George Bernard Shaw - Sezar Ve Kleopatra PDF

Bernard Shaw-Sezar ve Kleopatra
SEZAR VE KLEOPATRA
GEORGE BERNARD SHAW: SZCKLERE ARKI SYLETEN YAZAR
George Bernard Shaw, Pygmalion'u mzikal yapmak iin kendisinden izin isteyen
Alan Jay Lerner'e u karl
vermiti. "Ne gerek var? Szcklerimin mzii size yeterli gelmiyor mu?" "My
Fair Lady" ancak yazarn
lmnden sonra, miraslarnn izniyle sahne klarna kavuabildi.
"Ruhu mzikle yorulmam olan adamdan kork," der Shakespeare. Shaw'un yaants
mzikle yorulmutu.
Grd en esasl eitimin mzie dayand sylenebilir.
26 Temmuz 1856'da, Dublin'de, 33 Synge Soka'nda, be odal bir evde dodu.
Babas George Carr Shaw ne
devlet memurluunda, ne de zahire tccarlnda tutunabilmiti. yi huylu,
ikiye dkn, a bir adam. Oscar
Wilde'n gz hekimi olan babas bir ameliyatla gzlerini dzeltmek istemi. yle
ar bir baar gstermi ki,
adamcazn gzleri ters yana kaym. Yani ei be grrken, bei e grmeye
balam.
Bessie Gurley adndaki bir gen kz kendisini prenslere, dklere layk gren, bu
yzden eitiminde fazla
titizlenen kambur halasnn basksndan kurtulmak iin orta halli, orta yal
George Carr ile evlenmeye raz
olmu. Evlendiklerinin ertesi gn ne grsn? Kilerde dizi dizi iki ieleri.
Limanda alm soluu. Gemilerde
hosteslik bulup Amerika'ya kamay kurmu. Gelgelelim limandaki sarho
gemicilerden yle rkm ki evdeki
sarhoa fit olmu.
George Bernard Shaw bu evlilikten doan nc ocuk. Annesi, Bessie halasndan
yalnzca yarm yamalak
Franszca konumay ve piyano tngrdatmay rendii iin ev ilerinden
anlamaz, ocuklarn dadlarn eline
brakrd. Shaw, "Annemi pek az grebildiim iin onu gzmde bytrdm," der.
Dads olan parka deil,
einin dostunun oturduu bakmsz, pis, kenar mahallelere gtrrm. Daha o
yata gnlnn katlanamad
yoksulluu ortadan kaldrmak iin savamay ilke edindi.
Okuyup yazmay, toplayp karmay, arpm tablosunu dadsndan renmiti.
Okula gittii ilk gn kendisine
blmeyi rettiler. Orada rendii tek eyin blme olduuna ant iiyor. Evde
herkes mzikle urard. Babas
trombon alar, ablas Lucy opera aryalar syler, kendisi ses altrmalar
yapard. Ama mzie en fazla dkn
olan annesiydi. Nefis bir mezzosoprano sesi vard. Bu merakn sonunda mzik
retmeniyle kaacak kadar ileri
gtrd. George Vandaleur Lee sevdii kadnn ocuklarna kol kanat gerdi.
zellikle Shaw'un yetimesine
yardmc oldu.
Yazar ergenlik andayken birok saatini mzelerde geirirdi. ncil'e yzde yz
inanmasa da Michelangelo,
Raffaello ve Leonardo da Vinci'ye inanc tamd. Handel, Mozart, Beethoven ulu
kiilerdi gznde. Shelley,
Dickens, Mary Woolstancraft, Samuel Butler'n yaptlarn ezbere bilirdi. Okulu
bir eit tutukevi sayyordu.
Orada bir ocuun kiiliini yourmak gibi aptalca ilere kalklyordu. Bir
ocuun kiiliini ynlendirmeye
kimsenin hakk yoktu. Bir okul kitabna "Jan Dark" (Saint Joan) oyunundan bir
blm almak isteyenlere u
karl vermiti: "Kim benim oyunlarm okullarda zorla okutur, benden de
Shakespeare'den nefret edildii
kadar nefret edilmesine neden olursa, Allahndan bulsun! Benim oyunlarm ikence
arac olmak iin
yazlmamtr."
Ancak on be yana kadar okula gitti. Annesi iki kzn da alarak an
retmeniyle birlikte ngiltere'nin yolunu
tuttuktan sonra, babas azna iki koymad ama maddi durumu iyice sarslmt.
Shaw on be yanda almaya
balamak zorunda kald. Bir emlak komisyoncusunun yannda ktiplik yapyordu.
len tatilinde brodaki
memurlar, hademeleri toplar, Verdi'nin Rigoletto operasndaki "Miserere"
Sayfa 1
korosunu syletirdi. Bir gn patron
erken dnd. Shaw elinde ef deneiyle donakald. Kovulacan sanyordu.
Tersine maan artrdlar. Oralarda
duramazd artk. Byle anlamsz bir evrede sradan bir memur olarak
kalmak...Ver elini ngiltere!
Londra'da baslan ilk srekli yazlar "Corno di Basetto" takma adyla yapt
mzik eletirileridir. Yal, zengin
bir Fransz madam, kanad altna ald gen bir kemancy dinletmek iin onu
salonuna armt. Resitalden
sonra madam sordu:
"Nasl buldunuz Mr. Shaw?"
"Bana Victor Hugo'yu hatrlatt."
"yi ama Victor Hugo keman almazd."
"Bu da almyor."
Daha sonra tiyatro eletirilerine sra geldi. Zengin bir lord bir oyun yazm,
beeneceini umarak Shaw'a
gndermiti. Yerin dibine geirildiini grnce fkesinden kplere bindi.
Kapsn alp grtlana yapt. "Mr.
Shaw, Mr. Shaw, siz yalnzca para iin yazyorsunuz. Oysa ben an iin, hret
iin, eref iin yazyorum." Shaw
soukkanllkla omuzlarn kaldrd. "Her ikimiz de kendimizde bulunmayan eyler
iin yazyoruz."
Oyun yazmaya girimeden nce be tane roman yazmt. Bunlar altm yaynevince
geri evrildi. Bu
basmclardan biri bir akam yemeinde yanna dmt. Bir ara yazarn derin
dncelere daldn grnce,
"Mr. Shaw, u anda aklnzdan geen dnce iin bir ilin veririm," dedi.
Yazar, "Demez," diye karlk verdi.
"nk sizi dnyordum."
Ekonomiyle ilgilenmek, "Das Kapital"i okumak nnde yeni ufuklar amt.
ngiliz i Partisi'nin ekirdei
olan Fabian Dernei'nin kurucularndandr. Durmadan bildiriler yazar,
akoturumlara katlr, konumalar
yapard. Bir kez Hyde Park'ta sosyalizm stne konuurken, kendisine gz kulak
olsun diye alt polis gnderildi.
Yamur iselemeye balad, sonra bir saanaa dnd. Dinleyiciler dald.
Yalnzca grevli alt polis memuru
yerlerinden kmldanamyordu. "Para aldnz, dinleyeceksiniz." diyerek bardaktan
boanrcasna yaan yamur
altnda tam bir buuk saat, polislere sosyalizmi anlatt.
Oyun yazar olarak nlenmesi krkndan sonradr. O yaa kadar annesinin
desteiyle yaad. Varlkl bir ailenin
kz olan yeil gzl Charlotte ile evlendiinde krk iki yandayd. Daha eli
ekmek tutmadan evlilik bana
girmekten ekiniyordu. Evlenme nerisinde bulunan Charlotte oldu. Shaw buna pek
amad. nk kadn erkek
ilikilerinde inisiyatifin diinin elinde olduuna inanyordu. Ona kalrsa,
erkek bir kadn istediini sanr. Aslnda
avn gzne kestiren, ona trl tuzaklar kuran kadndr. Charlotte'un
akszll houna gitmiti.
Darwin, Lamarck ve Butler'n yaratc gelime stne grleri Shaw'u uzun uzun
dndrd. "Men and
Superman" (nsan ve stn nsan), "Back to Methuselah" (Methuselah'a Dn) adl
yaptlarnda, dirimselcilik
(vitalism) ve yaama cokusu (lan vital) konularn iledi. Shaw'a gre
dnyann yaratlmas daha
tamamlanmamtr. Bizler hem yaamn srp gitmesini, hem daha stn aamalara
varmasn salayacak birer
aracz doann elinde. Diilik erkeklikten daha ilkel, daha esasl, daha
gldr. Yaamn sregitmesi iin ar
biyolojik yk diiye dmtr. Erkein biyolojik grevi ok daha hafif, ok
daha nemsizdir. Fazla enerjisi
kaslarna ve beynine gitmi, diinin yuvay kurmasndan da yararlanarak, ona
danmadan uygarl yaratmtr.
Ulaamad dnceler, amalar, kahramanlklar rktr kadn. Gelgelelim
erkeklerin yzde doksan dokuzunu
evin an tuzunu getiren biare baba durumuna getirir. Yalnzca yznc erkekle
baa kamaz. Bu kendisi
kadar amansz, kendisi kadar yrtc, kendisi gibi yaratc olan dhidir.
Sayfa 2
Kendisi yaamay yrtrken dhi daha
nce ulalmam bilin ve gzellik doruklarna ykselir.
Sanat yaratma cokusu iinde anasna, karsna kar korkun bencil, ama
insanlk iin sonsuz zverilidir.
Sanatnn hi kazan salamayacan bilse de sinirlerini ypratncaya kadar
alr.
Shaw'n ilk oyunu, "The Widowers Houses" (Dul Avrat Haneleri, 1885-1892) kazanc
da, kolay hoa gitmeyi de
gzetmeyen bir sanatnn rndr. Yirmi sekiz yandayken balad bu oyunu
be ylda bitirip sergileyebildi.
"The Philanderer" (Hovarda, 1893) ve "Mrs. Warren's Profession" (Bayan Warren'in
Zanaat, 1893) on
dokuzuncu yzyl sonunda, bulvar komedilerine alkn olan Londrallar
artm, yadrgatmt. lk byk
baarsn bir yl sonra yazd "Arms and the Man"le (ikolata Asker) kazand.
Bu anti-romantik, anti-militarist
gldrnn al gecesinde tiyatro alktan yklyordu. Yazar sahneye
kardlar. Saa sola selam verirken, bir
seyirci galeriden "Yuh!'' diye haykrd. Shaw hemen sesin geldii yne dnd.
"Ben de tastamam sizin
fikrinizdeyim. Ama ikimiz bir tiyatro dolusu halka kar ne yapabiliriz?''
Elli oyunundan baka, "rnek Wagnerci'', "bsenciliin z'', "Zeki Bir
Kadnn Sosyalizm Klavuzu'',
"Politikada Kim Kimdir?'' adl yaptlar da vardr. "Tanry Arayan Kara Kzn
Servenleri'' felsefe stne, eitli
dinler stne dncelerini dile getiren bir uzun ykdr.
En ok beenilen, tekrar tekrar sahnelenen oyunlar arasnda unlar
sayabiliriz: "Candida'' (1895), "Sezar ile
Kleopatra'' (1898), "nsan ve stn nsan'' (1901-1903), "Binba Barbara''
(1905), "Doktorun Amaz'' (1906),
"Androkles ile Aslan'' (1911), "Pygmalion'' (1912), "Krgnlar Evi''
(1916-1917), '"Jan Dark (Saint Joan)" (1923).
Oyunlar hemen btn dnya dillerine evrildi. Rusya'daki bir tiyatro
festivalinde bakan seilince sormutu:
"Neden beni bakan setiniz? Beyaz sakalm yznden mi? Artk yallara sayg
gsterme modas geti. Tiyatro
yazar olduum iin mi? Benim oyunlarm da Shakespeare'inkiler gibi oradan
buradan armadr.''
Shakespeare'in "Julius Caesar'' ve "Antonius ile Kleopatra'' adl oyunlar byk
lde Plutarkhos'un
"Yaamlar"na dayanr. Shakespeare'in "Jl Sezar'' bu soylu Romalnn adn
tamakla birlikte, daha ok,
ellerini onun kanna bulayan Casca, Cassius ve Brutus gibi suikastlar
stnedir. Sezar'n cesedi upuzun
yatarken oyunu canlandran, Marcus Antonius'un "Dostlar, Romallar,
Yurttalar!'' diye balayan kkrtc
sylevi olur.
Bernard Shaw'un Sezar' farkl bir Sezar. Dnyay fethetmeye kan bir
komutandan ok dnyay kefetmeye
kan bir dnr, gezginlik ve sava anlarn yazmaya merakl bir amatr
yazar. Komutanla ge soyunmasna
karn ekirdekten yetime askerleri yenmesini ok yetenekli olmasna
balayabileceimiz bir adam. Shaw'un
Sezar'nda retme tutkusu, yazarn renme tutkusu kadar gldr.
"Pygmalion''da Profesr Higgins nasl bir
ieki kz bir lady yapmak iin geceyi gndze katarsa, "Sezar ile
Kleopatra''da da, yal devlet adam on alt
yanda delimen bir kz kralie yapmak iin didinir durur. Shakespeare'in
Kleopatras erkekleri alt dilde batan
karan, ayrca vcut dilini cmerte kullanan, olgun ve dolgun bir afettir.
Shaw'unki ise henz dadsndan kam
yiyen bir ocuk. Oyunun prolounda seyircilere seslenen Msr Tanrs Ra, uh
bir kadnn i gcklayc
servenlerini izlemek iin gelenlerin d krklna urayacaklarn syler.
Yar kedi, yar kz yaramaz
Kleopatra'nn Sezar'n eitiminde kralielie doru admlar atmas, uslanmas,
yine de fkelendike sivri
penelerini gstermekten geri kalmamas ilgintir.
Kleopatra, Sezar'n zafer elengiyle gizledii salarnn kellemeye baladn
Sayfa 3
fark edince ona sa ilalar tarif
eder. Sezar'a duyduu ak deil, korkuyla kark bir hayranlktr. Tpk
Galateia'nn Pygmalion'a, Eliza'nn,
Higgins'e duyduu gibi. Sezar Msr'dan ayrlrken kendisinin yerine kelliini
zafer talaryla gizlemeyen din,
yakkl, gndzleri savaan, geceleri sevien gen bir Romal yollayacana
sz verince bunun Marcus
Antonius olmasn diler.
Oyundaki ilgin kiilerden biri Britannus'tur. Shaw bu kiiyi Sezar'n azndan
tanmlarken Britanyallar
inelemekten geri kalmamtr. "Barbarn biri. Kendi airetinin, kendi adasnn
greneklerini doa yasalar
sanr.''
1876 ylnn Nisan aynda ngiltere'ye giden ince uzun, gri-yeil gzl, kzl
sal rlandal, krk yl sonra unlar
yazacakt: "Ben bu adaya ayak basal krk yl oldu. Yam ilerledi. Zekm
krelmeye balad. Yine de ngilizler
tarafndan ciddiye alnacak kadar budalalatm sanmyorum.''
Yazar yetmi yanda Nobel dl'n kazand. "Kyya ktktan sonra bana
cankurtaran simidi uzatyorsunuz,''
diye nce geri evirdi. Sonra kabul edip ald parayla ngiliz-sve Yazn
Fonu'nu kurdu. Strindberg'in btn
oyunlarn ngilizceye evirtti. Daha birok sveli yazarn ngiltere'de
tannmasna olanak salad.
Doksan drt yana kadar dolu dolu yaad. Yz yan doldurmaya niyetliydi.
Gelgelelim bahesinde alrken
dp ayan krnca bakalarna yk olmak istemedi. Dinlenmeyi kabullendi.
ngiliz Krall Liyakat Nian'n geri evirirken unlar yazmt:
"Bir oyun yazar olarak ya Aristofanes kadar uzun anlp Shakespeare ile
Molire'in srasnda yer alacam ya da
yal bir soytar gibi yzyl sona ermeden unutulacam. Tarihin benim iin
verecei yargy bilemem. Ama
yalnzca u ad bana yeter. (mza) Bernard Shaw.''
Sevgi Sanl
SEZAR VE KLEOPATRA

NSZ
Memfis'teki Ra Tapna'nn girii. Derin bir karanlk. ahin bal, saygn bir
kii, tapnan karanlnda gizemli
bir biimde kendi yla grnr. ada seyircileri byk bir horgryle
gzden geirdikten sonra onlarla
konuur.
Selam size, kk adann garip sakinleri, susun da beni dinleyin. O bombo
hkmet bltenlerini ezberleyip
kafalarnn ocuka safln koruyan siz erkekler, kulak verin bana. Sslenip
pslenerek erkeklerin akln elen
ama kendi aklndan geenleri aa vurmayan, erkekleri gl efendiler
olduklarna inandrp, iinizden, ne
kafasz ocuklar olduklarn iyi biliriz, diyen siz kadnlar, szlerimi yabana
atmayn. u ahin bama bakn da
Ra olduumu anlayn, bir zamanlar Msr'n gl tanrs Ra. Huzurumda ne diz
kebilir, ne de secdeye
varabilirsiniz. Orada, tk tk sralarda kmldamanz bile zor. Birbirinizin
nn kapatmaktan baka bir ey
gelmez elinizden. Zaten herhangi bir harekete geebilmeniz iin bakalarnn
nclk etmesi gerekir. Herkesin
yapmad eyi yapmak, ite bunu asla gze alamazsnz. Sizden bana tapmanz
deil, sesinizi ksmanz
istiyorum. Ne erkekleriniz konusun, ne de kadnlarnz ksrsn. nk sizi
altm kuan mezarlar stnden
iki bin yl ncesine armaya geldim. Sizden nce kimler geldi, kimler geti.
Gnein doup battn, ayn
biimden biime girdiini sizden baka budalalar da grd. Siz de onlar
gibisiniz, ama onlar kadar byk
deilsiniz. Halkmn yapt piramitler bugn hl ayakta duruyor. Oysa sizin
kleler gibi ydnz, adna da
imparatorluk dediiniz toprak ynlar, stlerine kendi oullarnzn toz
toprak olan cesetlerini de katsanz,
rzgrla drt bir yana savruluyor.
Sayfa 4
Dinleyin beni, ite kaka okutulanlar. Nasl bir eski bir de yeni ngiltere varsa,
siz nasl ikisi arasnda bocalayp
duruyorsanz, bana tapld gnlerde bir eski bir de yeni Roma vard. Bir de
ikisi arasnda bocalayan adamlar.
Eski Roma yoksul, kk, agzl, yrtc ve belalyd. Gelgelelim akl kt, ii
kolay olduu iin ne istediini
bilir, kendi iini kendi grrd. Tanrlar acd Roma'ya, elinden tuttular,
glendirdiler, korudular. nk tanrlar
kklere sabr gsterirler. Ama eski Roma tanrlarn bu ltfundan mard. u
bizim kklmzde i yok,
dedi. Bu gidile ne zengin, ne de byk Roma oluruz. Bymek, zenginlemek mi
istiyorsun? Yoksullar soyup
soana evireceksin, zayflar geberteceksin. Bylece kendi yoksullarn soyup
bu zanaatta ustalatlar. Bu
soygunculuu kitabna uydurmasn da rendiler. Kendi yoksullarnn ccn
karnca sra baka lkelerin
yoksullarna geldi. O lkeleri de Roma'ya katverince yeni Roma dodu. Kocaman,
varlkl, grkemli. Ben Ra,
iin iin glyordum. Romallarn smrgeleri btn dnyaya yaylm, ama
kafalar eskisi gibi ufack kalmt.
imdi greceklerinizi iyice kavramak iin szme mim koyun. Romallar eski Roma
ile yenisi arasnda
kalakalmken ilerinden byk bir asker kt, byk Pompeius. Askerin yolu
lmden geer, oysa Tanr'nn
yolu yaama gider. Yolun sonunda Tanr bilgelie ular. Oysa asker mankafa olur
kar. Bylece Pompeius
yalnzca askerlerin byk adam sayld eski Roma'y benimsedi. Tanrlarsa
akll bir adamn istedii yere
gelebilecei yeni Roma'y tuttular. Pompeius'un arkada Julius Sezar
tanrlardan yanayd. nk Roma'nn, eski
kk Romallarn baa kamayaca kadar gelitiini fark etmiti. Bu Sezar
yaman hatip, yaman politikacyd.
Adamlar dil dkerek ve altn saarak satn alrd. Tpk sizin imdi satn
alndnz gibi. Ama szlerle ve
altnlarla yetinmeyip savalarda n salmaya da zendiklerinde Sezar artk orta
yalyd. Gelgelelim o ie de
bulat. Kendi refahlar iin didinirken Sezar'a kar kanlar, kan dken bir
fatih olunca karsnda eildiler. Siz
lmller bylesiniz ite, huyunuz kurusun.
Pompeius'a gelince, tanrlar onun zaferlerinden de, tanrlk taslamasndan da
bkmlard. nk insan denen bir
zavall solucan olduunu unutup yasa gibi, grev gibi boyundan byk laflar
ediyordu. Tanrlar Sezar'a gler
yz gsterdiler, nk ona verdikleri hayat yreklice yayordu.
Yaratclmzda ayplar, kusurlar aramyor, el
iimizi utanlacak bir eymi gibi saklamyordu. Ne demek istediimi
anlamsnzdr. lediiniz gnahlardan
biri de budur nk.
Bylece eski Roma ile yeni Roma'nn aras ald. Sezar dedi ki: "Eski Roma
yasasn ykmadka onun
ynetiminde payma deni yapamam. Tanrlarn bana balad yneticilik
yetenei hi meyve vermeden
kurur gider." Ama Pompeius yle dedi: "Yasa her eyin stndedir. Yasay
inersen sonun lmdr.'' Sezar
yle yant verdi: "Yasay kaldryorum. Gc yeten varsa buyursun, ldrsn
beni.'' Sezar, yasay kaldrd.
Pompeius, eski Roma'y ayakta tutmak ve Sezar' alaa etmek iin byk bir
orduyla stne yrd. Sezar
Adriyatik Denizi'ni aarak kat. nk stn tanrlarn kendisine verecei bir
ders vard. Sizler de stn
tanrlar unutup tanrlarn en bayas olan zenginlik ve kar tanrs Memnon'a
tapmay srdrrseniz, size de
dersinizi verecekler zaman gelince.
imdi Pompeius'un bana gelenleri renmek istiyor musunuz, yoksa bir tanr
konuurken uyuyacak msnz?
Sabrnz m tkettim? ffetsiz bir kadnn servenlerini izlemeye can
atyorsunuz, deil mi? Kleopatra ad m
iinizi gcklayp sizi buraya ekti? Budalalar! Kleopatra daha dadsndan kam
yiyen bir ocuktur. Ruhunuzun
Sayfa 5
kurtuluu iin size gstereceklerim unlar: Msr'da Sezar, nasl Pompeius'u
ararken Kleopatra'y buldu?
Pompeius'un kellesi nasl bir kelle turuluk lahana gibi sunuldu kendisine?
Sezar Msr'dan ayrlp yollarda
savaarak Roma'ya dnmeden, Roma Pompeius'un ruhunu yaatan adamlarn elinde can
vermeden, yal Sezar
ile ocuk kralie arasnda neler geti? Cahillii brakn, gznz an da
ibret aln. Yirmi yzyl nce insanlarn
sizler gibi yaayp konutuunu, sizlerden ne daha kt, ne daha iyi, ne daha
akll, ne daha salak olduunu
greceksiniz. Aradan geen iki bin yl ben Tanr Ra iin gz ap kapayasya
geen zamandr. Bugn Sezar'n
Msr'a ayak bast gnden farkl deil benim iin. imdi sizi terk ediyorum,
nk can skc insanlarsnz. Size
bir ey retmeye alan bouna nefes tketir. Bu kadar konumazdm ya, bir
tanrnn doasnda vardr sonsuza
dek toz toprakla, karanlkla boumak, gksellie duyduu zlemin gcyle
onlardan daha ok yaam, daha ok
k koparp ortaya salmak. Onun iin yerlerinize kazklanp kapatn enenizi.
Birazdan byk bir adam
konuacak, sizin llerinize gre de byk bir adam. Korkmayn, ben bir daha
azm aacak deilim. yknn
gerisini onu yaayanlardan renirsiniz. Elveda! Zinhar beni alklamak
kstahlnda bulunmayn! (*)

NSZ N KNC SEENEK
Msr'n Suriye snrnda, XXXIII. hanedann sonuna doru, Romallarn hesabna
gre 706 ylnda, sonradan
Hristiyanlar bu tarihi M 48 diye kabul edeceklerdir, bir Kasm akam. Doudan
alev alev ykselen gm
parlt, ay yla aydnlanan bir geceyi mutular.
Yldzlarla bulutsuz gkyz, imdikinden farksz grnrler ama on dokuz buuk
yzyl daha gentirler. Gk
kubbenin altnda uygarln iki ayak ba, bir saray ve askerler gze arpar. Ak
kerpiten alak bir Suriye yaps
olan saray, Buckingham Saray kadar irkin deildir. Avludaki subaylar da ada
ngiliz subaylarndan ok
daha uygardrlar. rnein bizim Cromwell ile Mahdi'ye yaptmz gibi,
dmanlarnn cesetlerini mezarlarndan
karp oralarn buralarn budamazlar. Avludakiler ikiye ayrlmtr. Bir
blm, elli yalarndaki yzbalar
Belzanor'un gen bir ranl devirmeyle kumar oynamasn seyreder. Belzanor zar
atmak iin melmi,
mzran dizinin dibine brakmtr. brleri (ngiliz klalarnda hl
geerli) ak seik bir yky henz
bitirmi olan nbetinin evresinde kahkahalar atarlar. Silahlarla, zrhlarla
gzelce donatlm on iki kadar gen,
soylu, Msrl muhafz, ngilizlerin aksine niformalarndan ne utanr, ne de
tedirginlik duyarlar. Asker
snfndan, sava ve saldrgan olmakla vndkleri bellidir.
Belzanor, tam bir kdemli asker rneidir. Kaba gcn skt yerde sert,
kararl, becerikli, skmedii yerde
ciz ve ocuksu. Tuttuunu koparan bir avu, yetersiz bir general, zavall bir
diktatr. ada bir Avrupa
devletinde sz geen tandklar olsa, ilk yeteneinin salad baaryla son
kademeye kadar trmanrd. Ne
yazk u anda Julius Sezar lkesini almak zeredir. Bunun farknda olmadndan,
kumarda hile yapacandan
kukuland yabancy yenmek iin dikkat kesilmitir.
Buyruundaki yakkl genlerin kumarclara ya da ykcye yanamalar
yaamdaki balca eilimlerini
olduka belirgin biimde sergiler. Mzraklar ya duvara yaslanm ya da hemen
ele alnmaya hazr, yere
yatrlmtr. Avlunun bir kesi gen biimindedir. Bir yanda sarayn
cephesiyle kaps, br yanda bir duvarla
geit vardr. ykcler saray tarafnda, kumarclar geide yakn
kmelenmilerdir. Duvar dibinde, Nubyal bir
gzcnn stne kp duvarn tesini gzledii bir ta bulunur. yk
dinleyenlerin kahkahalar hafiflerken, diz
Sayfa 6
kerek zar atan ranl oyunu kazanr. Kumarda ortaya konan paralar kapverir.
BELZANOR - ranl, kutsal Apis hakk iin, tanrlarn yzn gldrd.
RANLI - Haydi bir el daha oynayalm. Yzbam, ya mars ya fit!
BELZANOR - Yeter artk. Bahtm ak deil!
GZC - (Duvarn stnden bakarken ciritini dorultur.) Dur! Kim var orda?
(Hepsi duraklayp kulak kesilir. Dardan yabanc bir ses karlk verir.)
SES - Kara haberci!
BELZANOR - (Nbetiye seslenir.) Brak gesin!
GZC - (Ciritini indirir.) Yakla, kara haberci, yakla!
BELZANOR - (Zarlar cebine atp ciriti kavrayarak.) Bu adam saygyla
karlayalm. Kara haberler getiriyor.
RANLI - (Dizleri stnde dorularak.) Kara haber getirmek bu kadar onurlu bir
i mi?
BELZANOR - Ey barbar ranl, szme kulak ver. Msr'da iyi haberler getiren,
tanrlara kran iin kurban
edilir. Ama hibir tanr kara habercinin kann istemez. yi haberler oldu mu
bunu en deersiz klenin azndan
iletiriz. Kara haberleri kendini gstermeye merakl gen soylular getirir.
(Geidin aznda toplananlara katlrlar.)
GZC - Yiit blkba ge bakalm. Kralie'nin saraynda saygyla eil.
SES - Var git, ciritini bir gzel yala Afrikal. afak skmeden Romallar sana
afiyetle yedirecekler o ciriti, hem
de sapna kadar.
(Sesin sahibi, muhafzlardan deiik klkta ama gsterite onlardan hi de geri
kalmayan sarn bir zppe,
geitten glerek gelir. Savata biraz hrpalanmtr. Yrtlm olan kolunun sol
dirseinden aasnn sargl
olduu fark edilir. Sa elinde kn iinde bir Roma klc vardr. Solunda
Belzanor, sanda ranl, peinde br
muhafzlar, kasla kasla avlunun ortasna doru gelir.)
BELZANOR - Nil Melikesi Kleopatra'nn saraynda, bamuhafz Belzanor'un
suratna kar srtmaya utanmyor
musun? Kimsin sen?
YEN GELEN - Tanrlar soyundan Bel Affris!
BELZANOR - (Trensel bir havayla.) Selam sana soydam!
HERKES - (ranldan baka.) Selam sana soydamz!
RANLI - Ey yabanc, Melike'nin btn muhafzlar tanrlar soyundan gelir,
kulunuzdan gayri. Ben ranlym.
Soyum nice aha, nice ehinaha dayanr.
BEL AFFRIS - (Muhafzlara.) Selam size soydalar! (ranlya, hor grerek.)
Merhaba lml!
BELZANOR - Savatan kmsn Bel Affris. Yiitler arasnda bir yiitsin urada.
Getirdiin haberleri nce
Kleopatra'nn kadnlar duyarsa yiitlie yakmaz.
BEL AFFRIS - Ne kadnlar sa koyacaklar, ne de yiitleri. Topumuzun grtla
kesilecek yaknda. Bundan
baka haberim yok.
RANLI - Ben size demedim miydi?
GZC - (Kulak kabartmtr.) Vay bana, vaylar bana!
BEL AFFRIS - (Ona seslenerek.) Kayglanma Etiyopyal. Senin yzn karaya
boyayan tanrlar yazgmz da
kara yazmlar. (Belzanor'a ranly gstererek.) u lml sana neler syledi?
BELZANOR - Bir avu askerle kylarmza ayak basan Julius Sezar, Msr'n
bana geecekmi. Romal
askerlerden d kopuyor. (Msrl muhafzlar ona tepeden bakarak kahkahalar
atarlar.) Kargalar rktp sabann
sapna yapan kyller bunlar, demircilerin, deirmencilerin, debbalarn
pileri... Ya biz neyiz? Kendilerini
kutsal silahlara adam soylular, tanrlarn akrabalar.
RANLI - Belzanor, tanrlar yoksul akrabalarna her zaman yz vermezler.
BELZANOR - (fkeyle, ranlya.) Erkek erkee biz Sezar'n klelerinden aa
myz?
BEL AFFRIS - Teke tek dvlnce biz birer tanr gibi Romalnn tepesinden
bakarz.
MUHAFIZLAR - (Cokuyla.) Grdn m?
BEL AFFRIS - Gelgelelim Sezar adamlar teke tek dvtrmyor. Tpk mancnkla
ta atar gibi, tutup koca bir
tmeni stne salyor. Bylece en zayf yerinden vuruyor seni. Tmen dediim de
tek bal, bin kollu bir
Sayfa 7
izbandut. Dinsiz imansz bir canavar. Onlarla dvtm, biliyorum.
BELZANOR - (Kmseyerek.) Korktun mu yeenim?
(Muhafzlar kahkahalar atarlar. Yzbalarnn bu hazr cevapl pek holarna
gitmitir.)
BEL AFFRIS - Korkmadm yeenim ama yenildim. Onlar korkmulard, sanrm, gene
de bize duman attrdlar.
(evkleri snen muhafzlar homurdanrlar.)
BELZANOR - lmek de mi gelmedi elinden?
BEL AFFRIS - Hayr. Bu, tanrlarn soydana yakmayacak kadar kolay olurdu.
lmeye bile vakit yoktu zaten.
Birden neye uradmz ardk. Romallar geldik geliyoruz demeden tepemize
ullandlar.
BELZANOR - Bu da Romallarn ne kadar korkak, ne kadar kalle olduklarn
gsterir.
BEL AFFRIS - Korkaklk, kallelik umurlarnda bile deil. Bu Romallar kazanmak
iin dvyorlar. Sava
onuru, sava namusu onlara vz geliyor.
RANLI - Savata neler oldu, anlatsanza bize.
MUHAFIZLAR - (Bel Affris'in evresine hevesle toplanrlar.) Sava anlat! Sava
anlat!
BEL AFFRIS - nce u iyice anlalsn. Ben Menfis'teki Ra Tapna'nda bir rahip
meziyim. Grevim
tapna korumak. Ne Kleopatra'nn, ne de kardei Ptoleme'nin buyruundaym.
Yalnzca en stn tanrlara
hizmet ederim. Ptoleme'nin Kleopatra'y niin Suriye'ye srdn merak
ediyorduk. Ayrca Farsalya'da Sezar'a
yenildikten sonra Msr'a gelen Romal Pompeius'la nasl baa kacamz
renmek istiyorduk. Bunun iin
yola ktk. Bir de ne duyalm. Sezar tozu dumana katarak dmann peinden
geliyormu. Ptoleme, Pompeius'u
ldrtm, kesik ban yeni fatihe sunmak iin saklyormu. (Muhafzlar
arasnda heyecan belirtileri.) Bu
kadarla kalsa, gene iyi. Sezar geldi. Burada. Dnte yarm gnlk yol almtk.
Sezar'n alaylarnn karaya
kmasna engel olmak iin kyya dizilen bir kent halknn bu alaylar nnde
nasl tabana kuvvet katklarn
grdk.
BELZANOR - Ya sen, tapnan koruyucusu, Sezar'n askerlerine kar koyamadn
m?
BEL AFFRIS - nsan gcnn yettii kadar direndik. Ama Karada'dan kopan ilenme
lklar gibi borazan
sesleri ykseldi. Sonra kalkanlardan bir duvar stmze yrmeye balad. Bir
kale duvarna saldrrken nasl
adamn yrei azna gelir, bilirsiniz. Ya duvar size saldrrsa?
RANLI - (Hakl kt iin kvanl.) Ben size demedim miydi?
BEL AFFRIS - Duvar yaklanca zlp bir sra asker oldu. Balarnda tolgalar,
srtlarnda deri gmlekleri,
gslerinde zrhlaryla sradan adamlar. Bizi bir karg yamuruna tuttular. Bir
tanesi bana raslad. Bir papirs
deler gibi kalkanm deldi. (Sargl kolunu gsterir.) Baksanza. Eilmesem
boynuma saplanacakt. Sonra ifte
saldrya getiler. Karglarn ardndan ksa kllarn ektiler. Bu kllara
kar bizim silahlar ie yaramaz.
Bizimkiler fazla uzun.
RANLI - Siz ne yaptnz?
BEL AFFRIS - Yumruumu skp benim Romalnn enesini dattm. Ne de olsa
lml. Kendinden geip arka
st dnce elinden klcn kaptm gibi sapladm herife. (Knndaki klc
eker.) te Romal kanna
bulanm bir Romal klc.
MUHAFIZLAR - Gzel! (Klc elden ele geirerek dikkatle incelerler.)
RANLI - Ya adamlarnz?
BEL AFFRIS - Katlar. Koyun srs gibi daldlar.
BELZANOR - (fkeyle.) Tabansz kleler. Siz tanrlarn torunlarn kasaplarn
elinde brakn da...
BEL AFFRIS - (Buruk bir souklukla.) Tanrlarn torunlar da durup boazlanmay
beklemediler soydam.
Bileine gvenen sava kaybedebilir ama ayana abuk olan yar kazanr.
Sava arabalar olmayan Romallar
Sayfa 8
kaanlarn peine kasrga gibi atllarn saldlar. Binlerce kii ldrld.
Sonra barahibimizin komutan tanrlar
soyundan on iki kiiyi toplad. arparak lmemiz iin yreklendirdi bizi.
imden dedim ki, soluk solua
kasam da srtmdan baklarlar beni. urada durup beklesem ne kaybederim?
Komutann safna getim. O
zaman Romallar bize sayg gsterdiler. Meydanda bir sr sersem koyun kap
dururken kimse bir aslana
saldrmaz. Ancak sava onuru olan mert adamlarn harcdr bu. Oysa Romallarn
ne onurdan haberi var, ne de
mertlikten. Bylece canmz kurtardk. Kaplarnz Sezar'a amanz iin sizi
uyarmaya geldim. nc birlikleri
bir saate varmaz yetiir peimden. Sezar'n tmenleriyle sizin aranzda bir tek
Msrl sava kalmad.
GZC - Eyvahlar olsun. (Ciritini atarak sarayn iine dalar.)
BELZANOR - abuk, kapya mhlayn fellah. (Muhafzlar mzraklaryla onu
yakalamaya koarlar ama
yetiemezler.) imdi bu haber sarayda saman alevi gibi abucak yaylverir.
BEL AFFRIS - Kadnlar Romallarn eline dmemeli. Ne yapacaz?
BELZANOR - Neden ldrmeyelim onlar?
RANLI - nk bazlarnn kan iin diyet dememiz gerekir. Brakalm Romallar
ldrsn. Daha ucuza gelir.
BELZANOR - (Beyin gcne am.) Seni sinsi ylan seni!
BEL AFFRIS - Ya Kralieniz ne olacak?
BELZANOR - Sahi, Kleopatra'y karmal.
BEL AFFRIS - Kralie'nin buyruunu beklemeyecek misiniz?
BELZANOR - Kralienin buyruunu mu? O mu bize buyuracak? Daha on alt yanda
bir kz. Memfis'te siz onu
kralie sayarsnz. Ama biz burada iin iyzn biliriz. Kz atmn terkisine
attm gibi karrm. Biz askerler
Kleopatra'y Sezar'n penesinden kurtaralm da, rahipler, dadlar, sarayllar
tekrar kralielik oyununu oynatp
kendi buyruklarn onun azndan syletsinler.
RANLI - Dinle beni Belzanor.
BELZANOR - Syle bakalm kurnaz ranl. Akl yata deil, bata demiler.
RANLI - Kleopatra'nn kardei Ptoleme ablasyla savayor. Kralie'yi kardeine
satsak ya.
MUHAFIZLAR - Seni iblis, seni ylan seni.
BELZANOR - Bunu gzmz yemez ite. Bizler tanrlar soyundanz ama, Kleopatra
Nil'in kzdr. Nil Irma
kabarp babalarmzn topraklarn sulamazsa rn alamayz. Babalarmzn
armaan olmadan da kpekler gibi
srnrz.
RANLI - Doru. Melike'nin bir muhafz maayla geinemez. Ama ey Osiris'in
hsmlar, syleyeceklerim daha
bitmedi.
MUHAFIZLAR - Konu hinoluhin! u iblisi dinleyin!
RANLI - Size Sezar iin anlattklarm aka sanmtnz, ama doru kt deil
mi?
MUHAFIZLAR - Doru! Doru!
BELZANOR - (stemeyerek itiraf eder.) Bel Affris yle diyor.
RANLI - yleyse szme kulak verin. u Sezar kadnlar ok sever. Onlar dost
edinir, onlara akl danr.
BELZANOR - Ph, u kadnlar saltanat Msr' batracak.
RANLI - Brakn da asl Roma'y batrsn. Sezar artk yalanyor. Ellisini
at. Sorunlarla, savalarla ba dertte.
Gen kadnlar iin fazla yal. Yal kadnlar da onun kulu klesi olmayacak
kadar akll.
BEL AFFRIS - Dikkat et ranl. Sezar artk iyice yaklat. Sesini iitmemiz an
meselesi.
RANLI - Kleopatra daha kadn saylmaz. Akll da deil, ama imdiden erkeklerin
akln eliyor.
BELZANOR - eler, eler. nk babas Nil Irma'nn, anas da kutsal Beyaz
Kedi'nin kk kara yavrusunun
soyundandr. Peki, ne diyecektin?
RANLI - Onu gizlice Ptoleme'ye satalm. Sonra Sezar'a Ptoleme'yi devirip Nil'in
byk torunu olan Melikemizi
kurtarmak iin ibirlii nerelim.
MUHAFIZ - Ne ylansn sen!
Sayfa 9
RANLI - Kralie'nin tasvirini bizim azmzdan duyarsa, yle ballandra
ballandra anlatrsak Kleopatra'y,
bize kulak verecektir. Erkek kardeinin icabna baknca Msr tahtna Kleopatra
ile birlikte kurulur. Biz de
muhafzlar oluruz.
MUHAFIZ - Ey ylanlarn en kurnaz. Aklnla bin yaa.
BEL AFFRIS - Sen daha lafn bitirmeden Sezar ensemizde bitecek, laf ebesi.
BELZANOR - Bak bu doru! (Saraydan ykselen korku lklar szn keser.)
abuk olun. Bozgun balad.
Kaplar tutun.
(Muhafzlar kapya doru seirtip saray mzraklaryla kordon altna alrlar.
Cariyelerle dadlar dalga dalga dar
tamaya alr. n sradakiler mzraklar karsnda gerileyip arkadakilere
kendilerini itmemeleri iin barrlar.
Balzanor grlty bastracak bir haykrla.) Geri basn inek srs. eri!
eri!
MUHAFIZLAR - Geri basn inek srs! eri dedik!
BELZANOR - Bize Melike'nin batayas Ftatatita'y gnderin.
KADINLAR - (Sarayn iine seslenerek.) Ftatatita! Ftatatita. Gel! Gel! Belzanor
seni istiyor.
BR KADIN - Durun hele. tmeyin. Beni mzraklarn stne atacaksnz.
(riyar suratsz bir kadn. Yz incecik bir krklklar ayla rtlmtr.
Gn grm, iri gzleri akll akll
bakar. Elleri damar damardr. Az tazy, enesi buldou andran bu ok uzun,
ok gl kadn kapda belirir.
Sarayda hatr saylr biri gibi giyinmitir. Muhafzlarn karsna cretle
dikilir.)
FTATATITA - Melike'nin ba tayasna yol verin.
BELZANOR - (Vakur ve azametli.) Ftatatita, ben Belzanor, Kralie'nin muhafz
alaynn ba, tanrlar soyundan.
FTATATITA - (Kibirde ondan aa kalmaz.) Belzanor, ben Ftatatita. Kralie'nin
badads. Senin kutsal atalarn
benim atalarmn hizmet ettii firavunlarn piramitlerine resimleri izilsin
diye can atarlard.
(Kadnlar bir zafer edasyla glerler.)
BELZANOR - (Ac bir glmseyile.) Ey Ftatatita, ey gzleri velfecri okuyan
atal dilli bukalemunun kz.
Romallar kapmza dayand. (Kadnlar korkuyla haykrr. Ama mzraklar yollarn
kestii iin kaamazlar.)
Tanrlarn akrabalar bile kar koyamaz onlara. nk her birinin yedier
mzrak tayan yedier kolu var. Kan
yerine fkr fkr kaynayan cva dolayor damarlarnda. Karlar saatte ana
oluyor. Ertesi gn de kesip
gvdeye indiriyorlar kadnlar.
(Kadnlar korkudan titrer. Ftatatita hem onlar hem askerleri hie sayarak
kalabal yarar. Korkmadan
mzraklarn karsna dikilir.)
FTATATITA - Balk pazarnda yok pahasna satlan kk kil tanrlarn dlek
oullar. Ne duruyorsunuz, kap
cannz kurtarsanza. Biz bamzn aresine bakarz.
BELZANOR - Seni erkeklerin ba belas seni. nce Kralie Kleopatra'y bize
getir. Sonra ne cehenneme
gidersen git.
FTATATITA - (Alayl bir glle.) Tanrlarn onu niin elimizden aldklarn
imdi anlyorum. (Muhafzlar
arp birbirlerinin yzne bakarlar.) Haberin olsun akn asker, Melikemiz
gn battktan bir saat sonra
ortalktan kayboldu.
BELZANOR - (fkeyle.) Cad kar, onu sen bir yere saklamsndr. Ya Sezar'a, ya
da z kardeine satmak iin.
(Kadn sol bileinden kavrayarak, bir iki muhafzn da yardmyla avlunun
ortasna doru srkler, diz st
drp ban eker.) Syle Kralie nerde, abuk syle, yoksa... (Boazn
kesmekle tehdit eder.)
FTATATITA - Hele bana bir dokun, kpek! Nil Irma yedi ktlk ylnda yedi kere
tarlalarn susuz brakacak.
BELZANOR - (Korkmu ama umarsz.) Adaklar adarm, kurbanlar keserim. Ama dur,
bir aresi var. (ranlya.)
Bana baksana kurnaz herif. Senin babann topraklar Nil'den ok uzaklarda.
Sayfa 10
Gebert u kocakary.
RANLI - (Kadn bayla tehdit eder.) ran'da bir tek Tanr vardr, ama
kocakarlarn kanna baylr.
FTATATITA - ranl, yaayan Osiris adna ant ierim, bilmiyorum. Rahiplerin
kutsal kedilerini kucana
alyorsun, onlarla konuuyorsun, bu yzden bamza felaketler geliyor,
demitim. Romallar buraya gelince dik
ballnn cezasn ekmesi iin yalnz braklacan sylemitim. Gitmi,
kam, saklanm. Osiris
tanmdr, doru sylyorum.
KADINLAR - (gzarca.) Doru sylyor. Doru sylyor.
BELZANOR - Besbelli korkutmusun ocuu, saklanyor. abuk, saray, her yan
arayn. Aranmadk ke
bucak kalmasn.
(Muhafzlar, balarnda Belzanor olduu halde saray kapsndan kaan
kadnlarn arasndan saraya dalarlar.)
FTATATITA - (Bararak.) Byk saygszlk bu. Kutsal saraya leke srlyor.
Melike'nin yatak odasnda
erkeklerin ne ii var? Saygsz... (ranlnn ba grtlana dayannca sesi
kesilir.)
BEL AFFRIS - (Elini Ftatatita'nn sol omzuna koyarak.) Dur hele ranl, bir
dakika bekle. (Ftatatita'ya, anlaml.)
Analk, senin tanrlarn ya uykuda, ya da avlanmaya gitmiler. Bak grtlana
dayanm. Bizi Kleopatra'nn
sakland yere gtr de cann kurtar.
FTATATITA - (Kmseyerek.) Ulu tanrlar klc bir aptaln eline verince,
boynumuz kldan ince. Beni
dinleyin anlay kt delikanllar. Kleopatra benden korkar ama Romallardan
daha fazla korkar. Yalnz onun
gznde dadsnn fkesini de, Sezar'n zalimliini de bastran bir g vardr.
le kurularak deniz yolunu
gzleyen sfenksin gc. Ona iletmek istediklerini kutsal kedilerin kulana
fsldar. Doum gnnde ona
kurbanlar verir, onu gelinciklerle donatr. le gidip Kleopatra'y sfenksin
glgesinde arayn. Banz stne ant
iin, kza bir zarar gelmesin.
BEL AFFRIS - Buna inanalm m ranl?
RANLI - Romallar hangi yoldan geliyor?
BEL AFFRIS - Denizden, l aarak, sfenksin yan bandan.
RANLI - (Ftatatita'ya.) Seni hilebazlarn anas, seni zehirli engerek! Biz
lde Romallarn mzraklaryla can
verelim diye bu masal uydurdun. (Ban kaldrarak.) Ecel erbetini
tadacaksn.
FTATATITA - Senin elinden deil koca bebek. (Eilip ranlnn ayak bileini
yakalar. ki bklm, duvar
boyunca kaar, karanlkta saray yresinde kaybolur. ranl sendeleyince Bel
Affris kahkahalar atar. Muhafzlar
saraydan Belzanor ve ou knlar tayan bir blk kaakla kar.)
RANLI - Kleopatra'y buldunuz mu?
BELZANOR - Hibir yerde yok. Her yan aradk.
NUBYALI - (Sarayn kapsnda grnr.) Vah bamza gelenler. Kan! Kan!
BELZANOR - Gene ne oldu?
NUBYALI - Kutsal beyaz kedi alnm!
HERKES - Felaket! Felaket! (Hepsi panie kaplmtr. lklar atarak korku ve
dehet iinde karlar.
Duvardaki meale yere dp sner. Kaanlarn sesleri gittike uzaklar.
Karanlk ve bir lm sessizlii.)

BRNC PERDE
Ra Tapna ile Suriye Saray'n gzmzden silen karanlk. Ayn sessizlik.
Gerilim. Ay doarken gm renkli
bir sis karanl datmaya balar. Memnon Tapna'na deen rzgrn kard
harp sesleri, sessizlii usul usul
bozar. ln stnde ykselen dolunay geni bir ufku aydnlatr. Ufku blen
yalnzca kocaman bir karaltdr.
Iklar biraz daha yaylnca bunun kumlar stne oturtulmu bir sfenks olduu
anlalr. Iklar daha da
berraklanca sfenksin sonsuz bir nbette, korkusuzca ileriye dikilmi gzleri,
kocaman peneleri arasnda bir
Sayfa 11
yn al gelincik, bu gelinciklerin stnde uyuyan bir kz seilir. Kzn ipekli
gmleinin kabarp inmesinden,
rahat, deliksiz bir uyku ektii anlalr. rl salar ay nda ku kanad
gibi parlar.
Birdenbire uzaklardan rktc bir ses gelir. (Belki de mesafenin hafiflettii
bir Minotor brts.)
Memnon'un mzii durur. Sessizlik, sonra gene uzaktan tiz borazan sesleri. Gene
sessizlik. Gneyden bir adam
sinsi admlarla yaklar. Gecenin gizemiyle bylenmi, hayranlk dolu
dncelere dalm, sfenksin sol brne
yakn durur. Yontunun iri omzu grn engelledii iin gsn ve barnda
yatan kz gremez.
ADAM - Selam sfenks, Julius Sezar'dan selam sana! Gezmediim lke kalmad.
Douumun beni bu dnyaya
srgn ettii kaybolmu yurdumu, bana benzeyen yaratklarn dostluunu aradm.
Bula bula, srler, ayrlar,
adamlar, kentler buldum. Gene de Sezar'n bir eine raslayamadm. Slamn
zlediim havas, barma
basacam bir yaknm nerde? Gndz yaptm ilere, gece dlediim dlere kim
ulaabilir? Ey sfenks u
ilerdeki kk dnyada benim yerim de senin u ldeki yerin kadar yksektir.
Yalnzca ben dolarm, sen
kmldamadan oturursun, ben lkeler alrm sen sabrla beklersin. Ben yukar
bakarm gzlerim kamar, aa
bakarm gzlerim kararr, saa sola bakarm aklm karr. Oysa senin gzlerin
hep ileriye dikili, hep bu
dnyann tesine, kaybolmu lkeye, ayr dtmz yurdumuza. Sfenks senle ben
insan soyunun yabancsyz
ama birbirimize yabanc deiliz. Doduumdan beri seni de, buray da bilmiyor
muydum? Roma bir delinin
ddr. Benim gereim buras. Senin u yldzl kandillerini ta uzaklardan,
Galya'dan, Britanya'dan,
spanya'dan, Tesalya'dan gzlemi, yerini bir trl bulamadm ezeli bir
nbetiye byk srlar verdiklerini
sezmitim. te sonunda buldum o nbetiyi. Yaammn deimez, lmsz
parasnn simgesi ite karmda.
Gm ln ortasnda sessiz, dnceli, yapayalnz. Yazgnn izdii yoldu beni
buraya getiren. Benim
dehamn simgesi sensin. Biraz vahi, biraz dii, biraz da tanrsal. Erkeklikten
pek nasibim yok benim. Bilmeceni
zdn m sfenks?
KIZ - (Uykudan uyanm, kimin konutuunu grmek iin, usulca yuvasndan
gzetler.) Yal bey!
SEZAR - (iddetle irkilip klcn kavrar.) lmsz tanrlar!
KIZ - Yal beyefendi, kamayn n'olur!
SEZAR - (akn.) Yal beyefendi, kamayn n'olur. Bu szler Sezar'a m?
KIZ - (Telala.) Dedeciim.
SEZAR - Sfenks, yan ban unutuyorsun. Ben senden ok daha gencim, geri
sesin bir gen kz sesi gibi
kyor...
KIZ - abuk buraya trmann, yoksa Romallar sizi yutar.
SEZAR - (Sfenksin omzundan ileri kp kz grr.) Aa, barnda bir ocuk var,
kutsal bir ocuk!
KIZ - abuk, abuk! Yan taraftan trmanp gelin yanma.
SEZAR - (am.) Sen kimsin?
KIZ - Kleopatra, Msr Kraliesi.
SEZAR - Yani, ingeneler Kraliesi.
KLEOPATRA - Bana saygszlk ederseniz sfenks sizi Romallara yedirir. Hadi
gelsenize, buras ok rahat.
SEZAR - (Kendine.) Aman ne d, ne grkemli bir d. Ne olur biraz daha
uyanmasam. Bu d sonuna kadar
grmek on kta fethetmeye bedel. (Sfenksin sarsndan yukar trmanr. Sa
omzun ardndan geerek ne,
kaidenin stne gelir.).
KLEOPATRA - Dikkat edin. Tamam imdi oturabilirsiniz. u peneye siz buyurun.
(Kendisi sol peneye geip
rahata yerleir.) Sfenks ok gldr, bizi korur. (Titreyerek, yalnzlktan
yaknan bir sesle.) Ama beni
grmezden geliyor, yoldalk etmiyor. Geldiinize sevindim. ok yalnzdm. Yolda
Sayfa 12
beyaz bir kedi gznze
iliti mi?
SEZAR - (Byk bir hayretle sfenks'in sa penesine yerleirken.) Siz mi
kaybettiniz?
KLEOPATRA - Evet. Kutsal beyaz kedi. Ne korkun deil mi? Sfenkse kurban etmek
iin buraya getiriyordum.
Ama kentten biraz uzaklanca bir kara kedi miyavlad. Kucamdan frlad gibi
doru ona kotu. O kara kedi,
benim byk, byk, byk, bykannem olmasn sakn?
SEZAR - Byk, byk, byk, bykannen mi? Neden olmasn. Bu geceler gecesinde
hibir eye amam.
KLEOPATRA - Herhalde oydu. Byk bykannemin byk bykannesi, kutsal Beyaz
Kedi'nin kara
yavrusuymu. Nil Irma'nn yedinci kars olmu. Bunun iin salarm byle
dalga dalgadr. Her zaman
dilediimi yapmak isterim, tanrlar holansa da holanmasa da, nk
damarlarmda Nil'in zsuyu dolar.
SEZAR - Gecenin bu vaktinde ne iin var burda... Burda m oturuyorsun?
KLEOPATRA - Ne mnasebet. Ben Kralieyim. Kardeimi ldrnce skenderiye'deki
sarayda oturacam.
Beni saraydan kovan oydu. Hele biraz daha byyeyim, gnlm ne ekerse onu
yapacam. Kleleri zehirleyip
kvrana kvrana can ekitiklerini seyredeceim. Ftatatita'ya ne diyeceim
biliyor musunuz? Kafam kzdrma,
seni kzgn ocaklarda cayr cayr yakarm ha!
SEZAR - Hmmm. imdi neden evinde, yatanda deilsin?
KLEOPATRA - nk Romallar hepimizi ktr ktr yemeye geliyorlar. Siz de
evinizde, yatanzda deilsiniz.
SEZAR - (nanla.) Kim demi? Ben adrda yatp kalkarm. imdi adrmda
yatama uzanm, ml ml
uyuyorum. Seni de dmde gryorum, kk cad. Sen hi gerek olabilir misin?
KLEOPATRA - (Kkr glerek gvenle ona yaslanr.) Sen ok irin bir ihtiyarsn.
Sevdim seni.
SEZAR - Aa, bu ryay bozuyor. Beni gen bir adam olarak gremez misin?
KLEOPATRA - Keke gen olaydn. Ama senden daha fazla korkardm o zaman.
Erkekleri severim. Hele yle,
gl, grbz kollar olan gen erkekleri. Ama onlardan korkarm da. Sen biraz
kocam, biraz sska, biraz
damarl bir adamsn. Ama kula okayan bir sesin var. Azck kak da olsan
seninle sohbet etmek houma
gidiyor. Demin kendi kendine bir eyler samalyordun ya, seni byle konuturan
dolunayd.
SEZAR - Ne? Beni iittin demek. Byk sfenkse gnlmden geenleri anlatyordum.
KLEOPATRA - Bu byk sfenks deil ki.
SEZAR - (Byk bir hayal krkl ile yontuya bakarak.) Ne dedin?
KLEOPATRA - Bu sfenksin minik bir yavrusu. Byk sfenks ylesine kocamandr ki
iki penesinin arasnda bir
tapnak bulunur. Bu benim kk, sevgili, tonton sfenksim. Acaba Romallarn
by gcyle bizi sfenksten
ayracak bycleri var mdr?
SEZAR - Niye sordun? Romallardan korkuyor musun?
KLEOPATRA - (ok ciddi.) Bizi ellerine geirseler tr tr yerler. Barbarlar
bunlar. Balarnn ad Julius
Sezar. Babas bir kaplan, anas bir yanardam. Burnu tpk bir fil hortumuna
benzermi. (Sezar farknda
olmadan elini burnuna gtrr.) Btn Romallarn upuzun burunlar, fildii gibi
kvrk dileri, kk kuyruklar,
her biri yz ok tayan yedier kollar varm. nsan etiyle beslenirlermi.
SEZAR - Sana gerek bir Romal gstersem, ne dersin?
KLEOPATRA - (ok korkmu.) stemem. Beni korkutmayn byle.
SEZAR - Aldrma, bu bir d nasl olsa...
KLEOPATRA - (Heyecanla.) D deil, d deil. Bakn, bakn! (Sandan bir ine
karp bir ka kez Sezar'n
koluna batrr.)
SEZAR - Ay! Canm acttn. (fkeli.) Bu ne cret!
KLEOPATRA - (Sinmi.) D gryorum, demitiniz. (Alamakl.) Siz gstermek
istedim ki...
SEZAR - (efkatle.) Yo, yo, alama. Bir kralie alar m hi. (Kolunu
ovuturarak gerekten acmasna aar.)
Sayfa 13
Ben uyank mym ne? (Eliyle sfenkse vurup kat olup olmadn anlamak ister.
yle salamdr ki, ne
yapacan, ne diyeceini arr.) Ben... ben... (yice rkmtr.) Yoo, olacak
ey deil. lgnlk bu, lgnlk!
Haydi doru ordugha (Yontunun kaidesinden aa atlamak iin ayaa kalkar.)
KLEOPATRA - (Dehet iinde kollarn Sezar'n boynuna dolayarak.) Olmaz, olmaz!
Beni brakp gidemezsiniz.
Yalvarrm, gitmeyin. Korkuyorum, Romallardan korkuyorum.
SEZAR - (Uyank olduuna artk iyice inanmaya balamtr.) Kleopatra yzm
iyice grebiliyor musun?
KLEOPATRA - Evet, ay nda bembeyaz grnyor.
SEZAR - Beni bir Msrldan daha beyaz gsteren yalnzca ay m acaba?
(Ciddi.) Burnumun hayli uzun
olduunu fark ettin mi?
KLEOPATRA - (Korkun bir pheyle bzlerek.) Nee?
SEZAR - Bu bir Romal burnu, Kleopatra.
KLEOPATRA - Aaay! (Ac bir lkla yerinden srar. Sfenksn sol kolundan
geerek yan taraftan kendini
kumlara atar. Diz kp lk la sfenkse yalvarmaya balar.) Sfenks,
sfenks! Isr unu, sr unu! Isr da iki
lokmada yut. Sana beyaz kediyi kurban edecektim ama elimden kardm. nan bana.
(Yontunun kaidesinden
kayarak inen Sezar, Kleopatra'nn omzuna dokunur.) Ah! (Kleopatra ban
kollaryla rter.)
SEZAR - Kleopatra, Sezar'n seni yutmamas iin bir are reteyim mi sana?
KLEOPATRA - (Acnacak bir durumda ona sarlarak.) ret, ret, ret!
Ftatatita'nn elmaslarn alp sana
veririm. Nil Irma'na senin topraklarn ylda iki kez sulatrm.
SEZAR - Telalanma ocuum, sakin ol. Senin tanrlarn Romallardan korkuyorlar.
Baksana, sfenksin beni
srd filan yok. imdi seni srtlayp Sezar'a gtrsem kl kprdamaz.
KLEOPATRA - (Mrl mrl yalvararak.) Ama beni gtrmezsin deil mi, sakn
gtrme. Hani gtrmem
demitin.
SEZAR - Sezar hi kadn yemez.
KLEOPATRA - (Umutla.) Ne?
SEZAR - (Etkileyici.) Ama kzlar yer. (Kz gene umutsuzlua der.) Kedileri
de. Sen hem kk, delimen bir
kzsn, hem de Kara Kedi'nin torunu. Yar kz, yar kedi.
KLEOPATRA - (Titreyerek.) yleyse yer mi beni?
SEZAR - Onu bir kadn olduuna inandramazsan, tr tr...
KLEOPATRA - Beni kadn yapmak iin bir byc bul. Sen byc msn?
SEZAR - Belki. Ama bu i uzun srer. Hemen bu gece atalarnn saraynda Sezar'la
yz yze geleceksin.
KLEOPATRA - Yo.. yo.. korkarm...
SEZAR - Canna korku dse de, Sezar gzn yldrsa da, yrekli bir kadn,
byk bir kralie gibi
karlayacaksn onu, hi rkmeden, hi kayglanmadan... Elin titrer, benzin
sararr, sesin bouklarsa seni
bekleyen gecedir, lmdr. (Kleopatra inler.) Gelgelelim seni hkmdarla layk
grrse, yan banda tahta
oturtup Msr'n gerek melikesi yapar.
KLEOPATRA - (Umutsuzca.) Bir bakta benim cierimi okur. Yutacak gz var m
onda?
SEZAR - (Biraz hznl.) Sezar kadnlara kolayca kanverir. Gzlerine baknca
gzleri kamayor. Kadnlar
olduklar gibi deil, olmalarn istedii gibi gryor.
KLEOPATRA - (Umutlanarak.) yleyse onu kandrrz. Ftatatita'nn baln
takarm. Beni yal bal bir kadn
sanr.
SEZAR - Byle bir ey yaparsan seni bir lokmada yutuverir.
KLEOPATRA - Ama ona zel bir rek yediririm. inde byl panzehir tamla
beyaz kedinin birka ty
bulunan bir rek... O zaman...
SEZAR - (abuka.) Ph! Kk budala. Hem reini, hem seni ham yapar.
(Kmseyerek ban evirir.)
KLEOPATRA - (Arkasndan koup ona sarlarak.) Yalvarrm, ne derseniz yaparm,
uslu kz olurum. Bir
dediinizi iki etmem. (Gene o korkun brt lde yanklanr. imdi daha
Sayfa 14
yakndan gelmektedir. Bu
Romallarn sava borazan buinadr.)
SEZAR - Dinle!
KLEOPATRA - (Titreyerek.) Neydi o?
SEZAR - Sezar'n sesi.
KLEOPATRA - Gel kaalm! Ne duruyorsun, gelsene.
SEZAR - Sezar' karlamak iin tahtna oturuncaya kadar korurum seni. imdi
beni oraya gtr.
KLEOPATRA - (Kap kurtulmaya hevesli.) Gidelim. Gidelim. (Gene buina sesi.)
Haydi ko, ko, ko. Tanrlar
gazaba geldi. Baksana yer sarslyor.
SEZAR - Sezar'n alaylar bastklar yeri titretiyor.
KLEOPATRA - (Onu ekip uzaklatrmaya alarak.) Bu taraftan, abuk. Yolda
beyaz kediyi de arayalm. Seni
Romalya eviren odur.
SEZAR - Sen adam olur musun hi? Haydi d nme.
(Kzn peinden gider. l gizlice geerlerken buina sesi daha da yakndan
gelir. Artk ufku kesen tek grnt
sfenksn o acayip siluetidir. Sonra gkyz de kararr. Uzak bir mealenin ,
ahane bir geenein tavann
tayan byk Msr stunlarna vuruncaya kadar karanlk srer. Geenein br
ucunda mealeyi tayan
Nubyal kle grnr. Kleopatra ile Sezar da onu izlerler. Geenekten ne doru
yaklarlarken Sezar bu garip
mimariye merakla gz gezdirir. Meale hzla ilerlerken, stunlarn devrilen
glgeleri arasnda ahin bal, kanatl
adamlar, kara mermerden iri kediler, bir grnr, bir kaybolur. Daha nde duvar
bir keyi dner. Orada ha
biiminde genie bir alan vardr. Sezar sa yannda bir kap, nnde bir taht
grr. Tahtn iki yannda stlerinde
birer kandille iki narin stun vardr.)
SEZAR - Bu da nesi?
KLEOPATRA - Tacmla saltanat kaftanm giymeme izin verilince burada tahtma
otururum. (Taht grebilmesi
iin kle mealeyi tutar.)
SEZAR - Klene buyur da kandilleri yaksn.
KLEOPATRA - (Ezile bzle.) Ben buyurabilir miyim acaba?
SEZAR - Elbette. Sen Kraliesin. (Kz duraksar.) Ne duruyorsun?
KLEOPATRA - (Kleye, ekinerek.) Kandilleri yakver e mi!
FTATATITA - (Birden tahtn arkasndan kverir.) Dur! (Kle durur. Kadn
yaramaz bir ocuk gibi sinen
Kleopatra'ya serte dner.) Kim bu adam? Benden izin almadan kandilleri nasl
yaktrrsn? (Kleopatra korkudan
dilini yutmutur.)
SEZAR - Bu da kim?
KLEOPATRA - Ftatatita.
FTATATITA - (Kstaha.) Melike'nin ba...
SEZAR - (Szn keserek.) Ben Kralie'yle konuuyorum. Kes sesini.
(Kleopatra'ya.) Senin hizmetilerin
haddini bilmiyor. Defet unu. (Kleye.) Sen Kralie'nin buyruunu yerine getir.
(Kle kandilleri yakar.
Ftatatita'dan ekinen Kleopatra ne yapacan arr.) Kralie sensin. Syle
gitsin iine.
KLEOPATRA - (Kandrmaya alarak.) Ftatatita ekerim, azck git de, gene
gelirsin.
SEZAR - una gitmesini emretmiyorsun, gitmesi iin yalvaryorsun. Byle
kralielik olmaz. Bu gidile i i
yiyecekler seni. Benden bu kadar. (Dnp gitmeye davranr.)
KLEOPATRA - (Koluna smsk yaparak.) Durun, gitmeyin. Beni brakmayn,
n'olur!
SEZAR - Klelerinden korkan kralielerin yannda bir Romalnn ii ne?
KLEOPATRA - Korkmuyorum, sahiden korkmuyorum.
FTATATITA - Burada kimin korktuunu grrz imdi. (Tehdit edercesine.)
Kleopatra...
SEZAR - Kralie'nin nnde diz k, kadn. u kstaha bak, beni de ocuk yerine
koyuyor. Ben akaya gelmem.
(Diz kmesi iin Kleopatra'nn ayann dibini gsterir. Ftatatita yar ylgn,
yar lgn duraksar. Sezar,
Nubyaly arr.) Bana bak kle, sen kafa uurmasn bilir misin? (Nubyal
Sayfa 15
sevinle otuz iki diini gstererek
ban sallar. Sezar klcn knndan ekip kabzasn Nubyalya vermeye
hazrlanr. Tekrar Ftatatita'ya dnerek
ayn iareti tekrarlar.) Hizaya geldiniz mi, hanmefendi? (Ftatatita, iyice
ezilmi, gzlerine inanamayan
Kleopatra'nn nnde diz ker.)
FTATATITA - (Bouk bir sesle.) Sultanm, saltanata kavuunca u ciz kulunu
unutma.
KLEOPATRA - (Heyecandan yz yarak.) Git, defol, gzm grmesin seni!
(Ftatatita ba eik, geri geri
kapya gider. Kleopatra onun boyun eiini byk bir cokuyla seyreder. Titreyen
ellerini rpacak gibidir.
Birden haykrr.) Bana bir ey verin de bir temiz dveyim unu. (Tahtndan
kapt bir ylan derisini krba gibi
savurarak Ftatatita'nn peinden koar. Sezar bir hamlede onu yakalayp
Ftatatita kancaya kadar salvermez.)
SEZAR - Sonunda trnaklarn gsterdin, kedi yavrusu.
KLEOPATRA - (Sezar'dan kurtularak.) Canm birini dvmek istiyor. unu
krbalayacam. (Kleye saldrr.)
Al sana, al sana, al sana! (Kle cann kurtarmak iin geenee koup br
ucunda kaybolur. Kleopatra elindeki
ylan derisini atar. Tahtn basamana srayp kollarn sallayarak haykrr.)
Sonunda gerek bir kralie oldum.
Gerekten kralie, Kralie Kleopatra. (Sezar pheyle ban sallar. Msr'n
genel karlar bakmndan bu
deiikliin yararl olacandan emin deildir. Kleopatra ona dnp sevinle
bakar. Sonra basamaktan atlayp
cokuyla kollarna atlr.) Beni kralie yaptn iin seviyorum seni.
SEZAR - Ama kralieler yalnzca krallar severler.
KLEOPATRA - Ben btn sevdiim erkekleri kral yapacam. Seni de kral yapacam.
Bir sr gen kralm
olacak, gl, grbz kollu. Hevesimi aldktan sonra lesiye krbalayacam
onlar. Ama sen hep benim kralm
olacaksn. yi, sevecen, akll, yal kralm benim.
SEZAR - Ah, bu kr kr yz. Ah, bu ocuk yrei! Sezar'n fetihleri iinde
en tehlikelisi sen olacaksn.
KLEOPATRA - (Dehetle.) Sezar! Sezar' unutmutum. (Endieli.) Benim kralie
olduumu ona sylersin, deil
mi? Gerek bir kralie. Bana bak! (Kandrmaya alarak.) Gel, u Sezar
bamzdan gidinceye kadar, kap
saklanalm.
SEZAR - Sezar'dan korkuyorsan gerek kralie deilsin. Bir piramidin altna
saklansan bile, o saat yerini
kefeder. Piramidi tek eliyle havaya kaldrd gibi... (Dilerini takrdatr.)
KLEOPATRA - (Titrer.) Deme.
SEZAR - Skysa kork bakalm. (Buinann sesi gene uzaktan gelir. Kleopatra
korkuyla inler. Sezar az
kulaklarna vararak bir hatip edasyla.) te Sezar, Kleopatra'nn tahtna
yaklayor. Haydi yerine ge. (Kz
elinden tutarak onu tahta gtrr. Kleopatra konuabilecek durumda deildir.)
Hey, Titatota... Cariyelerini nasl
arrsn?
KLEOPATRA - (yice bitkin, tahta kp bzlr. Titreyerek.) El rp. (Sezar el
rpnca Ftatatita gelir.)
SEZAR - Kralie'nin tacn, kaftann, cariyelerini getir. Kendisini hazrlayn.
KLEOPATRA - (Biraz canlanp kendini toparlayarak.) Evet, tac getir Ftatatita,
ta giyeceim.
FTATATITA - Melike kimin iin saltanat klna giriyor?
SEZAR - Bir Roma yurtta iin, bir krallar kral iin.
KLEOPATRA - (Ayan yere vurarak.) Soru sormak haddine mi dm? Soru sormak
haddine mi dm. Git
de sana buyrulan yap. (Ftatatita ac bir glmseyile kar.) (Kleopatra
heyecanla, Sezar'a.) Sezar benim tacmla
giysilerimi grnce kralie olduumu anlar, deil mi?
SEZAR - Senin kralie gibi sslenip pslenmi bir cariye olmadn ne bilsin?
KLEOPATRA - Sen sylersin.
SEZAR - Bana sormaz ki. Kleopatra'y gururundan, cesaretinden, hametinden ve
gzelliinden tanyacak.
(Kleopatra bundan kukulu grnr.) Ne o, titriyor musun?
Sayfa 16
KLEOPATRA - (Titreyerek.) Ben mi? Ha.. ha.. (Hasta gibi.) Hayr. (Ftatatita ile
kadn saltanat giysileriyle
taklarn getirirler.)
FTATATITA - Melike'nin kadnlarndan yalnzca bu kalm. tekiler kam.
(Solgun ve hareketsiz duran
Kleopatra'y sslemeye balarlar.)
SEZAR - yi, iyi. kadn yeter de artar bile. Zavall Sezar ou zaman kendi
giyinir.
FTATATITA - (Kmseyerek.) Msr Melikesi Romal bir barbarla kyaslanamaz.
(Kleopatra'ya.) Cesur ol
yavrucuum. u yabancnn karsnda ban dik tut.
SEZAR - (Kleopatra'ya hayranlkla bakarak tac bana koyar.) Syle Kleopatra,
kralie olmak nasl? Tatl m,
yoksa ac m?
KLEOPATRA - Ac.
SEZAR - Korkuyu yen, Sezar' da alt edersin. Tota, Romallar yaklat m?
FTATATITA - Burnumuzun dibindeler. Muhafzlar da kat.
KADINLAR - (nleyerek.) Eyvahlar olsun! (Nubyal geenekten koarak gelir.)
NUBYALI - Romallar avluya girdiler. (Kapdan frlayp kaar. Kadnlar lklar
atarak peinden koarlar.
Ftatatita vahice bir kararllkla yerinde kalr. Kleopatra kadnlar izlememek
iin kendini zor tutar. Sezar
bileinden kavrayarak ona dik dik bakar. Kleopatra, kurban edilmeyi gze
almasna durur.)
SEZAR - Kralie, Sezar' tek bana karlayacak. Szm sz, de.
KLEOPATRA - (Benzi sararm.) Szm sz.
SEZAR - (Onu brakarak.) l.
(Zrhl adamlarn patrts ve ayak sesleri. Kleopatra'nn deheti artar.
Buinann sesi pek yakndan gelir. Bunu
borazanlarn yaygaras izler. Kleopatra daha fazla dayanamaz. Bir lk atarak
kapya doru koar. Ftatatita
acmaszca onu durdurur.)
FTATATITA - Sana stm helal etmem. Demin szm sz demitin. Bir kralie lr
de sznden dnmez.
(Kleopatra'y Sezar'a teslim eder. Sezar korkudan yar baygn olan kz tekrar
tahta srkler.)
SEZAR - imdi dleklik edersen... (Sezar tahta kendisi oturur.)
(Kleopatra her an lm bekleyerek, tahtn basamanda durur. Romal askerler,
kartall sancaklarn tayan
bayraktarlar nde, buinaclar hemen onun ardnda, grlt ederek geenekten
gelirler. ri yar bir adam olan
buinac, pirinten, az uluyan bir kurt azn andran buinasn gvdesine
dolamtr. Meydana gelince tahta
hayretle bakarlar. Karsna dizilip kllarn havaya kaldrarak haykrrlar.)
ASKERLER - Selam Sezar!
(Kleopatra dnp lgn gibi Sezar'a bakar. Durumu kavraynca ferahladn
gsteren bir hkrkla kollarna
der.)

KNC PERDE
skenderiye. Sarayn birinci katnda bir hol. Bu holden iki merdivenle st
kapal, kemerli bir balkona klr.
Balkonun kemerleri arasndan sabah gneiyle parlayan Akdeniz grnr. Temiz,
heybetli duvarlarda bir
firavunlar dizisinin profilden yaplm resimlerinden baka ss yoktur. Sarayda
aynalar, yapay perspektifler, tk
tk eya ve rtler bulunmad iin gzel, sade, salkl ve serin bir yerdir
buras. Ama zengin bir ngiliz
fabrikatr, plak, bo, gsterisiz ve "konforsuz" diye tanmlard. Tottenham
Court Caddesi uygarl iin
vcutlarna dvme yaptrp incik boncuk takanlar neyse, bu Msr uygarl iin
de Tottenham Court Caddesi
uygarl odur.
Kk Kral Ptoleme Dionysus (on yanda), vasisi Pothinus'un elinden tutmu,
balkondaki merdivenin banda
durmaktadr. Saray halk onu karlamak iin toplamtr. Bu kadnl erkekli
kalabalk (kadnlardan bazlar
devlet grevlisidir) deiik rklardan, deiik renklerden olumutur. ou
Sayfa 17
Msrldr. Aa Msr'dan gelenler
nispeten ak renkli, Yukar Msr'dan gelenler fazlaca esmerdir. Aralarnda
birka Yunanl ile Yahudi de vardr.
Ptoleme'nin sandaki bekte eitmeni Theodotus gze arpar. Ptoleme'nin
solundaki kmenin banda askeri
birliklerinin bakomutan, Achilles durur. Theodotus, yz de bacaklar gibi
prsm, yalnzca olaanst
geni alnyla dikkati eken, ufak tefek, yal bir adamdr. rencilerinin
derslerini dinleyen bir filozofun alayl
dikkatiyle btn konuulanlara kulak verirken, zekilik ve derinlik taslayan bir
saksaan andrr. Achilles, otuz
be yalarnda, uzun boylu, yakkl bir adamdr. Kara sakal bir kaniin
tyleri gibi kvr kvrdr. Pek zeki
birine benzemese de, sekin ve onurludur. Pothinus elli yalarnda, gl,
tutkulu, hareketli, hazrcevap bir
hadm; ancak, kafas ve karakteri bakmndan sradan, sabrsz, fkesini
yenemeyen bir adamdr. nce telli,
kumral salar krk gibidir. Kral Ptoleme, on yandaki bir ngiliz ocuundan
ok daha byk gsterir. Gene de
ocuksu havas, bakalarnca gdlme alkanl, acizlikle huysuzluk arasnda
bocalamalar, her dnemin saray
ocuklarnda grlen, o ar derecede ykanm, taranm, zenle giydirilmi
bebek grnts vardr. Herkes
Kral' saygyla karlar. Merdivenlerden inerek sandaki saltanat koltuuna
yaklar. Holdeki tek oturulacak yer
olan bu koltuun nnde durur. Oturmadan nce, solunda bulunan vasisi
Pothinus'un yzne bakarak endieyle,
kendisine yol gstermesini bekler.
POTHINUS - Msr Kral'nn size syleyecekleri var.
THEODOTUS - (Dikballnn etkili kld crlak bir sesle.) Kral'n szlerine
kulak verin!
PTOLEME - (Ezberledii dersi yineledii bellidir. Dz bir sesle.) Hepinizin
dikkatini ekerim. Eski kralnz
Ney-fleyen Auletes'in ilk doan olu benim. Kzkardeim Berenie onu kovup
tahtna geti. Ama.. ama...
(Duraklar.)
POTHINUS - (Gizlice fsldayarak.) Ama tanrlar asla...
PTOLEME - Ama tanrlar asla.. tanrlar asla... (Durur. Sonra ylgn.) Tanrlar
asla, ne yapamazd, unutmuum...
THEODOTUS - Kraln vasisi Pothinus, Kral adna konusun.
POTHINUS - (Sabrszln glkle bastrarak.) Kralmz demek isterler ki,
tanrlar asla, kzkardeinin bu
zndkln cezasz brakamazd.
PTOLEME - (abuka.) Tamam, gerisini biliyorum. Bu yzden tanrlar Marcus
Antonius adnda bir yabancy,
Romal bir svari yzbasn yolladlar. O da lleri aarak babam yeniden
tahta kard. Babam da ablam
Berenie'nin boynunu vurdu. imdi de babamn lm zerine, bir baka kz,
ablam Kleopatra krall elimden
alp benim yerime saltanat srmek istiyor. Ama tanrlar asla.. tanrlar asla..
(Pothinus ksrr.) bu dinsizce
davran...
POTHINUS - Bu byk hakszl... (Sufle eder gibi.)
PTOLEME - A, evet, bu byk hakszl cezasz brakmayacak, ablas gibi onun da
ban satra vereceklerdir.
Gelgelelim o Ftatalita denen cadnn yardmyla Julius Sezar' bylemi,
Msr'da haksz yere saltanat srmek
iin onun desteini salamtr. Dikkatinizi ekerim... Ben asla.. ben asla...
(Klerek Pothinus'a.) Neydi benim
asla yapamayacam ey?
POTHINUS - (Bir politik tutkunun iddetiyle patlayarak.) Kral asla, bir
yabancnn Msr tahtn gasp etmesine
raz olmayacaktr. (Bir alk sesi.) Achilles, Kral'a syleyin, Romalnn
ardnda ka atl, ka yaya var?
THEODOTUS - Kral'n generali konusun!
ACHILLES - Topu topu iki Roma lejyonu Kralm, bin piyade, bir kadar da atl.
(Saray halk alayc kahkahalarla gler. Hemen fiskos balar. Bu arada bir Romal
subay, Rufio, balkonda
grnr. Gl kuvvetli, kara sakall, orta yal, szn saknmayan, evik,
Sayfa 18
kk parlak gzleri, kt burnu,
dolgun yanaklar da, btn gvdesi gibi bir elik sertliini yanstan bir adam.)
RUFIO - (Basamaklardan.) Susalm, efendiler! (Kahkahalar ve gevezelik birden
durur.) Sezar, geliyor.
THEODOTUS - (Akln abuk toparlayarak.) Kral hazretleri, Romal komutan
huzurlarna kabul ederler.
(Sezar, sade giyinmi, ancak kelliini gizlemek iin bana mee yapraklarndan
bir elenk takmtr. Yannda
sekreteri Britannus, krk yalarnda, uzun boylu, ciddi, imdiden biraz sa
dklm, fndk kabuu rengindeki
sarkk byklar favorileriyle birleen bir Britanyal vardr. zenle maviler
giyinmitir. Kuanda evrak antas,
diviti ve kam kalemleri bulunur. Britannus'un ciddi, yaplan ii nemseyen
havasyla Sezar'n bu yeni manzara
karsnda gsterdii ocuka merak birbirine tam karttr. Sezar sonra Kral'n
koltuuna doru dner. Britannus
ile Rufio, kar taraftaki merdivenlerin banda yer alrlar.)
SEZAR - (Pothinus ile Ptoleme'ye bakarak.) Kral hangisi, adam m yoksa ocuk mu?
POTHINUS - Ben Pothinus, Melik hazretlerinin vasisi.
SEZAR - (Ptoleme'nin omzuna efkatle vurarak.) Demek Kral sizsiniz! Bu yata
skc bir i, deil mi?
(Pothinus'a.) Hizmetkrnz, Pothinus. (Kaytszca srtn evirip holn iki
yannda dizilen sarayllara bakarak
ilerler, Achilles'in nnde durur.) Ya bu zat kim?
THEODOTUS - Achilles, Kral'n generali.
SEZAR - (Achilles'e, pek dosta.) General, ha? Ben de generalim, ama ben ge
atldm bu ie, ok ge. Yam
bam aldktan sonra. Size salklar ve saysz zaferler dilerim, Achilles!
ACHILLES - Tanrlar dilerse, Sezar.
SEZAR - (Theodotus'a dnerek.) Ya siz? Sizin...
THEODOTUS - Theodotus, Kral'n eitmeniyim.
SEZAR - nsanlara krallk etmeyi retiyorsunuz Theodotus, ne kadar
marifetlisiniz. (Duvarlardaki tanrlara
bakarak Theodotus'tan ayrlp yine Pothinus'a yaklar.) Ya buras?
POTHINUS - Kral'n hazine bakanlarnn toplant salonu.
SEZAR - Ha, iyi ki aklma geldi. Bana biraz para gerek.
POTHINUS - Kral'n hazinesi yoksuldur, Sezar.
SEZAR - Farkndaym. Topu topu bir tanecik koltuu var.
RUFIO - (Kabaca bararak.) Sezar'a bir sandalye getirsenize.
PTOLEME - (Yerini Sezar'a vermek iin utangaa kalkar.) Sezar!
SEZAR - (efkatle.) Yo, olmaz yavrum! Bu senin saltanat makamn. Otur.
(Ptoleme'yi yerine oturtur. Bu srada evresine baknan Rufio, en yakn kede,
Tanr Ra'nn, oturmu, ahin
bal bir adam biimindeki yontusunu grr. Yontunun nnde ayakl, bir
iskemle byklnde tun bir
buhurdanlk vardr. Rufio, yabanc inanlara aldrmayan bir Romal
becerikliliiyle buhurdanl kapar,
ortasnda yanan tts ubuunu atp kllerini silker, holn ortasna yakn bir
yerde Sezar'n arkasna pat diye
koyar.)
RUFIO - unun stne oturun Sezar.
(Btn saray halk rperir. Kalabalk arasnda slk gibi bir fslt dolar.)
SARAYLILAR - Saygszlk! Tanr'ya saygszlk bu!
SEZAR - (Oturarak.) Pothinus, imdi ileri yoluna koyalm. Benim fena halde
paraya ihtiyacm var.
BRITANNUS - (Resmi olmayan bu aklama biimini onaylamaz.) Efendim, demek
istiyorlar ki, Msr'n
Roma'ya yasal bir borcu var. Kral'n lm babasnn ler Ynetimi'ne demeyi
stlendii bir bor. Derhal
denmesini salamak da Sezar'n kendi lkesine borcudur.
SEZAR - (Donuka.) Ha, sizi tantrmay unuttum, Pothinus. Bu sekreterim,
Britannus. Dnyann bat ucunda,
Galya'dan bir gnlk yoldaki bir ada halkndan. (Britannus bir ba hareketiyle
selam verir.) Bu zat da silah
arkadam Rufio. (Rufio boyun eer.) Pothinus 1600 talent istiyorum.
(Dehete den sarayllar homurdanrlar. Byle korkun bir istek karsnda
Theodotus ile Achilles, aresizce
birbirlerinin yzne bakarlar.)
POTHINUS - (Donakalm.) Krk milyon sesterss. Olacak ey deil. Melik'in
Sayfa 19
hazinesinde bu kadar para yok.
SEZAR - (Yreklendirerek.) Topu topu bin alt yz talent, Pothinus, neden
sesterssle hesap ediyorsunuz? Bir
sesterssle ancak bir somun ekmek alnr.
POTHINUS - Bir talentle de bir yar at alnr. Dedim ya, olacak ey deil. Biz
burada canmzla urayoruz.
Kral'n ablas Kleopatra tahtn zorla elinden almaya alyor. Kral'n
vergileri bir yldr toplanmad.
SEZAR - Yanlyorsunuz, Pothinus, subaylarm sabahtan beri Kral'n vergilerini
topluyorlar.
(Yeniden heyecan, fsldamalar, birka bastrlm kahkaha da eksik deildir.)
RUFIO - (Dobra dobra.) deyin gitsin, Pothinus. Bouna nefes tketmeyin. Zaten
cannz ucuza
kurtaryorsunuz.
POTHINUS - (Ac ac.) Koskoca dnyay fetheden Sezar kalksn da bizim
vergilerimizle urasn.
SEZAR - Dostum, bir dnya fatihinin balca ii vergilerdir.
POTHINUS - Ayanz denk aln, Sezar. Bugn tapnan hazineleriyle kralln
altnlar darphaneye gnderilip
eritilecek. Fidyemizin denmesi iin, hem de halkn gz nnde. Biz plak
duvarlar arasnda oturup tahta
kupalardan iki ierken grecekler. Bizi byle bir dinsizlie zorlarsanz halkn
gazab banza yasn!
SEZAR - Korkmayn, Pothinus. Halk tahta kupalarla iilen arabn tadn pek iyi
bilir. Sizin bu cmertliinize
karlk ben de taht kavgasn sona erdirsem, ne dersiniz?
POTHINUS - Hayr desem, bu size engel olacak m?
RUFIO - Hayr.
SEZAR - Bu sorunun bir yldr srncemede kaldn sylyorsunuz, Pothinus. Ben
on dakika eilebilir miyim?
POTHINUS - Keyfiniz bilir Sezar, sormaya ne hacet?
SEZAR - yi. Ama nce Kleopatra'y buraya getirtelim.
THEODOTUS - skenderiye'de deil ki. Suriye'ye kat.
SEZAR - Sanmyorum. (Rufio'ya.) Totatita'y ar.
RUFIO - (Seslenerek.) Hey, Titatota!
(Ftatatita balkondan gelip kstaha merdivenin banda durur.)
FTATATITA - Melike'nin batayas Ftatatita'nn adn aran kim?
SEZAR - aran biziz, ama o ad senden baka kimse doru drst syleyemez.
Tota, hanmn nerede?
(Ftatatita'nn arkasna saklanm olan Kleopatra ban uzatarak onlara gler.
Sezar ayaa kalkar.)
SEZAR - Kralie huzurlaryla onur verirler mi bize?
KLEOPATRA - (Ftatatita'y yana itip basamaklarn yannda azametle durarak.) Bir
kralie gibi mi davranaym?
SEZAR - Evet.
(Kleopatra hemen saltanat koltuuna koar. Ptoleme'yi kolundan ekip onun yerine
oturur. Ftatatita balkondaki
merdivenin basamana oturarak gaipten haber veren bir Sibil dikkatiyle olanlar
izler.)
PTOLEME - (d kopmu, gzyalarn tutmaya alarak.) Sezar, bu bana hep byle
kt davranr. Kral
bensem her eyi elimden almaya ne hakk var?
KLEOPATRA - Sen nerde, krallk nerde? Ala bebecik, ala. Romallar seni yesin
de gr!
SEZAR - (Ptoleme'nin umarszlna acyarak.) Gel buraya olum, benim yanmda
dur.
(Ptoleme, Sezar'n yanna gider. Sezar yine ayakl buhurdanln stne
oturup, ocuu yreklendirmek iin
elini eline alr. Kleopatra fkeyle gzlerini onlara diker. Fena halde
kskanmtr.)
KLEOPATRA - (Yanaklar al al.) Tahtn al da bana al. (Koltuktan hrsla
kalkarak, korkudan bzlen
Ptoleme'ye yaklar.) Ne duruyorsun, git de otur yerine. imdi, u dakika!
SEZAR - Git otur, Ptoleme. Sana bir taht nerilince sakn geri evirme.
RUFIO - Sezar, bakalarna verdiiniz bu d keke kendiniz de tutsanz, biz
Roma'ya dnnce.
(Ptoleme yavaa tahtna doru giderken Kleopatra'nn eliyle sataamayaca
kadar uzandan geer. Kleopatra,
Sezar'n yannda onun yerini alr.)
Sayfa 20
SEZAR - Pothinus...
KLEOPATRA - (Szn keserek.) Benimle konumayacak msnz?
SEZAR - Sus bakalm. Bir daha benden izin almadan azn aarsan.. bana
gelecei biliyorsun.
KLEOPATRA - Ben korkmuyorum. Bir kralie hibir zaman korkmamal. Cann
istiyorsa uradaki kocam ye.
Korkudan d patlyor.
SEZAR - (ararak.) Kocan m? Ne demek istiyorsun?
KLEOPATRA - (Ptoleme'yi gstererek.) te u bacaksz!
(ki Romal ile Britanyal aknlkla birbirlerine bakarlar.)
THEODOTUS - Sezar, siz yabancsnz burada. Bizim yasalarmz bilmezsiniz.
Msr krallar ile kralieleri
ahane kan ba olan yaknlarndan bakasyla evlenemezler. Ptoleme ile
Kleopatra yalnzca karde deil, ayn
zamanda kral ve naip olarak domulardr.
BRITANNUS - (Beyninden vurulmu.) Sezar, bu ahlaka smaz.
THEODOTUS - (Kzgn.) Nasl?
SEZAR - (Kendini toparlayarak.) Onu balayn Theodotus, barbarn biridir.
Kendi kabilesiyle adasnn
trelerini doa yasalar sanr.
BRITANNUS - Siz onu affetmisiniz. Asl bu Msrllar barbar. Siz de bunlara yz
vermekle hata iliyorsunuz
Sezar. Rezalet bu, rezaletin dik ls.
SEZAR - Rezalet olsa da olmasa da, bar kaplarn aar. (Ciddi olarak
Pothinus'a.) Bana bakn, Pothinus,
nerim u...
RUFIO - Sezar'a kulak verin.
SEZAR - Ptoleme ile Kleopatra Msr'da yan yana, ortak bir saltanat srecekler.
ACHILLES - Peki, Kral'n kk erkek kardei ile Kleopatra'nn kk kzkardei
ne olacak?
RUFIO - (Aklayarak.) Bir kk Ptoleme daha varm Sezar.
SEZAR - Eh, kk Ptoleme de br kzkardele evlenir. Biz de onlara Kbrs'
armaan ederiz.
POTHINUS - (Sabrszca.) Kbrs kimsenin iine yaramaz.
SEZAR - Aldrma, bar olsun da...
BRITANNUS - (Farknda olmadan gelecekteki bir devlet adamnn szn syler.)
Onurlu bir bar, Pothinus.
POTHINUS - (syanla.) Sezar, drst ol! stediin para, zgrlmzn
bedeliydi. Paran al, ama i ilerimize
burnunu sokma!
BAZI SARAYLILAR - (Pothinus'un st perdeden konumasndan ve Sezar'n
sessizliinden g alarak.) Doru!
Doru! Msr Msrllarndr. (Tartma atmaya dnr. Msrllar gittike
kzrlar. Sezar sakinliini srdrr.
Ama Rufio, gittike daha ters, daha inat olur. Britannus azametli ve
fkelidir.)
RUFIO - (Kmseyerek.) Msr, Msrllarnm. Burada bir Roma igal ordusu
bulunduunu unutuyorsunuz.
Kukla Kralnz tahta karan, Aulus Gabinius'un brakt ordu.
ACHILLES - (Birden varln ne srerek.) imdi de benim komutamda. Burada Roma
generali benim Sezar.
SEZAR - (Durumu elenceli bularak.) Ayn zamanda Msr generali, deil mi?
POTHINUS - (Bir zafer edasyla.) yle, Sezar.
SEZAR - Ya u anda kimden yanasn, sormak cretinde bulunabilir miyim, general?
ACHILLES - Haktan ve tanrlardan yana.
SEZAR - Hmm. Ka askerin var?
ACHILLES - Sava meydannda belli olur.
RUFIO - (Gaddarca.) Adamlarn Romal m? Deilse ka kii olursa olsun, bizim
onumuza kar be yz nefer
karabiliyor musun, sen ondan haber ver.
POTHINUS - Bo szlerle bize gzda vermeye kalkma Rufio. Sezar bundan nce de
yenildi, bundan sonra da
yenilir. Birka hafta nce Sezar Pompeius'un elinden klpay kurtuldu. Birka ay
sonra da Cato ile Afrika Kral
Nubyal Juba'dan cann kurtarmak iin gene tabana kuvvet kaabilir.
ACHILLES - (Hemen Pothinus'tan sonra, bir tedhit edasyla.) Drt bin kiiyle ne
yapabilirsiniz?
THEODOTUS - (Hemen Achilles'in ardndan crlayarak.) Hem de on parasz. Gidin
iinize.
Sayfa 21
SARAYLILAR - (Barp ararak Sezar'n evresine rler.) Gidin iinize.
Msr, Msrllarndr. Defolun
burdan!
(Rufio, konuamayacak kadar fkeli, sakaln srr. Sezar sanki kahvalt
sofrasnda imi de, kedi bir para
morina bal kapmak iin yaygaray basyormu gibi rahata oturur.)
KLEOPATRA - Neden seninle byle konumalarna izin veriyorsun, Sezar? Korkuyor
musun yoksa?
SEZAR - yi ama gzelim, syledikleri olduka doru.
KLEOPATRA - Sen gidersen ben kralie olamam.
SEZAR - Seni kralie yapmadan bir yere gitmem.
POTHINUS - Achilles, akln varsa, u kz hazr elinin altndayken, hemen
yakalarsn.
RUFIO - (Meydan okuyarak.) Hazr elin demiken Sezar' da yakala bari.
POTHINUS - (Altta kalmaz.) Gzel syledin, Rufio. Neden olmasn?
RUFIO - Hele bir dene Achilles! (Bararak.) Hey, nbeti!
(Balkon birdenbire Sezar'n askerleriyle dolar. Ellerinde kllaryla
basamaklarda durup eli denekli
yzbalarnn hcum emrini beklerler. Msrllar bir an burunlar havada
onlarla yzleirler. Sonra yzlerini
asarak eski yerlerine dnerler.)
BRITANNUS - Sezar'n tutsasnz, hepiniz.
SEZAR - (yilikle.) Yo, yo, yo. Hi de deil, Sezar'n konuklar, efendiler.
KLEOPATRA - unlarn kafalarn kesmeyecek misin?
SEZAR - Ne? Kardeinin de kafasn m keseyim?
KLEOPATRA - Neden olmasn? Eline frsat gese o benim kafam keserdi. Deil mi,
Ptoleme?
PTOLEME - (Rengi atm ama inat.) Keserdim. Hele byyeyim de gr, nasl
kesiyorum.
(Kleopatra yeni taknd kralielik vakaryla ona dilini karmak istei
arasnda bocalar. Bunu izleyen sahneye
hi katlmaz. Sezar'n kalkt buhurdanla oturarak tedirgin bir ocuun
merakl baklaryla olup biteni
seyreder.)
POTHINUS - Sezar, bizi burada alkoymaya kalkarsan...
RUFIO - Bunu baaracaktr, Msrl, zerre kadar phen olmasn. Saray, kumsal ve
dou liman bizim elimizde.
Roma yolu ak. Sezar izin verirse o yoldan gidersiniz.
SEZAR - (Kibarca.) Askerlerimin geri ekilmesini salamak iin baka arem
yoktu, Pothinus. Her birinin
hayat benden sorulur. Ama siz gitmekte serbestsiniz, buradaki, saraydaki herkes
de.
RUFIO - (Bu merhamet karsnda sarm.) Ne? Hainlerle dnekler de mi?
SEZAR - (fadeyi yumuatarak.) Roma igal ordusu da, Rufio. Gitmek isteyen
herkes.
POTHINUS - (akn.) Ama.. ama.. ama...
SEZAR - Evet, dostum.
POTHINUS - Bizi kendi saraymzdan kovuyorsun. Sonra byklk taslayarak
gitmekte serbest olduumuzu
sylyorsun. Gitmek asl size der. Bizi sokaa atamazsn.
SEZAR - Dostlarn sokakta Pothinus. Dars senin iin daha gvenli olur.
POTHINUS - Bizi oyuna getiriyorsun. Ben Kral'n vasisiyim. Burada durmak benim
hakkm. Yerimden bile
kmldamam. Ya siz bu hakk nerden buluyorsunuz?
SEZAR - Rufio'daki knn iinde duruyor. Fazla beklerseniz knndan
syrlabilir.
POTHINUS - (Ac ac.) Roma adaleti dediiniz bu mu?
THEODOTUS - Umarm, Romann minnet borcunu byle demezsiniz.
SEZAR - Minnet borcu mu? Herhangi bir hizmetinizden tr size borlu muyum,
efendiler?
THEODOTUS - Sezar'n hayat kendi gznde o kadar deersiz mi? Onu
kurtardmz nasl unutur?
SEZAR - Hayatm m? O kadarck m?
THEODOTUS - Hayatn, zafer talarn, gelecein...
POTHINUS - Doru. Bir tank ararak kantlayabilirim. Biz olmasak, dnyann en
byk askerinin
komutasndaki Roma igal ordusu Sezar'a boyun edirecekti. (Balkondan seslenir.)
Hey, Lucius Septimus!
(Sezar irkilir, derinden sarslr.) Sesimi iitirsen gel de Sezar'n nnde
Sayfa 22
tanklk et.
SEZAR - (Bzlerek.) Hayr, hayr!
THEODOTUS - Evet, evet. Askeri yarg tanklk etsin.
(Lucius Septimus, temiz tra olmu, krk yalarnda t gibi bir atlet, dzgn
yz, kararl az, biimli, ince
Romal burnuyla, bir Romal subay klnda balkona gelerek Sezar'la yzleir.
Sezar, bir an peleriniyle yzn
kaparsa da, kendini toparlayarak yzn aar. Yargc onurla karlar.)
POTHINUS - Sen tanksn, Lucius Septimus. Sezar buraya dmann kovalayarak
geldi. Biz dmanna aman
verdik mi?
LUCIUS - Pompeius Msr kylarna ayak basar basmaz klcmn bir darbesiyle
ban uurdum.
THEODOTUS - (Bir engerek keyfiyle.) Karsyla ocuunun gzleri nnde, bunu
unutmayn Sezar. Az nce
kt gemiden seyrettiler. Sana bir tas dolusu intikam erbeti sunduk.
SEZAR - (Dehetle.) ntikam m?
POTHINUS - Kalyonun limana girerken, sana ilk armaanmz dnya
imparatorluundaki rakibinin ba oldu...
Sen tanklk et Lucius Septimus, doru deil mi?
LUCIUS - Doru. Pompeius'u ldren u ellerle, ban Sezar'n ayaklar dibine
braktm.
SEZAR - Katil! Farsalya'da zaferi Pompeius kazansayd, Sezar' da ayn ellerle
ldrrdn.
LUCIUS - Yenik denin vay haline, Sezar! Pompeius'a hizmet ederken, kendisi
kadar iyi nice adamn kanna
girdim, srf onlar yendii iin. Sonunda sra ona geldi.
THEODOTUS - (Yaltaklanarak.) Adamn iini bitiren sen deilsin, Sezar, biziz.
Daha dorusu bu i benim
bamn altndan kt. Yaplmas iin ben t verdim. Bizim sayemizde hem
yumuak ballktaki nn
korudun, hem de cn aldn.
SEZAR - almak ha! Ben alacak kadar klseydim, bu cinayete kurban giden
adamn kann detmek iin
size neler yapmazdm. (Dehet ve aknlk iinde geri ekilirler.) Pompeius
benim damadm, eski dostum,
byk Roma'nn yirmi yllk efendisi, otuz yllk zafer akncs deil miydi?
Ben bir Romal olarak onun
anndan pay almadm m? Dnyaya sahip olmak iin bizi birbirimize dren
yazgy biz mi yarattk? Ben
Julius Sezar mym, yoksa vahi bir kurt mu? Bu yrei nasrlam alan
kallee kestii ba, o eski askerin,
o yce fatihin, o yavuz Romalnn kr sal ban nme frlattnz iin
benden minnet mi bekliyorsunuz?
(Lucius Septimus'a.) Ykl karmdan! Senden ireniyorum!
LUCIUS - (Souk ve umursamaz.) Ph! Bundan nce de kesik balar grdn, Sezar.
Sanrm kesilen sa kollar
da, Galya'da Vercingetorix'i yendikten sonra, binlercesini. Btn efkatine
karn onun cann baladn m?
cn m almtn yoksa?
SEZAR - Hayr, tanrlar adna, hayr. Keke yle olsayd. almak insancadr,
hi deilse. Ne gezer, o kesilen
sa kollar, Kapitol'un altndaki mahzende alaka boulan o yiit Vercingetorix
(tyler rpertici bir hicivle)
Cumhuriyet'in gvenlii iin feda edildi. Bir devlet adamnn ald akllca
nlemler, szm yabana! Aslnda
merte almaktan on kat daha kanl lgnlklar. O zamanlar ne aptalmm.
Canlar byle delilerin insafna
kald m, insanlar yand demektir. (Alakgnll.) Lucius Septimus, bala
beni. Vercingetorix'in katili, ne
hakla Pompeius'un katilini paylyor? Sen de tekilerle gitmekte zgrsn. Ya da
kal istersen. Benim hizmetimde
sana bir grev veririm.
LUCIUS - Kazanma ansn az, Sezar. Ben gidiyorum. (Balkondan karak gitmeye
hazrlanr.)
RUFIO - (Avn kard iin fkeli.) Bu da cumhuriyeti olduunu gsterir.
LUCIUS - (Balkon merdivenlerinde, meydan okurcasna.) Ya sen necisin?
RUFIO - Sezarc, Sezar'n btn askerleri gibi.
SEZAR - (Kibarca.) Lucius, inan bana. Sezar, Sezarc deil... Roma gerek bir
Sayfa 23
cumhuriyet olayd, Sezar
cumhuriyetilerin banda gelirdi. Ama sen seimini yaptn, yolun ak olsun.
LUCIUS - Hoa kal! Gel Achilles, vakit varken gidelim.
(Rufio'nun fkesini bastramayacan gren Sezar, elini omzuna koyarak onu
holn n tarafna, muzurluk
karamayaca bir yere getirir. Onlara yaklaan Britannus, Sezar'n sana
geer. l grup Achilles'e yaklar.
Achilles kibirle onlardan uzaklap br yandaki Theodotus'un yanna gider.
Lucius Septimus balkondaki
askerlerin arasndan geerek kar. Pothinus, Theodotus ve Achilles,
sarayllarla, evrelerini saran askerlerden
kukulanarak onu izlerler. Arkalarndan giden askerler fazla merasim gzetmeden
onlar ite kaka dar
karrlar. Kral inat ama acnacak durumda, eli yz seirerek koltuunda
kalr. Bu arada Rufio homurdanp
durmaktadr.)
RUFIO - (Lucius karken.) Biz onun eline dsek canmz kurtarabilir miydik
acaba?
SEZAR - Benden daha alaka davranacan dnmeye hakkm yok.
RUFIO - Laf!
SEZAR - Rufio, Lucius Septimus'u rnek alp Sezar olmaktan vazgesem bana hizmet
eder misin?
BRITANNUS - Sezar, bu tutum hi de akllca deil. Roma'ya kar greviniz,
dmanlarn zararsz hale
getirmenizi emreder. (Britanyal sekreterinin her ie bir ahlak klf geirmesi
Sezar' hogryle glmsetir.)
RUFIO - Ona laf anlatamazsn, Britannus, bouna nefes tketme. Yalnzca u
szme nian koyun Sezar.
Merhametli olmak istiyorsanz, keyfiniz bilir. Ama sizin dn baladklarnzla
yarn dvmek zorunda olan
askerlerinizi dnyor musunuz hi? stediiniz emri verin, bundan sonraki
zaferiniz srf merhametiniz
yznden bir soykrmna dnecek. Ben kendi hesabma hi esir almayacam.
Sava meydannda
haklayacam dmanm. Ondan sonra siz istediiniz kadar merhametten, efkatten
dem vurun. Ayn adamlarla
tekrar tekrar dvmeye hi niyetim yok. imdi izninizle u soylular saraydan
dar uurlayaym. (Gitmeye
hazrlanr.)
SEZAR - (Dnnce Ptoleme'yi grr.) Ne? ocuu burada tek bana brakmlar. Ne
ayp, ne ayp!
RUFIO - (Ptoleme'yi elinden tutup yerinden kaldrarak.) Buyrunuz hametmeap!
PTOLEME - (Elini Rufio'dan ekerek, Sezar'a.) Beni saraymdan dar m atyor?
RUFIO - (Suratszca.) Kalmak istiyorsanz, buyrun kaln.
SEZAR - (efkatle.) Git, yavrum. Sana bir zararm dokunmaz ama darda
dostlarnn yannda olmak daha iyi
senin iin. Burada aslann azndasn.
PTOLEME - (kp giderken.) Korkum aslandan deil ama (Rufio'ya bakar) akaldan.
SEZAR - (Onaylayarak gler.) Cesur ocuk!
KLEOPATRA - (Sezar'n beenisini kskanarak.) Kk budala. Cevher mi
yumurtladn akln sra?
SEZAR - Britannus, Kral'la birlikte git. Kendisini o Pothinus denen adama teslim
et. (Britannus, Ptoleme'nin
ardndan kar.)
RUFIO - (Kleopatra'y gstererek.) Ya bu mal, bu maln gz? Bunu ne yapacaz?
Sanrm siz daha iyi
bilirsiniz. (Balkondan kar.)
KLEOPATRA - (Birden parlayarak Sezar'a dner.) Benim de onlarla birlikte gitmemi
mi istiyordunuz?
SEZAR - (Biraz dalgn, iini ekerek Ptoleme'nin koltuuna gider. Kleopatra
kzarm yanaklar, sklm
yumruklaryla yantn beklemektedir.) stediini yapmakta zgrsn, Kleopatra.
KLEOPATRA - Gitmiim ya da kalmm, umurunuzda bile deil.
SEZAR - (Glmseyerek.) Tabii, kalrsan daha ok sevinirim.
KLEOPATRA - ok mu? Pek ok mu?
SEZAR - (Ban sallayarak.) ok, pek ok.
KLEOPATRA - Mademki kalmam isteniyor, kalrm ben de. Ama kalmaya can attm
sanlmasn sakn.
Anlald m?
Sayfa 24
SEZAR - Hem de pek iyi anlald. (arr.) Totatita!
(Ftatatita ona kt kt bakar ama oturduu yerden kmldamaz.)
KLEOPATRA - (Kahkahadan krlarak.) Ad Totatita deil, Ftatatita. (arr.)
Ftatatita! Ftatatita! (Kadn
hemen kalkp Kleopatra'nn yanna gelir.)
SEZAR - (Hl dili dnmez.) Tfatafita, kusura bakmasn, bir Romalnn dili
dolamadan adn sylemesi ok
zor. Tota, Kralie burada, skenderiye'de saltanat srecek. Hizmetine bakacak
kadnlar tut, ne gerekliyse yap.
FTATATITA - yleyse Melike'nin saraynda benim szm m geecek?
KLEOPATRA - Hayr, Melike'nin saraynda benim szm geecek. imdi git de sana
buyrulan yap. Yoksa
ikindi st seni Nil'e attrrm. Zavall timsahlar zehirlenir.
SEZAR - (Sarslarak.) Yo, olamaz!
KLEOPATRA - Bal gibi olur. Sen pek yufka yreklisin, Sezar. Ama bereket zekisin.
Dediklerimi yaparsan
yneticilii renirsin yaknda.
(Sezar, bu kstahlk karsnda dili tutulmu, oturduu koltukta dnerek ona
uzun uzun bakar. Ftatatita salam ve
gzel dilerini gstererek srttktan sonra onlar yalnz brakarak kar.)
SEZAR - Kleopatra sonunda seni yiyip yutmam vacip oldu.
KLEOPATRA - (Yannda diz kp ne kadar zeki olduunu gstermek iin yar
gerek, yar yapmackl bir
ilgiyle.) Artk ocuk kandrr gibi konuma benimle.
SEZAR - Geen gece sfenks bizi tantral hzla bymektesin. imdiden bana
ders vermeye kalkyorsun.
KLEOPATRA - (Burnu srtlm, hakl kmaya alarak.) Yoo, bu byk bir
aptallk olur. Bilmez miyim?
(Birden.) Bana kzdnz m?
SEZAR - Hayr.
KLEOPATRA - (Pek inanamaz.) Peki, neden bu kadar dncelisiniz?
SEZAR - (Ayaa kalkar.) Yaplacak bir sr iim var, Kleopatra.
KLEOPATRA - (Geri ekilerek.) iniz mi var? (Gcenmi.) Benimle konumaktan
usandnz. Benden
kurtulmak iin bahane aryorsunuz.
SEZAR - (Onu yattrmak iin oturur.) Haydi bir dakika daha. Ama sonra almam
gerek.
KLEOPATRA - almak m? Sama! Artk kral olduunuzu unutmayn. Sizi kral
yaptm. Krallar almaz ki.
SEZAR - Ya! Bunu sana kim syledi, minik kedi?
KLEOPATRA - Babam Msr Kral'yd. Hi almazd. Ama byk krald dorusu.
Kendisine ba kaldrp
tahtna geen ablamn ban kesti.
SEZAR - Bak sen! Ya tahtn nasl geri ald?
KLEOPATRA - (Hevesle, gzleri parlayarak.) Anlataym. lden, gl, grbz
kollar olan yakkl bir
delikanl geldi. Yannda bir sr atl vard. Ablamn kocasn ldrp babama
tahtn geri verdi. (zlemle.) Ben
daha on iki yandaydm. imdi Kralie oldum ya, keke bir daha gelse. Onu koca
yapardm kendime.
SEZAR - Belki bir aresine bakarz. O yakkl gen adam babana yardm etmesi
iin gnderen bendim.
KLEOPATRA - (Kendinden geerek.) Demek tanyorsunuz onu.
SEZAR - (Bayla onaylayarak.) Tanrm.
KLEOPATRA - Sizinle birlikte geldi mi? (Sezar hayr anlamnda ban sallar.
Kleopatra, fena halde hayal
krklna urar.) Ah keke geleydi, keke geleydi. Keke ben biraz daha byk
olaydm. Sizin gibi kedi
yavrusu yerine koymazd beni. Ama belki siz yalsnz da ondan. O sizden ok,
ok daha gen, deil mi?
SEZAR - (Hap yutar gibi.) Eh, biraz daha gen.
KLEOPATRA - Onu istesem bana varr m acaba?
SEZAR - Mmkndr.
KLEOPATRA - Ama kocam olur musun diye ak ak sormak istemem. Siz onu
kandrsanz da o beni istese,
benim istediimi bilmeden.
SEZAR - (Yakkl gen adamn kiilii hakkndaki saflna acyarak.) Zavall
yavrum benim.
KLEOPATRA - Neden bana acr gibi konuuyorsunuz? Baka birini mi seviyor?
Sayfa 25
SEZAR - Korkarm yle.
KLEOPATRA - (Gzleri yaararak.) yleyse ilk ak ben olmayacam.
SEZAR - lk ak m? Pek sanmam. Kadnlarn gzdesidir.
KLEOPATRA - Keke ilk ak ben olsaydm. Ama beni severse ona gz koyan btn
kadnlar ldrtrm.
Sylesenize hl gzel mi? Gl grbz kollar gnete mermer gibi parlyor mu?
SEZAR - Onca yiyip iiyor. Gene de tam formunda.
KLEOPATRA - Onun iin bu dnyayla ilgili, sradan eyler sylemeyin. Bir
tanrdr o.
SEZAR - Byk bir svari subaydr. Bir de Romallar arasnda ayana en abuk
olan.
KLEOPATRA - Asl ad ne?
SEZAR - (arm.) Asl ad m?
KLEOPATRA - Evet. Ben her zaman ona Horus derdim. nk Horus bizim tanrlarn
en gzelidir. Ama asl
adn renmek istiyorum.
SEZAR - Ad Marcus Antonius.
KLEOPATRA - (Mzik gibi.) Marcus Antonius, Marcus Antonius, ne gzel ad!
(Sezar'n boynuna sarlr.) Sen
bi tanesin! Ne iyi ettin de babam kurtarmas iin yolladn onu. Babam ok
sever miydin?
SEZAR - Hayr, yavrum. Ama dediin gibi baban hi almazd. Oysa ben durmadan
alrm. Bylece tacn
kaybettii zaman, geri almam iin bana 16.000 talent deyeceine sz verdi.
KLEOPATRA - Hi dedi mi?
SEZAR - Tam deil.
KLEOPATRA - Hakk varm. ok pahal. Btn dnya 16.000 talent etmez.
SEZAR - Bu belki dorudur, Kleopatra. alan Msrllardan koparabildii
kadarn verdi. Geri kalan hl
denmedi. Bu gidile denecei de yok. En iyisi ben kendi iime bakaym. Sen
imdi biraz ekil de ktibimi
yolla.
KLEOPATRA - (Okayc.) Olmaz. Burda kalmak istiyorum. Marcus Antonius'u anlat
bana.
SEZAR - Ben ie koyulmazsam Pothinus'la brleri liman yolunu keserler. O zaman
da Roma yolu kapanr.
KLEOPATRA - Kapansn. Senin Roma'ya dnmeni istemiyorum ki.
SEZAR - Ama Marcus Antonius'un oradan gelmesini istiyorsun.
KLEOPATRA - (Srayarak.) Ah, istiyorum tabii. Unutmuum. abuk iinin bana,
Sezar. Marcus Antoniusum
iin deniz yolunu ak tut. (Deniz ar, Marcus Antonius'a bir pck
yollayarak, balkon tarafndan hzla kar.)
SEZAR - (Holn ortasndan balkon merdivenlerine evike giderek.) Hey,
Britannus! (st basamakta yaral bir
Romal askerle karlanca irkilir.) Ne geldi bana?
ASKER - (Sarl ban gstererek.) te bu, Sezar. ki arkadam da pazar
meydannda ldrdler.
SEZAR - (Sakin, ama ilgili.) Peki, ama niin?
ASKER - skenderiye'de bir ordu var. Roma ordusu olduunu iddia ediyor.
SEZAR - Roma igal ordusu. Sonra?
ASKER - Achilles adnda birinin komutasnda.
SEZAR - Sonra ne olmu?
ASKER - Ordu kentin kaplarndan girince kentliler bize kar ayaklandlar. Bu
haber gelince ben yanmda iki
askerle pazar meydanndaydm. Bize saldrdlar. Ben kalabal yarp yakam
kurtardm. te karnzdaym.
SEZAR - yi, seni sa grdme sevindim. (Rufio hzla balkona girer. Bir
kemerin arasndan aadaki rhtma
bakmak iin askerin arkasndan geer.) Rufio, sarldk.
RUFIO - Ne? imdiden mi?
SEZAR - imdi ya da yarn ne fark eder. Nasl olsa kuatacaklard bizi.
(Britannus koarak gelir.)
BRITANNUS - Sezar!
SEZAR - (Ne diyeceini nceden bilir.) Evet, biliyorum. (Rufio ile Britannus
kart ynlerden hole inerler. Sezar
bir an merdiven yannda kalp askerle grr.) Arkada, buyruumu ilet.
Askerler kumsalda toplanp gemilere
yaklasnlar. Yaralarna da baktr. Haydi ko! (Asker hzla kar. Sezar, hole
inip Rufio ile Britannus arasnda
Sayfa 26
durur.) Rufio, bat limannda birka gemimiz var. Kundakla onlar.
RUFIO - (Dik dik bakar.) Kundaklayaym m?
SEZAR - Yangn kar. Yak! Dou limanndaki btn gemilerimizle, Faros'u, u
fenerli aday ele geir.
Adamlarmzn yarsn burada brak. Kumsalla sarayn nndeki rhtm
tutsunlar. Anayurda giden yol budur.
RUFIO - (Hi onaylamadan.) Kenti elden mi karacaz?
SEZAR - Kenti alamadk ki, Rufio. Elimizde u saray var. Bir de, nedir u
bitiikteki yap?
RUFIO - Tiyatro.
SEZAR - Bir de onu alrz. Kyya egemen durumda. Geriye kalan Msr,
Msrllarndr.
RUFIO - Siz daha iyi bilirsiniz. Bu kadar m?
SEZAR - Bu kadar. u gemiler tutumad m daha?
RUFIO - Telalanmayn, saniye sektirmeden icabna bakarz. (Koarak kar.)
BRITANNUS - Sezar, Pothinus sizinle grmek istiyor. Davran pek kstaha.
Ona dersini verseniz.
SEZAR - Nerde?
BRITANNUS - Darda bekliyor.
SEZAR - Hey, ordaki, Pothinus'u ieri al.
(Pothinus balkonda grnr. Kibirle hole inerek Sezar'n soluna geer.)
SEZAR - Hayrola, Pothinus?
POTHINUS - Size bir ltimatom getirdim, Sezar.
SEZAR - ltimatom mu? Kap akt. Bize sava ilan etmeden o kapdan kp
gitmeliydiniz. imdi sizi esir
aldm. (Koltua gidip togasn gevetir.)
POTHINUS - (Hafifseyerek.) Beni mi esir aldnz? skenderiye'de olduumuzun
farknda msnz? Kral
Ptoleme'nin ordusu sizin kk birliinizin tam yz kat. Ve skenderiye onun
elinde.
SEZAR - (Umursamadan togasn karp koltua atar.) Pekl dostum, buradan
kabilirsen k. Arkadalarna
da syle, bir daha pazar meydannda Romallar ldrmesinler. Yoksa benim nl
merhametimden nasibi
olmayan askerlerim sizi dorayabilir. Britannus muhafza haber ver. Sonra da
benim zrhm getir. (Britannus
koarak karken Rufio gelir.) Ne haber?
RUFIO - (Balkondan liman stnde yaylan duman bulutunu gstererek.) uraya
bakn. (Pothinus bakmak iin
telala merdivenlerden kar.)
SEZAR - Ne? imdiden alevler iinde. Olacak ey deil.
RUFIO - Evet, be salam gemi. Her birine bal birer salapurya, tka basa ya
ykl... Ama yangn ben
kartmadm. Msrllar beni bu zahmetten kurtardlar. Bat limann
zaptetmiler.
SEZAR - (Merakla.) Ya dou liman. Ya deniz feneri, Rufio?
RUFIO - (Birden isyan ederek Sezar'a yaklap onu azarlar.) Koskoca alay be
dakikada gemilere bindirmek
gelir mi elimden? Birinci piyade kolu imdiden kumsala indi. Bizden bu kadar.
Daha abuk i istiyorsanz, gelin
de kendi iinizi kendiniz grn.
SEZAR - (Yattrarak.) yi, iyi. Biraz sabr gerek Rufio, biraz sabr gerek.
RUFIO - Sabr ha! Burada sabrszlanan kim? Siz mi, yoksa ben mi? u balkondan
gzetliyorum onlar. Yoksa
burda durur muydum?
SEZAR - Beni bala, Rufio. (Endieli.) Gene de mmkn olduu kadar abuk.
(Felaketin en byne uram bir ihtiyarn ac lklar szn keser. Ses
gittike yaklar. Theodotus san
ban yolarak, barp ararak yaklar. Bu lgnca duruma aan Rufio ona
bakmak iin bir adm geri ekilir.
Pothinus dnp kulak verir.)
THEODOTUS - (Merdivenlerde kollarn kaldrarak.) Felaket! Bamza gelenler.
Korkun! Korkun!
Sylemeye dilim varmyor. mdat! Yetiin!
RUFIO - Gene ne var?
SEZAR - (Kalarn atarak.) Kimi ldrmler?
THEODOTUS - ldrmek mi? Ah, on bin kiinin lmnden daha beter bir felaket.
nsanlk iin yerine
konulmaz bir kayp.
Sayfa 27
RUFIO - Ne olmu be adam?
THEODOTUS - (Holn nne gelip ikisinin arasna girerek.) Yangn sizin
gemilerden yaylm. Dnyann yedi
harikasndan birincisi kl olup gidiyor. skenderiye Kitapl alev alev
yanyor.
RUFIO - Pf! (yice rahatlam, balkona kp kumsaldaki birliklerin
hazrlklarn seyreder.)
SEZAR - O kadar m?
THEODOTUS - (Kulaklarna inanamaz.) O kadar ha? Sezar, gelecek kuaklar sizi
kitaplarn deerini bilmeyen
barbar bir asker diye mi tansn? Bunu mu istiyorsunuz?
SEZAR - Theodotus, ben de bir yazarm. Size vereceim t u. Msrllar
kitaplarn yardmyla bir dler
dnyasnda yaayacaklarna brakn da kendi hayatlarn yaasnlar.
THEODOTUS - (Bir edebiyat heyecan, bir bilgin tutkusuyla diz ker.) Sezar,
dnya ancak on kuakta bir
lmsz bir kitaba kavuur.
SEZAR - (Yumuamadan.) nsanlara dalkavukluk etmiyorsa onu tutup meydanlarda
yakverirler.
THEODOTUS - Tarih olmasa lm sizi en adi askerinizin yanna gmerdi.
SEZAR - lm bunu yapacak zaten. Daha iyi bir mezar istemiyorum.
THEODOTUS - Orada cayr cayr yanan insanln anlar.
SEZAR - Utan verici anlar, varsn yansn.
THEODOTUS - (lgnca.) Gemii yok mu edeceksin?
SEZAR - Evet. Ykntlar stne de gelecei kuracam. (Theodotus umutsuzluk
iinde yumruklaryla
akaklarn dver.) Ama dinle Theodotus, dinle krallarn hocas, sen Pompeius'un
bana, dadaki obann bir
soan bana bitiinden fazla deer bimedin. imdi yal gzlerle nmde diz
kp yalvaryorsun, hem de
yalan yanl iziktirilmi birka koyun derisi iin. u anda sana ne bir adam,
ne de bir kova su verebilirim. Ama
saraydan zgrce kabilirsin. imdi, doru Achilles'e git. Yangn sndrmek
iin alaylarn seferber etsin. (Onu
merdivenlere doru hzla srkler.)
POTHINUS - (Anlaml.) Anlyorsun ya Theodotus, ben burada tutsam.
THEODOTUS - Tutsak m?
SEZAR - nsanln anlar yanarken burada durup gevezelik mi edeceksin?
(Balkondan bararak.) Hey
baksanza, Theodotus'u dar saln.
THEODOTUS - (Pothinus'a.) Kitapl kurtarmaya gitmem gerek. (Hzla kar.)
SEZAR - Onu kapya kadar geir, Pothinus. Syle, sizinkilerin kulan bksn.
Daha fazla askerimi
ldrmesinler, karmam, ucu sana dokunur.
POTHINUS - Canma kyarsanz size pahalya oturur, Sezar. (Theodotus'un
arkasndan kar. Askerlerin
gemilere bindirilmesini gzleyen Rufio, iki Msrlnn gittiini fark etmez.)
RUFIO - (Balkondan kumsala bararak.) Herkes hazr m orda?
YZBAI - (Aadan.) Herkes hazr. Sezar' bekliyoruz.
SEZAR - Syle o bknlara, Sezar geliyor. (Seslenerek.) Britannicus!
(Sekreterinin adn byle atafatl bir biimde sylemek Sezar'n akalarndan
biridir. Daha sonraki yllarda ciddi
ve resmi olarak Britanya fatihi anlamna gelebilirdi.)
RUFIO - (Aa bararak.) Byk sandaldan baka btn tekneler denize alsn.
Byk sandaln banda
bekleyin. Sezar'n muhafzlar binecek. (Balkondan ayrlp hole iner.) O
Msrllar nerde? Gene merhamet
damarnz m kabard? Salverdiniz deil mi?
SEZAR - (Glerek.) Theodotus'u kitapl kurtarmaya gnderdim. Edebiyata sayg
gstermeliyiz, Rufio.
RUFIO - (Kprerek.) lgnlk stne lgnlk! Elinizden gelse, spanya'da,
Galya'da, Tesalya'da lenlerin
hepsini diriltirdiniz, onlarla bir daha dvmek zahmetine katlanalm diye.
SEZAR - Tanrlarn tek dncesi gelecek yl rahat etmek olayd, dnyay
mahvetmezler miydi acaba? (Sabr
iyice tkenen Rufio fkeyle geri dner. Sezar, giysisinin kolundan yakalayarak
kurnazca kulana fsldar.)
Ayrca, dostum, hapsettiimiz her Msrlnn bana iki Romal dikmek gerekir,
bunu unutma.
Sayfa 28
RUFIO - Ha, o parlak szlerin altnda bir tilki kurnazl gizlendiini
bilmeliydim. (Huysuzca omuz silkerek
Sezar'dan ayrlr. Hazrlklar denetlemek iin bir daha balkona kar. Sonra
gider.)
SEZAR - Britannus uykuya m dald? Zrhm getirsin diye gndereli bir saat
geti. (Seslenerek.) Britannicus,
hey adal, nerde kaldn?
(Kleopatra balkondan koarak gelir. Britannus'tan kapt, Sezar'n tolgasyla
klcn getirir. Onu izleyen
Britannus'ta da Sezar'n zrhyla dizlikleri vardr. Sezar'n yanna
indiklerinde kz soluna, Britannus sana
geerler.)
KLEOPATRA - Seni ben giydireceim, Sezar. Otur bakalm. (Sezar szn dinler.)
u Roma tolgalar da ok
gsterili. (Sezar'n bandan elengini karr.) Aaa! (Ona bakarak glmekten
krlr.)
SEZAR - Ne glyorsun?
KLEOPATRA - Meer kafan kelmi. (K harfinin stne basp kelimeyi bir kahkahayla
tamamlar.)
SEZAR - (yice can sklarak.) Kleopatra! (Britannus'un zrhn giydirmesi iin
ayaa kalkar.)
KLEOPATRA - Demek bunun iin bana elenk takyorsun, kelliini gizlemek iin.
BRITANNUS - Sus, Msrl, bunlar bir fatihin ban ssleyen defne
yapraklardr.
KLEOPATRA - Asl sen sus, adal. (Sezar'a.) Ban keskin eker ruhuyla gzelce
ov, Sezar, yle sk sk.
San yeniden biter.
SEZAR - (Eki suratla.) Kleopatra, sana daha ok toysun dedikleri zaman houna
gidiyor mu?
KLEOPATRA - (Somurtarak.) Hayr...
SEZAR - Ben de.. orta yalsn demelerinden holanmyorum. Gel seninle bir
pazarlk yapalm. Fazla
yalarmdan onunu sana vereyim. Bylece 26'lk olursun. Bana ka yl kalr? O
hesaba bo ver... Anlatk m?
KLEOPATRA - Anlatk. Yirmi altya fitim. (Tolgay Sezar'n bana takar.) Aa,
ok yakt. Bunu taknca
ancak ellisinde grnyorsun.
BRITANNUS - (Kleopatra'ya ters ters bakarak.) Sezar'la byle konuamazsn?
KLEOPATRA - Sezar seni o adada yakalad zaman tepeden trnaa maviye
boyalymsn, doru mu?
BRITANNUS - Mavi btn saygn Britanyallarn rengidir. Savata vcutlarmz
maviye boyarz.
Dmanlarmz giysilerimizi ya da canmz karsalar bile, bizi
saygnlmzdan soyamazlar. (Kalkar.)
KLEOPATRA - (Sezar'n klcyla.) Klcn da kuataym. imdi ok grkemli
oldun. Roma'da ok heykelini
yaptlar m?
SEZAR - Evet. Bir sr.
KLEOPATRA - Bir tane getirtip bana versene.
RUFIO - (Her zamankinden daha sabrsz balkondan gelir.) Sezar, konumanz bitti
mi? Adamlarmz sizi
bekliyorlar. Siz tekneye ayak basnca artk hibir g onlar tutamaz.
skenderiye Feneri'ne varmak iin
yaracaklar.
SEZAR - (Klcn ekip ucunu yoklayarak.) Bu iyi bilendi mi bugn, Britannus?
Farsalya'da kr testere gibiydi.
BRITANNUS - Bugn bir sa telini ikiye bler. Kendi elimle zaladm.
KLEOPATRA - (Birden dehetle Sezar'n boynuna sarlarak.) Gerekten savaa,
savata lmeye gitmiyorsun ya?
SEZAR - Hayr, Kleopatra. Hi kimse savata lmeye gitmez.
KLEOPATRA - Ama iin ucunda ldrlmek de var. Ablamn kocas savata
ldrlmt. N'olur sen gitme.
Brak da o gitsin. (Rufio'yu gsterir. Hepsi ona glerler.) Geri gelmezsen ben
ne yaparm?
SEZAR - (Ciddi.) Korkuyor musun?
KLEOPATRA - (Bzlerek.) Yoo!
SEZAR - (Sakin bir gllkle.) Balkona k, bizi Fener Adas'n alrken
grrsn. Sava seyretmeyi
renmelisin. Haydi git artk. (Kleopatra snk snk balkona gider.) Gzel.
Sayfa 29
Haydi Rufio, mar!
KLEOPATRA - (Birden ellerini rparak.) Oh, bir yere gidemezsin.
SEZAR - Ne var? Ne oldu gene?
KLEOPATRA - Limann suyunu kovalarla boaltyorlar... Bir sr asker, taa orda.
(Sol tarafndan denizi
gsterir.) Denizi kurutacaklar.
RUFIO - (Aceleyle gidip bakar.) Doru. Msr ordusu. Bat limanna ekirge
srs gibi mler. (Ani bir
fkeyle Sezar'n stne yrr.) Sizin o kahrolas merhametiniz yznden Sezar.
Theodotus getirmi bunlar
buraya.
SEZAR - (Kendi kurnazlna sevinir.) Benim istediim de buydu, Rufio. Yangn
sndrmeye geldiler. Biz
feneri zaptederken onlar kitaplkla uraadursunlar. Fena m? (Sevinten uarak
balkonu geer ve kar.
Britannus onu izler.)
RUFIO - (Nefretle.) Seni kurnaz tilki seni!.. (Hzla kar. Askerlerin
haykrndan Sezar'n aaya indii
anlalr.)
YZBAI - (Aadan.) Herkes gemilere! Sezar'a yol verin! (Askerler yine
barr.)
KLEOPATRA - (Balkonun kemerinden mendil sallayarak.) Gle gle, sevgili Sezar!
Gle gle git, gle gle
dn! Yolun ak olsun!
NC PERDE
Sarayn nndeki rhtmn ucu, skenderiye dou limannn stnden Faros
Adas'na bakar. Bu adaya dar bir
mendirekle bal nl skenderiye Feneri, yukarya doru kat kat daralan, beyaz
mermerden dev gibi bir kuledir.
Tepesinde bir iaret feneri bulunur. Ada, Heptasatsium denen ve liman gneyden
kuatan be mil uzunluunda
bir mendirek ya da dalgakranla karaya baldr.
Rhtmn ortasnda elinde pilum, sol elini gzlerine siper ederek dikkatle
feneri gzleyen bir Romal nbeti
durur. Pilum, ucuna ayak uzunluunda demirden bir i geirilmi drt buuk
ayak boyunda salam bir
srktr. Nbeti yle dalmtr ki, rhtmn kuzeyinden drlm hallar
getiren drt Msrl hamaln, pelerinde
Ftatatita ve Sicilyal Apollodorus ile kendisine yaklatklarn fark etmez.
Apollodorus yaklak 24 yanda,
yakkl, gsterili, alml bir delikanldr. Zarif eflatunlar, gvercin
kanad griler iinde, zevk ve zenle
giyinmi, tunlar, karartlm gmler, akik ve yeim talaryla bezenmitir.
Bir ortaa ha gibi ustaca
ilenmi ve morartlm klc, eflatun deri stne altn kafesli knndan
grnr. Ftatatita'nn yol gsterdii
hamallar rhtmda nbetinin arkasndan geerek sarayn merdivenlerine gelince,
denklerini indirip yere
melirler. Apollodorus onlarla birlikte gemez. Nbetinin dalgnln tuhaf
bularak durur.
APOLLODORUS - (Nbetiye seslenerek.) Hey, ordan geen kim?
NBET - (iddetle irkilip pilumunu hamle durumuna geirerek.) Bu da ne? Dur!
Kimsin sen?
APOLLODORUS - Sicilyal Apollodorus. Bu ne hal adamm? Dlere dalp gitmisin.
urdaki tiyatronun
ardndan sizin hatlara gireli kervanmla nbetinin yanndan getim. de
gzn deniz fenerine dikmi,
hibiri beni durdurmad. Bu mu Roma disiplini?
NBET - Burada karay deil, denizi gzlemek iin bulunuyoruz. Sezar imdi
Faros Adas'na karma yapt.
(Ftatatita'ya bakarak.) Bu da nesi? u Msr dmbelei de kim?
FTATATITA - Apollodorus, u Romal kpee haddini bildir. Melike'nin
badanman karsnda dilini tutsun.
APOLLODORUS - Dostum, bu hanmefendi Sezar'n gznde pek hatrl bir kiidir.
NBET - (Hi etkilenmeden.) Ya bu pl prt ne?
APOLLODORUS - Kralie'nin saraydaki dairesini demek iin hal. Dnyann en iyi
hallar arasndan setim
onlar. Benim setiklerim arasndan en iyilerini de Kralie seecek.
NBET - Demek hal tccarsn sen.
Sayfa 30
APOLLODORUS - (Alnarak.) Dostum, ben soylu bir kiiyim.
NBET - Soylu ha! Silah tutacak yerde dkkn tutan bir soylu.
APOLLODORUS - Benimki dkkn deil, bir gzel sanatlar tapna. Ben gzellie
taparm. Benim mesleim
gzel kralieler iin gzel eya semek. Benim ilkem, sanat sanat iindir.
NBET - Parola bu deil.
APOLLODORUS - Bu evrensel bir paroladr.
NBET - Evrensel parolalardan haberim yok benim. Ya gnn parolasn
sylersin, ya defolup dkknn
yolunu tutarsn.
(Ftatatita, nbetinin sesindeki dmanca tondan huylanarak, bir pars gibi
rhtmn ucuna szlp nbetinin
arkasna geer.)
APOLLODORUS - Ya ikisini de yapmazsam?
NBET - O zaman bu i bir tarafndan girer, bir tarafndan kar.
APOLLODORUS - Emrinizdeyim dostum. (Klcn ekerek telasz bir zariflikle
kendini koruma durumuna
geer.)
FTATATITA - (Birden nbetinin kollarn arkadan kavrayarak.) Ban u
kpein grtlana sapla,
Apollodorus. (Yiit Apollodorus glerek ban sallar. Nbetiden uzaklaarak
klcn indirir.)
NBET - (Bouna rpnarak.) Lanet kar, brak beni. Can kurtaran yok mu?
FTATATITA - (Nbetiyi havaya kaldrarak.) u Romal srngeni haklasana. Hadi
sapla klcn.
(ki Romal askerle bir yzba rhtmn kuzeyinden koarak gelirler.
Arkadalarn kurtarp Ftatatita'y
nbetinin sol tarafndan savururlar.)
YZBAI - (Elli yalarnda, szleri de hareketleri gibi ksa ve kuru, bir tatsz
adam.) Bu da ne? Neler oluyor
burda?
FTATATITA - (Apollodorus'a.) Neden gebertmedin sanki? Vakit vard.
APOLLODORUS - Yzba, ben buraya Kralie'nin emriyle...
YZBAI - Kralie mi? Tamam. (Nbetiye.) Brak ieri girsin. u hamallar da
eyalaryla saraya gnder. Ama
ieri giren hi kimse dar kmayacak. Kralie'nin kendisi bile.
NBET - u kocakar tehlikeli. erkein kolunu bker. Beni u tccara
ldrtmek istedi.
APOLLODORUS - Yzba, ben tccar deilim. Bir soylu, kendini sanata adam
biriyim.
YZBAI - Kadn senin karn m?
APOLLODORUS - (Dehetle.) Hayr! Hayr! (Nezaketle dzelterek.) Hanmn kendine
gre bir alm, bir
albenisi yok diyemem. Ama (altn izerek) karm deil.
FTATATITA - (Yzbaya.) Romal, ben Ftatatita, Kralie'nin hizmetindeki
kadnlarn ba.
YZBAI - Ba kadn efendi. Bir daha adamlarma elini srme. On erkekle baa
kacak kadar gl de olsan,
limann dibini boylarsn. Hi karmam. (Askerlere.) Hadi grevinizin bana,
mar! (Adamlaryla birlikte
geldii yerden kar.)
FTATATITA - (Arkasndan bet bet bakarak.) Bakalm, grrz, sis kimi daha ok
seviyor, sadk kulu
Ftatatita'y m, yoksa u Romal kpeini mi?
NBET - (Apollodorus'a, kargsyla saray gstererek.) Gein bakalm. Bir daha
da ayamn dibinde
dolamayn. (Ftatatita'ya dnerek.) Seni kocam timsah seni, hele bir daha
yanma yakla, (ii gsterir) unu
enene yersin.
KLEOPATRA - (Saraydan seslenerek.) Ftatatita, Ftatatita!
FTATATITA - (Yukarya bakp ok ayplayarak.) Aa, bir de pencereye km. ekil
bakaym. Burda erkekler
var.
KLEOPATRA - Aaya iniyorum.
FTATATITA - (lgn gibi.) Olmaz! Olmaz1 Sen akln m kardn? Tanrlar, yce
tanrlar! Apollodorus,
adamlarna syle balyalar yklensinler. abuk benimle ieri girin.
APOLLODORUS - Ba kadn efendinin szn dinleyin.
FTATATITA - (Adamlar eilip denkleri kaldrrken sabrszca.) abuk, abuk,
Sayfa 31
yoksa o bizden nce davranacak.
(Kleopatra saraydan kp rhtmda Ftatatita'ya doru koar.) Bu kz doduuna
piman eder insan.
KLEOPATRA - (Hevesle.) Ftatatita. Aklma bir ey geldi. Bir kayk istiyorum.
Hemen, imdi.
FTATATITA - Bir kayk m? Yoo, olacak ey deil. Apollodorus, Melike'ye sen
meram anlat.
APOLLODORUS - (Kibarca.) Gzel Kraliem, ben ardaki kullarnzdan Sicilyal
Apollodorus. Size
birbirinden nefis Acem hals getirdim. Ama hangisini beenirseniz...
KLEOPATRA - Bugn hallarla uraacak vaktim yok. Bana bir kayk bulun.
FTATATITA - imdi bu sama heves de nerden kt? Sen ancak saltanat kayna
binebilirsin.
APOLLODORUS - Saltanat kaykta deil, Melike'dedir, Ftatatita. (Kleopatra'ya.)
Hametli ayanz limandaki
en adi kayn kpetesine dese saltanat kay oluverir. (Limana dnp denize
doru seslenir.) Hey kayk,
iskeleye yana.
KLEOPATRA - Apollodorus, sen benim kusursuz valyemsin. Artk btn hallarm
senden alrm.
(Apollodorus sevinle eilir. Rhtmn stnde bir krek belirir, sonra kayk,
sivri kafal, gneten kapkara
yanm, evik, srtkan bir adam, elinde krek, nbetinin sandaki
merdivenlerden yukar kp bekler.) Krek
ekmesini bilir misin Apollodorus?
APOLLODORUS - Kreklerim hametlime kanat kesilir. Kraliemi ne tarafa gtrmemi
emir buyururlar?
KLEOPATRA - Deniz fenerine. Gel. (Merdivenlerden inmeye davranr.)
NBET - (Kargsn ona doru evirerek.) Durun. Geemezsiniz.
KLEOPATRA - (fkeyle kzararak.) Bu ne kstahlk! Benim Kralie olduumu biliyor
musun?
NBET - Emir aldm. Geemezsiniz.
KLEOPATRA - Szme boyun emezsen Sezar boynunu vurdurur.
NBET - Subaymn szn dinlemezsem daha kt cezalandrr.
KLEOPATRA - Ftatatita, bo u herifi.
NBET - (Korkuyla Ftatatita'ya bakp kargsn sallayarak.) Alarga dur.
KLEOPATRA - (Apollodorus'a koarak.) Apollodorus, klelerin bize yardm etsin.
APOLLODORUS - Onlarn yardmna ihtiyacm yok efendim. (Klcn eker.) Haydi
asker, kendini
savunacan silahn se. Klca kar karg m, yoksa klca kar kl m?
NBET - Sicilyalya kar Romal. Al da belan bul! (Kargsn Apollodorus'a
frlatr. Sicilyal ustaca bir dizi
stne dnce karg bann stnden vnlayarak geer ve ona zarar vermeden
yere der. Apollodorus bir zafer
narasyla srar ve klcn ekerek kendini savunan nbetiye saldrr. Nbeti
haykrr.) Hey, muhafzlar,
imdat...
(Kleopatra yar korkmu, yar sevinmi, saraya yakn hamallarn banda
meldikleri yere snr. rken kayk
tehlikeden uzaklamak iin hzla merdivenlerden iner ama kavgay seyretmek iin
rhtmdan ban uzatarak
bakar. Nbeti, Ftatatita'nn arkadan saldraca korkusuyla g durumdadr.
Kabaca kulland klcyla kendini
Apollodorus'tan baka zaman zaman Ftatatita'ya kar da savurmak gerektii iin
bir hayli zorlanr. Yzba bir
sr askerle geri gelir. Apollodorus bu takviyeli gle karlanca geri geri
srayarak Kleopatra'ya yaklar.)
YZBAI - (Nbetinin sana geerek.) Bu da ne? Gene ne oldu?
NBET - (Soluk solua.) u kocakar olmasa bamn aresine bakardm. Bamdan
rak olsun, baka yardm
istemem.
YZBAI - Anlat bakalm asker, neler oldu?
FTATATITA - Yzba, az daha Kralie'yi ldrecekti.
NBET - (Kabaca.) Buradan geirmektense vururdum daha iyi. Bir kaya binip
deniz fenerine gitmeye
kalkt. Bana verilen emre uyup durdurdum. O da bu herifi stme sald. (Gidip
pilumunu alarak yerine dner.)
YZBAI - (Kleopatra'ya dnerek.) Kleopatra sizi gcendirmeyi hi istemem. Ama
Sezar'n zel emri olmadan
Sayfa 32
sizi Roma hatlarndan teye geirmeyi gze alamayz.
APOLLODORUS - Peki yzba, Sezar Fener Adas'na ayak basal, oras da Roma
snrlar iine girmedi mi?
KLEOPATRA - Doru, doru. Buna ne buyrulur?
YZBAI - (Apollodorus'a.) Sana gelince Apollodorus, bu ie burnunu soktuun
iin ile saray kapsna
mhlanmadna kret.
APOLLODORUS - (Nazike.) Asker arkadam, ben bu kadar sakil bir silahla
ldrlmek iin domadm.
Yenilirsem (klcn kaldrr.) lmm bu ak tanradan olacak. Bir sanatya
yakan tek silah budur. imdi
snr amayacamza inandnza gre, brakn da u nbetinin iini bitirip
Kralie ile gideyim.
YZBAI - (fke belirtileri gsteren nbetiye.) Sen sus bakalm. Kleopatra, ben
aldm emirlere uymak
zorundaym. u Sicilyalnn zevzekliklerine kulak asamam. Saraynza ekilip
hallarnz orada gzden geirin.
KLEOPATRA - (Somurtarak.) Hayr. Ben Kralieyim. Sezar senin konutuun gibi
konumuyor benimle. Byle
davranmak olsa olsa Sezar'n a yamaklarna yarar, yzbalarna deil.
YZBAI - (Surat ask.) Ben grevimi yapyorum. Bu da yeter bana.
APOLLODORUS - Hametlim, budala bir adam utanaca bir i yapt zaman bu
grevimdir der, kar iin
iinden.
YZBAI - (fkeli.) Apollodorus...
APOLLODORUS - (Kibarca meydan okuyarak.) Uygun bir yerde, uygun bir zamanda
onuruma dokunmay
klcmla detirim ona. Sanat demek dellocu demektir. (Kleopatra'ya.) Szm
dinleyin, dou yldz,
Sezar'dan bir haber gelmedike bu adamlarn elinden kurtulamazsnz. zin
verirseniz ben isteklerinizi kendisine
ileteyim, sizden bir de armaan gtreyim. Denizin kollarna kavumak iin
alalan gne yolunu yarlamadan,
sizi salvermeleri iin Sezar'n buyruunu getiririm.
YZBAI - (Alayc.) O armaan da Kralie'ye sen satarsn tabii.
APOLLODORUS - Yzba, bu hallarn en pahalsn Sezar'a armaan etmesi iin
Kralie'ye bedava vereceim.
Sadece Sicilyal zevkinin Msr gzelliine gnlden kopan vergisi olarak.
KLEOPATRA - (Sevinle.) Grdn ya, ne kadar cahil, ne kadar grgsz bir
adammsn.
YZBAI - (Terse.) Ahmak satc malndan tez ayrlr. (Adamlarna.) Buraya iki
nbeti daha dikelim.
Gznz drt an. Saraydan ku uurulmayacak. Yalnzca bu adamn mallaryla
kmasna izin verilecek.
Hatlarmz iinde bir daha klcn ekmeye kalkarsa gebertin. Haydi grev
bana. Mar. (Birinci nbetinin
yanna iki yedek brakarak gider.)
APOLLODORUS - (Dosta bir tavr taknarak.) Dostlarm, saraya gelseniz de u
kavgay bir mlek arapla
bastrsak, ne dersiniz? (Kesesini karp iindeki paralar ngrdatr.)
Kralie hepinize ihsanlar datacak.
NBET - (yice surat ask.) Bize verilen emirleri duydun. Git iine.
BRNC YEDEK - Akln ermez gibi konuma. Hadi ekil bamzdan.
KNC YEDEK - (Keseye imrenerek bakar. Bask yzl arkadann aksine bu
nbeti kanca burunludur.)
Yoksul bir adamn itahn kabartmayn bo yere.
APOLLODORUS - (Kleopatra'ya.) Kralielerin incisi, yzba hemen orackta.
Subaynn gz nnde bir
Romal askeri batan karamazsn. En iyisi, Sezar'a haberinizi ben gtreyim.
KLEOPATRA - (Hallarn arasnda dnp durmaktadr.) Bu hallar ok ar mdr?
APOLLODORUS - Ne kadar ar olursa olsun. Tayacak hamal ok.
KLEOPATRA - Hallar kayklara nasl koyarlar? Yukardan frlatp atarlar m?
APOLLODORUS - Kk kayklara atlmaz hametlim. Yoksa kay batrr.
KLEOPATRA - rnein u adamn kayna? (Kayky gsterir.)
APOLLODORUS - O kayk kaldrmaz. ok kk.
KLEOPATRA - Ama Sezar'a bir hal gndersem sen gtrebilirsin, deil mi?
APOLLODORUS - Hi pheniz olmasn.
KLEOPATRA - Merdivenlerden yava yava indirtip zen gsterirsin.
APOLLODORUS - Bana gvenebilirsiniz.
Sayfa 33
KLEOPATRA - ok, ok zen gsterir misin?
APOLLODORUS - Gzm gibi bakarm.
KLEOPATRA - Sz ver bana, hamallarn da drmelerine, uraya buraya atmalarna
meydan vermeyeceksin.
APOLLODORUS - Saraydaki en ince billur kadehi halya sarn, krlrsa bamla
derim.
KLEOPATRA - yi. Gel, Ftatatita. (Ftatatita ona yaklar. Apollodorus onlar
saraya kadar geirmek nerisinde
bulunur.) Hayr, Apollodorus, sen bizimle gelme. Gndereceim haly kendim
seerim. Burada bekle. (Koarak
saraya gider.)
APOLLODORUS - (Hamallara.) Bu hanmn peinden gidin. (Ftatatita'y gsterir.)
Sznden dar kmayn
sakn. (Hamallar kalp balyalarn alrlar.)
FTATATITA - (Hamallara haarattanm gibi davranarak.) Bu taraftan. Basamaklara
basmadan pabularnz
karn, karn bakaym.
(Arkasnda hal tayan hamallarla ieri girer. Bu arada Apollodorus rhtmn
ucuna giderek liman gzler.
Nbetiler ona pis pis bakarlar.)
APOLLODORUS - (Nbetiye.) Dostum...
NBET - (Kabaca.) Kapat eneni.
BRNC YEDEK - Dilini tutsana be adam.
KNC YEDEK - (Rhtmn kuzeyine endieyle bakp yar fsldayarak.) Biraz
bekleyemez misin?
APOLLODORUS - Sabret, kafal eek. (Nbetiler fkeyle homurdanrlar.
Sicilyal hi umursamaz.) Bana
bakn, sizi niin diktiler buraya? Beni mi gzetleyeceksiniz, yoksa Msrllar
m?
NBET - Biz grevimizi biliriz.
APOLLODORUS - yleyse neden yapmyorsunuz? Orada bir eyler oluyor. (Mendirein
gneybatsn
gsterir.)
NBET - (Yz ask.) Ne yapacam senin gibi bir heriften mi reneceim?
APOLLODORUS - Kaln kafal! (Seslenir.) Hey, kimse yok mu orda? Hey, yzba!
NBET - imize burnunu sokmasan olmaz. (Bararak.) Dikkat! Herkes yerine.
Asker silah bana.
BRNC ve KNC YEDEK - Dikkat. Dikkat. Silah bana.
(Yzba muhafzlaryla koarak gelir.)
YZBAI - Ne var? Gene kocakar m saldrd sana? (Apollodorus'u grr.) Sen
hl burada msn?
APOLLODORUS - (nceki gibi gstererek.) uraya baksanza. Msrllar harekete
geti. Fener Adas'n yeniden
ele geirecekler. Hem denizden, hem karadan saldracaklar. Mendirek yoluyla
karadan, bat liman yoluyla
denizden. Asker dostlarm kmldann biraz. Byk av balyor. (Rhtmn birok
yerinden borazan sesleri
ykselir.) Aha, size demedim mi!
YZBAI - (abuka.) Siz iki yedek, alarm komutunu gney karakollarna uurun.
Burada bir nbeti kalsn.
tekiler benimle gelsin. Hadi abuk olun.
(ki yedek nbeti koarak gneye gider. Yzbayla muhafz kuzeye doru
koarlar. Hemen ardndan buina
sesi iitilir. Drt hamal saraydan bir hal getirir. Ftatatita da onlar izler.)
NBET - (Endieyle ili kargsn hamle durumuna getirerek.) Gene mi sen?
(Hamallar durur.)
FTATATITA - Bana ilime, Romal. imdi tek bana kaldn. Apollodorus, bu hal
Kleopatra'nn Sezar'a
armaandr. inde en ince berya kristalinden on tane deerli kadeh, kutsal
mavi gvercinin yz tane yumurtas
var. Bir tanesi bile krlmayacak, anlald m? Artk senin stne havale
ediyorum.
APOLLODORUS - Bamla birlikte. (Hamallara.) Usulca kaya ykleyin. (Hamallar
haly merdivenlere
tarlar.)
BRNC HAMAL - (Kaya bakarak.) Ne yaptnzn farknda msnz, efendim?
Hanmn szn ettii
yumurtalardan her biri bir libreden fazla eker. Byle bir yk iin kayk fazla
kk.
Sayfa 34
KAYIKI - (Heyecanla basamaklardan yukar atlr.) Seni insafsz hamal. Seni
dii devenin yampiri yavrusu.
(Apollodorus'a.) Efendim, benim u kayk be ada alr da bana msn demez.
Sizinle bir denk gvercin
yumurtasn m tayamayacak? (Hamala.) Seni uyuz hecin devesi seni. Tanrlar bu
haince kskanl yanna
brakr m sanyorsun? Mutlaka cezan bulacaksn.
BRNC HAMAL - Dua et ki imdi seni dvmek iin u dengi brakamyorum elimden.
Ama bir daha sefere
yolunu beklerim. Grrsn gnn.
APOLLODORUS - (Aralarna girerek.) Dalamayn bakalm. Kayk bir tek kalastan da
olsa gene binip Sezar'a
giderdim.
FTATATITA - (Endieyle.) Tanrlar adna, Apollodorus, sakn bu dengi tehlikeye
atma.
APOLLODORUS - Gnln ferah tut, sen ey paha biilmez antika, halnn byk
deerini kestirebiliyorum.
(Hamallara.) Hadi indirin bakalm, aman yava... Yoksa on gn yalnzca ktek
yersiniz.
(Kayk basamaklardan iner. Hamallar denkleriyle onu izlerler. Ftatatita ile
Apollodorus rhtmn ucundan
bakarlar.)
APOLLODORUS - Yava evlatlarm, yava gznz seveyim. (Birden korkuya
kaplarak.) Ulan yava dedik,
itolu itler. K altna yatrn. Tamam.
FTATATITA - (Hamallardan birine bararak.) stne basma. stne basma, koca
hayvan.
BRNC HAMAL - Sinirlenme hanm, her ey yolunda.
FTATATITA - (Soluk solua.) Her ey yolunda m? Yreim azma geldi. (Soluyarak
brn tutar.)
(Drt hamal imdi merdiven banda para beklerler.)
APOLLODORUS - Aln bakalm agzller. (Birinci hamala para verir, o da avcunda
tutup tekilere gsterir.
Douda det olduu zere iverenin cimriliinden gklere yaknmaya hazrdrlar.
Ama Sicilyalnn cmertlii
azlarn ak brakr.)
BRNC HAMAL - Tuttuun altn olsun, eli ak beyim.
KNC HAMAL - El vergisi, gnl sevgisi!
NC HAMAL - Tanrlarn gzbebeisin.
DRDNC HAMAL - Tanrlar seni bamzdan eksik etmesin.
NBET - (Hasetle pilumunu onlara evirerek.) Pis kpekler, defolun burdan!
(Kuzeye doru tabana kuvvet kaarlar.)
APOLLODORUS - Hoakal Ftatatita, deniz fenerine ben Msrllardan nce
varacam. (Merdivenlerden iner.)
FTATATITA - Yolun ak olsun, Tanrlar seni de, yavrumu da korusun.
(Hamallar kovalayan nbeti geri dner. Ftatatita'nn kamasna engel olmak
iin merdiven banda durur.)
APOLLODORUS - (Kayk uzaklarken, aadan.) Hoakal, yiit iiba.
NBET - Gle gle dkknc.
APOLLODORUS - Asl kreklere gzpek levendim, asl, yahey! (Kreklerin ritmine
uyarak "barcarolle''
lsnde bir ark sylemeye balar.)
"Kanat a sen kalbim kanat a engine
Akn bir yk oldu dmedin dengine"
Ver u krekleri, tosbaann dl, iime fenalklar bast.
NBET - (Ftatatita'y tehdit ederek.) Hadi bakalm, ba kadn efendi. Doru
kmesine.
FTATATITA - (Diz kp kollarn denize doru uzatarak.) Ey denizlerin
tanrlar, sa salim kyya ulatrn
yavrumu.
NBET - Kimi sa salim ulatrsnlar? Ne demek istiyorsun?
FTATATITA - (Karanlk bir bakla.) Ey Msr tanrlar, ey perileri, bu
sersem Romal, kzn su stnden
arlmasna gz yumduu iin subayndan kpekler gibi dayak yesin.
NBET - Bamn belas. Kz o kaykta demek. Hey kayk, beri gel. Hey,
kayk...
APOLLODORUS - (Uzaktan ark syler.)
"Kanat a sen kalbim ak martlar gibi
Kanna girmesin u umutsuz sevgi."
Sayfa 35
(Bu arada Rufio, sabahki savatan sonra bir odun demetinin stne oturmu hurma
attrmaktadr. Solunda
deniz feneri bir dev gibi bulutlara kadar ykselir. Hurmalarla dolu olan
miferini iki dizinin arasna alm,
yanna da bir krba arap koymutur. Arkasnda, deniz fenerinin byk ta
kaidesi alak bir ta korkulukla
evrilmitir. Ortadan iki merdiven basamayla duvar tepeliine klr. Fenerin
vincinden, ucu engelli kocaman
bir zincir Rufio'nun bann stne kadar sarkar. stnde oturduu odunlara
benzer baka odunlar fenerin alevini
beslemek iin ekilmek zere hazrlanmtr. Sezar korkuluktaki basamakta durmu
endieyle darya doru
bakar. Tedirgin olduu bellidir. Britannus fenerin kapsndan dar kar.)
RUFIO - E, syle bakalm adal, ta tepesine kadar ktn m?
BRITANNUS - ktm. ki yz ayak kadar var, bana kalrsa.
RUFIO - Yukarda kimse var m?
BRITANNUS - Vinci altran Surlu bir ihtiyarla, olu. On drt yanda, iyi
yetitirilmi bir ocuk.
RUFIO - (Zincire bakarak.) Ne? Bir ihtiyarla bir ocuk mu iletiyor bunu? Yirmi
kii bu iin altndan zor kalkar.
BRITANNUS - Yalnzca iki kii, inann bana. Denge salayan arlklar, bir de
ii kaynar su dolu makine var.
Nasl altn anlayamadm, nk bizim Britanya modeli deil. Bu vinle ya
flaryla odunlar ekip
tepedeki atelikte yakyorlar.
RUFIO - yi ama...
BRITANNUS - zr dilerim. Adadan mendirek yoluyla bize gelen haberciler var.
Bunun iin aa indim. Gidip
bir bakaym, ne istiyorlar? (Acele acele fenerin yanndan geip uzaklar.)
SEZAR - (Korkuluktan keyifsiz ve titreyerek iner.) Rufio, lgnca bir sefere
kalktk. Yenileceiz. Mendirek
zerinde siper hazrlayan adamlarmz ne durumda acaba?
RUFIO - (Kzgn.) urda iki lokma attryordum. sterseniz a acna gidip size
haber getireyim.
SEZAR - (Sinirli de olsa onu yattrmaya alarak.) Ye Rufio ye. Sen yemene
bak olum. (Yine gezinir. Bu
arada Rufio hurma attrmaktadr.) Msrllar barikata saldrmak iin
tamamlanmasn m bekleyecekler? Yoo,
adamlar bu kadar aptal olamaz. nce frtna gibi barikat ykp sel gibi
stmze inecekler. lk kez,
nlenebilecek bir tehlikeye atldm. Msr'a hi gelmemeliydim.
RUFIO - Daha bir saat nce zafere kazanlm gzyle bakyordunuz.
SEZAR - (zr dilercesine.) Evet, budalalk ettim Rufio, dncesizlik
benimkisi, ocukluk!
RUFIO - ocukluk mu? Hi de deil. Buyrun. (Ona bir avu hurma verir.)
SEZAR - Bunlar ne ie yarar?
RUFIO - Yemeye. Sizin derdiniz bu. Adam sizin yanza gelince le yemeinden
nce halsiz der. Yiyin iin,
sonra durumu bir daha gzden geirirsiniz.
SEZAR - (Hurmalar alr.) Ya kemale erdi. Doru Rufio, yalym, iyice
yprandm. Doru, ok doru.
(Hznl dncelere dalp bir hurma daha yer.) Achilles daha mrnn doruunda.
Ptoleme ise ocuk. Ben gn
grm itin biriyim. Geen gnler gibi gn bulunur mu? (Bir hurma daha yiyip
biraz canlanr.) Gene de
szlanmaya hakkm yok. (Birden neelenerek.) Bu hurmalar hi de fena deil,
Rufio. (Britannus elinde deriden
bir torba, heyecanla gelir. Sezar bir anda kendini toparlamtr.) Ne haber?
BRITANNUS - Rodoslu leventlerimiz bir hazine ele geirmiler. te! (Torbay
Sezar'n ayaklarna atar.) Artk
dmanlarmz avcumuzun iinde.
SEZAR - u torbada m?
BRITANNUS - Hele bir dinleyin, Sezar. Pompeius'un yandalaryla buradaki igal
ordusu arasnda gidip gelen
btn mektuplar bu torbada.
SEZAR - Ee, ne olmu?
BRITANNUS - (Sezar'n durumu ge kavramasndan sabrszlanarak.) imdi
dmanlarnn kim olduunu
reneceiz. Siz Rubicon Irma'n geeli aleyhinizde entrika eviren her adamn
Sayfa 36
ad bu ktlarda bulunabilir.
SEZAR - Atee at, hepsini.
BRITANNUS - Atee mi? (Az ak kalr.)
SEZAR - Atee. Ben dostluumun Pompeius'un da, Cato'nun da dostluundan daha
yararl olduunu
gsterdikten sonra yanmda yer alacak olan bu adamlar yarglayp sulamakla m
geireyim nmdeki be
yl? Bunu mu istiyorsun? Ah, yola gelmez Britanyal. Dilerinin ne kadar keskin
olduunu gstermek iin ona
buna hrlayp kavga arayan bir buldog muyum ben?
BRITANNUS - Ama onurunuz. Roma'nn onuru...
SEZAR - Sizin Kelt rahipleri gibi kendi onurum iin insanlarn kurban edilmesini
istemem. Mademki senin
bunlar yakmaya niyetin yok, bari ben denizde boaym... (Torbay korkuluun
stnden denize frlatr.)
BRITANNUS - Sezar, ille herkesten farkl davranacaksnz. Bir gariplik uruna
kinler cezasz m kalacak?
RUFIO - (Kalkarak.) u adal vaazn bitirince beni arverin, Sezar. Ben o
kaynar su makinesine bakmaya
gidiyorum. (Fenere girer.)
BRITANNUS - (Gerekten duygulanarak.) Ah, Sezar, kudretli efendim. Ne olurdu,
sizi lkemin insanlar gibi
hayat daha ciddiye almaya kandrabileydim.
SEZAR - Gerekten hayat ciddiye alrlar m, Britannus?
BRITANNUS - Siz orada bulunmadnz m? lkemin halkn grmediniz mi? Hangi
Britanyal sizin hoppalk
anlarnzdaki gibi konuur? Hangi Britanyal kutsal korudaki trenlere katlmay
savsaklar? Hangi Britanyal
arbal mavi giysiler dururken sizin gibi rengrenk giyinir?
SEZAR - Pekl dostum, belki bir gn ben de durmu oturmu bir adam olur, mavi
bir toga giyerim. Ama
imdilik brak da Romal zprlklarmzn tadn karaym. (Apollodorus
fenerin yanndan geerek gelir.) Bu da
nesi?
BRITANNUS - (abuka dnp resmi bir tavrla yabancdan hesap sorarak.) Bu da
ne? Sen kimsin? Buraya
nasl geldin?
APOLLODORUS - Sakin olun, dostum. Ben adam yemem. Kaykla skenderiye'den
geldim. Sezar'a deerli
armaanlar getirdim.
SEZAR - skenderiye'den mi?
BRITANNUS - (Sert.) Sezar karnzda efendim.
RUFIO - (Fener kapsnda grnerek.) Ne oluyor burda?
APOLLODORUS - Selam, byk Sezar! Ben Sicilyal Apollodorus, sanat.
BRITANNUS - Sanat m? Neden bu ipsizi koyuvermiler?
SEZAR - Sus be adam! Apollodorus tannm bir soylu amatrdr.
BRITANNUS - (Bozulmu.) Beyefendiden zr dilerim. (Sezar'a.) Ben profesyonel
sanat sanmtm da.
(Utancndan Apollodorus ile yer deitirerek onun Sezar'a yaklamasna izin
verir. Rufio, Apollodorus'u
saygszca tepeden trnaa szdkten sonra, platformun br ucuna gider.)
SEZAR - Ho geldin Apollodorus! Buraya ne yapmaya geldin?
APOLLODORUS - nce size kralielerin kraliesinden bir armaan sunmaya.
SEZAR - O da kimmi?
APOLLODORUS - Msr Kraliesi Kleopatra.
SEZAR - (En kandrc tavryla sr vererek.) Apollodorus imdi armaanlarla
oyalanacak zaman deil. Ltfen,
Kralie'ye git. Her ey yolunda giderse bu akam saraya dneceimi syle.
APOLLODORUS - Sezar, gitmem olanaksz. Ben fenere yaklarken sersemin biri
denize kocaman bir mein
torba att da kaymn burnunu krd. Altmdaki ceviz kabuu batmadan kendimi
de, ykm de zor attm
kyya.
SEZAR - Vah vah, Apollodorus. O serseme haddini bildiririz. Peki, bana ne
getirdiniz bakalm? lgilenmezsem
Kralie zlr.
RUFIO - Byle sama sapan eylerle kaybedecek vaktimiz mi var? Kralie daha
ocuk.
SEZAR - Tastamam. Bunun iin kalbini krmayalm. Armaan neymi Apollodorus?
Sayfa 37
APOLLODORUS - Sezar, bir Acem hals. Bir dnya gzeli... inde gvercin
yumurtalar, kristal kadehler,
krlacak deerli eyler varm. Bam kesseler geitteki dar merdivenlerden
kartmay gze alamam.
RUFIO - Vinle ek yleyse. Yumurtalar aya gndeririz, kadehlerle arabmz
ieriz. Hal da Sezar'a yatak
olur.
APOLLODORUS - Vinle mi? Sezar, bu dengi canm pahasna koruyacama ant itim.
SEZAR - (en.) yleyse seni de birlikte eksinler. Zincir koparsa sen de
gvercin yumurtalaryla birlikte bin
para olursun. (Zincire yaklap onu dikkatle inceler.)
APOLLODORUS - (Britannus'a.) Sezar ciddi mi sylyor?
BRITANNUS - talyan olduu iin havai grnr ama doru konuur.
APOLLODORUS - ster ciddi olsun, ister olmasn, gzel syledi. Bana bir takm
asker verin, u vinci
altraym.
BRITANNUS - Vinci bana brakn. Siz zincirin inmesini bekleyin orda.
APOLLODORUS - l. Az sonra benim oradan (hepsine dnp korkuluun stndeki
gkyzn teatral bir
jestle gstererek) hazinemle gne gibi ykseldiimi greceksiniz.
(Geldii yerden gider. Britannus fenere girer.)
RUFIO - (Huysuzca.) Gerekten, bu sama eyi burada bekleyecek misiniz, Sezar?
SEZAR - (Vincin ilemeye baladn grnce yanndan uzaklaarak.) Neden
beklemeyeyim?
RUFIO - Neden beklememeniz gerektiini Msrllardan renirsiniz. Adamlarn
akl varsa barikatn
tamamlanmasn beklemeden mendirein kydaki ucundan saldrya geerler. Biz
burada ii gvercin
yumurtalaryla dolu bir haly ocuklar gibi bekleyeduralm.
(Zincir angrdar, korkuluktan kurtulacak kadar ykselir. Sonra sallana sallana
deniz fenerinin ardnda kaybolur.)
SEZAR - Korkma, olum Rufio. lk Msrl mendiree ilk admn atar atmaz alarm
iareti verilecek. Msrllar o
taraftan barikata varncaya kadar biz bu taraftan yetiiriz. Biz ikimiz Rufio,
yal adamla, sen en byk olu.
Hem de oraya ilk varan bu ihtiyar olacak. Artk kapa eneni de bana bir hurma
daha ver.
APOLLODORUS - (Aadaki geitten.) Heyamola, yuhuu! (Zincir ekilir, deniz
fenerinin arkasndan dolap
gelir. Apollodorus zincirin ucunda hal dengiyle birlikte asldr. Korkuluktan
yukar ykselirken arkya balar.)
"Yksel yksel masmavi gklere
Ei yok bu mavinin
Kadn gznde bile."
Hey yava. Vinci durdurun. (Ykselmesi durur.) ne doru evirin. (Zincir ne,
platformun stne doru gelir.)
RUFIO - (Yukarya barr.) Mayna! (Zincirle yk alalmaya balar.)
APOLLODORUS - (Yukarya.) Yava, daha yava. Aman yumurtalara dikkat.
RUFIO - (Yukarya.) Laka! Yava, yava! (Apollodorus ile dengini platformun
ortasndaki deme talarnn
stne indirirler. Rufio ile Sezar, Apollodorus'un dengi zincirden zmesine
yardm ederler.) Vira. (Zincir bir
angrtyla balarndan yukar ykselir. Britannus fenerden kp haly
zmelerine yardm eder.)
APOLLODORUS - (Balar zlnce.) Alarga durun arkadalar. Sezar baksn. (Haly
aar.)
RUFIO - Bir yn aldan baka bir ey yok. Hani gvercin yumurtalar?
APOLLODORUS - Yaklan Sezar, allarn arasnda arayn onlar.
RUFIO - (Klcn ekerek.) hanet! Sakn yaklamayn Sezar. allarn
kmldadn grdm. Canl bir ey var
orda.
BRITANNUS - (Klcn ekerek.) Ylandr.
APOLLODORUS - Sezar, ylann kmldad bir uvaln iine elini sokmaya cesaret
eder mi?
RUFIO - (Ona dnerek.) Hain kpek!
SEZAR - Durun. Kllar geri ekin. Apollodorus, senin ylan pek dzgn soluk
alp veriyor. (Elini allarn
arasna sokup plak bir kol karr.) Bu gzel, kk bir ylan.
RUFIO - (br kolu da kararak.) Hele bir tamamn grelim.
Sayfa 38
(Kleopatra'y bileklerinden ekerek oturma pozisyonunda dar karrlar. Bu
durumu ok utandrc bulan
Britannus, klcn bir protesto hamlesiyle knna sokar.)
KLEOPATRA - (Soluk solua.) Az daha bouluyordum. Ah, Sezar. Kaykta bir adam
stme bast. Gklerden
kocaman bir alamet stme dt. Sonra kayk batt. Sonra havaya frlatlp yere
arpldm.
SEZAR - (Yerinden kalkp gsne yaslanan Kleopatra'y okayarak.) Aldrma,
sonunda sapasalam buraya
vardn ya.
RUFIO - Evet, buraya vard ama imdi onu ne yapacaz?
BRITANNUS - Banda ona gz kulak olacak yal bal bir kadn bulunmadan burada
kalamaz, Sezar.
KLEOPATRA - (Ne yapacan aran Sezar'a, kskanlkla.) Beni grdmze
sevinmediniz mi?
SEZAR - ok sevindim, hi sevinmez olur muyum? Ama Rufio ok kzd. Britannus da
pek ayplad.
KLEOPATRA - (Kmseyerek.) Kafalarn kestiriverirsin olur biter.
SEZAR - Kafalar kesilince imdiki kadar ie yaramazlar, deil mi benim kk
martm?
RUFIO - (Kleopatra'ya.) Birazdan gidip birka Msrlnn kafasn kesmek
zorundayz. Biz yenilirsek vay haline.
Burada yalnz kalnca kardeinin eline dersen ne yaparsn?
KLEOPATRA - Sakn beni yalnz brakmayn. Sezar, beni burda bir bama
brakmazsnz, deil mi?
RUFIO - Ne? Borazan alnnca Sezar'n barikata Msrllardan nce varmas
hepimiz iin lm kalm sorunu.
Byle bir zamanda durup seni mi dneceiz?
KLEOPATRA - Hayatlarn kaybetseler ne kar. Sadece asker onlar.
SEZAR - (Ciddi.) Kleopatra, o borazan alnnca her asker kellesini koltuuna
alr. Biz de elimizle onlar
lmn kucana atarz. Bana gvenen askerlerim arasnda kellesini seninkinden
daha kutsal saymayacam bir
tek nefer yoktur. (Kleopatra ylgndr. Gzlerinde yalar vardr.) Apollodorus,
onu saraya gtrmek sana
dyor.
APOLLODORUS - Ben yunus bal mym Sezar, srtmda bir gen kzla denizleri
aaym? Kaym batt.
Sizinkiler de ya barikatta ya da kentte. Bir kayk bulursam arrm. Daha
fazlas elimden gelmez. (Tekrar
geide gider.)
KLEOPATRA - (Gzyalarn tutmaya alarak.) nemi yok. Ben geri gitmeyeceim.
Kimsenin umurunda bile
deilim.
SEZAR - Kleopatra...
KLEOPATRA - Beni ldrmelerini istiyorsunuz.
SEZAR - (Daha ciddi.) Zavall yavrum, burada senin hayatn kendinden bakasn
pek az ilgilendirir. (Bunun
stne Kleopatra bsbtn kendini koyuverir. Odunlarn stne kapanarak alamaya
balar. Birdenbire uzaktan
byk bir grlt kopar. Barlar arasnda buina ve borazan sesleri ykselir.
Britannus korkulua koarak
mendirek ynne bakar. Sezar ile Rufio derhal durumu kavrayarak birbirlerine
bakarlar.)
SEZAR - Gel, Rufio.
KLEOPATRA - (Diz kp Sezar'a sarlarak.) N'olur, beni brakmayn Sezar. (Sezar
eteini onun elinden
kurtarr.) Ah!
BRITANNUS - Sezar, yolumuz kesildi. Msrllar bat limanndan bizimle barikat
arasna karma yaptlar.
RUFIO - (Grmek iin koarak.) Lanet olsun. Doru. Fareler gibi kapana ksldk.
SEZAR - Barikattaki adamlarm deniz kuvvetleriyle kara kuvvetleri arasnda
skt kald. Adamlarn kanna
girdim.
RUFIO - (Korkuluktan inip Sezar'n sana geer.) Ya, bu kzla burada
oyalanmann sonu budur.
APOLLODORUS - (Hzla geitten gelerek.) Korkuluktan baksanza, Sezar.
SEZAR - Greceimizi grdk, dostum. Kendimizi burada savunmamz gerekiyor.
APOLLODORUS - Ben merdiveni denize attm. Merdivensiz buraya kamazlar.
Sayfa 39
RUFIO - Evet. Biz de buradan kamayz. Bunu hi dndn m?
APOLLODORUS - kamaz msnz? Niin? Dou limannda gemileriniz var.
BRITANNUS - (Korkulukta, umutla.) Rodos kalyonlar bize doru dnm.
RUFIO - (Apollodorus'a, sabrszca.) Ya biz o kalyonlara hangi yoldan gideceiz?
Syler misin ltfen?
APOLLODORUS - (Neeli, meydan okuyan bir hatip tavryla.) Her yne uzanan
yoldan, ayla gnein elmas
yolundan. ocuklarn Krk Kpr dedikleri glge oyununu bilmez misiniz? Koz
glgesi, kz glgesi, kazla
rdek bu kprden geesi. (Peleriniyle apkasn atar, klcn da srtna
balar.)
RUFIO - Sen neler samalyorsun kuzum? Ne demek btn bunlar?
APOLLODORUS - imdi gsteririm. (Britannus'a seslenerek.) En yakn kalyon ne
kadar uzaklkta?
BRITANNUS - Elli kula.
SEZAR - Yo, yo. Bu berrak havada senin Britanyal gzlerine grndnden ok
daha uzaktadr. Bir eyrek
mil kadar Apollodorus.
APOLLODORUS - yi. Ben size kalyondan bir sandal gnderinceye kadar burda
savunun kendinizi.
RUFIO - Kanatlarn m var yoksa?
APOLLODORUS - Su kanatlar, asker! imdi iyi bak! (Sezar ile Britannus
arasndaki merdivenden korkulua
kar. Oradan balklama denize atlar.)
SEZAR - (Bir okul ocuu gibi heyecanlanarak.) Bravo, bravo! (Pelerinini
atarak.) Jupiter hakk iin, ben de
denize atlyorum.
RUFIO - (Onu yakalayarak.) Delilik bu. Olmaz.
SEZAR - Neden olmazm? Ben de onun kadar yzemez miyim?
RUFIO - (ok heyecanl.) Kan yals genci gibi dalp yzebilir mi? O yirmi
beinde, siz ellilik.
SEZAR - (Rufio'nun elinden kurtularak.) Yal!..
BRITANNUS - (ap ayplayarak.) Rufio, kendinizi unutuyorsunuz.
SEZAR - Bir haftalk cretine, seninle kalyona kadar yarrm Rufio baba.
KLEOPATRA - Ya ben, ya ben? Ben ne olacam?
SEZAR - Bir yunus gibi kalyona kadar seni srtmda tarm. Ben suyun yznde
grnnce onu denize at,
Rufio. Ben yakalarm. Sonra siz ikiniz atlayn.
KLEOPATRA - stemem. stemem. Boulurum sonra.
BRITANNUS - Sezar, ben bir adam, bir Britanyalym, balk deil. Bana bir sandal
gerek. Yzemem.
KLEOPATRA - Ben de.
SEZAR - (Britannus'a.) yleyse ben feneri yeniden alncaya kadar, burada kuru
bana kal. Seni unutmam.
Haydi Rufio.
RUFIO - Bu lgnl yapmaya karar verdiniz mi?
SEZAR - Msrllar benim hesabma karar verdi. Yaplacak baka ne var?
Atlayacan yere dikkat et. Olanca
arlnla ense kkme inmeni istemem. (Merdivenlerden koarak kp korkuluun
tepesinde durur.)
BRITANNUS - (Endieyle.) Size bir szm daha var, Sezar. Sakn giysilerinizi
deitirmeden skenderiye'nin
kibar evrelerinde grnmeyin.
SEZAR - (Denize doru bararak.) Hey Apollodorus! (Gkleri gsterip
Barcarolle'dan bir dize okuyarak.)
Mavi gk stnde ak ak bulutlar.
APOLLODORUS - (Uzakta yzerek.)
Leylak am yeil imen stnde.
SEZAR - (Sevinle.) Hehehey! (Denize dalar.)
KLEOPATRA - (Heyecanla merdivenlere koar.) Bakaym. Bakaym. Eyvah, boulacak.
(Rufio onu yakalar.)
Ay-ay-ay-ay. (Kz barta arta denize atar. Rufio ile Britannus glmekten
krlrlar.)
RUFIO - (Ardndan denize bakarak.) Sezar onu yakalad. (Britannus'a.) Kaleyi
savun Britanyal, Sezar seni
unutmaz. (Denize atlar.)
BRITANNUS - (Yzenlere bakmak iin basamaklara koar.) Hepiniz suyun yznde
misiniz, Rufio?
RUFIO - Hibirimiz batmadk. Yzyoruz.
Sayfa 40
SEZAR - (Daha uzakta yzer.) Yukarda iaret kulesine sn, Britannus. Tavan
kapann stne yakacak y.
BRITANNUS - (Seslenerek karlk verir.) nce dediinizi yapar, sonra kendimi
lkemin tanrlarna emanet
ederim. (Denizden sevin sesleri ykselir. Britannus cokuyla haykrr.) Sandal
yetiti. Hip, hip, hurra! Yaasn!
Yaasn!

DRDNC PERDE
Kleopatra'nn denize atlmas, skenderiye'nin dou limannda, M 48 ylnn
Ekim aynda oldu. 47 ylnn
Martnda bir ikindi vakti, saraydaki zel dairesinde, evresinde bir kme
kadnla odann ortasnda harp alan bir
esir kz dinlemektedir. Harpnn ustas, yz krk, kalar belirgin,
sakal aarm, byyla kalarnn ular
kvrk, yal bir mziki, kzn sana melmi, yapmackl bir dikkatle onun
aln izlemektedir. Harpdan
baka herkes oturmutur. Kleopatra bir kapnn nndeki koltukta, tekiler
yerdedir. Kleopatra'nn kadnlar hep
gentir. En sevdii nedimeleri Charmian ile Iras, dikkati eker. Charmian ince
yzl, yz izgileri keskin, teni
pimi toprak renginde, elleri ayaklar dzgn ve zarif, hareketli, cin gibi bir
kzdr. Iras tombul, iyi huylu, biraz
saf, gr kzl sal, vara yoa glmeye hazr bir yaratk.
KLEOPATRA - Acaba?
FTATATITA - (algcya kstaha.) Sustur unu. Melike konuuyor.
(algc durur.)
KLEOPATRA - (Yal mzik retmenine.) Harp almasn renmek istiyorum. Sezar
mzik seviyor. Bana
retebilir misin acaba?
RETMEN - Kralie'ye ancak ben retebilirim, bir bakas deil. Eski
Msrllarn bir pes kirie dokununca
piramitleri titreten yntemini ben kefetmedim mi? Btn br hocalar,
arlatandr. Ka kez ipliklerini pazara
kardm.
KLEOPATRA - yi yleyse, bana sen retirsin. Ne kadar srer?
RETMEN - ok uzun srmez. Yalnzca drt yl. Majesteleri nce Fisagor'un
felsefesini derinliine
renmeli.
KLEOPATRA - Bu kz (esiri gsterir) Fisagor'un felsefesini derinliine renmi
mi?
RETMEN - Canm, o bir esir paras. Bir kpek gibi renir.
KLEOPATRA - yleyse ben de bir kpek gibi renirim. nk kz senden daha iyi
alyor. Bana iki hafta
boyunca her gn ders verirsin. (Mziki abucak toparlanp saygyla eilir.) Ne
zaman yanl bir tele bassam sen
kam yiyeceksin. Falsolarm ok olur da seni kamlatmaya vakit kalmazsa,
timsahlara yem olmak iin Nil'e
atlrsn. Kza bir altn verip yollayn unlar.
RETMEN - (Fena halde arm.) yi ama gerek sanat byle zora gelmez.
FTATATITA - (Onu dar iterek.) una bakn. Bir de Melike'ye karlk veriyor.
k dar. (Ftatatita hanmlarla
esirlerin kahkahalar arasnda adam dar atar. algc kz da harpyla onu
izler.)
KLEOPATRA - imdi beni kim elendirecek? Kimde ilgin bir yk ya da haber var.
IRAS - Ftatatita, Ftatatita.
KLEOPATRA - Her zaman Ftatatita. Beni ona kar kkrtmak iin kim bilir yine
neler uyduracaksnz?
IRAS - Yoo. Bu kez Ftatita erdemli davrand. (Klelerden baka btn hanmlar
gler.) Pothinus sizinle
konumasn salamas iin ona rvet nerip duruyor.
KLEOPATRA - (fkeli.) Hepiniz benim huzurumu parayla satyorsunuz. Sanki kendi
istediklerimle deil, sizin
araclk ettiklerinizle konuurmuum gibi. Kim bilir o harp kz ald altnn
ne kadarn saraydan kmadan
elden karacak?
IRAS - Bunu kolaylkla renebiliriz, isterseniz. (Hanmlar gler.)
KLEOPATRA - (Ka atarak.) Siz gln bakalm, gln. Ama yaknda ayanz denk
alacaksnz. Ben de Sezar
Sayfa 41
gibi kendime hizmet ettirmesini reneceim.
CHARMIAN - Koca kargaburun! (Gene glerler.)
KLEOPATRA - (syanla.) Susun! Charmian, kk bir Msrl akn gibi samalama.
Ftatatita kralie olsa size
nasl haddinizi bildirirdi? Ben de yle davranacak yerde, neden byle kstaha
gevezelik etmenize izin
veriyorum, biliyor musunuz?
CHARMIAN - Her eyde Sezar' rnek alyorsunuz da ondan. O herkesin istediini
sylemesine gz yumuyor.
KLEOPATRA - Hayr. Bir gn kendisine niin byle yaptn sormutum. Ne dedi
biliyor musunuz? "Brak
kadnlarn konusun. Onlardan bir eyler renirsin.'' "Canm, onlardan da ne
renilir sanki?'' diye sordum. "Ne
mal olduklarn renirsin.'' dedi. Bunu sylerken gzlerini grecektiniz. Siner
kalrdnz, ku beyinliler.
(Glerler. Kleopatra, fkeyle Iras'a dner.) Kime glyorsun? Bana m, yoksa
Sezar'a m?
IRAS - Sezar'a.
KLEOPATRA - Budala olmasaydn bana glerdin. Korkak olmasaydn bunu sylerdin
yzme kar. (Ftatatita
dner.) Ftatatita, Pothinus huzuruma kabilmek iin sana rvet nermi.
FTATATITA - (Reddederek.) Babamn tanrlar adna...
KLEOPATRA - (Despota szn keserek.) Sana hibir eyi inkr etmeyeceksin
demedim mi? Braksam
sabahtan akama kadar babalarnn tanrlarn arr, senin ne kadar erdemli
olduuna tanklk etmelerini
isterdin. Git rvetini al, Pothinus'u da buraya getir. (Ftatatita karlk
vermek zeredir.) Karlk istemiyorum.
Git.
(Ftatatita kar. Kleopatra ayaa kalkp sandalyesiyle kap arasnda dne
dne gider gelir. Herkes kalkp
ayakta durur.)
IRAS - (stemeyerek kalkarken.) Ah, Sezar bir Roma'ya dnse.
KLEOPATRA - Sezar gidince sizin haliniz duman olur. Benim de babam kadar kat
yrekli olduumu ona
gstermekten utanmasaydm, seni bu sz sylediine piman ederdim. Gitmesini
niin istiyorsun?
CHARMIAN - Sizi yle ciddi, yle can skc, yle bilgin, yle filozof yapyor
ki. amzda dindar olmaktan
da beter. (Hanmlar gler.)
KLEOPATRA - Kesin tavuklar gibi gdaklamay. Dilinizi tutun!
CHARMIAN - (Alayc bir boyun eile.) Peki, peki. Biz de Sezar'a ayak uydurmaya
alrz.
(Gene glerler. Kleopatra iin iin kprerek aa be yukar dolar.
Ftatatita, Pothinus'la gelir. Pothinus
eikte durur.)
FTATATITA - (Kapda.) Pothinus'un niyaz Melikemizin ltfedip...
KLEOPATRA - Tamam, tamam... eri al. (Yerine oturur. Odann ortasna doru
ilerleyen Pothinus'tan baka
herkes oturur. Ftatatita eski yerini alr.) Syle bakalm Pothinus, isyanc
arkadalarndan ne haber?
POTHINUS - (Byklenerek.) Ben isyandan yana deilim. Hem tutuklu bir kii
dardan haber almaz.
KLEOPATRA - Sen benden fazla, Sezar'dan fazla tutuklu deilsin. Alt aydr bu
sarayda kendi uyruklarm
kuattlar bizi. Kumsalda askerlerin arasnda dolamana izin veriliyor. Ben de,
Sezar da daha teye gidebiliyor
muyuz?
POTHINUS - Siz daha ocuksunuz, Kleopatra. Bu ilere aklnz ermez. (Kadnlar
glerler. Kleopatra esrarl bir
bakla ona bakar.)
CHARMIAN - Anladma gre son haberi duymamsnz, Pothinus.
POTHINUS - Neymi o?
CHARMIAN - Kleopatra'nn artk ocuk olmad. Bir gn iinde nasl ok daha
yal, ok daha akll olunur,
size syleyeyim mi?
POTHINUS - Ben yalanmadan akllanmay tercih ederim.
CHARMIAN - yleyse, deniz fenerinin tepesine kn. Biri de sanza yapt
gibi sizi denize atversin.
Sayfa 42
(Kadnlar gler.)
KLEOPATRA - Doru sylyor, Pothinus. Kendini beenmiliinden bir hayli arnm
olarak kyya karsn.
(Hanmlar gler. Kleopatra sabrszca ayaa kalkar.) Defolun, hepiniz.
Pothinus'la yalnz konuacam. Kov
unlar Ftatatita. (Glerek dar koarlar. Ftatatita onlarn ardndan kapy
kapatr.) Ya sen ne bekliyorsun?
FTATATITA - Hi yakk alr m, Melike'nin yalnz bana bir...
KLEOPATRA - (Szn keserek.) Msr Kraliesi sen deilsin Ftatita, benim. Bunu
kafana sokmak iin ne
yapaym, babann tanrlarna kurban m edeyim seni?
FTATATITA - (Kzgn.) Sen de bakalarna uydun. u Romallarn "yeni kadn"
dedikleri zpktlara
zeniyorsun. (Kapy arparak kar, gider.)
POTHINUS - (Kleopatra'y ciddiyetle inceleyerek.) Kleopatra, bana sylenen
doruymu. Siz deimisiniz.
KLEOPATRA - Alt ay her gn Sezar'la konu, sen de deiirsin.
POTHINUS - Senin bu ihtiyara tutkun olduun herkesin dilinde.
KLEOPATRA - Tutkun mu? Ne demek bu? Aklnn bandan gitmesi mi? Ne gezer. Keke
yle olayd.
POTHINUS - Aklnn bandan gitmesini mi isterdin? Nasl olur?
KLEOPATRA - Aklm bamda deilken, aklma eseni yapardm. Yalnzca
Ftatatita'dan dayak yemek sindirirdi
beni. Onu da kandrr, gene bildiimi okurdum. imdi Sezar aklm bama getirdi
ya, gnlm ekse de ekmese
de, yaplmas gerekeni yapyorum. Kendime ayracak vaktim kalmad. Bu mutluluk
deil, ama byklk. Sezar
giderse, sanrm Msrllar ynetebileceim. Sezar nasl benden stnse, ben de
evremdeki budalalardan
stnm.
POTHINUS - (Onu dikkatle szerek.) Kleopatra bu belki de genlik gururu.
KLEOPATRA - Hayr, hayr. Ben ok akll deilim ama evremdekiler yle aptal
ki.
POTHINUS - (Dnerek.) Doru, iin pf noktas da bu zaten.
KLEOPATRA - imdi syle bakalm, beni niin grmeye geldin?
POTHINUS - (Sklm.) Ben mi? Hi.
KLEOPATRA - Bunun iin mi Ftatatita'ya rvet verdin?
POTHINUS - ey, zgrlmn balanmasn dileyecektim. O kadar.
KLEOPATRA - Bunun iin Sezar'n nnde diz kerdin. Hayr, Pothinus.
Kleopatra'nn hl dadlar elinde bir
kedi yavrusu olduunu tasarlayarak buraya geldin. Ama Kleopatra'nn kralie
olduunu grnce plann altst
oldu.
POTHINUS - (Uysalca ban eerek.) yle.
KLEOPATRA - (Zaferle.) Aha!
POTHINUS - (Gzlerini kaldrp onun gzlerine dikerek.) Kleopatra artk Sezar'n
esiri deil de, gerek bir
kralie mi?
KLEOPATRA - Pothinus, u Msr diyarnda hepimiz Sezar'n esiriyiz, istesek de
istemesek de. Bunu anlayacak
kadar akl olan, Sezar buradan gidince hkm srer.
POTHINUS - Sezar'n gidii stnde fazlaca duruyorsunuz.
KLEOPATRA - Ne kar bundan?
POTHINUS - Sizi sevmiyor mu?
KLEOPATRA - Beni sevmek mi? Pothinus, Sezar kimseyi sevmez. Sevdiklerimiz
kimdir? Yalnzca nefret
etmediklerimiz. Sevdiklerimizden baka herkes yabanc, herkes dmandr bize.
Ama Sezar iin yle deil.
Yreinde nefretten, kinden eser yok. Herkesle dostluk eder, tpk kpeklerle,
ocuklarla dostluk ettii gibi.
Bana gsterdii efkate diyecek yok. Ne babam, ne annem, ne de dadm bu kadar
stme titremi, bu kadar
cmerte dncelerini bana amtr.
POTHINUS - Peki, bu sevgi deil mi?
KLEOPATRA - Ne? Roma'ya dnerken karsna kan ilk kza bundan farkl
davranmayacaktr. Klesi
Britannus'a sor. Onu da el stnde tutuyor. Hatta atna sor. Onun iyilii bende
grd bir ey iin deil. Kendi
yaradlnda var.
Sayfa 43
POTHINUS - Sizi bir erkein bir kadn sevdii gibi sevmediinden nasl emin
olabilirsiniz?
KLEOPATRA - Onu kskandramyorum. Denedim.
POTHINUS - Hmm. Belki unu sormalydm: Siz onu seviyor musunuz?
KLEOPATRA - nsan bir tanry sevebilir mi? Hem ben baka bir Romaly
seviyorum. Sezar'dan ok nce
grdm birini. Bir tanr deil, bir erkek. Hem sevmesini, hem nefret etmesini
bilen biri. Hem benim ac
ektirebileceim, hem bana ac ektirebilecek biri.
POTHINUS - Sezar bunu biliyor mu?
KLEOPATRA - Evet.
POTHINUS - Ee, kzmad m?
KLEOPATRA - Beni sevindirmek iin onu Msr'a gndereceine sz verdi.
POTHINUS - Bu adam anlamyorum.
KLEOPATRA - (Byk bir kmsemeyle.) Sen nerde, Sezar' anlamak nerde?
(Gururla.) Ben anlyorum...
gdmle.
POTHINUS - (Bir an dndkten sonra, sayglca.) Hametlileri bugn beni huzura
kabul buyurdular. Acaba
Kralie'nin bana bir diyecekleri var m?
KLEOPATRA - Var. Kardeimi kral yapmakla Msr'n bana geeceini sanyorsun.
nk Ptoleme'nin
vasisisin. O da kk budalann biri.
POTHINUS - Kralie yle takdir buyuruyorlar.
KLEOPATRA - Kralie yle de takdir buyuruyor: Sezar, senin de, Achilles'in de,
kardeimin de banz
yiyecek. Tpk bir kedinin fareleri yutmas gibi. Bir oban nasl yamsn
omzunda tarsa o da bu Msr diyarn
omzunda tayacak. ini tamamlayp Roma'ya dnerken de Kleopatra'y burada
vekili olarak brakacak.
POTHINUS - (fkesini tutamayp patlayarak.) Hibir zaman yapamayacak bunu. Onun
on askerine kar bin
asker karacaz. Onu da, ordum dedii o dilenciler alayn da denize
dkeceiz.
KLEOPATRA - (Hor grerek aya kalkp gitmeye davranr.) Senin gibi baya
adamlar byle yksekten atar.
Hadi, ne duruyorsun, git de binlerce adamnn bana ge. Ama abuk davransan
iyi edersin. nk Bergamal
Mithridates takviye birlikleri ile Sezar'n yanna varmak zere. Sezar yalnzca
iki alayla sizi keye sktrd.
Yirmi alayla neler yapacan greceiz.
POTHINUS - Kleopatra...
KLEOPATRA - Yeter, yeter! Sezar gibi bir adam tandktan sonra senin gibi zayf
yaratklarla konumaya
dayanamyorum. (kar. Pothinus fkeli bir hareketle onu izlerken Ftatatita
ieri girip onu durdurur.)
POTHINUS - Brak da u lanet yerden kp gideyim.
FTATATITA - Seni fkelendiren ne?
POTHINUS - Msr'n btn tanrlar bana lanet yadrsnlar. lkesini Romalya
satm. Sonra da pcklerle
geri almaya alacak.
FTATATITA - Budala! Sezar'n gitmesini istediini sylemedi mi sana?
POTHINUS - Demek bizi dinledin.
FTATATITA - Sen yanndayken namuslu bir kadnn ona gz kulak olmas gerekirdi.
POTHINUS - Aman tanrlar akna...
FTATATITA - Senin tanrlarn kimin umurunda? Burada gl olan Sezar'n
tanrlar. Kleopatra'ya bavurmann
hibir yarar yok. Sen yalnzca bir Msrlsn. Kendi rkndan kimseyi
dinlemiyor. Hepimizi ocuk yerine
koyuyor.
POTHINUS - Kahrolsun!
FTATATITA - (Uursuzca.) Byle bir dilekte bulunduun iin azn dilin kurusun e
mi! Git de, Pompeius'un
katili Lucius Septimus'u ar. Adam Romal. Belki bizimki dinler onu. Haydi
yollan.
POTHINUS - (Karanlk bir ifadeyle.) imdi kime gideceimi biliyorum.
FTATATITA - (pheci.) Kime?
POTHINUS - Lucius'tan daha byk bir Romalya. Bu szme mim koy kadn efendi.
Sezar gelmeden nce,
Sayfa 44
seninle takmnn Kleopatra adna Msr' yneteceinizi sanyordum. Buna ben
engel oldum...
FTATATITA - (Kavgac bir tavrla szn keserek.) Evet, seninle takmn Ptoleme
adna ynetimi ele alasnz
diye.
POTHINUS - Msr' benim ynetmem, hatta senin ynetmen Romal yrei tayan
bir kadnn ynetmesinden
daha iyidir. Artk Kleopatra'dan hayr yok bu lkeye. Ben sa olduka o asla
dizginleri ele alamayacak. Bunu bil
de ona gre davran. (kar.)
(Artk akam yemei vakti yaklamaktadr. Sofra sarayn taraasnda kurulmutur.
Rufio merdivenlerden oraya
kmaktadr. Gsterili bir saray terifats elinde asasyla ona yol gsterir.
Kakma ilemeli bir iskemle tayan
kle de pelerinden gider. Birok merdiven ktktan sonra byk stunlar olan
bir sundurmaya gelirler. Kuzey
ve doudaki stunlar arasna batdan vuran gnei hafifletmek iin ince perdeler
gerilmitir. Terifat Rufio'yu
bu glgeli blmlerden birine gtrr. Stunlar arasndan perdeleri amak iin
bir kordon sarkar.)
TERFATI - (Eilerek.) Romal komutan Sezar' burada bekleyecekler. (Kle
iskemleyi en gneydeki
stunun yanna koyup perdeler arasnda kaybolur.)
RUFIO - (Biraz soluu tkanm, oturarak.) Puf! Az buz merdiven kmadk...
Nerdeyiz?
TERFATI - Sarayn damndayz, ey zaferin gzbebei.
RUFIO - yi, iyi. Zaferin gzbebeinde daha fazla trmanacak takat kalmad.
(kinci saray memuru kar ynden gelip geri geri yrr.)
MEMUR - Sezar geliyor.
(Sezar banyodan yeni km, mor ipekliden yeni bir tnik giymi, gler yzl,
bir bayram havas iinde gelir.
Peinde, zenle yaplm bir kerevetten farksz hafif bir kanepe tayan iki
kle vardr. Kanepeyi perdeli
stunlarn en kuzeydekine yakn bir yere koyduktan sonra perdeler arasndan
szlp giderler. ki terifat da
eilip selam verdikten sonra onlar izlerler. Rufio, Sezar' karlamak iin
ayaa kalkar,)
SEZAR - (Ona yaklaarak.) Vay, vay, Rufio! (Takdirle kark bir hayretle
giysilerini gzden geirir.) Klcna
yeni bir kay, yeni bir srma pskl. San kestirmisin. Sakal duruyor. Ama
olacak ey deil. (Rufio'nun
sakaln koklar.) Olimposlu Jpiter hakkna, mis gibi kokular srnmsn.
RUFIO - (Homurdanarak.) Kendi keyfim iin mi?
SEZAR - (Sevgiyle.) Hayr, olum Rufio. Benim hatrm iin. Benim doum gnm
onuruna.
RUFIO - (Bozularak.) Doum gnnzm... Ne zaman pohpohlanacak gzel bir kz ya
da gnl alnacak bir
bykeli olsa doum gnnz gelir atar. Geen yl on ay iinde yedi kez doum
gnnz kutladk.
SEZAR - (Pimanlkla.) Haklsn Rufio. Bu kk dmenlerden bir trl
vazgeemiyorum.
RUFIO - Bu akam soframzda Kleopatra'dan baka kim var?
SEZAR - Sicilyal Apollodorus.
RUFIO - O tkrldm kerata.
SEZAR - Yapma Rufio. O tkrldm kerata tam keyif ehli. ykler anlatr,
arklar syler. Bizi Kralie'ye
dalkavukluk etmekten kurtarr. Bizim gibi yal politikaclarla asker ocanda
beslenmi aylar ne yapsn
kzcaz? Yoo, Apollodorus'un sohbetine doyum olmaz, neme lazm.
RUFIO - Biraz yzmesini, biraz kl kullanmasn da beceriyor. Daha ktsne de
atabilirdik. Ama ne olurdu,
biraz da dilini tutmasn renseydi.
SEZAR - Aman tanrlar esirgesin. Ah, bu kla hayat. Bu can skc, yabans,
didimeli hayat. Biz Romallarn
en kt yan durmadan vzr vzr almamz, bir ar srs gibi. Gzel
konuan, zeks ve hayal gc olan, gece
gndz almadan da pekl yaamasn bilen birine canm feda.
RUFIO - Evet, yemekten sonra birlikte hoa vakit geirirsiniz. Benim erken
geldiimin farknda msnz?
Sayfa 45
SEZAR - Evet. Bunun bir anlam olmal. Nedir?
RUFIO - Burada konutuklarmz iiten olur mu?
SEZAR - Ba baa oluumuz bazlarnn merakn kabartr. Buna bir are bulmal.
(ki kez el rpar. Perdeler alr. Teras bahesinde drt kii iin kurulmu
bir ziyafet sofras grlr. ki kii
karlkl, iki kii yan yana oturacaktr. Sezar ile Rufio'nun bulunduu tarafa
altn arap ibrikleriyle kap kacak
ylmtr. Grkemli bir sofracba klelerin sofray kurmalarn denetler.
Stunlu kemerler baheyi her iki
taraftan evirip kemerli bir kapda birleir. Buradan terasn batsndaki
gkyz grnr. Orada Ra'nn muazzam
bir kaide zerine dikilmi doal byklkte bir yontusu vardr. Oturma durumunda
olan kartal bal tanrnn
ylanl diskten bir tac vardr. Ayaklarnn dibindeki sunak ta yekpare ak
mermerdendir.) imdi herkes bizi
gryor. Onun iin sylediklerimize kulak kabartmak kimsenin aklna gelmez. (ki
klenin brakt kerevete
oturur.)
RUFIO - (skemlesine oturarak.) Pothinus sizinle konumak istiyor. Grmeniz
iyi olur. Buradaki kadnlar
arasnda entrikalar dnyor.
SEZAR - Pothinus da kim?
RUFIO - Sa sincap krk gibi kvr kvr olan adam. u kk Kral'n ay
oynatcs. Kendisini hapsetmitiniz.
SEZAR - (Can sklr.) Daha kamam m?
RUFIO - Yoo.
SEZAR - (Zorbaca ayaa kalkar.) Neden kamam? Dman gzetleyeceinize bu
adam gzaltnda
tutmusunuz. Size her zaman sylyorum, zel bir emir olmadka sava
tutsaklarnn kamasna gz yumun.
Beslediimiz adamlar yetmiyor gibi bir de onun boazn m dnelim?
RUFIO - Aklnz banza devirip onun grtlan kesmeme izin verseniz tayn
yanmza kr kalrd. Ne
derseniz deyin, adam kamak istemiyor. nbeti bir daha gzlerine grnrse
onu ileyeceklerini
sylemiler. Daha ne yapsn adamlar? Burada kalp bize kar casusluk etmek daha
iine geliyor. Ben de zaman
zaman merhamet nbetleri geiren bir generalle karlasam ayn eyi yapardm.
SEZAR - (Bu szler stne yatm, yerine oturur.) Hmm. Demek beni grmek
istiyor.
RUFIO - yle. Onu buraya getirdim. urda. (Parmayla omuz stnden iaret
ederek.) Nbetilerin yannda
bekliyor.
SEZAR - Sen onu grmemi istiyor musun?
RUFIO - (natla.) Benim bir ey istediim yok. Siz nasl olsa bildiinizi
okursunuz. Benim stme atmayn.
SEZAR - (Rufio'nun hatr iin kabul ediyormu gibi.) Peki, peki. Hele bir
grelim unu.
RUFIO - (Seslenerek.) Hey muhafz! Adam salver, buraya gelsin. (aret
ederek.) Gel bakalm. (Pothinus girer,
bir birine, bir brne bakarak ikisi arasnda gvensizce durur.)
SEZAR - (Kibarca.) Ho geldin Pothinus. E, anlat bakalm, bugn haberler nasl?
POTHINUS - Sezar, sizi bir tehlike iin uyarmak ve bir neride bulunmak iin
geldim.
SEZAR - Tehlikeye bo ver. nerin nedir?
RUFIO - neriye bo ver. Tehlike nedir?
POTHINUS - Sezar, Kleopatra'nn size bal olduunu mu sanyorsunuz?
SEZAR - (Ciddi.) Dostum, oras benim bileceim ey. nerine gelelim.
POTHINUS - Ak konuacam. Kim bilir hangi yabanc tanrlar size yardm etti
de bir sarayla birka arnlk
kumsal bir kentle bir orduya kar savunabildiniz. Mareotis Gl'nden yolunuzu
kestik. Kestik keseli tuzlu
denizin kysnda kuyular kazp kova kova tatl su ektiniz. O zaman bu zamandr
biliyorum, sizin tanrlarnza
kar konulmaz. Siz mucizeler yaratabilirsiniz. Artk sizi tehdit etmiyorum.
RUFIO - (Alayl.) Ne kadar da yce gnllsn.
POTHINUS - yle olsun. Efendi sizsiniz. Bizim tanrlarmz sizi elimizde
tutmamz iin karayeli gnderdiler.
Ama siz onlardan baskn ktnz.
Sayfa 46
SEZAR - (Nazike sadede getirmeye alarak.) Peki, peki dostum, sonra?
RUFIO - Aznda geveleyip durmasana be adam. Ne diyeceksen de.
POTHINUS - unu sylemek zorundaym. Yan banzda size hyanet eden bir kadn
var. Kleopatra.
SOFRACI - (Masa banda bildirir.) Kralie hazretleri! (Sezar ile Rufio ayaa
kalkarlar.)
RUFIO - (Yavaa, Pothinus'a.) Baklay azndan karmalydn, enayi. Artk ok
ge. (Kleopatra ahane
giysileriyle kemer altndan trenle terasa gelir. Ra yontusunu, masay geerek
Sezar'a yaklar. Bata Ftatatita
olmak zere maiyeti, sofray hazrlayanlara katlr. Sezar yerini Kleopatra'ya
verir. Kleopatra oturur.)
KLEOPATRA - (Pothinus'u grnce, abuka.) Burda ne ii var bunun?
SEZAR - (Pek dosta bir tavrla, kzn yanna oturarak.) Tam senin hakknda bir
eyler syleyecekti. Kendin de
iitirsin. Evet, konu Pothinus.
POTHINUS - (Bozulmu.) Sezar... (Kekeler.)
SEZAR - Hadi, kar bakalm unu azndan.
POTHINUS - Syleyeceklerim sizin kulak vermeniz iindi. Kralie'nin deil.
KLEOPATRA - (Bastrmaya alt bir yrtclkta.) Seni konuturmann yollar
vardr. Dikkatli ol.
POTHINUS - (Meydan okurcasna.) Sezar yle yollara bavurmaz.
SEZAR - Dostum, bu dnyada adamn syleyecek bir sz varsa, g olan onu
syletmek deil, sk sk
sylemesini nlemektir. Brak da doum gnm seni zgrlne kavuturarak
kutlayaym. Gle gle. Bir
daha grmeyeceiz.
KLEOPATRA - (fkeyle.) Sezar, merhametin bu kadar sama.
POTHINUS - (Sezar'a.) Benimle zel konumaz msnz? Hayatnz buna bal
olabilir. (Sezar azametle kalkar.)
RUFIO - (Yavaa, Pothinus'a.) Eek! imdi gene bize nutuk ekecek.
SEZAR - (Nutuk ekme edasyla.) Pothinus...
RUFIO - (Szn keserek.) Sezar, yaamla lm stne o sevgili vaaznza
balarsanz, yemeklerden hayr
kalmaz.
KLEOPATRA - (Ukalaca.) Susun Rufio, Sezar' dinlemek istiyorum.
RUFIO - (Kabaca.) Majesteleri bunu daha nce de dinlemilerdi. Geen hafta
Apollodorus'a da naklettiniz.
Adam kendi szleriniz sand. (Sezar'da nutuk atacak hal kalmaz. Durumu fena
halde komik bulmutur. Oturup,
fkelenen Kleopatra'ya muzipe bakar. Rufio gene seslenir.) Hey nbeti. Tutsa
dar sal. Serbest brakld.
(Pothinus'a.) Yollan bakalm. Frsat kardn.
POTHINUS - (fkesi ihtiyatna baskn gelir.) Konuacam.
SEZAR - (Kleopatra'ya.) Gryor musun? kenceyle azndan bir tek kelime
alamazdn.
POTHINUS - Sezar, siz Kleopatra'ya Romallarn dnyay ynetme sanatlarn
rettiniz.
SEZAR - Heyhat. Onlar kendilerini bile ynetmekten ciz. Baka ne diyecektin!
POTHINUS - Ne diyeyim? Kzn gzellii bu kadar m banz dndrd? Msr'da
tek bana saltanat srmek
iin sabrszlandn, buradan gitmeni yrekten istediini grmyor musunuz?
KLEOPATRA - (Kalkarak.) Yalanc!
SEZAR - (am.) Ne? Yalanlamalar, kar kmalar ha?
KLEOPATRA - (Utanm ama bastrmaya alt bir fkeyle titreyerek.) Hayr.
Hayr. Yalanlamaya gerek bile
grmem. Brakn konusun. (Yine oturur.)
POTHINUS - Kendi azndan iittim. Siz elinde oyuncak olacaksnz. Tac
kardeinin bandan zorla karp
bunun bana geireceksiniz. Hepimizi eline teslim edeceksiniz, kendinizi bile.
Ondan sonra Sezar ister Roma'ya
gitsin, ister lmn kapsndan gesin. Tabii ikinci yol daha ksa, daha
gvenli.
SEZAR - (Sakince.) Peki dostum, bu pek doal deil mi?
POTHINUS - (akn.) Doal m? Siz ihanete kzmyorsunuz yleyse.
SEZAR - Kzmak m? Aptal Msrl, kzmakla, ierlemekle ne ilgim var benim? Beni
tt zaman rzgra,
karanlkta tkezlediim zaman geceye kzar mym? htiyarlktan yz evirdii
iin genlie, boyun emekten
Sayfa 47
bkt iin ykselme tutkusuna neden kzaym? Bana bunlar anlatmak, gne
yarn doacak demekten
farkszdr.
KLEOPATRA - (Artk kendini tutamaz.) Ama yalan, yalan. Ant ierim.
SEZAR - Doru, bin kez ant iip antlarna kendin de inansan gene doru.
(Kleopatra zntden ar bir titreme
durumuna geer. Sezar onu rtmek iin ayaa kalkp, Pothinus'u, Rufio'nun yanna
gtrr.) Gel Rufio,
Pothinus'un nbetileri geip kmasna yardmc olalm. Ona bir ift szm var.
(Onlara, yavaa.) Kralie'nin
bir an kendini toparlamaya ihtiyac var. (Yksek sesle.) Hadi gelin. (Pothinus
ve Rufio ile konuarak onlar dar
karr.) Dostlarna syle Pothinus, lke sorunlarnn akla yakn bir biimde
zmlenmesine kar deilim.
(Szleri iitilmeyecek kadar uzaklarlar.)
KLEOPATRA - (Bouk bir fsltyla.) Ftatatita! Ftatatita!
FTATATITA - (Masadan hzla yanna gelip onu okayarak.) zlme yavrum, sakn
zlme.
KLEOPATRA - (Szn keserek.) Bizi iiten olur mu?
FTATATITA - Olmaz, canmn ii, kimse iitemez.
KLEOPATRA - Dinle yleyse. Bu saraydan sa karsa lm gr.
FTATATITA - Kim? Pothi...
KLEOPATRA - (Azna vurur.) Adn nasl dudaklarndan sildimse, sen de onun
knyesini sil bu dnyadan.
Duvardan aa yuvarla. Kemikleri atr atr krlsn. Gebert, gebert, gebert.
FTATATITA - (Otuz iki diini gstererek.) Kpek geberecek.
KLEOPATRA - Bunu beceremezsen bir daha gzme grnme.
FTATATITA - (Kararl.) Szm sz. Onun gzleri kararmadan bir daha yzm
grmeyeceksin. (Sezar, byk
bir zevk ve zenle giyinmi olan Apollodorus ve Rufio ile geri gelir.)
KLEOPATRA - (Ftatatita'ya.) Elini abuk tut. (Ftatatita bir an sahibinin
gzlerine anlaml baktktan sonra,
gaddarca bir ifade ile Ra'nn yanndan geip dar kar. Kleopatra, bir ceylan
gibi Sezar'a koar.) Gene bana
geldiniz Sezar. (Okarcasna.) Kzdnz sanmtm. Ho geldiniz Apollodorus.
(Bir koluyla Sezar'a sarlrken,
elini pmesi iin Apollodorus'a uzatr.)
APOLLODORUS - Kleopatra haftadan haftaya daha kadnca bir gzellie kavuuyor.
KLEOPATRA - Gerek mi, Apollodorus?
APOLLODORUS - Gerekten de te. Dostumuz Rufio denize bir inci att, Sezar paha
biilmez bir elmas
yakalad.
SEZAR - Sezar romatizmaya yakaland, iki gzm. Haydi yemee, yemee! (Masaya
yaklarlar.)
KLEOPATRA - (Gen bir karaca gibi srayarak.) Evet, sofraya buyrun. Sizin iin
yle enfes yemekler
hazrlattm ki, Sezar.
SEZAR - Yaa, neler yiyeceiz bakalm?
KLEOPATRA - Tavus beyni.
SEZAR - (Az sulanm gibi.) Duydun mu, tavus beyni, Apollodorus.
APOLLODORUS - Ben pek hazetmem. Blbl dilini tercih ederim. (Yan yana
hazrlanm takmlardan birine
gider.)
KLEOPATRA - Domuz kzartmas, Rufio.
RUFIO - (Oburca.) l. (Apollodorus'un yanndan solundaki yere geer.)
SEZAR - (Sofrann banda, Ra'nn soluna den yerine bakar.) Benim deri
yastm nerde?
KLEOPATRA - (br bata.) Sizin iin yenilerini yaptrdm.
SOFRACI - Bu yastklar, halis Malta brmcnden Sezar. lerine gl yapraklar
doldurulmu.
SEZAR - Gl yapra m? Beni trtl m sandnz? (Yastklar atp altndaki
mein ilteye oturur.)
KLEOPATRA - Akolsun! Benim yeni yastklarm!
SOFRACI - (Sezar'n yan banda.) Sezar'n itahn amak iin neler ikram
edelim?
SEZAR - Neler var?
SOFRACI - Deniz kirpisi, deniz srgan, aka palamut, gke pavurya.
alkuu...
SEZAR - stiridye var m?
Sayfa 48
SOFRACI - Ona ne phe.
SEZAR - Britanya istiridyesi?
SOFRACI - (Onaylayarak.) O da var, Sezar.
SEZAR - yleyse istiridye isterim. (Her emirde sofracba bir kleye iaret
eder. O da emri yerine getirmeye
gider.) Britanya'y bilirim - o batnn dler lkesini - o dnyay eviren
Okyanus'un son kysn. nl incilerini
aramak iin gittim oraya. nci minci masal. Ama istiridyelerini kefettim.
APOLLODORUS - Gelecek kuaklar bu iyiliinizi unutmayacak. (Sofracbana.) Bana
deniz kirpisi.
RUFIO - yle adam tok tutacak, esasl bir ey yok mu?
SOFRACI - Kukonmazl ardkuu...
KLEOPATRA - (Szn keserek.) Semiz pili Rufio, semiz pililer aznza layk.
RUFIO - imdilik idare eder.
KLEOPATRA - (Agzl.) Bana ardkuu.
SOFRACI - Sezar araplarn semek ltfunda bulunurlar m? Sicilya, Midilli,
Sakz...
RUFIO - (Burun kvrarak.) Hepsi Yunan araplar.
APOLLODORUS - Yunan arabn bulunca kim Roma arabn azna koyar! Midilli'yi
bir deneyin Sezar.
SEZAR - Benim arpa suyumu getirin.
RUFIO - (Tiksinerek.) Ben Falernian'dan amam. (Ona istedii iki hemen
getirilir.)
KLEOPATRA - (Somurtarak.) Sizin iin ziyafetler hazrlamak bouna, Sezar. Sizin
altnz yemeklere benim
bulaklar bile burun kvrr.
SEZAR - (Yumuayarak.) Peki, u Midilli arabnn bir tadna bakalm.
(Sofracba nce Sezar'n, sonra
Kleopatra ile Apollodorus'un kadehlerini doldurur.) Ama Roma'ya dnnce byle
israflara kar yasalar
kartacam. Yalnzca kartmakla kalmayacam, uygulatacam da.
KLEOPATRA - (Kandrc.) Keyfiniz bilir. Ama bugn siz de bakalar gibi
olacaksnz. Aylak, hayatn tadn
karan, gler yzl bir adam.
SEZAR - Peki, bir kerecik olsun kendi alkanlklarmdan vazgeeyim.
(Kleopatra'nn elini per.) te. (arabn
tadna bakar.) Gnln oldu mu?
KLEOPATRA - Roma'ya gitmeniz iin can attma artk inanmyorsunuz, deil mi?
SEZAR - Artk hibir eye inanmyorum. Beynim uyutu. Hem, Roma'ya dnp
dnmeyeceimi kim bilir?
RUFIO - (Telala.) Ha, nasl? Ne dediniz?
SEZAR - Roma, daha nce grmediim, bilmediim ne sunabilir bana? Roma'da bir
yl tpatp bir ncekine
benzer. Yalnzca ben biraz daha yalanyorum. Oysa Appia yolundaki kalabalk hep
ayn kalyor.
APOLLODORUS - Burada, Msr'da da durum farkl deil ki. htiyarlar yaamaktan
bezince, "Nil'in
kaynandan gayri her eyi grd,'' derler.
SEZAR - (Hayal gc kvlcm kaparak.) Peki, neden o kayna grmeyelim?
Kleopatra benimle gelir misin,
Nil'i, esrar beldesinin gbeindeki beiine kadar izleyelim? Roma'y, byk
olmayan uluslar mahvetmek iin
bykle zenen Roma'y ardmzda brakalm m? Yepyeni bir krallk kuraym m
senin iin, o bilinmezler
lkesinde bir kutsal kent?
KLEOPATRA - (Cokuyla.) Kurun! Kurun!
RUFIO - Evet, sra domuz kzartmasna gelmeden, iki alayla Afrika'y fethedecek.
APOLLODORUS - Yoo, alay brakn. Bu soyluca bir tasar. Bunu gerekletirirken
Sezar yalnzca lkeler alan
bir asker deil, yaratc bir air olacak. Kutsal kentin adn koyup sakz
arabyla kutlayalm.
SEZAR - Adn Kleopatra koysun.
KLEOPATRA - Sezar'n sevgilisine armaan, diyelim.
APOLLODORUS - Yo, yo. Daha geni kapsaml, evrensel bir ad, yldzl gkler
gibi.
SEZAR - (Kuru kuru.) Neden Nil'in Beii olmasn?
KLEOPATRA - Olmaz. Nil hem benim atam, hem de bir tanrdr. Durun, aklma bir
ey geldi. Adn Nil
koyacak. Gelin onu aralm. (Sofracbana.) Onu arn. ( adam hayretle
Sayfa 49
birbirlerinin yzne bakarlar.
Ama sofracba ok sradan bir emir alm gibi dar kar.) imdi (maiyetine)
hepiniz ekilin. (Maiyet,
saygyla selam vererek ekilir.)
(Bir rahip nnde ayakl, kk bir buhurdanlk bulunan minik bir sfenks ile
gelir. Buhurdanlkta yanan bir
tts ubuu vardr. Rahip masaya gelip yontuyu ortasna koyar. Iklar Msr
gnbatmnn Garibaldi
krmzsna dnmeye balar. Sanki Tanr acayip renkli bir glge getirmi
gibidir. adam etkilenmemeye
kararldr, ama gene de bir tuhaf olurlar.)
SEZAR - Bu ne biim hokkabazlk?
KLEOPATRA - Greceksiniz. Hem hokkabazlk filan deil. Usulne uygun olmas iin
ona bir kurban
vermeliydik. Ama stne biraz arap dkersek belki Sezar'a karlk verir.
APOLLODORUS - (Omzunun stnden Ra'ya bakarak.) Neden urdaki ahin bal
dostumuza ba vurmuyoruz?
KLEOPATRA - (Sinirli.) . itirse kzar bize.
RUFIO - (Kaytszca.) Nil'in kayna onun yetki snrlar dnda kalyor
anlalan.
KLEOPATRA - Hayr. Kk sfenksimden baka kimseye koydurtmam kentimin adn.
nk Sezar beni onun
kollar arasnda uyurken bulmutu. (Sezar'a baygn baygn bakar, sonra aniden
rahibe dner.) Sen git. Ben
rahibeyim. Bu grevi senden almaya yetkim var. (Rahip saygyla selam vererek
kar.) imdi hep birlikte Nil'i
aralm. Belki masaya vurur.
SEZAR - Ne, masaya vurmak m? Cumhuriyetin 707'nci ylnda hl byle bo
inanlara saplananlar var m?
KLEOPATRA - Bo inan deil. Rahiplerimiz masalardan neler neler renirler.
Deil mi Apollodorus?
APOLLODORUS - yle. Ben din deitirdiimi itiraf ederim. Kleopatra rahibe
olunca, Apollodorus da dindar
kesilir. Haydi ruh aralm.
KLEOPATRA - Benimle birlikte tekrarlayn. "Seslen bize Nil Baba!''
DRD BRDEN - Seslen bize Nil Baba! (Kadehlerini tasvirin karsnda hep
birlikte kaldrarak.)
(Dehet ve ikence iindeki bir adamn lm l onlara karlk verir.
Erkekler aknlk iinde kadehlerini
indirip dinlerler. Sessizlik. Gkyznn rengi mora dner. Kleopatra'ya bakan
Sezar, onun parlayan gzler ve
sessiz bir minnettarlk ve tapnla arabn Tanr'ya dktn fark eder.
Apollodorus yerinden srayp aada
olup bitenleri izlemek iin terasn ucuna koar.)
SEZAR - (Delici baklarla Kleopatra'ya bakarak.) O neydi?
KLEOPATRA - (Tedirgince.) Bir ey deil. Bir kleyi dvyorlar.
SEZAR - Bir ey deil demek.
RUFIO - Eminim birine bir bak sapladlar.
SEZAR - (Kalkarak.) Cinayet.
APOLLODORUS - (Geriden eliyle susma iareti vererek.) . Susun! Duydunuz mu?
SEZAR - Gene bir lk m?
APOLLODORUS - (Masaya dnerek.) Hayr, gm diye bir ses. Kumsala bir ey dt
galiba.
RUFIO - (Ask suratla kalkarken.) Etli kemikli bir ey olmasn.
SEZAR - (rpererek.) Sus, sus Rufio. (Masadan kalkp stunlu sundurmaya doru
gider. Rufio sol dirseinin
dibinden, Apollodorus sandan onu izlerler.)
KLEOPATRA - (Hl masadaki yerinde.) Beni brakp gidiyor musunuz, Sezar? Siz
nereye Apollodorus?
APOLLODORUS - nan olsun sevgili Kraliem, itahm kapand.
SEZAR - Aaya, avluya in Apollodorus. ren ne olmu?
(Apollodorus ban eer, Rufio'nun kt merdivenden iner.)
KLEOPATRA - Belki askerleriniz birini ldrmlerdir. Ne nemi var?
(Aadaki kumsaldan kalabaln mrlts ykselir, Sezar ile Rufio
birbirlerine bakarlar.)
SEZAR - Ne olup bittiini renmeliyiz. (Tam Apollodorus'u izleyecei srada,
Rufio elini omzuna koyarak onu
durdurur. nk Ftatatita terasn kar ucundan ayaklarn sryerek
gelmektedir. Gzlerinde ve bir av kpeini
Sayfa 50
andran aznda sarhoa bir doygunluk vardr. Sezar bir an iin arapla sarho
olduunu sanr. Ama Rufio hi
aldanmamtr. Onu sarho eden krmz arab iyi tanr.)
RUFIO - (Yava sesle.) u ikisinin arasnda bir muzurluk var.
FTATATITA - Melike, bir daha kulunun yzne bakabilir.
(Kleopatra ona bir an, katilce ifadesinin cokulu bir yansmasyla bakar. Sonra
boynuna sarlp tekrar tekrar
lgnca per. Mcevherlerini koparrcasna karp kadnn stne yar.
Olanlar izleyen iki erkek dnp
birbirlerine bakarlar. Ftatatita yar uykuda gibi ayaklarn sryerek Tanr'nn
sunana yaklar. Ra'nn
karsnda diz kerek dua eder. Sezar, Rufio'yu sundurmada brakarak,
Kleopatra'nn yanna gider.)
SEZAR - (Aratrc bir ciddilikle.) Kleopatra, ne oldu?
KLEOPATRA - (Bir yandan d kopar, bir yandan yzne gler.) Ne olsun sevgili
Sezar! (Yapmackl bir
tatllkla, neredeyse sesi kslarak.) Hibir ey olmad. Ben masumum. (Sevgiyle
ona yaklar.) Sevgili Sezar
bana kzdnz m? Neden yle bakyorsunuz yzme? Burada yannzdan hi
ayrlmadm. Ne olduunu nerden
bileyim?
SEZAR - (Dnerek.) Bu doru.
KLEOPATRA - (Kleopatra ok ferahlam, onu okamaya alr.) Tabii doru.
(Sezar okamalar karlksz
brakr.) Doru olduunu siz de biliyorsunuz Rufio.
(Dardaki mrlt birden ykselip bir uultu olur. Sonra hafifler.)
RUFIO - imdi renirim. (Adam gibi yryeceine, trsa kalkm bir aygr gibi
koarak sunaa gider,
Ftatatita'nn omzuna dokunur.) Kadn efendi, d nme. Sen bana lazmsn.
FTATATITA - (Kalkp ona dik dik bakarak.) Benim yerim Melike'nin yandr.
KLEOPATRA - Onun bir suu yok, Rufio.
SEZAR - (Rufio'ya.) Brak burda kalsn.
RUFIO - (Sunaa oturarak.) yleyse benim yerim de buras. Ne olup bittiini
kendiniz soruturursunuz. Kentte
byk amata var.
SEZAR - (Ciddi bir honutsuzlukla.) Rufio, bir boyuneme zaman vardr.
RUFIO - Bir de dik bal olma zaman. (natla kollarn kavuturur.)
SEZAR - (Kleopatra'ya.) Yolla u kadn.
KLEOPATRA - (Onu yattrmak hevesiyle alamakl.) Tabii yollarm. Hibir zaman
sznzden dar
kmam, Sezar. Siz ne derseniz, o olur. nk sizi seviyorum. Ftatatita,
gitsene.
FTATATITA - Melikemin emri bam stne. Beni ardnz an yan banzdaym.
(Geldii gibi Ra'nn
yanndan geerek kar.)
RUFIO - (Onu izleyerek.) Unutmayn Sezar, sizin koruma grevliniz de
ardnz an yan banzda olacak.
KLEOPATRA - Rufio'nun size byle davranmasna niin izin veriyorsunuz? Ona
haddini bildirsenize.
SEZAR - Bana dman olup dncelerini benden gizlesin diye mi? Tpk senin
imdi yaptn gibi.
KLEOPATRA - (Yine korkuya kaplarak.) Niin byle sylyorsunuz, Sezar? Hibir
ey gizlediim yok, inann
bana. Hakszlk ediyorsunuz. (Bir hkr bastrr.) Ben daha ocuum. Siz
birisi ldrld sanp karmda ta
kesiliyorsunuz. Buna dayanamam, dayanamam. (Kastl olarak kendini koyuverip
alamaya balar. Sezar ona
derin bir hznle ve buz gibi souk bakar. Kleopatra nasl bir etki
uyandrdn grmek iin gz ucuyla bakar.
Sezar'n umursamadn grnce dorulup oturarak duygularn bastrmaya
alyormu da sonunda cesurca
bunu baarm gibi davranr.) Ama, ama gzyalarndan nefret ettiinizi
biliyorum. Onun iin banz
artmayacam. Gryorum, kzgn deil yalnzca hznlsnz. Benimkisi
samalk, ama siz byle souk
souk konuunca kalbim krlyor. Ne yapaym, elimde deil. Yerden ge hakknz
var. Birinin ldrldn,
hatta incindiini dnmek korkun... Umarm ciddi bir ey... (Sezar'n
kmseme dolu, delici bak karsnda
Sayfa 51
konumay srdremez.)
SEZAR - Seni bylesine rkten ne? Ne yaptn? (Aadaki kumsalda bir borazan
alnr.) Aha! Sanrm
sorunun karl bu.
KLEOPATRA - (Titreyerek yine kerevete ker, elleriyle yzn kapar.) Sizi hi
aldatmadm Sezar, ant ierim.
SEZAR - Biliyorum bunu. Sana hi gvenmedim ki. (Dnp kmak zereyken
Apollodorus ile Britannus,
Lucius Septimus'u srkleyerek nne getirirler. Sezar rperir.) Pompeius'un
katili gene karmda.
RUFIO - Kent lgna dnm. Saray yakp bizi denize dkmek istiyorlar. Onlar
avludan srp karrken bu
haini yakaladk.
SEZAR - Salverin onu. (Kollarn brakrlar.) Kent halk neden ayaklanm,
Lucius Septimus?
LUCIUS - Ne bekliyordunuz, Sezar? Pothinus'u gzleri gibi severlerdi.
SEZAR - Pothinus'a ne olmu? Ben onu serbest brakal yarm saat bile gemedi.
Dar brakmamlar m?
LUCIUS - Aa brakmlar. Altm ayak yksekliindeki bir kemerden aa.
Kaburgalarna saplanm bir
elik bakla. Pompeius kadar l. Adam ldrmede detik seninle. Baa ba
geldik.
SEZAR - (Sarslm.) ldrlm ha! Can bize emanet edilmi biri! Bizim
konuumuz! (Sularcasna Rufio'ya
dner.) Rufio!
RUFIO - (Soruyu nceden kefederek, gl bir ifadeyle.) Kim yapmsa eline
salk. Hem gl bir kii, hem
de sizin dostunuzmu. (Kleopatra iyice yreklenir.) Ama bu ie bizim elimiz
bulamad. Onun iin bouna surat
asmayn bana. (Sezar dnp Kleopatra'ya bakar.)
KLEOPATRA - (Kalkarak, iddetle.) Msr Kraliesi'nin emriyle ldrld. Dler
peinde koan Julius Sezar
deilim ben. Onun gibi her klenin onurumu krmasna izin veremem. Rufio, iyi
yaptm syledi. imdi
bakalar da beni yarglasn. (tekilere dner.) u Pothinus, kendisiyle birlik
olup Sezar', Achilles ile
Ptoleme'nin tuzana drmemi istedi. Ben reddettim. Bana lanetler okudu. Sonra
gizlice Sezar'a gelip kendi
haynln benim stme atmak istedi. Sust yakaladm. Bana, Kralie'ye
hakaretler yadrd. Hem de
yzme kar. Sezar cm almad. Onunla gzel gzel konuup serbest brakt.
Kendi cm almakta haksz
mym, syleyin Lucius?
LUCIUS - Aksini syleyemem. Ama bunun iin Sezar'dan teekkr beklemeyin.
KLEOPATRA - Konuun Apollodorus. Yanl bir i mi yaptm?
APOLLODORUS - Size bir tek kusur bulabilirim, gzeller gzeli. Beni, valyenizi
armalydnz. Drst bir
delloyla o iftiracy yere sererdim.
KLEOPATRA - (Heyecanla.) Kendi kleniz benim iin hkmn versin, Sezar. Syle
Britannus, haksz mym?
BRITANNUS - Yalan dolan, kara alma, hyanet cezasz kalrsa, toplum vahi
hayvanlarn birbirini paralad
bir arenaya dner. Sezar haksz.
SEZAR - (Buruk bir sakinlikle.) Demek karar benim aleyhimde.
KLEOPATRA - (Ateli.) Dinleyin beni Sezar. Koca skenderiye'de haksz olduumu
syleyen bir tek kii
karsa, saraymn kapsnda kendimi armha gerdiririm, hem de kendi
klelerime.
SEZAR - u koskoca dnyada senin haksz olduunu gren bir tek kii karsa, bir
syler, ama pir syler. O da
benim gibi ya dnyay fethedecek ya da armha gerilecek. (Sokaktaki grlt
yine ykselir.) itiyor musunuz?
u kapnza dayananlar da almaktan, adam baklamaktan yana. Sen
elebalarn yok ettin. Seni yok etmek de
onlarn hakk. phe ediyorsan buradaki drt akl hocana sor. Sonra ben de hak,
hukuk adna, Kralielerini
ldrdkleri iin onlar ldrmeyecek miyim? Sra bana gelince, yurttalar
yurtlarn igal edeni sa brakacak
deiller ya. Roma da, oullarnn ve krlan gururunun cn almayacak m ele
Sayfa 52
gne kar? Bylece beni
haklayanlar da haklanacak. Cinayet cinayeti douracak, her zaman hak, onur ve
bar adna, tarihin sonuna dek.
Tanrlar kandan usanp anlayl bir rk yaratacaklar. (Korkun bir grlt.
Kleopatra korkudan bembeyaz olur.)
Hele bir dinle. Sen ar szleri kaldramyordun, deil mi? Biraz yakla da
senin iin neler sylediklerini iit.
Pothinus'un dedikleri bunlarn yannda ok daha hafif kalr. (Kimsenin nfuz
edemeyecei bir vakara
brnerek.) Msr Kraliesi, imdi alma emirlerini kendi versin, savunma
nlemlerini kendi alsn. nk
Sezar'dan yz evirdi. (Gitmek iin dner.)
KLEOPATRA - (Dehete kaplm, ona doru koup nnde diz kerek.) Beni yzst
brakmayacaksnz,
Sezar. Saray savunacaksnz.
SEZAR - Sen lm dirim glerini eline aldn. Ben yalnzca dler peinde koan
biriyim.
KLEOPATRA - Beni ldrecekler, gz gre gre ldrecekler.
SEZAR - Neden ldrmesinler?
KLEOPATRA - Merhamet...
SEZAR - Merhamet ha? Ne abuk tepe st yuvarlandn da merhamete muhta oldun?
Merhametin, Pothinus'a
bir yarar dokundu mu? (Kleopatra yerden kalkar. Ellerini ovuturarak umutsuzca
kerevete gider. Apollodorus,
sessizce kerevetin arkasna geerek, ona arka ktn belirtir. Gkyz artk
en parlak meneke rengini almtr.
Yavaa ak turuncuya dnmeye balar. Bylece Ra yontusuyla sundurmann
stunlar daha koyu grnr.)
RUFIO - Sezar, yeteri kadar vaaz verdiniz. Dman kapya dayand.
SEZAR - (Ona dnp btn fkesiyle veryansn ederek.) Ya yle! Peki bunca aydr,
onu akn ve ciz, kapda
bekleten neydi? Benim lgnlm m, sizin gznzde lgnn biriyim ben,
yoksa sizin aklllnz m? u
Msr'n kan deryasnda hepinizi boulmaktan kurtaran kim? (Kleopatra'ya
dnerek.) u bir skmlk cann
kurtarmam iin klcma atlan sen, ne yapyorsun? "Dostum serbestsin,'' dediim
adam srtndan vuruyorsun,
sinsice. Ya siz askerler, efendiden adamlar, sadk bendelerim, kim olduunuzu
unutup bu cinayeti alklyor,
"Sezar haksz,'' diyorsunuz. Tanrlar akna, hepinizi o Kzl Deniz'in dibine
yollamak geliyor iimden.
KLEOPATRA - (Kurnazca bir umut prltsyla.) Ama Sezar, bunu yaparsanz sizin
de sonunuz gelir.
(Sezar'n gzleri cam gibi parlar.)
RUFIO - (ok telal.) Aman ulu Jpiter! Seni gidi iren Msr faresi. Bu sz
Sezar' ileden karmaya yeter.
imdi tek bana kente giderse grrsn. Bizi burada parampara ederler.
(Umarszca, Sezar'a.) Bir yn salak
olduumuz iin bizi terk edecek misin? Ben fenalk olsun diye adam ldrmem ki.
Kpein kediye saldrmas
gibi igdyle yaparm bunu. Senin peinde birer kpekten farkmz yok. Ama sana
sadakatle hizmet ettik.
SEZAR - (Yumuayarak.) Yazk Rufio, olum. imdi hepimiz kpekler gibi
sokaklarda gebereceiz.
APOLLODORUS - (Kleopatra'nn arkasndan.) Szlerinizde yce Olimpos'un bir
yanks var. Doru olmal,
nk gzel. Ama ben gene Kleopatra'nn yanndaym. leceimizi de bilsek,
Kralie bir erkek yreinin
ballndan, bir erkek kolunun gcnden yoksun kalmayacak.
KLEOPATRA - (Hkrarak.) Ama ben lmek istemiyorum.
SEZAR - (Hznl.) Ne kklk, ne bayalk!
LUCIUS - (Sezar ile Kleopatra'nn arasna girerek.) Dinle beni Sezar, bu isteim
bayaca olabilir, ama ben de
elimden geldii kadar uzun yaamak niyetindeyim.
SEZAR - Eh dostum, Sezar'dan uzun yaayacaa benzersin. Bunca zaman kenti de,
senin ordunu da harekete
gemekten alkoyan neydi? Ben bylerle, efsunlarla m durdurdum hepinizi? Dne
kadar benimle ne kavgalar
vard ki, stme varmak iin hayatlarn tehlikeye atsnlar? Ama bugn
Sayfa 53
kahramanlarn ldrp kafalarna
frlattk. imdi bu cinayet yuvasn datmak iin cann diine takt her
Msrl. Evet, bizler caniyiz, baka bir
halt deil. Artk klcn bile, cesaretini takn. Pompeius'un ba dt.
Sezar'nki de dalndan kopmak zere.
APOLLODORUS - Sezar umarszla m dyor?
SEZAR - (Sonsuz bir gururla.) Hibir zaman umuda kaplmayan, hibir zaman
umarszla dmez. Sezar, baht
ister ak, ister kapal olsun yazgsyla yz yze gelmekten ekinmez.
LUCIUS - Yazg her zamanki gibi Sezar'n yzne glecektir.
SEZAR - (stemeden gurura kaplarak.) Bana cesaret vermeye mi kalkyorsun?
LUCIUS - Size hizmetimi arz ediyorum. Beni isterseniz, sizin tarafnza gemeye
hazrm.
SEZAR - (Yine aya yere basar. Bu nerinin altnda bir eyler olduunu sezerek,
Lucius'a dik dik bakar.) Ne?
Tam u srada m?
LUCIUS - (Israrla.) Tam u srada.
RUFIO - Sezar' sana gvenecek kadar deli mi sandn?
LUCIUS - Zaferi kazanncaya kadar bana gvenmesini beklemiyorum. Btn istediim
hayatmn balanmas,
bir de Sezar'n ordusunda grev almak. Sezar drst olduuna gre, payma deni
pein deyeceim.
SEZAR - demek mi? Nasl?
LUCIUS - Size iyi bir haber vererek. Bir mjde.
(Sezar haberin ne olduunu imek hzyla anlamtr.)
RUFIO - Ne haberi, ne mjdesi?
SEZAR - (Kleopatra'nn yerinde dorulup kendisine hayretle bakmasna yol aan
bir nee ve canllkla.) Hangi
haber, hangi mjde mi dedin olum Rufio? Takviye birlikleri geldi. Bizim iin
baka ne mjde olabilir? Deil mi
Lucius Septimus? Bergamal Mithridates yolda.
LUCIUS - Pelusium'u alm.
SEZAR - (Sevinle.) Lucius Septimus, bundan byle benim subaymsn.
Mithridates'in Nil'i gemesine engel
olmak iin Msrllar kentte ne kadar asker varsa oraya gndermilerdir.
Sokaklar dolduran kuru kalabalk, kuru
kalabalk.
LUCIUS - yle. Mithridates Delta'nn stnden gemek iin byk yoldan Memfis'e
doru yryor. Achilles
onunla orada dvecek.
SEZAR - (Byk cretle.) Achilles orada Sezar'la dvecek. Bak, Rufio. (Masaya
koup bir peete kapar.
Parman araba batrarak stne bir plan izer. Rufio ile Septimus stne
abanarak dikkatle bakarlar. nk
k artk gitmek zeredir.) uras saray, uras tiyatro. Sen, (Rufio'ya)
yanna yirmi adam alp u sokaa sapar
gibi yapacaksn. (Planda eliyle gsterir.) Halk seni talayadursun, piyade
blkleri uradan ve uradan kar.
Sokaklar doru izdim mi, Lucius?
LUCIUS - Tamam, uras incir pazar...
SEZAR - (Onu dinlemeyecek kadar heyecanl.) Bunlar daha geldiim gn grmtm.
yi! (Peeteyi masann
stne atarak yine sundurmaya gelir.) Haydi, yola d. Britannus, Petronius'a
syle, birliklerimizin yars bir
buuk saat iinde gemilere binip batdaki gle gidecek. Atmla zrhm hazr
olsun. (Britannus koarak kar.)
Geri kalan birliklerle ben gl kysndan yryp, Nil'in yukarsnda
Mithridates ile buluacam. Sen de yola
d, Lucius. Haberi ulatr. (Britannus'tan sonra Lucius da hzla kar.)
Apollodorus, bu sefer iin senin klcnla
sa koluna da ihtiyacm var.
APOLLODORUS - Kanm da, canm da size feda olsun.
SEZAR - Eksik olma. (Elini kavrar. Hararetli bir el skmas.) Greve hazr
msn?
APOLLODORUS - Sanat uruna, sava saati uruna! (Kleopatra'y bsbtn unutarak,
Lucius'un peinden
frlar.)
RUFIO - Hadi, iler tkrnda!
SEZAR - (Neeli.) Deil mi, biricik olum! (El rpar. Kleler masaya koarlar.)
Sayfa 54
Bu tatsz ziyafet yetti. Kaldrn
unlar, gzm grmesin. Haydi iinize... (Kleler sofray kaldrmaya balarlar.
Sundurmann perdeleri rtlr.)
Sokaklarn durumunu kavradn, deil mi Rufio?
RUFIO - Sanrm. Yolumu bulurum herhalde.
(Aadaki avluda buina tekrar tekrar alnr.)
SEZAR - imdi gidip askerlerle konualm. Yreklendirelim onlar. Sen kumsala
git. Ben avluya ineyim.
(Merdivene ynelir.)
KLEOPATRA - (Btn bu sre unutulduu yerden kalkarak, ekingen ve rkek,
ellerini Sezar'a uzatr.). Sezar!
SEZAR - (Dner.) Ne var?
KLEOPATRA - Beni unuttunuz mu?
SEZAR - (Hogrl.) im bamdan akn, yavrum. Ben geri dnnce senin ileri
yoluna koyarz. Hoa kal.
Uslu dur, sabrl ol!
(Dalgn ve bsbtn ilgisiz kp gider. Kleopatra yumruklar skl, iin iin
kaynayan bir fkeyle, fena halde
kibri krlm, kalakalr.)
RUFIO - Bu oyun oynand, ama kaybedildi Kleopatra. Kadn her zaman zararl
kar.
KLEOPATRA - (Azametle.) Sen efendinin peinden git.
RUFIO - (Kulana, laubalice.) nce bir ift szm var sana. Celladna syle,
Pothinus yolu yordamyla grtla
kesilerek ldrlseydi, gk diyemeden boylard br dnyay. Senin herif bu ii
yzne gzne bulatrd.
KLEOPATRA - (Gizemli.) Erkek olduunu nerden biliyorsun?
RUFIO - (rkilip aarak.) Sen olamazsn. O srada bizim yanmzdaydn.
(Kleopatra kmseyerek ona srtn
dner. Nefis, mehtapl bir gece balamtr. Masa kaldrlmtr. Ayn ve
yldzlarn nda Ftatatita, Ra'nn
beyaz sunak ta nnde dua ederken grlr. Rufio irkilir, yavaa perdeleri
rter, alak sesle Kleopatra'ya
sorar.) O muydu? Kendi elleriyle mi?
KLEOPATRA - (Gzda vererek.) Kim olursa olsun, dmanlarm kendilerini
kollasn ondan. Hele sen Rufio,
Sezar'n nnde Msr Kraliesi'ni kk dren sen, gzn drt a.
RUFIO - (Ona ters ters bakarak.) Gzm drt aacam, Kleopatra. (Bu sz
tutacan belirtmek iin ban
sallar. karken knndaki klc geveterek perdelerin arasnda kaybolur.).
ROMALI ASKERLER - (Aadaki avluda.) Selam Sezar! Selam sana!
(Kleopatra dinler. Buina sesini borazanlar izler.)
KLEOPATRA - (Ellerini ovuturup seslenerek.) Ftatatita, Ftatatita. Karanlk
bastrd. Burada yapayalnzm.
Yanma gel. (Sessizlik.) Ftatatita! (Daha yksek sesle.) Ftatatita! (Sessizlik.
Panie kaplarak kordonu ekip
perdeleri aar. Ftatatita, Ra'nn sunak tanda l yatmaktadr. Kesilen
grtlandan beyaz taa bir kan seli
boanmtr.)

BENC PERDE
le vakti. Sarayn nndeki kordon boyunda enlik ve askeri tren. Dou
limannda Sezar'n kalyonu yle
grkemli bir biimde sslenmitir ki, batan baa ieklerle donatld gze
arpar. Apollodorus'un hallarla
kaya bindii basamaklara yakn bir yerde durur. skelenin banda Romal
muhafzlar nbet bekler. Kordon
boyuna, sarayn kapsna kadar uzanan krmz bir yol hals serilmitir. Saray
kapsnn geni basamaklarna
biriken Kleopatra'nn maiyetindeki kadnlar, renk renk giysileriyle orasn bir
iek bahesine evirmilerdir.
Cepheye Kralie'nin muhafzlar dizilmitir. Balarnda, alt ay nce, Suriye
snrndaki eski sarayda, Bel
Affris'in Sezar'n geliini bildirdii subaylar vardr. Kuzey tarafn Romal
askerler evirmitir. Arkalarnda
ayaklarnn ucuna basarak kordon boyunu grmeye alan kent halk bulunur.
Subaylar kordon boyunda dolap
ene alarlar. Aralarnda Belzanor, ranl ve elinde asma dalndan denek
tayan yzba gze arpar. Savan
Sayfa 55
ypratt, kaba izmeli yzba gerek toplumdaki yeri, gerek klk kyafeti
bakmndan Msrllarn yannda ok
snk kalr.
Apollodorus kent halk arasndan geerek Romal safnn arkasndan subaylara
seslenir.
APOLLODORUS - Hey, baksanza! Geebilir miyim?
YZBAI - Brakn gesin Sicilyal Apollodorus. (Askerler geirirler.)
BELZANOR - Sezar'n gelmesi yakn m?
APOLLODORUS - Hl pazar meydannda oyalanyor. Askerlerin barp armasndan
bam iti. Coan bir
orduya yarm saat dayandktan sonra insann azck deniz havasna ihtiyac
oluyor.
RANLI - Son haberler sende. Anlat bakalm, rahipleri ldrtt m?
APOLLODORUS - Tam buldun adamn! Onu ar meydannda karladlar. Balarnda
kller, ellerinde
tanrlaryla. Tanrlar ayaklarnn dibine dizdiler. yle yzne baklacak bir
Apis vard. Altnla fildiinden,
iilii bir harika. Benim tavsiyemle barahibe onun iin iki talan istedi.
BELZANOR - (Dehetle.) Her eyi bilen, her eyi gren Apis iin iki talan ha!
Ya, barahip ne dedi?
APOLLODORUS - Apis'in merhametine snp be talan istedi.
BELZANOR - Bu yzden lkede ktlk olacak, kasrgalar kopacak.
RANLI - Laf! Apis neden Achilles'in Sezar' yenmesine yardmc olmam?
Savatan taze taze haberler var m
Apollodorus?
APOLLODORUS - Kk Kral Ptoleme bouldu.
BELZANOR - Boulda ha! Nasl?
APOLLODORUS - Btn adamlaryla. Sezar yandan saldrp onlar Nil'e dkt.
Ptoleme'nin saltanat kay
batt.
BELZANOR - u Sezar, olaanst bir adam. abuk gelir mi dersin?
APOLLODORUS - Ben yanndan ayrlrken Yahudi sorununa zm yolu aryordu.
(Kuzeyden gelen borazan sesleriyle halkn arasndaki kmldanma ve grlt,
Sezar'n yaklatn bildirir.)
RANLI - Onlarn icabna abuk bakm. Bakn, geliyor. (Msr saflarnn
nndeki yerine koar.)
BELZANOR - (Onu izleyerek.) Haz'rol, Sezar geliyor! (Askerler hazr ol durumuna
geip, hizaya girerler.
Apollodorus Msrllarn safnda yer alr.)
YZBAI - (skeledeki muhafzlara koar.) Dikkat, Sezar geliyor. (Sezar yannda
Rufio, trenle gelir. Britannus
onlar izler. Askerler Sezar' cokulu haykrlarla karlarlar.)
SEZAR - Gryorum, gemim bekliyor beni. Sezar'n Msr'a veda saati geldi att.
Syle Rufio, ben gitmeden
Msr'da yaplacak ne kald?
RUFIO - (Solunda.) Bu eyalet iin daha Romal bir vali atamadnz.
SEZAR - (Ona garip garip bakar, ama tam bir ciddilikle konuur.) Bergamal
Mithridates'e ne dersin? Eupator'un
soylu olu, benim byk kurtarcm.
RUFIO - Ona baka yerlerde de ihtiyacnz olacak derim. Unutmayn yurda dnerken
daha drt be orduyla baa
kmanz gerekecek.
SEZAR - ok doru. Ya kendin iin ne dersin?
RUFIO - (Adeta inanamaz.) Ben, benden vali olur mu? Neler de geliyor aklnza.
Benim azat edilmi bir klenin
olu olduumu bilmez gibi...
SEZAR - (Sevgiyle.) Sezar seni olum diye barna basmad m? (Herkese
seslenerek.) Susun hepiniz, beni
dinleyin biraz.
ROMALI ASKERLER - Sezar konuuyor!
SEZAR - Dinleyin. Romal valinin grevini, zelliini, rtbesini ve adn
bildiriyorum. Grevi, Sezar'n kalkan;
zellii, Sezar'n dostu; rtbesi, bir Romal asker. (Romal askerlerden bir
zafer l ykselir.) Ad, Rufio!
(Gene haykrrlar.)
RUFIO - (Sezar'n elini perek.) Doru, Sezar'n kalkanym, ama Sezar'n
kolunda olmaynca ne ie yarar bu
kalkan? Ne olursa olsun... (Sesi bouklar, kendini toplamak iin baka yana
dner.)
Sayfa 56
SEZAR - Benim adal, o koca Britanyal nerde?
BRITANNUS - (Sezar'n sandan ne gelir.) Burada Sezar.
SEZAR - Kendi lkenin o barbarca naralaryla Delta savana atlman kim
syledi? Bir yandan drt Msrly
birden er meydanna arrsn, bir yandan kfrn bini bir paraya!
BRITANNUS - Sezar, sava kzt an o ayp szler azmdan kaverdi. ok zr
dilerim.
SEZAR - Hem sen yzme bilmediin halde, biz ordugha saldrrken kanal nasl
getin bizimle?
BRITANNUS - Atnzn kuyruuna yaptm.
SEZAR - Bunlar bir klenin kvraca iler deil Britannicus, zgr bir adama
yarar.
BRITANNUS - Ben zgr dodum, Sezar.
SEZAR - yi, ama sana Sezar'n klesi diyorlar.
BRITANNUS - Ancak Sezar'n klesi olarak gerek zgrl buldum.
SEZAR - (Duygulanarak.) Gzel syledin. Ne iyilik bilmez adamm. Az daha seni
azat edecektim. Ama artk bir
milyon talana bile ayrlmam senden. (Dosta omzuna vurur. Britannus honut, ama
azck utanm, sklganca
elini per.)
BELZANOR - (ranlya.) Bu Romal adamlar avcuna alp kendine hizmet ettirmesini
biliyor.
RANLI - Evet, kendine tehlikeli bir rakip olamayacak mtevaz adamlar.
BELZANOR - Seni sinsi ylan seni. Seni pheci herif.
SEZAR - (Apollodorus'u Msrllar kesinde grp ararak.) Apollodorus, Msr
sanatn senin nazik ellerine
brakyorum. Unutma, Roma sanat sever ve cmerte destekler.
APOLLODORUS - Anlyorum, Sezar. Roma sanat retmez, ama baka uluslarn rettii
sanat satn alp
lkesine tar.
SEZAR - Ne! Roma sanat retmez mi? Bar bir sanat deil mi? Sava bir sanat
deil mi? Devleti ynetmek bir
sanat deil mi? Uygarlk bir sanat deil mi? Birka ss eyasna karlk
bunlar size balyoruz. Bu alverite
krl kan sizsiniz. (Rufio'ya dnerek.) Gemiye binmeden baka ne yapacaktm?
(Anmsamaya alr.)
Anmsayamadm bir ey var, ne olabilir? Pekl, her neyse yaplmadan kalacak!
Bu uygun rzgr karmaya
gelmez. Elveda Rufio.
RUFIO - Sezar, sizi Roma'ya kalkansz gndermek hi iime sinmiyor. Orada ok
fazla haner var.
SEZAR - Olsun varsn! Oraya giderken hayatmn grevini tamamlam olacam. O
zaman yeteri kadar uzun
yaam saylrm. Ayrca.. lmek dncesi bana hep naho gelmitir. ldrlmek
daha iyi bence. Hoa kal!
RUFIO - (ini ekerek ellerini havaya kaldrr. Sezar'n yola getirilmez biri
olduunu kabullenmitir.) Yolunuz
ak olsun! (El skrlar.)
SEZAR - (Apollodorus'a el sallayarak.) Elveda Apollodorus. Elveda btn dostlar!
Haydi gemiye...
(Rhtmdan gemiye iskele tahtas uzatlr. Sezar oraya doru ilerlerken,
Kleopatra souk ve trajik, siyahlara
brnm, sssz, ziynetsiz, aralarnda getii rengrenk kadn srsyle
arpc bir kartlk iinde saraydan
kp merdivenlerde durur. Konuuncaya kadar Sezar onu grmez.)
KLEOPATRA - Bu vedalamada Kleopatra'nn yeri yok mu?
SEZAR - (Yz aydnlanarak.) Ah, bir ey eksik kald diyordum. (Rufio'ya.) Ak
olsun, onu neden bana
anmsatmadn Rufio? (Aceleyle Kleopatra'ya yaklar.) Seni grmeden gitseydim,
kendimi hi
balamayacaktm. (Ellerinden tutup onu meydann ortasna getirir. Kleopatra
ta kesilmi gibi, kar koymaz.)
Bu yas kl benim iin mi?
KLEOPATRA - Hayr.
SEZAR - (Pimanca.) Ah, ne dncesizim. Kardein iin.
KLEOPATRA - Hayr.
SEZAR - Kimin iin yleyse?
KLEOPATRA - Bize braktnz Romal valiye sorun.
SEZAR - Rufio'ya m?
Sayfa 57
KLEOPATRA - Evet, Rufio'ya. (ok alayc bir ifadeyle onu gsterir.) Sezar'n
adna, Sezar'n yolunda, Sezar'n
vnd yaam yasalaryla buray ynetecek olan adama.
SEZAR - (pheli.) Elinden geldiince ynetecek. Bu ii stlendi, kendi
yntemleriyle ynetecek.
KLEOPATRA - Sizin ynteminizle deil yleyse.
SEZAR - Benim yntemimle neyi kastediyorsun?
KLEOPATRA - Cezalandrmadan, almadan, yarglamadan.
SEZAR - (Onaylayarak.) Evet, doru yol bu, byk yol bu, eninde sonunda tek
kar yol bu! (Rufio'ya.) Buna
inan Rufio, inanabilirsen.
RUFIO - Tabii inanyorum Sezar, beni oktan ikna ettiniz. Ama bakn, bugn
Numidya'ya yelken ayorsunuz.
Syleyin bana, orada sizi yemek isteyen bir aslanla karlarsanz, onu
cezalandrmayacak msnz?
SEZAR - (Sz nereye getirmek istediini merak ederek.) Hayr.
RUFIO - imdiye kadar yediklerinin cn almayacak msnz?
SEZAR - Hayr.
RUFIO - Suundan tr yarglamayacak msnz?
SEZAR - Hayr.
RUFIO - Hayatnz nasl kurtaracaksnz yleyse.
SEZAR - (Hemen.) ldrrm, adamm. Ama onun beni ldrecei gibi garez
duymadan. Bu aslan rnei ne
anlama geliyor?
RUFIO - Kleopatra'nn buyruuyla adam ldren bir dii kaplan vard. Bir gn
sizi ldrmesini buyuracandan
korkuyordum. Sezar'n rencisi olmasaydm, o dii kaplana dindarlk kisvesi
altnda neler yapardm.
Cezalandrrdm, Pothinus'un cn ondan alrdm.
SEZAR - (Szn arasna girer.) Pothinus!
RUFIO - (Srdrerek.) Onu yarglardm, ama btn bu delilikleri ardmda
braktm. Hi garez duymadan
boazn kesiverdim. Bunun iin Kleopatra size yas klnda geldi.
KLEOPATRA - (iddetle.) Hizmetkrm Ftatatita'nn kann dkt. Bunun hesabn
sormazsanz, vebali onun
kadar sizin boynunuza...
SEZAR - (Enerjik.) Ba stne. Eline salk Rufio. Yarg koltuuna oturup
nefret uyandran trenler, tanrlara
yakarlarla cretli bir cellada teslim edip, adalet adna halkn nnde idam
ettirseydin, bir daha rpermeden elini
skamazdm. Ama bu doal bir infaz olmu. Bundan dehet duymuyorum.
(Rufio ferahlamtr. "Grdn m?" der gibi Kleopatra'ya iaret eder.)
KLEOPATRA - (Gszln anlaynca ocuka ve klm.) Duymazsnz, bir
Romal bir Msrly
ldrnce vz gelir. Sezar'n adaletten nasibi olmayan, ne kadar bozulmu, kt
biri olduunu btn dnya
grecek.
SEZAR - (Gnln alrcasna ellerinden tutarak.) Haydi, kzma bana. Zavall
Totatita iin zldm. (Kleopatra
glmekten kendini alamaz.) Aha, glyorsun. Bu bartmz m gsterir?
KLEOPATRA - (Gldne kzarak.) Hayr, hayr asla! Ama ona Totatita demeniz
yle gln ki.
SEZAR - Ne, her zamanki gibi ocuk musun? Seni bir kadn yapmay baaramadm m?
KLEOPATRA - Koca bebek olan asl sizsiniz. Siz ciddi davranmadnz iin beni
de gln duruma
dryorsunuz. Ama bana kt davrandnz. Sizi balamyorum.
SEZAR - Bana uurlar olsun demeyecek misin? Haydi vedalaalm.
KLEOPATRA - Vedalamam.
SEZAR - (Kandrmaya alr.) Sana Roma'dan gzel bir armaan yollarm.
KLEOPATRA - (Gururla.) Roma'dan Msr'a gzel bir ey ha? Roma bana Msr'n
veremeyecei neyi verebilir?
APOLLODORUS - Bu doru Sezar, armaan gerekten gzel olacaksa sizin adnza
skenderiye'den alrm.
SEZAR - Roma'nn en nl hazinelerini unutuyorsunuz, dostum. Onlar
skenderiye'den satn alamazsnz.
APOLLODORUS - Bunlar nedir, Sezar?
SEZAR - Oullar. Gel, Kleopatra, beni bala, hayrl yolculuklar dile. Sana
bir adam yollayacam, tepeden
trnaa Romal, en soylu Romallardan... Bir bak darbesiyle koparlacak kadar
Sayfa 58
olgun deil; kollar clz, yrei
soluk deil; kel ban bir fatihin mee yapraklaryla rtmyor; omuzlarnda
btn dnyann ykn tamaktan
srt kamburlamam; canl, hareketli, taze, gl, gen; sabaha umutla balar,
gn savala, geceyi elenceyle
geirir. Sezar'a karlk byle birini ister misin?
KLEOPATRA - Ad, ad?
SEZAR - Marcus Antonius olsun mu? (Kleopatra kendini Sezar'n kollarna atar.)
RUFIO - Sezar' Antonius'la deiirseniz pazarlkta aldanrsnz, bayan.
SEZAR - imdi honutsun demek.
KLEOPATRA - Unutmazsnz, deil mi?
SEZAR - Unutmam. Hoa kal. Bir daha buluacamz sanmyorum. Elveda. (Onu
alnndan per. Kleopatra
ok etkilenmitir. Burnunu ekmeye balar. Sezar gemiye biner.)
ROMALI ASKERLER - (Sezar iskeleye adm atarken.) Selam Sezar! Elveda!
(Sezar gemiye ulap el sallayan Rufio'ya karlk verir.)
APOLLODORUS - (Kleopatra'ya.) Gzya dkmeyin sevgili Kralie, hizmetkrnzn
yreine iliyor. Bir gn
geri gelir.
KLEOPATRA - Gelmez, umarm. Yine de alamaktan kendimi alamyorum. (Sezar'a
mendil sallar. Gemi
hareket eder.)
ROMALI ASKERLER - (Kllarn ekip havaya kaldrarak.) Selam Sezar!
Sayfa 59

George Bernard Shaw - Sezar Ve Kleopatra PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

George Bernard Shaw - Sezar Ve Kleopatra PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bernard Shaw-Sezar ve Kleopatra

You might also like