You are on page 1of 20

Unggah-Ungguh

Basa Jawa
Afifannisa Dienda Rifani
XII IPA 1

Standar
Kompetensi
Tingkatan
Unggah-ungguh
Basa Jawa
Pengertian
Unggah-ungguh
Basa Jawa
Ngoko Alus
Kompetensi
Dasar
Ngoko Lugu Krama Krama Alus
Daftar Kata
Ngoko, Krama &
Krama Inggil
Tuturan Ragam
Krama Alus
Soal-soal
Standar Kompetensi
Mampu mengungkapkan pikiran, gagasan,
pendapat, dan perasaan secara tertulis
dalam berbagai bentuk tulisan dan ragam
Bahasa Jawa sesuai dengan unggah-
ungguh Bahasa Jawa yang benar.
Kompetensi Dasar
Berbicara dengan menggunakan unggah-
ungguh yang sesuai situasi dan latar
Unggah-Ungguh Basa Jawa
Unggah-ungguh basa jawa yaiku tingkatan
basa jawa, utawa tata krama micara basa
jawa.

Tingkatan Unggah-ungguh
Basa Jawa
Ngoko/ngoko lugu
Ngoko alus
Krama
Krama alus

1) Basa Ngoko Lugu
Basa ngoko alus yaiku basa kang
tembunge ngoko kabeh. Basa ngoko
biasane dienggo guneman karo :
a)Kanca kang wis akrab
b)Wong tuwa marang anake/putune
c)Dienggo yen lagi guneman dhewe

Tuladha
Tuladha basa ngoko lugu :
1)Aku lagi ndheleng TV karo adhiku
2)Adhiku ora turu mau mbengi

2) Basa Ngoko Alus
Basa ngoko alus yaiku basa jawa kang
tembunge ngoko kecampuran krama alus.
Tembung ngoko kang diganti nganggo
krama alus yaiku kata ganti wong sing
dihormati (kowe dadi njenengan), predikat
wong sing dihormati (mangan dadi dahar),
barang kang diduwani wong kang
dihormati (omah dadi dalem).

Basa ngoko alus biasane dienggo
guneman karo :
a)Sedulur enom marang sedulur tuwa
b)Wong tuwa marang wong enom kang
lewih duwur derajate
Tuladha
Tuladha basa ngoko alus :
1)Apa Pakdhe wis kondur?
2)Bapak dahar lawuh tempe mau sore

3) Basa Krama
Basa krama tembunge krama kabeh.
Basa krama biasane dienggo guneman
karo :
a)Anak marang wong tuwane
b)Wong enom marang wong tuwa
c)Wong sing lagi wae kenal
d)Wong tuwa marang wong enom kang
perlu diajeni
e)Murid marang gurune
Tuladha
Tuladha basa krama :
1)Ibu saweg siram, monggo pinarak rumiyin
mbah
2)Punapa Budhe sampun tindak teng peken,
Pakdhe?

4) Basa Krama Alus
Basa krama alus tembunge krama karo
krama alus.
Biasane dienggo guneman karo :
a)Anak marang wong tuwane
b)Wong kang pangkate cilik marang wong
kang pangkate dhuwur
c)Kanggo micantenan nang ngarep wong
akeh tuladhane pidhato
d)Dienggo yen nyeyuwun marang Gusti
Tuladha
Tuladha basa krama alus :
1.Simbah nembe rawuh nitih bis.
Tuturan Ragam Krama Alus
dak jupuk : kula pundhut
ko gawa : panjenengan asta
di omongi : dipun ngendikani
omahu : Griyanipun, dalemipun
jupukake : jupukaken
dalane : marginipun
tukunen : panjenengan pundhut
jalukana : panjenengan suwun
No Ngoko Krama Krama Inggil
1 Awak Badan Salira
2 Klambi Rasukan Ageman
3 Kelalen Kesupen Kalimengan
4 Lanang Jaler Kakung
5 Melu Tumut Ndherek
6 Lambe Lambe Lathi
7 Takon Tanglet Ndangu
8 Seneng Bungah Rena
9 Mangan Nedha Dahar
10 Turu Tilem Sare
Daftar Kata
Ukara ing ngisor iki owahana dadi basa
ngoko alus utawa krama inggil!
1. Pak enya wedangmu, ombenen mundhak
selak adhem!
2. Bu, yen sesuk kowe menyang pasar aku
tukokna sepatu ya!
3. Mbah kowe mau dikirimi dhuwit ibu, enya
tampanen!
4. Aku menehke layang marang pak Guru,
sebab aku sesuk ora bisa mlbu sekolah.
5. Celana iki duwuke simbah, mengko
dakwenehna dewe.
6. Pak guru menei aku buku sepuluh.
7. Ibu ngeterake adikku menyang
Semarang.
8. Bu guru nyeneni muride sing kesed sinau.
9. Bojone pak RT lagi nonton TV.
10. Tekane Bapak saka kantor jam lima.

You might also like