MADDEYİ TANIYALIM TEMA

Saydam ÖZETİ
-
Opak
Maddeleri Nasıl Niteleriz?
Çevremizde gördüğümüz, kullandığımız Gözlük camları gibi
nesnelerin tümü maddedir. Taş, su, baktığımızda arkasını
hava, ağaç gibi. Maddeleri görebildiğimiz, ışığı
duyu organlarımızla algılarız geçiren maddelere
Renklerini görürüz, saydam madde deriz.
seslerini duyarız, kokularını, Normal cam saydamdır
tatlarını alırız. ancak buzlu cam ışığı biraz geçirdiği için
Maddeleri algılarken yarı saydamdır. Tahta, altın, demir, yün
niteleme yaparız. Maddeleri kumaş gibi maddeler ışığı geçirmez. Bu
nitelerken acı - tatlı, yumuşak - maddelere opak maddeler denir.
sert gibi zıt anlamlı özellik çiftlerini kullanırız. Parlak - Mat
Altın parlak, kumaş ise mattır. Çelik
kaşık parlak, tahta kaşık mattır. Ayna gibi
ışığı tam olarak yansıtan maddeleri parlak,
tam olarak
yansıtmayan
maddeleri mat
olarak
nitelendiririz.
Yumuşak - Sert
Çizilmeye dayanıklı maddeler sert Sağlam - Kırılgan
maddelerdir. Örneğin, tebeşiri tırnağımızla Demir gibi
çok kolay çizebiliriz ancak çelik tavayı kolayca kırılamayan,
çizemeyiz. Tebeşire kolayca şekil verebiliriz kopmayan maddeleri
ama çeliğe veremeyiz. Çelik, tebeşirden sağlam olarak nitelendiririz.
daha serttir. Tebeşir çeliğe göre yumuşak, Bir maddenin sert olması
pamuğa göre serttir. sağlam olduğunu göstermez. ikisi de sert
olduğu hâlde çelik kâse, porselen kâseden
daha sağlamdır. Porselen kâse gibi
dayanıklılığı az olan, kolayca kırılabilen
maddeleri kırılgan diye nitelendiririz.

1
 Esnek - Berk
Suda Islananlar -
Suda Islanmayanlar
Havlu, peçete,
pamuklu bez gibi
maddeler suyu çeker.
Çelik, plastik gibi
Saçlarımızı toplamak için kullandığımız maddeler suyu
saç lastikleri esnektir. Kırılmadan kolayca çekmez.
bükülebilen maddelere esnek maddeler
deriz. Tahta çubuk gibi bükülemeyen Mıknatıs Tarafından Çekilme ve
maddelere ise berk deriz. Berk maddeler Çekilmeme
lastik, sünger gibi esnemez.

Pürüzlü - Pürüzsüz

Demir, çelik ve nikelden yapılan

Elimizi yüzeyinde kolayca maddeler mıknatıs tarafından çekilir. Plastik,
kaydırabildiğimiz maddeleri pürüzsüz cam, tahta gibi maddeler mıknatıs tarafından
olarak nitelendiririz. Kayganlık özelliği az çekilmez.
olan maddeleri ise pürüzlü olarak
nitelendiririz. Masanın yüzeyi pürüzsüz, Renk - Koku
halınınki ise pürüzlüdür. Maddeler farklı
renklerde olabildiği
gibi aynı renkte de
Suda Batma - Suda Yüzme olabilirler. Un, tuz,
Yapraklar suda yüzerken tafl suyun şeker farklı maddeler
içinde batar. Maddelerin suda yüzmesi ya olmalarına rağmen beyaz renktedir. Hava,
da batması maddenin cinsine bağlıdır. su gibi maddelerin de renksiz olduklarını
Tahtadan yapılan kocaman bir sal suda söyleriz.
yüzerken küçük bir çay kaşığı batar.
 Bir Maddeyi Birçok Şekilde
Niteleyebilir miyiz?
Maddeleri nitelerken ve sınıflandırırken
anlaşmazlıklar yaşayabiliriz. Örneğin, cam
hem saydam hem de kırılgandır. Suda
batar, serttir, parlak ve pürüzsüzdür. Bu
nedenle maddeleri nitelerken ve
sınıflandırırken kesin sınırlar çizemeyiz.
Anlaşmazlıklarda ortaya çıkan farklı
düşünceleri tartışarak, akla ve bilime uygun
olarak değerlendirmeliyiz.
Atatürk de kurduğu çağdaş devletin ileriye,
yeniye, güzele ulaşmasını sağlamak için akıl ve
bilim kurallarıyla hareket etmiştir. Atatürk’e
göre bilime ve akılcılığa dayanan uygarlık yolu,
toplumlar için vazgeçilmez bir yoldur. “Benim
manevi mirasım bilim ve akıldır.” sözüyle
bilime ve akla verdiği önemi vurgulamıştır.
Fen - Teknoloji - Toplum - Çevre
Maddelerin Kullanım Alanları
Günlük yaşamımızda
kullandığımız eşya ve
aletler, kullanıldıkları
işlere uygun özelliklerde
yapılır. Örneğin, görmemizi kolaylaştıran
gözlük saydam bir madde olan camdan
yapılır. Masa, sandalye, dolap gibi ev
eşyaları sert ve sağlam madde olan tahta
ve çelikten yapılır.
Yatak, koltuk gibi
eşyalarda yumuşak ve
esnek maddeler kullanılır.
Genellikle rahat etmemizi
sağlayan konforlu eşyalar yumuşak esnek
maddelerden yapılır. Alet ve makinelerin
kullanımında ise
sağlam ve sert
maddeler
kullanılır.
Maddeler Kullanım Alanlarına Göre
Nasıl Adlandırılır?
Madde, Cisim, Malzeme, Alet, Eşya
Maddeler kullanıldığı yere göre farklı
isimler alır ancak bazı durumlarda birinin
yerine öteki kullanılır. Örneğin, cetvel bir
eşyadır ama kullanım alanından dolayı alet
olarak da isimlendirilir. Aynı şekilde şapkayı
hem eşya hem de cisim olarak
isimlendiririz.
Bazen maddeleri
isimlendirirken
belirsizlikler olur. Böyle
durumlarda akılcılık ve
bilimsellik ilkelerine uygun hareket
etmeliyiz.
Madde: Çevremizde gördüğümüz
hemen her şey maddedir. Hava, su, toprak,
taş, kalem, silgi gibi boşlukta yer tutan ve
kütlesi olan varlıkları madde olarak
isimlendiririz. Cisim, malzeme, alet ve eşya
olarak adlandırdığımız her şey maddedir.
 CİSİM
Cisim: Maddenin şekil verilmiş hâline
cisim deriz. şekil verilebilme özelliklerinden cisimlerdir. Örneğin, çekiç, makas,
dolayı yalnızca katı maddeler cisim olabilir. tornavida, toplu iğne gibi cisimler birer
Tabloda ağaç ve çelikten yapılan cisimleri alettir.
inceleyiniz.

Madde Cisim Aşçı, marangoz, terzi, ayakkabıcı, çiftçi

Kurşun kalem, masa, tahta gibi meslek grupları işlerini yaparken birçok
Ağaç cetvel, sandalye, kereste alet kullanırlar.
Çelik Tencere, kaşık, çatal, bıçak, Malzeme: Bir maddenin ya da cismin
tepsi, çaydanlık
oluşmasında kullanılan birçok
Eşya ve alet olan her şey aynı maddeden biri
zamanda birer cisimdir. malzemedir. Örneğin,
ekmek yaparken
Eşya: Bir işimizde kullandığımız; evde, kullanılan su, un, maya,
okulda bulunan, çantamızda taşıdığımız tuz birer malzemedir.
nesnelerdir. Giyecek, masa, sandalye, Malzeme olan
dolap gibi cisimler birer eşyadır. maddeler eşyalar gibi uzun
Eşyalar eskir ama uzun süre süre dayanmaz. Kısa sürede biter ve yerine
dayanır. yenisi alınır.
Birkaç Kâğıt havlu malzemedir. Bitince
kullanımdan yenisini alırız.
sonra atılmaz. Kumaş havlu ise
Alet: Maddelere şekil vermek, onlar eşyadır. Uzun süre
üzerinde bir iş yapmak için kullandığımız kullanırız.

Aşağıdaki tabloyu inceleyerek öğrendiklerimizi pekiştirelim.

Varlık adı Madde Cisim Eşya Alet Malzeme

zeytinyağı
bardak
çatal
fırın
kürek
kum
kiremit
 Katı Maddeler
Taş, tahta, hamur gibi maddeler katı
maddelerdir. Katılar akışkan değildir. Katı
maddeler düzgün olmasa da belli şekilleri
vardır. Katıların
şekilleri dışarıdan
bir etki olmadıkça
değişmez.
Sıvı Maddeler
Su, zeytinyağı, limonata gibi maddeler
sıvı maddelerdir. Sıvı maddeler akışkandır,
belirli şekilleri yoktur. Sıvılar konuldukları
kabın şeklini alır. Bu nedenle şekilleri
değişkendir.
Yukarıdaki resimde portakal suyu
sürahinin ve boşaltıldığı kadehle ve
bardağın şeklini almıştır.
Hangi Katılar Sıvılara Benzer Davranır?
Pirinç, mercimek, toz
şeker gibi katı maddeler
sıvılar gibi dolduruldukları
kabın şeklini alırlar. Aynı
zamanda böyle
küçük taneli katılar sıvılar gibi
akıcılık özelliği gösterir.
Resimdeki gibi paket
delindiğinde toz şeker tıpkı
bir sıvı gibi akar.
Küçük taneli katıların
sıvı gibi davranması
bunların sıvı olduğu
anlamına gelmez.
Mercimekler doldurduğumuz kabın şeklini
alıyor gibi görünse de her bir mercimeğin
belli şekli vardır. Başka bir kaba
doldurduğumuzda mercimek tanelerinin
şekli değişmez. Ayrıca mercimek tanelerinin
arasında da hava vardır.
Gaz Maddeler
Soluk alıp verirken göğsümüzün ve
akciğerlerimizin genişlediğini ve bunun
akciğerlerimize havanın dolmasıyla
gerçekleştiğini biliyoruz. Hava, gaz
maddedir. Havayı göremeyiz, elimizle
tutamayız. Havanın rengi ve kokusu yoktur.
Soluk alırken vücudumuza giren oksijen,
soluk verirken dışarı attığımız karbondioksit
de havada bulunan gaz maddelerdir. Doğal gaz,
petrol gazı da gaz maddelerdendir.
Gaz maddeler bulundukları kabı
tamamen doldurur.
Boş bir su şişesinin içi hava ile
doludur. Sınıfımız ve odamız da hava
ile doludur. Bisiklet lastiğini şişirirken hava
lastiğin her yerine dolar. Lastik sadece bir taraftan
şişmez.
Gazların belirli bir şekli yoktur. Şişenin içine
dolarak şişenin şeklini alır. Tekerleği
şişirdiğimizde tekerleğin şeklini alır.
Gaz maddeler akışkandır. Balonu
şişirdiğimizde havayı balonun içine
doldururuz. Balonu herhangi bir ucundan
sıktığımızda içindeki hava diğer tarafa akar.
Gaz maddeler bulundukları ortamda
hızla yayılır.
Balonun ağzını gevşettiğimizde içindeki
hava hızla dışarı çıkar, ortama yayılır.
Buharlaşan kolonyanın ya da parfümün
Gazlar çok küçük gözeneklerden
kaçabilir. Şişirdiğimiz bir balonu toplu iğne
ile deldiğimizde içindeki hava hızla dışarı
çıkar. Bunu yüzümüze çarpan rüzgârdan
ve balonun küçülmesinden anlarız.
 MADDENİN HALLERİ
Maddenin doğada bulunma durumlarına maddenin halleri denir. Maddeler doğada üç halde
bulunurlar:

1. KATI 2. SIVI 3. GAZ

KATI MADDELER:

1. Katının belirgin bir şekli vardır.

2. Katının şekli dışarıdan bir etki olmazsa değişmez.
3. Katı maddeler akmazlar.
4. Tanecikleri arasında boşluk az olduğundan, sıkıştırılarak hacimleri
küçülmez.
5. Katı maddeleri elimizle tutabiliriz.

SIVI MADDELER:
1. Belirli bir şekilleri yoktur, bulundukları kabın şeklini alırlar.
2. Tanecikleri arasında boşluk az olduğu için sıkıştırılarak hacimleri
küçültülemez.
3. Sıvılar maddeler akışkandır.
4. maddeyi oluşturan tanecikli yapı çok sıkı değildir.Bir biri üzerinden
kayarak hareket ederler.
5. Belirli bir hacmi vardır.

GAZ MADDELER:

1. Belirli şekilleri yoktur, bulundukları yerin tamamını doldururlar.

2. Elle tutulamazlar, gözle görülemezler.
3. Duyu organımızla varlığını hissedebiliriz.
4. Tanecikleri birbirinden uzak olduklarından kolayca hareket
edebilirler.
5. Uçucudurlar.
6. Çok kolay sıkıştırılabilirler.
 MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLERİ

Kütle Brüt
Bir cismin değişmeyen Maddenin içinde
madde miktarıdır. Bütün bulunduğu kap ile tartıldığı
maddelerin bir kütlesi zaman bulunan kütlesidir.
vardır.

Net Dara
Kabın içinde bulunan Maddenin içine konulduğu
maddenin kütlesidir. kabın kütlesidir.

1. Katıların Kütlesinin Ölçülmesi:

Katıların kütlesini ölçerken terazi ile ölçülür.

2. Sıvıların Ölçülmesi:
Sıvıların kütlesini ölçmek için katılardan yararlanırız. Sıvı hâldeki
maddelerin kütlelerini ölçerken içinde bulundukları kapların kütlelerinin
bilinmesi gerekir.

1. Gazların Kütlesinin Ölçülmesi:

Gazlar, katı ve sıvılara göre çok hafiftirler. Gazların kütlesini ölçmek için
katı maddelerden yararlanılır.Sıkıştırılabildikleri bir kabın içinde
olduklarında tartılabilirler.

HACİM
Maddenin boşlukta kapladığı yere hacim denir.
1. Sıvıların Hacminin Ölçülmesi: Sıvıların hacmini ölçmek için dereceli
silindir veya ölçü kapları kullanılır.
2. Katıların Hacminin Ölçülmesi: Düzgün şekli olan katıların hacimleri
matematiksel formüllerle hesaplanır.
Düzgün şekli olmayan katıların hacimleri, dereceli silindirle ölçülür.
3. Gazların Hacminin Ölçülmesi: Gazların belli hacimleri yoktur. O
yüzden konuldukları kabın hacmini doldururlar.Buna göre kabın hacmi
ne kadar is gazın hacmi ona eşittir.
 MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLERİ

Doğal Madde
Hiçbir işlemden geçmemiş, doğadan elde edildiği haliyle
bulunan maddeler doğal maddelerdir.
Örnek: Ağaç, çiçek, taş, toprak, meyveler, sebzeler,buğday,
arpa, pancar, pamuk, süt

İşlenmiş Madde
Doğadaki maddelerin insan tarafından işlenerek yeni
maddeler elde edilmesidir.
Örnek: Defter, un, meyve suyu, salça, cam, yün kumaş, şeker

Yapay Madde
Doğadaki örneklerine benzetilerek insan eliyle yapılmış, üretilmiş olan
maddelerdir.
Örnek: Ağaçtan yapılmış sunta , petrol katranından elde edilen plastik,
naylon, kauçuk, ve teflon yapay maddelere örnek olarak gösterebiliriz.

sunta naylon kauçuk teflon

Ürün
İşlenmiş maddelerin kullanım amacına uygun olarak
değiştirilmesinden elde edilen yeni maddeye ürün adı verilir.
Örnek:
Şeker pancarı Şeker Kesme şeker
Zeytin Zeytinyağı Sabun
Yün İplik Kazak
 DOĞA OLAYLARININ MADDEYE ETKİSİ

Doğa olayları, maddeleri sürükleyerek, aşındırarak ve parçalayarak

yeryüzünü şekillendirir.
Yağmur, sel, rüzgâr, gece-gündüz ve mevsimlerdeki sıcaklık farkı gibi doğal
olaylar, maddelerin
değişimine neden olur.
Peribacaları, yağmur ve rüzgârın yumuşak kayaçları aşındırmasından
oluşmuştur.
Yağan yağmur suları toprak ve kayaçlar arasındaki boşluklara dolar. Gündüz
sıcak olan hava, gece aniden soğuyunca kayaçların arasındaki su donar.
Donan su, kayacın parçalanmasına neden olur. Büyük ve sert kayaçların bu
yolla parçalanması yıllar sürer.
Kutuplardaki buzullar da yeryüzünün şeklini değiştirir.
Akarsu ve dereler de taşları ve toprağı sürükler. Kıyılarındaki taşı ve toprağı
kopararak da o yerin
şeklini değiştirir. Vadiler, bu yolla oluşmuş yer şekilleridir.

Sarkıt ve dikitler
Peribacaları

Pamukkale

MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ

Isı alışverişi yapan maddelerde,
 Kütle değişmez.
 Hacim değişir.(Isı alanın hacmi artar, ısı verinin hacmi azalır.)
 Sıcaklık değişir.
 Isı maddenin halini değiştirebilir.
 ISI ALIŞVERİŞİ NASIL OLUR?
Sıcaklıkları farklı iki madde bir araya getirildiğinde, maddeler arasında ısı
alışverişi gerçekleşir.Sıcaklığı yüksek olan maddeden, düşük olan maddeye
doğru ısı akışı olur. Isı alışverişi her iki maddenin sıcaklığı eşit oluncaya kadar
devam eder.
Isınan veya soğuyan maddenin kütlesinde değişim olmaz.Çünkü ısı bir
madde değildir.
Isınma : Bir maddenin ısı enerjisi alarak sıcaklığının artması, ısınması
demektir.
Soğuma: Bir maddenin ısı vermesi demektir.
Donma:Isı etkisiyle soğuyan sıvı maddenin katı hâle geçmesi olayına
donma diyoruz.
Erime:Katı hâldeki bir maddenin ısı alarak sıvı hâle geçmesi olayıdır.
Yoğunlaşma:Gaz hâlindeki maddenin soğuyarak sıvı hâle geçmesidir.
Genleşme:Isıtılan maddelerin hacimlerindeki artışa genleşme adı verilir.
Bozunma: Maddelerin yapısının ısı etkisiyle değişikliğe uğramasıdır.
Bozunan maddelerin kimyasal yapısı değişir.

FİZİKSEL DEĞİŞİM:
Maddelerin yapısı değişmeden sadece biçim, şekil, dış görünümünde meydana
gelen değişimlere verilen isimdir.
Örnek:Odunun parçalara ayrılması,camın kırılması, tellerin bükülmesi , kağıdın
yırtılması, kalemin kırılması, suyun buza dönüşmesi
KİMYASAL DEĞİŞİM
Kendi özelliklerini kaybederek yeni maddeye dönüşmeleri kimyasal değişim adı
verilir.
Örnek: Sütün ekşimesi, demirin paslanması, yaprakların çürümesi,mumun
yanması, kağıdın yanması,elmanın çürümesi, hamurun mayalanması

Kaynama
Isı alan maddelerin hızlı bir şekilde
buharlaşması olayıdır. Kaynamanın başladığı
sıcaklığa kaynama noktası diyoruz.Her
maddenin kaynama noktası farklıdır.Kaynama
noktası maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Termometre
 Buharlaşma
Sıvı hâlde bulunan bir maddenin ısı enerjisi alarak gaz hâline geçmesi olayıdır.
• Buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleşen bir olaydır.
Soğuk havalarda yavaş buharlaşma olur.Hava sıcaklığı artarsa buharlaşma hızlanır.
• Isı alan sıvı maddelerde buharlaşma gittikçe
hızlanır. Buharlaşmanın en hızlı olduğu nokta kaynama noktasıdır.

Sıcaklık, maddelerin termometre ile ölçülen ısı derecesidir.

Sıcaklık ölçmek için kullanılan aletlere termometre denir.

Isı alışverişi yaparak maddenin bir halden diğer hale geçmesine maddenin
hal değiştirmesi denir.

Suyun donma – erime noktası 0 C’dir.

Erime ve donma gerçekleşirken sıcaklık sabit kalır.
Farklı maddeler farklı sıcaklıkta erir ve donar.
Erime ve donma ayırt edici bir özelliktedir.
Isı bir enerjidir.
Isı enerjisi birimi kaloridir.

MADDELER DOĞADA KARIŞIK HÂLDE

BULUNUR MADDELER DEĞİŞİMİ

SAF MADDELER
İçinde kendisinden başka madde bulunmayan maddelere saf maddeler denir.
Saf maddeler tek cins madde içerirler.
Bakır, su, çinko,demir, altın, tuz, alkol, karbondioksit, oksijen, hidrojen, şeker,
alüminyum, çivi gibi maddeleri saf maddelere örnek verebiliriz.

şeker altın
bakır tuz

KARIŞIMLAR
İki yada daha fazla maddenin özelliklerini kaybetmeden bir araya getirilmesiyle oluşan
madde topluluklarına karışım denir.
Tek bir maddeden oluşmadıkları için karışımlar saf değildir. Değişik hâldeki maddeler
bir araya gelerek karışım oluşturabilir.
Deniz suyu, içtiğimiz çay, limonata meyve suları, çorba, toprak, hava, baklava,
kolonya, gazoz, çelik, çamur, salata, turşu, ayranı karışımlara örnek verilebiliriz.
Salata bir karışımdır. Domates, salatalık, marul, soğan, havuç, limon, maddeler
kullanılarak yapılır.

Çay f Salata
Meyve suyu
Çorba

Toprak

ÇÖZELTİLER
Bir maddenin, sıvı içinde eşit biçimde dağılarak oluşturduğu karışıma çözelti denir.
Çözeltilerin iki bileşeni vardır.Bu iki bileşenden fazla olanına çözücü, az olanına
çözünen denir.
Bir sıvı maddenin sıvı içerisinde küçük parçalara ayrılarak dağılmasına çözünme denir.
Çözücü Çözünen Çözelti
Su Şeker Şekerli su
Su Tuz Tuzlu su
Kurşun Kalay Lehim

! Çözeltiler her yerde eşit dağılırlar. Eşit miktarda dağılım olmazsa karışım
olurlar. Çözelti olmazlar.
Örneğin:Şekerli sudaki maddeler her yerde eşit miktarda dağıldıklarından çözeltidir.
Kumlu su , biber- tuz her yerde eşit miktarda dağılmadıklarından karışım haldedir.

Erime ve Çözünme Aynı Şey midir?

Erime: Bir katının ısıtılarak sıvı hale geçmesidir.
Çözünme: Bir maddenin başka bir madde için dağılmasıdır.
Çözünme erime değildir.Şeker suda erimez, çözünür.

KARIŞIMLARIN AYRILMASI
Karışımları Ayırma Yöntemleri
1. Süzme: Sıvılar içinde çözünmeyen katılar varsa süzme yöntemi ile birbirinden
ayrıştırılır.

Örnek:Pişirilen makarnanın suyunun süzmeyi süzme yöntemine örnek gösterebiliriz.

2. Yüzdürme Birbirine karışmış katı taneciklerin sıvı yardımı ile ayrıştırılmasıdır.

 Örnek:Talaş ile kum karışımını su içerisine dökersek, kum dibe çöker. Talaş tozları
yüzer.Böylelikle iki maddeyi yüzdürme yöntemi ile ayırmış oluruz.

3.Eleme Değişik irilikteki katı taneciklerden oluşmuş maddeler eleme yöntemi ile
birbirinden ayrılabilirler.
Örnek:Kum ile çakıl içindeki çakıl taşları elenerek ayrıştırılır.

4. Buharlaştırma Bir sıvı ile bir katı maddenin oluşturduğu çözeltiyi bileşenlerinden
ayırmak için kullanılan yöntemdir.
Örnek:Tuzlu su kap içerisinde ısıtılırsa, su buharlaşır, tuz kabın içinde kalarak ayrışmış
5. Mıknatısla Ayırma Karışımın içinde mıknatısın çekeceği katı maddeler varsa, bu
olur.
maddeler mıknatısla çekilerek karışımdan ayrıştırılabilir.

Örnek:Demir tuz karışımında mıknatıs yaklaştırırsak mıknatıs sadece demir parçalarını

çeker, tuz parçaları yerde kalır.Böylece karışım ayrılmış olur.

6. Dinlendirerek Ayırma: Bir sıvı içine dağılmış katı taneciklerin dibe çökmesini bekleme
yöntemidir.

Örnek:Çamurlu su bir kabın içerisine konularak bekletilirse zamanla çamur dibe

çökerek sudan ayrışır.

7. Savurarak Ayırma: Ağırlıkları farklı saman buğday gibi maddelerin oluşturduğu

karışımları rüzgârda savurarak ayırma yöntemidir.

8. Çözünme Yöntemi ile Ayırma: Karışan maddelerden birisi suda çözünebilen, ötekisi
çözenemeyen madde ise, bu karışımı suda çözünmesini sağlara kayırabiliriz. Birisi suda
çözündüğü zaman diğeri çözünmeden kalır.

Örnek:Tuz ile kum karışımı maddeleri birbirinden ayırmak için su dolu kaba
attığımızda tuz suda çözündüğü için geriye kum kalır.Kum suda çözünmeyeceği
için karışımı ayrıştırmış oluruz.

9. Damıtma Yöntemi ile Ayırma: Bu yöntem sıvı ile sıvının ayrıştırılmasında

kullanılır.Karışım ısıtılarak önce buharlaşan alınır diğeri dipte kalır.