dla mojej ukochanej Gabi, wspaniaego Szymona i przecudownej Idalii

z podzikowaniami za Wasz wiar w moje moliwoci,

a take cierpliwo, wyrozumiao i mio,
ktrymi mnie nieustannie obdarzacie.
To dla Was chc si zmienia na lepsze :)

Spis treci

Kilka sw na pocztek

Urodzinowy prezent

Asia Czapla

Kamil Sikora

Bardzo Wam dzikuj!

10

Organizacja tego eBooka

11

001: Przywitanie i dlaczego nagrywam podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy

13

002: Odwa si siga marze - Ariadna, scrapbooking i Pat Flynn

18

003: Jak kupi mieszkanie - cz 1 z Piotrem Hryniewiczem

25

004: Jak kupi mieszkanie - cz 2 z Piotrem Hryniewiczem

41

005: Zakup mieszkania - pytania i odpowiedzi - cz 3 z Piotrem Hryniewiczem

53

006: Pat Flynn i Let Go - od bezrobotnego do blogera yjcego ze swojej pasji

70

006 po angielsku: Zapis rozmowy z Patem Flynnem

82

007: Rzucam prac dla blogowania...

92

008: Wywiad z Marcinem z PAYBACK i wideorelacja ze szkolenia

101

009: Kredyt hipoteczny krok po kroku - rozmowa z doradc finansowym

109

010: Osiem sekretw mojej produktywnoci

132

011: Praca dodatkowa poza etatem - 30 pomysw

146

012: Tanie zwiedzanie wiata z Krzysztofem Szymaskim - cz 1

163

013: Tanie zwiedzanie wiata z Krzysztofem Szymaskim - cz 2

181

014: Inwestowanie krok po kroku ze Zbyszkiem z bloga APP Funds

205

015: Zarabianie na blogu, czyli jak monetyzuj blog ekspercki cz 1

222

016: Zarabianie na blogu cz 2, czyli jak wsppracuj z firmami

237

017: 10 wskazwek jak skutecznie planowa cele i opracowa konkretny plan dziaania

253

018: Droga od pasji do wasnej firmy - Maciej Mazurek z bloga ZuchRysuje.pl

266

019: Jak opracowa swoj strategi inwestycyjn - ze Zbyszkiem z bloga APP Funds

283

020: Inwestowanie we wasn firm - rozmowa z Michaem liwiskim z Nozbe

311

Kilka sw na pocztek
Cze! Jestem Micha i jestem blogerem.
Na blogu "Jak oszczdza pienidze" pisz o budecie domowym, mdrym oszczdzaniu, wychodzeniu z dugw, zarabianiu na swojej pasji i byciu odpowiedzialnym za swoje finanse. Konkretnie i na liczbach :-)
Ale dzisiaj bdzie o czym wicej ni oszczdzanie pienidzy

Ksika, ktr wanie czytasz, to skrupulatny zapis mojej przygody z podcastowaniem internetowym odpowiednikiem audycji radiowych.
Zaczo si bardzo niewinnie. W maju 2012 roku, jeszcze zanim napisaem pierwszy artyku,
natrafiem na podcast Pata Flynna prowadzcego blog SmartPassiveIncome.com. Stopniowo,
z kadym odcinkiem, zanurzaem si w t form przyswajania wiedzy. Suchaem spokojnego
gosu Pata i jednoczenie przygotowywaem si do najwaniejszego maratonu w moim yciu
(tutaj przeczytasz moj maratosk histori). miao mog powiedzie, e to wanie ch posuchania podcastw powodowaa, e nie odpuszczaem treningw.
Suchajc gosu Pata zdaem sobie spraw, e podcast ma gigantyczn moc. Poznawaem innego, obcego mi czowieka i chciaem go sucha. To suchanie pomagao mi przetrwa

4 / 334

chwile zwtpienia, a Pat - coraz bardziej mi bliski - dodawa mi siy, inspirowa, pokazywa
nowe moliwoci.
To od Pata nauczyem si blogowania. To dziki wdraaniu w ycie jego porad, mog dzisiaj
dumnie powiedzie, e w cigu 18-tu miesicy udao mi si zbudowa bardzo popularny blog,
pomimo jego nudnej jak flaki z olejem tematyki - finansw osobistych i oszczdzania. I blog
ten odwiedza ju ponad 100 tys. Czytelnikw miesicznie!
Nagrywanie wasnego podcastu byo jednym z moich ambitnych celw na rok 2013. Dzi miej
si z obaw, ktre towarzyszyy mi rok temu. Nie lubiem sucha swojego gosu, cisz wypeniaem przecigymi yyyyy, co wybijao mnie z rytmu. Ale w midzyczasie dawalicie mi do
zrozumienia, e jest dobrze, e to, co mwi, Wam si przydaje, a ja zaprzyjaniem si
z moim mikrofonem. Wy - Czytelnicy i Suchacze - towarzyszylicie mi w tej wielkiej przygodzie, w trakcie ktrej poegnaem si z prac na etacie i zajem blogowaniem na peen etat.
W cigu niecaych 10 miesicy nagraem ju 20 odcinkw Wicej ni oszczdzanie pienidzy
zapraszajc do ich wsptworzenia wielu inspirujcych goci. To dziki nim i Wam WNOP, jak
go skrtowo nazywam, jest jednym z najpopularniejszych polskich podcastw i niezmiennie
utrzymuje si na czoowych pozycjach w kategoriach Biznes i Inwestowanie w polskim
iTunes.
I za to Wam bardzo dzikuj!
A jeli masz dostp do iTunes, to bardzo si uciesz i bd wdziczny za ocen oraz Twoj
krtk recenzj mojego podcastu:
https://itunes.apple.com/pl/podcast/wiecej-niz-oszczedzanie-pieniedzy/id629003560

5 / 334

Urodzinowy prezent
Dzisiaj - 17 lutego - s moje urodziny. Pierwsze, ktre wituj jako penoetatowy bloger.
Postanowiem je uczci w nietypowy sposb - przekazujc Ci w prezencie ten eBook zawierajcy zapis treci opublikowanych dotychczas podcastw.
eBook jest bezpatny, ale chroniony moimi prawami autorskimi. Moesz jednak miao udostpnia go w niezmienionej postaci innym osobom. Jego zawsze aktualne wersje w formatach
PDF, EPUB i MOBI znajdziesz tutaj: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/wnop-ebook
Jeli uznasz t ksik za wart chociaby symbolicznego rewanu, to mam do Ciebie prob:
poniej zamieszczam krtkie historie Asi i Kamila, ktrzy potrzebuj naszej pomocy i uciesz
si z darowizny na dowoln kwot. Moe to by zarwno darowizna bezporednia, jak i niekosztujce Ci absolutnie nic przekazanie 1% Twojego podatku przy rozliczaniu rocznego zeznania PIT. Jeli nie moesz si zdecydowa, ktr osob wybra, to po prostu przelej po 10 z
dla Asi i Kamila.
Dzisiaj te osoby potrzebuj Waszej pomocy duo bardziej ni ja.

6 / 334

Asia Czapla
Asia urodzia si tego samego dnia co ja - te
ma urodziny 17 lutego. A przy tym jest dokadnie 17 lat modsza i te prowadzi bloga. Ciekawy zbieg okolicznoci, prawda?
Ta zbieno dat i historia Asi, przekazana mi
przez jej koleg Rafaa, sprawia, e zabraem
si za przygotowanie tego eBooka.
Asia od urodzenia choruje na rdzeniowy zanik
mini (SMA). Zdiagnozowano u niej I stopie
choroby, czyli niestety najciszy. Jednak kady
organizm, nawet z tym samym stopniem przechodzi t chorob bardzo rnie. Asia przez 20
lat ya praktycznie normalnie, chodzia do
szkoy, zdaa matur, miaa przyjaci, rozrywki,
bya pena ycia. Prawie nie odczuwaa tego, e
jest chora.
Jednak ycie Asi zmienio si o 180 stopni. Nie
jest ju w stanie sama oddycha, ma respirator,
porusza si na wzku. W zwizku z tym pojawio si wiele dodatkowych kosztw zwizanych z zakupem soli fizjologicznych, lekw
i urzdzenia odsysajcego wydzielin z puc.
Jako osoba niepenosprawna ma bardzo niewielk rent.
Asia dzielnie walczy ze swoj chorob, pracuje (zdalnie) jako analityk internetowy w firmie
meat - ukw S.A. Prowadzi take swojego bloga ACZkolwiek - kocham ycie - http://www.illuminatif-jeanne.blogspot.com/
Dodatkowe informacje: profil Joanny Czapli na stronie Fundacji AVALON - http://www.fundacjaavalon.pl/nasi_beneficjenci/lista/37/czapla_joanna.html.

7 / 334

Jak moesz pomc Asi?

Asi mona pomc na dwa sposoby:
1. Przekazujc 1% podatku przy rozliczaniu rocznego PIT-u:

Wpisz Numer KRS: 0000270809

Wpisz Cel szczegowy 1%: Joanna Czapla, 773

2. Przekazujc darowizn w dowolnym momencie na konto fundacji wspierajcej Asi i bdcej OPP (darowizn na Organizacj Poytku Publicznego mona odliczy od podatku):

Przelew lub przekaz pocztowy na:

Fundacja AVALON - Bezporednia Pomoc Niepenosprawnym
ul. Mikoaja Kajki 80/82/1, 04-620 Warszawa

Numer konta: 62 1600 1286 0003 0031 8642 6001

Tytu wpaty: Joanna Czapla, 773

8 / 334

Kamil Sikora
Kamil te ma urodziny w lutym ju
w najblisz niedziel. Koczy wanie
14 lat i jest synem Czytelnika mojego
bloga. Jest take rwienikiem mojego
syna.
Pomimo wysikw rodzicw i licznych
wizyt w szpitalach, do dzisiaj nie udao
si ustali, co jest przyczyn choroby
Kamila. Wiadomo tylko, e jego kora
mzgowa zanika.
W efekcie Kamil jest bardzo opniony
w rozwoju, nie mwi, jest dzieckiem lecym i musi by karmiony przez PEG
specjaln rurk-sond wpuszczon bezporednio do odka.
Dodatkowo Kamil cierpi na padaczk lekoodporn i dlatego jest na specjalnej
diecie bezwglowodanowej (dieta ketogenna), gdzie kady gram skadnika
ywnociowego musi by dokadnie waony. Dziki tej diecie Kamil ma mniej atakw padaczki
ni kiedy. Ich liczba spada z 30-stu dziennie do trzech dziennie, a nawet s dni, e nie ma ich
w ogle. Kamil jest wtedy bardziej kontaktowy i uczestniczy czynnie w rehabilitacji ruchowej.
Pomimo tych dolegliwoci, Kamil jest dzieckiem bardzo pogodnym. Jego rodzice robi wszystko
co w ich mocy, aby kady przepracowany dzie mg zaprocentowa w przyszoci. By podobnie
jak kiedy Kamil mg by cho troch samodzielny (kiedy chodzi w chodziku, samodzielnie
siedzia, mia si w gos, a take potrafi okaza swoje niezadowolenie).
Niestety liczba potrzeb jest ogromna: sprzt ortopedyczny, rehabilitacja, leki, rodki higieny
i pielgnacyjne.
Dodatkowe informacje: profil Kamila Sikory na stronie Fundacji Dzieciom Zdy z Pomoc http://dzieciom.pl/podopieczni/13147.

9 / 334

Jak moesz pomc Kamilowi?

W przypadku Kamila podaj trzy sposoby pomocy take pomocy bezporedniej na konto jego
Mamy. Niestety dla Kamila, rodki na jego pomoc, z 1% przekazywanego w PIT-ach za 2012 r.,
ju si wyczerpay. Pienidze przekazywane wraz z rozliczeniem PIT za rok 2013, trafi do rodzicw Kamila dopiero pod koniec 2014 r. Wszelkie darowizny bezporednie pomagaj na bieco pokry niemae koszty ycia codziennego chopca. Zainteresowanych zachcam do bezporedniego kontaktu z Mam Kamila.
Pomc mona na trzy sposoby:
1. Przekazujc 1% podatku przy rozliczaniu rocznego PIT-u:

Wpisz Numer KRS: 0000037904

Wpisz Cel szczegowy 1%: 13147 Sikora Kamil

2. Przekazujc darowizn w dowolnym momencie na konto fundacji wspierajcej Kamila

i bdcej OPP (darowizn na Organizacj Poytku Publicznego mona odliczy od podatku)::

Przelew lub przekaz pocztowy na:

Fundacja Dzieciom Zdy z Pomoc

Numer konta: 15 1060 0076 0000 3310 0018 2615

Tytu wpaty: 13147 - Sikora Kamil - darowizna na pomoc i ochron zdrowia

3. Przekazujc bezporedni datek w dowolnym momencie na konto Mamy Kamila (tej darowizny NIE mona odliczy od podatku):

Przelew dla: Katarzyna Sikora

Bank: ING Bank lski
Numer konta: 88 1050 1285 1000 0022 1492 8497
Tytu wpaty: Darowizna dla Kamila

Bardzo Wam dzikuj!

Za kad pomoc okazan Asi i Kamilowi po prostu bardzo serdecznie dzikuj.
Zapraszam Ci do lektury mojego eBooka i mam nadziej, e bardzo pozytywnie wpynie on na
Twoje finanse. Miego dnia!

10 / 334

Organizacja tego eBooka

eBook to nic wicej ni zapis dwudziestu nagranych przeze mnie odcinkw podcastu. Zapis jest
chronologiczny, ale poniej - dla uatwienia - pogrupowaem poszczeglne odcinki tematycznie.

Pasje i blog jako pasja

001: Przywitanie i dlaczego nagrywam podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy

002: Odwa si siga marze Ariadna, scrapbooking i Pat Flynn
006: Pat Flynn i Let Go od bezrobotnego do blogera yjcego ze swojej pasji
007: Rzucam prac dla blogowania
018: Droga od pasji do wasnej firmy Maciej Mazurek z bloga ZuchRysuje.pl

Mieszkania i nieruchomoci

003: Jak kupi mieszkanie cz 1 z Piotrem Hryniewiczem

004: Jak kupi mieszkanie cz 2 z Piotrem Hryniewiczem
005: Zakup mieszkania pytania i odpowiedzi cz 3 z Piotrem Hryniewiczem
009: Kredyt hipoteczny krok po kroku rozmowa z doradc finansowym

Elementarz Inwestora
014: Inwestowanie krok po kroku ze Zbyszkiem z bloga APP Funds
019: Jak opracowa swoj strategi inwestycyjn ze Zbyszkiem z APP Funds
020: Inwestowanie we wasn firm rozmowa z Michaem liwiskim z Nozbe

Produktywno, dodatkowa praca, inne

008: Wywiad z Marcinem z PAYBACK i wideorelacja ze szkolenia

010: Osiem sekretw mojej produktywnoci
011: Praca dodatkowa poza etatem 30 pomysw
017: 10 wskazwek jak skutecznie planowa cele, opracowa konkretny plan dziaania
i unikn somianego zapau

11 / 334

Podrowanie
012: Tanie zwiedzanie wiata z Krzysztofem Szymaskim cz 1
013: Tanie zwiedzanie wiata z Krzysztofem Szymaskim cz 2

Blogowanie od strony zarobkowej

015: Zarabianie na blogu, czyli jak monetyzuj blog ekspercki cz 1
016: Zarabianie na blogu cz 2, czyli jak wsppracuj z firmami

12 / 334

001: Przywitanie i dlaczego nagrywam podcast

Wicej ni oszczdzanie pienidzy

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/001

Micha Szafraski: To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy odcinek pierwszy.

Cze i dzie dobry, witam Ci w pierwszym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci. Opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej
w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Tak moi drodzy, to jest pierwszy odcinek mojego podcastu i jestem strasznie ciekawy, jak to si
dalej potoczy. W tym odcinku powiem Wam krtko kim jestem, jak zetknem si z podcastingiem, dlaczego zdecydowaem si w ogle nagrywa podcast i o czym on tak naprawd bdzie.
Powiem Wam te jakie mam obawy i dlaczego tak dugo zabieraem si za podcastowanie.
Zanim zaczn, to od razu bardzo chc Ci przeprosi za jako mojego gosu. Aktualnie jestem
chory, ale bardzo zaleao mi na tym, eby przemwi do Ciebie jeszcze przed witami.
To moe krtko na pocztek o mnie ja mam na imi Micha, miesic temu stukna mi czterdziestka, mam cudown on Gabi, mam dwjk dzieci Szymona i Id, mieszkamy sobie spokojnie na warszawskim Ursynowie. Mona powiedzie, e finansujemy nasze ycie przede
wszystkim z mojej pracy w firmie informatycznej, no ale take dorabiamy sobie, gdzie tam na
boku wynajmem mieszka.
Ja mam to szczcie, e zarwno Gabi jak i ja jestemy pasjonatami rozsdnego oszczdzania.
Rozsdnego, to znaczy takiego, ktre jest oparte na dosy duej wiadomoci naszych kosztw
z jednej strony, a z drugiej strony na tym e wykonujemy pewne optymalizacje finansowe, ktre
nie zmieniaj jakoci naszego ycia, ale z drugiej strony dosy pozytywnie wpywaj na stan
naszego portfela. Stosujemy tak kluczow zasad, e wydajemy mniej ni zarabiamy, i to daje
nam due poczucie bezpieczestwa finansowego, no i jednoczenie cay czas staramy si szuka jakich nowych rde przychodw.

13 / 334

Naszymi dowiadczeniami dotyczcymi oszczdzania dziel si na moim blogu jakoszczedzacpieniadze.pl (oczywicie bez polskich znakw) i jeli chciaby si dowiedzie wicej o mnie, to
zapraszam Ci na stron jakoszczedzacpieniadze.pl/omnie.
Ale ten podcast nie jest ani o mnie, ani o blogu i od razu przejd do nastpnego punktu skd
dowiedziaem si w ogle o podcastingu. Mona powiedzie, e pierwszy raz podcast usyszaem blisko rok temu suchajc Pata Flynna, autora bloga SmartPassiveIncome.com, ktry by
i nadal jest dla mnie dosy du inspiracj zarwno przy tworzeniu bloga, jak rwnie by inspiracj jeeli chodzi o ten podcast. Ja jako nieszczeglnie przepadaem za t form komunikacji, ale ona mi si dosy dobrze sprawdzia podczas treningw biegowych. Suchaem sobie
po prostu podcastw podczas biegania. Z jednej strony by to dobry sposb na wypenienie
czasu, a z drugiej strony nie powicaem na samo suchanie ciekawych informacji dodatkowego czasu. A wic rzeczywicie podcast doskonale sprawdza si wedug mnie czy to na siowni, czy to podczas treningw biegowych, czy to, np. w samochodzie podczas dojazdw do
pracy i z powrotem. Mona go sucha podobnie jak radia. Dla mnie to byo takie swoiste dwa
w jednym. Z jednej strony szybko mi upywa czas dziki temu co Pat mwi, a z drugiej strony
jakby nawizaem taki dosy osobisty kontakt z Patem, a w zasadzie on nawiza taki kontakt
ze mn. Tak e myl, e tutaj podobny efekt uda mi si osign rwnie mwic do Was.
Dziki Patowi udao mi si jako do tego maratonu dotrwa, przebiegem go w zeszym roku
i opisaem to u mnie na blogu. Jeeli bdziesz chcia przeczyta t histori, to te Ci serdecznie
zapraszam. Jest dosy osobista, adres tego artykuu to jakoszczedzacpieniadze.pl/maraton.
Wszystkie te linki znajd si rwnie na moim blogu pod nagraniem tego podcastu.
Troch ju powiedziaem o tym, dlaczego zdecydowaem si nagrywa podcast. Przede wszystkim daje mi on taki osobisty kontakt z Tob. Ale te to, co jest piorusko istotne, to jest to, e
podcast pozwala mi przekaza emocje, czyli w momencie, w ktrym mwi o rzeczach, ktre
dla mnie s wane, to mog o nich mwi szybciej, wolniej, mog nadawa odpowiedni intonacj, mog rwnie mwi bezporednio i bez owijania w bawen i to mi si strasznie podoba.
Jak pracuj nad artykuami na bloga, no to one s takie wypieszczone, wymuskane, dosy dugie.
Wszyscy mi mwi, e dosy dugie artykuy pisz i rzeczywicie tak jest, e czytam je raz, czytam je drugi raz, czytam je trzeci raz, poprawiam i w kko koryguj. Podcast nie ma takiej
formuy. Ja zreszt uwaam, e najlepszy podcast to jest taki, ktry jest nagrywany raz na ywo
i bez ci. Tu si cakowicie zgadzam z innymi osobami, ktre podobnie do tego podchodz.
To co jest rwnie dla mnie bardzo atwe i wygodne, i istotne, to jest to, e podcast pozwala
mi w atwy sposb rozwija te tematy i te artykuy, ktre wzbudziy Wasze zainteresowanie na
blogu. Jeeli wic gdzie widz duo komentarzy, pojawia si duo pyta, to moecie liczy na
to, e w tym podcacie bd to dodatkowo omawia.
Wierz te, e taka formua rozmowy pozwoli mi przycign atwiej do podcastu ciekawych
goci. Na pewno atwiej jest mi z kim porozmawia, nawet przez Skypea to nagra, ni przeprowadzi z nim wywiad w formie korespondencyjnej. Ci rozmwcy czsto nie maj czasu

14 / 334

i maj inne zajcia, ale zaangaowanie ich tylko na 10-15 minut powinno by atwiejsze. Przygotowaem si tutaj technicznie do tego, eby te podcasty nagrywa take w takim trybie: przez
telefon lub przez Skypea i mam nadziej, e to ciekawie wypadnie.
No i te istotne jest to, e wydaje mi si, e nagranie podcastu bdzie dla mnie po prostu szybsze ni napisanie artykuu. Jeli widzielicie moje artykuy, to wiecie, e powicam na nie naprawd wiele godzin. No a podcast to jest p godzinki i w zasadzie z gowy. I tutaj bardzo
licz na to, e nawet wiksz wiedz bd Wam w stanie przekaza w duo krtszym czasie.
Oczywicie no mam pewne swoje obawy, co do jakoci tego podcastu i tego czy w ogle Wam
si spodoba taka forma rozmowy. ona mi co prawda tutaj podpowiada, e ja mam taki radiowy
gos, chocia nigdy w radiu nie pracowaem. Ciekawy jestem Twojej opinii.
I powiem Ci, e taki podstawowy problem, ktry mam, to jest to, e we wszystkim co robi
staram si osign poziom, ktry uwaam za wysok jako. I z tym podcastem mcz si ju
od kilku miesicy i szczerze mwic doszedem do jednego bardzo prostego wniosku: e bez
wzgldu na to, jaka bdzie jako tego nagrania, to dobry przekaz broni si sam. Czyli podobnie
jak na blogu te mi si to sprawdza: fajne, ciekawe, dogbne analizy i artykuy przycigaj
zainteresowanie. Wierz, e mniejsze znaczenie tutaj bdzie miaa jako i opakowanie tego
podcastu, a duo wiksze to, e po prostu mwi wprost, mwi z gbi serca, opowiadam jak
jest, opowiadam to w co wierz, czy to co pynie po prostu z mojego dowiadczenia i mam
nadziej, e to bdzie dla Ciebie po prostu interesujce i wartociowe, i wybaczysz mi jakie
ewentualne potknicia czy przejzyczenia.
Tak refleksj te miaem, e takie prby bycia perfekcjonist niestety czsto nas blokuj i mi
coraz czciej przeszkadza to, e zamiast zrobi co szybciej, to ja czsto, e tak powiem, pieszcz, dogldam, niepotrzebnie zastanawiam si nad tym, jak to bdzie, gdzie tutaj s plusy,
a gdzie s minusy, jak to w ogle wypadnie, a suma summarum i tak efekt kocowy wcale nie
musi by lepszy ni co co wypuszczam na ywo i w miar szybko. Tak e bardzo ciekawy jestem rwnie Twoich komentarzy i Twojej oceny jak to wypada i powiem szczerze, e nie mog
si doczeka tych pierwszych komentarzy pod wpisem zawierajcym ten podcast.
Jest jeszcze jeden istotny aspekt. Nie wiem czy widziae u mnie na blogu moje drugie wideo,
gdzie wystpuj na biaym tle. Jeeli nie widziae, to zapraszam Ci, eby wszed na adres
jakoszczedzacpieniadze.pl/drugiewideo. Moi znajomi ogldali ten film i powiedzieli tak: No
Micha, no fajnie to wyszo, adna jako, fajnie wygldasz, dobrze gadasz, ale tak naprawd nie
wygldasz na siebie, to znaczy ty na co dzie jeste bardziej naturalny. Nie jest to takie, e tak
powiem, zapite na ostatni guzik. Zmusili mnie tym do pewnej refleksji i zdecydowaem si, e
przy tym podcacie przyjm zupenie inn strategi. Chc te podcasty nagrywa w caoci i publikowa je praktycznie bez adnych ci. Tak e bdziesz sysze wszystkie moje potknicia,
niedoskonaoci, no ale bd to taki prawdziwy ja i bez znieczulenia. I z drugiej strony mam
nadziej, e dziki tej wiadomoci, e nie robi tutaj adnych dubli i nie nagrywam dla Ciebie
powtrnie, to ja rwnie bd dba o to, eby t swoj dykcj poprawia, eby z odcinka na
odcinek mwi coraz lepiej i mam nadziej, e to nagrywanie podcastw bdzie przychodzio
mi coraz atwiej. Szczerze mwic duo lepiej si czuj przed mikrofonem ni przed kamer.

15 / 334

Wanie usyszae mj kaszelek - tak to wyglda. No to moe jeszcze kilka sw na temat tego
jaki mam pomys na zawarto tego podcastu.
Przede wszystkim chciabym, eby kady odcinek liczy tak mniej wicej 20 do 40 minut, bo
uwaam, e nie da si duej wytrzyma przy suchawkach. W szczeglnych przypadkach, kiedy
bd zaprasza goci, jeeli bd fajne, ciekawe wywiady, no to wiadomo, e bd te odcinki
przedua. Chciabym rwnie publikowa te odcinki z pewn czstotliwoci. Zobaczymy, jak
to wyjdzie w praktyce, no ale sprbuj zadeklarowa, e bdzie to mniej wicej co 2-3 tygodnie.
I zobaczymy tak naprawd czy to si bdzie Wam podobao.
Tematyka podcastu bdzie dosy zrnicowana i wykracza bdzie poza podstawowe zagadnienia prezentowane na moim blogu, dlatego te ten podcast nosi tytu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Z jednej strony chc tutaj omawia artykuy, ktre wzbudziy Wasze zainteresowanie, ale trafi tu rwnie takie tematy, ktre nie pasuj do tematyki bloga, ale maj np. duo
wsplnego z inwestowaniem, poszukiwaniem dodatkowych form zarobkowania, takim rwnie
kreatywnym wydawaniem pienidzy. Bo ja uwaam, e w caym oszczdzaniu sztuka nie polega
na tym, eby odkada pienidze, bo te pienidze maj nam do czego suy. I jeeli nawet
mamy potrzeb nabycia, nazwijmy to jakiego dobra luksusowego, no to OK. Jeeli jest to nasz
cel to zrbmy to, wydajmy te pienidze. Chodzi tylko o to, eby w yciu codziennym nie przepuszcza tych pienidzy midzy palcami, czyli eby mie konkretne cele zwizane z oszczdzaniem. I z drugiej strony, mi te zaley na tym, eby Wam pokazywa rne fajne sposoby wydawania pienidzy i jednoczenie by to wszystko, ten cay nasz nazwijmy to konsumpcjonizm,
ociera si o takie uniwersalne tematy, jak: szukanie rwnowagi w naszym yciu, poszukiwanie
takich sposobw na to, eby y przede wszystkim wydajc mniej ni si zarabia, i to bez
wzgldu na to, jaki kto ma poziom zarobkw. Bo to jest piorusko trudne, szczeglnie wtedy
jeeli nagle w naszym portfelu pojawia si bardzo duo pienidzy. Jak nie wpa w tak puapk
konsumpcjonizmu i z drugiej strony jak radzi sobie z wychodzeniem z dugw, jak gdzie tam
radzi sobie z wasnymi obawami czy lkami zwizanymi z oszczdzaniem, np. kady z nas myli o tym Ojej, czy ja ju jestem skner, czy jeszcze nie jestem?.
Ja chciabym rwnie porusza takie bardziej oglne tematy, ktre s dla mnie bardzo wane,
czyli oglnie: jak stawa si lepszym czowiekiem, jak mona wykorzystywa swoje pasje do
tego by pomaga innym i tak jak mi wydaje si, e udaje mi si to ju robi na moim blogu, e
to, co pisz, jest dla Was przydatne, no tak chciabym Wam rwnie pokazywa, e w zasadzie
kady z nas ma takie moliwoci i kady z nas moe zamieni t swoj pasj w co, co potencjalnie kiedy, gdzie moe da rwnie konkretne pienidze.
Wiadomo, e bd rwnie wykorzystywa podcast do tego, eby od czasu do czasu informowa
Was o rnych ciekawych aktualnych promocjach, takich pozwalajcych nam pozyska wicej
pienidzy. Co na co w zasadzie nie ma miejsca na moim blogu, przynajmniej w tej formule,
ktr ma obecnie.
Mam rwnie nadziej zaprasza tutaj od czasu do czasu goci, ktrzy z kolei opowiedz nam,
jak oni realizuj swoje pasje i tak naprawd ile te pasje ich kosztuj. Chc te zaprasza ekspertw w poszczeglnych tematach. Jeden taki temat ju nam si dosy mocno skrystalizowa
na blogu: jestecie bardzo zainteresowani tematyk kupowania mieszkania, inwestowania

16 / 334

w mieszkania itp. itd., take postaram si tutaj przycign takie osoby, ktre z kolei ja uwaam
za opiniotwrcze z jednej strony, a z drugiej strony osoby, ktre po prostu posiadaj wiksze
dowiadczenie w tym obszarze ni ja.
No i tak na kocu chciaem powiedzie, e podcast bdzie te takim miejscem, w ktrym ja
bd mg odpowiada na Wasze pytania. Te pytania, ktre s przysyane do mnie e-mailem.
Dostaj strasznie duo tych e-maili, naprawd, i bardzo Was przepraszam za to, e nie zawsze
jestem w stanie odpowiedzie na bieco. Niektrzy z Was dostaj maile nawet z tygodniowym
opnieniem. Ja bloguj i podcastuj w czasie wolnym, czyli generalnie pracuj na co dzie.
Dlatego najczciej siadam do tekstu w weekendy, nawet jeli one si pojawiaj w trakcie tygodnia, to wikszo tych tekstw jest po prostu pisana w weekendy. I na blogu bd chcia
rwnie umieci taki przycisk, ktry umoliwi wam nagranie Waszego pytania. Take jeeli
zdecydujecie si nagra Wasze pytanie, to ja bardzo chtnie bd te pytania odtwarza tutaj
w trakcie podcastu i od razu na nie odpowiada. Myl, e taka formua moe by dosy ciekawa. Zobaczymy, jak to wypadnie.
No i najwaniejsze jest to, e chc dostosowywa formu tego podcastu do Waszych oczekiwa. Take bardzo Ci zachcam do tego, eby skomentowa, powiedzia mi co mylisz, czy to
Ci si podoba czy nie podoba, co mona poprawi, czy ja za duo mwi czy za mao mwi.
Wszelkie wszelkie Wasze sugestie s mile widziane. Ten podcast jest dla Was. Ja oczywicie
mog go nagrywa i chowa do szuflady :-), niekoniecznie publikowa, take - no tak jak mwi
skoro zdecydowaem si na opublikowanie, to jest on po prostu dla Was.
Ufff, no i pierwsze koty za poty. Mam jeszcze tylko jedn wan rzecz do zrobienia. Id wita
Wielkanocne, wic chc Ci z tej okazji yczy wszystkiego, co najlepsze, tego by Pan Bg obdarza Ci askami, nawet jeli w Niego nie wierzysz, by Twoje ycie miao cel, by Ty potrafi go
dostrzega i by skutecznie do niego dy, by potrafi si cieszy bd by potrafia si cieszy
ze wszystkiego, co masz, i by praca dawaa Ci prawdziw frajd, i by nie brakowao Ci na to,
czego potrzebujesz na co dzie. I w kocu by wita spdzi radonie i jednoczenie spokojnie, w kontekcie tego Dyngusa oczywicie mwi, w gronie Twoich znajomych, przyjaci, rodziny. No tego wanie Ci ycz.
Miaem wanie takie marzenie, eby Ci zoy te yczenia gosowo i ciesz si, e udao mi si
to zrobi.
W zasadzie zbliamy si ju do koca tego pierwszego odcinka podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja mam tak prob, jeli czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowe informacje, ktre pomog Ci zrealizowa Twoje finansowe marzenia, to podziel si nim ze znajomymi. Powiedz im po prostu, aby weszli na mojego bloga jakoszczedzacpieniadze.pl (bez
polskich znakw), a jeli chciaby si ze mn skontaktowa, to zostaw prosz komentarz
u mnie na blogu lub napisz do mnie na adres michal@szafranscy.pl.
Dziki wielkie, jeszcze raz ycz Ci udanych wit i skutecznego przenoszenia Twoich celw
finansowych na wyszy poziom.

17 / 334

002: Odwa si siga marze Ariadna, scrapbooking i Pat Flynn

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/002

Micha Szafraski: To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy odcinek drugi.

Cze i dzie dobry, witam Ci w drugim odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie
realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobin stabilizacji finansowej w swoim
yciu to ten podcast jest dla Ciebie.
Cze, witam Was w drugim odcinku podcastu. Wcale nie jest tak, e trema mi przesza. Zauwaylicie pewnie, e na okadce mojego podcastu jest taki podpis Stabilne finanse osobiste i dobre ycie i dzisiaj bdzie o tym dobrym yciu. Wsplnie z moim gociem opowiemy Wam histori, ktra pokazuje, e w yciu mog si dzia rzeczy zupenie niespodziewane i fajne
- wspaniae w sumie, i e szczciu warto aktywnie pomaga. Bd chcia Was dzisiaj przekona o tym, e warto si w Internecie od czasu do czasu pokaza, i jeeli jest si wytrwaym,
uczciwym w tym co si robi i odwanym, to efekty naszego dziaania mog przekroczy najmielsze oczekiwania.
Dzisiaj opowiem Wam pewn histori, o tym jak poznaem mojego dzisiejszego gocia, a go
powie nam, co to jest scrapbooking i wsplnie sprbujemy Was przekona, e warto ciga
wasne marzenia.
Ale zanim jeszcze przejd do przedstawienia gocia, to chciaem Wam serdecznie podzikowa
za to, e suchacie tego podcastu, za to e wspieracie mnie w swoich komentarzach. Chciaem
te podzikowa Maciejasowi, ktry jako pierwszy w iTunes przyzna mojemu podcastowi
5 gwiazdek i powiem Wam, e ciesz si strasznie z kadego komentarza. Powiedzcie mi, co
sdzicie na temat mojego podcastu, zaley mi na tym, eby podwysza jego jako.
I to ju jest ten moment, w ktrym chciabym Wam przedstawi mojego gocia Ariadn
Wiczling, zaoycielk strony kreartywne.pl.

18 / 334

Ariadna Wiczling: Witam wszystkich.

Micha Szafraski: Ja zwracam uwag na to kre-ART-ywne, taka specyficzna dosy nazwa. To
jest fajna strona. Moecie na niej znale takie rne fajne artystyczne rzeczy, wzory personalizowanych kartek, kolay, rcznie rysowanych portretw rwnie. Ale Ariadna pasjonuje si te
scrapbookingiem. Opowiedz nam o tym, co to jest i skd Ci si to wzio :-)
Ariadna Wiczling: No wic, gdy z mem zaoylimy rodzin i spodziewalimy si naszego
pierwszego dziecka, mieszkalimy wtedy w Stanach Zjednoczonych, i zaczlimy si zastanawia, w jaki sposb tradycje rodzinne, ktre z tradycji jakby bd naszymi rodzinnymi tradycjami i w jaki sposb mamy zachowa te wspomnienia dla naszych dzieci. I wtedy odkryam
scrapbooking. Scrapbooking pozwala zapisywa historie poczone ze zdjciami w miy dla oka
sposb, w postaci albumu. Wcigna mnie komputerowa wersja scrapbookingu, poniewa jest
ona tasza, szybsza i po skoczonej pracy nie czeka mnie p godziny sprztania.
Micha Szafraski: To s takie ozdobne albumy, tak?
Ariadna Wiczling: Tak, generalnie mona powiedzie, e s to ozdobne albumy, ktre maj za
zadanie zapisywa histori rodziny. No i dzisiaj nasze dzieci ogldaj takie albumy, widz na
nich siebie, jak wyglday jak byy mae, dowiaduj si rnych ciekawych szczegw. A takie
drobne rzeczy jak chwilowe upodobania dziecka lub, np. w jaki sposb dziecko miesznie przekrca wyrazy, to s rzeczy, ktre bardzo szybko ulatuj z pamici. I dziki tym albumom zachowujemy wanie te wspomnienia na zawsze.
Scrapbooking sta si dla mnie nie tylko pasj, ale take sta si zawodem. Zajam si projektowaniem produktw, ktre su do tworzenia wanie takich albumw, kartek lub rnych
dekoracji i produkty te s sprzedawane na caym wiecie. Doczekaam si take publikacji swoich prac w amerykaskich czasopismach.
Micha Szafraski: Wiesz co, to z jednej strony wydaje si ciekawe, ale tak szczerze mwic nie
bardzo to czuj...
Ariadna Wiczling: No tak ja wiem, e Ty jeste taki umys cisy i do Ciebie docieraj tylko wyniki bada naukowych i inne analizy. No wic powiem Ci, e czytaam bardzo ciekawy artyku
w New York Times i opisane tam byy ciekawe badania, ktre zrobi dr Marshall Duke z Emory
University w Atlancie. Jest to psycholog, ktry bada dzieci. Cz z nich wiedziaa duo o swojej rodzinie, cz wiedziaa niewiele. I okazao si, e dzieci te, ktre wiedziay i znay histori
swojej rodziny, wiedziay gdzie ich babcia chodzia do szkoy, jaki sklep prowadzi ich dziadek
i temu podobne rzeczy, te dzieci lepiej stawiaj czoa wyzwaniom i maj wysze poczucie wasnej wartoci. Poczucie, e jest si czci czego wielkiego, to dawao im wanie taki spokj.
I myl, e jest to bardzo wany argument mwicy o tym, e warto opowiada histori swojej
rodziny dzieciom. Mona to czyni przez scrapbooking, ale oczywicie te przez wsplne ogldanie albumw ze zdjciami, wsplne przesiadywanie wieczorem, nawet mona to zrobi po
prostu rozmawiajc. No ale moe skoczymy ju mwi o scrapbookingu, bo naprawd mogabym opowiada o tym godzinami :-)

19 / 334

Micha Szafraski: No to moe rzeczywicie ja opowiem teraz o tym jak zacza si nasza znajomo, i jak doszo do tego, e siedzimy tutaj razem w Warszawie i nagrywamy wsplny podcast.
Zaczn od tego, e znamy si dosy krtko, bo od dwch tygodni, i zaczo si to wszystko od
maila, ktrego dostaem od Ariadny, zaczyna si tak: Witaj Michale, okoo 10 dni temu poznaam
Pata Flyna, byo to w Seattle, w czasie kursu, ktry prowadzi Derek Halpern dla CreativeLive. Pat
jest przyjacielem Dereka i wystpowa tam jako go specjalny. Opowiedzia nam i tysicom internautw przed komputerami Twoj histori o zamanych nogach, o suchaniu jego podcastu, o inspiracji, jak Ci da. Po zakoczeniu kursu pokaza mi zdjcie, ktre mu przesae. Zrobio to na mnie
ogromne wraenie. Pat opowiedzia nam o tym, jak trzymae transparent z podzikowaniami dla
ony, dla dzieci, dla niego, nie wspomnia natomiast o tym, e na pierwszym miejscu miae napisane
dziki Ci Boe. Twoja historia wzruszya mnie wic dwa razy: raz jak opowiada j Pat i drugi raz
jak zobaczyam to zdjcie. Pat nie wiedzia, e dzikowanie Bogu to w Polsce nie taka popularna
rzecz. Podziwiam Twj wyczyn i odwag. I tak si koczy ten mail.
Autentycznie przeczytaem to, by 1 kwietnia - pamitam jak dzisiaj - drugi dzie wit, przeczytaem i spadem z krzesa. Pierwsza myl, ktra mi przesza przez gow to to, e napisaa
do mnie, jako osoba, ktra osobicie zna Pata Flynna. A jak zapewne wikszo moich Czytelnikw wie, Pat jest dla mnie wielk inspiracj, jeli chodzi zarwno o blogowanie, jak i rwnie
o podcastowanie. Take jeli moesz, to powiedz nam w trzech sowach w ogle jak to si stao,
e pojechaa do Stanw Zjednoczonych i spotkaa Pata.
Ariadna Wiczling: No wic wszystko zaczo si od tego, e ledz Dereka Halperna. Derek jest
zaoycielem strony Social Triggers. Jest on specjalist w marketingu internetowym, tak e jeeli ktokolwiek z Was interesuje si t tematyk, to szczerze polecam. Publikuje fantastyczne
artykuy i wideo, ktre pomog Wam w sprzeday Waszych produktw. I dowiedziaam si, e
Derek bdzie mia kurs na CreativeLive i aby mc uczestniczy w tym kursie, trzeba byo nagra
wideo, ktre mwio o motywacji, dlaczego wanie chcesz si tam dosta.
Micha Szafraski: A co to jest tak naprawd to CreativeLive?
Ariadna Wiczling: CreativeLive to jest taki uniwersytet internetowy. Jest to naprawd fantastyczna strona, do ktrej na pewno zalinkujemy pod tym podcastem, i jest to strona, ktra zostaa stworzona przez fotografa, z myl o fotografach. Natomiast oprcz kursw dla fotografw, ktre s wietnej jakoci (jeli jeste fotografem to koniecznie tam zajrzyj), s tam te
kursy o biznesie i moesz wrd nich znale takie kursy jak, np. YouTube Marketing albo jak
rozpocz swoj sprzeda w Internecie i jak prowadzi swj biznes. Naprawd kursy s bardzo
inspirujce i wysokiej jakoci, z najlepszymi na wiecie instruktorami.
Micha Szafraski: Moesz nam powiedzie czy to s kursy patne czy bezpatne?
Ariadna Wiczling: No wic w momencie kiedy ten kurs dzieje si w Seattle na ywo ten kurs
jest bezpatny. On jest emitowany na cay wiat przez Internet, przez t ich stron internetow.
Natomiast po emisji kurs jest ju patny i kosztuj te kursy okoo 200 $. Oprcz instruktorw,

20 / 334

na ywo s rwnie osoby z tzw. publicznoci. Tych osb jest sze i te kilka osb ma moliwo
interakcji z instruktorem i uzyskania od niego osobistej porady, co jest rzadko spotykane. Nawet
jeeli z takim instruktorem spotkasz si w czasie jakiej konferencji, to zwykle nie masz moliwoci eby z nim porozmawia, a ju tym bardziej zainteresowa kogo swoj dziaalnoci
i swoim biznesem. Tak wic udzia bezporedni jest bardzo wartociowy.
Micha Szafraski: OK, czyli Ty Ariadna uczestniczya w tym szkoleniu bezporednio w Seattle.
A jak tam dotara? Jak to si stao, e tam si znalaza?
Ariadna Wiczling: Samolotem przyleciaam.
Micha Szafraski: Co Ty?
Ariadna Wiczling: Powanie.
Micha Szafraski: Niesamowite :-)
Ariadna Wiczling: Pniej takswk.
Micha Szafraski: No ale jak si zakwalifikowaa?
Ariadna Wiczling: No wic musiaam nagra film. To by taki krciutki film, w ktrym miaam
opowiedzie dlaczego wanie chc pojecha na ten kurs, jaka jest moja motywacja i w czym
Derek moe mi pomc. No i by to dosy ciekawy proces. Kiedy zdecydowaam si ju, e chc
nagra to wideo, to pomylaam eby zrobi tak parodi jego wideo, ktre on emituje mniej
wicej co tydzie. No i musz powiedzie, e zanim napisaam cay skrypt i zapamitaam go,
troch zajo to czasu. Zaczam nagrywa ten film i zajo mi to chyba z 8 prb zanim powiedziaam wszystko tak jak uwaaam, e powinno by. Przy pierwszej prbie usilnie mrugaam
oczami ze zdenerwowania, no ale ju za ktrym razem udao si to wszystko powiedzie. No
zmontowaam ten film i wrzuciam na YouTube. Pniej wysaam na Twitterze twitta do Dereka i na CreativeLive, i czekaam na werdykt. Film wrzuciam w pitek a na ten werdykt musiaam czeka do wtorku, co spowodowao zaburzenia snu...
Micha Szafraski: Bezsenne noce.
Ariadna Wiczling: Tak, sprawdzaam cigle komrk, nawet jak w nocy si budziam o drugiej,
to sprawdzaam, czy czasami nie ma wynikw... miej si, miej... no ale w kocu wieczorem we
wtorek przysza wiadomo, e si zakwalifikowaam. Tak e byam baaaardzo szczliwa i nastpnego dnia rano czym prdzej wydaam niecae 5 tysicy zotych na bilet do Stanw.
Micha Szafraski: Niesamowite. Powiem Wam, e ja widziaem ten film, jest niezy...
Ariadna Wiczling: Dzikuj.
Micha Szafraski: ...to znaczy, jeeli kto wie, jak zachowuje si na filmach Derek Halpern. Ja
w ogle zamieszcz takie przykadowe linki do filmw Dereka i do filmu Ariadny w notatkach

21 / 334

do tego podcastu. Moecie je znale pod adresem jakoszczedzacpieniadze.pl/002. Kady odcinek podcastu ma swj numer, drugi odcinek 002. I powiem Ci Ariadna szczerze, e naprawd podziwiam i zazdroszcz determinacji, bo no to jest CO nagra siebie jest ciko,
sam siebie nagrywaem, masakryczne dowiadczenie...
Ariadna Wiczling: Zgadzam si... ale nie mam bynajmniej na myli Twojego wideo.
Micha Szafraski: Tak, ale wiem, ile razy je montowaem, eby wygldao jako tako, tak e
potrafi sobie to wyobrazi. Ale z drugiej strony to jest taka historia, ktra naprawd fajnie
pokazuje, e jeeli czego chcemy i signiemy po to, zdecydujemy si na to, mamy troch determinacji, wrzucimy gdzie tam ten materia na YouTube czy oglnie do Internetu i damy si
zauway, to jest spora szansa na to, e nasze marzenia mog si speni.
Caa ta historia i to e napisaa do mnie z powodu kontaktu z Patem, to mi przypomina, w jaki
sposb ja nawizaem znajomo z Patem Flynnem. Dla tych, ktrzy nie wiedz, to opisywaem
u mnie na blogu t moj maratosk histori. Zreszt w poprzednim odcinku podcastu rwnie
o tym opowiadaem. Istotne jest to w duym skrcie mwic e wbiegem na met maratonu dzierc w rku transparent, na ktrym dzikowaem tym najwaniejszym dla mnie osobom. I ostatni z tych osb, ktre byy tam wymienione, by wanie Pat Flynn. Zdjcie, ktre
mam z mety maratonu, wysaem do Pata i opisaem mu ca histori, jak do tego doszo i dlaczego w ogle wbiegem na met wanie z jego imieniem i nazwiskiem na wielkim banerze.
Nie opowiadaem chyba jeszcze nigdy, co si dziao potem. Generalnie Pat by tym bardzo
wzruszony i opublikowa t histori rwnie u siebie na blogu. Po jakim czasie wydawao mi
si ju, e ta historia jako tam przygasa, umara. To byo w padzierniku ubiegego roku. I cakiem niedawno, kilka tygodni temu, ja uczestniczyem w takim kursie internetowym dotyczcym podcastowania, ktry prowadzi Cliff Ravenscraft to jest taka osoba, ktra znana jest
w internecie pod pseudonimem PodcastAnswerMan i w zasadzie odpowiada na wszelkie pytania, jakie mona mie na temat podcastowania.
W jednym z e-maili Cliff przysa mi zdjcie z konferencji blogowej w Stanach Zjednoczonych
i na tym zdjciu zobaczyem Pata adnie ubranego i opowiadajcego t moj histori kilkuset
uczestnikom jego prezentacji. I byem w wielkim szoku, poniewa obok niego na screenie byo
wanie to moje zdjcie, jak wbiegam na met maratonu. Cliff powiedzia, e generalnie wszyscy na tej sali byli bardzo tym poruszeni itp. itd., tak e to te mi pokazuje, e nonikiem tego
naszego pozytywnego komunikatu nie musimy by tylko my. To jest tak, e czasami wypuszczamy co w wiat i inni to podchwytuj, i opowiadaj rwnie t histori prbujc zainspirowa kolejne osoby. I to co dla mnie jest absolutnie niesamowite w tej caej historii to jest to,
e Pat Flynn - osoba, ktra z mojego punktu widzenia no jest kim takim totalnie abstrakcyjnie nieosigalnym dla mnie, zupenie inny poziom, zupenie inny kraj, osoba, ktra odniosa
dosy duy sukces w tym biznesie internetowym tak to nazwijmy z wasnej nieprzymuszonej woli wrcz rozprzestrzenia ta moj histori.
Sprbujcie sobie wyobrazi ten kolejny szok, kiedy Ariadna przysaa do mnie swojego maila.
Kompletnie nieznana mi wtedy osoba napisaa mi o tym, jak bardzo poruszona bya t histori
i w jaki sposb do mnie dotara. I tak ju dodajc, jakby puentujc t histori, powiem e strasznie si ciesz, e takie niesamowite rzeczy potrafi si przytrafia, e mielimy okazj si w ten

22 / 334

dziwny poniekd sposb pozna i te e mogem si dowiedzie, e Pat wykorzystuje t moj

histori i opowiada j innym, i - z tego co wiem e nauczya go mwi nareszcie, jak poprawnie wymawia po polsku Micha, tak?
Ariadna Wiczling: Tak, mwi Mikel.
Micha Szafraski: No wanie, no e tak powiem, otrzymaem te od niego maila, w ktrym
przyznaje, e ju nareszcie wie.. tak... jak si mwi Micha i e bardzo mnie przeprasza, e
wymawia to nieprawidowo.
Ariadna Wiczling: On jest taki skromny.
Micha Szafraski: Powiedz... no wanie... powiedz mi jeszcze Ariadno, czy po tym, jak caa ta
historia si potoczya, to czy uwaasz, e warto byo do tych Stanw na t konferencj pojecha? Co oglnie dao Ci to szkolenie? Co stamtd wyniosa?
Ariadna Wiczling: No ja uwaam, e byo naprawd warto pojecha. Jak jechaam, to baam si
strasznie, e nie do, e zostawiam ma z trjk dzieci, i e wydaje jakie w ogle kolosalne
pienidze, jad nie wiadomo gdzie. Ale czuam te, e taka okazja moe si ju nie zdarzy,
eby pozna takich niesamowitych ludzi i uzyska jak pomoc w wypromowaniu mojej strony
i bloga, dowiedzie si rnych rzeczy i naprawd nauczyam si bardzo wiele, i jedn z... chocia kilka rzeczy, ktre mogabym powiedzie to, np. w czasie tego kursu byo omwienie tego,
jak powinna wyglda twoja strona internetowa, czy jakich uywa sw, aby opowiedzie
swoj histori i wzbudzi zaufanie, dlaczego wane jest, eby prowadzi podcast - to wanie
Pat opowiada o tym temacie.
Po tym jak tutaj goszcz u Michaa i jak zobaczyam jego fantastyczny sprzt, to te zachciaam
mie podcast. Tak wic by moe pewnego dnia usyszycie mnie te za mikrofonem jeszcze...
Micha Szafraski: Strategia be everywhere.
Ariadna Wiczling: Tak jest. Tak e generalnie chciaam powiedzie, e naprawd warto jest
realizowa wanie te swoje marzenia i czasami zrobi co... co totalnie szalonego, co po prostu wydaje Ci si e... moe spotka Ci jedynie mieszno, a tak naprawd nigdy nie wiesz, co
moe si zdarzy.
Micha Szafraski: Moja proba serdeczna przypomnij jeszcze Suchaczom, gdzie w ogle
mog znale Twoj stron, jak mog do Ciebie trafi.
Ariadna Wiczling: No wic moja strona, to jest www.kreartywne.pl i oprcz tych ofert, o ktrych
wspomnia Micha i tych fajnych artystycznych rzeczach, prowadzimy take bloga, z ktrego
moesz sobie, oprcz poczytania o rnych ciekawych rzeczach, np. jak Pinterest, cign te
fajne rzeczy takie jak kalendarze, PDF czy kolorowanki dla dzieci.
Micha Szafraski: Warto, zdecydowanie warto.

23 / 334

Ariadna Wiczling: Ostatnio wrzuciam nawet certyfikat zbowej wrki dla wszystkich mam
szczerbatych dzieci, take zachcam do zajrzenia na t stron.
Micha Szafraski: Miejmy nadziej, e dzieci nas nie suchaj i nie bd wiedziay, skd si
bior certyfikaty zbowej wrki...
Suchajcie, w zasadzie bdziemy si zblia do koca, tak e bardzo Wam dzikuj za wysuchanie tego podcastu. Prosz o komentarze, prosz o gosowanie w iTunes, jeeli si komu
naprawd chce i uwaa, e warto. Dzisiaj by taki lekki temat, inspirujcy temat...
Ariadna Wiczling: Czuj, e jestemy cieniasami w tej sprawie, to czemu wczasz muzyk...
Micha Szafraski: Nie wiem, jako odruchowo wczyem muzyk, baran ze mnie.
Ariadna Wiczling: Ty jeste Wodnikiem, ja jestem Baranem.
Micha Szafraski: No dobra to sprbuj jeszcze raz... Tak, kady rodzic wie, jak wana jest
zbowa wrka, zwaszcza wtedy, gdy dzieciaki nie mog znale jednak wymarzonego prezentu pod poduszk. Myl, e najwaniejsze jest to, co... od czego dzisiaj zaczem, e czasami
warto si wystawi na mieszno, przynajmniej tak si nam wydaje, i wtedy, jeli si pokaemy
i bdziemy wystarczajco odwani, to jestemy w stanie by zauwaeni i osign niewyobraalne efekty.
I tym optymistycznym akcentem chciabym zakoczy dzisiejszy podcast. Tak, jak mwiem, to
jest podcast nie tylko o oszczdzaniu pienidzy, dlatego porusza te bd takie tematy - zwizane troszeczk bardziej z t duchow stron naszego ycia. Tak e jeeli czujesz, e ten podcast dostarczy Ci jakkolwiek wartociowe informacje, ktre gdzie tam przybli Ci jednak do
realizacji Twoich marze, to moja serdeczna proba podziel si informacj o nim ze swoimi
znajomymi. Powiedz im po prostu, eby weszli na jakoszczedzacpieniadze.pl. Jeli chciaby si
ze mn skontaktowa, to moesz zostawi komentarz na blogu, moesz napisa do mnie przez
stron Kontakt. Ja tymczasem dzikuj Ci za wsplnie spdzony czas, dzikuj Ariadnie za to,
e dzisiaj do nas doczya...
Ariadna Wiczling: Ja te dzikuj.
Micha Szafraski: Mam nadziej, e taka formua podcastu Ci si podobaa i ju teraz serdecznie zapraszam Ci do wysuchania kolejnego odcinka. ycz Ci wietnego tygodnia i skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia.

24 / 334

003: Jak kupi mieszkanie - cz 1

z Piotrem Hryniewiczem

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/003

Micha Szafraski: To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy odcinek trzeci.

Cz i dzie dobry, witam Ci w trzecim odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej
w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Witam Was serdecznie. To jest ju trzeci odcinek mojego podcastu i musz powiedzie Wam,
e coraz bardziej podoba mi si ta moja przygoda z mikrofonem. W dzisiejszym odcinku ja i mj
Go omwimy temat, ktry zdecydowanie wygra ranking oczekiwanych przez Was tematw
na blogu Jak oszczdza pienidze. Tym tematem jest zakup mieszkania krok po kroku.
Temat okaza si na tyle obszerny, e cay nagrany materia musiaem podzieli a na trzy czci. Tak, e dzisiaj pierwsza cz, podczas ktrej wsplnie z moim Gociem opowiemy Wam,
jak przygotowa si do zakupu mieszkania, gdzie warto szuka mieszka, czy warto korzysta
z usug porednika nieruchomoci i w jakich przypadkach moe by on nam pomocny, jak ustala wynagrodzenie z takim porednikiem, co warto sprawdzi przed zakupem mieszkania,
a take w jaki sposb mona przystpi do negocjacji ze sprzedajcym i co warto sprawdzi
przed zakupem mieszkania, jak sprawdzi jego sytuacj prawn, co warto zweryfikowa w ksidze wieczystej, a take co warto obejrze w takim mieszkaniu podczas pierwszej wizyty. Opowiemy rwnie dlaczego warto zawsze negocjowa cen mieszkania i w jaki sposb mona to
robi.
A w kolejnej drugiej czci zastanowimy si nad tym, jakie zapisy powinny si znale w umowie przedwstpnej, w jaki sposb sprawnie i bezpiecznie przej to mieszkanie od sprzedajcego, a take co trzeba uczyni ju po sfinalizowaniu transakcji. Wsplnie z moim Gociem zastanowimy si te nad kosztami zwizanymi z zakupem mieszkania.

25 / 334

A moim dzisiejszym Gociem jest Piotr Hryniewicz, aktywny inwestor z Poznania, osoba, ktra
poamaa sobie zby na kupowaniu i sprzedawaniu nieruchomoci. Piotr jest osob, ktra ma
gigantyczne praktyczne dowiadczenie, poniewa utrzymuje si dzisiaj z wynajmu mieszka,
tak e doskonale wie, na co zwraca uwag kupujc mieszkania, zarwno na wasne potrzeby,
jak i na cele inwestycyjne. Ja nie ukrywam, e z Piotrem wsppracuj ju od duszego czasu,
staram si czerpa z Jego dowiadczenia penymi rkami i zaprosiem dzisiaj Piotra, eby opowiedzia nam o tym, jakimi kryteriami On kieruje si kupujc nieruchomoci. Warto te doda,
e Piotr stara si w aktywny sposb dzieli tymi wszystkimi swoimi dowiadczeniami w ramach
projektu edukacyjnego, ktry stworzy. To si nazywa Edukacja Inwestowania w Nieruchomoci.
No ale dzisiaj tutaj Piotra zaprosiem przede wszystkim po to, eby krok po kroku przeanalizowa cay proces zakupu mieszkania. Zapraszam Was serdecznie do wysuchania pierwszej czci naszej rozmowy.
Micha Szafraski: Cze Piotrze!
Piotr Hryniewicz: Cze Michale, witaj!
Micha Szafraski: Powiedz mi, ile Ty ju mieszka w yciu kupie?
Piotr Hryniewicz: Hmmm, musiabym to policzy. Myl, e byo ich ze 40 albo 50 takich, ktre
osobicie kupowaem. Natomiast mam bardzo duo znajomych czy osb, ktre poznaem, ktrym w jaki sposb pomagam wanie przy zakupie mieszka i cznie z takimi osobami, to
pewnie bdzie ze 200.
Micha Szafraski: adnie, adnie. No to, e tak powiem, warto skorzysta z Twojego dowiadczenia na pewno. Tutaj Czytelnicy bloga poprosili mnie o napisanie takiego tematu, ktry ju
gdzie wczeniej inicjowaem, czyli tak naprawd zakup mieszkania, czy to w celach inwestycyjnych, czy to w celach wasnych, ale generalnie sama procedura zakupu mieszkania krok po
kroku. Czyli jak to zrobi, eby z jednej strony kupi mieszkanie w dobrej cenie i z drugiej strony
nie wpa w jakie ewentualne problemy.
Powiem tak, no to moe zacznijmy od tego pierwszego etapu, czyli skd Ty si w ogle dowiadujesz, e takie mieszkanie na rynku jest, gdzie szukasz informacji o mieszkaniach?
Piotr Hryniewicz: Generalnie wszdzie. Te informacje o mieszkaniach znajduj si tak naprawd w bardzo wielu miejscach. Czyli najpopularniejszym takim, ktrym wszystkim przychodzi do gowy to jest Internet. W Internecie mona znale strony z ogoszeniami, strony biur
porednictwa, strony jakich takich prywatnych osb, ktre sprzedaj nieruchomoci, tak e
naprawd bardzo bardzo duo informacji mona wycign z Internetu. Ale Internet to nie
wszystko! Moim zdaniem informacje, ktre trafiaj do Internetu czasami ju s przebrane...
Micha Szafraski: Przefiltrowane...

26 / 334

Piotr Hryniewicz: ...przefiltrowane - tak. Te najlepsze kski ju wyszy. Czyli drugim, takim najwikszym i najlepszym rdem s porednicy. Ale my do porednikw mamy takie bardzo negatywne podejcie, prawda? Wikszo z nas.
Micha Szafraski: No ja te si raczej sparzyem ni przekonaem...
Piotr Hryniewicz: Tak, tak. Ja rwnie. Dlatego korzystam z porednikw, ale z porednikw,
ktrym ufam, z porednikw, z ktrymi ju wsppracuj od jakiego czasu lub wrcz zatrudniam porednikw. Robi to dajc ogoszenie, przychodz osoby na rozmow kwalifikacyjn,
rozmawiamy sobie i, np. pojawia si osoba, ktr przyuczam do tego, co dokadnie chc znale.
Jakie dokadnie nieruchomoci poszukuj. I ta osoba dostaje ode mnie rwnie prowizj i wyszukuje rwnie nieruchomoci wanie dla mnie i moich inwestorw, ebymy wszyscy mieli
wanie dokadnie takie nieruchomoci, jakich poszukujemy.
Micha Szafraski: No dobra, ale tu przerw od razu, bo to ju jest taka powiedziabym wysza
szkoa jazdy. Rozmawiamy i mwimy przede wszystkim o tym jak kupi mieszkanie. No kto
kupuje swoje pierwsze, czy drugie mieszkanie, tak? Czyli pewnie nie bdzie zatrudnia porednikw w ten sposb. Gdzie jeszcze mona szuka informacji o mieszkaniach?
Piotr Hryniewicz: Wiesz co, ja wrcibym jednak do porednikw, dlatego e Ci porednicy s
naprawd istotni. Teraz tak: kiedy mona korzysta z porednika? Wtedy, kiedy nie masz czasu
na przykad. Porednik moe Ci znale rzeczywicie bardzo dobr ofert. Zobacz, jest bardzo
wielu nachalnych porednikw. Sprbuj wystawi jakiekolwiek ogoszenie na Internecie, e co
chcesz sprzeda BEZPOREDNIO. Pierwsze 50 telefonw bdzie wanie od porednikw.
Micha Szafraski: yyyhhmm.
Piotr Hryniewicz: Niech ktry ci bardzo dobrze zmanipuluje, nie uda Ci si, wiesz, wybroni
z tego, albo zastosuje jakie tam dziwne nowe techniki, eby ci przekona do tego, eby z nim
podpisa umow, to on ju bdzie mia to mieszkanie w swojej rwnie ofercie. I ten porednik
moe do mnie zadzwoni, jeeli bdzie mia ode mnie przyzwoit prowizj i zaproponowa mi
to. Ale czy ja musz mu paci? Teoretycznie tak, ale niekoniecznie, jeli o t cen porednictwa,
np. obni sobie cen mieszkania.
Micha Szafraski: OK, czyli rozumiem, e w procesie dalszych negocjacji prbujesz obniy
cen mieszkania w taki sposb, eby wyj na to samo. Tak, eby sfinansowa porednika.
Piotr Hryniewicz: Tak, rwnie. Czyli chodzi o to, e jeeli znajdziesz mieszkanie, ktre ma porednik, ale ono rwnie jest w Internecie i jeste w stanie znale jaki inny sposb by kupi
to mieszkanie bezporednio, to oczywicie absolutnie zgadzam si i zawsze warto to zrobi.
Natomiast mam taki ciekawy przypadek, o ktrym te czsto wspominam przy rnych okazjach, jak kto mwi, e wsppraca z porednikiem w ogle absolutnie nie. Kiedy kupowaem tak kawalerk 17-metrow w Poznaniu w 2010 roku i nie pojechaem do niej ja, tylko
pojechaa moja poredniczka i zoya ofert w moim imieniu. Cena wywoania wynosia 125

27 / 334

tysicy. Ja poprosiem j eby zoya ofert na 100 tysicy, czyli przegicie, prawda? I poredniczka, ktra pojechaa w moim imieniu, zoya ofert, ale e nie bya stron, to dowiedziaa si tak informacj od sprzedajcej 100 tys. to jest minimum jakie zakadalimy. Nie
moemy sprzeda w tej cenie. Jak sdzisz, w jakiej cenie kupiem t kawalerk?
Micha Szafraski: 101 tysicy?
Piotr Hryniewicz: 103 500 z. Nie za 125 tys. z, nie za 100 tys. z oczywicie, ale wystarczyo
niewiele wicej dooy, majc ju informacj od porednika. Porednik nie jest stron, wic
czasami warto z niego korzysta, ale trzeba umiejtnie wybra moment, kiedy warto z niego
korzysta. Nie zawsze, ale te nie za wszelk cen rezygnowa. Czyli nie rezygnowabym z porednika, ktry ma dobry deal, tylko dla samego dealu bym sprawdzi, czy rzeczywicie warto
temu porednikowi zapaci.
Micha Szafraski: A powiedz mi, skoro jestemy ju przy porednikach, wikszo porednikw
przynajmniej tak mi si wydaje umawia si lub prbuje si umwi z kupujcymi na konkretn kwot wynagrodzenia liczon procentowo, czyli, np. 2,5 %, 3,5%, czasami mniej. Jak Ty
masz strategi? W jaki sposb umawiasz si z porednikami? Bo to co mi si wydaje, to e przy
takim procentowym umwieniu si teoretycznie porednikowi moe zalee na tym, eby ta
cena zakupu bya jak najwysza, bo wtedy warto jego wynagrodzenia rwnie bdzie wysza.
Piotr Hryniewicz: Tak, masz tutaj bardzo duo racji, szczeglnie jeeli porednik obsuguje dwie
strony, czyli reprezentuje sprzedajcego i reprezentuje ciebie jako kupujcego. W tym momencie on nie reprezentuje adnej ze stron, tylko reprezentuje samego siebie, wic zaley mu na
jak najwyszej cenie, bo z dwch stron zgarnia prowizj.
Natomiast jeeli masz swojego porednika albo porednik od innego porednika dosta ofert,
czyli jest dwch porednikw przy takiej transakcji, czyli kady porednik reprezentuje drugiego, no to w tym momencie jest kwestia dobrych ustale z tym porednikiem. I rzeczywicie
warto przy konkretnym ju mieszkaniu ustali kwotowo, nie procentowo a kwotowo, czyli jeeli
wczeniej dogadalimy si, np. e moe 3%, a moe 2 %, moe netto czy brutto, ustalamy sobie
zamy jest mieszkanie za 300 tys. umwilismy si na 2% brutto, czyli ustalamy od razu
6 tys. z, ale mi zaley panie poredniku, ebymy tutaj wynegocjowali cen 280 tys. z, ale Pan
zawsze dostanie 6 tys. z jeeli dojdzie do zakupu.
Micha Szafraski: Jasne, jasne. To jest zblione do tej strategii, ktr ja rwnie staraem si
stosowa w kontaktach z porednikami. Powiem, e bywa rnie. Bywa ciko rzeczywicie.
Przynajmniej mi jest bardzo trudno znale takiego porednika, ktry bdzie rozumia moje
potrzeby i dosy trudno, e tak powiem, te potrzeby wytumaczy.
OK, mwilimy o tym, e szukasz w internecie. A w jakich konkretnych serwisach internetowych?
Piotr Hryniewicz: Wiesz co, we wszystkim, gdzie si pojawiaj ogoszenia, tam warto rzeczywicie szuka. No w tych najpopularniejszych, czyli Gumtree.pl, gratka.pl, otodom.pl, tablica.pl,
domiporta.pl itd. Tak e wszystkie te najpopularniejsze, ale te takie, ktre s mniej znane, bo

28 / 334

czasami ludzie namawiaj wanie sprzedajcych, szczeglnie np. ci, ktrzy nazwijmy ich, nie
wiem - starszej daty lub takich, ktrzy nie chc w internecie ogasza swoich wanie nieruchomoci, e oni zrobi to za nich wanie, np. w jakim tam nowym portalu. Tak wic myl, e
warto wszystko przeglda, no bo znalezienie takiej pereki jest do istotne, bo to na tym
zarabiamy, tak?
Tu jeszcze warto omwi cel poszukiwania mieszkania. Mieszkania moemy szuka wanie
albo na zyski kapitaowe albo te na przychd pasywny. Tutaj te warto byoby rozrni czy
szukam mieszkania inwestycyjnego, poniewa chc je kupi i sprzeda, i na tym zarobi lub
szukam mieszkania, ktre chc kupi, dlatego, e chc je wynajmowa i generowa z tego przychd pasywny. No i mona chcie kupi mieszkanie dla siebie.
Jeeli tutaj s twoi Czytelnicy, ktrzy czytali te ksiki Roberta Kiyosaki, to znaj pojcie opnionej gratyfikacji, ktra ma znaczenie. Mam kilkanastu znajomych, ktrzy mimo e maj ju po
3-4 mieszkania, to sami mieszkaj w mieszkaniach wynajmowanych, eby wanie mie lepsz
zdolno kredytow, eby kupowa kolejne nieruchomoci.
Micha Szafraski: A to jest oddzielny temat inwestowania, e tak powiem.
Piotr Hryniewicz: Tak, przeszedem ju jakby na inny temat, tak e myl, e tutaj moemy sobie
spokojnie wrci na nasz gwny, czyli gdzie szukamy mieszkania.
Micha Szafraski: Ja wiem, e Ty rwnie specjalizujesz si w licytacjach komorniczych, tak?
I w ten sposb pozyskujesz rwnie te okazyjne mieszkania.
Piotr Hryniewicz: Tak, tak. Kupujemy te na licytacjach komorniczych. Wielokrotnie ju rozmawialimy z rnymi komornikami, tak e mamy wanie opracowane pewien schemat dziaania,
wanie jak to zrobi, eby byo mona kupi bezpiecznie, ale te bez szkody dla tych dunikw.
Czyli z tymi dunikami rozmawiamy wczeniej, mamy tutaj pewne swoje tutaj moliwoci, to
tak nazwijmy, eby te osoby bez adnego problemu mogy si z naszego mieszkania, nowego
naszego nabytku, wyprowadzi i przeprowadzi w jakie inne miejsce i byy z tego zadowolone.
Oczywicie bardzo czsto, jak to my si miejemy z tego, potrzebna jest do tego armia Jagieo,
ale da si to wszystko zrobi i rzeczywicie te licytacje komornicze s rwnie ciekawe.
Micha Szafraski: yyyhhmmm. To gdzie mona jeszcze pozyskiwa mieszkania? Czyli tak: ogoszenia w internecie, licytacje komornicze, ale to jest ju wysza szkoa jazdy. Myl, e by moe
oddzielnie sobie kiedy porozmawiamy na ten temat, bo temat jest bardzo obszerny i tam bardzo duo niuansw jest z nim zwizanych. Ja wiem jeszcze, e np. my z Gabi poszukujemy te
mieszka na przetargach organizowanych przez spdzielnie mieszkaniowe. Jeszcze jakie, e
tak powiem pomysy, gdzie jeszcze moemy szuka mieszka?
Piotr Hryniewicz: Tak, no tutaj wspomnielimy, np. o tych ludziach starszej daty. Oni mog
w zwykych jakich gazetach dawa ogoszenia wanie, czyli warto te czyta pras, a szczeglnie jak s jakie takie dodatki wanie nieruchomociowe. Warto te sprawdza takie lokalne
gazetki, zwizane tylko i wycznie z nieruchomociami, ktre s za darmo w marketach rozdawane. Nie pamitam, jak one si nazywaj, ale tam jest duo reklam rnych, jakich tam budowlanych, wanie zwizanych z nieruchomociami plus wanie jeszcze te s ogoszenia, te

29 / 334

duo jest wanie deweloperskich ogosze tam, czyli rwnie przechodzimy jakby do kolejnego tutaj punktu gdzie mona pozyskiwa?, czyli od deweloperw. Warto zrobi sobie list
deweloperw w danym miecie i te, zbierajc opinie o tych deweloperach, czy dobrze buduj,
w dobrych miejscach, czy ludzie s zadowoleni, czy dobrze jest pniej zarzdzane, czy nie ma
duych kosztw. I wybierajc wanie konkretnego dewelopera, co jaki czas te si wypytywa
wanie, czy szykuje jak now inwestycj i na tym etapie, jeszcze zanim inwestycja trafi to do
sprzeday, mona jeszcze uzyska jakie ciekawe informacje i zacz si przygotowywa do
zakupu.
Micha Szafraski: Dotkne istotnego tematu i jednego z najczstszych pyta, ktre si
u mnie na blogu pojawiao, czyli czy bardziej opaca si, albo jakie s plusy i minusy kupowania mieszkania nowego od dewelopera versus mieszkanie, ktre kupujemy z rynku wtrnego,
powiedzmy majcego ju te kilkanacie czy wrcz kilkadziesit lat. Co Ty na ten temat sdzisz?
Piotr Hryniewicz: To tak, jak z samochodami. Czyli, ktry si bardziej opaca: kupowa nowe czy
stare samochody?
Micha Szafraski: Wszystko zaley od preferencji.
Piotr Hryniewicz: No wanie, tak! Chcesz si pokaza, chcesz zaprosi znajomych, z ktrymi
razem zamy pracujecie w jakiej korporacji, jeste dyrektorem, no to nie kupisz mieszkania
w bloku, w starej pycie, gdzie klatka schodowa jest brzydka. Tylko musisz kupi w nowym budownictwie, tak samo, jak kupisz nowy samochd a nie jaki uywany, prawda? Tak samo myl,
e tutaj to dziaa wanie. Pytanie o cel co chcemy osign wanie tym zakupem? Czy
chcemy si pokaza, czy chcemy, np. zarabia na tym mieszkaniu. Czy chcemy w tym mieszkaniu
mieszka, czy za chwil bdziemy je wynajmowa. I pojawia si pytanie jaki to mieszkanie ma
potencja.
Moim zdaniem najwikszy potencja maj te mieszkania, ktre mona kupi wanie w najlepszym stosunku ceny zakupu do moliwoci wynajmu tego mieszkania. W tym momencie nie ma
znaczenia, nie ograniczamy si do zakupu tylko mieszka, np. w wielkiej pycie, czy tylko w kamienicach, czy tylko w nowym budownictwie. Za kadym razem porwnujemy potencja. Wielka
pyta, np. w Polsce ma ten plus, e jest ona bardzo czsto w centrach i jest bardzo dobrze skomunikowana. W tej chwili, np. bardzo czsto deweloperzy, ktrzy buduj w cenach bardzo zblionych wanie do cen mieszka z wielkiej pyty, robi to na obrzeach, gdzie trzeba dojeda
ju komunikacj, autobusami i to trwa bardzo dugo. Wic trzeba si zastanowi po prostu, jaki
te mieszkania maj potencja.
Ja bym tu Micha nie faworyzowa mieszka deweloperskich, czy wanie w wielkiej pycie, czy
w kamienicach, tylko zawsze posugiwa si czyst, chodn kalkulacj. Oczywicie bdzie bardzo ciko o chodn kalkulacj, jeeli kupujemy dla siebie. Wtedy wchodz emocje, a jak
wiemy, im emocje s wiksze, tym bardziej inteligencja spada i wtedy liczby przestaj mie
znaczenie.

30 / 334

Micha Szafraski: Tak, czytaem ostatnio tak opowie, w ktrej by jedziec, ktry jecha na
wierzchu sonia. I ten jedziec to by nasz intelekt i nasza logika, a ten so, to byy nasze emocje. I generalnie nie tak atwo tym intelektem byo tego sonia prowadzi...
Dobrze, no to OK zamy, e ju wybralimy, znaczy nie tyle wybralimy, co znalelimy takie
mieszkanie, ktre nas interesuje, z porednikiem bd bez porednika. Co robimy dalej?
Piotr Hryniewicz: No trzeba byoby sprawdzi stan techniczny, stan prawny, w ogle wiedzie,
co to jest za mieszkanie, prawda? Czyli co no podstawowa rzecz ksiga wieczysta: czy jest
ksiga wieczysta czy jej nie ma. Jaki jest stan prawny, czy to jest wspwasno czy to jest
pena wasno z udziaem w gruncie, z uytkowaniem wieczystym, a by moe to jest spdzielcze wasnociowe prawo do lokalu, a by moe tylko jest spdzielcze lokatorskie, kto
jeszcze nie ma wasnoci, bdzie chcia dopiero przeksztaci, tak e tutaj kwestie prawne
wchodz w gr, eby dokadnie zbada, co to jest za mieszkanie.
Czyli najprostsza wersja byaby, eby to mieszkanie posiadao ju swoj ksig wieczyst i z tej
ksigi wieczystej wyczytujemy wanie dokadnie: kto jest wacicielem tej nieruchomoci, co
to jest za nieruchomo opisana dokadnie z metraami, no i plus w ksidze wieczystej mamy
dodatkowe dwa dziay, czyli III dzia Ostrzeenia i IV dzia Hipoteki. Ksiga wieczysta jest
tak, w porwnaniu do samochodw, tak kart pojazdu. Czyli wszystko tam wanie wida, co
z tym mieszkaniem si dzieje od strony prawnej.
Micha Szafraski: Czy mona zaoy, e jeeli mieszkanie ma ksig wieczyst, to w tej ksidze wieczystej w zasadzie s wszystkie, czy powinny by wszystkie informacje i o wszystkich
dugach, ktre na tym mieszkaniu ci, rwnie o jaki zobowizaniach w stosunku do osb
trzecich, czy tych informacji trzeba szuka jeszcze gdzie?
Piotr Hryniewicz: Nie trzeba. Mona zaoy e to jest komplet informacji, natomiast trzeba
pamita o tym, e sd wpisuje to na bieco, czyli jeeli my dzisiaj przejrzymy t ksig wieczyst, a mona je przeglda elektronicznie przez Internet, nie trzeba za kadym razem jecha
do sdu, czyli jeeli dzisiaj sobie obejrzymy sobie t ksig wieczyst w Internecie, to nie znaczy, e ona jest aktualna na dzie dzisiejszy. Ona jest aktualna zamy na 3 dni czy na tydzie
wczeniej. Czyli warto przed zakupem, zanim jeszcze wpacimy cokolwiek, podjecha do sdu
i wzi odpis na dany dzie.
Micha Szafraski: Ja od razu skomentuj tutaj, e wszelkie adresy do wszystkich serwisw internetowych, w ktrych mona tego typu informacje sprawdza, bd opublikowane w notatkach pod tym odcinkiem podcastu. Dokadnie to bdzie adres jakoszczedzacpieniadze.pl/003,
tak e ewentualnych Suchaczy zapraszam pod ten adres.
Dobrze, czyli moemy sprawdzi sobie przez Internet i sprawdzamy ksig wieczyst. Ta ksiga
yje, czyli na bieco s dodawane tam nowe wpisy i dlatego przed samym zawarciem transakcji naleaoby j rwnie ponownie sprawdzi - stan na dzie podpisania umowy przyrzeczonej, czyli aktu notarialnego.
Piotr Hryniewicz: Tak, na pewno warto.

31 / 334

Micha Szafraski: Super. A co jeeli tej ksigi wieczystej to mieszkanie nie ma? Co nam wtedy
ewentualnie grozi?
Piotr Hryniewicz: No nie wiemy, co dokadnie kupujemy. W jednym z przypadkw, np. moe to
by spdzielcze wasnociowe prawo do lokalu i w tym momencie informacje o tym mieszkaniu moemy dowiedzie si w spdzielni. Czyli spdzielnia nie wydzielia lokalu, znaczy moe
lokal jest wydzielony, ale nie jest prawnie wydzielony, eby mie oddzieln ksig wieczyst
i ta ksiga nie jest zaoona, ale eby zaoy ksig wieczyst, spdzielnia musi wyda odpowiednie dokumenty do zaoenia i informacje o braku przeciwwskaza do jej zaoenia.
Czyli idc do spdzielni, teoretycznie moglibymy si wszystkiego dowiedzie. Natomiast nie
jestemy jeszcze stron i dlatego, tutaj wracajc wanie do porednika, porednik jest w stanie
takie informacje uzyska, czego my jako osoba, ktra chce kupi to mieszkanie nie otrzymamy w spdzielni. I wtedy powinnimy pj wanie ze sprzedajcym, eby dowiedzie si
wanie tych informacji lub poprosi jego wanie o informacje ze spdzielni, eby przynis
do nas pismo o braku przeciwwskaza do zaoenia ksigi wieczystej.
Micha Szafraski: Co jeszcze powinnimy w spdzielni sprawdzi? Wiem, e, np. moe by
biece zaduenie. Osoba, ktra sprzedaje mieszkanie moe nie paci na bieco czynszu, np.
mog by rwnie jakie suebnoci tego mieszkania, na rzecz osb trzecich prawdopodobnie,
tak?
Piotr Hryniewicz: Tak, ale suebnoci to mona zrobi tylko w przypadku bardziej penego aktu
wasnoci mieszkania. Oczywicie te by nabyte spdzielcze wasnociowe prawo do lokalu,
ale taki zakup musi by udokumentowany aktem notarialnym. Czyli jeeli jest akt notarialny, to
w nim musi by wanie w jaki sposb to zaznaczone, e jest jaka suebno tego mieszkania. Czyli my powinnimy przy kadym zakupie mieszkania prosi o prawo wasnoci nabycia
tego mieszkania, ebymy wanie mogli sprawdzi, czy nie byo wanie nabyte z wanie jak
suebnoci. Przykadowo, e babcia darowaa mieszkanie wnuczkowi, ale wpisaa swoje doywocie. I babcia jest ywotna, ma dopiero 60 lat, hmm, no i...
Micha Szafraski: Ma prawo mieszka w tym mieszkaniu a do mierci rozumiem.
Piotr Hryniewicz: Tak, takich mieszka wtedy warto unika, chyba e znowu wymylimy jaki
sposb. Porozmawiamy z t babci, porozmawiamy z tym wnuczkiem i wiemy, np. e babcia
moe by gdzie indziej zameldowana, przeniesiona wanie z tego mieszkania, tak e oczywicie nie przekrelamy tego, ale warto wiedzie na czym si stoi.
Micha Szafraski: Tak dokadnie.
Piotr Hryniewicz: Kolejn rzecz wanie, ktr warto sprawdzi w spdzielni jest wanie to
zaduenie, o ktrym powiedziae, poniewa zaduenie przechodzi na mieszkanie. Czyli my
kupujc mieszkanie z zadueniem, bdziemy musieli to zaduenie spaci. Wic dobrze jest
uregulowa to ze sprzedajcym tak ebymy kupili ju czyste mieszkanie lub wynegocjowa
nisz cen, jeeli kupujemy to z jakim dugiem. Trzeba mie tego wiadomo.

32 / 334

Micha Szafraski: Jasne, to ja od razu te dodam, e to co jest istotne, to jest te ustalenie, co

si ma dzia z ewentualnymi nadpatami i czy niedopatami z tytuu zuycia mediw. Czyli
w pewnym momencie przejmujemy to mieszkanie i wiadomo, e jaki stan rozlicze ze spdzielni istnieje. Nawet jeeli nie ma biecego zaduenia, to ono si moe w wyniku wyprowadzenia si sprzedajcego dopiero pojawi po jakim tam czasie, np. przy rozliczaniu sezonu
grzewczego. Dlatego warto ustali kto i kiedy, i w jaki sposb ma si rozliczy, czy wtedy bdziemy cigali tego sprzedajcego, eby on nam co dopaci, czy po prostu uznajemy, e jeeli
si pojawi niedopata, to bierzemy ja na siebie, ewentualnie jeeli si pojawi nadpata na tym
koncie, co moemy te potwierdzi na podstawie stanu licznikw z grubsza, no to wtedy ewentualnie ta dodatkowa kwota zostaje ju na nasz korzy.
Piotr Hryniewicz: Tak. Jeeli jest ogrzewanie gazowe, piecowe, elektryczne, czy jakie inne,
ktre atwo wanie policzy, no to w tym momencie to rozliczenie jest proste, tak jak woda,
prd, wedug licznikw zuycia. Natomiast faktycznie, no znowu wracamy tutaj do tych mieszka spdzielczych, jak i wasnociowych, gdzie jest zasilane tym miejskim cieplikiem na przykad, no to w tym momencie stosuje si bardzo czsto te podzielniki ciepa, ktre tak jak si
czyta w Internecie no to najczciej odparowuj...
Micha Szafraski: ... wicej ni mniej, tak?
Piotr Hryniewicz: Tak, tak. Najczciej latem, wic ludzie zasaniaj zotkami, jakie tam inne
cuda-wianki robi z tym, natomiast jakby jedna najwaniejsza rzecz, to kto w tym mieszkaniu
obecnie mieszka. Czyli jeeli mieszkaa jaka wanie babcia na przykad, czy osoba, ktra rzeczywicie wedug naszej wiedzy nie zuywaa tak mocno energii, to musimy si spodziewa, e
bdziemy mieli dopat w przyszym roku. Natomiast jeeli tam mieszkaa jaka dua 4-osobowa rodzina, a my chcemy teraz sami na przykad zamieszka czy z nasz partnerk, to raczej
zuycie byo duo wiksze i my bdziemy mieli nadpat na poczet zuycia. Tak e tutaj te
warto sobie pomyle. Jeli mylimy o mieszkaniu, np. pod wynajem dla studentw, to wiadomo
e studenci, ktrzy bd mieszkali we wszystkich pokojach, bd zuywa duo wicej wszystkiego. I mieszkanie, ktre byo wykorzystywane dotychczas przez 1-2 osoby miao mniejsze
zuycie, wic trzeba si nastawi na to, e w pierwszym roku bdzie niedopata, ktr bdziemy
musieli uzupeni i na pewno warto w umowie mie uwzgldnione to rozliczenie.
Micha Szafraski: Ale do umowy to jeszcze dojdziemy. Zamy, e wszystkie te papiery, e tak
powiem, s w stanie nas zadowalajcym. No i oczywicie chcielibymy te to mieszkanie pewnie zobaczy, by moe nawet przed obejrzeniem dokumentw, i pytanie jest takie: na co Ty
zwracasz uwag? Ja te sprbuj doda par punktw, na co my zwracamy razem z Gabi uwag
ogldajc takie mieszkania, ale powiedz najpierw na co szczeglnie zwracasz uwag jak wchodzisz pierwszy raz do takiego mieszkania.
Piotr Hryniewicz: No wchodz ju z jakim pewnym zamiarem, czyli chc kupi albo dla siebie
(no teraz ju mi si to rzadziej zdarza, bo ju mam nieruchomo, w ktrej mieszkam) albo
raczej inwestycyjnie. I teraz w zalenoci czy kupuj inwestycyjnie na wynajem, czy to mieszkanie ma by przeznaczone na szybk sprzeda na zyski kapitaowe - w tym momencie troszeczk inaczej si patrzy. No ale generalnie mona powiedzie tak: patrzymy na podog, jak

33 / 334

taka podoga wyglda, jak wygldaj ciany, sufit, drzwi, azienka, kuchnia, czyli waciwie na
kady element, ktry jest w tym mieszkaniu, zwracamy uwag. I to co moglimy jeszcze dowiedzie si w spdzielni czy wsplnocie: instalacje, czy byy wymieniane czy s stare, czy nowe
piony na przykad, wymiana okien. W Poznaniu czsto to po stronie spdzielni s, np. okna
i mona na ich koszt je wymienia. Ponadto w spdzielni moe si te dowiedzie o pewne
rzeczy, ktre s jakby w rodku, w cianach czy na zewntrz, ktre niekoniecznie moemy
sprawdzi sami, a ktre take mog nas dotyczy.
Micha Szafraski: OK, czyli te robimy tak wizj lokaln rozumiem, tak e sami ogldamy
budynek z zewntrz, czy on jest ocieplony czy nieocieplony, czy klatki zostay wyremontowane,
te w jakim one s stanie, tak? Rozumiem, e jak ogldasz ciany, sufity, to przede wszystkim
zwracasz uwag pewno na pknicia, na stan tynkw, czy to wystarczy pomalowa, czy moe
koniecznie trzeba wszystko sku i od nowa zrealizowa, tak?
Piotr Hryniewicz: Dokadnie, wiesz czasami zdarza si kupi mieszkanie, ktre jest cae w boazerii ok, bya tam moe modna 30-40 lat temu, natomiast w tym momencie jest to przeytek.
Takiego mieszkania na pewno nie chcielibymy pniej... ani w nim mieszka, ani komu odda
w najem, czy no te nie sprzedamy go w cenie takiej, jakiej bymy chcieli, wic to na pewno te
trzeba bdzie wanie wszystko zdj.
Czyli dobrze byoby zobaczy gdzie, w miejscu gdzie, np. tej boazerii nie ma, jaka jest ciana
pod spodem, bo by moe bya jako tam lepiej lub gorzej przygotowana. Wtedy te moemy
pozna spodziewane koszty. Jeli jest tapeta na przykad i przyklejona tak no na sabo, wic
atwo odchodzi, to jest to OK. Zdzieranie tapety, no to te jest i czas i koszty.
Jak podoga jest, to sprawdzamy czy jest parkiet, czy bdziemy go cyklinowa, czy bdziemy go
wymienia, jakie s drzwi, ocienice. To wszystko pniej ma wpyw na cen remontu, niezalenie czy bdziemy je sprzedawa pniej czy bdziemy je wynajmowa, ale to wszystko ma
znaczenie pniej, wanie ile wydamy na doprowadzenie tego mieszkania do takiego stanu,
ktry chcielibymy, eby by. Najgorsza myl sytuacja jest taka, jeeli znajdujemy mieszkanie,
ktre na zdjciach w maej rozdzielczoci wyglda naprawd super, a potem wchodzimy do
tego mieszkania... kto powiedzia nam na przykad, albo w ogoszeniu jest napisane, e ono
jest ju do zamieszkania, remont by przeprowadzony rok lub dwa lata temu... wchodzimy i widzimy, e po prostu jest w ogle nie w naszym gucie, w ogle nie w gucie jakiejkolwiek
osoby. Ale jest rzeczywicie wyremontowane, czyli kto woy w to mieszkanie zamy - nie
wiem - 50 czy 100 tys. z , a ty wiesz, e musisz wszystko sku.
Micha Szafraski: Masakra.
Piotr Hryniewicz: Tak si zdarza. Ludzie po prostu myl, e sprzedaj paac, a ty kupujesz po
prostu do skucia. Musisz wyda kilka czy kilkanacie tysicy zotych na doprowadzenie do stanu
deweloperskiego.
Micha Szafraski: Ja myl, e warto te powiedzie, e jeeli wchodzimy do jakiego mieszkania (to jest co czego ja si cay czas ucz dopiero), to przede wszystkim trzeba patrze na to
jaki ono ma potencja to jest to co ju powiedziae. Nawet jeeli kupujemy dla siebie, to

34 / 334

warto patrze na to mieszkanie ju przez pryzmat tego gdzie, ktr cian ewentualnie postawimy, niekoniecznie na to, jak to mieszkanie w danej chwili wyglda, tylko czy w ogle ono
nam umoliwia zrealizowanie jakiego swojego pomysu. Szczeglnie jeeli kupujemy mieszkanie, ktre jest przeznaczone do remontu i i tak wiemy, e si nie wprowadzimy od razu do
niego.
Piotr Hryniewicz: Tak, no taka ciekawostka jako przykad z ostatniej chwili: w ubiegym tygodniu podpisalimy w pitek umow zakupu 4-pokojowego mieszkania w Poznaniu. Na pododze panele, wszdzie eleganckie panele, no to OK podogi nie trzeba rusza, no ale Pani
zabieraa swoje meble, wic jak wszystko zabraa to okazao si, e panele byy pooone tylko
do mebli.
Micha Szafraski: Znakomicie [miech], czyli bez moliwoci przestawiania mebli w mieszkaniu...
Piotr Hryniewicz: Czyli pod cianami dziury, ktre eliminuj moliwo pozostawienia tego
w takim stanie. Trzeba po prostu te wszystkie panele pozdejmowa i pooy nowe.
Micha Szafraski: Tak, kojarz te takie historie, e malowanie pokoi byo te tylko do mebli,
czyli za meblami by zupenie inny kolor farby.
Piotr Hryniewicz: Tak, tak, a to czsto jeszcze pniej wanie przy takich starych mieszkaniach,
gdzie staa meblocianka kilkudziesicioletnia i pniej to powoduje, e warstwa tej czci,
ktra jest widoczna, jest ju tak gruba, e tam powstaje nawet taka dwucentymetrowa rnica,
ktr trzeba sku.
Micha Szafraski: No niesamowite. Dlatego wanie ta wizja lokalna myl jest bardzo wana,
i ja tutaj si podziel kilkoma takimi spostrzeeniami na temat tego, jak moja ona oglda
mieszkania, ktre mamy zamiar zakupi. Przede wszystkim sprawdza czy dziaaj wszystkie
urzdzenia sanitarne, czyli kady kran odkrca, zakrca, czy aby na pewno woda leci, sprawdza
te, jaki jest stan okien, bo to e okna s, np. plastikowe, to jeszcze nie znaczy, e one wietnie
funkcjonuj. Kade okno trzeba otworzy, zamkn, sprawdzi czy si atwo te klamki poruszaj
czy nie. Kolejna rzecz wana, szczeglnie w przypadku tych mieszka, ktre s na ostatnich
kondygnacjach, to jest sprawdzenie czy nie ma zaciekw gdzie tam w mieszkaniach, np.
w mieszkaniu, ktre ju kupilimy i sprzedalimy na Ursynowie mielimy taki problem, e jeden
z parapetw zewntrznych by mocno zdezelowany i nieszczelny, tak mona powiedzie, wic
te trzeba na to zwraca uwag, czyli nie tylko samo mieszkanie, ale te to, co si dzieje na
zewntrz: zewntrzne parapety, stan balkonu, no wszystko, co potencjalnie podwysza nam
koszty ewentualnego remontu.
Piotr Hryniewicz: Tak, zgadzam si. Skoro ju tak szczegowo zacze mwi, to ja jeszcze
bym doda, e warto te przej si po pododze, waciwie no w kadej czci dlatego, e moe
by podoga te wydeptana i w pewnym momencie te moe, jak to si mwi pywa. Gdzie
mog by wybrzuszenia, bo gdzie kaloryfer przecieka czy wanie okno byo nieszczelne i doszo do takich wybrzusze, ktrych na pierwszy rzut oka nie wida. Warto wanie byoby si
przej ogldajc mieszkanie, stara si dotkn kadego panelu czy prawie kadej klepki, tak

35 / 334

eby postawi swoj stop na przestrzeni kadego p metra kwadratowego. Warto wyczu czy
ta podoga, ktr wanie zaliczamy, e nadaje si do zostawienia albo do wycyklinowania i polakierowania, rzeczywicie jest stabilna, e wszystko jest dobre.
Micha Szafraski: Tak, im lepiej t wizj lokaln przeprowadzimy, tym mniej pniej bdzie
niespodzianek. I to co jest te istotne: im wicej felerw znajdziemy w takim mieszkaniu, tym
atwiej nam bdzie pniej negocjowa ze sprzedajcym cen.
Piotr Hryniewicz: Tak, tak. Oczywicie nie mwic w ten sposb, e to mieszkanie Pana/Pani
jest w tak sabym stanie, e ja nie mog da takiej kwoty, ale wanie ja bd musia jeszcze
w to mieszkanie woy tyle i tyle swoich zasobw gotwkowych, wic ponegocjujmy jeszcze...
Zrbmy tutaj obnik, o te kilka procent, a te kilka procent w przypadku ceny mieszka to si
przekada na kilka lub kilkanacie tysicy zotych. Take warto.
Micha Szafraski: Warto, zdecydowanie warto. Ja jeszcze od siebie te dodam, e Ty to pewnie
podchodzisz bardziej jak inwestor, czyli wiesz gdzie warto wchodzi w te mieszkania, ktre
warto kupi i patrzysz bardziej na liczby i na stan formalny. A my kupujemy czasami sercem
jeszcze i to co jest dla nas istotne to jest to, gdzie to mieszkanie rzeczywicie si znajduje i te
tak naprawd kto tam mieszka w tej samej klatce schodowej, czy tam s mili ssiedzi czy niemili. Myl, e warto si te przej po tej klatce, by moe zapuka do ssiednich drzwi, dowiedzie si, jak si tutaj mieszka, przespacerowa si rwnie w takich porach nietypowych,
np. wieczorem i zobaczy czy gdzie tam w okolicy tego bloku jest bezpiecznie z naszego subiektywnego punktu widzenia czy nie. Tak po prostu spojrze, zrobi taki rekonesans w okolicy,
gdzie jest najbliszy sklep spoywczy, czy poczta, szkoa, no wszystko zaley od tego, czy mamy
dzieci, czy nie mamy dzieci, czy jedzimy komunikacj miejsk, czy ten przystanek jest blisko
czy raczej samochodem, a jeeli ju samochodem, to te czy jest gdzie zaparkowa itp. itd. Im
wicej takiego wywiadu zbierzemy, kupujc dla siebie przede wszystkim, tym wicej bdziemy
mieli te takich elementw, ktre pomog podj nam decyzj, bd to na tak, bd to na nie.
Bo moe si okaza, e pomimo tego, e mieszkanie jest fajne, pasujce, w stanie umoliwiajcym szybkie wprowadzenie si, no to z drugiej strony okolica czy jaki konkretny element tak
nam bardzo przeszkadza, e ta decyzja, ktra miaa by wietn decyzj ju nam si wydaje
mniej atrakcyjna.
Piotr Hryniewicz: W 100% si zgadzam Micha, absolutnie tak! Szczeglnie wanie jeeli kupujemy dla siebie lub na wynajem rwnie to te warto to przeprowadzi. Przy zakupie na
sprzeda, to moe mniej si na takie rzeczy zwraca uwag, chyba e chcesz wanie jako atut
pewien wykorzysta blisko szkoy, bo chcesz sprzeda mieszkanie wanie dla rodziny. Czy
blisko Biedronki, bo bdziemy sprzedawa mieszkanie dla jakiego studenta, tak e tak, tak,
masz tutaj bardzo duo racji.
Micha Szafraski: No dobra. To skoro ju jestemy po rekonesansie mieszkania i okolicy, i ju
wiemy, e ono nam si podoba, to prawdopodobnie chcielibymy porozmawia ze sprzedajcym o cenie. Jakie tu masz sugestie najlepsze, e tak powiem?
Piotr Hryniewicz: Jedn z takich najwaniejszych zasad jest, e 10% kady spuszcza. To jest
powiedzenie z giedy samochodowej, ktre kiedy usyszaem, ale bardzo mi si spodobao,

36 / 334

i ono mwi e warto z kadym negocjowa, niezalenie kto, co sprzedaje, to warto z kad
osob negocjowa.
Oczywicie e mona powiedzie, e s jakie tam stawki urzdowe, ktrych negocjowa si
nie da, ale z mojego dowiadczenia wynika, e w pidziesiciu, minimum w 50% przypadkw
uzyskuje si wanie jaki rabat, albo rabat cenowy, albo, np. jeeli nie dostajemy rabatu cenowego, to kto tam co dodatkowego dokada.
Tak samo w mieszkaniach warto zawsze pyta o cen, warto pyta o to: jeeli podobaj nam
si meble, to czy te meble mogyby zosta w tej cenie. Podoba nam si, nie wiem, co co ta
osoba bdzie zabieraa, jakie tam lampki czy inne rzeczy. Czy kontakty, np. chce wykrci, bo
czasami ludzie te takie rzeczy robi, nie zostawiaj kontaktw, bo kupili sobie jakie tam adne,
no a my chcielibymy eby zostay bo wiemy, e to jest jaki tam koszt. A wic warto wszystko
negocjowa, a najbardziej oczywicie cen.
Micha Szafraski: Zdecydowanie. Czyli tak: 10% kady spuszcza - tu si zgadzam. To jest taka
strategia, ktra rzeczywicie dziaa i w zasadzie nikt ju w tej chwili, zwaszcza w obecnej sytuacji, gdy ceny nieruchomoci spadaj, to nie ma ju chyba takich sprzedajcych, ktrzy mwi:
OK, ta cena, ktr podaem to jest cena, ktra absolutnie nie podlega adnym negocjacjom. Przynajmniej ja si raczej spotykam z tym, e wszyscy mwi: OK, ta cena, ktra jest w Internecie, no
tak moemy rozmawia jeszcze o jakim rabaciku. Take to zdecydowanie dobra strategia jest.
Podpowiedz mi jeszcze jakie dobre pomysy na to jak negocjowa ze sprzedajcymi. Powiedziae o tych elementach wyposaenia, ktre mogyby zosta. Tu zdecydowanie si zgadzam,
to jest ciekawy punkt. Czy uwaasz, np. e warto si w takich negocjacjach ze sprzedajcym
posugiwa naszym porednikiem, o ile korzystamy z jego usug, czy raczej nie?
Piotr Hryniewicz: Oczywicie, tu przypominam przykad mieszkania na Sienkiewicza, ktre kupiem w Poznaniu redukujc cen ze 125 tys. i skadajc przez porednika ofert na 100 tys.
dowiedzielimy si, e to jest absolutne minimum. Kupujc za 103.500 z, no umwmy si,
bylimy bardzo blisko tego minimum. A wic porednika, zawsze warto wykorzystywa, jeeli
go mamy. Jeeli nie mamy, to czasami warto po prostu umwi si z jakim znajomym porednikiem, eby nas reprezentowa.
Nawet jeeli znajdziemy mieszkanie samodzielnie, moemy si umwi z porednikiem, eby
- zamy za 2 tys. - eby nas tylko i wycznie reprezentowa. Nie musi nam sprawdza, nie
musi nam wszystkiego robi, ale niech tylko reprezentuje. Porednik nie jest w aden sposb
stron, porednik bdzie w tym momencie, no dla tego sprzedajcego, osob zupenie postronn, z ktr moe porozmawia. Jeeli znajdziemy takiego porednika, ktry bdzie w stanie budowa dobre relacje, no to wycignie te informacje, za ile oni rzeczywicie chc sprzeda
i jak dugo sprzedaj, i jak bardzo im si spieszy. Bo s osoby, ktre niezalenie o ile nisz
cen bdziemy chcieli zaproponowa one po prostu s sztywne i tylko w tej cenie sprzedadz, ale maj czas, np. wynajmuj to mieszkanie i nie zaley im na szybkiej sprzeday. Ma by
300 tys. i po prostu ani grosza mniej, i nawet za tak cen maj, np. wystawione. Ale bd te
osoby, ktre ju jaki czas wystawiy temu i przychodz kupujcy, ogldaj to mieszkanie, ale
nikt si nie decyduje, nikt nawet nie skada oferty, wic nasza oferta mimo e jest nisza

37 / 334

 moe ich ju zaciekawi. A wic na pewno warto skada swoje oferty i warto w jaki sposb
motywowa t ofert, dlaczego tyle oferujemy, np. fajnie, to mieszkanie rzeczywicie ja bym
chcia kupi. Mgbym da 300 tys. z, ale tu jeszcze bd musia woy np. w remont, e 30 tys. z,
tak e no nie mam takiej zdolnoci kredytowej, nie mam tyle pienidzy, wic no nie mog a tyle
zapaci, czyli bardziej odgrywamy rol takiego dobrego policjanta.
Nie wytykabym tutaj bdw jakich tam, e ale wie Pani ja musz t boazeri zniszczy, w ogle
wyrzuci itd., a w ogle co to za kolory s w tym mieszkaniu, kto Pani to urzdzi?, bo czasem
bdzie to dotykao tych ludzi osobicie. A im bardziej osobicie bdzie ich dotykao, tym oni
bd coraz bardziej negatywnie do nas nastawieni. I nawet gdybymy w kocu doszli do tej
ceny, ktr oni chc uzyska, to nie sprzedadz nam, bo nas ju nie bd lubi.
Micha Szafraski: Tak, zdecydowanie naley si dogadywa i zdecydowanie warto nawet obarcza tych zych policjantw, jak powiedziae, wszelkimi przyczynami tego, e nie moemy
da niestety takiej ceny, jak sobie by sprzedajcy yczy. Ja pamitam z naszych wczeniejszych rozmw, e takim zym policjantem w tych wszystkich rozmowach jest bank na przykad.
Bank, ktry no niestety nie da nam kredytu w takiej wysokoci, w jakiej bymy sobie yczyli. My
nawet bymy bardzo chtnie za to mieszkanie zapacili nawet t sum, bo to mieszkanie strasznie nam si podoba, ale tak naprawd tej zdolnoci kredytowej nam brakuje, co wcale nie musi
by takie odlege od prawdy.
Piotr Hryniewicz: Dokadnie, to chciaem powiedzie wanie Michale, e gdybymy mogli uzyska od banku tak gotwk, tyle tego kredytu wanie na zakup tego mieszkania, to w bardzo
wielu przypadkach nie trzeba byoby w ogle kombinowa. By dosta pienidze na zakup
mieszkania, na wyremontowanie i jeszcze by co ci, np. zostao, to bardzo czsto ta rata kredytowa byaby bardzo zbliona do moliwoci wynajmu. Czyli kupiby mieszkanie bez wkadu
wasnego, a moe co by jeszcze zostao tobie, wic no to jest idealna sytuacja, nieskoczona
stopa zwrotu, wic na pewno nie mijamy si za bardzo z prawd mwic wanie, e ze wzgldu
na bank... I jak ju pewnie wiesz, bdzie zaostrzenie rekomendacji bankowych i od 2014 maksymalnym LTV bdzie 90%, czyli maksymalnie 90% wartoci mieszkania bdzie chcia i mg
kredytowa bank.
Micha Szafraski: Tak, reszta bdzie musiaa stanowi wkad wasny. Tak, myl, e jeszcze
takim dobrym sposobem na to, eby si o t cen jeszcze troszeczk pokci w pozytywnym
tego sowa znaczeniu jest rwnie wiedza o tym, kiedy to mieszkanie zostao kupione przez
poprzedniego waciciela. Bo jeeli kto kupi mieszkanie powiedzmy za 100 tys. a prbuje
sprzeda za 400 tys., to duo atwiej nam bdzie wytumaczy, e no i tak przecie pan zrobi
wietny interes na tym mieszkaniu, bo kupi pan w czasach, kiedy te mieszkania byy bardzo, bardzo
tanie, to ja teraz jestem w tej mniej komfortowej sytuacji, e musz w duym stopniu si zaduy,
eby zakupi to mieszkanie, ni w przypadku takich osb, ktre dopiero co kupiy mieszkanie,
powiedzmy 2 lata temu albo 3 lata temu, jak rynek mieszkaniowy by na swojej grce, czyli
kupoway droej w zasadzie ni cena, za ktr prbuj sprzeda obecnie.
Tutaj te ta wiedza moe pomaga i to, co mi si wydaje: warto przede wszystkim rozmawia
z tymi osobami, ktre sprzedaj i te prbowa zrozumie ich sytuacj. Ja np. negocjowaem
cen takiego mieszkania na Ursynowie, ktrego niestety nie kupiem, ale rozmowa sprowadzaa

38 / 334

si rwnie do tego, eby zrozumie tak naprawd, co ci Pastwo, ktrzy prbowali sprzeda
to mieszkanie zrobi, na co potrzebuj tych pienidzy po prostu. Okazao si, e si wyprowadzaj gdzie tam pod Grudzidz, planuj kupi domek i ich najwikszym zmartwieniem nie byo
to, czy dostan pen cen, ktr sobie zayczyli, tylko to w jakim czasie Oni bd musieli si
wyprowadzi z tego mieszkania. Samo to, e si tego dowiedziaem i e uzgodniem z nimi, e
OK, jeeli kupibym to mieszkanie, pozwol im jeszcze pomieszka przez 3 miesice, eby oni
mieli czas na zorganizowanie sobie nowego swego lokum, to pozwolio mi zbliy si do nich
w tych negocjacjach i oni byli gotowi pj na ustpstwa z tego powodu, e ja byem w stanie
im pj na rk.
Piotr Hryniewicz: Tak, czyli oprcz pokazywania tej ceny, ktr moemy zapaci, to warto jeszcze wanie budowa relacje, eby zrozumie tych ludzi, tak jak powiedziae, i te wiedzie po
prostu czy jest sens w ogle z niektrymi negocjowa. Bo zoenie oferty na zasadzie, e przegldam sobie Internet i skadam na wszystkie nieruchomoci 50% ceny te jest bez sensu,
prawda?
Micha Szafraski: Tak, zdecydowanie, zdecydowanie. No wiadomo, e chcemy kupi to, co
chcemy kupi, co po prostu spina si finansowo.
Piotr Hryniewicz: Dokadnie, konkretnie co chcemy kupi i jaki w tym mamy cel, i w tym momencie no jest o wiele atwiej podj decyzje, konkretne nieruchomoci, ktre chcemy oglda,
konkretne nieruchomoci, na ktre chcemy skada swoje oferty.
Micha Szafraski: No i w tym momencie zakoczymy ju pierwsz cz naszego poradnika
o zakupie mieszkania.
W kolejnym podcacie bd kontynuowa rozmow z Piotrem i wtedy opowiemy Wam szczegowo, jak wyglda proces zawierania umowy przedwstpnej na zakup mieszkania, co warto
sprawdzi w dniu transakcji, w jaki sposb zorganizowa przejcie mieszkania od sprzedajcego tak, eby nie spotkay nas adne przykre niespodzianki. Powiemy sobie rwnie o tym, jak
zawrze umow przyrzeczon, jakie formalnoci naley dopeni ju po zrealizowanej transakcji
oraz jakie koszty dodatkowe wi si z zakupem mieszkania.
Jeli podoba Ci si ten podcast, to mam do Ciebie serdeczn prob. Jeli moesz wej do
iTunes i zostawi komentarz, i ocen mojego podcastu, to bd Ci strasznie wdziczny. Prawda
jest taka, e im wicej mam tych gwiazdek, tym bardziej widoczny bd w iTunesach na ich
podcastowej licie przebojw i tym wicej osb bdzie miao szans zauway mj podcast
i skorzysta z tej wiedzy, ktr si tutaj dziel.
No i tak zbliamy si ju do koca tego trzeciego odcinka podcastu Wicej ni oszczdzanie
pienidzy. Jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowe informacje, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, to prosz podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz
im po prostu, by weszli na mojego bloga JakOszczedzacPieniadze.pl.

39 / 334

Dzikuj Ci za wsplnie spdzony dzisiaj czas i ju teraz zapraszam Ci do kolejnego odcinka.

ycz Ci naprawd wietnego dnia i skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na
wyszy poziom. Do usyszenia.

40 / 334

004: Jak kupi mieszkanie - cz 2

z Piotrem Hryniewiczem

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/004

Idalia Szafraska: To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy odcinek czwarty.

Micha Szafraski: Cze i dzie dobry. Witam Ci w czwartym odcinku podcastu wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne
i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci. Opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobin stabilizacji
finansowej w swoim yciu to ten podcast jest dla Ciebie.
Cze! Witam Was serdecznie w czwartym odcinku ju podcastu. Dzisiaj z Wami przywitaa si
moja creczka. Jeste?
Idalia Szafraska: Jestem.
Micha Szafraski: I towarzyszy mi cay czas podczas tego nagrania. Dugo to nie bdzie trwao,
dzisiaj krtki wstp, poniewa po raz kolejny bdziemy mieli szans spotka si z Piotrem Hryniewiczem. Dla tych, ktrzy nie syszeli poprzedniej czci: Piotr jest aktywnym inwestorem
z Poznania, ktry dziaa na rynku nieruchomoci. Kupuje, sprzedaje, wynajmuje mieszkania
i yje z tej dziaalnoci.
W poprzednim odcinku zaczlimy rozmawia o tym, jak bezpiecznie kupi mieszkanie i w jaki
sposb poszukiwa mieszka na rynku, co to jest dobra okazja, jak kreowa takie dobre okazje,
w jaki sposb negocjowa rwnie ze sprzedajcymi. Zastanawialimy si te nad tym w jaki
sposb te mieszkania powinny by ogldane, tak eby zauway wszystkie moliwe usterki i nie
kupowa kota w worku. Dzisiaj bd kontynuowa moj rozmow z Piotrem i nie bd jako
strasznie dugo si rozgadywa. Opowiemy sobie o tym, jak wyglda cay proces zawierania
umowy przedwstpnej, dzie w ktrym dokonujemy transakcji, na co zwrci uwag, w jaki
sposb bezpiecznie przekaza mieszkanie z rk sprzedajcego do rk kupujcego i jakich formalnoci naley dopeni ju po zakupie mieszkania. Zamienimy rwnie trzy sowa na temat

41 / 334

tego jakie koszty dodatkowe s zwizane z obsug takiej transakcji zakupu mieszkania. Zapraszam Was serdecznie do suchania.
Piotra bdziemy jeszcze gocili w kolejnym odcinku podcastu, w ktrym bdzie mia on mia
szans odpowiedzie na wszystkie Wasze pytania, ktre zadalicie u mnie na blogu. A tymczasem zapraszam do wysuchania kontynuacji mojej rozmowy z Piotrem.
Super, dobra czyli powiedzmy, e zamknlimy negocjacje, przechodzimy do kolejnego etapu,
jestemy zdecydowani zakupi dane mieszkania za uzgodnion cen i teraz pytanie: co powinnimy zweryfikowa jeszcze przed samym pjciem do notariusza w celu podpisania umowy
przedwstpnej.
Piotr Hryniewicz: No jeeli my kupujemy, to trzeba byoby zabezpieczy si jeli chodzi o kas:
skd te pienidze bdziemy mieli, czy kupujemy za gotwk, czy kupujemy w kredycie i czy
bank nam przyzna ten kredyt. Warto te ze sprzedajcym ustali pewne warunki, pod jakimi
kupimy to mieszkanie, czyli wymeldowanie si wszystkich osb, wyprowadzenie si tych osb,
zostawienie takich to a takich mebli. Czyli trzeba stworzy taki wczeniejszy protok uzgodnie. W tym powinien nam pomc porednik.
Widzisz mwilimy ju o poredniku wielokrotnie i to do pozytywnie mimo, e mamy obaj
do negatywne dowiadczenia z nimi, ale wierzymy, e rzeczywicie ta instytucja porednika
nieruchomoci jest dobra. Ona jest troszeczk u nas wypaczona, ale zdaje si chyba nawet dzisiaj jest gosowanie w sejmie wanie nad licencjonowaniem zawodu porednika. Wic by
moe, za jaki czas, nie trzeba bdzie mie licencji porednika, eby tym porednikiem by.
Moim zdaniem wcale nie bdzie gorzej i nie bdzie to negatywnie rzutowao na jako usug,
ktre s wiadczone na rynku.
Micha Szafraski: Bdzie wiksza konkurencja.
Piotr Hryniewicz: Wiksza konkurencja z korzyci dla nas - kupujcych.
Micha Szafraski: Czyli tak: sprawdzamy i wymagamy, eby w momencie, w ktrym bdziemy
kupowa to mieszkanie, wszystkie osoby byy wymeldowane z tego mieszkania. Ja miaem te
tak sytuacj, e w mieszkaniu ktre kupowaem, byy zarejestrowane firmy i przyznam si, e
tego nie zweryfikowaem. Dopiero pniej dowiedziaem si o tym, e tam te firmy s zarejestrowane. Czy to si da w jaki sposb sprawdzi wczeniej przed zakupem?
Piotr Hryniewicz: Hmm, nie miaem takiej sytuacji Micha. Ciko mi odpowiedzie...
Micha Szafraski: Yhm.. znaczy teraz ju wiem, e w zasadzie mona byoby zerkn wczeniej
do Centralnej Ewidencji Dziaalnoci Gospodarczej (przynajmniej jeeli chodzi o dziaalno
gospodarcz) i przeszuka pod ktem czy ten adres, pod ktrym znajduje si to mieszkanie,
gdzie tam figuruje w dokumentach Ministerstwa Gospodarki. Co jeszcze?

42 / 334

Mwilimy ju o tym, e weryfikujemy w spdzielni lub wsplnocie czy s jakie biece zalegoci i, tak jak mwie, tworzymy protok uzgodnie. Czyli list rzeczy, ktre w tym mieszkaniu bd w momencie kiedy my bdziemy to mieszkania przejmowali. Ja wrcz jestem za
tym, eby takie mieszkanie obfotografowa, czyli wszystko co mona udokumentowa na zdjciach, dokumentujemy na zdjciach. I nawet udao mi si ostatnio zorganizowa to w taki sposb, e ta dokumentacja zdjciowa stanowia rwnie zacznik do aktu notarialnego.
Piotr Hryniewicz: Tak, idealnie, mielimy te tak sytuacj, moe nie osobicie, ale kolega Sawek odbierajc mieszkanie, w ktrym uzgodnili wszystko i w ktrym miaa zosta kuchnia,
ktra bya o wartoci kilkunastu tysicy zotych (lat temu kilka), przychodz na to mieszkanie
i okazao si, e ta kuchnia znikna...
Micha Szafraski: [miech] Tak, znikaj rwnie kontakty. Wszystko potrafi znikn z takiego
mieszkania, o ile nie jest uzgodnione, e to ma zosta.
Piotr Hryniewicz: Tak, take lepiej zapobiega ni leczy. Lepiej powici dodatkowe 10 minut,
30 minut czy godzin na spisanie tych wszystkich rzeczy, ni pniej mie pretensje do siebie,
e czemu ja tego nie zrobiem.
Micha Szafraski: Dokadnie, dokadnie i teraz tak: ju wiemy co powinnimy sprawdzi.
Sprawdzilimy wszystko, jestemy przygotowani. W zalenoci od tego czy finansujemy zakup
wasn gotwk czy rodkami z kredytu hipotecznego, no to moemy albo zawrze akt notarialny zakupu mieszkania od razu, gdy kupujemy za gotwk, albo w przypadku kiedy ta patno bdzie odroczona, na przykad gdy sprzeda jest uzaleniona od tego czy uzyskamy kredyt
hipoteczny, to proces zakupu jest dwuetapowy. Najpierw zawieramy umow przedwstpn,
ktra formuuje zaoenia dotyczce sprzeday i dopiero pniej, kiedy bdziemy wiedzieli, e
moemy sfinalizowa ten zakup, zawieramy tak zwan umow przyrzeczon, czyli oficjalny,
formalny akt sprzeday tej nieruchomoci.
Piotr Hryniewicz: Tak dokadnie, sprzeda nieruchomoci w Polsce musi si odbywa wanie
poprzez akt notarialny u notariusza. Natomiast, tak jak wspomniae, ta umowa przedwstpna
nie musi by zawierana u notariusza. Nie musimy ponosi tych dodatkowych kosztw. Moe
by to normalna umowa cywilna, poniewa tam tylko najwaniejszy jest opis nieruchomoci
plus warunki na jakich chcemy kupi nieruchomo, za jak cen i w jakim czasie na przykad.
Istotne jest to, e wpacamy zaliczk albo zadatek najczciej na zakup takiej nieruchomoci
i tutaj pojawia si pytanie czy chcemy zaryzykowa wpat takich pienidzy bez aktu notarialnego. Zaley ile zadatku wpacamy do 5 tysicy zotych nie ma problemu, eby podpisa
umow cywiln tak zwan zwyk. Natomiast powyej wol zawsze zawiera akt notarialny
i zapaci notariuszowi. Wtedy czuj si lepiej, bezpieczniej, mam lepsze roszczenia i w razie,
gdyby nie doszo do zakupu i sprzeday tej nieruchomoci, szybciej jestem w stanie uzyska te
pienidze.
Micha Szafraski: Dobrze Piotrze, to jeszcze jedno istotne pytanie z perspektywy osb, ktre
finansuj zakup kredytem. Jak sdzisz, jaki jest taki racjonalny okres pomidzy dniem zawarcia

43 / 334

umowy przedwstpnej, a dniem umowy przyrzeczonej taki, ktry powinien nam umoliwi
dopenienie wszystkich formalnoci kredytowych?
Piotr Hryniewicz: Dla nas jako kupujcego, im duszy tym lepszy. Jeeli uda Wam si przekona
sprzedajcego, eby by to nawet okres roku czasu na zaatwienie formalnoci oczywicie,
jeli umow bdzie ju mieli, sami bdziecie chcieli przystpi do tej umowy mona jak najduej. Bo chodzi o to, eby mie jaki minimalny okres, w ktrym si wyrobimy, skadajc do
jednego, dwch czy nawet trzech bankw wnioski kredytowe, musimy liczy dwa miesice to
jest absolutne minimum, a najlepiej byoby trzy miesice.
Natomiast im duej tym lepiej, bo gdyby si okazao, e nie jestemy w stanie przystpi do
tej transakcji bank nam nie udzieli kredytu albo nie udzieli na takich warunkach, na jakich
nam obiecywa majc duszy okres jestemy jeszcze w stanie wymyli jakie kreatywne
sposoby albo na zdobycie tej zdolnoci kredytowej, eby j zbudowa dodatkowymi 1-2-3 miesicami, eby jednak ten kredyt uzyska lub na znalezienie innego rda finansowania. Take
3 miesice bym traktowa jako takie minimum, eby czu si dobrze, e damy rad rzeczywicie
sfinansowa transakcj przy pomocy kredytu.
Micha Szafraski: Jasne. Oczywicie im sprawniej jestemy w stanie zorganizowa fundusze,
tym te pewnie lepsz mamy pozycj negocjacyjn. Zdecydowanie lepiej si kupuje mieszkania,
jeeli potrafimy sprzedajcemu pokaza plik banknotw w rku, ni kiedy kupujemy z pozycji
osoby, ktra dopiero si bdzie staraa o kredyt.
Piotr Hryniewicz: Tak, oczywicie i to te ma znaczenie jeli chodzi o zadatek i zaliczk. Im
wicej tej kasy wpacimy osobie sprzedajcej, tym ona te bdzie uwaaa nas za pewniejszego
klienta.
Micha Szafraski: Bezpieczniej si bdzie czua po prostu...
Piotr Hryniewicz: Tak, wic wtedy wyduenie tego okresu z 2-3 miesicy nawet na p roku nie
bdzie problemem, bo my te pienidze oddajemy tej osobie na nieoprocentowany dla nas rachunek. Ona moe z tymi pienidzmi robi co chce. Wic ta osoba bdzie wiedziaa, e my
podchodzimy powanie do tematu i nie powinno by problemw, natomiast jeeli wpacimy
5 czy 10 tysicy zotych no to oczywicie bdzie chciaa ta osoba doprowadzi jak najszybciej
wanie do sprzeday tej nieruchomoci. Bdzie chciaa jak najszybciej uzyska reszt zapaty,
a to niestety nie bdzie zalene od nas. Bdzie zalene od analitykw, czyli nawet nie od pani
w banku, ktra bdzie przyjmowaa nasz wniosek. Take lepiej przyj moim zdaniem minimum
3 miesice.
Micha Szafraski: wietnie. Dobrze, to zamy, e podpisalimy ju tak umow przedwstpna, zorganizowalimy kredyt, udao nam si go uzyska i przymierzamy si do podpisania
umowy przyrzeczonej. Teraz pytanie: jakie formalnoci naley dopeni i na co jeszcze powinnimy zwrci uwag w dniu samej transakcji? Co warto jeszcze zweryfikowa?
Piotr Hryniewicz: Czasami mwi, e nadgorliwo gorsza od faszyzmu, ale w tym przypadku
chodzi o due pienidze, wic warto to nadgorliwoci czasami si wykaza. W dniu podpisania

44 / 334

umowy warto sprawdzi jeszcze raz ksig wieczyst, ale nie w Internecie, tylko pj do sdu
i dosta odpis, zapaci za niego ale, jak to si mwi jzykiem prawniczym, dochowa naleytej
starannoci. Czyli odbieramy odpis ksigi wieczystej danego dnia, dana godzina i w tym momencie mamy wpisane tam wszystkie informacje na t chwil i jeeli jest wszystko OK, to czujemy si dobrze. I tak samo jeeli osoby miay si wymeldowa i nawet dostaniemy wczeniej
zawiadczenie o wymeldowaniu tych osb (a szczeglnie warto to zrobi jeeli mieszkanie dalej idzie na sprzeda, czyli bdziemy chcieli je szybko sprzeda), to w tym momencie warto ze
sprzedajcym umwi si w Wydziale Meldunkowym Urzdu Miasta, eby sprawdzi, e rzeczywicie te osoby zostay wymeldowane. Trzeba mie wiadomo, e ta osoba, mimo wczeniejszego zawiadczenia o wymeldowaniu, przecie moga pj nastpnego dnia zameldowa kogo. Wymeldowanie trybem administracyjnym trwa dugo, wic jeeli mieszkanie jest na wynajem czy dla nas, to nie ma adnego znaczenia oczywicie, bo ta osoba nie bdzie moga zamieszka z nami, mimo e jest zameldowana. Natomiast bdzie problem przy sprzeday mieszkania, wic takie dwie rzeczy: ksiga wieczysta i zameldowanie - warto jeszcze byoby sprawdzi w dniu zawierania umowy przyrzeczonej.
Micha Szafraski: Tak. Ja dodam jeszcze od siebie, e jeeli tam rzeczywicie pojawi si problem, jeeli mielimy zarejestrowane dziaalnoci gospodarcze w tym mieszkaniu, to te warto
sprawdzi chociaby w Centralnej Ewidencji Dziaalnoci Gospodarczej czy te adresy tych dziaalnoci ju zostay zmienione na inne ni adres tego mieszkania, ktre kupujemy.
Jeeli chodzi o sam fakt zameldowania, te warto podkreli, e musimy to zrobi z kupujcym,
poniewa my nie mamy formalnie prawa odpytania Urzdu Gminy o to, kto jest zameldowany
w jakim tam mieszkaniu. Take musimy si tam uda z kupujcym, najlepiej tu przed sam
transakcj i rzeczywicie on odpytuje wtedy, czy ktokolwiek jest zameldowany w tym mieszkaniu. Jeeli syszymy odpowied, e nie, bd otrzymujemy zawiadczenie wrcz na papierze, no
to moemy si czu w miar bezpiecznie.
Ja jeszcze dopytywaem w Urzdzie co si stanie, bo mona sobie wyobrazi tak hipotetyczn
sytuacj, e zweryfikujemy rano z t osob ten fakt zameldowania bd niezameldowania kogo w tym mieszkaniu, no a pniej ju po tym jak ju to sprawdzimy, jeszcze kto si w tym
mieszkaniu prbuje zameldowa, na przykad przynoszc jaki akt notarialny, dawno temu zawarty. Urzdnik w takim przypadku moe rzeczywicie dokona takiego meldunku. Informacja,
ktr uzyskaem, bya taka, e w takim przypadku, jeeli, np. ju po godzinie podpisania aktu
notarialnego co takiego nastpio, to jest to traktowane jako bd urzdnika i po prostu jest
w zasadzie automatycznie cofana taka decyzja. Jeeli robimy t weryfikacj tego samego dnia
i za chwile jedziemy do notariusza podpisa akt notarialny, to w zasadzie mona si czu dosy
bezpiecznie.
Piotr Hryniewicz: Tak, zgadza si. Tu przychodzi mi do gowy taka sytuacja, ktr mielimy niedawno. Na szkoleniu w odzi, podczas ktrego byo zreszt kilku czytelnikw Twojego bloga,
jedna z pa zasugerowaa wanie bardzo fajne, ciekawe rozwizanie. Bd chcia to przetestowa przy najbliszej okazji. Przed aktem notarialnym jedziemy do tego mieszkania ze sprzedajcym, wymieniamy zamek, ale komplet kluczy dajemy sprzedajcemu i on trzyma je przy sobie
i razem jedziemy na akt notarialny. Podpisujemy akt i on przekazuje nam ten komplet kluczy,
wszystkie protokoy itd. Czyli to moe nas zabezpieczy dodatkowo przed takimi sytuacjami,

45 / 334

w ktrych, np. nie wpisalimy na protokole gniazdek elektrycznych i gniazdka znikny lub meble znikny. W innym przypadku wszystko w tym czasie moe znikn, no bo tak naprawd nie
mamy dostpu do tego mieszkania.
Micha Szafraski: Tak, tak. To jest te uzalenione od tego, kiedy tak naprawd nastpuje patno. No bo sam fakt podpisania aktu notarialnego nie musi si wiza z przekazaniem pienidzy, a na pewno si nie bdzie wiza, jeeli zakup jest finansowany kredytem. Bank uruchomi
transz kredytu dopiero wtedy, kiedy dostarczymy do banku akt notarialny. Czyli jeszcze w midzyczasie moemy zweryfikowa, czy aby na pewno wszystko w tym mieszkaniu jest takie, jak
si umawialimy. Chocia z drugiej strony formalnie ju jestemy wacicielami tego mieszkania.
Piotr Hryniewicz: Tak. Formalnie jestemy wacicielami, ale nie mamy tylko jego wydania.
Przy gotwce warto dochowa wszelkiej starannoci na wypadek gdyby co miao by nie tak.
Take w samej umowie, gdzie zapisujemy zabezpieczenie w postaci roszczenia z art. 777 kodeksu postpowania cywilnego o dobrowolnym poddaniu si egzekucji. My - na zapat reszty
ceny, a sprzedajcy - na wydanie lokalu. Czyli to te jest fajny zapis, ktrego osoby moe nie
rozumiej, dlatego si boj wyda lokal czy podpisa umow, no bo przecie nie dostay jeszcze
pienidzy, a to roszczenie jest cakiem przyzwoite i dajce w miar due bezpieczestwo.
Micha Szafraski: Co w praktyce oznaczaj te trzy sidemki - gdyby mg suchaczom wyjani.
Piotr Hryniewicz: To oznacza, e nie trzeba si sdzi z tak osob, e nie wydaa nam lokalu,
czy e nie zapacia pozostaej kwoty, tylko po prostu od razu skadamy wniosek do sdu o nadanie klauzuli wykonalnoci. Otrzymujemy to w miar szybciutko i w tym momencie nie ma
problemu: moemy ju i do komornika z tak klauzul wykonalnoci i skada wniosek o wydanie nieruchomoci albo roszczenie zapaty tej pozostaej ceny i komornik moe ju licytowa
nieruchomo.
Micha Szafraski: Jasne. Tak czy siak nie jest to na pewno procedura przyjemna dla zwykego
miertelnika, a wic lepiej dmucha na zimne i zabezpieczy si na wszystkie moliwe sposoby.
Ten sposb, ktry podawae z wymian zamkw i towarzyszeniem sprzedajcemu przez cay
dzie, wydaje si rzeczywicie by bardzo dobrym rozwizaniem.
Piotr Hryniewicz: Tak, szczeglnie jeli zakup jest gotwkowy. W przypadku banku dostajemy
wanie klucze do mieszkania mieszkanie najczciej jak pienidze wpyn, wic w tym czasie
mog si rne rzeczy zdarzy. Dlatego lepiej ten protok mie ju wczeniej podpisany, protok uzgodnie, ktry zawiera wszystkie elementy. Jest obustronnie podpisany z wymienionymi wszystkimi elementami, ktre maj zosta w mieszkaniu. A w dniu przekazania podpisujemy lokalu podpisujemy protok zdawczo-odbiorczy dopisujce stany licznikw.
Micha Szafraski: Piotrze, jeszcze jedna rzecz, ktra nie daje mi spokoju i wiem, e jest bardzo
istotna. Czy my moemy zaufa notariuszowi, e on dopilnuje za nas wszystkich szczegw
takiej transakcji?

46 / 334

Piotr Hryniewicz: Teoretycznie chcielibymy i tak powinno by, poniewa notariusz jest bezstronny i dziaa w interesie obu stron: i kupujcego i sprzedajcego, wic tak powinno by. Natomiast notariusz nie bdzie wiedzia o tych wszystkich rzeczach, ktre ustalilimy ze sprzedajcym, w jaki sposb bdziemy si rozlicza, w jaki sposb bdziemy przekazywa mieszkanie,
jakie inne jeszcze szczegy, ktre dopracowywalimy podczas naszych negocjacji i naszych
spotka.
Wic na pewno warto czyta umowy. Ja rozumiem, e ludzie nie lubi, np. czyta instrukcji
obsugi pewnych urzdze, natomiast umowy sprzeday koniecznie i zawsze musi by przez
nas przeczytana. Take ta finalna, ktr sporzdzi notariusz. Najlepiej poprosi, aby jeszcze
przed aktem, najlepiej moe na dzie wczeniej, eby otrzyma projekt takiego aktu. eby si
z nim spokojnie zapozna. Jeeli nawet nie zrozumiemy pewnych zapisw, eby mie jeszcze
czas skonsultowa to, np. z prawnikiem.
Micha Szafraski: Tak, zdecydowanie. Ja tu powiem te z wasnego dowiadczenia, e niestety
notariusze s rni. Warto szuka takich notariuszy, ktrzy s nastawieni na wspprac z klientami, czyli takich, ktrzy s w stanie nam e-mailem taki projekt aktu notarialnego przesa do
konsultacji i takich, ktrzy s rwnie otwarci na nasze pytania i sugestie. Praktyka wskazuje,
e notariusz dba o to, eby wszystko byo poprawnie zapisane z punktu widzenia prawa, ale tak
naprawd to w naszym interesie jest, eby w tym akcie znalazy si jak najbardziej szczegowe
ustalenia. Jeeli nawet nie w samym akcie, to w zacznikach do tego aktu. Mona spokojnie
doczy do aktu notarialnego taki protok uzgodnie pisany zwykym, powiedziabym nieprawniczym jzykiem, ale jednoznaczny, tak eby nie byo adnych niedomwie.
Piotr Hryniewicz: Tak. Tutaj Michale teraz powiedziae jeszcze o notariuszu, czyli osobie, ktr
trzeba byoby wybra. Nie kademu chcielibymy zaufa. Wspominae te o porednikach, mwilimy te o prawniku, do tego dochodz jeszcze inne osoby, ktre warto mie albo w swoim
zespole, jeeli robimy to ju na powanie, a jeeli kupujemy nieruchomo dla siebie, no to
warto zastanowi si czy ta osoba nie bdzie nam potrzebna, eby skorzysta z jej usug. Zakup
mieszkania jest na du kwot i wydanie kilkuset zotych na porad pewnych osb, ktre mog
nam pomc, ma znaczenie i pomyka o kilka procent, bdzie oznacza rnic w kosztac rzdu
kilku czy kilkunastu tysicy zotych, wic warto te wzi pod uwag.
Czyli kto jeszcze moe nam si przyda? Moe nam si przyda doradca podatkowy, jeeli bdziemy to mieszkanie wynajmowa, czy sprzedawa i chcemy w jaki sposb si dobrze rozliczy. Warto bdzie te skonsultowa si z budowlacem. Jeeli mamy mieszkanie w spdzielni,
no to spdzielnia nam powie bardzo duo rzeczy. Natomiast jeli to jest wsplnota i to s
kamienice, to stan techniczny bdzie nam samodzielnie ciko sprawdzi, wic dobrze byoby
mie jakiego budowlaca, ktry nam pomoe wanie w tych rzeczach.
Dobrze mie doradc kredytowego, ktry rozumie po co my chcemy wanie to mieszkanie kupi. I bez wzgldu czy to bdzie na inwestycje czy dla nas, to eby pomg nam uzyska najlepszy w danym momencie kredyt. Niekoniecznie najtaszy, ale wanie taki, ktry bdzie idealnie pasowa do naszego celu.

47 / 334

Wspomniany notariusz. Jeszcze ubezpieczyciel, bo moemy kupi ubezpieczenie w banku, jeeli

kredytujemy si, bo bank i tak bdzie wymaga ubezpieczenia nieruchomoci, ale moemy te
kupi w jakim innym towarzystwie robic pniej jego cesj na bank. Warto te przeczyta
oglne warunki ubezpieczenia, ale komu si chce... wic dobrze byoby wanie mie t osob,
ktra to robi na co dzie i dla niej nie ma problemu, eby przeczyta te warunki i eby nam
powiedziaa, ktre ubezpieczenie bdzie dla nas najlepsze.
A wic warto zbudowa sobie zesp. Jeeli robimy nieruchomoci na powanie, to zdecydowanie tych specjalistw polecam. Ale jeeli nawet jest to jest jednorazowy zakup, to warto
zastanowi si, czy czasem z jakiego eksperta nie warto skorzysta.
Micha Szafraski: Jeszcze do tego teamu dorzucibym jedn osob, czyli rzeczoznawc, ktry
pomoe nam oszacowa tak naprawd, jaka moe by cena tego mieszkania na rynku. Nie
w oparciu ceny wywoawcze, ktre s podawane w Internecie, bo to jestemy w stanie sprawdzi sami, tylko rzeczoznawca majtkowy ma dostp do aktw notarialnych i dokonuje swoje
wyceny w oparciu o weryfikacj prawdziwych cen transakcyjnych.
Ja powiem szczerze, e dziaajc i prbujc szuka atrakcyjnych ofert na rynku, posugujemy si
wsplnie z on usugami rzeczoznawcy majtkowego. Nie jest to szczeglnie droga usuga.
Mona mie tak szacunkow wycen nieruchomoci ju za 250 z w przypadku Warszawy i za
te 250 z my dowiadujemy si, np. ile kosztowao kilkadziesit mieszka (w zalenoci od tego
jak dua to jest wycena, to moe by 20-30 mieszka). Jakie byy prawdziwe ceny transakcyjne
tych mieszka w okolicy tego mieszkania, ktre my planujemy ewentualnie zakupi.
Wczeniej mwilimy o tym, e w negocjacjach mona uywa rnych argumentw. Ja niekoniecznie jestem za tym, eby sprzedajcym tumaczy, e cena ktr prbuj sobie yczy za
mieszkanie, jest za wysoka w ten sposb, e bdziemy podawali im ceny innych mieszka
w okolicy, ktre sprzeday si taniej. Ale z drugiej strony to mocno wpywa na nasze przekonanie o tym, e cena, ktr my proponujemy, ktra jest nisza ni cena, ktr yczy sobie sprzedajcy, e ta cena jest nadal atrakcyjna uwzgldniajc to, po ile naprawd s sprzedawane
mieszkania na rynku. Take tu te, warto chociaby dla wasnego przekonania i takiego samoutwierdzenia si w naszej racji, korzysta z usug rzeczoznawcy majtkowego.
Piotr Hryniewicz: Tak, zdecydowanie. Tu mona mie wtpliwoci, czy te ceny transakcyjne rzeczywicie s prawdziwe. To s prawdziwe ceny transakcyjne, natomiast czy to s prawdziwe
ceny po ktrych doszo do kupna/sprzeday wanie danej nieruchomoci, to te mona jeszcze
tutaj podyskutowa. Czsto ludzie chc sprzeda taniej mieszkanie [wpisujc nisz cen do
aktu notarialnego], eby zapaci mniejszy podatek PCC i dogaduj si z kupujcym. Lub odwrotnie: jeli kupujcy chce uzyska, np. wikszy kredyt, to zawyaj cen mieszkania, jeli
druga osoba nie paci podatku, eby uzyska wanie wiksze moliwoci z tym zwizane.
Micha Szafraski: Tak, ale jeeli kilkadziesit takich transakcji przeanalizujemy, to pewnie
gdzie tam jak redni uda nam si z tego wycign. No to Piotrze, skoro ju wspomniae
o PCC, czyli od podatku od czynnoci cywilno-prawnych, to zastanwmy si jeszcze nad kosztami. Jakie koszty wi si z zakupem mieszkania? Dodatkowe, wykraczajce poza sam cen
mieszkania...

48 / 334

Piotr Hryniewicz: No tak, tych kosztw jest troszeczk. Ja sobie pozwol wspomc si tak moj
analiz inwestycyjn. Czyli mamy tak: podatek czyli w naszym pastwie pacimy zawsze podatek, pytanie teraz jaki. Czy zapacimy od tego VAT, czy zapacimy PCC. Jeeli mieszkanie kupujemy od developera, to najczciej zapacimy VAT ju w cenie. Czyli ta cena, ktr nam podaje developer, jest ju cen brutto powikszon, np. o 8% VATu.
Natomiast kupujc na rynku wtrnym, gdzie ju tego VATu nie ma, moe by wanie podatek
PCC i najczciej jest. Jest on w wysokoci 2%. atwo policzy sobie: jeeli mamy nieruchomo
wart 300 tysicy zotych, to w tym momencie ten podatek PCC bdzie wynosi 6000 zotych.
Kolejnym elementem jest taksa notarialna, czyli wynagrodzenie notariusza. To te atwo sobie
policzy. Zreszt mona w pamici, jeli kto lubi. Ty na swoim blogu wanie bardzo szczegowo, fajnie opisujesz, dlatego masz te czytelnikw takich, ktrzy s umysami cisymi. Czyli
mamy nadwyk powyej 60 tysicy zotych. Mnoymy j sobie razy 4 promile, dodajemy do
1010 zotych i tu mamy wysoko taksy notarialnej. Maksymalnej taksy notarialnej netto.
W przypadku zakupu nieruchomoci spdzielczych oraz wasnociowych, pacimy poow tej
maksymalnej taksy, czyli podzielimy to sobie na p, dodamy do tego 23% VATu i to jest wynagrodzenie notariusza.
Micha Szafraski: Pogubiem si. Czyli ile wynosi taksa dla takiej nieruchomoci wartej 300
tysicy zotych?
Piotr Hryniewicz: To wychodzi 1212 z.
Micha Szafraski: OK. Czyli PCC 6000 z i 1212 z pki co taksa...
Piotr Hryniewicz: Tak. Dochodz jeszcze koszty sdowe, wniosek do sdu i inne kwestie mog
by, np. zaoenie ksigi wieczystej itd. Czyli dochodzi dodatkowe kilkaset zotych. Jeeli kupowalimy mieszkanie z ksig wieczyst, to koszty wynosz jakie 450 z. Jeeli mieszkanie nie
miao ksigi wieczystej, to musimy zaoy jakie 510 z. Czyli w przyblieniu okoo 500 z dodatkowych kosztw.
Kolejn rzecz s wypisy aktu notarialnego. Wydaje nam si czsto, e skoro podpisujemy akt
notarialny, no to dwa wypisy nam wystarcz. Ale okazuje si, e notariusz wysya do gminy, do
sdu...
Micha Szafraski: ...do Urzdu Skarbowego...
Piotr Hryniewicz: Tak. Do spdzielni. Wic tych wypisw jest najczciej minimum pi, a czsto wanie sze i wicej jeeli potrzebujemy do umowy kredytowej orygina. A dodatkowo
moe by nam potrzebny wypis do przepisywania na nas umw dostawy prdu, gazu czy telewizji. Moe si nawet skoczy na szeciu albo siedmiu wypisach i to jest kolejne kilkaset zotych, w zalenoci od notariusza i tego ile wemie za kady wypis. Ale zamy, e to bdzie
okoo 300 - 400 zotych.

49 / 334

Micha Szafraski: Tak, wszystko zaley od tego jak dugi jest te akt notarialny, bo te wypisy
s zawsze liczone od strony.
Piotr Hryniewicz: Tak.
Micha Szafraski: Tak i tu jeszcze te wskazwka, ktra moe by przydatna. Jeeli u tego samego notariusza zawieramy umow przedwstpn i umow przyrzeczon, to zawsze mona
a nawet trzeba prosi o jaki rabat.
Piotr Hryniewicz: Tak, o rabat trzeba prosi zawsze. Wic nawet jeli to jest jedna umowa, warto
poprosi o rabat. Ale rzeczywicie, robic umow przedwstpn i umow przyrzeczon, to s
ju jakby takie zakupy hurtowe, czyli dwie umowy. Wikszo notariuszy jest w stanie t obnik nam zaproponowa.
Kolejnym kosztem jest - to o czym wspominae - rzeczoznawca. Mona doda do kosztw operat lub opini. Na pocztek wystarczy nam prosta informacja cenowa, natomiast pniej do
kredytu bdzie potrzebny operat. Koszt wynosi od kilkaset do zamy kilku tysicy zotych przy
jakiej duej nieruchomoci komercyjnej. Liczybym, e w Warszawie dla mieszkania, bdzie to
do tysica zotych.
Micha Szafraski: W przypadku mieszka, pomidzy 600 z a 1000 z brutto powinien kosztowa taki operat dla banku.
Piotr Hryniewicz: Tak. Kolejne koszty: jeeli korzystalimy z porednika, to koszty porednika.
Warto te oszacowa sobie koszt remontu i te wiedzie, e oprcz tej samej ceny mieszkania
i tych wszystkich opat, poniesiemy jeszcze koszt remontu. Umeblowanie, wyposaenie - tak
samo. No jakie nieprzewidziane wydatki - tu rwnie warto byoby sobie zaplanowa zapas
kilku procent. Jeli mieszkanie jest warte 300 tysicy zotych, to w tym przypadku 1500-2000
z warto byoby przyj sobie takich nieprzewidzianych wydatkw.
Micha Szafraski: Tak. By moe konsultacja z prawnikiem rwnie... Ci wszyscy eksperci te
swoje wynagrodzenie bd chcieli pobra.
Piotr Hryniewicz: Tak.
Micha Szafraski: OK. Czyli koszty mamy podsumowane. W zasadzie jestemy blisko koca
naszej transakcji. To jeszcze jedno pytanie: jakich formalnoci powinnimy dopeni ju po samym zakupie?
Piotr Hryniewicz: Jeeli bya zawierana umowa kredytowa, no to w tym momencie musimy zanie akt notarialny do banku i musimy wszelkich formalnoci kredytowych dopeni.
Jako miesic temu sprzedawalimy mieszkanie Panu, ktry bra na dziaalno gospodarcz
kredyt w Idea Banku. Wyobra sobie, tam warunki do wypaty kredytu byy od punktu A do
punktu X! Wcznie do X! Naprawd. Byo tego bardzo duo. Idea Bank w swojej umowie pisze,
e transz kredytu uruchamia w cigu 14 dni roboczych, a wikszo bankw ma do 3-7 dni

50 / 334

roboczych. Tu jest do 14 dni roboczych i rzeczywicie dopiero po dwch tygodniach te pienidze do nas dotary.
A wic jeli to my jestemy stron kupujc i bierzemy kredyt, to warto zadba o spenienie
wszystkich wymaga banku niezbdnych do wypaty kredytu i dopilnowa wtedy wszystkich
tych elementw. Warto oczywicie po zakupie jako porozmawia z notariuszem oczywicie,
poprosi go, eby jak najszybciej wpisa nas na hipotek, eby wykreli hipoteki te, ktre s
wpisane. To jest wszystko w akcie notarialnym wpisane, bo czasem moemy kupi nieruchomo, na ktrej kto mia kredyt, czy kto by inny wpisany, ale ten wierzyciel jeeli zosta spacony, to w tym momencie chcemy mie czyst ksig wieczyst, gdzie nie ma adnych zapisw
w trzecim i czwartym dziale. No chyba, e kupujemy na kredyt, no to chcemy tam wpisa wanie nasz bank. Powinno nam zalee, eby jak najszybciej zoy te wszystkie dokumenty do
sdu, ebymy jak najszybciej zostali wpisani jako waciciel oraz bank wpisany na hipotek,
dlatego, e czsto jest ubezpieczenie pomostowe, kosztujce nas 1-2% kwoty kredytu.
Micha Szafraski: Jasne. My te mielimy przy naszym kredycie hipotecznym tak dodatkow
polis ubezpieczeniow, ktr musielimy pokry za cay rok z gry i bank zwrci nam nadpacon kwot dopiero wtedy, kiedy dostarczylimy wypis z ksigi wieczystej ju z wpisan hipotek na rzecz banku. I to si odbywao w ten sposb, e rzeczywicie rozliczenie nastpowao
z dokadnoci co do dnia. Jeeli w cigu tygodnia dostarczylimy ten wypis do banku, to w zasadzie bank zwrci nam za niewykorzystane 360 dni nadpacon kwot za polis. W sumie to
byo niemao, bo blisko 9000 zotych, z tego co kojarz, w skali caego kredytu.
Piotr Hryniewicz: Rzeczywicie dua kwota. Bank zachowa si fair, wic bardzo fajnie. Z dodatkowych rzeczy po umowie, to jeszcze warto poprzepisywa na siebie media, czyli prd i gaz.
Trzeba te zgosi si do spdzielni. Dobrze ustali, co bdziemy z t nieruchomoci robi
(czy wynajmowa czy co innego), jakie dodatkowe koszty s i kogo musimy powiadomi czy
Urzd Gminy czy poprosi o wymiar podatku. Wracajc do zespou, warto jeszcze skonsultowa
si z ksigow czy doradc podatkowym, ktre rzeczy bd nam potrzebne.
Micha Szafraski: Tak. I to co warto tutaj od razu doda, to e jeeli do ktregokolwiek z dostawcw si udajemy, to trzeba mie oczywicie ze sob akt notarialny, ale trzeba mie rwnie
podpisany przez obie strony protok przekazania mieszkania cznie ze spisanymi stanami
licznikw, jeeli te liczniki w tym mieszkaniu s.
Piotr Hryniewicz: Tak, bo to jest dopiero podstawa do tego, eby wiedzie tak naprawd, od
ktrego momentu te media przejmujemy.
Micha Szafraski: Ciesz si Piotrze, e mielimy okazj wsplnie przeanalizowa cay proces
zakupu mieszkania. Nie odpowiedzielimy sobie jeszcze na pytania naszych czytelnikw, ale to
uczynimy w kolejnym odcinku podcastu. Ja pki co bardzo Ci dzikuj za to pierwsze nasze
spotkanie. No i licz na powtrk za tydzie.

51 / 334

Piotr Hryniewicz: OK, bardzo mi mio. Take rwnie dzikuj Micha za zaproszenie. Tak, myl
e przerobilimy du cz, natomiast te pewnie s jeszcze elementy, ktre ludzie bd przerabia na wasnym dowiadczeniu (czy przerobili) i ktre warto byoby te tutaj zaznaczy.
Moe nie wszystkich dotyczce, ale pewnie dostaniesz jaki dodatkowy feedback, ludzie bd
komentowa. Bardzo chtnie spotkam si kolejny raz, bardzo chtnie odpowiem na te pozostae
pytania.
Micha Szafraski: Dziki Piotrze, do usyszenia.
Piotr Hryniewicz: Dzikuj Micha, do usyszenia.
Micha Szafraski: No i to ju koniec mojej dosy dugiej rozmowy z Piotrem. Dwa odcinki podcastu. Uff. Za tydzie odpowiemy z kolei na Wasze pytanie, ktre opublikowalicie u mnie na
blogu.
Ida cay czas tutaj jest ze mn. Isiu, bardzo si nudzia?
Idalia Szafraska: Nie, nie nudziam si.
Micha Szafraski: He He, nie zabrzmiao to zbyt przekonujco.
No nic, w kadym razie zbliamy si ju do koca tego czwartego odcinka podcastu Wicej ni
oszczdzanie pienidzy. Moja serdeczna proba, jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy
Ci wartociowe informacje, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, to prosz podziel si
nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu, eby weszli na mojego bloga jakoszczedzacpieniadze.pl.
Dzikuj Ci...
Idalia Szafraska: I ja te.
Micha Szafraski: [miech] ...za wsplnie spdzony czas i ju teraz zapraszam do wysuchania
kolejnego odcinka. ycz Ci naprawd wietnego, dugiego, majowego weekendu, czy kiedykolwiek tego suchasz i skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia!

52 / 334

005: Zakup mieszkania - pytania i odpowiedzi cz 3 z Piotrem Hryniewiczem

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/005

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy - odcinek pity. Tak, tak, ju pity.
Cze i dzie dobry. Witam Ci w pitym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci, a czasami nawet inwestowania. Opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny
stabilizacji finansowej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Witam Was! W dzisiejszym odcinku bd kontynuowa temat tego, jak bezpiecznie kupi mieszkanie. Po raz trzeci bd dzisiaj goci Piotra Hryniewicza - osob, ktra jest inwestorem dziaajcym na rynku nieruchomoci w Poznaniu. Osob, ktra yje z wynajmu i z obrotu mieszkaniami.
Jeli regularnie suchasz moich podcastw, to wiesz, e w poprzednich dwch czciach, czyli
w odcinkach 3 i 4, omawialimy z moim gociem cay proces zakupu mieszkania krok po kroku.
A dzisiejszy podcast w caoci przeznacz na odpowiedzi na Wasze pytania.
Dla tych Suchaczy, ktrzy jeszcze nie wiedz - poza podcastami prowadz rwnie blog Jak
oszczdza pienidze, ktry dostpny jest pod tym samym adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl (oczywicie bez polskich znakw). Tam wanie opublikowaem kilka, cieszcych si
do duym zainteresowaniem Czytelnikw, artykuw dotyczcych zakupu mieszka. Opisaem w nich moj wasn inwestycj mieszkanie, ktre kupiem pierwotnie z zamiarem jego
wynajmowania. Due, czteropokojowe mieszkanie na warszawskim Ursynowie zamierzaem
wynajmowa na pokoje. W trzech kolejnych artykuach opisaem szczegowo, jakie byy losy
tej inwestycji. Na pocztku pisaem o moich planach i zaoeniach finansowych dotyczcych
wynajmu, co spotkao si z rnymi gosami Czytelnikw. Niektrzy twierdzili, e jest to bardzo
saby pomys. Generalnie wywizaa si bardzo fajna, ciekawa i duga, ale na pewno bardzo
wartociowa dyskusja (pod artykuem byo ponad 390 komentarzy).

53 / 334

W kolejnych artykuach pisaem o zagroeniach i ryzykach przed jakimi stoj waciciele wynajmujcy mieszkania, a w ostatnim artykule opisaem fina mojej inwestycji, ktra - dosy niespodziewanie - przerodzia si w tzw. flipa, czyli szybk sprzeda nieruchomoci.
Krtko mwic, w cigu dwch i p miesica udao mi si zarobi ponad 40 tysicy zotych na
tej inwestycji i ca t histori opisaem szczegowo na blogu, tak e moesz wej i przeczyta histori tej inwestycji od pocztku do koca. Dla osb, ktre suchaj tego podcastu, najprociej bdzie trafi do tych artykuw po wpisaniu w przegldark internetow http://jakoszczedzacpieniadze.pl/005.
Tak, jak wspomniaem, warto przeczyta nie tylko same artykuy, ale te ca dyskusj, ktra
znajduje si pod tymi trzema artykuami - cznie ponad 600 komentarzy. Dla tych osb, ktre
myl o inwestowaniu w nieruchomoci, uwaam, e jest to zdecydowanie lektura obowizkowa.
No i wanie z powodu tych artykuw mj blog, ktry by pierwotnie i nadal jest gwnie o oszczdzaniu, skrci troch w stron tematw zwizanych z kupowaniem i sprzedawaniem mieszka. Zapytaem Czytelnikw o to, jakiego typu artykuy, na jakie tematy chc czyta na moim
blogu, no i niefortunnie temat zakupu mieszkania, tego jak bezpiecznie kupi mieszkanie, wyldowa na pierwszym miejscu. Tak wic - chcc nie chcc - musz kontynuowa ten temat, bo
taka jest Wasza wola i Wasz wybr.
Mam nadziej, e dwa poprzednie odcinki podcastu spodobay si Wam. Ciesz si, e zadalicie
tak duo pyta dotyczcych tematu zakupu mieszkania. Bardzo Wam za te wszystkie pytania
dzikuj i mam nadziej, e tym odcinkiem podcastu bd mg si Wam przynajmniej czciowo zrewanowa za t aktywno.
Wasze pytania dotyczyy w zasadzie 4 tematw:
Pierwszym tematem by Bezpieczny zakup mieszkania, czyli dokadnie to, co omawialimy
w poprzednich odcinkach podcastu: jak kupi mieszkanie, co zweryfikowa, w jaki sposb
podpisa umow itd. itd. jak rwnie inne pytania, ktre dzisiaj bd poruszane dosy
szeroko.
Kolejnym tematem by pytania o kredyt, czyli jak dobrze wzi kredyt hipoteczny, w jaki
sposb przygotowa si do niego, jak go wzi mdrze tzn. jak zminimalizowa wszystkie
koszty dodatkowe.
Nastpnym tematem z Waszych pyta by zakup mieszkania na licytacji komorniczej.
No i pojawiy si take pojedyncze pytania zwizane z tym, jak wynajmowa mieszkania
oraz jak liczy koszty i rentowno takich inwestycji.
Tak wic na wstpie zaznacz, e skupimy si dzisiaj z Piotrem niestety tylko i wycznie na
tym pierwszym temacie, czyli bezpiecznym zakupie mieszkania. Pozostae tematy sprbuj
omawia w kolejnych odcinkach podcastw. W szczeglnoci ten temat zwizany z finansowaniem zakupu nieruchomoci i z kredytami hipotecznymi. Jest to dosy obszerny temat, tak wic
zdecydowanie warto omwi go w oddzielnym odcinku. Temat licytacji komorniczych jest te

54 / 334

spory, na pewno wikszy ni na jeden podcast, jeli mwimy tu o przekazaniu penej wiedzy na
ten temat.
Tak wic, po przekazaniu Wam powyszych informacji, przechodz ju do nagrania mojego wywiadu z Piotrem i ycz Wam miego suchania.
Micha Szafraski: Witam Ci Piotrze ponownie. Tak nam si dobrze ostatnio rozmawiao, e
nie starczyo nam czasu na odpowiedzi na pytania, ktre zadali Czytelnicy bloga.
Piotr Hryniewicz: Cze Michale, z przyjemnoci odpowiem na wszystkie Twoje/Wasze pytania.
Micha Szafraski: Super, no to pierwsze pytanie, ktre zada nam Arek: Czy przy ocenie mieszkania, stanu mieszkania, posikujesz si rzeczoznawc majtkowym bd inspektorem budowlanym,
by rzetelnie oceni stan mieszkania i oszacowa potrzebne nakady finansowe na remont?
Piotr Hryniewicz: Tak - jak najbardziej. Rzeczoznawc, ktrego wspominalimy ju podczas naszej poprzedniej rozmowy, a take inspektorem budowlanym, czyli osob, ktra zna si na budowlance i jest w stanie oceni nam mieszkanie. Rzeczoznawca podpowie nam, jakie ceny
transakcyjne uzyskano ze sprzeday podobnych nieruchomoci, czyli na ile mona wyceni to
mieszkanie, natomiast budowlaniec jest w stanie nam powiedzie, jaki wkad finansowy bdziemy musieli woy, eby doprowadzi mieszkanie do wygldu, jakiego oczekujemy. Tak
wic zdecydowanie warto korzysta i z rzeczoznawcy, i z osoby, ktra zna si na budowlance.
Micha Szafraski: My ogldajc mieszkania, bardzo chtnie zabieralibymy kogo, kto jednym
rzutem oka potrafi oszacowa nakad pracy i skosztorysowa remont. Prawda jest taka, e nie
jest to atwe, bo w momencie kiedy pierwszy raz wchodzimy do takiego mieszkania i je ogldamy, to po pierwsze - niezrcznie jest przyprowadza nam ze sob zbyt wiele osb, a po
drugie tak naprawd nie mamy jeszcze do koca wizji, co w tym mieszkaniu mona zrealizowa.
Pomimo tego, e ju kilka mieszka remontowaem, to tak naprawd cay czas mam spor trudno w znalezieniu takiej ekipy remontowej, na ktrej opinii mgbym polega. Oszacowania
cenowe te bywaj bardzo rne i dopiero konfrontacja i konsultacja z potencjaln konkurencj pozwala czsto t cen wyporodkowa.
Jednak bez wtpienia na ogldanie na pewno warto zabra ze sob kogo, nawet kogo z rodziny, kto po prostu rzuci okiem na takie mieszkanie, bo co dwie pary oczu (albo trzy pary oczu)
to nie jedna. Zawsze kada osoba zauway co innego w takim mieszkaniu. Im wicej obserwujcych, tym na pewno lepiej.
Piotr Hryniewicz: Ja z kolei raczej ostronie bym podszed do porad osb z rodziny, bo od rodziny bdziemy oczekiwa, e powie nam co za darmo. Ta osoba moe nam mniej wicej oszacowa koszty plus minus 30%, co moe rzutowa na cenie plus minus kilka-kilkanacie tysicy
w jedn czy w drug stron. Wic myl, e lepiej byoby skorzysta nawet z fachowca, ktremu
bdzie trzeba zapaci za tak wizyt czy oszacowanie kosztw, ale mie pewno, e jest to
profesjonalista w swojej dziedzinie

55 / 334

Micha Szafraski: Tak, zdecydowanie tak. I jeszcze jedn rzecz bym doda. Jest spora rnica
midzy ogldaniem mieszka, ktre kupujemy na rynku wtrnym, a dokonywaniem, np. odbioru
mieszkania od dewelopera, kiedy przejmujemy mieszkanie, ktre byo dla nas budowane. Wtedy
na zupenie inne aspekty zwracamy uwag, no i inaczej podchodzimy do oceny stanu tego
mieszkania, w zalenoci od tego, jaki standard by uzgodniony z deweloperem.
W tym przypadku zdecydowanie warto posikowa si po prostu pomoc inspektora budowlanego, ktry potrafi zweryfikowa, czy to mieszkanie, ktre deweloper nam oddaje, spenia standardy zawarte w umowie. I to sprowadza si w najprostszym przypadku do tego, e bierzemy
tzw. at, czyli 2-metrow listw, ktr przykadamy w ronych miejscach mieszkania: do cian
i wylewek betonowych w poszczeglnych pomieszczeniach, i sprawdzamy, czy s one po prostu rwne, i czy trzymaj poziom (sprawdzajc to poziomic).
Zatem zupenie inaczej podchodzimy do kupowania mieszkania na rynku wtrym, ktre na przykad przeznaczymy do kompletnego remontu, a inaczej do odbioru teoretycznie nowego mieszkania.
Piotr Hryniewicz: Tak, zgadzam si.
Micha Szafraski: OK, przejdmy w takim razie do nastpnego pytania. Zada je Janosik444,
ktry pyta: Wynajmowa czy kupowa na kredyt? Przykadowo, wynajmuj pokj w mieszkaniu 3pokojowym w Warszawie, od razu zaznaczam, e w mieszkaniu panuje rodzinna atmosfera, co jest
efektem samodzielnego doboru pozostaych wsplokatorw i taki ukad bardzo mi odpowiada.
Ogromn zalet s niedue koszty miesiczne, wynoszce okoo 800 z, oszczdnoci inwestuj kumulujc kapita na zakup mieszkania w przyszoci za gotwk (troch mi jeszcze do tego brakuje)
lub na kredyt. W podobnej sytuacji yje bardzo wiele osb i zadaj sobie identyczne pytanie. Jak
obliczy, co si bardziej opaca?
Wiadomo, kada sytuacja jest inna, ale w kadej wystpuje kilka obligatoryjnych czynnikw jak np.
zdolno kredytowa, kwota kredytu, czas spaty, koszty kredytu, koszty wynajmu. Dochodzi rwnie
duo zmiennych, jak warto ceny mieszka lub inflacja. Oba rozwizania, czyli wynajmowanie
mieszkania i kupienie na kredyt, maj rwnie swoje wady i zalety np. mobilno przy wynajmie itp.
A wic, co si bardziej opaca, wynajmowanie cudzego mieszkania i mieszkanie w nim czy kupowanie na kredyt?
Piotr Hryniewicz: Michale, myl, e ten temat i to pytanie s idealne, eby przygotowa kolejny wpis na blogu, poniewa ty to zrobisz tak szczegowo, e naprawd nie bdzie si do
czego przyczepi. Ju widz oczami wyobrani wanie takie tabelki, w ktrych mona sobie
wpisa: jakie mam obecne koszty, ile moe mnie kosztowa mieszkanie, bo to bdzie zaleao
od tego, gdzie mieszkanie wynajmujemy i jakie koszty ponosimy rzeczywicie. Janosik pisze, e
ma niedue miesiczne koszty w wysokoci ok. 800 z, ale czy to s koszty tylko czynszu czy
koszty cznie z opatami? Warto Michale byoby si zastanowi, jak bdziesz mia troch wolnego czasu, i zrobi taki naprawd obszerny wpis na blogu, cznie z jakim arkuszem kalkulacyjnym, w ktrym bdzie sobie mona to wyliczy. Oczywicie to tylko moja sugestia.

56 / 334

Natomiast odpowiadajc na pytanie wynajmowa czy kupowa na kredyt?, to ja bym to poczy. Idc tutaj ladem myli Harva Ekera, ktry mwi wanie, e nie albo to, albo to, tylko i to,
i to, czyli i wynajmowa i kupowa na kredyt. Tzn. wynajmowa mieszkanie cudze, w ktrym
mieszkamy, ale kupi mieszkanie na kredyt, ktre bdziemy wynajmowa komu innemu. Dziki
temu bdziemy te budowa zdolno kredytow i bdziemy mogli kupowa kolejne mieszkania. A kupujc kolejne mieszkania i gromadzc tzw. dochd pasywny, w pewnym momencie
- przy drugim, trzecim, moe czwartym mieszkaniu bdziemy mogli kupi sobie mieszkanie,
za ktre bd paciy nam tamte pozostae mieszkania.
Czsto osoby mode maj zdolno kredytow wanie na zakup jednego mieszkania. Kupno
tego mieszkania dla siebie moe by tzw. strzaem w kolano, i pniej od razu koczy si inwestowanie. Kupilimy dla siebie, mieszkamy w fajnym mieszkaniu, bardzo adnym, ale skoczyo si nasze inwestowanie, i c moemy wicej zrobi? Natomiast kupujc na kredyt, ale
mieszkanie, ktre bdziemy wynajmowa, moemy z tego czerpa wanie przychody, opodatkowywa je, budowa zdolno kredytow i dalej - mieszkajc przez jeszcze jaki czas w wynajmowanym - wanie zapewni sobie moliwo kupna kolejnych mieszka, ktre bd spacay nam pozostae mieszkania.
Micha Szafraski: Tak, tu zdecydowanie jeden wtek naley poruszy - jest to nasze, powiedziabym, emocjonalne podejcie do tematu mieszkania w wynajmowanym mieszkaniu. O ile
atwo jest - bdc osob mod i samotn - tak decyzj podj, no to troch si ta sytuacja
komplikuje, kiedy yjemy ju wsplnie i mamy dzieci. Pod wzgldem psychicznym moemy
czu dyskomfort mieszkajc w cudzym mieszkaniu, ale jeeli - tak jak powiedzia Piotr - mamy
cel i wiemy, po co to robimy, to akceptujemy myl, e jest to okres przejciowy, chocia by
moe trwajcy kilka lat. Wiemy, e kiedy kupimy dla siebie mieszkanie, ale dopiero z tych
przychodw, ktre wygeneruj nam nasi najemcy.
Oczywicie wchodzi tutaj w gr wiele aspektw. Mog tak analiz finansow jak najbardziej
na blogu przeprowadzi i pewnie tego nie unikn po tej deklaracji. Trzeba pamita, e istotne
jest zarwno podejcie finansowe, jak rwnie ta strona emocjonalna, a take fakt, e takich
decyzji czsto nie podejmuje si samodzielnie tylko wsplnie z najbliszymi.
No to przejdmy do kolejnego pytania, ktre zada Pedrito: Zamy, e znalelimy super mieszkanie w atrakcyjnej cenie, ale okazao si, e jest takie nie do koca czyste z punktu wiedzenia
prawa. Jak wyglda proces zakupu takiego mieszkania z problemami? Jakie problemy s do przejcia,
a jakie kategorycznie powinny dyskwalifikowa dany lokal?
Piotr Hryniewicz: Dyskwalifikowa powinno, np. zaduenie przekraczajce warto mieszkania.
W takim przypadku mogoby by nam rzeczywicie bardzo trudno dogada si z wierzycielami,
eby kupi mieszkanie, pacc za nie mniej ni oni maj swoich wierzytelnoci. Myl, e zakup
mieszkania - z zadueniem wynikajcym z ksigi wieczystej przekraczajcym jego warto
- byby bardzo ryzykowny, z duym wykrzyknikiem - szczeglnie dla osb pocztkujcych i tych,
ktre chc kupi mieszkanie tylko dla siebie.

57 / 334

Natomiast w innym przypadku, jeli s w KW jakie ostrzeenia, np. o suebnoci (czyli jeli
mamy wpis w dziale III KW), no to jest to kwestia negocjacji i rozmawiania ze sprzedajcym,
w jaki sposb moemy ten zapis wykreli.
Micha Szafraski: Dzia trzeci ksigi wieczystej, tak?
Piotr Hryniewicz: Tak, dzia trzeci ksigi wieczystej, tam gdzie s wanie ostrzeenia. Jeeli jest
tam wpisane na przykad doywocie, to musimy zadba o to, czy moliwe jest przeniesienie
tego doywocia na inny lokal.
Micha Szafraski: Przypomnijmy Piotrze, co to jest doywocie, bo nie wszyscy mogli sucha
poprzedniej naszej rozmowy.
Piotr Hryniewicz: Doywocie jest rodzajem suebnoci. Najatwiej bdzie wytumaczy to na
konkretnym przykadzie: babcia chce podarowa wnuczkowi swoje mieszkanie, ale dopki yje,
to chciaaby tam mieszka. Jednak eby, po jej mierci, wnuczek mg to mieszkanie dosta,
babcia robi darowizn na wnuczka tego mieszkania, ale z zapisem w KW doywocia, czyli doywotniego korzystania z tego mieszkania. W tym momencie wnuczek nie moe babci wyrzuci
z mieszkania, mimo e babcia ju je na niego przepisaa, i mimo e to on jest formalnie jego
wacicielem. Czyli kupujc mieszkanie, z prawem doywotniego przebywania w nim tej babci,
powinnimy ustali, gdzie ta babcia si przeniesie i e na pewno zrzeknie si tego doywocia,
ebymy mogli kupi to mieszkanie z wyczyszczonym trzecim dziaem.
W czwartym dziale ksigi wieczystej oznaczone s hipoteki. Tu najczciej spotyka si wpisane
jakie zaduenia zwizane albo z kredytem hipotecznym, albo z rnymi poyczkami, kredytami. Moe by tu nawet wpis dotyczcy zakupu, np. maszyn czy sprztw do firmy przez osob,
ktra w ten sposb zabezpieczya kredyt firmowy na wasnej nieruchomoci.
Chodzi o to, eby dogada si z wierzycielami, ktrzy s wpisani w dziale czwartym KW, e
w przypadku, gdy zostanie spacony kredyt czy roszczenia, ktre s wpisane w ksig wieczyst,
to oni si z niej wykrel i ksig wieczyst bdziemy mieli czyst. Najbezpieczniej byoby dosta od nich tzw. list mazalny, ktry mona zoy w depozycie u notariusza. Mona take zaprosi wierzycieli, eby stawili si na akt notarialny i otrzymali tam od razu zwrot wierzytelnoci oraz zoyli powiadczony podpis, e zgadzaj si na wykrelenie z ksigi wieczystej.
Tak wic nie kade nieczyste mieszkanie jest ze. Na pewno warto jest w takim przypadku
wsppracowa z prawnikiem, ktry pomoe nam to formalnie ogarn, wiedzc kto pniej
bdzie reprezentowa jakiego wierzyciela i czy rzeczywicie ta reprezentacja jest prawidowa.
Zatem jeli kupujemy mieszkanie, ktre ma jakie zaduenia, ktrych by moe nie bdziemy
w stanie w jaki atwy sposb wykreli jednym aktem notarialnym, to zawsze warto skonsultowa ca sytuacj z prawnikiem, eby nie popeni jakiej skuchy.
Micha Szafraski: wita racja. Istotne jest tutaj te to, e zazwyczaj takie mieszkania z problemami s w atrakcyjnych cenach. Tak wic czsto powicenie jakiego dodatkowego czasu
czy nerww przy tych pierwszych transakcjach, wynagradzane jest tym, e kupujemy mieszkanie w rzeczywicie dobrej cenie, ktra jest duo nisza ni cena rynkowa.

58 / 334

Piotr Hryniewicz: Tak, zdecydowanie.

Micha Szafraski: Pedrito zada nam jeszcze jedno pytanie. Myl, e to dosy gorcy temat,
czyli kupno mieszkania bez porednika versus kupno mieszkania z porednikiem. Pedrito susznie zauwaa, e paci kilkutysiczn prowizj przy takiej transakcji, ale przecie nie tylko za to,
e kto nam znalaz mieszkanie i poredniczy. Pyta: Na jakie usugi moemy liczy ze strony
porednika w ramach tej prowizji i ile mona ewentualnie zaoszczdzi na kupnie mieszkania bez
porednika oraz o co musimy wtedy zadba sami?
Piotr Hryniewicz: Tak, o tym wspominalimy ju w poprzedniej rozmowie. Dobrze jest ustali
z porednikiem, co za ustalon prowizj mgby dla nas zrobi, a wic kwestie: sprawdzenia
ksigi wieczystej, udania si (np. przed samym aktem notarialnym) do sdu i odebrania najwieszego wypisu z ksigi wieczystej, czy udania si do urzdu miasta do wydziau meldunkowego, aby dowiedzie si czy nikt nie jest w mieszkaniu zameldowany, a pniej np. przepisania prdu, gazu, otrzymania zawiadcze ze spdzielni o niezaleganiu z adnymi opatami.
Nam, jako e nie jestemy stron, bdzie bardzo ciko to uzyska, a porednik moe nam takie
rzeczy - mwic kolokwialnie - zaatwi, czyli zdoby dla nas te dokumenty, ktre s potrzebne.
Moe zawozi dokumenty i konsultowa si z notariuszem.
Tyle e w przypadku porednika, trzeba mie do niego zaufanie! Jeeli nie mamy jeszcze zaufania, bo jest to nowy porednik i osoba zupenie nam nieznana, to i tak naleaoby po prostu
to wszystko przeprowadzi samodzielnie, eby mie pewno. Mielimy ju kilka przypadkw,
gdzie porednicy nie zachowywali tej naleytej starannoci i popenili sporo bdw, ktre
kosztoway nas pienidze. Oczywicie mona stara si odzyska te pienidze z ich ubezpieczenia, ale lepiej zapobiega ni leczy, czyli lepiej byoby mimo wszystko nie majc zaufanego
porednika pewne formalnoci sprawdzi samemu.
Czy porednik zasuguje na te kilka tysicy prowizji? Moim zdaniem w wikszoci przypadkw
nie. Jeeli sami znalelimy mieszkanie, ale ma je akurat jaki porednik, z ktrym powinnimy
podpisa umow porednictwa i zapaci mu prowizj, to absolutnie si wtedy nie zgadzam,
eby t prowizj mu paci. Natomiast jeli damy zlecenie porednikowi, eby znalaz dla nas
konkretn nieruchomo, ktra ma takie a takie parametry czy funkcjonalnoci, i my w midzyczasie bdziemy sobie mogli chodzi do pracy albo zajmowa si czym, co lubimy, a on to
rzeczywicie wykona, no to wtedy umwmy si, jakie wynagrodzenie mu si naley. Zwaszcza
jeli moemy nieruchomo skredytowa, czyli w tym momencie dosta pienidze z banku,
ktre zapacimy wanie porednikowi, no to a tak mocno nie bdzie nas bolao.
Micha Szafraski: No mi niestety nie udao si jeszcze znale takiego porednika, do ktrego
miabym pene zaufanie. Tak e jeli jest kto chtny z Warszawy, sucha tego podcastu i jest
bardzo dobrym porednikiem, to zdecydowanie zapraszam do wsppracy.
Kilka osb zadao mi bardzo zblione pytania dotyczce trudnych wyborw i dylematw: Czy
kupi mieszkanie w nowym bloku, w kamienicy czy w bloku z wielkiej pyty, oraz czy kupowanie
mieszkania np. w kamienicy, ktra jest z poowy ubiegego wieku, to generalnie dobry czy ryzykowny
pomys?

59 / 334

Co by nam tutaj Piotrze doradzi?

Piotr Hryniewicz: Ja generalnie kupuj liczbami, czyli staram si wykorzystywa tutaj kalkulator,
analizy Excela, eby sprawdzi, czy rzeczywicie dana transakcja jest dla mnie dobra. Nie kupuj
emocjami, nie kupuj oczami, wic tak naprawd nie ma dla mnie znaczenia, czy mieszkanie
jest w kamienicy, czy w 10-pitrowym bloku, czy jest to wielka pyta. Wany jest po prostu
potencja, jaki to mieszkanie w sobie ma i oczywicie cena.
Dla mnie nie ma znaczenia lokalizacja-lokalizacja-lokalizacja, czyli ta mantra powtarzana przez
amerykaskich inwestorw. Spotykajc si z wolnymi finansowo inwestorami, ktrzy z sukcesami inwestuj wanie na polskim rynku, wszyscy oni powtarzaj, e jednak najwaniejsza jest
cena. Nie tylko cena zakupu, ale te inne aspekty zwizane z cen, czyli cena wynajmu i wysoko kosztw takiego mieszkania.
Nasz wybr czy to bdzie kamienica, mieszkanie w wielkiej pycie, czy nowe budownictwo, musi
si cile wiza z celem, jaki chcemy osign, czyli tym, do czego ma suy nam to mieszkanie.
Trzeba zada sobie pytanie, czy ma by to mieszkanie dla nas, czy chcemy je kupi jako inwestycj na wynajem.
Dam ci taki przykad Michale z 2001 roku (czyli 12 lat temu), bo myl, e to bdzie dobry
przykad, ktry pokae rwnie wpyw czasu na te nieruchomoci. A wic w 2001 roku kupilimy z on w Poznaniu 74 metrowe 4-pokojowe mieszkanie, za ktre zapacilimy 113 tys. z.
Byo ono w wielkiej pycie z lat 80-tych. W tym samym czasie nasi znajomi kupowali mieszkanie 42 metrowe w nowym budownictwie. Pikne budynki, pikne mieszkanie, dwa pokoje (w
tym pokj przejciowy) za 125 tys. z. I jak my kupowalimy wanie to nasze mieszkanie
w wielkiej pycie, to znajomy przynis mi Forbesa, w ktrym byo napisane, e wielka pyta to
ju jest tragedia.
Micha Szafraski: Tak, tak, od wielu lat ju o tym syszymy
Piotr Hryniewicz: Mwio si wtedy, e wielka pyta bdzie 5% rocznie taniaa, a nowe budownictwo 10% rocznie roso, tak? Ja kupiem za 113 wielk pyt, on kupi za 125 nowe budownictwo. Myl, e teraz moja wielka pyta, gdybym chcia j spieniy, sprzedaaby si za
ok. 300 tysicy z (74 metrowe mieszkanie w Poznaniu). Natomiast mj znajomy spokojnie
mgby liczy na jakie 8 tysicy z za metr kwadratowy, czyli za te jego 40 metrw wyszoby
teraz jakie 320 tysicy.
Jak sobie policzymy, tak na szybko nawet, to ta stopa zwrotu, czyli wzrost wartoci nieruchomoci, jest prawie identyczny, wic po 12 latach rynek zweryfikowa te przewidywania. To, e
wielka pyta miaa 5% tanie, a nowe budownictwo droe, nie ma zupenie adnego znaczenia.
Myl, e trzeba kupowa jakby dzisiejszy potencja i moliwoci, a nie co, co kto nam mwi,
e no ale wielka pyta to si kiedy zawali, a nowe budownictwo to bdzie przez 50 lat jeszcze
w miar dobre. Trudno tutaj to oceni. Ja bym kupowa mieszkanie po prostu na dzie dzisiejszy, patrzc na moliwoci i potencja dzisiejszych czasw.

60 / 334

Micha Szafraski: Mwisz Piotrze jak wytrawny inwestor. Dokadnie tak si powinno dziaa.
Nie mniej jednak, jeli kto kupuje mieszkanie dla siebie, to jednak kupuje je emocjami. Wic
jeli syszymy i czytamy, e bloki z wielkiej pyty ju dogorywaj i za chwil zaczn si wali
itd. itp., no to te emocje gdzie tam wkraczaj.
Kupujc mieszkanie i biorc kredyt na 30-35 lat, pytania: co z tym blokiem bdzie za te kilkanacie czy kilkadziesit lat, czy on w ogle bdzie jeszcze sta, musz si pojawi. I tutaj prawda
jest taka, e nikt nam na te pytania nie odpowie. Dopki te bloki nie zaczn si rzeczywicie
wali, to tego typu przepowiednie mog mie uzasadnienie jedynie teoretyczne.
Piotr Hryniewicz: A moe nowe budownictwo zacznie si prdzej sypa...?
Micha Szafraski: Wszystko by moe. To jest wanie dobre pytanie.
Zreszt takie pytanie tutaj kolejne rwnie si pojawia i od razu do niego nawi. Osoba
o nicku Najlepsze Lokaty Bankowe zapytaa: Z jakiego okresu mieszkania najlepiej kupowa?
Wczeniej byam przekonana, e im nowsze tym lepiej, jednak ostatnio syszaam, e najlepiej kupowa mieszkanie sprzed roku 2007, bo wtedy jako bya o wiele lepsza i te mieszkanie byy wykonane solidniej, a teraz pono to wszystko jest budowane na szybko i po kosztach.
Piotr Hryniewicz: To pytanie skojarzyo mi si z filmem Armageddon, w ktrym Bruce Willis
i Liv Tyler lec razem rakiet w kierunku meteora czy meteorytu (nie wiem, jak jest poprawnie).
I Bruce Willis mwi: pomyl sobie, e lecimy rakiet, ktr zbudowaa firma, ktra bya najtasza.
Micha Szafraski: Tak, tak. Pomyl sobie, e lecimy rakiet, ktrej czci poczone s 30 tysicami
nitw, a dostawca tych nitw wygra ten kontrakt, poniewa by najtaszy.
Piotr Hryniewicz: Dokadnie, dokadnie. Wic tutaj moe by wiele racji, ale myl, e zaley to
te od dewelopera. S deweloperzy, ktrzy rzeczywicie budowali i bd budowa solidnie, i to
niezalenie czy byo to 10 czy 20 lat temu, czy w tej chwili.
Wci jednak pojawiaj si deweloperzy, tacy jednosezonowi czy kilkusezonowi, ktrzy po prostu bd chcieli na tym boomie zarobi duo pienidzy, i tutaj susznie koleanka o nicku Najlepsze Lokaty Bankowe wspomina o 2007 roku. Kiedy ten boom na nieruchomoci rzeczywicie
wystartowa pen par, czsto podczas rozmw w banku syszaem, e firmy krawieckie zmieniaj swoj dziaalno gospodarcz na dewelopersk i buduj mieszkania, wic rzeczywicie
moe by tutaj rnie.
Moim zdaniem wielka pyta ma duy potencja ze wzgldu wanie na lokalizacj. Na to, e
bardzo czsto wanie jest bezproblemowa komunikacja, e jest podpita do miejskiego cieplika, wic nie ma problemu pniej z wynajmem takich nieruchomoci, zarzdzaniem nimi itd.
Tak e wszystko trzeba przeliczy, ale generalnie nie babym si adnej nieruchomoci czy to
bdzie nowa, czy to bdzie kamienica, czy wielka pyta. Trzeba po prostu oceni sobie samodzielnie potencja i wyliczy czy dan nieruchomo opaca nam si kupi.

61 / 334

Oczywicie te Michale to, co powiedziae o tych emocjach - czyli jeli znajd si ludzie, ktrzy
uwielbiaj kamienice, ten styl, wysokie pomieszczenia, to oni i tak bd chcieli mieszka tylko
w kamienicy, natomiast inne osoby, ktre chc mie dostp do penej infrastruktury, mie blisko
market, przedszkole, szko, cznie z dobr komunikacj, mog wybra wanie wielk pyt.
Kto kolejny bdzie chcia po prostu mie nowe budownictwo, bo woli zapaci duo wicej za
co nowego, mimo e - tak jak z samochodem wyjedajcym z salonu - ju na dzie dobry
traci na wartoci. Kupujc nowe nieruchomoci, ktre moe nie do koca s tyle warte, pacimy
za t nowo, za komfort i za ten zapach wieoci.
Tak wic dla kadego znajd si odpowiednie nieruchomoci.
Micha Szafraski: Jasne. Tu w zasadzie Marcin te ma pytanie, ktre tematycznie nawizuje do
tego kupowania starszych mieszka, starszych nieruchomoci. Marcin pyta o problemy z zakupem mieszkania wasnociowego i zaoeniem ksigi wieczystej w budynku, co do ktrego toczy si
postpowanie administracyjne o ustanowienie prawa uytkowania wieczystego. Tutaj chodzi mu
o roszczenia dawnych wacicieli nieruchomoci wywaszczonych dekretem Bieruta. Marcin
zwraca uwag, e w Warszawie jest wiele takich nieruchomoci. Osoby zainteresowane mog
sobie o tym poczyta na stronach urzdu miasta. I pytanie: czy tutaj, w jaki sposb, da si to
rozpozna, zabezpieczy si przed tym?
Piotr Hryniewicz: Ja nie znam rynku warszawskiego, wic odnios to do rynku poznaskiego.
Tutaj te mielimy do sporo takich spraw i te si tym interesowaem. Chodzi tak naprawd
o te grunty, na ktrych zostay postawione te budynki i w tym momencie, jeeli spdzielnia
nie zrealizowaa celu wywaszczenia i na tym gruncie, np. nie postawiono budynku, bloku czy
innej infrastruktury danego osiedla, no to w tym momencie taki waciciel mg odzyska
pewne grunty, ale tak naprawd nie odzyskiwa tych gruntw. Miasto dawao mu tylko po prostu jakie odszkodowanie. Zostawao mu to bardzo czsto sprzedawane, wic tu jest sprawa
do skomplikowana.
Tego typu sprawy zawsze konsultowabym z prawnikiem. Nauczyem si ju, e przy nieruchomociach, przy cenach tych nieruchomoci, konsultacja prawnika, za ktr trzeba zapaci i kilkaset zotych za to, eby on si zapozna z dokumentami, czy eby gdzie zadzwoni, czy co
sprawdzi, czy wy-google-owa, jest tak cenna i potrzebna, e jej koszty s nieporwnywalnie
mniejsze od potencjalnego ryzyka. To byaby taka pozorna oszczdno decydujc si dziaa
samodzielnie, a nie korzysta wanie z porady prawnej. Wic w tym przypadku wolabym wanie odda to prawnikowi, eby on potwierdzi czy warto tak nieruchomo kupowa czy nie.
Micha Szafraski: Zdecydowanie warto si posikowa ekspertami - tu si cakowicie zgadzam.
Marcin zada jeszcze jedno pytanie dotyczce wymogu posiadania wiadectwa charakterystyki
energetycznej przez waciciela mieszkania. Zwraca uwag, e - zgodnie z prawem - takie wiadectwa s wymagane od ponad 4 lat z obrocie nieruchomociami, zarwno na rynku pierwotnym, jak i wtrnym. A mao kto jest tego wiadomy do momentu, w ktrym stawia si u notariusza i przystpuje do podpisania aktu notarialnego. Moesz to jako skomentowa?

62 / 334

Piotr Hryniewicz: Tak, rzeczywicie taki wymg posiadania wiadectwa charakterystyki energetycznej istnieje, natomiast w budynkach wielomieszkaniowych stosuje si podczas aktw notarialnych takie owiadczenie, e sprzedajcy nie posiada takiego wiadectwa charakterystyki,
a kupujcy nie da od niego tego wiadectwa. Ale fakt jest faktem, e dopiero przewanie
u notariusza jest to stronom wyjaniane, tak jak tutaj susznie Marcin zauway, e musi by
w akcie zapis tego wanie dotyczcy, e sprzedajcy nie posiada, a kupujcy nie da tego
wiadectwa.
Micha Szafraski: I to w zupenoci wystarcza do zawarcia aktu notarialnego?
Piotr Hryniewicz: Na dzie dzisiejszy tak. No zreszt notariusz jest urzdnikiem pastwowym
i musi nas reprezentowa i wszystko robi zgodnie z prawem, wic nie ma si za bardzo czym
przejmowa. Dotyczy to szczeglnie wanie tych budynkw wielorodzinnych, wielomieszkaniowych. W przypadku domw, czy takich budynkw wolnostojcych, oczywicie jest zupenie
inna sytuacja.
Micha Szafraski: Tak, dokadnie. Aczkolwiek prawo te wymaga, eby kady nowy budynek
ju takie wiadectwo posiada, wic jeeli podpisujemy akt notarialny, przejmujc mieszkanie
od dewelopera, no to ju takie wiadectwa energetyczne s doczane.
Piotr Hryniewicz: Oczywicie.
Micha Szafraski: OK, to przejdmy do kolejnego pytania, ktra zadaa nam Diana. Diana chciaaby si dowiedzie ile kosztowaoby mieszkanie, ktre si kupuje od dewelopera, kiedy jeszcze
nie jest ono wybudowane, a jaki jest porwnywalny koszt takiego mieszkania gotowego w stanie
surowym? I tutaj Diana w szczeglnoci zastanawia si, czy kupno mieszkania z takim wyprzedzeniem daje jak oszczdno na etapie dziury w ziemi powiedzmy, tak?
Piotr Hryniewicz: Tak. To rzeczywicie jakby cofn si troszeczk w czasie, przed boomem
rzeczywicie to miao znaczenie, jak galopoway ceny, to kupujc dziur w ziemi moglimy zapaci powiedzmy 3-4 tysice za metr kwadratowy, na etapie surowego czy prawie surowego
stanu moglimy ju zapaci 4, 5 czy 6 tysicy za metr kwadratowy, a odbierajc, kupujc mieszkanie ju gotowe, ktre deweloper ju mia, ale oczywicie ju czsto nie byo takich mieszka.
Ale gdyby mia, no to w tym momencie trzeba by zapaci pewnie 6 czy 7 tysicy za metr kwadratowy. Wic myl, e kiedy miao to sens.
W tej chwili deweloperzy posikuj si kredytami. Te kredyty nie s drogie i nie kojarz takiej
sytuacji, eby mona byo, np. nie wiem, z 30% upustem kupi mieszkanie ju teraz, ni wanie
odebra je ju takie w stanie deweloperskim.
Na dzie dzisiejszy deweloperzy przecigaj si albo w rabatach albo w dodatkowych usugach,
ktre mog wiadczy, np. wykoczenie mieszkania czy dodatkowy gara, eby te gotowe
mieszkania, ktre maj, w ogle sprzeda. Wic na dzie dzisiejszy chyba nie ma takiej oszczdnoci, jeeli chodzi o wyprzedzenie zakupu o kilka miesicy czy tak o rok czy ptora.

63 / 334

Micha Szafraski: Dokadnie. Te mi si tak wydaje. I tu nawet patrzc na to, jak te nowe inwestycje s sprzedawane, to jedyn korzyci z takiego wczeniejszego zakupu jest to, e mamy
wikszy wybr mieszka, czyli wybieramy to, co nam pasuje. Pniej ten wybr na pewno bdzie znacznie ograniczony, ale rzeczywicie jest tak, e jeli deweloperowi zostaj ostatnie niesprzedane mieszkania, to wtedy mona je naby z duym dyskontem, bo zaley mu ju na zamkniciu tej inwestycji
Piotr Hryniewicz: Tak.
Micha Szafraski: OK. Teraz Magda zadaje nam pytanie dotyczce tego jak oceni warto
mieszkania, jak stwierdzi czy rzeczywicie natrafilimy na okazj cenow?. Zwraca te uwag, e
na tym trzeba si chyba dobrze zna, bo sama cena za metr kwadratowy mieszkania nie wystarczy. Liczy si jeszcze jako mieszkania. I tu Magda pyta czy zamawia operat szacunkowy,
czy moe kierowa si operatem sporzdzonym przez sprzedajcego, ktry przecie moe by stary
i nieaktualny. I zauwaa, e zamwienie nowego operatu jest po prostu kosztowne.
Piotr Hryniewicz: To wracamy znowu do operatu szacunkowego, czyli usug rzeczoznawcy.
Stary operat oczywicie moe by nieaktualny. Jeli mamy moliwoci redukcji ceny, to operat
sprzed 2-3 miesicy moe by przydatny i stale aktualny. Natomiast operat sprzed roku, dwch,
trzech, a nawet wicej rzeczywicie bdzie zapewne bardzo przeszacowany.
Do czasu tego boomu, kiedy osignlimy szczyt baki nieruchomoci, rzeczywicie nieruchomoci byy bardzo, bardzo drogie. W tej chwili mamy ju redukcj cen. Oczywicie ceny nie
wrciy i nigdy nie wrc do cen sprzed tego okresu. Nadal jest - w porwnaniu do roku 2005
czy 2006 - ponad 2 razy droej, ale mimo wszystko te ceny s nisze ni w roku 2009 czy 2010.
Zatem - moim zdaniem - warto moe nie tyle zamawia operat szacunkowy (bo takowy jest
potrzebny jedynie jako dokument oficjalny do banku), ale zdecydowanie warto porozmawia
z rzeczoznawc i kupi od niego istotne dla nas informacje. Czyli nie pacimy za operat szacunkowy 600 czy 1000 zotych, tylko pacimy 200-300 zotych za informacj, ile taka nieruchomo rzeczywicie w dzisiejszych cenach transakcyjnych jest warta i jaka jest (ta rzeczywista
dla danej okolicy) cena metra kwadratowego.
Dla przykadu: sprzedawaem w 2010 roku 17-metrowe mieszkanie za 134 tysice zotych,
i rzeczywicie znalaz si klient, ktry przeliczy sobie cen za metr kwadratowy i powiedzia:
Pan oszala! 134 tysice zotych to jest cena, jak w nowym budownictwie. Ja mwi na to, e tutaj
za 134 ma cae mieszkanie, mae, ale cae. Za tak kwot pan w nowym nic w ogle nie kupi.
Najmniejsza kawalerka 30-metrowa kosztuje ponad 200 tysicy, wic tutaj nie byo problemu,
eby znale kocowego klienta, ale zdarzaj si ludzie, ktrzy przeliczaj na metr kwadratowy,
ktry tak naprawd niczego nie wskazuje, chyba e mamy dokadne porwnanie tzw. jabka
z jabkiem. Jeli wiemy, e mieszkania s w takim samym budownictwie, maj ten sam standard,
podobn lokalizacj i metra, to w tym momencie moemy porwnywa ceny metra kwadratowego.

64 / 334

Tak wic ocena mieszkania powinna bardziej dotyczy jego potencjau. Czsto si zdarza, e na
mieszkaniowych portalach internetowych nie moemy znale mieszkania w niskiej cenie.
Trzeba jednak pamita, e wszystkie te ceny ofertowe, ktre si tam znajduj, s o 20, 30, 50,
100 tysicy wysze. Mog te tam by informacje o okazjach, ale zawsze trzeba si temu bliej
przyjrze, sprawdzi stan prawny, czy nie jest to mieszkanie z problemami, a jeeli jest z problemami to z jakimi, czy jestemy w stanie si z nimi upora.
Tak e operat szacunkowy to dopiero tak naprawd potrzebny jest do banku jako dokument
oficjalny, ale sprawdzenie i rozmowa z rzeczoznawc - jak najbardziej s wskazane, bo koszty
poniesione przy zakupie zej inwestycji s zupenie niewspmierne z zapat za waciw opini rzeczoznawcy.
Micha Szafraski: To ja te si docz tutaj do tych argumentw, ktre stosujesz. Powiem, e
w naszym przypadku przygotowana przez rzeczoznawc taka szacunkowa ocena kosztowaa
350 zotych, ale dziki niej nie kupilimy mieszkania, ktre planowalimy, bo okazao si, e
wbrew pozorom ta cena, ktra wydawaa si nam atrakcyjna, wcale tak atrakcyjna nie bya,
biorc pod uwag ten konkretny rejon. Tak wic te wyceny mog pomc zweryfikowa co
pozytywnie lub negatywnie. No i szkoda by byo kupi mieszkanie w celach inwestycyjnych
tylko po to, eby si przekona, e nie jestemy w stanie sprzeda go z takimi zaoeniami, jakie
poczynilimy.
Piotr Hryniewicz: Tak, zdecydowanie zgadzam si.
Micha Szafraski: Tu bardzo istotne pytanie zada nam te Kamil. Myl, e wiele osb mierzy
si te z podobnymi dylematami planujc swoj inwestycj. Kamil pyta: Jak sprawdzi czy w ssiedztwie nie bdzie w przyszoci adnej uciliwej dziaalnoci albo jakiej hodowli zwierztek?
Piotr Hryniewicz: Czyli wracamy do nowego budownictwa i kupujemy mieszkanie gdzie, gdzie
jeszcze nie wszystko jest zagospodarowane. Mona sprbowa sprawdzi to w planach zagospodarowania przestrzennego lub w studium zabudowy, jakie moliwoci tam bd.
Natomiast pamitam sytuacj, kiedy deweloper sprzedawa jakie swoje nieruchomoci pokazujc na las czy jakie pola i mwic, e tutaj zawsze bdzie pole, bo tutaj nie ma w ogle adnego planu itd. I rzeczywicie tego planu w tamtym momencie nie byo, ale 3 lata pniej okazao si, e pojawiy si nowe wadze i powstay nowe inwestycje (tam akurat inne budynki
mieszkalne). I dobrze, e bya to tylko mieszkaniwka, a nie jaka przemyswka czy co innego
uznawanego za jak tam dziaalno uciliw.
Najbezpieczniej jest kupi co, co ju istnieje. Wtedy wiemy na pewno, co w danym miejscu
kupujemy, bo widzimy jego ssiedztwo. Z nowym budownictwem wie si zawsze jakie ryzyko. Mona sprawdzi plany zagospodarowania przestrzennego, czy studium, ale moe si
zdarzy, e takiego planu po prostu nie ma lub jest w przygotowaniu. Tak wic nigdy takiej
gwarancji chyba nie uzyskamy.
Micha Szafraski: Tak. Czsto s te planowane jakie trasy szybkiego ruchu, obwodnice itd.
Tak jak tutaj w Warszawie mamy sytuacj na Ursynowie. Ale pytanie, kiedy tak naprawd si ta

65 / 334

dana inwestycja wydarzy albo na przykad czy przypadkiem trasa tej inwestycji nie zostanie
jednak zmodyfikowana, to jest bardzo trudne do przewidzenia.
Marit zadaa nam jeszcze jedno pytanie, ktre dotyczy transakcji wizanej. Marit pyta: W jaki
sposb przeprowadzi transakcj kupna nowego mieszkania pacc za nie rodkami uzyskanymi ze
sprzeday mieszkania aktualne zajmowanego? Czy to w ogle jest moliwe? Jak przeprowadzi technicznie tak operacj, i jak pogodzi ze sob to, e rodki za zakup nowego bd dopiero po sprzeday starego? O jakiej treci spisa umowy w takiej sytuacji? Z reguy kupowane mieszkania s
w stanie deweloperskim, w jakim stanie zagwarantowa sobie czas na remont, eby nie wyprowadzi
si od razu z aktualnie zajmowanego mieszkania? Czy to w ogle jest moliwe? Moe uda si jako
rozwika ten problem?
Piotr Hryniewicz: Hmmm Niezalenie od tego, czy jest to stan deweloperski czy rynek wtrny,
to jaki remont zawsze moe si trafi. Mamy wic mieszkanie i kupujemy nowe, ale inne
mieszkanie. Zatem musimy znale takiego kupujcego, ktry zgodzi si zapaci za nie wczeniej. Bdzie mia on wtedy oczywicie odpowiednie roszczenie wobec nas a my moemy jeszcze w tym mieszkaniu mieszka.
Bardzo podobn sytuacj mielimy w kawalerce w Poznaniu, gdzie waciciele chcieli jeszcze
przez 2 miesice pozosta w mieszkaniu. Kupilimy od nich to mieszkanie, zapacilimy im ca
kwot i po prostu wynajlimy im to mieszkanie, czyli oni stali si na okres 2 miesicy naszymi
najemcami. Otrzymane od nas pienidze mogli sobie przeznaczy wanie na zakup nowego
mieszkania i remont.
Tak wic myl, e jest to moliwe i nie powinno by zbyt trudne.
Oczywicie trzeba znale przede wszystkim odpowiedniego kupujcego, bo nie wszyscy zgodz si na te dwie rzeczy na raz tzn.: na zapat od razu caej kwoty i na nasze pozostanie
w mieszkaniu przez jaki czas. To jest jednak kwestia negocjacji i zaproponowania albo obnienia ceny, albo wanie podpisania umowy najmu.
Micha Szafraski: Do ugrania, jak najbardziej.
Piotr Hryniewicz: Zdecydowanie tak.
Micha Szafraski: Ja mam jeszcze troch inny punkt widzenia na to, co Marit napisaa. Pyta
tutaj m.in. o zakup mieszkania od dewelopera, wic ja bym zwrci uwag jeszcze na taki
aspekt, e deweloper sprzedajcy mieszkanie bdzie najprawdopodobniej bardziej zainteresowany tym, eby poczeka a klient mu zapaci.
Nawet mwi si o tym, e deweloperzy s skonni wynajmowa nowe mieszkania potencjalnym
przyszym klientom, czyli nie da od nich zapaty, np. przez okres p roku. Dopiero po tym
czasie klienci pac za to mieszkanie, w ktrym przetestowali ju sobie, jak si mieszka. I tutaj
- jeli sytuacja dotyczyaby akurat takiego dewelopera - moemy takie mieszkanie urzdzi pod
siebie, przeprowadzi si do niego, zacz w nim mieszka i dopiero wtedy sprzeda swoje

66 / 334

stare mieszkanie, a jednoczenie deweloper powinien by zainteresowany, eby poczeka na

to, a mu za to mieszkanie zapacimy.
Od strony prawnej pewnie to wymaga konsultacji z prawnikiem, ale w przypadku deweloperw
- to ju wczeniej Piotrze rozmawialimy o tym - zdecydowanie kad umow podpisywan
z deweloperami warto skonsultowa z prawnikiem, eby mie zabezpieczone swoje interesy.
Ale generalnie wyglda na to, e od strony prawnej jak najbardziej da si to ogra.
Piotr Hryniewicz: Tak. Musielibymy przeanalizowa sobie konkretny przypadek, tak ebymy
wiedzieli dokadnie, jakie mieszkanie sprzedajemy, jakie mieszkanie kupujemy, ale nie widz
jakich wikszych z tym problemw.
Micha Szafraski: wietnie. No to ostatnie pytanie od Piotra, Twojego imiennika. Piotr pyta:
Przegldajc oferty widz czasem, e dwa podobne do siebie mieszkania pooone dosownie p
kilometra od siebie maj bardzo rny czynsz np. rnica w jednym mieszkaniu jest 400 z, w drugim
mieszkaniu jest 700 z. Na pierwszy rzut oka nie wida skd ta rnica si bierze, adne z mieszka
nie jest pooone na strzeonym osiedlu itp. Z czego to moe wynika? Czy wysoko czynszu powinna by brana pod uwag przy zakupie czy to dla siebie, czy pod wynajem?
Piotr Hryniewicz: Tak, wysoko czynszu trzeba zawsze bra pod uwag, bo jest to nasz koszt
albo koszt, ktrym bdziemy, np. obcia najemc (jeli czynsz jest wysoki, bdzie mniej nam
zostawao).
Z mojego dowiadczenia wiem, e rnice w wysokoci czynszu bardzo czsto wynikaj ze zuycia. Najczciej wanie tak jest. Wiemy, e woda zawarta jest w czynszu, ale jej zuycie zaley
od potrzeb mieszkacw. Tak wic samotny starszy pan, ktry z wody korzysta codziennie napeniajc sobie dzbanuszek i raz w miesicu robi sobie kpiel, zapaci na pewno mniejszy
czynsz ni rodzina z czwrk maych dzieci, gdzie prania odbywaj si 2 razy dziennie, na okrgo chodzi zmywarka, a kpiele dzieci pochaniaj dwie 150 litrowe wanny wody.
Tak wic zuycie wody moe by bardzo due, a szczeglnie wida to wanie tam, gdzie te
czynsze s wysze i cena ciepej wody te bywa bardzo wysoka - std moe si bra dua rnica.
Mog by te inne koszty, dlatego zawsze warto sprawdzi i porwna czynsze, eby zobaczy,
na czym polega ta rnica. Jeeli s to podobne mieszkania i w tej samej spdzielni, to raczej
chodzi o te koszty. Natomiast jeeli s rne spdzielnie, to ta rnica moe wynika z umw
z dostawcami, jakie podpisaa dana spdzielnia, czyli dua spdzielnia wynegocjuje pewno
duo lepsze stawki, no a maa moe mie te stawki troch gorsze.
Micha Szafraski: Tak, to prawda. Te mam takie obserwacje, e teoretycznie porwnywalne
mieszkania maj zupenie rne czynsze, poniewa media stanowi bardzo du cz zaliczek,
ktre pacimy w czynszach. Rnica w czynszu te moe zalee od tego, e np. w jednym
z mieszka rozliczanie jest wedug licznikw, a w drugim - po prostu ryczatowe. I niekoniecznie pacimy za to, co sami zuyjemy. Std te bior si rnice.

67 / 334

Piotrze, dotarlimy do koca pyta dotyczcych tematu kupna mieszkania, bezpiecznego kupna
mieszkania i wszystkich zagadnie z tym zwizanych.
Nie odpowiedzielimy dosy wiadomie na pytania dotyczce inwestowania w nieruchomoci,
ani na pytania dotyczce zakupu mieszka na licytacjach komorniczych, ale s to bardzo due
tematy. By moe kiedy bdziemy mieli jeszcze okazj na ten temat porozmawia.
Ja wiadomie rwnie nie czytaem pyta dotyczcych kredytw. Pomylaem sobie, e zaprosz kolejnego gocia - specjalist w zakresie kredytw, ktry odpowie nam na wszystkie pytania zwizane wanie z tym, jak najlepiej przystpi do kredytu hipotecznego, jakie mamy moliwoci, jeeli chodzi o negocjowanie z bankami. Czy w ogle s takie moliwoci?
Piotrze bardzo Ci dzikuj za to, e odpowiedziae na pytania Czytelnikw mojego bloga. To
naprawd duy kawa wiedzy. Mam nadziej, e bdzie ona dla wszystkich przydatna.
Mam te nadziej, e kiedy w przyszoci bdziemy mieli jeszcze okazj porozmawia na te
bardziej zoone tematy zwizane z inwestowaniem.
Piotr Hryniewicz: Super Michale. Bardzo dzikuj za zaproszenie. Tak jak wiesz, bardzo chtnie
dziel si swoj wiedz i dowiadczeniem, poniewa uwaam, e nieruchomoci s naprawd
fajne. Jeeli kto si przekona do moliwoci wanie inwestowania w nieruchomoci, to jest to
fajna droga do wasnej wolnoci finansowej, do zagwarantowania sobie nie bycia (no moe
troch to w cudzysowiu zrbmy) niewolnikiem korporacyjnym, czy nawet wasnego stanowiska pracy, tylko eby mg korzysta z ycia i sam decydowa o swoim czasie i o tym, co chce
robi. A nieruchomoci daj wanie takie moliwoci.
Oczywicie, e jest ryzyko i sporo niebezpieczestw z tym zwizanych, ale to tak, jak ze wszystkim. Jazda samochodem jest niebezpieczna, praca na etacie jest niebezpieczna itd. Tak wic
myl, e trzeba tutaj wybra rzeczy, z ktrymi dobrze si czujemy.
Micha Szafraski: Tak, i ktre do nas pasuj. Nie kademu ta droga bdzie odpowiadaa, a faktem jest rwnie, e pozyskiwanie tej wiedzy jest dosy trudne i istnieje taka, powiedziabym,
dua bariera wejcia.
A w przypadku nieruchomoci bardzo bolesna moe by nauka na wasnych bdach.
Piotr Hryniewicz: Tak, zdecydowanie najlepiej si uczy na cudzych sukcesach lub cudzych bdach.
Tutaj jeszcze skojarzya mi si taka anegdota: moda kobieta spotyka starszego pana i pyta go:
przepraszam pana, jak dosta si do filharmonii. On spoglda na ni i mwi: wiczy, wiczy
i jeszcze raz wiczy szanowna pani. Tak wic myl, e tutaj najlepsza puenta bdzie taka, e
nie da si wszystkiego zrobi od razu i tak natychmiast. Trzeba przej pewne etapy, sprbowa,
przeanalizowa itd. Najwaniejsze eby to robi. A jak bdziemy robi, wiczy i dziaa, to bdziemy coraz blisi sukcesu.
Micha Szafraski: Tak, zdecydowanie. To tak samo jak z oszczdzaniem. Systematyczno
przede wszystkim, a niekoniecznie szybkie, gwatowne i nieprzemylane cicie kosztw.

68 / 334

Piotr Hryniewicz: Absolutnie! Tak e dziki Michale, polecam si na przyszo. Jeli bdziesz
mia jeszcze jakie pytania czy uwagi, bardzo chtnie spotkam si kolejny raz, by porozmawia.
Micha Szafraski: Super. Dzikuj Ci licznie Piotrze i do usyszenia.
Piotr Hryniewicz: Dziki, pozdrawiam. Cze.
Micha Szafraski: Wow! Mam nadziej, e podoba si Wam formua tego podcastu i szczerze
ufam, e te informacje, ktre przekazuj Wam wsplnie z moimi Gomi s dla Was wartociowe.
Jeli chcielibycie mi si troszk zrewanowa, to prosz wejdcie do iTunesw i wystawcie
tam ocen mojego podcastu. To mi bardzo pomaga, bo dziki temu jestem bardziej widoczny
i jeszcze wicej osb moe dotrze do tych, jak sdz wartociowych, informacji, ktre s tutaj
przeze mnie i przez moich Goci prezentowane. Tak wic, jeli moecie, zaznaczcie tam tyle
gwiazdek, ile uwaacie, i napiszcie par sw, dlaczego podoba si Wam mj podcast, o ile si
podoba. Jeeli nie, to miao komentujcie rwnie. Zaley mi na Waszej rzetelnoci.
Wszystkim tym osobom, ktre ju to zrobiy, bardzo, bardzo dzikuj. To wanie dziki Waszym
gosom mj podcast trafi do sekcji New and Noteworthy, ktra prezentuje nowe i godne uwagi
podcasty w iTunesach. To naprawd duo dla mnie znaczy i motywuje mnie do dalszej pracy.
Powiem Wam, e chocia rzadko to robi, spojrzaem dzisiaj w statystyki (tzn. rzadko zerkam
w statystyki podcastu). Chciaem wiedzie tak naprawd, ile osb ju odsuchao ten podcast.
No i okazuje si, e pobralicie wszystkie dotychczasowe odcinki ju blisko 6 tysicy razy. Tak
wic naprawd uwaam, e jest to liczba, ktra robi wraenie. Zwaszcza, jeli si wemie pod
uwag, e tak naprawd kady z Was powica na suchanie tych podcastw duo czasu. Ten
odcinek trwa chyba ponad godzin. Niesamowite, po prostu niesamowite! Tym bardziej nie
chc ju przedua
To jest ju koniec pitego odcinka podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Przypominam
Ci, e wszystkie adresy stron i notatki, dotyczce tego odcinka, moesz znale pod adresem
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/005.
A jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomogy Ci
zrealizowa lub przybliy Twoje marzenia i finansowe cele, to prosz podziel si nim ze Swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu, eby weszli na mojego bloga. Adres ju znasz.
Dzikuj Ci za wsplnie spdzony czas i ju teraz zapraszam Ci do wysuchania kolejnego
odcinka.
ycz Ci wietnego weekendu, dnia, poranka, popoudnia, wieczoru, kiedykolwiek suchasz tego
podcastu i ycz Ci te skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia!

69 / 334

006: Pat Flynn i Let Go - od bezrobotnego

do blogera yjcego ze swojej pasji

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/006

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy odcinek szsty.

Cze i dzie dobry, witam Ci w szstym odcinku podcastu "Wicej ni oszczdzanie pienidzy". Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej
w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Witam Ci serdecznie po krtkiej przerwie. Dzisiejszy odcinek podcastu jest bardzo szczeglny.
Dzisiaj bd goci osob, ktrej jestem wielkim fanem i o ktrej mog powiedzie, e w zasadzie jest ojcem chrzestnym mojego bloga.
Za chwil bdziecie mogli usysze moj rozmow z Patem Flynn'em autorem bloga i podcastu Smart Passive Income. Na tym blogu Pat opowiada o tym, w jaki sposb mona zarabia
na swojej pasji wanie dziki Internetowi. Szczerze mwic podam jego ciek, prbuj go
naladowa i od samego pocztku istnienia mojego bloga marzyem o tym, eby przeprowadzi
wywiad z Patem. No i wanie dzisiaj moje marzenie si zicio. Nasza rozmowa prowadzona
bdzie w jzyku angielskim, ale postaram si za jaki czas wrzuci jej tumaczenie na jzyk
polski.
Okazja do zaproszenia Pata w zasadzie jest potrjna: po pierwsze Pat niedawno opublikowa
swoj krtk ksik o tytule "Let Go". Zastanawiaem si jak to dla was przetumaczy i w zasadzie jedyny taki tytu, jaki mi przychodzi w jzyku polskim, to po prostu "Odpu", "Odpu
sobie", "Odpu to". Ksika jest dostpna w Amazonie, jeeli kto chciaby j zakupi. Opisuje
histori Pata w zasadzie nie bd wicej opowiada, bo Pat o samej ksice opowie w trakcie
naszej rozmowy. Ale jest jeszcze drugi powd: wanie mija pita rocznica od momentu, kiedy
Pata zwolniono z pracy. Jego historia... a o niej te za chwil opowie. On sam mwi, e to zwolnienie z pracy to bya najlepsza rzecz, jaka mu si moga w yciu przytrafi i pomimo pocztkowych trudnoci bardzo szybko si pozbiera, zacz tworzy blog i dzisiaj zarabia na nim i na

70 / 334

innych dziaalnociach tak duo pienidzy, e w zasadzie w polskich warunkach to s kwoty

niewyobraalne. Pat co miesic zarabia okoo 50 tysicy dolarw. Dla wikszoci z nas, w zasadzie mona powiedzie, to jest praca przez cay rok, prawda? I jest jeszcze jeden may powd,
dla ktrego tak strasznie ciesz si z zaproszenia Pata: tak naprawd mj blog lada chwila
bdzie witowa swoje pierwsze urodziny. Ten wywiad z Patem traktuj te jako taki prezent,
jako zwieczenie tego pierwszego roku, taki prezent dla mnie samego.
Jeeli chcesz si dowiedzie ile pracy wymaga prowadzenie bloga, jak rozpocz jego prowadzenie, jak poda za wasnymi pasjami, jak utrzymywa kontakt z rosnc liczb czytelnikw,
no i w kocu dlaczego warto od czasu do czasu po prostu sobie odpuci, to posuchaj tej rozmowy. Serdecznie, serdecznie zapraszam.
Micha Szafraski: Cze Pat! Witam Ci w podcacie "Wicej ni oszczdzanie pienidzy". Jak
si masz?
Pat Flynn: Mam si wietnie. Nawet lepiej teraz, kiedy mam w kocu okazj porozmawia
z Tob, wic dzikuj za zaproszenie.
Micha Szafraski: Pat, dla wszystkich osb, ktre nie wiedz kim jeste i co robisz: czy mgby
powiedzie nam jak zacze?
Pat Flynn: Jasne, teraz robi mnstwo rzeczy, ale kiedy zaczem po raz pierwszy.... Myl, e
zaczem po ukoczeniu studiw. Ukoczyem je ze stopniem naukowym w architekturze, tutaj
w Stanach. Dostaem moj wymarzon prac, wszystko byo idealne, wszystko szo tak, jak powinno. Owiadczyem si mojej dziewczynie, powiedziaa "tak", dostaem awans. Wszystko
miao si dobrze a do lata 2008, kiedy poproszono mnie do biura i powiedziano mi, e zostan
zwolniony z pracy. I to by bardzo ciki moment, poniewa pracowaem bardzo ciko, aby
robi wszystko tak jak powinienem. Pracowaem bardzo ciko, robiem wicej ni mnstwo
innych osb, ale wiesz, stan gospodarki by zy i wszyscy byli zwalniani z pracy nie tylko ja.
I wiesz, to byo bardzo doujce, taki bardzo saby okres w moim yciu. Ale miaem szczcie,
poniewa w czasie, kiedy nadal miaem prac na etacie, czci tego co robiem dodatkowo
byo studiowanie do egzaminu LEED, czyli egzaminu dla architektw dotyczcego ekologicznego projektowania.
I eby pomc sobie w zdaniu tego egzaminu, poniewa by bardzo trudny, zdecydowaem si
na stworzenie strony internetowej, ktra miaa mi pomc zapanowa nad moimi notatkami.
Strona miaa sta si niejako systemem zarzdzania treci, eby pomc mi zrozumie egzamin
i by pomc mi w nauce, kiedy duo podrowaem, ale rwnie dlatego, e byo duo wygodniej
uczy si z laptopa ni nosi ze sob wszdzie stert papierw. Wic uczyem si do tego egzaminu i zdaem go moe 4 5 miesicy przed zwolnieniem. T stron pozostawiem sobie
samej w Internecie i nigdy nie sdziem, e co jeszcze z ni zrobi. Zdaem ju egzamin, wic
nie miaa ju ona dla mnie zastosowania.
Po tym jak zostaem zwolniony, po tym jak prbowaem wrci do architektury i nie mogem,
dowiedziaem si o czym takim jak biznes online. Suchaem podcastu Internet Business Mastery i wystpowa tam facet, ktry opowiada o tym, e zarabia na ycie uczc ludzi jak zda

71 / 334

egzamin z zarzdzania projektami. I zarabia znaczne pienidze, kilkaset tysicy dolarw rocznie. I wtedy zawiecia mi si w gowie arweczka i pomylaem: Hej, ja te mam t stron,
ktra pomoga mi zda egzamin. Moe s inni ludzie, ktrzy te chc zda ten sam egzamin?.
Wtedy zaczem si tym powanie interesowa i zaintrygowaa mnie myl o biznesie online.
Jedn z pierwszych rzeczy, jakie zrobiem, byo uruchomienie na stronie narzdzia analitycznego, dziki ktremu, wiesz... mogem zobaczy ruch przychodzcy na stron. I nastpnego dnia
zrobio to na mnie ogromne wraenie, kiedy zobaczyem tysice ludzi, tysice ludzi z caego
wiata, z chyba 31 rnych krajw, przychodzcych na moj stron. I nie miaem zielonego pojcia, e co takiego si dzieje. Do dzisiaj nie wiem, jak dugo to si dziao. Ale to byo niesamowite widzie wszystkich tych ludzi odwiedzajcych moj stron, ktr stworzyem tylko po
to eby pomc samemu sobie zda egzamin. W skrcie: w cigu roku od tego wydarzenia udao
mi si przeku t stron w biznes przynoszcy 6-cyfrow sum w dolarach [ponad 100 000 dolarw rocznie].
W padzierniku 2008 wydaem e-booka, ktrego napisaem, aby pomc ludziom zda ten egzamin i w pierwszym miesicu sprzeday zarobiem dokadnie 7908,55 $ z jednego e-booka
kosztujcego 19,99 $. Wic wiesz, miaem ponad 300 klientw i to po prostu zmienio cae
moje ycie. Od tego momentu wiedziaem, e musz pracowa dla siebie i nie mog oglda
si wstecz na korporacyjny wiat. Ponadto zmienio to mj pogld na biznes online, poniewa
na pocztku mylaem, e jest przekrt. Rozumiesz, w pewnym sensie bardzo nieczysta dziedzina, bardzo agresywna i mnstwo ludzi w niej obiecywao gruszki na wierzbie. Niejako przypadkiem natknem si na ten biznes i wtedy okazao si, e jestem w stanie robi to w sposb,
w ktrym dostarczam ludziom tre o wysokiej wartoci, dostaj w zamian za to pienidze i te
niesamowite, dugie listy z podzikowaniami. Ludzie pisali zaoszczdzie mi duo czasu i pienidzy, pokazujc mi jak przygotowa si do egzaminu. To pokazao mi, e faktycznie s uczciwe
sposoby robienia biznesu online i to podejcie zachowaem do dnia dzisiejszego. I wtedy zaczem prowadzi blog Smart Passive Income, na ktrym pokazuj ludziom, w ten sam sposb
- bdc uczciwym i transparentnym, jak budowa biznes online. Opowiadam o biznesie, ktry
stworzyem jako pierwszy i o nowych biznesach ktre tworz. Pokazuj kady krok na mojej
drodze, niczego nie ukrywam. Zawsze dziel si wszystkim, co robi dobrze i tym bardziej tym,
co robi le, eby inne osoby mogy uczy si na moim przykadzie, co warto robi, a czego
warto unika. I teraz mam blog Smart Passive Income, poprzez ktry my si poznalimy i poprzez ktry odkryo mnie 70 000 innych czytelnikw. Ponadto mj podcast ma ju okoo 4 miliony pobra, kana na YouTube okoo 2,5 miliona wywietle i skupiam niesamowit spoeczno wspierajcych ludzi, gotowych zapaci za informacje, ktre ode mnie dostaj. To jest cudowny model i bardzo si ciesz, e tu jestem.
Micha Szafraski: Wspaniale Pat, wspaniale. Szczerze mwic wanie tak si poznalimy. To
znaczy, poznalimy si online, a przynajmniej to ja Ciebie poznaem. I zanim pjdziemy dalej,
chciabym podzikowa Ci za bycie wspania motywacj dla mnie i prawdopodobnie dziesitek tysicy innych ludzi. Jak wiesz, rok temu byem osob, ktra nie miaa adnego bloga, ktra
zmagaa si z przygotowaniem do maratonu, ktrego przebiegnicie byo moim marzeniem, po
pewnym problemach w przeszoci. Patrz wstecz na ostatnie 11 miesicy i mog powiedzie,
e ten okres jest magiczny

72 / 334

Pat Flynn: Fantastycznie!

Micha Szafraski: Ano wanie. Przebiegem maraton, suchaem Twoich podcastw cay czas
i mog powiedzie, ze pomoge mi nie tylko w spenieniu mojego marzenia, jakim byo przebiegnicie maratonu, ale rwnie w zaoeniu bloga, ktry odnosi teraz sukcesy. Z mojej perspektywy, uczciwo i otwarto, z ktr dzielisz si informacjami z innymi osobami, jest absolutnie wyjtkowa.
Pat Flynn: Fantastycznie! Mwi to bardzo czsto...
Micha Szafraski: Tak, wiem, wiem. Mog przypomnie sobie jedno zdanie, ktre powiedziae
w jednym ze swoich podcastw odnonie blogowania. To byo tylko wyobra sobie, co moe
pj le i co najgorszego moe si sta, i pamitam, e powiedziae OK, jeli poniesiesz porak
najgorsza rzecz jaka si moe zdarzy, to fakt, e nikt nie bdzie czyta Twojego bloga. Wic po
prostu sprbuj i zobacz co stanie si w przyszoci. Dzikuj Pat i wiem, e nie jestem jedyn
osob, ktra chciaaby Ci podzikowa. Czy moesz mi powiedzie jak to zmienio Twoje ycie,
to uczucie e zmieniasz ycie innych ludzi i pomagasz innym?
Pat Flynn: Tak, to jest tak niesamowite uczucie. Pochodz ze wiata architektury, gdzie pracowalimy przez wiele dugich dni eby poskada budynek. Zajmowao to lata eby go zbudowa, a kiedy ludzie szli przez niego to tak naprawd nie wiedzieli, kto by architektem. Mylisz
o budynku, w ktrym jeste teraz albo o budynkach, przez ktre codziennie przechodzisz i nie
wiesz tego (chyba, e jeste w bardzo sawnym budynku), kto go zbudowa, kto woy mnstwo
czasu i wysiku w jego stworzenie. Nie mylimy o tym.
Ale teraz jestem tutaj online, tworzc te przedsiwzicia, mam podcast, blog i kana na YouTube. Tworz produkty, ktre pomagaj innym i te osoby zwracaj si pniej bezporednio do
mnie, dzikujc mi za zmienienie ich ycia. To jest tak satysfakcjonujce, tak motywujce...
Kiedy przesae mi swoje zdjcie wbiegajcego na met maratonu w Warszawie, trzymajcego
w grze banner z podzikowaniami dla Twojej ony, dzieci i... dla Pata Flynna. Dla mnie! wiadomo, e miaem taki wpyw na Twoje ycie, e zdecydowae si zrobi co takiego. I zwariowane w tym wszystkim byo to, e ja nie wiedziaem, e mam taki wpyw na Twoje ycie, do
czasu, gdy si tym ze mn podzielie. Wic wiesz, gdyby nie pokaza mi tego, nigdy bym si
o tym nie dowiedzia. To uwiadomio mi, e nawet nie wiem, w jakim zakresie pomagam ludziom. Nie wiedziaem dopki mi tego nie powiedziae.
I moe gdzie by kto, kogo ycie zmieniam wanie teraz. Moe gdzie by kto, kto sucha
tego i Ty zmieniasz jego ycie. Nie wiemy tego. Dlatego myl, e to obowizek kadego - jeli
macie co wartego dzielenia si, jeli macie co, co potencjalnie mogoby poprawi czyje ycie
- musisz wyj do ludzi i dzieli si tym. Musisz znale si w takim miejscu, gdzie ludzie Ci
odnajd. I dlatego jestem wielkim zwolennikiem podcastw to wanie ich suchae, kiedy
niejako zbierae motywacj do zrobienia tego, co planowae zrobi. YouTube, blog, masz
wszystkie te rzeczy do reprezentowania swojej marki, eby kady, kto moe czerpa korzy
z tego co masz do zaoferowania, mg Ci znale.

73 / 334

Micha Szafraski: Dokadnie, dokadnie. I to jest Twoja strategia "Be everywhere" [bd wszdzie], prawda?
Pat Flynn: Dokadnie tak.
Micha Szafraski: By dotrze do ludzi na wszystkie sposoby, ktrymi moesz dostarczy im
swoje przesanie. To jest wanie to, co prbuj robi i mog powiedzie, e cakiem dobrze mi
to idzie. 2 dni temu przekroczyem 10 000 pobra mojego podcastu, wic widz, e to naprawd
dziaa.
Pat Flynn: To fantastycznie! Gratuluj.
Micha Szafraski: Dziki. Pat, wszystko co robisz, robisz z zapaem i widz, e wkadasz w to
mnstwo serca. Zastanawiam si, jaka mogaby by Twoja rada dla tych osb, ktre chciayby
poda za swoj pasj, robi to, co jest dla nich najwaniejsze, ale boj si straci prac i stabilno, jak ona daje. Co o tym mylisz?
Pat Flynn: Nie musisz wybiera i zamienia jednego na drugie - to najlepsza rada jak mog
da. Nie musi by tak, e bdziesz pracowa na etacie i nie bdziesz prbowa niczego nowego.
I nie musi by te tak, e bdziesz musia pozby si swojej pracy i prbowa czego nowego.
Dlaczego nie mie obu? Moesz stworzy co na boku. W ten sposb zatrzymasz swj etat
w pracy i bezpieczestwo, jaki on daje, ale rwnie sprbujesz nowych rzeczy, przetestujesz
nowy akwen i zobaczysz, co si stanie. Korzyci z tego s takie, e moesz podj to ryzyko
stworzenia wasnego biznesu, bez martwienia si zbytnio i nie musisz od razu skaka na gbok wod, co jest czasami przeraajce, w szczeglnoci, jeli nie umiesz pywa. Moesz zacz na pycinie, zamoczy palce w wodzie, poczu jak to dziaa i jeli zaczniesz nabiera
tempa to masz opcj zrobienia jednego albo drugiego. Jedno albo drugie wypali i wtedy podejmij decyzj na podstawie tego. Wic jeszcze raz... Zrozum, e nie musisz robi jednego albo
drugiego. Moesz robi obie rzeczy na raz przez jaki czas. Testowanie nowej rzeczy na boku
i zobaczenie jak to dziaa, moe by bardzo korzystne na pocztku.
Micha Szafraski: Zdecydowanie tak. Ale s osoby, ktre powiedz OK, podoba mi si to co
opowiadacie, ale szczerze mwic nie wiem co jest moj pasj. Po prostu wykonuj moj prac
codziennie, chodz do pracy i wracam do domu. Chciabym zrobi co ze swoim yciem, ale nie wiem
gdzie mam zacz. Czy Ty zawsze wiedziae, co jest Twoj pasj, czy musiae j znale?
Pat Flynn: Hmm, musisz j znale. Czsto, jeli nie wiesz co to jest, musisz tego poszuka by
to to znale. Mam na myli eksperymentowanie i prbowanie rnych nowych rzeczy. Pikno
robienia biznesu online polega na tym, e moesz zaryzykowa i prbowa rnych rzeczy... I to
waciwie jest niewielkie ryzyko, a nagroda znacznie je przewysza, wic nawet, jeli czym si
nie pasjonujesz, ale tylko troch interesujesz, zacznij z tym, wyprbuj i zobacz co dziaa. I jeli
nie dziaa, c... przynajmniej sprbowae. Najgorsz rzecz, jak mona zrobi, to lee i zastanawia si a co by byo, gdybym to wtedy zrobi?. Gdybanie bdzie drczyo Ci do koca
ycia. Ale jeli pomylisz a co tam, przynajmniej sprbuj i faktycznie sprbujesz, wtedy nie
bdziesz aowa decyzji, ktrej nie podje.

74 / 334

Micha Szafraski: Dokadnie, dokadnie. Wiem, e wanie wydae now ksik. Nazywa si
Let Go - bardzo prosty tytu. Chciabym przeczyta jedno zdanie z tej ksiki, takie z ktrym
si utosamiam. Piszesz: Wikszo ludzi martwi si, kiedy ycie nie przebiega w 100% zgodnie
z planem. A powinni si w zasadzie martwi wtedy, gdy wanie to ycie przebiega wedug planu.
Plany s wane i warto je posiada, ale nie powinny by wyryte w kamieniu. Bd otwarty na niespodziewane zdarzenia, bo wanie te nieplanowane momenty s czsto ziarnem najbardziej spektakularnych moliwoci w Twoim yciu. Powiedz prosz, o czym jest ksika i dlaczego kto
miaby j przeczyta?
Pat Flynn: C, ksika jest o mojej historii. Opowiem szybko o tytule: zatytuowana jest Let
Go i jest to historia o mnie, zwolnionym z pracy w architekturze i o tym, jak zostaem przedsibiorc. Ale ponadto, na gbszym poziomie, jest o odpuszczaniu sobie. Zostaem wychowany
do uczenia si i dorastania w przekonaniu, e waciw rzecz jest pjcie do pracy na etacie,
pracowanie przed 40 lat i odejcie na emerytur. Rozumiesz: pj do szkoy, zdoby dobre
wyksztacenie, zdoby stopie naukowy i prac w tej dziedzinie. Ale musiaem to porzuci.
Wiesz, powiciem 5 lat mojego ycia nauce architektury i porzucenie tego byo trudne. Mylaem, e to bdzie marnotrawstwo, jeli od tego odejd. Ale to byo co, co musiaem odrzuci,
eby odkry te wszystkie interesujce rzeczy i niesamowite okazje, ktre si tam skryway. Na
gbszym poziomie, ksika jest o odrzuceniu pewnego strachu i wtpliwoci, ktre pojawiaj
si w gowie kiedy prbujesz czego nowego. Pomyl, o jakimkolwiek momencie swojego ycia,
kiedy wkraczae na nieznan ciek lub prbowae czego nowego zawsze pojawiaj si
wtpliwoci. I jeli z tym czego nie zrobisz, nigdy nie zrobisz postpu i zawsze bdziesz tkwi
w tym samym miejscu co teraz. Ksika wchodzi na naprawd gboki emocjonalny i osobisty
poziom. Opisuj drog od tego, co dziao si w mojej gowie, kiedy zostaem zwolniony, do
zarobienia mojego pierwszego dolara online, do zdobycia pierwszego klienta, do relacji, ktre
miaem z ludmi dookoa. Miao to by inspirujce, ale take miao pokaza, e nie jeste sam
w tym co czujesz kiedy prbujesz czego nowego.
Micha Szafraski: Niele, niele. Wiem, e masz teraz bardzo wyjtkow rocznic. witujesz
pity rok od zwolnienia z pracy i zaoenia wasnego biznesu w internecie. Moje gratulacje,
oczywicie
Pat Flynn: Dzikuj.
Micha Szafraski: Czy mgby powiedzie mi, wiedzc to co wiesz teraz i cofajc si 5 lat
wstecz, czy jest co co by zmieni lub zrobi inaczej?
Pat Flynn: Hmm. Tak, jest par takich rzeczy. Po pierwsze, myl, e prbowabym nawiza
kontakt z wiksz liczb osb od samego pocztku. Myl, e nie robiem tego w takim stopniu,
w jakim powinienem, aczkolwiek nawizaem kilka naprawd wanych kontaktw. Odkryem,
e z im wiksz iloci osb si skontaktujesz, z tym wiksz iloci osb nawiesz znajomo,
im wikszej licznie osb si przedstawisz, tym wicej szans i moliwoci przytrafi Ci si yciu.
Niedawno byo badanie tu w Stanach, mwice o tym, w jaki sposb wikszo ludzi zdobywa
dzisiaj prac. Wikszo osb zdobywa prac dziki kontaktom i dziki znajomym. Nie poprzez
wasne CV, nie poprzez dzwonienie do firm, ale po prostu za porednictwem osb, ktre znaj.

75 / 334

Wic im wicej ludzi znasz, tym wicej okazji bdzie dla Ciebie dostpnych. To jest wic jedna
z tych rzeczy, ktre powiedziabym wczeniejszemu sobie.
Inn rad byoby... nie prbowanie robienia wszystkiego samemu. Dla mnie bya to istotna
sprawa, bo jestem facetem, a faceci nie chc prosi innych ludzi o wskazwki, prawda? Nie
wiem czy to bya kwestia dumy, ale czuem, e inni ludzie nie powinni by czci mojego
biznesu. Chciaem wszystko zrobi samodzielnie. I wkrtce przekonaem si, w szczeglnoci
jak pojawiy si kwestie podatkowe i prawne, e to s obowizki, ktrym nie potrafi podoa,
wic musiaem zatrudni do tego ludzi. Jednym z pierwszych dowiadcze w tej kwestii byo
prbowanie nagrania mojego audiobooka, kiedy prbowaem nagra tre e-booka i stworzy
z niego audiobooka. Prbowaem przez 2 dni i wygldao to beznadziejnie. Jako dwiku bya
fatalna i skoczyo si na tym, e zatrudniem osob, ktra zrobia to duo lepiej i szybciej ni
ja mgbym to zrobi. Koszt zatrudnienia tej osoby zwrci si w trzech pierwszych dnia sprzeday na mojej stronie.
Micha Szafraski: wietny przykad. A wic, streszczajc: nawizywaby wicej kontaktw
z innymi osobami i poszukaby pomocy wrd innych.
Pat Flynn: Tak. Jeli jest co, czego nie umiem zrobi, to warto znale osob, ktra to umie
zamiast marnowa czas na prbowanie samemu. S oczywicie rzeczy, do ktrych powiniene
doj samemu, ale jeli naprawd masz z tym trudnoci, to moesz poprosi kogo o pomoc lub
zatrudni.
Micha Szafraski: wietnie! Wracajc do strony finansowej Twoich biznesw: bardzo otwarcie
dzielisz si raportami swoich przychodw i co miesic publikujesz szczegowe dane. I z tego
co widz, Twj miesiczny dochd prawdopodobnie przekracza kwot, jak wikszo ludzi
zarabia w rok - przynajmniej w Polsce
Pat Flynn: Tak, to wariactwo.
Micha Szafraski: ale wiem, e nie zawsze tak byo i z Twojej ksiki i historii, ktr nam
opowiedziae wiem, e miae ciki okres, kiedy po raz pierwszy dowiedziae si, e stracisz
prac. Jak udao Ci si otrzsn i przetrwa ten trudny czas?
Pat Flynn: C, duo zawdziczam wsparciu rodziny i przyjaci. Miaem wielkie szczcie by
w otoczeniu ludzi, ktrzy wspierali to, co robiem. Bez tego na pewno nie bybym tu gdzie jestem teraz. Rwnie wyznaczanie sobie bardzo duych celw, ktre byy przytaczajce i przeraajce, i dzielenie ich na mnstwo bardzo maych krokw, pomogo mi w tej drodze. Te mae
kamienie milowe, ktre osigasz, te malutkie cele skadaj si na duy cel - to naprawd pomaga Ci nieustannie i do przodu. I wanie to popychao mnie do przodu i motywowao przez
cay czas.
Micha Szafraski: Wspaniale. To jest dokadnie to, co robi. Kiedy spojrz na to, co ma by
zrobione i widz duo, duo tematw, ktrymi powinienem si zaj, czuj si cakowicie zagubiony. Ale jeli wybior 1 lub 2 zadania i pomyle, np. tylko o nastpnym artykule do napisania, staje si to duo prostsze. Wracajc do pienidzy: zarabiasz z grubsza okoo 50 tysicy

76 / 334

dolarw miesicznie, ale na Twoim blogu nie widz ani jednej reklamy z Google AdSense. Skd
si bior si te pienidze?
Pat Flynn: Na moim blogu zarabiam gwnie na czym, co nazywa si marketingiem afiliacyjnym, co oznacza, e dostaj prowizj za kadym razem, kiedy polec produkt stworzony przez
inn osob i tak jakby wsppracuj z ni. Dostaj wic zapat za kadym razem, gdy kto przez
mj link partnerski dokona zakupu. To jest pikny model, poniewa umoliwia mi dostarczanie
produktw i usug innych osb rozwizujcych realne problemy, ktrych ja nie mog samodzielnie zaadresowa. Ale jest mnstwo narzdzi i usug, ktre mog to zrobi. I jeli jeste
partnerem ktrego z tych produktw i sprzedasz je do swojej spoecznoci, zarabiasz prowizj.
To tak jakby znajdowa idealne rozwizanie, z t rnic, e to nie Ty je stworzye. Wikszo
dochodu, jaki przynosi mi Smart Passive Income, to dzielenie si wiedz, np. jak zaoy domen i hosting, jak przeprowadza research w dziedzinie doboru sw kluczowych przy wykorzystaniu narzdzi i usug z tym zwizanych, i zarabianie prowizji na polecaniu tych produktw.
Wic jeszcze raz, nie mwi czytelnikom, e tego potrzebuj, ale dziel si informacj o tych
narzdziach, ktrych sam uywam i jeli inni chc zrobi to samo co ja, to mog zacz korzystajc z moich przykadw.
Micha Szafraski: Wic Pat, mwisz, e zarabiasz wikszo pienidzy na promowaniu produktw, ktre s dla Ciebie uyteczne i uwaasz e mog by uyteczne dla innych osb.
Pat Flynn: Tak.
Micha Szafraski: Prawdopodobnie wikszo suchaczy zastanawia si, czy Twj sukces da si
powtrzy w innych krajach. Czy nie jest za pno na to, by zaoy nowego bloga i zarabia
w programach afiliacyjnych?
Pat Flynn: Nie, zdecydowanie nie uwaam eby byo za pno i myl nawet, e jeli zaczynasz
teraz, to masz nawet przewag. Wiem, e to moe wydawa si nieco trudniejsze, poniewa
startujesz od zera, ale my wszyscy startowalimy od zera. Ale zaczynajc teraz masz t przewag, e moesz podej do tego w zupenie nowy sposb. Moesz zobaczy, co inne osoby ju
robi, a czego im brakuje lub czego nie robi, a powinni.
Moesz obejrze co robi Twoi konkurenci na rynku na ktrym dziaasz i zobaczy co ludzie
mwi o ich usugach, o produktach ktre dostarczaj i czy s z nich zadowoleni czy nie. I jeli
s, to moesz zobaczy, co robi dobrze i wprowadzi to do swojego biznesu. A jeli robi co
le lub widzisz szanse na przeniesienie tego na wyszy poziom, to wtedy zrb to. I jeli na rynku
jest kto, kto robi podobn rzecz do tej, ktr Ty chciae robi, to jest to dobry znak, e rynek,
na ktry chcesz wej jest dobry. Jest rynek docelowy, s na nim pienidze i s ludzie, ktrzy
zarabiaj na tym rynku. Sztuka polega na tym, eby wej na ten rynek w innowacyjny sposb,
biorc z niego to co najlepsze i dostarczajc w jeszcze lepszy sposb. Nie musisz tworzy czego zupenie nowego, ale moesz wzi co to co ju tam jest i zrobi to duo lepiej, na swj
unikalny sposb.
I wanie to zrobiem na SmartPassiveIncome.com. Nie byem pierwsz osob mwic o biznesie online i prawdopodobnie byo milion blogw przede mn w tematyce biznesu online

77 / 334

i blogowania. Ale ja celowo podszedem do tego w sposb inny ni pozostali, bo wiedziaem,

e musz to zrobi, eby zosta usyszanym i wybi si z tumu. W przypadku marketingu afiliacyjnego moe by nieco ciej w innych krajach znale produkty, ktre bdziesz w stanie
uczciwie poleca swojej spoecznoci, wic musisz by kreatywny. Musisz naprawd pomyle
o problemach, z jakimi stykaj si ludzie na Twoim rynku docelowym i zrozumie, jakich rozwiza oczekuj. I wtedy albo znajd produkt, ktry spenia ich wymagania, albo jeli moesz
go znale stwrz wasny. W ten sposb dostaniesz 100% zysku ze sprzeday. Oczywicie s
niewielkie koszty z tym zwizane, ale dziki temu zatrzymujesz czytelnikw na wasnej stronie
i dostarczasz im wasny produkt i jeli im si spodoba, bd chcieli si Ciebie trzyma. A to da
Ci dobr okazj do wykorzystania ich opinii do poprawienia Twojego produktu, oraz rwnie
do stworzenia lepszych produktw w przyszoci.
Micha Szafraski: wietnie. Musz te powiedzie, e prowadzenie bloga nie jest atw prac.
To wymaga duo czasu. Ludzie patrzc na Twj sukces nie widz tego, e nie osigne go
z dnia na dzie. Czy moesz opowiedzie ile czasu powicae na prowadzenie bloga 4-5 lat
temu, a ile czasu inwestujesz w niego teraz?
Pat Flynn: Kiedy zaczynaem, nie wiedziaem e buduj biznes. Zaczem ze stron o egzaminie
LEED i suya mi ona tylko do przygotowania si do egzaminu. Ale spdzaem na niej 1-2 godziny kombinujc, co umieci na stronie, szukajc informacji i publikujc treci na stronie. Robiem to na pocztku tylko dla siebie, ale moesz wyobrazi sobie robienie tego przez cay rok
nie dostajc nic w zamian. Nie oczekiwaem niczego, ale jeli prbujesz budowa biznes, to
zajmuje to duo czasu i nawet nie wiesz czy kiedy na tym zarobisz. I tak, jeli wiedziabym
wczeniej, e ludzie przychodz na moj stron, wtedy miabym okazj stworzy produkt wczeniej.
Nie wiem dokadnie kiedy pojawi si ruch na stronie, ale gdy si o nim dowiedziaem byo mi
duo atwiej zarobi na tym pienidze, poniewa zbudowaem ju zaufanie i autorytet, i byem
ju ekspertem w tej niszy, poniewa powiciem duo czasu na tworzenie wartociowych treci. A wic na pocztku wymaga to wiele czasu i wysiku, ale teraz strona Green Exam Academy
wymaga 1-2 godzin pracy miesicznie. Tylko tyle. A wci generuje midzy 3000 a 6000 dolarw miesicznie, co jest fantastyczne. Brana zmienia si troch. Dawniej zarabiaem sporo
wicej, ale strona nadal istnieje i wiesz, inwestuj tylko par godzin miesicznie by dziaaa
bez zarzutu: odpowiadam na maile od klientw i dostarczam pliki, jeli z jakiego powodu
klient ich nie dostanie, co czasami si zdarza.
Nigdy nie bdziesz mia stuprocentowo pasywnego dochodu, ale moesz si do tego zbliy
wykorzystujc rne narzdzia i usugi. Powtrz: to wymaga czasu na pocztku na zbudowanie
strony i zyskanie zaufania, ale s szanse w wielu rnych niszach by mie solidny dochd ze
skoczonej iloci informacji na blogu. To samo zrobiem w niszy szkole w zakresie ochrony
[Pat prowadzi rwnie stron http://securityguardtraininghq.com]. Wymagao to skompilowania pewnej skoczonej iloci informacji dotyczcych tego tematu, a strona wci zarabia pienidze. Wicej czasu powicasz na starcie, mniej czasu teraz, ale to teraz dostajesz wicej
pienidzy.

78 / 334

Natomiast z blogiem Smart Passive Income jest inaczej. To jest co, od czego nie chc odej,
poniewa nawizywanie kontaktu ze spoecznoci sprawia mi ogromn przyjemno i im wicej robi, tym wikszy jest mj autorytet oraz dochd. Wic w tym przypadku nie jest to a tak
pasywny przychd, jak przy innych stronach, ktre posiadam. Wci musz powica troch
czasu eby tworzy now tre, napisa nowy artyku i komunikowa si z moimi czytelnikami.
Nie mog zaprzeczy, e to wymaga czasu. Ale nadal jest to bardzo elastyczny model biznesowy, ktry pozwala mi wie takie ycie, jakie lubi.
Micha Szafraski: wietna odpowied. Co do nawizywania kontaktu ze spoecznoci Czytelnikw, to wiem, e wymaga to duo czasu, by by w stanie odpowiedzie na kady e-mail lub
chocia by na bieco z Twitterem i Facebookiem. Nawet mi bardzo trudno nady za moimi
Czytelnikami. Jak sobie z tym radzisz? Jak zarzdzasz tymi relacjami?
Pat Flynn: Na pocztku jest to oczywicie duo atwiejsze, poniewa nie masz a tylu kontaktw. To bardzo wane eby angaowa si swoj spoeczno, kiedy masz jeszcze ma liczb
Czytelnikw, poniewa angaowanie si ze swoj pierwsz setk, pierwszymi 500 osobami jest
naprawd wane. To s osoby, ktrzy bd Ci obserwowa i pomaga Ci przenie biznes na
wyszy poziom. To jest Twoja docelowa grupa odbiorcw i masz szans naprawd wej w ich
myli i dowiedzie si od nich gdzie powiniene poda dalej. I to jest bardzo wane.
Ale w miar wzrostu dojdziesz do punktu, kiedy e-maile bd przychodzi szybciej ni jeste
w stanie na nie odpowiedzie. Tak samo tweety, wiadomoci i pytania. Jest wiele rzeczy, ktre
musisz zrobi eby zarzdza swoim czasem i jest mnstwo wskazwek z tym zwizanych.
Jedna z nich to zobaczenie czy masz moliwo dostarczenia odpowiedzi na najczciej zadawane pytania, nawet zanim jeszcze kto do Ciebie napisze. Moe to by wywietlenie najpopularniejszych artykuw na stronie gwnej, w ktrych znajd odpowiedzi na swoje pytania. Lub
jeli kto zada Ci pytanie, to moesz sprawdzi czy pisae ju jaki artyku, ktry udzieli im
odpowiedzi. Zamiast spdzi 5 minut odpisujc na maila, moesz po prostu wysa link do artykuu, co zajmie tylko kilka sekund.
Warto korzysta z tych efektywnych strategii. Moesz, np. zrobi list najczciej zadawanych
pyta (FAQ), ktre ludzie najczciej zadaj i umie odpowiedzi na wszystkie z nich na jednej
stronie. Moesz nawet na stronie kontaktowej napisa Hej, tu s najczciej zadawane pytania.
Zanim wylesz mi wiadomo, sprawd prosz czy znajduje si w nich odpowied na Twoje pytanie.
Dziki temu uzyskasz odpowied od razu i nie bdziesz musia czeka a odpisz osobicie. Duo
osb, w tym rwnie ja, woli eby Czytelnicy zadawali pytania na Facebooku lub Twitterze.
Daje to dwie korzyci. Pierwsza: zmniejsza dugo wiadomoci, w szczeglnoci w przypadku
Twittera, gdzie jest ograniczenie do 140 znakw, zamiast nieograniczonej iloci znakw w mailu. Czasami dostaj e-maile majce kilka stron i jest mi ciko, gdy ich nie przeczytam, ale
zajmuj tak duo czasu, e musz odkada je na pniej. Facebook te jest dobry, z tego samego powodu. To znaczy, dugo wiadomoci nie jest limitowana, ale ludzie wykazuj skonno do pisania krtszych wiadomoci na Facebooku. W szczeglnoci, gdy inni mog je widzie. Najlepsz czci social media jest fakt, e inne osoby mog odpowiedzie na pytania
zanim Ty bdziesz mg to zrobi. Spoeczno si angauje i wszyscy dobrze czuj si w tym
towarzystwie, oprcz tego, e mog otrzymywa informacje, ktre Ty dostarczasz.

79 / 334

I to jest tych kilka podstawowych wskazwek. Znajduj si teraz w punkcie, gdzie bardzo trudno
jest mi odpowiada na bieco nawet na mediach spoecznociowych. Wybieram wic kilka
godzin kadego dnia, podczas ktrych powicam si odpowiadaniu na maile oraz spdzaniu
czasu w social media. I po prostu musz zaakceptowa fakt, e niektre osoby nie dostan odpowiedzi poprzez social media, a e-maile musz przetwarza chronologicznie, wic daj Czytelnikom zna, e to moe chwil potrwa zanim dostan odpowied. Staram si by po prostu
uczciwy i szczery. Jestem po prostu przeadowany i moe to troch potrwa zanim kto dostanie
odpowied. Myl, e kiedy jest si uczciwym ludzie to rozumiej.
Micha Szafraski: Tak, to s wietne wskazwki, rwnie dla mnie. Wielkie dziki Pat. Czy
mgby powiedzie mi gdzie powinni si uda Ci, ktrzy chcieliby dowiedzie si wicej o Tobie lub o Twoim blogu?
Pat Flynn: Oczywicie. Moecie wej na http://smartpassiveincome.com. Moecie rwnie
wej na http://patflynn.me moj now stron osobist, na ktrej moecie zobaczy list moich projektw, cznie z ksik Let Go. I oczywicie moecie przeczyta wszystko o mnie
w mojej ksice Let Go, ktr znajdziecie na Amazon.com. Nie wiem czy umiecisz do niej
linka na stronie, ale w razie czego mona znale j na Amazonie
Micha Szafraski: Oczywicie.
Pat Flynn: po prostu moecie wpisa Let Go by Pat Flynn na Amazon i od razu j zobaczycie.
Micha Szafraski: Dzikuj bardzo Pat za Twj czas. Naprawd doceniam, e moglimy nagra
wsplnie ten podcast. Dziki!
Pat Flynn: Jak najbardziej. To bya dobra zabawa. Mam nadziej zobaczy si z Tob niedugo
na Skype, gdzie bdziemy mogli pogada, nawet jeli nie bdziesz tego nagrywa. Powinnimy
po prostu pogada od czasu do czasu.
Micha Szafraski: Oczywicie, oczywicie. Bardzo dzikuj Pat.
Pat Flynn: Dzikuj.
Micha Szafraski: O rany, strasznie si ciesz, e udao si wyrwa Patowi te kilkadziesit minut. Mam nadziej, e podobaa Ci si nasza rozmowa i e wyniose z niej co dla siebie. e
troszeczk Ci zainspirowalimy. Gorco zachcam Ci do lektury ksiki Let Go Pata Flynna.
Tak jak mwiem we wstpie, to w zasadzie nie jest aden przewodnik biznesowy. To jest po
prostu krtkie opowiadanie pokazujce, e konsekwentna praca nad wasnym blogiem, przy
jednoczesnej uczciwoci i chci pomocy innym, mog przynosi naprawd spektakularne
efekty. Mog, ale nie musz oczywicie. Tak e tutaj troszeczk szczcia take potrzeba
i w trakcie rozmowy z Patem cytowaem mj ulubiony fragment jego ksiki. Chciabym to zrobi jeszcze raz jako takie podsumowanie tej rozmowy. Tym razem po polsku. Pat pisze, e Wikszo ludzi martwi si, kiedy ycie nie przebiega w 100% zgodnie z planem. A powinni si w zasadzie martwi wtedy, gdy wanie to ycie przebiega wedug planu. Plany s wane i warto je posiada, ale nie powinny by wyryte w kamieniu. Bd otwarty na niespodziewane zdarzenia, bo wanie

80 / 334

te nieplanowane momenty s czsto ziarnem najbardziej spektakularnych moliwoci w Twoim yciu. No wanie.
I w zasadzie tym optymistycznym akcentem chciabym zakoczy dzisiejsz audycj i Was poegna. Jeeli podoba si Wam ten podcast i chcielibycie si mi jako zrewanowa, to wejdcie prosz na iTunes, wystawcie mi tam prosz ocen - mojemu podcastowi. Bez wzgldu na
to czy dacie mi 1 gwiazdk czy 5 gwiazdek, to mam tylko jedn prob, ebycie byli szczerzy
w tym co robicie i ebycie wyrazili konstruktywn krytyk. Ja na tak krytyk jestem bardzo
otwarty i wiem, e tylko dziki Waszemu wkadowi jestem w stanie motywowa si do staego
podnoszenia poziomu i dostarczania Wam cay czas ciekawszych materiaw. I dzikuj za to,
e suchacie mojego podcastu.
Przypominam, e wszystkie adresy stron internetowych czy notatki dotyczce tego odcinka
podcastu, moecie znale pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/006, czyli numer
tego odcinka. A jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowe informacje, ktre
pomog Ci realizowa Twoje marzenia, to prosz podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu eby weszli na mojego bloga http://jakoszczedzapieniadze.pl
Dzikuj Ci za wsplnie spdzony czas i ju teraz zapraszam Ci do wysuchania kolejnego
odcinka. ycz Ci wietnego dnia i skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na
wyszy pozom. Do usyszenia!

81 / 334

006 po angielsku:
Zapis rozmowy z Patem Flynnem
Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/006

Micha Szafraski: Hi Pat! Welcome to "Wicej ni oszczdzanie pienidzy" podcast. How are
you?
Pat Flynn: I'm doing excellent, even better now that I finally get to talk to you. So thank you
for having me.
Micha Szafraski: Pat, for everyone out there who doesn't know who you are and what you do.
Can you tell us how have you started?
Pat Flynn: Yeah, I mean I do a lot of things now as you know Micha, but when I first started...
I actually, I guess I started after graduating college. I graduated with a degree in architecture
here in the States and I got my dream job, sort of coming right out of college and everything
was perfect. Everything was going just the way it supposed to. I had proposed my girlfriend at
that time, she said yes. I got promoted. Things were going good until summer of 2008, when
I got pulled into the office and I was told that I was going to get let go of my position. And that
was a very hard moment, because I had worked so hard to do everything the sort of way I was
supposed to do and I was working really hard, I was doing more than a lot of other people, but
you know, just the economy was so bad and everybody was getting laid off, not just me. And
that was really depressing, sort of low moment in my life, but I was very fortunate, because
when I still had my 9 to 5 job, part what I was doing sort of extracurricularly was studying for
exam called the LEED exam, which was an exam in architecture industry about green and
environmental friendly design.
And to help me pass this exam, because it was so hard, I decided to create a website to keep
track of my notes and to become sort of content management system that helped me understand this exam, to help me study when I did a lot of traveling and also because it was so much
more convenient to study from laptop that way, than just carrying all this bunch of paper. So
I studied for that test, I passed and it was maybe 4-5 months before I got laid off and after that
point I just let the site sit there. I never thought I was going to do anything else with it, because
I already passed the exam and I didn't have any more use for it. Well, after I got laid off, after

82 / 334

I tried get back to architecture and I couldn't, I discovered this thing called online business
and I listened to this podcast called Internet Business Mastery. And on that show they had
a guy come on, who talked about how he was making a living by teaching people how to pass
the project management exam. And he was making a significant, 6-figure living from it and
that's what the light bulb went off for me and I was like Hey, I have this website that I used to
help me pass the exam, maybe there are other people out there that want to pass the same exam.
Well, then I started get really interested and excited about online business and of the first thing
I did, was I put analytical tool on the site where I would, you know, hopefully see traffic coming
to the site. And it blew me away when the next day I saw thousands of people, thousands from
all around the world, like 31 different countries, coming to my website already. And I had no
idea this was happening. I still don't even know how long it was happening. But it was incredible to see all these people coming to my site that I had created just for me to help them pass
the exam too. And to make long story short: I ended turning that site into 6-figure business in
a year after I discovered that site was there.
In October 2008 I had published e-book that I wrote to help these people pass this exam and
that first month I had made 7908,55 $ from one 19,99 $ e-book. You know, over a 300 customers. And it just changed my entire life. I mean, from that point forward, I knew that I had to
work for myself and there was no looking back to the corporate world. And it also changed sort
of my view on online business and how that was done, because my original thoughts of how
business was done online was very scummy, you know, very snarky sort of industry, very aggressive and a lot of people just overpromising things. When I almost got forced into doing
online business I just stumbled upon it and then being able to do it the way where I could
provide high value content to people, and get paid back in return, and get these incredible long
thank you letters from people saying you saved me so much time, you saved me so much money
trying to figure out what to study for the exam - that jut showed me that there are actually
honest ways to do business online and thats the approach I've taken from this day forward.
So that's when I started the Smart Passive Income blog, which is where I now show the people
in the same manner, being very honest and transparent with people, how I build businesses
online. And I talk about that business that I first created and new businesses that I create. And
I just show every step along the way. I don't hide anything, I'm always sharing everything Im
doing right, and I'm always even more sharing what I do wrong, so that other people who want
to do business online can see and learn from my example, either what to do or what not to do.
And now I have the Smart Passive Income blog, that's how you and I met, that's how 70 000
other monthly readers have discovered me. And I have a podcast that has just about 4 million
downloads now, YouTube channel with just about 2,5 million views and just amazing community of people who are very supportive and who are willing to pay me back for the information
they earn from me and it's just incredible business model and I'm so happy to be here.
Micha Szafraski: Great Pat, great! To be honest, yes, that's the way we have met actually.
I mean we met online, or at least I get to know you. And before we go any further I'd like to
thank you Pat for being a great motivation for me and probably for tens of thousands of other
people and, as you know actually, just a year ago I was a person who haven't started any blog,
who was struggling with preparation for the marathon which was my dream to run a marathon

83 / 334

after some problems I've got in the past and if I look back at this last 11 months I can say it's
like magic...
Pat Flynn: It's awesome!
Micha Szafraski: Yeah, I have run through marathon. I was listening to your podcasts all the
time and I could say you helped me not only to achieve my dream as a person who run a marathon, but also to start a blog which is right now quite successful. So from my perspective, the
honesty and the openness you are sharing information with other people is completely awesome.
Pat Flynn: Awesome! I say that a lot, just so you know
Micha Szafraski: Yeah, I know, I know. I can recall one phrase that you said in one of your
podcasts. It was: just imagine what can go wrong or the worst thing that could happen and I remember you said OK, if you fail there will be no one reading your blog, so that's the worst thing
that could happen, so just give it a try and see what will happen in the future. So, basically thank
you Pat! I know I'm not the only person who would like to thank you. Can you please tell me
how this really changed your life, this feeling that you are changing other people lives and
helping others?
Pat Flynn: Yeah, it's such an incredible feeling. I came from the architecture world where we
worked long hard days to build the building that took years to put up, that, when people walk
through that building, they don't really know who was the architect. You think about the building you're in now or the buildings that you walk through every day and you don't really know,
unless you're in very famous building, who built that building, who put all the time and effort
into putting that building up and creating it. We don't think about that.
But here I am online, creating these businesses, I have a podcast, I have my blog and my
YouTube channel. I'm creating my products that are helping people and people are directly
messaging me saying thank you for changing their lives. It's so fulfilling, so motivating.
I mean, when you sent me that picture of you crossing the finish line of the marathon in Warsaw, holding that banner up and your banner said thank you to your wife and kids and then Pat
Flynn. Like me. I like to know that I made that impact on your life that you'd take time to do
that! And the crazy part about that was I didn't know I was making that impact on your life
until you finally shared that with me. So, you know, unless you didn't show that to me I wouldn't
have known it and it happened and just made me realize I don't even know extent of which I'm
helping people. I don't even know until they finally tell me.
And there could be someone out there who Im changing their lives right now. There could be
someone out there who could be watching this and you are changing their life right now. We
don't really know. So I think that's why it's everybody's responsibility to, if they have something
worth sharing, if they have something that could potentially change someone's life, you got to
go out there and you got to share it. And you got to put yourself into a position where people
can find you. And that's why really Im really big believer in podcast, especially because that's
what you were listening to, when you were sort of getting motivated to do your thing. YouTube,

84 / 334

blog, you got all those things to represent your brand so that anyone, who can benefit from
what you got to offer, can find you.
Micha Szafraski: Exactly, exactly. And this is your be everywhere strategy, right?
Pat Flynn: Exactly.
Micha Szafraski: To reach people everywhere you could possibly to deliver your message.
This is definitely what I'm trying to do right now and I can say Im pretty successful. Just two
days ago I crossed 10 000 downloads on my podcasts, so basically I see that it really happens,
you know?
Pat Flynn: That's awesome, congratulations!
Micha Szafraski: Thanks! Pat, you are very passionate about everything you do and I see that
you are putting a lot of heart into it. And I'm wondering, what could be your advice to people
that would like to chase their passion, to just fulfill what is the most important to them, but
they are afraid to lose their job and the stability it offers. So what do you think?
Pat Flynn: It doesn't have to be one or another. I think that's the best sort of advice I can give
you. It doesn't have to be: you only have to keep your job and not try something new. And it
doesn't have to be: you only have to get rid of your job and try something new. It could be both.
Why not have both? You can create something on the side and so that way you can keep the
position you have now and that security, but also try stuff out and test the waters to see what
happens. And the benefit of that is you can take this sort of risks that are required to make
business happen without worrying too much and you can sort of not jump into deep end, which
is scary sometimes, especially if you don't know how to swim. But you can start on the shallow
end, put your toes into the water and get a feel on how things works and then, if things start
to take off, you have the option to do one or another. And you know either one is going to work
out for you. And then you can just make your decision off of that. So really, again, it's just...
Understand it doesn't have to be one or the other. It could be both for a while. So testing
something on the side and just seeing what it is like first can be really, really beneficial.
Micha Szafraski: Definitely, definitely. But there are some people that say OK, I really like
what you are telling guys, but honestly I don't know what my passion is. I'm just doing my job every
day, going to the work and coming back to home and I would like to do something with my life,
however I don't know where to start. Did you always knew what your passion is or did you try to
find it?
Pat Flynn: Umm you have to find it. If you don't know what it is, you have to go and find it.
And what that mean is sort of experimenting and trying different things. And that's the beauty
of doing business online. You could try things and risk... is not that risky and the rewards far
outweigh the risk, so even what you may not be passionate about, but have a little bit of interest in, start with that, and try it out and see what works. And if it doesn't, well at least you gave
it a shot. The worst thing to do is later in life, think back and be like what if I did that?. The
what-ifs are going to bother you for the rest of your life. But if you have that well - at least

85 / 334

I gave it a shot then you know you gave yourself a shot and you don't have to regret the decision you didn't make.
Micha Szafraski: Exactly, exactly. And I know that you have just published new book. It's
called Let Go. Very simple title. I would like to read just one sentence from the book and
I think that's actually something that resonates very much with me. You say most people worry
when life doesn't go 100% according to the plan. Instead you should worry when it does. Plans are
good and necessary to have, but they shouldn't be written in stone. Be open and welcoming of
unforeseen events, because those unplanned moments are often the seeds of spectacular opportunities in your life. Please tell me, what's the book about and why anyone should read this book?
Pat Flynn: Well, the book is about my story. I guess we'll talk about the title really quick. It's
called Let Go and it's about the story of me getting let go of my job in architecture and how
I became an entrepreneur. But even beyond that, on a deeper level it's about letting go of the
sort of... When I was conditioned to learn and grow up with the fact that I was taught that the
right thing to do was to get 9-to-5 job, do that for 40 years and then retire. You know: go to
school, get good education, get a degree and then get a job of that. I had to let go of that.
I devoted 5 years of my life to educating myself in architecture and that was hard to let go.
I thought maybe that it was going to be wasteful if I let go of that. But that was something
I had to let go to discover all these interesting stuff and these amazing opportunities that were
out there. On deeper level it's about letting go of sort of fears and doubts that cross your mind
when you're trying something new. You think about any moment of your life when you're venturing into unknown paths or trying something new, that doubt always comes into play. And
unless you do something about it, you're never going to make progress or you're always going
to be stuck at where you are at. And so the book really goes deep into emotional level and
personal level, what was going through my head at the time, after I got laid off. All the way to
making my first dollar online, to making my first customer, to the relationships I had with the
people around me. It's meant to be inspirational, but also just show you that you are not alone
in the way that you feel when you're trying something new.
Micha Szafraski: Great, great. I know you have a very special anniversary right now. You are
celebrating your 5th year of letting go, starting your own business on the Internet. My congratulations of course
Pat Flynn: Thank you.
Micha Szafraski: Could you please tell me, knowing what you know right now, and looking
back in the last 5 years, is there anything you would change or do differently?
Pat Flynn: Umm, yes, there are a few things. One, I think I would try to connect with more
people right from the start. I think that was something I didn't do quite as much as I should
have, although I did make some really important connections. I've discovered that the more
people you connect with, the more people you become friend with, the more people that you
introduce yourself to, the more opportunities there are that are going to happen in your life.

86 / 334

There was this really recent study here in the US, that came out, where it talked about how
people are getting most of their jobs these days. Most people are getting their jobs from the
connections and the people that they know. Not from the resumes they create, not by calling
companies, but it's just from people that they know. And so the more people you know, the
more opportunities are going to be out there available to you. So that's one thing I would tell
my earlier self.
And another earlier self sort of comments would be... One would be not trying to do everything
myself. I think that was a big thing for me, because I was a guy, and guys don't really want to
ask other people for directions, you know. I don't know if it was a pride thing, but I didn't feel
like other people should be a part of my business. I wanted to do everything myself. And I soon
learned, especially once taxes rolled around and there was legal stuff to deal with, those are
roles that I didn't know how to fill, so I had to hire people to do it. And one of the first experiences I had with that was when I tried to record my e-book and create an audiobook from that.
I tried that for 2 days, it was terrible. The audio quality was just absurd and I ended up hiring
someone to do much better and much quicker than I could do and I ended up making up the
cost of hiring that person in the first 3 days of sales on my website.
Micha Szafraski: Great example. So basically, to recap - you'd connect more with other people
and look for help elsewhere
Pat Flynn: Yeah. If there's something I don't know how to do, it's worth trying to find people
who know how to do it already instead of wasting time trying to figure out on your own. And
now there's something you should do on your own and try to figure out, but if it's really bothering you, you can ask for help or hire help.
Micha Szafraski: Great! Coming back to the money side of your business, I would say you are
very open with sharing your income reports online and every month you publish your sales,
results and affiliate results. And as I can see your monthly income probably exceeds the amount
the most people are making in year, at least in Poland
Pat Flynn: It's crazy.
Micha Szafraski: but I know it wasn't always the case and I know, from your book and the
story you just told us, that you had a hard time when you first heard that you will lose your job.
How have you managed to go through the tough time?
Pat Flynn: Well, a lot of this is because of support I had with family and friends who were, you
know... I was very fortunate to be around people who supported what I was doing. And without
that I definitely wouldnt be where I'm at. Also taking these really big goals, that were overwhelming and very scary and sort of chunking them down to a lot of little goals, to help me
along the way. So these little milestones that you reach, the sort of really tiny goals make up
the big goals - that really help you keep moving forward. And that's really what kept me moving
forward and kept me motivated all the way.

87 / 334

Micha Szafraski: Great! This is exactly what I do. If I look what has to be done and I see many,
many topics I should look into, I feel completely lost. But if I just pick 1 or 2 topics and just
think about the next article to write, it's getting much easier Getting back to the money: you
are making roughly about 50 000 dollars per month, but really, I don't see single Google AdSense advertisement on your blog. Where does this money come from?
Pat Flynn: On my blog I'm primarily monetizing through what's called affiliate marketing so
that way I earn a commission every time I recommend a product that another person created
and I sort of partner with them. So I get a payment every time somebody goes through my links
and fulfill the purchase. And so it's just a beautiful model, because there are solutions for people's problems and issues that I can't provide myself, but there are tools and services out there
that can do it. And if you can partner with those products and sell those products to your audience you earn commission from it. It's as if you're finding the perfect solution, it's just not the
one you created yourself. And so most of the income I earn on Smart Passive Income is sharing
things like how to do domains and hosting, or how to keyword research and tools and services
that go along with that and earning a commission from recommending that product. So again,
Im not saying people need them but sharing them as tools that I use and so if people want to
do the same thing, they can start with my example.
Micha Szafraski: So Pat, you say you make most of the money by promoting the products
which you find useful and you think might be useful to other people.
Pat Flynn: Yeah.
Micha Szafraski: Probably most of the listeners are wondering whether your success could
be replicated in other countries and languages other than English. Isn't it too late to start a new
blog and try to earn affiliate commissions?
Pat Flynn: No, I definitely don't think it's too late and I think that if you're coming to this now,
you are actually at an advantage. I know it seems like a little bit harder because you are starting
from the scratch and, you know, we all started from the scratch, but you're actually coming to
this at an advantage, because you are coming in sort of brand new and you can see what other
people are already doing and what they are missing or what they are not doing that they should
be doing.
You can go to all the different competitors in the market that you're in and you can see what
people are saying about their services, about the products that they are providing and whether
or not they're happy with them or not. And if they are, then you could see what they're doing
right and incorporate that into your own business, and if they're doing something wrong or you
can see that there are sort of opportunities to take things to the next level, then definitely you
have to do that. And just because there is somebody that might be doing something similar to
what you want to do: it's a good sign that the market that you want to get in is good, because
there is money. There is a market, there is target market and people are going there and people
are making money there in that market. The trick is just to go into that market in new, sort of

88 / 334

innovating way, taking what is out there and making it better. You don't have to create something entirely brand new, but you can take something that's out there and make it a lot better
and add your own twist to it.
That's what I did on SmartPassiveIncome.com. I wasn't the first person to talk about online
business and probably I was millionth blog to talk about online business and blogging. But
I approached it in a way that was different from what other people was doing purposefully,
because I knew I had to do that in order to make some noise and stand out of the crowd. When
it comes to affiliate marketing specifically, I know in other countries it might be a little more
difficult to find a products that you might be able to be confident in promoting to your audience, so you might have to get a little creative. You might have to really think about what the
problems are that people are having in your target market and also what kinds of solutions.
Not maybe the exact products, but what would the solution provide them. And then, either find
products that do that or if you can't find any products that help solve that problem, create it
on your own. That way you'll get 100% of the profits, you don't have to split them. And of
course there are minor fees potentially involved in that, but then you're keeping people on
your own site and you are providing them a product that is of your own. And if they enjoy it,
they'll want to stick with you and that will give you a good opportunity to use the feedback
that they give you to improve the product and also make newer and better products in the
future too.
Micha Szafraski: Great. But I have to also say that definitely running a blog is not an easy job.
It requires a lot of time. And people are looking at your success and part of them don't see that
it wasn't an overnight success. Can you please tell me how much time did you spent on running
a blog 4-5 years ago and how much investment of your time it requires right now?
Pat Flynn: When I first started I didn't know I was building a business when I first started that
LEED Exam site and I was just studying for the exam. But then I was spending an hour or two
every day figuring out what to put on that site, doing research and actually publishing content
on that site. Again just for myself at the beginning, but you can imagine doing that for entire
year with getting nothing in return. Again, I wasn't asking for anything in return, but if you're
trying to build a business, it's a really long time to do stuff and not even know if you're going
to make money on the other side of it. And yes, if I knew that people are coming earlier to my
site then I may have had opportunity to create product much faster.
I don't know exactly when that traffic happened, but when I discovered it was there, it was
much easier to monetize, because I had built that trust and that authority and I had been seen
as the expert in that niche already. Because I had spent time creating that value content. So it
does take a lot of time and effort in upfront, but now that Green Exam Academy website, I put
an hour or two into it every month. That's it. It's still generating between 3000 and 6000 dollars
a month, which is amazing. Industry has change a little bit. Back then it was making quite a bit
more, but it's still around that. I'm just only investing couple hours a month to keep it going
and answer customer e-mails and deliver files if, for some reason, people don't get them (that
happens sometimes).

89 / 334

You'll never get a 100% passive income, but you can get pretty darn close utilizing these different tools and services that are out there. And again, it takes time to set that up, it takes time
to build that and to gain that trust, but there are opportunities in a lot of different niches to
have sort of finite information on your blog to provide something. I did the same thing in a Security Guard Training niche, you know. There's only a finite amount of information to tell people about security guard training industry and that is continuously making money as well. More
time upfront, less time now, but more money now.
With Smart Passive Income blog however, that is something I don't really want to walk away
from, because I really enjoy engaging with community and the more I do that the higher my
authority level goes up, and also my income. So in that case it's not as passive as other websites
that I have, but it is in the sense that I can make money without trading my time. I still have to
invest time every once in a while to create content, to write new blog post and interact with
my audience. And that does take time! I'm not going to deny that. But at the same it's still very
flexible business model that allows me to live lifestyle I'm enjoying.
Micha Szafraski: Great answer. Regarding connecting with our community, I know it requires
a lot of time to be able to respond to every e-mail or just follow up with the updates on Twitter
and
Facebook. Even with connecting with my community I see it's really difficult to keep up to date.
How do you handle it? How are you able to manage those relationships?
Pat Flynn: In the beginning it's much easier of course, because you don't have quite as many
connections. And that's really important that you do engage with your audience when you do
have just a small number of connections, because getting really engaged with your first hundred, your first five hundred people is really important. Those are the people that are gonna
watch you and help you take your business to the next level. That's your target audience and
you have the opportunity to really get into their heads and have them tell you where you should
go next. And that's really important.
But you'll get to point, as you start to grow, where the e-mail start to come a lot faster than
you can answer them. And the tweet, and messages and requests. So there's a lot of things you
have to do to sort of manage your time and there's a lot of tips involved with that. One of them
is trying to see if there are ways to provide answers to the most common questions before they
even message you. So that's maybe having some of your most popular posts show on the front
page so that they answer the questions that people have. Or whatever question people have,
making sure you potentially have blog post about them that you could forward them to. So
instead of spending 5 minutes writing an e-mail you just send a link and that only takes a couple of seconds.
Using this efficient strategies are kind of taking things to the next level. Frequently asked
questions - make a list of the questions most people are asking and answer them and put that
all on one page that people can go there. Maybe even on your contact page say Hey, here are
my most frequently asked questions. Before you send me a message see if the answer is there for
you or see if you have any of these questions, because you're gonna get answer right away, instead

90 / 334

of waiting for me to e-mail you back. A lot of people also, and I do this, I prefer people to Facebook or Twitter to ask me a questions instead. And it does two things. One: it decreases the
length of the e-mail that I get or the messages. Twitter especially, it's only 140 characters to
ask me a question instead of infinite amount of text. And sometimes I used to get e-mails that
are pages long and I feel bad not reading them, but they are so long that I have to put them
aside, because it just takes too long. And Facebook is good too, for the same reason. I mean,
it's not limited, but people tend not to spend so much time writing messages on Facebook.
Especially when community can see it. And the best part of putting the people on social media
is the fact that other people can answer the question before you get to do it. And so the community sort of gets involved and everybody gets to enjoy each others company in addition to
the information you have to provide.
So those are some of the tips. I'm at a point now, where it's getting very difficult to even answer
social media all the time. So I just have to pick hours of the day, when I'm devoted to either
answering e-mails or spending my time in social media and that's it. And I just have to understand that certain things aren't going to be answered on social media and with e-mail I have
to go in chronological order, so I do let people now it's gonna take a while for me to respond
and I just try to be honest, you know. The load is pretty high, so it's gonna take a while to
actually hear back from me. And as long as you're honest, I think people will understand.
Micha Szafraski: Yeah, those are great tips, also for me. So thank you very much Pat.
Could you please tell me, if someone would like to know more about you or your blog, where
should they go?
Pat Flynn: Sure. You can go to http://SmartPassiveIncome.com of course. And you can also go
to http://PatFlynn.me which is sort of new personal site where you can see a lot of my projects,
including book Let Go. And of course you can read all about me in my book Let Go which is
on Amazon, which... I don't know if you gonna put a link on your site, but you can find it on
Amazon
Micha Szafraski: Definitely.
Pat Flynn: You can just look up Let Go by Pat Flynn in Amazon and you'll see it there.
Micha Szafraski: Thank you very much Pat for your time. I really do appreciate that we were
able to do this podcast together. Thanks...
Pat Flynn: Absolutely! This has been a blast! I hope to have you on Skype soon, where we could
just chat, even if it's not recorded. We should just hang out sometimes
Micha Szafraski: Definitely, definitely. Thank you very much Pat.
Pat Flynn: Thank you.

91 / 334

007: Rzucam prac dla blogowania...

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/007

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy odcinek sidmy 007. Dzisiaj usyszysz
midzy innymi, dlaczego rzucam prac dla blogowania.
Cze i dzie dobry, witam Ci w sidmym, bardzo szczeglnym dla mnie odcinku podcastu
Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci. Opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie
realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
My name is Szafraski. Micha Szafraski. Odcinek 007 magiczna liczba. A ja jestem wielkim
fanem Bonda. Dla tych, ktrzy nie wiedz. Dzisiaj skoncentruje si na dwch bardzo wanych
tematach.
Pierwszym s okrge pierwsze urodziny mojego bloga Jak oszczdza pienidze. No wanie, mija ju rok mojego blogowania. Powiem Ci jakie lekcje wyniosem, gdzie popeniem
bdy, co mog Tobie doradzi, jeli zastanawiasz si nad tym, czy stworzy wasnego bloga.
O tym wanie bd mwi w tym odcinku podcastu.
Ale jest jeszcze jeden drugi temat i jeeli przeczytae tytu tego podcastu, to ju wiesz o co
chodzi. Rzucam prac. Tak, rzucam moj bardzo dobrze patn prac, po to by skoncentrowa
si na blogowaniu i realizowaniu mojej pasji, jak jest edukacja finansowa, dzielenie si informacjami dotyczcymi tego jak oszczdza, jak pomnaa oszczdnoci, jak to robi mdrze.
Przyznam Ci si, e to bya bardzo trudna decyzja i w zasadzie, bez wzgldu na to jak potoczy
si dalej ta caa moja historia, ta decyzja bdzie miaa na pewno kluczowy wpyw na moje ycie
i ycie mojej rodziny. W zasadzie ju ma. Dzisiaj Ci opowiem o kulisach podjcia tej decyzji oraz
moich planach na przyszo.
Ale zanim zaczn, to chc Ci bardzo serdecznie podzikowa, w zasadzie Wam wszystkim podzikowa, e mnie suchacie, e czytacie moje artykuy na blogu. Szczeglnie dzikuj tym

92 / 334

osobom, ktre angauj si w dyskusj w komentarzach, pisz do mnie maile. Mog miao
powiedzie, e dzisiejsze wito obchodz z Wami wsplnie, bo na pewno nie byoby tego
bloga, gdybycie przez ten cay czas nie przekonywali mnie, e praca ktr w niego wkadam
ma sens, e Wam to si przydaje, e warto dla was pisa. Powiem Wam autentycznie, e duma
mnie rozpiera. Nie tylko z tego powodu, e udao mi si ten rok przetrwa, ale te dlatego, e
czuj wielk satysfakcj, e udao mi si wok bloga zgromadzi tak zaangaowan grup
czytelnikw i rwnie suchaczy tego podcastu. Ciesz si te, e powoli zaczyna si to rwnie
konkretyzowa od strony biznesowej, take mog wiza z tym blogiem i z tym podcastem bardziej powane plany.
Tak na pocztek moe gar statystyk bloga. Przez te ostatnie 12 miesicy napisalicie na nim
ponad 4200 komentarzy. Ja napisaem z kolei okoo 90 wpisw, wic wychodzi na to, e bardzo
intensywnie i aktywnie komentujecie to co pisz. To jest okoo 50 komentarzy na pojedynczy
wpis. Take jak popatrzymy na inne blogi, no to mona miao powiedzie, e tutaj przejawiacie
olbrzymi aktywno. Bardzo duo czytelnikw odwiedza take mj blog. W samym czerwcu
byo to do tej pory 32 tysice osb. 32 tysice osb! Gigantyczna liczba! No taka liczba, ktra
9 miesicy temu kompletnie nie przyszaby mi do gowy. Bya dla mnie niewyobraalna. Ciesz
si, e udao si w jaki sposb spopularyzowa ten blog. Przyznam si, e w zasadzie nie robiem niczego specjalnego, poza tym, e pisaem artykuy. Ciesz si, e uznajecie je za ciekawe.
Mas serca w to wkadaem. No i troszeczk prbowaem by obecny w mediach spoecznociowych, gwnie na Facebooku. Korzystaem rwnie z mailingu, aby Was informowa o nowych artykuach. Sam fakt tego, e niedawno w czerwcu, na samym pocztku czerwca dodaem
na blogu kalkulatory finansowe, w zasadzie powtrzyem to co ju na blogu miaem kalkulatory byy rozsiane na blogu. W chwili obecnej po zapisaniu si na newsletter moecie cign
22 kalkultory Microsoft Excel. To spowodowao, e te rejestracje na newsletter po prostu wystrzeliy w kosmos. W samym czerwcu na newsletter zapisao si trzy razy wicej osb ni
w maju. Take uwaam, e z takich najwaniejszych dowiadcze jakie wyniosem, to budowanie bazy mailingowej, ktra z kolei suy mi do tego, eby Was ponownie zachci do wejcia
na bloga, to jest najlepsza decyzja jak mogem podj na samym pocztku rok temu. Robiem
to od pierwszego dnia praktycznie i dziki temu mam moliwo atwego informowania Was
o tym, co si dzieje u mnie, a z drugiej strony Wy moecie powraca po te artykuy, ktre s dla
Was interesujce.
Zastanawiaem si, co byo najtrudniejsze w trakcie tworzenia mojego bloga. Chyba najtrudniejsz rzecz byo to, eby znale czas na to wszystko, czym chc si z Wami podzieli. Same
aspekty techniczne, uruchomienie bloga na WordPressie, wybranie skrki graficznej dla niego,
jakie modyfikacje tej skrki - to nie byo szczeglnie trudne. Jest w Internecie bardzo duo
informacji, ktre pomagaj osobom, ktre dopiero ruszaj ze swoim blogiem.
Jeszcze tutaj na samym pocztku te chciabym od razu zaznaczy, e to nie jest tak, e budowaem pozycj mojego bloga samodzielnie. Bardzo duo zawdziczam osobom, ktre pomogy
mi na samym pocztku. Innym blogerom, ktrzy mona powiedzie, systematycznie mi pomagaj. Pamitam, e pierwszy by Remigiusz z Racjonalnego oszczdzania, ktry udostpni mi
amy swojego bloga, bym mg napisa wpis gocinny. Wziem udzia w konkursie u niego na
blogu. Potem by Krzysiek z Metafinansw, ktry prowadzi rwnie blog usugi Kontomierz.
By Piotr z Konto-lokata, ktry ratowa mnie poradami na temat reklamy na blogu, zarabiania

93 / 334

na tym blogu, czego do dzisiaj mi si w zasadzie nie udaje jeszcze porzdnie realizowa. Pamitam, e duym pierwszym takim sukcesem, jeeli chodzi o wzrost ruchu taki istotny, to byo
wrzucanie linka przez Zbyszka z bloga AppFunds na jego bloga. Take tutaj wielkie podzikowania i z drugiej strony wielki szacunek rwnie, bo jeeli spojrzycie sobie na
http://appfunds.blogspot.com, to ten blog jest po prostu z niesamowit czstotliwoci aktualizowany. Ja jak patrz na to, jak czsto jego autor publikuje wpisy, no to po prostu przysowiowa szczka mi opada. Pomg mi take Maciek Samcik z Subiektywnie o finansach. Take
generalnie jest to wysiek kolektywny. Ja po prostu staraem si tworzy jak najbardziej merytoryczne artykuy i miaem to szczcie, e gdzie tam wpadaem na radar tych kilku poczytniejszych blogerw.
Takim bardzo ciekawym dowiadczeniem byy ankiety, ktre publikowaem u mnie na blogu.
Zapytaem Was chyba dwa razy, o czym chcecie czyta. Podaem Wam list tematw i poprosiem o zagosowanie na nie. No i powiem szczerze, e miaem dosy mieszane uczucia, gdy te
odpowiedzi ju w kocu spyny. Z jednej strony ucieszyem si, e jest takie zainteresowanie
i e wskazalicie mi konkretne tematy, a z drugiej strony, jak ju uoyem t list na podstawie
Waszych gosw, to okazao si, e te cieki tematyczne, ktre mi wytyczacie, odbiegaj troch
od podstawowej tematyki bloga. To by taki moment, e zastanawiaem si jak to dobrze rozegra. Postaraem si w zasadzie mona powiedzie, pisa te artykuy w takiej kolejnoci, w jakiej one Was interesoway. Oczywicie bylicie najbardziej zainteresowanymi tymi trudnymi
tematami jak, np. zakup mieszkania i tak dalej.
No ciesz si te, e miaem okazj przez ten okres ostatnich 12 miesicy pozna naprawd
bardzo duo wartociowych osb. I na blogu i w e-mailach. Pewnie nawet czciej w e-mailach
dajecie mi dowody, e realnie wpywam w taki pozytywny sposb na Wasze ycie, co jest absolutnie niesamowit nagrod za ten wysiek, ktry wkadam w pisanie bloga. Ja od samego
pocztku chciaem tworzy co, co bdzie przydatne dla innych osb. Wydawao mi si, e s
to inne odlege osoby, e to jest kto taki anonimowy, z kim nie bd mia wikszego kontaktu.
Okazao si, e kady z Was to jest bardzo konkretna osoba, w konkretnej sytuacji, take finansowej czy osobistej.
Niektrzy z Was, przesyaj mi bardzo osobiste maile, gdzie opisujecie mi historie Waszego
ycia oglnie rzecz biorc. Ja bym chcia kademu z Was tak indywidualnie pomc, ale czasami
to jest po prostu niemoliwe, bo czsto trudno jest mi wnikn w sytuacj. Pisaem o tym ostatnio w artykule Oszczdny czy sknera. Pisaem o tym, e wany jest kontekst. Ja nie zawsze
jestem w stanie ten Wasz kontekst do koca zrozumie i pozna go. Po prostu mam za mao
informacji, wic trudno jest mi Wam tak bardzo precyzyjnie co podpowiedzie.
Proba moja wielka: pamitajcie, e nie jestem adnym doradc finansowym. Nadal uwaam,
e najlepszym doradc finansowym dla siebie, jestecie Wy sami. To Wy powinnicie samodzielnie podejmowa wszelkie decyzje. Oczywicie moecie si radzi. Ja chtnie podpowiem
to i owo, co mi si wydaje albo co ja bym zrobi, gdyby taka sytuacja przytrafia si mi. To nie
oznacza, e powinnicie mnie traktowa jak jakiego guru. Ja adnym guru nie jestem, eby
to byo jasne.

94 / 334

Fajne jest to, e ja na pocztku mylaem, ten kontakt z Wami bdzie taki anonimowy, a to si
okazao, e nie. e Internet to jest takie miejsce, w ktrym mona istnie jako konkretna osoba.
Ja ju Was rozpoznaje po nickach z komentarzy, po Waszych adresach mailowych i ciesz si,
e jest grupa osb, ktre s ze mn od bardzo, bardzo dawna i w zasadzie kady nowy artyku
pochaniaj migusiem. Baem si na pocztku troch hejterstwa, zawistnych komentarzy. Mog
powiedzie, e tego w ogle u mnie na blogu nie ma. Przyznam si Wam, e przez cay ten
okres 12 miesicy skasowaem tylko 3 komentarze, ktre kompletnie nie nadaway si do publikacji, take bardzo Wam dzikuje za bardzo wysoki poziom dyskusji. Z tego co widz, potwierdza si regua, e dobre jakociowo artykuy przycigaj rwnie dobre komentarze. Jakby
jedno napdza drugie.
To nie jest te tak, e nie popeniaem bdw przez ten ostatni rok. Myl, e za mao czasu
powicaem na marketing bloga, pomimo e on si w zasadzie z Wasz pomoc tak wietnie
rozwin. Par wydarze mi umkno. Nie wystartowaem w konkursie Onetu na Blog roku,
ktry by na pocztku roku, bo po prostu nic o nim nie wiedziaem. Jak ju si dowiedziaem, e
taki konkurs jest, to byo za pno.
Zdecydowanie za mao take wsppracowaem z innymi blogerami, co na pewno ograniczao
mj zasig. Te za duo chyba prbuj robi na blogu sam. To znaczy mgbym skorzysta
niejednokrotnie z pomocy czy to programisty czy jakiego specjalisty od WordPressa, od tych
wszystkich szablonw graficznych i tak dalej. Pewnie jemu niektre prace zajyby kilka minut
czy p godzinki. Ja czasami powicaem na to godziny, czy cae wieczory. Take to na pewno
by bd i ju w tej chwili, w niektrych zagadnieniach prbuj si radzi innych i korzysta
z pomocy innych.
Zastanawiaem si, co mgbym Ci powiedzie jako osobie, ktra potencjalnie jest zainteresowana uruchomieniem wasnego bloga. Nie mam duego bagau dowiadcze. Robi to dopiero
rok, ale kilka wnioskw ju mi si nasuwa. Pierwszy wniosek i najwaniejszy: jeli zastanawiasz
si czy warto prowadzi wasny blog, czy pomoe Ci on zbudowa Twoj pozycj, brzydkie
sowo - eksperta, osoby, ktra zna si czy orientuje si w konkretnym temacie, jest specjalist
w tym temacie, albo po prostu jest pasjonatem w tym temacie to ja uwaam, e warto. Cay
czas jest miejsce na nowe blogi. To nie jest tak, e kady temat jest ju obstawiony. Jest
miejsce na nowe blogi. Zreszt wiele blogw si pojawia i znika. Wykruszaj si. Nawet w tej
tematyce oszczdnociowej. Jak startowaem to byo ile tam blogw, cz z nich znikna,
a pojawio si te wiele nowych blogw. Po mnie, np. pojawi si blog livesmarter.pl. Cakiem
fajny, z aktualnymi informacjami o promocjach organizowanych przez banki czy innych okazjach zwizanych z oszczdzaniem czy finansami osobistymi. Zdecydowanie warto. Jeli chcesz
tylko pisa i chcesz by konsekwentny i wytrway, to warto z tym blogiem ruszy. To pozwala
usystematyzowa wasne myli i przemylenia na dany temat.
Moesz uwaa, e mj sukces jest niepowtarzalny. Bo ja uwaam, e osignem sukces. e
osignicie poziomu 30 tysicy czytelnikw miesicznie to jest co poza Twoim zasigiem. Ale
jeeli spojrzysz na to z drugiej strony, rok temu 28 czerwca 2012 roku ja miaem zero czytelnikw i zero wpisw na blogu. Pierwszy wpis pojawi si na pocztku lipca. Take w dowolnym
momencie mona wystartowa i w zasadzie moesz powtrzy to co mi si udao osign.

95 / 334

Kolejne porady: po pierwsze, cika, systematyczna praca. W tym nie ma nic trudnego. Musisz
tylko chcie pisa.
Kolejna rzecz: warto sobie zaplanowa list tematw, ktre bdziesz porusza na swoim blogu,
tak eby mia kalendarz, harmonogram na najbliszy miesic, dwa czy trzy. Ja zaplanowaem
wpisy na mniej wicej trzy miesice. I powiem Ci szczerze, mam wicej tematw w chwili obecnej, ni miaem rok temu.
Kolejna rzecz: wiczenie pisania. Warto wiczy i jeszcze raz wiczy pisanie.
Kolejny element: od samego pocztku, jak bdziesz rusza ze swoim blogiem, myl o tym, e
w jaki sposb bdziesz go promowa. Take ja od dnia pierwszego miaem swj fanpage na
Facebooku. To jest bardzo prosta sprawa zaoenie takiego fanpagea. Od pocztku budowaem
rwnie list mailingow. Promowaem mj blog, kady wpis na blogu we wszystkich kanaach
spoecznociowych na jakich si udzielam, a wic rwnie na LinkedIn oraz Google+.
Kolejny bardzo wany element to jest to, e piszc pamitaj o tym, e piszesz dla czytelnikw.
Nie piszesz dla siebie. Jeeli czytelnik nie znajdzie w Twoich tekstach czego interesujcego
dla siebie, to nie bdzie do nich powraca. Nie bdzie wraca na Twojego bloga. W ogle jest
tak generalnie, e mao kto powraca na bloga. Ta grupa osb, ktre w ogle komentuj i chc
wraca na Twojego bloga, to jest powiedzmy 1% czy 2% wszystkich osb, ktre Twj blog odwiedzaj. Tak przynajmniej wyglda to w moim przypadku. Przez cay ten okrgy rok, na mj
blog weszo ponad 160 tysicy osb, a mam raptem 4200 komentarzy. A wic jak wida maa
liczba osb zostawia komentarz.
Teraz kolejna rzecz, ktra si z tym wie: skoro tak mao osb komentuje, tak mao osb zadaje
sobie wysiek, eby podzieli si z Tob swoimi przemyleniami, to wydaje mi si, e powiniene by wdziczny jako autor, e te osoby w ogle chciay cokolwiek skomentowa. Ja staram
si dzikowa za kady konstruktywny komentarz. Tylko dziki temu udaje si w jaki sposb
budowa spoeczno i angaowa w dyskusj. Wane jest to, e jeeli te dyskusje u Ciebie na
blogu si pojawiaj, no to wiadomo, e mog by dla Ciebie bardziej przechylne gosy i mniej
przechylne gosy. Trzeba umie sobie z tym samodzielnie poradzi. Nie bra wszystkiego absolutnie do siebie. By ponad to i jednoczenie dy do tego, eby dyskusja i sposb dyskutowania Twj jako autora z czytelnikami, dodaway now warto tym tekstom, ktre ju na blogu
zamiecie.
Wiadomo te, e Ty jako autor bdziesz mia gorsze i lepsze dni, wic prawda jest taka, e ju
sam fakt pojawienia si dyskusji na Twoim blogu, bdzie Ci bardzo pozytywnie motywowa.
Ci najbardziej lojalni czytelnicy pomog Ci przetrwa te gorsze chwile, chociaby tym, e bd
Ci zachcali do dalszej pracy. Take warto by na pewno jako autor, cierpliwym, konsekwentnie trzyma si obranego kierunku. Chocia tak naprawd inni blogerzy, mog powiedzie co
innego, e warto skaka z kwiatka na kwiatek. To s moje dowiadczenia, niekoniecznie one
musz by zgodne z dowiadczeniami innych osb.
No i dwa takie ostatnie elementy myl: pierwszy to jest, eby nauczy si technologii internetowych oglnie. eby rozumie co to jest Google Analytics, eby rozumie co to jest Google

96 / 334

AdWords. W jaki sposb analizowa, skd czytelnicy trafiaj na Twojego bloga i troszeczk pomaga Google w tym, eby Twj blog pojawi si wysoko w wynikach wyszukiwania. Ja nie mwi o jakich tam zaawansowanych technikach SEO itd., bo na tym kompletnie si nie znam.
Ale wystarczy ju samo to, e piszemy artykuy i w tych artykuach piszemy na konkretne tematy, oraz chociaby dobr tematu tego artykuu i formatowania w taki sposb, eby bya wiksza szansa odnalezienia Twojego artykuu w Google.
Ostatni element, ktry uwaam jest bardzo, bardzo istotny to jest wsppraca z innymi blogerami. Nawet jeeli to nie jest tak, e si wspieracie non-stop i linkujecie do siebie non-stop, to
warto wiedzie kto jeszcze pisze na takie tematy jak ja, bo jest to dosy dobre rdo informacji.
Zawsze mona wda si w polemik z innym blogerem na amach swojego bloga. To zawsze
troszeczk pomaga i tak naprawd pomaga rwnie rozwija tematy, ktre pojawiaj si gdzie
indziej.
No i myl, e to na szybko tyle wnioskw, jeli chodzi o pierwszy rok blogowania. Przejd teraz
do duo waniejszego dla mnie wydarzenia, jakim jest moje odejcie z pracy. Zapowiadaem
Wam jaki czas temu wielki news. I to jest ten wielki news: ODCHODZ Z PRACY. Moecie powiedzie Ojej, co si dzieje? Szafraski, bdziesz mia najwyej zaraz nastpn prac. Nie bd
mia innej pracy! Nie id nigdzie na etat. Mam bardzo wany plan. Chc si skoncentrowa na
tworzeniu bloga oraz poszerzaniu jego tematyki o inne zagadnienia, ktre mi chodz od dawna
po gowie, a po prostu nie mam czasu na ich realizacj.
Teraz ju tak sobie myl, e pewnie cz z Was zastanawia si albo jest zaskoczona, e
w ogle taki racjonalny facet podejmuje takie ryzyko. Teoretycznie mam wszystko o czym marzy przecitny Polak. Stanowisko dyrektorskie w firmie informatycznej, prnej, realizujcej
fajne projekty. wietnie zarabiam - mona ju powiedzie, e zarabiaem. Absolutnie nie narzekam. Mam dwa mieszkania, mam kochajc rodzin. Tu si akurat nic nie bdzie zmieniao :-)
Mona powiedzie, e jestem w wieku, w ktrym powinienem si zastanawia nad odcinaniem
kuponw, a nie poszukiwaniem nowych wyzwa.
Z drugiej strony jest tak, e mj blog wcale nie zarabia. Bo to co blog zarabia, to s grosze. Ja
wierz, e ma pewne perspektywy zarobkw, ale zupenie w innym obszarze ni ten, ktry utylizuj dotychczas. Jest jeszcze jeden istotny aspekt zwizany z tym blogiem. W zasadzie grupa
docelowa, ktr Wy jestecie. A przynajmniej mwi do Czytelnikw mojego bloga, nie tyle
suchaczy tego podcastu, bo ma on nieco szersz formu. Grup docelow s osoby oszczdne.
A wic, nawet jelibym chcia myle o tym, aby dostarczy Wam jakie dodatkowo patne produkty w okolicach bloga (czy to szkolenia, czy ksiki czy cokolwiek innego), to moe si okaza,
e po prostu nie jestecie osobami, ktre znajd na te produkty fundusze. Oczywicie bardzo
si bd stara, eby dostarczy Wam jak najbardziej wartociowe rozwizania, ale by moe
wcale mi si to w tym obszarze nie uda.
Moecie si zastanawia, dlaczego w kocu zdecydowaem si to zrobi. Z jednej strony rzucam
prac, z drugiej strony nie mam pewnoci co do przyszych przychodw z bloga. Jednoczenie
mwi, e chce si powici blogowaniu. Prawda jest taka, e tych powodw jest co najmniej
kilka. Z jednej strony moja praca, ktra dawaa mi jeszcze jaki czas temu bardzo duo satysfakcji, po prostu mi spowszedniaa. Mam coraz mniej serca do niej i coraz wicej rutyny si

97 / 334

pojawia. A jeeli ja nie wkadam w co serca, no to nie spodziewam si, e z tego bd dobre
efekty. W zasadzie mona powiedzie, e nie chc oszukiwa sam siebie. Chc si realizowa
w tym, co mnie pasjonuje. Pasjonuje mnie w tej chwili temat dzielenia si wiedz w obszarze
oszczdzania i pomnaania przychodw. Tego jest mniej na blogu, ale myl, e t tematyk
rwnie bd rozwija.
Kolejny aspekt jest taki, e ja widz, e ta wiedza Wam si przydaje. I teraz mwic takim prostym, chrzecijaskim jzykiem chc czyni dobro. Nie chc tego wprowadza, ale tak naprawd fajnie by byo, gdyby na blogu pojawi si taki licznik Pomogem oszczdzi ju X tysicy
zotych albo Wycignem ju z dugw X rodzin. Take tutaj zdecydowanie aspekt edukacyjny
jest bardzo wany. Mam wiedz i chc si ni dzieli. Tam, gdzie jej nie mam, to potrafi skorzysta z pomocy innych, zaprosi ekspertw. Po to wanie, abycie Wy mogli na tym skorzysta.
Tak naprawd przez ostatni rok w pewnym sensie testowaem wasn wytrzymao w pisaniu
i popularyzowaniu bloga. Przekonaem si, e potrafi to robi w sposb, ktry jest dla Was
akceptowalny. Jednoczenie w taki sposb, ktry jest po prostu satysfakcjonujcy. Ja nie miaem
w ogle pewnoci, czy potrafi promowa si w Internecie. Dzisiaj ju wiem, e potrafi. Pomimo, e jak dotychczas robiem to tak naprawd tyci tyci, to udao mi si osign cakiem
fajne efekty. Teraz, eby rozwin to co robi na blogu, bo naprawd to jest dopiero pocztek
tego, co planuj zrealizowa, to eby to rozwin, to potrzebuj czasu, a tego czasu nie mam,
pracujc na etacie. Niestety moja rodzina strasznie cierpiaa w ostatnim okresie z tego powodu,
e pracowaem i rwnoczenie blogowaem i naprawd tego czasu byo coraz mniej.
Prawda jest te taka, e mnie praca bardzo angaowaa. Gdzie tam miaem takie poczucie, le
si z tym czuem, e z jednej strony zarabiam pienidze, przynosz te pienidze do domu, ale
rwnoczenie zbyt mao jest mnie dla moich najbliszych. Absolutnie nie chc za jaki czas
aowa tego, e tak bardzo si angaowaem w prac, a tak mao si angaowaem w domu.
W szczeglnoci ja nie chc aowa tego, e miaem szans sprbowa rozwin blog i y
z blogowania oraz innych biznesw, ktre oczywicie gdzie tam moe na boku uda si rozkrci, a nie sprbowaem. Take chc zaryzykowa i licz na to, e mi si uda. Mam dwie rce,
mam dwie nogi. Mam gow pen pomysw i chc to wykorzysta.
Teraz oczywicie moecie szuka jakiego drugiego dna w tym wszystkim. Ja tylko powiem tak
dla sceptykw trzy sowa. To nie jest tak, e nie mam poduszki bezpieczestwa. Sta mnie na
to, eby sprbowa. Jestem w stanie przey ponad rok bez adnych zarobkw, take stawiam
wszystkie moje oszczdnoci na taki zakad z sob samym, e mi si uda. Czy mi si uda? Nie
wiem tego. Zobaczymy. Nie mam pewnika, ale wierz w swoje moliwoci. Mam to szczcie
i ten fart, e moja rodzina bardzo mnie wspiera. ona w zasadzie jako pierwsza mi powiedziaa,
e powinienem sprbowa. e mog zrobi wszystko, za co si zabior. Tak naprawd, to ja
musiaem uwierzy w swoje moliwoci, jak rwnie zaakceptowa ryzyko, ktre si wie
z tym prbowaniem. Byo mi naprawd cholernie trudno. Uyj tego sowa tylko raz, ale cholernie trudno byo mi podj t decyzj, bo byem dotychczas w takiej zotej klatce. Myl, e
wikszo z nas, pracujcych w dobrych firmach na dobrych stanowiskach, jest w takiej zotej
klatce. Zarabiamy wietne pienidze, cieszymy si z tego. Czujemy jaki moe niedosyt od
czasu do czasu, ale boimy si wyrwa, bo stracimy te korzyci. Ja ryzykuj. I to duo ryzykuj.

98 / 334

Spacam kredyty, a jednoczenie rzucam robot. Decyduje si zosta penoetatowym blogerem,

nie majc przychodw z bloga dzisiaj, ktre pokrywayby moje koszty. Take dugi czas bd
pod kresk.
Wielu osobom moe si to nie mieci w gowie, bo wyobraamy sobie ten model blogowania
w Polsce w inny, taki sposb: gdzie tam na boku to robi (bloguj) i jeeli ju widz, e osigam przychody wysze ni z pracy na etacie albo bliskie, no to wtedy atwo jest podj decyzj
o porzuceniu pracy etatowej. Ja robi inaczej przeprowadzam eksperyment na ywym organizmie. Prawda jest taka, e lubi skaka na gbok wod i te zawsze powtarzam znajomym,
e w tej wodzie ja si najlepiej czuj i najszybciej przebieram rkami, gdy goni mnie rekiny.
A wic atwo skoczy nie byo, ale skoczyem.
Niektrzy mog powiedzie, e jestem nieodpowiedzialny, e oszalaem. Powiem tak: mwcie
co chcecie. Ja ju si pogodziem z tym, e by moe bd tak oceniany i po prostu bd robi
swoje. Dla was jest to taki bezpieczny eksperyment. Ja stawiam na szali bardzo wiele. Patrzc
z boku, bdziecie mogli obserwowa mnie, obserwowa czy mi si uda, czy nie uda. To bdzie
jak przedstawienie, jak taki reality show. Ci, ktrzy s sceptykami, no to jeli mi si nie uda, to
powiecie A nie mwiem?. Ale ta prawda jest taka, e w aden sposb nie poprawi to Waszej
sytuacji. By moe utwierdzi to Was tylko w przekonaniu, e nie warto prbowa. Ja wcale nie
uwaam, e nie warto prbowa. Warto prbowa. Oczywicie warto mie jakiekolwiek zabezpieczenie.
Z drugiej strony, jeeli mi si uda, no to co bdziecie mogli zrobi? Mwi do sceptykw cay
czas. Bdziecie mogli czerpa ode mnie to co najlepsze to jest pierwsza moliwo. Ja si
bardzo chtnie bd tymi wszystkimi informacjami dzieli co i jak zrobiem. Mam nadziej,
e to Wam pomoe. Albo po prostu drugi wariant uznacie, e miaem farta i tyle. e Wam si
to nie uda.
Prawda jest taka, e tu nie bdzie adnego farta. Ja jestem nastawiony na cik prac. Licz
na to, e znajd wrd Was wielu kibicw takich pozytywnie nastawionych kibicw. Take
bardzo Was rwnie o to wsparcie prosz.
Powiem Wam jeszcze jedn rzecz. Zastanawiaem si nad tym, co jest takim najgorszym scenariuszem? Co si moe wydarzy, jeeli nie uda mi si zrealizowa moich planw? Nie uda mi
si y z blogowania i powiedziabym okolicznych dziaalnoci wok bloga. Co si stanie jak
odnios porak?
Pierwsza rzecz to jest taka, e ja mam tak wiadomo, e jeeli nawet uda mi si w tym czasie
ilu osobom pomc dziki mojej aktywnoci, to w wyniku tego, bd po prostu lepszym czowiekiem. Take ja si nie boj takiej poraki w aspekcie moralnym. Porak bdzie to, jeeli nie
uda mi si zarabia, przepal wszystkie pienidze, ktre posiadam. No to co si wtedy stanie?
By moe bd musia wrci na etat. Czyli powiedzmy, przepracuj rok, moe troch duej.
Nie uda mi si finansowa mojego ycia i bd musia wrci na etat. Ja si nie obawiam o to,
e znajd prac na etacie. Znajd! Mam bardzo duo umiejtnoci i dowiadcze. Bd po prostu bogatszy o kolejne dowiadczenie. Grunt, ebym z tego dowiadczenia potrafi wycign
wnioski.

99 / 334

Jedna rzecz jest pewna. Ja wiem, e plubym sobie w brod za jaki czas, gdybym nie sprbowa
No dobra, to jeszcze trzy sowa na temat tego, jak tutaj si sytuacja bdzie rozwijaa u mnie.
Prawda jest taka, e pracuj na etacie do koca lipca. Take jest to dosy trudny okres dla mnie,
bo przekazuje wszystkie moje obowizki w firmie. Jest ju troszeczk bardziej z grki, bo ju
ten proces si dzieje, no ale do finiszu jeszcze troch pozostao. Pniej planujemy wsplnie
z rodzink oczywicie wakacje no i pniej po tych wakacjach wracam i zabieram si penowymiarowo za blogowanie.
No wanie. I teraz jestem ciekawy, co Ty o tym sdzisz. Czy w jaki sposb pomoesz mi odnie ten sukces? Czy w ogle wierzysz, e mi si uda? No jestem strasznie ciekawy Waszych
opinii. No i myl, e na dzisiaj ju starczy, e bd si ju z Wami egna. Dzisiejszy odcinek
by taki strasznie egocentryczny mwiem tylko o sobie. Prbowaem podzieli si jakimi
radami i przemyleniami. Mam nadziej, e w kolejnych odcinkach podcastu dostarcz wicej
treci dla Ciebie, z czego bdziesz mg skorzysta. Mimo wszystko wierz, e dowiadczenia,
ktre bd mia przez najbliszy czas, przez najbliszy rok, take bd dla Ciebie ciekawe. Potraktuj to take jako wstp do cakiem ciekawej opowieci.
Mam tak prob do Was, jak zwykle zreszt :-) Jeeli Wam si podoba ten podcast, to bardzo
Was prosz o wejcie do iTunes i wystawienie mu oceny i zagosowania. Moecie si rwnie
podzieli informacj o tym, e taki podcast istnieje, e taki Szafraski, ktry rzuca prac dla
blogowania istnieje. Podzieli si t informacj ze swoimi znajomymi.
Ja tymczasem bardzo Ci dzikuj, e wysuchae ten odcinek podcastu. Przypominam, e
wszystkie adresy stron czy notatki dotyczce tego odcinka znajdziesz pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/007
A jeli poczujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowe informacje, ktre pomog Ci by
moe realizowa Twoje marzenia, to prosz podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im
po prostu, eby weszli na mojego bloga jakoszczedzacpieniadze.pl.
Dzikuj Ci za ten wsplnie spdzony czas i zapraszam Ci ju teraz do wysuchania nastpnego odcinka. Bd mia szans porozmawia z przedstawicielem PAYBACK, ktry odpowie na
pytania, ktre zadalicie na blogu.
A tymczasem ycz Ci wietnego dnia i weekendu i skutecznego przenoszenia Twoich celw
finansowych na wyszy poziom.

100 / 334

008: Wywiad z Marcinem z PAYBACK i wideorelacja ze szkolenia

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/008

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek smy.

Cze, dzie dobry, witam Ci w smym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie
realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Witam Ci serdecznie! W dzisiejszym odcinku bd rozmawia z moim kolejnym gociem.
Osob, ktra odpowiada za marketing w najwikszym programie lojalnociowym w Polsce
w PAYBACKu. Marcin, ktry jest moim gociem, odpowie na moje i Wasze pytania, ale zanim
to nastpi, to chciabym w pierwszej kolejnoci serdecznie Wam podzikowa za wszystkie komentarze, ktre umiecilicie pod moim ostatnim wpisem dotyczcym tego, e rzucam prac
na etacie i powicam si blogowaniu. Tym osobom, ktre suchaj mojego podcastu po raz
pierwszy, polecam poprzedni - sidmy odcinek, w ktrym szczegowo mwiem o powodach
mojej decyzji. Ten odcinek moecie znale pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/007.
I tak szczerze mwic, publikujc poprzedni podcast i artyku na blogu, nie wiedziaem, jakiej
reakcji mog si spodziewa. Ciesz si, e w zdecydowanej wikszoci popieracie moj decyzj. Naprawd mio jest wiedzie, e tak wiele osb mnie wspiera i chce Wam tylko powiedzie,
e to wsparcie zdecydowanie jest mi potrzebne i motywuje mnie po prostu do dalszej pracy.
Tak jak ju kiedy mwiem, chyba w pierwszym odcinku podcastu, to jest te tak, e ja mam
z Wami taki mocno multimedialny kontakt zarwno pisz na blogu, jak i nagrywam filmy, jak
rwnie nagrywam podcast. Wy mnie moecie widzie praktycznie z kadej strony, a ja Was,
szczerze mwic, widz tylko przez komentarze, e-maile lub to, co piszecie na Facebooku. Nie
widz Waszej caej aktywnoci, take czsto nawet nie wiem, czytajc Wasze komentarze, jak
naprawd macie na imi, a chciabym to wiedzie. Zdecydowanie zachcam do kontaktu ze
mn.

101 / 334

Wracajc do tematu podcastu: Ci z Was, ktrzy ledz mj bloga na bieco, wiedz, e zostaem zaproszony jako niezaleny bloger, aby poprowadzi szkolenie dla PAYBACKa dotyczce
mdrego oszczdzania. To szkolenie miao taki podtytu Jak kupowa to samo, wydajc mniej.
Ja opowiadaem, przedstawiaem w zasadzie, rne sposoby na to, by osign oszczdnoci,
nie odmawiajc sobie w yciu codziennym tego, na czym nam zaley. Pen relacj z tego szkolenia moecie znale u mnie ma blogu. Link do tego artykuu zamieszcz w notatkach do tego
odcinka podcastu pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/008.
W tamtej tekstowej relacji na blogu szczegowo opisywaem to moje ptoragodzinne szkolenie, opublikowaem rwnie wszystkie slajdy, ktre pokazywaem. Ale zdaj sobie spraw, e
to nie ma takiego wymiaru, jak bycie tam i ogldanie tego na ywo. Ale zanim jeszcze zamieciem relacj ze szkolenia, to umieciem artyku, w ktrym zapowiadaem, e takie szkolenie
bd prowadzi i w tym artykule znajdowa si te mini konkurs dla Czytelnikw bloga. Zaleao mi na tym, ebycie opisali swoje sposoby oszczdzania przy wykorzystaniu programu lojalnociowego PAYBACK, jak rwnie ebycie zadawali pytania. No i tych pyta rzeczywicie
cakiem duo si pojawio. Dzikuj wszystkim osobom, ktre napisay te pytania. W dzisiejszym odcinku podcastu bdziecie mieli szans usysze odpowied na nie.
Zaprosiem do rozmowy Marcina Drzewieckiego dyrektora marketingu PAYBACK i mam jeszcze dla Was na koniec niespodziank, ale o tej niespodziance opowiem Wam pod koniec podcastu. A tymczasem zapraszam do wysuchania rozmowy z Marcinem.
Micha Szafraski: Cze, Marcin! Ciesz si, e mog Ci dzisiaj goci. Przedstaw si, prosz,
Suchaczom i powiedz, co robisz w PAYBACK.
Marcin Drzewiecki: Cze, Micha! Zajmuj si szeroko pojtym marketingiem. Najprociej mwic, pracuj z uczestnikami naszego programu. Przede wszystkim aktywujc ich zachowania,
komunikujc si ofertami oraz realizujc wszelkiego rodzaju eventy marketingowe z partnerami.
Micha: Czyli Ty jeste odpowiedzialny za to wszystko, co do nas przychodzi mailem?
Marcin: Tak, tak mona powiedzie.
Micha: Super. Zacznijmy nasz rozmow od takich najprostszych kwestii. Powiedz w ogle,
skd si wzi PAYBACK, w jakich krajach dziaacie i na czym to polega.
Marcin: PAYBACK powsta w Niemczech 13 lat temu. Zaoyciel naszej firmy wpad kiedy na
pomys, patrzc na rosnc popularno programw lojalnociowych i wielo kart, ktre posiada w swoim portfelu, aby by moe zaproponowa takie rozwizanie, gdzie wiele programw jest koncentrowanych w formie jednej karty. Czyli chcia zastpi dziesi kart, ktre posiada u siebie, jedn, ktra by miaa tak sam funkcjonalno w tych firmach, w ktrych robi
zakupy. I to mu si udao. Firma powsta w Niemczech trzynacie lat temu, nastpnie pierwszy
rozwj poza granicami rynku lokalnego to bya Polska. Program w Polsce funkcjonuje od 2009,
a nastpnie pojawi si rynek indyjski, Meksyk, a w dniu dzisiejszym jestemy wrcz w kilku
krajach na raz, pracujc nad wprowadzeniem programu na kolejnych rynkach.

102 / 334

Micha: Super. A skd mona w Polsce wzi kart PAYBACK?

Marcin: Kart PAYBACK mona przede wszystkim pobra u partnerw programu. Partnerzy programu zachcaj swoich klientw do przystpienia do programu, jak i te z nimi pracuj. Poniewa jestemy programem bdcym w wielu kanaach, zarwno w sklepach tradycyjnych, jak
i sklepach internetowych, to te naturalnie kart mona zamwi na stronie internetowej.
Micha: Fajnie. Wiem, e kart PAYBACK po zamwieniu otrzymujemy i moemy ju z niej korzysta. Ale chyba osiga si jakie dodatkowe korzyci, jeeli t kart zaktywujemy u Was na
stronie WWW?
Marcin: Dokadnie, dokadnie. Karta PAYBACK jest ju aktywna w momencie jej pobrania. Jest,
mona powiedzie, gotowa do uycia. Punkty mona zbiera ju od pierwszej transakcji. Natomiast pene korzyci z karty i z programu mamy w momencie rejestracji tej karty. Czyli mona
powiedzie w momencie zidentyfikowania si w programie z imienia i nazwiska no i udzielania
te pewnej zgody, by taki dialog z konsumentem mona byo prowadzi w formie marketingu
bezporedniego.
Micha: A jakie to s korzyci, jeli moesz szybko wymieni?
Marcin: To s przede wszystkim oferty kuponowe. Jestemy firm, ktra oferuje nie tylko zbieranie punktw tzw. bazowych wedug konkretnego przelicznika ustalanego przez partnera, ale
te zbieranie punktw promocyjnych poprzez kupony. Tutaj takim naszym flagowym produktem s eKupony, ktrych nie trzeba drukowa. Je si po prostu aktywuje, a one mona powiedzie, e ju czekaj na mnie przy kasie, kiedy pjd si na zakupy.
Micha: Aha. Te kupony s te dostpne w aplikacji mobilnej. Wiem te, e mona je posiada
i aktywowa przez tak aplikacj mobiln, ale mona rwnie na stronie WWW?
Marcin: Tak, eKupony mona aktywowa na wiele sposobw: na stronie internetowej, logujc
si na swoje konto, pobierajc aplikacj mobiln. Mona to te zrobi na Facebooku, oraz u samych partnerw, tutaj przykad Real oraz Empik, gdzie takie terminale ustawione zaraz przy
wejciu do sklepu umoliwiaj sprawdzenie stanu konta, wydrukowania pewnych kuponw rabatowych, ale te aktywowanie tych eKuponw na zbieranie tych punktw.
Micha: Marcin, jako PAYBACK wsppracujecie z konkretnymi partnerami. Niekiedy pojawiaj
si zarzuty, e s to tylko znane i niekoniecznie najtasze marki. I takie pytanie, ktre musz Ci
zada: czy rzeczywicie oszczdzamy, korzystajc z PAYBACKa?
Marcin: Myl, e zdecydowanie oszczdzamy, korzystajc z PAYBACKa. Dobr partnerw do
programu nie jest przypadkowy. Zaley nam na tym, aby pracowa z wiarygodnymi partnerami,
dlatego znajdujemy znane marki, ktre maj pewn, ustabilizowan pozycj na rynku. Czy one
s drogie czy s tanie myl, e nie o to chodzi. Chodzi o to i taka jest filozofia programu, aby
nagradza uczestnikw za zakupy. Kady z nas jest konsumentem, kady z nas kupuje produkty,
korzysta z usug i paci rachunki. I pomylelimy sobie, dlaczego by nie nagradza konsumentw za tak aktywno. I za tak aktywno otrzymujemy punkty, ktre to pniej s pewnego

103 / 334

rodzaju walut. Walut do tego, aby odebra swoj nagrod czyli nagrodzi siebie za ten
wysiek. Ale te te punkty staj si moliwoci zamiany ich na rabaty u partnerw. Coraz czciej uczestnicy znajduj w tym pewn warto, e po uzbieraniu pewnej iloci punktw, otrzymuj rabat i idc na kolejne zakupy, po prostu kupuj taniej. Rwnie coraz czciej punkty
staj si walut, ktr pac za zakupy. Ju dzi spotkamy partnerw, gdzie bdc przy kasie,
nie tylko zbieram punkty, ale zapac punktami, ktre ju mam zgromadzone.
Micha, taki mj przykad: te jestem uczestnikiem programu. Te zbieram punkty wraz z ca
rodzin. U mnie jest taki zwyczaj, e punkty zebrane w cigu roku wykorzystujemy dwa razy na
urzdzenie wiat w domu czyli zakupy na wita robimy za zebrane punkty
Micha: Jak widz dziaamy podobnie. U nas wyglda to tak samo. Te staramy si skumulowa
te punkty, ktre zbieramy, i wykorzysta przy takich wikszych okazjach. No dobrze, gdyby tak
mia w trzech zdaniach przekona kogo do tego, e warto korzysta z programu PAYBACK, to
jakby go zachci?
Marcin: By aktywnym uczestnikiem. Da szans komunikowania si z programem i partnerami,
bo wtedy otwiera si zupenie nowa moliwo zbierania punktw promocyjnych. Nie polega
tylko na punktach bazowych, ale da si wcign w couponing, bo couponing powoduje, e
szybciej dochodzimy do nagrd.
Micha: No dobrze, Marcin, skoro ju wiemy, co to jest program PAYBACK. Wiemy, w jaki sposb
te punktu moemy zebra w szybkim tempie, to przejdmy moe do pyta, ktre zadali czytelnicy mojego bloga.
Pierwsze pytanie zadaa Madzia. Zapytaa, w jaki sposb moe doprowadzi do naliczenia punktw w sklepie, jeeli zapomniaa karty i nie ma jej przy sobie. Czy jest taka moliwo?
Marcin: Tak, tak, o tym pomylelimy. Rzeczywicie najwygodniejsz form jest sama karta. Natomiast do tego, aby punkty zostay naliczone, mona te poda sam numer PAYBACK 10cyfrowy numer PAYBACK, ktrzy sprzedawca moe wpisa rcznie w systemie kasowym.
Micha: Czyli moemy gdzie po prostu zapisa sobie ten numer na karteczce czy w telefonie
i wtedy te punkty zostan naliczone?
Marcin: Tak, tak jest dokadnie.
Micha: wietnie, myl, e Madzia bdzie w peni usatysfakcjonowana. Zacytuj w caoci pytanie, ktre zada Grzesiek. Grzesiek pisze Ja myl, e warto zapyta PAYBACKowcw, dlaczego
nie ma moliwoci zbierania punktw przez polecanie programw innym. Kilka osb dziki mojej
reklamie szeptanej wczyo si do programu PAYBACK. Wczeniej, jeli si dao, to robiem sobie
zakupy razem z nimi, aby nabi sobie punkty.
Marcin: Grzesiek, to bardzo dobry pomys. O tym ju mylelimy. Ty pewnie nawizujesz do
takiej znanej koncepcji w marketingu member get member nad tym pracujemy, mog to obieca.

104 / 334

Micha: wietnie, ale Grzesiek ma tu jeszcze jeden postulat - mwi, e () nie chciabym by
pazerny na punkty, ale byoby mio, gdy PAYBACK w jaki sposb nagrodzi mnie za bycie chodzc
reklam.
Marcin: Tutaj pojawiaj si pewne ograniczenia prawno-podatkowe, poniewa w programie nie
ma rozdania punktw. Formua programu oparta jest na tzw. sprzeday premiowej. Czyli wydanie, naliczenie punktw musi by zwizane z transakcj. Ale myl, e dla Grzegorza moemy
przekaza kilka niespodzianek: pluszowe zabawki Punkty.
Micha: Super, dziki. Z przyjemno obsu wysyk kolejnej nagrody. Kolejne pytanie zada
nam Koper, ktry pyta, czy PAYBACK zamierza rozszerzy swoj ofert o inny market spoywczy
ni Real. Pisze, e niestety nie ma w pobliu tego sklepu, ale ma inne konkurencyjne takie
jak Carrefour, Kaufland itd.
Marcin: Tutaj dziaa zasada wycznoci w programie, tzn. e partnerzy nie mog konkurowa
ze sob. To znaczy, e sieci handlowe maj pen wyczno.
Micha: Jasne, jasne. Wszystko wiadomo, dlaczego tak si dzieje. W taki razie Koper ma kolejne
pytanie: pisze, e chciaby wymieni swoj kart na tak form breloczkow, ktra kiedy bya
rozdawane przez BP. Pisze, e takie breloczki mogyby by wydawane na yczenie.
Marcin: Tak, tak, to bardzo popularna karta wydawana przez BP. Ja sugeruj uda si na stacj
BP, pobra taki pakiet przystpienia do programu, a nastpnie poczy oba programy czyli
z dwch kart zrobi jedno konto.
Micha: Jasne, czyli nawet jak jestemy uczestnikami programu, to jedziemy sobie na najblisz
stacj BP, pobieramy pakiecik startowy, tak?
Marcin: Tak.
Micha: I pniej aktywujemy to przez stron WWW i czymy konta, tak?
Marcin: Tak.
Micha: Super. Koper ma jeszcze jedno pytanie. Myl, e dotyczce wikszej iloci osb. Do
mojego konta przyczepiona jest kobieta, z ktr ju nie jestem, z jej kart i jej danymi. Koper pisze,
e nie da si jej odpi, chocia prbowa. Czy tutaj jest jakie rozwizanie dla czci uczestnikw programu?
Marcin: Tutaj zawsze zachcamy, by wiele osb korzystao z tego programu i czyy swoje siy.
Jeeli ju dochodzi do takich sytuacji, to o ile on jest zaoycielem tego konta, to rwnie moe
deaktywowa kart, ktra jest do niego doczona.
Micha: W jaki sposb moe to uczyni?

105 / 334

Marcin: Najlepiej zadzwoni do call center.

Micha: Jasne, czyli jak jest zaoycielem konta, to z odpiciem dodatkowej karty nie powinno
by problemu?
Marcin: Nie ma problemu.
Micha: wietnie. Robert proponuje nam z kolei, aby kart mgby by rwnie smartphone
z zainstalowan aplikacj. Czy kiedy takie rozwizanie w ogle zobaczymy?
Marcin: wietny pomys, ju nad nim pracujemy.
Micha: Bomba, ale Robert ma jeszcze jedno pytanie, czy PAYBACK przewiduje jakie sensowniejsze przeliczanie tankowania na BP na punkty? Mwi, e teraz taki standardowy kierowca
bardzo dugo musi pracowa, aby zebra jak konkretn liczb punktw.
Marcin: No tutaj w sprawie zalicze i przelicznikw decydujcy gos maj partnerzy. Nie mam
na to wpywu, ale mog tylko zasugerowa, e najwicej zyskujemy, kiedy korzystamy z kuponw. Robert, o ile ju tego nie zrobi, mgby sta si dobrym i aktywnym uczestnikiem couponingu. Z kuponami punkty zbieramy szybciej.
Micha: Tomek z kolei pyta dlaczego dla staych klientw, ktrzy s w PAYBACK s przez cae
lata, co roku nie s naliczane jakie punktu za lojalno?
Marcin: Tutaj wracamy do dyskusji o ograniczeniach prawno-podatkowych. Nie ma czego takiego jak rozdawanie punktw. Ale tu mi przychodzi do gowy, e kady uczestnik, o ile wyrazi
na to zgod i si oczywicie zarejestrowa, otrzymuje e-mailingi urodzinowe i tam s bardzo
ciekawe oferty dla kadego.
Micha: Ja myl, e to jest te dobry moment, eby zapyta Ci, Marcinie, czy te kupony, ktre
rozsyacie mailowo s indywidualne? Dla rnych uczestnikw inne czy to s zawsze te same
kupony?
Marcin: One s zawsze indywidualne. Znamy kadego uczestnika. Wiemy, jakim jest konsumentem. Wiemy, co mu si podoba, czym jest zainteresowany, wic te kupony i oferty s zawsze
personalizowane. Jest mao prawdopodobne, aby te oferty pojawiay si u dwch osb takie
same.
Micha: Daniel zada takie dosy oglne pytanie jakie s Wasze plany, co zamierzacie zaoferowa klientom do koca biecego roku? Zamierzacie powikszy swoj dziaalno czy uwaacie, e
oferta jest wystarczajca?
Marcin: No tutaj plany zawsze s takie same, aby pokry wszystkie istotne kategorie konsumenckie. Dobrze wiemy, e nie mamy partnerw ze wszystkich kategorii, wic nad tym pracu-

106 / 334

jemy. Z drugiej strony, mamy tak ambicj, aby by tam, gdzie konsument. Chcemy pokry bardziej precyzyjnie zarwno sklepy tradycyjne, Internet no i oczywicie rosnca jest rola rozwiza komrkowych, mobilnych.
Micha: Alf-ik pyta: dlaczego punkty z BZ WBK Omni PAYBACK, czyli takiej karty kredytowej lub
debetowej wydawanej przez bank, pojawiaj si koncie PAYBACK dopiero do 10 dnia kolejnego miesica po ich zdobyciu?
Marcin: Tak, ja wiem o tym, ale to jest zwizane z pewnym procesem rozliczeniowym w banku.
Na dzie dzisiejszy nie mam na to wpywu.
Micha: Jasne, czyli tak domylnie jest i ju.
Marcin: Tak, tak.
Micha: Ale Alf-ik, widz, dosy blisko brany bankowej chyba jest, bo zada te pytanie zwizane tym, dlaczego nie wprowadzono jeszcze w PAYBACKu lokat na punkty. Mwi, e oczekiwaby takiej analogii do lokaty bankowej na przykad jeeli ma 10 000 punktw, ale ich nie
wykorzystuje, to po miesicu miaby na przykad 10 500.
Marcin: No ciekawa koncepcja, natomiast znowu jestemy ograniczeni pewnymi rozwizaniami
prawnymi. Moe kiedy to si zmieni.
Micha: Tak, PAYBACK jako taki sam z siebie punktw dodawa nie moe, to musi by zawsze
zwizane z transakcjami.
Marcin: Tak, dokadnie.
Micha: Szymon pyta nas w jaki sposb poczy kart PAYBACK BZ WBK z kart tradycyjn
PAYBACK, ktr wczeniej posiada. Czy mona tak zrobi?
Marcin: Szymon, nic prostszego i polecam ten sposb. Wystarczy albo zadzwoni do call center
albo te mona te konta poczy na stronie internetowej.
Micha: wietnie. Ostatnie pytanie, Marcinie. Tomasz poleci mi Michale, spytaj PAYBACK dlaczego McDonalds, KFC, Burger King itd. nie s w PAYBACK. W kocu kady z nas musi od czasu do
czasu zje co na miecie.
Marcin: Dajmy sobie czas, bdziemy nad tym pracowa.
Micha: Dzikuj Ci licznie, Marcinie w takim razie. Wydaje mi si, e wyczerpalimy ju
wszystkie pytania. Powiedz mi, prosz jeszcze, gdyby kto chcia pozna dodatkowe informacje,
to gdzie powinien si w Internecie uda?

107 / 334

Marcin: Najprociej jest wej na stron internetow PAYBACK, ale coraz czciej widzimy, e
uczestnicy wymieniaj si informacjami i edukuj si nawzajem w portalach spoecznociowych, chociaby na profilu Facebook.
Micha: Wiem, e ma on cakiem niez ogldalno i duo fanw w tej chwili.
Marcin: Duo si dzieje.
Micha: wietnie. Dzikuj Ci, Marcinie, licznie za rozmow. I mam nadziej, e bd mg
ledzi, jak program PAYBACK si rozwija. Przyznam, e jestem jego bardzo aktywnym uczestnikiem.
Marcin: Dzikuj.
Micha: Dziki i do usyszenia.
No i poszo jak z patka. Szczerze mwic mam nadziej, e liczba Waszych niewiadomych
zwizanych z programem PAYBACK, znaczco si zmniejszya po tej rozmowie. Przed wywiadem zapowiadaem Wam, e mam dla Was niespodziank. T niespodziank jest wideo-streszczenie ze szkolenia, ktre przeprowadzaem dla PAYBACK. Jeli wic do tego odcinka podcastu
dotare przez iTunes czy te jaki inny odtwarzacz podcastw, to zachcam Ci do wejcia na
mojego bloga - pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/008 i tam znajdziesz oprcz
wszystkich linkw zwizanych z tym odcinkiem podcastu, znajdziesz materia filmowy. Krtkie,
tzn. krtkie jak krtkie ponad 10 minut, streszczenie mojej prezentacji. Ja jestem bardzo ciekawy, co sdzisz o mnie w roli prezentera. Moe chciaby, bym tak prezentacj kiedy przeprowadzi dla Ciebie? Jeli jestecie tym zainteresowani, to bardzo Was zachcam do pozostawienia komentarza. Zobaczymy, ile osb jest zainteresowanych ewentualnie takim szkoleniem.
Moe przy duym zainteresowaniu uda mi si je dla Was zrealizowa.
Ju w zasadzie nie bd przedua, ju kocz ten odcinek. Na koniec jeszcze bardzo gratuluj
osobom, ktre wygray nagrody w moim mini konkursie Izoldce, Danielowi i Koperowi, jak
rwnie Grzegorzowi, ktry rzutem na tam, dziki swojemu interesujcemu komentarzowi,
dosta dodatkow nagrod od PAYBACK. Dzikuj Marcinowi za to, e t dodatkow nagrod
przyzna. Ja ju si bd egna.
Oczywicie, mam jeszcze prob jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci zbliy Ci si do realizacji marze, to prosz, podziel si nim
ze znajomymi. Powiedz im po prostu, by weszli na mojego bloga jakoszczedzacpieniadze.pl.
Ja dzikuj Ci ju w tej chwili za fajnie spdzony czas, dzikuj, e suchasz mojego podcastu.
Gorco zachcam Ci do wysuchania kolejnego odcinka i ycz Ci skutecznego przenoszenia
Twoich celw finansowych na wyszy poziom.
Trzymaj si! Do usyszenia!

108 / 334

009: Kredyt hipoteczny krok po kroku rozmowa z doradc finansowym

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/009

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek dziewity.

Cze, dzie dobry, witam Ci w dziewitym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Cze! To ju dziewity odcinek podcastu, zbliamy si do magicznej dziesitki. Dzisiaj bd
porusza bardzo wany temat z moim gociem doradc finansowym Ronaldem Szczepankiewiczem. Temat bdzie dotyczy kredytu hipotecznego. Jak go wzi, jak ten proces wyglda
krok po kroku, kiedy skadamy wniosek kredytowy, kiedy podpisujemy umow przedwstpn,
kiedy podpisujemy umow przyrzeczon, w ktrym momencie wypacane s pienidze, co si
skada na kwot naszego kredytu, z czego skada si oprocentowanie kredytu na to wszystko
odpowie dzisiaj mj go. Jeszcze zanim zaczniemy, to chciaem Was zachci te osoby, ktre
nie suchay podcastu z Piotrem Hryniewiczem, inwestorem z Poznania kupujcym, sprzedajcym i te wynajmujcym mieszkania. Omawialimy z Piotrem szczegowo proces zakupu
mieszkania krok po kroku. Jeeli wic nie miae jeszcze okazji posucha tamtych podcastw,
to gorco Ci do tego zachcam. To byy podcasty numer trzy, cztery i pi. Moesz do nich
trafi, wpisujc w przegldark internetow adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/003
i http://jakoszczedzacpieniadze.pl/004 i http://jakoszczedzacpieniadze.pl/005. Tam rwnie
znajdziesz spisan tre tych podcastw. Jeli nie chcesz sucha, moesz rwnie przeczyta
tre naszej rozmowy z Piotrem.
Tak jak ju mwiem, dzisiaj moim gociem bdzie Ronald Szczepankiewicz, doradca finansowy,
ktry pomaga mi, jak rwnie moim znajomym, w zacigniciu kredytu hipotecznego. Jestem
bardzo zadowolony z jego usug, dlatego z wielk przyjemnoci zaprosiem go do tego podcastu. Mam nadziej, e podzieli si z Wami bardzo, bardzo wartociow wiedz. Jak tylko

109 / 334

zwrc uwag, e kredyt hipoteczny to jest co takiego, na czym moemy bardzo duo pienidzy zaoszczdzi, jak i duo tych pienidzy straci w zalenoci od tego, czy rzeczywicie
skorzystamy z najlepszej w danej chwili oferty na rynku, najlepiej dostosowanej do naszych
wymaga. Jak pracowa z doradcami, o tym bdzie mwi mj dzisiejszy go. Serdecznie Was
zapraszam do wysuchania tej rozmowy.
Micha Szafraski: Cze, Ronald!
Ronald Szczepankiewicz: Cze, Micha!
Micha Szafraski: Dawno si nie widzielimy...
Ronald Szczepankiewicz: Troch czasu mino.
Micha Szafraski: Suchaj, przedstaw si moe tym osobom, ktre Ci nie znaj. Powiedz, czym
Ty si zajmujesz i jak zaczynae.
Ronald Szczepankiewicz: Witam Was! Nazywam si Ronald Szczepankiewicz. Zawodowo zajmuj si kredytami, kredytami hipotecznymi. Natomiast moja profesja to doradca finansowy.
Micha Szafraski: Od jak dawna to robisz?
Ronald Szczepankiewicz: Mona powiedzie, e leci mj pity rok.
Micha Szafraski: O adnie, ale Ty chyba nie ksztacie si w ogle w kierunkach finansowych,
prawda?
Ronald Szczepankiewicz: Nie, zdecydowanie nie. W momencie, kiedy zdaem matur, totalnie
nie wiedziaem, co mam ze sob zrobi, i chciaem cofn si do zawodwki, zacz naprawia
samochody, bo bardzo to lubi. Natomiast moja mama powiedziaa, e nigdy w yciu, zapisaa
mnie do szkoy informatycznej, poniewa w tym byem dobry.
Micha Szafraski: Jeste informatykiem, magistrem informatykiem?
Ronald Szczepankiewicz: Z wyksztacenia - tak.
Micha Szafraski: Niesamowite. Wkrcie si w cyferki, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak.
Micha Szafraski: No dobra, jakby tak w trzech sowach powiedzia suchaczom, przez jakie
firmy przeszede, gdzie czerpae dowiadczenie.
Ronald Szczepankiewicz: Przez ostatnie cztery lata pracowaem w takich firmach jak Expander
tutaj uczyem si wszystkiego o kredytach hipotecznych. Gdy poczuem si ju na siach, postanowiem i na szerokie wody. Wtedy swoje miejsce znalazem w Home Brokerze tutaj

110 / 334

pracowaem okoo roku czasu. Nastpnie stwierdziem, e czas pj na swoje i zaczem pracowa na poleceniach. Mona powiedzie, e wyszo to mi i to dobrze, i od tamtej pory mino
ju ponad dwa lata.
Micha Szafraski: Czyli pracujesz wycznie z klientami poleconymi Ci przez innych klientw,
tak?
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak. Mona powiedzie, e moj baz klientw s wycznie
te osoby, ktrym zostaem polecony przez inne osoby moich dawnych klientw, z ktrymi
w przeszoci wsppracowaem.
Micha Szafraski: A pracujesz wycznie z osobami indywidualnymi czy rwnie z firmami?
Wiem, e specjalizujesz si rwnie obsudze osb, ktre inwestuj na rynku nieruchomoci,
prawda?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, jeeli chodzi o rynek nieruchomoci i inwestorw na rynku nieruchomoci, to do tego jeszcze dojdziemy. Natomiast odpowiadajc na Twoje pytanie, moimi
klientami s gwnie osoby fizyczne, ale nie tylko. Jeeli kto prowadziby wasn dziaalno
gospodarcz i chciaby wzi kredyt inwestycyjny, rwnie potrafi mu pomc.
Micha Szafraski: Super. To zanim pjdziemy dalej i opowiemy o tym, jak wyglda cay proces
przygotowywania si i brania takiego kredytu hipotecznego, to musz Ci zada takie najgrubsze pytanie. Prawdopodobnie takie, nad ktrym kady si zastanawia. Czy jeeli potrzebuje
kredytu hipotecznego, to takiemu doradcy jak Ty, musz jako klient zapaci?
Ronald Szczepankiewicz: Odpowied jest jedna: oczywicie, nie musisz. Co dalej? Nas doradcw finansowych - wynagradzaj banki. Wyobramy sobie, e jestemy klientami. Dla nas
z punktu widzenia wysokoci opat, nie ma znaczenia, czy pjdziemy do doradcy finansowego
w firmie, wikszej bd mniejszej, czy te bezporednio do banku. Na pierwszy rzut oka nie ma
to znaczenia. Ani tu ani tu nie zapacimy adnej prowizji. Ta prowizja ona jednak jest i jest
wliczona w koszt kredytu.
Micha Szafraski: Jasne. Skoro ta prowizja jest wliczona w koszt kredytu, no to pojawia si
drugie pytanie: jak ja jako klient mam gwarancj, e doradca, z ktrym pracuj, zaproponuje mi najlepsze rozwizania dla mnie, a nie takie, ktre da mu najwiksz prowizj?
Ronald Szczepankiewicz: Oczywicie tutaj, moemy powiedzie, e wchodzi czynnik ludzki. Nie
mona powiedzie, e wszyscy doradcy finansowi s tacy bd inni. Niektrzy doradcy finansowi maj nad sob bank czyli wacicielem firmy, dla ktrej pracuj, jest bank. I on wymusza
na nich niejako, eby polecali przede wszystkim produkty wanie tego banku. Inne doradztwa
finansowe, ktre chlubi si tym, e s niezalene faktycznie takie s. Dla nich przede wszystkim powinno by wane to, eby klient by zadowolony, aby dosta najlepsz ofert, najlepiej
do niego dopasowan.

111 / 334

Micha Szafraski: Ale s te tacy doradcy, przynajmniej o tym sysz od innych osb, ktrzy
nieszczeglnie prbuj wysucha klienta i w zasadzie moemy mie wraenie, e proponuj
tylko takie rozwizania, ktre s najlepsze dla nich.
Ronald Szczepankiewicz: Tacy doradcy rwnie istniej. Nie moemy powiedzie, e takich
osb nie ma, poniewa s. Wszystko zaley od tego, na kogo trafimy. Kady doradca moe powiedzie, e reprezentuje tak naprawd siebie, swoj dziaalno.
Micha Szafraski: Jasne, jeszcze tak podsumowujc ten fragment rozmowy: jakby tak w trzech
sowach mia przekona, dlaczego warto korzysta z usug doradcy, a nie np. samodzielnie zaatwia sobie kredyt w banku...
Ronald Szczepankiewicz: OK, wic w wielkim skrcie: przede wszystkim bankw, takich najbardziej znanych w Polsce, jest okoo 26 tych, ktre si reklamuj, tych, ktre wida na ulicach.
Tych gwnych - nie mwi tutaj o bankach spdzielczych czy te regionalnych - 26 bankw.
Wyobramy sobie, e kady z nich ma w swojej ofercie, dajmy na to, dziesi produktw finansowych w swojej ofercie kredyty gotwkowe, hipoteczne itd. Nagle robi nam si 260 ofert
produktw. Dodajmy do tego, e osoba, ktra podchodzi do kredytu hipotecznego, pracuje
musi przecie skd mie dochd. Nie ma czasu tak naprawd, eby obej wszystkie banki.
My doradcy finansowi - jestemy z tym na bieco. Nasz prac jest zrozumienie tego, co si
dzieje w bankach i przekazanie tej wiedzy w najprostszy sposb klientowi. Osoba, ktra przychodzi do doradcy finansowego, przede wszystkim oszczdza czas.
Idc dalej, tak jak powiedzielimy, doradca moe dobra najlepsz ofert dla klienta. Ofert
dopasowan do jego potrzeb, ale te moliwoci, bo wiadomo, e nie kadego klienta sta na
kady bank. Tym zajmuj si doradcy finansowi: dobieraj bank do potrzeb oraz moliwoci
klientw. Jeszcze jedna bardzo wana rzecz, tak jak ju powiedziaem, doradca finansowy jest
na bieco ze wszystkim ofertami bankw. Mona powiedzie, w sposb kolokwialny, e to my
trzymamy rk na pulsie.
Micha Szafraski: Czyli wiecie o wszystkich biecych promocjach i potraficie wyuska co,
czego klient sam nie potrafi znale, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Ot to. Klient bardzo czsto nawet nie pomyli o danym banku, bo
stwierdzi od razu, e to nie jest bank dla niego. Po czym si okazuje, e bank X ma zupenie
inn, lepsz ofert ni wszystko, co do tej pory klient widzia.
Micha Szafraski: No dobra, skoro ju wiemy, dlaczego naley pracowa z doradcami, to
przejdmy do drugiej czci naszej rozmowy. Powiedz, prosz, jak wyglda krok po kroku taki
proces przygotowywania si i brania kredytu hipotecznego. Mam na oku wietne mieszkanie,
chc je kupi. Co dalej?
Ronald Szczepankiewicz: Osoba, ktra ma na oku mieszkanie, ktre chce zakupi, mieszkanie
czy te jakkolwiek nieruchomo, powinna uda si do doradcy finansowego. Dlaczego? Doradca finansowy na pierwszym spotkaniu sprawdzi zdolno klienta. Idc dalej, jeeli znamy

112 / 334

ju nasz zdolno, wiemy, na jakie mieszkanie nas sta. Mierz siy na zamiary, mona by powiedzie.
Micha Szafraski: Zdolno kredytow, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, oczywicie.
Micha Szafraski: Co to jest zdolno kredytowa, tak prostymi sowami?
Ronald Szczepankiewicz: Zdolno kredytowa jest to maksymalna kwota, jak bank jest w stanie udzieli nam w danym momencie.
Micha Szafraski: Czyli kwota kredytu, na jak moemy liczy, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, a wic krok pierwszy udaj si do doradcy finansowego. Gdy
poznasz ju swoj zdolno kredytow, wtedy moesz podpisywa umow przedwstpn.
Micha Szafraski: Poczekaj sekundk jeszcze. Wiesz, e w Internecie s te takie kalkulatory,
ktre pozwalaj policzy tak zdolno kredytow, gdzie si wpisuje parametry swojego wynagrodzenia. Spotkae si z czym takim?
Ronald Szczepankiewicz: Tak. Mona powiedzie, e taka zdolno kredytowa jest bardzo powierzchowna. aden kalkulator nie wyapie pewnych niuansw charakterystycznych dla danego czowieka. Kiedy dana umowa o prac moe si koczy, czy bdzie przeduona, czy te
nie, czy dana osoba miaa ju jaki kredyt, ktrego nie spacaa duej ni 30 dni o to wszystko
zapyta doradca finansowy. Podejrzewam, e aden kalkulator nie jest a tak bardzo rozbudowany, poniewa by po prostu odstraszy potencjalnych klientw.
Micha Szafraski: To jeszcze jedno pytanie. Wiem, e banki podchodz do tej zdolnoci kredytowej, wyliczajc j w rny sposb. Moe si okaza, e jednym z bankw nasza zdolno kredytowa jest wysza, w innym jest nisza, prawda?
Ronald Szczepankiewicz: Oczywicie, e tak, masz tutaj racj. Daj na to, bank A moe wyliczy
nasz zdolno na 100 000 zotych, a w innym banku nasza zdolno bdzie nawet o 20-30%
nisza.
Micha Szafraski: Od czego to zaley?
Ronald Szczepankiewicz: Od polityki banku. Jeeli dany bank jest nastawiony na to, eby udzieli jak najwicej kredytw w jak najkrtszym czasie, wtedy zdolno kredytowa jest u niego
dua. Chocia nie zawsze. Niektre banki nastawiay si na to, e tych klientw bdzie mniej,
ale bd bardziej kaloryczni. Mwic wprost - po prostu lepsi.
Micha Szafraski: Bank uzalenia sposb wyliczania zdolnoci od swojej polityki. Moe poszukiwa klientw, czy preferowa klientw, ktrzy s zainteresowani wyszymi kredytami, czy
klientw o wyszych dochodach, oglnie rzecz biorc.

113 / 334

Ronald Szczepankiewicz: Bd klientw po prostu bogatszych.

Micha Szafraski: Powiedz jeszcze, Ronald, ta zdolno na pewno si rni. Ona si rni w zalenoci od tego, czy jestemy zatrudnieni na etacie, na umow na czas nieokrelony. Jakby
mg tak w trzech sowach powiedzie, kto jest takim najdogodniejszym klientem dla bankw.
Ronald Szczepankiewicz: Banki najbardziej lubi osoby, ktre pracuj na umowie o prac. Najlepiej, eby na tej umowie byy co najmniej dziesi lat. To jest w ogle idealne rdo dochodu.
Mwic ju tak zupenie serio, kada forma zatrudnienia daje szanse uzyska kredyt. Jedne
formy daj wiksz t zdolno, np. rozbijajc na dziaalno gospodarcz - ksiga przychodw
i rozchodw ni, np. dziaalno gospodarcza na ryczacie czy te na karcie podatkowej. Natomiast idc dalej, jakbymy porwnali umow o prac z umow zlecenie, tutaj uwaga, obie
formy s traktowane w zasadzie podobnie. Trzeba tylko wiedzie, do ktrego banku si uda.
Micha Szafraski: Jasne, wanie w tym pomaga doradca, prawda?
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak.
Micha Szafraski: Wszystkie drogi prowadz do doradcy, niesamowite. Dobrze, Ronald, czyli
tak: wiemy, co to jest zdolno kredytowa, mamy j ju policzon. Krtko mwic, wiemy, czy
sta nas na mieszkanie, ktre sobie upatrzylimy. Co dalej?
Ronald Szczepankiewicz: Ot to, wiemy ju, czy sta nas na mieszkanie, wtedy nastpnym
krokiem jest zbudowanie planu, jak t nieruchomo kupi. Doradca znajc ju potrzeby klienta,
jego moliwoci, szyje dla niego ofert. Dobiera list bankw speniajcych oczekiwania
klienta. W tym momencie nastpnym krokiem jest podpisanie umowy przedwstpnej. Gdy ju
mamy t umow przedwstpn, zbieramy dokumenty do wniosku, spotykamy si z doradc
i wypeniamy dokumenty do bankw.
Micha Szafraski: Wnioski kredytowe?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, wnioski kredytowe, oczywicie.
Micha Szafraski: Co to jest taki wniosek? Jakie informacje s w nim podawane bankowi?
Ronald Szczepankiewicz: Wniosek kredytowy jest to, najprostszymi sowami mwic, informacja dla banku, czego od niego chcemy. e chcemy zakupi tak nieruchomo, o takich parametrach, o takiej wartoci, takim metrau, za dan kwot. Kredyt, ktrym chcemy si posikowa
bdzie o takiej wielkoci, z takim a nie innym wkadem wasnym, dodatkowo, czy chcemy pienidze na remont czy te nie. Pytae rwnie, jakie informacje s zawarte w takim wniosku,
poczwszy od danych osobowych, poprzez rdo zatrudnienia, skoczywszy na nieruchomoci.
Jest ich bardzo duo, to olbrzymi zakres informacji.

114 / 334

Micha Szafraski: Pamitam, e przy wypenianiu naszego wniosku kredytowego, podawane

byy rwnie informacje o miesicznych kosztach. Wpyw na nasz zdolno miao rwnie to,
czy mamy dzieci, ile jest tych dzieci, ile jest rde dochodu itd.
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak. Zagbiajc si bardziej w szczegy, bank moe zapyta, ile samochodw posiadamy, jeeli ju przyznalimy si, e mamy samochd, czy, np. jaki
jest metra naszego mieszkania. Niektre banki ilo nieruchomoci wezm jako plus, inne jako
minus w kocu jest to koszt.
Micha Szafraski: Tak, pojawiaj si koszty utrzymania tych nieruchomoci.
Ronald Szczepankiewicz: Tak, dokadnie.
Micha Szafraski: Na ile te informacje musz by precyzyjne? Jakby mg rbka tajemnicy
uchyli? Czy my musimy dokadnie wiedzie, ile wydajemy na jedzenie, czy tam mona przyjmowa jakie zryczatowane wartoci?
Ronald Szczepankiewicz: Uchylajc rbka tajemnicy powiem, e banki maj swoje minimum.
Minimalne koszty utrzymania rodziny czy te gospodarstwa domowego. W kadym banku s
one inne. Natomiast czsto ludzie chcc by uczciwymi, mwi, e utrzymanie kilkuosobowej
rodziny kosztuje, dajmy na to, 2000-3000 zotych miesicznie. Dla banku takim minimalnym
kosztem moe by 1400 zotych czyli duo mniej od tego, ile realnie kosztuje utrzymanie
takiego gospodarstwa domowego.
Micha Szafraski: Czyli krtko mwic, jeli przyznamy si do zbyt wysokich kosztw, bdziemy sobie obniali swoj zdolno kredytow, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Tak jest.
Micha Szafraski: Tutaj te przydaje si wsppraca z doradc i wiedza doradcy o tym, ktre
z bankw przyjmuj jakie minima.
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak. Jeszcze jako ciekawostk powiem, e na zdolno kredytow ma wpyw nawet nasze wyksztacenie. Z drugiej strony, w jaki sposb bank moe
sprawdzi nasze wyksztacenie? Nie spotkaem si nigdy z tym, eby poprosi o jaki dyplom
ukoczenia wyszej uczelni, dlatego zawsze we wniosku zaznaczamy wysze wyksztacenie.
Micha Szafraski: Dobra podpowied dla wszystkich osb, ktre bd skaday wnioski kredytowe. Naprawd to ma a takie znaczenie?
Ronald Szczepankiewicz: Moe mie.
Micha Szafraski: To ju wiemy, e bdziemy skadali wnioski. Powiedz, do ilu bankw takie
wnioski warto zoy?

115 / 334

Ronald Szczepankiewicz: To jest bardzo ciekawe pytanie. Wiele osb stara si zoy wnioski
do jak najwikszej iloci bankw. Dajmy na to, byli w szeciu bankach i do wszystkich szeciu
skadaj wnioski. To jest kompletnie bez sensu. Nie ma potrzeby skadania a szeciu wnioskw. Ja, jak rwnie inni doradcy, mam tak zasad trzech wnioskw. Wysyamy trzy wnioski
do trzech rnych bankw. Kady z nich jest inny. Kady odpowiada innej potrzebie.
Przede wszystkim, skadamy wniosek do banku, ktry da nam najszybciej decyzj kredytow
tak, abymy mogli odetchn, wiedzc, e ktry z bankw zgodzi si da nam ten kredyt. Kolejny z bankw jest to bank, ktry ma najlepsz ofert. Czyli po prostu bank, ktrego oferta jest
najbardziej zbliona do naszych potrzeb. Ostatnim, trzecim bankiem jest bank, w ktrym moe
nie dostaniemy najszybciej decyzji, ani najlepszej oferty, ale mamy najwiksze szanse dosta
ten kredyt.
Micha Szafraski: OK, czyli jeeli ktrykolwiek scenariusz nam nie wypali, to jeszcze mamy
szanse dosta ten kredyt, decyzj kredytow w innym banku, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, dokadnie tak.
Micha Szafraski: Dlaczego tylko do trzech, a nie do szeciu czy omiu?
Ronald Szczepankiewicz: Bardzo czsto oferty kredytowe si powielaj. A wiadomo, e najlepsza oferta moe by tylko jedna. Idc dalej, na drugim miejscu mog by 3-4 banki, ktre maj
identyczne mare, oprocentowanie, prowizje za uruchomienie kredytu, czyli jego wypat czy
wczeniejsz spat. Dlatego nie warto powiela tych ofert. Jeli mamy wysa do rnych bankw, to faktycznie wysyajmy do rnych, ktre rni si nie tylko logiem.
Oprcz tego, obok zdolno kredytowej, jest co takiego jak wiarygodno kredytowa. Opiera
si to o Biuro Informacji Kredytowej BIK. To jest co co dla wielu osb jest czym negatywnym, a to moe naprawd pomc. Idc dalej, jeli chodzi o liczb wysyanych wnioskw, wyobramy sobie, e bank A bdzie wiedzie, e wysalimy rwnie wnioski do bankw B, C, D itd.
Jeeli zobaczy przed sob jeszcze dwa inne banki, to wszystko jest porzdku, bo tak dziaaj
doradcy finansowi wysyaj wnioski do trzech bankw. Jeli zobaczy tam 5-6 bankw, to pomyli Kurcze, on nie dosta tam kredytu. Jest jaki powd ku temu i zacznie si szukanie.
Micha Szafraski: Tak, oczywicie, nikt nie wie dokadnie, jak dziaa mechanizm wyliczania
naszego scoringu w BIK-u, ale istnieje do suszne podejrzenie, e zoenie wielu wnioskw
kredytowych w krtkim czasie powoduje obnienie tego scoringu.
Ronald Szczepankiewicz: Co w tym jest.
Micha Szafraski: Co tym jest, prawda? Zoylimy wnioski do trzech bankw, co dalej? Czekamy, jak rozumiem, na decyzj kredytow?
Ronald Szczepankiewicz: Czas oczekiwania na decyzj jest uzaleniony tak naprawd od procesu kredytowego. W kadym banku jest on inny. Najszybciej, nie bd wymienia nazwy,
mona powiedzie, e decyzj moemy uzyska w jeden dzie roboczy, do 300 000 zotych.

116 / 334

Micha Szafraski: Dlaczego nie bdziesz wymienia nazw? Wymie nazwy.

Ronald Szczepankiewicz: PKO SA, nie myli z PKO PB, daje decyzj kredytow do 300 000 zotych w jeden dzie roboczy...
Micha Szafraski: Niesamowite...
Ronald Szczepankiewicz: ... Realnie wyrabiaj si w trzy, ale jednak jest taka opcja. Jeeli kto
nie myli o PKO SA tylko o innych bankach, to mona powiedzie, e ekspresowo daje decyzje,
np. Getin Bank, mBank i Multibank daje decyzje do piciu dniu roboczych. Takim bankiem jest
rwnie Millennium.
Micha Szafraski: Jak to wyglda w praktyce? Nie mwmy o tym, czym chwal si banki, ale
jak to wyglda z Twojego dowiadczenia?
Ronald Szczepankiewicz: W praktyce wyglda to tak, e jak trwa proces kredytowy, kiedy czekamy na decyzj kredytow, to mog pojawi si rne braki. Dajmy no to, jaki dokument
trzeba donie do banku albo jaki dokument jest le wypeniony i trzeba go na nowo wypeni
i dostarczy do banku, przez co proces kredytowy wydua si. Jeeli wspominalimy o tych
bankach, ktre daj najszybciej decyzj kredytow, to tutaj taki proces kredytowy moe si
wyduy do dwch tygodni. Od momentu, w ktrym zoylimy wniosek kredytowy, do dwch
tygodni kalendarzowych powinnimy mie decyzj. Uwaga: zastrzegam, e to s tylko te banki.
Jeeli kto podchodzi do zakupu nieruchomoci powinien, a wrcz jest to wymagane, by da
sobie minimum dwa miesice na uzyskanie kredytu oraz podpisanie aktu notarialnego.
Micha Szafraski: Czyli w umowie przedwstpnej taki optymalny okres, jaki powinnimy wpisywa, to jest minimum dwa miesice, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Minimum dwa miesice, a im wicej tym lepiej.
Micha Szafraski: W poprzednich odcinkach podcastw (linki pojawi si w notatkach do tego
odcinka podcastu), mwilimy z Piotrem, jaki okres naley zaoy w umowie przedwstpnej.
Piotr wtedy wspomina, e jeli tylko mamy tak moliwo, to ten okres powinien by jak
najduszy. Nawet proponowa wtedy, e do 12 miesicy. Oczywicie, nie kady sprzedajcy na
to pjdzie, ale im bardziej wyduymy ten okres, tym wiksza szansa, e nawet w przypadku
negatywnej decyzji kredytowej w jednym, drugim, trzecim banku, uda nam si zawnioskowa
o kredyt o innych parametrach, prbujc zgromadzi wicej wkadu wasnego itd.
Dobrze, czyli tak zoylimy wnioski kredytowe, czekamy na decyzj kredytow. Otrzymujemy
decyzj kredytow z jednego bd dwch, bd z trzech bankw. Otrzymalimy z trzech bankw, co wtedy mamy zrobi? Czy my w ogle jestemy zobowizani do tego, eby podpisa
umow kredytow z ktrymkolwiek z bankw, w ktrym skadalimy wniosek? Tak z ciekawoci pytam...

117 / 334

Ronald Szczepankiewicz: Jak sama nazwa wskazuje, wniosek o kredyt nie jest czym zobowizujcym, dopiero umowa kredytowa, a waciwie wypata samego kredytu hipotecznego czy
gotwkowego, do czego nas zobowizuje.
Micha Szafraski: OK. Wracajc, mamy decyzj kredytow, jestemy szczliwcami, ktrzy
otrzymali pozytywn decyzj, np. w trzech bankach. Jak wybra najlepszy kredyt?
Ronald Szczepankiewicz: W zasadzie ju w momencie wybierania bankw, zanim wysalimy
wnioski, powinnimy mie plan, ktry z bankw bdzie naszym bankiem docelowym. Skoro
bank A jest najlepszym bankiem, nie powinnimy si zastanawia, tylko spenia warunki do
umowy. Inaczej jest wypadku, gdy wszystkie banki s w zasadzie podobne, wtedy trzeba kad
ofert przeanalizowa tu jest te moment na negocjacje cenowe. Jeeli, dajmy na to, bank
B na niekorzy rni si od banku A, ale chcemy wanie wypaci kredyt w banku B, bo jest to
nasz ulubiony bank od wielu lat, to wtedy dobrym sposobem na negocjacje jest pokazanie decyzji z innego banku, ktra ma lepsze warunki. Tak po prostu.
Micha Szafraski: Banki ulegaj, e tak powiem, takiej presji?
Ronald Szczepankiewicz: To zaley. Przewanie tak. Natomiast bywa te tak, e nie dogoni
tej najlepszej oferty. Tak jak wspomniaem, najlepsza moe by tylko jedna.
Micha Szafraski: Ronald, jak negocjowa z bankiem?
Ronald Szczepankiewicz: Dobre pytanie. Tak jak wspominaem, decyzja z innego banku, lepsza
decyzja jest czym, co daje do mylenia. Oprcz tego istnieje tzw. cross selling. O czym mowa?
Chodzi o to, by dokupi dodatkowe produkty finansowe czy te inne rozwizania. Mam tutaj na
myli chociaby kart kredytow czy najprostsze konto w banku wraz z przelewem wynagrodzenia. Idc dalej, ubezpieczenie na ycie czy te, dajmy na to, program regularnego oszczdzania.
Micha Szafraski: Niektre z tych produktw s w ogle wymagane przez banki. Pozytywna
decyzja kredytowa uzaleniona jest od tego, czy wemiemy z banku, np. kart kredytow.
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak. Utaro si tak, e biorc kredyt w banku musimy wzi
konto w banku rachunek ROR czyli taki rachunek oszczdnociowo-rozliczeniowy.
Micha Szafraski: Dobrze, mamy kilka decyzji kredytowych, wybralimy t najlepsz dla nas
ofert. To moe jeszcze w trzech sowach powiedz, jak w ogle czyta tak ofert kredytow
i z czego skada si oprocentowanie takiego kredytu?
Ronald Szczepankiewicz: Oprocentowanie kredytu, nie tylko hipotecznego, skada si gwnie
z dwch rzeczy. Pierwsz jest stopa procentowa dla zotwek jest to WIBOR 3-miesiczny,
najczciej 3-miesiczny, dla obcych moe to by EURIBOR i LIBOR - jak sama nazwa wskazuje
dla euro, czy te LIBOR dla franka szwajcarskiego. Czym jest stopa procentowa? Jest to co,
na co nie mamy wpywu. Ja - jako doradca finansowy i Wy jako klienci. To banki ustalaj

118 / 334

stopy. Jest to warto pienidza, za jak banki sobie miedzy sob poyczaj. Tym oprocentowaniem jestemy obarczeni my kredytobiorcy.
Z jednej strony mamy WIBOR dla zotwek co na co nie mamy wpywu, z drugiej strony
mamy mar kredytow. Nie myli z prowizj kredytow, do ktrej zaraz dojdziemy. Na mar
kredytow mamy wpyw, a na jej wysoko ma wpyw wkad wasny, to, czy dokupimy kart
kredytow czy te jaki program regularnego oszczdzania, ubezpieczenie, to, w jakim jestemy
wieku, czy mam ju jak histori kredytow pozytywn lub negatywn, czy te, dajmy na to,
bierzemy kredyt na dziak roln czy na mieszkanie. To wszystko ma wpyw na mar. Majc
decyzj kredytow, w szczeglnoci musimy zwrci uwag na oprocentowanie.
Micha Szafraski: ... I to jaka jest wysoko mary...
Ronald Szczepankiewicz: Tak - wysoko mary. Jednak tutaj chciabym si zatrzyma. Nie dla
kadego ta mara powinna by najwaniejsza. Od samego pocztku naciskam na to, e kady
klient czy to inwestor, czy te osoba, ktra chce kupi mieszkanie wybierajc banki, musi
si kierowa swoimi potrzebami oraz moliwociami. Dla jednych najwaniejsze bdzie to, eby
mara kredytowa bya najnisza, dla innych, eby bya wczeniejsza spata za zero zotych. To
wszystko doradzi Wam doradca finansowy, jeeli powiecie mu, czego tak naprawd oczekujecie.
Micha Szafraski: OK. Zaczyna si robi pod grk, coraz wicej parametrw kredytu nam si
tutaj pojawia. Mamy ju decyzj, rozumiemy ju od czego zaley wysoko oprocentowania
kredytu. Mwie te o prowizji, czym w ogle jest prowizja?
Ronald Szczepankiewicz: Czsto ludzie syszc o mary, myl j z prowizj kredytow. Jednak
prowizja jest to, mona powiedzie, jednorazowa opata i to w zalenoci od czego ona jest.
Jeeli jest ona od wypaty kredytu i bierzemy kredyt na 300 000 zotych, to taka prowizja moe
wynosi 2%. Oznacza to, e w momencie wypaty kredytu, musimy zapaci 6000 zotych prowizji. Jeeli jest to prowizja za wczeniejsz spat i wynosi ona 2%, pacimy j w momencie
wczeniejszej spaty kredytu.
Micha Szafraski: Pacimy j od kapitau, jaki jeszcze nam zosta do spaty?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, dokadnie to co, musimy odda. Nie wliczamy w to odsetek.
Micha Szafraski: Wiemy, co to jest prowizja. Mamy dzisiaj jeszcze lipiec 2013 roku, jakby
mg powiedzie, na jak wysoko mary od do dla kredytw hipotecznych w zotwkach
moemy liczy i jaka moe by wysoko prowizji za udzielenie kredytu?
Ronald Szczepankiewicz: Poniewa przewaajc czci kredytw hipotecznych w Polsce s
kredyty na 100% wartoci nieruchomoci, to tym si gwnie zajm. Jeeli kto podchodzi do
tego tak, e chciaby wzi tylko i wycznie kredyt, nie zakadajc nawet konta w banku, sama
mara kredytowa to, na co mamy wpyw jest w okolicach 2%, dodajc do tego WIBOR 3miesiczny, ktry jest na poziomie 2,8%, robi nam si oprocentowanie 4,8%. Ta mara dotyczy
osb, ktre nie chc wzi w banku nic poza kredytem. Jeeli dodamy do tego chociaby kart
kredytow, konto w banku, ubezpieczenie na ycie, z mary 2% robi nam si mara na poziomie

119 / 334

1,3%. Tak mona by wymienia wiele. Jednak najniszym oprocentowaniem przy kredytach hipotecznych - mwi tutaj o standardowej ofercie - jest mara na poziomie 1,3%.
Micha Szafraski: A prowizja?
Ronald Szczepankiewicz: Znowu, utaro si, e na ten moment koniec lipca 2013 roku przy
kredytach hipotecznych dla zotwek wynosi 2%, plus/minus 0,5% - raczej plus ni minus.
Idziemy dalej, jeszcze chodzi o koszty okoo kredytowe. Osoba, ktra podchodzi do kredytu, nie
moe myle tylko i wycznie o mary, jest tutaj caa masa innych kosztw, ktrych nie wida
na pierwszy rzut oka. Osoba, ktra bierze kredyt na 100% wartoci nieruchomoci, musi myle
o ubezpieczeniu niskiego wkadu wasnego czym to jest, do tego jeszcze dojd czy te
ubezpieczeniu nieruchomoci i o prowizji za wczeniejsz spat, jeli chce jej dokona w przecigu pierwszych 3-5 lat. To s gwne, najwaniejsze koszty.
Micha Szafraski: Pierwszym element byo?
Ronald Szczepankiewicz: Prowizja bankowa od uruchomienia kredytu, nastpnie ubezpieczenie
niskiego wkadu wasnego.
Micha Szafraski: O wanie, o to mi chodzio ubezpieczenie niskiego wkadu wasnego co
to jest i na czym to polega?
Ronald Szczepankiewicz: Banki w Polsce nie mog udziela kredytu na 100% wartoci nieruchomoci. Nie mog, ale oczywicie to robi. Obeszy to w ten sposb, e udzielaj kredytu na
80% wartoci nieruchomoci, a pozostae 20% jest ubezpieczone. Za to ubezpieczenie, oczywicie, my pacimy. Jak kade ubezpieczenie, jest to ubezpieczenie na jaki okres czasu z reguy
na 3 lata. Nie bd teraz podawa wzoru, jednak przy kredycie na 300 000 zotych na 100%
wartoci nieruchomoci, takie ubezpieczenie bdzie na poziomie 2800 zotych. I to jest na
3 lata. Jeeli w tym okresie nie oddamy bankowi tych 20% wartoci nieruchomoci, co przy
normalnych ratach jest raczej niemoliwe, to ubezpieczenie bdzie odnawiane. Nie od kwoty
nieruchomoci, ale o kwoty, jaka pozostaa do spaty. Po trzech latach takie ubezpieczenie bdzie wynosi okoo 2200 zotych.
Micha Szafraski: 2200 z vs 2800 z przy tej kwocie kredytowej.
Ronald Szczepankiewicz: Tak, znowu co 3 lata si odnawia i tak do momentu, w ktrym oddamy
to 20% wartoci nieruchomoci.
Micha Szafraski: W spaconym kapitale, a nie w odsetkach?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, nie jest tak, e bierzemy kredyt i wszystkie koszty pacimy raz.
One si odnawiaj co jaki czas, szczeglnie ubezpieczenie niskiego wkadu wasnego. Tutaj
te warto si zatrzyma, poniewa niektre banki pobieraj to w formie opaty raz na jaki czas
np. co 3-4 lata, a inne banki po prostu podwyszaj mar kredytow. Wic oddajemy to co
miesic w sposb taki, e pacimy po prostu wysz rat dla jednych jest to lepsze, dla innych

120 / 334

gorsze rozwizanie. Natomiast to jest wanie rola doradcy finansowego, aby zrozumia potrzeby i dopasowa do tego rozwizanie.
Micha Szafraski: ... Zrozumia potrzeby klienta i dopasowa do nich rozwizanie, tumaczc
przy tym wszystkie te zawie elementy...
Ronald Szczepankiewicz: Koszty, o ktrych wspomnielimy, musimy tu jeszcze doda, s te
inne koszty zwizane z opatami okoo kredytowymi. Nie wymieniem tutaj kosztw zwizanych
z np. notariuszem czy podatkami.
Micha Szafraski: Wiadomo, z zakupem nieruchomoci wi si dodatkowe koszty. Powiedz
jeszcze, czy jestemy w stanie w takim kredycie uwzgldni koszty remontu, co o tym wspominae na pocztku?
Ronald Szczepankiewicz: Tak. Wyobramy sobie sytuacj, e osoba kupuje mieszkanie niewane czy na rynku pierwotnym, czy wtrnym chce je wyremontowa albo wykoczy. Ju
sam fakt, e bierze kredyt na 100% wartoci nieruchomoci, powoduje, e w gowie pojawia si
znak zapytania: czy dostaniemy jeszcze kredyt na remont czy te na wykoczenie? Przecie ju
przekraczamy warto nieruchomoci. Ot tak, dostaniemy takie pienidze. Wyobramy sobie
sytuacj, e kto chce wzi 60 000 zotych na remont, przy mieszkaniu o wartoci 300 000
zotych, i to wszystko na 100% warto nieruchomoci. To nie jest tak, e on przekroczy t
warto nieruchomoci i dostanie kredyt na 120%. To dzieje si w ten sposb, e bank zabezpiecza si na nieruchomoci, ale na przyszej jej wartoci po remoncie. Warto nieruchomoci to nie jest 300 000 zotych a, np. 360 000 zotych to jest 100% wartoci nieruchomoci
i na te 100% moemy dosta kredyt.
Micha Szafraski: W ktrym momencie powinnimy poinformowa bank, e chcemy w mieszkaniu przeprowadzi remont bd po prostu je wykoczy?
Ronald Szczepankiewicz: Jeli pytasz, w ktrym momencie powinnimy, to moim zdaniem powinnimy w momencie skadania wniosku kredytowego. Aczkolwiek miaem takie przypadki, e
ju po decyzji, a tu przed podpisaniem umowy, klient stwierdzi, e chce jeszcze pienidze na
remont. Wtedy trzeba byo napisa stosowne owiadczenie i przej jeszcze raz przez cay proces kredytowy. Ta to si zazwyczaj koczy. W zasadzie mona w kadym momencie, nawet po
podpisaniu umowy kredytowej, jednak wie si to z czasem. Cay proces musi przej od nowa,
poniewa kwota kredytowa jest powikszona, a wic zdolno kredytowa jest, mona powiedzie, bardziej obciona.
Micha Szafraski: Czyli jeli chcemy maksymalnie skrci ten proces, ju przy skadaniu wniosku podajemy kwot, ktrej potrzebujemy na remont, i prosimy bank, by nam ten remont sfinansowa?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, to najszybszy sposb.
Micha Szafraski: To jeszcze trzy sowa powiedzmy o tym, co to jest operat, bo wiem, e to jest
rwnie potrzebne bankowi do wydania decyzji kredytowej.

121 / 334

Ronald Szczepankiewicz: Operat szacunkowy jest to nic innego jak wycena nieruchomoci,
przeprowadzona przez profesjonalist z listy bankowej.
Micha Szafraski: Czyli rzeczoznawc?
Ronald Szczepankiewicz: Rzeczoznawc, inaczej mwic. Tutaj na moment si zatrzymajmy.
Tak jak wspominaem starajc si o kredyt na 100% wartoci nieruchomoci, rnie banki do
tego podchodz. Zdecydowana wikszo bankw w Polsce, mwi tutaj o ponad 95% bankw,
rozumie warto nieruchomoci jako warto z ceny transakcyjnej. Jeeli kupujemy za 300 000
z i remontujemy za 60 000 z, to warto nieruchomo to jest 360 000 z. Natomiast pozostae
5% bankw rozumie warto nieruchomo nie z ceny transakcyjnej, ale z wartoci rynkowej,
a wic jeeli zakup plus remont to 360 000 z, z rzeczoznawca stwierdzi, e po remoncie warto nieruchomoci wzronie do 400 000 z, to moemy te 40 000 z rnicy potraktowa jako
wkad wasny albo dobra na cel dowolny.
Micha Szafraski: Poczekaj, zatrzymajmy si. Jeeli potraktujemy to jako wkad wasny, to automatycznie nam to zmniejsza nasze zaangaowanie czyli kredyt bierzmy nie na 100%, ale
wedug banku na odpowiednio mniejszy udzia procentowy.
Ronald Szczepankiewicz: Dziewidziesit kilka procent.
Micha Szafraski: Tak, na przykad. Dziki temu zapacimy wtedy nisze ubezpieczenie od niskiego wkadu, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie, tak. Zapacimy nisze ubezpieczenie niskiego wkadu wasnego, poniewa, tak jak mwilimy, to ubezpieczenie jest pacone od rnicy pomidzy 80%
a pozosta kwot wartoci nieruchomoci.
Micha Szafraski: Super, zaczynam to wszystko ju bardzo dobrze rozumie...
Ronald Szczepankiewicz: Mam nadziej, e nasi suchacze rwnie rozumiej.
Micha Szafraski: Bdzie rwnie zapis tej rozmowy, bdzie mona wszystko sobie spokojnie
przeczyta. To nie owijajc w bawen, jakby mgby powiedzie, ktre banki to te 5%?
Ronald Szczepankiewicz: Uchyl kolejny rbek tajemnicy PKO BP, Millennium Bank.
Micha Szafraski: Jeeli do tych bankw skadamy wnioski, to trzeba im przedstawi operat.
Czy ten operat przygotowuje rzeczoznawca banku, czy to my powinnimy skorzysta z usug
rzeczoznawcy?
Ronald Szczepankiewicz: Tutaj cieki s dwie. Natomiast jeeli chcemy, e zrobi to rzeczoznawca bezporednio z banku, to moemy zapomnie, e ten sam operat bdzie pasowa do
innych bankw do banku B czy te C. Jeeli zlecimy to rzeczoznawcy, oczywicie z listy bankowej, ale samemu zlecimy, nie przez porednictwo banku, to ta warto nieruchomoci moe

122 / 334

by wysza od tej, ktr ustaliby bank. Moemy si dogada z rzeczoznawc oraz ten operat
szacunkowy bdzie akceptowany przez pozostae banki.
Micha Szafraski: Wiem, e rzeczoznawcy trzeba od razu powiedzie, do ktrych bankw bdziemy skadali wnioski kredytowe. On wtedy przygotowuje ten operator, wypeniajc jakie
dodatkowe formatki, ktrych banki mog dodatkowo wymaga.
Ronald Szczepankiewicz: Oczywicie, e tak. Niektre banki maj swoje dodatkowe formularze,
ktre musi wypeni rzeczoznawca. Zlecajc wic rzeczoznawcy zrobienie operatu szacunkowego, informujemy go o tym, do jakich bankw wysyamy wnioski.
Micha Szafraski: Ju wiemy, jak czyta decyzj kredytow z banku, wybralimy najlepsz dla
nas ofert, jak rwnie, co moe wpywa na parametry, w jaki sposb moemy negocjowa
wysoko mary. Powiedz nam moe, co si dzieje dalej.
Ronald Szczepankiewicz: Gdy mamy ju wybran ofert, a wic bank, w ktrym chcemy ten kredyt wypaci, nastpnym krokiem jest po prostu podpisanie umowy kredytowej. Czsto bank
ma jakie wymagania zanim t umow podpiszemy. Mog to by najprostsze rzeczy dostarczenie nowego zawiadczenia ze spdzielni mieszkaniowej o niezaleganiu z opatami, ale
mog by te duo trudniejsze od spenienia spacanie zobowiza finansowych typu karty
kredytowej, ktra nie pozwala nam wzi kredytu, bo obnia nasz zdolno kredytow.
Micha Szafraski: Czyli moe si okaza, e musimy zamkn karty kredytowe, co automatycznie wydua czas oczekiwania na udzielenie nam kredytu, dlatego e istnieje okres wypowiedzenia karty kredytowej...
Ronald Szczepankiewicz: Bardzo czsto banki nie chc da klientowi do podpisania umowy
kredytowej, jeeli te warunki nie zostan spenione. Tak jak wspomniae, jeeli warunkiem jest
zamknicie karty kredytowej, to tutaj uwaga, czas zamknicia karty kredytowej to nawet miesic. Zazwyczaj jest jeden miesic, jeeli bardzo ich przyciniemy, to moe si okaza, e zrobi
to w trzy tygodnie.
Micha Szafraski: Czyli ja rozumiem, e tak umow kredytow moemy sobie zabra do domu,
przeczyta, otrzyma mailem z banku?
Ronald Szczepankiewicz: Tak. Jeeli mamy ju umow kredytow, czytamy j. Jeeli jestemy
prawnikami, moemy j sami przeanalizowa. Jeeli kompletnie si na tym nie znamy, to doradca finansowy ma zadanie omwi tak umow, krok po kroku, aby klient osoba, ktra
podpisuje tak umow, nie by niczym zaskoczony.
Micha Szafraski: Dobrze, przeczytalimy tak umow, nie znalelimy adnych haczykw.
Nasz prawnik nie znalaz adnych haczykw, doradca nie znalaz adnych haczykw moe
taki prosty scenariusz. Jak to si odbywa dalej? Idziemy do banku i podpisujemy umow kredytow?

123 / 334

Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie, tak. Jest tylko jedna zasada, jeeli idziemy banku i kredyt
zaatwiamy, kolokwialnie mwic, przez doradc finansowego, to idziemy tam, aby umow
podpisa, a nie eby j tam omwi. Na takim podpisaniu umowy kredytowej bardzo czsto
speniamy ju wikszo warunkw na wypacenie kredytu. Jeeli warunkiem byo zaoenie
konta, karty kredytowej czy te ubezpieczenie nieruchomoci, robimy to wanie przy podpisywaniu umowy kredytowej.
Micha Szafraski: Wypeniamy wszystkie formularze potrzebne do otwarcia rachunkw, ubezpiecze itd., podpisujemy umow i...?
Ronald Szczepankiewicz: Jeszcze jedno. Jeli nie bdzie duo pyta przy podpisywaniu umowy,
jest to godzina, maksymalnie ptorej od momentu wejcia do pokoju doradcy, gdzie bdziemy
podpisywa t umow. Od momentu podpisania tej umowy kredytowej, nastpnym krokiem
jest wypata kredytu. Tutaj te wiele zaley od banku. Jedne banki puszcz przelew jeszcze tego
samego dnia, ale wikszo z nich zastrzega sobie, e maj na to czas do 14 dni. Rzadko ktry
z nich tak faktycznie robi. Zazwyczaj jeeli wszystko jest spenione, chc jak najszybciej wypaci kredyt. Tak jak wspomniaem, dopiero wypata kredytu jest czym zobowizujcym klienta.
Uciec w takim momencie bdzie duo, duo trudniej.
Micha Szafraski: To jeszcze zestawmy to z sekwencj kupowania tej nieruchomoci. W sumie,
nie powiedzielimy kiedy si pojawiamy na podpisanie umowy kredytowej. Czy my si pojawiamy, majc zawart wycznie umow przedwstpn, czy w midzyczasie trzeba rwnie zawrze umow przyrzeczon?
Ronald Szczepankiewicz: Bardzo dobre pytanie. Do wniosku kredytowego wystarczy tylko i wycznie umowa przedwstpna. Mwimy tutaj o rynku pierwotnym czy te wtrnym. Idc dalej,
po podpisaniu umowy kredytowej, to ju jest bardzo wany moment, jeeli kupujemy nieruchomo na rynku pierwotnym, to nie spotykamy si z notariuszem, aby podpisa akt notarialny,
poniewa ta nieruchomo jest nadal w budowie. Natomiast jeeli mwimy o rynku wtrnym,
to w tym momencie z podpisan umow kredytow udajemy si do notariusza, gdzie spotykamy si ze zbywc i przepisujemy wasno na nas kupujcych.
Micha Szafraski: I teraz tak. Zbywca bdzie musia otrzyma te pienidze, ktrych my jeszcze
nie mamy. Te pienidze zostan dopiero wypacone przez bank w ramach umowy kredytowej.
W akcie notarialnym okrelamy numer konta, na ktre ma wpyn kwota za zakup nieruchomoci i wtedy z tym aktem notarialnym udajemy si do banku po to, by uruchomi kredyt.
Ronald Szczepankiewicz: Z podpisanym aktem notarialnym udajemy si z powrotem do banku,
dajemy te dokumenty, z ktrych bank widzi, e jestemy ju wacicielami tej nieruchomoci.
Co ciekawe, jest jeden moment, w ktrym jestemy ju wacicielem nieruchomoci, a zbywca
jeszcze nie otrzyma pienidzy. To jest najgorszy moment dla zbywcy. Oni czsto tego nie rozumiej, cho s naprawd bezpieczni. Wracamy do banku, dajemy te wszystkie dokumenty,
speniamy inne warunki do wypaty kredytu nie bd teraz wymienia jakie, poniewa kady
przypadek jest inny, i nastpuje wypata kredytu.

124 / 334

Micha Szafraski: Bank, oczywicie, bdzie wnioskowa jeszcze o to, bymy wpisali bank do
ksigi wieczystej, hipotek, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Tam, moemy to zrobi notarialnie przy podpisywaniu aktu notarialnego koszt takiej usugi to od 200 zotych w gr, lub samemu uda si do Sdu Ksig
Wieczystych. Bardzo czsto bank, jeeli powiemy wczeniej, e chcemy samemu zrobi taki wpis
do ksigi wieczystej, przygotowuje nam ju odpowiedni druk, ktry jest ju cay wypeniony, my
musimy si tylko na nim podpisa i i do sdu.
Micha Szafraski: Ale to dopiero moemy zrobi wtedy, gdy jestemy wacicielami nieruchomoci, po zawarciu umowy przyrzeczonej - czyli po finalnym nabyciu nieruchomoci poprzez
podpisanie aktu notarialnego.
Ronald Szczepankiewicz: Dokadnie tak, jak mwisz.
Micha Szafraski: Pienidze trafiaj na konto sprzedajcego, w tej kwocie jaka jest kwot nabycia nieruchomoci. Pozostaa kwota, ktra jest przeznaczona na remont, trafia do nas na
konto. W zasadzie potem spacamy ten kredyt, rata do raty a spacimy cao.
Ronald Szczepankiewicz: Moemy go spaca przez cay okres kredytowania poprzez comiesiczne raty kapitaowo-odsetkowe, moemy go spaci wczeniej, moemy go nadpaci, dajmy
na to, w jednej dziesitej, jeeli mamy jaki nadmiar gotwki. To, czy jest to opacalne czy te
nie, na pewno ju wiecie, jeeli regularnie czytacie blog Michaa Szafraskiego.
Micha Szafraski: Dziki, Ronald, za reklam. Chyba omwilimy ju cay proces od pocztku
do koca. Masz jeszcze jakie komentarze odnonie samego procesu albo mgby opowiedzie
nam jakie dykteryjki czy historie dotyczce najciekawszych przypadkw, ktre zdarzyo Ci si
obsugiwa?
Ronald Szczepankiewicz: Najciekawsze przypadki, tak Miaem kiedy taki przypadek, e w momencie podpisania aktu notarialnego czyli ju po umowie kredytowej, zbywca si wycofa.
To byo, mona powiedzie, bardzo dziwne. Kto, kto sprzedaje nieruchomo, raczej jest gotowy i jeeli, by jej nie chcia sprzeda, to by si na to duo wczeniej zdecydowa. W tym wypadku tak form wkadu wasnego by zadatek. Zbywca w momencie, w ktrym si wycofa,
musia odda kupujcemu zadatek, ktry ten wpaci, oraz jego rwnowarto.
Micha Szafraski: Wic zadatek w podwjnej wysokoci?
Ronald Szczepankiewicz: Tak. Tamto mieszkanie byo warte 360 000 zotych, za tyle kupowa
je mj klient i dosta 72 000 zotych rekompensaty.
Micha Szafraski: A co si wtedy dzieje z kredytem, bo mamy ju wtedy zawart umow kredytow? rodki nie zostay jeszcze wypacone, prawda?
Ronald Szczepankiewicz: Umowa jest ju podpisana, ale nie zostay jeszcze spenione warunki
do wypaty kredytu. W tym momencie trzeba byo wszystko cofn, a wic pozamyka konto

125 / 334

w banku, zamkn kart kredytow, umow rozwiza odstpi od umowy. Tak rzeczywicie
byo. Jeszcze jako ciekawostk mog powiedzie, e rzeczoznawca wyceni t nieruchomo na
nisz kwot ni t, za ktr mj klient j kupowa.
Micha Szafraski: Sytuacja bya zupenie kuriozalna.
Ronald Szczepankiewicz: Zbywca podszed do tego bardzo emocjonalnie. Stwierdzi, e to jest
jego ukochane mieszkanie, w ktrym si wychowywa, i nie sprzeda go w ogle.
Micha Szafraski: Super, oby tylko tak zarabia pienidze. Powiedz mi, czy jeszcze jakie konsekwencje finansowe zwizane z tym, e si rozwizuje tak umow kredytow, istniej czy
nie?
Ronald Szczepankiewicz: Nie. Mamy moliwo odstpienia. Jak ju wspomniaem, umowa kredytowa jest czym zobowizujcym, poniewa ju otwieramy, np. kart kredytow. Jeeli dosy
szybko zareagujemy i nie bdziemy czeka, dajmy na to, 70 dni na podpisanie aktu notarialnego, ale zrobimy to w miar szybko do 14 dni, nie bdzie z tym adnego problemu.
Micha Szafraski: To te jest cenna informacja, czyli nie naley si tego obawia, moe jeszcze,
powiedzmy, w cigu tych dwch tygodni, od tej umowy odstpi, o ile nie zostay spenione
wszystkie warunki konieczne do jej uruchomienia, tak?
Ronald Szczepankiewicz: W momencie, w ktrym kredyt zostaje wypacony, mona powiedzie
klamka zapada. Cho pewnie znajd si prawnicy, ktrzy powiedz, e tak wcale nie jest.
Natomiast uwierzcie mi, po wypacie kredytu, nie bdzie to ju atwe, eby si z niego wycofa.
Micha Szafraski: Zadam Ci kilka pyta, ktre Czytelnicy bloga zadali w takim wtku dotyczcym nieruchomoci, ktry poruszalimy jeszcze przed podcastami z Piotrem Hryniewiczem,
ktre szczegowo tumaczyy proces zakupu mieszkania. Ika zapytaa wtedy Od czego zacz
przygotowania do kredytu hipotecznego, czy warto, np. z wikszym wyprzedzeniem pozaatwia
sprawy z ratami, debetami i kartami kredytowymi?
Ronald Szczepankiewicz: Odpowied nie moe by jednoznaczna. Wszystko zaley od tego,
czego oczekuje dany klient. Jeeli kto w momencie podpisania umowy przedwstpnej chce,
aby pienidze bardzo szybko znalazy si na koncie zbywcy, warto, eby takimi rzeczami zaj
si wczeniej. Mwi tutaj o spacie, dajmy na to, kredytu na lodwk, czy te karty kredytowej.
Oczywicie, w przypadku kiedy widzimy brak zdolnoci kredytowej albo ta zdolno jest niewystarczajca. Inna sprawa, jeeli komu si nie spieszy. Jeeli kto wynegocjowa sobie te 3 miesice od momentu podpisania umowy przedwstpnej do momentu, w ktrym musi by podpisany akt notarialny, radzibym nie zamyka takich zobowiza. Dlaczego? Bo w decyzji kredytowej bdzie napisane, e umowa moe zosta podpisana, jeeli, np. zamkniemy dan kart
kredytow. Mamy na to czas, wic nie musimy tego zamyka wczeniej.
Micha Szafraski: Czyli te zaley to od dugoci okresu, jaki sobie zagwarantowalimy w umowie przedwstpnej? Wtedy mamy wiksz elastyczno.

126 / 334

Ronald Szczepankiewicz: Tak, jest.

Micha Szafraski: Pedrito zapyta nas: Kredyt hipoteczny dla singla vs. kredyt hipoteczny dla
pary, co si bardziej opaca? Czy rnica jest znaczca? Czy przy braniu takiego kredytu para musi
by maestwem?
Ronald Szczepankiewicz: Zacznijmy od tego, e jeeli para nie jest maestwem, jest traktowana jako dwa osobne gospodarstwa domowe. Oczywicie, oni mog spisa owiadczenie, e
po wypacie kredytu bd mieszka razem. Nie kady bank to zaakceptuje, raczej wikszo
tego nie zaakceptuje. Wracajc do sedna, jeeli jest to para, ktra nie jest maestwem i chc
oboje wzi kredyt, musz si liczy z tym, e bd traktowani jako dwa osobne gospodarstwa
domowe. Koszty utrzymania takiego gospodarstwa domowego bd podwjne. Moe to zaway na zdolnoci kredytowej, ale nie musi. To by si nie sprawdzio w sytuacji, kiedy jedna osoba
pracuje a druga nie. Jeeli dwie osoby pracuj, to ja bym si tutaj nie ba tych podwjnych
kosztw i podchodzibym razem.
Natomiast jeeli ta zdolno jest niewystarczajca ze wzgldu wanie na podwojenie kosztw
utrzymania gospodarstwa domowego, no to wtedy lub jest rozwizaniem. Obniaj si koszty
i to znacznie, nawet o 800 z to ju daje duo wiksz zdolno.
Micha Szafraski: 800 zotych w takim budecie rodzinnym przekada si na jak kwot, tak
pi razy drzwi?
Ronald Szczepankiewicz: Okoo 80 000 zotych dodatkowej zdolnoci przy kredycie na 30 lat,
25 wliczanych do zdolnoci kredytowej.
Micha Szafraski: To te pokazuje, dlaczego warto dba, aby te koszty byy jak najnisze. Nie
przesadza te we wnioskach samodzielnie skadanych z tym poziomem kosztw. 800 z mniej
kosztw we wniosku kredytowym sprawia, e zdolno nam wzrasta o okoo 80 000 zotych.
Ronald Szczepankiewicz: Polecam Wam, ebycie nie starali si o kredyt na maksymaln Wasz
zdolno kredytow. Jeeli doradca powie Wam, e macie zdolno 400 000 zotych, to wedug
mnie powinnicie szuka nieruchomoci, ktra jest o 10% tasza maksymalnie czyli za 360
000 zotych. Uniknicie dziki temu jaki przykrych rozczarowa czy te utraty wikszej iloci
gotwki.
Micha Szafraski: Pedrito zada jeszcze jedno pytanie: Czy przy braniu kredytu hipotecznego,
posiadanie czystej karty w BIK-u, czyli brak jakiejkolwiek historii kredytowej, zadue, poycze,
dugw, kart kredytowych, zakupw na raty, to czy wpywa to pozytywnie czy negatywnie na przyznanie kredytu i wysoko potencjalnych rat?. Napisa, e jest w takiej sytuacji, poniewa nigdy
nie potrzebowa poycza pienidzy. Wola dotychczas oszczdza i kupowa za wasne pienidze.
Ronald Szczepankiewicz: Jeeli osoba, ktra podchodzi do kredytu hipotecznego czy te gotwkowego nigdy wczeniej nie miaa historii kredytowej, nie wpywa to negatywnie. Uwaam, e jest to neutralne.

127 / 334

Na pewno pozytywne jest to, e jeeli kiedykolwiek mielimy kart kredytow czy te kredyt
konsumencki i spacalimy nasze zobowizania regularnie, to ocena i wiarygodno kredytowa
jest wiksza. Taki bank jest gotowy udzieli nam wikszej iloci kredytu, np. przy kredycie gotwkowym. To s prawdziwe dane: kto wzi kredyt na 5000 zotych, bo taka bya jego maksymalna zdolno kredytowa, bank jest w stanie udzieli mu obecnie kolejnego kredytu na 15
000 zotych. Nie ma to wpywu, dajmy na to, nasze wynagrodzenie, ktre si nie zmienio. Bank
po prostu chce nam udzieli wicej, bo jestemy bardziej wiarygodni.
Micha Szafraski: Tak. Sprawdza histori w BIK-u, widzi, e mamy scoring, dlatego, e w sytuacji, kiedy nie mielimy adnych zobowiza, po prostu nie mamy wyliczone scoringu najczciej. Jeeli bank widzi, e mamy scoring konkretn ocen punktow, widzi, e mielimy wczeniej zobowizania kredytowe, to rzeczywicie jego skonno do traktowania nas jako wiarygodnego klienta jest wysza.
Julia pyta: Jak duy wkad wasny opaca si uzbiera? Czy nie lepiej przez kilka lat wynajmowa
od kogo mieszkanie, odkada na wikszy wkad wasny, ni bra od razu duy kredyt, jak rozumiem
na 100% wartoci nieruchomoci?
Ronald Szczepankiewicz: Jeeli patrzymy na to z punktu widzenia tego, czy dajc wkad wasny,
otrzymamy lepsz ofert, to wedug mnie nie opaca si dawa wkadu wasnego.
Jeeli mamy wkad wasny, to obniy nam to rat, ale nie z tego powodu, e mamy nisze oprocentowanie, tylko dlatego, e kredyt jest po prostu mniejszy. Jeeli kto w ten sposb myli, to
OK - warto da 20% wkadu wasnego. Chciabym, eby Julia zapamitaa, e wkad wasny
cho obnia to oprocentowanie, nie robi tego w taki sposb, by byo to warte wkadania tego
wkadu wasnego.
Natomiast, jeeli kto podchodzi do tego w ten sposb, pyta si, czy nie lepiej jest da wkad
wasny czy te go nie da i mie te pienidze na koncie, uwaam, e lepiej jest wzi kredyt na
100% wartoci nieruchomoci, a te pienidze, ktre nam pozostan, woy chociaby na lokat. Po co? Po to, eby mie taki bufor bezpieczestwa na wszelki wypadek. Jeeli cokolwiek
bdzie nie tak i bdziemy potrzebowali pienidzy, chociaby na spat tego kredytu, jeeli stracimy prac - bdziemy je mieli. W tym wypadku, jeeli woylibymy to jako wkad wasny, tych
pienidzy nie bdzie. Moe ich zabrakn.
Micha Szafraski: Mwisz, e nie chodzi tyle o zarabianie na tych pienidzach, co zbudowanie
takiej poduszki bezpieczestwa, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, o to mi wanie chodzi.
Micha Szafraski: Ronald, powiedz mi jeszcze, prosz, trzy sowa na temat tego, jak zmieniaj
si wymagania bankw w kontekcie wkadu wasnego. Wiem, e teraz mona bra kredyt nawet na 100% wartoci nieruchomoci albo i wicej, jak powiedzielimy, nie posiadajc wkadu
wasnego. Ale wiem, e s takie rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego dla bankw, rekomendacje S i T, ktre s kluczowe dla kredytobiorcw. One si przekadaj na to, e chyba

128 / 334

za chwil bdzie si koczy okres, w ktrym mona wzi kredyt na 100% wartoci nieruchomoci, prawda?
Ronald Szczepankiewicz: Tak, to jest bardzo wane pytanie. Na ten moment moemy wzi
kredyt na 100% wartoci kredytowej, a nawet wicej o tym jeszcze opowiem dzisiaj. Natomiast od 1 stycznia 2014 roku bdzie wymagany wkad wasny. Przez cay 2014 rok bdzie
wymagany minimalny wkad 5%. Banki, ktre dzisiaj dayby nam kredyt na 100%, od 1 stycznia
2014 r. maksymalnie dadz nam kredyt na 95% wartoci nieruchomoci.
Micha Szafraski: Czyli trzeba bdzie ten wkad wasny mie. To dobrze, bo, przynajmniej z mojego punktu widzenia, to bdzie promowao osoby, ktre rzeczywicie potrafi zaoszczdzi,
aby taki kredyt wzi.
Ronald Szczepankiewicz: S jeszcze inne szczegy tych rekomendacji. W olbrzymim skrcie
powiem, e o kredyt bdzie atwiej, ale bdzie wymagany wkad wasny.
Micha Szafraski: Wspomniae przed chwil, e mona wzi kredyt na wiksz kwot ni
100% wartoci nieruchomoci. Co jeszcze mona wrzuci, poza remontem, w kwot kredytu?
Ronald Szczepankiewicz: To jest dobry moment, ebym o tym opowiedzia. Jeeli ju znacie
proces kredytowy, musicie rwnie wiedzie, e s pewne banki, ktre dadz Wam kredyt bez
Waszego wkadu wasnego - chociaby na prowizj bankow czy ubezpieczenia. Robi to
w dwojaki sposb. Tutaj wszystko si rozchodzi wanie o warto nieruchomoci.
S banki, ktre wezm warto z ceny transakcyjnej i dodatkowo dadz nam pienidze na jakie
ubezpieczenia typu, np. ubezpieczenie niskiego wkadu wasnego, ubezpieczenie nieruchomoci lub prowizj bankow. Do takich bankw zalicza si chociaby grupa BRE czyli mBank, MultiBank i Getin Noble
Bank. Druga grupa bankw, s to banki, jak wspomniaem, ktre dadz nam kredyt na 100%
wartoci nieruchomoci, ale 100% pochodzce z operatu szacunkowego. Cena rynkowa nieruchomoci jest czsto wysza ni cena zakupu i o t warto moemy powikszy kredyt. Np.
jeeli by to byo 15 000 zotych, mwic na jakim przykadzie, to w te 15 000 zotych moemy
wrzuci koszty chociaby prowizji od wypaty kredytu czy te wzi na cel dowolny jak
kwot, a tak naprawd bdzie to kwota na zapacenie ubezpieczenia niskiego wkadu wasnego
czy te ubezpieczenia nieruchomoci, ubezpieczenia na ycie cokolwiek chcemy. Podsumowujc, znajdziemy banki, ktre dadz nam kredyt na 100% wartoci nieruchomoci oraz na
koszty okoo kredytowe.
Micha Szafraski: To jest dobra informacja, rzeczywicie tych pienidzy wtedy nie musimy wykada z naszej kieszeni.
Ronald, myl e przeszlimy przez wszystkie pytania i chyba szczegowo opisalimy cay proces. Musz Ci powiedzie, tak uczciwe, z rk na sercu, e chyba jest to najnudniejszy odcinek
podcastu, jaki do tej pory realizowaem :-) Mam nadziej, e suchacze nie usnli.

129 / 334

Dziki Ci wielkie, e przyszede i e opowiedziae, jak krok po kroku przej przez ten cay
proces. Jeeli mielibycie jakiekolwiek pytania, to myl, e miao moecie je zadawa w komentarzach pod tym wpisem z tym odcinkiem podcastu na moim blogu. Zapraszam Was wanie tam, eby podyskutowa. Ronald, mam nadziej, e Ty rwnie dasz si zaprosi i bdziesz
odpowiada na pytania?
Ronald Szczepankiewicz: Oczywicie, chciabym doda jeszcze jedn rzecz. To, o czym mwilimy, moe nie byo zbyt porywajce, ale uwierzcie mi, e jeeli sami do tego podejdziecie i bdziecie si stara o kredyt, to emocji jest tam bardzo duo...
Micha Szafraski: Ja myl, e kady, kto bra kredyt, dokadnie wie, o czym mwisz. Ja tylko
powiem, e zakup mieszkania, zakup nieruchomoci to jest prawdopodobnie najwiksza transakcja, jakiej w yciu kady z nas dokonuje. Niektrzy z nas kupuj tych mieszka wiele i mona
powiedzie, e przyzwyczaj si do tego procesu, ale s na pewno osoby, ktre bd to robiy
tylko raz w yciu. Tym bardziej warto si dobrze przygotowa, pozyska duo wiedzy na temat,
jak rwnie konsultowa si z osobami, ktre mog Wam pomc uzyska lepsze warunki kredytowe.
Ronald, powiedz, gdyby kto si chcia z Tob skontaktowa i skorzysta z Twoich usug, w jaki
sposb moe do Ciebie trafi?
Ronald Szczepankiewicz: Myl, e najlepszym sposobem bdziesz Ty, Michale, poprzez Twoj
osob.
Micha Szafraski: Czyli rozumiem, e wszystkim osobom, ktre bd zainteresowane wspprac z Tob, mog przekazywa komplet kontaktw, tak?
Ronald Szczepankiewicz: Jak najbardziej. Nie bjcie si pyta, nie ma gupich pytania.
Micha Szafraski: Dziki wielkie, Ronald.
Ronald Szczepankiewicz: Dzikuj za uwag.
Micha Szafraski: Ciesz si, e porozmawialimy z Ronaldem, troch nam si ta rozmowa rozwleka w stosunku do poprzednich moich rozmw z Piotrem. Ale co si odwlecze, to nie uciecze.
Solidna dawka informacji. Mam nadziej, e jeszcze nie picie. Ju nie bd przedua. Przypominam, e moecie sign do notatek do tego podcastu pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/009. Tam rwnie znajdziecie spisan tre tego podcastu, nie od razu po jego publikacji za jaki czas.
Jeeli bdziecie mieli jakiekolwiek pytanie dotyczce kredytw hipotecznych, to zapraszam Was
do zadawania ich wanie pod wpisem z tym odcinkiem u mnie, na blogu.

130 / 334

Ten odcinek najprawdopodobniej opublikuj ju w trakcie moich wakacji. Jeeli Wy jeszcze nie
bylicie na wakacjach, to serdecznie Wam ycz wietnego, udanego, absolutnie wspaniaego
urlopu. Mj na pewno taki bdzie.
Jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, prosz, podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu,
by weszli na mojego bloga http://jakoszczedzacpieniadze.pl
Dziki za wysuchanie, za ten wsplnie spdzony czas. ycz Ci, aby wszystko w najbliszym
czasie szo Ci jak po male. Do usyszenia w nastpnym odcinku! Na razie! Cze!

131 / 334

010: Osiem sekretw mojej produktywnoci

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/010

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek dziesity. Dzisiaj bdzie troszeczk o produktywnoci i o tym, jak znajduj na to wszystko czas.
Cze, dzie dobry, witam Ci w dziesitym, jubileuszowym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne
i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Dzie dobry jeszcze raz. Dzisiaj tematem odcinka bdzie szeroko rozumiana produktywno
albo, mwic inaczej, moja odpowied na Wasze pytania dotyczcego tego, jak przez tak dugi
czas udawao mi si skutecznie czy prac na etacie z blogowaniem i yciem rodzinnym.
Przedstawi Wam dzisiaj 8 punktw, ktre uwaam za taki mj osobisty kompas pozwalajcy
mi utrzymywa dosy wysok produktywno. Powiem Wam, jak si motywuj, odpowiem take
na pytania, ktre zadalicie mi na blogu.
Jak zapewne ju zauwaye, to jest dziesity jubileuszowy odcinek podcastu. Take moe
krtkie podsumowanie na pocztku, jak to wyglda od kuchni. Podcastowanie zaczem
w marcu tego roku i od tego czasu nagraem 9 podcastw, cznie wysuchalicie ich ponad
23 000 razy. Rekordowy by odcinek nr 3, w ktrym rozmawiaem z moim gociem o tym, jak
kupi mieszkanie. By on wysuchany prawie 5000 razy. Mam nadziej, e przynajmniej cz
z Was miaa ju szans praktycznie skorzysta z tej wiedzy, osigna jakie korzyci. Jeeli tak,
to bardzo bd wdziczny za informacje i komentarze.
Ten dzisiejszy dziesity odcinek podcastu uwaam w pewnym sensie za przeomowy. Wedug
osoby, od ktrej uczyem si podcastowania Cliffa Ravenscrafta, wikszo podcasterw koczy gdzie tak po trzecim-sidmym odcinku. Przyznam szczerze, e miaem takie swoje, trudne
momenty, poniewa trudno utrzyma wysok systematyczno nagrywania tematw, ustawiania rozmw z moimi gomi. To jest co, co zdecydowanie wymaga systematycznoci. Myl,
e dzisiejszy temat podcastu trafia w t tematyk, bdziemy mwi o produktywnoci.

132 / 334

Jeszcze trzy sowa na temat tego, co si zmienia od tego odcinka podcastu. Przede wszystkim
postawiem sobie taki cel, aby podcast ukazywa si regularnie. Deklaruj, e rwno co dwa
tygodnie, najprawdopodobniej w poniedziaki, ten podcast bdzie publikowany. Troszeczk
zmieniam rwnie jego formu, chc duo czciej dopuszcza Czytelnikw bloga, Suchaczy
tego podcastu i odpowiada tutaj - u mnie - na Wasze pytania. Chc Was rwnie troch zaktywizowa i zachci do kreowania tego podcastu, dlatego te wprowadzam tak zasad
w kadym odcinku bd mwi, na jaki temat bdzie nastpny odcinek podcastu. Dzisiaj eby
zachci Was do aktywnoci, bo ten eksperyment bd przeprowadza pierwszy raz, ufundowaem nagrody. Nagrody, ktre bd rozdawa... o szczegach powiem pod koniec podcastu.
Myl, e najwysza pora przej do meritum czyli tematu produktywnoci co to jest, skd
to si bierze, z czym to si je. Myl, e kady z nas ma mniejszy lub wikszy problem z tym,
eby nady z realizacj celw, ktre sobie stawia. Ja nie jestem absolutnie wyjtkiem, take
jest mi ciko si niekiedy zmotywowa. Dzisiaj podziel si z Wami omioma zasadami, ktre
powoduj, e jednak udaje mi si sprawy popycha do przodu.
Taka pierwsza, najwaniejsza zasada, ktra, myl, jest podstaw wszelkich dziaa. To jest
odpowiedzenie sobie na pytanie, dlaczego co robi, co mnie motywuje, dlaczego w ogle wykonuj dan prac czy zadanie, na czym mi zaley. Myl, e najwaniejsz kwesti jest szczera
wobec siebie samego odpowied. Czsto jest tak, e zabieramy si za jakie zadania, tworzymy
jak list, ale nie uwiadamiamy sobie tego, po co to robimy. Myl, e to jest absolutnie kluczowe - szczeglnie wtedy, kiedy opada nam ta motywacja. Ja wychodz z takiego zaoenia,
e spisuj, okrelam sobie cele w duszym horyzoncie czasowym. Oprcz tego, e spisuj cele,
spisuj rwnie powody, dla ktrych chc te cele osign. Ale powody to nie wszystko, spisuj
sobie rwnie negatywne konsekwencje tego, e danego celu nie osign. Tak naprawd, prbuj sobie wyobrazi, jak le si bd czu, jeeli danego celu nie zrealizuj. Oczywicie, nie
zawsze to robi. W przypadku tych najwaniejszych celw, a jak ju pisaem wczeniej na blogu,
mam takie dwa istotne cele na kocwk tego roku jednym jest napisanie ksiki, drugim
opracowanie kursu w zakresie finansw osobistych. Teraz pytanie, dlaczego chc to zrobi.
Mam wiele swoich, wasnych motywacji. Najwaniejsze jest jednak, eby zdawa sobie z tego
spraw.
Podam Wam moe ten prosty przykad, ktry kiedy ju opisywaem na blogu dlaczego zaczem trenowa pompki i brzuszki. Miaem taki cel, e chc mie konkretn, fajn sylwetk
i do tego chc, eby moje dzieci byy zadowolone z tego, e maj wysportowanego tat. To
powoduje, e zmuszam si do treningu nawet wtedy, kiedy nie chce mi si tego robi. W kadym
momencie, w ktrym nachodz mnie myli o tym, eby sobie jednak dzisiaj odpuci, przypominam sobie, jaka bya ta moja gwna motywacja, dlaczego chciaem to zrobi. Jeeli ta motywacja jest wystarczajco silna, mocna, precyzyjnie zdefiniowana, to wystarczy, e spojrz na
kartk i mimo wszystko przeamuj si i wykonuj to wiczenia mudne, monotonne i, e tak
powiem, w nieodpowiednim czasie dla mnie. Dziki temu te pozytywnie si nakrcam. Mam
tak satysfakcj z tego, e pomimo niechci udao mi si wytrwa w tym moim postanowieniu.
I to te jest takie rdo dodatkowej energii, ktra pozwala nam popycha sprawy do przodu.
Czyli pierwszy punkt, najwaniejszy w moim przypadku, to odpowied na pytanie, dlaczego co
robi.

133 / 334

Drugi wany punkt to jest zapisywanie tego, co przychodzi mi do gowy systematyczne tworzenie notatek. I oczywicie, analizowanie tego od czasu do czasu. Teraz znowu wrc do
punktu pierwszego, jeeli wymyliem powody, dla ktrych chc co zrobi, to nie pozwalam
im uciec z mojej gowy. Chc je zapisa na kartce. Uwaam, e w ogle jest co magicznego
w notowaniu. To jest taka pierwsza forma, ktra konkretyzuje te myli, ktre nam wpadaj do
gowy. Ju sam fakt, e skaniamy si do zanotowania czego sprawia, e musimy to skonkretyzowa czyli ten pomys nam nie ucieka.
Ja tutaj mam dla siebie takie proste dwa rozwizania jeeli siedz przy komputerze, to korzystam z takiego narzdzia, ktre si nazywa Evernote. To jest darmowa aplikacja, ktra pozwala
przechowywa wszelkie notatki, nawet pozwala w atwy sposb kopiowa tre stron WWW
i umieszcza te informacje w jednym bd wielu notatnikach. Generalnie, one s wszdzie
z nami, mona mie t aplikacj te na telefonie komrkowym wszystkie te notatki si elegancko synchronizuj. To jest taki mj podstawowy, cyfrowy powiedziabym, notatnik.
Ale nie jest on dla mnie do koca wystarczajcy. To jest tak, e jeeli nie siedz przy komputerze, to trudno jest mi czasami co sprawnie zanotowa na telefonie. Musz go wycign, uruchomi aplikacj Evernote. Niekoniecznie przychodzi mi to tak atwo, jak zapisanie czego na
kartce papieru. Dlatego zawsze ze sob nosz may notes z dugopisem. Na tyle may, eby mi
do kadej kieszeni wszed w jeansach, kurtce, koszuli, gdziekolwiek. Zawsze go mam ze sob
i tam sprawnie jestem w stanie zapisa moje przemylenia. On mi si rwnie przydaje w samochodzie. W samochodzie na telefonie bardzo trudno mi si notuje, a dugopisem jako daj
rad bez zatrzymywania si. Teraz wiadomo: te wszystkie moje notatki s takie od Sasa do
lasa, nie maj adnej struktury. Dlatego od czasu do czasu trzeba usi i je uporzdkowa. Ja
robi to mniej wicej w cyklach tygodniowych. Co weekend przegldam swoje notatki i zastanawiam si, w jaki sposb mog je przeoy na konkretne zadania, ktre mam od wykonania.
Teraz przechodzimy w zasadzie do kolejnego punktu. Punkt trzeci dziaa zgodnie z jakim
planem. eby dziaa zgodnie z planem, to najpierw trzeba go stworzy. Tworz plan i to jest
co, co pozwala mi przej od takich grnolotnych i niesprecyzowanych postanowie, celw do
czego, co jest bardzo namacalne i podzielone na bardzo mae fragmenty, na konkretne zadania, ktre musz wykona ja albo kto inny, ebymy osignli wsplny sukces. Plan dziaania
to jest co takiego, co pozwala mi przeoy moje cele na bardzo konkretne, mae, chronologicznie uoone zadania, ktre musz wykona w jakim konkretnym czasie, jeeli chc osign okrelony rezultat.
Tutaj, mona powiedzie, miaem najwikszy problem przez cae swoje ycie. Cay czas szukaem jakiego witego Graala, takiego uniwersalnego rozwizania, programu czy systemu, ktry
pozwoli mi tymi zadaniami zarzdza. Kady z nas ma bardzo duo tych zada z rnych obszarw od wyniesienia mieci po napisanie ksiki. Teraz, za co si zabra? Za napisanie
ksiki, co brzmi strasznie trudno? Wydanie ksiki w ogle brzmi strasznie trudno, trzeba to
podzieli na mniejsze kawaki. Do takiego dzielenia na kawaki wykorzystywaem pierwotnie
system zada - taskw - w aplikacji Microsoft Outlook, gdy jeszcze z niej korzystaem. To mi
si kompletnie nie sprawdzao. W miar upywu czasu tych taskw byo coraz wicej. Przekonaem si, e tak naprawd szybciej mi zada przybywa, ni ubywa. Kadego dnia, powiedzmy,

134 / 334

miaem 15-20 zada do wykonania, z czego wykonywaem 5-10. Kolejnego dnia byo coraz
gorzej, coraz gorzej To w gruncie rzeczy prowadzio do gbokiej frustracji albo jestem tak
mao produktywny, albo jestem tak sabo zorganizowany, e nie potrafi si z tym upora.
Oczywicie, mwic o taskach w Microsoft Outlooku one s sabo zarzdzane, trudno si tam
ustawia priorytety zada, trudno si je sortuje, ukada w kolejnoci do wykonania itd. Wobec
tego przeszedem na inny system. Tworzyem sobie notatki, te w Outlooku, czasami zastpowaem je notatki na papierze, gdzie stawiaem przed kadym zadaniem dwa minusy. Przed kadym zadaniem, ktre mam do wykonania, stawiam dwa minusy. Jeeli zabieram si za realizacj
jakiego zadania, to szybciutko je kopiuj na gr listy i jeden z tych minusw zamieniam na
plusa czyli to takie oznaczenie, e jeeli mam zadania w trakcie realizacji to s one oznaczone
plus i minus. Dopiero kiedy skocz realizacj danego zadania, to oznaczam je dwoma plusami.
Ten system doskonale sprawdza si zarwno w Outlooku, jak i na kartce, gdzie po prostu do
minusw dostawiamy pionow kresk. Powiem szczerze, e w ten sposb pracowaem przez
kilka adnych lat. Z dnia na dzie przenosiem sobie ca list niezaatwionych spraw, tych
zada, ktre jeszcze na mnie czekay. Kopiowaem do nowej notatki, oznaczaem u gry dat,
realizowaem te zadania w cigu dnia. Wszystkie zadania zrealizowane zostaway w tej notatce, a wszystkie niezrealizowane ldoway w notatce na nastpny dzie.
Po jakim duszym czasie skoczyem z notatk, ktra liczya chyba z siedemset zada.
Z czego na ekranie miecio si ze trzydzieci, a caa reszta bya na wite nigdy i w zasadzie
nie uporaem si z nimi. To te jest istotny punkt uwiadamia sobie, e nie ze wszystkimi
musimy si upora, ale do tego jeszcze dojd. Pniej ten prosty system zamieniem na patn
aplikacj, ktra si nazywaa PlanPlus for Microsoft Outlook. Linki do wszystkich tych narzdzi,
ktre wymieniam, podam w notatkach do tego odcinka podcastu, ktre bd dostpne pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/010 tak jak numer odcinka tego podcastu. To jest
aplikacja patna, kosztuje chyba okoo 40 dolarw. To aplikacja firmy FranklinCovey, ktra produkuje rwnie notatniki, terminarze. Prbowaem wdroy t metodologi i stosowa j samodzielnie - z mieszanymi rezultatami. Aczkolwiek to jest co, co pozwolio mi wdroy
w swoim yciu taki system cotygodniowego planowania listy zada do wykonania i umoliwio
mi podzielenie moich zada na kilka takich grup. Zadania zwizane z moj prac, zadania zwizane z moja rodzin, zwizane rwnie z moimi celami osobistymi i nadzorowao mnie rwnie,
eby w tych rnych obszarach mojego ycia systematycznie popycha sprawy do przodu. Aczkolwiek duych sukcesw na tych polach nie mam, bo ja jestem notorycznym pracoholikiem.
W kocu w zeszym roku odkryem takie narzdzie, ktre si nazywa Nozbe. To jest polska aplikacja, ktra jest absolutnie wietna. Jestem jej wielkim fanem. To ona pozwala mi dzisiaj efektywnie zarzdza tym wszystkim, co jest na mojej gowie. Mwic o przegldaniu i tworzeniu
planu dziaa, myl, e najwaniejsze w tym wszystkim jest to, eby powiedzie Wam, jak ja
do tego podchodz. Przede wszystkim planuj zadania minimum na tydzie do przodu. Oczywicie, poza takimi zadaniami, ktre maj ustalon dat wykonania. Na przykad, teraz mam
zaplanowane, e 14 padziernika bd uczestniczy w konferencji, 17 listopada te bior udzia
w jakim wydarzeniu czyli ju jestem w stanie z gry to zaplanowa. Ale dla takich zada,
przy ktrych ja sam wyznaczam daty, wykonuj to w cyklu tygodniowym czyli wszystkie zadania, ktre mam przygotowane do realizacji, przegldam sobie w weekend i planuj, co zrobi

135 / 334

poniedziaek, wtorek i tak a nastpnej soboty. Oczywicie, ycie si toczy i te priorytety w czasie tygodnia mog si w jaki sposb zmieni. Staram si na to patrze po to, eby te biece
sprawy, ktre wpadaj, nie dominoway tych wanych celw, ktre sobie zaplanowaem na tydzie.
Mwic tak w duym uproszczeniu, na kady dzie wyznaczam sobie mniej wicej trzy wane
zadania, ktre chc zrealizowa, a caa reszta jest o mniejszym priorytecie jeeli bd mia
czas, to je zrealizuj. Niestety albo stety, pogodziem si z sytuacj, e nie wszystko da si
zrobi. Tutaj kluczowe jest to, eby wiedzie, co jest dla nas wane. A co jest dla nas wane?
Wane s te cele nasze, ktre mielimy w punkcie pierwszym. Dlatego warto wraca do naszej
listy celw i powodw, dla ktrych staramy si je osign. Oczywicie, kadego dnia rano te
przegldam t list po to, eby przypomnie sobie, co na dzisiaj mam zaplanowane.
Teraz, skoro ju mwimy o dziaaniu zgodnie z planem, to istotny jest te kolejny punkt automatyzacja i minimalizacja biurokracji zwizanej z naszym planem dziaa. Mi przede
wszystkim zaley na tym, eby na zarzdzanie zadaniami powica jak najmniej czasu. Z drugiej strony, eby si nie przecza zbyt czsto pomidzy zadaniami, ktre realizuj. Tutaj staram si wdraa w swoim yciu metodologi, ktra si nazywa GTD Getting Things Done. To
jest pewien sposb dziaania z zadaniami, z tymi celami, ktry by opisany w ksice Davida
Allena. Ona wysza ju po polsku i miaa taki podtytu sztuka bezstresowej efektywnoci. Link
do tej ksiki zamieszcz w notatkach. Tam jest par fajnych zasad.
Przede wszystkim, jeeli co do nas wpada przychodzi do nas list, dokument, e-mail to
nie powinnimy przetwarza go wicej ni jeden raz. Czyli jeeli co do nas wpada i potrafimy
to natychmiast obsuy, natychmiast to jest mniej wicej 2 minuty, to zaatwiamy t spraw
od rki. Jeeli ju po pierwszym rzuceniu okiem okazuje si, e ta sprawa wymaga od nas wicej
czasu, to nie powicamy jej uwagi, ale zamieniamy j w zadanie do realizacji, ktrego dat
realizacji moemy wyznaczy od razu albo pniej. Chodzi tylko to, eby nie da si zala temu
strumieniowi informacji, ktry uderza w nas kadego dnia.
Ja wdroyem w ycie t zasad dwch minut. Jeeli przylecie mi e-maila, na ktrego mog
odpowiedzie w cigu dwch minut, to w zasadzie natychmiast powinnicie ode mnie otrzyma
odpowied, gdy siedz, oczywicie, przed komputerem. Jeeli si okae, e przysalicie do mnie
jaki fragment, ktry wymaga gbszego przemylenia, przeanalizowania sytuacji, zadania dodatkowych pyta itd., to sobie ten e-mail odkadam na pniej i obsuguj go w miar moliwoci i w czasie, ktry jest przeznaczony do tego, eby z e-mailami pracowa. Tutaj te chciaby
wszystkim uytkownikom telefonw komrkowych na pewno z iOS (czyli iPhone), jak rwnie
chyba z Android, poleci aplikacj Mailbox. To jest taka aplikacja, ktra pozwala w bardzo
szybki sposb na telefonie odoy e-maile do obsuenia za okrelony czas, np. wieczorem,
nastpnego dnia rano, konkretnego dnia. Pozwala rwnie podzieli je na foldery do przeczytania, do obejrzenia w zalenoci od tego, co tam do nas e-mailem przyszo. Ta aplikacja
realizuje taki model docelowy, w ktrym mamy pust skrzynk odbiorcz. Na koniec kadego
dnia mamy pust skrzynk odbiorcz , uporalimy si ze wszystkimi e-mailami, ktre do nas
przyszy. Oczywicie, to nie oznacza, e na wszystkie odpowiedzielimy. Moe by tak, e po
prostu odoylimy te sprawy na kolejny dzie, na weekend w zalenoci od tego, co to s za

136 / 334

sprawy. U mnie si to sprawdza niesamowicie. Dlatego, e jeeli mam zawalon skrzynk pocztow, to prawda jest taka, e te same e-maile mog przeglda po 5-10 razy, zastanawia si,
jak do nich podej i stwierdza za kadym razem o, jednak teraz si tym e-mailem jeszcze nie
zajm, bo mam waniejsze rzeczy. Czasem wyglda to tak, e po prostu prbujemy sobie znale
zadanie do pracy, do wykonania, a tak naprawd tracimy czas na przeczanie si pomidzy
rnymi zadaniami, z ktrych adnego nie wykonujemy. Zdecydowanie zalecam aplikacj Mailbox.
Powiedziaem rwnie o automatyzacji. Automatyzacja to jest co takiego, co pozwala nam takie rutynowe czynnoci wykonywa w bardzo szybki sposb. Najlepiej zautomatyzowa je
w peni, eby nie trzeba byo o nich myle. Jednak nie we wszystkich obszarach tak si da. Ju
tumacz, o co chodzi. Przykadowo, jeeli kto w e-mailu pyta mnie o porad dotyczc spacania dugw, jak si zabra za spacanie dugw to ja ju pamitam w tej chwili, e pisaem
taki artyku na blogu i tak list artykuw mam ju przygotowan. Wklejam j w ramach gotowej odpowiedzi. Jak to robi? Te korzystam z dodatkowych aplikacji, ktre uatwiaj mi prac.
Ja korzystam z Maca, wic te aplikacje s dostpne dla uytkownikw Maca, ale tak naprawd
odpowiednie alternatywy moecie znale dla komputerw z Windows.
Mam dwie takie ulubione aplikacje. Nadal jeszcze nie zdecydowaem, ktra z nich bdzie moj
aplikacj docelow. Jedna z nich nazywa si Typinator, a druga TextExpander. Co robi ta aplikacja? Widz, e przysalicie do mnie e-maila, ja chc Wam odpowiedzie dzikuj za wiadomo, ciesz si, e czytasz mojego bloga itd, to w tych aplikacjach mog sobie przygotowa
takie zdefiniowane szablony. Potem wystarczy, e wpisz skrt i mi si ten szablon wkleja do
treci e-maila. Powiem Wam szczerze, e automatyzuj sobie w ten sposb odpowiadanie na
e-maile. Jeeli wpisz !d, to tekst zamienia si na dzikuj za kontakt albo dzikuj za e-mail
ju nie pamitam dokadnie. Oczywicie, mam rwnie duo bardziej rozbudowane szablony
odpowiedzi. Za kadym razem kiedy otrzymuj od Was po raz drugi to samo pytanie, szukam
poprzedniego e-maila i na jego bazie tworz szablon odpowiedzi, ktry wstawiam w TextExpander albo Typinator. Po co? Po to, eby jeeli trzeci raz dostan e-mail z tym samym problemem, w atwy sposb mc udzieli odpowiedzi, bez szukania adresw WWW konkretnych
artykuw, ponownego wpisywania wszystkich potrzebnych informacji. Zdecydowanie polecam.
Wicej informacji o tym, w jaki sposb zautomatyzowa rne obszary swojego ycia, moecie
znale w takiej ksice, ktra nazywa si 4-godzinny tydzie pracy Tima Ferrissa. To jest
ksika, ktra jest polecana w dziale Czytelnia u mnie na blogu. Zdradz Wam, e ta ksika
bdzie rwnie nagrod w dzisiejszym konkursie, co ogosz pod koniec tego odcinka podcastu.
Kolejn bardzo wan wskazwk, zwaszcza w dzisiejszych czasach, jest dbanie o higien
pracy. Co ja przez to rozumiem? Przede wszystkim zamykam wszystkie aplikacje na komputerze,
ktre s takimi przeszkadzaczami i mog mi utrudnia skoncentrowanie si na tym, co mam
zrealizowa. Jakie to s aplikacje? Przede wszystkim poczta e-mail. Jeli doszed nowy e-mail,
to mam du skonno, eby go przeczyta, zwaszcza jeli wyskakuje jeszcze jakie powiadomienie. Trudno nie ulec, e tak powiem, tej presji. Dalej: strony WWW, Facebook, Twitter
wszystko to, co moe nam przeszkadza. Jedyn aplikacj, ktr sobie zostawiam, jako dziaajc w tle, jest odtwarzacz muzyki. Ja akurat lubi pracowa suchajc muzyki. To mi pomaga

137 / 334

si skoncentrowa chocia to te zaley od typu muzyki. Aby skutecznie si odcina, potrzebuj muzyki take mam swoje playlisty stworzone, ktre przyjemnie mi si sucha, ale jednoczenie nie absorbuj mojej uwagi. Myl, e to te jest droga do sukcesu.
Drug rzecz, na ktr zwracam uwag, jest odpowiednie przygotowanie samego komputera
do pracy, powiedziaby, pomidzy dniami. Jeeli wieczorem siedz przed komputerem i zajmuj
si rnymi zadaniami niekoniecznie zwizanymi z prac, przegldam strony WWW, czytam artykuy, pogbiam swoj wiedz w jaki tam inny sposb, to zanim pjd spa, staram si te
wszystkie okna pozamyka. Po co? Po to, eby jak wstaj rano i jestem nastawiony na to, e
usid do komputera i bd pracowa, to eby nic nie odcigao mojej uwagi. Jeeli miabym
znowu stron gazeta.pl otwart czy dziesi innych blogw, to prawdopodobnie po wczeniu
komputera pierwsze, co bym zrobi, to zaczbym analizowa aha, tego jeszcze nie przeczytaem,
tamtego nie przeczytaem, tutaj chciabym to zobaczy. Staram si tego unika, czyli tak naprawd zamykam wszystkie okna wieczorem i zostawiam tylko to, co jest mi potrzebne nastpnego dnia rano. W szczeglnoci zamykam poczt, bo rano na pewno bd mia jakie e-maile
w skrzynce.
Tak szczerze mwic, w przypadku poczty to mam taki plan, aby wdroy system zalecany przez
Tima Ferrissa w jego ksice. On proponowa co takiego, eby program pocztowy uruchamia
dwa razy na dob, na przykad. Czyli tak naprawd program pocztowy jest cay czas wyczony,
a wczamy go tylko wtedy, kiedy rzeczywicie chcemy pracowa z poczt. Tego jeszcze mi si
nie udao wdroy, ale za to mam inne rozwizanie, ktre wdroyem. Wyczyem absolutnie
wszystkie powiadomienia na komrce i na komputerze. Nie mam powiadomie o nowej poczcie, o nowych komentarzach, ktre pojawiy si na moim blogu. Take telefon nie informuje
mnie o niczym nowym poza SMSami. Poczt na telefonie wczam wtedy, kiedy ja chc, a nie
wtedy kiedy poczta mnie do tego zmusza.
Jeszcze powiem Wam o dwch aplikacjach, z ktrych korzystam, eby dobrze koncentrowa si
na zadaniach, ktre wykonuj w danej chwili. Pierwsza taka aplikacja nazywa si FocusBar. To
jest taki pasek, ktry od czasu do czasu pojawia si na ekranie i przypomina mi o tym, co miaem
zrobi. Jeeli siadam do programu finansowo-ksigowego po to, eby wystawi faktur, to wpisuj sobie w FocusBarze wystawi faktur dla firmy XYZ. Co si wtedy dzieje? Jeeli przecz
si na inne okno, bo wanie przysza poczta albo przyszo mi do gowy, e troch czasu zmarnuj i wejd na Facebooka, to przy kadym przeczeniu okna na komputerze, pojawia mi si
u gry ekranu pasek, ktry przypomina mi wystawi faktur dla klienta XYZ tak to dziaa.
Oczywicie, kiedy skocz zadanie, zaznaczam je jako wykonane i aplikacja FocusBar przestaje na ten temat krzycze.
Podobnie jak w przypadku moich finansw, gdzie jak dobrze wiecie spisuj wydatki i szczegowo monitoruj, ile gdzie tych zotwek i na co na poszo, zainstalowaem na swoim komputerze tak aplikacj, ktra si nazywa RescueTime. Pomaga mi ona ustali, na co poszed mj
czas. To jest takie rozwizanie, ktre pracuje sobie non-stop i mi raz w tygodniu przysya raport
z tego, ile czasu spdziem w jakich aplikacjach, jakie rzeczy robiem. Tam chyba rwnie
mona sprawdzi, na jakich stronach spdzaem czas. Jest to niesamowicie uwiadamiajce.
Mgbym powiedzie, e dobijajce, ale... uwiadamiajce na co nasz czas idzie, ile czasu sp-

138 / 334

dzanego przy komputerze spdzamy produktywnie, a ile czasu jest zwizane z zadaniami, ktrych kompletnie nie powinnimy realizowa. Ta aplikacja jest take dostpna dla Windows.
Jeeli chcecie, to wiedzie, to polecam.
Teraz kolejny punkt, ju szsty, dotyczcy trzymania wysokiej produktywnoci. Tak naprawd
nie wszystko w naszym yciu powinnimy robi sami. Czyli punkt szsty korzysta z pomocy
innych osb. To, e nie wszystko da si robi samemu, to na pewno kady z nas wie, ale ja wrcz
wyznaj zasad, e staram si nie robi rzeczy, ktre moe zrobi kto inny. Jak si na pewno
domylacie, jest bardzo duo takich rzeczy, ktrych ja nie musz robi, a ktre moe zrobi kto
inny. Tu znowu dochodzimy do tego, eby dobrze zrozumie swoje cele, swoje motywy dziaania, jak rwnie swoje kompetencje. Moj bardzo dobr kompetencj jest pisanie artykuw,
wymylanie tematw, opracowywanie ich. Oprcz tego, e ja to robi, to jeszcze musz dokonywa publikacji tych artykuw na blogu, co wcale nie jest takie, powiedziabym, szybkie
w moim przypadku, bo do kadego artykuu trzeba dobra jakie zdjcia, gdzie tam co wytuci jeszcze, dobra sowa kluczowe, opisa to tagami, ktre gdzie tam na stronie si pojawi.
Zastanowi si, czy tytu powinien by taki czy inny, zrobi jak analiz, czy to bdzie dobrze
widoczne w Google czy nie. Na kady taki artyku przeznaczam co najmniej godzin czasu na
to, eby go opublikowa, czasami wicej. Po jego publikacji musz w jaki sposb wymarketowa t tre, poinformowa Was o tym w newsletterze, w serwisach spoecznociowych i kolejne p godziny, jeeli nie godzina, e tak powiem, umyka. Mgbym ten czas przeznaczy na
to, eby tworzy nowe treci albo zaj si kompletnie czym innym, np. przygotowywaniem
szkole. Co, czego nikt inny za mnie nie zrobi. Podobnie przy podcastcie nagrywanie podcastu jest fajne i nagra musz ja, ale monta caego odcinka moe przeprowadzi ktokolwiek,
kto si na tym zna, kto zostanie przeze mnie poinstruowany, przeszkolony albo bdzie ju posiada t wiedz i zrobi to lepiej ni ja to potrafi robi.
Kolejny aspekt to na przykad spisywanie podcastu, to ju udao mi si oddelegowa innym
osobom, a wic to jest praca, na ktr ja musz znale fundusze. eby kto za nas co zrobi,
trzeba mu za to prawdopodobnie zapaci. Mao kiedy udaje si znajdowa wietnych pracownikw, ktrym nie trzeba w ogle paci i ktrzy pracuj dla satysfakcji. Czyli dzisiaj jest tak, e
jako taki, mona by powiedzie, mody przedsibiorca, samodzielnie si tym zajmuj, ale docelowo zakadam, e wikszo z tych rzeczy bdzie robiona przez inne osoby, ktre tak naprawd
mog by zadowolone z tego, e mog si wywizywa z takich prostszych lub trudniejszych
zada. Zdecydowanie uwaam, e warto posikowa si innymi osobami. Zwaszcza wtedy,
kiedy jakich kompetencji nie posiadamy, a ich posiadanie nie jest dla nas kluczowe. Ja podam
przykad swj - planuj nagrywa kurs video, ale nie mam zielonego pojcia o tym, jak dobrze
zmontowa film i tutaj zdecydowanie planuj si posuy pomoc kogo innego. Chtnych od
razu zapraszam do skadania listw motywacyjnych.
Teraz punkt sidmy, mj ulubiony warto ze swojego planu dziaania wyeliminowa rzeczy
niewane. Rzadko kiedy jest tak, e jedyne zadania, ktrymi si zajmujemy, to zadania zwizane
z realizacj naszych celw. Czsto jest tak, e kto co tam od nas chce, co nam wpadnie
z boku, nie wypada nam odmwi, ale jednak bierzemy to na siebie itd. Trzeba by asertywnym.
Jeeli bdziemy zbyt duo bra na siebie, przynajmniej ja tak mam jeeli zbyt duo bior na
siebie, zbyt duo chc zrobi, zbyt bardzo chc pomc, to pniej si okazuje, e na wszystkich
frontach daj ciaa, mwic kolokwialnie. e ju nie wspomn o takich czynnociach, ktre

139 / 334

wykonujemy po prostu dla zabicia czasu, jak na przykad ogldanie telewizji czy jakie inne
pochaniacze typu gra na konsoli czy cokolwiek innego.
Jeeli zdefiniowalimy swoje cele, wiemy, dlaczego chcemy co zrobi, to warto spoglda od
czasu do czasu na t list celw. Uwiadamia sobie, e do realizacji tych celw potrzebny jest
czas i ten czas trzeba skd wykroi. Ja podjem tak decyzj, e nie ogldam telewizji, czyli
intencjonalnie nie siadam przed TV, aczkolwiek jeeli rzeczywicie chc odpocz, kompletnie
si wyluzowa, to tak - telewizor jak najbardziej.
Warto te stosowa takie mae tricki w yciu, ktre spowoduj, e atwiej nam bdzie odmawia
niektrym osobom. Zwaszcza wtedy, jeeli to kompletnie nie koresponduje z naszymi celami.
Dam Wam przykad: ja dostaj od Was olbrzymie iloci e-maili. Naprawd chciabym odpowiedzie na kady z nich, ale czsto mam wraenie, e niektre z tych e-maili s pisane naprdce.
Gdzie kto pod wpywem chwili i emocji przysa mi jakiego e-maila z jakim pytaniem, ale nie
sprecyzowa go do koca, a ja nie do koca rozumiem o co mu chodzi albo nie do koca rozumiem kontekst, w jakim znajduje si ta osoba. Teraz, powicenie czasu, eby odpowiedzie
takiej osobie jako szczegowo, to wcale nie wiem, czy przyniesie podany efekt. Stosuj tutaj
tak technik, e odbijam pieczk. Jeeli przyszo do mnie jakie niesprecyzowane pytanie,
to staram si je doprecyzowa, dodaj par pyta doprecyzowujcych. Wyobracie sobie, co si
dzieje: w wikszoci przypadkw nie otrzymuj kolejnej odpowiedzi na mojego e-maila. Krtko
mwic, powicam maksymalnie dwie minuty na odpowied na takiego e-maila, wysyam par
pyta i nie otrzymuj odpowiedzi czyli sprawa jest zaatwiona, sama si zaatwia, nie miaa
cigu dalszego...
Obiektywnie mwic, mamy bardzo duo sposobw na to, eby nawet w przypadku, gdy kto
nas angauje, uprzejmie si z nim obej, a jednoczenie nie zaprzta sobie tym gowy. Najgorsze co moglibycie zrobi (i co ja mgbym zrobi) w takiej sytuacji, to jest odoy takiego
e-maila na pniej i zastanawia si nad tym, jakiej odpowiedzi udzieli tej osobie. A potem
wraca do tego e-maila ze trzy, cztery razy zanim tej odpowiedzi udziel. Lepiej zaatwia takie
sprawy od rki i zapomina, e one si w ogle wydarzyy.
Ostatni punkt nie bd perfekcjonist. Ja prbuj od czasu do czasu. Prawda jest taka, e
perfekcjonizm to jest naprawd wrg produktywnoci. Im wicej czasu powicamy na to, eby
co dopieci, tym trudniej nam to zakoczy. Z jednej strony, cay czas nie jestemy przekonani, czy to jest wietne, a prawda jest tak, e czas leci i nasza motywacja w miar upywu czas
spada. Narasta frustracja, dlaczego to tak dugo trwa, a tak naprawd to gdzie tkwi gboko
w nas.
Czyli tak podsumowujc: jak ja to robi, e mi to wszystko jako tam wychodzi - tutaj adnej
magii nie ma. Dziel wszystko to, co mam do wykonania, na mniejsze zadania. Uwiadamiam
sobie, jak duo tych zada jest, ile czasu na realizacj tych zada potrzeba i po prostu ukadam
je taki sposb, eby mc je systematycznie realizowa i popycha sprawy do przodu. Krok po
kroku realizuj to, co sobie zaoyem. Unikam, oczywicie, marnowania czasu w rnych miejsca i posuguj si t list, ktr Wam tutaj wymieniem.
Teraz szybko podsumuj. Jeeli miabym to przeku na zalecenia dla Ciebie, to:

140 / 334

 Punkt pierwszy, najwaniejszy znale dobre powody, dla ktrych miaby co zrobi.
Punkt drugi dokumentowa to wszystko, co Ci przychodzi do gowy, zapisywa i systematycznie porzdkowa. Tworzy notatki dla siebie samego i pniej przekuwa je w zadania do wykonania.
Punkt trzeci systematycznie tworzy plan dziaania z tych wszystkich rzeczy, ktre Ci
przyszy do gowy, i dziaa zgodnie z tym planem. Systematycznie go przeglda, na przykad raz na tydzie.
Punkt czwarty zautomatyzowa to, co si da i kompletnie zminimalizowa biurokracj.
Punkt pity dba o higien pracy - to jest bardzo wane. Unika wszystkich przeszkadzajek, ktre nas rozpraszaj.
Punkt szsty korzysta z pomocy innych.
Punkt sidmy eliminowa rzeczy, ktre s niewane z perspektywy naszych celw.
Punkt smy absolutnie nie by perfekcjonist.
Myl, e kady z tych punktw mona spokojnie rozwin do oddzielnego podcastu. Tematu
na pewno nie wyczerpalimy. Jeeli bdziecie chcieli, eby tak si stao, dajcie mi po prostu
zna.
Teraz ju przejd do pyta, ktre zadali mi Czytelnicy bloga. Pierwsze pytanie zadaa Gosia.
Gosia: Cz, tu Gosia z bloga spelnionamama.pl. Mam do Ciebie pytanie odnonie organizacji dnia
pracy blogera, zastanawiam si, jaki masz system motywowania si do pracy, jak dokonujesz selekcji
tematw i planowania wpisw? Czy ustalasz sam dla siebie deadliney? I jak daleko w przd, w przyszo wybiega Twoje planowanie? Dzikuj Ci za ciekawy blog, ktry jest dla mnie i dla Bartka
inspiracj zarwno w planowaniu codziennych wydatkw, jak i w blogowaniu. Pozdrawiamy Ci serdecznie.
Micha Szafraski: Dzikuj Ci Gosiu. To s absolutnie wietne pytania. Ciesz si, e mj blog
jest dla Was inspiracj. Odpowiadajc moe po kolei o systemie motywowania si do pracy
ju opowiedziaem. Przede wszystkim wiem, co jest dla mnie wana i nawet jeeli nie mam siy,
nie chce mi si napisa artykuu, to wiem, e Czytelnicy Wy na niego czekacie. Wiem, e
blog jest moj prac. Traktuj to, co robi, miertelnie powanie. Chc z bloga utrzymywa
rodzin. Zaley mi na tym, eby by systematycznym, bo tylko dziki systematycznoci mam
szans przytrzyma Czytelnikw przy moim blogu. To jest to, co powoduje, e staram si Wam
na bieco dostarcza nowe treci.
Pytasz te o to, jak wybieram tematy, jak planuj wpisy. Przede wszystkim to, co powiedziaem
wczeniej. Tworz sobie ich list. Jeeli jad samochodem i sysz w radio o czym albo usysz
o czym w jakim innym podcastcie i przychodzi mi do gowy pomys ok, mgbym napisa na
ten temat, to szybko wycigam notes i notuj temat, zanim mi ta koncepcja ucieknie. Nastpnie
przepisuje wszystkie te tematy do aplikacji Nozbe, w ktrej mam rwnie list tematw do
bloga. Czyli tak list artykuw do napisania. Powiem Wam szczerze, e na tej licie jest w tej
chwili 98 artykuw. Tyle mam jeszcze pomysw na kolejne artykuy i stale dostarczacie mi
nowe. Oczywicie, planuj, jak najbardziej planuj, ustawiem sobie pewien harmonogram blogowania. Na pocztku kadego miesica planuj wpisy na kolejny miesic do przodu. Staram

141 / 334

si, eby byy one rozoone na poniedziaek i czwartek. Oczywicie ycie to weryfikuje. Ale
dwa razy w tygodniu chciabym, eby nowy wpis si pojawia. Staram si rwnie rozkada te
tematy w taki sposb, aby rwnomiernie tematy bardzo wane i istotne z mojej perspektywy
byy poprzeplatane z takimi luniejszymi, przyjemniejszymi tematami. Jeeli spojrzycie na to
historycznie, to nie zawsze si to udawao. Czasami jaka tematyka zaczynaa na blogu dominowa, np. mieszkaniowa. Staram si, eby te tematy rwnomiernie si uzupeniay. Myl, e
odpowiedziaem na wszystkie Twoje pytania.
Kolejne pytania zada nam Micha:
Micha: Cze, Micha! Poprosie na swoim blogu o pytania dotyczce produktywnoci, wiec ja
mam takie pytanie: zastanawiam si, czy wykorzystujesz w swojej codziennej pracy lub inaczej
swoich przedsiwziciach - prac innych ludzi. To znaczy, czy oddelegowujesz zadania, patnie
lub bezpatnie, masz jakie techniki, eby ludzie robili rne rzeczy dla Ciebie, i jak to wpywa na
Twoj prac? To tyle, dziki.
Micha Szafraski: Michale, tak jak mwiem i powtrz jeszcze raz: wszdzie tam, gdzie mog,
staram si posikowa pomoc innych osb. W obecnej sytuacji jeszcze nie bardzo zarabiam na
blogu. Krtko mwic, cay czas inwestuj, ale na przykad podcasty s ju spisywane przez
inne osoby. Mam te taki pomys, eby do publikowania wpisw na blogu, czyli takiej czysto
mechanicznej pracy jak najbardziej zaangaowa kogo, kto po prostu bdzie chcia to robi.
Na pewno bd te wsppracowa z innymi osobami przy tworzeniu tych dwch produktw,
ktre planuj wydawaniu ksiki oraz kursie dotyczcym finansw osobistych i to w bardzo
rnych obszarach. Zdecydowanie tam, gdzie mog, posikuj si prac innych osb. Nie mam
chyba takich zdolnoci przekonywania, eby wszyscy dla mnie wszystko robili za darmo, niestety. Z drugiej strony jednak uwaam, e za dobr prac naley si paca. Jak najbardziej pac
tym osobom, z ktrymi wsppracuj.
Kolejne pytanie zada mi Rafa.
Rafa: Cze, Micha! Pierwszy raz w zasadzie zostawiam jaki feedback u Ciebie na blogu. Czytam
go jednak ju od jakiego czasu, jestem naprawd zadowolony z jakoci treci, jak nam oferujesz.
Dobrze, przejdmy do pytania. Moje pytanko jest nastpujce jako, e pracowae na etacie i jednoczenie prowadzie bloga, do tego wiem te, e trenowae do maratonu czyli znajdowae czas
na te trzy rzeczy, plus jeszcze do tego rodzina. Powiedz mi, jak wyglda taki Twj typowy dzie. Czy
byy takie dni, e miae trening biegowy, szede do pracy i po pracy zajmowae si blogiem? Czy
na przykad czue si bardziej kreatywny do blogowania rano? Powiedz, jak miae strategi.
Drugie pytanko skoro jeste taki produktywny, to zapewne mao czasu powicasz na sen. Jak
masz strategi na to, eby wczeniej wstawa i jednoczenie si wysypia? To tyle z mojej strony.
Pozdrawiam, Rafa.
Micha Szafraski: Dziki, Rafale, moe po kolei. W zeszym roku, gdy przygotowywaem si do
maratonu, to rzeczywicie trzy razy tygodniowo biegaem wtorek, czwartek i niedziela tak
miaem treningi ustalone. Wynikay wprost z mojego kalendarza, byy wpisane do kalendarza,
wanie po to, eby nic mi nie umkno. ebym mg sobie na ten trening swobodnie rano

142 / 334

pobiec, nie zastanawiajc si. Przyjem co takiego, e biegaem porankami. Wstawaem koo
5:30 z tego, co pamitam. Rano wychodziem na trening, wracaem, niadanko i do pracy itd.
W te dni, w ktre nie biegaem, te staraem si wstawa o 5:30, albo nawet o 5:00, i siadaem
do pisania bloga. Jak wiecie, pisz do dugie artykuy, wic przygotowanie kadego materiau,
kadego artykuu zabiera mi dosy duo czasu i zazwyczaj to nie byo tak, e w jeden dzie
usiadem i od razu napisaem cay artyku. Musiaem to robi systematycznie. Najlepiej mi si
pracowao przed wyjciem do pracy gdzie tak od godziny 5:30 rano do 8:00 mogem sobie
popisa, a pniej oczywicie niadanko, jaki tam prysznic i do pracy.
Pytasz mnie, jak mi si to wszystko udawao godzi. Prawda jest taka, e bardzo trudno mi byo
to pogodzi, bo jednak w pracy rwnie mocno si angaowaem. Poza tym pisanie bloga to
nie jest tylko pisanie artykuw. Powiedziabym nawet, e przy pisaniu bloga to jakie 20%
stanowi pisanie artykuw, pozostae 80% to aktywno na okoo odpowiadanie na e-maile,
komentarze, marketowanie tych treci, ktre s na blogu, poszukiwanie partnerw do wsppracy. Musz powiedzie, e mocno to si odbijao na czasie mojego snu. Jeeli miabym co
powiedzie o spaniu, to tak w zeszym roku, w zasadzie do lipca tego roku, spaem do krtko
- pi, sze godzin to takie maksimum jeeli chodzi o sen w tygodniu. Czasami jeszcze krcej.
Stosowaem tak zasad, e raz w tygodniu si wysypiaem w soboty spaem w zasadzie do
oporu. Miaem te taki prosty patent, ktry ma nawet swoj angielsk nazw, to si Power Nap
nazywa czyli tak szybko drzemk uskuteczniaem w cigu dnia, ktra pozwalaa mi si zregenerowa. Kadem si na ok. 15-25 minut po przyjciu z pracy wtedy, kiedy czuem si naprawd zmczony. Po przyjciu z pracy co tam zjadem w domu i kadem si na szybk
drzemk. Po takiej krtkiej drzemce wstawaem i w zasadzie do pnych godzin nocnych mogem funkcjonowa. To, co istotne: jeeli tak drzemk przeduaem powyej p godziny, to
piorusko ciko byo mi si zerwa i dalej pracowa. Tak zasad te wdroyem w swoje ycie, jeeli chodzi o poranne wstawanie (bo ja absolutnie nie jestem porannym ptakiem): od razu
po zadzwonieniu budzika w telefonie pierwsze co robi, to siadam na brzegu ka i prbuj
doj do siebie. Jedyna myl, z jak si kadem, to taka, e gdy budzik zadzwoni, to musz
usi na brzegu ka. Jako udawao mi si to skutecznie realizowa, co te pobudzao mnie,
by szybko na ten trening czy do pisania usi po prostu.
Dzikuj Wam za te pytania. To w zasadzie byy jedyne pytania, ktre jakociowo pasoway,
eby je tu umieci w tym podcastcie, ale dzikuj rwnie innym osobom, ktre zadaway
pytania, take w komentarzach na blogu. Par osb zapytao, m.in. o to, jak wystawia produkty
na Allegro, jak zarabia na Allegro, czy mam jakie sprawdzone metody sprzeday itd. Myl,
e to jest temat na oddzielny artyku lub podcast. Pozwlcie, e dzisiaj na te pytania nie bd
odpowiada.
Kilka pyta zadaa mi rwnie Ewelinaa. Nie na wszystkie bd odpowiada w tym odcinku
podcastu, bo ju naprawd przecigam, wic tylko krciutko. Ewelinaa zadaa pytanie natury
mieszkaniowej: jak wyglday nasze pocztki z Gabi, czy wynajmowalimy mieszkanie, czy mieszkalimy u rodziny, czy od razy zdecydowalimy si na jego zakup i w jaki sposb, emy ten zakup
sfinansowali. Od razu powiem tak: myl, e si nie rnilimy niczym od wikszoci modych
maestw. Pierwsze cztery lata po lubie mieszkalimy z Mam Gabi i dopiero pniej, dziki

143 / 334

pomocy te moich Rodzicw, zdecydowalimy si na zakup mieszkania. Kupilimy to mieszkanie za gotwk. Oczywicie, ciualimy, ciualimy, ciualimy i wyciualimy. Pierwsze mieszkanie kupione za gotwk, tyle mog powiedzie, Ewelino.
To ju wszystkie pytania, na ktre odpowiem w tym odcinku podcastu. Teraz pozwl, e ja zadam Tobie pytanie jakie Ty masz sposoby na to, eby zwiksza swoj produktywno? Jakie
rady moesz da innym, ktrzy codziennie mierz si z zalewem zada? Jeeli chcesz odpowied na to pytanie, skomentowa ten odcinek podcastu, to zapraszam Ci serdecznie do wejcia pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/010. Tam znajdziesz rwnie notatki dotyczce
tego odcinka podcastu oraz list tych wszystkich rzeczy, aplikacji, ksiek, o ktrych dzisiaj mwiem.
Jeszcze zanim skocz, to mam dwa ogoszenia. Jeeli kto z Was chciaby si ze mn spotka
osobicie, to w najbliszym czasie bdzie ku temu co najmniej kilka okazji. W dniach 12-13
padziernika bd uczestniczy w National Achievers Congress z Robertem Kiyosaki. W kolejnym tygodniu 17 padziernika bd prowadzi konferencj na temat scoringu BIK na konferencji prowadzonej przez Biuro Informacji Kredytowej. Tam bd wanie opowiada o dowiadczeniach, ktre opisywaem ju wczeniej na blogu o tym, jak zmienia si mj scoring.
Jeszcze tydzie pniej 26 i 27 padziernika bdzie si mona ze mn spotka na konferencji
Mieszkanicznikw w odzi. W niedziel, drugiego dnia konferencji bd szczegowo opisywa moj inwestycj w mieszkanie na wynajem, ktra w midzyczasie przerodzia si we flipa
tak transakcj szybkiej sprzeday. Jeeli kto z Was chce pozna wszystkie pikantne szczegy tej transakcji, ktr ju wczeniej opisywaem na blogu, to zapraszam serdecznie do odzi.
Gdybycie przypadkiem planowali by w ktrymkolwiek z tych miejsc, to koniecznie si ze mn
skontaktujcie przez stron Kontakt. Bardzo chtnie si z Wami zobacz.
Drugie ogoszenie dotyczy kolejnego odcinka podcastu. Jego tematem bd dodatkowe sposoby zarabiania pienidzy, takie poza prac na etacie. Jeeli masz jakie pytania, sugestie zwizane z tym tematem, z tematem pracy po godzinach, pomysami, jak zarabia, przemyleniami
w ogle czy warto, to koniecznie nagraj te swoje pytania, korzystajc z linku, ktry opublikuje
pod tym artykuem. Pamitaj, aby przedstawi si swoim imieniem, nazwiskiem oraz adresem
bloga lub strony internetowej tak jak to zrobia dzisiaj Gosia w pierwszym pytaniu. Uwaam, e
jest to wietny sposb na promocj Twojego bloga, poniewa ja zlinkuj do niego w taki sam
sposb, jak dzisiaj zlinkowaem do stron tych osb, ktre zadaway pytania. Aby dzisiaj dodatkowo Was zachci do zadawania pyta zwizanych z tym tematem dodatkowych zarobkw, to
mam prosty konkurs. Dwa najlepsze spord tych wszystkich pyta i sugestii, ktre nagracie
bd zamiecicie w formie komentarza na blogu, nagrodz ksikami 4-godzinny tydzie
pracy Tima Ferrissa. Jeden egzemplarz przeznacz dla osoby, ktra nagra swoje pytanie,
a drugi dla osoby, ktra napisze je komentarzu pod tym odcinkiem podcastu pod adresem
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/010.
Dodarlimy do koca tego odcinka podcastu. Bd Ci naprawd niesamowicie wdziczny, jeeli
ocenisz mj podcast w iTunes. Te Wasze oceny bardzo pomagaj w utrzymaniu widocznoci
tego podcastu w rankingach, a dziki temu kolejne osoby, ktre jeszcze go nie syszay, mog
do niego atwiej dotrze.

144 / 334

Jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, prosz, podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu,
by weszli na mojego bloga jakoszczedzacpieniadze.pl.
Dziki za ten wsplnie spdzony czas. Ju teraz zapraszam Ci do wysuchania kolejnego odcinka. ycz Ci wietnego dnia i skutecznego przenoszenia swoich celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia.

145 / 334

011: Praca dodatkowa poza etatem - 30 pomysw

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/011

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek jedenasty. Dzi zmierz si z tematem pracy dodatkowej i zarabianiem pienidzy poza prac na etacie.
Cze, dzie dobry, witam Ci w jedenastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze, skd je bra,
i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Dzisiaj bd mwi o bardzo gorcym i szerokim temacie pracy dodatkowej po godzinach
czyli zarabianiu pienidzy poza nasz podstawow prac na etacie. Sprbuj te dzisiaj troszeczk przyspieszy, bo mam strasznie duo materiau. O czym Ci powiem? Przede wszystkim,
dam kilka wskazwek, ktre s tak moj, podstawow recept na prac dodatkow podsumowaniem moich dowiadcze, tego, co wyniosem, tego, czego si nauczyem w swoim yciu.
Opowiem Ci te o tym, jak szukaem w moim yciu zawodowym takich dodatkowych zaj, jakie
prace wykonywaem, co dziki nim udao mi si osign i co mi day. Podpowiem te gdzie
szuka dzisiaj takiej pracy i na koniec dam jeszcze zestaw propozycji 30 rnych zaj - ponad
30 - ktre moesz wykonywa obok swojej, podstawowej pracy na etacie. Oczywicie, na kocu
podcastu odpowiem na Wasze pytanie i wyoni zwycizcw konkursu, ktrzy dostan ksiki
4-godzinny tydzie pracy.
Jak syszysz, jestem strasznie podekscytowany. Zebraem tyle materiau, e nie wiem, czy przypadkiem nie podziel tego podcastu na dwie czci. Zobaczymy, ile tego nagrania wyjdzie.
Szczerze mwic, mam nadziej, e uda mi si przynajmniej jedn osob z Was zainspirowa
i moe to wanie Ty podejmiesz prac dodatkow pod wypywem tego odcinka podcastu. Jeeli
tak si stanie, to bardzo bd si cieszy, e w jaki sposb mogem si do tego przyczyni.
Dodam te, e moja praca blogera zacza si raptem ptora roku temu, wanie od suchania
podcastu Pata Flynna i to on by dla mnie tak wielk inspiracj.
Przejdmy do rzeczy. Na pocztek kilka podstawowych wskazwek i przemyle dotyczcych
pracy dodatkowej. Taki pierwszy i najwaniejszy punkt, od ktrego chciabym zacz to, e

146 / 334

praca dodatkowa to nie jest nic wstydliwego. Wiele osb musi si z takim wewntrznym poczuciem upora. Powiem szczerze, e ja nie pamitam, ebym kiedykolwiek mia takie obawy,
ale wiem, e s osoby, ktre uwaaj, e posiadanie pracy dodatkowej to jest co, co oznacza,
e jestemy biedni, musimy dorabia i gdzie tam po godzinach pracowa. Nie chcemy by zaliczani do tej grupy osb.
Uwaam, e praca dodatkowa to jest co, co jest nam w stanie bardzo duo da. Przede wszystkim jest nas w stanie rozwija, jest nas w stanie duo nauczy. Absolutnie nie jest to powd do
tego, eby uwaa si za gorszych. Wrcz przeciwnie! Uwaam, e jeeli kto jest w stanie si
tak zorganizowa, eby wykonywa kilka zaj rwnolegle, to wiadczy to tylko o jego wysokiej
wartoci dla potencjalnych pracodawcw ale do tego jeszcze dojd. Czyli pierwszy punkt
musimy si jako upora z tym, e praca dodatkowa to nie jest nic wstydliwego.
Drugi wany punkt to, e praca dodatkowa uczy dyscypliny. Na pewno wymaga od nas bardzo
dobrej samoorganizacji, uporzdkowania sobie ycia w taki sposb, ebymy znajdowali czas
na wszystko. Wymaga rwnie pracy w duym tempie. Jakim dziwnym trafem wiele osb, ktre
podejmuj prac dodatkow, zauwaa, e pozwala ona im bardzo duo rzeczy robi i duo rzeczy mie zrobionych. Czsto jest tak, e osoby, ktre maj zbyt duo czasu na prac, to j gdzie
tam rozwlekaj. Podam przykad z mojego ycia: znajomi, ktrzy brali, np. urlop dziekaski
w celu zrealizowania jakiego swojego marzenia czy przedsiwzicia, uznawali, e maj tak
duo czasu na realizacj tego, co planuj, e przez wiele miesicy si po prostu obijali, odpoczywali, a pniej, pod koniec tego okresu okazywao si, e niestety nie s w stanie si wyrobi
z tym, co zaoyli. Nie zawsze tak jest, e jak mamy duo czasu, to bdziemy w stanie wszystko
zrealizowa. Na pewno jest tak, e praca dodatkowa uczy nas pewnej asertywnoci czyli zaczynamy szanowa czas, widzimy, e pewne zajcia s dla nas bardziej czasochonne i aujemy
czsto tego, e przeznaczamy czas na jakie pierdoy. Generalnie, u osb, ktre podejmuj prac
dodatkow, prdzej czy pniej ten pozytywny efekt jest taki, e nabywaj tak samodyscyplin
i potrafi si zorganizowa. Oczywicie, nie dotyczy to wszystkich, ja mwi o takich optymistycznych przypadkach.
Kolejny punkt, trzeci to jest, e dziki takim pracom, takim przedsiwziciom poznajesz nowych ludzi. Dziki temu moesz si szybciej od nich uczy, szybciej zdobywa wiedz. Chociaby, podpatrujc, jak oni pracuj. Ale ten kontakt z ludmi ma take inne, pozytywne aspekty.
Ju samo to, e kto moe poda nam pomocn do, moe by naszym przewodnikiem i te
z drugiej strony jeeli my potrafimy si pokaza jako osoby zaangaowane, osoby, ktre powanie traktuj to, co robi, to prdzej czy pniej te znajomoci mog zaprocentowa. Moe
by tak, e kto nas gdzie poleci, bo z nami pracowa i by zadowolony, albo obserwowa nas
z boku niekoniecznie musia z nami pracowa bezporednio. Tak tworz si relacj, tak powstaj znajomoci, tak wytwarza si wi, ktra procentuje w przyszoci. Nigdy nie wiadomo
kiedy gdzie na naszej drodze uda nam si spotka tych ludzi, z ktrymi kiedy wsppracowalimy i ktrym dalimy si pozna z jak najlepszej strony. Ju nie wspomn o tym, e moemy
si uczy rwnie takich mikkich umiejtnoci we wsppracy z innymi osobami. Moemy podpatrywa swoich szefw, patrze, jak oni traktuj pracownikw, jak zatrudniaj, jak zwalniaj
rwnie. To s bardzo przydatne dowiadczenia.

147 / 334

Kolejny punkt, czwarty oczywicie, to, e praca na boku daje nam dodatkowe pienidze, ale
ja uwaam, e niekoniecznie trzeba j wykonywa tylko i wycznie dla kasy. Prac dodatkow
moemy traktowa jako co, co pozwala nam si mierzy z wasnymi sabociami, lkami, obawami. Jednoczenie co, co dziki temu, e przeamujemy swoje ograniczenia, daje nam niesamowite poczucie wasnej wartoci, przekonanie, z jednej strony o wasnych moliwociach, ale
z drugiej strony take poczucie bezpieczestwa. Jeeli wykonujemy prac, ktra jest inna od
tego, co robimy na etacie, to rozwijamy inne swoje umiejtnoci, a jednoczenie mniej obawiamy si o to, e po stracie pracy podstawowej trudno bdzie nam znale gdzie zatrudnienie. Im wicej takich kompetencji posiadamy w swoim portfolio, mwic tak profesjonalnie,
tym atwiej jest si nam przystosowa do tego, e znajdziemy zatrudnienie u innego pracodawcy, ktry wymaga od nas innego zestawu kompetencji. Ju nie wspomn o tym, e jeeli
robimy co na boku, to moe si okaza, e ta praca daje nam wystarczajco duo korzyci
finansowych, eby w ogle zastanawia si nad zmian kursu w naszym yciu. Pniej poka
na swoim przykadzie, jak to si przekada na rzeczywisto.
Kolejny wany punkt, pity to jest to, e moemy prac na boku wykorzysta jako co, co
pokae wiatu, e moemy by wietnym, zaangaowanym pracownikiem w zupenie innym
obszarze od tego, ktrym si dzi zajmujemy. Koronnym przykadem jest prowadzenie bloga
na interesujcy nas temat. Oczywicie, nie zalecam wcale, eby i t ciek, ktra ja podaem. Nie twierdz, e kady blog jest wietnym rdem pienidzy, ale uwaam, e kady blog
moe by, doskonaym kreowaniem wasnego obrazu, wasnej marki, sposobem na pokazanie
siebie i naszych umiejtnoci z jak najlepszej strony. Na dzisiejszym, zmieniajcym si rynku
pracy myl, e gdybym ja dzisiaj kogo zatrudnia, to od razu bym sprawdza i na Facebooku,
w innym mediach spoecznociowych, i wanie przeszukujc Internet pod ktem dziaalnoci
blogowej, czy dany, potencjalny pracownik rzeczywicie pasjonuje si tym, czym deklaruje, e
si pasjonuje. W jaki sposb podchodzi do pracy takiej jak nawet amatorskie prowadzenie
bloga, jaki poziom wiedzy sob reprezentuje, jak czsto publikuje swoje wpisy, czy jest systematyczny, czy nie jest systematyczny, czy raczej przejawia taki somiany zapa. Podobnie, myl,
e gdybycie szukali klientw na zapacenie za Wasze umiejtnoci - te umiejtnoci bd wymienia w dalszej czci podcastu - to taki klient rwnie mgby chcie sprawdzi, czy tak
naprawd posiadacie jakiekolwiek dowiadczenie w tej dziedzinie, w tym obszarze, za ktry
prbuje wzi od niego pienidze. Warto, zdecydowanie warto kreowa siebie, pokazywa siebie z jak najlepszej strony i myl, e blog moe by dobrym sposobem na zrobienie tego.
Ostatni, istotny z mojego punktu widzenia punkt to jest to, e praca dodatkowa pozwala nam
spojrze z boku, jakby z dystansu, na to, co robimy w swojej pracy podstawowej. Pozwala nam
porwna efektywno tych zada, ktre wykonujemy na etacie, z zadaniami dodatkowymi. Takie nabranie perspektywy to jest co, co pozwala nam na bieco weryfikowa, czy rzeczywicie
idziemy w dobr stron. Pozwala nam rwnie nauczy si wycenia swoj prac to dotyczy
zarwno pracy dodatkowej, jak i pracy podstawowej. Majc dodatkow prac, moemy sobie
pozwoli na eksperymentowanie. Podam tutaj taki przykad: jeeli podejmiemy si takiego zadania jak wyprowadzenie psw, na przykad bdziemy pobierali w ramach tej pracy dodatkowej
10 zotych za wyprowadzenie psa na spacer, to moemy atwo zweryfikowa, w zasadzie bez
adnego ryzyka, czy klienci, ktrzy bd zadowoleni z naszych usug, gotowi s zaakceptowa
2x wysz stawk 20 zotych za wyprowadzanie psa. W pracy na etacie trudno nam rne
takie scenariusze przetestowa. Tutaj moemy si nauczy negocjacji, jak rwnie nauczy si

148 / 334

wycenia swoj prac adekwatnie do jakoci, jak oferujemy. Rynek nam od razu powie, czy
jest gotowy zapaci za nasze usugi 20 zotych, czy nie. Moe si okaza, e nawet tracc jedn
trzeci klientw na takie wyprowadzanie psw, bdziemy zarabiali wicej ni dotychczas, bo
po prostu stawki bdziemy mieli wysze. Bdziemy pracowali mniej, a bdziemy otrzymywali
wicej pienidzy.
Tak jak mwi, praca dodatkowa pozwala nam testowa rne scenariusze, weryfikowa to, co
nam si wydaje a propos skonnoci innych osb do pacenia za takie usugi wysokiej jakoci,
ktre, jak mniemam, dostarczamy. Z drugiej strony, jeeli dochody z pracy dodatkowej osigaj
sensowny poziom, to ka one nam si zastanowi nad tym, czy przypadkiem nie powinnimy
jakiej modyfikacji wprowadzi do naszej pracy podstawowej moe poszuka pracy za lepsze
wynagrodzenie.
Oczywicie, na koniec tej czci musz powiedzie, e praca dodatkowa nie jest atwa i przyjemna w tym sensie, e wymaga od nas zaangaowania czasowego. Ma to swoje minusy,
moe si to odbija na naszych relacjach z rodzin czy ze znajomymi, np. przez to, e nie moemy si swobodnie odda wypoczynkowi razem z nimi, bo zajmujemy si jakimi zajciami
dodatkowymi. Kady z nas musi sobie tutaj samodzielnie wyway, czy rzeczywicie gra jest
warta wieczki. Chciabym Wam pokaza taki pozytywny przykad, opowiedzie o tym, jak to
wygldao w moim przypadku, jakich zaj si podejmowaem, ebycie te mogli zrozumie,
w jaki sposb pewne dziaania, ktre wykonujemy, maj bardzo konkretne konsekwencje gdzie
tam w przyszoci.
Moecie pomyle, patrzc na mnie, e ja nigdy nie musiaem pracowa na boku. e nie miaem takiej presji. Prawda jest taka, e od zawsze staraem si zwiksza swoje przychody. Ci
z Was, ktrzy ledz mojego bloga, doskonale wiedz, e uwaam, e najlepsz metod pomnaania oszczdnoci jest pomnaanie przychodw. To, gdzie dzisiaj jestem, mona powiedzie,
e zawdziczam temu, e od zawsze szanowaem prac.
Tak szybko przebiegn po tych najwaniejszych zajciach, ktre wykonywaem:
Sprzedawaem jako may chopak makulatur i butelki, zbieraem i oddawaem do skupu to
byy moje pierwsze, zarobione pienidze.
W wakacje jedziem na Lubelszczyzn, zbieraem jagody, ktre oddawaem do skupu dzie
w dzie, to byo cakiem duo godzin zbierania.
Pomagaem znajomym w sklepie.
Od czasu do czasu sprzedawaem kwiaty.
Pracowaem te w sklepie komputerowym jako sprzedawca, wypeniajc sobie czas przed rozpoczciem studiw startowaem ze studiami w semestrze przesunitym od lutego, a nie
od padziernika. W tym czasie podjem si pracy w sklepie komputerowym, co oczywicie
dao mi rwnie pewien zestaw dowiadcze.
Tworzyem wasny magazyn dyskowy, czyli wydawaem tak gazet na dyskietce, ktr sprzedawaem w trybie korespondencyjnym: kto mi przysya dyskietk, ja nagrywaem zestaw
swoich artykuw, co miesic przygotowywanych, i odsyaem t dyskietk z powrotem.
By te taki okres, e handlowaem programami na giedzie komputerowej, gdy jeszcze to nie
byo nielegalne na to mi schodziy weekendy, soboty i niedziele.

149 / 334

 Pisaem artykuy do czasopism komputerowych, pomimo e moj wczesn wiedz naprawd

uwaam teraz za minimaln. Te artykuy pisaem, bdc jeszcze w podstawwce i pniej te.
Pracujc ju tak dorywczo w redakcji, zauwayem, e jest taka domena, ktra nikogo nie interesuje, niewdziczna robota, ktrej nikt nie chce wykonywa to byo odpowiadanie na listy,
ktre przychodziy do redakcji. Za kady taki list pacono jak tam, konkretn kwot pienidzy
i ja na te listy odpowiadaem. Czytaem, rcznie odpisywaem i ta moja rczna odpowied by
bd to wysyana, bd przepisywana jeszcze maszynowo. Takimi zajciami rwnie si zajmowaem. To mi pozwolio zapozna si i dotkn po raz pierwszy w zasadzie takich typowo ludzkich problemw kto pisze, e ma listy byy o tematyce informatycznej oczywicie, niemniej
jednak to byy prawdziwe osoby, prawdziwi czytelnicy, ktrzy przesyali opisy swoich prawdziwych problemw. Trzeba byo si nimi zaj.
Miaem te inne epizody:
Prowadziem kurs komputerowy dla bezrobotnych, dla przewaajcej wikszoci Pa, ktre
byy mega-wdziczne. Kwiaty wrczay po tych kursach. Byo to cakiem, cakiem mie, ale
wymagao systematycznoci, przygotowania si, podrowania autobusem dwa razy w tygodniu do innego miasta. Mona powiedzie, e tej pracy szukaem na tyle, na ile si dao.
Byem rwnie instruktorem taca. Byem instruktorem taca break dance, eby byo ciekawiej. Zreszt, miaem pewne osignicia w tej dziedzinie kiedy.
Pracowaem te w redakcji Gazety Wyborczej, gdzie nie byem zatrudniony na etacie, tylko
pracowaem na tzw. wierszwce, czyli zarabiaem tyle, ile napisaem.
Napisaem te ksik o Windows 95, czyli byo mi cay czas mao. Ta ksika Windows 95
wysza sobie w nakadzie kilkudziesiciu tysicy egzemplarzy i bardzo dobrze na tym zarobiem.
To, co chc powiedzie, to, e nikt mnie tego nie uczy. Byem absolutnym samoukiem i to
w czasach, kiedy w Polsce jeszcze nie byo Internetu. Teraz moesz pomyle, e ja to mwi,
eby si chwali. Ale tak nie jest! Chc pokaza, e warto podejmowa si rnych zada, ktre,
teoretycznie, na pocztku nie wydaj si czym takim spektakularnym. Szukaem sobie po prostu zaj, ktre miay mnie rozwija. Kade z tych zaj mnie rozwijao. Wszystko to, co Ci powiedziaem przed chwil, zrobiem przed 25-tym rokiem ycia. Mona powiedzie, e rwnolegle z nauk staraem si pracowa i staraem si stawa si coraz lepszym, potencjalnym pracownikiem dla przyszych pracodawcw.
Oczywicie, wtedy tak nie mylaem. Po prostu wtedy mylaem przede wszystkim o sobie, ale
faktem jest, e wszystkie te dziaania praktycznie zaatwiay mi kolejn prac. Nigdy nie musiaem ju pniej pracy szuka. To praca zawsze znajdowaa mnie. Nawet pracujc w wydawnictwie, do ktrej przeszedem z Gazety Wyborczej - przyszedem pracowa jako dziennikarz
w wydawnictwie informatycznym - cay czas podejmowaem si dodatkowych projektw, ktre
wykraczay poza mj zakres obowizkw. Byem zatrudniony jako dziennikarz, nie redaktor, ale
organizowaem konferencje, wymylaem i wydawaem raporty specjalne na rne tematy
i podjem si rwnie tego, e zostaem osob, ktra prowadzia dzia informatyczny w wydawnictwie.

150 / 334

Przez 4 kolejne lata, przez pierwsze lata mojego maestwa z Gabi, rwnolegle cignem dwa
etaty. To dowiadczenie, ktre zdobyem pracujc jako informatyk - szef dziau informatyki
- wykorzystaem, kiedy odszedem do kolejnej pracy. Wyszedem z brany wydawniczej i przeszedem do brany IT. To wszystko, mona powiedzie, pomogo mi si znale tu, gdzie dzisiaj
jestem. Wanie to pozwolio mi rwnie zarabia dodatkowe pienidze, ktre pozwoliy mi y
na poziomie, na ktrym dzisiaj yj.
Tak w ramach motywacji zobaczcie: w czerwcu 2012 roku czyli nieco ponad rok temu nikt
mnie jeszcze nie zna od tej strony, e ja jestem blogerem, pisz, mam co do przekazania i tak
dalej Nikt nawet nie podejrzewa, e mgbym zacz blogowa. Byem na zupenie innej
ciece kariery, mona by powiedzie. Dzisiaj jest tak, e yj z bloga, yj ze szkole, ktre
prowadz na tematy, o ktrych nawet nie pisz na blogu. W rok zdobyem ekspertyz, ktra
dzisiaj pozwala mi szkoli z takich tematw, np. jak skutecznie prowadzi blog czy jak skutecznie angaowa czytelnikw ramach bloga i mediw spoecznociowych. Co wicej, mam zadowolonych klientw, ktrzy wystawiaj mi dosy entuzjastyczne referencje i to pomimo tego, e
niejedno szkolenie ju pewnie w yciu widzieli.
Strasznie duo mwi o sobie, ale to jest taki przykad, ktry najlepiej znam, wic chc si
z Wami tym przykadem podzieli. Aczkolwiek, podam jeszcze dwa inne przykady w dalszej
czci podcastu.
Dobra, to ju przechodzc dalej, jak mona szuka pracy dodatkowej? Gdzie mona j znale?
Ja twierdz, e praca jest wszdzie, tylko trzeba chcie ja zauway. Taki podstawowy bd,
ktry jest, wydaje mi si, popeniany przez wiele osb, to e one czekaj a ta praca si pojawi.
A gdzie pojawi si ogoszenie, gdzie kto ogosi, e kogo potrzebuje. Pniej oni weryfikuj,
czy oni pasuj na to stanowisko, czy nie pasuj. Oczywicie, okazuje si, e jak to ogoszenie
o prac si ju pojawio, to jest gigantyczna konkurencja - bardzo wielu chtnych na objcie
tego stanowiska. Prawda jest taka, e prac mona znale samodzielnie, aktywnie jej poszukujc. Wtedy nie mamy konkurencji albo ta konkurencja jest po prostu mniejsza. Ja nawet tworzc bloga, poszukiwaem osb, ktre by mi w pewnych aspektach pomagay. Ogoszenia dotyczce tego, e chc kogo zatrudni, np. zawiesiem w serwisie zlecenia.przez.net. To jest taki
serwis, w ktrym osoby, ktre szukaj albo gotowe s podj si jaki zada dodatkowych, po
prostu si ogaszaj, i w drug stron osoby, ktre chciayby, eby kto dla nich wykona jak
drobn czynno, drobn lub bardziej zoon, wykonywa j jednorazowo bd systematycznie,
te daj ogoszenia, e takich osb szukaj. Kady opisuje to zlecenie albo swoje kompetencje,
jako ci pracodawcy, e tak powiem, z pracownikami si nawzajem kojarz. Przez taki serwis
znalazem osob, ktra spisywaa pierwsze odcinki podcastw. Drugi serwis, ktry oczywicie
polecam, to jest Gumtree.pl. Tam rwnie pojawia si cakiem sporo ogosze na temat pracy.
Oczywicie, jest caa masa serwisw, ktre pozwalaj znale prac etatow. Co do pracy dodatkowej, to jest ich troch mniej - ale nadal warto jest je przeglda.
Teraz podam Ci taki bardzo pozytywny przykad, jak w aktywny sposb pracy mona szuka.
Podam Ci przykad Olgi. Olgo - wiem, e suchasz tego podcastu - pozdrawiam Ci serdecznie
i bardzo Ci dzikuj za Twoj prac. Olga spisuje moje podcasty. Nie jest to pierwsza osoba,
ktra rozpocza spisywanie podcastw. Jest czwart osob, ktra podja si tego zadania.

151 / 334

Absolutnie Olga nie robi tego najtaniej, ale robi to najlepiej ze wszystkich osb, z ktrymi dotychczas miaem okazj wsppracowa. Ja dzisiaj jestem z Olgi tak zadowolony, e polecam j
kolejnym osobom. Wiem ju, e Olga wanie dogaduje si na kolejne zlecenia z moj znajom,
ktra rwnie potrzebowaa kogo do spisywania tekstw z nagranych materiaw audio i video. Poka Ci, w jaki sposb ten cay proces wyglda. W jaki sposb Olga do mnie trafia. To
nie jest tak, e ja Olg znalazem. To ona znalaza mnie! Olga przysaa mi pewnego dnia email. Cay przeczytam, a pniej skomentuj:
Dzie dobry, Michale!
Od czasu do czasu poczytuj sobie Twj blog. Jestem pod wraeniem tego, co robisz. Z pen
odpowiedzialnoci mog powiedzie, e wprowadzie now jako do polskiej, nie tylko
okoo finansowej, blogosfery. Chapeau bas za profesjonalne podejcie do tematu blogowania
od samego pocztku.
Jeszcze dwa tygodnie temu yam w przekonaniu, e na blogu mona zarobi tylko i wycznie umieszczajc reklamy i wpisy sponsorowane patrz inni blogerzy. Nie jestem w stanie
zweryfikowa informacji dotyczcych pyncych z takiej dziaalnoci profitw pieninych,
jednak odnosz wraenie, e Ty chcesz i w nieco innym kierunku, mog si tylko domyla
w jakim. Wiedz jednak, e masz we mnie swojego kibica. Zdaj sobie spraw z tego, e nie
porwaby si na taki eksperyment bez sporej poduszki finansowej w zanadrzu. Jednak to nie
zmienia faktu, e chciaam Ci pogratulowa odwagi.
Pozdrawiam Ci serdecznie, Olga
PS: W zwizku z porzuceniem etatu chyba powiniene zredagowa stron o mnie.
PPS: Jeli potrzebowaby kogo do pomocy np. przy korekcie tekstw, spisywaniu podcastw,
po prostu napisz.
Tyle. Tylko na kocu Olga zaproponowaa swoje usugi, a ja mog tylko powiedzie, e cay list
jest napisany nienagannie, bez bdw, z waciw interpunkcj. Powiem Wam szczerze, jest to
po prostu chodzca reklama usug spisywania tekstw. To jest co, co mnie niesamowicie ujo.
Olga nie do, e - e tak powiem - troszeczk pocukrzya mi tutaj za co serdecznie jej
dzikuj i strasznie si z tego ciesz, to zaproponowaa mi rwnie w pierwszym postscriptum,
co mog zrobi, eby mj blog ulepszy. Wystarczy zmieni stron o mnie, bo jest nieaktualna.
W drugim postscriptum zaproponowaa swoje usugi. Teraz, zastanwcie si nad tym. Pomylcie, ile czasu zajo Oldze napisanie tego e-maila. 10 minut, powiedzmy. Przysaa mi co, co
tak naprawd, jeeli spojrzymy na samym kocu, pozwolio jej uzyska dodatkowe zlecenie.
Jestem z jej pracy niesamowicie zadowolony.
Pomyl sobie: ile takich e-maili Olga mogaby wysa do wszystkich podcasterw w Polsce?
Zastanw si, czy Olga mogaby w ten sposb zbudowa cakiem solidny biznes na boku. Dzisiaj Olga zarabia u mnie, powiedzmy, kilkadziesit zotych miesicznie. Jeeli podcasty bd
wychodziy regularnie, bdzie to kwota trzycyfrowa. Jeeli by miaa piciu, dziesiciu, dwudzie-

152 / 334

stu takich klientw jak ja, to mogoby si okaza, e naprawd nieze pienidze zarabia, powicajc dosownie wieczorne godziny na to, eby podcasty spisywa. To jest bardzo pozytywny przykad na to, e pracy mona aktywnie poszukiwa.
Teraz poka Ci rwnie drugi przykad tego, e pienidze le na ulicy. Przeczytam Ci komentarz Pauliny zamieszczony pod poprzednim odcinkiem podcastu:
Cze Michale,
Mj pomys powsta, gdy musiaam pozby si trzech 17 felg aluminiowych z piwnicy. Pocztkowo prbowaam sprzeda je na Allegro, ale nikt nie by nimi zainteresowany, nawet
gdy obniyam cen pocztkow do 10 z/sztuk. Okazao si, e najlepiej jest zawie je do
skupu zomu, gdzie kilogram aluminium z felg kosztuje okoo 4,50 z (w Warszawie). Felgi
wa 10-15 kg sztuka, a wic wychodzi cakiem spora kwota.
Na Allegro (pewnie na innych portalach ogoszeniowych te) jest cakiem sporo ofert sprzeday felg z niskimi cenami pocztkowymi, np. od 1 z, bez ceny minimalnej, w ktrych nikt
nie licytuje (wystarczy spojrze do archiwum). Mona skupowa felgi, po czym oddawa je na
zom zarabiajc na tym. To takie troch zbieranie puszek - tylko w XXI wieku.
Wyszukiwa oferty na Allegro (ograniczone, np. tylko do naszego miasta, z odbiorem osobistym), potem w jeden dzie odbiera cay zom i zawozi do punktu skupu.
By moe na podobnej zasadzie mona by skupowa te inne rzeczy. Trzeba tylko zrobi to
w sposb zdyscyplinowany i nie traci czasu na ustawiczne przegldanie tych samych ofert.
Paulino, dziki Ci wielkie za ten komentarz! Z przyjemnoci informuj Ci, e wanie wygraa
konkurs na najlepszy komentarz w kontekcie tematu pracy dodatkowej. W nagrod otrzymujesz ode mnie ksik Tima Ferrissa 4-godzinny tydzie pracy.
Zastanwcie si nad tym. Zobaczcie - bardzo prosty sposb: za jedn felg mona otrzyma 45
do 60 zotych, powiedzmy. Co, co komu nie jest potrzebne, wystawia za grosze. Jeeli mamy
tylko auto, bo felgi s cikie, wystarczy podjecha, zabra, odliczy sobie koszty paliwa i cakiem niezy przychd wygenerowa, sprzedajc aluminium do punktu skupu. Da si? No, da si.
Szczerze mwic, licz na to, e podsuniecie mi kolejne takie pomysy.
Teraz przejd ju do przedostatniej czci podcastu. Podam Wam przykady prac dodatkowych,
ktre przyszy mi do gowy, kiedy przygotowywaem si do nagrania tego odcinka podcastu.
Pomijam tutaj wszystkie programy MLM czy oczywiste programy sprzeday sieciowej typu
Oriflame i Avon. Przedstawiam te zajcia, ktre mona wykonywa po godzinach, ktre mona
potraktowa jako prac dodatkow i stopniowo poszerza zakres ich wykonywania, jeeli
uznamy, e rzeczywicie warto.
Pogrupowaem te zajcia w kilka grup tematycznych w zalenoci od tego, czy wymagaj one
jaki dodatkowych umiejtnoci, czy nie. Cz takich zaj dodatkowych przygotowaem pod
ktem Pa, bo nie sdz, eby Panowie byli zainteresowani ich wykonaniem. Z kolei, moe si

153 / 334

okaza, e ktra z Pa suchajcych tego podcastu, bdzie tym zainteresowana. A wic lec po
kolei:
Pierwszy taki sposb na dodatkowe zarobki to jest na pewno udzielanie korepetycji. Jeeli zastanawiacie si nad tym, czy to jest trudne, atwe, czy trzeba posiada kompetencje oczywicie, w niektrych obszarach typu nauka jzyka, nauka taca trzeba posiada pewne umiejtnoci, jest to niezbdne. S te takie obszary, ktre absolutnie nie wymagaj niczego wicej,
ni umiemy. Jeden taki przykad nauka obsugi komputera i Internetu, ktr bdziemy wiadczy dla starszych osb. Takie korki z komputera. Teoretycznie, kady z Was jest w stanie to
robi. To jest kwestia tego, ebycie tylko chcieli znale klientw i zaoferowa im swoje usugi.
Inny sposb zarabiania po godzinach to s prace dorywcze. To jest chociaby zatrudnienie
w Agencji Pracy Tymczasowej. Praca w weekendy na kasie, w markecie, praca w McDonaldzie,
praco jako kelner czy kelnerka, jako barman w restauracji. Barman, powiedzmy, wymaga ju
pewnych umiejtnoci, ale pozostae zajcia s zajciami, ktre moe robi kady. Oczywicie,
pod warunkiem, e jest w stanie zaakceptowa pewne niskie wynagrodzenie za te prace i rzeczywicie bdzie chcia przehandlowa swj czas za pienidze.
S te zajcia zwizane z pasjami czy pracami wymagajcymi pewnych umiejtnoci. Moecie
by, np. przewodnikiem po swoim miecie czy regionie. Jeeli lubicie fotografowa, to moecie
zajmowa si fotografi portretami rodzinnymi, lubnymi i tak dalej. To wszystko pomoe
Wam wiczy warsztat. To wszystko Wam pomoe Wam zdoby rwnie referencje, ktre pomog Wam w zdobywaniu kolejnych klientw.
Ja, na przykad, zastanawiaem si nad takim obszarem, ktry si nazwa projektowanie ukadu
mieszka. Jest niby wielu architektw, ale jak przyjdzie co do czego, to taki projektant czy architekt bardzo sabo sucha klientw - tak mi si przynajmniej zdarzao. Chtniej implementuje
wasne, kreatywne pomysy, ktre niekiedy nie maj za wiele wsplnego z uytecznoci - przynajmniej ja miaem takie dowiadczenia. Jeli kto sprawnie posuguje si komputerem, to
moe skorzysta z programu, ktry si nazywa SketchUp. Ja w nim projektowaem swoje mieszkania. Raz, dwa, trzy mona wykona prosty, funkcjonalny, fajny projekt. Oczywicie, o ile wczeniej zdobdzie si pewne podstawy dotyczce tego, jak aranuje si powierzchni w mieszkaniu.
Inny sposb to jest przygotowywanie pewnych rkodzie i wystawianie ich na Allegro rne
robtki rczne i koraliki. Tu Panie wiedz pewnie wicej ni ja. Tu mam tak wskazwk: jest
bardzo duo filmw, chociaby na YouTube, ktre pozwalaj t umiejtnoci opanowa. Jeeli
kogo to krci, rajcuje, to moe sprbowa w ramach swojego hobby przygotowywa takie rkodziea i wystawia je na sprzeda.
Inn umiejtnoci i prac, jest po prostu bycie telemarketerem, ktry ma moliwo pracy niekoniecznie w penym wymiarze etatu. T prac mona rwnie wykonywa z domu, przeprowadza pewne badania itp. Nie jest to praca wdziczna, ale z drugiej strony jest to praca, ktra
doskonale pozwala nam przeama swoje lki przy podniesieniu suchawki i rozmawianiu z nieznan nam osob. Rwnie rozwin takie zdolnoci komunikacyjne, co doskonale nam si
moe przyda w innych zajciach.

154 / 334

Prace dla Pa, ale niekoniecznie: instruktor jogi, pilates, fitness, bycie osob, ktra zajmuje si
dziemi niani, bycie wizaystk, fryzjerk tu ju pewne kompetencje s wymagane, ale
rnie z tym bywa w praktyce. Nie wiem, jak to si fachowo nazywa malowanie paznokci.
Moja ona ma znajom, ktra zajmuje si wycznie tym. Pocztkowo byo to jej hobby, teraz
jest to jej podstawowa praca, zajmuje si wycznie tym. Jedzi do klientek i niesamowite rzeczy na paznokciach wyprawia.
Moecie teraz powiedzie, e wszystkie te rzeczy, ktre dotychczas wymieniaem, to s takie
zajcia, ktre wymagaj posiadania pewnych umiejtnoci. Owszem, trzeba je zdoby, ale jest
naprawd masa zaj, ktre absolutnie adnych umiejtnoci nie wymagaj, bd te umiejtnoci posiada kady z nas albo moe atwo posi.
Pierwsza rzecz: wyprowadzanie psw, o ktrym ju wspomniaem. Na duych osiedlach w Warszawie, gdzie ludzie pracuj i pno wracaj mona zaoferowa tak usug, e bdziemy
wyprowadza psa wacicieli. Kolejna rzecz, zanoszenie przedmiotw do punktw skupu plastiku, papieru, metali, elektromieci. To jest to, co robi Paulina, ale to moe robi kady z nas.
O ile oczywicie bdzie chcia, bo to nie s jakie due pienidze. Jeeli jestemy w sytuacji
podbramkowej, to kady grosz si liczy.
Inne pomysy: robienie zakupw dla starszych osb, albo jeszcze lepsze - w nowych blokach
wynoszenie mieci do mietnika. Czsto jest tak, e mietnik jest jednym miejscu w budynku,
a budynek jest olbrzymi. Nikomu si tych mieci nie chce wieczorem wynosi. One zostaj na
noc i rano si je wynosi. Jest to OK, jest jaka szansa rynkowa, nazwijmy to, jeeli by zaoferowa,
np. wynoszenie mieci do mietnika za jeden zoty. Codziennie wieczorem, midzy 21:00
a 21:30 obchodzimy wszystkie lokale, ktre s tym zainteresowane, odbieramy mieci i wynosimy je do mietnika. Oczywicie, trzeba si duo nabiega, ale jeeli blok ma, np. 150 mieszka,
zostawimy karteczki, zrobimy dobry marketing, poinformujemy o tym, e takie mieci bdziemy
odbierali i, np. jedna trzecia mieszacw si zgodzi (co to jest zotwka), to ju masz dziennie
50 zotych za to, e wyniose mieci. Oczywicie, pewnie jest to z godzina roboty, ale 50 zotych wpado. Jeeli by si dobrze nad tym zastanowi, to mona wprowadzi jakie promocje.
Jeeli kto kogo poleci, to stawka moe spada. Jeeli tych mieci jest wicej, to stawka moe
by wysza.
Inna usuga czyszczenie komputerw. Przychodz do Ciebie do domu i czyszcz Ci komputer.
Otworz, by moe przedmucham, wyczyszcz i wychodz. Jakie grosze za to wezm. Oczywicie, podaj takie przykady banalnie proste, teoretycznie, ale sdz, e z takiej usugi mona
zrobi co, co daje jakie pienidze.
Sprztanie mieszka, sprztanie biur. Mona si przej po lokalach usugowych w okolicy, popyta jak sytuacja wyglda. Mycie okien w sezonie wiosennym, przed witami, to rwnie jest
jaka szansa. S rwnie takie zajcia okresowe, dodatkowe, tylko trzeba si za nimi zakrci,
np. przeprowadzanie inwentaryzacji w sklepach. Z tego, co wiem, od 8 do 10 zotych za godzin
za tak prac moe wpa. Chyba nie powiecie mi, e te zajcia wymagaj jakich szczeglnych
kompetencji?

155 / 334

S te prace kreatywne. Mona by freelancerem czyli tak osob, ktra pisze teksty i pobiera
za to wynagrodzenie teksty czy to do gazet, czy to serwisw internetowych, czy to na blogi.
Takim osobom, ktre posiadaj umiejtno pisania w jzyku angielskim, w ogle jest duo,
duo atwiej, bo rynek maj duo, duo wikszy. Oczywicie, konkurencja te jest wiksza, ale
warto prbowa. Jeeli kto chce by takim freelancerem, to mog poleci dwie strony internetowe, ktre ledz. Jedna nazywa si beafreelancerblogger.com i jest to strona prowadzona
przez tak Pani, ktra si nazywa Sophie Lizard. Sophie u siebie udostpnia, za rejestracj na
jej newsletter, list ponad 50 anglojzycznych blogw, ktra pac konkretne kwoty za pisanie
na nie tekstw. Drug osob, ktr serdecznie polecam, jest Tom Ewer, ktry prowadzi blog
leavingworkbehind.com. Oczywicie, wszystkie te adresy WWW zamieszcz w notatkach pod
tym odcinkiem podcastu. One bd dostpne pod adresem jakoszczedzacpieniadze.pl/011.
Wrc do Toma jeszcze, Tom to jest brytyjski bloger z kolei, ktry opublikowa taki przewodnik
Successful Freelance Writing Online, ktry rwnie traktuje o tym, jak zarabia na pisaniu
tekstw na blogi. On zarabia kilka tysicy dolarw miesicznie z takiego pisania tekstw i yje
tylko z tego,.
Wczeniej wspominaem Wam te o tym, e wasny blog to moe by co takiego, co pomaga
nam promowa nasze kompetencje w obszarze tej pracy dodatkowej, ale wasny blog moe by
te rdem pewnym przychodw. Oczywicie, tu bardzo duo uzalenione jest od tego, jak
bardzo dua liczba czytelnikw nas czyta. Jak wida na moim przykadzie, da si. Da si doj
od zera do bohatera w cigu roku. Mona, np. zaoy blog, ktry promuje oferty bankw,
porwnuje je i w ten sposb mona uzyskiwa przychody z programw partnerskich. Czyli za
to, e polecamy usugi konkretnej firmy i przyprowadzamy do tej firmy klienta, moemy otrzymywa prowizj. Ja to rwnie robi na moim blogu, robi to w sposb mao inwazyjny. Staram
si rzetelnie przedstawia propozycje rnych bankw, a jeeli kto z Was klika w te linki, zaoy nowe konto w banku, to zawsze par groszy dla mnie wpadnie, za co jest Wam niesamowicie i autentycznie wdziczny. Nie chodzi o same pienidze, ale o fakt, e wspieracie moje
dziaania w ten sposb i wiedzcie, e doceniam to niesamowicie. To nie ogranicza si tylko do
programw finansowych. Jest bardzo duo takich programw afiliacyjnych, ktre polegaj na
promowaniu ksigarni, sklepw internetowych w bardzo rnych obszarach. Jeeli ju piszecie
na jaki konkretny temat, warto poszuka takich programw partnerskich, ktre do tego tematu
pasuj i ktre pozwol Wam jakie dodatkowe pienidze zarobi. Myl, e na temat programw afiliacyjnych nagram kiedy oddzielny odcinek podcastu.
Jest jeszcze taki scenariusz, e jeeli posiadacie jak wiedz eksperck w danym obszarze, to
moecie t widz eksperck rwnie sprzedawa. Moecie wiadczy usugi szkoleniowe, moecie udziela indywidualnych konsultacji, za ktre pobieracie wynagrodzenie. Moecie rwnie napisa ksik. Co co dodatkowo pozwoli Wam zbudowa Wasz pozycj jako eksperta.
Moe na ksice nie zarobicie, bo w Polsce bardzo trudno jest teraz zarobi na ksikach, ale
ksika na pewno bdzie czym takim, co powoli Wam uzyska status osoby, ktra jest ekspertem w danym temacie. Rozwiza taki problem jajka i kury: Kto jest ekspertem? Ten, kto napisa ksik. A kto pisze ksiki? Ksiki pisz eksperci. Teraz nie chciabym, ebycie myleli,
e to musi by wiedza niesamowicie ekspercka. Zobaczcie: s osoby, ktre graj w jak konkretn gr, moe Ty nawet grasz w jak konkretn gr. Uwaasz, e jeste w tej grze dobry
albo uwaasz, e posiadasz jak wiedz, ktr potrafisz opakowa i udostpni innym? Moesz
stworzy przewodnik po tej grze, moesz zarobi na tym, e go udostpnisz, albo na tym, e

156 / 334

zostaniesz przez kogo zauwaonym. Udostpniasz taki przewodnik bezpatnie, ale by moe
zgosi si do Ciebie, prdzej czy pniej, kto, kto bdzie zainteresowany szersz wspprac
z Tob jako osob, ktra potrafi swoj wiedz przekazywa w uporzdkowany sposb.
Na koniec dam Wam jeszcze taki bonus warto si zastanawia! Jeeli mylicie o tym, eby
komu pomc i na kim zarobi, to warto si zastanawia, co moecie mu zaproponowa. Powiem z perspektywy blogera w tej chwili: co jest moim podstawowym problemem dzisiaj?
Moim podstawowym problem jest to, e bardzo duo czasu powicam na czynnoci, ktre nie
s stricte zwizane z pisaniem tekstw na blog. Nawet ten podcast ja mog go nagra i to
jest OK. Ale s jeszcze dodatkowe czynnoci: monta podcastu, za chwil video, spisywanie
tekstw, takie wskie specjalizacje jak, np. promowanie blogw w serwisach spoecznociowych social media, publikacja samych wpisw w ramach platformy WordPress czy korekta
tekstw, czy w ogle takie funkcje asystenckie dla blogerw. Jak mylicie, ile w Polsce jest blogerw, ktrzy maj wikszy lub mniejszy problem z tym caym procesem i pewnie za drobn
opat skorzystaliby z pomocy? Ju robiem takie rozpoznanie. Powiem tak, spord osb, ktre
osobicie znam, 4 blogerw powiedziao mi, e bardzo chtnie zapac jakie pienidze za to,
eby im cz pracy z gowy zdj. Ta praca wcale nie jest zwizana z pisaniem artykuw na
bloga.
Znowu si rozgadaem. Mam nadziej, e jest to dla Was interesujce.
Przejd do pyta, ktre zadali Czytelnicy bloga. Pierwsze pytanie zada mi Darek:
Witaj, Michale! Z tej strony Darek. Domowymi oszczdnociami zajmuj si od okoo trzech lat.
Regularnie prowadziem przychody i rozchody, ale okazao si to niewystarczajce, dlatego od
dwch miesicy wdraam metod budetowania YNAB. Dziki temu zauwayem, e wydatki niebezpiecznie zbliaj si do granicy wpyww, a wrcz zaczynaj t granic powoli przekracza. Chwilowo nie mam moliwoci ograniczenia wydatkw, wic zaczynam si rozglda za dodatkowym
dochodem. Wstpnie zaczem robi nadgodziny, ale widz, e to moe by jeszcze za mao. Tutaj
moje pytanie jak zmotywowa si na pozaetatowe zarabianie, jak po 10-11 godzinach wyczerpujcej pracy umysowej jako programista, wracam do domu i jedyne czego chc, to przesiedzie reszt
wieczoru na bezmylnym wpatrywaniu si w ekran monitora? Dziki wielkie, pozdrawiam, od usyszenia, cze!
Dziki, Darek, za to pytanie. Myl, e to jest problem, z ktrych styka si autentycznie kady
z nas. Ja polecam Ci w szczeglnoci 10-ty odcinek podcastu, ktry by powicony produktywnoci i temu, jak si motywowa do podejmowania dodatkowych wyzwa, jak i realizacji tych
podstawowych. Tak jak wtedy mwiem, wedug mnie takim pierwszym i najwaniejszym punktem jest uczciwe odpowiedzenie sobie na pytanie dlaczego?, dlaczego co robisz?, jaki
masz cel?. Oczywicie, za tym celem musz i konkretne dziaania, ktre zaplanujesz i ktre
bdziesz wykonywa. Ja tylko mog Ci doradzi, e jeeli jeste zmczony wieczorem, to by
moe zamiast siedzie bezproduktywnie przed monitorem, warto pj wczeniej spa, wsta
wczeniej rano i powici, powiedzmy ptorej godziny przed pjciem do pracy na to, eby
realizowa jakie dodatkowe zadania czy prac wanie pozaetatow. Uwaam, e masz absolutnie wietny fach w rku i warto, eby z niego korzysta. Akurat przed programistami stoj
wietne perspektywy na to, chociaby, eby gdzie na boku rozwin wasny biznes. Ja Ci bardzo

157 / 334

polecam tak znakomit ksik, ktra si nazywa Lean Startup. To jest ksika Erica Riesa,
ktra mwi o tym, w jaki sposb weryfikowa te swoje pomysy na rne przedsiwzicia, zanim jeszcze zabierzesz si za wykonywanie konkretnego programu czy systemu informatycznego. Zdecydowanie polecam.
Teraz oddam gos Jakubowi, ktry ma dla nas sugesti:
Cz, nazywam si Jakub Zarazik. Obecnie nie prowadz bloga, ale chciaem Wam przekaza moj
sugesti dotyczc pytania konkursowego. Uwaam, e dodatkowy zarobek uzyskiwany kosztem nas,
naszego dnia pracy, relatywnie nam si nie opaca. Wynika to z faktu, e negatywne skutki zdrowotne
wywoane ze stresu, przemczenia, bd te niedostatku snu, w dugofalowej perspektywie pocign
za sob zwikszone nakady finansowe na opiek medyczn, a zaniedbanie naszego ycia towarzyskiego i rodziny odbije si na naszej kondycji psychicznej. Prosty wniosek pyncy z tego lepiej
krcej pracowa, by mie wicej czasu, by cieszy si yciem. Dziki, pozdrawiam.
Dziki, Kubo. Ja co do zasady si z Tob zgadzam. Za z natury jestem naprawd leniem, ale
patrz te na to z drugiej strony. Rne s motywacje osb i w rnych sytuacjach znajduj si
osoby, ktre podejmuj si pracy dodatkowej. Niektrzy traktuj to jako co, co dodatkowo ich
rozwija, a niektrzy po prostu musz pracowa dodatkowo, eby pokry swoje zobowizania
i mc utrzymywa rodzin. Oczywicie, zgadzam si, e praca dodatkowa nie powinna si absolutnie odbija na naszych relacjach z najbliszymi, ale z drugiej strony czasami po prostu nie
ma wyjcia. S te takie osoby, ktre po prostu nie lubi swojej pracy etatowej i szukaj czego
nowego. Ta praca dodatkowa moe da im taki sposb przejcia od czego, czego teraz nie
lubi, przetestowania ronych alternatyw i znalezienia czego, co bdzie im z jednej strony pasowao, a z drugiej strony pozwoli im po prostu zarabia na ycie.
Kolejne pytanie zada mi Krzysztof:
Cz, z tej strony Krzysiek ze strony udanamatematyka.pl. Moje pytanie bdzie dotyczyo blogowania. Blogowania, jako takiego zajcia dodatkowego, ktre ma nam wygenerowa jakie zyski. Jak
wiemy, jaki czas temu zrezygnowae pracy na etacie i w tym momencie zajmujesz si tylko blogiem
i sprawami z nim zwizanymi. Przez wiksz cz historii jakoszczedzacpieniadze.pl godzie jedno
z drugim cay czas pracowae na etacie i prowadzie wtedy bloga. Wydaje si, e w jaki sposb
udowodnie, e moliwe jest prowadzenie profesjonalnego bloga, takiego, ktry si rozwija, zdobywa nowych czytelnikw, ksztaci jak tam spoeczno. e jest moliwe prowadzenie takiego
bloga i rwnoczesna praca penowymiarowa na etacie. Ale moje pytanie brzmi czy naprawd jest
to moliwe? Czy to nie jest tak, e praca etatowa w jakim tam etapie hamuje rozwj bloga do tego
stopnia, e ju niemoliwe bdzie bez nie wiadomo jakiego nakadw pracy, nieprzespanych nocy,
ograniczania kontaktw z rodzin i tak dalej, niemoliwe bdzie jego dalsze rozwijanie? Czy w peni
profesjonalny blog jest moliwy jako podpicie pod prac na etacie? Co na ten temat mylisz? Dzikuj.
Krzysztof, wielkie dziki za to pytanie. Nie ma praktycznie tygodnia, ebym nie otrzyma tego
pytania drog e-mailow. Odpowiem Wam wic wszystkim rwnoczenie.

158 / 334

Prawda jest taka, e tworzenie tego bloga, zreszt ju o tym mwiem wczeniej, wymagao
strasznie duo energii z mojej strony. Nie wiem, czy kady bloger tak ma. Ja, jak ju mwiem,
powicaem strasznie duo czasu na tworzenie takich a nie innych artykuw. Nie wydaje mi
si, uczciwie mwic, eby byo moliwe rwnolege i systematyczne prowadzenie bloga takiego jak jakoszczedzacpieniadze.pl dugofalowo z poczeniu z prac na etacie. Mona, oczywicie, prbowa zaczyna prowadzi taki blog w ten sposb. Ja nie przypuszczam, ebym posiada wystarczajce pokady energii, a moja Rodzina pokady cierpliwoci, ktre pozwoliyby
ten projekt cign, powiedzmy, przez trzy lata rwnolegle z prac na etacie. Wiedziaem, e
robi to w konkretnym celu. Jeeli moje zaoenia, ktre miaem na samym pocztku, si speni, to bd prbowa profesjonalizowa t dziaalno. Szczliwie, dziki Wam i dziki mojemu zaangaowaniu, jako to si udao. W moim przypadku przyszo to kosztem biegania, ktre
odstawiem na bok. Ten czas, ktry powicaem na bieganie, powicaem na tworzenie bloga,
przynajmniej w tym roku. Teraz ju sytuacja wyglda nieco inaczej. Jeli mog co doradzi,
niech Was mj przykad nie powstrzymuje przed tworzeniem blogw. Uwaam, e jest to bardzo
dobry sposb na promocje wasnej osoby, take na rynku pracy zdecydowanie warto to robi.
Owszem, wymaga to wyrzecze. Owszem, wymaga to powice. Nie bd oszukiwa, e jest
to lekki kawaek chleba. Kady bloger pewnie powie Wam to samo, e chcc robi to powanie,
trzeba na to powica czas. Ale warto!
Kolejne, trudne pytanie zada mi ukasz:
Cze, Micha! Z tej strony ukasz Bronowicki. Chciabym Ci zada pytanie dotyczce dodatkowych
metod zarabiania poza etatem. Moje pytanie jest nastpujce: pi czynnikw lub kryteriw, ktre
s wane przy wyborze dodatkowego sposobu zarabiania, oraz pi czynnikw, ktrych trzeba unika, by wybr metody by jak najbardziej efektywny. Wiem, e trudno jest te dopasowa te czynniki,
ale jakby mg si pokusi o zgeneralizowanie pewnych rzeczy i ze swojego dowiadczenia, tak jak
Ty wybierae dla siebie jakie metody, to czym si kierowae?
Dziki, ukasz. Przyznam, e zabie mi niezego wieka. Musiaem si gboko zastanowi nad
moimi motywacjami. Prawda jest taka, e wiele moich dowiadcze yciowych jest, w pewnym
sensie, dzieem przeczucia, przypadku. Takiego troch pjcia na ywio. Z drugiej strony,
z mocnym podejrzeniem, e co z tego kiedy moe by. Myl, e wan rzecz, jeszcze zanim
przejd do tych piciu punktw, jest to, e bez prbowania i popeniania bdw bardzo trudno
jest pozna siebie. My czsto mamy tak, przynajmniej ja tak miaem i nadal mam, e w naszych
gowach s jakie zaoenia, ktre wcale nie musz by prawdziwe, o ktrych prawdziwoci
przekonujemy si dopiero wtedy, jeeli za co rzeczywicie si bierzemy. W tym kontekcie
przypomina mi si te taka historyjka: kto kiedy zapyta dlaczego tym modym ludziom udaje
si tak wiele rzeczy?. Kto odpowiedzia bo nikt im nie powiedzia, e si nie da. Nie wiedzieli,
e s skazani na porak i dlatego osigaj sukces. Nie wszystko da si wykalkulowa i zaplanowa. Po prostu to jest pozytywnym efektem ubocznym tego, e dziaamy. Nie jestemy pasywni, tylko jestemy aktywni.
Teraz tak, odpowiadajc na Twoje pytania. Pi czynnikw, ktre s wane przy wyborze dodatkowego sposobu zarabiania. Troszeczk powiedziaem ju na pocztku podcastu, ale tutaj
powiem innymi sowami:

159 / 334

 Pierwsze, myl, e najwaniejsze, to jest odpowiedzie sobie na pytanie czego szukasz?.

Czy szukasz dodatkowych pienidzy, czy szukasz, np. dodatkowego dowiadczenia, chcesz si
uczy?
Drugie, wybra takie zajcie, ktre pomoe Ci si rozwija.
Trzecie, wybra takie zajcie, ktre pokae innym Twoj prawdziw warto.
W moim przypadku to czwarte kryterium byo takie, e staram si, przynajmniej obecnie, wybiera takie prace czy takie zadania, w ktrych nie bd sprzedawa mojego czasu za pienidze chciabym co zrobi raz i zarabia na tym przed duszy czas np. prowadzenie bloga
jest wanie tym. Pisz raz artyku, artyku wisi sobie w Internecie po wsze czasy i cay czas
kto go czyta, a jednoczenie nabijaj si reklamy Google i tak dalej, i tak dalej.
Pita wskazwka, myl, e bardzo wane jest poczenie pracy dodatkowej z pasj czyli
wykonywanie jako pracy dodatkowego czego, co kochasz, czego, co pozwoli Ci atwiej znale na to czas, bd wykonywa to z wiksz radoci. Uwaam, e nie jest niczym zym
zarabianie na swojej pasji. Pewnie kady z nas chciaby robi to, co kocha i z tego y, tak?
Jeszcze pi rzeczy, ktrych warto unika.
Na pewno warto unika przepracowania.
Na pewno warto unika utraty kontaktu z bliskimi. To ju si pojawiao nawet w Waszych
komentarzach.
Na pewno warto unika pracy z toksycznymi klientami takimi osobami, na ktre tracimy
czas, eby je dopieci, a one i tak bd niezadowolone. Wskazana jest asertywno po prostu.
Czwarta rzecz, ja bym unika zbyt takiego szybkiego podejcia czyli zbyt szybkie prby
wzbogacenia si na tej naszej pracy dodatkowej, a tym bardziej wzbogacania si kosztem
innych.
Pity, wany punkt to jest nie spoczywa na laurach. Nawet jeli osigniemy ju jaki sukces,
to stara si przesuwa t granic, stawia sobie nowe cele. Stara si robi jeszcze wicej,
jeszcze lepiej, za jeszcze wysze stawki.
Na koniec, ukasz, powiem Ci, e na tyle zmotywowae mnie do zastanowienia si nad tymi
punktami, e zdecydowaem Ci si przyzna drug nagrod. Druga ksika Tima Ferrissa 4godzinny tydzie pracy wdruje do Ciebie. Gratuluj i dzikuj, e wszyscy bralicie udzia
w tym konkursie.
Ostatnie pytanie zada mi Micha:
Cze, Micha! Z tej strony Micha Lip. ledz aktualnie wydarzenia majce miejsce na Twojej wspaniaej stronie. Postanowiem wyj z ukrycia i odezwa si. Szczeglnie, e podczas komentowania,
moje komentarze, jakim dziwnym trafem, przesyane s do sekcji spam. Dlaczego si pytam? Ciesz si jednak, e powiadomie mnie o tym drog e-mailow, dlatego postanowiem si odwdziczy. Wydaj mi si, e taka forma podzikowania bdzie Ci odpowiada. Przejd do tematu: interesujcym sposobem na zarabianie dodatkowych pienidzy jest uczestnictwo w programach partnerskich bd w programie opartym o reklamy kontekstowe od Google AdSense, ktre rwnie widziaem na Twojej stronie. Czy mylisz, e jest to stabilny przypyw gotwki? Czy warto inwestowa
swj czas, ciko zarobione pienidze po to, by generowa coraz wikszy dochd tego rodzaju? Czy

160 / 334

mgby mi rwnie powiedzie, w jaki sposb udao Ci si zdoby w tak krtkim okresie czasu kontrakt reklamowy? Niesamowite! Gratuluj Ci sukcesw Micha, ktre udao Ci si do tej pory osign
i gboko wierz, e zostaniesz naszym, polskim Patem Flynnem. Pozdrawiam serdecznie.
Dziki wielkie, Michale. Micha jest cakiem optymistycznie nastawiony do rzeczywistoci
- przygotowa sobie cakiem niezy skrypt do tego pytania. Odpowiem konkretnie. Pytae, czy
program AdSense i programy afiliacyjne s stabilnym rdem dochodu. Powiem tak, nie mam
najzieleszego pojcia, czy tak jest. Co miesic ruch na blogu mnie wzrasta i co miesic zarabiam coraz wicej na reklamach Google. Jak zauwaye, udaje mi si pozyska klientw, ktrzy
zostaj wycznym partnerem bloga na dany miesic. Szczegy finansowe bdziecie mogli zobaczy ju w moim najbliszym raporcie kosztw albo w kolejnym. W kolejnym chyba, bo
wpyn one de facto w padzierniku na moje konto. Od razu Wam powiem, e reklamy Google
day mi w ubiegym miesicu niecae 1200 zotych, przychody z programw afiliacyjnych, nie
pamitam w tej chwili, ale to jest kilkaset zotych. Jeli chodzi o kontrakt reklamowy z BIK-iem,
to jest stawka, ktra bya widoczna na blogu, w zakadce Wsppraca 3200 zotych netto za
wyczno reklamow. Daje si zarobi na blogu konkretne kwoty.
Jeeli chodzi o przychody ze rdem afiliacyjnych, to powiem tak, one wahaj si z miesica
na miesic. Nie traktuj tych przychodw jako co staego To jest co, co uzupenia inne przychody, ktre mam z bloga. Dopki te rda funkcjonuj czyli reklamy Google, inne reklamy
banerowe, programy afiliacyjne, to mog si tylko cieszy, e te pienidze na moje konto wpywaj. Podkrel jeszcze, e jestem Wam niesamowicie wdziczny za te przychody afiliacyjne.
Za to, e klikacie w te moje linki. eby Wam pokaza, jaka to jest skala, to powiem tylko tak:
artyku dotyczcy oferty BZ WBK, ktry goci u mnie na blogu, ostatniej prawdopodobnie tak
atrakcyjnej oferty z moneyback, jak mamy w tej chwili na rynku, wygenerowa okoo 90 wnioskw o zaoenie konta w BZ WBK. Tyle osb zdecydowao si zaoy konto z mojego polecenia. Za kade takie zaoone konto otrzymuj 45 zotych przychodu od firmy, ktra obsuguje
program partnerski BZ WBK. Krtko mwic, pomoglicie mi zarobi ok. 4 000 zotych w ten
sposb. To ju s bardzo konkretne kwoty. Ja jestem z nich bardzo, bardzo zadowolony i naprawd niesamowicie Wam wdziczny, e chcecie si w ten sposb rewanowa za to, co robi
na blogu. Michale, jeszcze raz dzikuj za to entuzjastyczne pytanie.
Z mojej strony to ju chyba wszystkie odpowiedzi na Wasze pytania. Wicej w tym odcinku
podcastu ju chyba nie zmieszcz. Pozwlcie teraz, e to ja zadam Wam pytanie co Ty mylisz
o podejmowaniu pracy dodatkowej? Jakie prace dodatkowe wykonywae w swoim yciu lub
jakie prace dodatkowe uwaasz, e mgby wykonywa? Aby udzieli komentarzy do tego odcinku podcastu, zapraszam Ci bardzo serdecznie do mnie, na bloga jakoszczedzacpieniadze.pl/011. Tam znajdziesz te notatki dotyczce tego odcinka, list wszystkich rzeczy i adresw, o ktrych dzisiaj mwiem.
Jeszcze zanim skoczymy, to ja mam dwa ogoszenia. Tym wszystkim, ktrzy chcieliby si ze
mn spotka, przypominam, e ju w najbliszy weekend 12-13 padziernika bd na National
Achievers Congress. Jeeli planujesz tam by i jednoczenie nie dae mi o tym wczeniej zna,
to napisz do mnie koniecznie przez stron Kontakt na blogu lub po prostu e-maila na adres
michal (mapka) szafranscy.pl. Jako sprbujemy si tam zorganizowa i spotka na miejscu.
Wiem, e troch Czytelnikw bdzie i ju si ciesz na spotkanie z Wami.

161 / 334

Drugie ogoszenie dotyczy nastpnego odcinka podcastu. Jego tematem przewodnim bdzie
tanie podrowanie po wiecie. Bd podczas tego podcastu goci Krzysztofa, autora strony
taniezwiedzanie.com, ktry pomimo modego wieku, jak dla mnie przynajmniej, odwiedzi ju
kilkadziesit krajw i wcale nie wyda na to duych pienidzy. Przepytam go z tego, jak on to
robi, jak znajduje bilety w dobrych cenach, gdzie pi, jak planuje swoje podre.
Jeeli masz jakiekolwiek pytanie dotyczce taniego podrowania po wiecie, to konieczne nam
je zadaj. Moesz to uczyni, nagrywajc swoje pytanie pod adresem jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Przy okazji, przypominam, e takie nagranie pytania, to take wietny sposb na
promocj Twojego bloga. Ja zlinkuj do niego w taki sam sposb, jak zrobiem to w przypadku
osb, ktre zaday pytania w tym odcinku. Tylko mam serdeczn prob, pamitaj o tym, eby
na pocztku nagrania przedstawi si swoim imieniem i poda adres swojego bloga czy strony
internetowej.
Szczliwie dobrnlimy do koca tego odcinka. Bd Ci niesamowicie wdziczny, jeeli zdecydujesz si odda swj gos i oceni mj podcast w iTunes. Te Wasze oceny bardzo mi pomagaj w szczeglnoci w utrzymaniu widocznoci tego podcastu wysoko w rankingach, dziki
czemu te osoby, ktre jeszcze go nie syszay, mog do niego duo atwiej dotrze a na tym
mi bardzo zaley.
Jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia i by moe znale lepsz prac, prosz, podziel si nim ze swoimi
znajomymi. Powiedz im po prostu, eby weszli na mojego bloga jakoszczedzacpieniadze.pl.
Dziki Ci za wsplnie spdzony czas. Ju teraz zapraszam Ci do wysuchania kolejnego odcinka. Rb to, co musisz. Nie ogldaj si na innych na swojej drodze do realizacji marze. Uwierz
w to, e inni ludzie potrzebuj tego, co moesz im da. Ja w to uwierzyem i nie wychodz na
tym le. Trzymam za Ciebie kciuki. ycz Ci skutecznego przenoszenia swoich celw finansowych na wyszy poziom. Trzymaj si. Do usyszenia!

162 / 334

012: Tanie zwiedzanie wiata

z Krzysztofem Szymaskim - cz 1

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/012

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek dwunasty. Dzi bd mwi o tanim podrowaniu po wiecie. Zaczynamy.
Cze, dzie dobry. Witam Ci w dwunastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam o tym, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak
odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Dzisiejszy odcinek podcastu bdzie powicony taniemu podrowaniu po wiecie. To jest taki
temat, o ktry prosilicie mnie od czasu czerwcowego szkolenia Mdre oszczdzanie. Wtedy
prezentowaem kilka sposb na obnienie kosztw rezerwacji pokoi w hotelach. Tak szczerze
mwic, to bya tylko taka namiastka tego tematu. Przyznam si Wam, e od tamtego czasu,
w zasadzie od wakacji, szukaem eksperta, ktry pomgby mi rozpracowa ten temat. Trafiem na Krzysztofa Szymaskiego, jednego z twrcw strony TanieZwiedzanie.com. Dzisiaj
Krzysztof bdzie moim gociem. Krzysztof, pomimo modego wieku, odwiedzi ju kilkadziesit
krajw i najciekawsze w tym wszystkim jest to, e nie wyda na to fortuny. Gdy go pierwszy raz
spotkaem, to przekonaem si, e podrowanie jest jego pasj. Ja kocham ludzi z pasj i lubi
te, gdy przekuwaj oni swoj pasj w biznes - gdy potrafi na swojej pasji rwnie zarobi.
Krzysztof wraz ze swoimi wsppracownikami prowadzi te tak stron, ktra nazywa si TaniePlanowanie.com, gdzie odpatnie wiadczy usugi planowania podry dla tych osb, ktre
nie chc tego realizowa samodzielnie. Dzisiaj Krzysztof opowie nam o tym, jak on to robi, jak
on tanio podruje, jak znajduje bilety w dobrych cenach, gdzie pi i jak organizuje swoje podre.
Od razu Was te uprzedz, e z Krzysztofem rozmawiao mi si tak dobrze, e nagralimy cznie okoo dwch godzin materiau. Zdecydowaem si, podzieli ten odcinek podcastu na dwie
czci. Pierwsz usyszycie dzisiaj, a drug dopiero za 2 tygodnie w standardowym cyklu wydawniczym moich podcastw. Od razu mam dla Was take propozycj wykorzystajcie, jeli

163 / 334

chcecie, ten czas na to, eby zada Krzysztofowi dodatkowe pytania dotyczcego tego tematu.
Na wybrane z nich odpowiemy w kolejnym odcinku podcastu.
Zanim jeszcze przejd do gwnego tematu chciabym bardzo serdecznie podzikowa tym
osobom, z ktrymi miaem okazj spotka si podczas konferencji National Achievers Congress w ubiegym tygodniu. Tak z pamici mwic: Krzysztof, Kasia, Tomek, Ula, Micha, Piotr,
Mateusz, Sandra z Hubertem strasznie si ciesz, e miaem okazj Was spotka. Byo mi
bardzo, bardzo mio i chc Wam te podzikowa za to, e tak odwanie dzielilicie si Wasz
krytyk dotyczc jakoszczedzacpieniadze.pl, bardzo konstruktywn. Bardzo Wam za to dzikuj i ciesz si, bo udao mi si zanotowa bardzo wiele tematw na kolejne artykuy. Dla tych
suchaczy, ktrzy jeszcze nie wiedz: nasze spotkanie tak si skoczyo, e waciwie wikszo
czasu spdziem nie na sali wykadowej tylko w kuluarach, rozmawiajc z uczestnikami kongresu. T moj, subiektywn ocen konferencji rwnie umieciem na blogu, zapraszam do
przeczytania tej relacji. Tradycyjnie, linki do wszystkich stron, materiaw, ktre omawiam
w tym odcinku podcastu, znajdziecie na stronie http://jakoszczedzacpieniadze.pl/012.
Teraz ju zapraszam Was to wysuchania rozmowy z Krzysztofem:
Micha Szafraski: Cze, Krzysztof! Witam Ci serdecznie w podcacie Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ty chyba co wiesz o oszczdzaniu, prawda?
Krzysztof Szymaski: Hej, cze! Myl, e mona tak powiedzie. Staram si moe nie tyle y
bardzo oszczdnie, co na pewno podrowa oszczdnie.
Micha: Krzysztof, na pewno tak jest, e wikszo moich Suchaczy nie wie w ogle, z kim ja
rozmawiam. Jakby mg si przedstawi, opowiedzie co robisz, kim jeste, czym si zajmujesz
i jak zacza si Twoja przygoda ze zwiedzaniem wiata
Krzysztof: Nazywam si Krzysztof Szymaski, mam 24 lata i obecnie jestem studentem studiw
magisterskich w Danii, na pnocy Danii - w Aalborgu. W Dani jestem dopiero od wrzenia.
Wczeniej mieszkaem i studiowaem w Polsce. Zrobiem sobie 2 lata przerwy. Wtedy bardzo
duo podrowaem. Mieszkaem w Norwegii i tak od kilku lat intensywnie podruj.
Jak si zacza przygoda? Myl, e musz tutaj wspomnie o mojej rodzinie, bo to chyba rodzice w bardzo duym stopniu mnie uksztatowali na - nazwijmy to - podrnika. Pierwszy raz
pojechaem z nimi za granic chyba w wieku 9-10 lat. Pamitam, e pojechalimy wtedy do
Holandii, do Amsterdamu. By to wyjazd zorganizowany przez biuro podry, bo na takie jeszcze
wtedy jedzilimy. Tak raz na jaki czas rodzice starali si zabiera mnie, a pniej mnie i moj
siostr, pokaza nam kawaek wiata. Zazwyczaj byy to wyjazdy europejskie, ale myl, e to
te mnie zmotywowao do tego i we mnie t pasj obudzio, e teraz robi to, co robi.
Potem przeprowadziem si do Wrocawia moja rodzina nadal mieszka w Szczecinie, tam dorastaem i mieszkaem a do liceum. Po wyjedzie na studia do Wrocawia zaczem coraz wicej podrowa na wasn rk. Miaem moliwo podjcia pracy i jako to zaczo w tym
kierunku i, e zaczem szuka rnych moliwoci tanich wyjazdw. Pniej planowaem
sobie jakie szalone wakacje. Myl, e ju tak po drugim roku studiw, czyli tak powiedzmy od
5 lat, to si zaczo ju robi coraz bardziej szalone, coraz bardziej intensywne i tych podry
byo tylko wicej i wicej.

164 / 334

Micha: To chyba te poskutkowao przygotowaniem przez Ciebie wsplnie ze znajomymi

strony http://taniezwiedzanie.com, prawda?
Krzysztof: Tak, bdc w Norwegii, nie ukrywam, majc bardzo duo czasu, poniewa pracowaem tam, uczyem si jzyka, ale oprcz tego moje ycie byo, powiedzmy, do przewidywalne,
mgbym to okreli troszk nudne. Nie chciaem tego czasu zmarnowa i tak szukaem jaki
opcji dla siebie. Nie wiedziaem, czy si zacz uczy gry na gitarze, czy uczy si chiskiego,
o innych szalonych rzeczach mylaem, nie wiem, skada orgiami
W pewnym momencie wpadem na pomys, e fajnie byoby zrobi w Internecie tak stron,
ktrej ja potrzebowaem. Ja na tak stron czekaem i jestem pewien, e gdyby kto tak stron
zrobi dla mnie, to ja bym z tej strony korzysta. Stworzylimy stron, ktra ma odpowiedzie
na pytanie jak podrowa jak najwicej, pacc jak najmniej?. Nie skupiamy si zupenie na
takich rzeczach tradycyjnych, ktre mona znale, np. ile kosztuje bilet wstpu na wiee Eiffla
albo w jakich godzinach otwarty jest Luwr, ile kosztuje zwiedzanie Camp Nou. Zupenie nas to
nie interesuje, poniewa te informacje s bardzo atwe do znalezienia w sieci. S w wielu miejscach. My postanowilimy si skupi na tym, aby po pierwsze, udowodni, e mona zwiedza
tanio i trzeba, po drugie, w jaki sposb to robi.
Micha: Super. e tak powiem, mamy wiele wsplnych tematw, jak wida. Powiedz mi: ju
powiedziae ile lat podrujesz, ale jakby mg powiedzie, ile miejsc, albo ile krajw, ju
odwiedzie na wiecie
Krzysztof: Fajnie by to byo zobrazowa, nawet samemu dla siebie, takim wykresem. To zaczynao si bardzo powoli, ale w pewnym momencie to niesamowicie przyspieszyo. Wiadomo, e
praca w Norwegii w jakim sensie finansowym pozwalaa mi, eby tych podry byo jeszcze
wicej. Uwaam, e za swoje podre rzadko kiedy przepacam. Myl, e w oglnie nie przepacam i staram si to robi jak najniszym kosztem, ale wiadomo, e mogo ich by jeszcze
wicej, ni, np. kiedy studiowaem w Polsce - bo wtedy tych pienidzy nie byo a tak duo.
Z pewnoci ju ponad 30 krajw odwiedziem. Nawet jaki czas temu mj przyjaciel kupi mi
na urodziny tak map, na ktrej kraje, ktre odwiedzilimy, mona zdrapa. To jest taka mapazdrapka. Ostatnio to zrobiem. Wisi w moim domu w Szczecinie. Z tego, co udao mi si, naliczy, to 32 kraje s ju na tej mapie zamazane. Ale cay czas nie wyglda to jako imponujco.
Wydaje si duo, ale tak naprawd jest jeszcze bardzo duo miejsc do zobaczenia.
Micha: Do trzydziestki jeszcze troch czasu masz
Krzysztof: Tak, do trzydziestki mam, ale cay czas s jakie plany, kolejne podre, wic myl,
e mapa bdzie si zmienia, bd si te kraje kolejne odkrywa
Micha: To ile dni w roku spdzasz w podrach?
Krzysztof: To ciko jest powiedzie . Wiadomo, e zaley to od roku, od promocji, od mojego
czasu. Np. teraz, chcc nie chcc, jestem uwizany w Danii i uczelnia nie pozwala mi teraz za

165 / 334

duo podrowa. W ubiegym roku, czyli w roku 2012, odwiedziem 17 krajw. Myl, e okoo
2 miesicy byem w podry, myl, e nawet wicej. Jeli gdzie jad, to nie jest dla mnie a
tak bardzo wane, e ten wyjazd musi by dugi. Niektrzy preferuj takie bardzo dugie wyjazdy, np. 2 tygodnie, 3 tygodnie, miesic. Przygotowuj si na taki powany wyjazd raz w roku.
Moja taktyka jest inna ja wol wyjecha czciej, a krcej. Po prostu musz mie jaki punkt,
musz mie jaki wyjazd zaplanowany, wtedy si czuj jako lepiej z tym. Dlatego staram si,
nawet bdc teraz w Polsce przez kilka miesicy czy przed przyjazdem do Danii, staraem si
raz na miesic-ptora miesica wyskoczy gdzie nawet na weekend nawet na 4-5 dni. Bardzo mnie to zawsze cieszyo i napdza mnie to do dziaania, nawet do takich codziennych,
yciowych czynnoci.
Micha: Mogoby si wydawa, e takie wyjazdy musz Ci kosztowa, ale ja wiem, e wcale tak
nie jest. Ja dla suchaczy jeszcze powiem: poznaem Ci Krzysztofie na takim spotkaniu, ktre
organizowae we wrzeniu tego roku, gdzie opowiadae wanie, jak tanio podrowa po
wiecie. Ta prezentacja bya absolutnie wietna, strasznie mi si podobaa
Krzysztof: Dzikuj.
Micha: To moe takie prowokacyjne pytanie czy na pewno da si tanio podrowa po caym
wiecie? Czy moesz poda taki bardzo konkretny, namacalny przykad podry gdzie w egzotyczne miejsce wraz z kwot, ktr na taki wyjazd wydae?
Krzysztof: Odpowiadajc tak bardzo, bardzo szczegowo, da si, da si naprawd. Mnie si
wydaje, e po prostu wikszo ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy. My jestemy jeszcze takim
narodem, gdzie taka kultura podrowania nie jest a tak rozwinita jak w innych miejscach na
wiecie. Dlatego te u nas tak popularne s biura podry. A przez to tworz si stereotypy, bo
gdybymy zapytali 10 osb o przykadowy koszt jego zdaniem podry do Tajlandii, to te odpowiedzi byyby zupenie inne, bo ci ludzie z reguy nie maj w ogle pojcia, ile to powinno
kosztowa. Kiedy robilimy tak sond na potrzeby naszego portalu. Wyniki byy naprawd
szokujce.
Jeeli pjdziemy do biura podry i zobaczymy, ile kosztuje 2-tygodniowa wycieczka do Tajlandii, to umwmy si, kogo na to sta, eby zapaci 6, 7, 8 tysicy za 2-tygodniowy wyjazd.
Mnie na to nie sta, nie sta na to wikszoci moich rwienikw, wikszoci Polakw myl.
Rzadko kiedy jedziemy sami, jedziemy z rodzin, musimy zapaci za rodzin, wic to wszystko
kosztuje. Ja mam takie ambicje, eby walczy z tym stereotypem, eby udowodni to, e tak
naprawd podre s da kadego i podrowanie, na dzie dzisiejszy, zaley tylko od naszych
priorytetw. Jeeli co powicimy, to w zamian za to moemy mie super wyjazdy, super wspomnienia.
Dobrze wanie, e zapytae o te konkretne przykady, bo myl, e wiele osb, ktre nas teraz
sucha, moe myle OK, ale co to znaczy podrowa tania, ile to jest tanio?. Bo moe dla jednego to jest tanio, ale dla innych to bdzie bardzo drogo. Mylc o kilku takich przykadach,
powiedziabym o mojej podroy do Chin i Hong Kongu, gdzie pojechaem sam i udao mi si
upolowa, bo tak to czsto okrelam, tanie bilety lotnicze. Za ca wycieczk, ktra trwaa okoo

166 / 334

10 dni, przejechaem a od Pekinu do Hong Kongu drog ldow i dalej z Hong Kongu leciaem
ju samolotem, zapaciem co okoo 1900 zotych. Tak naprawd, za podobn wycieczk do
Hiszpanii zapacilibymy podobne pienidze.
Polecielimy do Japonii z moim znajomymi, gdzie udao nam si znale bilety za 1000 zotych
w dwie strony. Jest to bardzo dobra cena, minimum o poow tasza, ni taka standardowa.
USA, Stany Zjednoczone, Kanada za okoo 1000 zotych. Peru w tamtym roku za 700 zotych
- bya promocja. Tak naprawd chciabym podkreli, e moim zdaniem przez ostatnie 2 lata
nie byo miejsca na wiecie, do ktrego nie daoby si tanio dolecie. Moe jakie malutkie
wysepki, jakie Polinezje Francuskie czy co tam si ciko jest dosta. Jeeli mwimy o kontynentach, jeeli mwimy o krajach, ktre nie le na jaki wysepkach na rodku oceanu, do
kadego miejsca na wiecie jestemy w stanie dojecha stosunkowo tanio, korzystajc z promocji linii lotniczych. Myl, e nawet Australia czy Nowa Zelandia, ktra jest uwaana - ktra
nawet nie jest uwaana, po prostu jest miejscem bardzo drogim - da si do niej dosta. Mona
to zrobi nawet w granicach 2000 zotych. Tak myl. A nawet jestem tego pewien.
Micha: wietnie. Widzisz, podgrzalimy atmosfer. Teraz Suchaczom trzeba opowiedzie, jak
to zrobi.
Krzysztof: Nie jest to a tak atwe, nie jest to take trudne. Myl, e po prostu po pierwsze, to
trzeba chcie, trzeba podj decyzj i tak jak mwi, czasem trzeba co powieci. Wydaje nam
si dobrze, loty kosztuj, powiedzmy, te 300 zotych, noclegi, na miejscu przecie te trzeba
co je, zwiedzi, zobaczy. Oczywicie, to zaley tylko od tego, ile jestemy w stanie powieci. Ja, np. od czasu od czasu wol wyskoczy sobie do Londynu i naprawd nie wyda tam za
duo pienidzy. Jeeli jedziemy tam, nie musimy je w restauracjach, wszdzie s supermarkety i wszdzie bdziemy sobie w stanie kupi jakie tanie jedzenie, byleby tylko nie by godnym. Samo to, e jestemy, e moemy zje niadanie, jak kanapk sobie zrobi samemu,
pod Big Benem czy po prostu posiedzie sobie pod Buckingham Palace, czy przej si po Hyde
Parku, to dla mnie jest to co niesamowitego i to samo polecam wszystkim, ktrzy nas teraz
suchaj.
Micha: Super! Podrnik z krwi i koci. Gdyby mia w takim razie taki proces planowania podroy rozbi na poszczeglne etapy, to na jakie kawaki mona to podzieli?
Krzysztof: Tak. W moim przypadku to jest raczej takie pynne, ja planujc swoje wyjazdy, to jest
tak automatyczne, e nawet tego nie dziel, ale myl, e s takie gwne 3 etapy. eby to tak
atwo, przejrzycie i klarownie wytumaczy, najwaniejszy jest lot, najwaniejszy jest transport. Nie zawsze to jest lot, czasem to jest pocig, czasem to jest autobus. Najwaniejsze, e
jest jednak transport i to jest rzecz, od ktrej zawsze powinnimy zaczyna.
Nigdy nie powinnimy bookowa hoteli, zanim nie mamy jeszcze lotw. Najpierw transport,
pniej noclegi. Na kocu mona ju wczy etap takich przygotowa oglnych, ale jeeli to
rozbijamy na 3, to powiedziabym: transport, noclegi, przygotowanie oglne. W przygotowaniu
oglnym mam na myli, np. wizy, szczepienia czy jakie szczepienia powinnimy zrobi, ktre
s wymagane, czy s zalecane, ceny na miejscu, komunikacja na miejscu, czyli ile bdzie nas

167 / 334

kosztowa poruszanie si, no i taki oglny research poszukiwanie ciekawych miejsc w okolicy, jak i oczywicie sposobw jak dotrze tam tanio.
Jako przykad moemy poda Pary. Jeeli ju mamy te bilety do Parya, mamy ju nocleg w Paryu, to wtedy warto te poszuka, gdzie w tym Paryu mona oszczdzi. Bo wiadomo, e jadc
to Parya, to pewnie kady z nas chciaby si na t wie Eiffla wdrapa. Wtedy warto powieci
troch czasu, przygotowa si dokadnie i sprawdzi, czy s jakie sposoby, eby zamiast tych,
nie wiem, ile to teraz dokadnie kosztuje, ale jak byem ostatnio, 16 Euro czy 18 Euro kosztowa
wjazd. Nie kady wiedzia, e, np. mona to samo pokona schodami. Moe to zajmie troszeczk
wicej czasu, moe to bdzie bardziej mczce, tak naprawd moemy to wtedy widzie stopniowo, bo z kadego poziomu poobserwowa, nie tylko tam, gdzie zawiezie nas winda. Kosztowao to wtedy par euro 7 czy 8 Euro.
Micha: 6 Euro z tego, co kojarz
Krzysztof: Tak, tak dokadnie, 6 Euro to mogo kosztowa. Czsto o tym nie wiemy. Czsto mao
kto z nas, np. wie, e bdc obywatelem Unii Europejskiej, powiedzmy w Paryu, czy te wielu
innych miastach, na nasz dowd osobisty przysuguj nam darmowe bilety. Jeeli mamy do 26
lat, to wtedy wystarczy pokaza legitymacj i w Paryu nie pacimy ani za wejcie do Luwru,
ani za wejcie do Wersalu, ani za wjazd na uk Triumfalny. Oni si tym nie chwal. Po co mieli
by si chwali? Po prostu czasem trzeba spdzi troszk czasu, przygotowa si do tego, eby
pniej ten nasz wyjazd by jak najtaszy.
Micha: Dokadnie. Jak nam troch pienidzy zostanie, to bdzie nastpny wyjazd, nie?
Krzysztof: Pewnie, zawsze jest na co wyda. Zawsze lepiej i sobie do tej restauracji, jeeli
mamy na to ochot, sprbowa jakiego dobrego, lokalnego jedzenia, zapaci, powiedzmy, te
same pienidze co za wejcie do Luwru, ktre moemy mie za darmo, ktre naley nam si za
darmo.
Micha: Jasne, jasne. Z tego, co powiedziae dotychczas, wnioskuj, e najdroszym elementem
jest przelot i takim najtrudniejszym do zdobycia, dopiero pniej noclegi i caa reszta, tak?
Krzysztof: Tak, loty i transport zazwyczaj poeraj najwiksz cz naszego budetu, jaki wydamy na ca podr. Noclegi, wydaje mi si, na chwil obecn nie s adnym problemem. Jest
tak duo rnych moliwoci i alternatyw, e w kadym miejscu na wiecie jestemy w stanie
znale stosunkowo tani nocleg. Wiadomo, e taniej bdzie w Kambody ni w Oslo, ale
i w Oslo bymy sobie poradzili.
Micha: To przelemy tak moe po kolei, od czego zacz planowanie zakupu biletw lotniczych, jak to si robi, jak rezerwowa, jak szuka tanich biletw? Wiem, e s w Polsce takie
strony jak http://fly4fee.pl i http:/skyscanner.pl. Moe masz jakie lepsze sugestie, gdzie warto
sprawdza ceny, gdzie kupowa bilety?
Krzysztof: Tutaj si pojawia taki problem, e zaley te, o jaki wyjazd nam chodzi. Czasem
mamy zaplanowany wyjazd, gdzie konkretnie musimy jecha w jakie miejsce. Musimy by, np.

168 / 334

20 stycznia w Londynie, bo nasza siostra wychodzi za m. Wtedy szukamy biletw do konkretnego miejsca, wtedy jest troszk inaczej.
Ja rzadko szukam tak dla siebie takich miejsc, bo ja zazwyczaj nie mam okrelonego miejsca,
w ktre chc jecha. Po prostu jest w mojej gowie lista, nawet nie jest zapisana, miejsc, ktre
chciabym zobaczy w pierwszej kolejnoci i po prostu gdzie od czasu do czasu, przypadkiem
natrafi na jak promocj albo majc chwilk wolnego czasu, zaczynam sam szuka. Tak wanie ostatnio udao mi si znale tani lot. Poniewa miaem chwil wolnego czasu, a jak mam
wolny czas i nie mam zaplanowanej adnej podry, to czsto spdzam go na stronach Wizz
Air, Ryanair i tak dalej, patrzc, czy gdzie si tam jaki chochlik nie zaplta. Czy jaka dobra
cena przypadkiem si nie pojawia.
Udao mi si upolowa lot do Stambuu. Take w grudniu lec do Stambuu przez Budapeszt.
Wylatuj z Warszawy, lec do Budapesztu, pniej do Stambuu tam spdzam cztery dni, wracam z powrotem do Budapesztu i wracam do Warszawy. Dwa wietne miasta Budapeszt
i Stambu. Jeszcze nie miaem okazji ich odwiedzi, ju nie dugo to si odmieni. Koszt lotw,
to s 4 loty, czny jest 250 zotych, o ile si nie myl 270 zotych moe. Bya to bardzo
mieszna cena jak na Stambu. Zupenie tak przypadkiem. Nie mylaem o tym, nie planowaem
wycieczki do Stambuu w grudniu, po prostu si trafio. O tym trzeba myle zazwyczaj jak
chcemy gdzie jecha naprawd tanio, to powinnimy poczeka na promocje i po prostu z nich
skorzysta.
Micha: Od razu Ci zapytam skd w ogle si dowiadywa, e takie promocje s?
Krzysztof: To jest dobre pytanie. To jest czsto takie mylce dla ludzi, bo jak tu szuka Jest
tyle linii lotniczych, tyle stron, kiedy tu wchodzi, przecie to zajmuje wieki, eby sprawdza te
strony. To jest racja, to zajoby wieki, ale s strony, s ludzie, ktrzy si tym zajmuj, pasjonaci
tanich podry. S w Polsce, jest kilka blogw, ktre si zajmuj, tylko i wycznie wyszukiwaniem promocji. Wspomnie tutaj mog o Fly4free, o ktrym ju powiedziae, Mleczne podre,
Loter to s takie 3 gwne strony, ktre skupiaj wok siebie bardzo du liczb osb
w chwili obecnej i na ktrych moemy znale bardzo duo tych promocji.
Co jeszcze? Do tego na pewno Skyscanner od czasu do czasu, na pewno Flipo.pl wyszukiwarka, ktra mog z czystym sumieniem poleca. Nie mam z tego adnych korzyci, nie mam
podpisanej adnej umowy, ale polecam ich, poniewa uwaam, e s bardzo rzetelni, robi super prac i cay system wyszukiwania tych lotw jest bardzo przejrzysty, bardzo atwy. Myl,
e nawet jeli kto bdzie pierwszy raz bookowa sobie bilet, to przez t stron zrobi to bez
wikszych problemw.
Do tego jeszcze strony zagraniczne, bo tak naprawd bardzo duo promocji ma zasig midzynarodowy i bardzo duo promocji na inne kontynenty nie zaczyna si w Polsce, tylko wyloty s
z innych miast. Co prawda, myl, e nie ma tych stron a tak duo. Kiedy spdziem troch
czasu, szukajc takich stron. Znalazem troch blogw, ktre w sieci zaczynay istnie, ale
szybko upaday moe zabrako troch czasu albo motywacji. Jest bardzo fajna strona, ktr
mog poleci - UrlaubsPiraten. To jest strona po niemiecku dla ludzi, ktrzy zajmuj si wyszukiwaniem tych promocji. Oni teraz te zrobili angielsk wersj jzykow. Tak prywatnie jestem

169 / 334

ciekaw, czy ta strona nie jest robiona przypadkiem przez Polakw, poniewa czasem mam takie
wraenie, ale nie jestem tego pewien. Chtnie bym si dowiedzia.
Micha: Wszystko do zweryfikowania. Kilka tych adresw powtrz i w sumie linki do serwisw,
ktre wymieniasz te znajd si w notatkach pod tym odcinkiem podcastu, to tak dla suchaczy
uwaga
Krzysztof: To bdzie bardzo przydatne, bo tych linkw si jeszcze pojawi troch.
Micha: Jeeli kto z Was chce pozna te linki, to zapraszam od razu pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/012.
To jedmy w takim razie dalej: szukasz w takich serwisach jak Flipo, Loter, UrlaubsPiraten. Jeli
znajdziesz tam jak informacj, np. e Wizz Air ogasza promocje i mona bardzo tani bilet,
np. do Stambuu kupi, to co wtedy robisz? Kupujesz go przez tak stron czy jako inaczej?
Krzysztof: Musz powiedzie, e tutaj zazwyczaj te te strony pomagaj w tym, one wskazuj,
w jaki sposb najlepiej to zabookowa. Moja rada jest jednak taka i to jest najatwiejsza rzecz
do zapamitania jeeli kupujemy bilety lotnicze, w 95% powinnimy to robi na stronach linii
lotniczych. Jeeli lot Wizz Airem, to nie przez adne wyszukiwarki, tylko wchodzimy na stron
Wizzair.com. Kada linia lotnicza ma swoj stron internetow, przez kad z tych stron mona
kupi bilet i wtedy jestemy pewni, e pacimy tyle ile linia lotnicza yczy sobie za ten bilet.
Nie pacimy nikomu nic dodatkowo, a takich stron w sieci jest wiele, ktre staraj si wykorzysta niewiedz.
Micha: Czyli tak naprawd te promocje, ktre s ogaszane w takich serwisach, to s de facto
promocje linii lotniczych, tak? Czyli w tej samej cenie jestemy w stanie ten bilet kupi, powiedzmy?
Krzysztof: Tak, dokadnie. Co jest jeszcze bardzo wane w tych promocjach, e decyzja musi
by czsto natychmiastowa. Bardzo czsto promocje wynikaj z bdw. Nawet jeeli nie wynikaj z bdw, to i tak przy dzisiejszym postpie, przy Facebooku, przy mediach spoecznociowych, przy tych stronach i ilociach ludzi, ktrzy je ledz, takie bilety rozchodz si na
pniu. Dlatego czsto jeeli trafimy na jak dobr cen, to nie ma czasu eby si zastanawia
za dugo. Po prostu, jeeli bdziemy si zastanawia, jeeli zaczniemy dzwoni po znajomych,
jeeli zaczniemy liczy pienidze, zastanawia si, to po prostu te bilety wykupi kto inny albo
jeli bdzie to bd, to ten bd bdzie szybko naprawiony i tych biletw ju nie bdzie.
Zazwyczaj osoby takie troszk spontaniczne te potrafi podrowa duo taniej, poniewa
atwiej przychodzi im ta decyzja, podjcie decyzji, e po prostu s w stanie zrobi co bardzo
szybko, czsto nie mylc o konsekwencjach. Ja te tak czasem mam, po prostu bookuj bilet
i mwi dobrze, bd si martwi o to pniej ale wiem, e jeeli zastanawiabym si godzin, dwie duej, tego biletu ju nie bdzie ta szansa mi przepadnie.
Micha: Dokadnie. To w sumie ma sens przy tym modelu podrowania. Jeeli bilety s faktycznie najdrosze, na nich najwicej moemy zaoszczdzi, potencjalnie, tak? Nic dziwnego

170 / 334

w sumie nie robisz. Powiedz mi jeszcze: gdybym chcia polecie midzykontynentalnie gdzie
daleko Chiny, Filipiny wiem, e to jest taki trudny kierunek jeeli chodzi o ceny - to jakie
porady moesz mie jeeli chodzi o takie dusze kierunki? Jak szuka tanich opcji? Jakie poczenia, jakich linii s wedug Ciebie optymalne cenowo?
Krzysztof: Nie da si ukry, e to jest ju troszk wysza szkoa jazdy. Poszukiwanie pocze
na inne kontynenty do czsto wymaga, naprawd, czasu, ktry musimy powieci, eby ta
cena bya jak najnisza. S takie kierunki, ktre nie s a tak problematyczne. Powiedziaby, e
Chiny nie s a tak cikie mona znale bezporednie loty. Indie nie s a tak cikie, Stany,
Kanada. S wanie takie kierunki jak Indonezja, Filipiny, Singapur to s niesamowicie ciekawe kraje, ale rwnie niesamowicie ciko dolecie tam tanio, jeeli si nie wie, jak tego
biletu szuka. Ja na Filipinach byem, na przykad, dwa razy. Ani razu nie poleciaem bezporednio na Filipiny i ani razu bezporednio z Filipin nie wrciem, poniewa nie opacao mi si to
zupenie.
Jak to robi? W jaki sposb tych biletw szuka? Wane jest to, ebymy byli elastyczni. ebymy mieli jaki przedzia dat. Duo ciej nam bdzie znale tani bilet na Filipiny, jeeli mwimy chc by na Filipinach pierwszego i musz wraca pitnastego. To ju jednak do mocno
zawa nam pole poszukiwa, ale jeeli powiemy mam wakacje i chc poleci na Filipiny,
powiedzmy mam 3 miesice takiego przedziau czasowego od lipca do wrzenia, to ta szansa
jest ju duo wiksza, e co w tym czasie uda nam si znale. Najlepiej wtedy, po prostu,
dzie w dzie przeszukiwa te strony, fora internetowe i szuka promocji do Azji. W pierwszej
kolejnoci szuka promocji do tego kontynentu, do ktrego chcemy si uda. Wiadomo, e przy
okazji moe si tak trafi, e znajdziemy promocj na Filipiny, wtedy jestemy w domu. Jeeli
si tak nie uda, to warto przestudiowa map, sprawdzi, ktre kraje s w okolicy i z ktrych
krajw mona by si atwo pniej na te Filipiny dosta tak szuka. Ja pierwszy raz lecc na
Filipiny, poleciaem najpierw z Parya do Kuala Lumpur, tam spdziem trzy dni. Pniej, ju
z Kuala Lumpur, mogem lecie w miar tanio na Filipiny. Jeszcze taniej wychodzioby, jeeli
najpierw poleciabym na Borneo, a z Borneo dopiero polecia na Filipiny. Bez problemw mgbym kupi bilety, zacz lot na Okciu i po prostu wysi na Filipinach. Na pewno byoby to
lot z przesiadk, ale byby to lot na jednym bilecie. U mnie byy to 4 poczenia najpierw
musiaem dolecie do Parya, pniej do Kuala Lumpur, na Borneo i dopiero do Manili. Byo
przy tym troch kombinowania, ale co jest bardzo wane przy takich poczeniach, to e przy
okazji moemy zobaczy duo po drodze. Ja miaem okazj zobaczy Kuala Lumpur, zobaczy
Borneo, wracaem do Londynu, a wylatywaem z Parya, wracajc do Londynu, zahaczyem jeszcze o Singapur, znowu byem w Kuala Lumpur. To nie jest stracony czas. To pozwala nam bardzo fajnie uoy sobie podr, po prostu przy okazji zwiedzi wicej.
Micha: Jak Ciebie sucham, to brzmi to jak trzymiesiczna wyprawa.
Krzysztof: Czsto tak jest, ale niestety nie da si tanio podrowa bez jakich powice. Jeeli
czasem pomagam czy naszym klientom, czy pomagam moim znajomym, rodzinie, kto mnie
prosi o jakie dalsze kierunki, to musz myle o tym, e ja jestem w stanie duo powici i dla
mnie nie ma problemu, mie siedem przesiadek, spa na lotnisku itd. Nie wszyscy s do tego
skonni. Dlatego trzeba znale balans. To jest taka sprawa dosy indywidualna, kto ile jest
w stanie powieci, bo tanie podrowanie to te, w pewnym sensie, powicanie czego.

171 / 334

Micha: Dojdziemy jeszcze do spania na lotnisku. Powiedz mi tak rzecz: wiem, e s te takie
bilety dokoa wiata. Czy moesz par sw o nich powiedzie, czy to warto, czy nie warto, jak
to wyglda?
Krzysztof: Ju o tym mwi. Jeszcze tylko chciaem nawiza do tego wczeniejszego pytania,
e musimy pamita o tym, e jeeli lecimy na jaki kontynent, to prawdopodobnie wewntrz
tego kontynentu bdziemy si ju mogli porusza duo taniej. Europa jest bardzo drogim kontynentem do podrowania, stosunkowo, zwaszcza, jeeli chodzi o poczenia, powiedzmy, pocigi, autobusy i tak dalej. Azja jest niesamowicie tania. Jeeli uda nam si, w jakikolwiek sposb dosta do Azji, to pniej ju rnymi sposobami moemy si tam przemieszcza.
Moemy si przemieci tanio, dlatego powiedziaem na pocztku, e do kadego miejsca na
wiecie mona byo dolecie, przez ostatnie 2 lata na promocji, mona byo dolecie bardzo
tanio. Miaem te na myli, e nie zawsze musimy lecie bezporednio do tego miejsca. To jest
nawet, bym powiedzia, e stosunkowo czsto zdarza si tak, e jednak musimy sobie zrobi
gdzie jaki przystanek i dopiero pniej si dosta. Teraz strasznie popularny Laos, Kamboda,
Wietnam. Tak samo. Jeeli polecimy do Bangkoku, gdzie regularnie pojawiaj si promocje do
Bangkoku albo do Kuala Lumpur, pniej moemy si ju porusza miejscowymi rodkami
transportu. Bdzie nas to kosztowao bardzo mao, a powiedzmy, do tego Laosu si dostaniemy.
Jeeli bdziemy szuka lotu bezporednio do Laosu, to na pewno bd one duo drosze.
Wracamy do tego biletu dookoa wiata. W Polsce nie jest to a takie popularne, ale trafie
z tym pytaniem, bo akurat wczoraj czytaem artyku na jednym z popularnych, polskich serwisw internetowych wywiad z dziewczyn, ktra wanie z takiego biletu skorzystaa, przez
p roku podrowaa, obleciaa wiat dookoa.
W Europie najlepiej takich biletw szuka z Londynu. S strony, ktre si tym zajmuj, firmy
te tak samo. Najlepiej wpisa w Google ticket around the world i na pewno znajdziemy. Jak to
dziaa? Dziaa to na takiej zasadzie, e wyszukujemy, wybieramy sobie kilka destynacji, z ktrych bd si odbyway kolejne etapy naszej podry. Powiedzmy, zaczynamy w Londynie, lecimy do Nowego Jorku, z Nowego Jorku lecimy do Los Angeles, z Los Angeles lecimy do Tokio,
z Tokio lecimy do Sydney, z Sydney lecimy, powiedzmy, do Pekinu, z Pekinu wracamy do Londynu. Tych kombinacji moe by bardzo duo. Ja podaem tak przykadow, eby zobrazowa,
e jest to wanie taki ruch dookoa kuli ziemskiej.
Ceny s rne i zale od iloci miejsc, ktre chcemy odwiedzi. Bo tak naprawd, moemy si
decydowa tylko na 3 miejsca lub moe to by 6 miejsc Europa, Stany Zjednoczone, Australia,
Azja i Europa. Ceny zaczynaj si ju od kilkuset funtw, take jeeli kto to sobie dobrze przemyli i dobrze to sobie zaplanuje, to moe si to naprawd opaca zwaszcza, te tasze.
Kiedy to analizowaem i wydawao mi si, e wanie te tasze opcje tych biletw opacaj si
bardziej, ni te drosze. Co w sumie jest troch nielogiczne, ale takie miaem wraenie. Myl,
e nie ma za duo informacji o tym w Polsce, nie za duo ludzi z tego korzysta. Nie wiem te
do koca dlaczego. Moe te dlatego, e niezbyt duo ludzi wyrusza w podr dookoa wiata.
Micha: Jednak ta podr troch trwa

172 / 334

Krzysztof: Tak, jednak troch trwa i jakie tam koszty generuje. Zazwyczaj polega to na tym, e
ustalamy sobie daty z gry. Czasem one s elastyczne. Jeeli sobie ustalamy z gry, to po prostu
tylko musimy wiedzie, ktrego dnia mamy si pojawi, na ktrym lotnisku i skd ruszamy dalej.
Caa reszta zaley ju tylko i wycznie od nas.
Micha: Potrafisz tak z pamici powiedzie, ile ten bilet, tak mniej wicej kosztuje, w tej taszej
i droszej opcji?
Krzysztof: Tak. Tam si ceny zaczynaj, chyba, od 800 funtw i drosze to tak do okoo 2000
funtw. To po prostu zaley te od okresu, w ktrym chcemy jecha. Wiadomo, e te bilety bd
drosze na wakacje europejskie. Myl, e warto to sobie dobrze zaplanowa, jeeli kto tak
podr planuje. Ja myl, e osobicie bym z czego takiego nie skorzysta. Wolabym to sobie
samemu poskada, ale jeeli kto jest troszk bardziej wygodny i po prostu chciabym mie,
chociaby, ten gwny szkielet podry zaplanowany, to jak najbardziej polecam.
Micha: To jest ciekawa opcja, bo rzeczywicie 800 funtw to jest jakie 4500 zotych.
Krzysztof: Z pewnoci jest to warte przemylenia. Tym bardziej, e wtedy rzeczywicie moemy powiedzie, e okrylimy wiat dookoa. Taki jest cel tych biletw i kontynenty, ktre
odwiedzamy, zaczynamy z jednej strony Europy. Wyruszamy, powiedzmy, na wschd, a wracamy z zachodu czyli okramy wiat.
Micha: Tam jest te chyba taka zasada, e nie mona si wraca. Nie mona, w ramach tego
samego kontynentu, gdzie w drug stron polecie, tak?
Krzysztof: Tak. Z tego, co si orientuj, tak wanie jest. Chodzi o to, eby ten kierunek by zachowany. Czasem mona odbija na pnoc, poudnie. Powiedzmy, znajdziemy tak bilety around the world, e ze Stanw bdziemy mogli lecie do Ameryki Poudniowej, z Japonii do Australii czyli nie bdzie to taki ruch wschd-zachd, tylko te pnoc-poudnie.
Idea tego jest taka, eby si jednak porusza cay czas do przodu. Wyruszy z Europy i wrci
do Europy, okrajc wiat. Ciekawe, strasznie mi chodzi po gowie taka podr, tylko e ja bym
pewnie nie skorzysta z tego biletu, tak myl, na pewno bym to przeanalizowa, ale chodzi mi
strasznie po gowie taka podr. Jeszcze chyba troch za twardo stpam po ziemi i teraz mam
2 lata, gdzie najpierw musz pomyle o mojej edukacji, ale to jest taki mj plan C, D czy E.
Jeeli co si w yciu nie uda, jeeli gdzie, w ktrym momencie po prostu uznam, e nie czuj
si dobrze z tym, co obecnie robi, to po prostu wyjd na drog, zapi z Wrocawia stopa do
Pragi i dalej si bd martwi.
To, co chciaem powiedzie, to jest fajna rzecz i zawsze j podkrelam, e wydaje nam si, e
wiat jest drogi i e podre bardzo duo kosztuj. Jest bardzo duo przykadw ludzi, ktrzy
wyruszali w podr, majc w kieszeni 100 dolarw czy majc w kiesze 1000 zotych, czy majc
w kieszeni 500 euro. Pomylcie, ile bycie mogli mie pienidzy, gdybycie sprzedali wszystkie
wartociowe rzeczy. Nie bdziecie potrzebowa laptopa w podry, nie bdziecie potrzebowa
tableta. Wystarczy Wam najzwyklejszy telefon komrkowy, nie musz to by jakie wymylne
smartfony. To jest jaki tam mj plan. Jak mwi, nigdy nie chciabym robi w yciu czego, co

173 / 334

nie sprawiaoby mi przyjemnoci. Jeeli takie co czuj, to po prostu mam ten plan, e po prostu
rzuc wszystko i zaczn podrowa. Zawsze znajd si na wiecie dobrzy ludzie, ktrzy nam
pomog. Tyle razy si o tym przekonaem i myl, e jeeli bdziecie podrowa, jeeli podrujecie, to tak samo si o tym przekonacie.
Micha: Bdziemy te o tym za chwil mwili, bo przejdziemy do tej czci dotyczcej nocowania, niekoniecznie trzeba spa w hotelach. W sumie, moe ju przejdmy do tej czci. Mamy
ju bilet i co dalej?
Krzysztof: Mamy bilet, czyli najwaniejsze ju za nami. To jest wane. Powinnimy by ju pewnym sensie zadowoleni i po prostu zacz myle ok, lec i co teraz?. Dalej, zaoszczdziem
na bilecie, to teraz musz zaoszczdzi na noclegu, bo to s dwie rzeczy, ktre s najbardziej
kosztowne. Tych opcji jest teraz bardzo duo. Jeszcze jaki czas temu moe byo troszk ciej.
Teraz pojawio si tyle alternatyw dla taniego nocowania, e po prostu powinnimy zapomnie
o hotelach.
Ja rzadko kiedy pi w hotelach. Wiadomo, e czasem fajnie, czasem mona trafi na jak promocj hotelow. Jeeli jest to taki zwyky termin, jakie specjalnej promocji nie moemy znale, duo trudniej o promocje hoteli, ni o promocj lotw, to warto skierowa si troch w innym kierunku. Takim troszk bardziej alternatywnym i mniej popularnym. Mam tu na myli
kwatery prywatne, ktre ostatnio bardzo si rozwijaj i w Polsce, i w Europie, oraz couchsurfing, hostele i tak dalej. Tych opcji jest duo. Myl, e za chwil tak troszk bardziej szczegowo o tym porozmawiamy.
Micha: Powiem Ci, jak ja to robi. Zazwyczaj mam takie podejcie, e lubi spa wygodnie,
lubi nocowa w hotelach, zreszt przemieszczam si rodzin, wiec Booking.com jest dla mnie
takim podstawowym miejscem, w ktrym szukam, powiedzmy, promocji hotelowych. Czasami
gdzie tam prbuj wyrywa promocje w sieciach hotelowych. Zreszt, ja si nie przemieszczam daleko. Ja tylko po Europie podruj. Dla mnie to s takie podstawowe punkty startowe.
Powiedziae, e alternatyw s kwatery prywatne, alternatyw jest te couchsurfing. Co to jest
ten couchsurfing? Wytumacz to prosz.
Krzysztof: Ju, zaraz do tego nawi. Chciaem jeszcze powiedzie, ze Booking.com jest
wietny. Ja Booking bardzo lubi. To jest strona, na ktrej mona polega. To jest strona, myl,
najpopularniejsza na wiecie. Ale mog te z czystym sumieniem powiedzie, e Booking nie
jest wcale najlepszy. Duo bardziej polecabym, powiedzmy, Hotels Combined czyli wyszukiwark, ktra czy wiele wyszukiwarek w jedn. Midzy innymi Booking.com te tam jest. Jeeli
Booking bdzie oferowa najlepsz cen, to i tak j tam zobaczymy, ale bardzo czsto zdarza
si, e nawet takie mniejsze portale, np. Hotels for you maj w danym terminie na ten hotel
du lepsz cen, ni Booking. Dlatego nie warto tych poszukiwa zawa tylko do Boooking.com.
Micha: Czyli Hotelscomined.com?

174 / 334

Krzysztof: Oni maj ju polsk wersj jzykow. Hotelscomined.com, jak sama nazwa wskazuje,
taki kombajn hoteli, kombajn tych wyszukiwarek. Tam s i hotele, i hostele, mona to uszeregowa po cenach. Jest tam bardzo przejrzysty system wyszukiwania po gwiazdkach, po lokalizacji i tak dalej, i tak dalej. Polecam jak najbardziej, bo ja ostatnio te z tego sporo korzystam.
Micha: Hotele hotelami, przejdmy do tego couchsurfigu.
Krzysztof: Jest to idea, ktra si narodzia ju jaki czas temu. W Polsce, wydaje mi si, z roku
na rok jest coraz bardziej popularna. W chwili obecnej Polska jest chyba jednym z najwikszych
krajw, ktre skupia t spoeczno couchsurferw. Couchsurfing to nie tylko noclegi, ale te
taki sposb ycia.
Na czym to polega? Polega to na tym, e rejestrujemy si na serwisie Couchsurfing.org. Rejestrujc si tam, tworzymy swj profil. Tworzc ten swj profil, wyraamy zgod, wyraamy tak
ch, e jestemy w stanie kogo ugoci albo u siebie albo u kogo innego. Nie zawsze
mamy te do tego warunki. Nie powinno nas to hamowa. Ja czsto te nie miaem warunkw,
eby goci osoby z couchsurfingu. Nie chodzi tylko o goszczenie. Chodzi te o to, e czasem
napisze do nas kto z innego kraju z pytaniem, czy jestemy w stanie go ugoci, a my powiemy
wiesz co, nie mam w tej chwili takiej moliwoci. Moje warunki nie pozwalaj na to, eby mg
u mnie spa, ale z mi chci si z Tob spotkam. Z mi chci poka Ci miasto, z mi chci
zabior Ci do tanich knajp, z mi chci pjd z Tob wieczorem na imprez. To jest bardzo
wane.
Podkrelam to, e naprawd sporo osb, co jest duym bdem, traktuje couchsurfing jako sposb na tanie noclegi, na darmowe noclegi. Nigdy w yciu nie powinnimy tego tak traktowa.
Nawet jeeli to tak traktujemy, to nigdy nie powinnimy si do tego przyznawa zwaszcza
przed osobami, do ktrych jedziemy. Couchsurfing, ten nocleg, to tak troszk niby wychodzi
z tej idei caej, ale on jest tak troszk z boku. Wiadomo, e my mwic o tanich podrach,
mylimy o tym i wiemy, e jest to jaki sposb na zaoszczdzenie, ale musimy pamita, e nie
o to w tym wszystkim chodzi.
Chodzi o to, ebymy pojechali do osoby, ktra jest z tego miejsca, do ktrego jedziemy, ktra
jest takim lokalsem, jak to si mwi w tym argonie podrniczym. On wie, gdzie nas zabra,
wie, co chcemy zobaczy. On pokae nam miejsca, ktrych nie znajdziemy w przewodnikach,
opowie nam o miecie, o kulturze.
Jeeli jednak bdziecie korzystali z couchsurfingu, albo jeeli korzystacie, zachcam Was bardzo, ebycie te dali co od siebie zawsze. eby jadc do kogo pamita, eby zabra jaki
upominek z Polski. eby moe zabra ze sob troch polskiego jedzenia, ktre moemy przygotowa na kolacj dla naszego gospodarza. eby si odwdziczy, po prostu. To powinno dziaa w dwie strony. Jeeli ja korzystaem z couchsurfingu, to tak wanie robilimy.
Micha: Super! A co jest takim typowym upominek z Polski?
Krzysztof: Myl, e tutaj odpowied jest dosy jasna alkohol si sprawdza. Alkohol si naprawd bardzo sprawdza. Musz to przyzna, pozwala przeama lody. Nie ukrywam, e zawsze

175 / 334

dobrze t buteleczk, czy dwie, ze sob mie. Robimy wtedy dobre wraenie, ale warto si
zapyta, bo czsto osoby, do ktrych jedziemy kolekcjonuj co. Wikszo couchsurferw kolekcjonuje rne rzeczy, poniewa maj dostp do ludzi z caego wiata i mog mie tych okazw duo wicej. Powiedzmy, kto kolekcjonuje kieliszki, kto kolekcjonuje kubki, kto kolekcjonuje znaczki pocztowe, monety i tak dalej. Warto zapyta w korespondencji na pocztku, czy
ta osoba by czego takiego nie potrzebowaa, a jeeli potrzebuje, to wtedy jej to zawie.
Mona kupi koszulk ze swojego miasta czy mona kupi koszulk, ktra kojarzyaby si z Polsk. Mona zawie flag. Nie zawsze musi to by tylko i wycznie alkohol. Tym bardziej, e
musimy pamita, e nie w kadej czci wiata prezent w postaci butelki wdki, czy butelki
jakiego alkoholu, bdzie dobrze postrzegany. Powiedzmy, kraje muzumaskie, tam taki prezent byby nietrafiony, take trzeba to przemyle.
Micha: Zdecydowanie, ale wystarczajco duo wskazwek podae
Krzysztof: Sodycze te s zawsze wietne. W ogle, mog powiedzie, e zawsze warto mie
ze sob takie rzeczy. Nawet jeeli jedziemy do piciogwiazdkowego hotelu, nawet jeeli jedziemy na wyjazd biznesowy, zawsze warto jest mie co ze sob. Ja zawsze mam co ze sob.
Nawet nie jestemy sobie w stanie wyobrazi, w jakich miesznych sytuacjach moe nam to si
przyda.
My ostatnio bylimy w Gruzji, jaki czas temu, z moim koleg, z ktrym prowadz taniezwiedzanie.com. Pojechalimy sobie na taki budetowy wyjazd do Gruzji, korzystajc z tych dobrych
cen Wizz Air. Zabralimy ze sob sporo sodyczy, bo spodziewalimy, e tam si nam przydadz.
Krwki s wietne, bo to jest takie dosy polskie, zawsze jakie czekolady, cukierki. Wyda
mona na to 20-30 zotych, a zyska moemy duo wicej. Nie moglimy stargowa ceny noclegw. W pewnym momencie sytuacja bya patowa gospodarz nie chcia zej z ceny, a my
nie chcielimy tej naszej ceny maksymalnej podwyszy. Po prostu policzylimy, ile jestemy
w stanie maksymalnie da i wicej da nie chcielimy. W pewnym momencie by taki impas
w negocjacjach i w tym momencie mj kolega pobieg do pokoju, wyj t tak wielk paczk
krwek, t tak najwiksz, ktra przywielimy, zszed do tego gocia i takim amanym rosyjskim, bo tak si z nim dogadywalimy, powiedzielimy, e pacimy Ci tyle, a jeszcze dla Twoich
dzieci - wiedzielimy, e on ma dwie creczki - dorzucamy Ci wielk paczk cukierkw z Polski.
On ju wtedy nie mg powiedzie nie. On si tylko zacz mia. Rk sobie podalimy, e
OK, deal. Wiele mgbym przytoczy historii, kiedy nam si to przydao.
Powiem tak histori, bo to jest wane i myl, e zrozumiecie, o co mi chodzi. Bdc w Gruzji,
szukajc transportu na lotnisko powrotnego, to duga historia, trafilimy na Gruzina, ktry, jak
si okazao, by kiedy w Szczecinie, czyli naszym rodzinnym miecie. Jak on si dowiedzia, e
jestemy ze Szczecina, to by tak niesamowicie podekscytowany, e zamkn swojego busa,
ktrym mia jecha do Tbilisi, do stolicy, zawoa jakiego koleg, wsadzili nas do biaego mercedesa i on mwi jedziemy do mnie do domu, ja Wam pokae zdjcia ze Szczecina, ja Wam poka
mj dom, przedstawi moj rodzin.
Mogo to by troch nieodpowiedzialne, ale mi si wydaje, e w podry wyczuwa si, bardzo
czsto, tak yczliwo ludzk. Myl, e po tylu podrach, ile odbyem, jestem w stanie te

176 / 334

wyczu, gdy co idzie w zym kierunku albo gdy co mi tutaj nie pasuje, wtedy jako si odci
od tego. Ta sytuacja wydawaa si jak najbardziej w porzdku. Wsiedlimy. Ten kierowca zacz
wykonywa mas telefonw, cay czas dzwoni do ony chyba. W momencie, w ktrym przyjechalimy do niego do domu, by tam zastawiony st, on nas oprowadza po ogrodzie, pokazywa nam zdjcia i tak dalej. W dalszym cigu siedziao mi co w gowie, e moe nie do koca
to jest takie szczere, e moe jest jaki cel w tym i moe bdzie chcia od nas pienidze, moe
co - nie wiedziaem. Takich sytuacji moe by duo. W tym momencie, kiedy on nas poczstowa tym jedzeniem, to my zaczlimy mu te sodycze wyciga, to by nasz ostatni dzie. Ja do
Maka, mojego kolegi, tak szybko po polsku mwi dobra dajemy mu te sodycze i tak ich nie
potrzebujemy, bdziemy wtedy bezpieczni. To jest co takiego, e on nas zaprosi, da co od
siebie, ale my te dalimy mu co od siebie. Tam dzieci biegay po tym podwrku, take dalimy
mu te czekolady. W tym momencie poczuem, e jestem bezpieczny, e nic ju zego nie moe
mi si sta, bo jeeli taka osoba miaaby, w jakim sensie, ze intencje, to po takim czym, myl,
byoby jej duo trudniej oszuka nas, nacign na co. Wtedy si ju tworzy taka wi i yczliwo. Wtedy po prostu te bariery si przeamuj. Dlatego zawsze, zawsze warto mie co ze
sob breloczki, sodycze, cukierki, lizaki, obojtnie, ale jak najbardziej to polecam.
Micha: Zasada wzajemnoci - pewnie, e to podstawa. Wiesz co, Krzysztof, ja moe bym to
zrobi tak przerwalibymy na razie, zrobili z tego cz pierwsz. Przerwalibymy to nagranie
i wrcilibymy w drugiej czci podcastu. Zanim si rozczymy, to moe bymy odpowiedzieli
na pytanie suchacza. Ja je zaraz puszcz, dobrze?
Krzysztof: Dobrze, dobrze.
Adi (Czytelnik bloga): Cz, Micha! Mwi Adi, pozdrowienia z Gdyni dla Ciebie i Twojego Gocia.
Mam taki temat razem z moimi trzema kumplami z okazji naszych 40-tych urodzin chcielibymy
wyjecha na jak egzotyczn wycieczk. W jakie miejsce z wod, gdzie moglibymy ponurkowa,
poskaka ze ska i tego typu rzeczy. Nie chodzi nam o to, eby si wylegiwa na play, absolutnie.
Fajnie by byo zwiedzi jakie miejsca, gdzie mona by byo porobi ciekawe zdjcia. Zje co fajnego, jak egzotyczn kuchni. Mie kup wrae. Budet, jaki planujemy przeznaczy, jest to okoo
4000 zotych na osob. Pobyt moe z tydzie. Jestecie w stanie nam co podpowiedzie? Z gry
dziki. Cze!
Micha: Adi, dziki wielkie za to pytanie. Myl, e Krzysiek zaproponuje Ci jakie ciekawe rozwizanie. Dawaj, Krzysztof.
Krzysztof: Przede wszystkim, chciaem pogratulowa pomysu. Myl, e jest to wietny sposb
na spdzenie 40-tych urodzin, jeszcze w gronie przyjaci. Myl, e mgbym poda kilka kierunkw, ktre byoby moliwe do zrealizowania takiej podry.
Chciabym by konkretny, bo myl, e takie odpowiedzi s najbardziej wartociowe. Podabym
Ci Tajlandi albo Indonezj. Do wyboru jeden z tych dwch kierunkw. Jestemy tam w stanie
spokojnie dolecie za okoo, nawet bez jakich szalonych promocji, 2000 zotych. Niekoniecznie
musi to by najbardziej popularny Phuket. Moe to by jaka mniejsza wysepka. Moe troszk
na uboczu, taka bardziej dziewicza i egzotyczna. Wszystko, co wymienie, bdziesz mg tam

177 / 334

zrobi. Bdziecie mogli przejecha si na soniu, sprbujecie tajskiej kuchni. Tajowie, zwaszcza
w tych miejscach nie bardzo turystycznych, s niesamowicie otwarci i przyjani.
Ja jeszcze bardziej lubi Indonezj. Jeszcze lepiej si czuem w Indonezji, dlatego mgbym Ci
te poleci tamte wyspy Bali, Lombok. Bali jest uwaana przez Polakw za taki synonim luksusu. Pamitam, jak byem jeszcze modszy, to zawsze mi si marzyo to Bali. Widziaem te
domki na wodzie, te biae plae. Mylaem, e jak kiedy bd mia duo kasy, to tam pojad.
Okazao si, e wcale nie musiaem mie tak duo kasy. Pojechaem na Bali, byem tam w wakacje 2012 roku, podczas tej wikszej podry po Azji. Tak naprawd, mona tak samo wyszuka, mona tanio dolecie do Bali.
To, co ja mog Ci zaproponowa, to najlepiej skontaktuj si ze mn przez e-maila, przez stron
taniezwiedzanie.com. Obiecuj pomc Ci w organizacji tego wyjazdu, bez adnych zyskw dla
mnie. Pomog Ci. Myl, e razem zorganizujemy jaki fajny wyjazd, znajdziemy jaki fajny kierunek. Tak, jak powiedziaem, taki pierwszy mj wybr to byby Tajlandia albo Indonezja.
Micha: Za cztery tysice na osob.
Krzysztof: Jak si nie zmiecimy w 4000 zotych, to ja jeszcze dopac. Postaramy si tak zrobi,
ebymy si zmiecili. Ja tak zrobi, ebymy si zmiecili.
Micha: Adi, widzisz, wystarczyo zadzwoni To jest te informacja dla Was wszystkich. Ja Was
zawsze prosz o to, ebycie nagrywali swoje pytania. Zawsze zapowiadam te, jaki bdzie kolejny odcinek podcastu, jaki bdzie jego temat. Moe si zdarzy tak, e tak fajn, e tak powiem, nagrod za nic osoba otrzyma. Adi, Krzysztof zagwarantowa, e zaplanuje Ci t podr.
Krzysztof: Tak, jako prezent urodzinowy.
Micha: Dziki, Krzysztof. Myl, e Adi bdzie zadowolony. Zrbmy tak, Krzysztof, nagralimy
ju okoo godziny naszej rozmowy. Na dzisiaj bym skoczy, a powrcimy w kolejnym odcinku
podcastu.
Krzysztof: Pewnie, pewnie. Myl, e to te bdzie wygodniejsze dla suchaczy. Jak sami widzicie, tych informacji jest duo. Chcemy Wam przekaza jak najwicej, a nie da si takiego zrobi
w godzin.
Micha: Zdecydowanie tak. W tym kolejnym odcinku dokoczylibymy temat noclegw, bo nie
skoczylimy go jeszcze, opowiedzielibymy rwnie o tym, jak ju planowa pobyt na miejscu,
kiedy mamy ju i przelot, i nocleg zapewniony, OK?
Krzysztof: Dokadnie! Pewnie!
Micha: Dobra, Krzysztof, to dziki Ci bardzo za t pierwsz cz rozmowy.
Krzysztof: Ja rwnie dzikuj serdecznie.

178 / 334

Micha: Trzymaj si i do usyszenia wkrtce.

Krzysztof: Do usyszenia!
Micha: Mam nadziej, e Wam si nasza rozmowa podobaa. Wida, e Krzysztof dysponuje
olbrzymim, praktycznym dowiadczeniem i chtnie si nim z nami podzieli. Jak syszelicie,
zadawaem dosy duo pyta Krzysztofowi.
Teraz mam do Was pytanie jak Wy obniacie koszty swoich wyjazdw, w jaki sposb planujecie podre, jak polujecie na okazje, jakimi pomysami moecie si podzieli z innymi czytelnikami bloga? Aby udzieli odpowiedzi i skomentowa ten odcinek podcastu, to wejd, prosz,
na mj blog pod adres jakoszczedzacpieniadze.pl/012. Znajdziesz tam notatki dotyczcego
tego odcinka oraz list wszystkich linkw, ktre wymienilimy wsplnie z moim gociem.
Na koniec mam jeszcze jedno ogoszenie. W najbliszy weekend, 26-27 padziernika, sobotaniedziela, ja bd uczestniczy w kongresie Mieszkanicznika, takiej konferencji, ktra odbywa
si odzi. To jest konferencja dla osb, ktre interesuj si, bd zajmuj si, wynajmem mieszka. Drugiego dnia tej konferencji, w niedziel, bd mia swoj prezentacj, podczas ktrej
opowiem o flipie czyli transakcji kupna i sprzeday mieszkania. Bd o tym opowiada
w szczegach, jak przeszedem przez cay proces, ile mnie to kosztowao nerww i pienidzy,
a take jakie wnioski z tego wycignem, w kocu jaki wynik finansowy osignem. To jest ta
historia, ktr opisywaem na blogu, ale tam, na miejscu, bdziecie mogli mi zada praktycznie
dowolne pytania dotyczce tego tematu. Ja bardzo chtnie na nie wszystkie odpowiem, w miar
moliwoci. Serdecznie zapraszam.
C, zachcam Was take do zadawania pyta zwizanych z tematyk taniego podrowania
po wiecie. Jeli macie jakiekolwiek pytania do Krzysztofa, to koniecznie je nagrajcie. Mona to
uczyni poprzez stron o adresie http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Nawet jeeli macie
pytania dotyczce innego tematu, to miao rwnie nagrywajcie. Przy okazji, chciabym doda,
e takie nagranie, to jest wietny sposb na promocj wasnego bloga. Ja zlinkuj do niego
w taki sam sposb, w jaki uczyniem to w poprzednich odcinkach podcastu. Prosz, pamitaj
o tym, by na pocztku kadego pytania przedstawi si swoim imieniem oraz poda adres swojej strony.
Na dzisiaj to ju tyle. To ju koniec tego odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Oczywicie, tradycyjnie, bardzo Ci prosz, jeeli jeszcze tego nie uczynie, o zostawienie Twojej oceny w serwisie iTunes. Te Wasze oceny bardzo pomagaj mi w utrzymaniu widocznoci
tego podcastu wysoko w rankingach, dziki czemu te osoby, ktre jeszcze go nie syszay, mog
do niego duo atwiej dotrze.
Jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, a myl, e tak moe by w przypadku wanie tego odcinka, to prosz, podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu, by weszli na mojego bloga.
Dzikuj Ci za wsplnie spdzony czas. Jeszcze raz zapraszam Ci do wysuchania kolejnego
docinka. Mam nadziej, e kolejne wakacje bd dla Ciebie znacznie tasze i duo bardziej

179 / 334

atrakcyjne dziki Krzysztofowi. Trzymam za to kciuki i ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Trzymaj si. Do usyszenia!

180 / 334

013: Tanie zwiedzanie wiata

z Krzysztofem Szymaskim - cz 2

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/013

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy - odcinek trzynasty.

Cze, dzie dobry. Witam Ci w trzynastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, a czasami nawet inwestowania. Opowiadam, jak rozsdnie
wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Witam ponownie. Dzisiejszy odcinek podcastu bdzie powicony ponownie taniemu podrowaniu po wiecie. Znw bd goci Krzysztofa Szymaskiego, autora strony http://taniezwiedzanie.com, ktry, jak ju mwiem w poprzednim odcinku, odwiedzi ju kilkadziesit, bo ponad 30 krajw, i ktry oprcz pisania o tanim podrowaniu wiadczy rwnie usugi planowania takich tanich podry.
W poprzednim odcinku rozmawialimy o tym, jak szuka tanich biletw lotniczych, jak szuka
hoteli, mwilimy te o tym, co to jest couchsurfing. Dzisiaj porozmawiamy o kwaterach prywatnych, o ciekawej alternatywie noclegu jak jest spanie na lotniskach i o tym, o co trzeba si
zatroszczy po przyjedzie do nowego miasta czy miejsca. Na koniec odpowiemy na pytanie
Czytelnika - Piotra z Gdyni.
Jeszcze zanim przejd dalej, to chc Wam opowiedzie o kilku fajnych wydarzeniach z ostatnich
tygodni. W ubiegy weekend, czyli ponad tydzie temu, miaem okazj uczestniczy w Kongresie Mieszkanicznikw w odzi jest to spotkanie osb, ktre interesuj si wynajmem mieszka bd lokali uytkowych, ale gwnie mieszka. Miaem tam rwnie szans spotka si
z Czytelnikami bloga. Tym z Was, z ktrymi si widziaem, bardzo dzikuj za spotkanie. Chciaem take podzikowa tym osobom, ktre wziy udzia w mojej prezentacji dotyczcej kupna
i sprzeday mieszkania w celu zarobku (opowiadaem o tzw. flipie transakcji, ktr opisaem
na blogu). Jeli uwanie czytasz mojego bloga, to znasz dokadnie t histori, ale nie o tym
chciaem powiedzie

181 / 334

Spor cz mojej prezentacji zabraa, taka do osobista opowie o tym, dlaczego robi to, co
robi, i dlaczego sprawia mi to tak, du frajd. Chciaem opowiedzie tylko o 2 slajdach, ktre
pokazywaem podczas tej prezentacji. Pierwszy zawiera zdjcie Stadionu Narodowego w Warszawie z tak informacj, e mj blog odwiedzany jest co miesic przez tyle osb, ile mieci si
na Stadionie Narodowym. W momencie, w ktrym to mwiem, miaem takie marzenie, eby
tak byo. Okazao si, e grubo si pomyliem. Stadion ma 58 500 miejsc dla widzw, a na moim
blogu w padzierniku byo Was ponad 73 000! Ponad 73 000 unikalnych uytkownikw odwiedzio mj blog! To jest rekordowa liczba, a ja si piorusko ciesz z tego, e tak chtnie do
mnie zagldacie.
Drugi slajd, o ktrym chciaem Wam powiedzie, to jednoczenie ostatni slajd z mojej prezentacji. Byo na nim tylko jedno zdanie dobro powraca. Celowo zrobiem t cisz. Jeeli w to
nie wierzysz, e dobro powraca, to prosz Ci, eby przeczyta histori Pawa. Pawa, ktry
przebieg dla mnie maraton, mog tak powiedzie. Link do tego artykuu znajdziesz w notatkach do tego odcinku podcastu. Pawe to jest, po prostu, taki sam Suchacz podcastu ja Ty.
Zrobi dla mnie co spektakularnego. Dziki Ci, Pawle, jeszcze raz za to, co zrobie!
Dzikuj rwnie Tobie za to, e suchasz tego odcinka podcastu. Nagrywajc go, zastanawiam
si, co robisz w tej chwili. Nie wiem, czy biegasz, czy jedziesz samochodem, czy autobusem,
a moe jeste w domu i umilasz sobie swoje prace domowe. Daj mi zna, gdzie zastaem Ci
z tym podcastem. Jeli chcesz, to napisz do mnie krtkiego e-maila na adres michal@szafranscy.pl. Mio mi bdzie go przeczyta.
Jeszcze zanim zaczn, to ostatnia, dobra nowina. Staraem si o udzia w Blog Forum Gdask
- to jest taka konferencja dla blogerw. Co roku zapraszanych jest okoo 200 osb. W tym roku
200 osb zostao zakwalifikowanych do udziau w Blog Forum Gdask, a zgosze byo ponad
500. Tak wic impreza ta cieszy si naprawd sporym wziciem wrd blogerw. Mi zaleao
na tym, eby tam by, bo - tak naprawd - chc pozna inne, blogujce osoby osobicie. To jest
jednak zupenie inne dowiadczenie ni czytanie, zobaczy kadego z osobna w realu, usysze czyj gos, wymieni si informacjami, dowiadczeniami.
To, e udao mi si dosta na Blog Forum Gdask, to jedno. Druga, ciekawsza informacja jest
taka, e organizatorzy nominowali mnie do nagrody, ktra nazywa si Spoecznie Odpowiedzialny Bloger. Wow, szczerze mwic, nie wiem, jakie mam szans, eby tak nagrod zdoby,
ale ciesz si, e w ogle zostaem dostrzeony i nominowany. I tutaj uprzedzajc Twoje ewentualne pytanie - niestety nie moesz nic absolutnie zrobi, eby wpyn na wynik tego gosowania. Gosy maj prawo oddawa tylko inni blogerzy, ktrzy bior udzia w Blog Forum
Gdask. Jeeli chcesz co dla mnie zrobi, mimo wszystko, to po prostu potrzymaj kciuki. Moe
si uda, zobaczymy.
Nie przeduam ju. Dzisiejszy materia jest bardzo dugi, to jest ponad godzina i pitnacie
minut nagrania naszej rozmowy z Krzysztofem. Pniej jeszcze odpowiadamy na pytanie Piotra.
Podcast pewnie bdzie mia okoo ptorej godziny. Zapraszam Ci serdecznie do jego wysuchania i ycz dobrej zabawy.

182 / 334

Micha Szafraski: Cze, Krzysztof! Witam Ci ponownie w moim podcacie.

Krzysztof Szymaski: Cze, cze!
Micha Szafraski: Dla tych suchaczy, ktrzy nie suchali jeszcze poprzedniej czci, to przypomn, e Ty jeste osob, ktra prowadzi serwis taniezwiedzanie.com. Podrujesz intensywnie
po wiecie, odwiedzie ju ponad trzydzieci krajw.
Wszystkich tych, ktrzy nie suchali jeszcze poprzedniej czci, bardzo gorco zachcam do jej
przesuchania, poniewa dzisiaj bdziemy kontynuowa nasz rozmow. Mwilimy poprzednio o tym, jak zorganizowa sobie tanio bilet, przelecie tam, gdzie chcemy odpoczywa, albo
w to miejsce, ktre chcemy zwiedza. Zaczlimy rwnie rozmow na temat noclegw. Powiedzielimy sobie o hotelach, o opcji, ktra si nazywa couchsurfing. Zatem Krzysztof, jakie
mamy jeszcze opcje, jeeli chodzi o tanie nocowanie?
Krzysztof Szymaski: Tych opcji jest sporo. Take zachcam Was serdecznie, ebycie przesuchali nasz wczeniejsz rozmow, nasz ostatni podcast, poniewa to bya taka baza, taki pocztek i punkt wyjciowy.
Jeeli kto jest zainteresowany tylko i wycznie noclegami, to ju odpowiadam. Dla nas noclegi
to zazwyczaj s hotele i hostele. To jest taki standard i myl, e 95% podrujcych Polakw
mieszka albo w hotelach, albo w hostelach. Zazwyczaj jednak wikszo w hotelach. To zazwyczaj niekoniecznie jest najtasz opcj.
Ostatnio bardzo intensywnie zaczem korzysta z dwch portali, ktre funkcjonuj w sieci
jeden to http://wimdu.pl (jest te wimdu.com, ale oni maj polsk wersj jzykow), a drugi
- http://airbnb.com. Jeli wejdziecie na strony gwne tych portali, to zobaczycie, e wygldaj
bardzo podobnie. Moliwe, e jest to jeden waciciel. W sumie, nawet bym si nie zdziwi. S
to portale, ktre umoliwiaj nam znalezienie bardzo taniego noclegu. Wystawia si tam kwatery prywatne. Wielu osobom kwatery prywatne kojarz si czsto z pokojami w domu jakiej
starszej pani, ktra goci u siebie turystw. Nie kademu z nas to moe pasowa, co w zupenoci rozumiem. Ale to nie do koca tak jest. Na tych portalach mamy bardzo czsto moliwo
wynajcia dla siebie caego mieszkania.
Wyobramy sobie sytuacj, e mamy wasne mieszkanie w Londynie, ale wyruszamy na proczn podr po Azji albo zostalimy wysani przez nasz firm na roczny sta do Hong Kongu.
Co mamy wtedy zrobi z tym londyskim mieszkaniem? Szkoda, eby stao puste przez cay ten
czas. Cz osb decyduje si wynaj mieszkanie na ten okres. Jego cena jest zazwyczaj nisza
ni cena pokoju w hotelu. W ten sposb moemy trafi na bardzo fajne mieszkania.
W te wakacje byem na Lazurowym Wybrzeu i mieszkaem w Nicei. Hotele tam s niesamowicie drogie, a ja nie wyobraaem sobie, eby paci proponowan przez nie stawk. Gowiem
si zatem, jak to zrobi, eby ten wyjazd zorganizowa tanio. Szukaem, szukaem, no i trafiem
na takie mieszkanko. Historia bardzo podobna do tej, ktr opowiedziaem. Mody Francuz mia
mieszkanie w Nicei, ale pracowa i mieszka w Paryu. Jego znajomi przyszli, dali nam klucz,

183 / 334

a na koniec mielimy tylko wrzuci klucz do skrzynki pocztowej. Cae mieszkanie mielimy wycznie dla siebie dwa pokoje, kuchni i azienk, dodatkowo internet, telewizor, balkon. Dodatkowo moglimy wic zaoszczdzi na tym, e gotowalimy sobie sami i nie musielimy wydawa na jedzenie na miecie. Naprawd wszystkim bardzo polecam. Jeeli miabym jeszcze
raz jecha do Nicei, to w pierwszej kolejnoci sprawdzibym to miejsce. Mona w ten sposb
wynaj apartamenty, mieszkania albo sam pokj.
Zauwayem take ostatnio, e na airbnb.com zaczynaj pojawia si oferty hosteli. Jak najbardziej jest to opcja warta rozwaenia. Nie wyobraam sobie teraz eby szukajc noclegu w jakim miejscu, nie sprawdzi tych stron, nawet dla czystego sumienia.
Micha Szafraski: Ile zapacie w Nicei za to mieszkanie?
Krzysztof Szymaski: W Nicei takie bardzo rednie hotele zaczynaj si od 30 euro za osob za
noc. My za to mieszkanie pacilimy okoo 75 euro za dob, ale za 4 osoby. atwo mona sobie
policzy, e oszczdzilimy. Cay czas to porwnujemy do bardzo redniego hotelu, a nie do
jakiego super. Zaoszczdzilimy ponad 10 euro na osob za dob za 4 osoby 40 euro, okoo
160 zotych. Biorc pod uwag to, e bylimy tam 9 dni, daje to cakiem konkretn sum. Jeeli
miabym jeszcze raz wybiera, to na pewno wolabym mieszka w takim mieszkaniu ni w redniej klasy hotelu. A plusw byo duo wicej. Mielimy pralk, wic i mae pranko te moglimy
sobie bez problemu zrobi. Mielimy kuchnie, wic niecodziennie musielimy wyda pienidze
na to, eby wszystkie posiki niadania, obiady, kolacje je na miecie.
Micha Szafraski: Dokadnie. Ja te w tym roku byem w wakacje w Nicei. My spalimy z kolei
w hotelu, ale promocyjnie. Zarezerwowalimy sobie pokj w ramach czerwcowej promocji. Pokj by jeden dla 4 osb, wic byo dosy gsto. Pacilimy ponad 100 euro za dob. To by
jeden z taszych hoteli w tym czasie i jakociowo OK, ale jednak nieco oddalony od centrum.
Krzysztof Szymaski: W ogle bardzo polecam Nice. To super miejsce na wakacje, czego zupenie si nie spodziewaem. Wcale nie a tak drogie, jakby si mogo wydawa, jeeli si zna
moliwoci noclegowe, o ktrych wspominaem wczeniej. Jeli uda si Wam znale jakie
fajne mieszkanko na airbnb.com, to bdziecie si tam w stanie dosy tanio utrzyma. A widoki,
okolice, w ogle cae Lazurowe Wybrzee to co wspaniaego.
Micha Szafraski: Zdecydowanie, ja te przyczam si do tej opinii. Mi si Nicea (jak i cae
Lazurowe Wybrzee) podoba z tego powodu, e to jest takie multikulturowe miejsce, mona
powiedzie. Bardzo mao tej Francji tu wida, ale jest jej wystarczajco duo, eby j pozna.
Krzysztof Szymaski: Nie ma tu a tak wielu Polakw, wic nie ma si takiego odczucia, jak
bdc w Turcji czy Bugarii.
Jeeli kto chciaby si dowiedzie, jak dolecie tanio do Nicei, to myl, e albo z Polski Ryanairem do Marsylii, a pniej pocigiem lub autobusem, albo z Berlina easyJetem bezporednio do Nicei. Mona upolowa naprawd fajne ceny np. w dwie strony za 500 zotych. To nie s
jakie bardzo due pienidze, patrzc na to, jak fajny czas moemy tam spdzi.

184 / 334

Micha Szafraski: Dokadnie. A do Berlina, do easyJetu to chyba najlepiej dosta si Polskim

Busem?
Krzysztof Szymaski: Tak, to jest teraz super opcja. Na pocztku Polski Bus jedzi tylko do
centrum Berlina, teraz ma take przystanek na lotnisku Schnefeld, z ktrego startuj wszystkie
loty easyJetu. Co prawda my ju zamknlimy temat lotw, ale jest to bardzo istotna informacja
dla osb z Polski, ktre szukaj taszych lotw, eby w tych poszukiwaniach wzi pod uwag
wanie Berlin. Siatka pocze lotniczych z Berlina, zwaszcza easyJet, jest bardzo rozbudowana. Czsto moe si okaza, e duo taniej wyniesie nas dojazd Polskim Busem i wylot z Berlina, ni korzystanie z LOTu czy narodowych linii lotniczych kraju, do ktrego chcemy lecie
z warszawskiego Okcia czy innego polskiego miasta.
Micha Szafraski: No wanie, tips and tricks, jeeli chodzi o podrowanie.
Krzysztof Szymaski: Tak! Nie cay czas pamitam, eby si kontrolowa
Micha Szafraski: Nie, miao, miao! Formua jest luna, jeeli co Ci si przypomina, to
miao wtrcaj, to na pewno si przyda Suchaczom.
Dobra, czyli tak kwater prywatnych szukamy na wimdu.com i airbnb.com. Ja od siebie jeszcze
dodam, e airbnb jest te popularny w Polsce. Mona znale tu wiele miejscwek w polskich
miastach, bo cakiem sporo mieszka jest ju wstawionych do tego serwisu, wic u nas taki
wynajem krtkoterminowy te jest jak najbardziej moliwy. Nie wiem, czy spae gdzie w Polsce w ramach airbnb?
Krzysztof Szymaski: Tak, korzystaem. Wydaje mi si tylko, e nie z airbnb, ale wimdu.
Super jest to, e wida, jak portale te si rozwijaj i zaczynaj dba o swoich klientw. Na przykad, jeli rezerwujemy nocleg przez wimdu, to dostajemy prob o napisanie opinii. S to tylko
dwa zdania. Piszemy po prostu, czy wszystko byo OK, czy mieszkanie byo takie, jak w opisie
czy nie. Zazwyczaj wszystko jest OK. W moim przypadku zawsze byo OK. Po napisaniu tej opinii
dostajemy 80 zotych do wykorzystania na nastpny nocleg. Oni zachcaj, by z tego korzysta.
Program partnerski jest take na airbnb. Jeli polecimy ten portal komu i ten kto z naszego
polecenia skorzysta z airbnb, te dostanie ok. 80 zotych.
Mona sobie to wszystko fajnie zaplanowa i jak najbardziej polecam. To jest wietna opcja.
Spaem w Katowicach, korzystajc w wimdu. Mieszkaem w super apartamencie, taki jednoosobowy apartament na zamknitym, strzeonym osiedlu, telewizja, Internet, jakie karty znikowe do restauracji, na telefony. Wszystko byo przygotowane naprawd wietnie. Pacc za to
wykorzystaem jaki swj kupon, ktry miaem z wczeniejszych podry, a wyszo mi to podobnie, jakbym mieszka w jakim rednim hotelu.
Micha Szafraski: Super, widz, e czysz oferty w kombinacje
Krzysztof Szymaski: Tak, tak.

185 / 334

Micha Szafraski: Kupony, rne opcje, e tak powiem, wietnie!

Krzysztof Szymaski: To przychodzi z czasem. Kto moe pomyle - jak to jest moliwe, eby
tyle rzeczy poczy? Tak naprawd, nie da si tego zrobi tak od zaraz, ale krok po kroku. Jeeli
kto chciaby si w ten temat troch wgbi. A warto, bo moemy naprawd duo zaoszczdzi,
a jeszcze wicej zobaczy.
Micha Szafraski: Dokadnie tak - trening czyni mistrza i te jestem tego zwolennikiem.
Opowiedz mi jeszcze o takiej nietypowej opcji nocowania, o ktrej usyszaem na Twojej prezentacji, w ktrej uczestniczyem. To taka hardcorowa - przynajmniej z mojego punktu widzenia - opcja, czyli moliwo spania na lotniskach.
Krzysztof Szymaski: Nieee, jaka tam hardcorowa.
Micha Szafraski: Dobra, to powalczmy ze stereotypami. Czy to jest bezpieczne czy nie bardzo?
Czy na wszystkich lotniskach i gdzie mona spa? Skd czerpa informacje dotyczce tego, czy
spanie na danym lotnisku jest OK czy nie?
Krzysztof Szymaski: Najpierw moe powiem na przykadzie, pniej troch bardziej oglnie.
W chwili obecnej mieszkam w Aalborgu. Jest to jedno z wikszych miast Danii, pooone daleko
na pnocy. Jaki czas temu wracaem do Polski i leciaem z Billund.
Micha Szafraski: Stolica LEGOlandu.
Krzysztof Szymaski: Tak, dokadnie, tu przy LEGOlandzie. Z Billund do Krakowa. Lot kosztowa mnie jakie naprawd niedue pienidze, chyba ok. 50 zotych, ale wylot by o 7 rano, tzn.
7:20 czy 7:05 jako tak.
Nie miaem po prostu moliwoci, eby tanio dojecha rano czy by tam na t 7:00. W Danii
w nocy nie kursuj pocigi, dworce s zamykane zazwyczaj midzy godzin 1 a 5. W tym czasie
s sprztane. W nocy pocigi za bardzo nie kursuj. Pierwszy pocig, ktry jedzie w kierunku
Billund, w kierunku Kopenhagi rusza z mojego miasta o 5 rano, o 5:01 dokadnie. Nie byo adnych szans, ebym to zrobi.
Nie miaem zatem wyboru - mogem albo znale sobie tani nocleg, co raczej nie wchodzio
w gr, bo zapewne kosztowaby mnie 4 razy tyle, co mj bilet do Polski, wic przestaoby si
to zupenie kalkulowa, albo przespa si na lotnisku.
Co wtedy trzeba zrobi? Jeeli mamy tak sytuacj, warto dowiedzie si, czy to lotnisko jest
otwarte. Na przykad, niedaleko Aalborg s dwa lotniska - jedno w Aarhus, drugie w Billund.
Lotnisko w Billund jest caodobowe, natomiast to w Aarhus jest zamykane midzy 1 a 4 albo
1 a 5. W tym czasie jest sprztane i nie ma wtedy adnych lotw.
Czsto wanie te mniejsze lotniska taszych linii nie s caodobowe i przede wszystkim to
naley na pocztku sprawdzi. W tym celu mona zadzwoni na lotnisko i upewni si co do
tego. Nie ufajmy do koca wszystkim informacjom z for internetowych itp., bo moe si okaza,

186 / 334

e si na tym przejedziemy. Ja z nocowaniem na lotnisku nie mam adnego problemu. Czasem

podwiadomie odpuszczam sobie jaki nocleg, wiedzc np. e wylot mam rano, wic i tak bardzo wczenie musz by na lotnisku.
Jaki czas temu byem w Londynie i te wylot mia by koo 7:00 czy 8:00, wic wiedziaem, e
powinienem by na lotnisku ju koo 6:00. eby zdy musiabym wsta okoo 4-4:30, wic
tak czy siak si nie wypi. Pamitajc te o tym, e jestem w Londynie, zdaj sobie spraw, e
nie pjd spa o 20:00. Kalkulujc to wszystko, e i tak si nie wypi, zdecydowaem nie wyspa si na lotnisku i za to nie paci, ni nie wyspa si w hotelu i za to zapaci. Czasem trzeba
to po prostu sobie skalkulowa.
Nam si czsto wydaje, e pi na lotniskach tylko menele. Jak ludziom opowiadam, e pi na
lotniskach, to patrz na mnie tak, jakby suchali wariata. Jeli pojedziecie w rodku nocy na
lotnisko, to zobaczycie, ile tam pi ludzi, i bd to ludzie z caego wiata. Czsto jest to jedyna
opcja, czsto jest to po prostu wygoda. Jeeli wracamy skd i mamy przylot w godzinach pnowieczornych, np. przylatujemy na jakie lotnisko o 23:00, to dojazd czy szukanie hotelu
w rodku nocy, martwienie si o transport, ktry czsto jest duo bardziej skomplikowany ni
w cigu dnia, jest bardzo niewygodne i mczce. Dlatego czasami warto zaoszczdzi czas
i pienidze, i przespa si par godzin na lotnisku, by nastpnego dnia z rana ruszy i znale
nocleg.
Micha Szafraski: Ale jak wyglda takie spanie na lotnisku? pi si w tej hali dla podrnych
czy s jakie miejscwki, gdzie mona si zdrzemn?
Krzysztof Szymaski: Na naszej stronie, jeeli kto bdzie tym zainteresowany, jest artyku 8
(albo 10) wskazwek dla osb, ktre chc spa na lotniskach. To jest jeden z najpopularniejszych
artykuw w naszych statystykach. Wida wic e ludzie szukaj tych informacji. Tam jest to
opisane bardzo dokadnie.
Warto zawsze mie ze sob (ja np. nie ruszam si bez tego w podr) jasiek i may koc. Nie
zajmuj one zbyt duo miejsca, a naprawd w wielu sytuacjach mog si przyda. Moe przytrafi si nam jaki opniony lot i wtedy musimy spdzi noc na lotnisku, a majc jasiek i koc
przepimy si troch bardziej komfortowo.
Spaem ju w swoim yciu na co najmniej 10 lotniskach, take mgbym o tym troch wicej
poopowiada.
Micha Szafraski: Oddzielny podcast moemy o tym nagra, nastpny.
Krzysztof Szymaski: Tak pod tytuem Noc na lotnisku. W tym miejscu chc Wam poleci
stron http://www.sleepingatairport.net, ktra jest stworzona przez pasjonatw spania na lotniskach. S tam wszelkie potrzebne i istotne informacje - na jakim lotnisku, gdzie spa a gdzie
nie, gdzie najlepiej, gdzie najgorzej, gdzie jest bezpiecznie, gdzie zimno, gdzie ciepo - ludzie
zamieszczaj tam wszystkie wskazwki.

187 / 334

Powinienem te dorzuci tam cz swoich wiadomoci. Korzystaem z tej strony, a nic od siebie nie napisaem. Musz to nadrobi. Pamitajcie, e warto podzieli si z innymi te swoj
wiedz.
Znalazem te mas przydatnych informacji, jeeli chodzi o te due lotniska np. JFK w Nowym
Jorku. Oczywicie te tam zdarzyo mi si spa, nawet dwie noce. Noclegi w Nowym Jorku s
tak kosmicznie drogie, e jeeli tylko miaem szans zaoszczdzi poprzez spanie na lotnisku,
to z tego korzystaem. Wchodzc na stron sleeepingatairport.net, dowiemy si, e np. lotnisko
JFK ma chyba, o ile si nie myl, 6 terminali i najlepszy do spania jest terminal 2, poniewa s
tam dywany, a w nocy nie ma lotw takie wskazwki.
To jest mieszne, jak si to czyta, ja si miej zazwyczaj, ale jeli kto naprawd o tym myli,
to warto si przygotowa. Tak jak mwi, mie ze sob chocia kocyk albo wikszy rcznik,
eby si przykry. Mona mie opask na oczy, mona wzi sobie zatyczki do uszu, co kto lubi.
Sporo osb bierze karimaty. Mi si nie chce nigdy ich dwiga, bo wydaje mi si, e nie s a
tak wygodne. Jeeli jednak kiedy bdziecie spali na lotnisku, to zobaczycie, jak ludzie bd
wietnie do tego przygotowani, zupenie jakby jechali na kemping. Karimaty, piwory - po prostu normalna noc, tylko e za darmo.
Co jeszcze jest wane - nie na wszystkich lotniskach moemy sobie tak bezkarnie spa. Wiadomo, e noclegi zwaszcza w wikszych miastach s bardzo drogie, wic kto mgby wykorzysta to, e lotnisko jest, w pewnym sensie, darmow noclegowni i spa na lotnisku,
a w dzie jecha sobie do miasta na zwiedzanie, wraca i znowu spa na lotnisku. S lotniskach,
na ktrych s prysznice, wic nie jest to jaki wielki problem. Dlatego zdarza si, e lotniska
sprawdzaj nocujce na nich osoby. Mi zdarzyo si to tylko raz na lotnisku De Gaullea w Paryu. Zostalimy poproszeni o pokazanie biletw. Musielimy pokaza, e albo przylecielimy
tego dnia albo nastpnego dnia rano wylatujemy gdyby nie, to zostalibymy z tego lotniska
wyproszeni. Nie wiem do koca, jak oni to kontroluj. Jeli wyprosiliby nas z jednego terminalu,
to poszlibymy pewno na inny albo schowali gdzie. Do takiej nieprzyjemnej sytuacji mogoby
doj, e bymy musieli si tumaczy, dlatego zawsze warto mie ten bilet. Jeeli nie mamy
biletu i musimy spa na lotnisku, to jak tam dobr histori wymyli, np. e mama przyjeda
i my musimy na ni poczeka. Trzeba co tam pokombinowa.
Micha Szafraski: Kreatywno w podrowaniu najwaniejsza, umiejtno negocjacji rwnie. W poprzednim odcinku mwilimy o Gruzji i o cukierkach, jako elemencie negocjacyjnym,
czy przetargowym. A czy tutaj, tj. w nocowaniu na lotniskach, te to si moe przyda?
Sucham Ci i wszystko po prostu cay czas jak furiat notuj. Czyli w zasadzie tylko raz na 10
przypadkw Ci wylegitymowano, gdy spae na lotniskach. Ja chciaem Ci od razu zapyta,
czy miae kiedy taki wyjazd, e spae tylko na lotniskach?
Krzysztof Szymaski: Nie, nie zdarzyo mi si. Tak jak mwiem, nie jest to konieczne w dzisiejszym wiecie. Wydaje mi si, e - po pierwsze - wszdzie moemy znale tani nocleg, wic nie
musimy si posuwa do a tak ekstremalnych sytuacji.

188 / 334

Zdarzao si, e majc tylko jeden nocleg w jakim miejscu nie braem go w hotelu czy hostelu,
tylko spaem na lotnisku. Wtedy mona to pod to twoje pytanie podcign, e powiedzmy, cay
wyjazd spaem na lotniku. Ale jeli jest to wicej dni, to zazwyczaj si staram si mie nocleg
zorganizowany.
Jeeli kto by si mnie zapyta, gdzie najtrudniej byoby znale tani nocleg, to - tak na szybko
- powiedziabym, e Oslo i Nowy Jork - to s miejsca, gdzie naprawd jest drogo.
Przytocz tu histori moich znajomych, ktrzy pojechali do Norwegii w poszukiwaniu pracy.
Przez 10 albo 12 dni mona powiedzie, e mieszkali na lotnisku Oslo Rygge. To akurat jestem
w stanie zrozumie. Z tego, co pamitam, to niestety nie poszo im z t prac i wrcili do Polski.
Musiabym z nimi porozmawia i zapyta o te dowiadczenia, ale taka historia miaa miejsce.
Co ciekawe, na lotnisku Oslo Rygge nie ma prysznicw. Pamitam, e opowiadali, jak si myli
w azienkach przeznaczonych dla niepenosprawnych. Byo to oddzielne pomieszczenia, w ktrych mogli si zamkn i jako tako umy w duej umywalce.
Micha Szafraski: Ja przyznam si, e te kiedy spaem na lotnisku. Miaem lot przesiadkowy,
chyba w Atlancie w Stanach, i zdarzyo mi si przespa noc na lotnisku czekajc na t przesiadk. Od razu powiem, e w zasadzie bardzo bezpiecznie si czuem, bo terminal by cay czas
patrolowany.
Krzysztof Szymaski: Kwestie bezpieczestwa. Wanie ze 2-3 dni temu rozmawiaem z moim
koleg i poruszylimy ten temat w jakie prywatnej rozmowie. Mwiem, e w sumie nie boj
si spa na lotniskach, ale jednak czuje si duo bezpieczniej i przyjemniej, jeeli jestem z kim
ni samemu. Wiadomo - wszystko jest monitorowane, zazwyczaj s te pracownicy ochrony,
ktrzy si tam krc w rodku nocy, tak e jest stosunkowo bezpiecznie. Mona si pooy na
swj baga, walizk wzi sobie pod gow. Wiadomo, e trzeba by ostronym, ale szczerze
przyznam, e nie syszaem nigdy historii, eby komu picemu na lotnisku przytrafio si co
zego.
Micha Szafraski: No wic wanie. Ale wrmy znw do wtku gwnego. Wymienilimy wczeniej kwatery prywatne oraz serwisy airbnb i wimdu, z tego, co pamitam. Wiem jednak, e
w Azji wyglda to troch inaczej. Czy s jakie wyspecjalizowane serwisy, jeeli chodzi o podrowanie do Azji?
Krzysztof Szymaski: Tak s takie serwisy, ktre mgbym poleci.
Jeeli chodzi o Europ, polecam http://hotelscombined.com, jeeli komu zaley na hotelach
i hostelach. Wiadomo, e moemy przeglda bardzo duo rnych stron, ale jeli kto nie ma
na to czasu, tylko chce wej na konkretnie jedn stron, ktra bdzie najlepsza, to moim zdaniem (i nie tylko moim) jest to w tej chwili hotelscombined.
Jeeli chodzi o Azj, hotelscombined nie do koca si sprawdza. Polecam za to bardzo
http://agoda.com. Tam te mona wyszukiwa noclegi w Europie. Jest to dobra strona, ale za
ni nie przepadam, poniewa nie ma tam - tak istotnego dla wielu osb - szeregowania noclegw po cenach. Nie mam pojcia, jak na stronie noclegw moe czego takiego zabrakn.

189 / 334

Micha Szafraski: Czyli - w skrcie - nie da si posortowa?

Krzysztof Szymaski: Nie da si posortowa od najtaszych do najdroszych opcji, czyli zrobi
tego, co akurat zawsze robi w pierwszej kolejnoci. Zazwyczaj zatrzymuj si na tych pierwszych stronach, na tych najtaszych noclegach. Przyjdzie jeszcze czas na zote tace i na piciogwiazdkowe hotele.
http://asiarooms.com - super portal. Jak podrowaem po Azji, najwicej noclegw bookowaem przez asiarooms.com. Nie wiem, na jakiej zasadzie oni to robi, e maj tak dobre ceny, czy
jest tam kto bardzo wpywowy, czy jaki super negocjator, e potrafi tak dobre ceny ustali
z hotelami. Maj te bardzo dobre promocje, ktre umieszczaj czsto na stronie gwnej. Jeeli
kto planuje podr po Azji, polecam doda sobie t stron do zakadek. Warto te si zapisa
do ich newslettera i regularnie go przeglda. Tak wic jeli mylimy o Azji, to jest to - wedug
mnie - najlepsze miejsce do wyszukiwania tam noclegw.
Micha Szafraski: Mnie interesuje jeszcze Twoja opinia odnonie rezerwacji noclegw przed
przyjazdem do miejsca przeznaczenia. Niektrzy moi znajomi dojedaj w miejsca docelowe
i dopiero tam szukaj jakiej miejscwki do spania. Ja z kolei jestem tak osob, ktra nie wyjedzie, dopki nie ma wszystkiego, co trzeba, zarezerwowanego. Noclegi staram si zaatwia
sporo wczeniej.
Pytanie do Ciebie jako eksperta: gdzie na wiecie, w tej chwili, nie warto wczeniej rezerwowa
noclegw, tylko np. dolecie i poszuka po prostu na miejscu, bo bdzie taniej.
Krzysztof Szymaski: Jeeli miabym da najprostsz odpowied na to pytanie, to powiedziabym, e w tych krajach, ktre s biedniejsze od naszego, nie polecam bookowa hoteli z wyprzedzeniem. Natomiast we wszystkich krajach, ktre s od nas troszk bogatsze, czyli caa
Europa Zachodnia, Skandynawia, Stany Zjednoczone, zdecydowanie polecam bookowa z wyprzedzeniem. Jest to wane i musimy sobie zdawa spraw, jakie s konsekwencje i jednej
i drugiej decyzji.
Nie wyobraam sobie, eby kto np. jadcy do Gruzji, bookowa sobie hotel z wyprzedzeniem.
Byby to przysowiowy strza w stop.
Musimy wiedzie, e s takie miejsca na wiecie, gdzie internet nie jest tak popularny jak u nas.
I tam w ten sposb nie znajdziemy adnego zakwaterowania ani na hotelscombined, ani na
booking.com, ani na airbnb. Nie bdziemy wic mie moliwoci zarezerwowania tam noclegu
z Polski, chyba, e kto poda nam telefon do poleconej osoby.
Ja te wol jecha na gotowe. Po pierwsze dlatego, e jeeli jedziemy gdzie daleko, jestemy
zmczeni po podry, to tak naprawd chcemy ju tylko dotrze do hotelu, rozpakowa, wykpa, wyspa i zacz zwiedza miasto lub robi to, po co tam przyjechalimy, i nie traci czasu
na nic innego. Po drugie - to ryzyko moe nam si wcale nie opaci. Moemy trafi na gorszy
dzie, moe nas bole gowa, moemy by niesamowicie zmczeni po podry a szukajc jak
najszybciej miejsca, moe si okaza, e zapacilimy jeszcze wicej ni gdybymy zrobili dobre

190 / 334

wyszukiwanie, dobry research przedtem i zabookowali je sobie z wyprzedzeniem. Musimy

o tym pamita, e s rne miejsca.
Dla mnie najgorszym elementem podry jest przemieszczanie si z bagaami pomidzy hotelami i lotniskami. Po prostu nienawidz tego. Jak pomyl sobie, e miabym przylecie na Kub
i z tymi bagaami chodzi i szuka noclegu, to jestem pewien, e w ktrym momencie powiedziabym dobra, po prostu wchodz, pac i mam to w nosie, bo nie chc si tym duej przejmowa. Dlatego to wszystko zaley od naszego podejcia.
S takie miejsca, do ktrych naprawd nie polecam rusza si bez rezerwacji, ale te biedniejsze
kraje w Azji, jakie Filipiny, Gruzja, Ukraina tam spokojnie mona szuka zakwaterowania na
miejscu. Musimy pamita, e to jest jakie ryzyko, ktre moe nam si opaci, ale tak naprawd, czy ta rnica bdzie a tak wielka, eby warto byo to robi, to nie jestem tego do
koca pewien. Jeli mwimy o takich miejscach jak Europa Zachodnia i tych krajach troszk
bardziej rozwinitych, ktre wymieniaem na pocztku, polecabym jednak, eby bookowa
w nich miejsca z wyprzedzeniem.
Micha Szafraski: No wanie, dobra opcja dla mnie.
Krzysztof Szymaski: Tak, tym bardziej, e wikszo ludzi ma tak, jak Ty, e lubi jecha na
gotowe. Jedziesz tam i przynajmniej o to si nie musisz martwi. Wiesz, e gdzie tam jest pokj, ktry na ciebie czeka. Po prostu, przychodzisz, meldujesz si i jeste - koniec. W przeciwnym razie moesz trafi na jaki nieuczciwych ludzi.
Duo jest aspektw, ktre warto sobie przemyle przed kad podr, ale przede wszystkim
trzeba sobie skalkulowa, jakie s plusy, a jakie jej minusy. Tak jak mwi, s miejsca oczywiste,
i nikomu nie doradzam bookowa noclegw w Gruzji czy gdzie na Ukrainie z wyprzedzeniem.
Jeeli mwimy o takich krajach troszk powaniejszych, to jak najbardziej polecam. Ja dla
siebie zawsze to robi z wyprzedzeniem.
Micha Szafraski: Super. Powiedz mi jeszcze, jaka jest wedug Ciebie taka optymalna, docelowa cena za noc w hotelu albo rozszerz to pytanie - skd si dowiedzie, e osignlimy
taki optymalny kompromis pomidzy cen a jakoci. Czym Ty si kierujesz?
Krzysztof Szymaski: To jest dosy trudne pytanie, bo kady kraj to w sumie troszk inny rynek.
Jeli miabym to jako zgeneralizowa, to po pierwsze, musimy rozgraniczy - czy mwimy
o hotelach czy o hostelach. Zupenie inaczej staram si zaplanowa podr dla mnie i mojej
rodziny, a zupenie inaczej musz planowa, jeeli jad sam lub ze znajomymi
Micha Szafraski: Porozmawiajmy o hotelach
Krzysztof Szymaski: Jeeli mwimy o hotelach i opcji z rodzin, to kiedy taki limit, jaki mielimy ustalony, to byo 25 euro za osob za noc. Mwimy tu o miastach takich jak Pary, Barcelona, Londyn, czyli najpopularniejszych destynacjach turystycznych w Europie. Teraz ju z racji
tego, e gboko w tym siedz, to limit jest ustawiony na 20 euro. To nie znaczy, e musi by
20 euro, moe si zdarzy, e bdzie 14 euro, moe si zdarzy, e si trafi jeszcze taniej. Uwaam, e w chwili obecnej w kwaterach prywatnych limit 20 euro za dob jest osigalny.

191 / 334

Micha Szafraski: Czyli jakie 80 euro za rodzin.

Krzysztof Szymaski: Okoo. Wiadomo, e zazwyczaj jest to opcja bez niadania, cho czasem
opcja ze niadaniem moe si przytrafi. Tak bym radzi celowa te 20-25 euro to jest rozsdna kwota, jak moemy zapaci za standardowe i znone warunki. Czyli bdziemy mieli
azienk, ko z czyst pociel i jak normaln lokalizacj.
Micha Szafraski: Wanie, a propos lokalizacji, jakby mg Waciwie, to ju przechodzimy
krok dalej: jak wybiera te miejsca, w ktrych chcemy by w danym miecie, jakie s te nasze
pierwsze kroki w danym miecie? Ale moe jeszcze chwil o lokalizacji, na ile to jest wane?
Krzysztof Szymaski: To jest bardzo wane i o tym musimy pamita.
Ostatnio postanowilimy razem z osobami, z ktrymi prowadz stron taniezwiedzanie.com, e
tworzc dzia noclegi, bdziemy poleca miejsca, w ktrych my osobicie spalimy lub spay
bardzo bliskie nam osoby, ktrym moemy zaufa. Nie bdzie tam adnego miejsca, ktrego
nie sprawdzilimy my albo kto z naszego najbliszego otoczenia.
Jeeli teraz wejdzie kto z Pastwa na stron hotelscombined i wpisze hotel Londyn na obojtnie jak dat, to myl, e pojawi si okoo 1000 hoteli. I jak teraz wybra ten najlepszy,
w ktrym proporcja cena-jako bdzie najlepsza?
Pierwsza, niesamowicie wana rzecz to jest lokalizacja. Pamitasz pewnie Micha, e opowiadaem o tym dosy duo na spotkaniu w Warszawie
Micha Szafraski: Wanie, powtrzmy to. To jest najwaniejszy punkt
Krzysztof Szymaski: To jest bardzo wane. Od czego by zacz? Po pierwsze, moe si okaza,
e znajdziemy tani hotel, ale bdzie on usytuowany daleko od centrum, wic bdziemy musieli
paci za dojazdy, no i marnowa czas. Tracimy wic podwjnie. Moe si okaza, e pacc za
dojazdy, np. tutaj fajnie bdzie, jeeli podam po prostu przykad tak jak podaem na warsztatach, bo to lepiej zobrazuje.
Micha Szafraski: Dokadnie.
Krzysztof Szymaski: Londyn jest wietnym miastem, eby poda przykad. W Londynie jeeli
wemiemy sobie hotel przy metrze czyli powiemy no dobrze, jest metro, z ktrego wszdzie
si mona szybko dosta. Racja, ale to kosztuje. Powiedzmy, jeeli uda na si zaoszczdzi, nie
wiem, 5 funtw na dob na tym hostelu, to musimy by wiadomi, e powiedzmy, jedna przejadka metrem w Londynie kosztuje ok. 4 funtw, teraz troszk wicej 4,10-4,20 funta. Moemy mie taszy hotel, ale nie bdziemy przecie szli na piechot, jeeli si mieszka 10 km
od centrum. Wiadomo, e trzeba bdzie tam dojecha i za to zapaci. Nawet bilet dzienny
kosztuje ponad 7 funtw, czyli moe si okaza, e nie bdzie nam si opacao. Trzeba wzi
to pod uwag na pocztku.

192 / 334

S takie miasta, gdzie nie ma z tym problemu, powiedzmy, Barcelona. Tak czy siak, w Barcelonie
musimy kupi bilet na metro, bo to miasto jest bardzo due i atrakcje s rozsiane po caym
miecie, wic opaca si mie ten bilet. Poza tym, ten bilet nie jest taki drogi, bo kupujemy bilet
10-przejazdowy, ktry kosztuje ok. 10 euro, wychodzi nas 1 euro za przejazd, czyli tak naprawd, taniej ni w Warszawie. Dla mnie te ceny w Warszawie s szokujce, ale nie o tym
mamy mwi
Micha Szafraski: Nie kopiemy lecego
Krzysztof Szymaski: Tak, dokadnie, ale to jest racja czy w Mediolanie, czy w Barcelonie, czy
nawet w Madrycie moemy taniej jecha metrem, ni w Warszawie. Jak wida jestemy tacy
bogaci, e nas sta.
Wracajc do tej lokalizacji, musimy to przeanalizowa, co nam si bdzie bardziej opacao.
Bardzo czsto opaca si zapaci troszk wicej, ale mieszka w centrum i po pierwsze - zaoszczdzi na biletach, a po drugie - zaoszczdzi czas. Jeeli jedziemy na 3-4 dni, to ten czas
na dojazdy te moemy wykorzysta w inny sposb. Jak kto lubi, moe sobie troszk duej
pospa, kto inny spdzi troszk wicej czasu spdzi w muzeum, kto inny moe ten czas
spdzi siedzc sobie po prostu na play czy ogldajc zabytki. Zawsze to jest jaka warto.
Dlatego wanie uwaam, e lokalizacja jest niesamowicie wana. W ogle nie wybieram adnych hoteli, hosteli, ktre s pooone dalej ni 5 km, to jest dla mnie takie maksimum.
Co jeszcze powinnimy wzi pod uwag? Na pewno opinie. Jeeli wejdziemy na stron hotelu
albo przeledzimy opisy hoteli na booking.com, to wszdzie bdzie informacja, e lokalizacja
jest super (albo w centrum, albo blisko centrum, albo z perfekcyjnym dojazdem do centrum).
Dopiero gdy przewiniemy sobie stron w d i dotrzemy do opinii, to moe si okaza, e ta
lokalizacja wcale taka super nie jest. Trzeba najpierw jecha jednym autobusem, pniej si
jeszcze na drugi przesi i dopiero jestemy w centrum. Albo si okae, tak jak w Londynie, e
ta lokalizacja jest fajna, ale nikt nie napisa, e jest droga.
Wane jest znalezienie balansu pomidzy cen, lokalizacj i opiniami. S takie opinie, ktre s,
w pewnym sensie, obiektywne. Opinia o lokalizacji raczej jest obiektywna, tzn. jeli przeledzimy kilka opinii o lokalizacji, to bdziemy mogli z tego wysnu w miar obiektywny wniosek.
Jeeli chodzi, powiedzmy, o haas, to te s czsto opinie obiektywne. Jeeli znajdziemy informacje, e hotel jest umiejscowiony na najbardziej imprezowej ulicy miasta, to najprawdopodobniej bdzie tam gono. Moe nam to przeszkadza, ale nie radzibym jako bardzo przywizywa do tego uwagi, ani do caej reszty np. do narzekania na obsug albo na czysto hotelu.
Micha Szafraski: Konkurencja pisze opisy?
Krzysztof Szymaski: Trzeba pamita o jakich hotelach mwimy. My mwimy o tanich hotelach. Ja zazwyczaj takich hoteli szukam i o takich hotelach czytam opinie. Wiadomo, e jeeli
wybieramy hotel tani, to powinnimy by przygotowani, e nie jedziemy do Hiltona. Jeeli kogo
sta na Hiltona, to sobie kupuje Hiltona i nie przejmuje si opiniami, bo wie, e bdzie dobrze.
Jeeli kto bookuje taszy hotel, to musi pamita o tym, e to jest zawsze co za co. Nie

193 / 334

bdzie mu si tam nikt kania w pas i nie bdzie perfekcyjnie. Ale czy musi by? Czy naprawd
nie wytrzymamy tego, e kto nie bdzie dla nas super miy albo e azienka nie bdzie a tak
lnia. Oczywicie wiadomo, e jakie tam normy musz by zachowane.
Ja nie spotkaem si z tym, ebym musia pisa skargi czy kci si z kim, e poziom by niedopuszczalny. Zazwyczaj tak nie jest. Trzeba to wzi pod uwag. Chcemy spa tanio, wic nie
bd to nie wiadomo jakie luksusy, ale te warunki prawie zawsze s znone i wszystko mona
przey, dlatego tymi opiniami bym si a tak bardzo nie przejmowa. Tym bardziej, e wiadomo: to, co dla jednego bdzie super czysto, to drugi powie jak czysto, jak dla mnie jest tu
brudno?. To jest nie do zmierzenia. Dlatego bierzmy pod uwag takie opinie subiektywne
i obiektywne. Miejmy do tego dystans.
Micha Szafraski: Patrze z przymrueniem oka. Zdrowy rozsdek przede wszystkim.
Krzysztof Szymaski: Dokadnie.
Micha Szafraski: Dobrze. No wanie opinia i rne postrzeganie. Czy zauwaasz moe, e
takie tanie podrowanie jest czasami postrzegane jako co takiego: ja zasuguj na co wicej,
wic mi si wicej naley, sta mnie - zapac i tak dalej. Wydaje mi si, e np. Polacy czsto
chc si pokaza, e byli gdzie na fajnych wakacjach i przepacaj. Czy Ty masz moe jakie
swoje obserwacje odnonie tego dotyczce innych nacji, czy te tak maj? Albo inaczej, czy
inne nacje s bardziej oszczdne od nas, podobnie oszczdne, jak to wyglda?
Krzysztof Szymaski: Bardzo dobrze, e o tym wspomniae. To take jest niesamowicie istotna
sprawa, bo to jest co, co bardzo czsto hamuje nas przed tanim podrowaniem. My Polacy
czsto wstydzimy si tego, e chcemy na czym zaoszczdzi, e nie chcemy da si oszuka
komu. Na pewno bylimy wiele razy w takiej sytuacji, e kto zaproponowa nam co, jak
rzecz, ktrej nie do koca potrzebowalimy, albo proponowana cena nie do koca bya taka, jak
chcielimy, ale eby si pokaza z dobrej strony, eby si nie wstydzi, pacilimy.
Micha Szafraski: eby nie dziadowa
Krzysztof Szymaski: Tak, eby nie dziadowa, zgadzalimy na to. Kto rzuca np. no to idziemy
teraz do restauracji co zje. Jedna osoba chce zje drodwk ze sklepu, a druga - danie
w restauracji. Jeeli pozostali bd woleli i do restauracji, to ta jedna osoba musi by naprawd niesamowicie silna i odporna, eby powiedzie idcie sobie do restauracji, mi szkoda
kasy na restauracje, zjem drodwk i poczekam na Was. Tak samo jest z podrami.
Bardzo czsto wstydzimy si tego, e chcemy zaoszczdzi. Bardzo atwo jest nas zby stwierdzeniem, e nie ma taszej opcji.
Tutaj opowiem te histori, ktr przytaczaem na warsztatach, bo ona dobrze zobrazuje, o co
mi chodzi. Podczas podry na Filipiny, o ktrej opowiadaem ju w ostatniej czci podcastu,
zatrzymaem si na Borneo. Lotnisko w Kota Kinabalu, totalna ju egzotyka. Informacji w internecie o dojedzie z lotniska do centrum praktycznie adnych nie znalazem. Jedyn informacj,
jak udao mi si wtedy uzyska byo to, ebym wzi sobie takswk do miasta Kota Kinabalu.
Nie bardzo mi si to umiechao, poniewa nie zamierzaem paci za takswk. Jeszcze jedn
rzecz podkrel, czsto nie chodzi o to, e nas na co nie sta, tylko chodzi o to, ebymy te

194 / 334

pienidze wydali duo lepiej. Powiedzmy, wolabym i do knajpy i zje sobie dobry obiad na
miejscu ni paci za takswk, jeli mog dojecha w inny sposb.
Micha Szafraski: To jest bardzo cenna uwaga, Krzysiek. To jest to, co ja staram si promowa.
Nie chodzi o to, eby oszczdza na wszystkim, chodzi o to, eby mdrze oszczdza i intencjonalnie wyda pienidze.
Krzysztof Szymaski: eby robi to wiadomie. Nie chodzi o to, e ja oszczdzam, bo totalnie
nie mam pienidzy i po prostu musz na wszystkim oszczdza, tylko nawet, jeeli mamy te
pienidze, to eby je wydawa w mdry sposb.
Wracajc do tematu, o ktrym opowiadaem. Bdc ju na lotnisku nie znalazem adnych informacji, jak dosta si do miasta nie korzystajc z takswki. Podszedem do punktu informacyjnego i pytam pani, e chciabym si dosta do miasta, wic jakie mam alternatywy, jakie
opcje tego dojazdu. Pani mi odpowiada, e taxi. Mwi, e to ju wiem, a co innego?. Ona, e
taxi i e jest ustalona cena za kurs. Nie byo to duo pienidzy, bo o ile dobrze pamitam 25
albo 30 malezyjskich ringgitw. Zapewne wikszo osb ju na tym etapie by si poddaa
i powiedziaa dobra, wezm t takswk. Nawet jeeli teraz mwicie, e nie, nieprawda, to tak
by byo. Skoro babka w informacji powiedziaa, e jest tylko taxi, to musi by taxi i ju. A ja
dalej dr: Wie pani, ja wiem, e mona dojecha taxi, ale jak std wyjd, to ci takswkarze zaraz
mnie zaatakuj. A ja po prostu chc si dowiedzie, jaka jest inna alternatywa, ktra bdzie tasza.
Mylaa, mylaa i powiedziaa no to autobus. Ucieszyem si, e ju jestemy bliej, e posunlimy si troch do przodu, wic w takim razie gdzie ten autobus?. Pani mi wytumaczya, e
jest taka awka, jak si wychodzi z lotniska, na samym kocu, po prawej stronie. Nie ma tam
adnego znaku, e staje tam jaki autobus. Mwi: moe przyjecha za dwie godziny, moe przyjecha za pi minut. Zobaczymy, czy masz szczcie.
Poszedem na t awk, usiadem. Byem jedyn osob, ktra tam czekaa. Wszyscy ludzi z tego
samolotu, ktrym przyleciaem, mieli albo jaki transport zaatwiony, albo korzystali z takswek. Dla zasady ju nie chciaem bra tej takswki, mimo e kosztowaaby ok. 30 zotych, wic
to nie s jakie kosmiczne pienidze, ale udowodni, e zawsze mona znale jak inn tasz opcj. Miaem chyba duo szczcia, bo po 15 minutach przyjecha taki bus. Co na ksztat
naszego PKSu tylko malutki i bez szyb. Sam dach i kierowca wariat. A przejadka tym busem
to te bya przygoda. Miaem tam niezy ubaw. Byo bardzo miesznie, bo wszyscy, ktrzy nim
jechali, byli lokalnymi mieszkacami tej wyspy i nikt nie mwi po angielsku.
Czsto przez to, e chcemy zaoszczdzi, duo intensywniej przeywamy wyjazd i mamy fajniejsze wraenia i wspomnienia z niego. Gdyby nie to, e ja na wielu swoich wyjazdach tak
oszczdzaem, to na pewno nie miabym tylu historii, tylko anegdotek, ktre mog teraz opowiada.
Wyobramy sobie sytuacj, e jedziemy do jakiego miasta, poruszamy si takswkami, pimy
w dobrym hotelu. Co nas moe tam zaskoczy? Nic. Wszystko bdzie bardzo przewidywalne.
Nie mamy takiego kontaktu z miejscow ludnoci, nie przeyjemy tylu miesznych historii.
Naprawd czasami warto jest te i dlatego oszczdza.

195 / 334

To, o czym, Micha, wspomniae, e my Polacy (ja te si czasem na tym api) wstydzimy si
czsto tego, e chcemy na czym zaoszczdzi. Wydaje si nam, e pomyl, e Polak to biedak,
e z biednego kraju, to nie ma tylu pienidzy, dlatego oszczdza. To nie jest tak. Istnieje caa
spoeczno budetowych podrnikw, ktrych dziaania polegaj na tym, eby nie wydawa
pienidzy na rzeczy, ktre nie s w podry konieczne. eby nie jecha takswk, jeli moesz
jecha busikiem. eby nie spa za 20 dolarw, jeli moesz spa za 5 dolarw. Ludzie oszczdzaj na caym wiecie.
Podczas tych moich podry spotykaem bardzo wielu budetowych podrnikw. Czsto s to
osoby, ktre maj pienidze, ktre maj dosy due wsparcie finansowe z domu i mog sobie
pozwoli na wydawanie, albo ktre dobrze zarabiaj, albo mog pracowa na caym wiecie.
Korzystaj z tego, e dobrze zarabiaj i podruj. Czsto te osoby jeszcze bardziej oszczdzay
ni ja.
Ja zawsze staram si w tym znale taki zdrowy umiar, czyli lubi sobie zje od czasu do czasu
co dobrego w restauracji, a jeeli naprawd mam cikie bagae lub jestem bardzo zmczony,
to bior takswk. To nie chodzi o to, eby oszczdza zawsze, za wszelk cen, ale eby nigdy,
przenigdy, si tego nie wstydzi, eby by pewnym siebie i czasem powalczy o to do koca.
Dobrymi przykadami s wszystkie historie z takswkarzami. Ja miaem ciekawe dowiadczenia
w Bangkoku. Jechaem z takswkarzem, z ktrym na pocztku ustalilimy cen, powiedzmy, e
byo to 100 bahtw, to jest niewane. W trakcie jazdy zaczlimy rozmawia. Rozmowa, rozmowa, jestemy w tej takswce, a kierowca mwi no tak, ale s takie korki, tak e bdzie 200
a nie 100. I teraz kady sam sobie musi odpowiedzie na pytanie co bym zrobi w takiej sytuacji,
czy bym si kci i powiedzia nie?. Siedz i jad dalej, czy nie zgadzam si i wysiadam? Ja powiedziaem, e absolutnie si na to nie zgadzam. Kierowca dobrze wiedzia, e o tej porze,
w tym regionie miasta bd korki. On tam jedzi cae ycie. Trzeba si wtedy zastanowi, jak
si zachowa w takiej sytuacji, czy wanie by Polakiem, biednym Polakiem, ktry bdzie walczy o te 100 bahtw, czy jednak sobie to odpuci. Nie chc tutaj ocenia, ale myl, e koniec
kocw duo osb by sobie odpucio, dobra, to nie jest dua rnica.
To nie chodzi o t rnic, ale o sam fakt, e jeli raz si tak damy zrobi, to damy si zrobi
i drugi, i pity, i dziesity raz. Oni te bd wiedzie, e jeeli udao im si nas na to zapa, to
z kolejnymi turystami te im si uda . To te o to chodzi, e swoim zachowaniem dajemy przykad albo takie ciche przyzwolenie tym, ktrzy to robi, na to, eby robili to dalej, bo widz, e
to dziaa.
Micha Szafraski: Jasne. Dokadnie tak jest, to dziaa we wszystkich obszarach. Jeli kto wyprowadza psa i ten pies na rodku chodnika siusia, czy inne potrzeby zaatwia, i nikt na to nie
zwraca uwagi, to jak waciciel ma motywacj, eby tego psa oduczy i zmieni jego nawyki?
Chociaby na trawk go przeprowadzi
Krzysztof Szymaski: Opowiem Wam wszystkim jeszcze tak mieszn histori, ktra mi si
teraz przypomniaa. Nie byem jej wiadkiem, ale czytaem kiedy o tym. Na przejciu granicznym pomidzy jakimi dwoma azjatyckim krajami, chyba pomidzy Birm a Laosem, byo przejcie piesze, czyli mona byo przechodzi tylko na piechot. Pewnego dnia ustawio si tam
dwch panw w odlegoci powiedzmy 300 metrw. Rozstawili sobie stolik, ubrali biae kitle

196 / 334

i wszystkie osoby, ktre tamtdy przechodziy, zatrzymyway si przy nich. Oni podbijali im jakie kartki piecztk, e niby jest to jakie pozwolenie na jakie tam sprawy zwizane ze zdrowiem. Te osoby oczywicie nie miay nic wsplnego z tym, tylko po prostu znalazy sobie taki
sposb na zarobienie pienidzy, a duo ludzi tamtdy przechodzio. Taka psychologia tumu,
czyli wszyscy stoj w kolejce i czekaj, to ja te stoj. Nie brali duo pienidzy, jakie 2-3 dolary
z tego, co pamitam. Jeeli kto po prostu przechodzi obok nich i nie przystawa, to nie woali
za bardzo za nim. Po prostu ludzie podchodzili, oni wbijali t piecztk na kartk, kasowali
2 dolary i tyle. Ludzie szli przekonani, e jest to cz odprawy celnej. Gdzie czytaem tak
wskazwk, eby na takie rzeczy na to uwaa, bo rzeczywicie si zdarzaj.
Micha Szafraski: Dobre, bardzo dobre.
Suchaj, gadamy i gadamy, a to po prostu temat-rzeka. Przejd jednak do kolejnego punktu, bo
to moemy jeszcze godzinami cign. Zamy, e bilet ju sobie zaatwilimy w poprzednim
odcinku podcastu, w tym odcinku podcastu omwilimy ju noclegi. Chciabym, ebymy przeszli do trzeciego elementu tzn. planowania swojego pobytu na miejscu. Wiemy ju gdzie i kiedy
bdziemy. Co warto zrobi, jak przylatujemy do nowego miasta, w pierwszej kolejnoci?
Krzysztof Szymaski: Tak, to te jest wane, bo bardzo du cz tego, co zaoszczdzilimy,
moemy straci, jeeli si nie przygotujemy dobrze do wyjazdu. Czsto zakadamy, e mamy
w miar tani lot i nocleg, wic jedziemy i bdzie fajnie. Ale jest naprawd wiele rzeczy, na ktre
trzeba take uwaa i pniej, na miejscu, eby nie okazao si, e tak naprawd wcale nie
zaoszczdzilimy, tylko wyszlimy na to samo.
Pierwsze miejsce, z ktrym si stykamy: jeeli lecimy do innego kraju lub miasta, to zazwyczaj
jest lotnisko. Na tym lotnisku ju musimy by wiadomi wszystkiego, czyli musimy by pewni
siebie, wiedzie co i gdzie, co chcemy, czego nie chcemy, na co musimy uwaa i o czym pamita.
Jeli nie musimy, to nie wymieniamy pienidzy na lotnisku , bo zazwyczaj bdzie nas to duo
kosztowao. Jeeli mamy jednak potrzeb wymieni pienidze na lotnisku, to wymieniamy jak
minimaln kwot, powiedzmy 10 euro. 10 euro czy 10 dolarw praktycznie w kadym miejscu
na wiecie wystarczy, eby dojecha do centrum oraz zakupi jakie pierwsze, najpotrzebniejsze
rzeczy albo ewentualnie wypacamy sobie pienidze z bankomatu, bo nie ma rnicy, czy jest
to bankomat w centrum czy na lotnisku.
Po drugie - warto si na tym lotnisku zawsze troch rozejrze, bo zazwyczaj s tam punkty
informacji turystycznej. Jeli nie mamy noclegu, warto tam podej i zapyta si, czy mog zaproponowa nam jaki tani nocleg.
Kolejna rzecz - mapki, jakie informacje. Na wikszoci lotnisk, na ktrych byem, takie rzeczy
znajdziemy. Warto od razu si w nie zaopatrzy, bo potem czsto ludzie kupuj mapy na miecie. W wikszych miastach s takie punkty informacji turystycznej, w ktrych tak mapk dostaniemy za darmo. Ale warto ju o tym pamita, bdc na lotnisku.

197 / 334

Nastpna sprawa to jest dojazd do centrum. Musimy wiedzie, jak si do tego centrum dosta.
Tutaj zazwyczaj opcji jest bardzo duo i nigdy ta opcja najwygodniejsza nie jest zarazem najtasz.
Micha Szafraski: Taxi, taxi
Krzysztof Szymaski: Tak. Moemy by w takich miejscach, gdzie ci kierowcy bd mie nas
w nosie i nie bd o nas walczy albo wrcz odwrotnie.
Jeeli wyldujecie kiedy na lotnisku w Kuwejcie czy w Gruzji, to zobaczycie, co tam si dzieje.
Jak przyleciaem tam pierwszy raz, to mwi: co tam tyle ludzi czeka w tej strefie przylotw?
Mylaem, e to jakie rodziny czy znajomi poprzychodzili. Samolot z Polski do Gruzji przylecia,
to pewno rodziny czekaj, a okazao si, e 80% tych wszystkich osb to byli takswkarze i kierowcy, ktrzy po prostu rzucali si jak spy na osoby, ktre wychodziy. Niektrych prawie si
cignli do swoich samochodw, eby ich zawie w miejsce, w ktre oni chcieli.
Co wane - jeeli nie bdziemy mieli rozeznania, to skd mamy wiedzie, czy to, co powie nam
przewonik to jest duo czy mao i ile tak naprawd powinnimy zapaci za transport. Dlatego
powinnimy zawsze mie takie rozeznanie.
Jeeli wejdziecie na nasz stron taniezwiedzanie.com, to w menu u gry jest zakadka - Gdzie
chcesz jecha. Tam znajdziecie poradniki zwiedzania dotyczce najpopularniejszych miast na
wiecie, pisane wycznie przez nas i pod ktem zwiedzania budetowego. W kadym z tych
miast jest te dzia - Dojazd z lotniska do centrum i tam opisujemy najtasze na to sposoby
(chocia nie wszystkie, bo zazwyczaj jest ich bardzo duo). Jak mwiem, skupiamy si na tym,
co jest najtasze, bo to nas najbardziej interesuje.
Bardzo dobry przykad, ktry te podawaem ostatnio na warsztatach, to Nicea, ktra ma 2 terminale. Z pierwszego i drugiego odjedaj do miasta takie lotniskowe autobusy, ktre kosztuj 6 euro od osoby. Ale jeli kto si wczyta, to znajdzie informacj, e z terminala pierwszego
odjeda normalny autobus, taki najzwyklejszy autobus miejski, na ktry pojedynczy bilet kosztuje 1,5 euro. Jeli kupimy sobie 10-przejazdwk, czasowy bilet, powiedzmy, na 2-3 dni, to
wychodzi nas to ok. 1 euro ze ten przejazd. Ju wtedy jest 5 euro w plecy, ale wyobramy sobie,
e jestemy z rodzin lub w kilka osb. Ju wtedy tracimy 20 euro za tak gupot, e nie jestemy przygotowani i doinformowani. Dlatego warto poczyta, bo s fora i masa informacji. S
takie lotniskach jak to w Kinabalu, o ktrym ciko jest znale jakie informacje w internecie,
ale zazwyczaj na lotniskach, na ktre latamy, nie ma problemw. Gorco do tego zachcam.
OK. Powiedzmy, e wydostalimy si z tego lotniska, jestemy ju w miecie i co dalej? Czsto
ten pierwszy dzie jest troch wariacki, bo jeszcze nic za bardzo nie wiemy, nie wiemy co, gdzie,
nie wiemy, ile powinien kosztowa obiad, piwo w knajpie itp. A poniewa tego nie wiemy, to
jestemy najatwiejszym celem, eby przepaci. Skoro nie wiemy, to nie mamy porwnania.
Dlatego wana rada - pyta. Nie ma nic lepszego, ni po prostu rozmowa z lokalnymi osobami.
Jestemy w hotelu, porozmawiajmy z recepcjonist/recepcjonistk. Oni musz wiedzie, bo to
jest ich praca.

198 / 334

Tak jak mwiem, nie wstydmy si tego, e chcemy zje tani obiad, bo to nie jest co, czego
powinnimy si wstydzi. Szukamy taniej knajpki, chcemy zje jakie lokalne jedzenie, gdzie
powinnimy i. Jeeli wyjdziemy na miasto i zaczniemy tej knajpki szuka sami, to moemy si
po pierwsze strasznie umczy, a po drugie moemy jej nie znale albo znajdziemy tak, ktra
nam si bdzie wydawaa tania, a by moe okae si, e wcale a taka tania nie jest.
Micha Szafraski: Przywoujesz wspomnienia z mojego patania si po rnych, europejskich
miastach
Krzysztof Szymaski: Tak, myl, e nie tylko z Twojego. Z drugiej strony, mona sobie zada
pytanie, dlaczego tak jest, dlaczego wolimy sami chodzi i szuka, zamiast po prostu podej
do kogo i zapyta przepraszam, chciabym zje co dobrego, a nie chciabym wyda za duo
pienidzy, gdzie mog znale takie miejsce. Mona si zapyta, ile to bdzie kosztowao, bo te
wiadomo, e bywa rnie. To naprawd jest bardzo dobra rada. Ja kiedy te tak miaem, e
wolaem sobie samemu pochodzi. Mwi a spokojnie co si tam znajdzie. Traci si niepotrzebnie czas i energi.
Powinnimy pamita te, eby unika zakupw i jaki duych wydatkw pierwszego dnia.
W ogle, w pierwszych dniach naley unika wydatkw, bo nigdy nie wiadomo, co moe si
przydarzy, kiedy nam si te pienidze na co innego przydadz. Poza tym, im duej tam bdziemy, tym lepsze bdziemy mie rozeznanie w cenach, w miecie i we wszystkim. Tak wic
zazwyczaj najlepsze rozeznanie mamy ostatniego dnia.
Ja wszystkie powaniejsze zakupy, wszystkie prezenty czy rzeczy, ktre chciabym sobie kupi
(czasem jaki ciuch czy buty, czasem jakie co innego), to wszystko ju teraz zostawiam na
kocwk. Te rzeczy nam nie uciekn, nikt tego raczej nie wykupi. Po prostu moe si okaza,
e te buty, ktre znalelimy za 50 euro, co ju jest super cen, w innym sklepie kosztuj 40
euro. Pniej mamy niemie uczucie kurde, trzeba byo nie kupowa. Niby czowiek o tym pamita, ale te czsto sam si na tym apie, e nie dziaa zgodnie z t zasad.
Micha Szafraski: To psuje pniej wraenie po caym wyjedzie, bo gdzie tam zostaje w gowie.
Krzysztof Szymaski: Tak. Bardzo wan spraw jest te ostrono na wyjazdach. Jak kiedy
bdziemy mieli czas i a Ty Micha ochot, to moemy porozmawia o sposobach, jak zodzieje
okradaj turystw za granic.
Micha Szafraski: O, to jest bardzo ciekawy temat.
Krzysztof Szymaski: Pisaem o tym artykuy, mam o tym do du wiedz. Zbieraem rne
sposoby, sam te mam sporo dowiadcze, duo by o tym mwi, ale to jest rzecz, ktra niesamowicie moe nam zepsu wraenia z pobytu. To te idzie w parze z oszczdnoci, takie
ostrone podejcie i wiadomo tego, co moe nam si przydarzy, jest niesamowicie wana.
Gdy byem na pierwszym roku studiw, tata zabra mnie w nagrod za dobre wyniki w nauce
do Barcelony. Wiedzia, e jestem wielkim fanem piki nonej, dlatego wybralimy si razem na
mecz. Bylimy tam w sumie chyba ze 4 dni. Przedostatniego dnia okradli go na play. W jaki

199 / 334

sposb? Nie mamy pojcia, kiedy i jak to si stao, ale cay portfel ukradli mu ze spodni. Pierwsze, co si robi, to czowiek zawsze obwinia siebie. Zawsze po powrocie te wspomnienia zostaj,
niestety.
Micha Szafraski: No niestety, ale to oddzielny odcinek podcastu o tym nagramy, zdecydowanie, bo dobrze to wiedzie.
Krzysztof Szymaski: Zdecydowanie dobrze o tym wiedzie. Ja dziki temu, e o tym wiedziaem, to udao mi si unikn kradziey, ale to ju oddzielna historia.
Micha Szafraski: Widzisz, mamy nastpny powd, eby si spotka po raz kolejny.
Krzysztof, powiedz mi - z takich stron, z ktrych moemy si zorientowa na temat danego
miejsca, to kojarz http://wikitravel.org. Jeszcze jakie inne strony polecasz?
Krzysztof Szymaski: Wikitravel jest wietne, naprawd. Kademu polecam, eby przed wyjazdem do danego miejsca przeczyta to chocia raz, od pocztku do koca, bo tam znajdziemy
bardzo duo przydatnych informacji.
Po drugie - http://numbeo.com - to strona, na ktrej moemy porwna koszty ycia w rnych
miejscach, wic moemy sobie to w miar oszacowa, ile nas bdzie kosztowa obiad, ile bdzie
nas kosztowa pobyt tam w porwnaniu do np. miejsca, w ktrym mieszkamy.
Oczywicie nieskromnie polecam wci nasze poradniki, ktre przygotowujemy na stronie.
W chwili obecnej jest ju ok. 50 poradnikw dotyczcych pastw i myl, e okoo 30 poradnikw dotyczcych miast, ktre s pisane od pocztku do koca przez nas, wanie pod ktem
tylko i wycznie takich praktycznych informacji. A informacje te wcale nie jest atwo znale,
bo nie s takie oczywiste. Nie skupialimy si na informacjach, jaka jest pogoda w Barcelonie
w maju, bo kady to sobie moe sprawdzi w 2 sekundy. My podajemy, gdzie w Barcelonie jest
tania knajpka, gdzie zrobi zakupy, jakich miejsc unika, gdzie w Barcelonie jest tani nocleg,
ktry polecamy, w jaki sposb mona zwiedzi za darmo Sagrad Famili i tak dalej. Wszystko
wanie idzie w tym kierunku. Nawet jeeli sam jed na swoje wyjazdy, to drukuj sobie artykuy ze strony, ktr prowadz. Mam to ze sob, bo wiem, e to mi si w ktrym momencie
na pewno przyda.
Micha Szafraski: Dokadnie. Zatem jeszcze raz przypomnijmy - strona http://taniezwiedzanie.com.
Krzysztof Szymaski: Dokadnie, serdecznie zapraszam.
Micha Szafraski: Super, Krzysztof. To czy jeszcze masz co ciekawego, czym podzielimy si ze
Suchaczami czy bdziemy ju koczyli?
Krzysztof Szymaski: Myl, e ju dzisiaj nie mczmy Suchaczy. Ja to mam tak, e jak ju si
rozgadam o tych podrach, to mog gada i gada, dlatego zapraszam bardzo na stron.

200 / 334

Chciaem zaznaczy, e jestem te osob, ktra jest bardzo otwarta na takie pytania i lubi
pomaga. Jeeli kto miaby jakiekolwiek pytania, na stronie jest e-mail do mnie krzysztof@taniezwiedzanie.com. Jeeli macie jakie wtpliwoci, pytania, napiszcie do mnie, na pewno odpowiem. Nie jestem nikim specjalnym, nie jestem celebryt, nie jestem adn gwiazd, jestem
po prostu osob, ktra w pewnym momencie ycia postawia na podre. Przez to, e podrowaem, zdobyem wiedz, jak robi to tanio. Nie trzymam tej wiedzy dla siebie, nie chowam jej
do szuflady, chc si ni dzieli.
Jak wspomniaem na pocztku, tak moj najwiksz ambicj jest to, eby udowodni ludziom,
e mona podrowa tanio. e nie jest to opcja zarezerwowana tylko dla najbogatszych.
Micha Szafraski: Tak, zdecydowanie. Myl, e tymi dwoma odcinkami podcastu udowodnilimy, e si da. Jeeli kto z Was chciaby si czego wicej dowiedzie, to rzeczywicie na stron
taniezwiedzanie.com serdecznie, rwnie, zapraszam. Krzysztof, ja wiem, e Wy rwnie wiadczycie usugi w zakresie planowania podry, prawda?
Krzysztof Szymaski: Tak, dokadnie. Mamy te firm, ktra zajmuje si takim profesjonalnym
wyszukiwaniem lotw, noclegw, po prostu planowaniem wyjazdw. Jeeli kto w dalszym
cigu, nawet po tych 2 godzinach rozmowy, ktr przeprowadzilimy, nadal nie jest w stanie
zorganizowa sobie tego samodzielnie - ja rozumiem, kto moe nie mie czasu, kto moe nie
mie ochoty, kogo moe to przerasta z punktu widzenia natoku informacji - to wtedy my
jestemy, jak najbardziej, otwarci i pomagamy.
Opata, ktr za to pobieramy, jest dosy symboliczna. Wiadomo, e jak opat musimy pobiera, bo tak to wszyscy by do nas pisali, kady by sobie sprawdza i porwnywa, ale naprawd
nie s to due koszty. Za zaplanowanie wyjazdu w Europie pobieramy 75 zotych i to z reguy
nie jest cena zalena od iloci osb. Jeeli jedzie 10 osb, to nie bdzie to duo wicej ni 75
zotych. Za zaplanowanie wyjazdu w wiat, na inne kontynenty, pobieramy 150 zotych, gdzie
wiadomo, ile si wydaje na taki wyjazd. Jeeli wydamy na wyjazd minimum te 3-4 tysice zotych, to te 150 zotych za to, eby mie ten wyjazd zorganizowany przez kogo, kto zna si na
tym w miar dobrze, to myl, e nie jest to duy wydatek. W ogle nie traktowabym tego jako
wydatku, ale bardziej jako inwestycj, bo po prostu mamy wszystko z gowy. Jeeli kto jest
w stanie to zrobi sam albo potrzebuje po prostu mojej wskazwki, to jak najbardziej pomog.
Jeeli kto chciaby, ebym to zrobi dla niego albo za niego, to rwnie nie ma problemu.
Micha Szafraski: I tym optymistycznym akcentem bdziemy koczyli.
Krzysztof, wielkie dziki za tych kilka godzin rozmowy, chciaem powiedzie 2 godziny, ale myl, e ju dawno przekroczylimy te 2 godziny. Myl, e Czytelnicy i Suchacze bd mieli
troch pyta. Dam Ci zna. Moe pojawi si jakie komentarze, na ktre warto bdzie odpowiedzie.
Zachcam wszystkich do dyskusji pod tymi podcastami. Jeeli chodzi o ten odcinek podcastu,
to wszystkie adresy, ktre wymienilimy w trakcie tego odcinka znajdziecie pod adresem
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/013 trzynasty odcinek podcastu, myl, e wcale nie by
taki pechowy.

201 / 334

Krzysztof Szymaski: Mam nadziej, e nie by pechowy i rwnie bardzo dzikuj za zaproszenie. Jeszcze raz zachcam do kontaktu ze mn, do dzielenia si swoimi wspomnieniami, wskazwkami, radami. Nie wiem wszystkiego, jestem otwarty na wszystkie formy wsppracy albo
taki zwyky kontakt od osb, ktre s zainteresowane t tematyk.
Micha Szafraski: Super, dziki, Krzysztof, do usyszenia!
Krzysztof Szymaski: Ja rwnie bardzo dzikuj i pozdrawiam!
Micha Szafraski: Niesamowicie dobrze si bawiem, rozmawiajc z Krzysztofem. Nagrywalimy t rozmow ju jaki czas temu, dzisiaj j montowaem. Powiem szczerze, e fajnie si tego
sucha. Pomimo, e za oknem tak troch szarawo, to jednak te ciepe klimaty przewijaj si
w tej rozmowie i s bardzo motywujce.
Ju po nagraniu naszej rozmowy swoje pytanie do nas nagra Piotr i to jemu oddaj teraz gos:
Witam Ci serdecznie, Michale. Witam Ciebie rwnie, Krzysztofie. Witam wszystkich Suchaczy. Na wstpie moe chciabym te pozdrowi Adiego z pierwszej czci podcastu. ycz
Ci, Adi, udanych urodzin w Azji. Mam na imi Piotr, jestem z Gdyni. Tutaj, przy tym nagraniu
chciabym, przede wszystkim, pogratulowa pomysowoci i przeniesie swoich pasji na ten
poziom wyej, czyli prowadzenie biznesu przez Krzysztofa. Marzeniem chyba kadego jest
praca, ktr moemy wykonywa z pasj. Dzikuj Ci rwnie za te wskazwki z czci pierwszej Waszego spotkania. Z niecierpliwoci czekam na drug. Trafny temat dla osb lkajcych si takich wyzwa, ale rwnie dla wszystkich, ktrzy odwayli si ju na taki krok.
Krzysztofie, przede wszystkim tak, hotelscombined - strza w dziesitk, tego wanie potrzebowaem.
Jestem w trakcie planowania wyjazdu. Od kilku lat dziki moim przyjacioom rozpoczlimy
podrowanie po Azji i organizujemy je sami. Potwierdzam, e mona zaoszczdzi. Uwaga,
sowo klucz, na tym blogu, Michale, mona zaoszczdzi mnstwo pienidzy. Nawet 50%
w stosunku do biura podry jestemy w stanie zaoszczdzi.
Przechodzc do pytania, nie mam za wiele czasu. Krzysztofie, do tej pory korzystaem z lokalnych biur podry na miejscu, ktrych jest oczywicie peno, ewentualnie z pomocy hotelu,
w organizacji wycieczek. Czsto dojedajc na miejsce, czasami blisko hotelu, okazuje si,
e znacznie taniej byoby to zaatwi samemu.
Czy masz jakie sugestie, nie wiem, wskazwki, jak podchodzi do takich ofert, z Twoich
ewentualnych dowiadcze w tej kwestii? Z gry dzikuj za odpowied, ktr zapewne wykorzystam ju w przyszym roku. Gratulujc, pozdrawiam Ciebie, Michale, serdecznie, i oczywicie, Krzysztofa. Do usyszenia!
Micha Szafraski: Dziki Piotrze za to pytanie. Trudne zadanie postawie przed Krzysztofem.
Krzysztofie, co na ten temat sdzisz?

202 / 334

Krzysztof Szymaski: Mam nadziej, e dobrze zrozumiaem to, o co Piotr pyta w tym pytaniu.
Myl, e chodzi o wycieczki fakultatywne i o korzystanie nie tylko z biur podry, bo to niekoniecznie zawsze s biura podry, ale rnego rodzaju agencji, ktre w kadym turystycznym
miejscu na wiecie oferuj setki rnych moliwoci, jak moemy spdzi nasz wolny czas.
Jeeli mwimy np. o Tajlandii, bdzie to pewnie wycieczka do rezerwatu soni, do rezerwatu
tygrysw, wycieczki na jakie wodne markety i tak dalej. Jest tego duo i tak naprawd, wydaje
si mi, e odpowied jest dosy atwa, bo powinnimy si zastanowi, dlaczego taka agencja,
dlaczego takie biuro podry to robi. Odpowied jest prosta - oni chc na tym zarobi. Oni
musz na tym zarobi, a zarabiaj porednio na nas.
Wydaje mi si, e w 95% przypadkw taniej bdzie, jeeli zorganizujemy to sobie samemu.
Mog by takie sytuacje, kiedy jednak bdzie si opacao skorzysta z usug takiej agencji,
biura czy hotelu. Bdzie to wtedy, kiedy np. jedzie wiksza grupa i wynajcie duego busa czy
autobusu wyjdzie taniej, ni dojazd tam na wasn rk. To s raczej sporadyczne przypadki,
poniewa zawsze jestemy w stanie w jaki sposb tanio dojecha do nowego miejsca i po prostu na miejscu kupi bilet.
To, co bym radzi, to zawsze na pocztku rozezna si w sytuacji. Sprawdzi, ile bdzie nas to
kosztowao, jeeli bdziemy jechali przez biuro podry czy agencj, a ile zapacimy, jeeli bdziemy chcieli to zorganizowa sami. Wydaje mi si, e w ponad 90% przypadkw bardziej bdzie si to opacao robi samemu, i to bym poleca. Powiem szczerze, e rzadko kiedy korzystaem z usug takich agencji.
Micha Szafraski: Z gotowych wycieczek, jasne. Krtko mwic, poprzeglda w internecie te
propozycje, ktre s.
Krzysztof Szymaski: Tak, poszpera, zadzwoni. Na przykad, w tamtym roku byem na Bali
i tam bardzo duo korzystaem w takich wanie form spdzania wolnego czasu, ktre mogyby
by zaatwiane przez takie agencje, ale nie byy. W tym przypadku byy zaatwiane przez moich
znajomych, ale z pominiciem tej dodatkowej instancji, ktra na nas te musi zarobi, bo tak to
dziaa.
Micha Szafraski: Jasne, w takim razie dziki wielkie, Krzysztofie.
Krzysztof Szymaski: Nie ma sprawy i mam nadziej, e o to Piotrowi chodzio.
Micha Szafraski: Ja rwnie. Dzikuje Ci licznie i do usyszenia.
Krzysztof Szymaski: Dzikuj i pozdrawiam!
Micha Szafraski: Trzymaj si, cze!
Nie bd ju teraz przedua. Jeeli chciaby skomentowa ten odcinek podcastu albo pozna
wszystkie adresy i linki, ktre wymienialimy w tym odcinku, to wejd na mj blog pod adres
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/013.

203 / 334

Zachcam Ci take do zadawania pyta. Ja na razie nie ustaliem jeszcze tematu nastpnego
odcinka podcastu, wic masz niepowtarzaln okazj zadania mi pyta na dowolny temat. Moesz swoje pytanie nagra, wchodzc pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Przy
okazji chc Ci powiedzie, e takie nagranie to take wietny sposb na promocj Twojego
bloga lub strony www, dlatego e ja do kadej takiej strony zlinkuj w taki sam sposb, w jaki
zrobiem to w przypadku pyta osb z poprzednich odcinkw. Pamitaj tylko o tym, by na pocztku kadego pytania przedstawi si swoim imieniem oraz poda adres Twojego bloga lub
strony internetowej.
To ju koniec tego odcinak podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Jeli tylko czujesz, e
ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, a myl, e tak moe by w tym przypadku, to prosz, podziel si nim ze swoimi znajomymi.
Powiedz im po prostu, by weszli na mojego bloga http://jakoszczedzacpieniadze.pl.
Dziki Ci za wsplnie spdzony czas. Zapraszam Ci do wysuchania kolejnego docinka i ycz
Ci skutecznego przenoszenia swoich celw finansowych na wyszy poziom.
Trzymaj si. Do usyszenia!

204 / 334

014: Inwestowanie krok po kroku

ze Zbyszkiem z bloga APP Funds

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/014

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek czternasty.

Cze, dzie dobry, witam Ci w czternastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci. Opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Cze, dzie dobry, ponownie. Uff, dzisiejszy podcast jest szczeglny, ponownie szczeglny.
W dzisiejszym podcastcie usyszycie mnie i drugiego blogera finansowego - Zbyszka z APP
Funds. Wystpujc rwnoczenie, powiemy Wam o naszym nowym, wsplnym, absolutnie
moim zdaniem przeomowym przedsiwziciu w polskiej blogosferze - przynajmniej tej finansowej. Takim projekcie edukacyjnym, w ktrym bdziemy chcieli pokaza Wam, krok po kroku,
na czym polega inwestowanie. Krok po kroku, w takim jzyku zrozumiaym dla kadego z Was.
O szczegach tej akcji zaraz bdziemy opowiada, ale zanim jeszcze dopuszcz Zbyszka do
gosu, to chciabym przekaza kilka informacji porzdkowych.
W trakcie tego odcinka podcastu usyszysz take, e ogaszamy konkurs. Konkurs, w ktrym
bdzie, myl, dosy ciekawa gwna nagroda. Bdzie ni osobiste spotkanie ze Zbyszkiem i ze
mn. Radz wic sucha dokadnie, co zrobi, eby na takie spotkanie si dosta.
Druga informacja to jest to, e ten odcinek podcastu udostpniony jest z pewnym opnieniem.
My nagrywalimy go w czwartek 14-tego listopada. Ja nagrywam w tej chwili wstp i zakoczenie tego podcastu - w pitek. Ty usyszysz ten podcast najwczeniej we wtorek. Ja w midzy
czasie bd si bawi na Blog Forum Gdask konferencji i takiej imprezie dla blogerw, ktra
jest dla mnie takim dosy wanym wydarzeniem. W tym roku pierwszy raz si na niej pojawi.
Tu mam od razu prob: nie dziw si, e nie usyszysz w tym odcinku podcastu niczego o tak
wanej dla mnie imprezie. Po prostu, ja jeszcze jestem przed ni.

205 / 334

W kontekcie blogowania jeszcze jedna informacja: nie wiem, czy miae okazj obejrze moje
wystpienie w programie Pytanie na niadanie, w takim temacie Ile zarabiaj blogerzy?.
Uczestniczyem w tym programie na ywo w tym tygodniu. Jeeli nie ogldae, to zachcam
si bardzo serdecznie do odwiedzenia bloga. Jak zwykle notatki do tego odcinka podcastu znajdziesz pod adresem jakoszczedzacpieniadze.pl/014. Tam znajdziesz link do nagrania tego programu. Tak podsumowujc, powiem tylko, e w trakcie tego programu wszyscy przed telewizorami usyszeli, ile zarabiam na blogu i ile blog przynis mi w padzierniku. To byo ponad 19
tysicy zotych. Chocia ta kwota moe si wydawa bardzo dua - pewnie taka jest dla wielu
ze suchajcych osb - to wanie temu tematowi, tematowi zarabiania na blogu, chc powici kolejny odcinek podcastu. Te pod koniec tego nagrania bd mwi o tym troszeczk szerzej. Jeeli chciaby wiedzie co wicej na ten temat, to zdecydowanie warto wysucha do
koca.
Tyle zapowiedzi. Teraz chciabym przeczyta te kilka e-maili, ktre od Was otrzymuj, ktre s
cile zwizane z tematem dzisiejszego nagrania.
Na pierwszy ogie pjdzie e-mail od Oli. Ola napisaa:
Witaj, Michale! Mam pewne pytanie dotyczce oszczdzania, ale jako e nie do koca wpasowuj si nim w aktualny artyku, zadam je tutaj. Z tego, co wynika z Twoich raportw, odoone pienidze umieszczasz na lokatach. Dlaczego tego nie inwestujesz, np. na giedzie?
Nie jest to aden zarzut, ani namawianie Ci do tego. Ja po prostu zastanawiam si w co
inwestowa pewne sumy pienidzy, ktre ju udao nam si oszczdzi, jak je ulokowa, eby
zaczy pracowa. Kto ma co sensownie podpowiedzie, jeli nie go od finansw?
Widzc dzi lokaty na 4%, zastanawiam si, czy trzymanie tam gotwki ma sens, czy nie
lepiej w co zainwestowa. Jeli tak, to w co? Wiem, e to do oglne pytanie, bo kady
dysponuje inn sum, zbiera j na inny cel. Jednak kada propozycja czy sugestia bdzie
wzita pod uwag.
Pozdrawiam serdecznie,
Ola
Dziki, Olu, za tego e-maila. Kolejny jest Mateusz. Mateusz napisa dugi e-mail, w ktrego
postscriptum zada niewinne pytanie.
Micha, chciabym Ci jeszcze zapyta o jeden temat. Mam troch odoonych pienidzy.
Zastanawiam si, jak je zainwestowa. Nie chc na pocztek rusza w dugoterminowe, ryzykowne inwestycje typu gieda, fundusze inwestycyjne. Nie znam tego obszaru. Oczywicie,
korzystam z lokat, kont oszczdnociowych, ale jak wiadomo, to pozwala tylko na pokrycie
strat z inflacji. Na Twoim blogu czytaem, e udzielasz poyczek. Czy korzystasz moe z serwisw poyczek spoecznociowych typu Kokos.pl? Nie chc nadwyra Twojego czasu na
indywidualne porady, ale prosz o kilka sw. Czy to ma sens, czy jest to due ryzyko, by
moe co polecisz, od czego warto zacz.

206 / 334

Takich e-maili otrzymuj bardzo, bardzo duo. Mam tu jeszcze par przygotowanych, ale przeczytam ostatni - Mariusza - bo i tak za duo czasu zabieram. Mariusz napisa:
Jedyn rzecz, ktr chtnie bym zobaczy dodatkowo u Ciebie, na blogu, jest lista ciekawych wedug Ciebie produktw inwestycyjnych. Mog to by lokaty, konta oszczdnociowe,
fundusze inwestycyjne. Tutaj chtnie bym zobaczy dugi artyku, gdzie najlepiej kupowa
i jak wygldaj opaty za zarzdzanie itp. Obligacje Skarbu Pastwa, obligacje korporacyjne,
gieda, zoto, srebro itp. W kocu warto wiedzie wicej o inwestowaniu, jeeli ju co zaoszczdzimy. Duo tego, ale daje spore moliwoci do stworzenia interesujcych wpisw.
Pozdrawiam i gratuluj wietnego bloga. Wanie przypomniaa mi si jeszcze jedna sugestia. Warto byoby rozebra na czynniki pierwsze sytuacj 20-30-latkw - jak bdzie wygldaa ich emerytura od pastwa.
Te e-maile doskonale pokazuj, dlaczego zdecydowalimy si ze Zbyszkiem na duo szersz
wspprac, ni dotychczas, w takim obszarze edukacji finansowej powiconej, wanie, inwestowaniu. Myl, e nie przeduajc, zaprosz Was do wysuchania szczegw.
Ja tylko powiem, e Zbyszek jako osoba, ktra blogowaa w blogosferze finansowej zdecydowanie wczeniej ode mnie, bo robi to od chyba 2007 roku, by dla mnie takim absolutnym
autorytetem, gdy ja startowaem. I dalej jest! Miaem okazj pozna go osobicie. Rozmawialimy ju wielokrotnie od momentu pierwszego spotkania. Powiem Wam, e czacha dymi, jak
si z tym gociem rozmawia. Myl, e ten nasz maria we wsplnym przedsiwziciu, ktre
wanie rozpoczynamy, bdzie z korzyci dla Was wszystkich. Zapraszam do wysuchania.
Zbigniew Papiski: Witam Ci, Michale. Witam serdecznie wszystkich Suchaczy.
Micha Szafraski: Super. Powiedz mi, Zbyszku, bo na pewno jest wiele osb, ktre Ci po prostu
nie znaj. Trudno w to uwierzy prawdopodobnie Jakby mg powiedzie, skd si wzie,
jakiego bloga prowadzisz, co robisz, kiedy w ogle zaczynae swoje blogowanie?
Zbigniew: Myl, e zaczn od tego, e prowadz bloga ju dugo, poniewa zaczem we wrzeniu 2007 roku. Czyli ju mino 6 lat. W tym czasie rwnolegle mona byo mnie spotka te
w Internecie na takich stronach jak notowany.pl, gdzie zajmowaem si pisaniem codziennych
komentarzy giedowych do koca 2010 roku. Oprcz tego, pisaem tam te artykuy o inwestowaniu. One s dostpne cay czas. Strona notowany.pl jest cay czas dziaajc stron. Nastpnie od 2011 roku tworzylimy z zespoem projekt o nazwie Biztok.pl. Jest to serwis biznesowy
Grupy o2, ktry do tej pory dziaa. Moja dziaalno w tym serwisie zakoczya si wiosn tego
roku. Teraz mog powiedzie, e jestem inwestorem i blogerem.
Micha: Penoprawnym blogerem blogujcym pod adresem
Zbigniew: Mj adres to jest http://appfunds.blogspot.com.

207 / 334

Micha: Jasne. Dla wszystkich Suchaczy od razu powiem, e linki do wszystkich adresw, ktre
wymieniamy w tym odcinku podcastu, bd opublikowane pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/014.
Zbigniew: Moe zaczniemy od tego jeszcze, skd w ogle si wzia ta nazwa, bo niektrzy o to
si mnie pytaj i zastanawiaj si, skd taka dziwna nazwa. Zaczn od Funds skrt jest bardzo oczywisty, bo to s fundusze po angielsku, ale intrygujcy jest pewnie pocztek. APP
i dlaczego duymi literami?
Micha: Dokadnie.
Zbigniew: Wyniko to z takiej miesznej sytuacji, poniewa kiedy poprosi mnie kolega, czy nie
mgbym mu doradzi w sprawie portfela inwestycyjnego. Nie by on zbyt wielki, ale chodzio
o sam ide. Nazwalimy go Akcje Pana S.. Pomijam jego nazwisko, bo nie jest to istotne.
W momencie uruchomienia bloga po prostu poszedem za ciosem. Uznaem, e fajnie zrobi
Akcje Pana Papiskiego. Nazywam si Zbigniew Papiski i to byo dosy automatyczne skojarzenie.
Micha: Std APP?
Zbigniew: Tak, std APP. Natomiast rwnoczenie wiedziaem, e rozwijaj si rnego rodzaju programy. Wtedy jeszcze nie wiedziaem, e bdzie taki wzrost rynkw smartphonw jak
obecnie, ale wiedziaem, e jest to skrt od applications. Mona to podcign pod APP
Funds lub App Funds - jak kto woli. Dlatego ja uywam duych liter, ale jak kto uywa maych, to nie obraam si, bo mona to rnie rozumie.
Micha: To ju bd wiedzia, e piszemy trzema duymi literami.
Zbigniew: To s, naprawd, dwie rne wersje, obydwie mi pasuj i nie przeszkadzaj mi w aden sposb. Jak kto mnie nazywa APP, to zawsze si miej, bo etymologia nazwy jest wanie taka.
Micha: Powiedz mi, bo dzisiaj bdziemy mwili o tym, co chcemy wsplnie razem zrobi, ale
jako taki wstp, Ty chyba prowadzie kiedy publiczny portfel inwestycyjny na swoim blogu,
prawda?
Zbigniew: Tak. Ide mojego bloga na samym pocztku byo pokazywanie drogi, w skrcie od
zera do milionera. Taki zawsze chwytliwy pomys. Tak w ogle, to zaczynaem na blox.pl i tam
mi si blog wysypa, szczerze mwic, we wrzeniu 2007 roku i przeszedem na blogspot.com.
Tam ju ten portfel by warty ponad 3 tysice zotych. Mona wszystko przeledzi od samego
pocztku w archiwum mojego bloga. Do nieudolne byy te moje pocztkowe prby pisania.
Sam si z nich do tej pory miej. Poszo w sie - niech tam bdzie. Teraz bd sobie Czytelnicy
czyta. Ten portfel istnia do 2011 roku. W pewnym momencie go najpierw zmodyfikowaem,
a potem zamknem z prostej przyczyny. Poniewa sta si on zbyt hermetyczny dla przecit-

208 / 334

nego Czytelnika. Poniewa zajmowaem si, w duej mierze czsto si zajmuj, rynkami pochodnymi futures. To s tematy, wydaje mi si, dla zbyt niewielkiej grupy ludzi, eby to byo
przedmiotem publicznej debaty. Szczeglnie jeeli jest jaki system dziaajcy, to nie kady
chce wdawa si w szczegy, co dokadnie w nim siedzi. I dlatego, m.in. zamknem ten projekt. Gdyby on by, powiedzmy, oparty o same akcji, to myl, e nie miabym adnych przeciwwskaza. To by gwny powd.
Micha: Dobra, to ja przypomn jeszcze kilka konkretw na pocztek dla wszystkich Suchaczy.
Zaczlimy t rozmow tak, jakbymy prowadzili ze sob wywiad. Tak jakbym to ja ze Zbyszkiem prowadzi wywiad. Ale ta dzisiejsza rozmowa nie ma formuy wywiadu. Dzisiaj bdziemy
ujawniali szczegy takiego naszego, wsplnego przedsiwzicia. Pomysu, nad ktrym zaczlimy prac jeszcze, chyba, w czerwcu, prawda?
Zbigniew: Tak, jeszcze przed wakacjami przyszo nam to do gowy w lokalu
Micha: nie bdziemy ujawnia w ktrym
Zbigniew: To jest miejsce dla sponsora, ale nie ma szans, ebymy ujawniali teraz nazw tego
lokalu. W kadym razie - pomys pad w czerwcu. Idea dojrzewaa a do teraz, kiedy moemy
troch wicej szczegw zdradzi
Micha: Kiedy moemy ju konkretnie powiedzie, co chcemy razem w przyszym roku zrobi.
Jeszcze zanim zaczniemy, to myl, e powinnimy uprzedzi Suchaczy. My nie jestemy doradcami inwestycyjnymi. Zacznijmy tak od ogu: jaka jest rnica, Zbyszku, midzy doradc
finansowym a doradc inwestycyjnym?
Zbigniew: Myl, e przecitny Polak nie widzi wielkiej rnicy, a jednak jest ona zasadnicza.
Doradc finansowym moe si mianowa praktycznie kady z nas. Natomiast doradca inwestycyjny jest zawodem licencjonowanym i regulowanym. Obecnie takich doradcw w Polsce jest
zaledwie 475. Aktualn list mona sobie zobaczy na stronie Komisji Nadzoru Finansowego.
Micha: Dokadnie. Link te bdzie w notatkach.
Zbigniew: Jeeli kto chce naprawd fachowej porady, to moe powinien si zgosi do takiego
doradcy. Tylko uprzedzam, e oni nie s raczej zainteresowani indywidualnym doradztwem dla
pojedynczych klientw.
Micha: My jestemy doradcami finansowymi, znaczy, kady z nas moe by doradc finansowym czy to kto w okienku w banku, czy to Zbyszek, czy to ja, czy to nawet Ty jako Suchacz
jak najbardziej moesz by swoim doradc finansowym. Ja wrcz zalecam na blogu, ebymy
pozyskiwali wiedz, edukowali si wanie po to, ebymy umieli si porusza w tym wiecie
instrumentw finansowych, w wystarczajcy dla nas sposb. ebymy nie dawali sobie, krtko
mwic, waty na uszy nawija, mwic tak kolokwialnie.
Jest taki odpowiednik wiatowy, rwnie, doradcy inwestycyjnego

209 / 334

Zbigniew: Tak, to jest tytu CFA - Chartered Financial Analyst. Jeeli kto jest zainteresowany
bliej t tematyk, by moe powinien si bliej zagbi w wymagania tego egzaminu, poniewa jest on midzynarodowy i uznawany na caym wiecie. Natomiast by moe sama licencja
doradcy inwestycyjnego straci w przyszoci na znaczeniu, poniewa trwaj rozmowy, projekty
na temat deregulacji zawodw. Wrd nich jest te wymieniony doradca inwestycyjny oraz makler. Same instytucje maj zdecydowa, kto bdzie zarzdza pienidzmi klientw.
Micha: Tak, kto u nich bdzie pracowa i peni t rol. My nie jestemy doradcami inwestycyjnymi. My nie mamy uprawnie, eby Wam mwi, w co konkretnie inwestowa. W ogle nie
chcemy tego robi.
Zbigniew: Chcielibymy Wam powiedzie, jak podejmowa wasne decyzje inwestycyjne w racjonalny sposb.
Micha: Sprbujemy pokaza Wam ten nasz proces mylowy. W jaki sposb my podchodzimy
do inwestowania. Jak decydujemy. Mam nadziej, e to bdzie ciekawe, prawda?
Zbigniew: Tak, to bdzie wielki eksperyment dla nas i dla naszych Czytelnikw, i Suchaczy.
Micha: Przechodzc do konkretw: bdziemy pokazywali, jakie dziaania wykonujemy na rynkach finansowych, oglnie, z rnego rodzaju inwestycjami i formami inwestowania. Bdziemy
chcieli by w tym maksymalnie transparentni, ale jednoczenie zdecydowanie odradzamy naladowanie nas krok po kroku, bo nigdy to nie da takich samych rezultatw, jakie to my bdziemy osigali.
Zbigniew: Moe konkretny przykad z tego tygodnia. Niedawno na blogu przedstawiaem sytuacj, jak ja widz obecnie rynki finansowe. Tam zdradziem, e w moim portfelu IKE znajduj
si akcje Agory. Te akcje, niestety, w ostatnich dniach sabo si zachowyway, wczoraj je sprzedaem na sesji giedowej. Teraz, jeeli kto, np. chciaby naladowa moje ruchy i nie ma czasu
na bieco obserwowa notowa, to by moe on trzymaby te akcje, a one by spady znacznie
niej. Nie wiem, nie znam przyszych kursw, ale powiedzmy, e zakadamy taki scenariusz
i ponisby strat. Natomiast mi udao si zachowa zysk 10% i mimo e podjlimy podobne
decyzje, na podstawie tych samych przesanek, to efekt moe by zupenie rny. Dlatego zachcam do samodzielnych decyzji inwestycyjnych, ktre s dostosowane nie tylko do naszego
profilu ryzyka, ale te do naszego trybu ycia. Nie kady ma czas na sta analiz czy cige
obserwowanie notowa.
Micha: Dokadnie tak. Krtko mwic, odradzamy naladowanie, a zachcamy do wypracowywania wasnej strategii w oparciu o te informacje, ktre bdziemy stopniowo ze Zbyszkiem
udostpnia.
Zbigniew: Jeeli jeszcze chodzi o inwestowanie, to trzeba pamita, e ono si wie, niestety
zawsze, ze stratami. Tu jest istotne, jak kto znosi te straty. Dla czci ludzi, wrcz, bdzie to
niewskazane, bo bd odczuway wrcz bl fizyczny przy jakiej nieudanej transakcji. Warto si
najpierw nad tym zastanowi, jak my reagujemy na nieudane transakcje. Z udanych to wiadomo, e bardzo si cieszymy i chtnie o nich opowiadamy, a straty znosimy w milczeniu.

210 / 334

Micha: i wypominamy je sobie do koca ycia. Zbyszek, przejdmy moe do kolejnej czci,
powiedzmy, co my prbujemy zrobi
Zbigniew: Nasz pomys polega na tym, e chcemy publicznie prezentowa dwa portfele, jeden
mj, a drugi Michaa, ktre bd miay troch inne zaoenia, inne strategie. Obydwaj bdziemy
o nich otwarcie dyskutowa ze sob oraz z Wami.
Micha: Ju uchyl rbka tajemnicy: Zbyszek bdzie mia portfel, ktry mona zdefiniowa jako
agresywny, cokolwiek by to znaczyo, a ja sprbuj zbudowa portfel bezpieczny, te cokolwiek
by to znaczyo. Zaoenie mamy takie, e ten projekt ma by dugi. To znaczy, bdziemy pokazywali Wam wszystkie operacje, ktre wykonujemy, co najmniej przez okres roku.
Zbigniew: Jeszcze moe powiemy, dlaczego w ogle chcemy co takiego robi, jaki jest cel.
Myl, e jest taki etap w yciu kadego czowieka, e chciaby zainwestowa jakie rodki, ale
czasami brakuje mu wiedzy albo, wrcz, odwagi. Chcielibymy pokaza, na czym w ogle polega to inwestowanie, jak si do tego zabra. Zupenie od pocztku dla laika, ale rwnie dla
osb nieco bardziej zaawansowanych. Zachcamy te dlatego do dyskusji, bo bdziemy mogli
Micha: rozwaa takie, rne zaawansowane warianty
Zbigniew: rne warianty czy rne sposoby inwestowania. Nie ograniczamy si tylko do mwienia o funduszach inwestycyjnych czy akcjach. Bdziemy te mwi o zupenie innych rynkach walutowym czy inwestycjach alternatywnych, czy wrcz o inwestowaniu w siebie, czy
w swj biznes.
Micha: Dokadnie. Nieruchomoci, kruszce i tak dalej. Sprbujemy dotkn wszystkich tych obszarw, ebycie mogli zbudowa wasn opini co do tego, co Wam mentalnie bardziej pasuje,
a co nie. Co bardziej rozumiecie, a co rozumiecie mniej. My postaramy si t wiedz w miar
systematycznie wykada, odsania rne formy inwestowania.
Zbigniew: Trzeba tutaj pamita, e inwestowanie jest dosy niewdziczn dziak, poniewa
popeniamy bardzo wiele bdw, ktre nie zdarzaj nam si w yciu, w zupenie innych przypadkach. Nikt nie wpadnie na pomys dzisiaj to pojad sobie do szpitala i wykonam operacj,
prawda? Natomiast s ludzie, ktrzy nagle wpadaj na pomys, e dzisiaj przeprowadz transakcj na rynku walutowym czy rynku instrumentw pochodnych. Co, gdzie przeczytaem i musz
teraz sprbowa, prawda? Bo jest tu dosy dua atwo dostpu. Praktycznie kady moe wczy komputer, otworzy rachunek, wpaci jak tam kwot pienidzy i ju moemy dziaa.
Jakby nie do koca zdajemy sobie spraw, kto siedzi po drugiej stronie czy s to komputery
wszystkich bankw inwestycyjnych, ktre odgrywaj dzisiaj coraz wiksz rol, czy wytrawni
gracze, ktrzy czekaj wanie na takich naiwnych
Micha: jak my, ktrzy wpompuj na rynek swoj gotwk. Bdziemy te prbowali pokaza
Wam ten psychologiczny, mentalny aspekt inwestowania. Pokaza, jak si przygotowa na
pewne swoje reakcje. Przewidzie je i sprbowa jednak dziaa racjonalnie, a nie emocjonalnie. Oczywicie, kady ma troszeczk inaczej ten swj poziom ustawiony

211 / 334

Zbigniew: Tak. Wiele, moim zdaniem, prawidowych zachowa na rynku jest nieintuicyjnych,
innych od tego, co sobie wyobraamy. Przykadowo, jeli widzimy, e wszyscy omijaj kau,
to my razem z nimi robimy tak samo i nawet dobrze na tym wychodzimy, bo mamy czyste buty.
Natomiast jeeli razem ze wszystkim podejmujemy podobne decyzje i kupujemy jednostki funduszy inwestycyjnych, dlatego e nasi znajomi tak zrobili, i jest to rok 2006-2007, to pniej
ju na cae ycie pamitamy t lekcj. Nie wiemy, co z tym zrobi, bo to gwatownie nam potaniao i jestemy zupenie zaskoczeni, e pomimo takich piknych wykresw
Micha: zostajemy z rk w nocniku
Zbigniew: nasza przygoda si dziwnie skoczya.
Micha: Moe powiesz ze trzy sowa o Twoim portfelu. Ja pniej opowiem o tym moim.
Zbigniew: Ja wybraem wariant agresywny. Zobaczymy jak to bdzie w praktyce przy naszych
portfelach, ich wielkociach. Mam, na pewno, dosy duy baga dowiadcze, czyli przeprowadziem setki transakcji, wic dziwnie by wygldao, gdybym, np. skupi si na wpacaniu pienidzy na konto oszczdnociowe. Poza tym, interesuj si rynkami kapitaowymi od lat, wic nawet gdybym nie inwestowa, to te bym je ledzi. Logicznie nie jest to wic marnowaniem
czasu, jeli jestem, w jaki tam sposb, obecny na rynku, to naprawd warto sprbowa si
z nim zmierzy. Taki jest mj punkt widzenia. Natomiast nie gwarantuj, e ten portfel przyniesie jakie oszaamiajce zyski.
Micha: W ogle niczego nie gwarantujemy.
Zbigniew: Niczego, absolutnie!
Micha: Mona nam si przyglda, ale my niczego nie gwarantujemy. Bdzie jak bdzie, sprbujemy zobaczy, jak te portfele ze sob konkuruj, w pewnym sensie.
Teraz, trzy sowa o mnie. Ja bd mia, z kolei, portfel, ktry mona uzna za bezpieczny. Tak,
jak mwi, zobaczymy, jak to nam w praktyce, po roku wyjdzie, prawda?
Zbigniew: Tak, bo moe si w trakcie akcji okaza, e nagle Micha odkryje w sobie yk spekulanta i zupenie si zmieni jego widzenie. Tego jeszcze nie wiemy, to wszystko jest przed
nami, wic si wszystko jeszcze okae
Micha: Dobrze, ale mwic o chwili obecnej, tu i teraz, wychodzimy z takiego zaoenia, e ja
mam zdecydowanie mniejsze od Zbyszka dowiadczenie inwestycyjne i tym bardziej jako taka
osoba, taki bloger, ktry wicej si angauje, rwnie medialnie, mam mniej czasu na monitorowanie tego, co si dzieje na rynku. Ja nie bd chcia by tak agresywny jak Zbyszek na pewno.
Zbigniew: Tak, te jednak agresywne strategie, jeeli je tak nazwiemy, wymagaj niestety staego ledzenia rynku. Natomiast, jeeli mamy inne zajcia, to wskazane jest podejcie znacznie
bardziej dugoterminowe, ktre nie nakada na nas tylu obowizkw.

212 / 334

Micha: Tu jest jeszcze jeden bardzo istotny aspekt. Mamy rnych Czytelnikw naszych blogw. Zbyszek ma u siebie troch wicej osb, ktre interesuj si inwestowaniem, s bardziej
zaawansowane. U mnie na blogu, Wy jestecie osobami, ktre dotychczas interesoway si oszczdzaniem, ktre powoli zaczynaj zastanawia si - to take z Waszych e-maili wynika
- w jaki sposb mona w ogle inwestowa mae sumy, wiksze sumy. Szukacie, tak naprawd,
dobrych podstaw. Ja bd chcia wykona co takiego, e poka Wam, e inwestowanie to nie
jest gra w pojedynk. To jest tak samo, jak oszczdzanie, gra zespoowa. Bd chcia Wam pokaza, e ja inwestuj wsplnie z on, wic nie moemy sobie pozwoli, a przynajmniej ja nie
mog sobie pozwoli, nawet jeeli ja bym mia wiksz skonno do ryzyka, to, tak naprawd,
podejmujemy decyzje inwestycyjne wsplnie. Nie moemy sobie pozwoli na zbyt duy koszt
emocjonalny tych decyzji. I ze wzgldu na to, e mj blog jest czytany przez bardzo wiele kobiet, co mnie niesamowicie cieszy
Zbigniew: Gratuluj!
Micha: Dzikuj Ci piknie, Zbyszku! to bd chcia pokaza inwestowanie od kobiecej
strony, czyli mniej szalestwa w tej caej strategii, wicej rozwagi, wicej takiego poczucia bezpieczestwa. Wanie tak bd prbowa konstruowa mj portfel.
Zbigniew: Tak, wanie wielu inwestorw zapomina o tym, e warto by byo, przynajmniej
w podstawowym stopniu, wtajemniczy rodzin w swoje inwestycje. Moe niekoniecznie zdradza konkretne szczegy poszczeglnych transakcji, ale jeli jednak zajmujemy si czym ryzykownym, to warto ich o tym uprzedzi, w jakikolwiek sposb. eby nie zaskoczyo ich, np. e
kto zosta bankrutem.
Micha: Te bdziemy o tym mwili. To bdzie przedmiotem takiego, naszego wprowadzania
do caego cyklu jak si do tego przygotowa, jak przygotowa do tego najbliszych. Ja jeszcze
jeden aspekt chc Zbyszku poruszy - piorusko istotny.
Przyjlimy tak formu, ktra nazwalimy sobie ucze i mistrz. W takiej formule bdziemy
prowadzili te wszystkie nasze rozmowy, jak rwnie bdziemy pisali artykuy z tego cyklu na
naszych blogach. Mistrzem, oczywicie, bdzie Zbyszek, ktry, tak jak powiedzielimy, jest
wyg, jeeli chodzi o inwestowanie w porwnaniu ze mn. Ja si, z kolei, wciel si w rol
ucznia. Pomimo tego, e ja to i owo wiem o inwestowaniu, i w swoim yciu ju wykonywaem
rnego rodzaju kroki w kierunku inwestowania, to bd przyjmowa stanowisko takiego kompletnego laika. ebycie Wy patrzc na nas i suchajc naszych rozmw, mogli krok po kroku,
jasno mie wytumaczone, dlaczego podejmujemy takie, a nie inne decyzje. Dlaczego Zbyszek
podejmuje pewne decyzje. Dlaczego ja podejmuj, moe zupenie inne decyzje, nawet wbrew
zaleceniom Zbyszka. Ja Zbyszka bd traktowa jako mistrza, ale niekonieczne bd chcia poda koniecznie t ciek, ktr On mi bdzie wytycza. Myl, e samo to, pokazanie naszego
procesu mylowego i Zbyszka, i mojego, bdzie dla Was interesujce, bez wzgldu na to, jaki
bdzie wynik caej naszej akcji.
Zbigniew: Naszym celem jest uwiadomienie wszystkim, eby wzili odpowiedzialno za
swoje decyzje i eby inwestowali, wycznie, w takie instrumenty, o ktrych maj jakie pojcie.

213 / 334

Wtedy nawet jeeli tracimy pienidze, to jest szansa, e nie stracimy gowy. T ewentualn
strat umiemy jako uci w odpowiednim momencie lub te podj dziaanie, ktre nie doprowadzi nas do bankructwa. Dlatego, np. wiele osb auje, e nie wzio udziau, w tym ja,
w bace, jeeli tak j moemy nazwa, ktra teraz ronie wok BitCoina. Ja nie wziem udziau
w tej hossie, myl, e z tego powodu, e byem do mocno zajty, kiedy te ceny byy jeszcze
niskie. Nie miaem czasu, eby dokadnie t tematyk przestudiowa. Ja uwaam, e jeeli nie
znam si na czym, to nie wchodz w to. Mimo wszystko, mimo tego, e ta cena wzrosa wielokrotnie, to niestety we wszystko nie damy rady zainwestowa, we wszystkich ruchach nie bdziemy uczestniczy. Myl, e nie ma co aowa, bo rwnie dobrze mogo si to skoczy
zupenie inaczej jak, np. stao si w przypadku zota, ktre kosztowao, niedawno jeszcze, 1900
dolarw za uncj, a obecnie kosztuje niecae 1300.
Micha: Tutaj poruszasz jeszcze jeden, istotny aspekt. Kluczowa, absolutnie, jest ta nasza edukacja. To dotyczy tak samo inwestowania, jak rwnie, w pewnym sensie, oszczdzania lokaty
pakowane w polisy, produkty wyjtkowo zoone
Zbigniew: One s tak skomplikowane, e nawet osob, ktra ma duo wiedz z dziedziny finansw, czasami nie jest w stanie dokadnie zrozumie mechanizmu dziaania danego produktu.
To wymaga, np. caego dnia, eby wszystko po kolei przeanalizowa, bo nawet s tam takie
zastrzeenia prawne, ktre ciko zrozumie. Z tego powodu wiksza liczba osb jest wciganych w t puapk. Moim zdaniem, prosz nigdy nie miesza ubezpieczenia z inwestowaniem.
Micha: Zdecydowanie.
Zbigniew: Najlepiej kupowa sobie polis oddzielnie i inwestowa te oddzielnie. To jest zdecydowanie najlepsza strategia. Polisy zwykle s proste, nieskomplikowane.
Micha: Dokadnie tak, takie, ktre umiemy rozpozna w detalach. Zbyszku, to jeszcze proponuj, ebymy w kilku zdaniach opowiedzieli, na czym bdzie w szczegach polegaa ta nasza
akcja.
Zbigniew: Szczerze mwic, chwil zastanawialimy si, z jakiego puapu powinnimy zacz.
Po pewnej dyskusji stwierdzilimy, e idealnie jest jednak od zera. A dlaczego?
Micha: eby kady mg zacz z nami inwestowa.
Zbigniew: Nie ma adnej bariery wejcia. Kady moe to zrobi. Czy kto jest studentem, czy
osob zarabiajc cakiem przyzwoite pienidze. Chodzi o to, e w ten sposb mona potem
przestudiowa t nasz histori, ktr bdziecie razem z nami tworzy. Wtedy mona wrci
sobie za kilka miesicy, czy kilkanacie miesicy. Kto, kto bdzie zaczyna, bdzie mia gotowy
materia pogldowy. Pniej okae si, jak to si wszystko rozwinie. Natomiast zaczynamy od
pierwszego stycznia.
Micha: Zaczynamy od pierwszego stycznia 2014 roku. Dzisiaj ujawniamy to wsplne przedsiwzicie. My nagrywamy ten podcast 14-tego listopada. Jeeli bralibycie pod uwag to, co Zbyszek powiedzia o akcjach Agory, e wczoraj sprzeda

214 / 334

Zbigniew: wczoraj, to byo 13-tego listopada. Widzicie, 13- tego, prawda?

Micha: A bdziecie suchali pewnie 19-tego listopada, najwczeniej, ten podcast. To te jest
tak, e nawet gdyby poda za tymi naszymi ruchami, to czasami minuty decyduj o tym, co
si dzieje na rynku akcji czy na rynku walut. A Wy jestecie spnieni co najmniej o kilka dni,
w tej chwili
Zbigniew: Myl, e pomimo tego, e robimy takie rne disclaimery, zastrzeenia, to pewnie
cz osb bdzie robi dokadnie to, co my. Szczerze mwic, odradzamy to!
Micha: Odradzamy to, zdecydowanie! Wracajc do akcji, Zbyszek powiedzia, e zaczynamy od
pierwszego stycznia. Od tego momentu, od tego dnia rozpoczynamy prowadzenie tych naszych
portfeli. Niekoniecznie od razu gotwk bdziemy wymieniali na konkretne instrumenty. Powiem tylko tak, co miesic bdziemy wkadali do tego naszego portfela po 200 zotych.
Zbigniew: Ta kwota te bya przez nas negocjowana, poniewa jeeli kto zarabia dosy spore
pienidze, a takich Suchaczy i Czytelnikw te mamy, to dla niego jest to nieznaczca kwota.
Natomiast jest wiele osb, ktre maj problem, eby nawet 200 zotych wygenerowa, bo
w kocu, jak pokazuj badania, zaledwie 40% Polakw ma jakiekolwiek oszczdnoci.
Micha: Teraz to, co istotne: my mwimy o inwestowaniu. Mwimy o tym, e wkadane s pienidze w rnego rodzaju inwestycje na dugi okres czasu, z zaoenia. My nie planujemy tutaj,
e bdziemy krtkoterminowo jakie oszczdnoci, ktre nam s potrzebne na ycie za dwa
miesice, przeznaczali na inwestowanie. Absolutnie nie! Mwimy o tym, e to s takie pienidze, ktrych nie boicie si a) straci, b) nie bdziecie potrzebowali ich w racjonalnie dugim
okresie czasowym. Na przykad, Zbyszku, ile, 5 lat?
Zbigniew: Myl, e pierwsze zaoenie jest takie, e inwestowanie zaczyna si od roku w gr.
Jeeli kto musi wyda pienidze w cigu najbliszego roku, to powinien trzyma si bezpiecznych instrumentw. Spekulacja moe si le skoczy. Na przykad, mamy jaki powany wydatek i, niestety, trzeba te pienidze posiada. Dlatego rok jest minimum absolutnym. Jak wida
jest tu pewien dysonans, poniewa wikszo ludzi patrzy bardzo krtkoterminowo na swoje
instrumenty finansowe, co nie jest dziwne, poniewa one zwykle podlegaj bardzo wielkim
wahaniom czyli kursy dowolnego, naszego waloru czy jednostek funduszu inwestycyjnego faluj. A wraz z nim czsto faluj nasze nastroje
Micha: Emocje buzuj
Zbigniew: Czyli jak ronie, to si wietnie czujemy. Jak spada, to coraz gorzej. To wpywa na nas
tak negatywnie, e czsto kto podejmuje zbyt wiele decyzji, czsto bdnych, ponosi wysokie
koszty transakcyjne. Natomiast niekonieczne przekada si to na jego zyski.
Micha: Czyli wkadamy do portfela, co miesic, 200 zotych. Jeszcze zanim zaczniemy t akcj,
czyli przed kocem tego roku, bdziemy Wam mwili, w jaki sposb te 200 zotych nadwyki
miesicznie wygenerowa. Tu bdzie pole do popisu dla mnie.

215 / 334

Zbigniew: Szczeglnie dla Michaa! On si w tym specjalizuje, na co wskazuje sam tytu bloga,
prawda? Jak oszczdza pienidze? Trzeba je najpierw zaoszczdzi, by mc inwestowa.
Micha: Zdecydowanie. Ja bd tumaczy, jak zrobi porzdek w swoich finansach. Bdziemy
te wsplnie tumaczyli, bo akcja bdzie prowadzona na 2 blogach u Zbyszka i u mnie, bdziemy pisali rne artykuy.
Zbigniew: Z naszego punktu widzenia mog to by te same tematy nieco inaczej poruszane, bo
te Wy jestecie rni.
Micha: Mamy rne audytoria. Bdziemy tumaczy, dla kogo jest inwestowanie, bdziemy prbowali udowodni, przekona, wmwi, e inwestowanie nie jest dla tych osb, ktre ton
w dugach, dla tych osb, ktre maj nisk tolerancj ryzyka. My zdecydowanie nie chcemy,
eby przez nas kto, kto zarobi 1000 zotych, przy okazji osiwia czy dosta zawau serca. Bdziemy si starali to mocno akcentowa.
Zbigniew: Bdziemy to podkrelali na kadym kroku. Naprawd, prosz, nie myle, e tutaj
znajdziemy magiczn formu, e jeli kto znalaz si w kopotach finansowych i przeczyta na
blogu Michaa, czy na moim, informacje, e warto kupi akcje X, to On je kupi, zarobi i si pozbdzie kopotw. Nie, nie, to nie bdzie ta droga.
Micha: To nie ten sposb. Bdziemy te przed kocem tego roku wskazywali Wam dodatkowe
rda informacji, bo to nie jest tak, e my jestemy alf i omeg. My moemy pokazywa, jak
si porusza po rynku, ale pewne podstawy warto zdoby, czytajc czy to konkretne ksiki, czy
korzysta z odpowiednich rde w Internecie.
Zbigniew: Bdziemy wskazywali zarwno rda darmowej wiedzy, ktrych jest bardzo duo,
jak te wskaemy konkretne ksiki i literatur. Poza tym, na pewno cz z Was bdzie chciaa
otworzy rachunek maklerski. Postaramy si znale aktualne, najciekawsze oferty i podamy je.
Micha: Tak, eby na pierwszego stycznia wszyscy z Was, ktrzy bd chcieli rwnolegle z nami
prbowa dziaa, eby mieli gotowy ju cay zestaw narzdzi, ktre s do tego potrzebne.
Zbigniew: Dlatego, e wiele osb chciaoby by bliej przy tym projekcie, to planujemy zaoenie take specjalnej, dedykowanej grupy na Facebooku.
Micha: W tej grupie to, co bdziemy robili, to bdziemy Wam na bieco pisali, jakie decyzje
inwestycyjne podejmujemy.
Zbigniew: Unikniemy w ten sposb podejrze, e my sobie inwestujemy tylko w mylach czy
te na wykresie widzc, gdzie byy szczyty, doki - to by byo nie fair.
Micha: Tak. Tym z Was, ktrzy bd chcieli, jeszcze przed kocem roku ujawnimy adres tej
grupy, bdzie mona do niej doczy. Bdziemy akceptowali w zasadzie wszystkich czonkw.
Grupa zapewne bdzie zamknita, aczkolwiek kady, kto bdzie chcia, bdzie mg do niej

216 / 334

doczy. Tam rwnie bdziemy mogli prowadzi sobie dyskusje dotyczce konkretnych, wykonywanych przez nas krokw.
Zbigniew: Myl, e wiele rzeczy wyjdzie, po prostu, w trakcie trwania tego projektu. Myl, e
moe on si rwnie dobrze zakoczy po roku, jak i trwa duej. Tego jeszcze w tej chwili nie
wiemy. My chcielibymy, eby trwa duej, bo w ten sposb mogyby z niego skorzysta rwnie osoby zaawansowane, ktre maj te wiksze rodki.
Micha: To te nie jest tak, e nie bdziemy tych informacji dla zaawansowanych zupenie podawa, prawda? To, co bdziemy wykadali, rwnolegle z podstawami, to bdziemy pokazywali
konkretne, nasze strategie, czy to bezpieczn, czy agresywn, i bdziemy tumaczy, dlaczego
dziaamy w ten, a nie inny, sposb.
Zbigniew: Oczywicie. Nie jest tak, e wiemy wszystko i na kady temat, wic bdziemy prosili
o Wasz pomoc, dzielenie si Waszymi dowiadczeniami, Waszymi pomysami. Naprawd, nie
bdziemy ustawiali si w takiej pozycji, e my wiemy najlepiej i to, co robimy, jest genialne,
a Wy macie nas tylko podziwia. Nie, absolutnie tego nie bdzie.
Micha: Dobre! Ze w ogle Ci to przez usta przeszo
Zbigniew: Pisanie bloga jest troch narcystyczne, prawda?
Micha: Oj, jest
Zbigniew: e troszeczk stawiamy si pozycji eksperta, a Czytelnicy s dla nas tem - no tak
to do koca nie jest
Micha: Nie jest i to wida w komentarzach. Myl, e my si dobralimy tak merytorycznie podobnie, bo to nawet z naszych rozmw wynika. Mamy wiele wsplnych tematw i taki sposb
mylenia, w ktrym, przynajmniej z mojego punktu widzenia, mi zaley przede wszystkim na
tym, eby jak najwicej osb w tym kraju miao jak wiadomo finansow. Im wiksz, tym
lepiej. Jeeli moemy swoje dwie cegieki do tego wnie, to zdecydowanie uwaam, e warto
to robi. Tu akurat si w 100% zgadzamy ze Zbyszkiem.
Zbigniew: Tak, tutaj nie ma adnych wtpliwoci.
Micha: Tak, jak wspominalimy wczeniej, jeeli ten projekt nam si powiedzie, jeeli si bdzie cieszy Waszym zainteresowaniem, to mamy taki plan, eby w przyszoci go kontynuowa,
wkadajc duo wicej gotwki do tego portfela. Ale to ju jest rok nie 2014, a 2015.
Zbigniew: To ju zaley, przede wszystkim, od Was, a nie od nas. My bymy chcieli, ale czas
pokae, jak to wszystko si rozwinie.
Micha: Mamy pierwszy pomys na to, jak przetestowa to, czy projekt Wam si podoba. Dugo
mylelimy ze Zbyszkiem nad nazw dla tego projektu, nad czym takim nonym, fajnym, trafiajcym tak idealnie w dziesitk. Nie udao nam si wymyli fajnej nazwy, prawda?

217 / 334

Zbigniew: No tak.
Micha: Najlepsza nazwa, jaka nam przysza do gowy, brzmiaa Zadbaj o swj portfel
Zbigniew: To nie jest dobra nazwa
Micha: Zdecydowanie! Kojarzy si kieszonkowcami
Zbigniew: Tak. Midzy innymi. Oraz rodkami do pielgnacji skry
Micha: No wanie, chcemy zrobi konkurs. Konkurs dla Czytelnikw bloga Zbyszka i bloga Jak
oszczdza pienidze. Konkurs polega wycznie na tym, ebycie sprbowali zaproponowa
fajn, ciekaw, chwytliw nazw dla tej naszej caej akcji. Traktujemy to jako zabaw. Nie zapacimy nikomu za to, e t nazw dla nas wymyli, ale mamy bardzo konkretn nagrod i myl, e mimo wszystko wartociow.
Wymylilimy to sobie tak, e spord tych wszystkich propozycji wybierzemy kilka najlepszych,
np. po 5 propozycji na kadym blogu, czyli cznie 10 osb. Te osoby, ktre zgosz najlepsze
propozycje - w naszej subiektywnej opinii najlepsze - te osoby zaprosimy na spotkanie, ktre
zorganizujemy ze Zbyszkiem w Warszawie.
Zbigniew: Aby wzi udzia w naszym konkursie, prosimy, ebycie zgaszali swoje propozycje
nazwy w komentarzach na blogu APP Funds i Jak oszczdza pienidze. Mona podawa
wiele propozycji, to ju zaley od Was.
Micha: Jeszcze na zacht dodam, e tym osobom, ktre, oczywicie, bd z nami na tym naszym, wsplnym spotkaniu, oddajemy si do dyspozycji i bdziecie nas mogli zapyta
o wszystko.
Zbigniew: Czyli AMA
Micha: AMA?
Zbigniew: Takie AMA na ywo.
Micha: AMA na ywo. A AMA jest tylko na Wykopie czy to jest powszechna nazwa?
Zbigniew: AMA = Ask Me Anything.
Micha: Czyli to jest taka powszechna nazwa. Zrobilimy reklam Wykopowi.
Zbigniew: To, Panowie z Wykopu, pozdrawiamy!
Micha: Oj, Zbyszku. Myl, e wszystko dzisiaj poruszylimy co chcielimy, prawda?

218 / 334

Zbigniew: Myl, e tak, e jest to tytuem wstpu najlepsze, co moglimy teraz powiedzie. Za
rok si okae, co z tego nam wyszo. To zaley w duej mierze take od Was, bo jest to projekt
przede wszystkim dla naszych Czytelnikw. Co jest dla nas dodatkowym smaczkiem, to to, e
zobaczymy, ktry portfel wygra
Micha: Tak, bo nikt nie potrafi przewidzie co wydarzy si na rynkach finansowych w najbliszym roku - wbrew temu, co niektrzy sdz. Jak to jest z przewidywaniem?
Zbigniew: Jeeli chodzi o prognozowanie, to jest tak, e 75% zarzdzajcych funduszami twierdzi, e s lepsi od przecitnej, wic jest to statystycznie niemoliwe. Podobnie jest z prognozami giedowymi, e waciwie mamy 3 moliwoci wzronie, spadnie, pjdzie w bok. Zawsze
jaka grupa ma racj, prawda. Wystarczy sporzdza duo prognoz i pniej powoywa si na
te, ktre si sprawdziy. To jest sprawdzona metoda. Wic jeeli mamy, np. due biuro maklerskie, to jeden analityk bdzie permanentnie niedwiedziem, drugi bdzie permanentnym bykiem, a trzeci niech bdzie neutralny. Wic wycigamy wtedy prognozy w zalenoci od tego,
jak si sprawy potocz
Micha: co si historycznie wydarzy
Zbigniew: wtedy moemy promowa tego, ktry mia racj.
Micha: To, co bdziemy chcieli Wam rwnie przekaza, to jest to, jak filtrowa tego typu informacje, ktre si na rynku pojawiaj. Pokaza Wam kilka mechanizmw czy zabiegw stosowanych przez instytucje finansowe po to, ebycie potrafili sami podejmowa takie decyzje.
Zbigniew: Tylko trzeba pamita o podstawowym konflikcie interesu midzy brokerem a nami.
Zadaniem brokera jest przekonanie nas do zawierania duej liczby transakcji, poniewa zarabia
na prowizjach. Natomiast naszym zadaniem jest zysk, zarobek, wic jeeli mamy duo transakcji, to na pewno zapacimy wysokie prowizje, a czy osigniemy zysk - to jest ju inne pytanie.
Micha: Na koniec jeszcze dodam, e jeeli suchaj nas potencjalni sponsorzy, firmy, ktre byyby zainteresowane patronatem takiej nietuzinkowej i dobrze zaplanowanej akcji, ktra skierowana jest do ponad 100 tysicy Czytelnikw naszych blogw
Zbigniew: A ciko uwierzy, e jest Was ju tylu
Micha: Dokadnie! Ponad 100 tysicy cznie. to zdecydowanie zapraszam do wsppracy, do
kontaktu najatwiej piszc na adres michal@szafranscy.pl.
Zbyszku, ja myl, e bdziemy koczy, prawda?
Zbigniew: Chyba tak. Niestety nie mog nam tutaj komentowa Czytelnicy i zadawa pyta.
Micha: Zapraszamy do dyskusji pod wpisami na naszych blogach. Dziki, Zbyszku, za rozmow.
Ja jestem mega-ciekawy, jak Suchacze i Czytelnicy przyjm to nasze, wsplne przedsiwzicie.

219 / 334

Zbigniew: Ja rwnie z niecierpliwoci czekam na odzew. Zobaczymy, co nam przyniesie czas.

Micha: Dziki i do usyszenia!
Zbigniew: Bardzo dzikuj.
Micha: Mam nadziej, e jestecie rwnie podekscytowani jak my ze Zbyszkiem. Bardzo duo
gwkowalimy, jak przeku ten luny pomys w konkret i, co najwaniejsze, jak nie wyla
dziecka z kpiel. Jeli masz jakie pomysy, sugestie, uwagi, to bardzo gorco zachcam do
zamieszczania komentarzy i pyta pod tym odcinkiem podcastu. Mona pyta u mnie na blogu,
mona pyta u Zbyszka na blogu. Ten cykl bdziemy realizowali wsplnie, na dwch blogach.
Napraw nie ma wikszego znaczenia. Jeeli czciej czytacie Zbyszka - komentujcie u Zbyszka.
Ja rwnie postaram si angaowa w dyskusje u niego na blogu i myl, e Zbyszek zrobi to
samo.
Przypominam jednoczenie, e aby udzieli odpowiedzi lub skomentowa ten odcinek podcastu, moesz wej na bloga, pod adres jakoszczedzacpieniadze.pl/014. Znajdziesz tam rwnie
notatki dotyczce tego odcinka oraz list wszystkich linkw, ktre wymienialimy wsplnie
z moim gociem.
Ja nieustajco zachcam Was take do zadawania pyta gosowo, nie tylko w komentarzach,
ale take nagrywajc dla mnie pytania.
Zaplanowaem ju temat nastpnego odcinka podcastu. Postanowiem, e omwi w nim
rne, znane mi sposoby przekuwania wasnego bloga na pienidze, inaczej mwic, po prostu
zarabiania na blogu. Miaem okazj niedawno o tym mwi w telewizji i nawet w spotkaniach
z innymi, duymi, znanymi blogerami przekonaem si, e ta wiedza, ktr dzisiaj posiadam
w tym obszarze, wcale nie jest wiedz powszechn. Ja absolutnie nie mam adnego monopolu
na wiedz o tym, jak na blogach zarabia. Myl, e warto, ebym si podzieli z Wami tym, co
ju wiem, podpowiedzia to i owo. Pokaza w szczegach, w jaki ja sposb zarabiam na blogu
i w jaki sposb prbuj monetyzowa - tak to si adnie mwi - moj pasj.
Jeeli masz jakie pytanie na ten temat albo na dowolny, inny temat, to bd Ci wdziczny,
jeeli zadasz je gosowo. Na te pytania, ktre w ten sposb zostan zadane, bd odpowiada
w trakcie podcastu. Swoje pytanie moesz nagra, zawsze, wchodzc pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Przy okazji, chciabym doda, e takie nagranie, to jest wietny
sposb na promocj Twojego bloga. Ja linkuj do niego w taki sam sposb, jak zrobiem to
w przypadku pytajcych z poprzednich odcinkw. Moja proba serdeczna: pamitaj tylko, eby
na pocztku pytania przedstawi si swoim imieniem oraz poda adres Twojego bloga lub
strony internetowej.
To w zasadzie ju wszystko na dzisiaj. Bardzo Ci dzikuj za wysuchanie mojego podcastu.
Mam jeszcze prob, jak zwykle, jeeli podoba Ci si mj podcast, oce go prosz w serwisie
iTunes. Te Wasze oceny bardzo pomagaj mi utrzyma widocznoci tego podcastu wysoko
w rankingach, dziki czemu te osoby, ktre jeszcze go nie syszay, mog do niego duo atwiej

220 / 334

dotrze. Powiem jako ciekawostk, e jeeli chodzi o Polsk, jestem na pierwszym miejscu, jeeli chodzi o podcasty w kategorii biznes, inwestowanie, a w kategorii biznesowej jestem na
trzecim miejscu. Take WOW! Dzikuj Wam bardzo!
Oczywicie, przypominam te o tym, e ze Zbyszkiem ogosilimy konkurs na nazw tej naszej
akcji, ktr planujemy przeprowadzi. Dziesitka z Was - zwycizcy - zostan zaproszeni na
spotkanie z nami dwoma w Warszawie. Jeszcze nie mamy terminu, bdziemy si nad nim jeszcze zastanawia, gdy ju bdziemy wiedzieli skd jestecie. Bardzo mio nam bdzie Was pozna osobicie i porozmawia take o Waszych finansach.
Jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowe informacje, ktre pomog Ci realizowa Twoje marzenia, to prosz, podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po prostu,
by weszli na mojego bloga http://jakoszczedzacpieniadze.pl.
Dzisiaj dzikuj Ci ju za wsplnie spdzony czas. Serdecznie zapraszam Ci, ju teraz, do wysuchania kolejnego odcinka i ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych
na wyszy poziom. Do usyszenia!

221 / 334

015: Zarabianie na blogu, czyli jak monetyzuj

blog ekspercki cz 1

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/015

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek pitnasty.

Cze, dzie dobry, witam Ci w pitnastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia - take przez blogowanie. Jeli tylko szukasz odrobiny
stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Dzie dobry! Pitnasty odcinek podcastu, uff Dzisiaj po duszym czasie znowu mam okazj
wystpowa solo. Nie bdzie dzisiaj adnego gocia. Bdziemy mieli sesj sam na sam.
Tematem przewodnim tego odcinka bdzie zarabianie na blogu. Zastanowi si, czy jest to
w ogle moliwe, co jest potrzebne do tego, eby to si udao, czy kady tak moe, jakie s
sposoby zarabiania na blogu i w szczeglnoci, jak ja prbuj monetyzowa mj blog. Myl,
e w trakcie odpowiem te na najwaniejsze pytanie, czyli ile mona na tym zarobi pienidzy.
Miaem okazj lekko dotkn ten temat podczas wystpienia w telewizji, w TVP2 w programie
Pytanie na niadanie. Jeeli nie mielicie okazji widzie tego wystpienia, to w notatkach do
tego odcinka podcastu znajdzie si link do tego programu. Notatki znajdziecie, jak zwykle, pod
adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/015.
W wyniku tego wystpienia w telewizji ten temat take przewija si moich rozmowach z innymi blogerami, rwnie takimi blogerami, ktrzy uznawani s za czowk blogosfery w Polsce. Kady z nich ma jaki pomys na siebie, swoj strategi dziaania. To nie jest tak, e wszyscy
robi to samo. Wrcz przeciwnie - mona powiedzie, e ilu blogerw, tyle sposobw na zarabianie. To, co zauwayem, to w kadej z tych rozmw, ktre odbyway si i w cztery oczy na
indywidualnych spotkaniach, i na takich szerszych, powiedziabym, spotkaniach podczas Blog
Forum Gdask, w ktrym miaem niesamowit przyjemno uczestniczy, widziaem do duy
potencja biznesowy w tych innych blogach. Wydaje mi si, e taki potencja, ktry nie jest
dzisiaj wykorzystywany. To si w sumie potwierdzao w tych rozmowach, bo widziaem, e moi

222 / 334

rozmwcy mieli szeroko otwarte oczy w reakcji na to, co ja im mwiem o zarabianiu. W sumie
[umiechnem si tak od ucha do ucha] Matylda Kozakiewicz, ktra prowadzi blog Segritta.pl,
po naszym spotkaniu, wspomniaa na Facebooku, e w zasadzie godzina konsultacji ze mn jest
warta okoo 60 tys. zotych, z tego co pamitam. Oczywicie, grubo przesadzia, ale to mi te
uwiadomio, e mam jak wiedz na ten temat. Mam jakie dowiadczenia i pomimo tego, e
mi wydaj si one bardzo skromne, to dla innych s wartociowe. Warto si t wiedz na pewno
dzieli. bo By moe take Tobie si ona, w jakim stopniu, przyda.
Ten podcast traktuj jako taki wstp do tematu-rzeki, czyli tematu zarabiania na blogach. Dzisiaj bd o tym mwi z mojej perspektywy z perspektywy osoby tworzcej blog ekspercki.
Mam nadziej, e te moje przemylenia uda Ci si przeoy na ewentualne Twoje blogowanie.
W szczeglnoci, e uda Ci si w wyniku tego, co usyszysz, odpowiedzie na pytanie, czy mona
z tego wyy.
To, e na blogu mona zarabia, to jest chyba oczywiste. Ale pytanie otwarte, ktre ma wiele
osb (to si rwnie przewija w e-mailach, ktre mi przysyacie), to jest pytanie, czy da si
z tego wyy. Czy mona porzuci prac na etacie dla blogowania, tak jak ja to zrobiem. Ja to
zrobiem w bardzo konkretny sposb, majc solidne zabezpieczenie finansowe. Albo inaczej,
przy jakich zaoeniach moliwe jest ycie z bloga?
Jeszcze zanim rozpoczn ten temat, zastanawiaem si, od czego zacz. Myl, e zanim zdekonstruuj ten mj cay proces zarabiania, to musz stwierdzi, e wielu blogerw, chyba, nie
ma pomysu na to, jak sprzedawa to, co posiadaj. T warto, ktr jest blog. T warto
szczeglnie dobrze wida w zestawieniu z mediami tradycyjnymi. Ja kiedy byem dziennikarzem, pracowaem w prasie i to przez wiele, wiele lat. Ju w 2002 roku stwierdziem, e media
tradycyjne w takiej formie, w jakiej one istniej, nie maj szczeglnej przyszoci. One yj
przede wszystkim z reklam, takich tradycyjnych reklam. Jeeli to jest gazeta, to po prostu z konkretnej iloci ogosze reklamowych zamieszczanych w gazecie. Z tego trzeba utrzyma redakcj, z tego trzeba pokry koszty druku. Najgorsze w tych mediach tradycyjnych jest to, e one
nie maj bezporedniego kontaktu z czytelnikiem, suchaczem czy widzem. Nie maj tego sprenia zwrotnego, ktre dzisiaj daje Internet. I tu, moim zdaniem, jest prawdziwa sia blogosfery,
ale to jest temat na oddzieln rozmow.
Ja tylko powiem, jeszcze zanim zaczn, e ja dopiero raczkuj. Autentycznie tak uwaam, e
jeszcze si ucz i pomimo tego, co tu usyszysz, musisz bra na to poprawk. Przedstawiam
moj wizj, moj strategi, mj pomys na blogowanie. To nie oznacza, e ja mam absolutn
racj. Nie mam monopolu na racj, take nie traktuj tego, co mwi, jako gotowej recepty.
Dobrym wstpem do tego podcastu jest na pewno przeczytanie artykuu, ktry opublikowaem
7-ego listopada, pod tytuem Ile zarabia bloger?. To jest mj raport kosztw za wrzesie i padziernik tego roku, w ktrym pokazywaem, e na blogu mona zarobi, ale rwnie pokazywaem to, e zarobki na blogu s bardzo nieregularne. We wrzeniu zarobiem na blogowaniu ok.
740 zotych z tego co pamitam. W padzierniku byo to ju 19 200 zotych. To te pokazuje,
jak wielka przepa moe dzieli poszczeglne miesice. Bdc blogerem, w ogle bdc
osob, ktra prowadzi wasn firm, trzeba by przygotowanym na to, e nie mamy zagwarantowanych przychodw, e one mog by bardzo nieregularne. To ju troch determinuje to, kto

223 / 334

moe by tym blogerem, kto moe sobie na taki luksus pracy pozwoli. Przede wszystkim
osoba, ktra potrafi zarzdza tymi chwilowymi brakami bd przypywami nadmiernej gotwki. To mnie ju zbliyo do pierwszego punktu tego planu, czyli odpowiedzi na pytanie, czy
kady moe zarabia na blogu.
Uwaam, e kady moe prowadzi bloga. O tym dlaczego warto to robi za chwil te powiem.
Uwaam, e kady moe co tam zarabia na blogu. Uczciwie mwic, nie wierz w to, e kady
moe si utrzymywa z bloga. Tu bardzo duo zaley od tego, na jakiej stopie yciowej yjemy,
ile pienidzy potrzebujemy na codzienne utrzymanie, na ile jestemy zdeterminowani i ile posiadamy zdolnoci. Ja chc jedn bardzo wana rzecz powiedzie, moim zdaniem nie ma adnej
drogi na skrty. To, co tu mwi, to nie jest gwarantowany sposb na to, jak zarabia miliony.
Wrcz przeciwnie. Raczej chc pokaza, e prowadzenie bloga jest tak prac jak kada inna,
w pewnym sensie, do tego jest prac kreatywn, wic te wymaga pewnych predyspozycji.
Gdy zastanawiaem si, dlaczego ja w tak krtkim czasie odniosem sukces, to myl, e jest to
sum kilku istotnych czynnikw. Wyrniem takie cztery podstawowe. Pierwsza rzecz to jest
to, e potrafi pisa w miar prostym jzykiem i przekaza w ten sposb to, co chc przekaza,
co niestety nie jest, wbrew pozorom, umiejtnoci powszechn. Czasami wystarczy popatrze,
jak dwie osoby ze sob rozmawiaj. Jedna mwi o jednym, druga mwi o drugim i kompletnie
si nie rozumiej, a wydaje im si, e mwi o tym samym.
Druga rzecz to jest to, e mam pewn smykak do marketingu i szeroko rozumianej promocji.
Zawsze mnie to interesowao, zawsze mi to sprawiao frajd. Lubi te eksperymentowa
z pewnymi formami promowania czy komunikowania si. By moe dlatego, e w przeszoci
koczyem studia w kierunku public relations. Co prawda nigdy nie pracowaem w zawodzie,
ale ta teoria zdobyta w trakcie tych studiw powraca. Prbuj sprawdza w praktyce, czy to
dziaa, czy nie dziaa i w jaki sposb dziaa.
Trzeci wany aspekt to jest to, e ja mam dowiadczenie biznesowe i to wieloletnie. Wiele lat
zajmowaem si tym, e wymylaem rozwizania i budowaem co z niczego. Dopiero gdy udawao si to wymyli, skonkretyzowa, to opracowywalimy konkretny produkt, konkretne rozwizanie, ktre nastpnie znajdowao swoich uytkownikw. Te dowiadczenie biznesowe dzisiaj przekuwam na bloga i na pewno jest mi duo, duo atwiej, ni osobom, ktre startuj od
zera, ktre nigdy nie prowadziy negocjacji, nigdy nie przygotowyway ofert handlowych, nigdy
nie dopracowyway tych rozwiza, ktre s przedmiotem tych ofert, w taki sposb, eby one
pasoway, byy idealnie dostosowane do konkretnego klienta.
To, co jest te wane, czwarty punkt to jest to, e potrafi rozmawia z klientami, potrafi ich
sucha, bo to jest piorusko wane, i skutecznie poszukiwa takich rozwiza, ktre s dobre
dla wszystkich stron tego blogowego trjkta. Dobre dla czytelnikw, dobre dla blogera, a take
dobre dla tych firm, ktre s zainteresowane wspprac z blogerem lub promocj swoich rozwiza. To jest rwnie wyzwanie. To jest tak, e trzeba, z mojej perspektywy, trzeba umie
godzi te wszystkie trzy elementy. Jeeli gdzie czego brakuje w tym trjkcie, jeeli gdzie
brakuje takiej korzyci dla ktrej z zaangaowanych stron, to po prostu z tej komunikacji,
prawdopodobnie, nic dobrego nie wyniknie. Jeeli co jest dobre dla mnie jako blogera, bo
zarabiam, jeeli co jest dobre firmy, ktra ze mn wsppracuje, bo komunikujemy jej brand

224 / 334

na blogu przykadowo, ale jednoczenie nie jest dobre dla czytelnikw, to w takim przypadku
jaki jest dugofalowy efekt? To, e czytelnicy bd niezadowoleni, odpyn i nie kupi tego,
co ja mam im do zakomunikowania.
Tak naprawd, dla mnie najwiksz wartoci jest po pierwsze, moja twarz jako osoby, ktra
firmuje temu caemu mojemu, blogowemu przedsiwziciu, blogowemu imperium, jak to kiedy nazywaem, i Wasze zadowolenie, bo Wy jestecie nierozerwaln, nieoderwaln czci
tego, co ja robi. Robi to, przede wszystkim dla Was i oczywicie przy okazji chc zarabia,
a nie odwrotnie.
Tu wytumaczyem troch, dlaczego mi tak szybko udao si odnie sukces, wedug mnie, bo
oczywicie z zewntrz to moe wyglda inaczej. Teraz chciabym si zastanowi, co jest
w ogle potrzebne do tego, eby zarabia na blogu. Nie mwi y, tylko zarabia. Przyznam
si, e miaem pewien problem z uoeniem tych punktw w odpowiedniej kolejnoci, ale sprbuj.
Myl, e najwaniejsze jest, przede wszystkim, zaangaowanie. Uwaam, e blogowanie powinno wynika z pasji. Niektrzy si z tymi nie zgadzaj, ale zaangaowanie trudno jest utrzyma przed duszy okres czasu, jeeli nie jest to co, w co naprawd wierzymy, co lubimy, co
chcemy robi. Przede wszystkim, trzeba by zaangaowanym w tworzenie wartociowych treci. Jako autor blog eksperckiego wierz w to, e dostarczanie wartociowych treci to jest to,
co jest potrzebne i istotne. Ja nie zajmuj si szeroko rozumian rozrywk czy lifestylem.
Kolejna, wana rzecz to jest systematyczno. Dostarczenie nowych treci w konkretnym harmonogramie. Na przykad 2 razy w tygodniu to jest taki mj, idealny scenariusz. Ja bym chcia
2 razy tygodniowo, osiem razy miesicznie, maksymalnie 10 razy miesicznie zamieszcza
nowe artykuy bd podcasty.
Trzecia wana rzecz to jest rwnie warsztat blogera. Taka umiejtnoci pisania, przekazywania
tego, co chcemy powiedzie. Przy czym, warsztatu nie uwaam za rzecz niezbdn. Jego mona
si nauczy, mona go naby. Trening czyni mistrza. Im wicej piszemy, tym lepiej nam to bdzie, prdzej czy pniej, wychodzio. Ja w to gboko wierz.
Kolejna rzecz to empatia. To wanie to, co odrnia nas, blogerw, od tradycyjnych mediw.
Moliwo posuchania i wsuchania si w to, co maj do powiedzenia czytelnicy. Moliwo
sprawnego reagowania na ich potrzeby, moliwo nawizywania dialogu i pewnego zrozumienia potrzeb innych osb, tych osb, dla ktrych piszemy. Jeli kto pisze dla siebie samego i nie
interesuje go opinia czytelnikw, to w mojej opinii, bardzo trudno bdzie mu osign sukces,
jeeli nie jest mega-wyrazist postaci. Ja nie mam ambicji do tego, eby by jak mega-wyrazist postaci. Za to bardzo mi zaley na bliskim kontakcie z Wami. Gboko wierz nie
wiem, czy miae okazj czyta tak ksik Ekonomia wdzicznoci (ang. Thank You Economy Garyego Vaynerchuka. To jest przykad na to, jak dbao o klienta procentuje. Mwimy
o dbaoci o klienta w biznesie. Dla mnie klientem mojego bloga jestecie Wy, konsumenci tych
treci, ktre ja dostarczam. Zachcam do przeczytania Ekonomii wdzicznoci. Na pewno
Wam si to przyda, take w tych obszarach, ktrymi si zajmujecie zawodowo, a moe nawet
w pierwszej kolejnoci w tych obszarach, ktrymi si zajmujecie zawodowo.

225 / 334

Kolejny wany punkt strategia dugofalowego dziaania. Tak to sobie nazwaem. Bardzo atwo jest si, jako bloger, zagubi w takiej codziennoci, e tworzymy wpis tu i teraz. Warto mie
taki horyzont przed sob, wiedzie do jakiego celu zmierzamy. Podporzdkowa to, co tworzymy, tej dugofalowej strategii. Jeli mamy tak dugofalow strategi, to nigdzie nam si nie
bdzie spieszyo, tzn. bdziemy dziaali zgodnie z planem.
Kolejny punkt, trzeba mie niesamowit cierpliwo jako bloger. Nie spala si, nie przyspiesza, nie chodzi na skrty. Ja, w ogle, uwaam, e chodzenie na skrty ma bardzo krtkie nogi
i czsto nas prowadzi na manowce. To, e mamy gdzie okazj z kim podj wspprac,
z kim, kto niekoniecznie nam pasuje wizerunkowo, pojawiaj si w gdzie tam w naszej gowie
wtpliwoci dotyczce konkretnego klienta czy partnera - zdecydowanie warto si nad tym zastanowi, czy przypadkiem nie jest to rysa na naszym wizerunku, co sobie o nas pomyl Czytelnicy. Konsekwencja w podaniu wasn drog jest o tyle trudna, e wymaga rwnie podejmowania trudnych decyzji, np. odrzucania intratnych propozycji wsppracy, czyli moliwoci
szybkiego zarobku, po to, eby spokojnie budowa to, co budujemy, i mc zarabia wicej
w przyszoci.
To jest taki mj sposb dziaania. Uwaam, e to jest zestaw cech niezbdnych do tego, eby
by blogerem, ktry ma szans zarabia na swoim blogu. Warto uczciwie powiedzie, e wcale
nie musisz mie takiego celu, e na blogu bdziesz zarabia. Na blogu mona te zarabia porednio, niekoniecznie otrzymujc pienidze od firm, ktre do nas przychodz. Jeden przykad
podam. Przykad, ktry doskonale znacie: Zbyszek z bloga http://APPfunds.blogspot.com, Zbyszek, z ktrym prowadz obecnie akcj edukacyjn dotyczc inwestowania, Zbyszek przyzna
si, e prac w grupie o2, w ktrej pracowa, otrzyma dziki blogowi. Jeden ze wspwacicieli
tej firmy skontaktowa si ze Zbyszkiem, poniewa Zbyszek prowadzi blog inwestycyjny i zaproponowa mu prac w redakcji nowego serwisu. Blog moe by take wietn wizytwk
osobist, zwaszcza blog osoby, ktra jest w jakim obszarze ekspertem, albo przynajmniej pretenduje do tego, eby by ekspertem.
Warto, zdecydowanie warto bloga prowadzi. Nawet jeeli nie mamy pomysu na to, jak na nim
zarabia, to moe si okaza, e blog jest wietn furtk otwierajc nam szans lepszej kariery
zawodowej po prostu. Ja ju o tym wspominaem w podcacie, to by 11-ty odcinek podcastu
zatytuowany 30 pomysw na prac dodatkow poza etatem. Wanie wtedy mwiem, jak tak
korzy z posiadania bloga przeku na pienidze. Moe si okaza, e nasza praca jest tym, co
zawdziczamy blogowaniu. Dla Zbyszka ostatecznie ten blog sta si, z kolei, szans na utrzymywanie si wanie dziki niemu i dziaalnoci inwestycyjnej.
Wracajc do mnie, powiem jeszcze par sw na temat mojej strategii blogowania, jako takiego,
a dopiero pniej przejd do sposobw zarabiania na blogu. Dlaczego to jest wane? Bo chciabym, ebycie dobrze rozumieli, ile energii ja wkadam w to, eby by postrzeganym jako ekspert, jako profesjonalista w swoim obszarze. Od samego pocztku powstania bloga postawiem
na wysok jako, opracowywanie takich artykuw, ktre s, z jednej strony, przystpne, ale
z drugiej strony, nie mona im zbyt wiele zarzuci pod ktem merytorycznym. Oczywicie, ja
te popeniam bdy, co zreszt co wprawniejsi Czytelnicy szybko wyapuj i koryguj w komentarzach. Dziki wielkie za to, e si tak angaujecie. Niemniej jednak, wydaje mi si, e

226 / 334

udaje si utrzymywa do wysoki, merytoryczny poziom tych moich publikacji. To ma swj cel.
To rwnie suy temu, ebym na zewntrz by postrzegany jako ekspert. Chocia ja tym ekspertem w temacie oszczdzania wcale si nie czuj - eby byo jasne. Midzy innymi dlatego
te staram si nadrabia z drugiej strony, czyli oprcz tego, e dostarczam wietne treci, to
troszcz si o Was, jako Czytelnikw. Zaley mi na tym, ebycie otrzymywali na blogu odpowiedzi na Wasze pytanie, czy to poprzez kolejne artykuy, czy to w komentarzach. Nie jest to
atwe, zreszt ju si aliem, e tak powiem. Ale c - taka praca.
Z trzeciej strony, to, co mwiem, o tym trjkcie bloger czytelnicy potencjalni partnerzy
dla blogera, bd klienci. Staram si by takim profesjonalnym partnerem dla klientw. Takim
partnerem, ktremu te firmy bd chciay paci. Tu zaczynamy dotyka takiego wanego obszaru, czyli finansw. Mi si czasami zarzuca, e moje ceny, ktre moecie znale na stronie
Wsppraca na blogu, s dosy wysokie. Tak naprawd, ja nigdy nie miaem ambicji, eby by
najtaszym blogerem. Ja chc by najlepszy. Chc by najlepszy w tym, co dostarczam. Take
w zakresie obsugi klienta, ktrym jest dla mnie firma, z ktr wsppracuj. Chc, eby mi za
to dobrze pacono. Na szczcie, znajduj si firmy, ktre potrafi to zrozumie, i z ktrymi ta
wsppraca jak najbardziej funkcjonuje, pomimo tego, e moje ceny z miesic na miesic, jeeli
mwimy o takich prostych formach wsppracy typu reklama, one z miesic na miesic rosn.
Ja sobie take postawiem inne cele. Przede wszystkim, chc stale zwiksza zasig mojego
blogu, co rwnie ma wpyw na to, ile pienidzy bd mi skonne paci firmy, bo, niestety,
nadal pokutuje takie przekonanie, e najwaniejszy jest zasig blogera, czyli to, ile ma unikalnych czytelnikw co miesic, ile ma odson itd. Ja uwaam, e to nie jest tak wane, jak np. to,
jakich Czytelnikw potrafi przycign bloger. Spor wartoci dla firm, ktre mogyby ze mn
wsppracowa, jest to, e na tym blogu u mnie, czy na blogu Zbyszka, czy na innych blogach
finansowych, czy oglnie blogach tematycznych, grupuj si osoby konkretnie zainteresowane
dan tematyk. Dlatego zaley mi rwnie na poszerzaniu zasigu mojego bloga. Dziaam
w wielu mediach, publikuj blog, nagrywam rwnie podcast, nagrywam rwnie filmy na YouTube (sporadycznie niestety - zamierzam zrobi tak, eby byo tego wicej), szeroko rwnie
komunikuj mojego bloga. Tu jestem w 100% zwolennikiem strategii goszonej przez Pata
Flynna, ktry mwi Be Everywhere - bd wszdzie. Dlatego jestem i na blogu, i pojawiam
si prasie, i wywiady ze mn s publikowane, pojawiam si rwnie w telewizji, pojawiam si
w radio, staram si angaowa w dyskusje na innych blogach (coraz mniej czasu na to niestety
mam), dziaam take prowadzc szkolenia czy wystpienia publiczne na konferencjach. Rwnie
mocno angauje si rwnie w komunikacj e-mailow z Wami. Im wicej kanaw komunikacyjnych bd obsugiwa jako bloger, tym atwiej bdzie mnie zauway i do mnie dotrze tym
osobom, ktre s nowe, ktre jeszcze nigdy nie miay okazji czyta mojego bloga.
Ostatni punkt w tej mojej strategii to jest to, e staram si by odwanym w tym, co robi,
nieszablonowym, ale jednoczenie zaley mi bardzo, eby by prawdziwym i wiarygodnym. Pokazywa siebie takim, jakim jestem. eby nie przywdziewa adnej maski. Zwaszcza ze
wzgldu na to, e buduj te swj wizerunek eksperta jako ja, jako Micha Szafraski, nie jako
osoba dziaajca pod jaki pseudonimem. Wierz, e dugofalowo to budowanie wiarygodnoci,
bycie po prostu sympatycznym dla innych, miym i takim otwartym czowiekiem - zaprocentuje.
To ma zapewne wiele wsplnego z moj wiar i takim podejciem do rzeczywistoci, ale gene-

227 / 334

ralnie wierz, e to tak dokadnie jest. Ja zaczem mie rwnie dowody, e tak jest, bo jestecie niesamowicie wdzicznymi Czytelnikami. Te wyrazy sympatii, ktre to ja, z kolei, od Was
otrzymuj, na kadym kroku utwierdzaj mnie w przekonaniu, e ta strategia, co najmniej nie
jest za, eby nie powiedzie, e jest po prostu bardzo dobra.
Uczciwo mi te nakazuje powiedzie jedn wan rzecz, e dla takiego dugofalowego utrzymywania sukcesu w tym, co robi, czy osignicia sukcesu w tym, co robi, jest bardzo wane
osignie rwnowagi we wszystkich tych punktach, ktre wymieniem wczeniej. Czyli to, eby
jednak nie przegina w ktrym obszarze. Zreszt niektrzy z Was, Ci, ktrzy subskrybuj mj
newsletter, dostalicie ode mnie tak informacj przed ktrym z wystpie telewizyjnych,
gdzie dzieliem si tymi moimi dylematami czy przypadkiem nie jest ju tak, e tego Szafraskiego jest ju po prostu za duo. e wystaje z kadej dziury, z lodwki, z telewizora, czy to po
prostu nie jest dla Was zbyt inwazyjne. Sam mam czasami takie wtpliwoci, a z drugiej strony,
w takich przypadkach, przypominam sobie dlaczego to robi, co jest dla mnie istotne. Przede
wszystkim, chc dotrze z t wiedz finansow do jak najwikszej liczby odbiorcw. Pomimo,
e dzisiaj tej rwnowagi nie osigam, czuj, e jej nie osigam, gdzie si rzucam, walcz na
rnych frontach, to prawda jest taka, e stale nad tym pracuj i prbuj to wszystko w taki
sposb poukada, eby to z jednej strony, dawao podane efekty dla mnie, ale rwnie byo
na zewntrz postrzegane jako co, co jest optymalne. Zdaj sobie te spraw, e tak rowo nie
jest. Nawet jeeli rzeczywicie bym dziaa w sposb optymalny, to nie zawsze to tak bdzie
postrzegane.
Skoro ju powiedziaem, jak dziaam, to teraz przejd do meritum, czyli sposobw zarabiania
na blogu. adne kilkadziesit minut nagrania ju mino, sprbujemy przyspieszy. Jakie s
sposoby zarabiania na blogu eksperckim? Przede wszystkim, reklama, za chwil o niej szerzej
opowiem, rwnie artykuy sponsorowane - nielubiana przeze mnie forma, ale o niej te opowiem, take programy afiliacyjne, take wsppraca z konkretnymi ekspertami, moliwo wypuszczania wasnych produktw, przeprowadzania dedykowanych kampanii z partnerami, ktre
nie s stricte kampaniami reklamowymi, i dodatkowe dziaania, ktre s dostpne dla eksperta,
np. wystp na konferencjach, moliwo prowadzenia szkole czy po prostu konsultacji indywidualnych. Kady z tych punktw omwi teraz, po kolei.
Zaczn od reklamy. Takim najbardziej oczywistym rozwizaniem, ktre przychodzi do gowy
kademu blogerowi, jest po prostu moliwo wczenia na blogu emisji reklam. S tutaj rne
opcje. Pierwsza, taka najbardziej powszechna, to jest moliwo wcznie reklam Google AdSense, czyli takiego programu reklamowego, w ktrym, po prostu, si rejestrujemy, okrelamy,
w ktrym miejscu na blogu maj by widoczne tzw. strefy reklamowe (ich moe by maksymalnie 3 zgodnie z regulaminem Google) i po wybraniu tych form reklamowych te reklamy s emitowane na naszym blogu. Ja nie bd tutaj szczegowo opowiada, jak wczy program Google. Myl, e jest to temat na oddzielny podcast. Powiem tylko, jakiego rzdu to s zarobki.
U siebie na blogu stosuje reklamy Google AdSense stale od czerwca 2013 roku. Musz przyzna,
e dugo si ocigaem z ich wprowadzeniem. To wynikao z tego, e nie chciaem, eby staym
Czytelnikom mojego bloga przeszkadzay w czytaniu treci na blogu. Dopiero w czerwcu zainstalowaem na blogu taki specjalny plugin, tak wtyczk, ktra powoduje, e reklamy AdSense
nie s pokazywane staym Czytelnikom bloga. Jako staego Czytelnika definiuj osob, ktra

228 / 334

odwiedzia mojego bloga przynajmniej raz w cigu ostatnich 5 dni i co najmniej 10 razy klikna pomidzy rnymi stronami. Czyli jeli wykonajcie 10 klikw to nie bdziecie widzieli reklam w treci artykuw. To dotyczy tylko reklam Google AdSense. Jeeli mam w danym momencie jakie kampanie reklamowe na blogu, to te reklamy s tak czy siak widoczne.
Zdaj sobie spraw z tego, e to ukrywanie reklam obnia moje przychody z programu Google
AdSense, ale jednoczenie daje mi takie poczucie komfortu, e nie utrudniam ycia tym Czytelnikom, ktrzy s ze mn cay czas. To jeszcze trzy sowa o samych zarobkach. Ja dziaam przede
wszystkim w brany, ktra jest bardzo dobrze patna, bo finanse i ubezpieczenia to s te brane,
w ktrych kliknicie w reklam przynosi wydawcy, czyli mi, najwiksze przychody. Pozostae
brane generuj znacznie mniejsze przychody za pojedyncze kliknicie.
Jak to si przekada na pienidze? We wrzeniu na moim blogu byo okoo 50 tysicy unikalnych
uytkownikw. Ja wtedy zarobiem 1172 zote na reklamie Google AdSense przez cay miesic.
W duym uproszczeniu mwic, jest to jakie 2 grosze za pojedynczego uytkownika. Sprawdzaem, czy istnieje jaka analogia, czy przy wikszym ruchu te bdzie podobnie. Majc w listopadzie tego roku 77 tysicy unikalnych uytkownikw na blogu, zarobiem 1560 zotych na
reklamie Google AdSense, czyli te wyszo okoo 2 groszy za unikalnego uytkownika. Oczywicie, nie traktujcie tych danych jako bezwzgldnej wyroczni. Wiadomo, e w przypadku rnych
blogw to moe rnie wyglda. Tak to wyglda u mnie i moe da to Wam jakie wyobraenie.
Oczywicie, Google AdSense nie jest jedynym programem reklamowym, z ktrego mona korzysta. S rwnie polskie sieci reklamowe, np. AdTaily. Link do niej take zostanie zamieszczony w notatkach do tego podcastu. Ja takiej reklamy nigdy nie miaem wczonej na blogu.
Z tego co wiem od innych blogerw, uzyskiwane przychody s niewspmierne do tego, jak
dugi jest czas ekspozycji tych reklam. Inni nie polecaj stosowania tych reklam. Podobno kiedy byo lepiej - teraz jest gorzej.
Ja nie ograniczam si wycznie do Google AdSense. Oprcz tego sprzedaj wasne formy reklamowe, wasn reklam banerow. Takie kampanie rwnie miaem. S to cakiem konkretne
zarobki, ktre rwnie publikowaem na blogu, ale moecie zerkn w cennik, tam wszystko
wida czarno na biaym. Proponuj rwnie moim klientom reklam w podcacie. Jeszcze nikt
nie skorzysta z takiej formy reklamowej, pomimo, e podcast jest dosy chtnie suchan
form. To, co jest dla mnie wane, to eby poszerza liczb kanaw reklamowych. Jeeli aktywnie wejd na YouTube, to by moe rwnie bd niezalenie sprzedawa reklamy w filmach.
Kolejn form, dosy powszechnie stosowan przez blogerw, s artykuy sponsorowane. To
jest co takiego, e albo u blogera pojawia si firma, ktra mwi wprost suchaj, drogi blogerze, mamy dla Ciebie konkretny produkt albo konkretny temat, na ktry chcemy, eby napisa, dostarczamy Ci tutaj materiay, z ktrych moesz skorzysta, opracuj na tej podstawie wasny test, recenzj i opublikuj na blogu. To jest taka najbardziej prosta forma. Zdarzaj si rwnie takie,
powiedziabym, skrajne zachowania, w ktrych firmy dostarczaj gotowe artykuy, ktre maj
by opublikowane na blogu. Niektrzy to robi. Ja tego nie robi. U mnie tak form wsppracy
udostpniam w cenniku, aczkolwiek z gry zastrzegam, e ja artyku sponsorowany traktuj

229 / 334

inaczej. e przy artykule na konkretny temat, na ktry ja chc napisa, pojawi si logo konkretnego sponsora, czyli on moe zosta patronem danego artykuu. Przy takich pogbionych
artykuach, np. zestawieniach kont, dopuszczam, e pojawi si jaki sponsor, ale te mi zaley
na tym, eby to byo transparentne i wiarygodne, czyli, np. przy porwnaniu kont bankowych
nie chciabym mie patrona, ktry jest po prostu bankiem, bo wtedy to stawia, w ogle, pod
znakiem zapytania rzetelno danego artykuu. Bez wzgldu na to, na ile ja rzetelnie go opracuj, to zdaj sobie spraw z tego, e w oczach Czytelnikw to nie musi by do koca wiarygodne. Unikam tej formy. Mam j w cenniku, ale jeszcze nigdy na blogu takiego artykuu sponsorowanego nie publikowaem.
Trzeci form zarabiania blogu, ktra jest dla mnie bardzo atrakcyjna, to s programy afiliacyjne. To jest taka forma wsppracy z firmami, w ktrej ja na blogu polecam konkretne produkty, te produkty, ktrych uywam (przynajmniej ja tak robi), z ktrych jestem zadowolony,
ktre z czystym sumieniem mog poleci Czytelnikom. Oczywicie, opisuj dla kogo one s, dla
kogo one nie s. W przypadku kiedy zamieszczam w takim artykule link do strony producenta
bd do strony banku i kto pod wpywem przeczytania mojego artykuu zdecyduje si dany
produkt lub usug zakupi, to wtedy ja otrzymam prowizj za sprzeda tego produktu. To
dziaa tak, jakby to ja by sprzedawc konkretnych rozwiza, przy czym ja nie musz prowadzi
agresywnej, nachalnej sprzeday. Mog, po prostu, proponowa te rzeczy, z ktry ja sam jestem
zadowolony. Tak wanie robi. Takie programy afiliacyjne w Polsce s dostpne w bardzo
wielu obszarach. Jak zaczynaem blogowa, to nie zdawaem sobie z tego sprawy. Dopiero po
jakim czasie uwiadomiem sobie, e w zasadzie wszystko o czym pisz, albo 90% rzeczy,
o ktrych pisz, to mog na nich zarabia, jakby za porednictwo. Wymieni kilka takich obszarw.
Przede wszystkim, ksiki, ktre wymieniam jako warte i godne przeczytania. Kilka ksiek polecam u mnie na blogu. Jeeli kupicie tak ksik, klikajc w taki link, to ja na tym zarobi. S
rne programy partnerskie obejmujce konkretne, internetowe ksigarnie bd wydawcw
dziaajcych w Internecie. S rne programy dedykowane sprzeday ksiek. Ja wymieni dwa,
z ktrych korzystam. Jeden to jest program wydawnictwa Zote Myli, drugi to jest pogram partnerski ads4books.com. Linki znajd si w notatkach do tego odcinka podcastu. Na takich ksikach mona zarobi od kilku, do nawet kilkunastu, procent wartoci zakupu dokonanego przez
klienta. Czyli, tak naprawd, jeeli kupujecie ksiki za 50 zotych, klikajc w moje linki, ja mog
na tym zarobi nawet 5-6 zotych w takich skrajnie dobrych przypadkach. Najczciej jest to
poniej 5 zotych przy takim zamwieniu.
O tym, jak dziaaj programy afiliacyjne, jak to si wszystko zlicza, myl, e mog nagra oddzielny odcinek podcastu. Jeeli bdziecie tym zainteresowani, to chtnie to omwi.
Inne programy partnerskie to s programy zwizane, np. z takimi produktami internetowymi. Ja
korzystam z systemu wysyania do Was e-maili, jako Czytelnikw, ktry si nazywa GetResponse.com. Ta firma rwnie ma swj program partnerski. Korzystam rwnie z platformy
WordPress, na ktrej mam zainstalowany tzw. framework Thesis i te jestem afiliantem, jak to
si adnie mwi, tego producenta. Jeeli przechodzicie przez linki u mnie na blogu i kupujecie
taki szablon na WordPressa, to ja rwnie na tym zarabiam. Podobnie skrka Marketers Delight
2.0 - tu te jestem osob, ktra zarabia na porednictwie przy sprzeday tego produktu.

230 / 334

Wielki obszar, bardzo blisko zwizany z moim blogiem, to s produkty finansowe. Tu polecam
dwa programy partnerskie. Jeden nazywa si System Partnerski Bankier.pl. Tam mona si zarejestrowa i poleca produkty bankw, towarzystw ubezpieczeniowych, oglnie szeroko rozumiane produkty finansowe. Druga taka platforma jest prowadzona przez portal Money.pl. Ja
z tej drugiej platformy nie korzystam, tam jest duszy proces podpisania umowy, jako nie do
koca mi to pasowao. S te bezporednie programy partnerskie, np. oferowane przez banki.
Bezporedni program ma Alior, jak rwnie mBank.
Ile mona na tym zarobi? Prowizja za zaoenie konta bankowego, w chwili obecnej, wynosi
40-50 zotych. Tu najlepszym przykadem tego, ile mona zarobi, jest artyku o Koncie Godnym Polecenia opublikowany na moim blogu. To byo konto banku BZ WBK, konto ze zwrotami,
tzw. premi moneyback. Czyli polecaem produkt, na ktrym Wy jako Czytelnicy bloga, jak rwnie ja (bo takie konto rwnie zaoyem dla siebie i dla ony), na ktrym moecie zarabia,
otrzymujc od banku premie za dokonane transakcje. Tam maksymalnie z tego, co pamitam,
byo do wycinicia z banku 700 zotych lub 850 zotych w zalenoci od tego, jakie ruchy
wykonalicie. Teraz najciekawsza cz: ze wzgldu na to, e bya to bardzo ciekawa promocja,
to poprzez mojego bloga zoylicie cznie jako Czytelnicy 216 wnioskw o zaoenie konta.
Ja za kade takie konto od banku otrzymywaem 45 lub 50 zotych, w rnych okresach promocji. Krtko mwic, nawet liczc wedug tej niszej stawki, zarobiem 9720 zotych tylko z tego
tytuu, e Czytelnicy bloga jakoszczedzacpieniadze.pl zakadali konto w BZ WBK. Bez adnych
dodatkowych kosztw dla Was, ale z korzyci dla mnie. To jest bardzo dobry przykad, jak
wietnie mona zarabia na program afiliacyjnych. Oczywicie, to nie jest tak, e ja tak zarabiam
na kadym artykule. To by przykad absolutnie spektakularny.
Warto te doda, e te programy partnerskie nie dotycz tylko finansw i ksiek. Praktycznie
na kadym produkcie, ktry dzisiaj mona kupi w Internecie, mona zarabia, wchodzc we
wspprac z konkretnym sklepem. To mog by kwiaciarnie, to mog by sklepy internetowe
z elektronik, to mog by sklepy z zabawkami, z ubraniami, z bielizn itd. Wymieni 5 takich
sieci partnerskich, w ktrych jestem dodatkowo zarejestrowany: Afiliant.com, Novem.pl, TradeDoubler.com, Webepartners.com, a take jestem zarejestrowany w Amazonie, tyle e w amazon.com.uk, czyli brytyjskim Amazonie. Z tego co mi si wydaje, to w Polsce nie moemy by
chyba zarejestrowani w programie afiliacyjnym amerykaskiego Amazonu, ale nie jest co do
tego w stu procentach przekonany.
Kolejnym sposobem zarabiana na blogu, ktry ja stosuj, moe by rwnie taka afiliacja, ale
z osobami, z ktrymi si dogadamy kompletnie niezalenie od programw afiliacyjnych dostpnych w Internecie. Ja przykadowo wsppracuj z rnymi ekspertami, ktrych take polecam
Czytelnikom bloga - tym, ktrzy s tym zainteresowani. Wsppracuj z doradc kredytowym,
z ekip remontow, z notariuszem, prawnikiem. Polecaem kiedy na blogu szkolenia Piotra
Hryniewicza (i dalej je polecam). Prawda jest tak, e kady z biznesw, tych biznesw, ktre
wymieniem, jest w stanie zapaci komu, kto przyprowadza im klienta, pewn prowizj. Ta
prowizja w przypadku tych osb, ktre wymieniem, wynosi od 10% do 30% wartoci usugi.
Ja w tym raporcie finansowym dotyczcym padziernika, w tym artykule Ile zarabia bloger?,
szczegowo wyszczeglniaem, ile zarobiem na tym, e za moim porednictwem zosta wzity

231 / 334

kredyt hipoteczny. Pomimo, e ja absolutnie nie byem zaangaowany ten proces i jedynie przekazaem dane kontaktowe doradcy kredytowemu, to zarobiem na tym ponad 2000 z jednorazowej prowizji z wdzicznoci za to, e przyprowadziem mu klienta. To te pokazuje, e bez
wzgldu na to, w jakim obszarze prowadzimy bloga, warto by kreatywnym. Szuka takich partnerw, z ktrymi mona podj wspprac.
Jeeli, przykadowo, prowadzisz blog dotyczcy adnych wntrz, to rwnie mona znale czy
to architektw, z ktrymi mona wsppracowa, projektantw, firmy, za porednictwem ktrych mona zakupi jakie adne elementy dekoracyjne czy meble, i take wej z nimi w tak
wspprac na takich zasadach. Czyli opisujc te rzeczy na blogu, jestemy w stanie dodatkowo
zarabia, jeeli kto, ktry z Czytelnikw, zainteresuje si na tyle, e stwierdzi, e chce ten
produkt kupi. W odruchu wdzicznoci dla blogera moe po prostu skorzysta z jego linku afiliacyjnego, bd poprosi e-mailem o kontakt do danej firmy. Tu te warto doda, e czasami
pojawiaj si takie podejrzenia, czy aby ta firma, do ktrej skierowalimy klienta, czy ona na
pewno rzetelnie si z nami rozlicza. Czy nie byo tak, e tych klientw przyszo, np. do BZ WBK
250, a tak naprawd mi bank paci tylko za 216 z nich prowizj. C - elementarne zaufanie
w biznesie trzeba mie.
Wychodz z zaoenia, e lepiej zarobi cokolwiek, ni nie zarobi nic, o ile w ogle mona
mwi cokolwiek o kwotach rzdy 10 tys. zotych, ktre s po prostu due. Jeszcze raz, dziki
wielkie!
Kolejny obszar to s wasne produkty blogera. Jest wielu blogerw, ktrzy ju jakie swoje produkty wypucili. Na Blog Forum Gdask miaem okazj rozmawia z Michaem Kdzior, ktry
jest autorem bloga MrVintage.pl, ktry cakiem niedawno wypuci swoj, wasn ksik o modzie mskiej. Wanie ksika jest takim pierwszym produktem, ktrzy przychodzi czsto blogerom do gowy. Tym, ktrzy prowadz blogi eksperckie, oczywicie. Ja uczciwie powiem, e do
ksiki, jako sposobu zarabiania, jestem do sceptycznie nastawiony. Ksika pozwala dzisiaj
zarobi autorowi od - powiedzmy - 9% do 12% kwoty, ktra znajduje si na okadce. Czasami
jest to cena detaliczna, czasami liczy si to od ceny hurtowej. Wicej ni kilkanacie procent
bardzo trudno jest autorowi zarobi.
Ja kiedy wydaem swoj ksik i miaem wtedy rekordow stawk, ale to by rok 1995. Miaem
wtedy rekordow stawk 23% ceny egzemplarza. Prawda jest taka, e na ksikach wicej zarabia porednik, czyli sprzedawca, ni sam autor. To, co Wam mwiem, o tych przykadach
sprzeday ksiek przez programy afiliacyjne: ja czasami potrafi zarobi 10%, a czasami 16%
wartoci zamwienia, ktra skada klient. Czyli tak naprawd bardziej mi si opaca sprzedawa
ksiki, ni je pisa.
Jest jeszcze drugi aspekt: ksika czsto nadaje albo ugruntowuje status eksperta w danej dziedzinie. Jeeli kto napisa ksik, np. o oszczdzaniu, to znaczy, e on jest ekspertem w dziedzinie oszczdzania. Oczywicie, dzisiaj ksik moe napisa kady, ale to tak midzy nami
Eksperci maj te inne opcje poza ksikami. Eksperci mog zarabia na szkoleniach. Tutaj te
jest kilka moliwoci, mona prowadzi albo szkolenia stacjonarne, czyli takie, na ktrym wystpujemy dla okrelonej grupy za okrelon stawk, albo mog to by szkolenia internetowe.

232 / 334

Jak ju wspominaem na blogu, pracuj w tej chwili nad takim szkoleniem internetowym. To
nie jest ta akcja, ktr robimy ze Zbyszkiem. Pracuj nad wasnym produktem. Wanie, ile
mona na takim szkoleniu zarobi? Sprbuj zrobi tak symulacj podczas podcastu.
Zamy, e ja przygotuj takie wietne szkolenie z dziedziny finansw, ktre bdzie, krok po
kroku, przeprowadzao przez wszystkie kwestie zwizane z opracowywaniem budetu domowego, a wczeniej jeszcze z wychodzeniem ze spirali zaduenia (zamy, e to bdzie bezpatne szkolenie). Takie komercyjne szkolenie to kwestia zaplanowania budetu domowego,
znalezienia dodatkowych oszczdnoci, sposobu zarzdzania tymi oszczdnociami, czyli rwnie inwestowanie, ale tak naprawd, budowania planu na Wasz emerytur tak po prostu.
Zamy, e to bdzie bombowe szkolenie i e bdzie kosztowao - strzelam - 500 zotych od
osoby. Jednorazowa opata = 500 zotych. Kupujecie takie szkolenie, macie dostp zarwno do
tej wiedzy, ktra bdzie nagrana w formie materiaw video, jakich tam notatek, wicze i tak
dalej, ale dodatkowo dostajecie dostp do mnie w trakcie trwania tego szkolenia, by zadawa
dowolne pytania, konsultowa si ze mn.
Myl, e 500 zotych to nie bdzie taka dua cena. Szczeglnie, jeli porwnacie t kwot
z potencjalnymi oszczdnociami, ktre uzyskacie w wyniku tego szkolenia, czy korzyciami finansowymi, ktre moecie dziki niemu osign. Zamy, e takie szkolenie w cigu 12 miesicy zakupi 300 osb. Ten plan wydaje mi si jak najbardziej realny. Teraz policzmy jaki bdzie
mj przychd z tego szkolenia. 500 zotych x 300 osb = 150 000 zotych, czyli w cigu 12
miesicy zarobi na tym szkoleniu 150 000 zotych. Jeeli podzielimy to na miesice, to si
okae, e rednio, miesicznie dao to kwot 12,5 tys. zotych. To s przychody tylko z tego
szkolenia, nie liczc innych rde przychodw z bloga. Tak naprawd, s to bardzo konkretne
kwoty. Oczywicie, przy zaoeniach, e takie wyniki osign, bo wcale ich osign nie musz
Chc Wam tylko pokaza, e moliwoci, jakie dzisiaj stwarza Internet, i to, e macie dziki
niemu szans dociera do olbrzymiej liczby osb, potencjalnie zainteresowanych Wasz, eksperck wiedz, gotowych otworzy portfel i wycign pienidze po to, eby za t wiedz Wam,
w jaki sposb zapaci, daje szans na zarabianie bardzo konkretnych pienidzy - zdecydowanie wyszych ni rednia krajowa. Oczywicie, przy zaoeniu, e t wiedz eksperck mamy
i speniamy te wszystkie wymagania, o ktrych wczeniej powiedziaem.
Czas leci, w gardle mi zascho, ale jedziemy dalej. Kolejny sposb zarabiania na blogu, czyli
kampanie dedykowane, wsppraca z konkretnymi firmami. Co, co nie jest zwykym umieszczeniem banera reklamowego na stronie, tylko jest czym specjalnym, czym nieszablonowym,
czym, co ma by atrakcyjne dla Czytelnikw i dla Partnera, z ktrym wsppracujemy. Ja myl,
e ten temat omwi w ramach oddzielnego, nastpnego odcinka podcastu. Chciabym Wam
pokaza i omwi konkretne casey z mojej wsppracy z kilkoma firmami, gdzie poka krok
po kroku, jakie dziaania wykonywalimy, od jakiej koncepcji wychodzilimy i w co ta koncepcja
si stopniowo przerodzia, do czego udao mi si, rwnie, przekona t firm, ktra bya zainteresowana wspprac.
Takim dobrym przykadem moe by te akcja, ktr wsplnie rozpoczynamy ze Zbyszkiem
z bloga APP Funds. Ten nasz projekt, ta akcja edukacyjna, ktra roboczo si nazywa inwesto-

233 / 334

wanie krok po kroku. Ja na temat tej akcji opracowaem taki dokument, ktry przedstawia zaoenia tej akcji, korzyci dla potencjalnych partnerw, ktrzy byliby zainteresowani wspprac przy tym przedsiwziciu i zostaniem takim wycznym partnerem caej tej akcji. Wyobracie sobie, e ten dokument dzisiaj ma 24 strony szczegowego opisu, dlaczego warto z nami
wsppracowa, na czym ta wsppraca mogaby wedug nas polega, dlaczego warto akurat
do naszych Czytelnikw skierowa swj komunikat. Myl, e by moe kiedy cay ten dokument opublikuje na blogu jako takie case study,.
Kolejny obszar wystpy na konferencjach. Skoro jestemy ju ekspertem w danej dziedzinie,
to zdarza si, e bdziemy zapraszani na wystpienia. Dla jednego to jest forma nobilitacji, e
kto go zaprosi jako eksperta na konferencj i uwaa, e mona tam pojecha i wystpi za
darmo, bo to jest wietny sposb na marketing i ugruntowanie tego statusu eksperta. Ja wychodz z innego zaoenia: e za kad prac naley si wynagrodzenie, wic nie boj si da
wynagrodzenia za wystpienie na konferencji. Zwaszcza, e wiem, e potrafi przygotowywa
te prezentacje w taki sposb, ktry powoduje, e moje wystpienie jest bardzo atrakcyjne dla
tych osb, ktre w nim uczestnicz. W przypadku, gdy zgasza si do mnie komercyjna firma,
ktra chce, abym poprowadzi dla niej wystpienie na jaki konkretny temat, np. zwizany z tematyk mojego bloga, to na chwil obecn mam bardzo prosty cennik. Wyceniam jedn minut
wystpienia na 100 zotych, czyli prezentacja 30-minutowa wie si z tym, e firma powinna
uici honorarium w wysokoci 3000 zotych. Oczywicie, to jest due uproszczenie, 100 zotych za 1 minut. Tak naprawd, ja musz powici swj czas, eby si przygotowa do tego
wystpienia, przygotowa prezentacj, przewiczy i tak dalej. Nie mniej jednak, to s tego
rzdu koszty i oficjalnie to te komunikuj w moim cenniku.
Nieco inn mutacj takich wystpie na konferencjach s zamknite szkolenia. To jest kolejny
sposb zarabiania. Mwiem ju wczeniej o tych szkoleniach internetowych, ale pewnie nie
wszystkie szkolenia mona przeprowadzi przez Internet, albo nie kady potrafi przeprowadzi
takie szkolenie przez Internet, w ktrych materia byby nagrywany, wic mwimy o takich tradycyjnych szkoleniach. Takie szkolenia zazwyczaj realizuj za nisze stawki, ale te staram si
dobiera te szkolenia w taki sposb, aby one nie wypeniay mi caego kalendarza, nie zajmoway mi zbyt duo czasu. Mam wysok wiadomo swoich priorytetw, wic jeeli s to szkolenia, ktre jednoczenie, w jaki sposb, promuj mnie marketingowo, to chtnie si w nie
angauj. Jeeli s szkolenia, ktre wymagaj ode mnie bardzo duo pracy, to wol si skupi
na tym, eby przygotowa wanie takie szkolenie internetowe, czyli dokoczy prac nad jednym z moich gwnych produktw, a nie rozdrabnia si na prowadzenie takich pojedynczych
szkole.
Dwoma ostatnimi formami, ktre ja widz, jeeli chodzi o zarabianie na blogach eksperckich,
s konsultacje indywidualne oraz moliwo prowadzenia programw mentoringowych, czyli
zebrania takiej grupy i wiadczenia im usug konsultacji grupowych. Konsultacje indywidualne
przeznaczone s przed wszystkim, w moim przypadku, dla firm, ale nie tylko. Ja dzisiaj akurat
bardzo chtnie si dziel tym moim dowiadczeniem z blogerami, u ktrych widz ch i potencja do rozwoju. Pomimo, e tak jak mwi, moje dowiadczenia s niewielkie, to jednak to
biznesowe dowiadczenie widz, e si przydaje. Blogerom staram si pomaga na zasadzie
takiej czysto koleeskiej, ale jeeli zwraca si do mnie firma, to tutaj cena zaley od tego, jaki
jest zakres konsultacji.

234 / 334

Ja dzisiaj wspieram firmy, przede wszystkim, w zakresie budowania i doskonalenia strategii komunikacji w Internecie, w zakresie tworzenia blogw firmowych, komunikowania si ze spoecznociami, komunikowania si z Czytelnikami, ale take dopracowywania strategii sprzedaowych dla tych usug czy produktw, ktre te firmy w swoim portfolio posiadaj. Mona powiedzie, e to jest troch obok mojego bloga, ale ja nie prowadz adnej, aktywnej sprzeday
moich usug. Wszyscy moi klienci docieraj do mnie wanie ze wzgldu na to, e prowadz
bloga. Docieraj poprzez stron Kontakt na moim blogu, bd poprzez stron Wsppraca.
Mona powiedzie, e 100% przychodw z tej dziaalnoci zawdziczam wanie blogowi.
Teraz ju powoli zmierzajc do koca: wiedzc, ile jest sposobw zarabiania na blogu, warto
jest zbilansowa i w jaki sposb zdecydowa, ktra z tych drg jest najodpowiedniejsza, albo
ktre z tych drg s najodpowiedniejsze, po to, eby nie marnowa czasu. To wcale nie s takie
mae dylematy. Ja bardzo duo te czasu powicam na to, eby si dobrze zastanowi si nad
tym, co chc robi dugofalowo. eby poda taki przykad, by moe w moim przypadku zarabianie na reklamach Google AdSense, ktre daje mi, jak powiedziaem, okoo 1500 zotych miesicznie, kompletnie nie ma sensu. Skoro ja te same 1500 zotych mog zarobi za 15 minut
mojego wystpienia na konferencji, to moe zamiast zamieca bloga reklamami, powinienem
czciej wystpowa publicznie.
Znowu, inny przykad: moe nie ma sensu pisa ksiki? Zastanawiam si nad tym, ale moe
nie ma sensu. Zamy, e sprzedam, np. 2000 egzemplarzy mojej ksiki, co dzisiaj w warunkach polskich uznawane jest za sukces wydawniczy (mona mie bestseller sprzedajc 2000
egzemplarzy). Mwimy o poradnikach, mwimy o grupie ksiek, ktra si nazywa non-fiction, poradniki nie fikcja. Sprzedam 2000 egzemplarzy i bd mia z tego, zamy, 12% od
ceny egzemplarza, ktry zamy kosztuje 40 zotych. Ile na tym zarobi? Niecae 10 tys. zotych. Moe zamiast przeznacza czas na pisanie i wydawanie ksiki - nie wiem - 3 miesice
czasu, eby tak ksik porzdnie napisa i przej przez cay proces wydawniczy, to moe
lepiej sprzeda kilka godzin konsultacji i zarobi tyle samo, albo i wicej nawet? Albo inaczej,
po co wydawa ksik w wydawc? By moe ksik powinienem wyda w taki modelu, ktry
si nazywa self-publish samodzielnie. Wtedy by moe sprzedam nie 2000 egzemplarzy,
a tysic, ale jednoczenie zarobi 100% tej ceny, ktra jest na okadce ksiki. Jeli spojrzymy
na liczby, to w tej cenie 40 zotych za ksik da mi to 40 tys. zotych. Nawet po odliczeniu
kosztw, zamy, e poowy, to nadal zarobi dwa razy wicej ni z wydawc.
Chc podkreli, e te same dylematy, ktre ja mam jako bloger, maj te przedsibiorcy. Oglnie, jak maksymalizowa korzyci finansowe z tego, co robimy, jednoczenie minimalizujc nakad pracy, nakad czasu. Jak najwicej wycign jak najefektywniej. Tak naprawd, ja chc
zarabia pienidze, ale nie chc traci mojego czasu. Chc zarabia tyle, eby mc spokojnie
y, a jednoczenie mie jak najwicej czasu wolnego na to, co lubi robi, czasu dla rodziny,
czasu dla mnie, czy czasu na blogowanie jako takie.
Ostatni aspekt, ktry dzisiaj porusz: to, co jest piorusko istotne w byciu blogerem, to jest to,
eby posiada pynno finansow, czyli mie rodki na pokrywanie naszych kosztw na bieco - tak jak w kadej firmie. Dzisiaj robi wiele dziaa, ktrych, tak naprawd, dugofalowo
nie chc robi. Ja docelowo w ogle nie chc sprzedawa mojego czasu za pienidze, czyli nie

235 / 334

chc jedzi na szkolenia stacjonarne. Wol je nagra raz, sprzedawa wielokrotnie i powici
kilka godzin tygodniowo, powiedzmy, na to, eby obsugiwa uczestnikw tych szkole. Oczywicie, dzisiaj nie dziaam tak, jakbym chcia dziaa docelowo, poniewa musz mie stay
przypyw pienidzy. Tak jak pokazywaem na pocztku, te zarobki z miesica na miesic mog
si bardzo rni, a przecie za co musimy y. Bardzo duo dzisiaj te energii przeznaczam
na to, eby spotyka si z klientami, rozmawia o ich potrzebach, bo kade takie spotkanie
z klientem, nawet jeeli nic z tego docelowo nie bdzie, jest pewn, moj inwestycj. Takim
przetarciem, ktre pozwala mi uczy si potrzeb klientw. Dla mnie to s totalnie nowi klienci,
to s firmy, z ktrymi ja jako bloger jeszcze nie miaem okazji wsppracowa. Dziki temu
mog lepiej rozumie ich potrzeby, zdobywa dowiadczenie i proponowa kolejnym firmom
jeszcze lepsze rozwizania.
Wanie, o dowiadczeniach ze wsppracy z firmami, o tym, jak bloger moe wsppracowa
z firmami, opowiem Wam w kolejnym odcinku podcastu na ten temat, by moe za dwa tygodnie, a by moe, jeeli wskoczy nam temat inwestycyjny ze Zbyszkiem, to dopiero za miesic.
Strasznie przecignem dzisiejsze nagranie. Bardzo za to przepraszam, ale mam nadziej, e
ta wiedza bya dla Was wartociowa. Nagralicie dla mnie kilka pyta dotyczcych tego tematu.
Pozwol sobie na nie odpowiedzie dopiero w kolejnym odcinku podcastu. Oczywicie, jeeli
macie jakie dodatkowe pytania, to zapraszam do zadawania ich gosowo. Swoje pytanie moesz nagra, wchodzc pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Przy okazji, przypominam, e takie nagranie to jest wietny sposb na promocj Twojego bloga. Ja bd linkowa
do niego w taki sam sposb, jak zrobiem to w przypadku osb, ktre zadaway pytania w poprzednich odcinkach. Mam tylko wielk prob, pamitaj eby na pocztku pytania przedstawi
si swoim imieniem i poda adres Twojego bloga lub strony internetowej.
Na dzisiaj to ju koniec. Jeeli masz chwilk czasu, jeeli jeszcze tego nie zrobie, to bardzo
Ci prosz o ocenienie mojego podcastu w serwisie iTunes. Te Wasze oceny bardzo mi pomagaj, bo dziki nim wida mj podcast wyej w rankingach, dziki czemu nowe osoby, ktre
jeszcze go nie syszay, mog do niego duo atwiej dotrze.
Dzisiaj Ci ju bardzo dzikuj za ten wsplnie spdzony czas. Zapraszam do wysuchania kolejnego odcinka i, tradycyjnie, ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na
wyszy poziom. Trzymaj si, do usyszenia!

236 / 334

016: Zarabianie na blogu cz 2,

czyli jak wsppracuj z firmami

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/016

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek szesnasty.

Cze, dzie dobry, witam Ci w szesnastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia - take przez blogowanie. Jeli tylko szukasz odrobiny
stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Dzie dobry. Mam nadziej, e przygotowania do wit id u Ciebie pen par. Ach, no wanie,
ja chciabym powiedzie, e mam ju to za sob, ale niestety tak nie jest...
Dzisiaj druga cz podcastu o zarabianiu na blogu. Dzisiaj skupi si na tym, jak bloger moe
wsppracowa z firmami. Oczywicie bd mwi to wszystko na przykadzie moich dotychczasowych skromnych dowiadcze. No, ale wanie, chc omwi to krok po kroku, pokaza
jak si podchodzi do takiej wsppracy, jakie moliwoci otwieraj si przed blogerem, ktry
tak jak ja porusza si w tematyce eksperckiej. Poka te dwa przykady udanej wsppracy.
Pierwszy bdzie dotyczy mojej wsppracy z operatorem programu PAYBACK, a take opowiem
Wam w jaki sposb wsppracowaem z Biurem Informacji Kredytowej. Poka ca drog: od
pomysu do przemysu - mwic tak wprost.
I wiem te, e ten odcinek podcastu zostanie wysuchany na pewno przez wielu blogerw.
Wiem, bo poprzedni by take wysuchiwany. Bardzo mnie to cieszy, ale mam do Was jako Suchaczy jedn wielk prob: nie odbierajcie wszystkiego tego, co bd dzisiaj mwi jako absolutny pewnik, czy wrcz instrukcj wsppracy z firmami. Nie ma jednego gotowego scenariusza i kady blog jest inny. Kady blog ma inn specyfik. Ma take innych Czytelnikw. Ja wykorzystuj ten podcast jako taki klucz do Waszej kreatywnoci i chc Was zachci do tego,
ebycie konstruktywnie podchodzili do tego co mwi. Jeeli bdziecie mieli jakiekolwiek pytania, to miao zapraszam do kontaktu. Ja chtnie na nie odpowiem na tyle, na ile mog.

237 / 334

Podzieliem ten odcinek na trzy czci. Najpierw przedstawi przykady takiej udanej wsppracy, pniej przeanalizuj krok po kroku, jak wyglda cay taki proces: pomys, pewna gra
wstpna, w ktr gramy wsplnie z Klientami, czy Partnerami. Przygotowanie oferty, pniej
negocjacje, podpisanie umowy, no i oczywicie samo wykonanie przedmiotu tej umowy oraz
to, co najwaniejsze z perspektywy wsppracy komercyjnej - rozliczenie. I pod koniec odpowiem na pytania tych z Was, ktrzy nagrali je dla mnie przez stron: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Tam zawsze moecie zostawi dla mnie pytanie.
No dobrze, ale zanim przejd dalej, to przypomn, e to jest ju druga cz podcastu o zarabianiu na blogu. W poprzedniej czci (w poprzednim odcinku) dekonstruowaem cay proces
zarabiania na blogu pokazujc, czy kady moe zarabia na blogu, co jest potrzebne do takiego
zarabiania, dlaczego w ogle warto mie blog. A take odsaniaem kulisy tego mojego dziaania, czyli mwiem jaka jest ta moja strategia zarabiania na blogu i na jak wiele sposobw
mona dzisiaj zarabia na blogach. Dwa tygodnie temu obiecaem, e oddzielny odcinek powic wanie wsppracy z firmami. No to po prostu zaczynamy...
Moglibycie si zastanawia kiedy zaczyna si taka wsppraca, w ktrym momencie firma
zwraca si do blogera, bd bloger jest w takim odpowiednim momencie, eby wyj z propozycj wsppracy do firmy. Tu nie ma jednego rozwizania. Ja bym chcia podkreli, e wsppraca rozpoczyna si bardzo wczenie. Ona si rozpoczyna w zasadzie z pierwszymi tekstami,
ktre umieszczacie na blogu. Kady taki wpis, to jest sianie ziarna na wielkim pustym polu. Te
ziarna, stopniowo podlewane, wschodz i w pewnym momencie kto zauwaa, e my to nasze
pole uprawiamy. Zauwaa, e to, co zasialimy, daje jaki plon i cieszy si zainteresowaniem.
O matko... [miech] i cieszy si zainteresowaniem ptakw, chciaem powiedzie... no ale troch
tak jest, e Czytelnicy rzucaj si na te treci, ktre dostarczaj blogerzy. Im s one atrakcyjniejsze, tym wicej tych potencjalnie zainteresowanych plonami osb si pojawia. Prawie przypowie mi z tego wysza, no ale trzymajc si tej analogii mona powiedzie, e z perspektywy
wsppracy, ktr miaem z PAYBACKiem i z BIKiem, czyli Biurem Informacji Kredytowej, takim
ziarnem na moim blogu byy wanie artykuy, ktre dotyczyy tematyki interesujcej dla tych
firm.
Pierwszy i w zasadzie jedyny artyku o programach lojalnociowych, czy kartach lojalnociowych, napisaem pod koniec sierpnia 2012 roku. Pniej ju tej tematyki nie poruszaem, ale
w maju 2013 roku, z tego co pamitam, zwrcia si do mnie firma PAYBACK wanie w wyniku
tego, e wczeniej przeczytaa na moim blogu i zauwaya, e ja przedstawiem midzy innymi
wanie program PAYBACK.
Ale zanim przejd do omwienia wsppracy z PAYBACK, to omwi jeszcze inne ziarno. Na
przeomie maja i kwietnia tego roku napisaem seri artykuw o BIK. O scoringu, o tym jak ten
scoring dziaa, dlaczego warto budowa swoj wiarygodno kredytow. Pokazywaem rwnie,
w jaki sposb mj scoring zmienia si w czasie w zalenoci od operacji finansowych, ktrych
dokonywaem. Od zakadania kart kredytowych, rezygnowania z nich i wzicia kredytu hipotecznego. Na koniec takiej maej trylogii przedstawiem artyku, w ktrym opisywaem osiem
podstawowych zasad, dziki ktrym kady moe zbudowa sobie dobr histori kredytow wanie w Biurze Informacji Kredytowej. Te artykuy popeniem na przeomie maja i kwietnia,

238 / 334

a BIK zwrci si do mnie z propozycj wsppracy, sam z siebie, w lipcu 2013 roku. I przebieg
tej wsppracy take za chwil opisz.
I teraz na przykadzie tych dwch firm chciabym Wam pokaza, jak mona pracowa nad wspprac z Klientem. Nie twierdz, e to jest tylko i wycznie moja zasuga. To jest oboplny wysiek. PAYBACK napisa do mnie w maju tego roku proponujc poprowadzenie szkolenia dla
zamknitej grupy uczestnikw, zaproszonych przez t firm. I w zasadzie, mona powiedzie
to tyle. Taki by inicjalnie przedmiot naszej wsppracy.
Temat szkolenia sformuowany zosta jako oglnie co zwizanego z oszczdzaniem i pokazaniem, w jaki sposb programy lojalnociowe typu PAYBACK mog wspiera mdre oszczdzanie. Tematyka, mona by byo powiedzie, idealna dla mnie. Ja zaproponowaem jednak, ebymy zrobili co wicej, dlatego, e jednym z pyta ze strony Klienta byo, czy oprcz tego szkolenia nie napisabym rwnie na blogu o tym, e takie szkolenie si odbyo.
Ja oczywicie bardzo chtnie podjem temat samego szkolenia. Uznaem rwnie, e wartociowe bdzie to, e t wiedz, ktr bd przekazywa w trakcie szkolenia, bd mg rwnie
zaprezentowa na blogu dla Czytelnikw. Dlatego wszystkie strony tego trjkta, o ktrym
Wam wspominaem w poprzednim odcinku podcastu, czyli Klient, Czytelnicy i bloger - wszystkie zaangaowane strony mogy z tego osign co dla siebie i mogy osign pozytywny
efekt. Ja jednak uwaaem, e mona zrobi te duo wicej dla Czytelnikw i dla samej firmy.
Dlatego zaproponowaem rozszerzenie formuy tej wsppracy.
Zamiast pojedynczego artykuu, czy wpisu o szkoleniu, stwierdziem, e warto rwnie takie
szkolenie zapowiedzie, rwnie dlatego, ebycie Wy jako Czytelnicy take mogli w jaki sposb w tym przedsiwziciu uczestniczy. Szukaem takiej formuy i znalelimy j wsplnie
z PAYBACKiem. Formua polegaa na tym, e stwierdziem, e warto t pojedyncz relacj rozcign w czasie. Tak, eby wsppraca z PAYBACKiem nie bya czym jednorazowym, tylko
pewnym procesem trwajcym, np. przez miesic. A jako, e by to rwnie czas, w ktrym zaczynaem nagrywanie moich podcastw, stwierdziem, e wcale niegupim pomysem bdzie,
jeeli kto z PAYBACK odpowie na pytania zadane przez Czytelnikw bloga. Wiedziaem, e
mamy rne pytania, ja rwnie miaem pytania, dotyczce tego jak funkcjonuje program PAYBACK, dotyczce pewnych niuansw z nim zwizanych.
Summa summarum, w kocu wygldao to nastpujco: 6 czerwca na blogu opublikowaem
wpis, w ktrym pojawia si zapowied szkolenia Mdre oszczdzanie - tego, ktre miaem
poprowadzi. Niestety nie dla Czytelnikw, ale dla zamknitej grupy zaproszonej przez PAYBACK. Ale w tym wpisie ogosiem rwnie mini konkurs dla Czytelnikw bloga, ktry polega
na tym, e Czytelnicy mieli zadawa pytania do szefa marketingu PAYBACKa. Pytania zwizane
z funkcjonowaniem tego programu. Byy tam jakie symboliczne nagrody, jakie pluszaczki itd.,
ale nie byo to nic na tyle atrakcyjnego, eby spowodowa masowe ruszenie w boju o nagrody.
Niemniej jednak spyno kilkadziesit pyta, z tego co pamitam, kilkanacie chyba takich
istotnych wyuskalimy, bo niektre pytania si dubloway. Po dwch tygodniach ja prowadziem to szkolenie, a tu po nim opublikowaem wpis bdcy relacj z tego szkolenia. Zamieciem tam rwnie prezentacj, krok po kroku opisaem to wszystko, co omawiaem w trakcie

239 / 334

szkolenia. I po kolejnych dwch tygodniach, 3 lipca, opublikowaem w formie podcastu rozmow z Marcinem Drzewieckim z PAYBACK, szefem marketingu tej firmy oraz dodatkowo jeszcze relacj wideo ze szkolenia. Ta wideorelacja to byo co niespodziewanego, Czytelnicy si
tego nie spodziewali. A jednoczenie bya to cakiem mia niespodzianka, dodatkowo wzbogacajca przekaz tekstowo-slajdowy, ktry by w poprzednim artykule.
I szczerze mwic efekty tej wsppracy przekroczyy nawet moje oczekiwania. Okazao si, e
w trakcie tej caej akcji, czyli trzech artykuw, ktre pojawiy si na blogu, oraz tego szkolenia,
ktre przeprowadziem dla PAYBACKa, udao nam si rozwiza pewne nierozwizywalne problemy Czytelnikw. By, np. przypadek takiej osoby: chopaka, ktry wsplnie ze swoj dziewczyn posugiwali si dwoma kartami PAYBACK, gromadzili punkty na jedno konto, no ale los
tak chcia, e si rozstali. I ten chopak zastanawia si, w jaki sposb upora si z tym problemem, e tak naprawd jego bya dziewczyna moe w tej chwili wykorzysta wszystkie te
punkty. Zastanawia si, czy to si w ogle da rozdzieli tak, eby mogli na oddzielne konta
zbiera punkty w programie lojalnociowym. No i wanie dziki temu, e to pytanie trafio do
waciwej osoby, udao si ten problem jak najbardziej rozwiza.
Statystyki take byy absolutnie wietne. Ja ich tutaj w caoci nie bd ujawnia, ale powiem
tylko, e sam odcinek podcastu zosta wysuchany ponad 2000 razy. I praktycznie - to te jest
istotne - co miesic przybywa kolejne kilkaset odsucha. Take te tak jest, e z perspektywy
marki tego typu dziaania s dziaaniami bardzo fajnymi, bo w atwy sposb firma moe dotrze
ze swoim komunikatem - ze swoim przekazem - do szerokiego grona odbiorcw, ktrzy s zainteresowani tym konkretnym aspektem. Mona powiedzie, e ten podcast jest wysuchiwany
tylko przez te osoby, ktre s zainteresowane tym, co robi firma PAYBACK. A jednoczenie nie
jest to krtka 15- czy 30-sekundowa reklama, tylko 25 minut merytorycznej rozmowy, w trakcie
ktrej odpowiadamy przede wszystkim na pytania Czytelnikw bloga Jak oszczdza pienidze. I z drugiej strony firma te zyskaa co takiego, e zamiast zrealizowa jednorazow
wspprac, bya obecna na blogu przez duszy okres czasu. Oczywicie z korzyci dla wszystkich: z korzyci dla mnie jako blogera, z korzyci rwnie dla Czytelnikw, no i z korzyci
dla samej firmy.
Chc Wam jeszcze powiedzie o drugim przykadzie wsppracy, wanie z Biurem Informacji
Kredytowej. BIK zapyta, czy nie chciabym tymi dowiadczeniami, ktre opisaem ju w artykuach na blogu, podzieli si rwnie z uczestnikami konferencji organizowanej przez Biuro
Informacji Kredytowej. Miaem pokaza dokadnie to, do czego doszedem w wyniku bada
zmian scoringu BIK. Tak prezentacj przygotowaem i przeprowadziem: nazywao si to BIK
oczami blogera - subiektywna analiza wpywu kredytw na scoring BIK. Duga, mdra nazwa. 17
padziernika w tym roku, tak prezentacj miaem szans poprowadzi. No wanie! Ale to nie
wszystko!
Teoretycznie zaczynalimy od rozmowy wycznie o poprowadzeniu prezentacji. Ja t prezentacj wyceniem, wycen wysaem, wycena zostaa zaakceptowana. Ale pochwaliem si przy
okazji przygotowujc ofert dla BIKu, e pracuj nad ksik, ktra jest zwizana z t tematyk.
I zapytaem wprost, czy ta firma nie byaby zainteresowana sponsoringiem tej ksiki. Jak na
razie do tego jeszcze nie doszo. Samej ksiki te jeszcze nie ma. Ale oprcz wystpienia na
konferencji, BIK zamwi rwnie u mnie taki pakiet reklamowy, ktry si nazywa Partner

240 / 334

bloga. I w padzierniku, oprcz prowadzenia prezentacji na konferencji, miaem rwnie na

blogu kampani reklamow Biura Informacji Kredytowej. Powiem Wam tylko, e to co dotychczas napisaem na blogu, cay czas procentuje. I to nie dotyczy wycznie wsppracy z BIKiem,
bo miaem te okazj pokazywa t sam prezentacj na konferencji dla inwestorw inwestujcych w nieruchomoci. Bd mia te szans zaprezentowa moj wiedz na ten temat
w marcu przyszego roku podczas kolejnego kongresu Stowarzyszenia Mieszkanicznik. I tak jak
mwiem, pisz rwnie ksik na ten temat.
Take zobaczcie, e stosuj strategi polegajc na tym, e jeeli mamy ju jaki kontent, to
mona go ogra wielokrotnie wykorzystujc w rnych formach: czy to w formie artykuw na
blogu, czy szkole, czy wykadw, czy wanie poprzez publikacj jakiego poradnika, czy
ksiki. To wszystko daje nam szans monetyzowania - mwic tak adnie - tej naszej wiedzy
wielokrotnie. I ten przykad wsppracy z BIKiem pokazuje te, e nie warto si ogranicza
w zakresie mylenia o tym, w jaki sposb moemy wykorzysta to, co ju stworzylimy i opublikowalimy. To jest tak, e bardzo wiele firm moe by zainteresowanych nasz wiedz, nawet
niekoniecznie te, ktre s w jednoznaczny sposb zwizane z danym tematem.
No dobrze, to teraz pomylmy, jak tak wspprac mona zrealizowa krok po kroku. Ja wiem,
e moe si wydawa, e to wszystko co tutaj opisaem, to jest takie proste, trywialne, poszo
jak z nut. Tak nie jest! To jest tak, e do kadej takiej wsppracy trzeba si dobrze przygotowa.
Jest takie powiedzenie: Im wicej potu na treningu, tym mniej krwi na ringu. I to si zawsze
sprawdza: im lepiej si do czego przygotujemy i lepiej to zaplanujemy, tym atwiej i pynniej
bdzie pniej sza taka wsppraca.
Pierwsza rzecz - myl najwaniejsza - to warto pamita, e po drugiej stronie te jest czowiek. Czyli po drugiej stronie tej wsppracy, po stronie naszego Klienta, te s ludzie, ktrzy
niekoniecznie musz rozumie wszystko, co do nich mwimy. Niekoniecznie musz umie sobie
wyobrazi, co nam si wydaje. Dlatego tak wane jest, eby si dobrze komunikowa. Warto si
upewnia, e zostalimy dobrze zrozumiani i to jest pierwszy i podstawowy element, ktry chc
zasygnalizowa. Myl, e w ogle oddzielny odcinek podcastu powinienem nagra na temat
komunikacji.
Przygotowujc si do nagrania tego odcinku podcastu zastanawiaem si tak naprawd, na jakie
etapy mog podzieli t ca wspprac. Jak sobie je rozpisaem, to si autentycznie sam zdziwiem, e jest ich tak duo. Wyszo mi jedenacie punktw. Teraz je szybko wymieni, a za
chwil bd omawia szczegowo:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Sianie ziarna.
Research, czyli wywiad na temat Klienta.
Pewna gra wstpna z Klientem, takie wzajemne rozpoznawanie.
Oferta, ktr skadamy my, jako bloger firmie.
Negocjacje.
Umowa.
Wykonanie przedmiotu tej umowy.
Przygotowanie raportu ze wsppracy. Czasami nie jest to koniecznie. Czasami firmy po
swojej stronie monitoruj to, co si dzieje u nas na blogu.

241 / 334

9. Wszystkie kwestie zwizane z rozliczeniami.

10. Referencje - bardzo wany.
11. Upsell - tak naprawd dosprzedanie kolejnych naszych usug temu samemu Klientowi.
I teraz bd po kolei rozwija.
O sianiu ju troch powiedziaem. To jest absolutnie pierwszy etap, tego nie da si unikn.
Czyli moemy oczywicie prbowa udowadnia wiatu, e jestemy wietnym blogerem nie
majc napisanego ani jednego tekstu, ale mao kto nam uwierzy. Znacznie atwiej jest nam
wychodzi z pozycji, w ktrej jestemy ju rozpoznawani. I to dotyczy take marketingu, promowania nas jako osoby, nie tylko bloga. Caoksztatu, ktry spowoduje, e kto bdzie chcia
z nami wsppracowa. Jeeli piszemy na jeden, bardzo wycinkowy temat, to istnieje wysokie
prawdopodobiestwo, e trudniej bdzie nam znale Klienta do wsppracy, ni kiedy poruszamy spektrum tematw z danej dziedziny. Oczywicie jako blogerzy jestemy w pewnej swojej niszy. Mwi tutaj przede wszystkim o blogach eksperckich, ale to nie szkodzi nam od czasu
do czasu dokonywa wycieczek rwnie w inne obszary, ktre z kolei mog by interesujce
dla naszych partnerw bd reklamodawcw. Tu recepta jest prosta, moim zdaniem przynajmniej - trzeba pisa wietne materiay, ktre przycigaj duo Czytelnikw, ktre ciesz si duym zainteresowaniem. To wanie staram si robi. Mona mnie wic miao podpatrywa.
Kolejny punkt: research. To jest punkt, ktry czsto jest pomijany. Czyli zdarza si, e bloger
otrzymuje zapytanie z jakiej agencji reklamowej, bd bezporednio z firmy, i w przypywie
entuzjazmu od razu analizuje szybko to, co zostao w mailu napisane i zastanawia si, w jaki
sposb mona odpowiedzie, albo na ile to, co zostao opisane mona wyceni. Ja uwaam, e
to nie jest dobre rozwizanie. Warto si zawsze zastanowi, zdoby troch wicej informacji.
Jeeli wszystkie detale danej akcji nie s dla nas zrozumiae, a nie s... rzadko kiedy w tych
mailach przychodzi precyzyjna informacja o tym, czego si od nas oczekuje, to warto zada
troch wicej pyta. W szczeglnoci warto si zorientowa, co dany Klient w danej chwili realizuje, jakie kampanie reklamowe w innych mediach prowadzi. Tak, eby przynajmniej zorientowa si, na czym moe temu Klientowi w danej chwili zalee. No, oczywicie jest najlepiej
zapyta o to wprost, jakie s cele. Bo moe si okaza, e te same cele da si osign w inny
sposb ni wyobrazia to sobie agencja, bd sam Klient. To my, jako blogerzy najlepiej wiemy
kim jest Czytelnik - nasz Czytelnik, co mu si podoba, co mu si nie podoba. A w szczeglnoci
moemy wprost o to naszych Czytelnikw zapyta. A wic nie warto skada jakichkolwiek deklaracji, czy przedstawia wycen, jeli tak naprawd nie wiemy dokadnie, o co Klientowi chodzi. I z drugiej strony, nawet jeli wiemy o co Klientowi chodzi i jest to co, co nam nie do koca
pasuje, to warto si zastanowi, czy nie mona zaproponowa czego, co jest nam pasujce,
a by moe jest rwnie atrakcyjne dla tego Klienta. Po prostu zawsze trzeba pamita o tym
trjkcie, o ktrym wspominaem w poprzednim odcinku podcastu. Korzyci z takiej wsppracy musz czerpa wszystkie strony: i Czytelnik, i bloger, i zainteresowana firma. Jeeli ktrego z tych elementw brakuje, no to takich wietnych propozycji wsppracy bdziemy
w przyszoci mieli prawdopodobniej mniej ni wicej.
Mwic o researchu, to gdzie szuka takich informacji o kliencie? Najlepiej w Google - takiej
wyszukiwarce :-). Autentycznie, najlepiej w Google i warto zawa sobie, powiedzmy czasowo,
rwnie to wyszukiwanie. Czyli wybra, np. wyszukiwanie informacji na temat firmy XYZ, ale

242 / 334

nie starszych ni jeden miesic, dwa miesice, p roku. Na podstawie tych informacji, czy to
z Wirtualnych Mediw, czy z innych serwisw, prbowa wywnioskowa, co w danej firmie si
w tej chwili dzieje. Mona rwnie uda si na stron tej firmy, zajrze do komunikatw prasowych dotyczcych ostatnich wydarze. To ju jest duo lepsza wiedza ni adna.
No i w ramach kolejnego punktu, czyli tej gry wstpnej doprecyzowujemy, dopytujemy, o co
tak naprawd chodzi. Testujemy, prbkujemy, zadajemy pytania: co by byo gdybymy zaproponowali inn formu wsppracy?. Weryfikujemy rwnie - warto na tym etapie ju jest weryfikowa - jaki jest budet danej firmy na wspprac. Mao kto powie nam prawdopodobnie
wprost: Mam na t wspprac 12 tys. zotych, ale moemy weryfikowa, np. czy jest to kwota
cztero-, czy piciocyfrowa. Zasugerowa pewne rozwizania, powiedzie: OK, moemy w ramach naszej wsppracy zrobi to, to i to, np. trzy artykuy na blogu, nagranie podcastu. Ale jednoczenie chyba wyobraasz sobie, drogi Kliencie, e to bdzie kwota piciocyfrowa. I zobaczycie, jak
Klient reaguje na t sugesti, czy pytanie z naszej strony.
Dlaczego warto robi to wczeniej, jeszcze przed przygotowaniem oferty? No wanie po to,
eby nie marnowa zbyt duo czasu. Moe si okaza, e te nasze oczekiwania s rozbiene
z oczekiwaniami drugiej strony na temat tego, ile na tak wspprac moe przeznaczy. Tak
jak Wam ju mwiem, ja raczej do tanich blogerw nie nale. Mam swoje konkretne stawki,
ktre zreszt s opublikowane na mojej stronie dotyczcej wsppracy, jeeli chodzi o tak
standardow wspprac, ale wiadomo, e wikszo dziaa, ktre wykonuj zmierza w stron
takich niestandardowych form wsppracy. Dlatego, e uwaam, e one s duo atrakcyjniejsze
dla Was Czytelnikw, ni jakie proste wieszanie banerw na blogu.
I kolejnym etapem, ju gdy mamy rozpoznane wszystkie okolicznoci wsppracy, jest przygotowanie oferty. Tutaj nie ma jakiego jednego, wietnego wzoru oferty, ktry naley wysa do
takiej firmy. Rwnie dobrze moe to by krtki e-mail, ktry w punktach podsumowuje warunki
wsppracy. No, ale oczywicie przy wikszych akcjach Klient chciaby si dowiedzie tak naprawd, jakie korzyci osignie wsppracujc z nami. Co mu gwarantujemy, a czego mu nie
gwarantujemy i jaka jest cena.
Najpierw chc tu powiedzie, e przede wszystkim warto, eby oferta bya ograniczona czasowo. To jest pierwsza rzecz. Bez takiego ograniczenia czasowego, zoona oferta handlowa
moe by zrealizowana w dowolnym momencie. Czyli ja mog wysa tak ofert do Klienta,
np. dzisiaj, a okae si, e Klient chce wsppracowa ze mn za 3 lata dopiero. Wtedy kiedy
bd mia ju prawdopodobnie zupenie inne stawki na wspprac, bd po prostu nie bd
zainteresowany wspprac.
To, czy oferta bdzie dostarczona w formie e-maila, dokumentu, PDFa, czy jako prezentacja, to
przede wszystkim zaley od tego, jak duy jest zakres dziaa, ktry chcemy zrealizowa. Prost
wspprac mona opisa kilkunastoma prostymi zdaniami. Jeeli wchodzi w gr jaka wiksza
akcja, no to warto przedstawi wszystkie moliwe warianty od razu w takiej ofercie w miar
precyzyjnie. Ja tylko dodam, e przy takiej akcji, ktr obecnie prowadzimy ze Zbyszkiem
z bloga APP Funds, czyli Elementarzu Inwestora (akcja edukacyjna, ktra ma trwa 12 miesicy),
to nasza oferta wsppracy ma 24 bd 25 stron, z tego co pamitam. Czyli jak wida jest to
co, nad czym musielimy si troch czasu zastanowi i czego przygotowanie zajo nam troch

243 / 334

czasu. Wic tym bardziej nie warto wysya ofert, jeli nie wiemy dokadnie, jakie s preferencje
Klienta. Dopiero, gdy je poznamy, to siadamy do pracy nad ofert.
I teraz bd optymist: zamy, e taka nasza oferta zostaa wzita pod uwag, no ale Klient
chciaby z nami negocjowa. Nie do koca mu pasuje zakres, bd nie do koca pasuje mu cena.
Bd te, zdarza si, np. tak, e wyobraa sobie, e skoro cena za jakie trzy konkretne dziaania
wynosi 10 tys. zotych, to jeeli zrezygnuje z jednego, bd z dwch z tych dziaa, to za jedno
zapaci 3 tys. zotych. I dowolnie prbuje tutaj onglowa tymi parametrami tylko po to, eby
uzyska minimaln cen przy maksymalnie satysfakcjonujcym go efekcie. No wanie i to powinno by kolejne zastrzeenie w ofercie, ktr skadamy, e oferta obowizuje jako cao.
Czyli za konkretn cen wykonujemy konkretne dziaania, ale to nie oznacza, e po wyczeniu
poszczeglnych elementw ta cena bdzie taka sama. Myl, e o strategiach negocjacyjnych
te mona nagra oddzielny odcinek podcastu. Powiem tylko tyle: nie dawajcie sobie nigdy
wmwi, e skoro kto ma jakie ceny, to Wy powinnicie mie takie same, albo nisze. To nie
jest prawda.
Jest jeszcze inna technika - skoro dajecie jak tam cen, to kto mwi: OK, ale 10%, czy 20%
to kady spuszcza to opu mi tutaj prosz z ceny tych banerw troszeczk, bo tak. Ja mam takie
dwie podstawowe zasady przy negocjowaniu cen: jeeli mwimy o czym, co jest cen standardow, czyli jest umieszczone w cenniku u mnie na stronie wsppraca, to ceny standardowe
nie podlegaj adnym negocjacjom. Jeeli kto chce kupi u mnie baner konkretny, ktry, np.
kosztuje 1000 zotych za miesic, czy pakiet kosztujcy 5000 zotych za miesic, to ta cena taka
jest. Jeeli si komu nie podoba, no to trudno. Moemy popracowa nad jak inn, prostsz
form reklamow. Ale jeeli jej nie ma w cenniku, to raczej nie bd tym zainteresowany. Wychodz z zaoenia - by moe niesusznego - e jeeli kto jest zainteresowany reklam na
moim blogu, to nie ma drugiego takiego bloga jak mj. Czyli mog dyktowa tutaj ceny. Oczywicie jeeli przesadz, to nie bd mia w ogle Klientw, ale mentalnie to jak najbardziej
akceptuj.
Troch inaczej sytuacja wyglda w przypadku wsppracy niestandardowych, czyli wykraczajcych poza te formy, ktre s widoczne w moim cenniku. W tym przypadku staram si wycenia
tak wspprac w zalenoci od tego, ile rzeczywicie pracy wkadam w to, co wykonuj. I tu
znowu, kluczowe znaczenie ma na tym etapie gry wstpnej z Klientem rozpoznanie, jak bardzo angaujca ta wsppraca bdzie. Po to wanie, ebym w ofercie mg przedstawi ju
konkretne ceny i ebym w trakcie negocjacji mg si odnie do tego nakadu pracy, ktry jest
do wykonania. Czyli, jeli kto mi proponuje, ebym swoj prac wykonywa o poow taniej, to
ja bardzo chtnie to zrobi, ale pod warunkiem, e zmniejszy si rwnie zakres wsppracy.
Moemy szuka optymalnej ceny dla Klienta i dla mnie, ale jednoczenie musimy rwnie redukowa zakres pracy, ktr ja mam do wykonania. A to nie zawsze idzie w parze.
No i teraz bdzie druga zasada: ja w trakcie tych negocjacji czsto wrcz zastanawiam si,
w jaki sposb nie tyle ograniczy wspprac, co j poszerzy. Jak zaproponowa Klientowi co
wicej, by moe w tej samej cenie, albo wrcz zwikszajc cen. Czyli troszeczk przewartociowuj to, co wysaem w ofercie do Klienta. Dziki takim rozmowom negocjacyjnym rwnie
lepiej go poznaj i lepiej poznaj jego potrzeby. Dziki temu jestem w stanie w wikszym stop-

244 / 334

niu si do nich dopasowa. Oczywicie to dopasowanie to jest zawsze na drodze szukania kompromisu. Wrc tutaj do zasady trjkta: wszyscy musz z tego osiga korzyci: Czytelnicy,
bloger i Klient.
Troch odsaniam tutaj tajniki mojej kuchni blogowej i za chwil firmy bd dokadnie wiedziay, jak ze mn negocjowa. Niuans polega na tym, e ja autentycznie zawsze staram si
dy do tego, eby da z siebie jak najwicej, ale jednoczenie asertywno te mam na pewnym poziomie ustawion. W zwizku z tym nie tak atwo jest zmusi mnie do zrobienia czego,
co nie byoby po mojej myli. Ten przykad PAYBACKa, ktry przedstawiaem, doskonale pokazuje, e taka strategia poszerzania zakresu wsppracy to jest dobry kierunek satysfakcjonujcy
wszystkie strony i do tego satysfakcjonujcy rwnie ze strony finansowej.
Negocjacje s rwnie takim momentem wsppracy, w ktrym moemy doprecyzowa bardzo
precyzyjnie wszystkie jej warunki. A to z kolei jest nam niezbdne w kolejnym punkcie, ktrym
jest umowa. Za chwil to wszystko, co ustalilimy, co byo przedmiotem oferty, co w midzyczasie uzgodnilimy sownie, bdziemy musieli zapisa w formie umowy. W takim duym skrcie ona mwi: co, gdzie, kiedy, za ile, w jaki sposb zrealizujemy, w jaki sposb si rozliczymy?
Precyzuje wszystkie wyczenia, precyzuje rwnie harmonogram naszej wsppracy - to jest
bardzo wane. Mwi rwnie, tak naprawd, kto z kim bdzie wsppracowa.
Umowy nie musz by dugie. Umowy mog by krtkie, ale tak naprawd do stworzenia dobrej
umowy ile tam punktw trzeba w takiej umowie zapisa. Ja sobie wynotowaem dosownie
par punktw, ktre uwaam, e powinny si w kadej takiej umowie wsppracy znale.
Pierwszy: przede wszystkim kontakty. Kto bdzie odpowiedzialny za realizacj danej umowy.
Nie to, kto bdzie wsppracowa, tylko kto bdzie z punktu widzenia umowy mg podejmowa wice zobowizania w imieniu blogera i w imieniu firmy, ktra z nim wsppracuje.
Chcemy ustale dokonywa z takimi osobami, ktre maj prawo tych ustale dokonywa.
Kolejna wana rzecz to s prawa autorskie. Jako bloger dziaamy w takiej dziedzinie, gdzie tworzymy zupenie nowe treci i dobrze byoby z gry ustali kto bdzie wacicielem tych treci
po zakoczeniu wsppracy. Ja tutaj mam tak zasad, e w wikszoci przypadkw wszelkie
prawa autorskie i prawa majtkowe do tych wytworzonych dzie pozostaj przy mnie. To, co
udzielam firmom, to udzielam im licencji na wykorzystanie tych tworw -mwic tak wprost
- na okrelonym tzw. polu eksploatacji. Czyli okrelamy dokadnie w umowie, jakie bd zasady
wykorzystania tych informacji, czy mog si one pojawi wycznie, np. w jakich dziaaniach
promocyjnych zwizanych z dan kampani. Czy firma moe, np. uywa ich take po zakoczeniu wsppracy, w jakich innych dowolnie wybranych celach. Tutaj staram si by dosy
restrykcyjny.
Kolejna rzecz to jest poufno i zakres tej poufnoci. Wiadomo, e rozmawiajc z Klientem,
Klient dowiaduje si czego od nas i my dowiadujemy si rwnie czego od Klienta. Czego,
co niekoniecznie musi by publicznie znane. W zwizku z tym warto si zabezpieczy przed
tym, eby te informacje nie wycieky. Mona powiedzie, e przy mojej transparentnoci, ja nie
mam dosy duych wymaga w zakresie ochrony informacji, ktre sam przekazuj. Ale firmy
czsto maj takie wymagania. Na co tutaj warto zwrci uwag? Przede wszystkim ochronie

245 / 334

powinny podlega wycznie te informacje, ktre nie s publiczne, czyli ktrych kto inny nie
poda do wiadomoci innych osb. To jest pierwsza rzecz. Druga rzecz: warto, eby taka ochrona
bya ograniczona w czasie. Nie powinnimy by zobowizani do tego, eby do koca ycia i do
mierci przechowywa te informacje i odpowiednio zabezpiecza rwnie te informacje przed
ujawnieniem. Racjonalny taki horyzont czasowy, to s, np. 2 lata od momentu zakoczenia
wsppracy. Ale tak jak mwiem na samym pocztku podcastu, to jest kwestia indywidualna,
wic w kadym przypadku wszystkie parametry wsppracy uzgadnia si indywidualnie z dan
firm.
W umowie warto rwnie sprecyzowa prawo do wykorzystania naszego wizerunku, jeeli
w ogle tak moliwo firmie udostpniamy. Warto rwnie zapewni sobie moliwo wykorzystania faktu wsppracy, informacji o fakcie wsppracy w swoich dziaaniach marketingowych. Tego mog chcie firmy, tego rwnie moemy chcie - i myl, e powinnimy chcie
- my. Dla nas to jest w szczeglnoci moliwo chwalenia si, e wsppracowalimy z takim
Klientem, pokazania go rwnie jako referencji. I tutaj a propos referencji: warto rwnie
w umowie zobowiza Klienta do tego, eby po zakoczonej wsppracy, jeeli ta wsppraca
bya dla niego satysfakcjonujca, przygotowa dla nas referencje. Czyli taki list potwierdzajcy,
e to, do czego si zobowizalimy wykonalimy z konkretnym, przewidywalnym, zamierzonym
skutkiem i e Klient po prostu jest z tej wsppracy zadowolony. O referencji w zasadzie miaem mwi na samym kocu, ale niech ju bdzie tutaj
I ostatni wany punkt, o ktrym chc powiedzie: umow zawsze podpisuje si na tzw. worst
case, czyli w taki sposb, eby precyzowaa ona co si stanie, jeeli co w naszej wsppracy
posypie si z jednej bd z drugiej strony. I to nie jest kwestia tego, jak niektrzy prbuj
wmwi, e Ty prbujesz by tutaj sceptyczny w stosunku do naszej wsppracy. Dlaczego jeste
tak negatywnie nastawiony? itp. To jest kwestia tego, ebymy dokadnie wiedzieli co si stanie,
jeeli harmonogram nie zostanie dotrzymany. Co si stanie, jeeli ja miaem napisa artyku,
zamy, 1 czerwca, ale dopiero wtedy mog go opublikowa, jeeli najpniej do 28 maja
otrzymam od firmy materiay, ktre su mi do napisania tego wpisu. I teraz, jeeli co gdzie
po drodze si posypie, to warto wiedzie, jaki bdzie skutek tych dziaa, czyli np. jeeli co nie
zostanie zapewnione bd dostarczone, to ja mam prawo opni publikacj materiau i nie
jest to jednoczenie naruszeniem warunkw umowy.
Czyli, jeeli umowa jest pisana na najgorszy moliwy przypadek wsppracy - worst case, to
w takim razie umowa powinna rwnie regulowa kwestie ewentualnych kar umownych. Co
si stanie jeeli informacja poufna wycieknie? Jakie bdzie maksymalne zobowizanie, np. jeeli my ujawnimy chccy lub niechccy - informacj poufn przekazan nam przez firm. Jaki
bdzie maksymalny negatywny skutek dla nas? Jak kar bdziemy musieli zapaci? I w drug
stron: jeeli uczyni to firma, to do czego ona bdzie zobowizana? Oczywicie najlepiej byoby,
gdyby nigdy tych kar umownych nie trzeba byo uruchamia.
No i wanie: skoro ju zawarlimy umow, wszystko jest OK. Wane, e umowa jest podpisana
przez osoby upowanione do reprezentacji firmy, czyli tak naprawd umow musi podpisa ten,
kto ma prawo j podpisa. Przystpujemy wic do wykonania tej umowy, czyli realizujemy to,
na co si umwilimy. Tutaj cay czas warto pamita, e ten, kto paci ma prawo wymaga.
Powiem wrcz, e ma prawo wymaga czegokolwiek. Ale po to mamy umow, eby nie musie

246 / 334

realizowa czegokolwiek, czego wymaga druga strona. Umowa dokadnie precyzuje, do czego
jestemy zobowizani.
Czyli ju w trakcie realizacji wsppracy rwnie mog si pojawia pewne tarcia, czy nieporozumienia, wynikajce chociaby z tego, e osoby wykonujce przedmiot umowy niekoniecznie
musz wiedzie do czego si zobowizay. Albo jaki jest wanie zakres obowizkw stron. Tutaj te ta komunikacja ma kluczowe znaczenie. Przykadowo: dzisiaj wsppracowalimy z kim
i dopracowalimy tre umowy, a jednoczenie jutro bdziemy wsppracowali z kim innym
po stronie Klienta przy realizacji tej umowy i warto upewnia si, e ta kolejna osoba wie i rozumie, jakie s zobowizania Klienta w stosunku do nas. W przypadku samego blogera, to wyglda atwiej, dlatego, e najczciej jest to jedna osoba, ktra i negocjuje, i przedstawia ofert,
i wykonuje przedmiot umowy. Tu powinno by nieco prociej. Czyli moe si zdarzy, e Klient
czego od nas wymaga, a jednoczenie my tego nie chcemy realizowa i nawet mamy racj, bo
rzeczywicie w umowie tak to zostao sformuowane. Wystarczy si wtedy po prostu powoa
na konkretne zapisy, czyli wczeniejsze ustalenia. Dlatego te warto w komunikacji z firmami
gromadzi ca korespondencj, ktr wymieniamy drog e-mailow po to eby wraca do poprzednich ustale i pokazywa, e tak naprawd nie prbujemy tutaj zrobi niczego wbrew firmie, tylko po prostu na co innego si umawialimy.
Ja mwi tak bardzo asekuracyjnie w tej chwili, ale uwierzcie, e im lepiej ta wsppraca zostanie przygotowana ju na samym pocztku, tym atwiej bdzie j pniej realizowa. Takich
nieporozumie w trakcie wsppracy - przynajmniej mojej z firmami - praktycznie nie ma. Dlatego, e wszystko wyjaniamy na samym pocztku i ustalamy na samym pocztku.
I teraz: jeeli nasza wsppraca ju si zakoczya, to w niektrych przypadkach bdziemy zobowizani do przygotowania raportu z takiej wsppracy, czyli, np. opisania ile mielimy odson
konkretnych wpisw i odcinkw podcastw, ile tam si pojawio komentarzy, wycignicie raportw z Google Analytics, czy z innych systemw mierzcych nasze statystyki. A take, jeeli
w trakcie danej akcji wydarzyo si co ekstra-pozytywnego, np. na konkretnych artykuach Czytelnicy spdzali znacznie wicej czasu, ni wynosi rednia dla danego bloga, to warto to rwnie pokaza. To s metryki, ktre by moe dla nas jako blogerw s mao istotne, ale z perspektywy firm, ktre u nas zamawiaj pewn usug, to jest tak, e te osoby, ktre pracuj
w tych firmach take w stosunku do swoich przeoonych musz si rozliczy z efektw danej
akcji. Im wicej takich efektw s w stanie pokaza, tym chtniej bd wsppracowa z blogerami w przyszoci. Tutaj, przygotowujc taki raport, warto te mie gdzie tam z tyu gowy
wiadomo, e nie robimy tego wycznie dla siebie. Robimy to w gruncie rzeczy dla caej
brany, nazwijmy to, dla caej blogosfery.
W zalenoci od typu zadania, ktrego si podejmowalimy ten raport moe by rny. Niekoniecznie my go musimy przygotowywa. Przykadowo, jeeli w ramach wsppracy nagrywaem
podcast, to bd musia wykaza ile osb ten podcast odsuchao i jaki by redni czas jego
odsuchiwania, np. podcast godzinny by rednio suchany przez 42 minuty. To ju pokazuje tak
naprawd, jak due byo zaangaowanie tych osb, ktre suchay danego odcinka. W przypadku, np. wsppracy polegajcej na tym, e wygaszam prezentacj na konferencji, no to wiadomo, e dobrze by byo, ebym wypad dobrze jako mwca. Czyli w ankietach, ktre s po

247 / 334

takiej konferencji, ocena mojego wystpienia powinna by zdecydowanie powyej redniej chociaby po to, ebym mia szans by zapraszany na kolejne konferencje. I tutaj warto rwnie
od firm domaga si tego, eby taka ewaluacja, takie oceny, na konferencjach byy. ebymy
my z kolei, jako wystpujcy, mogli si dowiedzie, jak wypadlimy na tle konkurencji.
Jeeli wszystko ju jest OK i ju zakoczya si nasza wsppraca, no to wiadomo, e trzeba si
z tej wsppracy rozliczy rwnie finansowo. W tym optymistycznym scenariuszu jestemy
firm - tak jak ja, prowadz firm - i wystawiamy po prostu faktur Klientowi. Ta faktura musi
by wystawiona w terminie, ktry zosta okrelony w umowie i musi by rwnie zapacona
w terminie, ktry by okrelony w umowie. Akurat w kwestiach finansowych jestem do dobrze
uporzdkowany, w zwizku z tym zawsze wystawiam terminowo faktury i pilnuj rwnie terminw ich patnoci. Jeeli faktura nie zostanie zapacona w terminie, to warto si Klientowi
przypomnie. Kolejnego dnia wysa uprzejme przypomnienie z wezwaniem do zapaty. Najlepiej niezwocznie, ale rnie z tym bywa.
Akurat jako bloger jeszcze nie miaem i obym nie mia problemw z niepaceniem faktur przez
Klientw. Nikomu z Was tego nie ycz. Jedno jest pewne - faktur trzeba pilnowa i terminw
patnoci trzeba pilnowa.
I o ile z fakturami najczciej nie mam adnych problemw, to z kolejnym punktem, czyli z referencjami rnie bywa. I to nawet jeeli te referencje s zapisane jako wymg po stronie
Klienta w umowie. Czyli tak naprawd Klient zobowizuje si, e przygotuje dla mnie referencje, a w praktyce jest tak, e mona powiedzie tylko poowa firm dla mnie te referencje przygotowuje. Ja tutaj rwnie staram si przypomina, ale jako bardzo restrykcyjny w tym zakresie
nie jestem. A referencje si przydaj. Referencje s takim wiadectwem ze strony naszych zadowolonych Klientw, e dobrze wykonujemy swoj prac i takie referencje udostpnione innym Klientom prawdopodobnie dziaaj wycznie na nasz korzy. Raczej nam nie zaszkodz.
Take jest to co, co moe nam pomc w przyszoci przeamywa lody we wsppracy z innymi,
nowymi Klientami. Ja oczywicie zapraszam do zajrzenia na moj stron wsppraca, jak takie
referencje mog wyglda. Tam jest kilka entuzjastycznych wyzna moich dotychczasowych
Klientw. Przy okazji bardzo serdecznie dzikuj Klientom za przygotowanie wanie takich
referencji.
I ostatni element kadej wsppracy to jest to, e warto pamita, e wsppraca nie koczy si
w momencie, kiedy wystawimy faktur, czy uzyskamy referencj. Tylko, e duo atwiej jest
wyj z nowym pomysem do naszego dotychczasowego, ju zadowolonego ze wsppracy
z nami Klienta, ni pozyska nowego Klienta, ktry moe nas nie zna i moe nie by do nas
przekonany. Moe nie wiedzie jak wietnie pracujemy. Ci klienci, ktrzy zapacili ju nam, wiedz te dobrze, e pomimo tego, e damy wyszych stawek, to kwota, ktrej oczekujemy, jest
w peni uzasadniona, bo wykonujemy po prostu wietn prac. Dlatego warto upsellowa
- jak to si adnie mwi po angielsku: upsell, czyli sprzedawa kolejne usugi ju istniejcym
Klientom. To mog by usugi, ktrych jeszcze dzisiaj nie mamy w portfolio. Podam przykad:
mwiem o BIKu i o tym jak wspprac realizowalimy. Jeeli w kocu ukocz ksik, nad
ktr teraz pracuj (ta ksika dotyczy budowania wiarygodnoci kredytowej, tego wanie jak
poprawi swj scoring w BIK, jak zaoszczdzi nawet kilkadziesit tysicy zotych na kredycie

248 / 334

hipotecznym), to moe si okaza, e BIK bdzie idealnym kandydatem do tego, eby sta si
sponsorem lub patronem tej ksiki. Kim, kto w jaki sposb si w ni zaangauje.
Teraz jeszcze na koniec, zanim przejd do pyta: pewnie zastanawiacie si, na ile ja aktywnie
poszukuj Klientw. W ogle ich nie poszukuj! Samo to, e mj blog jest widoczny w internecie, ma ciekaw tre i jest w miar popularny powoduje, e firmy same si do mnie zgaszaj
chcc zawsppracowa. I prawda jest te taka, e dostaj tych propozycji coraz wicej. Niestety bardzo nieliczne z nich na pierwszy rzut oka s propozycjami, ktre mogyby zosta
uznane przeze mnie za atrakcyjne. I tutaj od blogera wymagane jest rwnie to, eby umia
w miar umiejtnie filtrowa te propozycje, ktre si pojawiaj. Nie warto na pewno pali mostw. Nawet jeeli odmawiamy, to warto uzasadnia dlaczego nie chcemy w danej chwili, bd
nie moemy w danej chwili wsppracowa z t firm. Nie ma si co tego wstydzi. Nie ze
wszystkimi musimy wsppracowa i nie kad propozycj musimy przyjmowa.
A teraz przejd ju do pyta, ktre zadali Czytelnicy. Pierwsze pytanie zada Radek:
Witaj Michale, z tej strony Radek Chodkowski - autor bloga Humanista na giedzie. Mam do Ciebie
takie pytanko. Poniewa dostaj wiele pozytywnych opinii od moich Czytelnikw, myl, e zbudowaem ju sobie jaki autorytet. I na tej podstawie chciabym wprowadzi w kocu jakie powaniejsze reklamy na blogu, tym bardziej, e niektrzy moi Czytelnicy ju pytaj mnie rwnie o polecenie
poszczeglnych produktw bd usug z mojej brany. Moje pytanko jest takie: czy masz moe jaki
pomys na wprowadzenie nowego produktu, wprowadzenie konkretnie reklam afiliacyjnych, ale
w taki sposb, eby nie zosta posdzonym o sprzedanie si. Tzn. eby Czytelnicy zrozumieli, e jako
autor bloga te chciabym co zarobi, jednoczenie proponujc im rzeczy, ktrych sam uywam,
ktre mog na 100% poleci poniewa wiem, e rwnie Im one bd bardzo przydatne. Gdyby
mg t kwesti krtko poruszy, bd Ci zobowizany. Pozdrawiam, do usyszenia.
Dziki Radek! To jest bardzo dobre pytanie. Ja miaem podobne dylematy do Ciebie jaki czas
temu. Rzeczywicie byo tak, e zastanawiaem si, czy nie zostan posdzony o to, e opinie,
ktre przedstawiam na blogu, s po prostu nierzetelne ze wzgldu na to, e zarabiam na sprzeday konkretnych produktw czy usug. I powiem Ci tak, wszdzie tam, gdzie uwaam, e takie
podejrzenie moe si pojawi... Moe podam przykad jednego artykuu: pisaem o ofercie nju
mobile. Wtedy gdy pisaem ten artyku, jeszcze nie byo moliwoci afiliacji przy sprzeday
oferty tego operatora telekomunikacyjnego. W tej chwili ju jest i zastanawiaem si: czy zalinkowa, czy nie linkowa? Czy stworzy taki link, ktry umoliwi mi zarabianie, czy linkowa
bezporednio do strony nju Mobile, tak eby Czytelnicy wiedzieli, e ja nic z tego nie mam, e
t ofert polecam? I powiem Ci, e ze wzgldu na to, e ten artyku by dosy entuzjastyczny,
zdecydowaem si nie tworzy linku afiliacyjnego. Obawiaem si tego, e bd posdzony
o nierzetelno. Pomimo tego, e napisaem go przekonany o atrakcyjnoci oferty tego konkretnego operatora.
Myl, e najwaniejsza jest uczciwo. Warto uczciwie zakomunikowa Czytelnikom, e zarabiasz, jeli oni dokonaj zakupu produktu za porednictwem konkretnego linku. Zakomunikowa, e nie zmienia to, bd nie wpywa to kompletnie na Twoj opini o tym produkcie. Po
prostu jeste z niego zadowolony. Czytelnicy s inteligentni - jak najbardziej powinni potrafi
to zrozumie. Jeeli kto tego nie potrafi zrozumie, no to c, no trudno.

249 / 334

Wane jest to, jakie s Twoje prawdziwe pobudki i powody do pisania o czym. Ja z zaoenia
nie pisz o tych produktach, ktre nie s atrakcyjne, albo ktrych sam nie uywam. Jeeli co
przydaje si mi, to moe si przyda te komu innemu. I z drugiej strony jeeli zastanowisz si
nad tym, jak oglnie funkcjonuje wiat i jak nawzajem sobie w gronie znajomych polecamy
konkretne produkty (czy nawet nie polecamy, tylko po prostu demonstrujemy ich uywanie
i przez to inne osoby take chc mie dany produkt), no to tu nie ma nic dziwnego. Wpywamy
wzajemnie na swoj opinie, konstruujemy wzajemnie swoj opini o konkretnych produktach
czy usugach. Ja tutaj uwaam, e po prostu uczciwo jest najwaniejsza i tyle. Uczciwo,
przede wszystkim, w stosunku do siebie samego. I te wane jest to, e przecie nikogo nie
zmuszamy do zakupu przez ten link. Moe rwnie dobrze wej na stron producenta, czy
sklepu bezporednio i tam zakupi ten produkt.
Dziki wielkie za to pytanie i ycz Ci powodzenia z ruszeniem ze sprzeda afiliacyjn.
Cze Micha, cze Wam wszystkim. Bardzo si ciesz, e jest taka moliwo zadawania tego typu
pyta w ten sposb. No dobrze, ale do pytania szybko, bo czas ucieka. Moje pytanie dotyczy tego, co
mwie w podcacie pod tytuem Dodatkowe sposoby zarabiania pienidzy. Ja sam prowadz
stron orioffice.pl i moje pytanie dotyczy sposobu zarabiania dodatkowego, w oparciu o propozycje
firm sprzeday bezporedniej. Ty wtedy co prawda wspomniae o tego typu sposobach, ale nie powicie temu uwagi. Wspominae o Oriflame i Avon, tego typu firm jest duo, duo wicej. Moje
pytanie jest takie: czy pomine propozycje tych firm i innych firm sprzeday bezporedniej dlatego,
e po prostu nie jest to warte Twojej uwagi i nie chcesz innym osobom tego typu dziaalnoci poleca? Czy moe po prostu uznae, e jest to tak rne od sposobw, o ktrych mwie, e po prostu
nie byo na to miejsca? Mi osobicie si wydaje, e jest to bardzo fajna propozycja. Natomiast Twj
blog jest opiniotwrczy, dlatego Twoja opinia jest tutaj w tym temacie bardzo wana. Dziki, pozdrawiam Ciebie i Twoich Czytelnikw.
Dziki Artur za to pytanie. Zapomniaem Ci zapowiedzie Powd jest prozaiczny - ja po prostu nic nie wiem na temat sprzeday, czy to Oriflamea, czy Avona. Nie rozpoznawaem tego
tematu. Podaem go tylko jako przykad, e jest taki sposb zarabiania i bardzo duo kobiet,
i widz mczyzn, zarabia w ten sposb.
Absolutnie nie jestem alf i omeg, jeeli chodzi o dodatkowe sposoby zarabiania pienidzy.
Wymieniem te, ktre mog by dla Was przydatne i myl, e rne tego typu programy sprzeday bezporedniej, jak najbardziej mog da nam dodatkowy przychd. Przy czym zawsze
warto - w mojej opinii - zway na ile aktywnie chcemy budowa pewn struktur sprzeday,
bo tak si zazwyczaj w tych firmach to odbywa, a na ile wykorzystujemy to wycznie po prostu
jako sposb taszego kupowania danych produktw dla siebie. I czy rzeczywicie warto No
ale tu nie jestem ekspertem. Tu pewnie Ty jeste wikszym ekspertem. Dzikuj za pytanie.
I ostatnie ju dzisiaj pytanie zada nam Tomasz:
Micha, powiedz mi, jak mylisz, czy w nawizywaniu wsppracy z firmami waniejsze dla nich s
statystyki w postaci liczby odwiedzin bloga, wywietle, unikalnych uytkownikw, czasu spdzenia
na stronie? Czy po prostu taka rzetelna, realna ocena potencjau Twojego bloga i tego, jak Twj blog

250 / 334

jest widziany w oczach Klientw i jak ze sob niesie warto reklamow, marketingow dla Twoich
Klientw? Tak jak opisywae na swojej stronie, chciabym, eby zalinkowa do mojego bloga, to
jest www.zawadablog.pl. Pozdrawiam.
Dzikuj Tomku za to pytanie. Myl, e tu przede wszystkim wszystko zaley od charakteru
Twojej wsppracy z dan firm. Niestety wikszo firm prawdopodobnie nadal patrzy na statystyki i woli wsppracowa z tymi blogerami, ktrzy maj wikszy zasig, ktrzy s w stanie
si pochwali szerszym dotarciem. Ale myl, e w przypadku takich blogw jak mj - blogw
eksperckich - due znaczenie ma rwnie to, e grupa docelowa tego bloga, czyli Wy, Czytelnicy, ktrzy si tutaj gromadzicie, to s osoby zainteresowane konkretn tematyk. I prawdopodobnie te kilkadziesit tysicy Czytelnikw mojego bloga, ktrzy dzisiaj czytaj jak oszczdza pienidze, to jest duo, duo wicej z perspektywy, np. banku czy biura maklerskiego, czy
firmy sprzedajcej jednostki funduszy inwestycyjnych, ni, np. strzelam: dwa miliony czy trzy
miliony Czytelnikw jakiego portalu. Bo tam ze wzgldu na bardzo szerok tematyk przychodz bardzo rni ludzie. Take tacy, ktrzy kompletnie nie s zainteresowani tematyk finansow i nigdy nie klikn w tego linka, ktry prowadzi do strony opisujcej finanse domowe, czy
finanse oglnie.
Oddzieln kwesti jest to, czy potrafisz przekona, czy oglnie my jako blogerzy potrafimy przekona firmy do tego, e warto z nami wsppracowa. e rzeczywicie takie precyzyjne dotarcie,
to jest co, za co warto zapaci. I powiem szczerze, ja nie mam tutaj jakich wietnych dowiadcze na tym polu dlatego, e ja nigdy nawet nie pytam, czy firmy s zainteresowane moimi statystykami. Warunki wsppracy i statystyki s oglnie dostpne na mojej stronie i zakadam, e jeli kto do mnie puka - mwic tak wprost - to jest ju przekonany, e warto w jakim zakresie ze mn wsppracowa. Pozostaje oczywicie kwestia dogadania si co do zakresu i co do ceny takiej wsppracy.
Ale wracajc do pytania i tak precyzyjniej odpowiadajc: myl, e liczy si jedno i drugie. I statystyki s wane i rwnie to, kim bloger dla swoich Czytelnikw jest i czy ma takich Czytelnikw, ktrzy s Czytelnikami powracajcymi na jego bloga. To w pewnym sensie zazbia si
ze statystykami, bo ze statystyk rwnie takie informacje mona wyczyta.
No i to ju byy wszystkie pytania w tym odcinku podcastu. Na koniec chc Wam poleci trzy
ksiki zwizane z blogowaniem. Dwie ksiki to s ksiki autorstwa Tomka Tomczyka, znanego jako Kominek. miej si bo pewnie bardzo duo blogerw sucha tego odcinka. Wszyscy w blogosferze znaj oczywicie Tomka Tomczyka. Poza blogosfer rnie bywa. Pierwsza
ksika ma tytu Bloger. Druga to Blog. Obydwie warto przeczyta. Druga z tych ksiek bya
ju opisywana u mnie na blogu, take zalinkuj do niej w notatkach do tego odcinka podcastu.
Ja myl, e to s absolutnie podstawowe lektury tutaj, w Polsce, napisane po polsku dla tych,
ktrzy myl o komercjalizacji swojego bloga.
Ale dorzuc do nich jeszcze jedn ksik. To jest ksika, ktra nie tyle mwi o pienidzach,
ile o budowie wasnej platformy. Platformy komunikacyjnej, takiej tuby, przez ktra krzyczymy
do wiata, ktra nie ogranicza si wycznie do bloga. Ta ksika nazywa si po polsku Twoja
e-platforma. Jak si wybi w wiecie penym zgieku. Napisa j Michael Hyatt. Ja j czytaem po

251 / 334

angielsku. Nie wiem, jak wyglda przekad na jzyk polski, ale sam ksik zdecydowanie polecam.
No i ju koczc: jeeli macie jakiekolwiek pomysy, uwagi, czy sugestie, dotyczce tego tematu
bd kolejnych tematw, to zachcam do zamieszczania komentarzy i Waszych pyta pod tym
odcinkiem podcastu. Wystarczy wej na mojego bloga pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/016, tak jak szesnasty odcinek podcastu. Tam znajd si wszystkie notatki dotyczce
tego odcinka, take lista wszystkich linkw do zasobw, ktre wymieniaem w tym odcinku.
Nastpny odcinek podcastu ukae si chyba dzie przed Sylwestrem. Sprbuj w nim podsumowa cay rok 2013 z mojej perspektywy i te zastanowi si nad moimi postanowieniami
noworocznymi i oglnie tematyk postanowie noworocznych. By moe uda mi si przekaza
Wam kilka wskazwek. Takich wskazwek, ktre w moim przypadku powoduj, e trzymam si
tych moich planw duej ni przez jeden miesic. Niestety, jak pokazuj statystyki, wiele osb
szybko rezygnuje z tych postanowie noworocznych.
Jeeli chciaby mi zada jakie pytanie, dotyczce tematu kolejnego odcinka podcastu, albo
oglnie na dowolny inny temat, to bd Ci bardzo wdziczny jeeli zadasz je gosowo. Ja na
takie pytania odpowiem w kolejnych odcinkach. To pytanie moesz nagra wchodzc pod adres
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. A przy okazji te przypominam, e takie nagranie to
jest wietny sposb na promocj Twojego bloga, poniewa zalinkuj do niego w taki sam sposb, w jaki zrobiem to w przypadku pytajcych w tym odcinku. Moja proba serdeczna: pamitaj, eby na pocztku pytania przedstawi si swoim imieniem oraz poda adres Twojego bloga
lub strony internetowej.
I ju na koniec przypominam te, e wsplnie ze Zbyszkiem z bloga APP Funds ruszylimy ju
z nasz akcj edukacyjn, ktra nazywa si Elementarz Inwestora, w trakcie ktrej bdziemy
przez najbliszy rok opowiadali o tym, jak zacz inwestowanie, w co inwestowa, jak budowa
swj kapita na swoj wasn emerytur. Nie jak obiecan nam przez politykw Take jeli
nie zapisae si jeszcze na newsletter zwizany z t akcj, to to jest najlepszy moment, bo
wkrtce bdziemy ruszali z naszym wsplnym inwestowaniem. Link do tego formularza zapisu,
take znajdziesz w notatkach pod tym odcinkiem.
A jeli tylko czujesz, e ten podcast dostarczy Ci wartociowych informacji, ktre pomog Ci
zrealizowa Twoje marzenia, to prosz podziel si nim ze swoimi znajomymi. Powiedz im po
prostu, eby weszli na mojego bloga: http://jakoszczedzacpieniadze.pl.
Ze wzgldu na to, e w podcacie ju nie usyszymy si przed witami Boego Narodzenia, to
ycz Ci bardzo szczeglnych, spokojnych, fajnych wit, i prezentw, spdzonych w gronie
Twoich najbliszych.
Dzikuj Ci za ten wsplnie spdzony czas i ju teraz zapraszam Ci do wysuchania kolejnego
odcinka. ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Do
usyszenia!

252 / 334

017: 10 wskazwek jak skutecznie planowa

cele i opracowa konkretny plan dziaania

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/017

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek siedemnasty noworoczny.

Cze i dzie dobry noworocznie! Witam Ci w siedemnastym odcinku podcastu Wicej ni
oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa
pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Ho, ho, ho! Ju po witach, a dzisiaj jest Sylwester. Wy ten odcinek usyszycie ju po Nowym
Roku i dlatego dzisiaj nie bd podnosi gosu, bo pewnie gowy Was troch bol. Magda na
Facebooku wrcz napisaa mi, ebym opublikowa ten odcinek lepiej pojutrze, bo jutro na kacu
bdzie trudno przyswajalny. Hmm zobaczymy.
W kadym razie ten odcinek w caoci powicony jest temu, o czym zapewne wikszo z Was
bdzie mylaa na pocztku stycznia: planowaniu roku 2014 i czynieniu wszelkich postanowie
noworocznych. Kady z nas wie, jak to jest z tymi postanowieniami noworocznymi. Sporo osb
planuje, e schudnie, rzuci palenie, zacznie biega, zacznie oszczdza. A w praktyce pod koniec
miesica mao kto trzyma si ju tych postanowie...
Ja dzisiaj chc Wam przedstawi 10 wskazwek, moich porad dotyczcych tego, jak zamienia
noworoczne postanowienia w konkretny plan dziaania. Jak unika zjawiska somianego zapau.
Zanim przedstawi mj sposb pracy z samym sob, to rozlicz si z Wami z moich zeszorocznych planw - z tych, ktre ujawniaem na blogu i rwnie z czci tych, ktre trzymaem w cisej tajemnicy.
Na pocztek mam jednak dla Was pewn nowo. Po raz pierwszy w historii tego podcastu
udao mi si pozyska dla niego sponsora - sponsora pojedynczego odcinka. Moecie si zastanawia: Co to w praktyce oznacza? Czy pozostan niezaleny? Czy przypadkiem nie bd przemyca zbyt duo komercyjnych treci w rodku podcastu? Nic takiego nie nastpi, przypominam,

253 / 334

e twarz mam tylko jedn. To zaczo by ju takie oklepane stwierdzenie z mojej strony, ale
faktem jest, e bardzo dbam o swj wizerunek. Jeeli jestecie ciekawi, jak to wyjdzie w praktyce, to wanie macie okazj si przekona.
Sponsor tego podcastu postawi sobie dosy trudne zadanie powiedzenia czego o oszczdzaniu w 60 sekund. I gdyby ju ten jego przydzielony czas lecia, to zmarnowaby co najmniej
kilka procent czasu na ten krtki wstp. I chyba o to wanie chodzi w oszczdzaniu. Najwaniejsze, eby nie traci pienidzy. Przy obecnych ofertach lokat na kilka procent: dwa, trzy procent, nie jest ju oczywiste, e oszczdzanie w banku jest dobr metod. Mj sponsor przekonuje wrcz, e alternatyw jest odporne na inflacj i praktycznie nieopodatkowane zoto - oczywicie w postaci fizycznych sztabek lub monet. Tym sponsorem jest Mennica Wrocawska, ktra
oferuje produkty najwikszych mennic na wiecie. W jej sklepach znajdziecie fachow porad
dotyczc form oszczdzania w zocie, a pen list oddziaw Mennicy Wrocawskiej moecie
znale na stronie http://www.mennicawroclawska.pl/sklepy.
Skoro ju teraz wiecie, komu zawdziczam rentowno tego odcinka podcastu, to przejd do
meritum - podsumowania mojego 2013 roku. Dlaczego zaczynam od tego miejsca? Chc Wam
od razu pokaza, e bardzo wane jest to, eby mie spisane swoje cele i plany. Chociaby po
to, eby po roku mc dokona takiego podsumowania, rozliczenia z samym sob. Moemy zastanowi si nad tym, co zrobilimy nie do koca dobrze albo co nam si nie udao. Moemy
ucieszy si rwnie ze swoich sukcesw. Mamy moliwo przeprowadzenia porzdnej inwentaryzacji tego, co planowalimy i jak w praktyce wygldaa rzeczywisto.
Zerknem na list moich celw, ktre sobie stawiaem w zeszym roku. One byy publicznie
podawane w artykule pt. Blog od kuchni, czyli podsumowanie 2012. Link do tego artykuu znajdziecie w notatkach pod tym odcinkiem podcastu. Notatki dostpne bd pod adresem
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/017, tak jak siedemnasty odcinek podcastu.
Zaczn od tych rzeczy, ktre deklarowaem i ktre udao mi si zrealizowa, czyli od sukcesw.
Mona powiedzie, e praktycznie udao mi si dokoczy cykl artykuw pt. Zaplanuj budet
domowy. Oczywicie on nigdy nie bdzie mia swojego koca, ale ten cykl artykuw by dla
mnie najwaniejszy na pierwszym etapie rozwoju bloga i mog go uzna za zakoczony.
Drugi wany punkt, ktry deklarowaem te rok temu: zaczn nagrywa podcast. Wystartowaem pod koniec marca i na szczcie udaje mi si to robi. W drugiej poowie tego roku udao
mi si utrzyma bardzo du regularno - podcasty ukazyway si co dwa tygodnie. Ten odcinek jest ju siedemnastym odcinkiem. cznie podcast ma ponad 60 000 odsucha. Wielkie
dziki! To jest co! Mj podcast regularnie znajduje si w czowce polskich podcastw w serwisie iTunes w kategorii Biznes. Czsto zajmuje pierwsze miejsce rwnie w kategorii Inwestowanie, chocia tak naprawd t kategori dobieraem dosy przypadkowo.
Kolejnym celem, ktry sobie stawiaem, byo promowanie tematyki oszczdzania wszdzie
gdzie si da - tak to dokadnie zapisaem. Napisaem, e mam zamiar dotrze z moim blogiem
do jak najwikszej liczby osb, ktre bd z niego korzystay na rne sposoby. I to mi si
udao! Wszystkie dziaania, ktre realizowaem w zakresie marketingu mojego bloga bardzo

254 / 334

dobrze si sprawdziy i przyniosy wietne rezultaty. Wielkie dziki rwnie dla Was: Wy czytacie mojego bloga, Wy suchacie moich podcastw.
To, czego si kompletnie nie spodziewaem, to dosy due zainteresowanie mediw moj
osob i moim blogiem. Tutaj trzeba powiedzie, e pynem z nurtem. Wczoraj byem po raz
kolejny w Radio PiN. Ci, ktrzy ledz mnie na Facebooku wiedz, e to miao miejsce. Wiem
ju, e w styczniu bd si tam pojawia ponownie, take w tematach, ktre wykraczaj poza
oszczdzanie.
Tutaj kolejnego ogoszenia dokonam: 4 stycznia rano o godz. 8:40 bdziecie mnie mogli zobaczy na Polsat News. Jeszcze tam wczeniej nie gociem, a bd bra udzia w kilkuminutowej
rozmowie z Krzysztofem Ibiszem. Zobaczymy, jak to pjdzie. Pewnie cz z Was wie, e miaem swoje dosy due rozterki zwizane z moimi wystpieniami w mediach. Czy przypadkiem
nie gwiazdorz za bardzo itd.? Prawda jest taka, e wszystkie medialne wystpienia sabo
przekadaj si na zwikszenie popularnoci bloga i zwikszenie ogldalnoci. No, ale ja mam
tak strategi, e staram si maymi krokami dochodzi do celw, ktre sobie stawiam. Wiem,
e nie od razu Krakw zbudowano. I wierz w to, e moje pojawianie si w mediach otwiera mi
gdzie jakie furtki albo moe otworzy kiedy jakie furtki do czego duo powaniejszego
ni te kilkuminutowe wystpy. Dobrze si dzieje, e udaje mi si gdzie tam pojawia. Swoj
warto ma rwnie fakt, e udaje mi si nawizywa znajomoci z dziennikarzami z radia
i z telewizji, bo to sdz ma szans zaprocentowa rwnie z korzyci dla Was.
Kolejny punkt, ktry by dla mnie istotny, to spotkania offline czyli poza sieci z Czytelnikami. Udao mi si spotka z niektrymi z Was w zeszym roku. Mwi w zeszym, a tak naprawd dla mnie to jeszcze jest ten rok - ale trzymajmy si tego - w zeszym roku udao mi si
spotka z niektrymi z Was. Czy to na konferencjach, czy podczas indywidualnych spotka - to
byo naprawd fajne! W styczniu bdziemy organizowali pierwsze powaniejsze spotkanie ze
Zbyszkiem z bloga APPFunds. Wsplnie zaprosilimy na to spotkanie 10 osb, ktre wygray
nasz konkurs na nazw naszej wsplnej akcji: Elementarz Inwestora. Teraz zastanawiam si
nad tym, jak zorganizowa co wikszego w 2014 roku. Nie wiem, zobaczymy, moe co fajnego
uda si zrobi.
Jeszcze ostatni punkt, w ktrym zdecydowanie odniosem sukces, to jest zarabianie na blogu.
Teraz ju wiecie, e udaje mi si zarabia na tym blogu. Dla mnie jest to absolutnie wietne!
Zwaszcza, e w momencie, kiedy spisywaem moje plany rok temu, ju miaem taki plan, eby
porzuci etat i zaj si blogowaniem na 100%. Temu tematowi porzucenia etatu powicaem
sidmy odcinek podcastu. Jeli jeszcze go nie suchae, to zachcam do przesuchania. Zarabianie na blogu jak na razie idzie cakiem dobrze, nie bd narzeka absolutnie! Jestem bardzo
zadowolony z efektw. No i mam nadziej, e 2014 bdzie pod tym wzgldem rwnie owocny.
No to tyle sodzenia. Teraz, czego mi si nie udao zrobi? Planowaem nagra pozostae materiay wideo dotyczce Microsoft Money - tego nie udao mi si zrobi. Wiem, e musz to
nadrobi. Planowaem rwnie przygotowa porzdny szablon Excel do spisywania wydatkw.
Ma on by dla tych osb, ktre nie chc korzysta z Microsoft Money, a jednoczenie wygodniej
i atwiej jest im posugiwa si Excelem. Takiego Excela mam przygotowanego w szcztkowej

255 / 334

postaci, ale cay czas nie jestem z niego wystarczajco zadowolony, dlatego go nie udostpniem. Myl, e w tym roku ju bdzie ten moment, w ktrym go udostpni.
Pisaem rwnie o tym, e chciabym wyda e-booki o oszczdzaniu jako taki pierwszy powany
produkt. Te plany troszeczk ulegaj zmianie - myl ju bardzo powanie o wydaniu ksiki,
w zasadzie dwie ksiki ju mi chodz po gowie. Oczywicie wszystko po kolei. W tej kwestii
bd rwnie upublicznia swoje plany, myl, e ju w styczniu/lutym. I planowaem take
stworzy mini-szkolenia wideo dotyczce konkretnych tematw zwizanych z oszczdzaniem.
Uznaem, e nakad pracy - przynajmniej tej, ktra przede mn stoi zwizanej z nagrywaniem
materiaw wideo - jest na tyle duy, e nie bd tego robi w formie mini-szkole. Pracuj nad
czym wikszym: nad swoim wasnym szkoleniem, nad swoim produktem. Te bd Was o tym
sukcesywnie informowa.
Jeszcze chciabym doceni par rzeczy, ktre nie byy w moich pierwotnych planach, ale jednoczenie udao mi si je zrobi. Po pierwsze: porzuciem etat. To jest co, czego nie ogaszaem
rok temu, chocia chodzio mi to po gowie. W zasadzie w momencie, w ktrym publikowaem
artyku w zeszym roku, ju wiedziaem, e bd odchodzi z pracy. Nie chciaem wtedy jeszcze
tego ujawnia, take ze wzgldu na dobro moich wsppracownikw w poprzedniej firmie.
Udao mi si y blogujc. Tu nie chodzi o samo zarabianie na blogu, tylko o to, e odnalazem
si w blogowaniu. Ponadto udao mi si w czerwcu odwiey wygld mojego bloga. Pomys
zmiany jego wygldu chodzi za mn od jakiego czasu, jednak gdybym do tego powanie nie
podszed, to by tego nowego wygldu po prostu nie byo. Co wicej - udao mi si przeprowadzi wywiad z Patem Flynnem, ktry by moim cichym celem na 2013 rok. Nie do koca wierzyem, e mi si to uda, bo jeszcze nie podcastowaem, ale si udao. Moecie mojego wywiadu
z nim posucha, nie pamitam w ktrym, chyba w szstym odcinku podcastu. Link do tego odcinka podcastu zamieszcz rwnie w notatkach do tego odcinka.
Chc te powiedzie uczciwie i bez adnej faszywej skromnoci, e na koniec roku jestem bardzo dumny z tego, co robi. Podoba mi si to, e faktycznie udaje mi si pomaga innym, udaje
mi si pomaga czci z Was, tym osobom, ktre koresponduj ze mn. Osoby zwracaj si do
mnie ze swoimi problemami finansowymi! Wiem, e mam duy wpyw na Wasze ycie i bardzo
mnie to cieszy. Dwa przejawy tego mojego wpywu, byy widoczne na blogu. Chciabym je
w tym noworocznym odcinku przypomnie i podkreli.
Pierwszym przykadem jest gest Pawa Krzosa, ktry wbieg na met maratonu z podzikowaniami dla mnie wydrukowanymi na wielkim banerze. Jeszcze raz wielkie dziki Pawle za to, co
zrobie! Ma to mega mega znaczenie dla mnie! Jest jeszcze drugi przykad mojego wpywu na
Wasze ycie. W konkursie Dobry plan, ktry nie by jednym z moich konkursw, by konkursem
zewntrznym, znalazo si trzech Czytelnikw bloga jakoszczedzacpieniadze.pl. Zwycizcami
konkursu mogy by osoby, ktrym udao si wyj z dugw. Czytelnicy mojego bloga otrzymali
pierwsze oraz trzecie miejsce, a jedna z osb bya wyrniona w konkursie. Jestem naprawd
bardzo dumny z Was, e tak wysoko si uplasowalicie! Z drugiej strony ja si bardzo pno
o konkursie dowiedziaem i bardzo si ciesz, e ta akcja si udaa. Poinformowanie Was na
tydzie przed zamkniciem zgosze dao Wam szans szybkiego podjcia akcji, wzicia udziau
w konkursie i zdobycia nagrd finansowych. To te mnie bardzo, bardzo cieszy.

256 / 334

Jakie inne sukcesy? Zaistniaem jako bloger, odnalazem swoje miejsce w blogosferze. Przestaem te mie jakiekolwiek wtpliwoci co do tego, e po prostu chc to robi. W tym jest rwnie Wasza zasuga to taka nasza symbioza. Strasznie gestykuluj w tej chwili rkami, ale
takie sowo mi w tej chwili przyszo do gowy, a chodzio mi o nasz wspprac. Nie do, e
wbiem si klinem w blogosfer tak adnie nazywan, to cieszy mnie jeszcze to, e udao mi
si nawiza wspprac z innymi blogerami. Nie wiecie o tym, ale miay ju miejsce trzy kameralne spotkania blogerw finansowych. Jedno w Gdasku i dwa w Warszawie, a ja we
wszystkich uczestniczyem. Z prawej strony mojego bloga s widoczne te osoby, z ktrymi
wsppracuj i ich blogi s w tym miejscu wyszczeglnione.
Udao mi si rwnie zainicjowa wsplnie ze Zbyszkiem z bloga APPFunds akcj Elementarz
Inwestora. To jest - tak jak mwiem wczeniej - najbardziej kompleksowy projekt blogowy dla
mnie na przyszy rok. Niewtpliwym sukcesem dla mnie jest rwnie to, e miaem 5-tygodniowy urlop, o ktrym pewnie wielu z Was moe tylko pomarzy. Tak, udao mi si wyrwa
ciurkiem na pi tygodni wakacji! W trakcie tego okresu przekonaem si te, e wcale nie musz blogowa, eby ruch na blogu rs. Pomimo tego, e pojawiao si mao artykuw, to Czytelnikw pojawiao si coraz wicej. Treci, ktre kiedy byy napisane, s cay czas dostpne,
a dla Was s cay czas wartociowe.
Teraz moecie si zastanawia, jak to jest moliwe, e w zasadzie wszystko ukada si po mojej
myli. Jak to, co sobie zakadam, udaje mi si realizowa? Powiem tak: tu nie ma adnych czarw. Tu jest po prostu cika praca. To jest praca przede wszystkim nad samym sob, dlatego
wanie to jest cika praca. Dzieliem si z Wami wczeniej sekretami mojej produktywnoci,
to byo w 10 odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Dzisiaj podziel si z Wami moim procesem stawiania sobie celw i skutecznego denia do
ich realizacji. Wspominaem o tym wanie wczoraj w Radiu PiN, ale dzisiaj chc rozwin ten
temat. Dam Wam zestaw 10 wskazwek jak planowa swoje cele i jednoczenie mie szans na
ich realizacj, bo jedno z drugim wcale nie musi i w parze!
Tak jak mwiem na pocztku, ten przeom roku i Nowy Rok jest dla wielu osb czasem dokonywania postanowie noworocznych. Niestety wikszoci w tych postanowieniach noworocznych nie udaje si wytrwa, ja te nie jestem adnym wyjtkiem. Kiedy dziaaem w taki sposb, e plany sobie konstruowaem w gowie, a pniej one gdzie umykay. Dzisiaj nie zostawiam mojej przyszoci przypadkowi.
Caym procesem wyznaczania celw i ich realizacji chc si z Tob podzieli majc nadziej,
e Tobie rwnie te porady si przydadz. Dla jasnoci chciabym powiedzie jedn rzecz. Nie
usyszysz dzisiaj w tym odcinku podcastu absolutnie niczego, co nie zostaoby ju gdzie, kiedy, przez kogo powiedziane. Nie ukrywam, e spor inspiracj w zeszym roku by dla mnie
Michael Hyatt. Bloguje on pod adresem michaelhyatt.com - link bdzie w notatkach. Michael
jest osob, ktra bardzo duo mwi o produktywnoci, byciu liderem, byciu inspiracj dla innych w zgodzie z samym sob i zasadami chrzecijastwa szeroko pojtymi. Swoj drog polecam kurs Michaela, ktry nazywa si Best Year Ever Twj najlepszy rok, ktry pomaga szczegowo zaplanowa swoje cele i rozprawi si z niepowodzeniami z przeszoci.

257 / 334

No dobrze, to po takim krtkim wstpie wymieni po kolei 10 punktw, ktre uwaam, e s

absolutnie kluczowe w moim planowaniu. Bd je podawa w formie zalece. Bierz z tego to,
co najlepsze dla siebie! Mam nadziej, e Ci si przyda.
Punkt pierwszy: wygospodaruj czas na planowanie. To kluczowe, eby w ogle da sobie szans
zaplanowania caego roku, czyli naprawd dugiego okresu czasu dwunastu miesicy. Jasne,
e nie mona tego zrobi w przerwie midzy kolacj, a filmem wieczornym, a trzeba na to wygospodarowa czas! Mi pierwszy etap planowania 2014 roku tym razem zaj cztery wieczory,
cznie byo to ok. 16 godzin. Autentycznie tyle czasu nad tym spdziem i to by dopiero pierwszy etap. Drugi etap, czyli doprecyzowywanie poszczeglnych celw, myl, e zajmie mi jeszcze 8-10 godzin w najbliszym tygodniu. Przeznaczam sobie okno czasowe okoo dwch tygodni, ale nie ciurkiem, eby rozplanowa swoje strategiczne cele. W tym czasie zastanawiam si
co jest dla mnie wane, a co nie. Dziki temu, e nie jest to czas dwch tygodni ciurkiem, wiem,
e mog na spokojnie bez cigego mylenia o tym zastanowi si nad wszystkim. W takiej
minimalnej wersji warto zarezerwowa sobie co najmniej jeden peny dzie albo cay weekend.
Dlaczego to jest takie wane? Przejd do drugiego punktu: warto rozliczy si przede wszystkim
z samym sob i zamkn w pewien sposb klamr poprzedni rok. Warto zastanowi si, jeszcze
zanim przejdziemy do planowania, co w poprzednim roku Ci si udao, co Ci si nie udao. Moe
s jakie rzeczy, ktre nie byy dla Ciebie wystarczajco wane, mimo e na pocztku roku tak
Ci si wydawao? Warto si z tym pogodzi i po prostu zamkn ten rozdzia. Ja sobie w tym
momencie przypominam rwnie wszystkie pozytywne wydarzenia: dokonania i osignicia,
ktre miaem. Mam te czas na refleksj: Dlaczego w ogle udawao mi si to, co mi si udawao? Dlaczego inne rzeczy mi si nie udaway? W tym roku gboko zastanawiaem si rwnie
nad tym, w jaki sposb moja osobowo, charakter i sposb podchodzenia do rnych zagadnie predysponuj mnie do robienia konkretnych czynnoci. W niektrych dziaaniach odnajduj si zdecydowanie lepiej ni w innych.
Pod koniec tego roku robiem sobie taki test o nazwie StrengthsFinder. Polega on na wyszukiwaniu swoich mocnych stron. Link do tego testu zamieszcz w notatkach. Test ten ma pokaza,
wybierajc z kilkudziesiciu rnych typw osobowoci, te kilka typw, ktre s najmocniejsz
nasz stron. Prawda jest taka, e z wikszoci moich cech, ktre mi pokaza test, ja sobie ju
naturalnie zdawaem spraw. Tyle lat yj, e zdyem siebie pozna. Mimo to odkryem niektre cechy zaskakujce dla mnie. Zaskakujce dla mnie byo np. to, e jakie cechy byy tak
dominujce. Myl, e w ogle temat tego testu rozwin w oddzielnym odcinku podcastu, bo
naprawd bardzo duo ciekawych rzeczy mona si o sobie dowiedzie. Jeszcze dodam, e
u podstaw tego testu ley jedno kluczowe zaoenie, z ktrym ja si w stu procentach zgadzam:
Cele, ktre sobie stawiamy w yciu powinny by w peni zgodne z naszymi predyspozycjami.
Oraz, e lepiej inwestowa energi w rozwijanie tych naszych zdolnoci, ktre ju posiadamy
ni prbowa j alokowa w obszarach, w ktrych jestemy z natury sabi. I to mi si sprawdza
te z tym, co robi w yciu. Ja w yciu prbuj i testuj rne rzeczy. Wykonywaem bardzo
wiele zaj, w rnych specjalizacjach prbowaem si odnale. I cakowicie wiadomie wybieraem te, ktre s najmniej mczce. Byy to te, gdzie nie dziaam wbrew sobie. I wanie
w tym drugim punkcie refleksja nad tym, co w zeszym roku nam si udao, a co si nie udao
jest potrzebne - pozwala wyciga dobre wnioski na przyszo. Zreszt nie bez powodu mwi

258 / 334

si, e bdy warto popenia ale oczywicie tylko wtedy, gdy potrafimy z nich wycign
nauk.
OK, jeeli ju si rozliczymy z przeszoci, to przystpujemy do kolejnego, trzeciego punktu.
Bierzemy si do planowania celw na kolejny rok. Powiem Wam teraz to, co jest najwaniejsze
w trzecim punkcie: planowanie naszych celw powinno si odbywa z dugopisem i kartk
w rku. Spisz swoje cele na kartce. Dlaczego? Dlatego, e cele i wszystkie przemylenia nam
zaczynaj ucieka, jeli ich nie spiszemy. Spisujemy wszystkie, ktre nam przychodz do gowy
w dowolnym porzdku. Jeszcze nie zastanawiamy si nad tym, ktre z nich s waniejsze. Ja
wtedy staram si nie zwraca uwagi na detale, po prostu pisz wszystko, co jest dla mnie w danej chwili wane. Ja okresowo robi planowanie, a w zwizku z tym odgrzebuj starsz list
i w trakcie prbuj si odnie do moich poprzednich planw. eby mc to robi - najpierw
warto na kartce spisa swoje cele.
Kolejnym punktem jest doprecyzowanie celw zgodnie z zasad S.M.A.R.T. Smart (ang. mdre,
bystre, cwane) to tak naprawd skrt. Jest to akronim od pierwszych liter angielskich wyrazw:
S od specific konkretny. Chodzi o to, eby cel nie by marzeniem, a eby by bardzo precyzyjny. Za chwil bd podawa przykady.
M od measurable - mierzalny.
A od actionable - mwi o tym, eby celem byo pewne dziaanie, a nie jedynie ch osignicia celu.
R od realistic - realistyczny.
T od time-bound - okrelony w czasie. Cel musi by konkretny i mierzalny, musi by pen
akcj, ktr chcemy wykona, musi by realistyczny i okrelony w czasie.
Teraz podam Wam par przykadw. Nie wystarczy postawi sobie za cel: w 2014 schudn.
Dobrze, jeli potrafimy zweryfikowa, czy ten cel udao nam si osign, czy nie. Weryfikujemy
to po jakim czasie. Po jakim czasie, czyli do kiedy planujemy schudn? Druga rzecz: co to
znaczy, e schudlimy? Czy schudniciem jest zrzucenie dwch kilogramw, czy dziesiciu?
Prawidowo sformuowany cel powinien brzmie: zrzuc 10 kilogramw do 31 marca 2014,
mona jeszcze doda po przecinku, czyli bd way 72 kg. Chodzi o to, ebymy potrafili po
pierwsze zweryfikowa konkretnie, co chcemy osign i po drugie w jakim czasie chcemy to
osign. Dziki temu pniej moemy wyznaczy kroki, ktre nas prowadz do osignicia
celu. I po trzecie, ebymy mogli zweryfikowa po jakim czasie, czy nasz cel zosta osignity.
Podobnie, nie wystarczy powiedzie: chc zarabia wicej. Ja stawiam sobie bardzo konkretne
cele, a poza tym staram si nie zaczyna zdania od chc, bo chc kojarzy mi si z myleniem
yczeniowym. Pisz konkretnie: zarobi w 2014 o 30 000 brutto wicej ni w 2013. I jeszcze
do tego zaznaczam sobie, co to znaczy 30 000 wicej, np. w pierwszej kolumnie w PIT-cie rocznym. Tak, ebym wiedzia, e chodzi o przychd- to jest w pierwszej kolumnie w PIT-cie. Nie
przywizujcie si ani do liczby kilogramw, ani do kwoty, ktre podaj, bo nie s one zwizane
ze mn.

259 / 334

Wiemy ju, e wszystkie nasze cele powinny by konkretne, mierzalne, zwizane z pewn akcj,
ktr chcemy wykona, maj zmusza nas do dziaania, by realistyczne i by okrelone w czasie. Jeszcze trzy sowa o realistycznych celach. Nie warto stawia sobie celw, ktrych si po
prostu nie da osign. Warto stawia takie, w ktre wierzymy, e osigniemy w konkretnym
czasie. Skoro wypisalimy sobie w trzecim punkcie nasze cele na kartce, to warto w czwartym
punkcie ju je przeformuowa i doprecyzowa. Oczywicie w taki sposb, aby byy zgodne z zasad S.M.A.R.T. To jest pierwsze wiczenie, ktre naley wykona z uyciem celw, ktre wczeniej zapisalimy.
Jest jeszcze drugie wiczenie. Punkt pity na mojej licie: znajd pi powodw, dla ktrych
kady cel jest dla Ciebie wany. Przy wielu celach, ktre sobie wypisalimy kady z nich teraz
trzeba umotywowa. Dlaczego uwaamy, e chcemy ten cel osign? Ja staram si na takiej
licie wypisa zarwno czynniki, ktre s dla mnie motywujce, jak rwnie czynniki, ktre
w skrajny sposb pokazuj negatywne skutki zaniechania realizacji danego celu. To musz by
takie powody, ktre s na tyle silne, by w momentach saboci potrafili si zmotywowa. Tu
warto by uczciwym w stosunku do siebie samego i wymyli takie powody. Wiadomo, e czasem nam si chce bardziej, czasami nam si chce mniej, a czasami nam si kompletnie nie chce
realizowa tego, co zaoylimy! Dobrze, ebymy po zerkniciu na list naszych motywacji
potrafili si i jednak dy do realizacji danego celu. Mog to by zarwno argumenty merytoryczne, dla tych osb, na ktre lepiej dziaaj argumenty merytoryczne, jak i argumenty emocjonalne. W pewnym sensie musimy czu, e jestemy zwizani z danym celem. I tutaj uczciwie
Wam powiem, e wypisanie powodw, to jest pierwszy test dla mnie, czy cel, ktry sobie stawiam, jest dla mnie rzeczywicie wany. Jeli nie potrafi znale kilku kluczowych motywacji
do realizacji celu, to widz, e ten cel nie spenia zaoe zasady S.M.A.R.T. Moe nie jest realistyczny i sam nie potrafi si przekona, e rzeczywicie potrafi go osign, a wic nie jest
dla mnie wany. S te cele znajdujce si bardziej w kategorii marze. By moe bd mg
je przeoy na konkrety dopiero za par lat, kiedy zdobd dowiadczenie. Dlatego nie ma
sensu, ebym sobie je teraz stawia, a raczej warto, ebym sobie postawi jakie mniejsze cele.
Podam Wam jeden mj cel, ktry sobie zapisaem w tym roku, a jest dla mnie wany. Cel brzmi:
zabieram Gabi na randk we dwoje w kad sobot. Motywacje, ktre sobie do tego celu wypisaem te Wam przedstawi. Pierwsza i najwaniejsza: spdzamy wsplny, tylko nasz czas
z Gabi, dziki czemu lepiej si poznajemy i kochamy coraz mocniej. Trywialne, co? No tak, ale
dopiero zapisanie tego w co wierz daje mi szans, eby si tymi sowami motywowa. Druga
motywacja: dzielimy si biecymi sprawami i nawzajem wspieramy. Trzecia: jestemy dla siebie najlepszymi przyjacimi i powiernikami. Czwarta: umacniamy nasz mio. Jestemy wiadomi tego, jak zmieniamy si my i nasze oczekiwania. Uczymy si by dla siebie jeszcze lepszym wsparciem. Kolejna motywacja: pokazujemy naszym dzieciom na czym polega prawdziwa
mio. I jeszcze jedn zanotowaem: jestemy przykadem dla innych rodzin. Po spisaniu tej
listy wiem, e po spojrzeniu na ni w chwili, w ktrej wydaje mi si, e mam bardzo pilne rzeczy
do zrobienia w sobot nie bd tego celu zaniedbywa. Jestem z tymi powodami na tyle emocjonalnie zwizany, e nie bd zaniedbywa naszych randek. To jest tylko przykad na to, jak
naley tak list motywacji opracowywa.

260 / 334

Oczywicie dla kadego z Was te motywacje bd inne, dla kadego czowieka one s inne.
Pisanie listy motywacji bdzie mocno zwizane z naszym systemem wartoci, przekona, oczekiwa, wiekiem i wieloma innymi czynnikami. Teraz chc pokaza tylko przykad jak dziaa ten
mechanizm.
Przechodz do kolejnego, szstego punktu na mojej licie. Punkt brzmi: Okrel cele obejmujce
wszystkie obszary ycia. Chodzi mi o to, e nie wystarczy sobie wyznacza wycznie celw
zwizanych z prac, czy z osigniciami osobistymi. Trzeba zachowa we wszystkim rwnowag. Te obszary to kwestie zwizane z: prac, rodzin, Twoimi osobistymi zainteresowaniami,
chociaby z Twoim zdrowiem, relacjami ze znajomymi. Kady z obszarw ycia wymaga zaplanowania.
Kiedy gdzie syszaem o takim gwnym podziale celw na cele wane i cele pilne. I czsto
jest tak, e pilne cele to te, ktre musimy zrobi szybko. To s najczciej cele zawodowe, bo
one wymuszaj na nas tempo, co co musimy zrobi np. na jutro: jaki raport dostarczy, z klientem porozmawia, komu gdzie co wykona na cito. Te cele wymuszaj tempo i problem
polega na tym, e cele wane to takie, ktre uwaamy za wane, ale one nie s jednoczenie
pilne. To takie, jak np.: dobre wychowanie dzieci, zadbanie o swoje zdrowie, zadbanie o dobre
relacje z partnerem. Rwnie takie zwizane z finansami i oszczdzaniem jak zaoszczdzenie
na emerytur. Z jednej strony jest to dla nas wane, a z drugiej strony nie jest na tyle pilne,
ebymy zajli si tym ju jutro. W rzeczywistoci ycia codziennego cele wane najczciej
przegrywaj z tymi pilnymi, bo tych pilnych zawsze jest duo. Dlatego wanie trzeba planowa
wszystkie obszary ycia, eby w tym planie dziaania obj i systematycznie realizowa nie
tylko te rzeczy pilne, ale rwnie te wane. Otwarcie si teraz przyznaj, zawsze miaem duy
problem ze zbilansowaniem rnych stref ycia - u mnie balans jest mocno zachwiany z przewag w kierunku pracy, ale widz postp i wiem, e z roku na rok jest coraz lepiej. Tym bardziej
mocno przykadam si do planowania, eby ten rok by jeszcze lepszy pod tym wzgldem! Chc,
ebym za rok, patrzc wstecz na swoje plany, mg powiedzie: OK, wykonaem wszystko co
w mojej mocy i czuje si z tym wietnie.
Pynnie przechodz w zasadzie do punktu sidmego, ktry te jest bardzo wany, bo zaczyna
nakada priorytety na to, co ju spisalimy. Wczeniej mwiem: wypiszcie wszystko, co macie
w gowie, wszystkie Wasze cele. A w punkcie sidmym mwi tak: okrel kilka celw, ktre s
dla Ciebie najwaniejsze. Kilka to jest dla jednej osoby pi celw, dla innej siedem, a dla innej
dziesi, ale na pewno nie wicej ni dziesi. Bardzo atwo jest wzi na siebie za duo, za
duo sobie obieca i rwnie za duo od siebie wymaga. Ale niestety nie da si wszystkiego
zrobi! Czas mamy skoczony. A przynajmniej nie warto wszystkim si zajmowa rwnoczenie.
Trzeba spord tych celw wybra sobie te najwaniejsze, a w tym akurat pomoe nam to, co
wczeniej zapisalimy.
Jeli dobrze si wykona zadanie z punktu pitego, czyli znalezienie powodw, dla ktrych dany
cel jest dla nas wany, to ju nam powinno w jaki sposb uoy hierarchi celw. Moemy
zada sobie kilka pyta. Z ktrymi celami najbardziej emocjonalnie jestemy zwizani? Ktre
z nich spowoduj, e bdziemy czuli, e yjemy, rozwijamy si, robimy co wanego dla siebie
i dla innych? W ten sposb kilka celw wylduje u nas na grze listy. Pozostaych celw nie
wyrzucamy z listy, zostawiamy je na potem. Moemy t pierwotn list gdzie tam odoy. Gdy

261 / 334

zrealizujemy te najwaniejsze dla nas cele, wrcimy do tych mniej wanych. Grunt, eby skoncentrowa si na tym co jest najwaniejsze, bo w yciu powinnimy mie czas przede wszystkim
na rzeczy wane. Te mniej wane by moe, musimy si pogodzi z tym, nie zostan w ogle
zrealizowane.
Michael Hyatt w artykuach na swoim blogu radzi, eby wybra jeden z celw jako taki, ktry
chcemy wzi na warsztat w pierwszej kolejnoci. Realizujemy pierwszy cel, ktry ma nam
pomc wyzwoli efekt domina. Ja tej akurat zasady nie stosuj, poniewa stawiam sobie cele
w wielu obszarach: zarwno zawodowych jak i prywatnych. I zmuszam si do tego, eby realizowa je rwnolegle. Ale przyznaj jednoczenie, e jeli mwimy o celach zawodowych, to
warto do nich podchodzi po kolei. Wtedy zamiast robi wiele rzeczy rwnoczenie, warto skupi si na jednej i j zrealizowa, a dopiero potem przej do kolejnej.
No dobra, mamy list 10 celw. Mamy priorytet ju im nadany i wiemy, ktre s wane, a ktre
nie. Wiemy rwnie jakie s nasze motywacje, dla ktrych chcemy osign te cele. Ale to jeszcze nie wszystko! Fajnie mie cele, nawet spisane, ale jeszcze daleko jestemy od ich realizacji.
To teraz kolejny punkt. Przy kadym z celw, tych ju z krtkiej listy, czyli tych dziesiciu, czy
piciu napisz teraz pierwsze zadanie, ktre chcesz zrealizowa. Nadal jeste w etapie planowania, ale zamiast wyobraa sobie zoono realizacji danego celu wpisujemy sobie ju pierwsze
zadanie z nim zwizane. Ono przybliy nas do jego osignicia.
Podawaem wczoraj w Radiu PiN taki bardzo konkretny przykad z ambitnym celem, jakim jest
wydanie ksiki. Jeli dobrze si nad tym zastanowimy to jest to dosy trudny cel. A ju szczeglnie jeli nigdy tego nie robilimy i nie mamy dowiadczenia. Ksik trzeba napisa, skorygowa, zredagowa, skontaktowa si wczeniej czy pniej z wydawc, podpisa umow z wydawc, negocjowa j. Nastpnie by moe zaangaowa si rwnie w marketing oraz prace
nad okadk. Pniej dochodz kwestie zwizane z rozliczeniem, ledzeniem tego wszystkiego
itd. Jak o tym myl w tej chwili - a taki cel jak ksika sobie stawiam na 2014 rok - ju wyobraam sobie spektrum problemw, ktre mog mnie dotkn. I wiem, e na chwil obecn to
wszystko mnie przerasta! Pewnie przerasta wikszo miertelnikw, ktrym ja rwnie jestem.
Ale jeeli uwiadomimy sobie, e do napisania ksiki przede wszystkim potrzebna jest tre,
to moemy duy cel rozbi na takie mniejsze cele. W pewien sposb go przeformuowa i tak
np. zaoy sobie pisanie 1000 sw dziennie. Taki cel akurat pewnie wikszo osb potrafi
osign, jeeli si do tego przekona. Moje artykuy maj od 2 do 4 tysicy sw. Wiem, e tyle
mog napisa w jeden dzie, wic mog postawi sobie taki cel, e tysic sw pisz do mojej
nowej ksiki. Jeeli taki krtki fragment napisz kadego dnia, to mog powiedzie, e po 50
dniach powinienem mie ksik, bo typowa ksika ma ok. 50 000 sw. Mwimy o ksikach
- poradnikach.
O tym ju mwiem te w podcacie dotyczcym produktywnoci, to by dziesity odcinek podcastu. Czsto jest tak, e wystarczy zacz co robi i za chwil przychodz nam do gowy kolejne kroki, ktre s do wykonania. W ten sposb po nitce zbliamy si do kbka. Najgorsze co
moe by to tkwi w miejscu, w ktrym nic nie wykonujemy i tylko pitrzymy w swojej gowie
trudnoci. Nasz mzg ma doskona umiejtno wytumaczenia nam dlaczego i przekonania
nas, e nie da si czego zrobi. Dlatego teraz, eby nie odkada realizacji celw na potem

262 / 334

wyznaczam sobie - od razu - pierwsze zadanie w kadym z celw, ktre chc zrealizowa. Dopiero po jego realizacji wyznaczam sobie kolejne zadanie, czyli dla wszystkich dziesiciu celw,
ktre sformuowaem wyznaczam po jednym zadaniu.
W tym miejscu przechodz do kolejnego punktu, dziewitego. Wiadomo, e adne zadanie nie
wykona si samo i aby sprawniej je realizowa trzeba sobie wyznaczy czas na realizacj kadego z zada i celw. Trzeba go wyznaczy bardzo konkretnie, wpisa czas potrzebny na wykonanie zadania do kalendarza. Jeli ja tego nie zrobi, nie zaalokuj czasu w kalendarzu, to
wiem, e mi to umknie, bo nic nie bdzie pilnowao czasu realizacji. Nie wiem, czy prowadzisz
kalendarz, czy nie, jeeli tego nie robisz, to zdecydowanie zalecam! Mona go prowadzi na
komputerze, mona mie go zsynchronizowanego z telefonem komrkowym jest wiele wygodnych sposobw. Ci, ktrzy mnie znaj, wiedz, e kalendarz i lista zada to takie dwie dla
mnie absolutnie wite rzeczy.
List zada prowadz w aplikacji Nozbe i bez tego nie potrafi funkcjonowa. Nie chodzi o to,
e ja sobie nie radz bez cyfrowych notatnikw i terminarzy. Jednak dziki temu, e wszystkie
moje myli i plany wyrzucam z gowy i zachowuj w elektronicznych terminarzach, to nie musz o nich myle. Mog si skupi na danej czynnoci w danym momencie, mam woln gow.
Dziki temu powicam si kademu zadaniu w stu procentach, oczywicie pod warunkiem, e
nie jestem rozpraszany. O tym te mwiem w odcinku powiconym produktywnoci.
To jest jeszcze jeden istotny aspekt: uporzdkowanie, zablokowanie czasu na realizacj rzeczy
wanych i pilnych uatwia nam odrzucanie tych, ktre wpadaj z boku, przeszkadzajek, ktre
nie pasuj do naszego caorocznego planu i prbuj zabra nasz czas. Oczywicie ja jestem
wiadomy tego, e nie wszystko w yciu da si zaplanowa i nawet trzeba by otwartym na te
zupenie niespodziewane wydarzenia. Ale dziki takiemu planowaniu, wiem, e mam szans
panowa nad swoim yciem i zauwaa, e rzeczy wane s w danym momencie przytumiane
przez rzeczy pilne.
Teraz ostatni punkt na mojej licie - punkt dziesity: regularnie sprawdzaj postpy. Przegldaj
list celw i aktualizuj j, przegldaj rwnie list Twoich powodw i motywacji i uzupeniaj
j. Jeeli jest tak, e co Ci przestaje motywowa zastanw si czy masz jak inn motywacj,
czy nie i wyznaczaj sobie nowe zadania. Ja staram si planowa swoje dziaania na miesic do
przodu np. planuj list artykuw na bloga, list tematw, to kiedy je opublikuj. Ju sobie
wszystko wpisuj do kalendarza z grubsza na cay miesic do przodu. Pniej co miesic weryfikuj status realizacji wszystkich celw, ktre sobie postawiem. Mona to robi inaczej: raz na
kwarta, raz na tydzie, zaley jak komu pasuje. Dla mnie idealnym okresem jest miesic. Co
tydzie z kolei wyznaczam sobie nowe zadania do realizacji w obrbie wszystkich celw, ktre
sobie postawiem jak rwnie poza nimi, bo mam take rzeczy, ktre nie s wielkimi celami,
a chc si nimi zajmowa. Do swojego kalendarza na kady ostatni pitek miesica wpisaem
czterogodzinne spotkanie z samym sob na weryfikacj. Sprawdzam, czy moje cele strategiczne
rzeczywicie s realizowane w takim tempie tak jak bym chcia itd. Robi to wanie po to, eby
mi to nie umkno i ju teraz mam takie spotkanie wpisane do kalendarza do koca 2014 roku.
Pora na podsumowanie. To, co powiedziaem przed chwil to caa filozofia, ktra pozwala mi
zmieni mj somiany zapa w bardzo konkretny plan dziaania. Dziki temu mog trzyma si

263 / 334

tego planu i go realizowa. Podsumuj jeszcze raz dziesi punktw, dziesi sekretw, ktre
powoduj, e moje noworoczne postanowienia nie kocz si z kocem stycznia, ale trwaj
przez cay rok.
1. Wygospodaruj czas na planowanie.
2. Rozlicz si z samym sob i zamknij poprzedni rok.
3. Spisz swoje cele na kartce.
4. Doprecyzuj cele zgodnie z zasad S.M.A.R.T.
5. Znajd pi powodw, dla ktrych kady cel jest wany.
6. Okrel cele obejmujce wszystkie obszary ycia.
7. Okrel kilka celw, ktre s dla Ciebie najwaniejsze.
8. Napisz pierwsze zadanie do realizacji przy kadym z celw.
9. Wyznacz czas na realizacj kadego z zada i celw.
10. Regularnie sprawdzaj postpy.
Na koniec jeszcze mj apel: jeli Ty nie wyznaczasz sobie celw zgodnie z wymienionymi punktami to prosz Ci - nie wmawiaj mi, e to nie dziaa! Ja wiem, e to dziaa. Jeeli masz problem
z planowaniem, z dokonywaniem pewnych postanowie i utrzymaniem ich, to sprbuj zadziaa t metod. Jestem ciekawy jakie rezultaty odniesiesz, a mam nadzieje, e jak najlepsze.
Zanim zakocz ten odcinek, chc przypomnie, e to jest pierwszy odcinek podcastu, ktry ma
wasnego sponsora. Jest nim Mennica Wrocawska, ktre oferuje produkty najwikszych mennic
na wiecie. Przekonuje ona, e zoto w postaci fizycznych sztabek lub monet jest form oszczdzania odporn na inflacj i praktycznie nie opodatkowan. Mennica gorco zaprasza do swoich oddziaw, wszystkie te osoby, ktre s zainteresowane fachow porad dotyczc form
oszczdzania w zocie. Ich pen list znajdziecie pod adresem http://www.mennicawroclawska.pl/sklepy.
Ja z kolei gorco zachcam do zamieszczania komentarzy i pyta pod tym odcinkiem podcastu,
szczeglnie tych pyta, ktre dotycz skutecznego dokonywania postanowie noworocznych.
Jeeli chcesz to uczyni, wystarczy, e wejdziesz na mj blog http://jakoszczedzacpieniadze.pl/017, jak siedemnasty odcinek podcastu. Tam te bd wszystkie notatki dotyczce tego
odcinka i lista linkw, ktre dzi wymieniaem.
Nastpny odcinek podcastu ukae si ju za dwa tygodnie. Spotkam si w nim znowu ze Zbyszkiem z bloga APPFunds. Wtedy porozmawiamy sobie o naszych strategiach inwestycyjnych, bo
ju w styczniu bdziemy je konkretyzowali i zaczniemy wdraa w ycie.
Zapraszam do zadawania pyta w tym temacie, albo na dowolny inny temat jeeli jakie macie!
Na te pytanie, ktre zostan zadane gosowo postaram si odpowiedzie w trakcie podcastu.
Mona te pytania nagrywa wchodzc pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Przypominam, e takie nagranie to naprawd wietny sposb na promocj Twojego bloga, bo zawsze linkuje do tych osb, ktre zadaj pytania. Moja serdeczna proba: pamitaj, eby na pocztku nagrania przedstawi si swoim imieniem i poda adres Twojego bloga lub strony internetowej.

264 / 334

Rwnie stopniowo i pomalutku przyrasta liczba Waszych pozytywnych ocen dla podcastu wyszy serwisie iTunes to mnie dodatkowo bardzo cieszy. Przypominam Wam, e te oceny pomagaj mi w utrzymaniu widocznoci podcastu w rankingach, dziki czemu osoby, ktre jeszcze go nie syszay, mog do niego atwiej dotrze. Jednoczenie oczywicie bardzo bardzo Wam
dzikuj za wszystkie Wasze gosy!
Nie wiem, czy to syszycie, ale u mnie za oknem zaczynaj ju wali fajerwerki - pierwsze testy
si rozpoczynaj, pomimo e nie ma jeszcze godziny pitej. Dzikuj Ci ju za ten wsplnie
spdzony czas i ycz Ci absolutnie wietnego 2014 roku! Takiego roku, w ktrym spenisz
wszystkie stawiane sobie cele, mam zreszt nadziej, e z moj pomoc.
Gorco zapraszam Ci na mj blog jakoszczedzacpieniadze.pl. I dziki wielkie rwnie za zaraanie tym blogiem swoich znajomych. Wielu z Was to czyni i jestem Wam naprawd autentycznie wdziczny. Ju teraz zapraszam take do wysuchania kolejnego odcinka.
ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Trzymaj si,
do usyszenia!

265 / 334

018: Droga od pasji do wasnej firmy Maciej Mazurek z bloga ZuchRysuje.pl

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/018

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek osiemnasty.

Cze, witam Ci w osiemnastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci, opowiadam, jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej
w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie.
Mj podcast osign wanie penoletnio - osiemnasty odcinek. Dzisiejsza audycja bdzie
w caoci powicona jednemu tematowi temu, jak przeku swoj pasj w biznes, i temu, na
ile posiadanie bloga moe w tym pomc. Jak mona przej tak drog od posiadania hobby do
zarabiania na swoim hobby. Take temu, dlaczego nie zawsze warto dba wycznie o pienidze, czyli o takich efektach ubocznych naszej dziaalnoci. Takich pozytywach, ktre mog da
nam to czego z jednej strony, pienidze nam nie kupi, ale z drugiej strony, mog istotnie rzutowa na nasz przyszo.
Moim dzisiejszym gociem bdzie Maciek Mazurek, znany w Internecie jako Zuch. Maciek jest
blogerem, ktry jednoczenie prowadzi wasn firm, zreszt, sam zaraz opowie o tym, czym
si zajmuje. Ja chc od razu podkreli jedn rzecz dziki temu, e Maciek prowadzi rwnie
bloga, to jest w znacznie lepszej sytuacji, ni wikszo firm, ktre dziaaj w jego brany. Maciej jest grafikiem. Plusem tego, e Maciek ma bloga, jest to, e w zasadzie w ogle nie musi
poszukiwa klientw. Oni sami do niego trafiaj wanie dziki temu, e daje pozna swoj
twrczo poprzez bloga.
Ja Wam dotychczas bardzo duo te mwiem, jak na blogu zarabia, ten podcast nie jest stricte
o zarabianiu na blogu, ale ma Wam pokaza, e blog moe by takim fajnym narzdziem marketingowym do tego, eby pozyskiwa klientw, mie luksus pracy z najfajniejszymi klientami,
nie musie decydowa si na wspprac ze wszystkimi, a jednoczenie mie czas dla siebie,
dla rodziny, na to, eby go spdza w taki sposb, w jaki chce si go spdza.

266 / 334

Zanim jeszcze przejd do rozmowy z Makiem, to chc Wam bardzo serdecznie podzikowa,
wszystkim tym osobom, ktre odpowiedziay na mj, wczorajszy apel. Wczoraj opublikowaem
na blogu taki wpis Potrzebuj Twojej pomocy. Wpis, w ktrym prosiem o konstruktywn krytyk, i oglnie krytyk, tego, co robi, tego, czy przypadkiem nie odpynem za bardzo od gwnej tematyki bloga, jak jest oszczdzanie pienidzy. Poprosiem o takie rzetelne i szczere opinie na temat mojego dziaania i powiem Wam tak: na chwil obecn widz, e jest ponad 60
komentarzy w tym temacie. Wiele z nich jest, owszem, krytycznych, ale tak naprawd ja z nich
wyuskuj to, co jest dla mnie najwaniejsze.
Powiedzielicie mi kilka bardzo wanych rzeczy. Po pierwsze, chcecie mie wicej tematw
oszczdnociowych, czyli tego, co jest zwizane z tematyk bloga. Doskonale to rozumiem
i zdecydowanie zamierzam do tej tematyki powrci. Kolejna sprawa, o ktrej mi powiedzielicie - moje rozwleke wpisy. Nie chcecie mie a tak rozwlekych wpisw, a za to chcecie mie
czstsze wpisy. Te to rozumiem, sprbuj tutaj popracowa nad moimi uomnociami i rozgadaniem.
Kolejna sprawa, ja poprosiem w tym artykule rwnie o to, eby zgosiy si do mnie te osoby,
ktre chciaby doradza mi w kontekcie pracy nad blogiem, takich zgosze otrzymaem rwnie bardzo duo. Za wszystkie bardzo serdecznie dzikuj. Przy czym zwrcono mi te uwag,
e niekoniecznie takie bliskie grono doradcw jest mi potrzebne, bo te opinie mog te rwnie
dobrze zbiera poprzez bloga. Nie do koca jest tak, e mog je zbiera w komentarzach. Ja
czasami chc Was zapyta o takie rzeczy, ktre, myl, do dyskusji w komentarzach si nie nadaj, ale, rzeczywicie, na e-mailu z poszczeglnymi osobami jestem sobie w stanie je przedyskutowa. Nie wiem jeszcze, jak do tego podejd, powiem szczerze, wbilicie mi tutaj niezego
klina. Musz si nad tym powanie zastanowi. Tak czy siak, Wasz feedback jest absolutnie
wietny.
Prosilicie mnie rwnie, ebym nie uwypukla tak bardzo tematw blogowych, take myl, e
ten dzisiejszy podcast, ta dzisiejsza rozmowa ona jest zwizana z blogowaniem, ale rwnie
postaram si wicej tematw oszczdnociowych porusza, take w tym podcacie. Jeszcze raz,
bardzo, bardzo Wam dzikuj za te wszystkie Wasze komentarze. Prosz Was, oczywicie,
o chwil cierpliwoci, bo to, co pisalicie, rwnie chwil mi zajmie, zanim to przekuj na konkrety, ale myl, e bdziecie wszyscy z tego zadowoleni.
Tymczasem przechodz ju do rozmowy z Makiem, zapraszam.
Micha Szafraski: Cze, Maciek!
Maciej Mazurek: Cze, Micha!
Micha: Powiedz nam, kim jeste i co robisz.
Maciej: Jestem blogerem, grafikiem w rnej kolejnoci, zaley od osoby, z ktr rozmawiam,
i od tego, co akurat robi, ale te dwie rzeczy s nierozerwalne. Zajmuj si rysowaniem komiksw na blogu, a w dziaalnoci prywatnej, zawodowej, chocia tutaj te dwie rzeczy te si mieszaj cay czas, jestem grafikiem projektantem, DTP-owcem.

267 / 334

Micha: Blog to jest, nie wiem, 50% Twojej dziaalnoci, tak p na p, czy raczej, po prostu,
w wolnym czasie go prowadzisz?
Maciej: Wiesz co, w tym momencie, bo dzisiaj mija 5 lat mojego blogowania, nie jestem w stanie pokaza, nawet gdzie w przyblieniu okreli granic, gdzie co si zaczyna a co si koczy.
Jeszcze par lat temu, 2-3 lata temu, ta dziaalnoci blogowa bya poboczna, ona bya robiona
w midzyczasie pracy na etacie, gdzie wciskana w to wszystko, w jakie przerwy papierosowe
czy jakie nocne godziny. Ale to bardzo si rozwijao. Popularno tego bloga mocno wymkna
mi si spod kontroli i on zacz napdza rozwj popularnoci mojej osoby. Charakter bloga
jednoznacznie wskazuje na to, e jestem grafikiem, wic to zaczo przynosi profity, bardzo
mocno.
Micha: Ty prowadzisz 2 blogi. Powiedz moe Suchaczom, gdzie mona je znale, jakie s ich
adresy.
Maciej: Tym pierwszym, podstawowym blogiem jest zuchrysuje.pl, gdzie s komiksy, waciwie
tylko komiksy. We wrzeniu 2012 roku zdecydowaem si rozbi to, co robi, na dwa blogi, bo
miaem jakby wicej pomysw, ni blog wytrzymywa. Oddzieliem tutaj ten zuchrysuje.pl
(tylko z komiksami) i zaoyem drugi zuchpisze.pl, gdzie staram si w miar moliwoci, czasu,
tych moliwoci za wiele nie mam, niestety, bo czasu jak zwykle brakuje, w kadym razie na
tym blogu Zuch pisze staram si pisa, jak sama nazwa wskazuje. Tam te przeniosem te
dziaalno strice komercyjn, czyli recenzje, testy, konkursy, ale te sporo takich moich wynurze na rne tematy.
Micha: Fajnie, wiesz co, od razu Ci zapytam, bo powiedziae, e w pewnym momencie ta
Twoja popularno i rozpoznawalno Twojej osoby wzrosa, potrafisz wskaza taki moment,
kiedy z takiego niszowego, nazwijmy to, blogera czy mniej znanego blogera zacze by kim,
kto jest rozpoznawalny i popularny, do kogo firmy si zgaszaj, rwnie, w celu wsppracy?
Jak to wygldao wczeniej?
Maciej: Wiesz co, mj rozwj kariery, tak jak wspomniaem, ju ciko rozdzieli, gdzie jest
rozwj kariery, a gdzie jest rozwj bloga, to si wszystko wymieszao. Na pewno duy wpyw
na to mia konkurs Blog Roku organizowany przez Onet. Zgosiem si do niego dosy szybko,
ju po roku tego, jak prowadziem bloga. Okazao si, e dostaem si do finau.
Micha: Super!
Maciej: Co nie jest takie proste, bo to poprzedza dosy kontrowersyjny etap wysyania SMS-w.
On budzi duo kontrowersji po dzie dzisiejszy, ale wiesz, ja to ju od kuchni znam po tylu
latach i wydajemy si, e to jest najbardziej sensowny sposb na przesianie kilkuset blogw
w kadej kategorii. Jest to na pewno wyzwanie, bo musisz wyj do swoich czytelnikw i powiedzie wylijcie na mnie SMS-a, zapacie za to, e mnie czytacie. Dla niektrych jest to pewna
bariera nie do przejcia. Inna sprawa to jest taka, e tu si koczy Twj wpyw na Czytelnikw.
Micha: To prawda.

268 / 334

Maciej: U mnie, na szczcie, moi Czytelnicy nie zawiedli, a wrcz zaskoczyli mnie bardzo pozytywnie. Juror wyselekcjonowa mnie dalej do finau i na tym si skoczyo, bo nic wicej nie
wygraem, ale byem w finale, wrd 30 najbardziej wtedy wyrnionych blogerw. To mi dao
takiego kopa, e faktycznie to, co robi, ma sens, to jest dla wielu ludzi w jaki sposb wane,
e ludzie decyduj si wysa tego SMS-a za zotwk, dlatego e lubi to, co robi. To nie jest
jedna, dwie osoby, tylko to ju moemy policzy w 3-4 cyfrowe grupy ludzi. To zaczo mnie
napdza. Tam poznaem te ludzi, ktrzy zajmuj si blogowaniem. Wanie na tym pierwszym
Blogu Roku poznaem Maka Budzicha z mediafun.pl, z ktrym sobie porozmawiaem, ktry
mnie zainspirowa te dosy mocno.
Wtedy postanowiem, e trzeba to wykorzysta, bardziej si rozwija i i dalej do przodu.
Kady, kolejny rok to cay czas statystyki, wszystko idzie do gry. Ale takim najwikszym, chyba,
przeomem to by rok 2011, koniec 2011 pocztek 2012, tak myl.
Micha: Z jakiego konkretnego powodu?
Maciej: Wiesz co, wtedy te dojrzay wszystkie kontakty, ktre powstay po drugim, moim konkursie Blogu Roku, gdzie znowu dostaem si do finau i znowu nic nie wygraem dalej. Zaczem poznawa coraz wicej ludzi. Coraz wicej ludzi zaczynao wiedzie, e za tym blogiem
stoi jaki konkretny czowiek.
Micha: Wanie
Maciej: Oprcz tego, e pracowaem na etacie, zaczem dostawa coraz wicej propozycji
wsppracy, takich graficznych, nie mwi o blogowych. U mnie ten blog gwnie porednio
zarabia, wanie w ten sposb. To by moment, kiedy musiaem podj decyzj, czy chc pracowa na etacie, ktry by dobry, nie powiem, czy chc zacz inwestowa we wasny rozwj, taki
ju zupenie osobisty, prywatny i zaoy wasn dziaalno. Po dugim namyle, bo by to dla
mnie troszeczk, nawet bardzo, skok w nieznane, zdecydowaem si od stycznia 2012 zaoy
wasn dziaalno.
Micha: Super! Od razu zadam Ci jeszcze jedno pytanie, do tematu dziaalnoci jak najbardziej
wrcimy, bo to jest co, co mnie bardzo interesuje, i Suchaczy rwnie, ale zadam Ci jeszcze
jedno pytanie: Czy pamitasz, jak wielu miae Czytelnikw, jak wielu miae, powiedzmy, unikalnych uytkownikw, chocia to niewiele pokazuje, w tym momencie, kiedy pierwszy raz startowae w konkursie Blog Roku?
Maciej: Nie jest w stanie odpowiedzie Ci na to pytanie dokadnie, dlatego e wtedy miaem
blog na platformie Blox.pl, tamtejsze statystyki chyba nie do koca oddaway rzeczywisto
unikalnych uytkownikw takich, jak daje Google Analytics na przykad. Myl, e mogo to by
ok. 10 tysicy unikalnych uytkownikw miesicznie, moe mniej. Ten pierwszy etap to chyba
byo mniej, zdecydowanie mniej.
Micha: OK. Powiedzmy, poniej 10 tysicy uytkownikw, a pomimo to miae

269 / 334

Maciej: Wicej ni 5, mniej ni 10. Myl, e co takiego to byo

Micha: A pomimo to miae dosy due zaangaowanie, tak? W tym konkursie, jeeli chodzi
o gosowanie, o oddawanie tych gosw SMS-a. Ja chc zapa tak perspektyw, te pokaza
tak perspektyw, e wcale nie potrzeba mie jakiego duego ruchu na blogu, jeeli robimy
co, co jest pewnym sensie niszowe, a z drugiej strony, wartociowe dla innych, to na to zaangaowanie rwnie mona liczy. Od razu te chc Ci zada takie pytanie, myli mi si kbi
w gowie, ale jakby mia zastanowi si, z perspektywy czasu spojrze wstecz i zastanowi si,
czym Ty, tak naprawd, angaowae, czy wzbudzae zainteresowanie Czytelnikw, to co by to
byo, co by wskaza?
Maciej: To jest chyba taka rzecz wzgldna, jak jest humor czy umiejtno obserwacji i wyuskania z rzeczywistoci pewnych rzeczy, bo taka jest charakterystyka mojego bloga, tego gwnego zuchrysuje.pl. Tam s komiksy, ktre w krzywym zwierciadle pokazuj ycie w biurze,
czyli co, co dotyczy dziesitek tysicy czy setek tysicy ludzi w Polsce, waciwie na caym
wiecie, ale jzykowo ograniczam si do Polski.
W tym chyba, e jakby czymy si w blu. S sytuacje, ktre wszystkich dotycz, ktre wszystkich wkurzaj, i jest kana, gdzie mona si z tego pomia, jest taki wentyl bezpieczestwa. To
nie jest do koca tak, e ja teraz wymylam t odpowied na bieco, tylko takie dostawaem
sygnay. Ludzie do mnie pisali czy to e-maile, czy gdzie na Facebooku, czy komentarzach, e
ten konkretny komiks to jest tak, jakby u nas by. Tutaj ten zwrot wentyla bezpieczestwa si
czsto pojawia, e mona byo troch odreagowa. Bya jaka spina w biurze i mona przyj,
pomia si i troszeczk odsapn.
Micha: Ja od razu dam sowo wtrtu dla Suchaczy, powiem, e Zuch, czyli Maciek, jest tak
osob bardzo pozytywn i to te u Ciebie wida na tym blogu, e Ty starasz si pozytywnie
podchodzi do rzeczywistoci. Nawet jeeli si przemiewasz w tych swoich komiksach z rnych sytuacji, to tam nie ma, generalnie, negatyww. To jest pewnie te co takiego, co inne
osoby do Ciebie przyciga, przynajmniej tak mi si wydaje. To jest na pewno co, co na mnie
bardzo pozytywnie zadziaao. Chciaem si z Tob umwi na t rozmow, ebymy troszeczk
poeksplorowali, pozastanawiali si nad tym te, na ile takie bycie pozytywnym w sieci jest
czym, co do nas wraca. Ja w ogle jestem zwolennikiem takiej tezy, e dobro powraca
Maciej: To samo chciaem powiedzie, wanie.
Micha: To te mi si podoba. To te tak jest, e gdzie tam poszukujemy naokoo, w tej naszej
rzeczywistoci osb, ktre s takimi pozytywnymi wzorami, z jednej strony, z drugiej strony,
chce si w im w naturalny sposb pomaga. Przynajmniej ja tego dowiadczam jako osoba blogujca. Te widz, e niekoniecznie wszystko trzeba przekada na pienidze. Jeeli robimy
systematycznie co, to te pienidze prdzej czy pniej przyjd, jeeli tylko dobrze wykonujemy
swoj prac, czymkolwiek by ona nie bya. Nie wiem, czy si z tym zgadzasz
Maciej: Tak to jest prawda, wiesz. Znaczy blogowanie jest o tyle fajne, e tutaj dosy transparentnie wida, jakim czowiekiem jeste, chocia wiadomo, tutaj te jest bardzo duo miejsca
na aktorstwo. Wielu blogerw tworzy posta autora, ktrym komentuj rzeczywisto. S tutaj

270 / 334

te dwie drogi. Jednym to wychodzi lepiej, drugim gorzej. Ja od samego pocztku, to nawet nie
bya wiadoma decyzja, po prostu nie wyobraaem sobie sytuacji, kiedy ja oszukuj, pisz taki,
jakim nie jestem, czy wypowiadam opinie, pod ktrymi si nie podpisuj jako Maciej Mazurek,
jako konkretny czowiek. Nie nakamabym Tobie prywatnie, w yciu i nie robi tego na blogu.
Wydaje mi si, e mimo tego, e czsto nabijam si z rnych sytuacji, to nie jest do koca
zoliwe, tylko z takim przymrueniem oka. Tak specyficzn postaci na moim blogu jest informatyk, ktremu si obrywa na prawo i lewo, jest znany ze swoich dziwactw. Jednak nie spotkaem si jeszcze przez te 5 lat z jak opini ze strony ludzi z IT, ktrzy byliby obraeni na
mnie. Wrcz przeciwnie im si to strasznie podoba. Oni bardzo lubi t posta, tam s jakie
stereotypy, z ktrych oni sami si albo miej, albo faktycznie, tak robimy, faktycznie.
Micha: Widz w tym kawaek siebie, nie?
Maciej: Tak, ale te udaje mi si, troch podwiadomie, zrobi to w taki sposb, e nie czuj si
obraeni. Zawsze znajdzie si kto, kto nie zrozumie dowcipu do koca, czy nie rozumie moich
intencji, ale staram si by pozytywnym. Ja takie rzeczy lubi, ja chc mie w yciu dobrze,
w takim sensie te psychicznym otacza si miymi ludmi, y w kochajcej si nawzajem
rodzinie i w taki sposb i do przodu. To dziaa.
Micha: I susznie. Dobra, Maku, zostawmy to, bo moemy pewnie godzinami gada o tym, co
jest wane w yciu, ale przejdmy do tego, co jest pewnie bardzo interesujce dla Suchaczy.
Tak naprawd, w pewnym momencie podje tak decyzj: blog prowadzisz pi lat, po 2 czy
3 latach przeszede z etatu na utrzymywanie si z bloga i z tej dziaalnoci okoo blogowej.
Jakby mg tak powiedzie, po pierwsze, co to jest ta dziaalno okoo-blogowa, wspomniae
ju, e Ty jeste grafikiem, a z drugiej strony, dzisiaj, jeli miaby si zastanowi, przypomnie
sobie te wtpliwoci, ktre miae, to jakby to wygldao, co mgby powiedzie?
Maciej: Dokadnie po trzech latach blogowania zaoyem wasn dziaalno. Rozpoczem
tak przygod z podatkiem VAT, z podatkiem dochodowym itd. Byo to bezporednim efektem
rosncej popularnoci jako blogera, jako grafika, ktry jest blogerem w ten sposb.
Jeszcze bdc na studiach, zaczem pracowa jako grafik w agencji reklamowej, z tej agencji
przeszedem do nastpnej agencji, po tej agencji przeszedem na stron klienta. Cay czas by
to rozwj, pensja i portfolio cay czas szy do przodu. Ale chyba od samego pocztku mojego
pomysu na ycie, chciaem mie co swojego. To te si wie czsto z tak wolnoci artystyczn, by moe, eby mie jak najmniej osb nad sob, jak najmniej osb, ktre mog jakby
zepsu to, co ja robi.
Micha: Doskonale to rozumiem.
Maciej: Ten trzeci, czwarty kwarta trzy lata temu, 2011 zdaje si, by takim, kiedy zaczynay do
mnie dopywa rne zlecenia z zewntrz, rni ludzie zaczli si odzywa, czy chciabym dosy
regularnie skada jak gazet do druku, jaki kwartalnik, czy jakie projekty takie typowo

271 / 334

graficzne, czy moe komiksy bym dla jakie firmy porysowa itd. Tego w pewnym momencie
zaczo by tak duo, e nie dawaem rady si z tego ogarn.
Co innego, jak masz tam jaki jeden komiks na miesic narysowa, a co innego, jak masz wicej
zlece ni faktycznego etatu. Nie mona tych dwch rzeczy robi, bo nie starcza Ci czasu dla
rodziny. Trzeba byo t decyzj podj. Ona nie bya atwa, dlatego e ja nie miaem oszczdnoci, przede wszystkim, wic jakby nie miaem, gdzie mikko upa, jakby si nie udao. Miaem wtedy ju dwjk dzieci, bo z on zdecydowalimy si na taki model kariery rodzicielskiej,
e zaczniemy od dzieci, a pniej zajmiemy si wasnymi karierami. Z perspektywy czasu widz,
e to byo bardzo dobre rozwizanie.
Micha: Doskonale Ci rozumiem.
Maciej: Bo teraz dzieci maj 3 i 6 lat, i my te jednoczenie dochodzimy do momentu naszych
karier, ja i ona, w ktrym potrzebujemy wicej czasu i mniej musimy by z dziemi, w ten sposb moe. T decyzj podjem.
Micha: Ciko byo?
Maciej: Ciko powiedzie, czy byo ciko, teraz, z perspektywy
Micha: Nie planowae wtedy szczeglnie?
Maciej: Wiesz co, to musiao nastpi, przynajmniej w moim przypadku, to byo tak, e wszystko
szo w tym kierunku, eby to zrobi. Pojawia si te bardzo fajna rzecz, wtedy bardzo fajne
zlecenie. Mianowicie, zesp wtedy powstajcy Luxtorpeda, ktry jest dzisiaj jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich zespow rokowych, Litza zgosi si do mnie przez znajomych, znajomych, znajomych, ebym zaprojektowa im okadk ich nowej pyty, ich premierowej pyty. Te blog mia w tym pewne znaczenie. On spojrza na ten blog, zobaczy, e jest
fajne, mieszne i moe si fajnie wsppracowa. Wiesz, Litza jest czowiekiem, ktrego ja suchaem jeszcze w Acid Drinkers, moja ona te si na tym wychowaa. Wiesz, Litza, Kazik te
klimaty s nam bardzo bliskie. Nagle ktrego padziernikowego wieczora Litza siedzi u mnie
w domu na kanapie, pijemy herbat i rozmawiamy o tym, co bdziemy razem robi. To w ogle
szok.
Micha: Daje kopa motywacyjnego.
Maciej: Niesamowicie. To si wszystko jako zbiego z podejmowanie tej decyzji, e nagle
w Empiku mona kupi pyt, ktrej ja zaprojektowaem okadk, e w telewizji gdzie to si
przewija, na wszystkich prawie portalach, bo wydanie tej premierowej pyty byo wydarzeniem.
Dostaem takiego duego kopa i powiedziaem dobra, robi to, jak nie teraz, to kiedy, co jeszcze
moe si wydarzy, eby mnie zmobilizowao. Tak to wygldao, waciwie.
Micha: Super. Powiedz uczciwie, byaby ta Twoja firma bez bloga, czy by jej nie byo? Jak mylisz?

272 / 334

Maciej: Myl, e chyba nie. Nie wiem, jakby si potoczya alternatywna rzeczywisto, ale rynek
graficzny jest dosy trudny, dlatego e jestemy w takich czasach, e kady moe sobie cign
Photoshopa
Micha: Kady moe by grafikiem, a przynajmniej moe si uwaa za grafika
Maciej: Kady moe by grafikiem. Kady moe zrobi logo, kady moe zaprojektowa
stron. Przede wszystkim, kady zna kogo, kto zrobi to taniej.
Micha: Tak to prawda.
Maciej: Jest ciko wyrobi sobie mark i wyrobi sobie nisz. Tutaj blog to nieoceniona pomoc.
Bez tego, naprawd, nie udaoby si. Nie wiem, czy teraz po tych - jestem grafikiem z 8 lat moe
- nie wiem, czy bym doszed do takiego momentu, kiedy mgbym powiedzie miao OK,
rzucam si w przepa, zakadam wasn firm, zostawiam etat, z hipotek na gowie. Nie wiem,
raczej by to si nie udao.
Micha: Czyli tak blog Ci to na pewno uatwi.
Maciej: Powiedziabym, e blog nie tyle co mi to uatwi, co bezporednio wpyn na to, e to
byo moliwe, bo popularno, ktr mam z bloga, sprawia to, e ja w styczniu tego roku, czyli
teraz mija 2 lata, kiedy ja mam t firm, ju nastpny ZUS zapac peny.
Micha: Wyrazy wspczucia.
Maciej: Ja si waciwie nie reklamowaem nigdzie. Nie robi takich rzeczy, nie staram si
o klientw, bo cay czas mam wicej zlece, ni jestem w stanie wykona.
Micha: I to Ci miaem wanie spyta, czyli de facto Ty nie poszukujesz klientw, to klienci
poszukuj Ciebie.
Maciej: W duej mierze tak to wyglda.
Micha: To jest niesamowity argument przemawiajcy te za tym, eby bloga mie i generalnie
pokazywa t swoj ekspercko, bo Ty pomimo tego, e robisz taki blog humorystyczny i zabawowy, to de facto sprzedajesz siebie jako ekspert, jako go, ktry potrafi te kreski poskada i zrobi z tego co fajnego.
Maciej: Ale to te jest troszeczk niezamierzone, to wychodzi gdzie z
Micha: Z pasji, tak?
Maciej: By moe. Znaczy ja na pewno mam pasj, tylko czy to wida tutaj, to te nie mnie
ocenia
Micha: Wida, wida, Zuchu, wida.

273 / 334

Maciej: Jest tak, e ludzie maj okazj ciebie pozna jako blogera, jeeli to, co robisz, robisz
autentycznie, sprawiasz jakie wraenie. Jeli mamy potem z kim wsppracowa, mamy do
wyboru kogo anonimowego, mamy do wyboru kogo, kogo wydaje nam si, e znamy w pewien sposb. Wybr jest prosty. Tutaj to blogowanie te daje tak moliwo, e ludzie mog
mnie pozna. Mog oceni, czy ja jestem fajny, czy nie jestem fajny. To te daje niesamowity
plus, e spord tylu osb, ile jest na rynku, mona wybra sobie do wsppracy kogo, kogo
lubimy.
Micha: Kogo znamy, de facto.
Maciej: Kogo znamy.
Micha: Robimy biznes z kim, kogo lubimy, kogo znamy. To tak najczciej funkcjonuje.
Maciej: Tak, moemy mwi o biznesie takim zupenie oderwanym od rzeczywistoci emocjonalnej, gdzie wchodz w gr jakie grube miliony euro, ale moemy te mwi o biznesie, ktry
jest nam bliski i wtedy te emocje s jak najbardziej na miejscu. One bardzo te wpywaj na to,
jak nam si wsppracuje, bo to jest te cz naszego ycia.
Micha: Tak. Ja powiem nawet, e uwaam nawet, e przy tym grubym biznesie wielomilionowym to, czy nasz partner, czy nasz dostawca, mwic tak brutalnie, jest wiarygodny, czy jest
sympatyczny, czy jest terminowy, czy jest rzetelny, co o nim sdz inne podobne nam firmy,
ktre z nim ju wsppracoway, albo wrcz osoby, ktre s naszymi zaufanymi doradcami,
ktre miay gdzie okazj si otrze o t firm, ma kolosalne znaczenie. Przy podejmowaniu
tego typu decyzji, ja myl, e w ogle firmy, ktre si kieruj wycznie takim wyznacznikiem
cena - najlepsza jest najnisza cena - na przykad w przetargu, to te efekty mog by rne.
Niektre s opakane niestety, przy autostradach mielimy przykad. To nie jest takie hop siup,
wybra najtasz ofert. Na wiele innych rzeczy trzeba zwraca uwag. Take to racja, jak najbardziej
Jeszcze Ci pocign za jzyk troszeczk. Powiedz mi, co Twoim zdanie musi si zdarzy albo
co musi nastpi, eby na blogu zarabia tyle, eby mc z tego y?
Maciej: Ufff To jest chyba pytanie do Kominka
Micha: Ja wiem, ja wiem, ale chc pokaza, e tych drg jest wiele. Ty nie masz kampanii reklamowych
Maciej: Mam, kilka mam.
Micha: Ja wiem, e masz, ale to jakby nie jest sensu stricte sposb zarabiania na Twoim blogu,
tak?
Maciej: Bo s dwie drogi. Mona zarabia bezporednio i porednio. Te trzeba zda sobie
spraw z tego, e osb, ktre w bezporedni sposb na blogu zarabiaj i to jest ich cakowity

274 / 334

dochd, z ktrego si utrzymuj, jest naprawd niewiele. By moe wystarczy Ci palcw koczyn, ktre posiadasz, eby te osoby policzy.
Micha: Czyli 20.
Maciej: Tak myl, moe troch wicej. Ciko powiedzie, bo to, e kto zarobi, nie wiem, tysic
zotych co miesic, czy raz pi tysicy, a potem przez pi miesicy nic, to nie jest bezporednie utrzymywanie si z bloga.
Micha: Tak. To wiosny nie czyni.
Maciej: Tak. Chodzi o takie dochody, eby mg to by stay etat. Sprawa si komplikuje w momencie, kiedy masz rodzin, kiedy chcesz posa dzieci do dobrego, prywatnego przedszkola.
Musisz zarobi jeszcze wicej.
Micha: Koszty si namnaaj, ja co o tym wiem.
Maciej: Oczywicie. Bezporednie zarabianie na blogu jest jakby domen bardzo niewielu osb
w Polsce. Natomiast sporo wicej osb zarabia w sposb poredni np. tak jak ja. Mj blog
reklamuje moj firm. Gdyby nie istnia mj blog, nie istniaaby moja firma. Tutaj ciko powiedzie w tym momencie, gdzie jest tego granica. Wiesz, cz rzeczy, ktre ja wykonuj
w swojej firmie jako grafik, to s komiksy. To jest te jakby cakiem spory wpyw do budetu,
kiedy firmy zamawiaj serie komiksowe. Teraz, czy jest to jeszcze blog, czy to jest ju firma?
Wiesz, to si wszystko miesza. U mnie to jest cao.
Micha: Cao, totalnie wymieszane.
Maciej: To jest cao dziaalnoci. Aczkolwiek to jest bardzo specyficzne, bo cay czas blog jest
robiony z pasj, on nie jest robiony z wyrachowania, tak, e jak nie zrobi komiksu, to nie dostan kolejnego zlecenia, bo tak to nie wyglda. Cay czas mnie to bawi, mimo e mino wanie 5 lat, cay czas mi si to nie znudzio. Co wicej, nie znudzio si moim Czytelnikom, to te
jest dosy istotne, nowi napywaj.
Wychodz z grajdoka blogowego, staram si robi duo innych rzeczy, ale te nie dlatego, e
to mi si opaci. Wiadomo, jest takie co z tyu gowy, e pewne akcje spowoduj jakie reakcje,
ale to jest gdzie na drugim planie. Trudno w to uwierzy, ale wszystko, co ja robi, to mnie
naprawd bawi, sprawia mi straszn frajd. Wiesz, w przyszym tygodniu bd np. prowadzi
wykady dla licealistw o przedsibiorczoci, ale bardziej o tym, e mona co zrobi fajnego
w yciu. e czasami zepsuta czy pleniejca saatka w firmie, w lodwce moe po piciu latach
doprowadzi Ci do tego, e, nie wiem, wystpujesz w telewizji, pomagasz innym ludziom. Generalnie, zarabiasz na siebie i na swoj rodzin.
Micha: Tak, to jest wanie fajne. To, co ja chciaem te powiedzie ze swojej perspektywy to
jest to, e rzeczywicie czsto jestem pytany, czy pienidze, ktre tam ogaszam na blogu, e
zarabiam, informuj o tym, ile zarabiam, s to pienidze z dziaalnoci blogowej czy z dziaalnoci nieblogowej. Ja rwnie nie potrafi tego rozdzieli. To, e gdzie id, szkol kogo albo

275 / 334

wystpuj nawet na jakich konferencjach firm, albo udzielam nawet prywatnych konsultacji
firmom, w praktyce, to wszystko wynika z bloga. Gdyby tego bloga nie byo, to tej mojej dziaalnoci te by nie byo. Bo ja te wykorzystuj blog jak tub marketingow, w gruncie rzeczy.
Tak jak powiedziae, nie wszystko da si zaplanowa, nawet nie wszystko warto planowa.
W pewnym sensie to s takie efekty uboczne tej naszej dziaalnoci. To, e co nowego, fajnego
moemy zrobi. Czy to Twoje zaangaowanie w zajcia z przedsibiorczoci liceum, to te jest
co takiego, mona powiedzie, efekty tego dugofalowe na pewno jakie bd, ale takich krtkoterminowych zaplanowa si nie da. Warto prawdopodobnie, przynajmniej w mojej opinii,
jest te w tym, e podejmujemy si realizacji bardzo rnych rzeczy, z bardzo rnych obszarw,
bo nigdy nie wiemy, co nam tak naprawd wypali.
Taka refleksja, ktra mi do gowy przychodzi, jeeli ju jestemy ustabilizowani, czyli mamy
jaki swj blog, mamy jaka swoj dziaalno, gdzie tam na tym wszystkim zarabiamy, to
mamy te czas, eby angaowa si w te fajne rzeczy, ktre s, by moe z naszej perspektywy,
kompletnie niedochodowe, ale wiemy, e one s fajne i potrzebne.
Maciej: To niekoniecznie musi by moment, kiedy ju zarabiamy. Z perspektywy czasu widz,
e to jest co, czego nie uczysz si w szkole. Ja nie przypominam sobie, mimo e miaem fajnych
nauczycieli, ale oni musieli zrealizowa pewien program i nie byo czego takiego jak angauj
si, podejmuj wyzwania, sigaj tam, gdzie Ciebie jeszcze nie ma, wychod poza t swoj
stref komfortu. Tego nie byo, ja si tego wanie ucz w blogowaniu. Te czsto przez rozmowy z innymi blogerami, ktrzy co osignli wicej ni ja. Na tej zasadzie te si duo rzeczy
odbywa.
Wanie np. takie wystartowanie w konkursie. Wiesz, mogem powiedzie na pocztku eee,
przecie jeszcze mam maego blogaska, nie mam szans, kto tam na mnie wyle ten SMS, przecie
ja sam a tyle na siebie nie wyl. Chocia mona tylko jeden z jednego numeru. Ja, ona,
Mama, Tata. Ile tam tego bdzie Trzeba podj pewne decyzje i i dalej. Jak mwi - sign
wyej. To moe brzmi troch banalnie, moe troch Stevem Jobsem zalatuje, ale tak jest. Trzeba
po prostu siga wyej.
Micha: Prbowa cay czas
Maciej: Prbowa, nie poddawa si. Podejmowa jakie wyzwania, angaowa si w rne rzeczy na prawo i lewo. Wiadomo, w granicach zdrowego rozsdku. Pojawiaj si fajne opcje. Czas
czy rozwj tego, co robimy, doprowadza nas do rnych, fajnych rzeczy. Nie wiem te, jakie
owoce przynios te te rzeczy, w ktre si angaujemy.
Wiesz, w zeszym roku miaem kilkanacie, myl, spotka z gimnazjalistami, z licealistami, ze
studentami, gdzie mwiem im proste rzeczy, jak blog moe wpyn na rozwj Twojej kariery.
Oczywicie, to nie jest panaceum na wszelkie problemy zatrudnienia w Polsce. Jest to jaka tam
szansa, moesz j wykorzysta, moe Ci si uda, moe nie. Wiesz, ci ludzie za lat 5 mog by
odpowiedzialni za jakie projekty w firmie i moe stamtd przyjdzie zlecenie. Ja tego nie wiem
dzisiaj. Te nie widz powodu, dla ktrego miabym dzisiaj nie pomc.

276 / 334

Micha: Tak, zdecydowanie tak.

Maciej: Wiesz, to wszystko wpywa na tak pozycj - to te troch tak dziwnie brzmi - eksperta
w pewnych sprawach. Spotykam si przez rne albo fundacje, albo uczelnie wysze, bo to tak
si odbywa, z rnymi ludmi. Ja te ucz si mwi do nich, do publicznoci.
Koniec kocw, jedna z wikszych agencji PR w Polsce zaprasza mnie jako jednego z ekspertw do wypowiedzenia si na temat kampanii PR na spotkaniu mwicym o kampaniach nagrodzonych w Cannes. Ja siedz obok dyrektora agencji najwikszej City Light, obok dziennikarki z oglnopolskiego radia i ja bloger. Razem, na rwni dyskutujemy na jakie tematy. Te
bym nie pomyla, e to mnie moe do tego doprowadzi. Mam okazj pojawi si w telewizji
i powiedzie, nawet nie o blogowaniu, o tym, co jest wartociowe w yciu, czyli o ojcostwie. To
jest te spenienie moich marze, e mog usi w TVN-ie i powiedzie, e ojcostwo jest fajne,
e bycie ojcem czyni Ci prawdziwym mczyzn. Nie kady i nie zawsze ma moliwo powiedzenia czego takiego, niech tam bdzie, do miliona czy dwch milionw Polakw.
Micha: Zdecydowanie, to jest wanie fajne, e podejmujc si, teoretycznie, rzeczy takich,
ktre s drobne, wychodzc gdzie na zewntrz z sob, jestemy w stanie istotnie ksztatowa
to, co si bdzie dziao w naszym yciu za dwa lata, za trzy lata, za pi lat. Zaley, na ile
aktywni jestemy.
Maciej: To jest te fajne, e jeeli co wykonujesz z pasj i wykonujesz to na wasny rachunek,
to masz w tym bardzo du wolno. Oczywicie, jak kady Polak, nie tylko Polak, jak kady
pac podatki. Jak kady mam terminy jakie itd., ale mimo wszystko jest w tym bardzo duo
wolnoci. Ja mog onglowa, mniej wicej, czasem mojej pracy, mog powici cz dnia na
to, eby zaj si dziemi, i potem powici cz swojej nocy na to, eby popracowa. Dla
mnie rodzina i dzieci s wartoci absolutnie priorytetow, to jest zawsze na pierwszym miejscu.
Te dziki blogowaniu, dziki temu, e t firm mam, pojawia si bardzo duo takich fajnych,
mikkich rzeczy, ktre ciko jest uj w jakie ramy. Pojawiaj si jakie wyjazdy, na ktre
mog pojecha sam, stereotypowo wyjecha na dwa dni, nawali si i wrci do domu na
kacu, ale mog to zrobi w inny sposb. Mog wzi ze sob synka i mie dwa dni wietnej
przygody. To s wartoci, to s rzeczy, ktre, kurcz, pniej cae swoje przysze ycie zbuduj
na tym. Ja i moje dzieci, i moja ona, wszyscy na tym zyskujemy. Zabraem swojego 6-letniego
synka na przystanek Woodstock, na ktrym te prowadziem wykad. To byo niesamowite przeycie, bylimy razem w telewizji. Oni s ze mn w kadej chwili gdzie tam mojej pracy. To jest
fajne. To nie jest tak, e ja wychodz i nie ma mnie przez cay dzie. Nagle wraca jaki pan,
ktry si okazuje, e jest twoim tat.
Micha: I tylko pi tutaj
Maciej: Po co w ogle ta mama go utrzymuje, nie? Jestemy w tym razem. Nawet jak pracowaem na etacie, to staraem si, eby moje dzieciaki zobaczyy, gdzie ja pracuj, jak ja pracuj, e
jest biuro, e co si dzieje. Taki standardowy, archetypowy ojciec zawsze bra swego syna
i pracowali razem. Oni robili t sam rzecz, spdzali cae dnie razem. Dzisiaj sytuacja wyglda

277 / 334

troszeczk inaczej, ciko jest te rzeczy pogodzi, jestemy oddzieleni od swoich dzieci. Mi, na
szczcie, udaje si to w jaki sposb poczy i razem mie frajd z tego, co robimy.
Micha: Super. Powiem Ci, takie spicie tego wszystkiego klamr to jest to, co mi przychodzi do
gowy, to jest to, e Ty robisz to, co moesz robi, a nie to, co musisz robi. Nie jeste zmuszony
do tego, eby dziaa w jakim tam kieracie. Tylko sam sobie, w pewnym sensie, regulujesz to
wszystko, co wykonujesz.
To jest fajne, ja si z tym w 100% zgadzam, 100% pod tym podpisuj. Sam wiem, jaki oddech
zapaem, pomimo e pracuj w tej chwili duo, duo wicej, ni pracowaem (tak mi si wydaje
przynajmniej), to jednak ten luksus taki, e jestem w stanie wsta od biurka, przej 10 krokw
i jestem w z moj rodzin, ja pracuj z kolei w domu, to jest co niesamowitego. Oczywicie,
oddzielenie pracy od ycia rodzinnego w momencie, kiedy to jest Twoja pasja, kiedy praca jest
Twoj pasj, to ju jest dramat. Trzeba sobie z tym radzi...
Maciej: Ja mam modsze dzieci od Ciebie, wic jedynym sensowym rozwizaniem byo jednak
wynajcie biura, eby mie chocia chwil spokoju, pomyle o czym. W domu to ciko bywa,
tym bardziej, e mj synek ma tak pasj, e chce by perkusist, wic sam rozumiesz. Bywa
czasami ciko myli zebra. Mimo wszystko, tak, jest w tym duo wolnoci i niezalenoci,
mimo takich, wiadomo, staych rzeczy jak podatki czy gonice terminy.
Micha: Kady z nas to ma.
Maciej: Ale to mona tutaj zminimalizowa i jako zaplanowa, rozsdnie do tego podej.
Micha: Mona komu po prostu za to zapaci, eby si tym zajmowa. I tyle. Niekoniecznie te
musimy to robi sami. To te jest taka droga, tylko trzeba zarobi pieniki na to.
Dobrze, Maku, powiedz mi jeszcze tak rzecz, tak mwilimy o tej pasji, o podaniu za swoj
pasj, gdyby mg zebra takie wskazwki, najwaniejsze Twoje porady dla osoby, ktra
w pewnym sensie ju przesza t drog albo jest mocno zaawansowana na tej drodze, takie
wskazwki dla osb, ktre si zastanawiaj dzisiaj, jak za t pasj poda?
Maciej: Wiesz, to jest zawsze trudna sprawa, bo te rzeczy s bardzo indywidualne. Rnie to
moe by, mamy rne czynniki zewntrzne, ale nie tylko na moim przykadzie, ale te na przykadzie rnych znajomych, widz, e pasja w poczeniu z konsekwencj daj naprawd niesamowite wyniki. Niezalenie od tego, czym jest Twoja pasja, jeli ona jest wsparta konsekwencj i, mimo wszystko, cik prac, to daje efekt. To zawsze daje efekty. Czy to bdzie, nie wiem,
rysowanie komiksw, czy to bdzie granie na tej perkusji, czy to bdzie pisanie. Czasami nawet
nie wiesz, kiedy i gdzie przyjdzie jaki sukces, ale to wszystko zawsze, zawsze prowadzi do
czego dobrego.
Micha: Miae takie momenty, e zastanawiae si czy to, co robisz, ma sens, miae jakie
wtpliwoci po drodze? Czy na tyle dobrze si to rozwijao i krcio, e rzadko Ci to dopadao?

278 / 334

Maciej: Na razie sytuacja jest na tyle dynamiczna, e chyba nie. Problem takiego, moe nie
zwtpienia, ale jakby stresu pojawia si wtedy, kiedy przychodzi do zapacenia kwartalny VAT,
a spniaj si jakie faktury. To te bya sytuacja jedna, jedyna, wyjtkowa. Tak poza tym, to
chyba nie ma takich akcji. Na pewno nie auj, na pewno nie mam, czego aowa. Raczej cay
czas, mimo upywu tego czasu, jestem peen podziwu, e to wszystko si udao i si kreci dalej.
Wiesz, jest jak kula niegowa. Leci, leci i coraz wiksza jest, z coraz wikszym impetem.
Micha: Wanie tak powinno by. Mocno jest angaujemy to i frukty powinny by due. Dobra,
ostatnie pytanie Ci zadam, powiedz mi, gdyby mia spotka modszego siebie, tak o 15 lat, to
co by mu powiedzia, co by mu doradzi?
Maciej: Tak jak wspomniaem, ja akurat mam szans mwi do gimnazjalistw czy licealistw,
oo czasu do czasu, to s takie troch modsze wersje mnie. Na pewno z perspektywy czasu
widz, e duo tego czasu zmarnowaem. Nie chodzi mi to, eby si zaangaowa w prac,
majc 17-18 lat, ale mona si tym czasie zaangaowa w rne, fajne rzeczy, szuka wiedzy
w jaki sposb. Taki mikki sposb. Wiesz, nie mwi, e po bibliotekach gdzie siedzie czy
rne tego typu cikie sprawy robi.
Ten czas 15 lat temu, ja 15 lat temu miaem lat 16, to jest tak naprawd moment, kiedy mamy
najwicej tego czasu w yciu, kiedy mamy najmniej obowizkw, kiedy moemy zacz angaowa si, w jakie swoje pasje. Ja byem w liceum plastycznym i mimo e miaem wszystko
podane na tacy, powiedzmy, nie powiciem tyle czasu rysowaniu, ile myl, e powianiem
powici. Ciko to w jakie jedno, dwa sensowne zdania ubra, ale faktem jest to, e modziey nikt nie mwi, eby si w co zaangaowaa, modzie nie wie, e moe si jako zmobilizowa i zrobi co fajnego. e te rzeczy, ktre zaczn robi dzisiaj, bd owocami za lat pi.
Wiesz, dla 16-latka perspektywa piciu lat to jest jedna trzecia jego ycia.
Micha: Tak, to jest dugi horyzont.
Maciej: To jest dugi horyzont. Na pewno brakuje nam autorytetw, znaczy inaczej, tych autorytetw nie brakuje, ale oni si nie pojawiaj w miejscach, gdzie jest modzie. Chocia to si
zaczyna rusza coraz bardziej, s wanie spotkania dla modziey z rnymi, modymi przedsibiorcami, ktrzy s niewiele starsi od nich i ktrzy robi fajne rzeczy. Nie chodzi o to, eby
zarabia, nie wiem, setki milionw zotych, ale eby mie jak tam wolno finansow
w swoim yciu, wolno, eby robi fajne rzeczy, eby przyj do domu, usi i powiedzie
kurcz, to by dobry dzie, to by dobry tydzie, to by dobry miesic, w tym roku wydarzyo
si tyle fajnych rzeczy, a nie o Boe, jutro znowu musz i do pracy i si zaamywa. Na to
wszystko jest czas, kiedy jestemy nastolatkami.
Co bym sobie powiedzia? Nie wiem we si chopie w gar - po prostu. e na wszystko jest
czas i na zabaw jest czas, tylko kwestia jest proporcji.
Micha: Tak, ale to widzisz, te takie refleksje przychodz po jakim czasie. Te tak mam, e
gdybym zrobi to i to, a tu jaki ja byem gupi, tylko e potrzeba czasu, eby si nad tym zasta-

279 / 334

nowi. To, co Ty mwisz o rozmawianiu z modzie Jest bardzo trudno te dotrze do modziey, w tym sensie, e np. ja idcy do modych ludzi czsty jestem postrzegany jako wapniak
po prostu, ktry przyszed i si mdrzy.
Maciej: Ja mam troch atwiejsz sytuacj, bo moja dziaalno jest te troch rozrywkowa.
Micha: Wanie, wrc te do tematyki blogw. W zasadzie w Internecie rnicy wieku nie wida. Te to, co ja obserwuj, to, e czytaj mojego bloga ludzie, ktrzy zaczynaj studia i gdzie
tam zaczynaj myle o tym, ile pienidzy bd kiedy mieli w przyszoci do swojej dyspozycji,
co mogliby zrobi, eby mie ich wicej. Widz, e oni nie maj takiej bariery. Nie ma te takiej
bariery, bo poznaj mnie w zupenie inny sposb.
Oni nie poznaj mnie twarz w twarz, nie widz jakiego tam gocia, ktry jest od nich starszy
po prostu, ysy do tego, tylko widz kogo, kto w Internecie pisze, cakiem ciekawie. To pierwsze
wraenie jest cakiem inne. W zasadzie mona powiedzie, e w Internecie nie ma, a przynajmniej ja nie obserwuj czego takiego, jak pierwsze wraenie 3-sekundowe czy 6-sekundowe,
kiedy oceniamy czowieka na podstawie tego, jaki on mia wyraz twarzy. Jeeli spotkanie jest
takim kolejnym krokiem, powiedzmy po tym pierwszym wraeniu, ktre nastpio w Internecie,
to zupenie inaczej si z tymi ludmi rozmawia. To te jest taki benefit tego, e t nasz wiedz
dzielimy si na wielu frontach. Krtko mwic, moemy by bardziej wiarygodni, bardziej dostpni te dla innych.
Maciej: To te jest taka dua odpowiedzialno, ja to tak traktuj, taka sodka odpowiedzialno.
Nie ma czego takiego jak przypadek, ale co mi si udao w yciu zrobi fajnego i odpowiedzialno wzgldem tego, co si mi przydarzyo, czuj w takim sposb, e powinienem, sprbowa przynajmniej w miar moliwoci, pomc innym ludziom.
Ja te mgbym ola tych licealistw. Dla mnie to jest, patrzc na to jak na tabelk Excela, to
jest dla mnie strata czasu, bo ja w tym czasie mgbym, nie wiem, zrobi jakie komiksy, zrobi
jaki projekt albo po prostu usi przy komputerze i sobie pogra. Mimo wszystko, przygotowuj si, robi jakie prezentacje i id do tych ludzi. Mwi do nich, trac czas, ale to jest taka
dziesicina od sukcesu. Czuj si dunym wzgldem - w zalenoci od tego, w jakim miejscu
ideologicznym kto jest - Opatrznoci, e zostaem postawiony w odpowiednim miejscu, w odpowiednim czasie, spotkaem na mojej drodze ycia odpowiednich ludzi i efektem tego jest to,
gdzie jestem teraz, i to, co teraz posiadam. To jest warto, ktr chce te przekazywa innym,
jeli tylko mog. Jeeli bd mwi do 100 czy 500 licealistw w cigu roku i dwch z nich
stwierdzi, e to jest fajne i zacznie co robi, i faktycznie odnios jaki sukces, to warto.
Micha: To ju jest konkret.
Maciej: Wiesz, mi tego nikt nie powiedzia. Ja si uczyem na swoich bdach i na pewno wiele
z nich popeniem, i bd jeszcze popenia, bo jestem w tym co robi samoukiem. To w ogle
nie jest komfortowa sytuacja. Ja bym chcia mie 17 lat i spotka ludzi, ktrzy mi powiedz
suchaj, moesz zrobi tak, tak, tak i tak, tutaj masz prost drog do jakiego tam sukcesu, powiedzmy.

280 / 334

Micha: I uwaaj, tu i tu s miny.

Maciej: Tak. To si nie wydarzyo. Ja zawizaem oczy, tak naprawd, i pobiegem na przeaj
przez las. Teraz, czy waln w drzewo, czy nie, to jest wszystko ryzyk-fizyk. Mwi: czuj odpowiedzialno tego typu, e powinienem angaowa si w rnego typu takie przedsiwzicia. Dobrze si z tym czuj.
Micha: Dokadnie, oby wicej takich osb. Dobra, to ju tak na koniec, bo cigniemy i cigniemy, tu w zasadzie 50 minut ju chyba mino, przypomnij jeszcze raz Suchaczom, gdzie
mona znale wicej informacji o Tobie.
Maciej: Przede wszystkim na blogu zuchrysuje.pl, zuchpisze.pl, na Facebooku Zuch prbuje
rysowa. Waciwie wszdzie, na Instagramie, na Twiterze. Ja jestem, wiesz, czowiek social
media.
Micha: Czowiek dostpny wszdzie i bardzo dobrze. Maku, wielkie, wielkie dziki za t rozmow!
Maciej: Nie ma sprawy.
Micha: Myl, e troch oczu moe otworzylimy. Wylemy t rozmow te do jakich licealistw, niech posuchaj.
Maciej: Nie wiem, czy bdzie im si chciao.
Micha: Zobaczymy. Ta ewangelizacja moim zdaniem na kadym, moliwym poziomie powinna
si odbywa i w kady moliwy sposb. Strasznie si ciesz, e udao nam si pogada i dziki
wielkie.
Maciej: Nie ma sprawy, caa przyjemno po mojej stronie.
Micha: Trzymaj si, do usyszenia!
Maciej: Hej, hej!
Micha: C ja mog powiedzie, uwielbiam rozmawia z takimi osobami jak Maciek. Daj mi
kup pozytywnej energii, utwierdzaj mnie te w przekonaniu, e s wok nas takie fajne
i wartociowe osoby, ktre nie prbuj wszystkiego przekuwa na pienidze, ktre robi co,
bo jest to po prostu dobre, a nie dlatego e na tym zarobi. Mam nadziej, e Maciek Was
chocia troszeczk zainspirowa, e wycigniecie z tej rozmowy co dla siebie.
Dla mnie Maciek jest te takim kolejnym, chodzcym przykadem, dowodem na to, e blog moe
by wietnym sposobem na wypromowanie samego siebie i dziki temu znalezienie pracy.
Wczeniej ju Zbyszek z bloga APP Funds przekonywa nas do tego w 14-tym odcinku podcastu.
On rwnie znalaz prac w grupie o2 dziki temu, e prowadzi bloga o tematyce inwestycyj-

281 / 334

nej. Ja te o tym wspominaem w 11-tym odcinku podcastu, ktry by powicony pracy dodatkowej poza etatem. Nie zawsze naley traktowa blog jako co, na czym konkretnie i bezporednio trzeba zarabia. Czsto zarabia si te w taki sposb niebezporedni.
To, co Maciek rwnie podkrela, do prowadzenia bloga na pewno wymagana jest konsekwencja, duo pracy i troch takiego uporu wewntrznego, eby robi to pomimo tego, e niekoniecznie od razu wida efekty. Ale w takim najlepszym scenariuszu blog moe by po prostu
trampolin do naszego, wasnego biznesu.
Dzisiaj nie wymienilimy z Makiem zbyt wielu adresw internetowych, ale i tak przypomn, e
notatki do tego odcinka podcastu moesz nale pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/018.
Nastpny odcinek podcastu ukae si za dwa tygodnie, spotkam si z nim ze Zbyszkiem z bloga
APP Funds, bdziemy znowu rozmawiali. Tym razem bdziemy ju konkretnie rozmawiali
o strategiach inwestycyjnych. Te strategie chcemy skonkretyzowa jeszcze w styczniu, na przeomie stycznia i lutego, i jeeli miaby jakiekolwiek pytania w tym temacie albo na dowolny,
inny temat, to, oczywicie, zapraszam, do ich zadawania. Przypomn, e pytania mona nagrywa pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj.
Na dzisiaj to ju wszystko. Dzikuj Ci za ten wsplnie spdzony czas. ycz jak najskuteczniejszego podania za swoj pasj albo jej poszukiwania, o ile jeszcze jej nie znalaze. Ju teraz
zapraszam Ci do wysuchania kolejnego odcinak podcastu. W midzyczasie serdecznie, oczywicie, zapraszam na mj blog.
ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia!

282 / 334

019: Jak opracowa swoj strategi inwestycyjn ze Zbyszkiem z bloga APP Funds

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/019

To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy, odcinek dziewitnasty.

Micha: Rzucae si zamarznitymi truskawkami kiedy?
Zbyszek: No, midzy innymi
Micha: Strasznie boli, co?
Zbyszek: Take a my to wszystko nagrywamy?
Micha: Tak, leci.
Cze i dzie dobry, witam Ci w dziewitnastym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie
pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne, sprawdzone sposoby pomnaania oszczdnoci. Opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak
odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim yciu to ten podcast jest dla Ciebie.
Hej, hej, hej! Poniedziaek, godz. 18:03, nagrywam pocztek i zakoczenie do tego odcinka podcastu. Ponownie spotykam si ze Zbyszkiem z bloga APP Funds. Jest to nasze kolejne spotkanie
w ramach cyklu artykuw i podcastw Elementarz Inwestora. W trakcie tego cyklu przez cay
rok 2014 uczymy krok po kroku jak inwestowa i pomnaa ciko zarobione pienidze. I pomimo, e pocztek tego podcastu by zabawny, to dzisiaj bdziemy mwi na miertelnie powany temat.
Opowiemy o rnych strategiach budowy portfela inwestycyjnego i sprbujemy wsplnie wybra tak pasywn strategi inwestycyjn dla mnie, oraz strategi bardziej ryzykown, strategi
aktywnego inwestowania dla Zbyszka. Zbyszek odpowiada take cierpliwie na wszystkie moje
pytania. Czy jest sens, ebym inwestowa jeli nie mam na to czasu i nie chc si angaowa?
Jak mog inwestowa, przy zaoeniu, e chc na to powica maksymalnie dwie godziny miesicznie? Jak strategi powinienem obra jeli mam du awersj do ryzyka, a jak jeli dopuszczam utrat czci zainwestowanego kapitau? Kiedy powinienem wyj z inwestycji? Jaki
zysk powinienem uzna za satysfakcjonujcy?

283 / 334

Rozmawiamy rwnie o tym jak wygldaj statystyki dotyczce giedy polskiej, amerykaskiej,
zwrotw z tych gied. Opowiadamy te o konkretnych ruchach inwestycyjnych, ktre planujemy
wykona. I odpowiadamy rwnie na pytania zadane nam przez Czytelnikw. Zanim przejd
jednak do naszej rozmowy, musz Was przestrzec. Czytam formuk...
Treci zawarte na naszych blogach oraz to, co usyszycie w tym i innych odcinkach podcastw
s wycznie wyrazem naszych osobistych pogldw i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu
przepisw Rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 19 padziernika 2005 r. w sprawie informacji stanowicych rekomendacje dotyczce instrumentw finansowych lub ich emitentw. To
jest Dziennik Ustaw z 2005 roku nr 206 pozycja 1715. Pamitaj, e sam podejmujesz decyzje
inwestycyjne na wasn odpowiedzialno. Ani Zbyszek ani ja nie sugerujemy co masz robi.
Odradzamy zdecydowanie lepe naladowanie naszych decyzji i zachcamy Ci do samodzielnego decydowania o Twoich finansach. Tyle w tytule formuki.
Dodam, e ten odcinek moe Ci si wydawa dugi i nudny. W gruncie rzeczy taki wanie jest,
ale i tak stanowi bardzo skondensowan porcj wiedzy! Moecie go odsuchiwa kawakami,
a oczywicie w przypadku ewentualnych pyta czy niejasnoci bardzo prosz o zadawanie pyta na blogu pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/019, tak jak dziewitnasty odcinek
podcastu. A w tej chwili zapraszam ju do naszej rozmowy.
Micha Szafraski: Cze Zbyszek.
Zbigniew Papiski: Cze Micha.
Micha: Jak tam w ogle, od ostatniego spotkania?
Zbyszek: No i zrobia si prawdziwa zima.
Micha: No wanie, ostatni raz rozmawialimy chyba pod koniec listopada z tego co pamitam.
Wtedy nagrywalimy nasz podcast.
Zbyszek: Tak, pewnie mona w archiwum Twojego bloga znale dokadn dat..
Micha: W archiwum X odszuka
Zbyszek: bo nagranie byo w czwartek, a podcast by puszczony chyba we wtorek.
Micha: O Matko! jak Ty masz dobr pami
Zbyszek: Wiem, dlatego, e Ty zwykle we wtorki puszczasz podcasty. Natomiast dzisiaj dla odmiany te jest czwartek i te pewnie bdzie we wtorek na stronie
Micha: Nie. Puszcz w poniedziaek - nie ma bata
Zbyszek: No to zobaczymy, czy si wyrobisz.

284 / 334

Micha: No wanie bo to jest tak, e zawsze planuj wypuci w poniedziaek, a wychodz we

wtorek. Tak to ycie z planami wyglda...
Zbyszek: No wanie. Ale plan trzeba jaki mie, tak samo w inwestowaniu.
Micha: Zdecydowanie! Naduywam sowa zdecydowanie, wic powtrz: zdecydowanie.
Ale do rzeczy. Zaczlimy, mona powiedzie z grubej rury cay nasz cykl Elementarz Inwestora.
Pojawio si kilka konkretnych artykuw i myl, e dobrze ebymy przypomnieli na samym
pocztku, e tak naprawd jeli kto myli o inwestowaniu, to moe inwestowa jakie pienidze?
Zbyszek: Moe zaczyna nawet od 100 z.
Micha: Tak, ale najwaniejsze, e moe inwestowa wycznie nadwyki
Zbyszek: Moemy powiedzie w ten sposb, e jeeli mylimy o inwestowaniu na powanie, to
najlepiej potraktowa te pienidze tak jakby ich nie byo. Czyli nie moemy ich wykorzysta na
biece jakie potrzeby. Tak samo nie liczmy zyskw ksigowo
Micha: Nie patrzmy na to, jak w danej chwili s notowane jednostki akcje itd. tylko dopiero
wtedy realizujemy zysk, jak je sprzedajemy
Zbyszek: Z tego powodu moemy przeywa hutawk emocji, czyli kiedy notowania bd rosy, nasze nastroje te bd doskonae, a kiedy bd spaday, nasze nastroje bd wraz z nimi
faloway. Wic mona si tylko nabawi depresji
Micha: I sfrustrowa.
Zbyszek: Tak, wic nie jest to najlepszy pomys.
Micha: Dobrze, czyli tak podsumowujc i przypominajc: inwestuj te osoby, ktre zbudoway
sobie ju wasny fundusz awaryjny, maj ju poduszk bezpieczestwa, tak finansow poduszk bezpieczestwa. Linki do tych artykuw, w ktrych szczegowo omawialimy te zagadnienia znajd si w notatkach do tego odcinka podcastu pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/019 tak jak dziewitnasty odcinek podcastu. Mwilimy rwnie o inwestowaniu, pisalimy rwnie o inwestowaniu w fundusze inwestycyjne, obligacje. Mwilimy rwnie
o korzyciach podatkowych, jakie mog da konta IKE, IKZE. Nie pisalimy jeszcze niczego na
temat akcji, czy metodach ich selekcji. Bdziemy to za chwil uzupeniali
Zbyszek: I wanie na ten temat trzeba bdzie ju zrobi jakie materiay w lutym, czyli o tym
jakie s metody wyboru akcji ze szczeglnym uwzgldnieniem analizy technicznej i fundamentalnej.
Micha: Wanie, tutaj te odsaniajc rbka tajemnicy powiem, e debatujemy o tym w jakiej
kolejnoci te tematy powinny si na naszych blogach pojawia

285 / 334

Zbyszek: Tak, moecie w komentarzach zasugerowa ktre bycie woleli w pierwszej kolejnoci, a ktre w drugiej.
Micha: Zrobilimy rwnie w ramach przygotowania zestawienie rachunkw maklerskich, bezpatnych rachunkw maklerskich, ktre s dostpne w tej chwili w Polsce. Wyszo nam z tego
podsumowania, e naszym zdecydowanym faworytem jeli chodzi o koszty (nie mwimy
o funkcjonalnoci) jest konto db Makler biura maklerskiego Deutsche Banku.
Zbyszek: A teraz dlaczego jest to istotne? Bardzo trudno jest nam kontrolowa zyski. One si
pojawiaj lub znikaj, natomiast na pewno moemy kontrolowa koszty i straty. I wanie naszym zadaniem jest obnianie tych kosztw do minimum.
Micha: Tak - po to eby zysk by potencjalnie jak najwikszy.
Zbyszek: Bez wzgldu na to jakie bd pniej operacje, nie ma sensu przepaca ju na pocztku. Z tym, e tutaj trzeba jeszcze doda, e by moe, na to wskazywalimy ju wczeniej,
ja wskazywaem, by moe ze wzgldw podatkowych lepiej bdzie wybra rachunek maklerski
w IKE. Ale to ju trzeba rozstrzygn samodzielnie poniewa te odpowied nie jest prosta.
Jeeli kto wykonuje duo operacji, to wtedy jest bardzo istotna wysoko prowizji. Jeeli kto
wykonuje mniej operacji by moe lepiej bdzie wykorzysta rachunek IKE.
Z drugiej strony s tam limity wpat, czy te trudno dostpu do tych rodkw, co te moe
by plusem w sumie tak naprawd. Ale s tutaj pewne ograniczenia w obydwu przypadkach
i trzeba wybra dla siebie optymalne rozwizanie. Natomiast moim zdaniem najlepiej poczy
obydwa. Czyli wybra najtaszy rachunek maklerski, ktry my wybralimy oraz ewentualnie,
jeeli kto jest zainteresowany dugofalowym inwestowaniem moe te otworzy sobie rwnolegle rachunek IKE.
Micha: Jasne, zreszt pisalimy o tym w tych artykuach. Ja tutaj tylko tak jedn dygresj dotyczc db Maklera chciabym zrobi. Niektre osoby sugeroway, e ten proces rejestrowania
si, otwierania rachunku maklerskiego jest w przypadku Deutsche Banku bardzo dugi
Zbyszek: Na przykad ja
Micha: No wanie. Ja podam na swoim przykadzie, bo ju ca procedur przeszedem. Ja
zaoyem konto 31 grudnia i wiadomie zrobiem to w Sylwestra, czyli ju po witach, eby
nie odnotowywa jakich duych opnie. Kurier z paczk z biura maklerskiego i z banku
z umow dotyczc rachunku dbNET przyby do mnie dopiero 9 stycznia. Take troch to trwa,
a to jeszcze nie jest koniec, dlatego, e po otrzymaniu umowy i po podpisaniu umowy trzeba
jeszcze poczeka na tak kopert z kodem dostpu do rachunku w biurze maklerskim. I ta koperta dosza do mnie dopiero 15 stycznia. Take mona powiedzie dwa bite tygodnie u mnie
to zajo, a to jest w zasadzie taki czas minimalny.
Zbyszek: A ja niestety nadal jeszcze czekam. U mnie to si bardzo przeciga z tego powodu, e
pierwszy mj wniosek zosta anulowany poniewa rwnolegle skadaem wniosek o otwarcie

286 / 334

konta bankowego. I to poszo bez kopotw, mam ju otwarty ten rachunek. Natomiast niestety
na rachunek maklerski bd musia poczeka. I to wpynie negatywnie na moje pierwsze inwestycje, czyli ogranicz si one w pierwszym etapie do funduszy inwestycyjnych.
Micha: Opowiemy o tym! Nie mwmy teraz o tym!
Zbyszek: Czyli to skasujemy, tak?
Micha: Nie, nie skasujemy, niech leci. Ale opowiemy o tym w dalszej czci.
Zbyszek: Mwi tylko, dlaczego tak wybieram, ale to wcale nie bdzie do koca ze, bo ju
fundusze rozpracowane mielimy niedawno, take bdzie temat na czasie.
Micha: Dokadnie. I tutaj taka sugestia dla osb, ktre chciayby rwnolegle z nami inwestowa, oczywicie samodzielnie, to jest ju najwysza pora eby taki rachunek otworzy.
Zbyszek, powiedzmy jeszcze trzy sowa dlaczego nie naley za nami poda w naszych ruchach inwestycyjnych.
Zbyszek: Nasze decyzje, ktre bdziemy podejmowa w tym portfelu bd miay po czci te
walor edukacyjny. Czyli moemy wybiera takie aktywa, ktre chcemy pokaza jak dziaaj,
a niekoniecznie te, w ktrych ja uznam, czy Micha, e one na pewno przynios nam najwysz
moliw stop zwrotu. Poza tym kada osoba jest inna, ma inne cele finansowe, inne priorytety,
inn skonno do ryzyka, wic naprawd lepe naladowanie naszych posuni jest absurdalne.
Micha: Niewskazane. Zdecydowanie niewskazane. No wanie i o tym rwnie bdziemy dzisiaj
mwi. Bo z jednej strony owszem inwestujemy w nasze portfele traktujc to w pewnym sensie
jako eksperyment, ale z drugiej strony chcemy Wam rwnie wytumaczy dlaczego podejmujemy takie, a nie inne decyzje. Ju o tym mwilimy, troszeczk si powtarzamy
Zbyszek: Trzeba te mie wiadomo, e to jest projekt trwajcy 12 miesicy. I jakiekolwiek
wyniki, ktre uzyskamy w tym okresie o niczym zupenie nie wiadcz. Ani zyski ani straty - nie
ma co si nimi ani ekscytowa, ani doowa. Naprawd przez rok, bardzo trudno jest cokolwiek
oceni.
Micha: No dobrze. To zbliamy si do pocztku naszej rozmowy, po dziesiciu minutach. Powiedzmy o tym, o czym dzisiaj bdziemy rozmawia. Przede wszystkim podyskutujemy sobie
o tym jakie mamy - my dwaj - priorytety w zakresie inwestowania. Tak naprawd to ja, jako ta
osoba, ktra ma duo mniejsze dowiadczenie i wiedz od Zbyszka, bd go przepytywa jak
powinienem skonstruowa swj wasny portfel inwestycyjny. Od zera.
Zbyszek: Podzielilimy si na role, ja wcielam si w osob, ktra nie boi si ryzyka i mog nawet
100% kapitau mie ulokowanego w ryzykowne inwestycje. Ale tak naprawd w normalnym
yciu raczej takie strategie nie s najmdrzejsze dugoterminowo.

287 / 334

Micha: No dobrze Zbyszek. Zanim jeszcze przejdziemy do rozmawiania o naszych strategiach.

Gdyby mia wybra takie kluczowe, absolutnie kluczowe zasady, to co by to byo?
Zbyszek: Przede wszystkim powinnimy mie wczeniej jaki plan. Nasz plan jest na ten rok
taki, e co miesic odkadamy 200 zotych, ktrych nie wolno nam wypaci do koca tego
projektu. Czyli mamy jak strategie na razie w takim bardzo oglnym zarysie. W sumie pacimy
dwanacie razy po 200 zotych. Teraz bdziemy wybiera w trakcie tego projektu poszczeglne
instrumenty. Ale jeeli nasza strategia okae si bardzo nieskuteczna, czyli np. poniesiemy
strat 30-40%, to trzeba bdzie ten plan zrewidowa na nowo na pewno. Poza tym, ju to mwilimy wczeniej, akcja trwa tylko kilkanacie miesicy. Natomiast inwestowanie ma by z zaoenia procesem bardzo dugoterminowym, o ile realizujemy takie powane cele finansowe.
Jeszcze trzeba doda, e poszczeglne zyski czy straty z pojedynczych transakcji nie powinny
zmienia naszej strategii. Nie mona skaka z kwiatka na kwiatek.
Micha: Czyli z zaoenia nastawiamy si na co dugofalowego pomimo, e nasz eksperyment
jest krtki, wic w naszych portfelach inwestycyjnych mog si dzia rzeczy nieprzewidywalne
w tym pierwszym roku. Tak to zrozumiaem.
Zbyszek: Tak. Myl, e ten portfel nie bdzie idealnie modelowy. Poniewa jeeli kto ma zamy strategi pasywn, to ona zadziaa dopiero po kilku latach. I wtedy moemy ocenia jej
skuteczno. Natomiast po roku naprawd bdzie to zupenie losowy wynik, loteryjny.
Micha: Jasne. Zbyszek myl, e najlepsz formu bdzie jak bd po prostu zadawa Ci pytania dotyczce tego jak ja powinienem budowa swoj strategi
Zbyszek: No to prosz bardzo.
Micha: Uczciwie mwic ja jestem osob dosy zapracowan. Nie mam czasu i nie chc te
eby inwestowanie mnie jako bardzo angaowao. Mog temu powici okoo godzinki, czy
dwch miesicznie, czyli tak naprawd bardzo mao. I w ogle pytanie jakie mam, to jest: czy
jest jakikolwiek sens, ebym ja inwestowa? Czy moe najpierw zosta przy tych bezpiecznych
lokatach?
Zbyszek: To zaley od tego jaki przewidujesz horyzont czasowy. Jeeli bdzie to rok, czy dwa,
to faktycznie bdzie bardzo trudno znale odpowiedni strategi dla ciebie.
Micha: Od razu powiem, e ten projekt prowadzimy przez najbliszy rok, ale tak naprawd
zamierzam ten portfel w takiej czy innej formie kontynuowa w kolejnych latach. Nastawiam
si na dugi horyzont czasowy. Zakadam, e te pienidze, ktre wrzuc do mojego portfela to
s pienidze, ktrych nie bd potrzebowa. Ja ju mam poduszk bezpieczestwa, inwestuj
rwnie w alternatywny sposb. Take te kwoty ktrymi dzisiaj dysponuj i ktre chc wrzuca
do portfela, zdecydowanie nie zamierzam ich rusza przez najblisze pi, dziesi lat.
Zbyszek: To jest bardzo dobre zaoenie. Ja moe podpowiem, e mona wykorzysta taka
sztuczk: wyobrazi sobie, e nie mamy tam zotwek, ale np. punkty. I gramy na punkty. Wtedy

288 / 334

bdzie nam troch atwiej obserwowa stan naszego portfela. Nie bdziemy dziki temu wyobraa sobie co mona za te pienidze kupi. Najlepsz strategi w sytuacji kiedy mamy bardzo mao czasu, np. godzin, dwie miesicznie, jest strategia bardzo pasywna. Warren Buffett
- to nazwisko znane jest zapewne wielu Suchaczom
Micha: Nawet ja je znam
Zbyszek: No wanie. Ja te. On ma zalecenia dla takiej osoby, ktra nie ma czasu na codzienne
obserwowanie rynkw finansowych, ale chciaaby co wicej jednak osign ni stop zwrotu,
ktr oferuj obligacje, czy te lokaty bankowe. Udzieli on takiej recepty: naley trzyma si
z daleka od wszelkich dugw konsumpcyjnych. Ponadto zaj si tym, co si najbardziej lubi
robi w yciu. Poza tym regularnie kupowa niskokosztowe ETF-y, czyli fundusze indeksowe
naladujce ruch indeksw gied. I to regularnie oznacza eby kupowa najlepiej za sta
kwot, w staych odstpach czasu.
Micha: Co miesic, rozumiem, wrzuca konkretn kwot
Zbyszek: Tak. I ja zrobiem pewnego rodzaju symulacj na swoim blogu, kiedy prbowaem
przeledzi jak si zachowywa jeden z funduszy akcji, dokadnie Legg Mason Akcji w ostatnich
pitnastu latach. Zaoenie byo takie, e na pocztku miesica wpacamy 100 zotych, miesic
w miesic. Nastpnie, jeeli wycena jednostki ronie, czyli oglnie mwic gieda idzie w gr,
to kupujemy troch mniej tych jednostek, a kiedy gieda idzie w d, to kupujemy ich troch
wicej. Czyli mamy tak jakby wygadzony portfel, ale jego zmienno jest spora. On si porusza
razem z wahaniami indeksu WIG. I wanie ten fundusz dokadnie niemale co do procenta odwzorowuje ruch indeksu WIG. Z tej kwoty comiesicznej - stu zotych - wyszoby 37 713, 54 z.
Takie byo wyliczenie na dzie 16 stycznia 2014 r.
Micha: Poczekaj, poczekaj Po pitnastu latach wpacania po 100 zotych, czyli wpacamy 18
000 zotych, a po pitnastu latach mamy prawie 38 000 z, tak?
Zbyszek: Tak, ale nie jest to stopa zwrotu 100%, bo zauwamy, e wpacamy nie na pocztku
ca kwot 18 000 zotych, tylko co miesic 100 zotych, czyli ostatnia wpata bya bardzo niedawno. I teraz rednia roczna stopa zwrotu, wynosi okoo 9,4%. Czyli, co ciekawe, tyle samo
wynosi stopa indeksu WIG.
Micha: rednia roczna
Zbyszek: rednia roczna, tak. Nieco wysza jest dla indeksw mniejszych spek, co mona
zrozumie przez to, e one s bardziej ryzykowne. Czyli dla indeksw rednich spek mWIG40
wynosi ona okoo 10%, a dla indeksu sWIG80 okoo 11,5%.
Micha: Poczekaj Zbyszku. Mwisz w tej chwili, e rednia roczna stopa zwrotu z giedy wynosi
9%?
Zbyszek: No niestety ona jest bardzo zmienna, w jednym roku moe to by plus 30%, a w drugim moe by minus 20%, czy na odwrt.

289 / 334

Micha: To gdzie te legendarne zyski inwestorw giedowych?

Zbyszek: Jeeli bdziemy mieli szczcie, to trafimy w jednym roku hoss i zarobimy bardzo
duo pienidzy, ale w kolejnym moemy wszystko odda z nawizk w czasie bessy. Dlatego ta
metoda bardzo pasywna ma t zalet, e urednia nasze zakupy i ruchy rynku. Natomiast jest
bardzo trudno wytrzyma presj mediw i dlatego Warren Buffett doda przy tych swoich zaleceniach, e trzeba po prostu zupenie wyczy media finansowe i nie zwraca na nie uwagi,
poniewa one tylko powoduj nam mtlik w gowie. Kiedy jest hossa mwi, eby kupowa.
Kiedy jest bessa, czyli w samym doku, ka nam wszystko sprzeda, bo za chwil nastpi koniec
wiata, bo wszystkie banki i instytucje finansowe upadn i trzeba schodzi do schronu
Micha: Ha ha Straszn wizj roztoczye. Czyli tak - wyniosem z tego, e jeeli chciabym
realizowa tak pasywn, jak to powiedziae, strategi, to w zasadzie kupowanie regularne
indeksw giedowych ETF-w indeksw giedowych, to jest dobry pomys w dugofalowym
horyzoncie czasowym.
Zbyszek: Tak, dziki temu moemy uzbiera jak pokan kwot. Prosz zauway, e my zaczynalimy od 100 zotych. 100 zotych miesicznie to naprawd nie s wielkie pienidze. Poza
tym tutaj jest bardzo wane to, e w ogle nas nie interesuje co si dzieje aktualnie na rynku
- czy giedy rosn, czy spadaj. Po prostu zdajemy si na rynek. Jest to troch te dla niektrych
trudna do zaakceptowania strategia, poniewa istnieje pokusa, eby sprzeda w dokach, a kupowa u szczytu. I to jest zjawisko psychologiczne, niestety bardzo trudno jest si z nim zmaga.
Micha: Bardzo trudno jemu nie ulec. Czekaj Zbyszku Z caym szacunkiem, ale wielu osobom
moe si wydawa, e 9% jest urednione, czyli jest czasami wicej, a czasami mniej. Dostajemy
czasami w plecy, a czasami zarabiamy wicej, ale rednio powiedzmy 9% - to nie jest szczeglnie duo! Przynajmniej tak si wydaje, e to nie jest szczeglnie duo.
Gdybym chcia si nauczy giedy, sprbowa swoich si, to ile czasu musiabym zainwestowa?
Albo ile czasu musiabym przeznaczy na to, eby osiga wysze stopy zwrotu?
Zbyszek: Przede wszystkim trzeba przej nasz cay kurs. Inwestowa najpierw mae kwoty,
eby si nauczy inwestowa due. Czyli trzeba przej taki trening, to by byy tak zwane baby
steps, czyli podstawowe kroki
Micha: Raczkowanie
Zbyszek: Tak. I kurs oczywicie niczego nie gwarantuje. Ale daje tyle, e zdobdziemy jak
wiedz i dowiadczenie. I ono jest naprawd bezcenne. Mona te sprbowa na sucho inwestowa, ale jest to tak jak jazda na nartach trenowana z podrcznika. To nie ma do koca sensu.
Natomiast mae kwoty te nie oddaj do koca tego co si dzieje naprawd, jakie targaj nami
emocje, gdy w gr wchodz powaniejsze pienidze. Natomiast nie ma idealnego rozwizania,
ale na pewno lepiej straci 40%, czy 30% z 2000 zotych, ni z 30 tys., 50 tys., czy 100 000
zotych, kiedy wejdziemy w nieodpowiednim momencie za wszystkie pienidze. I ten proces

290 / 334

nauki trwa bardzo dugo, niestety, a nie zawsze si koczy sukcesem. Natomiast dowiadczenie
nabywa si latami.
No i trzeba doda jeszcze jedn rzecz, e wszystko wymaga powicenia okrelonego czasu.
Jeeli kto nie ma czasu na ledzenie notowa, na aktywne inwestowanie, to jakie on ma szanse
w starciu z profesjonalistami? Bo czsto tak jest, e zmaga si z innymi najtszymi umysami,
ktre chc mu zabra pienidze. Moemy si po prostu wyczy z tej walki i zrobi to, co mwiem wczeniej.
Micha: Powiem Ci szczerze, e ja jak myl o tych wszystkich wykresach analizy technicznej,
formacjach, ktre tam si pojawiaj, ledzeniu notowa itp. to stwierdzam, e zdecydowanie
nie mam na to czasu. Z jednej strony chciabym uzyskiwa wysze stopy zwrotu, ale z drugiej
mam mimo wszystko dosy du awersje do ryzyka.
Powiedz mi w co ja mgbym inwestowa, jeeli w ogle nie dopuszczam ryzyka strat? Nie
chciabym straci pienidzy
Zbyszek: Wtedy najlepiej pozosta przy lokatach, kontach oszczdnociowych i obligacjach.
I zaj si, np. doskonaleniem swoich umiejtnoci, czy kwalifikacji. Inwestycja w siebie moe
przynie nam te bardzo wysok stop zwrotu. Tylko wtedy trzeba pamita, e ten nasz kapita bdzie bardzo powoli rs, o ile nie zarabiamy naprawd przyzwoitych pienidzy.
Micha: To do mnie przemawia. W sumie prowadzenie bloga te jest tak inwestycj.
Zbyszek: Tak, ale ja wiem jeszcze jedno, o czym tutaj musimy wspomnie. Ty Micha prbujesz
troch inwestowa na rynku nieruchomoci. To te moe wpywa na twoje postrzeganie inwestycji giedowych. To te trzeba uwzgldni
Micha: Tak, tak. Tu najwaniejsze z mojego punktu widzenia jest to, jak dua jest wymagana
inwestycja czasowa. Widz, e gieda to jest miejsce, w ktrym eby czu si komfortowo musiabym zainwestowa bardzo duo energii i czasu.
Analizujc moliwo zwrotu z mojej inwestycji, z inwestycji mojego czasu w rnych obszarach, zdecydowanie bardziej wol zainwestowa go, np. w rozwj bloga, czy w dziaalno
w nieruchomociach, w ktrych dobrze si czuj. Osigam tam satysfakcjonujce stopy zwrotu
i w krtkim terminie jestem zdecydowanie bardziej predysponowany do tego, eby tam zarobi
wiksze pienidze ni na giedzie.
Zbyszek: No tak, ale pniej te oszczdnoci si kumuluj i jeeli one wszystkie znajduj si na
lokatach i s ulokowane w obligacjach czy na kontach oszczdnociowych to jednak to oprocentowanie troch nas mczy, e jednak ono jest takie niskie. Kady powinien chyba chocia
sprbowa tego rynku kapitaowego. Nie mwi, e od razu musi zosta wielkim spekulantem,
ale powiedzmy przeznaczy cz kapitau. W ten sposb zobaczy, czy to jest co dla Ciebie
czy nie. Ale eby si o tym przekona, to niestety trzeba poczeka co najmniej kilka lat.

291 / 334

Micha: No wanie. Powiedziae, e jeeli nie akceptuj strat, to korzystam tylko z bezpiecznych instrumentw. Zamy, e dopuszczam jednak pewne straty. Dopuszczam, e strac maksymalnie 10% z tego kapitau, ktry zainwestuj. W co wtedy powinienem zainwestowa?
A jednoczenie jak mog zagwarantowa, e nie strac wicej ni te 10%?
Zbyszek: Najprostszym zaoeniem jest spenienie zalecenia Nassima Taleba, ktry proponuje
nastpujc strategi: 90% kapitau lokujemy na lokatach i w bezpiecznych instrumentach (u
niego dokadnie to byy obligacje amerykaskie) i 10% w ryzykownych aktywach. W ten sposb
nasza strata nigdy nie signie wicej ni 10%, bo te bezpieczne nam generuj jak stop
zwrotu.
Micha: Jakie odsetki itd.
Zbyszek: Tak. Natomiast tych 10% raczej nie stracimy. On tam sugeruje bardzo ryzykowne opcje, w ktrych moemy straci np. cao tych pienidzy, albo zarobi znacznie wicej. No ale
jeeli osoba chce by raczej inwestorem pasywnym, ktry nie sprawdza co chwil notowa, to
nie moe chyba pozwoli sobie na agresywn spekulacj. I zamy, e po roku osignie, co jest
bardzo przyjemnym wynikiem, 20% zysku z rynku akcyjnego. Czy to za pomoc ETF-w, funduszy, czy bezporednio kupujc akcje. To tak naprawd dla caego jego kapitau bdzie to zysk
raptem dodatkowych 2%. To naprawd chyba nie jest za duo.
Micha: Ja raczej takie negatywne scenariusze roztaczaem, ale to dlatego, e lubi si czu
bezpiecznie z tym kapitaem, ktry przeznaczam na inwestycje. Powiedz mi z drugiej strony:
zamy, e to moje inwestowanie na giedzie czy w inne instrumenty zaczyna przynosi zyski.
Przynajmniej ksigowo, jak patrz w aktualne notowania. By moe nawet ponadprzecitne
zyski. Kiedy powinienem wyj z takiej inwestycji? Kiedy jest ten moment, w ktrym mwi
sobie: OK, zarobiem ju wystarczajco duo.
Zbyszek: Istniej bardzo rne szkoy. Np. spekulanci korzystaj ze zlece typu take profit
zabieraj zysk z rynku wtedy, kiedy cena dojdzie do okrelonego poziomu.
Micha: Czyli to jest automatyczne zlecenie?
Zbyszek: Tak, mona zoy takie zlecenie. Natomiast osoba, ktra nie angauje si w rynek non
stop, nie ledzi tych zmian, lepiej zrobi jeli poda za rynkiem, za gied. I ona nie celuje koniecznie w szczyt. Tylko na przykad, jeli kupi dany walor za 100 i od razu na pocztku zaoy,
e jeli cena spada poniej 90, to sprzedaje. Mona do tego wykorzysta zlecenia typu stoploss, o ktrych bdziemy mwili pniej.
Micha: Tak, bdziemy mwili
Zbyszek: Mona te po prostu ledzi notowania raz na tydzie, czy raz na miesic, w zalenoci
od tego co to jest dokadnie. Czyli, np. mniejsze ryzyko jest takiego spadku w przypadku ETF-a
czy funduszu indeksowego, poniewa one rzadko spadaj poniej 10% w szybkim czasie
Micha: One reprezentuj redni jak dla rynku

292 / 334

Zbyszek: Tak. I dlatego w takim wypadku moliwe, e wystarczy nam sprawdza notowania powiedzmy raz na tydzie, raz na dwa tygodnie, w ekstremalnych wypadkach raz na miesic.
Natomiast jeeli mamy jakie konkretne akcje, to niestety wtedy trzeba znacznie czciej t
kontrol wykonywa. I teraz jeeli ta cena wzronie, czyli my mielimy pocztkowy poziom 100,
na 110 to moemy automatycznie przesun swj poziom tzw. stop-lossa na 100 i wtedy ju
wiemy, e nie poniesiemy straty, a rynek niech decyduje co zrobi dalej. Czyli jeeli bdzie 115,
znowu przesuwamy na 105. Jeeli spada ze 110 na 105, to ju si wtedy nie cofamy! Ju to 100
zostaje. Czyli w ten sposb nie celujemy w szczyt i nigdy go nie zapiemy. Ale te nie ograniczamy swojego potencjalnego zysku. W ten sposb postpujemy zgodnie z zasada: tnij straty
i pozwl zyskom rosn.
Micha: Bardzo fajna zasada, przynajmniej z nazwy.
Zbyszek: No tak, ale tutaj jest jej praktyczne zastosowanie.
Micha: Super, a powiedz mi jak Ty czsto przesuwasz takie stop-lossy, bo przecie Ty siedzisz
na giedzie.
Zbyszek: Ja nigdy takich stop-lossw nie stosuj, poniewa s one bardzo czsto czyszczone
przez innych spekulantw, ktrzy wiedz, e kto gdzie tam si ustawia. Ja po prostu wtedy
wbijam zlecenie i sprzedaj.
Micha: OK, ale to wymaga aktywnego inwestowania
Zbyszek: Tak, to wymaga ledzenia rynku. Jeeli bym nie ledzi rynku, na pewno bym musia
si zda na innych. I wtedy by moe dobr taktyk jest nie ustawianie tych stop-lossw
w oczywistych miejscach, jak np. okrge poziomy, czy jakie miejsca na wykresie, gdzie wszyscy si ustawiaj, tylko z pewnym filtrem...
Micha: Zaczynasz mwi o rzeczach, o ktrych nie mam zielonego pojcia
Zbyszek: Tak, wic ja ju mwi o technice ustawiania zlece obronnych. To jest ju zbyt
szczegowe chyba na dzisiaj
Micha: O zdecydowanie tak! Bdziemy przy akcjach dry ten temat. Powiedziae, e rednia
stopa zwrotu z giedy wynosi okoo 9,4% w cigu pitnastu ostatnich lat. rednia roczna stopa
zwrotu. To jaki zysk ja, jako inwestor, powinienem uzna za satysfakcjonujcy?
Zbyszek: W jednym roku zysk bdzie na pewno bardzo losowy. Poniewa nie wiemy, czy w tym
roku bdziemy mieli WIG na poziomie plus 10% czy minus 10%. Mona tutaj sobie obejrze jak
to byo w poprzednich latach.
Micha: Ale te dane historyczne nam niewiele powiedz o tym, co bdzie si dziao w przyszym
roku

293 / 334

Zbyszek: Tak, wanie. I to jest ten problem, e my bazujemy na danych historycznych i staramy
si na ich podstawie zgadywa co bdzie w przyszoci. Dlatego ten zysk jest bardzo trudny do
okrelenia w jednym roku, natomiast jego prawdopodobiestwo do okrelenia w dugim terminie ronie z kadym rokiem. Czyli to jest taki paradoks, e musimy bardzo dugo czeka, eby
sprawdzi jaka rzeczywicie ta stopa zwrotu jest. I eby bya ona na pewno dodatnia, to musimy
prawdopodobnie czeka czasami bardzo dugo, a czasami nigdy si nie doczekamy.
Micha: No dobra, czyli tak wnioskuj, e stopa zwrotu typu 10% to jest co, co naleaoby uzna
mimo wszystko za bardzo satysfakcjonujcy zwrot.
Zbyszek: To zaley od osoby. Dlatego, e jeeli kto wybierze rynek lewarowany, czyli posuy
si dwigni, to dla niego bdzie to za mao, bo on ryzykuje caym swoim kapitaem. Dla niego
zysk 10% moe by zdecydowanie za may. Natomiast dla osoby, ktra jest bardzo pasywna,
moim zdaniem, kada dwucyfrowa roczna stopa zwrotu z rynku akcji jest zadowalajca.
Micha: To jeszcze jedno takie oglne pytanie: dzisiaj zaczynam inwestycj z poziomu 200 zotych miesicznie. Tyle dokadamy do portfela, ale zamy e sucha nas kto, kto chciaby zbudowa swj portfel wkadajc powiedzmy 50 000 zotych. To jest zupenie inny kaliber. Czy
warto, eby ta osoba kupowaa wszystkie walory w jednym momencie za t ca kwot? Czy
tutaj jak inn strategi doradzasz?
Zbyszek: Matematycznie nie stwierdzono, eby istniaa przewaga rozoenia zakupw w czasie
nad jednorazowym zakupem w danej chwili. Natomiast jeeli kto jest nowicjuszem i zupenie
nie ma pojcia o rynkach, to lepiej dla niego bdzie sprbowanie ze znacznie mniejsz kwota,
ktr potraktuje treningowo. Na tej kwocie zobaczy jak si zachowuje nie tylko portfel, ale te
on sam. Dlatego, e zakada si, e jeeli ju mamy zbudowany cay portfel inwestycyjny, czy
te jego wiksz cz, to w jednej transakcji nie powinnimy traci 1%-3% caego kapitau.
No, to w takim przypadku, jeeli kto kupiby za 50 000 zotych akcje jednej spki, to spadek
o 3% moe si trafi w cigu jednej sesji. I ju bdzie musia wychodzi, a to jest zupenie
absurdalne, bo co chwil wypadaby z gry.
Micha: Za due ryzyko
Zbyszek: Tak. Dlatego si dzieli ten portfel na rne klasy aktyww. Natomiast my mamy po
200 zotych co miesic i dlatego moemy sobie pozwoli na znacznie wiksz ekstrawagancj.
Moemy traci po 10%, 20% na pocztku. Dlatego, e jest to maa kwota i dlatego mae kwoty
maj t przewag, e bardzo szybko mona je odbudowa. Natomiast przy duej kwocie niestety to odbudowanie potrwa znacznie duej. A uczcy si, no niestety, tak jak narciarz bdzie
si przewraca wielokrotnie
Micha: No wanie
Zbyszek: O tutaj mamy takiego snowboardzist, gdzie widziaem..

294 / 334

Micha: Cicho! Nie kopiemy lecego! Tak, kiedy si poamaem na desce Powiem Ci, e nawet ja si nie boj straty wikszoci kapitau z 200 zotych, take to jest prawda
Zbyszek: Tak. Dlatego osoba, ktra ma w tej chwili 50 000 zotych i chciaaby koniecznie wej
na gied, bo syszaa, e moe duo zarobi w krtkim czasie, niech poczeka. Najlepiej ochon i zacz od zdecydowanie mniejszej kwoty.
Micha: Tak. Albo uwalnia ja stopniowo, np. przez rok
Zbyszek: Mona rne zastosowa podejcia, ale jeeli kto sam nie jest przekonany co ma
robi, niech najpierw nie czeka na rad od innych. Niech poczeka do momentu kiedy bdzie
wiedzia co ma robi
Micha: No wanie. Niech zdobywa wiedz. Niech ryzykuje stawiajc znacznie mniejsze
stawki No dobrze, czyli podstawowe pytania ju ci zadaem. Ale nadal nie wiem jak powinienem si przymierzy do budowania mojego portfela inwestycyjnego.
Chc zbudowa portfel bezpieczny, o tym ju wiesz. Ale powiedzmy jeszcze zanim przejdziemy
do mojego o takich generalnych zasadach jak takie portfele mona budowa. Jakie tutaj s
strategie?
Zbyszek: Pierwsza, o ktrym wczeniej ju wspominaem wymylony przez Nassima Taleba.
Mona 90% aktyww ulokowa w bardzo bezpieczne lokaty, obligacje, np. dziesicioletnie,
a 10% bardzo agresywnie. Czyli w zalenoci od wiedzy mog to by fundusze akcje, mog by
instrumenty pochodne, czy rynek Forex - obojtnie. Wtedy nasza maksymalna strata wynosi
tylko kilka procent rocznie, a zysk zaley od kilku czynnikw, czyli podejmowanego ryzyka
i ostatecznej stopy zwrotu z tej ryzykownej czci. Ale nigdy ta strata nie bdzie wysoka.
Micha: Podsumuj jak to zrozumiaem. Z tych 10% moemy osign ponadprzecitne zyski
potencjalnie, a jednoczenie wikszo kapitau zgromadzonego 90% ulokowana jest bezpiecznie.
Zbyszek: Tak, ale trzeba pamita, e zwykle dla pocztkujcych nie jest to wcale idealny sposb z tego powodu, e z tych 10% nie bd w stanie uzyska zbyt wielkich zyskw. Zwyczajnie
albo z braku wiedzy, albo z braku czasu, albo z jednego i drugiego.
Micha: Nie uatwiasz. Nie uatwiasz, ale powiedz mi o drugiej strategii.
Zbyszek: Istnieje taka strategia, w ktrej od stu odejmujemy nasz wiek i taki odsetek inwestujemy agresywnie. Czyli jeeli kto ma, np. trzydzieci lat, to od stu odejmujemy trzydzieci
i mamy liczb siedemdziesit, ktr zamieniamy na procenty. Przeznaczamy 70% na inwestycje
agresywne i 30% na bezpieczne. I ten model si zmienia z wiekiem.
Micha: Im jestemy starsi tym bezpieczniej inwestujemy.

295 / 334

Zbyszek: Tak, bo to jest tak w domyle, e te pienidze wykorzystamy np. jako dodatkow emerytur, czy kiedy bdziemy wspiera dzieci, gdy si wybieraj na studia. Z czasem bdziemy
musieli skorzysta z tych pienidzy i lepiej bdzie jeli coraz wiksza ich cz bdzie inwestowana bezpiecznie.
Micha: I wspczynnik, ktry inwestujemy agresywnie rozumiem, e moe si skada z rnych
instrumentw.
Zbyszek: Tak. Tradycyjnie uwaa si, e w tych agresywnych s akcje, czy fundusze akcji, ale
rwnie moemy 10 czy 15% wyda na inwestycje alternatywne.
Micha: Powiem Ci, e mnie ten scenariusz przeraa. Ten pierwszy wariant inwestowania, gdzie
wikszo jest bezpiecznie - tak, jak najbardziej mi si podoba. Chocia to aktywne inwestowanie 10% mojego kapitau i zarzdzanie tymi 10%, to nie jest co co szczeglnie mi si podoba.
A z kolei w tym drugim wariancie wydaje mi si, e mimo wszystko agresywne inwestowanie
60% kapitau, to nie jest co, co docelowo chciabym robi.
Zbyszek: Tak, bo trzeba jeszcze wspomnie o jednej rzeczy. Istnieje taki portfel modelowy, ktry
nie zaley od wieku, w ktrym uwaa si, e dla osignicia dugoterminowych celw inwestycyjnych dobrze jest 60% ulokowa w agresywnych aktywach, a 40% w bezpiecznych.
S rne badania naukowe dotyczce rynkw kapitaowych, ktre wskazuj, e wyniki oscyluj
wok tej wartoci.
No niestety kady czowiek jest troszeczk inny i on nawet kosztem tego potencjalnego zysku
bdzie chcia zainwestowa agresywnie mniej. Poniewa bardzo nie pasuje mu zmienno stp
zwrotu, wic nawet teoretycznie ekonomicznie nie bdzie to racjonalne, ale dla samopoczucia
tej osoby moe mie znaczenie. Bardziej wskazane jest, np. odwrcenie tych proporcji, czyli
moe mie 60% bezpiecznych aktyww, a 40% agresywnych, mimo e ta osoba wcale nie ma
60 lat.
Micha: Powiem Ci, e do mnie to jednak bardziej pasuje. Ja wol bezpieczniej lokowa te aktywa. A teraz powiedz mi, bo pewnie mona jeszcze dodatkowe modele na to naoy w zakresie budowania takiego miksu inwestycyjnego. Co by tutaj sugerowa? Zamy, e rzeczywicie
60% kapitau bezpiecznie, a 40% agresywnie. To jak tutaj proporcje uoy?
Zbyszek: Na rozwinitych rynkach kapitaowych niestety w tej chwili panuje taka sytuacja, e
stopy procentowe s bardzo niskie. Lokaty w wikszoci tych krajw oferuj bardzo niskie oprocentowanie. Natomiast u nas jest nieco inaczej, poniewa lokaty w dalszym cigu zwykle nieco
wyprzedzaj obligacje i mona, np. zamiast 60% mie w obligacjach, to wybiera sobie w tym
portfelu jakie ciekawsze lokaty. Moe kto tutaj zaprotestowa, e przecie lokata jest
w banku. A bank nie jest tak bezpieczny jak skarb pastwa. Ale moemy tutaj sobie snu rne
czarne scenariusze zarwno dla banku jak i dla skarbu pastwa. Natomiast dla kwot, ktre s
objte Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, czyli rwnowartoci 100 000 euro, waciwie a
tak wielkiej rnicy nie ma midzy lokatami, a obligacjami. Tutaj bym zdecydowanie stawia na
wysze oprocentowanie.

296 / 334

Micha: Jak to podzieli? P na p w takim bezpiecznym portfelu?

Zbyszek: Myl, e to zaley od osoby, ale mona np. 30% rodkw mie w lokatach, 30% w obligacjach. I mona rne stosowa strategie, eby obligacje zapaday w rnym czasie na przykad.
Micha: A te pozostae 40% ma by agresywnie inwestowane?
Zbyszek: Myl, e osoba, ktra nie chce bardzo aktywnie spekulowa powinna wanie pozosta przy ETF-ach i ich odpowiednikach. Na przykad moe to by 30% tych aktyww, a 10%
moe przeznaczy na inwestycje alternatywne, cokolwiek to tutaj znaczy.
Micha: Bdziemy to rozwija w dalszych naszych artykuach. Powiedz mi, w Polsce ta rednia
stopa zwrotu z giedy jest poniej 10% zwrotu rocznie. Jak to wyglda np. w Stanach?
Zbyszek: Ja moe jeszcze tutaj si odnios dlaczego wybraem pitnacie lat na WIGu. Miaem
pewien problem gdy si przygldaem naszemu rynkowi. Gieda Papierw Wartociowych
w tym naszym wydaniu powojennym dziaa od 16 kwietnia 1991 r. Wtedy WIG wynosi 1000
punktw. Jeli teraz spojrzymy to jest 50 000 punktw. Wyglda to fantastycznie - 50 razy wicej. No, naprawd wynik budzi szacunek. Tylko przypomnijmy sobie, e wtedy notowano na
giedzie raptem pi spek, z ktrych do tej pory przetrwaa tylko jedna i wcale w nie za dobrej
jest kondycji, bo jest to Prchnik. I Prchnik jest w niszej cenie ni emisyjna w 1991 roku.
Micha: Ciekawe, czy kto jeszcze trzyma te akcje
Zbyszek: Jeeli kto dugoterminowo inwestuje w te akcje to chyba nie jest zadowolony. Moe
krtkoterminowo jakie tam ruchy s w gr. No ale, jak kto jest inwestorem dugoterminowym to raczej do szczliwych nie naley.
Rynek przez pierwsze lata by w bardzo wczesnym stadium rozwoju. A na dodatek Polska zmieniaa si i wtedy nas drczya bardzo wysoka inflacja. Waciwie ona opada na przeomie wiekw i dlatego wanie wybraem okres ostatnich pitnastu lat jako bardziej reprezentatywny.
I std jest ten wynik nieco ponad 9% rednio rocznie dla indeksu WIG. Wybraem WIG, nie
WIG20, poniewa z WIGu20 odcina si dywidendy. Czyli on faszuje prawdziwy obraz stp
zwrotu z poszczeglnych akcji. Poza tym 20 spek jest tylko w tym indeksie, teraz on te
zreszt zniknie i docelowo zostanie zastpiony indeksem WIG30. Natomiast WIG pozostanie
i on obejmuje 354 spki, czyli zdecydowanie szersze spektrum.
A wracajc do rynku amerykaskiego, tam badania s przeprowadzone w znacznie duszym
horyzoncie czasu. Poniewa zwyczajnie te giedy istniej od bardzo wielu lat, no i niestety dla
nas indeks S&P 500 przynosi rednio rocznie znacznie wysze stopy zwrotu.
Micha: 100% ha ha
Zbyszek. Nie, niestety nie. Okoo 12%, ale ta zmienno jest tak dua, e nie mona si spodziewa, e to bdzie w tym roku 12%, w przyszym te 12%. Absolutnie nie. Poza tym nie

297 / 334

wiemy, czy gdyby Polska nie bya w zupenie innym ustroju we wczeniejszych latach, to szybko
by si rozwijaa. Poniewa w Stanach Zjednoczonych bya bardzo duga hossa, rozpoczta
w 1982 roku, ktra dopiero waciwie zakoczya si z pkniciem baki internetowej. Trwaa
wic kilkanacie lat i ona bardzo mocno podbia te wyceny.
Micha: Wyniosa w gr. Dokadnie. Czyli mwisz, e bardzo dua rnica, a tutaj widz, e to
jest raptem 3%
Zbyszek: Tak, bo to trzeba by byo sobie rozpisa na wiele lat, np. w kalkulatorze finansowym
mona bardzo szybko takie dziaanie zrobi: wpisa jak kwot, np. 1000, 10 000, 100 000
zotych. Wpisa warto 9,4% i wpisa 20 lat na przykad i pniej zrobi to samo dla indeksu
amerykaskiego, czyli wartoci okoo 12% tam jest minimalnie mniej ni 12%. I wtedy dopiero realnie wida t rnic, jak ona jest dua.
Micha: Wiesz co, Zbyszek, ja to policz. Sprawdziem w tej chwili w Internecie, e rednia
roczna stopa zwrotu z S&P 500 liczona od 1926 roku do koca 2013 wyniosa 12,12% w skali
roku.
Zbyszek: Czyli troszeczk wicej ni ja zakadaem, bo miaem kiedy szacunki e niecae 12%.
Ale to prawdopodobnie ostatni rok mg ten wynik zmieni.
Micha: Tak, ciut ponad 12% w kadym razie. Z WIGu mamy 9,4% w cigu ostatnich pitnastu
lat. Teraz wziem kalkulator finansowy i policzyem, e jeeli bymy pitnacie lat temu kupili
za 10 000 zotych akcje...
Zbyszek: Czyli WIG, bo to nie jest takie proste. Uznalimy, e mona to zrobi teoretycznie przez
kupno jednostek funduszu, ktry naladuje prawie dokadnie zachowanie indeksu WIG.
Micha: Tak, tak I teraz tak, za 10 000 zotych kupujemy pitnacie lat temu. Mamy te 9,4%
zwrotu rocznie. To nam daje na koniec pitnastu lat 40 735,15 z. To jest kapita, ktry moemy
wycign z giedy w Warszawie.
Zbyszek: A jak w Nowym Jorku?
Micha: W Nowym Jorku wyglda to tak, e przy zysku rocznym 12,12% kapita, ktry moemy
wycign, wynosi 61 036,10 z. Czyli tak naprawd podwoilimy zysk w zasadzie
Zbyszek: Tak, tylko trzeba pamita, e ten ostatni okres pitnastu lat bdzie mia jeszcze inny
wynik, bo powinnimy teraz sprawdzi jaki by wynik od 1998 do 2013. I zobaczmy, e w wybranym przypadku bdzie jeszcze inny wynik.
Micha: A sprawdmy, poczekaj sekundk. Wpisaem, ale powiem Ci tak, e jeeli spojrzymy na
to, jak wygldao S&P 500 od 01 stycznia 1999 r. do koca grudnia 2013 r., to wychodzi nam
rednia stopa zwrotu 6,56%, czyli gorzej ni w Warszawie

298 / 334

Zbyszek: No tak i teraz jest jeszcze inna sprawa. Mielimy w midzyczasie dwa istotne tpnicia
i bardzo moliwe, e w tych dwch tpniciach moglibymy zupenie wypa z rynku. Znale
si na samym dnie i zniechci si do inwestowania. Dlatego te wszystkie nasze symulacje s
bardzo szacunkowe i wcale to, e w ostatnich pitnastu latach na WIGu mona byo osign
tak stop zwrotu nie oznacza, e w kolejnych pitnastu latach bdzie identycznie.
Micha: Stuprocentowo si zgadzam.
Zbyszek: Na przykad by jeszcze taki okres w kocwce lat 60 do pocztku hossy w 1982 r. By
bardzo pechowy, e inflacja bya wysoka, a stopy zwrotu z rynku akcji mizerne. I kto kto inwestowa w tym czasie stagflacji, czyli wysokiej inflacji i stagnacji gospodarczej naprawd mia
czego aowa, bo wtedy do 1980 roku trwaa wielka hossa, np. na rynku towarowym. Droay
surowce i oprcz tego zoto, natomiast rynki akcyjne byy fatalne. Dlatego nic tu nie mamy
zagwarantowanego i midzy innymi z tego powodu mwimy, eby bardzo ostronie podchodzi do wszelkich obietnic wysokich zyskw.
Micha: Ale si nam matematycznie zrobio. Ciekawe, czy jeszcze nie usnlicie
Przechodzimy do najciekawszej rzeczy, przynajmniej z mojego punktu widzenia: Zbyszek, to
jak strategie by dla mnie proponowa? Ja podsumuje moje preferencje: jestem osob, ktra
woli inwestowa bezpiecznie, to pierwszy punkt. Drugi punkt - absolutnie nie chce mi si patrze w jakiekolwiek wykresy, czyli to co mwie o strategii Warrena Buffetta bardzo mi si
podoba. No, a jednoczenie nie mam duego kapitau, wkadam po 200 zotych miesicznie do
mojego portfela. Co mi zatem proponujesz?
Zbyszek: Mamy do wyboru bardzo duo funduszy inwestycyjnych.
Micha: Ale tam s opaty za zarzdzanie, prawda?
Zbyszek: No troszeczk one nam si nie podobaj. Co prawda, cz funduszy maych, rednich
spek pokazay wietne wyniki za ostatni rok, ale nie wiemy jak to bdzie w kolejnym okresie.
Natomiast mamy te dostpne na Giedzie Papierw Wartociowych ETF-y, ktre moemy kupi, znaczy Ty moesz waciwie teraz kupi, na rachunku db Makler. Ja si jeszcze jego nie
doczekaem.
I mamy do wyboru trzy ETF-y. Jeden naladujcy ruchy indeksu WIG20, a waciwie powinnimy
powiedzie indeksu WIG20 Total Return. To znaczy, e po prostu WIG20 obejmuje tutaj jeszcze
dywidendy wypacane przez spki. Mamy tez niemiecki DAX i amerykaski S&P 5000.
Micha: I je wszystkie mona kupi w Polsce?
Zbyszek: Wszystkie moemy kupi na giedzie. te jednostki s sprzedawane przez firm Lyxor
naleca do Socit Gnrale. Mamy tutaj znowu problem, dlatego e jednostki s w rnych
cenach. I te na WIG20 (ETFW20L) kosztuj 266 zotych aktualnie. Ta cena pewnie si zmieni do
momentu publikacji, no ale bdzie to w tych okolicach. DAX (ETFDAX) kosztuje prawie 400 z,
dokadnie 394 z i amerykaski S&P 500 (ETFSP500) - 58 zotych.

299 / 334

Micha: Czyli w zasadzie tylko ten ostatni jest w moim zasigu w najbliszym miesicu
Zbyszek: Tak, jeeli mamy 200 zotych, to wybr jest prosty, nie musimy si nawet zastanawia,
czy to bdzie ktry z tych trzech. Jeeli chcemy w ogle zaryzykowa, to mamy do wyboru
Ameryk, albo aden ETF przy posiadaniu 200 zotych.
Micha: Ale to zadam ci od razu prowokacyjne pytanie: czy sdzisz, e warto w rynek amerykaski w tej chwili inwestowa?
Zbyszek: Trzeba pamita, e rynek amerykaski ronie od 6 marca 2009 roku od doka, ten
wzrost ju wynosi blisko 180% i ten wzrost trwa ju pi lat! Wzrosty mog si skoczy dzisiaj,
mog si skoczy za miesic, mog si skoczy za rok. Nie wiemy tego. Jest wiele zagroe,
ale my nie bdziemy zgadywa kiedy si ten ruch skoczy. Po prostu si podczamy i od razu
sobie ustalamy strategi wyjcia. Tutaj na pocztku zaley jak sobie Micha postanowisz. Za
jak kwot wejdziesz, no tutaj duego wyboru nie mamy. Od jednej do trzech jednostek. Musisz
si zdecydowa.
Micha: Myl, e sprbuj wej obecnie w miar agresywnie. W takim razie kupi dwie lub
trzy jednostki. Ja si nad tym jeszcze zastanowi.
Zbyszek: Tak, musisz jeszcze pomyle nad tym.
Micha: Jako e kupuj w tej chwili mao, to ryzyko te mnie nie przytacza. Na pewno na pocztku bd troch agresywniejszy w tej mojej bezpiecznej strategii.
Docelowo raczej bd dy to tego portfela, w ktrym mam 90% kwoty w bezpiecznych instrumentach, ale to nie jest perspektywa tego roku na pewno.
Zbyszek: Myl, e moemy si jeszcze przyjrze troszeczk wykresowi tego indeksu, eby
sprawdzi gdzie s ewentualnie miejsca, ktre bd wiadczyy o tym, e ten trend mocno jest
zagroony ju zakoczeniem. I wtedy by moe warto by byo rozway wyjcie z tej inwestycji.
Micha: To musisz mi w tym pomc, ja si kompletnie nie czuj na siach
Zbyszek: Myl, e jeszcze nad tym bdziemy si zastanawia, eby przed otwarciem pozycji
mie plan B, eby wiedzie co zrobimy jeeli zaczn si spadki. Zauwamy, e tak naprawd,
gdybymy si suchali strategii Warrena Buffetta, to waciwie nie musielibymy mie tego
planu B, bo planem B jest dokupowanie kolejnych jednostek przez dugi okres.
Micha: Tak.
Zbyszek: Ale tu te jest pewne ryzyko, poniewa kto, kto by zmuszony do zamknicia inwestycji w 2009 roku mia zdecydowanie mniej na koncie ni osoba, ktra teraz na przykad zamyka pozycj. Ta osoba pierwsza powie, e rynek giedowy jest do bani i go oszukali, a druga

300 / 334

osoba powie, e gieda jest wspaniaa. Take s rne czynniki. Moe te troch zalee od
szczcia niestety.
Micha: Ano wanie. Nad szczegow strategi moj bd si jeszcze zastanawia. Porozmawiamy sobie ju poza podcastem. Myl, e w przyszym tygodniu opublikuj artyku, w ktrym
szczegowo opowiem co mi si podoba, a co mi si nie podoba i na jakie ruchy inwestycyjne
si decyduj.
Moesz chwil powiedzie troszeczk o swojej strategii, bo rozmawiamy o mnie, a nie do koca
wiem co Ty zamierzasz zrobi.
Zbyszek: Myl, e na pocztku nie bd raczej wybiera pojedynczych akcji, tym bardziej, e
jeeli to ma by jaki tam portfel, no to wybr jednej byby ryzykownym pomysem. Szczeglnie,
e mimo naszych wielu zastrzee wiele osb skopiowaoby nasz ruch. To mi si nie podoba
z kilku wzgldw. Dlatego, e po pierwsze - najlepiej jakby kady wzi odpowiedzialno za
siebie sam, e podj tak decyzj
Micha: Musi wzi kady odpowiedzialno za siebie!
Zbyszek: I po drugie myl, e poniewa nasza akcja jest taka popularna moglibymy niechccy wywindowa kurs jakiej maej spki
Micha: Ha ha ha, przeceniasz nas
Zbyszek: No a przez to spowodowa pniej potne straty, gdyby si skoczy ten sztuczny
popyt
Micha: Sugerujesz, e Ty by wyskoczy ju z tej spki, a inni by nie zdyli?
Zbyszek: No, na przykad. Mona by robi jakie nie fair ruchy. Lepiej, eby takich posdze
w ogle nie byo. Myl, e jeeli bd wybiera jakie pojedyncze akcje to ewentualnie jednej
z najwikszych spek.
Micha: Tak, eby Czytelnicy naszych blogw nie mogli wpyn na kurs.
Zbyszek: Tak, eby Czytelnicy naszych blogw nie mogli ani spowodowa gwatownej hossy,
ani bessy na danym walorze. To jest pewne.
Micha: Zbyszek powtrzmy to, bagam Ci: nie jestemy doradcami inwestycyjnymi, troch si
miejemy tutaj w tej chwili. Ale na powanie - zero kopiowania naszych ruchw! Mylcie sami.
Jeeli ja sobie wybior strategi bezpieczn, ktra moe si wcale nie okaza bezpieczn, a Zbyszek agresywn, ktra te si moe okaza nie agresywn, to nawet jeeli obydwaj wtopimy,
to bd to nasze decyzje. Wy podejmujcie wasne.

301 / 334

Zbyszek: Ja ju tu wspominaem wczeniej, e z tego powodu, e nie mam tego rachunku,

a mam te 200 zotych teraz, no to w pierwszym miesicu tak czy siak bd musia wybra jaki
fundusz.
Micha: Czekaj, jeeli grasz agresywnie, to moe by poyczy komu te pienidze?
Zbyszek: No, jest to jaka myl, eby wej w poyczki, tak. Ale skupiamy si na razie na rynku
kapitaowym jako takim.
Micha: Przy wikszych kwotach bdziemy prbowali dywersyfikowa..
Zbyszek: Tak, moe zaoymy firm poyczkow. To bdzie wysza stopa zwrotu.
Micha: Nie moemy zaoy takiej firmy.
Zbyszek: No niestety, za may kapita.
Micha: Jak to mwi moi znajomi: Znajd dobr inwestycj, a znajd si pienidze.
Zbyszek: Nie, myl, e to jest bardziej taka dziaalno lichwiarska
Micha: Nie pasuje nam to!
Zbyszek: Nie pasuje nam to do naszego podejcia do inwestowania
Micha: I do ycia rwnie
Zbyszek: Tak, to raczej by taki art.
Natomiast mog powiedzie, e zdecyduj si na jednostki jakiego funduszu. Bd si jeszcze
zastanawia nad moj strategi poniewa bd wybiera rne instrumenty. Najlepiej byoby t
pozycj zbudowa nieco wiksz ni za 200 zotych, na pewno. Jeszcze bd myla, czy bd
t pozycj powiksza, prawdopodobnie chtnie bym to zrobi, ale jeeli ona by bya powoli
rosnca (gdyby mi przynosia zyski i rokowaa, e dalej bdzie przynosi zyski). Natomiast nie
ma tak, e ceny rosn w nieskoczono. A my jestemy w takiej trudnej sytuacji, e w tej chwili
WIG przekroczy 50 000 punktw - do znacznie. A przecie jeszcze pi lat temu byo to nieco
ponad 20 000 punktw. Istnieje wic spore ryzyko, e czy teraz, czy w ktrym momencie nastpi gwatowny spadek.
Wtedy bdziemy musieli stosowa nieco inne sposoby ni takie typowe urednianie. Tylko dlatego, e w cigu roku nie bdziemy w stanie zastosowa tej strategii proponowanej przez
Buffetta. Mona by teoretycznie byo prbowa wytrzyma ten spadek, zwaszcza przy takiej
maej kwocie, ale ja osobicie, nie wiem jak Micha, bd to robi raczej aktywnie. Nie bd
chcia dopuci, e strac 40% i bd dalej patrzy jak te spadki si pogbiaj. Wtpi - raczej
nie.

302 / 334

Micha: Wtedy nie wyszedby z twarz z tej akcji

Zbyszek: No tak, mona tak powiedzie.
Micha: A chcemy, eby wyszed z twarz
Zbyszek: Lepiej mie twarz ni nie mie.
Micha: Tak, zdecydowanie. Znowu mwi zdecydowanie!
Zbyszek: Trzeba bdzie powycina po prostu i zdecydowanie
Micha: Eee tam, jedziemy z koksem Suchaj Zbyszku, krtko mwic: Ty te napiszesz artyku
dotyczcy twojej strategii inwestowania.
Zbyszek: Tak, jeszcze si nad ni zastanawiam, poniewa myl, e cz inwestycji by moe
nigdy by si nie pojawio. Ale nawet ze wzgldw edukacyjnych, w celu przedstawienia wad
i zalet danego rynku nie wykluczam, e si pojawi. Ale to nie jest tak, e one musz si pojawi,
by moe si pojawi
Micha: A jeszcze jedno techniczne pytanie ETF-y kupuj tak samo jak akcje, prawda? Jeeli
chodzi o prowizj, to powinienem zapaci t symboliczn w db Maklerze?
Zbyszek: Mam nadziej, e tak i e nie bdzie adnych przygd. Jeszcze to si okae w praniu,
no ale wikszo biur maklerskich stosuje tak jak do akcji. Myl, e tutaj nie ma wyjtku.
Natomiast trzeba bdzie jeszcze pomyle, jak dobrze zoy zlecenie, eby za drogo nie kupi
Micha: O czym mylisz?
Zbyszek: Na bieco s wystawiane oferty kupna i sprzeday, zarwno przez ten fundusz Lyxor,
jak te pojedynczych inwestorw. I jeeli kto trafi na moment, e np. Lyxor nie wystawia ofert
a on nie patrzy do arkuszu z notowaniami, to moe kupi lub sprzeda po cenie znacznie odbiegajcej od aktualnej wartoci. Warto si jednak chwil przy skadaniu zlecenia przyjrze.
W tym momencie przynajmniej.
Micha: Spojrze co si na rynku dzieje, czy ten obrt jest, tak?
Zbyszek: Tak, bo np. damy zlecenie Po Kadej Cenie i jest luka, nie ma tego funduszu, bo
czasami to automaty dziaaj, komputery. On czasami na przykad nie wystawi ofert w danym
momencie, bo przykadowo pojawiy si wane dane, a oni uznali e nie chc w tym momencie
wystawia zlece. Czasami s w trakcie sesji takie krtkie chwile, kiedy moe tych ofert nie by,
albo oferta moe by odbiegajca znacznie od rynkowej. Take trzeba si zawsze przyjrze po
ile kupujemy, a po ile sprzedajemy.
Micha: Powiem Ci, e nawet przy tym pasywnym teoretycznie podejciu jest duo niuansw

303 / 334

Zbyszek: Wszystko wymaga duej kontroli. Widziaem, e czasami dochodzi do bardzo dziwnych
transakcji na rnych instrumentach, w tych szczeglnie na tych mniej pynnych. Prawdopodobnie nowicjusze kupuj po kadej cenie lub kto zoy zlecenie poprzedniego dnia i na
otwarciu nie byo chtnych do kupna, czy sprzeday. Dlatego ja bym sugerowa, eby jednak na
tych mniej popularnych instrumentach dokadnie obejrze arkusz zlece i dopiero zoy zlecenie.
Micha: Jejku, jejku. Strasznie to si komplikuje. A miao by tak piknie
Zbyszek: Zauwa, e zoysz to zlecenie raz i ju na miesic masz spokj. Mona si zastanawia
jaki bdzie prg wyjcia, ale ten prg od razu nie zostanie zaatakowany, e tak powiem, przez
spadki, bo mamy duy bufor. To jest zdywersyfikowany portfel od razu, z automatu. Nie musimy
kupowa na pocztek akcji piciuset amerykaskich spek, tylko mamy je od razu w jednym
instrumencie.
Micha: Tak - takim instrumencie, ktry kosztuje aktualnie okoo 58 zotych.
Zbyszek: To jest jedna setna indeksu, ktra si liczy w ten sposb: kurs indeksu przez kurs dolara do zotego. Wobec tego mamy tu pewne ryzyko walutowe jeszcze na dodatek.
Micha: Masz tu jakie wskazwki?
Zbyszek: No, tutaj trzeba by si przyjrze jak przez lata zachowywa si dolar do zotego. A zachowywa si bardzo rnie. Natomiast obecnie wydaje si, e kurs jest na poziomie umiarkowanym. Nie jest zbyt wysoki - nieco ponad 3 zote. Moe te by taka dziwna sytuacja, e
w przypadku spadkw na giedach, zoty si moe osabia i nam ten dolar droejcy moe
nieco podnosi po cichu ale moe to dziaa te w drug stron, e zoty si umacnia, a nasz
indeks troch ronie, ale mniej ni umocnienie zotego. Czasami to ryzyko walutowe nam przeszkadza, a czasami pomaga. Ono jest na tyle tutaj niedue, e nie musimy si nim w tej chwili
waciwie przejmowa.
Micha: I na szczcie te kwoty nie s jeszcze takie due, ebym jak szczegln wag do tego
przykada. Ale nie jest to wszystko takie proste, fajne, przyjemne i atwe. Wiele niuansw
trzeba wzi pod uwag i to jest te to, co mwie, e t wiedz w zakresie inwestowania
trzeba zdobywa. Chyba e chcemy nasze pienidze wystawi na loteri. W zasadzie moemy
wzi udzia w loterii
Zbyszek: Tak i ta loteria jest wanie rozkrcona najbardziej wtedy, kiedy oczekujemy szybkiego
zysku w krtkim czasie. Raz si uda, raz nie. To jest zupena loteria.
Micha: Strasznie si rozgadalimy. Bardzo byo matematycznie. Ale podcast jest w sekcji Inwestowanie w iTunesach Generalnie pierwszy raz na temat powanie rozmawiamy. Mam nadziej, e jeszcze nie picie tam po drugiej stronie suchawek. Na szczcie dostalimy kilka
rozbudzajcych pyta od Czytelnikw, ktrzy na Facebooku nam je zadali. Ogosiem, e nagrywamy kolejny odcinek podcastu. Ogosiem, e bdzie u mnie Zbyszek i kilka pyta si pojawio

304 / 334

Pawe zapyta: Jakich narzdzi uywa do monitorowania stanu portfela i okrelania aktualnego
zysku lub straty?
Zbyszek: Taki najbardziej podstawowy portfel widzimy ju u maklera, bo mamy wtedy aktualn
warto poszczeglnych walorw. Czasami pokazuje nam te gdzie w szczegowych danych,
jaki jest zysk i jaka jest strata z aktualnie posiadanych pozycji. Natomiast warto te samodzielnie prowadzi sobie, np. arkusz w Excelu. Jak kto ma znajomo arkusza kalkulacyjnego, to
moe w ten sposb, ale mona wrcz robi zapiski na kartce w zeszycie - obojtnie. Istniej te
internetowe narzdzia do tego jak, np. Bankier.pl, Money.pl. Te popularne portale finansowe
prowadz portfele. Znamy te narzdzie Inwestomierz.pl, ale tylko z nazwy - nie korzystalimy
z niego. Ono jest promowane przez Stowarzyszenie Inwestorw Indywidualnych. Natomiast ja
z niego nie korzystaem, wic trudno mi jest si do niego jako odnie.
Micha: Czyli moemy uywa Excela plus tego, co jest np. w koncie maklerskim
Zbyszek: Tak i mona jeszcze wykorzysta te darmowe narzdzia z portali ewentualnie.
Micha: Drugie pytanie zada Piotr. Pyta: Czy budowanie portfela wie si z dywersyfikacj miejsca ulokowania swoich oszczdnoci lub inwestycji? Martwi si bowiem, e trzymanie wszystkich
rodkw w jednym miejscu zwiksza ryzyko ich utraty. Niby mamy Fundusz Gwarancji Bankowych,
ale woabym nie sprawdza na wasnej skrze jak on funkcjonuje. A jeli ju, to lepiej byoby w tym
czasie mie rezerw w innym miejscu. Co o tym mylisz?
Zbyszek: Odwoajmy si do danych historycznych. W Trzeciej Rzeczypospolitej do tej pory zbankrutowa tylko jeden bank. By to Bank Staropolski. Byo to ju kilkanacie lat temu i naprawd
prawdopodobiestwo bankructwa banku jest bardzo niskie. Poza tym istnieje Bankowy Fundusz
Gwarancyjny. Dlatego ja nie jestem pewien czy rozrzucenie tych pienidzy, ktre s w kwocie
niszej ni rwnowarto 100 000 euro po kilku bankach zupenie nam zmienia ryzyko. To jest
ryzyko systemowe, czyli jeeli cay system by si zawali, to wtedy aden bank by nam nie
zagwarantowa bezpieczestwa rodkw. Natomiast jeeli mamy te pienidze w kwocie jakiej
tam niewielkiej, czy nie duej, to nie widz wikszego sensu, eby si bawi w dzielenie na
wiele bankw tylko z powodu bezpieczestwa.
Micha: Zgadzam si, cakowicie si zgadzam. Dawid pyta: Pytanie jak wg Zbyszka zachowa si
gieda w 2014 roku?. Wycigamy szklan kul, Zbyszek. Wycignij j
Zbyszek: Ju szykuj
Micha: Przewidujesz korekt, bo s ku temu przesanki, czy nie?
Zbyszek: Ja mam z sob taki problem, e w ogle si nie przywizuj do swoich prognoz. I na
przykad dzisiaj mog mie prognoz, e od lutego zaczn si wzrosty na Giedzie Papierw
Wartociowych, poniewa fundusze emerytalne bd chciay pokaza, e warto inwestowa
wanie przez nie. One poka wysokie stopy zwrotu, ktre uzasadni ich dalsze istnienie i tak

305 / 334

bd chciay przekona do siebie Polakw. Natomiast to nie przeszkadza mi ebym mia zupenie inne zdanie, np. w poniedziaek, kiedy mog stwierdzi, e spodziewam si wielkiego krachu. I dlatego pytanie si mnie o zdanie wydaje mi si... nie jestem ekspertem od tego.
Naprawd moje zdanie zaley od tego jak si zachowuje gieda w ostatnim okresie i ono si
wielokrotnie zmienia. Dlatego ja si nie przywizuj ani do czyich ani do swoich prognoz. Nie
ma co si tym zajmowa. Lepiej reagowa na to, co si dzieje, ni prognozowa.
Micha: Czyli po prostu realizujesz jak swoja strategi, tak jak powiedziae. Kupujesz za konkretn kwot, ustawiasz stop-loss albo nie ustawiasz. Sprzedajesz przy osigniciu zamierzonego zwrotu zysku.
Zbyszek: Jeeli tak zakada strategia. Nie musz tego oczywicie robi.
Micha: Ja w duym uproszczeniu powiedziaem oczywicie No dobra, Dawid, take niestety
nie usyszysz od nas odpowiedzi, bo my wrkami nie jestemy. Na pewno nikt Ci nie da takiej
wicej odpowiedzi. A suchanie osb, ktre rne rzeczy mwi te wymaga gbokiego filtrowania. Oczywicie naley sucha rnych opinii, ale niekoniecznie naley na nich budowa
swoj wasn strategi
Zbyszek: Ja myl, e warto budowa sobie rne scenariusze, oczywicie, e tak, ale bardzo si
do nich przywizywa nie ma sensu. Lepiej patrze co robi rynek, on jest tutaj gwnym arbitrem.
Micha: Wanie! Radek pyta: Chciabym si dowiedzie jak zacz inwestowa i czy gieda to dobry pomys. Co wybiera na pocztek? W jaki sposb rozpocz budow portfela? Taki mini poradnik
jak si do tego zabra od zera.
Zbyszek: Wydaje mi si, e dzisiaj zaczlimy budowa taki mini-portfel Michaowi, wic jest to
w pewnym sensie, mam nadziej, odpowied na Twoje pytanie.
Micha: A ja dodam, e po adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/elementarz-inwestora
znajdziesz linki do wszystkich artykuw, ktre dotychczas opublikowalimy. Albo t wiedz
bdziecie sobie chcieli wszyscy przyswoi, albo niestety alternatywnego rozwizania dla Was
nie mamy, mwic zupenie uczciwie.
Micha pyta: W co i jak inwestowa w momencie zaamania gospodarczego?
Zbyszek: Myl, e w momencie zaamania gospodarczego, to ju jest troch za pno, bo wtedy
wszystko spado bardzo nisko. To jest pytanie chyba o strategi dugoterminow. To jest pytanie takie samo jak w co w ogle inwestowa?. Teoretycznie uwaao si, e np. w momencie
strachu ludzie uciekaj do bezpiecznych aktyww, takich jak np. zoto. Tymczasem ostatnio
zoto tak potaniao, e naprawd byo to bolesne.
Micha: Niekoniecznie jest takie bezpieczne

306 / 334

Zbyszek: Byo to bolesne dla tych, ktrzy kupowali kiedy uncja kosztowaa 1900 dolarw, a teraz kosztuje nieco ponad 1200 dolarw. Oczywicie moemy powiedzie, e teraz nie ma kryzysu, e on gdzie tam odszed. Ale chciaem powiedzie, e takie uniwersalne recepty niestety
nie istniej.
Teoretycznie w niebezpiecznych czasach wszyscy si zwracaj do najbardziej pynnych aktyww, takich jak zwyczajna gotwka, obligacje i tego typu instrumenty. One nam pozwalaj kupowa tanio przeceniane aktywa.
Micha: Ja dodam od siebie, e o tym te pisalimy w pierwszych artykuach. Warto inwestowa
w to na czym si znamy, czyli to te tak jest, e pomimo, e gdzie tam mona osign ponadprzecitne stopy zwrotu, np. na Bitcoinie, o ktrym wspominalimy, to te to, czy w niego wej
czy nie, powinno wynika z naszej wiedzy na temat tego instrumentu
Zbyszek: No wanie, jeeli chodzi o Bitcoina ja uznaem, e moja wiedza jest niewystarczajca.
Poprosiem o publikacje artykuu osoby z zewntrz. Bardzo rzadko si u mnie pojawiaj wpisy
gocinne, ale skoro temat by u mnie chtnie poruszany, to zgodziem si w drodze wyjtku na
taki wpis i do niego mog odesa kogo, kto si interesuje tematyk Bitcoina. Nie jako inwestycja, tylko czy to jest przyszo Internetu, czy nie. Natomiast sam niestety nie mam zdania,
bo nie siedz w tej tematyce i dlatego j omijam.
Micha: Wanie Marcin pyta: Z jaka czstotliwoci rozsdnie byoby aktualizowa swj portfel.
Powiedzmy, e chodzi mi o inwestycje bezpieczne w stylu IKE. Ogldam filmy Humanisty na Giedzie,
podsumowania s raz w miesicu. Czy lepiej reagowa na bieco, czy w perspektywie IKE dokonywa zmian w portfelu co jaki okres, np. miesic?
Zbyszek: Jeeli chodzi o same zmiany w portfelu to bybym do ostrony, eby si nie podda
nastrojowi chwili. To, o czym tu par razy ju dzisiaj mwilimy, czyli nie kupowa, kiedy wszyscy w euforii chtnie bior si za inwestowanie w akcje i nie sprzedawa w doku, kiedy wszyscy mwi o zbliajcym si kocu wiata. To nie jest chyba dobry pomys, eby co chwila
zmienia swoja strategi, swj pomys na inwestowanie. Natomiast samo monitorowanie - na
pewno przynajmniej raz na tydzie warto byoby zajrze. Nie mwi, eby siedzie nad wykresami i analizowa - tylko chocia sprawdzi, jaki jest stan tego portfela. To zajmie nam dosownie chwil. A jeeli co si dzieje negatywnego, to wtedy trzeba dusz chwil powici eby
sprawdzi co si dokadnie wydarzyo. Moe trzeba jako konkretnie zareagowa.
Micha: I ostatnie pytanie zada nam Krzysztof, jest ono zblione do pierwszego pytania Pawa:
Gdzie szuka najlepszych wykresw do analizy technicznej?
Zbyszek: Istniej darmowe programy w Internecie. Myl, e sprbujemy umieci do nich linki.
Mona z nich korzysta. Poza tym moim zdaniem najlepiej takie wykresy rysowa samodzielnie,
bo wtedy wiemy co si na nich znajduje. Z tego powodu proponuje te przej jaki kurs analizy
technicznej w formie ksiki.
Bd prbowa te w lutym przedstawi jakie podstawy analizy technicznej, ale to nie bdzie
adne wielkie kompendium, tylko w bardzo uproszczony sposb przedstawienia tematu wraz

307 / 334

z odniesieniami. Najpopularniejszymi programami komercyjnymi s MetaStock i AmiBroker.

Prosz sobie znale AmiBroker i przetestowa.
Micha: Umieszcz, myl, linki w notatkach do tego odcinka podcastu, wic bdziecie mieli to
na wycignicie rki. Ja wiem jedno, chc by jak najdalej od analizy technicznej Zbyszku,
koczymy chyba na dzisiaj, co?
Zbyszek: Myl, e jest to i tak bardzo duo materiau, jak na jeden raz. Bdziemy musieli pewnie odpowiedzie na jakie wtpliwoci. I bdziemy dalej dry temat przy naszych konkretnych transakcjach.
Micha: Tak, te pierwsze transakcje powinny si pojawi lada chwila. I tak jak powiedziaem
w kolejnym tygodniu kady z nas opublikuje na swoim blogu swoj wasn strategi inwestycyjn. Te oddzielnie skupimy si na tym, dlaczego idziemy t, a nie inn drog. Ja oczywicie
tak jak mwiem, musz si skonsultowa rwnie z on w tym zakresie.
Zbyszek: Tak, tutaj Micha ma jeszcze jakie inne pomysy, ale to On sam moe powie wicej
nastpnym razem
Micha: Dokadnie, nie w tej chwili
Micha: Dziki Zbyszku.
Zbyszek: Dzikuj Micha i wszystkim, ktrzy cierpliwie wytrzymali do koca
Micha: Chyba jakie nagrody powinnimy ufundowa
Zbyszek: Chyba tak. Ale pamitajcie, dobry inwestor jest cierpliwy.
Micha: Oj tak. Dobry inwestor jest cierpliwy, a jeeli udao nam si Was zniechci rwnie do
inwestowania na giedzie dlatego, e tak przynudzalimy przez cay odcinek tego podcastu, to
te nie bdzie le, powiem szczerze.
Zbyszek: Tak, myl, e najgorsze co moe kogo spotka to bardzo wysoki zysk w pierwszej
transakcji
Micha: To si nazywa beginners luck szczcie pocztkujcego.
Zbyszek: Tak, skutki tego mog by pniej opakane. Zwykle puszczaj wszelkie hamulce
i wchodzi si ze wszystkim w jedn transakcj
Micha: All in! All in! Zgadza si?
Zbyszek: Tak.

308 / 334

Micha: Wiesz co, rozluniem si. My jestemy zwolennikami dywersyfikowania zdecydowanie,

czyli nie wkadania wszystkich jajek do jednego koszyka, jak to si adnie mwi
Zbyszek: Ja powiem tak, ja nie jestem specjalnie zwolennikiem dywersyfikowania, jeli chodzi o moje prywatne pienidze, poniewa jeeli wiem, w co inwestuj, to w to inwestuj. Ale
jeeli miabym to robi w sposb pasywny to jestem absolutnie fanem dywersyfikacji.
Micha: Popatrz! Pierwszy punkt, w ktrym si powanie nie zgadzamy! Ciekawe w sumie, nie?
Zbyszek: Dlaczego tak robi? Poniewa jeeli kontroluj co i mog osign z tego wicej
ni z indeksu, to wol wybra ten instrument samodzielnie ni inwestowa w indeks
Micha: Ale to troch inaczej rozumiemy dywersyfikacj. Ty po prostu jeste ju na tyle dowiadczonym inwestorem, e wiesz, e nie adujesz si za wszystko w jeden walor. Czyli w tym
sensie naturalnie dywersyfikujesz
Zbyszek: Tak, bo ja ju na przykad to ograniczam przez wielko pozycji, czy przez ryzyko
w jednej transakcji
Micha: Czyli jednak si zgadzamy co do dywersyfikacji
Zbyszek: Tak, dywersyfikacja w sensie, e nie wszystko w jednej pozycji, nie wszystko w jednej
transakcji - tak. Natomiast jeli chodzi o wybr instrumentw, niekoniecznie musz si zdecydowa na rne instrumenty.
Micha: Tu te si zgodz. Ja np. dobrze si czuj w nieruchomociach i uwaam, e tam najwiksze stopy zwrotu osigam i mog osiga. No i tak naprawd niekoniecznie chc wychodzi poza ten obszar, poniewa w nim czuj si w miar komfortowo. A z drugiej strony osigam takie stopy zwrotu, ktre s satysfakcjonujce.
Zbyszek: No wanie, jeeli ten rynek daje Ci dobre zyski, nie ma sensu eksperymentowa za
zbyt due pienidze. Natomiast warto da sobie szans jeszcze raz, eby zobaczy za przynajmniej niewielkie kwoty co z tego wyjdzie. Czyli by moe sobie budujesz drugi scenariusz rda
dochodw, ktry w tej chwili wydaje Ci si mao atrakcyjny.
Micha: Tak, ale w miar zdobywania wiedzy i dowiadczenia by moe okae si, e to jest
kolejna noga, na ktrej mog stan.
Zbyszek: Tak, tak mona powiedzie. Zamiast samych lokat i obligacji by moe przekonasz si
te do bardziej agresywnego pomnaania.
Micha: Super, Zbyszek dziki wielkie jeszcze raz.
Zbyszek: Dzikuje bardzo za cierpliwo. Ta cierpliwo jest wiesz dla nas dwch i dla wszystkich, nie? Trzeba bdzie z tego strasznie poci, eby to wyszo nie takie dugie

309 / 334

Micha: No i to ju koniec. Ostatecznie nie zdecydowaem si poci tego odcinka na kawaki.

Mam nadzieje, e podoba Wam si, mimo swojej dugoci.
Jeeli masz jakie pomysy, uwagi, wtpliwoci, sugestie, pytania, to bardzo gorco zachcam
do zamieszczania komentarzy pod tym odcinkiem podcastu. Moesz to uczyni pod adresem
http://jakoszczedzacpieniadze.pl/019. Tam rwnie znajdziesz w notatkach dotyczcych
tego odcinka list wszystkich linkw do zasobw, ktre wymienialimy wsplnie ze Zbyszkiem.
Kolejny odcinek podcastu opublikuj ju za dwa tygodnie. Szykuj naprawd super fajn niespodziank, ale to jest niespodzianka, wic nie mog powiedzie co to bdzie!
A jeli spodobao Ci si to, co robimy w ramach akcji Elementarz Inwestora i lubisz ten podcast,
to prosz daj temu wyraz poprzez jego ocen w serwisie iTunes. Wasze oceny bardzo pomagaj
mi w utrzymaniu widocznoci tego podcastu w rankingach. Dziki temu nowe osoby, ktre go
jeszcze nie syszay, mog do niego atwiej dotrze.
A tymczasem ju dzikuj Ci za wsplnie spdzony czas i zapraszam do wysuchania kolejnego
odcinka.
ycz Ci bombowego tego co robisz, bez wzgldu na to co robisz w tej chwili: biegasz, wiczysz,
jedziesz samochodem, zmywasz naczynia, cokolwiek ycz Ci wietnego tygodnia i skutecznego przenoszenia Twoich celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia!

310 / 334

020: Inwestowanie we wasn firm rozmowa z Michaem liwiskim z Nozbe

Opis odcinka: http://jakoszczedzacpieniadze.pl/020

3..2..1 To jest podcast Wicej ni oszczdzanie pienidzy - odcinek dwudziesty.

Cze, dzie dobry, witam Ci w dwudziestym odcinku podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy. Ja nazywam si Micha Szafraski i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone
sposoby pomnaania oszczdnoci. Opowiadam jak rozsdnie wydawa pienidze i jak odwanie realizowa swoje pasje i marzenia. Jeli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej
i emocjonalnej w swoim yciu, to ten podcast jest dla Ciebie!
Super, super, jest absolutnie super to jest ju dwudziesty odcinek podcastu Wicej ni oszczdzanie pienidzy! Kolejna rocznica.
Zapowiadaem ostatnio niespodziank i bdzie ni moja rozmowa z Michaem liwiskim - zaoycielem firmy Nozbe, ktra jest wietnym przykadem tego, e inwestycja we wasn firm
moe by jednym z najlepszych sposobw inwestowania. Nozbe jest bardziej znana na wiecie
ni w Polsce i to, co dzisiaj mwi Micha liwiski, doskonale wkomponowuje si w nasz cykl
artykuw Elementarz Inwestora. To wanie tam, razem ze Zbyszkiem z bloga APP Funds,
prbujemy pokaza Wam rne sposoby inwestowania, nie tylko te zwizane z rynkami kapitaowymi. Opowiem Wam take w skrcie o kilku fajnych wydarzeniach ostatnich tygodni, midzy
innymi pierwszym oficjalnym spotkaniu z Czytelnikami.
Ale zanim to nastpi, chc Wam przedstawi sponsora tego odcinka podcastu. Jest nim Mennica
Wrocawska, ktra - podobnie jak ja - przekonuje, e warto mie ambitne plany i marzenia. Ale
zwraca te uwag, e atwiej jest siga wyej, gdy stoimy na stabilnej podstawie, ktra stanowi
elementarne zabezpieczenie dla naszych bliskich. Przekonuje, e w dobie nisko oprocentowanych lokat ciekaw alternatyw mog by metale szlachetne, ktre od staroytnoci wykorzystywane byy w celu magazynowania wartoci . W sklepie internetowym pod adresem
http://mennicawroclawska.pl moecie kupi zote sztabki ju od 1 grama oraz najpopularniejsze monety bulionowe, ktre rwnie atwo spieniy, czy to w Warszawie, czy w Nowym Jorku,

311 / 334

czy w Timbuktu. A Mennica Wrocawska yczy Suchaczom mojego podcastu spenienia wszystkich ambitnych planw i marze!
No, to jeszcze kilka sw o ostatnich wydarzeniach, a s one dla mnie niesamowicie korzystne.
I w bardzo fajny sposb pokazuj mi, e to co robi jest doceniane.
Po pierwsze, bardzo serdecznie dzikuj Wam za wszystkie gosy, ktre oddalicie na mj blog
w konkursie Blog Roku 2013. To jest konkurs organizowany przez Onet. Ten konkurs nadal
trwa. Jeszcze nie jest rozstrzygnity, ale ju wiem, e jestem wrd dziesiciu najlepszych blogw w kategorii Profesjonalne i firmowe - tej, w ktrej startowaem. Cieszy mnie to tym bardziej, e gosowanie wymagao od Was wycignicia portfela i wysania Premium SMSa za 1,23
z. I to nie ta kwota jest tu szczeglnie istotna, ale sam fakt, e uznalicie, e warto mi da
szans w tym konkursie. Bardzo serdecznie Wam dzikuj! Bez wzgldu na to, jak to si dalej
potoczy
Ja ju w tym roku naprawd duo wygraem i czuj si zauwaony i doceniony. W styczniu znalazem si, m.in. na licie trzydziestu najbardziej wpywowych blogerw 2013 roku. To jest taki
ranking przygotowywany co rok przez Tomka Tomczyka, znanego jako Kominek. Jestem w trzydziestce, take po prostu szok! I powiem Wam, e efekty tego ju zaczyna by wida - coraz
wicej propozycji wsppracy z bardzo rnych stron. Niesamowicie mnie to cieszy! Nawet jeeli spojrzymy na statystyki, to te te ostatnie dni byy absolutnie magiczne. W styczniu pad
kolejny rekord, mj blog odwiedzio 100 000 osb! Na Facebooku, w tej chwili gdy to nagrywam, brakuje raptem jedenastu osb do przekroczenia magicznej bariery 10 000 fanw. Ten
odcinek jest dwudziestym odcinkiem podcastu.
Ja ze swojej strony te staram si robi dla Was coraz wicej. Wiem, e niewiele jeszcze by
moe wida, ale np. 1 lutego zorganizowalimy razem ze Zbyszkiem z bloga APP Funds spotkanie dla Czytelnikw blogw. Z tymi osobami, ktre zgosiy najlepsze propozycje w konkursie na nazw akcji Elementarz Inwestora. I udao nam si wymienicie. Absolutnie wymienicie! Zreszt posuchajcie opinii Mateusza
Suchajcie, to, co si tutaj dzisiaj wydarzyo przejdzie do historii. Najlepsze spotkanie tego
roku i kadego nastpnego, myl! Polecam zdecydowanie kademu, to s naprawd ludzie
- oni nie s robotami, ktrzy pisz. S naprawd nieli, polecam spotka si, zwaszcza, e s
planowane kolejne spotkania. Zbyszek wyglda tak jak na zdjciu, wygooglujcie sobie, chocia nie jest to atwe Nie no, naprawd, byo zajebicie, polecam kademu, zdecydowanie!
No i jak tu nie kocha Mateusza? Nam te si bardzo podobao, ju wiem, e bd chcia organizowa wicej takich spotka. Jeszcze nie wiem kiedy, nie wiem jak. Marzy mi si tournee po
caej Polsce. Szczegy bd podawa za jaki czas pewnie na blogu.
A tak przy okazji, jeeli suchacie tego podcastu w dniu jego premiery, czyli 10 lutego 2014 r.,
to informuj, e jutro w Gazecie Wyborczej bdziecie mogli przeczyta wywiad ze mn. Oczywicie, o ile nie wydarzy si nic nieoczekiwanego. Dzisiaj miaem sesj fotograficzn, ha!

312 / 334

No dobra, wystarczy tych ogosze. Zapraszam Was serdecznie do wysuchania rozmowy z Michaem liwiskim z Nozbe. Micha sprbuje Was przekona, e wasna firma moe by bardzo
dobrym sposobem inwestowania. Zapraszam!
Micha Szafraski: Cze Michale!
Micha liwiski: No hej, witaj.
Micha Szafraski: Powiedz Michale kim jeste i co robisz.
Micha liwiski: Nazywam si Micha liwiski. I prowadz tak fajn aplikacj, ktra si nazywa Nozbe. Suy do zarzdzania czasem i projektami. Prowadz j ju od siedmiu lat i lubi
to co robi.
Micha Szafraski: O Nozbe moi Suchacze ju troszeczk syszeli. Wiedz, e to jest takie narzdzie, ktre ja rwnie wykorzystuj do tego, eby by lepiej zorganizowanym. Ale myl, e
lepiej bdzie jak Ty nam opowiesz o Nozbe. Co to jest Nozbe i skd si wzi pomys na takie
rozwizanie?
Micha liwiski: To byo tak, e prowadziem jednoosobow firm konsultingow, tzn. pomagaem innym firmom zarabia i sprzedawa przez Internet. Tworzyem ich strony internetowe,
sklepy internetowe, takie rzeczy. Niele mi to nawet szo i to powodowao, e zaczem zawala
terminy, co nie jest dobre. Stwierdziem, e musz si zorganizowa i przeczytaem ksik
Getting Things Done Davida Allena, wanie o zarzdzaniu czasem. Ksika strasznie mi si
spodobaa, bardzo do mnie przemwia. Zaczem szuka narzdzia, eby sobie jako poradzi
i zorganizowa czas, eby stworzy projekty itd. Niestety Microsoft Outlook mi si do tego
w ogle nie sprawdzi - za duo przeklinaem pracujc z Microsoft Outlookiem - wic stwierdziem, e to niezdrowe.
Zaczem szuka narzdzia innego, ale to by 2005 rok, wic wtedy jeszcze Web 2.0 nie byo
synne. Wszystko byo w powijakach. Nie mogem nic znale, co by mi pasowao wic stwierdziem: OK, najwaniejsze koncepty z Getting Things Done to jest next actions, czyli najblisze
zadania i dodawanie projektw. Wic pomylaem sobie: kurcz, jak to mwi Jeremy Clarkson
w Top Gearze, how hard can it be?, czyli jak trudne to moe by, eby to zrobi?
Napisaem sobie takie wasne narzdzie i to w weekend. Byo bardzo proste, bardzo brzydkie,
ale speniao moje wstpne oczekiwania. No i zaczem z tego korzysta, a po prostu z czasem
stwierdziem, e to narzdzie mi si sprawdza i e moe troch je rozwin. Pokazaem innym
ludziom, niektrzy zobaczyli, e jest fajne. No i tak sobie je spokojnie rozwijaem dalej pracujc
z moimi klientami. Koniec kocw stwierdziem: OK, nie bdmy samolubami. Jeeli mi si to
sprawdza, to moe powinienem to jako lepiej napisa i sprbowa pokaza caemu wiatu. No
i sprbowaem, i si udao. Okazao si, e jest wicej Michaw na wiecie, takich jak ja, ktrzy
pracuj podobnie i im to pasuje.
Micha Szafraski: Super. Powiem Ci, e przywoujesz wspomnienia. Ja pamitam, e te korzystaem z Outlooka do zada przez dugi czas. Prowadzenie zada w Outlooku kompletnie mi

313 / 334

si nie sprawdzao. Pniej chyba si przesiadem na notatki w Outlooku, co jeszcze bardziej

si nie sprawdzao, a pniej przesiadem si na co co si nazywao PlanPlus for Microsoft
Outlook firmy Franklin Covey, ktra produkuje plannery papierowe. Troszeczk mi to uatwio,
ale nadal to byo cakiem drewniane. I tak szczerze, Nozbe odkryem dopiero jaki rok temu,
a dugo korzystaem z wersji bezpatnej. Macie rwnie t wersj bezpatn do piciu projektw z tego co pamitam
Micha liwiski: Dokadnie!
Micha Szafraski: I dopiero w zeszym roku przeszedem na t wersj pen, bo stwierdziem,
e troch wicej projektw by si rzeczywicie przydao. Nie wyobraam sobie alternatywy
w tej chwili, chocia macie konkurentw, prawda? S rne takie narzdzia
Micha liwiski: Nie, absolutnie! (miech) Zawsze si mieje, gdy kto mnie pyta, czy mamy
konkurentw. Moja odpowied jest zawsze prosta: jeli jaki programista si nauczy programowa, to zawsze tworzy albo klienta do Tweetera albo narzdzie do zada. Take jest ich sporo.
Micha Szafraski: Jest ich sporo, ale bardzo trudno znale takie, ktre spenia wikszo potrzeb. Jest tak, e niby niewiele potrzebujemy, ale pniej cigle nam czego brakuje, nie?
Suchaj, jeszcze chciabym pomc Suchaczom zrozumie, gdzie Ty jeste osadzony w tej chwili
w rzeczywistoci. Na pewno wielu Suchaczy nie zna twojej firmy. Powiedziae, e tak wszystko
fajnie wyglda, tak jakby rozwija ten swj biznes dosownie w domowych pieleszach i jakby
korzystaa z tego garstka ludzi. A ja wiem, e Wy dziaacie w skali oglnowiatowej w tej chwili.
Jak dua jest Twoja firma? Ile osb zatrudniacie? Jaka jest skala dziaalnoci Nozbe dzisiaj?
Micha liwiski: Siedem lat to ju trwa. Dokadnie mino siedem lat, jak teraz rozmawiamy.
Pierwszego lutego 2007 roku odpaliem aplikacj, wanie w lutym. Teraz jest 2014 rok, wic
ju siedem lat
Micha Szafraski: adnie
Micha liwiski: Zaczem sam zupenie, to si mwi po angielsku adnie: one-man show.
Zaczem sam, natomiast od 2008 roku zatrudniem pierwsze dwie osoby. Bylimy we trjk.
Zatrudniem programist i zatrudniem osob, ktra mi pomagaa w customer service, czyli we
wsparciu klienta. W te trzy osoby rozwijalimy aplikacj przez kolejne dwa, trzy lata. Dopiero
w latach 2009 - 2010 zaczlimy bardziej rozwija firm i w tej chwili jest nas pitnacie osb.
Take, stopniowo, powoli rozwijalimy firm w zalenoci od tego jak si nam sama firma rozwijaa.
Mamy uytkownikw na caym wiecie, gwnie w USA i w Japonii. Japonia nam zupenie wyskoczya przypadkiem, tak miesznie, bardzo fajnie ale mamy tam wielu klientw. Sam byem
w Japonii dwa razy i bardzo lubi ten kraj. Generalnie Stany i Japonia, ale take w Polsce mamy
troch klientw. Dziki temu, e jestem Polakiem i jednak firma jest z Polski, to troch osb
mnie poznao i nasz firm.

314 / 334

W sumie mamy ponad 200 000 kont uytkownikw, mwi o wszystkich: zarwno darmowych,
jak i patnych. Jest to myl, cakiem niezy wynik. Tylko ja mwi: my nie ciniemy na uytkownikw darmowych. Nie chcemy mie milionw uytkownikw. Wolimy mie ich mniej, ale
z tego duy procent patnych. Na tym polega nasz biznes, dziki temu nasz biznes si krci. Tak
to mniej wicej dziaa.
Micha Szafraski: Super, absolutnie super. Dwiecie tysicy uytkownikw?
Micha liwiski: Tak, mam nadziej, e powikszymy t liczb znacznie w tym roku. Mamy
due plany. Taki jest mniej wicej wynik
Micha Szafraski: Wiem, syszaem ju o nowej wersji Nozbe. Jako uytkownik ledz co si
dzieje, czekam na te nowe funkcjonalnoci.
Powiedz mi co wicej o tej Japonii, ktra wyskoczya tak cakiem przypadkiem. Co to znaczy
tak cakiem przypadkiem?
Micha liwiski: To fajna historia jest. To byo tak, e nagle zobaczyem na Tweeterze, e co
chwila ludzie Tweetuj o Nozbe i to nie w moim jzyku ani w adnym jzyku, jaki znam. Znam
cztery jzyki oglnie, trzy obce: angielski, niemiecki i hiszpaski. Zdziwiem si, e s jakie
tweety w krzaczkach dziwnych. Potem zauwayem, e na dwadziecia tweetw o Nozbim jeden nie jest po japosku. Stwierdziem, e co jest nie tak.
Okazao si, e bardzo znany bloger z Japonii odkry Nozbiego. Pisa wanie ksik o kreatywnym yciu za pomoc iPada i iPhona. A w tym czasie wanie odpalilimy wsplnie z firm Macoscope aplikacj Nozbe na iPada i iPhona. I on stwierdzi, e Nozbe mu wietnie pasuje jako
aplikacja, ktrej mona uywa nie tylko przez przegldark, ale te wanie na iPadzie, czy
iPhonie. I napisa o tym ksik! Napisa ksik o wielu aplikacjach, ale pierwszy rozdzia by
o Nozbim i ten rozdzia by za darmo jako PDF na jego stronie. Take to bya dla nas niesamowita reklama. A my mielimy stron tylko po angielsku, nie mielimy strony po japosku. Nagle
zobaczyem, e mnstwo osb zapisuje si do Nozbiego i zaczyna kupowa. A to s wanie
osoby z imionami i nazwiskami w krzaczkach japoskich.
Micha Szafraski: (miech)
Micha liwiski: Byem w strasznym szoku. Wszedem na stron tego blogera. Patrz, wszystko
po japosku! Znalazem klikajc metod prb i bdw formularz kontaktu. Napisaem mu maila: Dzikuj, jestem Micha z Nozbiego i dzikuj za t reklam bardzo mi. Nie wiem co si dzieje,
ale co robisz fajnego, bo dziki Tobie mamy bardzo duo nowych uytkownikw. On odpisa mi
wanie z informacj o tej ksice i od tej pory si stalimy przyjacimi.
T osob jest Kurazono Keizo. On napisa pierwsz ksik o Nozbe, ktra jest po japosku! To
jedyna ksika o Nozbim, ktra w tej chwili istnieje, jest po japosku i nie mog jej przeczyta,
bo nie znam japoskiego.
Micha Szafraski: Szok!

315 / 334

Micha liwiski: Szok, tak. To spowodowao, e potem pojechaem do Japonii miedzy innymi,
eby promowa Nozbiego. Zupenie przez przypadek to wyszo. Szybko zatrudniem osob,
ktra zna japoski - Polk, ktra zna japoski. Ona pomoga mi we wsparciu klienta, przetumaczylimy stron na japoski. Potem wszystko ruszyo w t stron, ale to by zupeny przypadek. Niesamowita sprawa.
Micha Szafraski: Czy to Delfina? Delfina zna japoski?
Micha liwiski: Nie, Delfina nie zna japoskiego. Delfina jest szefow naszego dziau wsparcia klienta i bya pierwsz osob, ktr zatrudniem. Mam Zosi. I teraz mam jeszcze Mart,
mam dwie dziewczyny, ktre znaj japoski.
Micha Szafraski: Musz powiedzie, e Wasz suport jest naprawd wietny i powiem to tylko
raz
Micha liwiski: O super, to dzikuj bardzo!
Micha Szafraski: Naprawd, czuj si bardzo osobicie dopieszczony za kadym razem, kiedy
si z Wami komunikuj.
Dwie rzeczy chciabym podkreli od razu w tym miejscu. Powiedziae, e bloger odkry i opisa Nozbe i to Wam pozwolio odpali swj biznes w Japonii, tak mona powiedzie. To jest co
niesamowitego i te pokazuj si, jak blogerzy dzisiaj maj.
Micha liwiski: Oczywicie!
Micha Szafraski: To jest fajne. I druga rzecz, to rzeczywicie - Wy ten suport i t firm tworzycie w bardzo fajny, familijny mona powiedzie sposb. Ja to mwi jako osoba z zewntrz.
To mi si bardzo podoba, chocia nie macie na pewno duych budetw na marketing - o tym
zaraz troszeczk porozmawiamy. Po prostu widz, e w Internecie Nozbe si rozprzestrzenia.
Z jednej strony to jest taka firma, ktrej w ogle nie wida, jeli spojrzymy na rynek polski. Nie
zobaczymy reklam Nozbe, nie zobaczymy agresywnego marketingu. Gdzie tam w sieci kto,
z ust do ust, podaje t informacj. W ten sposb ten biznes myl, e ronie, tak jak powiedziae do dwustu tysicy uytkownikw w tej chwili i pewnie duo, duo wicej bdzie w tym
roku
Micha liwiski: No tak. My yjemy gwnie z polece uytkownikw, tak naprawd. Musi by
dobrze, skoro kto nas poleca.
Micha Szafraski: Wiesz, rozmawiamy w takim cyklu artykuw Elementarz Inwestora,
w ktrym zastanawiam si nad tym, gdzie t swoj energi inwestowa. Czy to ma by inwestowanie na giedzie, czy wasny biznes Sprbuj dzisiaj z Tob przej przez Twj biznes
i zastanowi si, czy wasny biznes jest takim dobrym pomysem na to, eby wasne pienidze
w to wkada, po to, eby za chwil by moe wicej wycign.

316 / 334

Ja bym chcia wrci do samego pocztku, tak, eby Suchacze dowiedzieli si o Tobie, np. skd
ta koncepcja? Jak ty przeszede na swoje? Czy kiedykolwiek pracowae w jakiejkolwiek firmie?
Czy to na studiach, czy po studiach zdecydowae si, e bdziesz przedsibiorc? Moesz to
przybliy?
Micha liwiski: Jasne. Ja studiowaem nie informatyk, a zarzdzanie. Zawsze si interesowaem informatyk, tworzyem programy itd., ale to robiem jako hobby. Poszedem na studia
z zarzdzania, czyli tak zwany, jak to si mwi, zawd - dyrektor. Te studia day mi to po pierwsze, e mogem podrowa. Pojechaem do Niemiec na studia po drugim roku, potem wyjechaem na Erasmusa do Hiszpanii. Podrowaem podczas studiw, uczyem si jzykw, uczyem si programowania wieczorami. A poza tym uczyem si biznesu podczas samych studiw.
To mi dawao pewnego takiego kopa. Tylko, e oczywicie tendencja jest taka, e po takich
studiach, zwaszcza jak si ma dobre CV i zna si jzyki, powinno si i do korporacji. To jest
podstawowa cieka kariery. Zreszt dziaaem w organizacji, ktra si nazywa AIESEC, tam
wszyscy cisnli do korporacji. Natomiast ja zostaem zepsuty przez rodzicw, bo Oni oboje s
przedsibiorcami. Tutaj miaem bardzo dobre wzory w domu
Micha Szafraski: Nasike jak gbka
Micha liwiski: Tak, nasikem Wzory byy dobre i ze, tzn. te ze strony powodoway np. to,
e rodzice pracowali bardzo dugo, te przyjmowali klientw w domu, tego typu rzeczy. Mama
prowadzia kiedy biuro rachunkowe i przyjmowaa klientw w domu, czasami nawet w niedziel, to oczywicie nam rozwalao ycie rodzinne czasami. Ale byy te dobre rzeczy, np. rodzicom si udao co fajnego zrobi i moglimy szybko wykoczy nasz dom, eby w nim zamieszka. Ale generalnie mi si spodobaa ta wolno tworzenia czego samemu. Dlatego midzy innymi ju na studiach tworzyem strony internetowe dla klientw zewntrznych. Miaem
z polece jakich tam klientw, uczyem si marketingu internetowego i pomagaem innym
firmom sprzedawa przez Internet. Wiedziaem, e zao kiedy wasn firm. Nie mogem si
doczeka, a skocz studia i zao wasn firm. Od razu j zaoyem. Natomiast te chciaem mie wasny start-up.
Mam bardzo fajnego guru: Szymona Grabowskiego z firmy Implix. Wspaniay facet, bardzo dobry mj kolega, ktry zaoy firm wczeniej ode mnie i odnis niesamowity sukces, te w Stanach midzy innymi. On by dla mnie te takim wzorem
Generalnie chodzio o to, e zaoyem wasn firm, robiem dalej to samo co wczeniej, tylko
ju jako wasna firma. Wczeniej w ramach firmy Mamy fakturowaem klientw. Prbowaem
te uruchomi wasn usug. Midzy innymi za biznesplan do tej usugi dostaem nagrod
- drugie miejsce w konkursie Gdyski Biznesplan. To by taki niezy mj sukces, e napisaem
adny biznesplan i przekonaem jury, e mj biznesplan ma sens. Biznes na pocztku si uda,
ale potem przesta si udawa i po dwch latach zwinem t stron internetow. Natomiast
prbowaem. Od samego pocztku miaem troch tej przedsibiorczoci z domu, z mlekiem
matki, e tak powiem wyssaem, i miaem dobre wzorce wrd ludzi dookoa mnie i od tego
zaczem.

317 / 334

Micha Szafraski: Fajnie. To pewnie duo rozterek na samym pocztku nie miae. W zasadzie
od tego robienia stron dla klientw do wasnego biznesu przeszede jakby z marszu de facto.
Czy pojawiay si jakie rozterki?
Micha liwiski: Nie no oczywicie, e miaem rozterki! To nie jest takie proste, to nie jest
pewny kawaek chleba. To jest tak, e w jednym miesicu masz klientw, a w drugim miesicu
nie masz. I wtedy boisz si, czy bdziesz znowu mia klientw. W jednym miesicu jest super,
fajnie ci pac, a w nastpnym miesicu nie zarabiasz nic. Wiadomo - tak jest.
Ale przy okazji ja pisaem prac magistersk o telepracy midzy innymi. Ju wtedy pisaem
o wirtualnych firmach, o telepracy i o pracy na odlego. I zawsze marzyem, eby moim biurem by laptop. Potrzebuj tylko szybkiego Internetu i laptopa, i mog pracowa skd chc.
Micha Szafraski: Praca jest tam gdzie Ty
Micha liwiski: Tak, tak. Miaem wanie fajne cytaty w mojej pracy tego typu np. Praca to
nie jest miejsce, do ktrego si idzie, tylko to co si robi. To byo dla mnie tak mantr. Co ciekawe, tyle lat po studiach ludzie, ktrzy mnie spotykaj ze studiw mwi: Micha, Ty zawsze
tak chciae pracowa i tak pracujesz. A ja mwi, e tak jako wyszo, e cisnem dalej. Tutaj
rodzice mnie wspierali, ale druga sprawa fajna bya taka, e po tym jak si z moj on zarczyem i pniej si z moj on oeniem, to fajne byo to, e mielimy dwa rda przychodw... Moja ona jest prawnikiem, wic miaa prac sta etat. Natomiast ja byem wolnym
strzelcem, wic mielimy takie troch ekwilibrium. Mielimy dochd pewny od mojej ony i taki
mniej pewny ode mnie, ktry czasami jest wikszy, a czasami mniejszy.
Micha Szafraski: Taki margines bezpieczestwa ju miae
Micha liwiski: Tak, to midzy innymi te nam pomagao oczywicie w tym wszystkim. No
i chciaem mie start-up. To zawsze byo takim moim wyzwaniem. Od Szymona Grabowskiego
to przejem, eby mie tak pasj i co takiego zrobi.
Natomiast przyznam si szczerze, e na pocztku uruchomiem dwa serwisy. Pierwszy wanie
od tego biznesplanu. Potem uruchomiem drugi serwis. Tylko, e moje motywacje do tych serwisw byy ze, jak patrz teraz z perspektywy czasu. Oba te serwisy powstay z motywacji takiej: zobaczyem co si w Stanach sprzedaje i pomylaem, e zrobi to samo w Polsce i zarobi
na tym kup pienidzy - bd bogaty i sawny. Stao si zupenie odwrotnie, dlatego, e jeli
moj motywacj byy pienidze i lukratywny biznes, no to jest to saba motywacja. Jak tylko co
idzie gorzej, co si nie udaje, to szybko si czowiek poddaje. Miaem by bogaty i nagle nie
jestem, to co jest grane? Co si zepsuo! To spowodowao, e obie moje usugi po prostu pady.
Jedna w czwartym roku po uruchomieniu, a druga w pitym. Nie uday mi si. Dopiero Nozbe,
ktry wyszed z pasji, z koniecznoci i z czego, co chciaem zrobi dla siebie, si udao.
Ja tego wcale nie chciaem sprzedawa na pocztku. To uroso do biznesu, ktry trwa siedem
lat i z ktrego jestem dumny i ktrym uwielbiam si zajmowa.

318 / 334

Micha Szafraski: Super, absolutnie super! Chciaem Ci wej w sowo, ale si powstrzymaem.
Esencj modelu, w ktry ja wierz wanie podsumowae. Dziaanie z pasji, robienie czego
z niczego, w oparciu o to, w co wierzymy, a nie w celu zarabiania pienidzy. To jest wanie to,
co powoduje, e pniej zarabiamy pienidze Pienidze s efektem ubocznym w pewnym
sensie tego, e osigamy sukces robic to, w co wierzymy.
Micha liwiski: Tak, chocia wiadomo, to musi by logiczne, trzeba mie odwag poprosi
o pienidze za to, co si robi. Trzeba mie odwag, o tym bdziemy jeszcze mwi odnonie
Nozbiego.
Trzeba mie te pewien sens rynkowy i taki biznesowy, tylko wanie to nie przeczy pasji i temu
co si robi z pasji. Dlatego, e np. artyci te musz sprzedawa swoje dziea, eby zarabia
pienidze, pomimo i uwielbiaj je robi. To jest to samo tutaj. Trzeba umiejtnie te dwie rzeczy
poczy i wydaje mi si, e wtedy, tak jak mwisz, to jest bardzo fajny miks. Take dokadnie
si z Tob zgadzam.
Micha Szafraski: Tu mam od razu pytanie, skoro mwimy o pienidzach. Czy Ty w ogle kiedykolwiek korzystae z jakich form dofinansowania, czy zasobw partnerw, ktrzy kapitaowo doinwestowali Twoj firm? Czy duo pienidzy byo Ci potrzebnych jak startowae z biznesem? Jak to si odbywao?
Micha liwiski: Zacznijmy od tego, e Nozbe robiem po godzinach. Bya kiedy taka reklama:
Lech po godzinach. No, to wanie by Nozbe po godzinach dla mnie. Wygldao to tak mniej
wicej, e jako, e miaem klientw, tych, ktrym pomagaem tworzy strony i sprzedawa rzeczy przez Internet, to chciaem by wobec nich fair. Nie chciaem robi na boku. Dlatego do
godziny 16:00 kadego dnia pracowaem dla moich klientw, o godzinie 16:00 robiem sobie
ma przerw, po czym siadaem do komputera jeszcze raz i to ju byo siadanie nad Nozbim.
Tak sobie t prac dzieliem, pracowaem nad Nozbim wieczorami. Miaem to szczcie, e
moja ona bdc prawnikiem, w tamtym czasie pracowaa bardzo duo, wic wracaa dopiero
o dziewitej wieczorem. I tak nie miaem co robi midzy godzin 16:00, a godzin 21:00, wic
co mi innego zostao - rozwijaem Nozbiego.
Micha Szafraski: Super.
Micha liwiski: I tak robiem wanie w pierwszym roku zanim uruchomiem Nozbiego, wpadem na pomys: Tak, chc zrobi Nozbiego! Chc t moj mieszn, beznadziejn stronk, aplikacj przerobi na co porzdnego i pokaza ludziom. No i potem w pierwszym roku dziaalnoci Nozbiego byo to samo.
Jedyn moj inwestycj to byo troch pienidzy na serwer, ktry i tak miaem, bo musiaem go
mie dla moich klientw
Micha Szafraski: eby testowo im pokazywa strony

319 / 334

Micha liwiski: .. Tak. I tak miaem ten serwer. Nie pamitam kiedy wykupiem serwer osobny
dla Nozbiego, to w miar szybko byo, ale na pierwsze miesice on by na serwerze na pewno
razem z innymi usugami, ktre miaem dla innych klientw.
Micha Szafraski: Korzystae z tego, co ju miae
Micha liwiski: Tak z tego co miaem dokadnie, no i z mojego czasu. Przez pierwsze trzy
miesice, od lutego do maja 2007 roku, Nozbe by za darmo. Bya wersja patna, ktra bya za
darmo. Mona byo j wykupi i po prostu przej do niej. I si nie pacio nic, bo ona bya
w wersji beta.
Pomylaem, e chc by fair, e nie bd za Nozbiego kasowa. Uruchomiem Nozbe tylko
z picioma projektami. I powiedziaem, e pniej bdzie wersja pro. No i uytkownicy, ktrzy
zobaczyli Nozbe, zaczli do mnie pisa wrogie maile pytajc jak to jest, e dostali tylko pi
projektw, a chc wicej! Posuchaem si uytkownikw i daem im wersj pro jeszcze za
darmo. Jeszcze nie wiedziaem, ile bd za ni dokadnie kasowa. Pniej wymyliem, e
chyba pi dolarw miesicznie.
Zaczem kombinowa i dopiero po trzech miesicach poprosiem o pienidze. Powiedziaem,
e patno bdzie przez PayPal i poprosiem o pienidze. Od tego si zaczo, ludzie zaczli
paci. Przez pierwsze trzy miesice udao mi si zebra bardzo duo uytkownikw, bo miaem
bardzo pozytywn pras w Stanach. Duo serwisw o mnie napisao, wic to byo bardzo fajne.
Zebraem a 5000 uytkownikw w pierwszych trzech miesicach dziaalnoci. To jest bardzo
duo. Z nich co prawda tylko 100 osb kupio w pierwszym miesicu, wic procent by may,
ale dla mnie to byo a sto. Ja miaem stu klientw! Od tego si zaczo. To byo takie fajne
potwierdzenie, e robi si co fajnego. Jeeli kto jest w stanie wyoy wasne pienidze, to
znaczy, e robisz co dobrego. Jeeli robisz co, za co warto zapaci! Ja zawsze tumacz to
u mnie w firmie jak jest le.
Czasami, wiadomo, kady wpada w takie mylenie, e dzisiaj jest gorzej, bo co tam nie wychodzi. Jeeli wanie robimy jak promocj Nozbe i widzimy wzrost sprzeday, to mwi: Suchajcie, nie jest le. Nie jest le, bo robimy co wietnego, dostajemy pozytywne maile i ludzie pac
wasnymi pienidzmi. Oni nie tylko mwi fajne rzeczy, ale jeszcze pac pienidze, a nie jest
proste, eby ludzie zapacili za co, co robisz.
Micha Szafraski: Tak, ja to w stu procentach potwierdzam, e najtrudniejsza rzecz jaka jest,
to eby kto otworzy ten portfel i wyj pienidze i jeszcze dobrze si z tym czu. Bo to te jest
wane.
Czyli dofinansowania jako takiego nigdy nie miae? Nie otrzymae, nie pozyskiwae?
Micha liwiski: Zainteresowanie funduszy Venture Capital (VC) jest i byo, i cigle jest. Dostaem te wczoraj maila od kolejnego funduszu VC z Nowego Jorku. Fundusze VC si interesuj,
ale mj biznes nie jest za bardzo VC, czyli to nie jest biznes, ktry bdzie mia, np. 100 milionw

320 / 334

dolarw obrotu, nie bdzie mia te dwustu milionw uytkownikw. To nie jest tego typu biznes. A w tego typu firmy inwestuj fundusze inwestycyjne. To te jest wane, e trzeba wiedzie
gdzie si ley
Micha Szafraski: Trzeba rozumie swj kontekst
Micha liwiski: Dokadnie. Ja im mwi grzecznie, e bardzo dzikuj za zainteresowanie,
dzikuj, e napisalicie, bardzo Was lubi itd.
Druga sprawa oczywicie jest taka, e bardzo lubi mie 100% kontroli nad moj firm. Lubi
czu, e to jest moje. Nie chc tego, e kto wyoy jakie pienidze i teraz bdzie mi si wcina. Dlatego, e to jest moje i razem z moim zespoem to tworzymy. Tworzymy przyszo
Nozbiego i tworzymy obecnego Nozbiego, a to jest te super, e my to kontrolujemy. Nie ma
kogo z zewntrz, kto nam powie, co mamy robi. My czasami popenimy bdy, albo nie, ale to
jest nasze. To jest dla mnie bardzo istotne. Oprcz tego, ja t firm zawsze rozwijaem tak, eby
zyski pokryway koszty, ebymy mieli pienidze na rozwj. W ten sposb naprawd mona
adnie zarabia, a jednoczenie mie kontrol i robi to, co si lubi. Napisaem na moim blogu
taki wpis o moich miociach
Jest pi mioci w mojej firmie:
Uwielbiam to, co robi czyli wanie prac nad Nozbim,
To jak to robi pracuj na odlego i caa moja firma w ten sposb pracuje,
To z kim to robi mj zesp fajny,
To dla kogo to robi - czyli dla moich klientw, ktrzy s wietni i pisz do nas fajne maile
i nawet, jak s li na nas, to pisz fajny feedback,
No i za ile to robi - czyli pienidze, ktre dostaj. Plus jakie pienidze mog paci moim
pracownikom.

Wszyscy s zadowoleni, zarabiamy porzdnie, a jednoczenie mamy te wszystkie rzeczy, ktre

lubimy. Mi si wydaje, e to jest caa recepta na sukces.
Micha Szafraski: Esencja. Ja Ci powiem, e twarz mi si mieje od ucha do ucha jak Ciebie
sucham. Powiedz mi, powiedziae o tym nowatorskim, internetowym sposobie pracy zdalnej
Wy nie macie chyba jednego biura, prawda?
Micha liwiski: My nie mamy biura w ogle. Tam, gdzie jest biuro oficjalne naszej firmy, tam
nie ma nikogo z nas. Take nie zachcam do odwiedzania! Nie mamy super biura z PlayStation,
z jakimi kulkami, nie wiem z czym tam jeszcze
Micha Szafraski: Nie jestecie jak Google...
Micha liwiski: Nie jestemy jak Google w tym wzgldzie. Odwiedziem Google kilka razy,
bardzo fajne miejsce, ale nie. Delfina, jedna z pierwszych pracownikw u nas, powiedziaa mi
kiedy, e jeeli bd kiedy chcia stworzy super fajne biuro w Warszawie, to super! Gratuluje
mi, ale ebym nie kaza jej tam chodzi

321 / 334

Micha Szafraski: (miech).

Micha liwiski: Suchaj, dziki temu osoby, ktre pracuj z nami mog pracowa skdkolwiek.
Micha Szafraski: No wanie.
Micha liwiski: Mj gwny programista - Chief Technology Officer (CTO) - Tomek jest spod
Poznania. I nie musi si nigdzie przenosi. Mieszka tam, gdzie chce mieszka koo swojej rodziny i jest zachwycony tym, a jednoczenie pracuje dla globalnej firmy. Ja mog podrowa,
mog jedzi.
Tak samo osoba, ktra nas zreszt spikna Rafa, nasz manager produktu, ktry jest Twoim
wiernym Suchaczem, jest z Wrocawia na przykad. I chcia u nas pracowa, wanie dlatego,
e dajemy tak moliwo. On sam stwierdzi, e czuje si lepiej zintegrowany z nami, ni jak
wczeniej przychodzi do biura.
Micha Szafraski: Tak, co w tym jest. A powiedz, opisz tak w trzech sowach jak Wy dziaacie.
Micha liwiski: Przede wszystkim gwnie korzystamy z takiej aplikacji, ktra si nazywa
Nozbe
Micha Szafraski: Nazwa mi znana
Micha liwiski: Dokadnie (miech). Korzystamy z wasnej aplikacji, dziki temu, e
w Nozbe mona atwo stworzy projekt, podzieli si projektem z innymi uytkownikami, eby
te mieli do tego dostp, tworzy zadania, komentowa je itd. To powoduje, e my w ogle nie
wysyamy do siebie maili. Komunikujemy si przez zadania. To jest nasza mantra: komunikujemy si przez zadania. To jest nasze haso lokalne ostatnio. Dziki temu ledzimy te projekty
na bieco. Wiemy co si dzieje, wiemy kto si jakim zadaniem teraz zajmuje. Komentujemy na
bieco zadania, wyjaniamy sobie, precyzujemy. Dziki temu unikamy maili i sytuacji, e kto
nie dosta maila i nie wie o czym. Te osoby, ktre maj by w danym projekcie s zaproszone
do tego projektu.
Ja ostatnio, przez to, e zaczynam coraz bardziej by szefem firmy, a coraz mniej dziaa w wielu
miejscach, to si coraz czciej z niektrych projektw wypisuj. Ale wiem, e kto zarzdza
tym projektem i go prowadzi, wic ufam, e tam wszystko si dzieje tak, jak trzeba. Ale generalnie komunikujemy si przez zadania. Oprcz tego mamy cotygodniowe spotkanie na Skypie,
takie all-hands meeting caej firmy w pitki o godzinie czternastej. Wtedy wszyscy gadamy
o tym, co si stao w tamtym tygodniu, co zrobilimy, padaj jakie pytania dla wszystkich, po
to eby zesp by scalony. Plus mam spotkania te przez Skypea z bezporednimi moimi szefami, czyli, m.in. z Rafaem, Tomkiem czy z Delfin. Staramy si by w kontakcie. Do takiego
blabla, uywamy HipChata, ktry nam fajnie do tego suy. Tam midzy innymi te, jak chopaki wrzucaj kod, to jest informacja o tym i moemy skomentowa to w tym miejscu. Bardzo
fajny jest ten chat. Czasami uywamy FaceTimea, eby pogada z audio i wideo, eby zobaczy
swoje twarze i siebie nie zapomnie.

322 / 334

Raz w roku (w tym roku sprbujemy dwa razy) mamy spotkanie firmowe, takie tygodniowe.
Spotykamy si razem w jednym miejscu i co robimy pracujemy razem plus spdzamy czas
razem. Bo wanie: jak si pracuje na odlego, to si potem chce ten czas spdza z osobami
z firmy. To nie jest tak jak w innych firmach, gdzie jak masz i na spotkanie firmowe, to mylisz
sobie: kurcze, spotkam si znowu z tymi samymi osobami, mam ju ich do. U nas jest dokadnie odwrotnie, my chcemy si spotka, my chcemy si zobaczy, my si wszyscy lubimy. To jest
te fajne. I dodatkowo staram si raz w miesicu mie spotkanie indywidualne z kadym. Tego
staram si pilnowa, cho jest niezy maraton teraz, przy pitnastu osobach to jest ju troch
spotka. Ale mam przynajmniej p godziny dla kadego na takie obowizkowe spotkanie.
Dziki temu mog dowiedzie si wicej od nich, jak wszystko idzie, troch porozmawia, zada
pytania, dosta bezporedni feedback. Oprcz tego jestem dostpny dla kadego, jak widz, e
kto chce ze mn pogada, to zawsze moe si ze mn umwi. Tak to dziaa!
Micha Szafraski: Super, absolutnie super. Wiesz co, model mi pasuje tak na pierwszy rzut oka.
Ale zastanawiam si, jakie firmy mog sobie pozwoli na prac w ten sposb? Jak Ci si wydaje?
Micha liwiski: Moim zdaniem kada firma, ktra nie produkuje czego fizycznie w danym
miejscu, moe w tej sposb pracowa. Jest taka fajna ksika Remote Davida Heinemeier
Hanssona i Jasona Frieda - ostatnio wysza. Ona mwi o pracy na odlego midzy innymi. Oni
bardzo fajnie tam napisali, e jeli Twoja firma korzysta z zewntrznego prawnika, z zewntrznego np. biura rachunkowego albo ksigowego, to taka firma ju pracuje na odlego, bo ju
ma kogo, kto wcale nie siedzi u nich w firmie i jako to dziaa. Nie? Jako si da. Wic dlaczego
miaoby si nie da wewntrz firmy, wewntrz zespou? Tam si udaje. I dlatego mi si wydaje,
e to moe robi kady, kto by chcia. Chodzi tylko o to, e trzeba zmieni sposb mylenia.
Nie mona myle o tym, e si kogo kontroluje. Ja nie instaluj u nikogo kamer internetowych, nikt nie loguje godzin. Ja ufam, e wszyscy pracuj. Ale jeli kto nie pracuje, to to wychodzi, bo to jest zesp i to wida po efektach pracy po prostu. Rnica jest taka, e jak w biurze si jest, to mona udawa, e si pracuje. Chodzi si na wszystkie spotkania, zgasza si,
mwi itd. Natomiast jak si pracuje w firmie na odlego, to jedyn moliwoci, eby zademonstrowa, e pracujesz, jest efekt twojej pracy. Jeli efektu nie ma, no to znaczy, e co jest
nie tak.
Micha Szafraski: Tak, kompletnie inne podejcie. Nie ma pozorowania pola walki, s tylko
efekty.
Micha liwiski: Nie, s tylko efekty! Take jak tylko kto mniej pracuje, to od razu my czujemy,
e co jest nie tak. I bardzo szybko mona si poapa. Czasami kto moe to udawa przez
jaki duszy czas, ale prdzej, czy pniej to go dopadnie Ufam, e tego po prostu u nas nie
ma. I pilnujemy tego, eby u nas tego nie byo. Wzajemnie si pilnujemy.
Micha Szafraski: Super. Zmieni temat troch, co?
Micha liwiski: OK.

323 / 334

Micha Szafraski: Zastanawiam si dziaacie na skal oglnowiatow, ju o tym powiedzielimy. Macie klientw w Japonii, w Stanach, wszdzie. Co musiae zrobi, eby w ogle wypromowa swoj firm na cay wiat? Od czego zaczynae? atwo pewnie jest w tej chwili, to jest
pewnie taka kula niegowa, ktra pdzi. Ale od czego zaczynae?
Micha liwiski: To nigdy nie jest a tak bardzo atwo. Teraz jest atwiej, oczywicie, ale zawsze
trzeba cisn, zawsze trzeba pilnowa, eby i do przodu. My zawsze pilnujemy, eby si rozwija. Tego trzeba zawsze pilnowa. Jeeli kto przynie, to go wyprzedz! Jak sam widzisz po
cigych aktualizacjach Nozbiego cigle ciniemy.
Zaczem od tego, e znaem angielski dosy dobrze i si swobodnie w nim czuem, i od razu
uruchomiem Nozbiego po angielsku. Polska wersja Nozbiego zostaa uruchomiona trzy lata
pniej. Zaczem od wersji angielskiej i te chodzio o to, e ja w tamtym czasie fascynowaem
si Getting Things Done, produktywnoci, metodami produktywnoci, Stephenem Coveyem
te midzy innymi, bo czytaem jego ksiki. To byo co, czym si fascynowaem. A to byo
gwnie po angielsku, gwnie na forach amerykaskich.
Wiedziaem, e w Polsce GTD mao kto zna, wic jeli zrobi Nozbiego po polsku, to bd mia
trzech klientw na krzy. A chciaem wiedzie, czy to co robi ma w ogle sens, wic stwierdziem, e eby to sprawdzi, to trzeba zrobi to po angielsku. Trzeba zareklamowa to, czyli
o tym opowiedzie moim kolegom i koleankom z blogw i forw, z ktrymi ju wczeniej i tak
gadaem itd. Midzy innymi tak wysza promocja Nozbiego, bardzo fajnie. To byo tak, e kto
mgby to uzna za comment spam, a to wcale nie by spam. Chodzio o to, e na blogu, ktry
w tej chwili ju nie istnieje, whatsthenextaction.com by wtek o tym, e aplikacja Backpack
jest bardzo fajna, ale nie nadaje si do GTD. Pojawio si pytanie, czy znacie jakie inne aplikacje? Byo zachcenie w komentarzu, eby napisa o jakich innych aplikacjach, ktre nadaj si
bardziej. Jednym z komentarzy by mj komentarz, w ktrym napisaem, e te prbowaem
Backpack do GTD i rzeczywicie si nie nadaje, dlatego napisaem Nozbiego. Napisaem wasn
aplikacj. W Nozbe jest koncept next actions, ktrego nie ma tam i to powoduje, e to si nadaje itd. Ale dajcie mi zna co o tym sdzicie. Przez przypadek, ten cay wtek ledzi midzy
innymi bloger, Marc Orchant, ktry potem napisa, bez pytania, artyku o Nozbim w ZDnecie
- w jednym z gwnych portali amerykaskich.
Micha Szafraski: Super.
Micha liwiski: Od tego si zaczo. Dlatego dziesi dni po odpaleniu Nozbiego miaem
dziesiciu uytkownikw, a po jedenastu dniach miaem ich tysic dziesiciu. To bya ta rnica.
Bardzo szybko to ruszyo! Potem inne blogi to podchwyciy i wszdzie pisano o Nozbim. Artyku
jego by bardzo adny, by krtki, byo napisane Nozbe - aplikacja, ktra upraszcza zarzdzanie
czasem. To byo bardzo mie z jego strony, ale tak jak mwi, ja nawet nie wiedziaem, e On
o tym napisa. To wynikao z tego, e tam si czuem dobrze, tamte blogi lubiem, tamte blogi
ledziem, take znowu wracamy do tej pasji
Zrobiem usug w jzyku, w ktrym czuem si swobodnie i wiedziaem, e moi znajomi, ktrzy
s na tych blogach i forach bd w stanie jej sprbowa.

324 / 334

Micha Szafraski: Doceni

Micha liwiski: Doceni, dokadnie.
Micha Szafraski: Ja troch sparafrazuj to, co powiedziae. Generalnie marketing, ktry uprawiasz albo uprawiae na pocztku, to jest przede wszystkim dzielenie si swoj wiedz w tym
obszarze, ktry lubisz. I dziki temu, po pierwsze, bye prawdopodobnie duo bardziej wiarygodny w tym, bo nie promowae samego produktu, ale sposb implementacji konceptu GTD
w aplikacji, jako takiej. A z drugiej strony pomagae innym, jak kto mia problem, Ty pomagae - i tak to funkcjonowao.
Powiem Ci, e osob, ktra dosy aktywnie promuje, z tego co widz, Nozbe jest Michael Hyatt.
Te bloger amerykaski, ktry ma niesamowit liczb czytelnikw i widz, e On aktywnie
z tego rozwizania korzysta. Ja nie ukrywam, e do Nozbe dotarem w zasadzie dziki jego blogowi. Czyli to te jest tak, e nie znalazem Was tutaj w Polsce, ale po prostu sam szukaem
informacji wiarygodnych, jak zarzdza swoim czasem i jak zarzdzanie polepsza i dotarem
do tego przez blog amerykaski. W Polsce wielu takich informacji nie znajdujemy i sprawniej
mona si komunikowa i szuka tych informacji na rynku globalnym, a nie tylko ograniczonym
do Polski. Take potwierdzam, e to dziaa.
Ja wiem te, e Ty sam jeste aktywnym blogerem. Strasznie duo piszesz o produktywnoci,
krcisz filmy, wydajesz magazyn o produktywnoci. Tak si zastanawiam, czy to jest rzeczywicie wyraz tylko i wycznie pasji, czy w tej chwili to jest ju Twoja praca. Traktujesz blogowanie jako prac obok dewelepowania aplikacji? Jak to wyglda?
Micha liwiski: To wszystko co robi jest prac. Tylko jak si robi to, co si lubi, to praca
przestaje by prac, a jest po prostu fajnym hobby.
Micha Szafraski: To si miksuje
Micha liwiski: Wanie. Productive! Magazine, czyli magazyn o produktywnoci, ktry zaoyem w 2008 roku to by pomys nie mj, ale Maka Budzicha, mediafuna znanego w Polsce.
To jest mj bardzo dobry przyjaciel Maciek. Poznalimy si w Warszawie na rnych spotkaniach i wanie Maciek powiedzia: Suchaj, Ty duo piszesz na blogu o tym wszystkim, powiniene stworzy magazyn. No i stwierdziem, e stworz magazyn, ale nie tylko o tym, co ja
pisz, ale te poprosz blogerw, ktrzy pisz o produktywnoci, eby pisali go razem ze mn.
Std powsta ten magazyn. I tutaj od razu zareklamuj...
Micha Szafraski: Reklamuj, miao reklamuj
Micha liwiski: Suchajcie, reklamuj, e w Polsce bdzie polski magazynProductive! Magazine Polska. W lutym si pojawi pierwszy numer, bdzie to autorski, w peni polski magazyn.
Bd wywiady z polskimi blogerami, z polskimi ekspertami od produktywnoci i artykuy od
polskich blogerw.

325 / 334

Micha Szafraski: Powiedz od razu, gdzie bdzie mona go znale.

Micha liwiski: Adres brzmi http://productivemag.pl. Zachcam te Ciebie do napisania do
niego artykuu w przyszoci. Generalnie zobaczymy co ile bdziemy wydawali ten magazyn.
Na pocztku pewnie bdzie to kwartalnik, pniej moe miesicznik, zobaczymy jak nam si
sprawdzi ta metoda. Bdzie to magazyn, ktry bdzie mona poczyta za darmo przez stron
www, ale te za darmo jako aplikacja na iPhonea, iPada albo Androida. Take to jest teraz
przed nami, a Productive! Magazine globalny i amerykaski wydajemy teraz co miesic, jako
miesicznik.
To midzy innymi by taki sposb dzielenia si wiedz. Stwierdziem, e daj ludziom super
narzdzie, ale te chciabym im dawa kopa przysowiowego. Innymi sowy inspiracj do tego,
eby si zorganizowa, zorganizowa sobie biuro, przekaza kilka takich dobrych porad. Stwierdziem, e to jest najlepszy sposb. Krc te filmy o produktywnoci i nagraem te kurs, o ktrym te opowiemy pod tytuem 10 krokw do maksymalnej produktywnoci. Jest take po
polsku nagrany. To wynika z tego, e ja chciabym pomaga innym, chciabym dziki temu pomaga te sobie, bo ja si ucz od moich Czytelnikw i uytkownikw, co jest niesamowite, bo
ucz si nowych rzeczy. Testuj na sobie rady innych ludzi i wiem, co mi dziaa, co mi nie dziaa,
czy mi si udaje, czy mi si nie udaje i dziki temu mog i dalej.
Wiem, e kady potrzebuje takiego kopa przysowiowego i troch inspiracji. To dla mnie jest
praca, ale ja lubi to robi.
Micha Szafraski: Super. Powiedz jak Ty to robisz, e w takim krtkim czasie, ktry ma kady
z nas, udaje Ci si tak wiele zrealizowa? Masz aplikacj swoj wasn praktycznie na wszystkich platformach: na PC, na Maca, na urzdzenia mobilne - Android, iPhoney, iPady, Do tego
wydajesz magazyn, prowadzisz bloga, nagrywasz wideo. Widziaem Twoje wietne wideo niedawno: oprowadzae po swoim biurze. Po pokoju, w ktrym pracujesz, eby wielkich sw jak
biuro nie uywa. Pokazywae jak masz zorganizowane swoje biurko, swoje segregatory, szuflady itd. po to, eby wanie stworzy sobie rodowisko pracy, ktre stymuluje produktywno.
Czy moesz powiedzie jak Ty to robisz, e tyle udaje ci si realizowa w tak krtkim czasie?
Micha liwiski: Ucz si produktywnoci cay czas. Cigle duo czytam. Znalazem wietny
sposb na czytanie duej iloci ksiek. Miaem taki problem zawsze, e czytam wolno. Mwi
bardzo szybko, ale czytam wolno.
Micha Szafraski: Zamieniam si w such w tej chwili.
Micha liwiski: Miaem ambicj na przeczytanie ilu tam ksiek. Miaem jak list ilu ksiek na Amazonie, ktre chciaem kupi i czyta, ale czytaem rednio tylko dwie ksiki rocznie,
co rekordem nie jest, umwmy si. Wpadem na pomys inny. Stwierdziem, e duo jed
samochodem, czasami zawo dzieci do szkoy itp. plus chodz i co tam zaatwiam, plus biegam. Pomylaem, e sprbuj posucha audio ksiek, czyli audiobookw. No i efekt by piorunujcy, bo z dwch ksiek rocznie skoczyem do okoo 30 ksiek rocznie. Jest to zdecydo-

326 / 334

wanie lepszy efekt! A powoduje to, jak to fajnie w wywiadzie do Productive! Magazine z Krzysiem Wysockim gadalimy o tym, e jak, np. id biega i sucham ksiki, to mam wraenie
jakbym y dwa razy w jednym momencie.
Micha Szafraski: Tak, tak
Micha liwiski: Jednoczenie dla harta i ducha i ciaa biegam, a oprcz tego sucham ksiki,
wic jeszcze dla umysu mam wiczenie. A oprcz tego mam wietn wymwk, e musz i
biega, bo musz poczyta. To jest super, nie? To mi bardzo si sprawdza.
Oprcz tego ucz si te delegacji. Ucz si tego, e nie wszystko ja powinienem robi. Kto,
kto zaoy firm samemu, tak jak ja, wie, e to jest trudne na pocztku, bo mylisz, e Ty
wszystko robisz najlepiej, ale tak nie jest.
Micha Szafraski: Tak, jestemy super hero
Micha liwiski: Jestemy super hero, wszystko mamy opanowane na maksa, a inni nic nie
umiej. Okazuje si, e jest dokadnie odwrotnie. Dla mnie w tej chwili przy takiej skali, a bd
to jeszcze bardziej powiksza, jednak jest duo wiksza satysfakcja z tego, jak zesp po prostu
dziaa. Jak zesp potrafi wietne rzeczy zrobi, mam w tej chwili asystentk - Magd, ktra
bardzo mi pomaga. To jest nowa sprawa, e ucz si pracowa z asystentk. No i to powoduj,
e ucz si oddawa rzeczy, ucz si projektowa rzeczy tak, eby mc je odda. A potem widz
efekty tego i widz rzeczy, ktre mnie zdumiewaj. Zesp robi rzeczy, ktrych ja bym nigdy nie
zrobi tak szybko. Tego te si ucz, plus tak jak Tim Ferriss napisa w swojej ksice The 4hour Workweek eby duo rzeczy automatyzowa.
Staram si jak najwicej rzeczy automatyzowa i jak najwicej rzeczy robi prosto. eby nie
byo tak, e np. wysanie blog posta zajmuje p godziny. Takie rzeczy te robi tak, eby zajmoway jak najmniej czasu. Te rzeczy, ktre s administracyjne. Optymalizuj, ucz si delegacji i cigle si ucz, czytam nowe ksiki i cigle si ucz. To jest, najkrcej mwic, moja recepta.
Micha Szafraski: Musimy si umwi na oddzieln rozmow na ten temat
Micha liwiski: OK, bardzo chtnie.
Micha Szafraski: Ale wrmy do tego podstawowego tematu, czyli do wasnej firmy, do zamieniania pasji we wasny biznes. Gdyby mg co doradzi osobom, ktre dzi zastanawiaj
si, czy poda za swoj pasj, jak to zrobi, to jakie by mg im da wskazwki czy porady?
Micha liwiski: Mam takie zupenie dwie rne porady, ale myl, e obie s dosy celne.
Jedna jest taka, eby sprbowa swoje hobby przeku w co, co jest lukratywne, tak jak u mnie
si stao. To jest bardzo fajna sprawa i nie ba si tego! Jak Steve Jobs powiedzia, gdy spojrzymy za okno to wszystko, co zostao stworzone stworzy kto tam. I to wcale nie oznacza, e
ta osoba bya od nas mdrzejsza
Micha Szafraski: Tak.

327 / 334

Micha liwiski: Od tego trzeba zacz. Nie jest tak, e wszyscy s genialni, a my jestemy
gupi. Wszyscy jestemy genialni i kady z nas jest w stanie zrobi bardzo duo.
To jest jedna rzecz, a druga rzecz jak chciaem powiedzie, to jest taka, e modzi ludzie, szczeglnie po studiach, nie maj tego cinienia, eby sobie t swoj karier zaprojektowa. Nie
myl: czego chc si nauczy, w czym chc by dobry? Myl bardziej pod ktem: jak zarobi
kas? Gdzie dostan robot, gdzie mi dobrze zapac? To jest bardzo ze mylenie, ale dlaczego
to mwi? W moim przypadku wiedziaem, e chc robi takie rzeczy i co wicej, przy wyborze
klientw, jako przedsibiorca, szukaem takich klientw, ktrzy byli dla mnie wyzwaniem. Takich, ktrzy byli takimi klientami, ktrzy dali, ebym zrobi co nowego. Jeden z pierwszych
klientw kaza mi zrobi stron we Flashu, a nie umiaem Flasha. Pomylaem sobie, e musz
zrobi Flasha, trudno! I nauczyem si go i dziki temu si rozwinem. Inny chcia sklep internetowy, wic wtedy kombinowaem i w kocu sam mu napisaem sklep.
Uczyem si tych rzeczy samemu i tak samo jest z szukaniem kariery. Nawet jeli nie chcesz
zaoy swojej firmy, to szukaj takiej pracy, gdzie chciaby pracowa. Ja miaem takiego znajomego, ktry wysa CV do ilu tam firm w swojej brany. Ja mu powiedziaem, eby wymieni
trzy, w ktrych chciaby pracowa. A on mwi: nie wiem. Jak to nie wiem? No wanie o to
chodzi, powiniene zna firmy w swojej brany, gdzie chciaby pracowa. Wrc do Rafaa,
ktry nas spikn: Rafa by uytkownikiem Nozbiego. Widzia, e go potrzebujemy, bo w pewnych miejscach mogoby by u nas lepiej. Napisa do nas. Owszem, zajo to troch, bo ja dopiero p roku pniej si do niego odezwaem.
Micha Szafraski: Wtedy wrcie z informacj
Micha liwiski: Tak, ale Rafa chcia i i wysa CV. Rafa mia dobr prac, ale uderzy do nas,
bo chcia u nas pracowa. Czyta mojego bloga, bo si ze mn identyfikowa, stwierdzi, e mnie
lubi, stwierdzi, e chciaby pracowa w takiej firmie jak nasza. Teraz pracuje i jest zachwycony,
i ja jestem zachwycony z Rafaa, i sobie nie wyobraam kogo na jego miejsce. To wanie jest
to! On aktywnie szuka miejsca, gdzie chciaby pracowa. A szczeglnie jak jestemy modzi
i po studiach, to umwmy si: nie mamy rodziny, nie mamy kredytu, nie mamy niczego, to jakie
mamy koszty? Moemy nawet pozwoli sobie na prac za pdarmo. Moemy pj do jakiej
firmy bezczelnie i powiedzie: ja chc u was pracowa. Oni mwi: nie mamy stanowisk otwartych. A my mwimy: Mam to gdzie, chc u Was pracowa. Oni mwi: No, ale wtedy Ci nie
zapacimy. My mwimy: Nie ma sprawy, chc u Was pracowa.
Micha Szafraski: I budowa ten kapita, dokadnie tak
Micha liwiski: Oczywicie! To jest te co, co chciabym powiedzie. Zakadanie wasnej
firmy to tak, zgadzam si, sam widz po sobie, e super sprawa. Nawet jeeli nie zaoysz wasnej firmy, to szukanie pracy w sposb taki wanie, pro aktywny, eby pracowa tam gdzie si
chce pracowa.
Nawet, jeli po studiach zaczniesz pracowa za pdarmo, ale wiesz, e to jest firma z potencjaem, bo dziki temu si nauczysz tego, tego i tego, to warto! Bo to Ty powiniene im paci
za to, czego Oni ci naucz tak naprawd. Ja si mieje, ale wiesz, to tak jest, tak naprawd.

328 / 334

Micha Szafraski: Ja stuprocentowo si z Tob zgadzam w tej materii. Uwaam tak jak Ty. Ja
te bardzo wiele robiem w yciu nie bdc w ogle nastawionym na to, e na tym zarobi,
tylko chciaem si uczy i rozwija. I dziki temu jestem tu, gdzie jestem. Mimo wszystko! Zobacz, dzisiaj pokutuje w spoeczestwie takie stwierdzenie, e Pjd tam i jak to moliwe, e
bd pracowa za darmo. To jest niewyobraalne, bo za prac naley si wynagrodzenie.
Czsto zapominaj modzi ludzie, myl, e nie tylko modzi, e chcemy si rozwija. Nie jestemy tymi ludmi dzisiaj, ktrymi bymy chcieli by za dziesi lat, tylko powinnimy mie na
siebie jaki plan. To jest to, co mwisz w zasadzie
Micha liwiski: Nawet to, e si wbijesz do kogo za darmo i wstawisz t stop midzy drzwi,
pniej zaprocentuje. Najlepsze jest to, e pracodawca, ktry jest uczciwy i si na Tobie pozna,
da Ci pniej t pensj.
Micha Szafraski: Zauway Ciebie - tak.
Micha liwiski: Zauway Ci i zatrudni Ci, a jeli nie On, to inny, bo bdziesz mia w CV, e
pracowae dla tej i tej firmy. W tym momencie ten go patrzy w CV, e pracowae na takim
stanowisku w tej firmie i myli o Tobie, e ten kole si zna. W ten sposb budujesz sobie CV.
Inwestujesz w siebie, w swoj karier.
U nas, moi pierwsi pracownicy nie dostawali za duo pienidzy, bo nie miaem za duo pienidzy, eby im zapaci. Tomek pracowa na pocztku na p etatu u mnie mj programista.
W tej chwili pracuje full time i zarabia bardzo dobre pienidze. I w tej chwili moi pracownicy
zarabiaj bardzo dobre pienidze od razu. Ale czasami na kim musz si pozna, kto pracuje
krcej, troch mniej. Ale jeeli si sprawdzi i si dobrze sprzeda i bdzie robi wietn robot,
to ja bd chcia mu paci wicej pienidzy, bo bdzie pomaga w moim biznesie. I tak samo
to dziaa wszdzie indziej! Nawet jeeli mam konkurencyjn ofert od firmy, ktra jest kiepska,
ale mi daje wicej pienidzy, no to w tym momencie trzeba si zastanowi, co chc potem
napisa w moim CV? Jakie firmy powinny by w moim CV? Czy ta firma, ktra mi daje najwicej
pienidzy, powinna by w moim CV? Nie? Nie chodzi mi o to, eby pracowa za darmo, wanie
nie. Chodzi mi wanie o to, eby budujc swoj karier wybiera te firmy, z ktrymi si chce
pracowa i z ludmi, z ktrymi chce si pracowa. Takie, ktre si pniej dumnie wpisze
w swoim CV. Mi si wydaje, e o to chodzi.
Micha Szafraski: Tak, tak i warto te wstecz spojrze pniej i zastanowi si rwnie nad
tym Ile lat ju pracuje z tob Tomek?
Micha liwiski: Sze lat.
Micha Szafraski: Pomimo tego, e zaczyna pewnie na zlecenie, pracowa w domu, tzn. na
pewno nie widzia biura Twojej firmy. Czyli znowu: zaufa komu, zawsppracowa z nim, na
p etatu jeszcze do tego i jednoczenie po szeciu latach On jest jednym z najcenniejszych
zasobw Twojej firmy dzisiaj. Jest twoim CTO, czyli odpowiada za rozwj Twojego produktu,
a Twoja przyszo jest jednoznacznie zwizana z tym produktem.

329 / 334

Ja jeszcze jedn rzecz do tego dodam. Warto jest mie wiadomo tego, e jedziemy na jednym
wzku. Czsto jest taka bariera stawiana: pracodawca - ja. Ale z drugiej strony jest te tak, e
szczeglnie w takich maych firmach, kto ryzykuje najwicej? Kto ryzykuje swoimi pienidzmi?
Najczciej pracodawca ryzykuje najwicej, bo pracownik moe si w dowolnym momencie
zwolni, no moe z dokadnoci do okresu wypowiedzenia. Ale moe si zwolni i pj pracowa do innej firmy, a pracodawca musi t firm cign w kadej sytuacji, o ile chce oczywicie. To jest wsplne ryzyko.
Micha liwiski: Tak i to boli kiedy kto ucieka, zwaszcza jak inwestujesz w t osob, wierzysz
w t osob. Moim zdaniem najlepiej, eby ta osoba bya jak najlepsza. Skupiam si na jej rozwoju, eby si rozwijaa szybko i uczya jak najwicej. Mam wtedy nadziej, e ta osoba z nami
zostanie i bdzie chciaa z nami pracowa i na to pracuj. Nie?
Micha Szafraski: No tak, ale rne s firmy
Micha liwiski: Tak jest
Micha Szafraski: Ty masz akurat super wspania firm.
Powiedz mi jeszcze tak rzecz: gdyby mia jeszcze raz zaczyna, jeszcze raz przej t drog
albo inaczej: jak by mg spotka siebie modszego o te 10-15 lat, to jakich porad by temu
modszemu Michaowi udzieli?
Micha liwiski: Ju troch o tym mwilimy, wic nie bd si bardzo powtarza. Midzy innymi porad idealn by byo to, co mwiem o karierze. Plus to, e ja na pocztku decydowaem
si na zrobienie start-upw, ktre dadz mi zarobi. Mylaem ile mog na tym zarobi? A nie
mylaem: co mog zrobi fajnego, jak mog spowodowa, e wiat bdzie lepszy? To moe
brzmi grnolotnie, ale to jest prawda.
Widz po sobie, e w Nozbim, jak mamy jakie kryzysy i co nam nie dziaa, to nie jest co, co
nas powstrzymuje. My wiemy co mamy robi i jak mamy misj i jak wielu mamy klientw oraz
jak musimy im pomc. To jest zupenie co innego ni jak skupiasz si na tym, eby zarobi kup
kasy. Gdybym to powiedzia sobie ile tam lat temu, to bym na pewno inne decyzje podj i bym
zaoszczdzi ten czas midzy zaoeniem wasnej firmy a zaoeniem Nozbiego. Bardzo moliwe, e wtedy od razu po zaoeniu wasnej firmy zaoybym Nozbiego, albo co podobnego.
A tak to przez kilka lat si musiaem na wasnych bdach nauczy, bo dwa start-upy mi nie
wyszy.
Znowu zacytuj Stevea Jobsa, e trzeba szuka tego, co si lubi. To nie jest tak, e to si trafi
nagle, albo my od razu wiemy. Absolutnie nie wiemy, ale tego trzeba szuka. Jak si to znajdzie,
to potem tylko to pielgnowa, ale to ju nie jest problem, bo to si lubi robi
Micha Szafraski: A, wiesz co przypomniao mi si co. Tak dykteryjk Ci powiem, gdzie to
usyszaem, nie jest moja. To byo akurat apropos pisania ksiek. Siadamy i nie mamy weny
czasami, nie? Chciaby napisa wpis na bloga, ale jako te sowa si nie klej. No dobrze, ale

330 / 334

co to jest ta wena i kiedy ona si pojawia, a kiedy nie? Kto powiedzia: trzeba konsekwentnie
i systematycznie wykonywa swoj prac, to co si lubi. Czasem lepiej, czasem gorzej. A z t
wen to jest tak, e ona czasami przelatuje, siada na naszym biurku i patrzy czy pracujemy. Jak
pracujemy przy tym biurku i ona nas tam zastanie, to wtedy ona nam pomoe, ale jak nas wtedy
nie zastanie, to leci dalej!
I tu te tak jest: e w yciu rzeczywicie trzeba stwarza sobie takie moliwoci, eby popycha
systematycznie nasz biznes do przodu. Przepraszam, taka kompletnie oderwana refleksja, ale
tak przysza mi do gowy
Micha liwiski: Bardzo suszna. I w ogle jeszcze taka inna wskazwka to jest taka, e jeeli
masz pomys na co, to zachcam, eby ten pomys zgbi. Zachcam, eby sobie zaplanowa
czas na to i zgbi pomys: troch go przestudiowa, porysowa, zastanowi si, jak bymy
zrobili taki biznes itd. Nawet jeeli nic potem z tego nie wyjdzie, samo to wiczenie moe spowodowa, e w jakim innym miejscu to moe jako zaskoczy. To powoduje potem, e mamy
wietny pomys dwa lata pniej, na podstawie pomysu, ktry by dwa lata temu, bo pojawiy
si inne fakty. One si skleiy i nagle nam wszystko zaczo dziaa.
Micha Szafraski: Tak, a z drugiej strony jak bymy tego wiczenia nie odrobili, to bymy nawet
nie wiedzieli jak si za to zabra
Micha liwiski: Bymy nawet nie zauwayli
Micha Szafraski: Tak, tak. To co, Micha, wasna firma, to rozumiem dobry sposb inwestowania swojego kapitau z Twojej perspektywy? Jakich argumentw by uy, e warto?
Micha liwiski: Pewnie, e tak! Tak jak ju mwiem wczeniej: albo wasna firma, albo praca
dla jakiej firmy, z ktr si identyfikujemy. Dla mnie wasna firma - super. Daje to oczywicie
te to, o czym mwiem, e pracuje si z tym z kim si lubi, tak jak si lubi. My decydujemy
o tym wsplnie, jak nasza firma wyglda, ksztatujemy rzeczywisto nasz. Daje to wolno
przede wszystkim. I daje moliwo dawania wolnoci innym pracownikom i tworzenia fajnej
rzeczy. To, co zawsze u mnie mwi w firmie, powtarzam jak mantr: Wyobracie sobie, codziennie rano ile tam tysicy osb odpala nasz aplikacj, eby sobie zaplanowa dzie. Czy to nie
jest najlepsze na wiecie? Ile tam tysicy osb na wiecie, czy dziesitek tysicy osb na wiecie,
teraz ju setek tysicy osb na wiecie codziennie rano odpala nasz aplikacj i tam sobie planuje
rzeczy. Jaki mamy wpyw na ludzi niesamowity i jaki pozytywny
Micha Szafraski: Ja jestem chodzcym przykadem i wiadkiem, e rzeczywicie tak jest. Dwie
aplikacje, ktre s mi niezbdne do pracy w tej chwili, to jest klient poczty elektronicznej
i Nozbe. I autentycznie jest tak, e Nozbe rano wczam i patrz, co mi tam przybyo, bo automatycznie si pojawiaj zadania, ktre sobie zaplanowaem na ten dzie.
Micha liwiski: Tak, oczywicie.
Micha Szafraski: Patrz na zadania. Od razu cz przerzucam gdzie indziej itd. Dziki Michale, naprawd super produkt zrobilicie.

331 / 334

Micha liwiski: Dziki!

Micha Szafraski: Powiedz jeszcze Suchaczom, gdzie mona znale wicej informacji o Tobie. Gdzie mona znale Productive! Magazine w wersji angielskiej, bo o polskiej ju syszelimy.
Micha liwiski: Tak. http://productivemag.com, czyli tak samo jak w polskim, tylko kropka
com, a nie kropka pl. Oczywicie http://nozbe.com, jest po polsku te, wic jak si wejdzie z Polski to bdzie po polsku. No, i moja strona osobista, czyli mj blog, gdzie mona si wicej dowiedzie o mnie, poczyta moje wpisy jest po angielsku caa, to jest http://michaelsliwinski.com. Nie Micha liwiski, tylko michaelsliwinski.com
Micha Szafraski: Super! Dziki wielkie Michale za rozmow.
Micha liwiski: Dziki wielkie Micha, cze.
Micha Szafraski: Trzymaj si cze, do usyszenia.
Tak dobrze mi si rozmawiao z Michaem, e ucieko mi jedno z najwaniejszych pyta. Chciaem go zapyta, w jaki sposb inwestuje pienidze, ktre zarobi dziki firmie. Czy ma dowiadczenie w inwestowaniu na giedzie, na rynkach kapitaowych? W jaki sposb dywersyfikuje te
swoje inwestycje? Micha odpowiedzia mi na szczcie mailowo uzupeniajc, wic przeczytam
po prostu t odpowied..
Inwestuj mao na rynkach kapitaowych, mam troch akcji, troch jednostek funduszy, ale
jak na razie nie widz duego zwrotu z tych inwestycji. Mam te kilka lokat, cz pienidzy
trzymam w kilku walutach. Po prostu dywersyfikuj. Zainwestowaem troch w nieruchomoci. Dziki temu pienidze nie le tylko na koncie bankowym oraz duo reinwestuj obecnie
w firm. Zwikszyem zatrudnienie, rozkrcam drugi biznes zwizany porednio z Productive! Magazine. Tam te musz na razie wyoy pienidze, aby w przyszoci je zarobi.
No i wszystko jasne. Jeszcze raz dzikuj Ci Michale za nasz rozmow. Mam nadziej, e udao
nam si dobrze pokaza suchaczom ten sposb inwestowania. Nie poprzez rynki kapitaowe,
ale poprzez budow wasnej firmy.
Ja przypominam, e notatki do tego odcinka podcastu znajdziecie pod adresem http://jakoszczedzacpieniadze.pl/020, jak dwudziesty odcinek podcastu jubileuszowy! Przypominam rwnie, e sponsorem tego odcinka podcastu bya Mennica Wrocawska, ktra w swoim sklepie
internetowym pod adresem http://mennicawroclawska.pl oferuje zote sztabki ju od jednego
grama oraz najpopularniejsze monety bulionowe.
Nastpny odcinek podcastu ukae si tradycyjnie za dwa tygodnie. Spotkam si w nim ponownie z Krzysztofem z serwisu taniezwiedzanie.com, z ktrym tym razem porozmawiam o sposobach, na ktre moemy zosta obrabowani i o rodkach profilaktycznych ochrony przed zodziejami. Do zastosowania zarwno w trakcie podry jak i po prostu na co dzie. Jeeli masz

332 / 334

jakiekolwiek pytania w tym temacie, albo na dowolny inny temat to zapraszam do ich zadawania! Na pytania zadane gosowo bd odpowiada w trakcie podcastu. Swoje pytanie moesz
nagra wchodzc pod adres http://jakoszczedzacpieniadze.pl/nagraj. Mam nadziej, e zauwaylicie, e przyspieszyem troch ze swoj mow, eby te odcinki byy troch krtsze
Mam prob trzymajcie kciuki za mj udzia w konkursie Blog Roku 2013. Jestem w grze.
Dopki pika w grze, walczymy do koca! Bd Wam rwnie wdziczny jeli zostawicie szczer
ocen tego podcastu w serwisie iTunes. Te Wasze oceny pomagaj w utrzymaniu jego widocznoci we wszelkich rankingach w iTunesach, co pozwala innym osobom, ktre jeszcze go nie
syszay, na atwiejsze dotarcie do Wicej ni oszczdzanie pienidzy.
Myl, e ju najwysza pora, by powiedzie Do usyszenia!. Zaczynam kolejn dwudziestk
podcastw. Dzikuj Ci za wsplnie spdzony czas i ycz Ci skutecznego przenoszenia Twoich
celw finansowych na wyszy poziom. Do usyszenia!

333 / 334

http://jakoszczedzacpieniadze.pl

Copyright 2014 Micha Szafraski