Voorwoord / Foreword
Hierdie bundel is ‘n versameling van
artikels oor Christen-demokrasie en
verwante sake wat oor tyd saamgestel
is.
‘n Geruime deel van die verloop is
gewerk aan ‘n konferensie oor eenheid
tussen Suid-Afrika se Christen-
demokratiese partye, wat op die
nippertjie afgestel is. Die versugting na
eenheid blyk egter uit verskeie van die
artikels.
Sommiges dateer uit my dae in die
ACDP waarmee ek bande verbreek
het.
In die verslagtydperk het Calvyn se
500ste geboorteherdenking en die
aksie van Skepties SA gerig teen
godsdiensonderrig ook aan die beurt
gekom, en ‘n neerslag in van die
artikels gevind.
‘n Ander onderwerp is die optrede, vir
my baie ontstellend, van die jong aarde
kreasioniste, en dit kom verskeie kere
aan die bod.
Ter wille van duidelikheid – ek het geen
probleem met mense wat die Skepping
as ‘n kort wonderwerk-skepping deur
God aanvaar nie. My probleem kom by
die groep wat in plaas van glo, dit deur
kwasi-wetenskap en bewese bedrog
probeer “bewys” en aggressief hierdie
gedagtes op gewone gelowiges wil
afdwing.
2009 is ook in kringe as die jaar van
geestelike higiëne verklaar. U kan
gerus ‘n eie mening vorm of dit hier te
lande gestalte gekry het.
Ter wille van lesers wat slegs Engels
magtig is, word die artikels in Engels in
blou gemerk vir die maklike vind
daarvan.
For the sake of English readers, the
articles in English have been coloured
blue.
This document is a collection of articles
on Christian Democracy and related
topics written over time.
A considerable period within this time
frame was spent on arranging a
conference to try and assure the
unification of South Africa’s variety of
Christian Democratic parties, but was
cancelled at the last moment. The
feeling of a need to unity is felt in many
of the articles.
Some articles are even from my days
in the ACDP, a party with which I had a
fall out.
The period also saw the 500th Calvin
anniversary, but in this period Sceptic
SA also made its move on religious
practises in schools.
Another topic also frequently featuring
is the activities of the young earth
creationists.
For the sake of clarity – I have no
problem with people believing, on the
grounds of faith, that God through
miracles created the earth in six days.
My problem is with those who utilise
quasi science and fraud to and “prove”
this and also aggressively attempt to
force these ideas on others.
The year 2009 has also been declared
as year of political hygiene. Readers
are urged to form opinions as to how
successful this had been, considering
the information and deductions in the
articles.
Inhoudsopgawe / Contents

Road map to Christian Democracy in South Africa

Die Christen-demokratiese boodskap uit Europa
2009 - Die jaar van geestelike higiëne
2009 – The year of spiritual hygiene
World economic crisis – New life for socialism?
Wêreld ekonomiese krisis – Nuwe lewe vir sosialisme?
Man eat man – impact of relative deprivation and morality
Christian Democratic response to power abuse: Principle of subsidiarity
Nuuskommentaar: Party en regering
Onkreukbaarheid van rolmodelle
Christian Democracy: En route to unity
Nuuskommentaar: Rolmodelle met hoë morele waardes of daar is iets in
die drinkwater
Nuuskommentaar: Die Christen-politikus se optrede
Christian Democracy: An oath or treaty with God or neither?
Christianity in SA today: Mighty men, new hearts and contemporary
inquisition
Nuuskommentaar: Debat oor Handves van menseregte in grondwet - bate
of euwel?
Meeste Yanks teen aborsies
Nuuskomemntaar: Belange versus beginsels
Christen-demokrasie: Balans tussen teokrasie en naïwiteit
Tyd vir herontwerp in Suid-Afrika
Regeringshoof pleit vir ’n nuwe morele besef
Die soeke na integriteit
Nuuskommentaar: Geen demokrasie met uitgangspunt van the king can do
no wrong
Nuuskommentaar: Beperk misdaad deur dit te wettig
Calvyn 500: Die C-faktor
Nuuskommentaar: Invloed van Calvyn in 500ste geboorteherdenking
Die grense van nuwe hervorming
Opstel: Pleidooi vir die herstel van politieke wetenskappe se rol in die
staatkunde
Etikette soos neo-konserwatief, Cape Liberal, rassis, verkramp, naïef en die
dryf van transformasie op tradisionele Afrikaanse universiteite
Gesoek: Optimiste met hul voete stewig op die grond
Evolusie: Opmerkings
Moraliteit of gebrek aan moraliteit in die politiek
Nuuskommentaar: Die aanslag teen gesinswaardes: Christene moet op en
wakker wees
Aborsienuus van Doer Onder / Abortion news from Down Under
ECB waarsku oor laksheid
Nuuskommentaar:Wwanneer die regstaat wankel
Versoening doodnoodsaaklik - met kundigheid
Nuuskommentaar: Spreek polarisasie nou behoorlik aan
Hlope saak plaas bedenkinge oor SA as regstaat: Belgiese voorbeeld
Nuuskommentaar: Lentedag maar steeds winter vir onderwys met lesse vir
Jonathan Jansen
Christelike Suid-Afrika en Skepties Suid-Afrika
Die wil van die Here en natuurrampe
2009: The year of objectivity?
Die interpretasie van die Bybel
Nuuskommentaar: Duitsland slaan na regs af
Nuuskommentaar: Godsdiens en godsdiensvryheid
Honderde duisende betoog in Madrid teen verslapping van
aborsiewetgewing
Hervorming: 'n Stappie te ver?
Nuuskommentaar: Balansstaat van versoening: Vordering of gryp na
strooihalms?
Nuuskommentaar: Trias politica bly onder druk
Nuuskommentaar: Wanneer die regstaat ‘n klug word
Gemene deler van jong aarde kreasioniste en Nuwe Hervormers
Faal die grondwet of die gees waarin daarmee omgegaan word?
Statutêre staatsgreep
Etiek in die politiek – vreemde bedmaats?
Lawmaker ethics. An oxymoron?
Die funksionele waarheid
Politici wat kluitjies bak
Watchdogs make it harder for politicians to stretch the truth
Christen-politiek - Hoop vir eenheid?
Moraliteitspolitiek
Jong aarde kreasionisme en ou boeke
Balansstaat vir Christen-demokrasie in 2004 (Binnelands)
Moraliteit in politiek
Obama terugslag vir stryd teen aborsies
Jong aarde kreasioniste ontmasker
Jesus en Zuma
God en menseregte
Godslastering en die politiek
Politici se integriteit ook oorsee bevraagteken
Strewe na groter politieke moraliteit en opkoms van fundamentalisme: Is
daar 'n verband?
Wonder van, en wonder oor die Skepping
Road map to Christian Democracy in South Africa
History, rather than ideology, probably has more to do with the fact that the
political space of Christian Democracy in South Africa is vacant.
The fact is that approximately 80 percent of the population indicate that they are
Christian, yet in political terms this is approximately the percentage of voters who
vote for humanist parties such as the ANC and DA.
This is partially a New World feature, but also something reflecting the so called
English speaking world.
In Britain politics are dominated by parties such as the Labour Party, the Tories
end the Liberals. Across the English Channel, politics are in broad terms
dominated by Christian Democracy and Social Democracy. History also has
much to do with this reality, but the fixed patterns also came about by
constituency based and proportional election systems. A constituency based MP
basically only needed to ensure the voters in his area that he goes to church, and
that was it.
In New World countries such as Australia, SA and Canada Christian Democratic
parties as a general rule are small. In Germany, the Netherlands and Flanders,
for e.g. the CDP's at present are the largest parties in the ruling coalitions.
In the Netherlands, the third largest party in the coalition is the ChristenUnie.
In the effectively two party system of the USA Christian democracy is active
through lobbies with well defined policies, such as the four million paid up
members strong Christian Coalition of America.
Although, in style and expression there are large differences between the large
European CDP's and the New World CDP's, there are certain commonalities:
- Based on family values, with the understanding that these should be good
family values.
- They are morality inclined, and therefore as a rule oppose matters such
as abortion on demand.
- Authority lies at the lowest possible level, the subsidiary principle. School
governing bodies would thus be seen as extensions of the family, rather than the
state and so effectively scrapping controversy on religious teachings in school.
- The insight in a Bill of Human Rights is more developmentally orientated
than humanist, and there is a stronger focus on minority rights.
- "Welfare state" insights are more based on the Biblical principle of looking
after the poor than had outs, and therefore much focus is placed on enabling the
poor to earn a better living through work, and restoration of dignity.
It is often believed that Christian Democracy stems from Roman Catholic origins
where the church stands central, with other spheres of life such as the state,
branching out of the church. This may be true in some cases, especially from the
Latin states and even Belgium where the formal links between Christian
Democracy and the Catholic Church were severed only a few decades ago, but
the Dutch CDA is described in literature as 'n "Protestant" party, and the majority
of German CDU members are probably Lutheran. The Dutch ChristenUnie was
born out of the Gereformeerd Verbond.
Christian Democracy is broadly defined in terms of two larger groupings, namely
the morally based parties and the family based parties. In fact, when there was a
split in the Australian CDP between the leader, Fred Nile, and his former more
level headed deputy, Dr., Moyles, the latter joined the Family First party.
The South African reality is that the parties operating in the humanist field
overcrowd a section of the pool, whilst the Christian Democracy side is effectively
vacant. This is discussed in some length at
http://fotostaatsentrum.posterous.com/the-death-bell-has-not-tolled-for-cope-not-
ye
And
http://fotostaatsentrum.posterous.com/kreeftegang-vir-cope
and thus not repeated.
To rectify matters is what is more important, and this will be no easy task
considering the general South African media orientation.
But some matters are more simplistic. Far too many CDP's in the New World
have for various reasons developed dictatorship style one man leaderships. A lot
of energy is spent on the fortification of this situation, including character murder
of challengers. Leadership mistakes accumulate and the image of the party is
tarnished. Even, from a distance, this is apparently what is happening in Australia
where the party decided some time ago the leader will remain unchallenged until
such time as he himself decides it is time to retire.
In South Africa the foot work was done very well to establish a party in the
Christian Democratic sphere, as was amply demonstrated that when the party
was launched, the policy framework and many more were effectively carbon
copies of those found on the web sites of the Canadian and New Zealand
Christian Heritage Parties, the Australian CDP, the Christian Coalition of America
and the ChristenUnie.
The derailing probably came with a "Africanist course" in style and image, very
strange and uncomfortable to main stream whites in the main stream, especially
Afrikaans churches. These churches, simultaneously, over stretched the
"autonomy of state and church" as reaction to a previous dispensation when
these churches "supplied" the moral base for the previous (apartheid)
dispensation.
The result is that it is OK to, on Sundays, attend the sermons of churches where
abortions on demand are wrong, gambling is wrong, etc, but after church lock the
Lord in church and be active in parties favouring abortions on demand and
support the Lotto. It is even OK for the preachers themselves to overtly involve
them with this schizophrenic behaviour by overtly supporting church members
who become candidates, etc.
From a Christian democracy viewpoint, this literally allows church members to be
active members of parties getting away with murder.
There can be no doubt that Christian democracy in South Africa is not where it
should be, especially as the largest parties also do not supplement in this role.
(The DA tries to compromise by giving a freedom of choice to members on
matters such as abortion, gay marriages, the death penalty etc, which is only
feasible as long as the party is not a ruling party).
How should Christian Democracy go about to become the force it should be?
One of the most difficult tasks would be to portray the "should be" position
through the media. What springs to mind is the American study indicating the
average American journalist to be more liberal than the average American. The
SABC (and other media) seldom or ever refer to Angela Merkel's party as a
Christian Democratic party, but to the party as 'n "conservative party".
Very few South Africans are aware of the fact that South Africa is, in terms of
modern politics, actually "backward" through the vacancy of the Christian
Democratic option. Marketing principles dictate that people must first know that a
product exists before a need for the product can develop.
The South African media are almost void of the international rumblings on the
"morality in the media and with politicians."
Several political parties in South Africa have made several expressions on
corruption and a lack of morality, but this is based on (opportunist) policy, rather
than enshrined principle, as is the case with Christian Democracy.
Local parties also find it difficult to portray their "linkage" to a large world
movement as the largest parties are also ruling parties, and thus bilateral contact
with South Africa are with the ruling party. Not enough had been done to build
strong ties when for e.g. the CDU was in opposition. The reasons vary from
uncomfortableness with Europe, especially outside the UK, but also a local
stance of the larger CDP's (the so called People's Parties, not being "Christian
enough." Yet, the building of relations with the European Christian Party
Movement (ECPM) spearheaded by the ChristenUnie, is also mostly severely
neglected. The result is that South African voters perceive Christian Democracy
as something small, and heavily divided, and often with some ridiculous
statements by a little dictator.
It will be no easy task to scramble together the host of CDP's in South Africa, and
various personal end complicated reasons exist for this. Efforts by well meaning
institutions to mould together the combined force, will be very difficult.
It seems as though a fresh initiative is needed, large enough to create the
required profiling, starting with a well based and balanced policy, a conference
under non aligned chairmanship such as people of the calibre of the stature of
Desmond Tutu and FW de Klerk…
A lot of forgiveness is outstanding, but so is remorse, the prerequisite for real
forgiveness.

Die Christen-demokratiese boodskap uit Europa

In Saterdag 21 November se By van Nasionale Pers se Afrikaanse dagblaaie,
vra die teoloog, prof. Jurgens Hendriks, die vraag: “Is ons land Christelik?”
Ongeveer 80 % van die land se inwoners dui immers aan dat hulle met ‘n kerk
assosieer. Maar daar haak dit blykbaar vas.
Die Suid-Afrikaanse media het, moontlik voorspelbaar, die verkiesing van
Herman van Rompuy as eerste vaste voorsitter, of te wel, president, van die
Europese Raad grootliks verswyg.
Dit is egter iets wat nie ‘n nietige verwikkeling is nie.
Ironies, enkele jare gelede het Suid-Afrikaanse sendelinge in België gaan
sendingwerk doen, synde geoordeel is dat België saam met verskeie ander Wes-
Europese lande tot die post-Christelike era behoort.
Ironies,want Herman van Rompuy is nie net ‘n Christen-Demokraat nie, sy party,
die Christen-Demokrate en Vlaandere (CD & V), is die dominante party van die
Vlaamse en Belgiese koalisieregerings. Ook in lande soos Nederland en
Duitsland oorheers die Christen-demokrate die koalisieregerings.
Van Rompuy se mees onlangse hoofteenstander vir die presidentskap was Jan-
Peter Balkenende, die Nederlandse Premier en leier van die CD & V se
susterparty, die Christen-Demokratiese Appèl.
Hulle het die hoof-aanspraakmakers geword – Balkenende teensinnig – nadat dit
duidelik geword het die Christen-Demokrate van Wes-Europa gaan iemand uit
hul eie geledere in die amp instem, en ‘n vroeë gunsteling, Tony Blair van
Brittanje, se aansprake so in die stof gebyt het.
Kortom: Hoe gebeur dit dat Christen-demokrasie in Europa so sterk is, maar in
Suid-Afrika in ‘n ooreenstemmende gedaante ontbreek?
En dit wat wel hier bestaan, is nietig klein, soos die ACDP en die Christen-
Demokratiese Alliansie wat op sy beurt uit vier partye bestaan. Hierdie partye
staan in ideologie en styl veel nader aan ‘n tweede, kleiner, beweging in Europa,
die Europese Christen-Partyebeweging wat onder sy Engelse afkorting, ECPM,
bekend staan. Die grootste van sy deelnemende partye is die Nederlandse
ChristenUnie, wat uit die ou Gereformeerd Verbond gebore is. Die ChristenUnie
vorm saam met die CDA en die PvdA die regerende koalisie, en is die kleinste,
maar groeiende party in die koalisie.
Hoekom daar ‘n vakuum in Suid-Afrika bestaan, al het invloedryke mense soos
FW de Klerk hulle al vir die vorming van so ‘n party uitgespreek het, is kompleks.
Ten eerste maak Suid-Afrika vanuit sy laaste koloniale afdruk wat partypolitieke
rangskikking betref deel uit van die Engelse wêreld, en na 1994, ook versnit met
iets uit die ou Oosblok. In Brittanje ontbreek ‘n werklike sigbare Christen-
demokratiese “vennoot,” en so ook in sy eertydse kolonies soos Australië, Nieu-
Seeland, Kanada en Suid-Afrika. In hierdie lande is die CDP’s klein. In Kanada
het ‘n meningsopname enkele jare gelede aan die lig gebring dat baie kiesers
onbewus was van die bestaan van die Christian Heritage Party. In Nieu-Seeland
het die CFP besluit om te ontbind.
In die VSA, met sy de facto tweepartybedeling, word die Christen-demokratise
belange deur lobbies soos die Christian Coalition of America bedryf. Hierdie 4
miljoen ingeskrewe en opbetaalde lobby het ‘n volledige beleid en is bykans
identies met dié van die CDP’s, soos sterk voorspraak vir gesinswaardes, ‘n
sterk pro-lewestandpunt (dus om gekant te wees teen aborsie op aanvraag), ‘n
handves van menseregte gerig op ontwikkeling en minderheidsregte eerder as ‘n
oorheersende fokus op individuele regte en die subsidiariteitsbeginsel, dit wil sê
die plasing van gesag op die laagste moontlike vlak, met inbegrepe dat
verskillende lewensfere soos skoolbeheerliggame die grootste moontlike
outonomie sal hê.
Die Suid-Afrikaanse media verwys dikwels na die party van Angela Merkel as ‘n
konserwatiewe party, eerder as Christen-demokratiese party. Is dit korrek?
Volgens ‘n onlangse denkrigting in Europa is dit oudmodies om partye van links
na regs, of van liberaal na konserwatief op ‘n reguit lyn te beoordeel. Die gedagte
is dat volwasse partye dele van hul beleid uit ‘n linkse sfeer en ander dele uit ‘n
regse sfeer neem, en dat ‘n party se posisie eerder as iewers in ‘n ronde bal as
op ‘n reguit lyn uitgebeeld moet word. (Toegegee, die opkoms van werklike regse
partye in Europa plaas hierdie nuwe denkrigting onder druk, en die versterkte
Merkel-regering na die afgelope Duitse verkiesing is in Trouw aangekondig as:
“Duitsland slaan na regs af.” Dood is die reguit lyn, maar lank lewe regs en links).
Verder het die klem die afgelope paar jaar sterk begin val op die verskerping van
moraliteit in die politiek en sommer ook die media. Die wêreld-ekonomiese krisis
en die rol wat bloedsuiers gespeel het, het partye die geleentheid gegee om in
hul beleidsvoorstelle vir ekonomiese herstel, sterk elemente van moraliteit in te
bou, en dit het niks met “regs” of “links” te make nie. Van Rompuy se party was
juis een wat in sy heropboubloudruk breedvoerig hieroor uitgebrei het. In
sommige kringe is na 2009 as die jaar vir geestelike higiëne verwys.
Die feit dat ‘n duidelike Christen-demokrasie in die Nuwe Wêreldlande van die
eertydse Britse Dominium eerder die Britse as die vastelandse Europa navolg,
beteken uiteraard nie dat dit so moet wees nie.
Net ‘n blitsige tussenwerpsel oor die Amerikaanse model: Daar kán ‘n lobby die
funksie verrig omdat partykoukus nie bestaan soos hier nie. Die DA probeer wel
die ruimte laat deur ‘n keusevryheid aan lede te gee oor tipiese Christen-politieke
beginsels soos die doodstraf, gay huwelike en aborsie. Dit kan ooglopend net
werk so lank ‘n party beoog om ‘n opposisieparty, en nie regerende party te wees
nie. Hoe moeilik Christen-demokrasie en liberale demokrasie meng, blyk uit ‘n
mediaverklaring deur Diane Kohler-Barnard om voorstelle vir die wettiging van
prostitusie namens die DA te steun, en ‘n verklaring later dieselfde dag deur
Athol Trollip, destyds Oos-Kaapse leier van die DA, waarin die voorstelle
onomwonde verwerp word.
In Suid-Afrika is die huidige situasie waar die groot rolspelers in ‘n oorvol
humanistiese deel van die politieke poel saambondel, sterk histories beïnvloed.
Suid-Afrika was immers nie vry van variasies van wat breedweg as Christelike
politiek beskou kan word nie. Die Nasionale Party het hom lank as Christelik-
nasionale party beskryf, en op die ander kant van die politieke spektrum was die
“bevrydingsteoloë” erg sigbaar en aktief. Beide het ‘n impak gelaat op die
aansien van Christelike politiek, en ‘n ongunstige klimaat vir die posvat van
Christen-demokrasie geskep. ‘n Verdere variasie, die Christelik-volkseie, plaas
selfverduidelikende beperkings op sy groeipotensiaal.
Terminologie is boonop opportunisties wanaangewend. Met die samesmelting
van die DP en die NP is gewag gemaak van hoe identies hul beleid is. Toe die
huwelik op ‘n egskeiding uitloop, is gemotiveer dat die DP/ DA sy wortels in die
liberale demokrasie vind, en die NP in die Christelik-nasionale. Marthinus van
Schalkwyk is selfs aangehaal as sou die NP / NNP Christelik-demokraties wees.
Tog was dit toe weer “identies” genoeg om by die sosiaal-demokratiese ANC in
te skakel.
Die ontstaan en ontplooiing van Cope demonstreer waarskynlik die dilemma van
Christen-demokrasie hier te lande ten beste.
In wese moes Cope kies tussen waar ‘n vakuum in beleid bestaan, naamlik die
Christen-demokratiese, of waar die kiesers was (binne die ANC). Bedoeld of
onbedoeld, dit het in ‘n mini me ANC ontwikkel, soos ook die UDM.
Die kiesers is wel binne die ANC, maar is een uit tien, of een uit dertig weens
beleids- en ideologiese redes in die ANC?
Die speelveld van die Christen-demokrasie bly dus effektief onaangeraak.
Natuurlik kry die media dikwels die skuld hiervoor. Die vorige leier van die
Kanadese CHP het graag aangehaal uit ‘n Amerikaanse studie wat bevind het
die gemiddelde Amerikaanse joernalis is links van die gemiddelde Amerikaner.
Dan word geïmpliseer dieselfde geld in ‘n grotere of mindere mate elders, en
daarom word die Christen-demokrasie buite Wes-Europa deur die media
grootliks verswyg.
Daar is ‘n ander siening, naamlik dat die Suid-Afrikaanse bevolking, media
inkluis, ideologies ver agter Europa is en nou eers in die era van die 70’s van die
vorige eeu verkeer, waar Europa tot op die randjie beweeg het tot waar
ongebreidelde liberalisme lande kan voer – en ‘n teenreaksie ontstaan het.
In Nederland is byvoorbeeld baie gemaak van Calvyn se 500ste herdenking, en
het ‘n studie aangetoon die gemiddelde jong Nederlander is meer Calvinisties as
hul ouers.
Te veel klink dit of Suid-Afrika se negrofiliste en Cape Liberals - geoordeel aan
die histerie in hul geskrewe kommentare – bevange is oor ‘n moontlike omkeer
en hul idee dat vooruitgang ‘n reguit liberale lyn behels onderweg na ‘n nog
liberaler omgewing. In hierdie histerie word selfs voormalige Dakargangers as
“neo-konserwatiewes” uitgeskel, terwyl hulle self steeds erg konserwatief klou
aan die reguit lyn opvatting. ‘n Tipese “sonde” van ‘n “neo-konserwatief sou wees
om dit te durf waag om hom oor ‘n mate van die behoud van Afrikaans by Maties
uit te druk.
Kritiek op die kerk hier bly ook nie uit nie. Simplisties gestel, Sondae is Suid-
Afrikaners lid van ‘n kerk wat gekant is teen aborsie op aanvraag, dobbel en gay
huwelike, maar in die week behoort hulle aan partye wat dit juis weer voorstaan –
en die kerke swyg oor hierdie teenstellings as sou dit in die haak wees om die
Here Sondae na die kerkdienste in die kerk toe te sluit, en eers weer volgende
Sondag oop te sluit. Kerke se wegskram hiervan wentel om argumente soos
soewereiniteit in eie kring, maar hel (geen woordspeling bedoel) dan oor dan die
negering van universaliteit in eie kring.
Die kerk “verskoon” of regverdig sy optrede deur akademies te kyk na die kerk
wat as “gefokus op Jesus” eerder as “gefokus op die kerk as instelling” moet
funksioneer. Ja, maar dan leen verskeie kerke hulle tot politieke uitbuiting soos
die voorkeur-preekgeleenthede wat pres. Jacob Zuma kry.
Vir die Christen-demokraat is Jesus geen party se instrument nie – ook nie die
instrument van die Christen-demokratiese partye nie, maar is Christene die
instrument van God – in die kerk, in die party, in die staat, in die huwelik, in die
gesin, in die skoolbeheerliggaam... Dan kan hulle maar baie soewerein in eie
kring wees, want hulle word immers deur dieselfde mense met (Christelike)
waardes bestuur.
Tog – die klein bestaande Christen-demokratiese rolspelers kan gerus ook die
hand in eie boesem steek. Onder die kritiek hier te lande is dat van dié partye
hulle sterk in uitdrukkings en dampkring van die fundamentalistiese charisma
bevind. Iemand sal sommer gou verstaan laat word hy is nie ‘n Christen nie en
dus nie welkom nie omdat hy nie glo die aarde is net 6 000 jaar oud nie. So word
lidmate van die groot susterkerke in effek uitgesluit.
Veral een party het ‘n erg verskanste diktatoriale leierskap ontwikkel wat dit
onmoontlik maak vir meer gematigdes om toe te tree, en die party van die
ekstreme weg te voer. Lank voor gebalanseerde Christene hulself kan
posisioneer is hulle as “vrot kolle” geïdentifiseer en uitgewerk

2009 - Die jaar van geestelike higiëne

2009 – The year of spiritual hygiene

Op hierdie blog is al heelwat geskryf Much had already been written on this
oor ‘n skynbare internasionale strewe blog on the apparent international felt
na moraliteit wat as behoefte stel dat need for broader morality, such as in
dit na die mens se hele the fields of politics and journalism.
lewensomgewing, ook die politiek en “The year of spiritual hygiene” this is
joernalistiek, moet deurdring. called by the Dutch professor, Gabriel
Die jaar van geestelike Higiëne noem van den Brink.
‘n Nederlandse hoogleraar, Gabriël van He points out that man’s trust in the
den Brink dit. media and politics is already not on a
Hy wys daarop dat die mense se high level, but man has now also been
vertroue in die media en die politiek shocked in the economy as well.
reeds nie baie hoog was nie, maar nou Everybody now needs to give some
is dit boonop in die ekonomie geskok thought on work ethics.
ook. The comprehensive article, as it
Almal moet nou besin oor die etiek van appeared in Trouw, is placed
hul werk. hereunder.
Volledige artikel hieronder, soos http://fotostaatsentrum.posterous.co
geneem uit Trouw. m/
http://fotostaatsentrum.posterous.co
m/
Jaar van ’geestelijke hygiëne’
Filosoof verwacht in 2009 door kredietcrisis herwaardering van ’het kleine,
alledaagse 2009 wordt het jaar van het kleine geluk, verwacht filosoof en
hoogleraar Gabriël van den Brink. En misschien van een Nederlandse Obama.
De kredietcrisis laat ons berooid achter: 2009 wordt het jaar van de opgelapte
schoen en de tweedehands auto. Maar ook van de ’geestelijke hygiëne’, denkt
filosoof Gabriël van den Brink: „Dit jaar biedt een morele kans.”
In 2008 hebben we geleerd dat the sky niet the limit is en dat ’gebakken lucht’
echt niets voorstelt, aldus de hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde aan de
Universiteit van Tilburg. „Ons vertrouwen in de politiek en de media was al niet
groot, nu werd ook ons vertrouwen in de financiële wereld geschokt.”
Toch wordt 2009 geen cynisch jaar, zegt Van den Brink, die veel onderzoek deed
naar leefbaarheid en sociale samenhang.
Bankmedewerkers, politici en journalisten gaan zich bezinnen op de ethiek van
hun werk. Daarbij zullen zij de ’waarden van gewone mensen’ moeten
herontdekken: de waarheid spreken, betrouwbaar zijn, beloftes nakomen.
„We zijn geen volk van egoïsten”, meent Van den Brink. „En banken zijn geen
amorele machines.” Hij hoopt én verwacht dat bankdirecties ’dagen van
bezinning’ instellen, waarop medewerkers hun morele dilemma’s kunnen
bespreken. „Bijvoorbeeld: is het wel verantwoord om deze meneer zo’n hoge
hypotheek te verstrekken?”
Door het economische noodweer gaan we vermoedelijk ook ’het kleine,
alledaagse geluk’ herwaarderen, zegt Van den Brink: „De kinderen zijn gezond,
ik heb een redelijke relatie en nog steeds een baan.”
De kredietcrisis heeft volgens hem nog een ander positief effect: „Als mensen het
moeilijker krijgen, worden ze minder bang. Echte tegenslag kan helderheid en
houvast bieden. En wellicht neemt óók de gemeenschapszin toe.”
Maar daarvoor is wel leiderschap vereist: „We kunnen dit jaar geestelijk en
moreel gezonder worden. De vraag is alleen wie de richting aangeeft. Wie
belichaamt die hoop?” Het wachten is dan ook op een ’Nederlandse Obama’,
aldus Van den Brink: „Het kan best dat die nieuwe stem in 2009 gaat klinken.”
Komt die Obama niet, dan loert er een gevaar: „Er kan een giftig mengsel van
haat en behoudzucht ontstaan, waarbij de xenofobe stem versterkt wordt. Dat is
na de Grote Crisis in 1929 gebeurd.”
Hard werken, streng zijn voor onszelf en elkaar het goede voorbeeld geven; dat
is volgens de hoogleraar dé opdracht van 2009: „De tijd van spelen is voorbij.”
Daarbij zullen velen steun zoeken bij een geloof, een oosterse, oude of nieuwe
religie: „Want we hebben nu eenmaal behoefte aan een vertrouwen dat op bijna
niets

World economic crisis – New life for socialism?

Wêreld ekonomiese krisis – Nuwe lewe vir sosialisme?
The new South African Cabinet is Die nuwe Suid-Afrikaanse Kabinet is
loaded with communists, especially in met kommuniste gelaai – veral in die
the economic and financial portfolios. ekonomiese en finansiële portefeuljes.
This coincides with the world economic Dit val met die wêreld-ekonomiese
crisis and serious questions asked on krisis saam terwyl skerp vrae gevra
the assumption that capitalism offers word of kapitalisme al die antwoorde
the best answers. bied.
Simultaneously South Africa’s income Terselfdertyd het Suid-Afrika se
gap rose to the highest in the world, inkomstegaping tot die hoogste ter
and protests against service delivery wêreld gestyg, en protesptredes teen
turned violent – according to claims dienslewering was na berig word meer
more violent than in the past. gewelddadig as in die verlede.
Yet, economists argue that the only Tog hou ekonome vol dat die pad uit
way out of the large unemployment die moeras van werkloosheid slegs
situation would be to create wealth, deur ekonomiese groei bewerkstellig
and this with a socialist agenda is not
feasible – not in South Africa which is
an oil importing country.
The article hereunder on “Man eat
man” was published earlier, but
remains as relevant as then.
Herman Toerien
kan word, en sosialisme sal dit nie
bewerkstellig nie – nie in Suid-Afrika
wat ‘n olie-invoerland is nie.
Die artikel hieronder oor Mens vreet
mens is voorheen geplaas maar bly
relevant.
Herman Toerien

Man eat man – impact of relative deprivation and morality

During the Julius Nyerere post-Uhuru socialist experiment in Tanzania capitalism
was described as the “man eat man system.”
With the current world economic crisis something similar is happening –
capitalism has surely taken a severe knock in image and reputation. A well
respected South African economist pleaded for the nationalisation of the largest
banks.
Especially in Europe it is an almost given expectation that the US government
will in future keep a keener eye on capitalists not loosing head in the good times,
actually slaughtering the goose that lays the golden egg.
The lowest point imaginable of capitalist greed was when a company that
received a government bail out, used a sizable portion of that money to pay out
massive bonuses to top management.
In his column in a Sunday paper a young political editor seems almost optimistic
about the many communists in the new SA government. This political editor is a
well known echoer of the liberal opposition leader end Western Cape Premier,
Helen Zille.
One has to be young to not fully grasp that the problem is not so much
capitalism. Capitalist former West Germany has been pumping billions of Euro’s
into former Eastern Germany to try and get the former Communist “paradise” on
par with the capitalist section. The former industrial North Korea is now a
struggling past economy, with the formerly agrarian South Korea now a country
with one of the largest economies in the world.
To now suddenly expect from communism to fix the ailments of capitalism is
opportunistic and not well thought through.
Rather look at the common factor that created flaws in both systems, and
address them.
A lack of morality. The World Bank does not describe corruption as the theft of
a country’s future for no reason. South Africa slipped into a position where some
sources hold the opinion that this country has not only passed Brazil as the
country with the largest income gap in the world, but that South Africa is
increasing its “lead” whilst Brazil is actively combating the gap.
The French Revolution is often explained through the model of relative
deprivation. This is when the expectations of the people and the economic reality
open an unbridgeable gap, and a climate conducive to revolution develops.
In a heterogeneous country such as South Africa, the gap develops firstly
between the different groups, which mean some groups have expectations on
both sides of the reality, and creates a combined gap which is even larger than
experienced by only one group. Secondly, these gaps do not only exist in the
economic field only either. They may be political, geographical, cultural, etc.
Afrikaans communities experience being deprived of mother tongue schools and
universities. Land reform is experienced and is often applied as threatening.
Government rather than phasing out affirmative action of the majority, threaten to
further strengthen this. Even the rugby emblem, the Springbok, end up being
taken pot shots at.
Trying to fix one mistake with another only widens the gaps in the model of
relative deprivation somewhere.
But what if we look at the Bible for some answers? According to the Bible God
will one day ask from the deceased why He was chased away when He was
hungry? When the person says but he has no recollection of turning his back on
God, God will remind him that by doing that to the poor, He was indeed turned
away.
25:34 Then the king will say to those on his right, ‘Come, you who are blessed by
my Father, inherit the kingdom prepared for you from the foundation of the world.
25:35 For I was hungry and you gave me food, I was thirsty and you gave me
something to drink, I was a stranger and you invited me in, 25:36 I was naked
and you gave me clothing, I was sick and you took care of me, I was in prison
and you visited me.’ 25:37 Then the righteous will answer him, ‘Lord, when did
we see you hungry and feed you, or thirsty and give you something to drink?
25:38 When did we see you a stranger and invite you in, or naked and clothe
you? 25:39 When did we see you sick or in prison and visit you?’ 25:40 And the
king will answer them, ‘I tell you the truth, just as you did it for one of the least of
these brothers of mine, you did it for me.’
Matthew 25:41 “Then he will say to those on his left, ‘Depart from me, you
accursed, into the eternal fire that has been prepared for the devil and his angels!
25:42 For I was hungry and you gave me nothing to eat, I was thirsty and you
gave me nothing to drink. 25:43 I was a stranger and you did not receive me as a
guest, naked and you did not clothe me, sick and in prison and you did not visit
me.’ 25:44 Then they too will answer, ‘Lord, when did we see you hungry or
thirsty or a stranger or naked or sick or in prison, and did not give you whatever
you needed?’ 25:45 Then he will answer them, ‘I tell you the truth, just as you did
not do it for one of the least of these, you did not do it for me.’ 25:46 And these
will depart into eternal punishment, but the righteous into eternal life.”
The ChristenUnie in the Netherlands often refers to itself as ‘n Christian-social
party, rather than Christian-Democratic. Now one must tread careful due to
different understanding of words in the different languages. This does not reflect
something socialist, it reflects something of taking care of those in need.
Yet, the ChristenUnie does not exclude itself from Christian-Democracy and is in
fact in a governing alliance with the larger CDA.
In fact, Christian-Democracy, by definition, can never be “uncapitalistic” as the
Bible orders believers to use their God given talents. Even one talent is worth a
lot – a talent of silver weighed – changing somewhat over the centuries between
approximately 60 to 30 Kg, and equalled about 6 000 days of labour).
BUT then also take care of the poor or those who are less fortunate.
In the run up to the European parliament elections the Flemish Christian
Democratic Party (the leading party in the ruling coalition) stated clearly that it will
not allow a situation to develop as in the USA where the care centres go lacking.
The answer is clearly not to balance the capitalist exploits from the Mbeki-era
with communist patching works, but to put into government in this country a
Christian-Democratic government with the best features of the ChristenUnie, the
CD & V (Flanders), the former New Zealand Christian Heritage Party and the
principles of the Christian Coalition of America.

Christian Democratic response to power abuse: Principle of subsidiarity

A storm broke out on recent political developments in South Africa, seriously
challenging vested democratic principles.
The most basic problem is that the distinction between ruling party and
government is not only eroded, but openly defended. The ANC has also admitted
to favour a policy of doing away with provinces, or at least curb their number.
The three tier governmental model is not only enshrined in the constitution, but
also the constitutional principles negotiated at Kempton Park, which lead to the
1994-dispenstaion. By scrapping provinces, the message would be clear: The
settlement and peace negotiated at Kempton Park is irrelevant, and the
democracy will be based on the principle of dictatorship of the majority. The
government will be ruled from Lethuli House (the ANC’s Head Quarters) and not
parliament.
The country will then become a mini model of the former Soviet Union, where an
impressive system ensured regional and other forms of autonomy, but was
largely irrelevant as the actual ruling was done by the Communist Party and
Comintern.
Government has also indicated that it is appealing an appeal court case in which
the principle of subsidiarity was upheld, in that the government contravened the
law when overriding the language policy of the Ermelo Secondary School.
To sum up: there are enough statements, also by Pres. Jacob Zuma, and
indications that one of the main pivots of democracy has no standing.
(Read the previous article on this blog).
In stark contrast lies the principle of subsidiarity in Christian Democratic thought.
This means that government should be done at the lowest possible level.
This implies the utmost regional autonomy to accommodate diversity, but it
underscores another democratic principle, which developed from the thinking of
Calvin. Calvin’s 500th anniversary is celebrated this year.
In political science terms this is called sovereignty in own sphere. This means
that the married couple “rule” their marriage, not government. The state also
does not “rule” the family, the state does not rule the church council, and the
state does not rule the school governing body.
This also means that the church does not rule over the state.
It does, however, not mean that the in a predominantly Christian state where
church and state stick to their own spheres, Christian principles should be
divorced from state as well.
Again, in political science terms, this is called universality in own sphere. The
state can not sit idly by when a church starts hanging members of its
congregation who are in arrears with contributions. The church may not be silent
when the state introduces a lottery, abortions on request, etc.
Why is the principle of subsidiarity so important to Christian Democracy?
Apart from the fact that it enables Christians, and according to the freedom of
religion, other faiths, the optimal autonomy to live their values in as many
spheres as possible, it is the optimal instrument to open the way for as many
people as possible to utilise their God given talents.
God given talents is a study on its own, but to give some kind of indication, one
talent of silver weighed around 50 kilograms (the weight changed moderately
over the millennia covered by the Bible). It equalled 6 000 approximately days
salary.
Not all people with talents sit in parliament. In fact, according to media reports
the new parliament seems to be lacking of many talents, but that is hardly the
point. In Ermelo there are people as talented or even more talented than those in
parliament, they are closer to the actual level, and they are more representative
of the interest of the children in a school than parliament can ever dream to be. It
would be ridiculous to strip these talented people of some ruling power, and
expect of them to be the rubber stamps of distant people with other interests.
Subsidiarity goes a log way to assist in enshrining true principled democracy, not
countering it.
The different ways in which central driven power thoughts and Christian
Democratic thoughts manifest is also made clear in a recent policy statement of
the German Christian Democratic Union and its Bavarian Christian Socialist
Union Partner. They plan to put heads together on the best way to steer the
country to the next Bundestag election. It is all in the interest of the country, no
indication of the interest of the parties.
Das Programm des Gemeinsamen Kongresses von CDU und CSU finden Sie
hier. PDF
lesen Sie mehr auf cdu.de >>

Nuuskommentaar: Party en regering

Die teenswoordige begrip van wat die term “demokrasie” beteken, het oor eeue
ontwikkel en sluit vanselfsprekende begrippe in soos ‘n veelparty-stelsel, die
skeiding van magte, ‘n regstaatgrondslag, uitdrukkeingsvryheid soos
mediavryheid, onafhanklike regbank, regeer in algemene belang en, les bes, ‘n
duidelike onderskeid tussen regering en regerende party.
In baie eenvoudige taal, die demokrasie moet die gevaar van
meerderheidsdiktatuur voorkom.
Hierdie beginsels is intens verweef, en ‘n aantasting van selfs net een, het ‘n
domino-effek wat die pilare van die demokrasie kan omruk.
Daar is, toegegee, variante. In Australië woed ‘n fel stryd of die grondwet so ‘n
impak behoort te hê dat regters, wat nie demokraties verkose is nie, die reg moet
hê om demokraties-verkose wetgewers in die bek te ruk. Daar word dan na
verskeie voorbeelde in die VSA verwys, waar die regbank en handves van
menseregte, eerder as die demokratiese-verkose kongres, die vrystelling van
slawe vertraag het. Indien hierdie argumente op Suid-Afrika van toepassing
gemaak sou kon word, sou situasies nie kon ontstaan waar die meerderheid
kiesers onder meer teen aborsie op keuse gekant is, maar ‘n grondwethof-
uitspraak dit magtig nie. Die Grondwethof het ook, teen die duidelike keuse van
die kiesers, die doodstraf afgeskaf.
In Suid-Afrika waak grondwetkenners juis weer jaloers oor die reg, en plig, van
regters om ongrondwetlike optredes deur ‘n verkose regering te kan stuit.
Bykomend tot die bogenoemde word ‘n magdom modelle toegepas om
regeervlak nader aan die publiek te bring. Hieronder tel stelsels soos geografiese
en groep-federalisme, selfregerende en outonome gebiede, grondwetlik-
verskanste minderheidsregte en vele meer. In Europa manifesteer dit onder
meer duidelik in die voorwaardes wat geld vir ‘n land soos Turkye om lid van die
Europese Unie te word.
Die ou Soviet-Unie was op papier ‘n staatkundige model wat by uitstek na
regionale en groepsbelange omgesien het. Op papier is selfs vir ‘n soort Joodse
oblast of wetgewende liggaam voorsiening gemaak, wat by die oorhoofse Soviet-
regeerstruktuur ingeskakel het.
In die praktyk het van die hele stelsel min of meer dadels gekom omdat nie die
regering nie, maar die kommunistiese party, die land regeer het. In Noord-Korea
lei dit nou selfs tot ‘n unieke kommunistiese dinastie.
Die gevaartekens in Suid-Afrika was lankal daar. In provinsiale wetgewers is
personeel tussen die ANC en die Wetgewers vrylik uitgeruil. Politieke kaders is
ten koste van doeltreffendheid in uitvoerende poste ontplooi. By amptelike
jeugdagfeesvieringe was ANC-kaders met geen regeringsampte nie op
staatskoste die hoofsprekers, soos die omstrede vieringe verlede jaar by
Botshabelo waar beide Jacob Zuma en sy snotkop-luitenant sprekers was. Die
DA het ‘n klag by die Openbare Beskermer gaan lê hieroor.
Uiteraard maak die demokrasie self voorsiening vir meganismes oor hoe die
regerende party ook sy stempel op die regering kan afdruk. Trouens, daar kan
dikwels geargumenteer word dat die skeiding nog nie duidelik genoeg
gemanifesteer het nie, soos in die VSA waar ‘n bewindsverandering ‘n hele nuwe
administrasie inlui.
Toe Pansat jare gelede die regering daarvan beskuldig het dat die regering self
die grootste oortreder van die grondwetlike taalbepalings was, moes dit tot ‘n
groter storm gelei het. Nou, 15 jaar later, neem ‘n persoon die regering hof toe
omdat die grondwetlike bepaling dat ‘n taalwet goedgekeur moet word, nog nie
gerealiseer het nie. Hierdie leemte lei tot hofsake, teenstrydige uitsprake deur die
regering en nogmaals hofsake.
Die grondwet is in Suid-Afrika nog belangriker as in baie lande, onder meer
omdat dit beslag gee aan ‘n skikking. Die skikking het veral in grondwetlike
beginsels neerslag gevind.
Een hiervan is dat die regeringstelsel op drie vlakke, een wat met ‘n sentrale
regering, ‘n provinsiale vlak en derde vlak ooreenkom, neerslag moet vind. Dit
blyk nou dat die ANC hierdie bepaling nie as ‘n wet van die Mede en Perse
beskou nie. Deur met provinsies, of sommige provinsies, weg te doen, verval die
moontlikheid dat kiesers in minstens sommige dele deur iemand anders as die
ANC regeer kan word.
Dit sou ‘n akademiese gebrom gebly het as daar ‘n duidelike onderskeid tussen
regerende party en regering was. Die gevaartekens dat die ANC regstreeks wil
en gaan regeer, en selfs aan die parlement en Kabinet voorskriftelik gaan wees,
groei egter by die dag. Meer onrusbarend is dat belangrike rolspelers nie die
gevaar insien nie, en selfs voorspraak maak daarvoor.
Daar moet gewaak word dat 1994 nie in die geskiedenis sal opgaan as die jaar
waarin die kiem vir die nek omdraai van demokrasie geplant is nie.

Onkreukbaarheid van rolmodelle

Die Wêreldbank noem korrupsie die diefstal van ‘n land se toekoms.
Skenkerlande tref daarom ‘n skerp onderskeid tussen lande in wie genoegsaam
vertroue is, dat hierdie skenkerfondse in die staat se fiskus gestort word, of dat
die skenkergeld via nie-regeringsorganisasies gekanaliseer word - naamlik in
lande in wie se amptelike stelsels nie genoegsame vertroue is nie.
Zimbabwe is ‘n tipiese land waar skenkerlande die fondse na nie-
regeringsorganisasies herlei, tot die groot ontsteltenis van pres. Mugabe wat so
nie sy hande daarop kan lê nie.
Hoewel Suid-Afrika amptelik tot die ander groep behoort, word baie skenkergeld
tog ook deur universiteite se ontwikkelingsprojekte en nie-regeringsorganisasies
gekanaliseer.
Suid-Afrika erken egter nie die Zimbabwiese probleme nie, en het byvoorbeeld
R300 miljoen aan Zimbabwe vir kosproduksie gekanaliseer. Hoewel die
belastingbetalers verseker is dit sou nie geskied voor ‘n Zimbabwiese skikking
bereik is nie, het dit later wel geblyk reeds oorbetaal te wees. Dit was hierna
moeilik om vas te stel hoe die geld aangewend is, en berigte hieroor was
teenstrydig.
Dit is daarom bemoedigend om te lees dat pres. Jacob Zuma en premier Ace
Magashule gereeld uitsprake maak dat teen korrupsie opgetree gaan word. Suid-
Afrika het juis in die Mbeki-era erg skade gelei deur ‘n wapentransaksie en
reiskoepon-bedrogsaak wat nie een behoorlik oopgevlek is nie. Voeg hierby die
fondse van Petro SA wat na die ANC gekanaliseer is, en later terugbetaal is.
Ongelukkig hang daar ‘n wolk oor pres. Zuma. Die wyse waarop bedrogklagtes
teen hom laat vaar is, het baie kritiek ontlok, en die DA het indertyd aangedui dat
‘n hofsaak beoog word om die Nasionale Vervolgingsgesag se bevinding te laat
hersien.
Ongelukkig word daar te veel bewerings oor Magashule oor beweerde
betrokkenheid by omkooptransaksies gemaak. Die bewerings rondom die Ya-
Roma-transaksie, of dan gebrek aan ‘n transaksie, word gereeld in die pers
herhaal en ontken. Nou moet Magashule en ander die regskostes betaal van
iemand wat onder meer beweer Magashule wou omkoopgeld vir sy steun voor
die Dobbelraad ontvang.
Magashule het tereg in sy ontkennende verklaring hierdie bewerings beskryf as
ontstellend, indien nie vreesaanjaend nie.
Vroeër het bewerings die rondte gedoen dat Magashule in verband met ‘n reuse
bedrag deur die Skerpioene ondersoek sou wees. Ook hier was die ontkennings
so gereeld en heftig soos die bewerings.
Toe Magashule voor die algemene verkiesing aan ‘n kongres van Salga gesê het
onbekwame en korrupte amptenare en burgemeesters gaan ontslaan word, is hy
aanvanklik uitgelag. Hy was toe net premierskandidaat.
As premier is daar nie ruimte vir optrede wat nie met dié van ‘n staatsman
versoenbaar is nie. ‘n Premier is noodwendig ‘n rolmodel, en sy optrede en
reputasie moet onberispelik wees.
Magashule kan die bewerings en persepsies afskud deur eenvoudig te doen wat
hy dreig om te doen – van onbekwames en korrupte ampsdraers en amptenare
ontslae te raak – nie bloot te herontplooi nie.
Elke mens dra, hoe ouer hy word, meer en meer onaangename bagasie saam,
sommiges verdiend en ander onregverdiglik op die persoon se brood gesmeer.
Hoe die persoon daarmee werk, bepaal egter die persepsie wat algemeen oor
die persoon geld. ‘n Mens hoef bloot na die lys vorige wenners van die
Bloemfonteiner van die Jaar-kompetisie te kyk om te besef hoe verskillende
mense verskillend deur die breë openbare mening onthou sal word.
Vir Magashule, om as onkreukbaar onthou te word, is dit nie net ‘n bereikbare
luukse nie, dit is ‘n absolute noodsaaklikheid.

Christian Democracy: En route to unity

“Now what have I done?”
This apparently, is a question asked by many South Africans who voted in the
past general election.
Shortly before the elections, opinion polls indicated that many South Africans, in
fact, a majority, felt that they need to and should vote for their principles, which in
the case of South Africa, should have been voting for parties somewhere on the
Christian democracy spectrum.
But in the end they did not. The “total onslaught” developed into a huge fight
between the ANC and the DA, and this, to a large extent, manifested in whites
(and now brown people) voting for the DA, and black people for the ANC and to
‘n much lesser extent for Cope.
In the process the Christian democratic parties were severely hurt, and even the
FF + on the Christian Volkseie side of the spectrum did not achieve what they
intended.
There are many reasons why this happened, and as Christians one should first
take stock of what one had done wrong in the first place. Ironically, something
done probably more right than ever before, did the most damage – all increased
their media ability and so even further accentuated the divisions.
Making choices out of fear, even dressed up in pragmatism, is not sound and
advanced democracy. The purpose of democracy is that one votes for one’s own
principles.
From the number of hits on articles on Christian Democracy and morality in
politics on the internet, and letters in the press, it is clear that a large segment of
disillusionment has already set in. The ongoing mud slinging between the
supporters of the two Z’s is meeting with more and more resentment. More and
more political scientists warn that the politicians must now stop fighting the
election and start working on delivery. Even before the election a well known
feminist, Prof. Amanda Gouws, warned on RSG that Zille may well be alienating
her and the DA from probable alliance partners should the DA not achieve a
clear majority in the Western Cape. Many worms of broken promises are now
crawling out of the cans, such as the promised pay increments for government
doctors. Even Cosatu is taking a very tough stance on government, and this time,
the cause of the unhappy ones receives general support.
In the process of fighting politics outside the religious ideology of the majority of
South Africans, the country is falling further and further behind some of the most
successful sates in the world with Christian democratic lead governments.
In the Netherlands many jails are being closed down because of a decline in
serious crime. South Africa plans ‘n more severe onslaught on crime, which is
good but only part of the solution. The political leaders should set a morality
example.
But then there must be more unity between the Christian Democratic parties, and
they should function as such. The opportunity arises soon with a national
conference to be held in Pretoria on 19 and 20 June. From the hits on my blog on
the reports covering this topic, I get the impression there is much interest. This
may be misleading.
The ANC has clearly grasped the importance of people’s religious feelings, with
Pres. Jacob Zuma still attending sermons in public displays. and Free State
Premier, Ace Magashule this weekend again compared Zuma’s suffering with
that the Lord Jesus suffered on earth. This time round he can not claim
ignorance – he was clearly reprimanded by numerous religious leaders.
When Christian Democracy is properly established in South Africa, one important
aspect must always be kept in mind clearly: We, Christians, are the tools of the
Lord. Not the Lord our political tool, even is we have the best intended Christian
Democratic force.
God is not a God locked in church after the Sunday evening sermon, and
unlocked the next Sunday morning (unless we need Him in between for a
wedding or funeral).

Nuuskommentaar: Rolmodelle met hoë morele waardes of daar is iets in

die drinkwater
Print Clean Clean false false false MicrosoftInternetExplorer4
Dat Suid-Afrika die verkragtinghoofsetel in die wêreld is, en onlangs nog die
status vir moord byverwerf het, is ou nuus.
Pas is berig dat die duiwel los is oor ‘n plaasskoolonderwyser wat na bewering ‘n
kind verkrag het.
Statistieke bewys dat provinsies waar die wetstoepassing vir dronkbestuur laer
as die nasionale gemiddeld is, ‘n hoër padsterftesyfer as moordsyfer het. Dood
het dus ‘n oorsaak, en wat veroorsaak dat Suid-Afrika so erg onder
geweldsmisdaad deurloop word van alle hoeke bekyk.
Twee brokkies interessante nuus uit die buiteland werp moontlik lig. Uit Australië
word berig dat die meeste misdaadkategorieë in NSW die afgelope twee
dekades met 20 % afgeneem het. Seksuele misdrywe oor dieselfde tydperk het
egter met 120 % toegeneem. Menings verskil oor of bekende sportlui in ‘n
nimmereindigende stroom berigte by groepseks betrek word, en of die berigte
net dikwels die lig sien. Sportlui is rolmodelle, en hulle stel klaarblyklik nie ‘n
navolgenswaardige voorbeeld nie. Sommiges pak die skuld op video’s en DVD’s
oor groepseks wat nou skynbaar in die mode is.
In Nederland word beoog om teen vroeg volgende jaar altesaam 8 tronke se
deure te sluit – by wyse van spreke. Altesaam 1 300 selle se deure sal ‘n laaste
keer oopgesluit word. Erge misdaad het so afgeneem dat die tronke nie meer ten
volle benut word nie. Ons tronke is ten spyte van ‘n lae vervolgingskoers
oorlopens toe vol.
In Nederland en Duitsland, soos in verskeie Europese lande, word ‘n verbete
veldtog vanuit owerheidsweë gevoer om veral kinderpornografie wat die lande
via die internet binnekom, te stuit. Aksies om die berugte Walletjies as
rooiliggebied te verwyder, is al lank aan die gang met aksies soos om van die
vroue wat as seksslavinne aangehou is na hul tuistes terug te laat keer, en dié
wat in die land wil bly alternatiewe vaardighede te leer.
Trouens, die algemene veldtog om moraliteit in die politiek en die media te
herstel, het ‘n naam gekry: Die jaar van geestelike higiëne.
In Suid-Afrika word die aandrang om prostitusie te wettig al sterker, noudat
geoordeel is dat die sagmaakproses wat met Jacki Selebi se voorstel ingelui is
oor wettiging vir die 2010-Fifa-toernooi, afgehandel is. Kerke swyg oor die
algemeen dawerend in al elf amptelike tale.
‘n Persoon wat owerspel as verweer teen ‘n verkragtingsaanklag aangevoer het,
word uitvoerende president.
Optrede teen daggamisbruik by ‘n skool word geweier omdat dit glo nie ‘n
ernstige misdryf is nie.
Munisipaliteite wat rou riool in waterbronne stort word nie vervolg nie en die
skuldiges kom uiteindelik straffeloos daarvan af. Trouens, hulle word herkies.
Leiers moet mooi besin. Hulle is en bly rolmodelle.

Nuuskommentaar: Die Christen-politikus se optrede

Gister was Jeugdag, en die dag tevore het die nuwe Vrystaatse Premier, Ace
Magashule, sy provinsiale rede gelewer. By beide geleenthede het Magashule ‘n
gulde geleentheid gehad om sy kritici se monde te snoer, en onthou te word as
die man wat nie net beloftes maak nie, maar dit ook uitvoer, en ‘n klimaat van
versoening in die Vrystaat geskep het.
Bloot uit die inhoudelike geoordeel van sy toesprake by beide geleenthede het hy
al die regte geluide gemaak.
Ongelukkig het Magashule opnuut die geleentheid verspeel, en op die oomblik
lyk dit of sy nalatenskap veral onthou sal word oor uitlatings wat Christene
aanstoot gegee het. Hy kan ook nie onkunde pleit nie, nadat sy vroeëre uitlatings
reeds die weerlig van Christenleiers op hom getrek het. Ongevoeligheid word
ook nie van hom verwag nie, aangesien hy hom self as Christen beskryf, en ook
by geleenthede, soos met sy amptelike inhuldiging, deur ‘n aantal predikante
geprys is.
Onder sy vroeëre uitlatings wat kritiek ontlok het, was ‘n stelling dat Zuma ly soos
Jesus gely het, en dat mense Zuma moet volg soos Christene Jesus gevolg het.
Na al die kritiek, herhaal hy ‘n stelling van pres. Zuma self, toe Zuma nog
presidentskandidaat was, dat die ANC tot die Wederkoms sal regeer.
Met sy provinsiale rede het Magashule ook eers die saal ingekom nadat die
Speaker reeds geleentheid vir stil gebed gegee het. Hierdie gebruik van die
Vrystaatse Wetgewer geld met die aanvang van elke sitting. Met die provinsiale
rede het dit egter net enkele sekondes geduur, voor Magashule, vergesel van ‘n
lofpryser die saal ingekom het.
Magashule laat hom gereeld ten gunste van versoening uit, en het met die eerste
inhuldiging van die Vrystaatse Wetgewer in 1994 ook die voorbeeld gestel deur
net een van twee ANC-lede te wees wat hul eed in Afrikaans afgelê het. Baie van
Magashule se opmerkings wat so die weerlig vanuit kerklike geledere trek, is
heel moontlik in sekere kulturele omgewings aanvaarbaar. Net soos Zuma ere-
pastoor-status met sy veelwywery kan versoen, so kan Magashule moontlik sy
verklaarde Christenskap met sy deelname aan ‘n voorvaderlike
bierdrinkseremonie in ‘n grot by Bothaville versoen. Hy het immers
ongekwalifiseerd steun van ‘n leraar van waarskynlik die grootste kerk in
Bloemfontein, die CRC gekry.
Boonop neig Magashule nou om sy omstrede stellings so dikwels te maak, dat
dit nie meer nuuswaardig is nie, en kerke hul plig in al elf amptelike tale
dawerend versuim.
Vanuit ‘n politieke oogpunt en die oogpunt van staatsmanskap is dit egter onwys
om by stellings te hou wat kon gebly het, en ‘n groot deel van die
Christengemeenskap teen die bors stuit.
Selfs die wyse Salomo het deur talle huwelike vrede en versoening probeer
bewerkstellig, en so vreemde godsdienspraktyke vatplek gegee. Die gevolge is in
die Bybel opgeteken. Die Christelike geloof is geen inklusiewe geloof nie. Die
Christen-politikus is God se werktuig, nie God die politikus se werktuig nie.

Christian Democracy: An oath or treaty with God or neither?

The “Christian policy of apartheid” did much harm to a climate conducive to
establishing Christian Democracy in South Africa.
A section of the Afrikaner community still annually celebrates the oath made to
God if the Voortrekkers in Natal should achieve a victory over the Zulu’s.
Over the decades the real facts around this was heavily distorted on “both” sides,
often creating more tension than serving as something to reconciliation, as the
day is now called. In fact, when Volksblad referred to some of the festivities as
“reconciliation day celebrations,” many objected.
But looking at the true facts, there is much to learn from making a promise under
oath to the Lord.
Reading Piet Retief’s manifesto in the Graham Town Journal one is struck by the
similarities then with the present: Crime, including farm murders, was rife. The
conduct of the authorities made proper self protection against attacks almost
impossible. They saw no peaceful future for their children.
In South Africa, the present government made possessing fire arms very difficult,
and people using it in self defense, often have more problems with the law than
the transgressor.
Farmers are often blamed for ill treating their workers, but Retief made it clear
that sound relationships between worker and employer was important.
Most of all, he had a sincere belief in God. So did most of the other Voortrekkers,
they trekked into the country’s interior, bound by what they described, the Holy
Ground they made a living from. They were sincere on achieving a better future
for their children.
Today Christians can only shake their heads on legislation placed on the statute
book, so devoid from what the Bible teaches. The constitution does not recognize
God as the supreme authority. The latest is continued proposals that prostitution
(despite the vast occurrence of HIV – Aids in the country) should be legalized.
The Voortrekkers departed in different independent groups, often with much bad
blood between them. This often lead to some groups being attacked and nearly
whipped out, and in some cases, actually whipped out.
With the last election, Christian democratic parties also undertook the onslaught
for popularity on own steam, paying the price with the Christian Democratic
parties, as a whole, losing approximately half of its voting support.
There can be no question, this division needs to be mended, and only the
process of how this is to be achieved, needs to be found.
As with the Voorterkkers, present day Christian Democrats, need to learn from
history so as not to have to waste time in re-inventing the wheel.
Some lessons
As with the Voortrekkers, Christian Democrats are often also bad mouthed.
Probably the most unfair criticism is to “point” out the mess the “Christian
Apartheid regime” caused.
What distinguishes true Christian Democracy from “generic” versions is that a
Christian always serves as God’s tool, the imitations use God as tool, and is sure
to derail.
Not that is always that easy to realize when one is now attempting to misuse God
as one’s own tool, and thus this needs to be checked constantly.
Not all Voortrekkers were angels, though, and thus one would be unbiblical to
pretend that any person within the Christian Democratic framework would be any
different. No person is perfect.
The Voortrekkers also had the problem of missionaries, thus Christians one
would believe, tarnishing them and making life most difficult. All the same, alos
leaders of parties directly non-Christian, especially near elections time, make a
habit of addressing church congregations. Some of these churches, same as the
missionaries, fail to see reality, that those they protect and praise, live lives
directly in opposition to what the Bible teaches.
In fact, it would most probably take time before (if ever) the damage done to the
truth about Christian Democracy is undone. The damage is not only done by
outspoken enemies, but even by keen supporters who, well meaning, become
judgmental, exclusive or the like, portraying a very wrong image of the likes of
real, balanced Christians.
In fact, this present day inquisition causes many of these Christians to lose
confidence in the existing Christian Democratic structures and either withdraw
from politics, or vote for secular parties because they identify more Christian love
in them, than in parties hoisting the Christian Democratic flag.
In fact, the first Voortrekker constitution, whilst portraying a sound submission to
God, also makes it clear that they want nothing to do with the English
missionaries.
Naturally, the Voortrekkers were tarnished for this, but in reality they made sure
that the Bible stood central in daily life, with regular meetings including servants,
and some of the most prominent Voortrekkers were not white either, thus making
claims that the Voortrekkers laid the apartheid foundation a myth. Unfortunately,
as time passed, later historians, in an effort to make the Trek apartheid friendly,
started omitting facts. One can see this clearly, for e.g., by the number of non-
Whites in the Blood River Lager increasing the older the source is.
It will take some time to fully restore the true history.
The lesson present day Christian Democrats must take note of, is that any
Christian Democratic movement in this country will find reality being distorted,
even, as I now often experienced, by theologians on Christian web sites and
Christian blogs.
The way to address this is by approaching these in love, and try to convince
them that they are wrong in the way they judge Christian Democracy, often views
based on anti Christian democratic propaganda, such as that Christian
Democracy favors a theocracy with no freedom of religion.
Today we have the advantage of looking for examples to build Christian
Democracy. The Voortrekkers, with a Republican ideal, had little to use as
model, and what was available, the French Revolution and the US revolution, did
not go down well with the English.
Christian Democracy has the advantage to take from several existing ruling
parties and other large parties, chuck away the bad and keep the good.
Taking on the masses
The vastly outnumbered Voortrekkers would have been overpowered by the
massive onslaught if God did not have a hand in what happened.
The Voortrekkers made several serious mistakes, also probably on the
theological side. Probably was by almost immediately ignoring the promise made
to God, with the actual, large scale dedication as promised coming years later.
But the battle did bring an end to the Dingane dictatorship and regular massacres
of other tribes. It opened the way for missionaries to work under easier
circumstances.
The Voortrekkers soon afterwards lost their Republic to British annexation, and
most left the colony for the interior, where true independence was only achieved
later.
By hindsight, one can see clearly why what happened. The Blood River battle
was important, but only a tiny piece of the Lord’s total plan for South Africa.
It may be that the new initiative to get Christian Democracy on a sound footing is
not “quite it” if the Lord decides otherwise. We, or our children, may only later see
why God did not bless some of our plans as we expected them to be blessed.
The Lord may have a wider, bigger plan.
What we know, is that we have a Christian duty to ensure Christianity to survive
and prosper, we have a duty to use our talents to build God’s Kingdom, also
visible in the state and governing institutions.
If the Christian Democratic effort is not “the real thing” but a self centered
imitation devoid of Christian love, this effort will not be blessed.
But even if we are sincere, God may still have a better plan. Why did God allow
Nero to torch Christians?
Maybe because they became to cozy in Rome and the cities, rather than
spreading God’s Word. After all, God prepared the way by Alexander the Great
giving the world a language, Greek, in which the Word could be distributed, and
the Roman built the roads.
Christians in the World
Probably the most important things Christians must remember is that a Christian
Democracy is an ideal, but also a severe responsibility. Ireland also has a
constitution which places the country under the sovereignty of God, but it took
the secular section of the constitution and the courts to strip the state of Christian
(church) misuse.
Christians need to constantly be wide awake that achieving Christian Democracy
is not the end goal, but making it work to the glory of the Lord is an ongoing
process. Too many people and governments had misused this in the past.

Christianity in SA today: Mighty men, new hearts and contemporary

inquisition
It is no secret – in South Africa many facts surrounding Christianity do not match.
The country, and probably most of the world, is well aware of earlier statements
by the newly elected president that his party will govern until the Lord comes
again, and similar statements such as praising polygamy during a church service.
In my province the electorate were recently told by the man who has just been
sworn in as Premier to follow Zuma as they follow Jesus, and some similar
statements. Just prior to that he attended a forefather praising ritual near
Bothaville, and according to media reports, participated in the ritual beer drinking
ceremony.
He was praised by a pastor of the fast growing Christian Revival Church during
his inauguration.
BUT fewer voters voted for Christian parties combined than Mighty Men
attending the Gospel rally of Angus Bucham at Greytown.
Ds. Jannie Pelser and his people are conducting a project, called the New Heart
project.
Signs of revival are rife.
Yet, the same people participating in the revival voted for parties supporting
abortion on demand (including the tight of girls of 13 to undergo abortions without
consulting their parents), and support parties of which MP’s have previously
expressed themselves in favour of the legalisation of abortion. Granted, an MP
who as Eastern Cape leader of that party issued a media release from his
provincial structures condemning proposals for the legalisation of prostitution,
was just now elected parliamentary leader of his party. Hopefully the MP who
issued the release on support from the parliamentary structures, has now gotten
the message.
Yet, some issues recently made me ask myself whether the Christians
themselves are not to be blamed for the poor state of the country’s moral
legislation?
Let me start very early. I watched – with one eye because of the gruesome
nature of some scenes, a movie on TV last night. An Irish father’s children were
taken away from him and placed in church facilities, where at least, the daughter
was severely mistreated by one of the nuns.
The father rehabilitated, and had a massive fight to get back custody of his
children. The state opposed on the grounds of the constitution, which on its turn,
was placed under the Supremacy of the Lord.
Earlier, I could only watch a movie half way on how unmarried mothers were
treated in the same country. For one misstep, they were basically made slaves,
could only talk when spoken to by the nuns, and exposed to corporal punishment
– for the rest of their lives.
In South Africa, apartheid was sanctioned by some main stream churches, the
constitution recognised the supremacy of the Almighty God (kept rather vague so
as not to affront non-Christians). I was taught at university by a later MP and
Administrator, and even later being MEC in the ANC lead government, about the
Christian policy v the humanist policy of equality.
Need a Bill of Human Rights be in opposition to the Christian Faith? Looking at
the Ten Commandment’s second section, the section handling the duties
towards fellow man (as from Exodus 20: 12) it is very much about human rights:
Honour your father and mother, do not kill, do not commit adultery, do not steal.
A Bill of Human rights tends to reverse the wording: rather than stating that one
may not steal, it would say a person has the right to his property, rather than
stating that one may not kill, it says a person has a right to life (except when
being unborn).
In the New Testament the Lord Jesus equals the Love for God to the love for
fellow man (implying that he who does not have love for the fellow man is
unfaithful towards God, and is thus lacking in love.
Now back to the earlier statement: Are Christians not their own worst enemies?
One of probably the most accurate observations of the past election was that
Christian parties lost so much ground, because for the first time a second party
operating in this field made sure of proper exposure to the voters, and in so doing
focussed the attention on the division in this field.
There are many more reasons, but this one probably holds the key.
As was stated at the beginning of this article, there are so many things strange to
some Christians performed in this country in the name of Christianity. The same
president was recently made an honorary pastor in a church, the same person
using adultery as defence in a court of law against charges of rape. The person
apologised for telling the court he took a shower against Aids, but as far as I
know never apologised for the example set with adultery. And yet, adultery is
mentioned third in the “human rights” section of the Ten Commandments.
I am not going to drift in detail on the Darwin year aspect. I have written
extensively on this topic on this blog. Point is, few things have traumatised me so
much as the onslaught of the young earth creationist. In fact, the only person I
ever banished from my life by the completion of the Matthew 18 principle, is a
active supporter of young earth creationism.
Apart from the judgementalism I lack of love I experience from this group, I have
a severe problem with people calling themselves young earth creationist
evangelists (despite ignoring sections of the Bible), as if there can be any other
evangelism than that of the birth of Christ and eventually the recreation.
Although I am a Dopper, what I believe is perfectly in line with what is the official
stance of the Dutch Reform Church. Does this mean the young earth creationist
“evangelists” do not regard the NG Church as part of Christianity and must be
converted?
This, by the way, is my personal, and I stress personal, reservation as to the
involvement of the Christian Action Network in the Christian Democracy unity
process – if I am not mistaken I have read in their own literature about supporting
“young earth creationist evangelists.”
Judging from the judgmental nature of letters to the press of young earth
creationists in newspapers, it is hard to imagine not.
And this form of contemporary inquisition is probably one of the main reasons
why Christian Democracy will find it very difficult to take its rightful and very
necessary and urgent position in this country.
After all, in my experience, the “better” Christians insisting on an exclusivity of
style to their suiting, have fared no better than “lesser” Christians when coming to
matters such as sticking the truth (I have published more proof of this in this blog
than I would have liked to), let alone not being judgmental, and boy, see them
whining when getting back even the slightest bit of their own judgmentalism when
people respond to their letters to the press.
And somehow we have missed the important point: Love God, love your fellow
human being, and just to double check, love your enemy.

Nuuskommentaar: Debat oor Handves van menseregte in grondwet - bate

of euwel?
Dit word dikwels gesê in ‘n demokrasie kry die bevolking die regering wat hulle
verdien.
Om hierdie waarheid se impak te probeer versag, sluit baie lande ‘n handves van
menseregte by hul grondwette in, wat in beginsel ‘n meerdereidsdiktatuur in die
wiele ry. Sommige lande en die volkereg erken ook spesifiek minderheidsregte,
terwyl die benadering in Suid-Afrika is dat ook groepe se regte deur ‘n
versameling van individuele regte verskans word.
Suid-Afrikaners word gereeld gebombardeer met opmerkings, veral oor TV en
selfs in kinderprogramme, dat die land die beste, of minstens een van die beste
grondwette in die wêreld het.
Die insluiting van ‘n handves van menseregte het nie oornag beslag in die Suid-
Afrikaanse grondwet gekry nie, en heelwat teenstand is ondervind op die
aanname dat so ‘n handves die mens oppermagtig maak, en God en Sy Gebod
afwater. Die Bybel, so word geargumenteer, bied voldoende riglyne oor hoe ‘n
mens met sy naaste en selfs vyande moet omgaan.
So algeheel is die voorpratery van die handves dat Suid-Afrikaners onbewus
raak daarvan dat daar debatte elders woed of so ‘n handves hoegenaamd doen
wat dit veronderstel is om te doen, en dus ‘n goeie opsie is.
So ‘n debat woed nou in Australië.
Een van die eerste argumente daarteen is dat dit die demokrasie ondermyn
deurdat die mense se regeerreg beperk en aan regters oorgedra word.
Tallose voorbeelde word genoem oor hoe onwenslik dit is, en veral die VSA word
as voorbeeld gebruik.
Eers in 1875 is beslis dat slawerny ongrondwetlik is ten spyte van die Handves
van Menseregte. Swart Amerikaners het eers 150 jaar na die Handves in werking
gestel is, stemreg gekry. Hulle het dié stemreg egter nie uit regspraak nie, maar
deur die wetgewer verkry.
Die teenargument is dat die parlement wel veranderings aan die grondwet kan
maak om weer die regbank se beslissings ongedaan te maak, maak dit vereis ‘n
twee derde meerderheid.
In die praktyk is dit nie so maklik nie. In Nederland is beide die grootste party in
die regerende koalisie, die Christen-Demokratiese Appèl, en die kleinste, die
ChristenUnie, gekant teen aborsies op aanvraag. Aborsies is egter nie eens in
die regeerakkoord met die Partij van de Arbeid, opgeneem nie omdat die PvdA
nie daaraan sou byt nie, en die land dan nie ‘n regering sou kon vorm nie.
‘n Meer hedendaagse voorbeeld is dat ‘n onlangse Gallup-peiling in die VSA
getoon het die meerderheid Amerikaners is nou gekant teen aborsies. Die ironie
is dat die veldtog teen aborsies soveel momentum gekry het dat verskeie state in
die VSA reeds anti-aborsie-wetgewing ingestel het in antisipasie daarvan dat die
Federale Hof Roe v Wade, die uitspraak wat aborsies in die VSA gewettig het,
sou omkeer. Maar toe gaan die einste Amerikaners en kies die pro-aborsie
Barack Obama tot president, en weens Obama se bevoegdheid om federale
regters aan te stel, is die stryd teen aborsies na raming 20 jaar teruggesit.
Die uitleg van grondwette lewer ook verskillende resultate. Die Amerikaanse
grondwet het dieselfde bepaling oor die reg op lewe as die Suid-Afrikaanse,
maar daar word die doodstraf in sommige state wel toegepas.
Opnames in Suid-Afrika toon dat verreweg die meeste Suid-Afrikaners gekant is
teen aborsies en pro doodstraf is, maar danksy die grondwethof se uitleg is die
bevolking se mening hieroor irrelevant.
Voeg daarby die probleem dat die Suid-Afrikaanse regering soms ook taai is om
hom by die grondwet neer te lê, en Pansat, wat juis die grondwet se
taalbepalings moet beskerm, die regering as die grootste oortreder van die
grondwet uitgewys het. Die regering mik-mik steeds na ‘n wet om plase te kan
onteien, ten spyte van internasionale verdrae, waaronder lidmaatskap van die
Afrika-kommissie vir Mense- en groepregte wat dit verbied.
Die grondwethofuitspraak van Walker v City Council of Pretoria, wat oor
vastetariefbetalings deur sommiges gehandel het, gee boonop in effek die
regering die vrypas om die grondwet te oortree tot dit deur ‘n hofbevel gestuit
word. Met die Modderklip-saak, en nou die Ermelo-saak, is dit ook duidelik dat
die regering staatsfondse sal gebruik om te appelleer en te appelleer in ‘n poging
om die ander party finansieel tot oorgawe te dwing.
Opsommend: Geen mensgemaakte model kan so volmaak wees dat stellings
soos dat Suid-Afrika die beste grondwet ter wêreld het, nie vanuit verskeie
invalshoeke onder die vergrootglas geplaas word nie.

Meeste Yanks teen aborsies

‘n Afrikaanse koerant verklaar twee jaar gelede in sy hoofartikel aborsies is nie
meer deel van die openbare debat nie.
Peilings in Suid-Afrika dui egter daarop dat by verre die meerderheid Suid-Afrika
teen aborsies gekant is, en baie daarvan selfs teen aborsies onder enige
omstandigheid soos bloedskande en verkragting.
‘n Paar maande voor die algemene verkiesing dui die meerderheid Suid-
Afrikaners aan hulle wil dié keer vir hul beginsels stem.
Beginselpartye het egter noustrop getrek om hul boodskappe oorgedra te kry,
behalwe, ironies, in die koerant wat aborsies as buite die openbare debat
verklaar het. Oor die algemeen was dit egter onafhanklike publikasies,
onafhanklike radiostasies en die internet wat dié beginsel-inligting kompeterend
met die hoofstroom-media moes dra.
Maar selfs in die hoofstroomkorant, hierbo na verwys, se lesersgebied het die
kiesers toe NIE vir hul eie beginsels gaan stem nie. Of dan, by verre die oorgrote
meerderheid het nie.
Maar is dit so uniek?
Min Suid-Afrikaners sal daarvan bewus wees dat die meerderheid Amerikaners
volgens die Mei 2009-Galluppeiling aangedui het dat hulle ook teen aborsies
gekant is. Trouens, dit is die eerste keer sedert meningsopname in 1995 die
eerste keer die vraag gevra het dat die meerderheid aandui dat hulle teen
aborsies gekant is.
Joe Klein, rubriekskrywer van Time, bepeins in die jongste uitgawe die redes
hiervoor. Onder meer meen hy verbeterde sonar dui aan hoeveel menslikheid in
veral die latere stadiums van swangerskap teenwoordig is. Trouens, Klein, wat
gereeld onder konserwatiewer kritiek deurloop, maak die stelling dat laat-
stadium-aborsies “without question, (is) the taking of a life.”
Ongeveer dieselfde tyd as wat die Suid-Afrikaanse koerant sy oordeel oor die
aborsiedebat gevel het, het Nederland ‘n vrou weens moord gearresteer omdat
sy ‘n aborsie in Spanje ondergaan het na die verstryking van Nederland se
ouderdomsperk van die ongebore baba. Hoewel, so ver bekend, uiteindelik niks
van die saak gekom het nie, was dit tekenend dat alles wat as liberaal gangbaar
is, nie meer tot die gewone burger spreek nie.
Die kwessie kan wyd uitgebrei word. Pas het die Nederlandse Raad van State
beslis dat Christenskole in dié land steeds homoseksuele dosente mag weier.
Hierdie reg word as sterker geag as die betrokke dosente se reg dat nie teen
hulle gediskrimineer mag word nie.
Dit is duidelik dat Suid-Afrikaanse koerante nog baie te leer het oor persvryheid.
Hoe liberaler die koerant se inslag, hoe onverdraagsamer, so lyk dit, is dit
teenoor alternatiewe menings, ongeag of dit ‘n meerderheidsmening is.
Dit sal interessant wees om te weet of enige Suid-Afrikaanse hoofstroom-koerant
al gemeld het dat hul liefling, Barack Obama, nie net ten gunste van aborsie is
nie, maar ook partial birth aborsie. Sal enige Suid-Afrikaanse hoofstroom-
koerant waag om te rapporteer dat Obama Junie tot die viering van Trots Gay en
Lesbiese maand verklaar het?
Of sal selfs enige Suid-Afrikaanse hoofstroom-koerant die nuus dra oor wat
Gallup nou oor aborsies bevind het? Of selfs dat peilings aantoon die verre
meerderheid Suid-Afrikaners en mense in Afrika dink ook so oor aborsies?
Of moet Suid-Afrikaners hulle op die internet en onafhanklike publikasies en
radiostasies verlaat om te weet wat werklik aangaan?
Is liberale sensuur so straf?

Nuuskomemntaar: Belange versus beginsels

Op die internasionale politieke terrein is min ruimte vir moraliteit. Belange speel
‘n te belangrike rol. Dit word goed gedemonstreer deur die haas waarmee die
VSA en ander lande Koeweit te hulp gesnel het toe dié olieryke staatjie deur
Saddam Hoessein se Irak beset is. Toe Marokko egter Wes-Sahara beset
verkoop die VSA wapens aan die besettingsmagte. Dié besetting het tot gevolg
dat Marokko al dekades lank van lidmaatskap van die Afrika-Unie ontsê is.
Met Sri Lanka se militêre oorwinning oor die Tamil Tiere is bloot kennis geneem
dat dit ten koste van ‘n groot slagting van burgerlikes gebeur het, en dat die
wêreld een terreurgroep minstens voorlopig minder het, maar oor die Tamils se
saak word nou dawerend geswyg. Die wêreld sal in alle waarskynlikheid
binnekort wakker skrik as hoofstuk twee aanbreek.
Presies dieselfde lande neem gewoonlik ten opsigte van die Israels-Palestynse
kwessie presies die teenoorgestelde standpunte in.
Binne ‘n kort tydjie het die Toagregs in Niger en die Maori’s in Nieu-Seeland hul
pond vleie geëis, en die Toaregs het selfs militêr begin optree. Die Darfoer-krisis
sleep voort. Die wêreld wil pres. Al Bashir van Soedan voor die internasionale
strafhof daag, maar Afrika wil sy bas beskerm. Ethiopië wil sy oud-diktator Haile
Mengistu Miriam ophang, maar Zimbabwe wat geen probleem met die
uitlewering van mense aan Ekwatoriaal-Guinee gehad het nie, wil Mengistu nie
aan Ethiopië uitlewer waar hy behoorlik verhoor is nie.
Dit is maar enkele voorbeelde. Europa probeer minstens wal gooi, en vereis dat
lidlande van die Europese Unie minderheidsregte erken en beskerm. Dit het
daartoe bygedra dat die Baske en Kataloniërs in Spanje groter outonomie gekry
het, en die Skotte en Walliesers weer eie streekparlemente. In Nederland moes
Turksgebore parlementslede hul politieke loopbane opoffer omdat hulle nie die
Armeense volksmoord wil erken nie. Trouens, die ontkenning van volksmoorde is
strafbaar gemaak.Maar oor die algemeen is sake moralisties gesproke op die
internasionale terrein nie navolginsgwaardig nie.
Dit is nie nodig dat dieselfde bedenklikheidsbeginsels intern hoef te geld nie.
Amptelik volg die VF+ ‘n beleid wat volkome versoenbaar is met die volkereg. Dit
was egter nie die weergawe wat ‘n Kovsie-hoogleraar oor RSG van die VF+ na
sy kongres in Bloemfontein probeer gee het nie, en toe sy deur dr. Pieter Mulder
reggehelp is, het sy hom probeer aanvat.
Christen-demokrate in Suid-Afrika ervaar dieselfde bevooroordeeldheid. Hierdie
partye word gereeld beskuldig daarvan dat hulle die kerk die staat se werk wil
laat doen.Die kinkel is dat die kerke geen saak daarmee het dat hul lidmate
Sondae in die kerk teen aborsie en dobbel is, maar in die week skisofrenies
partye steun wat ten gunste hiervan is nie.
Soos gewoonlik is daar kinkels. Beide die VF+ en die Christen-demokrate sit in
eie geledere met mense wat wél duidelik hoorbaar boodskappe uitstuur wat nie
versoenbaar is met die amptelike beleid nie, en omdat die partye ook nie hierdie
fanatiese, maar misplaaste ondersteuners neutraliseer nie, word
bevooroordeelde persepsies in ‘n bevoordeelde gemeenskap gevorm.
Dit beteken egter nie die mense se harte klop nie reg nie. Voor die algemene
verkiesing het ‘n opname getoon mense wil dié keer vir hul beginsels stem. Die
uitslag toon hulle het nie.
In ‘n gesprek gisteroggend oor RSG wat oor die kerk se rol in politiek gehandel
het, was dit uit die inbellers se reaksie duidelik: Die mense stem anders as wat
hulle glo.
Dit is die partye wat hul beleid op Christelike grondslae plaas, hetsy Christelik-
Volkseie of Christen-demokraties, wat die spit afbyt.
Om gemaksugtig agteroor te sit en te meen die kerk moet sy eie moralistiese
werk doen, en sake soos aborsies, dobbel, die lotto en pornografie, en volgens
vele aanduidings die wettiging van prostitusie in die toekoms, omkeer gaan ‘n
lang gewag afgee. Kiesers sal aanhou om selfs teen hul eie beginsels te stem as
die kerk nie as ligdraer optree nie.

Christen-demokrasie: Balans tussen teokrasie en naïwiteit

Tyd vir herontwerp in Suid-Afrika
Na afloop van die jongste verkiesing is Suid-Afrika effektief sy Christen-
demokrasie kwyt.
Objektief moet ons die vraag vra: “Het God nie plan gemaak met ‘n karikatuur
van Christen-demokrasie nie?”
‘n Verhandeling kan geskryf word oor foute wat gemaak is – diktatoriale leierskap
(nie net in Suid-Afrika nie), onderlinge twiste en stryd, rugstekery en die
luidrugtige dood – ‘n hedendaagse inkwisisie wat al wat leef aan ‘n ongesonde
(en ongefundeerde) “fundamentalisme” wil bind.
Met fundamentalisme, in die generiese sin, is daar geen fout nie. Hier word
eerder na ‘n beweging verwys wat enkele aspekte van die Bybel uit verband
opblaas, ander dele van die Bybel ignoreer, en dan almal wat nie aan hierdie stel
reëls voldoen nie tot die buitenste duisternis of hellevuur veroordeel.
Hierdie ekstremeste is te veel ruimte binne veral sommige Christen-
demokratiese partye gegun, en hulle het Christen-Demokrasie se kanse vir
Bybelse fatsoenlikheid verongeluk.
Hulle het geneig om die skeiding tussen staat en hul kerke (sommiges het nogal
‘n rukkie by ‘n spesifieke kerk gebly voor hulle weer die pad vat na ‘n volgende
waar hulle meen hulle beter geakkommodeer kan word) en in die praktyk ‘n
teokrasie probeer najaag.
‘n Teokrasie, gestroop van Christelike liefde, gestroop van inskiklikheid (ja, dit
staan in die Bybel), gestroop van die regte gebruik van talente.
Hoekom word hierdie mense so geduld ten spyte van die ooglopende skade wat
aangerig word? Enigeen wat al by die stigting van enige klub, vereniging of groep
betrokke was, sal weet dat hierdie mense vroeg aanhaak, en geduld word omdat
dit in die begin gaan oor getalle om te kan bestaan. Hierdie mense, so word
verwag, sal immers nie aansluit by iets waar hulle nie hoort nie.
Maar hulle dóén, en hulle sluit aan, en hulle probeer die hele stelsel volgens hul
eie verwagtinge skep.
Uiteindelik dra hulle egter die kiem van ondergang. Hulle dra die eienskappe van
onverdraagsaamheid, gestroop van liefde, en maak hul weergawe van Christen-
demokrasie onvatsoenlik.
Die omgekeerde is egter ook waar. Christene, selfs teoloë, wat lamlendig
probeer aanvoer hoekom dit verkeerd sou wees om vir Christen-demokrasie te
stem, en hoekom dit reg is om vir liberale demokrasie, kommunisme of wat ook
al te stem.
Waarskynlik die lamlendigste “motivering” wat nog uit ‘n kerkraad gekom het,
was ‘n NG Kerkraad wat beswaar gemaak het teen die bewoording van ‘n
Christen-politieke party se plakkaat. Terwyl dit so is dat die bewoording
waarskynlik oop was vir kritiek (dat die party God as verkiesingsinstrument
inspan in plaas van andersom) was die motivering banaal belaglik: “Verskeie
kerkraadslede van hierdie gemeente is lid van party XXXX” (‘n Liberaal-
demokratiese party.
Niemand het dit ooit betwis nie. Maar dit beteken nie dat hul keuse korrek is nie.
‘n Mens kom terug na die ou kernvrae wat niks met fundamentalisme (reg of
verkeerd aangewend te make het nie): “Kan ‘n Christen regtig vir ‘n party stem
wat pro-dobbel en pro-aborsie is?” Is daardie kerkraad hoegenaamd binne orde
deur ‘n pleidooi vir ‘n party te lewer wat beleidsrigtings aanhang wat die NG Kerk
formeel teenstaan? Of meen die kerkraad God word Sondae na die aanddiens
saam met die kerk gesluit en eers weer Sondagoggend oopgesluit?
‘n Bietjie meer finesse word aan die dag gelê as rondom die skeiding van
funksies geargumenteer word. MAAR dan word soewereiniteit in eie kring
oorbeklemtoon, en universaliteit in eie kring onderbeklemtoon, of heeltemal
geïgnoreer.
Graag word na die voorbeeld van Daniël verwys wat tot God se eer in die hof van
Nebukadnesar gedien het. Die ontoepaslikheid verstom. Daar was geen
demokrasie nie, en Daniël het geen opsies gehad nie. Binne ‘n demokrasie is
daar opsies en keuses, en om nou te gaan lofliedere sing oor hoe deugsaam die
huidige bewind of opposisie is, is om Jesus se opdrag van dissipels van al die
nasies te maak, te ignoreer.
Waar laat dit ons?
In die eerste plek is dit noodsaaklik dat wanneer Christen-demokrasie in Suid-
Afrika herontwerp word, dit so gedoen word dat dit meer, en nie minder nie,
kenmerke van Christelike deugde dra as enige ander stelsel.
Christene, en vir wat dit betref kerke, moet ook die hand in eie boesem steek en
vra of dit werklik Christelik versoenbaar kan wees dat mense in hul kerkverband
een stel waardes aanhang, en in hul politiek heel skisofrenies, ‘n ander stel reëls
aanhang?
Natuurlik is die uwe ook hopeloos te radikaal in standpunt-inname om die
Christelike liefde wat nodig is uit te straal. Maar ek is oortuig dat dit ook soms, as
dinge bietjie hande uitgeruk het, die spreekwoordelike sweep te knoop en die
sweep te gaan inlê, want sommige sake, na weerskante, het werklik te ver
uitmekaar gedryf in plaas van bymekaar uitgekom. Iemand moet dit doen, en dit
kan net sowel ek wees.
Sake is selde klinkklaar. Terwyl kerke dit oor die algemeen baie eens is oor die
aborsiekwessie, is ‘n “aborsiedokter” in die VSA deur ‘n ekstremis doodgeskiet
toe die dokter ‘n kerkdiens bygewoon het.
Een heethoof, en hy sit die teen-aborsie-veldtog in die VSA en dalk wêreldwyd
jare terug.
Kom na die konferensie op 19 en 20 Junie in Pretoria en wees deel van die
proses om die saak vir eens en altyd op ‘n gesonde grondslag te plaas. Die
besonderhede is op hierdie blog.

Regeringshoof pleit vir ’n nuwe morele besef

Dit is die hoogtepunt van Suid-Afrika se viering van die 500ste
geboorteherdenking van Calvyn. Die geleentheid is die landelike saamtrek buite
Brandfort, diogby die begraafplaas van die konsentrasiekamp. Die hoofsprekr is
pres. Jacob Zuma. Hy pleit vir ’n nuwe moraliteitsbesef. Hy beklemtoon hoe hy
Calvinisties grootgeword het.
Werklik?
Nee, maar dié verbeeldingsvluyg kom sterk ooreen met die toespraak van
Premier Jan-Peter Balkenende van Nederland, leier van die regerende CDA.
Hieronder die berig, soos gedra deur Trouw:
Premier pleit voor nieuw moreel besef

Minister-president Jan Peter Balkenende

was zaterdag een van de sprekers
tijdens de Nationale
Herdenkingsbijeenkomst 500 jaar Calvijn
in de Grote Kerk in Dordrecht. © ANP
De samenleving moet de eigen
verantwoordelijkheid van mensen weer
centraal stellen. Dat betoogde premier
Jan Peter Balkenende zaterdagavond bij de landelijke herdenkingsbijeenkomst
van de vijfhonderdste geboortedag van kerkhervormer Johannes Calvijn.
Volledige berig by
http://www.trouw.nl/religie-
filosofie/nieuws/article2773555.ece/Premier_pleit_voor_nieuw_moreel_besef.htm
l
Uittreksels
Het verantwoordelijkheidsbegrip van Calvijn kan helpen de balans te hervinden,
stelde de premier. Verantwoordelijk gedrag leidt volgens hem tot meer
onderlinge betrokkenheid en respect en is de basis van een samenleving die
sterk genoeg is om „iedereen te laten delen in welvaart en welzijn”, zei hij in de
Grote Kerk in Dordrecht. Volgens Balkenende was Calvijn, die op 10 juli 1509 in
de Franse stad Navon werd geboren. niet alleen een kerkhervormer, maar ook
een maatschappijhervormer.
De premier is blij verrast door de vele aandacht die Calvijn dit jaar krijgt. „In het
huis waarin ik opgroeide, stonden Calvijns Institutie, de Statenbijbel en de
Heidelbergse Catechismus broederlijk naast elkaar in de kast - en werden daar
ook regelmatig uitgehaald. Het gereformeerde geloof van mijn jeugd is en blijft
voor mij een inspiratiebron en een anker in moeilijke tijden. Dus ja, ik durf mijzelf
’calvinist’ te noemen.”
© Trouw 2009,

Die soeke na integriteit

Verskeie redes word aangevoer oor hoekom Christen-demokrasie in Wes-
Europa nou so sterk staan in weerwil van wydverspreide ateïsme. Een van die
redes wat as moontlikheid genoem is, is dat die vlakke waartoe ongebreidelde
liberalisme ‘n samelewing kan neem, in ‘n gemeenskap met ‘n eeuelange
Christelike tradisie dwars in die keel kom lê het.
Genoeg is genoeg waar buitelandse toeriste ‘n besoek aan Nederland eerder
met ‘n draai by Walletjies en ‘n stopsel dagga in verband bring as ‘n besoek aan
die Rijksmuseum of die indrukwekkende polderwerke.
Die afgelope verkiesing is skaars verby, of daar word grootoog gevra hoe vinnig
aan verkiesingsbeloftes uitvoering gegee gaan word wat op ‘n groter vlak van
integriteit dui. Binne twee dae is hierdie vraag op Rapport se politieke blog, in ‘n
TLU SA-mediaverklaring en in ‘n effense ander gedaante, ‘n hoofartikel van
Volksblad gevra.
Dit is een ding om kerke te gaan toespreek en verkiesingsbeloftes oor die optrek
van sokkies te maak – dit is ‘n ander kwessie om uitvoering hieraan te gee.
Die gelag wat die nuwe Vrystaatse premier, Ace Magashule, se beloftes dat
onbevoegdes en oneerlike burgemeesters en amptenare die trekpas gaan kry,
by ‘n SALGA-kongres kort voor die verkiesing ontlok het, gaan dalk nog lank
honend in Suid-Afrikaners se koppe en hul leë beursies weergalm.
Korrupsie is die diefstal van ‘n land se toekoms.
Suid-Afrika het geen onlangse reputasie vir flink dienslewering nie, en die regruk
van vrot kolle sukkel ook maar. Volksblad vra juis vandag hoekom die verval by
Binnelandse Sake in die eerste plek plaasgevind het. Dit is net so ‘n geldige
vraag hoekom dit toegelaat is om langer as ‘n dekade so voort te ploeter.
Die hartseer is dat integriteit nie deur wetgewing vasgestel kan word nie.
Integriteit word vasgelê deur leiers wat ‘n voorbeeld stel, om as
navolgingswaardige rolmodelle op te tree, en korruptes moet hard en duidelik
mee gehandel word, en die bevolking moet sien hul optrede is nie
navolgingswaardig nie.
In New York is die beginsel van zero-tolleransie ingestel, wat skielik beteken het
mense het aan die pen begin ry vir selfs die geringste oortredings, of dit nou ‘n
snelheidsoortreding of ander verkeersoortreding, urineer in die openbaar,
rommelstrooi of winkeldiefstal was, die vervolging was van so ‘n aard dat die
boodskap tuis gekom het – dit word nie geduld nie.
Die wat wetsgehoorsaam wil leef, se hande is gesterk.
‘n Onderwyseres wat soggens teen ‘n hoë spoed by ouers wat hul kinders skool
toe neem verbyjaag is nie ‘n behoorlike rolmodel vir opvoedkunde nie. Dit, terwyl
die ouers self ‘n swak voorbeeld stel deur te vinnig te ry. ‘n Motoris wat sy leë
sigaretpakkie by sy motor se venster uitslinger, stel ‘n swak voorbeeld.
Kerke moet ook meer selektief raak oor wie hulle as sprekers uitnooi.
Kerkleiers moet vreesloos die onreg aanspreek.
Daar is geen kitsresep om integriteit in ‘n gemeenskap te hervestig nie, maar
indien ewehandig teen wandadigers opgetree word, sal ‘n mens dalk verbaas
wees om te sien hoe groot die onderdrukte massa is wat graag in ‘n
korrupsievrye omewing en ‘n land met integriteit wil woon en hul kinders
grootmaak.

Nuuskommentaar: Geen demokrasie met uitgangspunt van the king can do

no wrong
Van vervloë tye af is konings teen gevolge van hul dade gevrywaar deur die
leerstelling van: “The king can do no wrong.”
Hierdie beginsel het ook in die dae van Suid-Afrika se simboliese
staatspresidente bly voortbestaan deurdat dit ‘n strafbare misdryf was om die
staatshoof te beledig. Dit het verval toe die regerings- en staatshoofde in een,
uitvoerende presidentsamp saamgevoeg is.
Presies hoe belangrik dit is dat dit gebeur, blyk uit wat in Zimbabwe gebeur het
waar die samevoeging van ampte bloot beteken het dat pres. Robert Mugabe in
beginsel niks verkeerd kan doen nie.
Skynbaar het die ANC-jeugliga en verskeie ander vertakkings van die ANC ook
verwag dat die kritiek op mnr. Jacob Zuma soos mis voor die son sal verdwyn
sou hy eers die regeringshoof wees. Toe dit nie gebeur nie, is woedend
gereageer, en veral die MK-veterane se bekpraatjies oor om die Wes-Kaap met
geweld tot kritieklose gedienstigheid teenoor Zuma te dwing sou in geen
demokratiese staat iets anders as volslae verguising op die lyf geloop het nie.
Oor die wysheid van Zille se na-verkiesingsstyl, wat nou ook reeds ‘n aanval op
die media insluit, sal nog lank gedebatteer kan word. As Rapport se
rubriekskrywer, Pollux, Zille op die hande tik is dit tyd dat mooi oor die saak
gedink word. Intussen behoort die ANC hom te skaam om sy losbek-jeugleier,
Julius Malema toe te laat om steeds as tweede ANC-mening te dien, veral omdat
sy uitsprake nie die vrede dien nie.
Daar is egter onrusbarende tekens. Dit blyk dat sowat twee en ‘n half miljoen
rand wat vir HOP-projekte bestem was, inderhaas aan ‘n Durbanse sakeman
oorbetaal is sodat hy ‘n partytjie vir Zuma kon aanlê. Zuma, wat verkies is omdat
hy die beeld gedra het as redder van die armes sal dadelik moet inspring. Geen
omvang van intimidasie teenoor die opposisiepartye gaan hulle verhinder om te
bewys dat hy wél kan verbrou nie. Almal maak foute, en Zuma sal geen
uitsondering wees nie.
Geen uitgebreide Kabinet en nog meer beplannings- en
monitreringsmeganismes gaan vertroue inboesem as die regering nie ‘n
onderskeid tussen regeringsmagte tref nie, en nog minder as die regerende party
en die regering versmelt nie. Dit is nog minder gerusstellend as
belastingsbetalersfondse so maklik so vinnig deur ‘n nuwe minister na ‘n privaat
persoon gekanaliseer kan word, veral omdat daar landswyd diensverskaffers is
wat ten gronde gaan omdat hulle te lank wag vir die staat om hul wettig-
goedgekeurde rekenings te betaal.
Daar is ruim geleentheid vir Zuma om minder kritiek en meer lof op hom te trek.
Al wat hy moet doen is sy verkiesingsbeloftes uitvoer.

Nuuskommentaar: Beperk misdaad deur dit te wettig

Hoe nader die 2010-wêreldbekersokkertoernooi kom, hoe meer stemme gaan op
dat prostitusie gewettig moet word. Pas het die regsdienstekommissie verskeie
alternatiewe aan die Departement van Justisie voorgelê om bestaande
wetgewing te verander, en minstens een van die voorstelle kom op die wettiging
daarvan neer.
Dit is egter nie net prostitusie wat op hierdie wyse onder oë geneem word nie.
Pas het die leier van die CDP in Australië die regering van Nieu-Suid-Wallis
daarvan beskuldig dat dit die VN se verdrag, waarvan Australië mede-
ondertekenaar is, oortree deur op beperkte skaal dwelms aan verslaafdes uit te
deel.
Dit is nie ‘n nuwe gedagte nie. ‘n Munisipaliteit in België wou enkele jare gelede
‘n soortgelyke projek eksperiment van stapel stuur, maar het hulle in die
Christen-demokratiese regering van Vlaandere vasgeloop.
Die teorie werk in beginsel so: ‘n Verslaafde sal enigiets doen, insluitend ‘n
misdaad pleeg, om dwelms te bekom. Deur ‘n swakker dwelm aan die verslaafde
uit te deel, word dit beheer, en die persoon uit die kwaad gehou.
Presies hoe die feit dat die persoon se lewe verwoes word, met die edel motief te
rym is, is onduidelik.
Toe die nasionale polisiekommissaris, Jackie Selebi, toe nog volwaardig in die
tuig, enkele jare gelede ‘n vlieër opgestuur het toe hy die gedagte gelaat het dat
prostitusie vir die duur van die Fifa-toernooi gewettig word, asook drankverkope
in die openbaar, was daar ‘n openbare verontwaardiging wat die boodskap gou
tuisgebring het: So ‘n opsie word nie eens bespreek nie. Punt.
‘n Ruk later het ‘n ANC-parlementslid dieselfde gedagte gelaat, en dit is dadelik
opgevolg deur ‘n mediaverklarings van mev. Dianne Kohler-Barnard van die DA
wat die voorstel steun. Dieselfde dag nog het die destydse Oos-Kaapse leier
van die DA en pasverkose parlementêre leier van die party, Athol Trollip, haar in
‘n verklaring gerepudieer.
Intussen beplan Durban openlik vir rooi lig gebiede vir 2010 op die aanname dat
dit gewettig gaan word. Die regsdienstekommissie se voorstel het bykans geen
wenkbrou laat lig nie, en die reaksie uit kerkgeledere was ‘n dawerende stilte.
‘n Sagmaakproses deur kondisionering word dit genoem. ‘n Goeie voorbeeld is
hoe die vorige regering teen die kerke op sy moses gekry het oor die
verdedigings- en bonusoblkigasies, wat nie eens dobbel in die volle sin van die
woord was nie. Almal het minstens rente gekry. Maar die druk was van so ‘n aard
dat dit laat vaar moes word.
Nou word talle Suid-Afikaners se lewens deur die Lotto regeer. Gaan ‘n deel van
die land se lyne af, en word die lottospelers gefrustreer, is die gort so gaar dat dit
die nasionale nuus haal.
Onlangs wou die onderwysowerhede in die Oos-Kaap nie teen daggamisbruik by
skole optree nie omdat dit – soos dit gestel is – nie ‘n ernstige saak is nie.
‘n Persoon is as president verkies wat hom suksesvol teen verkragting te
verweer deur owerspel te beweer.
Partye met Christengrondslae het die afgelope verkiesing sleg gebloei, wat die
Vryheidsfront Plus insluit.
Op 19 en 20 Junie vind ‘n kongres in Pretoria plaas met die tema: Christen-
demokrasie as roeping vir die Christen in die politiek:
Daar is ander modelle vir Christen-politiek, soos die Christen-volkseie en
Christelik-Nasionaal. Hierdie is egter ‘n begin. Navrae kan gerig word aan dr.
Christo Landman by 0828547516.

Calvyn 500: Die C-faktor

Die C-faktorDit word graag gesê Suid-Afrika is dertig jaar agter by Europa. Die
ouer generasie onthou ook hoe ‘n vliegtuig skaars op Schippol geland het, of ‘n
groot deel van die toergroep bevind hulle in Walletjestaat. Nuuskierigheid, word
verduidelik, oor ‘n land wat moreelgewys dekadent beskou is.
Media 24 se verteenwoordiger in Wes-Europa, dr. Leopold Scholtz, het vroeër
self in Nederland gestudeer. Kort na hy in sy huidige pos in Brussel nesgeskop
het, skryf hy oor Wes-Europa wat op die oog af sedert sy studiejare meer
konserwatief geword het. Suid-Afrika, intussen, het ‘n liberale grondwet, liberale
wete en ‘n regering en opposisie uit die humanistiese geledere gekry.
In Nederland, Duitsland en België regeer Christen-demokratiese partye,
weliswaar in koalisie met ander partye. In Nederland is die kleinste van die
koalisievennote die groeiende ChristenUnie wat uit die Gereformeerd Verbond
ontstaan het. Die tweede grootste party in die koalisie, die Partij van de Arbeid, is
ook geen liberale party nie, en was selfs voor die huidige koalisie se samestelling
meer as die groot Cristen-Demokratiese Appèl (CDA) by ‘n aksie betrokke om
onder meer einste Walletjies op te ruim.Die wyse waarop Walletjies “opgeruim”
word, demonstreer egter ook dat die huidige groter behoudendheid van
Nederland nie met die Suid-Afrika van die 70’gerjare vergelyk kan word nie. Dit
behels nie klopjagte en hof en tronk toe sleep nie. Dit behels identifikasie, en kyk
wie is teen hul sin daar. Ja, moderne slawerny het ook hier kop uitgesteek.
In Suid-Afrika gaan gereeld stemme op – ook uit regerings- en selfs
opposisiegeledere dat prostitusie gewettig moet word, en Durban beplan met die
oog op die 2010-Fifa-toernooi rooiliggebiede asof aanvaar word dat dit gewettig
sal wees. Diegene wat na hul lande van herkoms wil terugkeer, kry die
geleentheid. Ander word aan maatskaplike programme onderwerp en opgelei
sodat hulle ander werk kan doen. Pimps kry dit wel hotagter.
Nogtans, so blyk dit uit navorsing wat die Christen-koerant, Trouw gedoen het
deur ‘n model op die proef te stel wat in samewerking met die Vrije Universiteit
ontwikkel is: Veral die jong mense neig om baie Calvinisties te wees. Mense in
hul twintigerjare kry gemiddeld ‘n 64-telling wanneer die C-faktor gemeet word.
Die gemiddelde Nederlander, en dus die oueres, se telling is veel laer, en die
gemiddeld is maar 56.En die C-faktor? Dit staan doodgewoon vir die Calvyn-
faktor.Onder die aspekte van die C-faktor waarop die jonges die oueres troef, is
dat hulle meer as hul hardebaard-landgenote glo in harde werk en gelykheid
tussen mense.Wanneer dit egter kom by die kleredrag, dan blyk dit die jonges
voel sterker oor in blink vere spog, en dit is al aspek van die C-faktor waar die
jonges by die oueres afsteek.
Die ondersoek is gedoen deur 70 000 mense op 25 vrae te laat antwoord. Ipsos-
Markinor het sy peilings oor die afgelope verkiesing gedoen deur sowat 3 000
mense in ‘n veel groter en meer heterogene bevolking te raadpleeg. Hoe gebeur
dit? Sake soos stede wat meer “koopsondae” (Sondae waarop winkels oop is vir
sake) wil wettig in Nederland haal gereeld die nuus.
Maar in Suid-Afrika wil selfs banke nou op Sondae oop wees en ankerhuurders
in sakekomplekse wil ander huurders kontraktueel verplig om ook Sondae oop te
wees. In “post Christelike” Wes-Europa regeer Christen-Demokratiese partye, in
Suid-Afrika vaar Christen-demokratiese partye en partye uit die dampkring van
Christelik-nasionaal en Christen-Volkseie trek noustrop, of het selfs verdwyn. Die
kerke in Suid-Afrika is wel voller, maar dit is al asof Suid-Afrikaners glo die Here
kan na die Sondag-aandiens tot die volgende Sondagoggend in die kerk
toegesluit word. In die week staan lidmate in lang toue vir die Lotto en doen
aborsieklinieke flink sake, en “kerkleiers” werk skouer aan skouer met
toordokters om op staatskoste voorvadergeeste met allerlei rituele slagtings en
ander rituele uit Zambië na die Vryheidspark te bring.
Draai u horlosie maar terug, miskien veertig jaar terug, want Suid-Afrika het
verder agtergeraak, nie ingehaal nie.
In Februarie het Afriforum die uitslag oor ‘n peiling onder skoliere-leiers in
Noordwes bekend gemaak. Misdaad, diskriminasie en armoede word as hoogste
knelpunte gelys, wat op ‘n sterk ooreenkoms met die C-faktor dui. Kommer oor
korrupsie het egter taamlik laag gekom, waarskynlik uit ‘n mate van onkunde.
Die C-faktor, so lyk dit dikwels uit media-aanhalings van kerkleiers in Suid-Afrika,
beteken godsdiens en politiek moet geskei word. Calvyn self draai in sy graf om:
Daar is ‘n groot verskil tussen kerk as instelling wat hom so lank dit houdbaar is
binne sy eie kring beperk, en die staat die politieke domein opeis, as dat die
lidmate in hul politieke uitlewing geestelike skisofrenie aan die dag kan lê. Al
meer en meer teoloë laat hulle ook oor hierdie verdraaiing uit.
Toegegee, die neerslag wat Christen-demokrasie tot dusver in Suid-Afrika gevind
het, het oorwegend ‘n charismatiese inslag gehad wat vir “stoere” Calviniste
vreemd sal wees. Dit is egter ‘n onderwerp op sy eie.
http://fotostaatsentrum.posterous.com/christian-democracy-in-south-africa-way-
forwa
Ander Trouw-artikels oor die C-faktor is:
• Jongeren zijn het meest calvinistisch

Nuuskommentaar: Invloed van Calvyn in 500ste geboorteherdenking

Die 500ste geboorteherdenking van Johannes Calvyn, die kerkvader, is in
verskeie lande reeds in volle swang. In Nederland word reeks simposiums
aangebied waaraan politici van uiteenlopende oortuigings deelneem, en tog
waag bitter min om nie die een of ander band tussen hul partye en Calvinisme te
tref nie.
Calvyn se sienswyses het ‘n groot invloed op die moderne staatkunde
uitgeoefen. Die belangrikste nalatenskap is moontlik die begrensing tussen
verskillende samelewingsinstellings, soos die staat, gesin, kerk en
skoolbeheerrade, om ‘n paar te noem.
Die begrip, soewereiniteit in eie kring, het in hierdie dampkring ontwikkel, en
verskil van die destydse Rooms-Katolieke siening dat die kerk soos die hoofstam
van ‘n boom sentraal staan, en ander samelewingsinstellings, waaronder ook die
staat, bloot takke daarvan is.
Dit beteken elke samelewingsinstelling het ‘n soewereiniteit met sy eie
gesagsaard. In die huwelik is dit liefde, in die kerk die teokrasie en binne ‘n
staatsregering, hopelik die demokrasie.
Die leier van die Nederlandse ChristenUnie, minister André Rouvoet, meld egter
ook dadelik dat daar ‘n interafhanklikheid is, bekend as die universaliteit in eie
kring. Die ChristenUnie het uit die ou Gereformeerd Bond ontstaan, en dra
waarskynlik die suiwerste vorm van Calvinisme in die Nederlandse politiek.
Voorbeelde waar universaliteit in eie kring in werking sou tree, is as die kerk
buite kerklike mag sou begin optree, soos om lidmate wat saamwoon te begin
verbrand. Die staat sal ook ingryp as daar kinderverwaarlosing of
kindermishandeling binne ‘n gesinsverband intree.
‘n Gebruik wat onlangs nog in Suid-Afrika waargeneem is, was waar die regering
kort-kort die kerk “opkommandeer” om die moraliteitskrisis in die land aan te
spreek. Hoewel die kerk so ‘n taak het, is dit egter nie ‘n verantwoordelikheid wat
die staat kan delegeer terwyl hy homself vrywaar nie. Die voorval wat nou in die
nuus is waar ‘n LP met ‘n kriminele rekord vir bedrog as voorsitter aangewys is
om die parlementêre komitee te lei wat oor die Pikoli-saak moet besin, is ‘n goeie
voorbeeld. Die versuim om die wapentransaksie behoorlik te ondersoek, die
hantering van die reiskoepon-bedrogsaak en die volharding met Jacob Zuma, die
veelwywer en egbreker as presidentskandidaat is nog voorbeelde.
‘n Vraag wat nou dikwels gevra word, is of “die kerk” hom nie in ‘n gemaksone
begin begewe het waar te min standpunt ingeneem word en dan soewereiniteit in
eie kring as verskoning oproep nie. Versuim die kerk nie sy taak as hy swyg
wanneer van sy lidmate lang toue by die lottotoue vorm, of ampsbekleërs van
partye word wat aborsies op aanvraag voorstaan nie? Die suiwer aanwending
van soewereiniteit in eie kring sou immers behels dat die lidmate, as
landsburgers, hul stemreg sou uitoefen om binne die soewereiniteit van die staat
die nodige veranderings aan te bring. Immers is daar ook iets soos die amp van
die lidmaat wat te dikwels ook versuim word.
Maar die kerk het tog ook ‘n taak as ligdraer – indien dan ingevolge sy vertolking
nie teenoor ander nie, dan minstens teenoor sy eie lidmate, en dan raak swye ‘n
aanklag.
Ironies kom daar nou wêreldwyd morele herlewingsaksies binne
owerheidsliggame voor. Is dit nou die klippe wat begin uitroep?

Die grense van nuwe hervorming

‘n Kerk wat alles vir almal probeer wees moet oppas dat dit nie naderhand niks
vir niemand is nie.
Hierdie besef tref my toe ek gisteraand op RSG na (nog) ‘n bespreking oor
evolusie luister. Die een deelnemer is ‘n NG-predikant. Ongelukkig het ek nie die
begin geluister om te weet of die predikant dit duidelik gemaak het dat hy sy eie,
en nie sy kerk nie, se standpunt stel nie.
As Dopper is dit nie my taak om die NG Kerk se standpunt te stel nie. Ek verlaat
my dus op ‘n NG-predikantevriend wat sê in Die Kerkbode het dr. Kobus Gerber
dit gestel dat die NG Kerk nie in kreasionisme glo nie.
Hoewel ek hieruit nie kan aflei of na kreasionisme in die gewone sin van die
woord, waar ‘n duisend jaar (simboliese getal) vir God soos een jaar is, of die
jong aarde kreasionisme is waarna verwys word nie.
Uit die mededeling van ‘n ander vriend wat voorheen ‘n NG-predikant was, en
self sterk in kreasionisme glo, lei ek af die NG Kerk se standpunt verwys na
kreasionisme in die gewone sin van die woord, deurdat laasgenoemde vriend die
NG Kerk vir sy aanhang van Deïstiese / Teïstiese evolusie verwyt.
Ook die Dopperkerk is gesaai van leraars wat ander standpunte as die kerk se
amptelike standpunt huldig, en dit dan as “die kerk” of “die Christen” se
weergawe voorhou. Die implikasie is dat hulle dan hul eie kerke buite die
Christendom plaas .... en daarmee wegkom.
Die Dopperkerk het ‘n “tradisie” waar verskillende “faksies” aggressief van ander
verskil. Sommige gemeentes (kerke genoem) weier om vrouediakens te aanvaar,
ander pas dit toe, sommiges weier om die nuwe Psalmomdigtings te sing, en
selfs Skrifberymings, ander meen Nagmaal beteken aansit aan ‘n tafel en
gesamentlike bekers. In die proses word die teerkwas mildelik ingespan, soos ek
self ook al die slagoffer was.
Trouens, die vraag word reeds op akademiese en teologiese gronde of daar nog
werklik ‘n kerkverband soos die Gereformeerde Kerke van Suid-Afrika is as die
eenheid so erg versteur is, en liefdeloosheid so erg geld.
Die vergelyking van die boer wat ‘n bobbejaan vang deur ‘n gat net groot genoeg
vir die bobbejaanhand in ‘n pampoen te maak en ta se hand vassit as hy vuis
maak om die pampoenpitte vas te vat. En so sal die boer die bobbejaan bo-op
die pampoen kom doodslaan want hy is nie bereid om die pitte vir sy lewe op te
offer nie.
Hoe lank moet ‘n kerk kwetsende verdeeldheid duld in ‘n poging om versoening
te bewerkstellig, voor geoordeel word die prys is te hoog?
Was daar nie groter rustigheid in die NG Kerk na die APK weggebreek het nie?
Dit het nie die towerformule vir die oplos van alle probleme geword nie. Die
krapperigheid oor Belhar lyk baie dieselfde as die ongelukkigheid om Kerk en
Samelewing.
Wanneer is die akkommodasie van twee- en driespalt nog ‘n poging om te
versoen en wanneer word dit teologiese versuim?
As ‘n sinode besluit om ‘n sekere koers te volg, en substrukture of gemeentes /
plaaslike kerke besluit om ‘n ander koers in te slaan, is dit nie meer rebellie nie?
Van die Christen word verwag om sy owerheid te gehoorsaam (nie almal stem
saam waar presies die perke is nie) maar hy kan blykbaar vryelik van sy kerk se
amptelike standpunte verskil, en steeds sy amp gebruik om die ander standpunte
te verkondig.
Maar as ons na gisteraand se gesprek terugkeer: Durf ‘n dominee sy kerk se
standpunt die rug in die openbaar toekeer en dan stellings maak soos dat daar
geen aanduiding in die Bybel is dat die sewe dae in die tweede skeppingsverhaal
(wat eerste in die Bybel geplaas is) enigiets anders as letterlik vertolk kan word
nie? Wat dan van Psalm 90:4, of nog duideliker 2 Petrus 3:8? Of, gaan hy soos
die jong aarde kreasioniste, argumenteer dat dit “buite konteks” is?
Is hy ‘n beter Bybelkenner as die legendariese prof. Calvyn Lombard?
Voorts, sê hy, daar is “geen bewyse” vir makro-evolusie nie.
Wie gebruik hy as bron hiervoor. Hy het wel ‘n paar “groot wetenskaplikes” se
name genoem, maar nie een lui by my persoonlik ‘n klokkie nie. Wat ek self weet
uit my eie opleiding, is dat die aarde miljarde aarde oud is. En hiervoor is die
BEWYSE meer as dat die aarde rond is.
Kom ons neem maar net een voorbeeld: As die half-leeftyd van ‘n element op die
periodieke tabel argumentsonthalwe 400 miljoen jaar oud is, maar glad nie op
aarde voorkom of op enige van die meteoriete wat op die aarde val nie, maar wel
die element waartoe dit omskakel, dan is dit darem baie duidelik dat die aarde
minstens 400 miljoen jaar oud moet wees. Maar DNA-metings is ook al lank by
die punt verby waar ‘n mens by die bewering dat die aarde 6 000 jaar oud is kan
vassteek.
‘n Vreemde verskynsel is dat die jong aarde kreasioniste blykbaar daarin slaag
om ‘n sekere persentasie mense te oortuig. Die “bewyse” van die jong aarde
kreasioniste word soos die evangelie geglo ten spyte van ‘n oneindige stroom
bewyse tot die teendeel, en selfs ‘n paar boeke wat spesifiek geskryf is om die
“bewyse” as mites en selfs doelbewuste gefabriseerde leuens aan die kaak te
stel.
My raaiskoot is dat die dominee waarna verwys word, sonder enige tugoptrede
(wat met ‘n liefdevolle gesprek begin) daarvan gaan afkom, al het hy pas
miljoene Christene en sy eie kerkverband buite die Christendom geplaas.
Die rasionaal gaan egter wyer. As voormalige werknemer van ‘n Christen-
demokratise party het ek telkemale my vasgeloop in selfs kerkrade wat kwaai op
verkiesingsmateriaal reageer en met argumente kom dat dit onaanvaarbaar is
“omdat van ons kerkraadslede aan party XXX behoort.”
Die eenvoudige vraag by: “Kan ‘n Christen skisofrenies wees in wat hy glo?
In die week, as wetenskaplike, is hy ‘n evolusionis, maar Sondae in die kerk ‘n
(jong aarde) kreasionis?
Kan ‘n lidmaat / kerkraadslid in die week pro-aborsie en pro-lotto wees, en
Sondae daarteen?
Durf ‘n kerk die swye hieroor handhaaf?
Ek vermoed elke persoon het ‘n “confidence range” oor waarin hy meen hy
ruimer as die lepel-ingevoerde kan dink, en steeds standvastig bly in dit wat hy
glo. Uit die dae oor dispuut oor of die aarde plat of rond was, het baie skynbaar
teen hul beter wete bly klou aan die gedagte van ‘n plat aarde wat op pilare
gegrond is, omdat skietgee hieroor ‘n domino-effek sou hê en die hele
geloofsbasis sou laat ineentuimel.
Hiervoor het ‘n mens begrip. Een van Langenhoven se reisgenote saam met
Loeloeraai het, as die uwe reg onthou, toe hy uit die ruimteskip sien die aarde is
rond, iets gesê tot dien effekte: “Ek sien nou self die aard is rond, maar ek bly ‘n
SAP.”
Is dit soveel gevra om te kan sê: “Ek sien nou self die aarde is rond, maar ek bly
‘n Christen?”
Of: “Ek kan self sien die aarde is miljoene jare oud, maar ek bly ‘n Christen?”
Waar elkeen se “confidence range” trek, sal van persoon tot persoon wissel. Toe
ek saam met ongeveer 70 % van die gemeente erg getraumatiseerd uit ‘n
gemeente na ‘n ander weg is, het ek later uitgevind die ou gemeente het die
ongelukkiges as “verkramp” afgemaak en dié weergawe was skynbaar ‘n tyd lank
binne klassisverband en wyer die amptelike standpunt.
Dit terwyl die meeste van hierdie ongelukkige lidmate juis NIE die verkramptes
was nie. Dit het gegaan oor gebruike wat ingevoer, en doodgewoon as
ontstigtelik ervaar is.
In kritiek op mense wat nie vashaak by die Totiusberymings en ander “ou”
gebruike nie, is die woorde “deel van die nuwe Hervormers” al gebruik. Die
gematigdes het dit waarskynlik deur die bank as ‘n uiterste belediging ervaar, en
dit is boonop van alle waarheid gestroop.
Presies waar lê die grens tussen ‘n pragmatiese beskouing van die Bybel en
Nuwe Hervorming? Is dit nie maar net dat die grense algaande versit word nie?
Na my mening is die verskil dat ‘n ruimer beskouing net so goed uit die Bybel self
afgelei kan word as die enger benadering. Nuwe Hervorming beweeg op die oog
af buite hierdie grens.
Kom ons neem byvoorbeeld die skeppingsverhaal. Die Bybel self gee
aanduidings dat die dae en so meer nie letterlik vertolk hoef te word nie. Die
Bybel self is ‘n boek duisend, met ander woorde dit is deurspek met gevalle waar
die getal duisend (en ander getalle) simbolies beskou moet of kan word.
(Die artikel hieroor wat ook in Die Kerkblad verskyn het is hieronder).
Kom dit egter by vrae oor byvoorbeeld die opstanding van Jesus en of dit net
simbolies was, is daar myns insiens nie uit die Skrif self enige leidraad dat dit wel
so kan wees nie.
Wat die Bybelse skeppingsverhaal betref – hieroor lyk die saak aansienlik
anders. Met die tweede skeppingsverhaal wat eers in die tyd van die Babiloniese
ballingskap geskryf (opgeteken) is, en die eerste wat eers in die tyd van Dawid
en Salomo die lig gesien is, is dit duidelik dat dit nie historiese dokumente is nie,
maar later geskep is om leemtes te vul.
Ek wil my egter nie as kenner hieroor uitlaat nie. Daar is genoeg mense wat dit
wel kan doen.
Wat ek wel kry uit die paar skeppingsverhale wat ek gelees het – byvoorbeeld
die Griekse (as deel van teologiese opleiding) en die Nordiese (as bloot
geïnteresseerd weens my eie Nordiese herkoms) is die geweldige vlakke van
oorvleueling. Die boom in die middel van die tuin kom byvoorbeeld in ‘n effens
gewysigde vorm in die Nordiese skeppingsverhaal voor. Die merkwaardigste
egter is seker dat “godestede” in die Nordiese en die Chinese mitologie by
geleentheid selfs dieselfde naam dra. Die Griekse en die San-godsdienste
verwys ook na tipe sondvloede. Blykbaar ander ook.
Eerder as dat dit ‘n mens se geloof moet laat wankel of verskrik, verklaar dit
eerder die grootsheid van God se skepping. ‘n Mens moet in gedagte hou dat die
mensdom waarskynlik twee miljoen jaar na sy ontstaan eers sinvol kon begin
skryf, en om vanuit ‘n raamwerk van primitiewe kennis die mens se ontstaan te
gaan opteken, gaan geen geringe taak wees nie. As dit boonop geskied lank
nadat sy eie volk en veral die omringende volke al kon skryf, is dit baie maklik om
te verklaar waarom so mildelik van ander kulture oorgeneem is.
Die rekonstruksie hiervan het op die aarde niks met nuwe hervorming te make
nie, net so min soos om die Cloete-omdigtings te verkies niks met nuwe
hervorming te make het nie.
Die presiese wyse waarop die skepping plaasgevind het in nie vir ons in die Skrif
geopenbaar nie. Natuurlik kon God, as Hy dit so verkies het, dit op die wyse wat
die jong aarde kreasioniste skets, geskied het. Dit is egter nie hoe die Bybel dit
self openbaar nie, en allermins hoe God in Sy skepping self dit openbaar.
Opstel: Pleidooi vir die herstel van politieke wetenskappe se rol in die
staatkunde
Nota: Die outeur is in politieke wetenskap en politieke geografie opgelei, maar
het ook regskwalifikasies waaronder Staatsreg. Hierdie is dus ‘n poging om eerlik
te oordeel of sake sedert die F.W. de Klerk-era as president, té juridies
gedetermineerd geraak het.
Normaalweg word die wetenskap, Politieke Wetenskap, as die basiswetenskap
vir die verstaan en verklaring van die staat en sy optredes beskou. Dit word
aangevul deur verskeie wetenskapsvertakkings soos politieke geografie, politieke
sosiologie, en selfs politieke ekonomie.
Met ‘n kwalifikasie in die politieke wetenskap, of staatsleer soos dit vroeër
waarskynlik meer korrek genoem is, was die afgestudeerde as geskik opgelei
geag vir verskeie loopbane soos in die Intelligensiewese, joernalistiek – veral
politieke verslagdoening, en talle ander funksies.
Met die aanbreek van die F.W. de Klerk-era het sake egter merkbaar verander.
Dit word miskien die duidelikste gedemonstreer deur die lot van die Suid-
Afrikaanse verhoudingsaksie. Hierdie aksie het oor meer as ‘n dekade
ondervinding opgedoen as multi-disiplinêre aksie om tussengroepverhoudinge te
stabiliseer. Soos die destydse president van die RGN, dr. Tjaart van der Walt
byvoorbeeld iets in dier voege gesê het: “Selfs die beste grondwet in die wêreld
sal doodeenvoudig nie werk as die mense mekaar nie begryp en verstaan nie.”
Met De Klerk se diensaanvaarding was die Maatskaplike Komitee van die
Presidentsraad met ‘n omvattende ondersoek na tussengroepverhoudinge besig.
By dié ondersoek het die destydse TPA ‘n sterk pleidooi gelewer vir ‘n sosio-
maatskaplike benadering wat op die model van relatiewe deprivasie geskoei
was. Die Vrystaat het op ‘n benadering van horisontale interkulturele
komminikasie gefokus, afgestem op ‘n staatkundige model, en die KPA iets meer
op knelpunt-oplossingsmetodiek. Uitreaard het elkeen ‘n deel van die prentjie
beetgehad, en die Presidentsraad was goed geplaas om ‘n multi-dissiplinêre
model te formuleer.
De Klerk het die ondersoek egter opgeskort, en die Verhoudingsaksie is kort
hierna in effek tot niet gemaak. ‘n Vredesekretariaat met vredeskomitees het die
Verhoudingsaksie vervang, sonder die Verhoiudingsaksie se multi-dissiplinêre
kundigheid, en is in effek bestuur deur juriste sonder praktyk-ervaring of
teoretiese kennis van die aangeleentheid.
Suid-Afrika het sedertdien ‘n grondwet gekry wat luidens regeringspropaganda
die beste ter wêreld is. Plaasaanvalle wat die karakter van etniese suiwering het,
betogings en hetige uitsprake by howe waar wit boere teregstaan oor beweerde
wanoptrede teenoor plaaswerkers skep nie werklik ‘n persepsie dat die finale
oplossing in ‘n grondwet gevind kan word nie. Trouens, die land het sedertdien
gelykheidshowe gekry en hierdie howe word taamlik besig gehou.
Van die wigte en teenwigte wat deur die grondwet gewaarborg sou word, word al
hoe minder gehoor.
Die noodwendige gevolg is dat vakkundige loopbane in instellings wat die
grondwet se werking moet stimuleer soos die Openbare Beskermer en die
Menseregtekommissie effektief ondenkbaar sonder regskwalifikasies is.
In Australië woed juis nou ‘n debat oor in hoe ‘n mate die staat so volledig
juridies gedetermineer moet word. Die gedagte dat regters, wat nie demokraties
verkose is nie, die reg mag hê om die parlement of ‘n deelstaat se parlement tot
orde te roep word deur sommige partye met afsku begroet. Verskeie argumente
word geopper, soos dat dit nie die VSA se grondwet en regters is wat slawerny
afgeskaf het nie, maar die politici. Dieselfde geld vrouestemreg.
Trouens, in verskeie lande, soos ook nou die VSA, dui peilings daarop dat die
meerderheid mense teen aborsies op aanvraag gekant is, maar dit bly op die
wetboek as uitvloeisel van die vrou se grondwetlike reg op privaatheid.
In Suid-Afrika gebeur wat betref die bevraagtekening van juridiese determinasie
die teenoorgestelde. Praatjies in regeringskringe om regters ondergeskik tot die
parlement te maak, word met groot ontsteltenis begroet.
In Suid-Afrika moet die ontsteltenis darem verstaan word teen die agtergrond dat
dit wat in die plek van juridiese gedetermineerdheid voorgestel word, ook nie
raakvlakke met die erkende staatkunde van die politieke wetenskap vind nie.
Onlangs nog het die voorsitter van die Vrystaatse Skoor, Neels van Rooyen, die
Vrystaatse Universiteit gedreig dat dit by die regerende party se meerderheidswil
oor transformasie moet inval, of teenspoed gaan kry. Die staatkunde leer agter
van die gevaar van meerderheidsdiktatuuur, en die outonomie van verskillende
instellings. Van Rooyen se opmerkings is dus uit pas met beide die benaderings
van politieke wetenskap en van die juridies gedetermineerde regstaat.
Werk die juridies-gedetermineerde benadering?
Min van die proponente van die “wigte en teenwigte” wat die grondwet self sou
bied is nog verbaal aktief op hierdie terrein.
Van minderheidsregte wat goed in die volkereg omskryf word en in verskeie
politiek-wetenskaplike modelle ondervang word, is min sigbaar. Taalsake, soos
in die onderwys, draai in die howe. Van die grondwetlike gelykheidsbeginsel kom
min tereg weens die koste-implikasies om in die howe te boer, en die een
hofbevel na die ander te verkry om die staat te dwing om sy grondwetlike pligte
en verantwoordelikheide na te kom. Regstellende aksie het geheel in
kwotagedrewe affirmative action ontaard en diskrimineer op rasgronde veel meer
as wat dit iets regstel.
Al hoe meer stemme gaan op dat Kemptonpark se onderhandelings
heronderhandel word, terwyl al hoe meer van die onderhandelde elemente in die
slag bly. Hieronder tel die ANC se praatjies oor die moontlike wegdoen van
provinsies – iets wat in die grondwetlike beginsels vasgelê is en nie veronderstel
is om eens op die agenda te beland nie. Pleknaamsveranderings wat die een na
die ander in die howe beland dui ook daarop dat alle oplossings nie in die
juridies-gedetermineerde gevind kan word nie.
Die rede is eenvoudig: Die mens se optrede word deur sowat 15 faktore,
waarvan die juridiese maar een is, bepaal.
Die ruimtelike realiteite, getalledruk, die ekonomie, relegie, kultuur soos taal, die
geskiedenis, die mens se psige, hetsy individueel of in verskillende
groepsverbande kollektief, veiligheid – alles bepaal hoe die persoon binne ‘n
staatkundige entiteit sal optree.
Vanuit hierdie oogpunt is die juridiese nie die determineerder nie, maar ‘n
hulpfunksie soos wat die ander wetenskappe hulpfunksies is.
Elkeen van hierdie funksies kan egter deur aanhangers tot die vlak van
determinasie uitgelig word. Die Moslem-teokratiese state is ‘n goeie voorbeeld
van ‘n skeeftrekking. Veiligheidsgedrewe state neig om gewone demokratiese
instellings te ondermyn. ‘n Politiek-geografiese benadering kan so maklik omsit in
‘n geopolitieke benadering wat weer in ‘n onderdeel van militêre strategie kan
ontwikkel.
‘n Juridies-gedetermineerde benadering vlieg in ‘n ommesientjie by die venster
uit as ‘n staatsgreep plaasvind.
Wanneer die politieke wetenskap en sy susterwetenskappe soos politieke
geografie en politieke sosiologie hul regmatige plekke inneem, gaan die wêreld
van staatkunde weer oop. Politieke wetenskaplikes is dan nie meer tot die vlak
van politieke kommentators gereduseer nie, maar word ook argitekte. Dan kom
modelle soos dié van Indië weer binne die relevansiedomein waar deelstate en
hul outonomie help om heterogeniteitsdruk te ondervang. Soos sake nou staan,
is Suid-Afrika se enigste raakvlak met die handves van menseregte van Indië se
gedeelte wat oor individuele regte handel.
Die model van die Europese Unie, waar state alleen kan inskakel as
minderheidsregte voldoende ondervang word, kom ook binne Suid-Afrika se
relevansievisier. Taalregte en geografiese outonomie is dan ook beter
verstaanbaar as ‘n model wat geskoei is op individuele regte, of as van
groepsbelange gepraat word, dit uitgedruk word as die kollektief van die
individue se belange. Of lg voldoende is, hang af van of ‘n mens die ore aan
Roelf Meyer uitleen, of aan diegene wat meen Kemptonpark moet
heronderhandel word.
Lees ook gerus die artikel oor die outonomie van Indiaanse reservate by
http://fotostaatsentrum.posterous.com/hoe-outonoom-is-indiaanse-reservate
Ten slotte. Dit word nie ontken dat die juridiese uiters belangrik is nie.
Maar juridies determinerend is bykans net so ongewens as die ou Rooms-
Katolieke benadering waar die kerk as die stam gesien is waaruit ander
lewensfere spruit, soos die staat, die gesin en die ander.

Etikette soos neo-konserwatief, Cape Liberal, rassis, verkramp, naïef en die

dryf van transformasie op tradisionele Afrikaanse universiteite
Romans 2:1: Therefore you are without excuse, whoever you are, when you
judge someone else. For on whatever grounds you judge another, you condemn
yourself, because you who judge practice the same things.
Om iemand ‘n etiket om te hang, kom dikwels daarop neer om ‘n oordeel oor
iemand anders uit te spreek. Soms is dit, wat die regspraak betref, “billike
kommentaar,” maar heel dikwels is dit onvanpas en kwetsend. Ook op die
geestelike en kerklike terrein is oordeling en veroordeling volop, al is die Bybel
baie duidelik dat die oordeel oor iemand se reddingstatus slegs God toekom.
Die probleem met etikettering is dat dit min of geen ruimte laat vir grys areas.
Iemand is ‘n verkrampte, ‘n rassis, ‘n neo-konserwatief, ‘n Cape Liberal, of wat
ook al. Om sommige van die etikette omgehang te word, veral as dit onverdiend
is, kan baie skadelik vir die persoon of sy gesin wees.
Etikettering gaan dikwels van die afleiding af uit dat mense wat hul oortuigings
betref, in netjiese afgebakende sirkels toetrek kan word. Hiervolgens sal ‘n
“konserwatiewe” persoon sal dus heel waarskynlik ‘n rassis wees, hy sal vreeslik
teen pornografie gekant wees, en ‘n heel rits sake anders benader as iemand
wat weer as ‘n liberalis deurgaan.
Al meer vat die besef pos dat dit nie so hoef te wees nie. Iemand kan oor een
saak erg behoudend wees, en oor ‘n ander heeltemal progressief.
Die neiging is egter om sake bymekaar te klits omdat ons die werk van
etikettering nie vir ons self te moeilik wil maak nie.
As iemand dus pro-Afrikaans is, word hy dikwels as outomaties anti-Engels
afgemaak, en in die proses sommer gekant teen transformasie. Is hy pro sy eie
kultuur, gun hy glo ‘n ander glad nie sy kultuur nie.
Die lastigheid is dat baie van hierdie denkskole akademies ontwikkel, en eintlik
wat verstaan betref, erg ontoeganklik is vir die denkpatrone van Jan Publiek. Die
taalstryd by universiteite is ‘n goeie voorbeeld.
Word standpunt vir Afrikaans op ‘n eenvoudige manier (presies in
ooreenstemming met die Volkereg) ingeneem, brandmerk die wat die holistiese
akademiese benadering “verstaan” die ander as neo-Konserwatief, rassiste,
onsensitief vir ander kulture, ongevoelig oor die land se apartheidsverlede, of wat
ook al. Breedweg is dit die antitese van nog ‘n vae begrip – transformasie.
Omdat die term “neo-konserwatief” nou so mildelik ingespan word om ander met
die teerkwas by tye dam, lyk dit asof dit as skeldnaam gebruik en bedoel word.
Maar is neo-konserwatief werklik veronderstel om ‘n skeldnaam te wees?
In Europa is dit nou vry algemeen, en basies is die enigste lugtigheid hiervoor dat
van die werklike “konserwatiewes” wat in ‘n mate die gees van die ou Nazisme
adem, dit as rytuig probeer kaap. Ongeveer soos die kommuniste steeds mildelik
liberaliste as useful idiots inspan.
Die ironie is dat baie van diegene wat nou die neo-konserwatisme (verdiend of
onverdiend) as skeldnaam inspan, allermins liberaal kan wees. Liberaal beteken
iemand ander se sienswyses word hom gegun, selfs tot die vlakke waar die
ander sienswyses gevaarlik kan wees. Soos byvoorbeeld om verdraagsaam
teenoor Stalisme te wees.
Maar ‘n neo-konserwatief, so lyk dit, is vir hierdie mense wat vanuit Blikoorland
geoordeel, die karakter van Cape Liberals adem, iets wat gou en beslissend nek
omgedraai moet word omdat dit lewensvatbare rasionale opper wat in die weg
van “transformasie” kan kom staan.
Waarskynlik in hoofsaak omdat “transformasie” te vaag gedefinieer en grensloos
is om nog behoorlike argumente daarvoor te kan opper. Skiet dan die
boodskapper. ‘n Soort oerinstink.
Nou hoe gemaak met Cape Liberalsm? Dit skyn die gees van Read, Van der
Kemp en dr. John Philips te adem – dus iets met ‘n sterk negrofilistiese
ondertoon. Dit staan juis in skrille kontras met suiwer liberalisme, omdat die
Cape Liberals in wese self baie rasdertinerend begin raak. Hulle sal om welke
rede, soos skuldgevoel, ‘n houding inneem van, swart kan net gelyk wees as
hulle meer gelyk as wit is. Hul benadering is dus erg ras-paternalisties – hulle wil
vir swart mense besluit hoe swart mense oor sake moet voel, onder meer dinge
waaroor swart mense verontreg moet voel.
Dit kom baie naby aan die uiterste aartsrassisme – dat swart mense per definisie
nie rassiste kan wees nie.
Etikette word so maklik uitgedeel. Onlangs is ek weer onder die besef gebring
dat ek die afgelope tien jaar of so die etiket van ‘n “verkrampte” gedra het omdat
ek deel was van ‘n groot groep – by verre die meerderheid – wat ‘n sekere
gemeente verlaat het. Daar was ondersoeke wat onder die mat ingevee is. ‘n
Klein persentasie van die wegbrekers het die gemeente weens “verkramptheid”
verlaat, maar die meerderheid is weg oor die dominee se styl van dinge doen.
Om die dominee te beskerm is die 300 of so lidmate as “verkramp” gebrandmerk.
Hierdie optrede deur die betrokke kerkverband het daartoe gelei dat dit wat eens
die kerk se grootste gemeente in die stad was, nou in effek tot niet is en saam
met ‘n ander gemeente ‘n predikant moet beroep. Dié nuwe predikant sal die
ander gemeente se tweede leraar wees.
‘n Duur prys is vir ‘n blatante onware etikettering betaal.
En hoe rym hierdie etiket van verkramptheid met die werklikheid dat ek uit ‘n
staats-sosiale klub bedank het omdat die klub nie sy eie swart LUK na die
jaareindfunksie wou nooi nie? Hoe hou verkramp daarmee tred dat ek swart
hyuisvriende het? Hoe staan verkramp in pas daarmee dat ek deur die
Welwillendheidstigting beloon is met ‘n toekenning vir die bevordering van
tussengroepverhoudinge?
Iewers in die etiket-spektrum is die naïewes, wat mens sou verwag baie na-aan
die “useful idiots’ sou lê. Die onskuldige naïewes is egter ook op die realisme-
spektrum nie net goed om bietjie die fokus na die positiewe te trek nie, maar
eintlik noodsaaklik. Sonder hierdie “perspektiewe” sou dit bv bykans onmoontlik
vir die ekonomie wees om weer kop op te tel.
Dan is daar twee ander manifestasies wat op die oog af ooreenkomste het, maar
in wese baie verskil.
Die Zelda Jongbloed-groep wat erg teer op die slagoffer-mentaliteit, en sodoende
nie net self geestelik stagneer nie, maar ander ook as slagoffers of ewige bieg-
sprekers probeer intrek.
‘n Stappie verder gevorder na normalisering is die Jonathan Jansen-groep, wat
aanbeweeg het maar in ‘n doolhof van erg akademiese en teoretiese
beredenering verstrengel. Die gevaar van hierdie transformasietrein is dat dit nie
in spore loop nie, en dus ook onskuldige mense trap. Trouens, die trein neig om
bietjie in die mielielande mense te jaag wat net bietjie vasstaan vir wat hul eie is.
En dis jammer as, bedoeld of onbedoeld, die implikasie is dat Afrikaans
“bagasie” moet afskud waarvan baie Afrikaanssprekendes nie weet nie, en
omdat hulle nie deel het daaraan nie, nie verstaan en bereid is om ‘n taal en sy
sprekers te straf nie.
Die kwessie raak erg gekompliseerd wanneer taal en ras inmekaar geklits word,
en dit doen die “regses” (selfs die term Boere-Afrikaner is geskep), en die
Jansens. Afrikaanssprekendes sal volgens die Jansen-gedagte noodwendig
minstens sommige van hul klasse in Engels moet loop om rasintegrasie in die
hand te werk. Word elkeen se taalregte eerbiedig, vind nie genoegsaam
rasintegrasie plaas nie, al is dit veronderstel om ‘n heel outonome saak te wees.
Wat van dit andersom doen? Die huidige generasie Afrikaanse studente het
immers geen aandeel aan iets wat maak dat (baie) swart studente ‘n klomp
emosionele bagasie en persepsies oor Afrikaans saamdra nie.
Buitendien, as beleid en optredes van die verlede ‘n norm moes wees oor ‘n
houding oor taal, moes Engels net so of amper net so gehaat soos Afrikaans
gewees het. Trouens, na die Anglo-Boere-oorlog moes die Afrikaanssprekendes
en die ander inheemse taalsprekers eintlik sterk bondgenote gewees het.
In kort, om die onskuldige party te gaan straf en sy wettige en grondwetlike regte
in te kort ter wille van ‘n vaag-gedefinieerde (indien selfs dit bestaan) irrasionele
taalpersepsie, dan is dit mos diegene wat ‘n aksie teen Afrikaans het se
probleem, nie die Afikaanssprekendes se probleem nie.
Uit ‘n objektiewe oogpunt het selfs Jansen dus ‘n pad om te loop om in die arena
te kom waar objektiwiteit en regte sake van belang bepaal, nie irrasionele
bagasie nie.
Byvoorbeeld, kyk maar hoe lank voor 1994 is die laaste apartheidswet geskrap.
Ongelooflik beteken dit dat wette vir regstellende aksie (wat in die praktyk as
affirmative action eerder as corrective action toegepas word) nou al ongeveer die
helfte so lank op die wetboek is as wat die apartheidswette was. Net soos die
apartheidswette maak hierdie nuwe rassewette seer, veroorsaak onregte, breek
mense se menswaardigheid af...
Net soos die ANC se bomme dikwels so nie-sellektief was dat dit ook eie
ondersteuners (kon) vermink en gedood het, so nie-selektief word die nuwe
rassewette toegepas dat al hoe meer wit en bruin ANC-ondersteuners self die
slagoffers daarvan word.
Om die Suid-Afrikaanse werklikheid etiketloos te probeer beoordeel gaan ‘n
geweldige komplekse holistiese benadering verg, en juis daarom word stukkies
werklikheid in hanteerbare boksies verpak, ongeag hoe hard geforseer moet
word om sekere items en ledemate ingeprop te kry.
Dis soms handig ook as mens wil vuilspeel. Die jong aarde kreasioniste sal na
hulself as “die kreasioniste” verwys en sodoende die fatsoenlikheid van die
gewone kreasioniste probeer “oorneem.” Terselfdertyd sal die regte kreasioniste,
saam met evolusioniste in die boksie geprop word van nie-Christene, al is die
werklike ateïstiese evolusioniste ‘n klein persentasie en verdien beslis nie hierdie
oordeel en veroordeling nie.
In gister se By word dr. Gerber, wat as afgetrede NG-predikant Dopper (en meer
Rooms as die Pous) geword het, bietjie aangespreek oor hy van beter behoort te
weet oor die etikettering van NG teologiese professore. Die teendeel van dit wat
dr. Gerber etiketteer en veroordeel, is reeds in ondersoeke as foutief bevind, en
dr. Gerber behoort dit te geweet het.
Feite kan so deurmekaar en kompleks te wees. Om mense etikette om te hang
en te (ver)-oordeel is net soveel makliker.

Gesoek: Optimiste met hul voete stewig op die grond

Optimisme is ‘n belangrike element vir die krag van ‘n ekonomie. Binne ‘n gees
van pessimisme is dit vir ‘n ekonomie baie moeilik om kop op te tel en weer
kerngesond te word.
Pessimisme raak ook baie mense se fisiese gesondheidstoestand.
Suid-Afrika se misdaadsituasie, en veral die vlakke en intensiteit van
geweldsmisdaad, bied min ruimte vir optimisme. Aanduidings van korrupsie wat
wydverspreid in Suid-Afrika voorkom met nog sterker tekens dat die aanspreek
daarvan uiters selektief geskied, bied min ruimte vir ‘n ekonomie om uit sy
tuimelfase te breek.
Die mate waarin sommige politici te midde van omvangryke werkloosheid, ‘n
krimpende sakesektor, ‘n wyer wordende inkomstegaping en dienslewering wat
noustrop trek aanhou om rojaal te spandeer, stuur allermins gerusstellende seine
uit.
Boonop neem al hoe meer mense en instansies kennis van die AA se
voortdurende waarskuwings dat die agterstande in die instandhouding van Suid-
Afrika se padnetwerk al hoe groter word. Onlangs is gewaarsku dat Suid-Afrika
oor dertig jaar nie meer werklik teerpaaie sal oorhê om in stand te hou as sake
so voortgaan nie.
Op die persvryheidsindeks, die indeks vir vrye-ekonomie, die beleggersvertroue-
persepsie-indeks, die korrupsie-indeks en die indeks vir konflik stel Suid-Afrika
teleur.
Optimiste is gebiedend noodsaaklik. Kort-kort is daar ‘n rubriekskrywer wat ook
moeite doen om die silwer randjie so breed as moontlik te skets. Onlangs het
Harald Pakendorf op verskeie positiewe tekens dat die huidige regering korrupsie
begin aanspreek, uitgelig.
Die ongelukkige waarheid is dat ekonomiese herstel nie net van ‘n gees van
optimisme afhang nie. Daar moet steeds ‘n hele rits positiewe objektiewe faktore
in plek wees, waarsonder die optimiste bloot as naïewe wensdenkers hulself
skywe vir kritiek maak, en hul positiewe bedoelings nie net ongedaan gemaak sal
wees nie, maar behoorlik boemerang.
Optimiste moet dus steeds met hul voete ferm op die grond staan, al is hul koppe
in die wolke.
Dit beteken dat druk, ook internasionale druk, op die land ferm genoeg moet bly
om korrupsie behoorlik nek om te draai. In sommige kulture word korrupsie nie
net as aanvaarbaar ervaar nie, maar boonop as goeie maniere. Wat ‘n land se
ekonomiese potensiaal betref, is hierdie kulturele opvattings – wat meestal in elk
geval misbruik word - egter net so irrelevant soos wat lande wat aborsie wettig se
wette vir die Pous se standpunt hiervoor relevant is.
Die Wêreldbank steur hom g’n snars aan hierdie kulturele opvattings nie
wanneer dit korrupsie onomwonde as die diefstal van ‘n land se toekoms noem.
Met die VSA se minister van Buitelandse Sake, Hillary Clinton, se besoek aan
Nigerië, het die SABC breedvoerig berig hoe Clinton die Nigeriese regering en
sakeleiers by elke moontlike geleentheid die kop gewas het oor korrupsie.
Vermoedelik sou sy met haar besoek aan Suid-Afrika soortgelyke geluide
gemaak het, maar waarskynlik meer diskreet.
Korrupsie is die kanker wat die gees van optimisme opvreet, en speel ‘n baie
belangrike rol dat ‘n land sukkel om kop bo water te hou. Trouens, omdat dit
bydra tot die vergroting van die inkomstegaping en die gaping op die indeks van
relatiewe deprivasie, skep dit boonop ‘n rewolusionêre klimaat, wat op sy eie
verwoestend op die ekonomie inwerk.
Maar net so is pessimiste wat sake donkerder skets as wat dit werklik is, deel
van die probleem en nie die oplossing nie. Hierdie mense floreer in ‘n omgewing
waar inligting weerhou word. Sonder misdaadstatistieke, hoe sleg die statistieke
ook al mag wees, sal die pessimiste gou sorg dat die prentjie nog donkerder lyk.
Die SAPD se weerhouding van inligting aan Volksblad skets oornag ‘n persepsie
dat daar iets is wat weggesteek moet word.
‘n Vorige Premier het die media versoek om departementele woordvoerders wat
nie die woord voer nie aan haar uit te wys sodat met hul galle gewerk kan word.
Hiervan het dadels gekom.
Op die oomblik oefen die ANC druk op ‘n DA-parlementslid uit om sy bron te
openbaar oor skynbare ongerymdhede met Suid-Afrika se wapenhandel, al is
daar duidelike wetgewing om die sogenaamde fluitjieblasers te beskerm – juis
om korrupsie doeltreffend te kan aanspreek. Met hierdie optrede werk die
regering self nou hard mee om die land se ekonomie te ondermyn.

Evolusie: Opmerkings
Onlangs berig Neels Jackson oor die 150ste bestaansjaar van die
Gereformeerde Kerke van SA. In die berig meld hy dat die GKSA nie in evolusie
glo nie.
Hoewel die sinode anders besluit het, was Jackson waarskynlik ook nie verkeerd
nie. Tien teen een het sy Dopperbron hom ook so meegedeel. So ver ek gesien
het is hy ook nie reggehelp nie.
Trouens, binne die GKSA sou ‘n mens na aanleiding van die verbaliteit van veral
die jong aarde kreasioniste die indruk kry dat enige standpunt naastenby
ooreenstemmend met dié van die NG Kerk se amptelike standpunt nie net
verkeerd is nie, maar uit die bose.
Al het die sinode ook wat gesê...
Te midde van die woeste debat in Die Kerkblad, hou die jongklomp ‘n kamp naby
Potchefstroom, en die spreker is dr. Henk Stoker, en die tema evolusie.
Dus word ‘n persoon gekry wat ‘n standpunt uit lyn koester met die kerk se
amptelike standpunt.
Die slegsê wat ek moes beleef – ook in Die Kerkblad – selfs oor standpunte wat
ek NIE ingeneem het nie, het eerstens gemaak dat ek my inskrywing op Die
Kerkblad laat vaar het en aangedui het dit word eers weer hervat na die “debat”
verby is.
Dit was stellig ook een van die belangrikste faktore waarom ek en my gesin
Hervormde Kerk toe is. Oor hierdie aspek, eintlik blind, want ek het nie geweet of
omgegee wat die NHK se standpunt hieroor is nie. Wat belangrik was, was die
versekering dat die NHK nie onderlinge slegsêery duld nie.
En wonderlik geseënd was die bonus. Sommer die eerste Sondag as gesin (ek
het al tevore vir dienste na die NHK “weggeloop”) is die tema in Die Hervormer
wat by die kerk uitgedeel is: Evolusie.
Dit moes seker, want dit is immers Darwin se 200ste herdenking.
Maar watter wondersoete musiek was dit nie..’n kerk wat openlik en onverskoond
‘n standpunt stel wat 100 persent met jou eie ooreenkom.
Natuurlik, soos ook in die NG Kerk, gaan daar mense – ook predikante wees –
wat sterk anders voel. Juis in die uitgawe van die Hervormer is ‘n brief van ‘n
ouderling wat sy naam wat die wetenskap betref bietjie met ‘n plank slaan – ook
‘n ongelukkige slagoffer van die jong aarde kreasioniste.
Mag dit sag gaan met die oom.

Moraliteit of gebrek aan moraliteit in die politiek

Skeptisisme oor integriteit in die politiek is nie tot Suid-Afrika beperk nie, soos die
oproep uit Nederland om vanjaar tot die jaar van die geestelike higiëne te
verklaar. Weliswaar het dit oor persepsies oor beide die politiek en die media
gehandel.
Dis ‘n bykans snuifgetrapte onderwerp, veral oorsee. Om nou weer die
onderwerp op te rakel spruit uit ‘n paar verwikkelinge die afgelope week of wat.
Aan die een kant die oproepe uit ANC-geledere om korrupsie en soortgelyk vas
te vat, en hier en daar selfs ‘n optrede. Tog kry die ANC dit nie reg om die
“hersirkulering van comrades” wat uitgevang is uit sy gene te wring nie.
Op die oomblik hamer die ANC die DA oor die ANC-regering hom skynbaar in
verdagte en op die oog af immorele wapentransaksies begewe het, en die
dreigende taal herinner aan die Imvume-sage wat ons almal nou weet met ‘n
boemerang vir die ANC in die Hooggeregshof gaan draai, en die Openbare
Beskermer se integriteit effektief gesink het.
Dis egter nie net die ANC wat noustrop trek wat hierdie persepsies betref nie. Dié
week reik die Vryheidsfront Plus en die DA bykans gelyktydig mediaverklarings
oor dieselfde onderwerp uit.
Die DA beskuldig die Vryheidsfront Plus daarvan dat dié party nou volledig deur
die ANC ingeslyuk word (basies soos ingelui deur dr. Pieter Mulder se
aanstelling as afdjunk-minister), omdat die VF+ en die ANC saamgestem het om
te verseker dat ‘n VF+-raadslid tot voorsitter van die Helderg-substruktuur van
Kaapstad verkies word. Die persoon wat so verkies is, is oud-minister André
Fourie.
Uit die VF+ se mediaverklaring kom ‘n ander prentjie na vore. In terme van die
koalisie-ooreenkoms om te keer dat die ANC in Kaapstad aan bewind bly, het die
VF+ die speakerskap van die raad verkry.
Toe die speaker later uit die VF+ bedank, en die DA hom dadelik weer raadslid
maak, gaan die DA gewoon voort om hom weer speaker te maak.
Die VF+ dreig oor die verbreking van die ooreenkoms, en as die uwe reg onthou,
was dara selfs sprake van hof toe gaan.
Die DA sluit toe ‘n ooreenkoms dat hulle wel die speakerskap bekom, maar dat
die VF+ dan die voorsitterskap van ‘n substruktuur in die plek sal kry. En dis oor
hierdie voorsitterskap dat die DA nou sê die ANC en die VF+ is in die kooi, en die
VF+ raas dat die DA immoreel ooreenkomste verbreek – dat selfs die DA se
koalisievennoot, saam met die ANC en die VF+ gestem het.
Dis die eerste keer dat die pot die ketel verwyt nie. Voorheen was dat die VF
baie vies vir die DA omdat die DA in die Tuks-studenteraad met die ANC
saamgespan het om die VF uit te hou – tot die VF in elk geval ‘n volstrekte
meerderheid gekry het.
Dit het miskien minder te make met immoraliteit as die konglomerasie van
standpunte wat in die DA saamgevang is – van regte liberaliste, tot in ‘n stadium
Dan Roodt. Die DA geen keusevryheide aan sy lede om pro doodstraf, en
darateen te wees, pro-aborsie, of darateen, en pro-gay-huwelike en daarteen.
En terwyl sommige lede, selfs parlementslede, dan erg teen gay huwelike gekant
sal wees, sal lede van die DA op die DA se blogs en Facebook hard lobby vir
sake wat sterk verband hou met gay-aktivisme. Een so ‘n voorbeeld is dié van
Christina Engela, ‘n prominente lid van ‘n gay-aktivistegroep, wat die CDA nou in
daardie hoedanigheid by die Menseregtekommissie verkla het.
Normaalweg sou die DA kon argumenteer die saak het niks met die DA te make
nie – die party kan immers nie pa staan vir al sy lede se standpunte in
anderorganisasies nie, maar hier is tog ‘n effense verskil aangesien Engela ook
baie aktief op die DA se webruimtes is. (Google gerus “Christina Engela”.)
Terug na die Kaapstad-kwessie. Die ACDP, wat die leidende rol in die vorming
van die koalisie gespeel het, kan waarskynlik tereg voel dat hulle ook stief
behandel is deur die DA toe die OD sy mantel gaan swaai het. En hoewel die OD
die mantelswaaier is, tree dié party op die oog af meer moreel op as die DA, as
dit by Kaapstad se sake kom.
Die ACDP, skynbaar, het darem ook ‘n paar latte vir sy eie bas gesny. Die leier
van die party het onlangs weer sy persoonlike (en dus die ACDP) se afkeer aan
koalisies uitgespreek. Tegnies het Meshoe dit hoofsaaklik reg, deurdat in ‘n
proporsionele stelsel koalisie na die verkiesing volg wanneer elke party sy eie
steun bepaal het, en aan die hand hiervan ‘n koalisie-ooreenkoms uitgewerk
word. In Europa is so ‘n ooreenkoms die produk van harde werk, dikwels oor
lang tydperke, met ‘n geskrewe ooreenkoms wat met dié kan Kodesa vergelyk.
Die DA mik gereeld na koalisievorming voor ‘n verkiesing, en selfs assimilasie,
wat wel deug tussen partye uit ‘n soortgelyke dampkring.
Tog kan ‘n mens Helen Zille se persoonlike afkeer aan die ACDP se Pauline
Cupido begryp al verstaan ‘n mens dit nie heeltemal nie. Pauline het al byna net
so baie soos sommige DA-lede van politieke vere verwissel, en dit staan die
Ystervrou nie aan nie. Boonop het van die ACDP se interne twiste oor
voorsitterskappe van die subrade ook al byna-byna in die hof gaan draai.
Van waarskynlik enige party kan waarskynlik lang lyste derms uitgeryg word.
‘n Skouer-optrekkery en stelling: “Die politiek is maar vuil,” word te veel gehoor
en te min daaraan gedoen om verkose lede tot eerbare optrede te dwing.
Met opportunisme is stellig niks verkeerd nie, maar oneerlike opportunisme moet
genadeloos aan die kaak gestel word, want oneerlikheid is die wortel van baie
kwaad waarsonder ons land wel deeglik kan klaarkom.
Nuuskommentaar: Die aanslag teen gesinswaardes: Christene moet op en
wakker wees
Gesinswaardes word dikwels as ‘n alleskuur vir maatskaplike probleme
aangebied. Wêreldwyd is daar partye wat op gesinswaardes fokus, en soms
selfs gesinswaardes as grondslag vir hul bestaan neem.
‘n Wêreldkongres oor gesinswaardes in Nederland word uit verskeie oorde
gedemoniseer. In Nederland self het ‘n parlementslid van die omstrede D66 selfs
geëis dat die Nederlandse Minister van Gesinsake, André Rouvoet, sy toespraak
by die kongres so aanpas dat dit ook ander gesinsvorme insluit wat nie
noodwendig voortspruit uit ‘n huwelik tussen man en vrou nie.
Dié eis is baie gevra aangesien Rouvoet ook die leier van die ChriustenUnie is,
‘n party wat uit die Gereformeerd Verbond gebore is en sterk volgens die
Gereformeerde Bybeluitleg bestaan. Dit is ‘n klein, maar groeiende party wat
beïndruk met die ywer en skoon werkswyse van hul lede wat weens ‘n
regeerakkoord, deel uitmaak van ‘n regering wat deur die Christen-Demokratiese
Appèl gelei word. Rouvoet is ook ‘n adjunk-premier van Nederland.
In sy reaksie op die kritiek, spreek nog ‘n ChristenUnie parlementslid, Joël
Voordewind sy verbasing uit op die kritiek, selfs nog voor die toespraak gelewer
is. Hy erken dat die tradisionele gesin weens verskeie faktore soos groot getalle
egskeidings, finansiële druk en die stres weens die dubbele funksies van werk en
versorging onder druk verkeer.
Boonop is alle gesinswaardes nie gesond nie. Gesonde gesinswaardes moet
gedefinieer word, wat dan ook by die kongres gebeur. ‘n Man wat suip en sy vrou
en kinders slaan se gesinswaardes sal nie in hierdie kring deug nie.
Die kritiek is egter nie soseer oor wat as toepaslike waardes geag word nie, maar
by die definisie van gesin, veral in die omgewing waar saamwoon buite die
huwelik, en gay huwelike al hoe meer voorkom en erkenning hiervoor opgeëis
word.
In die Suid-Afrikaanse regsuitleg, ook op die gebied van arbeidsreg, is dit egter
duidelik dat ‘n saamwoonpaar en ‘n egpaar nie in dieselfde verhouding staan nie.
Die howe se benadering is dat paartjies van die teenoorgestelde geslag juis
saamwoon om die verpligtinge van huwelike vry te spring, en dat dieselfde regte
daarom nie opgeeis kan word nie.
Pare van dieselfde geslag kan wel regte soortgelyk aan huwelike opeis, selfs
nadat regsverbintenisse van gay paartjies regtens erken word. Die logika dui dus
aan dat hierdie situasie dus ook vloeibaar is, aangesien die reg per definisie nie
belaglik behoort te wees nie.
Juis te midde hiervan sal diegene wat gemak vind binne die tradisionele huwelik
en die waardes wat daarmee saamhang, pogings aanwend om hierdie
verbintenisvorm te bestendig, hetsy binne Christelike, religieuse of sekulêre
oortuigings. Om waardes wat vreemd daarteen staan, op te dwing, is ongevraag.
Sekulêre en ateèstiese druk op Christenwaardes het al ernstige probleme vir
Christenwaardes geskep, selfs in omgewings waar die meerderheid mense
Christene is. Die gevalle van ‘n regter in die VSA wat gedwing is om ‘n beeld van
die Tien Gebooie uit sy gebou te verwyder, en ‘n kapelaan wat afgedank is
omdat hy sogenaamd verbode dele van die Bybel voorgelees het, en verbode
terme in ‘n gebed gebruik het, is steeds vas in die geheue. Die verbode deel van
die Bybel is verwysings na God as enigste Here, omdat dit aan byvoorbeeld
Moslems aanstoot gee, en ‘n verbode segment uit ‘n gebed sou byvoorbeeld
verwysings na Jesus insluit omdat dit Jode aanstoot kan gee.
So word godsdiensvryheid teen die agtergrond van gelykheidsdeterminasie in
effek ‘n situasie van geen-godsdiens.
Dat die Menseregtekommissie hoegenaamd die klag van ‘n gay-aktivis teen die
Suid-Afrikaanse party, die Cristen-demokratise Alliansie, hanteer, dui ook daarop
dat Christene nou baie behoedsaam moet wees. Hieroor verskil die CDA se
standpunte byvoorbeeld nie van dié van die Afrikaanse susterskerke en die
ACDP nie. Dit verskil ook nie van dié van André Rouvoet se CristenUnie nie, en
Nederland se grondwet verskil ook nie so van dié van Suid-Afrika dat
Christenstandpunte in Nederland grondwetlik, en hier ongrondwetlik sal wees
nie.
Voeg hierby dat die disfunksionele Kommissie vir die Beskerming en die
Bevordering van die Regte van Taal-, Godsdiens- en Kultuurgemeenskappe in sy
bestaan nog nie ‘n enkele klagte deur Christene gehandhaaf het nie, dan is daar
rede tot kommer.
‘n Suid-Afrika, waar ons die Yankees moet naboots met “Gelukkige vakansiedae”
omdat die tradisionele “Geseënde Kersfees (of self Christusfees) en ‘n
voorspoedige Nuwejaar” politiek inkorrek is, is ondenkbaar. Tog gebruik TV-
stasies en winkels al hoe meer die Amerikaanse “Happy Holidays.”
Meer as net gesonde gesinswaardes is op die spel.

Aborsienuus van Doer Onder / Abortion news from Down Under

Die leier van die Australiese Christen-demokratiese Party, Fred Nile, het die
marie Stopes-aborsieinstansie gelooi omdat dié instansie aanvoer dat dit veiliger
vir ‘n vrou is om ‘n aborsie te ondergaan as om haar swangerskap tot by
geboorte te dra. Marie Stopes het die regering oorreed om ‘n aborsiemiddel se
lisensievoorwaardes so te wysig dat swangerskap as ‘n lewensbedreigende of
andersins ernstige siekte definieer.
Australian women are safer aborting their own babies. Multinational Marie Stopes
Intl. has succeeded in “convincing” the Federal Therapeutic Goods
Administration (TGA) that in the interests of preventative health, Australian
women are safer killing their own children. Marie Stopes Intl. have successfully
argued that the definitions given under the special licensing agreements for
Abortifacient RU486 should be re-defined to allow more liberal application of the
drug. The re-definition now recognises pregnancy as a "life-threatening or
otherwise serious" illnesses. Jill Michelson, Marie Stopes National Clinical
Adviser, stated “what is undeniable is the fact that the risk to a pregnant woman
of induced abortion is much less than the risk of continuing a pregnancy through
to delivery at term. We argued that continuance of pregnancy would ... also
involve greater risk of injury to the physical and mental health of the pregnant
woman.” The Rev Fred Nile, leader of the Christian Democratic Party, and pro-
life campaigner has condemned this new policy as inhumane. “I am shocked that
the Australian Government has succumbed to this. This is yet another attack on
the sanctity of human life. Yet another case of controversial public legislation
being passed and then re-written by bureaucrats behind closed doors. To try and
define the miracle of early human life as some sort of life-threatening illness is
morally and ethically reprehensible. Children are a gift, our future, not a
commodity to be bought, sold and disposed of at will. We must protect those who
can’t protect themselves. I call on the Prime Minister and Health Minister Nicola
Roxon to prevent this inhumane dangerous policy because of the harm that the
RU486 drug can cause to a womans body and the desctruction of the baby in the
womb," stated Rev Fred Nile.

ECB waarsku oor laksheid

Die president van die Europese Sentrale Bank, Jean-Claude Trichet, het geëis
dat sentrale banke ‘n groter rol speel om die voorkoms van finsiële seepbelle te
voorkom. Sentrale bankiers merk nou tekens van herstel maar die
wêreldekonomie het nog ‘n lang hobbelpaadjie om te bewandel. Hy beklemtoon
dat die lesse wat nou geleer word, nie durf vergeet word nie. Die ECB loop veral
uit die VSA onder skerp kritiek deur dat dié bank die krisis nie aggressief genoeg
aangespreek het nie en dat die bank agter die val van die ejkonomie
aangedrentel het in plaas van om dit tydig te help stuit. Trichet meen egter die
ECB het reg opgetree. Alle sentrale bankiers is dit egter eens dat ‘n herhaling
van verlede jaar se kaartehuis-ineenstorting in die toekoms voorkom moet word.
Trichet wys egter daarop dat dit moeilik is om so ‘n krisis vooruit te bemerk as dit
in vaste eiendom begin, soos met die Amerikaanse huismark wat die huidige
krisis ingelui het. Ewald Nowotny, president van die Oostenrykse sentrale Bank
meen die ekonomiese herstel word nou deur die owerhede gedra, en tot die
privaat sektor die rol kan oorneem, kan daar geen sprake wees dat die owerhede
hul rol hierin kan verslap nie.

Nuuskommentaar: Wanneer die regstaat wankel

Die dag wanneer die regstaat wankel, wankel die demokrasie.
‘n Regter wie se integriteit onder verdenking is, is slegte nuus vir ‘n regstaat, en
daarom die demokrasie.
Aan die woord is nie soos te verwagte is na die Hlope-sage, die Suid-Afrikaanse
staatshoof nie, maar die Belgiese premier.
‘n Vroueregter is geskors onder omstandighede wat baie aan die Hlope-saak
herinner. In plaas van die Oasis-omstredenheid was dit Fortis-bank.
In plaas van om na bewering regter van die grondwethof te probeer beïnvloed,
skuld die Belgiese vroue-regter geld aan ‘n rekenmeester en het glo sake in sy
guns beslis.
Sy is geskors, en die premier het groot gewag gemaak van die bedreiging wat dit
vir die regstaat en die demokrasie inhou.
Die demokrasie bestaan inderdaad uit veel meer as net stemreg en die regering
deur die meerderheid.
‘n Regering moet in algemene belang regeer, nie in belang van die meerderheid
of ‘n kliek van vriende en meelopers nie. In eersgenoemde geval verwys die
politieke wetenskap na die diktatuur van die meerderheid, en in laasgenoemde
geval na ‘n nepokrasie.
Talle beginsels verseker dat die demokrasie juis dit doen, soos in die geval van
‘n regstaat, die grondwet. Die grondwet is veronderstel om stukrag te gee aan
die Volkereg en internasionale konvensie, wat die onderdrukking van
minderhede insluit. Weiering om hieraan te voldoen, lei tot internasionale
strafmaatreëls, soos Turkye se stryd om lid van die Europese Unie te word
duidelik toon. Die erg onderdrukte Koerde verkry algaande meer
minderheidsregte soos wat Turkye die saak aanspreek in sy poging om lid van
die EU te word.
‘n Tweede beginsel is die beginsel van die trias politica, waar die regsprekende,
uitvoerende en wetgewende gesag duidelik onderskei word.
Wanneer die regspraak egter voor die uitvoerende gesag begin swig, is die pilare
van die regstaat omgetrek. Dan bied die grondwet ook geen waarborge nie, en is
so ‘n land nie meer van die demokratiese state en deel van die vrye wêreld nie.
Waghondinstellings soos die Menseregtekommissie en die Openbare Beskermer
moet goed funksioneer, maar veral onafhanklik wees. Die bloedneus wat die
Openbare Beskermer in die hof gekry het oor die Imvume - Petro SA-
aangeleentheid is ‘n reuse verleentheid vir demokrasie
Bydraende maatstawwe is onder meer die vryheid van die media, wat ‘n
belangrike waghondfunksie verrig.
Dan het so ‘n land gevaarlik na-aan die punt van ‘n meerderheidsdiktatuur
gekom.
Voorste staatsregkenners se kommer oor wat nou hier te lande aan die ontwikkel
is, is dus te verstane, en die publiek behoort ewe-eens bekommerd te wees.

Versoening doodnoodsaaklik - met kundigheid

Versoening is Suid-Afrika is nie ‘n opsie nie, dis doodnoodsaaklik. Punt.
Selfs al is die produk van versoening dat een rassegroep in ‘n selfregerende
kolletjie saamgetrek sit, en ‘n ander in ‘n ander deel, moet hierdie soort oplossing
steeds die produk van versoening wees.
Dis eenvoudig, sonder versoening gaan die wantroue wat duidelik dikwels in haat
oorloop, immers teenwoordig wees. En die stereotipes, en die mistastings en....
Pas is berig dat die onlangs afgestofde struggle-teoloog Nico Smith geskryf het
blankes moet ophou fout vind met die ANC en die ANC kritiseer anders: “...gaan
hulle uitgemoor en verjaag word soos die wit Algeryne in Algerië destyds.”
Regdenkes neig om Smith nie ernstig op te neem nie, maar nou maak hy deel
van ‘n koor wit en swart meningsvormers uit soos Ken Owen en Mondli
Makhanya.
Mense wat hulle ligtelik opneem doen dit tot hul eie skade aan aansien.
Natuurlik kruip die opportuniste ook uit hul gate wat skielik eiertjies te lê het, en in
die proses sal iemand soos Christi van der Westhuizen ‘n bondel omstredenhede
opdis, soos erg versteurde statistieke oort hoeveel wit mans in vergelyking met
swart mans werk kry.
Boel!
Na hoeveel oorsee is? En wat is alles uitgesluit om by daardie syfers te kom,
soos plaaswerkers, mynwerkers, fabriekswerkers...
Die punt is, sake soos die Huntly geval (ek beskou homself nie as uitermate
geloofwaardig nie), en die debakels om Hlope, Matata, Caster en vele meer wys
dat die land nog grootliks sterk volgens rasselyne dink.
En ja, natuurlik is dit minstens net soveel die Malema’s se skuld soos die wit
rassiste of “rassiges.”
En natuurlik maak die ANC droog deur nie die Malema’s, Komphela’s en
deesdae Stofiles stil te maak nie wanneer hulle duidelik rassespanning opjaag.
Die kort en die lank is: rassisme kan nie deur rassisme beveg word nie.
En die ANC kan maar gerus luister.
Ook nie deur Cape Liberals of negrofiliste nie wat met ‘n tipiese paternarlistiese
benadering besluit swart mense is nie self bevoeg om te besluit hoe gegrief hulle
moet wees, of wat hulle alles moet pla nie.
Presies hoe gevaarlik negrofiliste kan wees, het ek pas weer die afgelope week
baie ver van die blyplek van die Cape Liberals besef.
En ter wille van die vrede moet ek hard probeer om die betrokkenes
onherkenbaar te maak.
Die een oomblik word ‘n swart man en sy houvrou met ope arms in die huis waar
tydelik oorgebly word verwelkom, erg aangeplak en oordrewe vriendelik en met
tee ontvang.
Die swart man is duidelik nie op ‘n missie om as meer gelyk as wittes ontvang en
gepamperlang te word nie.
Twee dae later sit hy ‘n prokureur op die einste Cape Liberals. In die proses het
hy teenoor sy (wit) prokureur erg skraps met die waarheid omgegaan, en die een
Cape Liberal vererg haar in ‘n ander bloedgroep in, en wil sommer die swart man
skiet – natuurlik tot sy haar humeur bietjie herwin het.
Let wel, ek sê nie die swart man en sy metgesel moes anders ontvang gewees
het, en dat daar onbeskof teenoor hom opgetree word nie.
daar is egter darem ‘n verskil tussen rasse gelyk behandel, en om iemand so
oordrewe soetsappig te ontvang omdat hy swart is.
En probeer mens iemand aan die een kant soos die edel barbaar te behandel,
maar terselfdertyd hom aan jou eie kultuur en waardes te meet, gaan dit ook
vuurwerke afgee.
En dan het ‘n mens nog eens by die moeilike taak uitgekom om te beoordeel of
iemand se optrede bona fide kultuurgekoppel is, en of hy skielik kultuur
opportunisties oproep wanneer ‘n situasie dit nuttig maak nie.
In kort – soos dr. Tjaart van der Walt al destyds gewaarsku het, geen grondwet,
nie eens die beste in die wêreld, gaan slaag as die mense mekaar nie verstaan
en vertrou nie. Dis ‘n kort sinnetjie, maar is belangriker as ‘n 1 000 Rubicons
waarin blindelings ingeneek word.
En forseer om mekaar beter te leer ken gaan ook nie werk as die een groep se
kultuur bedreig of beledig word nie. Dis hier waar veral prof. Jonathan Jansen
maar gerus die ore kan spits.
Daar is nog kundigheid in die land oor hoe om hierdie holisties (die enigste
manier) aan te spreek, maar hulle is as “politiek inkorrek” op die ashoop gegooi.
Vandag werp ek die handskoen neer en stel dit duidelik: Ignoreer daardie
kundigheid tot die land se nadeel – met baie, baie ernstige gevolge. Punt.
Soos al tevore gestel is, moenie die poele van welwillendheid in alle
gemeenskappe se temperatuur so opjaag dat dit verdamp nie. Voed daardie
poele dat dit ‘n oseaan van welwillendheid word.

Nuuskommentaar: Spreek polarisasie nou behoorlik aan

Geen twee mense sal waarskynlik presies saamstem wanneer die land se leiers
die Rubicon probeer oorsteek, verkeerd afgedraai en in die moeras vasgeval
geraak het nie.
Tim du Plessis se bydrae tot Volksdblad se rubriek, Brandpunt vanoggend,
beskryf baie mooi wat baie mense reeds besef: “Wit en swart verhoudings
verhard en niemand gee om nie.” Hy skryf voorts: “Die reënboognasie het
varkgriep.”
Suiwer politiek-wetenskaplik geoordeel kan dit gestel word dat die kwessie van
tussengroepverhoudings in die land te simplisties of te ideologies hanteer is.
Die Nederlandse regs-filosoof, Herman Dooyeweerd het 15 wetskringe onderskei
wat volgens hom die ganse lewe omvat. Dit wissel van die hoogste orde
wetskring van geloof, tot die laagste orde, ruimte. Tussenin is daar ander soos
kultuur, die juridiese, historiese, biologiese, beweging, getalle, linguistiese en
etiese.
Hoewel Dooyeweerd grootliks in die vergetelheid verdwyn het, bied sy
wetskringe ‘n nuttige agtergrond om die kompleksiteit van intergroepverhoudinge
te verstaan, en hoe dit aangespreek kan word, omdat tussengroepverhoudinge
deur elk van hierdie faktore beïnvloed word of daarin afspeel.
‘n Vorige president van die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing, dr. Tjaart
van der Walt, het dit mooi opgesom toe hy gesê het geen staatkundige model
kan werk as die mense mekaar nie verstaan en vertrou nie. “Selfs die beste in
die wêreld sal dan doodeenvoudig nie werk nie.”
Hoe simplisties en uiteenlopend mense en instellings die kwessie begryp het, het
tydens ‘n ondersoek van die destydse Presidentraad geblyk toe voorleggings en
getuienis afgelê is. Die destydse Transvaalse Provinsiale Administrasie het
aangevoer alles sal regkom as sosio-ekonomiese ongelykheid uitgeskakel is, en
klem is op die model van relatiewe devrivasie gelê. Die Kaapse Provinsiale
Administrasie het weer gemeen knelpunte moet geïdentifiseer en opgelos word.
Die Vrystaat het weer baie klem op horisontale, interkulturele kommunikasie
geplaas. ‘n Paternalistiese manier van kommunikeer het gereeld vir die destydse
Verhoudingssaksie teenspoed op die lyf geloop.
Pres. FW de Klerk het egter die ondersoek opgeskort, en ‘n juridiese benadering
gevolg waar uiteindelik getrag is om alles deur wat as ‘n goeie grondwet beskou
is, te ontlont. Die Verhoudingsaksie is opgeskort en die Vredestrukture is in die
lewe geroep met juriste aan die stuur.
Vandag sou die opteken van alle uitsprake en optredes wat
tussengroepverhoudinge beduiwel boekdele beslaan. Die gevolge, soos die
Kanadese tribunaal wat vlugtelingstatus aan ‘n wit Suid-Afrikaner toegestaan het,
sal ewe-eens boekdele beslaan.
Oor en weer aanvalle en slegsêery bring niemand nader aan ‘n oplossing nie.
Die probleem kan alleen aangespreek word as die saak te ene male behoorlik
holisties ondersoek word en aangespreek word.
Die probleem is dat so iets op sy beurt alleen kan slaag as daar genoegsame
welwillendheid is. Gister het Volksblad in ‘n hoofartikel op die groot poele van
welwillendheid gewys. Sedertdien was daar al klaar weer ‘n paar aanslae op
hierdie poele, soos wilde uitsprake deur die Minister van Hoër Onderwys oor
Kovsies, en ‘n ANC-raadslid wat in die Mangaung-raad gesê het die Here luister
nie as mense in Afrikaans bid nie.
Hoe langer getalm word om die kwessie aan te spreek, hoe meer poele van
welwillendheid gaan opdroog. Die middelgrond wat by universiteitstudente
weggevreet is toe Sasco met radikale uitsprake weerstand ontlok het, is ‘n
ernstige vermaning. Allerlei teorieë oor hoekom die DA en ander taamlike
middelgrondpartye noustrop op kampusse trek hou nie water as die volledige
konteks nie in die oë gekyk word nie.

Hlope saak plaas bedenkinge oor SA as regstaat: Belgiese voorbeeld

Die Regterlike Dienskommissie se besluit om die Kaapse regterpresident skotvry
van verskeie klagtes teen hom te laat afkom, kan ernstige gevolge vir Suid-Afrika
se beeld as regstaat en demokrasie inhou.
Presies hoe ernstig regstate omstrede kwessies om regters beskou, blyk uit die
Belgiese premier, Herman van Rompuy se stelling dat ‘n krisis wat om ‘n regter
se kop losgebars het, die regstaat laat wankel het.
Dié regter, Francine de Tandt, is geskors omdat sy van korrupsie verdink word.
Waar regter John Hlope se belangestryd om die maatskappy Oasis gewentel het,
dui haar betrokkenheid op die verkoop van Fortis Bank aan BNP Paribas. Sy
skuld glo ook ‘n stywe bedrag aan ‘n rekenmeester, en het in uitsprake glo die
man die beste daarvan laat afkom.
Van Rompuy stel dit verder dat die regstaat wat nou bedreig word, ‘n pilaar van
die demokrasie is.

Nuuskommentaar: Lentedag maar steeds winter vir onderwys met lesse vir
Jonathan Jansen
‘n Enkele blommetjie aan ‘n wilde vygie in die tuin en bloeisels aan die
vrugtebome gee kleur aan lentedag wat tradisioneel vandag in die suidelike
halfrond gevier word. Plek-plek begin groenigheid deurslaan aan takke en lote
wat uit die winterslaap begin ontwaak.
Vanoggend berig Volksblad dat honderde plaaskinders, wat vandag af
onmenslike afstande skool toe en terug sou moes stap, of hul skoolloopbane en
drome op hul mae moes skryf, grasie gekry het. Die Vrystaatse
Onderwysdepartement het sy onbekookte besluit herroep en alle rolspelers gaan
nou betrek word om rede te laat seëvier.
Die uitvoerende hoof van Fedsas, mnr. Paul Colditz, vra tereg die vraag hoekom
rede eers moet seëvier met die swaard oor die kop dat die betrokkenes voor die
hof gesleep gaan word.
Die Vrystaatse onderwysdepartement het geen gelukkige geskiedenis oor sy
ontmoetings met die reg nie. Meer as ‘n dekade gelede het ‘n regter die destydse
LUR vir onderwys, Papi Kganare, gewaarsku dat die hof dit sal oorweeg om die
LUR in sy persoon aanspreeklik te hou vir regskosytes wat uit sy onbekookte
optredes spruit.
Kort hierna het Kganare onder die beskerming van die Wetgewer ‘n striemende
aanval op die regters gedoen, en hulle onder meer daarvan beskuldig dat hul
beslissings deur hul lidmaatskap van die, soos hy dit gestel het, Broederbond,
beïnvloed word.
Sedertdien het opeenvolgende LUR’e nie veel beter gevaar nie. Me Ouma Tsopo
se onbekooktheid om skoolhoofde en leerkragte te herontplooi en her op te lei
het ook na dreigende hofsake in die stof gebyt. Onder die gefnuikte pogings was
om die goed-opgeleide skoolhoof van ‘n skool vir gestremde leerders na ‘n
gewone skool te verplaas, en te vervang met ‘n vriendin wat geen opleiding vir
spesiale onderrig het nie. Die opgeleide skoolhoof, ‘n gesinsvrou, se nuwe
standplaas sou te ver van haar huis wees om haar onderwysloopbaan voort te
sit.
Tussenin het verskeie tendersake oor hul weg deur die howe geloop en nie eens
nuusdekking geniet nie.
Trouens, die Vrystaatse Onderwysdepartement se besoeke aan die howe sou
genoeg materiaal vir ‘n verhandeling bied, of liewer, ‘n lywige riller.
In ander provinsies en op nasionale vlak lyk sake nie noodwendig veel beter nie,
soos pas weer herinner is in die Hlope-sage, wat met die bekende Mikro-skool se
saak in die Wes-Kaap verband hou. Die Mikro-saak het op ‘n bloedneus vir die
destydse Wes-Kaapse ANC-minister vir Onderwys in die appèlhof uitgeloop. ‘n
Skool se reg op ‘n taalmedium was die vonk. Sedertdien het die Ermelo-saak oor
‘n nou-verwante aangeleentheid gevolg.
Skole se taak is om kwaliteit-onderrig aan die land se jeug en dus toekoms te
bied. Skole moet die leerlinge opvoed om burgers van uitnemendheid te word.
Onderwysdepartemenete wat soos paloekas van hof na hof strompel en
bloedneuse opdoen, stel allermins die rolmodelvoorbeeld vir die jeug. Dit is
boonop verwarrend as die land se grondwet so aangeprys word as een van die
bestes en selfs die beste in die wêreld, maar ‘n onderwysdepartement probeer
verbete om dit te ondermyn, soos om kinders hul reg op moedertaalonderrig te
ondermyn. Afgesien daarvan dat die einste grondwet ‘n totaal van tien tale wat
afgeskeep word amptelike status gee, spreek die wetenskaplike gegewens ook
hard en duidelik dat moedertaalonderrig die beste resultate bied. Of word ook
geredeneer dat die wetenskaplikes wat hierdie bevindings maak die produkte
van dom universiteite is.
Teen hierdie agtergrond kan prof. Jonathan Jansen, nuwe Kovsie-rektor, ook ‘n
bietjie besin oor hoe ideologie opweeg teen grondwetlike regte. Om die reg op
moedertaalonderrig te beperk of in te kort ter wille van integrasie mag die beste
bedoelings in die wêreld hê, maar as dit grondwetlike regte skend stel dit nie die
regte voorbeeld van ‘n opvoedkundige instelling nie. Antwoorde in ‘n komplekse
situasie is selde so maklik en voor die hand liggend.
Die lente kan egter aanbreek as al die rolspelers koppe bymekaar sit en hulself
van vooroordele stroop. Dis ‘n gewigtige taak, en word nog meer kompleks as
daar voortydige uitsprake van bevooroordeeld is. Die herrie oor die sogenaamde
Reitz-plakkaat wys duidelik hoe gevaarlik optredes kan wees wat op vooroordele,
eerder as feite, gebaseer is. Dis die terugkeer na ‘n winter, of dalk ‘n
aardverwarmde skroeiende droë somer waar die lente ongesiens verdamp het.

Eietydse inkwisisie en die adder aan die boesem

Daar is stellig min of meer konsensus dat George Claassen en die organisasie
Skepties Suid-Afrika verkeerd opgetree het.
Die rede waarom Claassen hom aan die aangeleentheid onttrek het, sou dit waar
wees, strek “die Christendom” nie tot eer nie.
Uit minstens een brief in Rapport vandag kom dit ongelukkig voor asof Claassen
die waarneming gekry het dat “Christene” onder die vaandel van die
Christendom met ‘n inkwisisiementaliteit eerder as Christelike voorbeeldigheid op
hom losgetrek het.
As selferkende ateïstiese evolusionis soos Claassen kan ‘n mens jou net die
felheid van daaglikse aanslae indink, as Christene wat deïstiese evolusie
aanhang (die formele standpunte van byvoorbeeld die NG Kerk en die
Hervormde kerk) so onder die eietydse inkwisisie deurloop soos wat ek al ervaar
het.
Toevallig gister, met die opruim van ou dokumentasie, kom ek weer op ‘n yslike
dik lêer af – eintlik twee – wat in effek betrekking het op dieselfde vrou – ‘n vrou
wat van kerk tot kerk “wentel” en oral haar “fundamentalistiese saad” probeer
saai. En ek en sy was in ‘n stadium in dieselfde party – ‘n party wat na die
afgelope verkiesing meer as die helfte van sy parlementêre en provinsiale
wetgewer-setels landswyd kwyt is.
Daardie party het ruim rede verskaf vir die verlies aan steun, maar een van die
duidelikste redes is die volharding met die te te mense. Daar word nie eens
geskroom om die uitslag van ‘n dissiplinêre verhoor te kook ter wille van hierdie
selfgeregtige veroordelaars nie.
Dit sou boekdele beslaan om die trauma wat dié vrou my aangedoen het te
beskryf.
Behoede George Claassen dat dié vrou op sy “case” beland. Beginnende
sommer by sou Claassen af en toe ‘n wyntjie saam met sy maal geniet – volgens
haar verbied die Bybel alle alkoholiese drank – iets wat ek glad nie in die Bybel
raaklees nie.
Maar haar standpunt oor evolusie – volgens die vrou is die aarde 6 000 jaar oud
en almal wat dit nie glo nie, is nie Christene nie. Punt.
Het sy haar op bekering toegespits, dan was dit een ding, maar sy doen sommer
die veroordeling tot ewige verdoemenis ook.
Nog ‘n briefskrywer het dit vanoggend oor kerkleiers se swye oor
fundamentaliste se liefdelose optrede. Gaan lees maar self hoe hoog die Bybel
liefde aanslaan.
Trouens, een van my hoofoorwegings vir vertrek uit die GKSA was juis toe ek
daarop gewys is dat ek op ‘n blog van Dopperleraars die teiken geword het as
sou ek kreasionisme afskiet – dit terwyl ek dit in die artikel waarop gereageer is
duidelik gestel het ek stem nie met jong aarde kreasionisme saam nie. Trouens,
ek het dit al by herhaling geskryf ek het die grootste respek vir die regte
kreasioniste. Predikante wat moedswillig die waarheid so verdraai besef nie
hoeveel skade hulle aanrig nie.
My punt is – George – ek as uitgesproke Christen weet hoe dit voel om onder die
eietydse inkwisisie deur te loop. Die trauma wat ek al beleef het –mense wat
hulself as Godsmense voorhou se valsheid is waarskynlik die egste vorm van
trauma – gun ek nie my ergste vyand nie. Trouens, ek stem saam met die
briefskrywer wat vra waar die kerkleiers se kritiek op die eietydse inkwisisie is.
Verklaar hierdie gebrek aan die fokus op die werklike Woordsuiwerheid nie die
gestoei om mense in die kerk te kry nie?
Die inkwisisie het skynbaar vir Claassen stilgemaak. Dit het egter duidelik ander
“klein Claassens” geaktiveer wat al bietjie immuun teen inkwisisionisme is –
trouens, dit voed die weerstandigheid en so word die probleem al groter.
Die Bybel is nie verkeerd oor die belangrikheid van die liefde nie.

Christelike Suid-Afrika en Skepties Suid-Afrika

Instink sal dalk veroorsaak dat Christene oorreageer of verkeerd reageer op
George Claassen en sy organisasie, Skepties Suid-Afrika se veldtog teen skole
wat “oortree” deur sekere Christelike praktyke toe te pas.
Natuurlik is George en sy organisasie verkeerd. Loshande verkeerd.
Godsdiensvryheid is ‘n baie basiese grondwetlike reg, en optrede hierteen is
ongrondwetlik. Punt.
Godsdiensvryhied is nie, soos dit in ‘n stadium in die VSA begin kulmineer het, ‘n
toestand van “geen godsdiens”, veral buite spesifiek kerklike instellings nie.
‘n Sekulêre staat impliseer ook nie ‘n toestand van “geen godsdiens” buite die
kerklike sfeer nie, gewoon omdat dit ook op die onderdrukking van
godsdiensvryheid sou neerkom.
En godsdiensvryheid is, ironies, juis die reg waarop selfverklaarde ateïste soos
Claassen die reg het om ateïsme te beoefen.
Christene het dus die reg om onthuts te wees en ontsteld te reageer.
Die implikasie van Claassen en kie se benadering is enkele jare gelede sterk in
die VSA gevoel.
‘n Beheerraad van ‘n oorlogsmuseum is aangesê om ‘n Christelike simbool op
die monument se terrein te verwyder omdat dit aan nie-Christene aanstoot sou
gee. So nie, sou swaar boetes opgelê word tot dit verwyder is.
‘n Regter is aangesê om ‘n beeld van die Tien Gebooie uit sy amptelike kwartiere
te verwyder.
‘n Kerk is gepak omdat dit diep in sy perseel ‘n Christelike struktuur opgerig het,
en as ‘n nie-Christen nou deur die hek sou loer, sou hy dit met moeite kon sien
en aanstoot neem.
‘n Kapelaan is geskors omdat hy ‘n “verbode deel” van die Bybel (dat God ‘n
enigste Here is) gebruik het en ook Jesus in sy gebede genoem het.
Kerswense het onder “politiek korrekte” druk “happy holidays” geword.
‘n Instansie soos die vier miljoen sterk Christian Coalition of America sou ‘n veel
veel langer lys aanslae op die Christelike godsdiens kon noem – ironies onder ‘n
grondwet wat God as hoogste gesag erken, en waar die slagspreuk: “In God we
trust” soos onder meer op geldnote, onlangs ‘n vyftigste herdenking beleef het.
Selfs die skole-eed gee erkenning aan God.
En sommer terloops, in verskeie Europese lande is Christen-demokratiese partye
aan bewind.
Claassen en kie is dus nie net verkeerd nie, maar uit pas ook met die mees
beskaafde wêreld.
Maar hoe reageer die Christen hierop?
Wat het Claassen en kie so ‘n sterk anti-Christelike standpunt laat inneem. Dit is
tog ‘n algemene verskynsel dat ateïste ‘n sinvolle plek aan die Christelike etiek
gun omdat dit die “beste waarborge” vir ‘n goeie samelewing skep.
Dit is bekend dat Claassen sterk oor evolusie voel. Deïstiese evolusioniste
ervaar gereeld hoe jong aarde kreasioniste die poorte van die hel behoorlik op
hulle ooptrek. As Christene dan ten spyte van die Bybelse verbod hierop so
onder veroordeling deurloop, hoe erg moet die veroordeling wees wat Claassen
en kie ervaar?
Word hulle nie gereeld aan die slegste sy van Christene wat soos
onverdraagsame heidene optree, blootgestel nie? Rig hierdie mense nie dalk
enorme skade aan die Christendom aan deur juis die kernbegrip van die Bybel,
liefde, in die tande te skop nie?
Natuurlik moet Christene Skepties Suid-Afrika se veldtog opponeer. Die wyse
waarop dit gaan geskied, moet egter ook die toets van Christelike liefde
deurstaan.
Die motief moet ook reg wees. As dit daaroor handel daaroor dat ouers en selfs
die kerk hul plig om hul kinders ooreenkomstig die Christelike leer op te voed aan
staatsinstellings “delegeer” omdat hulle dit self afskeep, dan is dit verkeerd. Dit is
soos die Christen wat sy hande sal deurbaklei om Goeie Vrydag as vakansiedag
in ‘n sekulêre staat te behou, maar dan self op Goeie Vrydag niks te doen om die
Christelike aard van die dag te gedenk nie.
Christene wat Sondae bely hoe gekant hulle teen dobbel, aborsies en
pornografie is, maar entoesiasties vir partye werk en stem wat juis hierdie sake
voorstaan...
Christene wat verbete vir die behoud van die Christusfees baklei, maar dit dan
bloot sekulêr as Krismis vier – so word die hand van Skepties Suid-Afrika gesterk
– want sowaar, dan het hulle goeie rede om skepties te wees.

Die wil van die Here en natuurrampe

Met die tifoonskade en lewensverlies in Mjanmar was die uwe genooi om 'n
artikel as deel van 'n reeks vir Die Kerkblad te skryf. In wese was die vraag wat
die artikelskrywers moes beantwoord hoe sulke natuurrampe by die Here, 'n
liefdevolle God, se wil inskakel.
Pas weer het rampe 'n verskeidenheid oosterse lande getref – van aardbewings
tot tsunami's tot tifone. Die lyke word steeds getel.
'n Eerste vraag is of die feit dat dié lande getref word omdat die meeste van hulle
nie Christelike lande is nie. Ek meen die antwoord is duidelik – die Here laat dit
reën oor die goeies en die slegtes – maar Hy kan bevolkings met natuurrampte
straf, soos wat hy met die groot droogte tydens wyle Jesebel se de facto
regering in Israel gedoen het.
Ook die Egiptenare is hard geslaan oor farao soos taks omgevlieg en die
Israeliete nie laat trek het nie.
Vanuit 'n Bybelse perspektief word dit egter duidelik hierdie natruurrampe het
gekom om spesifieke doelwitte te bereik.
Sou die Oosterse lande byvoorbeeld Christen-sendelinge uitgesluit het, en dit
het 'n natuurramp gekos om die grense oop te maak en 'n stortvloed hulp het die
lydendes vanuit Christen-lande en Christengroepe bereik, dan het mens nog so
'n lyn kon trek.
Maar dit lyk, uit die media geoordeel, nie juis of Christene op groot skaal
toustaan om te help nie.
Boonop, is 'n mens se eerste taak nie hier onder 'n mens se voete nie – waar
werkloosheid hoogty vier en misdaad weens 'n morele ineenstorting hoogty vier
nie?
Kan dit 'n geval wees van die Here tart? Hierdie lande is op 'n "ring van vuur"
geleë en aardbewings en tsnunami's is gewaarborg. Boonop lê baie in 'n strook
wat jaarliks deur tifone geteister word.
Tog is hierdie lande oor die algemeen baie dig bevolk. In baie gevalle juis omdat
sommige lawa-uitbarstings die grond baie vrugbaar maak.
Verwoestende orkane en tifone neem skynbaar wel effens toe en hul roetes gaan
meer gereeld op nuwe weë, en aardverwarming speel skynbaar 'n rol. En die
mens is op die oog af taamlik aandadig aan die aarverwarming.
Miskien is daar tog 'n les: Die Here gee opdrag aan die mens om oor die aarde te
heers. Dit beteken immers om na die beste van sy vermoë na die Heer se
skeppingswonder om te sien. Nie om alles uit die aarde te suig, 'nm paar mense
stinkryk te maak en die omgewing te verwoes nie.

2009: The year of objectivity?

Not every-one, also not in South Africa on which this essay focuses, would agree
with the heading.
Thus, firstly, why such as heading?
Reading yesterday's column of Koos Kombuis in Rapport it once again struck me
how far removed we are now of the image of a pot smoking person who only a
few years ago allegedly placed the blame for farm attacks on the farmers.
Most of "former" alterative voice Max du Preez' writings are now in line with what
many perceive to be objective.
Most of those who until a few years ago could be regarded as Mbeki doctrinists
(designing a doctrine to qualify the "brilliance" of Mbeki's most notorious moves)
have also left the era of political correctedness behind and fallen in step with
what could be perceived to be objective?
This immediately arises the question: Is the objectiveness home bread, or is it
part of some international or other foreign development?
At least as far as the dissolvement of the Mbeki doctrinists go, especially white
editors, this is home bread. The crumbling started when black editors took the
bold step, followed by the white counterparts.
The poet who recently passed away, Barend J. Toerien, left the country "for
good" decades ago, stating his objection to apartheid as at least an important
force. It may well have been part of a fashion trend, but at least he stuck to his
story – but he was also verbally very critical of the new dispensation, even
though it may have not been reflected in his writings.
The fact that the poets may probably not yet be on the band wagon, as expected
of people who claim to fame to be the "conscience of the nation" and should thus
be on the forefront, takes nothing away that objectivism has become an
important force in South Africa, even if it often serves as frustration and target for
those who still have some utopian idea of current developments.
There are indeed signs of objectivism making a stand abroad – considering from
what perspective one looks. For the first time since abortions were legalised in
the USA, opinion polls indicate the majority of Americans opposing abortions on
request.
European politics have moved in the direction of "rightwing", applauded by some,
severely frowned on by others. A poll indicated the Dutch youth to be more
Calvinist inclined than the older generation. A call was made for 2009 to be the
year of moral hygiene.
It is not that simple in South Africa, though. Reading the letters columns of Die
Burger shows a severe measure of intolerableness towards "neo conservatives,"
and listing the most unlikely objectivenists as "neo conservatives (as though
implying there is something wrong with being "neo conservative."
From the negrophilists also come hard complaints and even a direct threat that
"black people" should not be criticised as this could well lead to a blood booth.
(Most amazing that the negrophilists have so little regard for black thought, they
paternalistic believe they should do the thinking for black people as well, and
point out how dissatisfied black people should be.
The publication of a book by a negrophilist in 2009 gave more impetus to this
unnecessary aspect.
Simply scanning remarks by Julius Malema, Judge John Hlope, the Black
Lawyers' Association and several others, it is also quite clear that there is a major
gap between what some (whites) regard as "objectivism" and what some "black"
people regard as fact.
In fact, do we not see a widening of a grasp on what reality and objectivity really
are? After all, only one reality can objectively exist.
And does this mean there is no place for at least some idealism? And morality?
Does morality fit in with idealism or objectivity?

Die interpretasie van die Bybel

As eerstejaar adminissiestudent jare gelede het my ore by tye getuit by hoe die
taalkunde self en Bybelse argeologie 'n nuwe dimensie op Bybelinterpretasie
werp. Soms het 'n mens die ingeboude hunkering van: "Brieke vir eers asseblief,"
beleef.
Wanneer die "nuus" ingesink het, het dit verrykend ingewerk.
Die uittog uit Egipte tydens 'n geologies aktiewe era, die huisgode wat eintlik
Mesopotamiese grondtitelaktes was, die simboliese waarde van duisende...
Intussen het die NG Kerk my begin "vang," onder meer oor charismatiese strepe
in plaas van Gereformeerde strepe wat begin inloop het. Gereformeerd beteken
juis om deurlopend te soek na Woordsuiwerheid, en vir my is die lig wat Bybelse
argeologie bring 'n belangrike bron.
Ek het by die Dopperkerk aangesluit, en vir 'n tyd lank die rustigheid van
Bybelsuiwerheid beleef.
Maar toe begin die stoere Doppers die regte Doppers se verruimde interpretasie
te ondermyn, selfs waar die ware toedrag van sake algemeen bekend was.
Terselfdertyd was ek by 'n party betrokke wat geblyk het verstikkend erg in die
"fundamentalisme" gesetel te wees. Die begrip, "onveranderlike geïnspireerde
Woord van God" is bykans so verstaan dat alles in die Bybel letterlik uitgelê moet
word.
Omdat ons die gemeente se nuusbrief doen, het aspekte van Dopper-
fundamentalisme (die teenoorgestelde van Gereformeerdheid) erg verstikkend
begin inwerk.
Waag nou om naby Kersfees 'n prentjie van 'n kersboom of ou Sinterklaas op die
nuusbrief te plaas! Daar sal klagtes wees. En "ter wille van" moet dit nie weer
gedoen word nie.
En so beland ons by die Hervormde Kerk. Vreemd, met slegs die verwagting dat
skerp persoonlike aanvalle nie in die kerk se amptelike publikasies geduld sal
word nie, bloot omdat mens toevallig die kerk se amptelike standpunt oor
evolusie ondersteun. (Die nie-amptelike weergawe is by die Doppers skynbaar
die geldende).
Om dan van die preekstoel te hoor daar is "feitefoute" in die Bybel, was vreemd
na so lang blootstelling dat die Bybel (en veral die 1933-vertaling) onaantasbaar
is.
Die gevolg was dat die uwe die ene ore was toe die predikant preek oor die boek
Daniël wat nie feitelik korrek is nie, maar die kodeskrif van 'n werk was wat in
ongeveer die jaar 160 voor Christus geskryf is.
Dit was eintlik 'n inspirasieboek vir die Jode van destyds wat onder die pogings
van Antiochus IV deurgeloop het om te vergrieks.
Hierdie was vir my totale nuus. Hoe algemeen is dit bekend?
My vertroude "MacMillan Bible Atlas, en die Net Bible word vergelyk.
Die dominee se feite klop histories. NetBible gee geen aanduiding dat die
opstellers bewus was daarvan dat Daniël nie histories pas waar dit op die oog af
tuishoort nie. Die opstellers, so blyk dit uit die voetnote, was wel deeglik van die
feitefoute bewus, soos datums wat nie met ander Bybelboeke klop nie, en
probeer dit uitlê.
Die interessante is dat by die bespreking van verskeie apokriewe boeke wat ook
oor Daniël handel, NetBible wel deeglik bewus is dat dit dateer uit die tyd van
ongeveer 160 voor Christus.
Die doel van die preek was egter om die situasie van die tyd van Antiochus IV
met die huidige situasie in die land te vergelyk. Dit handel juis uit 'n tyd waarvan
baie min mense iets weet omdat die Bybel skynbaar oor hierdie tydperk "swyg."
Die raakvlakke met die huidige is ontstellend baie, en die boodskap dus baie
toepaslik. Antiochus wou die Jode nie net in kultuur nie, maar in godsdiens laat
vergrieks. Jong manne (soos Daniël en sy vriende) is opgeroep en opgelei in die
Griekse opvoedkunde. Baie klem is op dieet en oefening geplaas. Weens
Antiochus se onderdrukking kon die Joodse verset nie die bedeling van destyds
openlik kritiseer nie. Die oplossing was om dieselfde kritiek uit te spreek as sou
dit handel oor die tydperk van Nebukadnesar. Die "foutiewe" tydsverlope, wat net
dié van Antiochus se tyd ooreenstem, is die sleutel om die kritiek en
bemoediging te verstaan.
Soos alle wêreldmagte het ook min van die Griekse oorgebly. Trouens, in Daniël
word reeds na "die aanvoerder" verwys wat na 'n Romeinse bevelvoerder in
Egipte verwys wat die Grieke die trekpas gee. Kort hierna het die Jode weer
feitlik volle onafhanklikheid in 'n redelike groot grondgebied wat Jerusalem insluit,
beleef gebore uit 'n veldtog wat uit die Judese wildernis begin is.
Die Joodse gebruike is grootliks herstel.
Nou word politieke druk op Christene uitgeoefen om amptelike geleenthede by te
woon waar amptelike voorvadergeeste-oproeppraktyke beoefen word. Daar is 'n
aanslag teen godsdiensbeoefening in skole – terwyl dit deur selfs iemand soos
Koos Kombuis gesteun word.
Word wys uit die geopenbaarde Woord.

Nuuskommentaar: Duitsland slaan na regs af

So lui die Nederlandse koerant, Trou, se hoofopskrif vanoggend oor die Duitse
algemene verkiesing.
Die Christen-demokrasie en sosialisme saam gaan selde goed af – soos duidelik
geblyk het uit die gedwonge huwelik van Angela Merkel se Christen
Demokratiese Unie (CDU) in Duitsland en die sosialistiese opposisie.
Merkel het geen geheim daarvan gemaak dat sy die hele termyn van die
sogenaamde groot koalisie met haar hande agter haar rug vasgemaak, die
impak van die wêreld ekonomiese krisis moes aanspreek nie.
Nou het die CDU in die jongste Duitse algemene verkiesing steun verloor, maar
so ook die sosialiste, en kan Merkel die koalisie ontbind, en ‘n nuwe met die
liberale FDP vorm.
Die CDU is reeds in ‘n vaste verhouding met die Beierse Christen Sosiale Unie.
Die CSU se beleid verskil effens van dié van die CDU deurdat dit meer klem
plaas op die Bybelse beginsel van versorging van die armes.
Met die afskud van die Sosialistiese remskoen kan die CDU dus ook nie volkome
van sy maatskaplike verpligtinge loskom nie.
Maar selfs met die Sosialiste se remskoen het die CDU-geleide regering selfs te
midde van die wêreld-ekonomiese krisis die werkloosheidskoers met meer as ‘n
miljoen laat krimp. Die Duitse ekonomie het ook reeds tekens van kop optel
getoon, wat uiters belangrik is om die Europese Unie as ekonomiese blok te laat
herstel en ‘n bydrae tot die herstel van die wêreldekonomie te lewer.
En Merkel voel kennelik dat die nuwe koalisie beter hiertoe in staat is.
‘n Lang proses wag nou, deurdat koalisieonderhandelings ‘n omvattende proses
is met lywige beleidsdokumente wat nou onderhandel en opgestel moet word. Dit
word juis as een van die sterkste pluspunte van die proporsionele kiesstelsel
beskou – dat daar elke vyf jaar ‘n “Kodesa” plaasvind om die belange van die
kiesers behoorlik deur kundige advies onder oë te neem.
Ongelukkig is dit Suid-Afrika nog nie beskore nie, deurdat een party so
getallegewys oorheersend is, en die tipiese wigte soos in die Indiese grondwet,
hier ontbreek.
Die Brieweredakteur
Volksblad
Selfs al sou die Vrydenkers en Skepties SA se uitleg water hou dat
godsdiensvryheid in effek voorkeur gee aan ateïsme (ook 'n geloof), val dit
vreemd op dat skole geteiken word, en nie byvoorbeeld openbare sfere wat
onbetwisbaar die domein van die staat is nie.
Sommer met die intrapslag kan gevra word hoe die veral swart Suid-Afrikaners
sal reageer as die Vrydenkers die volkslied se gebedsgedeelte, Nksosi, die stryd
sou aansê.
Met die onlangse Erfenisdagvieringe is by verskeie owerheidsgefinansierde
geleenthede voorvadergeeste-huldigingseremonies ingesluit.
Hierteenoor is daar 'n sterk saak uit te maak dat skole eerder verlengstukke van
die gesin as die staat is.
Noudat die VSA besig is om hom te wikkel uit die konsep dat godsdiensvryheid
en sekularisme met 'n stelsel van geen God verband hou, nou wil sommiges dat
Suid-Afrika by hierdie uitgediende konsep inval.
So is die bewoording: "In God we trust" net meer as vyftig jaar gelede op
Amerikaanse geld ingevoeg, en is die bewoording "under God" nog later in die
skole-eed in die VSA ingevoeg. So lui die jongste weergawe:
"I pledge allegiance to the flag of the United States of America, and to the
Republic for which it stands, one Nation under God, indivisible, with liberty and
justice for all."
Vergun dan as 'n mense heel skepties staan teenoor Skepties SA se motiewe.

Nuuskommentaar: Godsdiens en godsdiensvryheid

Teenstanders van godsdiensonderrig in staatskole handhaaf dikwels argumente
met weinig meer om die lyf as Adam en Eva se vyeblare, en beskou die saak
oorvereenvoudig.
Godsdiensvryheid en selfs sekularisme impliseer nie 'n toestand van geen
godsdiens nie. Vir 'n dekade of langer moes instansies soos die Christian
Coalition of Anmerica oor 'n wye front wal gooi en regstryde voer terwyl
geargumenteer is dat godsdiensvryheid sulke afmetings aangeneem het dat
enige sigbare uitdrukking van godsdiens op openbare eiendom noodwendig aan
nie-Christene aanstoot gee, en verbied moes word.
Die stryd teen die beeld van die Tien Gebooie in 'n regter se kantoor het
wêreldwyd opslae gemaak, maar was in die praktyk slegs een voorbeeld van 'n
wye reeks aanslae – van monumente tot selfs 'n simbool diep in 'n kerkerf wat
van die straat gesien kon word mits mooi gekyk word.
Selfs die gebruik van die bewoording: "In God we trust" op Amerikaanse
geldnote het onder skoot gekom, toevallig min of meer toe dié gebruik sy
vyftigste herdenkingsjaar gevier het.
Van godsdiensvryheid buite die streng kerklike sfeer het min oorgebly. Selfs om
iemand 'n geseënde Kersfees toe te wens is as politiek inkorrek beskou, en met
"Happy Holidays" vervang.
Die reaksie was uiteindelik egter bemoedigend. Verskeie regstryde is gevoer en
suksesvol afgehandel. Meer nog, winkels het begin rug styf maak en in plaas van
"Happy Holidays" weer "A merry Christmas" begin gebruik. Weliswaar op
beperkte skaal, maar die boodskap het begin neerslag vind dat Christene hul
godsdiensvryheid begin opeis.
Die ironie is dat dié verwikkeling hier te lande dikwels onder skoot gekom het met
ook die openbare uitsaaier wat "happy holidays" begin gebruik het, en na "die
Christene" as iemand anders begin verwys het.
Die voorgestelde skole-eed, anders as dié van die Amerikaners, gee nie
erkenning aan die Allerhoogste nie.
Nou beplan instansies om jag te maak op skole wat in klastyd godsdiens
beoefen.
Presies hoe teenstanders van godsdiens in skole gedwonge ateïsme as 'n
sinvoller manifestasie van godsdiensvryheid beskou as vrywillige deelname aan
godsdiensbeoefening is nie duidelik nie.
Net soos wat die wêreld se rugbyspanne nie net keuse van swart en wit
rugbytruie het nie, so is daar 'n magdom opsies en variasies tussen 'n volledige
teokratiese en 'n volledige ateïstiese bedeling. Trouens, die optrede van
Skeptiese Suid-Afrika en die Vrydenkersbeweging het veel meer in gemeen met
godsdiensfundamentaliste wat hul godsdiens, of afwesigheid daarvan, aan ander
wil opdwing, as 'n vrywillige deelname aan godsdiens binne 'n raamwerk van
godsdiensvryheid.
Die harde werklikheid is dat Suid-Afrika se misdaad- en wetteloosheidsopset
roep om meer, en nie minder nie, moraliteitsleer. Dit is so dat dit verkeerd sou
wees godsdiens hiervoor te misbruik, maar so 'n beskouing sou in elk geval nie
die karakter van die Christelike leer weerspieël nie.
Honderde duisende betoog in Madrid teen verslapping van
aborsiewetgewing

"Dit is 'n skande. In Spanje word diere beter deur wetgewing beskerm as
mense." Aan die woord was een van honderde duisende betogers in Madrid, die
Spaanse hoofstad, oor owerheidsplanne om aborsiewetgewing te verslap om dit
vir sestienjariges moontlik te maak om sonder hul ouers se instemming aborsies
te ondergaan. Anti-aborsieorganisasies het ongeveer 600 busse en verskeie
vliegtuie ingespan om mense na Madrid te neem vir die optog.
Ingevolge die nuwe wetgewing sal vroue, soos elders in verskeie Europese
lande, tot die 14de week van swangerskap aborsies mag ondergaan, en as die
swangerskap vir die ma 'n gesondheidsrisiko inhou, tot die 22ste week. Foto:
EPA

Hervorming: 'n Stappie te ver?

In die aanloop tot die herdenking van Hervormingsondag 'n klippie in die bos: Is
hervorming nie 'n stappie te ver gevoer nie?
Die vraag kom na aanleiding van syfers wat dui op hoe die Afrikaanse
susterkerke lidmate verloor. Maar hoekom dit met hervorming in verband bring?
Daar is immers opvallend baie faktore soos emigrasie en kleiner gesinne.
Dit is egter ook 'n feit dat die kerk in geheel nie krimp nie. Die aantal Rooms-
Katolieke in Afrika het die afgelope klompie jare immers meer as verdriedubbel.
Nader tuis, letterlik net oorkant die bultjie, is daar Sondae verkeersknope voor en
na die Afrikaanse Baptistekerk se dienste.
Die charismatiese kerke maak in 'n sin deel van die hervorming uit. Hulle groei
oor die algemeen. Hoekom sou 'n mens dan die vraag vra of daar 'n verband
tussen hervorming en die krimpende lidmaatgetalle van die meer tradisionele
Afrikaanse kerke is?
'n Aspek waarna gekyk kan word is die gedagte wat veral uit Calvyn se
leerstellings sterk neerslag begin vind het, en as die begrip, soewereiniteit in eie
kring, bekend staan. Dit kom in wese daarop neer dat verskillende instellings
soos die staat, die kerk en die gesin, elkeen in iets verskillends gefundeer is, en
daarom in hul eie kringe soewerein is. Die een meng nie met die ander in nie.
'n Ooglopende voordeel sou wees dat die staat dan nie godsdiensvryheid inperk
nie. 'n Ooglopende nadeel is dat daar hoegenaamd vrae kan wees oor
godsdiensbeoefening in die skool, wat immers 'n verlengtuk van die gesin, en nie
die staat is nie.
Die fout is egter nie werklik by soewereiniteit in eie kring nie, maar by die
oorbeklemtoning daarvan ten koste van die begrip, universaliteit in eie kring. Sou
die kerk begin om afvallige lidmate na die brandstapel te sleep sal die staat
ingryp. Punt.
Maar beteken dit dan nie ook die kerk, as instelling, moet ook sy verpligtinge van
universaliteit in eie kring nakom as die staat buite sy perke begin optree nie?
Die gedagte van doodslag wat verkeerd is, kom immers uit die Skrif. Tog gaan
die staat en wettig aborsies op aanvraag.
Die regsbeginsel van: Iemand kan nie vervreem wat nie die persoon se eiendom
is nie, geld immers. Met ander woorde, die staat kan nie sondes afskaf nie, want
dit was nooit die staat se eiendom nie. Die staat is hoogstens gedelegeer om die
straftoepassing te bepaal en toe te pas.
Die kerk kan en moet op twee maniere optree oor die pleeg van gruwels teen die
Woord: As instelling en as instelling via sy lidmate wat ook stemgeregtigde
burgers is.
Dit is hier waar die knoop lê: As die kerk as instelling swyg of nie verbaal genoeg
is nie, sal die lidmate nie die "leidraad" kry dat hul hul stemreg op 'n sekere
manier moet uitoefen nie.
En as die kerk as instelling skuil agter die "soewereiniteit in eie kring" om self te
swyg wanneer lidmate hul stemreg verkeerd gaan uitoefen, dan het die kerk laf,
in meer as een opsig, geword.
Dan "regverdig" die kerk wat self teen aborsies, die lotto, pornografie en ander
aspekte gekant is hierdie sake as lidmate Sondae na die diens die Here in die
kerk toesluit, en in die week aktief aan partye wat juis hierdie beleidsrigtings
voorstaan deelneem, en selfs kandidate is.
Minstens een van die susterskerke het 'n sinodebesluit wat lui dat predikante kort
voor 'n verkiesing moet preek oor dit wat die kerk as instelling as waardes hoog
hou, sodat die lidmate 'n ingeligte besluit kan neem. Soms word dit gewoon nie
gedoen nie, en soms op so 'n wyse akademies aangebied dat die gewone
lidmaat / kieser niks wyser sal wees nie.
Die beskuldiging teen hierdie leraars is dat die leraar bang sou wees om lidmate
aanstoot te gee, en so nog lidmate te verloor.
Maar waarheen gaan hierdie lidmate? Nie terug na die pre-hervormingsera na
"die kerk" wat homself as die stam beskou het waaruit die staat, die gesin, die
skool, die huwelik en so meer gespruit het nie.
Nee, hulle gaan "oor die bult" na die charismatiese kerke toe.
Na kerke wat veel minder bekommer is oor presies waar om die lyn van
soewereiniteit in eie kring te trek. Waar die grens tussen dieselfde mens se rol in
die kerk, die staat, die gesin, as onderwyser, baie vaer is. Waar die kerk dus
makliker die vinger in die staat se oog druk.
En dit ook meer geaksentueerd doen as wat waarskynlik vanuit die susterkerke
sal kom, omdat baie van hierdie kerke sterk fundamentalisties is. Wat die Bybel
as verkeerd beskou, word dus nie so maklik ontleed en verteoretiseer om te
bepaal of dit werklik so ernstig is dat die kerk, as instelling, daaroor moet brom
en selfs so ver moet gaan om vir sy lidmate te sê hierdie party se beleid is
versoenbaar met die Bybel, en daardie party se beleid nie.
'n Sekere politieke party uit die liberale dampkring is immers verkiesing na
verkiesing boos oor 'n Christen-aksiegroep se "verkiesingsgids" waar partye se
beleidsrigtings met "ja" of "nee" teen die Bybel gemeet word.
Is dit toevallig dat Suid-Afrikaanse Christen-demokratiese partye en
Christenpartye, hoofsaaklik deur charismate oorheers word, en die volkome
sekulêre partye deur hoofsaaklik die susterkerklidmate?
Hoort dit so?
Word na Europa gekyk, word lande soos België (Rooms-Katoliek), Nederland
(Protestants-gereformeerd) en Duitsland (Luthers) deur Christen-demokraties-
oorheersde koalisies regeer. In Vlaandere oorheers die Christen-Demokrate en
Vlaandere (CD & V), in Nederland die Christen-Demokratiese Appél (CDA) met
'n kleiner vennoot, die ChristenUnie (die ou Gereformeerd Verbond) en in
Duitsland die Christen-Demokratiese Unie (CDU) en sy permanente Beierse
vennoot, die Christen-Sosiale Unie (CSU).
In Suid-Afrika is die Christen-Demokratiese Alliansie (CDA) waarskynlik die beste
voorbeeld van Christen-demokrasie, met die effens groter ACDP in sy huidige
gedaante waarskynlik ietwat van 'n karikatuur daarvan. Die somtotaal van
Christen-Demokrasie in Suid-Afrika is taamlik klein.
Die aanloop hiertoe kan waarskynlik teruggevoer word na die oorheersende era
van groot Christelik-nasionale partye, soos die ou Nasionale Party. So is die
"behoefte" aan 'n Christen-demokrasie getemper deurdat die staat "vanself"
pornografie gesensureer het, godsdiensbeoefening is skole aangemoedig het,
dobbel verbied het, en so meer. Waar die staat self "skeefgetrap" het soos met
die instelling van die bonus-obligasies het "die kerk" as instelling bly raas en raas
tot dit nek omgedraai is.
Die Nasionale Party se opgaan saam met die Demokratiese Party in die
Demokratiese Alliansie is aangebied as twee identiese partye wat beide hul
wortels in die liberalisme het.
Toe dié huwelik verbrokkel, is kortstondig verneem van die inherente
onversoenbaarheid, van die Demokratiese Party se fundering in liberalisme, en
die NP in Christelik-nasionaal. Met die NNP se opname in die ANC was daardie
beskrywing reeds afgesterf. 'n Groot aantal kiesers het dus onder die
"beskerming" van "Christelik nasionaal" goed "begeleid" in sekulêre partye
beland. Danksy "soewereiniteit in eie kring" is min waarskuwingsaldo's afgevuur.
Dit het immers in die konteks van die alles-oorheersende apartheid plaasgevind,
waaroor kerke uiters gevoelig geraak het.
Selfs die grondwet is aangewend om kiesers gerus te stel dat alles in die haak is.
'n Grondwet, wat anders as dié van die VSA homself nie onderhewig aan God
stel nie, maar aan homself, dus die mens in sy hoedanigheid as staatsburger.
Suid-Afrikaners, veral Afrikaners, wat op die een of ander wyse 'n hunkering na
'n Christen-politiek, hetsy Christen-demokrasie of Christelik-volkseie (Christelik-
nasionaal is skynbaar iets wat volledig tot die verlede tyd hoort) as gatvas
uitgekryt as sou dit 'n negatiewe eienskap wees.
Met die susterkerke wat skynbaar sonder slag of stoot in 'n bedeling "in gekaap"
is waar die staat niks van sy Christelike karakter behou het nie, is dit dan
verassend dat veral jonger mense "soekerig" begin raak na waar hulle ankers
kan "aanvoel"?
In Nederland het 'n opname wat 'n koerant saam met die Vrije Universiteit
gedoen het, gevind dat die jonger Nederlanders meer Calvinisties as hul ouers
is. Al meer berigte oor Christensaamtrekke in Nederland word gesien, en ook
daar is nou 'n opkoms van charisma, nadat die klem reeds vroeër begin verskuif
het van "ken jy die kategismus?" na: "Het jy 'n persoonlike verhouding met die
Here?"
Dis natuurlik oorvereenvoudig, soos kerkbywoningsgetalle onder meer aandui.
Laer kerkbywoning daar het egter nie in die moord- en verkragtingskoerse hier te
lande neerslag kom vind nie. Plaasmoorde daar neem nie die karakter van
etniese suiwering aan nie.
Maar ook – daar maak die oproep van voorvadergeeste en die rituele slag van
vee nie deel van amptelike verrigtinge nie.
Die moraliteitsatmosfeer hier is van so 'n aard dat na ankers gesoek word wat
verder strek as "binne kerkverband," of dan "soewerein beperk tot daardie
verband."
Hoeveel verder moet die land sekulariseer alvorens die inherente druk op die
susterkerke van so 'n aard word dat die vraag nie langer kan uitbly nie dat
"universaliteit in eie kring" nou die totstandkoming van 'n plaaslike "Gereformeerd
Verbond" nie langer kan uitbly nie? Wanneer die laaste lidmaat gegroet het?
Is dit nodig; is dit reg dat die fundamentalistiese charismate steeds die leiding
neem? Trouens, alleen die pad stap?
Dit was die klein klippie in die bos?

Nuuskommentaar: Balansstaat van versoening: Vordering of gryp na

strooihalms?
Twee van die merkbaarste eksponente oor die vlak van nasionale versoening is
die optrede van die ANC-Jeugleier, Julius Malema, en die Reitz-4-sage. Gister
het die twee sake skouer geskuur en die asem is opgehou.
Dit gebeur gereeld dat iemand die situasie in Suid-Afrika oor-optimisties
beoordeel, soos prof. Jakes Gerwel wat steeds soos twee van die drie apies sit
wat die oë en die ore toedruk, maar steeds nie skroom om sy menings aan die
groot klok te hang nie.
Enkele maande gelede het 'n aantal akademici en die bekende kommentator,
Harald Pakendorf, na strooihalms gegryp om vordering te toon in die regering se
rits optredes en uitsprake wat op 'n remaandraaiery dui op die algemene koers
na piesangrepubliekstatus. Sommiges van hierdie strooihalm-optimiste was
minder skepties as ander.
Met die Malema-Reitz-saamloop gister is 'n nuwe balansstaat om die stand van
versoening te meet inderdaad op die tafel gelê.
Vir baie het Malema se uitlatings as 'n verrassing gekom. Selfs sy ondersteuners
was bewus van die skade wat Malema tot dusver aangerig het, maar die
afbrekende bekpraatjies geregverdig deur daarop te wys dat hy 'n breë sentiment
onder jonges verteenwoordig. Hierdie vertolking het sake gewoon vererger
omdat dit op lamsakkige leiding van senior leiers en groter onverdraagsaamheid
onder die jeug dui.
Malema se versoenende uitsprake staan ook nie in isolasie van ander skynbare
positiewe ontwikkelinge nie. Die midtermyn-begrotingsrede dui op 'n rug-
styfmakery teen die tromslanery na 'n links-sosialistiese koers, pres. Jacob Zuma
erken rondborstig dat die land op die oomblik die stryd teen Vigs verloor en mnr.
Matthews Phosa, tesourier-generaal van die ANC erken ruiterlik in die buiteland
dat korrupsie hier te lande 'n probleem is. Trevor Manuel het strategies voor die
begrotingsrede erken hy het 'n oordeelsfout gemaak deur onder die huidige
ekonomiese omstandighede sy lyf eietydse Amrie-Antoinette te hou met die
aanskaf van 'n peperduur vuurwa op die belastingebetalers se rekening.
Verskeie senior regeringslui het stem dik gemaak oor onbekwames wat in poste
ontplooi word waar hulle nie die mas opkom nie. 'n Voorbeeld wat uitgewys is, is
dié van die teedame wat 'n munisipaliteit se finansiële hoof geword het.
Daar kon net sowel verwys gewees het na die teedame van 'n munisipaliteit wat
'n provinsie se LUR vir Plaaslike Regering geword het, en daarna ook nog LUR
vir Onderwys en ook later van Maatskaplike Ontwikkeling en selfs Gesondheid.
Net 'n dwaas gaan nou ongekwalifiseerd opgewonde raak. Hierdie vlae positiewe
uitlatings kom periodiek voor, en het ook in die Mbeki-era skynbaar
geörkestreerd voorgekom wanneer die dienste van beeldpoetsers bekom is.
Ook nou wil dit voorkom of die sweep iewers geklap het. Suid-Afrika sak min of
meer konsekwent terug op belangrike indekse soos die persvryheidsindeks,
beleggersvertroue-indeks en die korrupsie-indeks. Pas het Suid-Afrika
onheilspellend nader na die onderpunt van die VN se sogenaamde
piesangrepubliek-indeks teruggesak, met skaars 50 lande in die wêreld wat nog
meer piesangrepubliek-kenmerke as Suid-Afrika het.
Na afloop van die jongste begroting het die DA daarop gewys dat Suid-Afrika nou
'n negatiewe groeikoers het, en Afrika as kontinent 'n positiewe groeikoers.
Hoewel dit ietwat van appels met pere vergelyk is, doen dit Suid-Afrika se posisie
op die indekse nie goed as dit lyk of die land 'n remmende sleureffek op die
kontinent het nie.
Terwyl dit belangrik is om die ekonomie om te keer waar die aantal likwidasies
die afgelope agt maande met sowat 25 % teenoor die ooreenstemmende agt
maande 'n jaar gelede toegeneem het en nog sowat 770 000 broodwinners die
afgelope jaar hul werk kwyt is, is dit ook so dat dit moeiliker is om ankers uit te
gooi as die bevolking teen die donker wolk vaskyk. Die gesondheidsvlak van 'n
ekonomie het baie met persepsies te make. Dit is gebiedend noodsaaklik dat die
silwer randjie moet veld wen, en in hierdie konteks is die versoenende geluide
van Malema en Kovsies onontbeerlik synde die oë van die wêreld hier gefokus
is.
Malema se nuwe deuntjie het stellig baie daarmee te make dat pres. Jacob
Zuma hom onlangs as 'n waardige toekomstige leier van die ANC genoem het,
en dit 'n siddering deur die wêreld gejaag het. Beeldpoetsers het duidelik oornag
hard gewerk. Ongelukkig bevat Malema se uitlatings steeds uiters gevaarlike
elemente, soos dat Jansen gesteun moet word omdat hy, soos Malema dit gestel
het, "een van ons is" en skynbaar na Jansen se velkleur verwys het.
Hoe die jongste verwikkelinge die land se persepsie-balansstaat gaan beïnvloed
moet nog besien word. Te veel mense het reeds mamparras van hul
professionele reputasies gemaak deur oor-optimisties na strooihalms te gryp.

Nuuskommentaar: Trias politica bly onder druk

Teen die agtergrond dat Suid-Afrika tot gevaarlik na-aan die onderpunt van die
VN se sogenaamde piesangreplubliek-indeks beweeg het, kom die nuus dat
pres. Jacob Zuma adv. Menzi Simelane as die nuwe direkteur van Openbare
Vervolging aangestel het.
Kritiek op Simelane is veral gebou rondom bevindings van die Ginwala-
kommissie van ondersoek, en ‘n voortspruitende ondersoek deur die
Staatsdienskommissie na die optrede en bekwaamheid van Simelane. In breë
trekke word hy deur opposisiepartye daarvan beskuldig dat hy nie die
onafhanklikheid van die regbank verstaan nie, en dus by implikasie nie verstaan
hoe die demokrasie in ‘n moderne regstaat funksioneer nie.
In eenvoudiger taal gestel – hy word daarvan beskuldig dat ‘n marionet van die
regerende party is.
Die ironie is dat hy adv. Vusi Pikoli vervang wat weliswaar as direkteur van
Openbare Vervolging so onafhanklik opgetree het dat hy eers die trekpas en toe
‘n vrypas en skikking van meer as R7 miljoen ontvang het, maar as direkteur-
generaal van Justisie ‘n duik in aansien op die lyf geloop het.
In daardie geval het ‘n adjunk-direkteur-generaal, M.M. Tshishonga, by Pikoli as
direkteur-generaal gekla dat die destydse minister van Justisie, dr. Penuell
Maduna onregmatig by die Meesterskantoor inmeng om lonende kontrakte vir ‘n
vriend te bekom. Nadat Pikoli versuim het om iets aan die saak te doen, het
Tshishoga hom na dr. Essop Pahad, minister in die presidensie gewend. Ook
hier het hy ‘n bloutjie geloop. Hy het vervolgens ‘n mediakonferensie belê en met
die sak patats vorendag gekom. Tshishonga het hom op die arbeidshof beroep
toe teen hom opgetree is, met Maduna as eerste verweerder, en Pikoli as
tweede. Tshishonga het die saak gewen omdat Maduna en Pikoli hom geen
alternatief gelaat het as om hom op die media te beroep nie.
Dit was Maduna se einde, maar nié Pikoli s’n nie. Politieke gedienstigheid, selfs
om ‘n korrupte saak te dien, is blykbaar geen sonde nie, maar toe hy wel
onafhanklik optree soos om met die teenkanting van Simelane, toe DG van
Justisie, teen Jackie Selebi op te tree, was dit afdankingswaardig.
Selfs al sou slegs die simboliek van Simelane se aanstelling ten hemele skreeu,
kan die feit nie weggeredeneer word dat hierdie aanstelling skadelik vir die land
en vir pres. Jacob Zuma se internasionale aansien is nie.
Dit staan boonop in die skadu van adv. Lauwrence Mushwana, afgetrede
Openbare Beskermer, se herontplooiing as voorsitter van die
Menseregtekommissie. Boonop het Mushwana ‘n afskeidsgeskenk van R7
miljoen ontvang toe sy termyn by die Openbare Beskermer afgeloop het, na die
Openbare Beskermer op sy wagbeurt minstens twee hofsake – die een oor die
Staatsteaterondersoek en die ander oor die Petro SA – Invume –aangeleentheid,
verloor het. Veral laasgenoemde het die vraagtekens oor sy politieke
onafhanklikheid geplaas. Hy is immers as ANC-LP as Openbare Beskermer
ontplooi.
Die ironie is dat die hof gister self ‘n boodskap van onafhanklikheid en juridiese
suiwerheid uitgestuur het toe die SAPD aangesê is om binne twee dae uitvoering
te gee aan altesaam 15 geïgnoreerde hofbevele teen ‘n sakeman, wat volgens
sy eie aansprake hoë konneksies en dus onaantasbaar is. Die hof het klem gelê
op die impak wat die SAPD se optrede op die funksionering van die regstaat het.
Dit bly egter ‘n hartseer saak dat die skeiding van magte, soos in die trias politica
‘n demokratiese konvensie geword het, en die onafhanklikheid van die regbank,
so diep in die 21ste eeu in Suid-Afrika steeds sukkel om die babasokkies af te
skud.
Hoe ver agter Suid-Afrika geraak het blyk uit die skorsing van ‘n Belgiese regter
omdat sy glo ‘n sakeman sou bevoordeel het in ‘n saak wat ooreenkomste toon
met dele van die Hlope-debakel. Ten spyte daarvan dat dit gou aangespreek is,
het die premier steeds verklaar dat die insident die demokrasie self bedreig het.
Hierdie premier het pas die eerste president van die Europese Raad geword.

Nuuskommentaar: Wanneer die regstaat ‘n klug word

In kinderprogramme op TV word graag gespog dat Suid-Afrika die beste
grondwet ter wêreld het.
Kinderprogramme, ongelukkig, speel grootliks af waar alles waar is ... in
Kammaland.
Die vraag of Suid-Afrika werklik die beste grondwet ter wêreld het, is egter
steeds grootliks ontoetsbaar. Dit staan of val by die vermoë om dit wat op papier
staan, na die praktyk te voer.
Beide Solidariteit en Afriforum is besig of op die punt om litigasie aan te pak om
inhoud aan die grondwet te probeer gee. Dit is die rits regstelaksiesake van
Solidariteit, en litigasie van Afriforum waar selfs die polisie weier om uitvoering
aan hofbevele te gee, en nou ‘n voorgenome interdik om die regering te
verhinder om ‘n verdrag met Zimbabwe te sluit.
Die voorgenome Zimbabwe-verdrag is ‘n skande. Suid-Afrikaners se belange in
Zimbabwe word beskerm, maar nie Suid-Afrikaners wat landbougrond besit nie.
Dié uitsluiting is op die aandrang van Mugabe self, terwyl die MDC se Tsvangirai
volgens aansprake self die lot van grondeienaars op sy aansienlike maag gaan
skryf het.
Hierdie gevalle staan nie in isolasie nie. Die Modderklip-saak is toegelaat om in
‘n monster te ontaard omdat selfs in ‘n vroeë stadium geweier is om uitvoering
aan ‘n hofbevel te gee om die plakkers te verwyder.
Die Grondwethof het ingegryp omdat die te veel staatsdepartemente hulle
afgevee het aan hofbevele om skuld te betaal, en boonop volgens onlogiese
wetgewing gevrywaar was teen beslaglegging op bates. Die staat het homself
ook netjies uitgesluit van die bepalings van die Sekerheid op Verblyfregwet op
plase wat die staat self bedryf.
Danksy die grondwethof-uitspraak van Walker versus City Council of Pretoria
kan die publiek ook nie maar die reg in eie hande neem wanneer die staat
ooglopend die grondwet oortree nie. Min benadeelde lede van die publiek beskik
egter oor die tipe fondse om hierdie litigasie in bedryf te stel, terwyl die
amptenare en ampsbekleërs se litigasie deur die belastingbetalers gefinansier
word.
Hoewel daar ‘n paar gevalle was waar howe stywe lip getrek en van hierdie
amptenare en ampsbekleërs gewaarsku het dat hulle self vir regskostes sal moet
instaan as hulle nie meer verantwoordelik optree om toekomstige litigasie te
voorkom nie, het dit in die praktyk nog selde gebeur.
Een so ‘n persoon, wat toe boonop munisipale fondse gebruik het om sy eie
hofkostes te betaal, is te midde van die herrie as die hoofdirekteur Finansies van
provinsiale departement aangestel. Die boodskap wat hiervan uitgegaan het, is
allermins bevorderlik vir die vestiging van ‘n gesonde regstaat.
In lande soos Australië woed ‘n debat oor hoe belangrik ‘n grondwet moet wees.
Die argument is dat die oppergesag van ‘n grondwet nie-demokraties verkose
regters soos eietydse Mandaryne in staat stel om die wil van die kiesers, soos
deur die wetgewende liggame uitgedruk, te frustreer. Die argument word verder
gevoer deur daarop te wys dat ooglopende vergrype, soos slawerny in die VSA,
nie deur die grondwet en regters tersyde gestel is nie, maar deur die kiesers deur
hul verkose verteenwoordigers.
In Suid-Afrika kan daar egter nie twyfel wees nie – die verkose
verteenwoordigers het Suid-Afrika nou tot ‘n posie gevaarlik na-aan die
onderpunt van die VN se sogenaamde piesangrepubliekindeks gevoer. Die
grondwet, wat die oorgangsgrondwet vervang het, is doelbewus vaag geskryf
sodat die inhoud juis onder meer deur die presedentereg gevorm kan word.
Hoewel die grondwet ooglopende leemtes gemeet aan moderne grondwette
bevat, is dit beter as die neerslag daarvan in die praktyk ... en om dit reg te stel is
litigasie nodig, baie litigasie.
En daarom is die hele land baie verskuldig aan instansies soos Solidariteit en
Afriforum wat hierdie ongetemde bul by die horings pak.

Gemene deler van jong aarde kreasioniste en Nuwe Hervormers

Wat maak dat ‘n mens vatbaar is om iets te glo of nie te glo nie?
Dié vraag het die afgelope week by my opgekom toe ek deur ‘n jong aarde
kreasionis beledig is en ook wanklankig onder skoot van die Nuwe Hervormers
gekom het oor een en dieselfde artikel.
Toevallig seker die wydste uiteenlopende herkomste vir kritiek, met dié gemene
deler beide glo sake op ‘n manier wat buite my begripsveld het.
Normaalweg glo ‘n mens om een van twee redes: Iets wat onbetwisbaar so is, of
uit hoofde van ‘n mens se geloof.
Om mense sekere goed te laat glo is ‘n baie ou spel wat verskillende name het
soos sielkundige oorlogvoering, propaganda en strategiese kommunikasie. Die
begrippe “bemarking” en “reklame” sluit hierby aan.
‘n Vroeë, belangrike les wat mense in hierdie veld leer is om geloofwaardig te
wees, moet die boodskap geloofwaardig wees. Dit help as die boodskapper self
geloofwaardigheid het, soos blyk uit ‘n berig wat jare gelede in Noticias verskyn
het, waarin berig word oor ‘n groot Suid-Afrikaanse inval en hordes vroue en
kinders wat in Mosambiek doodgeskiet is.
Noticias het ‘n zero-geloofwaardigheid gehad, en die inhoud sou geen rimpeling
maak nie. Maar toe gaan berig Reuters dat Noticias so ‘n berig gedra het, en toe
dra ‘n gesaghebbende Duitse publikasie die berig en noem Reuter as bron.
Skielik is presies dieselfde storie wat in een konteks ‘n lawwe wolhaarstorie was,
in ‘n ander konteks baie geloofwaardig.
Ek het op die internet gaan loer wat mense vatbaar maak om die uiters verspotte
weergawes van die jong aarde kreasioniste te glo.
Laat ek dadelik onderskei – hiermee bedoel ek nie die mense wat die Bybel lees,
en uit ‘n geloofsoogpunt glo nie. Iemand wat glo, of soos die Bybel dit stel,
gelukkig is om soos ‘n kind te glo, het nie nodig dat dit wat hy glo feitelik gestaaf
moet word nie. Hy glo, en hy glo dikwels onwrikbaar.
Vir hierdie mense het ek respek, baie respek. As hy die hele Bybelse
skeppingsverhaal as ‘n stel kits-wonderwerke glo, kom ek selfs naby daaraan om
sy geloof te beny. Ek sal ook nie met hom in ‘n diskoers probeer tree en anders
oortuig nie, selfs al glo ek hy is armer daaraan toe deur nie ander dele van die
Bybel wat na die een dag is vir God soos ‘n duisend jaar, en ‘n duisend jaar soos
een dag, te verreken nie. Ek voel jammer dat hy nie die rykheidsimboliek rondom
die begrip “duisend” ontsluit nie.
My haakplek kom wanneer die jong aarde krasioniste dit wat hulle glo, uit die
geloofshoek wegruk en in die “weet”-hoek probeer indruk deur kwasi-wetenskap
en selfs blatante bedrog op te roep.
Skielik het ‘n mens nie meer met ‘n wonderwerkskepping te make nie, maar
evolusie in die oortreffende vinnige trap. Kontinentale drywing het in een dag
plaasgevind, en toe sommer die sonvloed se water ingesluk. Olie en steenkool is
bykans oornag deur “natuurlike” prosesse geskep – en is nie meer die
wonderwerk-skeppings van ‘n skeppende God nie. Om sake nog minder
geloofwaardig te maak word beweer die aarde het in sy bestaan ‘n paar keer gat
oor kop geslaan terwyl dit die elektro-magnetiese veld is wat kop oor stert slaan.
En die drywers hiervan word skatryk, in so ‘n mate dat hulle met Jan Taks
swaarde kruis.
Die tragedie is dat hulle onkundige mense meevoer sodat daar kort-kort iemand
in ‘n brief in ‘n koerant sy naam met ‘n plank slaan omdat hy, na blootstelling aan
die “leer” van die jong aarde kreasioniste, hulself toegerus ag om die gek met
wetenskaplikes te skeer.
Die aanmatigendheid en aggressie waarmee hierdie mense opereer staan in my
boekie baie ver van die kernboodskap van die Bybel – liefde vir God, en liefde vir
jou medemens, wat sommer jou vyand ook insluit.
Die ontstellendste wat ek nog raakgeloop het, was ‘n “evangeliesasie-aksie” deur
‘n groep in Bloemfontein om mense tot die jong aarde kreasionisme te bekeer.
Ek ken net een Evangelie.
Hoewel die bedrog reeds uitgewys is, bly dit deel van die jong aarde kreasioniste
se arsenaal, bv die lawa van Mount St Helens en die dinosourusspore oor
“mensspore” (herkoms van die “walking with dinosaurs”).
Kort-kort “bewys” een dat pare van al die dinosourusspesies saam met Noag en
die ander diere in die ark kon gepas het.
Dit is moeilik te begryp, want na raming is fossiele van minder as een persent
van die dinosourusspesies wat in verskillende tydperke geleef het nog
opgespoor. Dan is nog glad nie na diere soos die soogdieragtige reptiele wat self
lekker groot was, verwys nie. Net om plek vir die verskillende olifantspesies en
renosterspesies te kry wat in ‘n stadium geleef het, soos die mammoete en die
mastedons sou al heelwat plek nodig gewees het. Vroeëre spesies van die
kameelperd was ook nie sulke vulletjies soos die enigste oorlewende huidige nie.
In kort, ‘n hele paar Titanic-grootte arke sou nodig gewees het.
Maar tog, sê iemand hy het dit “bewys” dan is daar hordes gewillige dissipels om
hierdie stellings met groot oortuiging en selfs uiterste aggressie te verdedig.
Die rede hoekom ek oor die jong aarde kreasisioniste – of dan minstens ‘n groep
van hulle – opgeklits raak is oor hulle my teister – aanhou aandring daarop dat
dit wat ek glo, nie met die Christelike leer versoenbaar is nie. Dat ek bekeer moet
word, en om bekeer te kan word, die twak moet glo.
Die vatbaarheid vir glo in die absurde slaan baie wyer. Die “Flat Earth Society” is
steeds baie groot en sal waarskynlik op ‘n dag nog in getalle na Suid-Afrika
oorspoel.
As ‘n mens grappies wil maak oor mense wat in die bestaan van die aluminatie
glo moet ‘n mens jou geselskap versigtig kies.
Die werklike onverklaarbare is egter die mense wat glo in die annunaki, die
reptielmense onder ons. Dit is nou die afstammelinge van Eva en die slang, waar
die slang eintlik ‘n reptielagtige ruimtewese was, en wie se nageslag met Eva
deur kloningstegnieke tot stand gekom het, met die planeet X wat ook iewers in
die prentjie kom.
Op die oomblik geen talle mense hoog op hoe ‘n klugspel die hele
Kopenhagenberaad is. Hulle is net so ongelowig oor die mense se vermoë om
iets aan die planeet se temperatuur te verander soos wat die Vigs- dissidente
geglo het Vigs word deur die vigsvirus veroorsaak.
Dat daar dié keer wetenskaplike gegewens is wat daarop dui dat die mens slegs
‘n bydraende of vesnellende invloed kan uitoefen, is skaars ter sake. Die
dissidente is maar te gereed om samesweringsteorieë en bedrog te glo.
Hulle wil dit glo.
En selfs al s die mens se rol ook onbeduidend klein is daar nog oorgenoeg
redes, soos gesondheidsredes, waarom dit nie te goed is dat die mens sy
Godgeskape planeet waaroor hy moet heers, in ‘n smerige, ongesonde
vullishoop omskep nie.
Die interessantheid is hoe na-aan mekaar die jong aarde kreasioniste en die
Nuwe Hervormers op meer as een manier beweeg het. Blinde, of eerder,
kinderlike geloof moet plek maak vir ‘n rasionalisme. Nuwe Hervormers sal die
feitegewe waarop hul vertolking geskoei is, as geldend beskou, en net so die
jong aarde kreasioniste. Neutrale buitestaanders sal waarskynlik maar rasionaal
in die feitebasis van die Nuwe Hervormers sien.
Vanuit jong aarde geledere en sekere ander groeperings soos die ortodokse
Doppers is ek, soos ander gereformeerde Doppers (ek is intussen uit die
Dopperkerk weg) ook al mildelik as Nuwe Hervormers uitgekryt, of moes die
stellings lees dat die gereformeerde Dopperleer “aansluit by die Nuwe
Hervorming.” Hierdie stellings kom uiteraard uit oorde wat nie die waarheid ken
nie, of nie omgee om kluitjies te bak nie.
My eerste regte blootstelling met die Nuwe Hervormers was toe Sakkie ‘n paar
opmerkings oor my artikel in By gemaak het. Dat hy ‘n paar ongeldige afleidings
gemaak en geopper het, is nie so belangrik in hierdie konteks nie, as die styl –
aanmatigend wat herinner aan die gestrooptheid van Christelike liefde wat so
kenmerkend van die jong aarde kreasioniste is.
Hierdie enkele blootstelling (waarvan ek weet) is heeltemal te min my
waarneming in beton te giet. Dit was nietemin vir my genoeg om te besluit dit,
soos die omgewing van die jong aarde kreasioniste, is ‘n gawe plek om te
makeer.
Uiteindelik bly die vraag onbeantwoord oor hoekom mense bereid is om
ooglopende en bewese twak met soveel oortuiging te glo dat hulle dit met
aggressie sal verdedig onbeantwoord.
Die mees algemene antwoord is dat die lewe nou so kompleks word dat
gevestigde opvattings – ook suiwer geloof – onder druk kom. ‘n Inherente vrees
voer die mens na die punt waar hy voel hy het bykomende ankers nodig om sy
geloof staande te laat bly, en wanneer iets aangebied word wat as sulke
“rasionale ankers” kan dien, word dit onkrities aangeryp en verbete verdedig.
En die Blye Boodskap uit die oog verloor.

Faal die grondwet of die gees waarin daarmee omgegaan word?

Die opmerking wat al hoe meer gehoor word dat die Kemptonparkse
onderhandelinge her-onderhandel moet word, is aan beide kante van die
politieke spektrum ‘n sensitiewe kwessie.
Aan regeringskant sal dit beteken dat erken word dat nie in goeie trou
onderhandel is nie en dat die grondwet nie so goed is soos voorgegee word nie,
of dat nie in die letter en gees van die grondwet opgetree word nie. Aan die
ander kant sal onderhandelaars van die vorige regering moet erken hulle is ore
aangesit, of dat hulle mede-aanspreeklik is vir ‘n grondwet wat nie so goed is
soos voorgegee word nie.
Diegene wat vanuit die staanspoor gekant was teen die onderhandelings, kan
maklik reageer met: “Ons het julle mos gesê.”
Dis egter water wat nou te ene male onderdeur die brug is. Die land is nou by die
punt waar, soos grappenderwys in Engels gesê word,: “We musty double cross
the burning bridges when we get there.”
Die brûe brand inderdaad, en niks demonstreer dit beter nie as ‘n ontnugterde
oud-minister Pik Botha wat sy rug op die ANC keer te midde van planne van die
regering om onteiening gedeeltelik uit die finale beregtiging van die howe te
neem.
Botha sê die wetsontwerp is ongrondwetlik, en dat die ANC dit weet. Die ANC
hou vol dis nie ongrondwetlik nie. Op die allerminste kan gesê word die
persepsie by baie dat die grondwet so ‘n goeie grondwet is, is die nekslag
toegedien, of alternatiewelik, dat die gees van die onderhandelings by die
agterdeur uitgevee is.
Oud-pres. F.W. de Klerk, dikwels via die F.W. de Klerkstigting, het al verskeie
kere aangedui dat die stigting beplan om die regering oor sekere sake, wat
gewoonlik met Afrikanerbelange verband hou, hof toe te neem. Ook in die
samespanning teen die wetsontwerp speel De Klerk ‘n groot rol.
Politieke wetenskaplikes beweer dikwels dat ‘n voormalige bevrydingsbeweging
sowat tien jaar grasie as bewindhebbers kry waar hulle alles wat verkeerd gaan
op die vorige regering kan pak. Dit beteken in effek drie verkiesings, en hierdie
drie verkiesings het plaasgevind. Daarna, soos in die geval van Zimbabwe ook,
word die taktiek verskuif en die kiesers gepaai met aksies soos grondonteiening.
In Suid-Afrika staan die grondwet egter breed in die weg van onteiening sonder
afdoende vergoeding.
Sou Botha reg wees dat die ANC weet dat die wetsontwerp ongrondwetlik is, het
die land moontlik te make met ‘n omvangryke verkiesingsfoefie. Die regering
besef sy grondhervormingsprogram lewer nie die nodige resultate nie, en is
waarskynlik ook bewus van die redes daarvoor. Hierdie redes werp ‘n lang skadu
op die bekwaamheid en integriteit van sommige amptenare. Boere wat glo
onredelike pryse vra word egter as die hoofoorsaak aangevoer.
Sou die wetsontwerp in die howe sneuwel, wat ooglopend ‘n uitgemaakte saak
is, kan die regering sy hande voor die kiesers was en sê hy het sy bes gedoen,
maar die pryse was te hoog, en toe hy dit wou aanspreek, het die opponente dit
ook gekelder.
Sou hierdie vermoede juis wees, is die grootste gevaar dat dit die wig tussen ‘n
hoofsaaklike wit en ‘n hoofsaaklike swart gemeenskap indryf. Die huidige bewind
het hom reeds ‘n geruime tyd blatant op rasgedrewenheid toegespits, selfs ten
koste van die kundigheid wat die land so erbarmlik nodig het. Die klimaat is
grootliks gunstig geskep om verkiesingsuitslae deur rassepolarisasie te
beïnvloed. Die patrone wat telkemale met die oorloopseisoene gevolg is, het dit
ook gedemonstreer met swart partye wat swarter word, wit partye witter en nuwe
bruin partye wat gestig word.
‘n Grondwet, al is dit hoe goed of sleg, kan nie die blaam vir alles wat daarmee
verkeerd loop kry nie. Die gees waarin daarmee omgegaan word, is kritiek
belangrik, en hier lyk die motiewe bedenklik, soos die gereelde stroom uitsprake
toon wat leiers voor die Menseregteommissie laat beland.

Statutêre staatsgreep
Die begrip, “Coup by stealth” is nie ‘n presiese vertaling vir ‘n statutêre
staatsgreep nie. Die eerste handel oor ‘n geleidelike, bykans onopmerklike
inkatrol van demokratiese vryhede, en die tweede handel oor ‘n meer drastiese,
maar steeds bloedlose gryp van mag. Die wyse waarop die bewind van PW
Botha na FW de Klerk oorgegaan het is moontlik ‘n goeie voorbeeld van ‘n
statutêre staatsgreep. Dis nie noodwendig onwettig of ongrondwetlik nie.
Talle elemente van ‘n “Coup by Stealth” was al lank in Suid-Afrika aanwesig. Die
openlike kader-ontpooiingsbeleid het byvoorbeeld die streng onderskeid tussen
Wetgewende en uitvoerende funksies van die staat gerysmier, maar ook die
onderskeid tussen die ampte wat politici beklee, en die poste wat die tegnokrate
opneem.
Die gevolg is ‘n verwatering van die belangrike onderskeid tussen staat en
politieke party. Dit op sy beurt bemoeilik die konsep van: Regeer in almal se
belang,” dws die teenpool vir die term: “Diktatuur van die meerderheid.”
Selfs die grondwet, wat as waarborg teen regereingserodering van demokrasie
moet dien, is onder druk. Pansat het ‘n aantal jare gelede bevind die staat self is
die grootste oortreder van die taalbepalings van die grondwet.
Ook ander gevalle laat die gevaarligte flikker. In die Modderklip-saak het die
staat alles in sy vermoë gedoen om sy grondwetlike verantwoordelikhede te
ontduik.
Die staat word hierin gesterk deur die grondwethofuitspraak van Walker v City
Council of Pretoria. Hierdie saak het oor die kwessie van onbillike diskriminasie
gehandel deurdat sommige inwoners gemeterde tariewe, en ander vaste tariewe
moes betaal. Inwoners wat met gemeterde tariewe aangeslaan is, het ook begin
om die vaste tarief te betaal. Hoewel die hof bevind het die munisipaliteit se
optrede was ongrondwetlik (met ‘n minderheidsuitspraak hierteen deur Abie
Sachs) het die hof ook bevind die ongrondwetlike optrede deur die staat is nie
gronde vir die reg in eie hande neem nie. Die staat moet deur regsaksie gestuit
word.
Juis hierin is die situasie erg ongelyk al waarborg die grondwet gelykheid voor
die reg. Die eienaars van Modderklip sou finansieel uitgeroei gewees het lank
voor die finale uitspraak, soos die staat van hof tot hof geappelleer het. Die saak
van Qwaqwa Printers is ‘n goeie voorbeeld van waar dit wel gebeur het en
geregtigheid weens die ongelykheid nie kon geskied nie). Gelukkig het Agri SA in
die Modderklipsaak as vriend tot die hof toegetree.
Die vraag is egter nou: Het ons steeds met ‘n “coup by stealth” te make, of dra dit
al kenmerke van iets meer onrusbarend? Die aanvalle op die regbank veral in die
konteks van die Zuma-saak is werklik onrusbarend. Uitsprake oor geweld in
hierdie konteks gee nie veel gemoedsrus nie. Die onderfinansiering van
grondwetlike meganismes soos die Menseregtekommissie en Pansat, asook die
versuim om hierdie instansies afdoende tande deur wetgewing te verleen, is ook
nie gerusstellend nie.
Die wyse waarop die ANC optree soos met die deurvoer van Polokwane-besluite
waar die parlement eerder ‘n struikelblok as hulpmiddel en demokratiese sif is,
toon talle kenmerke van ‘n de facto eenpartybedeling.
Minstens is grondwetkenners en politieke analiste se oë nou wawyd oop nadat
baie van hulle stadig uit die blokke was met die ontwikkeling van gesonde
skeptisisme.
Etiek in die politiek – vreemde bedmaats?
Met al hoe meer stemme wat in Suid-Afrika opgaan dat die land se
misdaadsituasie alleen aangespreek kan word deur ‘n morele herlewing, en dat
die regering hierin ‘n leidende rol moet speel, is dit moontlik interessant om te
sien hoe dit in die VSA gesteld is. Gail Russel Chaddock van die Christian
Science Monitor het die saak ondersoek.
Aan die bod is ‘n onderneming van Demokratiese kongreslede in die 2006-
verkiesingsveldtog om die Kongres meer eties te maak.
In ‘n land waar kongreslede nie deur koukusbesluite gebind word oor hoe hulle
stem nie, is lobbies of “think tank’s” se rol om stemme te swaai baie belangrik.
Dat die praktyk dikwels effe mank gaan aan etiek is dus te wagte, en die
sogenaamde Jack Abramhoff-lobbiesksandaal toe hy ‘n aantal invloedryke
kongreslede op ‘n geborgde gholftoer na Skotland geneem het, word steeds
ondersoek.
Verskeie kongreslede word ook vir ongerymdhede ondersoek – beide van die
Demokratiese en die Republikeinse Partye.
Die denkgroepe meen dat die strenger etiek steeds gevoel word, maar dat baie
kongreslede reeds skuiwergate ontdek het en begin benut het. Nuwe maatreëls
word dus benodig, maar bestaan die politieke wil daartoe?
En dis hier waar die slaggate wyd lê. Die fokus, ook onder die kieserpubliek, val
veel eerder op kwessies wat hulle regstreeks raak.
Kongreshervormings is skaars, en as dit voorkom, vervaag die aksent gou.
Mense is gewoon meer begaan oor die ekonomie en nasionale sekuriteit. Op die
oomblik is die gewone Amerikaner veel meer oor sy huisverband bekommerd as
oor hoeveel gunste kongreslede by lobbieiste ontvang.
In Suid-Afrika sal dus geargumenteer word dat die gewone burger meer begaan
sal wees oor hoe hy ‘n volgende maaltyd vir sy gesin op die tafel sal kan plaas,
en om nie te vermoor te word nie, as oor of regerings- en ander leiers hulself
onregmatig verryk. Of gaan dit wel punte by ‘n volgende verkiesing tel.
Intussen word die stemme wat vra vir ‘n morele herlewing al hoe harder word. Dit
kan dalk stukrag kry uit ‘n deel van die presidensiële verslag wat nie net lui dat
korrupsie in Suid-Afrika aan die toeneem is nie, maar dat die senusgegewens dat
sowat 80 persent van alle Suid-Afrikaners hulself as Christene tipeer, getemper
word daardeur dat minder as die helfte van die Suid-Afrikaners by kerke of
kerorganisasies inskakel.
http://fotostaatsentrum.posterous.com/
Lawmaker ethics. An oxymoron?
Democrats promised to make Congress more ethical. Did they succeed? A
little ... maybe.
By Gail Russell Chaddock | Staff writer of The Christian Science Monitor

Reporter Gail Russell Chaddock discusses efforts to improve congressional

ethics.
Washington - A decisive issue in the 2006 congressional campaign – corruption
in Washington – now falls well behind gas prices and the economy as a theme in
Campaign 2008, and reformers are worried.
The landmark reforms adopted early in the 110th Congress set a higher ethical
bar for members of Congress. But with public interest on ethical issues cooling,
activists worry that lawmakers are already finding ways around the new rules and
that reforms needed to continue the process will not be forthcoming in the next
Congress.
"It's unclear if the new rules have fundamentally changed the climate in
Washington," says Keith Ashdown with Taxpayers for Common Sense, a
Washington-based think tank.
"Corruption and ethics still matter – just ask someone in Alaska – but it's a
second-tier issue to the economy," he says. The key question is whether "the
leadership remembers to follow up on the strides they made in reforming how
Congress does its business."
There's no lack of high-profile corruption cases on Capitol Hill. Sen. Ted Stevens
(R) of Alaska faces charges of filing false financial disclosure reports on some
$250,000 in gifts from an oil services company. Mr. Stevens also faces a tough
primary race on Aug. 26.
Rep. William Jefferson (D) of Louisiana is fighting a 16-count indictment for
racketeering, wire fraud, money laundering, and soliciting bribes. Rep. Rick
Renzi (R) of Arizona has been indicted on federal fraud charges over an
allegedly illegal land deal that benefited family interests. And retiring Rep. John
Doolittle (R) of California, who has not been charged with a crime, is one of an
unspecified number of lawmakers caught up in an ongoing federal investigation
involving convicted lobbyist Jack Abramoff.
But reformers on and off Capitol Hill say that these cases were not aggressively
pursued by the ethics committees in Congress – a sign that the old culture is
persisting.
"Some of these cases are from conduct that's been ongoing for a long time. The
ethics committees showed they didn't care, but the Justice Department shows
that it does care," says Melanie Sloan, executive director of Citizens for
Responsibility and Ethics in Washington.
"On the margins, people are more careful. I don't think right now anybody would
take a private golf trip to Scotland," she says, referring to a notorious Abramoff-
sponsored trip in 2000 that included then-House majority whip Tom DeLay (R) of
Texas. "But in a couple of years, if no one pays attention, I wouldn't be surprised
to see it come back up."
Certainly, members of Congress are under more scrutiny: Free golf vacations
and lavish sit-down meals at a lobbyist's expense are out. And lawmakers face
deeper scrutiny on less obvious perks, such as a highly favorable mortgage or
rental agreement.
But it's still OK for lobbyists to serve finger food if everyone stands up. And
congressional earmarks – funding directed to member projects and a key
element of the "pay-to-play" culture of Congress – are not yet fully disclosed to
the public.
One of the key arguments to be tested in court in several of these upcoming
cases is whether members of Congress can seek protection from prosecution in
the "speech and debate" clause of the Constitution. Both Speaker Nancy Pelosi
and former Republican Speaker Dennis Hastert cited this clause in arguing to
exclude evidence from searches of members' offices or records that might be
related to official duties.
"This issue will be before the Supreme Court in the next five years. The Justice
Department says it's already impeding investigations of members of Congress,"
says Ms. Sloan.
In a dramatic moment on the House floor, Rep. Charles Rangel (D) of New York,
chairman of the powerful Ways and Means Committee, volunteered to cosponsor
a resolution with Republicans asking for a probe by the ethics panel of
allegations that he violated the gift ban by accepting below-market rent on four
apartments in New York City.
"Showing that I do want this to be sincerely investigated, I am asking the minority
to allow me to join in with them in this [censure] resolution to say this matter
should be cleared up," he said on the floor of the House on July 31. The censure
measure was failed by a vote of 254 to 138.
This week, GOP Reps. Darrell Issa of California and Mark Souder of Indiana
called on the House ethics committee to investigate allegedly illegal gifts to
members and staff from mortgage lender Countrywide Financial Corp.
With just weeks to go in the 110th Congress, it's unlikely that these issues will be
resolved. It's also unclear whether a new Congress will pursue ethics reform as
aggressively as the current one.
"The moments when government reform is a top issue [for voters] are rare and
the window closes quickly," says Julian Zelizer, a congressional historian at
Princeton University. "Usually people care more about the economy or national
security. Now voters care more about mortgages than a notorious lobbyist.
Lobbying reform won't help them with their monthly payment. Legislators know
this so are again willing to push the boundaries until we reach another moment
where reform matters on the campaign trail, which could be decades."

Die funksionele waarheid

“Skaam die mense hulle darem nie om so te lieg nie?” vra ek vir om Anneries.
“Jy verwys seker nou na daai Kgothule-mannetjie wat sê baie swart mense is in
die verlede van hul grond beroof?” merk oom Anneries op. Mens moet sy
skerpheid nooit onderskat nie.
“Dit ook, ja oom.”
“Dis nog jou ma wat met haar Volkekundestudies by wyle oom Christoff gesê het
die kenmerk van ‘n goeie stamkaptein is een wat saans so van gesinsvuurtjie na
die volgende loop en by elke vuurtjie vir die mense vertel wat hulle wil hoor.
Maak nie saak of dit die teenoorgestelde is as wat hy by ‘n ander vuurtjie
kwytraak nie.”
“Ja oom, ek onthou nog van daai destydse premier wat die skou geopen het en
‘n klomp goed gesê het wat die mense kwaai gesoek het. Net daarna skraap die
swart werkers wat buite doenig was hom oor die goed wat hy gesê het, en hy sê
vir hulle dit was net vir die gehoor daar binne bedoel. Net jammer vir hom ‘n
blanke wat Sesotho verstaan het was binne hoorafstand.”
“En vandag is hy ‘n minister, en niks van wat hy vir enige van die twee gehore
gesê het is bewaarheid nie, maar toe was almal gelukkig.”
“Ja oom, maar hulle moet darem ook nou leer die media loop saam en gaan
vertel vir die ander gehore wat hulle hier en daar en oral gesê het. Nou lol dit.”
“Ja, en dan wil hulle nou maar hul eie koerant stig wat nie so lelik maak nie.”
“Maar dis darem vreeslik dat daar so verskillende weergawes van die waarheid
oor dieselfde ding moet wees.”
“Jy onthou mos jou oorle ouma se oorle broer Frans wat hier by Winburg
geskiedenisonderwyser was?”
“Ja oom.”
“Toe hy na aftrede – nog diep in die ou Suid-Afrika –geskiedenis by ‘n swart
onderwyskollege in Pretoria gaan doseer het. Of hoe noem die Esybiesie dit nou,
Tswtswie of iets. Nietemin, toe kry teenspoed. Toe hy sê toe Jan van Riebeeck in
die Kaap kom was die Xhosas nog by die Visrivier of iewers. Want daai studente
glo vas die Xhosas het al by Van Riebeeck se verwelkomingspartytjie ge-
‘gatecrash.’ En net so wou hulle niks weet dat Dingaan ‘n traktaat met Retief
gesluit het nie.”
“Maar die waarheid is tog die waarheid, oom.”
“Nou voor jy sommer so funksionele waarheid afkraak, kyk net hoe maak onse
eie mense. Hoeveel gelukkige kinderure is nie al geskep deurdat die kinders vas
aan Kersvader glo nie. En hoeveel sakemanne is nie al danksy die tandemuis
gebore nie.”
Oom Anneries het my aan die dink gesit, maar hy vervat.
“Doer in die depressiejare het jou pa naweke met ‘n klomp tande van die koshuis
af opgedaag. Volgende naweek is dit weer sulke tyd. Toe kom hulle agter die
klein kannetjies het onder mekaar gaan vergelyk by wie se huis is die tandemuis
die rykste. En so is al die week se wisseltande bymekaar gemaak en vir die
rykste muis gestuur.
“Ja,” sug oom Anneries, “die een wat die mooiste funksionele waarheid aanbied,
gaan iewers die prys betaal.”
En toe verstaan ek.

Politici wat kluitjies bak

In Suid-Afrika was daar groot verontwaardiging toe ‘n gewese premier van
Mpumalanga, Nadaweni Mahlangu, gesê het dit is in die haak vir politici om
kluitjies te bak. Dit het hom die bynaam van die liegpremier besorg.
Op die oomblik gons dit oor die geheue van vrou die Republikeinse
presidentskandidaat, Nancy McCain.
Verskeie van haar aansprake gedurende haar man, John, se verkiesingsveldtog,
blyk nou bietjie mank te gaan aan die werklikheid, en die verkiesingsweb moes
ook al aangepas word nadat die waarheid aan die lig gekom het.
Die storie wat veral seermaak, is ‘n vroeëre aanspraak dat Moeder Theresa mev.
McCain tydens ‘n besoek aan ‘n weeshuis in Bangladesj gevra het om twee
wesies na die VSA te neem. Een is nou hul aangenome dogter. Dit blyk egter dat
Moeder Theresa tydens Nancy se besoek nie by die weeshuis was nie. Sy was
in Mexiko waar sy siek geword, en na Kalifornië geneem is vir mediese
behandeling.
Ook Nancy se weergawe dat sy tydens ‘n besoek aan Viëtnam die
hospitaalkamer en sel besoek het waar haar man was na hy tydens die oorlog
afgeskiet, en deur ‘n horde aangeval was, geblyk onwaar te wees. Sy het wel die
versoek gerig, maar dit was geweier. Ook haar verhaal dat sy ‘n enigste kind is
blyk net ‘n halwe waarheid te wees – sy het twee halfsusters.
Nancy se omgaan met die waarheid is egter nie uniek nie. Ook haar man se
teenstander, Barak Obahama, het klei getrap oor die rol wat die Kennedey’s in sy
pa se verhuising na die VSA gespeel het.
Hillery Clinton moes onder meer haar woorde sluk hoe sy in Bosnië onder
geweervuur moes koes.
Voorheen het Ronald Reagan ook die waarheid so ‘n bietjie oneer aangedoen.
Hy het onder meer te vertelle gehad hoe hy in die tweede wêreldoorlog oor
Duitsland gevlieg het. Die naaste wat dit aan die waarheid gekom het, is dat hy
dit wel in ‘n rolprent gedoen het.
In ‘n artikel in die Christian Science Monitor neem Alexandra Marks die hele
kwessie onder oë, maar gee ook redes hoekom politici wat yl met die waarheid
omgaan nou so uitgevang word. Onder die redes tel die talle joernaliste wat
toegang tot goeie bronne het, maar ook die duisende bloggers wat op
spesialisvelde spesialiseer, en dat daar dus oor bykans enigiets akkurate inligting
bygehou word, en uiteraard dat misstappe wyd uitgeblaker word.
Selfs in die internet-reaksie op die artikel kry ‘n mens ‘n beeld van hoe
verwoestend die internet kan wees, met hordes aantygings wat bykom. Een is
selfs boos omdat niemand nog ‘n bohaai gemaak het daarvan dat die McCains
se welvaart aan bierbrouery te wyte is nie. Slegs ‘n klein deel van die
kommentare is na die artikel “gelig.”

Watchdogs make it harder for politicians to stretch the truth

Cindy McCain's past is the latest to be questioned after errors were found.
By Alexandra Marks | August 20, 2008 edition
Reporter Alexandra Marks talks about political candidates and the need to clarify
the family history.
Reporter Alexandra Marks

Gilding the lily is nothing new to politics. From the 1840s when William Henry
Harrison claimed to have been born in a log cabin (it was actually a Virginia
plantation) to Ronald Reagan’s reminiscing about flying over Germany in World
War II (he did, but only in a movie), politicians have taken perfectly good stories
and embellished them.
This campaign is no exception. During the primaries, Hillary Rodham Clinton had
to back away from claims she “ducked sniper fire” in Bosnia in 1996. Mitt
Romney found himself having to explain how he “saw my father march with
Martin Luther King,” when it turned out his father never marched with the Rev.
Mr. King.
The latest embellishments come from the McCain camp. Cindy McCain has
repeatedly referred to herself as an “only child.” This week came news that she
actually has two half sisters, although apparently she had very little contact with
them.
The McCain campaign had also put out the story that Mother Teresa “convinced”
Cindy to bring home two orphans from Bangladesh in 1991.
Mrs. McCain, it turns out, never met Mother Teresa on that trip. (Once contacted
by the Monitor, the campaign revised the story on its website.)
Such exaggerations may simply be the product of a faulty memory or a desire to
be “better” than one is in a political culture that requires larger-than-life idols. But
with the advent of the fact-checking obsessed blogosphere – and a media racing
to keep up – such self-aggrandizement doesn’t last as long as it once did.
“It’s all about myth-making,” says Darrell West, the director of governance
studies at the Brookings Institution in Washington. “Politicians love to turn their
stories into great epics, and sometimes they have to embellish to smooth out the
story line.”
“But now there are too many professional and amateur fact-checkers,” he says.
“And there are hundreds if not thousands of bloggers who have detailed
knowledge on specialized information, so you really can’t get away with
stretching the truth anymore.”
The story about Mother Teresa “convincing” Mrs. McCain to bring home two
children from an orphanage in Bangladesh has been retold many times. Initially,
the “About Cindy McCain” page on the McCain campaign website read: “Mother
Teresa convinced Cindy to take two babies in need of medical attention to the
United States. One of those babies is now their adopted daughter, 16-year-old
Bridget McCain.”
The media picked up the theme. A story earlier this year on ABC’s “Good
Morning America” stated, “With Mother Teresa’s encouragement she brought her
fourth child, Bridget, home.” An April 2008 Wall Street Journal profile states that
Mother Teresa “implored” Cindy to bring the girls to the United States. Other
articles say Cindy did it “at the behest” of Mother Teresa.
But a source who was with McCain on that 1991 trip, and who asked that his
name not be used because of prior legal dealings with the McCain family, says
that Mother Teresa was not at the orphanage when Cindy decided to bring the
two girls home.
A 1991 article in the Arizona Star at the time of the adoption only mentions that
the children were from an orphanage that was started by Mother Teresa. It does
not mention a meeting with Mother Teresa or her asking McCain to bring the girls
to the US.
According to biographies of Mother Teresa, in 1991 she was in Mexico where
she developed medical problems. From there, she went to a hospital in La Jolla,
Calif.
A McCain source acknowledged that Cindy McCain did not meet Mother Teresa
during the 1991 trip to Bangladesh but said McCain did meet her later on,
although the source could not say when or where. The campaign has since
reworded the reference to the adoption on its website.
In another instance, McCain told the Chicago Tribune earlier this year that on
one of her medical missions to Vietnam she was in “the very hospital – and in the
very room – where her husband was brought after being shot down and then
beaten by a mob during the war.”
A 1992 Washington Times story recounts a different version: “Mrs. McCain asked
to see the operating room and her husband’s cell, but was turned down. She took
the rejection philosophically. ‘It’s 27 years later. Let’s go on,’ Mrs. McCain said.”
The McCain campaign again declined to comment on the discrepancy.
On background, a source close to Mrs. McCain confirmed that she was denied
entry. But, the source added: “At some point thereafter, she toured the hospital
and did coincidentally end up in the senator’s room.”
“Everybody tells white lies, but in the political world it’s a little different because it
raises the question that if people lie about little things, are they also going to lie
about big stuff that really matters?” says Mr. West.
Misremembering and stretching the truth is without doubt a bipartisan
phenomenon. Twenty years ago, Sen. Joe Biden (D) of Delaware’s presidential
campaign faltered when it was learned that he had lifted passages from a speech
by then-British Labor Party leader Neil Kinnock and that he’d also said he’d done
better in law school than he actually had.
Earlier this year, Barack Obama’s campaign admitted that he overstated his
father’s connection to the Kennedy family.
In speeches, Obama had said the Kennedy family provided funding for the 1959
airlift that brought his father from Kenya to the United States for an education.
But according to research done by The Washington Post, the Kennedy clan
didn’t contribute to the airlift efforts until 1960, a year after his father was already
studying in Hawaii. When The Washington Post brought the discrepancy to the
attention of the Obama campaign it readily acknowledged there was a mistake.
“You always have to look for a pattern,” says political analyst Larry Sabato, at the
University of Virginia. “If it happens once, you can say it’s a memory problem, but
if there’s a pattern there, there’s a problem.”
[Editor’s note: the original version did not specify when Mrs. McCain had not met
Mother Teresa]

Christen-politiek - Hoop vir eenheid?

‘n Advertensie in Volksblad van die Christelike Demokratiese Alliansie (CDA)
krap weer ou wonde oop. Die vraag broei opnuut – ongeveer 80 persent van alle
Suid-Afrikaners dui aan hulle is Christene – ongeveer 50 persent behoort aan
kerke en kerkorganisasies, en minder as twee persent stem vir Christenpartye.
Dis oorvereenvoudig gestel, en dis die probleem.
Hierdie is geen poging om ‘n wetenskaplike studie te wees nie. Hierdie is bloot
eie waarnemings, dikwels subjektief, waarskynlik dikwels erg omstrede.
Voor iemand verkeerd verstaan – ek glo aan ‘n Christelike regering – ‘n regte
een. Ek stem nie saam dat die Christen sy bestemming noodwendig binne die
raamwerk van ‘n sekulêre grondwet moet vind nie. Terselfdertyd glo ek daar
moet skeiding tussen staat en kerk wees.
Maar...ek kan nie aanvaar dat Christenskap en die uitlewing daarvan tot die kerk
en soortgelyke byeenkomste beperk is nie, dat God Sondae na die aanddiens in
die kerk toegesluit word tot die volgende Sondagoggend nie.
Daarom kan ek nie saamstem dat iemand Sondag as diep Christen in die kerk
kan sit, en in die week by ‘n party betrokke kan wees wat beleidsrigtings
voorstaan in stryd met sy “Sondagbeginsels” nie. Dobbel, aborsie, gay huwelike
en so meer kom op.
Maar hoe vaar die partye in die Christenkader?
Ter aanvang, wil ek sê dat ek ontnugter is oor die diepgang. Ja, daar word graag
ge-amen en ge-halleluja. Maar kom dit by sake soos werksetiek, pligsgetrouheid,
verantwoordelikheid, kwaliteit, betyds wees vir werk - dan strook dit al te dikwels
nie.
As Dopper (intusen lidmaat van die Hervormde Kerk geword) was dit vir my
verskriklik om in ‘n kring te beland waar die mense almal gelyk hardop bid, selfs
neerslaan, en die een die ander in luidheid en meegevoerdheid probeer oortref.
En binne minute na die laaste stem weggesterf het, al sy eerste leuen daarna
opdis.
Of skoonveld is as werk gedoen moet word. Ek kan eintlik net menings oor die
ACDP lug.
Gay-wees word graag veroordeel, al spreek die Bybel hom elke slag teen gay-
praktyke en selfs ‘n gay-lewenswyse uit, nie teen gay-wees nie. (Die gay-lobbies
se argument dat dit onskeidbaar is help ook nie). Maar presies dieselfde vers wat
gay-praktyke as sonde verklaar, verklaar ook onder meer owerspel en leuens as
sonde. Die een nie ‘n ernstiger sonde as die ander nie. Maar leuens is blykbaar
verskoonbaar. Dit was uiterste frustrasie om te beleef hoe ‘n raadslid maand vir
maand die stelsel laat stilstaan deur te sê sy kry “volgende maand” e-pos. Terwyl
die stelsel vashaak, het sy geen plan gehad om e-pos te kry nie. Sy word ook nie
oor die herhaalde leuens aangespreek nie.
Konferensies het gewoonlik veral in die aanvangsfases taamlik chaoties verloop
omdat bitter baie beloftes van wie wat gaan doen, nie nagekom word nie. Te
midde van die grootste chaos sal ‘n leier sê alles verloop vlot, iets in my boekie
moeilik versoenbaar met die kwaliteit diens wat ‘n mens aan sy Skepper verleen.
Oor kwaliteit leierskap kan die mond ook uitgespoel word. Die oomblik wat
iemand ‘n verkose pos soos LP of LPW kry tree daar dikwels ‘n baie groot
standverhoging in wat veral op die amptenarevlak ‘n negatiewe impak het. In die
ACDP se nasionale mediaverklarings word selfs na die LP’s as “Hon.” verwys,
iets wat al sowat twee dekades gelede afgeskaf is. Die nasionale leier is “Mr.
President,” en sy eggenote die “First Lady.”
Hierdie is ‘n tipiese verskynsel van nuwe wêreldse Christen-demokratiese partye
(veralgemeend gestel). Onlangs was daar ‘n breuk tussen die Australiese CDP-
leier, Fred Nile, en sy onderleier, dr. Gordon Moyes. Nile se bestuurstyl, wat
onder meer ‘n “lewenslange presidentskap” insluit, is een van die grootste
beperkings op groei vir die party. Na die laaste algemene verkiesing het die party
introspeksie gehou en ‘n paar belangrike koersaanpassings gemaak, soos onder
meer die hantering van Moslems as “vyande.” Die aksie is deur Moyes
aangevoer.
Nie lank nie, egter, is Nile weer terug op sy gebaande weg en het die leiers se
paaie in bitterheid geskei. Nile het hom op sy “lewenslange” posisie beroep.
Ook in die Kanadese Christian Heritage Party is daar net een gesig na buite, dié
van die leier, Ron Gray.
Dit is vreemd dat dit juis hierdie nuwe wêreldse nie-sekulêre CDP’s is waar die
leiers neig om nié die kwaliteite van beskeidenheid, innemendheid,
verdraagsaam, regverdig, vergewingsgesind en so meer te toon nie. Die mate
waarin hulle en mense met wie hulle uitvalle gehad het mekaar van wyd omgaan
met die waarheid beskuldig laat ook vrae ontstaan in hoe ‘n mate die waarheid
eerder as nuttigheidsinstrument as beginselsaak aangewend word. Soos ‘n
vroeëre artikel dit genoem het, die funksionele waarheid.
Ek gaan net een voorbeeld rondom myself noem: By ‘n kongres waar ek nie self
teenwoordig was nie, het iemand ‘n verslag voorgedra wat aan my en ‘n kollega
toegedig is. Op sterkte daarvan is ons “skuldig bevind” en is onder meer bepaal
ons mag nie langer die nasionale mediaverklarings ontvang nie. Dit het daartoe
gelei dat beide die Afrikaanse en Engelse nuusbriewe van die ACDP wat ek
behartig het in die slag gebly het. Eers ‘n paar jaar later het ek bevestiging gekry
waaroor ek so gestraf is, en kon ek aandui dat ek nie by die betrokke verslag
betrokke was nie. Ek is al ‘n geruime tyd weg by die ACDP en skryf nuus vir
verskeie instansies. Ek kry die nuusverklarings van verskeie ander partye (wat ek
net een maal versoek het) maar ten spyte van herhaalde en herhaalde versoeke
nie die nuusverklarings van die ACDP nie. Dit is maar een van ‘n rits vrae van
hoe ek wonder hoe dit met Christenskap versoenbaar is.
Die selfbelangrikheid wat leierskap by sommiges teweeg bring lei, minstens wat
Suid-Afrika betref, tot ‘n vorming van versplintering. Die kwessie word dikwels
“verdoesel” onder terme soos “geroep” en “gesalf.”
Van die splintergroepe het juis bestaan omdat mense wat nié gewerk het nie, in
die slag gebly het ten koste van ander wat wel harder gewerk het (ongelukkig
ook beter kon voordoen) en ‘n kenmerk van die splinterpartye is dan ook dat
hulle bitter min, indien enige, mediaverklarings uitreik. In die politiek is dit
selfmoord.
Beskuldigings van nepotisme word ook dikwels gemaak, en van die aanwysings
is inderdaad moeilik op ‘n ander manier verklaarbaar.
My persoonlike Christelike oortuiging is sterk op die beginsel van Godgegewe
talente geskoei. ‘n Talent was in Bybelse tye gelykstaande aan ongeveer 6 000
loondae se loon. Tog sal ‘n persoon met talente dikwels vind dat sy talente
eerder gesmoor word (as bedreiging vir mense in leiersposisies of hul vriende?)
Die persepsie bestaan dat die proporsionele kiesstelsel dit betreklik maklik vir
ook splinterpartye maak om verteenwoordiging in die parlement te verkry.
Heelwat partye het hulle egter al misgis, en namate daar groter konsolidasies
plaasvind sal dit moeiliker word.
‘n Party wat steun probeer bou op die gemeenskaplikheid van Christenskap het
‘n moeilike taak. Afgesien van die vreemdheid vir ‘n lidmaat van ‘n kerk uit die
meer tradisionele konteks in ‘n charismatiese omgewing, het verskillende
bevolkingsgroepe verskillende aspirasies soos taalgebruik. Namate polarisasie in
die land toeneem, word dit vir nie-rassige partye moeiliker om verskillende
kultuuraspirasies te versoen, en neig so ‘n party om veral in kampusverkiesings
te sukkel om hond-haaraf te maak.
Geloofsonverdraagsaamheid sal ook ‘n struikelblok wees. ‘n Party wat
hoofsaaklik spruit uit ‘n charismaties-fundamentalistiese grondslag sal
byvoorbeeld in alle waarskynlikheid baie onverdraagsaam wees teenoor mense
wat nie die jong aarde kreasionisme aanhang nie. Die feit dat jong aarde
kreasionisme nie met die Bybel (een dag soos ‘n duisend jaar, en ‘n duisend jaar
soos een dag vir God) of die hoofstroom-wetenskap versoenbaar is nie en
daarom deur ‘n baie klein minderheid aangehang word, sal nie verhinder dat dit
binne partyverband as enigste waarheid verkondig word nie. In die proses word
lidmate wat die NG Kerk se formele standpunt aanhang, uitgesluit. Dan word die
kwessie van Godgedrewe evolusie nog nie eens aan die bod gestel nie.
In die proses waar mense besluit watter ander mense Christene is sal partye van
hierdie aard in ‘n demokratiese bedeling altyd noustrop trek.
As slotopmerking word verwys na verskeie opmerkings van oud-president F.W.
de Klerk dat hy die vorming van ‘n Christen-demokratiese party op die Wes-
Europese model voorstaan.
Ten eerste is daar twee modelle, die partye in die dampkring van die CD & V. die
CDA en CDU wat senior regerende koalisievennote in hul onderskeie regerings
is. Dan is daar die groep van die European Christian Party Movement waarvan
die Nederlandse Christen-Unie (gebore uit die ou Gereformeerd Verbond) die
hoofeksponent is. Hierdie groep staan in belewing nader aan die Nuwe Wêreld
se CDP’s. Hulle staan dikwels ook nader aan konserwatiewe Protestantse partye
wat bv beperkend oor vroueregte is. Die opvatting dat die Europese CDP’s in die
konteks van die Rooms-Katoliekisme staan is nie meer volkome geldig nie. Die
Nederlandse CDA is byvoorbeeld in ‘n onlangse publikasie onder die
“Protestantse” Christenpartye gelys.
Afgesien van F.W. de Klerk het verskeie ander mense, soos Kent Durr, hulle al
hiervoor uitgespreek. Die rede waarom dit waarskynlik nie aggressief genoeg
nagejaag word nie is moontlik daarin te vinde dat die DA as vername instrument
gesien word om ‘n eerste prioriteit te bereik – om die ANC tot ‘n val te bring.

Moraliteitspolitiek
Die gesegde lui dat ‘n week ‘n lang tyd in die politiek is.
Die afgelope tyd was ‘n uur ‘n bitter lang tyd, beide vir die politieke loopbane van
mense maar ook die tye wat joernaliste moes wag vir nuuskonferensies wat
inderhaas gereël, maar laat begin het.
Vir ‘n nuusskrywer was dit moeilik om die oggend te skryf die Vrystaatse premier
is onder druk om haar pos te ontruim, want teen die tyd dat die berig gepubliseer
of uitgesaai word, kon sy reeds die oud-premier wees, of het die storie soos mis
voor die son verdamp.
Nabetragting bring ook lig. Dit wil voorkom asof die ywer waarmee die
suiweringsproses in die ANC gedryf was, momentum verloor het namate dit
geblyk het dat die mense wie se name met die stigting van ‘n nuwe party
gekoppel word, groter steun het as wat verwag is.
Die rem-aandraaiery het by die samestelling van die Kabinet begin. Selfs na mnr.
Trevor Manuel na sy heraanstelling weer erge kritiek teen die nuwe
bewindhebbers uitgespreek het, was daar nie ‘n sweempie van ‘n frons daaroor
nie.
Intussen word die lys langer van mense wat moontlik aan die te stigte party
gekoppel word – Smuts Ngonyama, Desmond Tutu, Allan Boesak ...’n
Swygsame Madiba.
Agter die skerms is duidelike pogings om te beredder, en daar word heftig ontken
oor ‘n nuwe party. Die grootste waarde om te beding lê in suggesties van ‘n
nuwe party, eerder as die stigting daarvan self. Hoe lank hierdie subtiele
afpersing volgehou kan word, en of genoegsaam beding sal kan word, is nie
duidelik nie.
Aan die opposisiekant word die vreemde situasie nou geskep dat kritiek op oud-
pres. Thabo Mbeki nou skraps word. Hy dien immers as die vernaamste
bindingsfaktor om ‘n nuwe party met statuur te weeg te bring, ironies skynbaar
sonder hom. Terselfdertyd kry die nuwe regering blaaskans deurdat die
opposisie en media spaarsamig met kritiek is, behalwe in hul verwysings na
Jacob Zuma. Dis duidelik in landsbelang dat Zuma as faktor uitgerangeer word.
Die internasionale kredietkrisis maak dit ook vir opposisiepartye moeilik om ‘n te
groot geraas te maak oor die een verdoemende OG-verslag na die ander wat
nou uitgereik word, aangesien die geringste swak refleksie die aandelepryse
verder laat tuimel en ‘n aansienlike aantal Suid-Afrikaners siende oë armer
maak.
Tradisionele opposisiepolitiek word nou deur verskeie faktore gyselaar gehou.
Terselfdertyd is daar ‘n poging om die statuur van die DA en die DA-leier, Helen
Zille te bou. Vaagweg weet almal dat ‘n klomp aksies kan saamvloei om die ANC
se houvas en invloed op alles aspekte van die samelewing te knou.
In die proses word die groter fokus op waardekeuses wat in meningspeilings aan
die lig gekom het, ter wille van pragmatisme afgeskeep. Op die duur kan hierdie
pragmatisme die land erg knou – die land kan juis nie nou bekostig dat die impak
van waardes afgeskeep word nie.
Hoewel daar binne die Christelike partye ‘n onrusbarende versplintering is, is
daar ook nou ‘n ernstige poging om binne die CDA saam te werk. Nie alle partye
is (nog) hierby ingebind nie. Dis ‘n delikate balanseertoertjie. Dit word soms
beweer dat Europa ‘n “post-Christelike fase” betree het omdat die charismatiese
bewegings en kerke nie werklik vatplek gekry het nie. Die gevolg was onder
meer voorspellings dat daar binnekort meer Moslems as Protestante in
Nederland sou wees. Intussen het die vraag wel begin posvat: Wanneer ‘n
jongeling geloofsbelydenis aflê, is dit nie ‘n sinvoller vraag om hom te vra of hy
die Here ken as hoeveel kategismus hy ken nie?
Op die oomblik is daar ook ‘n geskarrel oor ‘n charismatiese kerk in Nederland
wat glo selfs Vigs genees.
Hierdie is geen pleidooi vir charisma nie, bloot dat die ruimte daar is vir mense
wat daarin tuis voel. In charisma is ‘n skynbare teenstrydigheid – waar sommiges
erg fundamentalisties raak (en bv die jong aarde kreasionisme aanhang) is ander
op die ander punt, waar skynbaar moeiteloos ruimte vir voorvaderaanbiding,
tradisionele slagting en ander animistiese gebruike voorsiening gemaak word.
Die sterk onderskeid tussen kerk en staat (en ander lewensfere) word dikwels
slegs vaag verstaan, tot voordeel van sekulêre partye wat hul liberale waardes
kan huisves “omdat die party nie die kerk is nie.”
Dis uiteraard ‘n drogredenasie – dieselfde lidmaat van ‘n kerk is die lid van ‘n
party, en van hom word ‘n gewetenskisofrenie verwag.
By sommige Christene is daar waarskynlik ‘n aanvoeling dat dit ‘n
onhoudbaarheid is, maar in die konteks van Mao se lang mars (al in genl. Sun
Tsu se werk voorsien) dat ‘n mens nou moet skietgee om later te wen, dit dalk
regverdig. Nou eers die ANC verslaan, dan begin beding vir aanvaarbare
waardes. Nie ‘n koue of warm pragmatisme nie, maar ‘n lou pragmatisme wat
sekere realiteite miskyk – hoe meer die indruk geskep word dat die ANC
aangeval word ter wille van die ANC aanval, hoe meer kleef die gepolariseerde
gemeenskap instinktief waar hulle meen hul “groep” word geminag.
In beginsel is dit altyd doeltreffender om entoesiasties VIR iets as om bloot TEEN
iets te wees. Dit kan net sowel mens se eie waardes wees, en as dit terselfdertyd
die waardes is wat nodig is om die land te red, soveel te beter.
Ondervinding leer egter dat die kanse skraal is dat die verskillende Christen- en
Christen-demokratiese partye lank genoeg voor die verkiesing sinvol sal kan
saamspan. Afgesien van uiteenlopendheid is die kwessie van charismatiese
leierskap ‘n probleem. Dit neig dikwels om ‘n diktatoriale karakter aan te neem,
iets wat internasionaal gebeur. Die Suid-Afrikaanse politieke landskap is gesaai
van Christen-demokratiese partye wie se leiers of senior ampsdraers in die een
of ander stadium by ‘n “moederparty” betrokke was. Deure wat in mense se
gesigte toegeklap is (letterlik), karaktermoord voor kongresse, hardkoppige anti-
demokratiese besluite, nepotisme en ander faktore maak dat
persoonlikheidsbotsings dalk net so ‘n groot rol, of dalk groter rol, speel as
beginselverskille.
Dit is ‘n vreemde manifestasie van partye wat as grondslag die Woord neem
waarvan liefde vir God en liefde vir medemens (en selfs die vyand) sentraal
staan.
Skeefgetrekte charismatiese leierskap is dikwels geanker in ‘n blok “beter
Christene” wat so beoordeel word weens hul uitgesprokenheid. Onder die
dekmantel van fundamentalisme word ander links en regs geoordeel en
veroordeel, lynreg in stryd met die Bybel. Die ironie is dat hierdie euwel nie
uitgewys kan word sonder om mens ook hieraan skuldig te maak nie, en die
ontmaskering van hierdie heethoofde bly dikwels uit.
Terwyl die magsbasis op ‘n duidelike ongebalanseerdheid gebou word
(gemanifesteer is beskrywings van uitverkorenheid, gesalfdheid en selfs
lewenslange leierskap en effektief onbeperkte mag) lê daar in die spoor die lyke
van talentvolle leiers wat sake durf probeer regruk het.
Nog ‘n gewetensvraag is die houdbaarheid van iets wat eintlik as die front van
iets anders optree? Dit was die uwe beskore om die tienjarige geskiedenis van
die ACDP op te teken (dit word nie amptelik aanvaar nie omdat dit in Afrikaans
gedoen is, wat op sy beurt effektief genoodsaak is deurdat die Afrikaanse media
(wie se taal so in die tande geskop word) veel meer oor die wel en weë van die
ACDP berig het as die Engelse media.
Tog is daar sekere gapings in die geskiedenis. Presies wat was die rol van die
African Christian Action by die stigting? Was dit beperk tot die versameling van
basiese beleid soos gesinswaardes, anti-aborsie ens wat universeel tussen veral
Nuwe Wêreldse CDP’s is sodat die ACDP met sy “skielike” stigting ‘n klinklaar
karakter kon hê, maar meer as ‘n dekade later nog sukkel om ‘n omvattende
beleid uit die lidmaatskap van Halleluja-roepers te wurg?
In hoe ‘n mate trek die African Christian Action steeds agter die skerms die
toutjies? Verklaar dit dalk hoekom iemand se leierskap so ten alle koste
onaantasbaar moet wees? Verklaar dit hoekom daar nie ruimte vir ideologiese
nugterheid is nie? Verklaar dit hoekom iemand wat sy Godgegewe talente wil
gebruik homself bykans dadelik op die ashoop laat beland? En verklaar dit
hoekom Afrikaans so afgeskeep word? Dit manifesteer onder meer in die een
parlementêre mediabeampte na die ander wat glad nie Afrikaans verstaan nie
aangestel word. Om hierin te slaag in ‘n provinsie waar meer as vyftig persent
van die inwoners se huistaal Afrikaans is, moet ‘n mens uitsonderlik talentvol
wees.
Dit bring ‘n mens by die eintlike vraag. Sal die African Christian Action toelaat dat
sy politieke vleuel in iets anders opgaan?
Indien nie, plaas die ACDP ‘n duidelik groeibeperking oor sy kop. Die African
Christian Action voer onder meer ‘n veldtog met “kreasionisme-evangeliste.” So
word die NG Kerk outomaties uitgesluit, en die Doppers grootliks. Trouens, is
daar enige ander Evangelie as die Evangelie self?
Die CDA kan oornag die nodige prominensie kry wat nodig is om die effektiewe
“vakature” in die waardespolitiek in te neem MITS dit “gesigte” kan kry om toe te
tree. Dis nie ‘n eenvoudige proses nie. Sou die CDA mnr. FW de Klerk prominent
kon intrek, sou dit die nodige profiel verskaf, MAAR hy het ook genoeg “vyande”
in die vorm van mense wat hom vir die “uitverkoop” verkwalik. So ‘n persepsie
sal bestuur moet word.
Nog iemand wat prominensie sal verleen is Kent Durr.
Maar wat van swart kiesers? Biskop Desmond Tutu het uitsprake gemaak wat op
moontlike beskikbaarheid dui, maar ook hier is hy dalk eerder besig met ‘n
“chicken run”-aksie as om die ANC weer “op koers” te kry. (Dis ook skynheilig –
die ANC het nie met die vertrek van Mbeki skielik defek geraak nie – die
Tshwane-metroraad het al agt gekwalifiseerdeOG-verslae in ‘n ry gekry maar is
nog nooit onder administrasie geplaas nie).
Om dr. Allan Boesak in te trek is ook problematies weens sy onboetvaardigheid
oor die Dan Church Aid-fondse waaroor hy in die gevangenis was.
Die mees ideale swart persoon is waarskynlik adv Tshitshonga – die voormalige
ADG van Justisie wat die val van Minister Maduna bewerkstellig het. Hy is nou in
die ACDP, maar word nie by benadering die prominensie verleen wat hy verdien
nie.
In die finale instansie: Daar is mense wat nou hard werk aan die CDA. Is dit
regverdig dat hulle dan maar suutjies eenkant toe moet staan as die prominente
figure toetree? Die aanduidings dat hierteen gewaak word.
Jong aarde kreasionisme en ou boeke
Toe Pa-Jan dertig jaar gelede oorlede is en Herrie die volgende jaar doer in die
vreemde, Pretoria, begin werk het, het die gesin se boeke ook in diaspora begin
gaan.
‘n Klompie jare later, Met Herrie self getroud en ‘n gesin snoesig in ‘n huis, was
die impak van die boeke-diaspora duidelik. In Herrie se boekrakke was onder
meer talle van Ma-Johanna se kunsgeskiedenisboeke.
Pas het ‘n paar sakke boeke via ‘n ompad hul weg terug na Herrie gevind.
Dis toe Herrie daardeur gaan dat hy opnuut onder die indruk kom van hoe hard
die Afrikaner – of goed dan om Koos Kombuis te sus – Afrikaanses gewerk het
om feitlik oornag vir die Afrikaanssprekendes literatuur in Afrikaans oor haas elke
onderwerp te kry.
Maar onder die boeke is toe ‘n Engelse ensiklopedie (dankie tog Herrie hoef dit
nie op die nugtermaag in Engels te probeer spel nie) wat onder meer ‘n insetsel
oor geologie en die aarde se geologiese tydperke in het, en letterlik duisende
miljoene jaar terug strek. Die boek is vroeg in die vyftigs van die vorige eeu
gedruk.
En nee, dis nie ‘n heidense boek nie, dit bevat ook artikels oor die Bybel en selfs
sketse uit die Bybel.
Vanoggend gaan diep ek ‘n nog ouer boek – in Afrikaans, uit die “huisbiblioteek”
op. Miljoene jare gelede in die Karoo. Dit dateer uit 1948, maar Herrie se naam is
met die hand by ‘n datum in 1955 ingeskryf toe Herrie net een jaar oud was. Dis
deur twee Afrikaanse geoloë met DSc-grade geskryf.
Dan borrel die krapperigheid weer in Herrie op: Vir dekades was daar rustigheid
– Vir God is een dag soos ‘n duisend jaar, en ‘n duisend jaar soos een dag.
Konserwatiewe Bybelkundedosente soos prof. Calvyn Lombard het met groot
rustigheid hiermee saamgeleef. Die debat – dikwels erg onverkwiklik en erg
veroordelend, was of die skepping deur evolusie of deur kreasionisme
plaasgevind het.
Skielik, soos masels, is daar nog ‘n dimensie – die jong aarde kreasioniste. Die
aarde is volgens hulle sesduisend jaar oud. Skielik bevind die tradisionele
kreasioniste hulle, in die oë van die jong aarde kreasioniste – in dieselfde bootjie
as die evolusie-aanhangers, en almal behalwe die jong aarde kreasioniste word
tot die “nie-Christen-geledere” veroordeel.
Die opkoms van die Moonies was ‘n duidelike bewys dat binne ‘n geskikte
omgewing, mense hulle tot taamlike vergesogte idees kan laat ompraat, selfs al
blyk dit dat die mens of mense daaragter eintlik net geld daaruit gemaak het.
Ten spyte van die luukse huise en lewenstyle, sal Herrie nou nie so ver gaan om
te sê alle leiers in die jong aarde kreasionisme is swendelaars wat groot geld uit
DVD’s en boeke maak nie.
Sommiges is bona fide slagoffers.
Dis ontstellend, en Herrie is al verskeie kere deur Christen-wetenskaplikes
aangeraai om, soos hulle, debattering met die jong aarde kreasioniste te vermei,
want dis sinneloos.
En dit is.
‘n Tipiese kenmerk van iemand wat goed gebreinspoel of geïndoktrineer is, is dat
so iemand net nie vatbaar vir feite buite sy verwysingsraamwerk is nie. Daar
word absoluut by die aangeleerde verwysingsraamwerk vasgesteek, en ‘n
kenmerk hieroor is dat dié mense ‘n baie verouderde weergawe oor die
evolusieleer geleer word. Trouens, dis bykans identies met Darwin, wie se na-
skoolse opleiding teologie en nie wetenskap was nie, se teorie. Darwin is meer
as ‘n honderd jaar gelede oorlede, wat in wetenskaplike terme in die antieke
verlede was.
Die gevolg is dat evolusie aangeval word op grond van “feite” en argumente wat
niemand meer aanhang nie.
Moderne wetenskaplike feite is gewoon bo die vuurmaakplek van iemand wat nie
in daardie veld gespesialiseer het nie. Evolusie, anders as wat die jong aarde
kreasioniste dit graag wil hê, is geen wetenskap nie en ook geen geloof of
teologie nie. Dis ‘n wydlopende meganisme in talle wetenskaplike velde. Die een
wetenskaplike sal hom ook nie oor die ander se veld uitlaat nie, want selfs
goedbedoeld gaan hy sy naam pôpô maak.
Tog verhinder dit nie die jong aarde kreasioniste om hulle sommer as kenners op
AL die velde – van genetika tot mikrobiologie tot fisika, tot biochemie, geologie,
geomorfologie, plantkunde, dierkunde, paleontologie, embriologie tot argeologie
en vele ander “kundig” genoeg te wees ongeag of hulle enige wetenskaplike
opleiding het of nie.
In werklikheid is hulle “master of none” en in so ‘n oortreffende mate dat hulle
dikwels nie eens agterkom hoe wetenskaplik sot hulle argumenteer nie. Boonop
beskou hulle hulself as teoloë in so ‘n mate dat hulle hul gedagtes
“evangeliseer.”
Herrie se verstaan van evangeliseer is is om die Evangelie te versprei. Nie iets
wat in verskeie opsigte lynreg daarmee staan nie.
Nou wil Herrie net sê: Kyk mooi. Nêrens het Herrie gesê evolusie HET
plaasgevind nie. Want Herrie is nie ‘n bioloog nie. Wat Herrie wel sal sê, uit
hoofde van sy geolmorfologie-opleiding (deur ‘n jong aarde kreasionis as ‘n
kwasi-wetenskap beskryf) dat daar kontinentale en ander evolusie plaasgevind
het. Soos berge wat gekom en gegaan het, oseane wat steeds, deesdae
meetbaar, verder en verder uitmekaar dryf.
En nee, Herrie glo nie die ark was groter as die Titanic om plek vir al die
dinosourus-spesies plek te hê nie. As in ag geneem word dat vermoedelik nog
net tussen 0,03 en 3 persent van alle dinosourus-spesies en variante ontdek is,
dan sou die Titanic ook heeltemal te klein gewees het.
En nee, Herrie glo nie God of die Duiwel het versteende bene in rotse geplaas
net om mense te verwar en hul geloof te toets nie.
Die verstommendste egter, vir Herrie is die verbetenheid wat die jong aarde
kreasioniste glo die mense MOET hul weergawe glo, asof die mens se saligheid
daarvan afhang. In die proses word eerder bykomende struikelblokke in die weg
van gelowiges geplaas, en Herrie herinner hom van Matt 18 en die groot klip om
die nek.
Dit, terwyl die belangrikste skepping die herskepping is – die wederkoms. As ‘n
mens hierop fokus, soos ‘n mens moet, klink dit darem bietjie onnodig om so oor
die skouer te loer en te staan en verknies oor presies hoe iets lank, lank gelede
gebeur het.
Wie is ons om voorwaardes te gaan voeg by God se mededeling: “My genade is
vir jou genoeg.” ?

Balansstaat vir Christen-demokrasie in 2004 (Binnelands)

‘n Balansstaat vir Christen-demokrasie sal uiteraard verskil van bv die
balansstaat wat Rapport vir 2004 opgestel het. In ons volgende aflewering, die
laaste vir 2004, sal ons die balansstaat na die internasionale terrein deurtrek.
Hoe stel ‘n Christen ‘n balansstaat op?
Onlangs is in hierdie rubriek verwys na die moeilike jaar wat mnr. Cassie
Aucamp beleef het. Hy reageer deur ‘n balansstaat op te stel, en al het hy sy
setel verloor, en sy seun se huwelik op die rotse beland, stel hy ‘n positiewe
balansstaat op. Hoogtepunte aan die plus-kant is die sukses om ‘n siek Suid-
Afrikaner uit ‘n Zimbabwiese tronk vrygelaat te kry, en die vreugde wat ‘n
kleinkind vir die Aucamp-egpaar bring. (Herrie sê as hy nie so baie respek vir
oom Cassie gehad het nie, het hy sy hoed gelig. Al hoed wat hy besit sedert
Kleinherrie op sy werklike hoed beslag gelê het, is ‘n onooglike pers hoed wat hy
gekry het toe hy as vrywilliger by die wêreld-kiekettoernooi gewerk het. Hy wil
oom Cassie nie so beledig deur daai affêre vir hom te lig nie).
Die Christen sal nie na rede soek om swaarmoedig te wees nie. Om met
oogklappe deur die lewe te gaan help ook nie om die aanslag van die bose af te
weer nie.
Die balansstaat kan stellig nie by ‘n ander punt begin as by die algemene
verkiesing nie. Op nasionale vlak het die ACDP nie presteer soos verwag nie,
maar op die provinsiale vlak is setels in die Vrystaat en Noord-Kaap verower,
terwyl verkose setels in die Wes-Kaap en KwaZulu-Natal tot twee elk uitgebrei is.
Die uitslag was nietemin ‘n tydige vermaning dat die komende munisipale
verkiesing met groot oorgawe geveg sal moet word.
By die onlangse ACDP se nasionale konvensie is ‘n mosie aanvaar wat daarop
neerkom dat korrupsie met wortel en tak uitgeroei moet word. Korrupsie is
waarskynlik die misdaadvorm wat die verste van Christen-demokrasie geleë is.
Dit is die koelbloedige, berekende ondermyning van die morele wese van ‘n
Christen-demokratiese orde, en ondergrawe alles, van die ekonomiese bestel tot
die mees basiese maatskaplike dienste. Op hierdie terrein lê groot werk voor -
van verpleegkundiges wat mense ongeskik vir werk sertifiseer sodat hulle
ongeskiktheidstoelaes kan kry, tot ambulanse wat as taxi’s ingespan word, tot die
knoeiery met kontrakte. Korrupsie skouer eenvoudig die eerlike en
moreelgedrewe hardwerkende uit die ekonomiese stroom.
In Suid-Afrika het die Christen-demokrasie verdere terugslae beleef met die
wettiging van gay-huwelike en die uitbreiding van aborsies.
‘n Groot terugslag vir die Christen-demokrasie is die regering se appèl na die
grondwetlike hof in die Modderklip-sage. Die appèlhof het volgens talle
regskenners een van die beste uitsprake denkbaar gelewer, waarteen die
regering nou appèl aanteken. Nie alleen is die grondslag vir grondwetlike
kompensasie in die appèlhof gelê nie, maar ook die beginsel van meelewende
geregtigheid (compassionate justice). Die geskiedenisboeke gaan eendag hard
oordeel oor die regering se hardvogtigheid.
Aan die positiewe kant, dit lyk asof baie Christene nou uit hul winterslaap
ontwaak en onthuts is oor waarheen liberalisme die land voer. Dit is belangrik dat
Christene in 2005 as kiesers registreer, en met die komende munisipale
verkiesings stem.
Groot opgewondenheid heers oor die Suid-Afrikaanse ekonomie wat statisties
kop optel. Op plaaslike regeringsvlak, daar waar Jan Publiek die meeste geraak
word, is sake oor ‘n wye spektrum beroerd. In baie gevalle is korrupsie
onderliggend aan die probleme wat in dienslewering neerslag vind.
Suid-Afrika nader nou snel die twintig-jaar kerf sedert die laaste apartheidswette
van die wetboek verwyder is (lank voor 1994), maar beleef toenemend rassisme.
Hierdie skisofrenie vind ook sy neerslag in wat ons voor die verkiesing die Mbeki-
doktrine genoem het. Hierdie doktrine bestaan nie noodwendig asgeskrewe
dokument of strategie nie, maar ontleders soos Harald Pakendorf en Tim du
Plessis gee nietemin inhoud daaraan. Trouens, in die jongste uitgawe van
Rapport gaan Du Plessis so ver as om die woord skisofrenie te gebruik.
Voorbeelde is talryk: Die president wat die landbou-strategiese plan onderteken,
maar dan nie ingryp as amptenare die konsep-Agri-Bee dokument, wat lynreg in
stryd is daarmee, tydens inligtingsdae as die ware jakob opdis nie. Te veel is dit
juis die boere wat aan die ontvangkant van hierdie skisofrenie is.
Terwyl ‘n gesonde ekonomiese stelsel nagestreef word, volhard die regering met
die prysmanipulering van die aptekersbedryf – met rampspoedige gevolge.
Terwyl onder meer op versoeningsdag ‘n netjiese versoeningsboodskap deur die
president gelewer word, is nog nie gekik om die balhorige rasse-opswepery van
die ANC-jeugliga te smoor nie.
Nog ‘n terrein waar die Christen-demokrasie ‘n gevoelige slag weg het, is die
nuwe vuurwapenwet. Dis ‘n komplekse saak wat ‘n artikel op sy eie verg, maar in
leke-terme kan die lyn getrek word na die onhoudbaarheid dat mense te midde
van ‘n misdaadgolf ontwapen word.
Dat die balansstaat waarskynlik ietwat na die negatiewe oorhel, kan vertolk word
as boodskap aan Christene om die hande uit die moue te haal en aktief as
Christen-stryders 2005 aan te pak. Geen steen om korrupsie met wortel en tak
uit te roei, durf onomgekeer gelaat te word nie. Registreer as kiesers, en stem vir
Christelike beginsels.
Die Christian Coalition of America se slagspreuk is: “Let’s take America back.”
Laat ons leuse vir 2005 wees: “Kom ons wen Suid-Afrika vir Christus.”
Daar is baie werk om te doen.
Shalom
Herman

Moraliteit in politiek
Dat ‘n groter mate van moraliteit in politiek, en van daar na die samelewing,
nodig is is waarskynlik ‘n gemene saak.
Hoe om daar te kom, is komplekser, en duidelik gedemonstreer in die gesprek op
RSG Sondagaand waaraan dr. Allan Boesak en ds. Cassie Aucamp deelgeneem
het. Met ds. Aucamp se uitleg kannie fout gevind word, maar dr. Boesak se
benadering verg ‘n bietjie ontleding.
Aan die bod is die strewe om ‘n mens se politieke keuse te regverdig terwyl die
objektiewe feite lynreg daarteen indruis. Moraliteitsakrobasie is dan aan die orde
van die dag.
Pas het die Christian Coalition of America aan die hand van bronne sy kommer
uitgespreek omdat Barak Obama se keuse as Amerikaanse president die stryd
teen aborsies dekades teruggesit het. Tog, hier te lande, is Obama se verkiesing
bykans deur die bank verwelkom. In die VSA was onkunde oor Obama se
aborsiestandpunte waarskynlik die hoofrede oor hoekom selfs mense wat vuriglik
teen aborsies gekant is, hul stemkeuses vir hom uitgebring het.
Dit is ‘n oorvereenvoudigde verduideliking.
In Suid-Afrika dui in die orde van tagtig persent van die kiesers aan dat hulle
Christene is. ‘n Verre oorgrote meerderheid dui aan dat hulle gekant is teen
aborsies. En tog is die grootste party, die ANC, ten gunste daarvan, en bied die
tweede grootste (COPE se steun is nog nie bepaal nie), die DA ‘n keusevryheid
aan sy lede.
Dit bly egter nie daarby nie. Die ANC het ook die lotto gewettig, en dit word ook
deur die DA gesteun. Die kerke (wat darem as sodanig kwalifiseer) is gekant
teen gay huwelike, maar die ANC is ten gunste daarvan, en die DA bied ‘n
keusevryheid.
Dit is so dat die staat en die kerk elk ‘n domein het (bekend as soewereiniteit in
eie kring) maar dit regverdig nie ‘n moraliteitskisofrenie nie. Vir ‘n Christenkieser
om sy skouers op te trek oor sy nie-Christelike politieke keuse deur te verweer
“ons kies die president, nie die pous nie,” gaan nie op nie. Daar is immers ook
die begrip, universaliteit in eie kring. Die kerk meng nie sommer in die
owerheidsfunksies in nie, maar sy invloed geld via sy lidmate wat terselfdertyd
kiesers is, en omdat ‘n Christen 24 uur per dag, sewe dae per week ‘n Christen
bly, behoort sy politieke keuse versoenbaar met sy kerklike keuse te wees. Nie
klakkeloos nie, maar darem herkenbaar verwant.
Dieselfde geld die Christen se rol in die huwelik, op die skoolbeheerligaam en
ander lewensfere.
Dit is presies die teenoorgestelde wat in die praktyk gebeur.
Dr. Boesak het die lig gewerp. Hy het die Christenkeuse op die oog af beperk tot
‘n maatskaplike keuse vir ‘n orde van regverdigheid. Die armes moet versorg
word, die mense moet mekaar nie doodmaak nie.
Hierdie benadering neem twee variasies aan: Die een die relativisering van
norme wat sterk aan die nuwe hervormers herinner. Die Bybel dien as ‘n
handleiding vir breë riglyne wat norme in die agterkop stel, en wat ‘n mens
leiding gee om keuses in spesifieke situasies te maak. In die praktyk het dit
Boesak by sy eie kerk in die warm water laat beland, deurdat die Belharbelydenis
‘n stel etiese kodes kon voortbring wat gay huwelike regverdig, al spreek die
Bybel hom baie pertinent oor gay praktyke uit. Hieruit volg dit natuurlik dat ook ‘n
politieke party aangehang kan word wat selfs lynreg in stryd met die Bybel staan.
Die tweede manifestasie is deur die skeiding tussen kerk en staat so in beton te
giet dat die lidmaat / kieser sonder gewetenswroeging politieke keuses lynreg
teen sy kerk se houding kan inneem, en skouers kan optrek met “ons kies die
president, nie die pous nie.”
Kerkleiers en predikante wat hieroor swyg versuim hul predikingsmissie. Punt.
Dit is egter oorvereenvoudig gestel. Binne die Christelike raamwerk moet in
gedagte gehou word dat liefde en vergifnis voorop staan. Deur ontydig harde
uitsprake oor aborsies te maak, kan die trauma van ‘n jong meisie wat ‘n aborsie
ondergaan het en reeds by die Here vergifnis gekry het, se trauma verdiep. Dit is
ook nie die Christelike weg nie.
Dit raak egter problematies as dieselfde leraar hierdie rasionaal gebruik om nie
van tyd tot die kerk se standpunt teen dobbelary en die lotto te stel nie. Is dit dan
verrassend as die predikant op ‘n Saterdagaand by die supermark moet gaan
brood koop, en hom deur die tou lidmate wat kom lottokaartjies koop moet wurm,
terwyl hy heel vriendelik gegroet word?
Van die Christenpartye soos die ChristenUnie in Nederland lê klem op hul
maatskaplike missie, maar versuim nie om hul standpunte oor sake soos
aborsies te stel nie. Die Bybel is immers duidelik dat die armes en weduwees
versorg moet word.
Die kerk wat die maatskaplike missie oorbeklemtoon en die Christelik-spesifieke
waardes versuim om tog nie hierdie of daardie lidmaat aanstoot te gee nie, of uit
vrees dat die kerk as kantkieser in die politiek beskou sal word, herinner aan die
gemeente wat nie koud of warm was nie. Die louheid word verdoesel in
akademiese beeldspraak en retoriek. Die toets bly egter doodgewoon:
“Is ons gehoorsaam aan die Wil van God?”
Ons kan die Here nie maar net aan- en afskakel nie.

Obama terugslag vir stryd teen aborsies

Terwyl die wêreld, Suid-Afrika inkluis, in ‘n euforie is oor die verkiesing van
Barak Obama as Amerikaanse president, word hierdie euforie nie deur almal in
die VSA gedeel nie.
Die groot verloorders is diegene wat al lank en hard daarvan werk maak om
aborsie op aanvraag gestaak te kry. Sedert die Roe en Doe uitsprake van 1973
waardeur aborsies in effek gewettig is, veg Christengroepe onverpoosd voort.
Weens die VSA se de facto tweepartybedeling, wend die burgerlike samelewing
hulle tot lobbies, soos die Christian Coalition of America met sy vier miljoen
ingeskrewe lede. Tegnies polities onverbonde, funksioneer hierdie lobby feitlik
soos ‘n politieke party met ‘n beleid soortgelyk as dié van Christen-demokratiese
partye elders.
Onder die CCA se bekendste veldtogte was dié oor die Tien Gebooie-beeld by ‘n
hof, verskeie kapelaansake van kapelane wat “verbode” dele van die Bybel
gebruik het (God is die enigste Here) en die behoud van Kersfees as Christelike
gedenkdag en nie maar net ‘n sekulêre “happy holiday” nie.
Aborsies bly skerp in die vergrootglas. Politici wat hierdie saak steun, is ongeag
hul partylidmaatskap (koukusgebondenheid soos ons dit ken bestaan nie in die
VSA nie) is gesteun.
Pres. George W. Bush se stappe om die hoogste hof (Supreme Court) se
samestelling aan regters so te verander dat pro-lewe-regters die meerderheid
uitmaak, is gesteun. Hierdie tydsame aksie is nou voor die voltrekking ongedaan
gemaak, met Obama wat die volgende aanstelling, en selfs moontlik drie, kan
maak volgens Richard John Neuhaus, ‘n Katolieke priester en president van die
Institute for Religion and Public Life.
Neuhaus wys daarop dat in die TV-debatte dit wou voorkom asof Obama hom
nie net op die mees ekstreme punt van die pro-aborsiedenke bevind nie, maar
tegnies simpatiek staan teenoor die “partial birth abortion.” (Die besonderhede
hiervan is te grusaam om hier neer te pen).
Maar hoekom het die Amerikaners, waar verskeie deelstate met die vooruitsig
van die herroeping van Roe en Doe reeds streng anti-aborsiewetgewing
aangeneem het, dan vir Obama gestem?
Kathryn Jean Lopez, redakteur van National Review Online, skryf dat sy ‘n
maand voor die verkiesing in gesprekke met jong Amerikaners tot haar skok
ontdek het dat hulle Obama glad nie ken nie.
Neuhaus wys daarop dat die Amerikaanse howe al verskeie kere gewaarsku het
dat die owerhede moet waak teen die skep van ‘n “burgerlike geloof” (civic
religion). Neuhaus merk egter op dat die howe onbewustelik hieraan meedoen
in hul poging om die “soewereiniteit van die self” bo gemeenskapswense te stel.
Intussen berig Trouw, die Nederlandse Protestantse koerant, dat die Kommissie
vir Beoordeling, wat in 2007 in die lewe geroep is om te kyk na die geldigheid
van laat-aborsies en die lewensbeëindiging van pasgeborenes, slegs drie gevalle
van laat-aborsies gekry het om te ondersoek, en geen van die beëindiging van
lewe na geboorte nie. Dokters is verplig om sulke gevalle aan te meld, omdat
aborsies na 24 weke swangerskap onwettig is tensy buitengewone
omstandighede geld. Ernstige afwykings wat onder meer die lewe van die
ongebore self bedreig, tel onder die redes.
(‘n Nederlandse vrou wat ‘n laat-aborsie in Spanje ondergaan het, is in
Nederland op aanklag van moord gearresteer).
Boonop, blyk dit, dat twee van die drie aangemelde gevalle onnodig aangemeld
was, omdat dit ooglopend duidelik was dat die fetusse geen kans op oorlewing
gestaan het nie. Die derde geval is as ‘n geregverdigde aborsie bevind.
Die min laat-aborsies kan verklaar word aan die h

Jong aarde kreasioniste ontmasker

Vanoggend het Herrie nie lekker wakker geword nie. Sommer so met die
Sondagoggend-kerknuus op radio het sy bloed gekook toe hy hoor die
“kreasioniste” gaan volgende jaar (2009) ‘n groot poging aanwend om evolusie
die stryd aan te sê.
Wat Herrie brieskend maak, is dat dit waarskynlik die jong aarde kreasioniste is,
wat hierdie planne maak. Hulle is nou “up in arms” omdat dit volgende jaar
Darwin se 200ste geboorteherdenking is.
Wanneer Herrie van jong aarde kreasioniste hoor, word hy nie kwaad nie, hy is
op slag kwaad.
Bietjie later vandag is Herrie se humeur weer gesus toe ‘n wetenskaplike op die
einste radiostasie ‘n naamlose briefskrywer antwoord en die nuwe aarde
kreasioniste behoorlik ontmasker – hoe hulle selektief aanhaal en intellektuele
bedrog pleeg.
Laat Herrie dit ter aanvang duidelik stel. Herrie het niks teen gewone kreasioniste
wat die hele Bybel gebruik nie. Herrie se argwaan is diegene wat belangrike dele
van die Bybel weglaat, en nie erken dat een dag vir God soos ‘n duisend jaar, en
‘n duisend jaar soos een dag is, en die duisend jaar boonop ‘n simboliese
verwysing na die ewigheid is nie. Hierdie selektiewe weglatings skep ander
probleme, soos dat God barmhartigheid bewys aan diegene wat Hom liefhet, tot
die duisendste geslag. Want, en die jong aarde kreasioniste moet maar self die
sommetjies gaan maak, as die aarde net sesduisend jaar oud is, by die
hoeveelste geslag word nou getrek. Veral as ‘n klomp geslagte meer as
negehonderd jaar oud geword het.
Die jong aarde kreasioniste se vermetelheid stuit Herrie voorts teen die krop.
Hulle verwag van Herrie om hul gedeskrediteerde geskrifte te gaan lees en alles
daarin te glo, ten spyte van die diskreditering, en sommer alles te verwerp wat
Herrie in geomorfologie (en dis nie ‘n kwasi-wetenskap soos die een jong aarde
kreasionis gekap het nie) en geologie geleer het. Maar as Herrie sê Herrie gaan
nie reageer voor hulle nie herrie se geskrifte hieroor (op die blog) lees nie, word
net nog geskrifte gestuur maar lees lees hulle nie Herrie se geskrifte nie.
Vermetel by alle perke verby.
En natuurlik mag Herrie nie meer sy eie oë glo wanneer hy God se wonderlike
skepping aanskou nie.
Herrie het ook al vrede daarmee gemaak dat hy homself nou skuldig maak aan
die jong aarde kreasioniste se vernaamste “wapen,” veroordeling. Maar Herrie
veroordeel hulle darem nie tot die geledere van nie-Christene nie, bloot na die
geledere van misleides en misleiers.
Christen-wetenskaplikes gee Herrie net so ‘n gly wanneer hul;le die jong aarde
kreasioniste met soveel respek bejeën wat hulle nie verdien nie. En gerekende
teoloë wat die saak “omsigtig” wil hanteer omdat dit so ‘n “sensitiewe kwessie” is.
Dis van nie vinnig genoeg stories doodslaan nie dat daar nou ‘n sterk “geloof” is
dat die mens nooit op die maan was nie, en dat al die TV-beelde en maanrots
bedrog was.
Soos, toe oom Nico vir die plaaswerker vra wat op ‘n slang getrap het of die
slang hom dan nie gepik het nie: “Nee, ek weet nie waar die slang se gedagtes
was nie.”
Waar was die wetenskaplikes se gedagtes toe hierdie jong aarde kreasioniste
met hul stories begin kom het dat die aarde sesduisend jaar oud is, en dat alles
wat tot die teendeel beweer word, bedrog is?
Dis alles goed en wel vir gerekende wetenskaplikes om te sê hulle steur hulle nie
aan twak nie. Of gerekende teoloë wat sê hulle steur hulle nie hieraan nie.
Dis onse gewone mense in die middel wat geteister word. Want anders as regte
wetnskaplikes wat hulle soos ‘n skoenmaker by hul lees hou, meen die jong
aarde kreasioniste daar kan ‘n wetenskap soos jong aarde kreasionisme wees.
Met ander woorde, dieselfde persoon kan hom gesaghebbend uitlaat oor
kernfisika, ruimtekunde, geologie, geomorfologie, plantkunde, dierkunde,
mikrobiologie, paleontologie en ‘n magdom ander wetenskappe – iets wat nie
eens die beste regte wetenskaplike sal waag nie.
Die probleem is natuurlik, om jong aarde kreasionisme as ‘n “wetenskap” te wil
aanbied, moet daar ‘n wetenskap soos “evolusionisme” wees. Niemand is sulke
“kenners” oor evolusionisme nie soos die jong aarde kreasioniste nie.
Toe Herrie so twee jaar gelede die eerste keer bewus raak van die bestaan van
jong aarde kreasionisme was toe ‘n kollega vra watter benadering tot evolusie
het Herrie se pa aangehang. Die kollega het pas ‘n “kursus” by ‘n kerk deurloop.
Herrie wonder nog hoe relevant die vraag is, want Herrie se pa is meer as dertig
jaar gelede dood, en die meeste instrumente om na moderner benaderings tot
evolusie te kyk, soos elektronmikroskope en dinge wat na DNA en so aan kan
kyk het nog nie bestaan nie. Evolusie is destyds dus hoofsaaklik as beskrywende
benadering gebruik. Dertig jaar in die wetenskap, veral war biologie en fisika
betrokke is, is ‘n ewigheid.
Tog, so herinner Herrie hom, het Pa Jan al uitgewys dat evolusie nie ‘n
geleidelike, eenrigtingproses was nie. Dit het “vorentoe” en “agtertoe”
plaasgevind, en gewoonlik ingrypend. Wat dit agterna ‘n voorkoms van ‘n
geleidelike proses gee, is dat slegs die “verbeterde” weergawes gewoonlik kon
oorleef, veral as veranderinge omstandighede, soos ‘n veranderende klimaat
intree.
En ja, by die kerk het Herrie destyds ook gehoor van die “vermiste skakel.”
“Watter vermiste skakel?’ ou Pa-Jan weet? “Daar is meer bewyse vir evolusie as
wat daar is dat die aarde rond is.”
O ja, Herrie het gevergeet, baie van die jong aarde kreasioniste glo die aarde is
plat, en dat die maanreise bedrog was. En toe al was Pa-Jan op die kerkraad en
in die kerkkoor, en hy het nie sy standpunte geheim gehou nie.
Nietemin, so sou Herrie ontdek die jong aarde kreasioniste glo steeds in Darwin
se evolusieleer. Of liewer, hulle weet net daarvan. As hulle dan ‘n wetenskaplike
raakloop wat sê Darwin (en hy was lank nie die eerste evolusionis nie, wel die
eerste uit die sg Engelse Wêreld) was verkeerd, of het dit basies verkeerd gehad
(dis eintlik al die hedendaagse wetenskaplikes) dan word hulle gou as bronne
gebruik om te beweer hierdie wetenskaplikes verwerp evolusionisme. Wat die
jong aarde kreasionisme_”evangeliste” (hul eie benaming, terwyl Herrie gedink
het evangelisasiewerk beteken om God se boodskap te versprei) verswyg, is dat
dieselfde wetenskaplikes in verdere geskrifte bitter teen hierdie intellektuele
bedrog uitvaar, en hul gemanipuleerde aanhalings aan die kaak stel. Onder die
harde woorde soos “dom” en “moedswillig” is ook ‘n paar treffendes oos
“hartseer” waarmee hierdie bedrog beskryf word.
Die wetenskaplikes moet nie by Herrie kom kla as hulle volgende jaar geteister
word nie. Hulle is gewaarsku dis nie goed genoeg om hierdie mense bloot te
ignoreer nie. Hulle sal, soos die wetenskaplike vanoggend, tot die offensief moet
oorgaan. Dit gaan maar bitter wees, want sou die jong aarde kreasionisme
omvattend genoeg gediskrediteer word, is ‘n klomp van hierdie “evangeliste” hul
aansienlike inkomstes uit DVD’s en geskrifte, asook ruim geborgde toere oorsee,
daarmee heen. In die VSA het van hierdie mense al weens belastingbedrog in
die sop beland.
Ook die kerk mag nie sy plig versuim nie. Word dit gedoen, word die geledere
van die veroordelendes (judgementals) versterk, en die spanning in kerke
versterk. Ja, hanteer dit met liefde, maar darem ferm genoeg. Anders sit mens
met nog lidmate wat gaan Lotto speel en hul dogters aborsies laat ondergaan
omdat die kerk se effektiewe swye as goedkeuring vertolk word. Soos die oom
en tannie wat gereeld op pad na die lotto by Ma-Johanna aangekom het en
gevra het sy moet tog bid dat hulle die Lotto wen. Want, sê Ma-Johanna, hulle is
Katoliek. Maar Ma is NG en het gedink die NG Kerk keur die Lotto en aborsies
goed. Sy moes by haar Dopperseun hoor toe nou nie. En ook nie die Katolieke
nie.
Dit was egter nie net die nuus van die jong aarde kreasioniste se beplande
aksies wat Herrie sooibrand op die nugter maag gegee het nie.
RSG se gewone nuus meld van ‘n mensingspeiling van ‘n firma, “Post 94” wat
bevind het Cope het net een persent steun en die ANC se steun het gegroei.
Herrie weet meningspeilings is dikwels baie verkeerd, net soos ‘n sensus waar
die opnemers onder die bome sit en die vorms invul. Net soos met ‘n sensus kan
mens met ‘n meningspeiling min of meer agterkom of dit geldig is of nie. Daar is
byvoorbeeld tussenverkiesingsuitslae, daar is betalende ingeskrewe lede, daar is
getalle wat vergaderings gaan bywoon.
Hoekom dink Herrie gaan ons nie weer van die firma “Post ‘94” hoor nie? Want
hy gaan gepos word.
Met soveel “vriende” soos Mal Ennema, Seppie Frolik en Butana Komphela het
die ANC nie nog opponente nodig om hom steun te kos nie.
Toe Herrie nou besluit om by Cope aan te sluit, tref die ironie Herrie. Die ACDP
het ‘n dame hier in die Vrystaat wat seker al meer mense uit die ACDP gedryf het
as wat baie ander partye lede het. Herrie weet nou al van ‘n paar van haar
slagoffers wat by Cope aangeland het, onder andere ‘n top-leier. Cope moet tog
ernstig dink daaraan om ‘n spesiale toekenning aan haar te doen.
Dis nou afgesien van die talle mense wat al vir Herrie en Mev. Herrie gesê het
hulle stem nie vir die ACDP nie oor haar. Wat dit betref, is Herrie in baie goeie
geselskap.
En o ja, sy is ook ‘n jong aarde kreasionis-“evangelis.” Dankie tog, Herrie gaan
nie nog ‘n rondte met haar loop nie.
Daar is belangriker dinge - soos om te fokus op die Wederkoms of dan
Herskepping, eerder as presies hoe iets miljarde jare gelede gebeur het.

Jesus en Zuma
Die vonke spat behoorlik soos opposisiepartye en die publiek kapsie maak oor
die Vrystaatse leier van die ANC, Ace Magashule, se vergelyking tussen die
Zuma-vervolging weens bedrog, en die verraad en lyding van Jesus op aarde.
Mgashule, wat onlangs nog deelgeneem het aan ‘n tradisionele bierdrink-
seremonie ter ere van die voorvadergeeste by grotte in die Noord-Vrystaat, het
sy optrede geregverdig deur daarop te wys dat hy self ‘n Christen is. ‘n
Woordvoerder van die ANC wys daarop dat Magashule bloot ‘n vergelyking
getref het, en nie geïmpliseer het dat Zuma die Christus is nie.
Die opposisiepartye het almal hul afkeer uitgespreek om die sondelose Jesus se
vervolging te vergelyk met die bedrogverhoor van Zuma.

God en menseregte
Die universele verklaring van menseregte bestaan vandag sestig jaar.
Tóg dra dié handves ‘n tekortkoming saam wat veral na die destydse druk van
kommuniste herlei kan word – die handves erken nie God se oppergesag nie, en
ook nie God as inspirasiebron vir menseregte nie. Dit is ook hoe dit nou met die
Suid-Afrikaanse grondwet en handves van menseregte gesteld is.
Maar dit was amper anders. Sestig jaar gelede het ‘n Nederlander, Leo Beaufort,
‘n geleerde priester, hom beywer daarvoor dat erkenning aan Gog in die aanhef
van die internasionale dokument ingebou moet word.
Die kommuniste, aangevul deur ateïste, het egter vasgeskop en hul sin gekry.
Vandag, by nabetragting aan hoe kommunisme met menseregte omgegaan het,
spreek dit meer as net ‘n tikkie ironie.
Net meer as 50 jaar gelede, op 7 Februarie 1954, het ‘n Amerikaanse geestelike,
George M. Docherty, ‘n preek gelewer wat deur onder meer president Dwight D.
Eisenhower bygewoon is. As uitvloeisel is die woorde “Under God” vier maande
later met ‘n oorweldigende meerderheid in die Amerikaanse “pledge” teenoor die
vlag ingevoeg. Ook hier het ateïste ‘n verbete geveg op tou gesit.
Docherty is onlangs, op Dankseggingsdag, oorlede. Onlangs het die VSA ook die
vyftigste herdenking van die gebruik van die woorde: “In God we trust” op onder
meer geldnote, gevier.
Herman Toerien

Godslastering en die politiek

Inleidende opmerking
In statistieke word van uitskieters gepraat as die gegewens wat ooglopend uit
pas is met die data wat oor soortgelyke sake ingesamel is. As ‘n sensusopname
byvoorbeeld aandui bere kry gemiddel 4 ton per hektaar in ‘n seker gebied, en
een kry 16, is laasgenoemde ‘n uitskieter. Dis nie noodwendig verkeerd nie – die
boer maak dalk van besproeiing gebruik, maar is iets wat opgevolg moet word.
So is daar op hierdie blog ook uitskieters – artikels wat baie lesers het, en
artikels wat min het. Omdat baie Suid-Afrikaners se internettoegang (nog) by die
werk is, is daar byvoorbeeld ‘n merkbare afname in trefslae oor naweke.
Tog is daar twee vreemdes – artikels oor moraliteitspolitiek het baie trefslae, en
artikels oor die Curriebeker, min. Laasgenoemde kan dalk verduidelik word
deurdat die Last Outpost die Curriebeker gewen het, en hierdie blog ‘n
Afrikaanse een is. Die moraliteitsartikels is moeiliker te verklaar, juis omdat dit
ook gewoonlik oor naweke geskryf en geplaas is.
Hierdie bydrae vir die blog is nie ‘n wetenskaplike artikel nie – dis sommer iets uit
die hart.
Wat is godslastering?
Kriminele laster word in breë trekke van crimen injuria onderskei deurdat
eersgenoemde op die een of ander wyse “gepubliseer” moes word. Of die
outeurs van die Bybel iets soortgelyks in hul koppe gehad het toe byvoorbeeld
laster teen die Heilige Gees as onvergeeflike sonde opgeteken is, is nie volkome
duidelik nie, maar skynbaar nie. Wat ‘n mens sê en skryf, en selfs dink, is wat
saak maak, en nie soseer die medium nie.
Die probleem is om inhoud te gee. Toe die uwe lees laster teen die Heilige Gees
is onvergeeflik, was daar ‘n groot kommer in my gemoed, tot ek in die
Sondagskoolboek lees as ek daaroor bekommerd is, kan ek maar ontspan, ek is
dan onskuldig.
Nou is daar volop briewe in koerante waar lesers die predikanteprofessie striem
omdat hulle versuim om soveel gevalle van oënskynlike godslastering nie te
veroordeel nie. Die ANC sal regeer tot Jesus se Wederkoms, Zuma se
vergelyking van Jesus en die donkie waar die donkie glo ‘n groot kop gekry het
omdat hy gedink het die palmtakke is vir hom uitgegooi, en Eisj Magashule wat
Zuma se vervolging en lyding met dié van Jesus vergelyk.
Skynbaar het die klippe begin uitroep. Of neem mense op hul die reg om te
(ver)oordeel wat hulle nie toekom nie?
En ‘n groep geestelikes wat ergerlik vra wat dan verkeerd is dat mense hierdie
soort vergelykings tref – die volmaakte Jesus wat vir ander se sonde gely en
gesterf het, en ‘n aangeklaagde vermeende skurk wat tot die uiterstes gaan om
nie sy dag in die hof te hê nie?
‘n Paar jaar gelede was daar die omstrede uitstalling van die Sattir-beeld in
Oliewenhuis, waar Christus se kruisiging skynbaar mee die spot gedryf is, en ‘n
rolprent waarvan die Suid-Afrikaanse uitreiking plakkate met ‘n onderstebo-
gekruisigde Jesus uitgebeeld is.
Is die geestelike leiers se dawerende stilte geregverdig, of, soos ‘n briefskrywer
aan ‘n koerant dit uitgespel het – dit is ‘n verskriklike skande vir die kerk dat die
kerk oor ‘n saak swyg, en dit aan ‘n politieke party oorlaat om sy stem te verhef
hieroor.
En is die reaksie wat wel kom, versoenbaar met die Bybelse opdragte oor die
liefde? Oor die sagte woord wat die grimmigheid afkeer? Oor die effektiewe
verbod om te oordeel? Oor die meulsteen om die nek?
En les bes, oor die balk in die eie oog? Die politieke leier wat so maklik sy sê
inkry, is immers dieselfde een wat ‘n slagveld van seergemaakte Christene agter
hom gelaat het – wat sy eie vrou ‘n LPW gemaak het en omdat hyself in die
parlement meer as ‘n duisend kilometer ver sit, sy party se beleid van
gesinswaardes deur die voet skiet. Dieselfde leier wat mense sonder verhoor en
in absentia skuldig bevind en straf sonder dat die ander kant van die saak
aangehoor is.
Laat hy wat sonder sonde is, die eerste klip optel.
Of kan daar darem vermaan en geleer word, en selfs getug word omdat ‘n mens
die naaste liefhet?
Soos oorle’ Ouma altyd gesê het: “Moenie te te wees nie.”
Want daarsonder, so lyk dit, gaan die basiese Bybelse waarhede ook nie aan die
lig kom nie. Die ANC is baie lief vir allerlei reinigingsermonies, en soos klokslag
word iets geslag.
Heidens, animisties en beslis nie Christelik nie.
“Maar in die Bybel self word geoffer,” is die verweer soos klokslag.
En dawerend is die lering wat sê in Christus is die finale offer gebring, en in die
opstanding is die oorwinning voltrek.
Die veelwywer Zuma word tot ere-leraar van ‘n kerk verkies. Eisj!
Nee, maar in die Bybel was veelwywery algemeen, is die verweer.
En weer is daar dawerende stilte.
Is dit net diegene oor wie se Christenskap bedenkinge is wat hulle aan
godslastering skuldig maak? Maak die superchristene wat so links en regs die
oordeel uitspreek (judgmental is die modewoord) nie meer net so skuldig nie?
Soos om die aksie wat die jong aarde kreasionisme verkondig ‘n evangelie-aksie
te noem. Daar kan immers net een Evangelie wees. In die proses word dele van
die Bybel weggelaat, terwyl geen jota of titel daarvan weggelaat mag word nie.
Was die Katolieke Kerk met sy Inkwisisie vry te spreek omdat hulle mense
vervolg het wat glo die aarde is rond nadat die deursnit van die aarde al taamlik
akkuraat bereken is ... en een van Magellaan se skepe naderhand om die aarde
geseil het.
Of moet ons dan maar verskillende stelle geloofsgoedere vir die kerk en die
samelewing hê? Soos algemeen was so dertig jaar gelede met evolusie, en hier
en daar vandag nog gebeur – ‘n baie bekende kernfisikus wat in sy geleerde
omgewing een standpunt het, en in sy kerkverband een van die voorste
eksponente téén evolusie was (hy het blykbaar nou bietjie “afgekoel.”) In sy
laaste geskrif wat ek gesien het is hy so akademies en vaag (‘n ou laai van
mense wat vir daardie tydskrif oor evolusie skryf) dat mens na ‘n mens dit
deurgelees het, g’n kop of stert oor standpuntinname kan uitmaak nie.
Neerslag in die politiek
Soms word soewereiniteit in eie kring erg misbruik om skisofreniese standpunte
in te neem. Met die stigting van Louis Luyt se Federerale Alliensie is ‘n leraar
gewerf om spesifiek toe te sien dat Christelike beginsels in die party neerslag
vind. Op ‘n dag loop hy hom egter vas in die realiteit dat besluit is om met die
NNP en DP saam te smelt, en die Demokratiese Alliansie te vorm. En toe dié
leraar nog meen sy mandaat het immers nie verander nie, is hy deur iemand
stilgemaak en gesê hierdie is die politiek, nie die kerk nie. Geestelike goed hoort
tot die kerk.
Nee, daar is ook ‘n begrip, binne dieselfde filosofie, van universaliteit in eie kring.
Net soos die staat behoort in te gryp as ‘n kerk sy saamwoners begin ophang, so
behoort die kerk in te gryp as die staat oorboord gaan met Christelik-
onversoenbare beleidsrigtings. Persoonlik dink ek nie ‘n eenmalige stem van
protes as die staat nie gehoor gee is genoeg nie – die kerk kan nie stil word as
die staat met ‘n lotto, aborsies en ander sake waarteen die kerk gekant is,
aangaan nie.
Die kerk is nie, soos dr. Allan Boesak dit onlangs op RSG uitgespel het, net ‘n
sosio-maatskaplike gewete nie. Dit moet ook ‘n geestelike fakkel wees, en
daardie fakkel mag nie onder die bed weggesteek word nie.
In my boekies beteken dit lidmate kan nie meer bloot aanvaar dis vir die kerk
aanvaarbaar as hulle die DA steun nie, omdat die dominee dit ook doen nie.
Nee, die betrokke lidmate moet helder en duidelik weet die kerk is steeds teen
die lotto, aborsies en ander sake.
Toegegee, die DA gee oor die meeste hiervan ‘n keusevryheid aan lede. Om
alles vir almal te wil wees is immers nie vreemd aan die politiek in Suid-Afrika
nie. ‘n Stokou spotprent beeld byvoorbeeld Sir de Villiers Graaf op ‘n fiets
onderweg na die platteland, met sy plattelandse bagasie duidelik gemerk – soos
reservate en so aan. Maar die doel hier is nie om die wyle ou jintelman aan die
baard te vat nie, dis net ‘n demonstrasie.
Of soos die wykskomitee waarop ek gedien het waarop die meeste DA-lede
duidelik meer regs as die VF+ lede was.
Vanoggend haal Rapport vir oud-pres. F.W. de Klerk aan dat hy nie oor die
ontstaan van Cope verbaas is nie. Dit moes kom na alles vir almal beloof is
(onbekostigbaar basuin Sake-rapport dit in elk geval uit) en mense nou die
uiteenlopnde en teenstrydige ponde vleis begin opeis.
En luister mooi – die DA wil die onbetwiste opposisie wees, met nuwe logo en al.
Want dit probeer alles vir almal wees, wat net deug solank jy in die opposisie is.
Dan kan Desiree van der Walt nie weer ‘n nuusverklaring uitreik waar sy ‘n
liberale ding verwelkom, en net daarna die DA in die Oos-Kaap iets uitreik waarin
dieselfde saak veroordeel word nie.
Dan kan Tertius Delport nie meer soos hy al gemaak het, Dan Roodt vir die DA
werf, net om te vind ander lede is minder opgetrek daarmee nie. Veral nie na
Dan van sy standpunte as DA-lid begin stel nie.
‘n Regerende party kan vir en teen die doodstraf wees nie. dit kan nie vir en teen
aborsies wees nie, dit kan nie vir en teen gay huwelike wees nie. Dan gaan
mense hul pond vleis begin opeis.
Nee, ‘n party moet maar ‘n duidelike keuse vir of teen Christelike waardes maak
– met dié voorbehoud – Christene is God se werktuie, nie Christus ‘n party se
reklamefoefie nie.
En ja, so ‘n party sal as dit eerlik met homself en met God is, duidelik sigbaar ‘n
party met ‘n Christelike inslag wees.
En dit sal soos die klippe uitroep as die kerk swyg. Want onthou, die kerk is met
ernstige sake besig soos of dit ligter of swaarder liedere moet sing, of dit ou of
nuwe Psalms moet sing, of nagmaal by ‘n enkele tafel is sarsies gedrink moet
word en of die gemeente as eenheid sit in hul banke moet drink. Die arme
drommel siek by die huis wat nie by die kerk kan uitkom nie, laat staan nog by
die tafel. Hy het seker sy tjips gehad.

Politici se integriteit ook oorsee bevraagteken

Dit is nie net Suid-Afrika waar daar vanuit kiesersgeledere ‘n oproep op ‘n groter
mate van moraliteit en integriteit gemaak word nie.
Ook in Nederland word grootoog gemaak oor die integriteit van politici, blyk uit ‘n
studie van die Vrije Universiteit en die vaktydskrif, Binnenlandse Bestuur.
Vroeër is reeds berig oor die sikliese inisiatiewe om ook ‘n groter mate van
integriteit en moraliteit na die Amerikaanse Kongres te bring waar die
afwesigheid van koukusverbondenheid en aksies van lobbies en ander
belangegroepe die versoekings geil saai.
In Suid-Afrika word die politieke toneel gekenmerk deur oproepe om moraliteit.
Die blote nagaan van briefopskrifte aan koerante op die internet toon aan
hoeveel skrywers, wanneer hulle oor Cope skryf, hierdie versugting uitstraal.
Heel duidelik het ‘n groot deel van die Suid-Afrikaanse kieserskorps hul vertroue
in die integriteit van die regeerders verloor, maar Suid-Afrika staan ook nie alleen
nie.
Die Nederlandse peiling toon aan dat die hoogste vlak van vertroue in integriteit
by amptenare ervaar word, gevolg deur bestuurders, en dan die politici. Uiteraard
het die politici nie so volmondig met die amptenare saamgestem dat die
integriteitspersepsie by hulle haper nie.
Belangebotsings blyk die kern van die persepsieprobleem te wees. Die
navorsers meen die wyse waarop sommige politici belangebotsings hanteer,
word deur ‘n gebrek aan professionaliteit gekenmerk, terwyl ander naïef optree.
Omdat politici dikwels ook in ander lewensfere hul merk maak, hét hulle
gewoonlik ook meer belange wat kan bots. Die betrokkenes herken self dikwels
nie hulle belangeverstrengeldheid nie, en dit gebeur selde dat verkose
verteenwoordigers hulle hieroor aan stemminge onttrek.
Onder die bekampingsmaatreëls tel ook ‘n beleid oor geskenke, maar dit blyk dat
al hoe meer owerhede integriteitsmaatreëls instel. Hoofbron: Trouw

Strewe na groter politieke moraliteit en opkoms van fundamentalisme: Is

daar 'n verband?
Daar is nie eenstemmigheid oor wat met “fundamentalisme” beskou kan word
nie. Dit is deels omdat daar ‘n formele en ‘n generiese begrip is. Die formele
begrip is ‘n beweging wat in die 1880’s in die VSA ontstaan het en tot ongeveer
1925 taamlik in die openbare oog was. Volgens sommige bronne het dit sy
herkoms in veral die Baptisme gehad.
Dit het hierna uit die openbare oog verdwyn, maar onder die oppervlak
teenwoordig gebly tot in die 70’ger jare toe dit weer skerp momentum gekry het.
Die term “fundamentalisme” het eers in die 80ger jare staanplek in die Oxford
Dictionary gekry.
Tot ongeveer ‘n 100 jaar gelede was fundamentalisme moeilik te onderskei van
die hoofstroom Protestantisme, maar het daarna ‘n onafhankliker koers
ingeslaan weens sekere verwikkelings binne die Protestantisme. Een hiervan,
soos beskou vanuit die oog van die Fundamentalistiese Beweging, is die
“Protestantisme se omarming van Darwanisme.”
Dit is daarom ook nie verbasend nie dat die jong aarde kreasisioniste, wat sterk
in die formele fundamentalisme ingebed is, 2009 tot ‘n maak of breek jaar vir hul
saak verklaar het omdat Darwin se 200ste geboortejaar vanjaar herdenk word.
Die generiese begrip van fundamentalisme, wat nie noodwendig die formele
uitsluit nie, is die letterlike verstaan van (sommige) Bybeldele, veral rondom die
skeppingsverhaal.
Soos verwag kan word, is die kontakvlak tussen “gewone Protestantisme” en
fundamentalisme gesaai met terminologiese misverstande, hoewel heelwat
hiervan waarskynlik na ‘n moedswillige eksklusiwiteit herlei kan word. Die jong
aarde kreasioniste beskou slegs hul weergawe van kreasionisme as sodanig, en
sluit die ou aarde kreasionisme uit wat in Suid-Afrika wyd – ook binne die
Protestantisme – inslag gevind het. Die jong aarde kreasioniste glo die aarde is 6
000 jaar oud (met variasies tot sowat 11 000 jaar) terwyl die ou aarde
kreasioniste die ou en nuwe Testamentiese verwysings dat een dag vir God soos
‘n duisend jaar is, en ‘n duisend jaar soos een dag, in verrekening bring.
Terwyl daar in Suid-Afrika dus jare lank ‘n tipe gemak was tussen Christen-
evolusioniste en ou aarde kreasionisme (soos bv in universiteite se
Bybelkundeklasse geleer) het die herrysenis van fundamentalisme in die 70ger
jare en die groei van charismatiese kerke met hul wortels in die
fundamentalisme, asook moderne kommunikasietegnologie, die
onverdraagsaamheid wat al langer in die VSA was, na Suid-Afrika laat oorspoel.
Christen-evolusioniste en ou aarde kreasioniste vind hulle skielik in ‘n kamp
gejaag deur jong aarde kreasioniste wat hulle almal as Darwaniste, en nie-
Christene tipeer. Selfs die mees versoenende geluide vanuit die nie-
fundamentalistiese kamp word op veroordelende en onverdraagsame wyse
aangeval.
Jong aarde kreasionisme skoei sy bestaansreg op ‘n kwasi-wetenskap, genaamd
kreasionistiese wetenskap. Hierdeur word die alleen-vereiste van geloof vervang
met ‘n poging om dit wat geglo word, te bewys. Die uitset van hierdie “skool” is
indrukwekkend – boeke, DVD’s, internasionale lesingtoere, kongresse en les
bes, kreasionistiese evangeliesasieaksies. Aan die een kant bestaan dit uit ‘n
bewyslas vir jong aarde kreasionisme, waarin die vloed wat volgens dié
leerstelling die hele aarde sou bedek het, omtrent enige geologiese verskynsel
moet verklaar. Aan die ander kant bestaan dit uit pogings om bewyse van ‘n
aarde wat miljarde jare oud is, “wetenskaplik” af te kraak. ‘n Gewilde “bewys” is
‘n beweerde verkeerde datering van lawa wat uit Mount St. Helens gekom het.
Nog ‘n gunsteling tydverdryf is om Darwin verkeerde te probeer bewys, asof dit
die hele konsep van evolusie op sy kop sal omkeer. (Min evolusioniste aanvaar
nog Darwin as moderne gesagsbron).
In die proses is dikwels kontak verloor oor die rede vir die afkeer in
evolusionisme – immers maak die jong aarde kreasioniste op veral
geomorfologiese gebiede self ruim gebruik van evolusie, maar in ‘n oortreffende
spoed. Aanvanklik is geargumenteer evolusie sou tekste soos dat die mens na
die beeld van God geskape is onsinnig maak. Daar is ook geargumenteer dat
sonder die eet van die verbode vrug van die boom in die middel van die tuin,
daar geen sondeval en dus geen behoefte aan Jesus se koms na die aarde sou
wees nie.
Oor die algemeen hou jong aarde kreasioniste nie daarvan om daaraan te
herinner dat hulle baie van hul “wetenskaplike bewyse” uit ‘n ander beweging, die
“Flat Earth Society” geneem het nie. Inners neem Christene wat die plat aarde-
gedagte aanhang die letterlike vertolking van die Bybel een stappie verder,
naamlik dat die aarde op pilare gegrondves is. So kan die jong aarde
kreassioniste se geloof dat die sondvloed se water deur ‘n blitsige kontinentale
drywing wat in een jaar sou plaasgevind het ingesluk is, net verklaar word as die
aarde plat sou wees. (Die Flat Earth Society het meer as drie miljoen trefslae op
Google).
As iemand wat nie die jong aarde kreasionisme aanhang nie dink hy loop onder
‘n skerp tong van veroordeling deur, het hy nog nie gelees of gehoor hoe erg die
veroordeling is van iemand wat eers ‘n jong aarde kreasionis was, en tot ander
insigte gekom het nie. Op die internet is ‘n verslag van so ‘n persoon waarin
weergegee word wat hy deur mense wat hy by die naam noem toegevoeg is.
“Ek was klaar met jong aarde kreasioniste voor ek met jong aarde kreasionisme
klaar was.” Hy erken dat hierdie aanslag hom byna-byna tot ateïsme gedryf het.
Briewe met ‘n soortgelyke veroordelingsaanslag is al verskeie kere in Die
Kerkblad gepubliseer, terwyl ‘n program soos RSG se “Hoe verklaar jy dit?”
gereeld onder briewe van jong aarde kreasioniste deurloop wat meen hulle is
toegerus om die wetenskaplikes aan te durf. Uiteindelik het ‘n wetenskaplike
moeite gedoen om te wys hoe van die jong aarde kreasioniste effektief bedrog
gepleeg het deur wetenskaplikes buite konteks aan te haal en te vertolk.
Die linies tussen jong aarde kreasioniste en ander Christene is vir 2009 opgestel,
en ‘n woordestryd gestroop van Christelike liefde is die waarskynlike gevolg.
Minder opvallend moontlik as die opkoms van fundamentalisme en sy boetie,
jong aarde kreasionisme, is die skynbare wêreldwye opkoms in ‘n versugting na
moraliteit.
‘n Aandrang op, en beloftes van moraliteit kenmerk byvoorbeeld die stigting van
Cope.
Op my blog is al heelwat geskryf oor ‘n skynbare internasionale strewe na
moraliteit wat as behoefte stel dat dit na die mens se hele lewensomgewing, ook
die politiek en joernalistiek, moet deurdring. Die jongste toevoeging kom uit
Nederland. Die jaar van geestelike Higiëne noem ‘n Nederlandse hoogleraar,
Gabriël van den Brink dit.
Hy wys daarop dat die mense se vertroue in die media en die politiek reeds nie
baie hoog was nie, maar nou is dit boonop in die ekonomie geskok ook.
Almal moet nou besin oor die etiek van hul werk.
In die VSA word nou weer skerp gefokus om moraliteit na die Kongres te bring,
omdat die onverbondenheid aan koukusbesluite lede blootstel aan soms minder
etiese beïnvloedingsaksie van belangegroepe en lobbies. ‘n Luukse, betaalde
uitstappie van ‘n aantal Kongreslede na ‘n luukse gholfoord in Skotland het
opslae gemaak.
Die aartappelboer, Angus Buchan trek vol stadions, en briefskrywers in koerante
striem geestelike leiers oor hy skynbare stilswye oor regeringsleiers wat uitlatings
maak soos dat die ANC sal regeer tot die Wederkoms, en dat Zuma soos Jesus
ly. (Wat het van die amp van die lidmaat geword?)
Daar kan min twyfel wees dat Suid-Afrika ‘n behoefte aan “geestelike higiëne”
het nie. Kan ons dit aanpak op so ‘n wyse dat die Here geëer word en ons nie na
afloop van die jaar moet terugkyk na ‘n gemors wat ons aangevang het om
verdere wantroue en vervreemding aan te gestig het nie?
Dis vanjaar nie net Darwin se 200ste geboorteherdenking nie. Dit is ook, vanuit
die oogpunt van Protestantisme, ‘n belangrike gedenkjaar deurdat dit Calvyn se
500ste geboorteherdenking is, en vir ons kerk sy 150ste bestaansherdenking.
Beteken dit dat ons gaan feesvier, of dat ons slagordes vir ‘n onaangename
geveg opstel? Immers is ons goed om mekaar as “fundamentaliste” en “nuwe
hervormers” af te kam, maak nie saak hoe min raakvlakke die gekatagoriseerde
se oortuigings werklik met die etiket verband hou nie.
Dit maak nie saak of die “ammunisie” wat ons gebruik, eintlik die Here se
eiendom is nie, soos die kerksang, Nagmaal en ampte is nie – elkeen veg vir sy
“reg” in plaas van die eer van die Here. Ons onthou of aanvaar nie as die Here
sê: “My genade is vir jou genoeg.”

Wonder van, en wonder oor die Skepping

Die laaste woord oor die Skepping sal nog nie vanjaar gespreek word nie. Dit is
baie duidelik as ‘n mens hierdie onderwerp selfs net vlugtig onder die loep neem.
Bykans elke antieke kultuur het ‘n skeppingsverhaal, en in sommige gevalle,
soos die Noormanne, is dit duidelik dat daar ‘n fusie van verskillende verhale
was, soos ook blyk daaruit dat hulle twee stelle gode gehad het, die Ase wat
gode soos Odin en Thor ingesluit het, en die Wane.
Lees ‘n mens die Noorse skeppingsverhaal deur die deurmekaarspul wat dit tot
gevolg het, kom verskeie ooreenkomste met die Bybel se skeppingsverhaal na
vore.
Iemand sonder die nodige taalagtergrond en kennis van Semitiese tale sou gou
‘n saak uitmaak dat die eerste mense van die Noorse godsdiens, Askr (die man)
en Embla (die vrou) na Adam en Eva sou kon verwys. Die boom van kennis
speel ook in die Nordiese weergawe ‘n groot rol, en dan kom die merkwaardige:
dieselfde naam vir die boom, Yggdrasil, word ook in die mitologie van Xanadu
(wat in China sou wees) gebruik.
Ook die skeppingsverhale soos in die Bybel opgeteken dra die kenmerke van
migrasie en beïnvloeding. Die eerste skeppingsverhaal dateer uit die tyd van die
Babiloniese ballingskap toe dit belangrik was om die Jode te verseker dat God
(Elohim) die skepper van alles was, en dat die son en maan skeppings was, nie
gode nie.
Die tweede skeppingsverhaal is ouer, en dateer uit die tyd van Konings Salomo
en Dawid. Dit staan ook as die tuinverhaal bekend. In hierdie verhaal speel die
dae nie so ‘n belangrike rol nie, en is van die Sabbat nie sprake nie. Veral hierdie
weergawe het heelwat ooreenkomste met die Nordiese.
Dit is interessant dat die Nordiese weergawe begin by ‘n antieke koning wat ‘n
lang reis onderneem het, en so in die verre lande die kennis oor die gode en die
skepping opgedoen het.
Die Nordiese verhale is egter eers baie later opgeteken, nadat dit lank deur ‘n
spesiale kuns van geslag tot geslag oorgedra is. Die ironie is dat dié kuns op die
vasteland grootliks verlore gegaan het, maar in een van die Noormanne se later
kolonies, Ysland, vervolmaak en voortgesit is. Later kon die vasteland se
geskiedenis en mitologie deur die Yslandse oorlewering grootliks aanmekaar
gesit word.
Dit is uiteraard nie net hulle wat lank van mondelinge oorlewerings afhanklik was
nie. Ook vir die Israeliete is skrif, weliswaar baie oud, veel jonger as hul werklike
geskiedenis. Dat skeppingsverhale eers later opgeteken is, beteken nie dat die
verhale lank daarvoor deur mondelinge oorlewering oorgedra is nie.
Wie vir wie die meeste beïnvloed het, kan eintlik slegs vasgestel word deur te
kon bepaal by wie die verhaal die oudste was, iets wat moeilik is as daar nie
geskrewe bronne uit die staanspoor beskikbaar was nie.