Artan sanayi retimi, daha fazla ihracat,

daha fazla ithal edilecek hammadde

demektir.
Buda hi kukusuz daha fazla gemi ve daha
fazla liman ihtiyacn gndeme
getirmektedir.
1970li yllarda SKELE ad verilen ve
yalnzca sahibi olan kii yada kurululara
hizmet veren kk limanlar inaa
edilmeye baland
1989lu yllara gelindiinde sadece bal
bulunduu iletmeye hizmet vermek
amacyla kurulan iskeleler dnemin
Bakanlar kurulu tarafndan alnan bir
kararla devlete kk bir pay verme
karlyla artk nc kiilere de hizmet
verebilecekti.
lk zel liman kompleksi olan
Gemlik/Gemport 1992 ylnda faaliyete
gemi ve akabinde Alta/Ambarl liman
tesisleri de ikinci srada faaliyete gemitir.

Bugn deiik tr ve byklkte zel
sektrn ilettii limanlarn says 40
amitr.
Liman?
Rhtm veya iskelelerine deniz tama
aralarnn yanap balayabilecei veya
su alanlarna demirleyebilecei imkanna
sahip olan,
tekneden kyya,
kydan tekneye,
tekneden tekneye yk veya insan nakli
Teknelerin balanp kaldrlmas iin her
trl imkana sahip olan kara ve deniz
alanlarna LMAN denir.

Dier bir ifadeyle;

LMAN: birden fazla deniz veya su tatnn
barnabilecei ve barnan bu tatlara
gerekli her trl yer hizmetinin belirli bir
bedel karl verildii stratejik neme
sahip yerlerdir.

Liman eitleri
1. Ak limanlar: milletler aras ticaretin yapld byk limanlardr
2. Platformlar: ak denizlerde kurulmu akaryakt limanlardr
3. Askeri limanlar: askeri hizmetler iin kullanlan limanlardr
4. Balk limanlar: yalnzca balk teknelerinin barnd limanlardr.
5. Med limanlar: yalnzca sularn ykseldii zamanlarda girilebilen
limanlardr
6. Snma limanlar: herhangi bir arza hasar sonucu, oluan
hasarn onarlmas iin bir geminin rotasndan saparak gittii yada
ekilerek gtrld limandr.
7. Serbest limanlar: yklerin gmrk vergisi demeden karlp
transit olarak geirildii limanlardr

Limalarn hukuki yaplar
Devlet limanlar
Samsun TCDD
Bandrma TCDD
Haydarpaa TCDD
zmir TCDD
Mersin TCDD


Trkiye Denizcilik letmeleri Limanlar
Giresun
Hopa
Rize
Trabzon
Gllk
Antalya
Kuadas
Dikili
ordu

zel limanlar
UM denizcilik
olakolu
Ekinciler
Alemdar

Liman bakanlna ait limanlar
Sinop
Mudanya,
Nemrut krfezi
Liman iletmesi?


Gemilerin varlarnda gerek ykn
tahliyesi ve gerekse yklenmesi ile ilgili
tm operasyonlar balatp hibir
aksamaya meydan vermeden
neticelendiren kurum ve kurululadr.
Limanlarn zelletirilmesi durumu?
Ekonominin da almas ve devletin
ekonomideki paynn azaltlmas
politikalarnn neticesinde kamu
kurulularnn elinde bulunan limanlarn
zelletirilme sreleri balam
bazlarnnki de tamamlanmtr.
zelletirmenin avantajlar
Devletin mdahalesi aza iner
Liman cret politikas gerek verilere dayanr ve
rekabet artlarna gre tespit edilir
Deien artlar karsnda idarenin
reorganizasyonu daha kolayca yaplr
Brokrasiden kaynaklanan maliyetler azalr
Devlet liman iletmelerinin zararlarn karlamak
zorunda kalmaz
Liman tesis ve tehizatlarnn yenilenmesi
kolaylar
zelletirmenin dezavantajlar

Blok satlardan dolay zel sektr tekeli
oluabilir
Milli bir liman politikasnda uyumazlk ba
gsterebilir
Sermayenin aktarmnda glkler
ekilebilir
Limanda kullanlan terimler
Jetty: derin suya ulamak iin denize
doru uzanan yanama yerleridir
Wharf: gemilerin ykleme boaltma
ilemlerini yapmak zere deniz
kenarnda ina edilen ve zerinde
kapal tesisler bulunan deniz doru
km yaplardr


Wharf finger: rhtm sahibi veya onu
ileten kii
Pier: teknelerin yanamalar iin ta,beton
veya aatan kazklarla ina edilmi deniz
veya su kysna dik yaplardr
Rhtm
Gemilerin ykleme
boaltma ilemlerini
yapmak iin yanat
genellikle tatan ina
olunan ve su
seviyesinden fazla
yksek olmayan
yanama yerleridir
Quayege
Rhtm kullanma creti
Harbour
Gemilerin ak denizden korunmak veya
ykleme boaltma ilemlerini yapmak iin
girdikleri suni veya doal su alan ve bal
kara alandr.
Douglas Harbour

Port
Gemilerin girebilmesi iin yeterli derinlie
sahip emniyetli su alan ile buna bal kara
alan olup gemilerin burada ykleme,
boaltma, tamir ..vb dier ihtiyalarn
giderdii, tam bir koruma yannda gerekli
gmrk, ambar, liman tekilat ve
hizmet tesislerini ieren yasa ile
belirlenen geni bir deniz ve kara
alandr.

Dok
Bir veya birka eit gei havuzlarndan
oluan ve ierisindeki gemilerin med-cezir
durumlarnda yzer halde kalabilecekleri
Suni olarak ina edilmi bir yapdr.

Dalgakran
Deniz ynnde kt hava artlarna ve
dalgalara kar snak olarak ina edilmi
beton yaplardr.
Mendirek
Kara ile balants
bulunan dalgakrandr
diye tanmlanr
Serbest liman ve serbest blge
Bir lkenin hkmdarlndaki yerlerin
gmrk kstlamalar dnda braklm
belirli blmleridir.
serbest blgeler bir lkenin siyasi snrlar
iinde olmasna ramen gmrk snrlar
dnda kalan blgelerdir.
Serbest blgenin avantajlar
hracat iin yatrm ve retimi artrmas
Yabanc sermayenin geliini salamas
thalat ucuzlatmas
stihdam artrmas
Teknoloji transferini salamas
Dviz girdilerini artrmas
Transit ve reekspot ticaretten daha byk
pay almas

Serbest limanlardan ykletilen veya
gemilerden boaltlan eya tabiatlar
deitirilmeden gerekli baz(seme,
ayrma, sralama, blme,
ambalajlamavb)ilemler yaplarak tekrar
sevk edilebilir. Bunlara ticari serbest liman
denir


Endstriyel serbest limanlar ise; ticari
serbest limanlarda yaplabilen ilemler
dnda eya tabiatnn deitirilmesi
ilemlerinin de yaplmasna msaade
edilir. Burada kurulan tesisler sayesinde
hammaddeler her trl vergi mevzuatnn
dnda mamul haline dntrlr.
Ders 3
Liman daresinin Esaslar
Limanlarn ounda su ve kara alanlarnn sahibi Kamu
otoritesidir
Limanlarn derinletirilmesi veya yeni bir yardmc tesisin
ilave edilmesi kamu otoritesinin yetkisi dahilindedir.
Liman demir yollarnn iletilmesi genelde kamu
otoritesindedir
Limanlarda st yap tesisleri genelde kamu otoritesi
tarafndan salanmaktadr.
Limanlarda ilerin etkili bir ekilde yrtlebilmesi iin
liman idaresi ile kamu otoritesi arasnda iyibir
koordinasyon olmas gerekmektedir
Genel kullanm iin limanlar liman
otoritesinin yetkisinde olmaldr
Bu sayede
Mevcut tesislerin etkin kullanlmas kolaylar
Ekonomik anlamda fazla kapasite yaratlmas
nlenir
Liman planlanmas kolaylar
Haberlemeyi kolaylatr.
Etkili bir ynetim sistemiyle masraflar minimize
edilir
Deiim ve geliimlere annda uyum salanr
salanr
Liman ynetimleri

Devlet limanlar
Mahalli idare limanlar
zel kurulularn limanlar
Devlet limanlar


Limann bulunduu mahalde merkezi idare
yoluyla devlet adna idare edilen
limanlardr
Mahalli idareler tarafndan kontrol
edilen limanlar


Belediyelerce iletilen limanlar
Otonom limanlar, olmak zere ikiye ayrlr
Belediyelerce iletilen limanlar

Belediye meclislerince denetlenir
Politik etkilerin altndadr
Yksek planlama imkanlarna sahiptirler
Liman kullananlara eit kullanma
imkanlar salanr


Otonom limanlar
Bu tip limanlar kendi kendini yneten halka
ak trstlerdir

otonom limanlar limann bulunduu
mahaldeki teebbsler tarafndan tayin
edilen kiiler ynetilir
Kamu ve zel iletme limanlarnn
farklar
Kamu iletmelerinde yatrm planlar ve iletme
giriimleri ok ak olmayan ve uzun dnemli;
zel iletmelerde ise daha somut, ak, ksa ve
orta dnemlidir.
Verimlilik ve karllk genellikle kamu
iletmelerinde dk, zel iletmelerde yksektir
Sermaye piyasas gstergeleri kamu iletmeleri
iin belirsiz ve riskli; zel iletmeler iin belirli ve
gvenilir olabilmektedir
letme kazanlar ve birikimleri istenilen anlarda
kullanlabilmesi kamu iletmelerinde ok snrl
ve yava; zel iletmelerde daha hzl ve serbest
olmaktadr
Personel alm ve grevlendirmeleri kamu
ietmelerinde daha politik, zel iletmelerde ise
uygun adam alma eklinde olmaktadr
i ve iveren ilikileri kamu iletmelerinde yasa
ve szlemeler erevesinde ; zel iletmelerde
ise daha esnek bir yapdadr.
Verimlilii ve karll artracak yeni teknolojiler
ve yntemler kamu iletmelerinde yava; zel
iletmelerde hzl ve kolay uygulanabilmektedir
Liman zelletirilmesi
Liman istihdamnn ihtiya duyulann ok
stnde olmas
Gelien teknoloji ve tama ekillerine
zamannda ayak uydurulamamas
Devletin etkisi, gibi nedenlerle
limanlarn daha ekonomik ve rasyonel
almalarn salamak zere limanlarn
zelletirilmesi ihtiyac ortaya kmtr
Liman zelletirmedeki ama
Limanlarn lkemizin bugnk ve
gelecekteki ihtiyalarna cevap verebilecek
duruma getirilmesi
kapasitelerinin artrlmas
Teknolojik gelimelere uygun olarak
ada iletmecilik esaslar erevesinde
altrlmalar
bylelikle karllk ve verimliliin salanmas


Liman zelletirmelerinde tekelleme
nlenebilirse doacak olan rekabet
sayesinde alnan hizmetin kalitesi
artacaktr.
Liman organizasyonu
Liman organizasyon emasnda aadaki
birimler yer almaktadr
Aratrma ve planlama servisi
Klavuzluk servisi
Bakm onarm servisi
Ykleme boaltma ksm
Ambarlama ksm
Koruma ve gvenlik amirlii
tfaiye eflii