3T Ri̇sk Değerlendi̇rmesi̇

3T RD
san

3T malat Sanayii iin Risk
Deerlendirmesi

KULLANICI EL KTABI
Srm 2.1 (12.07.2011)
2

Bu rehber, 3T Results Ltd., Finlandiya tarafndan verilen izin uyarnca gelitirilmi ve
yaynlanmtr. Aada ismi geen teknik uzmanlar SGP, Trkiyede yerlerinde Sal
ve Gvenlii Koullarnn yiletirilmesi Projesi, AB Projesi, EuropeAid/127926/D/SER/TR
kapsamnda bu rehberin hazrlanmasna katkda bulunmulardr:

Dr. HeikkiLaitinen, Kilit Uzman (SGP), 3T Results Ltd Bakan
Stewart Campbell, Kilit Uzman (SGP) 19.4.2010 30.11.2010
Antero Vhpassi, Takm Lideri (SGP)
ErhanErsan, Uzun Dnem Uzman (SGP)
Dr.BurakBirgren, Uzun Dnem Uzman (SGP)
Mustafa zesen, Uzun Dnem Uzman (SGP)

Bu yaynn ieriinden yalnzca Danman Firma sorumlu olup hibir ekilde Avrupa
Birliinin grlerini yanstmamaktadr.

3
NSZ

eerli KOBler,

Bu rehberde yer alan 3T Risk Deerlendirmesi Yntemi SGP (Trkiyede
yerlerinde Sal ve Gvenlii Koullarnn yiletirilmesi Projesi) kapsamnda verilen
destekle hazrlanmtr. Trkiyedeki iletmelerde risk deerlendirmesi srecinin
kolaylatrlmas ok byk nem arz etmektedir; nk risk deerlendirmesi Trk
mevzuatnda yeni bir gereklilik olarak ortaya kmaktadr. Bununla birlikte Trkiyedeki
iletmelerin ou risk deerlendirmesi kavram ve yntemlerine aina deillerdir. zellikle de
SGP projesinin odak noktas olan KOBlerde dzgn bir risk deerlendirmesi yapacak
kalifiye personel bulma ya da bu deerlendirmeye yeterli zaman ayrma konusunda
glklerle karlama ihtimali bir hayli yksektir.

SGP projesinin hedeflerinden biri de Trkiyede metal sektrnde faaliyet gsteren KOBler
iin bir Risk Deerlendirmesi Yntemi gelitirmektir. Bu rehberin hazrlanmasnda
Finlandiyada gelitirilen 3T Risk Deerlendirmesi (3T RD) yntemi temel olarak alnm ve
projeye gnlllk esasyla katlan iletmelerde, yi Uygulama Merkezlerinde, sahada elde
edilen deneyimlerden faydalanlmtr. Dolaysyla, burada tantlan 3T RD yntemi
Trkiyedeki iletmelere zg uyarlanm bir srmdr.

Bu yntem kendine has baz zellikler iermektedir. Her eyden nce, modler bir yapya
sahiptir. Her modlde iyerindeki farkl bir risk unsuru ele alnmaktadr; rnein kimyasal ve
biyolojik tehlikeler iin bir modl vardr. Her modl, olas birok farkl riski gz nne
getirecek bir kontrol listesi ieren A-4 kad boyutunda bir formdan olumaktadr. Rehber,
imalat sektrnde alan bir irketteki tm risk unsurlarn kapsamay amalayan pek ok
modlden olumaktadr. Bu zelliiyle, hem riskler zerinde sil batan aratrma yapma
ykn hem de yanllkla nemli bir riski kapsam d brakma ihtimalini azaltmaktadr. kinci
olarak 3T yntemi, geleneksel risk tanmn deitirerek riski kontrol dzeyleri ve olaslklarla
ifade edilen yeni bir tanm ortaya koymaktadr; bu tanmlama, bize gre, uygulamas daha
kolay ve daha doru risk puanlarna ulalmasn salayan bir yaklam olarak ortaya
kmaktadr. nc olarak, i gvenliinden sorumlu personelin bu yntemi kullanmak iin
alaca eitim yarm gn saha uygulamas olmak zere yaklak bir gnde
tamamlanabilmektedir. Bu eitimin ardndan, personel bu rehberin de yardmyla risk
deerlendirmelerini kendi bana yapabilecek duruma gelmektedir.

Bu yntem, imalat ve poses endstrilerinde faaliyet gsteren her byklkteki iletmede
uygulanabilir. Modler yaps ve kontrol listelerindeki maddelere ilikin ayrntl aklamalar bu
esneklii salamaktadr. Ancak inaat irketleri ve madenler gibi birka yerde uygulanamaz.

Ksaca, renmesi, uygulamas kolay, risk alanlarnn tamamn kapsayan ve gvenilir risk
puanlar oluturan bir yntemdir. 3T RD ynteminin sizlere iletmenizde i sal ve
gvenlii asndan daha iyi koullara sahip ve rekabet gc daha yksek bir alma ortam
oluturmakta yardmc olmasn umut ederiz. Her trl sorunuz iin SGP ekibine
www.isgip.org adresinden ulaabilirsiniz.

Sayglarmzla,

SGP Ekibi

D

4

NDEKLER Sayfa

1. YERLER N RSK DEERLENDRMES PLANLAMASI 5

2. 3T RSK DEERLENDRMES FORMLARI (TALMATLARLA) 13

3. PUANLAMA TALMATLARI 16

4. ZET 22

5. 3T RSK DEERLENDRMES FORMLARI 23

6. 3T RSK DEERLENDRMES TEHLKELERLE LGL EK BLG 39

5

1. YERLER N RSK DEERLENDRMES PLANLAMASI

gvenlii ynetiminin bir paras olarak Risk Deerlendirmesi

gvenlii ynetiminin iinde eitli ynetim admlar yer almaktadr. Risk
deerlendirmesi ise bu admlar arasnda kilit neme sahiptir. Bunlar ekil 1de
gsterilmitir. Ayrca bu admlar Sal ve Gvenlii (SG) ynetim sistemlerinin iyi
bilinen ilkeleri ile uyumludur. Bu blm risk deerlendirmesinin dier i gvenlii
ynetimi admlar ile ilgisi ile bunlarla nasl etkileim halinde bulunduu zerine
younlamtr.

Ynetimin en byk sorumluluu i gvenlii ynetiminin ilke ve hedeflerini
belirlemektir. Ayrca ynetim, iletmedeki tm alanlar iin i gvenlii vazifelerini,
sorumluluklarn ve ilgili faaliyetleri organize etmelidir.

Metin
eklemek
iin tklatn
Metin
eklemek
iin tklatn
Metin
eklemek
iin tklatn
Metin
eklemek
iin tklatn
Metin
eklemek
iin tklatn
Devaml
zleme
RiskDeerlendirmesi
(Tehlikeler,riskler,
Kontroller)
Eitimveletiim
ekil1.GvenliiYnetimiSreleri
Kaza
Bildirimi
Gvenlii
Politikas
SGYnetimi
Organizasyon
Dzelticive
yiletirici
Faaliyetler
gvenlii ynetimi, iyeri artlarnn risk deerlendirmesi zerine temellendirilmitir.

yerinde oluabilecek belirli risklere kar dzeltici ve nleyici tedbirler alnmaldr.
Doru nlemlerin alnmas, sadece tehlikelerin ve sonucunda ortaya kacak risklerin
doru ve eksiksiz belirlenmesi ile mmkn olabilir. Risk deerlendirmesinin bir
iyerindeki tehlikeleri ksa bir sre ierisinde yok etmesi beklenmemelidir. Tehlikelerin
ortadan kalkmas durumuna daha ziyade uzun vadeli, devaml bir alma ile
gelinebilir, dolaysyla temel ilke devaml iyiletirme olmaldr. Ayn zamanda,
yneticilerin, iletmedeki tehlike ve riskler hakknda eitim ve iletiim destei
salamas da nem tamaktadr. Bu sayede, alanlar arasnda risk bilinci artacak
ve tehlikeleri ortadan kaldrma konusunda aktif katkda bulunmalar tevik edilmi
olacaktr. Risk deerlendirmesi, alma artlarnn srekli, rnein haftada bir kez
izlenmesi ile desteklenmelidir. Bylece, gvenlik davran, ergonomi, temizlik ve
dzen gibi alanlarda meslek hastalklar ve i kazalarnn kkenindeki nedenlerin
izlenmesi salanacaktr.

Hem Trkiyede hem de Avrupada yrrlkte olan SG mevzuat, alma alan ve
yaplan ile ilgili olas salk ve gvenlik tehlikelerini belirlemenin iverenin
ykmll olduu ilkesinden hareketle hazrlanmtr. Bu durumda, eer tehlikeler
ortadan kaldrlamyor ise, iveren sala ynelik olas etkileri deerlendirmek,
hastalk ve kazalarn nne geebilmek iin gereken kontrol nlemlerini almaldr.
Risk deerlendirmesi, halihazrdaki tm kontrol nlemlerinin yeterliliini de hesaba
katmak suretiyle, tehlikelerden kaynaklanan risklerin deerlendirilmesi ve kabul edilir
olup olmadklarna karar verme ilemi olarak tanmlanmtr. Risk deerlendirmesi
sreci ekil 2de gsterilmitir.

Risk deerlendirmesi, nadiren ngrlebilen ve istisnai durumlarda sz konusu olan
tehlikeler de dhil olmak zere bir iyerindeki her trl tehlikeyi kapsamaldr. Bu
yzden, eer iyeri yeterli uzmanla sahip deilse, dardan uzmanlardan
danmanlk talep edilmesi nerilir. Aklda tutulmas gereken nemli bir husus da
udur; iki ayr iyerinde her ne kadar prosesler birbirine benzese de, barndrdklar
tehlikeler ve riskler asndan bu iyerleri birbirinin benzeri veya ayns deildir.
Aslnda, bir iyerinde bulunan tehlikeler ve riskler oraya zgn olduu iin, burada
alanlarn edindii tecrbe ve uzmanla bavurmak ve taleplerine kulak vermek
gereklidir. Mhendisler, efler ve iiler veya ii temsilcileri bu srece katlmaldr.
Talimatlar ve eitim bu srece kolaylk getirecektir.

ekil 2. Risk Deerlendirmesi sreci ve ilgili eitim ve izleme sreleri

7
Bir Risk deerlendirmesi Yntemi olarak 3T RD

Deiik amalar iin kullanlan yzlerce risk deerlendirmesi yntemi bulunmaktadr.
Baz yntemler temel olarak teknik sistemleri ve prosesleri analiz etmek iin
kullanlrken, bazlar da insanlarn alma faaliyetleri ile ile ilgili ve alma
ortamndaki tehlikeleri analiz etmek iin kullanlmaktadr. Ayrca belirli endstriler iin
gelitirilmi yntemler de bulunmaktadr. 3T RD yntemi imalat ve proses endstrileri
de dahil eitli sektrlerde uygulanmak zere tasarlanm, ayrca byk irketlerin
yan sra KOBlerde (kk ve orta lekli iletmeler) de kullanlabilmektedir.

3T RD yntemi ekil 2de verilen risk deerlendirmesi ile ilgili admlarn yrtlmesi
iin genel ve kapsaml bir yntem izlemektedir. Bir iyerinde bulunabilecek geni
yelpazede risk alanlarn kapsayan eitli modllerden olumutur. Bu modllerin
yannda, iyerlerinde oluabilecek eitli tehlikeleri tasvir eden, toplamda yz
civarnda maddeden oluan bir kontrol listesi ieren A-4 formlar verilmitir. Ayrca
bunlara yeni maddeler ve yeni modller eklemek de mmkndr. Bu zellik riskler
iin en batan aratrma yapma ykmlln epeyce azaltmakta ve yanllkla
nemli bir tehlikenin gzden karlmas ihtimalini drmektedir. Ayrca bu yntem,
geleneksel olaslk tanmlarnn yerine kontrol dzeylerini koyarak risk iin yeni bir
tanm getirmekte, bylelikle uygulamay daha kolay hale getirmektedir. Aadaki
blmler 3T RD ynteminde izlenmesi gereken admlar detaylar ile anlatmaktadr.

Risk deerlendirmesi Planlamas

Planlama aamas risk deerlendirmesinin sistematik ve kapsaml bir ekilde
yaplmasn salamak iin gereklidir. Buna ek olarak, planlama risk deerlendirmesi
srecini kolaylatrr ve hzlandrr.

Planlama aadaki faaliyetleri iermelidir:
Art alan bilgilerinin edinilmesi: nceden vuku bulmu kazalar, hastalklar, vb.
Ynetim kadrosu ile alanlarn taahhdn ve katlmn salamak,
Gerekli eitimler
yerini risk deerlendirmesi iin birimlere / alanlara ayrmak
Her bir birim / alanda kullanlacak belirli 3T RD modllerini kararlatrmak
Risk deerlendirmesi yapmak
yiletirici nlemlerin uygulanmas ve izleme faaliyetleri

Risk deerlendirmesi tm alanlar etkiler, bu yzden risk deerlendirmesi sreci
iyerindeki deiik birimlerde alan iilerin ihtiyalarna uygun hale getirilmelidir.
Etkin bir deerlendirme yntemi de, her birimdeki alanlar ile potansiyel tehlikeleri
tartmaktr: yneticiler, efler ve iiler ve yeri geldiinde dier uzmanlar. Bu sayede
geni yelpazede uzman bilgisine eriilmi ve bu sreteki eitli taraflarn taahhd
alnm olur.

Risk deerlendirmesinde nceden vuku bulmu kazalar ve meslek hastalklarn
hesaba katmak zorunludur. Ayrca, gemite yaplan risk deerlendirmeleri,
ELMERI
san
izleme faaliyeti sonular (bu SGP projesinde gelitirilen bir performans
izleme yntemidir), ramak kala istatistikleri, alanlarn tbbi kaytlar, malzeme
gvenlii bilgi formlar gzden geirilmelidir. Bunlara ek olarak sektre ynelik

8
kazalar ve hastalklarla ilgili yaynlar ve bunlarn nleyici tedbirleri de gzden

geirilmelidir.

Ynetimin taahht ortaya koyamamas durumunda risk deerlendirmesi
almalarnn verimli sonular retmedii iyi bilinen bir gerektir. Ynetim kendi
taahhdn, risk deerlendirmesi tartmalarna aktif olarak katlarak, i gvenlii
uzmanlarna almalarn yrtebilmek iin yetki vererek, gerekli tedbirlerin alnmas
iin mali destek salayarak veya gerekli retim/proses deiikliklerine izin vererek
gstermelidir. alanlarn taahhdn salamak, ilk aamada tehlikelerle kar
karya kalan kiilerin alanlar olmas nedeniyle eit derecede nemlidir. Eer
alanlar ileri ile ilgili riskleri bilirlerse, kiisel koruyucu donanm kullanmak gibi
gerekli nlemlerin uygulanmasna gnll olarak katlm gstereceklerdir. Buna ek
olarak, eer tehlikelerin doas ile ilgili doru olarak bilgilendirilmilerse, tehlikelerin
ortadan kaldrlmas iin pratik zmler de retebileceklerdir, nk yaptklar iin
esas detaylarn ve inceliklerini baka herkesten daha iyi bilmektedirler. Bu, iyerinde
i gvenlii konusunun deiik ynleri zerine planl eitim verilmesinin nemini
aka gstermektedir.

Risk deerlendirmesi eitimi bir dier nemli konudur: eer iyerinde bir i gvenlii
uzman varsa, bu kiiye bir gn iinde 3T RD yntemi eitimi verilebilir. Gnn
yarsnn bir toplant odasnda teorik konular zerinde geirilmesi, geri kalan yarsnn
ise yntemin uygulanaca retim blmnde geirilmesi tavsiye edilmektedir. Eer
bir i gvenlii uzman veya daha nceden iyeri sal ve gvenlii zerine eitim
alm herhangi biri bulunmuyorsa, dardan uzmanlara danlmas tavsiye edilir. Bu
uzmanlar, eitli potansiyel tehlikeleri ve kabul edilemez gvenli olmayan davranlar
etkin olarak saptayabildikleri iin, 3T RD ynteminin uygulamasn byk lde
kolaylatracaklardr.

3T RD kk bir iletmede btn olarak uygulanabilir. Fakat genellikle, bir iyerini
kk blmlere ayrmak ve her bir blm iin ayr ayr risk deerlendirmesi yapmak
daha iyi bir fikirdir. Her bir blm barndrd tehlikeler asndan benzerlik gsteren
alma alanlar ve faaliyetler iermelidir. Bu blmler genellikle iletmedeki birimler
ve prosesler ile paralellik gsterir. Ancak, bazen eitli kk birimleri tek bir blm
olarak ele almak veya ok sayda farkl i istasyonlarn (frezeler, tornalar, presler vs)
iinde barndran ve iletmede tek bir blm olarak adlandrlan byk bir blm,
risk deerlendirmesi iin blmlere ayrmak daha uygundur.

3T RD yntemi ilerideki blmlerde de akland gibi eitli modller iermektedir.
Be temel modl her iyeri iin gereken asgari grubu oluturur. Uygun durumlarda,
belirli risklerin daha kapsaml deerlendirilmesi amacyla ek modller kullanlabilir.

Risk deerlendirmesini yapmak ise iyerinin byklne bal olarak bir ka gn
srebilir. 3T Risk Deerlendirmesini ayr ayr uygulayabileceiniz birok blm
olabilir. Risk deerlendirmesini SG sorumlusu bir alan veya bir i gvenlii
uzman yapmaldr. Varsa iyeri hekimi, ynetim kadrosundan bir temsilci ve ii
temsilcisi deerlendirme srecine katlmaldr.

Deerlendirme blmlerin gezilmesi ve ef ve iilerle grlmesi suretiyle
yaplmaldr. Tehlikeleri belirlemek iin ayrca bir beyin frtnas oturumu
dzenlenebilir. Kurulum, bakm, onarm, temizlik, nakliye, iin kesintiye uramas ve
dardan gelen ziyaretiler gibi zaman zaman karlalan faaliyetler ile ilgili

9
tehlikelere dikkat edilmelidir. Ayrca ar derecede kt hava koullar gibi nadir

rastlanan olaylar da dikkate alnmaldr.

Risklerin deerlendirilebilmesi iin iletme yneticisi veya ynetim kadrosundan bir
temsilcinin, gvenlik uzmanlarnn, iyeri hekimleri ve ilgili mhendislerin ve eflerin
de katld bir beyin frtnas dzenlenmesi gerekmektedir. Bu aamada, tehlikelerin
ortadan kaldrlmas veya kontrol altna alnmas iin alnacak nlemler planlanr.

Son olarak, teklif edilen nlemler onay iin ynetime sunulur. Onaylandktan sonra,
bu nlemlerin uygulanmas ve mevcut durumun izlenmesi ynetimin sorumluluudur.
Kiisel koruyucu donanmn kullanlmas, bir gvenlik talimat gerei raflarn
temizliinin ve dzeninin salanmas gibi konularda uygulamay salamaldrlar.

Tehlikelerin belirlenmesi

Tehlikelerin belirlenmesi risk deerlendirmesi iin ok nemli bir admdr. Eer
herhangi bir tehlike yok saylm veya fark edilmemi ise, sonucunda ortaya kacak
riskler ele alnmaz ve hibir nleyici tedbir deerlendirilmez; byle bir yetersizliin
sonular ok ar olabilir. Bu nedenle, tm tehlikelerin kapsaml bir ekilde ele
alnmas bir zorunluluktur. Daha nce de ifade edildii zere, art alan bilgilerini bir
araya getirmek iyi bir fikirdir. Bu bilgileri edinebileceiniz birka yer: gemi ve
potansiyel meslek hastalklar konusundaki bilgiler iin iilerin salk raporlar,
gemite meydana gelen kazalarn ve ramak kalalarn kaytlar, kimyasal maddelerin
zararl etkileri ile ilgili bilgi ieren malzeme gvenlii bilgi formlar, grlt ve hava
lmleri gibi iyerindeki zararl, tehlikeli ve fiziksel baskya yol aan faktrlerin lm
sonular, ilgili nlemlerin de yer ald gemi risk deerlendirmesi sonular,
performans izleme almalarnn sonular.

Art alan bilgileri toplandktan ve gzden geirildikten sonra, iletme iinde veya
dnda alan i gvenlii uzmanlar tarafndan gerekletirilecek saha turlar
yaplmal ve potansiyel tehlikeleri belirlemek iin prosesler gzlemlenmelidir. Bunun
iin, her bir modlde yer alan kontrol listelerindeki maddeler ayr ayr ele alnmaldr.
Her maddeyi ele alrken, uzmanlar iyerinde gzlem yapmal; mhendislerle, eflerle
ve gerekirse iilerle grmelidirler. Kurulum, bakm, onarm, temizlik, nakliye, iin
kesintiye uramas ve dardan gelen ziyaretiler de dahil olmak zere zaman
zaman veya periyodik olarak karlalan veya yrtlen faaliyetler de tartlmaldr.
Gzlemlenen tehlikeler ve mevcut kontrol nlemleri hakknda 3T RD formlar zerine
not alnmaldr. Baz tehlikelerin ortadan kaldrlmas daha kolay olduu iin bunlarn
ortadan kaldrlmas iin gerekli faaliyet tur esnasnda kararlatrlabilir ve not
edilebilir. Daha zorlu olanlar risk deerlendirmesi ve kontrol iin daha sonraya
ertelenmelidir.

3T RD Yntemi modler bir yapya sahiptir. Her risk deerlendirmesinde kullanlmas
gereken 5 temel modlden oluur. Bunlar metal sektrndeki tm ilgili riskleri
kapsamaktadr. Ayrca baz proses veya ileri deerlendirirken kullanlan 9 adet zel
ve daha kapsaml modl de bulunmaktadr. Her bir modl, bir kontrol listesi ve her bir
tehlike iin ayr aklamalarn yan sra temel yasal ykmllklerin tanmlarn veya
iyi iyeri uygulamalarn barndrmaktadr. 5 temel modl ierisinde toplam 32 kontrol
listesi maddesi bulunmaktadr. Yani yntem kendi iinde, tehlikeleri belirlemek ve

10
riskleri deerlendirmek iin gerekli olan temel SG eitim paketini ve gerek duyulan
nleyici ve kontrol edici faaliyetleri iermektedir.

Temel modller aada verilmitir:

A. Kaza tehlikeleri
B. alma ortamndaki fiziksel zorlayc faktrler
C. Kimyasal ve biyolojik faktrler
D. in kas-iskelet sistemini zorlayc faktrleri
E. in psiko-sosyal zorlayc faktrleri

Be temel modl metal sektrnde faaliyet gsteren UMleri iin kilit nem
tamaktadr. Kaza tehlikeleri en sk belirlenen tehlikelerdir. Fiziksel zorlayc faktrler
ve kas-iskelet sistemini zorlayc faktrler, mhendisliin genel olarak zayf olduu ve
iin salk ve gvenlik standartlarna gre tasarlanmad KOBlerde rastlanan en
byk sorunlardr. Bu durum, verimlilii de drmektedir. Kimyasal ve biyolojik
faktrler, kimyasallarn yaygn olarak kullanld ve kaynak ileri ve yzey ileme
(boyama vb.) gibi deiik retim proseslerinden kaynaklanan hava kirleticilerin
bulunduu metal sanayinde doal olarak mevcuttur. Ayrca, zellikle beyaz yakal
alanlar iin, psiko-sosyal zorlayc faktrler her gn daha da nemli bir hale
gelmektedir.

zel modller aada verilmitir:

F. nakliyat ve sevkiyat
G. Umumi trafikte ara kullanma
H. Makineler ve el aletleri
I. Yangn gvenlii
J. evresel konular
K. yerinde gvenlik ve davran kltr
L. yeri bina ve tesisleri
M. Kurulum ve bakm ileri
N. sal hizmetleri
O. Hedefe zg nitelikler

zel modllerden F, nakliye ve sevkiyat; M, Kurulum ve bakm ileri; H, Makineler
ve el aletleri ve I, Yangn gvenlii, metal sektrnde faaliyet gsteren KOBlerde
daha sk dikkate alnmaktadr. Modl G, Umumi trafikte ara kullanma erevesinde;
ie ara ile gidip gelen alanlar, iyerine gelen malzeme ve eyann tanmas,
rn sevkiyatnn yan sra sat ve pazarlama faaliyetleri ile ilgili durumlar gz
nnde bulundurulmaldr. Bunlarn yan sra kurulum, montaj ilemleri iin mteri
meskenlerine gidi geli de dikkate alnmaldr.

Modl L, iyeri bina ve tesisleri, i gvenliinden ok emniyet ile ilgilidir. Modl J,
evresel konularla balantdr. Dikkat ekilmesi gereken bir nokta, i sal, i
gvenlii ve evre konularnn yakndan alakal olduudur; bunlar beraber ele alan
Btnleik Ynetim Sistemleri KOBlerdeki uygulamalarnda iyi sonular vermektedir.

zel modllerde toplam 66 adet kontrol listesi maddesi bulunmaktadr. Yine de, bir
iletme yeni bir modl veya kontrol listesi maddesi eklenmesini gerekli grebilir. Bu
durumda, dier modllerdeki genel biim zellikleri izlenerek, iletmeye zel

11
maddelerin yer ald Modl O yaratlabilir; veya daha kolay mevcut modllere birka
yeni madde eklenebilir, bunun iin her A-4 boyutlu formda yeterli boluk braklmtr.

Risklerin Deerlendirilmesi ve Tehlikelerin Kontrol

Bir blmdeki tehlikelerin belirlenmesi bitirildikten sonra, riskler deerlendirilmelidir.
Bu ilemin bir toplantda grup almasyla gerekletirilmesi gerekmektedir; bunun
iin bir beyin frtnas dzenlenmesi tavsiye edilir. Burada ekip, modlde yer alan her
bir maddeyi ayr ayr ele almal; potansiyel i kazalaryla meslek hastalklarnn
iddetini ve olasln gz nne alarak risk puanlarn hesaplamaldr. 3T RD
formlarnda baz maddelerin uygulanamaz veya uygun addedildiine dikkat
edilmelidir. Bunlarn anlam, o maddede belirtilen tehlikenin o birim ile ilgili olmad,
veya ortada bu tehlikeyle ilgili risk olmaddr. Bylece, bu durumlar iin risk
deerlendirmesine gerek yoktur. te yandan, uygun deil ibaresinin bulunduu
maddeler bu tehlikelerle ilgili bir veya daha fazla risk olduunu belirtir. Ekip bunlar
ayrntl olarak grmelidir. Bir tehlikeyi tamamen ortadan kaldracak kolay ve hzl
uygulanabilir zmler sz konusu olabilir. Bu, ekil 2de belirtilen tehlikeyi ortadan
kaldrn admna tekabl etmektedir. lgili nlemler belirlenmeli ve iletme ynetiminin
onayna sunulmaldr. Doru uyguland takdirde bu tedbirler geride hibir risk
brakmayacaktr; bir baka deyile, uygulamadan nce tehlike ile ilgili saptanan kaza
veya hastalklarn gereklemesi imkansz olacaktr.

Birok tehlikeyi ortadan kaldrmak kolay deildir; bu yzden bir blmde bulunan
eitli risklere ilgili puanlar verebilmek iin deerlendirme sreci gerekli olacaktr. Bu
bilgi risk ynetimindeki ncelikleri belirlemek asndan ok nemlidir. Uygun risk
puanlar verildiinde, ilk nce hangi tehlike veya tehlikelerin ele alnmas, hangi
kontrol nlemlerinin uygulanmas ve her biri iin ne kadar bte ayrlmas gerektii
gibi sorular cevaplamak daha kolay olacaktr. Bu ayrca ynetimin ksa vadeli
planlarnn yan sra uzun vadeli plan yapmasn salar.

Riskleri karlatrmak elmalar ile armutlar karlatrmak gibidir. Risk
deerlendirmesi, iyerinde birbiri ile alakas bulunmayan ve karlatrlamaz
gzken birok risk iin etkili bir kyaslama yntemi salamaktadr. Burada zorluk,
riskin iki temel bileeni bulunmasdr; iddet ve olaslk. Baz kazalarn olma olasl
daha fazlayken, sonular daha az iddetli; bazlarnn da olma olasl dkken
sonular daha iddetli olabilir. 3T risk matrisi bu sorun iin etkili bir zm
salamaktadr.

Yaralanma ve hastalklarn iddetlerine gre ayrlarak snflandrlmas basit
denebilecek bir ilemdir. Bunun iin sadece kategorilerin saysna (iddet dzeyleri)
karar vermek ve bunlar arasndaki snrlar izmek gerekir. 3T RD yntemi bir sonraki
blmde, Tablo 4te rnekle aklanm belirli bir ayrm yaklamna sahiptir.

Dier bir husus da yaralanma veya hastaln meydana gelme olasldr. Gelecekte
yaanacak olaylarn olma olasln hesaplamak zordur. Zor olmasnn birka nedeni
vardr: ilki, iyerinde belirli bir kaza veya hastalk tryle ilgili snrl miktarda kayt
bulunmas veya hi kayt bulunmamasdr. Bu durumda, hesaplama gvenilir
sonular vermez veya hesaplama yapmak imkansz hale gelir. kincisi, retim
gvenliinde seviye gnden gne veya haftadan haftaya fark edilir oranda deiebilir.
rnein, bir iinin belirli bir hafta boyunca titiz olmayan davranlar sergilemesi o

12
hafta iin kaza olasln arttrr. Potansiyel olarak iddetli bir yaralanma veya
hastaln yanllkla dk olaslkl olarak hesaplanmas, gerekli nleyici tedbirlerin
alnmamas iin yaygn bir neden veya bahane olmaktadr.

3T Risk Deerlendirmesinde olaslk hesab, her bir tehlikeye ynelik mevcut
kontrollerin kanunlar, standartlar ve iyi uygulamalar ile ne kadar uyumlu olduunun
deerlendirilmesine dntrlmtr. Bu yntem uygulanabilir, nk yaygn
tehlikelerin byk bir ounluu SG ynetmelikleri ve standartlar hazrlanrken
zaten deerlendirilmitir. Mevcut kontrol dzeyi yeterli ise, yaralanma veya
hastalklarn ortaya kma olasl dk olmal; bu durumda da iyiletirme ihtiyac
bulunmamaldr. Risk deerlendirmesini yeni yntemle yapmak eitli avantajlar
salamaktadr:

Mevcut kontrol nlemlerini incelemek, gelecekte olacak olaylarn
hesaplamasn yapmaktan ok daha kolaydr,
Bu tr bir inceleme, yasal ykmllkler ve iyi uygulamalara uyum salamak
iin ne tr iyiletirmelere ihtiya olduunu dorudan ortaya koymaktadr.

3T Risk Matrisi

3T RDde kullanlan yeni risk matrisi Tablo 1de gsterilmitir. Bu geleneksel 3 puanl
iddet lei ile yeni 3 puanl kontrol leinden olumaktadr.

iddet lei aadaki gibidir:

1. Hafif iddetli
hafif yaralanma veya rahatszlk, en fazla 3 gn alamama
2. Orta iddetli
uzun sreli yaralanma veya hastalk; basit yaralanmalar veya krklar gibi
en fazla 30 gn alamama
3. Son derece iddetli
kalc yaralanma/hastalk veya lm
parmak kesilmesi, ikinci/nc derece yanklar, kafatas atlaklar, kanser,
astm

Kontrol lei aadaki gibidir:

1. nlem ve kontroller yeterlidir, hibir sorun belirmemitir. Daha ayrntl olarak:
a) makineler, aletler ve yaplar kanun ve standartlar ile uyumludur,
b) i salkl ve gvenli olmas iin tasarlanm ve organize edilmitir,
c) alanlar eitim alm ve gerekten doru (gvenli) alma uygulamalarn
kullanmaktadr.
2. yiletirmeye bir miktar ihtiya duyulmaktadr, sorunlar belirmitir.
3. yiletirmelere ciddi ihtiya duyulmaktadr, sorunlar sk sk belirmektedir.

Her modlde belirlenen her bir risk iin, yukardaki kurallar uyarnca bir risk
puanlamas yaplmaldr. 3T RD formlarnda her bir riskin karsna puanlarn
yazlmas iin stunlar bulunmaktadr. rnein, hesaplanan iddet derecesi 3 iken
mevcut kontrol dzeyi 2 olarak tahmin edilmi ise, risk puan 4tr.

13
Tablo 2 nleyici faaliyetlerin planlanmasnda rehber olmas iin hazrlanmtr. Puan

4 ya da 5 ise, nleyici faaliyete hzla ihtiya duyulur. Baz durumlarda tehlikeli
ekipmann kullanmna gvenlik tedbirleri uygulanana kadar ara vermek gerekli
olabilir. Son derece iddetli (sonular dourabilecek) bir tehlike mevcut ise ve kontrol
dzeyi yeterli hale getirilmise, kontrol dzeyini yksek tutabilmek amacyla mevcut
durum izlenmelidir. rnein, iskelede yaplan ilerde, dme tehlikesi her zaman iin
vardr ve korkuluk ve platformlarn durumu daima izlenmelidir.

Risk puanlarnn verilmesi bittikten sonra, deerlendirme ekibi iyiletirme nlemleriyle
ilgili nerileri tartmak zere beyin frtnas yapmaldr. Teklifler ayrca 3T RD
formlarnda bulunan ilgili tablolara yazlm olmaldr. Ekip ayrca nerilen iyiletirme
nlemi uygulandktan sonra azaltlacak riskin gelecekteki puann tahminen
hesaplamay tercih edebilir. Bylece durumun daha iyi anlalmas beklenir.

Ayrca, ynetimin incelemesi ve onaylamas iin sunulabilecek, risk puanlarnn
zetlendii bir belge bulunmaktadr. Ynetim tarafndan kabul edilmi nleyici
faaliyetler ile ilgili baka bir zet belgesi de bulunmaktadr. Ynetim teklif edilen
tedbirlerden bazlarn onaylamayabilir veya bekletebilir veya verilen puanlarla ilgili
hemfikir olmayabilir. Son karar vermek ynetimin sorumluluudur.

Son olarak, btn risk deerlendirmesi sreci iin i gvenlii uzmanlarndan oluan
bir ekibi grevlendirip onlar sahadaki antiye efleri, mhendisler ve iilerle ba
baa brakmann iyi bir fikir olmayacan vurgulamakta fayda gryoruz. Pek ok
lkede yaplan gemi uygulamalarda byle bir yaklamn gereksiz brokrasi
yarataca, kar atmalarna yol aaca, deerlendirme sonularnn yetersiz
kalmasna neden olaca ve planlanm ancak uygulanmam nlemleri douraca
grlmtr. Halbuki, ynetim kadrosunun bu srece dahil olarak btn ilgili taraflara
bu faaliyetlere tam destek verildiini bildirmesi durumunda risk deerlendirmesi ekibi,
i gvenlii uzmanlar ile ibirlii yapacak, riskle ilgili duyarll arttrmak iin
alacak ve nleyici tedbirleri doru ekilde uygulayacaktr.

Tablo 1. 3T RD risk deerlendirmesi matrisi
1

14
2. 3T RSK DEERLENDRMES FORMLARI (TALMATLAR LE)

yeri/Departman: SGP Limited irketi Tarih: 01.01.2011

Deerlendirmeyi yapan: Mustafa ZESEN & Erhan ERSAN
Departman / proses: malat
nceki deerlendirme (tarih): 11/2010 Sonraki deerlendirme (tarih): 03/2011

TEMEL MODLLER
A. Kazalara ynelik tehlikeler
B. alma ortamndaki fiziksel tehlikeler
C. alma ortamndaki kimyasal ve biyolojik tehlikeler
D. Yaplan iin kas ve iskelet sistemine yapt bask faktrleri
E. Yaplan iteki psiko-sosyal stres faktrleri

ZEL MODLLER
Gerekli Gereksiz
F. nakliye ve tama
G. Genel trafikte ara kullanma
I. Yangn gvenlii
J. evresel konular
L. Mlk ve iyeri tesisleri
M. Montaj ve bakm almalar
N. sal hizmetleri
O. Hedefin zel nitelikleri

Bu be temel modlde,
normalde iyerinde
yaplan her risk
deerlendirmesinde
bulunmas gereken i
sal ve gvenlii
konular yer almaktadr.
zel modllerin bazlar faydal olabilir ve
hedef (i) ile ilgili olduunda kullanlabilir.
Ayrca incelenmesi ihtiyac doduunda,
evre gvenlii ve iletme gvenlii
konular iin modller mevcuttur.
Hedefiniz iin gerekli olup iyerindeki i
gvenlii performansn iyiletirmede yararl
olabilecek zel modlleri seiniz.
Balang noktas iletme adnn
ve birimin, tarihin,
deerlendirmeyi yapan kiinin,
ayrca nceden yaplan ve bir
sonraki deerlendirmelerle ilgili
bilgilerin kayt altna alnmas.

15

A. Kazalara Yol Aan Tehlikeler

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

A1. ZEMN, YOLLAR VE MERDVENLER: Zemin hasar grmemitir ve dayankldr. Yollar
yeterli boyutlardadr ve gerektii takdirde iaretlerle belirtilmitir. Dmelere kar
koruyucular kuralna uygundur. Merdivenler ve rampalar korkuluklarla ve kaydrmazlarla
donatlmtr.

x

A2. DZEN, TEMZLK VE KAYMAYI NLEYC TERTBAT: Zemin, yollar, tezgahlar,
mahfazalar, raflar ve asklar dzenli ve temizdir. Atk konteynerleri hasar grmemitir,
dzgndr ve uygun ekilde iaretlenmitir. Daha fazla atk saklanabilir ve hibir zararl
materyal ya da unsur iermemektedir. Kaymay nleyici tertibat kt havalarda da ilev
grmektedir.

x
A3. NAKLYE VE TRANSFERLER Trafik plan gncel durumdadr. Nakliye yollar,
ykleme ve boaltma platformlar yeterince geni ve gvenlidir. Nakliye ekipman dzgndr
ve uygun bir ekilde depolanmtr. Personel gvenli alma yntemlerine uygun
almaktadr.

A4. GENEL TRAFKTE ARA KULLANMA Aralar ve gvenlik ekipmanlar uygun ve
dzenlidir Gvenli ve dikkatli ara kullanmaya zen gsterilmektedir. Uzun sure ara
kullanmaktan, youn programlardan ve geceleri ve kt havalarda ara kullanmaktan
kanlmaktadr.

x

A5. MAKNELER VE EL ALETLER Makineler ve el aletleri uygun ve gvenlidir, uygun
gvenlik cihazlarna sahiplerdir. Kontrol cihazlar alr durumdadr ve ak bir ekilde
iaretlenmitir. Kullanm ve bakm alanlarna ynelik eriim yollar gvenlidir. Gvenli
alma yntemlerine riayet edilmektedir.

x

A6. GEC YKSEKTE ALIMA Yksekte yaplan almalar planlanmtr ve gvenli bir
ekilde yrtlmektedir. Platformlar ve insan tayan asansrler uygun bir ekilde
kullanlmaktadr. Gerekliyse dmeye kar koruyucu donanmlar giyilmektedir.

x

A7. YANGIN GVENL Odalar dzenlidir ve fazladan yanc madde yoktur. Elektrik
kablolar ve cihazlar dzenlidir. Yangn alarmlar ve ilk aamada kullanlacak sndrme
ekipman uygun durumdadr. Acil durum klar uygun ve ak bir ekilde iaretlenmitir.

x

A8. LK YARDIM VE KURTARMA ARISI lk yardm ekipman ve ilk yardm becerilerine
sahip alan says yeterlidir, tahliye plan gncel durumdadr.

x

Sorunlar ve mevcut kontrol nlemleri Risk puanlar 0-5

A1: Gei yolu yanl depolama nedeniyle tkanm.
A2: Kabin blmlerinde kayma tehlikesi var.
A5: Talama makinesi, kablo koruyucular deforme olmu.

Modln Gvenlik Endeksi: %100 - (modln toplam risk puan / modln azami risk
puan) x %100 = %100-(10/ 40) x %100 =

4
3
3
10

75 %

yiletirmeye ynelik nlem nerileri (gerekliyse) yiletirmelerden sonraki risk puan
A1: Borular kaldrlarak yollar iaretlenecek 1
A2: Paralar birletirilecek 1
A5: Dzenli bakm yaplacak 1

Risk puanlar 1 ila 5 arasnda

deien risk matrisi kullanlarak
belirlenir. Ancak, eer sorun
ortadan kaldrlabiliyorsa puan
bire indirilir. Modln toplam
risk puan 4+3+2=10dur. (Bkz.
20). Sayfadaki puanlama)
Modl gvenlik endeksi
her bir modl iin ayrca
hesaplanr. Yani; 100%
- 25% (10/40x100) =
75%.
Yukarda ifade edilen sorunlar iin
iyiletirme nerileri kaydedilir.
Daha sonra bu neriler iletme
ynetimine teslim edilir ve
ynetimin ald karar zet
sayfasna kaydedilir. 21. Sayfadaki
zet sayfasnda verilen rnei
inceleyiniz.
Deerlendirme ve sonular
gsterildii gibi yazlr:
Uygulanmaz: bu konuya
uygulanamaz.
Uygun: Risk yoktur.
Uygun deil: Konuyla ilgili bir
veya birden fazla risk vardr.
Azami modl risk
puan 8*5=40 olur,
nk A modlnde
toplam 8 konu
vardr (A1-A8). Her
bir konu iin azami
puan 5tir.

16
3. PUANLAMA TALMATLARI
Risk Deerlendirmesi Matrisine (Tablo 2) gre her bir tehlike veya sorun iin 0 ila 5
aras risk puanlar belirlenmitir. Risk puan potansiyel iddet ile kontrol nlemlerinin
dzeyinin bir bilekesidir. Tablo 3te iddetin deerlendirilmesi iin farkl trde
potansiyel tehlike rnekleri verilmitir.
Tablo2:Yeni 3T Risk Deerlendirmesi Matrisi

Geleneksel risk deerlendirmesi matrisi, kaza veya hastaln olma olasl ile meydana gelebilecek
kaza veya hastaln douraca sonularn iddetini ele almaktadr. Olasl tahmin etmek ounlukla
zordur ve riskin yanl ngrlmesine neden olabilir. Ayn zamanda, kanun koyucular halihazrda
iyerlerindeki pek ok durum iin hangi tehlikelerin ve maruziyet dzeylerinin kabul edilebilir,
hangilerinin kabul edilemez olduunu kararlatrmlardr. Bu durumlarda iyerlerinde olaslklar tahmin
etmenin bir faydas yoktur. Bu nedenlerden tr, 3T Risk Deerlendirmesinde kullanlmas iin yeni bir
risk matrisi gelitirilmitir.
Tehlikenin doruaca sonularn potansiyel iddeti yeni Risk Deerlendirmesi Matrisinde geleneksel
yolla tahmin edilir; ancak, olaslk farkl biimde tahmin edilir. Olaslk, mevcut kontrol nlemlerinin ne
kadar etkili olduunun deerlendirilmesi ile hesaplanr. Matriste seenek verilmitir:
1. Kontrol nlemleri yeterli/ sorun kmad
2. yiletirmeye ihtiya var/ sorunlar kt
3. Kaydadeer iyiletirme gerekli/ sk sk sorun kyor
.........................................YEN 3T RSK DEERLENDRMES MATRS
1

17
Tablo3:Risk puanlarnn aklamalar (Bir nceki blmde de verilmitir)

AAIDAK DURUMLARDA KONTROL NLEMLER YETERLDR:
a) Makineler, ara-gere ve her trl yap yasa ve standartlara uygundur.
b) ler, gvenli ve salkl yrtlecek ekilde tasarlanm ve dzenlenmitir.
c) alanlar eitim alm, doru (gvenli) bir ekilde almaktadrlar.
Yeni matris AB ereve Direktifi ile OHSAS 18001 standardnn iyeri risk deerlendirmesi
konusundaki gereklerini yerine getirmektedir. Olasl bu yeni yntemle hesaplamann getirdii birka
avantaj vardr:
Kontrol nlemlerini yerinde lmek kolaydr.
Gelecekte meydana gelebilecek kazalar tahmin etmeye gerek yoktur.
Mevcut kontrol dzeyi gelecekteki kaza ve hastalklar tahmin ettirir.
Tartma en alakal konular zerinde younlar.
Baka bir nlem almaya gerek var m, yok mu?
Gerek varsa, ne tr nlemler almak gerekir?

Yeni Risk Deerlendirmesi Matrisi Tablo 2de, farkl risk puanlarnn aklamalar da Tablo 3te
sunulmutur.
1:

K

Tablo4
MODL
GENE
ERGONO
KAZATEHL
KMYASAL&
TEHLKE
PSKOSO
4:Deiikid
LLER
L
OM
KELER
FZKSEL
LER
OSYAL
ddetseviye
Yar
Haf

Meydana g
geicidir ve
veya ala
grrln
i gn kay
azdr.

Geici raha
gz yorgun
omuz veya

Zorlama ve
kk kesi
kk yan

Rahatszlk
yanklar ve
srmas, g

Problem ge
miktarda h
konusu.
leriveeit
ralanmav
ifiddetli
gelen olay
e alanlara
anlarn i
ne zarar verm
yb 3 gnden
atszlk, tahri
nluu, anlk b
a srt ars
e burkulma,
kler ve ezikle
klar
k, tahri, k
eya souk
z enfeksiyo
eici ve az
asar sz
18
tlimodller
vehastalk
a
mez,
n

Geic
etkile
gn
aras
i,
ba,

Tend
srek
ars
tekra
olua
er,
Yan
geic
Yang
kurta
olum
k
aar.
k
onlar

Yan
kzar
evre

yer
iile
olum
Raha
ar
deva
iinyaralan
klariinp
Ortaidd
ci, fakat olum
eri mevcut, ka
3 ila 30 gn
ndadr.
don klflarnd
kli ba, omuz
s gibi uzun v
arlayan bask
an rahatszlk
klar, kemik
ci olumsuz et
gn gvenliin
arma faaliyetl
suz etkiler ve
n kapanmas
.
klar, cilt yara
rklk, veya a
esel risk
rindeki herke
erin sal a
suz sonula
atsz edici i
duygusal str
amszlk.
nmavehast
otansiyel
etli
msuz
ayp i
n
da iltihap,
z veya srt
vadeli,
sonucu
klar
atlamas,
tkiler.
ni,
lerini
eya
sna yol
alar,
lerjik rinit,
s veya
sndan
r. rn.
atmosferi,
res ve
talkrnekl
iddetr
Ykse

Meydana g
alanlara
alanlarn
ciddi zarar v
iddetli vey
gn akn
gn, kalc
veya lmle

iddetli kas
sistemi raha
emeklilik
Kalc ve id
veya grme
kafatas, g
atla ya d
hayati tehlik
sorun by
yol aabilir
kapatabilir,
byk hasa
olabilir.

Kalc ve id
kayb veya
rahatszlkla
solunum ye
nrolojik ha
kanser, em
tehlike, yan
ciddi evres

yerindeki
iilerin sa
ciddi sonu
yerinde a
iddetli zihi
bitkinlik, uz
devaml i g
eri
rnekleri
ekiddetli
elen olay
veya
n i grrl
verir. Sonul
a kalcdr. 3
olas kayp i
i gremez
e sonulanr.
s iskelet
atszlklar,
ddetli duyma
e bozukluu,
s, boyun
da pelvik atl
ke. Sz konu
k bir yangna
veya acil k
malzemede
ara neden
ddetli duyma
gzle ilgili
ar, zehirlenm
etmezlii,
asar, mesleki
eklilik, hayat
ngn tehlikesi
sel tehdit
herkes veya
l asnda
lar. rn.
nlamazlkla
nsel bask,
un vadeli /
gremezlik.
ne
lar
30
i
lik
.
a

ak,
usu
a
k
a
me,
i
ti
,
a
an
ar,

19
rnek 1 (ayn zamanda 15, 20 ve 21. Sayfalara baknz):

A1-Yry yolu yanl istifleme yznden bloke olmu. Bu yzden, depolama alanlar organize
edilmeli ve yrme yollar iaretlenmeli.
Bu durum iin ilk risk puan 4 olarak hesaplanmtr.
Eer iyerindeki alma devaml deil ise tehlikenin sonular asgari seviyede olacaktr. Risk
ynetiminin iyiletirilmesi gerekir. Yanl depolanm malzeme, yry yolundan kaldrlmal ve
yry yolunu serbest tutmak iin durum izlenmelidir. Bu durumda risk puannn 1e dmesi
beklenir.

rnek 2:

B3- Talama makinesinin operatr souk hava ve cereyana maruz kalyor, buna bal olarak
uzun vadede hastalk oluma ihtimali yksektir.

Kyafet seimi iklim koullarna gre yaplr ve uzun vadeli risklerin zmne odaklanlarak
mevcut tehlike en aza indirgenir.

lk risk puan 3 olarak deerlendirildi. Uygulanabilecek iyiletirmelerden biri uygun kyafet seimi
ve kiisel koruyucu donanm kullanmdr. KKD gerektii gibi giyilir ve risk srekli olarak izlenirse
risk puannn 2ye dmesi beklenir.
rnek 3:
K1- yerinde temizlik talimatlar hazrlanmam. Talimatlarn olmamas ortamn temiz ve dzenli
olmamasna, bunun akabinde eitli yaralanma ve hastalklarn ortaya kmasna yol aabilir.
lk risk puan 2 olarak hesaplanmtr. lgili talimat ve belgelerin tamamlanmas sonrasnda, etkili
izleme ve kontrol ile risk puan 2den 0a decektir.

Aa
kulla
irk

De
Birim
da,iletme
anlabilecek
ket/Unvan:
erlendirme
m: malat

Temel ve
A. Kazalara
B. alma o
C. alma o
tehlikeler
D. Yaplan i
faktrleri
E. te psiko
F. nakliye
G. Genel tra
H. Makineler
I. Yangn g
J. evresel k
K. yerinde
L. Mlk ve i
M. Montaj ve
N. sal
O. Hedefin
Toplam
ebnyesinde
rnekbirze
SG
eyi yapan:
t
zel modlle
yol aabilece
ortamndaki f
ortamndaki
in kas ve isk
o-sosyal stres
ve tama
afikte ara ku
r ve el aletle
venlii
konular
gvenlik ve
yeri tesisleri
e bakm al
hizmetleri
zel nitelikler
ekigenelvek
etformveril
P Ltd.
Mustaf

er
ek tehlikeler
fiziksel tehlik
kimyasal ve
kelet sistemi
s faktrleri
ullanma
ri
davran kl
i
malar
ri
RSK PU
kategorikrisk
mitir.
Tarih
afa ZESE
keler
biyolojik
ne yapt ba
ltr
20
UANLARINI
kseviyelerin
h: 01.01.20
EN & Erha

1 ila
1

ask

IN ZET
iizlemekiin
011
an ERSAN
a 5 aras ris
gre sorun
2 3
2
1
2
2
1
3

2 2

6 9
A iin, 3
2 sorun
verilen 1
edilmit
2*3+4*1
nynetimka
N
sk puanna
says
4 5
1
2
1
1 1

2

3

9 2
3 puan verilen
ile 4 puan
1 sorun tespit
ir. Toplam
=10dur.
Genel g
hesaplan
modller
endeksle
(zel mo
sadece i
kullanlm
Hesapla
(85/270)
adrosutaraf
Toplam
modl
risk
puan

10
10
11
15
3
14

22

85
A mod
vardr
Risk P
olur. M
endek
10)/40
eklin
venlik endek
nrken, btn
rin gvenlik
eri ortalamas
odl ler iinden
ikisi
mtr: F and H
ama: 100 -
)x100= 68.5%
ndan
Modl
gvenlik
endeksi

%75
%67
%56
%50
%91
%60

%69

%68.5
dlnde 8 mad
, Azami Mod
Puan 8*5=40
Modl gvenlik
ksi (40-
0*%100 =%75
de hesaplan
si
n
H).
dde
l
k
5
r.

21
Risklerdeerlendirildiktenveiyiletirmenlemlerizerinekararverildiktensonra,bunlarynetiminonaynasunulur.
Onayaamasndansonra,kiminneyinezamanakadaryapacangsterenbirfaaliyetplanhazrlanmaldr.Faaliyet
plannadahiledilecekalmalardoldurulmuolanformlardanyolaklarakbelirlenebilir:yiletirmetedbirleriiin
neriler(gerekirse).Aadabirrneiverilmitir.
FAALYETLERNZET
MADDE RSKPUANI FAALYETTANIMI SORUMLU HAZIROLDUU
ZAMAN
A1
4

Yry yolu yanl depolama
yznden bloke olmu. Bu yzden,
belirli noktalar depolama alan olarak
ayrlmal ve yry yollar
iaretlenmeli.
OSE
MD
A2
3

Kabinin paralarnn ayrlmas
tehlikesi var. Paralar birletirilecek.
OSE
MD
A5
3

Talama makinesinin kablo
koruyucular deforme olmu. Normal
bakm ilemi yaplmal.
ME
MD
B3
3

Atmosferik scaklk dzeyi souk
havada almaya uygun deil.
klim koullarna bal olarak, uygun
kyafet seimi yaplmal.
ME
21.01.2011
D4
4

Atmosferik scaklk dzeyi souk
havada almaya uygun deil.
klim koullarna bal olarak, uygun
kyafet seimi yaplmal.
El ile tama uygun deil, tama
ilemi kaldrma ekipman ile
yaplmal.
ME
15.02.2011
H12
Talama makinesi ile tekrarlayan i

yaplyor.
Talama makinesinin yeniden
tasarlanmas gerekiyor.
ME
MD
K1
2

Temizlik talimatlar hazr deil,
gerekli dokman hazrlanmal.
ME
MD

Her bir iyiletirme faaliyeti iin
sorumluluklar belirlenmi.
yiletirmeler iin ynetim
kararlar dzenlenmitir.

22
4. SONU

Sal ve Gvenlii Ynetimi iyerindeki koullarn risk deerlendirmesine dayanr. Dzeltici ve
nleyici nlemler ancak tehlikelerin ve bu tehlikelerin dourduu risklerin tespit edilmesi yoluyla
belirlenebilir. Risk deerlendirmesi farkl risk deerlendirmesi yntemleri kullanlarak yaplabilir.
SGP Projesi "malat Sanayi iin 3T Risk Deerlendirmesi" ynteminin kullanlmasn tavsiye
etmektedir.

Hem Avrupa Birlii hem de Trk mevzuat iverenin alma ortamndaki gvenlik ve salk
risklerini tespit etmekle ykml olduu ilkesine dayanlarak hazrlanmtr. O halde, tehlikeler
ortadan kaldrlamyorsa iveren, bu tehlikelerin salk zerindeki olas etkilerini deerlendirerek
kazalar ve hastalklar nlemek iin gerekli kontrol nlemlerini almak zorundadr.

letmedeki alanlarn tamamnn o veya bu ekilde risk deerlendirmesine katlmalar gerekir.
Bulunan riskler konusunda mhendislere, eflere ve iilere veya ii temsilcilerine bilgi
verilmelidir. Verilecek talimat ve eitimler risk deerlendirmesi srecini ve alma ortamnda
yaplacak iyiletirmeleri kolaylatracaktr.

23

5. 3T RISK DEERLENDRMES FORMLARI
yeri/Departman: Tarih:
Deerlendirmeyi yapan:
Deerlendirmenin hedefi:
nceki deerlendirme (tarih): Sonraki deerlendirme (tarih):__________
TEMEL MODLLER
1

Temel modller, her iyeri risk deerlendirmesinde bulunmas gereken i sal ve gvenlii unsurlarn
kapsamaktadr.
TEMEL MODLLER
A. Kazalara yol aabilecek tehlikeler
C. alma ortamndaki kimyasal ve biyolojik tehlikeler
D. Yaplan iin kas ve iskelet sistemine yapt bask faktrleri
ZEL MODLLERN SEM
1

Aadaki zel modllerin bazlar yararl olabilir ve hedef (yaplan i) iin gerekli olduunda kullanlabilir.
Bunun yan sra evre ve irket gvenlii deerlendirmek gerektiinde kullanlabilecek modller de
mevcuttur.
Yalnzca hedefiniz iin gerekli olan ve iyerinin performansn iyiletirmek iin kullanabileceiniz modlleri
seiniz.
ZEL MODLLER Relevant
Not
relevant
F. nakliye ve tama
I. Yangn gvenlii
J. evresel konular
L. Mlk ve iyeri tesisleri
M. Kurulum ve bakm almas
N. sal hizmetleri
O. Deerlendirilen i/konunun zel nitelikleri
1) Her modl bir deerlendirme formundan (A4 sayfas) olumaktadr. Gvenlik kriterlerine dair ek bilgiler
notlama iin de mevcuttur. 3T Risk Deerlendirmesinin elektronik format da bulunmaktadr.

24
A. Kazalara Yol Aabilecek Tehlikeler

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

A1. ZEMN, YOLLAR VE MERDVENLER: Zemin hasar grmemitir ve dayankldr. Yollar
yeterli boyutlardadr ve gerektii takdirde iaretlerle belirtilmitir. Dmelere kar koruyucular
kuralna uygundur. Merdivenler ve rampalar korkuluklarla ve kaydrmazlarla donatlmtr.

A2. DZEN, TEMZLK VE KAYMAYI NLEYC TERTBAT: Zemin, yollar, tezgahlar,
mahfazalar, raflar ve asklar dzenli ve temizdir. Atk konteynerleri hasar grmemitir, dzgndr
ve uygun ekilde iaretlenmitir. Daha fazla atk saklanabilir ve hibir zararl materyal ya da
unsur iermemektedir. Kaymay nleyici tertibat kt havalarda da ilev grmektedir.

A3. NAKLYE VE TRANSFERLER Trafik plan gncel durumdadr. Nakliye yollar, ykleme
ve boaltma platformlar yeterince geni ve gvenlidir. Nakliye ekipman dzgndr ve uygun bir
ekilde depolanmtr. Personel gvenli alma yntemlerine uygun almaktadr.

A4. GENEL TRAFKTE ARA KULLANMA Aralar ve gvenlik ekipmanlar uygun ve dzenlidir
Gvenli ve dikkatli ara kullanmaya zen gsterilmektedir. Uzun sure ara kullanmaktan,
youn programlardan ve geceleri ve kt havalarda ara kullanmaktan kanlmaktadr.

A5. MAKNELER VE EL ALETLER Makineler ve el aletleri uygun ve gvenlidir, uygun gvenlik
cihazlarna sahiplerdir. Kontrol cihazlar alr durumdadr ve ak bir ekilde iaretlenmitir.
Kullanm ve bakm alanlarna ynelik eriim yollar gvenlidir. Gvenli alma yntemlerine
riayet edilmektedir.

A6. YKSEKTE ALIMA Yksekte yaplan almalar planlanmtr ve gvenli bir ekilde
yrtlmektedir. Platformlar ve ykseltilebilen alma platformlar uygun bir ekilde
kullanlmaktadr. Gerekliyse dmeye kar koruyucu donanmlar giyilmektedir.

A7. YANGIN VE PATLAMALARA KARI GVENLK NLEMLER Depo alanlar dzenlidir ve
fazladan yanc madde yoktur. Elektrik kablolar ve cihazlar dzgndr. Yangn alarmlar ve ilk
aamada kullanlacak sndrme ekipman uygun durumdadr. Acil durum klar uygun ve ak
bir ekilde iaretlenmitir. Yanc ve patlayc maddelerin, zellikle basnl kazanlarn bakm ve
kontrol dzgn bir ekilde yaplmaktadr. Bu maddeler, kazayla arpma vs. gibi durumlarn
nne geecek ekilde gvenli yerlerde depolanrlar ve bu maddelerin idaresi kalifiye personel
tarafndan yrtlr.

A8. LK YARDIM VE ACL DURUMLARA HAZIRLIK lk yardm ekipman ve ilk yardm
becerilerine sahip alan says yeterlidir, tahliye plan gncel durumdadr.


yiletirmeye ynelik nlem nerileri (gerekliyse)

25

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

B1. GRLT Yaplan i iitme asndan gvenlidir. Devamllk arz eden ya da darbeli grlt
yoktur.

B2. AYDINLATMA Genel klandrma yeterlidir, eit derecede dalmaktadr ve gz
kamatrmamaktadr. Gerektiinde spot lambalar kullanlr. Lambalar ynetmelikle uyum halinde,
zarar grmemi ve temizdir.

B3. SICAKLIK KOULLARI (SICAKLIK, HAVA DEM, NEM) Scaklk yaplan ie uygundur.
Hava akm ok gl deildir.

B4. TTREM Yaplan i elleri ya da vcudu titreime maruz brakmamaktadr.

B5. IIMA Ortamda zararl iyonlatrc radyasyon (Gama, X-n, vs.) ya da dier nlar (UV,
lazer, kzltesi, elektromanyetik, vs.) bulunmamaktadr.

B6. SOUK VE SICAK NESNELER Souk ve scak nesneler vcutta yank riskinin ortaya
kmasna vs neden olmamaktadr.



26

C. alma ortamndaki kimyasal ve
biyolojik tehlikeler
U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

C1. HAVA KRLL Hava solunan alanda zararl olabilecek hava kirlilii yoktur (rnein toz, toprak,
gaz, duman vs) Gerekli tm i hijyeni raporlar hazrlanmtr.

C2. DER YA DA AIZDAN MARUZYET Yaplan iin ierdii grevler, yutulduu ya da deriyle temas
ettii takdirde sala zararl olan kimyasallarla almay kapsamamaktadr.

C3. KMYASAL PAKET VE KUTULARI, TESSAT VE KMYASALLARIN DEPOLANMASI Kimyasal
kutular ya da paketleri, konteynerler, tesisat ve depolar uygun durumdadr ve uygun bir ekilde
iaretlenmitir.

C4. MALZEME GVENLK BLG FORMLARI alanlar iin gncel malzeme gvenlik bilgi formlar
mevcuttur.

C5. BULAICI HASTALIK TEHLKES Bulac hastalk riski: Yaplan iin byk bir bulac hastalk
riskiyle ilikisi yoktur.



27

D. Yaplan iin kas iskelet sistemine yapt basklar
U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

D1. EKRANLI TERMNAL ERGONOMS Monitr yeteri kadar yksektedir, rahatsz edici
yansmalar yoktur. Klavye ve fare desteklenmi el/bilekle doal pozisyonda kullanlabilmektedir.

D2. OTURARAK ALIILAN ALIMA ALANLARININ TASARIMI alma ortamnda yeterli
bo alan vardr. Sandalye dayankldr, srt ve eller desteklenmektedir ve sandalye bacaklara
bask yapmamaktadr. Sandalyenin ve masann ykseklii ayarlanabilmektedir. Ayaklar iin
yeterli boluk vardr ve ayaklar zemine ya da ayak koymak iin konmu platforma ulamaktadr.

D3. AYAKTA DURARAK YAPILAN ALIMALARDA ORTAMININ TASARIMI yerinde
yeterli alma alan vardr. Tezgah hassas ilerde dirsek seviyesinde, hafif ilerde kala
seviyesinde ve ar ilerde daha aa seviyededir. Zemin kaymay nleyici ve gerekirse de
esnektir. Yaplan i
oturarak ya da vcuda destek salanarak yaplabilir.

D4. ELLE KALDIRMA VE TAIMA Kaldrma aralar olmadan yaplacak hibir ar ya da zorlu
kaldrma ii yoktur.

D5. EL VE KOL LE TEKRARLAYAN LER Yaplan i sklkla tekrar eden hareketler
iermemektedir.

D6. ARA-GERE ERGONOMS Aralar elle tutmas kolay aralardr ve alrken el doal
pozisyonundadr.

D7. DKAS-SKELET SSTEM ZERNDEK DER BASKI FAKTRLER Yaplan i fiziksel
olarak eitli hareketler ieriyorsa, rnein oturarak yaplan bir ite alan kiinin gn ierisinde
hareket etmesi de gerekiyorsa, veya tam tersi durumdaki kii gn iinde oturuyorsa iyi kabul
edilir.



28

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

E1. STRES (N ER VE MKTARI) Yaplacak grevler normal alma saatleri
ierisinde tamamlanabilmektedir ve her zaman performans seviyesinin en st snrnda
almaya ihtiya yoktur.

E2. DDET alma srasnda iddet ya da iddete ynelik tehdit sz konusu deildir.

E3. TACZ (UYGUNSUZ MUAMELE) yerinde insanlara ynelik yersiz muamele, taciz ya da
ayrmclk yaplmamaktadr.

E4. GREV VE SORUMLULUKLARIN NETL Yaplacak iin amalar ve iletmeyle olan
balants net bir ekilde aklanmtr.

E5. ETM VE REHBERLK alanlara genel eylemler ve talimatlar hakknda bilgi verilir.
alanlara verilen rehberlik hizmeti yeterli dzeydedir.

E6. LETM alanlara bilgi verilmektedir ve ile ilgili konularda iilere kulak verilmektedir.
Yaptklar ie ynelik yeterli geribildirim almaktadrlar.

E7. AMRLERN DESTE Amirler ihtiya duyulduunda gerekli destei verir, adil ve tutarl bir
ekilde hareket ederler.



29

F. nakliye ve tama
U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

F1. NAKL EDLECEK RNLER Paralarn ya da nesnelerin kaldrlmas, yklenmesi ve
boaltlmas gvenlidir.

F2. ARALAR. letme ii tamada kullanlan aralar, rnein forkliftler, cereskal, vin gibi kaldrma
aralar, vs. uygun durumdadr.

F3. KALDIRMA EKPMANLARI Kaldrma amal olarak yalnzca hasar grmemi ve teftii yaplan
aralar kullanlmaktadr.

F4. TAIMA SSTEMLER(KONVEYRLER), OTOMATK DEPOLAMA VE DERLER Tama
sistemleri ve dier otomatik depolama cihazlar uygun bir ekilde korunmaktadr. Kontrol cihazlar
zerindeki kontrol iaretleri ve uyarlar anlalabilmektedir.

F5. NSAN TAIYAN ASANSRLER Kiilerin kaldrlmas iin uygun ekipman kullanlmaktadr. Zemin
salamdr.

F6. NAKLYE YOLLARI. letme ii tama ve transferler iin kullanlan yollar gvenlidir.

F7. NAKLYE VE ALIMA YNTEMLERNN ORGANZE EDLMES letmenin gncel bir trafik
plan vardr. Gvenlie dikkat edilmektedir, personel mesleki adan yetkindir ve gvenli alma
yntemlerine riayet etmektedir.



30

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

G1. ARA Ara ve aracn gvenlik ekipman uygun durumdadr.
G2. ARALARIN SERVS VE BAKIMI Ara devaml gvenli durumda tutulmaktadr.

G3. SRC ETM VE SR TARZI ofrler ihtiya duyulan mesleki becerilere sahiplerdir ve
bunun srdrlmesi salanmaktadr. Gvenli ve dikkatli sr alkanlklarna zen gsterilmektedir.

G4. SRN TARH, SRES VE PROGRAMI Profesyonel srcler sr ve dinlenme srelerine
riayet etmektedirler. ok uzun srelerden, youn programlardan ve gece/kt havada ara
kullanmaktan kanlmaktadr.

G5. YKLEME VE BOALTIM YERLER Hem irkete hem de mteriye ait ykleme ve boaltm
noktalar gvenlidir.



31

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

H1. EL ALETLER VE EKPMANLAR El aletleri ve ekipmanlar uygundur ve gvenli bir durumdadr.

H2. MAKNELERN KONUMU Makinenin konumu gvenlidir. Trafik yoluna olan mesafe/gvenlik alan
yeterlidir.

H3. DZEN VE TEMZLK Makinelerin etrafndaki alan dzenli ve temizdir. Alet ve malzemelerin
kendilerine ayrlm gvenli yerleri vardr.

H4. MAKNELERDEN YAYILAN UNSURLAR Makine zararl grlt, koku, scaklk, hava kirlilii ya
da radyasyona vs neden olmaz. Gerekliyse makinenin lokal aspiratr vardr.

H5. MAKNELERN DURUMU Makine ya da cihaz uygun ve dayankldr. Elektrikli kaldrma aletleri ve
spot klar ynetmeliklere uygundur. Geici ereti tamiratlar yaplmamtr. Bozuk bir makinenin
kullanm uygun bir ekilde nlenmektedir.

H6. MAKNE KORUYUCULARI Hareket halinde olan, scak ya da dier tehlikeli ksmlar
ynetmeliklere uygun ekilde korunmaktadr. Koruyucular hasar grmemi, alr durumda ve olmalar
gereken yerlerdedirler.

H7. KONTROL CHAZLARI Kontrol ve acil durdurma cihazlar alr durumdadr ve zerlerinde
anlam ak iaretler bulunmaktadr. Kontrol noktalarndan makinenin tehlike alanlarn grebilirsiniz.
Acil durum cihazna tehlike alanlarndan ulamak mmkndr ve gerektiinde makine acil durumda
durdurma sistemine baldr.

H8. KAZARA ALITIRMANIN ENGELLENMES Gerektiinde elektrik akmn bloke etmek iin
makine zerinde kilitlenebilir bir kapama dmesi (emniyet balants/bakm balants) bulunmaktadr
ya da makinenin yanllkla balatlmasn engelleyecek gvenilir bir baka yol vardr.

H9. ARETLER Makinede makineyi tanmlayan, gerekli gvenlik ve kontrol iaretleri ve maksimum
performans zelliklerini belirten bir levha bulunmaktadr. Yeni makinelerde CE iareti bulunmaldr.

H10. HER MAKNE N TRAFK YOLLARI VE ALIMA ALANLARI allan ve bakm yapmak iin
kullanlan alanlara giden yollar tezgah da dahil olmak zere gvenli ve yeterince genitir.

H11. MALZEME VE PARALARLA ALIMAK alma srasnda kullanlan malzeme ve aletlerle
almak gvenlidir. Kimyasallarn ve tesisatn bulunduu paketlerde uyarlar vardr, malzeme gvenlik
bilgi formlar mevcuttur.

H12. ERGONOM Makinenin kullanm kolda tekrar eden bir gerginlie neden olmamaktadr. alma
pozisyonu bir salk riski oluturmamaktadr. Makinenin kullanm ve malzemenin tanmas ar
kaldrmay gerektirmemektedir.

H13. ALIANLARA YNELK REHBERLER VE ALIMA YNTEMLER Tm makinelerin
kullanma klavuzu vardr ve makinelerin doru ve gvenli kullanlmas konusunda herkes eitilmitir.
Makineleri kullanan kiiler doru alma yntemlerine riayet eder ve uygun koruyucular ve kyafetleri
giyerler.

H14. DENETM VE BAKIM Makinenin denetimi ve bakm uygun bir ekilde organize edilmitir.



32

I. Yangn ve patlamalara kar gvenlik nlemleri

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

I1. YANGIN YK Yangn yk yap ve yaplacak almalar planlanrken gz nnde bulundurulur.
Yangn kaplar kapaldr ve fazladan malzeme ynlar bulunmamaktadr.

I2. TUTUMA VE SICAKTA ALIMA RSK Kolayca tutuma riski bulunan alanlarda sigara iilmez
ve ak ate bulunmaz. Scak iler ynetmeliklere uygun ekilde yaplr.

I3. ELEKTRKL CHAZLARIN DURUMU Elektrikli cihazlar ve kablolar dzenlidir.

I4. YANICI VE PATLAYICI MATERYALLER Yanc gaz ve svlarn depolanmas, kullanm ve bu
materyallerle ilgili ekipmanlar gvenlik gereklilik ve standartlarn karlamaktadr.

I5. YANGIN SNDRCLER lk aamada kullanlan yangn sndrc ekipman, yangn riskini
karlayabilecek dzeydedir ve personel bu ekipman nasl kullanacan bilmektedir.

I6. GVENLK IKILARI Gvenlik klar iyi iaretlenmi ve bunlara kolayca eriilebilir.

I7. LK YARDIM VE TAHLYE UYARI Yeterli miktarda ilk yardm ekipman ve ilk yardm becerilerine
sahip alan vardr ve tahliye plan gnceldir.

I8. YANGIN ALARMI VE YANGINLA MCADELE SSTEM allan odalarda alan yangn
alarmlar bulunmaktadr. Uygun yerlerde otomatik yangn sndrme sistemi vardr.



33
J. evresel konular

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

J1. ENERJ KULLANIMI Kullanlan enerji israf edilmemektedir.

J2. TEHLKEL VE ZEL ATIKLAR zel atklar salk ve evre asndan uygun bir ekilde ele
alnmaktadr.

J3. KMYASAL VE GAZLARIN EVREYE YAYILMASI Kimyasallarn ve dumanlarn evreye
yaylmas engellenmektedir (rnein kanalizasyon, su sistemi, toprak ya da hava)

J4. EVREYE ZARARLI GRLT yerindeki grlt evreye zararl deildir.
J5. EVRE DOSTU ALIMA EKL alanlara doru ve evre asndan gvenli alma
yntemlerine riayet etme konusunda rehberlik edilmekte ve alanlar bu konuda denetlenmektedir.



34


U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

K1. TEMZLK VE DZENN SRDRLMES yerinde temizlik, dzen ve bakm iin talimatlar,
prosedrler ve yeterli kaynak mevcuttur.

K2. ALIANLARIN ETM alanlar yaplacak iin gerektirdii grevlere altrmak iin sistematik
bir yntem bulunmaktadr.

K3. RISK DEERLENDRMES yerinde risk deerlendirmesi dzenli ve sistematiktir, bu
deerlendirmelere dayal adm atlmas salanr.

K4. ALIMA TALMATLARI alma, gvenlik ve i talimatlar gnceldir ve herkesin eriimine
aktr.

K5. TEHLKEL LER VE ALIMA ZN zel tehlikeli iler yrten alanlara ok iyi bir eitim ve
yazl alma talimatlarnn verilmesi gerekmektedir. Baz iler iin ehliyet gerekirken, baz tehlikeli
iler iin ise alma izni gerekebilmektedir.

K6. ALIMA ORTAMININ VE ALIMA EKLNN ZLENMES alma koullarnn ne durumda
olduu ve alma yntemlerinin izlenmesi gerekir.

K7. ALIANLARIN DURUMUNUN GZLEMLENMES alan kesimin durumu dzenli bir ekilde
gzlemlenmektedir.

K8. ORTAK SAHASI Ana yetkilinin kim olduu bilinmektedir. Herkes grevini bilir ve buna uygun
ekilde alr.



35
L. Bina ve iyeri tesisleri

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

L1. TESSN GVENLK SINIFI VE ALINMASI BEKLENEN GVENLK NLEMLER Bina ve
tesisler gvenlik ihtiyalar temelinde blmlere ayrlmtr. Her blmn dierlerinden farkl eriim
kontrol sistemi bulunmaktadr.

L2. BNA GVENL Bina gvenliiyle ilgili konular unlardr: binalarn yangnla ilgili teknik
korumas, vs.

L3. TESSLERN TEKNK GZETM VE KORUNMASI Teknik gzetim: rnein elektrik eriim
kontrol, kamera gzetimi, yangn ve sznt detektrleri, hrsz alarm sistemi ve trafiin
izlenmesi/kontrol edilmesi.

L4. ZYARETLER VE RKET ELEMANI OLMAYAN DER ALIANLAR
Ziyaretilerin gvenli bir ekilde hareket etmesi planlanr.

L5. KMYASAL TESSLERN VE DEPOLARIN GVENL Tehlikeli kimyasallarla nasl allaca
ve kaza durumunda nasl hareket edileceine dair yazl talimatlar bulunmaktadr. Patlama riski olan
tesislerde ATEX (Patlayc Ortamlar Direktifi) incelemesi yaplmtr.

L6.ZEL TESSLERN GVENL Yaplan i asndan nemli ve/veya hassas veri ilemcileri ve
ilevleri, gvenlik snflar zel alanlar iin olmas gereken snfa eit seviyede olan alanlarda
bulunmaktadr.

L7.ELEKTRK AISINDAN GVENLK Ana datm panosunun yeri, iaretler, giri ekilleri ve
sorumlu kiilerin kim olduu bilinmektedir.



36

M. Kurulum ve bakm almas
U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

M1. DER KLERE DANIMA/DERLERN BLGLENDRME
M2. NAKLYE VE NSAN TAIYAN ASANSR GVENL
M3. GEREKL ZEL NTELKLER
M4. ALIMA ALANININ ZOLE EDLMES
M5. ISIL LEMLERDE ZLENECEK PROSEDRLER
M6 .ELEKTRKLE LGL GVENLK NLEMLER
M7. YANLILIKLA BALATMADAN KAINMA
M8. KNN DMESNN NLENMES
M9. MAKNEYLE YAPILAN KALDIRMA LEMLERNN GVENL
M10. ELLE AIR KALDIRMA, KT ALIMA POZSYONLARI
M11. KSEL KORUYUCULARIN KULLANIMI
M12. ALIILAN YERDE TEMZLK VE DZENN SRDRLMES
M13. YANICI VE TEHLKEL MALZEMEYLE ALIMA



37
N. Sal Hizmetleri
U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l

N1. SALII HZMETLERNN MEVCUDYET letme ynetimi, alanlar
iin yetkin bir i sal hizmeti sunucusu uzman ile birlikte, iyerinin leine ve
yrtlen faaliyetlere uygun i sal hizmetleri sunmaktadr.

N2. SALII GZETM e alm muayenesi, periyodik muayeneler ile
maruziyet sonras muayeneler gibi gerekli tbbi muayeneler iilerin saln
korumak amacyla yaplr.

N3. ALIMA ORTAMI ANKET VE RSK DEERLENDRMES Salk
alanlar alma ortamn incelemi ve iyerine zg salk risklerini bilmektedirler.
yeri risk deerlendirmesi yaplrken ve alma ortamnda deiiklik yaplmas
planlanrken bu kiilerin bilgilerine bavurulur.

N4. LK YARDIM VE TIBB ACL DURUM HAZIRLII Gerekli ilk yardm
planlar yaplrken ve acil durumlara hazrlk ve mdahale dzenlemeleri planlanrken
i sal profesyonellerinin bilgilerine bavurulur.



38
O. Deerlendirilen i/konunun zel nitelikleri

U
y
g
u
l
a
n
m
a
z

U
y
g
u
n

U
y
g
u
n

d
e
i
l



39
6. 3T RSK DEERLENDRMES - TEHLKELERLE LGL EK

BLG

A. KAZALARA YOL AABLECEK TEHLKELER

A1 ZEMNLER, YOLLAR VE MERDVENLER
Yollar, zeminler, alma platformlar
Yollar, zeminler ve alma platformlar kaygan malzemeden yaplmamtr, ok kaba veya
engebeli deildir ve tehlikeli alma veya atlak yoktur. Islannca kaygan hale gelmez.
Yayalar iin yaplan yollar ve gei alanlar en az 80 cm. genilie sahiptir. Deiik trafik
yollar, makineler ve depolama alanlar ak bir ekilde iaretlenmi ve/veya bantlarla,
boya ile ve/veya parmaklklarla ayrlmtr. Yaya yollar tat yollarndan ayrlmtr.
Aralarn geri gitmesi asgariye indirilmitir. Kavaklarda grnrlk iyidir. Seviye deiimi
olan veya tkezleme riski tayan blgeler aka iaretlendirilmitir.
Yksekten dme
Dme tehlikesi olan blgeler trabzanlar, korkuluklar ve etek perdeleri ile korunmutur
(daimi binalarda: trabzan 1.1 m, trabzann st ve ara demiri arasndaki uzaklk en fazla
0.5 m).
Merdivenler ve rampalar
Merdivenler salam ve hasarszdr. Bir merdiven seyrinde trmanma as ve adm
bykl sabit olmaldr. Trabzanlar ve korkuluklar merdivenin uzunluu boyunca devam
etmektedir. Basamak ve rampalarn kenarlarnda kaymay engelleyici malzeme
kullanlm, kenarlar da ayrt edilebilir durumdadr(zt renklerin kullanm ile). Rampa diklii
gvenli kullanlacak ekilde ayarlanmtr (rn. Sadece yaya trafii iin: azami 10 derece
(yaklak 1:6), tat trafii iin: azami 7 derece; (yaklak 1:8), yklerin el ile tanmas iin:
azami 3 derece (yaklak 1:19)). Merdivenlerde yrrken klarn snmesi ihtimali dikkate
alnmtr, rn. Yanstc bantlar.
Geici platformlar, merdivenler
Dik merdivenler sadece eriim amal ve geici eriim yolu olarak kullanlabilir rn.
Kaldrma ilerinde kullanlan kancalar serbest brakmak iin. Basamak merdivenler
sadece hafif iler iin normal oda yksekliinde kullanlabilir. Uygun yap iskeleleri ve spa
iskeleler bunun dndaki durumlarda kullanlmaldr. Merdiven kullanrken, merdivenin
kaymayacak ve dmeyecek ekilde durduundan emin olunuz.

A2 DZEN, TEMZLK VE KAYMAYI NLEYC TERTBAT
Zeminler ve yollar
Dzen ve temizlik tatlarn ve insanlarn seyri, mal veya ekipmann tanmas ve temizlik
asndan iyi durumdadr. Elektrik trafosuna, yangn sndrc ve ilk yardm
malzemelerine, vb. eriim yolar aktr. Yol kapatlmam ise veya alma alan uygun bir

40
biimde iaretlenip ve ikaz tabelalar koyulmam ise, yollar zerinde herhangi bir alma
alan olmamaldr (geici olsa bile). Maddeler ve malzemeler iin ayrlm yerler vardr ve
malzemeler buralarda tutulur. Zemin zerinde p, ara-gere, su, ya veya sendeleme
veya kaymaya yol aacak dier maddeler bulunmamaktadr. Zemin zerinde ya da dayal
biimde duran bo palet vb. yoktur. O esnada yaplan ite kullanlan makul miktarda ara-
gere yerde bulunabilir. Daimi bir alma alannda zemin zerinde hortum veya elektrik
kablosu bulunmaz.

Masalar ve raflar
Masalar ve tezgahlar dzenli olmal, zerlerinde gerekli ara-gere ve malzeme dnda bir
ey bulunmamal ve temiz tutulmaldr. Raflar ve asklar (rn. ara-gere ve hortumlar iin)
sabit, zemine ve/veya duvara uygun bir ekilde monte edilmi ve bunlarn tama
kapasiteleri almamtr. Raflar ihtiya duyulduunda arka panele ve arpma ve
delinmeye kar koruyuculara sahiptir. Raflarda sadece buralara ait ve ihtiya duyulan
aletler vardr ve raflarda istiflenen ara-gereler belirgin bir ekilde raflardan tam
durumda deildir. Raf ve asklardaki ara-gereler iyi dzenlenmi olmal ve dme riski
yoktur. Ykler birbirleri zerinde yaslanmayacak ekilde dzenlenmitir.
Atk kutular
Atk kutular, ilerine konacak atklara gre tasarlanmaldr. (rn. sorunlu atklar). Atk
kutusuna ne koyulabilecei ak bir ekilde belirtilmitir. Atk kutusu haddinden fazla
doldurulmamaldr, rn. kapak hala kapatlabiliyor olmaldr. Atklar irketin geri dnm
politikas temel alnarak ayrlmaldr, rn. eer metal malzemeler iin bir atk kutusu var
ise, metal atklar kark atk kutusuna atlmamaldr.
D alanlarn kayganlamasn nleme
Kar, buz temizleme ve kumlama en zor hava artlarnda bile uygulanmaya devam
etmektedir.

A3 NAKLYE VE TRANSFERLER
yerinin trafik plan gnceldir. Park etme, ykleme ve boaltma alanlar, trafiin yaya
yollar ile kesimeyecei veya akmayaca ekilde belirlenmitir. Farkl trafik yollar
birbirinden ayrlmtr; rn. gerekli durumlarda bariyer, yol izgileri ve rampalar ile. Yollar,
tatlarn gvenli geiine izin verecek geniliktedir. Yollarda veya kavaklarda grnen
engeller bulunmaz (rn. Depolarn raflar, paletler, duvarlar, allar, kar ktleleri vb).
Gerekli yerlerde yapay aydnlatma konmutur; k srclerin veya yayalarn gzlerini
almaz.
Tatlar, forklift aralar, konveyrler, vinler ve kaldrma cihazlar kullanm amacna
uygun, gvenli bir durumda ve yaplacak ie uygun donanma sahiptir. Bunlar dzenli
olarak kontrol edilir ve bakmdan geer; arzalar hemen tamir edilir. Operatrler uygun
eitimleri alm ve denetim grmekte, ayrca gvenli alma ve ara kullanma kurallarna
uymaktadrlar.

41
A4 GENEL TRAFKTE ARA KULLANMA

Tatlar iyi durumda ve uygun gvenlik ekipman ile donatlmtr. Arabalarda, rn. hava
yast, ESC (elektronik denge kontrol program), ilk yardm antas, kuru toz yangn
sndrc, ykleme alann kabinden ayran duvar/a ve yk tespit ettirici ekipman ile
donatlmtr. ki tekerlekli tat kullanrken kask takmak zorunlu olup k zaman, ihtiya
halinde ivili lastik takmak gerekmektedir. Mesai saatlerinde alkoll ara kullanlmaz. Kt
hava artlarnda, gece veya yorgun iken ara kullanmaktan kanlmaldr. Srclerin
alma saatleri ile ilgili her trl ynetmelie uyulur.
A5 MAKNELER VE EL ALETLER
El aletleri ve makineler kullanma elverili ve uygun durumdadr. Gvenlik cihazlar yerli
yerinde ve elektrik kablolar hasarszdr. Makineler temiz ve gvenli durumdadr. (Yeni)
makineler reticisinin, makinenin gvenlik taleplerini karlayacak durumda olduunu
garanti altna ald CE iaretini tamaldr. Elektrik kablolar ve lambalar hasarsz ve
yasal ykmllkler ile uyumludur. Uygun i gvenlii donanm salanm ve bunlarn
bakm yaplmtr. Kontrol cihazlar alr durumda ve zerlerinde anlalr kelime ve
iaretler mevcuttur. Elektrik kaynann yaltm iin bakm esnasnda veya tehlikeli
blmlere eriim gerekmesi halinde alter indirilir. Makineler gvenli bir ekilde
konulandrlm, ve bakm ve kullanm noktalarna eriimi de gvenlidir. Gerekli
durumlarda genel havalandrma veya lokal havalandrma sistemleri kurulur.
A6 YKSEKTE ALIMA
Yksekte yaplan geici iler gvenli bir ekilde planlanmal ve uygulanmaldr. Dik
merdivenler devaml alma alanlar olarak kullanlmamaldr bunlar sadece eriim veya
geici kullanm iindir. Basamakl merdivenler sadece normal oda ykseklii olan 2.5-3
m.de, tek el ile hafif iler yaplrken ve yan destee ihtiya olmad durumlarda kullanlr.
Daha ar iler iin yap iskeleleri, iskeleler veya ykseltilebilen seyyar alma platformlar
kullanlmaldr. Ykseltilebilen seyyar alma platformunu kullanan kiinin uygun eitim ve
iverenden yazl alma izni alm olmas gerekir.
A7 YANGIN VE PATLAMALARA KARI GVENLK NLEMLER
Bina tasarm ve kullanm plan yaplrken yangn yk de dikkate alnr. Yangn kaplar
kapaldr ve yanc malzemenin depolanmas uygun bir ekilde kontrol edilir. Yanc
malzeme ieren alanlarda sigara imek veya ak ate yakmak yasaktr. Scak iler, ilgili
talimatlara uygun yaplr. Elektrikli cihazlar ve elektrik kablolar dzenlidir. Yangn
sndrme tehizatnn boyutlar, ilgili yangn riskine gre belirlenmitir; personel bunlarn
nasl kullanldn bilir. Acil klar ak bir ekilde iaretlenmitir ve nleri serbesttir.
alma alanndaki yangn alarmlar alr durumdadr. Otomatik yangn sndrme
sistemleri gerekli olan alanlara konmutur.
Yanc ve patlayc maddelerin, zellikle de basnl kazanlarn bakm ve kontrollerinin
uygun bir ekilde yaplmas gerekmektedir. Bu maddeler, kazayla arpma vs. gibi
durumlarn nne geecek ekilde gvenli ve kilitli yerlerde depolanrlar ve bu maddelerin
idaresi kalifiye personel tarafndan yrtlr.
A8 LK YARDIM VE ACL DURUMLARA HAZIRLIK
lk yardm malzemeleri, iyerindeki tehlikeler, iletmenin lei ve ilk yardm becerilerine
sahip personel says dikkate alnarak temin edilir. lk yardmn kaza mahalline gelmesi
birka dakikadan fazla srmemelidir. Yangn veya dier acil durum senaryolarnda
yaplacaklar planlanr, ilgili talimat verilir ve tatbikatlar dzenlenir.

42
B alma ortamndaki Fiziksel Tehlikeler

B1 GRLT
Grlt seviyesi 85 dBi gemez. Burada temel kural: eer normal konuma sesleri 1 metre
mesafeden duyulabiliyor ise 85 dB snr almam demektir. Darbeli grlt, rnein metal
parasnn metal atk kutusuna atlmas srasnda veya ekile dvme ileminde oluur. 80 dB
seviyesinde grlt olmas durumunda dahi alanlara koruyucu kulaklk verilmelidir. Koruyucular
takldnda duyulan grlt 87 dB snrn geemez. 85 dB grlt seviyesini geen bir ortamda
allyor ise, bir grlty azaltma plan hazrlanmaldr. Ofis veya kontrol odas ortamndaki
grlt seviyesi, konsantrasyon salamaya ve telefonla konumaya msaade edecek denli dk
olmaldr. rnek olarak bir kontrol odasndaki grlt seviyesi 60 dB, ofisteki seviye ise 45 dBdir.
Buna gre gerekli faaliyetler uygulanr ve grlty azaltma plan hazrlanr. Grltl alanlar,
uyar levhalar ile belirlenir; alanlar koruyucu kulaklk kullanr ve bunlarn kullanm denetlenir.
Ynetmelikler uyarnca, iitme testleri yaplr.
B2 AYDINLATMA
Hassas iler, normal almalardan daha fazla aydnlatma gerektirir. yi aydnlatma ihtiyac ya
ilerledike artar. Aydnlatma tasarlanrken gn , renkler ve ztlklar (k ve glge) dikkate
alnmaldr. yi aydnlatma; yollar, merdivenler ve kap boluu gibi baz alanlarda ok nemlidir.
B3 SICAKLIK KOULLARI
Oturarak yaplan ilerde uygun scaklk 21-25C, orta dereceli ar iler iin 19-23C derece ve ar
iler iin 17-21 Cdir. Daha souk koullarda alanlar uygun i kyafetleri giymelidir. Ykleme
peronu kaplar, geni pencereler, havalandrma vb. cereyana sebep olmamaldr. Isl ilem frnlar
ve dier scak (veya souk) yzeyler mmknse izole edilmelidir.
B4 TTREM
Talama makineleri ve elektrikli testereler gibi el aletleri ellere ar titreim verebilir. Titreim
zaman ierisinde rnein beyaz parmak hastalna veya bastrma gcnde zayfla yol aabilir.
Hareketli bir makine kabininde alrken tm vcut titreimi ile karlalr. Bu durum rnein bel
arlarna sebep olabilir. Makine alrken fazla titreim retmeyen makineler tercih edilmelidir.
Makinelerin dzenli servise gnderilmesi de bu konuda yardmc olabilir. Eer titreim 0,5 m/s
stne karsa, titreim maruziyeti drlmelidir. Eer titreim 2,5 m/s zerine karsa, bir
titreim plan yaplmas gerekir.
B5 IIMA
Optik radyasyon; ultraviyole (UV) veya kzl tesi (IR) radyasyon, grnr k ve lazer radyasyonu
olarak ikiye ayrlabilir. Gne, pek ok kaynak yntemi ve zel UV lambalar UV nlar
yaymaktadr. UV nlarna uzun sre maruz kalndnda cilt hasar, gz arlar veya cilt kanseri
ortaya kabilir. Ar kzltesi (s) radyasyon, zaman ierisinde kristal lenste opasiteye yol aabilir
(cam ustalarnn katarakt da denir). Eer lazer nlar gze gelirse ok hzl bir ekilde gz
hasarna yol aabilir. Radar sistemleri, elektromanyetik stclar, telsizler, mobil cihazlar ve farkl
mikrodalga cihazlar elektromanyetik (mikrodalga) radyasyon yayarlar. Evlerde kullanlan
mikrodalgalardan szabilen radyasyon miktar itibariyle zararsz kabul edilir. Yksek
elektromanyetik radyasyon ise cilt yanklar ve gz hasarna yol aabilir. yonize radyasyon rnein
X-radyasyon, gamma radyasyon ve radondaki alfa ve beta radyasyondur. yonlatrc radyasyona
kontrolsz maruziyet ciddi yaralanma, lm ve genetik hasara yol aabilir.
B6 SOUK VE SICAK NESNELER
Souk ve scak maddeler yanma riskine yol amaz vb.

43
C alma ortamndaki kimyasal ve biyolojik tehlikeler

C1. HAVA KRLL
Havada zararl kirletici madde younluu yoktur (rn. toz, kf, gaz, duman, vb.). Tehlikeli
malzemelerin daha az tehlikeli malzemelerle ikame edilmesi gz nne alnm ve uygulanmtr.
Havalandrma sistemlerinin bakm yaplp dzenli olarak temizlenir. Havay kirleten prosesler lokal
havalandrma sistemleri ile donatlr. Gerektiinde iilere solunum cihazlar giymeleri tavsiye edilir
ve bunlar doru ekilde giymeleri salanr. Belirsiz durumlarda maruziyet lmlerle
belirlenmelidir. Malzeme gvenlii bilgi formlar kullanlarak tehlikeler ve uygun koruyucu
nlemlerle ilgili hususlara aklk getirilir. Kanserojen maddeler ve kimyasallarla ilgili zel
ynetmelikler dikkate alnr. Maruziyet, gerektiinde i sal hizmet salaycs tarafndan izlenir.
C2. DER VEYA AIZDAN MARUZYET
Tehlikeli kimyasallar kullanlyorsa, bunlarn tehlikesizleriyle ikame edilmesi dnlr ve uygulanr.
; uyar iaretleri ile desteklenen ve daha nce zerinde mutabk kalnm prosedrlere uyularak
gvenli bir ekilde yaplr. htiya duyulduunda, uygun eldiven, i kyafeti, i ayakkabs, koruyucu
gzlk ve koruyucu maskeler kullanlr. Kullanlan kimyasallarn aza girdiinde problemlere neden
olmamas asndan kiisel hijyen (yemekten ve sigara imeden nce ellerin ykanmas gibi)
nemlidir. Malzeme gvenlii bilgi formlar kullanlarak kimyasal uygun koruyucu donanma ve
tehlikelere aklk getirilir. Kanserojen maddelerle ve kimyasallarla ilgili zel dzenlemeler dikkate
alnr. Maruziyet gerektiinde i sal hizmet salaycs tarafndan gzlemlenir.
C3. KMYASAL PAKET VE KUTULARI, TESSAT VE KMYASALLARIN DEPOLANMASI
Paketler hasarsz ve depolama uygun olmaldr. Paketlerin en azndan marka, uyar iareti ve
gvenlik talimatlar Trke olmaldr.
Boru hatlar, ak ynn ve iindeki malzemeyi gsterir ekilde aka iaretlenmelidir. Kazayla
yanl balantlar yaplmasndan, rnein farkl boyutlardaki vana kullanm ile saknlmaldr.
Depolamada ve tama ve kullanmda kimyasallarn uygunluu gz nne alnmaldr. htiya
duyulursa, kimyasallarn depolanmas iin ayr kimyasal dolaplar ve depolama tesisleri vardr.
C4. MALZEME GVENL BLG FORMLARI
yerinde kullanlan btn kimyasallar iin malzeme gvenlii bilgi formlar mevcut olmaldr. Bunlar
satcdan temin edilir, rn kullanlmadan nce okunur, gereken nlemler alnr ve iilerin de
kullanm iin hazr bulundurulur. Malzemenin kimyasal ieriine ait bilgi, gvenli kullanm,
depolanmas, imhas, tanmas ve azami maruziyet snr deerleri malzeme gvenlii bilgi
formlarndan renilebilir.
C5. BULAICI HASTALIK TEHLKES
yerindeki ekipmanlardan enfeksiyona maruz kalnan, iyerinde hastalk taycs olabilecek
mterilerle, dier alanlarla veya hayvanlarla veya enfeksiyon bulam ekipmanlarla temas
edilen meslekler iin ciddi enfeksiyon tehlikesi olabilir. Bu gibi durumlarda nemli olan uygun
kontrol sistemlerinin iyerinde olmas ve kendinizi kontrol sistemlerinin ngrd gibi
enfeksiyonlardan korumaktr. Bu tr hastalklar Lejyoner Hastal, arbon, AIDS, hepatit ve baz
tropik hastalklar v.b.dir.

44
D. Yaplan in Kas Ve skelet Sistemine Yapt Basklar

D1 GRNT TERMNALLER ERGONOMS
Ekran
Ekrann st kesi gz hizasndan 10-15 cm ste olmaldr, Gzden ekrana bak as
karlatrldnda ekran dikeydir. Ekrann arkasna gl k kayna yerletirilmemelidir(rn.
pencere) ve ekranda yansma olmamaldr(rn. Lambann yansmas). Dorudan ekrana
yansmayan k grnt terminali ii iin temel olarak iyi klandrma salar. Monitrn ekran
sabittir (titreme ve parlayp snme olmaz) ve yaz karakterleri yeterince byk olmaldr. Genelde
50-80 cm iyi bir uzaklktr. Grnt terminali ii gz yorulmas ve ba arsna neden olmaz.
Klavye ve fare
Klavye kullanldnda bilek dz olmal, kol ile desteklenmelidir. Fare ve klavye ihtiyacnza gre yer
deitirebilir. Fare net ve kolay bir ekilde hareket eder, ele oturur ve kullanm iin yeterli alan
vardr.
Rehberlik ve grsel test
alanlar ekipmanlarn ve aletlerini nasl ayarlamalar gerektii konusunda bilgiye sahiptir. Gr
gerekirse kontrol edilir ve normal gzlkler yeterli deilse alanlara zel i gzlkleri verilir.
D2 OTURARAK ALIILAN ALIMA ALANLARININ TASARIMI
Ofis sandalyesi
Oturarak yaplan ilerde sandalye destek elemandr ve ykseklik ve arkal kolayca
ayarlanmaldr. Kollar yukarda tutmaktan kanmak iin kolluk gereklidir. Geriye yaslanldnda
topuklar yerde veya ayak dayama yerindeyse oturma pozisyonu iyidir. Kollar kol dayama yerinde
ve omuzlar rahattr. st kollar vcudun yannda ve n kollar ve bilek dzdr. Sadece bir tane doru
pozisyon yoktur, birok pozisyon alnabilir, bunlar deiimli olarak denenebilir. alana cihaz ve
ekipmanlar ayarlamas retilir.
alma masas ve katlarn depolanmas
alma masas veya tezgah uygun yksekliktedir. Sandalyenin ayarlar yeterli olmadnda veya
hem ayakta hem oturarak i yaplyor veya birden fazla ii (vardiyal alma) ayn masay
kullanabiliyorsa masann ayarlanlabilir olmas nemlidir. Masann altnda kiinin pozisyon
deitirebilmesi iin yeterli boluk olmas gerekir, gerektiinde ayak dayama yeri olmaldr. alma
alan belirlenirken yaplan iin doas dikkate alnmaldr. rnein mteri hizmetleri servisinde
veya insanlarla iletiimin youn olduu ilerde boyun ve vcudun dndrlmesinden kanmak
gerekir. Kat ve dier malzemeler iin masada yeterli yer olmaldr. Yeterince dolap ve raf
olmaldr.
D3(AYAKTA) DURARAK YAPILAN ALIMALARDA ORTAMININ TASARIMI
alma masas veya tezgahn ykseklii ayakta durarak yaplan ilerin zelliine baldr: ince
ilerde dirsek hizasnda bir alma masas ideal iken, daha hafif ilerde masann kala hizasnda,
daha ar ilerde ise daha alak bir seviyede olmas iyidir. Ayakta durarak yaplan ilerde,
alanlarn zaman zaman oturmas, dayanmas ve hareket etmesi tavsiye edilir. Ayn zamanda
nasl bir zeminde olduunuza ve ayakkab tercihinize dikkat etmeniz gereklidir.

45
D4 ELLE KALDIRMA VE TAIMA

Elle kaldrma ve malzeme tama
5 kg'nin altdaki bir yk tamak genellikle gvenlidir. 5-25 kg arasndaki bir yk kaldrmak
genelde koullar iyiyse gvenli saylr. yi kaldrma koullar unlardr:

yk iki elle kavranabilir olmal
tanan ykn arlk merkezinin vcuda yakn olmal
yk kollarn altnda dizlerin zerinde bir hizada tanmal
vcudun sallanma hareketlerine gerek olmamal
yk kaldrma ii gnde bir saatten az srmeli veya en ok be dakikada bir yk kaldrlmas
gerekmeli
Konuyla ilgili tavsiyelere gre, 25 kilogramn stnde bir yk yardmc bir ara kullanmadan
kaldrmak ve tamak gvenli deildir. Yardmc aralar: rnein, el arabalar, vinler, merdaneli
masalar, krikolar.
Bir yk el arabas ile itmek ve ekmek kaldrp tamaktan kolaydr. Bu gibi ykleri itmek veya
ekmek iin harcanan aba 25 kilogramlk bir yk kaldrmak iin sarfedilen abay gemez. Yolun
eimi ve bozukluu ve cihazn yaps ve ekli vcut zerindeki basky etkiler. Arabalar ve el
arabalar ar malzemeleri tamak iin kullanlan iyi ekipmanlardr. Eer st raflara konulacak
malzeme varsa bunu gvenli bir ekilde yapmak gerekir; rnein salam bir portatif merdiven
kullanlmaldr.
Bir insan kaldrmak ve tamak (rn: hasta)
Yk kaldrma ve tama konusunda geerli yk limit ve prensipleri bir insan kaldrp tamak sz
konusu olduunda da geerlidir. Hastann sal ve hastaya konan tehis hastann nasl
tanacan etkiler. Yetikin bir hastay tek bana, bir kaldrma cihaz yardm olmadan kaldrmak
gvenli deildir. Sedyeler, tekerlekli sandalyeler, merdiven karclar, hasta transfer bezleri,
kaldrma band bu cihazlara verilebilecek rneklerdendir. Ayarlanabilir ve rayl yataklar da bir
hastay kaldrmada yardmc olabilir.
Eitim ve rehberlik
Cihaz kullanm, yk kaldrma teknikleri ve alma pozisyonlar gibi gvenli alma yntemleri
alanlara retilmelidir.
D5 EL VE KOL LE TEKRARLAYAN LER
Her 30 saniyede veya daha sk aralklarla kollar ile yaplan benzer i hareketleri, kaslarda oluan
bask sonucu hasara neden olabilir; rnein, kmlatif travma etkileri. Eer hareket byk g,
doal olmayan bir vcut pozisyonu veya dnme hareketi gerektiriyorsa hasar riski artar. Souk,
cereyan, titreim bu riski artrr. Klavye ve fare ile almak tekrarlayan i olarak grlmese de, bu
iler srt ve boyun kadar el ve kollarda da ciddi kaslmalara neden olur.
D6 ARA-GERE ERGONOMS
yi bir el aleti, kullanmas kolay ve kullanrken bilein doal pozisyonunda kalmasn salayan
alettir. Tutma yeri uygun scaklktadr ve titreim yaymaz. Aletin kullanm, uzanma, fazla g
kullanma, zor pozisyonlarda durmak veya bilein ve parmaklarn dn hareketi yapmasn
gerektirmez. Ara-gerecin kullanm dayanaklarla kolaylatrlmtr(rnein el dayama yeri, ayak
dayama yeri). Ara-gereci tutmak kaslara ar statik yk bindirme , gerekirse aletin arl bir
dengeleyici ile hafifletirilir.

46
D7 KAS-SKELET SSTEM ZERNDEK DER BASKI FAKTRLER

Eer i fiziksel olarak deikenlik ieriyorsa ergonomik olarak da iyidir, rnein, oturarak yaplan
ilerde gn ierisinde hareket edilmesi gibi. Ayn ekilde, ayakta durarak yaplan ilerde de, vcuda
en azndan bir nebze destek olmak iin zaman zaman oturabilmeniz gerekir. Bir sre ar i
yaptktan sonra vcudun dinlenmesi iin bir frsat olmas gerekir. Yaplan i kaslara ar statik yk
bindirmemelidir.
E. YAPILAN TEK PSKO-SOSYAL STRES FAKTRLER
E1 STRES (N ER VE MKTARI)
, ruhsal veya bedensel sala zararl yetersiz veya ar yklenmeye neden olmaz. Ar
yklenmeye sizin ahsen etki edemeyeceiniz devaml zaman basks neden olabilir. Verilen ii iyi
bir ekilde tamamlamay zorlatran ve almay engelleyen, zihni datan nedenler ve engeller de
ar yklenmeye neden olabilir. Ar sorumluluk verilmesi ve ok zorlayc (kiinin becerilerine
oranla) grevler de ar yklenmeye neden olabilir. yknn ok nemsiz veya ok kolay
grevlerden ibaret olmas da yetersiz yklenmeye neden olabilir.
E2 DDET
iddet riski tayan bir ite, bu tr riskli durumlarn nlenmesi dikkate alnmaldr (rn: yalnz
almadan saknmak, ka yollarn planlamak, yardm ars olana yaratmak). yerinin
tehlikeli durumlarda harekete gemek ve riskli durumlardan saknmak iin prosedrleri olmaldr.
E3 TACZ (UYGUNSUZ MUAMELE)
Amir ve/veya alanlar arasnda veya bu gruplar iinde aalayc muamele (cinsiyet, rk veya
kiilik temelinde isim takma, cinsel taciz veya ayrmclk) sz konusu olmaz. Uzmanlk ve
performans; sorumluluun datlmas, kariyer ilerleyii ve cretlendirmede anahtar etkenlerdir.
E4 GREV VE SORUMLULUKLARIN NETL
Amalar kiisel seviyede ve birimler seviyesinde tanmlanmaldr. Amalar, alanlarn kendi
faaliyetleriyle ulaabilecei ekilde kararlatrlm olmaldr. Kiisel hedefler net bir ekilde iyeri
hedefleriyle balantldr.
E6 LETM
alanlar ilerini veya kendilerini ilgilendiren deiiklikler konusunda bilgilendirilirler. alanlara
ayn zamanda hazrlklarda yer alma veya deiiklik planlar hakkndaki fikirlerini ifade etme ans
verilir. alanlar amirleri vastasyla veya baka yollarla baarlar hakknda dzenli geri bildirimler
alr. Haftalk ve aylk birim toplantlarnn yan sra ahsen geri bildirim de verilir.
E7 AMRLERN DESTE
Amirlerle iletiim halinde olmak kolaydr ve onlar problemli durumlarda talimat ve destek verirler.
Amirlerin kararlar tutarl ve adildir. Sizden ynetim kararlarna kar gelmenizi istemez ve bunun
iin bask yapmazlar.

47
F NAKLYAT VE TAIMA
F1 NAKL EDLECEK RNLER
rnlerin nakli gvenlidir, rnler, rnein bir vince sabitlenip kaldrlr. ekilleri, arlklar, arlk
merkezlerinin yeri, scaklklar veya dier zellikleri tehlikeye neden olmaz. Ykler nakil esnasnda
hareket etmeyecek ya da dmeyecek ekilde yerletirilir.
F2 ARALAR
Nakil ve kaldrma iin kullanlacak aralar ie uygun seilmitir, gvenli durumda ve doru aletlerle
donatlmtr. Makinelerin bakm dzenli yaplr ve arzalar hemen giderilir. Ar, hareketli i
makinelerinin geri vites sinyali ve/veya dier gvenlik ekipmanlar ve rnein forkliftlerde bir
gvenlik kafesi veya kabini olmaldr. Kontrol ve kumanda cihazlar ve bunlarn iaretleri anlalr ve
temizdir.
Kaldrma makineleri dzgn bir ekilde kontrol edilir; 500 kg'n zerinde olan kaldrma
makinelerinin ylda bir kez periyodik muayenesi olur.
F3 KALDIRMA EKPMANLARI
Kaldrma ekipmanlar ylda bir kere kontrol edilir. Muayene geerlilii ve maksimum yk ekipman
zerinde aka iaretlenir. Ekipmanlar olmalar gereken yerde (rn. tel halatlar sarl, zincirler
aslm) dzgn bir ekilde muhafaza edilir. Ekipmanlar her kaldrma iinden nce kontrol edilir.
Kontrol edilmemi veya kt durumda olan ekipmanlar derhal kullanmdan kaldrlr. Her ie uygun
ekipman mevcuttur.
F4 TAIMA SSTEMLER (KONVEYRLER), OTOMATK DEPOLAMA VE DERLER
Konveyrler ve benzeri ekipmanlar da gvenlik standartlarna uygun olup boyutlar kk deildir.
Konveyrlerin sktrma veya kesme riski yaratan hareketli ular ve aksam gibi kazaya neden
olabilecek ksmlar korunmaldr. Konveyrlerin yannda /stnde /altnda yer alan yol ve geitler
gvenlidir. Bakm ve ayarlar gvenli bir ekilde yaplr: rnein, bakm yaplrken bir makine
kazayla almaz. Kontrol ve kumanda cihazlar ve bunlarn iaretleri anlalr ve temizdir.
altrma bir tehlikeye sebep olmaz ve acil durdurma dmesi uygun konumlandrlmtr.
F5 YKSELEN SEYYAR ALIMA PLATFORMLARI (MEWP)
MEWP'ler makasl kaldrclar ve sepetli kaldrclardr. Sadece iyi durumda ve insan tama amal
ekipmanlar kullanlr. Her yl kontrol edilir. Bir kontrol kayd ve bir kullanma klavuzu platform ile
birlikte gelir. Kaldrcy kullanacak kiiler 18 yanda veya daha byk olmaldr. Yeterli kolonlama
yaplmas ve olas trafikten ayrlmas dnlmelidir. Sepet temizdir ve alrken gerektiinde
parat tipi gvenlik kemeri taklmaldr.
F6 NAKLYE YOLLARI
Yollar, benzer aralar ve ykler dikkate alnarak tasarlanr. Farkl trafik yollar izgilerle ayrlr.
Yolun genilii duruma gre tek ve ift ynl trafik iin yeterlidir. Srcnn gr asn
etkileyecek engeller (paletler, duvarlar, allar, vb.) yoktur. Iklandrma yeterlidir ve parlama veya
kamamaya neden olmaz. Yol kenarndaki nesneler yola dmeyecek ekilde durmaktadr.
F7 NAKLYE VE ALIMA YNTEMLERNN ORGANZE EDLMES
Yklerin nakliyesi zamanlanrken, eer mmknse sakin zamanlar ve yollar kullanlr. Kullanclar
ekipmanlarn tanr ve kullanm iin eitim almlardr ve riskten kanrlar. Teknik bilginin
gncellii salanr. Aralarn kapasitesi ve boyutu yaplacak ie uygundur.

48
G GENEL TRAFKTE ARA KULLANMA

G1 ARA
Ara gvenlik ekipmanlar arasnda hava yastklar, emniyet kemeri kesici, ilk yardm antas, kuru
toz yangn sndrc, src kabinini yk alanndan ayran bir duvar veya a ve yk balantlarn
ierir. Scak ortamlarda klima bulunur. Ayn zamanda alanlarn kendi aralar ite kullanldnda
bu hususlar dikkate alnmaldr.
G2 ARA SERVS VE BAKIMI
Aratan sorumlu biri olur ve ara dzenli servis grr. Bir arza olursa, tamir edilir. Aracn aynalar
camlar ve klar temiz tutulur ve lastiklerin havas (yedek lastik de dahil) dzenli olarak kontrol
edilir.
G3 SRC ETM VE SR TARZI
Srcnn ehliyetinin geerlilii ve ehliyet tipi bilinir. Srcler arac ve ek cihazlar/zelliklerini
kullanabilecekleri ekilde eitim almlardr (rnein, otomatik anzman, kontrol cihazlar, aynalar
yardmyla geri gitme). Srclerin yetenekleri eitimle gelitirilir (rnein, gvenli sr, havay
dikkate alma, ilk yangn sndrme, trafik kurallar, kaza durumlarn ynetmek). Sr ncesi
srclerin durumu deerlendirilir (r, yorgunluk, hastayken srmek, ila kullanmak). Gerekirse
aracn yolculua kmas engellenir.
G4 SR PROGRAMLARI
Bir motorlu ara srcsnn i gn azami 11 saat ( 9 saati sr) srmelidir. Durmadan 4,5 saat
ara kullanlr. Ara bana gemeden nceki 24 saat ierisinde en az 10 saat aralksz bir sre
dinlenmeye ayrlmaldr. Bu tavsiyeler yola kan her src iin iyi uygulamalardr. gnnden
sonra uzun yola kmak iyi deildir. Uzun yol srleri iyi havalarda ve gndzleri planlanmaldr.
Sr iin zamanlama ayarlanrken molalar ve hava koullar gz nnde bulundurulur.
Acelecilikten ve zaman basksndan kanlmaldr. Uzun srlerde baka bir src daha
bulunmal veya tren/araba tren gibi ulam deiiklii yaplmaldr.
G5 YKLEME VE BOALTIM YERLER
Ykleme iyi bir pozisyonda gerekirse uygun bir makine yardmyla, ergonomik olarak yaplabilir.
Dme riski veya taklp dmeye neden olan seviye deiiklii(r, kap basamaklar) olmamaldr.
Sadece operasyonda grevli olanlar ortamda bulunur. letme dndaki ykleme yerleri
deerlendirilir ve mterilere arzalarn giderilmesi tavsiye edilir. irket kendi alanlarna iletme
dndaki ykleme yerinde nasl hareket etmeleri gerektiini tavsiye eder.
ve d alanlarda alan dzenli ve bakml tutmak iin rehberlik ve sorumluluk organize edilir. Her
aletin ve malzemenin yeri vardr, kullanldktan sonra yerine konulur. Gereksiz ve/veya eski
malzemeler dzenli olarak ortadan kaldrlr veya imha edilir. Tamir ve bakma ihtiya duyulan
alanlar belirli bir sre iinde ele alnr. Yaplan almalar denetlenir.

49
H. MAKNELER VE EL ALETLER
H1 EL ALETLER VE EKPMANLAR
El aletleri ve ekipmanlar sz konusu grev iin planlanmtr ve hasarszdr. Koruyucu cihazlar
yerlerindedir ve elektrik kablolar hasarszdr.
H2 MAKNELERN KONUMU
Makinenin yeri gvenlidir. Gvenlik alan/makinelerin trafie uzakl yeterlidir.
H3 DZEN VE TEMZLK
Makinelerin evresindeki alan tertipli ve temizdir. Aletler ve malzemeler kendi zel yerlerinde ve
gvendedir.
H4 MAKNELERDEN YAYILAN UNSURLAR
Makineler zararl grlt, koku, s, hava kirlilii, veya maya neden olmaz. Gerektiinde
makineler lokal havalandrma sistemi ile donatlmtr.
H5 MAKNELERN DURUMU
asi ve balama elemanlar salamdr. Ya sznts ve geici stnkr tamir edilmi ksm yoktur
(rnein, bant, kablo). Elektrik telleri ve klar hasarsz ve ynetmeliklere uygundur. Frenler uygun
ekilde almaktadr.
H6. MAKNE KORUYUCULARI
Hareketli, scak paralar ile dier tehlikeli paralar talimatlara gre korunur. Koruyucu cihazlar
hasarsz, alr durumda ve yerli yerindedir. htiya duyulduunda, tehlike blgesi emniyet
anahtar donanml kafes veya koruyucularla kapatlr.
H7. KONTROL CHAZLARI
Kontrol cihazlar, balatma, durdurma ve ayarlama cihazlardr. Etiketleri temiz ve btn
alanlarn anlayabilecei yaz karakterleri ve semboller ierir. Tehlikeli alanlarda grnrlk, bir
kamera veya gvenli konumda bulunan baka bir kiinin yardm ile salanr. Makine ve cihazlarn
kazara altrlmas yapsal olarak nlenir (rnein, ayak pedal kapa veya balatma dmesi
kelepesi). Makine servisteyken elektrik akmn kapatan ve izole eden bir anahtar bulunur.
H8 KAZARA ALITIRMANIN ENGELLENMES
Gerekliyse elektrik akmn kesmek iin makinenin kilitlenebilir anahtar vardr (emniyet/servis
balantlar) veya kazara altrmay nleyici baka baz gvenilir yollar vardr.
H9. ARETLER
Makinenin, makine/cihaz adnn, her trl gerekli gvenlik ve kontrol iaretleri ile azami altrma
zelliklerinin yazl olduu bir levhas vardr. Yeni makinelerin CE iareti olmaldr. Bir makineye CE
iareti ilitirmekle, retici, ilgili btn sorumluluklar kendisine ait olmak zere, CE iaretlemesini
elde etmek iin gerekli btn yasal gerekliliklere uyduunu beyan eder ve bylelikle Avrupa
Ekonomik Alan ierisinde rnn satlmas iin geerliliini salar.
H10 TEZGAHLARI VE MAKNELERE ERM YOLLARI
Byk makinelerin arasndaki ve evresindeki alann genilii en az 60 cm, gerektiinde daha da
geni tutulmaldr (rnein, malzemelerin nakli iin gerektiinde). Makine alrken tehlikeli alan

50
iine girilmesine veya kestirmeden bu blgeden geilmesine engel olunur. alma alanlar sabit
olmal, yksekten dme korkuluklarla nlenmelidir (korkuluk 1.1 m yksekliinde ve/veya orta
korkuluk azami 0.5 m, etek tahtas mevcut). Farkl seviyelerdeki alma alanlar arasna merdiven
ve korkuluklar konur. tezgahlarna herhangi gereksiz malzeme yerletirilmez.
H11. MALZEMELER VE PARALARLA ALIMAK
te kullanlan malzeme ve ara-gerecin kullanm gvenlidir. Malzeme veya ara-gere ok scak
veya souk olmamal, kenarlar keskin olmamal ve kullanm kolay olmaldr. Tp ve paket
eklinde verilen kimyasallar iin alnacak tedbirler ambalaj zerinde yer alr. Gvenli kullanm
duyurular mevcuttur.
H12 ERGONOM
Makineyi kullanmak kollarda tekrarlayan bask olumasn gerektirmez. alma pozisyonu salk
riskine neden olmaz. Makineyi kullanmak ve malzemeleri hareket ettirmek ar kaldrmay
gerektirmez.
H13 ALIANLARINYNELK REHBERLER VE ALIMA YNTEMLER
Gereken kullanc ve bakm klavuzlar mevcuttur. alanlara makine ve ekipmanlarn doru ve
gvenli bir ekilde kullanlmas retilir. Makineler sadece amalarna ynelik kullanlr. Doru
metotlar kullanlr ve denetlenir. rnein gereken btn koruyucu donanmlar kullanlr ve yok
saylmaz.
H14 DENETM VE BAKIM
Makinelerin dzenli bakm ve muayeneleri uygun ekilde yrtlr.

I. YANGIN VE PATLAMALARA KARI GVENLK NLEMLER
I1. YANGIN YK
Yangn gvenlii ve yangn yk (yanc madde miktar) bina projelerinde dikkate alnr (rnein
sprinkler sistemleri, yangn blmleri ve yangn barajlar). Yanc svlar ve gazlar, ambalaj
malzemeleri, bo paletler ile yanc atklar gibi malzemelerin depolanmasnda zel tedbirler alnr.
Eer uygun yangn barajlar yoksa, dardaki atk kutular ve platform depolar binalardan en az 10
m uzakta olmaldr. Yangn kaplar, kap takozlar ile ak tutulmamal, yangn klar da kilitli
tutulmamal ve yaknlarnda engel nesneler bulunmamaldr. Soba ve havalandrma borular
dzenli temizlenir ve bu borularn iine dardan hibir ey giremez.
I2. TUTMA VE SICAKTA ALIMA RSK
Bu konuda hareket noktas daha byk bir yangn karabilecek bir yangn, sy veya kvlcm
nlemektir. Patlayc veya yksek derecede yanc maddelerin olduu alanlarda sigara iilmesi,
ak ate yaklmas ve kvlcm (statik elektrik vb.) oluumu engellenir. Bu yasaklar denetlenmeli ve
yabanclarn bu alanlara girmesine izin verilmemelidir. Kolay yanc maddeler uygun ekilde
depolanr. Isl ilemler, stc ve kaynak kullanlarak yaplan, yangn riski (rnein, kvlcm karma
riski) tayan btn ileri ifade eder. Bu iler, geerli sl ilem ehliyeti olan kiilerce yaplabilir.
Koruma nlemlerinin alnmas, yangna ilk mdahale prosedrlerinin hazrlanmas ve yangn
izleme kontrol panellerinin bulundurulmas salanmaldr.

51
I3. ELEKTRKL CHAZLARIN DURUMU

Elektrikli cihazlar, elektrik merkezleri ve teller dzgn ve doru byklkte olmaldr. Hibir geici
''ayarlama'' veya bantla onarma yaplamaz. Iklar, koullara uygun olmaldr. rnein ofise uygun
olan klar fabrikaya uygun olmayabilir. Elektrik balantlar sadece profesyonel bir kii veya onun
gzetiminde yaplr. Toz emme ve havalandrma dikkate alnr. Boya yaplan odalar gibi, yanc
gazlarla temas olabilecek yerlerde alev szdrmaz elektrikli cihazlar kullanlmaldr.
I4. YANICI VE PATLAYICI MATERYALLER
Yanc ve patlayc malzemeler, zellikle basnl kaplar, uygun ekilde kontrol edilmeli ve bakmlar
salanmaldr. Yanc malzemeler kesinlikle sya ve atee maruz braklmamaldr, sigara iimine
izin verilmemelidir. Boyama yaplan odalar veya depo alanlar gibi yerlerde yanc gaz sznts
olma ihtimali varsa, dikkat ve nem en st seviyede gsterilmelidir. rnein, AB de uygulanmas
zorunlu olan ATEX standartlar uygulanmaya konulmaldr. Basnl kaplar, kaza ile arpma gibi
tehlikelerden korunakl, gvenli ve kilitlenebilir yerlerde depolanmaldr. Standartlara gre uygun
etiket ve renkleri tamaldrlar. Hasarl kaplar kesinlikle kullanlmamaldr. Silindirik oksijen ve
karbon tplerinin koruma balklar zerinde bulunmaldr. Karbon ve oksijen tpleri beraber
depolanmamaldr. Kaynak ve oksijenle kesim ilerinde iki adet alev geri tepme tutucusu, tp
kna ve alomaya yerletirilmelidir. Basnl kaplar hareketli kaynak ve kesim arabalarna
balanmaldr.
I5. YANGIN SNDRCLER
Yangna ilk mdahale iin kullanlan ekipmann yeri iyi iaretlenmi ve ekipmana eriim kolay hale
getirilmitir. Temel olarak, her 300 m 'lik alan iin 6 kg'lk bir yangn sndrc gerekir. Genel
olarak yangn sndrcye olan mesafenin 30 m'den fazla olmamas tavsiye edilir. Keelerin
salam kalmas iin olas yangn musluklar dzenli olarak rnein, ykama amacyla kullanlr,
insanlar bu ekipmanlar nasl kullanacaklarn bilirler ve ekipmanlar dzenli olarak test edilir.
Yangn riski byrse veya rnein yanc svlar kullanldnda, sndrc younluu arttrlmal
ve/veya sz konusu malzemeye gre doru sndrc seilmelidir, CO2 veya kpk gibi. Mutfak
veya mola alanlarnda uygun boyutta bir yangn battaniyesi (rnein, 120 x 150 cm) bulunmaldr.
I6. GVENLK IKILARI
Anahtarlar olmadan her yerden acil klar kullanmak mmkn olmaldr. Acil klar geici olarak
bile olsa asla kilitlenmemeli ve kapatlmamaldr. Acil k ynlendirme iaretleri karanlkta ve
elektrik kesintisinde de her yerden grnr olmaldr. Acil klarn yerini ne kadar urasanz da
fazla iyi iaretleyemezsiniz.
I7. LK YARDIM VE TAHLYE UYARISI
yerinde, iyerinin byklne ve risklerine gre ilk yardm becerisi olan alan saysnn ve ilk
yardm ekipmannn yeterli olmas gerekir. Bir kaza annda ilk yardm birka dakikada ulamaldr.
Yangn durumunda ve dier olaanst durumlarda alnacak tedbirler nceden planlanr ve
alnacak dier tedbirler uygulamayla gelitirilir.
I8. YANGIN ALARMI VE YANGINLA MCADELE SSTEM
Dumana tepki veren pilli yangn sensrleri kk iyerleri iin yeterlidir. Yangn sensrleri
gerektiinde s ve karbon monoksite tepki vermelidir. Sensrler dzenli olarak, rnein ayda bir,
pilli olanlar ylda en az iki kere test edilir. Pilli yangn sensrlerinin mr 5-10 yldr. Otomatik
yangn sndrme ekipmanlarnn (rnein, sprinkler (fskiye) sistemleri, motorlu sndrme
sistemleri) dzenli olarak bakm yaplr. Sndrme sistemleri yangn yk temeline gre planlanr
(dzenli gzden geirilir ve gncellenir) ve sznt olmaz. Acil durum alteri ve duman azaltma
sistemleri alr durumdadr.

52
J. EVRESEL KONULAR
J1. ENERJ KULLANIMI
Makineler ve cihazlar kullanldktan sonra kapatlr (ofis cihazlar ile bilgisayar ekran olmak zere
bilgi ilem ekipmanlar, tuvalet klar iin de geerlidir). Musluklar gereksiz yere ak braklmaz ve
tesis ok scak veya ok souk deildir. Soutma makinelerinin radyatr zgaralar dzenli olarak
temizlenir. Mmknse, enerji tasarruflu klar ve ekipmanlar kullanlr. Yeni makine, tat ve
cihazlar alnrken enerji tketimi gz nne alnr. Bylelikle, sadece enerji tketimi azaltlmakla
kalmayp bakm ihtiyac ve yangn riski de azaltlabilir.
J2. TEHLKEL VE ZEL ATIKLAR
zel atklarn tanmas zenle planlanr (abuk alev alan veya tepkiyen atklar olabilir). Atk
kutular dardan gelen hi kimsenin eriemeyecei ekilde yerletirilir. Kutularn yerleri
planlanrken gvenli nakliye ve acil mdahale hususlar gz nne alnr. Alan ierisinde gvenlik
ile ilgili gerekli dzenlemeler yaplr ( rnein, ayr havalandrma, gaz dedektrleri, su tutma
havuzu, uygun drenaj, toprak koruma). Atk tayan kii uygun koruyucu ekipman ve cihazlar
kullanmaldr (mobil gaz ve oksijen seviyesi dedektrleri, solunum maskesi, gz koruyucular,
koruyucu elbise vb.).
J3. GAZ VE KMYASALLARIN EVREYE YAYILMASI
Kimyasal alanlarda uygun keltme havuzu, ya ayrma havzas ve kapatma eritleri ve gereken
gaz dedektrleri bulunur. Zararl gazlar toplanr, filtrelenir ve tehlikeli alanlardan dar yneltilir.
Yeterli toprak alan bir izolasyon tabakas ile korunur. Ykleme yerleri de korunur. Zararl kimyasal
svlar, yerel su idaresinin izni olmadan genel kanalizasyon sistemine braklmamaldr ( her
defasnda izin alnr). Havadan ar gazlar depolarken bu gazlarn tesislere ve aadaki
kanalizasyon ebekesine szmamas iin gereken yaplr.
J4. EVREYE ZARARLI GRLT
Sessiz makineler alarak, titreim azaltc damperler kullanarak veya makineyi kabin iine alarak,
makinelerin grlt emisyonu ve grltl prosesler mmkn olduunca kontrol altnda tutulur. Ses
bariyerleri ve duvarlar grltnn yakn evreye dalmasn engeller. Kap ve pencerelerin
kapatlmas da yardmc olur.
J5. EVRE DOSTU ALIMA EKL
alanlar ekolojik alma yntemleri konusunda eitilirler ve doru yntemler uygulanr. Enerji
veya su boa harcanmaz, zararl kimyasal vb. maddelerin doal evreye szmas engellenir. Atklar
geri dntrlr ve geri dnm denetlenir.

K. YERNE GVENLK VE DAVRANI KLTR
K1 TEMZLK ve DZENN SRDRLMES
yerinin temiz ve dzenli tutulmas dzgn organize edilir. Gerekli tm aletler, malzemeler, katlar
iin ayrlm yerler vardr ve bu malzemeler orada saklanr. htiya duyulmayan malzemeler
ortadan kaldrlr. Uygun yerlerde farkl atk trleri iin uygun atk kutular bulunur ve atklarn imha
ilemleri dzenlenmitir. alma alanlar ve makineler kullanldktan sonra temizlenir, ara-gere
vb. malzemeler kendilerine ayrlm depolama alanlarna yerletirilir.
K2 ALIANLARIN ETM

53
Yeni ie giren alanlara, grevlerini deitiren personele ve yeni ara-gere ve alma

yntemleri uygulanmaya balandnda alanlara eitim ve rehberlik verilir. Eitim, gereken
becerileri kazandrmasnn dnda, tehlikeler ile koruyucu ve nleyici tedbirleri de vurgular.
alanlara, haklar, sorumluluklar, iler ve riskler hakknda eitim vermek iin bir yntem ve/veya
organizasyon oluturulur. Tecrbeli alanlara verilen eitimler de dahil olmak zere tamamlanm
eitimler kayt altna alnr ve eitimlerde edinilen beceriler korunur. alanlar iin, en azndan
geerli toplu i szlemeleri, i gvenlii kanunu, i akdi kanunu, i sal kanunu ve olas zel
mevzuat ile ilgili kurslar mevcuttur. 10 ve 10dan fazla ii altran iyerinde alanlar kendi
aralarndan bir i sal ve gvenlii(isg) temsilcisi semek durumundadrlar.
K3 RSK DEERLENDRMES
Risk deerlendirmesi bir defalk bir alma deildir. Dzenli ve sistematik bir ekilde, koullar
deitiinde veya kazalar olduunda tekrar gzden geirilerek yaplr.
K4 ALIMA TALMATLARI
Rehberler dzenli olarak gncellenir ve herkes rehberleri nerede bulacan bilir. Rehber belgelerin
iinde, yangn durumunda nasl hareket edilmesi gerektii, gvenli kullanm bltenleri, alma
talimatlar, vb. yer alr.
K5 TEHLKEL LER VE ALIMA ZN
zel tehlikeli ileri yrten alanlar youn eitimden gemi ve yazl alma talimatlar alm
olmaldr. Bu tr iler arasnda rnein iskele kurmak, yksekte almak, mobil ykseltilebilen
alma platformlar kullanmak, forklift kullanmak ve tehlikeli makine ve kimyasallar kullanmak vb.
yer alr. rnein elektrik ileri, mobil vin kullanmak, patlayc kullanmak gibi ileri yrtmek iin
zel ehliyet gerekir. Duruma gre, dar ve kapal alanda almak, sl ilemler gibi tehlikeli ilerde
de yaplan ie zel alma izni gerekebilir.
K6 ALIMA ORTAMININ VE ALIMA EKLNN ZLENMES
ortam ve alanlar sistematik olarak, rnein Elmeri yntemi ile, gzlemlenir. Yanl eylemler
dzeltilir, bozulan makineler mmkn olduunca abuk tamir edilir, gz ard edilmez. Karlkl geri
bildirim verilir. alanlara yapc geri bildirim verilir ve alanlarn geri bildirimleri zerine harekete
geilir.
K7 ALIANLARIN DURUMUNUN GZLENMES
alanlarn zihinsel durumu rnein geliim tartmalar, ve/veya anketlerle (rnein, i ortam ile
ilgili anketler) takip edilebilir. Sonular psiko-sosyal alma ortamn gelitirmek iin kullanlr.
K8 ORTAK SAHASI
Ortak i sahas ayn i sahasn kullanan birka iverenin olduu, fakat bir kiinin sorumlu iveren
olarak ortak hizmetleri salamak ve srdrmekle ykml olduu iyeridir. ncelikli sorumlulua
sahip iveren, dierler taraflarn i sahasnn tehlikeleriyle ilgili gereken bilgiyi ve talimatlar
almasn salar. Bu sorumlular, i sahasndaki temizlik ve dzenin, genel gvenliin, trafiin
hareketli olduu yerlerde trafik ve evre gvenlii ve bakmnn, yangnla mcadele, tahliye ve ilk
yardm kararlarnn, farkl iverenlerin mutabakatnn (zellikle yllk hizmetler, vb. konularda) ve i
sahasnn ve koullarn genel planlamasnn sorumluluunu stlenirler. Dier irketler ortak
kurallara uymak ve dier taraflar da ilgilendirebilecek ilerinin yaratt risk faktrleri ve muhtemel
etkileri konusunda bu taraflar da bilgilendirmek zorundadrlar.
L BNA VE YER TESSLER
L1 TESSLERN GVENLK SINIFI VE BEKLENEN GVENLK NLEMLER

54
Tesis ynetimi, tesisleri ve alanlar gvenlik ihtiyalarna gre blmler halinde snflandrmakla
sorumludur. Bir yaklama gre birimlere gre bir snflandrma yaplr: 0 Seviyesi: Herkesin
eriimine ak alanlar ve genel tesisler (mteri hizmetleri alan, resepsiyon, konuk alanlar, vb.).
Bu alanlar genelde alma saatleri dnda kapaldr. 1. Seviye: Gei izni gerektiren alanlar.
Bunlar retim alanlar, ofisler, kontrol odalar, fabrikalar, tehlikeli malzemelerin bulunduu ve
kullanld alanlardr. 2. Seviye: Duruma zel gvenlik dzenlemeleri yaplm alanlar (rnein
bilgisayar odalar, elektrik istasyonlar, laboratuvarlar, aratrma alanlar ve arivler).
L2 BNA GVENL
Gereken gvenlik seviyesi mmkn olduu kadar yapsal zmlerle salanr. Temel gvenlik
seviyesini yapsal zmlerle yakalamak ve dier prosedrlerin neden olduu giderlerden tasarruf
etmek mmkndr. Yapsal gvenlii ilgilendiren konular; binalarn yangndan teknik imkanlar ile
korunmas, hrszla kar nlemler, anahtarlar, kilitleme, itler, kaplar, klar ve arazi alt
blmleridir. Asgari seviye: tesisler snflandrlr, anahtarlarn sorumluluu belirlenir, kaplarn
kapatlp kilitlendiinden emin olunur, snflandrlm ayrclar ve koruyucu prosedrler uygulanr.
L3 TESSLERN TEKNK GZETM VE KORUNMASI
Gereken yerlerde teknik gzetim ve korumayla tesis gvenlii salanr. Teknik gzetim, elektrik
eriim kontrol, kamerayla izleme, yangn ve sznt dedektrleri ve trafiin kontrol/izlenmesi ile
yaplr. Kamerayla izleme hususunda, her trl zel ynetmelik dikkate alnmaldr. Hedeflenen
seviye yledir: 1. Seviye: Giri ve muhtemel klarn sisteme kaydedilecei donanma sahip
gei iznine tabi tesislerdir. Dardan gelen ykleniciler, geici ii ve konuklar da sisteme
kaydedilir. 2. Seviye: zel gvenlik gerektiren alanlar iin ayr talimatlar yazlr. Uygunluk
denetlenir. Gerekirse tesisin gvenlii korumalarla tamamlanr. Koruma otomatik alarmlarla da
yaplabilir.
L4 ZYARETLER VE RKET ELEMANI OLMAYAN DER ALIANLAR
Ziyaretilerin gvenli hareket etmeleri planlanr. Asgari planlamaya gre; 1) Daimi olarak ziyaretleri
planlamakla grevli bir kii ziyaretilere refakat eder. Ziyaret program ve kullanlacak yollar
ziyaretiler iin gvenlidir. Ziyareti bilgilerinin kaydedildii, kolayca grlen bir resepsiyon
olmaldr. Ev sahibi kii veya temsilcisi, ziyaretileri resepsiyondan alr ve ziyaret sonras tekrar
resepsiyona brakr. Ziyaretinin her zaman bir ziyaret kart ve ihtiya duyulan her trl kiisel
koruyucu ekipman olmaldr. lgili birimin gvenlik sorumlusuna haber verilmelidir. Fotoraf ekimi
ile ilgili dzenlemeler ziyaret balamadan aa kavuturulmaldr.
L5 KMYASAL TESSLERN VE DEPOLARIN GVENL
Tehlikeli kimyasallarn kullanm ve depolanmas ile kaza durumunda neler yaplmas gerektii
hususunda yazl talimatlar mevcuttur. Patlayc ortam kontrol ve nlemleri ATEX gerekliliklerine
uygun olarak hayata geirilir.
L6. ZEL TESSLERN GVENL
letmede yrtlen faaliyetler asndan kritik ve/veya hassas veri ilemcileri ile ilevlerinin
bulunduu alanlarn gvenlii, zel gvenlik snfna dahil alanlarda uygulanan gvenlik seviyesine
eittir.
L7. ELEKTRK AISINDAN GVENL
Ana datm panosunun yeri, iaretleri, anahtarlarn kullanm ve sorumlu kileri bilinir.

3T Ri̇sk Değerlendi̇rmesi̇

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3T Ri̇sk Değerlendi̇rmesi̇

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

3T RD

gvenlii ynetimi, iyeri artlarnn risk deerlendirmesi zerine temellendirilmitir.

Bir Risk deerlendirmesi Yntemi olarak 3T RD

kazalar ve hastalklarla ilgili yaynlar ve bunlarn nleyici tedbirleri de gzden

tehlikelere dikkat edilmelidir. Ayrca ar derecede kt hava koullar gibi nadir

Tablo 2 nleyici faaliyetlerin planlanmasnda rehber olmas iin hazrlanmtr. Puan

2. 3T RSK DEERLENDRMES FORMLARI (TALMATLAR LE)

Sorunlar ve mevcut kontrol nlemleri Risk puanlar 0-5

Risk puanlar 1 ila 5 arasnda

Tablo2:Yeni 3T Risk Deerlendirmesi Matrisi

Tablo3:Risk puanlarnn aklamalar (Bir nceki blmde de verilmitir)

rnek 1 (ayn zamanda 15, 20 ve 21. Sayfalara baknz):

Talama makinesi ile tekrarlayan i

A. Kazalara Yol Aabilecek Tehlikeler

B. alma ortamndaki fiziksel tehlikeler

G. Genel trafikte ara kullanma

L. Bina ve iyeri tesisleri

O. Deerlendirilen i/konunun zel nitelikleri

6. 3T RSK DEERLENDRMES - TEHLKELERLE LGL EK

A4 GENEL TRAFKTE ARA KULLANMA

B alma ortamndaki Fiziksel Tehlikeler

C alma ortamndaki kimyasal ve biyolojik tehlikeler

D. Yaplan in Kas Ve skelet Sistemine Yapt Basklar

D4 ELLE KALDIRMA VE TAIMA

D7 KAS-SKELET SSTEM ZERNDEK DER BASKI FAKTRLER

G GENEL TRAFKTE ARA KULLANMA

I3. ELEKTRKL CHAZLARIN DURUMU

Yeni ie giren alanlara, grevlerini deitiren personele ve yeni ara-gere ve alma

You might also like