Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
2
Bu kitap Derin Dnce Fikir Platformunun okurlarna armaandr. www.derindusunce.org
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
3
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
4
indekiler
nsz ....................................................................................................................................................... 5 Tayyip Erdoann kellesini isteyenler onu Salvador Allende zannediyor ............................................... 6 Tayyip Erdoana kar kresel bir komplo var m? ................................................................................. 8 Ben bir bankacym Gezi Parknda, ne sen bunun farkndasn ne de polis farknda ............................. 11 Tayyipi devirmek iin ka para lazm? (Blm I) .................................................................................. 14 Tayyipi devirmek iin ka para lazm? (Blm II) ................................................................................. 18 Rusya ve Britanyann mthi ortakl (Cemil Ertem) ........................................................................... 22 Gezi Parkndan sonra sra ine mi geldi? ............................................................................................ 25 Sistem bozuk deildir, bozuk artk sistemdir! ....................................................................................... 31 Msrdaki darbeden beter: Fransa artk bir demokrasi deil ................................................................ 36 Her baarl diktatrn arkasnda bir Bat lkesi vardr! ........................................................................ 38 Mslmanlar ortak para birimine gemek zorunda kalacak! ................................................................ 40
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
5
nsz Trk bankalar alanlar smrmek, tketiciyi kandrmak ve haksz rekabetten dolay ok ar cezalar yediler. Sonra Trkiye tarihin en byk anti-kapitalist ayaklanmasn yaadk. Gstericiler Sosyalist Trkiye ve yaasn devrim sloganlar atarak orak-ekili pankartlar, Deniz Gezmi posterleri tadlar. Tuhaf olan ise baz bankalarn ve holdinglerin bu ayaklanmaya destek olmasyd. Anti- kapitalist gstericiler 20 gn boyunca stanbulun en lks otellerinden birinde bedava kaldlar. Tuhaflklar bununla da kalmad. CNN, BBC, Reuters ve daha bir ok medya kuruluu bir ka sene nce yabanc lkelerde ekilmi yaral ve llerin fotoraflarn servis etti. Tayyip Erdoana destek vermek iin toplanan insanlarn fotoraf CNN tarafndan kazayla(?) Ayaklanm Protestocular olarak yaynland.
Dnyada da tuhaf eyler oldu:
Trkiye ile neredeyse ayn anda Brezilyada bir halk(?) ayaklanmas balad. Georges Sorosa ait ekonomi gazeteleri in ekonomisi hakknda ar ktmser haberler yaydlar.
Kazalar bu kadar oalnca insanlar ister istemez baz eyleri sorgulamaya baladlar: Trk bankalar neden sermaye dman, anti-kapitalist bir ayaklanmaya destek oldu? Acaba 2008 krizinden sonra kan kaybeden ABD ve Avrupa kaan sermayeyi geri ekmeye mi alyor? Brezilya, in ve Trkiye fazla sermaye ekmenin cezasn m dyor?
Elinizdeki kitap bu sorulara cevap aryor.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
6
Tayyip Erdoann kellesini isteyenler onu Salvador Allende zannediyor Do your worst, we will do our best Salvador Allende 4 eyll 1970teki seimlerde %37 civarnda bir oy alnca baz sermayedarlar ve ilide yatrm yapan Amerikan firmalarnn yneticileri mosmor oldular. nk CIA raporlarna gre bu beklenmeyen bir durumdu. 14 eyll gn ilinin en zengin adam olan Agustn Edwards Eastman yardm istemek iin Nelson Rockefeller ile grmeye gitti. Ertesi gn CIA bakan Richard Helmsin brosundayd. Ayn gnn akam ABD bakan Richard Nixon ilide darbe ortam hazrlanmas iin gerekli emri vermiti. Tencere tava alarak sokaklarda yryen kadnlar, lke lojistiini fel eden kamyoncular grevi Btn bunlar ITT (International Telephone & Telegraph) gibi firmalar kanalyla finanse edilen eylemlerdi. ilinin tarihini bilen okurlarmz faist diktatr Pinochetin baa geiini ve liberal bir diktatrlk kurarak nasl kan dktn, bir yandan da lke kaynaklarn kimlere peke ektiini bilirler. Yanl okumadnz, liberal diktatrlkler vardr ve Hayek gibi liberal dnrler, Thatcher gibi liberal siyasetiler de Pinochetye destek olmulardr. Biz de bu konuyu zaman zaman anlatyoruz sitemizde. (Bkz. Yunanistan kumar masasnda tlrken) Tayyip Erdoana gelirsek Taksim olaylarndan ok daha nce Wall Street Jurnal, BBC Trkiye, CNN ve Newyork Times gibi kanallarda akla ziyan yorum ve haberlerle kamuoyu oluturmaya alan gazetecileri dikkatle izlediniz mi? Ortada bir tuhaflk var gerekten. Trkiyedeki gazeteciler neredeyse hi bahsetmediler ama Tayyip Bey ve saz arkadalar son zamanlarda bir eek ars kovanna omak sokmutu. omak sokmak ne kelime, tekmeyi vurup yuvalarn bozdu hayvanlarn. Bizim gazetecilerimiz kitap yerine
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
7 birbirlerinin ke yazlarn okuyarak ekonomi rendikleri iin bu haberi skaladlar. Dierleri gibi uyumayan bir ka istisna var tabi, bir tanesi Cemil Ertem idi: Bu hafta TCMB ok nemli bir karar ald. Bankalarn Kredili Mevduat Hesaplar (KMH) faizine ciddi bir snrlama getirdi. Burada hakszve fahi faiz oran tavann yzde 2.2 olarak belirledi. Bankalar, bu hesaplara aylk yzde 5e kadar kan faizler uyguluyordu. nann bu Cumhuriyet tarihinde finans oligarisine vurulmu en byk darbelerden birisidir. KMHlar liderliini -bir kamu bankasn darda tutarsak- Bankas yzde 20 ile elinde bulunduruyordu. Bakn Trkiyede finans oligarisinin hortumunu kestiinizzaman ya da objektif koullar gerei, finans oligarisi geriledii zaman, rejim nce sallanr, sonra deiir. Tabii darbe ile 1960, 1971, 1980 ve 28 ubat 1997 Hep byle olmutur. ok yazdm ama yine yazaym; 28 ubatn en ciddi ekonomik nedeni, Erbakann faizleri hzla drecek -nk kamu borlanma gerei de aaya geliyordu- havuzsistemi idi. Bu sistem, kamu iktisadi teebbslerinin (KT) hesaplarn bir kamu bankasnda topluyor ve KTler yine, ihtiyalar olduu zaman, bu ortak havuz hesabndan dk faizle borlanabiliyorlard. Bu faizleri hzla aaya ekecek bir uygulama olduu gibi, finans oligarisinin faiz hortumunu kesiyordu. Sonuta 28 ubat oldu ve bunun gibi birok hortum yeniden -askerle- tesis edildi Evet, parann deeriyle oynayabilen, almadan insanlarn srtndan geinen bu eek arlar, bu kravatl ekyalar srf Tayyip Bey istedi diye bal arsna dnecek deiller. Ellerinden geleni yapacaklar. Trkiyenin bana itaatkr bir diktatr koymak istiyorlar. Ahlaken yanl ama stratejik olarak doru hareket ediyorlar. Peki Amerikan halknn ve Avrupa Birlii halklarnn yzmilyarlarca dolarn dolandran finans lobisi durdurulabilir mi? Kanaatimce evet. Ama bunun yol ve yntemini bir baka yazda anlatalm. Souk savan bittiini fark etmemi olan, 20ci asr taktikleriyle hkmet devirmeye alan eek arlarna da anlayacaklar lisan ile yani Churchillin kelimeleriyle cevap verelim: Do your worst, we will do our best
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
8
Tayyip Erdoana kar kresel bir komplo var m? Bazen komplo teorisi paranoyak deildir John F. Kennedy kendi lkesindeki silah lobisine altklar krmz haly sermedi. Silah lobisi CIA ve Pentagondaki balantlarn kullanarak trl basklar yapt ama nafile. Kennedy ailesinin din inanlar ve en mahrem ayrntlarna kadar zel hayat da basn yoluyla bu baskya meze yapld, olmad. Kennedy ldrld. Yani komplo teorisi yoktu, komplo vard, hkmete kurulmu gerek bir tuzak. Medya patronlar, i adamlar, istihbarat ve ordu mensubu devlet memurlar tuzak kurmulard. Kime? Oyla seilmi meru bir devlet bakanna. Kennedy kameralarn nnde yedii kurunlarla ldkten sonra da komplo devam etti. Baz polislerin, savc ve hakimlerin dahil olduu bir ete gerek katilleri bir mddet korumaya alt; bir ka keskin niancnn ayn anda ate ettii profesyonel saldr bir akl hastas tarafndan yaplm gibi gsterildi. Vakti olanlara tavsiye ederim, Kennedy cinayetini biraz aratrn. Amerikan derin devletini tanyn. Bu derin devlet gerekten vardr. Yani halkn parasn ve devletin gcn kendi karlar iin kullanan yasa d VE yasalar st bir ete mevcuttur. Bu eteyle tanmak iin Amerika Tedavi Edilebilir mi? isimli kitabmz da okunabilir. Gelelim Tayyip Erdoana. Taksim olaylar srasnda genlerin i ve d mihraklara alet olduklar sulamas yapld. Temkinli kalemler ise komplo teorilerine prim vermeyelim dediler. Krp dken baz gstericilerin arasnda yabanc pasaportlu insanlar yakalannca d mihrak phesi kuvvetlendi. Batda prestij kazanm gazete ve televizyon kanallar da tuhaf iler yaptlar: Kpee gaz skan bir talyan polisini Trk polisi diye yutturmaya kalktlar mesel. Trk gazetelerinden byle eyler grmeye alz ama Avrupallar daha cidd bilirdik. Bunlarla ayn anda, baz insan haklar dernekleri olaylarn balamasndan sonra bir
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
9 saat bile gemeden rapor yaynladlar. Twitterdaki garipliklere zaten saymakla bitmez. Btn bunlar nden hazrlk yapld hissi veriyordu ama buna dayanarak bir hkmet darbesi iddiasna giremeyiz tabi. Birilerinin kt niyetine iaret edebiliriz en fazla. Peki nedir hkmet darbesi? Bir hkmet nasl devrilir? 1917 devriminin orkestra efinden, Trokiden dinleyelim: Darbe politik deil teknik bir itir. Snrl bir alanda, devletin hayat organlarna dosdoru ve sert bir ekilde vuracak teknisyenler gerekir. Dolaysyla darbeyi mmkn klmak sosyal ve politik abalarla olmaz. Organizasyon, taktik ve teknik bilgi ister (Darbe Teknii Curzio Malaparte) Yani hayati sistemleri, yollar, limanlar vs kilitliyorsunuz. Devirmek istediiniz hkmetin lkeyi ynetemediini bir ekilde ispat ediyorsunuz ve basn kanalyla halka duyuruyorsunuz. Tpk Salvador Allende rneinde olduu gibi ulatrmay fel ederek enerji, yiyecek vs sevkiyatn aksatyorsunuz. Hemen ardndan kendi adamlarnz baa geirip kilitlediiniz sistemleri tekrar ayorsunuz. Bylece hedefinize gre komnizm / kral / islamclar / gitti, biz geldik, ortalk dzeldi diyorsunuz. lkeyi kurtaran mill kahraman rolne geiyorsunuz. Teknik olarak mesele bu da Trkiyede darbe yapmak eskisi kadar kolay deil. Trk ordusu normallemekte. AKPyi sevmeyen subaylar bile byle ekiyalkla bir yere varlmayacan anlad zaten. zetle ulusal menzilde, ulusal ordu, ulusal basn vs yoluyla darbe yaplamyor. Bu tabi artk hi darbe giriimi olmayaca anlamna gelmiyor. Yaklak iki yl nce unlar sylemitik: Trokinin teknik darbesini yapmak artk mmkn deil. Aslnda teori yine doru. Ama stratejik yerler eskisi gibi garlar, limanlar deil. Kreselleme demeye altmz ama znde entegrasyon bulunan bir olgu var. Yani trenler, gemiler yine nemli ama bilgi ve para internet zerinden k hznda hareket ediyor. Bu sebeple Trkiye byklndeki bir lkede darbe yapmak iin bankalar, yabanc borsalar, internet hizmet salayclar, uzaydaki haberleme uydularn da kontrol altna almak gerek. [...] Kresel darbeler dnemine girdiimizi sylemek sanrm yanl olmaz (Bkz. Trk ordusu neden (artk) darbe yapamyor?) Evet, Trkiyenin, zellikle de Tayyip Erdoann son yllarda yapt bir ok i var ki baz kresel gleri rahatsz etmekte. Bu sebeple sadece AKPye kar deil Erdoann ahsna dnk bir nefret birikti. Bu anti-Erdoan cephesinde doal olarak yerli Ergenekon etesinin mensuplar var. Ama esas g dardan geliyor: 1. Trkiyedeki bankalarn disiplin altna alnmas sebebiyle faiz lobisi, 2. slm alemini birletirme abalar sebebiyle enerji ve silah lobisi, 3. Petrol boru hatlar konusunda Rus firmalara alm ve Rus tercihlerine nanik yaplmas sebebiyle Moskova,
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
10 4. Sanayi ihracatndaki art, Trk ihracatlarn dorudan Alman ve Fransz pazarlarn kapmas sebebiyle madur olan Avrupal firmalar, 5. One minute ve Mavi Marmara olaylaryla gc test edilen ve biraz kof kan srail Evet, tahmin ediyorum ki anti-Erdoan ekibi uzun zamandr di gcrdatyordu ve aalar korumak isteyen evrecilerin masum eylemi bu ekibe bekledikleri frsat altn bir tepside sunmu oldu. Bu seferlik maskeleri dt zannediyorum. Ama bu bir daha kresel darbe olmayacak demek deil. Trkiye ykseldike mcadelesi de zorlaacaktr. Peki evreciler ne yapabilirdi bu komploya alet olmamak iin? TMK maduru ocuklar baaryla savunan Mehmet Atakn bir zamanlar inernette ok gzel aklad gibi evrecilerin eylemi yapp bitirmeleri gerekirdi. Ucu ak, ne zaman bitecei belli olmayan, hedefi aka iln edilmemi bir eylem her zaman uzama riski ierir. Eylem uzadka amacndan sapar ve apulcular, provokatrler vs araya karr. Hepsine gemi olsun diyorum. Artk eve dnebilirsiniz.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
11
Ben bir bankacym Gezi Parknda, ne sen bunun farkndasn ne de polis farknda Para m lzm? Yaratalm! [...] Herkesi mutlu etmek iin bir ka imza yeterli! O gece bin zanaatkr imparatorun el yazsn ve imzasn taklid ederek kk ktlarn zerine yazdlar: bu kat 10, bu kt 100, bu kt 1000 altn eder. Altn su gibi akt, imparatorluk kurtuldu. Ama imparator hl inanamyordu: Ne? Halk o ktlar gerek para m sanyor? Askerlerim ve saray alanlar maalarnn bu ktlarla denmesini kabul etti mi? Bu mucize inanlmayacak kadar gzel Bu satrlar Goethenin nl eseri Faustun ikinci blmnden. Tabi hikyenin sonu iyi bitmiyor. Zira para yaratmak her zaman ok iyi bir fikir deil. Kontrolden karsa paray yaratan bankalar onu kullanan halkn emeini smrr. Bo vaad verip ekmeinizi, aln terinizi alar. Zira para kendi bana bir deer deil. Para yenmez, sizi yamurdan korumaz, aspirin gibi yutsanz ba arsn geirmez. Para bir teminattr, verilmi bir sz, bir vaad. Karlksz para basmak ise yalan sylemektir. Tam da bu yzden bankalar serbest braklMAmas gereken kurumlardr. Kredi alp verme, mevduat toplama, borsa ilemleri, hayat sigortas Bankaclk sahasna giren ne varsa hukuk erevesinde kalmaldr. Peki merkez bankalar dnda kimse para retemezmi gibi geliyor insana. yle ya, matba onlarn elinde deil mi? Bizim Akbank, Bankas veya Garanti nasl para bassn? Aslnda mesele ok basit, bu bankalardan birinden tketici kredisi aldmda ya da kredi kartmla bor aldmda banka yoktan para yaratyor ve bunu hesabma yazyor. Tabi karln da kendi aktiflerine. Maam ay sonunda gelince borcumu dyorum ve para yok oluyor. te bu karl olmayan yaratma sreci kontrol altnda tutulmal. Elbette insanlarn ve bankalarn birbirine gven duymas gzel ve bu gvenin maddelemesi, para olarak elden ele gezmesi gayet kullanl. stelik para sadece ticarete deil tasarruf yapmaya yaryor, halk ve i adamlarn devletin basksndan koruyor byk lde. Bu yzden para gerekli. Ancak paray yaratan / reten sre ve aktrler denetim altnda tutulmazsa bankalar
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
12 devletin ve halkn zerinde tahakkm kurabilirler. Bunun en ac rneini 2008 krizinden beri ABD yayor. Felaket Avrupaya da srad. 400.000den fazla spanyol evsiz kald mesel. Yunanistann hali de ortada. (Bkz. Banka Ordudan Tehlikelidir!) Uzatmayalm, bankalar gereklidir. Ama her i sahas gibi kanun erevesinde kalmaldr. Nasl ki ila fabrikasna (faydal diye) evreyi kirletme serbestlii tanmyorsak bankalara da sonsuz serbestlik veremeyiz. Hele para retme sreci yani: 1. Ulus-devletin merkez bankas yoluyla para basmas, 2. zel bankalarn kredi yoluyla yoktan rettikleri teminat havuzu denetim altnda tutulmal. Gezi hadisesine gelirsek Trkiyedeki bankalar bazen kendilerini hukukun stnde grebiliyorlar. ok kr Trkiyenin mahkemeleri de bunlara gereken cezalar veriyor. Mesel: i smrs
ay nce 1 milyar 116 milyon liralk ceza yiyen bankalar, imdi de fazla mesai soruturmasna uradlar. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bal Tefti Kurulu mfettilerinin banka alanlarnn ikayeti zerine harekete gemesiyle bankalarn fazla mesai demesi yapmadklar kaydedildi. Konuyla ilgili soruturma halen devam ediyor. Mteri smrs
te yandan, Ankaral iadamlar da, ortak faiz belirleyen bankalara kar dava at. Ankara Gen adamlar Dernei (ANGAD) mahkemeye verdii dilekede, bankalarn iadamlarn zarara urattklar ve bu nedenle tazminat hakknn doduu vurguland. Sz konusu dava Ankara Adliyesinde devam ediyor. Alnteri smrs Kredi kartlar aidat ve kredi komisyon masraflaryla srekli vatanda soyan bankalar, iki ay nce Rekabet Kurulundan yedikleri 1,1 milyar liralk cezayla tarihe getiler. Bankas, Yap Kredi, Garanti ve Akbank, en fazla ceza yiyen bankalar oldu. Rekabet Kurulu, getiimiz Mart aynda tketicilerden gelen youn ikayetler zerine bankalar hakknda bir soruturma balatt. Rekabet Kurulunun dosyalar mzakeresi sonucunda, bankalarn mevduat, kredi ve kredi kart hizmetleri alannda 4054 sayl Rekabetin Korunmas Hakknda Kanunun 4. maddesinin ihlal ettii belirlendi. Kurul, bankalarn mevduat, kredi ve kredi kart hizmetleri alannda anlama ve uyumlu eylem ierisinde bulunarak tketiciyi zarara urattn belirledi. Akbank, Yap Kredi, Garanti ve Bankas, tketiciyi en fazla madur eden drt banka olarak Birinci Grup Ceza Kesilen Bankalar oluturdu. Buna gre; Akbank T.A.. 172.165.155,00 TL, Trkiye Garanti Bankas A.. ve Garanti deme Sistemleri A.. ile Garanti Konut Finansman Danmanlk A..den oluan ekonomik btnlk 213.384.545,76 TL, Yap ve Kredi Bankas A.. 149.961.870,00 TL ve Trkiye Bankas A.. 146.656.400,00 TL ceza ald. Soruturma safhasnda sz konusu bankalarn faiz oranlarn, kredi kart cret ve komisyonlar, kredi komisyonlarn ortak belirleme sularn iledikleri belirlendi.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
13 Peki bu cezalar yiyen banka sahipleri ne hissettiler? Bilemem. Hi 500 milyon dolar kaybetmedim, zaten hayatta hi bu kadar param olmamt. Ama Trk bankaclarn dlerini gcrdattklarn tahmin edebiliyorum. Yani Amerikal ve Avrupal meslektalar bir gecede 700-800 milyar dolar gtryor, bizim Tayyip Erdoan bunlara 500 milyon dolar ok gryor. Olacak ey deil! Evet, Taksim Gezi Park olaylar bitince herhalde soruturma vs alr, gerekler ortaya kar. Ama bana tuhaf gelen baz eyler olmad deil. Trkiye tarihinde bankalara en byk hukuk basknn yapld bir dnemde birden bire patlak veren gsteriler Doay korumak isteyenler, sonra laiklik endiesi, birden DHKP-C gibi insan ldrm devrimci sol terr rgtleri ve nihayet Abdullah calan posterleri ile Atatrk posterleri tayanlarn yanyana anti-AKP bir cephe oluturmas Bu anti-kapitalist harekete destek olan bankaclar ve holding patronlar Btn bunlar ok tuhaf. Ekonomik kriz vurdu, a kalan, evsiz kalan Yunanllar, Portekizliler, spanyollar bo tencerelerle grev yaptlar. Trkiyede ise karn en gzel doyan, en zengin kesim bo tencerelerle yrd. 2008den beri bankalar tarafndan soyup soana evirilen Yunanllar, Portekizliler, spanyollar sokaklarda yattlar. Beyaz Trkler ve akma solcular ise Divan Oteline gittiler, Trkiyenin en lks otellerinden birine. Gerekten tuhaf.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
14
Tayyipi devirmek iin ka para lazm? (Blm I) Parann gcn kullanarak demokrasiyi by-pass etmek Demokrasiye kar etkili bir silahtr para. Halkn setii hkmetleri drmek iin ulusal parann deeri ile oynamak ise eskiden beri kullanlan bir taktiktir. Mesel yeralt zenginliklerini Fransaya kaptrmak istemeyen Gine halk 1958de yaplan bir referandum ile tam bamszlk dedi ve Parisi uyuz etti. [0] Peki Paris ne yapt? Ginenin ihtiyac olan btn teknisyenlerini geri ekti, teknik belgeleri Fransaya kard, kpr yol vs altyapy ykarak gitti. Ama bu da yetmedi. Ahmed Skou Tour nderliinde kurulan hkmeti devirmek iin 1960 senesinde Fransz gizli servisi byk miktarda sahte para basp datt ve fiatlar bir anda ldrd. yle ya, altn ve uranyum almak iin Malideki gibi katliam yapmak, bir yerleri bombalamak art deil ki. [1] El Kaide gibi bir c-kukla yoksa el altnda, ekonomik silahlar var. Uzaktan kumandal isyan kartrsnz, halkn iradesiyle baa gelen bir hkmeti gsz/ beceriksiz /gayrmeru gsterirsiniz, sonra da devirip yerine kendi adamlarnz koyarsnz. Sac, solcu, slmc fark etmez, btn darbelerde ve devrimlerde ortak olan teknik unsurlar vardr. (Bkz. Curzio Malapartenin harika kitab Darbe Teknii: Trk ordusu neden (artk) darbe yapamyor?) Sorospu ocuklar geliyoooor! ngiltere Merkez Bankasn soyan adam diye nlenen Georges Soros para kullanarak hkmet mhendislii yapan ilk finanslardan biri oldu. Sene 1992, avro para birimi henz ortada yok. Avrupa Para Sistemi (APS) denen bir mutabakat var; ulusal para birimleri alt ve st snrlar iinde dalgalanyor. Bu kabul edilebilir risk seviyesi Avrupal merkez bankalarnn hem bamsz kalmalarn hem de belli bir mali disiplin iinde hareket etmelerini salyor. Gelin grn ki bizim Sorosun baka planlar var: 16 eyll gn sterline kar oynuyor ve Londray oka
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
15 sokuyor. Zira ar deer kaybeden ngiliz ulusal paras APSten kmak zorunda. Soros o gece 1 milyar dolarck bir kr ediyor ama asl hedefi baka. zleyen gnlerde talyan lireti ve spanyol pesetas da ayn darbeyi yiyorlar Sorostan. Temmuz 93te Fransz frangna geliyor sra. Grnrde parann deer kaybetmesine sebep olacak bir ey yok. Fransann makro gstergeleri olumlu: Enflasyon dk, d ve i borlanma srdrlebilir seviyede, d ticaret dengesi fazlasyla pozitif. Ama Sorosun elme takt frank paldr kldr dmeye balyor. Fransz Merkez Bankas haftada btn rezervlerini tketiyor. Alman Merkez Bankas Parise destek olmak iin 60 milyar mark harcayarak 210 milyar frank satn alyor ama nafile. Frank da APS ile belirlenen krmz izginin altnda artk. Avrupallar %2,5 olan makul dalgalanma snrn %15e kadar geniletiyorlar nce. Ama geriye kurtaracak bir ey kalmaynca APS kyor. Sorosun amac hkmet devirmek deildi o sralar. Bizim Georges sadece ulus-devletlere belli mevzularda hkmetmek istemiti. Parann ve piyasalarn gcn kullanarak demokrasiyi by-pass etmek, hkmet mhendislii yapmak istiyordu. Yani sandkla, partiyle uramadan, referandum demeden Avrupaya (ve sonra dnyaya) kendi OPEN SOCIETY vizyonunu dayatmakt amac. Baard da.[2] Ksacas bir halkn kendi hkmetini seme, kendi yasalarn yapma zgrl ile yerli/yabanc i adamlarnn ekonomik serbestlikleri atabilir. Byle durumlarda baz i adamlar demokratik rejimi ykp yerine liberal bir diktatr geirmek isterler. ilide halk ikenceler altnda inleten diktatr Pinochet uzun sre Hayek gibi liberal dnrlerin ve Amerikal i adamlarnn ak desteini almtr. Bir baka deyile demokrasi ile liberalizm atabilir. Bizzat Liberal dnr Friedrich August von Hayekin ilili bir gazetecilye yapt rportajda ifade ettii gibi: ahsen liberal bir diktatr liberal olmayan demokratik bir hkmete tercih ederim Personally I prefer a liberal dictator to democratic government lacking liberalism. (1981, Renee Sallas, El Mercurio) AKPyi devirmek kaa patlar? Trkiyede seimle baa gelmi bir hkmet yerli/yabanc baz i adamlarnn ayana basarsa bu insanlar kendi gdmlerinde bir diktatr tercih edeceklerdir. Byk irketlerin ve bankalarn karlar elbette sradan halkn karlarndan nemlidir(!) Peki ka para? Yani AKP hkmetini devirmek iin ka para gerekir? Hemen cevap verelim: Bir kere Gine veya ve Latin Amerika lkeleri gibi kolay lokma olmaz Trkiye. GSMHs, ihracat, endstriyel retimi, rn eidi fazla byk. stelik borsay sallamak, yerli ve yabanc sermayeyi karmak, bu yolla isizliin artmas vs. Bunlar zaman alan eyler. Peki ya Fransz Frangna uygulanan yklenme Trk parasna kar yaplamaz m? Tahmin ediyorum Merkez Bankas 150-200 milyar dolarlk bir rezerve sahiptir. Yani bu saldr teorik olarak mmkn ama byk maddi imknlar devreye sokmalar lzm. Merkez Bankas kar nlem alr, i uzar. Operasyon yine krl olmaktan kar. Neden krl diyoruz? Bir banka soymak iin harcanack para bir bakkal dkkanna kyasla kat kat fazladr. Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. Ayn ey geerli; babakan yznden 5 milyarlk rant kaybeden bir banka/holding hkmet devirmek iin tutup da 40-50 milyar dolar ziyan etmez.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
16 Demek ki enflasyonu dm, byme hznda dnya ikincisi olmu, IMF borlarn kapam, kredi notlar ve borsas ykselen bir lkede (sadece) para kullanarak darbe yapmak ok pahal. Hatrlayn, Sorosun Paris ve Londrada darbe yapmaya niyeti yoktu, sadece bir konuda ellerini zorlamak istemiti. Sonu Neticede AKPyi devirmek iin makul bir bte 1 milyar dolarn altnda olmal. yi de bu kadar az parayla ne yaplr? Kck bir kamp atei yznden hektarlarca orman yanabiliyorsa 40-50 milyon dolarla neden darbe yaplmasn? Zannediyorum bunun mkn olduu Gezi olaylar srasnda kt ortaya. Mesel Ankaradaki gstericiler stanbula kyasla ok daha fazla iddet uyguladlar. Ayrca uray buray igal etmediler. Dorudan babakann ailesini ve alma arkadalarn hedef aldlar. Atee verilen binalarn listesi dikkatle incelenirse anlk fke deil ok nceden belirlenmi baz gzergh ve hedeflerin olduu ortaya kar. Ama neydi? Babakann akrabalarn, baz bakan ve milet vekillerini yerlerde srklemek ve bu grntleri CNN + BBC kanalyla dnyaya naklen servis yapmak? Gerekten de gazeteci hatas saylmayacak ok eyler oldu: Batdaki gazetecilerin 2009dan kalma trafik kazalarn polis iddeti diye gstermesi, Olaylar balamadan ok nce CNN tarafndan kiralanan grnt nakil aralar, CNNnin AKP mitinglerindeki kalabal protesto diye yaynlamas, Alman gazetelerinin iddet uygulayan bir Amerikan polisini Trk diye yutturmas, vs Btn bu anormallikler byle bir kresel hazrla iaret etmiyor mu? Bu birinci hedef tutmazsa en azndan etkili/yetkili birilerinin alsma odasn talan etmek, devletin artk ilemedii, kendini dahi koruyamad mesajn vermek. Yani Saddamn veya Kaddafinin devrildii sralardaki grntlere benzer bireyler yakalamak. nc bir hedef ise panie kaplan polislerin gerek mermiyle kalabala ate amas, 200-300 gstericiyi ldrmesi olabilirdi. lk kurbanlar verildikten sonra lenlerin kimliklerine gre provokasyonun gerisi gelirdi: Krtler, Alevler Paranoyak m grnd size? 20 gn boyunca aa/park konusundan ok polis gerek mermi kullanyor yaralanan var, len var, polisler ltfen emirlere itaat etmeyin trnden mesajlarn Twitterda dolamas da m dikkatinizi ekmedi? Maniplasyon Olmasn istediin eyleri zaten olmu gibi gster, medyay kendi zaferine inandr, zihinleri hazrla, polisi, valiyi malubiyete ikna et. Onlar da tam bunu yaptlar. Ksaca kk bir kamp atei yakp byk bir orman tututurmak istediler. Ya da 50 milyon dolar dolar harcayp 5-6 milyarlk rantlarn kurtarmak diyelim. Ksaca rantabl bir operasyondu hedeflenen. Bu seferlik olmad. (Devam edecek)
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
17 Dipnotlar 0 Halk iradesi Avrupada kutsaldr ama beyaz adam iindir bu hak. Hatta ideali beyaz olmann tesinde zengin ve Hristiyan olmaktr. Hem fakir, hem zenci hem de Mslman olan Afrikal bir halkn iradesine kolay kolay sayg gsterilmez. Avrupann elitleri beyaz olmayan rklara hl tepeden bakarlar. Brakn byle bir halkn kendi kendini ynetme hakkn, yaam hakkn bile tanmazlar. Mesel Kzlderililerin veya Gney Amerikallarn urad soykrmlar Avrupallar megul etmez. Pol Pot gibi veya Kaddafi, Saddam gibi eli kanl diktatrler Avrupa ile her zaman ibirlii yapabilmitir. Kaddafi sadece ingilizleri veya franszlar ldrdnde terrist iln edilmitir. Hitlerin affedilmemesindeki birinci sebep de budur: Beyaz adam ldrmtr o. Yoksa 6 milyon Avrupal Yahudi deil de 66 milyon Kongoluyu ldrseydi bugnk kadar konu edilmezdi. 1 Fransann Mali operasyonu ile ilgili olarak: Tombuktuda ocuk ldrmenin Paristeki faydalar Mali: Fransa para etmeyen deerler iin savar m? Fransa ve Amerika neden terre destek oldu? Uranyum ve Altn iin nsan ldren Uygar(!) Bat Geliyor! (sakn!) Kurtarma operasyonu Cezayir ike mi yapt? Ayrca Afrika zerine: Somali: Korsan m, balk m? zgr Braklan Klelerin lkesi: Sierra Leone (1) zgr Braklan Klelerin lkesi: Sierra Leone (2) 2 Tepeden inmeci, neo-liberal ideolojisi competitive markets are the best way to organize society olan Georges Sorosun parasyla destek olduu bir ka eylemi sayarsak: Ulusal paralarn dayanmas yerine ortak para avro, Dou Avrupada portakal vs renkli devrimler yoluyla Rus nfuzunun azaltlmas, Dou Avrupann ABye entegre edilmesi, Avrupa gvenlii iin bamsz bir ordu deil NATOnun tercih edilmesi, Ecinsel evliliklerin resmen tannmas, Olur olmaz yerlerde soyunan Femen ekibiyle eski ahlk dzenin protesto edilmesi
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
18
Tayyipi devirmek iin ka para lazm? (Blm II) Banka darbe ister mi? Trkiyede hkmet devirmekten bahsedince akla hemen ordu gelir. Normal. Adamlarn sabkas kabark. (Bkz. Cemile Bayraktarn e-kitab: Kendi lkesini igal eden ordu) Trkiye dnda da rnek ok. Ortadou, Latin Amerika ve Afrikann nemli bir ksmnda lkeler kendi ordular tarafndan igal edilir durur. Peki ya bankalar? Onlar da hkmet darbesi yapar m? Mevduat ve yatrm bankalar ya da endstriyel faaliyetleri olan zel irketler normalde darbe istemez. Seim zamannda bile stres yapan bir patron neden kendi lkesinde darbe yapsn deil mi? Brakn darbeyi, koalisyon hkmeti dahi istemez onlar. Zira ekonomik faaliyet en ok siyas istikrara ihtiya duyar. ilerin grevden uzak durmas, mteri ve yatrmcnn gveni, lkenin dardaki itibar vs btn bunlar firmalarn krlarn dorudan etkileyen faktrler. Ammaaaa iin bir de ama ksm var. Nedir? Kendi lkesinde mlteci durumuna dmek! Biz lke / devlet / hkmet deyince ulus-devlet anlyoruz. Yani Birinci Dnya Sava ile imparatorluklarn yklmasndan sonra yaygnlaan devlet modeli. Ulusal snrlar, ulusal kanunlar, ulusal ordular, ulusal gmrkler vs. Biz vatandalar da ulus-devletin pasaportu ile gezeriz, ona vergi deriz, onun ordusunda askerlik yaparz.Gerekten de ulus-devletin gc, menzili ulusaldr. (Bkz. Ulus-Devlet isimli e-kitabmz) Trkiye eer snrlar dnda bir ey yapmak isterse teki ulus-devletlerle ibirlii yapmak zorundadr: Gmrk anlamalar, snr tesi asker harektlar, sulularn iadesi, yabanclarla evlilik
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
19
Yani hkmet darbesi firmalarn iine gelmez derken eer menzili snrl ulusal firmalar kasdediyorsanz, evet dorudur. 100-150 ii altran, fabrikas, mterisi, sat maazas vs Trkiyede bulunan bir patron babakan sevsin ya da sevmesin, darbe istemez. nk darbe bu tr patronlar iflasa gtrr. Fakat baka tr patronlar da vardr. Parazit adamlardr bunlar. Yani ekonomik mnda katma deere sahip mal ve hizmet retMEyen, dier firmalarn ve sradan vatandalarn srtndan geinenler. Stokuluk yaparlar, milleti dedikodu yoluyla panie sevk edip speklasyon yaparlar; ucuza arsa, bina, altn, hammadde vs kaparlar. Drst patronlar gibi riske girmezler, yatrm niyetiyle alp satmazlar, dorudan fiatlarla oynamak isterler nk bakasnn emeini smrmenin en kolay yolu budur. Aman dikkat! Ne kapitalizmi ne de moderniteyi sulamayn, mesele znde insanlk kadar eski. Teknik ya da ekonomik deil hukuk bir mesele. Paray kullanarak bakasna eziyet eden ticaret ekiyasna Hamurrabi kanunlarndan bn Halduna kadar her yerde rastlanabilir! te bu kravatl ekiyalarla mcadele etmek, vampir patronlar ile drst patronlar ayrd etmek bugn iin ulus-devletin grevi. Drst olan tccarlara zarar vermeden; faaliyetlerini aksatmadan vampirlerin ykc vurgunlarn nceden grmek ve halk korumak gerek. Peki ulus-devletin adalet mekanizmas ilemedii zaman ne olur? 2001 krizindeki gibi hortumcular gelip devletin kasasn boaltabilir. Kasa devletin, bana ne? demeyin tabi. 30 veya 40 milyar dolarlk bir ulusal kayp yzlerce hastahane, binlerce okul, kilometrelerce yolun alnmas demek. alnmas ya da bir dman igali esnasnda bombalanmas. 2001 krizini sonular bakmndan bir savaa benzetebiliriz. Trkiyenin her yerine dman bayraklar aslmad tabi ama ulusal egemenlik kavramnn ii boald o dnemde. D borlarn deyemeyen, yol, kpr, hastahane yapamayan, doktorun, polisin, retmenin maan deyemeyen bir devlet neye yarar? Gc sfrlanm bir devletin vatandalar kendi lkelerinde mlteci durumuna dmez mi? Yunanistandaki duruma bir bakn: Devlet televizyonunda yaynn durmas, halkn pazarlarda yere den sebze meyveyi kapmas, kilise nlerinde bedava bir orba iin saatlerce sra beklemesi (Bkz. Yunanistan artk Yunanllarn deil) Gerek u ki rk Altn afak partisinin yollarda gezdirdii dev Yunan bayraklar dnda ulusal egemenlik namna bir ey kalmad Yunanistanda. Yunan limanlarn satn alan inli firmalar i gvenlii, fazla mesai vb konularda Yunan kanunlarn deil in kanunlarn uyguluyorlar. Yunanl iileri ok daha fazla ezen bu uygulama Yunan hkmetinin gz yumduu geici bir durum deil. in firmalar bu artla geldiler yatrm yapmaya. Yani hkmet liman blgesinde bir egemenlik transferi yapt! (Adalet ve vicdan transferi de diyebilirsiniz buna) Devlet ulusal, dman kresel! Ulus-devletlerin ii giderek zorlayor. Zira vampir patronlar 1980lerden beri stat deitirdiler. Son 30 ylda meydana gelen bir dizi gelime aslnda btn dnyay deitirdi. [1] Ulusal adalet sistemlerinin, ulusal polis ve mahkemelerin kresel irketler zerindeki etkisi neredeyse
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
20 sfrland. Eskiden irketler birbirleriyle rekabet ederdi; imdi devletler Sayn Piyasann gzne girmek, kredi notlarn ykseltmek iin rekabet ediyor. i haklar, evre koruma, tketici koruma yasalar bu ak arttrmada feda ediliyor. Ticaret iin Adaleti feda eden ulus- devletler yatrmclar honut ediyor ve alklanyor. Eskiden haddi aan irketler devlet eliyle cezalandrlyordu. Artk haddi aan devletler Sayn Piyasa tarafndan cezalandrlyor. nk menzil deiti: Devlet hl ulusal ama dman kresel. Peki nasl gelindi bu noktaya? Eskiden sermaye sahibi gibi kr getirecek ilere yatrm yapard. Az risk, ok kr arard. Endstri, tarm, ticaret Meru ekonomik sahalar bu yolla para kayna bulurdu ve istihdam artard. Yani bankalar birer buluma yeri, birer patan idiler. Kimle kim? FAZLA paras olan sermayedar ve kk tasarrufu ile EKSK paras olan reticinin. Yatrmc uzun vadeli bir vizyon ile neticeyi beklerdi. Tarm ise hasat zamann, fabrika ise retim ve sat dngsn (imalat, montaj, lojistik). Yl sonunda datlan kr pay sermayedarn hakk idi. Gze ald risk gerekleirse parasn kaybederdi. Bugn sermayedarn yerini fon yneticisi dediimiz araclar ald. Kr payn glgede brakacak kadar byk kazan imknlar sz konusu. Fon yneticisi ksa vadeli, ou zaman gnlk, hatta saatlik alm-satmlar ile speklatif krlar peinde. Bu sebeple istikrar deil tersine panik ortam onlara daha fazla kr getiriyor. Endstri patronu ile borsadaki broker mttefik deil dman oldu. Bu bal bana bir sorun. Bir ok sava ve ekonomik krizi besleyen kresel bir sorun. Fakat daha da beteri var. Arac kurumlar ve fon yneticileri bazen kendi mterilerine para kaybettirerek kr etmenin yolunu seiyorlar! Muazzam komisyonlar ve saydam olmayan kompleks finansal rnler sebebiyle bu da mmkn hale geldi. Yani bizim broker kendisine para emanet eden zengin mterilerin de dman oldu. stelik Goldman Sachs gibi firmalar yanda siyasetileri, yanda gazetecileri ve yanda akademisyenlerinden oluan iliki a ile muazzam bir dokunulmazlk elde etti. Bu gce sahip olan bankalara soruturma amaya yeltenen ulus-devletler tehdit ediliyor: Sakn bankalara dokunmayn, biz kersek sistem ker, siz de batarsnz!. Emlk krizini tetikleyen ve byten, yzbinlerce Amerikaly evsiz brakan bu firmann sulu olduunu herkes biliyor ama kimse dokunamyor
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
21
Dipnotlar 1 1980lerden bu yana srmekte olan bu kkl deiimi nceki kitaplarmzda inceledik: Banka Ordudan Tehlikelidir! Liberalizmin Kara Kitab Liberalizmin Ak Kitab Liberalizm Demokrasiyi Susturunca
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
22
Rusya ve Britanyann mthi ortakl (Cemil Ertem) Dn 2013n ilk (eyrek) byme rakamlar akland ve az da olsa beklentinin zerinde geldi. TKin retim yntemi ile GSYH tahmini, sabit fiyatlarla yzde 3 art gsterdi. Burada dikkat ekici olan turizm sektrndeki yzde 13, 7 lik artc ykseli. Bunun temel nedenleri bizce; bar sreci ve bu balamda demokrasi ile salanacak siyasi istikrar beklentisi Ayrca bata stanbul olmak zere Trkiyenin nemli merkezlerine havayolu trafiinin, artan kapasite ile birlikte artmas rnein Mu havalimanna ya da Vana indiinizde en yakn Bitlis olmak zere, yaplan/yaplmakta olan yeni duble yollar sayesinde Dounun tm merkezlerine hzla ulaabiliyorsunuz artk. Kilisden yola kn, kuzeye Ankaraya doru, eskiden eer hava koullar kt ise Glek Boazn nasl geeceinizi dnrdnz; imdi ise Glek Boazndan geerken dalarn yamalarndan size doru gelen am ormanlarn seyrediyorsunuz. nk sarp kayalklarn stnden geen saysz viyadk ayanz gazdan ektirmiyor bile. pek Yolundan beri ilk Bakn ite Trkiyede birilerinin endielenmesinin temel nedenlerinden birisi budur. Trkiyenin bats ile dousu, pek Yolundan beri ilk defa, bylesine buluuyor. Doudan batya-batdan douya mthi bir trafik tam da 2013n bandan itibaren, bar sreci beklentisiyle balad. Ama bu trafii kaldracak alt yap ve ekonomik entegrasyon zaten oktan hazrlanm. Yani, kendi karlar iin, Trkiyenin dousunu ulalmaz klanlar imdi bu avantajlarn yitiriyorlar. stelik Trkiyenin dousundaki snrlar getiinizde sizi mthi bir yeralt zenginlii karlyor. Bugn K.Irakdaki doal gaz ve petrol rezervlerinin ortaya karlmas ve ticarilemesi ile, yaklak 45 milyar varillik petrol rezervi olduu hesaplanan zenginlie ulamaya balayacaz. Kuzey Irakta tahmin edilen doalgaz miktar ise 3,2 trilyon metrekp, yani Trkiyenin gaz ihtiyacn 300 yl karlayabilecek byklkte. te yandan bu enerji hatlarnn Bak-Hazar enerji hatlaryla birleip, Trkiye zerinden, Avrupa ilerine kadar gideceini syleyelim.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
23 Yani brakn Irakn gneyini, yalnz Kuzey Irak, Azerbaycan, Hazar enerji hatlar bile yeni bir Trkiye, yeni bir Ortadou ve sonrasnda yeni bir dnya dourur. Bakn bu yalnz yeni bir Ortadou demek deildir, yeni bir AB demektir ayn zamanda u Mays ay ve zl Gezi dersleri imdi Mays aynn bandan beri olan gelimelere tekrar bakalm; Trkiyede bar sreci sorunsuz ilemeye balad, halk hem batda hem de douda sreci sahiplendi. K. Irak ve Trkiye btnlemesi gndeme geldi ki bu Trkiye asndan yarm kalm bir sorundur. Ama bu btnleme, yalnz Trkiyenin deil, K. Irakl Krtlerin de karnadr. Erbil, Musul, Kerkk, Sleymaniye dounun yeni zengin kentleri olmaya bu btnleme ile adaydr. Yani Britanyann Lozanda masa banda aldn imdi Trkiye ve Krtler, ekonomik koullarn gerei, yeniden Britanyadan alma aamasna gelmilerdir. nk buralardaki zenginliklerin, pazarn ve beeri sermayenin denetimi Anglosakson egemenliinin altndadr. Aadaki paragrafta anlatacamz BP gibi Anglosakson irketler bu kaynaklar denetlemekte, beeri sermayeyi srekli gerginlik ortam olutururak denetlemektedirler. Trkiyenin dousuna ve K.Iraktan balamak zere, Ortadouya bar gelmesi demek, batnn sava ve gerginlikle denetleyemeyecei bir gen nfus demektir. Tam da bu adan, Krt barnn salanmasndan hemen sonra, gen nfus kullanlarak kan olaylara bakalm: Trkiye, bar sreciyle birlikte, havaliman, kpr ihalelerini yapt, enerjide ok nemli admlar att, Erdoan- Obama grmesi olumlu sonuland ve ABD-Trkiye, ilikilerinde ilk defa, dorudan Britanyay falan iin iine sokmadan siyasi ve ekonomik kararlar aldlar. Bu ok nemlidir, bu ayn zamanda srail zrn de getirmitir. imdi tam burada gelelim Geziye Tabii ki, teknolojiyle i ie yeni bir genlik dinamizmi vardr. Gezi olaylar bu dinamizmin aa kmasdr da. Ancak, bu dinamizmi kullanmak isteyenlere ve dinamizmin ynne dikkat edelim. phesiz ki, Gezi deneyimi Trkiyede van olan muhalefet yapsnn, partilerinin de gerek yzn, yetersizliini ortaya karmtr. Artk bize hereyi dayatamazsnz diyen bir genlik olduunu/ olacan herkes grd. Trkiye, demokrasi hem de katlmc demokrasi kanallarn daha fazla amak durumundadr. Bunu yaparsa bundan sonra genliin bu dinamizmini imdi olduu gibi, global finans oligarisi ve onun yerli ibirlikileri, neo-faist unsurlar kullanmaz. Rusya ve Britanyann mthi ortakl Trkiyede bar sreci ile birlikte gndeme gelen bu enerji atlmndan ve Trkiyenin kendi dousuna doru bymesinden kimler, neden rahatsz oluyor size bir rnek: ngiliz petrol devi BP, geen yl Rus oligarlarnn Rusyada ortak olduu TNK-BP ortaklndaki yzde 50 hissesini Rus devlet irketi Rosnefte satmt. Ama bu satn yle bir yan da vard; BP, bu satdan 17,1 milyar dolar nakit ald ama bu satla dnyann en byk kamu enerji irketi olan Rosnefte de yzde 12,84le ortak oldu. Ama BP, Rosneftin yzde 5.6lk payn daha 4,9 milyar dolar deyerek satn ald nk bu hamle, BPnin Rosneftteki payn yzde 19,75e kartyor ve BPye Rosneft Ynetim Kuruluna iki kiiyi atama hakk veriyordu. imdi dnn Britanya, Rusya ile byle bir ortaklk kurarak, yalnz Rusya corafyasnda deil, Hazar ve Ortadou corafyasnda da yeniden smrgecilik dnemlerine dnmek istiyor. Bu alveriten Rusyada memnun nk Britanyann, eskiden olduu gibi, Trkiye gibi sorun olacak lkelerle uraarak enerjideki tekelini yitirmesini engelleyeceini umuyor. Nitekim Rusyann bu umudunu bugnlerde glendiren gelimeler de oluyor biliyorsunuz.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
24 imdi Rosneft-BP ortaklnn en byk korkusu, Trkiyenin hem K. Irak hem de Azerbaycanla birlikte henz hesap bile edilemeyen byklkteki fosil yakt rezervlerini Gney Gaz Koridoru gibi projelerle denetlemesi ve BP-Rosneft-Gazprom tekelini krmaya balamasdr. Bunun olmas yalnz Rusya ve Britanya iin bir kabus deildir, Almanya iin de korkulu ryadr. nk Gney hattndan ve daha dk fiyatlardan enerji salayan Dou Avrupa, Almanyadan bamsz byme konusunda byk bir avantaj yakalacaktr. Kald ki, Almanya, zellikle Gazprom zerinden, Rusya balantl enerji projelerine ortaktr. te bunun iin ngiliz basn Gezi olaylarnn zerine atlad ve bunu bir rejim sorunu gibi gsterme gayreti iinde oldu. Hatta The Economist, Kabak Mustafa ayaklanmas ile tahtdan indirilen ve bir yl sonra eskinin silahl gc Yenieriler tarafndan bodurulan 3. Selim resmine Erdoan montajlayarak Babakan ( ve tabii Trkiyeyi ) tehdit etti. te byle Londra direniyor arkadalar, hem de Rus oligarklarla birlikte Finans-Kapital Babakan bu olaylar baladndan beri faiz lobisi diyor. Birileri de bu ok soyut bir kavram, sakn kar lobisi falan olmasn, faizin de lobisi olur mu diye itiraz ediyor. Dorudur, bu soyut bir kavram ama Babakanda somut bir olguyu byle formle ediyor aslnda. Bunun akcas Finans Kapitaldir. Yani Rudolf Hilferdingin 1910 ylnda byk baaryla anlatt ahtapottur Ksaca bir toplumdaki toplumsal sermayeyi ynlendiren hakim ekirdek sermayedir bu. ie geen gerici banka ve sanayi sermayesidir. Bu ekirdek sermaye, bugn Trkiyede olduu gibi, g kaybettiinde nne gelen hereyi kullanarak kaos yaratr. Tabii ki bu yap yalnz deildir, mesela benim biraz nce yukarda anlattm ahtapot hikayesi ile bunlar ortaktr. BP ve Rosneft, Trkiyede yeni rafineriler, yeni enerji boru hatlar, yeni limanlar ne kadar istemiyorsa bunlar da o kadar istemez nk rekabet edemezler Sonuta faiz lobisi, yalnz faizden ibaret deildir.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
25
Gezi Parkndan sonra sra ine mi geldi? Ekonomi meteorolojiye benzemez! Reuters, CNN, BBC, Fransz ekonomi gazetesi Les Echos ve geen gn (24 haziran) de Le Monde gazetesinin maneti ayn felketi(?) haber veriyor: Brezilya, in, Hindistan, Trkiye: Gelimekte olan lkeler yklacak gibi. Artk takip etmek mmkn deil, haberler ve yorumlar sanak halinde yayor. Bir haftadr Washington, Londra, Paris kaynakl ekonomi siteleri inde krize kacan yazyor; yani 2008de ABDde olduu gibi bir emlk krizi. Kolay kredi ile ien bir emlak balonu patlayacakm. Tabi olabilir. Ama ap baktnzda aryorsunuz. Ekonomistlerin souk kanl teknik analizleri yok bu haber ve yorumlarda. Bunun yerine adeta futbol haberi gibi taraftar hatta duygusal bir slup var. Hani neredeyse ah keke kriz ksa diyecekler. Bilgi olarak? Yeni bir ey yok, yllardr bilinen baz sorunlarn abartldn, bir blgeye has bir meselenin lke apndaym gibi gsterildiini gryorsunuz. Bozuk plak gibi ayn eyleri tekrar edip duruyorlar: evre kirlilii, gelir dalm dengesizlii, kalifiye eleman azl, altyaplarn yetersizlii Bu sorunlar elbette gelimenin nnde birer fren olabilir ama bir kriz balatmaz. Nasl oldu da FARKLI lisanlar konuan, FARKLI patronlardan maa alan, FARKLI lkelerde hatta FARKLI ktalarda alan gazeteciler birden bire ayn gn in ekonomisi hakknda TIPATIP AYNI eyleri yazmaya baladlar? Nasl oldu da Fitch gibi kredi derecelendirme kurulular ve akademik uzmanlar ayn gn bu koroya katld? Srekli yamur yaacak diyerek bir ey elde edemezsiniz. Ama karamsarlk pompalayarak ekonomik dengeleri deitirebilirsiniz. Takdir edersiniz ki bir lke ve/veya sektr iin
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
26 srekli kriz kacak derseniz sonunda yatrmclar kaar ve siz kMAyacak olan o krizi bizzat karm olursunuz. Bu yzden in ekonomisinin bylesi bir YAPAY kriz taarruzu altnda olduunu sylersek ok byk bir risk alm olmayz. Peki kim ister inin ykseliini frenlemek? Cemil Ertemin Trkiye ve Brezilya konusunda yazdklar sanrm byk lde ine de uyarlanabilir: Tabii ki Brezilya ve Trkiye, Bat-Dou arasndaki, tam imdilerde de ortaya kan, atmann iki simge lkesi. Gsterileri, bat medyasnn Trkiye ve Brezilyada bir i sava varmasna aktard grntler tamamlarken bir takm bankalardan da yle aklamalar hemen geldi: Standard Bank Ekonomisti Tim Ash: Fedin tahvil azaltmna kar TLnin en krlgan gelien lke para birimleri arasnda Ash, Yksek cari ak, ksa vadeli borlarn ykseklii ve son dnemde artan riskler nedeniyle TL en krlgan para birimleri arasnda yer alyor diyor. u cari ak, ksa vadeli borlar falan bu konularda dilimizde ty bitti. Bunlarn stp stp nmze koyduu gibi deil bu sorunlar. Ama iin ilginci tam bunlar olurken bizde de Trkiyenin GSYHsndan, d borcuna kadar ekonominin aslnda ne denli kt olduuna dair operasyon yazlar yazlmaya baland. u milli gelirin cari fiyatlarla m, yoksa sabit fiyatlarla m hesaplanmas gerektii bile tartld G20nin kimyas bozulacak, dengeler deiecek ini tek bana ele almak yerine Trkiyedeki olaylara k tutabilmek iin G20ye ve nmzdeki yllarda G20de meydana gelecek deikliklere hzlca bakalm: Dnyada 180den fazla lke var ama G20 lkeleri dediimiz en zengin 20 lke ayn zamanda en etkili olanlar. Aralarnda Trkiyenin de bulunduu bu ilk 20 dnya ticaretinin %85ini ellerinde bulunduruyorlar; btn lkelerin GSMHlarn toplam da byk bir paya sahip (%90). Dnya nfusunun te ikisi yine bu 20 lkede olduundan G20ye sadece bir zenginler klb gibi grmek doru olmaz; G20 uluslararas meselelerde meru bir karar mekanizmas olmaya aday. Buna ek olarak BMin etkin biimde ilemedii, veto hakk bulunan gvenlik konseyi yeleri yznden hereyin kilitlendii bir gerek. Ayrca en zengin 7 lke + Rusyadan oluan G8 lkelerinin dnya ekonomisi iindeki paylar 1989da %70 iken 2009da %55e dt. 2008 kriziyle birlikte bir tr kutuplama kt ortaya, G20 lkeleri iki gruba ayrldlar: Hantallar ve dinamikler. Aadaki listede ismi iaretlenen lkeler
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
27 dinamik olanlar.
Hantallar grubunda[2] zengin ama kt giden lkeler var. Yani GSMHs artmayan hatta klme riski bulunanlar: Japonya, Fransa, Birleik Krallk, spanya, talya, Kanada Yava da olsa toparlanmaya balayan Almanya ve ABD iin kesin konumak zor. Oysa dinamikler hi kriz olmam gibi %5 ila %8 arasnda bymeye devam ediyor: Brezilya, Rusya, Hindistan, Endonezya, Trkiye, Gney Afrika ve in. Bu listeye G20 iinde olmayan ama gerilerden hzla ykselen baz lkeleri de eklemek gerek: Polonya ve Arjantin. Tahmin edersiniz ki Hantallar Klbnn dnya pastasndan ald pay her sene azalyor ve dinamikler tam tersine her sene paylarn arttryorlar. Sadece ticaret deil endstri ve sermaye de dinamiklere kayyor. [3] stelik sadece speklatif sermaye deil yatrm amal gelen, uzun sre kalacak olan kapital de yn deitirmekte. Yakn gelecekte ne olur? Hanttallar grubu bu maniplasyonu skalarsa yani byme hzlar deimezse dinamikler klb iinde sivrilen lkeler gelip hantallarn en zayflar ile yer deitirir. Zira gelecek 8-9 yl iinde dnya ekonomisinin %50den fazlas dinamiklerin eline gemi olabilir. Zaten nc srda olan Pekin ne yapar? O da pastadaki payn arttracak haliyle. Bir baka deyile yaklak 60 trilyon dolar byklnde olan dnya ekonomisinde ABD, Avrupa ve Japonya lehine olan g dengesinde avantaj dinamiklerin tarafna gemek zere. Yani dinamikler yukar karken aa dmekte olan hantallar ile karlatlar. Vurguncular Umudunu Keserken isimli makalede zetlendii gibi: u anda Trkiye, spanya, Uruguay, Kolombiya, Endonezya gibi lkelerle ayn duruma geldi. Ama burada ilgin olan, Latin Amerika ve Asya lkelerinin ou ile bu aynlamay, onlarn bizden nce yukar kmas ile spanya gibi Avrupa lkeleri ile de bu lkelerin bizden nce aaya dmesi ile yakalam olmamz. Yani Asyann nemli bir blm Trkiyenin bulunduu u andaki yeri ok nce yakalam. Bu gerei zaten, ou zaman olduka aldatc olan not seviyesine bal olarak da gzlemlemiyorduk. Bata G. Kore olmak zere birok gelimekte olan Asya lkesinin sanayide ve teknolojide bizim ok ilerimizde olduu herkesin malumu Bu kadar radikal bir deiiklik elbette ekonomi ile snrl kalmaz. Diplomatik dengeler muhakkak yerinden oynar. Ne olabilir mesel? inin borusu daha ok ter. Dier yandan Endonezya, Trkiye ya da Brezilya uluslararas meselelerde Washingtonu, Parisi, Berlini Tokyoyu sktrabilirler. srailin igali altndaki topraklardan tutun da Petrol iin sava karmaya, kresel snmaya kadar her sorun bu etki ve yetki sahasna girebilir. Bu arada Madrid, Roma, Lizbon, Atina gibi merkezler inie getiinden ABnin akibeti belli deil. Yani 2030 veya 2040 gibi bir ufukta sadece G20 deil G8 de ok farkl lkelerden oluabilir. Bu yeni durum BM gvenlik konseyi yeniden pazarlk konusu olabilir. Sonu
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
28 Son haftalarda ngiliz, Fransz ve Amerikan basnnda garip bir hareketlenme var: in, Trkiye, Gney Kore, Malezya, Polonya, ran, Gney Afrika, Endonezya, Brezilya konusunda ok karamsar haber ve yorumlar pepee yaynlanyor. lk bakta birbiriyle ilikisiz gibi grnen bu lkelerin ortak yan krize ramen ok hzl bymeye devam etmeleri. Dier yandan BM gvenlik konseyi, G8 gibi keleri kapm eski zengin lkeler 2008 krizinde ar bir ykma uradlar. Hantallaan eski zenginler ile ykselen yeni zengin lkeler kyasya bir rekabet iindeler: Sermaya ekme rekabeti. Gerek speklatif, scak para gerekse uzun vadeli yabanc yatrmlara her iki grubun da ihtiyac var. Yzmilyarlarca dolarlk yatrm ve bununla gelen politik, diplomatik, asker avantajlar elbette her devlet ister. Hantallar krizden kurtulmak iin muhtalar buna. Dinamikler ise IIci Dnya savandan beri sregelen kristallemi statkoyu deitirmek zereler. Bu artlar altnda Trkiyedeki Gezi olaylar ve ayn gnlerde balayan Brezilya ayaklanmas ister istemez bu olaylarn egdml ve uzaktan kumandal olma ihtimalini akla getiriyor. Dahas demokrasiye ve halk iradesine sayg duymayan, para ile hkmet deviren, 1992den beri Londrada, Pariste, Madridde hkmet mhendislii oynayan bir Georges Soros var sahnede. Sorostan resmen madd destek alan Srp rgt OTPORun yntemleriyle hareket eden Trk ve Brezilyal isyanclar haliyle bir halk hareketinden ok sipari zerine isyan kartan profesyonel taeronlara benziyorlar. Atatrk ve Abdullah calan posterlerini yanyana tayan, lmek var dnmek yok diyen Mustafa Kemalin askerleri aslnda daha byk plann paras mydlar? Geceleri birayla sarho olup adam baklayan, gndz diz st etekle nisex saf tutup cuma namaz klan slmclar(!) gerekten aalar korumak iin mi gelmilerdi oraya? Belki de gstericiler bilmedikleri byk bir senaryonun paras idiler: Senaryo udur: Fedin nderliinde yaratlan alg, ABDnin ok yakn gelecekte dk faizle desteklenen genileme politikasnn son bulacana bal olarak oluturulan bir yatrm belirsizliidir. Bylece, ilk elde, Londra merkezli, yaklak 17-18 trilyon dolar hacmindeki fonlarn bu ama dorultusunda ynetilmesi salanacaktr. Gelimekte olan lkeler daha yksek faizden borlanacak ve sabit sermaye-alt yap yatrmlar, Dorudan Yabanc Sermaye girileri durarak, merkez Avrupa ile aralarndaki farkn kapanmamas salanacaktr. kinci olarak, bu lkelerde, artan ekonomik sorunlar siyasi kargaaya yol aacak ve buralarda tpk kriz srasnda talya ve Yunanistanda olduu gibi gei teknokrat hkmetler oluturulacak, mevcut siyasi yaplar, kadrolar tasfiye edilerek, gei srecinden sonra, eski IMF politikalarnn yeni versiyonunu ezbere uygulayacak modern-batc hkmetler ina edilecektir. Bunun iin Trkiye ve Brezilya modeldir. nk Trkiyede pek sz dinlemeyen slam referansl bir Babakan varken Brezilyada da pek sz dinlemeyen solcu-eski gerilla-
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
29 devlet bakan vardr (Ama; Trkiye gibi lkelerde kriz ve teknotrat hkmetler, Cemil Ertem)
Dipnotlar 1 zel bankalarn kredi vermek yoluyla para bastklarn, sorumsuzca hareket ederlerse lkeye zarar verebileceklerini daha nce anlatmtk. nk kolay verilen (=riskli) kredi i talebi YAPAY OLARAK arttryor. Emlk veya baka bir sektrde ylan talep fiatlar ykseltiyor, yatrmclar aldatarak bir balon olumasna yol ayor. Yine o makalede bankacln meru hatta elzem olduunu ama kredi faaliyetlerinin kanun denetim altnda kalmas gerektiini savunmutuk. Banka Ordudan Tehlikelidir! isimli e- kitabmzda ise 2008 krizi srasnda byk krlar toplayan kravatl ekiyalardan bahsetmitik. 2 Dikkat ediniz, ekonomik hacmi ve karlarnn paralellii sebebiyle Washington + Brksel + Tokyo ou meselede birlikte hareket ediyorlar. Hatta krizle mcadele yntemleri ve yaptklar yanllar bile benziyor. Bu nn nfus ve GSMHsna (cari fiyatlarla) bakarsak: ABD: 315 milyon insan, 15.064 milyar dolar AB: 503 milyon insan, 17.600 milyar dolar Japonya: 127 milyon insan, 5391 milyar dolar Bu egdm salt ekonomik uyum snrlarn da ayor. Diplomasi, istihbarat ve NATO kanalyla gvenlik politikalar da paralel. Moskova ve Pekinin bundan rahatsz olacan kestirmek iin ise uzman olmaya gerek yok. 3 Avrupa ve ABD kriz altnda inim inim inlerken gelecein sper gleri olarak grlen bu lkeler bymeye devam ediyorlar. Eskiden kriz olduunda dinamik lkeler de zarar grrd zira zenginler klbne ynelik ihracatlar darbe alrd. Ama artk durum deiti: Trkiye de
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
30 dahil olmak zere ou dinamik lke 10-15 yldr zenginleiyor ve bu zenginlik halka yayld. Yani bir orta snf olutu. ABD ve Avrupaya ihracat dm olsa bile bu dinamik ekonomiler i piyasa sayesinde ayakta durabiliyorlar.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
31
Sistem bozuk deildir, bozuk artk sistemdir! Sermaye Adaletin zerine Nasl kt? Adalet kk patronlara lzmdr, ekiyadan korur onlar. Ama ulusal ekonomiden daha byk sermayesi olan firmalar iin savclar, hakimler koruyucu deil ayakba olabilir ancak. Yasalar ve yasaklar sradan lmlleri balar, firavunlar deil. Eer elinizde Almanya ekonomisi byklnde bir sermaye varsa dnya grnz deiir. Artk kanunlar sizin gznze ihll edilmez krmz izgiler deil halledilmesi gereken kk problemler gibi gzkr. Gazeteci gerekleri yazan adam deil sizin gereklerinizi halka yutturan satlk bir kalemdir. Milletvekili milletin vekili olmaktan kar, size uygun yasalar yapan bir tr noter olur. Buna rvet denmez, ayptr, lobi faaliyeti denir. Yaplan gayrmerudur ama yasaldr. ngiliz edebiyatnn byk hiciv ustas Jonathan Swiftin syledii gibi : Kanunlar rmcek alarna benzer, kk sinekler yakalanr, eek arlar ise delip geerler Ancak Jonathan Swiftten bu yana baz eyler deiti. Artk eek arlarnn yerini boynuzlu kzler ald. Eskiden meru bir ekonomik politik sistem iin bozukluk var diyebilirdik. Bugn ise bozukluk sistemin kendisi oldu. Mesel 2012de talyann en byk bankas 65 milyar dolar likidite ile mafya idi. lke GSMHnn %7si kadar yani 140 milyar dolar ciro yapan talyan Mafyasnn kr 100 milyar dolar. (Bkz. Il Tempo Gazetesi: In Italia la mafia la prima banca) Bakkal, ieki, otel veya lokanta fark etmiyor. 1800den fazla iyeri mafya-bankann yksek faizlerini deyemedii iin kapanm. Toplam kurban-mteri says
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
32 200.000den fazla. talya tek rnek deil. Fransada bakan mdahelesiyle mahkeme by-pass edildi ve halkn 400 milyon avrosu mafyaya altn tepside sunuldu. ABD ve Avrupada mafyalama devletin en st kademelerinde. Yapay olarak emlk krizi reten bankalar halkn parasyla kurtarld. (Bkz. Banka Ordudan Tehlikelidir) Mterilerine kastl olarak para kaybettiren finansal kurululara Amerikan adaleti el sremedi. Bu hrsz irketler 2008 krizinden daha da zenginleerek ktlar. Peki ya Trkiye temiz mi? diye soracak olanlara da iyi habervermek biraz zor. Trk ekonomisinin yaklak 5 misli byklndeki dnya ike sektr gelecek yllarda herkesin bana bel olacak gibi grnyor. AKP uykuda. Uykuda diyoruz. Yoksa su orta demek gerekirdi: AKP, Futbol ve Beyaz Kadn Ticareti ike Yasas: TBMMdeki Mslmanlara ak mektup Krlma noktalar Nedir deien? Eskiden ABD, Avrupa veya Trkiyede Adaletten kamaya alan kravatl ekiyalar nasl oldu da sistemi dntrd; btn bir adalet sistemi nasl mafyalat? Bu soruya cevap vermek iin Jonathan Swifttin yaad 1700lerde SERMAYENN BRKMESYLE TETKLENEN bir krlmay hatrlatalm hzlca. 1700ler ok uzak grnebilir ama o krlma sreci bugn de devam etmekte, israr etmemiz ondandr: Fransz ihtillinden Birinci dnya sava sonuna kadar haritalar srekli deiti; ktalara hkmeden imparatorluklar kt. Ulus algs ve ulus-devletler retildi bunlarn yerine. Soylularn yerine geen burjuva snfnn (tccarn, esnafn, zanaatkrn) elinde biriken sermaye ve bu deiimi mmkn klan teknoloji (matba, tren, telgraf, makineli tfek) srecin iki temel gesidir elbette. (Bkz. Trkiyenin ulus-devlet sorunu) Ama bu srete dnya dzeni deiti: Fransa Krall, Prusya, Osmanl, Avusturya-Macaristan ortadan kalkt Britanya kabuk deitirdi. Yerlerine ulus-devletler kuruldu. Ktalara deil ulusal kaynaklara ve ulus denen insan gruplarna hkmeden siyas yaplard bunlar. 1918den 1980e kadar i adamnn ve sermayenin perspektifi ite buydu. adam i yaparak GSMHya, istihdama katkda bulunurdu. Elbette i adam sradan bir vatanda deildi. Ekonomideki yeri ona belli bir nfuz veriyordu.[1] Ama netice itibariyle hukuk devleti dediimiz yap ulusal snrlar iin olup bitene hakimdi. Ulusun oylaryla seilen ulusal meclisin yapt ulusal kanunlar hereyi, herkesi ve bu arada endstriyel faaliyetleri ve sermaye hareketlerini balyordu.(Bkz. Tayyipi devirmek iin ka para lazm? Blm II)
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
33 Bugn ikinci bir krlma yayoruz. Gemite zenginleerek soylularn yerini alan burjuva vard. Bunlar soylu snftan olmayan, kendi bilgisi, emeiyle, ou zaman ticaret ile zenginleen insanlard. Hem artan servetlerini korumak istediler hem de iktidarda sz sahibi olmak. Zira soylularca kurulan bir sistemde ne mlkiyet ilikileri ne de vergi vs onlarn karlarna uygun deildi. Bugnk snf mcadelesi ise uluslar ile sper burjuvazi diyebileceimiz bir snf arasnda oluyor. Bir nceki krlmada olduu gibi muazzam bir sermaye birikimi ile glenen bir aznlk ulusal adalet sistemlerinden rahatsz. Sper Burjuva parasn ve parayla satn alabildii hereyi kullanarak ulus-devletlerin kapasitesini zorluyor. G20 iindeki ulus- devletlerin yatrmc ekmek iin ii haklarndan ve evre korumadan fedakrlk etmeleri, hatta birbirleriyle yarmalar bunun en bariz rneklerinden. [2] Yakn zamanda talyada ve Yunanistanda halkn arzusu ynnde deil bankalarn karlar dorultusunda hkmet ve kanun deiiklikleri yapld. Demokratik karar mekanizmalarnn giderek ekonomik mekanizmalarla yer deitirdii bir dnyada yayoruz artk. Bir baka deyile Piyasa demokrasiyi ortadan kaldryor. (Bkz. Liberalizm Demokrasiyi Susturunca)
Banka devleti dver mi? Bankalar ile devletin kavgas yeni deil. Modern devletlerin anda ulusal adalet byk sermaye iin hep bir engel tekil etti. Banka patronlarnn itahna DUR! diyen dirayetli siyasetiler ise her zaman kravatl ekiyalarn taarruzuna maruz kladlar ve kalacaklar. Bu liderlerden biri olan F.D. Roosevelt yle diyordu: Barn ezel dmanlar ile mcadele ettik: Endstriyel ve finansal tekeller ile, speklasyon, kurtlanm bankalar, snf tahakkm, etecilik ve sava tacirleri. Amerikan Hkmetini kendi gnlk ilerinin bir paras gibi grmeye balamlard. Artk iyi biliyoruz ki rgtl bankalar tarafndan ynetilmek rgtl mafyalar tarafndan ynetilmek kadar
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
34 tehlikeli. Tarihimizin hi bir aamasnda bu gler bir aday karsnda bu gn olduu kadar ittifak etmediler. Bana kar duyduklar nefret onlar birletiriyor ve benden nefret etmeleri houma gidiyor (Madison Square Garden, 1936) Ancak bugn nsanlk tarihinde daha nce grlmemi miktarlarda sermaye ok az insann elinde, bir sper burjuvazide toplanm vaziyette. nternet ve kreselleen borsalar bu birikimin tek sebebi deil. 1980lerden beri baz finansal faaliyetlerin hukukun zerinde kabul edilmesi de bu birikimi hzlandran etkenler arasnda. (Bkz. Liberalizmin Kara Kitab) Fakat biriken parann miktar birikme eklinden daha byk bir nem arz ediyor. Szkonusu sermaye birikimi trilyon dolarla llyor ve bir ok ulus-devletin GSMHsnn ok ama ok zerinde. Bir hedge fon[3] yneticisi olan Sorosun Avrupa ulusal para birimleri zerinden Parise, Madride ve Londraya saldrmas ve bu savalardan zaferle kmas ekonomik adan elbette nemli. (Bkz. Tayyipi devirmek iin ka para lazm? Blm I) Ama bu saldrlar ekonomiyi aan baz siyas, ahlk ve felsef sonular da dourdu. Speklasyon yoluyla en gl ulus-devletlere Sper Burjuva nnde diz ktrld. Halkn iradesiyle seilen hkmetler artk bankalara hkmedemiyor, sz geiremiyor. Sper Burjuva amacna ulat, yani de facto ulusal iradenin zerine kt. 2008 krizinde bu diz k daha da yakndan mahede ettik. ABD adalet sistemi dahi kendi bankalarna kar koyamad. (Bkz. Banka Ordudan Tehlikelidir) Sonu 1980lerden itibaren hem dnyada hem de zihinlerde bir devrim meydana geldi, para ile olan ilikimiz batan aa deiti. (Bkz. Liberalizmin Kara Kitab) Yeni dnyada para sadece bir ticaret arac deil. Para ile silah alnabilecei gibi sermayenin kendisi dorudan bir silah olarak da kullanlabilir. Speklatif para hareketleri kr amal olabilecei gibi politik amal bir hedefi de vurabilir. Sosyal projeleri veya vergi politikalar sebebiyle Sper Burjuvay rahatsz eden bir hkmet para ile drlebilir. Bu hkmetin demokratik olarak seilmi olmas Sper Burjuvann gznde bir deer tamyor. Paras neyse veririz diyen birileri olduu mddete seimle gelen para ile gidebilir. Brezilya ve Trkiyede bankalarn desteiyle kartlan anti-kapitalist halk isyanlar ve in emlk sektr zerinde yaplan kriz denemesi ile Sper Burjuva yeni bir evreye girdi.(Bkz. Gezi Parkndan sonra sra ine mi geldi?) CNN ve BBC gibi saygn(?) kurulularn bile para iin yalan syleyebildii bu dzen yeni bir totalitarizme gebe. Direnme hakknn engellendii bir diktatrlk deil direnme fikrinin, ahlki tercihlerin engellendii bir totalitarizm. Artk dncelerimiz ve deer yarglarmz bizim deil. Fiyatn verip satn almaya hazr olan kim ise ona ait. (Bkz. 2 milyon dolarla anti-kapitalist isyan olur mu?)
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
35
Dipnotlar 1 Hele bir de gazetesi, televizyon kanal varsa. Seimlere etki edebilme kapasitesi sermayedarlar demokrasinin atipik aktrleri haline getirdi. Atipik ya da anti-demokratik! 2 stelik G20 lkelerinde borsa denetileri, finans ve ekonomiden sorumlu bakan ve danmanlarn nemli bir ksm finans sektrnde alm insanlar, zellikle de Goldman Sachsta. Dnya Bankas, IMF, Avrupa Merkez Bankas ve Amerikan FEDde de etkili ve yetkili isimler ayn profilden. (Detayl bilgi ve rnek isimler iin bkz. Banka Ordudan Tehlikelidir) 3 Hedge fon deyimi, ksa vade stratejiyle hareket eden ve yksek kar amac gden, piyasadan piyasaya dolaan fon demektir. Bu fonlar yksek kr beklenen yerlere hzla girip, kr dnce hzla karlar. stikrar bozucu bir faktr olarak bu fonlar kresel ekonomide krize neden olabilen en nemli etmenler arasnda. u anda 10 bin civarndaki hedge fonlar dnyada 2 trilyon dolarlk dev bir varl ynetiyor ve bu rakam de ABDde borsalarnda ilem gren varlklarn toplam deerinin yzde 20sine edeer. stelik normal bankalarn, finansal kurumlarn uymak zorunda olduklar kanunlar hedge fonlar balamaz. Zira bu fonlar vergi cennetlerinde kurulmulardr, saydamlk gibi zorunluluklar yoktur.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
36
Msrdaki darbeden beter: Fransa artk bir demokrasi deil
Bankalar kr ederse ortaklara datlr, zarar ederse halk der. Biz kersek sistem ker diyerek antaj yapan bankalar fena altlar hortumlamaya. Ancak Avrupada mesele biraz daha ileri gidiyor. Fransada halk artk zenginleri rahatsz etme zgrlne sahip deil. Halktan toplanan vergilerin harcanma ekli zerine sz sylemek, hesap sormak neredeyse imknsz. Fransa Cumhuriyetinde cumhurun kaybettii siyas irade bankalarn ve byk servet sahiplerinin eline gemekte. Bu sebeple Parisin siyas rejimi iin demokrasi deil pltokrasi demek daha uygun olacak. rnekler ok ama iki tanesiyle yetinelim : OLAY 1: Bir ok i adamn ve siyasetiyi kapsayan Woerth-Bettencourt skandal (fr. ing. alm. rus.) hakknda yazmak mahkeme kararyla yasakland. Seyellerde ada satn alan, vergi karmak iin yurtdnda hesap aan, kr eden irketi zararda gsterip tazminat demeden ii kartan, siyas partilere gayrmeru yolla gelir salayanlar kimse rahatsz edemeyecek. Grevini ktye kullanarak gazetecilerin telefonlarn dinleyen, izinsiz arama yapan devlet memurlarn da rahat brakmak gerekiyor. OLAY 2: Kerviel skandali (fr. ing. rus.) sebebiyle bir ka milyar dolar zarar eden fransz bankas Socit Gnralei hatrlayacaksnz. Uzmanlarn kar kmasna ramen finans bakan Christine Lagarde lkenin en byk bankalarndan biri olan Socit Gnralee 1.7 milyar dolarlk bir vergi indirimi yapmt, sene 2008. Bankann da olayda zarar eden mterilerine (kr pay ve hisse alm yoluyla) datt parann miktar tam bu kadar! Unutmayn: Bankalar kr ederse ortaklara datlr, zarar ederse halk der.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
37 Diyebilirsiniz ki Msrda insanlar lyor. Evet, aslnda Fransada da lyor. Belki daha ok. Ama polis ve asker kurunuyla deil. Onun iin belli olmuyor. Fakirlere, kimsesizlere, yallara ynelik kamu hizmetleri gerilemekte. Hastahanede kalmas gereken insanlar evlerine gnderiliyor. Daha geen hafta sohbet ettiim bir hemire isyan ediyordu: Sadece gstergeleri dzeltmek iin kanserli bir hastay evine gnderdik. Durumu ard. Ald ilalar ve ya itibariyle youn bakmda kalmalyd. Ama emir geldi. Evine yolladk. Bir gn sonra lm haberi geldi. Hastahanede kalsayd da lebilirdi. Ama o zaman istatistiklerimizde lm says artard. Evinde lmesi idarenin iine geliyor. Elbette kamu harcamalarndaki gerileme yeni deil. Mesel acil servislerin kltlmesinin ardndan Fransay vuran 2003 scaklarnda resm rakamlara gre bir ka hafta iinde 14 binden fazla insan ld. Cesetleri koyacak yer bulamayan devlet sebze ve meyve depolarna el koymak zorunda kald. Evet Gstergeler iyi olsun diye iini kt yapmak zorunda braklan polisler ve hemireler arasnda intihar artyor. Ama bu da bir gsterge ve rahatsz edilmek istemeyenler rakamlar saklamann yeni yollarn bulacaklar elbet.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
38
Her baarl diktatrn arkasnda bir Bat lkesi vardr! Msrdaki darbeyi knayamad demokrasi ampiyonlar. Ne Avrupa ne de ABD adam gibi tavr koyamadlar. Aslnda aracak bir ey yok. Her baarl diktatrn arkasnda bir Bat lkesi vardr. Bat lkeleri diktatrleri severler nk halkn nefret ettii bu adamlar bol bol silah alr ve Bat istihbaratna gebedir. ou diktatrn gvenlii CIA gibi batnn gizli servisleri tarafndan salanr. Karlnda diktatr onlara lkenin yeralt zenginliklerini verir. Yani diktatrler Batnn smrge valileridir. rnek? Saddama yllarca destek olan ABD, Almanya, Fransa ve Britanya. Halepe katliamnda Krtlere atlan bombalar reten fabrika made in germany idi. Atan uaklar ise Fransz Dassault firmasnn Mirage tipi jetleriydi. Pilotlar Fransada eitim grmt. Arap sonbaharnn starlarna bakn isterseniz. Libyal diktatr Kaddafi mesel. Eski Fransa cumhurbakan Sarkozynin seim kampanyasn finanse etti. Fransadan istihbarat ve silah destei alarak yllarca ayakta durdu. Tunuslu Ben Ali de yle. kence tezghlarnda can veren direniileri yakalatan elektronik sistemler fransz malyd ve fransz teknisyenlerce destek veriliyordu. Gney Amerikada ilide onbinlerce insann kanna giren Pinochet Londrann korumas altndayd. Komu lke Arjantinde 1976dan 1983e kadar halkn anasn alatan cunta Fransa himayesindeydi. Msrdaki darbeyi tebrik eden Suudi Arabistan Washingtonun himayesinde. Maliye bakn ya da
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
39 Nijerya, ad, Sudan
Altn, petrol ve muazzam uranyum yataklar olan bu lkelerde milyonlarca insan alktan ld. Nasl oluyor? Diktatrler hereyi Batya verdikleri iin halka bir kuru ekmek kalmyor. Msrda Mursi iktidara geldikten ksa bir sre sonra yapt kanunlarla petrol tekellerini rahatsz etmiti. Darbeyle devrilmesi ve batnn buna alk tutmas raslant m? Peki hani bat demokrat idi? Hani demokrasiyi destekliyordu? Yalan. Yok byle bir ey. Gerek u ki demokrasi bir deer deil, adalet, iyilik, vicdan gibi bir ey deil. Demokrasi sadece fiziksel atmalar nlemek iin bir teknik. Bir atekes yntemi. (Bkz. Banka Ordudan Tehlikelidir! isimli e-kitap) Asrlarca mezhep sava, snf kavgas, dnya sava derken adamlar bunu buldular. Ama bir deerler manzumesi olmad iin kar birlii bozulunca demokrasi de kyor. Yani fizik iddeti yok etmedike o zulm zemin deitiriyor; meru kabul edilen brokrasi veya piyasa gibi yerlere sirayet ediyor. Piyasa demokrasinin ve halk iradesinin dman olup kyor. (Bkz. Liberalizm Demokrasiyi Susturunca isimli e-kitap) Son resim: Kuzey Irakta Halepede uygar(?) Avrupa mal kimyasal silahlarla len bir Krt bebek.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
40
Mslmanlar ortak para birimine gemek zorunda kalacak! 10 sene nce bir bakas syleseydi fazla topik bulurdum bu fikri. Ancak 2008 krizi ve takip eden kur savalarnda gerek ABD gerekse Avrupada hkmetler yle sorumsuzca davrandlar, yle byk hatalar yaptlar ki Daha dorusu halklar fakirletirecek, bankalar zenginletirecek byk ilere imza attlar. ster hata deyin ister komplo netice ayn. Atlantik okyanusunun iki yakasnda demokrasi geriliyor, pltokrasi ykseliyor. Mslman dnyas kendi ticaretini, endstrisini, insanlarn aln terini bu Dolar Avro ablukasndan kurtarmak zorunda. Bu bir lks deil, mecburiyet. Bu ortak para birimi Trk liras da olabilir. Ama dolar ve avroya uzun vadede bel balamak imknsz. Kendimiz iin rettiimiz mal ve hizmetler zerinden Washingtona, Parise, Londraya ve Brksele dediimiz haracn haddi hesab yok. Uzun vadede ya bunu baaracaz ya da Atlantik okyanusunun serin sularna gmlp gideceiz. Tabi tekilerle (Washington ve Brksel) beraber. Neden? 2008 Krizi tpk 1929daki byk buhran gibi etik bir krizdi. Yani karl olmayan teminatlarn ticareti yapld, yani insanlar GZ GRE GRE KANDIRILDI. Oyuna yeni katlan yatrmclar (kazlar) sayesinde kumarhane sahipleri (kaz yolucular) ceplerini doldurdular. Speklasyon balonu patlaynca uzman ekonomistler binlerce sayfa teknik analiz yapt. Yazlan kitap, konferans vs herhalde onbinleri bulmutur. Sanki kriz ekonominin tabiatndan ve finansal mekanizmalardan kaynaklanm gibi bir hava estirdiler. Ekoller, ideolojiler arpt durdu. Oysa gerek NANILMAYACAK KADAR BAST: 1. Serbest piyasann en temel kurallar inendi. Piyasalar, finansal rnler saydam deil. Bilgide asimetri ar noktalara ulat.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
41 2. Bankalar ve finansal kurumlar Hukukun stne kt. Zira 1980den beri bankalar ve finansal kurumlar fazlasyla kresel, bunlar denetlemesi gereken hukuk sistemleri ise ulusal. Tpk bir lkede patlayan nkleer santralin 50 lkeyi kirletmesi gibi bir durum. Su/kaza/sorumluluk ulusal hudutlarn tesinden geliyor, zarar ise ieride. 3. Piyasadaki aktrlerin bir ksm fiyatla oynayabilecek kadar byk. Speklatif para reel ekonominin kat kat zerinde. Projelerin gerek deeri (potansiyel kr) iin deil rnlerin speklatif ksa vadeli getirisi iin yatrm yaplyor. Buna piyasa denmez, kumarhane denir! 4. Birbiriyle rekabet etmesi gereken bankalar kartelleti. Ulusal bor faizi ve kredi notu gibi bask yntemlerini kullanarak ulus-devletleri birbirleriyle rekabete soktular. Hkmetler kresel sermayeyi ekmek iin ASIL korumalar gereken, meruiyetlerinin dayana olan deerleri feda ediyorlar: nsan haklar, ii haklar, tabiat, aile, inan 5. Kpek sahibini srmyor. Derecelendirme kurumlarnn uzmanlar ve finansal yaynlarda alan gazeteciler tarafsz deiller; ok riskli rnlere risksizdir mhrn vuruyorlar. Anglosaxon tabirle Moral Hazard (fr. ala moral) istisna deil kuraln kendisi oldu. Yani cierlerimiz kedilere emanet. Cemil Ertem meseleyi gzel zetlemi: Diyanet, bu yln Ramazan aynn temasn Helal Kazan-Helal Lokma olarak belirlemi. Olduka anlaml olduunu dnyorum tam u gnlerde Bu son krizin, tam da u helal olmayan-yani fiziki olarak pek ortada olmayan- karlksz varlklardan patladn biliyoruz. 2008 ylnda krizi ortaya karan ABD mortgage sisteminin bykl 14 trilyon dolard ama bu bykln ok byk bir ksm karl olmayan ktlardan oluuyordu. Buradaki kt yleydi: ABDli yar resmi mortgage kurumlar binlerce ailenin borlu-ipotekli evlerini ve buna bal borlarn paketleyip, cilaladktan sonra satp buradan yeni krediler yarattlar. Bankalarda bunlar maddi teminatl bor ykmllkleri ad altnda (CDO) yeniden paketlediler ve bu paketler Norvein gariban belediyelerine kadar, btn moderin Bat dnyasna sokuturuldu. te bu CDOlar, Amerikallar ve onlar ynlendiren Londra finans oligarisi tarafndan on yl vadeli Amerikan Hazine ktlarndan bile daha gvenli (tabii daha yksek getirili) sihirli finansal paketler olarak sunuldu. Tabii bunlar sigorta eden dev sigorta yaplar da vard, bunlar da milyarlarca dolar prim yaratarak bu ktlara garanti(!) veriyordu. Federal Home Loan, Mortgage Association ve tabii AIG gibi sigorta devleri batt ve kamusallatrld Son olarak u sralar imekte olan iki kriz balonu var, sonumuz hayrolsun ve bu balonculara insaf verilsin. ki balon derken kasdettiim altn ve gda. Kt zerinden satlan altn anormal boyutlarda. Gerek altn olarak karl var m yok mu? nsanlar ve/veya kurumlar hatta lkeler verin altnm dedikleri zaman ne olacak belli deil. Gda konusunda ise krmz alarm: (1) Pirin gibi rnler ve (2) sulanabilir topraklarn speklasyonu feci boyutlarda. Bu ikinci tehdit Ukraynada, Beyaz Rusyada, Somalide ve Madagaskarda kendini hissettiriyor. stelik ulus-devletler bu speklatrlerin elinde oyuncak.
Hkmeti devirmek isteyen birileri mi var? www.derindusunce.org Fikir Platformu
42 Rvet ve dviz/vergi geliri umuduyla kendi kyllerinin topran alp kresel firmalara kiralyorlar. Yerel ekonomik doku zerinden aile balar ve gelenek darbe yiyor. Topraksz kalan kyller ehirlere ylp su rgtlerince deviriliyorlar. ngiliz kapitalizminin ilk yllar gibi, insan bir kez daha eyletiriliyor, eya mertebesine indiriliyor. Son alarm ise (3) Monsanto gibi firmalarn genetik ablukas. Bu bilim ekiyalarnn getii yerde ot bitmiyor. Sadece genleriyle oynanm msr ve soya fasulyesi yetiiyor. Tabi her sene tohum, ila vs Monsantodan almak artyla. Gney Amerikada, Hindistanda ve Avustralyada byk ykma yol atlar. Trkiyede de altklarn biliyoruz. AKP / CHP meselesi deil. ok byk bir kresel tehdit. Bilim ekiyalar bugnk alk tehdidini kat kat arttracak bir oyun oynuyor.