Urolithiasis

İdrar Yolu Taşları
(Urolithiasis)
 İdrar taşlarının nedenleri
 Klinik bulgular
 Struvite urolithiasis
 Urate urolithiasis
 Cystine urolithiasis
 Calcium oxalate urolithiasis
 Silica urolithiasis
 Böbrek taşları
Kalsiyum, fosfat, okzalat taşları
ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 1

Urolithiasis
İdrar taşları
 İdrar taşı (urolith); üriner sistemde kristallerin
çökmesi sonucu meydana gelir.
 Yapısında küçük miktarda organik matriks ve inorganik
kristaloidler bulunur.
 İdrar taşları (urolith) calculi veya taş olarak
adlandırılır.
 Kristallerin mikroskopik veya makroskopik çökeltileri,
organize olursa taş, organize olmazsa kristaluri oluşur.
 Nephrolit böbrek taşı anlamına gelir.
 Kistik calculi idrar kesesindeki taşlara verilen isimdir.
 Matrix taşların organik kısmıdır (nidus).

Urolithiasis
İdrar taşları
 Taş, organik matriks üzerinde kümeleşen
kristallerin ortak merkezli katmanlarından
oluşur.
 Taş içerisinde birden fazla kristal türü
bulunabilir.
 İdrar taşları yapısında bulunan predominant
kristal türüne göre adlandırılır.
 Organik matriks taş yapısı içinde % 5’ten daha
azdır. Predominant yapı, kristal katmanlarıdır.
 Organik matriks, protein ve mukoprotein
yapısındadır.

İdrar taşları
Irk prevalansı-Köpek
 Bir çalışma (CA Osborne 1986-1147 uroliths)
 Köpek (734 uroliths)
 Miniature Schnauzer 22.3 %
 Miniature poodle 10 %
 Dachshund 5 %
 Shih Tzu 5 %
 Cocker spaniel 3 %
 Dalmatian 3 %
 Köpeklerde ürolit her yaşta oluşabilir.
 Dişilerde (72%) erkeklerden (28%) daha
fazla görülür. Metabolik ürolitler erkeklerde
daha fazla görülür.

İdrar taşları
Mineral tipi-Köpek
• 77,000 köpek ürolitinde mineral tipi

• Vet Clinics NA, Jan 1999

İdrar taşları
Nedenleri
Ürolit oluşumunda 3 primer faktör vardır:
1. İdrarın minerallerle aşırı doyumu (supersaturation)
 Diyetle aşırı mineral alımı sonucu kristal doyumu ve kristaluri
oluşur.
 pH nedeniyle kristallerin çözünürlüğü azalır.
 İdrarın konsantre olması, kristal konsantrasyonunu artırır.
 Bazı konjenital bozukluklar sonucu idrarda kristallerin oranı artar.
2. Üriner sistemden kristallerin geçişinin gecikmesi
 Hasarlı mukozaya kristallerin yapışması, istasyon görevi yapan
yabancı cisimler (dikiş vb.), atonik idrar kesesinde idrarın
yoğunlaşması veya urachus divertikulumu kristal eliminasyonunu
geciktirebilir.
 Bir mineral tipine ait taş, farklı bir mineral taşı için istasyon görevi
görebilir.
3. Normal olarak var olan ve kristal büyümesini engelleyen
inhibitörlerin azalması (citrate, pyrophosphate gibi) ve
kümelenme.
İdrar taşları
Klinik bulgular
 Ürolithiaziste klinik bulgular, taşın lokalizasyonuna
bağlıdır.
 Erkek köpeklerde taşın lokalizasyonu genellikle
üretradır. Dişi köpeklerde üretra taşları nadir görülür.
 Taşlar, erkek köpekte üretranın en dar bölgelerinde
lokalize olur.
 Os penisin kaudali,
 pelviste işium civarında-üretranın kavislendiği nokta (ischial
arch)
 Bu bölgelerde üretranın esnekliği azdır. Bu nedenle bu
bölgelerde lokalize olan taşlar, kısmi veya total
obstrüksiyona neden olur.
İdrar taşları/Klinik bulgular
Üretral obstrüksiyon
 Sık idrar yapma isteği,
 İdrar yapma güçlüğü (stranguria veya dysuria)
 İdrar çıkışında azalma, tam obstrüksiyonda idrar
yapamama (anuria)
 Parsiyal obstrüksiyonlarda sürekli damlama tarzında
gelişen idrarı tutamama (incontinence).
 Hematuri
 İdrar kesesinin aşırı dolgunluğu
 İdrar kesesi rupturu ve ascites
 Postrenal üremi belirtileri

İdrar taşları/Klinik bulgular
İdrar kesesi taşları/Cystic calculi
 Dysuri/stranguri
 Hematuri
 Pollakuri
 Sık idrar nedeniyle idrar kesesi küçüktür.
 Sistemik belirti genellikle yoktur.

İdrar Taşları/Klinik Bulgular
Renal veya üreteral taşlar
 Abdominal ağrı
 Hematuri
 Hidronefrozis
 Obstrüksiyona bağlı olarak idrar çıkışının
azalması renal hacim artışı sonucu oluşur.
 Sistemik belirtiler:
 Taşın yol açtığı ÜSE nedeniyle anoreksi,
depresyon ve ateş görülebilir.
 Sidik kesesi ve böbrek taşları asemptomatik

seyredebilir.
İdrar Taşları
Laboratuar Bulgular/Hematoloji-İdrar
 Obstrüksiyonun olmadığı olgularda laboratuar bulgular
normaldir.
 Akut enfeksiyon durumlarında (nefritis, prostatitis vb.)
lökositozis görülebilir.
 Kan kaybı veya kronik yangıya bağlı Anemi bulunabilir.
 Obstrüksiyon varsa postrenal obstrüksiyon bulguları görülür.
 Kalsiyım okzalat kökenli taşlarda hasta hiperkalsemiktir.
 İdrar bulguları
 Hematuri
 Yangı veya enfeksiyon nedeniyle pyuri
 Kan, yangı veya enfeksiyon nedeniyle proteinuri
(secretory/post glomerular proteinuria)
 Kristaluri
 İdrar pH’sı ürolitin tipine göre değişir.
 struvite urolithiasiste idrar alkalidir.
 calcium oxalate urolithiazisinde idrar asittir.

İdrar Taşları
Laboratuar Bulgular/idrar-Kristaller
 İdrarda kristallerin bulunması ürolithiazis için risk faktörüdür.
 Fakat kristal bulunması her zaman taş anlamına gelmez.
 Bazı hayvanlarda kristaluri vardır, taş yoktur.
 Bazılarında da taş vardır, kristaluri yoktur.
 Magnesium ammonium phosphate (struvite) kristallerinin varlığı
struvite ürolithiazisin göstergesi olabilir. Fakat normal idrarda da
görülebilir.
 Ammonium urate kristalleri portal-vasküler bozukluklarda, şiddetli
hepatik hastalık veya normal Dalmaçyalı köpeklerin idrarında
görülebilir.
 Calcium oxalate kristalleri normal idrarda, ethylene glycol
intoksikasyonunda, calcium oxalate taşları bulunduğunda veya
hiperkalsemik hayvanlarda görülebilir.
 Cystine kristalleri her zaman anormaldir. Renal tubuler defektlerden
kaynaklanır. Sistin amino asitinin geri emiliminin bozulduğunun
göstergesidir.

İdrar Taşları
Laboratuar Bulgular/idrar-Kristaller
 In vitro değişkenlikler kristal formasyonu ve çözünmesini
etkileyebilir.
 Buharlaşma (evaporation), pH ve ısı değişiklikleri
kristallerin görünmesini/görünmemesini etkiler.
 Taze idrar analizleri, in vivo kristal saturasyonunun en iyi
göstergesidir.
 İlaçlar (sulfonamides, kontrast ajanlar, ampicillin ve
primidone) idrarda çökerek kristal oluşumuna neden
olur.
 İdrar kristalleri beslenme şekline göre farklılaşır.

İdrar Taşları
Teşhis
 Klinik ve laboratuar bulgular değerlendirilir.
 Radyografi ürolit teşhisinde kullanılmaktadır.
 Radyografik görünüm, taşın büyüklüğü ve mineral
kompozisyonuna göre değişir.
 Calcium oxalate, struvite, ve silis ürolitleri her zaman
radio-opaktır (beyaz görünür).
 Radio-dense (siyah-beyaz bulutumsu) minerallerden
oluşan çok küçük urolithler radiografik muayenede over-
looked görülür.
 Cystine ve ammonium urate daha az radio-opaktır ve
kontrast radyografi gerektirir. Orta ve büyük çaplı taşlar
kontrast madde olmadan da görüntülenebilir.
 Ultrason sidik kesesi ve böbrek taşlarının teşhisinde
kullanılmaktadır.

İdrar Taşları
Tedavi ve değerlendirme
 Tedavi genellikle operatiftir.
 Taşın alınmasından sonra yapısı ve mineral
kompozisyonu değerlendirilmelidir.
 Bu amaçla taş analiz kitleri vardır. Bu iş için özelleşmiş
laboratuarlar da bulunmaktadır.
 Ticari laboratuarlarda kristalografik metotlarla taş analizi
yapılmaktadır.
 Taşların merkezinden ve dış katmanlarından kültürler
yapılır. Hayvan son zamanlarda antibiyotik almışsa, taşın
dış yüzeyi steril olabilir. Fakat merkezinde halen bakteri
vardır. Bu da taşın bir enfeksiyondan köken almış
olabileceğini gösterir.

Struvite Urolithiasis
Magnezyum amonyum fosfat taşları
 (NH4)MgPO4’6(H2O)
 Adı H.G. Von Struve (1772-1852) adlı bir Rus diplomattan geliyor.
 Beyaz, sarımsı-beyaz veya kahverengimsi-beyaz renklerde olabilir.
 Transparent – translucent (bulutumsu) görünüme sahiptir.

 Struvite başlıca magnezyum amonyum fosfat yapısındadır.
Az miktarda kalsiyum fosfat ile karışık olabilir.
 Struvite taşlara fosfat taşları, triple fosfat taşları ve
enfeksiyon taşları adları da verilmektedir.
 Struvite urolithiazis en sık olarak köpeklerde görülmektedir.
Her yaş köpekte görülebilir, dişilerde daha sıktır.
 Struvite ürolithiaziste predispozisyon faktörleri :
 Alkali idrar
 Mineral konsantrasyonunun artışı
 Konsantre idrar
 Genetik predispozisyon

 Ureaz (üreyi amonyağa dönüştürür) üreten bakterilerin neden
olduğu ÜSE alkali idrara neden olur ve idrarda amonyum
konsantrasyonu artar.
 Staphylococcus, proteus, ve ureaplasma urease üreten bakterilerdir.
 Struvit ürolithiazis olgularının önemli bir kısmında ÜSE
görülmektedir. Deneysel ÜSE olgularında 2-8 haftada (ort.= 4.5
hafta) sutrivite ürolithiazis oluştuğu görülmüştür.
 Sodyum bikarbonat gibi ilaçlar, renal tubular asidozis (idrarla
NaHCO3 kaybı nedeniyle) ve yüksek oranda tahıl proteini içeren
diyetler alkali idrarın diğer nedenleridir.
 Miniature schnauzer, Poodle, Shih Tzu, Bichon Frise, Lhasa Apso,
and Cocker struvite ürolithiazisin en sık görüldüğü köpek ırklarıdır.
 Struvite kristaller alkali idrarda az çözünür ve bir organik matriks
üzerinde çökerek taş oluşturur.
 İdrarın konsantre olması ve idrarda kristal oranının fazla olması,
kümelenmeyi artırır ve taş oluşumuna katkıda bulunur.

Struvite kristaller

İdrar kesesi radyografisi-Struvite taş

İdrar kesesi radyografisi-Struvite taş (0.6 kg) -Border Collie

İdrar kesesinden struvite taş (0.6 kg) -Border Collie

İdrar kesesi radyografisi-Struvite taş-Dachsund (4 yaşlı)

İdrar kesesinden struvite taş

Üretrada struvite taş

Üretrada struvite taş

Struvite taşlar düz veya tırtıklı görünür.

İdrar kesesinde struvite taşlar ve ÜSE enfeksiyonu

Ultrasonografi
İdrar kesesinde taşlar

Ultrasonografi
İdrar kesesinde taşlar

Cerrahi
İdrar kesesinden taşların uzaklaştırılması

Tedavi
Tedavi iki aşamalı olarak değerlendirilmektedir:
1. Şirurjikal Tedavi
2. Non-şirurjikal Tedaviler
 İdrar akışını bloke eden taşın uzaklaştırılması
 Taşın mineral yapısının tanımlanması
 ÜSE’nin tedavisi ve profilaksiyonu için antibiyotik
verilmesi
 Taş oluşumunu önleyen/azaltan diyetlerin kullanımı
 Taş oluşumunu önleyen/azaltan ilaçların kullanımı

Tedavi/Non-şirurjikal
 Üretral obstrüksiyon varsa taş sidik kesesine doğru itilerek
uzaklaştırılabilir.
 Bu amaçla basınçlı su uygulamaları yapılır. Başarısız olursa üretrotomi
değerlendirilir.
 Operasyon sonrasında taşın kimyasal kompozisyonu analiz edilmeli ve
kültür yapılmalıdır.
 İdrar kültürü sonuçlarına göre antibiyotikler verilir. Yangının azalması taşın
daha görünür (radyografide) hale gelmesine yardımcı olur.
 Kalkulolitik diyetler verilir. Bu diyetler taş tamamen kaybolduktan sonra
bir ay daha kullanılmalıdır.
 Hill’s prescription diet SD
 Protein azaltılmıştır (7.6%-9.4%). Daha az protein-daha az üre-daha
az amonyak- daha az-pH artışı demektir.
 Mg ve P azaltılmıştır.
 Tuz oranı artırılmıştır. Fazla tuz, su tutulmasını artırır, diürezi artırır ve
kristalleri dilue eder.
 İdrarı asitleştirir. Struvite kristaller daha çözünür hale gelir.

Tedavi/Non-şirurjikal
 Kalkulolitik diyet kullanımında, sadece bu diyetin kullanılmasına
dikkat edilmesi önemlidir.
 Uygun sürelerle BUN, pH ve SpG izlenir.
 BUN <10 mg/dl,
 idrar pH < 6.5 ve
 idrar SpG < 1.015 olmalıdır.
 ÜSE antibiyotik tedavisine rağmen çözülemezse, tedavi
programına acetohydroxamic acid eklenmelidir.
 Acetohydroxamic acid bir urease inhibitörüdür.
 Dozu 25 mg/kg/gün/2 kez.
 Muhtemel yan etkileri:
 Teratogenetik etkisi vardır.
 Hemolitik anemi yapabilir.
 Anormal bilirubin metabolismasına neden olur.

Tedavi/İzleme ve Değerlendirme
 Hastalar tedavi boyunca ve aylık olarak BUN, albümin, idrar
analizi, ve abdominal radyografiler ile izlenmelidir.
 Taşların çözünmesi 8-20 hafta (ort. = 3.5 ay) sürebilir.
 Tedaviye rağmen 8 hafta sonunda ürolit büyüklüğü
değişmezse, taş ya struvite değildir veya dayanıklı bir
struvittir. Bu durumda cerrahi müdahale değerlendirilir.
 Tedaviye cevap veren ve taşın regrese olduğu olgularda,
tedaviye 1 ay daha devam edilir veya radiografik olarak taş
kaybolana kadar devam edilir.
 İdrar kültür sonuçları negatif çıkarsa, idrar steril ise
tedavide sadece kalkulolitik diyet kullanılır.
 Bu diyetlerin kullanımında en önemli konulardan biri protein
kısıtlamasıdır. Uzun süreli kısıtlama hipoproteinemiye neden
olabilir.
 Profilaktik önlemler alınmazsa struvite ürolithiazisin
tekrarlama oranı % 21–25 düzeyindedir.
Tedavi/İzleme ve Değerlendirme
Nükslerin önlenmesi için bazı uygulamalar:
 Bunun için ÜSE’nin erken teşhisi/tedavisi ve diyet kontrolü
gerekir.
 Hayvan sahibi sabah idrarının pH’sını bir hafta süreyle
ölçer.
 Alkali ise kültür yaptırmak suretiyle ÜSE araştırılır.
 Antibiyotikler verilir.
 İdrar antibakteriyel tedaviye rağmen alkali olarak kalırsa,
diyet değiştirilir.
 Asit idrar oluşumuna neden olan bir diyet (Hills CD-22.2-
22.8 % protein) kullanılır.
 Hill’s SD’nin uzun süreli kullanımı (hipoproteinemi)
sakıncalıdır.
 Diyetteki tuz oranı artırılır.
 Uzun süreli tuz kullanımı hipertansiyon riski nedeniyle
önerilmemektedir.
Urate Urolithiasis
Ürik asit/ürat Taşları
 Ürat taşları ürik asit veya tuzlarından (sodyum

veya amonyum) oluşur.
 Dalmaçyalı köpekler predispozedir.
 Karaciğer hastalığı veya portosistemik şant
bulunan hastalar predispozedir.

Urate Urolithiasis
Ürik asit/ürat taşları
 Ürat taşları, purine metabolizmasının son ürünü olan ürik
asitten oluşmaktadır.
 Purinler hücre çekirdeklerinin yapı taşlarıdır. Bu
metabolizmada purinler xanthine, xanthin ürik asite, ürik asit
allantoine dönüşür ve allantoin idrarla atılır.
 Ürat taşlarının prevalansı, struvite ürolithiazisten daha azdır.
 Ürat taşlarının tamamı, ürik asitten veya tuzlarından (sodyum
veya amonyum) oluşur.
 Köpeklerde ürat taşlarının % 90’ı amonyum ürattır.
 Ürat taşları diğer minerallerle karışık olabilir.
 Ürat taşları için predispozisyon faktörleri:
 İdrar ile asit sekresyonunun artışı,
 İdrar pH’sının asidik olması,
 Taş oluşumunu inhibe eden faktörlerin olmayışı,
 Kan amonyak seviyesinin yükselmesi…

Urate Urolithiasis
Ürik asit/ürat taşları
 Dalmaçyalı köpeklerde ürat taşlarının gelişimini predispoze
eden homozigot resesif bir özellik vardır.
 Bu defekt sebebiyle hepatositlerde ürik asit metabolizması
aksar. Ürik asit allantoine dönüştürülemez ve kanda birikir.
 Bu şekilde ürik asidin idrar konsantrasyonunun artışı renal
proksimal tubular geri emilimin bozulmasına neden olur.
 Karaciğer hastalığı veya portosistemik şant bulunan hastalarda
da aynı şekilde ürik asit metabolizması aksar. Kanda ve
idrarda ürik asit konsantrasyonu artar.
 Ayrıca karaciğer hastalıklarında amonyağın üreye dönüşümü
aksadığından hiperamonyakemi oluşur.
 Ürat ürolitlerinin yaklaşık % 70’i erkeklerde oluşur.
 Irk predispozisyonu vardır. Dalmatian (% 60), Bulldog ve
Yorkshire terrier ırkları hassastır.
 Ürat taşlarının genellikle ÜSE ile ilgisi yoktur.
 Bu taşlar çok sayıda, küçük, yuvarlak ve yeşil-kahverengi
renktedir.
Dalmatian, Bulldog, Yorkshire Terrier
Ürik asit taşları
Amonyum ürat

İdrar kesesinde ürat

taşları-enf. yok.

İdrar kesesinde ürat taşları (Dalmaçyalı)

Urate Urolithiasis
Tedavi
 Üretral obstrüksiyon varsa taş sidik kesesine doğru itilerek
 Bu amaçla basınçlı su uygulamaları yapılır. Başarısız olursa üretrotomi
değerlendirilir.
 Kalkulolitik diyetler verilir. Bu diyetler taş tamamen kaybolduktan
sonra bir ay daha kullanılmalıdır.
 Hill’s prescription diet UD
 Protein ve purin oranı azaltılmıştır (9.5 %-10.4%).
 Purinler yağsız et ve glandular organlarda fazladır.
 Allopurinol verilir.
 Allopurinol bir xanthine oxidase inhibitörüdür.
 Dozu 30 mg/kg/gün / günde iki veya 3 kez
 Sodyum bikarbonat veya potasyum sitrat verilir.
 Amonyağın renal üretimini azaltır.
 Dozu pH 7.0 için, 1/4 çay kaşığı/5 kg / günde 3 kez,
 Hill’s UD kullanılıyorsa gerekmez.
 Tuz diürezi (suya veya yeme katılarak) yapılabilir.
 Kristalleri dilue eder.
 Dozu (1/4 çay kaşığı/5 kg / günlük)
Urate Urolithiasis
Tedavi/Değerlendirme
 Medikal tedavi ürolitlerin radyografik olarak

kaybolmasından sonra bir ay daha devam etmelidir.
 Nüks oranı, bir yıl içinde, % 33-50 arasında değişir.
 Nükslerin önlenmesi için Hill’s UD ile süresiz besleme
yapılabilir.
 Diyetle kontrol edilemezse, uygun bir kontrol programı ile
alkalize edici ajanlar ve allopurinol kullanımı değerlendirilir.
 Allopurinol dikkatli doze edilmelidir. Aksi halde xanthine
diğer purin taşlarına dönüşebilir. Bu özellikle allopurinol
ile birlikte yüksek protein diyeti ile yapılan beslemede
görülmektedir.
 Allopurinol ile birlikte ampicillin kullanımı dermatitise
neden olabilmektedir.
Urate Urolithiasis
Tedavi/Değerlendirme
 Bazı uzmanlar özellikle Dalçmaçyalılarda tedaviyi şu şekilde
özetlemektedir:
 İdrar blokajı kateterizasyon veya basınçlı su uygulamaları
ile giderilmeli, sidik kesesi cerrahisinden kaçınılmalıdır.
 Medikal tedaviler başarılıdır. Ortalama 3 ayda sonuç
alınabilir.
 Eğer taşlar hala problem oluyorsa bu durumda aşağıdaki
değerlendirmeler dikkate alınmalıdır:
 Yanlış mineral tanımlaması vardır, dolayısıyla tedavi
etkisizdir.
 Mineral doğru tanımlanmıştır, fakat taşın yapısında farklı
mineraller de vardır.
 Taş oluşumunu predizpoze eden ilaçlar verilmiştir.
 Tedavi prosedürlerine tam uyulmamıştır.
 Ürolithiazis olgularında periyodik izleme önemlidir.

Cystine calculi
Sistin taşları
 Dachshundlar ırk olarak predizpozedir.

Cystine Calculi
Sistin Taşları
 Sistin taşları, cinsiyet predispozisyonu olmayan, kalıtsal
metabolik bir bozukluk sonucu oluşur.
 Bu metabolik bozukluk, aminoasitlerin tubuler geri
emilimini engellemektedir. Sistin ve nadir olarak diğer
aminoasitler geri emilemez.
 Diğer ürolithiazis olgularına göre prevalansı düşüktür.
 Sistinuri her iki cinsiyette de oluşabilir. Fakat sistin
taşları daha çok erkeklerde görülür. Sistinuri tüm
köpeklerde ürolithiazise neden olmaz.
 Taş oluşumu genellikle genç hayvanlarda (ort. 4.5 yaş)
görülür.
 Sistin ürolitleri genellikle küçük ve düzgündür. Renkleri
sarı kahverengiden sarı yeşile değişir.
 Büyüklüğüne bağlı olarak radiopak veya radiolucent
olabilirler.

Cystine Calculi
Sistin Taşları/Tedavi
 Sistinuri, asit idrarda hexagonal sistin kristallerinin
görülmesiyle veya idrarda nitroprusside testi yapılarak
tespit edilir.
 Sistin taşları cerrahi veya medikal olarak
 Medikal tedavi uygulamaları:
 Proteini azaltılmış ve düşük methionin içeren
diyetlerle (Hill’s UD) besleme,
 Kristallerin dilüsyonu için su alımının artırılması,
 Tuz verilmemelidir. Aşırı sodyum alımının sistin
ekskresyonunu artırdığı görülmüştür.
 İdrar pH’sının (> 7.5) yükseltilmesi,
 Kristallerin çözünürlüğünü artırır.
 Bu amaçla potasyum sitrat tercih edilir. NaHCO3
sistin ekskresyonunu artırabilir.
Cystine Calculi
Sistin Taşları/Tedavi
 D-penicillamine sistini eriyebilir forma dönüştürür.
 Dozu 10-30 mg/kg’dır. Doz günlük ve ikiye bölünerek
verilir.
 D-penicillamine yara iyileşmesini geciktirir. Bu nedenle
operasyon sonrasında kullanılmamalıdır.
 Alpha-mercaptopropionylglycine (MPG) - kullanılabilir.
 Yan etkileri D-penicillamine göre daha azdır ve daha
etkilidir.
 Fakat henüz veteriner hekimlikte kullanılmamaktadır.
 Yapılan bir çalışmada Hill’s UD ve MPG kullanımı sistin
taşlarının medikal tedavisinde başarılı olmuştur.
 Kalıtsal özelliği nedeniyle sistin taşları görülenler
damızlıkta kullanılmamalıdır.
Calcium oxalate urolithiasis
Kalsiyum okzalat taşları


 Kalsiyum okzalat taşları yaşlı erkek köpeklerde dişilerden daha
sık olarak görülür.
 Köpeklerde struvitten sonra en çok görülen taşlardır.
 İlerleyen yaş ile birlikte östrojen hormon seviyelerinin düşmesi
ve testesteron hormonunun fazlalığı kalsiyum okzalat taşlarının
gelişimine katkıda bulunur.
 Östrojenler idrarda sitrat konsantrasyonunu artırır, kalsiyum
ekskresyonunu azaltır. Östrojenin azalması, tersine bir durum
oluşturur. İdrarda sitrat konsantrasyonu azalırken, kalsiyum
ekskresyonu artar.
 Testosterone ise hepatik okzalat üretimini artırabilir.
 Kalsiyum okzalat taşı bulunan insanlarda, nephrocalcin (kristal
inhibe edici ajan) anormaldir. Kalsiyum okzalat ürolithiazisi
bulunan köpeklerde yapılan nephrocalcin ölçümleri de anormal
bulunmuştur.
 Köpeklerde okzalat taşları genellikle sidik kesesi ve üretrada
oluşmaktadır. İnsanlarda ise böbreklerde daha sık olarak
görülmektedir.
 En sık görüldüğü köpek

ırkları:
 Schnauzer
 Lhasa Apso
 Yorkshire terrier
 Bichon Frise
 Shih Tzu
 Miniature poodle

 Okzalat ürolitlerini predispoze eden faktörler:
 Hiperkalsemi
 Primer hyperparathyroidism,
 Vitamin D intoxication,
 Osteolytic neoplasia veya
 Pseudohyperparathyroidism
 Hiperkalsiuri
 Normokalsemi–Kalsiyum okzalat ürolithiazisi bulunan
hayvanların çoğu normokalsemiktir.
 Kalsiyumun intestinal emiliminin artışı ve renal
tubular geri emiliminin azalması nedeniyle oluşur.


 Okzalat ürolitlerini predispoze eden faktörler:
 Hiperuricosuri
 Okzalat taşı oluşumunda nidus olarak görev yapar.
 Hiperoxaluri
 Hiperadrenokortizmli köpeklerin kalsiyum

okzalat ürolithiazisine karşı predispozisyonu
vardır.
 Çünkü glucocorticoidler kalsiyumun üriner
ekskresyonunu artırır.


 Kalsiyum oxalate kristalleri idrarda görülebilir.
 Bu kristaller oktahedral şekilde (dihydrate) ve
çubuk/mil şeklinde (monohydrate) olabilirler.
 Normal idrarda birkaç oxalat kristali görülebilir.
 Kalsiyum okzalat taşı bulunan hayvanların
idrarında kristaller görülmeyebilir.
 Taşlar radiografik/ultrasonografik olarak
radiodense görünüme sahiptir ve çok küçüktür.
monohydrate dihydrate

Kalsiyum oxalate taşları
ÜROLOJİ-2005 59


Kalsiyum okzalat taşları/Tedavi
 Kalsiyum okzalat taşlarının medikal olarak çözülme çalışmaları
başarısız olduğundan, taş operatif olarak uzaklaştırılır.
 Operasyon sonrasında yapılması gerekli olan uygulamalar:
 Gıdalarla alınan okzalat azaltılır.
 Ispanak, ravent ve maydanoz gibi gıdalarda bulunur.
 Vitamin C alımı azaltılır.
 vitamin C, okzalat üretimini artırır.
 Su veya diyetle yüksek Na ve Ca alımı azaltılır.
 Süt ürünlerinde Ca fazladır.
 Kaynatılmış su kalsiyumun çökmesine neden olur.
 İlave tuz alımından kaçınılır.
 İdrardaki kalsiyumu artırır.
 Aşırı protein alımından kaçınılır.
 Aşırı protein idrar kalsiyum ve okzalat ekskresyonunu artırır.
 Hills UD, KD veya WD kullanımı tavsiye edilir.

Kalsiyum okzalat taşları/Tedavi
 Thiazide diüretikleri (hydrochlorothiazide) idrar kalsiyum
ekskresyonunu azaltır. Bu nedenle hiperkalsemik durumlarda
kullanılmamalıdır.
 Fosfor bir kristal inhibe edici ajan olan pyrophosphata katkıda
bulunur. Bu nedenle diyette P kısıtlaması yapılmamalıdır.
Düşük P diyetleri Ca emilimini artırır.
 İdrar asitleştiricileri kullanılmamalıdır. Bunlar idrar Ca
ekskresyonunu artırır, idrar sitrat konsantrasyonunu azaltır.
 Sitrat kalsiyum okzalat kristal formasyonunu inhibe eder ve
idrarı alkali yapar. Alkali idrar da kalsiyumun tubuler geri
emilimini artırır.
 Potassium citrate verilebilir. Hill’s UD’de potassium citrate
bulunur. Bu nedenle bu diyet kullanılıyorsa gerek yoktur.
 Yüksek fiber içeren diyetler hiperkalsemiyi azaltır.
 Vitamin B6 verilebilir.
Silica urolith
Silis taşları
 Silis taşlarıca amorf silisten oluşur.
 Prevalansı düşüktür.
 German Shepherd köpeklerinde daha fazla görülür.
 Bu ürolitlere Kenya’da yoğun olarak mısır ile beslenen
köpeklerde sıklıkla rastlanmaktadır.
 Köpekler kumlu su kaynaklarını kullanır. Kumlu su
silis taşlarının gelişimine neden olur.
 Silis taşları, tırtıklı/pürüzlüdür ve radiodense
görünümdedir.
 İdrarda görülebilecek spesifik kristalleri yoktur.
 Ticari kitlerle yapılan taş analizlerinde yapısı tespit
edilemez.
 Cerrahi olarak uzaklaştırılır.
Feline Urolithiasis
Kedilerde Ürolithiazis
20,343 Calculi, Published 2000,
Ettinger Textbook of Veterinary Internal Medicine, p 1719

Feline urolithiasis
Kedilerde ürolithiazis
 Kedilerde köpeklere nazaran taş oluşumu daha
azdır.
 Struvite kristal oluşumunu azaltan diyetlerin yaygın
kullanımı, kedilerde kalsiyum okzalat ve amonyum
ürat taşlarının görülme sıklığını arttırmıştır.
 Amorf üretral struvit yapılar ve büyük miktarda
matriks üretrayı tıkar. Bunlar gerçek taş yapısında
değildir.
 Struvite taşlar genellikle sterildir.
 Struvite taşlar genellikle yuvarlaktır ve radiodenstir.
 Palpasyonu zordur.

Feline urolithiasis
Kedilerde ürolithiazis/Tedavi
 Cerrahi ve medikal tedaviler uygulanır.
 Kalkulolitik diyetler verilir.
 Feline SD (Hill’s)
 Kedi struvit diyetleri normal protein, azaltılmış Mg ve
P ile yüksek oranda tuz içerir. Asit idrar (pH - 6.0)
oluşumuna neden olur.
 Kedilerde struvite ürolithiazis steril olduğundan
protein kısıtlamasına gerek yoktur.
 Düşük P ve Mg ile besleme (Hill’s CD gibi) struvit
ürolithiazis oluşumunu önler.
 Metabolik ürolitlerin kedilerde görülme sıklığı
düşüktür. Tedavisi cerrahi girişim ile yapılır.

Nephrolith
Böbrek Taşları
 Klinik Belirtiler
 Tedavi

Nefrolith
Böbrek Taşları
 Köpek ve kedilerde böbrek taşları calcium
oxalate veya struvite yapıdadır.
 En sık görülen böbrek taşları calcium oxalattır.
 Böbrek taşı olgularında semptomlar;
 Taşın büyüklüğü
 Tek veya çift taraflı olması
 Lokalizasyonu (üreter obstrüksüyonu?)
 Birlikte seyreden bir enfeksiyonun bulunması
 Renal fonksiyonun durumuna göre değişir.

Nefrolith
Böbrek Taşları
 Başlıca klinik belirtiler;
 Asemptomatik olabilir.
 Hematuria (makro/mikroskopik) görülür.
 Pyelonefritis varsa üremi ve/veya sepsis vardır.
 Renal pelvis/üreterlerin bilateral obstrüksiyonu
ölüme neden olabilir.
 Tek taraflı obstrüksiyon, unilateral hidronefrozise
neden olur.
 Böbrek taşları genellikle subklinik bir seyir
gösterir.
Nefrolith
Böbrek Taşları
 Tüm böbrek taşları asemptomatik değildir. Tedavi
edilmeleri gerekir.
 Tedavi medikal ve şirurjikal olabilir.
 Bilateral taş olgularında ürolitlerin şirurjikal olarak
alınması, 4-6 hafta ara ile 2 aşamada yapılır.
 Çünkü nefrotomi GFR oranında % 20-40 azalmaya
neden olur.
 Operasyon sonrasında taş analizi yapılır ve diğer
böbrekte medikal tedavi uygulamalarına başlanır.

Nefrolith
Böbrek Taşları
 Böbrek taşlarında cerrahiye alternatif yöntem
lithotripsidir.
 Lithotripsi şok dalgaları ile taş kırma işlemidir.
 Lithotripsi için taşın sabit pozisyonda olması önemlidir.
 Bu nedenle idrar kesesi taşlarında çok etkili değildir.
 Bazı hekimler idrar kesesindeki büyük taşların
kırılmasında lithotripsiden yararlanmaktadır.
 Köpek ve kedilerde halen yaygın kullanımda değildir.
 Lithotripsi renal travmaya neden olabilir. Renal şişme
veya hemoraji renal fonksiyonu bozabilir.

Nefrolith
Böbrek Taşları
 Struvit nefrolitler protein, Mg ve P kısıtlaması, tuzlu
diyetler ve idrarın asitleştirilmesi ile çözülebilir.
 İdrar struvitlerinde de diyet uygulaması aynıdır.
 Kalsiyum okzalat taşları çözünmez.

 Tedavileri cerrahidir.
 Operasyon sonrasında hastalarda diyet uygulaması ve
izleme yapılmalıdır.

Nefrolith
Böbrek Taşları

Nefrolith
Böbrek Taşları

Nefrolith
Böbrek Taşları

Küçük Ruminantlarda Urolithiazis
(Koyun ve Keçi)
ÜROLOJİ-2005 77
 Küçük ruminantlarda daha çok üretral obstruksiyonlar
görülür.
 Aşırı tane yemle besleme, ürolithiazisin temel sebebi olarak
gösterilmektedir.
 İdrar taşlarının kompozisyonu coğrafi bölgelere göre
değişiklik gösterebilir.
 En sık rastlanan taşlar, kalsiyum ve fosfat taşlarıdır.
 calcium hydrogen phosphate dihydrate,
 magnesium ammonium phosphate
 Silis ve calcium carbonate taşları nadir görülen taşlardır.
 Fosfat taşlarının oluşumunda;
 rasyondaki fosfor oranının yüksekliği,
 samanın az verilmesi,
 düşük Ca:P oranı,
 yüksek Mg içeren diyetler ve
 alkali idrar etkili olmaktadır.
Taş oluşumunu predispoze eden faktörler
 Normal olarak P metabolizması salya üzerinden
olmaktadır. Fosfor dışkı yolu ile atılır.
 Rasyonda fazla miktarda tane yem bulunması ve
samanın az olması, salya P metabolizmasını etkiler ve
idrarla atılan P miktarı artar.
 Yüksek fosforlu diyetler salya ekskresyon
mekanizmalarını bozar ve idrar P ekskresyonu artar.
 Normal rasyonda P % 0.33 oranını geçmez. Bu da
ürolithiazis insidansını önemli ölçüde azaltır.
 Bu oran % 0.8 olduğunda ürolithiazis insidansı % 73’e
yükselir.

Taş oluşumunu predispoze eden faktörler
 Yüksek kalsiyumlu diyetler, sindirim kanalından fosforun

geri emilimini azaltır.
 Yüksek P ve yüksek Mg diyetleri ile beslenen kuzularda
ürolit insidansı artar.
 İdrar akışının artması ve idrar pH’sının düşmesi,
minerallerin dilüsyonu ve idrar durgunluğunun olmaması
nedeni ile taş oluşumunu önler.
 Bazı koyun ırkları P taşlarına predispozedir (Texel,
Scottish Blackface).

Klinik bulgular ve Teşhis
İdrar kesesi, üretra veya peniste taş
bulunan olgularda;
Fig. 1
 Erken dönemde:
 Kanlı idrar,
 Ürinasyon güçlüğü,
 Damlama tarzında idrar,
 Kuyruğun sürekli yukarı-aşağı
sallanması,
 Abdominal ağrı semptomları gözlenir.
 İleri dönemde:
 Anoreksi, depresyon ve yere yatma,
 Abdominal gerginlik,
 Prepusyal bölgede şişme görülür.
 Son dönemde:
 Nöbet,
 Kardiyovasküler kollaps ve ani ölüm
gözlenir.
Klinik bulgular ve Teşhis
 Rektal muayenede pelvik üretral gerginlik ve aşırı üretral
pulzasyon tespit edilir.
 Üretra rupturu meydana gelebilir. Deri hastalığın
başlangıcında sıcak iken, doku nekrozunun başlaması ile
beraber soğuk ve duyarsız hale gelir.
 Ultrasounografik muayenede sidik kesesinde gerginlik
belirlenir. Taş görülebilir.
 Küçük ruminantlarda taşların çoğu penisin sonunda
üretra içerisindedir.
 İkinci en sık bölge sigmoid fleksurun distalidir.

Tedavi
 Üretrada taş belirlenen ve erken olgularda cerrahi
uygulamalar değerlendirilir.
 Üretrostomi ve sistotomi ile sonuç alınabilir.
 İlerlemiş olgularda ve prognozun iyi olmadığı

durumlarda kesim tavsiye edilir.

Korunma
 Tane yemle beslenen hayvanlarda, diyete % 2-5
düzeyinde tuz (veya amonyum klörür % 0.5-1)
ilaveleri yapılmalıdır.
 Besi amaçlı olarak kullanılacak kuzu ve oğlaklarda 6-

12 aylık dönemde kastrasyon yapılmasının, normal
üretra gelişimini sağladığı ve taş riskini azalttığı ifade
edilmektedir.
 Atlar için kullanılan rasyonlar küçük ruminantlara

verilmemelidir. Bu diyetler taş insidansını artırabilir.
Sığırlarda Urolithiazis
ÜROLOJİ-2005 85
 Sığırlarda ürolitler görülebilir.
 Obstrüksiyon olmadığı sürece önemli klinik belirti
oluşturmazlar.
 Üretral obstrüksiyon olgularında, idrar kesesinde gerginlik,
abdominal ağrı, üretral perforasyon, sidik kesesi rupturu,
üremi veya septisemi nedeniyle ölüm görülebilir.
 Ürolithiazis, daha çok kış aylarında, yoğun beslenen ve
sınırlı su alan (su mineral oranı yüksek!) genç sığırlarda
görülmektedir.
 İdrar taşları erkek ve dişilerde görülebilir.
 Erkeklerde üretranın anatomik özellikleri nedeniyle daha sık
görülmektedir.

Etiyoloji ve Patogenez
 Ruminantlarda ürolithiazis bir beslenme problemi olarak
değerlendirilir.
 Su mineral kompozisyonu ve rasyondaki mineral
dengesizlikleri ürolithiazislerin en önemli nedenleridir.
 Kastre edilmiş ve erken yaşta yüksek oranda tane yem
içeren diyetlerle beslenen hayvanlarda sık olarak
görülmektedir.
 Rasyonda Ca:P oranının 1:1 olması ve yüksek Mg önemli
risk oluşturur.
 Tane yem oranının yüksek olduğu diyetlerde Ca:P oranı
düşüktür ve struvite ürolithiazis insidansını artırır.
 Yine beslenme problemli ve kumlu toprak yapısına sahip
meraya çıkan hayvanlarda silis taşı insidansı yüksektir.
 Rasyonda Ca oranının yüksek olması calcium carbonate
urolitlerinin insidansını artırır.

Etiyoloji ve Patogenez
 Sığırlarda obstrüktif ürolithiazis olgularının en sık
lokalize olduğu yer üretra ve sigmoid flexure
bölgesidir.
 Taş irritasyon, yangı ve şişkinlik yapmak suretiyle
tıkanıklığa neden olur.
 Genç hayvanlarda erken kastrasyon uygulamaları,
hormonal etkinin azalması ile penis ve üretranın
gelişimini etkiler. Yeterince gelişmeyen ve daha dar
kanala sahip üretra ve penis yapısı ürolithiazis için
predispozisyon oluşturabilir.

Klinik Bulgular
Klinik belirtiler üretral obstrüksiyonun tam veya
kısmi oluşuna bağlıdır.
 Parsiyal obstrüksiyonlarda:
 Tekrarlayan idrar yapma girişimleri,
 Ağrılı ürinasyon,
 Kanlı idrar,
 Damla tarzında idrar çıkarma,
 Tam obstrüksiyonlarda:
 Prepusyum bölgesinde kuruluk ve mineral
kalıntıları,
 Tenesmus,
 Kuyruğu kalkık tutma ve sallama,
 Sancı belirtileri
Klinik Bulgular
 Tam obstrüksiyonlarda:
 İştahsızlık ve depresyon görülebilir.
 Rektal prolapsus oluşabilir.
 Rektumun ventralinde üretrada pulzasyon
görülebilir.
 İdrar kesesi rupturu oluşabilir. İdrar kesesinin
rupturu üremi nedeniyle ölüm ile sonuçlanır (ort. 7
gün).
 Benzer şekilde üretral perforasyon nedeniyle de
üremi ve ölüm oluşabilir.
 Bazı olgularda ventral abdominal bölgede deri
nekrozu ve dökülmeler nedeniyle pseudoüretra
gelişimi gözlenebilir.

Tedavi
 Obstrüktif ürolithiazisin tedavisi, üretranın açıklığının
sağlanması ve sıvı-elektrolit dengesizliğinin giderilmesi
temeline dayanır.
 Üretranın açıklığının sağlanması işlemleri genellikle
şirurjikaldir.
 Şiddetli üremi bulunan depresif hayvanlarda sıvı tedavisi ile
elektrolit denge ve rehidrasyon sağlanır.
 Ürolithiazis olgularında hiponatremi, hipokloremi,
hipokalemi, hiperfosfatemia ve metabolik alkalozis oluşur.
 Bu nedenle tedavide % 0.9 NaCl ve potasyum klorür (25
mEq/L) İ.V. Olarak verilmelidir.
 Sıvı miktarı klinik dehidrasyonun derecesine göre
hesaplanır.
 Rehidrasyon sağlandıktan sonra da diürezi sağlamak için
sıvı tedavisine devam edilir.
Tedavi
 Parsiyel obstrüksiyon durumlarında veya erken
belirlenen obstrüktif ürlithiazis olgularında konservatif
tedaviler yararlı olur.
 Bu amaçla antispazmodikler ve trankilizanlar
kullanılabilir. Bu ilaçların retraktör penis kaslarını
gevşettiği ve sigmoid fleksurun düzleşmesini sağladığı
bildirilmektedir.
 Ancak bu tedavi sınırlıdır. Obstrüksiyonu tam olarak
gidermesi beklenmemelidir.
 Üretrada bulunan taşlar, üretra içi manipulasyonlar,
masaj veya cerrahi girişimlerle (üretrostomi, penis
amputasyonu, sitotomi v.b.) uzaklaştırılabilir.
 Bu uygulamalardan sonra dahi prognoz iyi değildir.

Korunma
 En önemlisi rasyondaki Ca:P oranının dengeli (2:1)
olmasıdır.
 Ürolit oluşumu ve üretral obstrüksiyona neden olan yoğun
olarak konsantre yemle besleme programları
sonlandırılmalıdır.
 Rasyona sodyum klörür ilave edilerek (4 %), su alımının
artırılması, idrarın dilüsyonu, mineral çözünürlüğünün
artırılması ve diürez sağlama yoluna gidilmelidir.
 Amonyum klörür gibi idrar asitleştiricileri taş
formasyonunun azalmasında etkili olur.
 Hayvan başına 7-10 g/gün (30 kg kuzu ve oğlak)
 Hayvan başına 56-80 g/gün (240 kg sığır)
 İdrarın asitleştirilmesi magnesium-ammonium-phosphate
kristallerinin oluşumunu antagonize eder.

Sığır böbrek taşı
170 g taken from one kidney with pyelonephritis (Ozmen,
2004, J. Vet. Med. A).

Atlarda Urolithiazis
ÜROLOJİ-2005 95
 Urolithiazis daha çok yetişkin atlarda görülmektedir.
 Üriner sistem hastalıkları içerisindeki payı % 8 civarındadır.
 Erkekler ürolithiazise karşı predispozedir.
 Genç yarış atları NSAID’lerin sık kullanımı nedeni ile risk grubu
içerisindedir.
 Atlarda taşların en sık olarak idrar kesesinde ( % 60) görülür.
Bunu sırası ile üretra (% 24), böbrekler (% 12) ve
üreterler (% 4) izlemektedir.
 Atların % 10’unda taş birden fazla bölgede lokalize olur.
 Atlarda görülen taşlar genellikle kalsiyum karbonat
yapısındadır. Bu taşların % 90’ı sarı-yeşil renktedir, keskin
kenarlıdır ve kolaylıkla ufalanır.
 Taşların % 10’u kalsiyum karbonata ek olarak fosfat içerir. Bu
taşlar gri-beyaz renktedir, düzgün kenarlıdır ve zor parçalanır.

 Atlarda ürolithiazisin klinik bulguları lokalizasyonu ve
obstrüksiyonun derecesine göre değişir.
 Parsiyel obstrüksiyon olgularında;
 disuri,
 idrarı tutamama ve
 hafif abdominal ağrı görülür.
 Tam obstrüksiyon olgularında orta-şiddetli abdominal ağrı
vardır.
 İdrar kesesi ve üretra rupturu oluşursa;
 depresyon,
 anoreksi,
 abdominal gerginlik,
 penis ve prepisyum bölgesinde şişkinlik görülür.

Böbrek ve üreter taşları
 Böbrek ve üreter taşları tek veya çift taraflı olabilir.
 Böbrek taşları genellikle renal pelviste bulunur. Hidronefrozis
veya üreterlerin bloklajına neden olur.
 Renal kolik insanlardan farklı olarak daha nadir görülür.
 Hasarlı dokular nidus (organik matriks) formasyonu ve taş
oluşumu için zemin hazırlar.
 Böbreklerin bilateral obstrüksiyonu kronik renal yetmezliğe
neden olur.
 Bazı olgularda ağırlık kaybı, poliuri ve performans düşüklüğü
görülebilir.
 Tek taraflı obstrüksiyonun teşhisi oldukça zordur. Taş üreterde
olmadığı sürece klinik belirti yoktur veya hafiftir.

Böbrek ve üreter taşları
 Böbrek ve üreter taşı olgularında mikroskobik hematuri
görülür.
 Nadir olgularda gecici veya kalıcı hematuriye rastlanır.
 Azotemi bulunmayan olgularda, tek taraflı

obstrüksiyonun tedavisi taş bulunan böbrek ve üreterin
ekstirpasyonu ile yapılır.
 Lithotripsi denenebilir.
 Tercih edilen yöntem taşın uzaklaştırılmasıdır.

Sidik kesesi taşları
 Sidik kesesi taşları tüm ürolithiazisler içerisinde en sık
karşılaşılan olgulardır.
 Egzersiz sonrası görülen hematuri en sık görülen klinik
bulgudur.
 Pollakuri, stranguri, idrarı tutamama veya disuri diğer
semptomlardır.
 Teşhis rektal muayene, ultrasonografi ve endoskopi ile yapılır.
 İdrar kültürü ve duyarlılık testleri, ÜSE’ye ilgili olguların
teşhisinde kullanılır.
 Tedavi taşın şirurjikal olarak uzaklaştırılması ve postoperatif
sistemik antibiyotiklerin verilmesi ile yapılır.

Sidik kesesi taşları
 Kalsiyum alımını azaltmak ve nüksleri önlemek için rasyon
değişikliğine gidilir.
 Baklagillerin (yonca vb.) yüksek kalsiyum içeriği nedeniyle
dikkatli kullanılması gerekir.
 Baklagiller yerine, ot veya yulaf samanının kullanılması tavsiye
edilmektedir.
 İdrar asitleştiricileri kullanılarak taş formasyonu azaltılabilir.
 Amonyum klörür (50-200 mg/kg/gün) veya amonyum sülfat
(200-300 mg/kg/gün) idrarın asitleştirilmesi için uygundur.
Tadı kötüdür. Günlük dozlar 2-3 parçaya bölünerek verilmelidir.
 En pratik tedavi, rasyona günlük tuz (60-120 g) ilavesidir.

Üretra taşları
 Üretra taşları erkek atlar için önemli bir problemdir.
 Genellikle küçük yapıdaki idrar kesesi taşları, üretrada
ischial ark bölgesinde lokalize olur, daralma veya
obstrüksiyon oluşturur.
 Kolik belirtileri, sık sık ürinasyon pozisyonu alma, penisin
sarkması, idrar damlatma ve taş üretranın sonunda ise
kanlı idrar görülebilir.
 Tam obstrüksiyonlarda idrar kesesi veya üretra rupturu
meydana gelebilir.
 Teşhis klinik belirtiler, rektal muayenede idrar kesesinin
gerginliği ve üretra pulzasyonu gibi semptomlar
değerlendirilerek konur.

Üretra taşları
 Taş ischial ark bölgesinde ise perineal üretrotomi ile
alınabilir.
 Distal üretrada bulunan taşlar, transüretral olarak elle
veya forseps yardımıyla kırılarak uzaklaştırılabilir.
 İschial arkın distalinde ve penisin distal porsiyonunda
bulunan ve palpe edilemeyen taşların uzaklaştırılması,
at genel anestezi altında, dorsal pozisyonda yatırılarak
yapılır.

İyi dersler…

Urolithiasis

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Urolithiasis

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İdrar Yolu Taşları

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 1

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 2

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 3

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 4

• 77,000 köpek ürolitinde mineral tipi

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 5

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 8

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 9

 Sidik kesesi ve böbrek taşları asemptomatik

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 11

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 12

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 13

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 14

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 15

 Beyaz, sarımsı-beyaz veya kahverengimsi-beyaz renklerde olabilir.

 Transparent – translucent (bulutumsu) görünüme sahiptir.

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 16

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 17

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 18

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 19

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 20

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 21

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 22

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 23

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 24

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 25

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 26

Struvite taşlar düz veya tırtıklı görünür.

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 27

İdrar kesesinde struvite taşlar ve ÜSE enfeksiyonu

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 28

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 29

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 30

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 31

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 32

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 33

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 34

 Ürat taşları ürik asit veya tuzlarından (sodyum

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 37

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 38

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 41

İdrar kesesinde ürat

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 42

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 43

 Medikal tedavi ürolitlerin radyografik olarak

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 46

 Dachshundlar ırk olarak predizpozedir.

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 47

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 48

Kalsiyum okzalat taşları

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 52

Kalsiyum okzalat taşları

 En sık görüldüğü köpek

Kalsiyum okzalat taşları

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 55

Kalsiyum okzalat taşları

 Hiperadrenokortizmli köpeklerin kalsiyum

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 56

Kalsiyum okzalat taşları

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 58

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 60

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 61

ÜROLOJİ-2005 Prof. Dr. Mehmet MADEN 62