SAP2000v15 OrnekSayfalar

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

RNEKLERLE
SAP2000 V15

Yazarlar
Gnay zmen
Engin Orakden
Kutlu Darlmaz

BRSEN YAYINEV
STANBUL / 2012

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

i
NDEKLER

GENEL KULLANIM LKELER..................................................................................... 1
KOORDNAT SSTEMLER VE GRD ZGLER........................................................ 2
UBUK ELEMANLARDA U KUVVETLER .................................................................. 4
SAP2000 EKRANI...................................................................................................... 4
SAP2000 GENEL MEN DZEN ............................................................................... 6
FILE MENS : ................................................................................................................. 6
EDIT MENS :: ............................................................................................................... 8
VIEW MENS ::............................................................................................................... 9
DEFINE MENS : ........................................................................................................... 10
DRAW MENS :............................................................................................................. 11
SELECT MENS : ........................................................................................................... 12
ASSIGN MENS : ........................................................................................................... 13
ANALYZE MENS : ......................................................................................................... 14
DISPLAY MENS :.......................................................................................................... 14
DESIGN MENS :........................................................................................................... 15
OPTIONS MENS : ......................................................................................................... 16
TOOLS MENS : ............................................................................................................ 17
HELP MENS : .............................................................................................................. 17
ST DMELER : ............................................................................................................ 18
ST DMELER (DEVAM) : ................................................................................................ 19
YAN DMELER : ............................................................................................................ 19
EK DMELER : .............................................................................................................. 20
VIEW DMELERI :.......................................................................................................... 21
EDIT DMELERI : .......................................................................................................... 21
POINT DMELERI :...................................................................................................... 22
ASSIGN LINE DMELERI : ................................................................................................ 22
ASSIGN AREA DMELERI : ............................................................................................... 23
DEFINE DMELERI : ....................................................................................................... 23
TEMEL LEMLER.................................................................................................... 24
YARDIMCI BLGLER.............................................................................................. 26
RNEK 1: Betonarme ereve................................................................................ 27
RNEK 2: Basit ereve.......................................................................................... 50
RNEK 3: Betonarme Kutu Kesit............................................................................ 74
RNEK 4: Deiken Kesitli Kpr Kirii.................................................................. 87
RNEK 5: Helisel Merdiven .................................................................................. 100
RNEK 6: Uzay Kafes Sistem (1).......................................................................... 115
RNEK 7: Uzay Kafes Sistem (2).......................................................................... 134
RNEK 8: Boluklu Perde ..................................................................................... 153
RNEK 9: Kaset Deme ...................................................................................... 175
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

ii
RNEK 10: 4 Katl Betonarme Yap ...................................................................... 192
RNEK 11: 4 Katl Betonarme Yap (Temel+st Yap Birlikte)............................ 242
RNEK 12: Betonarme Uzay ereve................................................................... 293
RNEK 13: Kirisiz Deme.................................................................................. 306
RNEK 14: Radye Temel ...................................................................................... 322
RNEK 15: Elastik Zemine Oturan Srekli Kiri ................................................... 340
RNEK 16: Betonarme Kabuklu ereve.............................................................. 362
RNEK 17: Betonarme ereve Analizi ve Boyutlandrmas ................................ 375
rnek 18: Kafes Sistem Analizi ve Boyutlandrmas ............................................ 402
RNEK 19: Deme Sistemi ................................................................................. 422
RNEK 20: Ardgermeli Basit Kiri ........................................................................ 445
RNEK 21: Dmerkez aprazl elik Yap Sistemi............................................... 457
KAYNAKLAR:......................................................................................................... 508
DZN.................................................................................................................... 509
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

1
GENEL KULLANIM LKELER

SAP2000 yazlm, yap sistemi modellerinin gelitirilmesi, analizi ve boyutlandrlmas iin
kullanlan Genel Amal bir programdr. Program Windows ortamnda almakta ve tm
ilemler zel Grafik Kullanc Arayz (Graphical User Interface GUI) yardm ile
SAP2000 ekran zerinde gerekletirilmektedir.
Herhangi bir yap sisteminin SAP2000 program ile analiz ve boyutlandrlmasnda, genel
olarak, aadaki yol izlenmektedir :
1. Sistem Modelinin oluturulmas : Bu ilk aamada, ya dorudan doruya veya
SAP2000 iinde bulunan ablon (Template) sistemler kullanlarak

Kiri, kolon v.b. ubuk elemanlar,
Perde, deme, kabuk gibi yap blmlerini temsil eden sonlu elemanlar,
Dm noktalarnda veya mesnetlerde elastik veya lineer olmayan birleimler veya
yaylar,
eitli tipte mesnetler
tanmlanarak sistem modeli oluturulur. Bu srada, eitli yap elemanlarnn birletii
Dm Noktalar (Joints), Program tarafndan otomatik olarak oluturulabilmektedir.
Oluturulan gelerin (ubuk, sonlu eleman, birleim, yay ve dm noktas) tmne
Nesne (Object) ad verilmektedir.
Baz durumlarda, ele alnan sistemin nce kk (veya kaba) bir blm oluturulur.
Daha sonra SAP2000in Copy, Paste, Replicate, Divide Areas gibi olanaklarndan
yararlanarak sistem tamamlanr.
Baz zel durumlarda da, sistemin tamam veya bir blmne ilikin geometri AutoCAD
veya EXCEL yazlmlar ile gelitirilip SAP2000 iine aktarlabilmektedir. SAP2000in yeni
srmlerinde bu programlarn dnda da baka programlar ile hazrlanan veriler alma
ortamna aktarlabilmektedir.
2. Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas : SAP2000 iinde standart olarak, tm
zellikleri ile tanmlanm olan Beton (4000Psi), elik (A992Fy50) malzemeleri
mevcuttur. stenirse bu malzeme trlerine ait zelliklerin bazlar veya tm
deitirilebilecei gibi, yeni malzeme trleri de tanmlanp kullanlabilir. Seilen veya
tanmlanan malzeme trleri, kesit tanmlamas srasnda kullanlmaktadr.
3. Kesit zelliklerinin Tanmlanmas : eitli kesit tipleri ayr dosyalar iinde verilmi
bulunmaktadr. zellikle elik yaplarda bu kesit tipleri, dorudan doruya veya baz
zellikleri deitirilerek kullanlabilecei gibi, istenen trde kesit tanmlamak iin, pek
ok seenek vardr. Seilen veya tanmlanan kesitler sistem elemanlarna
atanmaktadr. SAP2000 iindeki standart kesit trlerinin dnda kesit tanm yaplmak
istendiinde programnn iinden arlabilen Section Designer program yardmyla
farkl kesit geometrileri de oluturulabilmektedir.
4. Yklerin Tanmlanmas : Tekil kuvvetler, dzgn , gen veya trapez eklindeki
yayl yklerle scaklk deiimi etkileri tanmlanarak dm noktalarna, ubuklara
veya sonlu elemanlara atanabilmektedir. Ayrca, ktle ve spektrum diyagramlar
tanmlandktan sonra, mod birletirme yntemi ile Dinamik Hesap da yaplabilir. ok
sayda (Sabit, hareketli, rzgar, deprem v.b.) deiik yklemeler tanmlanabilecei
gibi, bunlar eitli sperpozisyon katsaylar ile arplarak Ykleme Birleimleri de
oluturulabilmektedir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

4
UBUK ELEMANLARDA U KUVVETLER

ubuk elemanlar iin u kuvvetlerinin tanmlanma biimleri pozitif ynleri ile birlikte aadaki
ekilde gsterilmitir.

3
j i
T
V
3
V
2
M
22
1
V
T
1
i j
2
i j
3
V
3
i j
1
2
i
1
j
2
M
22
P
33
M
j i
2
1
1
P
33
M

SAP2000 EKRANI

SAP2000 Grafik Kullanc Arayz aadaki ekilde gsterildii gibidir.

Grld gibi SAP2000 Ekran, farkl ilevleri olan blmlerden olumaktadr. Ekrann en
stnde yer alan Ana Balk bandnda SAP2000 Logosu ile gelitirilen modelin ad yer alr. Bu
bandn sa st kesinde yer alan dmelerden

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

10
Restore Previous Selection to View: Remove Selection from View seenei ile
grnmden karlan nesneleri tekrar grnr duruma getirmek.
Show All : Ekranda tm nesnelerin grnmesini salamak.
Show Named View : nceden isim verilerek saklanm olan grnty ekrana getirmek.
Refresh Window : Aktif pencere grntsn gncellemek.
Refresh View : Aktif pencere grntsn, tm nesneleri ekrana getirerek gncellemek.

Define Mens :

Bu mendeki komutlar ile sistemi oluturan elemanlarn zellikleri, yklemeler, yk
kombinezonlar v.b. tanmlanabilir.

Materials... : Malzeme zelliklerini tanmlamak.
Section Properties
Frame Sections... : ubuk elemanlarn kesit zelliklerini tanmlamak.
Tendon Sections... : Tendon elemanlarn kesit zelliklerini tanmlamak.
Cable Sections... : Kablolarn kesit zelliklerini tanmlamak.
Area Sections... : Kabuk (Plak) eleman kesit zelliklerini ve trn tanmlamak.
Solid Properties... : Solid eleman zelliklerini tanmlamak.
Reinforcement Bar Sizes...: Donat aplar.
Link/Support Properties... : Balant eleman zelliklerini tanmlamak.
Frequency Dep. Link Props...: Frekans baml balant elemanlar tanmlamak.
Hinge Properties... : Yk artm (Pushover) analizi iin, plastik mafsal zelliklerini
tanmlamak.
Mass Source... : Ktle kaynaklarn tanmlamak.
Coordinate Systems/Grids... : Koordinat sistemi veya grid izgisi tanmlamak.
Joint Constraints... : Dm noktalar iin yerdeitirme kstlamalar tanmlamak.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

14
Analyze Mens :

Bu mendeki komutlar ile sistemin zm (analizi) yaplr.

Set Analysis Options... : zm seeneklerini dzenlemek.
Create Analysis Model: Analiz modelini oluturmak.
Set Load Cases to Run... : zmde kullanlacak ykleme durumlarn saptamak.
Run Analysis: zme balamak.
Model-Alive: Canl model zelliini kullanmak.
Modify Undeformed Geometry: ekildeitirmemi durumda modeli dzenleme.
Show Last Run Details...: En son yaplan analiz sonularn gstermek.
Display Mens :

Bu mendeki komutlar ile sistemin ekildeitirmi durumu, yklemeler, mod ekilleri
gibi eitli durumlarda grnmn elde edebilirsiniz.

Show Undeformed Shape : ekildeitirmemi durumu gstermek.
Show Load Assigns : Yklemeleri gstermek.
Show Misc Assigns : Dm noktas, ubuk, kabuk, solid veya balant elemanlarnn
zelliklerini gstermek.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

19
st Dmeler (Devam) :

Dme Men Komut/Alt Komut Aklama

Perspective Toggle

2 boyutlu grntde perspektiv

View

Up One Gridline

Bir grid izgisi yukar

View

Down One Gridline

Bir grid izgisi aa

View
Set Display Options
Shrink Elements

Eleman bzme anahtar

View

Set Display Options

Eleman grnt zellikleri seimi

Assign

Assign to Group

Gruplara atama

Display

Show Undeformed Shape
ekildeitirmemi biimi gsterme

Display

Show Deformed Shape

ekildeitirmi biimi gsterme

Display

Show Forces/Stresses

Eleman i kuvvetlerini gsterme

Display Show Named Display Kaydedilmi grnm gsterme

Design

Steel Frame Design

elik ereve boyutlandrma

Design

Concrete Frame Design

Betonarme ereve boyutlandrma

Yan Dmeler :

SAP2000 ekrannn sol tarafnda yer alan ve Draw ve Select menlerindeki ska kullanlan
komut ve alt komutlara hzl eriimi salayan Yan Dmelerin zellikleri aadaki tabloda
gsterilmitir.

Dme Men Komut/Alt Komut Aklama

Pointer

Eleman ve nokta seim arac

Draw
Set Reshape Element
Mode

Eleman yeniden ekillendirme

Draw

Draw Special Joint

zel nokta ekleme

Draw
Draw Frame/Cable
Element

ubuk eleman izimi

Draw
Quick Draw Frame/Cable
Element

Hzl ubuk eleman izimi

Draw

Quick Draw Braces

Hzl apraz eleman izimi

Draw
Quick Draw Secondary
Beams

Hzl ikincil kiri izimi

Draw
Draw Quad Area Element

Drtgen sonlu eleman izimi

Draw
Draw Rectangular Area
Element

Dikdrtgen sonlu eleman izimi

Draw
Quick Draw Rectangular
Area Element

Hzl dikdrtgen sonlu eleman izimi

Select

Select/All
Tm eleman ve dm noktalarnn
seimi

Select

Get Previous Selection

nceki seimi yineleme
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

27
RNEK 1: Betonarme ereve
SSTEM
X
Z
6.00 6.00
5.00 m
1.50 m
KR KESTLER
0.97m
0.12
0.63
0.75
0.25
0.25
0.60
KOLON KESTLER
25.0 kN/m
0
.6
0
2
.6
0
2
.
6
0
7
.
8
0

k
N
/
m
Ykleme 1 Ykleme 2
Ykleme 3
40.0 kN 40.0 kN

Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen tek aklkl ereve, 3 ykleme iin
zlecektir.
Sistem Modelinin Oluturulmas:
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki alr liste
kutusundan KN,m,C boyutlarn seiniz.
2. st blmdeki , New Model (Yeni hesap modeli oluturma) dmesine basnz. (File
mensnden New Model seeneini tklayarak da ayn ilem gerekletirilebilir.) Daha
sonra ekrana gelecek olan New Model ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

28

3. Bu ilem modeli oluturmakta kullanlacak koordinat sistemini ve yardmc izgileri
tanmlamak iin gerekli Quick Grid Lines ileti kutusunu ekrana getirecektir. Bu ileti
kutusunun
Number of Grid Lines blmnde,
X direction 3
Y direction 1
Z direction 3
Grid Spacing blmnde,
X direction 6
Y direction 1
Z direction 5 yaznz ve OK dmesine basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

32
X
Z
1
2
3
4
5
Z
1
X
3
5
2 4

Mesnet Koullarnn Tanmlanmas:
16. Set Select Mode dmesine basarak seme durumuna geiniz ve 1 No.lu dm
noktasnn zerine gelerek sol mouse tuuyla tklaynz. Noktann seilmi olduu, zerine
izilen kesikli bir arp iareti ile belirlenecektir. Mesnet koullarnn tanmland Joint
Restraints ileti kutusunu ekrana getirmek iin dmesini tklaynz.
17. Ekrana gelen Joint Restraints ileti kutusunun Fast Restraints (Hzl mesnet koulu
tanmlama) blmnde, ankastre mesnet tanmlamas yapmak iin dmesine
basnz. Dm noktas serbestliklerine ilikin onay kutularnn tamamnn seili duruma
geldiine, yani dm noktasnn tm yerdeitirmelerinin tutulduuna dikkat ediniz ve
OK dmesine basnz.

18. 3 No.lu dm noktasnn zerine geliniz ve sol mouse tuuyla tklayarak seiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

36

30. Ekrana tekrar kesit tanmlama ileti kutusu gelecektir. Dikdrtgen kolon kesitini
tanmlamak iin Add New Property (Yeni kesit zellii ekle) dmesine basnz.
31. Ekrana gelen ileti kutusunda Frame Section Property Type alr listesinden
Concretei seiniz.

32. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin Rectangular seeneine tklaynz.

33. Ekrana dikdrtgen kesit boyutlarnn tanmlanaca yeni bir ileti kutusu gelecektir.
Bu ileti kutusunda,
Depth (t3) yaz kutucuuna 0.60
Width (t2) yaz kutucuuna 0.25 yaznz.
Material alr listesinden MLZ malzemesini seiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

39
44. Bu ilem ekranda sistemin hacimsel olarak gsterilmesini ve farkl kesitlerdeki elemanlarn
farkl renklerde gsterilmesini salayacaktr. Sistem geometrisinin yerleiminin kontrol
iin bu grnm yararl olmaktadr.

45. Yeniden Set Display Options dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun,
General blmndeki Shrink Objects (Elemanlar ksaltlm olarak gsterme),
Extrude View (Elemanlar hacimsel olarak gsterme) kutucuklarn tklayarak
seili durumdan karnz.
View by Colors of blmnde Objects (Nesneler) radyo dmesini tklayarak
seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
46. simgesine tklayarak XZ dzlemindeki grnm ekrana getiriniz.
Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:
47. Define mensnden Load Patterns... komutunu seiniz veya dmesine basnz.
Ekrana gelen Define Load Patterns ileti kutusunun,
Load Pattern Name blmne YUKLEME1 yaznz, Type blmndeki alr
listeden DEAD seeneine tklaynz, Self Weight Multiplier blmne 0 yaznz,
Add New Load Pattern dmesine basnz.
listeden WIND seeneini tklaynz, Add New Load Pattern dmesine basnz.
listeden QUAKE seeneini tklaynz, srasyla Add New Load Pattern dmesine
basnz.
Load Pattern Name blmnde yazan DEAD yklemesine tklaynz ve Delete
Load Pattern dmesine basarak bu yklemeyi siliniz.
OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

40

48. Set DisplayOptions dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun Joints ve
Frames/Cables/Tendons blmlerindeki Labels radyo dmelerini seili duruma
getiriniz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ekranda dm noktas ve ubuk eleman
numaralarnn grnmesini salayacaktr.
49. Srasyla 3 ve 4 No.lu ubuklar seiniz. ubuk zerindeki ykleri tanmlamak iin st
blmdeki dmesini tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti
kutusunda,
Load Pattern Name blmndeki alr listeden YUKLEME1'i seiniz. (Seili
durumdaysa bir ilem yapmaya gerek yoktur.)
Load Type and Direction blmndeki alr listelerden GLOBAL ve Z Projected 'i
seiniz.
Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna -25 yazp OK dmesine basnz.
Bylece -Z ynnde 25 kN/m iddetindeki dzgn yayl yk tanmlanm olur.

Ekranda eik kiriler zerinde, 24.25 kN/m dzgn yayl yk grnecektir. Bu yk,
yatayda 25.0 kN/m olan ykn eik birim boydaki iddetidir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

44
66. st blmdeki Analyze mensnden, Run Analysis (zm) dmesine basarak veya
simgesine basarak analiz ilemine geiniz. Run Now dmesine basarak sistemin
zmne balaynz.

67. st blmdeki Analyze mensnden Show Last Run Details seeneine tklaynz.
68. Ekrana gelen ve analiz admlarn gsteren ileti kutusunda uyar veya hata mesajlar
bulunmadn grdkten sonra ileti kutusunu kapatnz.

69. Ekranda YUKLEME1'e ilikin sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

46

74. Herhangi bir ubuun zerine gelip sa mouse tuuyla tklandnda bu ubuk iin
herhangi bir yklemeye ait i kuvvet ve yerdeitirmelerin deiimini gsteren ileti kutusu
ekrana gelmektedir. Bu ileti kutusunda Display Options blmnde Show Max radyo
dmesi seilirse ilgili byklklerin en byk deerleri gsterilecektir. Mouse sol tuu
basl tutularak eleman zerinde gezdirilirse ilgili byklklerin deiimi de incelenebilir.
Daha sonra Done dmesine baslarak ekran kapatlr. Aada sol at kiriinin
YUKLEME1deki i kuvvet ve yerdeitirme deiimini ieren ileti kutusu
gsterilmektedir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

50
RNEK 2: Basit ereve
0.40
0.25 0.25
0.50
4.5m
0.40
0.25
5.0m
4.0m
10kN
20kN/m
30kN/m
Balk ve gvde kalnl: 0.02m
1.00
0.60
0.14
0.25
Kesit ykseklii: 0.25m
Balk genilii: 0.15m
R =20000kNm
v
R =40000kN
R =20000kNm

ekildeki elastik mesnetli ve elastik birleimli dzlem erevenin verilen ykler altnda
hesabnn yaplmas.
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki birim alr liste
kutusundan birimlerini seiniz.
2. st blmdeki New Model dmesine basnz. (File mensnden New Model
seeneini tklayarak da ayn ilem gerekletirilebilir.) Daha sonra ekrana gelecek olan
New Model ileti kutusunda sistem iki boyutlu dzlem sistem olduundan 2D Frames
dmesine basnz.
3. Bu ilem dzlem sistem modelini oluturmakta kullanlacak 2D Frames ileti kutusunu
ekrana getirecektir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

53

13. Set Select Mode dmesine basarak seme durumuna geiniz ve 1 No.lu dm
noktasnn zerine gelip sol mouse tuuyla tklaynz. Noktann seilmi olduu, zerine
izilen kesikli bir arp iareti ile belirlenecektir. Mesnet koullarnn tanmland Joint
Restraints ileti kutusunu ekrana getirmek iin, dmesini tklaynz.
14. Ekrana gelen Joint Restraints ileti kutusunun Fast Restraints blmnde, sabit
mesnet tanmlamas yapmak iin dmesine basnz. Dm noktas serbestliklerine
ilikin onay kutularnn dorusal yerdeitirmeler ile ilgili olanlarnn seili duruma
geldiine, yani dm noktasnn tm dorusal yerdeitirmelerin tutulduuna dikkat
ediniz ve OK dmesine basnz.

15. 3 No.lu dm noktasnn zerine geliniz ve sol mouse tuuyla tklayarak seiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

64

55. Klavyede F4 tuuna basarak tekrar sadece dm noktas numaralarnn grnmesini
salaynz.
56. simgesine basarak 3 boyutlu grnm ekrana getiriniz.
57. Set Display Optionsdmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun General
blmnde Shrink Objects, Extrude View ; View by Colors of blmnde Sections
kutucuklarn seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.

58. Bu ilem elemanlarn kesit tanmndaki ilgili renkleri kullanarak hacimsel olarak
gsterilmesini salamaktadr. Eleman kesit yerleimleri bu ekilde de grsel olarak kontrol
edilebilmektedir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

71

90. Ekranda kritik noktalardaki deerleri ile birlikte eilme momenti diyagram grnecektir.

Eksenel ekildeitirmeler ve kayma ekildeitirmeleri ihmal edilerek elde edilen teorik
zmn belirli noktalardaki deerleri aada tablo olarak verilmektedir.
Teorik zm SAP2000
[1]
SAP2000
[2]

4.48 4.35 4.54
13.61 13.46 13.62
7.78 7.24 7.75
45.38 45.08 45.38
18.09 17.43 18.10
SAP2000
[2]
olarak gsterilen zm, eksenel ekildeitirmeler ve kayma ekildeitirmeleri
ihmal edilerek elde edilen zmdr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

74
RNEK 3: Betonarme Kutu Kesit

3.00
2.40m
Z
X
0.20
SSTEM
48kN/m 48kN/m
42.8kN/m
2
10.3kN/m
2
27.0kN/m
2
74.8kN/m
2
10.3
27.0
0.75 0.75

Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen sonsuz uzunluklu kutu kesit, birim uzunluk iin
zlecektir.

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sa tarafnda bulunan alr liste
kutusundan boyutlarn seiniz.
2. st blmdeki New Model dmesine basarak New Model ileti kutusunu ekrana
getiriniz. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.

3. Ekrana gelen Quick Grid Lines ileti kutusunda,
Number of Grid Lines (Yardmc izgi says) blmnde,
X direction 2
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

84
37. Bu ileti kutusunda Display Options blmnde Show Max radyo dmesi seilirse ilgili
byklklerin en byk deerleri gsterilecektir. (Yer deitirmelerin, Elastisite modl
iin seilen deerden (E=1) dolay byk olduu unutulmamaldr).
38. Sol mouse tuu basl tutularak eleman zerinde gezdirilirse ilgili byklklerin deiimi de
incelenebilir.
39. Done dmesine baslarak ekran kapatlabilir.

Sonularn Bir Dosyaya Yazdrlmas:
40. Sonularn bir dosyaya yazdrlmas istenirse, Display mensnde Show Tables
seenei kullanlmaldr. Bu seenee tklaynz veya Ctrl+T tularna beraber basnz.

41. Ekrana gelen Choose Tables for Display ileti kutusunda ANALYSIS
RESULTS Element Output Frame Output Table: Element Forces-Frames
kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

85

42. Ekrana eleman i kuvvetlerini ieren tablo gelecektir.

43. Bu tabloyu bir text dosyasna aktarmak iin ileti kutusundaki File mensnden Display
Current Table In Text Editor w/No splits seenei kullanlabilir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

87
RNEK 4: Deiken Kesitli Kpr Kirii
100 kN/m
I
c
c
10 I
18 16 24 24 18 16 24
60 m 40 m 40 m
1.25 I
c
1.25 I
c
c
10 I

ekilde grlen deiken kesitli kpr kiriinde 100 kN/m dzgn yayl yk iin i
kuvvetler belirlenecektir.

45. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuununun sandaki alr liste kutusundan

boyutlarn seiniz.
getiriniz. Bu ileti kutusunda ilk satrda nc ekil olan Beam (kiri) seeneine
tklaynz.

47. Bu ilem ile kiri aklk saysnn ve aklklarn uzunluklarnn girilecei yeni bir ileti kutusu
ekrana gelecektir. Bu ileti kutusunun,
Number of Spans (Aklk says) yaz kutucuuna 3
Span Length (Aklk uzunluu) yaz kutucuuna 60 yaznz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

88

Use Custom Grid Spacing and Locate Origin kutucuunu seili duruma
getiriniz ve aktif duruma geen Edit Grid dmesine basnz.
Ekrana gelen ileti kutusunun X Grid Data blmnde,
1. satrdaki Ordinate deerini -70
4. satrdaki Ordinate deerini 70 olarak deitiriniz ve 2 kez OK
dmesine basarak sistemi oluturunuz.

48. Ekrandaki 3-D View penceresinin st blmndeki dmesine basarak pencereyi
kapatnz. Bu ilem ekranda tek aktif pencere olarak X-Z dzlemini gsteren pencerenin
bulunmasn salayacaktr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

92
Bu ilemler srasnda atanan deerlerden Moment of Inertia about 3 axis
deerinin 1.25 olarak seilmi olmas, sistemin kenar aklnda 1.25I
c
olarak
gsterilen atalet momenti deerinin 1.25 alnmasn salam olmaktadr.
General Section ileti kutusundaki Depth (t3) ve Width (t2) kutucuklarnda
yazl olan deerlerin deitirilmesi zorunlu deildir. izilen elips biimindeki eklin
de zme bir etkisi yoktur. nk tm atalet momentleri saysal olarak
verilmektedir. Ancak kesitlerin bazlarnda saysal atalet momentleri, bazlarnda da
kesit boyutlar verilen rneklerde, General Section ileti kutusundaki Depth (t3)
ve Width (t2) yaz kutucuklarndaki deerlerin her ikisini de 1 olarak deitirmek
gerekir.
59. kinci kesiti tanmlamak iin bir nceki admda oluturulan kesitten tretme zellii
kullanlacaktr. Bu ilem iin I1 kesitini seiniz ve Add Copy of Property... seeneine
tklaynz.
60. Ekrana gelen General Section ileti kutusunun,
Section Name yaz kutucuuna I2 yaznz.
Section Properties dmesine basnz.
Ekrana gelen Property Data ileti kutusunun,
Moment of Inertia about 3 axis yaz kutucuuna 10 yaznz.
2 kez OK dmesine basnz.
61. nc kesiti tanmlamak iin yeniden Add Copy of Property seeneine tklaynz.
62. Ekrana gelen General Section ileti kutusunun,
Section Name yaz kutucuuna I3 yaznz.
Section Properties dmesine basnz.
Ekrana gelen Property Data ileti kutusunun,
Moment of Inertia about 3 axis yaz kutucuuna 1 yaznz.
63. Deiken kesiti tanmlamak iin Add New Property dmesine basnz.
64. Frame Section Property Type alr listesinden Other seeneine tklaynz.
65. SAP2000 programnda deiken kesitleri tanmlamak iin Nonprismatic seenei
kullanlmakta ve deiken kesitli ubuu tanmlayan farkl tipteki kesitlerin nceden
tanmlanm olmas gerekmektedir. lk deiken kesiti tanmlamak iin Nonprismatic
seeneine tklaynz.

66. Ekrana Nonprismatic Section Definition ileti kutusu gelecektir. Bu ileti kutusundaki
alr listelerden,
Start Section listesinden I1
End Section listesinden I1
Length Type listesinden Absolute
EI33 Variation listesinden Cubic
EI22 Variation listesinden Linear deerlerini seiniz.
Length yaz kutucuuna 24 yaznz.
Add dmesini tklaynz.
Deiken kesitin devamn tanmlamak iin,
Start Section listesinden I1
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

97

86. Display mensnde Show Forces/Stresses Frames/Cables (ubuk Kuvvet
Diyagramlar) seeneine tklayarak ekrana Member Force Diagram for Frames ileti
kutusunu getiriniz.
87. Ekrana gelen ileti kutusunda, Moment 3-3 radyo dmesini seiniz. Ekranda deerlerin
de gsterilmesini salamak iin Show Values on Diagram seeneini tklaynz ve OK
dmesine basnz.

88. Sonularn bir dosyaya yazdrlmas istenirse, Display mensnde Show Tables
seenei kullanlmaldr. Bu seenee tklaynz veya Ctrl+T tularna beraber basnz.
RESULTS Element Output Frame Output Table: Element Forces-Frames

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

99

92. Excel programnda ilgili tablo zerinde istenen dzenlemeler ve ilemler yaplabilir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

100
RNEK 5: Helisel Merdiven

ekilde grlen sistemin, helisel ubuk paralar zerinde bulunan 12.0 kN/m dey dzgn
yayl yk iin hesab yaplacaktr. Grld gibi, helisel ubuk yatayda 20lik alarla 9
paraya ayrlarak 9 adet dorusal ubuk biiminde idealletirilmitir. 1, 11, 12 ve 13 No.lu
dm noktalar ankastre mesnetlerdir. Helisel ubuun kesiti 30120 cm
2
, yatay kirilerle
kolonun kesitleri de, srasyla, 3060 cm
2
ve 6060 cm
2
dir.
Sistem modelinin oluturulmas iin, SAP2000 program altrldktan sonra, File
mensnden New Model komutu seilip ekrana gelen Coordinate System Definition
ileti kutusundaki Cylindrical seenei kullanlabilir. Ancak baz durumlarda, koordinatlar (ve
ubuklar) Excel yazlm iinde, formller ve kopyalama ilemleri ile retmek daha pratik
olabilmektedir. Bu rnekte bu yol izlenecektir.
ekilde grld gibi, 1-10 No.lu dm noktalarnn koordinatlar

x 6cos( /180)
y 6sin( /180)
z 4.5 /180
=
=
=
(1)
formlleri ile ifade edilebilmektedir. Formllerdeki alar derece cinsindendir.
Aada nce, bu formlleri kullanarak bir Excel tablosunun oluturulmas, daha sonra
tablodaki deerlerin SAP2000 ortamna aktarlmas iin gerekli olan ilemler aklanacaktr.
1. Excel programn altrn. Dm noktas koordinatlarn tablolatrmak iin, ekrana gelen
bo tablonun ilk satrna, srasyla, TYPE, NAME, X, Y, Z ve FI balklarn girin.
Bunlardan ilk 5 tanesi, ileride SAP2000e veri kopyalamak iin kullanlacak zorunlu
balklardr. FI ise formllerin yazlmasnda kullanlan yardmc deerlerin bal olarak
seilmitir.
2. F2 hcresine FI deerini (0) yazdktan sonra, aada gsterildii gibi, (1) formllerinin
Excel karlklarn, srasyla, C2, D2 ve E2 hcrelerine yaznz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

101

3. F3-F11 hcrelerine, ardk dm noktalarna ait FI deerlerini (20-180) giriniz. C2, D2,
ve E2 hcrelerindeki formlleri 3-11. Satrlara kopyalaynz. Tabloda aada gsterilen
deerler oluacaktr.

4. A kolonundaki hcrelere yazlm olan POINT ad, SAP2000e kopyalamak iin zorunludur.
B kolonundaki dm noktas numaralar istenildii gibi seilebilir. Burada yukardaki
ekilde gsterilen numaralar kullanlmtr. Tabloda sadece 1-10 No.lu noktalarn
koordinatlar forml+kopyalama ilemleri ile elde edilmi, 11, 12 ve 13 No.lu noktalarn
koordinatlar dorudan girilmitir.
5. ubuklar tablolatrmak iin, tablonun 17. satrna, srasyla, TYPE, NAME, XI, YI, ZI,
XJ, YJ ve ZJ balklarn girdikten sonra, C18 ve F18 hcrelerine, ilk ubuun XI ve XJ
koordinatlarn yukarda oluturulan dm noktalar koordinatlarna balayan formlleri
yaznz.

6. Bu formlleri nce sa taraflarndaki hcrelere kopyalaynz. Daha sonra tm satr alt
satrlara kopyalaynz. Bu ilemler sonunda Excel tablosunun grnm aadaki gibi
olacaktr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

107
Section Name (Kesit ad ) yaz kutucuuna KIRIS yaznz.
Kesit zelliklerini (alan,eylemsizlik momenti vb.) grmek iin Section Properties
dmesine basnz. Ekrana oluturulan kesitin eitli zelliklerini gsteren yeni bir ileti
kutusu gelecektir.

30. Merdiven kiriine ait ubuklar seiniz. Seme ilemi mouse imlecini ubuklarn zerine
getirip tklayarak teker teker yaplabilir. stenirse seim ilemi pencere oluturarak da
yaplabilmektedir. Bunun iin nce seilecek ubuk grubunu iine alacak bir pencere
tasarlanr. Daha sonra bu pencerenin bir kesine gelerek mouse sol tuuna baslr, basl
tutarak kar keye kadar srklenir ve braklr. Seilen ubuklar ekranda kesikli izgiler
olarak grnr. Fazla seim yaplmsa, fazlalklar tklanarak dolu izgiler haline getirilir.
rnein aadaki ekilde P1 ve P2 keleri seilerek yaplm olan seimde, kolon da
seilmi bulunmaktadr. Kolon zerine gelip mouse sol tuu ile tklanarak bu eleman seim
takmndan karlmaldr. Seim srasnda, konum ubuunun sol kesinde seilen
elemanlarn saylar ve cinsleri belirtilmektedir. Pencere oluturarak yaplan seimlerde,
baz dm noktalar da seilmi olur. Fakat seilmi olan bu noktalarn daha sonraki
ilemlere bir etkileri olmaz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

109
35. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmnden Extrude View kutucuunu seili
duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.

36. Ekrana gelen hacimsel grnt ile kesit yerleiminin uygunluu kontrol edilebilir.

37. Kesitlerin hacimsel gsterimini ekrandan kaldrmak iin Set Display Options
dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmnden Extrude View
kutucuunu seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz.
Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:
38. Select mensnden SelectProperties Frame Sections komutlarn seiniz.
39. Ekrana gelen Select Sections ileti kutusundaki listeden MERD seeneini seiniz ve OK
dmesine basnz. Bylece tm merdiven kirileri seilmi olacaktr.
40. ubuk yklerini tanmlamak iin, srasyla Assign Frame Loads Distributed
menlerini tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti kutusunun,
Load Type and Direction blmndeki alr listeden Gravity Projected'i seiniz.
Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 12 yazp OK dmesine basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

112
48. Aktif durumda olan sol pencerede, dmesine basarak X-Z dzlemindeki grnm
ekrana getiriniz. Ekranda sadece eksenler grnecektir. Perspective Toggle
dmesine basarak tm sistemin grnmesini salaynz.
49. kuvvet diyagramlarnn izimini iin Display mensnden Show
Forces/Stresses Frames/Cables/Tendons alt menlerini tklaynz. Ekrana gelen
Member Force Diagram for Frames ileti kutusunda Moment 3-3 radyo dmesini
seiniz ve OK dmesine basnz.
50. Sa pencerenin balk ubuunu tklayarak aktif duruma gelmesini salaynz.
dmesine basarak bu pencerede X-Y dzlemindeki grnm ekrana getiriniz. Daha
sonra yine dmesine basarak tm sistemin grnmesini salaynz.
51. kuvvet diyagramlarnn izimini iin Display mensnden Show
Forces/Stresses Frames/Cables/Tendons alt menlerini tklaynz. Ekrana gelen
Member Force Diagram for Frames ileti kutusunda Moment 2-2 radyo dmesini
seiniz, ekranda deerlerinde grnmesini salamak iin Show Values on Diagram

52. Pencerelerin herhangi birinde, herhangi bir ubuun zerine sa mouse tuuyla tklaynz.
Ekrana ilgili ubuun kesit zoru diyagramlar gelecektir. Mouse'un sol tuunu basl tutarak
saa ve sola hareket ettirerek kesit zoru deerlerinin deiimini izleyebilirsiniz ve daha
sonra Done dmesine basarak ekran kapatabilirsiniz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

115
RNEK 6: Uzay Kafes Sistem (1)

Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen uzay kafes sistemin hesab yaplacaktr. Tm
kafes kiri ubuklar boru kesitlidir. Alt ve st balklarla ke diyagonallerin aplar 2, orta
blmdeki dier tm diyagonallerin aplar da 1 dir. Yurdumuzdaki uygulamalarda, 2 ve 1
lik borularn aplar, sras ile, 60.3 mm ve 33.7 mm.dir. Et kalnlklar da, yine sras ile,
3.65mm ve 3.25mm.dir. Kolonlar 200200 mm
2
boyutunda ve t=15 mm et kalnlkl kutu kesit
olarak seilmitir. Ykler sadece st balk dm noktalarna etkimektedir ve P=13.5 kN
iddetindedir.

Temel Kafes Modlnn Oluturulmas:
ekilde grld gibi, alt balk ve diyagonal ubuklar, 55=25 adet piramit biiminde
bir modl oluturmaktadr. Aada nce tek bir modl retilecek, daha sonra Replicate
komutu yardmyla bu modl oaltlacaktr. Son olarak oluturulan modele st balk
ubuklar ile kolonlar eklenecektir.

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan

boyutlarn seiniz.
getiriniz.
3. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz. Ekrana gelen Quick Grid Lines ileti
kutusunda,
Number of Grid Lines (Yardmc izgi says) blmnde,
X direction 3
Y direction 3
Z direction 2
Grid Spacing (Yardmc izgi aralk uzunluklar) blmnde,
X direction 1.5
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

116
Y direction 1.5
Z direction 2.5 yaznz ve OK dmesine basnz.

Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas:
4. Define mensnden Materials... komutunu seiniz veya dmesine basnz.
5. Ekrana gelen ileti kutusunda yeni bir malzeme tanmlamak iin Add New Material
dmesine basnz.
6. Ekrana gelen Quick Material Definition ileti kutusunda,
Region (Blge) alr listesinden User (Kullanc) seeneini
Material Type alr listesinden Other seeneini seiniz ve OK dmesine basnz.

7. Ekrana malzeme zelliklerini gsteren Material Property Data ileti kutusu gelecektir.
Bu ileti kutusunun,
Material Name yaz kutucuuna St37
Weight per unit Volume yaz kutucuuna 0
Modulus of Elasticity, E yaz kutucuuna 2.06E8
Poissons ratio, U yaz kutucuuna 0.3
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

120

17. Gridler ile oluturulan dikdrtgenler prizmasnn alttaki drt ke noktasn sra ile
tklayarak 4 adet alt balk elemann oluturunuz ve Esc tuuna basnz.

18. SAP2000 standart 3-D View grnmndeki plan as 225 derecedir. Gznne alnan
rnekteki simetri zelliklerinden dolay, bu grnmde diyagonaller st ste gelmektedir.
Bu durumu dzeltmek iin, View mensnden Set 3D View seeneini tklaynz. Ekrana
gelen ileti kutusunun View Direction Angle blmn,
Plan 235
Elevation 25
Aperture 0 olacak biimde dzenleyiniz ve OK dmesine basnz.

Bu ilem sistemin grn alarn deitirmitir. Oluturulan grid ve ubuklarn
pencereye sacak ekilde grnmesini salamak iin klavyede F3 tuuna basnz.
19. 4 adet diyagonal ubuu oluturmak iin, yine Draw Frame/Cable Element
dmesine basnz.
20. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunun Section blmnde B1 seeneine
tklaynz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

123

29. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna
beraber basnz. Ekrana gelen Replicate ileti kutusunun Linear blmndeki dx yaz
kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dy yaz kutucuuna 3, Increment data blmne 4
yazp OK dmesine basnz. Bu ilem, seilen 5 adet piramit modlden, Y dorultusunda
4 sra daha tretilmesini salayacaktr. Bylece, alt balklar ve diyagonallerle birlikte tm
dm noktas yklerinin oluturulmas tamamlanm olmaktadr.
30. Oluturulan ubuklarn pencereye sacak ekilde grnmesini salamak iin klavyede F3
tuuna basnz.

31. Ekranda yk deerlerinin grnmemesini salamak iin klavyede F4 tuuna basnz.
32. dmesini tklayarak tm sistemi seiniz.
33. Edit mensnden Change Labels... seeneine tklaynz.
34. Ekrana gelen Interactive Name Change ileti kutusunda Item Type alr listesinden
Element Labels-Joint seeneine tklaynz.
35. Ekrandaki ileti kutusunun Edit mensnde Auto Relable All In List seeneine
tklaynz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

126
46. X eksenine paralel olan 37-38 st balk ubuunu seiniz.

47. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna birlikte
basarak Replicate ileti kutusunun ekrana gelmesini salaynz. Bu kutuda Linear
seeneinin aktif durumda olmasna dikkat ediniz. Increments blmnde, dy yaz
kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dx yaz kutucuuna 3, Incerement data yaz
kutucuuna da 3 yazp OK dmesine basnz. Bu ilem X dorultusundaki st balk
ubuundan 3 adet daha tretilmesini salayacaktr.
48. X eksenine paralel olan 4 adet st balk ubuunu seiniz. Edit mensnden Replicate
seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber basnz. Ekrana gelen
Replicate ileti kutusunun Linear blmndeki dx yaz kutucuundaki deeri 0 yapnz
ve dy yaz kutucuuna 3, Increment data blmne 4 yazp OK dmesine basnz.
Bylece X dorultusundaki tm st balk ubuklarnn tretilmesi tamamlanm
olmaktadr.
49. Y eksenine paralel olan 37-42 dm noktalar arasndaki st balk ubuunu seiniz.
Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna
beraber basnz. Ekrana gelen Replicate ileti kutusunun Linear blmndeki dy yaz
kutucuundaki deeri 0 yapnz ve dx yaz kutucuuna 3, Increment data blmne 4
yazp OK dmesine basnz. Bylece Y dorultusundaki tm st balk ubuklarnn
tretilmesi tamamlanm olmaktadr.
50. Y dorultusundaki 5 adet st balk ubuunu seiniz. Edit mensnden Replicate
seeneini tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunun Linear blmnde, dy yaz
kutucuundaki deeri 3 yapnz ve dx yaz kutucuuna 0 yaznz. Increment data
blmne 3 yazp OK dmesine basnz. Bylece Y dorultusundaki tm st balk
ubuklarnn tretilmesi de tamamlanm olmaktadr.

51. View mensnde Set Limits seeneine tklaynz.
52. Ekrana gelen ileti kutusunda Set Z Axis Limits blmnde nce Show All dmesine,
daha sonra OK dmesine basnz.
53. Klavyede F3 tuuna basarak grnm gncelleyiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

131
Run Analysis (zm) dmesine basarak analiz ilemine geiniz.
75. Analiz admlarn ekranda izleyebilmek iin Analysis Monitor Options blmnde
Always Show (Her zaman gster) kutucuunu seili duruma getiriniz. Run Now
dmesine basarak sistemin zmn balatnz.

76. Analiz tamamlandnda ekrana gelen ve analiz admlarn gsteren ileti kutusunda uyar
veya hata mesajlar bulunmadn grdkten sonra ileti kutusunu kapatnz. Ekranda
sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.

Sonularn Grntlenmesi:
77. Ekrandaki alma penceresinin sa kesindeki dmesine basarak alr listeyi ekrana
getiriniz. Listeden Add New Window seenei ile bir alma penceresi ekleyiniz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

134
RNEK 7: Uzay Kafes Sistem (2)

P = 13.5 kN
6
.
0
0

m
0.42
0.56
0.42
0.42
0.56
0.42
2
.
0
0

Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen uzay kafes sistemin hesab yaplacaktr. Tm
kafes kiri ubuklar boru kesitlidir. Alt ve st balklarla ke diyagonallerin aplar 2, orta
blmdeki dier tm diyagonallerin aplar da 1dir. Kolonlar 200200 mm
2
boyutunda ve
t=15 mm kalnlkl kutu kesit olarak seilmitir. Ykler sadece st balk dm noktalarnda
ve P=13.5 kN iddetindedir. Grld gibi, bu rnein hemen tm zellikleri rnek 6da gz
nne alnm olan sistemin aynsdr. Ancak burada, st balk ubuklar ayn yatay dzlem
iinde deildir. st balk ubuklarn oluturan ve her aksta ve her iki ynde ayn nitelikte
olan kaburgalar, ekilde gsterilmitir. Bu tr yaplarda, sistem modelinin oluturulmas iin
izim programlarndan yararlanlmas daha pratik olmaktadr. Bu rnekte SAP2000 yazlmnn
aadaki zellikleri kullanlacaktr:

Sistem modeli AutoCAD izim program kullanlarak gelitirilecektir.
ubuk kesitlerinin tanmlanmasnda, Import zellii kullanlarak hazr kesitlerden
yararlanlacaktr.
Gerek seim ilemlerini kolaylatrmas gerekse ktlarn dzenlenmesi srasnda
kolaylklar salamas bakmndan Group zellii kullanlacaktr.

1. AutoCAD ortamnda tm kafes sistem ubuklarn iziniz. Bu izim srasnda aadaki
hususlara dikkat edilmelidir:
Tm ubuklar uzay izgiler (LINE) olarak izilmelidir.
ok sayda ubuk (rnekteki alt balk ubuklar) ayn izgi zerinde olmalarna karn,
tek bir izgi olarak deil, para para izilmelidir.
Tm ubuklar SAP_FRAMES katmannda oluturulmaldr. SAP2000in yeni
srmlerinde farkl isimli katmanlar kullanlabilmektedir. Ancak farkl bir katman ismi
kullanlsa da, tm ubuklar ayn katmanda bulunmaldr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

135

2. AutoCAD ortamnda DXFOUT komutunu kullanarak sistemin geometrik bilgilerinin
(rnein kafes.dxf adl) bir dosyaya yazlmasn salaynz. AutoCADin yeni srmlerinde
DXF dosyas oluturmak iin File Save As seenei de kullanlabilir.

3. SAP2000 programn altrnz. File mensnden Import AutoCAD .dxf File...
seeneklerini tklaynz. Ekrana gelen Import DXF File ileti kutusunun Look in: yaz
kutucuundan kafes.dxf dosyasnn bulunduu klasre gidin ve bu dosyay seerek
Open dmesini tklaynz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

144
33. View mensnden Set Limits seeneine tklaynz. Set Z Axis Limits blmnde
srasyla Show All ve OK dmelerine basnz.
34. dmesine basarak, ekrana sistemin X-Z dzlemindeki grnmn getiriniz.
35. Sistemin tmnn perspektif grnmn elde etmek iin Perspective Toggle
(Perspektif Anahtar) dmesine basnz.
36. Select Using Intersecting Line (Kesen izgi ile Seim) dmesine basarak kesen
izgi ile seme seeneini aktif konuma getiriniz. Mouse sol tuuna basnz ve basl
tutarak orta diyagonalleri kesecek ekilde izgi iziniz. Sol mouse tuuna ift tklayarak
seim ilemini yapnz. Yalnz bu seim srasnda, kelerdeki diyagonaller de seili duruma
gelirler.
37. Seilen elemanlardan ke diyagonal elemanlar karmak iin Select mensnde
Deselect Groups seeneine tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda KOSE
seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz. Daha sonra, yine Assign mensnden
Assign to Group... seeneini kullanarak ORTA ad ile yeni bir grup oluturunuz.

38. Alt u dm noktalar ile birlikte 4 adet kolonu seiniz ve KOLON ad ile yeni bir grup
oluturunuz.
39. Select mensnden Select Groups... seeneklerini tklaynz. Ekrana gelen ileti
kutusunda, Ctrl tuunu basl tutarak, srasyla, ALT, KOSE ve UST gruplarn seiniz ve
OK dmesini tklaynz. Ekranda seilen ubuklara ait izgilerin kesikli duruma geldiini
ve konum ubuunun sol tarafnda seilen eleman saysn greceksiniz. Konum
ubuunun sol kesinde 104 adet ubuun seildii yazlmaktadr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

148

58. Analiz tamamlandnda ekranda sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.

59. Ekrandaki alma penceresinin sa kesindeki dmesine basarak alr listeyi ekrana
getiriniz. Listeden Add New Window seenei ile bir alma penceresi ekleyiniz.

60. dmesine basarak, ekrana sistemin 3 boyutlu grnm getiriniz.
61. Select mensnden Select Groups... seeneklerini tklaynz. Ekrana gelen ileti
kutusundaki listeden UST grubunu seiniz.
62. View mensnden Show Selection Only komutunu seiniz. Ekranda sadece st balk
ubuklar grnecektir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

153
RNEK 8: Boluklu Perde

5.50 m
1.50
2.0 2.0
4
.
0
0

m
1
1
x
3
.
0
0
=
3
3
.
0
0

m
0
.
1
5
0
.
4
0
2.50
1.00
SPEKTRUM KATSAYISI DYAGRAMI
0.00
0
.
0
0
2.00
1
.
0
0
2
.
0
0
3
.
0
0
4
.
0
0
X
Z
SSTEM HESAP MODEL
3.50
Periyot T(s)
S
(
T
)

ekilde grlen boluklu perdenin verilen spektrum diyagram kullanlarak mod
birletirme yntemi ile dinamik hesab yaplacaktr. Perde ve ba kirilerinin kalnlklar
25 cm, ba kirilerinin ykseklikleri 60 cmdir. Kat arlklar
Normal katlarda G=296 KN Q=180 kN
at katnda G=205 KN Q=150 kN
olarak alnmtr. Ktlelerin dm noktalarnda toplanm olduklar kabul edilecektir.
Perdeler plandaki ekilleri dikdrtgen olmasndan dolay ubuk elemanlar ile
modellenecek ve hesap modelinde perde ekseni ile ba kirii arasnda rijit bir
balantnn bulunmas salanacaktr.
Hesaplarda aadaki deerler esas alnmaktadr:
Etkin Yer vmesi Katsays A
0
= 0.30
Tayc Sistem Davran Katsays R = 7
Yap nem Katsays I=1.0
Hareketli Yk Katlm Katsays n=0.30
Zemin Snf Z2

Bu durumda dinamik hesapta kullanlan parametreler
Spektrum lek Katsays AoIg 0.301.09.81 = 2.943
olmaktadr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

162
Bu ilem ile, seilen nesnelerden Z dorultusunda 3 m aralk ile 11 adet daha
oluturulmas salanm olmaktadr.
33. dmesine basarak tm grnm ekrana getiriniz.

34.

Pointer dmesini kullanarak, en st kattaki iki dm noktasn seiniz (25 ve 26
nolu dm noktalar).
35. Edit mensnden Interactive Database Editing seeneine tklaynz.
36. Ekrana gelen Choose Tables for Interactive Editing ileti kutusunda Joint
Assignments Joint Load Assignments Table:Joint Loads - Force kutucuunu

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

164

Not: at dm noktalarnn yk deerleri dm noktalar seildikten sonra Assign Joint
Loads seenei kullanlarak da deitirilebilir. Bu rnekte veritaban zerinden deitirme
ileminin nasl yaplaca anlatlmak istendiinden yukarda verilen admlar izlenmitir.
39. dmesine basarak seili hibir elemann kalmamasn salaynz.
40. En alt kat kolonlarnn alt u dm noktalarn seiniz.

dmesine basarak, mesnet
koullarnn tanmland Joint Restraints ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu kutunun
Fast Restraints blmnde, ankastre mesnet tanmlamas yapmak iin dmesine
basnz. Dm noktas serbestliklerine ilikin onay kutularnn tamamnn seili duruma
geldiine, yani dm noktasnn tm yerdeitirmelerinin tutulu olduuna dikkat ediniz
ve OK dmesine basnz.
41. Define mensnden Coordinate Systems/Grids seeneini tklaynz. Ekrana gelen
Coordinate/Grid Systems ileti kutusunda Modify/Show System dmesine
basnz.

42. Ekrana gelen ileti kutusunda Z Grid Data blmnde 1. satrda bulunan 0 deerini -1
olarak deitiriniz. leti kutusunun sa blmndeki Glue to Grid Lines kutucuunu
seili duruma getiriniz. 2 kez OK dmesine basarak grid izgilerinin dm noktalar ile
birlikte telenmesi ilemini tamamlaynz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

171
60. Analiz tamamlandnda ekranda 1. moda ait mod ekli grlecektir. Pencerenin sol st
kesinde bu moda ilikin periyot ve frekans deerleri de verilmektedir (T=0.966 s,
f=1.035 Hz).
61. Pencerenin alt blmndeki konum ubuunun sa tarafnda bulunan
iaretlerinden sadakine basarak sonraki periyotlar ve onlara ilikin mod ekilleri de
grlebilir. Soldaki tu ise nceki periyotlara erimek iin kullanlmaktadr.
tuu ile de mod ekillerinin animasyonu grntlenmektedir.

62. Display mensnde Show Forces/Stress seeneinden Frames/Cables blmne
tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda,
Case/Combo Name alr listesinden SPECX seeneine tklaynz.
Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

172
63. Ekrana dinamik spektrum analiz sonucu elde edilen ubuk eleman moment diyagram
gelecektir. Moment deerlerinin iaretsiz olduuna dikkat ediniz. Bilindii gibi, mod
birletirme ynteminde u kuvvetlerinin mutlak deerleri elde edilmektedir.
64.

dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunda,
Case/Combo Name alr listesinden G+Q+SPECX seeneine tklaynz.
Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine basnz.
65. Program bu ykleme kombinasyonunda, yklemenin iki ynl etkiyebilecek olmasndan
(depremin yn deitirmesi) dolay i kuvvetlerin bu iki farkl durumdaki deerlerini
vermektedir.
66. Kesme kuvveti ve Normal kuvvet diyagramlarnn grntlenmesi iin, Member Force
Diagram for Frames ileti kutusunda, Shear 2-2 veya Axial Force radyo dmelerinin
seilmesi gerekir.

Sonularn Bir Dosyaya Yazdrlmas:
67. Display mensnde Show Tables seeneini seiniz.
RESULTS Structure Output Model Information kutucuunu seili duruma
getiriniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

175
RNEK 9: Kaset Deme

8x1.00=8.00 m 1.15 1.15
5
x
1
.
0
0
=
5
.
0
0

m
1
.
0
5
1
.
0
5

Kalp plan ekilde grlen kaset demenin hesab yaplacaktr. Tek katl olan yapnnn kat
yseklii 3.50 m olup kolon mesnetleri ankastredir. eitli yap elemanlarnn kesitleri ile
zerlerindeki dzgn yayl ykler aadaki tabloda gsterilmitir.

Eleman
Kesit
(cmcm)
Yk
(kN/m)
Kaset Deme Kirileri 2075 10.90
X Yn 3075 7.86
evre Kirileri
Y Yn 5075 24.86
X Yn 2075 5.54 Boluk evresi
Kirileri Y Yn 2075 19.99
evre Kolonlar 5030 -
Orta Kolonlar 40 -

ekilde grldu gibi, sistem, genel olarak, 1.001.00 m
2
lik deme modllerinden
olumaktadr. Bu nedenle, nce 1.001.00 m
2
lik 1 adet modl oluturulacak, bu modl
Replicate komutu ile oaltlacak, gerekli dzeltmeler yapldktan sonra da kenar modl
boyutlar Edit Grid komutu ile dzeltilecektir. Y eksenine gre simetriden dolay, sistemin
yars ile hesap yaplacaktr.


boyutlarn seiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

184

42.
dmesine basarak Display Options For Active Window ileti kutusunu ekrana
getiriniz.

43. Ekrana gelen ileti kutusunun Frames/Cables/Tendons blmndeki Labels radyo
dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.
44. Klavyede F4 tuuna basarak ekranda sadece ubuk numaralarnn kalmasn salaynz.
Yklerin Tanmlanmas ve Kirilere Atanmas:
45. Select mensnden Select Properties Frame Sections komutlarn seiniz.
Ekrana gelen ileti kutusunda 20x75 seeneini tklaynz. Bylece tm kaset kirileri
seilmi olur. Seilenler arasnda, boluk evresi kirileri de vardr. Bunlarn ykleri daha
sonra deitirilecektir.
46.

dmesine basnz veya Assign mensnde Frame/Cable/Tendon Loads
Uniform seeneine tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti kutusunun,
Forces radyo dmesini seili duruma getiriniz.
Coord Sys alr listesinden GLOBAL seeneine
Direction alr listesinden Gravity seeneine tklaynz.
Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 10.9 yazp OK dmesine basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

186
Options blmndeki Replace Existing Loads radyo dmesinin seili olduunu
kontrol ediniz.
53. Simetri ekseni zerindeki kaset deme kirilerini (11 ve 22 No.lu ubuklar) seiniz ve
dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun,
Bylece tm kiriler zerindeki yklerin tanmlanmas ve atanmas tamamlanm olmaktadr.

54. Bu atamalar srasnda, X-Y dzlemindeki grntde dey ykler grnmez. Girilen
verileri kontrol etmek iin, yk atamas yaplrken, zaman zaman, 3 boyutlu grntye
geip incelemek yararldr.

Kolonlarn Oluturulmas:
55. dmesine basarak X-Y dzlemindeki grnty ekrana getiriniz, Perspective
Toggle dmesine basnz ve dey gridlerin grnmesini salaynz.
56.

dmesine basnz. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunda Property
blmnden 30x50 seeneine tklaynz.
57. Kolonlarn bulunduu dey grid izgilerini sra ile tklayarak tm kolonlar oluturunuz.
Bu ilem srasnda baz grid izgileri kolayca seilmeyebilir. Bu durumda ya
dmesine baslarak 3 boyutlu grntye geilir veya dmesi ile ilgili blge
bytlerek kolon oluturulur.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

188
61. Ekrana tanml durumda olan kesit zelliklerini ieren tablo gelecektir.

62. Kesit zelliklerini kontrol ettikten sonra Done dmesine basarak ileti kutusunu kapatnz.
63. nce dmesine, daha sonra, dmesine basarak Display Options For Active
Window ileti kutusunu ekrana getiriniz.
64. Ekrana gelen ileti kutusunda General blmnde Extrude View kutucuunu seili
duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Ekranda tm ubuklar 3 boyutlu kesitleri ile
birlikte grntlenecektir.

65. View mensnde Set 3D view seeneine tklaynz.
66. Ekrana gelen ileti kutusunda View Direction Angle (Bak as) blmnde,
Plan kutucuuna 245
Elevation kutucuuna 0
Aperture kutucuuna 60 yaznz ve OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

191

zm (Analiz):
78. Define mensnden Load Cases seeneine tklaynz veya

dmesine basnz.
79. Ekrana gelen Define Load Cases ileti kutusunda MODAL seeneine tklaynz ve
Delete Load Case dmesine basnz.
80. Ykleme trnn silineceine ilikin ekrana gelen uyar mesajnda Yes (Evet) dmesine
basnz. Bu yklemenin silinme nedeni sz konusu rnek iin bir modal analiz
yaplmayacak olmasdr. Bylece hesaplamada yalnzca DEAD olarak tanmlanan statik
ykleme kullanlacaktr. OK dmesine basarak ilemi tamamlaynz.
Run Analysis (zm) dmesine basarak analiz ilemine geiniz.
83. Analiz tamamlandnda ekrana sistemin ekildeitirmi hali gelecektir.
84. stenirse, nceki rneklerde olduu gibi, dmesi yardm ile ubuk i kuvvet
diyagramlar grntlenebilir.
85. rnek olarak sistemin M33 diyagram aada gsterilmitir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

192
RNEK 10: 4 Katl Betonarme Yap

A B C
3
2
1
KALIP PLANI
EMATK KEST
S1 S2 S3
S2 S4 S2
S1 S2 S3
5.0m 5.0m
3
.
5
m
3
.
5
m
4
.
0
m
3
x
3
.
0
=
9
.
0
m

Kat kalp plan ve ematik kesiti ekilde gsterilen 4 katl betonarme yapnn, dey ykler ve
edeer yatay deprem ykleri iin, hesaplar yaplarak sonular sperpoze edilecektir.
Malzeme olarak C25/S420 seilmitir. Tm katlardaki kiriler 2550 cm
2
boyutundadr.
Deme kalnlklar 12 cmdir. Sneklik dzeyi Yksek olarak boyutlandrlm olan yapnn,
yukardaki ekilde S1, S2, S3 ve S4 olarak belirtilen kolonlarna ait kesitler aadaki tabloda
gsterilmitir. Tablodaki boyutlar cm cinsindendir ve nce X sonra Y ekseni dorultusundaki
boyutlar yazlmtr.

KAT S1 S2 S3 S4
4-3 2535 4040 3030 4545
2-1 2540 4040 4030 4545

Deme ykleri de aadaki tabloda gsterildii gibidir.

KAT Sabit Yk
(kN/m
2
)
Hareketli Yk
(kN/m
2
)
at 4.50 1.00
Normal 4.50 2.00

Normal katlarda, sadece d evre kirileri zerinde, 6.00 kN/m duvar yk vardr. at kat
kirileri zerinde duvar yk yoktur.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

200
Not: Bu rnekte yarm tablal kiri kesitleri, Tee seenei ile, edeer T kesit olarak
tanmlanmaktadr. Kullanc isterse yarm tablal kesitleri Angle seeneini kullanarak L
kesit olarak da tanmlayabilir.
21. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin ekrana gelen kesit tanmlama ileti kutusunda Add
New Property (Yeni kesit zellii ekle) dmesine basnz.
Concretei seiniz.
23. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin, Rectangular seeneine tklaynz.
24. Ekrana dikdrtgen kesit boyutlarnn tanmlanaca yeni bir ileti kutusu gelecektir. Bu ileti
kutusunda,
Material alr listesinden C25 malzemesini seiniz.
Section Name (Kesit ad) yaz kutucuuna25X35 yaznz.
Concrete Reinforcement dmesine basnz. Ekrana gelen Reinforcement Data
ileti kutusunda,
o Kesitin bir kolon kesiti olduunu belirtmek iin Design Type blmnde
Column radyo dmesini seili duruma getiriniz.
o Donat yerleiminin dikdrtgen biiminde olacan belirtmek iin
Reinforcement Configuration blmnde Rectangular radyo dmesini
seili duruma getiriniz.
o Net beton rtsn 3 cm olarak tanmlamak iin Clear Cover for
Confinement Bars yaz kutucuuna 0.03 yaznz.
o Kesit yerel eksenlerine gre 3 dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak
iin Number of Longit Bars Along 3-dir Face yaz kutucuuna 3, 2
dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak iin Number of Longit Bars
Along 2-dir Face yaz kutucuuna 3 yaznz.
o Longitudinal Bar Size alr listesinden 16d seeneine
o Confinement Bar Size alr listesinden 8d seeneine tklaynz.
o Number of Confinement Bars in 3-dir yaz kutucuuna 3
o Number of Confinement Bars in 2-dir yaz kutucuuna 2 yaznz.
o Program, Reinforcement to be Designed radyo dmesi seili olduunda
gerekli donaty, Reinforcement to be Checked radyo dmesi seildiinde ise
kesitin tama kapasitesini hesaplamaktadr. Bu nedenle Reinforcement to be
Designed radyo dmesini seili duruma getirip OK dmesine basnz.
Reinforcement to be Checked seenei kullanldnda Bar Size kutucuuna
yazlan donat ap deeri de kullanlmaktadr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

206

48. Bu ykler, kiriler gruplar halinde seilerek sra ile girilecektir. Bunun iin nce 1 ve 3
akslarndaki X eksenine paralel kirileri seiniz (10, 11, 14, 15) ve dmesine basnz
veya Assign mensnde Frame Loads Distributed seeneine tklaynz. Bu kutuda,
Load Pattern Name yaz kutucuunda G yazl deilse, alr listeden Gyi
seiniz.
Options blmnde Add to Existing Loads (Varolan yklere ekle) radyo
dmesini seili duruma getiriniz.
Uniform Load kutucuuna 0 yaznz.
Absolute Distance from End-I radyo dmesini seili duruma getiriniz.
Trapezoidal Loads blmndeki,
Distance kutucuklarna, srasyla, 0, 1.75, 3.25, 5
Load kutucuklarna da, srasyla, 0, 7.875, 7.875, 0 yaznz.
OK dmesine basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

210

59. Kopyalanan katlarda da yardmc izgileri (Grid) oluturmak iin sa mouse tuuna
basnz. Ekrana gelen listeden Edit Grid Data seeneine tklaynz.
60. Ekrana gelen pencereden Modify/Show System dmesine basnz.
61. Ekrana gelen pencerenin Z Grid Data blmn aadaki gibi dzenleyiniz.

62. dmesine basarak sistem grnmnn ekrana sdrlmasn salaynz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

215
84. Ekrana gelen ileti kutusunun Frames/Cables/Tendons blmndeki Labels radyo
dmesini seili durumdan karp Joints blmndeki Labels radyo dmesini seili
duruma getiriniz, Invisible kutucuunu seili durumdan karnz ve OK dmesine
basnz. Bu ilem ekranda dm noktas numaralarnn gsterilmesini salayacaktr.
85. nce , daha sonra dmelerine basarak, sistemin X-Z dzlemindeki perspektif
grntsn elde ediniz ve tm katlardaki dm noktalarn pencere iine alarak seiniz.
(Mesnetleri ieren dm noktalarnn dnda kalan dm noktalar). Toplam 36 adet
dm noktas seili olmaldr.

86. Assign mensnden Joint Constraints komutlarn seiniz. Ekrana gelen
Assign/Define Constraints ileti kutusunun Choose Constraint Type for Add
blmndeki alr listeden Diaphragm seeneini seiniz ve Add New Constraint
dmesine basnz.

87. Ekrana gelen Diaphragm Constraint ileti kutusunun Constraint Name yaz
kutucuuna D yaznz. Constraint Axis blmndeki Z Axis radyo dmesinin seili
durumda olduuna dikkat ediniz. leti kutusunun altndaki Assign a different
diaphragm constraint to each selected different Z level (Bu seenek, seilen
dm noktalarndan ayn Z yksekliinde olanlarn her biri iin otomatik olarak yeni bir
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

221
105. Done dmesine basnz ve ekrana gelen uyar mesajnda Evet (Yes) dmesine
basarak deiiklikleri tamamlaynz.

106. Save dmesine basarak oluturulan sistem modelinin son durumunu saklaynz.
107. Define mensnden Load Cases seeneine tklaynz veya

dmesine
basnz. Ekrana gelen Define Load Cases ileti kutusunda DEAD seeneine tklaynz ve
Delete Load Case dmesine basarak bu yklemeyi siliniz.
108. Ekrana gelen Define Load Cases ileti kutusunda MODAL seeneine tklaynz ve
Modify/Show Case dmesine basnz.
109. zel titreim periyotlarn hesaplayabilmek iin ekrana gelen Load Case Data
Modal ileti kutusunun Maximum Number of Modes yaz kutucuundaki deeri 12
olarak dzenleyiniz. Her katta 2 teleme 1 dnme atalet ktlesi olmak zere toplam 3
adet ktle bulunmakta, 4 katl yap iin, 3x4=12 adet periyot hesaplamak uygun
olmaktadr. 2 kez OK dmesine basnz. stenirse, ileti kutusunun Type of Modes
blmndeki Ritz Vectors radyo dmesi seilerek, modlarn hesab iin, Ritz Yntemi
de kullanlabilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

223

117. Bir sonraki mod eklini grmek iin konum ubuunun sa tarafndaki sonraki
modu grntleme dmesine basnz. Bu kez ekranda, 2. mod ekli grntlenecek ve
pencerenin balk blmnde Mode 2 T=0.571, f=1.173 yazs okunacaktr. Bu
grntden de, 2. modun Y ynnde olduu anlalmaktadr. Dolaysyla yapnn Y
dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T
1Y
0.57 s olarak belirlenmi olur.

118. Hareketli grnm durdurmak iin Stop Animation dmesine basnz.
Deprem Yklemelerinin Tanmlanmas ve Deprem Yklerinin Atanmas:
119. Yukarda dey ykler iin G ve Q yklemeleri tanmlanmt. Deprem ynetmeliine
gre, yatay deprem ykleri, 0.05 dmerkezlikler de gz nne alnarak, kat hizalarna
etkitilmektedirler. Bu durumda, aadaki tabloda gsterildii gibi, 4 adet deprem
yklemesi tanmlamak gerekmektedir.

Ykleme Ad
(Load)
Ykleme Tipi
(Type)

Deprem Yn

Dmerkezlik
EXP QUAKE +0.05
EXN QUAKE

X
-0.05
EYP QUAKE +0.05
EYN QUAKE

Y
-0.05

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

224
lgili Ynetmelik Maddesi: (DBYBHY 2007 Madde 2.7.3.1)

Demelerin yatay dzlemde rijit diyafram olarak alt binalarda, her katta iki
yatay yerdeitirme bileeni ile dey eksen etrafndaki dnme, bamsz
yerdeitirme bileenleri olarak gznne alnacaktr. Her katta, belirlenen edeer
deprem ykleri, ek dmerkezlik etkisinin hesaba katlabilmesi amac ile, gznne
alnan deprem dorultusuna dik dorultudaki kat boyutunun +%5i ve %5i kadar
kaydrlmas ile belirlenen noktalara ve ayrca kat ktle merkezine uygulanacaktr.

Kaydrlm ktle merkezine etkiyen yk statike edeer olacak biimde
kaydrlmam ktle merkezine etkiyen yk ve deme dzlemine dik eksen
etrafndaki moment (kat burulma momenti) olarak gznne alnabilmektedir.

e
e=Lx0.05
F
F
M=Fxe
Kaydrlmam ktle merkezi
Kaydrlm ktle merkezi
L
=

Yapnn deprem hesabnda kullanlacak deprem parametreleri aadaki gibi seilmitir.
Etkin Yer vmesi Katsays A
0
= 0.30 (2. Derece Deprem Blgesi)
Yap nem Katsays I = 1
Spektrum Karakteristik Periyodu T
B
= 0.40 (Yerel Zemin Snf Z2)
Tayc Sistem Davran Katsays R = 8 (Sneklik Dzeyi Yksek)
Yukarda hesaplanan periyotlara gre, her iki yndeki Spektrum Katsaylar da
X Ynnde

= =

0.8
1X
0.40
S(T ) 2.5 1.832
0.59

Y Ynnde

= =

0.8
1Y
0.40
S(T ) 2.5 1.883
0.57

olarak hesaplanmaktadr. Buna gre Toplam Deprem Ykleri
X Ynnde V
tx
= 3206 0.301.001.832/8 = 220.2 kN
Y Ynnde V
ty
= 3206 0.301.001.883/8 = 226.4 kN
olarak bulunur.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

230
Yk Birleimlerinin Tanmlanmas:
Yukardaki blmlerde tanmlanm olan eitli dey ve yatay yklemelerden, kesit
hesaplarnda kullanlacak olan, en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, aadaki 65 adet
Ykleme Birleimi yaplacaktr.

1.4G+1.6Q
G+QEX0.3EY (16 adet) rnek:G+Q+EXP-0.3EYN
0.9GEX0.3EY (16 adet) rnek:0.9G+EXN+0.3EYP
G+QEY0.3EX (16 adet) rnek:G+Q+EYN-0.3EXN
0.9GEY0.3EX (16 adet) rnek:0.9G+EYN+0.3EXP
132. Bilindii gibi, gerek en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, hareketli ykler iin
ok sayda elverisiz ykleme yapmak gerekir. Bu rnekte, konuyu fazla ayrntl hale
getirmemek iin, yklemelerin ve yk birleimlerinin saylar kstl tutulmutur.
133. Define mensnde Load Combinations seeneine tklaynz veya dmesine
basnz ve ekrana gelen ileti kutusunda, Add New Combo dmesini tklaynz. Ekrana
gelen Load Combination Data ileti kutusunun,
Load Combination Name yaz kutucuuna 1.4G+1.6Q yaznz.
Load Combination Type blmnden Linear Add seeneine tklaynz. (Seili
durumdaysa deitirmeyiniz.)
Define Combination of Load Case Results blmnn Load Case Name
kutucuundan G seeneine tklaynz.
Scale Factor yaz kutucuuna 1.4 yaznz ve Add dmesine basnz.
Load Case Name alr listesinden Q yu seiniz.
Scale Factor yaz kutucuuna 1.6 yaznz ve Add dmesine basnz.
OK dmesine basarak ilk ykleme kombinasyonunun tanmlanmasn tamamlaynz.

134. Yeniden Add New Combo dmesini tklaynz. Ekrana gelen Load Combination
Data ileti kutusunun,
Load Combination Name yaz kutucuuna G+Q+EXP+0.3EYP yaznz.
Load Combination Type blmnden Linear Add seeneine tklaynz. (Seili
durumdaysa deitirmeyiniz.)
Listede G seeneine tklaynz ve Add dmesine
Listede Q seeneine tklaynz ve Add dmesine
Listede EXP seeneine tklaynz ve Add dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

239
166. Aktif Bilgi penceresini kapatp OK dmesine basnz.
167. 2 aks zerindeki orta kolon elemann zerine gelip sa mouse tuuyla tklaynz.
Ekranda Concrete Column Design Information ileti kutusu grnecektir.

Bu kolon iin en elverisiz yklemenin 0.9G-EYN-0.3EXN yklemesi olduu ve bu
yklemedeki i kuvvetlere kar 20.25 cm
2
donat gerektii (minimum donatnn yeterli
olduu) grlmektedir.
168. Interaction dmesine basarak bu kolon iin 3 boyutlu karlkl etki diyagram
grlebilir. PM3 veya PM2 dmelerine basarak karlkl etki diyagramnn belirli
eksenlerdeki kesitleri izlenebilmektedir.

169. Done dmesine basarak karlkl etki diyagram grafiini kapatnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

242
RNEK 11: 4 Katl Betonarme Yap (Temel ve st Yap Birlikte
zm)

A B C
3
2
1
KALIP PLANI
EMATK KEST
S1 S2 S3
S2 S4 S2
S1 S2 S3
5.0m 5.0m
3
.
5
m
3
.
5
m
4
.
0
m
3
x
3
.
0
=
9
.
0
m

Kat kalp plan ve ematik kesiti ekilde gsterilen 4 katl betonarme yapnn, dey
ykler ve yatay deprem ykleri iin, hesaplar yaplarak sonular sperpoze
edilecektir. Beton cinsi olarak C20 seilmitir. Tm katlardaki kiriler 2550 cm
2

boyutundadr. Deme kalnlklar 12 cmdir. Sneklik dzeyi Yksek olarak
boyutlandrlm olan yapnn, yukardaki ekilde S1, S2, S3 ve S4 olarak belirtilen
kolonlarna ait kesitler aadaki tabloda gsterilmitir. Tablodaki boyutlar cm
cinsindendir ve nce X sonra Y ekseni dorultusundaki boyutlar yazlmtr.

KAT S1 S2 S3 S4
4-3 2535 4040 3030 4545
2-1 2540 4040 4030 4545

Demenin kendi arl dnda kalan ykleri de aadaki tabloda gsterildii gibidir.

KAT Sabit Yk
(kN/m
2
)
Hareketli Yk
(kN/m
2
)
at 1.50 1.00
Normal 1.50 2.00

Normal katlarda, sadece d evre kirileri zerinde, 6.00 kN/m duvar yk vardr. at kat
kirileri zerinde duvar yk yoktur.

Temel sistemi 50cm kalnlnda kirisiz radye temeldir. Yatak katsays K
o
=50000kN/m
3

1. SAP2000'i altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste kutusundan

boyutlarn seiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

245

Malzeme zelliklerinin Tanmlanmas:
4. Define mensnden Materials... komutunu seiniz veya dmesine basnz.
5. Ekrana gelen ileti kutusunda yeni bir malzeme tanmlamak iin Add New Material
dmesine basnz.
6. Ekrana gelen Quick Material Definition ileti kutusunda,
Region (Blge) alr listesinden User (Kullanc) seeneini
Material Type alr listesinden Concrete seeneini seiniz ve OK dmesine
basnz.

7. Bu ilemden sonra ekrana malzeme zelliklerini gsteren Material Property Data ileti
kutusu gelecektir. Bu ileti kutusunda
Material Name yaz kutucuuna C25 yaznz.
Material Type blmnde Other seeneine tklaynz.
Weight per unit Volume yaz kutucuuna 25
Modulus of Elasticity yaz kutucuuna 3E7
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

248
Eleman deyse (kolon gibi) 2 ekseni genel eksenlerde Xe paraleldir.
Eleman dey deilse (kiri veya eimli bir eleman gibi) 2 ekseni, 1 yerel
ekseninin genel eksenlerden Z ile oluturduu dzlem iindedir.
1 ve 2 yerel eksenleri bilinen elemanlarn 3 yerel ekseni sa el kuralna gre
belirlenir.

Bu bilgiler ile ekrandaki grnm incelenirse aadaki sonulara varlabilmektedir.
Tm ubuklara ait 1 yerel eksenleri ubuk dorultusundadr.
X dorultusundaki kirilerin 2 ekseni Z dorultusunda, 3 ekseni Y dorultusundadr.
Y dorultusundaki kirilerin 2 ekseni Z dorultusunda, 3 ekseni X dorultusundadr.
Tm kolonlarn 2 ekseni X dorultusunda, 3 ekseni Y dorultusundadr.
14. Yukarda yerel eksenler hakknda verilen bilgiler gz nnde tutularak, her kesit tipi iin
belirlenmi olan veriler aadaki tabloda gsterilmitir:

Kesit
Kesit Ad
(Section Name)

Kesit Tipi
t3
(m)
t2
(m)
2550 Kiri K Rectangular 0.50 0.25
2535 Kolon C25X35 Rectangular 0.25 0.35
15. dmesine basnz, Frames/Cables blmndeki Local Axes radyo dmesini
seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz.
16. Kiri kesitini tanmlamak iin Define mensnden Section Properties Frame
Sections... komutunu seiniz veya dmesine basnz.
17. Ekrana gelen Frame Properties ileti kutusunda Add New Property dmesine
basnz.
18. Frame Section Property Type alr listesinden Concretei seiniz ve Rectangular
seeneine tklaynz.

19. Ekrana gelen ileti kutusunda,
Section Name (Kesit ad) yaz kutucuuna K
Concrete Reinforcement dmesine basnz.
o Ekrana gelen Reinforcement Data ileti kutusunda Longitudinal Bars
(Boyuna donat) alr listesinden S420, Confinement Bars (Sarg donats) alr
listesinden S420 seeneine tklaynz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

250
Concretei seiniz.
23. Dikdrtgen kesitleri tanmlamak iin, Rectangular seeneine tklaynz.
24. Ekrana dikdrtgen kesit boyutlarnn tanmlanaca yeni bir ileti kutusu gelecektir. Bu ileti
kutusunda,
Section Name (Kesit ad) yaz kutucuuna C25X35 yaznz.
Concrete Reinforcement dmesine basnz. Ekrana gelen Reinforcement
Data ileti kutusunda,
o Kesitin bir kolon kesiti olduunu belirtmek iin Design Type blmnde
Column radyo dmesini seili duruma getiriniz.
o Donat yerleiminin dikdrtgen biiminde olacan belirtmek iin
Reinforcement Configuration blmnde Rectangular radyo dmesini
o Net beton rtsn 3 cm olarak tanmlamak iin Clear Cover for
Confinement Bars yaz kutucuuna 0.03 yaznz.
o Kesit yerel eksenlerine gre 3 dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak
iin Number of Longit Bars Along 3-dir Face yaz kutucuuna 3, 2
dorultusunda 3 sra donat olmasn salamak iin Number of Longit Bars
Along 2-dir Face yaz kutucuuna 3 yaznz.
o Longitudinal Bar Size alr listesinden 16d seeneine
o Confinement Bar Size alr listesinden 8d seeneine tklaynz.
o Number of Confinement Bars in 3-dir yaz kutucuuna 2
o Number of Confinement Bars in 2-dir yaz kutucuuna 3 yaznz.
o Program, Reinforcement to be Designed radyo dmesi seili olduunda
gerekli donaty, Reinforcement to be Checked radyo dmesi seildiinde ise
kesitin tama kapasitesini hesaplamaktadr. Bu nedenle Reinforcement to be
Designed radyo dmesini seili duruma getirip OK dmesine basnz.
Reinforcement to be Checked seenei kullanldnda Bar Size kutucuuna
yazlan donat ap deeri de kullanlmaktadr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

256

42. Byk yap sistemlerinde veri girii srasnda, belirli aralklarla, oluturulan modelin
saklanmas yararldr. Save dmesine basnz ve oluturulan sistem modeline bir ad
vererek saklaynz.
43. Tekrar dmesine basarak ubuk ve deme elemanlarnn numaralarnn
grnmesini salaynz.

Dey Yklerin Tanmlanmas ve ubuklara Atanmas:
44. Define mensnde Load Patterns seeneine tklaynz veya dmesine basnz.
Load Pattern Name blmne G yaznz ve Add New Load Pattern dmesine
basnz.
Load Pattern Name blmne Q yaznz, Type blmndeki alr listeden LIVE
seeneine tklaynz, Self Weight Multiplier yaz kutucuundaki 0 deeri olduunu
kontrol ediniz ve Add New Load Pattern dmesine basnz.
Load Pattern Name blmndeki DEAD seeneine tklaynz ve Delete Load
Pattern dmesine basarak bu yklemeyi siliniz.
OK dmesine basarak yk tanmlama ilemini tamamlaynz.
45. Bylece, ileride ykleme birleimlerinde kullanlacak olan, sabit ve hareketli yk tipleri
tanmlanm olmaktadr. Deprem yklemeleri aada ayrca tanmlanacaktr.
46. Normal katlarda, kenar aks kirileri iin, 6.00 kN/m dzgn yayl duvar yk
tanmlanacaktr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

261

Rijit diyafram davrannn uygun olmad bir deme sistemi
60. dmesine basarak Display Options For Active Window ileti kutusunu ekrana
getiriniz.
61. Ekrana gelen ileti kutusunun Joints blmndeki Invisible kutucuunu seili durumdan
karnz ve OK dmesine basnz. Bu ilem ekranda dm noktalarnn gsterilmesini
salayacaktr.
62. nce , daha sonra dmelerine basarak, sistemin X-Z dzlemindeki perspektif
grntsn elde ediniz ve tm katlardaki dm noktalarn pencere iine alarak seiniz.
(Mesnetleri ieren dm noktalarnn dnda kalan dm noktalar).

63. Assign mensnden Joint Constraints komutlarn seiniz.
64. Ekrana gelen Assign/Define Constraints ileti kutusunun Choose Constraint Type to
Add blmndeki alr listeden Diaphragm seeneini seiniz ve Add New Constraint
dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

264

78. Bylece radye temelin ampatman ksm da oluturulmu olmaktadr.
79. Geniletilmi elemann zerine mouse sol tuuyla tklayarak eleman seili duruma
getiriniz.
80. Mende Edit Edit Areas Divide Areas... komutunu seiniz.
81. Ekrana gelen ileti kutusunda radte temeli 0.5mx0.5mlik sonlu elaman paralarna
blnmesini salamak iin ilgili blm aadaki ekilde dzenleyiniz ve OK dmesine
basnz.

82. Radye temeli pencere iine alarak seili duruma getiriniz.

83. Mende Assign Joint Restraints... komutunu seiniz veya dmesine basnz.
84. Ekrana gelen Joint Restraints ileti kutusunda Translation 1, Translation 2 ve
Rotation about 3 kutucuklarn seili durumda, dier kutucuklar bo olacak ekilde
dzenleyiniz. Bylece, dier yerdeitirme ve dnme bileenleri serbest braklarak,
dzlemine dik ykler etkisi altnda bulunan plak davran tanmlanm olacaktr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

268

101. Ekrana 1. mod ekli gelecek ve pencerenin balk blmnde Mode 1 Period 0.602
yazs okunacaktr. lgili modun dorultusunu belirleyebilmek iin ekrann sa alt
blmnde bulunan

dmesine basarak hareketli grnm ekrana
getiriniz. Grnt izlendiinde ilgili modun X dorultusunda olduu belirlenmektedir.
Dolaysyla yapnn X dorultusundaki 1. doal titreim periyodu T
1X
0.60 s olarak
belirlenmi olur.

pencerenin balk blmnde Mode 2 Period 0.572 yazs okunacaktr. Bu grntden
de, 2. modun Y ynnde olduu anlalmaktadr. Dolaysyla yapnn Y dorultusundaki 1.
doal titreim periyodu T
1Y
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

280
MAX_BOYUTLAMA ykleme birleimi deme ve radye temelin en elverisiz i kuvvetlerinin
belirlenmesi amacyla hazrlanmtr. SAP2000 Design mens kullanlarak boyutlandrma
yapldnda bu iki ykleme birleimleri boyutlandrma iin kullanlacak ykleme birleimlerinin
listesine eklenmemelidir.
140. Bylece ykleme birleimlerinin tanmlanmas tamamlanm olur.
zm (Analiz):
141. Run Analysis dmesine basnz.
143. zm sonunda, yukarda tanmlanm olan 6 adet ykleme ile ykleme birleimlerine
ait sonular elde edilmi bulunmaktadr. Herhangi bir yklemeye (veya kombinasyona) ait
i kuvvetler, dmesine basarak veya Display mensnde Show
Forces/Stresses Frames/Cables seeneine tklayarak Member Force Diagram
for Frames ileti kutusu kullanlarak ekrana getirilebilir.
144. Ekrana gelen ileti kutusunun Case/Combo Name blmndeki alr liste
kutusundan ilgili ykleme (veya kombinezon) seilerek incelenebilir.
145. Her iki pencerede de dmesine basarak 3 boyutlu grnmleri ekrana getiriniz.
146. rnek olmak zere EXP yklemesi ve 1.4G+1.6Q yk birleimi iin moment
diyagram aada gsterilmektedir.

147. Design mensnden Concrete Frame Design View/Revise Preferences
seeneine tklaynz.
148. Ekrana gelen ileti kutusunda Design Code alr liste kutusundan TS500-2000
seeneine tklaynz. Bu ilem betonarme hesap iin TS500 ynetmeliinin kullanlacan
belirtmektedir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

284

Bu kolon iin en elverisiz yklemenin 0.9G-EYN-0.3EXN yklemesi olduu ve bu
yklemedeki i kuvvetlere kar 20.25 cm
2
donat gerektii (minimum donatnn yeterli
olduu) grlmektedir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

285

160. Summary dmesine basarak ilgili elemann donat hesab hakknda daha ayrntl
bilgileri ieren ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ekranda eleman numaras, kesit tr,
eleman zellikleri, en elverisiz ykleme ad, eilme ve kayma hesabnda kullanlan ve
sonuta elde edilen bilgiler bulunmaktadr. rnein ilgili kolon iin 432.395 kN normal
kuvvet ve 84.41kNm ve 25.334kNm momentleri etkisinde minimum donat olan
20.25cm
2
donatnn yeterli olduu hesaplanmtr.
161. Aktif Bilgi penceresini kapatp OK dmesine basnz.

162. Design mensnde Concrete Frame Design Display Design Info seeneine
tklaynz. Ekrana gelen pencerenin Design Output blmnden Rebar Percentage
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

286
(Donat yzdesi) seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz. Ekrana farkl kesitlerdeki
donat oranlar gelecektir. Deerler ilgili ynetmelik koullar ile kontrol edilebilir.
163. Kolonlarn kirilerden gl olma koulunun kontrol iin Design mensnde
Concrete Frame Design Display Design Info seeneine tklaynz. Ekrana gelen
pencerenin Design Output blmnden (6/5) Beam/Column Capacity Ratio
seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz.

164. Ekrana gelen deerlerin 1den kk olmas ilgili noktada kolonlarn kirilerden gl
olma koulunun salandn gstermektedir. En st katta bu koulun salanmasna gerek
yoktur.
165. Tm tasarm bilgilerinin bir dosyaya yazlmas istenirse, Display mensnde Show
Tables seenei kullanlmaldr. Bu seenee tklaynz.
166. Ekrana gelen Choose Tables for Display ileti kutusunda DESIGN DATA
Concrete Frame Concrete Summary Data kutucuunu seili duruma getirip OK
dmesine basnz.

167. Bu tabloyu bir text dosyasna aktarmak iin ileti kutusundaki File mensnden
Display Current Table In Text Editor w/No splits seenei kullanlabilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

288

171. M11 momentinin deiiminde, beklendii zere, Y ynndeki kirilerin mesnetlik
yapmasndan dolay negatif moment deerleri elde edildii gzlenmektedir. M22
momentinin deiiminde de, X ynndeki kirilerin mesnetlik yapmasndan dolay negatif
moment deerleri elde edildii gzlenmektedir.
172. dmesine basarak Z=0 kotundaki radye temel plan grnmn ekrana
getiriniz.
173. Mende Display Show Deformed Shape komutunu seiniz veya dmesine
basnz.
174. Ekrana gelen Deformed Shape ileti kutusunda,
Case/Combo Name alr listesinden MAX_ZEMIN yk birleimini seiniz.
Area Contours blmnde Draw Displacement Contours on area objects
kutucuunu seili duruma getiriniz.
Area Contour Component blmnden Uz seeneine tklaynz ve OK dmesine
basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

289

175. Bu ilem radye temel yerdeitirmelerinin seilen bileeninin (burada Z
dorultusundaki yerdeitirme bileeni Uz seilmitir), renk lei olarak ekranda
gsterilmesini salar. En byk yerdeitirme deeri yaklak olarak 0.00847m olarak
belirlenmitir. Bu deeri yatak katsays ile arparak en byk zemin gerilmesi elde
edilebilir. Bu deerin zemin emniyet gerilmesinden kk olmas durumunda zemin
gvenliinin saland belirlenmi olur.
0.00115x50000=75kN/m
2

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

291

180. Benzer ilem negatif moment iin de yaplmal ve kesitin stne yerletirilecek donat
belirlenmelidir. Bu durumda ilgili ileti kutusu aadakine benzer olarak dzenlenmelidir.

181. M11 momenti, 1 ekseni dorultusunda (bu rnek iin X dorultusu) yerletirilecek
donaty belirlemek iin kullanlan moment deeridir. Benzer ilemler M22 momenti (bu
rnek iin Y dorultusu) iin de yaplmaldr.
182. Demeler de benzer ekilde boyutlandrlabilir.
183. SAP2000 programndan CSI firmasnn deme ve temel sistemlerin zm iin
gelitirdii SAFE programna veri aktarm yaplarak da, bu sistemlerin boyutlandrlmas
SAFE program iinde yaplabilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

293
RNEK 12: Betonarme Uzay ereve

1
7
.
3
2
1
7
.
3
2
1
7
.
3
2

m
1
7
.
3
2

m
1
7
.
3
2
1
7
.
3
2
2
0
.
0
0

m
2
0
.
0
0 20.00
1
7
.
3
2
1
7
.
3
2
20.00 10.00 15.00 15.00
2
0
.
0
0
2
0
.
0
0
60.00 m
6
9
.
2
8

m

ematik kalp plan ekilde gsterilen betonarme uzay erevenin t=20C dzgn scaklk
deimesi iin hesab yaplacaktr. erevenin kat ykseklii 10.00 mdir. Tm kiri ve
kolonlarn kesitleri 60150 cm
2
dir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

300

29. Pointer dmesine basarak Select moduna geiniz ve sol tarafta yeni oluturulan
kiri ve kolonlar (7,8,9,10,11,12 ve 13 No.lu ubuklar) seiniz.
30. Edit mensnden Replicate seeneini tklaynz veya klavyede Ctrl+R tularna birlikte
basarak Replicate ileti kutusunun ekrana gelmesini salaynz.
31. Bu kutuda Radial seeneini aktif duruma getiriniz. Rotate About Line blmndeki
Parallel to Z radyo dmesini tklaynz ve Angle yaz kutucuuna 120, Number yaz
kutucuuna da 2 yazp OK dmesine basnz.

32. Bylece sistem modelinin gelitirilmesi tamamlanm olmaktadr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

304
zm (Analiz):
47. Run Analysis dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunda bu rnek iin
herhangi bir modal analiz yaplmayaca iin Case Name blmndeki MODAL
seeneine tklaynz ve Run/Do Not Run Case dmesine basarak bu ykleme iin
zm yaplmayacan belirtiniz. Bu ykleme iin Action blmnde Do Not Run yazl
olacaktr.
48. Run Now dmesine basarak sistemin zmn balatnz.
49. Analiz tamamlandnda ekranda sistemin ekildeitirmi durumu grlecektir.

50. ekildeitirmi durumda, mouse istenen bir dm noktas zerine getirildiinde bu
dm noktasnn yerdeitirmeleri ekrana gelmektedir. Elemanlarn dzgn scaklk
deimesi deerinin pozitif olmasndan dolay uzadklar gzlemlenmektedir.
51. Display mensnde Show Forces/Stresses Frames/Cables seeneine tklayarak
ekrana Member Force Diagram for Frames (ubuk Kuvvet Diyagramlar) ileti
kutusunu getiriniz.
52. Ekrana gelen ileti kutusunda, Moment 3-3 radyo dmesini seiniz ve OK dmesine
basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

306
RNEK 13: Kirisiz Deme
6
x
1
.
0
0

m
4
x
1
.
2
0

m
6x1.00 m 4x1.20 m 3x1.00 m
X
Y

ekilde gsterilen 30 cm kalnlkl betonarme kirisiz demenin, p
d
= 15 kN/m
2
dzgn yayl
yk etkisi altnda hesab yaplacaktr. zmde, ekilde belirtilmi olan sonlu eleman dzeni
kullanlacaktr. Sistem simetrik olduu iin, sadece ekilde gsterilen sol yarsnn hesab
yaplacaktr. Mesnetler, ekilde dolu dairelerle gsterilmitir. Bu noktalardaki kolonlarn
rijitlikleri hesapta gz nne alnmayacak, sadece bu noktalarn dey yerdeitirmeleri sfr
alnacaktr.
Sistem, sonlu elemanlarn dzeni ve boyutlar bakmndan, aadaki ekilde gsterilen
6 ana paradan olumaktadr. Bu nedenle, nce 6 eleman retilecek, daha sonra,
Divide Area komutu yardm ile, retilen elemanlar paralara blnecektir. Her ana
eleman iin para saylar da ekil zerinde gsterilmitir. ekilde 6 No.lu ana para
olarak gsterilen eleman da (3x6) para kullanlarak retilecek, daha sonra kedeki
elemanlar silinecektir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

319

51.

dmesine bakarak sistemin X-Y dzlemindeki grntsn elde ediniz.
52. Display mensnde Show Forces/Stresses Shells seeneine tklayarak ekrana
Member Force Diagram ileti kutusunu getiriniz.
53. Bu ileti kutusunun Component Type blmnden Resultant Forces radyo dmesini
54. Component blmndeki M11 radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK
dmesine basnz.
55. Bu ilem ekrana, elemanlarn 2 yerel ekseni etrafndaki (bu rnek iin sistemin Y ekseni
etrafndaki) eilme momenti deerlerini gsteren renkli bir diyagram getirecektir.
Diyagramn yan tarafnda eitli renklerle ilgili deerleri gsteren bir lek ubuu
bulunmaktadr.
56. stenen bir elemann zerine gelip sa mouse tuuyla tklayarak, bu blgedeki
momentlerin deiimini ayrntl olarak gsteren kk bir pencere oluturulabilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

320

57. zmde elde edilen i kuvvetler birim uzunlua etkiyen i kuvvetlerdir. Momentler iin
pozitif ynler (kesitin altnda ekme oluturan) eleman yerel eksenlerine gre aadaki
ekilde gsterilmektedir.
1
2
3
M11
M22
M11
M22

dmesine basnz.
61. Bu ilem ekrana, elemanlarn 1 yerel ekseni etrafndaki (bu rnek iin sistemin X ekseni
bulunmaktadr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

326
Kesit zelliklerinin Tanmlanmas:
14. Radye temel kesitini tanmlamak iin, Define mensnden Section Properties Area
Sections... seeneine tklaynz veya dmesine basnz.
15. Ekrana gelen Area Sections ileti kutusunda Select Section Type To Add alr
listesinde Shell seeneine tklaynz ve Add New Section... dmesine basnz.
16. Ekrana gelen Shell Section Data ileti kutusunda,
Section Name (Kesit Ad) yaz kutucuuna R50 yaznz.
Type blmnde Plate-Thick radyo dmesine tklaynz.
Material blmndeki Material Name alr listesinden C20 malzemesini seiniz.
Thickness blmndeki Membrane ve Bending yaz kutucuklarna 0.5 yaznz.

17. Quick Draw Rectangular Shell Element (Hzl Dikdrtgen Kabuk Eleman izimi)
dmesini tklaynz.
18. Ekrana gelen Properties of Object ileti kutusunda Section blmnde kesit ad olarak
tanmlanan R50 seeneine tklaynz. Bu ilem ile oluturulacak elemanlarn kesitlerinin
radye olarak adlandrlan kesit zelliklerini tamas salanmaktadr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

327
19. Srasyla yukardaki ekilde 1-6 olarak numaralandrlm olan 6 ana parann ortalarna
tklayarak 5 adet byk, 1 adet kk (El. No. 3) sonlu eleman oluturunuz. Klavyede Esc
tuuna basarak eleman oluturma ilemini tamamlaynz.
20. Set Display Options... dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun Areas
blmnde Labels kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Bu
ilem, oluturulan 6 adet sonlu elemann numaralarnn ekranda grnmesini
salayacaktr.
21. Save dmesine basnz ve oluturulan sistem modelinin son durumunu, Radye
adn vererek saklayn.
22. Oluturulan 6 adet ana parann 5 tanesini, X ve Y eksenleri dorultusunda gerekli sayda
paralara blerek kk sonlu elemanlar oluturmak gerekir. Her ana parann
blnecei para saylar aadaki tabloda gsterilmitir.

Blnecek Para Saylar Ana Para
No. X dorultusu
(Mesh into)
Y Dorultusu
(by)
1 5 1
2 4 1
4 5 5
5 4 5
6 1 5

23. Pointer dmesine basarak mouse imlecini Select durumuna getiriniz ve 1 No.lu
blgenin ortasna tklayarak, burada oluturulan eleman seiniz.
24. Edit mensnden Edit Areas Divide Areas komutunu tklaynz veya dmesine
basnz.
25. Ekrana gelen Divide Selected Areas ileti kutusunun Divide Area Into This Number
of Objects radyo dmesini seili duruma getiriniz.
Along Edge from Point 1 to 2 yaz kutucuuna 5
Along Edge from Point 1 to 3 yaz kutucuuna 1 yaznz ve OK dmesine basnz.
Bu ilem ile, seilen byk eleman 5 paraya blnm olur.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

330
34. Edit mensnden Change Labels seeneini tklaynz. Ekrana gelen Interactive
Name Change ileti kutusunun Item Type alr listesinden Element Labels-Joint
seeneine tklaynz. Auto Relabel Control blmnde First Relabel Order
listesinden Yyi, Second Relabel Order listesinden Xi seiniz. leti kutsunun Edit
mensnde Auto Relabel All in List seeneine tklaynz ve OK dmesine basnz.
35. Bylece tm dm noktalar, satr dzeninde ve 1den balayarak, yeniden
numaralanm olacaktr.

36. stenirse, Options mensnden Preferences Dimensions/Tolerances Minimum
Graphic Font Size seenei kullanlarak, yaz karakterlerinin boylar bytlebilir.
Zemin ile Etkileimin Tanmlanmas :
37. dmesine basarak tm elemanlar seiniz ve mesnet koullarn tanmlamak iin
dmesine basnz. Ekrana Joint Restraints ileti kutusu gelecektir.

38. Bu ileti kutusunda Translation 1, Translation 2 ve Rotation About 3 kutucuklarn
seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz. Bylece, dier yerdeitirme ve dnme
bileenleri serbest braklarak, dzlemine dik ykler etkisi altnda bulunan plak davran
tanmlanm olacaktr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

334

51. dmesine basnz. Ekrana gelen ileti kutusunun Options blmnde Wire Shadow
kutucuunu seili duruma getirip OK dmesine basnz.
52. dmesine basarak dey kesit grnmn ekrana getiriniz. View mensnde Set
3D View seeneine tklaynz.
53. Ekrana gelen Set 3D View ileti kutusunun Plan blmne 270, Elevation blmne 0,
Aperture blmne 0 yazn ve OK dmesine basnz. (Yazl ise bir deiiklik yapmaya
gerek yoktur.)

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

336

dmesine basnz.
64. Bu ilem ekrana, elemanlarn 2 yerel ekseni etrafndaki (bu rnek iin sistemin Y ekseni
bulunmaktadr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

340
RNEK 15: Elastik Zemine Oturan Srekli Kiri
N
1
1
M
1.0 3.0 5.0
2
M
2
N
3
M
3
N
1.0
10m
1.20
1.20
0.65
0.15
0.40
0.60

E
c
=2.810
7
kN/m
2
Yatak katsays K
o
=18000kN/m
3
Ykleme M
1
[kNm] M
2
[kNm] M
3
[kNm] N
1
[kN]

N
2
[kN] N
3
[kN]
G 32.6 37.9 -62.7 282.6 728.6 389.3
Q 22.7 22.5 -40.8 154.0 440.0 217.5
Verilen etkiler altnda elastik zemine oturan srekli temelin hesab.
1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste
New Model ileti kutusunda Beam (Kiri) dmesine basnz.

3. Bu ilem hesap modelinin parametrik olarak oluturmakta kullanlacak ileti kutusunu
ekrana getirecektir.

Number of spans (Aklk says) yaz kutucuuna 1
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

344

18. Kesiti oluturan noktalar dzenlemek iin Draw mensnden Reshape Mode (Yeniden
ekillendirme) seeneine tklaynz. Mouse imlecinin ekli deiecektir.
19. Kesit eklinin zerine tklaynz. Kesiti oluturan noktalar siyah dolu kutucuklar ile
gsterilecektir.

20. Sol altta bulunan noktann zerine sa mouse tuuyla tklaynz. Ekrana gelen ileti
kutusunda X-Ord yaz kutucuuna -0.6, Y-Ord kutucuuna 0 yaznz ve OK dmesine
basnz.

21. Saat akrebi dn ynnde dier noktalarn koordinatn aadaki ekilde dzenleyiniz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

351

59. Yeniden X-Z dzlemine dnmek iin dmesine basnz.
60. 3 nolu dm noktasna tklayarak seili duruma getiriniz.
61. Assign mensnde Joint Loads Forces seeneine tklaynz veya dmesine
basnz.
Load Case Name blmnde Q seeneine tklaynz.
Force Global Z kutucuuna -154
Moment about Global Y kutucuuna 22.7 yaznz ve OK dmesine basnz.

63. Sol utan 4m ieride bulunan 9 nolu dm noktasna tklayarak seili duruma getiriniz.
64. Assign mensnde Joint Loads Forces seeneine tklaynz veya dmesine
basnz.
Load Case Name blmnde Q seeneinin seili olduunu kontrol ediniz.
Force Global Z kutucuuna -440
Moment about Global Y kutucuuna 22.5 yaznz ve OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

355

81. Yk birleimlerini tanmlama ilemini tamamlamak iin OK dmesine basnz.
82. boyutlu grnm ekrana getirmek iin dmesine basnz.
83. Set Display Options dmesine basnz, ekrana gelen ileti kutusunun General
blmndeki Extrude View radyo dmesini seili duruma getiriniz ve OK dmesine
basnz.

84. Bu ilem sistemin hacimsel grnmn ekrana getirecektir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

362
RNEK 16: Betonarme Kabuklu ereve
KESIT
PLAN
r

=

1
2
.
0
0

m
60
o
13.3923 13.3923
6
.
0
0
r=10.3923 1.30
O 3.20 Bosluk /

Geometrik zellikleri ekilde grlen, eik kolonlarla evre kirilerinden ve bu kirilere oturan
bir kresel betonarme kabuktan oluan sistem, kendi arl ile birlikte 1kN/m
2
dey yk iin
zlecektir. evre kirileri hizasnda 1.30 m.lik konsollar vardr. Kabuk ve konsol plak
kalnlklar 15 cm, kiri ve kolon kesitleri 6060 cm
2
dir. Tm eik kolonlar tabanda ankastre
olarak mesnetlendirilmilerdir.

boyutlarn seiniz.
2. File mensnden New Model seeneini tklaynz. Ekrana gelen New Model ileti
kutusunda Shells simgesine tklaynz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

364

4. 3-D View penceresinin st blmndeki dmesine basarak pencereyi kapatnz.
5. Bu ilem ekranda tek aktif pencere olarak, balk ubuunda X-Y Plane @ Z=0 yazan
pencerenin bulunmasn salayacaktr. Yuvarlatmalardan dolay balk ubuunda, Z=0
yerine Z=-4.44E-16 deeri grlmektedir. Ancak bu saynn sfra ok yakn olduu
dnlrse herhangi bir sorun yaratmayaca aktr.
6. Pencere zerinde sa mouse tuuna tklaynz. Ekrana gelen mende Edit Grid Data...
seeneine tklaynz.

7. Ekrana gelen Coordinate/Grid Systems ileti kutusunda GLOBAL seeneine tklaynz
ve Modify/Show System... dmesine basnz.
8. Ekrana gelen ileti kutusunda R Grid blmnde 10. satra 11.6923 yazn Bylece Z=0
kotundaki konsol plan d evresi tanmlanm olmaktadr.
9. Yine ayn blmde 11. satra 13.3923 yaznz.
10. Bu blmde Grid ID blmndeki tm adlar siliniz.
11. leti kutusunun Z Grid blmnde 10. satra -6 yaznz ve 2 kez OK dmesine basnz.
Bylece kolon mesnetlerinin konumlarn belirleyen Grid izgileri tanmlanm olur.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

370
35. Bu ileti kutusunun Rotate About (Dnme Ekseni) blmnde Parallel to Z radyo
dmesini seili duruma getiriniz. Increment Data (Artm Bilgileri) blmndeki Angle
(A) yaz kutucuuna 22.5, Number (Say) yaz kutucuuna da 15 yaznz ve OK
dmesine basnz. Bu ilem ile, kabuk sistemin evresindeki konsol deme blm ile
evre kirileri oluturulmutur.

36.

dmesine basarak sistemin 3 boyutlu grntsn ekrana getiriniz.

37. Draw mensnde Draw Special Joint seeneine tklaynz aadaki ekilde 146 ve
147 olarak gsterilen dm noktalarn mouse sol tuuna basarak oluturunuz.
38. Klavyede Ctrl+D tuuna basarak gridleri geici olarak kapatnz.
39.

dmesine basarak ubuk oluturma moduna geiniz. Ekrana gelen Properties of
Object ileti kutusunda Property blmnde 60x60 seeneine tklaynz.
19
21
23
147
146
139
140
141
Z=-6, r=13.3923 Grid izgisi

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

374
dmesine basnz.
69. Bu ilem ekrana, elemanlarn yerel 2 ekseni etrafndaki eilme momenti deerlerini
gsteren renkli bir diyagram getirecektir. Diyagramn sa tarafnda eitli renklerle ilgili
deerleri gsteren bir lek ubuu bulunmaktadr.

70. Problemde sistemin ve yklemenin zellii olarak dnel simetrinin i kuvvetler iin de
geerli olduu grlebilmektedir. stenen bir elemann zerine gelip sa mouse tuuyla
tklayarak, bu blgedeki momentlerin deiimini ayrntl olarak gsteren kk bir
pencere oluturulabilir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

375
RNEK 17: Betonarme ereve Analizi ve Boyutlandrmas
6.5 m 1.5 m
3.0 m
7.5 kN/m
25 kN
(G)
0.25
0.30
0.90
0.35
0.14
0.46
30 kN/m
(Q)
0.30
(E)
Kiri Kesiti
Kolon Kesitleri
25 kN

Geometrik zellikleri ve ykleri ekilde grlen tek aklkl erevenin hesab ve betonarme
sistem olarak boyutlandrmas yaplacaktr.
getiriniz. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.

3. Ekrana gelen Quick Grid Lines ileti kutusunda,
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

386
39.
getiriniz.

40. Ekrana gelen ileti kutusunun Joints blmndeki Labels radyo dmesini seili duruma
getiriniz, Invisible radyo dmesini seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz.

41. Sa pendereye tklayarak aktif duruma getiriniz.
42.
getiriniz.

43. Ekrana gelen ileti kutusunun General blmndeki Shrink Objects, Extrude View;
View by Colors of blmndeki Sections kutucuklarn seili duruma getiriniz ve OK
dmesine basnz. Ekrana elemanlarn hacimsel gsterimi gelecektir. Bu grnm
eleman yerleimlerinin uygunluunu kontrol etmek amal kullanlabilmektedir.

44. Sol pencereyi aktif duruma getiriniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

389

54. Select mensnden Get Previous Selection seeneine tklayarak veya

dmesine basarak bir nceki seim ileminde seili olan elemanlar tekrar seili duruma
getiriniz.
55. dmesine basnz veya Assign mensnde Frame Loads Distributed
seeneine tklaynz. Ekrana gelen Frame Distributed Loads ileti kutusunun,
Load Case Name blmndeki alr listeden Q'yu seiniz.
Uniform Load blmndeki Load yaz kutucuuna 30 yaznz ve OK dmesine
basnz.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

393
66. Show Undeformed Shape (ekildeitirmemi Durumu Gsterme) dmesine
basarak veya klavyede F4 tuuna basarak tekrar sadece dm noktas ve ubuk eleman
numaralarnn grnmesini salaynz.
67. 3 ve 4 No.lu ubuk elemanlar seili duruma getiriniz.
68. Assign mensnden Frame End (Length) Offsets... seeneini tklaynz veya
dmesine basnz.
69. Ekrana gelen Frame End Length Offsets iletiim kutusundaki Automatic from
Connectivity radyo dmesini seili duruma getiriniz.
70. Rigid-Zone Factor yaz kutucuuna 1 yazp OK dmesine basnz.

Bu ilem ile kiriin kolon iinde kalan rijit blm hesap modelinde gznne alnm olur.
Ayrca SAP2000 i kuvvetleri bu rijit blgenin dnda kalan blgede belirlediinden ou
durumda gereksinim duyulan mesnet yzndeki deerler otomatik olarak belirlenmi olacaktr.
Rigid-Zone Factor deeri 0 ile 1 arasnda deiebilmektedir. 1 deeri blgenin tamamnn
rijit olduunu belirtmektedir. Automatic from Connectivity seenei kullanlarak bu
blgelerin uzunluu varolan kesitlerin boyutlar kullanlarak program tarafndan otomatik
olarak hesaplanabilmektedir.
Rijit blgeler
Moment Diyagram
M

71. 3 No.lu ubuun zerine sa mouse tuuyla tklandnda ubukla ilgili bilgi kutusu
ekrana gelmektedir. Bu kutunun Assignments blmnde bulunan End Length
Offsets ksmndaki End I Length Offset 0.15 deeri ubuun sol mesnedini oluturan
dairesel kolonun merkezinden mesnet yzne olan uzaklndan, End J Length Offset
0.15 deeri ise sa mesnedini oluturan 0.25x0.30 boyutundaki kolonun merkezinden
mesnet yzne olan uzaklndan (0.30/2) program tarafndan otomatik olarak
hesaplanmtr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

397

85. Ekranda kolonlar birletiren kiri elemana sa mouse tuuyla tklaynz. Ekrana kiriin
donat hesab sonular gelecektir. Bu kiriin aklk kesiti iin, en elverisiz yklemenin
1.4G+1.6Q yklemesi olduu ve bu yklemedeki i kuvvetlere kar 14.38 cm
2
donat
gerektii grlmektedir.

86. Summary dmesine basarak ayrntl kesit hesab bilgilerine de ulalabilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

399

91. Summary dmesine basarak ilgili elemann donat hesab hakknda daha ayrntl
bilgileri ieren ileti kutusunu ekrana getiriniz. Bu ekranda eleman numaras, kesit tr,
eleman zellikleri, en elverisiz ykleme ad, eilme ve kayma hesabnda kullanlan ve
sonuta elde edilen bilgiler bulunmaktadr. rnein ilgili kolon iin 231.4 kN normal
kuvvet ve 6587 kNcm ve 564 kNcm momentleri etkisinde 13.79 cm
2
donat gerektii
hesaplanmtr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

402
rnek 18: Kafes Sistem Analizi ve Boyutlandrmas
9 kN
18 kN
18 kN
8x2.0=16.0 m
0.6
1.2
18 kN
18 kN
18 kN
18 kN
9 kN
18 kN

KN,m,C seeneklerini seili duruma getiriniz.
2. File mensnden New Model seeneini tklaynz.

3. Bu ilem, modeli oluturmakta kullanlabilen farkl seenekleri ieren bir ileti kutusu
ekrana getirecektir. Bu ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
4. Bu ilem koordinat sistemini ve yardmc izgileri tanmlamak (Grid Lines) iin gerekli
Quick Grid Lines ileti kutusunu ekrana getirecektir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

410

48. View mensnden Set Display Options seeneine tklaynz.
49. Ekrana gelen Display Options For Active Window ileti kutusunda oluturulan ubuk
elemanlarn kesit zelliklerini ekranda gstermek iin Frame/Cables/Tendons
blmndeki Sections seeneini seili duruma getiriniz ve OK dmesine basnz.

50. Ekrann st blmndeki Save (dosya kaydetme) dmesine basnz ve oluturulan
sistem modeline uygun bir ad vererek saklaynz.
51. Define mensnden Load Patterns... seeneine tklaynz. Ekrana gelen Define Load
Patterns ileti kutusunun Load Patterns blmndeki Load Pattern Name yaz
kutucuuna G yaznz, Add New Load Pattern dmesine basnz.
52. DEAD yklemesine tklaynz ve Delete Load Pattern dmesine basarak bu yklemeyi
siliniz. OK dmesine basarak ykleme tr tanmn tamamlaynz.

53. View mensnden Set Display Options seeneine tklaynz.
54. Ekrana gelen Display Options For Active Window ileti kutusunda oluturulan ubuk
elemanlarn kesit zelliklerini ekranda gstermek iin Frame/Cables/Tendons
blmndeki Sections seeneini seili durumdan karnz ve OK dmesine basnz.
55. 4 ve 5 numaral dm noktalarna tklayarak seili duruma getiriniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

412

63. Mende Select Select All seeneine tklayarak tm elemanlar seiniz.
64. Assign mensnde Frame Releases/Partial Fixity... seeneine tklaynz veya
dmesine basnz.
65. Ekrana gelen Assign Frame Releases ileti kutusunda kafes davrann tanmlamak iin
Moment 33 (Major) Start (Balang) ve End (Biti) kutucuklarn seili duruma
getiriniz ve OK dmesine basnz. (Kafes sistemi oluturan ubuklar sadece eksenel
kuvvetleri tayabileceinden moment tama zellikleri ile ilgili terimler bu ilem ile
boaltlm olur.)

66. Analyze mensnde Set Analysis Options seeneine tklaynz.
67. Ekrana gelen Analysis Options ileti kutusunda sistem X-Z dzleminde bulunan bir
dzlem sistem olduundan Fast DOFs blmnde Plane Frame X-Z Plane seeneine
tklaynz veya Available DOFs blmnde yalnzca UX, UZ ve RY bileenlerinin seili
olmasn salaynz ve OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

414

73. Bylece boyutlandrmada kullanlacak olan ykleme kombinasyonu tanmlanm olur.

74. Design mensnden Steel Frame Design View/Revise Preferences seeneine
tklaynz.
Design Code (Ynetmelik) blmnden AISC-ASD89u seili duruma getiriniz ve
OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

416

78. Analyze mensnden Run Analysis seeneine tklaynz.

79. Ekrana gelen ileti kutusunda Run Now dmesine basarak hesaplamay balatnz.
80. Analiz tamamlandnda ekrana G yklemesine ilikin ekildeitirmi durum grnecektir.

81. Uygulamada balk ubuklarnn kesitlerinin benzer seilmesi sklkla uygulanmaktadr. Bu
nedenle st balk ubuklarnn tamam iin bir kesit ve alt balk ubuklarnn tamam iin
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

418

87. Bu ilem ile kullanlacak grup adlar tanmlanm olmaktadr.
88. Klavyede F4 tuuna basarak ekildeitirmemi durumu ekrana getiriniz.
89. st balk ubuklarndan oluacak grubu tanmlamak iin tm st balk ubuklarn seili
duruma getiriniz (8 adet ubuk).
90. Assign mensnde Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen
Assign/Define Group Names ileti kutusunda USTBASLIK seeneine tklaynz ve OK
dmesine basnz.

91. Alt balk ubuklarndan oluacak grubu tanmlamak iin tm alt balk ubuklarn seili
duruma getiriniz. (8 adet ubuk)
92. Assign mensnde Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen
Assign/Define Group Names ileti kutusunda ALTBASLIK seeneine tklaynz ve OK
dmesine basnz.
93. Design mensnde Steel Frame Design blmnde Select Design Groups
seeneine tklaynz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

420

98. Gerilme durumlarnn oran renklerle belirtilmektedir. Krmz renk, orann 1.0den byk
olduu dier bir deyile >
em
olan ubuklar gstermektedir. zlen rnekte byle bir
durum bulunmamaktadr.
99. Ekrann en solundaki 23 numaral (4 ile 7 dm noktalar arasndaki) diyagonal ubuun
zerinde sa mouse tuuyla tklandnda ekrana boyutlandrma bilgilerin ieren Steel
Stress Check Information ileti kutusu gelmektedir.

100. Tasarm bilgileri incelendiinde ubuk kesitinin i kuvvet hesaplarnda (Analysis
Section) 2L50x5/10/ olarak alnd bulunan i kuvvetler altnda gerilme kontrol
yapldnda bu kesitin yetersiz olduu ve (Design Section) 2L60x6/10/ olarak
deitirilmesi durumunda gerilme kontrollerinin saland grlmektedir. Oran (RATIO)
blmndeki deer 1.0den kktr. (0.734<1.0)
101. Ekrann en solundaki 15 numaral (10 ile 13 dm noktalar arasndaki) st balk
ubuu zerinde sa mouse tuuyla tklandnda ekrana boyutlandrma bilgilerin ieren
Steel Stress Check Information ileti kutusu gelmektedir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

422
RNEK 19: Deme Sistemi
6.50
4.00
9.00 3.00
6.00
4.50
0.5
0.5
1.5
1.0
7.00
X
3.50
5.00
2.00 3.50
Y
D2
D3
1.5
2.5
2.5
D1

ekilde verilen deme sisteminin zm.

1. SAP2000 programn altrnz ve konum ubuunun sandaki alr liste
New Model ileti kutusunda Grid Only dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

433
47. DEAD yklemesinin zerine tklaynz ve Delete Load Pattern dmesine basnz.

48. OK dmesine basarak ykleme tanmlama ilemini tamamlaynz.
49. P1 ve P2 noktalar ile gsterilen ekle benzer bir biimde pencere oluturarak D1
demesini oluturan elemanlar seili duruma getiriniz.

50. Mende Assign Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda
Add New Group dmesine basnz.
51. Ekrana gelen ileti kutusunda Group Name kutucuuna D1 yaznz ve 2 kez OK
dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

434

52. P1 ve P2 noktalar ile gsterilen ekle benzer bir biimde pencere oluturarak D3
demesini oluturan elemanlar seili duruma getiriniz.

53. Mende Assign Assign to Group seeneine tklaynz. Ekrana gelen ileti kutusunda
Add New Group dmesine basnz.
54. Ekrana gelen ileti kutusunda Group Name kutucuuna D3 yaznz ve 2 kez OK
dmesine basnz.
55. Klavyede Ctrl+A tularna beraber basarak veya dmesine basarak tm elemanlar
56. Mende Select Deselect Groups seeneine tklaynz. Ekrana gelen Select
Groups ileti kutusunda klavyede Ctrl tuu basl durumdayken D1 ve D3 seeneklerine
tklaynz ve OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

441

94. Ekrana G yklemesine ait yerdeitirmi ekil renklendirilmi lek olarak getirilecektir.
dmesine basarak 3 boyutlu grnm ekrana getiriniz.

95. Ekrann sa alt blmnde bulunan dmeleri kullanlarak Q1 , Q2 ve Q3
yklemelerindeki ekildeitirmi durum da ekrana getirilebilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

445
RNEK 20: Ardgermeli Basit Kiri

0.20
0.30
T=980kN
9.50m
0.75m
0.50m
0.20

ekilde geometrisi verilen ardgermeli basit kiri sisteminin zm yaplacaktr.
Malzeme zellikleri
Beton elastisite modl E
c
=32500000kN/m
2

Ardgerme kablosu kesit alan A
s
=970 mm
2

Ardgerme kablosu Elastisite modl E
s
=210
8
kN/m
2

Kirie sabit yk olarak g=32kN/m, hareketli yk olarak q=23.5kN/m yk etkimektedir.
getiriniz.
3. Bu ileti kutusunda Beam dmesine basnz.

Number of Spans kutucuuna 1
Span length kutucuuna 9.5 yaznz ve OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

452
30. Done dmesine basnz.
31. Tendon Loads blmnde Add dmesine basnz.

32. Ekrana gelene ileti kutusunda,
Load Pattern Name kutucuundan ARDGERME seeneine tklaynz.
Yk, kiriin balang noktasna etkidiinden Jack From This Location blmnde
I-End (Start) of Tendon kutucuunu seiniz ve Force yaz kutucuuna 980
yaznz.
Curvature Coefficient (Erilik katsays) yaz kutucuuna 0.15
Wobble Coefficient (Dzensizlik katsays) yaz kutucuuna 0.004 yaznz.
Dier tm deerleri 0 olarak dzenleyiniz ve 2 kez OK dmesine basnz.

33. Kablo oluturmay tamamlamak iin klavyede Esc dmesine basnz.
34. Kirii seiniz. ubuk zerindeki ykleri tanmlamak iin st blmdeki ana menden
dmesini tklaynz. Frame Distributed Loads ileti kutusunu ekrana getiriniz.
Ekrana gelen ileti kutusunun,
Load Pattern Name blmndeki alr listeden G'yi seiniz.
Uniform Load blmndeki yaz kutucuuna 32 yazp OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

455

44. Kiriin zerine sa mouse tuuyla tklaynz. Show Max dmesine basarak i kuvvetlerin
en byk deerleri diyagram zerinde incelenebilir.

45. Case blmnden Q seeneine tklaynz. Ard germe aklk momentinin (~270kNm),
mertebe olarak hareketli yklemedeki aklk momenti dolaylarnda olduu (~258kNm) ve
zt ynde olduu gznnde bulundurulursa, ardgerme ilemi ile kesitin daha etkin
kullanld grlebilir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

456

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

457
RNEK 21: Dmerkez aprazl elik Yap Sistemi

IPE270
1 2 3 4 5
D
C
B
A
6.0m 6.0m 6.0m 6.0m
6
.
0
m
6
.
0
m
6
.
0
m
HE400B
I
P
E
4
0
0
/
I
P
E
3
6
0
IPE270
IPE270
HE400B
HE400B
HE360B
HE360B
HE360B
D merkez
elik apraz
ereve
Moment aktaran
3.5m
5x3m
2.7 0.6 2.7 140/140/8

Kat kalp plan ve ematik kesiti ekilde gsterilen 6 katl elik yapnn, dey ykler ve
edeer yatay deprem ykleri etkisinde zm yaplacaktr.
Malzeme: St52 F
y
=360000kN/m
2
F
u
=520000kN/m
2

at kat demesi: g=3.8kN/m
2
; q=1.0kN/m
2

Normal kat demesi: g=4.1kN/m
2
; q=2.0kN/m
2
; D duvar ykleri: 3kN/m

rnek sistem Kaynak [3]den alnm bir elik yap sistemidir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

468
61. Mende Edit Replicate komutunu seiniz veya klavyede Ctrl+R tularna beraber
basnz.
62. Ekrana gelen ileti kutusunda dx kutucuuna 18 yaznz ve OK dmesine basnz.
63. 1 aks zerindeki apraz ubuklar seiniz.
basnz.
65. Ekrana gelen ileti kutusunda dx kutucuuna 0, dy kutucuuna 18 yaznz ve OK
dmesine basnz.
66. dmesine basarak plan grnmn ekrana getiriniz.
67. 1, 2 ve 3 akslar zerindeki kirileri seiniz.
basnz.
69. Ekrana gelen ileti dy kutucuuna 2, Increment Data blmnde Number kutucuuna
da 2 yaznz ve OK dmesine basnz.

70. Bylece ikincil kiriler oluturulmu olmaktadr.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

470

84. Sa pencereyi aktif duruma getiriniz. dmesine basarak Z=3m kotunda plan
grnmn ekrana getiriniz.
85.
getiriniz.

86. Deme elemann yerel eksenlerini grmek Areas blmnde Local Axes kutucuunu
87. Planda tm elemanlar seiniz.
88. Mende Assign Area Local Axes... seeneine tklaynz.
89. Ekrana gelen Area Local Axis ileti kutusunda Angle in Degrees kutucuuna 90 yaznz
ve OK dmesine basnz.

90. Deme yerel 1 ekseni sz konusu rnekteki yk aktarm dorultusu olan Y dorultusuna
paralel duruma getirilmi olmaktadr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

475

105. Yeni oluturulan katlardaki farkl zelliklerin dzenlenmesi gerekmektedir. Select
mensnde Select Properties Frame Sections seeneini seiniz.
106. Ekrana gelen ileti kutusunda HE400B kesitini seiniz ve OK dmesine basnz.
107. View mensnde Show Selection Only dmesine basarak ekranda yalnzca seili
elemanlarn grnmesini salaynz.
108. View mensnde Set Limits... komutunu altrnz. Ekrana gelen ileti kutusunda
Set Z Axis Limits blmnde Min kutucuuna 9 yaznz ve OK dmesine basnz. Bu
ilem ekranda yalnzca st kat kolonlarnn grnmesini salamaktadr. Hala tm
kolonlar seili durumdadr.

109. Yalnzca st kat kolonlarnn seimi iin nce dmesine basarak seim
ilemini kaldrnz, daha sonra sa penceredeki st kat kolonlarn pencere iine alarak
seiniz.
110. Mende Assign Frame Frame Sections... seeneini seiniz veya
dmesine basnz.
111. Ekrana gelen ileti kutusunda HE360B seeneini seiniz ve OK dmesine basnz.
112. View mensnde Show All dmesine basnz.
113. View mensnde Set Limits... komutunu altrnz. Ekrana gelen ileti kutusunda
Set Z Axis Limits blmnde Min kutucuuna 10 yaznz ve OK dmesine basnz.
114. Select mensnde Select Properties Frame Sections seeneini seiniz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

480

147. Assign mensnden Joint Constraints komutlarn seiniz.
148. Ekrana gelen Assign/Define Constraints ileti kutusunun Choose Constraint
Type to Add blmndeki alr listeden Diaphragm seeneini seiniz ve Add New
Constraint dmesine basnz.

149. Ekrana gelen Diaphragm Constraint ileti kutusunun Constraint Name yaz
kutucuuna D yaznz. Constraint Axis blmndeki Z Axis radyo dmesinin seili
durumda olduuna dikkat ederek ileti kutusunun altndaki Assign a different
diaphragm constraint to each different selected Z level (Bu seenek seilen
dm noktalarndan ayn Z yksekliinde olanlarn her biri iin otomatik yeni bir
diyafram tanmlamas oluturulmasn salamaktadr) kutucuunu seili duruma getiriniz
ve 2 kez OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

483
163. Mode Number kutucuunda 1 deeri varken OK dmesine basnz.

164. Ekrana 1. mod ekli gelecek ve pencerenin balk blmnde Mode 1 Period
1.06427 ; f=0.93961 yazs okunacaktr. lgili modun dorultusunu belirleyebilmek iin
ekrann sa alt blmnde bulunan

dmesine basarak hareketli
grnm ekrana getiriniz. Grnt izlendiinde ilgili modun Y dorultusunda olduu
belirlenmektedir. Dolaysyla yapnn Y dorultusundaki 1. doal titreim periyodu
T
1y
pencerenin balk blmnde Mode 2 Period 0.7078 yazs okunacaktr. Bu grntden
de, 2. modun X ynnde olduu anlalmaktadr. Dolaysyla yapnn X dorultusundaki 1.
doal titreim periyodu T
1x
0.71 s olarak belirlenmi olur. aprazlarn bulunduu
dorultuda yap daha rijit olduundan periyot deeri bu dorultuda daha kk olarak
hesaplanmtr.

166. Animasyonu durdurmak iin Stop Animation dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

491
204. WY yklemesini seiniz. Modify Lateral Load Pattern dmesine basnz.
Ekrana gelen ileti kutusunun FY kolonuna Y dorultusunda etkiyen ykleri yaznz ve 2
kez OK dmesine basnz.

Save dmesine basarak oluturulan sistem modelininin son durumunu saklaynz.
Yk Birleimlerinin Tanmlanmas:
Yukardaki blmlerde tanmlanm olan eitli dey ve yatay yklemelerden, kesit
hesaplarnda kullanlacak olan, en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, aadaki 73 adet
Ykleme Birleimi yaplacaktr.

G+Q
G+QEX0.3EY (16 adet) rnek:G+Q+EXP-0.3EYN
0.9GEX0.3EY (16 adet) rnek:0.9G+EXN+0.3EYP
G+QEY0.3EX (16 adet) rnek:G+Q+EYN-0.3EXN
0.9GEY0.3EX (16 adet) rnek:0.9G+EYN+0.3EXP
G+QWX (2 adet) rnek:G+Q+WX
G+QWY (2 adet) rnek:G+Q-WY
0.9GWX (2 adet) rnek:0.9G+WX
0.9GWY (2 adet) rnek:0.9G-WY
205. Bilindii gibi, gerek en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin, hareketli ykler iin
ok sayda elverisiz ykleme yapmak gerekir. Bu rnekte, konuyu fazla ayrntl hale
getirmemek iin, yklemelerin ve yk birleimlerinin saylar kstl tutulmutur.
206. Yukardaki blmlerde tanmlanm olan eitli dey ve yatay yklemelerden, kesit
hesaplarnda kullanlacak olan, en elverisiz i kuvvetleri elde etmek iin birok Ykleme
Birleimi tanmlanmaldr. Bu yk birleimlerinin her modelde yeniden tanmlanmas
zaman alc olmaktadr. Bu rnekte ykleme birleimlerinin tanml olduu s2k
dosyasndan bilgiler aktarlarak hzl biimde yk birleimleri oluturulacaktr. Yazarlar
kullanclara bu yntemin kullanmn nermektedir. Kullanlan s2k dosyas
http://web.itu.edu.tr/darilmazk/tr/kitaplar.htm adresinden indirilebilmektedir.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

495

Boyutlandrma:
219. Design mensnden Steel Frame Design View/Revise Preferences
seeneine tklaynz.
Design Code (Ynetmelik) blmnden AISC-ASD89u seili duruma getiriniz ve
OK dmesine basnz.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

498

227. Design mensnde Steel Frame Design Start Design/Check of Structure
seeneine tklayarak boyutlandrmay yapnz. Gerilme durumlarnn oran renklerle
belirtilmektedir. Krmz renk, orann 1.0den byk olduu dier bir deyile >
em
olan
ubuklar gstermektedir. zlen rnekte byle bir durum bulunmamaktadr. Tm
elemanlarda seilen kesitlerin yeterli olduu grlmektedir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

501
V=185.136 kN
olarak elde edilmitir. Demelerin dzlem iinde ekildeitirmelerinin ihmal edilecek kadar
kk olaca kabul (Rijit diyafram) ile hesap yapldndan kirilerde eksenel kuvvet deeri 0
olarak bulunmaktadr. Normal gerilme kontrolnde bu varsaym hatrlanarak boyutlarn
uygunluu kontrol edilmelidir.
= = = < =
2 2
b b
Major
M 62484649
f 145.69 N/ mm 237 N/ mm F
S 428889

= = = < =
2 2
v v
Major
V 185135.9
f 103.892 N/ mm 144 N/ mm F
AV 1782

Ba kiriin boyunun kontrol iin ba kiriinin eilme momenti kapasitesi ve kesme kuvveti
kapasitesi belirlenmelidir.
= = =
4
p major y
M Z F 4.84 10 360000 174.2kNm
= = =
p y Vmajor
V 0.6 F A 0.6 360000 0.001782 385kN

p p
p p
M M
e 5.0
V V
= = =
174.2 174.2
0.45m e 0.6m 5 2.26m
385 385

Buna gre, seilen ba kiriinin boyu uygundur.
Ba kiriinin tasarm kesme kuvvetinin kontrol:
V
d
=185.136kN
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

502
<
d
y
N
0.15
F A
olduundan
= =
d p
V 185.13 kN 385 kN V
= = =
p
d
2M
2 174.2
V 185.13 kN 580.6 kN
e 0.60

koullarnn her ikisi de salamaktadr.
233. dmesine basarak 1 aksnn dey grnm ekrana getiriniz.
234. Display mensnde Show Deformed Shape komutunu seiniz.
Case/Combo Name alr listesinden EXN yklemesini seiniz.
Options blmnde Wire Shadow kutucuunu seili duruma getiriniz ve OK
dmesine basnz.

236. Ba kiriinin dnme asnn kontrol amacyla 2 nolu dm noktasnn zerine sa
mouse tuuyla tklaynz ve ilgili yklemedeki yatay yerdeitirme deerini belirleyiniz.
ncelenen ba kiriinin bulunduu 1. katn azaltlm deprem ykleri etkisinde ve X
dorultusunda st ve alt noktasndaki yerdeitirmesi
d
i
=0.00402m ; d
i-1
=0
ve azaltlm greli kat telemesi
i
=0.00402m
olarak belirlenmektedir.
R=7, h
i
=3500mm deerleri kullanlarak greli kat telemesi as

= = = =
i i
p
i i
4.02
R 7 0.00804
h 3500 h

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

504

=
d
M 53.71kNm =
d
V 179kN
= =
p
d
M
174.2
3.24
M 53.71
= =
p
d
V
385
2.15
V 179

Tasarm bytme katsays 2.15 olarak belirlenir.
Akma gerilmesi arttrma katsays ise yap eliinin snfna ve eleman trne gre
belirlenmektedir.
=
a
D 1.1 (DBYBHY 2007 Tablo 4.1)
+
= + = + =
p
d a e G Q
d
V
V 1.1 D V V 1.1 1.1 2.15 19.89 15.7 67.4 kN
V

= =
d p
V 67.4 kN 385 kN V olduundan kesit kesme kuvveti asndan yeterlidir.
+
= + = + =
p
d a e G Q
d
V
M 1.1 D M M 1.1 1.1 2.15 53.71 7.83 147.6 kNm
V

Eilme momenti kapasitesi 174.2 kNm > 147.6 kNm olduundan kesit eilme asndan
yeterlidir.
Demeleri dzlemleri ierisinde sonsuz rijit kabul edilmeyen sistemlerde kat kiriinin ba
kirii dnda kalan blm arttrlm durumdaki eksenel kuvvet ile eilme momenti i
kuvvetleri birlikte deerlendirilerek boyutlandrmas yaplmaldr.
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

507
olarak belirlenir. apraz elemanlarda gerilme kontrol

+ +

= = = <

3
G Q E
eb
bem bem
N
280.67 10
0.607 1.33
A 109.5 4224
eklinde
salanmaktadr.
aprazlar ba kiriinin plastiklemesine neden olan yklemenin
a
1.25D katndan oluan i
kuvvetlere gre boyutlandrlmaldr.
Ba kirii, tasarm bytme katsaysnn = =
p
d
V
385
2.15
V 179
deerinde plastikletiinden dolay
apraz elemanlarn tasarmnda esas alnacak eksenel basn kuvveti

+
+ = + =
p
p E G Q
d
V
N 1.25 1.1 N N 1.25 1.1 2.15 251.2 25.58 768.2 kN
V

olarak hesaplanr. Kapasite kontrolu ise

= = <

3
eb
bem
768.2 10
0.98 1
1.7 4224 1.7 109.5

eklinde salanr. Bu blmde baz elemanlar iin kesit ve eleman kontrollerinden rnekler
zet olarak verilmitir. Kesit ve eleman boyutlarnn kontrolnn tamamlanmas iin daha
ayrntl hesaplamalarn yaplmas gerekmektedir. Yazarlar bu konu iin Kaynak [2] ve [3]n
incelenmesini nermektedir.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

508

KAYNAKLAR:

1. TS500 Betonarme Yaplarn Tasarm Ve Yapm Kurallar ubat 2000, Trk
Standardlar Enstits
2. Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik 2007, Bayndrlk ve
skan Bakanl
3. Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik Aklamalar ve rnekler
Kitab N. Aydnolu, Z. Celep, E. zer, H. Sucuolu, 2009.
4. TS648 elik Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar, Trk Standardlar Enstits, 1980.
5. Building Support Structures Analysis and Design with SAP2000 Software, W.
Schueller, Computer and Structures, Berkeley, USA, 2008.
6. Betonarme Yaplar, Z. Celep, 2009, stanbul
7. Seismic and Wind Design of Concrete Buildings, S. K. Ghosh, D. A. Fanella, ICC,
2004.
8. Seismic Design using Structural Dynamics, S. K. Ghosh, J. Kim, ICC, 2009.
9. Concrete Frame Design Manual Turkish TS 500-2000 with Turkish Seismic Code 2007
For SAP2000, CSI, 2011.
10. CSI Analysis Reference Manual For SAP2000, ETABS, SAFE and CsiBridge, CSI, 2011.

R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

DZN

A
B
C
D
E
F
G
I
Active Window78, 94, 184, 214, 261, 464, 466,
469, 470, 479, 482, 484
Add Copy Of Property.....59, 92, 106, 118, 157,
182, 199, 251
Add New Property............................... 35, 381
Additional Ecc. Ratio.... 274, 275, 276, 488, 489
AISC-ASD89 ..................................... 414, 495
Analysis Model ......................................... 269
Analyze 14, 18, 33, 44, 54, 70, 78, 82, 96, 110,
131, 147, 165, 170, 191, 356, 387
Angle...................................................... 464
Apply At Center Of Mass ........................... 489
Ardgerme................................................ 445
Area Loads .............................................. 317
Area Section.............................................. 10
Area Springs................................23, 265, 331
Assembled Joint Masses ........................... 269
Assign Frame Sections..... 38, 63, 94, 145, 158,
183, 203, 255, 347, 450
Auto Select.............................................. 406
Autocad ....................................... 1, 134, 135
Available Dofs............................... 33, 55, 387
Axial Force ............. 45, 83, 132, 149, 150, 172
Beam/Column Capacity Ratio .....................286
Circle Section........................................... 383
Coeff Of Thermal Expansion.......34, 56, 76, 89,
104, 156, 195, 196, 246, 247, 295, 310, 325,
341, 366, 377, 378, 404, 425, 446, 447, 460
Component Type ..................................... 319
Concrete ................................................. 286
Concrete Reinforcement ........................... 383
Concrete Summary Data........................... 286
Confinement Bars198, 200, 248, 250, 381, 382,
384
Cross Section............................................. 72
Curvature Coefficient................................ 452
Deprem................................................... 484
Design Output.......................................... 286
Display9, 14, 19, 31, 38, 46, 49, 69, 73, 78, 83,
84, 85, 94, 97, 103, 104, 108, 109, 112,
114, 119, 122, 132, 133, 141, 149, 150, 151,
152, 158, 161, 304, 337, 346, 424, 431, 454,
464, 466, 469, 470, 479, 482, 484, 485, 494,
502
Display Design Info .................................. 285
Display Options .... 46, 73, 78, 84, 94, 141, 158,
160, 161, 178, 183, 184, 188, 214, 255, 261,
296, 302, 386, 396
Distribution.............................................. 472
Divide Areas ............................................ 327
Double Angle ........................................... 404
Deme175, 192, 242, 310, 422, 425, 443, 470
Draw Frame Element .......................24, 31, 77
Dmeler .................................................. 18
Edit Areas................................................ 327
Edit Mens.................................................8
Etkin Ktle............................................... 174
Excel .49, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 271, 337,
338, 339, 485
Extrude ................................................... 464
Force Global ...42, 69, 121, 146, 160, 226, 332,
350, 351, 352, 390
Frame Distributed Loads ............................. 41
Frequencies ............................................. 173
Functions................................ 11, 15, 23, 166
General ..................................................... 90
General Section.................................... 91, 92
Generate Code-Based Design Load
Combinations ................. 236, 281, 395, 415
GLOBAL.......................................................2
Glue To Grid Lines................ 52, 164, 180, 213
Gravity .................................................... 471
Grid ............................................................3
Grid Spacing ............................................ 115
Import New Property................................ 404
Interaction............................................... 284
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

J
K
Kartezyen ................................................ 2
Silindirik .................................................. 2
L
M
Analyze ................................................. 14
Assign ................................................... 13
Define ................................................... 10
Draw..................................................... 11
Edit ......................................................... 8
File ......................................................... 6
Help...................................................... 17
Options ................................................. 16
Select.................................................... 12
Tools..................................................... 17
View........................................................ 9
N
O
P
Q
R
Joint Restraints...... 32, 33, 53, 54, 55, 78, 103,
104, 129, 146, 164, 190, 194, 264, 301, 315,
316, 317, 330, 352, 372, 387, 388
Kabuk ..................................................... 362
Kartezyen.................................................... 2
Koordinat
Ktle..................................... 10, 23, 218, 272
Length Offset .......................................... 393
Length Type.............................................. 93
Load Cases11, 14, 23, 43, 67, 82, 96, 110, 130,
147, 165, 168, 173, 191, 221, 235, 266, 292,
348, 360, 390
Load Combinations11, 169, 230, 231, 236, 278,
281, 353, 354, 390, 395, 413
Local Axes............................................... 464
Longitudinal Bars .......................198, 248, 381
Malzeme zellikleri..................................... 33
Mass Source..................................... 266, 481
Material Property Data34, 55, 76, 89, 104, 116,
138, 156, 181, 195, 196, 245, 246, 295, 309,
325, 341, 366, 377, 378, 379, 404, 425, 446,
460
Member Force Diagram ............................ 319
Member Force Diagram For Frames ............. 72
Men .......................................................... 6
Mesh ...................................................... 327
Mesnet..32, 33, 53, 54, 78, 103, 129, 146, 159,
190, 194, 315, 352, 372, 386, 387
Modal Participating Mass Ratios................. 174
Modal Periods.......................................... 173
Model Information ................................... 172
Modify Lateral Load Pattern ...................... 488
Moment Of Inertia ..................................... 92
Move ...................................................... 477
New Model7, 18, 27, 50, 74, 87, 100, 102, 115,
154, 176, 193, 243, 294, 307, 323, 340, 362,
375, 402, 422, 445, 458
Nonprismatic.............................................. 92
One-Way................................................. 478
Output Stations...............................22, 43, 81
Partial Fixity............................................. 465
Periods.................................................... 173
Perspective Toggle 19, 112, 141, 143, 144, 186
Plane Frame ........................... 33, 54, 78, 387
Quick Draw Frame 12, 19, 24, 31, 77, 176, 296,
385, 407
Quick Material Definition ....................... 34, 75
Rebar..196, 198, 240, 246, 249, 285, 378, 379,
381, 400
Reinforcement To Be Checked................... 250
Reinforcement To Be Designed.................. 250
Releases..........22, 66, 129, 145, 412, 465, 467
Releases/Partial Fixity.............22, 66, 129, 145
Replicate 1, 8, 21, 24, 115, 122, 123, 126, 128,
155, 161, 175, 177, 178, 194, 209, 300, 369,
371, 459, 466, 467, 468, 474
Response Spectrum........ 15, 23, 166, 167, 168
Resultant Forces ...................................... 319
R
N
E
K

S
A
Y
F
A
L
A
R

S
T
U
V
W
Y
Z

S2k Text File ........................................... 276
SAFE....................................................... 292
Section Designer........................... 1, 342, 343
Section Properties ...................................... 35
Set Analysis Options.... 14, 33, 54, 78, 165, 387
Set Default 3D View................................... 38
Set Display Options .. 9, 19, 30, 31, 37, 38, 103,
104, 108, 109, 119, 122, 311, 316, 327, 329,
355, 356, 365, 371
Set Limits................................................ 475
Set Z Axis Limits ...................................... 475
Show Deformed Shape ............................. 502
Show Tables15, 47, 84, 97, 114, 132, 151, 172,
187, 234, 286, 401, 485
Show Undeformed Shape14, 19, 38, 41, 42, 63,
69, 95, 158, 161, 203, 209, 255, 260, 332,
347, 390, 393, 396
Show Values On Diagram .. 45, 70, 83, 97, 112,
132, 149, 357
Shrink..................................................... 464
Shrink Objects ............ 38, 39, 64, 65, 202, 386
Spektrum Analiz....................................... 172
Spherical Dome ....................................... 363
Steel Frame Design 15, 19, 414, 415, 417, 418,
419
Tee........................................................... 35
Tendon ................................................... 449
Trapez Yk................................................ 81
Uniform (Shell) ........................................ 317
Uniform Load... 40, 41, 42, 68, 79, 80, 95, 109,
184, 185, 186, 204, 205, 206, 212, 257, 318,
372, 388, 389
Uniform To Frame (Shell)...................471, 477
View By Colors Of........38, 39, 64, 65, 202, 386
Wire Shadow ........................................... 502
Wobble Coefficient ................................... 452
Yap 33, 55, 127, 175, 204, 209, 221, 256, 266,
272, 316, 378, 388, 457, 483, 504, 506
Yerel Eksen..................................................2
Zemin Gerilmesi ................. 289, 335, 338, 339

SAP2000v15 OrnekSayfalar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

SAP2000v15 OrnekSayfalar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

R

You might also like