bir hcrenin fl alglama kapasitesi olumsuz ynde etkilenmektedir.
Bu durum, zellikle az flkl ortamlarda gerek duyulan yksek ISO deerlerinde
tm plaklyla ortaya kmaktadr. Btn bu znrlk savafllar srerken,
objektiflerin ayn hzda gelifltirilememesi nedeniyle, arzu edilen grnt kalitesi artflna bir trl ulafllamamaktadr. te yandan, artan ifllemci performanslar ve yazlm destei sayesinde piyasaya yeni srlen fotoraf makinelerinin grnt kaliteleri en azndan geriye doru gitmemekte, baz modellerde iyi optik tasarmlar sayesinde kalite artfl salanabilmektedir.
Sabit objektifli kk saysal fotoraf makinelerini incelerken farkl ltler
kullanlabilir. Tasarm, boyut ya da objektif zellikleri gibi ltler akla gelse de,
en gereki lt fotoraf makinesinin asl kullanm amacnn ne olduu ile ilgilidir. Bu durumda asl kullanm amalar fark edilmeden fotoraf ekmek olan
gizli kameralar ya da asl kullanm amac haberleflme olan cep telefonlarn da
ayr bir grup olarak ele almak olasdr.
Fotoraf makinenizin objektifi zerinde yazan odak uzakl bilgisini
bu obSIRAkullanarak
SZDE
jektifin 35mmlik sistemde nasl bir objektife efldeer olduunu hesaplayn.
Gizli Kameralar
Kullandnz sabit objektifli

fotoraf makinesindeki
(rnein cep telefonu ya da
kk boyutlu bir model)
kulland alglaycnn
bykln renin. Bu
bilgiyi kullanm
klavuzundan ya da retici
firmann internet sitesinden
edinebilirsiniz.
D fi N E L M
D fi N E L M
kinci Dnya Savafl ve sonrasndaki Souk Savafl yllar boyunca casusluk faaliyetlerinde kullanlmak zere saysz gizli kamera tasarm yaplmfltr.
ngiliz ve
S O R U
Amerikan casusluk filmlerinde boy gsteren gizli kameralar, dnemin teknolojisi
olan kimyasal film kullanyordu ve mekanik donanmlara sahipti. Ayrca, yeterinDKKAT
ce kk deildi ve fla duyarllklar dflk olduu iin grnt kaliteleri ok dflkt. Oysa gnmzn saysal teknolojisi sayesinde boyutlar ok klen ve akSIRA SZDE
la gelebilecek her trl gnlk kullanm aracnn (gzlk, kalem,
anahtarlk, dme vb.) iine yerlefltirilebilen gizli kameralar tamamen sessiz alflabilmekte ve fotorafn yannda video kayd da yapabilmektedir.
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
S O R U
DKKAT
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Fotoraf 1.4
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
ok eflitli modelleri
K T A P
bulunan gizli
kameralar hemen her
trl gnlk
kullanm aletine
TELEVZYON
uygulanabilmektedir.
NTERNET
Kullanm Amalar
Fotoraf 1.5
Kayak, yzme, srf
gibi sporlarda
performans
dflrmeyecek
flekilde
dzenlenmifl olan
kameralar
genellikle
gzlklerle
btnleflik olarak
retilir.
Bu tr grntleme aralarnn kt amal kullanmlara alet olmalar

en nemli sorundur. Asker ve teknolojik casusluk eylemleri kadar snavlarda kopya ekme, soygun ve
terr saldrlar iin bilgi toplama gibi eylemlerde de kullanldklar bilinmektedir. te yandan gizli kameralar her zaman kt amalar iin
kullanlmamaktadr: Basn ve polis
tarafndan bilgi edinme ve olumsuzluklar belgeleme amal olarak ayrca kayak, yzme ve srf gibi hobi
amal sporlarda da ilgin anlarn grntlenmesi amacyla bu tr kameralardan yararlanlmaktadr. zellikle arafltrmac gazeteciler tarafndan
youn olarak kullanlan gizli kameralar sayesinde ok sayda yasadfl
eylem gn flna karlmakta ve
sulular adalete teslim edilmektedir. Dolaysyla gizlenmek istenen olumsuzluklarn aa karlmas gibi doru bir ama iin kullanldklarnda gizli kameralarn
ok yararl fotoraf makineleri olduu sylenebilir.
Belirleyici zellikleri
Fotoraf 1.6
Kalem fleklinde
retilmifl olan bu
gizli kamerann st
blmnde bir
ama kapama
dmesi ve hemen
yannda objektif
bulunuyor.
Gizli kameralar, ok kk grntleme modlleridir ve tek bafllarna deil, kameral gzlk, kameral kalem,
brofl, kol saati, gibi monte edildikleri
arala birlikte satlrlar. Kullanmlar
ok basittir nk fotoraflar iin
retilmemifltir. Herkesin kullanabilecei kadar basittir. Herhangi bir flk
kontrol mekanizmas barndrmaz; yalnzca fotoraf/video fonksiyonu seimi ve ama/kapama dmesi vardr.
Gnmzde retilen ve kullanlan gizli kameralardaki alglayclarn tipleri
1/3,6 (kflegenleri 5 mm) civarndadr ve znrlkleri de 1 ile 8 milyon
piksel arasnda deiflmektedir. Kk
yaplar iinde 4 ya da 8 GB kapasitesinde dhili bellekleri bulunur ve bellek kart kullanmaz. Kaydedilen grntler
USB balants yardmyla bilgisayara aktarlr. Pilleri de ok kk olan gizli kameralarn kayt sreleri flaflrtc flekilde uzundur. 20-24 saate varan srekli kullanm sreleri, hepimizin kulland fotoraf makineleri ya da video kameralardan ok daha
uzundur. Bunun nedeni; herhangi bir LCD ekran barndrmamalar ve otomatik netleme, zoom gibi fazla elektrik harcayan bileflenlerinin bulunmayfldr. Kullanc kat-
ksnn ok snrl olmas, basit yapl objektiflerinin zoom zelliinin bulunmamas

ve grnt kalitelerinin dflk olmalar nedeniyle gizli kameralar fotografik amalarla kullanmak pek mmkn deildir. Dnyada retilen en kk boyutlu alglayclar ve en kk boyutlu objektiflerin kullanld gizli kameralarn kaliteleri ne kadar geliflirse geliflsin, her zaman iin o gnn koflullarnda en dflk kalitede grnt reten fotoraf makineleri olarak tanmlanmalar kanlmazdr.
Cep Telefonlar
Gnlk yaflammzn vazgeilmezleri
arasnda ilk srada yer alan cep telefonlar, pek ok fleyi yapabildikleri
gibi grntleme ifllevini de yerine
getirir. Hem fotoraf makinesi hem
de video kamera ifllevine sahip olan
cep telefonlar son derece kolay kullanmldr. Olduka kk boyutlarda grnt alglayclarna sahip olduklarndan grnt kaliteleri de dier fotoraf makineleriyle kyaslandnda daha dflktr. Ayrca ok
kk yaplar iine, etkin hareket dedektrleri ve gl motorlar yerlefltirmedeki zorluk nedeniyle otomatik netleme
hzlar olduka dflktr. Dahas, ok youn rekabet ve maliyet kaygs nedeniyle
hzl bir ifllemci ve yeterli bir tampon bellekten yoksundur. Bu nedenle ekilen fotorafn kaydedilmesi aflamasnda da yeterince hzl deildir.
Fotoraf 1.7
Cep telefonlar ile
her gn
milyonlarca
fotoraf ekiliyor.
Kullanm Amalar
Temelde, yalnzca bas ek ifllevini yerine getirmek iin tasarlandklarndan gerek
anlamda fotoraflk yapmak iin uygun aralar deildir. te yandan, grnt kalitesi ve hz bakmndan geride olsalar da, tm kullanclar fotoraf, gazeteci ve kameraman yaptklar iin; toplumsal adalet ve dzenin salanmas adna son derece
nemli bir kant oluflturma ve belgeleme ifllevine sahiptir. Ayrca, teknolojik geliflme
ve maliyetlerin azalmas ile gelecekte ok daha nitelikli grntler oluflturacaklar
kesindir. 12 milyon piksellik 3x optik zooma sahip modeller, bu geliflmenin habercisidir. Cep telefonlar, ektikleri fotoraflar belleklerinde saklamann tesinde, istendiinde dnyann herhangi bir noktasnda bulunan bir baflka telefona gnderme,
hatta bazlar elektronik posta olarak gnderme yeteneine de sahiptir. Bu zellikleri, fotoraflarn paylafllmas bakmndan eflsiz bir kullanm kolayl sunar. Dnyann herhangi bir noktasnda ekilen bir fotorafn saniyeler iinde btn dnya ile
paylafllmas olana hemen herkesi muhabir hline getirmektedir.
Fotoraf 1.8
3x zoomlu 12
MPlik cep
telefonlarnn
fotoraf
performanslar
kk fotoraf
makinelerinden
daha kt deildir.
10
Fotoraf 1.9
ok sayda ifllevi
bulunan cep
telefonlarnn en
ok kullanlan
ifllevlerinden biri de
fotoraf ve video
ekimidir.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
Cep telefonlarnn asl ifllevleri elbette karfllkl konuflma yapmaktr. Grntleme

zellii ou cep telefonunda bulunmakla birlikte rnn asl ifllevini deil, yardmc bir ifllevini yerine getirmektedir. Bu nedenle de hem satn alrken hem de kullanrken grnt kalitesi ok da fazla sorgulanmamaktadr. ok kltlmfl olan
alglayclar ve optik dzenekleri ile kalite bakmndan daha byk boyutlu fotoraf makinelerine gre dezavantajl durumlarn koruyacaktr. Ancak her zaman yanmzda bulunmas ve kolay kullanmlar nedeniyle en yaygn olarak kullanlan saysal fotoraf makineleri snfn oluflturduklar gereini kabul etmek gerekiyor.
Btn cep telefonlar grntleme ifllevine sahip deildir ama gnmzde retilen ve satlan modellerin
byk bir blm bu zellik vardr.
Yakn gelecekte de bu durumun deiflmesi beklenmemektedir. Cep telefonlar da tpk gizli kameralar gibi
yasadfl ve dzen bozucu eylemlerin
grntlenmesinde youn olarak
kullanlmakta ve bu nedenle de en
yararl grntleme aralarndan biri olarak anlmaktadr.
Cep telefonlar yalnzca kendi ektikleri grntleri deil, baflka fotoraf makineleriyle ekilmifl grntleri de dnyann bir baflka noktasna iletebilme yeteneine sahiptir. Kablo, bluetooth, wi-fi ya da 3G ile cep telefonuna aktarlan saysal
grntler baflka bir telefon hattna iletilebilmektedir. zellikle basn fotoraflar tarafndan kullanlan bu yntem sayesinde, profesyonel DSLR fotoraf makineleriyle ekilen fotoraflar dakikalar iinde TV kanallar ya da internet sitelerinde
yaymlanabilmektedir. Bu zellikleri nedeniyle cep telefonlarn yararl bir fotoraf aksesuar olarak da niteleyebiliriz.
Grntleme zelliine sahip cep telefonlarnn byk bir blm microSD
olarak bilinen bellek kartlarn kullanabilmektedir. Bu kartlarn bellek kapasiteleri,
bunlara yklenebilecek fotoraf ve video grntlerinin miktarn da belirlemektedir. Byk kapasiteli bir bellek kart, yeni grntlerle birlikte daha nce ekilmifl
olan grntlerin de el altnda bulunmasn salar. te yandan baz cep telefonlar
bellek kart kullanamaz nk bu tr bir veri girifl kaplar yoktur. Bunun yerine eflitli kapasitelerde sabit bellek zelliklerine sahiptir. Bu tr bir cep telefonu satn almak gerektiinde bellek kapasitesi hesabnn en bafltan yaplmas gerekir.
Benzer flekilde pil tketimi de nemli bir lttr ve kullandnz cep telefonunun pilinin ne kadar sre yeteceinin bilinmesi nemlidir. ok ifllevli yaplar
nedeniyle hangi ifllevinin ne kadar sre ile kullanlaca nceden tahmin edilemeyebilir ama planlanmfl bir geziye karken cep telefonunun flarjnn tam doldurulmas ve flarj cihaznn mutlaka yanmzda bulundurulmas gerekir.
Cep telefonunuzu
satn alrken grntleme ve paylaflm zellikleri kararnz ne lde
SIRA SZDE
etkiledi?
D fi N E LBoyutlu
M
Basit Kk
Fotoraf Makineleri
Tpk film kullanan modellerde olduu gibi saysal fotoraf makinelerinde de kolay
taflnan, kolay
ve fazla fotoraf bilgisi gerektirmeyen ama buna karfln kaS Okullanlan
R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
SIRA SZDE
11
bul edilebilir kalitede grntler

oluflturabilen fotoraf makineleri
bu snf oluflturmaktadr. Tm kk boyutlu (kompakt) saysal fotoraf makinelerinin en belirgin
zellii, objektif ve flafln ince, kk ve hafif gvdeler iine baflaryla yerlefltirilmesidir. Basit kk
boyutlu fotoraf makineleri cebe
girebilecek kadar ince tasarmlar
ve kolay kullanm zellikleriyle dier kk boyutlu modellerden
ayrlr.
Fotoraf 1.10
Basit kk
boyutlu fotoraf
makineleri; kk,
hafif ve kolay
kullanlan
yapdadr.
Fotoraf 1.11
Kullanm Amalar
Basit kk boyutlu fotoraf makineleri yaygn olarak bas ek
olarak adlandrlr. Bu makinelerin asl kullanclar, fotoraflktan fazla anlamayanlarn oluflturduu byk ounluktur.
Kullanclarn byk bir blm,
yanlarnda kolaylkla taflyabilecekleri (ceplerine rahatlkla sabilecek boyutta), kolay kullanabilecekleri hatta kendilerinin ekimde hata yapmalarn nleyebilen fotoraf
makinelerine ihtiya duyarlar. Durum byle olunca basit kk boyutlu fotoraf
makineleri (cep telefonlar ile birlikte) dnyada en yaygn olarak gelifltirilen, retilen ve satlan fotoraf makineleri snfn oluflturmaktadr.
ou kullancnn
basit kk boyutlu
fotoraf makinesini
tercih etmesinin
nedenleri, kolay
taflnmalar ve ayar
gerektirmeyen
ekim zellikleridir.
Arkadaki LCD sayesinde n izleme yapmak yani fotoraf ekmeden grnty izlemek mmkndr. Gnmzde pek ok modelde yeterince byk ekranlar bulunduu iin ayrca bir baka sistemi bulunmamaktadr. Baz modellerde bulunan
SIRA
SZDE
kk bakalar da pek kullanfll deildir. Hem fotoraf hem de
video
ekme zellii bulunan bu tr modeller, aslnda son derece kullanflldr ancak fotorafnn
kontrol edebilecei mekanizma says ok azdr. Zaten kullanclarn
ok byk bir
D fi N E L M
blm ama kapama dmesi ve ekim dmesinden baflka bir dmeyi kullanmak niyetinde de deildir. Basit kk boyutlu modellerin menleri de genellikle
S O R U
basit ve kolay anlafllr bir ara yze sahiptir.
Basit kk boyutlu fotoraf makineleri ok farkl malzeme, renk ve kullanm
saD K Kzelliklerine
AT
hiptir. Her ne kadar bu kitapta ayr alt bafllklara yer verilmemifl olsa da, farkl kaynaklarda
baz alt kategorilere rastlamak olasdr. rnein ok ince yapdaki tasarmlara ultra kk
SIRA SZDE
boyutlu, daha kaln ve byk yapdakilere kk boyutlu adn veren kaynaklar olduu gibi, snrl zelliklere sahip modellere bafllang ya da dflk bteli, genifl aralkl zoom
objektife sahip modellere seyahat ya da uzun zoom gibi adlar veren
eflitli kaynaklar buAMALARIMIZ
lunmaktadr. Btn bu tanmlamalar, kullancnn tercihini snrl bir aralkta yapabilmesini
salamaya yneliktir ve tketicinin kulland szcklerden yola klarak tretilmifllerdir.
N N
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
12
Fotoraf 1.12
Basit kk boyutlu
fotoraf makinesi
modellerinin ounda
optik bir baka sistemi
bulunmaz. Bulunan
modellerde ise baka ok
kk olduu iin pek
ifllevsel deildir, ama en
azndan fotoraf
makinesini gzne
yaklafltrarak ekim
yapma alflkanlndaki
fotoraflara bir frsat
verir.
Basit kk boyutlu fotoraf makinelerinin en ucuz modelleri sabit

Basit kk boyutlu
odakl objektiflere sahiptir ve kullafotoraf
ncnn kontrol edebilecei deiflkenmakinelerinin bir
blmnde
ler yalnzca ISO, znrlk ve bedokunmatik ekran
yaz ayar gibi birka temel ifllevdir.
bulunur. Yaln bir
Basit kk boyutlu fotoraf makitasarma olanak
verdii iin flk ve
nelerinin pahal modellerinde ise gesekin grnen bu
nifl aralkl zoom objektifler ve genifl
modellerin hepsinde
yzeyli dokunmatik ekranlar yer alr.
ekrann duyarll
Bu modellerde ekrann bykl
ayn deildir.
sayesinde grnt daha rahat izlenirken bu blmde herhangi bir dme
Fotoraf 1.14
bulunmadndan ekran yzeyine
dokunularak eflitli ayarlar yaplr.
Basit kk
Kk boyutlu alglayclar, dboyutlu fotoraf
makinelerinin en
flk flk koflullarndaki yetersiz perucuz modellerinde
formanslar ve dflk AF hzlar nedekk apl sabit
niyle basit kk boyutlu fotoraf mabir objektif, dflk
kinelerinin kullancya tatminkr bir
znrlkl bir
alglayc ve kk
fotoraflk duygusu verdiklerini
bir LCD bulunur.
sylemek gtr. En dflk fiyatl modellerde genellikle sabit odak uzunluuna sahip plastikten yaplmfl objektifler ile kk ya da dflk znrlkl izleme ekranlar (LCD) bulunur. Tahmin edilebilecei gibi, bu
modeller hem konuya yaklaflmada
hem de grnt kalitesinde pek baflarl deildir. Ama biraz daha yksek fiyatl modellerde, daha byk yzeyli alglayclar, daha geliflmifl flklerler, geliflmifl zoom
objektifler, daha hzl AF yetenekleri ve daha byk LCD gibi zellikler sayesinde daha rahat kullanma ek olarak ksmen daha yksek grnt kalitesi elde edilebilir.
Gnmzde basit kk boyutlu fotoraf makineleri farkl amalarla kullanlmaktadr. Yine de kk ve hafif yaplar sayesinde kolay taflnabilir olmalar en nemFotoraf 1.13
13
li zellikleridir. Baz modeller

dflk bteli aileler iin, baz
renkli modeller gen kullanclar iin, baz tasarmlar sradfl
olmay seenler iin, darbe ve
suya dayankl modeller maceray sevenler iin, baz flk tasarmlar da sekin grnmeyi
tercih edenler iin retilmektedir. retici firmalarn tasarm
kozunu en iyi oynad fotoraf makinesi snf olan basit
kk boyutlu fotoraf makineleri; ok eflitli renk, flekil ve grnfllerde retilmektedir. Bu makinelerin hedef
kitlesinde yer alan kullanclar ise fotoraflktan fazla anlamayan kifliler olduklar
iin satn alma kriteri olarak renk, flekil ve malzemelerden oka etkilenmekte ve tercihlerini grsel zevklerinden yana kullanmaktadr. Ayrca retici firmalar toplam znrlk deerini de bir koz olarak kullanmaktadr. Fotoraflktan fazla anlamayan
kiflilerin yksek znrlk deerini kalitenin bir gstergesi olarak alglamalar
nedeniyle, retici firmalar kk boyutlu modellerde srekli olarak daha yksek znrlkler sunmaktadr. Yaygn olarak kullanlan 1/2.3 tipindeki kk alglayclarda gnmzde 16 milyon piksellik znrlkler sz konusudur. Bu kadar kk
yzeyli bir alglaycda bu kadar yksek znrlk deeri, her bir alglama hcresinin ok kk boyutlara sahip olmas ve fl daha zor alglamas anlamna gelmektedir. zellikle az flkl ortamlarda, yani yksek ISO kullanm gerektiinde bu durum
bir olumsuzluk yaratmaktadr. Bu tr fotoraf makinelerini kullananlarn asl ihtiyac
yksek znrlk deildir nk bu kullanclar ektikleri fotoraflar byk boyutta basmak gereksiniminde deildir. Tam tersine, daha dflk znrlk ve daha byk alglama hcreleri az flkl ortamlarda deneyimsiz kullanclarn daha ok ifline
yarayacaktr.
Fotoraf 1.15
Daha pahal basit
kk boyutlu
fotoraf makineleri;
kullancya
alminyum gvde,
farkl renk
seenekleri, genifl
aralkl ve hzl
alflan bir zoom
objektif ile byk
boyutlu ve yksek
znrlkl LCD
ekran sunar.
Fotoraf 1.16
SIRA SZDE
D fi N E L M
Tasarmclar her
beeniye ve kullanm
amacna uygun
modeller retmektedir.
Kullancnn
gereksinimlerini doru
belirlemesi, doru tercih
yapmasnn gerek
SIRA SZDE
flartdr. Ancak pek ok
kullanc yalnzca
rengini ya da
D fi N E L M
grnfln beendii
iin fotoraf makinesi
satn almaktadr.
S O R U
S O R U
Kolay ya da rahata kullanlabilme, gnmzde tm fotoraf makineleri

D K Kiin
A T en ok aranan zelliklerin baflnda gelmektedir. Kullanflll arttran etkenleri kk boyutlar, kolay taflnabilme, hz, genifl aralkl zoom objektif, yakn plan ekim yetenei ve program
SIRA SZDE
modlardr. Kullanflllk ile kalitenin ters orantl olduunu, en kullanfll makinenin genellikle en kalitesiz grnty sunmak zorunda kaldn unutmayn!
AMALARIMIZ
K T A P
N N
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
14
Basit kk boyutlu fotoraf makinelerinin kulland bellek kart tipi de nemli bir lttr. SD (secure digital) ve MemoryStick en ok kullanlan bellek kartlardr ama MultiMediaCard ve xD Picture Card da hala baz modellerde kullanlmak
zorundadr. SD bellek kartlarnn zaman iinde daha yksek kapasitelere sahip
olan SDHC (high capacity-yksek kapasite) ve SDXC (extended capacity-geniflletilmifl kapasite) adl versiyonlar piyasaya kmfltr. Kullanlan fotoraf makinesinin
SDHC ya da SDXC ile uyumsuz olmas gibi sorunlar yaflanabilmektedir. Benzer flekilde MemoryStick ailesinin de MemoryStick Duo, MemoryStick PRO ve MemoryStick PRO Duo gibi daha yksek kapasiteli trleri bulunmaktadr ve bunlar kullanan fotoraf makineleriyle uyum sorunlar arafltrlmaldr. Pek ok makine reticisi firma, fotoraf makinesinin retiminden daha sonra piyasaya kan bellek kartlar iin eflitli yazlmlar (firmware) hazrlayarak bunlar kendi internet sitelerinden
yaymlamaktadr. Tketicinin de bilinli davranarak zaman zaman bu internet sitesini ziyaret etmesi ve kulland fotoraf makinesi ile ilgili yazlm gncellemelerini indirerek fotoraf makinesine yklemesi gerekir. Sz konusu yazlmlar yalnzca
bellek kart ile ilgili sorunlar deil, grnt kalitesini iyilefltirici, pefl pefle ekim hzn arttrc ya da pil mrn uzatc baz yenilikleri de ierebilmektedir. Sz konusu yazlm gncellemeleri yalnzca basit kk boyutlu modeller iin deil, retilen
tm saysal fotoraf makineleri iin sz konusudur.
Fotoraf 1.17
Basit kk boyutlu
fotoraf makinelerinin
byk bir ounluu SD
ya da MemoryStick
ailesinden bellek kartlar
kullanr. Ancak bu
kartlarn fotoraf
makinesiyle olan
uyumlar iyi
arafltrlmaldr. Ayrca
bellek kart satn alrken,
yksek kapasite kadar
hzl veri aktarm zellii
de dikkate alnmaldr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Bilinli bir SIRA

tketici
olarak fotoraf makinenizin gncellemeleri ilgili neler yapmanz geSZDE
rektiini dflnnz.
D fiKk
N E L M Boyutlu Fotoraf Makineleri
Geliflmifl
Kk boyutlu modellerin en st dzeyindeki baz modeller ileri amatr ve profesyonel fotoraflarn

kullanmlar iin tasarlandndan olduka dayankl, paS O R U
hal ve olduka iyi kalitede grnt verebilen modellerdir. Geliflmifl kk boyutlu (kompakt) fotoraf makineleri olarak nitelenen bu modeller, genellikle daDKKAT
yankl malzemelerden retilmifl gvdelere sahiptir ve kullancnn deifltirebilecei kontrol mekanizmalarn barndrr. Menlerinde de ok sayda zellik baSIRA SZDE
rndrdklarndan,
basit kk boyutlu modellere gre daha karmaflk arayzlere
sahiptir.
N N
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
15
Fotoraf 1.18
Geliflmifl kk
boyutlu fotoraf
makineleri basit
modellere gre
daha fazla kontrol
dmesi barndrr
ve neredeyse bir
DSLR kadar
ifllevseldir.
Kullanm Amalar
Kolay taflnabilen ama hi de ucuz olmayan geliflmifl kk boyutlu fotoraf makineleri, fotoraf ekerken dikkat ekmek istemeyen profesyonel ya da ileri amatr
fotoraflar tarafndan kullanlr. Byk refleks fotoraf makineleri ve onlarn nlerinde yer alan iri objektifler; fotoraf ekilen kiflilerde korku, tedirginlik ya da
ekingenlik gibi olumsuz duygular yaratabilmektedir. Ayrca refleks fotoraf makinelerinin basn tarafndan da kullanlyor oluflu, bu tr fotoraf makinelerine karfl
duyulan tepkinin dozunu arttrmaktadr. Byle tepkilerle karfllaflmak istemeyen
ama tpk bir refleks fotoraf makinesinde olduu gibi her trl kontrol mekanizmas zerinde sz sahibi olmak isteyen ciddi fotoraflar tarafndan tercih edilen
geliflmifl kk boyutlu fotoraf makineleri, son yllarda youn ilgi grmektedir.
Yine de nitelikli bir objektif ve iyi bir alglaycnn dayankl bir gvde iinde yer
almas, o modelin baflars iin yeterli olmamaktadr. nk ciddi fotoraflar, iyi
bir grnt kalitesi kadar hza ve az flkl ortamlardaki performansa da nem vermektedir. Ayrca geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerinin ergonomik olarak
da beklenen zellikleri karfllama zorunluluu bulunmaktadr. Bu nedenle geliflmifl
kk boyutlu fotoraf makineleri ele daha iyi oturmalar iin basit kk boyutlu modellere gre biraz daha kaln, biraz daha byk ve biraz daha ardr. Cebe
rahatlkla girebilecek kadar kk deildir. te yandan, bu tr fotoraf makinelerini tercih eden kullanclarn saf fotoraf olmalar, rnn video zellikleri ile
fazla ilgilenmemeleri gibi bir sonu da dourmaktadr.
16
Fotoraf 1.19
Fotografik
performansa nem
veren kullanclar
iin tasarlanan
geliflmifl kk
boyutlu fotoraf
makineleri flk
geirgenlii yksek
objektiflere sahiptir.
Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makineleri, daha ok portre ve yaflam fotoraflar ekmek iin kullanlr. Bu nedenle, portre ve yaflam fotoraf iin yararl olabilecek bir objektife sahip olmalar gereklidir. Bu da ya flk geirgenlii yksek bir
asal objektif, ya da genifl adan bafllayp ksa teleye uzanan bir zoom objektiftir.
retici firmalarn byk alglayc yzeyi ve iyi bir asal objektif fleklinde formle
ettikleri zmlerde genellikle 28 ya da 35 mm efldeeri objektifler yer alr. Burada sz edilen mm deerleri, gerek odak uzakl deil, 35 mmlik film kullanan sistemlerde geerli olan efldeer odak uzakldr. Objektiflerin zerinde yer
alan deerler ise gerek odak uzaklklar olan daha kk deerleri gstermektedir. retici firmalarn tercih ettii bir baflka eilim ise, 35 mmlik sistemde 28-112
ya da 28-135 mm gibi odak uzunluuna efldeer olan odak uzunluklarn kullanan
zoom objektiflerdir.
Fotoraf 1.20
Tam ereve
olarak adlandrlan
35mmlik sisteme
gre daha kk
alglayclar
kullanan kk
boyutlu fotoraf
makinelerinin
gerek odak
uzaklklar daha
kktr. Basit bir
hesap yaplarak bu
odak uzaklklarnn
35mmlik sistemdeki
efldeerleri
belirlenebilir.
17
Fotoraf 1.21
Geliflmifl kk
boyutlu fotoraf
makineleri
genellikle 28-112
ya da 28-140mm
efldeeri 4-5 katlk
zoom objektifler
kullanrlar.
Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerinin en tipik zellikleri; manuel ve yar
otomatik pozlandrma modlar, flk geirgenlii yksek olan keskin bir objektif,
gerek anlamda diyafram kontrol, geliflmifl flk lm modlar ile nitelikli grntler oluflturabilen nispeten byk bir alglaycdr. Elbette byk alglayc daha
iyi bir grnt kalitesi salayabilmektedir ve baz modellerde DSLR modellerde
kullanlan APS-C formatnda alglayclar yer almaktadr. Kk bir gvdede byk
bir alglayc, ar yk taflmak istemeyen ve dikkat ekmek istemeyen fotoraflar iin nemli bir stnlktr. Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerinin belki de en ayrt edici zellikleri, RAW formatnda kayt yapabilme yetenekleridir. Genel olarak kk boyutlu alglayc kullanan kompakt fotoraf makineleri yalnzca
JPEG grnt formatna sahipken, geliflmifl kk boyutlu modeller daha nitelikli
grnt oluflturabilen RAW formatn da bir seenek olarak kullancya sunar. Fotorafla ciddi olarak uraflanlarn gayet iyi bildii gibi, bir skfltrma format olan
JPEG, fotorafya ekim sonrasnda snrl bir mdahale olana tanrken ifllenmemifl bir format olan RAW ekim sonrasnda fotorafya ok daha fazla deifliklik
olana sunmakta ve daha nitelikli bir grnt oluflturma flans vermektedir.
Tasarm ve malzeme seimi konusunda retici firmalar farkl yaklaflmlar denemektedir. Baz modeller modern izgiler ve nispeten ince bir profile sahipken baz modeller gemifl yllarn analog modellerine yknen retro tasarmlara sahiptir. Dolaysyla geliflmifl kk boyutlu saysal fotoraf makinelerini dfl grnfllerine gre deil, sahip olduklar kontrol mekanizmalar ve objektif zellikleri belirlemektedir. Basit yapdaki modellerin 3-5 kat stnde yer alan fiyat da nemli bir
lt olarak belirleyici olmaktadr.
Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerinin zerinde hangi nitelikte
bulunSIRA objektifler
SZDE
maktadr? Beendiiniz modellerin objektiflerini kyaslaynz. Bunu yaparken, alglayc
boyutlarn gz nnde bulundurarak objektiflerin 35mm efldeeri olan odak uzaklklaD fi N E L M
rn hesaplaynz.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
18
Fotoraf 1.22
Baz firmalar
1940l yllarn
tasarmlarna
benzer geleneksel
izgilere sahip,
sabit odakl objektif
kullanan APS-C
byklnde
alglayclar
kullanan modeller
reterek
fotoraflara farkl
bir deneyim
sunmaktadr.
Ancak bu yksek
kalitenin bedeli de
yksektir.
Elektronik Bakal (EVF) Fotoraf Makineleri

Fotoraf 1.23
EVF modeller,
grnm olarak
DSLR modellere
benzemektedir.
Ancak teknik
olarak kk
boyutlu fotoraf
makinelerine daha
yakndr.
Kk boyutlu saysal fotoraf makinelerinden daha byk yapda ve tpk

video kameralar gibi elektronik bir bakaca sahip
olan EVF (electronic viewfinder - elektronik bakal)
modeller her durum iin
tek bir fotoraf makinesi
taflmak isteyen fotoraflar iin ok uygun bir snf oluflturur. zerlerindeki
genifl aralkl zoom objektifleri nedeniyle superzoom, ultrazoom ya da
megazoom adlaryla da
anlan bu snftaki fotoraf
makineleri ergonomik gvdeleri ile SLR grnmndedirler. Bu nedenle A.B.Dde SLR-like (SLRye benzer) adyla anlr. Kk boyutlu modeller ile SLR modeller arasnda bir kpr olduklarn dflnenler ise bu
modellere bridge (kpr) adn vermifllerdir. Baz modellerde 6 kat (6x) olan zoom aral, st dzey modellerde 36 kata (36x) kadar kmaktadr.
19
Kullanm Amalar
Btn bu zelliklerinin dflnda, pek ok EVF modeli farkl ynlere evrilebilen
ekranlar sayesinde nemli bir kullanfllla daha sahiptir. ok afladan, ok yukardan ya da yandan ekimler yapabilmek, bu dnebilir
LCDler sayesinde ok kolaylaflmaktadr. Ksacas kullancsna sradfl bakfl alar kazandrabilmeleri, EVF modellerin en byk avantajlardr.
lk kez bu modellerde uygulanan hareketli ekranlar, gnmzde DSLR modellerde de
rastlanan bir zellik olmaya
bafllamfltr.
ok amal fotoraf makineleri olarak tanmlanabilecek olan EVF modeller,
fotorafa yeni bafllayan amatrler kadar her farkl durum iin elinin altnda tek
bir fotoraf makinesi isteyen ciddi amatrler tarafndan da tercih edilmektedir.
Genifl zoom aralklar sayesinde, neredeyse herfleyi ekebilen bu tip fotoraf makineleri piyasadaki en kullanfll fotoraf makinesi trn oluflturmaktadr. zellikle 800 mmyi aflan odak uzunluuna sahip olan modeller doa, vahfli yaflam,
spor gibi konularda avantaj salamaktadr. Ancak olduka kk olan alglayc
boyutlar (genellikle 1/2,3 in) nedeniyle, zellikle uzun odak uzaklklarnda ciddi keskinlik kayb yaflanmakta ve genel performanslar ciddi fotoraflar asndan pek yksek bulunmamaktadr. Ayrca, bu kadar uzun odak uzunluklarnda elde tutarak ekim yapmak ok zorlaflmaktadr. ayakla ekim yaplmas tavsiye
edilir. Bu zorluu ortadan kaldrmak amacyla ou megazoom fotoraf makinesinde titreflim nleme zellii bulunmaktadr. zellikle uzun odakl objektifler
iin kullancnn fotoraf makinesini sabit tutmas ok nemlidir. Fotorafnn en
kk hareketi grntde ok byk yer deifltirmelere neden olduu iin retici firmalar teknolojik yardmclar gelifltirmektedir. Bir baflka yntem ise alglaycnn titreflimleri nleyecek flekilde hareketli bir platform zerine yerlefltirilmesidir.
Bu sistemi bir tr amortisr gibi dflnmek mmkndr ve kullancsna yine 3
durak kadar yarar salamaktadr. Elektronik grnt sabitleme olarak anlan yntem ise dier iki sistem kadar yararl olmayan ve otomatik olarak ISO
deerini ykselterek daha hzl
rtc hz deerlerini kullanmay salayan bir nlemdir.
Gerek anlamda bir titreflim nleme zellii olmayan bu yntemde, ykselen ISO deerleri
nedeniyle grnt kirlilii (noise) artmakta ve grnt kalitesi
dflmektedir.
Fotoraf 1.24
Hareketli ekrana
sahip EVF modeli.
Farkl alarda
dnebilen bu
ekranlar sayesinde
fotoraf ok farkl
yksekliklerden
fotoraf
ekebilmektedir.
Titreflim nleme: Titreflim

nleme, sarsnt giderme,
grnt sabitleme gibi
adlarla anlan sistemlerden
en yaygn kullanlan,
objektifin iinde baz
elemanlarn hareket
edebilen yapya sahip
olmalaryla kullancnn
hareketinden kaynaklanan
titreflimleri dengelemesi
yntemidir. Bylece kullanc
3-4 durak kadar dflk
rtc hzlarnda bile elde
tutarak ekim
yapabilmektedir.
Fotoraf 1.25
EVF modeller ok
uzun odakl
objektiflere sahip
olduklar iin en
kk sarsnt bile
grntde
netsizlie neden
olmaktadr. Bu
olumsuzluu belli
lde ortadan
kaldran titreflim
nleme zellikleri
EVF modeller iin
vazgeilmezdir.
20
Elektronik bakal modeller, grnm olarak byk DSLR modellere benzeseler
de aslnda kk boyutlu fotoraf makineleri ile ayn mantkta alflr: kk bir alglayc, bunun nnde btnleflik yapda genifl aralkl bir zoom objektif ve btnleflik bir flafl. Ama tasarm ve ergonomi bakmndan DSLR modellere benzedikleri iin onlar DSLR modellerle karfllafltrmak, aradaki farklar daha iyi anlamamz salar. En belirgin fark, optik bir baka sisteminin bulunmamasdr. SLR modellerde objektiften giren fln gzmze kadar ulaflmasn salayan ayna ve prizma
yerine, kk boyutlu (ama ou kez yksek znrlkl) bir elektronik ekran
bulunmaktadr. Bu sayede daha hafif ve ucuz olmalar salanmfltr. DSLR ile dier
farkllklarna gelince; klasik rtc dzenei yoktur, objektiflerin genifl alar biraz daha snrldr, otomatik netleme (AF) hzlar daha yavafltr ve el ile netlik yapmak zordur. Ayrca daha kk alglama yzeyi ve genifl aralkl zoom objektifin
azalan performans nedeniyle grnt kaliteleri de belirgin bir flekilde daha afladadr. te yandan daha hafiftirler, daha kolay kullanlrlar, daha ucuzdurlar ve video ekimi de yapabilmektedir. Deiflmeyen objektifleri bir olumsuzluk gibi grlSIRAok
SZDE
se de, aslnda
genifl bir aral kapsadklarndan deiflmeye ihtiyalar da yoktur (Fotoraf: 1-26). Ayrca, objektifin deiflmemesi sayesinde alglaycnn temiz
kalmas da salanmfl olur (deiflebilir objektifli makinelerin en byk sorunu, obD fi N E L M
jektif deiflimi srasnda ieri giren tozlarn alglaycya yapflarak grnt kalitesini aflaya ekmesidir) Dahas, objektifin nne eklenebilen genifl a ve tele konS O R U daha da genifl bir kullanm aral salanabilir.
vertrler sayesinde
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Konvertr Objektiflerin
nne (SLR modellerde ise objektif ile gvde arasna) taklabilen
DKKAT
ve objektifin odak uzunluunu deifltirerek farkl grfl alar kazandran, ama bunu yaparken de biraz flk, biraz da keskinlik kaybettiren optik aralardr. Konvertr satn alrSIRA SZDE
ken ve kullanrken mevcut objektifinizle uyumlu olup olmadn sorgulayn! 1.4x ya da 2x
gibi konvertrler odak uzunluunu belirtilen oranlarda arttrrken, ayn oranda da daha
az flk geirir.
0.7x ya da 0.5x gibi konvertrler ise belirtilen oranlarda odak uzunluunu
AMALARIMIZ
azaltarak grfl asn geniflletir; ancak bunu yaparken hem flk kayb yaflatrlar hem de
grntde biim bozulmasna (distorsiyona) neden olur.
N N
K T A P
K T A P
Fotoraf 1.26
Gnmzde
T E retilen
L E V Z Y OEVF
N
modellerin
superzoom,
ultrazoom ya da
Nmegazoom
TERNET
adlaryla
anlmalarnn
nedeni, ok genifl
aralkl zoom
objektiflere sahip
olmalardr.
TELEVZYON
NTERNET
21
Fotoraf 1.27
Tele-konvertr
taklmfl (solda) ve
genifl a
konvertr taklmfl
EVF modeli.
Gnmzde EVF
modeller iin ok
sayda aksesuar
retilmektedir.
Elektronik bakal modellerin hem bakalarndan hem de arka blmdeki sv

kristal ekranlarndan srekli n izleme yaplabilir. ki ayr LCD barndrdklar ve
genellikle elektrikli zoom zelliine sahip olduklar iin fazlaca pil tketme eilimindedir. Baz EVF modeller uzun mrl lityum-iyon piller kullanrken, baz modeller maliyeti dflk tutmak adna kalem pil kullanan yapdadr. Kalem pil kullanm, hemen her yerden satn alnabilecek malzemeler olmalar bakmndan
faydal bir durumdur ancak srekli olarak tek kullanmlk pillere ynelmek evre
kirlilii ve ekonomik adan olumsuz durumlar yaratr. Bu nedenle flarj edilebilir
nitelikte nikel-metal hidrit ya da lityum-iyon piller kullanlmas daha uzun kullanm mr, daha temiz evre ve daha dflk maliyet salayacaktr.
Elektronik bakal modellerin bir blm ciddi fotoraflar hedeflemektedir
ve manuel kullanm olanaklarna ek olarak RAW formatnda grnt kayd da yapabilmektedir. Bu sayede fotoraf ekim sonrasnda grnt zerinde daha genifl kontrol olanana kavuflmaktadr. Ancak, teorik olarak byk bir olanak olsa
da, EVF modellerin tamam 1/2,3 gibi son derece kk formatl alglayclar kullandklarndan, hibir zaman ok nitelikli bir grnt oluflmamakta ve ekim sonras ifllemleriyle grnt kalitesi ok fazla geliflmemektedir. Ayrca, ekim format
olarak RAW seildiinde, peflpefle ekim hzlar ok yavafllamakta ve kamerann
bu dosyalar kaydetmesi ok uzun srmektedir. Dolaysyla, RAW format kullanm bu tr fotoraf makineleri iin istenilen yarar salamaktan uzaktr.
Tasarm olarak DSLR modellere benzeyen elektronik bakal fotoraf
gSIRAmakinelerinin
SZDE
rnt kalitelerinin fazla yksek olmamasnn nedenleri nelerdir?
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
22
zet
N
A M A
Sabit objektifli basit ve geliflmifl kk saysal fotoraf makinelerini tanmak ve ayrt edici zelliklerini aklayabilmek.
Baz makineler ok kk boyutlara sahipken bazlar ise ok daha byk ve ardr. Bu farkl boyutlar, kullanm amalarna bal olarak ortaya kmaktadr. Sabit objektifli fotoraf makineleri kk alglayclar, yavafllklar ve snrl ifllevleri nedeniyle fotoraflk zevki veren modeller olmasalar da kolay taflnabilmeleri, ucuz olmalar ve
ok fazla bilgi sahibi olmadan da kullanlabilmeleri nedeniyle kullanflldr. Pek ok kk boyutlu
fotoraf makinesi makro modunda 1-2 cmye kadar netleyebilmektedir. Farkl boyut ve tasarmlarda retilen fotoraf makineleri iin farkl boyutlarda grnt alglayclar retilmektedir. Basit modellerde daha kk alglayclar kullanlrken, geliflmifl modellerde daha byk boyutta ve fl daha iyi alglayabilen alglayclar kullanlmaktadr.
Ayn znrlkte iki alglaycdan daha genifl
yzeyli olann zerindeki her bir alglama hcresinin de yzeyi daha genifl olaca iin, zellikle
daha az flkl ortamlarda fl daha iyi kavrayacandan grnt kalitesi daha yksek olacaktr.
Zoom aral genifl olan objektifler, kullanflll
arttrmakla birlikte flk geirgenlii ve keskinlik
gibi kriterleri olumsuz ynde etkilemektedir.
Dnyada retilen en kk boyutlu alglayclar
ve en kk boyutlu objektiflerin kullanld
gizli kameralar ve cep telefonlar, kaliteleri ne
kadar geliflirse geliflsin, her zaman iin o gnn
koflullarnda en dflk kalitede grnt reten
fotoraf makineleri olacaklardr. Basit kk
boyutlu modellerin menleri basit ve kolay anlafllr bir ara yze sahiptir. Manuel ve yar otomatik pozlandrma modlar, flk geirgenlii yksek
olan keskin bir objektif, gerek anlamda diyafram kontrol, geliflmifl flk lm modlar ile nitelikli grntler oluflturabilen nispeten byk
bir alglayc, geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerinin en belirgin zellikleridir. Tasarm ve
ergonomi bakmndan DSLR modellere benzeyen Elektronik Bakal (EVF) fotoraf makineleri ise kk bir alglayc, bunun nnde btnleflik yapda genifl aralkl bir zoom objektif ve
btnleflik bir flafl barndrr.
N
A M A
Kullanm amacna en uygun modelini seebilmek.

Cep telefonlar fotoraflk iin ok uygun aralar olmamakla birlikte, baz cep telefonlarnn
daha byk alglayc ve optik zoom zellikleri
nedeniyle tercih edilmesi flaflrtc deildir. Bu tr
cep telefonlar, basit kk boyutlu fotoraf makinelerinin ifllevlerini stlenebilmektedir. Cep telefonlar yalnzca kendi ektikleri grntleri deil, baflka fotoraf makineleriyle ekilmifl grntleri de dnyann bir baflka noktasna iletebilme
yeteneine sahiptir. Bu nedenle modem olarak
kullanmlar da yaygndr. Basit kk boyutlu
fotoraf makineleri yaygn olarak bas ek ifllemi iin kullanlrlar. Baz modellerin optik zellikleri, otomatik netleme hzlar, tasarmlar, renkleri ve incelikleri ne ktklar ve bu zellikleri
nemseyen kullanclar tarafndan tercih edildikleri bilinmektedir. Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makineleri, fotoraf ekerken dikkat ekmek
istemeyen profesyonel ya da ileri amatr fotoraflar tarafndan kullanlr. Ciddi fotoraflar,
iyi bir grnt kalitesi kadar hza ve az flkl ortamlardaki performansa da nem vermektedir,
bu nedenle iyi bir objektif ve byk boyutlu bir
alglayc gereklidir, ama yeterli deildir. Her trl fotoraf ekimi iin tek bir fotoraf makinesi
kullanmak isteyen fotoraflar iin EVF modeller en uygun seimdir. Genifl aralkl zoom objektifleri, hareketli ekranlar, taflnabilir boyutlar
ve makul arlklaryla EVF modeller son derece
kullanflldr. Ama en iyi performans iin dar bir
zoom aral ve ok yksek olmayan bir znrlk deeri gerekmektedir.
N
AM A
Fotoraf ekmeye yeni bafllayanlara makine seimi konusunda tavsiyeler verebilmek.

Fotorafa yeni bafllayanlarn ncelikle amalarn ve btelerini renmek yerinde olur. Srekli yannda fotoraf makinesi bulundurmak isteyenlere nitelikli grntleme zellii bulunan
bir cep telefonu nermek yerinde olur. Btesi
dflk olan bir fotoraf meraklsna en ucuz fotoraf makineleri olan basit kk boyutlu fotoraf makinelerinden biri nerilmelidir. Benzer
flekilde, fotorafa olan ilgisi snrl olan ya da
teknik zellikleri anlamaya ve kullanmaya pek
yatkn olmayan kiflilere de tam otomatik fonksiyonlar geliflmifl olan basit kk boyutlu saysal
fotoraf makinelerinden biri nerilmelidir. Fotoraf makinesini her trl grntleme ifli iin
kullanmay dflnen amatrlere ise EVF modellerden birini nermek yerinde olacaktr. Fotorafla ciddi olarak ilgilenen ileri amatrler ve profesyoneller ise kendileri iin uygun olan geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerini seebilecek yeterliliktedirler.
N
AM A
23
Saysal fotoraf makinelerinde yaflanan geliflmeleri izleyerek gelecei hakknda yorum yapabilmek.
Saysal fotoraf makineleri, teknolojinin ve modann geliflimine paralel olarak srekli yenilenmektedir. Titreflim nleme zellii, daha yksek ISO deerleri, daha hzl otomatik netleme,
her yne dnebilen ekran, yaratc filtre kullanm gibi zellikler srekli olarak geliflmekte ve
kullancnn hizmetine sunulmaktadr. Bu tr
zellikler fotorafya yardmc olarak daha nitelikli fotoraf retimine katkda bulunabilmektedir. Ancak dokunmatik ekran, yz tanma, glfle duyarl ekim gibi fotoraf dorudan etkilemeyen zelliklerin ne kadar gerekli olduu, bu
zelliklere fazladan para denmesinin kullancya ne kazandraca tartfllmaldr. Kullancnn
ihtiyalarnn aslnda ne olduu belirlenmeli, bu
ihtiyalar karfllayabilen en uygun fiyatl, uygun
byklkteki ve hafiflikteki fotoraf makinesi
tercih edilmelidir.
Melih Zafer ARICAN
24
Kendimizi Snayalm
1. En kk ve en kullanfll saysal fotoraf makineleri hangileridir?
a. DSLR modeller
b. Geliflmifl kk boyutlu modeller
c. Basit kk boyutlu modeller
d. Cep telefonlar
e. EVF modeller
6. Afladakilerden hangisi EVF modeller iin kullanlan bir tanm deildir?

a. Retro
b. Kpr
c. Megazoom
d. SLRye benzeme
e. Ultrazoom
2. Afladakilerden hangisi gizli kameralarn en nemli zelliidir?

a. Video ekebilmeleri
b. Sabit objektifli olmalar
c. Dikkat ekmemeleri
d. Kaliteli grntleri
e. Ergonomik tasarmlar
7. Basit kk boyutlu fotoraf makinelerini kullananlarn asl ihtiyac afladakilerden hangisidir?

a. Yksek znrlk
b. Genifl aralkl zoom objektif
c. Gzel bir tasarm
d. Dayankllk
e. Bas ek zellii
3. Afladakilerden hangisi EVF modellerin zelliklerinden biri deildir?

a. Hareketli ekranlar
b. Deiflebilir objektifler
c. Ergonomik tasarm
d. Genifl aralkl zoom objektifler
e. Video ekimi
8. Gnmzde basit kk boyutlu fotoraf makinelerini sattran en nemli zellik afladakilerden hangisidir?
a. Kolay taflnabilirlik
b. Grnt kalitesi
c. Baka sistemi
d. Ergonomi
e. Netlik sistemi
4. Afladakilerden hangisi basit kk boyutlu fotoraf makinelerini kullanfll hle getiren zelliklerden biri deildir?
a. nce tasarm
b. Hafiflik
c. Kolay kullanm
d. Yakna netleme
e. Optik baka sistemi
9. Afladakilerden hangisi geliflmifl bir kk boyutlu

fotoraf makinesinin basit kompakt bir modelden farkn ortaya koyan zelliklerden biri deildir?
a. RAW formatnda ekim zellii
b. Iflk geirgenlii yksek bir objektif
c. Dokunmatik kontrol
d. Dayankl bir gvde
e. Yksek fiyat
5. Afladakilerden hangisi daha yksek kalitede grnt oluflturur?

a. Gizli kameralar
b. Cep telefonlar
c. Basit kk boyutlu fotoraf makineleri
d. Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makineleri
e. EVF fotoraf makineleri
10. Afladaki zelliklerden hangisinin EVF bir modelde

bulunmas beklenmez?
a. Elektronik baka
b. Dnebilir LCD
c. Genifl aralkl zoom objektif
d. Ergonomik tasarm
e. Dflk pil tketimi
25
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar

1. d
2. c
3. b
4. e
5. d
6. a
7. e
8. a
9. c
10. e
Yantnz yanlfl ise Cep Telefonlar konusunu

yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Gizli Kameralar konusunu
yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Elektronik Bakal Fotoraf
Makineleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Basit Kk Boyutlu Fotoraf
Yantnz yanlfl ise Geliflmifl Kk Boyutlu
Fotoraf Makineleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Basit Kk Boyutlu Fotoraf Makineleri konusunu yeniden gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Basit Kk Boyutlu Fotoraf Makineleri konusunu yeniden gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Geliflmifl Kk Boyutlu
Fotoraf Makineleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Sra Sizde Yant Anahtar

Sra Sizde 1
Alglayc boyutlar ile bu alglayclarn nnde kullanlan objektiflerin aydnlatma daireleri arasnda bir iliflki bulunmaktadr. Objektifin net grnt daire ap, arkasnda
bulunan alglaycy tamamen kaplamak zorundadr. Bu
durumda alglaycnn kflegeni, nnde kullanlan normal objektifin net grnt daire apna eflit olmaldr. Bu
bilgi kullanlarak, alglayc boyutu bilinen tm fotoraf
makineleri iin normal objektif tanm yaplabilir ve her
fotoraf makinesinin zerindeki objektifin nasl bir grnt retebilecei tahmin edilebilir. Objektifin gvde ile
btnleflik olarak retildii tm fotoraf makinelerinde
kk boyutlu alglayclar kullanlmaktadr ve bu objektiflerin odak uzaklklar 35mmlik film kullanan (tam ereve) fotoraf makinelerinden daha ksadr. Hangi oranda daha ksa olduunu anlamak iin tam ereve fotoraf makinelerinin normal odak uzakl olan 50mmyi, kyaslanmak istenen fotoraf makinesinin normal odak
uzaklna blmek yeterlidir. Eer bir zoom objektif iin
hesap yaplmak isteniyorsa, nce normal objektif deeri hesaplanmal, sonra da zoom objektifin en ksa ve en
uzun odak uzaklklarnn normal objektife oranlanmasyla bytme oranlar belirlenmelidir.
Sra Sizde 2
Cep telefonlarnn tm grntleme ve paylaflma zelliklerini desteklemese de nemli bir blm bunu yapabiliyor. Ayrca operatrnzn de bu zellikleri desteklemesi gerekiyor. Tabii bulunduunuz yerin de nemi var. Baz noktalarda servis salayclar etkin alflmayabiliyor. Cep telefonlarnzn grntleme zelliini
yeterli bulmasanz bile, daha nitelikli bir fotoraf makinesi ile ektiiniz grntleri cep telefonunuz araclyla btn dnya ile paylaflabilirsiniz. Farkl bir fotoraf makinesi ile ektiiniz grntleri bir dizst bilgisayara aktarp cep telefonuzun modemini kullanarak
bir baflka adrese gndermek mmkndr. Btn bunlar arkadafllarnzn ve adreslerinizin adreslerine gnderebiliyorsanz bir fleyleri eksik yapyorsunuz demektir. eflitli haber ajans ve basn merkezlerini de adres
defterinize eklemeyi unutmayn.
Sra Sizde 3
Fotoraf makinenizin reticisi olan firma, rn piyasaya ktktan sonra kullanclardan gelen flikyetler ve
kendi mhendislerinin gelifltirdikleri en son yenilikler
dorultusunda firmware olarak bilinen makine ii yazlmlarn yeniler. Bilinli bir tketicinin zaman zaman
ilgili internet sitesine girerek en yeni tarihli yazlm
bularak nce bilgisayarna indirmesi, daha sonra da
ayn internet sitesinde yer alan direktiflere uyarak bu
yazlm fotoraf makinesine yklemesi gerekir. Ykleme ifllemi srasnda tam flarjl bir pil ve formatlanmfl
bir bellek kart kullanlmas gerekir. Bu ifllem srasnda
baz modellerin USB kablosuyla bilgisayara balanmas gerekirken, ou model bellek kart zerinden gncelleme yapabilmektedir. Kullanclarn flikyetlerinin
nemli bir blm gncel yazlm kullanmamalarndan
kaynaklanmaktadr.
26
Sra Sizde 4
Geliflmifl kk boyutlu fotoraf makinelerinin zerinde tek bir tip objektif bulunmamakla birlikte, genellikle zme gc ve flk geirgenlii yksek objektifler
kullanlmaktadr. Bu objektifler, basit kk boyutlu
modellerdeki objektiflerle kyaslandnda daha genifl
apl olmalaryla dikkat ekerler. 1.8, 2 ya da 2.8 gibi
diyafram deerleri, basit kk boyutlu modellerin 4 ya
da 5.6 gibi diyafram deerlerine gre ok daha fazla
flk geirmektedir. Objektiflerin zerinde yazan odak
uzaklklarn kullanlan alglaycnn kflegen uzunluu
ile oranlaynz. rnein 1/1.7 inlik bir alglayc kullanan fotoraf makinesinin zerinde 6.1-30.5mmlik bir
zoom objektif bulunuyorsa, Tablo 1-1e bakarak bu alglaycnn kflegen uzunluunun 9.5mm olduu bulunur. Sonra 35mmlik film sisteminde kullanlan tam erevenin kflegeni olan 43.3mm ile bu deerler oranlanrsa, sz konusu objektifin 28-140mm efldeeri olduu
bulunur. Benzer flekilde APS-C boyutunda alglayc kullanan bir fotoraf makinesinin 23mmlik asal objektifinin 35mmye efldeer olduu hesaplanabilir.
Sra Sizde 5
Elektronik bakal fotoraf makineleri tasarm olarak
yararl bir yapda olmalarna ramen reticilerin her trl zellii ekleme abas nedeniyle istenilen baflary
gsteremedikleri bilinmektedir. Alglaycnn objektife
yakn yerlefltirilebilmesi simetrik objektif tasarmna izin
vermekte ve genifl apl mercekler kullanlabilmektedir.
Ancak ok kk alglayc boyutlarnn seilmesi, znrln ok ykseltilmesi (her bir alglama hcresinin
boyunun ok klmesi) ve ok genifl aralkl zoom objektif tasarmlar grnt kalitesini aflaya ekmekte,
zellikle yksek ISO deerlerinde keskinlik ok azalmakta ve grnt kirlilii artmaktadr. Bu tr aralar
her trl ifllevi zerinde barndran kompakt mzik setlerine ya da hepsi bir arada olarak anlan yazc/tarayc/fax/fotokopi gibi cihazlara benzetmek mmkndr. Her fleyi yapabilir, ama hibir fleyi en iyi yapamaz.
Yararlanlan Kaynaklar
http://www.dpreview.com/
http://www.imaging-resource.com/
Busch, David D. (2005). Mastering Digital SLR Photography, Boston: Thomson Course Technology PTR.
Langford, Michael & Bilissi, Efhtimia. (2008). Langfords
Advanced Photography, 7th Edition, London: Focal
Press.
kizler, Emre. (2007). Filmden Dijitale Fotoraf, stanbul: SAY Yaynlar.
Abdurrahman Antakyal
Kerem obanl
27
Amalarmz
N
N
N

35 mm DSLR fotoraf makinelerinin temel yapsn aklayabilecek,
35 mm DSLR makinelerin gelerini ve alflma ilkelerini sralayabilecek,
35 mm DSLR fotoraf makinelerinin trlerini aklayabilecek bilgi ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Gvde
Alglayc ve Grnt fllemcisi
Grnt znrl
Grnt Dosyas Trleri
Raw (Ham) Dosyalama
Jpeg - Joint Photographic Experts
Group (.jpg ya da . jpeg)
Dosyalama
rtc Mekanizmas (rtczamanlayc)
Iflkler
Ayna
Pentaprizma
Baka
Netleme Dzenei
Objektif
Iflk geirgenlii ve Diyafram
Bakfl As
Odak Uzakl
APS-C Tip 35 mm DSLR Fotoraf
Makineleri
APS-H Tip 35 mm DSLR Fotoraf
Makineleri
Tam ereve (Full Frame) 35 mm
DSLR Fotoraf Makineleri
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
35 mm DSLR
Fotoraf Makineleri
GRfi
35 MM DSLR FOTORAF
MAKNESNN TEMEL YAPISI,
GELER VE fiLEVLER
35 MM DSLR FOTORAF
MAKNELERNN TRLER
35 mm DSLR Fotoraf
Makineleri
GRfi
Saysal teknolojinin youn bir flekilde hayatmza girdii gnmzde, fotoraf, aflama kaydedilen en dikkat ekici alanlardan biri olarak kabul grmektedir. Fotoraf
teknolojisinin evrim srecine bakldnda makine reticileri ve tasarmclar iki ifllevi temel alarak geliflim srecini devam ettirmifllerdir. Bunlar; taflnabilirlik ve
sonuca hzl, hata pay en az dzeyde kalmak zere gvenilir bir flekilde ulaflmak olarak zetlenebilir. Taflnabilir olmak, duyarkatlar (film) konusunda kaydedilen geliflmelerle eflzamanl sregelen teknolojik evrimle gerekleflmifltir. Bu sre, devasa cam ya da metal duyarkatlarn yerini alan nceleri nitroselloz tabanl ve sonrasnda asetat selloz tabanl, esneklefltirilmifl ve boyutlar klen filmlerle bafllayan fotorafn ilk dnemlerini de iine alr. Fotoraf tarihinin yaklaflk
170 yllk gemifli iinde, ok ksa saylabilecek bir geliflim srecini kapsayan saysal grntleme dnemi ve srekli geliflen saysal fotoraf makinelerinin kimi zaman daha da klen ve kullanm kolaylaflabilen teknolojik geliflimi, fotoraf makinelerinin hzla yaygnlaflmasna yol amfl ve daha genifl kesimlerce kullanlabilen aygtlar haline dnflmesini salamfltr.
zellikle saysal teknolojinin, fotoraf dnyasna sunduu yepyeni teknolojik
ltler dorultusunda eflitlenen 35 mm DSLR fotoraf makinesi trevleri, profesyonel fotorafln teknoloji tercihlerini de deifltirmifltir. Haber ve reklam fotorafnn geleneksel basm teknolojileri ile yaymnn yan sra, geliflen biliflim teknolojileri ve sanal iletiflim a (internet), 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin kullanm
alann geniflletmektedir.
35 MM DSLR FOTORAF MAKNESNN TEMEL

YAPISI, GELER VE fiLEVLER
Bu nitenin adnn 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri adn almasnn nedeni,
bunlar orta format DSLR fotoraf makinelerinden ayrfltrmaktr. 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin en ayrt edici zellii, filmin yerini almfl olan saysal duyarkat
(alglayc) ile grnt takip ve ereveleme sistemidir. Sz konusu SLR tanmlamasnn baflnda yer alan D taks, makinenin saysal (Digital) tr olduunu belirtir. SLR, terimi ise Single Lens Reflex almnn ksaltlmfl ifadesidir ve Tek objektifli aynal olarak dilimize uyarlanmfltr. Makine zerine takl objektifin alglayc zerinde oluflturaca izdflm, ayn zamanda bakatan (vizr) efl zamanl olarak takip edilebilir. Bylesi bir durum zellikle Telemetreli (Rangefinder) fotoraf
30
makinelerinde sz konusu olan paralaks hatasnn oluflumunu engeller. Paralaks;

objektif ile bakacn konuya bakfl eksenlerindeki seviye farkndan dolay, bakatan
grlen ile kayt edilen grnt arasnda -zellikle yakn plan ekimlerde- oluflan
ereve farklldr. 35 mm tanm film kullanan eski trlerden gelir. 35 mm film
ya da alglaycnn grnt alan boyutu 24x36 mm, perfore delikleri dahil, dfltan
dfla en ls 35 mmdir. Bu nedenle 35 mm. adn alr ve saysal fotoraf makineleri ncesinde, bir milyardan fazla retildii iin, fotoraf dnyasnn standart
haline gelmifltir. 35 mm DSLR fotoraf makineleri 2 ana blmden oluflur. Bunlar,
gvde (body) ve objektif (lens)tir.
Gvde
fiekil 2.1
Ifl tutan blmedir. Alminyum, magnezyum alaflm ya da polikarbonat malzeme

ile kompozit olarak retilmifllerdir. Yapsnda bulunan unsurlar;
Alglayc
rtc dzenei (rtc-zamanlayc)
flkler
ayna
pentaprizma
baka
olarak tanmlanr.
Gvde Yaps
35 mm DSLR Footraf Makinalar

Alminyum, magnezyum alaflm yada polikarbonat malzeme ile kompozit olarak
retilmifllerdir
Pentaprizma
Baka (Vizr)
Netleme Cam (Buzlu Cam)
Sensr
Perde Mekanizmas
(Obtratr)
Objektif
Ayna
31
2. nite - 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri
fiekil 2.2
35 mm DSLR Fotoraf makinesi paketi (Kit)
Gvde
Fotoraf Makinas Yazlm-Driver
CDleri
Monitr Balant
Kablosu
Pil fiarj nitesi
Pil
Ask Kayfl
USB Aktarm Kablosu
Alglayclar ve Grnt fllemcileri

Ifla duyarl silisyum birimlerden (piksel) oluflan bir yapdr. Pikseller (resim esi) yonga levhas, (chipset) ad verilen yar iletken malzemeden retilmifl bir alan
zerine yerlefltirilmifllerdir. alflma prensiplerine gre CCD (Charged Coupled Device -Akm Yklenen Aygt), CMOS (Complementary Metal Oxide Semi-conductorTamamlayc Metal Oksit Yar-iletken), X3 ya da 3CCD olarak adlandrlrlar.
Piksel saysnn fazlal, grnt znrlnn artmas ynnde katk sunar. Grnt znrl, saysal grnty oluflturan en kk fla duyarl
birimlerin alglayc alannn yatay ve dfley eksenlerinde yer alan say ve sklklarna (Piksel younluu) bal olarak grntnn renk derinlii, kontrastlk ve
parlaklk deerlerini ayrmaya ynelik etkisidir. Dpi (Dot Per In Square -in kare baflna dflen nokta says) ya da PPI (Pixel per Inch Square - in kare baflna
dflen piksel says) olarak da birimlendirilebilir. Sz konusu deerlerin, fotorafn etkin biimde oluflturulmasnda; piksel younluunun yan sra, grnt ifllemcilerinin analog veriyi, saysal bilgi ve fotorafa dnfltrme algoritmalar da
nemlidir.
zellikle saysal grnt ifllemcisinin (baz fotoraf makinelerinde Digic II ya
da Digic IV olarak isimlendirilir), pozlandrma sonrasnda her bir pikselde var olan
SIRA SZDE
SIRA SZDE
32
D fi N E L M

D fi N E L M
elektriksel veriyi saysal veri haline dnfltrme ve depolama nitesine kayt etme
S O R U
hz ok nemlidir.
S O R U
T
D K K A kartlar
CF ya da SD bellek
hakknda daha fazla bilgi iin kitabnzn 6. nitesini gzden
geiriniz.
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
K T A P
TELEVZYON
SIRA SZDE
Bu hz zellikle birbiri ardflk seri ekimlerle elde edilmifl grntlerin ifllenmesi srasnda nem kazanr. Sz konusu ifllem, zellikle yksek znrlkl gAMALARIMIZ
rnt dosyalarnn
ifllenmesi srasnda belli bir zamansal sreci kapsadndan, baz 35 mm DSLR fotoraf makineleri bloke olur ve kullancsn bekletir. Baz 35 mm
DSLR fotoraf makineleri ise sahip olduklar ift grnt ifllemcileri sayesinde, bu
K T A P
sreci olduka hzlandrr. Bu nedenle birbiri ardflk ekimlerin zorunlu olduu,
sahne karlmamasn gerektiren moda, vahfli yaflam, belgesel ve haber fotorafl gibi alflma alanlarnda, sz edilen olumsuzluklar yaflanmakszn gvenli eTELEVZYON
kim yapabilme olana sunarlar.
fiekil 2.3
NSensr
T E R N E Tve
Grnt
fllemcileri
NTERNET
CMOS Sensr
Grnt fllemcisi
Grnt znrl piksellerin, alglaycnn yatay ve dfley eksen satrlar

zerinde yer alan en yksek saylarnn birbirlerine olan arpmlar, alglayc znrln tanmlar. rnein; Maksimum znrl 21.1 megapiksel (1 megapiksel=1.000.000 piksel) olan bir DSLR fotoraf makinesinin alglaycsnn ze-
33
rinde yerleflik olan maksimum piksel says, yatay satrda 5616 adet, dikey satrda
ise 3744 adettir. Bu saylarn arpm, bize 21 milyon rakamn verir.
Yksek znrlk (Piksel younluunun artfl) konunun ayrt edilebilir renk
derinlii, ton kontrastl, parlaklk deerlerinin en st snrda (fotoraf makinesinin alglaycsnn kayt edebildii en yksek znrlk) grntlenebilmesine
olanak tanr. Buna karfln grnt ifllemcisinin hz ve ifllenen grntnn depolama nitesine aktarm hz yavafllar. Grnt dosyasnn veri bykl artar. Bu
nedenle daha yksek kapasitelerde veri depolamaya uygun bellek kartlar bulundurmak gerekir.
Dflk znrlk (Piksel younluunu azalmas); konunun ayrt edilebilir
renk derinlii, ton kontrast, parlaklk deerlerinin minumum kapasitede grntlenebilmesine olanak salar. Grnt ifllemcisinin hz artar ve daha ksa srelerde
sz konusu veri, depolama nitesine yazlr.
DSLR makinelerde grnt dosyas trleri: znrlk, fotorafn kullanlaca amaca ynelik olarak tm DSLR fotoraf makinelerinde, alglaycnn en
yksek grnt znrlnden bafllayarak, en dfle doru dzenlenebilir.
Dzenlemede, fotoraf makinesi mensnn salayabildii znrlk seeneklerinin eflitlilii nemlidir. Sz konusu seenekler ne kadar fazla ise fotoraf makinesini farkl ekim gereksinmelerine gre ynlendirme de o kadar kolay olabilecek ve fotoraf makinesinden elde edilebilecek verimin artmas salanabilecektir.
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde iki trl grnt dosyalama biimi vardr.
Bunlar;
Raw
Jpeg
SIRA SZDE
dosyalama trleridir.
Raw (Ham) dosyalama genellikle profesyonel fotoraflar tarafndan tercih
edilen, saysal negatif olarak da nitelendirilen bir dosyalama trdr. Raw belgeleD fi N E L M
rin grnt znrl ve derinlii Jpeg belgelere nazaran daha yksektir.
Dosya boyutlar byktr. Bu belgeler ancak Photoshop ya da PhaseOne-Capture
S O R U
One gibi fotoraf iflleme yazlmlar ile alabilir.
Fotoraf iflleme yazlmlar iin kitabnzn 6. nitesini gzden geiriniz.
DKKAT
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
Sz konusu dosyann yazlm tarafndan tanmlanabilmesi iin

(eklenSIRAPlug-in
SZDE
ti) ad verilen uzantnn makine ya da yazlm reticisi tarafndan desteklenmesi gerekir. Bu formatn zellii, ekim srasnda oluflan pozlandrma ve renk ss dzeltme hatalarna, grntnn renk derinlii, ton kontrastl veAMALARIMIZ
parlaklk deerlerinden ok fazla kayba uramakszn deifliklik yaplabilmesine olanak tanmasdr.
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
34
fiekil 2.4
Grnt dosyas Trleri- Raw (Ham) dosyalama
Raw fotoraf dosyas saysal negatif olarak da nitelendirilir. Raw belgelerin grnt znrl Jpeg
belgelere nazaran ok daha yksektir. Dosya boyutlar byktr. Bu belgeler ancak Photoshop ya da
PhaseOne-Capture One gibi fotoraf iflleme yazlmlar ierisinde alabilir (Bkz.nite 6). Sz konusu
dosyann program tarafndan tanmlanabilmesi iin Plug-in ad verilen uzantnn makine ya da
yazlm reticisi tarafndan desteklenmesi gerekir. Bu formatn zellii, ekim srasnda oluflan
pozlandrma ve White Balance (WB) Renk ss dzeltme hatalarna, grntnn renk derinlii, ton
kontrast ve parlaklk deerlerinden ok fazla kayba uramakszn mdahale edilebilmesine olanak
tanmasdr.
DSLR fotoraf makinalarnda Dosyalama Tr Mens Sekmesi
Photoshop yazlmnda ifllenmek zere almfl bir Raw fotoraf dosyasn grnm
SIRA SZDE
SIRA SZDE

D fi N E L M
zellikle tpk kopyalama (reprodksiyon) ya da matbaa ve renk ayrm sreS O R U

cinde renk derinlii ve ton kontrastnn nem kazand grntlemelerde
sz konusu dosyalama format tercih edilmelidir.
Raw formatn dosyalama uzantlar makineden makineye deiflkenlik
gsterir.
DKKAT
Aflada baz fotoraf makinelerinin raw dosyas uzantlarnn isimleri verilmektedir;
.CR2 (Canon)
SIRA SZDE
.RAW( Leica)
.NEF (Nikon)
.ORF (Olympus)
AMALARIMIZ
.PEF (Pentax)
.IIQ (Phase One)
K T A P
.X3F (Sigma)
.STI (Sinar)
.SRF (Sony)
TELEVZYON
.MRW ( Konica Minolta)
.HDR (Leaf)
N N
35 mm DSLR Fotoraf Makinelerinde Raw grnt dosyas iflleme metodlarna

N T E R N E T ynelik olarak The Art of RAW Conversion isimli PDF kitab http://www.outbackphoto.com/booklets/dop3002/DOP3002_TOC.pdf adresinden edinebilirsiniz.
Jpeg - Joint Photographic Experts Group (.jpg ya da .jpeg) Dosyalama

Jpeg grnt format skfltrlmfl dosyalama trdr. Raw dosyaya gre ok daha
dflk veri dosyas byklne sahiptir. Buna karfln renk derinlii, ton kontrast ve parlaklk deerlerini kayt edebilme kapasitesi snrldr. ou retici firma,
fotoraf makinesi menlerinde Jpeg dosyalamaya ynelik olarak yksek kapasiteden dfle doru seenek sunar. Jpeg format sklkla web ortamnda grnt
paylaflmnda ya da interaktif medyada fotoraf kullanmnda sklkla tercih edilen
bir dosyalama trdr.
35
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
36
fiekil 2.5
White Balance (WB) Beyaz Ayar
Beyaz Ayar (White Balance -WB), temel olarak beyaz flk (insan gznn renk olarak alglayabildii
spektrumun -krmz ile mor dalga boylar arasnda kalan ksmnn- bir arada algs) kayna ierisinde
bulunmayan, eksik dalga boyunu tanmlayarak renk dzeltmesi yapar. Sz konusu dzeltme otomatik
beyaz ayar (Auto White Balance - AWB) ya da ortam flnn trne bal olarak, fotoraf makinesi
mens tarafndan tanmlanan flk kayna tr (Floresan
, Tungsten
,Flafl
), gn fl
trevleri ( bulutlu
, gneflli
) veya renk ss
deerlerinden biri seilerek manuel yaplr.
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde White Balance-Beyaz Ayar mens
37
fiekil 2.6
Grnt znrl
znrlk, fotorafn kullanlaca amaca ynelik olarak Raw ve Jpeg dosyalama trlerinde
alglaycnn maksimum grnt zmlemesinden bafllayarak, en dfle doru dzenlenebilir.
Dzenlemede fotoraf makinesi mensnn salayabildii znrlk alternatiflerinin eflitlilii
nemlidir. ou 35 mm DSLR fotoraf makinesi sz konusu dzenlemede seime bal olarak fotoraf
ayn anda RAW ve Jpeg belge olarak kaydedebildii gibi sadece RAW ya da Jpeg grnt dosyas
halinde de iflleyerek bellek kartna depolayabilir.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
Jpeg Large L (5616x3744)
N N
Jpeg Medium M (4080x2720) Jpeg Small S (2784x1856)

AMALARIMIZ
T A P
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde renk kontrolne ynelik olarakK Photographic
Lighting - Essential Skills / John Child-Mark Galer (Focal Press) isimli kitaptan yararlanabilirsiniz (Sz konusu kitap http://booksite.focalpress.com/photographyessentialskills/lighting.html isimli siteden satn alnabilir.).
TELEVZYON
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
rtc Mekanizmas
Ifla duyarl alan (alglaycy) rten unsurdur. Film ya da alglayc alann ortam
NTERNET
flna bal olarak tanmlanan diyaframa gre, belirlenmifl sre (saniyenin ondalk, yzdelik ve bindelik deerleri) boyunca aydnlanmasn salayan ve sonrasnda tekrar flk almasn engelleyecek flekilde rten bir mekanizmadr. Sz konusu
sistem, iki perde parasndan oluflur. Dfley dorultuda ayn yn ve dzlem zerinde hareket edebilecek flekilde tasarlanan -ounlukla titanyum alaflmdan retilmifl- her iki para, birbirini ardflk hareketle, efl zamanl olarak takip eder. Sz
konusu ardflk efl zamanl hareket belli bir miktar takip aral oluflturur. ekim
dmesine basldnda, rtc mekanizmas tetiklenir ve alglayc, bu takip aral iinde, dfley doultuda yukardan afla taranarak pozlanr. Perde hz arttrldnda (saniye bindelik ya da yzdelik deerlere blndnde-sre azaltldnda), efl zamanl takip mesafesi ksalr. Pozlama (flklanma) sresi azalr. Perde hz yavafllatldnda (saniye ondalk deerlere blndnde-sre uzatldnda),
efl zamanl takip aral uzar. Pozlama (flklanma) sresi artar.
NTERNET
K T A P
K T A P
TELEVZYON
38
NTERNET
TELEVZYON
NTERNET
rtc mekanizmasnn
ifllevini yerine getirifli ile ilgili yksek hzl kamera ile ekilmifl
ksa filmi izlemek iin http://www.youtube.com/watch?v=fG5QedhroYQ&feature=related
internet adresini kullanabilirsiniz.
ou 35 mm DSLR fotoraf makinesinde rtc hz, kullanc tarafndan tanmlanabildii gibi fotoraf makinesinin lmledii flk miktarna bal olarak, otomatik olarak da atanabilir. Ya da baz makinelerde S, baz makinelerde de TV
(Time Value) olarak adlandrlan men seenekleri kullanlarak rtc hz ncelikli ayarlanarak yar otomatik pozlama uygulanabilir. Byle bir durumda kullanc sadece ngrd rtc hzn tanmlar, fotoraf makinesi tanmlanan rtc
hzna gre ortam fl koflullar uyarnca kullanlabilecek en uygun diyafram otomatik olarak belirler ve uygular. zellikle yksek rtc hz gerektiren hareketli
konularn ekimlerinde, ekim annda ksa sreli kararlarn alnmasn gerektiren haber fotorafl gibi alanlarda, diyaframa bal kalmakszn seri biimde rtc hzn seebilmeye olanak tanr.
fiekil 2.7
rtc ve rtc Hz ncelii
ou 35 mm DSLR fotoraf makinesinde rtc hz elle tanmlanabildii gibi fotoraf makinesinin
lmledii flk miktarna bal olarak, otomatik olarak da atanabilir. Ya da S ya da Tv (Time Value)
olarak adlandrlan men seenekleri kullanlarak rtc hz ncelikli olarak elle de uygulanabilir. Byle bir
durumda kullanc sadece ngrd rtc hzn tanmlar, fotoraf makinesi tanmlanan rtc hzna
gre ortam fl koflullar uyarnca kullanlabilecek en uygun diyafram belirler ve uygular.
Perde (Obtratr)
39
Iflk ler
35 mm DSLR fotoraf makineleri TTL flk lm yapar. ngilizce fotoraf terminolojisinde Through the Lens tanmlamasnn ksaltlmfl ifadesidir. Fotoraf ekilecek konu zerinden yansyan flk, objektifin iinden geer ve alglayc zerine
dflecek grntnn sz konusu flkllk deerleri, yine makine iinde konumlandrlmfl bir flk ler tarafndan diyafram ve rtc sresi olarak tanmlanr. TTL
flk lmnn kolayl, DSLR fotoraf makinesinin objektifinin nne taklacak
filtreleri de dikkate alarak flk lm yapmasdr. Iflk okumas yapabilmek iin
ncelikli olarak makine flk lerinin hangi blgeleri referans alarak lm yapabildiinin ve bu blgelerin baka zerinde hangi blgelere denk dfltnn bilinmesi gerekir. Iflk okumalarnda, fotoraf ekilen konu zerindeki flk dalm,
ak-koyu leke deerlerinin birleflimleri ve ereve iindeki yerleri gz nnde bulundurulur, uygun flk okuma yntemi seilir ve uygulanr.
35 mm DSLR fotoraf makinelerinin flk lerleri ile gereklefltirilen flk lm
yntemleri ok eflitlidir. Blgesel ortalama, merkez arlkl ortalama ve nokta lm olmak zere genellikle tip lm tr fotoraf makinelerinde yer alr. Merkez arlkl ortalama okumada, makine flk leri grntnn orta blmne
denk dflen flk deerlerini referans alarak lm yapar. Bu blge, bakacn orta
ekseninde yer alan byk dairenin iine denk dflen alandr. Blgesel ortalama
okumada makine, flk leri grnt dzleminin tamam zerinden flk lm
yaparak ortalama bir rtc hz ve diyafram deeri saptar. Bir baflka flk lm
metodu da nokta lmdr. Makine flk leri grntnn orta blmne denk
dflen alanda, ancak ok daha dar al bir flk okumas yapar. Bu blge, bakacn
orta ekseninde yer alan byk dairenin iine denk dflen ok dar al bir alan
kapsar. Fotoraf ektii konunun flklandrma ve ton deerlerine gre en uygun
flk lm alann belirlemelidir.
Fotoraf 2.1
Abdurrahman
Antakyal.
40
fiekil 2.8
Iflk ler
Nokta lm
Blgesel Ortalama
Merkez Arlkl Ortalama
Blgesel Ortalama
lm
Merkez Arlkl Ortalama

lm
Nokta lm
Baka
Grnt alan zerinde flk okumas yaplan blgeler
zleme Dzenei / Ayna, Pentaprizma ve Baka (Vizr)

Ayna, objektifin arkasnda ve alglaycnn hemen nnde 45 derece eimle konumlandrlmfl yanstc dzlemdir. Optikten gelen bafl afla ve sa-sol ters iz
dflmnn, bafl afla konumunu dzelterek grntnn buzlu cam zerine dflmesini salar. Pentaprizma ise sa-sol ters ynlerde oluflan iz dflmn dzelterek, bakaca grnty dz bir flekilde ulafltrmay salayan, buzlu cam zerine konumlandrlmfl befl kenarl cam prizma yapdr. Baka, fotoraf ekilecek grntnn takip edilip grsel dzenlemesinin yapld optik dzenektir.
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde bakatan efl zamanl optik izlemenin yan
sra, Likit Kristal Ekran (LCD) ekrandan efl zamanl grnt izleme (live view) dzenekleri ile de ereveleme ve grnt takibi elektronik olarak salanabilmektedir. Canl grnt izlemek iin, ncelikli olarak ayna mekanizmasnn yukar kaldrlarak devreden karlmas gerekir. Bu sayede ekim esnasnda ayna hareketinden kaynakl olas sarsntlar da en aza indirgenmifl olur. Tpk orta format DSLR
fotoraf makinelerinde olduu gibi, bu makinelerin de diyafram ve rtc hzna
ynelik tm bilgileri ekrandan kontrol edilebilir, elde edilen grnt, ayn ekranda eflzamanl olarak (live view) izlenebilir. Sz konusu zellik yksek znrlk-
41
SIRA SZDE
l video kayt yapabilme ifllevi olan fotoraf makinelerinde ska
kullanlr (Bkz.
nite 5). Fotoraf makinesi ile bilgisayar bir araya getiren bu sistemde, yine byk format saysal sistemde olduu gibi fotoraf makinesini bilgisayara
D fi N E L M tantacak
src (driver) ad verilen yazlmlarla, grnty izlemeye, pozlandrmaya ve
ifllemeye ynelik yazlmlara ihtiya duyulur. Sz konusu yazlmlar makine retiS O R U
cisi tarafndan hazrlanr ve datlr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
Src gibi yardmc gereler iin kitabnzn 6. nitesini yeniden gzden

D K K Ageiriniz.
T
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
bakatan efl zamanl optik izleme
DKKAT
N N
fiekil SIRA
2.9 SZDE
Ayna, Penta
prizma ve Baka
(vizr) AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
LCD efl zamanl (live view) elektronik izleme
42
Netleme Dzenei
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde iki trl netleme dzenei vardr. Bunlar objektif zerinden netleme halkas ile elle gereklefltirilen netlik, dieri ise otomatik
netlemedir. Kuflkusuz 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin ayrt edici stnlklerinden birisi otomatik netleme sistemine (AF-Auto Focusing) sahip olmalardr. Fotoraf makinesi ekim dmesine yarm baslr, bu srada net yaplmas istenen
blgeye fotoraf makinesi zerinden kzl tesi ya da sonar sinyaller gnderilir,
sonrasnda makineye geri dnen sinyaller bir mikro ifllemci tarafndan deerlendirilir ve uzaklk belirlenir. Sonrasnda elektronik veri transferi yoluyla sz konusu
uzaklk bilgisi, objektifin netleme halkasn harekete geiren mikro motora aktarlr ve netleme gereklefltirilir. Netlik ayar, sonu olarak bir uzaklk belirleme ayardr. 35 mm DSLR fotoraf makineleri, kullancsna birka tr elektronik netleme
tercihi sunar. Bunlar, mendeki isimleriyle; tek ekim AF, AI odak AF ve AI Servo
AF seenekleridir. ekim dmesine yarm basldnda fotoraf makinesi,
erevelenen alannn flk deerini okur ve ayn zamanda da odaklamay gereklefltirir. Tek ekimlik netlemede, odaklama sabit bir nokta zerindedir. ereve
deifltirildiinde ya da konu hareket ettiinde, netlemenin yeniden gereklefltirilmesi gerekir. AI odak AF konumunda ise odaklama sistemi, ereve iindeki hareketli unsurlar srekli takip eder, konunun makineye gre olan konumuna gre hzn belirleyerek, ekim esnasnda erevenin hangi blgesinde olaca konusunda ngrde bulunur ve odaklamay o blgeye kaydrr. AI Servo konumunda ise
odaklama eylemi, ekim dmesine basl tutulduu srece, makinenin konumu
deifltike ya da konu ereve ierisinde hareket ettii srece yenilenir. Vahfli yaflam, haber ve spor fotoraflnda servo odaklama ok tercih edilir.
Objektif
Objektif; fl grntnn oluflaca duyarl yzeye bol miktarda, ancak keskinliini kaybetmeden ulafltrmaya yarayan ve grnt oluflumunu salayacak flekilde
tasarlanmfl mercek gruplarndan oluflmufl optik sistemdir. Deifltirilebilir olmalar
sayesinde, balk gz, sper genifl a, standart genifl a, normal, standart tele, sper tele, zoom objektif, makro, perspektif kontroll gibi deiflken odak uzaklklar ve zelliklere sahip seenekleri ile farkl grfl alarna sahip fotoraflar elde etme olanan sunar. Belirleyici zellikleri optik ve mekanik unsurlardr. Bunlar;
Iflk geirgenlii ve Diyafram.
Bakfl As
Odak Uzakldr.
Iflk Geirgenlii ve Diyafram

Objektifler film dzlemi zerinde dairesel bir alan aydnlatr. Iflk geirgenlii, fln kayba uramadan bu alan aydnlatabilmesini ifade eder. Bir objektifin hz olarak da adlandrlan flk geirgenlii; sz konusu dairesel alann apnn, o ap aydnlatan objektifin odak uzaklna blm ile ortaya kan rakamsal deerle ifade
edilir. Bu deer, o objektif iin kullanlabilecek en ak diyafram deerini (rnein
f/1.4 gibi..) tanmlar.
Diyafram, alglayc zerine dflmesi gereken flk younluunu dzenlemeye yarayan bir unsurdur. Tpk insan gznde yer alan iris gibi alflr. Yani, az flkl ortamlarda ok almas, ok flkl ortamlarda kslmas beklenir. Ortam flnn younluuna bal olarak, alglayc zerine dflmesi gereken en uygun flk deerini belirler.
Bir dier ifllevi de grntnn net alan derinlii kontroln salamasdr. Net alan
43
derinlii, netlemesi yaplan konunun nnde ve ardnda kalan keskin grlebilir mesafeyi tanmlayan terimdir. Tercih edilen odak uzakl, diyafram ap ve netleme mesafesine bal olarak sz konusu derinliin keskinlii deiflkenlik gsterir. Diyafram
akl azaldka (f/ 22- 32) net alan derinlii artar, diyafram akl bydke net
alan derinlii azalr. 35 mm DSLR fotoraf makinelerinde atanacak diyafram bilgileri
gvde zerinden elektronik bilgi transferi araclyla objektif ve diyafram mekanizmasna iletilir. Sz konusu diyafram atamas, tpk yar otomatik rtc hz dzenlemelerinde olduu gibi ncelik verilerek de uygulanabilir. Bylesi bir durumda A
(Aperture) ya da Av (Aperture Value) olarak adlandrlan men seenekleri kullanlarak ngrlen diyafram bilgisi fotoraf tarafndan makineye atanr, fotoraf makinesi ise belirlenen diyaframa gre ortam flnn gerektirdii en uygun rtc hzn belirler. Bu flekilde kullanm Diyafram ncelikli olarak tanmlanr.
fiekil 2.10
Diyafram ncelii
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde atanacak diyafram bilgileri gvde zerinden elektronik bilgi transferi
araclyla objektif ve diyafram mekanizmasna iletilir. Sz konusu diyafram atamas, tpk rtc hz
dzenlemelerinde olduu gibi ncelik verilerek de uygulanabilir. Bylesi bir durumda A (Aperture) ya da
Av (Aperture Value) olarak adlandrlan menu seenekleri kullanlarak ngrlen diyafram bilgisi
fotoraf tarafndan makineye atanr, fotoraf makinesi ise belirlenen diyaframa gre ortam flnn
gerektirdii en uygun rtc hzn belirler. Bu flekilde kullanm Diyafram ncelikli olarak tanmlanr
44
Bakfl As
Bakfl as; plak gzle izlenen konunun, objektif tarafndan grnt dzlemi
zerine aktarlabilen ksmn ifade eder. Odak uzakl kldke, bakfl as byr, odak uzakl bydke bakfl as klr.
fiekil 2.11
Objektif -Odak
Uzakl -Grfl
As
Odak Uzakl
8mm (Balk gz-Fish Eye)
Grfl As
45
Odak Uzakl
Objektifin optik merkezinden (dm noktas ya da nodal point) grnt dzlemine olan mesafenin milimetre cinsinden ifadesidir. Ksa odak uzaklkl objektifler
genifl a, uzun odak uzaklkl objektifler tele objektif olarak isimlendirilir. Standart
ya da Normal objektif olarak adlandrlan optiklerin odak uzakln, alglayc yzeyinin kflegen uzunluu belirler.
fiekil 2.12
Objektif -Odak
Uzaklklar
17mm
24mm
28mm
35mm
50mm
80mm
100mm
150mm
200mm
250mm
400mm
600mm
800mm
46
35 MM DSLR FOTORAF MAKNELERNN TRLER
SIRA SZDE
Kesme
D fi arpan
N E L M (Crop
Factor) ya da Odak uzakl
arpan: Tam ereve (full
frame) 35 mm alglayc
S O Rkflegen
U
alannn
uzunluunun, APS-C ya da H
alglayc alannn diagonal
mesafesine
ile
D K K A blnmesi
T
ortaya kan bytme
katsaysdr. Sz konusu
katsay
deerleri APS-C
SIRA SZDE
format iin 1.6, APS- H
format iin 1.3tr. rnein
35 mm Tam ereve (full
frame) bir format iin
AMALARIMIZ
retilmifl 28mm genifl a
bir objektif, APS-C format
fotoraf makinesi ile birlikte
kullanldnda,
K T A P 44.8 mm
(28mm x1.6) odak
uzaklna sahip bir
objektifin alglad grfl
asna efl deer bir
Tgrntnn
E L E V Z Yoluflumuna
ON
neden olur.
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde kullanlan objektif tasarmlar ve buna bal

olarak gelifltirilen gvde tasarmlar kendi iinde deiflkenlik gsterir. Sz konusu
deiflkenlikler; alglayc yongas, znrlk, boyut gibi faktrlerin bir araya gelmeleri sonucu ortaya kan teknolojik donanm farkllklardr. zellikle alglayc
boyutundaki farkllklar, gnmzde 35 mm DSLR fotoraf makinelerini 3 tre ayrr. Bunlar;
APS-C Tip 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri
APS-H Tip 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri
Tam ereve (Full Frame) 35 mm DSLR Fotoraf Makineleridir.
Her tre ait fotoraf makinelerinde kullanlan objektifler, alglayc boyutlar gz nnde bulundurularak tasarlanmfltr. Bu noktada dikkate alnan lt, kulSIRA SZDEkflegen uzunluudur. Her objektif grnt dzlemi zerinde
lanlan alglaycnn
dairesel bir alan aydnlatr. Bu alana aydnlatma dairesi ad verilir. Etkin biimde
alglayc tarafndan
D fi N E L M kullanlan aydnlatma apna da net grnt dairesi denir.
Sz edilen net grnt dairesi apnn, kullanlan alglaycnn kflegen uzunluunu kapsamas
gerekir. Baz fotoraf makinesi reticileri APS-C ve H tip DSLR foS O R U
toraf makinelerini, eski nesil objektif tasarmlar ile alflabilecek flekilde tasarlamfllardr. Ancak Tam ereve (Full Frame) 35 mm SLR Fotoraf Makineleri iin taDKKAT
sarlanmfl bir objektifin, bu tr fotoraf makinelerinde kullanlmas durumunda,
Odak uzakl arpan (crop factor) orannda, alglaycnn net grnt daireSIRA
SZDE
si ierisinde
daha
dar bir alan ereveleyecei gz ard edilmemeli, daha uzun
odakl bir objektif ile elde edilmifl daha dar al bir grnt etkisi oluflaca gz
nnde bulundurulmaldr.
Kesme arpan ya da odak uzakl arpan; tam ereAMALARIMIZ
ve (full frame) 35 mm alglayc alannn kflegen uzunluunun, APS-C ya da H alglayc alannn kflegen uzunluuna blnmesi ile ortaya kan bytme katsayK T A katsay
P
sdr. Sz konusu
deerleri APS-C format iin 1.5 ya da 1.6, APS- H format
iin 1.3tr. rnein 35 mm tam ereve (full frame) bir makine iin retilmifl
28mm genifl a bir objektif, APS-C format fotoraf makinesi ile birlikte kullanldLEVZYON
nda, 44.8T Emm
(28 mm x1.6) odak uzaklna sahip bir objektifin alglad bakfl
asna efl deer bir grntnn oluflumuna neden olur.
N N
NTERNET
35 mm DSLR
N fotoraf
T E R N E T makinelerinin trleri ile ilgili, marka ve modele dayal karfllafltrmal teknik aklama ve stnlk testlerine ynelik bilgiye ulaflmak iin http://www.dpreview.com/ internet adresini kullanabilirsiniz.
Bayonet; deiflebilir
objektifli fotoraf makinesi
sistemlerinde, objektifi
fotoraf makinesi gvdesine
balayan kilit sistemine
verilen isimdir.
APS terimi ngilizce fotoraf terminolojisinde Geliflmifl Fotoraf Sistemi (Advanced

Photo System) tanmnn ksaltlmfl ifadesidir. Sz konusu tanm, ilk kez 1996 ylnda
Kodak firmas tarafndan piyasaya srlen film format iin kullanlmfltr. C eki ksaltmas Klasik (Classic) tanmn ifade eder. APS-C alglayclarn boyutlar kktr.
Alglayc boyutlar makine reticilerinin tasarladklar modellere gre kk farkllklar gsterebilir. Ancak, sz konusu boyutlar, sadece 20.4x13.8 mm ile 23.6x15.7 mm
arasnda deiflkenlik gsterir. Odak uzakl arpan ortalama 1.6dr. Baz fotoraf
makinesi reticileri, Bayonet sistemlerini deifltirmeyerek, geleneksel film kullanan fotoraf makineleri iin tasarladklar objektiflerin kullanmna bu makinelerde
47
de olanak tanr. Ancak Odak uzakl arpan faktrnn gz nnde bulundurulmas gerekir. Bayonet; deiflebilir objektifli fotoraf makinesi sistemlerinde, objektifi,
fotoraf makinesi gvdesine balayan kilit sistemine verilen isimdir.
fiekil 2.13
Sensrler ve Odak Uzakl arpan
APS-H alglayc (Odak Uzakl arpan: 1.3x)

(28.7 x 19 mm)
Tam ereve alglayc (Full Frame)
36 x 24 mm
APS-C alglayc (Odak Uzakl arpan: 1.6x)

(20.4 x 13.8mm - 22.3 x 14.9mm - 23.6 x 15.6mm)
Objektifin Grfl As
Tam ereve (Full Frame Sensr yada 35 mm Film)

Aps-C alglayc
Odak Uzakl arpan (Kesme arpan):1.6x
Baz makine reticileri ise bayonet sistemlerini tamamen deifltirmifllerdir. Bu

tr makinelerde zellikle APS-C alglayc format iin uyumlu olarak tasarlanmfl
genifl a, standart (normal) ve tele objektifler kullanlr. Ancak baz makine reticileri, APS-C format iin tasarlandklar objektifleri yine kendi rettikleri tam ereve (Full Frame) fotoraf makineleri ile de kullandrabilir. Ancak bylesi bir durumda objektifin net grnt dairesi apnn, tam ereve (full frame) alglayc alann aydnlatamayacan, dolays ile zellikle genifl a objektiflerde kfle kararmalarna neden olaca akldan karlmamaldr.
48
Fotoraf 2.2
APS- C Tip 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri
Baz makine reticileri, APS-C format iin tasarlandklar objektifleri yine kendi rettikleri tam kadraj
(Full Frame) fotoraf makineleri ile de kullandrabilir. Ancak bylesi bir durumda objektifin net grnt
dairesi apnn, tam ereve (full frame) sensr alann aydnlatamayacan dolays ile zellikle genifl
a objektiflerde kfle kararmalarna neden olaca akldan karlmamaldr
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Fotoraf makinesi
satfl yapan bir maazaya gidin, tam ereve (full frame) fotoraf nakiSIRA SZDE
neleri iin retilmifl tele objektifleri, hem tam ereve olanlarda, hem de APS-C tip 35 mm
DSLR fotoraf makinelerine takarak ekim denemeleri yapn. Grntler arasnda ne gibi
fi N E L M
farkllklar Dvar,
dflnn.
S O R U
APS- H (Advanced
Photo Sytem - High) Tr 35 mm DSLR
Fotoraf Makineleri
Bu yapda yer
D Kalan
K A T alglayclarn boyutlar 28.7x19 mmdir. Yani APS-C boyut ile
karfllafltrldnda, daha byk bir alglaycya sahiptir. Bu nedenle odak uzakl
arpan ise sadece 1.3tr. Bu tr fotoraf makinelerinin olumlu ynleri, klasik
SIRA SZDE
olanlarna gre alglayc boyutlarnn daha byk ve grece olarak znrlklerinin biraz daha yksek olufllardr. Saysal grnt ifllemcisinin, pozlandrma sonrasnda herAMALARIMIZ
bir pikselde var olan elektriksel veriyi saysal veri haline dnfltrme
hz da genellikle daha yksektir. Bu hz zellikle birbiri ardflk seri ekimlerle elde edilmifl grntlerin ifllenmesi srasnda nem kazanr. Sz konusu ifllem belli
K T A P
bir sreci kapsadndan baz 35 mm DSLR fotoraf makineleri bloke olur ve kullancsn bekletir. ou APS-H tip 35 mm DSLR fotoraf makinelerinde bulunan
ift grnt ifllemcisi bu sreci hzlandrr. Dolays ile birbiri ardflk ekimlerin zoTELEVZYON
runlu olduu, sahne karlmamasn gerektiren moda, vahfli yaflam, belgesel ve
N N
NTERNET
49
haber fotorafl gibi alflma alanlarnda, sz edilen olumsuzluklar yaflanmakszn gvenli ekim yapabilme olanana kavuflulur. APS-H boyut fotoraf makineleri, retim kalitesi, profesyonellie uygun kullanm ve fiyat asndan, APS-C ve
tam ereve formatlarn arasndadr.
Tam ereve (Full Frame) 35 mm DSLR Fotoraf

Makineleri
35 mm DSLR fotoraf makinesi trleri arasnda her adan en profesyonel zelliklere sahip olandr. Standart 35 mm film llerine karfllk gelen alglayc byklne sahiptir. Alglayc boyutlar 36 x 24 mmdir. Tpk film kullanan SLR versiyonlarnda olduu gibi, bu makinelerle birlikte kullanlan objektif tasarmlarnn
net grnt dairesi ap (aydnlattklar dzlem boyutu), kullanlan alglaycnn
kflegen uzunluu temel alnarak tasarlanmfltr. Bylelikle bu makinelerin hem
genifl a, hem de teleobjektif tasarmlar gerek odak uzaklklarnda, etkin deerleri ile kullanlabilirler. Yksek znrle sahiptirler. Baz tam ereve makineler ift grnt ifllemcisine sahiptir. Alglayc alannn bykl ve grece olarak
piksel saysnn fazlal, interpolasyondan kaynaklanan piksel kirlilii ya da piksel
renklenmesi probleminin de en az seviyede kalabilmesini salar. Tam ereve
DSLR fotoraf makinelerinin bu zelllii, ok yksek ISO deerlerinde bile kabul
edilebilir kalitede grnt retimini mmkn duruma getirir. nterpolasyon ifllemi,
aslnda var olmayan piksellerin yerine, en yakn komflu pikselden referans deerleri alnmas yntemi ile olas pikseller oluflturulmas ifllemidir. Byle bir ifllem genel olarak fotoraf yapsnda grece bir keskinlik artfl salar, ancak ayrntlarda
ve zelikle flksz blgelerde ayrnt kaybna ve piksel belirginliine yol aar.
Yeni nesil tam ereve DSLR fotoraf makineleri, 3200 - 6400 ISO deerlerinde
bile kabul edilebilir kalitede grnt retebilmektedir. Bu da, hzl bir objektif (en
ak diyafram deeri rnein f/1.4) ile gece karanlnda bile flaflsz ve ayaksz
net fotoraf ekilebilmesi anlamna gelmektedir. ISO; sensorn fla duyarllk orann anlatan tanmlamadr. zellikle 35 mm DSLR fotoraf makinelerinde alglaycnn fla duyarll ortam flna bal olarak, her bir kare fotorafta arttrlabilir
ya da azaltlabilir. 50- 100 -200 -400-800-1600-3200-6400 ve 12800 rakamsal deerleri ile ifade edilir. Tam ereve olmayan (zellikle APS-C ) 35 mm DSLR fotoraf
makinelerinde duyarln arttrlmas (800 ISO zeri) piksel belirginleflmesine, sinyal kirliliinden (noise) kaynaklanan renk doruluunda bozulmalara yol aar.
nterpolasyon ifllemi, aslnda

var olmayan piksellerin
yerine, en yakn komflu
pikselden referans deerleri
alnmas yntemi ile olas
pikseller oluflturulmas
ifllemidir. Byle bir ifllem
genel olarak fotoraf
yapsnda grece bir
keskinlik artfl salar,
ancak ayrntlarda ve
zelikle flksz blgelerde
ayrnt kaybna ve piksel
belirginliine yol aar.
ISO, sensorn fla fla
duyarllk orann anlatan
tanmlamadr. zellikle 35
mm DSLR fotoraf
makinelerinde alglaycnn
fla duyarll ortam
flna bal olarak, her bir
kare fotorafta artrlabilir
ya da azaltlabilir. 100 -200
-400-800-1600-3200-6400
ve 12800 rakamsal deerleri
ile ifade edilir.
50
Fotoraf 2.3
35 mm DSLR
Fotoraf
Makinelerinin
Trleri
APS-C
APS-H
Tam ereve (Full Frame)
51
zet
N
A M A
35 mm DSLR fotoraf makinelerinin temel yapsn aklamak.

35 mm DSLR fotoraf makinesi 2 ana geden
oluflur. Bu geler gvde olarak adlandrlan fl
tutan blm ile fl geirerek grntnn fla
duyarl alglayc zerine net olarak dflmesini
salayan mercek gruplarndan oluflan objektif
ksmdr. 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin
farkl odak uzaklklarnda deifltirilebilir objektif
tasarmlar, elde edilecek fotorafn grfl asn
deifltirmeye olanak sunar. Gvde, alglayc, rtc mekanizmas (rtc-zamanlayc), flk ler, ayna, pentaprizma ve bakac yapsnda bulundurur. Objektif ise diyafram mekanizmas ile
netleme dzeneini barndrr. Alglayclar alflma prensiplerine gre CCD (Charged Couled Device -Akm Yklenen Aygt), CMOS (Complementary Metal Oxide Semi conductor- Tamamlayc Metak Oksit Yar-iletken), X3 ya da 3CCD
olarak adlandrlrlar. Piksellerin, alglaycnn yatay ve dfley eksen satrlar zerinde yer alan
maksimum saylarnn birbirlerine olan arpmlar alglayc znrln tanmlar. znrlk, fotorafn kullanlaca amaca ynelik olarak tm DSLR fotoraf makinelerinde, alglaycnn en yksek grnt zmlemesinden bafllayarak, en dfle doru dzenlenebilir.
35 mm DSLR fotoraf makinelerinde iki trl grnt dosyalama biimi vardr. Bunlar, Raw ve
Jpeg dosyalama trleridir. Raw grnt dosyalar, DSLR makinelerin tmnde yer alr, profesyonel kullanma uygundur ve saysal negatif olarak
da nitelendirilir. Bu formatn zellii pozlandrma ve beyaz ayar (WB) hatalarndan kaynaklanabilecek sorunlarn giderilmesinde, grntnn
renk derinlii, ton kontrastl ve parlaklk deerlerinden ok fazla kayba uramakszn dzeltme yaplabilmesine olanak tanmasdr. Jpeg
grnt format ise skfltrlmfl, kk boyutla
saklanabilen bir dosyalama trdr. Jpeg format
sklkla web ortamnda grnt paylaflmnda ya
da etkileflimli ortamlarda fotoraf kullanmnda
sklkla tercih edilen bir dosyalama trdr.
N
A M A
35 mm DSLR fotoraf makinelerinin elerini ve

alflma ilkelerini sralamak.
rtc mekanizmas, fla duyarl alan (alglaycy) rten unsurdur. Film ya da alglayc alann
ortam flna bal olarak tanmlanan diyaframa
gre belirlenmifl sre (saniyenin ondalk, yzdelik ve bindelik deerleri) boyunca aydnlanmasn salayan ve sonrasnda tekrar flk almasn engelleyecek flekilde rten bir mekanizmadr. Otomatik olarak atanabilecei gibi S ya da Tv (Time Value) olarak adlandrlan men seenekleri kullanlarak, rtc hz ncelikli, yar otomatik olarak da uygulanabilir.
Iflk ler: 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin
tm T.T.L flk lm yaparlar. Fotoraf ekilecek konu zerinden yansyan flk, objektif iersinden geerek, alglayc zerine dflecek grntnn sz konusu flkllk deerleri, yine makine iersine konumlandrlmfl bir flk ler tarafndan diyafram ve rtc sresi olarak tanmlanr. DSLR makinelerle, gereksinime gre merkez arlkl ortalama, nokta ve blgesel ortalama olarak flk okumas yaplabilir. Ayna, penta
prizma ve baka; objektif araclyla grnt
dzlemine iletilecek iz dflmn gerek zamanl
olarak izlenebilmesini salamak amacyla konumlandrlmfl grnt takip ereveleme sistemlerinin btndr. Sz konusu ifllev optik ve
elektronik (Live View- efl zamanl grnt takibi) olmak zere iki ayr yntemle yerine getirilir.
Her iki seenekte de ama, grnt dzlemi zerinde oluflan bafl afla ve ters iz dflm dzelterek, ereve takibi ve ereveleme yapabilmeyi kolaylafltrmaktr.
Objektif, fl, grntnn oluflaca duyarl yzeye ulafltrmaya yarayan ve grnt oluflumunu
salayacak flekilde tasarlanmfl mercek gruplarndan (eleman) oluflmufl optik sistemdir. Deifltirilebilir olmalar sayesinde, farkl bakfl alarna
sahip fotoraflar elde etme olanan sunar. Belirleyici zellikleri optik ve mekanik unsurlardr.
Mekanik unsurlar; diyafram, netleme dzenei
olarak tanmlanr. Optik unsurlar; odak uzakl,
bakfl as ve flk geirgenliidir. Diyafram; alglayc zerine dflmesi gereken flk miktarnn
younluunu dzenlemeye yarayan, objektifin
52
iinde yeralan bir unsurdur. Bir dier ifllevi de

grntnn net alan derinlii kontroln salamasdr. A (Aperture) ya da Av (Aperture Value) olarak adlandrlan men seenekleri kullanlarak ngrlen diyafram bilgisi fotoraf tarafndan makineye atanabilir, fotoraf makinesi
rtc hzn okuduu flk deerine bal olarak
seilen diyaframa gre hesaplayarak otomatik
olarak tanmlar ve uygular.
Netleme Dzenei: 35 mm DSLR fotoraf makinelerinde iki trl netleme dzenei vardr. Bunlar objektif zerinden netleme halkas ile gereklefltirilen netlik, dieri ise otomatik netlemedir.
Otomatik netlemede ya da AF(Auto focusing)
kullanmda fotoraf makinesi kzl tesi ya da
sonar sinyaller yardmyla mesafe belirlemesi yapar ve veriyi elektronik olarak objektif iersinde
netleme halkasna bal bulunan mikro motora
iletir ve netleme bu flekilde gerekleflir.
N
AM A
35 mm DSLR fotoraf makinelerinin trlerini

aklamak.
35 mm DSLR fotoraf makineleri alglayc boyutlarna gre 3 tre ayrlr.
APS-H Tip 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri
Tam ereve (Full Frame) 35 mm DSLR Fotoraf Makineleri
APS-C ve APS- H 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin alglayc boyutlar 35 mm tam ereve
olanlardan daha kktr. Bu makinelerde kullanlan lenslerin zerlerinde yer alan odak uzakl tanmlamalar 35 mm tam ereve alglayc
ya da film boyutlar lt alnarak hesaplanmfltr. Odak uzakl tanmlamalar her ne kadar sz
konusu boyutlara gre gerekleflse de, alglayclarn objektifin net grnt dairesi ap ierisindeki kapsad alan daha kktr. Grnt alannn ne kadar daralacan ve dolays ile 35 mm
karfll olarak ka mmlik odak uzaklna denk
dfltn bilebilmek iin iki alglayc arasnda
ka kat boyut fark olduunu hesaplamak gerekir. Sz konusu hesaplamada her iki alglaycnn
kflegen uzunluu gz nnde bulundurulur.
Tam ereve alglaycnn ya da filmin kflegen
uzunluunun APS-C ya da H alglaycnn kflegen uzunluuna blm ile ortaya kan bu kat
sayya odak uzakl arpan ad verilir. rnein APS-C trde odak uzakl arpan 1.6, Hde
ise 1.3tr. Yani APS- C iin tasarlanmfl rnein,

10-22 mm genifl a objektifin 10 mm odak uzaklnn, gerekte grnt dzlemi zerine dflrd iz dflm, 35 mm tam ereve karfll ya
da efllenii 10mm (Odak uzakl) x1.6 (Odak
uzakl arpan)= 16 mm odak uzaklnn grd aya efl deer bir ereve olacaktr. APSH 35 mm DSLR fotoraf makinelerinin alglayc
boyutlar, APS-Cden daha byk (28.7x19 mm)
ve greceli olarak znrl daha yksektir.
Grnt ifllemcileri 2 kat daha hzl olarak veriyi
grntye dnfltrr. Full Frame (tam ereve)
alglaycler 35 mm DSLR formatn en byk format lsne sahiptir. Geleneksel 35 mm filmin
(36 x 24 mm) alann kapsar. Alglayc alan, piksel younluu ve grnt ifllemcisi kapasitesi en
st seviyede bulunan fotoraf makineleridir.
Yksek ISO deerlerinde alflldnda, Noise(sinyal kirlilii, piksel belirginlii) sorunu en
aza indirgenmifltir.
53
Kendimizi Snayalm
1. Refleks olmayan fotoraf makinelerinde objektif ile
bakan (vizr) konuya bakfl eksenlerindeki seviye farkndan dolay izlenen grnt ile kayt edilen grnt
arasnda -zellikle yakn plan ekimlerde- oluflan ereve farkllndan doan kusura ne ad verilir?
a. Distorsiyon
b. Odak uzakl arpan
c. Kfle kararmas
d. Noise
e. Paralaks
2. SLR ksaltmasnn Trke alm afladakilerden
hangisidir?
a. Tek objektif refleks
b. Tele objektif refleks
c. ift objektifli refleks
d. Telemetreli objektifli refleks
e. TTL objektifli refleks
3. Afladaki unsurlardan hangisi 35 mm DSLR fotoraf
makinesinin gvde yaps iersinde yer almaz?
a. Penta Prizma
b. Alglayc
c. Diyafram
d. rtc mekanizmas
e. Ayna
4. Grnt znrlne afladaki faktrlerden hangisi etki etmez.
a. Alglayc Boyutu
b. Piksel younluu
c. Dosyalama tr
d. Objektif
e. Penta prizma
5. Afladakilerden hangisi rtc mekanizmasnn kullanlma amalarndandr?
a. Net alan derinlii eldesi
b. znrlk elde etmek
c. Noise azaltmak
d. Alglayc zerine dflmesi gereken flk miktarn sresini zamanlamak
e. Ifln gcn lmek
6. Objektifin, optik merkezinden (dm noktas ya da

nodal point) grnt dzlemine olan mesafesini milimetre cinsinden ifade eden terim afladakilerden hangisidir?
a. Grfl as
b. Odak uzakl
c. Diyafram
d. Iflk geirgenlii
e. Netleme dzenei
7. Bakan merkezinde ancak daha dar al bir alana
denk gelen grnt alan zerinden yansyan flk okumas makine zerinde hangi tr lm metodu seilerek gereklefltirilir?
a. Genel
b. Merkez arlkl
c. Blgesel
d. Spot
e. Gelen
8. Afladakilerden hangisi diyafram mekanizmasnn
fonksiyonlarndan birisidir?
a. Alglayc zerine dflmesi gereken flk miktarnn sresini zamanlamak
b. Alglayc zerine dflmesi gereken optimum flk
younluunu dzenlemek
c. Distorsiyonu azaltmak
d. Netlemeyi salamak
e. Tv ncelikli alflabilmek
9. APS-C (Odak Uzakl arpan = 1.6) tip 35 mm DSLR
fotoraf makinesinde kullanlan 300 mm sper tele objektifin, 35 mm tam ereve (full frame) efllenii ka
mm olur?
a. 480 mm
b. 300 mm
c. 400 mm
d. 600 mm
e. 240 mm
10. Pozlandrma sonrasnda her bir pikselde var olan
elektriksel veriyi saysal veri haline dnfltren unsur
afladakilerden hangisidir?
a. Grnt ifllemcisi
b. Alglayc
c. Piksel
d. Bellek kart
e. Photoshop
54

11. Ham grnt dosyalama ifllemini genel olarak afladaki terimlerden hangisi nitelendirir?
a. Jpeg
b. Raw
c. Tiff
d. CR2
e. NEF
12. 35 mm DSLR fotoraf makinelerinde Beyaz Ayar
afladaki men seeneklerinden hangisi ile kontrol
edilir?
a. ISO
b. WB
c. File Format
d. Servo AI
e. AF
1. e
2. a
3. c
4. e
5. d
6. b
7. d
8. b
9. a
10. a
11. b
12. b
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri objektif blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Ayna, Penta prizma ve Baka (vizr) blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri rtc Mekanizmas blmn tekrar gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Objektif/Odak Uzakl blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Iflk ler blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Iflk Geirgenlii ve Diyafram blmn tekrar
gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinelerinin Trleri - Odak Uzakl arpan (Crop
Faktr) blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Alglaycler ve Grnt fllemcileri blmn
tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Grnt Dosyas Trleri blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise 35 mm DSLR Fotoraf Makinesinin Temel Yaps, eleri ve fllevleri Grnt Dosyas Trleri (Raw (ham) Dosyalama-White Balance) blmn tekrar gzden
geiriniz.
55
Sra Sizde 1
Fotoraf makinesi satan bir maazaya girip, farkl objektifleri, farkl alglayc boyutlarndaki 35 mm DSLR
fotoraf makineleri ile denemeniz uygulama asndan
bu konuyu daha iyi anlamanz salayacaktr. Ancak
grmeniz gereken sonu; 28mm. genifl a bir objektif,
tam ereve bir DSLR makinede ayn odak uzaklna
sahip bir objektif gibi ifllev grrken, ayn objektif APSH bir makinede yaklaflk 36mm. bir objektif gibi, APS-C
bir makinede ise yaklaflk 45mm. bir objektif gibi ifllev
grecektir. Bir baflka deyiflle, alglaycnn boyutu kldke, ayn objektif genifl a etkisini yitirirerek, daha dar al bir objektif durumuna gelecektir.
Canon Inc-Lens Products Group. (2009). EF lens Work
III. Japonya: Canon Inc-Lens Products Group,

Freeman, M. (2006). The Complete Guide of Digital
Photography. ngiltere: Thames & Hudson Yaynevi.
Gkgz, A. (1977-1980). Btn Ynleriyle Fotoraflk
Siyah-Beyaz ve Renkli. stanbul: Odak Yayn ve
Ticaret Ltd. fiti.
George, C. (2006). The Book of Digital Photography,
Everything You Need to Know From Beginner to Pro,
ILEX Yaynevi, Cambridge.
Hekimhan , A.(2009). Dijital Fotorafta Temel Bilgiler
ve fl Akfl, Yksek Lisans Tezi, stanbul
kizler, E. (2007). Filmden Dijitale Fotoraf. stanbul:
Say Yaynlar.
Kl, L. (2007). Fotorafa Bafllarken. Ankara: Dost
Kitabevi Yaynlar.
SERDAR BAYBURTLU
Amalarmz
N
N
N
N

Deiflebilir objektifli aynasz saysal fotoraf makinelerini tanyarak ayrt edici zelliklerini aklayabilecek,
Kullanm amacna en uygun deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makine
modelini seebilecek,
Fotoraf makinesi almak isteyenlere makine seimi konusunda tavsiyeler verebilecek,
Saysal fotoraf makinelerinin geliflimini izleyerek gelecekteki olas geliflmeler konusunda tartflabilecek bilgi ve becerilere sahip olabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Deiflebilir Objektif
Bayonet
Grnt Kalitesi
Optik Tasarm
Alglayc Boyutu
Hafiflik
Elektronik Baka
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
Saysal Deiflebilir
Objektifli Aynasz
Fotoraf Makineleri
GRfi
SAYISAL DEfiEBLR OBJEKTFL
AYNASIZ FOTORAF MAKNELER
Saysal Deiflebilir Objektifli

Aynasz Fotoraf Makineleri
GRfi
Saysal fotoraf makinelerini incelerken belirli snflara ayrarak ele almak en yaygn yntemdir. Bu snflandrmay yaparken optik zelliklerinden yola kmak ve
objektiflerinin deifltirilebilir olup olmamasna gre ikiye ayrmak en uygunudur.
Dolaysyla objektifleri deifltirilemeyen fotoraf makineleri ve objektifleri deifltirilebilen fotoraf makineleri olmak zere iki ana snf sz konusudur. Bunlardan ilki, yani sabit objektifli fotoraf makineleri birinci nitede ele alnmflt. kinci nitede ise DSLR olarak tanmlanan deiflebilir objektifli aynal fotoraf makineleri ele alnd. Baflta objektiflerinin deifltirilebilme zellikleri olmak zere tm
kullanm zellikleri nedeniyle DSLR fotoraf makinelerine benzeyen, ancak baka
ve netleme sistemlerinin farklar nedeniyle ayr bir snf oluflturan deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makineleri de nc nitemizin konusunu oluflturuyor.
Bu bafllk altnda ele alnan saysal fotoraf makineleri fotorafa ciddi olarak ilgi duyan amatrler ile ar yk taflmak istemeyen profesyonel fotoraflara hitap
eden modellerdir. Yakn zamana kadar deiflebilir objektif denince yalnzca
SLR (ya da DSLR) olarak bilinen tek objektifli aynal modeller yer alrken, 2008
ylnda tantlan Micro Four Thirds sistemi ksa srede ilgi grp geliflerek deiflebilir objektifli aynasz tasarmlarn ncln yapmfltr. Aynal modeller iin
kullanlan SLR ya da DSLR ksaltmalarnda olduu gibi aynasz modeller iin zel
bir ksaltma bulunmamaktadr. Henz yeni geliflmekte olan teknolojiler olmalar ve
birbirinden farkl zellikler ieren tasarmlarn varl tek bir isim vermenin nndeki zorluklarn baflnda gelmektedir. En yaygn olarak kullanlan tanmlamalar
arasnda mirrorless (aynasz) ve SLD (Single Lens Digital-Tek Objektifli Saysal)
dikkat ekmekle birlikte, dilimizdeki en doru tanm olan deiflebilir objektifli aynasz iin uygun bir ksaltma henz kabul grmemifltir.
SAYISAL DEfiEBLR OBJEKTFL AYNASIZ

FOTORAF MAKNELER
Film kullanlan dnemde yalnzca Leica ve Contax firmalarnn modellerinden tandmz deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makineleri (yaygn olarak bilinen adlaryla telemetreli fotoraf makineleri) saysal sisteme de ilk kez yine Leica tarafndan retilen M8 modeliyle uyarlanmflt. M8 ve ardndan gelen M9, son derece yksek fiyatl butik rnler olduklar iin, belki de farkl yaplarndan sz bile edilmeyerek ayr bir bafllk almasna gerek olmayacakken, 2008 ylnda Olympus ve Pana-
58
Fotoraf 3.1
Saysal Deiflebilir
Objektifli Aynasz
Fotoraf Makinesi.
Kk boyutlarda
olmasna karfln
deiflebilir objektif
tasarmyla
kullanfll bir
sistem.
sonic firmalarnn bafln ektii ortak giriflim Mikro 4/3

(Micro Four Thirds) adl sistemi hayata geirdi. Bir anda
fotoraf dnyasnn dikkatini
eken Mikro 4/3 sistemi, 17,3
x 13 mmlik boyutuyla geleneksel 35 mmlik filmin (ya da
yaygn adyla Full Framein)
drtte biri kadar bir yzeye sahip alglaycs sayesinde gerekten uygun boyutlu ve
uygun kalitede fotoraf makineleri olarak karflmza ktlar. Deiflebilir objektifler ile
alglayc arasndaki herhangi
bir ayna sistemi bulunmadndan grece ince ve herhangi bir prizmaya sahip olmadklarndan hafif gvdelere sahip olan fotoraf makineleri ksa srede fotoraflar
tarafndan sevilerek yaygn bir kullanma kavufltular. Prizma ve ayna sisteminin bulunmayfl, bu tr fotoraf makinelerinin daha kk ve hafif olmalarnn tesinde
daha da ucuz olmalarn salamaktadr; nk prizma ve ayna sistemleri olduka pahal bileflenlerdir. Daha da nemlisi, gvdede hareketli bir ayna sisteminin bulunmayfl, fotoraf makinesinin daha sessiz ve daha sarsntsz alflmasn da salamaktadr, nk DSLR modellerde ekim srasnda aynann yaratt ses ve sarsnt aynasz
sistemlerde yaflanmamaktadr.
Fotoraf 3.2
Farkl boyutlarda alglayc kullanan deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makineleri.
Telemetre makine: Uzaklk

lmeye yarayan optik bir
dzenektir. Objektifin
iinden geen grnty
kullanmak yerine, ayr optik
bir baka sistemi anlamna
gelen bu dzenek farkl
fotoraf makinelerinde
yaygn olarak kullanlmfltr.
Telemetre sistemi gvdenin
bir kflesinde bulunan bir
camdan giren fln iki ayr
prizmadan (ya da aynadan)
yanstlarak yeniden ayn
dzlem zerinde
buluflturulmas ilkesine
dayanr. Netleme halkas ile
iliflkilendirilen dzenek,
kullancnn bu halkay saa
ve sola evirmesiyle iki
grnty birbirine
yaknlafltrr ya da
uzaklafltrr. ki grnt
stste akfltnda netlik
salanmfl olur.
Aynasz tasarmlar elbette yalnzca Mikro 4/3 standardnda alglayclar iin retilmediler ve retilmeyecekler. Daha byk ve daha kk boyutta alglayclar da
bu snfa dahil olmaktadr. Film kullanlan dnemde ayr bakal makineler ya da
telemetreli makineler adyla anlan deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makineleri, Mikro 4/3 sistemi sayesinde bakasz ve elektronik bakal modellere de kavufltu. Bu trdeki modellerde optik bir baka bulunmad iin grnt ya
59
3. nite - Saysal Deiflebilir Objektifli Aynasz Fotoraf Makineleri
elektronik bakatan ya da arkadaki byk LCD ekrandan izlenerek ekim yaplmaktadr. Baz modellerde ise ek olarak ayr bir optik (ya da elektronik) baka kullanm sz konusudur.
Deiflebilir objektifli aynasz fotoraf
makinelerinin, daha nce incelenen sabit
objektifli makinelere gre en byk avantajlar modler bir yapya sahip olmalar
ve daha byk yzeyli alglayclar kullanmalardr. Her konu iin uygun bir objektif kullanmna olanak vermeleri, her
trl ayar mekanizmasna sahip olmalar,
video ekim olanaklar, yksek grnt
kaliteleri ile grece kk ve hafif yaplar, onlar kk boyutlu modeller ile refleks modeller arasnda ideal bir konuma
yerlefltirmektedir. Bu tr sistemlerin bir
baflka stnl ise objektiflerinin DSLR
modellere gre daha yakna netleyebilme
yetenekleridir: Objektifin alglaycya yakn konumlanmas, bu stnln temel
nedenidir. Klasik bir baka sistemine sahip olmamalar baz kullanclar tarafndan yadrgansa da, deiflebilir objektiflerinin
kk boyutlu ve kaliteli yaplar sayesinde olduka baflarl grntler reten bu makineler, kolay taflnabilir, hafif ve nispeten ucuz modeller olarak, fotoraf piyasasnn
hakimi konumundaki refleks makinelere (DSLR) ciddi birer rakip haline gelmifltir.
35 mmlik filmle ayn byklkte (24 x 36 mm) olan alglayclar iin full frame (tam ereve) tanm yaplr ve bu tr alglayclarn odak arpan 1dir. Bundan daha kk boyutlardaki alglayclar iin odak arpan bymektedir. Tabloda deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makinelerinde kullanlan alglayc boyutlar ve odak arpanlar yer almaktadr. Daha byk alglama yzeyine sahip
olan tam ereve modeller, grntnn kflelerinde netsizlik ve flk dalm gibi bir takm sorunlar yaflatsalar da, daha yksek znrlk, daha fazla detay yakalama ve daha az flkta bile alglama konularnda stndrler. Daha kk boyutlu alglayc kullanm ise baflta objektif olmak zere daha kk boyutlu fotoraf makine tasarmna olanak vermektedir.
Alglayc Boyutu
Kullanm Ad
Odak arpan
En-Boy Oran
36 x 24 mm
27 x 18 mm
Full Frame
1.0
2/3
APS-H
1.3
2/3
23.5 x 15.7 mm
APS-C
1.5
2/3
17.3 x 13.0 mm
Micro Four Thirds
2.0
3/4
7.60 x 5.70 mm
1/1.7
4.5
3/4
6.16 x 4.62 mm
1/2.3
5.6
3/4
Fotoraf 3.3
Deiflebilir objektifli
aynasz fotoraf
makinelerinin bir
blmnde baka
bulunmamaktadr.
Ancak bu modellere
opsiyonel olarak
optik (en stte) ya
da elektronik baka
(stte)
taklabilmektedir.
Tablo 3.1
Deiflebilir objektifli
aynasz modellerde
kullanlan alglayc
boyutlar
60
Odak arpan, kullanlan objektifin odak uzunluunun bu deerle arplmas

gerekliliini vurgulayan bir deerdir. rnein odak arpan 1.5 olan bir fotoraf
makinesinde 50 mm odak uzunluunda bir objektif kullanlrsa, bu objektifin bakfl as, 50 mm x 1.5 = 75 mmlik bir objektife denk olacaktr. Alglaycnn boyu ne kadar kkse, odak arpan da o kadar bymektedir ve bu durum objektif tasarmnda baz avantaj ve dezavantajlar da beraberinde getirmektedir.
Odak arpan nedeniyle objektifler, olduklarndan daha dar ayla grmektedirler. Yani tm objektifler daha tele haline gelmekte, genifl ayla gren objektifler bu zelliklerini yitirmektedir. Aslnda objektif ayn grnty arka tarafa iletmekte, ancak alglayc boyutu kk olduu iin bu grntnn tmn deil,
kendi boyutu kadar olan blmn kaydedebilmektedir. Bu durumda, objektif
sanki daha dar ayla gryormufl gibi bir izlenim domaktadr. Uygulamada
gerekten grlen a daralmakta, ancak objektifin alan derinlii ayn kalmaktadr. Yani objektifler tam anlamyla teleye dnflmemekte, alan derinlii ayn
kalarak dar ayla grmektedir. Ksacas, genifl a bakmndan kayplar, tele objektif bakmndansa kazanlar sz konusu olan bir ara format tremifltir ve reticiler, kk boyutlu alglayc kullanan makineler iin zel tasarlanmfl genifl al objektifler gelifltirme yoluna gitmifllerdir. Alglayc boyutunun byk olmas
grnt kalitesi bakmndan daha avantajl olmakla birlikte, daha kk alglayc ve daha iyi optik tasarm birliktelii de iyi sonular vermektedir. Ayrca, bu
tr modeller, klen tasarm, azalan arlk ve dflen fiyatlaryla hakl bir ilgi
oda durumundadrlar.
Fotoraf 3.4
Alglayc boyutu
daha kk olan
sistemlerde tam
ereve iin
retilen objektifler
kullanldnda
objektifin grfl
as daralmakta,
ancak net alan
derinlii ayn
kalmaktadr.
DSLR sisteminin yeterince kk boyutlu makinelere izin vermemesinin temel

nedeni 40 mmlik arka netleme boflluu gerektirmeleridir. Bu durum, nispeten byk apta objektifleri zorunlu klmaktadr. Aynal sistemlerde net grnt daire apnn byklne bal olarak objektif ap da byr, ama bundan daha da nemlisi, tasarmn gerektirdii arka netleme boflluunun miktardr. Objektifin arkasnda
yer alan aynann neden olduu mesafe, retrofocus tasarml objektiflerin de boyutunun bymesine neden olur. Deiflebilir objektifli aynasz sistemlerde aynann
kullanlmamas hem arka netleme boflluunu (ve buna bal olarak gvde kalnl-
61
48 mm
n) azaltmakta, hem de objektiflerin ap ve arlklarnda

nemli azalmalara izin vermektedir. rnein Mikro 4/3
sisteminde objektiflerin bayonet apnn 50 mmden 44
mmye inmesi (yani 6 mm
4/3 Four Thirds
azalmas) objektiflerin boyut
bakmndan gzle grlr lDeiflebilir Objektifli
de lde klmesini saAynal Fotoraf Makinesi
larken; arlk bakmndan neredeyse yar yarya hafifleme
40 mm
salanmfltr. Bu da daha ko20 mm
lay taflnabilir, kk, hafif,
hzl, sessiz ve deifltirilebilir
objektifli bir fotoraf sistemi
anlamna gelmektedir. Bunun
yannda, objektif ile alglayc
Mikro 4/3
arasndaki mesafenin azalmasnn, optik performans arttrDeiflebilir Objektifli
mas gibi daha da nemli bir
Aynasz Fotoraf Makinesi
sonucu daha bulunmaktadr.
Retrofocus tasarml objektiflerde yaflanan keskinlik kafiekil 3.2
yplar simetrik tasarml obDSLR modellerde
jektiflerde yaflanmamaktadr.
kullanlan
DSLR modellerde kullanlan
objektiflerin byk
objektiflerin byk blm
blm
retrofocus (en
retrofocus (n blm gestte)
nifl, arkaya doru klen) tatasarmndayken,
sarmndayken, aynasz moaynasz modellerde
kullanlan
dellerde kullanlan objektifleobjektiflerin byk
rin byk bir blm simetbir blm
rik yapdadrlar. Bylece aysimetrik (stte)
nasz sistemlerde grnt kayapdadrlar.
litesinin artmas da mmkn
olmaktadr.
Deiflebilir objektifli aynasz sistemlerin en byk
avantajnn klen boyutlar
ve azalan arlk olduu kesindir. Bir rnek vermek gerekirse, ayn odak uzunluu
ve diyafram deerine sahip Four Thirds (4/3) DSLR sisteminin objektiflerine gre, Mikro 4/3 objektiflerin yaklaflk olarak yars arlkta retilebilmektedirler.
Uzunluk ve ap olarak yars kadar azalmasalar da, arlk olarak %50ye varan
oranlar sz konusudur. Bu tr sistemlerin gvdeleri de benzer oranlarda klp hafiflediklerinden, DSLR modellere gre ok daha kolay taflnabilmektedir.
fiekil 3.1
Deiflebilir
objektifli
aynasz
sistemlerde
aynann
kullanlmamas
arka netleme
boflluunu ve
buna bal
olarak gvde
kalnln
azaltmaktadr.
Bu durum,
objektifin
performansn
da olumlu
ynde
etkilemektedir.
42 mm
Retrofocus: Arkaya doru

klen tasarmdaki
objektifleri tanmlamak iin
kullanlanr. DSLR
makinelerin kulland
objektiflerin byk bir
blm bu yapdadr.
zellikle genifl al
objektiflerin bu yaplar,
baflta distorsiyon olmak
zere eflitli grnt
sorunlarna yol amaktadr.
Aynasz sistemlerde
kullanlan simetrik tasarml
objektiflerin performans
daha yksektir.
62
Fotoraf 3.5
Ayn boyutta
alglayc kullanan
bir DSLR modeli ile
karfllafltrldnda,
deiflebilir objektifli
aynasz modellerin
boyut avantaj
daha iyi anlafllr.
Boyutlarla birlikte
arlk da ayn
oranda
azalmaktadr.
Deiflebilir objektifli aynasz sistemlerin kullanm bakmndan en ok yadrganan zellikleri, ayna sistemi ortadan kalkt iin gze kadar ulaflan optik bir grntye sahip olmamalardr. Geri Leicann yllardr uygulad telemetre sistemi
ve ek baka sistemi de pek kullanfll deildir, ama kullancnn sisteme uyum salamasyla sorun zlmektedir. Dier markalarn gelifltirdikleri sistemlerde makineler EVF (elektronik bakal) tasarmnda ya da grntnn yalnzca LCD ekrandan izlenebildii modeller fleklindedir. Her iki trde de gvdeler retilmektedir ve
her iki trde de arkadaki LCD ekran eflzamanl grnt verebilmektedir. Ama baz modellerde LCD ekranlar hareketli bir yapya sahip olduklarndan ok farkl
ykseklik ve alardan zgrce fotoraf ekilmesine olanak tanmaktadrlar. Deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makinelerinin tm RAW formatnda kayt yapabilmekte ve SD bellek kart ailesini kullanmaktadrlar.
Aynasz sistemin en olumsuz yan, hareketli nesneleri netleyebilecek kadar hzl bir AF sistemi olan ve aynal sistemlerde kullanlan phase detect AF (faz alglayan otomatik netleme) sistemini kullanamamalardr. Bunun yerine, kk boyutlu
ve EVF modellerde olduu gibi contrast detect AF (kontrast alglayan otomatik
netleme) sistemi kullanlmaktadr. Kontrast alglayan sistem grece daha dflk bir
tepki hzna sahip olmakla birlikte, yaflanan kayp, objektiflerin klen aplar ve
hafifleyen arlklar sayesinde motorlarn grece hzlanmalar ile byk lde
dengelenmektedir. Dnyann en hzl netleyen DSLR modeli ile en hzl netleyen
deiflebilir objektifli aynasz modeli arasnda fark bulunmamaktadr. Aslnda modellerin otomatik netleme hzlar; foto-muhabirleri, spor muhabirleri ya da vahfli yaflam
fotoraflarn ilgilendirebilecek bir zelliktir. Gndelik kullanm asndan deerlendirildiinde, DSLR modellerin ortalama netleme hzlar ile aynasz modellerin ortalama netleme hzlarnn birbirine efldeer olduklar rahatlkla sylenebilir.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
SIRA SZDEaynasz fotoraf makinelerinin DSLR modellere gre avantajlar neDeiflebilir objektifli
lerdir?
D fi N E L M
Mikro 4/3
(Micro Four Thirds) Sistemi
Tafld fotoraf makinesi ve objektiflerinin arlndan yaknmayan bir fotorafO R U Belki ok gen ve dinamik fotoraflar bu konu zerine fazla
var mdr Sacaba?
dflnmemifl olabilir ama daha ileri yafllardaki fotoraflar kullandklar fotoraf
sisteminin arlnn
yar yarya azalmas iin her fleylerini verirler. Benzer flekilde,
DKKAT
makinelerin byklnden ve arlndan yaknan, nispeten kk ellere sahip
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
63
kadn fotoraflar da hafif ve kk sistemlerin en byk destekleyicileridirler.

Mevcut DSLR modellerinin bykl, arl ve pahallndan flikayet eden tm
fotoraflar iin Mikro 4/3 sistemi nemli bir umut fl anlamna gelmektedir.
2008 ylnn Austos aynda, Olympus ve Panasonic firmalar ortak bir aklama
yaparak, hlihazrda retmekte olduklar Four Thirds (yani 4/3) adl sisteme ek
olarak, daha hafif ve kk boyutlarda yeni bir fotoraf sistemini ortak olarak gelifltirdiklerini duyurdular. 2008 ylnn tartflmasz en nemli fotoraf olay olan bu
yeni sistemin zellikleri ve fotoraflara salayaca avantajlar aflada ayrntlaryla yer almaktadr. Ama daha nce, ilk kez Olympus tarafndan 2002 ylnda tantlan Four Thirds (4/3) standardnn ne olduu zerinde durmak gerekir.
4/3 (Four Thirds) Sistemi

4/3 sistemi, makul fiyatl aynal saysal fotoraf makinelerinin (DSLR) ilk rneklerinin piyasaya kmaya bafllad dnemde, dier reticilerden farkl bir yaklaflmla Olympus tarafndan ortaya atlan ve uygulanan bir dflnceydi. Bu sistemin fark fluydu: Mevcut objektiflerle dijital alglayclarn uygun bir ikili oluflturmalar
olanakszdr ve bu nedenle yeni objektif tasarmlarnn yaplmas gereklidir. Dier
firmalarn hepsi bu ifli yavafl yavafl ve tketiciyi rktmeden yapma yolunu seerken, tek bir firmann farkl bir yolu semesi ilgin bir yaklaflmd. Zaman iinde bu
sylemin doruluu daha net ortaya kt ve tam ereve alglayclarn kflelerinde beliren sorunlar (kararma, netsizlik ve renk salmalar) nedeniyle pekok firma APS olarak bilinen boyuta yneldiler. Akas, eldeki optikler iin en uygun
sistem APS-C ad verilen ve tam erevenin yaklaflk yars byklndeki alglayclard. Bu sorunu en baflnda grerek, kk alglayclar retmenin doru olduunu savunan Olympus daha da radikal bir flekilde optiklerin aplarn da byterek, alglayc zerine gelen flnlarn her noktada dik olmasn (bylece grntnn merkezi ile kflesi arasndaki farklarn azalmasn) salad. Sonuta, optik arpan 2 olan (18x13,5 mm) ve boy/en oran da 4/3 olan Four Thirds sistemi ortaya kt. 2006 ylnda Panasonic ve Leica firmalar da bu ak sisteme ye olarak ayn bayonete sahip objektif ve makineler retmeye baflladlar. 2007 ylndan beri
Sigma, Tamron, Cosina (Voigtlander), Samyang gibi bamsz optik reticileri de
bu sistem iin objektif retmektedirler.
fiekil 3.3
1
Tam ereve
Alglayc
Kk Boyutlu
Alglayc
Tam ereve alglayc

kullanan modellerde,
flnlarn kenar ve
kflelere yksek ayla
gelifli yznden bu
blgelerde oluflan
grntlerin
parlaklklar az ve renk
salmalar fazladr.
Bu nedenle pek ok
retici firma, daha
homojen grnt
kaliteleri nedeniyle
daha kk alglayc
boyutlarna (APS-C ve
Four Thirds)
ynelmifllerdir.
64
Mikro 4/3 (Micro Four Thirds) Sistemi

Fotoraf 3.6
Ayna ve prizma
barndrmayan
ama deiflebilir
objektifler
kullanan Mikro
4/3 sistemi kk
ve hafif yapdaki
makinelerden
oluflmaktadr.
Fotoraf 3.7
Mikro 4/3
sisteminde retim
yapan Panasonic
firmas LUMIX ad
altnda G serisi
modelleri
retmektedir.
Fotoraf 3.8
Mikro 4/3
sisteminde retim
yapan Olympus
firmas PEN ad
altnda E-P serisi
modelleri
retmektedir.
Four Thirds sistemi sayesinde nispeten kk boyutlarda DSLR fotoraf

makineleri (rnein Olympus E-410
ve E-420) retilebilmifltir. Ama refleks
sistemde iflin iine ayna girince, makinenin de belli bir derinlii ve arlnn olmas kanlmazdr. Yani, ne yaplrsa yaplsn, makinenin boyu ve
arl belli bir dzeyin altna inemez.
flte, yepyeni bir fotoraf sistemi olan
Mikro 4/3 sistemi, aslnda daha kk boyutlardaki fotoraf makineleri
anlamna gelmektedir. Sistem, refleks
olmayan yapda, yani ayna ve prizma
barndrmayan, ama deifltirilebilir objektif kullanan kk ve hafif yapdaki makinelerden oluflmaktadr. Ksacas, kk boyutlu (kompakt) fotoraf makinelerinden biraz daha iri, ama
alglayc boyutu ok daha byk olan
fotoraf makineleri, kk boyutlu
modellere gre ok daha iyi kalitede
grntler oluflturmaktadrlar. Bir
DSLR kadar kullanfll ve bir kompakt
fotoraf makinesi kadar kk ve hafif olan Mikro 4/3 sistemi fotoraflar
iin olduka cazip bir noktay yakalamfl oldu. Panasonic firmas titreflim
nleme zelliini baz objektiflerin
iine yerlefltirirken, Olympusun tercihi ise bu zellii gvdeye yerlefltirmek fleklindedir. Mikro 4/3 sistemindeki fotoraf makineleri 12 ve 16 milyon piksellik znrlklerde NMOS
(bir tr CMOS) tipi alglayclarla retilmektedirler. Panasonic firmas, LUMIX G serisi ad altnda (G, GF, GH),
Olympus ise PEN serisi ad altnda
(EP, EPL) Mikro 4/3 standartnda retim yapmaktadr.
65
Sistemin zellikleri
Mevcut 4/3 sistemiyle ayn alglayc kullanlmaktadr.
Ayna yoktur (sistem refleks deil),
grnt LCD ya da EVFden izlenebilir.
Optik ile alglayc arasndaki mesafe 20 mm daha ksadr.
Bayonet ap 6 mm daha kktr
(50 mm yerine 44 mm).
Kontrast alglayan otomatik netleme sistemi kullanlmaktadr.
Objektifle gvde arasnda 9 yerine
11 balant noktas bulunmaktadr.
4/3 sistemiyle ayn odak uzunluu ve ayn diyaframa sahip olan
objektifler daha kk ve daha hafiftirler.
Mevcut 4/3 sistem objektifleri
adaptr yardmyla bu sistemde de
kullanlabilmektedir.
Deifltirilebilir objektifli ince ve kk yapda fotoraf makineleridir.
Fotoraftan video ekimine kesintisiz geifl mmkndr.
zetle, karmaflk ayna sistemleri ve
pentaprizma gibi hem ar hem de pahal paralarn kullanlmamas nedeniyle
Mikro 4/3 sistemi, grnt kalitesinden
dn vermeden, hissedilir biimde daha
kk, daha hafif ve en nemlisi daha
ucuz bir fotoraf makinesi sistemidir. Ayrca bu ak bir sistem; yani yalnzca Olympus ve Panasonic ile snrl kalmayacak bir sistemdir. Sistemin grd ilgiye
bal olarak dier reticiler de bu sistem iin, ya da bu sisteme benzer sistemler
iin retim yapmaya bafllamfllardr.
Objektif Uyumluluu: 4/3 sistemine ait objektifler, bir adaptr yardmyla
Mikro 4/3 gvdeler zerinde kullanabilmektedir. Bu gzel bir zellik olmakla birlikte, bu durumun tersi ne yazk ki geerli deildir. Yani Mikro 4/3 objektifleri 4/3
gvdeler zerinde kullanlamamaktadr.
Video fllevi: Bu sistemin hareketli grntler (video) iin de uygun olacan tahmin etmek zor deildir. Ama tm gvdeler video ekim zelliine sahip olarak retilmemektedir. Video ekim zelliine sahip olan modeller HD ve full HD
znrlnde son derece kaliteli videolar ekebilmekte ve pekok DSLR modelden farkl olarak ekim srasnda akc bir hzla otomatik netleme yapabilmektedirler.
Fotoraf 3.9
4/3 sistemi iin
gelifltirilmifl olan ait
objektifler ile eski
OM bayonetli
objektifler, birer
adaptr yardmyla
Mikro 4/3 gvdeler
zerinde
kullanabilmektedir.
Fotoraf 3.10
Full HD
znrlnde
video ekebilen
modeller, DSLR
modellerden farkl
olarak ekim
srasnda akc bir
hzla otomatik
netleme
yapabilmektedirler.
HD/Full HD: ngilizce yksek

tanmlama (high
definition) anlamndaki
ksaltma. Televizyon/video
znrln tanmlamak
iin kullanlan bu deyim,
ksa kenar 720 piksel olan
grnt znrlnn
ifadesidir. Bu deer, ksa
kenar 480 piksel olan
standart VGA
znrlnden daha
yksek, ancak ksa kenar
1080 piksel olan Full HD
znrlnden daha
dflktr. Gnmzde pek
ok fotoraf makinesi Full
HD znrlnde video
ekebilmektedir.
66
ok sayda olumlu zellii bulunan Mikro 4/3 sisteminin belirgin bir olumsuzluu bulunmamaktadr. Mevcut objektif eflitliliinin DSLR modeller kadar fazla olmamas bir eksiklik olarak deerlendirilebilir, ancak bamsz reticilerin de katklaryla ok sayda seenek olduu grlmektedir. Otomatik netleme hzlarnn
ucuz modellerde daha dflk olduu gzlenmekle birlikte, st dzey rnlerin
otomatik netleme hzlar gayet yksektir. Alglayc boyutlarnn kkl, sistemin asl avantajl noktas olmakla birlikte, bu tr alglayclarda ok yksek znrlkler beklemek pek gereki olmayacaktr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
Mikro 4/3 sisteminin

SIRA SZDEkulland alglayc boyutlarn gz nnde bulundurarak bu sistemin hangi fotoraflar iin daha uygun olabileceine karar veriniz. Sz konusu boyutlar
hangi fotoraflar iin rayda, hangi fotoraflar iin olumsuzluk yaratr? Dflnnz.
D fi N E L M
NEX ve NX Sistemleri
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
R U
Panasonic veS OOlympus
firmalarnn nclk ettii deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makinesi dflncesini benimseyen ama tercih ettikleri alglayc boyutlarnn farkl olmas
nedeniyle ayn objektif sistemini kullanamayan baflka retici firDKKAT
malar da bulunmaktadr. Bunlardan Sony ve Samsung, 2010 yl iinde gelifltirdikleri sistemlerle tketiciye farkl zelliklerde aynasz sistemler sunmufllardr. Benzer
SIRA SZDE
flekilde Pentax ve Nikon da 2011 yl sonunda piyasaya bu nitelikte rnler karacaklarn resmi olarak aklamfllardr.
N N
AMALARIMIZ
Sony NEX Sistemi
Fotoraf 3.11
K T A P
NEX sistemi de
aynasz
tasarm
T Enedeniyle
L E V Z Y O NDSLR
modellere gre
daha ince ve
kk gvdelere,
ayrca daha
kk
N T E R Nve
E T hafif
objektiflere
sahiptir.
Dnyann en byk alglayc reticisi, en

byk video kamera reticisi ve en byk
fotoraf makinesi reticilerinden birisi
olan Sony, 2010 ylnn Haziran aynda deTELEVZYON
iflebilir objektifli aynasz sisteme sahip
iki modeli birlikte piyasaya srerek, bu
pazarda var olma kararlln gstermifltir.
Sonynin NEX adn verdii sistem, odak
NTERNET
arpan 1.5 olan 23,5x15,7 mm boyutlarnda (APS-C) bir alglayc kullanmaktadr.
Bu alglayc boyutu Mikro 4/3 sistemine
gre biraz daha byk boyutlara sahip olduu iin znrlk ve grnt kalitesi
anlamnda biraz daha fazla avantaja sahip
olmakla birlikte, byyen alglayc boyutlar yznden biraz daha byk boyutta ve daha ar objektifler kullanmaktadr.
Elbette NEX sistemi de aynasz tasarm nedeniyle DSLR modellere gre daha ince
ve kk gvdelere, ayrca daha kk ve hafif objektiflere sahiptir, ama sistem
boyut olarak Mikro 4/3 sistemi kadar kk boyutlarda deildir.
NEX sisteminin ilk iki yesi olan NEX-3 ve NEX-5 modelleri son derece ince ve
kk gvdelere, tasarm olarak da flk ve dikkat ekici zelliklere sahiptirler. Gvde zerinde ok az sayda dme bulunmas tutufl asndan rahatlk getirmekle
birlikte, herhangi bir deiflkene ulafllmak istendiinde mutlaka menlerin iine
girme zorunluluunu da beraberinde getirmektedir. Yksek kaliteli malzeme kulK T A P
67
lanlarak yaplmfl olan incecik ve

flk gvdenin arka blmn kaplayan yksek znrlkl genifl
ekran hareket edebilen yapsyla
ok ifllevseldir. NEX sistemindeki
gvdeler herhangi bir optik baka
sistemi barndrmadklar iin, LCD
grntnn izlenebilecei tek yer
olan ekrann kalitesinin yksek olmas flaflrtc deildir. NEX sisteminde 16mmlik objektif (odak arpan 1.5 olduu iin 24mm efldeeridir) iin ek olarak optik bir baka
taklabilmektedir.
NEX sistemi, APS-C byklndeki alglaycs ile son derece kaliteli grntler oluflturabilmektedir.
Bunda alglaycya yakn olarak konumlandrlan optik tasarmn da pay bulunmaktadr. Sony, 2011 yl baflnda ilgin bir aklama yaparak
NEX sistemini ak bir platform olarak btn reticilere aacan duyurmufltur ve dileyen her reticiye
sistem ile ilgili teknik bilgileri cretsiz olarak aktaracan bildirmifltir.
Bu geliflmenin hemen ardndan pek
ok optik reticisi firma, NEX sistemi ile uyumlu objektif ve adaptr
reteceini duyurmufltur. Ksa srede yaflanan hzl geliflmeler sonucu,
dnyada 35mmlik sistem iin retilmifl olan tm objektiflerin adaptrler yardmyla NEX sistemi gvdelerde kullanlabilmesi salanmfltr. NEX sistemindeki gvdeler kontrast alglayan otomatik netleme sistemini kullandklar iin DSLR gvdeler iin retilmifl olan objektiflerde otomatik netleme ifllevi kullanlamamaktadr. Dolaysyla eflitli adaptrler yardmyla gvdeye taklabilen objektifler yalnzca el ile netlik yaplarak kullanlabilmektedir.
Sonu olarak NEX sistemi fotoraf makineleri, ince, kk, hafif ve az dme
barndran gvdeleri ile daha ok otomatik modda ekim yapmaya uygun bir yap
anlamna gelmektedir. lk iki modele baklarak, sistemin hedef kitlesinin amatr
fotoraflar olduu sylenebilir. te yandan, meraklsna ok fazla seenek sunan
bir altyapnn varl, gelecek modellerin ciddi amatrler ve profesyonelleri de et-
Fotoraf 3.12
NEX modellerinde
gvdenin arka
blmn
kaplayan yksek
znrlkl
genifl ekran
hareket edebilen
yapsyla ok
ifllevseldir.
Fotoraf 3.13
NEX modellerinde
gvdenin
zerinde bulunan
ok ifllevli yuvaya
flafl, optik baka
ya da stereo
mikrofon gibi
aksesuarlar
taklabilmektedir.
Fotoraf 3.14
Dnyada 35 mmlik
sistemler iin
retilmifl tm
objektifler birer
adaptr yardmyla
NEX modellerinde
kullanlabilmektedir.
68
Fotoraf 3.15
NEX modellerinin
az dme
barndran
gvdeleri
manuel
pozlandrmadan
ziyade otomatik
ya da yar
otomatik
pozlandrma iin
uygundur.
kileyebileceini dflndrmektedir. Sonynin DSLR makineleri iin gelifltirdii alpha bayonetli objektifleri (tpk dier tm
objektiflerde olduu gibi) adaptrler yardmyla NEX sisteminde kullanlabilmekte, hatta baz
objektiflerde otomatik netleme
ifllevi de kullanlabilmektedir.
NEX sistemi baz st dzey
elektronik olanaklar da barndrmaktadr. rnein otomatik
HDR, 2 ya da 3 boyutlu panoramik grntler retebilen sweep panorama ve
elde tutarak alacakaranlk modu gibi zellikleri sayesinde neredeyse her flk koflulunda sradfl grntler retebilen akll fonksiyonlar NEX sistemini dier deiflebilir objektifli aynasz sistemlerden stn klmaktadr. NEX sistemindeki fotoraf
makineleri 14,6 milyon piksellik CMOS tr alglayclarla retilmektedir. Sistemin
video ekim zellikleri de ok geliflmifltir ve hem full HD, hem de HD znrlnde video ekebilen modelleri bulunmaktadr.
Sistemin en byk avantaj nispeten kk bir gvdede, nispeten iyi bir grnt kalitesi sunabilmesidir. Ayrca eflitli adaptrler yardmyla dnyadaki tm objektifleri kullanabilme olana da kmsenmemelidir. Yazlm desteiyle birlikte
uygulanan akll fonksiyonlarn da genifl bir dinamik aralk sunma, kirlilik nleme, 3 boyutlu panoramik grntler oluflturma gibi grnt kalitesini arttran
etkileri de NEX sisteminin artlar arasnda yer almaktadr.
fiekil 3.4
ki ya da boyutlu panoramik grntler oluflturmak iin fotoraf makinesini yatay ya da dfley ynde belli
bir hzda hareket ettirerek bir dizi fotoraf ekmek yeterli olmaktadr. Makinenin kendi yazlm, ekilen
fotoraflar birlefltirerek sonu grnty oluflturmaktadr.
Tm sistemler gibi NEX sisteminin de olumsuz ynleri bulunmaktadr. Pefl pefle ekim hz ok yksek deildir ve bu nedenle aksiyon fotorafl iin pek
uygun deildir. NEX sistemindeki gvdeler her ne kadar rahat tutulabiliyor olsalar
da genel olarak kk ve hafif olduklar iin, nlerine taklan objektiflerin boyutlar bydke dengesiz bir flekilde ne doru arlk artmakta ve tutufl zorlaflmaktadr. Gvdelerde flafl bulunmamakta ancak bir seenek olarak dflk gte kafa
flafllar taklabilmektedir. Ayrca Sonynin kendi rettii objektiflerin says flimdilik
ok azdr. Bu nedenle otomatik netleme zelliinin kullanlabilecei objektif seenekleri ok snrldr.
SIRA SZDE
NEX sisteminin
SIRAstn
SZDEgelen zelliklerini ve fotoraflara ekici gelen ynlerini dflnnz.
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
69
Samsung NX Sistemi
Dnyann en ok dalda retim yapan firmas olarak tannan Samsungun 2000li yllarn bafllarndan beri fotoraf
makinesi retiminde de sz sahibi olma iddias bilinen bir
gerektir. 2004-2008 yllar arasnda Pentax ile yapt ifl birlii sayesinde ok da baflarl olmayan DSLR modeller reten
Samsung, kendi alglaycsn
kendi reten ender firmalardan biridir. Kaliteli mercekleriyle tannan Alman Schneider
firmasyla yapt ifl birlii sonucu ok kaliteli objektifler de
reten Samsung, DSLR modellerine gre daha baflarl olan
deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makinesi sistemini NX
adyla 2010 yl baflndan itibaren retmeye bafllamfltr.
Samsungun NX adn verdii sistem, odak arpan 1.5
olan 23,5x15,7 mm boyutlarnda (APS-C) 14.6 milyon piksellik CMOS bir alglayc kullanmaktadr. Bu alglayc boyutu (tpk NEX sisteminde olduu gibi) Micro Four Thirds
sistemine gre biraz daha byk boyutlara sahip olduu
iin znrlk ve grnt
kalitesi anlamnda biraz daha
fazla stnle sahip olmakla
birlikte, byyen alglayc boyutlar yznden daha byk
boyutta ve daha ar objektifler kullanmaktadr. NX sisteminin ilk rnleri DSLR
grnmne sahip olan NX5, NX10 ve NX11dir. Grnm ve kullanm zellikleriyle DSLRye benzeyen bu modellerde en byk fark optik bir baka yerine elektronik bir bakan yer almasdr. Aynasz sistemlerin en byk avantaj olarak grlen kk olma zelliini taflmayan bu modeller ergonomik olarak rahat bir
tutufl ve nispeten hafif olma zelliklerine sahiptirler. Sistemin son yesi olan NX100
ise tasarm ve malzeme kalitesi olarak daha arpc bir rndr. Dier rnlerin
plastikten yaplmfl gvdeleri yerine ele iyi oturan ve ok flk grnen daha kk
ve hafif yapdaki gvde alminyumdan yaplmfltr. Samsungun AMOLED adn
Fotoraf 3.16
Samsung, NX
adn verdii
sistem ile
fotoraflara
farkl objektif
ve aksesuar
seenekleri
sunmaktadr.
Fotoraf 3.17
NX sisteminin ilk
gvde tasarm
DSLR
grnmne
sahiptir. Gvde
ve objektif
yapsnn
inceliinin
dikkat ektii
sistemde NX5,
NX10 ve NX11
temelde ayn
gvdeyi
kullanmaktadr.
LED: ngilizce flk yayan diyot

(Light Emitting Diode)
anlamnda bir ksaltmadr.
Hzl reaksiyon gsteren, parlak
flk veren ve az enerji tketen
bu teknoloji gnmzde her
trl aydnlatma rnnde
kullanlmaktadr. Otomobil
farndan bina aydnlatmasna,
televizyondan bilgisayar
ekranna, cep telefonundan
fotoraf makinesi ekranna
kadar ok eflitli alanlarda
baflaryla kullanlan bu
teknolojinin bir baflka avantaj
da alflrken snmamasdr.
70
verdii 3 inlik parlak, yksek znrlkl ekranlar LED teknolojisi ile retilMinimalist
diklerinden az enerji tketmekte ve pil
tasarmyla
farkllaflan
mrnn uzamasna neden olmaktadrNX100 ince bir
lar. Sistemin video ekim yetenei bugvdeye sahiptir.
lunmaktadr ve tm rnleri HD znrlnde video ekebilmektedir.
NX sisteminin en byk avantaj modler yapdr. EVF bakalar yksek znrlkldr ve herhangi bir baka barndrmayan NX100 gvdesine ek olaFotoraf 3.19
rak bir elektronik baka taklabilmekteHerhangi bir
dir. Benzer flekilde eflitli flafllar, kobaka ve flafl
num belirlemede kullanlan GPS cihazbarndrmayan
lar, Schneider ortaklyla gelifltirilen
NX100 gvdesine
opsiyonel olarak
kaliteli objektifleri ile NX sistemi her geelektronik baka
en gn genifllemekte olan bir sistemve flafl
dir. Firmann i-function adn verdii,
taklabilmektedir.
objektife entegre edilmifl olan akll yazlm sayesinde ISO, enstantane ve diyafram deerleri hzl bir flekilde deifltirilebilmekte ve eflitli program modlar da ikonografik yaplar sayesinde kolayca seilebilmektedir. Daha ok fotorafa yeni bafllayanlar hedefleyen bu
Fotoraf 3.20
akll sistem, NXin hedef kitlesi konusunda
i-function adl akll fonksiyonu alfltrmak iin objektifin
da bilgi vermektedir.
zerinde yer alan dmeye basmak yeterlidir.
NX sisteminin olumsuz ynleri arasnda pefl pefle ekim hznn dflkl ile otomatik netleme hznn dflkl yer almaktadr. Bu nedenle NX sistemindeki fotoraf makineleri de aksiyon fotorafl iin pek uygun saylmazlar. Pefl pefle ekim hzlar 3 kare/saniye olan modeller daha ok fotorafa
yeni bafllayanlar ve amatrler iin uygundur. ok sayda ifllev barndran menGPS: ngilizce kresel
konumlama sistemi (Global
ler anlafllr yapda olmalarna ramen, sk sk menye girme zorunluluu kullaPositioning System) anlamnda
bir ksaltmadr. Uydularla
ncnn hzn kesmektedir. Ayrca ilk retilen modellerin neredeyse bir DSLR
balant kurarak bulunulan yerin
byklnde olan gvdeleri de sistemin avantajl yannn kullanlamamas ankoordinatlarn belirlemek iin
kullanlan ve mobil cihazlara
lamna gelmektedir.
yerlefltirilen sistemin addr.
Fotoraf 3.18
Yalnzca bu ifl iin kullanlan

aralar olduu gibi cep
telefonlar ve fotoraf makineleri
de bu sistemi kullanarak yer
belirleme yapabilmektedir. Baz
fotoraf makinelerinde dahili
olarak bazlarnda ise opsiyonel
bir modl olarak GPS
kullanlmakta, bylece fotorafn
tam olarak nerede ekildiine ait
bilgiler fotorafn EXIF bilgilerine
kaydedilmektedir.
Telemetreli Modeller
Bu bafllk altnda deiflebilir objektifli aynasz ama ayr optik baka sistemine sahip modeller konu edinilmifltir ve bu tanma uyan tek retimi Leica firmas yapmaktadr. Fotoraf dnyasnn efsane markas Leica, 1925 ylnda tasarlanmfl olan ve
1954e kadar zerinde kk deifliklikler yapt, o tarihten beri de hi deifltirmedii M tasarmyla gerekten ilgin bir makine reticisidir. Telemetre ya da ran-
71
gefinder olarak bilinen ayr

optik baka sistemini kullanan Leica, kalitesi ve dayankll kantlanmfl M sistemini terk etmeyi hi dflnmemektedir. ok eski bir sistem olan telemetre, en basit
tanmyla uzaklk lmeye
(netlik yapmaya) yarayan optik bir dzenektir. Objektifin
iinden geen grnty kullanmak yerine, ayr optik bir
baka sistemi anlamna gelen bu dzenek retim maliyetinin dflk olmas nedeniyle 1920lerden 1980lere kadar fotoraf makinelerinde yaygn olarak kullanlmfltr.
Neden olduu paralaks hatas nedeniyle zellikle yakn mesafadeki konularda
ciddi ereveleme hatalar yaratabilen ve refleks fotoraf makinelerinin yaygnlaflmasyla byk lde terk edilen bu sistemi, deiflebilir objektifli fotoraf makinelerinde Leica firmas kullanmaya devam etmektedir.
Telemetre sistemi gvdenin bir kflesinde bulunan bir camdan giren fln iki
ayr prizmadan (ya da aynadan) yanstlarak yeniden ayn dzlem zerinde buluflturulmas ilkesine dayanr. Netleme halkas ile iliflkilendirilen dzenek, kullancnn bu halkay saa ve sola evirmesiyle iki grnty birbirine yaknlafltrr ya da
uzaklafltrr. ki grnt st ste akfltnda netlik salanmfl olur ve fotoraf ekilebilir. Bu iflleme yardmc olmak adna, prizma ya da aynalardan biri kolay fark
edilmeyi salayan renkli bir filtre ile donatlmfltr. Yalnzca gzn seiciliine dayal bir netleme sistemi olan telemetre, otomatik netleme sistemlerine uyarlanamamaktadr ve daha da kts zoom yapabilme yetenei bulunmamaktadr. Bu
nedenle Leicann M serisi fotoraf sisteminde zoom objektifleri bulunmamaktadr. Leica, odak uzaklklar 16mm ile 135mm arasnda deiflen snrl sayda sabit
odak uzunluuna sahip objektif retmektedir ama bunlardan 16 ile 90mm arasnda
olanlar dijital fotoraf makinelerinde kullanlabilmektedir. Baka sisteminin bakfl
asnn sabit olmas, deiflen objektiflerin bakfl asna uyum salama konusunda sorun yaratmaktadr. Bu
sorunu aflabilmek iin olduka genifl ayla gren sabit bir baka sistemi yelenmifl ve daha dar al objektifler iin bakata farkl bytme oranlar ve taklan ob-
Fotoraf 3.21
Olduka eski bir
sistem olan
telemetre, iki farkl
mercekten gelen
grntnn
akfltrlmas
ilkesine dayanr.
Paralaks hatas: Objektiften

bamsz gren ayr baka
sisteminin neden olduu bir
ereveleme hatasdr. Ayr
baka sisteminde, kullancnn
gzne ulaflan grnt,
objektifin iinden geen
grnt deil, ayr bir
mercekten (pencereden) gelen
grntdr. Objektife ok yakn
olarak yerlefltirilmifl olmasna
karfln baka ile objektif
arasnda her zaman bir grfl
farkll vardr. Bu grfl
farkll, ekmek istediimiz
grntnn tam olarak film
zerine dflmemesi fleklinde
ortaya kar. Etkisi yakn
ekimlerde daha ok ortaya
kan bu olumsuzlua
paralaks hatas denir.
Paralaks hatasnn en belirgin
olduu konular kesik kafalar
ve kesik omuzlardr.
fiekil 3.5
Telemetre
sisteminin temel
sorunu,
fotorafnn tam
olarak ekecei
alan
grememesidir
(paralaks hatas).
Uzaktaki konularn
ekiminde sorun
yaratmayan sistem,
konuya 1 metreden
daha fazla
yaknlafltka sorun
yaratmaya bafllar.
72
Fotoraf 3.22
Leica M
sisteminin optik
bakac, her ne
kadar trnn
en iyisi olsa da
zellikle gzlk
kullananlar
iin zor bir
netleme
sistemidir.
Fotoraf 3.23
M sisteminde canl
izleme zellii
bulunmamaktadr.
Fotoraf 3.24
Dfl grnfl
itibariyle M8.2
siyah bir Leica
logosuna sahip
olmasyla
M8den ayrt
edilebilmektedir.
jektifin bakfl asna gre deiflen

renkli ereve izgileri kullanlmfltr.
28 mmden daha genifl objektiflerde,
mevcut baka sistemi dar geldii iin,
makinenin zerindeki flafl kzana
ek olarak taklabilen optik bakalar
kullanlmaktadr.
Olduka karmaflk yapdaki baka
sistemini kullanabilmek kesinlikle
alflkanlk gerektirmektedir. Btnyle elle kontrol edilen ve paralaks hatasn btnyle ortadan kaldramasa
da bir lde azaltan bu akll baka
sistemi, berrak grntsyle az flkl
ortamlarda kullancsna byk bir
kolaylk salamaktadr. Leica rnleri btnyle elde retilen yaplar nedeniyle stn kaliteli rnlerdir. Snrl sayda retim ve yksek fiyat politikas, kalitenin garantisi olarak alglanmaktadr. Kullancsna fazla bir
lks sunmayan Leica M sisteminin en
saygdeer zellii netleme sisteminin hassasiyeti ve sistemin salam yapsdr. Leica M sistemi gvdeleri video ekim zelliine sahip deillerdir. 2.5 inlik LCD ekran kullanan modellerin canl izleme (Live View) zellikleri de bulunmamaktadr.
Leicann M sisteminde iki farkl modeli bulunmaktadr. Bunlardan biri 1.3x
odak arpanl 18 x 27 mm boyutlarnda 10 milyon piksellik bir CCD alglayc kullanan M8 modelidir. Film kullanan modellerden saysal sisteme geiflin ilk rn olan M8, tasarm aflamasnda dflnlmemifl olan kzltesi
filtre barndrmamas nedeniyle siyah
yerine patlcan moru renk oluflturmak
gibi tarihi bir skandala neden olmasyla gerek bir efsanedir. Sz konusu sorun fark edilince M8 sahipleri objektiflerinin nne kzltesi filtreler takarak sorunu
aflmaya alflmfl, ancak sorun bu flekilde zlemeyince ksa sre iinde M8.2 adl sorunsuz bir rn gelifltirilmifltir.
73
M serisinin son yesi olan M9 tam

ereve (24 x 36 mm) boyutlarnda
18 milyon piksellik bir CCD kullanmaktadr. Gerekten keskin ve sorunsuz grnt kalitesiyle M9 kaliteli bir
fotoraf makinesidir. Tam ereve alglayc kullanan DSLR fotoraf makinelerinin yaflatt kfle kararmas/flulaflmas/renk salmas sorununu yaflatmamak adna alglaycs ilgin bir
tasarma sahiptir. Alglaycnn kenar
ve kflelerinde yer alan hcreler merkeze doru a yapacak flekilde yerlefltirildiklerinden, bu hcreler stlerine dflen fl tam olarak alglamakta, bylece
kfle ve kenarlarda yaflanan grnt kayplar en aza inmektedir.
Fotoraf 3.25
Tam erece
alglaycya sahip
olan M9 pahal
ama kaliteli bir
fotoraf
makinesidir.
fiekil 3.6
Leica M9un kulland
alglayc zel bir
retim olup,
alglaycnn kenar ve
kflelerinde yer alan
hcrelerin yzeyindeki
mercekler merkeze
doru kayacak flekilde
yerlefltirildiklerinden,
bu hcreler stlerine
eimle dflen fl tam
olarak alglamaktadr.
Leica M serisi fotoraf makineleri eski bir sistemin gnmze uyarlanmfl modelleri olarak fotoraf tarihinde zel yeri olan rnlerdir. Bu sistemin rnleri profesyonellere ve ciddi amatrlere ynelik olarak hazrlanmfltr. El yapm olmalar,
ok yksek fiyatlar ve kullanm zorluklar nedeniyle de yeni bafllayanlara uygun
rnler deillerdir. Sistemin avantajlar, hassas olarak ayarlanabilen keskin objektifler ile sessiz alflan salam bir gvdeden ibarettir. M sisteminin kullancsna
sunduklar az ve zdr: Yannda bulundurmaktan gurur duyaca deerli bir malzeme ve fotoraf ekim zevki. Dolaysyla akla deil, kalbe hitap eden bir sistem
olduunu sylemek yanlfl olmaz.
Mantkl bir dflnce sisteminde M sisteminin olumsuz ynlerinin daha fazla olduu grlecektir. Gvdenin yaps hi de ergonomik deildir; kavranmas zor olan bir
gvdedir. Piyasadaki en kt fiyat/performans oranna sahip olan fotoraf sistemidir. rnein M9un fiyatnn yarsna satld halde ondan daha nitelikli grntler
reten fotoraf makineleri bulunmaktadr. Benzer flekilde, drtte bir fiyatna satld
halde ayn kalitede grntler reten, bu arada ok daha hzl alflabilen, otomatik
modlar bulunan otomatik netlemeli sistemler vardr. Ayrca btn bu rnlerin pilleri daha uzun dayanmaktadr, video ekebilmektedirler ve ok daha kaliteli ekranlardan canl izleme yapabilmektedirler. Daha da nemlisi, ok kaliteli zoom objektifler
kullanabilmektedirler.
74
Her fleye ramen Leicann M sistemi, fotoraf tarihindeki en nemli fotoraflar eken fotoraflarla zdeflleflen bir efsane haline gelmifltir. Zamann ypratamad tasarm, ne kadar
elefltirilirse elefltirilsin tkr tkr alflmaya devam etmektedir. yle grnyor ki, merakllar ilgi gstermeye
devam ettike Leica M efsanesi yaflamaya ve krmz noktal amblem de
prestij sembol olmaya devam edecektir.
Fotoraf 3.26
Zamana
meydan okuyan
tasarm ve
kaliteli ifliliiyle
Leica M serisi
kaliteli
fotoraflar
ekmeye devam
etmektedir.
SIRA SZDE
D fi N E L M
Telemetre sisteminin
SIRA SZDEolumlu ve olumsuz zelliklerini sralayarak gnmzn hzl yaflam
koflullarnda bu sistemin kullanfllln sorgulaynz. LEICAnn M serisini dier deiflebilir aynasz sistemlerle karfllafltrnz.
D fi N E L M
Alglaycsyla Birlikte Deiflen Objektif Sistemi

S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
S O R Uincelenebilecek tek bir rn bulunmaktadr: Ricoh GXR. Sra dBu bafllk altnda
fl ve butik rnleriyle tannan Japon firmas Ricoh, 2009 yl sonbaharnda tm fotoraf dnyasn
hayrete dflren GXR sistemini tantmfltr. Sistemin flaflrtc zelDKKAT
lii, objektifle birlikte alglaycnn da deiflmesidir. Aslnda son derece gvenilir ve
hzl bir flekilde deiflebilen sistemin paralar, fotoraf dnyasnn alflk olmad
SIRA SZDE
baz zellikleri bnyesinde barndrd iin ilgintir.
Kk boyutlarda fotoraf makinesi kullanflllna sahip olan GXR
AMALARIMIZ
sistemi bir gvde ve bu gvdeye taklabilen objektif modlnden oluK T A P
flur. Sz konusu objektif modl yalnzca objektifi deil, diyafram, rtcy, alglaycy, Analog/Dijital eTELEVZYON
viriciyi, RAW dosya ifllemcisini, otomatik netleme motorunu, grnt sabitleyicisini ve geici bellei de barndran derli toplu yapda bir birimNTERNET
dir. Bu birim srgl bir sistemle gvdeye kolayca taklmaktadr. Gvdede ise kontrol dmeleri, izleme ekran, JPEG ifllemcisi, JPEG ve RAW
dosya yaratcs, canl izleme ifllemcisi, tm ara birim balant yuvalar,
flafl ve ses balant noktalar, pil, i
bellek ve SD bellek kart yuvas gibi
birimler bulunur. stee bal bir donanm olan elektronik baka da yine
gvde zerine taklmaktadr. Malzeme kalitesi st dzeyde olan GXR sis-
N N
Fotoraf 3.27
AMALARIMIZ
Ricohun GXR
sistemi, kompakt
Kboyutlarda
T A P bir
gvde ile objektif
modllerinden
oluflmaktadr.
TELEVZYON
NTERNET
Fotoraf 3.28
GXR sisteminin
objektif modlleri
ayn zamanda
alglaycy da
barndrmaktadr.
eri toz girme
flans olmad
iin alglayc yer
zaman temiz
kalmaktadr.
75
Fotoraf 3.29
teminin grnt kalitesi kullanlan
objektif modlne gre deiflmekGXR sisteminde
kk boyutlu
tedir. Odak uzakl sabit objektif
gvde az sayda
kullanan modller APS-C boyutunbilefleni
da alglayclar kullanrken, zoom
barndrmaktadr.
objektifler daha kk boyutlu
(1/1.7 in ya da 1/2.3 in) alglayclara sahiptir. Elbette zoom objektiflerin ok elemanl yaplar ve kk
alglayc boyutlar bir araya geldiinde grnt kalitesi kk
boyutlu fotoraf makinesi kategoFotoraf 3.30
risine inmekte, sabit odakl objektifGvde zerine
lerin performans ile APS-C formaelektronik bir baka
tndaki alglayclarn byk boyutu
yerlefltirilebilmektedir.
bir araya geldiinde ise grnt kalitesi DSLR modellerle kyaslanmaktadr. Baz modllerde CMOS, bazlarnda ise CCD alglayc kullanlmaktadr.
GXR sisteminin hitap ettii kullanc kesimi, fotoraf bilgisi ve alm
gc yksek ciddi fotoraf amatrleridir. Yani GXR sistemi ok yaygn
olarak kullanlacak bir sistem deil,
daha ok butik olarak adlandrlabilecek bir sistemdir. Az sayda seFotoraf 3.31
kin fotorafnn kullanm hedefKolay kullanlan
lenmektedir. Kitap baskya girdii
ve salam
yapdaki
srada sistemin 4 farkl objektif mosistemin tek
dl bulunmaktayd ve bunlarn 35
sorunu objektif
mmdeki efldeer odak uzaklklar
saysnn snrl
olufludur.
24mm ile 300mm arasnda deiflmekteydi. Snrl sayda objektif seenei, GXR sisteminin yaygnlaflmasnn nndeki en nemli engel
durumundadr. Bu durumun farknda olan Ricohun Leicann meflhur
M bayonet sistemine sahip bir modl gereklefltirme ynndeki alflmalar, Leica kullanclarn potansiyel GXR kullancs konumuna getirmektedir. Bu da firmann kendisi iin kulland Japon
Leicas nitelendirmesini hakl kartrken, bir yandan da aynasz sistemlerin en
kaliteli optikleri olarak tannan Leica objektifler iin yeni bir platform anlamna
gelmektedir.
GXR sisteminin en byk avantaj, kk boyutlardr. zellikle gvdenin boyutu kompakt fotoraf makineleri kadardr. Objektif modllerinin boyutlar da yine olduka kktr ve fotoraf kk bir anta iinde tm sistemi taflyabilebi-
76
Fotoraf 3.32
stendiinde
DSLR kalitesinde,
istendiinde
kompakt fotoraf
makinesi
kolayl ve
hafiflii
GXRn deiflken
yaps her amaca
hizmet edebilir.
SIRA SZDE
D fi N E L M
lecei gibi, dilerse 28-300 mm efldeeri tek bir objektifle tm sistemi boynunda btn gn taflyabilmektedir (28-300 mm ve
gvde birlikte yalnzca 360 gr
arlndadr). Sistemin bir baflka nemli avantaj, alglaycnn
yzeyine toz yapflma olana olmamasdr. Deifltirilebilir objektifli tm sistemlerde gvde iine
giren tozlarn alglaycya yapflarak grntleri bozduu bilinen
bir gerektir. Oysa Ricohun GXR
sisteminde alglayc objektif modlnn iinde kapal bir ortamda bulunduundan yzeyine toz yapflma derdi
yoktur; alglayc her zaman temiz kalr. Ayrca, dier deiflebilir objektifli aynasz
sistemlerin ortak avantaj olan objektiflerin daha yakna netleyebilme zellii GXR
sisteminde zirveye ulaflr ve ou objektifte 1 cmye dek yakna netleyebilme olana bulunur. Bir baflka olumlu zellik ise objektif ile alglaycnn tam uyumudur.
Her objektif, hemen arkasnda yer alan alglaycnn zelliklerine gre tasarland
iin dier sistemlerde sk sk yaflanan keskinlik kayb ya da renk salmalar gibi olumsuz etkiler bu sistemde minimum dzeydedir.
GXR sisteminin olumsuz ynleri ok azdr. lk akla gelen olumsuzluk her bir
objektif modlnn fiyatnn benzer sistemlere gre biraz daha yksek olmasdr.
Her modln yalnzca objektifi deil, diyafram, rtcy, alglaycy, Analog/Dijital eviriciyi, RAW dosya ifllemcisini, otomatik netleme motorunu, grnt sabitleyicisini ve geici bellei de barndrd dflnldnde aslnda bu durum doal karfllanabilir. Ayrca her modln kendi ypranma paylar dflnldnde,
tm sistemin mrnn ok daha uzun olaca gereinden hareketle bunun bir
olumsuzluk olmad da dflnlebilir. Ama sistemin fiyatnn benzer sistemlerden
biraz daha fazla olduu bir gerektir. Bir dier olumsuzluk ise sistemin flimdilik snrl sayda objektif modlne sahip olmasdr. Yani her durum iin uygun objektif henz bulunmamaktadr. Objektif saysnn artmas iin biraz daha zamana ihtiya bulunmaktadr.
SIRA
SZDE deiflen objektif sisteminin avantajlar nelerdir? Fiyatlarn daha
Alglaycsyla
birlikte
aflaya ekilmesi durumunda hangi fotoraflar bu sistemin avantajlarndan daha fazla
yararlanabilir?
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
77
zet
N
A M A
Deiflebilir objektifli aynasz saysal fotoraf makinelerini tanyarak ayrt edici zelliklerini aklayabilmek.
Baflta objektiflerinin deifltirilebilme zellikleri
olmak zere tm kullanm zellikleri nedeniyle
DSLR fotoraf makinelerine benzeyen, ancak baka ve netleme sistemlerinin farklar nedeniyle
ayr bir snf oluflturan deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makineleri fotorafa ciddi olarak
ilgi duyan amatrler ile ar yk taflmak istemeyen profesyonel fotoraflara hitap eden modellerdir. Deiflebilir objektifler ile alglayc arasndaki herhangi bir ayna sistemi bulunmadndan grece ince, ve herhangi bir prizmaya sahip
olmadklarndan hafif gvdelere sahip olan fotoraf makineleri, DSLR modellere gre daha kk ve hafif olmalarnn tesinde daha da ucuzdurlar. Bu tr makinelerin, sabit objektifli makinelere gre en byk avantajlar modler bir yapya sahip olmalar ve daha byk yzeyli alglayclar kullanmalardr.
Her konu iin uygun bir objektif kullanmna olanak vermeleri, her trl ayar mekanizmasna sahip
olmalar, video ekim olanaklar, yksek grnt
kaliteleri ile nispeten kk ve hafif yaplar, bu
tr fotoraf makinelerini kk boyutlu modeller
ile refleks modeller arasnda ideal bir konuma yerlefltirmektedir. Klasik bir baka sistemine sahip olmamalar baz kullanclar tarafndan yadrgansa
da, deiflebilir objektiflerinin kk boyutlu ve kaliteli yaplar sayesinde olduka baflarl grntler
reten bu makineler, kolay taflnabilir, hafif ve nispeten ucuz modeller olarak, fotoraf piyasasnn
hakimi konumundaki refleks makinelere (DSLR)
ciddi birer rakip haline gelmifllerdir. Deiflebilir
objektifli aynasz sistemlerde aynann kullanlmamas hem arka netleme boflluunu (ve buna bal
olarak gvde kalnln) azaltmakta, hem de objektiflerin ap ve arlklarnda nemli azalmalara
izin vermektedir. Farkl bir mantkta alflan otomatik netleme sistemi biraz daha yavafl olmakla
birlikte, sistemin hafifleyen objektifleri sayesinde,
bu durum pratikte bir fark yaratmamaktadr.
N
A M A
Kullanm amacna en uygun deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makine modelini seebilmek.
Gvdede hareketli bir ayna sisteminin bulunmayfl, deiflebilir objektifli aynasz saysal fotoraf
makinesinin daha sessiz ve daha sarsntsz alflmasn salamaktadr, nk DSLR modellerde
ekim srasnda aynann yaratt ses ve sarsnt
aynasz sistemlerde yaflanmamaktadr. Sessiz ortamlarda ekim yapmak isteyenler iin bu nemli bir avantaj olmakla birlikte, her modelin farkl
ses dzeylerine sahip olduu unutulmamaldr.
Hafiflik ve kklk avantajn en iyi yanstan
modeller mikro 4/3 (Micro Four Thirds) sistemi
ile GXR sistemidir. te yandan daha byk alglaycya sahip olan NEX ve NX sistemleri dflk
flk koflullarnda daha temiz grntler oluflturabilmektedir. flin iine prestij gesi girdiinde Leicann M sistemi eflsizdir.
78
N
AM A
Fotoraf makinesi almak isteyenlere makine seimi konusunda tavsiyeler verebilmek.

Yeni bir fotoraf makinesi almak isteyenlerin ncelikle amalarn ve btelerini renmek yerinde olur. Neredeyse kk boyutlu bir fotoraf
makinesi kolaylnda deiflebilir objektifli aynasz bir fotoraf makinesi isteyenlere mikro 4/3
sisteminin girifl dzeyi modelleri (Olympusun
EPL serisi ile Panasonicin GF serisi) ile Ricohun
GXR sistemi nerilebilir. Benzer flekilde NEX sisteminin NEX-3 ve NEX-C3 modelleri de kk
gvdelere de sahiptir, ancak objektiflerinin daha
byk olduklar unutulmamaldr. Tasarma
nem veren kullanclar iin NX100 ve NEX serisi modeller cazip gelebilir. Baz kullanclar iin
video fonksiyonu da nemli olabilir. Bu durumda full HD znrlnde video ekebilen bir
model nerilmelidir. Kaliteye nem veren ve bteyi sorun olarak grmeyen bir fotoraf iin
Leica M sistemi uygun bir seim olabilir. Objektif deifltirirken ieri giren tozlardan flikayet eden
bir kullanc iin ise Ricohun GXR sistemi ok
uygun bir seenek olarak nerilebilir.
N
AM A
Saysal fotoraf makinelerinin geliflimini izleyerek gelecekteki olas geliflmeler konusunda tartflabilmek.
Saysal fotoraf makineleri, teknolojinin ve modann geliflimine paralel olarak srekli yenilenmektedir. Teknolojinin tm olanaklarnn kullanld yeni bir snf olan deiflebilir objektifli aynasz saysal fotoraf makineleri, fotoraf sektrnn parlayan yldzdr. eflitli avantajlar ve
uygun fiyatlar ile gnmzn hakl ilgi oda
olan bu snftaki rnlerin yakn gelecekteki durumlar iin kesin bir fley sylemek gtr. Byk reticilerin bu snfa gsterecei ilgiye bal
olarak bu snf ok daha byk bir geliflme gsterebilir. te yandan, yeni sistemlerin en byk
olumsuz yn, objektif saysnn snrl sayda olmasdr. Yine de, bamsz reticilerin bu snfa
ilgi gstermesi ve eflitli adaptr ve konvertrler
yardmyla farkl alternatiflerin gndeme gelmesi, deiflebilir objektifli aynasz saysal fotoraf
makinelerini srekli gndemin n sralarnda tutacaktr. Ta ki, yeni bir sistem devreye girinceye
kadar...
Melih Zafer ARICAN
79
Kendimizi Snayalm
1. Afladaki zelliklerden hangileri deiflebilir objektifli aynasz sistemlerin avantajlarndan biri deildir?
a. Hafiflik
b. Kklk
c. Uygun fiyat
d. Optik baka sistemi
e. Deiflebilir objektifler
6. NEX sisteminin en nemli avantaj hangisidir?

a. Dnyada 35mmlik sistem iin retilmifl olan tm
objektifleri kullanabilmesi
b. Tasarm
c. Kkl
d. Hafiflii
e. Netleme hz
2. Deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makinelerinde

otomatik netleme iin kullanlan kontrast alglayan netleme sisteminin hangi zellii bir handikap olarak grlebilir?
a. Kk apl objektifler
b. Hafif yap
c. Tasarm
d. Genifl aralkl zoom objektifler
e. Reaksiyon hz
7. Samsungun NX sisteminde kullanlan AMOLED ekranlarn en nemli avantaj nedir?

a. Yksek znrlk
b. Yansma yapmamas
c. Tasarm
d. Dayankllk
e. Dflk enerji tketimi
3. Mikro 4/3 (Micro Four Thirds) sisteminin DSLR olan

4/3 (Four Thirds) sistemiyle ortak olarak kulland ge
hangisidir?
a. Gvde
b. Baka
c. Alglayc
d. Hareketli ekran
e. Flafl
4. Refleks bir sistem olan 4/3 Four Thirds ile kyaslandnda, aynasz bir sistem olan mikro 4/3 (Micro Four
Thirds) iin yorumlardan hangisi dorudur?
a. Ayn grnty olufltururlar
b. Ayn odak uzunluu ve ayn diyaframa sahip
olan objektifler daha kk ve daha hafiftirler
c. Daha kt bir tasarma sahiptirler
d. Yakna netleme yetenekleri daha azdr
e. Optik baka sistemi kullanrlar
5. Sony NEX sistemi hangi byklkte alglayclar kullanmaktadr?
a. Tam ereve
b. APS-C
c. 17.3 x 13 mm
d. 1/1.7 in
e. 1/2.3 in
8. Leica M serisi modellerde hangi netleme sistemi kullanlmaktadr?

a. Kontrast alglayan otomatik netleme
b. Faz alglayan otomatik netleme
c. Sabit netleme
d. Elle netleme
e. Renge duyarl otomatik netleme
9. Afladakilerden hangisi Leica M sistemini tanmlayan zelliklerden deildir?
a. Kaliteli el iflilii
b. Keskin objektifler
c. Hassas netleme
d. Dayankl gvde
e. En iyi fiyat/performans oran
10. Tm deiflebilir objektif sistemleri iinde Ricoh
GXRn en avantajl zellii hangisidir?
a. Elektronik baka
b. Yksek znrlkl ekran
c. Toza karfl korunma
d. Ergonomik tasarm
e. Dflk pil tketimi
80
1. d
Sra Sizde 1
Deiflebilir objektifli aynasz fotoraf makinelerinin
DSLR modellere gre stnlklerini flu flekilde aklayabiliriz. Objektifin alglaycya daha yakn konumlanmasyla daha yakna netleyebilme yetenei, simetrik
tasarml objektifler sayesinde ykselen optik performans, daha ince ve daha hafif gvdeler, daha kk
apta ve daha hafif objektifler, retim giderlerinin azalmasyla daha ucuz fiyat, fotoraftan videoya kesintisiz
geifl olana.
2. e
3. c
4. b
5. b
6. a
7. e
8. d
9. e
10. c
Yantnz yanlfl ise Saysal Deiflebilir Objektifli Aynasz Fotoraf Makineleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Deiflebilir Objektifli Aynasz Fotoraf Makineleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Micro Four Thirds Sistemi
konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Micro Four Thirds Sistemi
Yantnz yanlfl ise NEX Sistemi konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise NEX Sistemi konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise NX Sistemi konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Telemetreli Modeller konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Telemetreli Modeller konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Alglaycsyla Birlikte Deiflen Objektif Sistemi konusunu yeniden gzden geiriniz.
Sra Sizde 2
Klen alglayc boyutlar, hem gvde hem de objektiflerin klmesine ve hafiflemesine yol aarak fotorafnn ykn hafifletir. Ayrca, belli bir oranda kullanm kolayl da salar. Ayn boyutta alglayc kullanan
iki fotoraf makinesinden aynasz yapda olan, aynal
modele gre yar yarya hafif objektifler sunarken, objektiflerin grnt performansnda da bir miktar artfl
grlr. Dolaysyla, ar yk taflmak istemeyen her fotoraf iin aynasz sistemler daha uygundur. Bu durumda tm amatr fotoraflar, doa fotoraf ekenler ve fazla dikkat ekmeden fotoraf ekmek isteyenler (fotorportaj, belgesel fotoraf) iin uygun bir sistem olduu grlr. Kk alglayc boyutu yksek
znrle izin vermeyecei ve/veya yksek ISO deerlerinde grnt kirliliine (noise) neden olaca iin,
byk boyutta bask gereken dier uygulamalar iin
(tantm fotorafl) uygun deildir.
Sra Sizde 3
NEX sisteminin nispeten byk bir alglayc kullanmas ve dnyadaki tm 35mmlik sistemler iin retilmifl
objektifleri birer adaptr yardmyla kullanabilmesi en
stn iki zelliidir. Byk alglayc boyutu sayesinde
daha yksek znrlk ya da az flkl ortamlarda
daha temiz grnt avantajlar elde edilebilir. Fotorafnn, markas ne olursa olsun, elindeki iyi objektifleri kullanabilmesi de maliyet, kullanflllk ve alflkanlklarn korunmasna adna olumlu bir zelliktir. Daha
kk bir avantaj gibi grnen elde tutarak alacakaranlk modu zellii ise, az flkl ortamlarda tripod kullanma zorunluluunu ortadan kaldrd iin fotorafnn ykn iyice hafifleten bir baflka olumlu zelliktir.
81
Sra Sizde 4
Telemetre sistemi kullanan makineler zoom yapma
zelliinden yoksundurlar, paralaks hatasna neden olarak erevelemede sorunlara yol aabilirler. te yandan grnt ok aydnlk ve berrak olduu iin az flkl ortamlarda netlik yapmak hi de zor deildir. Ayrca
belli bir alflkanlk kazanldktan sonra, objektifin bakfl
as tahmin edilerek, gz bakaca gtrmeden bile fotoraf ekmek olanakl hale gelmektedir. Bu alflkanlk
gelifltirilerek fark ettirmeden fotoraf ekmek mmkn olmaktadr. Yine de gnmzn hzl yaflam koflullarnda otomatik netleme sistemlerinin yararlar ok daha fazladr ve telemetre sistemiyle netlik yapmaya alflmak kolay ve hzl bir ifllem olmadndan sistem fazla
kullanfll deildir. Leicann M sistemi, ok eski bir tasarmn saysal sisteme uyarlanmfl halidir ve baflta ergonomi ve hz olmak zere belli eksiklikleri olan bir sistemdir. Ancak, kaln olmayan bir gvde iinde tam
ereve alglayc kullanma avantaj, optik tasarmn
avantajyla birleflince taflnabilir boyutlar ve kaliteli
grntler gibi iki nemli avantaj elde edilmifl oluyor.
Her ne kadar hzl olmasa da hassas alflan netleme sistemi, kaliteli malzeme, kaliteli iflilik, salamlk ve prestij ise dier olumlu ynler olarak dikkat ekmektedir.
Sra Sizde 5
Alglaycsyla birlikte deiflen objektif sisteminin ok
sayda avantaj bulunmaktadr. Her zaman objektifle
en uyumlu alglaycy kullanmak, grnt kalitesi bakmndan en nemli avantaj gibi grnmektedir. Ayrca
fotoraf makinesinin iine toz girmemesi, ok hzl objektif deiflimi, ok yakna netleyebilme, amaca uygun
alglayc boyutu seimi gibi avantajlar da sz konusudur. Dier deiflebilir objektifli aynasz sistemlere gre
daha yksek olan fiyatn aflaya ekilmesi durumunda
sistem tm amatr fotoraflar iin ok cazip hale gelecektir. Ayrca, fotorportaj/belgesel fotoraf tarznda
alflan fotoraflar iin de ok uygun bir sistemdir.
Hatta sistem dier sistemlerden daha hzl olduu iin
basn fotoraflar tarafndan da kullanlabilir. Ayrca,
tm objektiflerin yakna netleme yetenekleri yznden
makro/yakn plan fotoraflar iin de uygun bir sistem olduu grlmektedir.
http://www.dpreview.com
http://www.imaging-resource.com
http://www.letsgodigital.org
http://www.four-thirds.org/en
http://en.leica-camera.com
http://www.ricoh.com/
Busch, D. D. (2005). Mastering Digital SLR Photography.
Boston: Thomson Course Technology PTR.
kizler, E. (2007). Filmden Dijitale Fotoraf. stanbul:
SAY Yaynlar.
Langford, M., Bilissi, E. (2008). Langfords Advanced
Photography, 7th Edition, London: Focal Press.
Amalarmz
N
N
N
N

Byk ve orta format makinelerin saysal teknoloji ile balantsn aklayabilecek,
Byk format makinelerin trleri ve yaplarn tanmlayabilecek,
Byk format fotoraf makinelerinin fonksiyonlarn ve alflma ifllevlerini
aklayabilecek,
Orta format fotoraf makinelerinin trleri ve yaplarn aklayabilecek bilgi
ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Dzlem Yatakl Fotoraf
Makineleri
Monoray Fotoraf Makineleri
Elektronik Donanml Byk
Format Makineler
Mekanik Donanml Byk
Format Makineler
Taflyc Unsurlar
Grntleme Unsurlar
Biim ve Perspektif Kontrol
Net Alan Derinlii Kontrol
Geleneksel Orta Formatlar
Kompozit Orta Formatlar
Saysal Orta Formatlar
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
Byk ve Orta
Format Fotoraf
Makineleri
GRfi
BYK FORMAT FOTORAF
MAKNELER
ORTA FORMAT FOTORAF
MAKNELER
Byk ve Orta Format

Fotoraf Makineleri
GRfi
Teknoloji ilerledike, fotoraf makinelerinin boyutlar klmekte ve kullanmlar
daha kolay duruma gelmektedir. Ancak teknik grnt kalitesi sz konusu olduunda, gnmzde hl retilen byk format fotoraf makineleri n plana karlar. Byk format fotoraf makineleri, teknik adan fotoraf dnyasndaki en kaliteli fotorafik grntleri retebilen aygtlardr. Geleneksel fotoraflkta geerli
olan, film boyutu bydke, grnt kalitesi artar kural, saysal fotoraflkta da
alglayc boyutuna uygulanr. Fotoraf makineleri iin retilen en byk ve znrl en yksek alglayclar, byk format makineler iin tasarlanmaktadr. Fotoraf makinesinin ar ve ok paral yaps ve dier kk formatlara oranla kullanmnn kolay olmamas, genellikle bu makinelerin stdyoda kullanlmalarn gerektirmiflse de, dnya fotoraf sanatna yn veren, Ansel Adams, Paul Strand, Edward Weston, Imogen Cunningham gibi birok nl fotoraf, bu makineleri dfl
meknda da kullanmaktayd. Fotoraf tarihine damgasn vuran birok nl fotoraf, byk format fotoraf makineleri ile retilmifltir. Her trl ince ayrntnn vurguland bir sanat fotorafnda, bir mimari fotorafta, kumafln dokusunun ya da
bir kolyenin zerindeki ifllemelerin gsterilmek istendii bir reklam fotorafnda,
ustalar byk format fotoraf makinelerini kullanrlar.
nsan yaflamnda kendini giderek daha fazla hissettiren saysal teknoloji, her
alanda olduu gibi grsel kitle iletiflim alannda da devrimsel geliflmelere sebep olmakta, fotoraf, film ve video grntleme teknolojilerinde r aan bulufllar,
gndelik yaflamn ayrlmaz paralar haline gelmektedir. Geliflmekte olan saysal
fotoraf teknolojisi, etkisini zellikle saysal grnt alglayclar zerinde gstermektedir. Fotoraf makinesi gvdeleri ve objektifler, gelifltirilen alglayc yongalar, znrlkleri ve boyutlarna gre tasarlanmakta, tketici tercihleri bu tanmlamalar flnda biimlenmektedir.
Gnmzde eflitli firmalar tarafndan retimleri devam eden byk ve orta
format fotoraf makinelerinde de, geleneksel duyarkat (film) kullanm, yerini hzla saysal grnt alglayclara brakmakta ve bu srete retilen bamsz saysal
arkalklar (digital back) her iki makine tr iin ortak kullanm bilefleni haline gelmektedir. Byk ve orta format fotoraf makinelerinin sz konusu yaflanan srete teknolojik bileflenleri -duyarl malzeme dflndadeifliklie uramamfl, kullanm biim ve amalar farkllk gstermemifltir. Orta ve byk format fotoraf makinelerine saysal arkalk eklendiinde, bu makineler saysal fotoraf makinesi ha-
84
line gelmektedir. Bu kk farkn dflnda, her iki fotoraf makinesinin kendi yaplarna zgn fonksiyonlar, zellikle profesyonel tantm fotorafl alannda
geerliliini srdrmekte ve yaygn bir flekilde kullanlmaktadr.
BYK FORMAT FOTORAF MAKNELER

Plan film (sheet film);
ounlukla byk format
krkl fotoraf
makinelerinde kullanlan
asetat ya da polyester
taflyc tabanl tekil plaka
filmlere verilen addr.
ounlukla in l
sistemine gre 4x5 in 5x7
in ve 8x10 in olarak
retilir ve kullanlr.
Bu bafllk ad altnda incelenen kameralar iin kullanlan Byk Format terimi

adn bu tr makinelerde sklkla kullanlmfl ve halen de kullanlmakta olan byk
boyutlu plan filmlerden (sheet film) alr. Plan film, ounlukla byk format krkl fotoraf makinelerinde kullanlan asetat ya da polyester taflyc tabanl tekil
plan filmlere verilen addr. ounlukla in l sistemine gre 4x5 in (10x12.5
cm.), 5x7 in (13x18cm.) ve 8x10 in (20x25cm.) olarak retilir ve kullanlr. Byk formatta sklkla kullanlan film boyutlar 4x5 in ve 8x10 in idi. Ancak, gnmzde sz konusu filmlerin yerini byk oranda saysal grnt arkalklar almfltr. Byk format fotoraf makineleri; stdyo kameras, teknik kamera, ingilizcede view camera, field camera ve stand camera gibi farkl isimlerle de tanmlanrlar. Perspektif ve geometrik biim kontrolnn nem kazand endstriyel sektr
ve mimari yap grntlemesinde sklkla tercih edilirler. Perspektif kontrolnn
yan sra net alan derinlii kontrolnn nemli olduu yakn plan (makro) ve masast rn grntlemelerinde de en ok kullanlan fotoraf makinesi trdr.
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Trleri ve Yaplar

Byk format fotoraf makineleri gnmzde geleneksel yaplar korunarak, saysal arkalklarla kulllanlabilecek flekilde tasarlanmfllardr. Ancak plan filmlerin kullanld eski tasarmlar, badafltrc ek geler sayesinde saysal teknoloji ile uyumlu hale getirilebilmektedir. Byk format fotoraf makineleri, ortamdaki flk deerini lebilen flklerlere sahip deillerdir. Iflk lmn yapabilmek iin el pozometrelerinden (flkler) ya da makine zerine taklabilen harici flklerlerden
faydalanmak gerekir. Byk format fotoraf makinelerinin yaplarn iki bafllk altnda incelemek mmkndr:
Dzlem Yatakl Fotoraf Makineleri
Monoray (Tek rayl) Fotoraf Makineleri
fiekil 4.1
Byk Format Fotoraf Makinesi eflitleri
Dzlem Yatakl Fotoraf Makinas
Mekanik Donanml Byk Format

Fotoraf Makinesi (Monoray)
Elektronik Donanml Byk

Format Fotoraf Makinesi
85
4. nite - Byk ve Orta Format Fotoraf Makineleri

Katlanabilir zellie sahiptirler. Film ya da saysal alglayc dzlemi (arka standart)
hareketsizdir. Objektif dzlemi (n standart) ve krk, kzak ad verilen taflyc
dzlem zerinde ayn eksende hareket eder. Taflyc kzak yukar kaldrldnda
sz konusu sistem ieriye katlanr ve kzak, kapak grevini stlenir.
Kamera hareketleri snrldr. Objektif dzlemi eme (tilt) ve kayma (shift) hareketleri yapabilir. ounda film dzlemi hareketsizdir ve pek az tasarmda film
dzlemi eme ve kayma hareketlerini snrl olarak gereklefltirilebilir. Bu tr makineler birinci dnya savaflndan sonra basn fotoraflnda da youn olarak kullanlmfltr. Gnmzde giderek kullanm azalsa da, zellikle manzara ve portre
fotoraflnda, dfl mekanlarda tercih edilir.
Monoray (Tek Rayl) Fotoraf Makineleri

Film ya da saysal alglayc dzlemi (arka standart) ve objektif dzlemleri (n stanSZDE
dart) hareketlidir ve sz konusu paneller tek bir ray zerindeSIRA
konumlanrlar.
Makine tek bir uzun ray zerine konumlandndan, birok byk format fotoraf
makinesi gibi, bu makinelerde de ayak kullanm bir zorunluluktur. Film ve obD fi N E L M
jektif dzlemleri birbirlerinden bamsz eme ve kayma hareketlerini gereklefltirebilir. Monoray fotoraf makineleri iki trldr;
S O R U
Mekanik Donanml Byk Format Makineler
Elektronik Donanml Byk Format Makineler
Her iki tasarmda da -ayn markann retimi olmas koflulu ilebir araD K Ksistemi
AT
ya getiren unsurlar, deifltirilebilir ve birbirleri ile uyumlu modler paralardan
oluflur. Ancak film, saysal arkalk ve objektifler, marka ya da model gzetmeksiSIRA SZDE
zin tm byk format fotoraf makineleri ile uyumlu olarak alflrlar. Farkl amalar dorultusunda tercih edilen film format ya da saysal arkalk seimine gre
baflta objektifler olmak zere, fotoraf makinesi sisteminin kurgusu
da deifliklikAMALARIMIZ
lere urar.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
N N
Monoray (tek rayl) fotoraf makinelerinin teknolojik geliflimi ve trleri

yararl
K T hakknda
A P
bir kaynak olarak Byk Boy Krkl Fotoraf makinesi Temel Donanm ve Kullanm
Teknikleriadl Yksek Lisans tezine bakabilirsiniz (etin Ergand, stanbul-1998).
TELEVZYON
Mekanik Donanml Byk Format Makineler boyut olarak daha byktr.

Bu tr makinelerde baka olarak buzlu cam kullanlr. Buzlu camn zerinden takip greceli olarak zordur. Iflk koflullarnn yaratt parlamalar, grntnn bafla N T E Rdolay)
NET
fla ve sa-sol ters oluflumu (ayna ve pentaprizma olmamasndan
grnt
takibini glefltirir. Copal ya da Compur olarak adlandrlan merkezi (yaprak)
rtcye sahip mekanik objektifler kullanlr. Merkezi rtc, objektifin iinde
mmkn olduu kadar diyafram sistemine yakn yer alan, iris fleklinde yaprak plakalardan oluflan rtc sistemidir. Yani diyaframn yan sra rtc mekanizmas
da objektifin iindedir. Bu tr objektiflerde flafll ekimde senkron hz sorunu yoktur. Tm rtc hzlar, flafl ile senkron salarlar (efl zamanl olarak alflrlar). Grntnn takibi ve kadrajlama buzlu cam zerinde gereklefltirilir. Bu nedenle,
film magazinini makineye takmadan nce, netlik ve ereveleme gibi ayarlarn tamamlanmas gerekir.
Elektronik Donanml Byk Format Makineler boyut olarak daha kktr. Saysal objektifler (ES electronic shutter) ve saysal arkalklar ile birlikte kullanlr. Kullanlacak rtc hz, diyafram gibi veriler, objektif ve saysal arkal bir-
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Merkezi rtc: Objektifin
iinde mmkn olduu
kadar diyafram sistemine
yakn yer alan, iris fleklinde
yaprak plakalardan oluflan
rtc sistemdir.
86
birine balayan bir kablo aracl ile, makine reticisinin tasarlad bilgisayar yazlm sayesinde kontrol edilir ve uygulanr. Grntnn erevelemesinin yapld ve izlendii yer, ncelikli olarak bilgisayar ekrandr. Ancak baz saysal arkalk
modellerinin likit kristal ekranlar zerinde de grnt izlenebilir ya da istee bal olarak, sadece buzlu camda da ereveleme yaplabilir. Bu konuya ilerleyen blmlerde deinilecektir.
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Temel Yapsal

geleri ve fllevleri
Byk format fotoraf makinelerinin ifllev ve alflma ilkelerini kavrayabilmek iin
ncelikli olarak sistemi biraraya getiren yapsal geleri tantmak yerinde olacaktr.
Sz konusu yapsal geler iki temel bafllk altnda toplanrlar.
Taflyc Unsurlar
Grntleme Unsurlar
fiekil 4.2
Taflyc Unsurlar
Krk
n Standart
Arka Standart
Taflyc Dzlem (Monoray)
Taflyc Unsurlar
Fotoraf makinesinin gvdesini meydana getiren iskeleti oluflturur. Bu unsurlar
drt bafllk altnda toplanr;
Arka Standart (Arka ereve - Film dzlemi)
n Standart (n ereve - Objektif dzlemi)
Krk
Taflyc dzlem (Monoray)
Arka Standart arka ereve olarak da tanmlanr. Buzlu camn ve film taflycs (film magazini) ya da saysal arkaln konumlandrld ereveye verilen addr. Fotoraf makinesinin arka ksmnda yeralr.
n Standart n ereve olarak da tanmlanr. Fotoraf makinesinin n blmnde yer alr ve zerine objektifin konumlandrld alandr. Byk format fo-
87
toraf makinesine zelliklerini kazandran birok ifllev, bu n standardn hareketleri ile salanmaktadr.
Krk: Arka ve n ereveleri birbirine balayan esnek ve kvrml flk geirmez blmdr. Standart ve genifl a krkleri olmak zere iki gruba ayrlrlar.
Standart krkler, hem standart objektiflerle yaplan ekimlerde, hem de ara uzatma gerektiren tele ve yakn plan (makro) fotoraf ekimlerinde n ve arka ereveler arasnda gerekli olan yeteri akln salanmasna olanak tanr. Genifl a krkler ise, standart kre gre daha ksa ancak genifl, kvrmsz ve ok daha esnek yapsal zellikleri ile, film ya da saysal arkalk ile objektif aralnn birbirine
yakn olmasn gerektiren durumlarda kullanlr.
Taflyc dzlem (Monoray): Krkle birbirine balanan n ve arka erevelerle bu ereveler zerine kurulu grntleme sistemini (objektif ve grnt dzlemi) taflyan ana paraya verilen isimdir.
Grntleme Unsurlar
Taflyclara balanarak konumlandrlan, konunun erevelenmesine (kadrajlanmasna) ve grntlenmesine olanak tanyan gelerden oluflur ve temel bafllk
altnda tanmlanr:
Buzlu cam (Baka/vizr)
Film ya da saysal arkalklar
Objektif
fiekil 4.3
Buzlu Cam
(Baka-Vizr)
Buzlu Cam
ift Bakma Vizr
Byte Vizr(Lup)
Saysal Arkalk
Kaydrma Adaptr
Kaydrma adaptrl Baka (Sliding Back)
Fiber Optik Kablo

araclyla Grnt
Aktarm(Elektronik
Donanml Byk
Format Makine)
Yazlm ve Grnt
flleme Programlar
Efl zamanl Grnt

(Live View)
88
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Buzlu cam (Baka-vizr): Grntnn, kadraj (ereveleme) ve netliinin

kontrol edildii
D fi N Efleffaf
L M cam yzeye verilen isimdir. Grnt bafl afla, sa-sol ters
bir iz dflmle direkt buzlu cam zerinde oluflur. Iflk koflullarnn yaratt parlamalar, grntnn
bafl afla ve ters oluflumu (ayna ve pentaprizma olmamasndan
S O R U
dolay) grnty izlemeyi glefltirir. Buzlu cam zerine eklenen Fresnel cam ift delikli baka gibi eklemelerle sz konusu olumsuzluklarn nne geilebilir.
K K ya
A T da saysal arkalk bir kaydrma adaptr (sliding back) ile ayn
Buzlu cam, Dfilm
dzlem zerinde de konumlanabilir. Kadrajlama gereklefltirildikten sonra buzlu
cam erevesi
SIRA ayn
SZDEdzlemde kenara kaydrlr ya da kaldrlr. Yerine film ya da
saysal arkalk oturtulur.
Elektronik donanml byk format fotoraf makinelerinde grnt takibi daha
AMALARIMIZ
kolaydr. Saysal
elektronik rtc sistemli objektif ve saysal arkal birbirine balayan fiber optik balant sayesinde, diyafram ve rtc hzna ynelik tm bilgiler de dahil olmak zere ekilecek konunun grnts bilgisayar ekrannda efl zaK T A P
manl olarak (live view) izlenebilir. Fotoraf makinesi ile bilgisayar bir araya getiren bu sistemde, fotoraf makinesini bilgisayara tantacak src ad verilen yazlmlarla, grnty izlemeye, pozlandrmaya ve ifllemeye ynelik yazlmlara ihtiTELEVZYON
ya duyulur
(bkz. nite 6). Sz konusu yazlmlar makine reticisi tarafndan yazlr ve datlr.
N N
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Elektronik donanml
N T E R N E T byk format fotoraf makinelerinde saysal grnty izlemeye,
pozlandrmaya ve ifllemeye ynelik gelifltirilen yazlmlarn alflma prensiplerine ve fonksiyonlarna iliflkin bilgi iin www.sinar.ch sitesindeki www.sinar.ch/en/downloads/category/14-software pdf dokmanlarna baknz.
fiekil 4.4
Film ve Saysal
Arkalklar
One Shot Saysal Arkalklar
Film Formatlar
Multi Shot Saysal Arkalklar

Plan Film
120 Roll Film
Plan Film fiasesi(Magazini)
Roll Film Magazini
Line Scan Saysal Arkalklar
Film ve saysal arkalklar: Geleneksel byk format krkl fotoraf makinelerinde kullanlan asetat ya da polyester taflyc tabanl tekli plaka filmlere plan
film (Sheet film) denir. ounlukla in l sistemine gre 4x5 in (10x12.5 cm) ,
5x7 in (13x18 cm) ve 8x10 in (20x25 cm) olarak retilir ve kullanlr. Plan film-
lerin taflndklar flk geirmez kasetlere, plan film flasesi ya da magazini ad verilir. Plan film flaselerine arkal - nl 2 film yklenebilir. Geleneksel byk format
krkl fotoraf makinelerinde ayn zamanda makara (120) filmlerde kullanlabilir. 6x7 cm ve 6x9 cm en ok tercih edilen boyutlardr. Ancak bu ama iin makine ile uyumlu makara film taflyclar (magazinleri) gerekir.
Byk ve orta format yeni nesil fotoraf makinelerinin saysal arkalklarnn alglayc lleri, geleneksel plan filmlerin boyut eflitliliine kyasla daha kstl ve
birbirlerine yakn boyutlardadr. Ancak znrlkler deiflkendir. rnein;
43.9x32.9mm llerinde bir alglayc alan 40 megapiksellik (40milyon piksel) bir
znrle sahip iken, 53,7x 40.4 mm llerinde bir baflka alglayc, 80 megapiksellik (80 milyon piksel) grnt znrlndedir. Alglayclar, yar iletken
malzemeden retilmifl, fla duyarl birimlerden (piksel) oluflan bir yapdr ve CCD
olarak adlandrlrlar. Gnmzde, saysal arkalk seenekleri boyut ve znrlk
esasna gre eflitlenirler. Grnt znrl, saysal grnty oluflturan en
kk fla duyarl birimlerin, alglayc alannn yatay ve dfley eksenlerinde yer
alan say ve sklklarna (piksel younluuna) bal olarak grntnn renk derinlii, kontrastlk ve parlaklk deerlerini ayrmaya ynelik etkisidir. Sz konusu deerlerin fotorafta etkin biimde oluflturulmasnda, saysal grnt arkalklarnn
znrlklerinin (piksel younluunun) yansra, alflma ilkeleri ile yazlmlarn
veriyi grntye dnfltrme algoritmalar nemlidir. Saysal grnt arkalklar
gruba ayrlr:
Tek pozlandrma ile grnt elde edilen arkalklar
st ste pozlandrma ile grnt elde edilen arkalklar
Tarayarak pozlandrma ile grnt elde edilen arkalklar
Tek pozlandrma (One Shot) ile grnt elde edilen arkalklar: ngilizce
fotoraf terminolojisinde One Shot olarak da adlandrlr. Alglayc zerinde her
piksele karfllk gelecek flekilde konumlandrlmfl ve bir tr mozaik oluflturacak flekilde yerlefltirilmifl krmz, yeflil ve mavi renkli filtreler bulunur, bylelikle her bir
piksel, zerine denk dflen renk filtresinin deerini lebilecek hale gelir. rnein; 39 Megapiksellik (39 milyon piksel)lik bir saysal grnt arkalnn alglaycsnda 20 milyon yeflil, 10 milyon krmz, 10 milyon mavi renk filtresi bulunur.
Pozlandrma sonrasnda, konudan yansyarak gelen fln demeti iersindeki krmz, yeflil ve mavi dalga boylarnn farkl derecelerdeki younluklar ve fln parlaklk derecelerine bal olarak, CCD zerinde yer alan her bir piksel, kendisine bal bulunan ilgili filtre tarafndan lmlenen renk bilgisi ve flk miktar kadar, elektrik yklenir. Bu aflamada konunun renk derinliini tanmlamas beklenen her bir
piksel, konunun rengini tanmlayacak temel rengin, ikisinden yoksundur. Grnt ifllemcisi, yoksun olan sz konusu iki temel rengi, bilgi ieren en yakn komflu piksellerin renk deerlerinden rnek alarak kopya eder ve doru renk deerlerini belirlemeye alflr. ngilizcede interpolasyon ad verilen bu ifllem, grnt
kirlilii (noise) ad verilen ve daha ok detaysz koyu alanlarda ortaya kan piksel belirginliklerine yol aar. Bir baflka olumsuz yan ise grntde meydana gelen renk uyumsuzluklardr. Sz konusu sorunlar, boyut olarak daha kk ve dflk znrlkl alglayclarn piksel yaplanmalarnda karfllafllan durumlardr.
Tek pozlandrma ile grnt elde edilen saysal arkalklarda, geliflmifl grnt ifllemcileri ve gelifltirilen yazlmlarla bu sorunlar nemli lde giderilmifltir. Bu tr
arkalklar genellikle orta format fotoraf makinelerinde kullanlr.
89
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
90S O R U

S O R U
st ste pozlandrma (Multi Shot) ile grnt elde edilen arkalklar: Bu

DKKAT
tr arkalklarda, bir tek fotoraf elde etmek iin, ayn kareden ok sayda (genellikle 3 kare) pozlandrma yaplr. Alglaycnn bir piksel alan iinde yatay ve dSIRA
SZDE
fley eksenler
dorultusunda
hareket etmesi salanr. Bylelikle konunun renklerini oluflturan krmz, yeflil ve mavi dalga boylar, farkl derecelerdeki younluklar
ve fln parlaklk
derecelerine bal olarak, bir piksel alan iersinde st ste ve
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
ayr pozlandrmalarla saptanr. Her piksel, konunun gerek renklerini tanmlayan
ana renge iliflkin gerek bilgileri ierdiinden, grnt ifllemcisi interpolasyona
D fi N E L Msz konusu veriyi matematiksel bilgiye dnfltrr. nterpolasgerek duymakszn,
K T A P
yondan kaynaklanan grnt kirlilii belirgin lde azalr. Renk duyarll ve sadakati artar. SPozlandrma
aflamasnn belli bir sreci kapsamas hareketli konularn
O R U
ekimini olanaksz hale getirir. Masast ekimleri ile renk sadakatinin nemli olTELEVZYON
duu rn ekimleri ve tpk kopyalamalarda (reprodksiyon) tercih edilir. Daha
DKKAT
ok byk format
fotoraf makinelerinde kullanlr.
DKKAT
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
D fi N E L M
K T A P
S O R U
TELEVZYON
DKKAT
SIRA
N T E RSZDE
NET
AMALARIMIZ
N N
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Fotoraf 4.1
Melih Zafer
ARICAN
st ste pozlandrma
SIRA
N T E RSZDE
N E T (four shot ya da multishot) ile grnt elde edilen saysal arkalklarn alflma prensipleri hakknda bilgi iin www.hasselbladusa.com sitesindeki perfectshape pdf dkmanna bakn.
AMALARIMIZ
Tarayarak pozlandrma (line Scan) ile grnt elde edilen arkalklar: Saysal arkaln alglayc alan izgiseldir. izgisel olarak taranan ve kaydedilen gK T A P
rnt paralar, birbirlerine yazlm vastasyla eklemlenerek fotorafn tamamn
oluflturur. Sonu ok yksek znrlkldr. Daha ok saysal panoramik fotoraf elde etme amal olarak tasarlanmfl fotoraf makinelerinde kullanlr. Grnt
TELEVZYON
retimi belli bir zaman dilimini kapsad iin hareketli konularn fotoraflanmasnda tercih edilmezler.
Tarayarak pozlandrma
N T E R N E T (line scan) ile grnt elde edilen arkalklara rnek olarak Seitz 6x17 Digital ve Seitz D3 / D3-2500 Digital Scan Back ile ilgili PDF dkmana
http://www.roundshot.ch/documents/Seitz_6x17_Digital_Instruction_Manual_April_2011.pdf adresinden ulaflabilirsiniz.
91
fiekil 4.5
Objektif
Copal Mekanik Merkezi Obtratr Sistemi
Elektronik Obtratr-ES(Electronic Shutter)
Objektif: Byk format fotoraf makinelerinde rtc sistemi (zamanlayc) ve

diyafram mekanizmas mercek gruplarnn arasnda yer alan bamsz bir sistem
btndr. Sz konusu sistem adn, yapsnda bulundurduu rtc sisteminden
alr. Bu sistemde yer alan rtc mekanizmas tr, yaprak rtc olarak da adlandrlan merkezi rtcdr. Mekanik donanml byk format makineler iin
retilen trleri, Copal ya da Compur olarak adlandrlrken elektronik donanml byk format makinelerde sz konusu sistem elektronik rtc ES (Elektronic Shutter) olarak tanmlanr. Copal ya da Compurlerde rtc hz ve diyafram deerleri elle objektifin zerinden , ES rtclerde ise kablosuz kumanda
(cep telefonu ya da bu amaca uygun retilmifl aparatlar) kablolu uzaktan kumanda ya da kablolu eriflimle bilgisayar yazlm tarafndan atanr. Merkezi rtclerin
olumlu yan, yksek rtc hznda (1/500sn ye kadar) elektronik flafllar ile efl zamanl alflabilmesidir.
92
Byk format objektif tasarmlarnn ou, kk formatl kameralarda karfllafllan yapsal sorunlarla bafla kabilmek iin, tasarmlar deifltirilmifl ya da zorlanlmfl deildir. zellikle genifl a objektiflerin simetrik yaplanmalar ve daha az
sayda elemandan (mercekten) oluflan optik yap, fotorafik grntnn perspektif, keskinlik ve biimine olumlu anlamda etki eden durumlar yaratr. Byk format objektif tasarmlarnn zellikleri maddede zetlenebilir:
Net grnt dairesi apnn bykl (aydnlatma dairesi ya da kapsama
gc)
izgi ayrma gc
Objektif kusurlarndan arndrlmfllk
fiekil 4.6
Objektifin Aydnlatma
Dairesi ya da
Kapsama Gc
Objektifin aydnlatt net

grnt dairesi ya da film
dzlemini kapsad alan
Film ya da saysal
arkaln diagonal
mesafesi
Objektif grfl as
Film ya da saysal arkaln

kaydrlabildii mesafe
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Net grnt dairesi apnn bykl (objektifin aydnlatma dairesi ya da

kapsama gc) byk format fotoraf makinelerinde objektif seiminde dikkat
edilmesi gereken en nemli lt, objektifin grnt dzleminde aydnlatt dairesel alann, kullanlacak film ya da saysal arkaln (alglayc) kflegen uzunluSIRA SZDE
undan daha
byk bir alan (ap) kapsayabilmesi yani aydnlatabilmesidir. Sz
konusu nitelik, perspektif kontrolnde oka kullanlan, kaydrma hareketlerinin
etkin bir biimde
gereken nemli bir zelliktir. Bu alana obD fi N E L uygulanabilmesinde
M
jektifin net grnt dairesi ya da kapsama alan denir. Bylelikle grnt dzlemi,
sz konusu ap iersinde hareket edebilme (kayma hareketlerini yapabilme) yeteS O R U
nei kazanr.
Byk formatD fotoraf
K K A T makinelerinde kullanlan objektiflerin kullanlabilir net grnt
dairesi aplarna iliflkin referans deerler, netleme uzakl ve diyafram deeri gz nnde
bulundurularak
Bu deerler genellikle sonsuz netlik ve f/22 diyafram apdr.
SIRA tanmlanr.
SZDE
N N
izgi ayrma gc (zmleme gc): Objektifin 1mm aralkta ayrabildii

AMALARIMIZ
izgi saysdr.
rnek olarak, 35 mm. DSLR bir fotoraf makinesi objektifiyle ekilen bir grntde bir insann salar siyah bir btn gibi grlrken, byk format
bir fotoraf makinesi objektifi ile ekilen grntde, byltnde her bir sa teli
K T A P
tek tek seilebilir.
Objektif kusurlarndan arndrlmfllk: Kresellik problemi ya da kresellik bozulmasndan kaynaklanan nedenlerle oluflan optik kusurlar, byk format
T E L Eazaltlmfltr.
VZYON
objektiflerde
Bu kusurlar, mercein asal eksenine paralel gelen flk
demetinin, mercekten getikten sonra yine mercein kresel profilinden kaynakNTERNET
93
lanan sebeple farkl odak noktalarnda krlmalar sonucu ortaya kar. Byk format makine objektiflerinin yapsal stnlklerinden bahsederken bu makineler
iin tasarlanmfl genifl a objektiflerin olumsuz ynlerinden de bahsetmek yerinde
olur. Zorunlu olarak arkaya doru klen yapda tasarlanmfl 35mm SLR ya da
DSLR genifl a objektiflerinin aksine, byk format genifl alar daha silindirik yapdadr. Bu zelliklerinin yaratt en temel olumsuzluk ise grntde oluflan kfle kararmalardr. Sz konusu kfle kararmasn nlemek iin centerfilter denilen, orta ksm koyu gri, kenarlara doru renksiz fleffaf filtreler kullanlr. Ayrca ksk diyafram kullanm tercih edilir. Asferik (kresellik kusuru dzeltilmifl) yapda olan genifl a tasarmlarnda, grntde oluflan, distorsiyon olarak tanmlanan
biim bozulmalar da olduka dzeltilmifltir. Distorsiyon yani biim bozulmas,
dz izgilerin grnt alan ierisinde dfla doru bklmesidir. Yatay eksende bklmelere yastk, dfley eksende bklmelere f distorsiyon denir.
Centerfilter: Genifl a
objektiflerle ekilmifl
fotoraflarda merkezle
kenarlar arasnda flk
younluu farkn
dengelemek amacyla
retilen ve objektif zerine
taklarak kullanlan, merkezi
ntr gri kenarlar fleffaf,
degrade zel cam yzey
tasarmdr.
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Fonksiyon ve

alflma Prensipleri
Byk format makinelerinin tercih edilmelerinde rol oynayan faktrler iki blmde incelenebilir.
Biim ve perspektif kontrol
Net alan derinlii kontrol
Byk format fotoraf makinelerini, 35mm ve orta format SLR ya da DSLR makinelerden ayran en nemli fark, objektif ve grnt (film) dzlemlerine, eme
ve kaydrma hareketleri yaptrabilecek flekilde tasarlanmfl olmalardr. Eik hareketler; ne- arkaya eme (tilt) ve saa-sola evirme (swing) hareketleri olarak tanmlanr. Kaydrma hareketleri ise yukar-afla (rise - fall), saa-sola kayma (shift)
hareketleridir.
Kresellik Kusuru: Mercein

asal eksenine paralel gelen
flk demetinin mercekten
getikten sonra yine
mercein kresel profilinden
kaynaklanan sebeple farkl
odak noktalarnda
krlmalar sonucu oluflan
kusurdur.
Distorsiyon (biim
bozulmas): Dz izgilerin
grnt alan iersinde dfla
doru bklmesidir. Yatay
eksende bklmelere yastk,
dfley eksende bklmelere
f distorsiyon denir.
fiekil 4.7
Byk Format Makinelerin Fonksiyon ve alflma Prensipleri. 35 mm / Byk Format
35 mm
Byk Format
94
fiekil 4.8
Byk Format Fotoraf Makinelerinin Kamera Hareketleri
Kaydrma Hareketleri
Eme Hareketleri
Yukar-Afla
(Rise/Fall)
ne-Arkaya
(Tilt)
Yandan Grnm
Saa-Sola
(Shift)
Saa-Sola
evirme (Swing)
stten Grnm
Objektif dzlemine yaptrlan kayma hareketleri, konuya bakfl noktasnn da

deiflmesine neden olur. Film dzlemine (arka ereve) yaptrlan benzer hareket
ise sadece grntnn ereve alan iersinde yerinin deiflmesini salar. Objektif
dzlemine yaptrlan eik hareketler, grntnn netliini deifltirir. Film dzleminin benzer hareketleri ise hem netlik hem de grntnn biim zelliklerinin deiflmesine (kresel bir nesnenin, eliptik bir forma dnflmesi gibi) yol aar.
Biim ve Perspektif Kontrol

Kaydrma hareketleri perspektif kontrolnde etkin olarak kullanlr. n erevenin
(objektif dzlemi) yukar-afla, saa-sola kayma hareketleri, objektifin konuya
olan bakfl noktasn deifltirir. Arka erevenin (film ya da alglayc dzlemi) benzer hareketleri, grntnn film dzlemi zerindeki konumunu (yerini) deifltirir.
ounlukla mimari yaplarn ya da yap gelerinin fotoraflanmasnda, ambalaj
kutular, kare ya da dikdrtgen prizmatik formlarn masast ekimlerinde perspektif kontrolne baflvurmak yararldr. Perspektif kontrolnde esas ama, konunun dfley izgilerinin film dzlemine parallelliini korumaktr. ncelikli olarak
konuya gre objektif ve film dzlemlerinin birbirine paralellikleri salanr ve grntnn film dzlemi zerindeki konumu (yeri), arka erevenin, erevelemeye
bal olarak yukar afla ya da saa sola kaydrma hareketleri ile dzenlenir.
95
fiekil 4.9
Yukar- Afla
Kaydrma
Hareketleri ile
Perspektif Kontrol
fiekil 4.10
Saa-Sola
Kaydrma
Hareketleri ile
Perspektif Kontrol
96
fiekil 4.11
Kaydrma Hareketleri ile Film Dzlemini Eme Hareketinin Biim ve Perspektife Etkisi
Net Alan Derinlii Kontrol

Net alan derinlii: Netlemesi
yaplan konunun, nnde ve
ardnda kalan net olarak
grlebilir mesafeyi
tanmlayan terimdir. Tercih
edilen objektifin odak
uzakl, diyafram ap ve
netleme uzaklna bal
olarak, sz konusu net alan
derinlii deiflkenlik
gsterir.
Scheimpflug Kural:
Objektif, film ve konu
dzlemi sonsuzda ayn ara
kesitte bulufltuunda konu
dzlemi zerinden geen her
nokta, film dzlemi zerinde
kullanlan diyafram deerine
bal kalmakszn net
grlr.
Objektif dzleminin (n ereve), saa-sola ya da ne- arkaya eik hareketleri,

netlik ve net alan derinlii kontrolne ynelik dzenlemeleri gereklefltirir. Net
alan derinlii; netlemesi yaplan konunun, nnde ve ardnda kalan net olarak grlebilir mesafeyi tanmlayan terimdir. Tercih edilen objektifin odak uzakl, diyafram ap ve netleme uzaklna bal olarak, sz konusu net alan derinlii deiflkenlik gsterir.
zellikle masast fotoraf ekimlerinde, dzlemlerin ve n-arka plan derinliinin keskinliinin ve net alan derinlii kontrolnn gerekli olduu ekimlerde
tercih edilen bir kullanm biimidir. Eme hareketleri kullanlarak gereklefltirilen
Scheimpflug ad verilen yntem kullanlr. Temel ilke olarak; objektif dzlemi (n
ereve), konu dzlemi ve film dzlemi (arka ereve) ile sonsuzda ayn ara kesitte akflacak flekilde eim verdirilir. Konu dzlemi zerinden geen her nokta grnt dzleminde, kullanlan diyafram deerine bal kalmakszn net grlr.
97
fiekil 4.12
Net Alan Derinlii
Kontrol Scheimpflug
Yntemi
Film dzlemi
Objektif dzlemi
Konu dzlemi
Scheimpflug ncesi
Scheimpflug Sonras
Bu dzlemin zerinde ve altnda kalan kesitler tanmlanan diyafram deerine

bal olarak net ya da netsiz (flu) olarak grntlenebilir.
fiekil 4.13
Film dzlemi
Objektif dzlemi
B dzlemi
A dzlemi
C dzlemi
Scheimpflug dzlemi
Scheimplug Hareketi
uygulanarak (A
Dzlemine) elde
edilen net alan
derinlii yzeyseldir
ve konu derinlii
iersinde yer alan
dzlemleri (C ve
B Dzlemleri)
kapsamaz
(Sol Fotoraf).
Konu derinliini
kapsayacak
keskinlii elde
edebilmek iin
diyafram apnn
daraltlmas
(Kslmas) gerekir
(Sa Fotoraf).
98
ORTA FORMAT FOTORAF MAKNELER

Hzla geliflen saysal fotoraf teknolojisi kamera snflandrmalarnda da deiflikliklere yol amaktadr. Elde tutulan mevcut geleneksel sistemler ile gnmz saysal teknolojisinin uyumluluu zellikle byk format fotoraf makinesi sistemleri sz konusu olduunda byk apta olanakl iken, geleneksel orta format fotoraf makinesi sistemlerinde uyumluluk, modellerin retim teknolojilerine bal
olarak deiflkenlik gstermektir. Eski nesil olarak da adlandrlabilecek geleneksel orta formatlarn bir ksm, yeni nesil teknoloji ve ortak bileflenlerle (saysal arkalklar) kullanlabilirlerken, bu grup ierisinde deerlendirilen baz trler sz
konusu bileflenler ile tamamen uyumsuzdurlar ve bu makinelerde sadece film
kullanlabilir.
Orta Format Fotoraf Makinelerinin Trleri ve Yaplar

Orta format fotoraf makinelerinin byk ounluu, objektif, gvde ve film taflycs (magazin) ya da saysal arkalk olmak zere birbirlerinden ayrlabilir blmden oluflur. Objektif ve film dzlemlerini bir arada tutan ksm (gvde), ayn
zamanda grntnn izlenebilmesine olanak tanyan ayna, buzlu cam ve pentaprizma ya da stten bakmal baka erevesini zerinde bulunduran blmdr. Saysal orta format makinelerin ou SLR, yani tek objektifli aynal modellerdir. Yani buzlu cam zerinde oluflan grnt, ayna araclyla, objektiften gelen gerek iz dflmdr. Pentaprizma ise baz orta format fotoraf makinelerde
bulunmaz. Pentaprizma, buzlu camn zerinde sa-sol ters ynlerde oluflan iz dflm dzelterek bakaa ulafltrmay salayan buzlu cam zerine konumlandrlmfl befl kenarl cam prizma yapdr. Bylesi bir durumda grntnn, buzlu cam
zerinde sa-sol ters olarak olufltuu grlr. Orta format fotoraf makinelerini,
byk format fotoraf makinelerinden ayran en nemli farkll, kamera hareketlerini yapmaya elveriflsiz yapsdr. Bu zellii perspektif kontrol yapabilmeyi
olanaksz hale getirir. Ancak byk formatlara oranla daha az hacimde yer tutmas, elde taflnabilmesini ve kullanmn kolaylafltrr. zellikle moda fotorafl
alannda yaygn olarak kullanlrlar. Orta format fotoraf makineleri ana gruba
ayrlr:
Geleneksel SLR-TLR orta formatlar
Kompozit SLR orta formatlar
Saysal SLR orta formatlar
Geleneksel SLR-TLR Orta Formatlar
Pentaprizma: Buzlu camn

zerinde sa-sol ters
ynlerde oluflan iz dflm
dzelterek bakaa
ulafltrmay salayan buzlu
cam zerine
konumlandrlmfl befl
kenarl cam prizma yapdr.
Geleneksel orta formatlar isimlerini, bu makinelerde kullanlan film boyutundan

alr. Roll (makara) ya da 120 olarak adlandrlan filmler kullanlarak marka ve model tasarmna bal biimde 6x4.5, 6x6cm ve 6x7cm boyutlarnda grnt elde
edilebilir. SLR (single lens reflex) ve TLR (Twin Lens Reflex) olmak zere iki trleri vardr. SLR trlerinde, takl objektifin grd alan, iz dflm olarak ayna
araclyla buzlu cam zerinde takip edilir. Iflkler ounda bulunmaz, ancak
pentaprizmal olanlar buzlu cam zerinden flk okumas yapmaya elveriflli sistemi de bu yap iersinde bulundurur ya da ayr olarak pentaprizma ile bir arada
bulunan bu sistem, buzlu cam zerine taklabilir.
99
fiekil 4.14
Pozometreli Pentaprizma
Pozometresiz PentaPrizma
Byteli (Luplu) vizr erevesi
Film Taflyclar (Magazin)
Buzlu Cam
Gvde
Ayna
Objektif
SLR (Single Lens Reflex) Orta Format Fotoraf Makineleri
Buzlu Cam
Baka Objektifi
Ayna
Konu
ekim Objektifi
Film
TLR (Twin Lens Reflex) Orta Format Fotoraf Makineleri
TLR (Twin Lens Reflex) olarak adlandrlan trlerinde ise baka farkll bulunur. Makine zerinde iki adet objektif yer alr. Alt alta konumlanan objektiflerin,
altta yer alan film dzlemi zerinde grnt oluflturmaya, st tarafnda yer alan
ise (baka objektifi), buzlu cam zerinde sahte iz dflm yaratarak, film dzlemi
zerinde oluflacak grnty canlandrarak izlenebilmesini salar. Objektiflerin
konuya bakfl eksenlerindeki seviye farkndan dolay, izlenen grnt ile kayt edilen grnt arasnda -zellikle yakn plan ekimlerde- kadraj farkllklar sz konusu olabilir. Bu uyumsuzlua paralaks hatas ad verilir. TLR orta formatlar saysal arkalklar ile uyumsuzdur.
100
fiekil 4.15
Kompozit Orta
Format Fotoraf
Makineleri
Geleneksel Orta Format
Saysal Arkalk Badafltrcs Ara Eklenti
Kompozit Orta Format

Fotoraf Makinesi
5.37x4.04 cm
Sensr Alan
4.39x3.29 cm
Sensr Alan
Objektifin Aydnlatma ap
6x7 cm Orta Format iin
Tasarlanmfl Objektif ile
6x7 Film zerinde Saptanan
Grnt
Kompozit SLR Orta Formatlar

Saysal arkalklar ile uyumlu alflabilecek yapda olan eski nesil orta format fotoraf makinesi tasarmlarn kapsayan trleridir. Gvdeler, genellikle saysal arkalk
reticisinin bu modeller iin tasarlad badafltrc ara eklentilerle uyumlu hale
getirilir, ancak yine de tam bir uyumluluk sz konusu deildir. Kompozit orta formatlarn en byk sorunu; zellikle 6x7cm. format iin tasarlanmfl objektiflerin
net grnt dairesi aplarnn, kullanlacak saysal arkaln alglaycsnn kflegen
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
101
K T A P
uzunluundan byk olmalardr. Bu nedenle de, sz konusu ap iindeki saysal

arkaln alglaycsnn daha kk boyutlu olmasndan dolay, daha dar bir alan
ereve iersine alabilmesidir. zellikle bu durum, 6x7cm format iin tasarlanmfl
TELEVZYON
genifl a objektif tasarmlarndan tam anlam ile performans alnamamasn
gndeme getirir.
Kompozit Orta Format fotoraf makinelerin saysal arkalklarla uyumu
nerile N T Eve
R Nsistem
ET
rine iliflkin bilgi iin www.sinar.ch sitesindeki http://www.sinar.ch/en/downloads/category/9-miscellaneous pdf dokmanna baknz.
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
fiekil 4.16
Saysal SLR Orta
Format Fotoraf
Makineleri
102
Saysal SLR Orta Formatlar

Orta formatta; objektif, gvde ve saysal arkaln birbiri ile tam uyumlu alflabilmesi esas zerine kurgulanmfl fotoraf makinesi sistemleridir. Bu makinelerle birlikte kullanlan objektif tasarmlarnn net grnt dairesi aplar (aydnlattklar
film dzlemi) zerindeki alan, kullanlan saysal arkaln kflegen uzunluu temel
alnarak tasarlanmfltr. Bylelikle bu makinelerin hem genifl a, hem de teleobjektif tasarmlar gerek odak uzaklklarnda gerek deerleri ile kullanlabilirler. Baz
saysal orta format fotoraf makineleri gvde yaplarnda perde rtc barndrdklar gibi, kimi durumlarda yaprak (merkezi) rtcl objektif tasarmlarn da kullanabilecek flekilde tasarlanmfllardr. Bylelikle stdyo flafllar ile alfllrken, perde rtcler ile efl zamanllk salanamayan rtc hzlar (rnek olarak 1/1600sn.),
stdyo flaflnn da sz konusu rtc hzn desteklemesiyle, yaprak rtc ile kullanlanabilir. Bu durum zellikle moda fotorafl alannda, gn flnn stdyo
flafl ile birlikte kullanld ortamlarda, snrl net alan derinlii salayabilmek iin,
yksek rtc hz deerlerinin kullanmnn nem kazand, hareketin dondurulmas gereken fotoraf ekimlerinde genifl olanaklar sunar. Saysal orta format fotoraf makineleri, TTL flk lm yapabilecek flekilde tasarlanmfl flklerlere sahiptir. Bu makinelerin saysal arkalklar ayn zamanda byk format fotoraf makinelerinde de kullanlabilir.
fiekil 4.17
Bilgisayardan Efl
Zamanl zleme ve
Kontrol.
Tpk byk format fotoraf makinelerinde olduu gibi, bu makinelerin de diyafram ve rtc hzna ynelik tm bilgileri bilgisayar ekranndan kontrol edilebilir, elde edilen grnt, ayn ekranda efl zamanl olarak (live view) izlenebilir.
Fotoraf makinesi ile bilgisayar bir araya getiren bu sistemde, yine byk format
saysal sistemde olduu gibi fotoraf makinesini bilgisayara tantacak srclere
ihtiya duyulur.
103
zet
N
A M A
N
A M A
N
A M A
Byk ve orta format makinelerin saysal teknoloji ile balantsn aklamak

Gnmzde eflitli firmalar tarafnda retimleri
devam eden byk ve orta format fotoraf makinelerinde de, isim babalklarn yapan geleneksel duyarkat (film) yerini hzla saysal grnt alglayclara (alglayc) brakmakta ve bu srete
retilen bamsz saysal arkalklar (digital back),
her iki makine tipi iin ortak kullanm bilefleni
haline gelmektedir. Byk ve orta format fotoraf makinelerinin sz konusu yaflanan srete
teknolojik bileflenleri -duyarl malzeme dflndadeifliklie uramamfl, kullanm biim ve amalar farkllk gstermemifltir. Her iki fotoraf makinesinin kendi yaplarna zgn fonksiyonlar
zellikle profesyonel tantm fotorafl alannda geerliliini srdrmekte ve yaygn bir flekilde kullanlmaktadr.
Byk format makinelerin trleri ve yaplarn
tanmlayabilmek
Byk format fotoraf makinelerinin yaplarn
iki bafllk altnda incelemek mmkndr;
Katlanabilir zellie sahiptirler. Film ya da saysal alglayc dzlemi (arka standart) hareketsizdir. Objektif dzlemi (n standart) ve krk, kzak ad verilen taflyc dzlem zerinde
ayn eksende hareket eder. Taflyc kzak yukar kaldrldnda sz konusu sistem ieriye
katlanr ve kzak, kapak grevini stlenir.
Monoray (tek rayl) Fotoraf Makineleri
Film ya da saysal alglayc dzlemi (arka standart) ve objektif dzlemleri (n standart) hareketlidir ve sz konusu paneller tek bir ray
zerinde konumlanrlar. Film ve objektif dzlemleri birbirlerinden bamsz eme ve kayma hareketlerini gereklefltirebilir.
Byk format fotoraf makinelerinin ifllevlerini
ve alflma ifllevlerini aklamak
Byk format fotoraf makineleri, biim ve perspektif kontrolnn ska baflvurulduu endstri
ve mimari yap fotoraflamalarnda kullanlmalarnn yan sra, net alan derinlii kontrolnn
nemli olduu yakn plan (makro) ve masast
rn grntlemelerinde de faydalanlr. Byk

format kameralar, belirtilen amalar dorultusunda, objektif ve grnt (film) dzlemlerine
eme ve kaydrma hareketleri yaptracak flekilde
tasarlanmfllardr. Eik hareketler; ne- arkaya
eme (tilt) ve saa-sola evirme (swing) hareketleri olarak tanmlanr. Kaydrma hareketleri ise
yukar-afla (rise - fall), saa-sola kayma (shift)
hareketleridir.
N
A M A
Orta format fotoraf makinelerinin trleri ve yaplarn aklamak.

Orta format fotoraf makineleri, objektif, gvde
ve film taflycs (magazin) ya da saysal arkalk
olmak zere birbirlerinden ayrfltrlabilir blmden oluflur. Objektif ve film dzlemlerini bir
arada tutan ksm(gvde), ayn zamanda grntnn izlenebilmesine olanak tanyan ayna, buzlu cam ve pentaprizmay zerinde bulunduran
blmdr. Orta format fotoraf makinelerinin
byk format fotoraf makinelerinden ayran en
nemli farkll kamera hareketlerini yapmaya
elveriflsiz yapsdr. Ancak saysal orta format fotoraf makinelerinin kltlmfl, kolay taflnabilir fiziksel zellikleri moda fotorafl gibi
hareketli olmay gerektiren fotoraf ekimlerinde stnlk salar.
Orta format fotoraf makineleri geleneksel, kompozit ve saysal olmak zere e ayrlr. Eski nesil olarak da adlandrlabilecek geleneksel orta
formatlarn bir ksm, yeni nesil teknoloji ve ortak bileflenlerle (saysal arkalklar) kullanlabilirlerken, bu grup iersinde deerlendirilen baz
trler (TLR-Twin Lens Reflex gibi) sz konusu
bileflenler ile tamamen uyumsuzdurlar ve bu makinelerde sadece film kullanlabilir. Saysal orta
format fotoraf makineleri, TTL flk lm yapabilecek flekilde tasarlanmfl flklerlere sahiptir. Tpk byk format fotoraf makinelerinde
olduu gibi bu makinelerin de diyafram ve rtc hzna ynelik tm bilgileri uygun bir yazlm
ile bilgisayar ekranndan kontrol edilebilir, elde
edilen grnt, ayn ekranda efl zamanl olarak
(live view) izlenebilir.
104
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi monoray krkl fotoraf
makinesinin zelliklerinden biri deildir?
a. n standardn hareketli oluflu
b. Film dzleminin hareketli oluflu
c. Objektif dzleminin eik hareketleri
d. Film dzleminin kayma hareketleri
e. Katlanabilirlik
2. Afladakilerden hangisi mekanik donanml byk
format makinelerde grntnn erevelemesine ve izlemeye yardmc bir unsur deildir?
a. Buzlu cam
b. Penta prizma
c. ift delikli baka
d. Ayna
e. Fresnel cam
3. Afladakilerden hangisi byk format krkl fotoraf makinesinin, dier paralarn zerine eklendii
taflyc unsurudur?
a. Buzlu cam (Baka-vizr)
b. Film
c. Objektif
d. Krk
e. Saysal Arkalk
4. Grntnn, kadraj (ereveleme) ve netliinin
kontrol edildii transparan cam yzeye ne ad verilir?
a. Objektif
b. Buzlu cam
c. Ayna
d. Penta prizma
e. Centerfiltre
5. Geleneksel byk format krkl fotoraf makinelerinde kullanlan asetat ya da polyester taflyc tabanl
tekil plaka filmlere ne ad verilir?
a. Plan Film
b. Roll film
c. Saysal arkalk
d. 120 film
e. 35 mm
6. Afladakilerden hangisi byk format fotoraf makinelerinde objektif seiminde dikkate alnmas gereken en nemli lttr?
a. Objektifin odak uzakl
b. Objektifin net grnt dairesi ap
c. Objektifin aydnlatt net grnt dairesi apnn, saysal arkalk ya da filmin diagonal uzunluuna eflit olmas
d. Objektifin aydnlatt net grnt dairesi apnn, saysal arkalk ya da filmin diagonal uzunluundan byk olmas
e. Objektifin aydnlatt net grnt dairesi apnn, saysal arkalk ya da filmin diagonal uzunluundan kk olmas
7. Byk alglayc boyutu, yksek znrlk (piksel

younluu) ve grnt ifllemcisinin geliflmifl teknolojik
alt yaps, niteliin artmas ynnde afladaki grsel
unsurlardan hangisinin deiflmesine yol aar?
a. Piksel belirginlii (noise)
b. Net alan derinlii
c. Perspektif etki
d. Biim bozulmas (distorsiyon)
e. Renk derinlii
8. Byk format fotoraf makinelerinin genifl a objektifleriyle ekilmifl fotoraflarda merkezle kenarlar
arasndaki flk farkndan kaynaklanan kararmay dengelemek amacyla retilen ve objektif zerine taklarak
kullanlan, merkezi gri ntr younlukta kenarlar fleffaf,
degrade zel cam yzey tasarmna ne ad verilir?
a. UV filtre
b. Center filtre
c. Retrofocus
d. Asferik
e. Optik Eleman
9. Byk format fotoraf makinelerinde grntnn
biimsel zelliklerini deifltiren kamera hareketi afladakilerden hangisidir?
a. Objektif dzlemini saa-sola kaydrmak
b. Film dzlemini eme
c. Film dzlemini saa-sola kaydrmak
d. Objektif dzlemini emek
e. Film dzlemini yukar-afla kaydrmak
10. Perspektif kontrolnde, n ve arka erevelerin konu dzlemine gre konumu nasl olmaldr ?
a. Konu dzlemi-objektif dzlemi-film dzlemi birbirlerine paralel olmaldr.
b. Objektif dzlemi konu dzlemine gre paralel,
film dzlemi konu dzlemine gre eik olmaldr.
c. Objektif dzlemi konu dzlemine gre eik, film
dzlemi objektif dzlemine paralel olmaldr.
d. Objektif dzlemi konu dzlemine gre ne eik,
film dzlemi konu dzlemine gre arkaya doru eik durmaldr.
e. Eme ve evirme hareketleri uygulanmaldr.
105
1. e
Canon Inc-Lens Products Group. (2009). EF lens Work

III. Japonya: Canon Inc-Lens Products Group.
Cambo Fotografische Industrie BV. (2010). Cambo
Ultima System Catalog. Hollanda: Cambo
Fotografische Industrie BV.
Ergand, . (1998). Byk Boy Krkl Fotoraf Makinesi
Temel Donanm ve Kullanm Teknikleri. stanbul:
Mimar Sinan niversitesi, Yksek Lisans Tezi.
Freeman, M. (2006). The complete Guide of Digital
Photography. ngiltere: Thames & Hudson Yaynevi.
Kl, L. (2007). Fotorafa Bafllarken. Ankara: Dost
Kitapevi.
Linhof Prazisions-systemechnik GMBH. (2004). Linhof
Master Technika System. Almanya: Linhof
Prazisions-systemechnik GMBH.
Sinar Photography AG. (2010). Digital Multishot System
Info. Zrih: Sinar Photography AG.
Tillmanns, U. (1992). Creative Large Format Basic and
Applications. svire: Sinar Edition.
Time Inc. (1971-72). Das Studio Life Die Photographie.
A.B.D: Time Inc.
2. b
3. d
4. b
5. a
6. d
7. e
8. b
9. b
10. a
Yantnz yanlfl ise Byk Format Fotoraf

Makinelerinin Trleri ve Yaplar - Dzlem
yatakl Fotoraf Makineleri blmn tekrar
gzden geiriniz.
Makinelerinin Trleri ve Yaplar-Monoray (Tek
Rayl) Fotoraf Makineleri blmn tekrar
gzden geiriniz.
Makinelerinin Temel Yapsal geleri ve fllevleri
- Taflyc unsurlar blmn tekrar gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Byk Format Fotoraf Makinelerinin Temel Yapsal geleri ve fllevleri Grntleme Unsurlar blmn tekrar gzden geiriniz.
- Grntleme Unsurlar blmn tekrar
gzden geiriniz.
- Grntleme Unsurlar blmn tekrar
gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Byk Format Fotoraf Makinelerinin Fonksiyon ve alflma Prensipleri
blmn tekrar gzden geiriniz.
Makinelerinin Fonksiyon ve alflma Prensipleri
- Biim ve Perspektif Kontrol blmn tekrar
gzden geiriniz.
Amalarmz
N
N
N
N
N

Yeni bir kamera tr olarak HDSLR kameralarn geliflim srecini aklayabilecek,
Klasik video kameralara uygulanan snf ayrmn nedenleriyle aklayabilecek,
2000lerin ikinci yarsndan bafllayarak kullanlan yeni kuflak saysal film kameralar tanyabilecek,
HDSLR makinelerin ekonomik adan faydalarn saptayarak, olumlu ve
olumsuz ynlerini sralayabilecek,
HDSLR ile ekim yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar sralayacak
HDSLRlarn gelecei hakknda yorum yapabilecek bilgi ve becerilere sahip
olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
HDSLR
PS Technik
Mini 35
ND Filtre
Pozlama
Netlik
Beyaz Ayar
Profil
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
HDSLR: Film ekiminde

Kullanlan Saysal Fotoraf
Makineleri
GRfi
YEN BR KAMERA TR: HDSLR
KLASK VDEO KAMERALARA
UYGULANAN SINIF AYRIMI VE
NEDENLER
YEN KUfiAK SAYISAL FLM
KAMERALARI
SONUNDA UCUZA FLM
EKEBLECENZ BR KAMERA:
HDSLR
BR HDSLR LE EKM YAPARKEN
DKKAT EDLMES GEREKEN
NOKTALAR
HDSLR: Film ekiminde

Kullanlan Saysal Fotoraf
Makineleri
GRfi
ngilizcede fotoraf makinesi ve kamera ayrm Trkedeki kadar belirgin deildir.
Her ne kadar still camera (duraan grnt kaydeden fotoraf makinesi) ve video camera (hareketli grnt kaydeden kamera) ayrm olsa da genel olarak
Anglosakson kltrnde bunlarn hepsi kamera olarak adlandrlr. Trkede ise
kamera szcyle, genelde akla hareketli grnt kaydeden aygtlar gelir. Makine kelimesi de dorudan fotoraf makinesini arfltrr.
Dilimizdeki bu ayrm 2008in sonuna kadar makul ve mantklyd. Bu iki aygt
(video kamera ve fotoraf makinesi) aslnda yolu kesiflmeyen iki ayr alan ifade
ediyordu. Ancak bu ayrm 2008den itibaren kesin olarak deiflti ve kimi otoritelerce ayr alanlar olan bu iki izginin birleflmesi sreci bafllad.
Artk hareketli grnt (video) veya tek kare (fotoraf) retmek iin tek bir aygta sahip olmak yeterli duruma gelmifltir. Tabii bu teknolojik yeniliin, byk olaslkla yaknda Trkeyi de bir flekilde deifltirecei tahmin edilmektedir. Dn fotoraf makinesiyle film ektim. cmlesi flimdi 1990larda ifade ettii anlam taflmyor. Hele de o zamanlar saysal SLR (DSLR) diye bir fleyin de olmadn dflnrsek her fley daha da karflyor.
Peki ne oldu da bu deiflim ve dnflm ortaya kt? Bu aygtlara ne isim vermeliyiz? Bu aygtlar nereden ktlar? Ne gibi yararlar, ne gibi zayf noktalar var?
Bunlarla film ekilir mi? ekilirse nasl ekmek gerek? Ne gibi yardmc gerelere
ihtiyacmz var?
YEN BR KAMERA TR: HDSLR

HDSLR kavram (High Definition Digital Single Lens Reflex - Yksek Tanml Saysal
Tek Objektifli Yanstmal Fotoraf Makinesi) almna denk gelmektedir. Tabii o anda henz HDSLR terimi ortaya kmamflt ve bu yeni aygtlara bir isim konmamflt.
Dfl grnfl itibariyle klasik bir Tek Mercekli Reflex Saysal Fotoraf Makinesi (DSLR) olan D90, fotoraf tarihinde bir ilki gereklefltiriyor ve 1280*720p znrlnde saniyede 24 kare hznda video dosyalar kaydedebiliyordu.
Nikon bu alanda ilk olsa da gerek kfl Canon firmas yapt. Ayn yl Eyllde
duyurulan EOS 5D MK II Full HD (19201080p) kayt yapabilen ve D90dan farkl olarak tam ereve (24x36 mm full frame) bir alglayc kullanan ilk modeldi.
108
Fotoraf 5.1
lk HDSLR fotoraf makineleri
EOS 5D MK IIden sonra baflka modeller arka arkaya geldi. Bu yeni kamera trne bir isim de vermek ve dierlerinden ayrfltrmak gerekiyordu. zm basit bir
flekilde geldi: High Definition (yksek tanmlamal) yeni TV standardnn addr ve
HD diye ksaltlr. Bu aygtlar da HD kayt yapabiliyorlard. Bu flekilde iki ksaltma
birleflti ve HDSLR ksaltmas ortaya kt. Aslnda yarn HDden daha yksek video kayd yapabilen DSLRlar karsa bu isim eskisi kadar doru olmayacak ama flimdilik elimizdeki en doru isimlendirme bu gibi grnyor.
kflndan ok ksa bir sre sonra dnyann pek ok yerinde filmciler bu aletlerde mthifl potansiyeli grdler ve HDSLRlarla reklam filmleri, mzik videolar,
diziler ve hatta sinema filmleri retmeye baflladlar. Dnyaca nl House dizisinin
mays 2010da ekilen sezon finali, dizinin orijinal 35 mm fomat yerine tamamen
Canon EOS 5D MK II ile gereklefltirilmiflti.
Bu her zaman en yksek teknik standartlarn peflinde koflan Hollywoodun da
HDSLR devrimini resmen kabullenmesi anlamna geliyordu ve nemli bir kilometre taflyd.
Bu aletlerin popler olmas srasnda nternette iki isim ok ne kt: ngiltereden ok takip edilen bir blog yazar ve kameraman olan Philip Bloom ve Reverie adyla dnyann ilk 5D MK II ksa filmini eken Pulitzer dll fotoraf
Vincent Laforet. Laforet Canonun kendisine test etmesi iin verdii 5D MK II ile
bir ksa film ekti ve bunu blogundan paylaflt. lgi ok byk oldu. Filmin ierii
neredeyse yok denecek kadar nemsizdi ancak grsel yaps filmcilerin ilgisini
ekti.
ok dflk flk koflullarnda ekilmifl olmasna ramen grntler gayet temizdi ve alan derinlii de o gne kadar grlmemifl biimde dard. Philip Bloomun
da blogunda benzer denemeler kmasyla HDSLR olgusuna olan ilgi gibi byd. Konuyla ilgili bir ok blog, forum, web sitesi kuruldu.
Peki ama neden bir fotoraf makinesi ile video ekebilmek nemli bir zellikti? Neden bu aygtlar filmciler arasnda byk heyecan yaratt?
Aslnda bu kfl tam olarak anlayabilmek iin biraz tarihsel perspektife ihtiya var.
109
5. nite - HDSLR: Film ekiminde Kullanlan Saysal Fotoraf Makineleri
KLASK VDEO KAMERALARA UYGULANAN SINIF

AYRIMI VE NEDENLER
2000lerin sonuna kadar film sektrnde video her zaman afla grlen bir formatt. Video kameralar sadece TV haberleri, spor, elence programlar gibi yaynclk (broadcast) retimi iin ve bazen de belgeseller iin uygun grlrlerdi. Kamera ve format seimi bir prodksiyonun snfn dorudan belirlerdi. Birtakm
zel durumlar dflnda (rnein Blairwitch Project adl Amerikan korku filminin
byk ksm DV kamerayla ekilmiflti fakat bu filmin ierii nedeniyle bilinli yaplmfl bir tercihti.) video pek beenilen bir format deildi.
Bu ayrm o kadar aka ortadayd ki film festivalleri video ile ekilmifl prodksiyonlar kabul etmek istemez veya ayr bir blmde ele alrlard (Oysa sadece ekim format nedeniyle bir filmi bafltan yok saymak yanlfl bir tavrdr.).
Genelde yksek bteli projeler 35 mm veya 16 mm film zerine ekilirdi (Bu
durum ksmen hl sryor ama hzla saysal kameralara doru bir kayma bafllad.)
Video kameralarn neredeyse snfsal olarak afla grlmesinin temel nedenleri flunlard:
1) Video kameralarn dinamik aralklar (Dynamic Range - Herhangi bir
grnt sisteminin kayt edebilecei en karanlk ve en aydnlk deer arasndaki skalann geniflliine verilen isim) filme gre dflkt. Bu yzden
zellikle kontrol edilemeyen ortamlarda (rnein gn fl) ekim yapldnda sorunlar yaflanyordu (beyazlarn hemen patlamas, glgelerin ok koyu kalmas gibi)
Fotoraf 5.2
Yandaki iki karede Dinamik Aralk farkll gsteriliyor. Sadaki kare daha genifl dinamik arala sahip bir
sistemle ekilmifl soldaki ise dar dinamik arala sahip. Sonu etki patlayan beyazlar, kmfl siyahlar olarak
kendini gsteriyor. zellikle gkyz genel flk deeri olarak yksek olduu iin ilk kaybedilen blge oluyor.
110
2) Video kameralar klasik film kameralarna gre ok daha kk alglayclar kullanyorlard.

fiekil 5.1
Bu tablo deiflik formatlarn alglayc boyutlarn karfllafltrmal olarak gsteriyor. Amatr video kameralar
1/4 veya 1/6 inch aras; yar profesyonel video kameralar 1/3 ile 1/4 inch aras; profesyoneller ise genelde 2/3
inch boyunda alglayclar kullanrlar. Bu da tablodaki en kk sar blgenin dflna kamadklar
anlamna gelir. Oysa ortalama bir DSLR bile ok daha byk bir alglaycya sahiptir.
Bu durumun da etkisi vard:

A - Video kameralar normalden ok daha genifl alan derinliine sahiplerdi. Aslnda rnein bir futbol ma veya belgesel nitelikli bir film ekecekseniz kk alglayc ve buna bal olarak byk alan derinlii istenen bir durumdur fakat dramatik bir anlatda genelde konuyu arka plandan ayrmamz (yaltmamz) gerekebilir.
Btn sinema tarihi byk oranda 35 mm filmle gelifltii iin biz bugn de bir
sinema filminden ayn alan derinliini bekliyoruz. Dolaysyla bu aslnda psikolojik bir beklenti. Oysa video kameralar genifl alan derinlikleriyle arka planlar ayrma konusunda ok baflarszd.
Video kamera kullanclar bu konuda o kadar dertliydi ki 2000lerde dar alan
derinlii adaptrleri ortaya kmflt. Bir Alman firmas olan PS Technikin ilk olarak rettii Mini 35 trevi sistemler (letus35, micro35, guerilla35, DOF machine,
Tube35, Indie35 vs.) temelde video kamerann merceinin nne bir boru ve borunun iindeki yar geirgen beyaz bir ekrandan oluflur (ground glass). Bu ekrann
nne de fotoraf veya sinema mercekleri taklr. ndeki mercekten gelen grnt ekrana dflrlr. Video kamerann mercei de bu grnty kaydeder. Bylece alan derinlii 35 mm ile ayn olur. Ancak grnt terstir. Bunun dflnda flk
kayb (en az 1 - 1,5 f stop! Bu da en az iki kat daha fazla flk kullanmanz demektir), znrlk ve kontrast sorunlar bafl gsterir. Mat ekrann zerindeki tanecik yapsnn grnmemesi iin camn belli bir hzla titretilmesi veya dndrlmesi gerekir.
111
Fotoraf 5.3
Letus35 adl dar
alan derinlii
adaptr taklmfl
bir kamera.
2000lerin sonuna
kadar bu aletler
zellikle yar
profesyoneller
arasnda olduka
yaygnd.
HDSLRlar ktktan
sonra piyasadan
silindiler.
B - Bu kameralar kk alglayclara sahip olduklar iin dflk flkta (low

light) iyi sonu veremiyorlard. Alglayc boyutu kldke piksel baflna dflen
alan azald iin piksellerin foton toplama potansiyeli de azalr. Bu da zellikle
dflk flk koflullarnda grltl (noisy) bir resim oluflmasna yol aar. Kk alglaycl bir video kamera 400 ASAnn stnde salkl grnt oluflturamaz.
C - Bir dier sorun da mercek konusuydu. Kk bir alglayc ile alfltnzda
doal olarak o sisteme uygun merceklerle alflmanz gerekir. Video kameralarda
zellikle genifl a mercek bulmak kolay deildir. stelik video kamera sistemleri
iin pek ok deiflik alglayc boyu olduundan her sisteme ayr mercek bulmak
zorunda kalrsnz.
Buna ek olarak video kameralar kullanm kolayl asndan genellikle deiflebilir odak uzaklkl (zoom) mercekler kullanr. Bu video ekimi yaparken gerekten de ifle yarar bir durumdur. rnein bir spor karfllaflmasn ekerken kameramanlarn ekime ara verip mercek deifltirmesi kabul edilebilir bir durum deildir.
Oysa iyi bir zoom mercekle bir spor karfllaflmas ok daha kolayca ekilebilir ve
dinamik bir sahneleme salanabilir.
Bu tr deiflken odak uzaklkl (zoom) mercekler kullanm kolayl salasa da
tabi bunun bir bedeli de vardr: flk kayb.
Deiflken odak uzaklkl mercekler, yaplar itibariyle Prime (sabit odak uzaklkl) mercekler kadar flk geiremez. Bu nedenle hem alan derinlikleri onlar kadar dar deildir hem de dflk flk koflullarnda sorun karrlar. Ayrca bu tr mercekler yaplar nedeniyle baflka optik sorunlar da daha fazla ortaya karr.
3) Video Kamera Interlaced Bir Sistemdir.
TV sistemi ilk ortaya ktnda saniyedeki tarama hz yeterli gelmiyordu. TV
ekran bilindii gibi fosfor haznelerinden oluflur. Bu hazneler arkadan frlatlan
elektronla flldatlr ve grnt bu flekilde oluflturulur. Sistem ilk kurulduunda saniyede 25 kare gnderilmiflti ancak saniyede 25 kare gnderildiinde ekranda titreme olufluyordu. Yani elektron tabancas sona ulafltnda ekrann stndeki fosfor hazneleri snmeye bafllyordu.
Bu durumu engellemek iin saniyede 50 kare gndermek dflnlebilirdi ancak o zaman da sistemin veri hz yk ikiye katlanacakt. Bu yzden mhendisler
geiflli (interlaced) grnty yarattlar.
112
fiekil 5.2
Video sinyalinde Interlace kavram
1
3
5
7
9
.
.
.
2
4
5
8.
.
.
1
3
5
7
9
.
.
.
2
4
6
8.
.
.
Yukardaki flemada greceiniz gibi bu sistemde bir video karesinin nce yars, sonra dier yars gnderilir. Her yarm kareye field ad verilir. Yani TV yayn
aslnda saniyede 25 kare hznda deil 50 yarm kare hzndadr. Video kameralar
da her bir kareyi iki parada tarayarak oluflturur. Bu zellikle spor karfllaflmalar
iin avantajldr. Hzl hareketler interlaced sistemlerde daha net kaydedilir. Hareketten doan netsizlik (motion blur) video kameralarda daha az yaflanr.
Oysa sinema filmi progressive olarak retilir. Yani her bir kare tek geiflte
oluflturulur. Bu hzl hareketler iin sorun yaratsa da yine psikolojik alflkanlklarmz nedeniyle daha fazla tercih edilir.
Btn bu saylan nedenlerle video afla grlen bir formatt ama 35 mm filme
eriflimi olan insan says azd. Bu da sinemay (veya genelde film yapmay) daha
elit bir grubun elinde tutmasn salyordu.
YEN KUfiAK DJTAL FLM KAMERALARI

Bir nceki blmde aklanan durum 2000lerin ikinci yarsndan bafllayarak hzla
deiflti.
Deiflim aslnda daha nce George Lucas ile bafllamflt. Star Warsun yeni lemesinin ikinci fimi Star Wars Episode II: Attack of The Clones Sonynin HD
(Yksek Tanml) kameras HDW-F900 Cine Alta ile ekilmiflti. Bu kamerayla ekilen ilk film ise 2001de sinemalara gelen Fransz filmi Vidocq olmufltu.
Asl devrim ise RED One ile geldi. 1999da kurulmufl kk bir Amerikan flirketi olan RED 2006 ylnda RED One adndaki ilk saysal film kameralarn duyurdu.
RED One bildiimiz anlamda video kameralardan (ve Sonynin F900nden) farklyd.
113
Fotoraf 5.4
Amerikan kaynakl
RED Camera
flirketinin ilk
modeli RED One
2007de ktnda
piyasada baflka
saysal film
kameralar da
vard (Arri D20,
Dalsa, Thomson
Viper vs) ancak
fiyat ve eriflim
olarak RED
dierlerinden
ndeydi.
En byk fark RED Onen byk bir alglaycs olmasyd. RED One klasik 35
mm sinema filmi ile ayn boyutta (Super 35 mm) bir alglayc kullanyor ve PL Mount ad verilen sinema mercekleri iin kullanlan mercek yuvasn destekliyordu.
kinci fark REDin standart znrlk (720*576 PAL) veya HD (1920*1080) deil Ultra High Resolution diye anlan 4K (4096*2304) boyutlarnda ekim yapabilmesiydi.
nc fark ise kamerann CMOS alglaycs tarafndan oluflturulan verinin 12
bit derinliinde skfltrlmfl RAW (ham) formatta kaydedilmesiydi. Bu sayede kamera klasik video kameralardan daha yksek bir dinamik arala sahip oluyordu.
fiekil 5.3
0
255
4095
65 535
8-bit
12-bit
16-bit
Pure black
Pure white
8 bit, 12 bit ve 16
bit kavramlarnn
mantn
aklayan bir
grafik
gryorsunuz. Bit
says arttka ara
tonlar daha iyi
koruyabiliyoruz.
114
Burada bit kavramn biraz aklamamz gerekirse: Klasik video kameralar genelde grnt verisini kanal baflna 8 bit olarak kodlar. Bu da her bir kanal iin 256
ton anlamna gelir. Teorik olarak byle bir sistemde toplamda 16 milyon farkl ton
elde edilebilir (256*256*256).
RED gibi 12 bit alflan bir kamera kanal baflna 4096 ton yani toplamda 68 milyar deiflik ton kaydedebilir. Oysa sinema filminde bu say 281 trilyondur. Tabii bu
saylar teorik limitleri gsterir ve gerekte bu kadar ton elde etmek veya gstermek
sz konusu deildir. rnein gndelik ifllerde kullandmz btn bilgisayar monitrleri ve televizyonlar 8 bittir. Eer gsterim daima 8 bit ise neden 12 bit lik kameralarn peflinde kofluluyor?
Bu sorunun iki cevab var: Birincisi eer sinemada gsterim yapmak istiyorsak
8 bitle snrl deiliz. kincisi ekim yaplan ortamn daima gsterim ortamndan daha genifl bir arala sahip olmas esastr. Bylece ekim srasndaki baz hatalar ekim sonras dzeltilebilir ve istenen renk etkisi ok daha kolay salanabilir.
Yukarda saylan bu zellikleriyle film dnyasnda byk etki yaratan RED One
bir miktar gecikme ile de olsa 2007 ylnda kt ve beklenenin aksine byk baflar kazand.
zleyen yllar boyunca bir ok uzun metraj film, reklam, mzik videosu RED
One ile ekilmeye baflland. REDin baflars o kadar byk oldu ki 35 mm film ciddi bir darbe ald. zellikle bte snrlamalarnn olduu durumlarda yapmclar ve
ynetmenler iin RED iyi bir seenekti.
O gne kadar byk alglayc konusuna uzak duran dier reticiler bu byk baflary baflta grmezden gelseler de sonunda hepsi birer birer ayn yola gitmek zorunda kaldlar. Alman Arri ve Japon Sony markas baflta olmak zere bir
ok retici rakip rnler gelifltirdi.
Bu noktada asl konumuz olan HDSLRlara dnersek tam da RED One en parlak gnlerini yaflarken ortaya ktklarn grrz. Aslnda daha nce kmamfl olmalar da ilgin bir durum, zira herhangi bir DSLRn iindeki alglayc ile RED
Onenin iindeki arasnda temelde bir fark yoktur. Hatta ou DSLR alglaycs
RED Onenin alglaycsndan daha fazla piksel ierir ve daha duyarldr.
2000 ylnda kan Olympus E-10 modelinden itibaren DSLRlar zaten Live View (Canl nizleme) seeneini desteklemeye bafllamfllard. Bu seenekte ayna
kalkar, fotoraf ereveyi ve pozlamay LCDden izler. Teknolojik olarak bu aflamaya geildikten sonra video kaydna olanak vermek artk sadece bir yazlm sorunudur diyebiliriz nk Live View iin LCDye video sinyali verirken ayn veriyi kaydetmemek iin bir neden yoktur.
Yukarda bahsedildii gibi Nikon D90 ve EOS 5D MK II tarihsel perspektif olarak tam byle bir dnemde ortaya kt.
SONUNDA UCUZA FLM EKEBLECENZ BR

KAMERA: HDSLR
Bir nceki blmde tarihsel perspektife deinildi: Video kamera denilen tr saysal film kamerasna dnflyordu. HDSLRlar tam bu noktada ortaya ktlar.
Peki bu yeni kameralarn fark neydi? Aslnda temelde saysal film kameralarndan ok farklar yoktur ama film ekmek amacyla retilmedikleri iin birok da
sorunlar vardr.
5D MK II ve trevleri aslnda gerekten de devrim yaratacak kadar geliflmifl bir
teknoloji ierir. 3000 USD psikolojik snrnn altnda bir fotoraf makinesinin 21
Megapiksellik byk alglaycsndan (nceki blmdeki grafikte grld gibi
EOS 5D MK II nin alglaycs RED Onenkinden yaklaflk 1.5 kat daha byktr)
1920*1080 znrlnde video kaydedebilmek, var olan bir ok SLR mercekleri kullanabilmek ve stelik btn bunlar sadece 1 kilo arlnda bir kamera ile
yapabilmek her filmcinin hayal edecei bir durumdu.
Zaten film yapmak isteyen ama yeteri kadar btesi olmayan bir ok insan
2000lerin baflndan beri video kameralardan film look (sinema filmi hissi) almann peflindeydi. Bunun iin bir ok yntem gelifltirilmiflti (renk dzeltme yntemleri, alan derinlii adaptrleri, deinterlacing filtreleri, ND filtreler vs.)
Oysa HDSLRlar ile bunlarn ouna gerek kalmyordu. Yaplar itibariyle doal
olarak film hissi verebiliyorlard.
Bu kameralarn temel stnlk ve sorunlarn gzden geirelim.
HDSLRlarn stn ynleri
Byk alglayc - Az sinyal grlts - Dflk flkta yksek verim
Mercek Zenginlii
Yksek Dinamik Aralk
Form Faktr
Fiyat
Aktarm Kolayl
Bu bafllklar tek tek daha ayrntl olarak incelersek:
Byk alglayc - Az sinyal grlts - Dflk flkta yksek verim:
HDSLRlarda birka deiflik boyutta alglayc bulunuyor. 5D Mk II gibi 35
mm tam boy (full frame) alglaycl kameralar, 7D, 60D, 600D gibi APS-C
boyutunda (1.6 arpan faktrne sahip) alglaycl kameralar ve Panasonic
ve Olympus gibi firmalarn rettii Micro 4:3 boyutunda alglaycl kameralar...
Alglayc bydke doal olarak her bir piksele dflen alan da artyor. Bu
alann artmas da fla duyarl haznenin (pixel) fotonlar tarafndan daha kolay doldurulabilmesini salyor. Bu da dflk flk koflullarnda yksek hassasiyet anlamna geliyor. rnein 5D MK II 1600 ASAda bile gayet kullanlabilir grntler retebilir. Bu da klasik bir video kameraya gre 2 fstopluk
bir kazan (baflka deyiflle 4 kat daha az flk ihtiyac) demektir.
APS-C kameralar tam boy (full frame) alglaycya gre 1.6 arpanna sahipler. Micro 4:3 ise 2 arpanna sahip. Baflka deyiflle Micro 4:3 bir kamerann
alglaycsnn yzeyi tam boy bir alglaycnn yaklaflk yars kadardr.
Asl nemlisi HDSLRlar sinema filminden bile daha dar alan derinlii salyorlar. Bu da estetik olarak bir ok sinemacy ekmektedir.
Mercek zenginlii: DSLRlar iin ok sayda mercek zaten retilmiflti.
HDSLR hareketinden sonra Zeiss gibi firmalar sadece bu kameralara zel
(ve film ekimi iin tasarlanmfl) mercekler de karmaya baflladlar.
Bu sayede bir HDSLR klasik bir video kameraya gre kat kat daha fazla mercek seeneine sahiptir. zellikle genifl ada ok sorun yaflayan video kameralardan sonra HDSLRlarn genifl yelpazesi dramatik anlatm asndan ok fazla olanak
salar.
115
116
Fotoraf 5.5
Zeiss Firmasnn
HDSLRlar iin zel
olarak kard ZF
serisi mercekler.
Yksek dinamik aralk: Henuz RED One gibi RAW video kayd yapamasalar da HDSLRlarn alglayclar eski tip video kameralara gre ok daha
geliflmifl ve byk olduu iin dinamik aralklar da daha genifltir. Genel
prensip olarak alglayc alan bydke dinamik aralk da belli oranda artar.
Form unsuru (kamerann fiziksel boyutunun kkl): Kamerann
boyutu baz durumlarda nemli bir stnlk salayabilir. Araba ii ekimler, tehlike ieren ekimler, gizli yaplmas gereken ekimler gibi durumlarda bir HDSLR normal bir video kameraya ya da film kamerasna gre ok
stndr.
Fiyat: HDSLRlar normal video kameralara gre ok daha ucuzdur. Fiyat
performans asndan karfllafltrlrsa tabii ki HDSLRlar bir video kameradan
ok stndr. Bu da aslnda filmciliin demokratikleflmesi adna nemli bir
geliflmedir. Dnyann her yerinde bir ok sinemac ilk filmlerini bu kameralarla ekme flans buluyor ve bulmaya da devam edecekler.
Aktarm Kolayl: HDSLRlar kaset kulanmaz. Bunun yerine SD veya CF
gibi bellek kartlar kullanlr. Bu da yaplan ekimleri yksek hzda bilgisayara aktarabilmek demektir.
HDSLRlarn Olumsuz Ynleri

Her fleyde olduu gibi HDSLRlarda da olumsuz ynler vardr. zellikle klasik video kamera sevenler bu yeni kuflak kameralar kyasya elefltiriyor. ou aslnda
anlaml olan bu elefltiriler afladaki bafllklarda toparlanabilir:
CMOS alglayclarn yapsndan gelen rolling shutter sorunu
Merdivenlenme sorunu (Aliasing ve Moir)
Baka sorunu
AVCHD veya h264 gibi yksek skfltrma oranl codec ler kullanmalar
Ses kayd sorunu
Time Code ad verilen her bir kareye bir kod verilmesini salayan sistemin
yokluu
Kameralarn ergonomik yapsndan dolay elde tutulmasnn zorluu ve buna bal titreme sorunu
117
Netlik sorunu
kfl sorunu
Kayt Sresi Snr
Alglayc snmas
Bu sorunlar daha detayl olarak aklayalm:
CMOS Alglayclarn Yapsndan Gelen Rolling Shutter Sorunu

CMOS (Complemantary Metal Oxide Sensor) yaps itibariyle grnty satr satr
oluflturuyor. Yani nce birinci satr sonra ikinci sonra nc fleklinde her bir satr srayla oluflturuluyor. Fotoraf ekerken bu ciddi bir sorun olmuyor ancak video ekiminde hareketli nesnelerle veya kamera hareketiyle karfllaflnca rnein dz
bir direk siz kameray evirdiinizde dz deil yana yatmfl flekilde grnyor.
Fotoraf 5.6
HDSLR ile ekilmifl
bir karede Rolling
Shutter etkisi.
Kamera hzl pan
(dnme) hareketi
yaptnda 90
derece olmas
gereken izgiler
yamuluyor. Krmz
izgiler bu yatma
asn gstermek
iin konmufltur. Bu
a alglaycnn
tarama hz ve
kamera hareketiyle
ilgili olarak
deiflkenlik
gsterebilir.
Ayn etki cep telefonu kameralarnda da aka grlebilir. Ksaca son pikselle
ilk pikselin oluflmas arasnda zaman getii iin nesnenin hareketi her satrda ayr flekilde kaydedilmifl oluyor. Aslnda RED gibi kameralar da CMOS ile alfltklarndan ayn sorun onlar iin de geerli. Ancak profesyonel bir kamera olarak RED
Onenin alglaycs HDSLRlara gre bu adan daha iyidir.
Rolling shutter problemini aflmak iin After Effects gibi compositing (saysal birlefltirme) yazlmlaryla uyumlu birtakm eklentiler (plugin) gelifltirildi. Bunlarn en
nls Foundry adl flirketin Rolling Shutter eklentisi. Bu kk yazlm istenmeyen etkiyi ciddi oranda ortadan kaldryor. Ancak belli bir hesaplama zaman (render) gerektiriyor.
fiimdilik bu problemle ilgili yaplabilecek ok fazla bir fley de yok. Yeni kameralarda sorunun daha az olmas beklenmektedir. Bunun dflnda HDSLRlarla ekim
yaparken ok ani ve hzl kamera hareketi yapmamaya alflmakta yarar var.
Merdivenlenme Sorunu
HDSLRlar genelde 15 - 21 MPlik alglayclardan 1920*1080lik HD grnt retiyor. Bunu yaparken alglaycnn rettii asl veriyi (rnein 4000*3000) gerek zamanda kltmek (1920*1080 hline getirmek) zor bir ifltir. Bunu tam kalitede yapabilmek epey ifllemci gc gerektiriyor oysa HDSLRlarn iindeki grnt ifllemcileri bu kadar hzl deildir.
118
Bu nedenle HDSLR reticileri genelde satr atlama (line skipping) yntemini rnein her satrdan birini kullanyorlar. Bu yntem ifllemcinin zerindeki yk
azaltyor ama grntde keskin izgilerde merdiven etkisi (aliasing) veya aflr detay ieren blgelerde Moir ad verilen sorunlar yaratyor.
Fotoraf 5.7
Merdivenlenme
(aliasing) ve moir
etkisi.
Yeni kuflak HDSLRlar ktka bu sorunlarn yok olmas beklenebilir zira daha
hzl ifllemciler veya alglaycnn nne konacak bir optik low pass filtresi ile bu
sorunlar kolayca zlebilir.
Baka Sorunu
HDSLR kameralar video beslemesi verebilmek iin aynay kaldrmak zorundadr.
Bu nedenle optik baka video kayd srasnda devre dfl kalr. Kamera operatr
sadece LCDden izleme yapabilir.
ou HDSLRdaki LCD katlanabilir olmad iin ekim srasnda belli alarda
zorluk ekeceksiniz demektir. Bu sorunu aflmak iin ya bir monitr kullanmanz
ya da yeni kan eklenti bakalardan edinmeniz gerekir.
AVCHD veya h264 Gibi Yksek Skfltrma Oranl

Codecler Kullanmalar
Codec bir kamerann kalbidir denilebilir. Alglayc tarafndan ortaya karlan grntnn kaydedilmeden nce ifllenmesi gerekir. Bunu bir video ifllemcisi gereklefltirir.
rnein Canonun Digic adn verdii ifllemci serisi alglaycdan gelen veriyi
alr, yorumlar (belirli bir renk, kontrast, parlaklk, keskinlik, beyaz ayar vb. uygulamasndan geirir) daha sonra da bu veriyi bir video formatna dnfltrr. Verinin kaydediciye gitmeden nce belirli bir formata sokulmas flarttr.
Bu durum aslnda fotoraftaki RAW verinin JPEGe dnfltrlmesine benzer.
Fotoraf ektiinizde RAWun iinde ok daha fazla bilgi vardr oysa JPEG bir flekilde kodlanmfltr ve iyi grnmyorsa ok fazla mdahele edemezsiniz.
Video ifllemcisinin yapt bir dnfltrme de aynen JPEGe evirmek gibidir.
Sadece bu ifllem saniyede 25 veya 60 defa yaplr ve JPEGdeki gibi her bir kare
kendi iinde deil her bir kare nceki ve sonraki karelerle birlikte skfltrlr.
Bu aslnda basite veri miktarnn dflrlmesi demektir. Neden buna gerek
vardr? nk ne yazk ki HDSLR larn kayt ortamlar skfltrlmamfl (uncompressed) video verisi kaydetmeye uygun deildir. Veri aktarm yolu skfltrlmamfl bir
video verisini taflyacak genifllikte deildir veya kayt ortam bu hza ve yke yetiflemez. Bu nedenle bir skfltrma yaplmas flarttr.
flte bu skfltrma ifllemine codec (compression decompression kelimelerinin

birleflmesinden ortaya kmfltr) ad veriliyor. Bu ifllemin ne flekilde yapld bir
kamerann da kalitesini dorudan etkiler.
Profesyonel video kameralar olmadklar iin HDSLRlar yksek oranda skfltrma yapar. ncelikle alglaycdan gelen 14 bit derinliindeki veri 8 bite dflrlyor. Sonra kareler aras skfltrma yaplyor ve olduka dflk bir veri hzyla kodlanyor.
ou kamera AVCHD ad verilen bir codec ile alflr ve 25 mbits/s hzn aflmaz. 5D MK II 40 mbits/s kayda izin verir ancak h264 ad verilen bir codecle skfltrlmfl quicktime dosyalar yaratr.
RED One gibi profesyonel kameralar ise daha az skfltrlmfl, renk derinlii daha fazla olan ve kareler aras skfltrma iermeyen dosyalar retir.
Kayt ortamn deifltirmek mmkn olsayd HDSLRlar ok daha hzl ykseleceklerdi. Bunun yaplabilmesi iin alglaycdan kan ham verinin bir kflla
(HDMI, HD-SDI veya USB 3.0) dflarya verilebilmesi gerekir. Bugnlerde ok yaygnlaflan disk temelli skfltrmasz 10 bit video kaytlar bu sinyali kaypsz olarak
kaydedebilirlerdi. Teorik ve pratik olarak bunun yaplamamas iin bir neden yoktur, ancak DSLR reticileri bunu yaptklar anda kamera dnyasnda her fley karflaca iin flimdilik byle bir seenek sunan olmad.
Ses Kayd Sorunu

Profesyonel kameralar ses iin XLR ad verilen (dengeli) girifl kfllara sahiptir. XLR
sayesinde kamera mikrofona elektrik gnderebilir. Bylece elektrik gcyle alflan (dinamik olmayan) profesyonel mikrofonlar bir preamfi gerektirmeden kullanlabilir. Ayrca XLRn grlt oran da dflktr.
Yine profesyonel kameralarda ses kayt seviyesi kontrol edilebilir. 2 veya 4 kanal ses kayd yaplabilir.
Ne yazk ki HDSLRlarda Mini Jack ad verilen girifl tr kullanlyor. Profesyonel kullanm iin uygun olmayan bu girifl tr hem elektriksel grltye ak (XLR
daki gibi bir toprak hatt iermedii iin) hem de tabi ki elektrik yollayamad iin
condenser mikrofonlarla uyumlu deil.
Ayn zamanda zellikle ilk nesil HDSLRda ses seviyesini kontrol etmek mmkn deildir. Yine benzer flekilde kayt srasnda bir kulaklkla yaplan kayd dinlemek de olanakszdr. Zira genelde yerden kazanmak iin bu tr kameralar tek bir
yuva kullanyorlar. Bu hem mikrofon balamak iin hem dinleme iin kullanlyor.
Bu nedenle de hem dinleme hem kayt yaplamyor.
Bu sorunlar nemli ama afllmaz deil. Bunu aflmann en garanti yolu sesi ayr
bir sistemle kaydedip sonra birlefltirmektir. Double System Sound ad verilen bu
yntem zaten sinema filmlerinde ilk yllardan beri kullanlmfltr (Sinema kameralar ses kayd yapamadklar iin ses ayr bir sisteme kaydedilir sonra efllenirdi.).
Bu eflleme sreci biraz skcdr. Ayrca bu ifllemin sorunsuz yaplabilmesi iin
ekim srasnda dzgn klaket kullanlmas gerekir.
Ses sorununu aflmann dier bir yolu da HDSLRlar iin retilmifl zel preamfileri kullanmak. Bunlar aslnda XLR giriflleri Mini Jacke eviriyor. lerindeki pil
sayesinde ayn zamanda phantom power da verebildikleri iin profesyonel mikrofonlarla alflabilmenizi salyor.
119
120
Fotoraf 5.8
Beachtek firmasnn HDSLRlar iin
rettii bir XLR
adaptr.
Time Code Sorunu

Profesyonel video kameralar her bir kareye bir adres verir. Bu adres SMPTE (Society of Motion Picture and Television Engineers) tarafndan Time Code olarak tanmlanr ve format saat:dakika: saniye: kare fleklindedir.
rnein 00:12:23:15 dediinizde herhangi bir video kaydnn belirli bir karesini tanmlamfl olursunuz 12. dakikann 23. saniyesinin, 15. karesi gibi.
Bu neye yarar? Uzun bir proje ekerken elinizde saatlerce grnt olabilir. Btn bu grntlere kolay eriflim salamak ve ekim sonras retim srecinin eflitli aflamalarndaki insanlarn ayn kareler zerinde alflabilmesini kolaylafltrmak
iin bu sistem gereklidir.
Ne yazk ki HDSLRlarn rettii video dosyalar time code iermiyor. Genelde
her bir dosya sfr noktasndan bafllyor ve kayt ka dakikaysa o kadar sren bir
saya gryorsunuz. Bu da nemli bir sorun olmakla birlikte sette iyi not tutulur
ve klaket kullanlrsa bir noktaya kadar afllabilir.
Ergonomi
HDSLRlar doal olarak fotoraf ekmek iin retilmifl kameralardr. Bu nedenle
aslnda video ekimi iin pek konforlu deildir. ok hafif olmalar bir avantaj olsa
da ayn nedenle ok fazla titreflim yapar. IS (Image Stabilizer) merceklerle bu sorun bir noktaya kadar afllabilse de her mercekte IS olmad iin tam bir rahatlama salamyor.
Profesyonel kameralarda pek ok ifllev iin ayr tufllar bulunur. Bu sayede kameraman birok deiflkeni annda kontrol edebilir.
HDSLRlar ise ou zellii sadece menlerden kontrol etmenizi gerektiriyor.
Bu da tabii ki video ekimi yaparken bir sorundur.
Netlik Sorunu
HDSLRlar yukarda belirtildii gibi klasik video kameralardan ok daha byk alglayc kullanyor. Bu da alan derinliinin istendiinde ok dar olmasn salyor.
Bu durum ifade ve estetik asndan arzulanan bir etki yapsa da aslnda ekim
yapmay zorlafltryor. Sinema filmlerinde genelde sadece netlik iflleminden sorum-
121
lu bir asistan bulunur. Bu asistan focus puller (netleme yapan kifli) olarak adlandrlr ve gerekten tek ifli oyuncularn veya konunun net olmasn salamaktr.
HDSLRlarn bazlarnn alan derinlii 35 mm sinema filminden bile daha dardr.
Buna karfllk mercekler de byle bir netlik ekme ifllemi iin tasarlanmadklar iin
ok hassas deildir (yani ok az evirdiinizde byk bir etki yaparlar). Oysa netliin
kontroll flekilde bir noktadan dierine taflnabilmesi iin mercein netlik bileziinin
daha uzun mesafe katetmesi gerekir (Sinema mercekleri bu flekilde tasarlanmfltr).
Yani sonuta elinizde aslnda video kamera iin retilmemifl merceklerle netlik
yapmaya alflrken epey zorlanabilirsiniz.
Bu ifllemi kolaylafltrmak iin birtakm eklenti rnlerde var.
Kameralarn auto focus (otomatik netlik) sistemleri ne yazk ki video seeneinde iyi alflmyor nk auto focus alglayclar ayna ile paralel alflyor. Video ekerken ayna hep ak olduu iin otomatik netlik yapmak iin kontrast alglama
seenei kullanlyor. Bu da ne yazk ki ok yavafl ve genelde baflarsz bir yntem.
Bu nedenle pratikte video ekerken otomatik netlikten yoksunuz diyebiliriz.
kfl Sorunu
Aslnda belki de en nemli sorunlardan biri HDSLRlarn doru dzgn bir bakaca
sahip olmamasdr. Video kayd yapmak iin ne yazk ki sadece LCDden bakmak
zorundasnz. Her ne kadar LCDler geliflmifl
olsa da gerek bir bakacn yerini tutmalar
zordur. Ayrca ilk nesil HDSLRlar ekim srasnda dflarya kt vermiyor yani ektiiniz
fleyi ayn anda baflkas izleyemiyor. Bunu aflmak iin birtakm hileler var ama bunlar da
baflka sorunlar yannda getiriyor. Genelde
kameralarn kendi zerindeki LCDler kk
ve yetersiz. Bu nedenle bir HDSLR ile video
ekecekseniz byk olaslkla kamera stne taklan ayr bir monitr gerekir. Ayrca
HDSLR lar HD-SDI (High Definition Serial
Digital Interface) gibi profesyonel video girifl
kfllarn desteklemiyor. Bunun yerine HDMI ad verilen (High Definition Multimedia Interface - Yksek tanml okluortam Arayz) son kullancya ynelik standart destekliyor. HDMI iyi bir balant tr olmakla birlikte HD-SDI kadar olaslk sunmuyor (rnein timecode verisi taflmyor).
Kayt Sresi Snr

HDSLRlarda kayt sresi byk bir tartflma konusudur. Bu sistemler genelde
FAT32 dosya sistemi ile formatlanmfl diskler kullanyorlar. Bu nedenle 2 GB st
dosyalar retmek konusunda sorunlar var. Bu da bir video dosyasnn uzunluunu snrlyor. rnein bir konser ekimi yapacaksanz ne yazk ki arada kesmek
zorunda kalacaksnz demektir. Bu sorunun ileride afllmas beklenebilir.
Alglayc Isnmas
HDSLRlarn alglayclar video ekmek iin tasarlanmadklar ve byk olduklar
iin normalden fazla snyor. Bu durum zellikle scak ortamda uzun sre kesintisiz ekim yaptnzda kamerann kendini kapatmas gibi etkiler yaratabiliyor.
Ayn zamanda kullanm sresi uzadka grntnn daha grltl (noisy) hale gelmesi de mmkn, zira alglayc sndka daha fazla hata retmeye bafllyor.
Fotoraf 5.9
HDMI kablosu
122
HDSLR Kameralar in Eklentiler

Filmciler HDSLRlar sevdiler ve bunun sonucu olarak da btn bu bahsettiimiz
sorunlar zmek veya en azndan etkilerini azaltmak iin byk bir talep olufltu.
HDSLRlar hzla yaygnlaflnca bu tr yan rnleri yapan firmalar da ayn hzda oald. fiu anda piyasada bir ok HDSLR yardmc donanmlar bulunabilir. Bunlarn
en bilinenlerini zetleyelim.
Bakalar
HDSLR kameralarn zerindeki LCD ile yetinmek istemeyenler iin bunlarn nne
taklan siperlik ve byteler, hot shoe ad verilen flafl yuvasna monte edilen LCDbakalar (bunlar genelde HDMI kflndan beslenir) gibi baz rnler satlmaktadr.
Bu tr rnler zellikle kameray kullanan kiflinin (kamera operatr) rahat alflmas ve netlii doru deerlendirmesi iin ok nemlidir. Kk bir LCDye
uzaktan baktnzda her fley net gibi grnr. Oysa gznz dayayp bakarsanz
aslnda net olduunu sandnz noktalarn net olmadn fark edebilirsiniz.
Fotoraf 5.10
Yanda, solda bir
LCD baka eklentisi
gryorsunuz.
Kameraya HDMI ile
balanan bu kk
LCD, gznz
dayayabileceiniz
bir baka grevi
gryor. Sadaki
nite ise
kamerann kendi
LCD ekran iin
retilmifl bir
byte.
Follow Focus (Netlik Takip Sistemleri)

Klasik 35 mm ve 16 mm film kameralarnda kullanlan netlik takip sistemleri temelde mercein evresine taklan bir ark ve bu ark eviren bir maniveladan oluflur.
Bu ark ve manivela netliin daha hassas ve kolay kontrol edilmesini salar.
Son dnemde elektronik olarak bu ifli yapan aletler de kmaya bafllad. Bunlar
DSLR merceklerinin iindeki micro motorlara USB ile balanarak netlik iflleminin
kullanc tarafndan motora yaptrlmasn salyor. ok yeni ktklar iin deerlendirme yapmak zor ama dflnce olarak yaratc grnyor.
Fotoraf 5.11
USB ile mercein
micro motorlarna
eriflim salayan bir
netlik takip sistemi.
123
Fotoraf 5.12
Yandaki elle
alflan eflitli netlik
takip eklentileri
(follow focus
systems) grlyor.
Bunlar kamerann
altna taklan Rod
Support
ubuklarna
oturtulur.
Destek Sistemleri
HDSLRlarn titreflim sorunlarn zmek ve bunun yan sra tutulmalarn kolaylafltrmak iin destek sistemleri retimifltir. Bunlar HDSLRlarn el yerine omuza oturtulmasn salar. Ayn zamanda bu destek sistemleri mikrofon, LCD monitor, yedek
ak, follow focus, glgelik (matte box veya para soleil) gibi eklentilerin de tek bir
yapda birlefltirilmesini salar.
Bu sorunu aflmak iin afladaki rnekte greceiniz tipte kamera taflma niteleri retilmektedir. Bunlar kamerann omuza oturtulmasna izin vermekte bylece
kamerann noktadan desteklenmesini salayarak titreflimi engelleme amacyla tasarlanmfltr. Bu aparatlarn eflitli balant noktalar bulunur ve bu sayede ihtiyacnz olan ekstra monitr, mikrofon, pil vs gibi eklentiler sisteme kolayca taklabilir.
Yine de omuz ekimi yapmay dflnyorsanz buna benzer bir sisteme ihtiyacnz olabilir.
Fotoraf 5.13
Soldaki HandySLR
adl bu destek
sistemi Trkiyede
retiliyor. Sadaki
ise Amerikan
Zacuto firmasnn
rnlerinden biri.
Tabi bu aletler ayn zamanda kameray bytr ve aslnda geleneksel video kameralara benzetir. Oysa HDSLRn temel stnlklerinden biri kkldr.
BR HDSLR LE EKM YAPARKEN DKKAT EDLMES

GEREKEN NOKTALAR
Her kamera ile ekim yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar aslnda ayndr
ama sz konusu HDSLR olunca biraz daha zenli olmak flart. Aflada bununla ilgili uyarlar bulacaksnz:
Pozlama: Her tr video kayd iin geerli olmakla birlikte HDSLR ile video ekerken aflr pozlamadan zellikle kanmak gerekir. 8 bit olarak skfltrlmfl bir
kayt yapt iin herhangi bir piksel patlama noktasna ulaflrsa (over exposure) bir
124
daha o pikselden veri (ton) karmak sz konusu olamayacaktr. Bu nedenle normalden biraz az pozlamak (underexposure) tavsiye edilir.
Pozlama deerini asla LCDden bakarak belirlemeyin. Kameralarn iinde histogram var. Onu kullann. En doru veriyi ancak o flekilde izleyebilirsiniz.
Beyaz Ayar: Beyaz ayar kesinlikle doru yaplmaldr nk RAW fotoraf
ekerken yaptmz gibi sonradan beyaz dengesini deifltirme flansmz yoktur.
Elimizdeki skfltrlmfl video dosyas byle bir dzeltmeye olanak vermez.
Profil: Doru profille alflmalsnz. Bu zellik her kamerada deiflik isim alsa
da aslnda ayn fleyi ifade ediyor. reticiler kamerann alglaycdan gelen veriyi
nasl yorumlamas gerektiini belirleyen profiller (canl, doal, siyah beyaz vs.) yaratyorlar. Hatta bu profillerin baz deiflkenleri (doygunluk, kontrast; parlaklk,
keskinlik vs.) kullanc tarafndan deifltirilebiliyor.
Bu parametreleri mutlaka inceleyin ve deifltirin. reticiler genelde gze hofl
gelmesi asndan renkleri, kontrast ve keskinlii sonuna kadar zorluyor. Oysa ekim sonras ifllemler iin bunlarn minimumda tutulmas ok daha uygun
olmaktadr.
Netlik: Netlie ok dikkat edin. Yukarda akladmz gibi HDSLRlarn alan
derinlikleri ok dflk. Netliin zellikle hareketli bir konuyu ekerken korunmas ciddi bir ustalk gerektiriyor. 35 mm sinema filmlerinde sadece bu iflle uraflan
bir kifli olduun belirtilmiflti.
Netlii asla sadece LCDden deerlendirmeyin. Mutlaka 10X gibi bytme seeneklerini kullanarak 1:1 kontrol edin. Mmknse ektiklerinizi byk bir monitrde izlemeye alfln. Netlik bir HDSLR iin en kritik sorunlardan biri. Eer netlii salayamyorsanz daha ksk diyaframla alfln bylece alan derinliiniz bir
miktar artacaktr.
ND Filtre: Bir HDSLR kameramannn kesinlikle yanndan ayrmamas gereken
filtreler ND (Neutral Density) filtreleridir.
Bunlar rengi ve kontrast etkilemez sadece fl azaltr. Bylece gn flnda ekim yaparken ak diyafram kullanabilmenizi ve dar alan derinliini korumanz
salar. Aksi takdirde zaten ok duyarl olan alglayclar ve ok flk geiren mercekleri sayesinde HDSLR lar gn flnda size ok yksek diyafram verirler. Tabii
rtc hz (PAL video iin standar 1/50 dir) daha yukar ekilebilir ancak bu da
grntde istenmeyen bir etki yaratacaktr.
HDSLRlarn Gelecei
Btn saylan sorunlarna ramen HDSLR dalgas ok hzl yayld ve grnt retim flekillerini deifltirdi nk her fleye ramen kullanm ok kolay, rettikleri grnt ok ekici ve fiyatlar da ok ucuz.
Bu deiflimin durmasn bekleyemeyiz. nmzdeki yllarda bu hareket ikinci
nesil HDSLRlar ile devam edecektir. Bu alanda en byk beklentiler flunlardr:
RAW video kayd veya Aktarm: Bunun olabilmesi iin ok yksek kapasiteli ve hzl hafza modllerine veya profesyonel video kflna ihtiya var.
Daha nce belirtildii gibi bunun olmamas iin bir neden yok ama ekonomik nedenlerle gecikebilir.
Yksek Kare: 7D gibi HDSLRlar 720p seeneinde saniyede 60 kareye kabiliyor. leride daha yksek hzlar da grebiliriz (120 fps - 240 fps aras)
Ses Kayd: Kamera stnde XLR ses giriflleri. Bunun gerekleflmesi daha
zor grnyor. HDSLRlarn kkl dev XLR balantlara izin vermeyecektir.
Daha iyi lekleme: Yeni kameralarda Moir ve Aliasing sorunlarnn olmamas bekleniyor. Zaten flu anda bile Panasonic GH2de bu sorunlar afllmfl durumda.
4K+ Kayt: Teorik olarak olmasa bile pratikte bunun da gerekleflmesi zor.
1920*1080 yeterli bir znrlk. reticilerin HD tesi kayda (4096*2048 vs)
olanak vermekle uraflmalar ok kk bir kitleyi ilgilendirecek bir geliflme.
Hareketli LCD: EOS 60D ile bu zellik geldi. Bundan sonra da hzlanarak
dier modellere yaylacaktr.
Daha iyi Auto Focus: fiu andaki otomatik netlik sistemleri ne yazk ki ok
yetersiz. Yeni nesil HDSLR larda bu sorunun afllmas beklenebilir.
SLR olmayan HDSLR lar!: Panasonic, Olympus ve Sonynin nclk ettii
aynasz kameralar HDSLRlara rakip olarak grlebilir. fllevsel olarak ayn
olsalar da bu aletler zellikle netlik konusunda (ayna olmad iin) daha
baflarllar. Bu alanda da pek ok yeni rn kmas bekleniyor.
Melih Zafer ARICAN
125
126
zet
N
AM A
N
A M A
N
A M A
rann CMOS alglaycs tarafndan oluflturulan

verinin 12 bit derinliinde skfltrlmfl RAW
(ham) formatta kaydedilmesidir.
Klasik video kameralar genelde grnt verisini
kanal baflna 8 bit olarak kodlar. Bu da her bir
kanal iin 256 ton anlamna gelir. RED gibi 12 bit
alflan bir kamera kanal baflna 4096 ton yani
toplamda 68 milyar deiflik ton kaydedebilir. Oysa sinema filminde bu say 281 trilyondur.
2000 ylnda kan Olympus E-10 modelinden
sonra DSLRlar Live View seeneini desteklemeye bafllamfllardr.. Bu seenekte ayna kalkar
ve fotoraf ereveyi ve pozlamay LCDden izler. Teknolojik olarak bu aflamaya geildikten
sonra video kaydna olanak vermek artk sadece
bir yazlm sorunudur diyebiliriz nk Live View iin LCDye video sinyali verirken ayn veriyi kaydetmemek iin bir neden yoktur.
Yeni bir kamera tr olarak HDSLR kameralarn

geliflim srecini aklayabilmek.
HDSLR kavram hayatmza Austos 2008de Nikonun D90 model ismiyle, dnyann ilk video
eken DSLRn duyurmasyla girdi. Nikon bu
alanda ilk olsa da gerek kfl Canon firmas
yapt. Ayn yl Eyllde duyurulan EOS 5D MK II
Full HD (1920x1080p) kayt yapabilen ve
D90dan farkl olarak tam boy (24x36 mm full
frame) bir alglayc kullanan ilk modeldi.
High Definition yeni TV standardnn addr ve
HD diye ksaltlr. Bu flekilde iki ksaltma birleflti
ve HDSLR ksaltmas ortaya kt.
Philip Bloom ve Reverie adyla dnyann ilk
5D MK II ksa filmini eken Pulitzer dll fotoraf Vincent Laforet Laforet Canonun kendisine test etmesi iin verdii 5D MK II ile bir ksa
film ekti ve bunu blogundan paylaflt.
Klasik video kameralara uygulanan snf ayrmn nedenleriyle aklayabilmek.
Video kameralar sadece TV haberleri, spor, elence programlar gibi yaynclk (broadcast) retimi iin ve bazen de belgeseller iin uygun grlrlerdi. Yksek bteli projelerin genelde 35
mm veya 16 mm pelikl zerine ekilmekteydi.
Video kameralarn neredeyse snfsal olarak afla grlmesinin temel nedenlerini flu flekilde sralayabiliriz.
Video kameralarn dinamik aralklar, video kameralar klasik film kameralarna gre ok daha
kk alglayclar kullanmalar, video kamerann Interlaced bir sistem olmalar.
2000lerin ikinci yarsndan bafllayarak kullanlan yeni kuflak dijital film kameralar tanyabilmek.
RED 2006 ylnda RED One adndaki ilk saysal
film kameralarn duyurdu. RED One bildiimiz
anlamda video kameralardan (ve Sonynin
F900nden) farklyd. En byk fark RED Onen
byk bir alglaycs olmasdr.
kinci fark REDin standart znrlk (720*576
PAL) veya HD (1920*1080) deil Ultra High Resolution diye anlan 4K (4096*2304) boyutlarnda ekim yapabilmesidir. nc fark ise kame-
N
A M A
HDSLR makinalarn ekonomik adan faydalarn saptayarak, olumlu ve olumsuz ynlerini

sralayabilmek.
5D MK II ve trevleri devrim yaratacak kadar geliflmifl bir teknoloji ierir. 3000 USD snrnn altnda bir fotoraf makinesinin 21 Megapiksellik
byk alglaycsnda 1920*1080 znrlnde video kaydedebilmek, var olan birok SLR
mercekleri kullanabilmek ve stelik btn bunlar 1 kilo arlnda bir kamera ile yapabilmek
her filmcinin hayal edecei bir durumdu.
HDSLRlarn avantajlarn flu flekilde sralayabiliriz: Byk alglayc, az sinyal grlts, dflk
flkta yksek verim, mercek zenginlii, yksek
dinamik aralk, form faktr, fiyat ve aktarm kolayldr.
HDSLRlarn olumsuz ynlerini ise flu flekilde sralayabiliriz: CMOS alglayclarn yapsndan gelen rolling shutter sorunu, merdivenlenme sorunu, baka sorunu, AVCHD veya h264 gibi yksek skfltrma oranl codecler kullanmalar, ses
kayd sorunu, time code ad verilen her bir kareye bir kod verilmesini salayan sistemin yokluu, kameralarn ergonomik yapsndan dolay elde tutulmasnn zorluu ve buna bal titreflim
problemi, netlik sorunu, kfl sorunu, kayt sresi snr, alglayc snmasdr.
N
AM A
HDSLR ile ekim yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar sralayarak HDSLRlarn gelecei
hakknda yorum yapabilmek.
HDSLR ile video ekerken aflr pozlamadan zellikle kanmak gerekir. Beyaz ayar kesinlikle
doru yaplmaldr nk sonradan beyaz dengesini deifltirme flans yoktur. Doru profille alflmalsnz. HDSLRlarn alan derinlikleri ok dflktr, bu nedenle netliin zellikle hareketli bir
konuyu ekerken korunmas gerekir. Bir HDSLR
kameramannn kesinlikle yanndan ayrmamas
gereken filtreler ND filtreleridir.
nmzdeki yllarda ikinci nesil HDSLRlarn
RAW video kayd veya aktarm yksek kare ses
kayd, daha iyi lekleme 4K+ kayt hareketli LCD
daha iyi Auto Focus, SLR olmayan HDSLR lar gibi konularda yeni geliflmeler beklenmektedir.
Melih Zafer ARICAN
127
128
Kendimizi Snayalm
1. HDSLR ile klasik video kamera arasndaki en nemli fark nedir?
a. HDSLRn alglaycs daha byktr.
b. Video kamera hafza kart kullanr.
c. Video kamerada optik baka vardr.
d. HDSLR 8 bit video kaydeder.
e. kisi arasnda nemli bir fark yoktur.
2. Video kameralarn dinamik aralklar ile ilgili afladaki ifadelerden hangisi dorudur?
a. Filme gre genifltir.
b. HDSLRdan ok stndr.
c. Filmle ayndr.
d. HDSLR ile ayndr.
e. zellikle gn flnda ekim yaparken sorun yaratr.
3. Netlik kullanm ile ilgili afladakilerden hangisi dorudur?
a. TV ekimleri iin dar alan derinlii tercih edilen
bir durum deildir
b. HDSLRlar arasnda en kk alglaycya sahip
olan en dar alan derinliini verir
c. HDSLRlarn LCDleri netlik yapmak iin son derece yeterlidir
d. Alglayc kldke flk ihtiyac azalr
e. HDSLRn kk boyutu titremeden doan netsizlii azaltr.
6. Afladakilerden hangisi Timecode kelimesinin tanmdr?

a. Herhangi bir kayt sisteminin zaman ayaryla
uzaktan bafllatlmas
b. Herhangi bir video karesinin saat dakika saniye
kare formatnda yazlan adresi
c. AVCHD kullanan sistemlerde zamanlama verisinin ad
d. HDSLR lara zg bir zaman kayt sistemi
e. Raw kayttaki zaman tanm
7. HDSLRlarla ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. HDSLR lar kayt ortam olarak hafza kart kullanr.
b. HDSLR lar RAW video kayd yapamaz.
c. HDSLR lar skfltrlmfl (compressed) video kaydeder.
d. HDSLR lar video kayd yaparken 24 veya 25 fps
hzna kabilir.
e. HDSLR larda video kayd srasnda auto focus
sistemi gvenilir flekilde kullanlabilir.
8. Afladakilerden hangisi HDSLR ile video ekmeyi
tercih etmek iin geerli nedenlerden biri deildir?
a. Kolay taflnabilir olmas
b. Grnt kalitesinin yksek olmas
c. Baka sisteminin gl olmas
d. Alan Derinliinin s olmas
e. Otomatik netlik sisteminin olmas
4. Afladakilerden hangisi HDSLRlarn video ile ilgili

sorunlarndan biri deildir?
a. CMOS alglayclarn yapsndan gelen rolling
shutter sorunu olmas
b. Merdivenlenme sorunu (Aliasing ve Moir) olmas
c. Grntde yksek grlt (noise) sorunu olmas
d. AVCHD veya h264 gibi yksek skfltrma oranl
codec ler kullanmalar
e. Ses kayd sorunu olmas
9. Bir HDSLR kamerayla ekimle ilgili afladaki ifadelerden hangisi dorudur?

a. Profil seimi ok nemli deildir bu seim sonradan yaplabilir.
b. Beyaz ayar daha sonra kolaylkla deifltirilebilir
c. Pozlama kontrol LCD den yaplmamal, histogram kullanlmaldr.
d. ND filtre kullanlmas sakncaldr.
e. Pozlama iin LCD referans alnmaldr.
5. Afladakilerden hangisi daha yksek kalitede grnt oluflturur?

a. Klasik 1/3 inch video kamera
b. 24*36 mm HDSLR
c. RED One
d. 35 mm film kameras
e. 8 mm film kameras
10. Gelecekteki HDSLR modellerinde hangisinin bulunmas en dflk ihtimalle beklenir?

a. Daha iyi Auto focus
b. Dnebilir LCD
c. Yksek kare (slow motion) ekim
d. 4K ekim
e. RAW Video kayd
129
1. a
http://imaging.nikon.com/lineup/dslr/d90/index.htm
http://www.dpreview.com/reviews/canoneos5dmarkII/
http://philipbloom.net/2010/04/19/in-depth-interviewwith-executive-producer-and-director-of-houseseason-finale-shot-on-canon-5dmkii/
http://philipbloom.net/
http://www.pstechnik.de/en/digitalfilm-mini35.php
http://www.starwars.com/episode-ii/bts/production/news20000409.html
http://www.red.com/history
http://www.dpreview.com/products/olympus/compacts/oly_e10
http://www.soundfirst.com/xlr.html
2. e
3. a
4. c
5. d
6. b
7. e
8. e
9. c
10. d
Yantnz yanlfl ise Sonunda Ucuza Film ekebileceiniz Bir Kamera: HDSLR konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Klasik Video Kameralara
Uygulanan Snf Ayrm ve Nedenleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Klasik Video Kameralara
Uygulanan Snf Ayrm ve Nedenleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise HDSLRlarn Olumsuz Ynleri konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Yeni Kuflak Dijital Film Kameralar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Bir HDSLR ile ekim Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Abdurrahman ANTAKYALI
Amalarmz
N
N
N
N
N
N

Bellek kartlarn saysal fotoraftaki ifllevlerini aklayarak trlerini sralayabilecek,
Saysal fotorafta kullanlan veri aktarma yntemleri ve aralarn aklayabilecek,
Saysal fotorafta kullanlan yazlmlar aklayabilecek,
Fotoraf ekerken kullanlan yardmc donanmlar tanmlayabilecek,
Grnt tarayclarnn kullanm alanlarn sralayabilecek,
Grnt kt cihazlarnn zelliklerini aklayabilecek bilgi ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Bellek Kartlar
Bellek Kart Okuyucusu
Kablosuz
Raw
Filtreler
Aydnlatmalar
Grnt Tarayclar
Bask Cihazlar
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
Saysal Fotorafta
Yardmc Gereler
GRfi
SAYISAL FOTORAFTA
KULLANILAN VER SAKLAMA
NTELER
SAYISAL FOTORAFTA
KULLANILAN VER AKTARMA
YNTEMLER VE ARALARI
SAYISAL FOTORAFTA
KULLANILAN YAZILIMLAR
FOTORAF EKERKEN
KULLANILAN YARDIMCI
DONANIMLAR
GRNT TARAYICILAR
GRNT IKTI CHAZLARI
Saysal Fotorafta
Yardmc Gereler
GRfi
Saysal fotoraflkta, geleneksel fotoraflk gibi, baflarya ulaflmak ve ifllemlerin
daha kolay yaplabilmesi iin eflitli yardmc gereler kullanlmaktadr. Bu yardmc gerelerin bazlar sadece saysal teknoloji rnleri olmasna ramen bazlar
hem saysal hem de geleneksel teknolojilerde kullanlmalar gerekebilir. Bu nitede, saysal fotoraflkta kullanlan yardmc gereleri ve yazlmlar derinlemesine
tanyacak ve hangi amala kullanldklarn reneceiz.
SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN VER

SAKLAMA NTELER
Saysal fotoraflkla birlikte grntleri kaydetmede geleneksel fotoraflkta
kullanlan filmlerin yerini veri saklama niteleri almfltr. Her ne kadar veri saklamak, film saklamaktan daha kolay olsa da bu verilerin doru ortamlarda, salkl
bir flekilde saklanmalar, saysal fotorafln en byk sorunsallarndan biri durumuna gelmifltir. Bu bafllk altnda hangi durumlarda, hangi veri saklama nitelerinin daha salkl olduunu reneceiz.
Bellek Kartlar
Bellek kart, saysal verinin depolanmasna yarayan en pratik ve kk birimler
olarak tanmlanmaktadr. Bellek kartlar genellikle saysal fotoraf makineleri, cep
telefonlar, dizst bilgisayarlar ve Mp3 alarlar gibi birok elektronik arata kullanlmaktadr. Analog fotoraf makineleri fotoraf grntsn film zerine kaydederken gnmzde saysal fotoraf makineleri, fotoraflar bellek kartna kaydetmektedir. Bir makara filmle karfllafltrldnda; daha az yer kaplayan bellek kart
filme gre daha fazla fotoraf ekme kapasitesine sahiptir. Ayrca boyutlarnn kk oluflu, alflrken az enerji harcamalar, ok sayda fotoraf kaydedebilmeleri
ve saysal verinin saysz kez tekrar bellek kartna yazlmas, bellek kartnn en
nemli yararlar arasnda saylabilir. Geliflen teknoloji sayesinde gn getike bellek kartlarnn kapasiteleri artmaktadr. Baz eski saysal fotoraf makineleri yeni
teknoloji yksek kapasiteli bellek kartlarn desteklemeyebilir, bu yzden bellek
kart alrken fotoraf makinesinin destekledii bellek snrlarn bilerek kart almakta fayda vardr. Bellek kartlar ayrca hzlarna gre eflitlenmektedir. Bellek kartnn hz kart ierisinde bulunan saysal verinin ne kadar hzla bilgisayara aktarlaca anlamna geldii gibi fotoraf makinesinin saysal veriyi karta yazma hzn da
132
belirler. Bu hz genellikle X iflareti ile 66X, 90X, 133X gibi, ya da 100mb/s, ya

da Class 4/Class 10 fleklinde gsterilmektedir. Yksek X numarasna sahip kart
yksek hza sahip kart anlamna gelmektedir. Yksek hza sahip bellek kart zellikle seri fotoraf ekimi yaplrken, fotoraf makinesinin aksamadan fotoraf ekmesine ya da yksek tanmlamal (Full HD) video kayd yaplrken veri aktarmnn kesintisiz yaplabilmesine yardmc olmas asndan nemlidir. Hzl kartlarn
olumsuz yn ise normal hzl bellek kartlarna oranla daha pahal olmasdr. Fotoraf ekerken karfllafllabilecek en byk sorunlardan biri de bellek kartnn dolmasdr. Bu sorunu zmek adna birden fazla bellek kartna sahip olmak ve fotoraf antasnn gvenli bir blmnde yedeklemek gerekir. Birden fazla bellek
kart tipi olduu iin, her fotoraf makinesinin farkl tiplerde bellek kart kullanabileceini dikkate almak gerekir. Fotoraf makinelerinde kullanlan bellek kart
trleri flunlardr:
SD (Secure Digital)
SD kk boyutlarda oluflu ve yksek kapasitelere sahip olmas gibi nedenlerle
birok fotoraf makinesi tarafndan kullanlan en yaygn bellek kart tipidir. zerinde bulunan kilit sistemi nedeniyle birok dier karttan daha gvenlidir ve ters
taklmas olanaksz olduu iin kullanm kolaydr. Bir istisna olarak Eye-Fi firmasnn gelifltirmifl olduu zerinde kablosuz bilgisayar iletiflim a (wireless) aktarm
sistemine sahip SD kartlar da mevcuttur.
SDHC (Secure Digital High Capacity)

SD kart boyutlarnda olan, SDHC tipi bellek kartlar daha yeni bir teknoloji kullanarak daha yksek kaydetme hz ve bellek kapasitesi olana salamaktadr.
Mini SD
Genellikle kk fotoraf makineleri tarafndan kullanlan MiniSD tipi bellek kartlar SD kartlarn yars kadar bir boyuta sahiptir. Eer kart okuyucunuz MiniSD tipi
bellek kartn desteklemiyorsa MiniSD adaptr sayesinde kartnz SD yuvaya yerlefltirerek kullanabilirsiniz.
Micro SD
retilen en kk kart tipidir. Veri aktarm hzlar dflk olmasna karfln yksek
kapasiteleri ile birok fotoraf ekebilen ve mzik dinlenebilen telefon modelinin
vazgeilmez veri depolama birimidir. Ara adaptrlerle Micro SD ve Mini SD kartlar, standart SD kart kullanan cihazlarla kullanlabilir.
Compact Flash (CF)

Fiziksel grnm olarak en byk flekle sahip olan CF tipi bellek kartlar profesyonel fotoraf makinelerinde yaygn olarak kullanlrlar. Piyasada bu tip kartlarn ok
farkl bellek kapasitelerinde ve hzlarda eflitleri bulunur.
xD-Picture Card
Fujifilm ve Olympus firmalarnn gelifltirmifl olduu bellek kart tipidir. Posta pulundan daha ufak olan bu kart tipi kayda deer sayda fotoraf belleine kaydedebilir. ok hzl veri aktarm yapabilen bu kart ok az enerji tketmektedir.
133
6. nite - Saysal Fotorafta Yardmc Gereler
Sony Memory Stick

Sony firmasnn gelifltirmifl olduu bu tip bellek kartlar sadece firmann gelifltirmifl
olduu cihazlarda kullanlmaktadr. farkl modelde retilen bu kartlar gerek
zamanl grnt veri aktarmakta son derece baflarldr. zerlerinde bulunan dme sayesinde silme ve yeni yazmaya karfl koruma salar.
Microdrive
IBM firmas tarafndan gelifltirilen bu kart, hard disklerin kltlmfl hlidir. inde bulunan hareketli paralar nedeniyle dikkatli kullanmaldr. Veri aktarma hz
yavafl olan bu tr kartlar CF kart kullanan makinalara uyumludur. Microdrive kartlar, normal CF (Compact Flash) kartlardan daha kalndr. Bu yzden CF Type II diye de adlandrlrlar. CF kartlar ise Type I olarak tanmlanr. Bu nedenle fotoraf
makineleri reticileri rnlerinin zerinde CF Type I ve -veya- Type II uyumludur
diye yaz ile bildirirler.
Multi Media Card

MMC kart olarak tannan bu kartlarn veri aktarma hz dflk olmasna karfln fiyat
olarak daha uygun olmas nedeniyle daha ok MP3 alar ve video kameralarda
kullanlmaktadr. Gnmzde ok fazla kart eflidinin varl; son kullanclarn akln karfltrmakta ve deiflik makinelerde farkl kartlarn kullanlmas yznden eski cihazlarndan kan kartlar yeni cihazlarnda kullanamamak gibi skntlar yaflatmaktadr. Bu nedenle bellek kart kullanan cihaz reticileri ayn standartlara dnmek durumunda kalmfllardr. Gnmzde, cep telefonlar Micro SD, amatr ve
yar profesyonel fotoraf makinesi reticileri SD, ve son olarak ileri dzey SLR fotoraf makineleri de CF Type I kart kullanmaktadr. Dier kart tipleri daha flimdiden tarihin tozlu raflarnda yerlerini almfltr.
Fotoraf 6.1
Analog fotoraf
makineleri fotoraf
grntsn film
zerine kaydederken,
gnmzde saysal
fotoraf makineleri
fotoraf bellek kartna
kaydetmektedir.
Fotorafta srasyla Cf,
Sd ve Micro Sd bellek
kartlarn grmekteyiz.
Kaynak:
en.wikimedia.org
Bellek Kart Kullanrken Bunlara Dikkat Edelim

Bellek kartn veri yazm ve aktarlmas srasnda, fotoraf makinesinden ya da
bilgisayardan karmayalm.
Bellek kartyla ifllem yaplrken fotoraf makinesinin pilini karmayalm.
Bellek kartnn temas blgelerine dokunmayalm, kirletmeyelim.
Bellek kartn ok yksek ve ok dflk sdan, nemden ve statik elektirikle temastan koruyalm.
Bellek kartlarn kullanmadnz zaman onlar orijinal plastik kaplarnda saklayalm.
134
Optik Depolama Birimleri: CD-R, DVD-R ve BR-D

Fotoraf 6.2
Optik Depolama
birimleri arasnda
CD-R, DVD-R ve
Blu Rayleri
sayabiliriz.
Kaynak:
en.wikimedia.org
CD-R: Yuvarlak kk boyutlu taflnabilir olan CD (compact disk)

saysal verileri (ses, video, fotoraf
gibi) yedeklemeye ve saklamaya
yarayan bir optik medyadr. 700
MB veri depolayabilir. CDler eflitlerine gre CD-R ve CD-RW olamak zere ikiye ayrlr. CD-R disk
yazma ifllemi srasnda sonlandrlmad srece kapasitesi dolana
kadar veri yazmna izin veren bir
optik depolama birimidir. Fakat
yazlan verinin optik depolama biriminden silinmesi mmkn deildir. CD-RWler ise saysal verinin
disk iersine yazlp silinmesine
olanak salayan optik depolama
birimleridir. Ancak yeniden yazlabilir olanlarnn dayankllk mr dierlerine gre
ok daha ksadr. Ayrca disk ierisinde bulunan verinin silinebilme zellii fotoraf
arflivi yapmnda CD-RWlar gvenilmez klmaktadr.
DVD-R: DVD (saysal video disk) ise flu anda en ok kullanlan optik depolama teknolojisi olarak grlmekte, sradan CDlerden daha hzl ve fazla veri barndrabilmektedir. Standart bir CD 700 MB veri depolarken tek katmanl bir DVD 4,7
GB depolama olana salar. Bu da 4.7 MB boutundaki bir Jpeg grntden, bir
DVD iine ortalama bin adet saklanabilmesi demektir.
Blu-Ray: Yeni nesil optik depolama birimleridir. Her bir disk tek katmana 25
GB veri depolayabilir. ift katman Blu-ray disklerde kapasite 50 GB. olur. DVDlere gre, saklama kapasitesi yksektir ve veri aktarm ok hzldr.
CD, DVD ve Blu-ray Kullanrken Bunlara Dikkat
Dayankllk asndan, yeniden yazlabilir yerine tek kullanmlklar tercih edin.
Altn kaplamal CD-Rler, DVDlere ve normal CDlere gre daha uzun mrl olduklar iin arflivinizi bu tarz CD-Rlarla tutmanz tavsiye edilir.
Disk zerine CD kalemi ile yaz yazmaktan kann, mrekkep CDye zarar verebilir.
Optik medyalar, daha ok saysal verinin arflivlenmesinden ziyade, bir yerden
bir yere taflnmas iin kullanlmaldr. En gvenilir arfliv sisteminin harici sabit diskler olduunu unutmayalm. Eer arfliv iin kullanyorsanz mutlaka CD
ya da DVDnin iki kopyasn oluflturun ve farkl yerlerde muhafaza edin.
Manyetik Kayt Ortamlar (Diskler)

Profesyonel fotoraflarn saysal fotorafla gemesiyle en nemli sorunlardan
biri, saysal grntlerin salkl bir flekilde arflivlenebilmesi olmufltur. Fotoraf depolamak iin kullanlabilecek manyetik kayt ortamlar flunlardr:
135
Sabit Diskler
Saysal fotoraf verilerinin gvenilir bir flekilde depolanmas ve katalog hline getirilip istediiniz fotorafa rahata ulaflabilmeniz iin kullanlan en gvenilir sistem
sabit disklerdir. Ksaca sabit diskleri; bilgisayar iinde bulunan, veri depolanmas
amac ile kullanlan manyetik kayt ortamlar olarak tanmlayabiliriz.
Harici (Taflnabilir) Diskler

Harici disk enerji ihtiyacn adaptr ya
da bilgisayar balantsndan temin eden,
taflnabilir, USB ya da firewire kablosuyla bilgisayara balanabilen manyetik kayt ortamdr. Saysal verinin sabit disklerde saklanmas ve muhafaza edilmesi
CD, DVD gibi optik depolama birimlerine oranla daha salkl olacaktr. Bnyesinde ift sabit disk bulunduran Raid
tipi harici diskler, zerine yklenen veriyi her iki diske kopyalama teknolojisine sahiptir. Bu sistem teknik arza sonucu veri kaybn en aza indirgeyerek
en gvenilir diskler arasnda yer alr.
Fotoraf 6.3
inde ift sabit disk
bulunan Raid harici
diskler, yklenen
veriyi her iki diske de
yazarak veri kayb
olasln en aza
indirger.
SIRA SZDE
Kaynak:
SIRA SZDE
verbatim-europe.co.uk
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
Harici Disk Kullanrken Bunlara Dikkat:

DKKAT
- Uzun sre bilgisayara bal harici diskler fazla snmadan dolay zarar grebilir. Ayrca
srekli bilgisayara bal harici disklere virs bulaflmas daha kolay olur. Harici diskiniSIRA SZDE
zi baflkalarnn bilgisayarnda kullanmayz. Bu tarz kullanmlarda dflardan gelebilecek
virs yznden, nemli verilerinize ulaflamayabilirsiniz. zellikle dosya kopyalama ve
ykleme srasnda yaflanan elektrik kesintisi, harici diskinizde onarlamaz
zararlara yol
AMALARIMIZ
aabilir. Harici diskiniz veri ifllerken diski elinizden geldiince yerinden oynatmayn.
Harici diskimizi ya da flash belleimizi bilgisayarmzdan karrken mutlaka grev uK T A Pkaldrn. Habuunun sanda (saatin yannda) Gvenle kaldr. simgesine tklayarak
rici diskinizi bir yerden bir yere taflyorsanz mutlaka korunakl bir yerde, dflmeyecek
flekilde saklaynz.
N N
TELEVZYON
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
Taflnabilir oklu Ortam Depolama Birimleri

Bnyesine harici disk bulunduran oklu ortam depolama birimlerinin en byk
farkll, eflitli kartlar tanyabilen kart okuyuculara ve depoladnz veriyi grnNTERNET
tlemeye yarayan bir ekrana sahip olmasdr. Bylelikle yannzda bilgisayar olmakszn fotoraf makinesiyle ektiiniz grntleri istediiniz her yerde bu tip
disklere kolayca aktarabilir ve yannzda taflyabilirsiniz. zellikle uzun seyahatlere kan ve yannda fazla eflya taflmak istemeyen gezi fotoraflar iin gelifltirilmifl bir teknolojidir.
Web Tabanl Veri Depolama Servisleri

Web tabanl, cretli ve cretsiz olmak zere kullanclara sunulan bu tr servisler
saysal verilerinizi internet zerinden depolamanza yardmc olur. Kullanc profili oluflturduktan sonra, internet salaycsnn kullancya sunduu kadar bellee ve
internet balantsnn olduu her yerden yklemifl olduunuz veriye ulaflma flansna sahip olabilirsiniz.
NTERNET
136
www.dropbox.com: cretsiz kullanclarna 2GB, cretli kullanclarna ise

50GB ve 100 GB internet tabanl veri depolama alan salayan dropbox sitesi veri
depolama hizmetini Windows, Mac, Linux gibi her trl iflletim sistemiyle kullanmak mmkndr. Dropbox sitesi ayrca mobil telefonlarda da kullanlabiliyor. nternet sitesi zerinden indirebileceiniz program sayesinde bilgisayarnzn masa
stnden veri depolama alannza basite ulaflmak mmkn oluyor.
Fotoraf 6.4
Web tabanl veri depolama servislerinin en byk avantaj, yklediiniz veriye internet balants olan
herhangi bir bilgisayardan ulaflabiliyor olmanzdr.
Kaynak: dropbox.com
www.rapidshare.com: Dnyada en yaygn kullanlan ve en ok gvenilen dosya paylaflm sistemidir. Ksmen cretsiz bir upload /download sitesi olan rapidshare, video, program, mzik vb. dosya tiplerini internete aktarmanz ve baflka kullanclarn aktard dosyalar indirmenizi salar.
www.flickr.com: Flickr, fotoraflarnz ykleyebileceiniz ve tm dnya ile
paylaflabileceiniz bir fotoraf paylaflm sitesidir. Flickrda istediiniz konuda fotoraf aratabilir ve fotoraflara yorum yazabilirsiniz. Flickra fotoraf ykleyebilmek iin bir Yahoo e-mail hesabna sahip olunmaldr. Eer bir Yahoo e-mailiniz
varsa, Flickra dorudan girifl yapabilirsiniz. Flickr, yklenen fotoraflarn drt-befl
farkl boyuttaki linkini gsterir. Bu linkleri, internet zerinde her yerde paylaflabilirsiniz.
137
SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN VER

AKTARMA YNTEMLER VE ARALARI
Saysal fotoraf makinesi ile ektiimiz grntleri; bilgisayarlarmz, yazclarmz,
cep telefonumuz vb. baflka ortamlara aktarmamz gerektiinde bu ifllev iin birok
farkl yol kullanlabilir. Saysal fotorafta kullanlan eflitli veri aktarma yntemleri
ve aralar bu blmde ele alnacaktr.
Bellek Kart Okuyucular

Bellek kart okuyucular, fotoraf makinesini dorudan bilgisayara balamadan bellek kartnda bulunan saysal veriyi bilgisayar ortamna, USB balant yoluyla yklemeye yarayan dahili ya da harici cihazlardr. Bu sayede, bir karttaki veriyi bilgisayara
aktarrken dier kartnzla ekime devam edebilirsiniz. Baz yazclar ve dizst bilgisayarlar, dahili bellek kart okuyuculara sahiptirler. ou bellek kart okuyucu, birden
fazla kart tipine (CF, SD, MiniSD, MMC) hatta tmne uygundur. Bellek kart okuyucular hzlarna gre USB 1,1, USB 2,0 ve USB 3,0 olak zere katagoride inceleyebiliriz. Temel olarak USB 1,1; 12 Mbps veri yazma hzyla ilk teknolojiler arasnda yer
almaktadr. Gnmzde en yaygn olan USB 2,0 hza sahip bellek kart okuyucular
480 Mbpsye yakn veri yazma hzna sahiptirler. Yeni gelifltirilen USB 3,0 hzna sahip
bellek kart okuyucular ise veri yazma hzn 4,80 Gbit/sn ulafltrmaktadrlar.
Veri Aktarma Kablolar

Gnmzde birok kablosuz aktarm olana olmasna karfln, en gvenilir ve en
kolay veri aktarm yine de bu blmde anlacak olan kablolarla salanmaktadr.
USB Kablosu
Harici aygtlarn bilgisayara kolayca kurulumunun yaplmas ve kullanabilmesi iin gelifltirilmifl olan evrensel seri veri balants (Universal Serial Bus-USB) olarak adlandrlan kablo
trdr. Fotoraf makineleri ile birlikte verilen
Usb kablolarla, bellek kart okuyucusu kullanmakszn, bellek kart iersinde bulunan saysal veriyi bilgisayar ortamna aktarmak olanakldr. Yapmanz gereken USB ara birim kablosunu makine ile bilgisayar arasnda balayarak, fotoraf makinesini amak olacaktr.
FireWire Kablosu
Apple flirketi tarafndan gelifltirilen, USB kablosu gibi harici aralar bilgisayara
balamakta kullanlan yksek hzl ara yz balantsdr. USB genellikle bilgisayara klavye, fare gibi dflk hzlarda alflan harici aralar balamakta tercih edilirken, FireWire yksek veri aktarm hzndan dolay, gerek zamanl veri transferi
yapabilen video kameralar, fotoraf makineleri, harici disk gibi aralarla kullanlr.
Fotoraf flleme Yazlm Kullanarak Efl Zamanl Fotoraf Aktarm

PhaseOne flirketinin ham fotoraf (Raw) ifllemek iin gelifltirmifl olduu Capture
one yazlm gibi birok yazlm, DSLR fotoraf makinesinin USB veya firewire ba-
Fotoraf 6.5
Grselde USB
kablosunun
bilgisayar balant
noktasn
grmekteyiz.
Kaynak:
en.wikipedia.org
138
lants ile bilgisayara balanmasna ve efl zamanl olarak fotorafn yazlm zerinden ekilmesine ve verinin dorudan bilgisayara kaydedilmesine olanak salamaktadr. Genellikle stdyo ortamnda rn ve moda ekimlerinde profesyonellerin tercih ettii bir sistemdir.
Kablosuz Aktarm
Geliflen teknoloji sayesinde, fotoraf makinelerindeki ya da cep telefonlarndaki
fotoraflarn, bilgisayara ve yazcya aktarm iin kablolu sistemlerin kullanmna
giderek daha az gerek duyulmaktadr.
Bluetooth Sistem
Bnyesinde bluetooth aktarm sistemine sahip fotoraf makineleri piyasada gn getike artmaktadr. Bu teknoloji ile fotoraf makinesini herhangi bir kablo balants
kullanmakszn, ksa mesafe radyo frekans ile bilgisayara balamak ve iinde bulunan saysal veriyi aktarmak olanakldr. Bluetooth sistemine sahip olmayan DSLRler
iin gelifltirilen ve makineye dfltan balanan cihazlarla da ayn aktarm yaplabilir.
Kzltesi Sistem
Ayn bluetooth gibi iflleyen kzltesi (infrared) sistem, daha eski model, bluetooth
bulunmayan cihazlarda olan bir kablosuz bir veri aktarm yntemidir. Baz bilgisayar, telefon ve fotoraf makinelerinde her iki yntem de bulunmaktadr.
Kablosuz (Wi-Fi) Yerel Aa Fotoraf Aktarm

Yerleflik kablosuz a kartna sahip fotoraf makineleri vardr. Gerek amatr gerekse profesyonel makinelerde var olan bu sistemle, bir yandan fotoraf ekerken dier yandan verileri efl zamanl olarak bilgisayarnza aktarabilirsiniz. Ayrca Eye-Fi
firmasnn gelifltirmifl olduu kablosuz bilgisayar iletiflim ana balanma zellii
bulunan sd kartlar sayesinde de, ekmifl olduunuz fotoraflar kablo balants
kullanmakszn bilgisayarnza aktarabilirsiniz. Kablosuz a sistemi uygulamada,
zellikle haber ve spor muhabirlerinin ok ifline yaramfltr. ekim dmesine bastktan birka saniye sonra fotorafn haber merkezine ulaflmfl olmas, tartflmasz
ok nemlidir. Son olarak GPS (Global Positioning System) yani yer belirleme sistemi kullanan cihazlarla donatlmfl fotoraf makineleri, ekilen fotorafn teknik
bilgilerinin iine, hangi enlem ve boylamda ekildiinin bilgisini en fazla bir iki
metre hata ile yazabilmektedir.
SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN YAZILIMLAR

Saysal fotorafln en nemli zelliklerinden biri, ekim sonrasnda bilgisayarda eflitli yazlmlar sayesinde ok kolay bir flekilde ifllenebilmesi ve her trl deiflikliin basite yaplabilmesidir. Piyasada neredeyse snrsz sayda bulunan grnt iflleme yazlmlarndan baz nemli olanlarna bu blmde deinilecektir.
Adobe Photoshop
Photoshop; Adobe firmasnn gelifltirdii ve grnt iflleme anlamnda dnyada bir
standart durumuna gelmifl, en yaygn kullanlan yazlmdr. Temel olarak saysal fotoraf ifllemek iin gelifltirilmifl olan Photoshop yazlm ile fotoraf deifltirme,
pozlama dzeltme, yeniden ereveleme gibi bir ok hatay dzeltebildiimiz gibi,
139
camera raw ekletisi ile ham (raw format) fotoraflar, karanlk oda ifllemlerindeki
gibi iflleyebiliyoruz. Ksaca Photoshop ile yaplabilecekler, sadece fotorafnn hayal gc ile snrldr. Photoshop ve benzeri grnt iflleme yazlmlar ile gereklefltirilebilecek ifllemler, saysal fotorafln en nemli zelliidir. Bir saysal fotoraf deifltirmenin snr yoktur ve yaratclk burada devreye girer. Photoshop
yazlm ilk kez piyasaya srldnde belli ifllemleri yapabilir ve az saydaki filtre
zelliiyle sadece karanlk odada yaplan ifllemleri kapsyordu. Geliflimini devam
ettiren Photoshop yazlm gnmzde grafik, matbaa, film kurgu ve 3D animasyon
yazlmlaryla uyumlu hle gelmifltir. Photoshop yazlmna yklenen eklentilerle
(Plug-in), farkl firmalarn yazlmlar kullancya olaanst olanaklar sunmaktadr.
Fotoraf ekme sreci bafllangta tmyle optik ve kimyasal aflamalarla yaplrken,
gnmzde artk optik ve saysal sre olarak ifllemektedir. Photoshop tr yazlmlar da bu srecin nemli bir blmn oluflturmaktadr.
Fotorafn saysallaflmas ile karfllafltmz yeniliklerden birisi de saysal negatif olarak tanmlayabileceimiz Raw dosyalardr. Ksaca Raw, saysal fotoraf
makinelerinde kullanlan, grntnn en az dzeyde ifllenmifl ve az oranda skfltrlmfl hli olarak tanmlanabilir. Dolaysyla veri kaybn en aza indirgeyen dosya
formatlarndan biridir. Raw formatnn en byk avantaj; pozlama, kontraslk,
renk doygunluu, beyaz dengesi gibi nemli ayarlar, sonradan kaypsz bir flekilde deifltirebilme flansn yaratmasdr. Daha ok amatr fotoraflar tarafndan
kullanlan, jpeg format ise tamamyla skfltrlmfl ve fotoraf makinesi tarafndan
ifllenmifl kolay kullanml bir formattr. Bu dosya tr de fotoraf ekildikten sonra temel ayarlarn deifltirilmesine olanak salar. Fakat bu deiflimler veri kaybn
ortaya kartr. Saysal fotorafta sadece skfltrma ifllemi deil, hayatmz kolaylafltrd dflnlen birok etken sonra skntya sokar.
Fotoraf 6.6
Photoshop yazlmna ykleyeceiniz Camera Raw eklentisi ile Raw formatnda ektiiniz fotoraf en az
kaypla iflleyebilirsiniz.
140
Adobe LightRoom
Birok zelliiyle Photoshopu aratmayan Lightroom yazlm daha ok sadece
fotorafn ifllenmesi ve arflivlenmesi iin gelifltirilmifl, hem profesyonel hem de
amatr fotoraflarn rahata kullanabilecekleri bir yazlmdr. Adobe firmasnn
rn olan Lightroom, dier yazlmlar gibi piyasaya ktndan beri srekli geliflmektedir. Kullanm kolayl ve hz asndan nceki srmlerinden son derece farkllk gsteren Lightroom ayn zamanda baflka firmalarn yapt eklentileriyle de ne kyor. Lightroom 3.3 raw iflleme motoru, gerek noise engelleme
konusunda gerekse renkler arasndaki baflarl ton geiflleriyle avantaj salamaktadr. Ayn zamanda, objektiften ve makineden kaynaklanan hatalar gidermek
iin yeni zellikler eklenmifltir.
Adobe LightRoom yazlm, temelde Photoshop yazlmnn Camera Raw zelliklerini ve fazladan baz zellikleri ieren bir RAW iflleme yazlmdr. Raw dosyalar bir tr saysal negatif olarak kabul edecek olursak, LightRoom yazlmn da karanlk oda olarak kabul edebiliriz. Ham dosyann ekim koflullarndan kaynaklanan baz teknik olumsuzluklar bu yazlm ile giderebiliriz. Photoshop gibi yaratc
alflmalardan ziyade, fotorafn teknik olarak, doru pozlama, ton deerleri, doru renk ve doygunlukta olmas iin daha fazla tercih edeceimiz bir yazlmdr. Bu
yazlm veya benzerlerini, fotoraflkla ileri amatr ve profesyonel kapsamda ilgilenen her kiflinin kullanmas gerekir.
Adobe Bridge
Adobe firmasnn gelifltirmifl olduu Bridge yazlm ile fotoraf dosyalama, arflivleme, seme, etiketleme ve etiketlediiniz fotoraf bulmak iin tasarlanmfltr.
Jpeg, Tiff, Raw gibi fotoraf dosyalarn rahatlkla grebildiiniz yazlmla, setiiniz dosyay otomatik olarak Photoshopta amak olanakldr.
Picasa
Googlen gelifltirmifl olduu fotoraf dzenleme yazlmn cretsiz bir flekilde internet taraycnzdan indirebilirsiniz. Picasa ile fotoraflarnza kolayca eriflebilir,
fotoraflar zerinde dzenleme yapabilir, fotoraflar zerine efektler uygulayabilirsiniz. Picasa Tiff, Raw, Psd gibi profesyonel dosya formatlarn amaya ve zerlerinde ifllem yapmaya izin vermediinden daha ok amatrlerin tercih ettii bir
yazlm olarak karflmza kyor.
Aperture
Apple firmasnn profesyonel fotoraflara ynelik gelifltirmifl olduu, genifl kapsaml raw iflleme yazlmlarndan birisi de Aperturedr. Bu yazlm; ektiiniz fotorafn bilgisayara aktarlmasndan ifllenilmesine, organize edilmesinden internette paylafllmasna kadar birok temel zellie sahiptir.
Capture One
Saysal arkalk reten Phase One flirketinin Raw dnfltrc olarak gelifltirdii yazlmdr. Capture one yazlmyla ifllenmifl bir fotoraf, yzde doksan orannda baskya hazr hle gelmifl demektir. Bu yazlm; pozlama, kontrastlk, doygunluk oran, beyaz dengesi ayar, yeniden ereveleme, RAW fotoraflarn toplu olarak TIFF
veya JPEGe dnfltrlmesi, fotoraflarn tek tek veya grup halinde ayn anda dzeltme ve renk profillerinin uygulanmas gibi zelliklere sahiptir.
141
PTGui Pro
Panoramik fotoraf; herhangi bir yapy ya da manzaradan oluflan bir grnty, analog ya da saysal olanaklar kullanarak, ounlukla birka fotoraf yanyana ekleme yoluyla, normal fotoraf ebatndan daha genifl ya da uzun formatta
gsteren fotorafa denir. PTGui Pro, panoramik fotoraf yaparken kullanlan
yardmc yazlmlardan bir tanesidir. Yazlm; geliflmifl zelliklerinin yannda, kolay kullanmyla da ne kmaktadr. Uygulamann en basit kullanm flekli aflada gsterilmifltir.
Fotoraf 6.7
Panoramik fotoraf nedir?
Herhangi bir yapy ya da manzaradan oluflan bir grnty, analog ya da saysal olanaklar kullanarak,
ounlukla birka fotoraf yan yana ekleme yoluyla, normal fotoraf ebatndan daha genifl ya da uzun
formatta gsteren fotorafa panoramik fotoraf denir.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
Panoromik Fotoraf ekerken Yapmamz Gerekenler:

DKKAT
Panoramik fotoraflar genellikle yatay olarak oluflturulurlar; ancak zel kullanm yerlerine gre dikey yapmak, hatta hem dikey hem yatay eksende ekip kre
oluflturSIRAbiiminde
SZDE
mak da olanakldr. ekim aflamasnda ayak kullanmak daha salkl sonu almamz
salayacaktr. 360 derece bir panoramik fotoraf ekerken her objenin en az karede olAMALARIMIZ
mas bize birlefltirirken byk kolaylk salayacaktr. Daha dar ayla
ekiyorsak da bafllang ve bitifl noktasndaki objeler hari kalan objeler yine en az fotorafta olursa iflimiz kolaylaflr.
DKKAT
N N
TELEVZYON
D fi N E L M
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
Panoramik fotoraf ekerken ayak kullanmn avantajlarn tartflnz?

SIRA SZDE
SIRA SZDE
SIRA SZDE
TELEVZYON
D fi6.8
NELM
Fotoraf
1- Yazlm aldktan sonra Load Images sekmesinden fotoraflarnz ykleyin.

NS TOE RR NUE T
NS TOE RR NUE T
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
142
Fotoraf 6.9
2- Fotoraflar yklendikten sonra Align Images sekmesinden fotoraflarnzn yazlm tarafndan
hizalanmas iin ifllemlerden gemesini salayn.
Fotoraf 6.10
3- Alan pencerede n izlemenizi yapp panoramik fotorafnzn nerelerden kesileceine karar verin.
143
Fotoraf 6.11
4- Birlefltirme iflleminde bir hata grdyseniz Control Point sekmesinden birleflim yerlerine mdahale edin.
rnein 10numaral kontrol noktas 6. ve 7. karelerde ayn nokta m kontrol edin. Kontrol noktalarn
hareket etmeyecek yerlerden semeniz nemlidir.
Fotoraf 6.12
5- Create panorama seeneini iflaretleyin.
144
Fotoraf 6.13
6- stediiniz panoramik fotoraf boyutunu ve dosya trn setikten sonra Create Panoramay sein.
Photomatix Pro
Dengesiz flk ortamnda ekilen fotoraflar her zaman sorun yaratr. Bu tarz ortamlarda ekilen fotoraflarda, eflit dalmayan flk yznden doru pozlama
zor elde edilir. Bu nedenle, ekilen fotorafta ya glgeli ksmlar ok koyu ya da
flk alan ksmlar aflr beyaz olacaktr. Bu sorunlar gidermek iin saysal fotoraflka HDR teknii kullanlr. HDR uygulamas iin Photomatix uygulamas
kullanlabilir. Bu uygulama hem basit bir arayze hemde istendiinde kullanlabilecek geliflmifl zelliklere sahiptir. Basite bu uygulamay kullanarak daha nce ektiimiz -1, 0, ve +1 poz deerlerine sahip fotoraflar kullanarak HDR fotoraf elde edelim.
HDR nedir? Nasl Uygulanr?
Farkl flk deerlerinin dengelenmesi ve kadrajn iinde kalan her noktann (ister glgede ister flkta kalan blge) patlama veya kararma yapmadan en iyi flekilde alglanmas iin dinamik araln; ayn grntnn, farkl pozlamalara sahip ekilen 3, 5, 7
kare fotorafnn yardmc bir yazlmla birleltirilerek ifllenmesine HDR (High Dynamic
Range) denir. Dengesiz flk ortamnda sehpa (ayak) yardmyla, art, eksi ve normal
deerlerde ekilmifl en az fotoraf kullanarak yksek dinamik kademeye sahip yani
HDR (High Dynamic Range) fotoraf elde etmemiz mmkndr. Bu ifllemi doru flekilde yapabilmemiz iin ekim yaparken fotoraf makinesi konumunun hi bir flekilde
deiflmemesi gerekir. Bu ekilen fotoraflar birlefltirilirken, her fotoraftaki tonal deer
olarak en iyi ksmlar birlefltirilerek mkemmel ve genifl bir ton aralna sahip btn
fotoraf ortaya kar. Raw formatta fotoraf eken fotoraflar, tek bir fotoraf Raw iflleme yazlmnda atklarnda, ayn fotoraftan farkl poz deerleri yaratp her birini
farkl kaydederek sonradan bunlar birlefltirerek yalanc HDR yapabilir.
SIRA SZDE
Yalanc HDRSIRA
yaparken
SZDE Jpeg formatnda ekilmifl bir fotoraf kullanmn nasl etkileri olabilir? Tartflnz.
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
145
Fotoraf 6.14
1- Photomatix uygulamasn atktan
sonra nmzde alan pencerede Load
Bracketed Photos kutucuuna basalm.
Fotoraf 6.15
2- Alan penceredeki bofl beyaz ksma fotoraflarmz
srkleyip brakalm veya Browse kutucuundan
fotoraflarmz seelim ve OK kutucuuna basalm.
Fotoraf 6.16
3- Yeni alan
pencerede
istediimiz ayarlar
yapalm. Bu
penceredeki
Reduce ghosting
artifacts seenei
ayak
kullanmadan elde
ekilmifl HDR
fotoraflarmz iin
yazlmn yapaca
hatalar en aza
indirgemek iin
kullanlr.
Ardndan
Preprocess
kutucuuna
basalm.
146
Fotoraf 6.17
4- Alan pencerelerde; alt tarafta size sunulan hazr ayarlar kullanabilir, solda bu hazr ayarlara mdahale
edebilir ve Process kutucuuna basarak fotorafn oluflturabilirsiniz. Fotorafnz olufltuktan sonra
File(Dosya) mensnden Save As (Farkl Kaydet) seenei ile fotorafnz kaydedebilirsiniz.
FOTORAF EKERKEN KULLANILAN YARDIMCI

DONANIMLAR
Fotoraf 6.18
Sehpa dier bir
adyla ayak
kullanarak dflk
rtc hzl
ekimlerinizde net
fotoraflar elde
edebilirsiniz.
Kaynak:
manfrotto.com
Fotoraf, teknolojinin grnt retiminde youn olarak kullanld sanat dallarndan biridir. Fotoraf makinesi olmadan fotoraf ekilemez. Ancak birok durumda
baflarl bir fotoraf ekmek iin, fotoraf makinenizin olmas yeterli deildir. Bu blmde anlatlacak baz yardmc donanmlar,
fotoraf ekerken bize en az fotoraf makinesi kadar yardmc olur ve ortaya kacak
grntnn baflarsn arttrr.
ayak
Tripod ya da sehpa olarak da adlandrlan ve
genellikle alminyumdan yaplmfl olan bu
gereler, fotoraf makinesini sabitlemek iin
tasarlanmfltr. Bu tr malzemeler dflk flk
koflullarnda net fotoraf ekiminin yan sra
fon nnde, masast ekimlerde makinenin yerini deifltirmemeye de yardmc olur.
ayaa taklan kafa ad verilen paralar sayesinde, farkl ifllevlere sahip malzemeleri de
ayan zerinde kullanabiliriz. Panoramik
ekimler iin 15 derecelik dner kafa, mimari ekimler iin ynl su terazisi bulunan
kafalar iflleri kolaylafltrc rnlerdir.
147
Dflk rtc hz ile alflrken ayak kullanmakszn fotoraf ekmenin

douraca soSIRA SZDE
nular tartflnz.
Filtreler
D fi N E L M
SIRA SZDE
D fi N E L M
Aslnda filtre kullanm, analog makinelere gre saysal makinelerde daha azalmfltr. nk saysal teknoloji, filtrelerin ifllevlerini daha kolay ve farkl
S O R Uyapabilen grnt iflleme yazlmlarn da gelifltirmifltir. Photoshop yazlm ve sonradan eklenen filtre sistemleri, fotoraflara bilgisayar baflnda, snrsz filtreleme ifllemi yaDKKAT
plmasna olanak verir. Bunun yannda birok fotoraf da hlen filtreleri kullanmaya devam etmektedir. nk objektiften geen grntye bafllangta mdahaSZDE
le etmek, filtre camnn fl etkilemesi sonucunda; fotorafikSIRA
olarak
yazlmla elde edilenden daha gl bir etki elde edilir. En sk kullanlan filtrelerden olan UV
(ultraviyole- mortesi); plak gzle grlemeyen mortesi flnlarn, fotorafta bir
AMALARIMIZ
pus tabakas oluflmasn engellerken ayn zamanda da objektiflerimizi korur. Her
objektif iin bir UV filtre alnmas nerilir.
Dier bir sk kullanlan filtre ise, Polarizer filtredir. Asl amac
parlak yzeylerK T A P
deki yansmalar yok etmek olan bu filtreler, renkli ekimlerde de renk doygunluunu arttrmak ve gkyz mavisini daha koyu gstererek bulutlarn daha belirginlefltirilmesini salamaktadr. Renkli ekimlerinizdeki renk doygunluunu daha
TELEVZYON
profesyonel gsterir.
Beyaz ayarn makinenin zerinde yapmak istemediinizde ya da yapamadnz durumlarda, mekanik olarak renk dzeltme filtreleri kullanlmaldr. rnein,
N T E R N Eturuncu
T
gnflna uyumlu filmi, tungsten flkla (3200K) ekerken oluflacak
renk
sapmasn mavi renk filtre, tam tersi durumunda ise; flash fl ya da gnflyla
(5500K) ekim yaparken filmimiz tungsten uyumlu ise, oluflacak mavi renk sapmasn turuncu filtre ile engelleyebiliriz. Yeflil renk veren floresan flklarnda ise ak
macenta renkli floresan filtre kullanrz.
Bu temel filtrelerin dflnda, zel etki filtreleri bafll altnda ilk saylabilecek filtre, fotorafn netlii ve keskinliini azaltan Diffzr (soft) filtre, grntndeki detaylar yumuflatmaya yarar. zellikle insan ekimlerinde modelin yzndeki leke
ve sivilce ve krflklklar azaltmamz salar. Younluk (ND) filtresi gri renkli olduu iin, renkleri etkilemeden alglaycnn zerine dflen fln younluunu
azaltr. Bu filtreler ok fazla olan fl azaltmak iin, ya da daha ak diyafram veya uzun bir rtc hz olana salamak iin kullanlr.
S O R U
DKKAT
N N
Aydnlatma Aralar
Fotograf adndan anlafllaca zere flk ve yaz kelimelerinin birlefliminden oluflur.
Bir baflka deyiflle flkla anlatma sanatdr. Doal ya da yapay aydnlatmann olmad bir yerde, fotoraftan bahsetmek de olanakszdr. ster saysal ister geleneksel
fotoraflk olsun, grnty oluflturan temel unsur flktr. ekilecek grntlerin
kalitesini de kullanlan aydnlatma belirleyecektir. Bu blmde fotoraflkta kullanlan eflitli aydnlatma trleri ve temel zellikleri anlatlacaktr.
Srekli Iflk Kaynaklar

Akkor lambalar olarak da adlandrlan bu aydnlatmalar, genellikle 3200 Kelvin
renk ssna sahiptirler. Baz yeni modellerinde, 5500 Kelvin gnfl renk ss flk
veren zel trleri de bulunur. Deiflik wattlarda anak ya da caml ayarlanabilir
spotlar olarak kullanlmaktadr. Sinema ve TV aydnlatmasnda kullanlan bu flk
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
Kelvin (K): Ifln renk
ssnn belirli bir matematik
sistemiyle rakamsal
N edilmesidir.
TERNET
deerlerle ifade
Gnfl ve flafl 5500K,
bulutlu gnfl 8000K,
akkor lambalar
3200 K ve mum fl 1900 K
derecedir.
148
sistemleri, fotoraf aydnlatmasnda da flk daha kolay denetlenebildii iin tercih

edilir. Saysal fotoraf teknolojisi, srekli flk kaynaklarn genellikle hareketsiz
nesnelerin aydnlatlmasnda (mobilya, tak, yemek vs.) kullanmaktadr. Iflklarn
nne renk dzeltme filtreleri kullanlarak gnfl ya da farkl renk arlkl etkiler de yaratmak mmkndr. Flafl sistemlerine gre fiyatlar daha uygundur. Uzun
sureli alflmalarndan kaynaklanan yksek s yaymalar ve flafllara oranla daha
ar olmalar olumsuz ynleridir.
Flafllar
Flafl, aydnlatmann yetersiz olduu hllerde ya da aydnlatma kontrastn azaltmak
iin kullanlan, gn fl renk scaklna sahip anlk bir flk kaynadr. Flafl, gn flnn olduu ak havalarda yardmc flk kayna olarak kullanlrken; gn flnn
yetersiz olduu yerlerde ana flk kayna olarak kullanlabilir. Flafl kullanmn en byk faydas srekli ayn nitelikte (ayn flk renk ssnda) ve ayn oranda flk salamasdr. Flafln dier bir faydas da kolayca taflnabilir olmasdr. Gnmzde yaygn olarak kullanlan elektronik flafllarn ampllerinin iinde bulunan ii gaz ile doldurulmufl
kuvars camndan yaplmfl bir tptr vardr. Bu tp ierisinde bulunan gazlar, elektrik
enerjisini flk enerjisine dnfltrerek ok yksek fliddette flk verebilirler. Flafllarn
flk etkisi, zerlerinde bulunan klavuz numarasndan renilir. Klavuz numaras rakamlar, diyafram akl ile konu-fotoraf makinesi mesafesinin arpmna eflittir.
Stdyo Paraflafllar
Anlk stdyo aydnlatmalar olan paraflafl sistemleri, gnfl rengi olarak kabul edilen
5500 Kelvinlik bir fla sahip olmalarnn yansra, yksek aydnlatma gcyle stdyonun vazgeilmezleridir. Paraflafllar uyumlu
yardmc gereleriyle, konulara gre spot,
softbox, flemsiye, huni taklarak kullanlmaktadr. Flaflta 2 adet ampl bulunmaktadr. Devaml flk salayan ve obje zerindeki aydnlatmann etkisini kontrol etmemize
yardmc olan pilot ampuln dflna yerlefltirilmifl olan flafl fl bir kondansatr yardmyla ok gl aydnlatma yapmak iin tasarlanmfltr. Flash flklar kzltesi alglayclar ya da elektronik gzler araclyla ortak akma zelliklerine sahiptir. Fotoraf
makinesiyle eflzamanll (senkronizasyonu) kablo, kzltesi veya radyo dalgalar
araclyla gerekleflmektedir.
Fotoraf 6.19
Yapay flk kayna
olarak kullanlan
paraflafl sistemleri
stdyo
fotoraflarnn
vazgeilmez
gereleri
arasndadr.
Kaynak:
elinchrom.com
Fotoflood Ampller
Bu tr flklar genel olarak evlerimizde kullandmz akkor ampllere benzerler.
3400 Kelvin renk ss veren beyaz ya da ii aynal modeller bir reflektr iinde kullanlmaktadr. Fiyatlar ok uygun olduu iin amatrler ve renciler tarafndan
tercih edilir. anak ya da flemsiye takl fotoflood aydnlatma sistemleri metalik
yanstclarn yan sra mat beyaz reflektrlerle kullanlr. Dolgu fl, fon fl ve
ana flk olarak kullanlabilir.
149
Led Iflklar
Led; Light Emitting Diode kelimelerinin ksaltmas olarak kullanlr. Trkeye de
flk yayan diyot olarak evirilebilir. Gnmzn en yeni aydnlatma teknolojisi
olan bu flk kayna, flamanl, halojen, ark ve floresan flk kaynaklarna en iyi alternatif olarak karflmza kmaktadrlar. Gerek dflk enerji kullanm, gerekse
uzun mrl olmalar nedeniyle (flaman: 2000 saat, halojen: 4.000 saat, ark: 3.000
saat, floresan: 10.000 saat, led: 100.000 saat) led flklar, gelecein fotoraflnn vazgeilmez flk kaynaklar olmaya adaydr. 1000 watlk bir tungsten fln
verecei lmen cinsinden bir lambann gcn, led neredeyse 150 watt gibi dflk
bir enerji akmnda verebilmektedir. Led flklarn en nemli zelliklerinden birka da anlk yanp snmelere uygun olmas ve snma, darbeden bozulma gibi evresel etkilerden zarar grmemesidir. Fotoraflkta en nemli zelliklerden biri
olan beyaz dengesini salamak iin, flafl amplleri de dhil olmak zere, btn
flk kaynaklarnn belli bir snma ve doru Kelvin derecesini yakalama sorunlar vardr. Oysa led flklarda bu sre birka milisaniyede oluflmaktadr. retim maliyetleri de dier flk kaynaklarna gre daha dflktr. Stdyo fotoraflnda
Led flk kaynaklar zellikle masast rn fotoraflar ekiminde kullanlr. Tak,
makro ve gda fotoraflar gibi ekimlerde kullanlmaktadr.
Kablolu ve Uzaktan Kumandal ekim Dmeleri

Uzun sre pozlamal fotoraf ekerken, fotoraf makinesi ayaa bal olsa da
ekim dmesine basarken makineyi oynatmak, ektiimiz fotorafn sarsntl grnmesine neden olur. Fotorafta hareketten kaynaklanan netsizlie, grntnn
karflmas anlamna gelen blur denir. Bir baflka netsiz fotoraf deyimi de fludur.
Flu, net olmayan, bulank fotoraf iin kullanlan terimdir. Hatal netlik ayarndan,
ya da dar net alan derinlii dflnda kalan blgeler iin kullanlan bir ifadedir. Hareketten kaynaklanan netsizlikle karfltrlmamaldr.
Fotorafn net olmas iin, kablo veya uzaktan kumanda deklanflr (ekim dmesi) kullanmamz gerekir. Eski modellerde kablolu ekim dmeleri kullanlrken yeni saysal fotoraf makinelerinin ounda kzltesi alglayc bulunduundan, minik bir uzaktan kumanda ile fotoraf ve video ekimi bafllatlabiliyor. Bu
tarz kumandalar, makinenin titremesini engellemenin yannda, yalnz baflmza
otoportre ekerken de yardmc olabilirler. Ayrca zaman atlamal fotoraf ekim
teknii (time lapse-stop motion) uygulamalarmzda, fotoraf makinesini programlayarak, baflnda durmadan saatlerce ekim yaplmasna olanak tanrlar.
Flu : Net olmayan, bulank

fotoraf iin kullanlan
terimdir. Hatal netlik
ayarndan, ya da dar net
alan derinlii dflnda kalan
blgeler iin kullanlan bir
ifadedir. Hareketten
kaynaklanan netsizlikle
karfltrlmamaldr.
GRNT TARAYICILAR
Tarayclar; fotoraf, izim ve filmler gibi analog grntlerin saysallafltrlmas ve
bilgisayara aktarlmasnda kullanlr. Klasik yntemle oluflmufl fotoraf, bilgisayarn saysal ortamna aktarmak iin tarayclara gerek duyarz. deiflik tr tarayc sistemi vardr.
Dz Yatk (Flatbed) Tarayc

CCD (charged coupled device) ad verilen alglaycnn stnde yer alan ve taranan
malzemeye flnlar gnderen bir sistemdir. CCDnin gerisinde yer alan fotoelektrik
hcreleri krmz, yeflil ve mavi bileflenlerini alglar. Bu bilgiler grntnn kontrastlna gre yksek ve dflk gerilimler retir. Bu bilgiler kaydedilerek saysallafltrlr.
Tarayclarda znrlk n plandadr. Yani nemli olan, cihazn in kare baflna ka
piksel (ppi) retebildiidir. nk piksel says arttka grntnn kalitesi de artar.
CCD: Saysal fotoraf

makinelerinde ve video
kameralarnda fla duyarl
yzey olarak kullanlan
zerinde fla foto
diyotlardan oluflan
tabakann bulunduu
elektronik alglaycdr. Bu
tabakalar zerine dflen
flk, ifllemci sayesinde veriye
dnflerek saysal fotoraf
oluflur.
150
Fotoraf 6.20
Flatbed tarayc
Taraycnn ton aral da kalite asndan ok nemli bir gstergedir. Grntnn en ak ksmlarndan en koyu ksmlarna kadar olan tonlamalar
alglamasndaki kalite, tarayclarda
grntnn niteliininin artmasn
salar. Taraycnn ton aralnn yksek olmas iin, bit deeri ile ifade edilen grnt derinliinin yksek olmas gerekir. 24 bit zelliinde bir tarayc; krmz, mavi ve yeflil renk bileflenlerinden her biri iin 8 bit deerinde
tarama yapar. Orta ve yksek seviyeli
tarayclar, 30 veya 36 bit deerine sahiptirler. 16.7 milyon renk tanmlamaya ynelik bu hassas tarayclar, ayrca yazlm programlaryla da desteklenerek, saysallafltrlmfl grntleri daha iyi analiz ederek saklanmasna yardm etmektedir. Bylece
taraycnn optik ve elektronik kabiliyetinin yan sra yazlm programlaryla hassasiyeti arttrlmfl olur.
Saydam Tarayc
Pozitif film ya da negatif film taramak
iin gelifltirilmifl saydam tarayclar;
opak tarayan, dz yatk taraycnn
stne monte edilmifl bir ek yardmc gereten oluflur ya da sadece film
taramak iin zel tasarlanmfl bir cihazdr. CCD sabit olup foto alglayclarn evresine ayna veya mercek
topluluu yerlefltirilerek alglama
yaptrlr. Saydam tarayclarn optik
znrl dz yatk tarayclara
gre daha yksek olup bunda flk
geirgenliinin film zerinden opak
malzemeye gre daha hassas olmas
avantaj vardr.
Fotoraf 6.21
Saydam tarayc
Dnen Tamburlu Tarayc

Fotoraf 6.22
Dnen
tamburlu
tarayc
zellikle matbaalardaki gibi profesyonel kullanclar; yksek znrlk

iin tamburlu tarayclar kullanr. Tarayclar fl alglamak iin CCD yerine
PMT olarak adlandrlan bir foto-oaltc tp kullanr. PMT teknolojisinde taranan grnt bir tanbur etrafnda dnerken sabit bir kaynak fl foto-oaltc tpler kullanarak aktarr.
Dnen tanburun geliflmifl foto-alglayclar ve ileri seviyedeki optik donanm, tamburlu taraycy aydnlk ve
karanlk blgelere gre, CCD taraycdan ok daha duyarl klar.
151
3 Boyutlu Tarayc
Opak ve saydam grntleri saysallafltrabilen tarayclar tek boyutlu ifllemlerde kullanlabilinir.
boyutlu nesneleri alglayabilmeleri
iin video kart destekli kameralar
kullanlmaktadr. Kamera Reprodksiyon tekniinde olduu gibi
iki adet 45 derecelik adan verilen
flk yardmyla grnty saysallafltrr.
Fotoraf 6.23
boyutlu tarayc.
GRNT IKTI CHAZLARI

Grntnn fotoraf makinesinde retimi ya da bilgisayarda ifllenmesi sonucunda,
ekranda bir grnt oluflacaktr. Ancak fotorafn son hli, kt ya da benzer bir malzeme zerine baslp elden ele dolaflabillir ya da sergilenebilir duruma gelmesidir. Bunun iin fotorafn bask aflamasndan gemesi gerekir. Geleneksel fotoraf sisteminde kullanlan karanlk odann yerini, saysal fotoraflkta aydnlkta yaplan eflitli
bask yntemleri almfltr. Bunlardan bazlar kaliteli son bask, bazlar ise rnek bask yapmada kullanlmaktadr. Mrekkep pskrtmeli (inkjet) ucuz modeller, termal
yazclar, fotorealistik bask sistemi, lazer yazclar fotorafik bask yapmaktan daha
ok, rnek grnt salamaya ynelik cihazlardr. Saysal grnty film zerine tekrar oluflturmaya yarayan film kt cihazlar ve laser tp yardmyla fotoraf kad zerine grntleme yaplarak elde edilen ve bilinen kimyasal sreten geirilerek opak
bask alma yntemi fotorafn elde edilmesini salar. Plastik, kt, kumafl gibi malzemelerin zerine bask yaplmasn salayan mrekkep pskrtclerin, fotoraf
bask cihaz olarak tantlmasnn sz konusu olmasnn yansra; dayankllnn az
olmas ve gnefl, nem gibi dfl unsurlardan abuk etkilenmesi nedeniyle, bu malzemelerin sadece reklam ve tantm gibi ksa mrl ifllere uygun olduu sylenebilir.
Mrekkep Pskrtmeli Yazclar

CMYK (cyan, magenta, sar ve siyah) yntemiyle milyonlarca renk
yanlsamasn oluflturarak nokta grntlemeyi pskrte araclyla
yapan cihazlardr. Bu yazclar bize
sessiz, tozsuz, kokusuz ve canl
renklerde, temiz ve net ktlar verirler. Mrekkep; boyalardan, pigmentlerden ve alkolden oluflan, toksit iermeyen su bazl bir zeltidir.
Kullanlmfl mrekkep kartufllar genelde yeniden doldurulabilir ve
bylece kartuflta son damlalara yaklafltka alnan dflk mrekkepli
ktlarn p kovasna atlmas haricinde neredeyse hi kayp olmaz. Mrekkep pskrtmeli yazclar iki snfa ayrlr; drop-on-demand (istek halinde damlatma) ve
continuous flow (devaml akfl). Epson, Hewlett Packard, Canon ve benzeri markalarn en bilinen modelleri drop-on-demand snfndadr. Bu snfta bir mrekkep
damlac azlktan sadece ona ihtiya duyulduunda aktlr. Dier snf yazclarda
Fotoraf 6.24
Mrekkep
pskrtmeli
yazclar.
152
ise tersine, devaml bir damla akfl oluflur ve mrekkep gerekmedii zamanlarda rezervuara ynlendirilir. Bu tr baskda yksek kalite kt almakla birlikte, tahmin edilebilecei gibi maliyet drop-on-demand yazcdan daha fazladr. Drop-on-demand
yazclar da kendi aralarnda mrekkep damlacklarnn dflrlmesinin nasl gereklefltiine gre ikiye ayrlrlar: piezo ve termal mrekkep pskrtmeli yazclar. Piezo
yazc, elektrik akm uygulandnda genleflen ve bzflen kristallerle alflr. Termal
yazcda ise scaklk artfl ile ani bir patlama zerine azln iinde bir gaz baloncuu oluflur ve baloncuun genlefltii anda bir damla brakr. Ofis ve ev kullanmnn dflnda mrekkep pskrtmeli yazclar saysal posterlerdeki kk bask alflmalarnda da yaygn olarak kullanlr. Elektrostatik izicilerden daha yavafl olmalarna ramen, bask kalitesi ak bir flekilde daha stndr. Bunun nedeni yksek znrle sahip olmalar ve kontrastlarn daha keskin, renklerin daha canl olmasdr. Ayn zamanda kat reticileri de bu yazclar iin, her yerde temin edilebilen direnli ve su geirmez katlar retmektedir. Bu tr yazclarn ok ucuz ve basit modellerinin yannda profesyonel kullanma uygun pahal modelleri de vardr.
Termal Yazclar
Fotoraf 6.25
Termal yazclar
Fotoraf 6.26
Polaroid Pogo
Termal baskda cyan, magenta, sar,

siyah renkli balmumlaryla kapl fleritler stlarak kada aktarlr. Bu esnada yazcnn kafasndan gelen s
sayesinde renkli noktalar sayfa zerinde sabitler. Bu ssal renk bileflimleri grnty oluflturur. Polaroid firmas 2009 ylnda, zerinde 7,5 cm x
5 cm boyutlarnda bask alnmasn
salayacak termal yazc bulunduran,
Pogo fotoraf makinesini piyasa sundu. Pogo fotoraf makinesi, zerindeki termal yazc sayesinde ektiiniz fotoraf annda bask halinde grmenizi salyor.
Fotorealistik Bask Cihaz

Elektro-fotorafik prensibin bir baflka flekli de elektrostatik yntemdir. Bu yntem, elektrostatik izicilerde kullanlr. Sayfalar kendiliinden fotostatik olarak yerlerine yerlefltirilir. Bu sistemin avantajlar, ok
yksek bir hza sahip olmas (AO boyutundaki bir
poster sadece 1 dakikada baslabilmektedir) ve mrekkep pskrtmeli yazclara gre daha ucuz maliyette kt alnabilir. Buna ek olarak altn, gmfl, neon gibi ok zel renkler de bu sistemde kullanlabilmektedir. Bask kafasnn stlmas yardmyla renkli
bir flerite temas ettirilerek buharlaflan boyalarla oluflturulan renkler basarak yksek kalitede grntler
basar. Gazla renklendirilen mrekkepler, bask iflinin
tamamlanmas iin gereken zel bir kat tarafndan emilir. Bask kafas sy dzgn bir biimde denetler ve renk taneciklerini renkleri oluflturmak iin yayar. Sonuta yumuflak geifle sahip olan son derece ayrntl bir grnt oluflur.
153
Renkli Lazer Yazc

Renkli grntlerin oluflmas iin
cyan, magenta, sar, siyah renkler
kullanlarak hzl kfl sunan bu
sistemde, maliyetin dflk olmasnn yan sra renk kalitesi de yksektir. Mrekkep pskrtmeli bask ifllemi kadar yaygn olmufl bir
baflka teknik de elekto-fotografik
sistemdir. Xerografi olarak da bilinir. Bu sistem sradan bir lazer yazcnn, saysal fotoraf makinasnn ve yksek bask sistemlerinin
hizmetinde kullanlmasdr. Ancak
en yaygn olduu alan, siyah-beyaz basmdr. Bu sistemin en iyi bilinen temsilcileri geleneksel hale gelmifl olan fotokopi makinalar ve lazer yazclardr. Siyah-beyaz lazer yazclar, gnmzde hemen hemen her ofiste kullanlmaktadr. Mrekkep pskrtmeli yazclardan farkl olarak daha hzl alflr. Daha basit bir yapya
sahiptirler ve kt maliyeti daha dflktr. Bunun yannda yazclar ve izgilerde
daha kaliteli basm imkn tanr. Ancak cihaz olarak pahaldr ve resim ktlarnn
kalitesi nispeten daha dflktr. Ayrca renkli lazer yazclar, siyah-beyaz lazer yazclarla karfllafltracak olursak en belirgin farkl renklerin ok daha fazla bakma
ve temizlie gereksinim duymasdr. Renkli fotokopi cihazlar, lazer yazclarla ayn alflma ilkelerini izlemekle beraber, daha gl ancak daha pahaldrlar. Ayrca, byklk olarak da hi flphesiz yazclardan ok daha fazla yer kaplarlar. Yakn zamana kadar bir lazer yazc dakikada 6-7 A4 ktdan fazlasn veremiyordu.
Yeni gelifltirilen makinalar sayesinde bu limit 40 sayfaya kadar karlmfltr. Bylece byk miktarlarda broflr, kitapk ve kataloglar bu flekilde baslabilme flansna
kavuflmufltur.
Fotoraf 6.27
Renkli lazer yazc.
RGB Lazer Tpl Fotoraf Bask Sistemi (Lambda)

Bu sistemin zellii tpk agrandizrle fotoraf kad stne bask
yaplabilmesi gibi renk (krmz, yeflil, mavi) szgecinden geen lazer tp yardmyla fotoraf
kadna grnt aktarlmasdr.
Saysallafltrlmfl grntnn bilgisayarda ifllem grdkten sonra
sinyaller araclyla gnderilip
bask iflleminin yapld sistemin
en byk avantaj klasik ifllemlerle devamll salamasdr. Sinyallerin lazer flnna evrilmesinin ardndan, bir fiber-optik aracl ile flnlar pozlama blmne yollanmasyla yar silindir flek-
Fotoraf 6.28
RGB lazer tpl
fotoraf bask
sistemi.
154
lindeki karanlk blmn iinde duran fotoraf kdna, silindirin merkez noktasndan kendi etrafnda dnen 90 derecelik bir ayna ile yanstr. Grnty satr
satr fotoraf kdna pozlar. Bilinen fotoraf kdnn hassaslafltrlmfl zel bir
efliti ile yaplan ifllem, daha sonra RA4 banyo ifllemiyle tamamlanr. Kurudan kuruya fotoraf emisyonlu malzemenin laboratuvar ifllemi bize yksek kaliteli fotoraf kts almamz salar. Bu sistemin zel bir yan var. Duratrans adn verdiimiz yar saydam fotorafik malzemeye bask klasik yntemlerde negatif film sayesinde yaplmaktayd. Grntnn saysallafltrlmas sayesinde plastik tabanl,
kat tabanl ve yar saydam olmak zere deiflik malzemelerde kullanlan sistem
sayesinde siyah-beyaz, dia, renkli negatif diye bir ayrm ortadan kalkmfltr. 500
dpi, 36 bit renkli basknn alnd bu yntemde geleneksel slak sistemin kullanmn brakmak istemeyen ve bu alanda yatrm yapmfl fotoraf labarotuarlarnn
bu sistemin minilab ad verilen film-kat banyo ve bask makinelerinde de kullanlmaya bafllayan lazer sistemiyle byk boy fotoraf basklarnn yan sra amatre ynelik kk basklar da kabul edebilir duruma gelmifllerdir. Zaman ve maliyeti minimum dzeye indiren bu sistem, klasik agrandizr sisteminin netlik kalitesinin stne kmfltr.
Film kt Sistemi
Baz fotoraflar, saysal olarak ektikleri grntlerin basklarn geleneksel yntemlerle almak isteyebilirler. Bilgisayar ortamna aktarlarak saysallafltrlan grntlerin, tekrar kimyasal film zerine ifllenmesi mmkndr. Deiflik formatlardaki
film adaptrleri yardmyla RGB flklandrclar nne konan filmin zerine pozlanmas, normal film ekiminden ok daha uzun zaman alr. Yksek kalitede film
kts alabilmek iin taranmfl grntlerin de yksek znrlk ve hassasiyette
olmasyla mmkndr. Siyah-beyaz, renkli negatif, dia film diye ayrm yapmayan
bu sistem sayesinde, istediimiz boyutta film formatn kullanmamz iin sadece
film adaptrn deifltirmemiz yeterli olacaktr.
Fotoraf 6.29
Film kt sistemi.
155
zet
N
A M A
N
A M A
Bellek kartlarn saysal fotoraftaki ifllevlerini

aklayarak trlerini sralayabilmek.
Analog sistem fotoraf makineleri grnty film
zerine kaydederken saysal fotoraf grnty
bellek kartna kaydeder. Saysal fotoraf makineleri farkl tiplerde bellek kartlar kullanmaktadr.
Bafllca bellek kart tipleri arasnda Sd, Sdhc, Mini
Sd, Compact Flash, xD-Picture Card, Sony Memory Stick, Micro Drive ve Multi Media Card sayabiliriz. Ayrca ektiimiz fotoraflar bilgisayar
ortamnda saklama ve taflma amal eflitli veri
saklama nitelerini grdk. Bunlar arasnda optik
depolama rnleri olan Cd-R, Dvd ve Blu-Ray
kolay izilebilecek rnler olduundan salkl
bir depolama yntemi olmadklarn syleyebiliriz. Optik depolama rnleri, veriyi bir yerden
baflka bir yere aktarmak iin tercih etmemiz daha
salkl olur. Ayrca Web tabanl veri depolama
servisleri de ayn ama dorultusunda kullanmak
daha pratik bir flekilde alflmamz salayacaktr.
Fotoraf arflivlerini gvenli bir flekilde saklamak
istiyorsak taflnabilir harici diskleri kullanmamz
ve var olan veriyi birka kopya halinde farkl disklerde saklamamz daha salkl olacaktr.
Saysal fotorafta kullanlan veri aktarma yntemleri ve aralarn aklayabilmek.
Saysal fotoraf makinelerinde bulunan veriyi bilgisayar ortamna aktarmann farkl yntemleri vardr. Bu yntemlerden ilki; fotoraf makinesinin
iersinde bulunan bellek kartn, bellek kart okuyucu kullanarak bilgisayar aktarmak olacaktr. Eer
bellek kartmz yoksa fotoraf makinesi ile verilen
USB ya da firewire kablo da bilgisayar ve fotoraf
makinesi arasnda balant kurmanza ve veriyi
gvenli bir flekilde aktarmanza yardmc olacaktr.
Ayrca fotoraf makinesini herhangi bir kablo balants kullanmakszn ksa mesafe radyo frekans
ile bilgisayara balamak ve iinde bulunan saysal
veriyi aktarmak da mmkndr. Bluetooth ad verilen bu teknolojiyi kullanabilmek iin fotoraf makinenizin bu zellie sahip olmas ya da ayr bir
aparata sahip olmanz gerekiyor. Dier bir kablosuz aktarm yntemide Eye-Fi ad verilen Sd kartlardr. erilerinde bulundurduklar Wi-Fi sistemi
sayesinde ektiiniz fotoraf anlk olarak bilgisayarda grebilirsiniz. Fotoraf makinesinde bulunan veriyi bilgisayara aktarmann dier yntemle-
rinden biri de fotoraf iflleme program kullanarak

fotoraf ekimi ile efl zamanl veri aktarmdr. Bu
pratik ifllemi yapabilmeniz iin fotoraf makinesi
ile bilgisayar arasnda kablo balantsn kurmak
ve capture one yazlmn kullanmanz gerekir.
N
A M A
N
AM A
Saysal fotorafta kullanlan yazlmlar aklayabilmek.

Analog sistemde ekmifl olduumuz fotoraf
karta bask fleklinde grebilmemiz iin birtakm
kimyasal ifllemler yapmamz gerekiyordu. Saysal
fotorafta, karanlk odann yerini bilgisayar kimyasallarn yerini ise saysal fotoraf iflleme yazlmlar almfltr. Photoshop, LightRoom, Aperture, CapturOne ve Picasa gibi yazlmlar, temel
olarak fotoraf ifllememize yardmc yazlmlardr. Adobe firmasnn gelifltirmifl olduu Adobe
Bridge yazlm ekmifl olduunuz fotoraflar
dzgn bir flekilde arflivlemenize ve fotoraflara
rahata ulaflmanz iin gelifltirilmifltir. Ayrca HDR
fotoraf yapmak istiyorsanz Photomatix yazlmn pratik bir flekilde kullanabilirsiniz. Pt Gui
yazlm ektiiniz fotoraflar birlefltirerek panoramik fotoraflar elde etmenize yarayacaktr.
Fotoraf ekerken kullanlan yardmc donanmlar tanmlayabilmek.
Fotoraf sehpas olarak da bilien ayak, dflk
flkl ortamlarda uzun sre pozlama yaparken ya
da uzun bir tele objektif kullanrken fotoraf makinesini titretmeden, net fotoraflar elde etmemize yardmc olur. Yine bu tarz ortamlarda fotoraf ekerken uzaktan ekim kumandas ya da
kablosu, ekim dmesine basarken oluflan titremeyi en aza indirgeyerek net fotoraf elde etmemizi salar. Fotoraf ekerken kullandmz
dier bir donanm da filtrelerdir. Beyaz dengelemesinden, objektifin korunmasna, yansma gidermesinden, zel etki alanlarna genifl bir yelpazede yardmc bir geretir filtreler. Yapay flk
kaynaklar da fotoraflkta kullanlan nemli
donanmlar arasndadr. Srekli flk veren aydnlatmalar, flafllar, fotofloodlar, floresanlar ve led
lambalar fotoraflkta kullanlan bafllca flklandrma sistemleridir. Ayrca grnt tarayclar ve
kt sistemlerini fotorafn bask ksmnda bize
yardmc gereler olarak sayabiliriz.
156
N
AM A
Grnt tarayclarnn kullanm alanlarn sralayabilmek.

Tarayclar fotoraf, izim ve filmler gibi analog
grntlerin saysallafltrlmas ve bilgisayara aktarlmasnda kullanlrlar.Klasik yntemle oluflmufl fotoraf, bilgisayarn saysal ortamna aktarmak iin tarayclara gerek duyarz. deiflik
tr iki boyutlu ve bir eflit boyutlu tarayc sistemi vardr. Bunlar; dz yatk (flatbed) tarayc,
saydam tarayc ve dnen tamburlu tarayc, 3
boyutlu taraycdr.
N
AM A
Grnt kt cihazlarnn zelliklerini aklayabilmek.

Grntnn fotoraf makinesinde retimi ya da
bilgisayarda ifllenmesi sonucunda, ekranda bir
grnt oluflacaktr. Ancak fotorafn son hali,
kat ya da benzer bir malzeme zerine baslp,
elden ele dolaflabillir ya da sergilenebilir duruma
gelmesidir. Bunun iin fotorafn bask aflamasndan gemesi gerekir. Bunlardan bazlar kaliteli son bask, bazlar ise rnek bask yapmada
kullanlmaktadr. Mrekkep pskrtmeli (inkjet)
ucuz modeller, termal yazclar, fotorealistik bask sistemi, lazer yazclar fotorafik bask yapmaktan daha ok, rnek grnt salamaya ynelik cihazlardr. Saysal grnty film zerine
tekrar oluflturmaya yarayan film kt cihazlar ve
laser tp yardmyla fotoraf kad zerine grntleme yaplarak elde edilen ve bilinen kimyasal sreten geirilerek opak bask alma yntemi fotorafn elde edilmesini salar.
Abdurrahman Antakyal
157
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi saysal fotoraf makinesinin
veri kaydettii birimdir?
a. Saydam film
b. Fotoraf kart
c. Bellek kart
d. Cd
e. Dvd
6. HDR yapmna uygun fotoraf ekmek iin birincil

dereceden gerekli ara afladakilerden hangisidir ?
a. ayak
b. Filtre
c. Aydnlatma
d. Usb kablosu
e. Flafl
2. Afladakilerden hangisi en kk bellek kart tipidir?

a. Secure Digital
b. Compact Flash
c. Micro Sd
d. Micro Drive
e. Secure Digital High Capacity
7. Fazla fl azaltmak ve poz sresini uzatmak iin

kullanlan filtre afladakilerden hangisidir?
a. FL-W
b. FL-D
c. ND
d. Polarize
e. Soft
3. Afladaki fotoraf iflleme programlarndan hangisi

ile fotoraf ekimi ile efl zamanl olarak bilgisayara fotoraf aktarm yaplr?
a. Photomatix
b. Picasa
c. Photoshop
d. Capture One
e. Aperture
8. Tungsten aydnlatma ka Kelvindir?

a. 7500
b. 5500
c. 5000
d. 4800
e. 3200
4. Afladakilerden hangisi profesyonel bir fotorafnn

fotoraf ifllemek iin tercih etmeyecei yazlmlardan
biridir?
a. Ligtroom
b. Picasa
c. Photoshop
d. Capture One
e. Aperture
5. Aflagdakilerden hangisi skfltrlmamfl, ham fotoraf formatdr?
a. Psd
b. Jpeg
c. Tif
d. Raw
e. Pdf
9. Afladakilerden hangisi dier aydnlatma sistemlerine oranla daha uzun mrldr?

a. Led
b. Fotoflood
c. Tungsten
d. Halojen
e. Floresan
10. Afladakilerden hangisi film tarama ifllemi iin hangisi en iyi sonucu verir?
a. Dz Yatk Tarayc
b. Saydam Tarayc
c. 3 boyutlu Tarayc
d. El tipi tarayc
e. Dnen Tamburlu Tarayc
158

1. c
2. c
3. d
4. b
5. d
6. a
7. c
8. e
9. a
10. e
Yantnz yanlfl ise Saysal Fotorafta Kullanlan Veri Saklama niteleri-Bellek Kartlar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Fotorafta Kullanlan Veri Saklama niteleri-Bellek Kartlar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Fotorafta Kullanlan Veri Aktarma Yntemleri ve Aralar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Fotorafta Kullanlan
Programlar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Fotorafta Kullanlan Programlar-Raw nedir? konusunu yeniden
gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Fotorafta Kullanlan Programlar-Photomatix konusunu yeniden
gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Fotoraf ekerken Kullanlan Yardmc Donanmlar-Filtreler konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Fotoraf ekerken Kullanlan Yardmc Donanmlar- Aydnlatma konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Fotoraf ekerken Kullanlan Yardmc Donanmlar- Aydnlatma konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Grnt Tarayclar konusunu yeniden gzden geiriniz.

Sra Sizde 1
Panoramik uygulamaya ynelik fotoraf ekerken tripod kullanmnn en byk avantaj, ektiimiz fotoraflarda ufuk izgisinin dz olmasn salamaktr. Ayrca fotoraf makinesini dndrrken oluflabilecek sapmalar en aza inmifl olur. ayak kullanmn dier bir
avantaj da fotoraf ekerken fotoraf makinesi dz bir
eksende dnd iin birlefltirdiimiz panoramik fotorafta en genifl alan grmemizi salamasdr.
Sra Sizde 2
Yalanc HDR yaparken Jpeg fotoraf kullanmn birtakm sakncalar vardr. Jpeg format skfltrlmfl dokman olduundan zerinde yaplacak ifllemler fotorafta
grlt (noise) olarak adlandrlan grnt bozulmalarnn oluflumunu artrr.
Sra Sizde 3
rtc hznn dflk olduu ekimlerde, makine alglaycsnn flk alma sresi uzun olacaktr. Eer uzun
pozlamal ekimleri ayaksz, elde yapyorsak fotoraf
makinesinin titremesi doaldr. Bu nedenle, pozlama
srasnda alglayc da titreyecek ve grnt netsiz olacaktr.
Adair, J., Timacheff, S. (2009). Digital Photography for
Dummies. 6. Edition. Indianapolis, India :Wiley Publishing, Inc.
Aytek, L. (1999). Elektronik Gzler, Photosaysal Say: 6.
Binder, K. (1997). United States of America Digital Imaging, s: January.
Demirer, U. (1999). stanbul, Saysalde Fotoraf Bask
Teknii, Photo Digital, 1.
Kanburolu, . (2010). Saysal Fotoraf Rehberi. stanbul: Say Yaynlar.
Kanburolu, . (2010). Adan Zye Fotoraf. stanbul:
Say Yaynlar.
Kofltumolu, M. (1999). stanbul, Saysala Geifl. Photo
Digital, 1.
Kofltumolu, M.( 2000). zmir, Saysal Fotoraf ve Sanatsal Yaratclk. Dokuz Eyll niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits Sinema Televizyon Ana Sanat Dal Yaynlanmamfl Doktora Tezi.
zelik, O. K. (2007). Meydanlar. zmir: Dokuz Eyll
niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Fotoraf Blm, Yaynlanmamfl tez.
Melih Zafer Arcan
159
Amalarmz
N
N
N
N
N

Yakn plan ekimi iin gerekli ekipmanlar tanyarak ifllevlerini aklayabilecek,
Masa st fotoraf ekiminde dikkat edilmesi gerekenleri saptayabilecek,
Kopyalama, basn fotorafl, belgesel fotorafl, reklam ve tantm fotorafln aklayabilecek,
Fotorafn kullanm alanlarndan bilim ve uzay alflmalarn yorumlayabilecek,
nternetin saysal fotorafla iliflkisini aklayabilecek bilgi ve becerilere sahip
olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Yakn Plan ekim
Yakn Plan (Makro) Filtreler
Tantm Fotorafl
Masa st Fotoraflk
Basn Fotorafl
Web Sayfas
indekiler
Saysal Fotoraf
Makineleri
Saysal Fotoraf
Makinesinin
Kullanld Alanlar
GRfi
YAKIN PLAN (MAKRO)
FOTORAFILIK
MASA ST (STILL LIFE)
FOTORAFILIK
KOPYALAMA (REPRODKSYON)
BASIN FOTORAFILII
BELGESEL FOTORAFILIK
REKLAM VE TANITIM
FOTORAFILII
BLM VE UZAY ALIfiMALARI
NTERNET
Saysal Fotoraf Makinesinin

Kullanld Alanlar
GRfi
Saysal fotoraflk, fotoraf dnyasndaki her alana girmifltir. Geleneksel film kullanan fotoraf makineleri ile yaplabilen her fley, saysal fotoraf makineleri ile daha da kolay hle gelmifltir. Bu geliflmede en nemli rol; saysal fotoraf makinelerinin, en geliflmifl teknolojiye sahip ve kullanm en basit makineler oluflu ve sonucun ekim annda hemen grlebilmesi oynamaktadr. Bu nitede; saysal fotorafln kullanld, zellikle ifllevsel fotoraflk alanlar ve uygulama ilkeleri anlatlmfltr.
YAKIN PLAN (MAKRO) FOTORAFILIK

Yakn plan fotoraflk terimi ok yakn mesafeden yaplan ekimler iin kullanlr. Bir baflka deyiflle, yakn plan ekimlerin snrl bir konusu yoktur. Standart objektiflerin en yakn netleme mesafesi, odak uzaklnn yaklaflk on kat kadardr.
Yani 50 mm. bir objektifin en yakn netleme uzakl yaklaflk 50 cmdir. Daha yakndan netleme yapabilmesi iin objektifin yakn plan ekim (makro) zellii olmas gerekir.
Yakn plan fotoraflk; elektriksel elemanlarn fotoraflanmasndan gzel bir
iein basit bir ekimine kadar birok deiflik alanda kullanlabilir. Yakn plan fotoraf ekebilmeniz tamamyla makinenize ve objektifinize baldr. Baz saysal
fotoraf makineleri makro ekim yeteneine sahip deildir ve bunlarla genellikle
45 cmden daha yakn nesnelerin ekimini yapamazsnz. Bir ksm fotoraf makinesinde ise, bu ifllem normal objektifin zerine taklan zel bir mercek yardm ile
gereklefltirilebilir. Objektifi deiflmeyen fotoraf makineleri ise, zel aksesuar gerektirmeden, makine zerinden yaplan ayarlarla yakn plan fotoraf ekimine olanak salar. Basit fotoraf makinelerinde, son yllarda eklenen yakn plan ekim
zellii sayesinde, 1 cmye kadar yaknlaflma ve bytme ifllemleriyle, DSLR makinelere gre daha baflarl yakn plan ekim yaplabilir. Objektiflerin nne taklan
Close-up (yakn plan) filtrelerle, makro olarak adlandrlan yaknlafltrma ifllemini
yapmak olasdr. Byte olarak nitelendirebileceimiz bu filtreler; +1, +2, +3 gibi
yaklafltrma zelliklerine sahiptir. 100 mm f:2.8 makro gibi bir objektifiniz yoksa,
bu tr ekimler iin uygun olan filtreleri de kullanarak yakn plan ekimler yaplabilir. Ancak doaldr ki grnt kalitesi, bu ama iin zel olarak retilmifl bir objektif kadar iyi olmaz.
162
Fotoraf 7.1
MARK W. MOFFET.
Macrodontia
Cervicornis bcei.
SIRA SZDE
Yakn plan ekim iin dier bir yntem ise uzatma tpleridir. Farkl uzunluklarda ii bofl olan tpler aslnda birer balant eklentisidir. Objektif tpe taklr ve tp
gvdeye kilitlenir. Uzatma tpleri; her makineye gre farkl kilit sistemine (bayonet) sahip olmas nedeniyle ok eflitlilik gsterir. Iflk geirgenliini azaltmas nedeniyle, tp bol flkl ortamlarda kullanmak ya da ayak ve kopyalama sistemi
kullanmak gerekir. Uzatma tpleri gibi iflleyen ama etkisi daha fazla olan uzatma
krkleri; yakn plan fotoraflkta kullanlan ve en yakn ekme olana veren
gerelerdir. Krn ucuna taklan objektif, normal al ve standart olsa bile krk sistemi sayesinde makro zellik kazanr. Profesyonellerce kullanlan bu sistem,
ray zerinde ileri geri hareket ederek bytme salar. Objektifin nne konulan
bir buzlu cam aparat sayesinde saydam filmleri kopyalama ifllevi de gereklefltirir.
Yakn plan ekim yaparken konuya ok yakn olmamzdan dolay, net alan derinlii son derece snrldr.
Genellikle ok yakndan yaplan ekimlerde, kafa flafl ya da makinenin dahili
flaflnn fl uzaa dfleceinden konuyu aydnlatamayacaktr. Bu nedenle yakn
plan ekimlerde objektifi saran bir halka (ring) flafl kullanlmas nerilir. Ayrca saysal fotoraf makinelerinin bazlarnda bulunan flafl kumanda mekanizmalar sayesinde, otomatik flafllara kzltesi komut verilebilir. Bu sayede flafl fotoraf makinesinden ayr bir yere konumlandrlarak daha doal bir aydnlatma gereklefltirilebilir. Yakn plan fotoraf ekiminde kablolu ya da kablosuz uzaktan ekim kumandas ok gereklidir. Az flkl ortamlarda, genelde tele bir objektif kullanld
iin grece uzun pozlama gerekir. Kumandalarn yardmyla makineyi sarsmadan
ekimi gereklefltirebiliriz.
Yakn plan ekimde ayaklar
ve yardmc donanmlar, makinenin oynamamas ve konuya yaklaflma olana nedeniyle gereklidir.
Doada kullanacamz ayaklarn akrobatik zellikli olmas ve her
trl ortamda makineyi taflyabilmesi ok nemlidir. Saysal fotoraf makinelerinde canl grnty
LCD ekranlardan grmek mmkndr. LCD ekranlarn alabilmesi, saa ve sola hareket etmesi, zellikle
yer seviyesine yakn ekimlerde,
yerlerde srnmeden, gzmz
bakatan ayrarak ekim kontroln arttrmaktadr. Yakn plan ekim
yaparken ok kk bir ereve deiflimi kompozisyonda byk bir
fark yarataca iin, ayak kullanlmas ve olabildiince ok sayda
seenekli fotoraf ekmek, sonu
fotorafn kalitesini arttracaktr.
SIRA SZDE
Yakn plan fotoraf
ekerken ayak kullanmann nemini tartflnz.
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
163
7. nite - Saysal Fotoraf Makinesinin Kullanld Alanlar
MASA ST (STILL LIFE) FOTORAFILIK

rn fotoraf olarak da bilinen masa st (still life) fotorafl, tantma ynelik bir alandr. Fotoraflanan rnn ya da nesnenin, en iyi flekilde gsterilmesini
salama amac taflr. Detaylar, flk ve tasarlanan ekim alaryla her eflit rn masa stnde ekilir. Iflk, arka fon ve sunum; ekimde fotorafnn titizliiyle ortaya kacak rn fotorafnn kalitesini belirler. Masa stne konulup ekilecek boyutlarda olan mcevherat, kozmetik, telefon, saat, gda, cam flifle, flarap, ya benzeri rnler; stdyoda hazrlanan bir alanda, genellikle en az flkla ekilir. Masa st fotoraf bir uzmanlk alandr. ekilecek rnlerin zelliklerine gre 35
mm. makine yeterli olmayabilir, orta ya da byk format makine kullanm gerekebilir. Perspektif dzeltme zellikli objektifler, makro objektif ya da ek gereler,
byk format makineler, rn zerinde her trl a hareketini yapma gereksinimi hissedildiinde kullanlmaldr. Fotoraf elinde bulunan makine ve objektif
eflitliliini bilerek kendi uzmanlk alannda ifl kabul etmelidir. Gerekli malzeme ve
bilgi donanm olmadan yaplacak ifller, fotorafya zaman ve saygnlk kaybettirir. rnlerin ekimi srasnda, diyaframn ksk olmas ve net alan derinliinin genellikle genifl olmas beklenir. Yakn plan alflldnda, objektifin netlik alannda
oluflabilecek kstlar, youn aydnlatma yaplarak kslan diyaframn salayaca
genifl net alan derinlii ile afllabilir. Masa st ekimlerde, flk kaynaklar olarak
tungsten, flash, floresan ve led kullanm fotorafnn tercihine kalmfltr. Hareketsiz olan bu rn ekimlerinde her trl flk kayna kullanlabilir. Yanstclar flklarn sertliini alr, gerektiinde flklardan yansyanlar kullanarak ek flk kaynana gerek duyulmadan ortamdaki fl arttrr.
Masa st ekimlerin vazgeilmez yardmc gereci, rnlerin parlamamas ve
stndeki yansmalar en aza indirecek olan flk adrdr ve en ok bu alanda kullanlr. Kp ve konik tipleri beyaz mat ipekten yaplmfltr.
Fermuar veya crtcrtl olan yerlerinden objektif ieriye sokularak rn zerinde yansma
yapmayacak konumda tutulur.
adrn tm dfl yzeyinden,
konunun zerine eflit bir flekilde yaylacak aydnlatma elde
etmek zere flklar konumlandrlr. rn zerindeki yansmalar yok etmek ve uygun ekim ercevesi bulmak gerekten zordur. Bazen gnlerce bir
flifle zerinde urafl veren fotoraf, bu alanda olduka sabrl ve deneyimli olmak zorundadr. Bu tr ekimlerde
belki de en dikkat edilmesi gereken unsur, arka plandr. Bu
teknikle yaplan ekimlerde
grntlenmek istenen nesneden baflka hibir fleyin ereveye girmesi istenmez. Bunu
Fotoraf 7.2
HAKAN AKDEMR.
Masa st rn
ekimi.
164
salamak iin arka grntnn przsz olmas gerekir, yani buralarda izik, buruflukluk, dikifl ve kfleler olmas istenmez. ekmek istediiniz nesneyi kdn
zerine yerlefltirin. Nesneyi ekim iin ereveye aldnzda, arka planda przsz, krflksz bir kt grnecektir. ok byk nesneler iin kt olanaksz olacandan zemin de ayn amala kullanlabilir. Dier bir unsur da aydnlatmadr.
Hatta masa st fotoraflkta fark yaratan en nemli unsurun aydnlatma olduu
sylenebilir. Masa st fotoraflk; kontrolnn kolay olmas ve zamana bal,
anlk bir ekim olmamas nedeniyle hemen hemen her zaman yapay flklandrma
altnda ekilir. Bu ifl iin genellikle size orta kalitede iki flk kayna yeterli olacaktr. Evlerde bulunan okuma lambalar bile aydnlatma iin kullanlabilir. Uygun aydnlatma ncelikle nesneye baldr ancak afladaki kurallara uyularak iyilefltirme
salanabilir. Keskin glgeler istenmemekle birlikte hafif glgeler kabul edilebilir.
Iflklarn birini yaklafltrarak ya da fliddetini artrp azaltarak hafif glge oluflturup
fotorafn boyutlu grnm salanabilir. Byk yansmalardan kann. Bu
sorun sadece ekimi yaplan nesnenin yanstc yzeye sahip olmas durumunda
grlr. ereveden baktnzda aflr yansmalar gryorsanz flk kaynaklarnn
yerini deifltirerek bunlardan kurtulabilinir. Son olarak bir de ayaa sahip olmalsnz. Zorunlu olmamakla birlikte ekimi ayakla yapmak; erevelemeyi kolaylafltrr, aydnlatma iin hareketliyken anz kaybetmenizi engeller ve titremeden
kaynaklanacak netsiz grnt oluflumunu engeller.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Masa st fotoraf
ekerken alan derinliini artrma yollarn tartflnz.
SIRA SZDE
KOPYALAMA (REPRODKSYON)
D fi N Eyoksa
LM
Eer taraycnz
saysal fotoraf makinenizi belge kopyalama iin kullanabilirsiniz. Burada basit gazete makalelerinden, eski aile fotoraflarna kadar her
fleyi belge tanmnda
deerlendirebiliriz. Bir nesnenin saysal kopyasn rettiiS O R U
nizde onu saklayabilir, e-posta ile gnderilebilir ve oaltabilirsiniz. Belge kopyalama bir anlamda masa st fotorafla benzer bir sretir. Ancak bu kez nesDKKAT
nenin dzlemsel olmas baz glkler yaratr. Esas olarak netlemenin tm nesneyi kapsadndan emin olunmaldr. Flu kalan birka nokta, tm kopyay kullanlSIRATmden
SZDE net bir grnt elde etmenin yolu saysal fotoraf makinemaz klabilir.
sinin arka yzeyini, nesnenin dzlemine paralel tutmaktr. Bunu elde tutulan bir
fotoraf makinesi ile baflarmak neredeyse olanakszdr. Bu yzden belge kopyaAMALARIMIZ
lamak istiyorsanz, kesinlikle bir ayaa sahip olmalsnz. Bu tr alflmalar iin
iki temel yol vardr: Birinci yolda ncelikle, zgn belge zemin veya masa st
benzeri dz
yerlefltirilir. Yansmalara neden olabilecei iin zerine
K bir
T yzeye
A P
cam yerlefltirmeyin. Fotoraf makinesini yukardan aflaya bakacak flekilde ve
ayak zerinde iken nesnenin zerine koyun. Bir su terazisi kullanarak hem kamerann hem
de belgenin eimini kontrol edin (nden arkaya ve soldan saa),
TELEVZYON
gerekirse dzeltin. kinci yolda, belgeyi duvar benzeri dfley bir dzleme yapfltrn ya da bantlayn. Kameray ayak zerinde nesnenin karflsna soldan saa ve
yukardan aflaya tam merkezlenmifl olacak flekilde yerlefltirin. Fotoraf makine N T E R N E T dfleyliini yine bir su terazisi ile kontrol edin. Bundan sonsinin arka yzeyinin
raki ifliniz flklandrmay ayarlamak olacaktr. Belge ekiminde en iyi sonuca ulaflmak iin, fln btn nesneye dzenli bir flekilde datlmas gereklidir. Bunun
iin iki flk kaynan belgenin iki yanna simetrik olarak (45 derecelik a ile) yerlefltirin. Dzenli aydnlatmay kontrol etmede kullanlan bir yntem olarak bir
kurflun kalemi nesnenin tam merkezinde dik olarak tutun. Kalem iki kaynak ne-
N N
165
deniyle iki glge oluflturacaktr. Eer her iki glge de eflit koyulukta ise aydnlatmann dzenli olduu sylenebilir.
Fotoraf 7.3
MELH ZAFER
ARICAN.
Yalboya resim
kopyalama.
Aslnda kopyalama yapmak iin, agrandizr sistemine benzeyen ve fotoraf

makinesinin zerine takld, iki yannda 45 derecelik aydnlatma salayan flk
kaynaklar olan ve kopya masas olarak adlandrlan hazr sistemler de vardr. Ancak bu sistem masa boyutu kadar nesneler iin snrldr. Daha byk nesnelerin
ekiminde, fotoraf makinesi ayaa balanr ve makinenin iki yannda yaklaflk
45 derecelik alarda konumlandrlan flk kaynaklarnn glge ve yansma yapmasna dikkat edilerek kopyalama gereklefltirilir. zellikle yal boya resimlerde ve
fotoraf basklarnda parlama sorunuyla karfllafllr. Iflklarn ayn mesafede ve ayn ada (45 derece) olmas gereklidir. Akkor (tungsten) aydnlatmann yan sra
flemsiye monte edilmifl paraflafllarla da ekim yaplr. Srekli flk kayna olan akkor lambalar tercih edilir nk ekimi yaplacak resim ya da nesnenin stndeki
glge, yansma veya parlamalar grmek daha kolaydr. Kopyalama yaparken, biim bozulmas (distorsiyon) yapaca iin genifl a objektifler kullanlmaz. Dar
al (tele) objektifler ve perspektif dzeltme zellii olan (PC) objektifler kullanarak en iyi flekilde kopyalama yaplr. Fotoraf makinesi otomatik netlik yaparken
eserlerin dz tonlu yzeylerinde keskin netleme olmayacaktr. Bu yzden elle netlik yapmamz daha iyi sonu verecektir.
Kopyalama fotoraf ekerken ektiiniz nesnenin dzlemi ile fotoraf
arka
SIRA makinesinin
SZDE
yzeyinin paralel olma sebebini tartflnz.
Kopyalama fotoraf
ekerken zellikle ektiimiz
nesne yalboya resim ya da
fotoraf basks ise
kullandmz flklar
yansma yaparak sorun
yaratabilir. Bunu engellemek
iin flklarn 45 derecelik
ayla nesneye bakmas
nerilir.
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
166
Fotoraf 7.4
Kopyalama
(reprodksiyon)
sistemi.
linhof.de
BASIN FOTORAFILII
Geleneksel fotoraflkta, fotoraflarn filme ekildikten sonra filmin ykanmas ve
taranmas gerekiyordu. Baz gazetelerde film tarayc bulunmamas durumunda
filmler, agrandizr kullanlarak karta baslr ardndan taranr ve kullanlrd. Bu sre gnmz yayncl iin yeterince hzl deildi, uygulamas olduka zordu ve
masraflyd. rnein bir futbol karfllaflmasndan sonra foto-muhabirleri onlarca
makara filmle dnyordu. Btn bu filmlerin ykanmas, kullanlacak fotoraflarn
seilmesi, taranmas sreci ok byk zaman ve para kaybyd.
Basn fotoraf, dier fotoraflk trlerine gre saysal fotorafa en hzl uyum
salayandr. Bunun sebeplerinden biri, bu yeni teknolojinin SLR fotoraf makinelerine ilk uyguland zamanda bile ulaflt grnt boyutu ve kalitesi basn iin
yeterli dzeyde olmasdr. Dier bir sebep ise, saysal srecin kimyasal srece gre ok daha hzl, kolay ve maliyetinin dflk olmasdr. Ama bunlardan da nemlisi, ekimde hata yapma riskini en aza indirgemesi ve hatal ekim yaplsa bile, ekilen fotorafa baklarak, annda hatann dzeltilme flansn yaratmasdr. Analog
sre iin verdiimiz futbol karfllaflmas rneine dnecek olursak; yeni teknolojiler sayesinde gnmzde stadyumlarda ekilen fotoraflar, kablosuz a balants kullanarak yalnzca birka saniye sonra gazetelerin genel merkezlerine ulaflmaktadr. Bu hem fotoraf seme ifllemi iin daha fazla zaman salamakta hem de iflleri olduka kolaylafltrmaktadr. Saysal fotorafla birlikte, fotoraflar zerinde deifliklik yapmak ok kolaylaflmfltr. Bu durum fotorafn gerekliini deifltirebilecek kadar ilerlemifltir. Fotorafn icadnn ilk yllarnda bile fotorafa mdahale etmek fotorafnn elindeydi. Ancak bu kadar kolay ve gereki yaplamyordu. Bu
nedenle de fotoraf, haberlerin doruluunu kantlayan en nemli unsur olarak
167
basnn vazgeilmezleri arasnda yer almaktadr. Ancak gnmzde, yeni teknolojiler sayesinde kolaylaflan ifllemler, insanlar tarafndan Fotoraf gerek mi? sorusunun sorulmasna neden olmaktadr. Kolaylk gibi grnen baz unsurlarn kullanm, zcdr ki fotorafa duyulan gveni zedelemifltir.
Saysal fotorafn basn iin bir dier faydas da fotoraflarn arflivlenmesidir.
Bir basn kuruluflunun en deerli hazinesi arflividir. Fotoraflarn saysal ortamda
arflivlenmesi, snflandrlmas, yeniden ulafllmak istenildiinde, basit bir bilgisayar
yazlm ile arama yapldnda, dnyann her yerinden ulafllmas ok kolaydr ve
hem ekonomik adan hem de saklama koflullar asndan sorunsuzdur. Film ve
bask saklamak ise hem kolaylk asndan hem fiziksel saklama koflullar asndan, hem de ekonomik adan byk sorunlar yaratr.
Fotoraf 7.5
ABDURRAHMAN
ANTAKYALI.
1999 Dzce
depreminde
ekilmifl bir basn
fotoraf.
Fotoraf 7.6
ABDURRAHMAN
ANTAKYALI.
1 Maysta ekilen
bir basn fotoraf.
168
BELGESEL FOTORAFILIK
Belgesel fotoraf; ksaca evremizde yaflanan olaylarn, toplumsal sorunlarn, felaketlerin, kltrel aktivitelerin yani yaflam oluflturan her bir genin, gereki bir bakfl asyla fotorafik dil kullanarak anlatlmasdr. Belgesel fotoraf dier bir deyiflle tarihe tanklk demektir. Fotorafn icadyla birlikte geen srede yafladmz tarihe iz brakmfl birok olay fotoraflar sayesinde anmsarz. Fotoraf sunduu somut gstergeler nedeniyle uluslar ve kltrler arasndaki en nemli iletiflim arac ve
herkes tarafndan kolayca anlafllan ortak bir dildir. Her sanat gibi her fotoraf
da yaflad an sorumluluunu taflmaldr. Bu sorumluluklardan biri de gereki
olma ilkesidir. Saysal teknolojinin getirdii fotoraf deifltirme ve gereklikten
uzaklafltrma olanaklarndan uzak durmal, yaflanan gereklie yanltc etkide bulunmamaldr. Ayrca belgesel fotoraf, tank olduu olaylar karflsnda kendi grfln aktarmakla birlikte tarafsz konumunu her zaman iin korumaldr.
Uzun seyahatlere kan belgesel fotoraflar analog sistemle alflrken yanlarna
ancak snrl sayda film alabiliyorlard. Saysal fotorafn yaygnlaflmas filme oranla
daha az yer kaplayan, yksek kapasiteli hafza kartlar bu snrlandrmay ortadan kaldrmfltr. Ayrca haber fotorafnda olduu gibi, belgesel fotoraflarn da hzl bir flekilde ajanslara servis edilmesi nemli bir etkendir. Yine saysal fotorafn getirdii
avantajlardan biri de, dnyann neresinde olursanz olun internet sayesinde gndermek istediiniz veriyi, annda istediiniz yere ulafltrabilme olanan kullanabilirsiniz.
Fotoraf 7.7
ONUR TATAR.
Belgesel Fotoraf rnei. Smyrna Antik kenti.
REKLAM VE TANITIM FOTORAFILII

Fotoraf stdyolarnda, fotoraf ekiminin ne kadar zaman alc ve zor koflullar altnda gereklefltiini biliriz. Analog makinelerle gerekleflen ekim sonras, filmlerin
banyo aflamasnda belli bir sre gemekte ve kimyasal ifllemler pahalya mal olmak-
169
tayd. Hatal ekim ve dier aflamalar fotoraflarn tekrar edilmesini gerektirdii gibi,
bazen fotoraf bankalarndan ya da ajanslarndan satn alma yolunu aard. Saysal
fotoraf teknolojisi tm bu ifllemleri ortadan kaldrd ve ekim annda bilgisayarn
ekranndan fotoraf grerek sonraki aflamalarda yaplacak hatalar nceden ortadan
kaldrma olana sunmufltur. Bylece, saysal fotoraf makineleri reklam ve tantm
fotorafl alannn vazgeilmezleri arasna girmifltir. Reklam fotoraflnda, saysal fotorafa geiflin temel nedeni ekonomik olmaktan ok, yaratc alflmalar hzlandrmaktr. Saysal fotoraf makinelerinin reklam ve tantm sektrnde kullanlmasnn nedenleri arasnda yeterli grnt kalitesi, zaman ve snrsz saysal mdahale olanaklarn sayabiliriz. Teknik olarak klasik yntemde, ekilen dialar taranp
bilgisayar ortamna alnabilmekteydi. Taranan dialar ve elde edilen elektronik veri
hibir zaman, saysal fotoraf makinesinin kalitesinde olmuyor ve bu nedenle reklam ve tantm fotoraflnda saysal fotoraf dorudan bilgisayar ortamnda grnt salad iin kullanm, zaman ve para asndan bu sektrn geleceinde ok
nemli bir yere sahip olmufltur. Saysal fotoraf makines teknolojik geliflmeye uygun olarak en ksa zamanda deifltirilmektedir. Makinelerdeki yenilenen kalite ve ifllevler neredeyse her iki ylda bir deiflimi zorunlu klar. Ancak kaliteli objektifler kullanan fotoraflar kullandklar objektifleri ve donanmlar daha az deifltirmekteler.
Analog fotorafta renk ss sorunlaryla karfllaflan fotoraflar saysal teknoloji sayesinde en ok karfllafltklar sorunun kolaylkla stesinden gelmifllerdir. Iflk kaynaklarndaki farkl renk zellikleri beyaz ayar yapma yetenei olan saysal fotoraf
sayesinde sorun olmaktan kmfltr. Photoshop ve benzeri grnt iflleme yazlmlar; saysal teknolojide kolaylk ve akln snrlarn zorlayan uygulamalarla fotorafnn kullanmndadr. Her aflamada grnt iflleme yazlmlar ile fotoraflara istenilen deifliklik yaplabilmektedir. ekilen grntlerin onaylanmas ve ifle devam etmek iin mflteriye yollanan grntler maille en ksa srede gerekleflmektedir.
Reklam fotoraflnda zaman zaman 35mm tam ereve DSLR fotoraf makinesi kullanlsa da, nitelikli ifller iin genellikle orta format, baz durumlarda da byk format fotoraf makinesi kullanlmaktadr.
Fotoraf 7.8
HAKAN AKDEMR.
Reklam ve Tantm rnei otel fotoraf.
170
BLM VE UZAY ALIfiMALARI

Bilim ve fotoraf arasndaki iliflki, bilimsel fotorafn teknolojiye ne kadar baml
olduunu vurgulamas asndan ilgintir. Bilimsel arafltrmalar bu iliflkinin odanda yer almaktadr. Bilimsel arafltrma bulgular yeni teknolojilerin gelifltirilmesini
olanakl klmakta, gelifltirilen yeni teknolojiler yeni olanaklar yaratarak bilimsel
arafltrmalarn kapsamn geniflletmekte; kapsam geniflleyen arafltrmalar elde ettikleri yeni bulgularla teknolojinin geliflmesini salamaktadr. Bu dngsel bir iliflkidir. Bilim ve fotoraf iliflkisinin en nemli unsurlarndan birinin de uzmanlk olduunun vurgulanmas gerekir. nk bilim ve fotoraf iliflkisi asndan uzmanlk, bir yandan yaplan arafltrmalarn ama kapsamlarnn kavranmasn salarken
te yandan buna en uygun teknolojinin seimini de belirler.
Fotoraf 7.9
KUBLAY AKDEMR.
Bilim ve uzay
fotoraflarna bir
rnek: Ay tutulmas.
Fotorafln pek ok alannda uzmanlk gerektiren konular bakmndan ihtiyalarn karfllanmas iin yararlanlacak teknikler ve teknoloji yelpazesinin geniflletilmesi kanlmaz bir gerekliliktir. Bu erevede bakldnda konu ne olursa olsun
bilimsel fotoraf, zerinde alflt konu hakknda bilgi aktaran bir aratr. Bu ister
bilimsel arafltrmalarn ya da tbbi teflhislerin gerektirdii objektiflik ilkeleri erevesinde, fotorafln kendi yorumunu katmasnn hi beklenmedii ekimlerin gereklefltirildii alflmalar olsun ister moda ve reklm fotoraflnda olduu gibi fotorafya kendi yorumlarn katmas iin daha genifl bir esneklik alannn brakld alflmalar olsun fotorafn stlendii bu temel ifllev varln yitirmez: bilgi aktarmak. Dolaysyla fotorafl konuyla ilgili olarak temel ve nemli bilgilerin aktarlmas ifllevini yerine getirirken bunun karflsna kabilecek engelleri aflmak amacyla
sorun zc bir yaklaflm ierisinde olmal ve fotoraf bu nemli bilgilerin kaydedildii bir ara olarak grmelidir. Bu tr alflmalar son derece yksek bir uzmanlk
gerektirir. Bu nedenle profesyonel fotoraflar yalnzca belirli alanlarda alflmay
yelerler. Her fleyden nce fotoraf zerinde alflaca konu ile ilgili olarak kendisinden ne tr bilgileri aktarmasnn beklendiini ok net olarak ve ok iyi bilmek
zorundadr. Daha sonra kendisinden beklenen sonular elde edebilmek iin kullanaca donanm ve malzemeyi semelidir. Kendisinden beklenen fley yabanl bir
hayvann grntlenmesi; belirli bir byklkte kullanlmak zere belli bir rnn
tantmna iliflkin fotorafn ekilmesi ya da tbbi adan belli bir hastaln ve uygulanan tedavinin seyrinin izlenmesini olanakl klacak ve belirli zaman aralklaryla
tekrarlanmay gerektirecek ekimler olabilir. Bu alflmalar bir haber fotorafnda olduu gibi yalnzca en temel fotoraf gerelerini gerektiren ekimler olabilecei gibi,
171
en geliflkin, en karmaflk ve en ok uzmanlk gerektiren teknolojiden yararlanlmasn gerekli klan bir uzay alflmas da olabilir. Her ne olursa olsun fotorafnn yukarda deinilen bilgi aktarma sorumluluu ortadan kalkmaz.
Fotorafnn katksnn en az olduu alan gerek olgusal bilgileri aktarmasnn
beklendii alflmalardr. Ondan beklenen yalnzca konu ile ilgili olgusal bilgileri
ektii grnt ile yanstmas ve bunun yan sra bytme katsays, ekim gn
ve zaman, ekimde yararlanlan gerelerin zellikleri gibi ayrntlar doru olarak
aktarmasdr. nk bilimsel incelemelere konu olacak bylesi bir grntnn belirtilen ayrntl bilgilerden yoksun olmas durumunda hibir deeri yoktur. Bilimsel arafltrma tabanna oturan fotoraflar genellikle en yeni teknolojinin kullanlmasn gerekli klarlar. Bu durum rnein astronomi ile ilgili alflmalar iin dorudur.
nk uzayda uzaktan kumandal kameralarla elde edilen grntlerin uzak gezegenlerden yeryzne iletilmesi bile zlmesi gereken nemli bir sorundur. nsan gnderilemedii iin uzay arafltrmalarnn ok nemli bir blm, elde edilecek bu fotoraflara dayanmaktadr. Bu nedenle uzay fotoraflar iin byk bteler tahsis edilmektedir. Aslnda uzay alflmalar ve asker amalarla yaplan arafltrmalar teknolojik geliflmede nc rol stlenmektedir. Elektronik grnt oluflturulmas, yksek znrlkl grntnn yaratlmas, yksek tanmlamal televizyonun gelifltirilmesi hep bu amalarla yaplan arafltrmalarla elde edilen bulgularn
sonulardr. rnein uzay alflmalarndan elde edilen grntlerin keskinliinin
salanmas amacyla gelifltirilen teknolojiden bugn tbbi amalarla da yararlanlmaktadr. Ayn flekilde asker amalarla gece grfl ve kamuflajn tesbiti amacyla
gelifltirilen kzltesi grntleme, tarmsal arafltrmalarda vazgeilmez olmufl, baz
video kameralarn gece ekim yapabilmesinde kullanlmaya bafllamfltr.
Fotoraf 7.10
Uzay ve bilim
alflmalar yildiz
izleriV3
Uzay arafltrmalarnda saysal fotorafn kullanm kolaylklarn tartflnz.

SIRA SZDE
NTERNET
fi N E L M
20. yzyln iletiflim alannda en byk bulufllarndan biri olan Dinternet,
btn dnyay birbirine balamfltr. Telefon hatlarnda ve fiber optik kablolarda sanal bir
dnya oluflmufl, tm insanlar istedikleri yerlerdeki bilgiye ulaflp
S O onu
R U annda alabilmektedir. Fotorafn paylaflm asndan da, internet fotorafya yeni ufuklar
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
AMALARIMIZ
172
amfl ve dnyann her yerine fotoraflarnz ulafltrmak ve dnyadaki dier fotoraflarn ifllerini grmek, parmaklarmzn ucuna gelmifltir. Bu sayede artk tm fotoraflar dnya arenasnda ifllerini gsterebilmektedir.
Fotoraf 7.11
Mzeler, sanat galerileri, ktphaneler ve alflverifl merkezleri evlerimizde, iflyerlerimize bir tufl kadar yakndr. Sanal ortamda web sayfalarna girerek istediimiz fotoraf, yaz, resim, video ve mzie eriflebilmekte ve gnderebilmekteyiz.
Elektronik postayla hazrladmz bilgileri gnderip alabilmekteyiz. nternet ortamnda deiflik skfltrma yntemleriyle fotoraflar kendi bilgisayarmza kaydedebilmekteyiz. Bu ise bilgisayar teknolojisi sayesinde insanlarn sanata katlmlarn
ve sanatsal eitimi kolaylafltrd gereini ortaya karmaktadr. nternet mzeleri gittike yaygnlaflyor ve sanat eserlerinin grntlerine eriflim olanaklar geniflliyor. Amatrler ve sergi amann maliyetini dflnen baz sanatlar kendi internet
sayfalarnda fotoraf sergileri amaktadrlar. Ziyaretiler grfllerini, e-posta yoluyla yazp sanatya nerilerini, elefltirilerini dorudan aktarabilmektedir. Sanatn demokratikleflmesi ve yaygnlaflmas iin youn olarak kullanlan web sayfalar, sanal
galerilerin gn getike oalmasn salamaktadr. Fotoraflar internet ortamnda
paylafllmakta ve sosyal paylaflm sitelerinde kolaylkla eriflilmektedir. Bilgisayarnza aktaracanz grntleri internet zerinden posta kutunuza ynlendirerek
depolamak mmkndr. 3G teknolojisi sayesinde internete balanan fotoraf makineleri grnty annda belli adreslere yollayarak aktarm ve depolama ifllemini
yapabilmektedir. Saysal fotoraf makinelerinde oluflabilecek arza ve sorunlar teknik servis tarafndan internet araclyla anlafllmakta ve zlebilmektedir. Wifi
sistemlerin yansra GPS monte edilen fotoraf makineleri, bulunduu konumu uydular araclyla tesbit ederek ekilen fotoraflara koordinat yklemektedir. Grntnn nerede ve ne zaman ekildii bilgisinin saysal olarak kayt altna alnmas, telif haklarnn zmlenmesi asndan da fotorafya byk fayda salar.
173
zet
N
A M A
N
AM A
Yakn plan ekim iin gerekli ekipmanlar tanyarak ifllevlerini aklamak.

ektiimiz nesneye 30cm daha fazla yaklafltmz, yakn mesafeden yaplan ekimlere yakn
plan fotoraf denir. Yakn plan fotoraf ekebilmek iin uygulanan eflitli yntemler vardr. Bu
yntemlerden birincisi, zel olarak retilmifl makro objektif kullanmaktr. Yakn plan fotoraf ekebilmenin dier bir yoluda uzatma tpleridir.
Fotoraf makinesi gvdesi ile objektif arasna taklan tplerdir. Makro tpleri elinizde bulunan
herhangi bir objektifle rahatlkla kullanabilirsiniz. Ayrca Close-Up ad verilen, byte benzeri, objektif nne taklan filtrelerle yakn plan fotoraf ekmek de olanakldr. Profesyonellerce
kullanlan dier bir yakn plan fotoraf ekme
yntemi ise uzatma krdr. Makro uzatma
kr, tpk makro tplerde olduu gibi fotoraf makinesi gvdesi ile objektif arasna taklr.
Uzatma kr ile objektif, bir ray zerinde ileri-geri hareket ederek ektiiniz nesneye yaknlaflmay salar.
Masa st fotoraf ekiminde dikkat edilmesi gerekenleri saptamak.
rn fotoraf olarak bilinen masa st fotorafl, tantma ynelik bir alandr. Masa st fotorafln amac, ektiiniz rnn en iyi flekilde gsterilmesini salamaktr. ekim aflamasnda
rnn ebatlarna gre masa ya da alan kullanlr.
rn en iyi flekilde tantmak amacyla flk, fotorafn keskinlii ve netlii ok nemlidir. Net
olmayan, aflr derecede glgeli ya da yeteri kadar
aydnlanmamfl fotoraflar rn kt gsterebilir. Fotoraf makinesinin znrl de masa
st fotorafta nemli bir etkendir. znrlk
arttka fotorafn bask ebat ve kalitesi artar. O
yzden masa st zerine alflan profesyonel fotoraflar orta format makinelerler alflrlar. Yakn plan alflldnda objektifin netlik alannda
oluflabilecek skntlar youn flklandrma yaplarak kslan diyaframn salayaca alan derinlii
ile zlebilir. Masa st fotorafta dikkat etmemiz dier etkende ektiimiz rnn arka plandr. Genellikle, grntlenmek istenen nesneden
baflka hibir fleyin ereveye girmesi istenmez.
N
A M A
Kopyalama, basn fotorafl, belgesel fotorafl, reklam ve tantm fotorafln aklamak.

Saysal fotoraf makinesini; fotoraf basks, gazete makalesi ve belge kopyalamakta kullanabilirsiniz. Belge kopyalama bir anlamda masa st
fotorafla benzer bir sretir. Bu srete ilk
olarak odaklamann tm nesneyi kapsadandan
emin olmanz gerekmektedir. Ayrca kopyaladnz belgenin her yerinin net olmasn iin fotoraf makinesinin arka yzeyinin nesne dzlemiyle ayn paralellikte olmasna dikkat etmek gerekir. Bu ifllemi baflar ile yapabilmek iin belgeyi duvar benzeri dz bir zemine yapfltrp fotoraf makinesini ayaa balayabilirsiniz. Belge
ekiminde en iyi sonuca ulaflmak iin 45 derecelik a ile nesneye en az iki flk vererek aydnlatma yapabilirsiniz. Kopyalama fotorafn daha
iyi yapabilmek iin kullanlan agrandizr sistemine benzeyen ve fotoraf makinesinin monte
edildii, iki tarafna konufllanmfl flk sistemine
sahip masalarda mevcuttur.
Basn fotoraf, dier fotoraf trlerine gre saysal fotorafa ok daha hzl uyum salamfltr.
Kuflkusuz ki bunun en byk sebebi, basn fotoraflnda hza nem verilmesidir. Analog
sistemde fotoraflarn filme ekildikten sonra filmin ykanmas, taranmas gerekiyordu. Saysal
teknoloji ile bu uzun sren pahal ifllemler sona
ermifltir. Ayrca sonucun ekim annda grlebilmesi de, saysal fotoraf makinelerinin hata yapma olasln ortadan kaldrmakla, bir daha tekrar olamayacak olaylarn haber fotoraflarn
ekmede, basn sektrnde bir zorunluluk olmasna yeterli nedendir.
Belgesel fotoraf; evremizde yaflanan olaylarn,
toplumsal sorunlarn, felaketlerin, kltrel aktivitelerin yani yaflam oluflturan herbir genin gereki bir bakfl asyla fotorafik dil kullanarak
anlatlmasdr. Belgesel fotoraf iin gereklik
nemlidir. Fotorafn her alannda olduu gibi
belgesel fotoraf da saysal teknolojiye geifl
olumlu ynde etkilemifltir. Basn fotorafnda olduu gibi belgesel fotorafta da haberin hzl bir
flekilde servis edilmesi gerekir. Saysal teknoloji
ile bu gerekleflmifltir. Saysal teknolojinin olumsuz yan ise fotorafn kolayca deifltirilebiliyor
olmasdr.
174
Reklam ve tantm fotorafnda doru flk koflullarnda, doru pozlama ile mkemmel fotoraf
elde etmek zorunludur. Analog sistem ile alflrken ektiiniz fotoraf annda grmek mmkn
deildi. Dolaysyla aydnlatma ve pozlama ile ilgili kt srprizlerle karfllaflabilirdiniz. Ayrca
banyo srasnda en kk sorunda film zarar grerek tm emekler bofla gidebiliyordu. Saysal
fotoraf ile ektiiniz grnty hemen grmeniz ve hatalar en ksa srede gidererek, hata orann en aza indirgemifl olursunuz.
N
A M A
Fotorafn kullanm alanlarndan bilim ve uzay

alflmalarn yorumlamak.
Fotoraf ok farkl alanlarda kullanlmaktadr.
Bu alanlardan biri de bilim ve uzay alflmalardr. Bilimsel fotoraf, konu ne olursa olsun zerinde alflt dal hakknda bilgi aktaran bir aratr. Uzay alflmalar, bilimsel arafltrmalar ve asker alanda yaplan arafltrmalar teknolojik geliflmelerde nc rol stlenmektedir. Elektronik grnt oluflturulmas, yksek znrlkl g-
N
AM A
rntnn yaratlmas, yksek tanml televizyonun gelifltirilmesi hep bu amalarla yaplan arafltrmalarla elde edilen bulgulardr. Bilimsel arafltrma, bulgular yeni teknolojilerin gelifltirilmesini olanakl klmakta, gelifltirilen yeni teknolojiler
yeni olanaklar yaratarak bilimsel arafltrmalarn
kapsamn geniflletmekte, kapsam geniflleyen
arafltrmalarla elde ettikleri yeni bulgularla teknolojinin geliflmesini salamaktadr.
nternetin saysal fotorafla iliflkisini aklamak.
Kuflkusuz ki 20. yzyln iletiflim alannda yaplan en byk buluflu internettir. Oturduunuz
yerden sanal ortama girerek istediiniz fotoraf,
yaz, resim, video ve mzie eriflip bu bilgileri
baflkalaryla paylaflabilirsiniz. ekmifl olduunuz
fotoraflar web sitesi zerinden sergileyebilir,
bir baflkasna gnderebilirsiniz.
Melih Zafer ARICAN. Bir yakn plan ekim rnei.
175
Kendimizi Snayalm
1. Masa st ekimlerde kullanlan adr hangi ifllev
iin kullanlmaz?
a. Barnma
b. Yansmalar nleme
c. Ortamdaki fl arttrma
d. Malzeme zerine dflen fl yumuflatma
e. Malzemenin parlamasn nleme
2. Saysal fotoraflk reklam ve stdyo ekimlerine
ne gibi kolaylklar getirmifltir?
a. ekilen fotoraflarn bilgisayar veya kamera ekranndan izlenmesi kolayl
b. Negatif/Dia ykama sre ve masraflarndan kurtulma
c. Renk ss problemlerinden kurtulmak
d. Maksimum kontrol
e. Hepsi
3. Basn fotorafln en az etkiliyen unsur nedir?
a. Etik
b. Hz
c. Doruluk
d. znrlk
e. Renk
4. Bir fotorafn yeniden ekilmek yoluyla kopyalanmas iflleminde flklarn konumu nasl olmaldr?
a. Biri makinenin stnde dieri alt adan
b. Sadan yumuflak tek bir flk
c. Makinenin iki yannda yaklaflk 45 derecelik alarda
d. Makinenin iki yannda iki flk, bir tane alttan
zeri mavi jelatin kaplanmfl
e. Makinenin iki yannda yaklaflk 90 derecelik alarda
5. Afladakilerden hangisi saysal fotorafn basn sektrnde hzla kabullenilmesinde etkili olmufltur?
a. Grnt kalitesi
b. Makinenin hafiflii
c. Renk retim kalitesi
d. Hz
e. Objektiflii
6. Belgesel fotorafn en nemli zellii ne olmaldr?

a. Gereklik
b. Hz
c. Grnt kalitesi
d. Kompozisyon
e. Ton aral
7. Hangi durum bilim ve uzay alflmalarnda saysal
fotorafln geleneksel fotoraflk yntemlerine
fark atmasn salamfltr?
a. nsan gnderilemeyen uzay arafltrmalar
b. Makro fotoraflk
c. Su alt fotorafl
d. Tele objektiflerin keflfi
e. DSLR makinelerin geliflimi
8. Hangisi masa st fotorafln alanna girer?
a. Portre
b. Makro
c. Kozmetik
d. Uzay
e. Su alt
9. Afladaki konulardan hangisi yakn plan fotoraflk asndan en uygundur?
a. Araba
b. Gece gkyznde yldzlar
c. Hzla koflan atlar
d. Eski bir yal
e. iein zerinde uur bcei
10. Belge kopyalama, bir grntnn aynsn oluflturma ifllemine ne ad verilir?
a. Scanner
b. Reprezantasyon
c. Kolaj
d. Reprodksiyon
e. Nsha
176
Okuma Paras
SAYISAL ORTAM
Gnmzde teknolojik geliflmelerin fotorafik srelere uygulanmas zellikle ekim sonras aflamalar elektronik ve bilgisayar teknolojisi ile kuflatmaya bafllamfltr. Bunun en temel nedeni fotorafik relerin, gmfle olan geleneksel bamllndan kurtarlmas abasdr. Uzmanlaflmfl baz byk laboratuvarlarn tkettikleri saptama banyolarndan (fixing solutions) bir miktar
gmfl yeniden kazanmalar mmkndr. Gmfln
yeniden kazanlmasna iliflkin tm abalar bir kenara
braklrsa, dnyada gmfl retiminin azalmasna paralel olarak fotorafik malzemeler zaten pahal iken, yukardaki nedenle greli olarak daha da pahallaflmaya
bafllamfltr.
Fotorafik srelerin her geen gn biraz daha elektronikleflip bilgisayar hkimiyetine girmesinin temel
nedenlerinden birisi de geleneksel fotorafik srelerde yer alan kimyasal ifllemlerinki, bunlarn tm
grntnn oluflmasndan sabitlefltirilmesine kadar
eflitli kimyasal bileflimlerin oluflturulduu banyolardan geirilerek gereklefltirilir - yavafll ve verimsizliidir. Sv ortamdaki bu kimyasal bileflimlerin grntnn oluflturulduu film emlsiyonunun derinliklerine dengeli bir biimde ifllemesi zaman almakta; kimyasal deiflimler olduka yavafl bir biimde gerekleflmekte; kimyasal bileflimlerin temizlenebilmesi iin
durulama ifllemi zorunlu olmakta ve son olarak da filmin kurutulmas gerekmektedir. Tahmin edilebilecei
gibi fotorafik sreteki bu ifllemlerin azaltlmas ya
da ksaltlmas iin bir takm teknikler gelifltirilmifl,
hatta karanlk odaya mahkmiyetin nne geilmesi
iin kimyasal ifllemleri kendiliinden harekete geirilerek flk altnda bile gereklefltirilebilecei malzemeler (Polaroid) piyasaya sunulmufltur. Benzer bir biimde byk kapasiteli kullanmlar iin film ve kd makaralar zerinde hareket ettiren ve birbiri ardna
her aflamadaki banyolardan geirerek ykayan, durulayan ve kurutan otomatik makineler de gelifltirilmifltir. Yine de fotoraf kimyasnda gelinen bu nokta, gnmzde kullanlan elektronik ve bilgisayar destekli
dier makineler kanfllafltrldnda buhar makinesinin teknolojik dzeyine benzetilebilir. Buna ramen
grnty elektronik olarak iflleyen sistemler hzl,
yetenekli ve iflleme asndan son derece esnek bir
yapdadrlar.
Klasik fotorafn karanlk ortamda gerekleflen ifllevi

yeni bir mekan deiflmesiyle aydnlk ortama kavuflmufltur. Bu ortam kimyasallardan kurtulup elektronik
devreler, mrekkepler, monitrlere ulaflan bir yeni teknolojiye sahip olmakla mmkn klnmfltr. Klasik fotoraf uygulamalarnnda kullanlan kimyasal ve fiziksel
malzemelerin elektronik grntye aktarma ifllemiyle
saysal ortama aktarlmas, yaplan ifllemlerden sonra
tekrar klasik fotoraf yntemiyle fotoraf oluflumu
mmkndr. lerleyen teknolojik geliflmelerin maliyet
unsurunu azaltmas, yaplan ifllemlerin kolayl ve grnt iflleme programlarnn geliflimi saysal fotoraf
kullanabilir hale getirmifltir.
a. Maliyet: Saysal fotoraf temel olarak bedavadr. Bir
kez gerekli olan ekipman edindiinizde ek hibir
para harcamadan istediiniz kadar fotoraf ekebilirsiniz. Ek olarak istediiniz kadar deneme ekimi
de yapabilirsiniz. Beenmediiniz her kareyi hibir
maliyeti olmadan silebilirsiniz.
b. Uygunluk: Gnmzn elektronik yaynclnda
birok fotoraf Web sayfas benzeri elektronik belgelerde kullanld iin hibir zaman baslmamaktadr. Saysal fotoraf ekildii andan itibaren elektronik yayn biimindedir. Geleneksel fotoraflardaki
gibi zaman yitirici tarama ve iflleme sreci saysal fotoraflarda yoktur.
c. Esneklik: Saysal fotoraflk yalnzca saysal kamera ile ekilen fotoraflarla snrl olmayp, tarama
yntemi ile geleneksel yntemle ekilen fotoraflarn saysal ortama taflnmasn da ierir. Bir taraycnz var ise saysal fotoraf tekniklerini eski fotoraflarnza da uygulayabilirsiniz.
d. Yaratc Maniplasyon: Bu ifllem saysal fotorafln en nemli zelliidir. Bir saysal fotoraf deifltirmenin snr yoktur ve yaratclk burada devreye girer. Saysal fotoraf elde etme srecininde saysal kamerann alflma prensipleri ve fotoraf tekniklerinin irdelenmesi ve fotoraflarn taranmas da
giriyor. Fotoraflardaki hatalarn giderilmesinde kullanlan eflitli teknikleri ve fotoraflara kendi dflgcnz eklemede kullanabileceiniz ok sayda yaratc maniplasyonu ieriyor.
Kaynak: Mehmet Kofltumolu (2000). Saysal Fotoraf
ve Sanatsal Yaratclk tan.
177
1. a
Sra Sizde 1
Makro zellikli lensler, ekim yaptnz nesneye yaklaflmanz salar. Bu yzden en kk titremeler fotorafn netsiz olmasna neden olur. Bu yzden ayak
kullanm gerekir. Ayrca ayak kullanmak, dflk flk
koflullarnda ekim yaparken de yarar salamaktadr.
2. e
3. d
4. c
5. d
6. a
7. a
8. c
9. e
10. d
Yantnz yanlfl ise Stil Life Fotoraflk konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Reklam ve Tantm Fotorafl konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Basn Fotorafl konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Kopyalama (Reprodksiyon) konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Basn Fotorafl konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Belgesel Fotoraflk konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Bilim ve Uzay alflmalar
Yantnz yanlfl ise Stil Life Fotoraflk konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Makro Fotoraflk konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Kopyalama (Reprodksiyon) konusunu yeniden gzden geiriniz.
Sra Sizde 2
Masa st ekimlerde net alan derinlii, rn tantm
asndan nemli bir faktrdr. Fotoraf ekiminde net
alan derinliini artrabilmek adna ksk diafram alflmak
gerekir. Fotoraf ekerken ksa diafram alflabilmek iin
kullandnz flklarn fliddetini artrmak gereklidir.
Sra Sizde 3
Kopyalama fotoraf ekerken fotoraf makinesinin arka yzeyi ile ektiiniz nesne dzlemi ayn paralellikte
olmaz ise elde ettiiniz fotorafn bir ksm netsiz (flu)
olabilir. Bunu engelleme adna makine ile nesneyi ayn
paralellikte ekeriz.
Sra Sizde 4
Uzayda zellikle insansz uydularda elde edilen grntlerin dnyaya gnderilmesi byp bir sorun yaratmfltr. Saysal fotorafla birlikte bu sorun ortadan kalkmfl, ok uzaklarda ekilen bir saysal grnt uydu sistemleriyle dnyaya gnderilmektedir.
178
Apt, J. (1996). National Geographic. USA: National Geographic Society. Say: 190.
Moffet, M. W. (1998). National Geographic. USA: National Geographic Society. Say: 193.
Kanburolu, . (2010). Adan Zye Fotoraf. stanbul:
Say Yaynlar.
Kofltumolu, M. ( 2000). Saysal Fotoraf ve Sanatsal
Yaratclk. zmir: Dokuz Eyll niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits Sinema Televizyon Ana Sanat Dal Yaynlanmamfl Doktora Tezi.
Abdurrahman ANTAKYALI. Trkiyedeki rock gruplar zerine yaplan bir fotoraf belgeselinden.
Dizin
179
Dizin
A
AF 12, 20, 22, 42, 52, 62
Deiflebilir objektifli 4, 20, 56, 57
After effects 117
Dinamik aralk 68, 109, 115, 116, 126
Aktar 168
Distorsiyon 20, 93, 165
Alglayc 3-7, 9, 12, 13, 15-20, 22, 28-33, 37, 39, 40, 42, 45-
Diyafram 17, 22, 28, 37-40, 42, 43, 49, 51, 52, 61, 65, 70, 74,
49, 51, 52, 56, 58-61, 63-67, 69, 72-77, 83, 85, 89, 90, 92,
76, 85, 88, 91-93, 96, 97, 102, 103, 124, 147, 148, 163,
94, 100, 103, 107, 110, 111, 113-119, 121, 124, 126, 147150
Alglayc boyutu 3, 4, 6, 46, 56, 59, 60, 64, 66, 69, 83, 111
173
DP 31, 154
DSLR 3, 5, 10, 15, 17-22, 28-30, 32, 33, 35, 37-40, 42, 43, 46,
Alglayc snmas 117, 126
48-52, 57-60, 62-70, 73, 75, 77, 92, 93, 107, 108, 110, 114,
Ansel Adams 83
Aperture 43, 52, 140, 155
APS 6, 17, 18, 26, 46-49, 52, 59, 63, 66, 67, 69, 75, 115
115, 126, 137, 138, 161, 169

DV 109
APS-C 17, 18, 46-49, 52, 63, 67, 75, 115
APS-H 48, 49
Edward Weston 83
Aydnlatma dairesi 6, 46, 92
Elektronik baka 18, 20-22, 58, 59, 62, 70, 74
Ayna 4, 20, 28, 29, 40, 51, 58, 62, 64, 65, 77, 98, 114, 121, 126,
150, 154
F
Film dzlemi 42, 85, 86, 94, 96, 99, 102
Film hissi 115
Baka 11, 18, 20-22, 29, 30, 39, 40, 41, 51, 57-59, 62, 67, 6972, 74, 77, 85, 87, 88, 98, 99, 116, 118, 122, 126, 162
Bakfl as 28, 42, 44, 46, 51, 60, 71, 72, 168, 173
Basn fotorafl 85, 173
Firewire 135, 137, 155

Fotorafn paylaflm 171
Four Thirds 6, 57-59, 61-64, 69, 77
Bayonet 46, 47, 61, 63, 65, 68, 75, 162
Bellek kart 8, 10, 14, 25, 37, 62, 74, 131, 132, 137
George Lucas 112
Beyaz ayar 12, 36, 118, 124, 147, 169
Gizli kamera 7-10, 22
Bluetooth 10, 138, 155
Grnt aktarlmas 153, 155
Blu-ray 134, 155
Grnt alglayc 3, 9, 22, 83, 103
Blgesel ortalama 39, 51
Grnt ifllemcisi 31, 33, 48, 49, 52, 89, 90
Bridge 18, 140, 155
Gvde 6, 11, 13-15, 17, 18, 20, 28, 30, 43, 46, 47, 51, 58, 61,
Buzlu cam 40, 85-88, 98, 99, 103, 162
62, 64-67, 70-78, 83, 86, 98, 100, 102, 103, 162, 173
Byk format 41, 52, 82-86, 88-94, 98, 102, 103, 163, 169
GPS 70, 138, 172
C-
Canl izleme 72, 73, 74
HD 65, 68, 70, 78, 108, 112, 113, 117, 125, 126
Capture one 33, 34, 137, 140, 155
Hollywood 108
CCD 31, 51, 72, 73, 75, 89, 149, 150
House 108
Cep telefonu 7, 10, 23, 69, 91, 117, 137

CMOS 31, 51, 64, 68, 75, 113, 117, 126
I-
Codec 116, 118, 119, 126
Imogen Cunningham 83
kt cihazlar 151, 156
ISO 7, 12, 13, 19, 23, 49, 52, 70
izgi ayrma gc 92
Iflk geirgenlii 16, 17, 22, 42, 51, 150
znrlk 3, 4, 7, 8, 12, 13, 20, 22, 32, 33, 37, 46, 48, 51,
Iflk lm 39, 51, 102, 103
59, 64, 66, 67, 69, 70, 83, 89, 90, 110, 113, 125, 126, 149,
Iflkler 12, 30, 84, 102, 103
150, 154, 171-174
nterpolasyon 49, 89, 90
180
rtc hz 19, 38, 40, 43, 51, 52, 85, 88, 91, 102, 103, 124,
147
Jpeg 17, 33, 35, 37, 51, 74, 118, 134, 139, 140, 144
K
Kayt sresi 117, 121, 126
Keskinlik 19, 20, 22, 49, 61, 76, 92, 118, 124
Kesme arpan 46
Kzltesi 72, 138, 148, 149, 162, 171
Klaket 119, 120
Krk 84-89, 103, 162
Panoramik 68, 90, 141, 142, 144, 146, 155

Paralaks 30, 71, 72, 99
Paul Strand 83
Pentaprizma 28, 30, 40, 51, 65, 85, 88, 98, 103
Perspektif 42, 84, 92-96, 98, 103, 108, 114, 163, 165
Perspektif kontrol 84, 92-94, 98, 103
Philip bloom 108, 126
Photoshop 33, 34, 138-140, 147, 155, 169
LCD ekran 8, 13, 59, 62, 72, 122, 162

LED 70, 149, 155, 163
Lightroom 140, 155
Lityum-iyon 21
Picasa 140, 155

Piksel 4, 5, 8, 9, 13, 31-33, 49, 52, 64, 65, 68, 69, 72, 73, 89,
90, 111, 114, 115, 124, 126, 149
Plan film 84, 88, 89
Ppi 31
Rangefinder 29, 70
Makro/yakn plan 81
Masa st fotoraflk 164

Merkez arlkl ortalama 39, 51
Merkezi rtc 85, 91
Mikro 4/3 58, 61-66, 77
Raw 17, 21, 33-35, 37, 51, 62, 74, 76, 113, 116, 118, 124, 126,
127, 137, 139, 140, 144
Red one 112-114, 116, 117, 119, 126
Monoray 84-87, 103
Sabit objektifli 2, 4, 7, 22, 57, 59, 77
ND filtre 115, 124, 127

Net alan derinlii 42, 43, 52, 82, 84, 93, 96, 97, 102, 103, 149,
162, 163
Netleme dzenei 28, 42, 51, 52
Netlik takip 122, 123
Nokta lm 39
O-
Objektif 2-4, 6-9, 11-13, 15-20, 22, 28-30, 39, 40, 42-49, 51, 52,
56-78, 83, 85-88, 91-94, 96, 98-100, 102, 103, 107, 140,
147, 155, 161-163, 165, 169, 170, 173
Objektif dzlemi 85, 86, 94, 96, 103
Odak arpan 7, 59, 60, 67
Odak uzakl 7, 16, 42-46, 52, 75, 96, 161
Odak uzakl arpan 46-48, 52
Optik baka 67, 70, 71, 72, 118
Orta format 6, 29, 40, 82, 83, 89, 93, 98-103, 169, 173
Otomatik netleme 8, 9, 20, 42, 52, 62, 65-68, 70, 71, 73, 74,
76, 77
n izleme 11, 21, 142
rtc 20, 28, 30, 37, 38, 39, 43, 51, 85, 88, 91, 102, 103, 124,
146, 147
Sabit odakl 12, 75

Saysal arkalk 83-90, 98-103, 140
Saysal birlefltirme 117
Saysal fotoraf 57-60
Scheimpflug kural 96
Ses kayd 116, 119, 124, 126
SLR 4, 18-20, 29, 46, 49, 57, 93, 98, 100-102, 107, 115, 126,
133, 166
Star Wars 112
T
Tam ereve 5, 7, 16, 28, 46-49, 52, 59, 63, 73, 107, 169
Tantm fotorafl 84, 103, 169, 173
Tarayc 140, 149-151, 155, 156, 164, 166
Telemetre 29, 57, 58, 62, 70, 71, 74
Time code 116, 120
Titreflim nleme 19, 23, 64
TLR 98, 99, 103
TTL 39, 102, 103
U
USB 8, 119, 122, 135, 137, 155
Dizin
V
Video kamera 8, 9, 18, 66, 106, 107, 109-116, 119-121, 123,
126, 133, 137, 149, 171
Video kayt 41, 119
Vidocq 112
Vincent laforet 108, 126
Y
Yakn plan 4, 13
Yazlm 4, 5, 7, 14, 33, 34, 41, 68, 70, 86, 88-91, 103, 114, 117,
126, 130, 131, 137-142, 144, 145, 147, 150, 155, 167, 169
Z
Zoom 8, 9, 11-13, 16, 18, 19, 22, 42, 71, 75, 111
35 mm 16, 28-30, 32, 33, 37-40, 42, 43, 46, 48, 49, 51, 52, 58,
68, 75, 92, 93, 108-115, 120, 122, 124, 126, 163
181

Sayısal Fotograf Makineleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sayısal Fotograf Makineleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

ANADOLU NVERSTES YAYINI NO: 2324

SAYISAL FOTORAF MAKNELER

Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.

UZAKTAN RETM TASARIM BRM

Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal

SABT OBJEKTFL SAYISAL FOTORAF MAKNELER ............................

35 mm DSLR Fotoraf Makineleri......................................... 28

Saysal Deiflebilir Objektifli Aynasz Fotoraf

Byk ve Orta Format Fotoraf Makineleri ........................ 82

HDSLR: Film ekiminde Kullanlan Saysal Fotoraf

CMOS Alglayclarn Yapsndan Gelen Rolling Shutter Sorunu .........

Saysal Fotorafta Yardmc Gereler ................................... 130

SAYISAL FOTORAFTA KULLANILAN YAZILIMLAR .................................

Saysal Fotoraf Makinesinin Kullanld Alanlar ................ 160

Dizin ...................................................................................... 179

SAYISAL FOTORAF MAKNELER

Bu niteyi tamamladktan sonra;

Sabit Objektifli Basit

SABT OBJEKTFL SAYISAL

Sabit Objektifli Basit ve

Saysal Fotoraf Makineleri

Deiflebilir objektifli fotoraf makineleriyle kyaslandklarnda sabit

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

ortamlarda gl bir akm oluflturamadklar iin fotoraflar arasnda amur gibi

Saysal Fotoraf Makineleri

Alglayc Boyutlar (mm)

4/3" (Four Thirds)

1.5" (Foveon X3)

35mm (Full Frame)

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

Kullandnz sabit objektifli

Saysal Fotoraf Makineleri

Bu tr grntleme aralarnn kt amal kullanmlara alet olmalar

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

ksnn ok snrl olmas, basit yapl objektiflerinin zoom zelliinin bulunmamas

Saysal Fotoraf Makineleri

Cep telefonlarnn asl ifllevleri elbette karfllkl konuflma yapmaktr. Grntleme

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

bul edilebilir kalitede grntler

Saysal Fotoraf Makineleri

Basit kk boyutlu fotoraf makinelerinin en ucuz modelleri sabit

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

li zellikleridir. Baz modeller

Kolay ya da rahata kullanlabilme, gnmzde tm fotoraf makineleri

Saysal Fotoraf Makineleri

Bilinli bir SIRA

Kk boyutlu modellerin en st dzeyindeki baz modeller ileri amatr ve profesyonel fotoraflarn

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

Saysal Fotoraf Makineleri

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

Saysal Fotoraf Makineleri

Elektronik Bakal (EVF) Fotoraf Makineleri

Kk boyutlu saysal fotoraf makinelerinden daha byk yapda ve tpk

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

Titreflim nleme: Titreflim

Saysal Fotoraf Makineleri

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

Elektronik bakal modellerin hem bakalarndan hem de arka blmdeki sv

Saysal Fotoraf Makineleri

Kullanm amacna en uygun modelini seebilmek.

1. nite - Sabit Objektifli Basit ve Geliflmifl Kk Boyutlu Saysal Fotoraf Makineleri

Fotoraf ekmeye yeni bafllayanlara makine seimi konusunda tavsiyeler verebilmek.

Melih Zafer ARICAN