Hi̇kmet Nâme

1
!BRH!M !BN-! BL'N!N H!KMET-NME'S!

(1b-149a)
MET!N

Hazrlayan

Dr. Mustafa ALTUN

!STANBUL, 2003

2

!leti"im Bilgileri

Dr.Mustafa Altun
Sakarya niversitesi
Egitim Fakltesi
Trke Egitimi Blm
Hendek-Sakarya

e-mail(elmek): maltun@sakarya.edu.tr
Url: www.dilbilimnet

3
ESER!N NSHALARI

1. !stanbul niversitesi Ktphanesi Nshas
al"maya kaynak olu"turan birinci yazma, !stanbul niversitesi
Ktphanesi'nde Trke Yazmalar blmnde 3290 numarayla
kaydedilmi"dir.
Bu nsha, "irazeli, kenarlar ve srt me"in olan mukavva stne ebru
kapl bir cilt iinde, filigranl ve saman renkte bir kgt zerine harekeli
nesih yazyla yazlm"tr. Cilt ebad 24x15.5 cm yaz ebad ise 20x9 cmdir.
Her sayfada 20-23 satr ve her satrda bir beyit vardr. Ancak baz sayfalarda
beyit says a"lm", kenar bo"luklara ilave beyitler yazlm"tr. !lk sayfada
besmele altn yaldzla yazlm" olup ilk iki sayfann kenarlar da yine altn
yaldzla cedvellidir. Yaz kenarlar ve konu ba"lklar surhla yazlm"tr.
Eserin tamam 300 yaprak olup mellif kaydna gre 13 bin beyitten
olu"maktadr. Mesnevi tarznda mefln mefln feln kalbyla
yazlm"tr. Telif tarihi hatime ksmndan anla"ldgna gre
H.893/M.1488'dir.
Eser zerinde, degi"ik yllarda ve degi"ik gretim yeleri tarafndan
yaptrlm" baz mezuniyet tezleri de hazrlanm"tr. Tezimizin hazrlan"
srasnda bu mezuniyet tezlerinden, fotokopimizdeki baz yapraklarn silik
olmasndan ve !stanbul niversitesi Ktphanesi'nin restorasyon
al"malarnn uzun srmesi dolaysyla orijinal nshaya ula"lamamasndan
tr, silik ksmlarn okunmasnda yararlanlm"tr.
2. Prof.Dr. Muhammet Yelten Nshas
Bu nsha, "irazeli, kenarlar ve srt me"in olan mukavval, miklebli,
sertabl, "emseli, salbekli ve k"ebentli bir cilt iinde, filigranl ve saman
renkte bir kgt zerine agrlkl olarak harekesiz nesih yazyla yazlm"tr.
Cilt ebad 27x18 cm, yaz ebad 19x10 cmdir. Her sayfada 19 beyit ve her
satrda bir beyit vardr. Yaz kenarlar ve ba"lklar surhla yazlm"tr.

4
Yazmada Burdur ili ktphanesine ait H. 1233/M.1818 tarihli vakf mhr
bulunmaktadr. Nsha 363 yapraktan olu"maktadr. 57b ve 140b'de nshayla
ilgisi bulunmayan derkenar mevcuttur. Nshann baz yapraklar tamir
grm"tr.

!ki nshada da istinsah tarihine dair kayt mevcut degildir. Ancak
al"mamza kaynak olan !stanbul niversitesi Kptphanesi'ndeki nsha
kanaatimizce digerine gre daha eskidir. Eski Anadolu Trkesi eserlerinin
birogu, harekeli yazyla yazldg halde, Klsik Osmanlca dneminde
agrlkl olarak harekesiz yaz kulanlm"tr. Bu da ikinci nshann daha ge
bir dnemde istinsah edildigi sonucunu bize vermektedir.

5
MET!NDEK! BLM BA#LIKLARI
ESER!N NSHALARI...................................................................................3
Kitb- Hikmet-nme ....................................................................................18
F nati'r-resli aleyhi's-saltu ve's-selm....................................................22
F medehti seyyidi'l-kevneyn Muhammed resl'ullhi aleyhi's-selm.......23
F nuti'"-"eyhn Eb Bekr u mer Osmn ve Al rdvn aleyhm
ecman..........................................................................................................26
F beyni kudretu'llhi tal f fitbi min acyibi'l-mahlkti ve garyibh
.......................................................................................................................27
F zikri efzli'l-fusl eyymi'l-bahri ............................................................28
F zikri tetimmeti eyymi'n-nehri ................................................................29
F beyni htb shibi'l-kitb b-dil-i hd...................................................30
F beyni mukaddimeti telfi'l-kitbive ursihi ile't-telfi ...........................32
F zikri ibtidi'l-kitbi ve beyn ism'l-kitbi ..............................................33
F beyn telfi'l-kitbi f zamni sultni'l-Msr Kayitbeg ve medehathu ..34
F zikri'l-mncti ve'd-daveti li-sultni-l-Msr Kayitbeg Hn ..................37
F'l-mncti..................................................................................................39
F mevzi'l-kitb...........................................................................................41
Ser-nme-i Kitb ...........................................................................................44
Der-ferd-kerd-i dny-r Br Tal Celle Cellhu...............................45
F zikri halk-i levhi'l-mahfzi........................................................................47
F halki'l-kalemi ............................................................................................48
F halki'l-ar"i ve'l-krsiyyi ...........................................................................48
F halkil-mi ve'r-rhi..................................................................................48
F halki'l-eflki's-sebati ve beynih............................................................49
F beyni keyfiyeti'l-eflk al vefki'l-eklmi's-seb....................................50
F zikri'n-ncm f keyfiyyetih...................................................................52
F zikri feleki'l-kamer....................................................................................53
F havssi'l-kameri ve acb tesrtihi ........................................................54
F havssi'l-kameri ve acb tesrtihi ........................................................55
el-emsl f'l-kameri......................................................................................57
F zikri'l-Mecerreti'l-bniyyeti f's-semi'd-dny ........................................57
F zikri felek-i Utrid ...................................................................................58
F beyn Utrid ...........................................................................................58
F zikri felek'z-Zhre ve m yelh .............................................................59
F beyni'z-Zhre ..........................................................................................60
F zikri feleki'"-#ems.....................................................................................60
F beyni'"-#ems ...........................................................................................61
F havssi'"-#emsi ve acb tesrtih el'-cihti ve's-sfliyyti ..................61
Ve min acebi tesrtih ...............................................................................62
F zikri feleki'l-Merrh...................................................................................63
F beyni'l-Merrh..........................................................................................63
F zikri feleki'l-M"ter .................................................................................64

6
F beyni'l-M"ter ........................................................................................64
F feleki'z-Zuhal ............................................................................................65
F beyni Zuhal .............................................................................................65
F zikri feleki's-sevbit ..................................................................................66
F zikri adedi'l-kevkibi's-sbite ..................................................................67
F esmi'l-kevkibi'"-"imliyyeti ve hiye ahadn ve i"rne kevkebn ........68
F esmi'l-kevkibi'l-cenbiyyeti ve hiye hamset kevkeb........................68
F esmi kevkibi's-seyyrti ve hiye inneni a"ere burcen.........................69
F zikri menzili'l-kamer ...............................................................................69
F esmi menzili'l-kamer ve hiye semniyetn ve "rne mine'"-"miyyeti
ve'l-yemniyye ..............................................................................................69
F zikri'l-feleki'l-azam..................................................................................70
F zikri'l-meliketi aleyhim's-selm..........................................................71
F zikri hamleti'l-ar"i aleyhi's-selm...........................................................72
F zikri Rhu'l-emn aleyhi's-selm.............................................................73
F zikri !srfl aleyhi's-selm........................................................................74
F zikri Cebryil aleyhi's-selm...................................................................74
F zikri Mikyil aleyhi's-selm ....................................................................75
F zikri Azryil aleyhi's-selm....................................................................76
El-Hikyet ...................................................................................................77
Fi'l-sri'l-mtevasst beyne's-semi ve'l-arz.............................................78
F zikri krret'n-nr .....................................................................................79
F zikri'l-hav ...............................................................................................80
F kreti'l-m................................................................................................80
F kreti'l-arz .................................................................................................81
F halki'l-cnni...............................................................................................81
Zikri har fim beyne's-semi ve'l-arzi acyib-i mahlktih....................82
El-Hikye ......................................................................................................83
F zikri'l-ebhirati ve'l-edhineti'l-mtevellideti f's-semi ve'l-arzi ...............84
F zikri'r-riyhi ve sebebi hudsih...............................................................85
F zikri'r-riyhi'l-muhtelifeti..........................................................................87
F zikri usli'r-riyhi ve hiye erbaat ve minhe'"-"imli..............................88
F zikri'l-cenbi'l-yeti min etrfi'l-ceniyyeti ................................................89
F zikri'd-dbri.............................................................................................90
F zikri's-sab ................................................................................................91
Fi'n-nesmti..................................................................................................92
Er-Rislet bi-riyhi's-sab.............................................................................92
F zikri's-sehab ..............................................................................................93
Fi's-sahbiyyt...............................................................................................94
Er'-rislet bi'l-gaym.....................................................................................95
F zikri''l-emtri ve'l-berdi ve's-selci .............................................................96
Fi'l-matariyyti ..............................................................................................99
F zikri'r-radi ve'l-berki ................................................................................99

7
F zikri'r-radi ve'l-berki ..............................................................................100
F zikri's-sika............................................................................................102
el-Hikyet..................................................................................................103
F zikri'l-kavsi'l-bniyyeti bi'l-havi ..........................................................103
F halki vechi'l-arzi......................................................................................106
F zikri mveri ..........................................................................................107
F zikri'l-arzi's-sebati ve skknih ve krrih........................................108
En-nkte f sanati'l-limi ..........................................................................109
F zikri ibtidi halki dem aleyhi's-selm................................................109
F scdi'l-meliketi li-demaleyhi's-selm ve bi ibls ve's t ekbera
laanehu'llh 110
F halki Havv aleyhi's-selm....................................................................111
F beyni alem'l-insn..............................................................................112
Temsl'llem be-vcdi'l-insn ................................................................114
El-iftithi fi'l-bahriyyti.............................................................................115
F hkmi basti'l-arzi ...................................................................................116
F mikdri cirmi'l-arzi ve shatih tlen ve arzen mamren ve harben..118
F zikri erbi'l-arz.......................................................................................120
F zikri cihti'l-hariceti miner-rubi'l-meskni...........................................120
F zikri'l-eklmi's-seba..............................................................................121
El-eklm'l-evvel .......................................................................................122
El-iklm's-sn illeyye fh beytu'llhi'l-harmi ........................................122
El-!klm's-slis fih beytl-mukaddes.......................................................122
El-!klm'r-rbi ..........................................................................................123
El-iklm'l-hmis.........................................................................................123
El-iklm's-sdis..........................................................................................124
El-iklm's-sbi ..........................................................................................124
El-arzu'l-mahsfe evvelhm's-sbi ........................................................124
F htemi'l-eklmi ......................................................................................125
F zikri syiri'l-memliki ve'l-bldni veacyibh...................................125
Ve minh el-memleketi'"-#miyyeti ve hiye hamset eklm ve minh
Filistn .........................................................................................................125
El-ksm sn Hrn.....................................................................................126
El-ksm's-slis'l-Gta ..............................................................................126
El-ksm'r-rbi Humus...............................................................................126
El-ksm'l-hmis Kansern..........................................................................126
F zikri huddi memliki'"-#miyyeti b serih..........................................127
F zikri "arki'l-memliki'"-#miyye ............................................................127
F memleketi't-Trk.....................................................................................128
F memleketi Habe".....................................................................................129
F memleketi'z-zenc ....................................................................................129
F memleketi Berber....................................................................................130
F memleketi'n-Nevbe .................................................................................130

8
F memleketi Kerken...................................................................................130
F memleketi Dehdem.................................................................................131
Fi'l-memliki's-Sne ve Sni's-sne ..............................................................132
F memleketi Hind.......................................................................................134
F memleketi Hindi'l-hric ve'l-Hindi'd-dhil .............................................135
F memleketi Hind.......................................................................................136
F memleketi K"i'l-hric ve K"i'd-dhil ..................................................137
F memleketi Kirmn ve Fris.....................................................................138
F makli'"-"ir...........................................................................................139
F beyni kbleti klli memleketi ill nahvi'l-kbleti ve'l-Kabeti "erefehallh
.....................................................................................................................139
Kblet'"-#m ve m bih mine'l-memlik .................................................139
Kblet Diyr- Bekr ve m yelh..............................................................140
Kblet Fris ve m yelh mine'l-memlik ................................................140
Kblet Fris ve m yelh mine'l-memlik ................................................140
Kblet-i zence ve m yelh mine'l-memlik...............................................140
Kblet-i Msr ve m yelh mine'l-memlik ................................................141
F temsli'l-bnyn al terkbi ben dem...................................................142
F temsli terkbi ben dem al bnyni'l-kala.........................................143
F zikri'l-Medneti ve'l-Kabei'l-m"errefe #errefeha'llhu Tal .............144
F beyni'l-haddi'l-harmi'"-"erfvetavassatahu bi-vechi'l-arz ....................147
F "erefi'l-Kabeti "errefeha'llhu ve azzameh .........................................148
el-Mnct...................................................................................................149
F zikri medneti Beyti'l-mukaddes ve'l-mescidi'l-aks ..............................150
Fi's-sahrati'l-muazzamati ...........................................................................150
F zikri kinseti'l-kummeti'l-mahrbe........................................................151
F zikri fethi mr ibn'l-Hattbradiyallhu anhu beyt'l-mukaddes ve
nazzafe's-sahrati ..........................................................................................152
F zikri ahz'l-frenc beyt'l-mukaddes........................................................152
F zikri imreti Kubbeti's-sahrati'l-muazzamati .......................................153
F zikri'l-acyibi elleti knet beyt'l-mukaddes .........................................154
F zikri's-silsile elleti knet beyt'l-mukaddes ............................................154
El-Hikye ....................................................................................................154
F tlsmi'l-hayyt ........................................................................................155
F zikri'l-as................................................................................................155
F zikri'l-bb ................................................................................................156
F zikri's-sehmi'l-merm ..............................................................................156
F zikri melik-i Msr Msrnm ...................................................................156
F vasfi Hriy ve cemlih ........................................................................158
Kssati Huriy ve'l-cebr'l-cebyireti.........................................................159
F taa""uk Cebyir'l-Cebbireti f Hriy ................................................161
F sfati'l-"k ve ahvlihi.............................................................................162
Tetimmet'l-kssa ........................................................................................163

9
F ictimi Cebr'l-cebbireti maa Hriy ................................................164
F arzhli'l-Cebr'l-Hriy.......................................................................165
F helki Cebr'l-cebbireti al yedi Hriy.............................................167
Hz m naka" al kabri Cebr'l-Cebbireti.............................................168
Tetimmet'l-kssati bi-zikri medneti'l-!skenderiyye ..................................169
F zikri beyni sr'l-Khiret'l-mahrseti ve hiye nefsi medneti Msr 170
F zikri kubbeti'l-immi'"-"f ve mezyiri'l-immi'l-Leys ve kubri bazi'l-
evliy...........................................................................................................171
F zikri hudd arz- Msr ............................................................................173
F zikri'l-ihrmi bi-Msri'l-mahrsati ..........................................................174
F sfati'l-haremeyni'l-muazzameyni minh...............................................175
F ihtilfi'l-mverrihn f men mr'l-ehrm.............................................176
F zikri't-till al vechi'l-arz.......................................................................177
F zikri tevrhi'l-ehrm...............................................................................178
F zikri's-sllemi ellez bi-fetha'l-Memn ve m ahrecehu mine'l-ml 178
F zikri'l-kadeh ve'l-mevcd bi'l-heremi'l-kebr vet-tahsn........................179
F zikri sr'l-aczi bi-arz Msr ................................................................179
F beyti't-temsil be-Msr f kadmi'z-zamn ..............................................180
Et-taccb f hli'l-muhterisnale'd-dny..................................................182
F zikri medneti Dm"ki'l-mahrse hareseha'llh Tel mine'l-ft ......182
F zikri cmi-i ben mmiyye be-Dm"k...................................................183
F zikri'l-ablak be-Dm"k ...........................................................................184
F zikri Balbeki'l-mahrseti bi'l-memleketi'"-#miyye ve m bih mine'l-
acyib.........................................................................................................185
F zikri'l-bir elleti bi'l-kalati'l-mezkreti ve't-taaccb fih....................186
F zikri medneti Ayn-tbi'l-mahrseti.......................................................187
F zikri medneti Konstantiniyye ve bih mine'l-acyib............................189
F medhi Sultn Muhammed bin Osmn ve fethi medneti Konstantiniyye
.....................................................................................................................189
F sfat Aya Sofiya .....................................................................................191
F zikri kasr Sultn Muhammed ellez ammerehu ve hammmehu bih..192
Et-tbbi fi'l-hammm ve min ibdih evvel..............................................195
F zikri'l-mli't-timsl be-medneti Konstantiniyye.....................................196
F zikri'l-haceri'l-mensbebe-mevz At Meydn ...................................197
F risleti'"-"ir il sultni'r-Rm.............................................................198
F zikri'l-medneteyn ihdhime bi'l-ma"rk ve'l-hiri bi'l-magrib ...............200
F zikri'l-medyni's-sabati elleti f Bbil ve acyibh .............................201
F zikri Medneti Tebba .............................................................................202
F zikri medneti'l-ml ve m bih mine'lacyib ........................................203
El-Hikyet .................................................................................................204
F zikri'l-iltift ile'l-mahsst bi'nazari'l-hikmeti ........................................204
F zikri medneti'l-Memlk .........................................................................205
F zikri bnydi'l-!rem.................................................................................207

10
F vasfi'l-mellh elleti fi'l-!rem ...................................................................209
Fi'l-melbis ve'l-celel ..................................................................................210
Fi'n-nagam ve'l-lt .....................................................................................211
F kasr- #edddin tetellz bi'l- !rem ve lem yekn lehu nasb...................211
El-Hikyet .................................................................................................212
F zikri kasri'l-Mecdel .................................................................................213
F levmi'd-dnye'l-fniyye ..........................................................................214
F eyvni Kisr ............................................................................................215
F zikri kasr Behrm...................................................................................217
F zikri sr- Kabdu Frz..........................................................................218
F zikri minreti Fris..................................................................................219
F zikri minreti !skenderiyye .....................................................................220
F levmi'd-dnye'l-fniye ve min tegayyrih ............................................223
F zikri seddi z'l-karneyn al Yecc Mecc .......................................224
F zikri deyri'z-zerzr .................................................................................225
F zikri kniseti'l-gurb................................................................................226
F makli'"-"ir...........................................................................................226
F zikri'l-cibl ellez al vechi'l-rz............................................................228
F Cebeli'l-Kfi'l-muhti bi'd-dny ............................................................230
F beyni Cibli'l-hams al vechi'l-arz.......................................................231
Sniyeh cebel-i Rhn...............................................................................232
Sliseh cebel-i Demvend .........................................................................233
Rbih cebel-i #er ....................................................................................235
Fi't-tavattun ve't-tegarrb ............................................................................236
Hmisih cebel't-Tr .................................................................................237
F zikriaddedi'l-cibli'l-me"hreti f'l-aklmi's-sebati .............................238
F cibli arz Mekket'l-m"errefe ...............................................................239
F zikri cebel-i Espire..................................................................................239
F zikri cebel-i Bhamend............................................................................240
F zikri cebel-i Dmgn...............................................................................240
F zikri cebel-i Jnik....................................................................................241
F zikri cebeli'"-#ebb...................................................................................241
F zikri cebel-i #krn.................................................................................241
F zikri Cz-i Msil .....................................................................................242
F zikri cebel-i Fergna ...............................................................................242
F zikri cebel-i Kirmn................................................................................243
F zikri cebel-i Suvar...................................................................................243
F zikri cebel-i Sakliyye ..............................................................................243
F zikri cebel-i Nihvend.............................................................................244
F zikri cebel-i Hrmz ...............................................................................244

11
F zikri cebeli's-Semm.................................................................................244
F zikri cebel-i Hayyt.................................................................................245
F cebel-i Endelis.........................................................................................245
Faslun f inikdi'l-ahcri f cevfi madini'l-arz .......................................245
F zikri'l-madini ve minh'z-zeheb...........................................................247
F zikri'l-fizza ..............................................................................................248
F zikri'l-elms.............................................................................................249
F zikri hr- n..........................................................................................250
F zikri haceri's-Smr ................................................................................251
F zikri hacer-i Murdd..............................................................................251
F zikri hacer-i lukti'z-zeheb......................................................................251
F zikri hacer-i mknts .............................................................................252
F zikri lkti'l-fizza.....................................................................................252
F zikri lkti'l-kutn......................................................................................252
F zikri hacer-i lkti's-sf ...........................................................................252
F zikri hacer-i lkti'"-"ur ..........................................................................253
F zikri hacer-i lkti'l-azm.........................................................................253
F zikri hacer-i clibi'n-nevm......................................................................253
F zikri hacer-i tridi'n-nevm.......................................................................254
F zikri haceri'l-matar ..................................................................................254
F hacer-i bhit ............................................................................................254
F zikri hacer-i ats ....................................................................................255
F zikri hacer-i tedmr.................................................................................255
F zikri haceri'l-kr ve mbih.....................................................................255
F zikri haceri'l-bahr ....................................................................................255
F zikri haceri'l-fr.......................................................................................256
F zikri hacer-i flks...................................................................................256
F haceri'l-bh..............................................................................................256
F haceri'-"-ye"b .........................................................................................257
F zikri hacer-i billr ...................................................................................257
F zikri hacer-i ykt ...................................................................................257
F haceri'z-zmrrd ...................................................................................257
F zikri haceri'l-frzec ................................................................................258
F zikri haceri'l-akk...................................................................................258
F zikri haceri'l-cez.....................................................................................259
F tegayyri vechi'l-arzi berren kne ev bahren min hlin il hl ...............259
El-Hikyet .................................................................................................260
F zikri sayrreti's-sehl cebelen ve'l-cebeli sehlen ve'l-berri bahren ve'l- bahri
berren...........................................................................................................262
F zikri'z-zelzeleti ........................................................................................264
El-Hikyet .................................................................................................265
F makli'"-"ir...........................................................................................266
F zikri tfni'l-azami'l-Nh.......................................................................267

12
Fi'l-Mnct ................................................................................................268
Fi'l-iftithi zikri'l-bihr ve'l-cezyir ve'l-enhr ve'l-ebyr...........................269
F zikri'l-krreti'l-bahri'l-mi'l azb ve'l-mlih ve cevher ve keyfiyyetih 270
F zikri'l-bahri'l-muhti'l-azam...................................................................272
F zikri me"hiri bahri'l-muht'l-Azam bi'l-cihti'l-azam .......................272
F inksmi'l-halecn min bahri'l-muhti'l-azam........................................273
F zikri'l-cezyir elleti f bahri'l-ahzar ve minh cezreti kalat'l-maziyye275
F zikri cezreti Armiyns'r-ricl ve cezreti Armiyns'n-nis ............276
F zikri'l-bihri's-seba al vechi'l-arz ve minh bahri's-sabiyy ve m bih
mine'l-acyib..............................................................................................276
el-Hikyet..................................................................................................277
F zikri'l-hayvnti'l-acbe bi'l-bahri'l-mezkr ve minh tayru'n-nr ........278
Eyzn f's-semeketi bih ...............................................................................279
Eyzn f's-semeketi bih ...............................................................................280
F zikri's-seretn ..........................................................................................280
F zikri's-slhaft .........................................................................................280
F zikri'l-hayye ............................................................................................280
F zikri'l-cezyir f bahri's-Sn ve minh cezreti zyic ve bih mine'l-acyib
.....................................................................................................................280
F zikri'l-hayvnt bi-sreti'l-insn bih......................................................281
F zikri'l-insni't-tyir bih..........................................................................281
F zikri'l-kard bih.....................................................................................281
F zikri't-tuyri'l-bg bih ..........................................................................281
F zikri'l-hrreti bih ...................................................................................281
F zikri'l-magret bih f zikri'l-magreti'l-cebel .........................................282
F zikri'l-verdi'l-acbeti bih.......................................................................282
F zikri'"-"eceri'l-kfr.................................................................................282
Ve minh cezret'l-Vkvk bi'l-bahri'l-mezkr ve acyibh....................282
F zikri'l-cezreti Rmin bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-'acyib.....283
F zikri'l-cezreti Selh bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l'acyib........284
F zikri cezreti Trn bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-'acyib .....284
F zikri'l-cezreti'n-Nis bi'l-bahri'l-mezkr ve bih mine'l-'acyib...........285
F zikri'l-cezreti'l-Kasr bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-'acyib.......285
Et-taaccb fi'l-Kasri ve't-tlsmtih ..........................................................286
F zikri bahr- Hind ve m bihi mine'l-acyib ve'l-hayvnt .....................286
F zikri'l-hayvnti'l-acbeti bi'l-bahri'l-mezkr ve minh tarfenn ..........288
En-nashat f berri'l-vlideyn.....................................................................289
F zikri's-semeketi'l-mntkati bi'l-bahri'l-mezkr .......................................289
F zikri's-semeketi't-tayyr bih ..................................................................289
F zikri's-semeketi'l-hazr bih ..................................................................290
F zikri's-semeketi'l-mdevvereti ................................................................290
F zikri's-semeketi'l-uhr ve bih ................................................................290
F zikri's-semeketi'l-uhr ve bih ................................................................290

13
F zikri'l-cezyir elleti fi'l-bahri'l-Hind minh cezyir-i Bertl ve minh
acyib.........................................................................................................290
F zikri cezreti'l-kameri bi'l-bahri'l-mezkr ...............................................292
F zikri cezreti's-Serendb bi'l-bahril'-mezkr............................................292
F zikri cezre -i Seyln ve bih...................................................................293
F zikri cezreti's-Selmat bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-'acyib ...293
F zikri's-semeketi'l-acbeti ve m bih......................................................293
F zikri cezret-i Cba bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-'acyib .........293
F zikri'l-cezyiri'l-muhtelifeti bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-'acyib
.....................................................................................................................294
F zikri bahr- Fris ve m bih mine'l-acyib ve'l-hayvnt.....................295
F zikri magsi'l-ll bi'l-bahri'l-mezkr.....................................................296
F zikri semeketi'l-ksec ve m bih ...........................................................297
F zikri semeketi'l-ksec ve m bih ...........................................................297
F zikri semeketi't-sn ve m bih................................................................297
F zikri's-semeki'l-uhr................................................................................298
F zikri's-semeki'l-uhr bih.......................................................................298
F zikri cezyir elleti bahri'l-Fris cezret-i Hdek ve m bih mine'l-'acyib
.....................................................................................................................298
F zikri cezreti Kays bi'l-bahri'l-mezkr ....................................................298
F zikri cezreti C"k bih ve m bih mine'l-acyib.................................299
F zikri cezret-i Lengls ve m bih mine'l-acyib.................................299
F zikri bahr- Kulzm ve m bih mine'l-acyib ve'l-hayvnt................299
F zikri hayvnti'l-acbeti bi'l-bahri'l-mezkr ve minh semek-i Ms ....300
F zikri's-semeketi yukl leh'l-hattf ve bih...........................................301
F zikri's-semeketi'l-azmeti ve m bih ....................................................301
F zikri Katani'l-bahr ve hve hayvn bih .................................................301
F zikri hayvni'l-fere" bih.........................................................................302
F zikri'l-cezyir elleti bahr- Kulzm minh cezret'l-melcseti ve m bih
mine'l-'acyib ..............................................................................................302
F zikri cezreti cebel-i Magnts ve m bih mine'l-acyib......................303
F zikri bahriz-zenc ve m bih mine'l-'acyib ve'l-hayvnt ....................303
F zikri anberi'l-hm bi'l-bahri'l-mezkreti ................................................304
F zikri'l-hayvnti'l-acbeti bih minh insni'l-bahr................................305
F zikri Feresi'l-bahr bih ............................................................................306
F zikri bakari'l-bahr ve bih .......................................................................306
F zikri's-semeki'd-dulfn ve bih................................................................306
Fi zikri semeki'l-kon ve bih......................................................................306
F zikri's-selahfti'l-bahriyyeti ...................................................................307
el-Hikyet..................................................................................................307
F zikri's-semeketi'l-hyyeti bih .................................................................307
F zikri cezyi bahriz-zenc ve m bih mine'l-'acyib...............................308
el-Hikyet..................................................................................................308

14
F zikri cezreti'l-Muhterikadi ve bih.........................................................308
el-Hikyet..................................................................................................308
F zikri cezret'z-zz ve m bih mine'l-'acyib.....................................309
F zikri bahri'l-Magrib ve m bih mine'l-acyib ve'l-hayvnt ................310
F zikri'l-halci'l-hric min haza'l- bahr ve hve halc'l-bendika .............312
F zikri vasf- bahr- Trabuzon ellez h bahru'r-Rm bi-aynihi ..............312
F zikri'l-hayvnti'l-acbeti'l- mezkre mine'r-Rm ile'l-Magrib minh
semeketi.......................................................................................................314
F zikri's-semeketi'l-acbeti ellet ben dem bih......................................315
F zikri'l-hayvni's-semn bi-"eyhi'l-yehd bih .........................................315
F zikri'l-hayvni's-semn bi-seyfi'l-bahr bih...........................................315
F zikri'l-hayvn keheyeti'r-recl ve'l-mereti bih....................................316
F zikri's-semeketi's-semiyyeti bi'l-menre bih .........................................316
F zikri's-semeki'l-uhr bih........................................................................316
F zikri's-semeki'l-uhr ibh ve bih ...........................................................316
F zikri'l-hayti'l-hamseti bersin vahid ......................................................317
F zikri tenni'l-bahr ve's-sbn bih..........................................................317
F'-zikri't-temsl ve'n-nashati......................................................................318
F zikri cezyiri bahri'l-magrib minh cezreti Sakaliyye ve m bih mine'l-
'acyib..........................................................................................................319
F zikri cezreti Kbris ve m bih...............................................................319
F zikri cezreti Rodos ve m bih...............................................................319
F zikri cezreti Karit" ve m bih..............................................................320
F zikri cezreti'l-Fars bih ve m bih mine'lacyib .................................320
F zikri cezreti Kavsen ve m bih.............................................................321
F zikri cezreti'l-Mevt ve m bih ..............................................................321
F zikri cezreti'd-Deyr ve m bih..............................................................321
F zikri cezreti'l-Esmk ..............................................................................322
F zikri cezreti'n-Nevm...............................................................................322
F zikri cezreti Sardaniyye .........................................................................322
F zikri cezreti Belbnas ............................................................................323
F zikri cezreti Clita..................................................................................323
F zikri bahri'l-cezyir .................................................................................323
F zikri bahri'l-cezer ve m bihi mine'l-acyib fi'l-hayvnt .....................323
Fi zikri'l-hayvnt mine'l-acbeti bih ve minhs-semeketi'l-'azimeti elleti
tahrc min anhril-criyeti.......................................................................324
Fi zikri semeketi'l-Bd bih ........................................................................325
Fi zikri't-temsl ve'n-nasha .........................................................................326
F zikri cezreti bahri'l-Hazar minh cezreti'l-Cinn ve m bih mine'l-'acyib
.....................................................................................................................327
F zikri cezreti'l-Cebel ve m bih mine'l-acyib .....................................328
F zikri'l-bihar'l-mlihati'l-me"hreti minh bahr-i Azgar ......................328
F zikri buhayret-i Erc" ..............................................................................330

15
F zikri buhayret-i Tennessr ......................................................................330
Et-taaccb f devri'z-zamn ve tagayyre min hlin il hl.......................331
F zikri buhayret-i H
v
rzem........................................................................332
F zikri ayn- Ermeniyye............................................................................332
F zikri be-nhiyyet-i Hlit..........................................................................333
F zikri buhayreti be-nhiyyeti min nevh Horsn...................................333
F zikri'l-hayvn elleti bih ve't-taaccbl itibri f hli zalike'l-hayvn 333
F makli'"-"ir...........................................................................................334
F zikri teveldil-enhr vel-uyn ve'l-Cedvil ve's-Seyln al vechi'l-arz
.....................................................................................................................335
F zikril-enhril-me"hre al vechi'l-arz ve minhn-Nl ve acyibi
ahvlih .......................................................................................................336
F zikri meshati nehr'n-Nl ve buduhu tluhu ........................................338
F zikri ziydeti'n-Nl ve noksnihi .............................................................339
El-ilm f mekkiyeti mikdr ziydet'n-Nl kable imtiddihi....................340
F zikri mikysi'n-Nli Msr.........................................................................340
el-Hikyet..................................................................................................342
F zikri hayvnti'n-Nl ve minht-timsh .................................................342
F zikri nehri'l-Furt ....................................................................................343
F zikri nehr-i Ceyhn .................................................................................344
F zikri nehr-i Seyhn..................................................................................345
F zikri nehri'd-Dicle yan e"-"attu Bagdd................................................346
F zikri mbtedi'd-dny ve mnteh ve meshati tlih..........................347
F zikri nehr-i Mihrn..................................................................................348
F zikri nehr-i Secistn ysemm nehr-i Hindmend ...................................349
F zikri nehr-i Etil........................................................................................351
F zikri nehri'l-Ker.......................................................................................352
El-Hikyet .................................................................................................352
F zikri itibri emrullh fi'l-mevt ...............................................................352
F zikri nehr-i Sfhn .................................................................................353
F zikri nehr-i Cndi Sbr .........................................................................354
F zikri nehr-i Aras ......................................................................................354
F zikri nehr-i Ceyhn .................................................................................354
F zikri nehr-i Seyhn..................................................................................355
F zikri nehr-i Arden....................................................................................355
F zikri nehri'l-Arnat ve hve'n-nehri'l-s................................................356
F zikri nehri'z-zeheb...................................................................................357
F zikri nehri'l-Yemen .................................................................................357
F zikri nehr-i Arde ..................................................................................357
F zikri nehr-i Saklb...................................................................................358
F zikri nehr-i Asfr.....................................................................................358
F zikri nehr-i Mekrn .................................................................................358
F zikri nehr-i Vdi Ermeniyye ...................................................................358

16
F zikri'l-uyni'l-criyyeti ve sftih.........................................................359
F zikri ayn- Nihvend..............................................................................360
F zikri ayn- Arvende................................................................................360
F zikri ayni be-cebel-i Fris......................................................................361
el-Hikyet..................................................................................................361
F zikri ayn- Nmyn................................................................................362
F zikri ayn-i Bdhn ................................................................................362
F zikri Eylbistn .......................................................................................363
F zikri ayni's-Salt ....................................................................................363
F zikri ayn- Cc .......................................................................................364
F zikri ayn- Aderbcn ............................................................................364
F zikri ayn- Grnata..................................................................................364
F zikri ayn- Semermer .............................................................................365
F ayn-i Ys emen ..................................................................................365
F zikri ayn- Kapluca ................................................................................366
Fi zikri't-taaccb ve'l-itibri......................................................................366
F zikri ayni'l-Kayr.....................................................................................367
F zikri ayn- Drt.....................................................................................367
F zikri ebyri'l-acbe ve sftih................................................................367
F zikri Bir-i zemzem "errefeha'llhu Teal .............................................368
el-Hikyet..................................................................................................369
F zikri Biri'l-Matariyye.............................................................................369
F zikri Bir-i Bbil......................................................................................370
el-Hikyet..................................................................................................370
F zikri Biri'l-Beden ...................................................................................370
el-Hikyet..................................................................................................371
F zikri Bir-i Hindiyn ...............................................................................371
F zikri Bir-i Kaysr...................................................................................371
F zikri Bir-i Bkayr ..................................................................................372
F zikri sfati'd-dny ve ahvlih...............................................................372
el-Hikyet f temsli'd-dny.....................................................................375
en-Nkte ve'n-nashat................................................................................375
!ftithi'l-kelm el-hikyet fi'l-huzeyft......................................................376
F zikri tekvri'l-insn "eyen hatta ye"ru insnen kmilen........................378
F zikri halkati'l-insn..................................................................................379
F zikri heyeti'l-cenn fi'l-erhm.................................................................380
F zikri tekvni'l-insn al vechi'l-icml.....................................................380
F zikri'l-havvs'l-mahmdeti f ben dem................................................381
F zikri hlyeti'l-mahmdeti f ben dem....................................................381
F zikri hlyeti'l-ayn..................................................................................382
F zikri hlyeti'"-"ur ..................................................................................383
F zikri hlyeti'l-ciht ...................................................................................383
F zikri hlyeti'l-enf....................................................................................383

17
F zikri hlyeti'l-efvh..................................................................................384
F zikri hlyeti'l-ank..................................................................................384
F zikri hlyeti syiri'l-az ..........................................................................384
F zikri hlyeti'l-elvn..................................................................................386
F zikri's-sft elleti ykemmih bh'l-hsn ve'l-ileyh .............................386
F zikri'l-demni'l-arabiyyeti's-suver ve minh Avc bin Unuk ..............388
el-Hikyet..................................................................................................388
F zikri Unuk mm Avc ibneti dem aleyhi's-seltu ve's-selm..........389
F zikri'r-recleyn f beden-i vhid..............................................................389
F zikri'l-mereti acbeti'l-evld..................................................................390
F zikri'r-recli'l-krdyyi'l-Msul .............................................................390
F zikri'r-recli'l-arabiyyeti's-sad ve'r-recli't-Trk ..............................390
F zikri hayvni'l-mtevellid mine'l-insn ve'd-db....................................391
F zikri min tekaddm f ihtirci'l-mali's-sanyia fi'l-'lem....................392
Ve fhi nevun har ellez kne bade zuhri nebn aleyhi's-selm..........393
F zikri sanati't-ticreti ...............................................................................394
F zikri gafleti'l-mugtern bi't-ticreti ..........................................................395
el-Hikyet..................................................................................................397
F zikri nefyisi'l-biza...............................................................................398
F zikri sanati'l-hikyeti .............................................................................399
el-Hikyet..................................................................................................400
el-amel fi'l-hikye ......................................................................................400
F zikri sanati'l-haddde.............................................................................400
F zikri sanati'l-iftins ................................................................................401
el-amel'l-acb fi's-sayd............................................................................402
F zikri sanati'l-felha.................................................................................402
el-Hikyet f erzaleti ehli felhati..............................................................403
F felhati'z-zer ..........................................................................................404

18
Bismillhirrhmnirrahm
Kitb- Hikmet-nme
me f ln /me f ln / fe ln
(fa ln)
1. Gel zikr idelm ol pdi!h
Ki vah! u tayr u ins cn siph
2. Mnezzeh pdi!h- lemyezeldr
Ebeddr mlk anu hem ezeldr
3. Kemli kbil-i noksn degldr
An bir bilmeyen insn degldr
4. Mukaddesdr kamu ayb u ilelden
Muhalled milk hldr halelden
5. Kamudan evvel oldur hir oldur
Hakkat zhir oldur btn oldur
6. Kamu oldur ki ansuz nesne yokdur
Ne kim ansuz durur ol nesne yokdur
7. Gren oldur an gz nice grsn
Tutan oldur aa el nice irsn
8. An gren dah kendyi grmez
Aa iren dah kendye irmez
9. Eger gstermeyeydi yz cemli
Cihn yandura-y-d celli
10. Eger lutf zlli ahmayayd
Nite kahr cihn yahmayayd
11. Cihn bulmasa cd kesretinden
Yanard heybet-i ferdiyyetinden
12. "lh lim'l-esrr Tar
Kerm Gaffr u Settr Tar
13. Kadm Kdir Kahhr sensin
Gir kalan ademdr var sensin
14. Mnezzehdr vcdu m-sivdan
Samed'sin ey alap n erdan
15. Yaradursn dridrsin gmnsuz

19
Bilr birlgi her cnlu cnsuz
16. Kapuc yoh vezr nyib yoh
Kerem knsn iy Hak nimet oh
17. Anu-n gitmez adu kamu dilden
Ki yol var hazrete kamu dilden
18. Yaratmaklkda hergiz let yok
Diriltmeklikde hd keyfiyyet yok
19. Dilerse balug dem idersin
Feri!teden dah alem idersin
20. Dilerse demi toprak klursn
Nedr hikmet yine hem sen bilrsin
21. Yaradursn dridrsin dzersin
Yaradlmaduga dner bozarsn
22. Mukaddesdr taallukdan ztu
Mberrdur te!ebbhden sftu
23. Egeri kesret old vahdetden
Vel gafletde kald vahdetden
24. Degl zerre iki lem katuda
Ki !ha yohsula red yok kapuda
25. Kamun evvelisin ibtidsz
Kamun hirisin intihsz
26. Temmet akl u fehm fikr idrk
Seni bilmekde olm!dur vehm-nk
27. Sftu levhi b-pyn olupdur
Kalem vasfuda ser-gerdn olupdur
28. Tanukluk virrem kim evvel yok
Kamun hiri vardur sen yok
29. Ki ztu bir vasfu b-adeddr
Sftu "Kul hvallhu ehad"dur
30. Eger lemde mnend olayd
Cihn kll fesd-la tolayd
31. Neye kim gldrp virse hayt
Ol agladup irreydi memt
32. Sen dem itse ol hayvn ideydi
Ya sen ten dzdg ol cn ideydi

20
33. Bahr itdkde sen murg-zr
Hazn ideydi ol !ol dem bahr
34. sunu hsni ireydi kemle
#olok dem ol irreydi zevle
35. Sen itse gice ol gndz ideydi
"ni!i yoku! ol dz ideydi
36. Nazrin yoh misl bede! yoh
"!de aczu ortagu i! yoh
37. Eger hem-dem idersin n! n!e
di yoh bir ki!in diye n!e
38. Dirildrsin ki geh gh ldrrsin
Benem diyene hlin bildrrsin
39. Kaznu kimsene reddin bilemez
Anu-n emre mni olamaz
40. Tene bu akl u cn kim bah!i!dr
Sahvetler atlar hod i!dr
41. Seltn-i cihn sil kapuda
Geddur pdi!hlar hazretde
42. Gk ehli ins perr dv hayvn
Yehd gebr ters v msilmn
43. Kamu rahmet umar dill dilince
Diler snlgn z m!kilince
44. Kamun hcetin makbl ider ok
Gedy !h u !h kul ider ok
45. "lh lem cd hakk
Tamun umag bnyd hakk
46. Ol dem balgndag srr in
Melyik secde itdgi yir in
47. Ol od in ki nr itd Hll'e
Ol ad in ki did Cebreyil'e
48. Muhammed Mustaf'nu kurbeti-n
Firkudan len hlikler-in
49. Fen-y-in ki mande bekdur
Bek-y-in ki saa !indur
50. Bizi der-ghua b-gne itme

21
Dimg hrs u dm u dne itme
51. Mesya oldur irren sabh
Seher-gh esdren oldur riyh
52. Akar emri-y-ile enhr u ebhr
Biter hikmeti-le e!cr u ezhr
53. Madin geri hayvn u nebtt
Anu varlgna brhn yt
54. Kamu ntk anu zikriyle gy
Kamu smit anu fikriyle !eyd
55. Alur her muhdist andan nevy
Okur her kyint aa seny
56. Kemli kudreti klur beyn
Ki yokdur milketinde aa sn
57. Bulupdur kyint anula n sz
Ne gerek arada bulna enbz
58. n oldur lutfa kmil kahra kdir
Yarar hamde latf medhe khir
59. Keml lutfnu budur bert
Ki mhiyyi durur dyim hayt
60. Celli kahrnu oldur ni!n
Mmt old klur mevti-yle fn
61. Ne klursa revdur hak durur ol
Her i!de fil mutlak durur ol
62. Tal ismh celle sfta
Tekaddes zikrehu izzet semta
63. Ne fikr idersiz ey evld- dem
Abes mi geldi cda bu lem
64. Bu grinen murassa etr-i ezrak
Kim-in kurlm!dur muallak
65. Kim-n old bu tk- muall
Nin bizendi bu sahn- mcell
66. Bu deyr ire nin yand bu kandl
Kim-n old bu tagyr tebdl
67. Kim-n old bu meclis ya bu cem
Ya nin r!en old bu yidi !em

22
68. Bilr misin bu fir!- saby
Kim-n pk ider vech-i sery
69. Kim-n ald y Rabb ebr-i sakk
Nin saar bu anber sahnna m
70. Nin d!endi bu nat- bahr
Ki zeyn old bu dehr murg-zr
71. Kim-n old bu kasr u bu eyvn
Nin kuruld bu hkm bu dvn
72. Kime yand bu yidi !em-i nevvr
Kime told bu yidi cm- ebhr
73. Kim-n raks ider bu yidi hadr
Nin ser-mestdr bu yidi gabr
74. Kim-ndr bilr misin ya bu kevn
Neden zhir olupdur bunca bu levn
75. Gn yzi kim n old garr
Gicen zlfi nindr mutarr
76. Seher kumrlaru efgn nin
Gle blbller elhn nin
77. Kim-ndr ki bu me!!ta-y bg
Ars- nev-bahra virr asbg
78. Gle nin virldi hulle rengin
Nin nergis urund tc- zerrn
79. Ruh lleler hamr nindr
Sa snbller sevd nindr
F nati'r-resli aleyhi's-saltu ve's-selm
80. Anu-ndr k'anu hakknda Mevl
Dimi!dr midht "levlk levlk"
81. Yaradld anu !knda eflk
Anu !evkna cem old bu emlk
82. Vcda gelmeg-in ehadiyyet
Getrdi lemi cda kudret
83. Bu malmta huccet zt- Ahmed
Bu esbba sebeb yt- Ahmed
84. Bu mirt- cihn iinde hir

23
Ceml-i Hak durur grndi zhir
85. Egeri zhir cismndr ol
Velkin btn u rahmndr ol
86. Cem-i ehl-i lem d cihetdr
Muhammed !ehriyr d cihetdr
87. Taallukdan klupdur bu cmle sultn
Tecerrdde taallukda bu ekvn
F medehti seyyidi'l-kevneyn Muhammed resl'ullhi aleyhi's-
selm
88. Bulupdur hazret-i kudse usl ol
Gelpdr lem-i kevne resl ol
89. Neb kld ibda an subhn
Elinde nme-yi tevk-i Kurn
90. Olupdur "kbe kavseyn" aa mev
Anu kurbna huccetdr "ev edn"
91. Sendur adna T-H v Y-Sn
Kasemdr hakkna H-Mm T-Sn
92. "Raeyt Rabb" andan Hak haberdr
Bulupdur hazret-i Kudse vusl dir
93. Yazld fethine "fethan mbn"
Okund nasrna "nasran azz"
94. Virp safha'l-ceml aa celli
Buyurd "fasfih's-safha'l-cemli"
95. giben halk iinde ol kermi
Didi anu-n "al hulkin azmi"
96. Mbrek lafz g! olmaga esbak
Didi "L terfa esvtekm" Hak
97. zine fahr kld kend fakr
Anu-in didi "el-fakru fahr"
98. Olupdur htem'r-rsli'l-kirm ol
Virr hem "l nebiyyi bade" diy'ol
99. Kerm oldur !ef'l- mznibn ol
Mbn oldur sirc oldur mnr ol
100. Emn oldur be!r oldur nezr ol
Hud'dan "rahmeten li'l-lemn" ol

24
101. Hem oldur mahzen-i srr- dakyk
Hem oldur mesken-i kn-i hakyk
102. Hem oldur menba- ilm fezyil
Hem oldur mecma- hm u fevzl
103. Bihr- hikmet gavvs oldur
Cevhir nimetin hs oldur
104. Hadsi hikmet- fkh u mani
Bed hem muammdur beyn
105. Nbvvet e!mesin murg-zr
Rislet gl-!enin gl-izr
106. Vilyet milkin mri v hn
Riyset !ehrin !h- cihn
107. Ki yan seyyid-i evld- dem
Azz-i kyint fahr- lem
108. Muhammed Mustaf hayr'l-be!erdr
Nebiyy'l-mcteb shib-eserdr
109. Reslu'llhdur hatm'n-nebiyyn
Rislet barmagna htem-i dn
110. Dem iinde kim ola "tarfet'l-ayn"
Gzr-gh old aa "kbe kavseyn"
111. Cihn sathna basdug dem akdm
Savmda scda geldi asnm
112. dnyya hull itdi rikb
Yire gedi Kenniler kbb
113. Klupdur tc s[r]r- naleyn felekler
Ayag tozn srme melekler
114. Latf oldug-n cism-i begya
Vcdndan yire d!mezdi sye
115. Anu-n salmad yire zilli
Ki nru zll olmaz ihtimli
116. inden grdgi gibi cihn
Versndan grrdi gine an
117. Kim anu ztdur "nrn al nr"
Olur nr iinde nesne mestr
118. Gr imdi bu muazzam mucizt

25
Klnsun diy fevt olan salt
119. Gurba varm!-iken !ems-i devr
Dnben menziline vard asru
120. Gne! klm! iken gkde tul
Anu bir remzi-le kld rc
121. "!ret eyledi mh old tli
Ki ma!rk magrib an grdi st
122. "nben yir yzine arh- mh
"ki !akk olban virdi gvh
123. Ki Hakk'a Mustaf hayr'l-be!erdr
Bu sze "nass v'en !akka'l-kamer"dr
124. kld meyyite bir kez hitb
Hak emr-ile aa virdi cevb
125. Aa syledi hem bryn u mesmm
Beni yime diyben kld malm
126. Meger kansun diy at!n- ashb
Esbiden aktd e!me-yi b
127. Bir avu toprag-la z-kermet
Siph- kfire virdi hezmet
128. Nihyetszdr anu mucizt
Diylmez dil ile medh u sft
129. Cem-i mucizt enbiynu
Bulnur yaluz ztnda anu
130. Bu didgmz gne!den zerredr pes
Deizden bu beynum katredr pes
131. Hem!e dndgince bu havl
Gelp gitdke eyym u leyl
132. Meslar adugnca gonca efvh
Seherler kldugnca andelb h
133. Sablar esdgince subh-demler
emende blbl itdke nagamlar
134. Mukaddes rhna yz bi tahiyyt
Mutahhar ztna bi bi salavt

26
F nuti'"-"eyhn Eb Bekr u mer Osmn ve Al rdvn
aleyhm ecman
135. Mukaddem yrdur B Bekr-i Sddk
Ki shib-havzdur ol ehl-i tahkk
136. Hem oldur "sn isneyn f'l-gr"
Aa dirler "atkallh mine'n-nr"
137. Hem oldur sbk- dn-i !eriat
Tarkat ehline pr-i hakkat
138. Pes esrru esrrna mahrem
Ledn ilminde bir dn-y alem
139. Habbu'llh !kna gr an
Ki terk itdi cihn hnumn
140. mer kim shib-i zhd tak[v]dur
"kinci r-yr- Mustaf'dur
141. Cihnda adl u insf-la marf
"!idr "nehy-i mnker emr-i marf"
142. Neb olurd dir peygmber'd-d
Eger ben olmasam hatm'n-nebiyn
143. Hem oldur adla Frk- Server
Klcna fed Kisr v Kayser
144. Srtu cisrin evvel ol geiser
Behi!t bbn evvel ol asar
145. nci yr Osmn ibn-i Affn
Kim oldur cmi-i yt- Kurn
146. Hay klurd yzinden felekler
Utanurd cenbndan melekler
147. Hem oldur ehl-i dne nr- vahdet
Didiler aa zi'n-nreyn !hret
148. Vilyet milkine bir !h- vris
Hilfet tahtna slr- slis
149. Al kim shib- seyf kalemdr
Muhammed H!im'ye ibn-i amdur
150. Hem oldur hnedn- ilm bb
Gtrdi r-y hikmetden nikb
151. Hem anula resl idp tefhr

27
"Al minn ene minh" dimi!dr
152. Hem ol zevc-i Betl i !h- Haydar
Cinn ehlinedr sk-yi Kevser
153. Elinde seyf-i nusrat z'l-figr
Gaz meydnnu Dldl svr
154. Ben demde bir !r-i Hud'dur
Emr'l-mminn ehl-i tak[v]dur
155. Dah !unlar ki nesl-i Murtez'dur
#ehdn-i zemn-i Kerbeldur
156. Cihnu dni cnu seyyidni
Hasan'dur bil birin biri Hseyn'i
157. #ol iki seyyide kim raye-gne
D hatun- be!erdr d cihne
158. Birisi Ftma'dur rf-i zehr
"kinci Ai!e dirler Humeyr
159. Biri nesl-i nebiyy-i mctebdur
Birisi ehl-i beyt-i Mustaf'dur
160. #ol on ashba kim !h- rislet
Duhl-i cennete kld be!ret
161. Olardan drdi kimdr r yan
Dah Talha zbeyir Abdu[r]rahmn
162. Dah Sad u Sad Bu Vade
Olara old dny bu mjde
163. Resl line ashbna hep
Dah etbna ahbbna hep
164. Cemi-i enbiyya evliyya
Tammet asfiyya etkyya
165. Salavtu'llhi aleyhim vesselm
"Mine'l-bed il yevmi'l-kym"
F beyni kudretu'llhi tal f fitbi min acyibi'l-mahlkti
ve garyibh
166. Meger #m iline bir subh- sdk
Hcm itmi!-idi sultn- ma!rk
167. Elinde bir muarr seyf-i kt
Kolnda bir siper zerrn lmi

28
168. Cemlin arz klm!d ufukdan
Nite kim dil-rb yzi tutukdan
169. Alem ekmi!di fka seher-gh
Ruk hatt-la "nasrun mina'llh"
170. Yrtmi!di taraflarda siph
Basa-y-d Rum' v Subh-gh
171. Boyanm!-d kana ser-te-ser garb
Klc !ulesinden grmedin harb
172. Ki yan togm!-d !ems-i tbn
Cihn tutm!-d nr yik-sn
F zikri efzli'l-fusl eyymi'l-bahri
173. Zamne !h klur diy talat
Cihna virmi!-idi dehr ziynet
174. Cihnu lutf dnmi!dr cinna
Ferahlar feyz iderdi bu cenna
175. Habbm nak!nu lem mzeyyen
Olupdurd latf hb u ahsen
176. Meger me!!ta-y fasl- bahr
Bizemi!di ars- murg-zr
177. Kom!d micmer[e] laline gl d
Belbil dzmi!-idi nagme-yi d
178. Gl-istnda habb itmege seyrn
D!enmi!di emen db-y elvn
179. Seher-gh ol nigr- serv-kmet
Yzidr huld bgndan bir yet
180. Meger u!!ka itmege itb
Cemlinden gtrmi!di nikb
181. Cemliyle cihn olm!d mahbb
Nite kim cnla olur cism mergb
182. Yzine kar!u ol zb habb
"!i olm! durur h andelb
183. Belbil grben ol nzenini
Klur-d seher-ghlar enni
184. Bizenmi!-idi levn levn gl-zr

29
Klurd gn-e-gn vz tayyr
185. Deminden subh-dem bd- nesm
emen !ibh-idi cennt- nam
186. Heves d!rdi cna bu havdan
Nefes gelrdi "sv sabdan
187. Kim ol demden zemn bu mevt
Zamn-la bulupdurd hayt
188. Nire baksa yazlm!d bu yet
Saa "fenzur il sri rahmet"
189. Ki yan fasl- eyym- rebu
Kemli zhir olm!d bedu
190. Ne h!dur mr-i tze mevsim-i gl
Ko blbl aglasun bi'llh sen gl
F zikri tetimmeti eyymi'n-nehri
191. Grelm kim n'olur ahvl-i lem
Ne resm-ile dner bu arh- azam
192. Kaan dil dehri v eltf grdi
Mzeyyen hsn-ile etrf grdi
193. Letfet birle kluban itb
Feshat birle eyledi hitb
194. Ki iy gavvs- dery-y marif
Mzehhn cevheri sarrf- rif
195. Ki sensin sz ilin tc-dr
Feshat !ehrin hem !ehriyr
196. Dildr srr- Hakk'u tercemn
Zih hikmet glin medh-h
v
n
197. Seher kim eyleyesin sze heng
Tutar gl-!ende blbl bigi heng
198. Zamne gir devlet hb
Dil gy ba!uda !k- mahbb
199. Yigitlik limi v mr-i tze
Dil cn mbteldur dil-nvze
200. Dirg byle bu esbb ola c!
Olasn iy letfet kn hm!

30
201. Nin sylemeyesin andelbe
Zaf derd-mende v garbe
202. Revdur sylemek saa revdur
Ki bu szler saa Hak'dan atdur
F beyni htb shibi'l-kitb b-dil-i hd
203. Bize !erh eyle evsf- cihn
Hikyet kl zemn smn
204. Besyit syle ulviyyt iinde
Beyn it an sfliyyt iinde
205. Yz srt- ulvden eser sen
Vir ahbrt- suflden haber sen
206. Nedr bu gnbed berrk- devvr
Ki turm! tk-ber-tk ile izhr
207. Ne nesnedr digil bu sakf- ezrak
Ya nedr bu kandl-i muallak
208. Felekde izdihm bu ncmu
Nedr syle iri!dke ulmu
209. Nedr bu neyyir-i azam semda
Ki tutm!dur yiri ggi ziyda
210. Degl !ol !eb-ru-y shib-cemli
Nedendr kim bu naks- ber-kemli
211. Nedr hem bu feleklerde melk
Haber vir kim neden halk itdi Mlik
212. Nedr digil bu eyym u leyl
Ya nedr bu !hr bu havl
213. Nedr bu grinen bulut havda
Dirilr taglur vech-i semda
214. Neresinde turur bu gaymu emtr
Sehb ire nice olur tolu kar
215. Haber vir bu riyh bize rif
Neden olur bu yir yzine tf
216. Zemn vasf kl etrfn hem
Bid vsati eknfn hem
217. Yidi iklm syle add-y-la

31
Diyr- milketi v hadd-y-la
218. Madinler beyn it kn iinde
Nebtu !erhin it ekvn iinde
219. Cebellerde biten e!cr syle
Derelerden akan enhr syle
220. Nedr e!meler[e]'olur revne
Dkenmez k! u yaz akup cihna
221. Bize vasf eyle hem bahr- muhti
Kim ortaya alupdur bu basti
222. Bu derylar aa halcn olupdur
Akar yir yzine gadrn olupdur
223. Deizlerde acyibler haber vir
Cezyirde garyibler haber vir
224. Hikyet eyle env- be!erden
Haber vir cinn cins-i cn-verden
225. Bu taglaru beyn it tellesinde
Acyibler digil asdk iinde
226. Kelm- hikmet emsl-i letyf
Hikyt u tevrh u muvsf
227. Haber vir mucizt- enbiydan
Beyn it mekremt- evliydan
228. Hikyet kl seltn-i cihn
Cihn-in iderlerdi cidli
229. Benm olsun diy bu mlk-i dny
Klurd bir biri mlkini yagma
230. Benm olsun diy bu taht u bu tc
"derdi bir biri tahtn trc
231. Bu yir yzinde olan inklb
Diyr iine d!en ztrb
232. Nie devr eyledi cevr-ile eflk
Nie boyand hn- kahr-la hk
233. Nie told kazlar bu fezya
Nie geldi fenlar bu fenya
234. Nice esdi zamne sarsar- kahr
Nie tutd zemni tndr-i dehr

32
235. Kim i!idp an gayret alavuz
Cihnu hline vkf olavuz
236. Teferrc klavuz kevn mekn
Tem!a idevz vech-i cihn
237. Bu neva syle bir ho! dsitn
Kim an syleye ehl-i man
238. Szi !ol resme yaz evrk iinde
Okunsun dyim u!!k iinde
239. Szi olsun dem--dem her latf
Dilinde virdi olsun her zarf
240. Gzeller boynna olsun hamyil
Klde eylesn ehl-i !emyil
241. Okunsun her zamn !ehler inde
"!idilsn !ehin-!hlar inde
242. plsn evde v ba!a urulsun
Hem!e gze v ka!a srlsn
243. Mevzi sylegil yt iinde
Nesyihler digil yt iinde
244. Ki senden ydigr olsun cihna
Adu sylesn ehl-i zamne
245. Ki!iye bki kalmaz rzigr
Ki!i oldur ki kala ydigr
246. #u kimse ad kald lmemi!dr
len oldur ki ad kalmam!dur
F beyni mukaddimeti telfi'l-kitbive ursihi ile't-telfi
248. "!itdm n ki bu szi glden
Kabl itdm an cn u glden
249. Ey cevr cefya mbtel dil
Didm kim Hak durur sz ey dil
250. Mahall-i hasret kn- mahal dil
Mekn- gussa v dru'l-hazan dil
251. Bu renc-i kncin virnesi dil

33
Bel v mihnet ser-hnesi dil
252. Cef v cevr od-y-la yanan dil
Firk u hasret-ile boyanan dil
253. Zaf derd-mend heste glm
Giriftr u !ikeste beste glm
254. Hakkat sini bir mahbb u meh-ve!
"dpdr !k-la zr u m!evve!
255. Gmnsuz bir habb yr u mevzn
Klupdur sini bir !ve-le meftn
256. Yzni grben bir dil-rbnu
D!psin !kna bi'l-klli anu
257. Ki sensin cem-i !evka hne-yi !k
Bu !em-i vahdete pervne-yi !k
258. Ald cnu zre cme-yi !k
Yazld nmu zre nme-yi !k
259. Ykuksn leyki sensin mahzen-i !k
Yanuksn sende durur maden-i !k
260. Egeri adu old iy gl kalb
Vel yokdur szde illet kalb
261. Muhallessin kamu zerk u riydan
Mcellsn dah kibr andan
262. Ne kim syler-ise ilhm- Hak'dur
Ne buyursa kamu ilm- Hak'dur
263. Ki bir yne-yi gt-nmsn
Musaffsn nazar-gh- Hud'sn
264. Ne szde sen vardur garaz hi
Ne fikrde sen vardur maraz hi
265. Ne kim syler-ise hak'dur revdur
Cem-i ber-savb u b-hatdur
266. Kelmuda hat yok h!aallh
Hat gelmiye senden in!aallh
F zikri ibtidi'l-kitbi ve beyn ism'l-kitbi

34
268. Dir-iken bu szi ben ol seher-gh
Teessf birle n-gh eyledm h
269. Aktdum u!bu zer stine sm-b
Ki yan gzlermden ehreme b
270. Dkiben gzlermden seyl-b
Gl elmsna ben virdm b
271. Hem ol elms-la bu drr-i meknn
Olup sfte getrdm nazma mevzn
272. Ser-gz eyledm bir dem nevy
Muhayyer eyledm ehl-i gny
273. Rehvde dutdum rst-sz
Irk itdm sifhn hicz
274. Dzetdm !h adna hmeyi ben
Pes itdm nak!- Hikmet-nme'yi ben
275. Midd nmeyi m!k-ile ezdm
#ehin!h adna unvn yazdum
F beyn telfi'l-kitbi f zamni sultni'l-Msr Kayitbeg ve
medehathu
276. Kim oldur yir yzin pdi!h
Yidi iklme bir zll- ilh
277. Hilfet tahtnu !h v hn
Vilyet mlkin !h- cihn
278. Zemn hem zamnu ser-firz
Cihnu ziyneti cnu trz
279. Amnallh zi lutf- Rab'dur
Vcd maksad- ehl-i talebdr
280. Hud virmi!dr aa akl u derrk
Muayyendr aa esrr- eflk
281. Gl gzine virmi!dr cily
Bulupdur nr- Hak'dan r!eny
282. Brakm!dur zire akl u gmne
Bu fehm-i sehmin irrmi! ni!ne
283. Zek v kl rif durur ol
Cihnu hline vkf durur ol
284. Zamne halknu bns oldur

35
Cihnu bu Al Sn's oldur
285. Her i!e var durur anu vukf
Hem oldur bu cihnu feylesf
286. Hadkat gl-sitnnu lebbi
Zekvet gl-!enin andelbi
287. At vu madelet h
v
nna bsit
Diyr- memleket hline zbit
288. Virlmi!dr aa "va'llhu alem"
Hud'dan "seyfu ismu'llhu azam"
289. Bu "slm ehlin !h- diyr
Muhammed Emn' tc-dr
290. Tapus ehl-i asra Hzr "lys
Kapus gice gndz mecmuu'n-ns
291. Meded diyenlere feryd-resdr
Hayt irrmege s-nefesdr
292. Cihnu mehdi-yi devri zamn
Dah "skender- shib-krn
293. Zamn-la tutup durur zemni
Bu karn iinde yok durur karni
294. Bilr hlin vazu hem !erf
Alur adn kavn hem zaf
295. Olupdur sye-bn sye-yi hayr
"!gi toprag ser-mye-yi hayr
296. #ehin!h i!igi l i!ikdr
Cem-i halku amli i!ikdr
297. #u ba! kim koyalar ol sitne
"ri!r merteb-ile smna
298. Dileyen dnya v ukba sevb
Ola ol i!ig bir yd-yb
299. Sehvetde zamnu htemdr
Sehvet ehlin bil htemdr
300. Muht old cihnu cd u feyzi
Nite kim bahr- azam katre arz
301. Var! subh-gh yd- ekber
Vuru! gicesi d!mna mah!er

36
302. Adalet ilin n!n-revn
Hidyet milkine mehd-yi sn
303. Gninde akmam!dur b-mahal ba!
Deminde olmam!dur bir yrek ba!
304. Zamnnda kebter bze hem-dem
Zemninde koyun kurd-la mahrem
305. Virelden klc fka te!
Getrdi d!mene lemde takd
306. Kader seh kaz trna sdif
Klc satvetinden dehr hyif
307. Hcm sarsarndan bahr lerzn
Kudm te!inden arh szn
308. Boyunlar hikmet inde hzi
Halyk buyrug altnda t
309. Anu h!mndan olmayan hazar-nk
Meger kalbi hacerdr gzi ne hk
310. Gtren fitnesin hir zamnu
Silh lem hayr cihnu
311. Zamnu issidr anu imn
Zamnu ne!v dnynu ni!n
312. #ehmet mansbnu !hdur ol
Nihyet kevkebin mhdur ol
313. Vilyet havzasnu hresidr
Cihn meydnnu bir frsdur
314. Kubd elinde grrse kemli
Kaura yir yzinden h!m an
315. Kafda baglncak hayzurnn
Gne!dr kim binpdr aslann
316. Klc kabzas aldukda kabza
Gelr Azryl adsna kabza
317. Urunsa hda giyse deri der-bend
Klar sitem olursa hasm der-bend
318. Alcak eline tg-i cz ad
Adlar gr!urlar el-aydi
319. Klc ketfine remcini b-cn

37
Eger ejderh olsa kla b-cn
320. Alcak cer-in eline harbe
Kan er kim gire meydn- harbe
321. Bu h!m korkus anu !r-i nerri
Didrr mi!ede "ine'l-mfd"
322. Aarsa milke ebvb- kal
Klur bir birine d!men ved
323. Aceb mi !hdan havf itse ad
Ki kend ejderh c!i dery
324. N'ola feth olsa aa her vilyet
Sikender gibi var anda vilyet
325. Ne Rstem-ver gda ura lf
Musf iinde yka kh- Kf'
326. Grp Merrh elinde tg-i brrn
Yanar havfndan eflk zre szn
327. Okndan sehm-nk olup kamer hem
Tutar yzine dyim o siper hem
328. Siph heybetinden c!-i encm
Klupdur kala-y eflke trm
329. Virilmi!dr huddan aa sade
Melyk le!kerine avn- necde
330. Vilyet minberi zre adna
Okutd hutbe-yi rz adna
331. Ezelden elini sindn- mlke
Urld ismine lemde sikke
332. #erf-i iklim-i Msru !h
Ki yan kubbet'l-"slm !h
333. Harmeyn !ehi sultn oldur
Dah arz- mukaddes hn oldur
334. Melik E!ref cihna pdi!dur
Eb'n-nasr ismi sultn Kaytb'dur
F zikri'l-mncti ve'd-daveti li-sultni-l-Msr Kayitbeg Hn
335. "lh taht-ghn kl muall
Nie kim dne bu dolb- hadr

38
336. Diyra kurdugnca br-gh
Felek evcine iri!r klh
337. Cihn olsun mdm emrine memr
Vire tursun yidi iklme men!r
338. Mersm-i !erfi m olsun
Kitb nfid'l-ahkm olsun
339. Klc memleketler aa tursun
Aa d!men olanlar kaa tursun
340. Virilsn gnde bir iklm zine
Kamu yir yzi feth olsun yzine
341. Azz itsn hem!e nusretin Hak
Blend itsn dem--dem devletin Hak
342. Klc gibi gli lmi olsun
Elinde z'l-figr kat olsun
343. Adlara havle kla yasn
Okna ba!lar ucnda Y Sn
344. Adlar togru olsunlar okna
Alup cnlarna lanet okna
345. "lh ser-brn olsun klc
Kim oldur d!meni kan klc
346. Aa sehmi gibi rst olmayanu
Kemn tek ham olsun p!ti anu
347. Kesilsn irmesn ba! havya
Budak kim salmaya stine sye
348. Gersn mrini gussayla hussd
Otursun memleket tahtnda ol !d
349. Fezsna iri!mesn kaz h
Kafsna toknmasun kn h
350. Yavuz gzden rag olsun cemli
Emn olsun yavuz dilden kemli
351. Cinn u cn-la bu "bn-i Bl
Du klduka eyym u leyli
352. Al ol zlimler mrin ilh
Bu dil mlike virgil kemh
353. Elin yze silp ashb- illn

39
Diye mn Allhmme mn
F'l-mncti
354. "lh ente gaffru'l-znb
"lh ente settru'l-uyb
355. "lh ente ke!!fu'l-krb
"lh ente allmu'l-guyb
356. Dilerem evvel ztu hak-n
Sft u zikr ytu hak-n
357. Ceml u behcet hilm hak-n
Keml kudret glmu hak-n
358. Gn vu izz ikrmu hak-n
At vu avf u inmu hak-n
359. Habbu'llh Ahmed hrmeti-n
Eb'l-Ksm Muhammed izzeti-n
360. Nebn hilati tc hak-n
#eb-i esrda mirc hak-n
361. Cem-i l u ashb hak-n
Kamu etb ahbb hak-n
362. "lh enbiylar izzeti-n
Hudy evliylar hrmeti-n
363. Feleklerde melyikler hak-n
Ben demde slikler hak-n
364. Yolnda sdk-la bidler-in
Riysz giregin zhidler-in
365. Giceler t seher kmler-in
Seherler t mes smler in
366. Muhibler gzi ya! hak-n
Yrek zahm ciger ya! hak-n
367. Habbden cd !klar-in
Nigrndan rak frklar-in
368. Giceler t seher shirler-in
Seher-gehler snuk htrlar-in
369. Seher !klaru h hak-n
Kamu sdklaru rh hak-n

40
370. Garb b-kes b-nm hak-n
Kapularda zell eytm hak-n
371. Gice gndz msfirler hak-n
Kuruda ya!da hzrlar hak-n
372. Esr mbtellar hrmeti-n
Diyrndan cdlar furkati-n
373. Halykda ben dem hak-n
Yaradlm!da bu lem hak-n
374. Behyimler hak-n vah!eti-n
Beriyyeler ferh fshati-n
375. Bu yidi gnbed-i hadr hak-n
Bu yidi birke-yi dery hak-n
376. Bu yidi encm-i seyyre hakk
Bu yidi memleket iftr hakk
377. Sab yili hak-n subh-demler
Cihna urdugnca subh-demler
378. Bulutlar hak-n r-y semda
Esen yiller-in cevv-i havda
379. Zemn zre yagan emtr hakk
emenlerde biten ezhr hakk
380. Giceler seher-gh hak-n
Seher-ghlar !eben-gh hak-n
381. "lh vir lisna avn- teyd
Kim oldur blbl-i gl-zr- tevhd
382. Aa telkn kl hayr'l-kelm
Sen olsun saa nesr u nizm
383. Sen zikr ola dyim makli
Saa !kr eylemek ola fili
384. Gl mirtna virgil cily
Ki bulsun her kdretden safy
385. Mnevver eyle nrula ergn
Bizegil hikmet-i ezhr-la bgn
386. Bu ps- masiyyetden an pk it
Cil vir gzgsine tb-nk it
387. Tecell nr-la kl an pr-nr

41
Muhabbet nr-la !emini mamr
388. Hem eyle btnum srrua mester
Vcdum hikmet-i irfna mazhar
389. Keml-i ilm-ile vir rha tezyn
Ceml-i ilm-ile hem nefse tahsn
390. Cenb- hazrete lyk eyle
Rz vir rahmete lyk eyle
391. Azzl'e rag it bu vcd
"Al ragml-ead ve hasdi"
392. sensin kamuya gaffr- tevvb
Did "inn le gaffar li-men tb"
393. Be!imnum gnehlerme her-gh
Ne ki kldum-sa estagfiru'llh
394. Yz urdum bb- rahmnu'r-rahme
Hidyet kl srt- mstakme
395. Bu "bn Bli'ye sen rahmet eyle
Yirini menzlini cennet eyle
396. Umaram rahmet y Rab[b] her-gh
Did "L taktnetun min rahmeti'llh"
397. Kamuya rahmet rahmn hakdur
Vel bu miskin iken mstehakdur
398. Gnehldr vel Gaffr sensin
Siyeh-rdur vel Settr sensin
399. Yazana okyana bu kitb
"lh rahmet eyle vir sevb
F mevzi'l-kitb
400. Bu Hikmet-nme'yi ger okyasn
Temmet hikmet esrrn tuyasn
401. Olasn nr- irfn-la mahzz
Harm-i rz dr- levh-i mahfz
402. Ola gl erg gayba mirt
Mnevver htru esrra mi!kt
403. Gze olmaya e!yda mahcb
Gide perde grine vech-i mahbb

42
404. Klasn lem-i ulvde cevln
"desin lem-i suflyi seyrn
405. Bilesin nicedr merkz- lem
Saa malm ola mermz- lem
406. Tem!a klasn vech-i cihn
Tecell idesin kevn-i mekn
407. Hicb gzler hatf ola
Yidi iklm de ke!f ola
408. Gezesin seyr idesin bahr u berri
Gresin grmedg il !ehri
409. Oturdugu mahalden iy Ht'y
Teferrc klasn arz u sat
410. Felek ilminde bir rif olasn
Cihn ahvline vkf olasn
411. Olasn bir hakm-i hurde-dn sen
Gresin her hafiyyt ayn sen
412. Oksa bu sebakdan bir varak sen
Viresin ehl-i irfna sebak sen
413. Dah kimse senle urmaya dem
Harf olmaya bide bir dem
414. Bu mektebden oksa ger ebced
Olasn marifet dersinde std
415. Bu iklme ki sen seyyh olasn
Ens hem-dem ervh olasn
416. Keml ehli gerekdr bu beyna
K'irre fehm sehmini ni!na
417. Sen-n sylerem ben bu kelm
Ki yokdur cn kulagnda smm
418. Nazar ehli ola shib beyn ol
Gre srr- hafiyyt ayn ol
419. Gl gzinde olmaya g!ve
Ola irfn ehline ilve
420. Sen-n yazm!am ben bu kitb
Ki cn gzinde olmaya hicb
421. Ki gaflet uyhusndan ola bdr

43
Bu vahdet perdesinde gre ddr
422. Nazar ehli ola v shib idrk
Marif issi ola v derrk
423. #unu kim marifetden me!rebi yok
Bu !er iinde anu mezhebi yok
424. #u kalb k'olmaya nr v nr
Nice bu srr-la bula srr
425. Nin kim bu ars- nzenni
Ki hsni !k ider hr- yni
426. Gerekdr hikmet-ile bir auk gz
Ki gre bile bu manden ol gz
427. Vel !ol gz k'almam! Hud'dan
Ne alar baksa bu arz u semdan
428. Sez olmaz ki cft ola kabha
Yara!maz hem melh ill melha
429. Kerme dimi!em bint'l-kerme
Gerekmezdr kerm ill kerme
430. Size virdm size bint'l-kermi
Sez grme bua ibn'l-leyimi
431. Dirg hayf kim bu verd-i ahmer
Lem eline d!e ola ebter
432. Gle blbl gerekdr blble gl
Yara!maz zg elinde sarf ola gl
433. Gerek bu cevher-in cevherler
K'olardur bu meta m!terler
434. #ular kim sayrefdr bilr an
Ne bilr cevheri her saydeln
435. Kan lemde bir sarrf- rif
Kim ola bu gher kadrine vkf
436. Meger ol hazret-i !h- cihndur
Kerem ehline mri kmurndur
437. Bu srr- hikmete vardur vukf
Hem oldur bu zamnu feylesf
438. Kitb ehline eyledm vasiyyet
Ki bu dvn kldukda kitbet

44
439. Yaza !ol resme kim olund telf
Emnet klmaya tabr tahrf
440. "Li-vechi'llh" ide tashh terkb
Nizm vezn hem tasrh terkb
Ser-nme-i Kitb
441. Sze gel sz-ile iy murg- !k
Ki sz fursatdur subh- sdk
442. Nefes ur !kdan derd dil-ile
Ki tola gl-!en ii gulgul-ile
443. Ki ol gulguldan olur sz- !ku
Gelr ol nagmeden vz- !ku
444. Ok ol cn-fez mahbba tahsn
K'odur lemde sultnu'r-reyhn
445. Ki yan !ol gl-i gl-!en-feznu
Ceml-i hsnine medh ok anu
446. El ey sk-yi peymne-yi !k
Harf-i hdim-i humhne-yi !k
447. Ber sun !k cmn !kne
"r vahdet meyini sdkne
448. Kim ise crasndan ol !arbu
Ba!ndan gitmeye fili ol ayu
449. #arbndan anu her k'ola ser-h!
Eylemeye bu meyden kala b-h!
450. #unu kim germ ide bu mey dimgn
Tuta ba! stine anu ayagn
451. Vire bir crasna Rm' #m'
Sata bir katresine hs u m
452. Sal-y !ka ski kl immet
mutrib okud bezme ikmet
453. Dzilse saffumuza silkmze
Olasn bir melik bu mlkmze
454. Kapuda kul idesin halkumuz
Tutasn !arkumuz garbumuz
455. Bizm sohbetmzde viren h!

45
Meymzden olan ser-h! u medh!
456. Dah terk eylemez ol bu !arb
Nie kim ie kanmaz ol bu b
457. Gel ey mutrib sze gz klgl
Bu Hikmet-nme'den bir sz klgl
458. Teseyyr kl Irk u Isfahn'da
Muhayyer eyle u!!k cihnda
459. Szi !klaru sz- cigerdr
Kelm ehl-i !ku kr-gerdr
460. Kim ki !k vardur vardur h
Yanar odu olur dd- siyh
461. Kan bir !k eri bu asr iinde
Kim ad sylene bu devr iinde
462. Bile !klaru hlin klin
Ki gine hasta bilr hasta hlin
463. Kulak tutmu!uz ey ehl-i mani
Bize vasf eyle cd- cihn
Der-ferd-kerd-i dny-r Br Tal Celle Cellhu
464. #u dem kim hazret-i Br Ta l
"rdet kld k'ide halk- dny
465. Vcda getre kevn-i ademden
Huds gstere hl-i kdemden
466. Mkevvin biline bu kevn iinde
Mlevvin alana bu levn iinde
467. Messir grine zt- eserden
Muabbir fehm ola asl- iberden
468. Muallel okna mall iinde
Mdellel ke!f ola medll iinde
469. Ala n-gehn bir genc-i mahfi
Latf biline ztnda lutf
470. Ki yan ola kudret genc peyd
Beyn olsa bu srr "knt-i kenz"
471. Biline Halk'u tevhd-i zt
Cell izzi v kadri sft

46
472. Yog-d bu arzi v semavt
Grinmezdi bu aktr u felvt
473. Ne fr! var-d ne ar! ne krs
Ne dny var-d ne cinn ne insi
474. Var-d bir muazzam pk cevher
Mud lmi !efff u enver
475. Yog-d hilkatine anu bidye
Gerdi-y-di zamn b-nihye
476. Nazar kld aa bir kerre vehhb
Eridi heybetinden old n b
477. Deiz old v bes itdi temevvc
Tehezzl eyledi kld teheyyc
478. Ki buld bahr mevc-ile tezebbd
Hem old bir duhn andan tevelld
479. Duhnndan o bahru kudrete bak
Semvt yaratd Bri Hallk
480. Kefenden bast itdi yirleri hem
"Tala'llh zih Hallk- lem"
481. Meger kim alt gnde Rabb-i mabd
Yidi kat yiri ggi kld mevcd
482. Ki her biri eger arz u semvt
"ki!er gnde buld hilkat-i zt
483. Ki yan mddet-i mddedr evvel
Hem old snide sret mkemmel
484. "ki gnde dah bulup kemlt
Ncm u hem nfs u hem nebtt
485. Vcda geldi bu ayn yan
Bu kf sittet'l-eyym- man
486. Bu mevcdt kim grrsin ayn
Yaratm!dur iki snf zre Sbhn
487. Nedr bu snf- maklt- ulv
Birin ad mahsst- sfl
488. yaratd tabk- liyt
Kod stinde bu rhniyt
489. Tabk- arh iinde Rabb-i Hallk

47
ergna ncmu virdi i!rk
490. Yaratd r ansr mmeht
Cemdt u nebt u z-hayt
491. Bulara htem old zt- insn
Ki insn-la revnak buld ekvn
492. "!idilmi! haberdr Vehb'den hem
Ki dimi! Mustaf slr- azam
493. Yaratd on sekiz bi lemi Hak
Olardan birisi dnydur ancak
494. "kiye munkasimdr zt- dny
Biri pinhndur bir ksm peyd
495. Ki yan biri grinmez nazarda
Muayyendr biri baksa basarda
496. Grinmeyen nedr ar! ile krs
Melyik cinn-ile !eytn cinsi
497. Grinen gze u! arz u semdur
Zevt'n-nefs m-fevka's-serdur
498. Gir vhid olban varlg hem
Alem old anu ztna lem
499. Dimi!dr ehl-i Hakk ala dakyk
Ki sbitdr bu e!yya hakyk
500. Vcd ire ne varsa m-siva'llh
Kamu mahlkdur el-halku lillh
501. her eczs-la bu lemiyn
Kimi arzdur kimisi ayn
502. Kamu muhdes durur bu zt- dny
Bua muhdis d!pdr Hak Tal
F zikri halk-i levhi'l-mahfzi
503. Yaratd levh-i mahfz mukaddem
Hud bir zerre-yi beyzdan azam
504. Dah yaratmadn Hak kyint
Hem cd itmedin bu mmkint
505. Ne kim var-sa bu kevn meknda
Ne olm! olacag-sa cihnda

48
506. Kamu ol levh iinde old melhz
Anu-n old ad levh-i mahfz
F halki'l-kalemi
507. Vcda nak! iden Hlk ademden
Yaratd levhden sora kalemden
508. Nazar kld aa Hak heybet-ile
"ki !akk old uc kudret-ile
509. Nid old aa kim y kalem yaz
n irdi semine anu bu vz
510. Taharrk kld vu ditredi hme
Hud'nu zikri-le geldi kelma
511. Yridi levh zre kld tahrr
Ne kim olm! olacag-sa takdr
512. Sad old sad olan kalemden
#ak old !ak olan kalemden
513. told levh ceff old kalem bes
Bilindi her vcd u her adem bes
F halki'l-ar"i ve'l-krsiyyi
514. Yaratd kudret-ile "Allhu ekber "
"ki al vu azam pk cevher
515. Birisinden yaratd ar!- azam
Birinden krsiyi halk eyledi hem
516. Kod krsn stinde hakmi
Muall sakf-ve! ar!- azmi
517. Essn koymadn evvel zi-Hallk
Yaratd ar!- bev yh arstk
518. Pes imdi gkleri yaratd Kdir
Dnp bu yirleri halk itdi hir
519. Dimi!dr Vehb ashb- velden
Bu dnyda ktb yokdur ezelden
520. Ki zikr olmaya anda ar!- krs
Oknmaya bu ilm anda dersi
F halkil-mi ve'r-rhi
521. Hud bir zerreden yaratd my

49
"!idp m-y kudretden nidy
522. Revna old v geldi sarra
Ki tesbh itdi Hallk- habra
523. Sebeb kld Hak an bu hayta
Vasta eyledi ne!v-i nebta
524. Bu sze istese brhn huccet
"Mine'l-me klle !eyin hayy"dr yet
525. Pes andan sora yaratd yili Hak
Buyurd byledr fal-i mutlak
526. Getrdi suy zahr stine bd
Taala'llh zih std std
527. Meger esp sarr itdgi bu rh
Nedr yan klur Mevl'ya tesbh
F halki'l-eflki's-sebati ve beynih
528. Dah bu gkler-in Hak Tal
Didi "seba semavtin tbk"
529. Nedr zt- felek ilme muht ol
Krriyyi'!-!ekl hem cism-i bast ol
530. Eserde ne sebkdr ne girn-ver
Ve ne meltem durur ne dardagndur
531. Ne ratb u yabis ne hr u brid
Aceb hilkat kalupdur an vhid
532. Taharrk klur amm bi'l-irde
Dah kbil degl kevn-i fesda
533. Mcedded oldg-n her ciht
Mahal olmaz fesd- kevne zt
534. Taharrk eyledke her medr
Olur bir vast zre istidr
535. Tabiatda istidr- kadri bu zta
Temeyyl yokdur anda bir cihta
536. K'odur mebde-i meyl-i istidret
Yog anda mebde-i meyl-i istikmet
537. meylinde bulnmaz istikmet
Yaramaz dah hariku'l-kymet

50
538. Egeri dir bun erbb- hikmet
Bua kyil degl ehl-i !eriat
539. Ki hariku'l-kyme bu semavt
Yaramasa fesd- kevne bi'z-zt
540. Felekden bulmayayd rh- imkn
Hbt- vahy hem inzl-i Kurn
541. Sud- sa mirc- Muhammed
Kadm olayd kalayd muhalled
542. Her eflk var amm bir medr
Muhlif bir birine istidr
543. devrn stinedr yok karr
Tagayyrde durur dyim medr
544. Bu nev-la muhaddesdr sft
Muayyendr ki hdis old zt
545. Muallakdur muarrdur senedden
Muhallasdur ilka vu amedden
546. Kimi dolbi kimi siyb
Kimi deyr kimin var !itb
547. Kimisi igzinr hem n hamyil
Hem olmaz bir nefes devrinde btl
548. Kimi garba tolanur kimi !arka
Kimi tahta dner kimisi fevka
F beyni keyfiyeti'l-eflk al vefki'l-eklmi's-seb
549. Yidi eflki didi ehl-i talm
Musattahdur al sebi'l-aklm
550. Yidi ylduz yaratd Hlku'l-halk
Ki her ylduz bir iklme virr !evk
551. D!pdr her felek bir isme mazhar
K'olur tesr-i ism anda mazhar
552. Yidi sitren biri Zuhal'dr
Yidinci arh hem aa mahaldr
553. Yidinci gge mensb ism-i Razzk
Kom! yidinci iklm zre Hallk
554. "kinci necm ad M!ter'dr

51
Hem altnc felek anu yiridr
555. Alm mazhardur smn
Aa mensbdur iklm-i sn
556. Nedr incin Merrh ismi
Be!inci arh anu old ksm
557. Aa mensb olupdur ism-i kahhr
Anudur hem inci mlk-i aktr
558. Nedr drdinci ylduz #ems nm
Sem- Rbi old anu makm
559. Aa muhyi ad mazhar d!pdr
Ki milk-i rbia hver d!pdr
560. Be!inci ylduz ad old Zhre
inci arh olupdur aa behre
561. Musavver ismin ol mazhardur
Anu iklm-i hmis manzardur
562. Utrid'dr meger altnc ylduz
"kinci arh anu old dpdz
563. D!pdr ismi Br aa mensb
Olupdur ksm- sdis aa mahsb
564. Yidinci ylduzu ad Kamer'dr
Meger evvelki gk aa makardur
565. D!pdr ol felek Hallk'a mazhar
Tutar yidinci iklm zre manzar
566. Rivyetdr ki rbide turur Mh
Gne! hmisdedr dir baz revh
567. Kamer ggi Hud dir devr iinde
Gne! ggine dyim seyr iinde
568. Hisb iinde dimi!dr ncm
Hud halk idicek sebu'n-ncm
569. Meger kim her biri itmege tedbr
Klupdur devr in bi sl takdr
570. Zuhal'den ycedr arh- sevbit
Kim andadur sevbit necm-i sbit
571. Dah andan yukaru arh- atlas
Budur add- esm-y felek bes

52
F zikri'n-ncm f keyfiyyetih
572. Dimi! ilmin bilenler bu ncmu
Kelmdur meger ehl-i ulmu
573. Bu tedbrt- kevn-in bir fk
Feleklerde yaratd necm Hallk
574. Togup batmaz turur bir nev-i sbit
Anu bu nevna dirler sevbit
575. Mzeyyendr bu nev-la semvt
Bulardur merkez-i eflke yt
576. "kinci nev seyyrtdur hem
Togar batar feleklerde dem--dem
577. Bularla ihtid olur taryk
Yrr deryda bunlarla halyk
578. inci nevn ylduzlaru bil
Muallakdur semda n kandl
579. Ggi dnse bile dner ncm
#eytn bularla olur rcm
580. Ki yan istirk-i sem-in bil
Havya kcak nesl-i azzil
581. Melekler recm ider an semda
#u ylduzdur kim atlur havda
582. Vel dir hikmet ehli bunda bir sz
#ihb- cev dirler var bir ylduz
583. Hakkat necm degl nr durur ol
Meger bir te!-i tayyr durur ol
584. Zemn ger tesud olsa dd
"ri!se merkezi nra sud
585. Bulur ol dd anda i!tili
Eger olmazsa arza ittisli
586. Havda mutf olur gine bu dd
Ve ill arza dik ir!r ol od
587. Galz olsa eger anu duhn
Od syinicek kalur ni!n
588. Kevkib kim zevi'l-eznb dirler
Anu nryla bulur tb dirler

53
589. Muhlifdr biri birine ekser
Me!rkda magribde bu ahter
590
. Mugyirdr cemi kevn iinde
Nite kim devr iinde kevn iinde
591. Degldr cmle encm bir karra
Yemine seyr ider kimi yesra
592. Kimi sratle klur gkde seyrn
Geincedr meger kimine devrn
593. Kimin levni ag u kimi asfer
Rassdr kimi v kimi ahmer
594. Kimi ekber durur ve kimi asgar
"Tala !nehu Allhu ekber "
595. Nazar kldukda eflke !itda
Murraham grinr nin semda
596. #itda zre kim cevv-i havnu
Sef bulur gubrndan cihnu
597. Kudretden hav n ki erinr
Semda ne ki ylduzlar grinr
598. gyet sfidr cirmi semnu
Grinr nr necm iinde anu
599. Meselde bu felek bezer zcca
Bu ylduzlar zcc ire sirca
600. Nie tk olur-sa b-gne
Grinr nr anu iinde gine
F zikri feleki'l-kamer
601. Bu dny ggi kim arh- Kamer'dr
Kamu eflkden bu muhtasardur
602. Bu arhu sath- als ser--ser
Utrid necm-i arhna muakkar
603. Olupdur sath- edns anu hep
Mahall-i nrya sath- muhaddeb
604. Mahall-i nridan itse kys
Utrid arhna irince als
605. Olupdur alt yz bi seksen alt

54
Bi yz yitmi! alt yl fevti
606. Kallg iri!r bak bu kla
Yz on sekiz bi altm! alt mle
607. Olcak her yigirmi sekiz eyym
"ri!r devrine bu arhu itmm
F havssi'l-kameri ve acb tesrtihi
608. Kamer kim arh- evveldr mekn
Yidi seyyren biri bil an
609. Kesf muzlim old cirm-i aya
Vel kbil durur nr u ziyya
610. Dimi!ler levn-i myildr sevda
Meger gnden klur nr istifde
611. Egeri nr gnden ahz ider bu
Aceb budur ki gne olsa kar!u
612. Dkenr nr kalmaz iltim
Iraga varduka artar !u
613. Ki yan irdkce gn-be-gn de
Ayu yzinde nr olur ziyde
614. Kemle irdgi gice bid
Tolar nr-la olur bedr ad
615. Tolanup buldugnca kurb- #ems'e
Dner gnden gne envr bahse
616. Mukbil oldugnda !emse her gh
Grinmez olur oldur hir-i mh
617. Dimi!dr hazret-i shib-rislet
#ems'ini yaratd Br izzet
618. Bes itdi nr ar!-la mnevver
Birin ekber yaratd birin asgar
619. Olaru birisi #ems biri Mh
Buyurd Cebrl'e hir Allh
620. Kanad-la ay kerre ald
Glef old yzinde yiri kald
621. Bu hlet olmasa aya semda
Gice gndz bir olayd ziyde

55
622. Bu sze nass- kavli izzetidr
Mahvna yet'l-Leyl yetidr
623. Mneccimler bu szi grdiler ry
Ki iner her gice bu menzile ry
624. Meger yigirmi sekiz gnde bir mh
Tutar yigirmi sekiz menzile rh
625. Yigirmi tokuz olsa !ehre eyym
Yigirmi sekizinde olur itmm
626. Otuz gnde olursa !ehre pyn
Olur yigirmi tokuznda pinhn
627. Didiler istinrnda bu mh
Keser bir burc ol gice kemh
628. Ncm ehli didi her burca lbs
Kalur bu mh iki gice v bir sls
629. Keser bir !ehrde arhn cemi
Ncmu bu durur seyr-i seri
630. Kamer bilince bu necm urc
Keser bir ylda on iki burc
631. Kim yz elli drt eyym bir sds
Olur yl ksr stine bir humus
632. Mhendisler didiler cirm-i mh
Meger kim arz cirminde kemh
633. Giidr czv-le otuz tokuz ecz
Biridr bu Kamer tolar arz
634. Gelr ml-ile cirm kutrn bil
Hakkat drt yz elli iki ml
635. Meger takrb-ile ilm-i hakm
Bua ir!di gr sunn kadm
636. Tabatda Kamer necmin kl idrk
Bu yidi arhdur hem bi eflk
637. Dimi!ler seyr ire ahter-i mh
Geh sad olur u hem nahs olur gh
F havssi'l-kameri ve acb tesrtihi
638. Dimi!ler hikmet erbb haberde

56
Nie szler bu tesr-i Kamer'de
639. Anu tesri bu e!yda her dem
Rutbet vstasyla durur hem
640. Hurc idp Kamer burc- tutukdan
Deiz stine togsa bir ufukdan
641. Deiz artar !eb-i Kamer iinde
Olur mddet-ile dery iinde
642. "ri!nce kamer vast- semya
"ri!r medd-i bahru intihya
643. Oradan varup itdke hbt
Dner dery bulur cezr-i hutt
644. Gurba varcak tahte's-serda
Dner ba!lar gine bahr imtidda
645. Kaan evtd- arza ola havle
"ri!r medd-i derynu kemle
646. Vel giceki medden az olur bu
Oradan gese eksilr gine su
647. Hem hir ma!rka varnca br
"r!r intihya incizr
648. Mezd olduka dirler hem uyanur
Olur derylar ire b- mevfr
649. Hem eksildke nrnu ziyd
Dner cezre bihru imtidd
650. Etbb didiler zav-i Kamer'de
Ya olur cism-i hayvn be!erde
651. Bulur ne!v nem v hsn kuvvet
Olur agleb rutbet ger sehnet
652. Tavl hem arz ider !ur
Hilfnca olur eksilse nr
653. Her ayu evvelinde olur firvn
Zarnda bu hayvntu elbn
654. Arknda demi azmnda magz
Ziyde olur i!it kavl u nagz
655. Beyz beyz artuk zerresi kem
Olur ay yiisinde didiler hem

57
656. Didi sayyd nev oldukda mh
og olur sularu iinde mhi
657. Meger shib felhat didi Br
Eger ay artar-iken dikse e!cr
658. Bite sratle bula inti! ol
Tuta haml u vire berg nev ol
659. Kaan kim nksu'n-nr olsa bu mh
Ya tutm! olsa gkde batmaga rh
660. Dimi!ler ol zamn dikilen e!cr
Kuruya bitmeye ya gi vire br
661. Nebt esnf ne kim var serda
Olur byr kamerde hep ziyda
662. Semerden reng alan zav- kamerde
Kamerszden melh olur semerde
663. Dimi!lerdr meh-i tbn iinde
Televvn bulsa gevher kn iinde
664. Latf [] sf olur levni gyet
Bulnmaz b-kamer ol hsn-i behcet
665. Kamer olsa didiler zyid'n-nr
Zevti's-semme olur semm-i mevfr
el-emsl f'l-kameri
666. Meseldr kim gurb itse kamer dir
Yaramaz kim kla ki!i sefer dir
667. Dimi!ler ayblar kim var kamerde
Eger ol aybu olsa biri harda
668. An redd idelerdi byiine
Ne !d olmak gerekdr tliine
669. Eridke felekde kurs anu
Eridr mrini ehl-i zamnu
670. Kamer togar iri!r mddet-i m
Bunula munkazi olur her eyym
F zikri'l-Mecerreti'l-bniyyeti f's-semi'd-dny
671. Mecerre kim grinr gkde azher
Neb dir smna ol durur der

58
672. Hubt andan ider yire melyik
Sud andan klur gklere slik
673. Nhl andan idpdr b- tfn
Akdur oradan seyl-b- tfn
674. Dimi! ilmin bilenler smnu
Beynnda b rh- kehke!nu
675. Ki Nuh'u merkebine rz- tfn
Meger emr eyledi kim Br- Yezdn
676. Tavf ide vara beyt'l-harm
Bu-y-d ke!tin ol gn zamn
677. Sebeb oldugnca ol yana cerre
Didiler adna anu mecerre
678. Miyn- smna gelicek ol
Tutar beyt'l-harmu stine yol
679. Felek devrt-la bu dah glib
Klur devrn !yle kim kevkib
F zikri felek-i Utrid
680. Feleklerden ikinci smnu
Utrid arh old ad anu
681. Olupdur sath- als semda
Mukaar Zhre arhna alda
682. Hem ad sathn anu alagl heb
Kamer arhna olm!dur muhaddeb
683. Hem anu mh- arhndan als
Hisb mli-y-ile bugday kys
684. Gelr yz yitmi! v alt yz bir
Hem itdiler anu tahsni takdr
685. Meger yz bi seksen sekiz bi
Dah hem drt yz seksen iki di
686. Tamm olur aa bir ylda devre
Dner magribden ol !arkiyye devre
F beyn Utrid
687. "kinci arh nazmdur Utrid
Ncmndan olupdur kavl vrid

59
688. Ki sad olur sud-la bu ahter
Nuhs-la gine nahs olur ekser
689. Nehr-la nehrdr dem--dem
Dah leyl-y-ile leyl olur hem
690. Dimi!ler di!i irkek-ile irkek
An nr yaratm! Hak tebrek
691. Utrid necmini dir ehl-i makl
On iki burc bir ylda gezer ol
692. Vel takrb-ile bu seyr iinde
Keser arh on iki !ehr iinde
693. Kys cirm bu necm-i debr
Yigirmi iki czvinden bu yir
694. Hemn bir czvidr hem kutrn bil
"ki yz yetmi! del olur ml
695. Didiler ktib-i eflkdr ol
Debr hsib derrkdr ol
696. Velyet ider ol ashb- ilme
San ehline erbb- ilme
F zikri felek'z-Zhre ve m yelh
697. Zhre arhdur nci hadr
Dimi!ler bu felekden sath- al
698. Gne! ggine olm!dur muakkar
Muhaddebdr Utrid arh yik-ser
699. Utrid smnndan anu hem
Alsnu kys didi alem
700. Gelr bi keret bi ml var
Hem yz altm! alt bi !umr
701. Gelr hem yidi yz yitmi! kadar ml
Hisb it hendeseyle sen dah bil
702. Kalulg bu arhu dir hakmn
Gelr bi keret bi ml yik-sn
703. Yidi yz dah toksan bi! adeddr
Bu arhu tahtna bu del haddr
704. Meger kim bu felek kldukda devrn

60
Tolanur !arka magribden iy cn
705. Tamm olur anu bir ylda devri
Degl bir hl-ile her demde seyri
706. Geh srat klur devrn iinde
Geh gi deprenr seyrn iinde
F beyni'z-Zhre
707. nci necme dirler necm-i Zhre
Ki arh- slis old aa behre
708. Meger kim sad- asgardur bu ahter
Ne in dirler aa sad- asgar
709. Sadetde bu necm-i Zhre dyim
Giidr M!ter'den dir mneccim
710. Klur ylda on iki burc seyrn
On iki ayda keser eflki yik-sn
711. Hem otuz drt bir sls olsa bu yir
Anu bir czvidr bu cirm-i takdr
712. Dah kutr- kys drt yz ml
Ksr krk tokuz sdsdr bil
713. Bu ylduz leyldr hem tab- mda
Dah kavl- encmdr semda
714. Dellet tutar ol raks- gnya
Srr i!ret zevk u safya
715. Dah !k u nis-y mmehta
Hal v tb nak! u zehrevta
F zikri feleki'"-#ems
716. Sem-y rbi-i eflk-i yik-sn
Nedr man sem-y !ems-i tbn
717. Yukaru arh- Merrh'a mukaar
A!aga Zhre arhna berber
718. Bu arhu Zhre arhndan als
"rince arh- Merrh'a kys
719. Yigirmi iki bi kez bi esnf
Dah say bi! yz altm! tokuz alf
720. Ksr yz seksen drt durur hem

61
Hisb mli-y-ile vllhu alem
721. Hem yz elli bi! bi necm dr
Ki yitmi! drt ml olur ksr
722. Dimi!lerdr sem-y !ems-i tbn
Ki bir ylda klur devrn- pyn
723. Hem otuz alt bi ylda bu hadr
Keser eflki devri ire turr
F beyni'"-#ems
724. Gne! kim neyyir-i azamdur ismi
Ki drdnci gg ol old necmi
725. Geh sad olur u geh nahs olur hem
Nehr v zekerdr necm-i azam
726. Didi kutr- kys krk bi yl
Ksr yidi yz toksan sekiz yl
727. Ki cirmi yir yzin cirmi girdr
Gelr yz altm! alt del mikdr
728. Kalur her burcda bir ay mikdr
Keser eflki bir yl ire yikbr
729. Kim yz altm! bi! rub gndr
Budur !ems hisbnca bil iy hr
F havssi'"-#emsi ve acb tesrtih el'-cihti ve's-sfliyyti
730. Dimi!dr hikmet iinde hakmn
Bu tesrt ki ider !ems-i tbn
731. Her e!yda eger az olur evvel
Harret vstasyla olur ol
732. Klur tesr ulviyt iinde
"der tasrf sfliyt iinde
733. Pr ider pertevi-y-ile cihn
Tutar nr zemn smna
734. D!icek pertevi r-y bihra
Sebeb olur ol cd- buhra
735. Buhr ebr olur andan yagar emtr
Matardan e!meler hem neden enhr
736. Biter yirde nebtt u madin

62
Talallh sbhne'l-mkevvin
737. Nebt bitmez asl !ol trbu
Ki nr irmez aa fitbu
738. Nebtt ire var ki irer kemle
Toguban gn iri!ince zevle
739. Dbl olur gine irince hr!d
Gne! grse klur Hakk an tecdd
740. Nite kim nr- subh itdkde lemen
Takavv kesb ider ebdn- hayvn
741. "ri!ince gne! vast- semya
Bedende kuvveti irr nihye
742. Gne! dnp gurb itse nzli
Bulur gine beden zaf u zebn
743. Semda gne!e ehl-i teneccm
Dimi!lerdr meger sultn- encm
744. Aa meslldr izz-i hukmet
Mebbed terbt-i tedbr-i hikmet
Ve min acebi tesrtih
745. Aceb budur ki bir iklme yik-ser
Yakn olsa me!met !emse ekser
746. Bu !ems har-la ol yir ehli
Hakk esved olur reng !ekli
747. Tabiatda !ebih olur siba
Ki dirler arz- sevdn ol buka
748. Mesmetde eger kim ola devri
Zaf olur orada harr- nr
749. Hep ag olur ol iklm ehli dyim
Tabiatda olur hem-n behyim
750. Dimi!ler fitbu evcini bil
Olur her burcda bi kadar ml
751. "ricek alt yz altm! bire sl
Meger cevzda imi! evc ol hl
752. Gne! klsa dimi! ehl-i taakkul
Kim ebrc- cenbiyye tenakkul

63
753. Ola bir drl hle milk tahvl
Bu yir yzi ola tagyr tebdl
754. Ki yan ykla arz u amyir
Yklm!lar yapla olsa mir
755. Dah var ola sehl sehl ola var
Dnp bahr ola ber ber ola bahr
756. Cenb ola !iml hem !imli
Cenb irer zamnu infili
757. Kelm- ehl-i hikmetdr bu akvl
Hakkat Hak bilr kim n'olur ahvl
F zikri feleki'l-Merrh
758. Bi!inci arh Merrh old iy cn
Mvzindr bu arha dah sathn
759. A!aga yukaru arh giridr
Als kar- arh M!ter'dr
760. Had'dur muhdib hr!de sfl
Kysnda dimi!dr ilm ehli
761. Yili senden gne! ggin azam
Yigirmi drt bi kez bi olur hem
762. Dah bi! yz yetmi! bi emyl
"ki yz on altdur bi'l-icml
763. Meger bah! kys ol semnu
Yigirmi bi kerret bi olur anu
764. Hem yz yitmi! alt bi bi'l-icml
Tokuz yz dah toksan sekiz emyl
765. Yrense devresinde gice gndz
Olur bir yl on ay yigirmi iki rz
766. Muhlifdr meger bu arha devrn
Ki dner ma!rka magribden iy cn
F beyni'l-Merrh
767. Dimi! durur ncm iinde encm
Bi!inci arh durur arh- Behrm
768. Eger cirmin anu klsa tasavvur
Ki bu cirm-i serca bir buukdur

64
769. Bu necm kutr cirmin klu icml
Tokuz yz bi sekiz yz seksen emyl
770. On iki burcdan eflkine rh
Sekiz yl u sekiz ay u buuk mh
771. Dimi!lerdr bu necme nahs- asgar
Tabiatda durur leyl v hem ner
772. Nedr Merrh yan shib'l-cey!
Fal u kahr u katl u satvet u t!
773. #ol amledr ol ylduzda medll
K'od-la hen-ile i!lene ol
F zikri feleki'l-M"ter
774. #ol altnc felek kim M!ter'dr
Anu sathn mlis hem giridr
775. Als esfeli arh- Zuhal'dr
A!aga arh- Merrh'a kuleldr
776. Bu arhu azmna seyr itse seyyr
Gelr yz bi keret bil ml mikdr
777. Kallg yigirmi bi keret bi
Hem yz otuz iki bi kadar zk
778. Bunula drt yz otuz iki ml
Dimi!lerdr mhendisler i!it bil
779. Meger kim devresine anu itmm
Olur on bir yl on ay on bi! eyym
780. Dimi!ler arh- burcna tutup rev
Ki ma!rkdan tolanur ma!rka ol
F beyni'l-M"ter
781. Ad altnc necm M!ter'dr
Kim altnc felek anu yiridr
782. Bu yir yzince seksen drt azam
Ksr sls rub- cirm-i verhem
783. Sorarsa kutrumn ne kim var
Gelr bu yir yzince drt mikdr
784. Turur her burcda on iki mh ol
Keser on iki ylda arha rh ol

65
785. Ulu durur sadetde bu ahter
Olupdur ad gkde sad- ekber
786. Tabatda zekerdr bu sitre
Nehrdr taallukdur nehre
787. Dimi!ler kdi-yi eflkdr bu
Vzert ehli v mellkdr bu
788. Klur ashb- erzka dellet
Aa medlldr ehl-i sadet
F feleki'z-Zuhal
789. Yidinci smn arh- Zuhal'dr
Giridr iki sath b-tegayyr
790. Mevzindr cevnibden bu hadr
Mehzidr bu arha sath- al
791. Sem-y sbitru esfeline
A!aga M!ter haddine gine
792. Kys bu semnu ml-ile di
Hem yz bi keret bi bi! yz bi
793. Bunula krk yidi bi kadar ml
Dah sekiz yz altm! durur bil
794. A!agadan yukaru arh- keyvn
Kallg bu arhu var hakmn
795. Olur yigirmi bir bi kez ey bil
Hem alt yz bi otuz alt bi yl
796. Dah alt yz alt ml kesri
"!itgil hem nicedr devr-i kadri
797. Yl-la hem yigirmi tokuz avm
#uhr-la bi! ay alt eyym
798. Bu dah !yle arh- M!ter var
Tolanur ma!rka magribden iy yr
F beyni Zuhal
799. Yidinci ylduzu ad Zuhal'dr
Yidinci smn aa mahaldur
800. Gelr cirmi bu necm didi alem
Bu yir cirmince seksen bir kadar hem

66
801. Hisb-la gelpdr kutr- cirmi
Bu yirce krk iki sls azm
802. Kalur her burc zre bu Zuhal bil
Hisb- devr-ile iki buuk yl
803. Ki yan bu Zuhal seyr-ile evci
Otuz ylda keser on iki burc
804. Dimi!ler nahs- ekberdr bu ahter
Nite kim didiler Merrh'a asgar
805. Nehr v zekerdr bu sitre
Helk u hemmedr bunda i!re
806. Hazin-dr- felek oldug-n ol
Yir altnda madin aa medll
807. "gen ekmek su aktmak serda
Anu tesridr arz u semda
F zikri feleki's-sevbit
808. Sekizinci felek arh- sevbit
Hem ol durur ki dirler krsi sbit
809. "ki sath zre bu arh- smin
A!aga yukaru her yaa v uzun
810. Als arh- azam tahtdur hep
Zuhal burcna sfldr muaddeb
811. Dimi!ler devre-yi arh- sevbit
Zuhal arh yanndan ala sbit
812. Kys drt yz bi kez bi emyl
Dah bi! bi ksr olur bi'l-icml
813. Meger yz on alt bi sekiz yz
Dah seksen kadar mle tokuz yz
814. Anu cirmi kallg v devri
Hem otuz drt bi kez ksr
815. Sorarsa krk drt emyl olur hem
Bu arhu kutr- cirmi bi! eger kem
816. Kim oldur arh- ebrcu buhr
Gelr yz bi keret bi kutr devri
817. Hem elli bi kerret ml olur bil

67
Bile bi! yz bi otuz yidi bi ml
818. Ksr yz seksen drt emyl
Hisb ehli bu del klm! icml
819. Dah dirler bu arhu cirm-i azm
Gelr bu yirce toksan drt cirmi
820. Meger kim dyire resmince peyd
Olur bu arh yz altm! ecz
821. Ki her yz ylda bir czvden keser ol
Hisbn byle klm! ehl-i makl
822. Batiyy'd-devrdr bu arh- azam
Tolanur magribe ma!rkdan ol hem
823. Her otuz iki bie iricek m
Bu arhu iri!r devrine eyym
824. Kevkibden ne var-sa sevbit
Bu arh zre durur merkz-i sbit
825. Muht-i dyire zre bi-evz
Turupdur muhtelif olmaz bu esm
F zikri adedi'l-kevkibi's-sbite
826. Felekde ylduzu addin verdan
Kimesne bilemez ill Yaradan
827. Dimi! ashb- hikmet bir aceb sz
Ki vardur bi yigirmi iki ylduz
828. Bulardan yidi yz on alt ahter
Olupdur krk sekiz drl peyker
829. Yigirmi birisi nsf- !imle
D!pdr k'olur anda i!tigle
830. Ncm- seba-y seyyren hem
Mesrindedr on ikisi her dem
831. Dah nsf cenbnda !ikre
Meger vardur yz on sekiz sitre
832. Ki bu sretlere andan temmet
Bulupdur ksmet oluban izfet
833. Olara hric-i sretdedr ad
Bu resme ksmet itmi! an std

68
834. Eger hric eger dhil rakamla
Hisbn yazm! hind kalemle
F esmi'l-kevkibi'"-"imliyyeti ve hiye ahadn ve i"rne
kevkebn
835. Kevkib kim d!er nsf- !imle
Yigirmi bir kevkibdr havle
836. Birisi dbb-i asgar biri ekber
Dcce zt- krs biri azher
Sret fakat sret fakat sret fakat sret hric sret
hric sret hric
Sret fakat
837. Ukb vefke ve cevviyye havv
Dah mmsik einne sehm-i avv
sret-i hric sret fakat sretihim
fakat sret fakat
Sret fakat sret hric mselles hem feres taamla
delfn dah kta
Feres-i selyk tinnn sret fakat sret fakat
biri kaykavu! u biri siyvu!
Feres-i azam mselsel merrt dervu! sret-i hric
sret-i hric
Sret fakat
F esmi'l-kevkibi'l-cenbiyyeti ve hiye hamset kevkeb
sret hric
838. Kevkibden d!en nsf- cenba
Hem on bi! kevkeb old bak durba
839. #ec v kaytus hem nehr cr
Gurb u btiye kanturs iy yr
Sret hric sret fakat sret fakat sret fakat sret
fakat Sret fakat sret
840. kelb'l-ekber kelb-i mukaddem
Sefne mcmire ylduzlar hem
sret fakat sret fakat sret fakat
841. Seba ylduz ernep bil durb

69
Cenb- ht ikll-i cenb
Sret fakat sret fakat sret fakat
F esmi kevkibi's-seyyrti ve hiye inneni a"ere burcen
842. Yidi seyyren yidi ncm
On iki burc var ala ulm
843. Hameldr sevr hem cevz seretn
Esed hem snble yidinci mzn
Sret-i hric sret-i hric sret-i hric sret-i hric
Sret-i hric sret-i hric sret-i hric sret-i hric
844. akreb kavs ced v delv-ile ht
Zmir-i kudret u fermn- l-ht
Sret hric sret hric sret fakat sret fakat sret hric
F zikri menzili'l-kamer
845. Dimi! durur ncm iinde kyil
Ki yigirmi sekizdr aya menzil
846. Meger on drdi anu old !m
Yemendr kalan on drdi nm
847. Ki togar her gice nsf vezn
Felek stine v r-y zemn
848. Batar nsf gider tahte's-serya
Biri batsa biri togar semya
849. Bulur her biri on gn tevtr
Skt ider vel cebhe degldr
850. Olur on drt gn anu skt
Meger her birin devr-i hutt
851. Zamnnda bulut gelse havya
Ya yagmur veya kar yagsa serya
852. Ya yl ise havda olsa serm
Gne! kzsa zemni tutsa germ
853. Meger ol ylduzu nevdr ol hl
Ne hikmetdr zih fermn- fal
F esmi menzili'l-kamer ve hiye semniyetn ve "rne
mine'"-"miyyeti ve'l-yemniyye
854. Menzilden biri !artn iy cn

70
Batn u hem srey-y-la dbrn
855. Biri huka biri huna durur hem
Zir u nesre v turfa iy azam
856. Birisi ceyhe biri zebre peyd
Birisi sarfa v birisi avv
857. Simk old biri gufr u zebn
Biri ikll !evle kalb iy dn
858. Neyimdr birisi sad- zbih
Dah sad u belidur ala vzh
859. Biri sadu's-sud ahabbiye hem
Biri belde biri feru'l-mukaddem
860. Dah feru'l-muahhar batn- hta
Dkendi bu menzil geme te
F zikri'l-feleki'l-azam
861. Tokuznc felekdr arh- azam
Felek atlas felek eflk durur hem
862. Azm oldug-n eflkden ol
Felek azam dir aa ehl-i makl
863. Kevkibden teh oldug-n bes
Didiler adna anu arh- atlas
864. Dimi!dr ar!a i!it kavl-i hakmi
Felek atlas durur ar!- azmi
865. Muht oldug-n eflke yik-sn
Felek eflk dir adna insn
866. Hemn bir zt- vhid gibidr hem
Ki olur cz bu kl gibidr hem
867. Kom! ehl-i rasad fehm idene narh
Kim iki kutb- sbit zre bu arh
868. Tolanur ma!rkndan garba lk
Bunu devr-ile devr ider her eflk
869. Ser oldur dir bu arh gyet
Dimi!ler hendes-ile aa srat
870. #u takdr-ile kim bir at- perrn
Segirdgi zamn bir ba!- meydn

71
871. Alban kaldurup koynca bu at
Keser eflki bi fersah ol at
872. Klur bu arh- azam kat eflk
Yigirmi drt sat ire lk
873. Keml-i devresi iddet iinde
Dkenr bu kadar mddet iinde
874. Meshatle dimi!ler arh- azam
Sevbit merkezinden ulvine hem
875. Olupdur drt bi kez dir als
"ki yz on sekiz bi kl kys
876. Anula drt yz seksen iki ml
Mhendisler bu resme kld tevl
877. Bu arhu sath- alsn asl
Kimesne bilmedi ill ki Mevl
878. "ri!mez aa ilmi kyintu
zilmez ukdesi bu m!kiltu
F zikri'l-meliketi aleyhim's-selm
879. Melek resminde dimi! ehl-i makl
Meger bir cevher-i elfz durur ol
880. Hayt u rh var hem akl u fehmi
Kelm u nutk var hem nakl u ilmi
881. Ne irkek ne di!idr misli yokdur
Ne togar ne togurur nesli yokdur
882. Ardur zulmet u !ehvniden hem
Kdrt- gazabdan pk muassam
883. Olaru krdur slh- ekvn
Hem anlardur semvt zre skkn
884. Olara yok durur hadd u nihyet
Yiri ggi tutup durur temmet
885. Ki yok bir zerre ez-zert-i lem
Yahd bir katre ez-katrt- lem
886. Mvekkil olmaya aa firi!te
Bil ztnda olmaya siri!te
887. Bu resmedr dah ahvl-i eflk

72
Bularla toldur eflk-i emlk
888. Ncm u gaym u emtr u havlar
Bihr u bint hayvn u serlar
889. Nice olmaz melyikle mzeyyen
Bak imdi hikmet-i rabbniye sen
890. Muhammed Mustaf salli vessellem
Musahhahdur hads ire dimi! hem
891. Ki yokdur bir mahall arz u semda
Melyikden ola hli v sde
892. Kimi kyim turupdur kimi kid
Kimi rki olupdur kimi scid
893. Yidkleri kamu tesbh tahmd
Mdm idkleri takds temcd
894. Olardan gelmez ill kim itat
Salh u tevbe v hsn-i ibdet
895. Hud'nu emrine tyidr anlar
Ne fermn kim ola smidr anlar
F zikri hamleti'l-ar"i aleyhi's-selm
896. Melyikden meger kim drt azam
Melek halk eylemi! Hallk- lem
897. Ki dirler hamlet'l-ar! anlara ad
Klaldan Hak Tal ar! bnyd
898. Bu drdi drt rkninde muhakkak
Gtrmi!ler durur ar!- muallak
899. "ri!mi! ba!lar fevka'l-ulya
Ayaklar dah tahte's-serya
900. Bu yir yzindeki halk-in iy !h
Hakkat hazret-i izzetde her gh
901. Bu halk-in mdm izz iderler
Hud'ya hamd u istigfr iderler
902. Yaratm! drdini Br Tal
Tammet drt sret zre peyd
903. Biri insna bezer biri sevre
Biri aslana bezer biri nesre

73
904. #u kim dem sfatdur gr bedi
Olupdur rzk- insnu !efi
905. #u kim sevra m!bihdr o dyim
Klur te!f-i erzk- behyim
906. #u kim aslana bezer intib
Diler Hak'dan hemn rzk- sib
907. #u kim bezer sft-la nsra
#ef oldur meger rzk- tuyra
F zikri Rhu'l-emn aleyhi's-selm
908. Mkevvin bir melek klm!dur icd
Kim eydrler aa Rhu'l-emn ad
909. Nin Rhu'l-emn old aa nm
Kim andan her nefes n gelr encm
910. Hud emri-y-ile e!bh iinde
Gelr hem rh olur ervh iinde
911. "gen azam yaratm!dur Hudvend
Melyik ire yokdur aa mnend
912. Muazzamdur sft-la melekden
Mukavvdur felekden hem melekden
913. Bulnmaz yirde gkde istese hem
Meger bir nesne k'ola bundan azam
914. Mufavvazdur aa mdbr-i eflk
Anu elindedr tedvr-i eflk
915. Nice kdirse tahrkine her br
Anu tesknine de kudreti var
916. Ne kim var-sa gklerde kevkib
Anu tahrki-le bulur mertib
917. Kamer gginden a!aga serya
Serdan yukaru irince semya
918. Ne var-sa ansrdan mrekkeb
Anu tasrfine mezndur hep
919. Gelp gedkde devr subh u !m
Alem y emn elfe's-selm

74
F zikri !srfl aleyhi's-selm
920. Melek kim aa "srfldr nm
Muazzam hilkat itmi! an allm
921. Ba! ar!a iri!mi!dr alda
Ayag yidi kt tahte's-serda
922. Tutupdur bir kanad !ark hem dem
Birisi magribi tutm!dur azam
923. "ri!mi!dr biri fevka'l-alya
Biri vsl durur tahte's-serya
924. Ne kim var-sa hayvnt- e!bh
Hud emri-le ol nefh ider ervh
925. Hud klmak dilese ger bir emri
Kalem levha yazar n ola emri
926. Bakar ol levha "srfl her gh
Bilr her ne kim emr itdi-se Allh
927. Melyikden hem oldur shibu's-sr
Tutupdur sr t olnca destr
928. Turupdur vakt- emre muhtazrdur
Meger sad-be-sad muntazrdur
929. alnsa sr olup Hak'dan irdet
Hemn kopsa gerek rz- kymet
930. Ki srn riserdr kerre
Olupdur her biri msal bir emre
931. Mukaddem nefh ki iri!r sima
Gelr arz u sem ehl-i feza
932. "kinci nefhasdur nefha- sak
Ki anula fen bulur kamu halk
933. nci nefhas base sebebdr
len dirilmege emr-i alap'dur
934. Ansr rhla oldukda siri!te
Selm olsun ze iy firi!te
F zikri Cebryil aleyhi's-selm
935. Nedr Cebrl bil nms- ekber
Melyikden odur tvus- ekber

75
936. Dah Rhu'l-emndr hzin'l-kuds
Emn'l-vahydr ol menbau'l-ins
937. Ktbler kim maklt- Hud'dur
Sahaflar kim ni!n- enbiydur
938. Hud'dan enbiyya old nzil
Cemine Cebrl old menzil
939. Kim oldur Br'den celle celle
Resl olanlara shib risle
940. Yaratm!dur an Br Tal
Mehb azam u saht u tuvna
941. Bilrsin kuvvet-i rhu'l-emni
Oksa " inde zi'l-ar!i mekn"i
942. Tamm alt kanad vardur azam
Sgar tahte'l-cenhiyye bu lem
943. Ser't-tayrdur seyr seferde
"ri!r yire gkden bir nazarda
944. Ki Nemrd oda atcak Hall'i
Hemn Cebrl'e emr itdi halli
945. "ri!medin dah ol od emne
"ri!di sidreden r-y zemne
946. Tutuban Ysuf' karta!lar hem
Gtrp kuyuya brakdug dem
947. "ri!medin dah karna h
"ri!di sidreden peyk-i ilhu
948. Kaan bu sayhada geldi vcda
Fen irrdi ashb- Semd'a
949. Hud'dan shib u kahr u gazabdur
Helk-i ehl-i kfre ol sebebdr
950. Mukaddem hasf olanlara memden
Anu tedbri-le old kdemden
F zikri Mikyil aleyhi's-selm
951. Melek kim ad Mikyldr hem
Hisbnda durur erzk- lem
952. Nasbine mvekkeldr ibdu

76
Anuladur beks nev-bahru
953. Yire bir katre b inmez semdan
Dah bir nbite kmaz serdan
954. Kim aa bu melek olmaya sarrf
Bunu ksmndadur aktr- etrf
955. Mvekkeldr nfsa ksmet-in
Keml ilm akl u hikmet-in
956. Muazzam halk idpdr an Hallk
Katnda zerredr anu bu fk
957. Aarsa leme bir kez dehn
Belrsz kla arz u smn
958. Dehnndan bu yir gk mkemmel
Grinr !yle kim bir dne hardal
959. Eger bir kez kla dnyya i!rk
Yana nrndan anu ehl-i fk
960. Nice kim tura bir dne semvt
zie iy melek bi bi tahiyyt
F zikri Azryil aleyhi's-selm
961. Ululukda bu Azryil'e hemt
Yaratmad melek Br Tal
962. Yceden fevk bu fevka'l-uldan
A!aga ayag tahte's-semdan
963. A!aga yukaru sag u sola hem
Kanatlar var anu gyet azam
964. Tutupdur biri taht biri fevk
Basupdur biri garb biri !ark
965. kupdur yukaru hacb- semdan
"npdr a!aga kar-u semdan
966. Alupdur kabzasna bu cihn
Bu dny ggidr anu mekn
967. Turupdur levh-i mahfza mukbil
Gzedr her zamn ol levh-i kmil
968. Ne kim mahlk var-sa cihnda
Yazlm!dur bert- mri anda

77
969. #unu kim dkene rzk vu mri
Tamm ola zamn gee devri
970. Bakup levha okur anu bertn
Haytna virr ol dem memtn
971. Tal'allh an evvel-be-evvel
Klupdur kabz- ervha mekkel
972. Anu elinde kahr olur cebbir
Anula kam olur kamu eksir
973. Cihnda her ne kim olursa fni
Anu tesri-ledr bilgil an
974. Hud'dan kbzu'l-ervh oldur
Cihnda hdim'l-e!bh oldur
975. Alur sag eliyle mmin revnn
Sol eliyle alur kfir cnn
976. Hem mn ehline peyk-i alap'dur
Blg- rahmet-i Rabbe sebebdr
977. Ecel iri!dgi dem iri!r hem
Ne bir sat mukaddem ne muahhar
978. Zamna muntakil olmaz zamn
Mekna mnbedil olmaz mekn
979. Nie kim cism iinde var ola rh
Selm olsun saa iy kbzu'r-rh
El-Hikyet
980. Hikyetdr ki der-devr-i Sleymn
Olur bir vakt Azryl'e fermn
981. Meger kim !ol fln dery iinde
Fln kimse filn ada iinde
982. "ri!mi!dr aa vade Hud'dan
Dkendi ksmeti vech-i serdan
983. Fln gnde fln sat gidesin
Anu ol yirde rhn kabz idesin
984. Hud emriyle Azryl mezn
Sleymn'u katna gelr ol gn
985. Meger kim grr ol mabd- dem

78
Sleymn'u yannda hzr ol dem
986. Yol bud- mesf-ile bu yire
Gelrdi alt aylk ol cezre
987. Acebledi bu ahvli firi!te
Sleymn'a didi hli firi!te
988. Meger !ol kimse kim bunda gelpdr
Cihnda mri bir sat kalupdur
989. Firi!te gitdi n kald Sleymn
Ol insna haber kld Sleymn
990. Sleymn'dan i!itdi bu makli
Temelluk eyledi kld suli
991. Ki emr ide yile an gtre
Varup Hind' deizine yitre
992. Koya bir adada an nihn
lmden ola kim kurtara cn
993. Sleymn yile emr itdi gtrdi
O demde didgi yire yitrdi
994. Varnca oraya ol kimse hir
Katnda old Azryl hzr
995. Tutup kabz itdi anda rhn anu
Yitrdi yirine emrin Hud'nu
996. Sleymn'a gelp kld hikyet
Fln kimse ki bundayd !u sat
997. Fln adada cnn alm!am ben
Oradan togru bunda gelmi!em ben
998. Kaup kurtla sanurd lmden
Kim ola kurtara cnn elmden
Fi'l-sri'l-mtevasst beyne's-semi ve'l-arz
999. Dimi!dr ehl-i hikmet r unsur
Sem vu arz arasn tutupdur
1000. Nedr ol unsur- r- muhte
Kriyyi'!-!ekl ecsm- baste
1001. Kim anlardur bu kevn mmeht
Hud andan klupdur kyint

79
1002. Vcd srete mdde vu lt
Ne durur yan bu r istikmet
1003. Besyitdan nedr ol unsur- r
Trb u bdur hem bd u hem nr
1004. Hud'nu emri-le bu drt azdd
Gelp bir yire buld kevn cd
1005. "kisi ulvdr olmad sfl
"kin sukldur bes old sfl
1006. Vel tahte's-semda baksa iy yr
Huss her birin merkezi var
1007. Muall merkezi nr andan edn
Havnu merkezi hem merkez-i m
1008. Kamusndan a!aga merkez-i hk
Gel imdi kudretu'llh kl idrk
1009. Bulur kbil durur kevn u fesda
Ki bir birine kalb olur kuvda
1010. Hacer olur akarken cirmi anu
Nite kim ayn Aderbycn'u
1011. Su olur bu hav olursa serm
Klalda og olur anu-n anda
1012. Erir su gibi seng olur tagyr
Nite kim kldlar tolb- iksr
1013. Hav olur suya irrse germ
Buhr olur gne!den yan ki m
1014. Hav od olur ekser bd iinde
Nite kim kre-yi haddd iinde
1015. Dner te! havya yana yana
erg zre nazar klsa duhna
F zikri krret'n-nr
1016. Ansrdan nedr ol kre-yi nr
Meger cism-i bast u ybis hr
1017. Haff't-tb levn-i ne!!f
Mnr muhrik u sf !efff
1018. Bu kadar hk-dn iinde encm

80
Bunu keyfiyyeti-le puhte olur hm
1019. Felekde aa mev-y tabi
Ne durur gel i!it sun bedi
1020. Mukaardur kamer harkna sti
Muhaddebdr hav sathna taht
F zikri'l-hav
1021. Havdur unsur- sn hem iy yr
Odur cirm-i bast u ratb u hem hr
1022. Latf u sf v b-sakl u cnbn
Vel yok durur anda nev-i elvn
1023. Havnu merkez-i nrndan edn
D!pdr merkez-i myden al
1024. Hav cedbiyledr ecns- ecns
Ki hayvnda girr kar bu enfs
1025. #ua bezer ki hayvnt- my
Bulur suda hayt- inti!y
1026. Olara clib'l-enfs mdur
Hav halkna nite kim havdur
1027. Bu iki unsur kudretle Yezdn
"ki dery yaratm!dur firvn
1028. Birisi unsur- bahr- havdur
"kincisi nedr dery-y mdur
F kreti'l-m
1029. nci su durur kim old vrid
Odur cirm-i bast u ratb u brid
1030. Sakl sf v !efff u seyyl
Vel ne levn var tam her hl
1031. Ki koysalar iine bir innu
Hemn dem gsterr gnini anu
1032. Neyi kim itseler su-y-la !erbet
Gine anu durur ol suda lezzet
1033. Bu durur alknup akdug her su
Ki Mevl'ya klur tesbh her su
1034. Mesh oldg-in her nefes m

81
Hud virmi!dr aa tab- ihy
1035. Muhaddebdr aa taht havnu
Muakkar hem aa vech-i semnu
F kreti'l-arz
1036. Trb old meger drdnci unsur
Bu arz- hk-dna ol kredr
1037. Odur cism-i bast ybis serd
Kesf skin eskaldur iy merd
1038. D!pdr merkez-i edny bu arz
Didiler ber adna tl eger arz
1039. toprakdan biter bu cmle nm
Gine toprak olur hir makm
1040. Ne var-sa bu toprakdan biter hem
Varur hir bu toprakda yiter hem
1041. Ne hikmetdr bu kim dir !itb ol
Klur her !eyi kendn trb ol
F halki'l-cnni
1042. Dimi!dr Vehb ala bu ulm
Hud yaratd n nr- semm
1043. Semm odndan itdi halk cn
Ne har var ol odu ne duhn
1044. Aa mric didi Rabb-i Tal
Yaratd ft-in aa bir ebn
1045. "kisinden meger bir cin togd iy cn
Hem ol cinden olupdur nesl-i !eytn
1046. Kar!d bir birine mdde v ner
redi gn-be-gn ogald anlar
1047. Togurd bir karnda iki oglan
Biri irkek birisi di!i !eytn
1048. Olaru nesli-ile told dny
Pr old berr bahr u kh u sahr
1049. Mukm itdi Hud cinni havda
Sknet kld cn vech-i serda
1050. Nedr cinni havy cismdr ol

82
Latf u hem !efff cirmdr ol
1051. Yir ier nefsi vardur cn vardur
Togar hem togurur mdde v nerdr
1052. Kimi mmin durur kimisi kfir
Kimi !err olur kimisi hayyr
1053. Tutar her demde bir !ekle bu millet
Klur her bir nefes tebdl-i sret
1054. lr cinni v lmez baz !eytn
Kymet gnine tek gde devrn
1055. Yaratd anlar Mabd u Yezdn
Kimi insn sfatlu kimi hayvn
1056. Kimisi fl sretl kimisi har
Kimi !r kimi esb kim ahter
1057. Kimi ag u kimi kzl durur hem
Kimi kara kimi ye!il durur hem
1058. Olaru meskeni yirlerde her br
Mugrt olur u br u enhr
1059. Gyz olur dah km u cm
Kesf mezbele serdb u hammm
1060. Nice nice ki bu devrn u mddet
"mret kld bu dnyy millet
1061. Gelicek leme bu nesl-i dem
Cihnda gyib old millet cn
Zikri har fim beyne's-semi ve'l-arzi acyib-i mahlktih
1062. Hud bast eyledi n kim sery
Ser stinde icr itdi my
1063. Hav halk eyledi fevknda mnu
Tuman yaratd fevknda havnu
1064. Tuman stinde icd itdi ebri
Yaratm!dur ol ebr stinde bahr
1065. Hem ol bahru iinde b-nihyet
Halyk halk idpdr Br izzet
1066. Gtrmi! mitnine ol bahr bu bd
Kom! bahr stine hem od std

83
1067. Duhn yok durur ol nru asl
Savk andan olur gkde peyd
1068. #u kavm- Nh'a kim tfn gelpdr
Meger ol bahrdan icr olupdur
1069. Dah vrid olupdur kavl-i kyil
Gne!e olmasa ol bahr hyil
1070. Tokansa pre nr fitb
Yakayd pertevi vech-i trb
1071. Muktilden rivyetdr bu ahbr
Yukaru bu havdan bir hav var
1072. Meger ol bu havdan mferrikdur
Latf sf v pk u arkdur
1073. Yaratm! anda Hak drl halyk
Hisbn bilmez ill ki Hlk
1074. Hem anda var durur bir neva atyr
Vel hilkatde mr u mhi girdr
1075. Kanatlar var u lkin per yok
Uar ku!dur vel ku!u fer yok
1076. Budur dyim o nev-i tayra de
Havda togurur yrr havda
El-Hikye
1077. Hikyetdr meger bir vakt Hrn
Klur sayd itmeg-in azm- hmn
1078. Gezp avlar-iken vech-i klda
Grr bir ku! uup gider havda
1079. Salur !h ol ku!u stine !eh-bz
O perrn old n bu kld pervz
1080. #u del gitdiler cevv-i semya
Varup gark oldlar bahr- havya
1081. Nice dem gzledi dutmad yaz
Ki kesdi !h-bzndan niyz
1082. Birinden sora !eh-bz- !ehen-!h
Gelben kond dest-i !ha n-gh
1083. Vel cenginde tutm! bir !ikr ol

84
Ne ku!dur ne semek ne nev-i mr ol
1084. Acebledi o hayvn halfe
Nedr bilemedi an halfe
1085. Sul itdi bu ilm limine
Didiler ol emr'l-mminne
1086. Yaradupdur Hud cevv-i havda
Halyk nite kim vech-i serda
1087. Nie kim yirde hayvnt vardur
Havda dah mahlk vardur
1088. Ol atyr havdadur ki bu bz
#ikr itmi! durur kldukda pervz
1089. Olardan dileyp itdi halfe
Taaccb eyledi gyet halfe
1090. Meger Hciz dimi!dr m-selefden
Haberdr sylenr u!bu halefden
1091. Meger bir gn Safhn'la Horsn
Arasnda kar bir ebr-i perrn
1092. Yagar bir muteber yagmur havdan
Kim enhr akdur vech-i serdan
1093. Dkilr yagmur iinde mlemma
Nihyetsz semek b-had snda
1094. Didiler grben ilm ehli an
Dimi!ler arza bahr- smn
1095. Bu ol bahru vh!dur cihna
Ki old su-y-la gkden revne
F zikri'l-ebhirati ve'l-edhineti'l-mtevellideti f's-semi ve'l-arzi
1096. "!idicek bilenlerden beyn
Ne nesnedr buhr vu duhn
1097. Kevkib kim harr ola tb
D!icek bahr stine !u
1098. Anu teshn-ile ecz-y myi
Olur bahr zre ecz-y havyi
1099. Bu aa ol bua idp mezc
Buhr olur klur evce urc

85
1100. Dah ol necm vardur harr
Sevhil yirlere d!dke nr
1101. Bulur teshni !ol del nihye
Ki virr nr- tabn havya
1102. Kar!ur aa ecz-y havyi
Duhn ider pes ecz-y havyi
F zikri'r-riyhi ve sebebi hudsih
1103. Hakm kavlidr kim didi kyil
Bilr misin nedr lemde bu yl
1104. Neden hdis olur eser cihna
Geh yir yzine ki smna
1105. Var sr vu vz acebdr
Grinmez kend gze ne sebebdr
1106. Hilfnca sehb gr ayndur
Ne sr ne hayy u ne revndur
1107. Yukaru bu hav a!agda m
Olupdur hem ikisi iki dery
1108. Haff'l-hcdr !ol kim havdur
Kesr'l-mevc olan dery-y mdur
1109. Meger tesri-le !ems serya
Buhrt kar arzu havya
1110. Brdet irse aa fevka'l-alda
Kesb ider cevv-i havda ol esnda
1111. Tra bilmez iner sfle ol ebhar
Klur vech-i ser zre tedevvr
1112. Nzlinden hav ider teheyyc
Hemn dery gibi klur temevvc
1113. Olur yil anu heyyiciyle peyd
Tutar yir yzini !arka vu garba
1114. Yahd dirler bulut ksa alda
Sakl olur kesfetden havda
1115. Pes olur ulvden bu sfle myil
Kopar bu indifndan anu yil
1116. Yahd deprendke ebri havnu

86
Tahalll kesb ider eczs anu
1117. Hav zre sehb-iken olur rh
Klur her yaa ya tervh u tesrh
1118. Ya dirler indifndan sehbu
Biri birne vakndan sehbu
1119. Teheyyc hsl olur bu havya
Yil olur ol eser vech-i serya
1120. Ger andan zyil olmasa harret
"ri!mese aa tab- brdet
1121. Sud ider semya hir-i kr
Olur menzil-gehi anu merkez-i nr
1122. Hud'nu emri-le ol aradan bu
Gine redd olur iner yire togru
1123. Harret tab-la itdkce hcm
Cihnda esdrr bd- semm
1124. Brdet fasl ider bd- !itda
Harreti olur yazn ziyde
1125. Bahr iinde bulur itidli
Harf eyym bigi bil makli
1126. Al klli sft itse teheyyc
Klur ol rhden dery temevvc
1127. Teheyyc idecek yiller havda
Temevvc hsl olur bahr- mda
1128. Teltum kldugnca mevc-i ebhar
Sud ider havya andan ebhar
1129. Buhr- arz old rhe illet
Buhr- bahr old ebre hccet
1130. Egeri bu szi dimi! hakmn
Vel teslm itmez ehl-i irfn
1131. Ki dirler bda byle olsa iy ad
Gerek alak mahalde ok ola bd
1132. #u yir kim alcag ola dutar b
Aa dise harr- fitb
1133. Buhr og u az olur havs
Buhr- bs-la tolar sers

87
1134. Vel taglar depesin gresin
A!agadan ziyde var havsn
1135. Eger arzu buhr olsa bu rh
Buhr olan mahalde ideydi tervh
1136. Yceye az eseydi alaga ok
Yceye ok eserlik alaga yok
1137. Pes imdi zhir old rh-i fk
Ezelden !ey durur mahlk- Hallk
1138. Haberde !yle gelmi!dr mukarrer
Bu yil Mikyil'e old musahhar
1139. Anu destr-la eser cihna
Anu izni-le varur her mekna
1140. Olup durur nebmzden rivyet
Yile smek diy kld i!ret
1141. Nin kim ol durur enfs- rahmn
Ki yan ol durur rh u reyhn
F zikri'r-riyhi'l-muhtelifeti
1142. Bu yir-ile gk arasnda azher
Meger yl eser didi peyamber
1143. Ki dirler birine rh'l-akm ad
Helk old anula millet-i d
1144. "kincisine dirler rh-i sevd
Anu destr-la esdi cihnda
1145. n ol yildr sefer-geh bu bihra
Azb anula olur ehl-i nra
1146. ncidr riyh andan bu ervh
Ki rh olur yrr her ehl-i e!bh
1147. Meger bir kimse Abdullh nm
Sekizdr dir riyhu inksm
1148. Azb-in eser drdi hem!e
Kalan rahmet in gelr i!e
1149. Azb-in olanu biri vsf
Biri sarsar akm biri ksf
1150. #u kim rahmet-indr didi std

88
Be!rt old biri n!irt ad
1151. Birine ism dirler mrselt
Birine ad dirler zriyt
1152. Rivyetdr Al-yi Murtez'dan
Mrvvet-kn ol shib-sehdan
1153. Yil isicek dir-imi! gh ghi
Riyh itme it itme rh ya "lh
1154. Ki Kurn ire nerde asa hazret
Riyh rahmete kld i!ret
1155. Ne yetde ki zikr itdise rhi
Azbadur anu nass- sarhi
F zikri usli'r-riyhi ve hiye erbaat ve minhe'"-"imli
1156. "!itgil nkte-yi ehl-i ukli
Riyhu drtdr dirler usli
1157. #iml old biri biri sdr
Cenb hem dbr asl- havdur
1158. Bularu arasnda olan revyih
Ne durur yan eryh- bevrih
1159. #iml oldur ki kar menbandan
Nebt- na!u eser matlandan
1160. Bu cnibden kopup klur hbb
#u yaa kim gne! ider gurb
1161. #imlden eser esicek ol brid
Anu-in !iml old aa ad
1162. Tabatdadur ol bil hu!k u bd
Nin kim dyim aa mvrid
1163. Yce taglar durur arz u berr
Kurus okdur azdur buhr
1164. #u yirler kim savuk olur ziyde
Ki kar erimez sayf u !itda
1165. O yirlerden olur bu bd vrid
Anu-n olur anu tab brid
1166. Cibl oldug-n aa menfis
Budur hikmet kim old tab ybis

89
1167. Oradan iktisb ider bu tab
Tut imdi hikmet szine semi
1168. Katdur dyim ol yil hbb
Kim azkdur mehiyyen dern
1169. Nin kim merkezi arz u !imli
Dimi!lerdr ki og olur cibli
1170. Eser gndz kat olur zarb
Gice olsa haff olur hbb
1171. Temevvc virr esicek buhra
Ki dirler yagar anu-la hicra
1172. Dimi!dr rutb iinde tabbn
Sahh olur anu heb-ile b-dn
1173. yirde kim og eser ola bu bd
Ner olur anda ekser togan evld
F zikri'l-cenbi'l-yeti min etrfi'l-ceniyyeti
1174. Bun cennet yilidr dir cenbi
Sheyl matlandan hbb
1175. Klcak ol mahalden insirf
Tutar gn tog!na inhirf
1176. Muhlifdr !imle bu bahr-kr
Nedr tab bu yil ratb u hem hr
1177. Hem ol yildendr ala bu hitb
Ki yaratd Hud hayli azb
1178. Aa ider Arab rh- levkh
Ki virr nesnesi arza revyh
1179. Sorarsa merkezi reyh-i cenb
Sheyl matlandan hbb
1180. Klcak ol mahalden insirf
Tokur gn tog!na inhirf
1181. n arz- cnib hatt- istivdur
Ki berri az u bahr mntehdur
1182. Anu-ndr harr ol mebu
Ki yzi ol yaadur fitbu
1183. Anu tek isi yirlerden gelpdr

90
Tabatda anu-n hr olupdur
1184. Deizlerden hbb itdgi-n hem
Rutbet kesb ider tab dem--dem
1185. Mheyyi vsi oldug-n anu
Haff olur hbb bu havnu
1186. Dimi!lerdr kaan isse bu bd
Kopar deryda emvcu sevd
1187. Etbb kldlar ilm-ile tevl
K'esicek cism-i kesln ider ol yil
1188. Hbb virr ebdna rehvet
Sema sklet u gze g!vet
1189. Ne yirde kim esse bu bd ekser
"ns olur togan evld ekser
F zikri'd-dbri
1190. Reyhu birine old dyr ad
Meger ol bd-la old fen d
1191. Hikyetde gelpdr kavm- d'u
"!idicek esecegin o bdu
1192. Magrlar kesp yirden kyda
"ine girdiler tahte's-serda
1193. Naghn esdi bu bd- feny
Ne fevk koyd ne tahte's-sery
1194. Tezelzl virdi yir yzine yik-sn
Ki bu mamre-yi arz old virn
1195. Esicek kuvvet-ile eser ol yil
Olnmaz hi nesne aa hyil
1196. Hbbnda dbru itse tesyr
Sheyl matlandan magribe dir
1197. Muhlidr sabya esmesinde
Tabatda eserde nesmesinde
1198. Gne! iri!medin dah gurba
Pes imdi bu hav ba!lar hbba
1199. Dyr esse hem eser dn ince
Sab yili nite kim dn ince

91
1200. Hbbnda aza okdur zamn
Gicede glib esmez dirler an
1201. Gne oldg-n bu bd- mdr
Dyr old ad dillerde hir
1202. Gne! batup gelicek leyle zulmt
Mhibbini tutar anu buhrt
1203. Gne! aa mnidr gurb
Anu-n gicede olmaz hbb
F zikri's-sab
1204. Sabdur n birisi ol riyhu
Nesm'r-rhdur reyhi sabhu
1205. Hadsidr musahhah Mustaf'nu
Ki hakknda dimi!dr bu sabnu
1206. Hud'dan baa nusrat imdi bu rh
Mbrekdr didi bu rh- tervh
1207. Bentu'n-na! kdug tarafdan
Eser gn togdug tarafdan
1208. Seher-gehler eser bu bd ekser
Sovuk issi tabatda berber
1209. Gicede esicek eser sonda
Nehr ese eser gn inde
1210. Gne! gitdke gider gn ince
Nite kim subh-dem ger dn ince
1211. Gicede esicek bd- sabda
Savuga myil olur tab anu
1212. Sabh oldukda !ems-i i!tigli
"sidr an bulur itidli
1213. Ne yildr bil ki lutfdur "lh'u
Meger oldur nesm-i subh-ghu
1214. Saf bulur dil cn nesmesinden
Saflar hasta diller esmesinden
1215. Esicek subh-dem gr bu zarfi
Getre gzlere h
v
b- latfi
1216. Egeri h! olur lutf- evn

92
Az olur lk tiz geer zamn
Fi'n-nesmti
1217. Nesm esdi havdan n seher-gh
emende gonce-yi gl ad evfh
1218. Tutard subh-dem sahrda anber
Tozutd yir yzine misk-i edfer
1219. Meger tu! old zlf-i nzenne
Kim eyledr hediyye tfe ne
1220. Nefes urd havdan n Mesh'a
Deminden rha geldi yirde mevt
1221. Ya urd sr- "srfl ha!re
Ya geldiler mevt'l-arz ne!re
1222. Hbt itdi sab r-y zemne
Simdan bezedi Rhu'l-emn'e
1223. #iml okur seher Trt-i Ms
Beyn ider cenb bahl-i "s
1224. Mezzin-ve! sab n subh- enver
Felekden okd "Allhu Ekber "
1225. agrd yirde ne varsa "amenn"
Didiler hep "semin ve atan"
1226. "!itdi an blbl kld gulgul
Anu-n ad agzn gonce-yi gl
1227. Benef!e g! itdi ol kelm
"!itdi serv an kld kym
1228. Budaklar sald ba!n ol eserden
Varaklar girdi kssa ol eserden
1229. Bu lutf gricek bd- sabdan
Eserken subh-dem r-y havdan
Er-Rislet bi-riyhi's-sab
1230. Didm iy peyk-i gl-zr- seher-hz
Resl-i !kn- nagme-engz
1231. Esersin yir yzine bu havdan
Heblar koparursn her feldan
1232. Yce taglar depesinden esersin

93
Kara deizleri a!up kesersin
1233. Geh n Ht'ya seyr idersin
Geh Hind'e geh Sind'e gidersin
1234. Yidi iklme yrrsin rehdr
Bu yir yzi sen seyrn-gehdr
1235. Nire varsa vel ehl-i keremsin
Mbrek ehreler shib kademsin
1236. Dilegm bu durur senden ey bd
Eserse bir keret bi'llh feryd
1237. Sefer ile kerem kl gurm- #m it
Varup benden ol iklme selm it
F zikri's-sehab
1238. Hakm ider hakm iy ilm-i bn
Neden peyd olur bilgil sehb
1239. Tul idp felekde !ems-i bbn
Tutcak yir yzin envr- yik-sn
1240. #u kim d!e berre v bahra
Anu tesri-y-ile bak bu emre
1241. "kisinden bir ecz-y re!iyye
Olur hsl zih emr-i me!iyye
1242. Dirilr yan kim berr duhn
kar bahru buhr bil beyn
1243. Birigr mrtefi olur havya
Kaan kim iri!r fevka'l-alya
1244. Yukaru savugndan zemherr
A!aga mdesinden bahr u berr
1245. Tegalluz kesb ider bu iki ecz
Kar!ur bir birine zr bl
1246. Biri birine itmekle tereddd
Sehb olur bu ikiden tevelld
1247. Sehb olur yceldkce havya
Zebb olur inicek a!agaya
1248. Dah bir ksm vardur bu sehbu
O dah nevidr dirler zebbu

94
1249. Rakk olur bu nev ebr bigye
Havda mahv olur dner havya
1250. Gicen savug klsa aa hal
Olur Hakk asar-la ol tuman tal
1251. Gice savuk olup dkedrse b
Sak kargu olur dimi!ler ol zebb
1252. Kabl itmez bu szi ehl-i ilm
#ular kim var olarda fasl- ilm
1253. Buhr olsa bulutlar bihru
Duhn olsa arz- hksru
1254. Gne!den aa olmadukda tesr
Gerek hsl olmaya bu tedbr
1255. Bulutlar og ola yazn havda
Az ola fasl- eyym- !itda
1256. Ki yazn kuvvet-i tesr-i !ems
#itdan kat olur tahrr-i !ems
1257. Pes imdi zhir old kim bu mahss
Hav-y emr ayndr tutar bus
1258. Nebdr bir yire mabd her br
"rdet klsa kim yagdura emtr
1259. Semda bir melek vardur mekkil
Bulutlar srer ol bell bilgil
1260. Anu-la seyr ider bulut havda
Eger yazda eger fasl- !itda
Fi's-sahbiyyt
1261. n esdi menzilinden bd- sarsar
Yrtdi mmkininden ebr-i le!ker
1262. Sevdndan pr old her cevnib
Meln old me!rik hem megrib
1263. Felekden ald kudret tabln rad
Getrdi gaym- ufukdan ryeti sad
1264. Elinde berku te! tziyne
Yrtdi baglad saf saf !ahne
1265. Saffndan pr old saffa-y arh

95
Cemndan told hokka-y arh
1266. Felek !h ki yan !ems-i tbn
Kimin ghna girp old pinhn
1267. Hcmndan cihn virdi nse
Felek dndi deminden bnse
1268. Sem hucb old zulmt havdan
Hav fevk olmaz old bu semdan
1269. Yahd kaynad v c! itdi yik-sn
Cehennem kresinden bahr- ummn
1270. Ki kd gklere anu buhr
Yaratd zulmeti leyl nehr
1271. Ya urd rye-yi lem sec-b
Felek mahcb yzine nikb
1272. Ki her gzden cemli ola mahcb
Gerek mahcb ola her yirde mahcb
1273. Ya grdi ol hicba yzde !k
Ki nr- hasret-ile subh- sdk
1274. Bir h itdi ki yandurd sery
Duhn tutd bu cevv-i semy
1275. Yahd fir!- dehr-i smn
Mzeyyen kldg-n bu mekn
1276. Gelp taht u zemn zre revna
Felekden baglad bir bah!-hne
1277. Kim anda hucb ola sultn- eflk
Yzin grmeye anu tre-yi hk
Er'-rislet bi'l-gaym
1278. Didm iy ski akdh- rahmet
Vey cra-fe!n rh- rahmet
1279. Felek meydnna vey etr-i !h
Zemne ryeti zll- "lh
1280. Sadet syesin sye-bn
Kermet cnnu ihsn- h
v
n
1281. Bint etfl-in iy dye-yi pk
Rzat senden olur mder-i hk

96
1282. Dkersin yir yzine b- hayvn
Saarsn bahr iine drr-i mercn
1283. Msfirsin gezersin garb u !ark
Mcvirsin tutarsn taht u fevk
1284. Eger klsa diyr- #m'a seyrn
Nazar kl nicedr ol mlk-i bldn
1285. Var ol iklmi bi'llh kl ziyret
Selm ilet aa bi'llh immet
F zikri''l-emtri ve'l-berdi ve's-selci
1286. Hakm szidr dir ehl-i man
Neden hsl olur brn yan
1287. Duhn yirler bahru buhr
Bu fk zre tutdukda karr
1288. "!itdk kim urh idp havya
Sehb olur urur vech-i semya
1289. "ri!se merkez iberden bu ecz
Tegallz kesb ider tl vu arza
1290. Brdetde kat olmasa mekn
Buhr b u bd olur duhn
1291. Ol ecz-y re!iyye zerre zerre
Dirilr yagmur olur katre katre
1292. #ua bezer ki hammu buhr
Kbbnda kup klsa karr
1293. Brdetden bulup anda eser ol
Su olur yine kar!na tamar ol
1294. Kaan kim yagmur u yil klsa glt
Brdetden aa iri!se ifrt
1295. Tecemmd hsl olur katresine
Tolu olur yagar r-y zemne
1296. Tekattur bulmaynca ecz-y mi
Kar!sa aa ecz-y havi
1297. Tefettn bulur ol demde safy
An tagyr ider yil fetn
1298. Tecemmd buldugndan olur ol kar

97
Zih emr-i Hud'y hikmet inkr
1299. Ulm ehli kabl itmez bu kavli
Egeri sylemi!dr hikmet ehli
1300. Nin kim eylemeye aa esbb
Gerek kim bu buhrt olcak b
1301. Dkleydi zemne cerre cerre
Nin yagar semdan katre katre
1302. Ol ecz-y re!iyye k'olur emtr
Tecemmd bulup olsa tolu ya kar
1303. D!eydi yire kadar hne hne
Nin iner havdan dne dne
1304. Eger sudur akayd defa defa
Eger buzdur ineydi kta kta
1305. "nerken a!agaya ne sebebdr
Kar!maz bir birine bu acebdr
1306. "!idilmi! haberdr mutemedden
Cebeller var durur selc beredden
1307. Yaratm!dur Hud cevv-i havda
Neyi ok dir ise andan ziyde
1308. Melyikden Hud ez-rz- evvel
Klupdur bir melek aa mekkel
1309. Alup andan dker aktr- arza
Srp bulutlar bu tl- arza
1310. Didiler itdren an temattur
Meger her dnesine bir melekdr
1311. "nen bir kez dah inmez mkerrer
"Tal !nuhu Allhu Ekber "
1312. Hem olmu!dur kitb ire nvi!te
Yaratm! Tar bir ulu firi!te
1313. "ki zddan klupdur an mabd
Ki yukarus kar a!agas od
1314. Ne od kar eridr ne od kar
Syindrr zih hikmet zih kr
1315. Kanadn silker anu zre her br
Kanadndan dkilen dr yagan kar

98
1316. Gr imdi hikmet-i perverdigr
Dilese bir yire yagdura kar
1317. Mhendisler dimi!ler bu buhrt
On iki mlden ekserde bi'z-zt
1318. Varuban mrtefi olmaz havya
Ne del ok karsa bu alya
1319. Nazar klsa kup bir yce taga
Bulutlar grinr senden a!aga
1320. Eger yildr eger savuk alda
Olur l!u a!agadan ziyde
1321. Bilindi bi'l-hakka kim bu emtr
Yagar Hakk emri-ile yirlere her br
1322. "rdet oldg demde Hud'dan
Bulutda ne!v olur yagar havdan
1323. Meger kim nef var rahmet durur ol
Hakkat vbil-i cennet durur ol
1324. Matar kim zirri vardur kahr- Rab'dur
Ki yan kullara Hak'dan gazabdur
1325. Deiz vardur hav zre sth
Hakk anu-la bogupdur kavm- Nh'
1326. Ne yirde kim yagar brn- kahru
Suyndan feyz olur l!u o bahru
1327. Didiler ar! altnda mukarrer
Meger kim var durur bir bahr- hir
1328. Kaan kim vahy ide ol bahra cebbr
Yagar yidinci gkde andan emtr
1329. Yagar gkden gge a!agya hem
"rr !ol menzile k'addur ebrem
1330. Yile vahy olur anda bak hisba
Getrr vaz ider an sehba
1331. Sehba vahy olur ol an bi'l-kll
Yrr yir yzine ider tegarbl
1332. Ne nesnedr bulut grbl- brn
K'ider yir yzine enhl-i brn
1333. Haber virmi! durur hem Kab'l-ahbr

99
Kom! her katrede bir bedr-i cebbr
1334. Hak emri-le nire d!se o katre
Biter ol bedr anda bak bu emre
1335. Gelben bir yire klsa nigh
Biter her ylda bir drl kiyh
1336. Ki ekser bir biter bitmez orada
Nazar kl hikmet-i Rabbi'l-ibda
Fi'l-matariyyti
1337. Bulutdan ba!lad ml old emtr
Ki told katreden bahr old eftr
1338. Grinen e!meler old bu e!me
Nhr old akar her yirde e!me
1339. Yrtdi her yaa Seyhn Seyhn
Aktd her mahal Ceyhn Ceyhn
1340. De!ildi Kaydfe mlkine ummn
Ya akd millet-i Nh zre tfn
1341. Yahd Hzr old bu Hzr iy gerdn
K'aktd yir yzine b- hayvn
1342. Hayta geldi ekfnnda emvt
Ba!n kaldurd yirden her nebtt
1343. Meger ta!d Aden bahr cihna
Ki sad yir yzine drr-i dne
1344. Zebercedler bitrmege mezri
Zemne lller tohm ekdi zri
1345. Dldgince her bir dne gkden
Yire san kim yagardur dne gkden
1346. Aceb kim smy bilr bu eshb
K'akdur su yirine yire sm-b
1347. Bitrr !h- hr stinde ter gl
Bitrr hre-yi hu!k zre snbl
F zikri'r-radi ve'l-berki
1348. Didm iy gayb sensin rahmet-i gayb
Cihn ehline Hak'dan rahmet-i gayb
1349. Hayt ehline iy sermye-yi ne!v

100
Nebtt- zemne mye-yi ne!v
1350. Yagarsa leme rahs u rehsn
Eger yagmaz-sa kaht u galsn
1351. Senle gl-han olan kele! olur
Vel kele! tapusuz gl-han olur
1352. Ne yirde kim olasn sen revna
Gl-istnlar olur bezer cenna
1353. Sen-le sebze reng olur emenler
Kudm-le m!errefdr semenler
1354. Aar !evku-la gonce dehn
Klur i!v-ile blbl fign
1355. Ey yagmur eger seyrn iderse
Varuban #m mlkine giderse
1356. Kadem basarsa anu yollarna
Yagarsa ol diyru illerine
1357. "letgil benden ol mlke selm
Aa arz eyle ben kuldan peym
1358. Gel i!it kim ne dir erbb- hikmet
Ne szler sylemi! ashb- hikmet
F zikri'r-radi ve'l-berki
1359. Tehalll idp ecz-y trb
Kar!sa nriye ala hitb
1360. Duhn olur hir cevv-i havda
Buhr bahra merc olur nihye
1361. Brdet merkezinde idp karr
Sehba mnkalib olur buhr
1362. Sehb iinde habs olur duhn
Esben rh tahrk ider an
1363. Temezzuk klur ebr u bd u hem berd
Kopar ol mazkdan vze-yi rad
1364. Ya dirler istikkinden riyhu
Biri birne hakkinden riyhu
1365. Havda hsl olur bir tehevvr
Ki dirler halk ola vze-tndr

101
1366. #ua bezer ki batn iinde bu yd
Takar kor klur ol dem bulsa cd
1367. Bu aa ol bua n kim ider mezk
Orada hsl olur te!-i berk
1368. Nite kim tokna kadhe ta!a
Gelr bir od ara yirde ri!!e
1369. #ol od kim hsl olur bu eserden
Demrden mi kar yhd hacerden
1370. "kisinden dah !eyd degldr
Bulardan hem dah tenh degldr
1371. Muhakkak old k'oldur nr- kudret
Ne ta!dan ne demrdendr hakkat
1372. Arada hsl olur bir lehebdr
Demr ta!a tokmag sebebdr
1373. Savuk yirlerde olmaz berk y rad
Buhr duhn syindrr berd
1374. K!n turmaz n ol ecz havda
Anu-n rad u berk olmaz !itda
1375. Mcerrebdr meseldr didiler halk
Gnz zre yile bir glib berk
1376. Dimi!dr bu kelm ehl-i makl
Kabl itmez vel ashb- menkl
1377. Beni dimi! kulak tut bu hitba
Melek vardur mvekkildr sehba
1378. Srer bulutlar cevv-i havda
Hakk emri-le yrdr her belda
1379. Sehba ol melek darb durur berk
Ki tolar pertev-ile garb t !ark
1380. Melek vzdur dirler aa rad
Meger tesbh ider Hakk'a klur hamd
1381. Bulut kim didgine tutmaya yol
Aa h!m eyleyben karur ol
1382. Meger bu ol mlkdr bil biny
eker gge deizden ezdehy
1383. Kanadn kakdugnca ol firi!te

102
#akar berk ol durur k'old siri!te
1384. Dah dirler deiz kim var havda
Mutabbakdur turur tahte's-semda
1385. Havda itdgince bd- ehyc
Teltum ider ol bahra emvc
1386. Ol vzu sadsdur bu tendr
Ol ehycu dah berk te!idr
F zikri's-sika
1387. Sehb iinde i!itdk ki bu dd
Temezzuk itse unf-la kar od
1388. Latf-ise ol oda berk dirler
Kesf ise hem aa sak dirler
1389. Ne durur sika kl itibr
Ki bir cirm-i galz u sulb- nr
1390. Bu ecz-y duhniyyete n-gh
Ola arziyye glib n bula rh
1391. Tokncak ekbirdi havnu
Salbet kesb ider terkb anu
1392. Ya ta! u y nuhs olur ya pld
D!er n sika olur aa ad
1393. Bel dimez bua erbb- ilm
Kabl itmez bun ashb- ilm
1394. Bu m-y-sa ger aa cd- makl
Gerek zhir olayd her zamn ol
1395. Bahr eyymdur hassa zamn
Grinmez zge vakt anu ni!n
1396. Hakkat bu durur dah szi kes
Hud'nu emridr bu sika bes
1397. Aa men! durur bu vakt malm
"rdet byle klm! Hayy u Kayyum
1398. Kat yagmur yagban !aksa berk
Havdan grlese tendr d!er sak
1399. Ta!a vu agaca her yana bi'l-kl
Tokanursa yakar ykar klur kl

103
1400. Yire d!se geer tahte's-serya
"ri!ince yir altnda mye
1401. An redd eylemez her seng hra
Germez kuvvetin anu meger m
1402. Aceb olmaya d!se bir yire sak
Ki vire d!dgi yire kamu hark
1403. Aceb budur toknm! bir kapuya
Agac sag u dnmi! mh-i suya
1404. Muakkid hrkanu iinde altun
Toknm! zer erimi! hrka btn
1405. Bu szler sylenr dyim lisnda
"gen ok vki olm!dur cihnda
el-Hikyet
1406. Meger !eyh'r-reis itmi! hikyet
Ki Crcn arzna bir devr-i mddet
1407. D!er bir sika cevv-i havdan
karurlar u!up an serdan
1408. Grrler bir acyib nesne muhkem
M!ba hene hen degl hem
1409. Dilediler an ideler eksr
Ne hen kr kld aa ne nr
1410. Esr oglandan i!idildi bu sz
Ki Afrikiye arz zre bir rz
1411. Nagh bir ebr old a!ikre
Matar yirine yagdurd hicre
F zikri'l-kavsi'l-bniyyeti bi'l-havi
1412. Nedr ol kavs ki grinr havda
Havda nsf u nsf serda
1413. Mukvis tk bir tk zre zt
Grinr reng reng anu sft
1414. Kaan kim yir yzine yagsa emtr
Erinse haku eczsndan aktr
1415. Togup batar-iken bu !ems-i tbn
Yzinden ebr gidp dkse brn

104
1416. Havda feyz olan ecz-y my
Gne!den bulsa fi'l-cmle ziyy
1417. Latf-iken dah !eff olur ol
sfi idi dah sf olur ol
1418. Virsndan olur bir ebr-i hzil
Ya bir ulu cebel !emse mukbil
1419. Meger anlardan olur levn-i yik-sn
Ki yakduka grinr gze elvn
1420. Dah dirler tervet bulup fk
Gne! klsa bu fk zre i!rk
1421. Alur her rengini vech-i sernu
Yzinde gsterr cevv-i havnu
1422. Ya d!er mecre z-y fitbu
Alur aksini d!dgi mebu
1423. Ne sret baglasa ol r-y mde
Getrr gsterr cevv-i havda
1424. Gne!den yaa yan olur akrab
Karaldur sararur varduka agleb
1425. Olcak hfakna !ems-i myil
Gelr kavs-i kuzah aa mukbil
1426. Ufukdan evc-i arha varcak !ems
Grinmez cevv zre dah bu kavs
1427. Irag olduka olur ergavn
Nen kim kar!ur zulmet ni!n
1428. Benef!eye dner olur semv
Olur bu kavs burcnu sem evi
1429. Bu sret kim havda baglar ol kavs
Grinr anda aks-i peyker-i !ems
1430. Ne etrfa kim ola !ems-i myil
Gelr kavs-i kuzah aa mukbil
1431. Yakn olduka aa grinr dr
Irakdan grr an ddede nr
1432. Hem ol eczdan olur gkde hyil
Kamer sathnda grinr hamyil
1433. Kamer bedr olsa bu vasat semda

105
Grinr dyire !ekli gicede
1434. Mcelldur muht-i bi'l-kamerdr
Vel kavs-i kuzahdan muhtasardur
1435. Grinse ol eser dimi! mcerreb
Yagar yagmur bu yir yzine glib
1436. Dimi!dr bu kelm m-tekaddm
Ulm ehli vel tutmaz msellm
1437. Nen kim zyi d!se arza !ems
Havda sretin baglasa kavs
1438. Gne! yir yzine olduka tli
Gerek kavs- kuzah olayd st
1439. Deizden zyi d!dke serda
Grneydi anu aksi havda
1440. Tul idp gne! d!dke nzil
Gerek kim ol dah olmaya zyil
1441. Gne!den olmadugnadur isbt
Ki dyim zhir olmaz bil kim evkt
1442. Gne!den olmayayd nak! her gh
Gerek kim gstereydi an her mh
1443. Grindgi gibi gndz havda
Grneydi gine nak! gicede
1444. Bu resm-ile olcak kavsa hle
Hem anu gibidr ahvl hille
1445. Muhakkak old kim ol nak! u tasvr
Hud'nu emridr "Allhu takdr "
1446. Haberde byledr bu kavs-i dyir
Meger kim bad- tfn old zhir
1447. Kaan kim zhir old bu almet
Bilindi k'irdi tfna nihyet
1448. Gemi ehlinden olm!dur bu rivyet
Kaan kim zhir ola bu almet
1449. Be!retdr zuhr andan necha
Mbrek fldur ehl-i seyha
1450. "!idelden meger ehl-i nebdan
Rivyetdr cenn- Mustaf'dan

106
1451. Dimi! kavs-i kuzah dimek ki iy cn
Kuzah nedr meger kim nm- !eytn
1452. Hakkat ad anu "vallhu alem "
Ne durur bil ki kavsu'llhu azam
1453. Acyibden hberdr old vrid
Ki dimi! shib-i !erh'l-meksid
1454. Yidi yz altm! vn iinde
Grr bir gice Trkistn iinde
1455. Ufukdan alm!-iken mh- !rk
Sem yzini tutm!-ken besrk
1456. Olur bu kavs bir cevv zre hsl
Degl lkin yzi mha mukbil
1457. Kamu kavs- kuzahda olan elvn
Grinrdi o kavs iinde yik-sn
F halki vechi'l-arzi
1458. "!idilmi! haberdr ehl-i haberden
Ki sord bir ki!i hayr'l-be!erden
1459. Haber virdiydi "Rabb'l-lemin "i
Neden cd ideydi bu zemni
1460. Ne durur mdesi terkbi anu
Neden cem old bu tertb anu
1461. Nedr hem kh- Kf'u mvers
Yine iri!r anu intihs
1462. Bize kl y Reslullh beyn
Ki sensin ilm-i gaybu tercemn
1463. Meger kim hazret-i shib-risle
Cevb byle virdi ol sule
1464. Hud birdr yaratd bir mberrak
Zamn-la turupdurd muallak
1465. Nazar kld o drre heybetiyle
Hemn su old akd kudretiyle
1466. Revn old v kld varlg gark
Ki old mevc-gh garb-la !ark
1467. Temevvc eyler-iken bahr- zehr

107
Tecemmd buld ol dery-y tayyr
1468. Kefinden ol deiz Rabb-i kfi
Yaratd yirleri v kh- Kf'
1469. Cebeller old anu vechinde emvc
Sahr old ol ki timd-yi ehyc
F zikri mveri
1470. Rivyet eylemi!dr Kabu'l-ahbr
Ki dimi!dr resl ol !h- Muhtr
1471. Bu Kf ardnda yitmi! bi ser var
Kamusnu trb misk-i ezfer
1472. Olur ardnda bi dah arz
Kamu kfrdandur tl eger arz
1473. Var andan gir yitmi! bi dah c
Yartm! Hak an ykt- hamr
1474. Var andan sora yitmi! bi iklm
Yaratm!dur Yaradan cmlesin sm
1475. Var andan sora yitmi! bi dah yir
Yaratm!dur Hud mecmsn zer
1476. Var andan gir yitmi! bi yir encm
Kamusnu trb anber-i hm
1477. Gice gndz yrinse her masre
Gelr on bi kadar yllk mesre
1478. Dah her arzu zre hkmine bak
Melekler halk itmi! an Hallk
1479. Ki bilmezler anu addini lem
Meger yine Hud al v alem
1480. Bu Kf'u hricinde Hak Tal
Yaratm! kudretiyle yidi dery
1481. "hta eylemi!dr bir birini
Nite kim bahr- azam bu zemni
1482. Var onlarda dah drl acyib
Eger civn eger vah! u garyib
1483. Ki bilmez ilmini ill ki Hlik
Talllh z Hallk- halyk

108
1484. Yaratm! kudretiyle Rabb-i Yezdn
Bulardan sora hem bir ulu sayn
1485. Cebel-i Kf'a ser--ser hem ol ef
Muht olm! durur vaz v tab
F zikri'l-arzi's-sebati ve skknih ve krrih
1486. Dimi! durur peyember !h- fk
Yidi kat yaradupdur pr-i Hallk
1487. Meger evvelki yir stinde Subhn
Yaratm!dur mukm olmaga insn
1488. "kincisinde skin eylemi! cinn
ncide akrib kld skin
1489. Dah drdncisi mev-y hayt
Be!incisi !eytne makmt
1490. Hem altncs "bls'e mensik
Yidincisinde turm!dur melyik
1491. Rivyetdr ki hep ider kaan Hak
Bu yirleri ki yaratd muttabak
1492. Taharrk hsl old bu zemne
Nite kim bahr yzinde sefne
1493. Gelben bir melek bi'izn-i Yezdn
Gtrdi ketfine yirleri yik-sn
1494. "ki eliyle etrfn arzu
Tutup ref itdi ektfn arzu
1495. Basupdur ol melek bir ta!a muhkem
Kzl yktdur ol seng-i azam
1496. Gelr ol sahne-yi ber-sevr-i ahmer
Gtrmi!dr iki karn zre yik-ser
1497. Muazzam sevrdr girdr u tende
Var anu krk bi ba! bedende
1498. Hem ol del kulag gzi vardur
Dah burn v dili agz vardur
1499. Eli v ayag var ol kadar hem
Taharrk eylemez turm!dur epsem
1500. "ki ayagnu dirler aras

109
Gelr be! yz kadar yllk kys
1501. Gtrmi!dr an bir ht- azam
Bes ol ht gtrmi! bir deiz hem
1502. Deizi bil getrmi! yili zulmet
Gtrmi! zulmeti fermn- kudret
En-nkte f sanati'l-limi
1503. Bu ne kevn ola kim klm! mkevvin
Bu ne levn ola kim dzmi! mlevvin
1504. Bu ne san ola kim sni dzpdr
Bu ne nak! ola kim nakk! yazupdur
1505. Kom! zulmet nikbn kudret zre
Kara kullk hicbn hikmet zre
1506. Yil stine yazupdur resm-i dery
Klupdur bahr zre ht in!
1507. Mekn itdi semek zahrnda sevre
Seriver sevr zre kod sahne
1508. "dpdr sahne-yi menzil sr!e
Meger cisminde koyd arz- d!e
1509. Yidi kat arz zre hem yidi kat
Yaratd yani kim seb'l-semevt
1510. Bularu kalasnda koyd ar!
Murakkamdur hem anda krs nak!
1511. #unun kim b u bd ola ess
Ne del muhkem ola anu bins
1512. #u bnydu kim ola menzili bd
Varsar kbet bda o bnyd
1513. Su olsa asl- evvelde meba
Viriserdr yine hirde bda
1514. Bu sze istese ger huccet u fasl
Dimi!ler "klli !eyin yercau'l-asl"
F zikri ibtidi halki dem aleyhi's-selm
1515. Dimi!dr vech n celld- lem
"rdet kld k'ide halk- dem
1516. Buyurd ol zamn Rhu'l-emne

110
Hubt itdi semlardan zemne
1517. Yir her nevi hkinden temmet
D!erdi bu yire ol bi hazret
1518. O toprag oda suya yile hem
Kar!durd Hud halk itdi dem
1519. O hk srr-d sze kulak tut
Ben demde grinen tefvt
1520. Mukaddem su-y-la mezc itdi hki
Kl old gr ne dir Yezdn pki
1521. Zamn-la bulut tahmr-i glib
Anu-n didi Hak "min tyn[in] l zib"
1522. Pes ol klden dzetdi dest-i kudret
Bu !ekli dem mahbb sret
1523. Hav-y-la yubset buld ol gl
Hummesn aa didi Hud bil
1524. Bi!rdi od-la ol tyn Cebbr
Fehr nite kim bi!re fehhr
1525. Didgi Tar Kurn'da aa dir
Ki "min salsl[in] ke'l-fahhr" aa dir
1526. Kaan Hallk- Hlik bu tlsm
Aa dem diyben koyd ismi
1527. Adm arzdan durur nihd
Anu-n dem old anu ad
1528. Bu knce bulmaga feth-i fth
Ki rhndan aa nefh itdi rh
1529. Bu rh- demi-y-in ki mutlak
"Nefaht fhi min rhi" didi Hak
1530. Kamu ervhdan bu rh- dem
Mnevverdr mufazzaldur mkerrem
1531. #u kim rh nefahatden bula bah!
Acb midr mufazzal ola ol nak!
F scdi'l-meliketi li-demaleyhi's-selm ve bi ibls ve's t
ekbera laanehu'llh
1532. Bu kitb vcd iinde rahmn
Pes itdi dem'e talm-i Kurn

111
1533. Hem gretdi aa ilm beyn
Kamu esmya vkf itdi an
1534. #u kimseye k'ide talm Mevl
Temmet ke!f olaa srr- e!y
1535. Bu akl- klden gh old dem
Pes old cmle e!ydan mkerrem
1536. Bunu srr durur Kurn'da mutlak
Ki "kerremn ben dem" didi Hak
1537. nefs ntk-y-la buld tehdb
"r!di her kemlta bu terkb
1538. Hem old ol mahall-i emre teklf
Ki buld l-cerem tekrm te!rf
1539. Dnben emr itdi Rabb-i Mlik
K'ideler dem'e secde melyik
1540. Mukaddem secde kld aa Cebrl
Hem "srfl ardnca Mikyil
1541. Anu ardnca Azryil-i azam
Scd itdi melyikler dah hem
1542. "tat itmedi emre Azzl
Bu emri isciddan kld tahvl
1543. Hak'u emrinde n kim acb kld
Eb vu estekber !nnda geldi
1544. Didi kilden yaratd an Mevl
Serdur merkezi v kend sfl
1545. Meni oddan yaratd Rabb-i z'l-men
Havdur merkezm hem ulvyem men
1546. Hak al eylemi!dr kilden od
Klur m sfliye ulv scd
1547. Bu zt- demi kl sand ancak
Vel bilmedi k'oldur menzar- Hak
F halki Havv aleyhi's-selm
1548. Yaratd sol eyegsinden akdem
Bua cft olmaga Havv'y da hem
1549. Ki bunlaru karrndan irdet

112
Bu-y-d kim ola dny immet
1550. Bu yir yzi eger nezdk eger dr
Bularu nesli-y-ile old mamr
1551. "rde klup "bls'i hubna
kard pes cinnndan cihna
1552. Bulara bildrp veche ma!et
Buyurd !eri teklf-i ibdet
1553. Bu ikiden ne!v old zen i zd
Zen zd-la old lem bd
1554. Mezd old bularu nesli her gn
Ki told anlar-la rub meskn
F beyni alem'l-insn
1555. Tlsm- azam old zt- dem
Aceb hikmet durur yt- dem
1556. Nazar klmadukda insna hveyd
Ayn olur sft- cmle e!y
1557. Hakkat umde-yi lemdr dem
Lebb u zbde-yi lemdr dem
1558. Ki yan kyintu ayn sensin
Bu cn u bu cihnu zeyni sensin
1559. Mrekkebsin vel nesneden hem
Biri nefs biri nutk u biri ten
1560. M!riksin ten-ile her nebta
M!bih nakle v ehl-i hayta
1561. Ki yan sende n n! nem var
Nebtta dah ol inti! var
1562. sende var durur hiss taharrk
Kamu hayvnda vardur ol tederrk
1563. Meleksin bu sebebden Bri izzet
Ki kld saa teklf- ibdet
1564. Eger sarf eylese makduru sen
Yiyp imege oldur maslah- ten
1565. Nebt old deglsin dem zt
Kim slh ile olur her nebtt

113
1566. Uyarsa !ehvete !yle ki hayvn
Behyimsin yakn olmazsn insn
1567. Bu vasf-la hemn !eytn olursn
vah!sin kaan insn olursn
1568. Eger ilm amel old-sa kru
Geerse tat-ile rzigru
1569. Ben dem sftnda meleksin
Bu yir yzinde seyyh- feleksin
1570. her nevi sfta kbil oldu
Hakkat bil ki zt- kmil oldu
1571. Cem-i cn-verden og eger az
Klupdur nutk-la Hak seni mmtz
1572. Nider sende bu nefs-i ntka cn
Nite kim memleket iinde sultn
1573. Ne durur akl ol !hu vezri
Kavdr le!keri v dr u gri
1574. Dimg ire kod Hakk ol emri
Mualldur anu azde yiri
1575. Bu ten kim mmtesildr bu diyra
Tamm iklmdr ol !ehriyra
1576. Bu lemde ne kim varsa irdet
Meger dem durur maksd bi'z-zt
1577. Cihnda her mrekkeb her besyit
Vcd- deme old vesyit
1578. Bu mahsst bu ekvn bu yt
Olupdur dem-in mdde-yi zt
1579. Zuhr- leme dem sebebdr
Vcd- leme dem sebebdr
1580. Bu lemde tutar n mdde dem
Pes dem dah old nev-i lem
1581. Meger ehl-i i!retden haberdr
Ki dirler lem-i kbr be!erdr
1582. Bu lem lem-i sugrdur ey cn
Egeri zhir kbrdur ey cn
1583. Hakkat btn u zhir bu dem

114
Olupdur mstakill ba!na lem
1584. Nazar kl hikmet-ile lemine
Getrgil hikmet-i ekvn- ayna
1585. Ki bu bir lem-i sugr iinde
Adedsz lem-i kbr iinde
1586. Nite kim lem-i sugr temmet
Bulupdur lem-i kbrda vsat
1587. Ki yan dem lemde koyd
Gtrdi lemi demde koyd
1588. Ne kim lemde var demde vardur
Ne kim demde var lemde vardur
1589. lem nak! aa terkm olupdur
Anu-n ahsen't-takvm olupdur
Temsl'llem be-vcdi'l-insn
1590. Felekde ar! var demde himmet
Semda ulv var demde kllet
1591. Hud hilkat idpdr levh-i mahfz
Gl demide Hakk'a melhz
1592. Kalem yaratd yaradan cihn
Be!erde behce var klur beyn
1593. Feleklerde melekde var hakkat
Dimg- demde ilm hikmet
1594. Mmsil istese dr- cinna
Nazar kl zt- insnda cinna
1595. Vel cennet makm !ehvet old
Vel mmn mahall-i hikmet old
1596. Olupdur cennete Rdvn- hzin
Cenn- deme rahmn- hzin
1597. Letfet var-sa cennetde gyet
Be!er rhnda vardur ol letfet
1598. Felekde geri kim !ems kamer var
Ben demde akl u hem nazar var
1599. Semda necm var demde irfn
Felekde devr var demde seyrn

115
1600. Alda berk var demde lahme
Havda rad var demde sayha
1601. Bulutdan nzil olsa yire katre
Ben dem gzinde u!ta ibre
1602. Ansr var cihnda drt erkn
Tab var be!erde aa yik-sn
1603. Hud yir yzine virmi! karr
Var insnu dah sabr u karr
1604. Suda rikkat var demde !efkat
Havda dikkat demde hikmet
1605. Cihnda maden lal gher var
Ben demde drl hner var
1606. Cihnda var durur her vah! u tyir
Be!er ztnda var evhm u htr
1607. Gicede zulmet demde fikret
Ziy gndzde v demde behcet
El-iftithi fi'l-bahriyyti
1608. El iy blbl-i gl-zr- man
Ki sensin mazhar- esrr- man
1609. Seherde yitme tur iy andelb
Yatur m mbtel olan habb
1610. Seher-i u!!kdan bir sz klgl
Irk u sfehn vz klgl
1611. Dil syler-iken iy murg- guy
Gl-istna gel eyle bir r
1612. Ki bir gn ola kim bu nagme v sz
Tutula gelmiye senden bir vz
1613. Yine bir me!!ta-y devr-i zamna
Letfetler virpdr gl-sitna
1614. Bizendi drl reng-ile hadyk
Ald erguvn-la !akyk
1615. Gli kim y kefendendr habb
Yregi kayna durur andelb
1616. Yei geldi emen !ehrine n gl

116
Bula blbllere d!erse gulgul
1617. Ganmet gr bu eyym- bahr
Felek bir neva koymaz ruzigr
1618. Bahru fasl u eyym nagamdur
Geer bu dem cihn-in ne gamdur
1619. Gl iy sk habb-i nzk-endm
"r gl !evkine bir lle-gn cm
1620. Nicesi cm u cm- hakk
Ki her kim n! iderse ol rahki
1621. Nie kim mri var b-h! ola ol
Kymet kopa v ser-h! ola ol
1622. Ne mey kim !emmesi rh- gddur
Elden cras derde devdur
1623. Bu gnde almayan eline bde
Gmnsuz virmi! ola mri bde
1624. lem ser-te-ser gussa v gamdur
Pes anu resi bu cm u cemdr
1625. Bir iki cm-la kl cnu !d
Bu mr gl-!enine esmedin bd
1626. Ki kalmaz kimseye bu y! bk
Dkenr bde v gider sk
1627. Bugn el vir me!kin arh- mni
Dem h! gr germe mri zyi
1628. Geh devr-i kadeh ki sz knn
Geh sahn- emen ki yr- mevzn
F hkmi basti'l-arzi
1629. Ser-gz eylegil mutrib nevy
Kim vzu virr cna safy
1630. Bize yir yzin vasfn syle
Bu aktr- cihn zikr eyle
1631. Bu arzu varlgn bsit'l-arz
Yaratm! hu!k u brid tl eger arz
1632. Ki galazla temsu bula ecz
Rasn ola ess zr bl

117
1633. Ola stinde hayvnt skin
Bite iinde nebtt u madin
1634. Meger etfl- halk-in bir fk
Mehd itdi bu yir yzini Hallk
1635. Didi mehd itdgi-n halk bun
"Fere!nh fenam'l-mhdni"
1636. Eger sorsa bu yir yzine heyet
Cevb byle virmi! ehl-i hikmet
1637. Musattahdur ehr rkn-i havy
Cenb !ark vu garb !imli
1638. Berberdr bu yir yzi muhakkak
Cebellerdr grinen bu cau'l-hak
1639. Hakm szidr ala bert
Murabba k!edr arzu ciht
1640. Vel tutm! durur cumhrdan baz
Siper !eklindedr bu heyet-i arz
1641. Budur hem ittifk- ehl-i hikmet
Kret'!-!ekldr bu arza heyet
1642. Felek samnnda bezer bahr u berde
Nite kim beyzanu iinde zerde
1643. Geridr yan bu vech-i gubr
Mdevver vazdur bu zr bl
1644. Anu-n dir mhendis bu kelm
Eger sen nakb eylese arz- #m'
1645. kar hem arz- Rm'a mddet-ile
Ya n'e ya Ht'ya hikmet-ile
1646. Egeri dir bun ashb- aklu
Vel teslm itmez ehl-i fazlu
1647. Kret'!-!ekl olsa htim-i arz
Gerek kim mstav ola tl eger arz
1648. Dkel durur cibli v vehd
Toludur gavvur u tille kh u vdi
1649. Eger yir yzi olsayd berber
Bu cmle bahr olayd cmle y ber
1650. Bu devr-i vech-i arz-in hakkat

118
Yce alak olmaklga hikmet
1651. Nazar klsa ser--ser bu zemne
Birin hki bezemez birine
1652. Kimi ta! u kaya toprak grinmez
Kiminde istese bir ta! bulnmaz
1653. Bitrr arz var drl nebt
Mahal var !re bitmez hazravt
1654. Muhlif bir birine ne sebebdr
Zih kim hikmetu'llh b'l-acebdr
F mikdri cirmi'l-arzi ve shatih tlen ve arzen mamren ve
harben
1655. Beni dir seyr-ile bu bad- dny
Yidi yz yllk old zr bl
1656. Buhr old meger bi! yzi anu
Yzi issz yzi amir cihnu
1657. Nebn bu hadsi zre yik-sn
Ki bir sls tolu e!cr u hayvn
1658. Meger bi! yz bi fersih
Dah altm! iki bi dir me!yih
1659. Tokuz yz fersah u altm! yidi hem
Didiler bu zemni bi! b-kem
1660. sath- hricisin bu trbu
Hisb itmi! meger ehl-i hisbu
1661. Ki on drt bi kez yidi yz
Ksr krk drt bi fersah rz
1662. Kys itdi yir kutrn me!yih
"ki bi hem sekiz yz fersih
1663. Yz alt bi sekiz yz old devri
Nie kim tolana ulv v gavr
1664. Dimi!ler seyr idenler vech-i arz
Yigirmi bi durur fersahla arz
1665. On iki bi biri fersahla yik-sn
"mretdr sekiz yz bii vrn
1666. Yigirmi drt bi olur didiler hem
Enni fersah-la baz dem

119
1667. Kim on iki bii kavm- Sdn
Tutupdur hem olardan anda mekn
1668. Sekiz biinde Rm itdi ikmet
Arab biini kld ibret
1669. Yigen dah tutupdur zge deyyr
Tal'llh zih kudret zih kr
1670. Dah slsdr bu arz- mekn
Ki bir sls tolu e!cr u hayvn
1671. "kinci sls old cmle peyd
nci sls ba!dan ba!a dery
1672. Haberdr Hlid' ogl Mezar'dan
Yazlm!dur kitba ol haberden
1673. Ki bud yir yzin vsati-le
Gelr bi! yz senelik mddet-ile
1674. Vel an dah fikr itse yik-sn
"ki yzi harb yzi umrn
1675. Dimi!lerdr bu yir nsfn hem
Basupdur her yaadan bahr- azam
1676. Meger rubnda hem dir ilm issi
E!ed olur begyet savuk issi
1677. Kim anda yok durur kimse be!erden
Bulnmaz anda cnlu cn-averden
1678. Kalan rubnda hayvnt me!hn
Anu-n dirler aa rub- meskn
1679. Mhendisler dimi! bu szi zhir
Meger bu yir yzinde rub- mir
1680. Gelr seyr olsa tl- mddet-ile
Ki yz yigirmi yllk iddet-ile
1681. Bilin toksan kadar yllgn anu
Meger yiridr Yecc Mecc'u
1682. Klupdur kabu'l-ahyr ehl-i tenbh
Meger bir nesre bu dny-y tesbh
1683. Bi!i #m u Yemen iklm-i znib
"ki kanaddur ma!rk-la magrib

120
F zikri erbi'l-arz
1684. "!itgil kavl-i kavm-i evvelni
"ki ksm eylediler bu zemni
1685. Ki evvel ksmna rn dirler
"kinci ksmna Trn dirler
1686. Ol iki ksm drt ile kassm
Meger her ksmna anu rubdur nm
1687. Cenb ikisi iki !imli
"!itgil her birinden bu makli
1688. #u kim rub !iml garbisidr
Irk arzndan itdkde teseyyr
1689. Cezyirden iri!r Msr u #m'a
Hem iklm-i Rm'a irince temme
1690. #imli rubnu !ark mn
Irk'u milketinden bil hisb
1691. Geer varur Horsn zemne
Dah Ahvz'a v Vakvk'a n'e
1692. Bu rubnna ksm iinde Ynn
Dimi!lerdr meger iklm-i rn
1693. "ki rub ki d!mi!dr cenba
Bild- zenc'dr hem e!m u nna
1694. Az mamrdur og harbe
Be!erden kimse varmaz ol meba
1695. Hem anda vah! girmez ne uar tayr
Ne anda mr var ne mr ider seyr
1696. Zemni blicek Ynn didiler
Bu iki rubna Trn didiler
F zikri cihti'l-hariceti miner-rubi'l-meskni
1697. Bu drd birisin mikdr- meskn
Anu-n didiler rub aa meskn
1698. Bulardan hrici arzu ne kim var
Tehdr yrr anda cins-i deyyr
1699. Orada kimse yok nesl-i be!erden
Bulnmaz anda nesne cn-averden

121
1700. Ki yan cnibi ksm !imli
Irakdur !ems aa ittisli
1701. K! olur alt ay anda dem--dem
Gice olur tevtr alt ay hem
1702. Cevnibden cenb rubu uc
Hazz-i !ems andadur burc
1703. Yaz olur alt ay eser semm
Hem alt ay bahr ider kudm
1704. Bu arzu ksm- !arkisinde yik-sn
Olur taglar olur b-hadd u pyn
1705. Havsndan uamaz murg- tayyr
Sersndan geemez mr u hem mr
1706. Ciht- garbisin dah temmet
Tutupdur her taraf dery v zulmet
1707. Kuru yir yokdur ol iki berden
"kmet eyleye nesl-i be!erden
F zikri'l-eklmi's-seba
1708. #u berre kim iderler rub- meskn
Yidi ksm itmi! an ehl-i knn
1709. Tabi ksm dimezler bu ksm
Hutt vehmdr ala bu resmi
1710. Mlk-i m-tekaddm hikmeti-ile
le!diler bu yiri ksmeti-le
1711. Ki her mlk biline tl- arz
Snur haddi v iklmi arz
1712. Bile her biri milki milketine
Komaya bir birini milketine
1713. byle zabt old ksm- lem
Bu ksm-la yridi ksm- lem
1714. Klanlar yir yzin bu resme taksm
Kom!lar ism her ksmna iklm
1715. Sorarsa her bir iklmine haddi
ekilr !arkisinden garba meddi
1716. Cenbdan gider arz- !imle

122
Nie deryya sahrya cible
El-eklm'l-evvel
1717. Bu yididen biri iklm-i evvel
Meger Hindistn old mkemmel
1718. Habe! mlki olur varsa cenba
Hazar mevt-i zagve arz- Nevbe
1719. Hem andadur Yemen'den mlk-i Mra
Aa gir radndan !ehr-i Sag
1720. Snurdur anu Ke!mr Mn
Suzdl Ht v Amde v n
1721. Kamu iklm-i vsidr arz
Uludur cmlesinden tl u arz
1722. Yz elli fersah old anu eni
Hem bidr zin zemni
1723. Ol iklm ehl-i glib ala hikmet
Zuhal'den tutsa gerekdr tabat
El-iklm's-sn illeyye fh beytu'llhi'l-harmi
1724. "kinci ksm old arz- Sdn
Var anda Hind ilinden nie bldn
1725. Anu haddndadur Mekke Medne
Geer andan irer magrib zemne
1726. Yemen'den hem Seb Tyif Yemme
Deizden cidde-yi Ummn u Tihme
1727. "ki bahr ortas Armra !ehri
Bild- Sind'den Manzra !ehri
1728. D!pdr m!ter bu mlke tli
kar andan her iklme bizyi
El-!klm's-slis fih beytl-mukaddes
1729. inci ksm hem fevk- Yemen'den
Ki Ubbdn'a iri!r radndan
1730. Anu haddnda var bahr zre Kulzm
Syt dir ahmm kla Rm
1731. Diyr- Msr u hem arz- mukaddes
Nisbr ili Basra milketi pes

123
1732. Irk ehli v mlki Horsn
Bild- Vsit Bagdd u Kirmn
1733. Bu ksmu necmine dir Fars- Behrm
Attr durur didi hem kavm- Ervm
1734. Meger burc haml-i akreb olupdur
Bu mlke ehl-i seyf enseb olupdur
El-!klm'r-rbi
1735. Meger drdinci iklm aa glib
ma!rkdan ekilr s-y magrib
1736. Anu haddndadur yezd-i Sfhn
Semerkand u Necr v Hemedn
1737. Acemden medd olur geer Arabdan
Diyr- garba iri!r Haleb'den
1738. Ki varur Serehn'a Askaln'a
"ri!r Krtusa Kayrevn'a
1739. Hem Afrikiye v hem arz- Berber
Diyr- Endls'den nie ki!ver
1740. Dah Kbrs'da Merks u Semr
Toreys u Rodas u Kartos u Vn
1741. Klur hr!d ol iklme tahakkm
Kim eflk zre oldur !h- encm
1742. Mnr-i saffa-y lem durur ol
Nin kim neyyir-i azam durur ol
1743. Budur hikmet kim ol iklm-i rbi
Gne!den tutsa gerekdr tb
El-iklm'l-hmis
1744. Meger ol yididen be!inci maksm
Diyr- !m u baz milket-i Rm
1745. Anu haddndadur H
v
rezm-i Crcn
Hacend Belh hem Karvn ke!n
1746. Bu ksma oldg-n zehre ahter
kar bu ksmdan sz ehl ekser
1747. Nie kim zehre kavvl- semdur
Makmt issi v shib nevdur

124
El-iklm's-sdis
1748. Nedr altnc iklm arz- Delam
Hazar amli Trkistn ili hem
1749. Diyr- Rm'dan hem Konstantiyye
Trabuzn'dan Ekf Ermeniyye
1750. Bu resm-ile olupdur nass- vrid
Kim ol iklme tlidr Utrid
1751. Utriddr n eflk debri
Gerek Rm ola hikmet ehl-i pri
El-iklm's-sbi
1752. Bild- Selce durur yidinci ad
Ki Rm'u ol durur hir bild
1753. D!pdr ol bildu milkine uc
#u yir kim ehldr Yecc Mecc
1754. Kamusndan gii yidinci iklm
Bu resme sylemi!dr ehl-i taksm
1755. Uzun old bi bi! yz fersih
"ni yitmi! durur didi me!yih
1756. Yidinci ksm ylduz kamerdr
Ki evvelki felek aa makardur
1757. Anu-n glib bu ksm ehli
Olur hsn belhat ehli hayli
El-arzu'l-mahsfe evvelhm's-sbi
1758. Meger iklm-i sbadan aaru
Yakn bir memleket var aa togru
1759. Yir karndadur ol mlk-i mevsf
Ki dirler ol diyra arz- Mahsf
1760. "mret milketidr ol vilyet
memden anda itmi!ler ikmet
1761. #u del hasfdr ol hasf- gvir
Ki baksa grimez karn nzir
1762. Yol yokdur o mlk bir mahalden
"nemez kimsene aa mellden
1763. Gicede grinr anlaru od

125
kar gnden yir karnda dd
1764. Ne milletdr bilinmez ol halyk
Meger kim gine ol Mevl v Hlk
F htemi'l-eklmi
1765. Yidi iklm kim vasf eylemi!em
Saa nm u ni!nn sylemi!em
1766. Degldr her biri bi vasf temmet
Dimi!em her birisinden almet
1767. Kim ol ksm ol almetle bulnr
Snur haddi anula bilinr
1768. Eger sylinse her biri temmet
"l b-il vilyet-b-vilyet
1769. Geer eyym u sz olur mutavval
Yidin biri olmaya mkemmel
1770. Sz hayr budur kim muhtasardur
Vel her tarladan bu bir med durur
1771. "!ret-i kfdur ehl-i nihye
"Ve hazel kadr f'z-zikri kifye"
F zikri syiri'l-memliki ve'l-bldni veacyibh
1772. Ser--ser yir yzi kim memleketdr
Diyr- milk dr- saltanatdur
1773. Cihnda ok durur milk vilyet
Ki yokdur hadd u addine nihyet
1774. Kom!lar her birine m-selef ad
og vrn olupdur az bd
1775. Koyalum an kim vrn olupdur
Diyelm !un kim mir kalupdur
Ve minh el-memleketi'"-#miyyeti ve hiye hamset eklm ve
minh Filistn
1776. Didigm memleketlerden biri #m
An bi! ksm idpdr shib aksm
1777. Kom! her birine ad ehl-i yin
Ki #m- evvel ad Filistn
1778. Filistn'e taalluk !ehr cmle

126
Hall beyt-i mukaddes Gaze remle
1779. Uzun seyrle anu ata c gn
Varur ar!e t hadd-i leccn
1780. "ki gnlikdr an ata yik-sn
Erhdan varur ydn insn
El-ksm sn Hrn
1781. "kinci ksm ad old Hrn
Taallukdur aa Bermk-i Bsn
1782. Kasr gr u hem !ehr-i Taberiye
Akar ardan suy andan sarya
El-ksm's-slis'l-Gta
1783. nci ksma Gta didiler ism
Meger arz- mukaddesdendr ol ksm
1784. Dm!k old ulu !ehrin ad
Aa didi Hud zt'l-amd
1785. Anu bir !ehri dah Balbek'dr
Trabls biri biri gerekdr
El-ksm'r-rbi Humus
1786. Vel drdnci ksm mlk-i #m'u
Meger Hums old ad ol makmu
1787. Katdeden yazlm!dur kitbe
Yatur anda dimi! bi! yz sahbe
1788. Oradadur zarh ibn-i Leyd'
Ki Hlid durur ad ol !ehd
1789. Tlsm itmi!dr anda ehl-i esrr
"ine girmez anu akreb mr
1790. Ham !ehri v #raz aa mirsd
Dah restn arz- hasanu'l-ekrd
El-ksm'l-hmis Kansern
1791. Bi!inci ksm Kansern'dr hem
Haleb old aa !ehr-i muzzam
1792. Nazri yok durur bldn iinde
Bulnmaz bede!i umrn iinde

127
1793. Yannda bir mahal var ad Hln
kar ol yirden iki nehr-i Seyln
1794. Kan-y-la gelr akar o !ehre
Bulnur !ehr iinde berre berre
1795. Vel kimse ni!n virmez ol b
Ki nirden geldi kandadur serb
1796. Kimesne bilmez anu menban
Ne yirden feyz olsar masnan
1797. Karr- enbiy anda sahhi
Orada sad u ensr u zarhi
1798. O mlke saydlar sermn bn
Hem Antkiye !ehri Ayn-tb'
F zikri huddi memliki'"-#miyyeti b serih
1799. Didiler mlk-i #m'a hadd- kable
Meger Ar! olur hem mlk-i remle
1800. Geer th-i ben "sryil'e ol
Tebk'e Tr- Sn'ya varur yol
1801. Vel !arksi dir ehl-i hadka
Beriyye var iri!ince Irk'a
1802. Semda dirler ol bdya nm
K'iner k!lar an Arb- #m'
1803. #imle hudd u nehr-u Furt'
Cezyir milkine irince Filt'
1804. Olur garbsi anu bahra vsl
Ki bahr- mlih olur aa fzil
1805. Var anu shilinde ok medyin
Kamus #m mlkine mukrn
1806. Uzun Msr mlinden Furt'a
Sefer durur yigirmi gnlik ata
F zikri "arki'l-memliki'"-#miyye
1807. Dimi!dr Mustaf-y makbl-i der-gh
Diyr- mlk-i #m'a hayretu'llh
1808. Bu mlkdr Harmeyn'!-!erfin
Eklim-i cihna ol durur zn

128
1809. Ezelden enbiylar merkezidr
Ebedden evliylar merkezidr
1810. Hem ler yidiler krklar makm
Mekn kutb ala arz- #m'
1811. Cell-ile sevd- azam oldur
Ceml-ile urs- lem oldur
1812. Anu-n #m'a dirler mlk-i #m'a
Ki d!mi!dr cihn vechinde !ma
1813. "rem bg diseler ol durur bes
Anu haddndadur arz- mukaddes
1814. Gazab kldug kimesneye Sbhn
Atar #m ok-y-la an pinhn
1815. n ehl-i #m savtu'llh olupdur
Anu-la nimetu'llh olupdur
1816. Hak'u oldg-n hayru'l-bild
Aa skin klur hayru'l-abd
1817. Mcerrebdr i!i durur ezelden
Bu #m'a yag olan her mahalden
1818. Mrd olur vu iri!mez murda
Nizm devleti varur fesda
1819. #u kim ola !erf iklme yag
erg mrin dkene yag
1820. Ki her kim #m in baglar salh
"ri!mez #m'na mr-i sabh
1821. Hads ire dimi!dr hayru'l-enm
Klupdur hayr-hak on !r-i aksm
1822. Tokuz !rini #m'a virdi mhid
Yidi iklme virdi !r-i vhid
1823. Didi on !r idpdr !er kassm
Kalan zge mlke birine #m
1824. Meger #m milketinde #m- srr
Helk ola didi Deccl-i aver
F memleketi't-Trk
1825. Memlikden birisi milket-i Trk

129
Muazzam milketdr gyet ol mlk
1826. #imlden cenba olsa taksm
D!pdr !ark etrfa ol iklm
1827. O mlk hnna hkn dimi!ler
Melik asgar durur ol hn dimi!ler
1828. Grinmez degmez kimseye hkn
Yzin grinmez adn i!idr insn
1829. Vel bir ylda vardur bell bir rz
Klurlar anu-in te!-efrz
1830. Tekellm ider oda hemhem-ile
kar bir vehc ol oddan itse bile
1831. Eger ye!illige meyl itse ol vehc
Olur rahs u yagar ok yagmur u selc
1832. Eger aglga olsa vehc-i meyyl
Meger ol ylda olur kzlga dl
1833. Eger kzllga meyl itse te!
Olur ol yl klc u ceng ugra!
1834. Eger meyl itse ol vehc asfirre
D!e ol yl veb mlk diyra
1835. Eger meyl eylese ol od sevda
Olur her kim melikdr ol bilda
F memleketi Habe"
1836. Habe! mlkin gezen ehl-i seyhat
Muazzam mlk dir vsi vilyet
1837. Sorarsa tl u arzn evvel hir
On iki yl seyr ider msfir
1838. Klanlar didiler ol milket-i seyr
Ucuzluk olur imi! nimet hayr
1839. Menbitler olurm! her ciht
Akarm! her taraf azb u frti
1840. Meger Nevbe diyrndan bu ki!ver
Aa rdur cenb tutsa dirler
F memleketi'z-zenc
1841. Habe! katndadur ol milket-i zenc

130
Didiler mntehdur vsat zenc
1842. #u dery kim demdr bahr- mlih
Anu cenbindedr dir an syih
1843. Begend adlu var bir !ehr-i mamr
Kim oldur zenc iline taht- me!hr
1844. Cezyirler var anu bahr iinde
Veda kar o bahru kar iinde
1845. #ol iklm evvel garbsi yik-sn
Olupdur zenc iklmine bldn
F memleketi Berber
1846. Temmet nci iklme berber
Meger garb d!er iklm-i Berber
1847. Snur yrakdur t hir-i garb
Ki bahr- azama iri!r ol derb
1848. Ol mlk ehli durur kavm- Clt
Kim ol kavm helk eyledi Tlt
F memleketi'n-Nevbe
1849. Firvn milketidr mlk-i Nevbe
D!pdr Msr arzndan cenba
1850. Dimi!ler grenler ol buk
yllk milketdr ittis
1851. Bir ulu !ehri var Veylle ad
Meger kim ol durur taht- bild
1852. Mahberden yiti!mi!dr muhabber
Trbnda var anu maden-i zer
1853. #u kim haddndadur Sdn ilidr
Ki Sdn ili anu evvelidr
1854. Oradan gir yokdur l-i "slm
Kim oldur hir-i aml-i "slm
F memleketi Kerken
1855. Bir iklm olur anu Kerken ad
Azm iklmdr anu bild
1856. Nihyetsz durur il siphi
Yigen gr bir uludur pdi!h

131
1857. Hem ol iklm iinde didi rif
Ki Sdn ilinden ok tavyif
1858. Vatan-gh eylemi!ler ol diyr
Gerrler orada rzigr
1859. Hem ol iklm olur hadd olsa kbil
Zeheb madenleri arzna vsl
1860. Ve ger ol iklm iinde bir ni!ne
ekilmi! togru hatdur bir mekna
1861. Ol ile her kim varursa memden
Tecvz eyleyimez ol rakamdan
1862. Rivyetdr ki tcirler varurlar
Kaan kim anda ol hatt grrler
1863. Dkerler anda ne varsa bza
Giderler dah bakmazlar meta
1864. Olar gider gelrler kavm- Sdn
Getrrler zeheb b-hadd u pyn
1865. Getrdkleri altunlar ol kavm
Klurlar her meta kar!u bir kevm
1866. Giderler anlar u bunlar gelrler
Met korlar altun alurlar
1867. Eger satmasa tcir ol bahda
Gelp irtesi iderler ziyde
1868. Bularu anlaru varsa intif
Bular altun alur anlar met
F memleketi Dehdem
1869. Meger bir milket var ad Dehdem
Varur Kerken ilinden aa dem
1870. Sorarsa ol il rh u diyrn
Tutar magrib sar dery kenrn
1871. Ki var bir feva kavm ol meknu
Biri birini yirler ehli anu
1872. Bir ulular var hkim ilinde
Melikler milketler var elinde
1873. Var anu !ehr iinde bir hisr

132
Oturur dyim anda !ehriyr
1874. Hisr iinde bir ulu sanem var
Ki avrat sretinde !ekl girdr
1875. Ulu gice ne kim var harc idp ml
Varuban hac iderler an ol sl
Fi'l-memliki's-Sne ve Sni's-sne
1876. Memlikden birisi milket-i n
Dimi!ler seyr idenler anu in
1877. Var yz del !ehri mlk-i n'in
Harb yokdur asl ol zemn
1878. Cezyirler ki gelmez intihya
Alupdur bahr ol iklmi araya
1879. Msfir seyr idicek ol zemne
Yidi dery geer varur sefne
1880. Ki bezemez biri birine miyh
Kokus lb iindeki mhi
1881. Ulu taglar olur n' zemni
Yapupdurlar orada !ehr-i ni
1882. Dimi!lerdr varanlar !ehr-i n'e
Cezredr d!pdr bahrlar iine
1883. On iki kapus vardur o !ehr
Kim alur kamu stine bahru
1884. Her iki tagu arasnda bir bb
Yapulm!dur bu resme on iki bb
1885. Huddnda bild- n n'
Meger bir bb var iklm-i n'
1886. Ki oradan girilr mlk-i n'e
Dah yirden varlmaz mlk-i n'e
1887. Bu resme kim Tatar iklm-ile Ln
Arasnda Demr Kapu'dur iy cn
1888. Rivyet byle olm!dur mukarrer
Ki vardur n ilinde maden-i zer
1889. Oradan haml idp altun tccr
"letr her diyra bulsa bzr

133
1890. kar ol milketden sanat- nak!
Hem ol yirde bulnur gyeti nak!
1891. Haberde ravler klm!dur isnd
Ki vardur n ilinde her bir std
1892. Cihnda sylenr nakk!- n'
Varur her mlke nak! ola zemn
1893. Eger tahrr idp nak! itse tasvr
Klur her sreti yirinde tahrr
1894. Cenb cnibine bu zemn
D!pdr didiler iklm-i n'
1895. #imlindedr anu mlk-i Hamrn
Ki Hamrn suy zredr o bldn
1896. Ulu !ehri o mlk !ehr-dr b
Mecsdr var !eyh eger !b
1897. Kabh'!-!ekl olur ehli begyet
Bild'!-!emsdr ol mlke !hret
1898. #imlinde yaldur snf- bahr
Yaplm!dur orada Snf !ehri
1899. Ulu !ehrin addur halft
Yaldur Hlifr ol yire bi'z-zt
1900. ekilr snf- bahrndan tl
Varur Hamrn rmagna yol
1901. Ni!dir tag eteginden geer ol
Varur aks-y n'e iri!r yol
1902. Bir azam !ehri vardur ad Balkan
og kfir durur az mselmn
1903. Mselmn hkm ider ol mlke ekser
Hem ol mlke yal bir memleket var
1904. Bild- Hnukv dirler ol arza
Muazzam memleketdr tl u arza
1905. Bir ulu tag var ol yirde hayl
Ki d!er Hnkv !ehrine zilli
1906. Bir azam kala var stinde anu
K'oturur hn anda Hnkv'nu
1907. #imli !ark biri yresidr

134
Ht vu Trk n' arasdur
1908. #imli yans hem ol meknu
Zemldr cibl-i Belhur anu
1909. Ciht !arksidr bahr- azam
Kim oldur uc iklm evvel hem
1910. Gelr garb beyninde berber
#ol il kim addur Hamrn- asgar
1911. Ki dirler ol bilda n u Mn
O mlk !arkdur milket-i n
1912. Olur !ehri anu Hamrn'adur nm
Var anda kfir hem ehl-i "slm
1913. Gzel iklmdr bu bg u bostn
Mey v meyve v atyr u elhn
1914. Bu mlk Tce durur ulu !ehri
Kim akar ortasnda Tce nehri
1915. Hem oldur dr- mlki ol zemn
Oturur hn anda n-i n'
1916. Dah bir iki vardur !ehri mamr
Biri Mihrc !ehri biri Belhr
F memleketi Hind
1917. Memlikden biri Hindstn'dur
Muazzam mlk arz- b-kirdndur
1918. D!pdr mlk-i Hind' !ark yan
#ol iklm-i evvel iklm-i sn
1919. Bu mlk Keng !ehri zre me!hr
Ki var bir Keng adlu !ehri mamr
1920. Kar!dug mahalde bahra bu nehr
Var anda Yrakl'dur ad bir !ehr
1921. Dah ts-y tne tni! iy cn
Almnlar durur Hind'e bu bldn
1922. Yaldur garbisinde arz- Belvn
Ki Sendbs Sekbs aa bldn
1923. Bu iki mlke dir ehl-i rivyet
Ki vardur krk bi karye imret

135
1924. Menbr arz hem aa yaldur
Ki dilde ad anu Fulful ilidr
1925. Var anda istese her bir memden
Mselmnlar Arab'dan hem Acem'den
1926. Nie ulu !ehr var ol ilde hayl
Birisi Hintbz biri Delli
1927. Birisi Keynbd u biri npr
Ki bunlar Hind iline taht-gehdr
1928. Zek vu shib'l-akl olur ili
Hner ehli ulu her i!de hayl
1929. Yakndur Sulyn mlki ol zemne
Var anda bahr zre iki mna
1930. Hem andan gir arz ger vardur
"dilmez andan aaru teseyyr
1931. Dimi!dr ger Ver !ehrinde sefr
Murassa cevher-ile bir sanem var
1932. Meger kffr- Hindn' temmet
Gelr her yirden iderler ziyret
1933. Rivyetdr ki bir yllk mahaldan
Ziyret klur an her milelden
1934. Dir stne srnr gelrler
Ki yan ol bte izzet klurlar
1935. Ya hz yz stine tuta d!e hem
Gelrmi! ol bte kimince dem
1936. Ki!i var ol bte gelp bakarm!
Hemn z zini oda yakarm!
1937. Yetp kl oldgndan sora kll
Saarlarm! klini bahra kll
1938. Rivyet byledr kim hep o kffr
Tensh mezhebine klur ikrr
1939. Bu tenden yan olsalar revna
Bulurlar bundan ahsen ten revna
F memleketi Hindi'l-hric ve'l-Hindi'd-dhil
1940. Meger Hind mlkin didi kyil

136
"kidr biri hric biri dhil
1941. #u kim hricdr ol mlke olur behr
Gelr iki yz seksen iki !ehr
1942. #u kim dhildr ol Hind zemne
Gelr ol dah altm! bi! medne
1943. Ki vardur ol mahalde kre-yi sm
Hem andan a!aga vardur bir iklm
1944. Yrrler kavm anu cmle ryn
Ki yirler nirede bulsalar insn
1945. Olardan aaru var bir yakn yir
og olur ol mahalde neml-ile mr
1946. Kat grbz olur fli muzahham
Gelr her nemli bir sekden mcessem
1947. Tutupdur bir tavyif ol bild
Benkejdm durur ol !ehr ad
1948. Olaru cildine kr itmez hen
"Taal'llhu Subhne'l-mkevvin"
F memleketi Hind
1949. Meger !ark yaas ehl-i Hind'
Ser--ser mlkidr iklm-i Sind'
1950. Bularu dah vardur bir lisn
Ki bilmez Sind ehli ol beyn
1951. Klanlardan bu iklm-i teseyyr
Rivyetdr ki Mesd dimi!dr
1952. Taalluk Sind iklmine her s
Ki vardur yz yigirmi bi kadar g
1953. Meger Fris deizi zre me!hr
Ki Dnbel adlu var bir !ehr-i mamr
1954. Akuban Kbilistn nehri ta!kun
Deize girdgi budur alimn
1955. Meger bir !ehr var Meltn adlu
Dah Beyt'z-zeheb'dr dilde yd
1956. Ki her tcir ki ol mlke celebdr
Alup getrdigi glib zehebdr

137
1957. Bir ulu !ehri vardur ad Lhz
Karr anda klupdur !h her rz
1958. Ad Mansra bir !ehri var bd
Olupdur nehr-i Sihrn zre bnyd
1959. Otuz bi gni var mamr o !ehr
Mselmndur kamu yok asl- kfr
1960. Dah bir !ehr vardur Kandehrd
Muazzam !ehrdr hem ili bd
1961. Ger konar kamu ol il ehli
Kat hayr ehli olur ehl hayl
1962. Tahmed! dir bu ile arz- Trn
Ki bir vdi gnlik bu bldn
1963. Hem ol ovadadur Kasdr !ehri
Kim akar ovadan Trn nehri
1964. "kinci milketden tutcak yol
nci milket ser-hadddur ol
F memleketi K"i'l-hric ve K"i'd-dhil
1965. Hem iki milket var adlarn bil
Ki dirler K!-i hric K!-i dahil
1966. #u k'ad K!-i hricdr o bldn
Meger krk mednedr yir insn
1967. O kavm yidgi aga ggidr
Klurlar tenlerine otdan tesettr
1968. Biter ol yirde flfl-dr- ini
K'iicek andan aaru zemni
1969. Ki dirler K!-i dhil aa iy cn
Hem anda bir cebel var tolu insn
1970. Yidgi anlaru dem etidr
Olardan iler klsa teseyyr
1971. Meger bir kavm var yidgi mhi
Centaba'dur olaru tutsa rh
1972. Hem anda bir mem vardur tururlar
Gice i!lerler gndz uyurlar

138
F memleketi Kirmn ve Fris
1973. Muazzam milketdr arz-i Kirmn
Vilyetdr tolu mlki firvn
1974. Eklme ncidr bu iklm
Bu resme sylemi!dr ehl-i taksm
1975. Ki vardur bir !ehr Fendbil ad
Nie ulu !ehr var anu bild
1976. Birin ad Kirm!r'dr hem
Akar ol !ehrden bir nehr-i azam
1977 Scstn-la Kirmn'a miyne
oh ulu !ehr vardur yegne
1978. Hem ol ilden durur yezd-i Sfhn
Dah Rey !ehri v mlk-i Horsn
1979. Ulu taglar durur hem ol aralk
Var anda her tavyifden halyk
1980. Dah bahr zre var bir mna grbz
"mret milketdr ad Hrmz
1981. Ki Kirmn arzna oldur nihyet
Temmet olur ol ada bu vilyet
1982. Bunu garb Fris bild
Meger bir !ehr var Astahar ad
1983. Ki an yapm!dur Behrb sultn
Olupdur kbet ol !ehr vrn
1984. Sibbek adlu vardur bir vilyet
Klupdur an hir imret
1985. Anu !ehrine dirler !ehr-i Beyz
Ki var bir kalas isfd garr
1986. Bir ulu !ehri var #rz- rf
Ki yapm!dur Muhammed ibn-i Sakf
1987. Snurdur Semerkand u Necr
Kam u Sve #e!ter ister Ava
1988. Hacend Belh u Dn v Nedv-i Crcn
Tms Serhas u Kzvn K!

139
F makli'"-"ir
1989. Memlikler ki bunda zikr olupdur
#ua kim glm iri!di yazulupdur
1990. Egeri ok durur lemde iklm
Didk size !un kim old talm
1991. #u yirler kim rivyetle bilindi
Msfrlerden istifr klnd
1992. Tevrh ehl an cem eylemi!dr
Kamu dill dilince sylemi!dr
1993. Dimi!em ben dah b-vasi mikdr
#un kim bilmi!em dilimce her br
1994. Rivyet eyleyenlerden lisnum
Hikyet eylemi!em tercemnum
F beyni kbleti klli memleketi ill nahvi'l-kbleti ve'l-Kabeti
"erefehallh
1995. Mhendisler dimi!ler srre-yi hk
Diyr- Kabe'dr n kutb- eflk
1996. D!pdr safha-y arz zre vsta
Nite kim dyire iinde nokta
1997. Bu yir yzi hep aa hl olupdur
Cihn an miynna alupdur
1998. Tefahhus klsa ol zt- !erefde
D!pdr her vilyet bir tarafda
1999. Gel indi iy musall kblei bil
Mukbil tur namzu aa kl
Kblet'"-#m ve m bih mine'l-memlik
2000. Meger mzb-la hem rkn-i !m
Arasna mukbil ala !m
2001. Togar necm-i sehl andan yaada
Bint'n-na! kalur mverda
2002. Klur baz !ehrini tasavvur
Trblus Hame Hams u Haleb'dr
2003. Dah #m'a mukrin olan iklm
Mukbildr bua dn ehl terkm

140
Kblet Diyr- Bekr ve m yelh
2004. Mukbil rkn-i !m v makme
Diyr- Bekr d!mi!dr imme
2005. Dimi!ler matla ceddi olur an
Alcak mverya Ferkandn'
2006. Ne indi d!pdr baz o yire
Reh v Hasen Keyf Cezre
2007. Diyr- Bekr'e peyveste diyra
Kamu kble d!pdr u!bu ara
Kblet Fris ve m yelh mine'l-memlik
2008. Makm- bb aras dir nigeh-bn
Olupdur kble-yi mlk-i Horsn
2009. Bu arzu kblesinden baz mahlk
Tul ider dimi!ler necm-i ayyk
2010. Yaldur aa Nsbr- bd
Salim'dr Kfe v H
v
rezm Bagdd
2011. Bulara muttasl olan vilyet
Bua kar!u d!pdr temmet
Kblet Fris ve m yelh mine'l-memlik
2012. #u bb-la Hacer esved miyn
Diyr- Fris'e kble bil an
2013. #u yir kim togar anda Nesr-i tyir
Bu mlk kblesidr ala zhir
2014. Anu baz diyrdur Sfhn
Dah Ahvz u hem iklm-i Kirmn
2015. Bua togru ne iklm olsa cmle
D!pdr buas aa kble
Kblet-i zence ve m yelh mine'l-memlik
2016. Meger rkn-i Irk v Yemn
D!pdr zence kble yok mekn
2017. Mukbildr bu mlke zr bl
Bakarsa matla- necm-i serya
2018. Bild- Nevbe'dr baz diyr
Habe! iklmine arz- kenr

141
2019. Eger Hind eger Hindstn'dur
Cemi kblesine bu ni!ndur
2020. Togcak sol gz stine sreyy
O mlk kblesidr yokdur ill
2021. Diyr- Msr'dandur arz- Sdn
Bild- Endlis'dr !ehr-i Karvn
2022. Nie kim gide magribden yaa arz
Bu anu kblesindr tl ger arz
Kblet-i Msr ve m yelh mine'l-memlik
2023. Gel iy vzi i!it szin hikmet
Gerek kim var-sa tab- selim
2024. Dilerse vaz idesin bir imret
Eger ky eger !ehr vilyet
2025. Gerekdr seyr idben yir yzinde
Yriyesin ycesinde dzinde
2026. Bulasn bir mekn k'ola li
#imlinden yaa d!e cibli
2027. ok ola aa garbi havs
i sahr v tag ola vers
2028. D!e bir ulu su garbi yine
Furt ola yriye anda sefne
2029. Kim ol bahru yzinden esben rayh
Vire enfslar ol yire tervh
2030. Nie ulu sular olup divna
Basa yirlerin aka ol mekna
2031. Aka tayyr ola turmaya an
Ser ola suyu ztrb
2032. Yigende savug olmaya !itb
Kat issi almaya yazn havs
2033. Ale't-tacl iri!ben nebt
Dnp geeye tizde hazravt
2034. Msyifler ola yaylamag-in
M!tlar ola k!lamag-in
2035. Bulcak u!bu vasf-la mevzi

142
Revdur yapsa anda Msr u cm
2036. Bulcak byle bir hk su-y md
Yara!ur yapsa anda !ehr-i Bagdd
2037. Anu tek yir dime pek menzil dr
Kapus !ark kru didi mimr
2038. Binnu kim ola kapus !ark
Gne! togsa d!er iine !evk
2039. Buhr arzndan olan kudret
Gne! grse gider !yle ki zulmet
2040. Nite kim d!icek !ebnem fezya
Gne! grse yine kalkar havya
2041. #u yirde kim gne! klmaz siryet
Zarardur anda abdna ikmet
F temsli'l-bnyn al terkbi ben dem
2042. Meger bir hne-yi mamr- kl
Klupdur cism-i insna mmsil
2043. Ess hnu dir ehl-i bnyn
Yine bezer meselde acz-i insn
2044. Dimga mmtesildr gurfe-yi dr
Ser-y beytdr hem p!t-i kirdr
2045. Derine anu agz old mrteb
"ki knat kapusnda iki leb
2046. Depesine ba!a bezetdi std
Burnna sadr didi ehl-i bnyd
2047. Meger gzlerden ol eve menzir
Burundur bd hibbi ala bir bir
2048. Nedr dehlz hna n-y hulkum
Ser-y sahn srre old malm
2049. Vilardur hazne v hristn
Ne durur kalb n beyt-i zemistn
2050. Dimi!ler madedr ol evde mutbah
#arb-hne cigerdr alayu bah
2051. Nedr bi'l-vaa ol eve mesne
Madur h- ha!v anda miyne

143
2052. Nedr ol hnen dvd azl
Nedr asb ol bnyda acd
2053. Ne durur svas ol hnen lahm
Nedr direkleri azde key azam
2054. Dimg ortasdur eyvn azher
I!-y magz old perde-yi der
2055. Hakkat nefs old shib'd-dr
Havs old aa huddm her br
F temsli terkbi ben dem al bnyni'l-kala
2056. Bu iklm-i vcd iinde muhkem
Cesed bir kaladur l v azam
2057. Vel bu kala grse her evkt
Hassr itmi! durur cind beliyyt
2058. Siph u havf u cevr rzigr
Ku!am!dur yidi kat bu hisr
2059. evirmi!dr an cey!'r-rezya
Atar stine anu sehm'l-menya
2060. Kurdur mncefk cevr-i eflk
Dker cevv-i andan seng-i ihlk
2061. Zamn atduka bu top mihandan
Yakar !erfeler burc- bedenden
2062. Nazar ile bu celh-endz- arha
Tutupdur cn ni!nn tr-i celha
2063. Kazyasn krub- dest-i zamna
Kader sehmn atar gzler ni!na
2064. Kleng-kerd !yle rzigr
Essn nakb ider leyl u nehr
2065. Yrr stine her eyym ider hayf
Geh cnd-i fen ki le!ker-i hak
2066. Hisr olsa bu resme defa defa
Nice turm! vire y Rab bu kala
2067. Zamn mihnet reyb'l-menn
Klsar bunlar hir zebn
2068. Alnur l-cerem bu burc- bnyd

144
Yaklur kbet bu deyr-i bd
2069. Gidp tfn yir yzinde ilkin
Yapld karye-yi sevk- semn
2070. Ki krk insn imi! kup gemiden
Varup ol karye-yi mamr iden
2071. O tfn akdugndan sora asra
Mudenden evvel yapld Basra
F zikri'l-Medneti ve'l-Kabei'l-m"errefe #errefeha'llhu
Tal
2072. Rivyetdr ki Batlms- hikmet
Sayupdur mdn-i dny-y temmet
2073. Meger drt bi iki yz !ehr-i bd
Olupdur yir yzinde didi bnyd
2074. Vel andan ber dnmek-ile devrn
Ykld v yapld nie bldn
2075. Kamun e!refidr !ehr-i Mekke
Olaru eltafdur !ehr-i Mekke
2076. Hud'dan emr old Cebrayil'e
Kim inben selm ider Hall'e
2077. Aa gstere kim vasat zemne
Hicz arznda yapa bir medne
2078. Hem o !ehr koya adn Mekke
Vire her memleketden aa sikke
2079. Yapa Allh in ol yire bir beyt
Zih Mevl telt telt
2080. Kla orada Beytu'llh bnyd
Koya hem Kabetu'llh ol yire ad
2081. "!ret byle olcak Hall'e
"cbet eyledi emr-i Cell'e
2082. Orada eyledi ol !ehri bd
Hem ol !ehr ire kld bnyd
2083. Rivyetdr ki gelp bir gmme
Brakd zll- beyt olan makma
2084. Anu zll d!en mikdr arz
Ess itdi yapd tl u arz

145
2085. Hacer-i esved koylan rkne dvr
"ri!icek aa emr itdi Cebbr
2086. Ki vardur baksar arznda bir ta!
Hacer-i esveddr ad muntazr ta!
2087. Yaratm! an rz-i ezelden
"mmetdr kom!am ol cebelde
2088. Getr ol ta! koy rknine beyt
Yapuban k agr stine beyt
2089. Digil kim iy cihn halk temmet
K'alu bu beyti id hacc ziyret
2090. Getrdi ta! kod ol arada
Bitben Kabeyi kld Min'da
2091. Kim i!itdi an ehl-i cihnu
"ri!di !arka garba savt anu
2092. srlar sulbna iri!di ol n
Analar rahmine kavu!d ol n
2093. Gelr gelmi! ne kim varsa be!erden
"!itdi ol ni avratdan erden
2094. "!idenler didi "lebbeyk lebbeyk"
Cevb eylediler "sadeyk sadeyk"
2095. "!idenlerdr ol savt temmet
"denler Kabetu'llh' ziyret
2096. Sem idenler old ol kelm
Klanlar hacc !ol beyt'l-harm
2097. Rivyetdr ki yitmi! bi kadar hc
An hacc itse gerek ylda iy hc
2098. Bulardan eksk olsa anda slik
Tamm itse gerek durur melyik
2099. Atanlar ehl terk idp vatanlar
Dkerler ml u ekerler mihenler
2100. Tavyifler klur azm mesfe
Beriyyeler eker gelr tavfa
2101. Bu dny kisvetini klur ihrm
Giyerler tenlerine setr-i ihrm
2102. Ba! auk yaln ayak e!m-i giryn

146
Yrrler gice gndz zr- shrn
2103. Yz urup agrurlar Hakk'a "sadeyk"
Dah "lebbeyk Allhmme lebbeyk"
2104. Hacer-i esved ki rknindedr ol ta!
Srerler halk ol ta!a gz-ile ka!
2105. Klurlar hayr hem ihsn iderler
Virrler sadaka v kurbn iderler
2106. Egeri karadur billra bezer
Karaudur velkin nra bezer
2107. Rivyet byledr ol ta! ezelde
Ag imi! koyulcak ol mahalde
2108. Srilmekden yzi ehl-i gnha
Dnpdr ag-iken levni siyha
2109. Rivyetdr ki dimi!dr ktda
Yog-d bir bin vech-i serda
2110. Ki vaz itdi bu beytu'llh vz
Bunu zre durur hem nass- kat
2111. Var-sa dah bu vaza dkldi
Bins resmi bu neva dkldi
2112. Meger tfnda sora ykld
Hallu'llh an bnyd kld
2113. Hallu'llh'dan sora o bnyd
Harb old Kurey! eyledi bd
2114. "ricek ibn-i Hattab'a hilfet
mer yan ki Frk hkmet
2115. Gninde buld kesret ehl-i "slm
Sg!maz old beytu'llh avm
2116. Alup havlinden anu og mevzi
Ula!dur didiler aa old vsi
2117. Halfe olcak hem ibn-i Affn
Hilfet !ehriyr yan Osmn
2118. Ziyde itdi ol dah Haram'den
Ki sga gelse aa her memden
2119. #u ahde dik ki ibn-i zbeyr'
zine kavm- Husn ibn-i Nmeyr'

147
2120. Yan kim bir dem advet eylediler
Hicz ilini gret eylediler
2121. Meger ol vakada astr- Kabe
Oda yand bile dvr- Kabe
2122. Pes andan sora kld an mamr
Zbeyr' ogl Abdu'llh me!hr
2123. Zbeyr ogl gninden sora iy hc
Ykld idi yapd yine hccc
2124. #u vaza kim Hall itmi!dr bd
Mebbedden bu gne dik o bnyd
2125. Riyset iricek ibn-i Kilb'a
Ki yapd dr- nedve ol meba
F beyni'l-haddi'l-harmi'"-"erfvetavassatahu bi-vechi'l-arz
2126. Beni !ehr yolndan ehl-i talm
"ri!ince didi mdn- tenm
2127. Sayarsa hendise ilmi-le ml
Meger haddi haramdur b-gmn bil
2128. Hem alt ml olur rh- Yemen'den
Rivyet byle olm! ehl-i fenden
2129. Tutarsa fsla rh- Irk'
Ki kh- munkatdan itirk
2130. Yidi emyle dik hadd- haramdur
Hisb rstdur b-pi! kemdr
2131. Yidi emyl olur seyrn-la hem
Tarki Tyif'i hadd itse dem
2132. Eger Curne yoln tutsa insn
Tokuz emyl olur dir ehl-i hasn
2133. Tarki Cidde'den aa revn ml
Haram haddi dimi!dr ehl-i tevl
2134. Nebden bu hads-i muhteremdr
Ki yir srresi Beyt'l-Harem'dr
2135. Nite kim kutb- encm dir mneccim
Gg bir necmdr vasatda kyim
2136. Felek bir dyiredr hem- pergr

148
Bu ylduz noktadur kulb devvr
2137. Turupdur Kabetu'llh Hud'dur
Felekde hem- hatt- istivdur
2138. Sem ortas ol arz ortas bu
Anu-n bir birine geldi kar!u
2139. Muhakkak bil ki oldur e!ref'l-arz
dny gbegidr tl ger arz
2140. Rivyet eylemi!dr Kabu'l-ahbr
"ri!mi!dr hem andan bize ahbr
2141. Ki beyt'l-mukaddes old vasat gabr
Kim anda ha!r olsar ehl-i dny
F "erefi'l-Kabeti "errefeha'llhu ve azzameh
2142. Gnehler durur ne bulmaga tmr
Varur ol i!e dyim gneh-kr
2143. Ol itdkde olur afv- kebyir
Olur ol kapuda mahv- sagyir
2144. Makm- rahmet oldur mminne
mid-i afv oldur mznibine
2145. M!erref cy-ghdur Kabetu'llh
Muazzam br-ghdur Kabetu'llh
2146. Harm-i muhterem beyt'l-haramdur
#erf-i muhte!em beyt'l-haramdur
2147. Cihn bir cisme bezer cn Mekke
Kermet gevherin kn Mekke
2148. #erf oldg-n arz Hicz'u
Olupdur kamuya farz Hicz'u
2149. Hem oldur sitne-yi "lhi
Kamu ba!laru oldur secde-gh
2150. Ki burc-i matla nr- Hud'dur
Vatan-gh- Muhammed Mustaf'dur
2151. Arab'dan H!im'ler hnednu
Arab Arab'a Kurey!ler mekn
2152. Makm- mevlididr enbiynu
Cihnu cn v cn cihnu

149
2153. Kim kim ola Hak tevfki yolda!
Koya ol asitne kbet ba!
el-Mnct
2154. "lhi hakk-n Beyt'l-Harem'
Harmi hrmeti-n ol makmu
2155. Makm u minber mihrb hakk
Hatm u halka v mzb hakk
2156. Hacer-i esved ad-n hak-n
Saf v Merve v zemzem hak-n
2157. Ol i!ikde dkilen ya!lar- in
Trbnda koylan ba!lar-in
2158. Anu iinde zyirler hak-n
Gice gndz mcvirler hak-n
2159. Hem ol hir zamn peyamberi-n
Nbvvet milketin srr-n
2160. Risleti kermt hak-n
Mnct ibdt hak-n
2161. Cemli behcet-in ol habb
Celli izzet-in ol tabb
2162. Ulu ciddi Hallu'llh hak-n
Hall ogl zebhu'llh hak-n
2163. Makmuda nebler izzeti-n
Cenbuda veller hrmeti-n
2164. Kelmu'llh- Ms hrmeti-n
Meshu'llh s hrmeti-n
2165. El iy pdi!ahlar pdi!h
Bu ibn-i Bl'den afv it gnh
2166. Yaz anu nr- rahmet-le bertn
Sahfinden gider sil seyitin
2167. Ceml hakk-n an karb it
Aa rev it tecellsn nasb it
2168. Gtr gzinden ayrukluk hicbn
Aa arz eyle kurbet fitbn
2169. Harm hrmete mahrem eyle

150
Ens-i ns-ile hem-dem eyle
2170. Vir aa lutfu-la nme-yi tk
Makmn eyle anu makad- sdk
2171. "lhi bu duy b-riy kl
Cemi ehl-i "slm'a rev kl
F zikri medneti Beyti'l-mukaddes ve'l-mescidi'l-aks
2172. Buyurm!dur hads ire peyamber
Haber virr peyamber'den Eb zer
2173. Yapld Kabe v kuds-i mkerrem
Mescidden bu yir yzinde akdem
2174. Vel dirler ki bi! yz yl muahhar
Yapld Kabe-yi kuds- mnevver
2175. Kitb iinde !yle old mevrd
K'an yapd nebiyu'llh- Dvud
2176. Dah dirler ki Dvd ho! vz
Essn yapmaga klm!d gz
2177. Sleymn geldi an kld kmil
Rivytu sahhi bu durur bil
2178. Hikyetde gelmi!dr kim Sleymn
Buyurd dv ins cinne yik-sn
2179. Nie yl !ugl bnyd eylediler
Ki beyt'l-mukaddes bd eylediler
2180. Sleymn gitdginden sora bir m
Gepdrdi k'iri!di aa itmm
2181. Vel zge rivyet kldlar yd
K'an Sm ibn-i Nh eyledi bd
2182. Dir zgeler rivyet bu durur hem
Yaplm!dur nie karn andan akdem
2183. Hakk bu durur ol hne-yi hak
Melyik yapusdur ala mutlak
Fi's-sahrati'l-muazzamati
2184. Meger !ol sahra kim hayr olur aya
Oradan old mirc irtikya
2185. Ezelden ol ta!u dirler kys

151
Gelrdi on iki ar!un als
2186. Horsn dimi!dr bir rivyet
Ki bir gnbed vard anda imret
2187. Yaplm! sahranu stine muhkem
Als on sekiz ar!un-d hem
2188. Kom!lard anu stinde amel
Gazl !eklinde bir altun timsl
2189. #ol eyyma deiz kim yridi Rm
Aluban kuds-i arzn kld mahkm
2190. Ykup an bu sahra stine hem
Bir zge dir yapldlar muazzam
2191. bnydn terkb eylediler
Zer sm ile tezhb eylediler
2192. Kodlar anda yitmi! bi !emmis
Nice bir tk- ruhbn- kasyis
2193. Kim ol dir ire olalar mcvir
Dzetdiler gmi! altun mermer
2194. Kaan kim !irke gz eylediler
Kelm- kfri vz eylediler
2195. Gtrmedi ol i!i sahra zhir
Ki old ol bnyd n-gh dsir
2196. Tevrhde !yle sylediler
Kim kez dah bd eylediler
2197. Kamusndan ykld old n hk
Kabl itmedi an sahra-y pk
F zikri kinseti'l-kummeti'l-mahrbe
2198. Meger bir gn gelr bir pr-i rhip
Mekr shib tezvr rhib
2199. Giyinmi! bir kara brns libs
Kara uranm! elinde ass
2200. Dell old olara bir makma
Ki bnyd anda olm!dur Kumma
2201. Didi hem sahradan kat eylediler
Binsn mescid kal eylediler

152
2202. ykdlar anu iin ta!n
Ta!tdlar kamu toprag u ta!n
2203. Bin itdiler an ol makma
Kodlar ol yir adn Kumma
2204. Bir ara var ad vdi-yi cehennem
Hem anda yapdlar bizediler azam
2205. Yrdi ol lan bed-fal
Ki Kuds' prn itdiler mezbil
2206. Meger bir milketden anda kffr
Getrr sarh- zl eylediler her br
2207. Hikyetdr ki Kostantn ehli
Getrp dker idi anda zibli
F zikri fethi mr ibn'l-Hattbradiyallhu anhu beyt'l-
mukaddes ve nazzafe's-sahrati
2208. Meger kim hicretinden Mustaf'nu
On iki yl gemi!di zamnu
2209. Ki kavm-i Rm elinden ibn-i Hattb
Yridi ald Kuds-i !h- ashb
2210. Buyurd Kuds'i tenzf eylediler
Yine tazm te!rf eylediler
2211. Arand sahra v beyt'l-mukaddes
Mutahher old kalmad mdennes
2212. "nyet eyledi Allh tebrek
Mnr old gine Kuds-i mbrek
F zikri ahz'l-frenc beyt'l-mukaddes
2213. Gine hir Kuds'e geldi asnm
Hisr itdi o !ehri krk eyym
2214. Mselmnlara urd seyf-i kfir
Gice gndz bir usb evvel hir
2215. #u resme dkdiler hn memden
Ki yir yzi akke dndi demden
2216. Rivyetdr ki yitmi! bi mselmn
#ehd old harem iinde yik-sn
2217. Yriyp Kuds'i gret eylediler

153
Nihyetsz hasret eylediler
2218. Var idi sahranu sakfnda mugarrak
Cevhirden kandl- muallak
2219. Nihyetsz gmi! altun avn
Kamu yagmalad kfirler an
2220. Yridi oradan ad-y mahzl
Sevhil mlkine kasd eyledi ol
2221. Ki yakdlar v ykdlar ba!a ba!
Komadlar tr ta! stine ta!
F zikri imreti Kubbeti's-sahrati'l-muazzamati
2222. Halfe olcak melik ire pyn
Meger Abdu'l-melik Ferzend-i Mervn
2223. Buyurd sahranu stine ol hem
Meger bir kubbe yapdlar muazzam
2224. Kzl altun aa ar! eylediler
Hem ag feza hacer fer! eylediler
2225. Rivyetdr ki aa ibn-i Mervn
Yidi yllk harc- Msr' yik-sn
2226. Tamm olnca kubbe sarf kld
Nie eyym bnyd kald
2227. "den telf "Mirt'z-zamn "
On ylda tamm itdi dir an
2228. Hem andan sora dir erbb- irfn
Delim eyym gezdi dndi devrn
2229. Meger bir kimse sultn old Msr'a
Olayd pdi!h ebn-y asra
2230. Amn u adl-ile devrinde Memn
Melik nsr itdi ibn-i Kalvn
2231. Gelben ol makm kld tecdd
Me!d idi dah itdi te!hd
2232. Hem itdi mescid'l-kasy yir kesb
Dah kubbe-yi sahr iy tezhb
2233. #un kim yapd ol sultn- Muhammed
Turur bu ahde dik dah muhalled

154
F zikri'l-acyibi elleti knet beyt'l-mukaddes
2234. Bu beyt'l-mukaddes olmaga yt
Dzetmi!lerdi ok drl tlsmt
2235. Meger ol zamn iinde sbk
Amel klnurd anula halyk
2236. Bu kevn kim leme hir zamndur
Evyilden klan nm u ni!ndur
2237. Ser--ser btn olm!dur ol yt
Bozlm!dur ol sr- tlsmt
2238. Bu kevn kim ol isimdr zikr olnur
Tlsmu hlidr kim fikr olnur
2239. Kim an [i]!idp ehl-i tasavvur
"deler ol tlsmt tefekkr
2240. n ol ilm'l-yakn-ile biline
Pes andan ireler ayn'l-yaknine
F zikri's-silsile elleti knet beyt'l-mukaddes
2241. Meger beyt'l-mukaddesde Sleymn
Ki bir zencr vaz itmi!di iy cn
2242. Tururd bir r sukukdan muallak
Seilrdi anula btn u hak
2243. Yigi duc ger olsa hzr
Sunard elin ol zencre bir bir
2244. #u kim hakk issidr ne ir yazd
"ri!rdi eli kim sunard
2245. Hak olmaya ne inmezdi asl
Elin sunduka kaa ol kalkard al
El-Hikye
2246. Meger ki bir mselmn kom!d bir gn
Katnda bir yahdin bi altun
2247. Kaan kim itdi mevdn ol er
Yahdi kld an bi'l-klli kr
2248. Meger ol yahdi bed-muhallif
Dzetmi! bir as ii mcevvef
2249. "!itgil hle v mekrini anu

155
Kom! iine altun asnu
2250. Gelr bu zencre gr mddes
Virr hak issi eline ass
2251. Sunar elin iner ol silsile zr
Yahdin eline zencr
2252. Virp aa assn shib-i hak
Sunar elin olur zencr-i mlhak
2253. Gren hayrn olur bu iltibsa
Taaccb d!di bundan halk- nsa
2254. Bulnmad ki mubettal kim mehak kim
Bu iki mddaden mstehak kim
2255. Nie eyym kld bu tahayyl
Kim hir zhir old bu tahayyl
2256. Dah ol silsile olmad menzil
Bu i!den sora ne hak u ne btn
F tlsmi'l-hayyt
2257. Dimi! durur kitb iinde kyil
Meger kim beyt-i mukaddesde evyil
2258. Hem!e b-nihyet mr olurd
Kimi zehri ire derhl lrdi
2259. Var anda bir muazzam mescid bd
Kim an ibn-i Hattb itdi bnyd
2260. Kumma'dan alnm!dur o hne
Var anda iki ulu stvne
2261. Ol iki mermer stinde rengr
Dirilmi! nie drl sret-i mr
2262. Meger kim ol tlsm iden std
Ylan-in idp dururlar bd
F zikri'l-as
2263. #u mihrbda beyt'l-mukaddes' hem
Var-d bir as dirler mutalsm
2264. Yap!anu yanard eli asdan
Meger kim ola nesl-i enbiydan

156
F zikri'l-bb
2265. Var-d bir kapu ol yirde mebn
Ki her kim kapudan gire yan
2266. Koyard zlim olsa an kapu
Meger ki tevbe ideydi zulmine o
F zikri's-sehmi'l-merm
2267. Birisi ol tlsmtu gel it fehm
Atlsa beyt-i mukaddes zre bir sehm
2268. Gine ol ok atana yukanurd
An kar!udan atlm! sanurd
F zikri melik-i Msr Msrnm
2269. Mlk- mukaddemden bu asra
Var-d bir melik bu arz- Msr'a
2270. Ki Msrnm-idi ol !hu ad
Mnf arz-d hem anu bild
2271. Olayd Msr'a bnyd iden evvel
Bu Msr'u !ehrin bd iden evvel
2272. Msrnm'di muammr o !ehre
Kodlar ism Msrnm Msr'a
2273. Bi! ogl var d ol !hu azam
Biri Kubt u biri S v Muktam
2274. Biri Atrb biri ad E!mm
Bilrler bunlar Msr ehli malm
2275. le!pdrdi bulara arz- Msr'
Ki yapd her biri bir yirde !ehri
2276. Kod kend adn ol !ehre !hret
"mretdr meger ol mlk milket
2277. Halykdan klup uzlet Muktam
Kod halk Hud'y istedi hem
2278. Meger kim bir cebel var ol mahalde
"bdet kld vard ol cebelde
2279. Mukm oldg-n anda Muktam
Muktam tag dirler ol yire hem
2280. licek ogl Kubt'a degdi milket

157
Azm'l-hulkd z'l-bat!- kuvvet
2281. Sad arznda dirler yapd an
#u bnyd k'aa dirler bir an
2282. Anu nesli durur hem millet-i Kubt
Ki mrs andan itdi hikmet-i Kubt
2283. Didiler Kubt grdi mr-i devrn
Temmet drt yze dah yik-sn
2284. Hem anu var-d bir ogl Kavsd
Ol itdi Kavs amline bnyd
2285. Ol old mrine karta! E!mm
Melik old v kld Msr- mahkm
2286. Alban Msr' dil ogl #eddd
Ki yapd Msr'da ok drl bnyd
2287. Oradan kld azm-i "skenderiye
Hem anda kld bnyd- nebiyye
2288. Gp andan ar!iyye geldi #eddd
Ecel irdi orada ldi #eddd
2289. Dnben geldi yine Msr'a E!mm
Aa dah iri!di vakt- malm
2290. Oturd yirine karda! Atrb
Pes andan sora S'ya irdi tertb
2291. O dah !h olup Msr zemne
Tedris geldi ol gidp yirine
2292. Tedris gidben !h old ogl
Anu adn dirlerdi Kelkel
2293. Katndayd anu ol demde Hrmz
Olayd hikmet esrrnda grbz
2294. Grp Hrmz'den ol ok ilm-i hikmet
O dah bir hakm olm!d gyet
2295. aa dah old firk
#eh old Msr'a karda! Hark
2296. Gan kimse-y-idi dnys vfir
Saf v zevk idi te! old hir
2297. Meger bir vakt olur bu gli magmm
Klur y! itmek-in gurm- kayym

158
2298. Ki yan def klmaga mellin
Unutmaga cihnu infilin
2299. Zamnu gussasn virmege bde
"erdi cm- laln ire bde
2300. #arb u y!a me!gl idi ol hn
"!it kim nice old emr-i Yezdn
2301. Yakar bir sika n-gehn an
lr orada de!rr cihn
2302. Yirine ogl Vats old !eh anu
Ki yidi ogl var d o hnu
2303. Biri Dimyt biri Dehekl'dur
Biri Defr birisi Safedf'dur
2304. Dah Yetts Bne v Semennd
Yidisi yidi !ehre old madd
2305. Kod her biri kend !ehrine ism
Gine kendn ismin kim kla resm
2306. Diyr- Msr iinde ol vilyet
Kimi vrndr kimi imret
2307. Cihnda glib her cs mamr
Olupdur bnisi ad-la me!hr
2308. Pes hir d!di ilerine idvn
Krld bir biri elinde yik-sn
F vasfi Hriy ve cemlih
2309. Vats' vard bir kz dil-rm
Mehsin itdi aa hriy nm
2310. #u resme hb-idi ol diler b-hb
Ki grp an hsn-ile mahcb
2311. Feleklerde melyik yirde insn
Sekiz tk u ank u hr- glmn
2312. Didiler fern iy hsn !h
Aleyke dyimen ayn- ilhi
2313. Cemlin grdi bedr ay tke kld
Di!ine bakd encm tke kald
2314. Ruhna bakan gl eyledi teng

159
Grp agzn gonca kald dil-teng
2315. Benef!e zlf-ile old per!n
San grdi v reyhn old reyhn
2316. Gz-ile nergis mestne kld
Mr-ile tt dvne kld
2317. Kesd old lebinden !ekker-ist
Yire gedi lebinden b- hayvn
2318. Nazar kld hidinde baa bezer
Didi flfl misli bee bezer
2319. Boyn ald sab m!k-i hutenden
Boyn grdi seh gitmez emenden
2320. Grp reftrn tvs- devrn
emende eyledi cevln- devrn
2321. Aceb ol kank bir burcu yldzdur
Ya y Rab kank gice gndzidr
2322. Yzin ay u gne! keridr
Felekde Zhre aa m!terdr
2323. Gne!dr yah togm!dur kamerden
Ki misli togmad nesl-i be!erden
2324. Kll b- hayt-la seri!te
Ne gkden nzil olm! ol firi!te
2325. Melhat tahtnu !h cihn
Sabhat mlkn fermn revn
2326. Kim anu gibi mahbb u zamna
Ne geldi ne geliser bu cihna
2327. Griben halk anu hsn bahsn
Terfi itdiler gayet bahsn
Kssati Huriy ve'l-cebr'l-cebyireti
2328. Mdebbir kimse-y-idi ehl-i hikmet
Bu Msr arzna ol kld hkmet
2329. "!itdi vasfn anu seltn
Tama itdiler aa tutdlar kn
2330. Varayd bir melik asru emri
Ad anu Cebbirler Cebri

160
2331. Mlk-i arz aa olm!d mahkm
Klurd kuvvet-ile heni mm
2332. "gen griben !ehdi merd-i cbir
#h b-kys- iklm-i vfir
2333. D!rp cey! old !h u gc
Yridi Hriy stine togru
2334. Kim ala Msr mlkin Hriy'dan
eke elini anu ol serdan
2335. "ri!di bu haber n Hriy'ya
Pes imdi ba!lad tedbr rye
2336. Katnda var-d bir kahramne
Ki mekrinden gelrdi kahr lina
2337. Kat mekri-di v !ubde sz
Hile-kr fitne v tarr u trz
2338. Bu kz ol karyd istedi tedbr
Kim ol tedbr-ile hasm ola tedmr
2339. Didi bu cd aa gr mekri
Cabre ilci viribi eyle zri
2340. Disn ili aa iy !h- pr-dil
Saa bir criyedr Hriy bil
2341. Diler kim ola senle tezevvc
Bula lal cenbuda tederrc
2342. Elinde ili gni milketi ok
Vel tedbr idici kimsesi yok
2343. Kabl itse seni bu hle sultn
Anu-n eylesn bir !ehr-i bnyn
2344. Kenr- baha zre yapsun an
Ol olsun mihr gk nakd u ni!n
2345. #u resme eylesn t imret
Kim ola pr ii esrr- hikmet
2346. Mukm olasn ol ola makmu
Gice anda mri !hla devmu
2347. Dnp vasf eylesn aa ceml
Haber virsn ceml ire keml
2348. Ola kim i!idp vasfu dil-ile

161
Saa !k ola cn u dil-ile
2349. Saa iri!icek kl bir velme
Velmde agu vir ol leme
2350. Aczu sz-ile Hriy hem
Aa bir ili gnderdi muazzam
2351. Bu szleri yazuban nmede ol
Yridi ili il stine mahml
2352. Hem anu-la sald ok zehyir
Hdy v tahf- ml u cevhir
2353. Varuban ili n virdi peym
Pes imdi ba!lad ad kelm
F taa""uk Cebyir'l-Cebbireti f Hriy
2354. #u del gdi ol kzu kemlin
Bah v behcetin hsn cemlin
2355. Ki !k old aa cn u dil-ile
Kulak !k olur l-!ek dil-ile
2356. Dkendi kalmad sabr u karr
Ykld arz bozld vakr
2357. Giceler fikr-ile tke kalurd
Aard hsnini tke klurd
2358. Bu glinde hayl-i hr yd
Lisnnda makl-i hr-i yd
2359. Teniydi tenine cn-y-d ol
Nedr cn cnna cnn-d ol
2360. Eridi !emat cisminde cn
Revn old tenden revn
2361. #u #rn szine olm!d Ferhd
Gamm u hr!d hsnine ferah!d
2362. Meger ol Leyla olm!d bu Mecnn
Hm-y-d hakk bu hmyn
2363. O mihre bezedi v bu vefya
d!di mh ol mihr vefya
2364. Glden tutd !k p!esini
Ta!a ald bu izzet !!esini

162
2365. #u resme !k old ol nigra
Ki gelmez !ku vasf !mra
2366. Cihn gzine teng eyledi !k
An b-nm u b-teng eyledi !k
2367. "gen makdr- azamdur ba!a !k
Eridr ugrar-sa ger ta!a !k
2368. Begyet cnna kr eyledi !k
Gam u derde giriftr eyledi !k
F sfati'l-"k ve ahvlihi
2369. "gen makdr- azamdur ba!a !k
Eridr ugrar-sa ger ta!a !k
2370. Bir te!dr ki !k anu lehbi
Yakar !klar yakmaz habbi
2371. Mukadderdr Hud'dan kula bu !k
Konlm!dur ezelden yola bu !k
2372. Diyr- akl u cna cndur !k
Gl iklmine sultndur !k
2373. Bu varlk hep hebdur !k elinden
Halyk mbteldur !k elinden
2374. Seltni zell ider bu sevg
Ne oklar kall ider bu sevg
2375. Nie serke!leri mahkm ider !k
Nie kat yregi mm ider !k
2376. Cihn almayandur zerreye !k
Muhti saymayandur katre-yi !k
2377. Yidi iklmi gavgya viren !k
Bu mahlkt hyhya viren !k
2378. Gelicek !k-la vze blbl
Getrr !k szin sze blbl
2379. Gl gl-!ende nz !klandur
Seher blbl niyz !klandur
2380. Uzanur !kla servi yasemende
Alur !k-la gonca emende
2381. Yanar !k od-la suzn olur

163
Egilr derd-ile d nln olur
2382. agrur !k-la hy hy ider ny
Hev v derd-ile vy vy ider ny
2383. Rebbu !ku syler dilinde
Bu eng !kdur iler klnda
2384. Beldur bunca gavgdur ad !k
An v fikr sevddur ad !k
2385. Bu cn oda atmakdur ad !k
Cihn he satmakdur ad !k
2386. Aceb sevd durur insna sevg
Acyib ser-gze!tdr cna sevg
2387. Be!er kim olmaya bir yze !k
Be!er dime odur hayvn u ntk
2388. #unu kim !k yokdur !evk yokdur
Oda yanmaya !em !evk yokdur
2389. Bel hayvn dah !k hem olur
Be!er kim !k andan kim olur
2390. #unu !evk yokdur hark yokdur
Bahyimden hakkat fark yokdur
Tetimmet'l-kssa
2391. n ili nme virdi cebre
Gerek kim vkf ola her serre
2392. Grr mektb bir cnn nme
Yazlm! adna unvn nme
2393. Acebledi anu hsn nizmn
Begendi manisin lutf u kelmn
2394. Melek midr didi y ibn-i dem
Ki yazm! byle bu nme mkerrem
2395. Aceb nme aceb ilci aceb sz
Kulak i!itmemi! grmi! degl gz
2396. Mzevr szine aldand cn
Kabl itdi hell olmaga an
2397. Meger "skenderiye !ehrin ol !h
Buyurd yapdlar bir kza der-gh

164
2398. #u vaza kim an yapm!d #eddd
Harb olm!d bu kld bnyd
2399. Tamm olup iricek intihya
Haber bildrdi sald Hriy'ya
2400. Cihn in bu da aup zehyir
kard sm zer lal cevhir
2401. Nihyetsz gmi! altun evn
Evn kim deger ml cihn
2402. Getrdi ok kuma! ok melbis
Melbis kim nefsiden nefyis
2403. Murassa taht zre fer! merf
Mkiller ne makt v ne memn
2404. Nihyetsz kenzek hb ehre
Hezr oglan ki bezer yzi mihre
2405. Aluban Hriy bu genc ml
Yridi Msr'dan gr mekr al
2406. Yakn oldukda ol menzil-gehe rh
An kar!ulad beglerle ol !h
2407. Aa izz u ikrm itdi sultn
Ziyfet kld inm itdi sultn
2408. Oturd bir bista n iki !h
Mukrrn old yan mihr-ile mh
2409. tenh buld yire yar hzir
Dil-i !fte v dil-dr- hzir
2410. Mekn halvet hzr habbi
Zamn fursat u gyet rakbi
2411. Ne!t itdi old !dumne
Sanasn olm!-d irdi cna
2412. Ziy buld gzine ki mazr
Saf buld sanasn rence rencr
F ictimi Cebr'l-cebbireti maa Hriy
2413. Cebr ol dil-beri grdgi hlet
Oda yakd an nr- muhabbet
2414. Yzinde grdi n nr- Hd'y

165
Grinmez old dah m-sivy
2415. Gzinde ke!f idp sihr-i melli
Harm old gzine uyhu hli
2416. Mukavvis ka! grdi mutarr
"ki bkdi bilin bu sehm-i sevd
2417. Ruhnda zlfini grdi per!n
Melek grndi aa ol per san
2418. Nazar kld sa ucnda bende
Hemn divne old d!di bende
2419. Dehnndan grp srr- nihn
Cihnda f! kld !k an
2420. Di!ini grdi n lal ire gher
Ya!n sm itdi bezini zer
2421. Gmi! boynna n kld nazar ol
Trba d!di !yle kim hacer ol
2422. Boy servi revnn n ki grdi
Havsnda ayag stine turd
2423. Gzin degdi tem!-y cemle
Gl virdi tecell-y hayle
2424. Zamr levhna hat yazld
"ine ta!na nak! kazld
2425. Esr vla serke!te old
Dell !k u !fte old
2426. Sa gibi per!n old hli
D!rilmez perkende hayli
F arzhli'l-Cebr'l-Hriy
2427. Didi iy cn ilin cn mahbb
Gl tahtnu sultn mahbb
2428. Ceml kim sadet manzar-d
Habb nr- rahmet mazhar-d
2429. Bi-hamdi'llh ki sen tek necm-i lmi
Ki bizm burcumuza old tli
2430. Dil cn ola ki !kula hem-dem
Ciger kan-la ya!um old hem-dem

166
2431. Yz bedr ideli hsn hillin
Beni mihrle yakd !ol ay elin
2432. Ceml grdi kald taa e!mm
Kalur her !eb uyanmaz tke e!mm
2433. Virpdr ka! u gz z'l-fnn
Dile dvnalk cna cenb
2434. Ne sihr itdi baa !ol cd gzler
Ki uyumaz gzlerm t subh gzler
2435. Grinelden gze !ol zlf m!kn
Kalupdur cn u dil bendinde meskn
2436. Dehnuda !irn !ekker dil
Alupdur ttisinden cnumu dil
2437. Boyu servi olaldan gzme t!
Beni azde-yi kul eyled u!
2438. Sen oldu dem-be-dem zikrm dilmde
Haylm sanum u fikrm dilmde
2439. Hayl old gzme h
v
b sensz
Olupdur gz ya! hn-b sensz
2440. Grem diy seni bir gice d!de
Niyzum !ema tek taa dik u!da
2441. Yanar !ku od imde her dem
kar ta!ra ttnm urcak dem
2442. Elmde hk ba!umda havdur
Yregmde od gzmde mdur
2443. Yola virdm yoluda neng r
Haydan olm!am bi'l-klli r
2444. Hayl !emna pervneyem u!
Sau zencrine divneyem u!
2445. Ciger hicr odna yand karra
Akar gz ya! degmez bir karra
2446. Bu myd !ka ss grelden
Ki ka aglamag-la gz elden
2447. Gel iy pr olcak klma zevli
Kazanma nev-civnsn ok u bl
2448. Gurr itme cemlne emnet

167
Kemle n zevl olur nihyet
2449. Ele girmez geicek hsn ag
Hazn irse bozar elbette bag
2450. Elden h elden h elden
lrem kbet vallh elden
2451. Rev mdur sinisn kla h
Yine cevr cef od-la her gh
2452. sensin Ysuf'um hsn-ile mahbb
Benm !kuda u! hzn-ile Yakb
2453. Hakkat bil ki saa !kam ben
Yoluda bir muhibb-i sdkam ben
2454. Fid olsun saa cn u cihnum
Nisr olsun yolua cn u mnum
2455. Gzm glm kalupdur vuslatuda
Gerdm dn gnm hasretde
2456. Ba!u kaldur baa bak mekremet kl
Gz a hli gr merhamet kl
F helki Cebr'l-cebbireti al yedi Hriy
2457. grdi Hriy kim bu cebri
Hakkat !knu olm! esri
2458. Klup dery-y !k ire seyhat
An gark eylemi! mevci muhabbet
2459. karm! hablin elden ihtiyru
Kilmin suya salm! neng ru
2460. virmi! yolna akl u dil dn
Hemn cn dah virmekdr yn
2461. Gr imdi Hriy-y b-vefy
Ne mekr-ile getrdi aa feny
2462. Dgn itdi dzetdi bir velme
Velmiye an kld garme
2463. Yidrdi aa bir agulu makl
Helk old kamu cndi-y-ile ol
2464. Bu detdr cihnda her habbe
Muhibbine krkmaz rakbe

168
2465. Aceb mi !kn ldre ma!k
Cihnda vki olm!dur bu i! ok
2466. Aguy ol dzetdi anda din
Nedr bilmez-idi an seltn
2467. evirdi an dah dehr-i bde
Getrdi defn kldlar b!rda
Hz m naka" al kabri Cebr'l-Cebbireti
2468. Kod kabri stine alyim
Ser p iki mdin kyim
2469. Anu stine yazdlar cebre
Ne-ise sret vasf- serre
2470. Ki yan bun yazm! ta!a nakk!
Kim aldanma cihna iy karnda!
2471. Beni kim i!idrsin !imdi ydum
Cebbirler cebri idi dem
2472. Yrrdi hkmm altnda seltn
Zebn-d klcuma fern
2473. #ehen!hlar baa mahkm olupdur
Mlk-i asr elmde mm olupdur
2474. Alurdum her yiri bi'd-darb bi'l-harb
Yanard klcumdan !ark-la garb
2475. Cihna tolm!-d br-ghum
Bu yir yzini tutm!d siphum
2476. Zebn itmi!dm Beg Erde!r'i
Bu gn bir avratu oldum esri
2477. Vururdum darbum behrm- cevre
Beni u! Hriy urd bu cevre
2478. Klcumdan gelrdi kahrmne
Giriftr oldum u! bir kahrmna
2479. "rerdm meger itsem her husna
Beni hl-ile ald u!bu hna
2480. Hynetdr hynetdr hynet
"nanma avrata asl emnet
2481. Szine avratu her kim inand

169
Esr-ile akar suya tayand
2482. "nanma ahdine kavli yalandur
Ki avratdan vef gelmek gmndur
2483. Mcerrebdr i!itgil bu biny
Dimi!ler "l vef li'n-nis"y
2484. Meseldr halk iinde sylenr ok
Klca avrata ata inam yok
2485. Gl virme nisya olma !k
Ki vardur bunlara drl sevbk
2486. n uyd szine Havv'nu dem
Srldi cennet'l-mevdan dem
2487. Brakd Ysuf' habse zleyh
Hem mm-i Yfes old nevha
2488. Sleymn barmagnda htemi bil
meyye kapdurupdur dve gfil
2489. Bu hl oldukda olardan enbiyya
Emnet itimd itme nisya
Tetimmet'l-kssati bi-zikri medneti'l-!skenderiyye
2490. Hem zgeler rivyet eylemi!dr
Anu zre hikyet eylemi!dr
2491. Sikender ki aa z'l-karneyn'dr ad
Deiz zre o !ehri kld bnyd
2492. Dah dirler Sikender mddetinde
Ki !ehr yapd bir biri katnda
2493. Musavver cmlesi bak bu ribta
Klupd ini bir sr ihta
2494. Ser--ser an z'l-karneyn-i azam
Yapupd ag rehm-la murahham
2495. Olurd bakmagndan e!m-i hayra
Bakamazd garb dem o yire
2496. Varur hem Nl'den o !ehre bir nehr
Kadminden dzetmi! shib-i nehr
2497. Kaan kim bahr- Nl olur ziyde
Tolar ol nehr akar su serda

170
2498. Gelr ol !ehr stine dkilr
ekilr bahr- Nl olda kesilr
2499. Zamn evvel ire ol mekn
Ki yidi cde imi! dirler an
2500. Bugn ol yididen biri kalupdur
Kalan ser-te-ser-i dery alupdur
2501. Zamn- Ahmed'e irince mddet
Yklmam!d dah ol imret
2502. Muayyendr m ktnda hsu
Ki ol yirdr fethdr mr ibn-i s'u
2503. Meger mr ibn-i s ala beyn
"ki kez feth idpdr dirler an
F zikri beyni sr'l-Khiret'l-mahrseti ve hiye nefsi
medneti Msr
2504. Mverrihler dimi! "vallh alem "
Ki yz elli inde hicret hem
2505. Var-d bir !ehi magrib diyru
Maaz'd ad ol !ehriyru
2506. Olayd Ftmlerden mukaddem
Hilfet tahtna vli olan hem
2507. Varayd bir vezre ol emr
Ki Cevher Kay-d ad vezr
2508. Aa le!ker virp Msr zre sald
An Kfr-i Ah!d'den ald
2509. Pes anda ide ok drl imret
Kod ol !ehre manzre !hret
2510. Gelicek hem Maaz !ehrine Msr'u
Adn Khire didi o !ehr
2511. "ricek cevhere bu devlet sr
Diledi Msr !ehrine yapa sr
2512. Vel bir sate istedi ir!d
Kim ol satde yaplsa o bnyd
2513. Maaz'u nesline bk kala mlk
Ogul ogula anlaru ola mlk
2514. Mneccimler gelp sayd ncm

171
Hem itdiler hisb-la rakm
2515. "!ret itmege ehl-i binya
Ni!n bagladlar hable derya
2516. Muvfk gelicek binya tli
An tahrk ide ehl-i tavli
2517. Kim i!itdgi dem ol savt- std
Essn vaz ide ba!laya bnyd
2518. Meger kim muntazr turm!d bin
Nigh kond ipe bir !m karga
2519. "np tdi hem vz itdi ecrs
"!itdiler o vz kamu ns
2520. Hakkat sanup ol tahrk-i std
Hemn-dem ba!lad vaz itdi bnyd
2521. An ol demde kim vaz itdi vzi
Meger Merrh'u idi anda tli
2522. Bel Merrh'dur n tli terk
Pes imdi terk old kbet mlk
2523. O necm srr oldug sebebden
Ki terke intikl itdi Arab'dan
2524. Meger Merrh'a khir didi necmi
Anu-n Khire old Msr'u ismi
2525. Ya glib oldg-n terk Msr'a
Kodlar Khire ismin o !ehre
2526. Yahd bir kasr vard Khire ad
Kalupdur Ftimlerden o bnyd
2527. Cihnda Msr n mamr olupdur
O kasru ad-la me!hr olupdur
2528. Dah dirler kim Msr'a ol eyym
Ki bir kz hkm iderdi Khire nm
2529. Anu ad durur ol !ehre !hret
Kim aa Khire dir cmle millet
F zikri kubbeti'l-immi'"-"f ve mezyiri'l-immi'l-Leys ve
kubri bazi'l-evliy
2530. Oradadur i!it kavl-i sahh
"mm'!-#fi'in hem sarh

172
2531. Anu stinde var bir kubbe-yi azam
Ki yapm!lar an l vu muhkem
2532. Mahal kim gnbed olm! anda bnyd
Aa Karfe dirler Msr'da ad
2533. Mezr mezcadur evliynu
Makm mevzidr asfiynu
2534. Ne yir Hak rahmetine rukadur ol
Makmnda behi!t bukadur ol
2535. Hem ol buka iindedr sahh
"mm'l-Leys' ol enver zarhi
2536. Olupdur anda Rdvn'a ense
Ars- hriyn sett-i nefse
2537. Bu Msr arzndadur "Allhu yalem "
Mezr Hamdi-yi Beydvi'n hem
2538. Muayyen ylda vardur nie yevmi
Ki cem olur orada Msr kavm
2539. Muhakkakdur ki bu gice gn
Ne mevti var-sa ol yirde medfn
2540. kar yir yzine hep mde v ner
Ki grrler halyk an mehcer
2541. Kaan olsa bu mddetden ziyde
Klur her biri kabrine ide
2542. Dah Msr ire var-d mezyir
Ki olardan zhir olm!dur seryir
2543. Kabl olur reclar ol arada
Rev olur dular ol serda
2544. Biri zi'n-nr Msr'nu sarhi
Ebu'l-Hayr Aktau kabr-i melhi
2545. Birisi Bu'r-Rebi mazcdr
Eb Bekr mezn mevzudur
2546. Birisi Kd Bekr'u mezr
Biri Kd Ketne'n karr
2547. Biri hem Bu'l-Hasan Dnver'dr
Hd'nun hs u hsn kullardur
2548. "lh himmeti bu evliynu

173
Hdy nusreti ol asfiynu
2549. Ens olsun !eh lem g!ya
Karn yolda! olsun pdi!ye
2550. Didig evliylar rh-n hem
Dah zge asfiylar rh-n hem
2551. Dumuz mstecb olmaga her-gh
Okgl sre-yi Elhamduli'llh
F zikri hudd arz- Msr
2552. Dimi!lerdr mhendisleri asru
Huddnda meger iklm-i Msr'u
2553. Kim anda skin olm!dur cebbir
Feryinler yiridr ol hir
2554. Kaybdur orada Firavn u Ms
An atd Ysuf'u Firavn u Mev
2555. Hem oldur mevz Masab- peld
Makm Masab'u ogl Veld'
2556. Bilr ar! Lefh arznda seyfr
Ki var hadda ni!n bir nie e!cr
2557. Tutar andan gider emvta yol
Otuz gnlikdr anu bad tl
2558. "ni anu berkadan ile irr hem
Keser on gnde an gitse dem
2559. Didiler devr idenler arz- Msr'
Ki bahr- Rm'dan ba!lasa dr
2560. "ri!r Nevbe iklmine ser-had
Hudd Nevbe arzndan olur med
2561. Varur Esvn'a v Esvn'dan ol
Tutar kblesi varur Kulzm'e yol
2562. Dner deryya vardukda tarki
"ri!r Tr- Sn'ya tarki
2563. Varur Teybe ben "sryil'e rh
D!er andan iricek shile rh
2564. Kenr- bahr- Rm' tutsa insn
Klur "skender-i yesri devrn

174
F zikri'l-ihrmi bi-Msri'l-mahrsati
2565. Meger tfn devrinde gep dem
Tevrh-ile yz yl mukaddem
2566. Var-d Msr'a bir !h- marf
Aa dirlerdi #rd bin #ehlf
2567. Ki dirler bir gice ol pdi!h
Grr d!inde bu arz u semy
2568. Yaklur dklr yire kevkib
Harb olur bozulur her cevnib
2569. Ne yir kalur ne gk berr ne bahr
Olur zr bl kamus kahr
2570. D!er dnyya bir vz- hyil
Olur ol savt-la bu gn btl
2571. tabr ehline didi bu h
v
b
Bu old ehl-i tabr cevb
2572. Kim iy !ha gep bir nie devrn
Kopsardr bu yir yzinde tfn
2573. Tolsardur temmet garba !arka
Varsardur yidi iklm garka
2574. A!aga bahr ola yukaru eflk
Bulnmaya gze srme ola hk
2575. Ne del yce taglar olsa ol su
Aka anu depesinden yukaru
2576. Ne vah! u tayr u ne ihvn- dem
Fenya vara cmle ehl-i lem
2577. Bu yir yzinde bulnmaya zinde
Ne kala bir revende ne perende
2578. Cemi ola tfn-la fni
Kla hli halykdan cihn
2579. Ne tfn san ki "srfl sr
alap'dur kopmaga "yevm'n-n!r"
2580. Kaan #rd indi bu kelm
Pes itdi memleketde emr-i m
2581. K'anu-n yapalar bir l bnyd
Aa kr itmeye ne b u ne bd

175
2582. Ki akcak leme tfn n-gh
ka kavm-la ol yapuya !h
2583. "ri!meye aa tfn Nh'
Hals ide ba! durur tre rh
2584. Vel bilmedi tfn- Hud'y
De!ilse gark ide arz u semy
2585. Bulnmaz kimse kahrndan amn
Nire aksa muht- kahramn
2586. #u kim stine aka kulzum- kahr
Aa ne kala nef ide ne hd !ehr
2587. #ua kim ala amndan sed
Ne ass ide aa burc m!eyyed
2588. Meger kim garbisinden Msr'u iy h
Irak Kastt Msr'a iki fersah
2589. Buyurd yapdlar nie ehrm
Ki oldlar cihn iinde alm
F sfati'l-haremeyni'l-muazzameyni minh
2590. Heremler ok durur ol yirde muhkem
Velkin ikisi gyet muazzam
2591. Rivyet byledr veche serda
Ki bir bnyd aa irmez alda
2592. Yaplm! seng mermerden temmet
"rem bnyd tek muhkem imret
2593. Gelr her ta!nu saysu fzn
On ar!un ini yigirmi uzun
2594. Cidrnu inine ehl-i ferheng
Kom!dur seh zere on iki seng
2595. Murabba veche yaplm! ol ehrm
Sanavber !ekl hem r k!e endm
2596. A!agadan nie kim ycelr ol
Yukaru vardugnca incelr ol
2597. Yceligi gelr dir ehl-i knn
Zir mliki ile bi! yz ar!un
2598. Meger her biri ol ehrmu bd

176
Klnm! r tk itbk bnyd
2599. Meger kim khini hm-ile nakk!
Yazup nakr eylemi!dr ulu ta!
2600. Ki iy yir yzine hnum diyenler
Yidi iklme sultnum diyenler
2601. Alanlar !ark u garbu ml u bcn
Yiyenler Rm'u vu #m'u harcn
2602. D!renler cihnda ml- Krn
Klanlar lem gencini mahzn
2603. Direnler sad hezrn bi siphi
Tutanlar mlk-i dnyy gmh
2604. Bu bnyd ki biz itdk imret
Kalupdur sizlere bizden emret
2605. Yapup durur bun biz himmet-ile
Tamm altm! yl ire mddet-ile
2606. Eger var-sa sizde dah himmet
Yku siz alt yz ylda temmet
2607. Cemi yir yzin ml u bc
Temmet garb-la !arku harc
2608. Bun ykmaga harc olunsa yik-sn
Dkene cmle bu olmaya virn
2609. Biz rterdk bu bnyd- harb
Harr rtme siz rtz hasr
2610. Ezelden ol haremler ire maml
Dimi!ler bahr- Nl'e var durur yol
2611. Dah nakb eylemi!ler ol aradan
Varur Feym'a dirler bu serdan
2612. Vel kimsene bilmez ol ne yirdr
Ni!n mahv olm! mndesirdr
2613. Meger dir bazlar d ogl #eddd
Klupdur ol iki ehrm bnyd
F ihtilfi'l-mverrihn f men mr'l-ehrm
2614. Hem zge kimseler didi bi'l-tlk
Yapupdur an Sehln ibn-i Seryk

177
2615. Klurlar bazlar hem bu beyn
Sd ibn-i Melik yapm!dur an
2616. Meger bir nevada vardur rivyet
Ki dirler Ysuf'udur ol imret
2617. bildi Msr'a bir fahz olsardur
Nie bi nefs iinden liserdr
2618. D!rdi virdi mezra ml
Hazn eyledi anda her glli
2619. Nin kim arz- Msr iinde glle
Hazn olsa iri!r aa glle
2620. n aa yir iinde yokdur rm
Zarr yapd yir yzinde ehrm
2621. Hakkat bu durur ala kelm
Nedr kimsene bilmez ol makm
2622. Sebeb ne nin bnyd olupdur
Neden tr aceb bd olupdur
2623. Melekler bri-gh m aceb ol
Ya !ehler taht-gh m aceb ol
2624. "bdet ehli mi yir mabedi mi
Seltn kabr me!hedi mi
2625. Alyimler midr y kime resmi
Ya arz- Msr mlkin tlsm
F zikri't-till al vechi'l-arz
2626. #u ykler gibidr kim yir yzinde
Yglm!dur ycesinde dzinde
2627. Gepdr stine b-cidd devrn
Nin ygldugn bilmez bir insn
2628. Kim ider Nh tfnndan akdem
Nice nin yapupdur ibn-i dem
2629. Kim ider yrise d!mn n-gh
Klurlard kadm an !h-gh
2630. Kim ider kabridr gemi! mlk
"bdet-ghdur ehl-i slk
2631. Kim ider eylemi!dr ni!na

178
Ben dem karr-gh mekna
2632. Yakn oldur ki yapldukda ehrm
Bular dah ygm!dur ol akvm
F zikri tevrhi'l-ehrm
2633. Bu ehrmu dimi! ehl-i tevrh
Meger ilm-ile bnydna trh
2634. Ben demden din bil beyn
Yapupdur cn ibn-i cn an
2635. Bu dem ogl bnyd degldr
Ki yokdur andan din nesne mamr
2636. Kar bnyddur lemde me!hr
Ki yokdur andan din nesne mamr
2637. Ki dirler gelicek dnyya dem
"mret grdi ol ehrm ol dem
2638. Zamn an kla bilmedi vrn
D!remedi bir ta! devrn
2639. Meger bu iki behrm- alme
Kala bk "ila yevmi'l-kyme"
F zikri's-sllemi ellez bi-fetha'l-Memn ve m ahrecehu
mine'l-ml
2640. Kaan Msr'a halfe old Memn
An delmege niyyet itdi Memn
2641. Ki yan an bnyd eyleyen hn
Kom!dur gencini ol yirde pinhn
2642. karmag-in ol ml nihn
Buyurd deldiler bir yirden an
2643. Girp buldlar anda bir kadar ml
takdr eylediler an amml
2644. Hisb sarf-la kld berber
Ne bir miskl-i akal ne hd- ekser
2645. Gricek !h Memn u!bu resmi
Bu idrk u bu ilm bu tlsm
2646. Zih std dir ekmi! bu renci
Kys itmi! bu genci v bu genci

179
2647. Ne mikdr i!lese amml anda
Bula sarf itdgince ml anda
F zikri'l-kadeh ve'l-mevcd bi'l-heremi'l-kebr vet-tahsn
2648. Bu resm-ile yazlm!dur haberden
Meger bir gn iki kimse be!erden
2649. Bulurlar oradan bir neva nme
Yazlm! ser-te-ser "brn hme
2650. Ki her kim itse bir genc hne
Ki mislin grmemi! ola zamne
2651. Yrisn Msr'dan yaa nie km
Ki kala mversndan bu ehrm
2652. "ri!r oradan matlba tlib
Ki yan bulnur anda muttlib
2653. Ki her kim bula ol genc-i nihn
Ola dnyda bir Krn- sni
2654. kazdlar arayup ol yiri ok
Orada buldlar bir sra sanduk
2655. Hem ol sanduk iinde bir kadeh var
Kadeh iinde hem bir dne dnr
2656. Bu-y-d altunu hsiyyeti hem
Nie kim harc iderdi an dem
2657. Gine yirine gelrdi ol altun
Eger yz kere harc olursa her gn
2658. Zih shib-i ulm ehl-i hikmet
Ki klm! bu tlsm z-sanat
2659. Bu yirden ucna dik smnu
Hezr ahsent stdna anu
2660. Nin anu gibi bir merd aceb
Bulnmaz bu zamn iinde y Rab
2661. Ki srme klur gze trbn
"devz Kabe v ikbl bbn
F zikri sr'l-aczi bi-arz Msr
2662. Bu arz- Msr iinde bil beyn
Meger bir hyitu vardur ni!n

180
2663. Yklm!dur vel vardur rumza
Kim iderler aa haytu'l-acze
2664. Tutar ar!den t hadd- isvn
Yaplm! muttasl ol hayt bnyn
2665. Sebeb yaplmagna u!bu haytu
Bu resme zum iderler ehl-i kptu
2666. Hud gark idicek firavn-la
Helk old bu Msr'u cndi-y-ile
2667. Meger bir pre zen htun o devrn
Diyr- Msr iinde old sultn
2668. ogalsun diy Msr'u cndi gyet
Kara zengiler ald b-nihyet
2669. Nis-y Msr-la anlar yik-sn
Getrdi cft itdi bir bir ol hn
2670. Olaru neslidr kim ogalupdur
Ki Msr ehli og esmer olupdur
2671. Beyn- hadd- mlk-n zarr
evrdi iki aylk yire sr
2672. Tefekkr ile kim ne resme bni
Beriyyeler kesben yapm! an
2673. Z misk dem ogl gr bu fikri
Ki gelmez lmeg diline zikri
2674. Kelm diy bu dnyda muhalled
eker iklme bir iklmden sed
2675. Turam diy diyr iinde bisyr
Yapar bir iki aylk yirde dvr
2676. Fen-y-in vel asa kazyid
Ne dvr aa mandr ne hd sed
2677. Felek n kim ki!iye p ide ser
Ne melek ass ider aa ne le!ker
F beyti't-temsil be-Msr f kadmi'z-zamn
2678. Dimi! durur kitb iinde kyil
Zamn- m-tekaddemden evyil
2679. Meger bir kz iderdi hkm Msr'a

181
Olayd pdi!h ol ehl-i asra
2680. Anu adna dirlerdi Dilke
Yrrdi buyrug mlk mlke
2681. Kaan kim Msr sultn zen old
Seltnler hep aa d!men old
2682. Var-d anu zamnnda key std
Meger bir cd avrat tedvire ad
2683. Ulu cd-y-d ehl-i fayil
Ki aa ba! kod ehl-i bbil
2684. Getrp katna an Dilke
Didi bir sanat ile bu mlke
2685. Ki gele bilmeye Msr zre yag
Adv basmaya bu mlke ayag
2686. n old ol acze bu i!ret
Anu-n kld bir hana imret
2687. Rivyet ehl byle yd idpdr
An su stine bnyd idpdr
2688. Anu dvrna ol ehl-i dikkat
Hem itdi b-nihyet nak!- sret
2689. Bu-d anda olan tasvre brhn
Kaan kim yrr-idi Msr'a d!mn
2690. Taharrk eylerdi ol temsil
Olurd ol sr tegayyr tebdl
2691. An grp klurlard yarag
Bilrlerdi yrrdi Msr'a yag
2692. Gelben ol temsil-i ser--ser
Bozarlard eger p v eger ser
2693. Bu sretler niresi olsa noksn
Oradan naks olurd uzv- d!mn
2694. Diyr- Msr d!men eylese heng
Kamu zr u zeber olurd b-ceng
2695. Nie kim baka-y-d ol tlsmt
Diyr- Msr'a sokmazd advet
2696. Gidpdr ol tlsm ad kalupdur
Bugn dilde hemn yd kalupdur

182
Et-taccb f hli'l-muhterisnale'd-dny
2697. Aceb budur ki Meskn ibn-i dem
Bulur her zahm-in bir drl merhem
2698. lme bulmam! durur dev bes
Elm elinden olmam! rah bes
2699. lm dah bilseydi emni
Klur dem aa yz bi ferni
2700. Ne ass her i!-in klsa ry
lm derdine bulmasa devy
2701. Egeri ry-la her i! dzilr
Vel ne ass lmekle bozlur
2702. "lme girmesn dirse her ft
Klur sihr dzer drl tlsmt
2703. Adv !ehrme gelmesn diy rh
Muhassn kalalar yapar penh-gh
2704. Vel miskn idemez bu kys
Ki gelse ki!in n-gh kazs
2705. Ne kala nef klur aa ne sr
Kaz gzinden olmaz kimse mestr
F zikri medneti Dm"ki'l-mahrse hareseha'llh Tel
mine'l-ft
2706. Meger bir !ehr var lemde me!hr
Dm!k adlu latf hb mamr
2707. O !ehr #m arzdur bild
Hud didi aa "zt'l-imd"
2708. Ne !ehr ol kim gl-istn "rem'dr
"remden bil ki muhte!emdr
2709. Anu hakknda "lem yuhlak" gelpdr
Ne kim Kurn'da geldi hak gelpdr
2710. Ki drt enhr akar ol !ehre tr
Nite kim cennet ire drt enhr
2711. Toludur hur u ayn-la kusr
Mzahref nak!-la diri v dur
2712. "i ta! tul e!cr u enhr
Otur enhr u ezhr zre tayyr

183
2713. Meger her yaa nie fersah arz
Gl gl-zrdur tl u arz
2714. Dneli gkler tural bu yir
Anu gibi dah grmedi bir yir
2715. Ne yir kim yzine !k felekler
Havsnda uar dyim melekler
2716. Cihn istese t rub- meskn
Anu tek yok durur bir !ehr-i mevzn
2717. Yaradlmad misli dehr iinde
Nazr yokdur il !ehri iinde
2718. Gzeldr kim ars- lem oldur
Uludur kim sevd- azam oldur
2719. Dimi!dr fahr- lem !h- kyin
Dm!k'u hakkna hayru'l-medyin
2720. Kim old lem yzinde !ma
Anu-n !m dirler u!bu !ma
2721. Dm!k'a dirler ad eyle ki !ma
Dimi!ler aa dru'l-nh nm
2722. Mekn mevzudur enbiynu
Makm menzilidr evliynu
2723. Kim kim var-sa baht hayt
Ola hem kbet anda veft
F zikri cmi-i ben mmiyye be-Dm"k
2724. Dm!k ire bezenr ille mamr
miyy camiidr dilde mezkr
2725. Ulu cmi durur bu !m iinde
Yaplm!dur kadm eyym iinde
2726. M!erref cmi v mahbb bnyd
Muazzam mescid mergb bnyd
2727. Mcevher minber mihrb zerrn
Mcell kubbe vu ebvb zerrn
2728. Mnakka! tk bir tk- m!erref
Fuss-u sm zer-ile mzahref
2729. Mressemdr haty ire virdi

184
Mzemm nak! ni lciverdi
2730. Cihnda ne ki varsa !ehr bd
Fussnda anu nak! itmi! std
2731. Mlevven nak!-la eyvn u sahn
Mrahhim fer!-ile meydn u sahn
2732. Meger an yapan std- kmil
Yapupdur !yle bir bnyd- kmil
2733. Nazrin yapmad lemde mimr
Mislin grmedi dnyda diyr
2734. Nicelerden bugn bize halefdr
Ki mirs- malu m-selefdr
2735. Zevyasnda anu !ikre
Yaplm! drt sultn- minre
2736. "!idrz bu ahbr- sahhi
Kim anda ayneserdrler meshi
2737. #erf itdi hud !ol cy-gh
Kim oldur mehbit-i rh- ilhi
2738. Mahal kim ola rhu'llh nzil
Aceb mi ol ola hayru'l-menzil
F zikri'l-ablak be-Dm"k
2739. Melik Thir meger sultn Msr'u
Yapupdur bir makm ol hn Msr'u
2740. Dm!k ire aa yapd mzevvak
Anu adna dirler Kasr- Ablak
2741. Kara vu ag ta!dan kld bnyd
Anu-n Kasr- Ablak'dur aa ad
2742. Ki mislin yapmad lemde kimse
Nazrin grmedi demde kimse
2743. Yapan bir hendisiyle yapm! an
Ki lutf-la cnn ider cinn
2744. Pr olm! nak!-la ii v ta!
Boyanm! sm zer dvr u ta!
2745. Nedr ki kim kamu tk rev kt
Pr evyn !ebbk tabkt

185
2746. Havlisi kamu enhr u e!cr
Gl-istn emen atyr u ezhr
2747. Kusrndan sna an cennu
Cenn cn vire !evkndan anu
2748. Bu lutf-la irerse ol makma
Selm ilte sab dru's-selma
2749. Grrse an cenntu kusr
Biline kendye kend kusr
2750. Yazupdurlar adn sakfnda hnu
Dah bnyd trhini anu
2751. K'okuyup an bir ehl-i mrvvet
Yapana yapdurana kla rahmet
F zikri Balbeki'l-mahrseti bi'l-memleketi'"-#miyye ve m
bih mine'l-acyib
2752. Meger bir !ehr vardur Balebek ad
Olupdur orada bir kala bnyd
2753. Kadmi kaladur devrn iinde
Misli yok durur bldn iinde
2754. Meger vardur kitb iinde mevcd
K'an yapm! Sleymn ibn-i Dvud
2755. Muall kaladur hsn- muazzam
Yaplm! ulu ta!lar ile muhkem
2756. Vel ta! vardur b-nihyet
Uludur kamudan anlar begyet
2757. Uzun her birin otuz ar!un
"ni dah gelr on tokuz ar!un
2758. Meger bu ta!u drdnci i!i
Kalupdur maktanda gr bu i!i
2759. Zamndur kim yatur orada ol seng
"demez kimse tahrkine heng
2760. Nice kesdi aceb anlar amml
Nice gtrdi getrdi hamml
2761. Ne drl koyd an anda std
Meger ol dah bin kld bnyd
2762. #u kim ol hnen bbna derdr

186
Meger ol dah yik-pre hacerdr
2763. Olur kala iinde b-aded hem
Direkler seng-i mermerden muazzam
2764. Anu sakfn kim std idpdr
Hemn bir ta!dan bnyd olupdur
2765. O sakfu drt tarfnda kassm
Meger resm eylemi!dr drt asnm
2766. Alcak ol makm ehl-i islm
Komadlar orada nak! u asnm
F zikri'l-bir elleti bi'l-kalati'l-mezkreti ve't-taaccb fih
2767. Var ol hsn iinde bir kapu hem
Dern kuyudur iinde suy kem
2768. Hisr olsa ziyde olur an
Hisr olmasa eksilr hisb
2769. Suy artar adv gelse diyra
Gidicek eksilr iner karra
2770. "denler ol diyr u hsne resmi
Dzetmi!ler orada bu tlsm
2771. Turur resmi vel ressm gitmi!
Tlsm grnr std yitmi!
2772. Grinmez sa bu hsn resm
Bilinmez nerdedr ismi tlsmu
2773. Yapan gitmi! v yapdug turur u!
Mukminden makm ser-te-ser bo!
2774. Nin yapd aceb bun o mimr
Koyup gidermi! n hir-i kr
2775. Nin ekdi ki bunca mihnet derd
n hir ter idermi! bun ol merd
2776. Nin yapd ki an byle muhkem
kalmazm! zine msellem
2777. Aceb bilmez midi hlin cihnu
Beksuzlugn devr-i zamnu
2778. Teferrc klm!am ben ol diyr
Tem!a eylemi!em ol hisr

187
2779. Ulu bnyd grdm an gyet
Ki yokdur misli lemde temmet
2780. O resme seng-sr saht- bnyd
Kimesne yapd ill ki #eddd
F zikri medneti Ayn-tbi'l-mahrseti
2781. #u !ehristn ki !ehr-i mevlidmdr
"Eb an cedd " makmum mahbbumdur
2782. Ki yan Ayn-tb !ehri ran
Urs- lem mah!k- dny
2783. Misli yok durur bldn iinde
Nazri gelmedi devrn iinde
2784. Gzeldr hem gzeller !ehridr ol
Gl-istndur belbil behridr ol
2785. ekilmi! glleri v murg-zr
Klur her cnibinde murg zr
2786. "i ta! tolu e!cr u ezhr
ter atyr akar her yaa enhr
2787. kar gn ba!na bir hb e!me
Letfetde bag!lar nr e!me
2788. Huss drt e!me kim revndur
Bu e!me nr bu cisme revndur
2789. U! ol drd biri ayn'l-lebindr
K'anu !urb !if vu cn tendr
2790. Birine ad kom!lar ayn- verdi
Devdur giderr me!rb derdi
2791. Birine didiler ayn'l-gazl
Bezemez cras b u zlli
2792. Dimi!ler birine ayn'l-nebt
#arb mt ider m'l-hayt
2793. Dem urur huld bagndan havs
"rem timslidr berk nevs
2794. Anu hsnindedr "Allhu alem "
Makm- Ahmed-i Gazl'n hem
2795. Anu tagnda tutm!dur makar-gh

188
Dlk Baba "aleyhi rahmetu'llh"
2796. Mbrek topragnda i!it aceb
Kimesne grmemi!dr cins-i akreb
2797. Aceb mi gezdm olsa orada kim
hccetdr n'ider cennetde gezdm
2798. Ne yir kim kalas grinr anda
Bulnmaz akreb asl ol meknda
2799. Trb kim anu iksr-i cndur
Gl gzine khl-i Isfehndur
2800. N'ola medh eylesem ben ol mab
Ki lem medh idpdr Ayn-tb'
2801. Vatandur bize hd gmek revdur
Vatan hab hads-i Mustaf'dur
2802. Egeri lutf-kndur ser--ser
Vel b-kadr d!mi!dr bu gevher
2803. Bu yirde olmadug gibi sr
Felekde dah yokdur necm sr
2804. Benm bigi zide b-sitre
Bellar okna dyim sitre
2805. Dimi!ler bu szm mni olmaz
Ki mahbba igende tli olmaz
2806. "lhi gitsn anu ayn-tb
Ki vrn isteye bu Ayn-tb'
2807. "lhi her kim olsa aa yag
ergnda bu !ehr yana bg
2808. Mnr olduka !emi fitbu
erg enver olsun Ayn-tb'u
2809. Seherler kldugnca blbl elhan
"lhi tze olsun bu gl-istn
2810. Meslar adugnca gonca evrk
Nesminden muattar olsun fk
2811. Dem--dem dndgince bu felekler
Emn olsun Hud'sndan melekler
2812. "ine girmesn hem zulm- advn
"inden kmasun her hayr u ihsn

189
2813. Irag olsun zi yag yzinden
Emn olsun ah ydt zinden
2814. Dile alduka !ehrin ibn-i Bl
Makmn gl-sitn ider makli
2815. Ki bilin manisin kavl-i sahh
Melh olur dimi! vasf melh
2816. Yara!maz her sze tetvl-i tekrr
Vel tekrr h!dur vasf- dildr
F zikri medneti Konstantiniyye ve bih mine'l-acyib
2817. Ki bir !ehr var lemde me!hr
Ki dirler aa Stanbul- mamr
2818. Klupdur an Konstantin bnyd
Aa Konstantiniyye dimi! ol ad
2819. Orada vaz idp ol !ehr-bn
Deiz stine bnyd itmi! an
2820. Cemi havl bahr u berrine ber
Dger dvrn dery ser--ser
2821. Muazzam !ehrdr b-sr u dvr
"i tolu temmet halk- deyyr
2822. Var ol !ehr iinde drl millet
Gelp ol yirde itmi!ler ikmet
2823. Firenc elinde idi ol medne
Msilmn girmez-idi ol zemne
2824. Vel havlinde ne varsa vilyet
Alupdurd mselmnlar temmet
2825. Ki #m' Rm'a ol ehl-i masi
Geh tl olurd gh s
2826. Bu hl-la geerdi eyym devrn
Alamazd an evld- Osmn
2827. Meger !ol asra dik dndi mddet
"ri!di bir !eh devrn- devlet
F medhi Sultn Muhammed bin Osmn ve fethi medneti
Konstantiniyye
2828. Kim oldur zbde-yi ensl-i Osmn

190
Azz srr- n- l-i Osmn
2829. Ad Sultn Muhammed Hn Gzi
Emr-i mminn sultn gzi
2830. Ku!anldan biline seyf-i dni
Keser-idi rikb- kfirni
2831. Klcndan nie bi kibr ters
Mselmn old d !eybn ters
2832. Cihna geldi gzi ibn-i gzi
Klurd d!men andan ihtirz
2833. Olayd yir yzin pehlvn
Zamnnda cihnu Orhan'
2834. Al ferzendi hamra dest-gri
Sikender tli Rstem nice Dri
2835. Svr olsa semend-i e!hebine
Melekler denk olurd mevkibine
2836. Dir-isem !h-bz ol !ehriyr
N'ola kim pdi!hlardur !ikr
2837. Sekiz yz elli idi m iinde
Cemd'l-evvel hir gninde
2838. Se !enbe rz-d rz- mbrek
Ki rz kld fethin tebrek
2839. Ne deyr kod anda ne savm
Kimini mescid itdi kimi cmi
2840. tevhdi-y-ile rtdi !irki
Trbndan mutahhar kld irki
2841. Gtrdi kezbi v getrdi sdk
Baturd btl kaldurd hakk
2842. Gidben kfr tigyn- dallet
Yirine geldi tevhd-i !erat
2843. Hezrn fern ol gzi hna
Ki dest urd anu tek hndna
2844. Hem ol yirde durur misvs anu
Makm mazca mevs anu
2845. Hud rahmet kla ol !ehriyra
Ki bb- rahmet old ol yra

191
F sfat Aya Sofiya
2846. Var-d bir kinse ol mahalde
Yaplm! durur eyym- evelde
2847. Anu yapldugna ehl-i trh
Haber virmez nice gedi tevrh
2848. Aya Sofiya dirler ol makma
Sft u resmi sg!maz kelma
2849. Cihnda seyr idenler sehl ari
Tem! eyleyenler bahr u berri
2850. Yidi iklmi cmle ge!t idenler
Temmet !arka vu garba gidenler
2851. Haber virmez anu bigi mekn
Mislin yapmad lemde bni
2852. Olupdur bir muazzam kubbe bnyn
Kim olm! kla m eflke yik-sn
2853. Mukavvis kubbedr arz- fusuhdan
Muall grinr kavs- kuzahdan
2854. Als kubbesi eflke bezer
Cils encm-i derrke bezer
2855. Eger #eddd eger Sm v eger d
Anu tek yapmad lemde bnyd
2856. Yaplm! tk bir tk- muall
"i ta! fss-la mcell
2857. Fss sm zer-ile muharrer
Ta! lal cevhir-le mcevher
2858. Deger her tk yz bi tk dr
Ki her eyvn bi eyvn- Kisr
2859. Ne sret ki var demde cd
Anu dvrna nak! itmi! std
2860. Ne nak! olur-sa lemde an
Yazupdur orada nakk! bni
2861. Eger grse an std- Erjeng
Anu bir resmine olur-d deng
2862. Hezrn fern !b! !b!
Ki nak! itmi! an lemde nakk!

192
2863. Madinde ne kim varsa cevhir
Getrmi!ler kamu anda yapm!lar
2864. "!idilmi! haber durur lisndan
Kim anda ta! var Hindsitn'dan
2865. Reh m nak!na baksa temmet
Aceb nak! eylemi! nakk!- kudret
2866. Birin nak! ya birine m!bih
Yakcak akl olur nigine vlih
2867. Nazar kldukda her ta! tutup r
Grinr sret !yle ki gzg
2868. Var anda b-aded mermer direkler
ekilmi! her birine ok emekler
2869. Muharrem nak!-la cmle mcell
Ki kimse mmdan dkmeye asl
2870. Avmd stine yaplm! etbk
Tabkt zre b-had tk-ber-tk
2871. Meger sultn Muhammed ibn-i Osmn
An bir ulu cmi kld bnyn
2872. Aa yapdurd mihrb u minre
Ki kld hak dni !ikre
2873. Bozuld resm Rd u Nsezler hem Lt
Yazld ism-i Hallku'l-beryt
F zikri kasr Sultn Muhammed ellez ammerehu ve
hammmehu bih
2874. O !ehri dr mlk itmege sultn
Hem anda bir sery eyledi bnyn
2875. Meger bir li yir kldukda nazarda
M!errefdr temmet berre bahrda
2876. Ki bir yan kuru yan dery
Klur dery vu !ehri tem!
2877. Yidi kat tk-ber-tk m!erref
Zer sm cevhir-le muzahref
2878. Murassa ne ki var hayt vu bb
Murassa hem sth vu kbb
2879. Ki nirden baksa ol bnyd- azam

193
Grinr !yle kim hsn-i muazzam
2880. Kusr- hndndur v hem o tk
Sery u kubbe v eyvn u etbk
2881. Ki bir beytine !k beyt-i mamr
Felek sakf katnda rkk- men!r
2882. Nazar klsu aa fevka'l-alda
Grine trum hazr serda
2883. Bakarsa evcine anu arh- mhi
D!e ba!ndan a!aga kelm
2884. Felekdr dem alda aa tekrr
Felekde bir kamerdr anda akmr
2885. Behi!te bezer hem vardur imkn
Kim anda dah vardur hr u glmn
2886. Bins arh- dyir gibi azam
Ess Kf dag gibi muhkem
2887. Anu tek bir sery u kasr u eyvn
Ne Kayser yapd ne Kisr ne Orhan
2888. Kim aa hne-yi Orhan muhayyer
Mvellih nak!na bi kasr- kayser
2889. Cihnda sylenr eyvn- Kisr
Aa eyvn- Kisr tk- sfl
2890. Mualldur egeri kasr- Behrm
Hud'snda anu bu burc- Behrm
2891. Seryu evresi bir bg- destn
Gl gl-zr e!cr u gl-istn
2892. Zll sebz b- revna
Klur her dilde bi murg trna
2893. Alm! her taraf envr u ezhr
Akar her yirde sular tahtu'l-e!cr
2894. Uzanm! servler n kadd- mahcb
Alm! gl dah dil-ber gibi hb
2895. Tagtm! san snbl sine fm
Nite kim tagda zlf-i dil-rm
2896. Ki her gl-!ende i!ret itmege !h
Yaplm! bir mzeyyen kasrdur gh

194
2897. Nedr ki her biri !yle ki bir !em
Ne gz grdi ne kulak eyledi sem
2898. Aa bir sr bnyd eylemi! !h
Ki burc idinmi! anu ucna mh
2899. evrmi! ol sery [u] bg- etrf
Nite kim sahn- gabr-y cebel-i Kf
2900. Demrden dzmi! aa nie ebvb
Vel bir yirde yapm! bir ulu bb
2901. Muazzam sitne li pye
Kim andan girilr sahn- serya
2902. Mukavvis kantara bnyd al
Hemn kavs- kuzah gibi muall
2903. Kapus halkas uc havda
Grinr mh- nev gibi semda
2904. Yazlm! bbna hatt- rk
Mezheb-i l-cevr-i dile bk
2905. Bi'ism-i !h- !hn- beriyye
Muhammed Ftih-i Konstantiniyye
2906. Hem anda kld bir hammm- mamr
Ki mislin grmedi lemde cumhr
2907. Nite kim batd mh u togd hur!d
Mislin yapmad lemde Cem!d
2908. Yaplm! b-aded anda amkin
Mehzn dehlz levvn
2909. Raham u gn-e-gn czn-i mahbb
Murassa lle v zerrn enbb
2910. Akar pld billrna sm-b
Ki yan fer!-i hamm stine b
2911. Dzilmi! bir mcell havz- nihl
Dkilr iine sm-b- seyyl
2912. Muall kubbe v cmt u rengn
Muazzam saffa vu hnt- rengn
2913. Cihnda her ne varsa maden-i seng
Getrmi! yapm! anda ehl-i ferheng
2914. #u nak!a ki d!mi! fer!ini rasss

195
K'anu tek kimseye krts- mkrs
2915. Kzl ya!l !ebbk murahham
Kara vu ak avmd-i murakkam
2916. Var anda u!bu drt faslu havs
Bahr gzi v sayf u !its
Et-tbbi fi'l-hammm ve min ibdih evvel
2917. Klupdur ehl-i hikmet bu hitb
Ki hammmu yce gerek kbb
2918. Dah bnyd yir zre gerekdr
Yir altnda olandan yigrekdr
2919. "i r!en ola dehlz uzun
Zekk ok gerek oynaya ttn
2920. Dah hammm-in dirler gerekdr
Yiisinden atki yigrekdr
2921. Hekm ider meger ahkm iinde
og oturma igen hammm iinde
2922. Gerekdr anda !ol had oturasn
Ne ol senden sen andan gtresin
2923. Suy issi gerek hammm issi
Gler yzl gerek hammm issi
2924. Yol ehli byle gstermi! tarki
Gerek hammm ehli ehl-i hidmet
2925. Revdur dirsem aa nsf- dny
Nam-i dr- dny dirler aa
2926. Tevrh ehli byle kld ilm
Ki cinn vazdur dnyda hammm
2927. Sleymn'a dimi! bir vakt cinn
Virrse y nebyu'llh izni
2928. Saa bir kasr bnyd ideym ben
Ki drt fasl anda cd ideym ben
2929. Buyurd dvn bnyd kld
Meger kim aa hammm ad kld
2930. Dah baz mverrih sylemi!dr
K'an Cem!d bnyd eylemi!dr

196
F zikri'l-mli't-timsl be-medneti Konstantiniyye
2931. Hem anda var durur bir muteber ml
Dzetmi!ler an bir ta!dan bil
2932. Yceden ycedr gyetde ol seng
Dikpdr sanat-la ehl-i ferheng
2933. Kom!lardur o ml stine hem
Bakrdan bir musavver at u dem
2934. Olupdur at zere !ahs- rkib
Kimesne grmedi anu tek acyib
2935. Atnu kendn yni !imle
Turupdur bahr stine havle
2936. Uzanm! bir aln bs-y dery
Bir elinde tutar bir top peyd
2937. Bu resme vrid olm! durur akvl
Hakk ol ml ol at o timsl
2938. Meger Konstantiniyye kabrdr ol
K'anu bnyddur !ehr-i Stanbul
2939. Grenler ol misli byle mensb
Bir eli bo! bir elinde tutar top
2940. Bu resme kldlar tevl an
Dimekdr kim tutupdurdum cihn
2941. Bu dnyy Hud emri-le hb
Elme alm!dum !yle kim top
2942. Eger sende benm tek hn olasn
Cihnda yaluz sultn olasn
2943. Tutarsn yir yzini tl eger arz
Sen ola temmet milket-i arz
2944. Yapasn sen dah ekp beliyye
Benm tek sen saa Konstantiniyye
2945. Koyasn gidesin an ser-encm
Nie kim biz koyup gitdk bin km
2946. Meger sultn Muhammed ibn-i Osmn
Klcak ol yiri hir mselmn
2947. Kopard mlden d!rdi an
Turupdur !imdi ml zre ni!n

197
F zikri'l-haceri'l-mensbebe-mevz At Meydn
2948. He m anda bir mahal vardur ni!ne
Kim At Meydn dirler ol mekna
2949. Var anda bir hacer semki rengi
Dzetmi!ler sanavber !ekl o sengi
2950. Murabba taht itmi! an insn
Musaykal ta! durur berrk- tbn
2951. Ki varduka ref olur als
Otuz ar!un uzunnu kys
2952. Anu elinde bir bnyd muhkem
O bnyd stine bir ta! muazzam
2953. O ta! zre bakrdan drt ayak
O drt ayagu stine muallak
2954. Kom!lar ol ulu ta! yegne
Dimi!ler !ema bezer !am-dne
2955. Nice timsl ol ta!a yazlm!
Sft- heyet-ile kazlm!
2956. Nice dikldgin ol yirde bu ta!
Anu resm eylemi! stine nakk!
2957. Var anda drl timsl-i subn
Bakrdan yani kim e!kl-i !abn
2958. Be!er i!i durur mesn maml
i bir birine melfn u makfl
2959. Dikilmi! yire ba!lar havda
Gelr uzun on ar!un alda
2960. i yaaya am! dehnn
Vel i!it nedr anu beynn
2961. Dimi! evvel zamn iinde deyyr
Begyet og olurm! orada mr
2962. Hurc idp deizden anda hayt
Harb itmi! ol !ehri nie kerrt
2963. Tlsm itmi! an Konstantiniyye
Ki dah girmeye ol !ehre hayye
2964. srtdur ol ejdehnu
Ylan girmez trbna u! anu

198
F risleti'"-"ir il sultni'r-Rm
2965. Meger !ol devr kim sultn Muhammed
Veft itdi cihndan ekdi n yed
2966. Pes ulu ogl Sultn Byezd Hn
Yirine tn old sultn
2967. Gii ogl kim ad !h- Cem'dr
Cihn iinde matlb- memdr
2968. "tat itmeyp karta!na Cem
Yei !ehr zre ceng itdkde muhkem
2969. D!p hir Cem anda inhizma
Kauban gitdginde Msr u #m'a
2970. Melik E!ref aa idp sefret
Varuban Mekke'yi itdkde ziyret
2971. #eh-i Msr'u katnda turmayup ol
Frengistn'a kaup tutcak yol
2972. Varup Efrinc'e tutsak oldugnda
Nie yllar orada kaldugnda
2973. Meger bir !ehriyr- shib-i dil
Kim olayd Haleb milkine kfil
2974. Ben Meskn kim bir abd- bnum
Keml ehli i!iginde trbum
2975. Rev grmi!-idi olam revna
Varam yzm srem ol sitna
2976. Meselde katreyi salm!d bahra
Buyurm!-d ya hr!de zerre
2977. Sleymn'a resl itmi!-idi mr
Ki unk kasdn klm!d asfr
2978. Bu bende hazret-i shib celle
Ki varm!dum al veche risle
2979. Kom!dum ba! ol devletl pye
Yzm srmi!dm ol yirde trba
2980. Ki yan hazret-i hkn- devrn
#eh-i deyyr- Sultn Byezd Hn
2981. Meger ol sye-yi Br Hud'y
Getrp hk-dn ben hk-py

199
2982. Baa izz u ikrm eylemi!di
Ht vu hayr u inm eylemi!di
2983. "nyet ayn-la klm!d melhz
Dah drl nevle-y-ile mahzz
2984. Meger ol ahd iinde hazret-i !h
Stanbul' varup klm!d der-gh
2985. Mbrek mukdem u hayru'l-kudm
M!erref klm!-d mlk-i Rm'
2986. Diyr memleket olm!d ziynet
Latf olm!-d !yle ki cennet
2987. Ki her gz kim greydi ol makm
Budur dirdi Hak'u dru'l-selm'
2988. Nire baksa saf vu i!ret-idi
Yimek imek nevl u nimet-idi
2989. Gidben zulm u te!v! ceflar
Gelpdi yirine ay! u saflar
2990. Fign itmezdi devrinde meger ny
Taab ekerdi vaktnda meger yay
2991. Rebb iderdi ahdinde hemn sz
Kebb-d k!ede bes ciger-sz
2992. Zamnnda kan imezdi meger cm
G itmezdi gninde ala dil-rm
2993. Per!n yogd ol gn meger bahr
Deminde aglamazd anu meger ebr
2994. Amn u adl-ile tolm!d iklm
Keml fazl-la tolm!d iklm
2995. Togupd halka devlet-i fitb
Alm!d diyra sad bb
2996. Gerp devr-i mri rzigr
Teferrc eylemi!dm ol diyr
2997. Acyibler ki didm saa yir yir
Garyibler ki kldum vasf bir bir
2998. Cemisin tem! itmi!em ben
Dimek kim zgeden i!itmi!em ben
2999. Gzmle grdgmdr syledgm

200
Sze bir bir hikyet eyledgm
3000. Bu az mrm iinde b-nihyet
Grpdrem il !ehr vilyet
3001. Yridm yir yzinde gel eger nm
Tem! eyledm iklm iklm
3002. Msfir olm!am kerrt kerrt
Teseyyr itmi!em merrt merrt
F zikri'l-medneteyn ihdhime bi'l-ma"rk ve'l-hiri bi'l-magrib
3003. Rivyet byle gelmi!dr haberde
Kim iki !ehr vardur veche berde
3004. Yaradlmad dnyda nazri
Biri ma!rkdadur magribde biri
3005. Birin ad Barks'dur iy cn
Aa ad byle dimi! ehl-i Sryn
3006. "brnice Cbelk'dur ad
Meger ma!rk diyrdur bild
3007. Biri magribde Barcs'dur ad
Ad Sryni o "brni hb
3008. #u resme muteberdr bu iki !ehr
Tolanmaz ki!i havlin mddet-i !ehr
3009. Muhissin her birisi sr u dvr
Vel her birin bi on deri var
3010. Meger her iki kapuu aras
Gelr buud-la bir fersah kys
3011. Dimi!dr seyyid kevneyn-i lem
Toludur bu iki !ehr ii dem
3012. #u deldr olaru izdihm
Daglsa yir yzin tutar tamm
3013. Bu iki !ehr olmasa sagri
Gne! i!idileydi sarri
3014. Haberde kh- Kf stindedrler
Togban tapdugnca !ems-i hver
3015. Bir vz kopar anda hatr-nk
Ki eker naresinden ts- eflk

201
3016. Bu her bir !ehr ehli ol zamnda
Dirilp cem olurlar meknda
3017. alarlar tabl u sr nlar ururlar
Mekhiller atup nare ururlar
3018. Kim i!idilmeye zri fitbu
Budur her gn i!i !eyh !ebbu
F zikri'l-medyni's-sabati elleti f Bbil ve acyibh
3019. Bu ehl-i Farsdan bir shib'l-fazl
Tevrh ire yazm!dur bir nakl
3020. Kadm eyym iinde ehl-i ferheng
Var-d bir melik dir ad H!eng
3021. Kim ol H!eng Sultn gerp dehr
Yapupdur arz- Bbilde yidi !ehr
3022. Yidi !ehr ire hem yidi tlsmt
Kom!dur kim ola lemde yt
3023. Birisi dr mlkinde o hnu
Aktm! nie her ehl-i beynu
3024. Oradan mnkasem olur cedvil
Akar her biri bir iklme kmil
3025. Ne itmeyem ki kim kasd ide isyn
Ya mlki stine yriye d!mn
3026. Ziyd iderler ol suy tolu ark
Klur ol milketi udan uca gark
3027. "kinci !ehr iinde didiler kavl
Dzetmi!ler meger kim bir ulu tabl
3028. Nedr bilinmese bir gyibe hl
Gelrler n alar ol tabl tabbl
3029. Deri olsa kar vz- glib
Eger kmasa olm! ola glib
3030. ncisinde bir havz itmi! bd
Anu dah havsn ideym bd
3031. Getr anda ki!i anda !arb
#arb u engbni v clb
3032. Dah hem bde snfndan sag-d

202
Kzl sarus khne ceddi
3033. Nie ma!rb olursa anda mecm
Kar!durup dkerler anda melm
3034. le!drse gelp sk ol b
kar her ki!in kend !arb
3035. O !ehr rbnda dile std
Bakrdan bir kaz dzmi!dr std
3036. Giricek bir garb ol !ehre bu kaz
Grv ider hemn-dem klur vz
3037. "!idp kazdan !ehr ehl-i nara
Bilrler kim gelpdr kimse !ehre
3038. Bi!incide dzilmi! iki timsl
Kom! bir nehr zre an umml
3039. Budur ol !ehr ashbna det
"ki kimse kim eylese husmet
3040. Kimi hak issi ise iki hasmu
Girr arasna ol iki cism
3041. #unu kim hakk yokdur giremez ol
Olaru arasna bulmaz yol
3042. Meger altnc !ehr iinde dirler
Dzetmi!ler demrden bir !ecer var
3043. Otursa zllna bir ki!i y yz
Yit!r anlara !yle ki dpdz
3044. Gidicek anlaru biri birine
Gidp sye gne! gelr birine
3045. Yidinci !ehrde bir yine var
O mirtu havs budur iy br
3046. Ki bir gyib ki!i adna dem
Gelp orada kurbn itse bir dem
3047. Nazar kldukda ol mirta nazar
Grr ol gyibi !yle ki hzr
F zikri Medneti Tebba
3048. Reb Ebrr'u iinde mukarrer
Hikyet eylemi! !eyh-i zemah!er

203
3049. Meger bir !ehr vardur key musanna
Ki bnyd eylemi!dr an Tebba
3050. Be!erden her k'ide anda ikmet
Dah grme anu gli mellet
3051. Mukm oldukda onda ola !dn
Hemn handn ola olmaya kirmn
F zikri medneti'l-ml ve m bih mine'lacyib
3052. Haberde !yle yazlm! sefne
Meger Magrib'de vardur bir medne
3053. Yaplm! bir beriyye ire k'ol arz
Ser--ser reml olur tl eger arz
3054. Bakrdan eylemi!ler aa sr
Gelr hem krk fersah dr devri
3055. Digil srna srane alsn
Meger kim yz kez gezdr kysn
3056. Duhlna tarki yokdur anu
Kapusn kimse bilmez ol meknu
3057. Bu resme eylemi! durur olur yd
Ki z'l-karneyn idpdr an bnyd
3058. Orada defn idpdr genc b-had
Tlsmt eylemi!dr anda b-ahd
3059. Var ol !ehr miynesinde bir ml
Yaplm! seng-i cdden an bil
3060. Kapar ta! anu ku! havdan
eker sengi anu vah! feldan
3061. magnats ider hayvn cezb ol
Bulamaz kimse katndan anu yol
3062. Varmaz havline vah! ol meknu
Havsndan uamaz tayr anu
3063. eker b-ihtiyr ol ml an
Dah kurtaramaz andan revn
3064. Eb Hmid'den olm!dur rivyet
Sleymn itdi dir an imret
3065. Cihndan nakl itdkde Sleymn

204
Aa mstevl old le!ker-i cn
3066. Olardur hatf ider hayvn anda
Kapup handn iden insn anda
El-Hikyet
3067. Bu resme vard olm!dur hikyet
Kadmiden meger nie cemat
3068. Varurlar frcesine ol meknu
karurlar birin srna anu
3069. Gle gle atar ol !ehre emen
Cevb itmege ciz-idi semen
3070. Biri dah kar gre ki an
Atar handn olup ol dah cn
3071. Uad nki byle old ahvl
Kalup hayrn ne bilmediler hl
3072. n lmedi melik hli malm
Oradan dndiler nevmd mahrm
F zikri'l-iltift ile'l-mahsst bi'nazari'l-hikmeti
3073. Bu grinen cihn zr bl
Tem! eyleye bi'llh tem!
3074. Tem!a eyles r-y zemni
Gresin sun Rabb-i Tel'n
3075. Niye baksa acyibdr acyib
Beni grse garyibdr garyib
3076. Necyib kim aa fikret grinmez
Garyib kim aa fikret erimez
3077. #u gz kim an uyaran alab'dur
Beni grse acyibden acebdr
3078. Teseyyr eyler ol arz- semy
Gne! gibi gre gndz nihy
3079. Geh taht gre ol gh fevk
Geh garb gre ol gh !ark
3080. Oturdug mahaleden zr bl
Gzine ke!f olur aktr- dny
3081. Gzin aar grr fevka'l-aly

205
Gzin grr tahte's-sery
F zikri medneti'l-Memlk
3082. Hikyet byle olm!dur ev[v]elde
Meger bir !ehr vardur Endlis'de
3083. Mednet'l-mlk old aa ad
Bir ev var orada beyt'l-mlk ad
3084. Haber virdi varanlar ol zemne
Yigirmi drt ulu hasen medne
3085. Var ol iklm iinde cmle mir
Var bir !hu idi evvel hir
3086. Ogul ogul tgiy-idi melik
Biri lse kalanu-d ol mlk
3087. Yaplm! dr mlkinde ezelde
Meger ol e didm bir mahalde
3088. Tururd dem-be-dem kapuy makfl
Aa bulmazd kimse girmege yol
3089. Anu !ehlerine bu-y-d det
Ogul ogula iderdi vasiyyet
3090. Ki her kim taht- melike oturd
O kapu stine bir kal ururd
3091. Yazard stine ad !hretini
Zamn hkmini v devletini
3092. Kimesne an auk grmez-idi
Aup iine kimse girmez-idi
3093. Yigirmi drt kufl olm!d yik-sn
Kim old bir ki!i ol mlke sultn
3094. Degldi memleket beyninden ol nesl
Ki saklayayd ahdi !yle kim asl
3095. Hayl itdi meger ol merd hyin
Ki vardur orada genc hazyin
3096. Kapuy ad bozd ol tlsm
Bu gtrdi olar koydug resmi
3097. Girp grdi an bir hli hne
Deglmi! genc hne genc hne

206
3098. Vel yazlu anda nie timsl
Arablar tavrna elvn- e!kl
3099. Hem anda buldlar bir nevnme
Yazlm! nmede "brni hme
3100. Ki her kim bu diyra ola vli
Bu ayu kapusna ura kufl
3101. Emnet amayalar bu mekn
Komayalar be!erden aa an
3102. #u kim kapusn aa bu meknu
ka bu memleket elinden anu
3103. Bu sretler sft zre millet
Alalar mlki ideler hkmet
3104. Dzetd bu tlsm ol sebebden
Emn ola diyrumuz Arabdan
3105. Bozlur bu tlsm alcak tb
Alur bu Endlis mlkine arb
3106. Okud nmeyi old per!n
Pe!mn old i!ine pe!mn
3107. "! h! elde yigen emnet
Ne ass sora ekmege nedmet
3108. Dimi!lerdr bu szi yirde kalmaz
Pe!mnlk sonda ass klmaz
3109. Bozld ol tlsm old btl
Gtrildi oradan ol amyil
3110. Ki gemedin dah bir sl ekser
Yrdi Endlis stine le!ker
3111. Meger Abdu'l-melik old velde
"ri!mi!di hilfet ol saide
3112. Anu ahdinde bir merdne sdk
Ziyd ogl aa dirlerdi Trik
3113. Alup !ehrini tutd !ehriyrn
Hemn aldurd v yakd diyrn
3114. Buyurd Endlis mlkini yagma
Klcdan gedi b-had pr bern
3115. Ki!i zine itdgi ziyn

207
Dirilp idemezler halk an
3116. zin sayd eyledi krdug aglar
kend kend d!di n!e aglar
3117. Hem ol evden kup buld zuhr
Sleymn ibn-i Dvud'u zebr'
3118. Hem ol evde bulnd bir sahfe
Var anda ok tlsmt- latfe
3119. Dah hem zikr-i e!cra menfi
Muayyen syler ahcra menfi
3120. Bulnd anda hem bir sfi mirt
Mdebbir muhtelif Ahlt'dan zt
3121. Nazar klsu anu iinde zhir
Grrdi nie fersah yiri nzir
F zikri bnydi'l-!rem
3122. Varayd bir kimesne ad #eddd
Aram ogl idi v dedesi d
3123. Yapup durur meger mlk-i Aden'de
Bir ulu br-gh kh- Aden'de
3124. Sorar-sa ad anu "rem'dr
Nin kim bnisi ibn-i "rem'dr
3125. Sebeb yapmagna ol kasr- #eddd
Bu resme sylemi!dr ehl-i std
3126. Meger kim ol zamn ehline yik-ser
Nebyyullh Hd idi peymber
3127. Klurd dn-in #eddd davet
Aa iderdi izhr- nbvvet
3128. "derdi vasf aa dr's-selm
Dir-idi mmin oldur makm
3129. Nie kim vasf kld aa cenb
Getrdi bilmedi mna an
3130. "!idp cennet vasfn #eddd
Diledi mislin anu ide bnyd
3131. Buyurd rub meskn temmet
Gezben buldlar bir yir nihyet

208
3132. Kim istedgi anu encmindr
Yemen mlkine ol kh- Aden'den
3133. Hemn emr eyledi ol merd-i hyin
Bu yirde ne ki var genc hazyin
3134. karup ygdlar hi yok hisb
Nie kim ygdlar seng trb
3135. Mhendisler gelp kld kys
Meger kazdlar ol !ehre ess
3136. Murabba !ekl-ile ksm eylediler
Anu zre bin resm eylediler
3137. Essna !r eyledi bni
Kod ta! yirine czi yemni
3138. Aa bir sr bnyd itdi yik-ser
Meger bir ta! sm bir ta! zer
3139. Als bi! yz ar!un-d anu
"ni igirmi ar!und binnu
3140. Hem anu ittis vu zehs
Dimi!ler krk fersahd kys
3141. Dah ol !ehr iinde temmet
Nie yz bi kusr itdi imret
3142. Ki her bir kasru iinde ni!na
Deglmi! kymet bi stvna
3143. Kzl altun u hem ya!l zeberced
Safha sm zer-ile muakkad
3144. Uzun her amdu tut sem
Yz ar!un-d necr zir
3145. Kom! her bir direk stine levvh
Kzl altun vark gmi!den elvh
3146. Dah ol levhlaru stinde std
Nie kasr eylemi! zerrn bnyd
3147. Hem olm! ol kusr stinde bnyn
Nihyetsz revk- tk- evyn
3148. Kamu yakt u lal-ile mretteb
Zebercedden cevhirden mretteb
3149. Akar ol !ehr iine drt enhr

209
Havlisi kamu e!cr u ezhr
3150. Agalar kzl altun kulak tut
Zeberced yaprag yimi!i ykt
3151. Havs cn-fez suy kevser
Trb zafrn u ta! cevher
3152. Var ol !ehr muazzam drt bb
Murassa cevher-ile yok hisb
3153. Vel her kapunu tl u als
Yz ar!un-d necr kys
3154. "ni yigirmi ar!un it !umr
Mnakka! drl elvn-la var
3155. Yapupdurlar hem ol !ehr diyra
Meger dyir-be-dyir bi minre
3156. Nicesi her birin bi! yz ar!un
Zer smdr cevherle me!hn
3157. Kim otura orada ps-bnlar
Dem--dem bekliye bu !ehri anlar
3158. Kod her kasr iinde sad hezr taht
Kamu atlas- bist ebre!m raht
3159. Mesel klmag-in an behi!te
Getrdi bde-yi anber siri!te
3160. Bilr u lalden gz abrk
Gmi!den cm altundan mervk
3161. #arb u !hid !rini v !em
Buhr u d kfr eyledi cem
3162. #u resme dzdi ol !ehri yegne
Ki hsn-ile !ebh old cinne
3163. #u resme syledi ehl-i mani
Ki bi! yz ylda yapm! yapan an
F vasfi'l-mellh elleti fi'l-!rem
3164. Tamm olcak ol !ehr-i mcell
Dilemi! kim ide an tem!
3165. Gl vrnesini kld mamr
Ola dehr gamndan bir nefes dr

210
3166. Getrp bi keret bi hb ehre
Gniz kim virr hur!de bahre
3167. Kamu gonca dehn hem !eker-leb
Benef!e gs v simn gabgab
3168. Boy serv gzi nergis yzi gl
Bei flfl lebi ml sa snbl
3169. Hep h dde v tvus- reftr
Kamu blbl zebn u tti gftr
3170. Ne !evher-dde cmle duhter-i bekr
"demez kimse hsn ire birin fikr
3171. Geyrdi her birine drl hulle
Cevhirle mzeyyen kld cmle
Fi'l-melbis ve'l-celel
3172. Nefyisler geyrdi pdi!h
Dirip mihr eyledi hsn-ile mh
3173. Melhdi kamu dah old mahbb
Yara!ur hb olana giyse hem hb
3174. Kifyetdr melhe hsn-i manzr
Olur dzgn-ile nr al nr
3175. Yiter mahbba hsn zebr u zeyn
Ne hcet m!ta el ura iy ayn
3176. Yara!ur geri ziynet veche yre
Gerekmez m!ta r-y nigra
3177. Nidr mahbb olan sret ilc
Ki olmaz nak!a hsn ihtiyc
3178. #un kim nak! ide nakk!- kudret
Ne hcet aa dah zeng ziynet
3179. #un kim yazd "Rabb'l-lemin "i
Dirilse cmle nakk!n- ni
3180. Anu bir klna olmaya imkn
Nazre gelmeye btl- devrn
3181. Bu hsn lutf-la mahbb u zb
Ki grse her birin cennetde hr
3182. Diye iy nzenn ahsent ahsent

211
Hezrn fern ahsent ahsent
3183. Ki her biri bu nak!- zver-ile
#u nz u !ve v fitneler-ile
3184. Ala glin eger Hrt olursa
Giriftr eyleye Mrt olursa
3185. kara zhidi sad sl yoldan
Tahavvl kla ehl-i hli yoldan
Fi'n-nagam ve'l-lt
3186. Kamu engi zen hem d !eh-sz
Gazal-h
v
n nagm[e]-sz u h! vz
3187. Ki her biri nefes ursa havdan
Tuyr indire yire havdan
3188. "dicek her biri bir sz-ile sz
Kla dvud olursa derde dem-sz
3189. Kaan kim el ura her biri kla
Semda Zhre'yi hayrn kla
3190. Giricek her biri 'nz-la raksa
Getrr cn u dil ba!na arsa
3191. Gtrp arpana klsalar arh
Dne anlaru semna bile arh
3192. Ne h!dur kim habb ola h! vz
"de her nagmede bi !ve v nz
3193. Nagam her ki!iden gelse olur hb
Begyet hb olur sylese mahbb
3194. Ceml ehline yiter hsn tezyn
Eger h!-sz ola hem dah !rn
F kasr- #edddin tetellz bi'l- !rem ve lem yekn lehu nasb
3195. Kaan kim grdi #eddd ol makm
Didi dnynu u! dru's-selm'
3196. Niderm ben dah hr u cenb
buldum lmedin dnyda an
3197. Diledi kim gire ol !ehre #eddd
Saflar sre vire mrine dd
3198. Gere y! u zevk-la o an

212
Unda mihnet devr-i zamn
3199. Vel bilmedi kim bu dehr-i sda
"ri!drmeyiser an serda
3200. Kapusndan kadem basm!d !ehr
Ki gire !ehre gr filine dehr
3201. Meger olmad Hak'dan emr-i ird
Ki girdi "rem iine #eddd
3202. Naghn bir mlk-i cevvi havdan
Bir efgn eyledi kim ol saddan
3203. Yarld yregi fi'l-hl ldi
Cemi kavm-la fni old
3204. "rem yapd ne ass irmedi ol
Srr y! anu srmedi ol
3205. #u nesne kim Hud itmeye ksmet
Nasb olmaz ne ass eke zahmet
3206. #u kim kasm itmeye kassm- vhid
Ne nef ide aa cedd mchid
3207. Olur ol sayhadan n old fni
Hud gayb eyledi gzlerden an
3208. Dah an i!itdiler rmadlar
Nie kim gzlediler grmediler
3209. Dime ol !ehr kim dnyda turmaz
Vel gyib durur kimesne grmez
3210. Harb olm! degldr ol imret
Tursardur bu resme t kymet
3211. Kamu gzler egeri an gzler
Gre bilmez anu nak!n gzler
3212. Meger !ol kimseye kim "Rabbu'lezbb "
Kla grmege an fethu'l-ebvb
El-Hikyet
3213. Meger bir kimsene arz- Yemen'de
Nigh ke!f old ol kh- Aden'de
3214. Girp old o !ehr ire revna
Teferrc kld an hne hne

213
3215. Gtrdi bir nie lal cevhir
Getrdi kld an halka zhir
3216. Grp an ulu gii Yemen'de
Varup istediler kh- Aden'de
3217. Bulamadlar asl ol mekn
Gremediler andan bir ni!n
3218. "ri!medi birisi ol murda
Nieler ister an u!bu ada
3219. Taaccb klmaz-sa her fili
Taaccb ile Br u!bu hli
3220. #u grdg cihn b-vefnu
Nieler hasret-ile gitdi anu
3221. Nieler yapd an zahmet-ile
Koyup gitdi sonda hasret-ile
3222. Nieler yapdlar oturmadlar
Turur yapduklar anlar turmadlar
3223. Yaparsa burada dru'l-huld
Dime kim bulasa anda huld
3224. Nie dry drndan zamne
Elinden tutuban ald yabane
3225. Nie kayzerler kasrn ykupdur
Nie bi ilhan ilin ykupdur
3226. Eger #eddd tek klsa imret
ze bir makm eyle ki cennet
3227. Dime kim gldre sini zamne
Glem diy dah d!me gmna
3228. Ki bir lokma yimedin nimetinden
Hem imedin bir im !erbetinden
3229. Yalamadn dah anu bir glini
D!rmedin bir avu snblini
3230. Alur an elden bu zamne
Klursa hasret-ile yana yana
F zikri kasri'l-Mecdel
3231. Kaan kim yir yzine akd tfn

214
Temmet eyledi dnyy vrn
3232. Yaplmadn bu yir yzinde evvel
Meger bir kasr- azam ad Mecdel
3233. Ki yapm!dur an Nemrd- ebter
Kim iderler aa Nemrd- ekser
3234. Ki Nh'u ogl vu Hm ogl K!ek
Ol ogldur meger tut sze g !ek
3235. Cihnda yine bir tfn- sni
Nigh aka diyben yapm! an
3236. Kim aa girben bula nect
Fen bahrnda gark itmeye zt
3237. Ess hyit pld- mermer
Rass u henn-ile muammer
3238. Dehn- nak!-la ii mzeyyen
Lebn u !emla ta! mutayyen
3239. #u resme nak! klm! an nakk!
Ki mni grse an dirdi !b!
3240. Olurd grmeginden e!m-i hayra
Ki Erjeng olsa yazmaya nazre
3241. Meshitle anu tl u als
Meger bi! bi zir-d kys
3242. Anu pri durur iklm-i Bbil
Kim anda yapd an std- kmil
3243. Hats !m-la Nemrd'u iy !h
"ri!di bir gice aa "Kahru'llh "
3244. Naghn kopd bir vz- trk
Ykld heybetinden tk-ber-tk
3245. Meger ol sayhadan irdi zevli
Harb olm! yatur !imdi selli
F levmi'd-dnye'l-fniyye
3246. Ne yir var kim felek vrne klmaz
Diyr ola m kim hir yklmaz
3247. Hat !mndan irer kamuya helk
Ne durur kasr- Mecdel yklur mlk

215
3248. Yklur masiyyetden kh- Elburz
Aceb midr yklsa kasr- Hrmz
3249. Eger Nemrd-ve! y tr- #eddd
Yaparsa seng pld-la bnyd
3250. "ri!se bir nefesde sayha-y kahr
Klur zr zeber bu tendr-i dehr
3251. Gazab klsa felek itse heddi
Yksa bir darb-la kasr- !eddi
3252. #u yir kim menzil-i seyl-i fendur
"mret itmek orada hatdur
3253. #u yir kim menzil-i seyl-i fennu
Nie muhkem ola bnyd anu
3254. Cihnu so n vrnalkdur
"mret eylemek dvnalkdur
3255. Yiter saa bilrse neydi bni
Grinr n ki anlaru harb
3256. Olaru yapdugn ykd eflk
Sen dah ykuban idiser hk
3257. Kan bu kalay bnyd idenler
Diyr- memleket bd idenler
3258. Olar gitdi v kald kasr- bnyd
Bu gn olurlar ol bnyd ile yd
3259. Gider yd issi kalur ydigr
Ki!i oldur kim ola ydigr
F eyvni Kisr
3260. Cihn iinde hem eyvn- Kisr
Acyibden durur lemde peyd
3261. Ki bnyd eylemi!dr an #br
"derler aa z'l-eknf me!hr
3262. Tamm eylemedin #br an
Tamm itdi aa ecel zamn
3263. Pes andan sora geldi !h- Ebrz
Yigirmi yl kadar i!letdi Hrmz
3264. Anu elinde old anu tamm

216
Vel bu resme dirler ol makm
3265. Murabba !ekl yapm! an mamr
Gelr ulv yz ar!un kadar mikdr
3266. Adedsz ravzen evyn- tkt
#ebbk !errf tabkt
3267. Anu gibi dah bir hb- bnyd
Ne yapd ne h yapa bildi !eddd
3268. Yapan bir hendes-ile yapm! an
Ki latf-le cnn ider cenb
3269. Muzharif nak!-la l bins
Mcell ta! v muhkem ess
3270. "ri!mi! tremesi bu havya
Ula!m! kullesi uc semya
3271. Mselmn alcak anu diyrn
Ykuban ykdlar nie cidrn
3272. Meger kd iinden b-hadd emvl
Kzl altun cevhir nie ahml
3273. Bu gne dik hem ol eyvn- bnyd
"mretdr klur her kimse an yd
3274. Ne Kisr kald ne Ebrz #br
Vel turm! durur eyvn- mamr
3275. Nie sbr seb idp durur dehr
Klupdur nie Kisr tahtn kesr
3276. Sikender irmedi bunda murda
Sleymn'u serrin virdi bda
3277. Asupdur dra Dr'y bu devrn
Klupdur kayzer kasrn vrn
3278. #ehi nev-deryz yapd derd
Muzaffer hndn olm! durur ferd
3279. "dpdr htim-i tay defterin tay
Urupdur gidi!e yregine key
3280. Bil! hem bil! old zamna
"erdi n!ini nev!n revna

217
3281. Bu dny kalsa anlara msellem
Msellem kala idi saa da hem
3282. Cihn senden anlar ok srdi
Bel senden dah artuk kurad
3283. Olar sevdgine olmad vsl
Bular kodugn klmad hsl
3284. Seversin sende vsl olamazsn
Kurasn an hsl klamazsn
3285. Tecennb eylemek buna halefden
Sebuk yiter saa kavm- selefden
3286. Tarkat bu durur ehl-i nihye
Ki ragbet itmeye dru'l-fenya
F zikri kasr Behrm
3287. Yapupdur harc idp bir kasr- azam
Meger Behrm cevr-i eyym-la hem
3288. Hmyn kasrdur zll- hmdur
Acyibden acbdr mntehdur
3289. Hmdn mlkin iindedr ol
Yakndur ol diyra oradan yol
3290. An sen nahyet-le bir std
Meger klm! durur lemde bnyd
3291. Ta!nu ta!na vasl bilinmez
Nicedr aras fasl bilinmez
3292. #u resmedr ki gren ol mekn
Sanur bir ta!dan yik-pre an
3293. Hurc-la her erknn ta!ndan
Ki tasvr eylemi!lerdr ta!ndan
3294. Nigr u nak!-la elvn o e!kl
Pr itmi!ler anu haytn amml
3295. Zih std kmil z muallim
Kom!dur ta!n ta! zre kyim
3296. Hezrn fern stdna anu
Hezr ahsent hem bnydna anu
3297. "mret ideliden an mimr

218
Mislin yapmad lemde deyyr
3298. Felekden grp an didi Behrm
Selm olsun saa iy kasr- Behrm
3299. Sevdn grp anu beyt-i mamr
Didi dyim ola bu beyt-i mamr
3300. "gen hb-d ol kasr- muazzam
Kalur msayd Behrm'a msellem
3301. n aa kbet kalmad bk
Cihnu hc imi! tk u trk
3302. Msellem olmadukda beyt-i mamr
Harbedr dimesn aa mamr
3303. #u mir kim so vrnalkdur
Aa mir dimek dvnalkdur
3304. Gre n'itdi felek Behrm gre
kard kasrdan geyrdi gre
3305. #eh bu grdg hur!d-i behrm
Hezr grmi! ola Cem!d-i behrm
3306. Ne Behrm ola kim bu arh- eflk
Kim an klm!dur behre-yi hk
3307. Ne Cem!d ola kim bu arh- devrn
Kim anu cmna turmad kan
F zikri sr- Kabdu Frz
3308. Meger bir sr yapm!dur dil-efrz
Zamn-la Kabd'u ogl Frz
3309. Bins seng-sr u saht u muhkem
Nazrin yapmad lemde dem
3310. Uzun mddet-ile yz fersah
Mverrih byle yazm!dur mverrih
3311. Hazar bahrnu iinde revne
Yapupdur an std- zamne
3312. Keser Fris'den ol b-hadd- bldn
Geer #rvndan t Musul Ln
3313. Yapaldan an ol ibn-i Frz

219
Gepdr stine b-hadd- !eb-rz
3314. Olupdur bnisi bk bins
Gidpdr issi turupdur ess
3315. Nieler geldi gitdi itdi bnyd
Turur bnyd anlar oldlar yd
3316. Gelp giden halyk bu cihna
Koyupdur her birisi bir ni!ne
3317. Sebeb budur komadan ol ni!n
Ni!nn greler aalar an
3318. Bu yir yzinde kim klduka seyrn
Grrsin yapular bd u vrn
3319. Klupdur her birin bir ki!i bnyd
Klupdur her biri bir kimseden yd
3320. Olar gitdi saa kald bu dny
Gidersin sen de bir gn yokdur l
3321. Grp vrne kiy bir ehl-i ir!d
Kla vrnen mimrn yd
F zikri minreti Fris
3322. Acyibden biri dir gren dem
Meger Fris minresi durur hem
3323. Kim "skender kom!dur ol ni!n
Yapupdur Endlis mlkinde an
3324. Karadeiz gelben bak ulma
Kav!dug mahalde bahr- Rm'a
3325. Dimi!ler bir cezre vardur bd
Olupdur orada bu ml bnyd
3326. Kara ta!dan an bnyd idpdr
Adn u resmin anda yd idpdr
3327. #u resme saht- muhkemdr o bnyd
Ki kr itmez anu ta!na pld
3328. Yz ar!undur uzun bil ziyde
Olupdur kullesi hem-sye bde
3329. Murabba !ekldr esfel bins

220
Mdevver resm yaplm! als
3330. Musammetdr dern vu deri yok
Murassandur ta!nu ghteri yok
3331. Var stinde anu bir resm-i timsl
Ben dem sfatlu cism-i timsl
3332. karm! bir koln yakasndan
Uzatm! elini etvkasndan
3333. #ehdet barmagyla ider i!ret
Karadeiz snurna temmet
3334. Kim ol hadd u ol snurna
Gerekmez kim sefer kla sefne
3335. Ne ge!t kim ide ol yaa seyrn
Ol olur kuvveti mevc-ile yik-sn
3336. Zih rif kim itmi! ol beyn
Kom!dur ol mahalde bu ni!n
3337. Kim anda seyr itmeye msfir
Ne mslim gire ol bahra ne kfir
3338. Orada eylemi! ol hayr bnyd
Olur ol hayr-la lemde u! yd
3339. "lh var ola ashb- hayru
Mdm ola mdm erbb- hayru
3340. Ki her derde klupdurlar devy
Hud'dan bulalar hayru'l-cezy
3341. Nerede var-sa bir ehl-i ir!d
"lhi kl olaru rhn !d
F zikri minreti !skenderiyye
3342. Meger "skenderiyye'de Sikender
Yapupdur bir minre bahra menzar
3343. Pld- seng mermerden bins
Gelrdi yz ar!un als
3344. A!agas murabba !ekl bnyd
Msemmen yapm! ortasn std
3345. Mdevvir !ekl-ile ulv mbenn
Anu stine bir gzg mcell

221
3346. Puld- niden musanna maml
Mcell v musaff pk masakl
3347. Sft vasf gyet mntehdur
Ad yne-yi gti-nmdur
3348. Dzlmi! alemle ol ml u mirt
Toludur drl nev-ile tlsmt
3349. Tamm ol gzg ire mlih
Grinr nazar kldukda vzh
3350. Kaan kim gelse d!menden sefne
Gelicek sabr iderlerdi yakna
3351. Klurlard pes ol mirt hyil
Tutarlard yzin !emse mukbil
3352. #u resme dndrrlerdi ol met
Ki d!e ol kime anu !u
3353. Toknsa aa lema pertevinden
Yanard sora !ema pertevinden
3354. Oda yanard suda b-nihye
Trb olurd varurd havya
3355. Firengistn anula zr olupd
Elinde "skender' bzr olupd
3356. ekerlerdi mdm andan hayli
Virrlerdi Sikender !ha ml
3357. 'Adv virmez hayl itmese bc
Klcdur hasmdan alan harc
3358. Vel bu resme i!itdm rivyet
Kaan Amr bin sa irdi hilfet
3359. "ri!di feth kld ol diyr
Hem old ol diyru !ehriyr
3360. Hem ol ml-i tlsmt-la yik-sn
Zebn old elinde ehl-i evsn
3361. Pes imdi btl itmege ol emri
Dzetdiler nihn aa mekri
3362. Varayd bir farh ehl-i fayil
Buyurdlar kim ide an btl
3363. Tama kldlar an genc mla

222
Zer sm itdiler aa cala
3364. Eger harc olsa bir i!de zer sm
Ol i! bitmez diyben ekmegil bm
3365. Zer sm ile biter bitmeyen kr
Kolay olur zer sm-ile d!vr
3366. Bu sm zer durur kim olsa elde
Bitrr bitmez i!i her mahalde
3367. Kim kim sm yokdur bitmez i!i
Bitrr sm olan bitmez i!i
3368. Firengistn iinden kd kfir
Karadeiz'e girp akd kfir
3369. Giyben prs tonn ters
Mukm old gelp Msr ire tenh
3370. #u resme eyledi bu halka zerk
Ki meftn eyledi zerk-la halk
3371. Riy-y-la !u del ekdi ki renc
#eh Msr'a teferrc buld Efrenc
3372. Gice gndz nedm-i !h old
Ens-i hem-demi hem-rh old
3373. Ne kim sylerse ol merd-i mryi
Kabl olurd !eh katnda ry
3374. Meger bir gn didi Msr'u pdi!h
Bu szi didi ol Efrenc melihi
3375. Ki iy sultn- baht- !h- devlet
Tutarsa saa klam bir nashat
3376. #u mli kim Sikender kld bnyd
Ki dimi!dr aa gti-nm ad
3377. Gzfn itmemi!dr ol bu resmi
Abes komad anda bu tlsm
3378. Oradadur Sikender genci mahzn
Anu altndadur varlg medfn
3379. Eger kim klasn ol mli sen fek
kar ol genc altnda bel !ek
3380. Eger kim ol tlsm bozup iy hn
Ola ki gire ol genc-i firvn

223
3381. Sikender !h gibi hn olasn
Yidi iklme bir sultn olasn
3382. Klasn d!meni anula fni
Olasn lem shib-krn
3383. #u del itdi ol Efrenc efsn
Ki kld l-cerem sultn meftn
3384. Mezevvir szine inand sultn
Buyurd kldlar ol mli vrn
3385. Dah yklmadn ol ml-i kmil
Meger kim bir gice iinde gfil
3386. Gemiye girben seyr itdi kfir
Firengistn'a kaup gitdi kfir
3387. Hemn ol dem pe!mn old sultn
Ne ass sora olmaklk pe!mn
F levmi'd-dnye'l-fniye ve min tegayyrih
3388. Acebdr i!i bu ehl-i zamnu
Ki tuymaz gzi mln cihnu
3389. Virrse birine dnyy mutlak
Dah gerek mi dise dimez ancak
3390. Bu miskn dem oglnu bu emlk
Toyurmaz gzini ill ki bu hk
3391. Bu kibr bu tama hrs u hevy
Acebdr ger yka gti-nmy
3392. Tama odyla mr evi yklur
Nedr gti-nm gti yklur
3393. Ykld ml bozuld tlsmt
Aa dah iri!di dest-i ft
3394. Felek bu ziyn itmege toymaz
Zamna ykmaduk nesne ne koymaz
3395. Komaz yne-yi gti-nmy
Ne an resm klan pdi!h
3396. Eger yne-yi gti-nmdur
Elinde yz bi anu tek hebdur
3397. Yklsa ne aceb ol ml bnyd

224
Yklur ne ki var lemde bd
3398. Eger sedd eger gti-nmdur
Yklur sanma an muhkem bindur
F zikri seddi z'l-karneyn al Yecc Mecc
3399. Sikender !h bir gn seyr iderdi
kuban Kbil-istna giderdi
3400. Gelr yol anu bir mntin arza
Bir aylk yir idi tla v arza
3401. Aluban !h ol yirde ad ill
Yritdiler nie gn kh u sahr
3402. "ri!di yollar bir mlke hir
Muazzam kalalardur !ehr-i vfir
3403. Harb olm! durur !yle vrn
Bulnmaz bide birisinde insn
3404. Biraz dem bulup ehlinden anu
Ki sord anlara !h cihnu
3405. Didi nin harb olm! bu iklm
Neden taglm! ehli ne durur bm
3406. Kim itdi !yle vrn bu buk
Kim issz kod bu medn-i kal
3407. Didiler k'iy !h- shib-kermet
Yakinumuzda vardur bir vilyet
3408. Diyr- memleketdr mlk hadsz
Halyk vardur iinde adedsz
3409. Olaru haddn vasf itmez efvh
Bilimez sgi!in ill ki Allh
3410. #u tagdur anlaru iklmine u
Ki dirler anlara Yecc Mecc
3411. Mdm ol kavm bu tagdan karlar
Yrrler bu il !ehri ykarlar
3412. Olaru !mdur iy !h- devrn
K'olupdur bu vilyet cmle vrn
3413. #u vd kim aramuzda durur had
Dilerz idesin ol vdyi sek

225
3414. Kim andan gemege olmaya re
Dah grmeye bunlar bu diyra
3415. Diledi !h kla seddi bnyd
Gtrdi her milelden anda std
3416. Hadd-ile bakrdan dgdi ger pen
K'anula yapdug yklmaya hi
3417. Kod kl yirine kur!un mzb
Ta! hen yaradayd trb
3418. Bu resme mde v lt ile ced
"ki tag arasn eyledi sed
3419. Pes andan sora bnyd std
Eritdi od-la al!d bnyd
3420. Hemn ol tag-la hem-reng old
Meger ol dah bir tag old kald
3421. Turur bu devre dik ol sedd-i bnyd
Ne brn eger kr eyler ne hd bd
3422. Yklmaz turur ol sedd-i menh
"ri!ince meger emru'llh
3423. Dah gelmi! durur naks- haberde
Gelp Yecc Mecc her seherde
3424. Meger ol seddn ardn cifr iderler
Gine dile gliz dirler giderler
3425. Gelrler irtesi grrler ayn
O kazduklar yir olm! kem-kn
3426. Rivyetdr kaa kim ykla sed
Kymet kopsa gerek dir Muhammed
F zikri deyri'z-zerzr
3427. Dimi!ler Rmiye mlkinde me!hr
Meger bir deyr vardur !imdi mamr
3428. Ki dirler adna deyr'z-zerzr
Dimi!dr ylda bir gn ehl-i tabr
3429. Dirilr odaya bi-had zerzr
Ki tolar yir yzi nezdk eger dr
3430. Gtrr her biri ol devre ol gn

226
Dehn enginde bi! dne-yi zeytn
3431. #u del cemi olur zeytn iy cn
Ki d!rp sokarlar an ruhbn
3432. "der bir yla dik zit-i kifyet
erg u deyre anlara munis
F zikri kniseti'l-gurb
3433. Ebu Hmid'den olm!dur bu tezkr
Karadeiz'de dimi! bir cebel var
3434. Var ol taga muhassn bir kinse
Kesilmi! sahrdan mir kinse
3435. Anu stinde bir kubbe muazzam
Oturur bir garb anda dem--dem
3436. Meger kim ol kimesne ire hubn
Oturm!lar durur yaz u zemistn
3437. Gelen zyirleri anda temmet
Budur det kim iderler ziyfet
3438. Nie olsa gelen mihmna hisse
Gelr ol tknu tkna karga
3439. Otur ol del kim ehl-i ziyfet
Bulup getrr anlara mennes
3440. Velkin kimse bilmez ol garb
Gds ne durur nedr !arb
F makli'"-"ir
3441. Bu ben di ki kat idp meslik
Meger ge!t eylemi!em ok memlik
3442. Elmden geldgince zr bl
Bu yir yzini itmi!em tem!
3443. Bu az mrmde ok iklm bldn
Teferrc klm!am bd u vrn
3444. Sul itmi!em ashb- seferden
Haber sorm!am erbb- haberden
3445. Ne grdm ne i!itdm bir mni
Ki olmaya anu hergiz harb
3446. Bulnmaz istese vech-i serda

227
Harba sz mahal tahte's-semda
3447. Olur iklm olan yirde firvn
Yklm! kalalar ok !ehr-i vrn
3448. Nirede kim ola bir !ehr-i mamr
Olur anda yklm! nie maksr
3449. "mret iller olan yirde yikbn
Bulunur nie nie ky vrn
3450. Nin kim bu cihnu ibn-i Bl
Yklmaga durur her dem ml
3451. Yklur gn-be-gn mamr- lem
Tedennde durur lem behr-dem
3452. Harb olmagadur bu mlk-i levn
Okgl "klli min terzu levn"
3453. Nire baksa kamu vrnelerdr
Ess u k!k resm hnelerdr
3454. Nie kez yaplup vrn olupdur
Nie kez yklup vrn olupdur
3455. Nie kez yaklup ykld Bagdd
Ykld Msr nie old bd
3456. Nazar klsa eger vech-i serya
Teseyyr eylemek sahn- felya
3457. Bulnm! ekseri krt krt
Ki yokdur bir kar! yir ki ola ifrt
3458. Ekilr yirler imi! m-mezda
Eger var u cebel sehl fezda
3459. Bulnmaz yir yzinde bir mahal hem
Kim anda skin olmam!dur dem
3460. Grinmedi bu yir yzinde berden
Ki basmam!dur anda bu be!erden
3461. Bilr misin kim anlar kimler-idi
Diyr ire nice hkimler-idi
3462. Ne idi anlaru dillerde ismi
Cihn iinde ne'y-di urf-i resmi
3463. Ne dil syler-idi dnyede hem
Arab m y Acem y Trk diyelem

228
3464. Ya Arbi midiler yhd Sryn
Yahd Rm midiler yh Yunn
3465. Baslm!dur olardan dr- dny
Bulnmaz bir ehad anlardan asl
3466. Olupdur munkarz nesli olaru
Grinmez feri vsl olaru
3467. Olar dah bu grdg cihn
Meger senden mukaddem grdi an
3468. Zamn gelmi!di vard devrn
Klurlard bu yir yzinde seyrn
3469. Bu gn anlar buradan gyib old
Olar gitdi cihnda resmi kald
3470. Sen dah huzrua bek yok
Beksuz dnyede hergiz saf yok
3471. Eger mir eger d!ir cihnu
Nazar klma bu varlgna anu
3472. Kim anu varlgna klli ademdr
Uzun devrn bir kth- demdr
F zikri'l-cibl ellez al vechi'l-rz
3473. Nazar kl hikmet-ile bu cible
Ne resm-ile yaratm! z'l-celle
3474. Kimi al kimi evsat kim edn
Kimi var u !ecer kim sehl gubr
3475. Yaratd taglar sun-la Sni
Bulardan hasl olur ok mnfi
3476. Cebeller old f'l-arz revs
#u resme kim kimlere mers
3477. Bu resm-ile gelpdr nass- mutlak
Yire evtd idpdr taglar Hak
3478. Eger almasa arza bu revs
#u resme kim kimlere mers
3479. Eger olmasa arza bu revs
Olupd mnhedim arzu ess
3480. Eger yaratmasa taglar Hallk

229
Didiler stvr olmazd fk
3481. Bu yirler mstedr olayd elmas
Zemn olayd b-la mlebbes
3482. Bu yir yzine taglar medd olupdur
Deizler kar!usna sedd olupdur
3483. Dimi!dr bu szi erbb- hikmet
Bu taglar yaradlmakda irdet
3484. Budur kim merkez arzu bihr
Temevvc eyleyp ksa buhr
3485. Bu yirden mrtefi olur havya
Bulut olur yrr vech-i semya
3486. Reyh itmesn an diy btl
Ulu taglar olur yillere hyil
3487. mni ola yillere cebeller
Reyha hyil ola bu kalallar
3488. Karr idp havda bu necrt
Sehb olur zih emr-i irdet
3489. Kamu sulara taglardur mtebb
Olardan feyz olur drl yenbba
3490. Sorarsa kr- br z'l-cell'i
Kayadan hilkat itmi!dr cibli
3491. Ne kim yagsa aa selc matardan
Teferrc eyleye aka hacerden
3492. Ulu taglar dibinde yagardur bend
Gii taglar yaratm!dur Hudvend
3493. Degldr saleb ta!dan ol cebeller
Trbdr glib ol mahaller
3494. Kim ol ulu cebellerden inen su
Aka ol gii taglara tuta r
3495. Karr ide n ire ol zemne
Ola ol sulara bunlar hazne
3496. Az az andan gerek olduka arza
Aka ksm ola bu tla v arza
3497. Bu taglarda her iklme emre
Klur taglarda yagan kar kara

230
3498. Olur bir ehline byle cebeller
Dereler k!lalarna mahaller
3499. Biter taglarda drl a!b u e!cr
Gelr andan hatab halb olur ahcr
3500. #ikr ehli klur taglarda seyri
Cebellerden tutarlar vah! u tayr
3501. Yrise yagalar iklme n-gh
Ulu taglar olur halka penh-gh
3502. Muazzam kalalar ok hsn-i mni
Bu taglardan yaratd Rabb-i Sni
F Cebeli'l-Kfi'l-muhti bi'd-dny
3503. Yaratm!dur meger Allh Kfi
Keml kudretinden kh- Kf'
3504. "hta eylemi!dr bu cihn
Alupdur ortaya kevn mekn
3505. Bu dny ggine etrf olupdur
Necra berre hem eknf olupdur
3506. Bu lem !ehrini vrn u mamr
evrmi!dr ser--ser !yle kim sr
3507. Rivyetdr meger Allh Kf
Zmrtden yaratm! kh- Kf'
3508. Kim anu aksidr r-y semyi
Muhazzar gsterr fehm it biny
3509. Nie kim yine kldukda hyil
Olur levnin yine olsa mukbil
3510. Ne kim varsa bu yir yzinde etvr
Bu kh u Kf'dan aa tamar var
3511. Diypdr kabu'l-ihyr it kys
Cebel-i Kf'u arz als
3512. Gelr bi! yz bi yllk mesre
Tem!a kl cebel-i Kf kebre
3513. Rivyetdr dimi!dr ehl-i idrk
Ki her bir cnibinden Kf- eflk
3514. Aceb aar msn ol z'l-maf'

231
Neden bnyd idpdr kh- Kf'
3515. Ne resm-ile yglm! tellesi anu
Ne vech-ile ycelmi! kullesi anu
3516. Ya anu mddesin mddeti ne
Ya bunu mddetin gyeti ne
3517. Neden terkb olupdur ol mrekkeb
Neden tertb olupdur ol mretteb
3518. Bu fikri idicek erbb- irfn
Olur bu bahr- hikmet ire garkn
3519. Bu ilm el iri!mez hslna
Bu bahru akl varmaz shiline
F beyni Cibli'l-hams al vechi'l-arz
3520. Bu resme old haber ehlinden iblg
Ki yir yzinde vardur bi! ulu tag
3521. Rivyetdr ki bu vech-i serda
Ne del taglar olursa ulda
3522. Bes iki fersah u bir slsden ol
Ziyd olmaz dimi!dr ehl-i makl
3523. Grrsin geri aktr- felda
Cebeller ok durur vech-i serda
3524. Vel anlar kamusndan muazzam
Eger tl-la uluvv-la azam
3525. Meger ol bi! tagu birine nm
Kom! ehl-i lugat kh- Lekm
3526. Diyr u Mekke v arz- Medne
Miynndan kar r-y zemne
3527. Orada o tagu ad Arac'dur
Hem ol yirden Dm!k'a ider tedevvr
3528. Dm!k'a iri!icek imtidd
Orada #ugln dir aa ad
3529. Gep ol yirden itdkde tahavvl
Olur varduka ad kh- Dldl
3530. Ola !udur aa Bulgar tag
Ki Varsak kavmnu oldur turag

232
3531. Varcak Mara!'a bu hikmete bak
Olur ol aralkda ad Nerkk
3532. Maltyya iline olsa vsl
Hem olur ad Balyaka anu bil
3533. Varcak Ermeniyye Sar ol tr
Olur ol mlk iine ad Munzr
3534. Keser andan Diyr- Bekr'i yik-sn
"ri!ince ne iklm-i Sfhn
3535. Pes andan uzanur ol kh- li
Hazar khna irr ittisli
3536. Dkenr anda olur fasl bu etnb
"ri!r hadd t bbl-ebvb
3537. Var ol tagu iinde b-nihyet
Diyr u milket il vilyet
3538. Bir ucndan bir ucna o tag
Buuk yllk durur dirler rag
Sniyeh cebel-i Rhn
3539. "kinci taga dirler kh- Rhn
Acyib hilkat itmi! an b-n
3540. Ki dirler ol taga kh- Serendb
Serendb illerine ol durur dip
3541. Dimi!ler bahr- Hind iinde me!hr
Bir adadur bu tagu il mamr
3542. Kim anu tl u arz fersah-la
Gelr seksen kudr haml olsa mle
3543. Var ol ada iinde bir halyk
Ki dirler anlara kavm- Berhk
3544. Kamus kfir b-mezheb dn
Ki yokdur ilerinde urf u yn
3545. Kamu mnkir dururlar enbiyya
Vel ikrr iderler Hud'ya
3546. Dah var orada bir cins insn
Kamu vah! sfat !yle ki hayvn
3547. Be!erden grseler bir yirde dem

233
Karr itmezler anda dah bir dem
3548. Meger dem nebn ol cebelde
Ayag eseri var bir mahalde
3549. Ki her bir gice stine o resm
Felekden nr iner nr ola e!m
3550. Kadem-ghna anu her gice yagmur
Yagar tsbih olnca ol izi yur
3551. Yagncak kat yagmurlar o taga
Muazzam sil olur akar a!aga
3552. Belrr ol suda yakt- ahmer
Dah elms d u seng cevher
3553. Biter ol tagda drl reyhn
Gl reyhn u hem mentr u nesrn
3554. Rivyet byledr vallhu alem
Ki cenneden hurc itdkde dem
3555. Gelp ol kh-sra old nzil
Cihn hk-dn kld menzil
3556. Nebtndan cinnu hem o devrn
Var-d dem-ile nie elvn
3557. Olaru asldur kim ol cebelde
Bitpdr her iekden ol mahalde
3558. Meger anda olan kavmu gmh
Gds durur ol tagu kiyh
Sliseh cebel-i Demvend
3559. nci tagu addur Demvend
Muall tagdur d!vr der-bend
3560. #u del ldr tellesi anu
Grinr her mahalden kullesi anu
3561. Meger kim baksa her gz ol mekn
Ki yz fersah rakdur grr an
3562. Gz iri!mez alsna nazarla
Nie gnlik mesfedr seferle
3563. Yukaru inarc itdke mevci
Muharrat kubbe tek grinr uc

234
3564. Grinr kullesi uc havda
M!emmel karla sayf u !itda
3565. Turur kar irimez k! eger yaz
Hem ider devresinde berk- pervz
3566. Eger kim kullesine yagsa brn
"rise bir mahalu kar yik-sn
3567. Halyk bir acyib fl iderler
An bir fitneye istidll iderler
3568. Ki yan kank yaa erise berf
D!er ol yaa yle fitne v havf
3569. Var ol tagu iinde b-nihyet
Nevhler dah il vilyet
3570. Tutamaz kullesinde kimse mev
Kat olur orada bd u serm
3571. Depesi cmle reyk yok trb
Ne ot var ne agac ne b
3572. Bakarsa kullesinden vech-i de!te
Ulu taglar grinr hem- p!te
3573. Hazar bahr grinr !yle kim nehr
Vel yigirmi fersah var aa bahr
3574. Var stinde nie nakbu ni!n
Ki kibrt kar andan dhn
3575. Ttninden leheb kar nukabdan
Salur anda kibrt ol lehebden
3576. O kibrti kimesne ala bilmez
Ol oddan aa kimse re bulmaz
3577. Rivyet byle olm!dur Al'den
Kermet kni ol !h- velden
3578. Klupdur dirler ol nakb ire zindn
Meger zahk ariyyeti Sleymn
3579. Sleymn'a meger ol diy ksi
Mut olmaz-d olm!d s
3580. Pes anu h dddr kan dd
Deminden zhir olur anu ol od
3581. Anu gzi ya!ndan !ikra

235
Meger kibrt feyz olur kenra
3582. #u kul kim kla Mevl'sn zd
Aa zdalk virmeye Cebbr
3583. Ki!i kim hkimine ola s
Bil !ek hayra dndrmez nevs
3584. #u kim Mevl'sna ol tuta isyn
Aceb mi olsa menzil-gh zindn
3585. Meseldr avlanur sayd-la avlar
Melikler tav!an kaal-la avlar
3586. Ne h!dur itdgini bilse ki!i
Aa gre mdra olsa i!i
3587. Yemen i!i ki!i itmese h!dur
"dicek br untmasa h!dur
3588. Eger hayr u eger !er kim klursn
Untma kim cezsn bulursn
3589. Ki!i kim kla bir yirde sdr
Gerek kim kla ol yirde sdr
3590. Hynet klacak bu yirde cn
Alup kamak gerekdr ya! u cn
3591. Ne ide teng yirde mri zyi
Bilr gezen arzu'llha vsi
3592. Dimi!ler cinni sahrudur ol dd
Kom! anda Sleymn ibn-i Dvd
3593. Hem ol madendedr kibrt-i asfer
Oradan feyz olur kibrt-i ahmer
3594. kar ol tag eteginden firvn
Ulu sular klur her yaa seyrn
Rbih cebel-i #er
3595. Meger drdnci tag ad #er'dur
Ululkda al vu mntehdur
3596. Ki yokdur tl-la misli nihd
Meger bir tag anu tek imtidd
3597. Kim aks-y Yemen'den ibtids
kar varur Dm!k'a intihs

236
3598. Meger kim bu cebeldr kl muayyen
Geer cennet tehm ortasndan
3599.
Nehme nehrine oldukda vsl
Meger kim !arksndan ol tagu bil
3600. Diyr- Neced'dr ol mlk-i bldn
Tolu !ehr-i vilyetdr firvn
Fi't-tavattun ve't-tegarrb
3601. Cihna kim bakarsn zr bl
Degldr dem oglndan muarr
3602. Ki her yir bir ki!iye encmendr
Ol anu yiridr aa vatandur
3603. Orada ne!v olur anda biter ol
Hem anda biter anda yiter ol
3604. Vatanda olur adu nm u ni!n
Ki her ta!u yirindedr girn
3605. Sefer eyler ki!i n Hoten'den
Gelicek gle hubbu'l-vatandan
3606. Vatandan ta!ra ki!i !h olursa
Diyeler bir garb lmi! olursa
3607. Vatan sevgsi dirler cndadur
Kim anu sevgsi imndadur
3608. Dilerse mihnet olmaya refku
Emnet gurbete tutma tarku
3609. Hem!e gzi ya! olur garb
Yregi bagr ya! olur garb
3610. Egeri ho! durur iklm seyri
Tem!a eylemek berri v bahr
3611. Vel bi anca durur kahr anu
Olur bir !ehrine bi zehri anu
3612. Dimi!dr geri bu dehr lebbi
Garb oldur ki olmaya habbi
3613. Anula eyleye cn u dil rm
Aa adurmaya ehlin dil-rm
3614. Egeri kim cddan dil berdr

237
Tesell klan an dil-beridr
3615. "Gl-istn-nme "sinde bil rumz
Dimi!dr Sad-i #rz bu szi
3616. Gerek gurbetde olana ahvl
Keml hem ceml hem dah ml
3617. Keml-la olur her yirde matlb
Ceml-la d!er her dilde mahcb
3618. Olur ml-la mergb u mkerrem
Nirede varsa diyeler hayr- mukdem
Hmisih cebel't-Tr
3619. Bi!inci tagu olm!dur ad Tr
Ki dirler Tr- Sn aa me!hr
3620. Ki!i kim Msr'dan seyr ider cil
Yidi gnde olur ol taga vsl
3621. Oradur kim Kelmu'llh- Ms
Mnctnda bulm!dur tecell
3622. Hud'dan anda i!itdi kelm
Kelmu'llh orada old nm
3623. Urc itmege anu tellesine
"ri!mege al v kubbesine
3624. kar alt bi alt yz kadar bu
Derec Sellem a!agadan yukaru
3625. Miynndan meger yire dek ol tag
Tolu b- revndur e!me v bag
3626. Yaplm! ol cebel stinde muhkem
Kadmi bir knise var muazzam
3627. Kamu mermer direkdendr mretteb
Kapular madndan mrekkeb
3628. Skf sm zer-ile mdehhen
Sth hep rass-la murassan
3629. Ezelden var-m! havlinde yik-sn
Kenyisler olupdur !imdi vrn
3630. Var ol tagu dibinde ala yd
Meger kim b-nihyet ulu vd

238
3631. Ne vard kim sanasn h- siccn
Ki siccn aa gre dr- illn
3632. Yrimez vah! uamaz orada tayr
Klamaz mr u mr ol mevza seyr
3633. "demez akl u derrk aa heng
Bu fehm-i zr anda vlih deng
3634. Per uarsa andan braka per
Be!er grse diye "Allhu Ekber "
3635. Var ol vdde bir e!me revna
Bag!lar cras saht- revna
3636. Dimi!ler andadur Ms'nu iy yr
Ulayku agacnda grdgi nr
3637. Nire gitdi aceb ol nr ol nr
Grinmez Ms gitmi! turur u! Tr
3638. Kelmin i!idilmez kelm
Drlmes nmesi dillerde nm
3639. Nire gitdi hitb- "erin kn"
"!idilmez cevb- "len tern"
3640. Kelmi eyliyecek dehr hm!
Seni ll itmege itmez ferm!
3641. Kelme diyecek devrn ebsem
Aceb mi seni dah klsa ebkem
3642. Gele devrn ki baglana zebnu
"!idilmez ola nutk u beynu
F zikriaddedi'l-cibli'l-me"hreti f'l-aklmi's-sebati
3643. Bulupdur seyr-ile ehl-i seyhat
Yidi iklm iinde temmet
3644. Meger yz yitmi! alt kh- azam
Cihnda her biri me!hr lem
3645. Olardan on tokuzna mkemmel
Mahal d!mi! durur iklm-i evvel
3646. Yigirmi yidisine bil beyn
Muht olm! durur iklm-i sn
3647. Otuz bire ki saa arz olupdur

239
Meger iklm-i slis arz olupdur
3648. Yigirmi drdine iklm-i rbi
Olupdur alem heyet ire hmi
3649. Yigirmi yidiye iklm-i hmis
Yigirmi drde hem iklm-i sdis
3650. Eklm yidincisinde yik-ser
Yigirmi drt ulu tag vardur ekser
3651. Ciblinden cihnu kldlar yd
Mkerrem bir cebel var B Kayis ad
3652. Diyr- Kabe'dedr Mekke zre
Ki d!er syesi anu Mekke zre
3653. Kamu taglardan din tl eger arz
Bu tag halk itmi! Hlku'l-arz
3654. Emndi evyilde aa !hret
Ki rkn-i Kabe andayd emnet
3655. Emnet oldg-n ol ta! anda
Emn old ad anu cihnda
F cibli arz Mekket'l-m"errefe
3656. Hicz- Mekke arznda dimi!ler
Ki yz toksan sekiz tag vardur e!her
3657. Olardan birisidr Sevr tag
Cebel-i Hamr anu yannda sag
3658. Uhud tag durur kh- Medne
Hacn anu d!p durur yanna
3659. A!b old Kara!k khna nm
A!b ider Hezlik tagna m
3660. M!erref di toy zre mretteb
Meger bir tag var addur Muhassab
3661. Hicz'u taglarndan old rdvn
Yemme tagdur Yezl Hveydn
F zikri cebel-i Espire
3662. Meger kim Mver'n-nehr ilinde
"derler #! arz menzilinde
3663. Bir ulu kh vardur Espire nm

240
Haber byle virpdr ehl-i alm
3664. Ki ol tagda olur frz altun
Nuhs u hen hem naft u fer!n
3665. Karadur ta! ol tagu yikpr
Kmr tek nr olur n kim kre nr
3666. Yancak ag olur ii v ta!
Kara dner agarur kara ta!
3667. Anu ta!-y-la yur halk anu ton
karur kri tondan hem- sbn
3668. Bah-y-la satarlar sengin anu
Virrler dirheme bir tengin anu
3669. Madin-le egeri dnyede ok
Vel bir yirde anu madeni yok
F zikri cebel-i Bhamend
3670. Dimi!lerdr yirinde ender anu
Bir ulu tag vardur ol meknu
3671. Kim aa Bhamend olm! durur ad
Ba!nda var anu bir ky- bd
3672. Var ol kyu yolnda bir muzka
Ne ki!i kim giderse ol tarka
3673. Eger sylerse ger iderse vz
Terennm eyleye y klsa bir sz
3674. Anu vz del didi nakl
Eser ol vdde bir bd derhl
3675. Kat olsa ni eser kat yil
Haff olsa eser ni an bil
F zikri cebel-i Dmgn
3676. Meger bir tag var ad Dmgn'dur
Sorarsa an me!hr- cihndur
3677. #u resme p gerekdr hk anu
Bahis olmaz trb pk anu
3678. Kim anda bir kadar d!se necset
Kopar bir yil orada b-nihyet
3679. Eger ol yirden ol olmaya zyil

241
Ne mmkindr ki ola ol btl
F zikri cebel-i Jnik
3680. Meger bir kh vardur ad Jnik
Ki kimse olmaz ol kha slik
3681. Olup durur msfirlerden iblg
Ki Trkistn ilinde olur ol tag
3682. Bulnur maden zer ol cebelde
Dah var sm kn ol mahalde
3683. Meger ol tag iinde isteseler
Bulnur pre pre sm eger zer
3684. Bulup az alan andan ol met
Grr ol az-la ok intif
3685. Eger og alsa andan olsa tm
Ola mrine v mlna km
3686. Vel ol sm zerden alagl zr
Gtrse bir garb dem og u rz
3687. Ziyn itmez aa yokdur hats
Bu ne hikmet durur eyle kys
F zikri cebeli'"-#ebb
3688. Meger bir kh var arz- Yemen'de
Acyibden i!it bir nesne anda
3689. kar stinde anu bir ulu su
Akar taglur ol tag zre her s
3690. Dah inmedin ol su yir yzine
#eb olur bezer ol suyu yzine
3691. Kat ag olur oldur !eb yemn
Oradan celb ider tccr an
F zikri cebel-i #krn
3692. Meger #krn ilinde ehl-i irfn
Didiler bir cebel var ad #krn
3693. Ycedr gz iri!mez kullesine
Uamaz tayr anu tellesine
3694. Kat yiller eser fevknda anu
San andan kopar eryh cihnu

242
3695. Ben dem aa adm adamaz
Be!erden kimse ol taga gidemez
3696. Var ol tag zre bir nesne ni!ne
M!bih sret-ile !em-dne
3697. Meger bir yl iinde gice cem
Yanar ol !em-dn iinde bir !em
3698. Kaan kim subh ola bakarlar avlus
Grinr !em yanan yirde tvs
3699. Ne hikmet durur an kimse bilmez
Anu ilmine kimse yol bulmaz
3700. Hud bilr hakkat ol ni!n
Yaradan ol durur ol bilr an
F zikri Cz-i Msil
3701. Tabristn'da bir tag vardur al
Ki kh- Cz-i Msil dirler aa
3702. Bir ot biter dir ol tag zre kbil
"derler adna anu Cz-i Msil
3703. Gler-iken ise yise bir ki!i an
Geer glmekle ok dem zamn
3704. Eger aglar-iken yirine insn
Kalur nie zamn ol kimse giryn
3705. Eger iner-iken yrise kiyh
Gee uyanmag-la vakt-gh
3706. Ne hal-ile yise an bir dem
Olur glib aa ol hl her dem
F zikri cebel-i Fergna
3707. Dimi! ehl-i seyhat bu kelm
Meger bir kh var Fergna nm
3708. Bir ot biter aceb ol tagda hem
Ser--ser sret-i !ekl-ile dem
3709. Eli ayag vu ka! gzi var
Sakl sa vu ba! yzi var
3710. Kimi irkek gibi kimi di!idr
Kimi oglan gibi kimi ki!idr

243
3711. Bu szi sylemi!dr ehl-i makl
Meger a!bdan bir rhdur ol
F zikri cebel-i Kirmn
3712. Hikyetdr dimi!ler ehl-i Kirmn
Olurm! yirleri glib khistn
3713. Meger kim ol khistna temmet
Cebel-i Kirmn eydrler halk !hret
3714. Vel ol taglaru ta! acebdr
Yanar od grse sanasn hatabdur
3715. Dutu!ur !ema gibi ta! anu
Yanar od olur ii ta! anu
F zikri cebel-i Suvar
3716. Meger bir kh var Kirmn ilinde
Suvar tagdur ad il iinde
3717. Sayarsa her ta!n baksa bi-kudret
Yazlm! dem !eklinde sret
3718. Kimi yatm! gibi kimisi turm!
Kimi yasdanm! u kimi oturm!
3719. Eger su iine koysalar an
Dah zhir olur kalmaz nihn
F zikri cebel-i Sakliyye
3720. Bir ulu tag var Sakliyye ad
Meger Sakliyye arzdur bild
3721. Tevrhinde dimi! ibn-i Yahy
Dker ol tagu etrfn dery
3722. Ycedr kullesi !ol del yire
Gelr ulv-ile gnlik mesre
3723. Yimi!ler biter anda tatlu ac
Vel fnduk durur ekser agac
3724. Delkler vardur ol tag zre madd
Gice od kar anda gndzin dd
3725. Meger ol tag seyr idp temmet
Acebden bun grdi ehl-i hikmet
3726. Od kar-la her sayf u !itda

244
Gresin cem olm! bir arada
3727. Ki kh- zer durur dir Rm an
Bulnur orada altun kni
F zikri cebel-i Nihvend
3728. Nihvend ire var bir tag Dervend
Ki dirler ol taga kh- Nihvend
3729. Nakiyye oglna olm!dur rivyet
Kim ol tag zre vardur iki sret
3730. Biri balk birisi kver smi
Dzilmi! kardan anu tlsm
3731. Egeri kardandur cism anu
"rimez yaz u k!da resmi anu
3732. Tlsmdur !u sunu kim kar ol
Bu tagdan iki ksm olur akar ol
3733. Nihvend'e olur bir ksm vsl
Birisi Dinever arzna syil
F zikri cebel-i Hrmz
3734. Meger bir tag var l v grbz
Ki dirler adna anu kh- Hrmz
3735. Tabaristn ilinde olur ol tag
Garyib issi byle kld iblg
3736. kar bir su o tagu kullesinden
Akar bir kya iner tellesinden
3737. Gelben ol suyu aynna insn
n itse akmaz olur ol su yik-sn
3738. Dnp n eylese ikinci kerre
Bu kez akar yine akdug tavra
F zikri cebeli's-Semm
3739. Hikyet old cihn dilinde
Meger iki cebel var n ilinde
3740. Makarndur biri birine der hem
"derler ehl-i n aa cebel-i Sem
3741. Bu iki tagu ortasnda mimr
Yapupdur bir kadm kantara var

245
3742. Kaan ol kpriden gese bir dem
Olur ol demde san am! durur Sem
F zikri cebel-i Hayyt
3743. Meger bir kh var lemde bi'z-zt
"derler adna anu kh- Hayyt
3744. Ki Trkistn ilinde bir mekndur
Tolu ol tag bir neva ylandur
3745. Bakan Hayyt'na gider hayt
Gren mrn iri!r memt
3746. Nazar klsa anu mrna dem
lr ol demde virmez ol dah dem
F cebel-i Endelis
3747. Dimi!ler Endelis'de bir cebel var
Var ol tagu iinde bir aceb gr
3748. Dzetse bir fetle revgan-la
Ugaru iine soksa fetle
3749. Dutu!ur ol fetle hem- f-nr
Grinmez grda ne nr ne nr
3750. Yannda bir cebel var ol meknu
Dem--dem od yanar stinde anu
3751. Synmez gice gndz andan ol od
kar ol yanan oddan bir ulu dd
Faslun f inikdi'l-ahcri f cevfi madini'l-arz
3752. Gel iy ehl-i tefekkr bu zemne
Nazar kl sun- "Rabbu'llemn "e
3753. Madenler ki var tahte's-serda
Neden peyd olur mmzc- sde
3754. Nedendr kim yir altnda ahcr
Biter kudretden olur !yle izhr
3755. Meger her topragu iimde sengi
Mugyirdr biri birine rengi
3756. Sft sreti hsn-i sft
Cils kymet vezn [] bahs
3757. Kimi frz olur kimi zeberced

246
Belha! olur kimi kimi zmerrd
3758. Gmi! altun gher lal [] bedeh!n
Akk ye!im hem ykt mercn
3759. Aceb budur ki cmle bir serda
Neden bu naks olur ol ziyde
3760. Kamunu madenidr kre-yi hk
Nen bu tredr ya ol neden pk
3761. Kamu bu yir iinde mnte!dur
Neden bu kymeti ol kim bahdur
3762. Meger bu hilkat zre ehl-i hikmet
Nie szler klupdurlar rivyet
3763. Dimi!dr cevf-i arz iinde hccr
Magrt- khf ahviye var
3764. Semdan kim iner emtr anda
Kaan bul ider an hk peyd
3765. "ner habs olur ol tahte's-serda
Kalur eyym-la ol b- sda
3766. Kar!masa aa ecz-y hk
Mkedder olmasa ol b- pk
3767. Eser klduka madenden harret
Dah artuk olur ol suda safvet
3768. tl gmi!-ile b- sf
Tecemmd bulur u artar !eff
3769. Delm eyym-la yan kim ol b
Hacer olur zih Hallk u Hb
3770. Kaan kim habs ide maden ol b
Kar!sa aa ecz-y trb
3771. Mkedder klur ol suy bu ecz
Zamn- mddet-ile turup ol m
3772. Aa tahlt olup czv-i trbu
Eser klduka harr fitbu
3773. Salbet kesb ider hem galz- sklet
Ke!f olur gider andan letfet
3774. Bu ta!lar muhtelif oldug bi'z-zt
Budur kim var yirinde ihtilft

247
3775. Ya dirler yir altnda buhrt
Duhn-la ki habs ola her evkt
3776. Zamn dnmeg-ile devrn iinde
Televvin bulur ol ta! kn iinde
3777. Buhr glib olsa sf olur ol
Latf-i ryk u !eff olur ol
3778. Ki yan ye!im y billr u ykt
Rass u zbak olur emr-i lht
3779. Duhan mddesin olsa ekser
Olur knnda maden-i mkedder
3780. Ki yan milh y zc u y kibrt
Ne n!dir olur bu szi i!it
3781. Kar!sa zbaka kibrt an ced
Yidi maden olur andan mvellid
3782. Nedr yan hadd gmi! altun
Nuhs u hr n kal kur!un
3783. Dimi!ler bazlar bir kavl-i hir
Tagayyrl ne bu ta!larda ekser
3784. Budur kim seyr idp gkde kevkib
Gelr bir yire her satde syib
3785. Anu tesridr seyrn iinde
Televvin bulur ol ta! kn iinde
3786. Rivyetdr ki klm!dur ncm
Yidi levne mahal yidi ncm
3787. Zuhal esved ye!ildr M!ter hem
Kzl Merrh saru !ems-i azam
3788. Zhre gk mlevvindr Utrid
Kamer agdur dimi! ehl-i kavid
F zikri'l-madini ve minh'z-zeheb
3789. Madin bi! durur dir ehl-i hikmet
Nedr bil maden-i evvel hakkat
3790. Haddi har- n gmi! altun
Nuhs u srb u hem kn kur!n
3791. "kinci ksmdur kibrt-i ahmer

248
nci milh snfdur ser--ser
3792. Nedr drdnci zbakdur muakkar
Bi!inci lal ykt zeberced
3793. Hacer snfnda dimi!dr Feltn
Azz olur cemsinden altun
3794. Kamu e!yya n altun bahdur
Pes imdi ml vechinde bahdur
3795. Kim kim altun var nimeti var
Bu halk iinde anu izzeti var
3796. Szi durur Setetlis hakm
Elinde altun var-sa kim
3797. Szi nfid olur zi muhkem
Kav olur yregi gli b-gam
3798. Var anda haslet-i hatm- Sleymn
Kim anula olur teshr-i insn
3799. Biter altun-la her betmn kr
Zer-ile bende olur cmle ahrr
3800. Zeheb ki!iye gurbetde vatandur
Zehebsz her vatan cy- mehazdur
3801. Zer asfer olur her hemme mni
Mferricdr dker safr-y fk
3802. Beni klsalar altun-la ziynet
Kabh-ise virr aa melhat
3803. Zehebden ml-ile ger ttiyy
ekerlerse gze virr ziyy
3804. Oda yatmaz rtmez an toprak
Sudan ya! olmaz u yil eylemez !k
F zikri'l-fizza
3805. Meger kim filizt ehl[i] dimi!dr
Hacerden altuna akrab gmi!dr
3806. Zer olmasa tutar anu yirin sm
An bilmeyen ider bun tazm
3807. #u kimse kim ola keffinde dirhem
Gedlikden cihnda grmeye hem

249
3808. #ol iki ta! kim ad sm zerdr
Belya dfi v fakra siperdr
3809. Alup satmag-indr sm eger zer
Vel nfkdur andan sm ekser
3810. Gmi! itdgi i!i altun itmez
Ki yan altun gmi! harcna gitmez
3811. Bakar kim ideler od-la mesbk
Dze sekkk an fels-i meskk
3812. Gmi! gibi aa dah ziyde
Bu halk ahvecdr reb !erda
F zikri'l-elms
3813. "!itmi!z ki sylenr lisnda
Meger bir vdidr Hindsitn'da
3814. Kim ol vdide olur seng-i elms
Varmaz ol mekna cehd idp bs
3815. Kat d!vr dirler ol buk
Temmet ii anu tolu if
3816. Drimi!dr anu iinde hayyt
Tutarlar yaz u k! anda makmt
3817. Hikyetdr ki zl'l-karneyn-i Rm
Gelp ol vdiye dkdi luhm
3818. Havle kld ol etlere ukbn
Pes indi anlaru ardnca murgn
3819. Koyup her pre bir murg tayyr
Bile kd yap!up ete ahcr
3820. Kitb iinde dimi!dr Aristo
Ki elmasu ta!na !oldur ayu
3821. Ni!dur levn ola vu sfi berrk
Kimi kara grinr kimi vrk
3822. Dah bir snf var baksa kzldur
Meger bir nev var san kim ye!ildr
3823. Birine tebn dir bu fende std
Dah fzz durur bir snfna ad
3824. Kitbnda dimi!dr #eyh Ts

250
#u neva durur elmsu eysi
3825. Ki ag !ema koyup havline bir dem
Gne kar!u kosa ol ta! dem
3826. Nazar kldukda ol elmsa nezzr
Grinse bir eser kavs- kuzah var
3827. U!ak olur hass evvel hir
Bulnmaz ulus ill ki ndir
3828. Madinden sanmaz bir nesne an
Vel ol cmlesin sr yok gmn
3829. Demrci matr kla an ursa
Hemn batur ekce yhd rse
3830. Snur elmsla hen delinrdr
Rass elms sndurur acebdr
3831. Sya bilmez an pld- haddd
An kur!n sr kur!n pld
3832. Dah bundan acebdr i eger ta!
Sncak hem mselles snur ol ta!
3833. Alursa agzna elms ki!i
Ovanur dkilr agznda di!i
3834. Yudarsa kimsene an hatdan
Deler emy kar m-verdan
F zikri hr- n
3835. Madinde birisi hr- n
Ki n iklmidr anu zemni
3836. Eysi hr inn ne durur bil
Ki levni kara ola srha myil
3837. Nuhsa bezer !ol levn-le ol kn
Bulmaz degme gz ol kn insn
3838. Kl kim ol gherden ola maml
Kat mhlik olur kesdgine ol
3839. Etbbdan kalanlar imtihn
Dimi!ler yne dzseler an
3840.
Karau yirde ger ashb- lakve
Aa baksa gider andan o lagve

251
3841. Anu mink!-la kopan kl ekser
Dah bitmez dimi!dr ehl-i zver
F zikri haceri's-Smr
3842. Meger bir kh var lemde me!hr
Hem anda bir hacer var ad Smr
3843. Anu magrib zemnidr mekn
Oradan getrr tccr an
3844. O ta!u hassasn bil og eger az
Keser ahcr lkin kmaz vz
3845. Hikyetde gelpdr kim Sleymn
Klcak Kuds bnydn bnyd
3846. Meger vze-yi kat- hacerden
Kat ibhandlar cin ol eserden
3847. #ikyet kldlar t kim Sleymn
Afrti getrdi kld fermn
3848. Hemn magrib bildndan o sengi
Getrdi dvler-in kld hengi
3849. Pes andan dzedp ok drl lt
Keserlerdi ta! kmazd esvt
F zikri hacer-i Murdd
3850. Dimi! durur Aristo merd-i std
Cihnda bir hacer vardur Murdd
3851. Bu ta!u madeni kim vasf olnur
Nev n cenbnda bulnur
3852. Cenba varsa gn ol ta! her br
Karr tabb olur y bes hr
3853. Ye!il olur garba ola vrid
Olur tab o ta!u ratb u brid
3854. #eytn ol ta! haml idene hem
Mut olur yrr emrinde her dem
F zikri hacer-i lukti'z-zeheb
3855. Aristo-y hakm ol ehl-i ferheng
Didi var Magrib iklminde bir seng
3856. O ta!u ad lukt- zeheb'dr

252
Ki levni saru vu agberdr iy har
F zikri hacer-i mknts
3857. Bu mknts dir ehl-i teseyyr
Ki yiri bahr- Kulzm adasdur
3858. Kara olsa v levni serha myil
Eydr vardur anda ok hasyil
3859. O ta!u ad lukt- zehebdr
Ki levni saru vu agberdr iy har
3860. An altun sanur grdkde dem
Vel liyyin durur cins itdgi dem
3861. Saar altun toprakdan klur pk
kar bir yaa altun bir yaa hk
F zikri lkti'l-fizza
3862. Kelmdur Aristo-y hakm
Ki bir ta! vardur lukt- Sm'
3863. Hem ismi lkatu'l-fizza'dur anu
Ag agber olur levni ol hasnu
3864. Bir ar!un yirden olsa sme arza
Koparur ger msemmed olsa fizza
3865. Hacer-i czibt iinde glib
Bunu tek yok durur bir seng-i czib
F zikri lkti'l-kutn
3866. Aristo ilm-i hikmet ehline ba!
Didi var lkatu'l-kutn adlu bir ta!
3867. O ta!u ag olur gayetde rengi
Sevhilde olur dirler o sengi
3868. Yakn olsa pamuk snfna o ta!
Tola!ur fetl olur aa i ta!
3869. Bula!sa heng yzine penbe
Anu-la arnur srse an sevbe
F zikri hacer-i lkti's-sf
3870. Aristo'dan olupdur byle mevsf
Ki bir ta! vardur ad lktu's-sf

253
3871. Ye!illgin aga old myil
Tamarlar var iinde saru ye!il
3872. Yanar ne pi!me kim yakn ola hemn ol
Biter ol ye!im iinde olur nihn ol
3873. Gze kim eskiden d!mi! ola ag
An dkse gze ekse olur sag
F zikri hacer-i lkti'"-"ur
3874. Meger bir ta! var ad lkt'!-!ur
Aristo'dan rivyet old bu emr
3875. An ger sreler zt- !ura
Dke hep !urn !yle ki nra
3876. Nereye sahk idp kosalar an
Bulnmaya tr!nu ni!n
F zikri hacer-i lkti'l-azm
3877. Didiler bir hacer var okugl nazm
Adna dirler anu lkt'l-azm
3878. Hu!dur elde habs itseler an
Diyr- Belh'dr anu mekn
3879. Yakn ger rak gelse azama
ekiben cem klur bir makma
F zikri hacer-i clibi'n-nevm
3880. Aristo didi bir ta! var durur hem
Adna clib'n-nevm eydr dem
3881. Kat kzldur berrk u sfi
Ki grinr !ua vu !eff
3882. Baku aa hav oldukda r
kar anu bug vu hem buhr
3883. Gicede !em-ve! kar !ua
Mnevver klur oldug buka
3884. Eger kim ol hacerden ibn-i dem
Gtrse bilesince iki dirhem
3885. Gzine tuta anu hb- uyhu
Uyanmaya katndan gitmese bu

254
F zikri hacer-i tridi'n-nevm
3886. Aristo'dan rivyet eyledi kavm
Ki bir ta! vardur ad trid'n-nevm
3887. Ag olur lk meyl ider sevda
Rasas-la birdr stvde
3888. Gtrse kendye an her insn
Gzine gelmiye uyhu kala sihrn
3889. Seher kim geri insna tabdur
Gcenmez geri ol sihrden bu acebdr
3890. Giderse dah ol ta! nazardan
Nie eyym kurtlamaz sihrden
F zikri haceri'l-matar
3891. Bild- Trk'de hem bir ta! vardur
Kim ol ta!u ad seng-i matar'dur
3892. Kaan braksalar ol ta! mya
Bulutlar yriye vech-i semya
3893. Yaga yagmur aka seyl ola enhr
Az olur kim d!er hem tolu vu kar
3894. Musahhihdr bu sz ehl-i haberden
Haber virmi! durur gren be!erden
F hacer-i bhit
3895. Cihnda bir hacer var ala sbit
Ki dirler adna anu seng-i bhit
3896. Ag olur levni berrk u musaff
Mcelldur nite kim merka!!
3897. Nazar kim eyleye ol ta!a dem
Hemn glmek tutar iini ol dem
3898. Gler !ol del kim fevt ola akl
Tefehhm olmaya akl vu nakli
3899. Gidermeyince ol ta! nazardan
Ki gitmez glmek asl ol be!erden
3900. Dah ol ta! durur dir ehl-i irfn
Meger var-sa magnts-i insn

255
F zikri hacer-i ats
3901. Aristo'dan rivyet klm! std
Ki vardur bir hacer seng ats ad
3902. Alcak sol ala an ens
Gelr ol kimsen ol dem ats
3903. Yanar oda kosalar ol met
Syne kalmaya asl iltim
3904. Dili altna alup an insn
#arb ise dah olmaya sekrn
F zikri hacer-i tedmr
3905. Aristo'dan olupdur bu tezekkr
Meger bir ta! var ad seng-i tedmr
3906. Diyr- Magrib arzdur mekn
Kenr- bahrda olur dirler an
3907. Ele alup yalasa an dem
Demi kurur tamarda olur ol dem
3908. Agu ta! durur ol seng-i mhlik
Ol oldug yire varmaz meslik
F zikri haceri'l-kr ve mbih
3909. Dimi! durur Aristo bir hacer var
Ki dirler adna anu hacer-i kr
3910. Karadur levni v cism-i rdr
Kosalar kar stine eridr
3911. Ne del og olursa kr eger kar
Eridr !yle kim eritmeye nr
3912. Eger iine bir ayn- revnu
Braksa kaynadur suyn anu
F zikri haceri'l-bahr
3913. Aristo'dan olnm!dur rivyet
Deiz ta! durur bir ta!a !hret
3914. Olur dery buhrndan tevelld
Kenr- bahrda bulur tecemmd
3915. Eger kk ola yhd bykdr
Braksalar suya batmaz sebkdr

256
3916. Ne ki!in kim iinde ola ol
Dah gark olmaya dir ehl-i makl
3917. Kosalar kadre an yanar-iken nr
Die kaynamya ol kadr fevvr
F zikri haceri'l-fr
3918. M!bih sret-ile fre ol seng
Sanasn m!dur b-vaz b-reng
3919. Nerede kim koya ol ta! insn
Dirilr cem olur stine feyrn
3920. Kaa bilmez tururlar an her br
Bu ta! oldug yirde az olur fr
F zikri hacer-i flks
3921. Aristo-y hakm idp durur yd
Cihnda bir hacer var flks ad
3922. Ki her gnde dner bir drl renge
Gice gzg olur baksa o senge
3923. Hikyetdr ki z'l-karneyn-i Ynn
n ald ol hacerden bulban kn
3924. Gice oldukda cnn kavm yikbr
Anu stine recm itmi!ler ahcr
3925. Muhakkak byle dir kim millet-i cn
Dilemez kim bula ol ta! insn
3926. Mutalsmdur ki grdkde o ta!
Kaar andan seb v cinn vah!
F haceri'l-bh
3927. Dimi!dr Aristo olgl gh
Ki bir ta! vardur aa dirler hacer-i bh
3928. Pes Afrikiye arz old kn
Sikender ol mahalde buld an
3929. Kimle kim ola ol ta! her gh
Aa glib ola bu !hret bh
3930. Susuz kimse eger tahte'l-lisna
Kosa an hemn ol demde kana

257
F haceri'-"-ye"b
3931. Bu seng-i ye!b ger gtrse dem
Sava!da kimse an yimege bir dem
3932. Bu srr-in an saklar halyk
Saltn ider ol ta! mentk
3933. An agzna alsa merd-i at!n
Ata!dan kurtla pes ola reyyn
F zikri hacer-i billr
3934. Zccu ahsen-i billrdur bil
K'olur sanatla ykta mmsil
3935. Ag olur levn anu berrk tbn
Getrse bilesince an insn
3936. Ne emrz olsa cism iinde arz
Gide klmaya tesr-ile emrz
3937. Getrse gne!e tutsa mukbil
Dokunsa penbeye !evk yakar bil
F zikri hacer-i ykt
3938. Olur ykt ta! zt- elvn
#edd sfdr !eff u tbn
3939. Kimi ahmer olur vu kimi asfer
Kimi azrak olur v kimi ahzar
3940. Bu levni ihtilf ol hasde
Madin ihtilfdur serda
3941. Ki!in menfatdur bil gamna
Susuzlk kandurur alsa femine
3942. Siler macn dilden ihtilt
Fash ider dili virr ne!t
3943. Demi ryk klur dirler bedende
Komaz kan k'ola cmid-i tende
3944. Gze srseler anu ttiysn
Aar nrdan mezd ider ziysn
F haceri'z-zmrrd
3945. Zmrrd ta! dir merd-i sarrf
Ye!ildr levni hem sf !eff

258
3946. Dimi!dr cevheri ala beyn
Ki altun madeninden kar an
3947. Eger ol ta! dyim baksa insn
Gzin nr artar dir tbyn
3948. Zmrrd ki ola fyk baksa aa mr
Eriye bir nefesde su ola mr
3949. Getrse bilisince an masr
Gele ba!na akl ola mecm
3950. Agu in ki!iye dkp an
"irse olmaya zehr ziyn
F zikri haceri'l-frzec
3951. #u ta! kim aa frze durur ad
Dimi!dr ol ta!u vasfnda std
3952. Sorarsa mlk iinde ol ta!a kn
Ya Nsbr olur yhd Horsn
3953. Meger ol ta!u olur levni ye!il
Kar!ur rengi olur gge myil
3954. Olur sfi hav sfi ola ger
Mkedder olsa hem olur mkedder
3955. Aa bakmak mnir ider uyn
Giderr derdi sag ider sunn
3956. Didi cfer avd grmeye her br
#ol el kim htemi firzesi var
F zikri haceri'l-akk
3957. Aristo-y hkim ol !eyh-i Ynn
Dimi!dr ki akk'e ha! hsn
3958. Kat kzl ola ya zerd-i sfi
Ki d!e her yana !evk vu !eff
3959. Bulnur bahr- Ar'dan shilinde
Ki derydur Yemen Tyif ilinde
3960. Rivyetdr nebden bil hakki
Ki her kim gtre mhr-i akki
3961. Dah glinde kalmaya hem gam
Gice harem cihnda grmiye hem

259
3962. Gtren htemi seng- i akki
Dimi!ler fakr grmeye hakki
3963. Gre inde'l-veft eshel-i kabz
Ola kable'l-memt yiri arz
3964. An htem dzedp getrende
Tecvz itmiye itse h!m- hande
F zikri haceri'l-cez
3965. Aristo'dan rivyet klm! insn
Olur bu cez ta! zt- elvn
3966. "!dilmi! durur hem ehl-i fenden
Getrrler an n Yemen'den
3967. Dimi!ler durur ehl-i tecrbe hem
Aa bakmak getrmek getrr hem
3968. Getren ermiye emniyetine
Eri!meye kaz-y hacetine
3969. An etfle baglasa anas
Leb aka vu arta beks
3970. Dgp an su-y-la ise dem
Giren ola lisn didiler hem
3971. Az ola nevmi og ola fez
Tr ola hulk bed ola teb
F tegayyri vechi'l-arzi berren kne ev bahren min hlin il hl
3972. Hakkat alagl iy hikmet-mz
Ki turmaz bir karra asl- merkz
3973. Zamna sarf olup dnmekle eflk
Tegayyr kesb ider bu sreti hk
3974. Felekden nrn itmek-ile tahvl
Olur bu yir yzi tegayyr tebdl
3975. Zamn mddet-ile bu ceddn
Virr bu hk-dna drl elvn
3976. Ki bir gn gresin bir mlk-i mamr
Yklm! yrr anda mr-la mr
3977. Gresin bir zamn bir !ehr-i bd
Harb olm! fezsnda eser bd

260
3978. Ne bir yir gresin bir dr- vrn
Zamn gelr k'olur mamr u bldn
3979. Gresin bir cebel pr ar e!cr
Gelr bir devr olur sahr-y hem-vr
3980. Meger bir yazy grse bir ag
Zamn-la olupdur an bir tag
3981. Yrrken bir mahalde mr u mhi
Gemiler yrr-iken sl u mhi
3982. Gresin dnmek-ile arh- gerdn
Kimi yirine yrr anda gerdn
3983. Nite kim i!idrsin arz- Ynn
"mret mlkdi iklm bldn
3984. Bugn ol milketi dery alupdur
Kadmi berr-iken u! bahr olupdur
3985. Meger dery-y-iken hem arz- sve
Yog-iken bir eser berden ilve
3986. Gidpdr ya olupdur !imdi sahr
"mretdr diyr u !ehr-i gavg
3987. Bu dny kim grrsin zr bl
Harb- mir peyd v dery
3988. Haberdr sylenr kim m-mezda
"ki yir hasf olur vech-i serda
3989. Nie peyd-y-iken dery olupdur
Nie dery-y-iken peyd olupdur
3990. Birisi Gancere !ehridr iy cn
Ki yapm!dur an Rm ire Ynn
3991. Biri Hemedn ilinde !ehr-i digerz
Nazar kl hikmete iy hikmet-engz
El-Hikyet
3992. Hikyetde gelpdr Hzr zinde
Hikyet eylemi!dr dile sen de
3993. Sorar bir ki!i ol ehl-i rtbeden
Ki ne grd cihnda dir acebden
3994. Didi bir gn iderdm seyr-i lem

261
Nigh grdm ki bir !ehr-i muazzam
3995. Yaplm!dur diyr b-nihyet
"i tolu ben dem temmet
3996. Havlisi gli gl-zr u enhr
"li gni imret halk deyyr
3997. Ki bir kimseye sordum bu medne
Kaan yapld didm bu zemne
3998. Cevb itdigi bi ab-y ecdd
Bu yiri !ehr grdk byle bd
3999. Yidi cedde iri!di asl yz yz
Bu !ehr bu diyru ehliyz biz
4000. Ne didiler ne i!itdk haberden
Bu !ehri bunda kim yapd be!erden
4001. n ol kimesneden bun i!itdi
Taaccb eyledi vu Hzr gitdi
4002. Bunu stine be! yz yl ser--ser
Gep gelr yine Hzr peyamber
4003. Harb olm! grr yok anda deyyr
Yirini alm! anu e!b e!cr
4004. Gezp seyrn iderken ol mekn
Grr itmm oturur bir !abbni
4005. Gelp sord aa Hzr vilyet
Kaan vrn olupdur bu imret
4006. Cevb eyledgm biz devrmzde
Bu yiri byle grdk mrmzde
4007. "Eba an ced " biz itdk bu mani
"mret grmedk biz bu harb
4008. Ne grd ne hd i!itdk ehedden
Harbedr yatur !yle ebedden
4009. Olcak ol ki!iden bu icbet
Acebledi bu i!i Hzr gyet
4010. Geer bi! yz yl stine zamne
Gine Hzr'u yol ugrar ol mekna
4011. Grr kim bahr olm! ol mekn
Grinmez ol harben ni!n

262
4012. Ol evvel grdgi b-hadd- peyd
Gidp alm! yirini cmle dery
4013. Gemiler yrr iinde kemh
Hem andan sayd ider sayyd- mh
4014. Sorar ol kimseye ider bu peyd
Ne mddetden ber old byle dery
4015. Didi Hzr'a meger iy merd-i hzr
Deizdr bu aralk evvel hir
4016. Atadan anadan biz bu mekn
Deizdr bilrz yokdur gmn
4017. Rivyetdr ki Hzr ehl-i kermet
Meger ol aray kerrt u merrt
4018. Geh dery geh pyn grpdr
Geh bd u ki vrn grpdr
4019. Gelp gitmeg-ile devr-i zamn
Gine bir !ehr olm! grr an
4020. Kelmu'llh dimi! durur muhakkak
Ki dnyy meger yitmi! keret Hak
4021. Bu dem ogl-la mamr idpdr
Dnp tfn-la makhr idpdr
4022. Nie dah bo!alup tolsardur
Ser-encmn o bilr n'olsardur
F zikri sayrreti's-sehl cebelen ve'l-cebeli sehlen ve'l-berri
bahren ve'l- bahri berren
4023. Dimi!dr alem iinde ehl-i irfn
Hikyet byle klm!dur hikemiyn
4024. Ki bir yir sehl-iken var oldug bil
Budur kim su-y-la toprak olup kl
4025. Eser ider aa harr fitbu
Bi!er balg ta! olur trbu
4026. Dah bir yaz hasf olur gep ag
Meger ol vd v havli olur tag
4027. Yahd esmek-ile eryh- lem
Ki klur bere toprag olur hem
4028. n ol mecmada az az yglur ol

263
Mrr- dehr-ile bir tag olur ol
4029. Cebel kim sehl olur dir ehl-i hikmet
Nedr tegyr ne anu tarkat
4030. Zamn-la ol tagda ta! toprak
Yaklur gne! harr-la olur !ak
4031. Huss ghi yaz u geh k!-la
Geh yagmur-la geh gne!-ile
4032. Kopar bir saika ya bir zelzil
Olur ol cuh!i! taglara nzil
4033. Dkilr birle olur berber
Zih hikmet zih kudret zih fer
4034. Klupdur ehl-i hikmet byle takrr
Nie dery-y-iken hir olur yir
4035. Meger bir ulu sil olmak-la peyd
Teheyyc itmek-ile b u dery
4036. Klur bir tag sahry ol kam
Getrr varn ider bir yire cem
4037. Mrr- dehr-ile bahr-iken ol yir
Cemi berr olur z-emr-i takdr
4038. Olur ta! u kaya tayn-la memzc
Gne! har klur an menzc
4039. Tecemmd kesb ider eyym-la hem
Olur yik-bre bir seng-i musammem
4040. Bu hikmetde irem dirse yakne
Nazar kl gresin r-y zemne
4041. Bitp terkb olupdur bir kayay
Has vu remel hep bahr- cy
4042. Ezelde bahr-iken peyd olandur
O remel ol has andan kalandur
4043. Didi ehl-i hakem lemde peyd
Nice dery olur bu arz- peyd
4044. Ki bahru olmag-la yirin bir
Ya ii tolmag-la seng-i yik-ser
4045. D!er bir cnibine kuvvet-i b
Akar dyim anu stine seyl-b

264
4046. Basar eyym-la su ol kenr
Trb gidp olur bahr var
4047. Didgm berr bahr u berr hem bahr
Deizler shilinde olur ekser
F zikri'z-zelzeleti
4048. Dimi!lerdr hakmyn- zamne
Nedr bu zelzele kvler cihna
4049. Meger bu yir altnda buhrt
Duhn-la kar!cak her evkt
4050. Yir serdi aa olmaz mukvim
ogalur mdesi turduka kyim
4051. Kaan kim sulb ola arz- makm
Nfz itmege bulmaz mesm
4052. Tasaddm klsa ol dem kudret-ile
Tezelzl virr arza kuvvet-ile
4053. Nite kim cism iinde dir etbb
Rutbet-i afna olsa peyd
4054. Klur tahrk az-y teni hep
Pes oldur ki dirler lerze-yi teb
4055. Ya n-gh ihtilc olsa bedende
Taharrk hsl olur baz tende
4056. Metn-i arza zr-la vire recf
"ki !ak ider an ol durur hasf
4057. "!idilr anu !akndan ihvn
#akkndan ya su kar yahd nr
4058. #errlerde kim olmaya salbt
Az olur ol mahallerde bu hlet
4059. Nin kim rahv olan arzu buhr
"inde eylemez dyim karr
4060. Hakm szi bu "vallhu alem"
Velkin ehl-i ilm itmez msellem
4061. "derler zelzele kvler bilda
Meger tenbiyyedr Hakk'u ibda
4062. Buyurur bir firi!te n Allh

265
Tutuban agardur bu pri her gh
4063. An grp halyk bu cihetden
Rc eyleyeler her masiyyetden
4064. Bu ne kut durur "Allhu Ekber"
Ki bir iklmi bir mlki ser--ser
4065. Tutuban ditredr !yle ki yaprak
Tala'llh zih fal-i mutlak
El-Hikyet
4066. Meger gemi! zamnda ittifk
Haber virmi! bir insn ark
4067. Ki Nsbr Rey arznda bir yl
Naghn hsl olm! bir zelzil
4068. Yklm! ol zelzilde z-fet
Nie !ehr diyr il vilyet
4069. Dimi!dr rfi tezekkr iinde
Otururken meger bir dr iinde
4070. Zillinden yarlur sakf anu
Ki grinr ncm smnu
4071. Ki meltem olur ol sakf ol dr
Ki klmaz hi anu !akfndan sr
4072. Meger Antkiye !ehrine bir sl
Olur Hakk emri-le bir cezb-i zelzl
4073. Ki bersinden ol !ehr hem ol rz
Yklur toksan olur burc bir gz
4074. Bugne dik yatur vrn ol
Yaplmam!dur haytn anu
4075. Filistn arzna dnmekle devrn
Meger bir zelzele old naghn
4076. Yarld bir mahalden kar- dery
Ki hasfndan yire gedi anu m
4077. Meger bir gnlik arz ol meknu
Ald shilinden kar anu
4078. Hem old bu yakn o n iinde
Bir ulu zelzele bldn iinde

266
4079. Kim an grmi!z bir ol zamnda
Ykld !ehr-i Erzincn anda
F makli'"-"ir
4080. Aceb mi zelzele olsa cihnda
Ki tegyr old ahvl-i zamnda
4081. N'ola zhir olursa her alyim
Ki tutd yir yzin cevr-i mezlim
4082. Revdur mlk iine d!se eklf
Ki kalmad mlk iinde insf
4083. Melikler milketde eylemez dd
Ykld adl evi zulm old bd
4084. Klurlar r!vet-ile hkm-i kazzt
Bert-la tapar hkkm- velt
4085. Hak hkm eylemez ashb- ahkm
Yritmez !er ahkmna hkkm
4086. Emnet klmad ehl-i zemne
"ri!mez old kimse bir emne
4087. Terahhum ehli yok devrn iinde
Bulnmaz bir rahm insn iinde
4088. #u !efkat defterin drdi zamne
"ri!mez kimsene bir mihribna
4089. Halyk bir birine hsed old
Sadkat yir yzinde fsid old
4090. Vef bu kmy gibi durur kim
Harf gam-gsr vey rev mahrem
4091. Mrvvetden bu lem hli old
Ftvvet ehlin pes ad kald
4092. Bo!ald asr ii ehl-i veldan
Dah ne hayr umarsn bu fendan
4093. Bu hlet kim bizm vardur bizm var
Aceb kim pre gemez-idi aktr
4094. Amel kim bizde var pinhn u peyd
Acebdr kim yklmaz vech-i gubr

267
F zikri tfni'l-azami'l-Nh
4095. bir hikmet dah geldi lisna
Diyeym ger kulak tutsa beyna
4096. Kaan kim Nh kavm zre Sbhn
Diledi h!m idp aktd tfn
4097. Buyurd gge yagdurd suyn
Tefeccr kld yirler uyn
4098. Ki sovuk su-y-d yagan semdan
Hem issi su-y-d kan serdan
4099. #u del yagd gklerden bu emtr
Revn old virdi kd enhr
4100. Ser--ser yir yzi !arka vu garba
Pr old su-y-la taht vu fevk
4101. Cihn ser-te-ser gark itdi dery
Berber old tag u ta! u sahr
4102. Gelrdi umk sunu dirler ol gn
Yce taglar ba!ndan otuz ar!un
4103. Ne del old alakda als
O del old yceden kys
4104. Pes alt ay sefn-ile temmet
Neciyu'llh Nh itdi seyhat
4105. Ne varsa yir yzinde cins-i hayvn
Ark old o tfn-la yik-sn
4106. Buyurd Hak Tal bu zemne
Temmet suyn bal itdi gine
4107. Nazar kld cihna Nh old
Bo!alm! grdi ehlinden bu lem
4108. Ne bir insn kalm! vah! ne tayr
Kim ua gkde v yirde ide seyr
4109. Helk olm! eger derv! eger !h
Zih emr-i "azamu'l-hakemullh"
4110. Kan ol b-nihyet ehl-i dny
Kan ol yidi iklm ire gavg
4111. Kan dny-in bu nice tablar
Gice gndz kan bu nice talebler

268
4112. Ya kan Nh'dan arz idenler
Koyup Hakk' btl gidenler
4113. Cihn olm! kamusndan muarr
Sanasn grmemi! anlar dny
4114. Yirinde kalan ol b- semnu
Buhr- azb old ad anu
4115. A!ak yirlerde kim sular kalupdur
Gidp tfn o dery olupdur
4116. Dah grse ki bir yir hk yikreng
Var anda zge drl toprag u seng
4117. Gresin bir mahal b-bisyr
Hcm- b-la a!nm! ahcr
4118. Vel dery yok anda cmle peyd
Kamu tfn olm!dur ecz
4119. Hakk ol peyddan gelpdr
Yakn bu seng derydan gelpdr
4120. Ne bilr kimse an b- tfn
Ne milketden getrdi an yik-sn
Fi'l-Mnct
4121. Sgndum saa y "Mevl'l-mevl "
"Ve y Rabbi aleyke ittikl" i
4122. Sen h!mudan olmayan hazer-nk
Meger kalbi hacerdr gzleri hk
4123. Fenk altnda lem vlih-zr
Halyk mevt altnda giriftr
4124. Melikler kahr idici !h- kahhr
Cebbirler zebn idici cebbr
4125. #ulara kim yoluda ola am
Cehennem nimet-ile muheyy
4126. #u kim togr tutubdur kullga yol
Bulupdur rahmetle cenneti ol
4127. Klanlar her mehfetden enni
"arlar "min emni'l-hyifn"
4128. Meded diyenlere feryd-ressin

269
Adu agrana lemde bes sin
4129. Ensi Ms'sn her vecd
#efk !efkisin her ferd
4130. Kapudur melce-yi kamu ibdu
Tapudur dr-gr cmle dru
4131. Kamu esrra sensin lem'l-gayb
Gnehl kullarua stir'l-ayb
Fi'l-iftithi zikri'l-bihr ve'l-cezyir ve'l-enhr ve'l-ebyr
4132. Gel i! gavvs- dery-y man
Ki yok durur bahru hadd u kirn
4133. Tevekkl iylegil ol mstane
Yine talgl bu bahr- b-girna
4134. Cevhirler kargl cevher yine
Dururlar arz ile m!teriye
4135. Bilrse cevherisi bilr an
Ne bilr cevheri her saydaln
4136. buldu sen bugn drr-i yetmi
Aa grme sez ill kermi
4137. K'aa lyk olan ehl-i keremdr
Meger kim bu met- muhteremdr
4138. Anu her dnesine kudr mikdr
Yitrmez kimsene b-vezn-i miyr
4139. Bu deryda saa kullk sens
Olupdur Hak Tal'dan ats
4140. Olaldan sen bu dery ire bahr
Sadef agznda dzdk nazma dri
4141. Ezelden her k'ola bu bahra seyyh
Ne hcet itse ge!t v melh
4142. "ri!mek isteyen deri semne
Gire deryya imeye sefne
4143. Hav-y bahr !k-la bu irfn
Temevvc itdgce hem- ummn
4144. Yine sagl kenrua gherler
Yine etrfua dkgil drerler

270
4145. Ki her bir dnesin lemde tccr
Nie kim seyr ider etrf u aktr
4146. Yidi iklme ideler teberrk
Klana her kerm an temellk
4147. Ceml ehline dzile cemyil
Hal[l] ide an bu ehl-i !emyil
4148. Yara!ur u!bu drr-i !hvre
Kim ola her kulaga g!vre
4149. Sze gelgil sze iy ibn-i Bl
"!itdm ilm-i hikmetden makli
4150. Haber vir bu cihn ire gmh
"i tatlu ne durur bu miyh
4151. Ki yan sylegil nedr !ol ebhar
Neden peyd olur akar bu enher
4152. O nice !k-la her demde devvr
Bu nie !evk-la her lahza seyyr
4153. Sevhil sylegil dny iinde
Cezyir vasf kl dery iinde
F zikri'l-krreti'l-bahri'l-mi'l azb ve'l-mlih ve cevher ve
keyfiyyetih
4154. El iy Kulzm- irfn- man
Muht-i marifet ummn- man
4155. Reis-i ke!tibn- bahr- hikmet
Azz-i bahriyn- ehl-i rikkat
4156. Kebr-i feylesof- lemiyn
Hakm-i hurde-dn- demiyn
4157. Nazar kl hikmet-ile gel bihra
Tem! eyle sun br bra
4158. Nedr bu cevher-i seyyl-i sf
Reviyy't-tab revk- !eff
4159. Ya bu crm-i bast cra-y mer
Nedr yan meyt- suba ebhar
4160. Rivyetdr ki dimi! heyetler
Hikyet eylemi!dr hikmetler
4161. Kriyy'!-!eklidr m-y bahru

271
Dendr merkezi vasat kenru
4162. Nin kim rkib-i bahra der-fk
Grnse bir cebel deryda rak
4163. Kim olur evvel anu uc zhir
Grinr esfeli olayd peyd
4164. Nin kim esfeli ulvndan anu
Yakn olur kenrdur mnu
4165. Rivyetdr ki dimi! ehl-i seyrn
Ne del yce taglar olsa yik-sn
4166. Deizler yce taglardan ycedr
Ne kudretdr bu ne sun- Hud'dur
4167. Bu ulv kesret-ile gr bu emri
D!ilp gark itmez bahr u berri
4168. Anu seddi olupdur kudret-i Hak
Aa mni d!pdr hikmet-i Hak
4169. Meger bu mandendr glib bil
Deizlere cebeller old shil
4170. Havline olur cyiz d!pdr
Ki yan mni v hciz d!pdr
4171. Ac vu tatlu var anda fevyid
Sorarsa tabn anu ratb- brid
4172. Dimi!lerdr ki her yir trb
Ne tam olsa anu tek olur b
4173. Vel mzn-la didi Aristo
Gelr tatlu sudan eskal ac su
4174. Kalupdur heyetler bun tenfk
Meger bir merkezi hkide tahkk
4175. Rutbetden bakiyyedr bu cr
Ki cf yitmi!dr key cevher-i nr
4176. K'at-y !r idp !ems hurr
Zemn mrr dehr mrr
4177. Me!iyyet iktiz idp bu b-cer
Tegayyr kesb idp old kamu mr

272
F zikri'l-bahri'l-muhti'l-azam
4178. Rivyetdr ki dimi! Kabu'l-ahyr
Ki yaratm! cihn iinde Cebbr
4179. Yidi dery biri birinden edhar
Kamusndan muht-i azam ekber
4180. Bihr-in meger "bi't-tl ve'larz "
Neb didi "hyazu'llh f'l-arz"
4181. Klupdur ehl-i ilm ehl-i hikmet
Bu deryy muht-in rivyet
4182. Ki dirler ekser arz bu dery
Brimi!dr meger tl u arz
4183. Ht itdgi-in bu cihn
Muht-i azam old bilgil an
4184. Meger bahr- muht iinde bu yir
Nite kim bir yumurta suda magmer
4185. Ki og suda gys az mek!f
O ke!f olandur ki dirler bir marf
4186. vardur berr alag ycesi
Cibli v hdi v fezs
4187. Bulup bu bahr alakdan menfiz
Olupdur her taraf halcn- nfiz
F zikri me"hiri bahri'l-muht'l-Azam bi'l-cihti'l-azam
4188. Eb zeyhn- H
v
rezm didi hem
Sorarsa bu muht-i bahr- Azam
4189. Cihn ma!rka buldukda vuslat
Olur ad orada bahr- zulmet
4190. Dah dery-y zift bahr- Cmit
Msfirden bu resme old vrid
4191. Cenbu cnibine tutcak ser
Olur ol yirde ad bahr- Ahmer
4192. Cihn magribe oldukda vsl
Ki mlk-i Endls'de ol sevhil
4193. Ad anu okyns olur anda
Hem ismi bahr- Ahzar'dur lisnda

273
4194. Gemi varmaz anu vasatna glib
Kenrnca anu gider merkib
4195. Vel irdkde Magrib shiline
Orada bir kulak olur zemne
4196. Meger hatt- istivya mverdur
Ki dirler Yemm's-Sevdn aadur
4197. Olur andan dah bir k!e frk
Ki bahr- Kava dir aa halyk
4198. ekildke olur azm ziyde
Ad Leblbe bahr olur orada
4199. "der bir k!e hem andan tedevvr
Zikf bahr- Rm'u mahrecidr
4200. Olcak Endels kurbna vsl
Ad olur bahr- Fris orada bil
4201. Olur bir k!e hem andan havle
Ad Vireng olur varur !imle
4202. Ki dirler ol deize bahr- zulmet
Hem aa bahr- Esved old !hret
4203. Kim anda bahr ider gyet teheyyc
Kat yil eser eyler temevvc
4204. Temevvc itmesinden m-y ebhar
kar taglar gibi derydan ebhar
4205. Tutar deryy ba!dan ba!a zulmet
Kararur bahr t hazr temmet
4206. Aa kr eylemez nr fitbu
Gne! grdke artar bug anu
4207. Grinmez anda ne kesret ne kllet
Anu-n dirler aa bahr- zulmet
4208. #iml garb arasndan varur ol
Meger zulmet bildna gider ol
4209. Giricek zulmet iklmine ol bahr
Klann bilmez ill Hlku'd-dehr
F inksmi'l-halecn min bahri'l-muhti'l-azam
4210. Muht-i kre-yi azamdan iy cn

274
kar r-y zemne bunca halcn
4211. Bes ol halcndur kim her bilda
Akup dery olup gelmi!dr ada
4212. O derylar ki dirler ehl-i dny
Ki vardur yir yzinde yidi dery
4213. Yidisine dah old ser-had
Bu derydan alurlar mdde v med
4214. #imle bir halc olur mukaddem
Ki Yintas dir aa Ynnler hem
4215. Tarbzn'da ider bazlar nm
Klur Konstantiyye sar akdm
4216. Orada teng olur ol bahra shil
Akar dery-y #m'a oradan dil
4217. #imli gzlesin ko bahr- #m'
Gider Rm'ye Bulgr'a kavm
4218. Buradan mnharif olup o dery
Varur ma!rk diyrna hveyd
4219. Varcak anda ol dery-y Giryz
Olur oradan ad bahr- Hrmz
4220. Hem andan bir halc olur yegne
kar n iline olur revne
4221. Meger derys oldur mlk-i n'in
Ula!ur bahr aa Hind-i zemn
4222. kar iki halc andan muazzam
Diyr- Fris varur mukavvem
4223. Klupdur ol iki dery tekaddm
Biri Fris deizi biri Kulzm
4224. ekilr oradan ol bahra yik-ser
Olur varduka ad bahr- Berber
4225. Aden bahr olur gitdke bu yem
"ri!r zence bahr zenc olur hem
4226. Varur andan Kamer tagna ol bahr
Kim oldur Nl-i Msr'a menba- nehr

275
F zikri'l-cezyir elleti f bahri'l-ahzar ve minh cezreti kalat'l-
maziyye
4227. Cezyirler ki var dny iinde
Kuru yirler durur dery iinde
4228. Dimi!lerdr bihr ire cezyir
Nihyetsz olur vrn- mir
4229. Az mamr olupdur og vrn
Varmaz degmesine anu insn
4230. Karadeiz'de dimi! ehl-i hikmet
Meger kim bir ada vardur imret
4231. Var ol ada iinde didi bihr
Yaplm! bir muazzam kala d!vr
4232. Temmet yapsnu ta! billr
Varur her yanasna yahtu vu nr
4233. Cemi ehl-i memdhu'l-fayil
Hasn uluca mahbbu'!-!emyil
4234. Sanade kat tahrr iderler
Aceb resm aceb tasvr iderler
4235. Meger ol kala dimi!ler iy cn
"mret eylemi!dr millet-i cn
F cezreti Astkn f bahri'l-mezkr
4236. Var andan iler yigirmi emyl
Meger kim bir cezre oklk aml
4237. Olup durur anu haddna makrn
Cibl-i millet-i arz- Satkn
4238. Dimi!ler ol khistn- baste
D!pdr fsla bahr- muhte
4239. Biraz dem yirinden mlk-i n'
Gelp olm! mukmi ol zemn
4240. Cem kfir b-mezheb dn
Gne tapmak durur anlara yn
4241. Grenler ol mekn ire didiler
og olur madin ykt hem zer

276
F zikri cezreti Armiyns'r-ricl ve cezreti Armiyns'n-
nis
4242. Hem ol deryda var iki cezre
Dimi! durur varanlar ol masre
4243. Biri ad Ki!iler adasdur
"kincisi Di!iler adasdur
4244. Ki!iler adasnda bir di!i yok
Di!iler oldug yirde ki!i yok
4245. Budur detleri ylda olaru
"ki aynda her evvel bahru
4246. Gelrler kar!urlar bir birine
Giderler kbet yirl yirine
4247. Tuman eksk olmaz ol meknu
Kat mevc olur derys anu
4248. Deizden degmez anda varlmaz
Varlsa dah zulmetden grilmez
F zikri'l-bihri's-seba al vechi'l-arz ve minh bahri's-sabiyy
ve m bih mine'l-acyib
4249. Yidi bahr ki var r-y zemn
Biri derysdur iklm-i n'
4250. Biri Hind birisi Fris'e yem
Biri Kulzm biri bahr- Cezer hem
4251. Biri Magrib deizidr biri zeng
Bu resme itmi! ehl-i ferheng
4252. "!it vasfn imdi bahr- n'
Muazzam bahrdur r-y zemn
4253. Bu bahr- n'e dirler bahr- Herkend
Acyib hilkat itmi!dr Hudvend
4254. Dimi!ler bir deiz bundan muazzam
Cihnda yokdur ill bahr- Azam
4255. Kat mevvc olur hem rzk- b
Azm olur midd ztrb
4256. Nie kim ztrbdur um[m]nu
Sukn dah gyet olur anu
4257. Taharrk itmedin bir gn mukaddem

277
Yzine getrr bi'l-ayn ol dem
4258. bir ku! vardur sknadur ni!ne
Kim ol ku!a deizdr !iyne
4259. Deiz skin olur ol gelse arsa
Ki kozlar suda h!k zre maziye
4260. Var ol deryda bir girdb- mehlik
Olmaz ol mahalde kimse slik
4261. Gemi kim d!e devvrna anu
Hals olmaz iinden ol meknu
el-Hikyet
4262. Meger tccrdan bir merd-i seffr
Hikyet eylemi! kim nie tccr
4263. Girp ol bahra srmi!ler sefne
kar bir yil olaru kar!usna
4264. Gemilerini ol bd muhlif
"letr klur ol girdba sdif
4265. D!er girdb iine n mrekkeb
Grr tcirler an agla!ur hep
4266. Nie merkeb grrler b iinde
D!p kalm! durur girdb iinde
4267. Krlm! eslerinden yokdur insn
Kalupdur ml varur an yik-sn
4268. Res'l-merkebe bu kavm- tccr
Rehn-i ml idp kldlar azd
4269. Ki her ne vech-ile idp mdra
Halsna olaru bula re
4270. Bun ry eyledi mellh- merkkeb
Ki ol mevtlar cem idben hep
4271. Hable baglad deryya itdi
Gelp balklar ol mevty yutd
4272. Habl ucu g!tde muakkar
Balk karnnda bir uc m!edded
4273. Buyurd kavme vz eylediler
Fign u nagra gz eylediler

278
4274. aluban sanc dkdiler duhli
Nefr urdlar urdlar tabl
4275. Bu hl-ile anu havlinde mhi
Teneffr kld yir yirin kemh
4276. Balklar iplere zr eylediler
Hilf- garamdur dr eylediler
4277. ekp kardlar devvr iinden
Hals eylediler tayyr iinden
4278. "pi kesdi balklar gitdi bir bir
Var olsun ehl-i ry u ehl-i tedbr
4279. Var ola deryda lln makm
karurlar oradan ll hs
4280. Nihyetsz durur anda cezyir
Ki bilmez sag!n ill ki kdir
4281. #u kim klm! marif ehl-i menkl
On iki bi sekiz yz adadur ol
4282. Bes yzi imret mads
"szdr yok durur anda ensi
F zikri'l-hayvnti'l-acbe bi'l-bahri'l-mezkr ve minh
tayru'n-nr
4283. Msfirler dilinden old mezkr
Meger bir ku! var ol deryda pr nr
4284. #u pertevinden an dde
Tamm idrk ide bilmez gemide
4285. Grindgi gibi gyet olur hem
Nereye gitdgni bilmez dem
4286. Skn bahra olur ol almet
"ri!r ge!t ehline selmet
F zikri dbbeti'l-misk fi'l-bahri'l-mezkr
4287. O bahr iindedr bir drl hayvn
Ad aa dbbet'l-misk ider insn
4288. Sft sret-ile sanki h
kar her ylda bir gn bahrdan o
4289. Hisb yok had vu hasr madm

279
Gzedrler gelicek vakt malm
4290. Varurlar her yaadan kayd iderler
Kaa bilmez tutarlar sayd iderler
4291. "ki dendn var hnzra bezer
Anu nfinde olur misk-i ezfer
4292. Yirinde misk olmaz by zhir
Bir iklme iltimsa msfir
Fi's-semeketi bi'l-bahri'l-mezkr
4293. Var ol dery iinde bir balk hem
Uzun yz ar!un dah azam
4294. K'olur Vkvk bnda o hayvn
Gemi ehli grse an naghn
4295. Fign idp tegyr tabl olurlar
Ki gelmiye gemiye rkdrler
4296. Cenhn ref itse bahrda hem
Kimi yilkeni tek grinr azam
Eyzn f's-semeketi bih
4297. Cenb yanasnda bahr- n'
Vuh!ndan meger ol bahr iin
4298. Bir aceb mhi olur ad seyln
Yatur gn kuruda lmez o hayvn
4299. Dah dirler yidi gn lmez an
Teninde ztrb ider revn
4300. Kesp kysalar etin kdra gyet
"ri!icek aa oddan harret
4301. "inden kar pre pre
Meger rtile muhkem ki ola re
4302. Hem anda bir balk var latam ismi
Yzi hnzra bezer nse hsm
4303. Begyet ferbih olur cism anu
Ki tolu !ahm olur lahm anu
4304. Deiz karna girmez o mhi
Su yzidr anu rm-gh

280
4305. Didi nler ehl ol meknu
Ki her kim srtine yagn anu
4306. Suya girse dah batmaya asl
Gtre tahta gibi an dery
4307. Meger mhi var anda gmh
Yzi dem vel cism-ile mhi
4308. kar sudan uar ku! tek havya
Gine iner batar deryda mya
F zikri's-seretn
4309. Var ol deryda hem bir neva harceng
Deizden kdug demde olur seng
4310. Alur ta!n anu merd-i khl
Katar kehil dzedr drl ekhl
F zikri's-slhaft
4311. Var anda bir slhaft igen azam
Yigirmi ar!un olur devresi hem
4312. Ki kuzlar her biri bi beyza yik-sn
og olur orada bu cins hayvn
F zikri'l-hayye
4313. Meger ol bahrda her ejdeh var
Yudar bir fl ba!dan ba!a ol mr
4314. Varur bir agaca y bir kayaya
Tolar kendzini muhkem oraya
4315. U!anur sthvn cevfinde anu
K'i!idilr sads sthvnu
F zikri'l-cezyir f bahri's-Sn ve minh cezreti zyic ve bih
mine'l-acyib
4316. Dimi!lerdr bu bahr- n'e Lyic
Ki vardur bir cezre ad zyic
4317. "gen ulu adadur yok kys
"ri!r Hind iline intihs
4318. "mretdr ki yok bir deyr-i vrn

281
Bulnur orada her nev insn
4319. Ucuzlkdur nire varsa ol ada
Gtrmez anda yriyen zevda
F zikri'l-hayvnt bi-sreti'l-insn bih
4320. Dimi! ibn'l-Fakiyye ehl-i marif
Ki vardur ol adada bir tavyif
4321. Ben demdr amm sret-ile
Vuh!- tabdurlar sret-ile
4322. Kaarlar kimse grmez yzlerini
Kimesne fehm idemez szlerini
4323. Agacdan agaca perrn u galtn
Kebi gibi klurlar cst cevln
F zikri'l-insni't-tyir bih
4324. Dimi!ler ol adada vardur hem
Sft u vaz-la bir nev dem
4325. Kara vu ag vu ya!l hem ziyde
Kanatlar var uarlar havda
F zikri'l-kard bih
4326. Hem olur orada bir nev kardan
Kimi beyzn olur kimisi sevdn
4327. Vel baksa anu cisminde nak!a
Kimi cmsa bezer kimi keb!e
F zikri't-tuyri'l-bg bih
4328. Kelmnda dimi! ibn'-!-#urt
Kim anda var durur bir neva tt
4329. Ag u saru kzl e!kl elvn
Hem iderler tekellm sankim insn
F zikri'l-hrreti bih
4330. Olur bir krbe ol dery iinde
Uar hf! tek gice iinde
4331. Dah bir cn-ver var krbe girdr
Zebd andan ider celb tccr
4332. Didiler anda olur m!- m!k

282
Olur bir nev by h! m!k
F zikri'l-magret bih f zikri'l-magreti'l-cebel
4333. Hikyet eylemi! merd-i revende
Bzi kh olur bir nev anda
4334. Etin tur! olur gyetde tam
Ne vah! yirine hd insn o lahm
F zikri'l-verdi'l-acbeti bih
4335. Dah Seyrf didi ol arada
Meger nev-i gl biter felda
4336. Kzl saru ag u kl muhtelifden
D!rr etegine ol klefden
4337. Tutu!ur eteginde oda ol kl
Etegi yanmaz ol kl olur kl
4338. Meger kimse an hergiz be!erden
karmaz yirinden bu eserden
F zikri'"-"eceri'l-kfr
4339. Var anda bir agac l v azam
Oturur syesinde anu yz dem
4340. #ecer kfr odur lemde me!hr
kar skndan anu sun- kfr
4341. Anu sundur ol andan durur hem
Alcak sgmaz ol agac kurur hem
Ve minh cezret'l-Vkvk bi'l-bahri'l-mezkr ve acyibh
4342. Hem oldur y iinde kldlar yd
Meger bir ada vardur Vkvk ad
4343. Ki zbih arzna vsldur ol yir
Ncm-la varur aa msfir
4344. Var anda bi yidi yz bell ada
Tahakkm berzen ider ol bilda
4345. Klupdur ibn-i Seyrf hikyet
Ki seyrn itmeg-ile tl u mddet
4346. Varur ol mliken milketine
Tavassul bulur anu hazretine

283
4347. Grr bir tc urunm! ol emre
Cls itmi! bir altundan serre
4348. Turur hem kar!usna b-had ebkr
Gzel kzlar kamu !yle ki akmr
4349. Nihyetsz kenzek hne-gler
Dil cn feti cnne kiyler
4350. Gne! grmez yzini dil-rblar
Kamer peyker perler cn-fezlar
4351. Ki barmak gtrrse biri hra
Baksa cennet iinde an nra
4352. Dzetmi!ler zer sm cevhir
Yrrler yzleri mek!f zhir
4353. Tekanna eylemezler yzlerini
Hem itmezler temenna zlerini
4354. Dzerler karda altundan hamyil
Hem atlarna etrk- selsl
4355. Agac vkvkdur ol adanu
Anu-n Vkvk old ad anu
4356. Yimi!inden anu sem itse dem
Gelr bir vkvk zi her dem
4357. Biter anda diraht ebnsu
Siyh levn saht ebnsu
F zikri'l-cezreti Rmin bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-
'acyib
4358. Var anda bir cezre Rmin ad
Klupdur ol yiri bir kavm bd
4359. Kamusnu teni biz gibi pr-m
Behyim sret hem demi r
4360. Cemi kmet kadd-la iy yr
Kass vu uzun drt e!br
4361. "gen okdur hisb adde yitmez
Lugatlerin kimesne fehm itmez
4362. Gezerler m!e iinde her br
Zerler murh gibi fevku'l-e!cr
4363. Tutamazlar hem insn-la ins

284
Kaarlar per tek grseler insi
F zikri'l-cezreti Selh bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih
mine'l'acyib
4364. Meger ol bahr iinde bil gmh
Bir ada var ad anu Selhi
4365. Ucuzlk memleketdr hayr- vfir
Dah kar aa varan msfir
4366. Hikyet eylemi! varan o yire
Ki oklar memleketdr ol cezre
4367. Meger her yl mlki ol zemn
Hedylar salar !hna n'
4368. #u yl kim salmyalar n'e tartuk
Tura bilmez dah ol yirde mahlk
4369. Ki bir katre matar inmez semdan
Yklur memleket kaht u galdan
F zikri cezreti Trn bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih
mine'l-'acyib
4370. Dah ol deyr iinde dir hikemiyn
Meger bir ada var ad Trn
4371. Muazzam adadur hli be!erden
Ki var her cins anda cn-averden
4372. Var anda bir cebel bahra musallut
Muazzam khdur l vu mugallut
4373. Olur bir nev-i kurd anda mcessem
Gelr her biri bir har del azam
4374. Meger bir yir var anda dilegil kavl
Ki dirler ol mekna vdi-yi Hevl
4375. Var anda demden bir cima
Teni dem ba! bezer siba
4376. Varcak ol yire ehl-i merkib
Grinmezler olurlar cmle gyib
4377. Var anda mdeni ykt u ahmer
Latf mihr mh hb ezher

285
F zikri'l-cezreti'n-Nis bi'l-bahri'l-mezkr ve bih mine'l-
'acyib
4378. Bir ada var o bahr iinde umrn
Nis adas dir ad aa insn
4379. Kamu nsdur ehli bir zeker yok
Oradan gayr orada be!er yok
4380. Kenrnda bitpdr bir !ecer var
Var ol yirde meger bir e!me teyyr
4381. Gelrler ol agaca srtinrler
Girrler ol par ire yunurlar
4382. Hd emri-le ol devf-i !ecerden
Olurlar hmile !yle ki erden
4383. Zih kim "hikmetu'llh'l-aceb"dr
Olara bu amel nesle sebebdr
4384. Dogan kzdur olardan togmaz oglan
Taal'llh zih hallaku'l-insn
F zikri'l-cezreti'l-Kasr bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-
'acyib
4385. Hem andadur ki dirler Kasr adas
Ki vardur anda bir Kasr'u bins
4386. Yaplm!dur meger billrdan ak
Irakdan grinr n necm berrk
4387. Kasru'l-nevm dirler ol ni!ne
Garb dem gelicek ol mekna
4388. Gice olsa gzini tutar uyhu
Yatur kalur uyanmaz dah hem o
4389. Mukmine degldr bu acbe
Bu hl olmaz hemn ill garbe
4390. Tlsm itmi!dr an m-tekaddm
Ki hfz- mlk-indr bu mutalsm
4391. Kaan bir yag gelse ol masra
Kaar girr o kasra ehl cezre
4392. Gice tutar gzni yagnu nevm
Helk ider kup anlar ol kavm

286
Et-taaccb fi'l-Kasri ve't-tlsmtih
4393. Nazar klgl !eh bu li resme
Teferrc eyle bu muhkem tlsma
4394. Aceb kim i!lemi!dr u!bu kr
Ne ki!i resm idpdr bu nigr
4395. Aceb kim baglam!dur bu tlsm
Kim ola rakam ider y Rab bu resmi
4396. Hezrn fern ol pehlvna
Ki gstermi! hner kom! ni!ne
4397. Kim andan sora grenler bu kr
"ri!drmedi aa iftikr
4398. Ki ne resme yaplm!dur o bnyd
Ne neva ol tlsm olm!dur cd
4399. Bu ne ilm bu ne resme ameldr
Kim istedi i!inde b-haleldr
4400. Kan ol bni k'itdi an bnyd
Nirede bu tlsm dzen std
4401. Var-iken anca bunca bu menkb
Dzerken ilm-ile bunca acyib
4402. Aceb nin cihn ire bu lim
Bir i! itmedi kim kalayd dyim
4403. "ri!meyeydi aa dest-i eflk
Ecel an dah itmeye-di hk
4404. Hat didm nedr kusr issi insn
Ki bula bu lm derdine dermn
4405. #u kim indrr-idi gkden an
Ecel derdine bulmad devy
4406. Ki bu derd sakmi b-devdur
Bua dermn olur dimek hatdur
F zikri bahr- Hind ve m bihi mine'l-acyib ve'l-hayvnt
4407. Rivyetdr ki dimi!dr revende
Teseyyr eyleyenler bahr- Hind'e
4408. Yidi dery ki dirler ehl-i dny
Kamusndan muazzamdur bu dery

287
4409. #u resmedr anu vs u celli
Ki bilinmez muht-i ittisli
4410. Degl !yle ki bahr- Rm olupdur
Muht-i vasl anu malm olupdur
4411. Bu bahru tl kim cmlet klnd
Tavliden gavribden bilindi
4412. Ki halcnndan zge kendyi bil
Sekiz bi v tokuz yz tokuz ml
4413. "ki bi yidi ml old arz
Keser ml olsa elli fersah arz
4414. kar bu bahrdan bir nie halhn
Ulus Fris Kulzm'dr iy cn
4415. #imli bahr- Fris old mutlak
Cenb zenc bahrdur muhakkak
4416. Meger gne! gelicek burc- hta
Geince snble cevzdan ota
4417. Ki dirler ol zamn evvel bahra
Gicen istivsdur bahra
4418. Teheyyc eyler artar ztrb
Temevvc klur iner cmle an
4419. Tutar zulmet deiz yzini hep
Gire bilmez dah iine merkeb
4420. Gelicek !ems mzna mukaddem
Gep vardukda kavs burcna hem
4421. Bes oldur istivy mevsim gz
Yakn olur bir ulu gice gndz
4422. Meger ol demde klmaz ztrb
Oturur mevc skin olur an
4423. Yrr her cnibine merkeb anu
Gezer benderlerin Hindsitn'u
4424. Dimi!ler alt aynda !itnu
ogalur garbsinde suy anu
4425. Vel !ark cevnibde olur az
Gidben k! olcak alt ay yaz
4426. Dner hem !ark olur med

288
ekilr garbisinde cezr olur ced
4427. Bu bahru !arkisinden sar yni
ekilr cnib-i garba uzun
4428. Tutup aks-y mlk-i n'i ba!dan
"ri!r zence aks-y Habe!'den
4429. ekilr mver-y Hind'den hem
Halc olur gider bir !ube azam
4430. Varuban kubbet'l-arz geer ol
Meger bi yidi yz ml dah yol
4431. kar hem ola arz- Habe!'den
ekilr bir yire varur bu ba!dan
4432. Halc-i Berber dirler aa ad
Olur bir !ube bi bi! yz kudr ml
F zikri'l-hayvnti'l-acbeti bi'l-bahri'l-mezkr ve minh
tarfenn
4433. Dimi! ehl-i ticretden olan t!
Ki vardur bahr- Hind iinde bir ku!
4434. Fnn iderler aa halk nm
Kaan kim bir ola gee kavm
4435. Gelr Yrlerinden iki Yri
Aa hizmet ider olduka mri
4436. Yidrr iirr bekler meknn
Dzer aa mnsib !iynn
4437. Katndan bir nefes gyet degller
Dah zge i!e tlib degller
4438. Biri gitse biri turur yirine
Gider biri gelr nevbet birine
4439. Ata ana hakn klmak riyet
Meger ol ku!a olm!dur hidyet
4440. Ada itdgi-n hakkn olaru
"!it lutfn aa perverdigru
4441. Tebeyyz gni irdkde fnna
Bes on drt gn vardur bi-skna
4442. Kemline irp kduka bcce
Gine ba!lar klur emvc- lcce

289
En-nashat f berri'l-vlideyn
4443. Meger bir tayr-iken gr filin anu
Gzedr hakn atanu ananu
4444. Aceb budur ki sen zt- be!ersin
Ata ana hakndan b-habersin
4445. Bu del haka ri olsa hayvn
Aceb nin riyet itmez insn
4446. Bu hakk bilmeyen dem degldr
Ne var insn-sa ekrem degldr
4447. Ed it vlidenin hukkn
Emnet k olup itme ukkn
4448. Ki her kim ata anaya ola k
Olur iflh bb aa glk
4449. Atanu ananu hakkn yitrmek
Odur isyn pyna yitrmek
4450. Dkp sger-ise sen eyleme yf
Dimegil kendler yzine uf
4451. Olur ata rzs ogla rahmet
Ananu ayag altnda cennet
4452. Bua huccet nebn beyn
Ki didi mihnet akdm mmeht
4453. Gtrse her birini kenefge ger
Hem iderse nie kez hac- ekber
4454. denmez hakk atanu ananu
Kalur bu yanuda olmasun gmnu
4455. Dilerse Hak Tal'dan rzy
Atadan anadan algl duy
F zikri's-semeketi'l-mntkati bi'l-bahri'l-mezkr
4456. Var ol deryda hem bir cins mhi
Teni mhi yzi dem gmh
4457. Yzinde noktalar var dne dne
"Tal Hlki m celle !ne"
F zikri's-semeketi't-tayyr bih
4458. Var ol deryda bir neva semek h!

290
Uar gice iinde !yle kim ku!
4459. Kenrnda kar otlar kiyh
Gne! togsa girr bahra gmh
F zikri's-semeketi'l-hazr bih
4460. Hem anda bir balk var ad hazr
Ylan ba!na bezer ba! pehn
4461. Ki her kimse kim anu etini yir
Yimek yimez nice hafta olur seyr
F zikri's-semeketi'l-mdevvereti
4462. Var anda mddevver balg- azam
Ki adna Kv mhi eydr dem
4463. Hem anu arkasnda bir semek var
Ki uc n!ter tek tz berrr
4464. Ne hayvn ki deryda grr ol
Urur ol n!ter-ile ldrr ol
F zikri's-semeketi'l-uhr ve bih
4465. Var ol deryda hem bir mhi glib
Anu ya!-la yazu yazsa ktib
4466. Gice olsa grinr hatt- vzh
Vel gnder an grmez levmh
F zikri's-semeketi'l-uhr ve bih
4467. Kitbnda dimi! shib garyib
Var ol deryda bir mhi acyib
4468. Yanar burn delginden anu od
Yine toknsa yandurur kar dd
4469. Nire varup atlarsa o mhi
Oda yanar havlinde kiyhi
F zikri'l-cezyir elleti fi'l-bahri'l-Hind minh cezyir-i Bertl
ve minh acyib
4470. Dimi! ilminde Batlmys hikmet
Meger kim bahr- Hind ire temmet
4471. Cezyirler olur tl- memden
Kesr'l-hayr olur meml niamdan

291
4472. Meger bir ada var Bertl ad
Yakndur zbihu aa bild
4473. Var anda bir halyk mdde v ner
Siper tek yzleri jerf mdevver
4474. Uzun salar vardur kara vu al
Kaba olur nite kim esb dnbl
4475. Hem ol ada iine bir cebel var
Kaan kim ola gide envr
4476. Gelr ol khden vze-yi tabl
Def subh- nefr esvt- bi'l-hevl
4477. Olupdur bahrlar ire mukarrer
Oradan ksa Deccl-i aver
4478. Meger dir bazlar ol rehc-i tecns
#eytn rehcdr hem c!-i ibls
4479. Hikyetdr syler cmle bahhr
Ki varur ol araya kavm- tccr
4480. Dkerler bir fez yirde buza
Gidp irte gelrler ol meta
4481. Grrler ol meta kar!u ol kavm
Getrmi!ler karanfil gm-ber-gm
4482. Bulur alsa iri!icek bahs
Olur dah olur gider gicesi
4483. Eger elmslar klsa fezda
Gice gelrler iderler ziyde
4484. Ygarlar !ol kadar anda karanfil
Kim ola ol meta kymeti kl
4485. Virrler !ol kadar kymet meta
Ki rz ola ol shib buza
4486. Bulardan ger tam itse bir dem
Karanfil birle alsa virdgin dem
4487. Gemileri turur deryda gitmez
Nie kim cehd iderler seyr itmez
4488. Hikyet eylemi! baz tccr
Ki grmi! yz-be-yz ol kavm tekrr
4489. Sakalsuzlar-m! pkze peyker

292
Kamu Trk sfat isfd a!kar
4490. Kulaklar mahrem hep hudy
Sa uzun kamusnu nisy
4491. Dem--dem nr ceyl mr u mhi
Yidkleri bulur durur gmh
F zikri cezreti'l-kameri bi'l-bahri'l-mezkr
4492. Bu bahr- Hind iinde didi tccr
Kamer adas dirler bir ada var
4493. #imlinde durur anu Serendb
Olupdur nie !ehr ol yirde tertb
4494. Cenbnda Sahrler yaldur
Kim anlar bahr- zulmet shilidr
4495. Orada skin olm! kavm- Sdn
Znc'z-zenc'dr urynu'l-b-dn
4496. Var anda bir !eer mza mnsib
Arz nam u yaprag rtb
4497. D!rrler meger yapragn anu
An giyerler ehli ol adanu
4498. Ulu taglar olur ol adada bil
Kim oldur baz rs- menba- nl
F zikri cezreti's-Serendb bi'l-bahril'-mezkr
4499. Cenbndadur ol bahru Serendb
Ki Hind adalarna ol durur dip
4500. Muazzam adadur ol dah gyet
Gelr bi ml del aa vsat
4501. Keser ortadan an kh- Rhn
Anu-la Bilcerm adas makrn
4502. Var anda bir medne hb tertb
Muazzam !ehrdr ad Serendb
4503. Tutupdur her milelden anda sekni
Mselmn u mecs v nasr
4504. Vel her millet bir hkimi var
Kamusna mselmn old slr

293
F zikri cezre -i Seyln ve bih
4505. Klanlar bahr- Hind iinde seyrn
Dimi!ler bir ada var ad Seyln
4506. Kys-la uzun alt yz ml
"ki yz mldr ini oat bil
4507. Olur ol adada kni bilhu!u
Hem oldur yiri mdini benaf!u
4508. Cd ta! dah drl cevher
Anudur d- Seyln ki dirler
F zikri cezreti's-Selmat bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-
'acyib
4509. O deryda dimi!dr ehl-i cre
Selmat adlu vardur bir cezre
4510. Byk adadur yz ml mikdr
Kamu taglar durur e!r u ezhr
4511. Kim andan celb olur evvel-be-evvel
Diyra snbl kfr u sandal
4512. kar ol adada bir ayn-vr
Dkilr suy bir h ire teyyr
4513. Re!!ndan dkilen su kenra
Olur dkildgi yirde hicra
4514. Olur gice dkilen su kara ta!
Ak olur gndzin akan i ta!
F zikri's-semeketi'l-acbeti ve m bih
4515. Hem anda var durur bir cins mhi
Ki derydan kar ol gh ghi
4516. Mekn yuvasdur anu e!cr
Gds yidgidr dyim esmr
F zikri cezret-i Cba bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih mine'l-
'acyib
4517. Var anda bir cezre ad Cba
Haber virmi! varanlar ol meaba
4518. Ki bir ulu cebel var anda me!hr
Gice od kar andan gndzin dd

294
4519. Yaknna varmaz kimse anu
Bilemez kimse hlin ol meknu
4520. Ne kim yah! koku varsa kiyh
Biter havlinde ol tagu gmh
4521. Oradan celb iden her tr tcir
"letr her yire an msfir
4522. Meger ol yirde var bir akvm
Kim itmi!lerdr ol mevzda rm
4523. Ben dem cesedllik b-ser
Gizde yzleri v levni a!kar
4524. Vuh!'t-tabdur nev-i be!erden
Hem!e sayd iderler bahr u berden
F zikri'l-cezyiri'l-muhtelifeti bi'l-bahri'l-mezkr ve m bih
mine'l-'acyib
4525. Dah bir ada var anda muazzam
Ki vardur orada bir nev dem
4526. Behyim gibi kamu kuyrug var
Be!erdr anlaru yidig key her br
4527. og olur seng-i mgnts anda
Demr olmaz og u az ol meknda
4528. Varur andan aaru ok mesre
Gine var anda bir ulu cezre
4529. kar ol adadan ahcr- me!hr
Zmrrd hem dah ykt billr
4530. Kitbnda dimi! shib-i garyib
Kim anda cezre var acyib
4531. Birinde gice olcak eser yil
Yagar yagmur birinde her gice bil
4532. Birisinde giceler yalabr berk
Grrler yl on iki ay an halk
4533. Rivyetdr ki Batlamys- hikmet
Klupdur ilm-i hikmetde i!ret
4534. Ki bahr- Hind iinde ol hir
Yigirmi bi kadar vardur cezre
4535. Toludur her biri b-had millet

295
Hisbn bilmez ill Br- izzet
F zikri bahr- Fris ve m bih mine'l-acyib ve'l-hayvnt
4536. Meger Fris deizin dir revende
Muazzam !ubedr dery-y Hind'e
4537. Egeri !ubedr Hind'e o dery
Muhlifdr skn hcceyle amm
4538. Mselles !ekldr bu bahra heyet
Haber bile verpdr ehl-i hubret
4539. "ki zal ki gider Basra'dan ol
"ri!ince bild- Mihre'ye yol
4540. Ki resen Cimcime dirler o yol
Tokuz yz ml olur bahr-la tl
4541. Deizden yans bi! yz kadar yl
Olur varnca berre fehm it bil
4542. Mbrek bahrdur bu bahr- Fris
Her iklme kar bundan nefyis
4543. Kesr'l-hayrdur bahr- menfi
Satlar bu deizden her bizyi
4544. Bu bahr iinde ok yrr merkib
Bulnur bu deizde her metlib
4545. Cemi bahru olur ztrb
Kamusndan bunu skindr b
4546. O derynu sorarsa imtidd
Kamer dogdug dem olur ziyd
4547. "ri!ince miyn smna
Begyet mdvirler irer ni!na
4548. Gurba dndgi dem mh- tbn
Olur az az bu kere medd-i noksn
4549. Hem artar yirde geince vetedden
Vel bu az olur evvelki medden
4550. Az olur ay varnca matlana
ogalur togdug satda gine
4551. Bu bahru bir mahalde vardug yiri
Hem anu gibi bir yirde ketri

296
4552. Kat mehlik durur bu iki mehreb
Oradan kurtlmaz degme merkeb
4553. Dimi!lerdr meger ol cy- girdb
Yaldur arz- ubbdne ol b
F zikri magsi'l-ll bi'l-bahri'l-mezkr
4554. Havs- lln budur megs
Bu derydan kar hem ll hs
4555. Rivyetdr ki dimi! merd melh
Bahr ire hbb itdkde eryh
4556. Begyet mevc ider bahr- okyns
Re!!ndan tutar derylar bs
4557. Yagmaz bahr stine brn- nsn
Sadefler agzn aar aa yik-sn
4558. nsn yagmurndan d!se katre
Sadef kurbnda olur kudretle drre
4559. kar her gn deizden bu sadef hem
Seher gne! togup batduka ah!am
4560. Agz aar turur bd- !imle
K'ire tesr cevfinde lle
4561. Tecemmd kesb ide anu-la ll
Nite kim rahm iinde nic'olur su
4562. Gn artar bahrdan kmaz ki dri
Fesd itmeye !ems an harr
4563. Re!!ndan d!erse ulu katre
Hemn drr-i yetm olur o drre
4564. Ne del olsa azm vu cils
O del og olur anu bahs
4565. Eger kalsa sadef ire ii su
Mkedder ola anu cevfinde ll
4566. Ne del ii sudan ola pk ol
"der o del drri tb-nk ol
4567. Sadefde ll n irr kemle
Sadef ba!lar yirinden intikle
4568. Yine karna bahru dker an

297
gre ehl-i bahrn ol ni!n
4569. karur tze yigen an gavvs
Hb olur levni oldur ll-yi hs
4570. karmazsa an gavvs derhl
Dner levni tegayyr ol ml
4571. Dimi!ler seyr idenler ol miyh
Balkdur anda var bir cins mhi
F zikri semeketi'l-ksec ve m bih
4572. Ki her yl kim gele knn- sni
On inci gni grrler an
4573. kar dery yzine az eger ok
Klur ol hl istidll mahlk
4574. Kim ol gn ol semek oldukda peyd
Kat yiller eser uyanur o dery
4575. Gider teskn artar ztrb
Azm emvc olur alkanur an
4576. Suy tagyr olur levni mkedder
Tutar zulmet o deryy ser--ser
F zikri semeketi'l-ksec ve m bih
4577. Dimi!dr ol deiz iinde bihr
Meger kim ksec adlu bir semek var
4578. Ulusnu uzun iki ar!un
Muayyen vakt vardur kar ol gn
4579. Hemn grdgi dem hayvn bahr
Karr- esnn-la skkn- bahr
4580. Di!i dem di!i tek lk brn
An grse kaar deryda hayvn
F zikri semeketi't-sn ve m bih
4581. Hem ol dery iinde bir balk var
Kat uzun u ince !yle kim mr
4582. Yigirmi ar!un uzun dah artuk
"ni bir iki ar!un az eger ok
4583. "ki gzi kzl bezer kana
M!bih her biri esnn sinne

298
4584. An grse kaar hayvn bahru
Hep andan havf ider skkn bahru
F zikri's-semeki'l-uhr
4585. Hem anda bir semek var muteberdr
Degirmi sret-ile san siperdr
4586. Eger levnin sorarsa mntehdur
Ag ag u karas key karadur
4587. Kat karnnda arkasnda zars
ar!un kuyrug var gr bu cinsi
F zikri's-semeki'l-uhr bih
4588. Hem anda bir semek var zt- menhr
Neye ursa keser !yle ki min!r
4589. Uzun bir zir olur kim bi!
Gelemez bahrda hayvn aa pi!
F zikri cezyir elleti bahri'l-Fris cezret-i Hdek ve m bih
mine'l-'acyib
4590. Hikyet eylemi! merd-i tcir
Ki vardur bahr- Fris'de cezyir
4591. Cezyirler kamu mamr u vrn
og issz velkin az umrn
4592. Madinler yiridr ol cezyir
kar anda her esnf- cevhir
4593. Gelr lal akk ol adalardan
Zer sm hen bcdelerden
4594. Olardan birin Hrik'dr ad
Megs lln oldur bild
4595. Megsu ol durur yah!!i hs
Aa nezdk ola bahrna megs
4596. Sadef !ol bahrda peyd olur bil
Ki tatlu sular ola aa vsl
4597. Yigirmi ml dirler ol zemne
Var ol ada iinde bir medne
F zikri cezreti Kays bi'l-bahri'l-mezkr
4598. Var anda bir cezre Kays ad

299
On iki ml dirler ol bild
4599. "mretdr temmet ol aralk
Toludur bag u bostn- hadyk
4600. Dimi!ler shib-i ummn o yire
Muhkemdr anudur ol cezre
4601. Gemiler koym! ol yirde pr let
Ki bahr- Hind iinde ider garbet
F zikri cezreti C"k bih ve m bih mine'l-acyib
4602. Var ol dery iinde bir cezre
Ki C!k dirler halyklar o yire
4603. Kebr'l-fesh meskn'l-memdr
Kesr'r-rzk me!hn'n-naamdur
4604. Var anda bir mem b-hadd u gyet
Ktl- harb iinde ehl-i hubret
4605. Nie kim kurda klurlar heng
"derler suda yzer-ken dah ceng
4606. Halyk grp anlardan !itret
Klurlar anlar cinniye nisbet
F zikri cezret-i Lengls ve m bih mine'l-acyib
4607. Hem ol deryda bir yir var ens
Ki dirler aa Lengls adas
4608. Var anda bir tevyif cmle ryn
Demrdr ziyneti merdn u nisvn
4609. Alup satsa arada bir birine
Demrdr yriyen aka yirine
4610. Olarda yok durur altuna kymet
Kim altun og olur ol yirde gyet
F zikri bahr- Kulzm ve m bih mine'l-acyib ve'l-hayvnt
4611. Yidi dery kim iderler tekellm
Birisi ol yididen bahr- Kulzm
4612. Bu Kulzm bahr dir hikmet bilici
Olupdur bahr- Hind' bir halci
4613. Cenb shili anu arz- Berber
Dah mlkdr zence ki!ver

300
4614. Kenr ma!rki magrib-i demendr
Velkin garbisi arz- Yemen'dr
4615. Kenrnda var anu bir medne
Ki Kulzm dir halyk ol zemne
4616. Dimi! Fris deizi tek hikemyn
Olur bu bahra dah medd heycn
4617. Haberdr sylenr avm iinde
Ki iderler kadm eyym iinde
4618. Yemen arz-la bu bahra evsat
Cebeller var-m! l v mugallaz
4619. Meger baz mlk ehl-i devrn
Advv mlkini klmaga vrn
4620. Keser bir tag anda bir mahalden
Akdur bahr ol kat cebelden
4621. Basar dery bildn d!menin
Varn gark ider ol zemn
4622. Dimi!ler bahr n itdi tasaddm
"ri!di Kulzm'e old ad Kulzm
4623. Yemen arzn basd zr bl
#uayb'u !ehrine geldi o dery
4624. Cezyirler var iinde firvn
Vel yokdur birinde cins-i insn
4625. Bu !ol deryya bezer kim Sikender
D!pdr Kaydefe mlkine yik-ser
F zikri hayvnti'l-acbeti bi'l-bahri'l-mezkr ve minh semek-i
Ms
4626. Var ol deryda bir mhi kim aa
Ki dirler ht y!aht- Ms
4627. Ki yan ol semek neslidr !a
Ki yarusn yimi! Ms vu Y!a
4628. Hud yarusna virp hayt
Girpdr bahra gr bu mucizt
4629. Gzin birle nsf- seri yok
Tenin yarusnda peykeri yok
4630. Ki bir yan hemn azam deridr

301
Ha!s baksa iinde grinr
4631. Halyk ol balga eyleyp beher
Teberrk iletrler !ehr-b-!ehr
F zikri's-semeketi yukl leh'l-hattf ve bih
4632. Eb Hamid dimi!dr bu kelm
Var anda bir balk hattf nm
4633. Havda ku! gibi uar o mhi
Var arkasnda iki bir siyh
4634. Gelr gine konar bir b- dery
Girer suya olur kullb- dery
4635. Geh kom! olur uar havda
Yzer mhi gibi ki cevf-i mda
F zikri's-semeketi'l-azmeti ve m bih
4636. Hem anda var durur bir cins mhi
Uzun iki yz ar!un gmh
4637. Kimi grse hemn galtn ider ol
alar kuyrug-la garkn ider ol
4638. Var ol deryda hem bir cins hayvn
Ki Katan bahr dirler aa insn
4639. Dakk hem tavl olur bedende
Tutarlar halk an ol demende
4640. Kurudurlar gne!de cismin anu
Amk tek egirrler lahmn anu
4641. Ki gazlndan anu std- mhir
Dokurlar !ehlere sevb-i mfhir
F zikri Katani'l-bahr ve hve hayvn bih
4642. Meger ol bahrda bir cn-ver var
Ki sretde mdevverdr siper-vr
4643. Tutup sudan karsa an merdm
Grinmez niresindedr ser dem
4644. Nie kerre !i!er gine siner ol
Kubarur kalkar u gine iner ol
4645. Bu hl-ile geer ol nie kerre
Ya lr ya iri!r gine bahra

302
F zikri hayvni'l-fere" bih
4646. Meger bir cn-ver var turfe halka
Ye!ildr lk vardur lk zerka
4647. Arablar aa iki ism eydr
Biri Kur! biri Seba Yemen'dr
4648. Zira-la uzun drt mikdr
Bir ar!un burn var !yle ki min!r
4649. Hu!endr arkas anu shn
Kl balg ider cildin ins
F zikri'l-cezyir elleti bahr- Kulzm minh cezret'l-melcseti
ve m bih mine'l-'acyib
4650. Didi Kulzm deizi ire tccr
Ki on ulu gii adalar var
4651. Olaru cmlesinden bir cezre
Var-m! Csa der halk o pre
4652. Olupdur ilm ehlinde rivyet
Temm'd-dr itmi!dr hikyet
4653. Meger bir gn deizde seyr ider-ken
Sefer klup bir iklme giderken
4654. Nigh bir yl olur deryda peyd
Kim uyanur ol eserden r-y dery
4655. "tmemek merkebin bd muhlif
Alur ol adaya eylenr musrif
4656. Grrler anda bir hayvn merdm
Meger her zeyl ile klur tekellm
4657. Sorarlar aa kim ne nesnesin sen
Didi Deccl-in ber-cseyem ben
4658. Meger !ol dir kim grinr ezher
Anu iindedr Deccl-i aver
4659. Gice gndz size m!tak durur ol
Oturup ol mahal iinde gzedr yol
4660. "!idp an ol yire varurlar
Turupdur anda Deccl' grrler
4661. Bular gricek ol yirde Deccl
Sorar nesneyi bunlara derhl

303
4662. Ki yan var mdur dir nahl-i ummn
Zagn ayn Taberiye bahr meln
4663. Kursa uc bunlaru cihnda
Benm bendm zilr bu meknda
4664. karam yrrem r-y zemnde
Oluram mlki t Mekke Medne
F zikri cezreti cebel-i Magnts ve m bih mine'l-acyib
4665. Haber virmi! durur gren ns
Kim andadur bu Magnts adas
4666. Kimi gelse yanna ol meknu
Uar iinde key hep hen anu
4667. Varuban d!er anu madenine
Varlmaz bu sebebden ol zemne
4668. O bahra seyr ider ge!te bihr
Demrden tokmaz levhna messr
4669. Ya eker merkebi kendye gazba
Hals olmaz ol merkeb asl
F zikri bahriz-zenc ve m bih mine'l-'acyib ve'l-hayvnt
4670. Ulm ehlinden olm!dur rivyet
Msfirler idpdrler hikyet
4671. Ki zenc' bahr Hind'e muttasldur
Bu iki bahr san yik-bre dildr
4672. Sheyl' necm kim necm-i Yemen'dr
Bu dery-y-la dyim mukterindr
4673. Bu deryda msfir gitse hayl
Grr kutb cenb vu Sheyl'i
4674. Grinmez oradan baksa leyl
Bentu'n-na! hem kutb- !iml
4675. Cenb yanadur zenc' bild
Anu-n zence bahr old ad
4676. Dah dirler o bahra bahr- Berber
Bir ad dah anu bahr- Ahmer
4677. Anu-n Ahmer old ad anu
Kim olur bd- Ahmer bd anu

304
4678. Kat olur havsnu humm
Giceler od olur eser semm
4679. Azm emvc olur iinde rsih
Kopar mevci "kle tavdu'!-!evmh"
4680. O derydan gee bilmez merkib
Hatr-nk olur anu seyr-i glib
4681. Kpegi keff olmaz hergiz anu
Nite kim zge bahru zge mhu
4682. Azm oldug-n mevci nihd
Del dery olupdur anu ad
F zikri anberi'l-hm bi'l-bahri'l-mezkreti
4683. Klupdurlar meger zenc ehl-i alm
Ki kar ol deizden anber-i hm
4684. Dimi!ler anber-i hm ehl-i dery
Olur bir nie derylarda peyd
4685. Biri zenc biri Fris biri Hind
Habe! biri biri n biri Sind
4686. Biri Magrib birisi Msevidr
Bilr bu szi !ol kim manevdr
4687. "!itmi!z ki didi ehl-i dery
Toludur kar- dery kh u sahr
4688. Meger kar- cebelden bahr iinde
Parlar feyz olur kar iinde
4689. kar ol e!melerden pre pre
Bu anber-i mevc an urur kenra
4690. Vel kdug dem dir merd-i clib
Olur naam nite kim !em-i zyib
4691. Brdet iri!r aa havdan
Tecemmd kesb ider kdukda mdan
4692. Sudan kdug demde defa defa
Yapyur bir birine katre katre
4693. Rivyetdr ki dirler gh ghi
Yudar ol anberi deryda mhi
4694. Alur mevc urur an kenra

305
karurlar iinden pre pre
4695. Deizden ksa ad anber-i hm
Balkdan kana mebldur nm
4696. Dah dirler ne hayvn kim yir an
Hemn virr yidgi demde cn
F zikri'l-hayvnti'l-acbeti bih minh insni'l-bahr
4697. Dimi!lerdr cihn-ge!tn- dery
Kim ol deryda var insn- dery
4698. Temmet sret sretde dem
"ki kanad bir kuyrug var hem
4699. Gricek demi ba!lar girze
Varur ol dem gine batar deize
4700. Geh dery-y #m iinde b-naks
Grinr dem !eklinde bir !ahs
4701. Grinse halka deryda o sret
Ucuzluga durur dirler dellet
4702. Tutar bahr demin bir ge!tisi bni
Getrr bir emre tuhfe an
4703. O hayvn turmayup klur tekellm
Kelmn kimsene itmez tefehhm
4704. Pes imdi bulmaga aa tercemn
Bir dem getrp cft ide an
4705. n old bir biriyle nie devrn
Meger togd ikisinden bir oglan
4706. Atas anas dilen taallm
"dp bes itdi anlarla tekellm
4707. Getrp sord oglana ol emr
Ne syler didi ata ki haber vir
4708. Didi budur szi her demde tekrr
Ne syler didi ata ki haber var
4709. Bular grrem ne turfe mahlk
Bizm gibi kanad kuyrug yok
4710. "!idp szine anu old hande
Taaccb kld an !h bende

306
F zikri Feresi'l-bahr bih
4711. Dimi!ler seyr klanlar o bahr
Ki vardur ol deizde Esb bahr
4712. Kamu azde etdr bir kemi yok
kz gibi vel drnag yark
4713. Deizden havz idp gelr kenra
kar otlar kuruda !ikra
4714. Atas biri olsa anas bahr
Asl hb olur gyetde mihri
F zikri bakari'l-bahr ve bih
4715. Hem ol deryda vardur kv- dery
Ki kv ehli gibidr b-az
4716. Gelr kar deizden gh ghi
Kenr- bahrda otlar kiyh
4717. Bu deryda sefer klanlar ekser
Anu sr gibidr dirler bu anber
F zikri's-semeki'd-dulfn ve bih
4718. Dah dery-y zenc iinde yakn
Didiler bir semek var ad dulfn
4719. Ki ol mhi gezer deryda her dem
Nerede grse gark olm! dem
4720. Virr kuyrugn anu eline
karur an dery shiline
Fi zikri semeki'l-kon ve bih
4721. Meger ol suda var bir cins balk
Ki kon dirler adna halyk
4722. Var anu ba!nu altnda bir !evk
Ki neyi grse anula ider devk
4723. Gemi grdkde deryda bu hayvn
Dalar ol !evk-ile t ola garkn
4724. Kaan kim a ola dir an tccr
Urur nefsini bir hayvna nr
4725. Ya ldrr ya yudar an hayvn
Deler karnn olur fni hayvn

307
4726. Alur n cn-ver bir kon an
Gd olur semeklere kulb
F zikri's-selahfti'l-bahriyyeti
4727. Var ol deryda bir neva selahft
Azm zift olur gyet aa zt
4728. Gelben bahrdan ksa kenra
Grinr telle gibi !ikra
4729. Kenra kuban tursa serda
Nie eyym turur bir arada
4730. Anu hline vardur rivyet
Kadm eyymda olm! hikyet
el-Hikyet
4731. Zamn-la meger kim bir selahft
Turur bir ada katnda nie evkt
4732. Trb-la yil an rter encm
Biter stine otlar gep eyym
4733. Adadan sanur an ehl-i ge!t
Ne bilsn ki odur tosbaga p!ti
4734. Grrler n an akdm iderler
Gelrler arada rm iderler
4735. Kim hir orada bir kavm- tccr
Yimek bi!rmeg-in yandurur nr
4736. Geicek p!tine oddan harret
Hemn azm- deiz kld selahft
4737. bildiler kim an ehl-i dery
Selahft arkas imi! ol mev
4738. Hemn ba!ladlar bir bir grze
Varup basd selahft ol deize
F zikri's-semeketi'l-hyyeti bih
4739. Hem olur ol deizde mr u mhi
Ki yan mrdur kirdr- mhi
4740. Ylan-la balkdandur mvelled
Ylana tab- akrebdr anu ced
4741. Anu-n dirler aa mr-u mhi

308
Korudan vah! olur gh ghi
F zikri cezyi bahriz-zenc ve m bih mine'l-'acyib
4742. Bu bahr- zenc iinde ol hir
Yidi yz ada var vrn u mir
4743. Bir birine mlskdur o ada
Zncek tamm ol er mev
4744. Kamu ll megasdur ki gavvs
Mdm andan karur ll-yi hs
el-Hikyet
4745. Hikyetdr meger bir merd-i thir
Varur ol adaya olup msfir
4746. Bulnur etfak sohbetinde
Meger bir s hummusdan katnda
4747. Virrler dnesine dne ll
Satun alurlar evvel mevcd kamu
4748. n anda yog-m! hams- vcd
Ne durur tanmazlarm! nahdu
4749. An satun alcak ol adada
Zirat kldlar old ziyde
F zikri cezreti'l-Muhterikadi ve bih
4750. Hikyet eylemi! merd-i seffr
Ki bahr- zenc iinde bir ada var
4751. Kim ad ol adanu Muhterikaddur
#imlinden deize key rakdur
4752. Varmaz aa bide bir be!erden
Haber virmez kimesne ol makardan
el-Hikyet
4753. Grr ol adada b-had mahlk
Hisb var anu sag! yok
4754. Mukm olur orada nie mddet
Turur ol kavm-la n ins-i lfet
4755. Olaru diline klup taallm
Lugatlarnca hem ider tekellm

309
4756. Grr bir gn bu kavm efgn iderler
Bakup bir ylduza e!vn iderler
4757. Sorar ol kavma n bir merd-i tcir
Nedr bu girye-yi zre sebeb dir
4758. Didiler !ol grinen ulu ylduz
Her otuz ylda bir togar o ylduz
4759. Gelicek stine ol bu adanu
Yakar hep bu aday od anu
4760. Tutu!ur ucdan uca bu cezre
Kl olur kll dner kara yire
4761. Meger togdug-n ol necm-i muhrik
Fign u zr iderler bu halyk
4762. Yakna iricek ol necm-i tbn
Meger kim ol cezre ehl-i yik-sn
4763. Oradan ba!lad bir bir girze
Gemilere girp kad deize
F zikri cezret'z-zz ve m bih mine'l-'acyib
4764. Sefer ehlinden olm! durur ahbr
Ki zz adlu anda bir ada var
4765. Bild- zenc'e ol ada ilidr
Kim anu m-vers zenc ilidr
4766. Meger bir !ehr var anda muazzam
Yaplm! ag hacerden anda muhkem
4767. "szdr yok iinde dem zd
Ben dem yirine anda eser bd
4768. Sefer klduka ol deryya bihr
Girp anda sulanr kavm- tccr
4769. "!idrler meger ol yirde zz
Kimesne yok velkin var gavg
4770. Nihyetsz durur anda cezyir
og isz durur az amyir
4771. Cemi m!elerdr ol adalar
Agalklar durur arz- fillar
4772. Ki ekser enbs u sc u sandal

310
Agacdur biter anda mkemmel
F zikri bahri'l-Magrib ve m bih mine'l-acyib ve'l-hayvnt
4773. Dimi!lerdr cihn-ge!tn- lem
Hisb-la bu Magrib bahr-n hem
4774. Tutcak cnib-i kutr- !imli
Muht-i azamadur ittisli
4775. #ol gz kim aa dirler Stanbul
Meger Konstantiyye !ehri dir ol
4776. Haber virmi! durur hem merd-i ahber
D!pdr an ol yirden Sikender
4777. Katm!dur diyr- Magrib'e an
Anu-n bahr- Magrib'dr beyn
4778. "ki tag ortasndadur divne
Yrimi! mnferi! olm! cihna
4779. Sebeb d!megine an Sikender
Nie drl rivyet sylediler
4780. Bild- Magrib'i itmege garkn
De!pdr an z'l-karneyn-i Ynn
4781. Dah dirler meger kim ehl-i Berber
Diyr- Endlis kavm-la yik-ser
4782. Grp A!nn kavmndan hisret
Sikender !ha kldlar !ikyet
4783. Ki de!di ol deizi !h- pr-dil
Miynndan k'olaru ola hyil
4784. De!pdr didiler bu bahr- briz
Bild- Rm arz- !ha hciz
4785. D!eli an z'l-karneyn-slr
Dah ol yirden akar bahr- tayyr
4786. Stanbul'u dker brsn ol
Olur anda ad bahr- Stanbul
4787. Gelibol bogazndan o dery
Varur suy tlya vu alya
4788. Cebel-i Akra eteginden gep ol
Tutar hem Ldikiyye arzna yol

311
4789. Geer varur Trbls- Dm!k'a
Ferkiyye Beyrt'a vu Bark'a
4790. Olur ol mlk iinde Araf nm
Sorarsa bahr- Mlih bahr- #m
4791. evrr bu bahr andan re!de
Hem andan Sagr u Dimyt u Saide
4792. Trbls- Dm!k inde iy ayn
Deiz karnda kar bir ulu ayn
4793. Suy toludur ol aynu gmh
Kar!maz nie dem bahra miyh
4794. #u del fevr ider ol ayn- glib
Varmaz katnda degme merkib
4795. Oradan mferre! oluban ol yem
Varur "skenderiye sagrna hem
4796. Varcak ol diyra ol bilda
Ad anu bahr- Msr olur orada
4797. Bild- Bendikyye arz- Trn
Kenrndadur anu nie bldn
4798. Varur Cenh u Serdniyye'ye hem
"ri!r Endls arzna ol yem
4799. Bu bahru !arkna didi nakkl
Uzun bi altm! alt emyl
4800. Uzun fersah-la bi adeddr
On alt inine fersah-la haddur
4801. Bu bahr- Rm'a dirler bahr- ahzar
Ki ya!ldur bu bahru suy yik-ser
4802. Karadur suy bahr- Magrib' had
Ki dirler adna anu bahr- Esved
4803. Dimi!lerdr bu bahru cezer-i meddi
Gice gndz olur drt kere haddi
4804. Gne! togup iri!ince zevle
Ta!ar Magrib deiz irer kemle
4805. Dkilr mecmu'l-bahreynden ol
Bu bahr- Rm'a t haddi Stanbul
4806. Dnp andan varnca magribine

312
D!ilr Rm bahr maklibine
4807. kuban mecmu'l-bahreynden hem
Dkilr garb derysna ol yem
4808. Dn bir nsfna dik Rm bahr
ekilr iri!r pyna cezeri
4809. Dkilr bahr- Magrib Rm'a yik-sn
Sabh olup tognca !ems-i tbn
4810. Rivyetdr ki dir ehl-i ulmu
Ki cezeri imtidd bahr- Rm'u
4811. Kamer irtesi bile artar midd
Hem eksildke eksilr ziyd
4812. Dah dirler aa medd hatta
Olur !ol !u resme kim bahr- muhta
F zikri'l-halci'l-hric min haza'l- bahr ve hve halc'l-
bendika
4813. Rivyetdr didi ehli ulmu
Ki vardur bir halci bahr- Rm'u
4814. Nedr ol Bendekyye cy yan
Var iki yana sende iki rkni
4815. Bu iki rknin aralg bil
Kys-la gelr yitmi! kadar ml
4816. Bu n iindedr arz- Bendk
"mret milketidr ol aralk
4817. Toludur kalalar !ehr vilyet
Ference ilindedr ol yir temmet
4818. Hem ol n iredr alt cezyir
i vrn vel i imret
F zikri vasf- bahr- Trabuzon ellez h bahru'r-Rm bi-aynihi
4819. Trabuzon'da bahr- mstekaldur
Ki yan Rm bahr aa dildr
4820. Pes imdi eyle olsa dir gemici
Bu bahr- Rm olur anu halci
4821. Bu iki yem "al klli'r-rivye"
Hemn bir bahr olur varur nihye

313
4822. Kim anu ba!dur dery-y azam
Sorarsa mahrecin vallhu alem
4823. Bild- Sakaliyye'n zuhrdur ol
Ki varur Baltamiyye arzna ol
4824. Yalarus' bild- Dr Ke!iyye
Dah varsa diyr- Ter Ke!iyye
4825. Hem andadur bild- Ln Berhn
Ki Rs ilindedr ol mlk yik-sn
4826. "mret milketidr ol vilyet
Tolu !ehr nevhdr temmet
4827. Yirin og tag az sahr
Mselmn yokdur anda hep nesr
4828. "ki limne vardur anda mahsn
Trabuzon'da biri biri Samsn
4829. Oradan Dru'l-"slm'a gelrler
Ticret Rm ol yirden klurlar
4830. Sefer klanlar ol diyra her dem
Dimi!ler !arkisine uzun hem
4831. "ri!r bi yidi yz krk mle
Kurudan olsa hem yitmi! rah-la
4832. Kim arz- Mastk'dr !arksi anu
Cibl olur zemni ol meknu
4833. "ki yz ml olur an !umr
"mret milketidr ol diyr
4834. #imlinde olur bu bahra bir n
Gelr tl otuz ml ini on
4835. Varur Kpak deizine dkilr
Orada bir mdevver bahr olur
4836. Uzun ini anu iki yz ml
Kenr havli cmle memleket il
4837. Yaplm! shilinde !ehr-i Ekf
Hem andadur Kurum !ehri minh
4838. Kenrndadur anu !ehr-i Serdk
Karr anda idpdr ehl-i Kpak
4839. Trabuzon'da iinde msfir

314
Didi vardur yidi bell cezre
4840. Olarda Rs itmi!dr ikmet
Harmdr anu ehli temmet
4841. Gice gndz klurlar seyr-i dery
Gezerler bahr iinde pr bern
4842. Nihn bahr yzinden varurlar
aylarn garbu hep ururlar
F zikri'l-hayvnti'l-acbeti'l- mezkre mine'r-Rm ile'l-
Magrib minh semeketi
Mektbeti al zahrih l ilhe illa'llh
ve beyne znih Muhammed reslu'llh
Sbhne'l-Hallku'l-Azm
4843. Haber ire yazlm!dur mestr
Ki bahra olanlardan msfir
4844. Dimi!dr Abdu'r-rahmn bin Hrn
Meger bir yir var anda ad Bertn
4845. Stanbul'u yakndur degl dr
#u dery kim olur anda Saknkr
4846. Gemileri klur ol yire seyrn
Konarlar indrrler anda yilkn
4847. Balk avlamag-in bak bu emre
Brakurlar meger Sannra bahra
4848. kar Sannra'dan bir cins mhi
Yazlm! zarna hatt- ilhi
4849. Ki yok Allh'dan gayri bir Allh
Muhammed'dr reslu'llh iy va'llh
4850. Gelr bir !ibr del tl anu
Gr imdi hikmetini mestanu
4851. Ki kfir grp an z-kermet
Mselmn old getrdi !ahdet
4852. Gine ol yirde zd eylediler
Halyk ire vasfn sylediler
4853. Teberrk bilp an kavm- Sayyd
Hatdur diy tutsa klur zd

315
F zikri's-semeketi'l-acbeti ellet ben dem bih
4854. Bu bahr- Rm iinde didiler hem
Meger bir mhi var sretde dem
4855. Grinr dem gibi sft
Klur saga vu sola iltift
4856. kz gzi gibi gzi degermi
Balk cismine bezer cism-i cirmi
4857. Ayag yok iki kk eli var
Ben dem eli gibi bikr-dr
4858. Yiri taglar etegidr sevhil
Ki anda ola megrt u medhil
F zikri'l-hayvni's-semn bi-"eyhi'l-yehd bih
4859. Var anda bir aceb vah!u vcd
Ki dirler adna !eyh'l-yehd
4860. Ben dem bigi sretde mutlak
Sakl var kocalar gibi appak
4861. kar her !enbe gni ire btn
Kenrna deiz gn batar-ken
4862.
Turur ol !eb ehad gni dah hem
Gne! batup gice olnca ah!am
4863. "der hir gine bahra vrd
Anu-ndr ad !eyh'l-yehdi
F zikri'l-hayvni's-semn bi-seyfi'l-bahr bih
4864. Meger bir cn-ver var anda peyd
Ki dirler adna seyf- dery
4865. Ben dem sftnda acyib
Turupdur !yle kim merd-i muhrib
4866. Bir elinde klnc birinde kalkn
Ba!nda huddur !yle kim insn
4867. Bildu var ol hayvna ecsm
Nite kim el ayak syir endm
4868. Meger ekser bu hayvna husne
Ya serdaniyyedr y bir !elne

316
F zikri'l-hayvn keheyeti'r-recl ve'l-mereti bih
4869. Var ol deryda hem bir cins hayvn
Teni mhi vel sretde insn
4870. Er avrat sftnda musavver
Bulnur bahr- azamda bu ekser
4871. Meger kim kuvvet-i mevc-ile geh gh
Atar dery an kuruya n-gh
4872. Kaan kim d!e derydan kenra
Kaa bilmez d!rrler !ikra
F zikri's-semeketi's-semiyyeti bi'l-menre bih
4873. Var anda bir balk ad menre
Durur kuyrug zre !ikre
4874. Koyup kendzini gine bahra
Yarlur heybetinden tende Zhre
4875. Ne ki!iye ki tokna mesrif
Hemn gark ider an b-muhlif
4876. Meger an gricek ehl-i merkeb
alarlar tabl u zemer sanc debdeb
4877. Kim an i!idp kaa bu hayvn
Elinden mikrle kurtaralar cn
F zikri's-semeki'l-uhr bih
4878. Var anda bir semek halk- ilhi
kcak bahrdan olmaz o mhi
4879. Eger klsalar an pre pre
Taharrk klur u gelmez karra
4880. Meger bi!e ki tura lahm anu
Begyet tatlu olur taam anu
F zikri's-semeki'l-uhr ibh ve bih
4881. Var anda bir muazzam cins-i mhi
Ki sudan ta!ra d!se gh ghi
4882. #u del ztrb ider vahalda
Ki soylur klur drus kilde
4883. "ki kat kar altndan ol dem
Uar deryya d!er ol balk hem

317
F zikri'l-hayti'l-hamseti bersin vahid
4884. Eb Hmid dimi! gr bu nak!
Hem anda var durur bir neva vah!i
4885. Be!i birdr vel cismi nice mr
Tende kara kara noktalar var
F zikri tenni'l-bahr ve's-sbn bih
4886. Hem olur ol deiz iinde yakn
Meger bir cins vah!i ad tennn
4887. Kim ol hayvna dirler ejdehdur
Muazzam cn-verdr mntehdur
4888. Karr-gh deiz kardr ekser
Kat bed cn-verdr mevz vu !er
4889. Ne varsa bahrda her vah!- hayvn
Ezkirdr kamusndan bu #abn
4890. Olur ekser muht-i muteberde
Dah Verenk deizde v cezerde
4891. Olupdur ehl-i manden rivyet
Byyp olcak ol vah!- kuvvet
4892. Hcm ider deizde tnd-nk ol
Ki hayvnt- bahr ider helk ol
4893. Ziyd oldukda hsrn u hats
Tecvz idicek zarr u adas
4894. Gazab klur Hud ol ejdehya
Varban bulut vech-i semya
4895. Yagar yagmur eser bd u !akr berk
Havda rad grlr garb t !ark
4896. Tutar zulmet temmet berr bahr
Meliklere olur Allh emri
4897. Gelrler bahrda ol ejdehya
ekp an karurlar havya
4898. Brakurlar an Kf- zemne
Meger Yecc u Mecc'u yirine
4899. Meger ol kavmu olm! gds
Musahhah sz durur yokdur hats

318
4900. ekilr ezdeh gge dem--dem
Grrler zhir an halk- lem
4901. Dah bir sz var ehl-i ilm syler
Rivyet ehl an nakl eyler
4902. Melekler i!idp emr-i Hud'y
ekerler bahrdan ol ejdehy
4903. "letrler an nere atarlar
Cehennem vah!lerine katarlar
4904. Varup d!icek ol bs'l-maaba
Kar!ur anda hayt- azba
F'-zikri't-temsl ve'n-nashati
4905. Nedr dery bu dnydur hakkat
Ki tolm!dur kamu mevc-i mehfet
4906. #u kim bu bahr iinde ejdehdur
Nedr yan cihnda pdi!dur
4907. Nedr ol ebr rad u berk u brn
Meger ol ezdehya h!m- Yezdn
4908. Nedr Yecc u Mecc izdihm
Ki zlimlere Hakk'u intikm
4909. Bugn kim memleketde pdi!sn
Nite kim bahr iinde ezdehsn
4910. Eger kim adl idersen demsin
Ne dem bil firi!te aar msn
4911. Gidp zulmet ergu r!en eyle
Yir cennet makmu gl-!en eyle
4912. Eger zulm eylese aslan olursn
Halyk yudc evrn olursn
4913. ekerler memleketden seni encm
Brakurlar cehennem ire n-km
4914. Olursn hazret-i Hak'dan merdd
Refk olur saa Firavn u Nemrd
4915. Yir cennet ider gr kl-ise
Cehennemden ekin ehl-i dil-ise
4916. Var-iken cennet rdvn menam

319
Dirg kim ola yir cehennem
F zikri cezyiri bahri'l-magrib minh cezreti Sakaliyye ve m
bih mine'l-'acyib
4917. Msfirlerden olm!dur rivyet
Ki Magrib bahr iinde temmet
4918. Muazzam adalar vardur firvn
"mretdr kamu iklm bldn
4919. Var ol deryda bir ulu cezre
Ki dirler Askaliyye ol masra
4920. Hem Afrikiye'n oldur cibli
"mretdr ki yok bir arzhli
4921. Mselles !ekldr hem ol cezre
Ki bi! yz ml olur aa mesre
4922. Diyr u kalalardur il dery
Devbb u nimet enhr u e!cr
4923. Hem anda didiler Abd's-selm
Var-m! ilm ehlinden ok akvm
4924. Meger B'l-Ksmu'l-Mehd gelpdr
Belerm !ehrin anda ol kalupdur
4925. Ad Serkavmiye bir !ehr vardur
Ki yan deiz bir yan berdr
4926. Meger bir rkn zre ol adada
Yapupdurlar bu !ehri m-mezda
F zikri cezreti Kbris ve m bih
4927. Birine Kbris adas durur ad
Var anda muazzam !ehr bd
4928. Yaldur bir #m'a anu masri
Yidi gnlik durur dirler mesri
4929. Yiri sahr durur pr-ravza vu bg
Keser vustnda an bir ulu tag
4930. Firenc elindedir ol beriyye
Virr sultn- Msra ylda cizye
F zikri cezreti Rodos ve m bih
4931. Hem ol derydadur Rodos adas

320
Kim yz mldr vs-i kys
4932. Hem Efrence bildnu cibli
Meger ol adadur bilgil makli
4933. Var ol ada iinde nice kala
Firenc elindedr ol arz- buka
4934. Kat d!vr adadur ol cezre
Giremez yagdan kimse o yire
4935. Yemen kffr var ehl-i cefdur
Deiz yzinde i!leri adadur
4936. Olara bu taaddi urf- havdur
Advdr Dru'l-islm'a advdr
F zikri cezreti Karit" ve m bih
4937. Karit! adlu vardur bir cezre
Firenc olm! durur skin o yire
4938. Cibl-i berka dirler ol adadur
Suy hb u havs mntehdur
4939. "mret olur adadur an bil
Uzun seyr-ile yz otuz ml
4940. Var iinde hem iki !ehr-i bd
Biri Handak birisi Rabz- zd
F zikri cezreti'l-Fars bih ve m bih mine'lacyib
4941
. Hem anda bir ada var Fars ad
Kamu kfir durur ehl-i bild
4942. Var anda drt ulu !ehr yegne
Sevhilde i biri miyne
4943. Shli Msr arznu makli
Cibli #m u Rm ili cibli
4944. O yirde bir muall tag var hem
Var ol tagda meger bir deyr-i azam
4945. Var ol deyr iinde bir ulu bt
Murassa hep zer sm-ile ol bt
4946. Mugallif hen-ile her tarafdan
Dzilmi! !eytanat-la m-selefden
4947. Ki magnats ta!ndan iki py

321
Dzetmi!ler aa kim tura bir cy
4948. O ta!u cezbi-le bu hene bak
Turup durur ara yirde muallak
4949. Varup kfirler anda z-masiyye
Kim iderler taabbud ol salbe
F zikri cezreti Kavsen ve m bih
4950. Hem anda bir ada var ad Kavsen
Kat ulu adadur ol muayyen
4951. "szdr yokdur anda dem zr
Bulnmaz anda bir bd bnyd
4952. Nin kim turmaz ol yirde insn
Afrt arzdur ol mevz- cn
4953. Dimi!ler kim varursa ol diyra
Afrt aa olur !ikra
F zikri cezreti'l-Mevt ve m bih
4954. Hem andadur ki dirler Mevt adas
Ki mhlikdr ot suy havs
4955. Orada skin olmaz asla insn
Karr itmez o yirde cins-i hayvn
4956. Nohuda bezer anda bir kiye var
Biter anda sedba bezer e!cr
4957. Kokusn alsa hayvn ol kiynu
Diraht syndan tursa anu
4958. Helk olur begyet korhuludur
Kiyh mhlik e!cr agudur
F zikri cezreti'd-Deyr ve m bih
4959. Var ol dery iinde dir ens
Meger bir ada ad Deyr adas
4960. Var anda bir derne deyr-i azam
Ezelden anda yaplm! mutalsm
4961. Batupdur su iine o imret
Grinmezlik var anda emret
4962. Dimi!ler ylda bir gn evvel hir
ekilr su olur ol deyr zhir

322
4963. Dirilp ol ada ehl temmet
Gelp iderler ol deyri ziyret
4964. Turur asrna dik mek!f o bnyn
Pes ah!am olsa olur gine pinhn
4965. Gelince yl dnp ol yevm-i malm
Gremez kimse kalur !yle meksm
4966. O gn ilmine dise bulam yol
Cezre anu yigirmidr didi ol
F zikri cezreti'l-Esmk
4967. Bu bahr- Rm iinde didi bihr
Semek adas dirler bir ada var
4968. Muazzam adadur cmle imret
Var anda ok diyr u !ehr millet
4969. Olur bahrnda anu her cins mhi
O kavmu yidgi oldur gmh
4970. Sar ehlinden olm!dur bu mesm
Meger bir yl tamm olnca mecm
4971. Yz otuz cins mhiden temmet
Gelr anda gider nevbet nevbet
F zikri cezreti'n-Nevm
4972. Hem anda bir ada var ztu'l-ezhr
iekden tag u sahrs yik-br
4973. Ki her kim ol iekden ala kohu
Uyuya tuta ol dem gzin uyhu
4974. Vel degme keret olmaya bdr
Virr bu hasleti dyim ol ezhr
F zikri cezreti Sardaniyye
4975. Meger bir ada var Sardaniyye nm
Mukm olm!dur anda kavm- ervm
4976. Kat iri olur anlar bedende
"gen hr yd olur sretde tende
4977. Sabr olur !ikya ol tavyif
Karnca dn mezhebinde muhlif
4978. ulu !ehri var turmaga hn

323
Olur ada iinde sm kn
F zikri cezreti Belbnas
4979. Dah bir ada var Belbnas ad
"mretdr ili gni bild
4980. Gelr havli kys bi kadar ml
Ula!ur vardur anda berre bir dil
4981. Sorarsa arz alt ml olur ol
Uzanur iri!ince berre ol yol
4982. Hem on bi! ulu !ehri vardur anu
Firenc asldur ehli ol adanu
F zikri cezreti Clita
4983. Hem anda bir ada var Clita nm
Be!er yokdur orada yrr agnm
4984. Ganam adas var ad lisnda
Yrr vah!dur ol agnm anda
4985. Toludr her taraf agnm iinde
Katler yrr cm iinde
4986. Var anda bir muazzam ulu bnyd
Ki dirler halk aa dir el-Ganam ad
F zikri bahri'l-cezyir
4987. Hem anda iki ada vardur anda
Ki tutm!dur Firenc Ktln' anda
4988. Var anda bir ada dah mesdr
Muazzam sr-la havli msevver
4989. "inde yok durur hi dem zr
Eser ol yirde dem yirine bd
F zikri bahri'l-cezer ve m bihi mine'l-acyib fi'l-hayvnt
4990. Haber sorarsa eger bahr- cezerden
Gel imdi dilegil ilm haberden
4991. K'anu yokdur muhta asl asl
Sevhildr hemn havlinde peyd
4992. Meger ol bahr bahr- mstekaldur
Kenr bir birine muttasldur

324
4993. Dimi!lerdr varanlar ol mekna
Yigirmi nehr olur aa revne
4994. D!pdr mstedr'l-vaz !ekli
Vel tolnadur bisyr mli
4995. Cenbndan !imledr uzun
Gider garba inin !ark yni
4996. Kurudan fersah-la dr yik-sn
Ki bi bi! yz olur kaldukda devrn
4997. Deizden mli-y-ile tl sekiz yz
An ml-ile alt vu dpdz
4998. Kenr !arkisidr mlk-i Crcn
#imlidr Cezer arzna bldn
4999. Cibli dlim olmasdur cenb
Cibl Kerc'dr su b-gurb
5000. Kat d!vr derydur hatr-nk
Kalupdur ge!ti b-had helk
5001. Ne cezeri olur ol bahru ne meddi
Tecvz eylemez mevcinde hadd
5002. Dimi!dr bahrlar cins-i cevhir
Ki kmaz ol deizden evvel hir
Fi zikri'l-hayvnt mine'l-acbeti bih ve minhs-semeketi'l-
'azimeti elleti tahrc min anhril-criyeti
5003. Hikyetdr ki Selm- tercemndan
Ki Eb Hmid klupdur nakl andan
5004. Halfe !h- Msr ala makl
Hazar !hna saldukda resl
5005. Reslin bes olmaga beyn
Bil salm! selm tercemn
5006. Varup devrn-la ol ehl-i alm
Mukm olm! cezerde nie eyym
5007. Haber virr meger ol kimse bir yevm
Grr kim bir balk avlam! ol kavm
5008. Meger bir mhi-di gayetde azam
Virr cnn kenra kdug dem
5009. Aar gne!in neznda revnu

325
kar bir criye gne!inden anu
5010. Mogol-n gzl bir mahbb me!hr
Krkcn ka!lu bir ma!k- dil-ke!
5011. Dah vuslat gni tek !ems efrz
Sa frkat gicesi gibi b-rz
5012. Kara zlfi m!bih enbsa
Yaag eli hamra-y ursa
5013. Revdur hr disem y kenzek
Gren ider Taalla'llh tebrek
5014. Miynnda a!aga bir g!ve
Hud'dan setrine olm! ilve
5015. Bilinde bagludur !yle ki mrer
Gbeginden dizine dek msetter
5016. Hemn kdug dem g!- semekten
Bir efgn itdi kim gedi felekden
5017. Yzini yrtd vu san yold
Dah degmedi bu hal-la ldi
5018. Musahhih kssa durur dir bun nkil
Yazlm!dur ktbde kavl-i kyil
5019. Umma irse ahbr- tevtur
Ulm ehli katnda ol esahdur
Fi zikri semeketi'l-Bd bih
5020. Hem ol dery iinde didi nakkl
Meger bir cins mhi var ad bl
5021. Muazzam mhidr kerden dirz ol
Gelr tolyla bi! yz del kr ol
5022. Cenhn kaldurcak sudan iy cn
Grinr nite kim deryda yilkn
5023. Dehnndan ter!e! ilin su
kar bir oh atam gider yukaru
5024. Kaan an gre ehl-i merkib
alarlar subha vu tabl u debdeb
5025. Nin kim ol balk i!idp an
Kaa irmeye anlara ziyn

326
5026. Deizde kim olur her cins mhi
An grse kaar andan gmh
5027. Yrr deryda her yaa gider ol
Ne neva cn-ver grse yudar ol
5028. Nihyetden geicek iftirs
Tecvz idicek hadden adas
5029. Bes aa intikm idp "lh
Musallat klur aa gine mhi
5030. Kim ol balga dirler le!ek ad
Bir ar!undur anu kadd nihd
5031. Gelr bir subh-dem ol le!ek n-gh
Kulagna girr ol htu iy !h
5032. Yir anu magzn oldur gds
"ri!r kbet andan fens
5033. Giricek g!na blu o mhi
Tutar cn diyrn devh
5034. Deger ba!n yire t k ola ol
Kulagndan kar kaan ola ol
5035. Ki!i her ne kim iderse bulsar
Dimesn kimse itdgi klsar
5036. Muhakkak bil glden bu kelm
Okdusa "azz z'l-intikm"
Fi zikri't-temsl ve'n-nasha
5037. Ben dem dah pkize bl
Yine bezer meselde !yle kim bl
5038. Nasb oldukda aa devlet-i vefr
Cihnda buldugnca kuvvet-i vefr
5039. Gurr idp keml kuvvetine
Tama klsa zaf nimetine
5040. Oturup mlk-i sadrnda serre
Taaddi itse miskn fakre
5041. Bes olur mstehak h-la mu
Cezsna "azz z'l-intikm"u
5042. Aa h!m eyleyp halku rahmi

327
Musallat klur aa bir garmi
5043. K'olur begenmedgi kimsen ol
Elinde kbet makhr u mahzl
5044. Hud emr itse bir mr- zafe
Garm olur Sleymn- !erfe
5045. Garme hr bakma kana bakgl
Karncaya dah merdne bakgl
5046. Her insndan hazr kl alem-ise
Tolu bak deme dem-y-ise
5047. Eger Nemrd-ve! klsa tezlem
Helk ider seni bir pi!e-yi bm
5048. Mezd olduka senden kuvvet-i kt
"ri!dgi bu tama !yle kim ht
5049. Ve ill seni bir le!ekle faal
Helk ider nite kim hlet-i bl
5050. Gelr insna insndan mazarrat
Ki kend cinsi olur her !!e-yi fet
F zikri cezreti bahri'l-Hazar minh cezreti'l-Cinn ve m bih
mine'l-'acyib
5051. Rivyetdr ki dimi!dr msfir
Cezer bahrnda vardur ok cezyir
5052. Tehdr bes birinde ins vardur
Agalar m!ler akar sulardur
5053. Var anda bir cezre didi bihhr
"szdr yok iinde deyr deyyr
5054. Velkin gelr andan drl vz
"!idrler halyk k! eger yaz
5055. Vara bilmez kimesne ol adaya
Tahamml ide bilmez o sadya
5056. Asah budur kim ol vz- hyil
Ki cin vzesidr didi kayil
5057. Klupdur ol makm cinni mev
Anu-n anda dem turmaz asl

328
F zikri cezreti'l-Cebel ve m bih mine'l-acyib
5058. Cebel adas dirler andadur hem
Katnda bir kara tag var muazzam
5059. evrmi!dr deiz ol tag mutlak
Var anu kullesinde bir ulu !ak
5060. kar andan olur bir su revne
Gelr ol su iinde dne dne
5061. #u sencem dnk tek habb- asfer
Dkilr bahr iine ekber-i asfer
5062. karur bahr iinde an gavvs
Satar tccra oldur mhre hs
5063. Cezer bahrn seyr ider msfir
Dinmi!dr vardur anda cezyir
5064. Birin adna dirler Sin kh
Var anda Trkden bir halk- enbh
5065. Orada sayd iderler bz- ebyaz
Mukbildr meger slta ol arz
5066. Birine dirler anu halk- Trkn
Muall khdur yok aa pyn
5067. kar bir li yirden orada nr
Kim olur yz fersah yirden izhr
5068. Birine Kara dirler ism-i Arb
Mukbildr o yire bb'l-ebvb
5069. emenler sular olur ol ada hem
Olur ol memleket hasb u reh hem
5070. Alnur oradan sayf- !itda
Msfir Kara'y her bir bilda
F zikri'l-bihar'l-mlihati'l-me"hreti minh bahr-i Azgar
5071. Dimi!ler yriyenler berr bahra
Ki yir yzinde vardur nice bahra
5072. Haber byle dimi! ehl-i beynu
Meger bahr- Azgar'dur yiri anu
5073. Zagar dirler aa hem bahra-y Lt
Gelr ok sular olur aa mahlt

329
5074. Aceb budur akar ol bahra enhr
Kar!ur suyna enhr her br
5075. Eger sayf u eger fasl- !itda
Ne eksilr hd olur ziyde
5076. Meger kim hrdur anu zemni
Mahaldr maden-i kibrte tni
5077. Ki kar Lyezle anu buhr
Buhr olur giren enhr var
5078. Dimi!ler ol deiz ol meknu
Meger bir gavr var karnda anu
5079. "ki aylk gider dah ziyde
Gider ol gavra su tahte's-serda
5080. Varur hir bir iklme kar ol
Orada arz sathna akar ol
5081. Me!yihden dimi!ler zge harfe
Ki varur ol suda bir arz- hasfe
5082. Geer ol hasfdan suy serya
Ki bahr- Kulzm'e kar nihye
5083. Dah dirler o hasf i!it kulak tut
Nedr bir sakbdur t arz- Behmd
5084. Olur her nehr anu-n anda gays
Bu dery ne mezd olur ne nks
5085. Biter bir nev kayr olur suda ki gh
Kopar urur kenra mevc n-gh
5086. Ne iklme ki ka ol bazaa
Olur kim mlik-ise ol diyra
5087. Olur bir tellesi gibi dah azam
Dah subga katar sabbg an her dem
5088. "!idilmi! durur erbb- eserden
Yazlm!dur kitba ol haberden
5089. Ki ol bahra yirinde m-tekkaddm
Var-m! bir ulu !ehr-i muazzam
5090. Olara iri!p h!m- Hud'nu
Yire gemi! yiri bahr olm! anu
5091. Ki #m'u gavr- sflisine kar!u

330
"ki cnib arasndadur ol su
5092. Yidi fersah durur tl u kys
"nin fersih intihs
5093. Dimi!ler ol buhayre ire yeksn
Bulnmaz istese bir cins-i hayvn
5094. Nin kim mntin fsiddr an
Ki tutmaz cn-ver anda mni
F zikri buhayret-i Erc"
5095. Be-hayrt ire iy ehl-i mani
Biri Erc! bahrdur bil an
5096. Uzun mddet-ile drt merhal
"ni bir merhale old mkemmel
5097. Hem anda kayz olur !ikre
Hem!e burk armen kenra
5098. Vel bir ml iinde iki mhi
Tolar ol bahru ii vah! u mhi
5099. Aceb budur ki ol su ire yeksn
Grinmez on ay ire cins-i hayvn
5100. D!rrler vuh!ndan !ikra
"letben satarlar her diyra
5101. Aceb hikmet durur bu hikmetu'llh
Ki bir ylu iinde ol iki mh
5102. Nin mhi tolar bu bahr yik-sn
Neden on ay bulnmaz anda hayvn
5103. "ki ayda grinr ne sebebdr
On ayda gayib olur bu acebdr
5104. Gidicek kanda gider anlar iy cn
Gelicek ne yirden gelr firvn
5105. Bu hli fikr itse ehl-i irfn
Kla bu bahr- hikmet ire garkn
F zikri buhayret-i Tennessr
5106. Meger bir bahr var Tennessr ad
Ki ac deizdendr nihd
5107. "nine uzunna ittis

331
Meger bir gn buuklkdur kl
5108. Vel bir yl iinde ol ac b
Nie gn azb olur z-emr hb
5109. Ki yiri ol bahrin temmet
Diyr u !ehr-imi! il vilyet
5110. Naghn bir gice bu bahr- Mlih
De!ilp olm! ol iklme slih
5111. Temmet gark klm! ol mekn
Naghn ber[r]ken bahr itmi! an
5112. Hem andadur ki dirler "fem tyne"
Ki bell cydur me!hr Mna
5113. Eger Trk Frenc #m u Magrib
Ne yirden gelse Dimyt- merkib
5114. Ol agzdan girr og diyra
Virr b u harc !ehriyra
5115. #u asr ire ki #eyb' mr-i devrn
Klurd Mna vu Dimyt'a fermn
5116. Melik E!ref zamn-y-d ol eyym
Baa ol !ehri !h itmi!di inm
5117. Emr nzr-idm ol mahalde
Mukm htr-dm ol mahalde
5118. Meger ol yirde grdm b-nihyet
Acyibden aceb bir nesne gyet
5119. Ki her yl bir nie gn ol agzda
Balk akar su yzine deizde
5120. #u resme sayd ider sayyd an
Ki gelmez sag!a hadd u kern
5121. Tutlur ol mahalden her zamn ol
Gider her ilden ile armagan ol
5122. Dkilse yir yzine anu b
kar od gibi ol hletde tb
Et-taaccb f devri'z-zamn ve tagayyre min hlin il hl
5123. Acebdr bu cihnu hli iy yr
Ki turmaz bir karra arh- devvr

332
5124. Zamnu dndgince her demine
Tegayyr iri!r r-y zemne
5125. Ki bir gn bir imret hnumn
Gresin kim ykupdur dehr an
5126. Gresin bir yiri bir devr-i ybn
Deiz klm! gresin an devrn
5127. Gresin bir mahal bir vakt- peyd
Olur bir tl- eyym-la dery
5128. D!ilse n-gihn tumn- fermn
Yidi iklmi gark eyleye yik-sn
5129. Cebel-i Kf ola aa olmaya sed
Muht ola aka dnyya b-had
5130. Aceb ol bahr an itmedi gark
Kim-idi ol yiri mamr iden halk
5131. Eger bilseler-idi ol mekn
De!ilp gark idiser bahr an
5132. Yapalar m-yd bir dvr anda
Tura m-y-d ya bir diyr anda
F zikri buhayret-i H
v
rzem
5133. Dah H
v
rzem arznda yigne
Meger kim bir buhayre var revne
5134. Dkilr aa b- nehr-i Seyhn
Hem enhr- bild- Trk Ceyh
5135. Kyas-la anu devr-i temmet
Meger yz fersah itmi!ler meshat
5136. Ziyde olmaz ol derynu b
Acdur tatlu olmaz anu b
5137. Dimi!dr baz ehl-i ilm dehr
Cezer bahr ba!dur o bahru
F zikri ayn- Ermeniyye
5138. Varanlar Ermeniye sar sre
Dimi!ler vardur anda bir buhayre
5139. Akar alt ay anu b teyyr
Yzer yzinde mhi uar tayyr

333
5140. Kurur hem alt oldukda encm
Bulnmaz yidi yl iinde katre
5141. Sekizinci yl akar bu emre
"ri!ince gine vaktna eyym
F zikri be-nhiyyet-i Hlit
5142. Diyr- Hlit arznda muazzam
Dimi!ler bir buhayre var durur hem
5143. Ki bir slu geer on del mhi
Grinmez anda ne zafda ne mhi
5144. Ylu iki ayna irse devrn
Tolar ol sunu ii drl hayvn
F zikri buhayreti be-nhiyyeti min nevh Horsn
5145. Horsn milketinde dir msfir
Ki vardur bir bahire b vfir
5146. Madinden ne d!se bna anu
Hemn irr kar!ur bna anu
5147. Bu sunu Msr arznda dem--dem
Nazri Brke-yi Natrn'dur hem
5148. Kim iine ne d!erse fildan
Kamu Natrn olur knca mdan
F zikri'l-hayvn elleti bih ve't-taaccbl itibri f hli
zalike'l-hayvn
5149. Hem ol su ire var bir neva hayvn
Hemn sretde v sretde insn
5150. Meger ol cn-ver bu heyet-ile
kar ol su yzine mddet-ile
5151. Nie sz syler klur tekellm
Vel kimse ide bilmez tefehhm
5152. Meger ol zhir olmaga dellet
Melik mevtine durur bu almet
5153. Nedr hikmet kim ol gelse makle
Mlku devleti irr zevle
5154. Aceb kim bildrr aa bu hli
Ne kimse gredr u!bu makli

334
5155. Ni bilr iy aceb bahr ire hayvn
Fen oldugn yir zre insn
5156. Deizden kuban virr haber ol
Hat itmez vel syler hatr ol
5157. Meger kim ldrr ilhm- kudret
Hakkat b-hat alm- kudret
5158. Zih hikmet ki yok ilminde reb
Deizde syledr hayvna gayb
5159. Bu resme olcak irfn- hayvn
Aceb mi bahr- hikmet olsa insn
5160. Mkerrem zt kim insn ola ol
Aceb mi maden-i irfn ola ol
5161. Szinden alana her drl man
zinden gelmeye bir mla yan
F makli'"-"ir
5162. "!itse ibn-i Bl'den makli
Saa yz gstere hikmet-i cemli
5163. Beyn ola saa esrr- gaybu
Yze kef! ola ddr- gaybu
5164. Gzden ref ola gaflet hicb
Ala kalbe irfn bb
5165. Gresin garb !ark bir nazarda
Teseyyr eyleyesin bahr u berde
5166. Grinen kudret-i Rabbn'den r
Diye cn rz- tenden akl- yh
5167. Garyibler ki bdlar iinde
Acyibler ki derylar iinde
5168. Yaratm!dur Hud yokdur kys
Bilinmez sag! vu intihs
5169. Eger saylsa ol efrd efrd
Dkenmeye vel dkene add
5170. Eger sylense ol tafsl tafsl
Tamm olmaya gee b-aded yl
5171. #ua ki ilmm irdi sylemi!em

335
Vel bide birin cevz-ile vasf eylemi!em
5172. Kim azndan ogn ekliyesin
Klasn cezv-ile kll kysn
5173. Deizin fehm idesin katresinden
Bilesin fitbn zerresinden
5174. Yakb grmek-ile necm-i sehnu
Kysn idesin !ems-i sehnu
5175. #u kimse kim ola scid-i ryet
Kifyetdr bu del sz kifyet
5176. #unu var durur akla sebli
Ne hcetdr aa sz tavli
5177. #u kim ztnda var tab- selmi
Ol alar l-cerem kavl-i hakmi
F zikri teveldil-enhr vel-uyn ve'l-Cedvil ve's-Seyln al
vechi'l-arz
5178. Yaratm!dur yir gg ilh
Bu yir yzinde ok drl miyh
5179. Yaradldan Hud arz u semy
Aktm!dur bu yir yzine ml
5180. Aceb akar gice gndz bu enhr
Ne ard kesilr ne i karr
5181. Ne yirden akar ol enhr y Rab
Nire olur gine tayyr y Rab
5182. Dimi!ler yir yzinde k'ad berdr
"ki yz krk ulu enhr vardur
5183. Uzun elli fersah asgarnu
Vel bi fersah old ekberin
5184. Cebellerdendr ekser ibtids
Deizlere iri!r intihs
5185. Meger mervdr ehl-i hakemden
Yazlm!dur bize sbk memden
5186. Ki taglara yagcak yagmur u kar
"ner suy yir karna karr
5187. Cemi cem olup fasl- !itda
Hazn olur turur tahte's-serda

336
5188. Yir altnda khufta tolar ol
Hud emri-le oradan bulur yol
5189. kar yir yzine olur revne
Akar sular olur yrr cihne
5190. Zamn-la hazn bu serdan
kar m-esef-le akar aldan
5191. Kimi rmaklar olur kimi enhr
Kimi e!meler kimi ebyr
5192. Yukarusndan akan khsitnu
#u sulardur ki yokdur kat anu
5193. A!agsndan aksa taglaru su
K!n akar kesilr yazn ol c
5194. Siryet itmeyen sular olur feyz
Kim an bal idemez kre-yi arz
5195. Cibl vdlerde cem olan b
Revn olur akar her yaa seyl-b
5196. Eger kim kar!a enhra enhr
Olur rmaklar olur b- tayyr
5197. Gr imdi lutf- Rabbu'l-lemn'i
Ki tedbr itmege ehl-i zemni
5198. Akdur yir yzine bu miyh
Bitrr drl e!cr u kiyh
5199. "ri!r intif her diyra
Bulardan artan varur bihra
F zikril-enhril-me"hre al vechi'l-arz ve minhn-Nl ve
acyibi ahvlih
5200. Muhammed Mustaf'dan i!it sr
Ki cennetden kar dir drt enhr
5201. Biri Nl birisi nehr-i Ceyhn
Furt old biri birisi Seyhn
5202. Kamusndan muazzamdur vel Nl
Diyeyem vasfn anu zhir bil
5203. Kitb- Nzhet'l-U!!k iinde
Yazlm! kssa-y fk iinde
5204. Meger kim bir batiha vardur asgar

337
kar ol kh- Akmar'dan iner
5205. Bulnur menbadur ol batiha
kcak ol bathadan fesha
5206. "ki !ube olur iki yaaya
Akar her !ubesi vech-i serya
5207. Biri kh- kamerden n ekilr
Bihr- Kubbet'l-arza dkilr
5208. Akar birisi Nevbe sar kmil
Olur hirde bahr- Rm'a vsl
5209. Cibl- Selc'dr dir menban baz
Didiler Kf tagndandur ol arz
5210. Akar ol aradan iner tutar yol
Gelr devr-ile bahr- Ahzar'a ol
5211. Keser ol bahr geer kuvvet-ile
Yrr akar kuruda mddet-ile
5212. Geer Sdn arzndan Fizn'a
Olur Bezgvi'ye ulv revne
5213. "ri!r Donkala !ehrine pyn
Ki Nevbe arzdur ol mlk-i bldn
5214. Bild- Nevbe'de bu Nl-i sl
Biten yire grinmez merhil
5215. Gelr iklm-i evvelden geer ol
Akar iklm-i sniye turur yol
5216. Varur Nisvn arzna dkilr
Gelr nci iklme ekilr
5217. Olur bir mevza bu Nl vsl
Ki dirler adna anu Cendil
5218. Tolu ahcr olur ol arz- Mesab
Gee bilmez oradan hic merkeb
5219. "ki tag arasdur ol medde
Geer andan akar arz- Sade
5220. Orada medd olur hsl o nehre
"rr Esvn'a vu Kastt- Msr'a
5221. Hemn gedigi dem Kastt- Msr'
"ki !akk olur anda Nl nehri

338
5222. Bir uc dkilr bahr- Re!de
Birisi bahr- Dimyt- Sade
F zikri meshati nehr'n-Nl ve buduhu tluhu
5223. Meger kim nehr-i Nl' bil beyn
Cenbnda !imledr revn
5224. Rivyetdr ki dnyda mkemmel
Meger bir nehr yokdur bundan atvel
5225. Bir ucndan bir ucna temmet
Uzun yidi aylkdur hakkat
5226. Akar drt ay iszlik yirde tayyr
Beriyedr ki yokdur anda deyyr
5227. Geer bir ay buuk arz- Habe!'den
Bir aylk Nevbe arzn bu ba!dan
5228. Buuk ay seyr ider arz- Sade
"rince sahar- Dimyt u Re!de
5229. Rivyetdr ki dimi! baz dn
Ki bilmez kimse Nl' aslu asl
5230. Meger kim m-tekaddm asr iinde
Var-d bir melik bu Msr iinde
5231. Melik Slih dimeklik-ile melkb
Aa dirlerdi Necme'd-dn Eyyb
5232. Dilerdi bile nedr asl- Nl'
Ne yirdendr netiyye vasl- Nl'
5233. Karakullar alup ol shib iklm
Balk avlamag itdrdi talm
5234. Dem--dem !gl-dlar bu i!e
Yidkleri balg-d hem!e
a
5235. Dah bilmezler-idi nimet kt
Bu olm!d bulara kuvvet kt
5236. Olar-in dzetdi bir sefne
Kod anlar ol ki!i iine
5237. Buyurd anlara bu sanat-la
Gideler bahr- Nl'e mddet-ile
5238. Ki varup iri!eler menbana

339
Greler kandan akar menbana
5239. Rivyetdr ki ol kavm u o millet
Yrimi!ler gemi-le nice mddet
5240. Varup iri!memi!ler menbana
Gine dnmi!ler hir merciine
F zikri ziydeti'n-Nl ve noksnihi
5241. Dimi!dr Mhdev tefsr iinde
Yazlm! nmeye takrr iinde
5242. Ki ne kim varsa yir yzinde enhr
Musahhar eylemi!dr Nl'e Cebbr
5243. Kaan kim cemle mahlku Hall'i
Ziyde eylemek dilese Nl'i
5244. Urk- arz iinde zr bl
Gerek medd ola aa enhr- dny
5245. Dilerse bu sze msdk man
Aa medd oldug enhr yan
5246. Ki grse ne ziyde olcak bu
Gerek kim eksile lemde her su
5247. Kamu sular ziyde olcak hem
Bu nehr-i Nl olur gne gune kim
5248. Ki yan kim nihr iinde her su
Mezd olur lkin eksilr bu
5249. Dner hem sayf u kanda tayr kl
Kamu sular bulur ol vaktda takll
5250. Dimi!dr Kbtler kl bu kys
Burana on ikinci gicesi
5251. Mcerrebdr ki bu yl ol gicede
Gerek "min klli bedd" ola ziyde
5252. Aceb budur ki her ylda bu dery
Nekvet eylemez ol demden asl
5253. Kaan kim artmaga ba!lasa ol her su
Be!retler olur Msr ire her s
5254. #u del medd olur tedrc-ile ol
Ki arz- Msr sak ider sun u sl

340
5255. Eger eksk gele Msr'a galdur
Eger artuk aka ayn- hatdur
El-ilm f mekkiyeti mikdr ziydet'n-Nl kable imtiddihi
5256. Dimi!dr Nl hakknda mcerreb
Hem ol resme hisb itmi! muhseb
5257. Dilerse bilesin meddini Nl'
Middnda n'olur haddini Nl'
5258. Nzli noktadan on gn mukdem
Ki cemre dirler aa halk- lem
5259. Trbndan bu Msr'u didi nakkl
Eger kim alsalar on alt miskl
5260. Pes an hfz idp ehl-i zayia
Kosalar bir yce yirde veda
5261. Bu !artla ki iri!meye aa gam
Tura anda sabh olnca ah!am
5262. Gelp vezn itse an vezan arta
Gerek krt-la uzun arta
5263. Vel ne del iri!se az ziyde
Pes on krtdan olmaz yda
5264. Mcerrebdr ki bir krt miskl
Olur Nl' bir ar!un meddine dl
F zikri mikysi'n-Nli Msr
5265. Nebiyyu'llh Ysuf bin Yakb
Zamnnda meger irfn-la hb
5266. Kys meddini bilmeg-in ns
Dzetmi!ler durur bu telle mikys
5267. Bu bahr- Nl iinde merd-i std
Yapup durur meger bir li bnyd
5268. Var ol bnyd vasatnda ni!ne
Dkilmi! ta!dan bir stivne
5269. Bu arz- Msr takrr eylemi!ler
Ni!nn anda tahrr eylemi!ler
5270. Ni!n mermeri mikysa merkm
Zira-la hisb anda malm

341
5271. Kaan kim bahr- Nl ider medda
Bakarlar ol almetl amda
5272. Suvarm! grseler n bir ni!n
Bilrler su virr arz- Fln'
5273. "ricek Nl haddi irtifa
kar meddinde on alt zira
5274. Kemle iricek bahru ziyde
Budur Msr ehline her telle de
5275. Ulu gice kz oglan pr bern
Dirilr anda olur ulu tem!
5276. Gelr hem Msr seltni h!mla
Temmet begler-ile v hadem-ile
5277. Mahal kim kat- Nl iderler an
alar bir kez klc-la ol mekn
5278. Nice mddet akar yrr fezya
Kamu Msr arzna virr sakya
5279. Hemn oldur deiz kesmek tlsm
Klupdur m-tekaddmler bu resmi
5280. Pes imdi kat iderler yir yir an
Revn olur basar her bir mekn
5281. Muhsibler klupdurlar bu yd
Bu arz- Msr'a Nl' imtidd
5282. Ziyde oldug-n her bir ar!un
Harc Msr'u artar yz bi altun
5283. Nedr ar!un yirmi drt sb
Dimi!dr bu szi ehl-i snyi
5284. Ki her bir sbnda tl u arz
Suvarur bi kadar fidn- arz
5285. "ri!se ol sekiz ar!una haddi
Gark ider bu arz- Msr' meddi
5286. "ri!se imtird ol adde
Yigirmi iki zir artar medde
5287. Olur drt ar!un artuk irtif
Nin kim ycedr anu bek
5288. Yukaru gitdgince artar midd

342
Kim olur a!aga virse ziyd
el-Hikyet
5289. Dimi!ler chiliyetde meger Nl
"ricek hleti meddine her yl
5290. Alup bir bkire kz kymet-ile
Dzerler idi drl ziynet-ile
5291. Brakurlard iletp an Nl'e
Bu-y-d det ol kavm- dalle
5292. Bun ragm iderdi ehli kfr
Ki byle olsa artar Nl'i Msr'u
5293. Salup mer ibn-i As ibn-i Hattb
Varup feth itdginde Msr' eshb
5294. "ri!mi!-idi vakt- meddine Nl
Muahhar old pes ta!mad ol yl
5295. Yazup bildrdi Frk'a biny
Hikyet eyledi mcery
5296. Bu hafsa iricek bu alka
Yazuban Nl'e gnderdi Betka
5297. Bun yazd Batka ire iy Nl
Ta!arsa ihtiyru ile her yl
5298. Bize hcet degl sin middu
Ko hergiz olmasun bu imtiddu
5299. Ta!ar bi kez dker emr-ile her sl
Bi'iznillh med ol gine derhl
5300. Aluban mr ibn-i As an
Brakd Nl'e bi'l-ihls an
5301. Alup mr ol kitb itdi bir Nl'e
On alt ar!un artd Nl ol yl
F zikri hayvnti'n-Nl ve minht-timsh
5302. Rivyetdr ki bu timsh- mutlak
Olur bu Nl nehr iinde ancak
5303. Dah sularda olmaz dir hakkat
Velkin bahr- Sind'e var rivyet
5304. Egeri Nl'dr ol vah!a mev

343
Vel Kastt- Msr girmez asl
5305. Ki olmaz Msr katnda vcd
Aa mni durur Msr'u hudd
5306. Dimi!ler og olur Nl ire zt
M!bihdr Sakankra sft
5307. Tutup bir nesneyi klsa tehannk
A!aga nesi itmez taharrk
5308. Teninde mahreci yokdur verdan
Yapar olsa btn drl gddan
5309. kar derydan ol hayvn kenra
Aar agzn turur intizr
5310. Gelr bir ku! aa ol yirde hir
Meger Katkt'dur dirler o tyir
5311. Girp karna yir anu fezsn
Hak andan klm! ol ku!u gdsn
5312. Var ol ku!u ba!nda bir dikeni
Ki yumdurmaz o timsha dehn
F zikri nehri'l-Furt
5313. Rivyetdr ile'l-Murtez'dan
Yazld deftere ehl-i bindan
5314. Furt-in dimi! ol hayru'l-ashb
Akar cennetden aa iki mzb
5315. Dimi!ler Cafer Sdk dimi!dr
Meger nehr-i Furt'a hayru'l-enher
5316. Halyk bilseler nedr ol b
Yapalard kenrna kebb
5317. Cihn ire ki dirler vfidin
Furt old biri ol iki aynu
5318. Furt'u Ermeniyye'dr serb
Hem ol milketdr anu mebni b
5319. Olur Ahlt kurbndan revn ol
Maltyya #amst'a turur yol
5320. Oradan atf olur dner cenba
Akar hem kalatu'r-Rm Sabe

344
5321. Anu stindedr Bre hisr
Nasbin Rahbe v Rakka diyr
5322. Kenrnda durur na hadse
Ana grme kulak tutsa hadse
5323. Olur iki kenr zr- e!cr
"rince byledr t hadd- ebzr
5324. Tecvz itse andan cy b
"ki ksm olur anda anu b
5325. Cenba meyl ider bir blgi hem
Kim ol ksma didiler ism Galkam
5326. Kenrndadur anu !ehr-i Halle
Dah Kfe diyr bile cmle
5327. Ki Basra bile vsat vastna yol
"ricek bir batha dkilr ol
5328. "kinci ksm ad nehr-i s
Varur Bagdd'u iklmine ol m
5329. Bild- Hayra arzna ekilr
Varur Fris deizine dkilr
5330. kuban Ermeniyye'den uyn
Meger #amst'a irince uzun
5331. Gelr buud-la yz elli ml ol
Varnca oradan Bagdd'a bi't-tl
5332. Olur hem alt yz elli add
Fersih-i hkm-ile bu nehre vefd
F zikri nehr-i Ceyhn
5333. Meger kim nehr-i Ceyhn yegne
Olupdur !arkdan yaa revne
5334. Bedeh!n'u huddndan kar ol
Varuban Belh haddna akar ol
5335. Oradan atf ider dner !imle
Horsn arzna olur havle
5336. Horsn'a kaan kim ol su varur
Geer H
v
rzem arzn suvarur
5337. Horsn arz hem H
v
rzem iline

345
Semerkand u Buhra shiline
5338. D!pdr fsla bu nehr dirler
O yaa Mver'n-nehr dirler
5339. Geer ondan olur enhr helcn
Yemne v !imle akar iy cn
5340. Dner gine kar!ur bir birine
Akar yigirmi fersah del gine
5341. Amd- vhid oluban ekilr
Varur H
v
rzem bahrna dkilr
5342. Uzun fersah-la yz altm!
Dimi! Ceyhn' !ol kim seyr itmi!
5343. Kat gelse zemistn ol masra
Deiz suy dner ol nehr yire
5344. Yol olur vu yrr stinde gerdn
Grinmez kalur iki iy bu Ceyhn
5345. Sovuk snur hev n kim asnur
Alup b- nehr yzi snur
5346. Cihn iinde yokdur didi nakkl
Anu gibi dah bir nehr-i ktl
5347. Ki her kim ol enher iinde ola garkn
Hals olmaklga az ola imkn
F zikri nehr-i Seyhn
5348. #u su kim dirler aa halk Ceyhn
Versndadur anu nehr-i Seyhn
5349. "kisin aras ksmet-ile
Gelr on bi! mesfe med-ile
5350. Dimi!ler nehr-i Seyhn'u srb
Hudd Trk ilindedr meb
5351. Nie enhr olur bir yirde makrn
Birikp dirler aa nehr-i Seyhn
5352. Akar Fergna arzna iri!r
Orada aa ok sular kar!ur
5353. Revn olur yrr ol yirde ta!hn
Beriyyeler keser yrr nie gn

346
5354. Akar var stine ol nehr-i glib
Bu nehre seyr ide bilmez merkib
5355. Kaan kim varur arz- Sad'a bu m
Mrevvec gbih olur ol ara
5356. Orada muhaddur olan miyh
Dirilr bir yire gelr gmh
5357. Varur bir nehr-i azam olur encm
Ki dirler adna anu Hazm Km
5358. Geer arz- Buhr'dan revne
Varur hir dkilr bir mekn
5359. Bahr olur anda ad C!hn
Mukribdr o nehre nehr-i Ceyhn
5360. Yigir[mi] fersah ini var uzun
Gelr dimi! grenler C!hn'
5361. Gider Gazne diyrna ekilr
Varur hirde Ceyhn'a dkilr
5362. Hazm Km arg Ceyhn u Seyhn
Bir olur dkilr H
v
rezm'e ta!hn
5363. Meger tayn idpdr ehl-i knn
Yigirmi merhaledr hadd- Seyhn
5364. Geer ay stinden kavfil
Devvb- halk u ahml u revhil
5365. Aceb budur ki bu azm-la ol su
Toar k! oldukda yekpre her s
F zikri nehri'd-Dicle yan e"-"attu Bagdd
5366. Klupdur Dnyl'a vahy- Hallk
K'akduram cihn ire bir rmak
5367. Mut olsun saa emr itdm arza
Akt nice dilerse tl u arza
5368. Bu resme vahy olcak Dnyl'a
Uru turd assn ald ele
5369. Yrdi !ark sar garam kld
Assyla yir yzine resm kld
5370. Nire resm itdise ol !h- mille

347
Yridi ol rsm stine Dicle
5371. Rivyetdr ki ol ehl-i hedye
Yriyp resm itdkde serya
5372. Yetm var mille y !eyh-i fn
Yirine gelse resm itmezdi an
5373. Tolanurd oradan bir mahalle
Anu-n togar u akmaz nehr-i Dicle
5374. Bir ad #at biri nehr-i Bagdd
Dah iderler ol nehre Selm ad
5375. Selm oldg-n bu #at nm
Didiler !ehr-i Bagdd'a selm
5376. Mbrek nehrdr bu nehr-i azam
Gark olmaz iine d!se dem
F zikri mbtedi'd-dny ve mnteh ve meshati tlih
5377. Cibl-i med iklminde me!hr
Meger bir kala var d!vr- mamr
5378. Kim aa Hasan- z'l-karneyn dirler
kar ol aradan bu ayn dirler
5379. "ki tagu arasndan kar ol
Ki varur !ehr-i #ehrz'a akar ol
5380. Hem andan Hasan kifye iri!r
Orada iki nehr aa kar!ur
5381. Ki ba! Arzurum'u taglardur
ogalur orada bulur teveffr
5382. Varcak Msul'a nezdk eger dr
Kar!ur anda aa nehr-i Hbr
5383. Kim Aderbycn'dur menba anu
Deldr ad ol nehr-i revnu
5384. Olur ol rmagu yan Msul
Hem olur bir yaas arz- Bbil
5385. Akar Tekriyet arzna varur #at
Dkilr anda aa zb- evsat
5386. Varur hem arz- Sermen rya ol m
Gelr aa kar!ur nehr-i s

348
5387. Varur Bagdd'a n kim #at nehri
Miynndan iki bler bu !ehri
5388. On iki rag olur ol yirde Dicle
Birikr bir yire kbet cmle
5389. Kaan andan gep olur revne
Kar!ur anda nehr-i Hezevn'a
5390. Hem olur vsta halvne vsl
Batyh olur andan geicek bil
5391. kar hem ol batyhdan enhr
Akar her nehr bir iklme teyyr
5392. Birisi Basra'ya varur mukavvem
Biri Ehvz arzna akar hem
5393. Biri Basr-la Abd anu iy yr
Miynndan geer kat ider aktr
5394. Bu enhr yirin yirin ekilr
Kamu Fris deizine dkilr
5395. Bu sudur hadd olan iftirka
Cezyir milkine arz- Irk'a
5396. Ba!ndan ayaga gitse o nehr
Ki yz fersahdur ehl-i seyr
5397. Dimi!ler dyim anu akdug yir
"mret milketdr evvel hir
5398. Rivyet byle var durur bu nehre
Ki dirler ehl-i vst ehl-i Basra
5399. Suvarurlar anu suyla arz
Dkedrler ki klmaz bahra feyzi
F zikri nehr-i Mihrn
5400. kar Mihrn nehri bir aradan
Ki akar drt enhr ol serdan
5401. Ki her biri m!bihdr Furt'a
Tutar her nehr nisbet bir cihta
5402. "kisi Sind arzndan revndur
Birin menba Kbilsitn'dur
5403. Birin adug Ke!mr olupdur

349
Dirilr bir yire bu drt enhr
5404. Kar!ur drdi bir birine yik-sn
Olur orada ad nehr-i Mihrn
5405. #imle akar sanurlar zhir an
Hakkatde cenbadur revn
5406. Nin kim togr akmaz bir kble
Tar iinde ok dner !imle
5407. Muazzam nehrdr gyetde Mihrn
Gelr azm-la nehr-i Nl'e yik-sn
5408. Bu ne ay iere !yle kim Nl
Hem artar eksilr bu nehr her yl
5409. Ne neva kim ola hayvn iinde
Bulnur cins anu Mihrn iinde
5410. #imle irdginden imtidd
Basar her bir nevyhdan bild
5411. Dimi!lerdr meger erbb- irfn
#u yirden kim kapar bu nehr-i Mihrn
5412. Akar hir Miltn'a iri!r
Varur Mansra arzna kar!ur
5413. Zamn-la akar andan ekilr
Varur Fris deizine dkilr
5414. Uzun ibtiddan intihya
Gelr fersah- aktrna gye
F zikri nehr-i Secistn ysemm nehr-i Hindmend
5415. Secistn milketinde kldlar yd
Meger bir nehr vardur Hind-i mendd
5416. Kim ol !ehremni Cehr ibn-i Ebrz
Aktm!dur Secistn ire dpdz
5417. Bild- Hind' arzndan kar ol
Gelr mlk-i Secistn'a akar ol
5418. Geer andan klalar kesp ince
"ri!r Rehhec Best zerence
5419. Orada ayrlur andan og enhr
Akar her nehr bir iklme teyyr

350
5420. Rivyetdr ki bir nehri muazzam
Kar!ur aa vu andan kar hem
5421. Ne artar ne hd eksilr ziyde
Hemn bir hlet zredr midde
5422. n kim gyet azamdur umd
Belrmez anda enhru vcd
5423. Yrr eyym-la anda merkib
"mretler durur etrf glib
5424. Bu nehr evvelinden hirine
Yrr yz fersah emyli sefne
5425. Cebel arznda bir su var revne
Ki dirler adna anu nehr-i Gna
5426. Dah dirler o nehre nehr-i Sdn
Vel nehr-i Habe! dir baz insn
5427. Didiler bahr- Cvs'dan kar ol
Nie taglar arasndan akar ol
5428. Bulur ol Gna !ehrini miyne
Olur iki kenr !ehr-i Gna
5429. Nedr Gna bir iklme olur nm
#u resme kim Dm!k'a dinilr #m
5430. Olur ma!rkdan ol cy-b- Gna
Meger magrib kbline revne
5431. Var ol nehr iinde ok cezyir
Harb yok durur kamu amyir
5432. "inde cins-i sdn dir ens
Hem andadur ki dirler Tebr adas
5433. Dimi!ler ylda bir kez nehr-i Gna
Ta!ar yir yzine olur revne
5434. Basar ol milketi hep !yle kim Nl
Suvarur yirlerini il Bbil
5435. Bild- Emcer ggden ol su
Akar hem iki aylk yire togru
5436. Zagu Gna'nu gelr yirine
Olur ay revne ol zemne
5437. Varur Tekrr Knem arzna hem

351
"ki ay cr olur bi! b-kem
5438. Bir ay Kse bildn keser ol
Tutar bir ay buuk hem var heme yol
5439. Geer andan deiz sar ekilr
Varur bahr- okynsa dkilr
F zikri nehr-i Etil
5440. Hazar mlkinde dimi! her dekyil
Meger bir nehr vardur ad Etil
5441. Muazzam nehrdr Allhu ekber
Gelr Dicle kadar yz del ekser
5442. O nehr mebdei-n didi seffr
Bild- Rs'dur hem arz- Bulgr
5443. Secistn arzna oldukda vsl
Bir ulu bahr olur bu nehre Etil
5444. Dkildgi mahal bahr- Hazar'dur
Vel erbb- hikmetden haberdr
5445. Ki yitmi! fer olur bu nehr-i Etil
Olcak hem Hazar bahrna vsl
5446. Nazar klsa vel aslndan asl
Sanasn gitmemi! katre kadar m
5447. Dkildgi mahalde bahra nehri
"ki gnlik keser rz-la bahr
5448. Kar!maz bahra ol del mesre
Grinr bahr iinde b- tre
5449. Rivyetdr ki bu azm-la ol su
Dker fasl- !it iinde her s
5450. #ebh olur zemn-i hk-dna
Yz stinden yol olur krvna
5451. Var anda drl drl cins-i mhi
Biri birine yokdur i!tibh
5452. Hem anda bir balk vardur muayyen
Gelr veznle sakli iki yz men
5453. Uzun olur cesedde ol balk hem
Aceb hortm var ba!nda azam

352
5454. "gen gkek olur anu dehn
Ne dendn olur ne sthn
F zikri nehri'l-Ker
5455. Dah bir nehr vardur Ker ad
O nehr ba!dur Cezrn bild
5456. Geer Tiflis arzndan miyne
Olur arz ire hem revne
5457. Masabb kbet bahr- Hazerdr
Muazzam b nehri muteberdr
5458. Meger her mevznda anu kemh
Dimi!ler var durur bir cins-i mhi
5459. Mbrek nehr dirler gyet an
Ki nefi ok durur azdur ziyn
El-Hikyet
5460. Acyibdr i!it bu dsitn
Dimi!dr bir fakh Nahcuvn'
5461. Klurken bir gn ol nehr zre seyrn
Gark olur grr suda bir insn
5462. Kenra gtrr cehd idp an
Grr bir pre var cismde cn
5463. "lc eyler aa bir nice h!
Tenine cn gelr ba!na h!
5464. Sorar ol kimsene bu ne mekndur
Fakh eydr ki arz- Nahcuvn'dur
5465. Meger gark oldug yir ile anu
Irag idi aras Nahcuvn'u
5466. Oturur bir dvr altunda encm
Kim ide syesinde bir dem rm
5467. Naghn yklur stine dvr
Kalur altunda olur hir-i kr
F zikri itibri emrullh fi'l-mevt
5468. Hakkat nedr iy merd-i hakk
Bu suda lmedi gr bu garki
5469. Sudan kurtld an ne sebebdr

353
Cidr altnda ldi bu'l-acebdr
5470. O gnde lmek-imi! n arada
Gark old nin lmedi mda
5471. dvrd anu lmegine bb
lr midi n'ola oldsa gark b
5472. Kamu nesne fend olur acebdr
Vel her !eye bir nesne sebebdr
5473. Hakkatdr bu szden yokdur ill
"ri!mese ki!iye vakt msemm
5474. Ne takdm ola bir dem ne h thr
Ne tebdl ola bir sat ne tagyr
5475. Keml-i vadesine cmle hayvn
"ri!meyince olmaz yokdur imkn
5476. #ua kim mr virdi mstan
Deize d!se kurtlur revn
5477. #un kim diledi ldre Cebbr
Yklur n-gihn ba!na dvr
5478. An kurtardsa sudan mucbi
Bir zevr-d mrinden nasbi
5479. Dketdi n kim an hir old
Ecel irdi cidr altnda ldi
F zikri nehr-i Sfhn
5480. Sfhn ire bir su var revndur
Kim anu ad nehr-i Asfih'dur
5481. Su-la anu yusalar cme dyim
Harr dner olur nerm-i nim
5482. Meger bir ky vardur ad Mkn
Bu sunu mahrecidr ol yir iy cn
5483. Olnca Asfihn arzna vsl
Kar!ur aa ok b u cidvil
5484. ogalur orada anu cm
Sorarlar anu-la ok zer
5485. Geer andan girer bir arz- remle
Batar anda yire bu nehr cmle

354
5486. Nie mddet grinmez varur hir
Olur Kirmn arz ire zhir
5487. kar andan revn olur ekilr
Varban Hind bahrna dkilr
F zikri nehr-i Cndi Sbr
5488. Horsn mlkin iinde me!hr
Meger su var ad Cindi Sbr
5489. Sfhn taglardur menba anu
Dicle rmagdur hem musanna anu
5490. Geer !d revn testeri ol
Tutar Fris deizi stine yol
5491. Var stinde anu bir cisr-i azam
Kadmi yapudur bnyd muhkem
5492. Uzun bi! yz elli admdur
"ni on bi! didi ehl-i teseyyr
F zikri nehr-i Aras
5493. Bir b vardur Aderbycn'u
Aras'dur halk iinde ad anu
5494. Muazzam nehrdr hem b- vfir
Hacerdr akdug yir evvel hir
5495. Ba!ndan ba!na pr var u devvr
Akar ba! seyl-b stine teyyr
5496. Bakarsn her mahal ecrf- hyil
Kenr mhlik etrf- hyil
5497. Bu manden kim akar ol zemne
Yrimez anu iinde sefne
F zikri nehr-i Ceyhn
5498. Meger bir yir var ad bilistn
Kim oldur menba cyn- Ceyhn
5499. kar bir sahradan anu bikr
Olur hir bir azam nehr-i cri
5500. Bu su kdug yirde kayanu
Yaplm! bir kinse stine anu
5501. Muazzam dir-imi! l bnyn

355
Vel klm! an bu dehr vrn
5502. Kaan kim ol aralkdan kar ol
"ki tagu arasndan akar ol
5503. Ki Dldl tagdur ol tagu ad
kar Karava'ya imtidd
5504. Anvarza hisrndan geer ol
Tutar togru Massa !ehrine yol
5505. Gider Tarts arzna ekilr
Varuban Rm bahrna dkilr
F zikri nehr-i Seyhn
5506. n i!id nicedr nehr-i Ceyhn
"!it nedr sft- nehr-i Seyhn
5507. Meger kim Hasan- Mansr'la gsm
Arasndan gelr ol nehr-i malm
5508. Anu kdug yir stinde muhkem
Yaplm!dur meger bir deyr-i azam
5509. Zamn-la hem ol deyrdr yine
Yklm! turur sr yirine
5510. Meger var ol sunu bir ulu cisri
Ki dirler adna anu Ta! Kpri
5511. Dimi!lerdr cihnda ehl-i rivyet
Acyibden durur ol kpri gyet
5512. Sorarsa vasf- bnydn o cisr
Kenrndan kenrna bu nehr
5513. Olupdur akd u vhid zre mebn
Turur bir kantra stine yan
5514. Sorarsa nehr-i Seyhn'a nedr tl
Yidi yz ml otuz mldr ol
5515. Revn olur yrr her bir cihta
Kar!ur kbet nehr-i Furt'a
F zikri nehr-i Arden
5516. Meger kim nehr-i Arden ol hir
Muazzam nehrdr b- vfir
5517. ekilr Bnys arzndan izhr

356
Dirilr bir buhayre olur asgar
5518. Kar!ur orada aa og enhr
kar andan yine bir nehr-i teyyr
5519. ekilr kble saru hayt- vhid
Kim olur cisr-i Yakb zre vrid
5520. Hem Tabriyye bahrsna girr Kasra
Hem olur gavr iinde bir buhayre
5521. Varur Havrn arznda kasra
Hem olur gavr iinde bir buhayre
5522. Ki dirler adna anu Mcmi
ekilr oradan ol nehr-i cmi
5523. Gice gndz akup klur tevaffur
Musabbi bahra-y b- zaazdur
F zikri nehri'l-Arnat ve hve'n-nehri'l-s
5524. Meger Arnat suy aal kelm
Ki nehr-i s'dr me!hr nm
5525. Cihnda ne ki sular var-sa hep
#imliden cenba akar agleb
5526. Vel bunu !imledr midd
Anu-n s old dilde yd
5527. Cebel-i Lbnn'dan kim oldur cebel-i #m
Meger bir ky var aa Lebve'dr nm
5528. Sorarsa Balbek ilidr ol ky
Meger andan kar bu didgm cy
5529. Dah bir yir var ol !ehr bild
Kim anu kyim Eherml'dr ad
5530. Olur bir ba! yirden revna
Yaplm!dur orada bir ni!ne
5531. Meger bu iki mevzdan kar ol
Kar!ur Hums arzna akar ol
5532. Ki Hums arz yannda bu s
Parlar cem olur db vu ks
5533. Kitb ire budur manas nakl
Ki ol bend b bendidr her kulu

357
5534. Eger vardur Ham !ehrin miyne
Olur #raz bildan revne
5535. Girr taglara yazdan kar ol
Varuban Rm bahrna akar ol
F zikri nehri'z-zeheb
5536. Ad bir rmagu nehr-i zeheb'dr
Kim anu menba arz- Haleb'dr
5537. Ne yirden kim klur ol mrr
"erler stine drl bzr
5538. Meger bir ky vardur ad Ceyyl
Akar varur n anu arzna ol
5539. Dkilr anda cmle bir fasha
Olur ol yirde bir azam batha
5540. Yglan su orada evvel hir
Nemek olur toar zi-emr-i Kdir
5541. Aceb budur kim zge yirde ol m
Ne del kim tura melh olmaz asl
5542. bunca rzka ol nehr sebebdr
Anu-n ad anu nehr-i zeheb'dr
F zikri nehri'l-Yemen
5543. Dimi!ler bir su var arz- Yemen'de
Yemen nehridr ad ol deminde
5544. Togup batnca arhu fitb
Akar ma!rkdan anu garba b
5545. Yitp tobnca hur!d-i muazzam
Dnp magribden akar ma!rka hem
5546. Ki gndz magribe akar hemn ol
Gice ma!rka olur revn ol
F zikri nehr-i Arde
5547. Dah nehr var ad Arde
Dm!k amline akar arada
5548. Meger drt yl akar suy firvn
Teneffi ider andan ehl-i bldn
5549. Diler drt yl kesilr akmaz b

358
Su yirinde tozar yile trb
5550. Kesilse imegi-n ehl-i cre
Klurlar drt yllk su zahre
F zikri nehr-i Saklb
5551. Meger bir nehr var Saklab ad
Ki Saklg arzdur anu bild
5552. O nehr yaradldan pk-i Yezdn
Akar her haftada bir gn firvn
5553. Kesilr muttasl alt gn b
Yidinci gn akar gr bu hisb
5554. Ki yan haftada bu nehr-i Saklb
Akar kank gn olur-sa ol b
F zikri nehr-i Asfr
5555. Akar Asfr ilinde bir su teyyr
Ki dirler adna anu nehr-i Asfr
5556. Hud emri-le ol nehri yigne
Sekiz ylda olur bir yl revne
5557. Ki yan kat olur sekiz yl b
Tokuznc yl akar seyl-b
5558. Onunc yl gine kat olur ol nehr
Geer bu resme devrn u dner dehr
F zikri nehr-i Mekrn
5559. Dimi!dr shib-i tuhfe hem iy cn
Meger bir nehr vardur ad Mekrn
5560. Anu stinde var bir kpri azam
Hemn bir pre ta!dan saht- muhkem
5561. Rivyet !yledr ehl-i bindan
Mutalsmdur bu kpri m-mezdan
5562. Gelben her kim stinden geer ol
Ne kim karnndan var-sa kusar ol
F zikri nehr-i Vdi Ermeniyye
5563. Meger bir nehr var fevvr b
Diyr- Ermeniyye'dr meb

359
5564. Akar bir vdiden ol nehr teyyr
Varmaz ol sunu katnda deyyr
5565. Begyet issidr ol nehr b
kar dyim buhr vu zabb
5566. Zulm gitmez anu k! eger yaz
Gelr kaynamagndan her dem vz
5567. Var ol yirde gine bir vdi-yi azam
Akar bir su miynndan anu hem
5568. Tr!dur menbanda taam anu
Vel halv olur iinde inanu
5569. Toludur ol dere bg u bestn
Zirat-i nevh vu tevhn
F zikri'l-uyni'l-criyyeti ve sftih
5570. Hakm kavlidr tutgl mesm
Ki vardur yir altnda menb
5571. kar ol menbadan bu emvh
Yce alak zemn zre tutar rh
5572. Bu arzu ol sular durur uyn
Akar gedke eyym u menn
5573. Buhr cevf-i arzu bulsa ne!t
Hem iri!se aa yirde brdet
5574. Sular tozmadn anu buhr
Hem olur bu Urk- arza cri
5575. Menfid bulsa bir yirde bu esvd
Uyn olur akar arz zre her gh
5576. Eger olmasa sarf ol b- vrid
Gavr olur hem oldur ayn- rkid
5577. Aceb budur kim olur bir yirden izhr
Kimisi brdur kimi olur hr
5578. yaz olsa sor yir ire her b
K!n issi olur zi-emr-i Vehhb
5579. Brdet bula n cevv-i havnu
Harret kesb ider cevfi sernu
5580. Meger ol harretden bu emvh

360
Shnet kesb ider turmakla her gh
5581. Harret hsl olsa bu havya
Brdet feyz olur tahte's-serya
5582. Sor su ol brdetle serda
Nazar kl hikmeti Rabbi'l-ibda
5583. #u sular kim savuk kar serdan
Olur menba anu ekser kayadan
5584. #ol ayn kim suy anu ol har
Meger kibreti yirden olur izhr
5585. #u yir kim ola kibreti tabat
Olur ger k! u yaz anda harret
F zikri ayn- Nihvend
5586. Nihvend'de mukarreb bir cebel var
kar ol khdan bir ayn- teyyr
5587. Vel her aynnu akmaz hem!e
Akar kaan gerek olsa bir i!e
5588. Gerekmez olsa akmaz bu acebdr
Gerek oldukda akar ne sebebdr
5589. Hemn i!itdgi mikdr bir su
Akar nice dilerler-ise her s
5590. Gider ol kime ardnca suvarur
Anula bg u bostn suvarur
5591. "!i bitp tamm olsa murd
Kesilr ol su kalmaz imtidd
F zikri ayn- Arvende
5592. Meger bir kh vardur Arvende ad
Hemn ildr anu yokdur bild
5593. Muall tagdur mahbb u mev
M!erref cy-gh u hurrem-r
5594. Meger var ol cebel stinde bir ayn
Ki ayna yahtu virr gkler beyn
5595. Hud emri-le bir ta!dan kar ol
Revn olur her yaa akar ol
5596. Meger her ylda ol ayn- kermet

361
Nie gn akar akmaz nie mddet
5597. Muayyendr anu akdug eyym
Bilr ol vakt ger hs u eger m
5598. "erler suyn derde devdur
Cemi hastaya !urb- !ifdur
5599. Dimi!ler suyn anu hne cndur
Ki bir ilden ile armagandur
5600. Ne del gelse halk imege an
O del olur ol aynu revn
5601. Ki yan ok gelrse ok kar su
Eger az gelse yine az akar su
F zikri ayni be-cebel-i Fris
5602. Diyr- Fris ire bir cebel var
Var ol tagda meger bir muteber gr
5603. Dem--dem su kar !akndan anu
Yglur sahnna sakfndan anu
5604. "erse ol sudan ne del dem
Kifyete akar ne bi! ne kem
5605. var bir e!me ayn- Gazne ad
Ki Gazne mlkidr anu bild
5606. D!rp yir yzinden hr u h!k
Kaan dkseler ol ayn ire lk
5607. Bulut tutar havy garb t ma!rk
Eser bd u yagar brn sakr- berk
5608. Nie kim sudadur ol bil yik-sn
Dah dimez o berk u bd u brn
5609. karsalar o kazviyt- mdan
Deger brn gider bulut havdan
el-Hikyet
5610. Hikyetde yazlm!dur sefra
Kaan bir yag gelse ol diyra
5611. Dkerlermi! meger ehl-i diyru
"ine hr u h!k ol bikru
5612. Yagup brn akarm! drl seyl-b

362
Klurm! d!men cemini gark-b
5613. Vel !ol ahde dik kim !h zamne
Meger Sultn Muhammed yigne
5614. Yrtdi Gazne'n katna le!ker
Hisr itdi varup ol mlki yik-sn
5615. Hemn dem ehl-i Gazne st lk
Getrp dkdiler ol ayna h!k
5616. #u del esdi yil yagd brn
Sanasn ki kymetdr ya tfn
5617. Yakn old ki sayna le!keri !h
#eh ol am!d kldlar gh
5618. Ne varsa ol yigirde hr u h!k
Varuban le!ker-ile eyledi pk
5619. Ne yil kald havda ne h brn
Urnd her gzerden cevv-i yik-sn
5620. Gne! togd vu lem hurrem old
Refhet birle !h ol mlki ald
F zikri ayn- Nmyn
5621. Meger bir yir ad var Nmyn'dur
Horsn arz iinde ni!ndur
5622. kar ol arada bir ayn-i kuvvr
Ki kaynar san ki kadri kaynadur nr
5623. Braksa kazurt iine insn
Ta!ar suy klur havline garkn
F zikri ayn-i Bdhn
5624. Khn dirler hudd- "mgn'da
Meger bir ky vardur ol meknda
5625. Haber virmi! durur grenler an
Akar ol yirde ayn- Bdhn
5626. Mogol katnda ol ky ehl-i her yl
Dilese harmenin savurmaga yil
5627. Alurlar bir ky hayz- b-pk
Brakurlar an bu ayna lk
5628. Hemn bir bd eser kar havda

363
Virince harmenin ol kavm bda
5629. Yiticek i!leri bil gft gy
karurlar pardan ol rky
5630. Deger ol bil dah esmez acebdr
Anu esmesine bu i! sebebdr
5631. Suyndan bir kadar gtrse hamml
Hacer olur elinde ol su derhl
F zikri Eylbistn
5632. Meger esfer ini-y-ile Crcn
Arasnda olur bir ky iy cn
5633. Varur ol kyu iinde bir ulu gr
kar ol grdan bir ayn- teyyr
5634. #u del ok durur ol aynu b
evirr suy seng-i syb
5635. Zamn olur ki ol ayn- firvn
Kavurur kalmaz iinde suy iy cn
5636. Kaan kim suy anu ola makt
Budur det ki ol ky ehl-i mecm
5637. Ulu gice er avrat kz u oglan
Gelrler ol par stine yik-sn
5638. Girrler hilleler ziynet iderler
Yiyp ierler i!ret iderler
5639. alarlar sz u klurlar trne
Girrler raks iderler !dimne
5640. Ne kim var-sa lt u melhi
alarlar ol par zre gmh
5641. Akar ol key gibi dah vfir
Nazar kl hikmete pk ile htr
F zikri ayni's-Salt
5642. Grenler magrib ire kldlar yd
Acebdr bir su var ayn's-Salt ad
5643. Akar ol ayn olcak her bi! evkt
Ki yan hums- evkt's-salavt
5644. Halyk b-dest andan alurlar

364
Bu bi! vakt- namz anda klurlar
5645. Geicek vakt anu suy kesilr
Gine akar kaan kim vakt olur
F zikri ayn- Cc
5646. Meger bir ky vardur Cc ad
Ki Kaht ilidr anu bild
5647. Yaknnda o !ehr bir naka! var
Depesinden kar anu bu par
5648. Yazupdur Sahib'l-Tuhfe kitba
Hem i!itdm Varn'dan ol meba
5649. Kaan kim olmaya bulut semda
Grinmez katre-yi b ol ayn- mda
5650. Bulut olsa hav pr olur b
Bu resmedr dem--dem inklb
F zikri ayn- Aderbcn
5651. Dimi!dr Shib-i Tuhfe beynda
Ki bir e!me var Aderbycn'da
5652. Suyn yine koysa ehl-i ferheng
Toar ol sat iinde olur seng
5653. Dkerler klba andan kirmd
Dzerler ol sudan drl avmd
5654. #yle yapular yaparlar anu
Ta! ider suy gr emrin Hud'nu
F zikri ayn- Grnata
5655. Diyr- Endls'den didiler hem
Kadmi bir kinse var muazzam
5656. Var anda bir par iy nr- ayn
Ki dirler halk aa Grnta ayn
5657. Hem anu cnibinden didi seffr
Meger bir ulu zeytn agac var
5658. Rivyetdr ki ylda bir gn ol su
Gne! togdug dem artar tolar c
5659. Akar e!me ye!err agac ol gn
ieklenr virr ol vakt zeytn

365
F zikri ayn- Semermer
5660. Meger bir ayn var !ark ire e!her
Ki dirler halk aa ayn- Semermer
5661. D!pdr dirler ol ayn revna
Sfhn-la #rz'a miyne
5662. Bu durur suynu vasf- rsm
ekirge bir yire itse hcm
5663. Getrrler suyndan anu ekser
Gelr ol sunu ardnca Semermer
5664. Vel ol suy nakl iden ki!in
Budur !art anu evvel i!in
5665. Meger ol suy yire koymaya hi
Dnp bakmaya ardna olup hi
5666. Bu tavr klsalar ol suya resmi
Varur ardnca murg oldur tlsm
5667. Ne yirde kim ola ol murg mbrek
Cerd olmaz tealla'llh tebrek
5668. Meger her birisi bi bi cerd
Helk ider dah andan ziyd
5669. nin i!itse turmaz bi eger bir
Nite kim bzdan kaar asfr
F ayn-i Ys emen
5670. Meger Ahld arzn Rm-la hem
Arasndan kar bir e!me azam
5671. Kim ad e!me-yi Ys emen'dr
Akup ol ayn itdke tefevvr
5672. kar ol e!meden bir savt- kt
"!iden gider ol dem hayt
5673. "!idicek o savt kank hayvn
Hemn ol dem olur b-akl u b-cn
5674. Gresin ol sunu havlinde peyd
Yatur her cn-verden nie mevt
5675. Kom!lar var anu yolnda dem
Komaya gide kimse aa her dem

366
F zikri ayn- Kapluca
5676. Meger bir !ehr vardur Rm ilinde
Ad Bers durur halku dilinde
5677. kar ol !ehr iinde nie e!me
Ki her biri bag!lar nr e!me
5678. Olardan biri ayn- Kapluca
Ne savukdur ne hd issidr ol
5679. Ki bir hammm ayndur Hud'dan
Yaplm! bir bnyd m-mezdan
5680. Seblu'llhdur ol ayn- dfik
Levcu'llh yunar anda halyk
5681. Varuban ol par grmi!em ben
Hem ol hammm iine girmi!em ben
Fi zikri't-taaccb ve'l-itibri
5682. Akar andan iki enbbdan m
Biri brid sudur birisi germ
5683. "kisi bir mahalden vrid olur
Nin germ ol bu nin brid olur
5684. Ne dest iinde kaynar byle bu b
Ne te!den durur bu szi!-i tb
5685. Neden olur bu b- germ vrid
Ne bir necd[d]en akar bu b- brid
5686. Kim-in akar bu iki enbb
Yanan bilsem orada kank mahbb
5687. Kim-n feth olupdur u!bu halvet
Ne !h-in durur y Rab bu hidmet
5688. Aceb kim ola bu hammm issi
Ki klm! suy vu hammm issi
5689. Bu hammmu kim ola klhansi
Nereden kar anu klhan isi
5690. Yaratm!dur an Bri Hudyi
Ki grp ideler aa seny
5691. Bileler sunnda anu kemlin
Keml kudret iinde cellin

367
F zikri ayni'l-Kayr
5692. Meger bir ky var !ark ire iy ah
Irag Msl'a bir iki fersah
5693. "ki e!me akar ol yirde teyyr
Birisi brid biri kat hr
5694. #u e!me kim anu serd old my
Alamaz kimse iinden hasy
5695. #u kim issi durur bakagl bu feyze
Bi!rr suyu issini beyza
5696. Su kduka kar ol e!meden kr
Zih kudret zih fermn- takdr
F zikri ayn- Drt
5697. Meger bir ayn vardur ad Drt
Biter o e!mede nie nebtt
5698. Giren ol e!me ire gh ghi
Tola!ur ol sunu aa kiyh
5699. Dah andan bula bilmez nect
Nie kim cehd ide ol merd kat
5700. Taharrk klmaga itmese gz
zilr ol kiyh andan az u az
F zikri ebyri'l-acbe ve sftih
5701. Acyibden durur anlar cihnda
Alur adlar dyim lisnda
5702. "!it her birin imdi beynn
Sftn heyetin arz- meknn
5703. Olamyan kudret-i siden gh
Saa yz gstere bu hikmetu'llh
5704. Muayyendr ki bu tahte's-serda
Ac tatlu sular olur kyda
5705. Revn olur yir yik-sn
#u resme kim tamarlarda yrr kan
5706. #u yir kim !r ola seng trb
Ac vu kekre olur anu b
5707. Kys sfi olan yir iy yr

368
Suy tatlu kar dir merd-i suffr
5708. Hakme bu durur geri tahakkm
Hilfn sylemi! ehl-i tekellm
5709. Ki yan bu-y-d emri Hud'nu
Bu tatlu ac olayd taam anu
5710. Bu sze hcceti makbl yan
Diyeym alagl iy ehl-i man
5711. Ki bir yirde kazlm! iki kuy
Biri tatlu birin ac suy
5712. "kisin bir ola kys
Bir olayd gerek taam u kys
5713. n an tatlu kld bun ac
Anu emri bu kim yok ihtiyc
5714. Temessl ister-ise bu beyna
Misli sendedr d!me gmna
5715. Baka imdi hikmetle bir nazarda
Dehn u e!me bu vech-i be!erde
5716. Yahd eyle nazar iy ehl-i k!e
Ben demde bu beyni v k!e
5717. Bu sret safhasnda gr hubb
Kimi tatlu kimin ac b
5718. Agzda tatludur bak bu ruzba
Nazar kl acdur bu gzde ba
5719. Kulakda mntin burunda hmz
Hud'nu emridr bu ilm-i gmiz
F zikri Bir-i zemzem "errefeha'llhu Teal
5720. M!erref birdr !ol bir-i zemzem
An klm! durur Hlk mkerrem
5721. Kim oldur ma!rb- at!n u!!k
#arb- e!me-yi hayvn- u!!k
5722. Nasb olsa kime ol b- rahmet
Gark afv ola seyl-b- rahmet
5723. Akar dery-y rahmetden her evkt
Anula arnur irk-i mzilt

369
5724. #u kimse kim yur anula humm
Err anu harm olan lahm
el-Hikyet
5725. Rivyet eylemi!dr ehl-i hubret
Hallu'llhu "brhm hazret
5726. Hatun Hcer ogl "smal'i
Koyuban Kabe'de tutd sebli
5727. Nie vakt anda itdiler ikme
Dkindi sular bak bu kelma
5728. Nazar kl "smal'i nr- e!me
Aktm! e!p ayag-la e!me
5729. Grp !kr eylemese gl
Akard yir yzine ayn olup ol
5730. kar karnda anu bak bu resme
Hud'nu emrile drl e!me
5731. Birisi ayn- rkn-i esveddr iy gayn
"kinci bksn katndak ayn
5732. inci Merve katndak e!me
Al imdi kudret-i Yezdn e!me
5733. Dkleydi murahham arz- zemzem
An mansr klm!dur murahham
5734. Bu h- zemzem'e okdur kermet
Bu del old o sf kifyet
F zikri Biri'l-Matariyye
5735. Bu Msr arznda var bir yill kariye
Ki dirler adna anu Matariyye
5736. Var anda bir kuy yy- zemistn
Suvarlur anu suyla bilsen
5737. Anu agac dir ehl-i felhat
O sudan gayrdan olmaz sekyet
5738. Sorarsa yokdur dnyda yik-sn
Ki bite orada bu binti Bilsn
5739. Kermet yirde midr yh suda
Havsnda o kyu y kuyda

370
5740. Suyndandur dimi! ehl-i tecerrb
Ki biter ol mahalde z-taaccb
5741. Haberdr kim Nebiyyullhu "s
Aa gusl eylemi! dirler nasr
5742. Anu-ndr ki dir ehl-i rivyet
Olupdur ol ehba bu kermet
F zikri Bir-i Bbil
5743. Dimi!dr Bbilistn ire kyil
Meger bir h vardur ad Bbil
5744. Acyibden durur lemde ol cb
Diyeym dile vasfn kl taaccb
5745. Orada eylemi!dr bend zindn
Meger Hrt-la Mrt' Yezdn
5746. Muhakkakdur bun diyr dirler
kar ol hdan eshr dirler
5747. Yridr cmle sihr didi kyil
Bu deyr-i lem ire h- Bbil
el-Hikyet
5748. Haber virmi! durur #eyh Mchid
Ki varm! girmi! ol ha bu bid
5749. Grr iinde anu iki firi!te
Aslm! ba! a!aga eli beste
5750. Muazzam kimseler zift-i mcessem
Sanasn her biri bir kh- azam
5751. Diline geldi ol dem ism-i Lht
"!itdi n an Hrt u Mrt
5752. Bir vz itdiler kim told lem
"!itdi an vah! u tayr u dem
F zikri Biri'l-Beden
5753. Tark-i Mekke zre bir kuyu var
Ad Beyru'l-Beden'dr anu iy yr
5754. Didiler ehl-i kfr ehl-i islm
Ktl itmi!ler ol yirde bir eyym
5755. Yritp himmet-ile ehl-i dn

371
Urukn kat itmi! m!erkn-
5756. Krlm! anda b-had ehl-i evsn
Brakm! ol kuyuya msilmn
el-Hikyet
5757. Yazlm! m-tekaddmden kitba
Hikyet eylemi!dr bir sahbe
5758. Sefer klm! meger ol rha gelmi!
Zamn-la yol ol ha gelmi!
5759. Yakn oldukda ol ha bu insn
kar andan kaar bir kimse uryn
5760. Olur bir kimse anu ardnca tbi
Kovar an elinde satt- km
5761. "ri!r redd ider an bi'd-darb
Getrr ha sokar an an-gasb
5762. Muayyen bildiler bu almet
Nedr ol katl- kffr zre hlet
F zikri Bir-i Hindiyn
5763. Meger kim Fris amlinde me!hr
Didiler var durur bir ky mamr
5764. Addur Hindiyn ol kyu iy !h
Var anu haddnda bir ulu h
5765. kar ol h iinden bir ulu od
Suud ider havnu yzine dd
5766. Yaknndan anu kimse geemez
Yklur ku! havsndan uamaz
F zikri Bir-i Kaysr
5767. #u Hind iklmin iinde me!hr
Meger bir ada vardur ad Kayasr
5768. Ki var ol adanu bir turfe h
Olur ol hda bir neva mhi
5769. kcak h bndan bu balk
Hacer olur hemn z-emr-i Hlk

372
F zikri Bir-i Bkayr
5770. Diyr-i Magrib ire ehl-i tabr
Didiler bir kuyu var ad Bkayr
5771. Eser ol hdan bir muteber yil
Ki dimez yili anu ay her yl
5772. Ne d!se iine bi! eger kem
Komaz ta!ra atar yil an her dem
F zikri sfati'd-dny ve ahvlih
5773. Nazar klsak nazar bu dr- dny
Acyibdr ne kim var zr bl
5774. Semekden t semek taht u t fevk
Serdan t serya garb-t-!ark
5775. Melyik ins cinn vah! u hayvn
Nebt u cmid skkn u cnnn
5776. Cam-i hikmet ferd sametdr
K'anu evsf- b-payn u haddur
5777. Bu dny nicesi magbun idpdr
Gzin ya! u yregin hun idpdr
5778. Bu lem kim grinr her aradan
"bretdr hemn cevr-i otdan
5779. Tegayyrdedr n hlet hk
Karr yokdur dner bu eflk
5780. Ki yokdur hadd- ztnda sebt
Degl nr- sem sbit olur zt
5781. Ola iy ibn-i Bl gfil olma
Nazar kl bu cihna gfil olma
5782. Gz a olmagl dnyya meftn
Sakn seni dah itmeye magbn
5783. Egeri mahza hikmetdr bu dny
Sarsar ayn- ibretdr bu dny
5784. Kan lemde bir ehl-i basre
Ki hikmetle nazar kla bu yire
5785. Teferruh gh olur aynna dny
Kla bu ulv sfl tem!a

373
5786. Gre nedr bu ayn u bu asr
Ola bu srr- e!ydan haber-dr
5787. Egeri ho! tem!dur bu lem
"gen mahbb- rdur bu lem
5788. Vel n'idem ser-encm fendur
Dirg hsl cevr-i cefdur
5789. Nazar klsun hakkatle nazar kl
Nedr bu mmkint- fniyi bil
5790. Ki nie b-vef dny durur bu
Ne vrn olcak aradadur bu
5791. Mrekkebdr cihn n b u gl-dn
kar insnu !u kat dilden
5792. #unu kim b u gl-dndur bins
Muayyendr ne del ol beks
5793. #ol ara kim toludur suru gavga
Dimi!lerdr anu adna dny
5794. Mahal kim her bely n mekndur
Kamu dillerde u! ad cihndur
5795. #u kim ii ta! toludur gam
Alem koym!lar aa halk u lem
5796. Makmu kim fendur dilde sayt
Kom!lardur anu adn Gti
5797. Bu mevnu sona vardlar
Reb oldug-n dny didiler
5798. Gresin bu virn hk-dn
Grpdr b-nihyet mr hn
5799. Nielerden kalupdur saa mrs
Alacakdur elden gine vrs
5800. Harb olur kaan-sa bu hne
Gl virme harb olan mekna
5801. Yklur br yklmad an
Brak elden fergat eyle cn
5802. bir nesne ki vrn olcakdur
Gidp sen ol yirde kalcakdur
5803. Nin an saa mahbb idersin

374
mahbbu kalur u sen gidersin
5804. Sevecek yir del zindndur bu
"mret sanmagl vrndur bu
5805. Severse sevgil ol dru'l-huld
N'idrsin hne-yi dru'l-vukd
5806. An iste ki rhat gl-!enidr
Bun kogl ki mihnet gl-handur
5807. N'idrsin gl-han nr- cahm
Var-iken gl-!eni nz- nam
5808. Gl baglama ill !ol makma
Ki sgmaz vasf- eltf kelma
5809. Hazna irmez anu murg-zr
Hem!e tzedr sebze-zr
5810. Gl-istnna esmez bd- sarsar
Hem itmez mihr cn evrkn ebter
5811. Bek mlki durur yok durur fens
Gn evi durur olmaz ins
5812. Hat olmaz kamu andan atdur
Cef olmaz orada hep safdur
5813. Ne lm vardur anda ne elem var
Nagamdur tolu ne gussa ne gam var
5814. Makm kbil-i rahmet durur ol
Mekn lyk- mncet durur ol
5815. Dilerem cmle mahlku rahmi
Nasb ide bize dru'n-nami
5816. Cihna kim peyamber didi cfe
Yara!maz cfe insn nazfe
5817. Be!er mrdr-la itmez maa!
Kilba koy kilba sen bu l!
5818. Bu l! koy kilba yisn iy yr
Gerek ttiye !eker zga mrdr
5819. Cihn bir remzle old yok gmn
Koy elden tayyib'n-nefs an
5820. #u yir kim dkilr anda kuzrt
Nice mezbil olmaz ol harbt

375
el-Hikyet f temsli'd-dny
5821. Reslu'llh'dan dir ehl-i hubra
Rivyet eylemi!dr B Hureyre
5822. Meger bir gn peyamber vahy-i kb
"letr bir harbt zre an
5823. Ki yglm! zamn-la zebli
Didi dnynu u!budur misli
5824. #u taglm! azm- demyn
Diri idi didi bir devr iy cn
5825. Olar dah bu dnyy severdi
Dem--dem ardna d!p kovard
5826. #u drl drl pre pre hrka
Libsyd meger bir devr o halka
5827. Bugn dest-i zamn an tutupdur
Meger preleyp hki atupdur
5828. #u grinen hyim sthvn
Varayd anlaru bir devr-i cn
5829. Bugn kim bunlaru reyb-i zamn
Yimi! etini kalm! sthvn
5830. Zamn varayd kim bu zebelbed bu
Kamu nimetler-idi drl drl
5831. Bugn kim anlar bu e!km hk
Yiyp zebl eylemi! bed by b-pk
5832. #u kim khne ider her bir ceddi
Nice hr olmaya anu sadi
en-Nkte ve'n-nashat
5833. Bu dnynu Muhammed !h- millet
Dimi!dr tl u eyymna sat
5834. Gerek ol sati tat idesin
Yz ag ola n bundan gidesin
5835. Cihnda bir dem-in hayf gyet
Ki fevt ola zamn- b-nihyet
5836. #unu fehmi var alar sebli
Satar m sate mr-i tavli

376
5837. #unu kim akl vardur nice aza
Virr mi kimse hergiz og aza
5838. Arana gel eris gayret eyle
Bu bir sat Hud'ya tat eyle
5839. bu az mr iinde kim olasn
Varasn rh- kudse yr olasn
5840. Bulasn anda bir bk cihna
Ne gz grmi! i!itmi! sem an
5841. K'anu mamrnu yokdur harb
Bitrdgini yitrmez trb
5842. Ter tzedr anu sebze-zr
Hazna irmez asl murg-zr
5843. "der blblleri dyim terennm
Klur skinleri y! u tegannm
5844. Ni dimek ola hr u ayn- Rdvn
Tapuda turalar glmn u vildn
5845. Olasn bir habbe vsl iy cn
Kim iri!mez anu vaslna hicrn
5846. Klasn bir nigr-la ank
Ki hergiz yok durur anu firk
5847. "desin bir gl endmdur g!
Ki firkat olmaya anu vaslna t!
!ftithi'l-kelm el-hikyet fi'l-huzeyft
5848. Sze subh-dem iy murg- rif
Ki vardur sende ok drl marif
5849. Di!r aklu gz a bak cihna
Ki ne neva dner devr-i zamna
5850. Gne! n snbleden old nzil
Gelp mzn burcn kld menzil
5851. Nazar kl gl gl-istna seher-gh
Gresin t ki srr "sbgatu'llh "
5852. Ye!il yapraklar dehr hazn
Nice sun eylemi!dr zafirn
5853. Ki zerrn reng-ile sabbg- kudret

377
Virpdr sufhe-yi evrka ziynet
5854. Salur katre-yi g! havdan
Dkilr berg lal zer sabdan
5855. Gine esdi cihnu mihr-i cn
Bahru gine dkendi zamn
5856. Bahr-la bizenmi! gl-sitn
Gine bozd gelp fasl- hazn
5857. Sarard murg-zru sebze-zr
emende klmaz old murg-zr
5858. Meger d!di urs- dehr bmr
Kim old vech-i lem nlfer var
5859. #u grdg bahru nak!- ni
Seherde andelb h hzni
5860. Gel !ol nzik ran cemli
emende serv-i kaddu itidli
5861. Alm! ysemn ter yaag
Taglm! snbl gss ag
5862. Zamn esdrmek-ile mihre cnn
Komad bozd bunlaru ni!nn
5863. Dner arh geer ag zamnu
Tegayyr olur ahvli cihnu
5864. Hazna irmedin bu mr-i evn
Tem! eyle bu fasl- hazn
5865. Shlet virmi!-iken saa devrn
Kogl kim eylesn peymne devrn
5866. Getr sk ir kuvvet revn
Ki yan cm u ykt u revn
5867. Ki kalmaya glde gussa vu gam
Olavuz cm ip Cem bigi harem
5868. Kim anu cras kt- revndur
Nicesi kt kim cnlara cndur
5869. Dilersin bulasn zevkn bu cmu
Gergil bde-y-ile subh u !mu
5870. Felek dnmeg-ile esmeg-ile bd
Dkenr bde v mahbb olur yd

378
5871. Seher-tavr mutrb ile tegazzl
Ki vardur nagma bizde temeyyl
5872. Gel iy gyende-yi mev-y u!!k
Gazel-hn- emen-r-y u!!k
5873. Ser-gz ile bir dem enge ur eng
Nevda heng kalmaya kl heng
5874. Hicz u Isfhndan eyle vz
Vcd- zt- insndan kl gz
F zikri tekvri'l-insn "eyen hatta ye"ru insnen kmilen
5875. Zih hikmet ki dimi!dr hakmn
Neden bulur tevelld zt- insn
5876. Mukadder ksmet olnan Hud'dan
"ri!se mideye nesne gddan
5877. Klur n hzma hall ol gdy
"ki ksm ider an bil beyn
5878. Szer yan an !yle ki masft
Biri sf olur birisi fazlt
5879. #u sfidr ki emr-i hikmet-ile
Ciger cezb ider an kuvvet-ile
5880. Varcak munferrk olur kebedde
Tamarda kan olur yrr cesedde
5881. Cigerden artann evvel hir
Nuha srer an hkm-i Kdir
5882. n ire nsine bak bu lutfa
Aa hl olur anda tab- nutfe
5883. Nsn arzndan d!se katre
Sadefden baglya yikdne drre
5884. Ko!sa bir birine mihr-ile mh
Gerek ylduz toga arada her gh
5885. Ki yan bu tevassuldan z-turfe
Hull itse mahalline bu nutfe
5886. Pes alt gn olcak Kdiru'llh
Anu azsn resm ider iy !h
5887. On iki gn olcak hayz kn

379
Alak klur kar!ur n kim an
5888. Pes imdi muza olur o yimi! kan
Azm ider an fermn- Yezdn
5889. Dem hayz ile !ol kim lahm olur bes
Azm zre olur ol et mlebbes
5890. Olcak mddet-ile krk eyym
Belrr cism iinde her bir endm
5891. Bulur anda ceml nak! u tahtt
Hudd stinde hl-i resm-i tenkt
5892. Yz otuz gn olcak aa mddet
Aa cn nefh klur Br- izzet
5893. Tokuz ay olcak tokuz bir insn
Hud emri-le ger kz u ger oglan
F zikri halkati'l-insn
5894. Dimi!ler limn- lemiyn
Yidi nesne durur az-y insn
5895. Dimg u hem urk u lahmdur ol
Dem cild asb hem azamdur ol
5896. Vel yz altm! rk kandur
Dah yz krk sekizi sthvndur
5897. Azm- cism iinde didi kyil
Sayarsa var durur !ems-i megsl
5898. Dah yz bi yigirmi drt bi kl
Yaratd cism-i insnda Hud bil
5899. "ki gz bah! kld iki kulakla
"ki el virdi hem iki ayakla
5900. Kod kalbi miyne hikmet-in
Dimg ba! iinde fikret-in
5901. Giyrdi kisveti cildi bu cisme
Hicb ola zdan bu tlsma
5902. Ki issi sdk aa itmeye kr
"ri!meye aa hr cidde zrr
5903. Kod grmeg-in gze !u
Hem i!itmeg-in k!e sem

380
5904. Hem ele mes virdi ayaga seyr
Kamu bir rhla hayy itdi l-gayr
5905. Kod her hsede Hak bir firi!te
Ki tedbr-ile old anu siri!te
5906. Bulupdur kudret-i rahmn-la kevn
Kymna irdetdr Hud avn
F zikri heyeti'l-cenn fi'l-erhm
5907. "!itgil kavl-i Bukrt- hakmi
Bilesin sun- rahmnu'r-rahmi
5908. Cenn-in didi ahkm iinde
Ne drl vaz olur irhm iinde
5909. Ba!n diz stine kom! oturm!
"ki eli-le ba!n gtrmi!
5910. "ki bzs zlna mulsk
Kamu azlar bir yire mulhak
5911. Oturm! mstedr-i mnhan kad
K'ola her fetinden batnu ibad
5912. Sg!sun dvar- hme gmh
An byle klur hkm-i "lhi
5913. Yret ki andandur nebi haytu
Dah mahzz ola vastnda ztu
5914. Yzi sulbna sulb nien hem
Merkna ensn mukavvem
5915. Gr imdi lutf- Rabb'l-lemni
Nice tertb idpdr ol menni
5916. Her azsndan agardur n kim ser
Kod an rkbetin zre berber
5917. Zaf oldug-n rkbe beher hl
Ba!u hamlna itmi! iki el
5918. Nezdemden masn olsun diy anu
Gelr sulb merkna anu
F zikri tekvni'l-insn al vechi'l-icml
5919. Mukaddem deme toprag-d zt
Pes anu-n didi Hak "kntm emvt"

381
5920. toprakdan nebt old didi t
"Ve enbetn mine'l-arzi nebt"
5921. Meni kld nebt emr-i kudret
Alak kld menni Br- izzet
5922. Alakdan masga old mazgadan hem
Be!er yaratd Hak al vu azam
5923. Aa cn virdi hem hsn tehcl
Keml-i marifet ilm taakkul
5924. n old bu mertib aa hmil
Pes old l-cerem insn- kmil
F zikri'l-havvs'l-mahmdeti f ben dem
5925. Dimi!ler imtih-y-la hakmn
Havvs- demde nie brhn
5926. Kim olur sretle bilinr sft
Hem ol sretle olur vasf- zt
5927. Te!ebihde dimi!dr ehl-i makl
Bu cism-i deme sandk- makfl
5928. Ki!i bilmez ne var mahlk iinde
Nite kim rtl sandk iinde
5929. #u kimse kesr'l-imtihndur
Bil !ek demde hssadndur
5930. Nazar klsa ki!in hilyetine
Hemn dem vkf olur sretine
5931. #ular kim imtihnlar eylemi!ler
Bu szi aa gre sylemi!ler
F zikri hlyeti'l-mahmdeti f ben dem
5932. Ben demde bir nie sfat var
Kim oldur hilkati mahbb- muhtr
5933. Nedr ol vasf kulak tut beyna
Ki!i kim kmeti ola miyna
5934. Ne aglaz nrkk ola !ekimde
Hem anu gibi ola tutukda femde
5935. Hem ola mutedil ba!nda azm
Eti yum!ak ola vu ag cismi

382
5936. Vel cisminde anu aglg bil
Ola kzla y saruya myil
5937. Ne kat uzun ola sa b-had
Ne igen ksa ala !yle ki ehad
5938. Sa kamer el ola vu vechi esbil
Hem ola mstevv'l-unk atvel
5939. Ne sulbnda vu rknde eti anu
og olmaya didi ehl-i beynu
5940. Tabiatda dimi!lerdr etbb
Ne sakrv mizc ola ne sevd
5941. Bakcak gr ne yzinde behcet
Ni!n- !di sr- meserret
5942. Kelm az ola vu samt- vfir
Zekiyy'l-tab ola vu pk htr
5943. Bu hilkatlu olandur hayru'l-insn
Bulursa bir anu tek kimse iy cn
5944. Elden koyma etegin emnet
"derse anu-la eyle sohbet
F zikri hlyeti'l-ayn
5945. Gel i!itgil kelm- z'l-ukn'
Ki gk gzdr dimi! "ard'l-uyn"
5946. #u kim a!kar ola vu azraku'l-ayn
#rr- ehlidr hem shib'!-!eyn
5947. Dimi!ler !ol be!er n ehl-i Ynn
Siyeh e!m olsa olur merd-i cn
5948. #ol insn kim ola hem bir'l-ayn
Habs chil olur shib'!-!eyn
5949. Sab bak!lar kimse gresin n
Zahk'l-levce ola ol mr-i evzen
5950. Eger ola batyy'l-ayn insn
Didiler shib'l-mekr olur iy cn
5951. #ol insn kim ola ol gz gzl
Kat chil olur menhs bed h
5952. Azm'l-ayn ola hem e!m-i lerzn

383
Olur ol b-hay vu merd-i h
v
n
5953. Bahdur kim ola ayni ahmer
Dah dirler gelr ol kimseden !er
F zikri hlyeti'"-"ur
5954. Rakk'!-!ur olan insn mevcd
Salh ehli olur hem shib-i cd
5955. Ha!in salu olan hem ahsen'!-!ur
#ecat ehli olur shibl'l-cisr
5956. Sa gyetde leyn olan dem
Dimg- brid olur ftnat kem
5957. Kesr'!-!ur olan cismden serde
Olur habb ol kimse be!erde
5958. #unu kim sadr u batnnda ola kl
Dellet klt- fehme durur bil
5959. Kebr'd-dakn olandur dellet
Kall'l-akl ola hem bi-cret
5960. Galz'l-hcib olan kimsen hem
og olur ol ki!iden hazanla hem
5961. #unu kim k!lar gyet siyehdr
Nazardur ne drz u ne kitendr
5962. Didiler zeyr !tr ola ol
Her i!de hdk- htr ola ol
F zikri hlyeti'l-ciht
5963. Dimi!ler aln byk olan insn
Olur ol kimsene gyetde kesln
5964. Kim kim ola p!nesi asgar
An chil olur dir merd-i ahbar
5965. #unu kim mnbast ola cebni
Ki yan olmaya alnnda ni
5966. Anu bigi ki!i olur mahsm
Gzf vezr kavlinde sdk
F zikri hlyeti'l-enf
5967. #unu kim yufka ola turfe enf
Muhsm ola insnu evzaf

384
5968. #u kim burn delgi ola vsi
Olur !err hassm u merk
5969. Miyne atf olan kimse be!erde
Fehm-i ehl-i akl ola seyirde
F zikri hlyeti'l-efvh
5970. K!de leb olup hem vsi'l-fem
Bahdur olur anu gibi dem
5971. Tutag aglaz olan bil muhakkak
Galz olur olur hem merd-i ahmak
F zikri hlyeti'l-ank
5972. Dimi!lerdr kasr'l-unk insn
Habs olur dah mekkr u fettn
5973. #ol insn kim ola ol etvalu'l-unk
Sabr olur velkin seyyy'l-halk
5974. Tavl'l-unk olan asgaru'n-ns
Didiler ahmak olur ol sfat ns
5975. Galz'l-unk olandur shib'l-cehl
Hem olur ol kimesne glib'l-ekl
5976. Ne uzun ne ksa boyunlu insn
Saka vu sdk olur dirler iy cn
5977. Hem olur ehl-i akl u ehl-i tedbr
Mveddet issi olur shib'l-cebr
F zikri hlyeti syiri'l-az
5978. Ba! byk olanu kavli kth
Olur !err hem mecnn u gmrh
5979. Kab kulaklu kimse ola chil
Dah hfz ola dir baz kyil
5980. Kulag kk olan olur ahmak
Dah dirler olur ol merd-i esrak
5981. Yzinde etl ola iki !adk
Galz't-tab ola olmaya hadk
5982. Arugz yzl olan kimse iy yr
Habs-i erzil olur merd-i mekkr
5983. Rakk ola !unu kim ketfi gyet

385
Olur ol hokkat-i akla dellet
5984. #unu kim yass ola ketfi zehri
#ecidr az olur akl vu fzikri
5985. #u kimse kim tavl ola zir
Uzatsa dizine iri!e b
5986. #ecat ayas shib-keremdr
Mrvvet-kn vu ehl-i himemdr
5987. Zert !ol ki!in ola aksar
Muhannes olur u hem shib'!-!er
5988. Galz'l-yed olan dirler muhakkak
Dellet bu durur kim olur ahmak
5989. El bir barmag uzun olmak begyet
"der !ol !iddet-i cehle dellet
5990. Dimi!lerdr glz'l-batn her gh
Olur dirler hem!e shib-i bh
5991. Arz'z-zahr olmaklk sebebdr
Ki bu resme ki!i ehl-i gazabdur
5992. Dimi!ler inhin'z-zehr her dem
Ni!ndur kim berk olur ol dem
5993. Kim kim ola sulbnu eti ok
Galz'l-hsndr ol fikreti yok
5994. Kebr'l-verk olanadur dellet
Kim olur ola ki!i ehl-i !ecat
5995. Azm'r-rkbe olan kimse dirler
Delr olur dah ehl-i dil-ver
5996. Galz's-sk olan kimse iy !eh
Dimi!lerdr olur ola ki!i ebleh
5997. Yag etl olan nesl-i dem
Meger ol seyy'l-fehl olsar hem
5998. #u kim ola ayag hred anu
Mizh ola i!i ola dil-rbnu
5999. Uzun boylu kimesne olur ahmak
Hem orta boyluda olur hayru'l-hak
6000. Ksa boylu olur fettn u ayyr
Fuzl vu habs merd-i mekkr

386
6001. Rubu'l-kme olan dem hem
Kerm slih olur mer-i ekrem
F zikri hlyeti'l-elvn
6002. Gerek kim ola levni baksa iy yr
Kzl sru lehb'n-nr girdr
6003. Didi vasfnda anu ehl-i makl
Acl merdm dvnedr ol
6004. Rakk'l-hamra olan kimsene hem
Hay ehli olur dirler ol dem
6005. #u kimse kim anu levni karadur
Yemn olmakda hy mntehdur
6006. #u kimse kim saa oldukda tuda!
Kzara bezi y gzden gele ya!
6007. Ya seni gricek ide tebessm
Muhabbekdr sen bilgil o merdm
F zikri's-sft elleti ykemmih bh'l-hsn ve'l-ileyh
6008. Meger hsn ehline dir shib aff
Gerekdr otuz alt drl evsf
6009. Bulunsa bu sfat anda temmet
Melh'z-zt olur ol kimse gyet
6010. Ki yan ag gerekdr drt nak!
Teni sn gzi ag vu di!i
6011. Kara olmak gerekdr drt resmi
Bei v turresi ka! vu e!mi
6012. Gerekdr drdi kzl bir yaag
Ayas ii v dili tutag
6013. Deger mi olmak gerekdr drt zeyni
Ba! unk topug sadn
6014. Rakk olsa gerekdr drdi azam
Boy boyn ka!-la kirpgi hem
6015. Kii olmak gerekdr drtde ni!n
Eli ayag v enfi dehn
6016. Gerek vsi ola drt yirde cismi
Cebni iki ggsi iki e!mi

387
6017. Gerekdr drt yirde boy nagz
Kulag koltug burn vu agz
6018. Gzeli hb ider dirler gzeli
Gzel hulk kl ider gzeli
6019. Bilenler hsn ilmini sahhi
Bu resme vasf itmi!lerdr melhi
6020. Gr imdi hikmet-i Hallk halk
Aceb nesne yaratm!dur bu cismi
6021. Tal'llh Tal kudret eli
Ne zb hilkat itmi! bu cemli
6022. Mrekkeb nr-la hattt- kudret
Yazupdur ahsen-i takvme sret
6023. Yazupdur ag yzde kara ka!lar
Klur cn u dili orada ka!lar
6024. Bu gamz remze ider an gzler
Giri!meyle dil alur cn gzler
6025. Bu smn hadd zre hl-i miskn
Klur bir dnesi bi cn teskn
6026. Bu ag yz stine kara zlfler
Getrr ba!a hli muhtelifler
6027. Bu !eker lebler piste dehnlar
Bu cn ttsine virr lisnlar
6028. Bu nr u !ve bu !rn szler
Brakur !ku cnna szler
6029. Bu smn boyn ol billr gabgab
Ne klur !k dermnda y Rab
6030. Bu hsn-i itidl lutf u kmet
Getrr ser ba!na haclet
6031. Hud-y nk!u'l-hsn ibn-i Bl
Cemle h! at itmi! cemli
6032. Bu sret kim Hud tasvr idpdr
Keml-i kudretin tahrr idpdr
6033. Acemdr ola bu hsn-i czib
Ki sunn gsterpdr anda vhib

388
F zikri'l-demni'l-arabiyyeti's-suver ve minh Avc bin Unuk
6034. Meger bir kimse vard demi zd
Aa dirlerdi Avc ibn Unuk ad
6035. Bedende zift-idi azda grbz
Bzrg li san kim khu'l-Brz
6036. Dirz-d begyet kadd anu
"rrdi ba! ucna havnu
6037. #ol-d kmeti tlna fermn
Ki dirler ol kimesne devr-i tfn
6038. Yrrdi b- tfn ire her s
Dizine karmaz-d anu ol su
6039. Deizlere girp seyrn iderdi
Kenrndan kenrna giderdi
6040. Deizlerden balklar d!erdi
Semda !emse tutup bi!rrdi
6041. Kat cebbr-d fil amelde
Fesd iderdi varup her mahalde
6042. Yrrdi yir yzinde bahr u berr ol
Klurd ne dirlerse b-hazr ol
6043. Hem bi alt yz bi grdi devrn
"rince Ms'nu ahdine pyn
el-Hikyet
6044. Haberdr sylemi!dr ehl-i tenbh
Ben "sryil'e dir olcak th
6045. Avc ibn-i Unuk grmi! o kavm
Olaru iylemi! katline azmi
6046. Koparm! bir cebelden bir ulu ta!
Gelr ol kavm cemine !b!
6047. Getrmi! ba! stine o sengi
Dilemi! ide ol kavm-la cengi
6048. Ben "sryil' stine an
Braka yan ol seng-i girb
6049. gedi gerdenine Avc'u ol seng
Grp katline Ms kld heng

389
6050. As-y-la gelp tan itdi an
Anu bir zahm-y-la old fni
6051. Haber virmi! durur ehl-i rivyet
Ki on ar!un-d Ms'ya kmet
6052. Hem on ar!un-d dirler ass
Dah saard on ar!un kys
6053. Bu del ulv-ile uc asnu
Meger urukuna iri!di anu
6054. Helk itdi an ol yirde Ms
Hals old elinden ehl-i dny
F zikri Unuk mm Avc ibneti dem aleyhi's-seltu ve's-
selm
6055. Dah var-d Avc'u bir anas
Unuk dirlerdi adna ens
6056. Meger dem ata kz-d ol
Acyib hilkat-idi !yle kim gl
6057. "ki ba! var-d bir cesedde
Yigirmi barmag hem iki yedde
6058. Dah her barmagnda iki zfr
Gelrdi her biri bir tg- kadr
6059. Bu old yir yzinde ilk s
Fcr izhr kld itdi s
6060. Atamaz dem'e "salli ve sellem "
Hud virmi!-idi bir ism-i azam
6061. K'aa mahkm olurd cin her gh
Ugurlad ol ism Unuk n-gh
6062. #eytni anula kld teshr
Ol itdi evvel aml-i teshr
6063. Perler kuvvetiyle old seyyr
Kehne sanatn ol kld izhr
F zikri'r-recleyn f beden-i vhid
6064. "mmu'!-!fii grmi! durur hem
Yemen'de bir acyib hsn-i dem
6065. Ki nfinden a!aga bir bedendr

390
"ki ayag zre yrr lk zerindr
6066. Gbeginden yukaru cism-i t ser
Ula!m! iki demdr mzekker
6067. Bile yirler bile ierler hem!e
"kisi bile ba!larlar her i!e
6068. Sava!urlar bar!urlar ikisi
Al!urlar viri!rler ikisi
6069. Meger ol ikin olur birisi
Diri kalur nie mddet birisi
6070. Nie mddet o dah diri olm!
Aa dah ecel iri!mi! lmi!
F zikri'l-mereti acbeti'l-evld
6071. Bild- Belh iinde dir hakmn
Meger bir kariye vardur ad Smn
6072. Haber virrler anda bir zen hem
Meger bir ogl togm! yarm dem
6073. Her zada biri var birisi yok
Meger nesnse bezer turfe mahlk
6074. Geer stine bunu nice mddet
Togurm! bir veled gine o avrat
6075. Var-m! iki ba! bir bedende
"!it bu hikmet-i Yezdn' sen de
F zikri'r-recli'l-krdyyi'l-Msul
6076. Cebel-i Msul arz ire bd
Meger bir kavm vardur ad Ekrd
6077. Fakh ider o kavmu ire turdum
Meger kim bir mazahham kimse grdm
6078. Tokuz ar!un boyn vardur greydm
Dah oglandur lmi! diseydm
6079. Her eliyle bir insn tutard
Getrp ba!ndan a!ur atard
F zikri'r-recli'l-arabiyyeti's-sad ve'r-recli't-Trk
6080. Garyib evsflu dem cihnda
Size vasf eyleyem ben bu zamnda

391
6081. Gzmle grdgmdr syledgm
Yaknmdr size vasf eyledgm
6082. Meger !ol !h iki cnd cihnu
#h-y-d zemn zamnu
6083. Myesser ye!bek mehd devdr
Mnevver rhna lutf ide Gaffr
6084. "ki kimse var-d hazretinde
Yrrler-idi piyde hidmetinde
6085. Say-d kimsedi biri Arab'dan
Birisi Trk-idi arz- Haleb'den
6086. Muzahham kimse-y-idi ol say-d
Tutarsa mm iderdi haddi
6087. Gelrdi alt ar!un kmetiyle
Basard arslan kuvveti-y-ile
6088. Bir ar!undan dah artukd ba
Gelrdi bir kar! arz- zir
6089. Teni grbz idi n fl zinde
Ba! bezerdi lkin cevr-i Hind'e
6090. #u Trk-idi i!itgil hikyet
Kasr'l-kadd-d ol merd-i gyet
6091. Kaba-y-d sakl ol ki!in
Bykdi kellesi gyet ba!nu
6092. Eli ayag ksa bir aceb zt
"ni uzun san kim selahft
6093. Bu meger turfe dem nie mddet
O !hu hazretinde kld hidmet
6094. Ecel iri!di ldi ol say-d
Haleb'de gmdiler oldur say-d
F zikri hayvni'l-mtevellid mine'l-insn ve'd-db
6095. Togubdur bir ki!i Rabb-i be!erden
Kar!m! demdr cn-verden
6096. Ts ayu teni insna bezer
Be!erdr geri kim hayvna bezer
6097. Ben dem gibi klur tekellm

392
"der her !eyde talm taallm
6098. Nedr p!e nasbe bb- mefth
Keml-i nefsdr hem rht- rh
6099. Hner ehli azz olur hem!e
Gandr nerde-ise ehl-i p!e
6100. Kiffn karur sunndan
Emn olur halyk minnetinden
6101. Ola m bundan zge fakr- azam
Ki uma lokmasn demden dem
6102. #unu kim sanat yok ac olur ol
Sanat ehline muhtc olur ol
6103. Olur her nesnen bir imtihn
Bu yoklugu snatdur hicb
6104. Egeri ksm iden rzk alab'dur
Vel sanat dah rzka sebebdr
6105. Sanat i!le v oturma battl
Ki battl olan sevmedi fal
F zikri min tekaddm f ihtirci'l-mali's-sanyia fi'l-'lem
6106. Cihnda dem itdi evvel felhat
Hem andan kald bize bu zirat
6107. Anu bnyddur evvel bu Mekke
Hem ol urd zer sm zre sikke
6108. Atamuz b'l-be!er neslinden akdem
Cihnda togd Kbil ibn-i dem
6109. Hikyet sanatn ol zamnda
Meger !eyb eyledi dirler cihnda
6110. Dah "dris-idi tasnf iden hem
Cihnda derzilik p!esin akdem
6111. Kim din setr itmege vcd
Giyerlerdi libs idp cld
6112. Ola-y-d okn ilm drst
Kalem tutan klan evvel kitbet
6113. Aa kr oldug-n ilm tedrs
Ad Ahnh-iken didiler "drs

393
6114. Ticrt sanatn Nh itdi tasnf
Gemi dzetmegi ol itdi mellf
6115. Hallu'llh giydi evvell sevl
Hem andan kald buhtan eylemek bil
6116. Bu halka andan old evvel izhr
Meger kass- !uvrib kalem ill zaffr
6117. Olayd minberi tazyif iden hem
Cihnda hutbe telf iden hem
6118. Anu i!i-y-idi fenn-i felhat
Ol itdi evvel zayfa ziyfet
6119. Zebyu'llh "smal iy hr
Arab dilin dzetdi b'l-Arab'dur
6120. Haberdr sylenr dyim lisnda
O bindi evvel ata cihnda
6121. Cihnda yazmag-in kgd u hem
Drpdr didiler Ysuf mukaddem
6122. Hadd ehline lemde muayyen
Zire dzmege Dvud iyledi fen
6123. Sleymn yazd evvelde kadmi
Bu "bismi'llhi'r-rahmani'r-rahm "i
6124. Sleymn yapd hamm mukaddem
Sleymn-d sbn dzen hem
6125. Kirm-d bi!ren dirler iy cn
Kim-idi evvel lemde hmn
6126. Demrcilik p!esin kld cd
Cihnda Hlik ibn-i mer u haddd
6127. Harme ibn-i Mlik eyledi kr
Mukaddem ata nal urmag baytr
6128. Arabca yazmag vaz itdi tekrr
Merman ibn-i Meneh ehl-i enbr
Ve fhi nevun har ellez kne bade zuhri nebn aleyhi's-
selm
6129. Reslu'llh Cebryil muazzam
Vaz grendi her !eyden mukaddem
6130. Kelmu'llhdan klm!dur evvel

394
Hem okur sresin Mahmd'a menzil
6131. Gelpdr evvel "slm'a tahkk
Ululardan meger b Bekr-i Sddk
6132. Fatlerden Al hem !r-i merdn
Gelpdr evvel "slm'a iy cn
6133. Mevliden gelen "slm'a ikdm
Meger kim Hrse ogl zeyd'di hem
6134. Ezn evvel Bill itdi cihnda
Kim aarlar dudan her eznda
6135. Nislardan mukaddem gele-di dne
Hadce kim anadur mmine
6136. Meger ensrdur Cbir dah hem
Gelpdr dn-i "slm'a mukaddem
6137. Mukaddem dru'l-islm ire cuma
Hemn esad klupdur bu vaza
6138. Namz- cumada ikinci ezn
Ziyde kld Osmn ibn-i Affn
6139. Muviye eyledi evvel hitbet
Namz- cumada budur rivyet
6140. Dah bint'l-harma kisveti hem
Neble ibn-i Abbs itdi ikdm
6141. Muhammed ad dirlerdi mukaddem
Bu "slm ire ibn-i Htime hem
6142. Mukaddem dru'l-islm ire zhir
#ehd old Sme mm mir
6143. Mukaddem akaya nak! itdi iy cn
Meger Abd'l-melik Ferzend-i Merdn
6144. Cihnda kssa-h
v
nlk klmag hem
Tamm'd-dr klm! durur ikdam
F zikri sanati't-ticreti
6145. Sande dimi!ler ehl-i hubret
Mbrekdr dimi! gyet ticret
6146. #erf oldug-n mevli bu sanat
Didi biat- ehlu'llh yet

395
6147. #ular kim bu ticreti kom!lar
"kinci pdi!hlkdur dimi!ler
6148. Nin kim olmasa tccr her dem
Bulmazd nizm ahvl-i dem
6149. Bilrsin her meta var mevz
Bulnmaz bir mahalde her bazy
6150. Be!er muhtc olcak bir meta
Gerek vard anu-n her buka
6151. Bu hikmetdr kim u! cmle milelden
Olur bzr-gnlar her mahalden
6152. Gice gndz yrrler mlk iinde
Geh ber zre geh felek iinde
6153. Mahal yokdur kim dem yir yzinde
Sefer klmaya yolnda aznda
6154. Geh garba geh !arka giderler
Geh tahta geh fevka giderler
6155. Kazandugn bil vu muhatle
D!rdgin cef vu kisvet-ile
6156. Deizde gresin bir gn olur gark
Ya od d!er kl ider kellesin ark
6157. Ya yoln kat ider alur harm
Ya yagmalar yklur izdihm
6158. Ya bir sultn- cbir gazb ider hem
Elinden alur anu b! eger kem
6159. Ya lr kend yirinde kor an
Alur vrisler an yok gmn
6160. Acebdr kim bilrken bu kelm
D!rr her helli v harm
6161. Dimez ben d!rem bu del ml
Yiye zge kala bende v bl
6162. Dimez koyam gze dny trbn
Ala bir ki!i ben virem hisbn
F zikri gafleti'l-mugtern bi't-ticreti
6163. Gel iy bzar-gn dile nashat

396
Bulasn dn v ukb sadet
6164. Dilerse arta dny ire mlu
Olcak h! ola akbde hl
6165. Dri! kesb ide gr ml-i helli
Tasarruf eyle hayr i!e o ml
6166. Zektn vir ula!dur hayr- sdka
Mdm ihsn kl mlula halka
6167. Nice k'ihsn idpdr saa Allh
Kl ihsn sen dah kullara her gh
6168. Kazan dny-y-la ukby bld
Ki dny fndr ukb muhalled
6169. Yidg giydg hayr itdgdr
Saa kalan bes ancak bilgil oldur
6170. #u ml isteme kim dyim arta
Sen olasn kla ol senden arta
6171. Sen ygdugu tagda gayr
Saa !erri kla ol gre hayr
6172. Hell-ise kla sende hisb
Haram-sa eke cbk azb
6173. Emnet ygmagl ml harm
Ki almaya hellgi harm
6174. Depesi taba dner dibi kla
Ess kl olan lbud ykla
6175. Olursa myesi bzr-gnu
Nedr hakkn olmaklg anu
6176. Bazas anu ola ziyde
Kla dny v ukbada ifde
6177. #u kimse kim zagallkdur fali
Hakkatdur hasret kesb-i ml
6178. Nice nkid basar yir oldukda nzr
Kla bey !irda g!!e tcir
6179. Her fetden dimek saklana mlu
Zektn kar ml hell

397
el-Hikyet
6180. "!itgil m-tekaddmden hikyet
Var-m! bir ki!i ehl-i ticret
6181. Hell-imi! elinde res-i ml
Klurm! rz u !eb kesb-i helli
6182. Virrmi! ml Hakka'llh her sl
Klurm! ml-la ok hayr efl
6183. Hell oldug-n res-i ml
Mezd olur-m! her lahza ml
6184. Gelelden Br ol h
v
ce cihna
Dah ugram! bir gn ziyna
6185. Gezerken !ehr iinde h
v
ce bir gn
D!er bir kimse andan tolu altun
6186. Nie kim ister an bula bilmez
D!rdgi mahalli bile bilmez
6187. Acebledi bu hli h
v
ce gyet
Didi mrmde grmedm hasrat
6188. Ne hikmetdr ki yitdi bu metum
Ziyna dndi bu gn intifum
6189. mdm varmaz key mlum
Bulnur gine ol ml- hellm
6190. Hud'ya niyetini tutdu h
v
ce
yiten mlna sabr itdi h
v
ce
6191. Geer bir mddet stine bu eyym
"!it ml- helle n'olur encm
6192. Hud'nu emri-le z-hikmet-ver
Kzl u al-m! ol surh- zer
6193. D!r bir !ha ku! grr an
Kapar yirden mikrt sanur an
6194. Alur engline uar havya
Ki yan ilete an yuvaya
6195. Dnp ol kse-yi !uha uarken
Uban bm stinden geerken
6196. D!rr kseyi emne anu

398
Ki yan hnesi tamna anu
6197. Meger gnlerde bir gn h
v
ce-yi cn
kar bm- serya k'ide seyrn
6198. Grr ol kseyi kim klm!d zyi
Hemn ayn-la bmnda vaki
6199. Mzekk ml-d olmad zyi
Nasb itdi gine isine Sni
6200. Emnet mlnu kar zektn
Koma boynuda anu seyytn
6201. karmasu zektn h
v
ce mlu
Harm olur bel keydr hell
6202. Hakn virmese Hakk- mecb
Nisbudan cidd olur nasb
F zikri nefyisi'l-biza
6203. "!itgil hbretin bzr-gnu
Ki mergb nefsi bende-gnu
6204. Be!! ol sfatda rst gftr
Rezn kl u fermn berdr
6205. Gezp kim ola pk- affe
Hay ehli v mahbba tarfe
6206. Tazannu klmaga itmma ragbet
Cihna ol kza itmeye ragbet
6207. "Feres-nme" iinde didi baytr
#udur yah!i feres kim ola a!kar
6208. Kmeyt ola y hunk yhd yedic
Bu aya pdi!ehler ola ahvec
6209. Ne del hr olursa bu sfat esb
Azz olur verik virt an kesb
6210. Yar!m!dur ulu kii bu sayta
Dimi!ler sancu olmaz ata ite
6211. Didiler bzdne eylegil g!
Cibli sehli ola hb olur ku!
6212. Ki tuta dem-ile ins lfet
Anu gibi ku!a olmaya kymet

399
6213. #udur bzu nefsi kim muhakkak
Ki levni e!heb ola yhd ezrak
6214. Nedr !hn ba!ak ire ecyed
Ya rengi ag ola ya rengi esved
6215. Nefsi cezr oldur ki ola ssi
Dah nim ola hr!iddr lebs
6216. Nefs olur hem ebri!m sbr
Dah H
v
rezm ebr!imi me!hr
6217. Menakku! ola yhd sde cme
Anu lebisi virr cisme selma
6218. Dah mahbb snf pst- kkam
#u kkamdur k'uzun ola aa dem
6219. Hazar samr mahbb olur ekser
"gen esved gerek y kat ahmer
6220. Nefsi kunduzu oldur kim iy yr
Uzun hem seber ola aa tr
6221. Bistu hb oldur bil beyn
K'ola ol !!ter y hrvn
6222. Klcu hs olur brrn brrn
Meger Hind klcdur didi tccr
6223. Dm!k kavs- Crcn ni!n
Didiler hs olur ala hitb
6224. Kitbet yazd yazmaga habri
Kalem ahvz ola haber-i Msr'
6225. Dah hsn bilgil muhakkak
Semerkand ya Bagdd olarak
6226. Dah dirler nefse b-gne
Ya Fergn ya Ss ola gine
F zikri sanati'l-hikyeti
6227. Tevrh itmi! durur ehl-i rivyet
Ki dem atadan kald hikyet
6228. Gerekl p!edr bu yir yzinde
Aa muhtcdur merd zende
6229. Ki yan lye bundan kefendr

400
Diriye ton olur setr-i bedendr
6230. Aceb sanat durur bu sanat- nesc
Dakk olur ona bilmeklige nehc
6231. Brakur nesc nak! u tasvr
Klur tatrf tatrz zre tahrr
6232. Aceb budur var anda bunda dikkat
Ki irrmez degme kimse aa fikret
6233. Nin h!t mlzmdur bu i!e
Neden hr old halk ire bu i!e
el-Hikyet
6234. Meger bir vakt Meryem mm s
Diyelm kim "selmu'llh aleyh "
6235. Gezp ogl Mesh'i arar-d
Kime ugrarsa an sorar-d
6236. Gezerken geldi yol grdi n-gh
Ki i!ler bir mahalde nie clh
6237. Meger anlara sord s'y ol
Aa yal! yaa gsterdiler yol
6238. Sebeb bu old kim anlara mersem
Getrp dest-i tefrn itdi ol dem
6239. Didi halku gzine in!aallh
Hakr olana yirde olsa clh
el-amel fi'l-hikye
6240. Selef Ynnilerden bir muallim
Tokm! bir aceb biz pr-alyim
6241. Mukaddem bu cihna gelen anm
Dimi!lerdr Bukalamn aa nm
6242. Nazar kldukda aa dem tiz
Grinr her zamn bir levne ol biz
6243. Geh hazar grinr gh ahmer
Geh azrak grinr gh asfer
F zikri sanati'l-haddde
6244. Didiler hengirlik ehl-i makl
Begyet menfaatl p!edr ol

401
6245. Cihnda yok durur bir neva sanat
Ki bu hen aa olmaya let
6246. Girr hen zyiden her i!e
Anula i!lenr her drl p!e
6247. Gelpdr dem atamuzla bu
Ki yan kelbetin rs kc
6248. n kim i!ildi bu p!eyi ol
Agac kesmege dzdi t!eyi ol
6249. Bu i!e kim !ur eyledi dem
Dzetdi bag et kesmege hem
6250. Hayrda !yledr yok dah nesne
Ben Kbil'den iki kimesne
6251. Birisi Tbel birisi Tbel
Olar dzmi! cihnda seyf ol
6252. Rivyetdr ki dirler bad- tfn
Klc dzdi evvel Behimen Han
F zikri sanati'l-iftins
6253. Hals old !ikr bahr berr
Budur Kurn iinde nass emr
6254. Harm olmaz av itmek her mmde
Bes ancak Kabe iinde haremde
6255. Egeri snnet old deti sayd
Mlke yara!ur bu sanat sayd
6256. O av an dimi!ler er demidr
#ikr atu hem er erdemidr
6257. Giderr sayd kayguy hldden
karur ol her derdi cesedden
6258. Naghn ksa sahrda bir h
Dise ehli anu ardnca yh
6259. A!aga yirde kosa an tz
Salnsa yukarudan murg- bz
6260. Anu ardnca itmek esb-i burrn
Aguz iken giderr dir hakmn

402
el-amel'l-acb fi's-sayd
6261. Hazar bahrnda var bir sayd ehli
Aceb olur av suda hayli
6262. Getrp bir kabag nie devrn
Suda korlar k'aa ns ola murgn
6263. Gelr bir vakt ol uc nihn
Batar suya gerr ba!na an
6264. "ki s rh dzer ol kabaga
Kim andan baka nezdk raga
6265. Teni suda kabakda ba! pinhn
Gelp cem olcak ol suya murgn
6266. Tutar her birin ayakdan nihn
Kanadn burar sb ider an
6267. Bu hileyle !ikr ider az u ok
Birisinden birin gh yok
6268. Uamazlar kanatlar olur kayd
Kabakdan kar ider cmlesin sayd
F zikri sanati'l-felha
6269. Felhat sanat-n bil hakkat
Meger Kurn iinde Br izzet
6270. Didi ""nn sababne'l-me sabb"
Dah "Smme !akakn'l-arda !akk"
6271. Cihnda okdur geri sanat
Mukaddemdr kamusndan felhat
6272. Mbrek p!edr bu p!e azam
Cihnda evvel itdi an dem
6273. #u kimse kim cihnda bulmaz ekmek
Anu karn toynca bulmaz ekmek
6274. Eger dem eger vah! u eger tayr
Grr ehl-i felhatdan kamu hayr
6275. Felda ekmese ehl-i felhat
Medyin ehl itmezdi ma!et
6276. Hakkat rzk viren hd alap'dur
Ekincilik ara yirde sebebdr

403
6277. Saar rzkn yire gge tutar yz
Diler yan Hud'dan gays her rz
6278. Klur yldan yla sabr u temenn
Ki rzkn vire Rezzku'l-bery
6279. Ekincide var-iken bu fayil
Aceb budur ki grrler erzil
6280. Olurlar sebhi grseler rm
"derler hizmet ikbl ikrm
6281. Ekinci gsfende v grg cendi
Yimez mi grg bulcak gsfendi
el-Hikyet f erzaleti ehli felhati
6282. Haberdr sylenr avm iinde
Reslu'llh bir eyym iinde
6283. Gazvatdan gelrdi te!ne leb ol
Varup bir kye su itdi taleb ol
6284. Resli bilmeyp ol kyu ehli
Su virmediler aa gr bu fili
6285. Birazdan geldi haydur !h- millet
Olara kld bir azam siyset
6286. K'an grp getrdiler azm b
Temmet le!ker iinde
6287. Gr imdi bu mrvvetsz ekinci
"rmez su yimese zahm renci
6288. Elinde isbehn grse debbs
D!er eline ayagna ider bs
6289. Demr dbs olsa mm olurlar
Siph gricek muhkem olurlar
6290. Virr havf itdgine hnumn
Yidrmez hakk-in bir pre nn
6291. Resle lutf-la virmediler b
Siph kldlar gark-la gark-b
6292. Dimi! dyim Hud iy kavm- yag
Gidermesn ba! u gzden omag
6293. Sebeb bu old kim ehl-i felhat

404
Zell old vu buld erzeliyyet
6294. Ekinci knci dirler meselde
Kim i!leri haseddr her milelde
6295. Diricek harmini kesmginde
Komasa dne inde sonda
6296. Nihn maktau yimese ksmet
Diyeydm mflihn anlaru ismin
F felhati'z-zer
6297. Ekincilik ikidr biri ekmek
"kincisi yire e!cr dkmek
6298. #u nevi kim dirler zirat
Meger kim ol durur asl- felhat
6299. Rivyetdr ki her snf cbk.
Dah ne var-sa env nasbu
6300. Cebellerden alnm!dur usli
Ekilmi!dr mezrda !tli
6301. Hem aa tertb-ile ehl-i hikmet
Verpdr hsn tertb-i aslet
6302. Gerekdr evvel her merd-i felh
Aa !ol arz k'ola zira slh
6303. Ki yan yagmur fasl- !itnu
Yirin !evk eylemek yazn anu
6304. Gyh ggi anu olsa muhkem
Kat kutlu yiridr ol mahal hem
6305. Kav arza gerekdr ekile kendm
Zaf olsa eke merdm
6306. Kar!sa rkle pr trb
Olur cv ekmeg ol yir meb
6307. kz karn stinde bidr
Saarsa zer iderken ke!t kr

Hi̇kmet Nâme

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hi̇kmet Nâme

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

!BRH!M !BN-! BL'N!N H!KMET-NME'S!

You might also like