Hipnozun kullan?lmamas?

gereken haller

T?bbi denetim alt?nda uygun kullan?ld??? takdirde hipnoterapinin çok az kontrendikasyonlar? ve

zararl? yan etkileri vard?r. Karş?laş?lan kişilerle, aras?ndaki ilişkilerde hiçbir zararl? etki ve
bozukluk yoktur.

Psikiatristler prepsikotik ve psikotik hastalarda hipnozu denerler. Bu bir k?s?m psikiatrisler için
oldukça heyecan vericidir. Hipnoterapi ile h?zlanan bir psikozun gerçek bir sebebinin olmad???
bildirilmiştir.

Bu istisnalar?n d?ş?nda hipnotizmay? arzu eden hastalarda, hipnotizman?n hiçbir zorluk

yaratmayaca??ndan eminim. Hipnozla ilgili uygunsuz sonuçlar matematiksel olarak rutin yap?lan
cerrahi girişimler s?ras?ndaki mental kondüsyonun canl?l???ndaki tetik mekanizmas?ndan daha
önemsizdir. Operasyonda karar verilen faktörler haz?rd?r ve yaln?z uygun bir aç?klama gereklidir.
Dr. Er?chson "Çeşitli zamanlarda, yüzlerce konuda yap?lan hipnotizmalarda, şahsî yap?lan
deneylerin hiçbirinde hipnozun zararl? etkisinin gözlenmedi?ini" bildirmiştir.

Radyoterapi gibi hipnozun da tehlikesi kullan?m?nda de?il, suistimal edilmesindedir.

Hiçbir doktor, her durum için ve her hastada hipnozu tavsiye etmemelidir. Hipnoz dikkatle seçilen
durumlarda di?er tedavilerden daha etkili oldu?u yerlerde kullan?l?r. Sa?lam kliniksel hüküm
koyulan vakalarda uygulanmal?d?r.

Hipnozun baz? şekilleri hala anlaş?lmad???ndan geri kalan ve aç?klanmayan tek alan de?ildir.
Psikodinamikde oryantasyon, hipnoterapinin başar?l? olmas? için sabit olan bir unsurdur. Ve
hipnoz bireye özgü de?ilse kötü muamele görebilir.

Bir kişiyi hipnoz yard?m?yla bir suça yönlendirebilmenin mümkün olup olmad??? sorusu t?bbi
görüş aç?s?ndan tamamen akademiktir. Böyle bir durumun olabilece?ini kabul etsek bile, hekimin
moral yap?s? ve tedavinin amaçlar? hipnotik durumun böyle bir kullan?m?n? imkans?z k?lar.

Bununla birlikte hipnoz s?ras?nda böyle bir duruma yönlendirilmiş kişide uyan?kl?k s?ras?nda bu
durumun gerçekleşebilmesi gayet düşük olas?l?ktad?r. Çok az vakada kişiyi kendi iste?i ve moral
yap?s?n?n tersine olarak antisosyal veya kendisine zarar verici davran?şlara do?ru etkilemek
mümkün olabilir. Bu kişiler şüphesiz ki uyan?kl?k durumlar?nda da al?ş?lagelmiş moral durumlar?
na ve ilgilerine z?d aktivitelere do?ru uygun tart?şmalarla ikna edilmektedirler.

Trans s?ras?ndaki kişiler deneysel amaçlarla kullan?ld?klar?n? kolayl?kla fark edebilirler.E?er

hipnotistin dürüstlü?üne karş? tam bir inançlar? varsa kendilerini tehlikeli olabilecek bir rolü bile
büyük bir samimiyetle oynayabilirler. Bununla birlikte bunun da nereye kadar uzanaca??n?n bir s?
n?r? vard?r.

Doktor Woolberg böyle bir olgusunu anlatmaktad?r. Doktor Wolberg hipnoz s?ras?nda hastas?na
biraz sonra kendisi bir doktorun ziyarete gelece?ini ve bu doktorun tüm insanlar? öldürmeyi
planlad???n?, bunun içinde bir virüs geliştirdi?ini söyler. Bu durumda yap?lmas? gereken şeyin
mutlaka bu zarar? vermeden önce bu adam? öldürmek ve insanl??? bu beladan kurtarmak oldru?
unu belirtir. Daha sonra hastas?na bu doktor arkadaş? ziyarete geldi?i zaman kendilerine çay ikram
etmesini ve bu s?rada bu kötü doktorun çay barda??na şekerlikte göstermiş oldu? X işaretiyle
işaretli potasyum siyanürlü şekerlerden koyarak vermesini tenbih eder. Hasta da bunu büyük bir
samimiyetle yerine getirir. Doktora birşey olmad???n? gördüklerinde Dr.Wolberg hastas?na olas?l?
kla bir hata yapt?klar?n? bu kez işi daha sa?lama almalar? gerekti?ini söyler ve üzerinde potasyum
siyanür yaz?l? iki kapsülü vererek kbu kapsülleri doktorun çay?na koymas?n? söyler. Hasta bu s?
rada birden trans durumundan ç?kar. Çünkü hastaya göre ilk deneme bir oyun niteli?indedir; oysa
ikinci kapsüllerin içinde potasyum siyanür bulunmas? olas?l??? çok fazlad?r.

Yapay olarak oluşturulmuş dissosiyatif durumlardaki deneyler Dr. Wolberg'e göstkermiştir ki

kriminal kişilik özellikleri olan hastalarda bile denek hatal? oldu?unu kavrad??? impulslar?n?
inhibe edebilmektedir. Bununla birlikte suça e?ilimli kişiler hipnozun etkisi alt?nda kalarak suç
işlediklerini belirtip kurtulabilecekleri düşüncesi ile böyle bir f?rsat yakalad?klar?n? kabul ederler
ve suça sürüklenebilirler. Bu nedenle de hipnozun diplomas?z ve meslek d?ş? kişiler taraf?ndan
yap?lmas? suçtur.

Bilgili ellerde hipnozun hiçbir zararl? etkisi yoktur, fakat e?er bilgisiz kişiler taraf?ndan ve
hastadaki dinamikler anlaş?lmaks?z?n semptomun ortadan kald?r?lmas? işlemine girişilir ise
nevrotik kişi bundan ters olarak etkilenebilir. Nevrotik kişinin zaten kişiler aras? ilişkile - rinde bir
sürü ciddi problemi vard?r. Kişilere güvenemez ve sürekli olarak kendi motivasyonlar? hakk?nda
şüpheleri vard?r. Baş?ndan uygun olmayan trans denemesi geçirmiş ise akut olarak bozulabilir ve
güvensizlik ve gücenikliligi daha da artar.

Hipnoz şimdiye kadar büyük oranda e?itilmemiş hipnotistler ve şarlatanlar taraf?ndan uygulan?lm?
şt?r. Özellikle şarlatanlar popüler gazeteler ve radyo taraf?ndan hipnozun en çarp?c? yönlerini
sergilemeye yüreklendirilmişlerdir. Sonuç olarak hipnoz hak etmedi?i bir tak?m uygunsuz ön yarg?
larla lekelenmiştir.

Hekimlik mesle?i bu durumda tamamen suçsuz olarak kabul edilemez; çünkü hekimler hipnoza
sahip ç?kmam?şlar ve hipnozun kullan?m alanlar?n? ve s?n?rlar?n? belirlememişlerdir. Hipnozun
eylence amac?yla kullanmas?n? yasaklay?c? ivedi yasal tedbirlere gereksinim vard?r ve hipnozun
kullan?m? e?itilmiş ve ehliyetli kişilere b?rak?lmal?d?r.

Hipnoz hünerli kişiler taraf?ndan kullan?ld??? zaman bile bir tak?m komplikasyonlar oluşur.
Hipnoz sonras?nda k?sa süren göz kararmas?, mide bulanmas? ve baş a?r?lar? yayg?nd?r. Bazen
spontan trans durumlar? kendili?inden oluşabilir ve hasta bu s?rada hiçbir neden yokken dissosiye
beden alg?lar? yaş?yabilir. Kendili?inden ortaya ç?kan bu trans durumlar? ve histerik fenomenler
hipnoz s?ras?nda bunlar?n bir daha ortaya ç?km?yaca?? kesin bir şekilde telkin edilerek önlenebilir.

Otoriteryen bir telkinle semptomu ortadan kald?r?lan hastan?n hekimine ne kadar ba?lanaca?? ise
bir di?er sorudur. Teorik olarak bir ba??ml?l?k ve sonland?r?lamaz bir ba?l?l???n ortaya ç?
kabilece?i düşünülebilir. Fakat pratikde hipnozun di?er psikoterapilerden daha fazla bir ba??ml?l?k
oluşturmad??? da bilinir. Hastan?n ba??ml? olup olmayaca?? tekni?in kullan?lmas?ndan ziyade
hastan?n buna gereksiniminin olup olmad???na ba?l?d?r. Bir terapiste karş? ba??ml?l?k
gereksinimi olan hastalarda direktif olmayan pasif yaklaş?mlar?n ön planda düşünülmesi uygun
olacakt?r.

Hipnoza karş? tavr?n? bireyin temel karakter yap?s? belirliyecektir. Kompulsiv bir şekilde ba??ml?
l??? olan bir kişinin ba??ml?l?k geliştirmek için hipnoza gereksinimi yoktur. Hipnoza karş? da di?
er kişiler aras? ilişkilerinde oldu?u gibi tav?r tak?nacakt?r. Hipnozun kişiyi çocuklaşt?rd???,
iradesini zay?flatt??? veya kişiyi di?er terapötik tekniklerden daha çok ba??ml? bir hale getirdi?i
konusunda hiçbir kan?t yoktur. Kişinin sürekli olarak kendisini hipnotize edenin etkisi alt?nda
kalaca?? ve bu etki alkt???nda istemedi?i birtak?m şeyleri yapmaya zorlanaca?? korkusu için hiçbir
hakl? neden yoktur.

Ender olarak baz? dengesiz ve histerik kişiler kendilerindeki arzular? yans?tarak hipnotisti seksüel
tasallutla suçlayabilirler. Bu tür suçlamalar çok ender olmakla birlikte hat?rda tutulmal? ve hastan?
n cinsel fantazilerinin güçlü bir rol oynad??? durumlarda bunlar hastaya derindeki motivasyonel
paternler olarak aç?klan?lmal?d?r. Hipnozun herkesin kafas?nda sembolik bir cinsel fenomen oldu?
unu kan?tl?yacak hiçbir olgu yoktur. Gerçekde çok ender görülen bu tür olgularda e?er hasta tüm
yak?n ilişkileri seksüel olarak görmüyor ise bu olguyu da bu şekilde kavramas? için hiç bir neden
yoktur. Hastan?n hipnoz s?ras?ndaki cinsel fantkazilerini eyleme dönüştürece?i konusunda hiç bir
gerçek tehlike söz konusu de?ildir.

Hastan?n tehlikeli olabilecek telkinlere yan?t verme yetene?inin s?n?rl? oluşu terapötik olarak
yararl? telkinler için de söz konusudur. Hipnozun psişik, somatik ve viseral fonksiyonlar üzerindeki
dramatik etkisi hipnoz ö?rencilerini hipnoza aş?r? bir de?er vermeye yönlendirebilir. Geçmişte
hipnoz hakk?nda rastlan?lan ümit k?r?kl?klar?n?n büyük ço?unlu?u da birçok nevrotik
semptomlar?n sujjesyon ile ortadan kald?r?lmas?nda başar?s?zl???n ortaya ç?km?ş olmas?ndand?r.

Hastay? dayan?lmaz anksiyetesinden kurtaran birçok nevrotik semptomu ayn? zamanda onda
uygun olmayan bir dengeyi de oluşturmuştur. Nevrozun etkinli?ini azaltt???n? hissederek hekime
başvuran hastalar esasen ikili bir motivasyonla kendilerinin bütün kişiler aras? ilişkilerini yap?land?
r?rlar ve terapötik ilişkiye karş? da ne şekilde davranacaklar?n? koşulland?r?rlar.

Bireyin bu ikili motivasyonel sistemine uymayan de?işiklikeri oluşturmaya çabalamak tepkiyle

karş?lanacakt?r. Yeterli bir şekilde motive istenci olmayan bir birey transa sokulmuşsa ve bu s?rada
semptomlar?ndan vaz geçmeye veya hastal???na karş? tav?rlar?n? de?iştirmeye, veya de?işik bir
hayat felsefesi edinmeye, veya di?er kişilerle daha kafadengi bir duruma gelmeye, veya önemli
bilinç d?ş? çat?şmalar?n? tan?maya zorlan?rsa yan?t vermekte başar?s?z olur.

Transda mucizevi hiçbir şey yoktur. Birçok de?erleri vard?r; fakat bireyin mevcut motivasyonlar?
ve de?işebilme kapasitesi yönünden s?n?rlar? da vard?r. Terapötik başar?s?zl?klar di?er birçoklar?
gibi hipnozda da ortaya ç?kar.

Dr. Wolberg burada bir hekim hastas?n? nakletmektedir. Bu hekim hasta ailesinin deste?i ile New
York'da t?p fakültesini bitirmiştir ve gene ailesinin iste?i ile New York'ta serbest hekimlik
yapabilmek için bord s?nav?na girecektir. Ancak s?nava haz?rlamak için ne zaman kitab? açsa
zihni da??lmakta ve okudu?undan hiçbir şey anlayamamaktad?r. Sonunda Dr. Wolberg'e gelir ve
kendisini hipnotize ederek bu sorununun üstesinden gelebilmesine yard?mc? olmas?n? ister. Dr.
Wolberg'in bu konudaki yard?m çabalar? hep sonuçsuz kal?r; çünkü hekim hastan?n sevdi?i k?z
New York'un d?ş?nda bir şehirde oturmaktad?r ve temelde bu hekim de sevdi?i k?z?n bulundu?u
şehirde serbest hekimlik yapmak istemektedir. Fakat öte yandan ailesine olan borçluk duygular? bu
düşüncesini aç?kça ortaya koymas?n? engellemektedir. Tedavinin başar?s?z kalmas?n?n nedeni de
bu motivasyonun anlaş?lamamas? ve hastan?n temelde hiç de istemedi?i bir duruma zorlanmas?d?r.
Dr. Wolberg bunu hekim hastas? s?nav? kazanamad?ktan ve daha sonra sevdi?i k?z?n bulundu?u
şehirdeki s?nav? kazan?p orada serbest hekimlik yapmaya başlad?ktan sonra anlam?şt?r. Bu vaka
hipnotik tedavide hastan?n motivasyonunun çok iyi anlaş?lmas?n?n ne kadar gerekli oldu?unu
göstermesi aç?s?ndan önemlidir.

Gene Dr. Wolberg'in bir hastas? hipnoz için baş vurmuştur ve tedavinin sonucunda elindeki listede
belirtti?i amaçlar? kazanmak istemektedir. Bu listede şunlar yaz?l?d?r: birincisi! "her zaman güçlü
olacaks?n, özellikle kad?nlara karş?" ikincisi"her zaman berrak düşüneceksin, alçak ve düzgün bir
ses tonuyla etkileyici bir şekilde konuşacaks?n! üçüncüsü "gece saat birde kalkacaks?n ve sabah
saat yedide tamamen dinlenmiş bir şekilde uyanacaks?n"; dördüncüsü "bütün engellere karş?
hayatta başar?l? olacaks?n". Bu kişi bu amaçlar? çok uzun süren psikanalitik tedavide kazanamam?
şt? ve sonuçta kendisine hipnozun yararl? olabilece?ini düşünüyordu.

Birçok kişinin, hipnozun birçok şeyi mucizevi bir şekilde düzeltti?i ve sihirli gücü oldu?u gibi
yanl?ş beklentileri vard?r. Hipnotiste 70 yaş?nda empotan yak?nmas? olan erkek hastadan 6 yaş?
nda, geri zekal?l??? olan ve hiçbir zaman yürümeyi ve konuşmay? ö?renememiş bulunan çocu?un
annesine kadar birçok kişi baş vurabilir.

Hipnozdaki başar?s?zl?klar iki grupda incelenebilir: Trans?n oluşmas?nda başar?s?z kal?nanlar ve

terapötik bir amac?n oluşmas?nda başar?s?z kal?nanlar.
Trans oluşturmakta başar?s?zl?klar çok şükür iyi tekniklerin uygulanmas?yla enderdir. Kişiler aras?
ilişkilerden korkanlarda ve özellikle zarar verici veya tehlikeli oldu?u zannedilen bir otoriteye
yenilme korkusu olanlarda direnç gelişebilir ve bu direnç hipnotik durumun elde edilmesini önler.
Burada hipnotistin kişili?i ve deneyimi belirleyici faktör olabilir ve e?er rezistanslar uygun bir
şekilde ele al?n?r ise trans sa?lanabilir.

Burada Dr. Wolberg taraf?ndan bir örnek verilmiştir. Bu örnekte homoseksüel dürtülerini kontrol
edebilmede kendisine kontrol yetene?i kazanmak isteyen birisi hipnoz için baş vurmuştur. Hipnotik
seans s?ras?nda hasta yumruklar?n? ve dişlerini s?km?ş ve hemen hemen kavgaya haz?r bir postür
alm?şt?r. Biraz sonra da öfkeli kir şekilde yerinden kalkarak "yapam?yorum, kendimi b?rakam?
yorum" diye ba??rm?şt?r. Daha sonra da orgazm oldu?unu ve kendisine tamamen sahip olabilecek
bir üstün güce yenilmek istiyormuş gibi hissetti?ini söylemiştir. Bu hasta hipnoza kendi nevrozu
çerçevesinde s?ms?k? sar?lm?ş ve kendisini hipnotize eden doktor kendisine sanki direnemedi?i bir
aş?km?ş gibi gelmiştir. Telkinlere karş? hem yenilme hem de direnmeyi arzu ederek bir trans
durumuna gerçekten girdi?ini sand??? s?rada panik duygusu yaşam?şt?r.

Trans?n oluşabilmesi için uygun bir hipnotize edilebilme motivasyonu gereklidir. Bu motivasyon
mherkeste varm?ş gibi görünür, fakat bazen özellikle duygusal problemi olanlarda bulunmayabilir.
Hipnotize olmaya karş? direnen bir kişiyi hipnotize etmek genellikle mümkün de?ildir; ya
hipnotistin emirlerine itaat etmeyi istemelidir ve transa girer ya da kendi iradesine karş? bir tak?m
duygular? olmal?d?r ve hipnotistin emirlerine direnemez. Bilinç d?ş? bir hipnotizma edilme
motivasyonu, bilinçli hipnoza direnme arzusundan daha güçlü olabilir. Hipnoza girmeye karş?
savaşan bir çok kişi vard?r, fakat bu kişiler buna ra?men telkinler başlad?ktan sonra uyan?k
kalamazlar.

Trans endüksiyonundaki başar?s?zl?klar, hekimin hastan?n hipnotize edilme iste?ine karş? olan
etmenleri tan?mas? ile en az düzeye indirilebilir. E?er hekim tutum ve tav?rlar? ile güven telkin
edebilirse, hastan?n hipnoz hakk?ndaki hatal? ön yarg?lar?n? ortadan kald?rabilirse, hastadaki iyi
olmaya yönelik sa?l?kl? impulslar? eyleme geçirebilirse ve hastay? sa?l???na hipnozun yad?m?yla
kavuşabilece?ine ikna ederse, veya baz? h?rslar?n? veya amaçlar?n? tatmin ederse hipnoz
korkusunun üstesinden gelmek olas?d?r.

Do?ald?r ki uygun bir tekni?in kullan?lmas? zorunludur. Say?s?z hipnotik teknik vard?r. Bunlardan
baz?lar? baz? bireylerde başar?l? olurken di?erleri de di?er baz? bireylerde başar?l? olur. Güven
telkin eden, hastaya hipnoz yard?m?yla çok şeyler elde edilece?ini fakat çok az şey kaybedece?ini
hissettiren, onun dikkatini bir uyaran üzerinde yo?unlaşt?rabilmesine olanak sa?layan veya
monoton ve ritmik olarak yineleyen s?n?rl? say?daki uyar?lar?n kullan?ld??? bir teknik en başar?l?
s?d?r.

Trans endüksüyonuna karş? en yayg?n dirençler şunlard?r: hipnotistin otoritesine karş? koyma
arzusu, kişinin irade gücünü veya ba??ms?zl???n? kaybedece?i korkusu, kendisinin üstün ve
hipnotistten daha güçlü oldu?unu kan?tlama arzusu, hipnoz görevini yerine getirmede başar?s?z
olaca?? korkusu. Bu dirençli kişilik problemlerinin gösterileridir ve semptomlar olarak tedavi
edilmelidirler. Dirençlerin do?as?n? önlemeye çal?şmal? ve bunlar üzerine e?ilmelidir.

Tekni?i hastan?n karakter yap?s?na göre uydurmak sab?r ve yetenek gerektirir. Bazen trans?
derinleştirmek için hastan?n dirençlerinden yararlanmak da olas?d?r. Bunlar birlikte çok s?k olarak
bu yöntemin uygulanmas? tedavi amaçlar?na ters düşebillecek bir tak?m kar?ş?kl?klara neden
olabilir. Hastan?n direncinin çok belirgin oldu?u durumlarda trans endüksüyonundan vaz geçmek
ve hastan?n işbirli?ini ve aktif kat?l?m?n? istemek genellikle temeldir.

Burada doktor Wolberg hastan?n dirençlerini analiz etmeden onlar? k?rma girişiminin nas?l
güçlükler ortaya ç?karabilece?ini bir örnekle göstermektedir. Bu hasta iki y?ll?k başar?s?z bir
psikoterapi denemesinden sonra kendisine gönderilmiştir. Bu hasta kompulsiv bir kişiydi,
yeteneklerini çok fazla abartt??? ve her türlü yaklaş?ma karş?, karş? koyucu bir tav?r tak?nd???,
aş?r? bir gururu sürdürdü?ü insanlardan kopuk bir sistem oluşturmuştu. Psikoterapi nevrotik yap?s?
na karş? bir tehdit oluşturmuştu ve kendisini hekime karş? burnu yukarda ve düşmanca tav?rlarla
savunmuştu ve bu durum kendisine yararl? olacak türde bir transferans?n oluşmas?na engel
olmuştu.

Tedavi ilerledikçe gittikçe fürüstre olmuştu ve sonuçta psikanalistine kendisini hipnotizma etmesi
için ?srar etmişti. Ancak hipnoz yard?m? ile güçlüklerinin üstesinden gelebilece?ini san?yordu.
Analisti onu bir çok hipnotiste göndermişti. Bütün hipnoz girişimleri başar?s?z olmuştu. Çünkü
hasta endüksüyon prosesine karş? direniyordu ve sonuçta hipnotize edilemedi?i için yo?un bir hayal
ve ümit k?r?kl??? yaşam?şt?.

Sonuçta Dr. Wolberg'e gelen bu hastan?n ilk sözü "iddiaya girerim ki beni hipnotize
edemiyeceksiniz" olmuştu. Sonra kibirli bir şekilde gülümsemiş ve mesleklerinde çok başar?l?
oldu?u söylenen dört hipnotistin kendisini hipnotize etmede başar?s?z kald???n? söylemişti; onlar?
n hekim birisiyle hiçkimsenin kendisini hipnotize edemiyece?ine ilişkin kendi kendisiyle bahse
girdi?ini söyleyerek meydan okumuştu. Dr.Wolberg' kendisine "öbürleri başar?s?z olmuş olabilirler
ama bakars?n?z ben başar?l? olabilirim" demesi üzerine de bundan emin olmad???n?, ancak
sodyum amitalin hipnozda yard?mc? rolü oldu?unu duydu?unu ve e?er bunu kullan?rsa başar?l?
olabilece?ini söylemişti. E?er Dr. Wolberg kendisini üç kapsül bu ilaçtan verirse belki direncini k?
rabilirdi. Bunun üzerine Dr. Wolberg hastaya sodyum amital olduklar?n? söyledi?i üç adet plesabo
kapsülü vermişti. Hasta "onlar sodyum amital de?il mi? şimdi onlar? almal?m?y?m?" diye
sormuştu. Dr. Wolberg'de kendisine, baz? güçlü sedatiflerin hipnozu kolaylaşt?rd??? konusunda
hem fikir oldu?unu söylemiş ve bu ilaçlar?n karş? direncini k?rabilece?ini söylemişti.

Hasta ilaçlar? ald?ktan çok k?sa bir süre sonra uyuklama hissinden yak?nmaya başlam?şt?. Bunun
üzerine Dr. Wolberg trans endüksüyonuna başlad? ve hastay? derin bir hipnotik duruma koydu.
Hasta uyand??? zaman pek neşeliydi fakat çok k?sa bir süre sonra yo?un bir anksiyete ata?? geçirdi.
Çarp?nt?, nefes alma güçlü?ü ve sanki duvarlar onu kapat?yormuş hissi vard?r. Hasta bu ilaçlar?
ald??? için ne olursa olsun hipnotize edilebilece?ine inanm?şt? ve kendisini gevşetmiş ve dikkatini
belirli bir noktaya toplam?ş sonuçta da transa girmişti. Ama daha sonra geçici bile olsa defanslar?
n?n y?k?ld??? korkusu kendisinde pani?e yol açm?şt?.

Daha sonra hastan?n hekimi anksiyete ata??n?n bir hafta boyunca sürdü?ünü Dr. Wolberg'e söyledi.
Bu yaşant?n?n hasta için çok yararl? oldu?una inan?yordu. Çünkü böylelikle hasta ilk defa di?er
insanlarla yak?n olman?n kendisine nas?l bir anksiyete yaratt???n? fark etmiş oluyordu. Bu olay,
böyle bir durumda bile olsa hastan?n dirençlerinin k?r?lmas?n?n nas?l bir anksiyeteye yol açt???n?
göstermektedir.

Eger hipnoz başar?lm?ş ise terapötik başar?s?zl?klar di?er tür psikoterapilerdeki başar?s?zl?k
nedenleri ile tamamen ayn? koşullar alt?nda oluşabilir.

Başar?s?zl???n en s?k rastlanan nedeni hipnoz için yetersiz veya çarp?k bir motivasyondur. Daha
önce de belirtildi?i gibi hipnoz birçok kişi taraf?ndan sanki herşeyin üstesinden gelen bir
yöntemmiş gibi alg?lan?r ve bu nedenle baz? hastalar mucizevi bir tak?m beklentilerle tedaviye
gelmek e?ilimi gösterebilirler. Kompulsiyon nevrozlar? özellikle bu nedenle hipnotik yöntemlere
tutkundurlar, majik bir araç olarak arzu ederler.

Baz? durumlarda hipnozda sembolik olarak doyum bulan bu çarp?k motivasyonlar çok k?sa bir
süre sonra baz? rahats?z edici semptomlarla hastay? bir sona getirirler. Dr. Wolberg bunu da bir
örnekle anlatmaktad?r. Hastan?n birisi kendisine saf hipnozu ö?renmek için baş vurmuştur ve
amac? kendisinde deri anastezisi oluşturabilmektir. Bu özel iste?i için gerekçe olarak şunlar?
göstermektedir: Da? baş?nda bir otomobil kazas? geçirebilir ve yard?m gelinceye kadar ?zd?rab?n?
dindirebilmek için bu yöntemden yararlanacakt?r. Bu istek hastan?n kesinlikle fark?nda olmad???
sorusunak, daha önce ufak tefek bir tak?m promlemleri oldu?u, bunlardan birisinin nişanl?s?yla
ilgili oldu?u, ama bu arada bir psikiyatristten psikoterapi gördü?ü ve tedaviden yararland???, şu
anda hiçbir terapötik yard?ma ihtiyac? olmad??? yan?t?n? vermiştir. Hasta self hipnoz tekniklerini
çok k?sa bir sürede ö?renmiştir. Ancak hipnoz tedavisi boyunca rüya oluşturulmas? ve di?er
hipnoanalitik tekniklerin kullan?lmas? s?ras?nda hastan?n insanlardan uzak yaşamay? bir karekter
defans? olarak geliştirdi?i ortaya ç?km?şt?r.

Görünürde kendisinden memnun ve kendine güvenen bir kişidir; ancak birisiyle yak?n bir arkadaşl?
k ilişkisine başlad???n? anlad??? zaman bu ilişkiyi kendine özgü yöntemlerle sonland?rmaktad?r.
Son bir kaç ay içerisinde hayat?nda ilk kez bir kad?na aş?k olmuştur ve bu duygu kendisini rahats?z
etmiştir. Bu duygudan kaç?p kurtulmak istemiş fakat ne yapt?ysa başaramam?şt?r. Bu s?rada
kendisini ve duygular?n? kontrol edebilmek için kafas?nda bir plan geliştirmiştir. Self hipnoz yard?
m?yla kendisine ve duygular?na e?emen olabilecektir. Ancak bu duygular ve yap?lan plan tamamen
bilinçd?ş?d?r. Deri anestezisi ö?renme arzusu sadece dokunma duyusunu de?il ayn? zamanda bu
duygular?nda kontrol edebilmesine yarayacakt?r. Hastaya hipnoz s?ras?nda bu gerçekler söylenmiş
ve uyand??? zaman bunlar? hat?rlamas? istenmiştir. Ancak bu konuşmas?n?n çok az bir etkisi
olmuştur ve hemen hemen hiç kaydedilmemiştir. Daha sonra da uyan?kl?k döneminde hasta bu
konuya ilgili tam bir amnezi geliştirmiştir. Sonuçta vücudunun çeşitli yerlerdinde, istedi?i zaman
anastezi oluşturabilmeyi ö?renmiştir. Bundan birkaç ay sonra Dr. Wolberg'e telefon etmiş ve
hipnozun kendisini yeni bir insan haline getirdi?ini ve art?k nişanl?s?n?n yan?nda kendisini
huzursuz hissetmedi?ini söylemiştir. Ancak bu s?rada birden bire self hipnozu niçin ö?renmek
istedi?ini anlam?şt?r. Bundan k?sa bir süre sonra da Dr. Wolberg ile psikoterapiye başlam?şt?r.

Hipnoz için di?er yetersiz motivasyonlar aras?nda mazohistik doyum elde edebilmek için
omnipoten bir otoriteye boyun e?me duygusu olabilir. Bu koşullar alt?nda psikoterapi genellikle
başar?s?zl?kla sonlan?r. Homoseksüel ilgilerinde fürüstüre olan birçok pasif homoseksüel hipnozu
güçlü bir otoriteye karş? hem savaşmak hemde yenilmek için isteyebilir. Bu kişilerin bu isteklerinin
alt?nda homoseksüelliklerini kontrol etmek için hipnozun yard?m?n? isteme arzusu varsa bile, e?er
nevrotik motivasyonlar? anlaş?lmaz ve analize edilmezse doyurucu bir tedavi sonucunun elde
edilmesi tamamen önlenebilir. E?er bu türde motivasyon varsa, bunun hasta ile hasta uyan?kken
tart?ş?lmas? ve tedavinin e?er hasta istiyorsa bu daha ak?lc? yola sokulmas? gerekir. E?er hasta
bunu reddetmişse hipnoterapi problemlerine yard?mc? olmak yerine onlar? artt?rabilir.

Baz? kişiler de hipnozu, di?er psikoterapiler çok uzun sürdü?ünü ve bunun için yeterli sab?rlar?
olmad??? gerekçesiyle tercih edebilirler. Hipnozun terapötik prosödürü s?kl?kla k?saltt??? do?
rudur; fakat kişinin derin çat?şmalar? ve başar?l? bir uyumu engelleyen kişiler aras? ilişkilerinde
bozukluklar? üzerinde gerekti?i gibi uyumu engelleyen kişiler aras? ilişkilerinde bozukluklar?
üzerinde gerekti?i gibi çal?ş?lmaks?z?n ona hayatta başar?l? bir işlev yetene?i sa?lad??? yanl?şt?r.
Kişinin nevrozunun üstesinden gelebilmek için sab?rs?z olmas? gayet anlaş?labilir bir gerekçedir;
bununla birlikte bireyin hayatla di?er kişilerle işlevsel ilişkilerini tamamen düzeltmeyi amaçlayan
psikoterapiler için zaman, mutlaka gereklidir. E?er hasta tedavinin zaman alaca??n? anlamam?şsa
hipnozdan imkans?z? umma e?ilimi gösterir ve arzular?n?n gerçekleşmedi?ini görünce de kendisini
suçlayabilir ve hastal???na karş? tamamen umutksuz bir tutum geliştirebilir. Hekimin kde hipnozun
yaln?z baş?na kişili?in baz? yönlerini düzeltemiyebilece?ini anlamas? zorunludur. Kendine güven
ve tuttu?unu koparma yetene?i gibi baz? komponentlerin kazan?lmas? tedavide ö?renilkenlerin
gerçek hayatta uygulamaya konulmas?n? gerektirebilir ve bu da khat?r? ksay?l?r bir zaman alar.

Terapötik başar?s?zl?klar?n nedenini tamamen anlayabilmek için terapötik başar?dan neyin

kasdedildi?ini anlamak gereklidir. Tedavide başar? bizim belirlenmiş bir amac? elde etti?imizi
gösterir. Şuras? muhakkak ki terapötik başar?s?zl?klar terapötik başar?larda oldu?u gibi önceden
planlanm?ş terapötik amac?n kazan?lmamas? durumunda söz konusu olabilir. Önce bu amaç
tasarland?ktan sonra sonuçlar?m?z?n bu amaca uygun olup olmad???n? ve bunun bir başar? m?
yoksa bir başar?s?zl?k m? oldu?una daha sonra karar verebiliriz. E?er elimizde yeterli zaman veya
motivasyon yoksa, ya da azalm?ş bir "ego" gücü varsa, yaln?zca kişiyi sakat b?rakan bir
semptomun ortadan kald?r?lmas? gibi belirli bir hedefi elde edebilece?imize karar verebiliriz. Bu
belirledi?imiz amaç aç?s?ndan tedavinin başar?l? oldu?unu söyleyebiliriz. Bununla birlikte ne
gerçekten kişinin kişilik yap?s?n? etkiledi?imizi, ne de konun temel nevrotik kal?plar?n?
düzelttigimizi söyleyemiyece?imizi itiraf etmemiz gerekir. Böylece bir di?er görüş aç?s?ndan
tedavimizi bir başar?s?zl?k olarak kabul etmemiz gerekir.

Örne?in nevrotik bir hasta hipnoterapiye sadece uykusuzluk yak?nmas? ve bu semptomunun

düzeltilmesi için gelmiş olabilir. Tedavinin sonunda direk telkinlerle bu semptomu düzelmiş
olabilir. Bununla birlikte kişinin nevrotik yap?s? dokunulmam?ş olarak kalacakt?r. Bununla birlikte
kişinin nevrotik yap?s? dokunulmamaş olarak kalaacakt?r ve bu kişi kişiler aras? ilişkilerindeki
bozukluktan ve kendisini k?s?tl? b?rakan nevrotik yap?s?ndan muzdarip olmaya devam edecektir.
Bu durumda hastan?n uykusuzlu?unun düzeltilmesinden bir terapötik başar? olarak söz etmeye
hakk?m?z varm?d?r? E?er hedefimiz uykusuzluk semptomunun düzeltilmesi ise o zaman onu
tedavi etti?imizi söylemeye hakk?m?z vard?r. Bununla birlikte e?er amac?m?z o kişiyi toplumda
işlevlerini sa?l?kl? bir şekilde yerine getiren bir birey durumuna getirmek ise, o zaman çabalar?m?
z?n bir başar?s?zl?k olarak kabul edilece?ini itiraf etmemiz gerekir.

Gene Dr. Wolberg'in bir hastas? Dr. Wolberg'e şu amaçla hipnoz için baş vurmuştur: Hasta
psikopat ve alkoliktir, alkol ald??? s?rada karş?l?ks?z çekler imzalamaktad?r. Hasta hipnozla
kendisine öyle bir şey yap?lmas?n? istemektedir ki bunun sonucunda içki içti?i halde karş?l?ks?z
çek imzalamaya karş? sa? kolunda bir spastik paralizi oluşmas? koşulland?r?lm?şt?r. Ancak bu
hasta bir süre sonra sol kolu ile imza atmas?n? ögrenmiş ve gene içkili oldu?u s?rada sol eli ile
imzalayarak birçok karş?l?ks?z çek vermiştir.

Tedavide yeterli bir hedefin tarifi, mutlaka derin bir ideal olarak kabul edip çabalad???m?z şeyin,
kişinin hayatla olan ilişkilerinde tam bir rehabilitasyon sa?lamak oldu?u gerçe?ini hesaba almal?d?
r. Bu dürtüleri grup de?erleriyle uyum içinde doyurmak ve gereksinimleri mevcut kaynaklar ve
çevresel f?rsatlar do?rultusunda gidermek önemli bir amaçt?r. Hasta di?er kişilerle üretken ve
uyumlu bir şekilde ilişkiye girebilme kapasitesi elde etmelidir. Otorite ile olan ilişkilerinde, korku
ve öfke olmaks?z?n, kendisini yard?mc? bir rolde gördü?ü ilişkiler kurabilmelidir ve baz?
durumlarda da liderilk vas?flar?n? elinde tutabilmelidir. Kendisini streslere ve früstrayanlara karş?
çocuksu tipte savunmalar veya fantaziler ortaya ç?karmaks?z?n, kendisini yard?mc? bir rolde
gördü?ü ilişkiler kurabilmelidir ve baz? durumlarda da liderlik vas?flar?n? elinde tutabilmelidir.
Kendisini streslere ve früstrasyonlara karş? çocuksu tipte savunmalar veya fantazilker ortaya ç?
karmaks?z?n adapte edebilme yetene?i geliştirmelidir. Bu makul ölçülerde oldu?unda, veya grup
yarar? için gerekli oldu?unda, veya impulslar?n? hak ha - line getirmenin sonuçlar?, sa?layaca??
rahatl?ktan daha çok zarara neden olacak ise bireyin anksiyete göstermeksizin bir miktar
deprivasyona tahammül edebilme yetene?ine sahip olmas? gerekliligini kapsar. Geçmişiyle yüz
yüze gelebilme ve şu andaki mevcut s?k?nt?lar?n? çocukluk yaşant?lar?ndan ay?rt edebilme
kapasitesiyle birlikte bir birey olarak kendisi hakk?nda sa?l?kl? bilgileri olmal?d?r. Yeteneklerinin
s?n?rlar?n? bilmeli ve bu s?n?rlar içinde kalarak kendisini gerçekleştirebilmek yetene?ine sahip
olmal?d?r. Di?er amaçlar kendine güven , tuttu?unu kopar?c?l?k, özgürlük duygusu, spontanite ve
self toleransd?r.
Görüldü?ü gibi bu hedefler çok üst düzeydedir ve birçok vakada elde edilemiyebilir. Bunun birçok
nedeni vard?r. Başar?s?zl?k için temel nedenlerden birisi kişinin motivasyonunun eksikli?idir.
Problemlerinin üzerine e?ilme gereksinimi yoktur, hayatla ve kişilerle yetersiz bir uyum yapmaktan
doyumludur, veya kendisinin bu amaçlar? elde edebilmesini sa?l?yabilecek olan teknikle çal?şmaya
karş? isteksizdir. Bir di?er neden de, bireyin ego yap?s? o kadar zay?ft?r ki derindeki problemlerini
anlamas?na neden olabilecek olan olaylar?n yaratt??? anksiyetelere dayanabilecek güçte de?ildir.
Bu problemler onu di?er kişilere ba?layan ve yaşayabilmesine, deneyim sahibi olabilmesine
yarayan unsurlard?r. Bu durum şizoid, çok ba??ml? veya kuzak karakterlerde söz konusudur.Bu
kişilerde yak?n ilişkiler öyle bir anksiyeteyi eyleme geçirirler ki, bu anksiyete bu kişilerin
güçlüklerinin daha yeterli bir çözümü üzerinde çal?şacak elverişli gücü kullanabilmelerini olanaks?
zlaşt?r?r. Üçüncü neden de bireyin nevrozu sayesinde elde etmiş oldu?u sekonder kazançlar s?k?nt?
s?n? bast?racak kadar çok olabilir. Bir dördüncü neden ise tedavinin yanl?ş yönlendirilmesidir. Bu
da terapistin otoriteryen bir yaklaş?mla sonuç alabilece?ini zannetmesi ve hastay? öylediklerini
kabullenmesi için zorlamas?, da baz? durumlarda aantaj? vard?r; özellikle s?n?rl? baz? amaçlar?n
elde edilmesinin söz konusu oldu?u k?sa süreli psikoterapilerde yarral? olabilir fakat bu durum tam
bir iyileşme elde edilmesini bloke edebilir.

Hasta tedaviye her zaman aktif yard?m istedi?i bir problemle gelir, Hasta di?er doktorlarla
ilişkilerinde oldu?u gibi kendisinin doktora yaln?zca problemlerini söylemek mecburiyetinde oldu?
unu zanneder. Hekim onun bu güçlüklerini ortadan kald?racakt?r ya da ona nas?l iyi olabilece?ini
söyleyecektir. Bu düşüncede çok büyük bir yanl?ş anlaman?n tohumlar? yatmaktad?r; çünkü
terapistten gelen yönlendirmeleri ve telkinleri oldu?u gibi kabul etmek hastan?n iyileşmesini bloke
edebilir. Hekimlerin en çok istedikleri amaç hastay? yaln?zca kendi kaynaklar?n? kullanarak güçlü,
yeterli tuttu?unu koparan bir kişi, üretken bir hayata yönelme çabalar?ndan kendi seçimlerini ve
kararlar?n? kendisinin yapabilece?i bir noktaya getirmektir. Hasta bu güne kadar bunlar?n
hiçbirisini gerçekleştirememiştir. Kendi yetersizlik duygular?n?n bir sonucu olan güçlüklerinin
büyük bir ço?unlu?u otoriteden aş?r? isteklerde bulunmak, ba??ml?l?k ve düşmanca tutumlard?r.
E?er terapist tedavi boyunca hastaya sürekli telkinler veriyor ve kendisini bir lider durumunda
görerek kendi moral yarg?lar?n? hastan?n düşüncelerine ve eylemlerine tutmaya çal?ş?yorsa, bu
hastay? çocuklaşt?racakt?r ve hasta hiçbir zaman kendi de?erlerini kendisi formüle eden bir kişi
olma yolunda çabalama f?rsat?n? bulam?yacakt?r. K?s?tlanma veya destek görme gereksinimlerini
güçlendirmeye devam edecektir ve hiçbir zaman otoritenin e?emenli?inden kendisini kurtaram?
yacakt?r.

Hipnotik seans?n kendi geleneksel oluşumu, hastan?n terapistin otoriteryen isteklerine uymas?n?
gerektiren bir rol oynar. Bir hasta bir hekime hipnoz için geldi?inde hemen bir pasif rolü benimser.
Kendisinin kolayca telkin edilinebilir bir duruma konaca??n?, yönlendirilece?ini ve majik bir gücün
kendisini sa?l??a veya başar?ya götürece?ini farzeder. Kendisine telkinler verilece?i ve boyun e?ici
bir ilişkiye girece?i gerçe?inin kesinli?i tedavi edici amac? s?n?rlar.

Görünüşte hekimlerin çok büyük bir z?tl?klar karş? karş?ya olduklar?, hipnozun oluşmas?n?n
hastay? pasiviteye sürükledi?i ve bir çocuk ana-baba ilişkisindekine benzer telkinlerin verildi?i
söylenecektir. Öyleyse hekimin emredici bir otoriter oldu?u hipnozdan hastan?n tam bir iyileşme
amac?n? elde etmesi nas?l mümkün olacakt?r?

Bu itirazlar geçerlidir ve Dr. Wolberg'in fikrine göre hipnotik tedavi geleneksel bir tarzda
sürdürüldü?ü sürece hasta ne kendisini otoriteden kurtarabilecek, ne de karakter yap?s?nda büyük
bir de?işiklik elde edebilecektir. Kişili?in gelişmesi ve ba??ms?z, tuttu?unu koparan bir birey
olabilme yetene?i hastan?n kendi problemleri üzerinde bizzat kendi kaynaklar? ve güçlükleriyle
çal?şabildi?i bir tedavi yaşant?s?n?n elde edilmesiyle mümkün olacakt?r. Bu nedenle hipnotik
seans?n oluşturulmas? art?k hastan?n kendisini pasif bir duruma koymad??? ve kendisini ruh sa?
l???na do?ru yönlendiren omnipoten hipnotistin telkinlerini beklemedi?i bir noktaya modifiye
edilmelidir. Tam bir kişilik rehabilitasyonun söz konusu oldu?u tedavideki kesin amac?n elde
edilebilmesi, hastan?n terapistin yönlendirmelerine ve telkinlerine ba?lanabilece?i bilgisinin terk
edilmesine ba?l?d?r. Aksi halde tedavide başar?s?zl?klar kaç?n?lmaz olacakt?r.

Hipnozun geleneksel anlamda kullan?lmas?n?n çocuk ebebeyn ilişkisini yeniden canland?rmas? ve

hastan?n kişili?inin gelişmesini engellemesi hem hipnoz oluşturmak için uygulanan teknikleri,
hemde hipnoz s?ras?nda uygulanan teknikleri de?iştirmeyi zorunlu k?lar. Ola?an yöntemde hasta
hipnozun oluşmas? s?ras?nda kendisine yöneltilen telkinlere yan?t verir. Gittikçe daha uykulu bir
hale gelir ve sonunda bir trans durumuna girer. Daha sonra kendisine yap?lan telkinlere hem kendi
serbest iradesiyle böyle yapmak istedi?i için, hem de bu telkinlere direnmede kendisini güçsüz bir
kişinin gücü alt?na koyar ve kendisinden r?za göstermesi beklendi?i için buna r?za gösterir.
Hastay? bu beklentiden kurtarmak için hipnoz oluşturma yönteminde yap?lacak temel de?işiklikler
birkaç türlü olabilir. Metodlardan birisi telkinlerin hastan?n kendisinin de hipnoz oluşmas?
projesine aktif kat?ld???n? hissetmesini sa?layacak şekilde verilmesidir. El kalkmas? yöntemi bu
hususta en büyük yard?m? yapacakt?r ve başka türlü oldu?unda başar?s?zl?kla sonlanacak birçok
durumda başar?y? sa?l?yacakt?r. Dahas?, hastay? bu konuda kendisinin de aktif kat?l?m? oldu?unu
farz edebilece?i bir yönde haz?rlam?ş olmas?d?r. Hasta transa girme tekni?ini ö?rendikçe bu işi için
yönlendirme hastaya transfer edilebilir. Hastaya e?er çok arzu ediyor ise kendisine belirli bir emrin
verilmesiyle kendili?inden transa girebilece?i ve baz? testleri kendi çabas? ile kendi kendisine
telkinler vererek elde edebilece?i söylenir. Hasta kendi kendine düş görme, otomatik yaz? yazma
veya bir emir üzerine kendisine yap?lan post hipnotik telkinleri yerine getirme testlerini
gerçekleştirebilir. Bunun sonucunda hasta eylemleri kendi kendisine yerine getirme kapasitesi ve
kendi problemlerini çözebilerek ego gelişmesini artt?r?c? bir etki kazan?r ve daha güçlü bir kişiden
yard?m isteme gereksiniminde oldu?u duygular?ndan kendisini kurtarmaya başlar.

Gerçi terapötik seans?n bu şekilde oluşturulmas? tam bir kişilik rehabilitasyonunun amaçland???
durumlarda tedavide minimum bir başar?s?zl??a yol açarsa da, bu tür bir tedaviyi başaram?yacak
birçok kişinin oldu?u da hat?rda tutulmal?d?r. Problemleri çok fazla, ego yap?lar? çok zay?f
motivasyonlar? çok yetersiz olanlar vard?r ve bunlar kendilerinden karar vermeleri ve kendi
kendilerini yönlendirecekleri bir do?rultuda gelişmeleri istendi?inde k?rg?nl?k gösterirler ve tedavi
projesine kat?lmay? reddederler. Bu durumda daha yetersiz, fakat nevrotik karekter yap?s? karş?s?
nda semptomatik bir rahatlamay? gerçekleştirebilecek türde bir tedaviye geçilerek tam bir
iyileştirme amac?n? terk etmek gerekir.

Bu türdeki bir tedavide amaç aşa?? yukar? destekleyicidir. Egoyu, gerçekleştirilemiyen

gereksinimleri alabildi?ince sa?l?yarak, veya hastaya olabildi?ince rahat etmesi için nevrotik
defanslar? ile birlikte yaşayabilece?i bu duruma getirecek yönlendirmeleri ve telkinleri vererek
olabildi?ince stabil bir hale getirmektir.

Buna bir örnek bir yak?n?n ölümüne ya da ayr?l???na karş? depresyon ve anksiyete ile yan?t veren,
bütün hayat? boyunca ba??ml?l?klar?n yard?m?yla işlev gören immatür personelitedir ve böyle bir
kişi tedaviye bir kollaps durumu içinde gelir. Bu koşullarda hipnozu yapan terapist hastan?n bugüne
kadar ba?lanm?ş bulundu?u bireyin yerine geçen bir otorite rolünü oynad???n? farz eder, Hasta ile
umutsuzca nevrotik tipte bir ilişkiye girer ve bu ilişkide hastan?n gerçekleşmesini istedi?i
gereksinimlerini sa?lar. Bu durumda anksiyete, gerilim ve di?er semptomlar yok olmak zorundad?r.
Semptomatik rahatlamaya karş?n, temelde hastan?n tedavi öncesindeki ayn? nevrotik kişi oldu?unu
hat?rda tutmak önemlidir. Burada hasta yaln?zca nevrotik gereksinimlerini doyurdu?u yeni bir
ilişki içine germiştir. E?er tedavide amaç semptomlar?n rahatlat?lmas? veya anksiyetenin yok
edilmesi ise bu sonucu tedavide başar? olarak kabul edebiliriz. Bununla birlikte kendimizi başar?n?
n kalitesi hakk?nda aldatmamal?y?z çünkü burada birey gerçekte temel problemlerini çözmemiştir.

Yaln?zca otoriteryen yaklaş?ma duyarl? olan baz? bireylerde vard?r. Burada otoritatif emirlerle
semptomlar?n terk edilmesi, anksiyetenin yok olmaya zorlanmas? veya yaşama karş? tav?rlar?n?n
de?iştirilmesine ikna ile hipnozun geleneksel kullan?m? semptom rahatlatmas? biçiminde bir başar?
ya yol açabilir.

Hipnotik seans?n aş?r? otoriteryen bir biçimde yönetilmesi ile birçok başar?lar?n elde edildi?i
bildirilmiştir. Burada Dr. Wolberg gene iki hastas?n? örnek olarak vermektedir. Bunlardan birisi y?
llardan beri tedavi edilemeyen histerik afonisi olan bir hastad?r ve sürekli olarak konuşmaya
zorland??? birkaç oturumdan sonra birden bire konuşmaya başlam?şt?r. Ayn? hasta beş y?l
boyunca bir daha histerik afoni geliştirmemiştir. Di?er vaka ise bir alkolik hastad?r ve koşulland?
rma tedavisi, şok tedavisi ve psikoterapi ile içki içmekten vaz geçmiştir ve hemen hemen iki y?l
boyuncada içmeden kalabilmiştir.

Bununla birlikte birçok olguda hastaya semptomlar?n? terk etmesi konusunda yap?lan otoritatif
emirler tam bir başar?s?zl?kla sonlanacakt?r. Direk ataklar yerine semptomlar?n aldatmaca yolu ile
ortadan kald?r?labilece?i bir de?işik teknik bazen başar?l? olabilir. Burada Dr. Wolberg gene bir
hastas?n? nakletmektedir. Bu hasta hayat?n? trompet çalarak kazanan bir kişidir ve son zamanlarda
ne zaman trampeti a?z?na götürse çene kaslar?nda spazm oluşmaktad?r ve bu durumu iki y?ldan
beri sürmektedir. Kişi evde yemek yerken a?z?na bir çatal kaş??? götürdü?ü zaman da çene
kentlenmesi gene ortaya ç?kamaktad?r. Hastan?n semptomunun sembolik do?as? aşikar
görünmektedir. Fakat hastan?n bu konuda, kesinlikle bir iç görüsü yoktur ve ne anlam? konusunda
bir şey bilmektedir ne de do?as?n?n doktor taraf?ndan görülmesini istemektedir. Roschach Testi
rijit karakterolojik defanslar ile aş?r? bir şekilde k?s?tlanm?ş bir kişilik ve manifest ego zay?fl???n?
işaret etmiştir. Hasta üç hafta içinde tedavi olmay? arzu etmektedir. Çünkü bir yerde çal?şmak için
bir kontrat yapm?şt?r ve hayat?n? kazanabilmesi için çal?şmas? zorunludur.

Derin hipnoz alt?nda hastan?n trompetini çalmas? konusunda yap?lan girişim boşta kalm?şt?r ve
bunun üzerine Dr. Wolberg hastaya ne zaman trompetini çalacak olur ise çene kaslar?n?n spazm?
yerine sol aya??nda bir spazm olaca??n? telkin etmiştir. Amaç spazm? sembolik de?erleri ile
birlikte daha az kapasitesi olan bir vücut bölümüne transfer etmektir. Bu aldatmadan sonra hasta
trompetini çalabilmiştir ve trompetini çalarken de uyanm?şt?r. Hasta uyan?r uyanmaz sandelyeden
sevinç içinde f?rlam?ş fakat sol aya??nda bir kramp oldu?unu görmüştür. Bununla birlikte
konuşmaya başlad?ktan sonra kramp kaybolmuştur. Hasta coşkulu bir şekilde trompetini a?z?na
götürmüştür fakat bu s?rada sol baca??nda gene bir kramp olmuştur. Kramp?n can?n? s?kt???n?
söylemiş fakat kendisini çalmaktan ala koymad???nada sevinmiştir. Hasta orada kald??? süre içinde
bu koşulla refleks güçlendirilmiştir ve daha sonra da hasta çal?şmas?n? bu şekilde sürdürmüştür.

Yetersiz motivasyonu veya şüphesi ego gücü olan birey - lerden tam bir kişilik rehabilitasyonu
amac?n? elde etmesi beklenemez. Burada hastan?n mevcut kaynaklar?n?n tam kapasite ile kullan?
m? sa?lanarak hastan?n mevcut olan nevrozuna uyum yapmas? ve hastal??a yatk?nl?klar?n en az
düzeye indirilmesi beklenilebilecek herşeydir. Hipnoz zay?f olan egonun mevcut bas?nç ile baş
etmede yürüklendirilmesinde yard?mc? olabilir. Bununla birlikte hastal?kta yinelenmeler
beklenmelidir çünkü hasta bu tip bir tedavi yard?m?yla yaşam?n stressleri ile matür ve realistik bir
biçimde baş etmesine izin verecek boyutta bir yeterlili?i elde etmemiştir. ?şte bu nedenle
semptomlar? yok etme veya bireyin tav?rlar?n? de?iştirmeye iknada arac? olarak kullan?lan
hipnoterapi yaln?zca geçici başar? sa?lamaya mahkumdur. Hipnotist otoriteryen gücü ile kendisini
otomatik olarak etkisi alt?na alan hipnoza tümden güvendi?i sürece kendisinin tedavi edici etkinli?i
hocalar?n sa?lad??? tedaviden daha uzun süreli olmayacakt?r.

Semptomlar?n do?rudan ya da aldatmaca yolu ile ortadan kald?r?lmas? o semptomun önemi anlaş?
lmad?kça ve telafi edici baz? olanaklar sa?lanmad?kça genellikle tavsiye edilmez. Elimizde
semptomun ortadan kald?r?lmas?ndan başka kullanabilece?imiz bir tedavinin olmad???
durumlarda, hastaya o semptomu ile sembolik olarak benzer önemi olan ve kendisini kald?r?lacak
olan semptomdan daha az enkapsite edecek olan bir miktar telafi edici bir di?er semptom
verilmesidir. Örne?in bir hastada bir kol paralizisi ortaya ç?km?şsa ve bu paralizi ebeveynlerine
karş? düşmanca tav?rlar? olan ve kendisini onlar? öldürme impulslar?ndan al?koymak amac? ile
enkapasite hale getirmiş olan bir hastada paraliziyi artadan kald?rma girişimleri çok yo?un bir
anlaş?lm?şsa hastaya tüm konunun yerine bir küçük parma??n?n paralize olmas? telkin edilerek ve
bu aldatmaca hastaya kabul ettirilerek anksiyete belki önlenebilir. Dr.Wolberg otoritatif telkinlerle
semptomunun ortadan kald?r?lmas? sonucu yo?un anksiyete durumlar?na girmiş birçok hasta ve bir
keresindede psikotik duruma girmiş ve hastas? oldu?unu bildirmektedir.

Bu s?n?rlar?na karş?n telkin edici hipnozun tedavi edici sahada bir yeri vard?r. Her zaman amac?n
k?smi oldu?unu kabul etmek ve hastan?n kapasitelerinin tümü ile işlev görmesini beklemek
temeldir. Yap?lmas? gereken şey hastan?n uygun motivasyonlar elde etmesinde olas? bütün
girişimleri yaparak rehberlik etmek daha ak?lc? bir tedaviyi kabul edebilmesi için egosunu daha
stabil bir duruma yükseltmektir.