Professional Documents
Culture Documents
Σας υποβάλλουμε τις προτάσεις μας για τη Β’ φάση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης
που εκπονείται για την οροσειρά της Ζήρειας και τη χαράδρα Φλαμπουρίτσα. Οι τρεις
πρώτες είναι κοινές με άλλους φορείς του δήμου και με την ίδια τεκμηρίωση, που έγινε από
τη συμπολίτισσά μας κ. Δήμητρα Καμαρινού.
Δεν επαναλαμβάνουμε τη γενική κριτική που κάναμε στη μελέτη κατά την παρουσίασή της
και στεκόμαστε μόνο στα σημεία που κατά τη γνώμη μας, μπορούν και πρέπει να αλλάξουν, σε
αυτή τη φάση.
2. Ένταξη στις Περιοχές Προστασίας της Φύσης της Περιοχής των Yδάτινων Πόρων του
οροπεδίου βορείως των κορυφών της Κυλλήνης, της Λίμνης Δασίου, του Κεφαλαρίου και της
Περδικούλας.
3. Επέκταση των ορίων των Ζωνών Διαχείρισης Φυσικού Τοπίου, ώστε να περιλαμβάνουν τις
δασικές εκτάσεις βόρεια του οροπεδίου, πάνω από Τρίκαλα προς Καρυά. Προτείνουμε να
θεωρηθεί προς βορρά φυσικό όριο η νέα περιφερειακή οδός, που αρχίζει από τα Μεσαία
Τρίκαλα (Ξενοδοχείο Ηλιοβασίλεμα) και καταλήγει στο δρόμο για οροπέδιο στο ύψος της
δεξαμενής ύδρευσης των Τρικάλων.
---
4. Να διευρυνθεί η απαγόρευση των οχλουσών δραστηριοτήτων και να μην περιορίζεται στις
δραστηριότητες κατηγορίας Α1. Είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές για το περιβάλλον και οι
δραστηριότητες της κατηγορίας Α2 και πολλές από την κατηγορία Β. Θεωρούμε ιδιαίτερα
σημαντική τη θωράκιση της περιοχής από ρυπογόνες δραστηριότητες και οφείλουμε να μην
αφήσουμε περιθώρια εγκατάστασής τους.
Προτείνουμε να επιτρέπονται μόνο μικρές μονάδες σχετικές με την αγροτική παραγωγή, την
κτηνοτροφία και την οικοδομική δραστηριότητα της περιοχής.
5. Η γενική και ασαφής αναφορά στα Αιολικά πάρκα και ένας περιορισμός (πάρκα <=15MW),
που μπορεί να περιορίζει την ισχύ κάθε πάρκου, αλλά επιτρέπει απεριόριστο αριθμό από αυτά,
αφήνει εκτεθειμένα τα δάση μας, στις ορέξεις των γνωστών ενεργοεπενδυτών. Γνωρίζουμε
όλοι την άναρχη και παράλογη χωροθέτηση των ανεμογεννητριών που γίνεται στη χώρα μας
και πρέπει να είμαστε σαφείς και προνοητικοί στους σχεδιασμούς μας.
Προτείνουμε να γίνουν αυστηρότεροι και σαφέστεροι περιορισμοί ως προς το πλήθος τους και
να μην επιτρέπονται εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων στα δάση της περιοχής οικοανάπτυξης.
Το συγκεκριμένο θα μπορούσε να επιτευχθεί, με την υλοποίηση της πρότασης 3 και την
ένταξη των δασών στην Περιοχή Διαχείρισης Φυσικού Τοπίου.
Πρόταση 1: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΥΓΙΩΝ ΣΤΙΣ
ΖΩΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ ΤΗΣ ΚΥΛΛΗΝΗΣ
1. Αίρει στην ουσία την απαγόρευση της οικοδόμησης εκεί. Παρότι οι κατασκηνώσεις τύπου
Β είναι χωρίς οικίσκους, επιτρέπεται η ανάπτυξη συμπλεγμάτων κτιριακών εγκαταστάσεων.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία προβλέπονται καταστήματα, καφέ, εστιατόριο,
λουτρικές εγκαταστάσεις, δρόμοι, χώροι στάθμευσης τροχόσπιτων, κτίρια διανυκτέρευσης
προσωπικού, αποθηκών, ρεσεψιόν, πισίνες κ.ά
με αποτελέσματα
Α. Οριοθέτηση: Η Π.Υ.Π. περιλαμβάνει την ήδη χαρακτηρισμένη στη μελέτη Ζώνη Διαχείρισης Φυσικού
Τοπίου (ζώνη 2β και Περδικούλα) περιοχή της λίμνης Δασίου - κορυφής Κλεφτάκι, εκτείνεται βόρεια μέχρι
και το Μικρό Κεφαλάρι, ανατολικά μέχρι το όριο του αυτοκινητόδρομου προς οροπέδιο, ώστε να
περιλαμβάνει την περιοχή της Περδικούλας.
Β. Συνοπτική τεκμηρίωση:
Η Περιοχή Υδάτινων Πόρων διαθέτει χαρακτηριστικά τα οποία:
1. τεκμηριώνουν το χαρακτηρισμό της ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης, αναφορικά με τη
σημαντικότητα των βιοτικών και αβιοτικών στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος και την
αναγκαιότητα προστασίας σημαντικών για την υδροληψία της περιοχής φυσικών πόρων από
υπάρχουσες πιέσεις και δυνητικές απειλές,
2. είναι συγκρίσιμη αναφορικά με τη σημαντικότητα - ποικιλότητα των οικοτόπων και των
ενδημικών ειδών με τις ήδη προτεινόμενες από την Ε.Π.Μ. Περιοχές Προστασίας της Φύσης,
δηλ. τις κορυφές της Κυλλήνης και τη Φλαμπουρίτσα.
«Ως περιοχές προστασίας της φύσης χαρακτηρίζονται εκτάσεις μεγάλης οικολογικής ή βιολογικής
αξίας. Στις περιοχές αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από κάθε δραστηριότητα ή επέμβαση
που είναι δυνατό να μεταβάλει ή να αλλοιώσει τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του.(Ν
1650/86)». Επιβάλλεται η ένταξη της Π.Υ.Π. στις Περιοχές Προστασίας της Φύσης, δεδομένου
ότι είναι υψηλής βιολογικής και οικολογικής αξίας και χρήζει προστασίας, ώστε να μην
αλλοιωθεί η φυσική της κατάσταση, η εξέλιξή της και η αποδοτικότητα των φυσικών πόρων.
Α. Οριοθέτηση: Επέκταση των ορίων της ΖΔΦΤ προς βοράν, ώστε να συμπεριλαμβάνουν τις
δασικές εκτάσεις πάνω από τους οικισμούς των Τρικάλων και της Καρυάς, σύμφωνα με
επισυναπτόμενο χάρτη.
Β. Συνοπτική τεκμηρίωση:
Τύποι οικοτόπων.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ετερογένεια οικοτόπων και περιλαμβάνει τον τύπο οικοτόπου
προτεραιότητας 9530, μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα (Pinus nigra sbsp.
pallasiana). Επίσης φυτοκοινωνίες Pinus nigra sbsp. pallasiana με Cicer graecum, και
φυτοκοινωνίες Pinus nigra sbsp. pallasiana με Crataegus pycnoloba.
Χλωρίδα.
Χαρακτηρίζεται από πλούτο ενδημικών φυτικών taxa της Πελοποννήσου και της Ελλάδας.
Ενδεικτικά ενδημικά της Πελοποννήσου: Fritillaria mutabilis, Fritillaria graeca, Viola chelmea,
Asperula arcadiensis, Crepis sancta, Leontodon graecus, Cerastium candidissimum, Campanula
asperuloides, Colchicum graecum, Cyclamen repandum, Polygala nicaeensis, Erodium
chrysanthum, Thlaspi graecum, Inula verbascifolia, Sedum laconicum, κ.ά. Η εξάπλωση των
ενδημικών της Πελοποννήσου Cicer graecum, Viola mercurii περιορίζεται κυρίως σε λίγες θέσεις
στην Κυλλήνη και στο Χελμό. Το ενδημικό των βουνών της Β. Πελοποννήσου Craetegus
pycnoloba, περιορισμένου πληθυσμού αλλού, ευδοκιμεί ιδιαιτέρως στην Κυλλήνη. Επίσης
απαντώνται τα ενδημικά κωνοφόρα της Ελλάδας Pinus nigra sbsp. pallasiana, Abies cephalonica.
Ενοποίηση οικοτόπων
Με το χαρακτηρισμό της ως Ζώνης Διαχείρισης Φυσικού Τοπίου εξασφαλίζεται η συνέχεια και
ενοποίηση των δασικών εκτάσεων πάνω από τους ορεινούς οικισμούς Τρικάλων – Καρυάς και των
σημαντικών οικοτόπων των κορυφών, της Φλαμπουρίτσας και του οροπεδίου της Κυλλήνης.
Προστασία οικοτόπων από πιέσεις της ραγδαίας τουριστικής ανάπτυξης της ορεινής
Κορινθίας, ιδιαίτερα της περιοχής Τρικάλων – Καρυάς.
♦ Εξαιτίας της βελτίωσης της προσβασιμότητας των κατοίκων του λεκανοπεδίου της Αττικής
(οδικό δίκτυο, προαστιακός) ο πληθυσμός των μόνιμων κατοίκων της Κορινθίας αυξάνεται
3
διαρκώς και συνακόλουθα οι πιέσεις στους οικοτόπους πέριξ των ορεινών θερέτρων Τρικάλων
και Καρυάς.
♦ Για τους ίδιους λόγους η Κυλλήνη έχει καταστεί η ευκολότερα προσβάσιμη και εγγύτερη
ορεινή απόδραση για τους Αθηναίους. Ο αριθμός επισκεπτών τόσο τους χειμερινούς όσο και
τους θερινούς μήνες αυξάνεται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Η ορεινή Κορινθία αποτελεί
το σημαντικότερο ορεινό προοροσμό σαββατοκύριακου για τους κατοίκους του λεκανοπεδίου
της Αττικής.
Η αναμενόμενη πίεση της ραγδαία αυξανόμενης τουριστικής ανάπτυξης θα πρέπει να συμβαδίσει
με τη διαφύλαξη της φυσικότητας και της οικολογικής αξίας του ορεινού τοπίου και τη διατήρηση
των υφισταμένων χρήσεων γης.
Ιδιαίτερα με την προστασία των δασικών εκτάσεων και των οικοτόπων των κωνοφόρων στα όρια
των ορεινών οικισμών Τρικάλων – Καρυάς, όπου ασκούνται οι μεγαλύτερες πιέσεις.
4
ΜΕΡΟΣ Β
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
1&2
5
ΠΡΟΤΑΣΗ 1
AΝΑΛΥΤΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΩΝ,
ΚΑΤΑΦΥΓΙΩΝ, «ΧΩΡΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ»
ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 2160 άρθρ.2 παρ.1Β & Ν. 392/76 και
Τεχνικές Προδιαγραφές ΕΟΤ, (ΦΕΚ 557/Β/87), Ν.2741/99 άρθρ.21) στις κατασκηνώσεις με ή
χωρίς οικίσκους προβλέπεται «η ανέγερση ενός ή περισσοτέρων κτιρίων, τα οποία οικοδομούνται
σύμφωνα με τους όρους δόμησης των τουριστικών εγκαταστάσεων της εκάστοτε ισχύουσας
πολεοδομικής νομοθεσίας.»
Ανεξάρτητα από το εάν η κατασκήνωση λειτουργεί με οικίσκους ή όχι, σύμφωνα με αποφ. ΕΟΤ
530992/1987 (ΦΕΚ 557/Β/1987) προβλέπονται (πολλά απαιτούνται για την έκδοση άδειας):
φυλάκιο εισόδου, χώρος υποδοχής, γραφείο διαχείρισης, αποθήκη συντήρησης, χώροι υγιεινής,
χώρος παροχής Α΄ Βοηθειών, κτίριο διημέρευσης με κυλικείο, μαγειρείο, χώρος εστιάσεων,
κοινόχρηστοι νιπτήρες, ντουζιέρες, κοινόχρηστα WC, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, χώροι
διαμονής προσωπικού, χώροι πλυντηρίων ρούχων, λουτρικές εγκαταστάσεις (μέχρι και πισίνες),
κατάστημα ειδών διατροφής, κοινόχρηστα μαγειρεία-πλυντήρια, χώρος νεροχυτών. Επιπλέον χώροι
στάθμευσης αυτοκινήτων, τροχοβιλών, δρόμοι κυκλοφορίας οχημάτων, γήπεδα κ.λ.π.
ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ
Για την αποχέτευση προβλέπεται: α) βιολογικός καθαρισμός ή β) διάθεση στο έδαφος υπεδάφια.
«Ύπαρξη σηπτικής δεξαμενής πριν από τη διάθεση σε βόθρους και απορροφητικές στοές, με την
προϋπόθεση ότι η διάθεση γίνεται τρία (3) τουλάχιστον μέτρα πάνω από την ανώτερη στάθμη του
υδροφόρου ορίζοντα και υπάρχει κατάλληλα αποδεδειγμένη απορροφητικότητα του εδάφους σε σχέση
με τις διαστάσεις του συστήματος απορρόφησης και του όγκου αποβλήτων σύμφωνα με τις ισχύουσες
διατάξεις.»
Σύμφωνα με την Greek Campers Πανελλήνια Ένωση Κατασκηνωτών (www. icamp.gr)) στην
Ελλάδα δεν εφαρμόζεται η εγκατάσταση βιολογικών καθαρισμών σε camping.
Επομένως ο όρος κατασκήνωση τύπου Β, αν και χωρίς οικίσκους, σημαίνει ανέγερση ενός
μικρού οικισμού.
6
Β. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ
Εκχέρσωση εκτάσεων και τσιμεντοποίηση μεγάλου μέρους τους για πάρκινγκ, οδούς εντός του
χώρου, γήπεδα, κτίρια.
Καταστροφή ενός οικοτόπου υψηλής σημαντικότητας, τόσο αναφορικά με την ποικιλότητα της
ενδημικής χλωρίδας, όσο και την υποστήριξη απειλούμενης πανίδας και γενικά της άγριας πανίδας
της Ζήρειας (ρύπανση, διαφύλαξη νερού, χώρος αναπαραγωγής, φωλεοποίησης)
Θα αποτελέσει πρόβλημα ο όγκος των λυμάτων της αποχέτευσης και των λουτρικών
εγκαταστάσεων στην περιοχή που λειτουργεί ως ο κατεξοχήν φυσικός υδατοσυλλέκτης της
Κορινθίας, για τις πηγές του Μικρού Κεφαλαρίου-Τρικάλων και της Στυμφαλίας.
Θα δυσχερανθεί επικίνδυνα το έργο της παρακολούθησης της κυκλοφορίας των οχημάτων στον
ορεινό όγκο στο πλαίσιο της πυροφύλαξης τις νυχτερινές ώρες του καλοκαιριού. Σημειώνεται ότι
κάθε καλοκαίρι τις νυχτερινές ώρες σημειώνονται επεισόδια έναρξης εστιών φωτιάς στον ορεινό
όγκο, που εθελοντικά φυλάσσεται μέσω των πυροφυλακίων Γέρου και Βαρνεβού και νυχτερινών
περιπολιών οχημάτων εθελοντών.
7
Γ. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Το προσφερόμενο φυσικό τουριστικό αγαθό είναι ο ορεινός όγκος της Κυλλήνης, Αν και
φαινομενικά ξερός, άγονος και αναμφίβολα υπερβοσκημένος, προσφέρει το συγκριτικό
πλεονέκτημα ότι σε γενικές μορφές διατηρεί τη μορφή του ανέγγιχτη στο χρόνο από
επεμβάσεις όπως η οικοδόμηση και η αλλαγή χρήσεων γης.
Επισημαίνεται ότι τα ραγδαία αναπτυσσόμενα και άμεσα γειτνιάζοντα ορεινά χωριά προσφέρουν
επαρκείς και ποιοτικές υποδομές εστίασης και διανυκτέρευσης. Επιπλέον υπάρχουν ορεινοί χώροι
πάνω και κάτω από τα 1000μ., εκτός της προστατευόμενης περιοχής (π.χ. οροπέδια Μικρής
Ζήρειας, περιοχή Στυμφαλίας, Φενεού), όπου θα μπορούσαν να ανεγερθούν τέτοιες εγκαταστάσεις.
Εξαιτίας της βελτίωσης της προσβασιμότητας των κατοίκων του λεκανοπεδίου της Αττικής (οδικό
δίκτυο, προαστιακός) ο πληθυσμός της Κορινθίας αυξάνεται διαρκώς και η Κυλλήνη έχει καταστεί
η ευκολότερα προσβάσιμη και εγγύτερη ορεινή απόδραση για τους Αθηναίους. Η αναμενόμενη
πίεση της τουριστικής ανάπτυξης θα πρέπει να συμβαδίσει με τη διαφύλαξη της φυσικότητας του
ορεινού τοπίου και των υφισταμένων χρήσεων γης. Διαφορετικά η τουριστική του ελκυστικότητα
θα απαξιωθεί.
Επομένως στόχος της οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή με καθαρά οικονομικά κριτήρια
είναι ο αυστηρός και σαφής διαχωρισμός χρήσεων γης, ώστε αφενός να διαφυλαχθεί στη
σημερινή του μορφή το τουριστικό αγαθό της περιοχής, η ορεινή φύση πάνω από το υψόμετρο
των οικισμών και αφετέρου οι τουριστικές οικοδομικές υποδομές να αναπτυχθούν μέχρι το
όριο των οικισμών.
8
ΠΡΟΤΑΣΗ 2
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ Π.Υ.Π. ΣΤΙΣ Π.Π.Φ.
Α. ΤΥΠΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ
3. H γεωμορφολογία ττου βορείου οροπεδίου της Κυλλήνης χαρακτηρίζεται από ένα σπάνιο
(αναφορικά με την έκταση και την ύπαρξή του πάνω από τα 1400 μ.) όχι μόνο για την
Πελοπόννησο, αλλά και την Ελλάδα συνολικά δίκτυο υγροτόπων που συντίθεται από εποχιακές
λίμνες και δολίνες, οι οποίες λειτουργούν ως φυσικοί υδατοσυλλέκτες της Κορινθίας.
Β. ΧΛΩΡΙΔΑ
9
ορχεοειδών, όπως Dactyllorhiza sacciferra, Orchys quadripunctata, Cephalanthera rubra αισθητικής
και οικολογικής αξίας.
(Δημόπουλος 1993,
Παράρτημα φωτογραφικού υλικού Σ. Αποστολόπουλου, Δ. Καμαρινού).
3. Οι παρακάτω επισυναπτόμενοι πίνακες από την Ε.Π.Μ. δείχνουν ότι η περιοχή είναι
συγκρίσιμη (ως προς τη σημαντικότητα των στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος σε εθνικό
και περιφερειακό επίπεδο, ως προς την ετερογένεια και την ύπαρξη οικοτόπου προτεραιότητας
και ως προς τον πλούτο των ενδημικών φυτικών taxa) με τις ήδη προτεινόμενες ως περιοχές
προστασίας της φύσης στην Ε.Π.Μ. κορυφές της Κυλλήνης και κοιλάδα της
Φλαμπουρίτσας.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1
«Πίνακας 4.1-1: Αξιολόγηση της σημαντικότητάς των στοιχείων του φυσικού Περιβάλλοντος σε ευρωπαϊκό,
εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Σημαντικότητα σε
Χαρακτηριστικά περιοχής Ευρωπαϊκό Εθνικό Περιφερειακό
επίπεδο επίπεδο επίπεδο
Γεωλογία & Γεωμορφολογία
Κορυφές μικρής & μεγάλης Ζήρειας (Ασβεστολιθικές Μεγάλη Μεγάλη Μεγάλη
εξάρσεις)
Λίμνη του Δασίου (μεγάλης έκτασης εδάφη χαμηλής Μικρή Μεγάλη Μεγάλη
περατότητας)
«Πίνακας 4-2.1: Χωρικές ενότητες με κριτήρια τα οικολογικά και τα θεσμικά στοιχεία προστασίας / διατήρησης
τύπων οικοτόπων και των φυτικών ειδών»
Aξιόλογες Ύπαρξη τύπου Ύπαρξη Ύπαρξη Ύπαρξη Ποικιλότητα Μέσος
χωρικές οικοτόπου φυτικού τύπου ενδημικών απειλούμενων διαφορετικών πλούτος
ενότητες προτεραιτότητας προτεραιτότητας taxa/ μεσος taxa τύπων ενδημικών
πλούτος οικοτόπων φυτικών taxa
εννδημικών
Κεφαλάρι, Ναι +++ + 4 ca. 40
Κλεφτάκι μέχρι (*9530) (*9530, 934A,
Adonis 951Β, 1020)
τη λίμνη
cyllenea**
Δασίου
Κορυφές Ναι (1) Ναι +++ +++ 6 ca. 65-70
Μεγάλης (Globularia (4090, *6230,
Ζήρειας stygia) 5210, 951B,
8140, 8210)
Κορυφές Ναι (1) ++ ++ 6 ca. 40-45
Μικρής (4090, *6230,
Ζήρειας 5210, 3290,
8140, 8210)
Κοιλάδα Όχι +++ +++ 5 ca. 35-40
Φλαμπουρίτσας Adonis (*9530, 4090,
cyllenea 5210, 951B,
8210)
10
Γ. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΑΝΙΔΑ
• Είδη πουλιών Παρ.Ι της Οδηγίας 79/409: Φιδαετός (SPEC3) χρειάζεται εκτάσεις με ανοιχτή βλάστηση,
Πετροτουρλίδα (SPEC2) - Μαχητής (SPEC2) - Λασπότρυγγας (SPEC2) - Διπλομπεκάτσινο (SPEC1) χρειάζονται
ανοιξιάτικες υδατοσυλλογές με χαμηλή παρόχθια βλάστηση, Γιδοβύζι (SPEC2) - Δεντροσταρήθρα (SPEC2)
χρειάζονται κράσπεδα δάσους, Ωχροκελάδα (SPEC3) - Βλαχοτσίχλονο (SPEC2) σε αραιούς θάμνους, Αετομάχος
(SPEC3) χρειάζεται βοσκότοπους με θάμνους
• Είδη θηλαστικών Παρ.IΙ της Οδηγίας 92/43: 9 είδη χειροπτέρων χρειάζονται σπηλιές και τρύπες σε βράχους ή
ώριμα δέντρα με κουφάλες, Βαλκανικός Ασπάλακας δεν απειλείται αλλά έχει περιορισμένη εξάπλωση σε λιβάδια
11