ZARFLAR

ZARFLAR (BELİRTEÇLER)
Fiillerin fiilimsilerin sıfatların ya da kendisi gibi zarf olan sözcüklerin anlamlarını
‘’yer-yön, ölçü-miktar, durum, zaman ve soru’’ kavramlarıyla açıklayan sözcüklerdir.

1)DURUM ZARFLARI
Fiilleri veya fiilimsileri, nitelik, sebep, kesinlik, olasılık, yineleme, yaklaşıklık gibi
anlamlarla belirten zarflardır.Fiile nasıl sorusunu sorarak buluruz.
*Ali denizini yüzerek geçti (N)
*Bu gece yıldızlar pırıl pırıl yanıyordu (N)
*Öfkeyle kalkan, zararla oturur.(N)
*Ağlamaktan göz pınarları kurudu (S)
*Tüm bu acılara onu sevdiği için katlanıyor(S)
*Seven bu gönül seni asla terk etmeyecek(K)
*Bahar rüzgârının şarkısı hiç susmaz burada (K)
*Şu an belki kuşlar bizim şarkımızı söylüyordur(O)
*Adana ya geldiğinde herhalde bizimle kalır(O)

UYARI: Bazı durum zarflarını niteleme sıfatları ile karıştırmamak gerekir.

*Büyük insanlar her zaman büyük düşünür.
*Soğuk insanlara ben de soğuk davranırım
*İyi bir üniversiteyi kazanmak için sınavlara iyi çalışmalısın.

2)YER-YÖN ZARFLARI (Nere(ye)?

Fiilleri veya fiilimsileri yer-yön bakımından belirten zarflardır.

*Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık.
*Küçücük çocuğu hemen yukarı çıkardık.
*Odasının penceresinden içeri baktım.
*Biraz yürüdükten sonra geri dönmüş.
*Araba çok fazla ileri gitmiş.
*Az beri gelirsen arkadaşında oturur.

UYARI: Yer-yön zarfları çekim eki alırsa adlaşır.

*Işık, perdenin kenarından içeri sızıyordu.(Z)
*Işık, perdenin kenarından içeriye sızıyordu.(A)

UYARI: Bazı yer-yön zarflarını işaret sıfatları ile karıştırmamak gerekir.

*Aradığını yukarı katta bulamayınca yukarı çıkmış.
*Aşağı mahallede gürültü olunca, apartman sakinleri aşağı inmiş.
*İçeri zili çalınca öğrenciler içeri girdi.
ZARFLAR

3)ZAMAN ZARFLARI (Ne zaman?)

Fiillerin veya fiilimsilerin anlamını zaman bakımından sınırlandıran

sözcüklerdir.
*Onu daha önce hiç böyle görmemiştim.
*Mehtabı seyrederdik geceleyin buralarda.
*Bu akşam rüyamda Leyla�yı gördüm.
*Biz her gece uğultularını dinlerdik rüzgârların.
*Benim doğduğum köyleri geceleri eşkıyalar basardı.
*Bugün çalışan, yarın rahat eder.

UYARI: Bazı zaman anlamlı sözcükler belirtme durum ekini alırsa adlaşırlar.
*Bu akşam akşamı seyredeyim bakışlarında.
*Ne sabahı göreyim, ne sabah görüneyim.

4)ÖLÇÜ-MİKTAR ZARFLARI (Ne kadar)

Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları veya kendisi gibi zarf olan sözcükleri ölçü-miktar
bakımından sınırlandıran sözcüklerdir.
*Çok bilen çok yanılır.
*Sen burada biraz bekle.
*En güzel yıllarımı onun için harcadım.
*Daha güzel bir dünya için çok çalışmalıyız.
*Sahilde fazla güneşlendiği için yanmış.
*Soruları çözerken daha dikkatli olmalısın.

UYARI: Bazı nicelik zarflarını sayı sıfatları ile karıştırmamak gerekir.

*Çok insan bunu başarmak için çok çalışıyor.
*Fazla para insanı fazla rahatsız eder.

UYARI: �Daha� sözcüğü bir fiilin önünde olduğunda zaman zarfı,kendi gibi zarf olan
bir sözcüğün önünde olduğunda ölçü-miktar zarfı olur.
*Daha iyi bir insanı bulabilmek için daha evlenmemiş.
*Bizimle daha sakin konuşuyordu.
*Eve daha gelmemiş. Gazeteler Sohbet hazır mesajlar ders izle Belirli Gün ve
Haftalar Çanakkale savaşı şiir
5)SORU ZARFLARI

Fiilleri ya da fiilimsileri soru yoluyla açıklayan sözcüklerdir.

*Ne zaman bu hayaller bir gün gerçekleşecek?
*Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?
*Bu viran yerde nasıl yaşıyorsunuz?
ZARFLAR

*Yolun bitmesine ne kadar kaldı?

*Ne zaman bir köy türküsü duysam,
Şairliğimden utanırım.
*Niçin gökyüzü bu kadar mavi görünür?
*Neden saçların beyazlamış arkadaş?

UYARI: -Ne- soru sözcüğü cümle içinde soru sıfatı ve soru zamiri olarak kullanılacağı
gibi soru zarfı da olabilir.
*O karanlık sularda ne gördün?(Zamir)
*Hiçbir şey olmamış gibi ne susuyorsun?(Zarf)
*Benimle ne konuda konuşacaksın?(Sıfat)
*Gel ecel, ne korkarsın sarı çehremden benim?
*Âşık dediğin Mecnun misali kördür,
Ne bilsin, âlemde ne mevsimdir.(Zarf-zamir)
*Ne ağlarsın benim zülfü siyahım.(Zarf)
*Şu dünyada ben ne insanlar gördüm.

UYARI: -Nasıl- soru sözcüğü bir ismi belirtirse soru sıfatı, fiil ya da fiilimsiyi belirtirse
soru zarfı olur.
*Onun nasıl bir insan olduğunu nasıl anlayabilirim?
*Gurbette nasıl bir hayat sürdüğünü nasıl bilmiyorsun?

ÖRNEK1
Aşağıdakileri hangisinde cümlenin anlamını’’durum’’ bakımından tamamlayan bir
sözcük vardır?
A)Anlatılanrı sessizce dinliyorduk.
B)Öğleyin bize geleceğini söylüyor.
C)Kimlik kartını cüzdanına yerleştirdi
D)Bu yıl Ege kıyılarını gezmek istiyoruz.
E)Aşırı sıcaklardan çamların çoğu kurudu.
(1995 – ÖSS)

CÖZÜM
Cümlenin anlamını durum yönünden tamamlamak demek, yüklemin durum zarfı alması
demektir. Bu ise yüklem durumundaki fiile ‘’nasıl’’ sorusunu sormakla bulunur. Buna göre
A şıkkının yüklemi olan ‘’dinliyorduk’’ fiiline ‘’nasıl dinliyorduk’’ diye sorarsak ‘’sessice’’
cevabı gelir. Öyleyse burada durum zarfı vardır. ‘’ nasıl söylüyor, nasıl yerleştirdi, nasıl
istiyoruz, nasıl kurudu.’’ Sorularının cevabı cümlelerde olmadığından bunlarda durum zarfı
yoktur.
Cevap A

ÖRNEK2
‘’ Pek güzel konuştu’’ tümcesinde (cümlesinde) ‘’pek’’ sözcüğünün gördüğü görevi
olduğu gibi yüklenen sözcük aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
ZARFLAR

A)Başka konularda olduğu gibi, bu konuda da çok yazı yazdı.

B)Bu yemeği sevmemesine karşın, bu gün nedense çok yedi.
C)Sonradan el attığı bu işte de kendisine çok kar sağladı.
D)Söz dinlememekte, bildiğini yapmakta, o artık çok oldu.
E)Bu fırtınalı, yağmurlu gecede çok iyi uyuyamadı.
(1979 – ÖSS)

CÖZÜM
‘’Pek’’ sözcüğünün görevini inceleyelim bu sözcük anlamca ‘’güzel’’ sözcüğünün derecesi
bildiriliyor.’’güzel’’ sözcüğünün türüne baktığımızda ‘’nasıl konuştu?’’ ‘’güzel’’ şeklinde zarf
olduğunu görüyoruz..Öyleyse ‘’pek’’ sözcüğü zarf olan ‘’güzel’’ sözcüğünü derecelendiren
zarftır. Seçeneklerde de böyle bir görev olmalı, her seçenekte kullanılan ‘’çok’’ sözü
dikkatimizi çekiyor. Bu sözcük A’da ‘’yazı’’ isminin sıfatı B’de ‘’yemek’’ fiilinin zarfı C’de
‘’kar sağlamak’’ fiilinin zarfı D’de ‘’olmak’’ fiilinin miktar bildiren anlamda ancak bileşik
fiildir. E’de ‘’uyuyamadı’’ fiil ‘’iyi’’ durum zarfı ‘’çok’’ ise bu zarfın derecesini bildiren zarftı.
Yani örnek cümledekiyle aynıdır.
Cevap E