You are on page 1of 139

MicroStation V8 XM

Eitim Dokman

MVS Mekansal Veri Sistemleri 2007


indekiler

MicroStationa Ho Geldiniz .................................................................................................. 1
MicroStationa Genel Bak .................................................................................................. 1
MicroStation Menleri ........................................................................................................... 1
Klavye Dzeni ....................................................................................................................... 2
Ara ubuklarn Sabitleme .................................................................................................. 3
Ara ubuu Bilgisi .............................................................................................................. 4
Ara Ayar Penceresi Ekran .................................................................................................. 4
PopSet ve Ara Ayar Penceresi ........................................................................................... 4

Grnmlerle almak ......................................................................................................... 6
Pencerelerin Dzenlenmesi .................................................................................................. 6
oklu Grnmler ve Gr Kontrolleri ................................................................................ 7
View Attributes ...................................................................................................................... 9
Kaydedilmi Grnmler (Saved Views) ............................................................................ 10

Tasarm Doruluu .............................................................................................................. 12


Working Units (alma Birimleri) ....................................................................................... 12

MicroStation ile alma ...................................................................................................... 14


Elemanlarla alma ........................................................................................................... 14
Reset (ptal) ........................................................................................................................ 16
Close (Dosya Kapatma) ...................................................................................................... 16
New (Yeni Dosya Yaratma) ................................................................................................ 16
Save (Kaydetme) ................................................................................................................ 18
Save Settings (Ayarlar Kaydet) .......................................................................................... 19
Undo ve Redo ..................................................................................................................... 19
Set Mark ve Undo Other ..................................................................................................... 19
Compress (Sktrma) ........................................................................................................ 19

Snapler ile almak ............................................................................................................ 20


Aktif Snap Modu ................................................................................................................. 20
Snap Modu Paleti ............................................................................................................... 21
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Snap Modlar ...................................................................................................................... 21
AccuSnap Kullanm ........................................................................................................... 22
AccuDraw Kullanm ........................................................................................................... 22
Tentative Snap .................................................................................................................... 23

zniteliklerin Tanmlanmas ................................................................................................ 24


ByLevel Kavram ................................................................................................................. 24
Transparency ve Priority (effaflk ve ncelik) ................................................................... 24
Color (Renk Paleti) ............................................................................................................. 25
Line Style (izgi Tipi) .......................................................................................................... 27
Line Weight (izgi Kalnl) ............................................................................................... 27
Element Information (Eleman Bilgisi) .................................................................................. 28

Katmanlar .............................................................................................................................. 30
Level Manager (Katman Yneticisi) .................................................................................... 30
Katmanlarn Da Aktarlmas ve e Alnmas .................................................................... 31
Aktif Katman ....................................................................................................................... 32
Level Display (Katman Gstericisi) ..................................................................................... 32

oklu Elemanlar ile almak ............................................................................................. 35


Fence .................................................................................................................................. 35
Place Fence (Fence Tanmla) ......................................................................................... 35
Modify Fence (Fence Dzenle) ....................................................................................... 36
Manipulate Fence Contents (Fence Kapsamndaki Elemanlar Dzenle) ....................... 36
Delete Fence Contents (Fence Kapsamndaki Elemanlar Sil) ....................................... 36

Elemanlar Gruplamak ......................................................................................................... 37


Create Complex Chain ....................................................................................................... 37
Create Complex Shape ...................................................................................................... 37
Create Region ..................................................................................................................... 38
Drop .................................................................................................................................... 41

Temel izim Komutlar ......................................................................................................... 42


Linear Element Paleti .......................................................................................................... 42
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Place SmartLine .............................................................................................................. 42
Place Line ....................................................................................................................... 44
Construct Angle Bisector ................................................................................................ 44
Construct Minimum Distance Line .................................................................................. 45
Construct Line at Active Angle ........................................................................................ 45

Polygons Paleti ................................................................................................................... 46


Place Block ..................................................................................................................... 46
Place Shape .................................................................................................................... 46
Place Orthogonal Shape ................................................................................................. 47
Place Regular Polygon ................................................................................................... 47

Circles Paleti ....................................................................................................................... 48


Place Circle ..................................................................................................................... 48
Place Ellipse ................................................................................................................... 49
Place Arc ......................................................................................................................... 49
Modify Arc Radius ........................................................................................................... 50
Modify Arc Angle ............................................................................................................. 50
Modify Arc Axis ............................................................................................................... 50

Dzenleme Komutlar ........................................................................................................... 51


Copy (Kopyala) ................................................................................................................... 51
Move (Ta) ......................................................................................................................... 52
Scale (lekle) ................................................................................................................... 52
Rotate (Dndr) .................................................................................................................. 53
Mirror (Simetri) .................................................................................................................... 53
Array (Dizi) .......................................................................................................................... 54
Align Elements by Edge (Elemanlar Kenarlara Hizala) ...................................................... 56
Stretch (Gerdirme) .............................................................................................................. 57
Move Parallel (Paraleline Ta) ........................................................................................... 58
Move to Contact .................................................................................................................. 58

Deitirici Komutlar ............................................................................................................. 59


Modify Element ................................................................................................................... 59
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Partial Delete ...................................................................................................................... 59
Break Element .................................................................................................................... 59
Extend Line ......................................................................................................................... 60
Extend Elements to Intersection ......................................................................................... 60
Extend Element to Intersection ........................................................................................... 60
Trim Elements ..................................................................................................................... 61
Intelli Trim ........................................................................................................................... 61
Insert Vertex ....................................................................................................................... 63
Delete Vertex ...................................................................................................................... 63
Construct Circullar Fillet ...................................................................................................... 64
Construct Chamfer .............................................................................................................. 64

lm Komutlar .................................................................................................................. 65
Measure Distance ............................................................................................................... 65
Measure Radius .................................................................................................................. 66
Measure Angle .................................................................................................................... 67
Measure Length .................................................................................................................. 67
Measure Area ..................................................................................................................... 68
Measure Volume ................................................................................................................. 68

Hcreler ................................................................................................................................. 69
Cell Library (Hcre Ktphanesi) ........................................................................................ 69
Place Active Cell ................................................................................................................. 71
Place Active Cell Matrix ...................................................................................................... 72
Select and Place Cell .......................................................................................................... 72
Define Cell Origin ................................................................................................................ 73
Place Active Line Terminator .............................................................................................. 73
Replace Cells ...................................................................................................................... 74
Place Cell Index .................................................................................................................. 75

Yaz Elemanlar ...................................................................................................................... 76


Text Styles (Yaz Stilleri) ..................................................................................................... 76
Place Text ........................................................................................................................... 78
Place Note .......................................................................................................................... 81
Edit Text .............................................................................................................................. 82
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Match Text Attributes .......................................................................................................... 82
Change Text Attributes ....................................................................................................... 82
Place TextNode .................................................................................................................. 83
Copy / Increment Text ........................................................................................................ 83
Fill In Single Enter Data Field .......................................................................................... 84

MicroStationda llendirme ............................................................................................ 85


Dimension Styles (llendirme Stilleri) ............................................................................. 85
Dimension Element ............................................................................................................. 89
Dimension Linear ................................................................................................................ 91
Dimension Angular ............................................................................................................. 92
Dimension Ordinates .......................................................................................................... 94
Change Dimension ............................................................................................................. 94
Match Dimension Attributes ................................................................................................ 94
Reassociate Dimensions .................................................................................................... 94

Taramalar .............................................................................................................................. 95
Hatch Area .......................................................................................................................... 95
Crosshatch Area ................................................................................................................. 98
Pattern Area ........................................................................................................................ 99
Linear Pattern ................................................................................................................... 100
Show Pattern Attributes .................................................................................................... 100
Match Pattern Attributes ................................................................................................... 101
Change Pattern Attributes ................................................................................................ 101
Delete Pattern ................................................................................................................... 101

Modeller ile almak ......................................................................................................... 102

Referanslar .......................................................................................................................... 105

Rasterlar .............................................................................................................................. 111


Raster Dosyann Deitirilmesi ......................................................................................... 114
Raster Grntnn Kesilmesi ........................................................................................... 114
Kesim Snrlarnn Deitirilmesi ....................................................................................... 114
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Kesim Snrlarnn Silinmesi .............................................................................................. 114
Koordinat Dnmnn Yaplmas ................................................................................. 114
Batch Convert (oklu Dosya Format Deitirme) ............................................................ 117

Proje Gezgini ...................................................................................................................... 118

MicroStation ile Yazdrma .................................................................................................. 122


Print Attributes (Yazdrma znitelikleri) ............................................................................ 124
Raster Options .................................................................................................................. 124
3d Plotting ......................................................................................................................... 125
Pen Table ......................................................................................................................... 127
Text Substitutions ............................................................................................................. 130
Map Pen Colors ................................................................................................................ 130
Map Pen Weights ............................................................................................................. 132

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 MVS Mekansal Veri Sistemleri



MicroStationa Genel Bak














Genel itibari ile MicroStation ara yz yukarda grld gibidir. En gze arpan zellikler
tm detaylar ile birlikte tek bir ara yz altnda toplanmtr.
MicroStation Menleri
Ana men ubuu, temel komutlara ulaabilmenin kolay yoludur. Mantksal olarak gruplama
sz konusu olduundan dier komutlara ulaabilmek de son derece kolaydr.
Eer ana paletler haricindeki ara ubuklarna ulamak istiyorsanz, ana men
ubuundan Toolsu sein. Tools mens altnda ulaabileceiniz tm ara ubuklar
listelenmitir.
Eer DGN (tasarm dosyas) ayarlarnz dzenlemek istiyorsanz, ana men
ubuundan Settings > Design File seerek almakta olduunuz DGN dosyanzn
tm ayarlarna ulaabilir, bu ayarlar projenize gre istediiniz gibi dzenleyebilirsiniz.

AnaAraubuu
(MainTools)
Durumubuu
GrnmGurubu
DiyalogPenceresi GrPenceresi
GeiTular
Grevubuu
(TaskNavigation)
AccuDrawPenceresi
AraAyarPenceresi
BirincilAralarAraubuu(PrimaryTools)
AnaMenubuu
znitelikPaleti
(Attributes)
GrnmKontrolleri
GrPenceresi
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 1/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Klavye Dzeni
MicroStation, bnyesinde barndrd merkezi bir kontrol sistemi ile kullancnn yapt tm
ilemleri kontrol eder. Bu sistemde, en st dzey Home olarak tabir edilmektedir. Home, her
hangi bir ilem yaplmaz iken durum ubuunda grlen ev eklindeki simgedir. ayet bir
komuta girilip ilem yaplyor ise bu simgenin ilgili komuta ait simge ile deitii grlecektir.

Grevlere ulamak iin ilgili komut paletine fare ile tklama yaplabilecei gibi, klavye ksa
yollar kullanlarak da ilgili grev yerine getirilebilir. MicroStation ekran incelendiinde, sol
taraftaki ana ara ubuu ile sadaki grev ubuklarnda nmerik ve alfabetik olarak bir
iaretleme gze arpmaktadr. Bu iaretleme, o palete, varsa alt paletine ve dier alt
komutlarna ulaabilmek iin hangi tu kombinasyonlarnn kullanlacan ifade etmektedir.
rnein, ana men ubuundaki Manipulate paletine ulamak iin 3 tuuna basmak
yeterlidir. 3 e bastnzda grdnz alr pencere, fare ile zerine tkladnzda alan
pencere ile ayndr. Bu alan pencerede alt alta birok komutun yine numaralandrld
grlecektir. Bir kez daha 3 e basldnda Manipulate > Scale ileminin yaplacana dikkat
edilmelidir.
Altrma: Klavye Ksa yolu Kullanarak Bir Komuta Eriim

1. intro.dgn dosyanz an. Durum ubuunda Home simgesini greceksiniz.
2. ayet bu simgeyi gremiyorsanz ESC tuuna basn.
3. Klavyeden 3 e basn.
Bu ilem Manipulate paletine ksa yolu ile ulamay salar.
4. Alr pencerenin ekranda grldne dikkat edin.
Bu alr pencere Manipulate paletinin tm alt komutlarn iermektedir.
5. Tekrar 3 e basn.
6. Ara ayar pencerenizin Scale komutunun ayarlarn aldna dikkat edin.
Bu ayar penceresi o anda kullanmakta olduunuz komutun tm ayarlarna
ulamanza olanak tanr.

NOT : Ara ayar penceresini kontrol ederek o anda aktif olarak kullanmakta
olduunuz komut hakknda bilgi alabilirsiniz.

Altrma: Manipulate Ara ubuunu Bamsz Olarak Amak

1. intro.dgn dosyasnda devam ediyoruz. ekilde grld gibi Scale komutuna
tklayn. Aktif olduunu ie bask duruundan anlamak mmkndr.

2. Paleti karmak iin ise komut zerinde fare ile biraz basl beklemek yeterlidir.
Alr pencerenin ekranda belirdiini greceksiniz. Alr pencerenin en altnda
Open as ToolBox seerek ilgili paleti tek bana ekrana karabilirsiniz. Bu
paleti daha sonra istediiniz yere konumlandrabilirsiniz.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 2/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Ara ubuklarn Sabitleme
Sabitlemeden kast, bir nceki altrmada bamsz olarak ekrana kardmz paletleri,
MicroStation ara yznde sabit bir yere hareket ettirerek yerletirmektir. Bu yerletirme ilemi
ara yz zerinde sol ve sa yanlar ile st ve alt ksmlarda yaplabilmektedir.
Altrma: Manipulate Ara ubuunu Sabitleme

1. intro.dgn dosyasnda devam ediyoruz. Farenin iaretisini Manipulate paletinin
adnn yazd st ksmda tutun.
2. Sol fare dmesine basn ve basl tutun.
3. Bu esnada farenizi srkleyin ve sol yan taraftaki ana men ubuunun altna
gtrn.
4. Basl tuttuunuz sol fare dmesini brakn.
Grlecei gibi ilgili ara ubuu sol yana sabitlenmitir.

Altrma: Sabitlenmi Manipulate Ara ubuunu Geri karma

1. intro.dgn dosyasnda devam ediyoruz. Farenin iaretisini aadaki ekilde de
grld gibi farkl iki paleti ayran yatay izginin zerine konumlandrn.



2. Sol fare dmesine basl tutun ve fareyi srkleyin. Manipulate paletinin sabit
durduu yerden ekrana ktn greceksiniz. Ekranda istediiniz yere
konumlayn ve basl tuttuunuz sol fare dmesini brakn.

Altrma: Manipulate Paletini Kapatma

1. intro.dgn dosyasnda devam ediyoruz. Manipulate paletinde de, dier tm
paletlerde de paletin isminin yazl olduu balk ksmn en sanda kk bir x
iareti greceksiniz.
2. Buraya tklayarak ak olan ilgili paletinizi ekrandan kapatabilirsiniz.



Farearetisiniburaya
konumlandrn
Kapatmakiin
tklayn
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 3/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Ara ubuu Bilgisi
MicroStation, size komutlarn aktif hale getirmeden o komut hakknda bilgi alabilmenizi
salayan bir ara ubuu bilgilendirme sistemine sahiptir. Fare iaretisini ilgili ara ubuu,
komut zerine konumlandrdnzda ilgili ara ubuu / komutun ad bilgilendirme amal
etiket olarak ekranda belirir.
Bu detayla biraz deneme yaptnzda, bilgilendirme ileminin sadece ara ubuu ve
komutla snrl kalmadn, ara yz ekrannda grebileceiniz her ksm iin bu zelliin aktif
olarak kullanlabileceini greceksiniz. rnein, st ksmda bulunan birincil aralar ara
ubuu, znitelik paleti ve alt ksmda grlen durum ubuunun sandaki alanlar, bilgi
alnabilecek dier yerlerdir.
MicroStation ara yz penceresinin alt ksmnda bulunan durum ubuunun sanda,
kilit ekli ile gsterilmi Locks simgesi zerinde fare iaretisi ile durduunuzda
bilgilendirmenin aktif olduunu ve Active Locks olarak size iletildiine dikkat edin.
Ara Ayar Penceresi Ekran
Aralarn genelinin bir ayar opsiyonu bulunmaktadr. lgili komutun nasl icra edilecei bu
ayarlama ile salanmaktadr. Ara ayar penceresi, standart olarak MicroStation ara yz
ekrannda kalan ve hangi komuta girilmise o komutun ayarlarn deitirme imkan salayan
bir ekrandr. Bu ekran ara yzde serbest kalabildii gibi, ara yzn yan ksmlarnda
sabitlenme imkn da vardr.
Bu diyalog ekran, MicroStation n balangcnda n yklenir. Alta aktif ekildedir. ayet
kapatldnda ve yeni bir komuta girildiinde otomatik olarak tekrardan ekranda belirir.

Farkl iki komut iin farkl ara ayar pencereleri
PUCU : Tm ayar pencereleri ve diyalog kutularndaki girdi ksmlarnda sa fare
dmesine tkladnzda yeni bir alr pencere gelir. Bu ise girdi alanndaki yazy
kes, kopyala, yaptr, sil, tmn se, hibirini seme ksa yol komutlarn
kullanmanza imkan tanr.
PopSet ve Ara Ayar Penceresi
PopSet, srekli ak olan komut ayar pencerelerinin grnm ile ilgili dzenlemeleri yapan
bir zelliktir. Fare iaretisi, ayar penceresi dnda bir yere gtrldnde, ayar
penceresinin otomatik olarak kapanmasn salar.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 4/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

PopSet ayarlamas, Primary ara kutusu iindeki PopSet tuu ile yaplr. Bu tu, PopSet
kapal olduunda krmz, ak olduunda yeil renk almaktadr ve varsaylan deer olarak
kapal konumdadr.
PopSet ak iken, ara kutusunun yeniden grlebilmesi iin;
Fare iaretisi ile PopSet tuunun zerine gelmek,
Fare iaretisi ile aktif komutun palet zerindeki konumuna gelmek veya baka bir
komut semek,
Klavyeden CTRL + Space tularna basmak gerekir. CTRL + Space tularna tekrar
basmak, ayar penceresinin yeniden gizlenmesini salar.




















MicroStation XM Eitim Kitab 2007 5/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

MicroStation n grnm pencereleri ve grnm kontrolleri, ayn projeyi oklu pencerelerde
almaya olanak tanyacak ekilde tasarlanmtr. rnek vermek gerekirse tm projeyi bir
pencerede grebilirken, ayn projenin belli bir kesimi farkl bir pencerede detayl olarak
grlebilmektedir. Toplamda sekiz adet kiiselletirilebilen pencere mevcuttur. Bunlar istek
dorultusunda dzenlenebilmektedir.
Pencerelerin Dzenlenmesi
Altrma: Pencerelerin Boyutlandrlmas

1. Ana men ubuundan File > Open seerek windows1.dgn dosyasn aalm.
Bu dosya aldnda, ekranda bir pencerenin al olduu bir arayz gelecek.
2. Fare iaretisini View 1 olarak grlen 1 numaral pencerenin sol alt ksmna
gtrn. apraz ift ynl ok grlecek. Bu esnada fare sol dmesine basl
tutun ve pencereyi klecek ekilde yeniden boyutlandrn.
3. Alt ksmdaki gr penceresi gei tularndan 2 numaral dmeye tklayn ve
View 2 penceresini aktif hale getirin.
4. Gr penceresi gei tularndan 3 numaral dmeye basn ve View 3 an.

Altrma: Grnm Gurubu Yaratma

1. windows1.dgn dosyasna devam ediyoruz. Manage View Groups etiketli, ekrann
alt ksmnda sekiz adet pencere dmesinin solundaki dmeye basyoruz.
2. Alan pencerede Create View Group isimli en bataki dmeye tklyoruz.
3. sim ve aklama bilgisi isteyen bir pencere kacak karmza. Ayarlamamza bir
isim giriyoruz, istee bal olarak aklama bilgisi de girilebilir.
4. OK tklyoruz.
Bu ilemlere balamadan nce aktif olan penceremizi istenilen konuma getirip,
gerekiyorsa boyutlandrmasn yapmamz gerekmekte. Konum ve boyut bilgileri OK e
tkladktan sonra hafzada saklanacaktr.

Altrma: Grnm Pencerelerini Hizalamak

1. Ana men ubuundan Window > Arrange tklyoruz.
Hizalama, pencereleri st ste gelmeyecek ve birbirini kesmeyecek ekilde ve en
nemlisi de ieriinin grlebilecei ekilde optimize etmektir.
2. Bu ayarlarn saklanabilmesi iin File > Save Settings seilmesi gereklidir.
Artk dosyada bu hizalamalar korunacaktr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 6/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


oklu Grnmler ve Gr Kontrolleri
Geerli proje dallandrlmtr. View 1 btn plan gsterirken, View 2 ve View 3 belli ksmlar
gsterebilmektedir. Her pencerenin ereve ksmnda, o pencereye etki eden ve sadece
grnmle ilgili deiiklikler yaratan ayar dmeleri mevcuttur. Bunlar altrmalar eklinde
tek tek inceleyelim.
Altrma: Grnm Gncelle (Update View)

1. windows1.dgn dosyasnda devam ediyoruz. View 3 penceresinden Update View
seiyoruz. Bu ilem 3 numaral penceredeki grnty tazelemektedir. Youn bir
dosyada youn izim objeleri ile alldnda grntnn tazelenmesi kimi
durumlarda kullancya kolaylklar salar.
2. View 2 penceresinden de Update Viewa tklayn.
3. Update View komutunun ayar penceresinde Update All opsiyonu mevcuttur. Bu
seilerek tm gr pencereleri tek hamlede gncellenebilir.

Altrma: Bytme (Zoom In)

1. windows1.dgn dosyasnda devam ediyoruz. Byte ortasnda + iareti ile
sembolize edilmi bytme dmesine uygulayacamz pencereden tklyoruz.
2. Fare iaretisini pencere iinde herhangi bir yere konumlandrdmzda bir
drtgensel alan grlecektir.
3. Bytme ayar penceresinde Zoom Ratio deeri grlecektir. Bu deerin
bymesi daha fazla bytme uygulanaca anlamn tamaktadr. Deer
deitiinde drtgensel alann deitiine dikkat edin.
Kltme seildiinde MicroStation, kltmeyi tasarm alannn merkezini
baz alarak gerekletirir.
Bytme seildiinde ise, bytlecek alan kullancdan semesi istenir.
Fare ile seilen alanda bu ilem gerekletirilir.

Altrma: Kltme (Zoom Out)

1. View 3 penceresinin grnm kontrolleri paletinden, zoom out fonksiyonunu
seelim. Simge olarak yanda grlen byte ortasnda iareti olan.
2. Ekranda sol fare dmesi ile tklamak iin program bizden giri bekler.
3. Ekrana tkladnzda tasarm ekrannn ortasn temel alarak kltme ilemi
gerekleir.
4. Zoom out ayar penceresinde de, zoom in komutunda olduu gibi Zoom Ratio
deeri mevcuttur. Bu deer kltme orannn ifadesidir.

PUCU : Zoom In ve Zoom Out ilemini (bytme / kltme) fare zerindeki tekerlei
kullanarak da gerekletirmek mmkndr. Tekerlei ileri doru hareket ettirmek
ekranda yaknlamay, geriye doru hareket ettirmek ise ekrandan uzaklamay
salar.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 7/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Altrma: Belirli Alanda Bytme (Window Area)

1. windows2.dgn dosyasn aalm.
2. View 1 penceresinin grnm kontrolleri paletinden Window Areay seelim. Alt
ksmdaki durum ubuunda MicroStation kullancdan, belirlenecek alann ilk
kesini girmesini ister.
3. Ekrana getirmek istediiniz alann ilk kesini ekranda tklayn.
Durum ubuunda bu sefer bu alan iin ikinci ve zt kenin girilmesi istenir.
4. Fare iaretisi hareket ettirildiinde ekranda drtgensel bir alann olutuuna
dikkat edin. Bu ilemden sonra, bu drtgen alann ii dizayn ekrannza sacak
ekilde getirilecektir.
5. Window Area ayar penceresi incelendiinde, Apply to Window ibaresi
grlmektedir. Bu deerin karsnda sekiz adet pencere listelenmitir. lemin
hangi pencerede etki etmesi isteniyorsa, buradaki deeri o pencere adn
almaldr. Hemen sandaki tikli yeri iaretleyerek ilemin gereklemesi salanr.
6. rnek olarak, View 1 penceresinde projenin tamam grlyor olsun. Projenin
belli bir kesimi View 2 penceresinde grlmek isteniyorsa, View 1 penceresinin
grnm kontrolleri paletinden, Window Area seilir. Ayar penceresi diyalog
kutusundan Apply to Window deeri View 2 olarak ayarlanr ve tik iaretlenir.
Ekrana tklandnda ilgili blgenin View 2 penceresinde yaknlatrld
gzlemlenmi olunur.

Altrma: Grnm Dndrme (Rotate View)

1. windows2.dgn dosyasnda devam ediyoruz.
2. View 1 penceresinden Rotate View komutunu grnm kontrolleri paletinden
sein.
3. Ayar penceresine baktnzda, method ksmnda farkl alternatifin olduu
grlr. Dynamic, 2 Points, Unrotated.
4. Metot olarak 2 Points i sein.
5. Durum ubuu kontrol edildiinde program kullancdan X eksenini tanmlamasn
ister. Bu, tanmlanan X ekseni ile programn kendi X ekseni akacak ekilde
dndrmenin uyguland metottur.
6. Metot olarak Dynamic i sein.
7. Dynamic seildiinde fare iaretisinin deitiine dikkat edin.
8. Ekranda bir + iareti belirir. Bu iaretin anlam, dndrme uygularken dnme
noktasnn tanmland yer olmasdr. + iaretinin zerine gelip sol fare ile
tkladnzda + iaretinin yerini yeniden konumlayabilir, bu sayede dnme orijin
noktasn tayin edebilirsiniz.
9. Bu ayarlamadan sonra ekrann herhangi bir yerine tklayarak fare iaretisini
hareket ettirdiinizde, izim alannzn dndn greceksiniz. Dnme ilemini
gerekletirdikten sonra tekrar sol fare dmesi tklanarak ilem kabul edilir, sa
fare dmesi tklanarak ilem red edilir.
10. Metot olarak Unrotated seildiinde ise herhangi bir deer girilmeksizin dnm
olan izim alan orijinal haline geri getirilir.

NOT : Rotate View ilemi, sadece grnmde etki eden bir olaydr. Projenizin
koordinat, a, v.s. deerlerinde herhangi bir deiiklik sz konusu deildir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 8/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Altrma: Ekran Kaydr (Pan View)

1. windows2.dgn dosyasnda devam ediyoruz.
2. View 3 penceresinin grnm kontrolleri paletinden Pan View komutu seilir.
3. Fare iaretisinin el eklini aldna dikkat edin.
4. Ekranda herhangi bir yere tklayp fareyi hareket ettirdiinizde, izim ekrannz
ierisinde dolaabildiinizi, grnmeyen dier taraflar ekranda grnr kldnz
greceksiniz.
5. Ekran istediiniz konuma getirdikten sonra tekrar sol fare dmesine tklayarak
ilemi onaylayn. Eer sa fare dmesine tklayacak olursanz ilemi reddetmi
olursunuz ve iziminiz Pan yapmadan nceki haline geri dner.

Altrma: nceki ve Sonrakini Gster (View Previous / View Next)

1. windows2.dgn dosyasnda devam ediyoruz.
2. View 3 penceresinin grnm kontrolleri paletinden View Previous seilir.
3. Dikkat edilirse bir nceki grnm ortamna gidildii grlr. View Previous, nasl
ki ilemlerde Undo dediimizde ilemi geri alyor, aynen o mantkla alan fakat
bunu grnt de uygulayan bir komuttur.
4. Kullanc ekranda her geziinde, bu aamalar MicroStation hafzasnda kaydedilir,
View Previous ile nceki grnm alanlarna dnmek mmkndr.
5. View Next ise, View Previous ile geilen nceki grntlerden, tekrar sonraki
grnmlere gemekte kullanlr.
View Attributes
Grnm znitelikleri anlamna gelen View Attributes a ulamak iin, her pencerede bulunan
grnm kontrolleri paletinin en bandaki simgeye tklayarak veya Settings > View Attributes
seerek veya CTRL + B tklayarak mmkndr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 9/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


View Attributes ile hangi objeler ekranda grlebilecek hangileri grlmeyecek bunlar seme
imkn salanr. Bunlar;
ACS Triad : XYZ eksenlerini sembolize eden koordinat sistemini gsterir.
Background : Arkaplana herhangi bir resim atanmsa onu gsterir.
Camera : Ortamda kamera var ise, bunu grnr klar.
Constructions : Ik, glge, sis, v.s. gibi obje harici elemanlar grnr klar.
Dimensions : l izgilerinin ekranda grnr klnmasn salar.
Data Field : Veri girilebilen veri bloklarn gsterir / gizler.
Fast Cells : Celllerin taslak halde grnmesine olanak tanr.
Fast Curves : Ak konumdayken erisel objeler, izgilerin birleiminden,
Kapal konumdayken erisel objeler, eri olarak gsterilir.
Fill : Elemanlarn dolgularnn grlp grlmeyeceini belirler.
Grid : Grid (zgara) izgilerini gsterir / gizler.
Level Overrides : aretli olduunda tm elemanlar daha nceden tanml tek bir
sembolojide gsterilir. aretsiz iken her eleman kendi sembolojisine sahiptir.
Line Styles : izgi tiplerinin grnp grnmeyecei ayardr.
Line Weight : izgi kalnlklarn ekranda gsterir / gizler.
Patterns : Objeler iinde desen tarama var ise bunlar gsterir / gizler.
Text : Ekrandaki yazlar gsterir / gizler.
Text Node : Text Node denen yazlarn orjinlerini gsterir / gizler.
Transparency : effaflk olaynn grlp grlmeyeceinin ayardr.
View attributes ile yaplan deiiklikler objeler zerinde kalc deiiklikler deildirler. Sadece
grnme etki eden deiikliklerdir. MicroStation n View Attributes zellii kullanlarak,
projeler karmaadan uzak daha kolay bir ekilde tasarlanr ve incelenir.
Kaydedilmi Grnmler (Saved Views)
Kaydedilmi grnmler mensne ulamak iin Utilities > Saved Views semek yeterlidir.
Tklandnda Saved Views diyalog kutusu ekranda belirir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 10/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Altrma: Tm Plan Grnmnn Kaydedilmesi

1. view_save.dgn dosyasn an.
2. Utilities > Saved Views sein ve kaydedilmi grnmler diyalog kutusunu aktif
hale getirin.
3. Saved Views diyalog kutusunda en bataki Save View simgesine tklayn.
4. Karnza Save View diyalog kutusu alacak ve sizden bir isim ve aklama
girmeniz istenecek. sim hanesinin girilmesi zorunludur. Aklama hanesi, istek
dorultusunda doldurulabilir.
5. View : 1
Name : Plan
Description : Tm Plan
ayet birden fazla gr penceresi ak ise, View ksmndan ilgili pencere
seildiinde o pencerenin durumu kaydedilmi olunacaktr.
6. OK tklayn.
7. Saved View diyalog kutusunda Plan isminde Tm Plan aklamasnda bir satr
eklendiine dikkat edin.

Altrma: Mutfak Grnmnn Kaydedilmesi

1. view_save.dgn dosyasnda devam ediyoruz.
2. Window Area komutu ile mutfak blgesine yaknlan.
3. Labels ve Slabs katmanlarn kapatalm.

4. Save Viewa tklayarak bu grnm de aadaki deerlere gre kaydedelim.
View : 1
Name : Mutfak
Description : Mutfak Duvar
5. OK tklayn.

u anda Saved Views diyalog kutusunda Plan ve Mutfak isimlerinde iki adet kayt
greceksiniz. Bunlar zerine ift tklayarak veya seip Apply tuuna basarak ilgili grnm
anna dnebileceinizi grn.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 11/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri




Working Units (alma Birimleri)
MicroStation ierisinde, dnyada kullanlan birim sistemleri tanmldr. Metric ve Imperial
sistemler, en ok kullanlan birim sistemleri olmakla beraber, Trkiyede bizim kullandmz
birim sistemi Metric birim sistemidir. Birim sistemlerinin hangisinin kullanlaca tanmlamas
iin Working Units ksmna girilmelidir. Buraya eriim Settings > Design File altndan
gereklemektedir. DGN File Settings isimli diyalog kutusu ekranda belirecektir. Buras o an
kullanlmakta olan DGN dosyasnn ayarlarnn yapld penceredir. Soldaki Category
ksmndan en alttaki Working Units sekmesi birim sistemlerinin tanmlanaca sekmedir.

alma birimleri Master Unit ve Sub Unit olmak zere iki ksmdan oluur. Master Unit, ana
birim, Sub Unit ise o birime ait alt birimdir. Master Unit ksmndan ilgili birim seildiinde, Sub
Unit seenekleri de bu birime bal olarak gncellenir. izim herhangi bir birim sisteminde
oluturulduktan sonra birim sisteminin deimesi izim boyutlarnda herhangi bir deiiklie
sebebiyet vermez. Sadece birim dntrmesi yaplr. rnein, alma birimini metre olarak
tanmlayp 1000 m. uzunluunda bir izgi izelim. Sonrasnda alma birimini kilometreye
evirdiimizde bu izginin uzunluu halen 1000 m. dir. Fakat llen, okunan deer kilometre
karlnda geleceinden bu deer 1 km. olarak gsterilecektir.
alma Birimi MU:SU Mesafe
Feet / Inch 120:10 120 feet , 10 inch
Miles / Yards 26:385 26 miles , 385 yards
Meters / Milimeters 5:25 5 meters , 25 milimeters
Milimeters / Micrometers 0:500 Yarm milimetre
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 12/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Altrma: Birim Sisteminin Deitirilmesi

1. draw.dgn dosyasn an.
2. Mesafe lm komutu olan Measure Distancea girmek iin D + 1 tularna basn.
3. Measure Distance ayar penceresinde Distance ksmnn Between Points
olmasna dikkat edin.
4. Ekranda grlen izginin ilk ve son noktasna tklayn.
5. Ayar penceresinde Distance ksmnn 100 m olarak lldn greceksiniz.
6. Settings > Design File altnda Working Unit sekmesine girin.
7. Master Uniti Santimetre ve Sub Uniti Milimetre olarak deitirin.
8. OK e tklayn.
9. Tekrardan Measure Distance komutunu altrdnzda ve izginin ilk ve son
noktasn ltnzde, lm deerinin 10000 cm. olarak deitiini
greceksiniz.

Altrma: Birim Okumann Deitirilmesi

1. draw.dgn dosyasnda devam ediyoruz.
2. Settings > Design File altnda Working Units sekmesini sein.
3. Master Uniti metre, Sub Uniti santimetre olarak deitirin.
4. Accuracy (hassasiyet) i 0 olarak deitirin.
5. Format ksmnn, MU olduundan emin olun.
6. OK e tklayp onaylayn.
7. D + 1 tklayarak izginin ban ve sonunu tklayn.
8. lm sonucunun 100 m. olarak gsterildiini greceksiniz.
9. Tekrar Working Unit sekmesine gidip, Format ksmn, MU:SU olarak deitirip
OK tklayn.
10. D + 1 tklayarak lm aldnzda 100 m 0 cm olarak deitiine dikkat edin.

Linear ksm uzunluk deerleri iin birim sistemi tanmlarken, Angles ksm da asal deerler
iin birim sistemi tanmlanmasna imkan tanr.
Format ksmn inceleyecek olursak;
DD.DDDD : Derece cinsinden,
DD MM SS : Derece Dakika Saniye cinsinden,
Gradians : Grad cinsinden,
Radians : Radyan cinsinden asal deer girilmesini salar.
Mode ksmn inceleyecek olursak;
Conventional : Matematiksel olarak X eksenini yatay kabul ederek llen ay,
Azimuth : Haritaclktan bilinen semt as (kuzeyden llen ay),
Bearing : 60 derece Kuzey-Dou, 45 derece Gney-Bat gibi ifadelerle lm
yapabilme imkn salayan a lme metotlardr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 13/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



Bu blmde MicroStation ortamnda dosyann yaratlmas, ablon kullanlarak yaratma,
almann kaydedilmesi, ilemlerin geri alnmas, elemanlar seilmesi konular zerinde
durulacaktr.
Elemanlarla alma
Element Selection (eleman seim) paleti, MicroStation ortamnda yaratlan tm izim
elemanlar arasnda belli kriterler esas alnarak seim yaplabilmesine olanak tanyan ok
gl bir komuttur.

Element selection paleti yukardaki ekilde grld gibidir. st sra Method, alt sra Mode
olarak tanmldr. Bunlar ksaca sras ile inceleyecek olursak,
1. Method Satr
Individual : Tek tek eleman seimi yaplaca zaman kullanlacak metot,
Block : Drtgen bir alan iine giren elemanlar seileceinde,
Shape : Kullanc tanml kapal bir eleman iine girenler dikkate alnr,
Circle : Dairesel bir alan iine giren elemanlar seileceinde,
Line : Bir izgi boyunca bu izgiye deen elemanlar seileceinde,
kullanlacak yntemlerdir.
2. Mode Satr
New : Her bir tklamada yeni bir eleman seer eskisi seim d kalr,
Add : Seime, yeni elemanlar eklenilmek istendiinde,
Subtract : Seili elemanlardan seim d braklmak istenen obje varsa,
Invert : Seili olanlar seim d braklp, seili olmayanlar seilir,
Select All : Hepsini se, seili obje varsa hibirini seme
yntemleri ile seim yaplabilmesine olanak tanr.
Element selection diyalog penceresi bu kadar ile snrl deildir. Sa alt ksmda bulunan
simgesine tklanarak daha detayl seim yaplabilme imkn salayan gelimi parametrelere
eriilir.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 14/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Element Selection paletinin gelimi zellikler toplam 7 ana ksmda toplanmtr. Bunlar
yukardaki ekilde de grld zere sras ile; Katman Baznda, Renk Baznda, izgi
Tipi Baznda, izgi Kalnl Baznda, Eleman Tipi Baznda, Eleman Snf Baznda seim
yaplabilmesini mmkn klan sekmelerdir.
Katman baznda seim sekmesinde, alma ortamnda yaratlm tm katmanlar
listelenir. Buradan ilgili katmanlarn seimi son derece basit bir biimde yaplabilir.
Renk baznda seim sekmesinde, renk paletinde tanmlanm toplam 255 adet renk
arasndan ilgili renklere sahip elemanlarn seimi yaplabilir.
izgi tipi baznda seim sekmesinde, mevcut tm izgi tipleri listelenir ve belli izgi
tipine sahip elemanlar seime dahil edilir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 15/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
izgi kalnl baznda seim sekmesinde, yazlm bnyesinde tanml toplam 32 adet
izgi kalnlk deeri listelenir ve belli izgi kalnlna sahip objeler seilebilir.
Eleman tipi baznda seim sekmesinde, izgi eleman m, kapal eleman m, dairesel
objeleri mi, l izgilerini mi, yazlar m, v.s. gibi tm eleman tipleri listelenmitir ve
bunlar arasndan istenilen tipteki elemanlarn seimi mmkn olmaktadr.
Eleman snf baznda seim sekmesinde ise, taramalarn m, construction diye tabir
edilen kamera, k, v.s. gibi sanal objelerin mi, yoksa primary diye tabir edilen daire,
kare, poligon, v.s. gibi somut objelerin mi seime dahil edileceinin belirlendii yerdir.
Reset (ptal)
MicroStationda iptal dmesi olarak sa fare dmesi atanmtr. Program ilk kurulumdan
sonraki ilk kez sa fare dmesine basldnda, kullancya bir uyar penceresi grntler. ki
alternatif vardr. Herhangi bir opsiyon semeden OK deyip o ekran geildiinde varsaylan
deer olarak sa fare dmesi iptal fonksiyonu iin hazr konuma gelmi olur.
Reset komutunun kullanlabilecei baz aamalar aada listelenmitir.
Herhangi bir komuttan klmak istendiinde. rnein, izim alannda bir daire objesi
oluturdunuz. ayet sa fare dmesine basp iptal etmezseniz hala daire izim
komutunda bulunur ve tkladnzda ekrana ikinci bir daire objesini izmi olursunuz.
Belli baz komutlarda devam edilmemesi gereken durumlarda. rnein, izgi objesi ile
bir gzergah iziyorsunuz. Gzergh sonunda sa fare dmesi ile gzergah
tamamlam olursunuz.
Belli baz komutlarda farkl alternatifleri deerlendirmek istendiinde. rnein, paral
izgilerden olumu bir gzergh tek bir izgi eleman haline getirmek zere birleime
tabi tutuyorsunuz. Fakat program verilen tolerans deeri neticesinde sizin
istemediiniz bir izgiyi seti. Sa fare dmesine basarak dier alternatifler arasnda
gezinti yapabilir, istediiniz izgiyi bulunca da kaldnz yerden birletirmeye devam
edebilirsiniz.
Close (Dosya Kapatma)
Close komutunu kullanarak dosya kapatmak, MicroStation sonlandrmak anlamn
tamamakta, sadece o anda allan DGN dosyasn kapatmay gerekletirmektedir. DGN
dosyasn kapatmak farkl bir DGN dosyada almak iin kullanlacak bir yntem
olacandan, bunu yapmann iki yntemi mevcuttur.
File > Open seilerek yeni dosya ama penceresi ile karlalr. Buradan farkl bir
dosya seilerek, aktif dosya otomatik olarak kapanm olur.
File > Close seilerek aktif olan dosya kapatlr ve kullanc MicroStation Manager
penceresi ile kar karya gelir. Buradan yine yeni dosya seilerek farkl dosyada
almaya devam edilebilir.
New (Yeni Dosya Yaratma)
MicroStation altrldnda MicroStation Manager diye tabir edilen bir arayz alr.
Buradan o an sistemde kaytl dosyalar seilebildii gibi yeni bir dosya yaratlarak o dosyada
almaya da balanabilir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 16/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

MicroStation Manager ara yz yukarda grld gibidir. Orta blmede o anki aktif dizinde
bulunan dosyalar listelenmekte, buradan seilen dosya alarak almaya balanlmaktadr.
Sa st ksmda bulunan ve bo beyaz sayfa ile sembolize edilmi New dmesi ile yeni
dosya yaratlmaktadr. New diyalog penceresi aadaki gibidir.

New diyalog penceresinin st ksmnda Konum olarak belirtilen yerden alma dizinimizi
tanmlarz. Alt blmede Dosya Ad ksmna yeni oluacak dosyann adn yazarz. Kayt Tr
ksmna baktmzda (.dgn) ve (.dwg) olarak temel iki dosya format gze arpmaktadr.
MicroStation temel dosya format DGN dir. AutoCad dosya format olan DWG de
MicroStation tarafndan %100 desteklenmektedir. Ksaca MicroStation ortamnda, DWG
uzantl AutoCad dosyalarn da yaratp bunlar zerinde dilediiniz gibi alabilirsiniz.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 17/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
En altta bulunan Seed ksm nemlidir. Seed burada kalp, ablon anlam tamaktadr ve
dosyamz yaratrken hangi zellikleri barndraca, daha nceden tanmlanm bu Seed
dosyalarla mmkndr. Seed dosya seebilmek iin Seed satrnn en sandaki Browse
dmesine tklamak yeterlidir.

Browse dmesine tklandnda yukardaki ekranla karlalr. Varsaylan Seed klasrnn
iinde daha nceden tanml Seed dosyalarnn listesi ekranda grlmektedir. Buradan ilgili
dosya seilerek dosya yaratma ilemine devam edilir. En ok kullanlan Seed ler
seed2d.dgn ve seed3d.dgn dosyalardr. Adndan da anlalaca zere, seed2d.dgn seedi
dosyamza 2 Boyutlu bir dosya zellii kazandrr. Dosyada 3 Boyut yetenekleri ve paletleri
yoktur. Dzlemsel alma esastr. Paletler kstl olacandan, gerekmiyorsa bunu semek,
olas karmaadan kurtulmak asndan nemlidir. Seed3d.dgn dosyas, dosyamza 3 Boyut
yeteneklerini ekler. lgili paletler artk kullanlabilirdir. Dzlemsel deil, uzaysal alma artk
mmkndr.
Seed dosyasn setikten sonra A a tklayarak ilem tamamlanr. Dizini seilmi, ismi
verilmi, seed dosyas tanmlanm dosya artk yaratlmaya hazrdr. Kaydet dmesine
tklanarak ilgili dosya oluturulmu olunur.
Save (Kaydetme)
Bir dosya aldnda MicroStation bunu sabit diskinizden okur. Deiiklikler yaplp daha
sonra ki allarda bunlar grlmek isteniyorsa, dosyann saklanmas gerekmektedir.
MicroStation ilk kurulan bir bilgisayarda varsaylan deer olarak otomatik kayt zellii aktif
halde gelir. Otomatik olarak kaydetme zelliini devre d brakmak iin ana men
ubuundan Workspace > Preferences seilir. Alan pencereden Operation sekmesi
iaretlendiinde sa blmede Automatically Save Design Changes diye iaretli bir ibare
mevcuttur. Bunun iareti kaldrldnda otomatik kaydetme zellii devre d braklm
olunur.
Artk dosyada yaplan her bir deiiklikten sonra File > Save seilmeli veya CTRL + S tu
kombinasyonuna baslmaldr ki deiiklikler kalc olsun.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 18/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Save Settings (Ayarlar Kaydet)
MicroStation da dosya kaydetmenin yeri ile ayarlar kaydetmenin yeri ayrlmtr. Save
Settings, dosyadaki objeler zerinde etkili deildir. Sadece programda yaplan ayarlarn kalc
olmasn salamakla grevlidir. rnein, az nce otomatik kaydetme zellii devre d
brakld. Bu halde programdan kp tekrar girildiinde, otomatik kaydetme olaynn tekrar
aktif olduu grlecektir. Oysaki o ilemden sonra File > Save Settings seilmi veya ksa yol
tularndan CTRL + F tulanm olunsayd bu ayarlamalar kalc olacakt. Her trl ayardan
sonra Save Settings seilmeli ve ayarlar hafzada saklanmaldr.
Undo ve Redo
Undo komutu, yaplan son ilemi geri alr. Undo komutu, ana men ubuunda en st srada
listelenmitir ve en son yaplan ilemin ad, Undo ibaresinin yannda yazmaktadr. Ksayol
tuu ile ilem geri alnmak isteniyorsa, CTRL + Z kombinasyonu ile Undo ilemi uygulanr.
Undo komutu uygulandnda, en son ilem geri alnr ve Undo ibaresinin nnde bir nceki
ilemin ad yazar. Bu ekilde yaplan ilemler sras ile geri alnabilir.
Redo komutu, Undo ile geri alnan ilemi eski haline getirmek amac ile kullanlr. Edit
mens altnda listelenmitir ve ksayol tuu CTRL + R dir. Undo ile alma anndaki en son
kayt noktasna kadar ilemler geri alnrken, Redo ile de en son yaplan ileme kadar geri
alnan grevler eski haline getirilir.
Set Mark ve Undo Other
Set Mark, ana men ubuunda Edit mens altndadr. Projenin herhangi bir aamas
programn hafzasna aldrlmak istendiinde kullanlr. rnein, belli bir aamaya kadar olan
ksm sabit kalacak, sonrasnda yaplan ilemler deiebilecek ilemler ise, bu noktada
durum Set Mark komutu ile hafzaya aldrlr. Yazlm bu noktay artk tanmaktadr. Bu hafza
noktasna kadar olan ilemler geri alnmak istendiinde Edit > Undo Other > To Mark komutu
kullanlr. Edit > Undo Other > All komutu altrldnda ise, en son dosyann kayt edildii
noktadan sonraki tm yaplan ilemler geri alnr.
Compress (Sktrma)
MicroStation dosyas iinde yaplan silme ilemleri geici hafzada saklanr ve Undo komutu
ile geri alnabilir. Fakat belli bir noktadan sonra bu ilemler listesi hafzada ok fazla yer
tutmaya balar. Dosya boyutunu byten bu ilem, alma ortamnn glemesine sebep
olabilir. File > Compress komutu uygulandnda bu geici hafzadaki bilgiler temizlenir,
dosya gereksiz objelerden arndrlr ve alma ortam rahatlatlr. Compress uygulandnda
Undo ve Redo komutlar kullanlamaz hale gelir. Genellikle dosya ile alma bitirildiinde,
dosyadan kmadan nce kullanlmas tavsiye edilir. File > Compress > Options seilerek,
Compress komutunun hangi parametrelere etki edecei belirlenir. File > Compress > Design
seilerek Compress komutu dosyaya uygulanr.



MicroStation XM Eitim Kitab 2007 19/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Snap (yakalama), tasarm ortamnda yaratlacak objelerin dier objelere temas ederek
izilecei durumlarda kullanlan temel komutlardandr. Snap Modlar, elemanlar zerinde
yakalamann ne ekilde gerekleeceinin belirlendii parametrelerdir. Kullanlabilecek snap
modlar, o anda kullanlmakta olunan ilemin tipine gre deiiklik gstermektedir. Eer aktif
komut, snap olayn desteklemiyor ise, snaplar eriilemez olacaktr.
Aktif Snap Modu
Ekrann alt ksmnda, durum ubuunun yannda aktif snap moduna ulalabilir. Aadaki
ekilde de grld gibi, olas snap modlar listelenmitir. ekil incelendiinde gze arpan
iki adet daire ile iaretlenmi alan var. Bunlardan, ii bo olan dairenin iaret ettii snap
modu varsaylan olarak kullanlan snap modudur. izilen objeler bu snap modu baz alnarak
yakalanr. i dolgulu olan dairenin iaret ettii snap ise bir kereliine hangi yakalama
modunun kullanlacan belirler. Varsaylan deer olarak Keypoint snap seilidir. Bir kez sol
fare dmesi ile farkl bir mod seildiinde bir kullanmlk olarak o iaretlenir. Varsaylan
deer deitirilmek istendiinde, ilgili snap moduna SHIFT tuunu basl tutarak tklanmaldr.
Aksi takdirde override yapacandan, seilen snap modu bir kereliine kullanlacaktr.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 20/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Snap Modu Paleti
Snap modlar paletini ekranda kartmak iin, Settings > Snaps > Button Bar seilir. Paletten
snap modlar, sol fare dmesine tek tk yaplarak bir kullanmlk (override), ift tk yaplarak
ise aktif olarak srekli kullanlaca anlam tayarak seilir.

Yukardaki ekilde, en bataki simgenin aktif olmas, snap modlarnn kullanlabilir olduunu,
Soldan nc dmenin basl olmas ise aktif snap modunun Keypoint snap modu
olduunu gstermektedir.
Alttaki ekilde, yukardakinden farkl olarak bir dmenin daha basl olduu gze
arpmaktadr. Son basl olan dme, bir kereye mahsus olarak hangi snap modunun
kullanlacann tanml olduu deeri gstermektedir.

Snap Modlar
Toggle Accusnap : Snap modunu aar / kapatr.
Near Snap Point : Obje zerinde her yerden yakalama mmkndr.
Keypoint Snap : Eleman zerinde, en yakn anahtar noktay yakalar. Bu, izgi
iin balang, daire iin quadrant noktalar, yaz ve hcreler iin yerleim noktalardr.
Midpoint Snap : Orta nokta yakalama modudur.
Center Snap : Daire, yay, elips, okgen objelerinin merkez noktasn yakalar.
Origin Snap : Bir hcre ve yaz elemannn orijin noktasn (yaratld
nokta), bir B-Spline elemann merkezini, bir llendirme elemannn ilk veri noktasn
ve izgi, linestring, multiline veya bir eklin ilk kesini yakalar.
Bisector Snap : Bir izgi elemann seilen noktaya en yakn parasnn deil,
btn elemann orta noktasn yakalar.
Intersect Snap : ki elemann kesiim noktasn yakalar.
Tangent Snap : Bir elemann teet noktasn yakalar. Fare hareket ettiinde,
bulunduu noktaya gre teet deiir ve hangi noktann teet olarak alnaca ikinci
bir veri noktas girildiinde belirlenir.
Tangent Point Snap : Bir elemann belirli bir noktasndan teet izmek iin kullanlr.
Perpendicular Snap : Bir elemana dik izmek iin kullanlr.
Perpendicular Point : Elemana sabit bir noktadan dik izmek iin kullanlr.
Parallel Snap : Objelere paralel izerken kullanlacak snap modudur.
Thru Point Snap : Bir elemann gemek zorunda olduu bir noktay tanmlar.
Point On Snap : izilecek olan izgi, eleman zerinde veya sanal uzants
zerinde olacak ekilde izilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 21/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
AccuS
AccuSn
gibi, Ac
grafik g
hzlanm
seilere
AccuSn
ve Feel
sekmes
sekmed
yapld
AccuD
AccuDra
girileri,
ksa yol
AccuDra
tklamak
Snap Kulla
nap, eleman
ccuDraw ile
gsterimler
masn sala
ek ulalr.
nap ayar pe
l. General s
si, eriler, y
dir. Feel se
sekmedir.
Draw Kulla
aw, izim
, aktif komu
tular gibi
aw pencere
k gerekir. A
anm
nlarn yakal
birlikte de
kullanarak
ar. Ayarlar
enceresi gen
sekmesi, Ac
yazlar, l
ekmesi ise,
.
anm
esnasnda
utun gerektir
pek ok z
esini amak
AccuDraw pe
anmasnda
kullanlabil
snap ilem
na, ana m
nel anlamda
ccuSnap ile
izgileri, k
yakalamad

kullanlabil
rdii ayarla
zellii, izim
k iin prima
encereleri a
a kolaylklar
en bir fonk
minin otoma
men ubu
a sekme
e ilgili gene
kat objelerin
da elemanl
lecek en te
r, en son gi
min hzl ve k
ary tools me
aadaki e
salayan,
ksiyondur. E
atikletirilme
undan Se
eye ayrlm
el ayarlar b
n snap edil
arn alglan
emel komu
irilen noktal
kolay yaplm
ensnden
ekillerde g
yalnz ba
Elemanlarn
esini ve bu
ettings > S

tr. Bunlar;
barndran s
ip edilmeye
nmasnn h
utlardan bir
lara gre ya
masn sala
Toggle Acc
rld gib
na kullanla
snap edilm
u sayede i
Snaps > Ac
General, E
sekmedir. E
eceinin be
hassasiyeti
ridir. Kesin
aplacak ile
amaktadr.
cuDraw d
bidir.
abilecei
mesinde,
lemlerin
ccuSnap
Elements
Elements
lirlendii
ayarnn
mesafe
emler ve
mesine

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 22/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
AccuDraw iki farkl moda kullanlabilir. Bunlardan biri Rectangular (sol resim), dieri Polar
(sa resim). Rectangular modda, merkez noktas orijin kabul edilerek koordinatl giri yaplr.
Polar modda ise, merkez noktas orijin kabul edilerek a mesafe girii sz konusudur.
AccuDraw aktif durumda iken, ekranda ynlendirici bir kare veya daire grnr. AccuDraw
tipine bal olan bu gsterimde Rectangular mod iin kare, Polar mod iin dairesel bir
gsterim sz konusudur. Fare, ekranda farkl bir yere konumlandrldnda, AccuDraw veri
giri alanlarna ilgili deerler otomatik gncellenir. Eer sabit bir deer girilmek isteniyorsa,
ilgili haneye o deer yazlp TAB tuuna baslrsa, o deer kilitlenmi olunur ki bu deer
kadar ilem yrrle alnr.
Tentative Snap
Tentative noktalar bir eit grafik veri eklidir. Bir sonra girilecek olan veri noktasnn
konumunu grmek ve bir sonra girilecek olan bir veri noktasna referans olacak bir nokta
belirlemek amac ile kullanlr. Tentative snap yapabilmek iin farenin SA ve SOL dmeleri
ayn anda baslr. Ekranda tentative imlecinin sabit kaldna dikkat edin. O nokta artk
kilitlenmitir ve koordinat deerleri durum ubuunda gsterilmektedir.

Altrma: Tentative Snap Kullanm

1. keypoint.dgn dosyasn an.
2. Fare iaretisini 1 numara ile iaretlenmi alandaki izginin bana gtrn.
3. Sol ve Sa fare dmelerine ayn anda basn.
4. Fare iaretisini 2 numara ile iaretlenmi alandaki izginin sonuna gtrn.
5. Sol ve Sa fare dmelerine ayn anda basn.
6. Her iki durum iin tentative snap yapld.
7. Durum ubuundaki deerler her iki blge iin koordinat deerleridir.
8. Bu deerler arasndaki farklar inceleyin.




MicroStation XM Eitim Kitab 2007 23/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Karmak tasarmlarda, objeleri birbirinden ayrt etmek zor bir durumdur. MicroStation ile her
trl objeye ayr ayr spesifik znitelik deerleri verilmek sureti ile karakteristik bir zm
mantyla karmaadan uzak bir tasarm ortamna kavuulur.

Yukarda grlen palet, MicroStation ana paletlerinden Attributes paletidir. Katman seimi,
renk seimi, izgi tipi, izgi kalnl, effaflk ve ncelik deerleri Attributes (znitelik)
paletinden tanmlanabilmektedir.
ByLevel Kavram
Her katmann belli bir renk deeri, izgi tipi stili ve izgi kalnl deerleri vardr. Bunlar
kullanc tarafndan katmanlar yaratlrken tanmlanmtr. Attributes paletinden herhangi bir
mdahale yapldnda, eklenen objeler artk kendi tanml deerleri dndaki deerler ile
oluturulurlar. Bunun nne geebilmek ByLevel kavram ile mmkndr.

ekillerden de grlecei zere, gerek renk paleti, gerek izgi tipi paleti ve gerekse izgi
kalnl paletlerinin her birinde ByLevel ibaresi mevcuttur. Farkl bir deer seili dahi olsa
ByLevel seildiinde, kullanc tarafndan yaratlrken tanmlanm znitelik deerleri seilir.
Transparency ve Priority (effaflk ve ncelik)
effaflk ve ncelik, MicroStation XM ile birlikte gelen yeni zelliklerden ikisidir. effaflk,
zellikle st ste gelen objelerin birine bu deerin atanmas ile her iki objenin de grnr
klnmas olayn gerekletirir. ncelik deeri ise, st ste gelen objeler arasnda hangisinin
hangi sra ile tabakalanmas gerektiinin tanmland deerdir. MicroStation da en son
izilen obje en stte grnecek ekilde sralanr. Ancak priority deeri ile tanmlama
yaplarak bu sralama deitirilebilmektedir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 24/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Transparency (effaflk) aral 0 100 olarak belirlenmi ve toplamda st ste 100 ayr obje
farkl effaflk deeri ile tanmlanabilir. Priority (ncelik) aral ise -500 +500 deerleri
arasnda olup, toplamda 1000 adet ayn blgedeki objeler sras ile belirlenebilir. Priority
deeri dzlemsel almalarda geerli olduundan, 3 Boyutlu dosyalarda priority aktif olarak
gelmez. 3 Boyutlu dosyalarda sralama kot baznda gereklemektedir. effaflk deeri
verilen objelerin effaflnn grlebilmesi iin View Attributes grnm ayar paletinden
Transparency deerinin iaretli olmas gerekmektedir.

Color (Renk Paleti)
Renk paleti, MicroStation ierisinde ana men ubuundan Settings > Color Table seilerek
tanmlanr. 0 255 renk deeri aralnda hangi numaral rengi hangi srada olacann
belirlendii yerdir. Attributes paletindeki renk paleti ksm, bu tanmlanan color table renklerini
baz alarak kullancya renk alternatiflerini sunar. Katmanlar yaratlrken kullanc kendi
standartlarna uygun olarak her katmana bir renk deeri atamasn yapar. Ancak farkl
renklerde bir obje yerleimi sz konusu olaca durumlarda, bu ksmdan ilgili renk seilerek
istenilen yaplm olunur.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 25/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Standart Renk Tablosu

Gerek Renk Tablosu

Pantone Renk Tablosu
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 26/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Aktif renk paleti, yukardaki ekillerden de grlecei zere, ana sekmede incelenmitir.
Bunlardan ilki, nceki srm MicroStation larda da olan ve 0 255 deerleri arasna
tanmlanm renk paletidir. lgili renk listeden seildikten sonra OK tklanarak aktif renk
seilmi olunur.
kince sekmede var olan renk paleti, daha hassas renk deerleri elde edebilmek amac ile
oluturulmu ve MicroStation XM de dahil edilmi palettir. Fare iaretisi ile renk deerleri
zerinde gezerek bir renk karm elde etmek mmkndr. Red, Green ve Blue renk
deerleri saysal kod olarak elde mevcut ise, yine buradaki hanelere girilerek o renk deeri
elde edilebilmektedir.
nc sekme de yine MicroStation XM ile birlikte gelen yeniliklerden birisidir. Pantone,
dnyaca kabul grm standart bir renk paletidir. Hangi program olursa olsun bir pantone
deeri her biri iin ayn sonucu vermektedir. rnein, kahverengi renginin RGB deerleri
farkl farkl olabilir. Bu da kahverenginin farkl tonlarn ortaya karr. Ancak pantone ile
kahverengi dendiinde RGB deeri 165, 42, 42 olan tanmlanr ve hangi CAD ortam olursa
olsun bu deerler sabittir.
Line Style (izgi Tipi)

Aktif izgi tipi seimi Attributes paletinden sembolne tklanarak gerekletirilir.
Temel olarak MicroStation da tanml sekiz adet izgi tipi vardr ve bunlar 0 7 aralnda
numaralandrlmtr. Bu sekiz adet standart izgi tipi haricinde tanml izgi tipleri de
mevcuttur. Kullanclar kendi izgi tiplerini de yaratabilmektedirler. izgi tiplerinin izim
ortamnda grlebilmesi iin, View Attributes penceresinden Line Styles iaretlenmelidir.
Line Weight (izgi Kalnl)
Aktif izgi kalnl seimi Attributes paletinden sembolne tklanarak yaplr.
MicroStation da toplam 32 adet tanml izgi kalnl vardr ve bunlar 0 31 aralnda
numaralandrlmtr. kt aamasnda, her bir izgi kalnl deeri milimetrik olarak
tanmlanabilmektedir. izgi kalnlklarnn izim ortamnda grlebilmesi iin View Attributes
diyalog penceresinden Line Weights in iaretli olmas gerekmektedir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 27/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Aktif renk, aktif izgi tipi, aktif izgi kalnl deerleri, obje yaratmadan tanmlanp elemanlar
yaratld gibi, mevcut izilmi objelerin bu znitelik deerlerinin deiimi de yine Attributes
paleti kullanlarak yaplabilmektedir.
izim alanndaki herhangi bir obje seilip, aktif renk paleti alp bir renk deeri tanmlanr,
aktif izgi tipi paleti alp bir izgi tipi tanmlanr, aktif izgi kalnl paleti alp bir izgi
kalnl tanmlanr, effaflk paleti alp bir effaflk deeri ve ncelik paleti alp bir ncelik
tanmlandnda, bu deerler seili obje / objeler iin uygulanm olacaktr.
Element Information (Eleman Bilgisi)
Element Information komutu, izim alanndaki bir objenin bilgilerine ulaabilmenin en kolay
yoludur. Mevcut bilgi deerlerine ulalabildii gibi buradan ilgili deiikliklerde
yaplabilmektedir. Element Information komutunu aktif hale getirmek iin Primary Tools ara
ubuundan simgesine tklamak yeterlidir.

izim alanndaki bir izgi eleman iin Element Information penceresi yukardaki ekilde
grld gibidir. Balca kategori altnda gruplandrlm sekmelerden olumaktadr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 28/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Element Info penceresinin en stndeki Selection alannda o anki seili objenin tr
listelenmitir. General, Geometry, Extended sekmelerini ksaca inceleyelim.
General Sekmesi

1. Level, seili elemann bulunduu katman,
2. Color, seili elemann rengini,
3. Line Style, seili elemann izgi tipini,
4. Weight, seili elemann izgi kalnln,
5. Class, seili elemann snfn,
6. Template, seili elemann dahil olduu ablonu,
7. Transparency, seili elemann effaflk deerini,
8. Priority, seili elemann ncelik deerini
Kullancnn bilgisine sunar. Dilendii takdirde bu deerlere tklanarak deiiklikler
yaplabilir.
Geometry Sekmesi

1. Start, izgi elemannn ilk noktasnn X Y koordinat deerleri,
2. End, izgi elemannn son noktasnn X Y koordinat deerleri,
3. Length, izgi elemannn noktalar aras uzunluunu,
4. Direction, izgi elemannn izim ortamndaki dorultusunu,
5. Delta X, izgi elemannn ilk ve son noktalar aras delta x deeri,
6. Delta Y, izgi elemannn ilk ve son noktalar aras delta y deeri,
7. Total Length, izgi elemannn toplam uzunluunu,
Kullancnn bilgisine sunar. Bu deerler kullanc tarafndan ksmen
deitirilebilir. Aksi takdirde mevcut objenin yaps bozulur.

Extended Sekmesi

1. Model, objenin hangi model kapsamnda bulunduunu,
2. Last Modified, objenin en son deitirildii saat ve tarihi,
3. Snappable, objenin snap aralar ile yakalanabilip yakalanamayacan,
4. Locked, objenin kilitli olup olmayacan,
Kullancnn bilgisine sunar. Bu deerler de kullanc tarafndan ksmen
deitirilebilir. Deitirilebilen ksmlar, snappable ve locked seenekleridir.

Yukarda grlen Element Information ekran izgi eleman iin bu ekildedir. Farkl objelerin
seimi farkl ekranlarn grnmesini gerektirebilir. Her objenin farkl opsiyonlar vardr.
rnein, bir yaz eleman seildiinde ekrana gelecek deerlerden biri de yaznn ieriinin
listelendii kutudur.



MicroStation XM Eitim Kitab 2007 29/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Katmanlar, objeleri gruplamann en etkin yoludur. Belli kriterlere dahil objeler tek bir katmana
atanarak, hem projede karmaa ortadan kaldrlm, hem de alma kolayl salanm
olunur. MicroStation da snrsz sayda katman yaratlabilmektedir.
MicroStation da katmanla ilgili iki temel palet mevcuttur. Bunlar, Primary Tools ara kutusu
altndaki Level Manager ve Level Display paletleridir.


Level Manager (Katman Yneticisi)
Aktif ve referans dosyalardaki katmanlar ve katmanlarn ayarlarn kullancya tanmlama
yetkisi veren katman paletidir. Level Manager diyalog kutusuna, Primary Tools ara
ubuundaki Level Manager simgesine tklayarak veya Settings > Level > Manager seerek
ulamak mmkndr.

Level Manager diyalog penceresi incelenecek olunursa, en st ksmda men ubuu, onun
altnda simgelerden oluan ksayollar ve orta ksmda da iki blme halinde katman zellikleri
bulunmaktadr. Ortadan ikiye ayrlm blmlerden soldakinde, kategoriler listelenmitir. Sa
ksmda ise o an iinde bulunulan kategoriye ait katmanlar listelenmitir.

LevelManager LevelDisplay
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 30/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Dosya ierisinde yeni katman tanmlanmak istendiinde yukardaki ekilden de grld
gibi yeni katman yarat dmesine tklamak veya Levels > New semek gereklidir. Sa
panelde yeni bir satr yaratlacak ve bir isim verilmesi istenecektir. ekilde grlen renk
ksmna tklanarak, o katman iin mevcut paletten bir renk tanmlamas yaplabilir. izgi tipi
ve izgi kalnl deerleri de ilgili yere tklanmak koulu ile tanmlanabilir.
Kilit simgesi o katmann kilitli olup olmadn gsterir. Kilitli olan bir katmandan obje
silinemez ve deiiklik yaplamaz. zerinde deiiklik yaplmas istenmeyen katmanlar iin
kilit hanesine fare ile iaretlemek yeterlidir.
Yazdrma ksm, hangi katmanlarn ktda grnp, hangilerinin grnmeyeceinin
belirlendii sekmedir. Yannda iareti olan katmanlar ktya yansyacaktr. Bu sayede
istenmeyen katmanlarn ktdan karlmas son derece kolaydr.
Used sekmesi, o katmanda herhangi bir eleman olup olmadn belirten sekmedir. En az bir
elemana sahip katman koyu renkle vurgulanr. Used sekmesindeki isareti, o katmanda en
az bir eleman olduunu, yani katmann bo olmadn gsterir. Bo olmayan katmanlar
silinemez. Silinebilmesi iin ncelikle iinin bo olmas gereklidir. O katmana ait elemanlar
seilip silindiinde, Used sekmesindeki iaretinin kaybolduuna dikkat edin.
Eleman says sekmesi, ilgili katmanda toplam ka elemann mevcut olduunu gsterir. O
katmanda yaratlan tm objeler burada saysal anlamda gsterilir. Katmann tm
elemanlarn seip bakmak yerine, buras daha ksa yoldan eleman saymn mmkn klar.
Transparency sekmesi, o katmann effaflk deerin ne olduunu tanmladmz yerdir.
Objelere teker teker effaflk deeri verilebildii gibi, katman baznda da effaflk tanmlamak
mmkndr.
Priority sekmesi ise ilgili katmann ncelik deerinin tanmland sekmedir. Katmann tm
elemanlarna belirli bir ncelik deeri atanmak isteniyorsa, bu sekmeden deer girilerek bu
gerekletirilmi olunur.
Katmanlarn Da Aktarlmas ve e Alnmas
Katmanlar, MicroStation ortamnda bir kere yaratlp ilgili semboloji deerleri atandktan
sonra, bu katmanlar farkl farkl dosyalar iin de kullanlabilir. Level Manager diyalog
penceresinde Levels > Export seerek, katmanlar da aktarlabilir. Burada nemli olan ok
eitli dosya formatlar olmasna ramen, dgnlib dosya uzantsnn kullanlmasdr. dgnlib
dosya uzants seildikten sonra herhangi bir isim verilerek katmanlar farkl bir dosya olarak
kaydetmek mmkndr.
Farkl bir dosyada veya bilgisayarda artk bu kaydedilmi katmanlar kullanlabilir. Bunun iin
Levels > Import komutu kullanlr. Import denildiinde dosya ismi tanmlanr. Kaydedilen
dosyay seip OK denildiinde o dosyann barndrd katmanlar bir pencerede listelenir.
Oradan istenirse ilgili katmanlar tek tek, istenirse tm katmanlar seilip onaylanr. Artk ilgili
katmanlar yeni dosyada da kullanlmaya hazrdr.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 31/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Aktif Katman
Attributes ana paleti ierisinde aktif renk, aktif izgi stili ve aktif kalnlk gibi aktif katman da
yer almaktadr. Normal halde burada o an aktif olan katman grntlenir. zerine bir kez
tklandnda ise mevcut tm katmanlar listelenir.

Yukardaki ekilde de grld gibi mevcut katmanlarn listesi sralanmaktadr. Aktif katman
deitirilmek istendiinde, ilgili katmann zerine gelip bir kez sol fare dmesine tklamak
ilemi gerekletirmek iin yeterlidir. ekil incelendiinde , , ekillerinden oluan
stun grnmektedir. Bunlardan ilki, o katmann grnp grnmeyeceini, ikincisi ise
katmann kilitlenip kilitlenmeyeceinin ayarnn yapld opsiyonlardr.
Level Display (Katman Gstericisi)
Level Display diyalog kutusuna, Primary Tools ara ubuundan veya CTRL + E ksa yol tu
kombinasyonunu tulayarak veya Settings > Level > Display seilerek ulalabilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 32/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Level Display diyalog penceresinde, siyah fonla gsterilen katmanlar ak olan katmanlar,
beyaz fonla gsterilenler ise kapal (grnmeyen) katmanlar sembolize etmektedir. Gri fonla
iaretlenmi olanlar ise, baz pencerelerde ak bazlarnda kapal konumda olan
katmanlardr. Bir katman adnn zerine bir kez sol fare dmesi ile tklamak, o katmann
alp, kapanmasn salar. Kapal olan katmanlar alacak, ak olanlar ise kapanacaktr.
Yeil fonla gsterilmi olan katman, aktif katman iaret etmektedir. Aktif katman, her
pencere iin ayndr ve o anda kullanmda olan katmandr. Her hangi bir katman, aktif katman
olarak belirlenmek isteniyorsa, sol fare dmesi ile katman adnn zerine ift tklamak
yeterlidir.
Level Display, penceresinde de MicroStation da bulunan sekiz adet gr pencerelerinin
listesi mevcuttur. Bu, hangi katmanlarn hangi pencerelerde grnp, hangilerinde
grnmeyeceinin belirtildii sekmedir.

Filtreler mens, kullanc tarafndan yaratlm filtrelerin grnmnn ve seilmesinin
yapld sekmedir. Level Manager ile oluturulan filtreler bu alanda listelenir. lgili filtre
seilmek sureti ile, o filtreyi kapsayan katmanlar ekranda belirecektir.
Grnm mens, kullancnn ekranda katmanlar m yoksa filtreleri mi grp bunlar
zerinde mdahalede bulunacann seildii sekmedir. Levels seili iken Level Display
mens yaratlm katmanlar listeleyecektir. ayet Filters seili ise, oluturulmu filtreler var
ise bunlar listelenecektir.
Mod mens, View Display, Global Display ve Global Freeze alt sekmelerinden ibarettir.
View Display ile farkl pencereler iin farkl katmanlarn alp kapanmas olay aktif hale
getirilir. Global Display, seilen katmanlarn tm pencerelerde ayn biimde etki etmesi
istendiinde (grnme / grnmeme) durumlar iin seilir. Global Freeze ise tm
pencerelerdeki katmanlar o hali ile saklar. Pencere baznda deiiklie msaade edilmez.
Pencere sekmesindeki sekiz adet pencerenin seilemez duruma geldiine dikkat edin.
Katman kapat dmesi ile ekrandan bir obje seilmesi istenir. Seilen objenin dahil olduu
katman kapatlr. Karmak projelerde objenin katman bilgilerini renmeye gerek
brakmadan, katman kapatlabildiinden almann sratli biimde yrmesini salayacaktr.

ModMens
GrnmMens
PencereSekmesi
KatmanKapat
Filtreler
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 33/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Level Display penceresinde, katmanlarn listelendii alanda sa fare dmesi ile
tklandnda yukarda grlen alt pencere alr. Buradan, Set Active seilerek ilgili katman
aktif katman haline getirilebilir. All On ile tm katmanlar alr, All Off ile tm katmanlar
kapatlr. Bu ilemde aktif katmann kapanmas sz konusu deildir. Aktif olan katmann
kapatlmas gerektii durumlarda, baka bir katman aktif katman olarak ayarlanr. Invert ile
ak olan katmanlar kapanr, kapal olanlar alr. Off By Element ile ekrandan bir eleman
seilir. O elemann dahil olduu katman kapatlr. All Except Element ile yine ekrandan bir
eleman seilir. Seilen elemann bulunduu katman haricindeki tm katmanlar kapatlr.























MicroStation XM Eitim Kitab 2007 34/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Fence
Fence, elemanlarn toplu biimde bir ileme tabi tutulacaklar zaman bu objelerin snrlarn
belirleyen hayali snrlar olarak tanmlanr. oklu elemanlarla allrken seim paleti
kullanlaca gibi alternatif bir metot olarak Fence kullanlr ve ou ilemlerde zaman
asndan avantajlar salar. Fence paleti, ana ara ubuunda, 2 numaral ksa yol ile
sembolize edilmitir.

1. Place Fence (Fence Tanmla)
Fence yaratmak iin kullanlr. Fence Mode ayarna bal olarak fence kapsamndaki
elemanlar zerinde ilem yaplr. Fence Type, fence in ne ekilde tanmlanacan, Fence
Mode ise fence in neresinin ileme dahil edileceinin belirlendii sekmelerdir.
Fence Type sekmesindeki alternatifleri inceleyecek olursak;
Block, dikdrtgen eklinde fence yaratr.
Shape, kullanc tarafndan girilen noktalardan oluan kapal bir alan tanmlar.
Circle, dairesel ekilde fence yaratr.
Element, ekranda mevcut herhangi bir kapal eleman, fence alan olarak tanmlar.
From View, o an kullanlan pencerenin snrlar fence snrlar olarak atanr.
From File, mevcut alma dosyasndaki tm elemanlar evreleyen snr fence snr
olarak tanmlanr.
From Flood, ekrana tklanldnda, evresini kapatacak snr arayan bir alanda fence
yaratlmasna olanak tanr.
Fence Mode sekmesindeki alternatifleri inceleyecek olursak;
Inside, tamam ile fence snrlar ierisinde kalan elemanlar dikkate alnr.
Overlap, fence snrlar ierisine tamam ile giren objeler ile, bu fence snrna deen
elemanlar dikkate alnr.
Clip, elemanlarn fence iinde kalan paralar ve tamamen fence iinde kalan
paralar dikkate alnr.
Void, tamamen fence snrlar dnda kalan elemanlar dikkate alnr.
Void Overlap, tamam ile fence snrlar dnda kalan objeler ile, fence snrna deen
elemanlar dikkate alnr.
Void Clip, elemanlarn sadece fence dnda kalan paralar ve tamamen fence
dnda kalan paralar dikkate alnr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 35/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



2. Modify Fence (Fence Dzenle)
Fence snrlarn, kelerinden tutarak boyutunu deitirmek veya konumunu istenilen
noktaya yerletirmek istendiinde kullanlacak fence komutudur. Bu ilem sadece fence
snrlarn etkilemektedir. Fence kapsamndaki elemanlar zerinde herhangi bir etkisi yoktur.
Modify Fence komutunun altrlabilmesi iin ekranda bir fence tanmlanmaldr. Aksi
takdirde komut icra edilemeyecektir.
Modify Mode sekmesinde iki farkl seenek vardr. Bunlar Vertex ve Position. Vertex modu ile
fence, ke noktalarndan tutularak yeniden boyutlandrlr. Position modu ile de, fence in
konumu deitirilir.
3. Manipulate Fence Contents (Fence Kapsamndaki Elemanlar Dzenle)
Fence kapsamndaki elemanlar zerinde ilem yaplmasn, dzenlenmesini salar. Komutun
aktif hale gelebilmesi iin ekranda bir fence in tanml olmas gereklidir. Yedi adet sekmeden
oluan paleti sras ile inceleyelim.
Copy ile fence kapsamndaki elemanlar kopyalanr.
Move ile fence kapsamndaki elemanlar tanr.
Scale ile fence kapsamndaki elemanlar leklenir.
Rotate ile fence kapsamndaki elemanlar dndrlr.
Mirror ile fence kapsamndaki elemanlarn ayna grnts oluturulur.
Array ile fence kapsamndaki elemanlardan matris dizilimi oluturulur.
Stretch ile fence kapsamndaki elemanlar sndrlr / gerdirilir.

4. Delete Fence Contents (Fence Kapsamndaki Elemanlar Sil)
Fence Moduna bal olarak ilgili etki alannda bulunan elemanlarn silinmesi iin kullanlan
fence komutudur. Fence, ilgili elemanlar kapsayacak ekilde ekrana yerletirilir, Delete
Fence Contents simgesi tklanr ve ilem ekrana tklanarak onaylanr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 36/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



1. Create Complex Chain
Para para geilen gzergah elemanlarnn tek bir elemanla geilmesi gereken durumlarda,
bu elemanlarn birleimini gerekletiren gruplama komutudur.

Method sekmesi, elemanlarn kompleks elemana evrilirken nasl bir yntem uygulanacan
belirleyen yerdir. Manual, seiminde kullanc, her bir para eleman tanmlamaldr.
Automatic, seiminde ise ilk eleman tanmlanr, bunu takip eden dier paralar yazlm
tarafndan otomatik bulunur. Max Gap deeri, automatic modu etkileyen bir deerdir. Manual
mod zerinde herhangi bir etkisi yoktur. Anlam ise, birbirini takip eden elemanlar arasndaki
aklk deerinin maksimum miktardr. Bu deerden daha fazla olan aklklar yazlm kendi
kendine bulamaz.
Simplify Geometry iaretli olmadnda oluan eleman bir Complex elemandr. Homojoen bir
yapda deildir. ersinde izgi, eri, v.s. elemanlar bulunabilir. Simolify Geometry iaretli
olduunda, oluturulan yeni eleman homojen yap sergiler. Tamam tek bir tr elemandan
oluturulur.

2. Create Complex Shape
Para para elemanlardan olumu ve bir alan kapatan elemanlarn birleiminden, kapal tek
bir obje yaratlmas gereken durumlardan kullanlan gruplama komutudur.

Method sekmesi, complex chain komutunda olduu gibi manual ve automatic olarak ikiye
ayrlm ve kullanm complex chain komutundakinin ayndr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 37/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Create Complex Chain komutundan tek fark, alt ksmda alan parametrelerdir. Bunlara
dikkat edilecek olunursa, Area, Fill Type ve Fill Color deerlerinden olumaktadr. Kapal bir
eleman oluturulacandan, bu elemann yzey eleman m, boluk eleman m olduu Area
ksmndan ayarlanr. Solid, bu elemann bir yzey eleman, Hole ise bu elemann bir boluk
eleman olduuna iaret eder.
Fill Type, oluacak elemann dolgusunun olup olmayacan, olacaksa da nasl olacann
tanmland sekmedir. None seili iken eleman dolguya sahip olmaz. Opaque deer seili
olduunda elemann erevesi ile dolgusu ayn renkte tanmlanr. Outlined modunda ise
elemann erevesi ile dolgusu farkl renklerde atanr.
3. Create Region
Bir veya birden fazla elemann kesiim, birleim veya farkndan oluan elemanlarn, tek bir
eleman gibi ilem yapabilen kompleks bir eleman yaratmak iin kullanlan gruplama
komutudur.

Method ksm region komutunda drt simge ile tanmlanmtr. Bunlar, alan tanmlarken nasl
bir yntem kullanlacann belirlendii sekmelerdir. Sras ile inceleyecek olursak;
Flood
ekil, ekranda belirtilen noktay snrlayan en yakn kenarlardan veya max. Gap deeri iinde
kalan alan yaratmak iin kullanlr. Alan yaratma fonksiyonu olduundan dolgu parametreleri
burada da mevcuttur. Keep Original, alan yaratrken bu alan evreleyen para para
objelerin korunup korunmamas durumlarnn tanmland parametredir. aretli olduunda
alan tanmlayan orijinal objeleri koru anlamn tar.
Associative Region Boundary varsaylan deer olarak aktif deildir. Keep Original ibaresi
seildiinde aktif konuma geer. Alan tanmlayan orijinal paralardan, yeni bir kapal alan
oluumu salandnda iinde oluacak alann gncellenmesi grevini yrtr.

1
2
3
4
5
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 38/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
1 numara ile gsterilen Ignore Interior Shapes iaretli olduunda, ekil iinde ekil olan
durumlar da iteki alan gz ard edilir.

2 numara ile gsterilmi Locate Interior Shapes iaretli olduunda, ekil iinde bulunan
baka ekil / ekiller mevcut ise bunlar dikkate alnacak ve yaratlacak alan dtan ve iten
elemanlarla snrlanacaktr.

3 numara ile gsterilen Identity Alternating Interior Shapes iaretli olduunda artmal
olarak bir alan kapatr bir atlar sonra bir alan daha kapatarak bu ekilde ileme devam eder.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 39/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4 numara ile gsterilen Locate Interior Text iaretli olduunda alan ierisinde bulunan text
objeleri (yazlar), grnr biimde braklr. Aksi halde yazlar da alanla kapanacak ve
okunamayacak bir hal alacaktr.

Ayn ilem Text Margin deeri 0 dan 0.5 deerine ekildikten sonra netice aadaki gibidir.

Yukardaki ekillerden soldakinde Locate Interior Text iaretli olmadndan yazlarn zeri de
alanla kapatlm ve yazlar grnmez bir hal almtr. Sadakilerde bu durum dikkate
alnmtr. stteki ekil ile alttaki arasndaki yaz evresi boluuna dikkat edin. Bu durum
Text Margin deeri deitirilerek istenildii ekilde oluturulabilir.
5 numara ile gsterilen Dynamic Area Locate ile, fare imleci ekranda alan yaplmak istenen
blgeye srklendiinde oluacak alan otomatik olarak gsterme ilevini yrtr.
Union
Birden fazla objenin birleiminden oluan bir alan yaratlmas sz konusu olduunda
kullanlacak gruplama komutudur. Sras ile iki eleman tklanarak birleim alan oluturulur.
Intersection
Birden fazla objenin kesiiminden oluan bir alan yaratlmas sz konusu olduu durumlarda
kullanlacak komuttur. Sras ile iki eleman da tklanr. Kesiim alan otomatik oluturulur.
Difference
Birden fazla objenin olduu durumlarda birinci objeden ikinci objenin farkn oluturan alann
kapatlmas sz konusu olduunda kullanlr. A-B ilemini gerekletirir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 40/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


4. Drop
Gruplama elemanlarndan u ana kadar grlen komutlar birleim salayan btnlk
oluturan komutlardr. Drop komutu bunlarn tam tersi amala hizmet veren bir fonksiyondur.
Gruplanm objelerin kendilerini oluturan yap talarna paralanmalar Drop komutu ile
salanr.

Complex
Kompleks elemanlar (complex chain, complex shape, text node) daha kk paralarna
ayrmak istendiinde iaretlenmesi gereken ksmdr.
Dimensions
llendirme elemanlar, kendini oluturan daha basit paralarna ayrlmak istendiinde
iaretlenmelidir. llendirme elemanlar, dorusal veya erisel izgi objesi ile text (yaz)
elemanndan oluur ve bunlar bir btn halindedir. Drop ileminden sonra izgiler ayr yazlar
ayr olarak seilebilir.
Line Strings / Shapes
izgi eleman olan line stringler ile kapal alan olan shape elemanlar, kendilerini oluturan
daha kk paralara ayrlmak istendiinde iaretlenmelidir.
Multi-Lines
Multi-Line elemanlar birden ok line elemann bir araya gelerek farkl izgi ablonlarn
oluturan elemanlardr. aretlendiinde multi-line lar line eleman paralarna ayrtrlr.
Shared Cells
Cell diye nitelendirilen kalp hcre ktphaneleri kendilerini oluturan paralarna ayrtrlr.
Solids
boyutlu almalarda, kat solid elemanlar daha basit yzey elemanlara veya daha kk
paralara dntrmek istendii durumlarda iaretlenmelidir.
Text
Yaz elemanlar ayrtrlmak istendiinde iaretlenir. Bir hamlede yazlan yazlar (paragraf) a
uygulandnda kelimelerine, kelimelere uygulandnda harflerine, harflerine uygulandnda
ise o harfi oluturan izgi veya eri objelere kadar paralamak mmkndr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 41/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



MicroStation ile izimler oluturmak son derece kolaydr. Kategoriler altnda birletirilmi
temel izim komutlar, karmaadan uzak, kolay kullanlabilirlii ile projelerin hazrlanma
aamasnn maksimum verimle yaplmasna imkn salamaktadr. Bu blmde MicroStation
temel izim paletleri ve bu paletlerdeki komutlarn kullanm ilenecektir.
Linear Element Paleti
Hat elemanlarn izilmesinde kullanlan palettir. erisinde dorusal ve erisel elemanlar
barndrr. Eri hesaplaycs ile karmak yapdaki erilerin forml yardm ile girilebilmesine
olanak tanr.

1. Place SmartLine
Temel izgi objesi yaratrken kullanlan komuttur. SmartLine, akll zellikleri sayesinde izim
olayn kolaylatran yeteneklere sahiptir.

Segment Type sekmesi, Lines ve Arcs olmak zere iki balkta listelenir. Lines seili iken
izilen obje dorusal dz bir yapda olacaktr. Arcs seili iken de bir merkeze bal erisel bir
yay paras izimine olanak tanr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 42/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



Vertex Type sekmesi, Sharp, Rounded ve Chamfered olmak zere balkta listelenir.
Sharp modunda, izilen iki izgi aras keskin keli yapdadr.

Rounded seildiinde birbirini takip eden iki doru aras Rounding Radius sekmesinde
verilen yarap deerine bal olarak erisel bir obje ile tamamlanr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 43/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Chamfered seildiinde ise birbirini takip eden iki doru aras Chamfer Offset sekmesinde
verilen deer kadar ke noktasndan telenir ve aras yivli (pah) ekilde geilir.

Join Elements zellii nemlidir. Bu sekme iaretli olmadnda izilen hat zerindeki izgi
paralar ayr birer eleman olarak atanr. Join Elements iaretlendiinde ise, bu hat tek bir
elemanla geilmi olunacaktr. Zira ardndan gelen dier tm izgi objeleri ilk izgiye bal
olarak yaratlacaktr.
2. Place Line
Tekil izgi objeleri yerletirilecei zaman kullanlacak komuttur. Bu komutla izilen objeler
bamsz izgi objeleridir.

Length ve Angle olmak zere iki parametre mevcuttur. Length ksm iaretlenip deer
girildiinde o kadar birim uzunluunda izgi objesi yerleimi salanm olunur. Angle ksm
ise girilen asal deer kadar dnk olarak izgi objesi yerleimine imkn tanr.
3. Construct Angle Bisector
Aortay izimi iin kullanlan komuttur. Aadaki ekilde olduu gibi kesien iki doru
parasnda komuta girildikten sonra ncelikle 1 numaral noktaya, sonrasnda sra ile 2 ve 3
numaral noktalara tklandnda aortay dorusu otomatik olarak izilecektir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 44/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


4. Construct Minimum Distance Line
ki eleman arasndaki minimum mesafeyi belirlemek amac ile buraya bir dorusal obje
yerletiren komuttur. Komuta girildiinde sras ile iki elemann tanmlanmas istenir. nce
birinci elemana, sonrasnda da ikinci elemana tklandnda minimum mesafe otomatik olarak
izilecektir.

5. Construct Line at Active Angle
Bir izginin herhangi bir noktasndan balayan ve aktif a dorultusunda uzanan bir dorusal
obje yaratmak amac ile kullanlan komuttur.

Method ksmnda from point ve to point olmak zere iki alternatif mevcuttur. From Point
yntemi ile oluturulan izginin konumu balang noktasndan uzanr. To Point ynteminde
ise konum biti noktasna gre ayarlanr.
Active Angle penceresine girilen deer dorunun asal deeridir. 0 deeri, mevcut olan
dorunun dorultusunda, 90 derece deeri ise buna tam dik olan deerdir.
Length deeri girilerek bu dorunun belli bir uzunlukta izilmesi salanabilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 45/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Polygons Paleti
gen, drtgen, okgen gibi tm poligonsal kapal elemanlarn yaratlmasnda kullanlan
MicroStation paletidir.

1. Place Block
Ekranda drtgen yerleimi iin kullanlr. Girilen ller erevesinde bu eleman bir kare
eleman veya dikdrtgen eleman olabilir.

Method ksmnda iki alternatif mevcuttur. Bunlar, Orthogonal ve Rotated. Orthogonal seili
ise izilen drtgen X ve Y eksenlerine dik olacaktr. Rotated seildiinde ise bu drtgen belli
bir dnkle sahip olacaktr. Kapal eleman olmas sebebi ile alan ksmlar bu komutta da
yer almtr ve ayarlar daha nceden grld gibidir.

2. Place Shape
Kullanc tarafndan tanml serbest formda kapal alan yaratlmas gereken durumlarda
kullanlan okgen komutudur.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 46/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


3. Place Orthogonal Shape
Baka bir kullanc tanml kapal alan oluturan komuttur. Ancak bu komutun dierinden fark
her izilen doru parasnn bir ncekilere dik olmasdr. Diklik haricinde bir izim sz konusu
deildir. Bunun iin Place Shape komutu kullanlmaldr.

4. Place Regular Polygon
okgen izim komutudur. stenilen kenar saysna sahip objeler izilecei zaman kullanlacak
MicroStation paletidir.

Method ksm balkta listelenmitir. Inscribed, okgen Radius deerinde belirlenen
yarapa sahip sanal bir daireye iten teet olacak ekilde izilecei zaman kullanlr.
Circumscribed, sanal daireye dtan teet olaca durumdur. By Edge, okgenin bir kenarnn
uzunluu grafiksel olarak belirlenecei zaman kullanlan parametrelerdir.
Edge penceresinde belirlenen say o okgenin sahip olaca kenar saysn belirtmektedir.
okgenler de kapal eleman olacandan alan ksmlar bu palette de mevcuttur ve anlatld
gibidir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 47/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Circles Paleti
MicroStation ortamnda, bir merkeze sahip dairesel objeler, iki merkezli eliptik elemanlar, yay
paralar izilmesi ve bunlarn dzenlenmesinin yapld palettir.

1. Place Circle
Daire izilmesine olanak tanyan komuttur. farkl yntemle daire izimi mmkndr.
Bunlar, Center, Edge ve Diameter.

Center yntemi ile daire izilirken ekranda ilk tklanan nokta dairenin merkezi olarak kabul
edilir. kinci tklama dairenin kenarnda herhangi bir noktay baz alarak dairenin izilmesini
salar.
Edge yntemine ilk ve ikinci tklamalar dairenin iki noktasn tanmlar. Fare hareket ettirilerek
dairenin alaca ekil belirlenir ve son bir tklama ile daire ekranda izdirilir.

Diameter ynteminde ise, ilk tklanan yer dairenin bir kenar, ikinci tklanan yer ise bu
dairenin apnn getii zt taraftaki dier kenardr.

Yukardaki ekilde grlen alanda ap ve yarap deeri girilerek bu dorultuda bir daire
izilmesi yaplabilmektedir. Soldaki kutucuk iaretlenip alr pencereden ilgili parametre
seilir ve sa ksmdaki bo pencereye deer girilerek ilem onaylanr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 48/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


2. Place Ellipse
ki farkl merkeze sahip elips izimine olanak tanyan komuttur. Edge ve Center olmak zere
iki farkl yntemle elips izimi mmkndr.

Center ynteminde merkez tanmlanarak elips yerletirilir. Grafiksel olarak fare iaretisi
hareket ettiinde her iki yarap da tanmlanm olunur. Edge ynteminde ise iki kenar
tanmlanr ve elips bu iki kenardan geecek ekilde oluturulur.
Primary kutusu iaretlenip penceresine ilgili deer girilerek birincil merkezin yarap,
Secondary kutusu iaretlenip penceresine ilgili deer girilerek ikincil merkezin yarap,
Rotation kutusu iaretlenip penceresine ilgili deer girilerek de elipsin dnklk deeri
tanmlanm olunur.
3. Place Arc
Yay izimi iin kullanlan komuttur. Drt farkl yntemle yay yerleimine olanak tanyan
MicroStation, kullanclarn her tr durum iin zm bulmasna imkn tanr.

Start Center yntemi ile yayn balang noktas ve merkezi tanmlanr.
Center Start yntemi ile yayn merkezi ve balang noktas tanmlanr.
Start Mid End yntemi ile yayn balangc, ortas ve biti noktas tanmlanr.
Start End Mid yntemi ile yayn balangc, bitii ve orta noktas tanmlanr.
Radius deeri girilerek yayn o deer kadar yarapa sahip olmas salanabilir. Length deeri
ise yay parasnn tarad alann uzunluunun girilmesine olanak tanr. Start Angle,
balangta yayn tanmlanan sistemle yapaca ay, Sweep Angle, yay parasnn tarad
alan asal deer olarak, Direction ise saat ynnde veya saat ynnn tersini tanmlar.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 49/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


4. Modify Arc Radius
Bir yayn merkez noktasn, yarap deerini ve asn deitirmek amac ile kullanlr. Yayn
balang ve biti noktalar sabittir, deimez. Bu nedenle yarap deeri klecek ekilde
bir grafiksel uygulama yay parasn eliptik bir elemana dntrr. Bytmek yarapn
arttrr ekilsel bir deime gzlenmez.

5. Modify Arc Angle
Bir yay parasnn uzunluk deerinin deitirilmesi gereken durumlarda kullanlr. Grafiksel
olarak ksaltlp uzatlabilir. Bu ise Sweep Angle olarak tanmlanan yayn tarad alann
deimesi olduundan merkezde oluan asal deer deimi olur.

6. Modify Arc Axis
Yayn, bir ekseninin merkezden olan uzaklnn deimesi gerektii durumlarda kullanlan
komuttur. Yayn as 90 dereceden kk ise sadece bir eksen deitirilebilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 50/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


MicroSt
kopyala
komutla
Eleman
istenilen
Copies
Use Fe
tanmla
Yukard
olmutu
aras m
birbirini

tation dze
anmas, ta
ara bu palet
1. Copy (K
lar kopyal
n sayda ko
penceresin
ence ibares
ndnda ar
daki ekilde
ur. Birinci ob
esafenin de
takip eden
enleme ko
nmas, l
t zerinden
Kopyala)
amak ama
pya olutur
ne girilen de
si eer ekr
rtk seilebil
e en batak
bje ile ikinci
e o kadar o
tm kopya
omutlar, M
eklenmesi,
ulamak m
c ile kulla
rup ekrana y
eer, o elem
anda bir fe
lirdir.
ki elemann
obje arasn
lduuna dik
elemanlar a
Manipulate
dndrlm
mkndr.
nlan dze
yerletirilme
mandan ka
ence tanm
iki kopyas
ndaki mesa
kkat edin. T
aras mesa
paletinde
mesi, hizalan
nleme kom
esi salanr
adet kopy
ml deilsi a
s karlm
afe ne kadar
Toplamda on
feler eit ol
yer almak
nmas ve da
mutudur. Va
.
yalanacan
aktif olarak
tr. Toplam
r ise ikinci o
n adet kopy
arak yaratl
ktadr. Elem
aha birok
ar olan bir
nn belirtildi
gzkmez
m eleman s
obje ile n
ya karlsa
acaktr.

manlarn
gelimi
objeden
i yerdir.
z. Fence

says
nc obje
idi, yine
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 51/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
2
Ekranda
komutu
3
Eleman
arasnd
byk d
Method
Active
uygulan
tklanara
tkland
About E
areti k
Copies
alarak e
3 Points
noktas
onaylan
esnasn
farkl bir

2. Move (T
a izili obje
obje zerin
3. Scale (
n boyutlar
a ise elema
deerler ise
d ksmnda
Scale ile d
nacak scale
ak tm ek
nda (kilit a
Element Ce
kaldrldnd
deeri iar
eleman le
s yntemi il
ve bir ref
ndnda de
nda objenin
r forma gire
Ta)
eleri bir yerd
ne uyguland
lekle)
n lekley
ann boyutl
elemann b
iki alternat
dosyann 2
e deerinin
ksenlerde a
ak pozisyo
enter deeri
da leklen
retlenip pen
eklenir. Bu s
le grafiksel
ferans nok
eiiklikler
En / Boy o
ecektir.
den baka
dnda elem
yerek dei
ar klr,
boyutlarn b
tif mevcuttu
2D veya 3
n lt g
ayn deer
onu), eksen
, iaretli old
nmi eleman
nceresine s
sayede obje
lekleme
ktas tanm
kabul edil
ran korunm
bir yere kon
man yeni ye
tirmek ama
, 1 deeri h
bytr.
ur. Bunlarda
3D olma z
girilir. Ekse
in uygulan
nler iin fark
duunda l
nn yeri kull
aysal dee
enin hem or
sz konus
lanr. Fare
lir. Propotio
mu olunur.
numlamak
erine gtr
ac ile kulla
herhangi bi
an ilki Activ
zelliine g
enler aras
mas sala
kl leklem
ekleme ele
anc tarafn
eri girildiin
rijinal hali he
udur. lek
srklend
onal ibares
Aksi takdir
iin kullanl
lr.
nlr. Eer
r deiiklik
ve Scale, d
re X, Y v
n balaya
anr. Kilit s
e deeri ku
emann me
ndan belirle
de, o dee
em de dei
klemenin et
diinde obje
si iaretlen
rde obje orij
lan komuttu
lek fakt
uygulamaz
dieri ise 3
ve Z ekse
an kilit sem
simgesine
ullanlabilir.
erkezinde uy
enir.
ere kadar ko
mi hali sa
tki edecei
e lekleni
ndiinde l
inal grnt
ur. Move
r 0 1
z, 1 den
3 Points.
enlerinde
mbolne
bir kere
ygulanr.
opyasn
aklanr.
bir orijin
r. lem
ekleme
snden
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 52/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4
izim a
yntem
Active A
deer i
dnd
2 Point
noktalar
gezdirin
fare d
3 Point
noktalar
sonra fa
kabul ed
5
Objeleri
kullanla
Vertical
grnt

4. Rotate
alanndaki e
kullanlarak
Angle, aktif
lgili pencer
grlr.
ts, iki nok
rdan ilki dn
n ve objenin
mesine tk
ts, nok
rdan ilki dn
are hareke
dilir.
5. Mirror (
in tanmla
an MicroSta
l, simetri ek
aadaki
(Dndr)
elemanlar d
k dndrme
olarak tan
reye girilip
kta kullanla
nme noktas
n dndn
klayarak kab
ta kullanla
nme noktas
et ettirildiin
(Simetri)
nan eksen
ation dzen
kseninin d
ekilde oldu
dndrmek
e uygulanab
ml a de
eleman
arak grafik
s (mafsal no
gzlemle
bul edin. Ob
arak grafiks
sdr. kincis
nde dnme
nler doru
leme komut
eyde oldu
uu gibidir.
amac ile k
bilir. Bunlar,
eri ile dnd
zerine tkla
ksel olarak
oktas) dr.
yin. lem o
bje, yeni a
sel olarak
si referans a
ilemi obje
ltusunda s
tudur.
uu kabul
kullanlan d
, Active Ang
drmenin uy
andnda o
dnmenin
Bu nokta ta
onaylanmak
sal duruu
dnmenin
alnacak nok
eye uygula
simetri gr
ile simetr
zenleme k
gle, 2 Points
ygulanaca
o a dee
n salanaca
anmland
k istendiind
ile dzenle
uygulanac
ktadr. ki no
anr. nc
rntsnn
i grnts

komutudur.
s ve 3 Point
yntemdi
eri kadar e
a yntem
nda fareyi
de ikinci no
nmitir.
ca yntem
okta tanmla
tklama i
oluturulm
oluturur.
farkl
ts.
r. Asal
elemann
mdir. Bu
ekranda
ktay sol
mdir. Bu
andktan
ile ilem
masnda
Oluan
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 53/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Horizon
grnt
Line, s
Oluan
Make C
birlikte
hali sim
6
Belirli b
olmak

ntal, simetri
aadaki
imetri ekse
grnt aa
Copy ibares
grnr. S
metri grnt
6. Array (D
ir dzende
zere far
ekseninin
ekilde oldu
eninin kulla
adaki gibi
si iaretli o
imetri gr
olmutur.
Dizi)
oklu kopy
rkl yntemle
yatayda old
uu gibidir.
anc tarafn
idir.
olduunda,
nts kopy
yalama yapm
e dizi elema
duu kabul
ndan tanm
obje orijina
yalanmtr.
mak iin ku
anlar olutu
ile simetr

mlanmas ge
al halinin y
aretli olm
llanlr. Rec
urulabilir.
ri grnts
erektii du

an sra sim
madnda
ctangular, P
oluturur.
rumlarda k
metri grn
ise, objenin
Polar ve Alo
. Oluan
kullanlr.
nts ile
n orijinal
ong Path
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 54/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Rectang
deerle
satrlar
a dee
Polar y
eleman
arasnd
toplam 3
gular ynte
ri satr ve
ve stnlar
eri dnkl
ntemi ile, d
la dizinin o
a oluacak
360 derece
emi, dizilim
stun mikta
r arasndaki
ne gre d
dizilimin dai
oluturulaca
k asal far
elik bir alan o
min drtgen
arn tanml
mesafe de
dizi eleman
iresel olara
an belirle
rk deeridir
oluturduu
nsel olarak
lar. Row Sp
eerlerini tan
ekranda ol
k yerleimi
er. Delta A
. 8 adet el
una dikkat e
yerleimin
pacing ve
nmlar. Acti
luturulur.
salanr. Ite
ngle deer
lemann 45
edin.
ni salar. R
Column Sp
ive Angle a
ems deeri
ri ise ard a
5 er derece
Rows ve C
pacing dee
sal deerd

toplamda k
arda gelen
e ile yerle

Columns
erleri ise
dir ve bu
ka adet
iki obje
iminden
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 55/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Along P
Distanc
mesafe
kullanla
Rotate
aret k
yerletir
7
izim a
Align se

B
L
R
H

B

Path yntem
ce ve Both o
baznda d
arak yaratlm
Items iabe
kaldrldnd
rirlir.
7. Align E
lanndaki b
ekmesi, hiza
Top
Bottom : Hiz
Left
Right
Horiz. Cent
Vert. Cente
Both Cente
mi ile, dizilim
olmak zere
dizi oluum
masn sal
rsi iaretli
da ise olu
Elements by
ir eleman,
alamann ha
: Hizalan
zalanacak e
: Hizalan
: Hizalan
ter : Hizalan
er : Hizalan
ers : Hizalan
min bir hat b
e parame
mu tanmla
ar.
olduunda
an dizi obje
y Edge (Ele
baka bir e
angi yzeye
nacak elem
elemann alt
nacak elem
nacak elem
nacak elem
nacak elem
ncak elema
boyunca ye
etre mevcut
nr. Both s
elemanlar
eleri ilk obj
emanlar K
lemana gr
e gre yapl
mann st ke
t kenarna g
mann sol ke
mann sa ke
mann yatay
mann dey
ann her yata
rleimi sal
ttur. Numbe
seenei is
n hat elem
enin konum
Kenarlara H
re hizalama
lacann ta
enarna gre
gre hizalam
enarna gre
enarna gr
ortasna g
y ortasna g
ay ve dey
lanr. Mode
er ile adet b
se her ikis
man ile yap
m olarak ay
Hizala)
ak amac ile
anmland
e hizalama
ma yaplr.
e hizalama y
re hizalama
re hizalam
re hizalam
y ortasna g
e ksmnda N
aznda, dist
sinin de b
ptklar a
yns olacak
kullanlr.
yerdir.
yaplr.
yaplr.
yaplr.
a yaplr.
ma yaplr.
gre hizalan
Number,
tance ile
ir arada

korunur.
k ekilde

nr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 56/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

8
Eleman
altrl
yardm
konumla
Stretch

8. Stretch
lar, dm
ldnda fe
ile alan s
anr.
Cells iaret
h (Gerdirme
m noktalarn
nce yaratm
srklendii
tlenerek bu
e)
ndan gerdi
mak iin, k
nde, o ala
ilemin cel
rerek ekli
kullancdan
an iinde ka
l objelere d
deforme e
bir alan
alan dm
e uygulanm
edebilme im
izmesi ist
m noktas /
mas salan
mkan tanr
enir. izile
/ noktalar
r.

r. Komut
en fence
yeniden

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 57/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
9
Bir elem
MicroSt
Mode k
hangi y
bu para
Bir obje
temas e
izgilerl
S harf

9. Move P
mann, kend
tation dzen
ksmnda
ntemin kul
ametreler ar
10. Move to
eyi baka b
ettiinde il
e belirlenm
finin sa st
Parallel (Pa
disine para
nleme komu
farkl par
llanlacan
rasndaki fa
o Contact
ir objeye d
lemi bitirir.
i dorultud
t kesi izg
raleline Ta
alel bir konu
utudur.
rametre var
nn belirlend
rk, ayn ek
oru srkl
Aadaki
da tanmak
giye temas
a)
uma tama
rdr. Bunlar
dii alandr.
kil iin aa
lerken, ilk o
ekilde yaz
k istemekte
edince, ile
ak veya kop
r, bu parale
Miter, Roun
daki sekild
objenin her
z eleman
edir. Yaznn
em sona ere
pyalamak a
eline tam
nd ve Origin
e gzlemle

hangi bir no
izgi elema
n izgiye en
er.
amac ile k
ma ilemi ya
nal olarak n
nebilir.
oktas ikinc
anna dor
n yakn nokt
ullanlan
aplrken
nitelenen
ci objeye
u kesikli
tas olan

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 58/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Bir izg
kesi
uzunluk
izgisin
2
Eleman
eleman
paraya
3
Eleman

1. Modify
gi, curve,
sabit olara
klarn dei
in uzunluu
2. Partial
n bir par
ise ak b
a ayrlr.
3. Break E
, fare ile tk
Element
ekil veya k
ak boyutlar
tirmek, l
unu ve yerin
Delete
asnn silin
bir elemana
Element
klanan yerde
kompleks e
n deitir
yazsn
ni deitirme
nmesi gerek
a dnr.
e iki paray
elemanlarn
rmek, bir d
n yerini de
ek amac ile
ktii durum
Ak bir el
ya krlmak is
bir kesi
dairenin ya
eitirmek
e kullanlan
larda kulla
eman ise,
steniyorsa k
ni deitirm
rapn ve
veya ll
deitirici k

nlr. ayet
ayn zelli

kullanlr.

mek, bir blo
e bir elipsin
endirmede
komuttur.
t eleman ka
klere sahip

oun bir
n eksen
uzatma
apal bir
p iki ayr
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 59/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4
Bir izg
komuttu
kadar o
5
Farkl i
deitirm
6
Bir elem

4. Extend
i elemann,
ur. Distance
lacaktr. (+)
5. Extend
ki eleman
me komutud
6. Extend
mann uzant
Line
, dorultusu
e sekmesi i
) deerler u
Elements
, kesiim n
dur.
Element to
tsn dier e
unda uzatm
aretlenip d
zatmay, (-)
to Intersec
noktalarnda
o Intersect
elemanla ke
mak veya ks
eer girildi
) deerler k
ction
a birleece
tion
esiim nokt
saltmak iste
inde, uzatm
ksaltmay uy
ek ekilde
asna getirm
endii duru
ma veya ks
ygular.
uzatmak a
mek amac
mlarda kull
saltma girile
mac ile k

ile kullanlr

anlacak
en deer

ullanlan
r.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 60/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
7
Eleman
komuttu
sonraki
8
Deitir
farkl fo
Mode s
arasnd
belirlenm
Operatio
Uzatma

E

7. Trim El
lar, baka
ur. Komut
tklamalar,
8. Intelli T
rici komutlar
nksiyonu ba
sekmesinde
aki tek fark
mesidir. Qu
on sekmes
a ve Kesme
Trim
Extend
Cut
lements
a bir elema
altrldkta
budanacak
Trim
r arasnda
arndrr. Bu
e Quick ve
k kesen ele
uick mod se
si, bu komu
ilemleri ya
: Bu kom
: Bu kom
: Bu kom
anla kesiim
an sonra ilk
k elemann
ska kulla
unlar; Trim,
Advanced
emann m
ili ise kese
utla hangi i
aplabilmekt
mutla budam
mutla uzatm
mutla kesme
m noktalar
k olarak kes
ilgili keler
nlacak olan
Extend ve
d olmak z
yoksa kesi
en eleman i
lemin yap
tedir.
ma ilemi ge
ma ilemi ge
e ilemi ger
nda budam
sen eleman
ri olmaldr.
n bir komut
Cut.
zere iki alte
len eleman
lk olarak tan
lacann b
erekletiril
erekletirilir
rekletirilir.
mak iin k
n tanmlan
ttur. Intelli T
ernatif mev
nn m nce
nmlanmald
belirlendii
ir.
r.
.
kullanlan d
mas gerek

Trim, bnyes
vcuttur. Bu
e tayin edil
dr.
blgedir. B
deitirici
kir. Daha
sinde
iki mod
eceinin
Budama,
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 61/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
oklu T

oklu E
Trim rnei
Extend rneei


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 62/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
9
Herhang
dm
Herhang
azaltlm

9. Insert V
gi bir elem
noktas ekle
10. Delete V
gi bir elem
mak istendi
Vertex
ana (izgi,
enmesi gere
Vertex
manda (izg
inde kullan
drtgen, k
eken durum
i, drtgen,
lr.
kapal alan,
mlarda kulla
kapal alan
v.s.) mevc
nlan komu
n, v.s.) var
cut dm
ttur.
r olan d
noktalar h
m noktala
haricinde

r says


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 63/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Keskin
ilemini
Radius
yuvarlat
yannda
Keskin
birletirm
Distanc
ekme y




11. Constru
keli dne
gereklet
deeri, y
tmada obje
a keli hat
12. Constru
keli dn
me ilemini
ce 1 ve Dist
yaplarak bi
uct Circula
en bir dor
iren komutt
uvarlatmad
ede olas
da braklr
uct Chamfe
nen bir do
gereklet
tance 2 de
irleim sal
ar Fillet
u zerindek
tur.
a kullanla
deiiklikle
. Both seil
er
ru zerind
iren komutt
erleri, ard a
anacann
ki iki doru
acak yay p
ri ifade et
i ise keli
eki iki do
tur.
arda gelen
tanmland
parasn,
parasnn
mektedir. N
hatlar silinir
ru parasn
iki doru p
sekmele
yuvarlatlm

yarap d
None seil
r.
n, yivli (pa
aralarnda
erdir.
m hatla bir
eeridir. T
i ise yuva
ah krlm)
an ne kadar
rletirme
Truncate,
rlak hat

) ekilde
r mesafe

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 64/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Eleman
ekilde
Betwee
Along E
iaretis

1. Measur
zerinde v
mesafe l
n Points, i
Element, s
si hareket e
re Distance
veya eleman
ebilmek m
aretlenen n
seilen elem
ettiinde l
e
nlar arasnd
mkndr.
noktalar aras
manda ele
m izgisi,
da mesafe
sndaki mes
man boyun
elemann
lmnde
safe deeri
nca lm
ekli boyunc
kullanlan k

nin llme
yaplabilm
ca ilerler.
komuttur. D
esini salar.

mesini sala


Drt farkl

ar. Fare
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 65/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Perpend
Minimum
View, T
yntem
deerle
isteniyo
verir. 3
eksenle
olanak t
2
Daire, e
deerle
Primary
Second
kincil a

dicular, se
m Between
True ve Acc
inde, aktif
r sergileni
orsa kullanl
boyutlu dos
er ve deer
tanr.
2. Measur
elips, yay,
rinin llm
y Radius, bi
dary Radius,
ap ve yara
ilen objede
, seilen iki
cuDraw AC
pencerenin
r. True y
lmaldr. Ko
syalarda Vie
rleri kullan
re Radius
silindir gib
mesi amac i
rincil yara
, ikincil yar
ap deerler
n dier obje
eleman ara
CS olmak z
n bak do
ntemi, 3
ot deerlerin
ew yntemi
c tarafnda
bi en az bi
le kullanlan
ap deerini,
ap deerin
ri, elips gibi
elere olan d
asndaki en
zere far
rultusuna g
boyutlu d
ni de hesab
i, st kuba
an tanml
ir merkeze
n komuttur.
Primary Di
ni, Seconda
iki merkeze
dik mesafen
n ksa mesa
rkl ynteml
gre, ilgili e
dosyalarda
ba katarak
ak mesafe
olan sistem
sahip er

ameter, biri
ary Diamete
e sahip obje
nin lmn
fenin llm
le sonular
eksenlere i
gerek d
gerekteki
eyi verecekt
mlerde l
risel objeler
incil ap de
er, ikincil ap
elerde gee
salar.

mesini sala

r grntlen
zdmleri
eer sorgu
mesafe l
tir. AccuDra
m yaplab
rin yarap
erini ler
p deerini
erlidir.
ar.
nir. View
alnm
ulanmak
mlerini
aw ACS,
ilmesine
ve ap
.
ler.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 66/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
3
ki dor
Bu dor
4
Eleman
eleman
% cinsi
belirler.
ekranda
ulalr.

3. Measur
ru arasnda
rularn kesi
4. Measur
larn uzunlu
seilmesi is
nden tolera
Display C
a gsterilir.
re Angle
aki asal de
mesi gerek
re Length
uklarnn l
stenir. Sei
ans deeri,
Centroid i
Mass Pro
eerin l
kmez.
lmesinde
li objenin to
, erisel ob
aretlendii
operties ia
lmesinde k
kullanlr. K
oplam uzunl
bjelerde uzu
nde, uzunl
aretlendiind
kullanlan M
Komut al
luk deeri e
unluk ll
luu lle
de ise ilgil

MicroStation

trldnda
ekranda gs

mesinde ha
ecek elema
i elemann
lm kom
kullanc ta
sterilir.
assaslk de
ann kitle
n ktle ze
mutudur.
rafndan
erecesini
merkezi
elliklerine

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 67/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
5
Kapal
deerle
E
F


D
F
P
a
6
Eleman
olduun
Parame
ksmdr


5. Measur
elemanlarn
re ulamak
Element, se
Fence, ekra
Intersection
Union, iki e
Difference,
Flood, ekra
Points, ekra
ait evre uz
6. Measur
larn hacim
ndan dosya
etreleri die
r. Bu ise ha
re Area
n, alan ve
k mmknd
eilen objen
anda tanml
n, kesien ik
lemann bir
A B ynte
ana tkland
anda kullan
zunluunu v
re Volume
m deerinin
nn boyu
er komutlar
acim deerin
evre de
r. Metreka
nin alan ve
lanan fence
ki elemanda
rleiminin al
emi ile ilk e
nda evre
nc tarafnd
verir.
n llmes
utlu olmas g
rdakinin ay
nin metrek
erlerini lm
re ve Hekta
evre dee
ein alan ve
a, kesiim a
lan ve evre
lemandan i
esini olutur
an oluturu
sinde kulla
gereklidir. 2
ynsdr. Te
p veya litre
mede kulla
ar cinsinden
rini verir.
evre dee
alann ve bu
esel deerin
kinci elema
ran kapal a
ulan noktala
nlr. Hacim
2 boyutlu do
k farkllk a
e cinsinden t
anlr. Yedi
n lm yap

erini verir.
unun evre
ni verir.
ann farknn
lan ve evr
arn oluturd
m, boy
osyalarda bu

arz eden n
tanmlanma
farkl ynte
plabilir.
uzunluunu
n alan ve e
re uzunluu
duu alan
yutlu bir fo
u komut al
nokta Volum
asn salar
emle bu
u verir.
evresidir.
unu verir
ve buna
onksiyon
lmaz.
me Unit
r.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 68/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Hcrele
eleman
ktpha
kullanm
kaldrr
Cell Li
Primary
cell libra
Hcrele
ilemler
arabirim
F
F
F
F
F
F
d
er, MicroSta
lardr. Her
aneleri iind
m, izim ii
ve standart
brary (Hc
y Tool ara
ary diyalog
er, mutlaka
rin gerekle
midir.
File > New
File > Attac
File > Attac
File > Detac
File > Comp
File > Upg
dntrlm
ation iinde
r bir hcr
de saklanr
nde ok ku
tlamay sa
cre Ktp
ubuunda
penceresi a
bir ktph
etirildii, d
komutu ile
ch File komu
ch Folder ko
ch komutu i
press komu
grade Files
mesi salan
yaratlan ve
re, Cell L
ve gerekti
ullanlan ele
lar.
phanesi)
an Cells si
aktif hale ge
hane dosy
dzenlemele
yeni bir kt
utu ile mevc
omutu ile bir
ile ak olan
utu ile aktif k
s to V8 ko
nr.
e sklkla ku
ibrary (H
iinde a
emanlarn, h
mgesine tk
etirilir.
asnda sak
erin yapld
phane yar
cut bir ktp
r dizin iind
n aktif ktp
ktphane d
omutu ile
ullanlan ko
cre Ktp
rlarak, izi
her kullanm
klanarak ve
klanmak zo
, yeni c
ratlmas sa
phane dosy
eki tm kt
phane dosy
dosyas sk
eski V7 k
ompleks sem
hanesi) ad
im ierisine
mda izilme
eya Elemen
orundadrlar
celllerin ya
lanr.
yasnn alm
phane dos
as kaldrlr
trlr.
tphane d
mboller, det
d verilen
e yerletirili
esi gereini
nt > Cells s
r. Cell Lib
ratld k
mas salan
syalar al
r.
dosyalarnn

taylar ve
sembol
r. Hcre
ortadan
seilerek

rary, bu
tphane
nr.
r.
n V8 e
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 69/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
1 numa

s
D
D
W
2 numa
bulunan
3 numa
sekmed
P
P

t
P
t

ra ile semb
Use Share
sonraki k
kullanlabilm
Display All
Display, se
Wireframe
ara ile sem
n cell elema
ara ile sem
dir. 2 numar
Placement,
Point, nokta
Terminator,
tanmlanma
Pattern, ka
taranmak is
olize edilmi
d Cell, cell
kullanmlard
melerini sa
Cells In Pa
ekmesi f
modu tel ka
mbolize edil
anlarnn list
mbolize ed
ral alandan
cellerin ek
a yerleimi y
, doru p
ak isteniyors
apal bir e
steniyorsa,
i alan celle
lerin o dos
da herha
lar.
th, ilgili hed
farkl altern
afes gsteri
lmi alan a
tesini sunar
dilmi alan,
n ilgili cell se
rana yerle
yaplaca z
aralarnn
sa bu dm
elemann i
bu dmey
erin grnm
sya iinde g
ngi bir
ef yoldaki t
natif sunar.
midir. Smoo
attach edile
r. sim ve A
cellerin n
eilip 3 num
tirilebilmesi
zaman nokt
u ksm
meye tklanr
i standart
e tklanmal
m ile ilgili p
gml kal
cell kt
m celler g
Wireframe
oth ve Phon
en cell kt
klama bilg
ne ekilde
maral sekme
iin seilm
taya bir cell
larna ok
r.
taramalar
dr.
parametrele
masna, bu
phanesi
sterilir.
, Smooth S
ng kaplama
phane do
gileri ekrand
kullanlaca
eden ilgili d
melidir.
l ilikilendiri
yerletirir
haricinde
eri ierir.
u nedenle d
attach e
Shading ve
l grnm
osyasnn i
da gsterilir
ann tanm
meye tk
lecekse tkl
gibi cell
bir cell e

de daha
etmeden
e Phong.
sunar.
erisinde
.
mland
lanr.
lanr.
eleman
elemanla
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 70/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4 numa

D
E

5 numa
yolunu b
6 numa
imkan ta
3 boyut
Aktif h
Yerleti
placeme
A
y
a
A
X

ra ile semb
Create, akt
Delete, var
Edit, seili c
Share, sei
ra ile semb
belirtir.
ra ile semb
anr. Tek bi
lu olduu a
1. Place A
creyi yerle
rilecek olan
ent olarak a
Active Cell,
yok ise, ala
alr ve akt
Active Angl
X Y
uygulanaca
byk dee
olize edilmi
if cell ktp
olan bir cel
cellin isim v
li celli shar
bolize edilm
olize edilmi
ir pencered
nlamn ta
Active Cell
etirmek i
n hcre ay
ayarlanms
o anda akt
ann sand
tif olacak ce
le, eer cell
Z Scale, d
aksa kullan
erler cell i b
i alan, celle
phanesi iine
ll aktif cell k
ve aklama
red celle d
i alan, o a
i alan, se
e grnm
maktadr.
in Cells p
arlanr. Ee
sa, o cell in
tif olarak se
daki byte
ell seilir.
belirli bir a
deerleri X
lr. 1 deer
bytme, 0
erin yaratlm
e cell yarat
ktphanesi
a ksmlarn
ntrr.
an aktif olan
ili olan cell
, o cellin 2
aleti iinde
er Cell Lib
ad otomat
eili bir cell
simgesine
ile yerle
X Y Z
ri bire bir a
1 aras de
mas ile ilgil
labilmesi i
inden silinm
n deitirilm
n cell ktph
in grn
boyutlu, d

eki Place A
rary diyalog
tik olarak bu
mevcut ise
e tklanarak
tirilmek iste
Z eksenleri
yn ebatta
eerler ise k
i blgedir.
in bu dm
mek istendi
mesini ger
hane dosya
nn nizle
rde blnm
Aktive Cell
g kutusund
urada seili

burada liste
k cell library
eniyorsa bu
nce bytm
yerletirilme
kltme uy
me tklanmal
inde seilir
ekletirir.
asnn adn
me yaplab
m bir gst
l komutu k
da herhangi
r.
elenir. Sei
y diyalog pe
deer girili
me veya k
esini salar
ygular.
ldr.
r.
ve dizin
ilmesine
terim ise
kullanlr.
i bir cell
li bir cell
enceresi
r.
kltme
r. 1 den
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 71/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
True Scale, cell in yaratld model dosyasnn birim sisteminin, allmakta olan
aktif dosyann birim sisteminden farkl olmas durumunda, cell dosyasnn birim
sistemini baz almasn salar.
Relative, kullanlabilmesi iin cell in graphic cell olmas gereklidir. Ak olduunda,
hcreyi oluturan elemanlarn bulunduu katmanlarn en d, u anki aktif seviye
olacak ekilde tanmlanr. Dier katmanlar, aktif katmana gre greceli olacak ekilde
yerleir. rnein, elemanlar 10, 12 ve 15 katmanlar zerinde yaratlm bir cell
yerletirilirken, aktif seviye 1 ise, 1, 3 ve 6 katmanlarna yerleir. Kapal olduunda
hcre, o an aktif olarak belirlenmi katmana yerleir.
Mirror, iaretlendiinde cell, simetrisi alnarak yerletirilir. Horizontal seili ise cell in,
yatay eksene gre simetrisi, Vertical seili ise dey eksene gre simetrisi yerletirilir.
Both seeneinde ise, her iki eksene gre simetri sz konusudur.
Interactive, yerletirilecek cell, belirli bir bytme kltme deeri veya dndrme
deeri grafiksel olarak girilerek cell yerletirilecek ise, seili olmaldr. Rotate Only ile
sadece asal dndrme deeri, Scale Only ile sadece bytme kltme deeri,
Rotate and Scale ile de hem asal dnklk hem de lekleme uygulanr.
Flatten, 3 boyutlu cell yerleiminde kullanlr. Cell, belli bak as ile yerletirilir.
Seilen dzlem grnmnde yerleir.

2. Place Active Cell Matrix
Aktif olarak belirlenen Cell den matris dizilimi eklinde yerletirilmek isteniyorsa kullanlan
komuttur.

Rows, bu matrisin ka adet satrdan oluaca, Columns, ka adet stundan oluaca,
Spacing deerleri de bunlar arasndaki mesafelerin belirlendii yerlerdir.
3. Select and Place Cell
Ekranda mevcut olan bir cellden yerletirilmek istendiinde, bu komut altrlr sonrasnda,
mevcut cell tklanr ve o cellden istenilen yerlere yerleim salanr.

Active Angle, yerletirilecek celler belirli bir a ile yerleecek ise, X Y Z Scale, belirli bir
bytme veya kltme ile yerleecekse ilgili deerler girilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 72/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


4. Define Cell Origin
Her cell eleman bir orijin noktasna sahiptir. Origin noktas, bu cell yerletirilirken hangi
noktadan yerleeceinin tanmland yerdir. Cell yaratrken de gereken artlardan biri origin
noktasnn tanmlanmasdr. Origin noktasnn tanmlanmas, bu komut tarafndan salanr.

5. Place Active Line Terminator
Hat elemanlar zerinde, u noktalara ok yerletirir gibi ktphane dosyasnda tanml
celllerden yerletirilmek istendiinde kullanlr. Hat elemann orta noktasna gre yakn u
tarafnda tklama ile o uca yerleir. rnein, ortadan hafif sola tklanrsa, cell obje o hat
elemann sol ucuna yerleecektir.

Terminator ksmnda bir cell tanmlanmak istendiinde, Cell Library diyalog penceresinde,
ilgili cell seildikten sonra Terminator ksmna tklanmaldr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 73/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


6. Replace Cells
Ekranda grlen cellerden birini dierine deitirmek veya ktphanedeki bir cell dosyasn
gncellemek istediimizde kullandmz cell komutudur.

Method ksm Replace ve Update olmak zere iki balkta listelenmitir.
Replace ile, ekranda bulunan iki farkl cell, birbiri arasnda deitirilmek istendiinde
kullanlr. Mode, Single olarak seili ise sadece bir cell eleman deiiklie urar.
Global seildiinde, deitirilen cellin ayns olan cellerin tamam bu deiiklii alr.


Update ile, celller ktphane dosyasnda gncellenir. rnein, aa adnda bir cell
ekrana yerletirdiniz. O ktphaneyi kaldrp farkl bir ktphane tanmladnz.
erisinde de aa adnda farkl ekilde bir cell var. Update komutunu kullanarak bu
aa ile ekrandaki aa cellerinin ayn olmasn salayabilirsiniz.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 74/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


7. Place Cell Index
Cell Library, ktphanesine tanmlanan celllerin bir listesini ekranda lejant olarak grmek
istenildii durumlarda kullanlr. Cell hakndaki bilgiler (isim, aklama, orijin noktas, v.s.)
bilgiler bu lejant zerinde gsterilir.



MicroStation XM Eitim Kitab 2007 75/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



Yaz elemanlar, izim alanndaki her trl proje elemannn detaylandrlmas, etiketlenmesi,
bilgilendirilesi gibi durumlarda kullanlan elemanlardr. MicroStation ortamnda yazlar ok
eitli ekillerde oluturulabilir. Direk olarak program iinden yazlaca gibi herhangi bir
harici yaz programlarndan rnein Microsoft Word, alma ortamna alnabilir. ou CAD
platformlarndakine benzer zellikler olmasna karn ok gelimi yaz parametreleri
mevcuttur.
Text Styles (Yaz Stilleri)
Yaz stilleri, yazlan yaznn hangi zelliklerde olacann belirlendii ablonlardr. Yaz
yazmadan nce, yazma esnasnda veya yazdktan sonra bu stiller ayarlanabilir ve
uygulanabilir. Yaz stilleri ile ilgili ayarlamalar Element > Text Styles seilerek ilgili diyalog
penceresinden yaplabilir.

Yukardaki ekilde Text Style diyalog penceresi grnmektedir. Var olan yaz stilleri, eklin
sol tarafnda listelenmitir. Sa taraftaki panelde ise o stile ait ayarlamalar mevcuttur. Yeni bir
stil yaratman iin Style > New seilir veya men ubuunda bo sayfa ile gsterilmi New
dmesine tklanr ve oluturulan stile bir isim verilir.
1. General Sekmesi

Font, yaz tipinin seildii alandr. Bu alandan, MicroStation, Windows ve AutoCad
fontlar seilip bunlarla yaz oluturulmas salanabilir.
Height, yaz karakterinin yksekliinin lsdr. Aktif birim sistemi baz alnr.
Width, yaz karakterinin geniliinin lsdr. Aktif birim sistemi baz alnr.
Slant, yaz karakterine belirli ada bir eim verilmek istendiinde kullanlr. Aktif
olabilmesi iin Italics sekmesinin iaretlenmesi gereklidir.
Justification, yaznn orijin noktasn tanmlar. Tek satrl veya ok satrl yazlar iin.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 76/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Color, iaretlenip yanndaki alr pencereden ilgili renk seildiinde, yaznn
yazlaca renk tanmlanm olur.
Bold, yaznn kaln yazlmasn salar.
Italics, yaznn yatk olarak yazlmasn salar.
Underline, alt izgili olarak yazdrr.
Overline, st izgili olarak yazdrr.
Vertical, yazlar yatay konumlanacak ekilde deil de, deyde yazlrlar.
Full Justification, ak konumda olduunda, kelimeler blnmeden aralarndaki
boluklar otomatik ayarlanr.

2. Spacing Sekmesi

Line Length, bir satrda bulunabilecek maksimum harf saysn belirtir.
Line Spacing, ok satrl yazlarda pe pee gelen iki satr aras mesafeyi tanmlar.
Line Spacing Tab, satr aras mesafelerde baz alnacak yerin seimini salar.
Intercharacter, kelimeyi oluturan harflerin arasnn mesafesidir.
Line Offset X Y, orijin noktasndan X ve Y eksenleri boyunca ne kadar bir telenme
uygulanacann tanmland alandr.
Fixed Spacing, harfler st ste yazdrlr.
Backwards, yaz dey eksene gre simetrik ekilde yazlr.
Upside Down, yaz yatay eksene gre simetrik ekilde yazlr.
Super Script, yazy st indis olacak ekilde ayarlar.
Sub Script, yazy alt indis olacak ekilde ayarlar.

3. Under / Overline Sekmesi

Underline, alt izgi modunu aktif hale getirir.
Use Style Below, alt izgi iin yeni sembolojik ayarlara imkn tanr.
Offset, alt izgini yaz alt taban noktasndan olan uzakldr.
Color, alt izginin rengini tanmlar.
Style, alt izgi tipini belirler.
Weight, alt izgide kalnlk deeri isteniyorsa buradan tanmlanr.
Overline, st izgi modunu aktif hale getirir.
Use Style Below, st izgi iin yeni sembolojik ayarlara imkn tanr.
Offset, st izginin yaz st tavan noktasndan olan uzakldr.
Color, st izginin rengini tanmlar.
Style, st izgi tipini belirler.
Weight, st izgide kalnlk deeri isteniyorsa buradan tanmlanr.

4. Background Sekmesi

Backround, seilerek arka plan ayarlamalar aktif hale getirilir.
Fill Color, arka plan dolgu renginin seilmesini salar.
Offset X Y, arka plan snrlarnn yazdan ne kadar darda olacan belirtir.
Color, Style, Weight, arka plan snrnn renk, stil, kalnlk deerleridir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 77/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
1. Place Text
Ekranda yaz eleman oluturmak amac ile kullanlr. Yaz oluturulurken, nceden
hazrlanm yaz stillerinin kullanlabilecei gibi, alan ayar penceresinden de ilgili
ayarlamalar yaplp istenen yaz eleman oluturulabilir.

Method ksm, dokuz farkl alternatif sunar. Bu alternatifler, yaz elemann ekrana nasl
yerletirilecei ile ilgili parametrelerdir.
By Origin, yaz eleman ekranda belirlenen yere orijin noktasndan yerletirilir.

Fitted, yaz eleman ekranda kullancnn tanmlad dorultu ve byklktedir.

View Independent, bak dzlemi dndrldnde yaznn dnmemesini salar.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 78/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



By Origin ile yazlan yaz grnm dndnde asal olarak dnd, View Independent ile
yazlan yaz her zaman ilk konumunu korudu. rnekte yaz yatay olarak yazldndan
yataylnn korunduuna dikkat edin.
Fitted View Independent, hem fitted hem de view independent zelliklerini barndrr.
Above Element, bir elemann st ksmna yaz yazlmas durumunda kullanlr.
Eleman zerinde tklanan nokta ile yaznn orijin noktas akacak ekilde yaz
yazlr.

Below Element, bir elemann alt ksmna yaz yazlmas durumunda kullanlr.
Eleman zerinde tklanan nokta ile yaznn orijin noktas akacak ekilde yaz
yazlr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 79/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
On Element, bir elemann zerine yaz yazlmas durumunda kullanlr. Eleman
zerinde tklanan nokta ile yaznn orijin noktas akacak ekilde yaz yazlr. Yaz
yazlrken izgi zerinde yazlaca iin, okumann kolaylatrlmas ve grnmn
dzenlenmesi asndan yaz geen yerlerde izgi elemann yeniden dzenlendiine
dikkat edin.

Along Element, bir elemann zerine veya altna kullancnn seecei yer
dorultusunda yaz yazlmasna olanak tanr. Yazlan yaz bir eleman boyuncadr.
Word Wrap, kullancnn izim alannda belirledii bir alan ierisine yaz yazlmas
gereken durumlarda seilecek parametredir.

izim alanna yaz eleman eklerken, aadaki yaz diyalog penceresi kullanlr. Bu
pencerede yaz tipi, kalnlk, italik, alt izgi, renk ve sembol deerleri mevcuttur ve ksaca
buradan mdahale yaplabilmektedir.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 80/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
2. Place Note
izim alanna not veya detaylandrma elemanlar eklemek amac ile kullanlr. ki farkl
ekilde not eklemek mmkndr.

Text Style, not yazs iin bir yaz stili seilmesini salar.
Dimension Styles, notun ok ve izgileri iin llendirme izgisi stili seer.
Text Rotation, yaznn dorultusunu belirtir. Horizontal ile yaz yatayda, Vertical ile
yaz deyde, In-Line ile yaz izgi ekseninde yazdrlr.
Text Frame, alr pencereden ilgili yaz erevesi seilir.
Height Width, yazda karakter ykseklik ve genilik deerleridir.
Location, yaznn bulunaca konumun nasl konumlandrlaca deeridir. Automatic
seili iken otomatik ekilde yerleir. Manual mod seili iken kullanc yaznn gelecei
konumu belirtmelidir.
Leader Type, objeden yazya uzanan izgilerin trn belirtir. Line seilirse izgi
dorusal, Curve seilir ise izgi erisel bir yapda olacaktr.
Start at, not eklemeye ok ynnden mi yoksa yaz ynnden mi balanacann
belirlendii alandr. Terminator seili iken ilk olarak ok yerletirilir. Text seili iken ise
nce yaz yerletirilir sonrasnda izgi ve okun yeri belirlenir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 81/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



3. Edit Text
Bir yaz, text node veya llendirme yazsn deitirmek amac ile kullanlr. Yaznn
zerinde ift tklamak ile ayn ilemi grr. Seildiinde, yaznn basit anlamda baz
zelliklerinin deitirilebilecei gibi, alan pencereden yaznn ierii de deitirilmektedir.
4. Match Text Attributes
Ekranda olan farkl stillerde yazlardan birinin stilini ve zelliklerini aktif stil ve zellik olarak
tanmlayp bu dorultuda yaz yazlmasna imkn tanyan komuttur. Komut altrldktan
sonra, mevcut bir yaznn zerinde tklanr. Bu anda o yazya ait znitelik deerleri
tanmlanm olur. Artk bu andan itibaren yazlan yazlar bu deerlere gre yazlacaktr.
5. Change Text Attributes
Bir yaznn zelliklerini deitirmek iin kullanlr. Buradaki ayarlamalar, text ayarlama
kutusundaki ayarlar ile ayndr ve bu komut ayn zamanda, aktif yaz ayarlarn da deitirir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 82/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


6. Place TextNode
TextNode, yazlar iin, belirlenen yerlere dm noktalar atlmasn salar. Tanmlanan
yerde (+) iaretli bir gsterim ve bir saysal deer bulunur. Bu saysal deer o dosya iin o
tanml text node deerini zgn klar. TextNode olarak tanmlanan yerlere daha sonra text
elemanlar yerletirilir.

Place Text komutu ile yaz yazarken, ara ayar penceresinin en alt ksmnda TextNode Lock
sekmesi vardr. Bu deer iaretli olarak bir yaz ilgili text node a yerletirilirse, text node
hareket ettiinde yaz da bununla birlikte hareket edecektir. Ksaca aralarnda iliki
salanacaktr. Aksi takdirde bundan sz etmek mmkn deildir.
Text Node lar ekranda grlmyor ise, View Attributes paletinden Text Node un iaretli olup
olmadnn kontrol yaplmaldr.
7. Copy / Increment Text
Saysal ibare ieren yazlar kullanc tarafndan belirlenen deer kadar artm veya azaltma
deeri uygulayarak kopyalamak amac ile kullanlr. Deer olarak verilen (+) deerler artm,
(-) deerler ise azaltma uygulamas anlamn tamaktadr.

Aadaki ekilde, komut altrldktan sonra ilgili deerler girilerek bir nceki yaz
elemannn zerine sol tklama ile ilem onaylanmtr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 83/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


8. Fill In Single Enter-Data Field
Data Field, veri giri alanlar demektir. Veri giri alanlar, ilerde yaplacak yaz veri girileri
iin ayrlan ve birden fazla karakter ierebilen alanlardr. Bir yaz ierisine, bo veri alanlar
girilebilir. Daha sonra bunlar doldurulabilir. Veri giri alanlar zellikle, blm numaralar ve
antet oluturma gibi durumlar iin kullancya byk kolaylklar salar.

Veri giri alanlar standart olarak (_) alt izgi sembol ile tanmlanmtr. Yaz eleman
yaratrken konulan her bir (_) bir veri giri alann ifade eder. Komut icra edilip bu alanlara
tklanldnda aadaki gibi bir pencere ile karlalr.

Text Editor penceresine, bu veri giri alanna yazlacak deer girilir ve ekrana sol tklanrsa,
ilgili deerin ekilde de grld gibi, bu veri giri alannda yerletii dikkati eker. Veri giri
alannn ekranda grlebilmesi iin View Attributes paletinden Data Fields ibaresinin iaretli
olmas gereklidir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 84/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



llendirmeler, izim dosyas ierisinde dorusal ve asal lme ilemleri ile ap ve
yarap llerini gsteren elemanlardr. Bir llendirme eleman; llendirme izgisi
(dimension line), llendirme yazs (dimension text), uzatma izgileri (extension lines), l
snrlarn gsteren elemanlar (dimension line terminators), merkez gsterimi (mark)
bilgilerinden olumaktadr.

Dimension Styles (llendirme Stilleri)
llendirme ilemlerinden nce, llendirme ayarlarnn yaplmas, belli bir standardn
yakalanmas asndan nemlidir. Aynen yaz ayarlamalarnn yapld Text Styles
ayarlarna benzer bir ara yz ile llendirme ayarlar yaplabilmektedir. Ayarlara eriim iin
Element > Dimension Styles seilerek ilgili alana eriilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 85/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
1. Geometry Sekmesi

Stack Offset, kmlatif llendirme ilemlerinde lm daima batan alnacandan
dolay, st ste geen llendirme izgileri aras mesafeyi tanmlar.

Relative Dimension Lines, iaretli olduunda, llendirilen elemann hareketi ile
llendirme izgisinin hareketli e zamanl olacak ve konumu objeye gre daima
sabit kalacaktr. aretsiz olduunda yeri sabit kalacaktr.
Extension Lines, uzatma izgilerinin grlp grlmeyeceinin ayardr.
Offset, uzatma izgilerinin llendirilen elemandan uzakldr. (-) deerler ile
llendirme izgisinden uzakl belirlenir.
Extension, uzatma izgilerinin obje tarafnda deil de, llendirme yazs tarafnda
olan uzunluunu tanmlar.
Arrowhead, llendirme izgilerindeki oklarn ak ulu, kapal ulu veya dolgulu
ulu olmalar arasnda seimi salar.
Width / Height, llendirme izgisindeki oklarn genilik ve ykseklik deerleridir.
Text / Terminator, llendirme izgilerinin uzunluu ksaltldnda, yaznn bu
alana girmemesi durumunda, ilk olarak oklarn ve llendirme izgisinin mi yoksa
llendirme yazsnn m deiime urayp grnm dzenleyeceinin belirlendii
alandr.
Min. Leader, llendirme yazs ile uzatma izgileri arasnda olabilecek minimum
mesafenin tanmland alandr.
Tolerans Enable, tolerans deerleri ile gsterimi aktif hale getirir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 86/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Upper / Lower, tolerans deeri verirken belirlenen st ve alt snr deerleridir.
Text Size, tolerans deeri yazsnn karakter bykldr.
Left Margin, llendirme yazs ile tolerans yazs aras yatay mesafeyi ayarlar.
Sep. Margin, llendirme yazs ile tolerans yazs aras dey mesafeyi ayarlar.
Dimension With Leader, llendirme aamasnda, yaznn llendirme izgisinde
uzatma izgileri arasna smamas durumunda izgi veya eri eleman kararak
llendirme yazsn yazmas durumudur.

2. Units Sekmesi

Use Working Units, iaretli olmadnda uzunluk, asal, v.s. deerleri l yazs
olarak yazlr ve yannda (mu) ibaresi gsterilir. Bunun anlam o kadar birim demektir.
aretli olduunda ilgili listelerden seim yaplarak istenilen ekilde gsterim salanr.
Accuracy, hassasiyeti belirler. Ondalk ksmn ka hane olmas gerektii seilir.
Main Prefix, buraya girilen karakter, uzunluk deerinden nce gsterilir. r. 30 gibi.
Main Suffix, buraya giriken karakter, uzunluk deerinden sonra gsterilir. r. 5 m(t).
Leading Zero, iaretlendiinde (0.5) olarak gsterilen deer, iareti kaldrldnda
(.5) olarak gsterilir. Ondalkl saylarn bandaki sfr kaldrr.
Trailing Zeros, iaretli olmadnda, 1.25000 deeri 1.25 olarak gsterilir. Hassasiyet
ksmnda belirlenen basamak says kadar deeri sfr ile doldurur.
Alternate Labels, iaretlenip alr pencere aldnda, mesafe u deerden kk,
byk veya u deere eit ise u birim sistemi kullanlsn yetenei kazandrlr.
Reference Scale, referanslar belirli bir lek dhilinde getirilmi ise, burada o lek
tanmlamas yaplarak referans elemanlar iin gerek llerinde llendirme yaplr.
Use Comma for Decimal, seildiinde, nokta ile ayrlan ondalk hanesi virgl ile
ayrlr. Units Seperator ksmnda ise binlik gsterimlerin nasl olaca ayarlanabilir.
Secondary Units Sekmesi yukarda anlatlanlarn ayn zelliklere sahiptir. Bir eleman
llendirilirken iki farkl birim sistemi ile llendirilmek isteniyorsa, bu alan iaretlenir ve
ilgili deerler girilir.
Angle Format, ksm erisel objelerde gsterimin, asal deerinin mi yoksa uzunluk
deerinin mi olacann tanmland yerdir. Units ksmndan Angle seilerek bu deer
asal, Length seilerek mesafe deeri belirtilmi olunur.
Display, asal deer seildiinde bu deerin hangi trde gsterilecei belirtilir.
(Derece, Derece Dakika, Derece Dakika Saniye, Grad ve Radyan)

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 87/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
3. Text Sekmesi

Text Style, ksmndan daha nceden tanmlanm bir yaz stili mevcut ise,
llendirme yazlar olarak bu stillerin kullanlmas salanr.
Font, ksm iaretlenip yanndaki alr listeden ilgili yaz tipi seildiinde,
llendirme yazs olarak kullanlacak yaz tipi tanmlanm olunur.
Height / Width, yaz karakterinin ykseklik ve genilik deerleridir.
Underline, iaretlenip ON seildiinde, llendirme yazlar alt izgili olarak yazlr.
Orientation, Aligned ve Horizontal olmak zere iki alternatif mevcuttur. Horizontal
seildiinde yazlar daima yataya paralel olacak ekilde yazlr. Aligned ise, yazlar
llendirilecek olan eleman dorultusunda yazdrr.
Location, llendirme yazsnn elemana gre neresine yazdrlacann belirlendii
alandr. Alternatifler aadaki ekilde grld gibidir.

Justification, llendirme yazsnn hizalanaca yeri belirler.
Text Frame, llendirme yazsna ereve konulacak ise listeden seilir.
Left / Lower Margin, llendirme yazsnn llendirme izgisinden olan soldan ve
alttan mesafelerini tanmlar.
Notes Leader Type, yaz paletinin altnda Place Note kullanrken, izgi elemann
dorusal m erisel mi olacann belirlendii sekmedir.
Terminator, not eklerken ok elemannn yerini hangi elemann alaca belirlenir.
Text Frame, not eklerken yaznn ereveye sahip olup olmayaca belirlenir.
Frame Scale, yaz erevesi belli oranda bytlmek veya kltlmek isteniyor ise
bu alandan ilgili deer girilir. 0 1 aras deerler kltr.
In-Line Leader, yaznn yannda okun olduu izgi balamadan bir pay braklmak
istendiinde bu alan iaretlenir ve birim sistemine bal olarak bir deer girilir.
Left / Lower Margin, sol ve alttan olan ekme mesafeleridir.
Text Rotation, yaznn yatay, dey veya eksen dorultusunda yazlaca belirtilir.
Horizontal Attachment, objeden klan oklu izgiden sonra, yazsnn elemann
solunda m sanda m yoksa otomatik konumda m yazlaca tanmlanr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 88/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4. Symbology Sekmesi
Dimension Lines, Text, Extension Lines ve Terminators olmak zere drt alana ayrlmtr.
Dimension Lines Color, llendirme izgilerinin rengi belirlenir.
Dimension Lines Style, llendirme izgilerinin izgi tipi belirlenir.
Dimension Lines Weight, llendirme izgilerinin kalnlk deeri belirlenir.
Text Color, yaznn renk deeri belirlenir.
Text Weight, yaznn kalnlk deeri belirlenir.
Extension Lines Color, uzatma izgilerinin rengini tayin eder.
Extension Lines Style, uzatma izgilerinin izgi tipini tayin eder.
Extension Lines Weight, uzatma izgilerinin kalnlk deerini tayin eder.
Terminators Color, oklarn rengini belirler.
Terminators Style, oklar oluturan izgi objelerin izgi tipini belirler.
Terminators Weight, oklarn kalnlk deerini belirler.

1. Dimension Element
Eleman llendirmek amac ile kullanlr. izgi, yay, dairesel objeler, kapal alanlar
llendirilebilecek elemanlardr.

1 numaral alan aktif bir llendirme stili seilmesine imkn tanr. Daha nceden yaratlm
olan llendirme stilleri listelenir. lgili stil seilerek bu stilin barndrd ayarlamalara gre
llendirme yaplm olunur. Mevcut bir stil yok ise, byte resmine tklanarak yaratlabilir.
2 numaral alan llendirmede baz alnacak eksenleri belirler. View seili iken yatay ve
dey llendirme mmkndr. True mod ile gerek uzunluklar llendirilebilir. 3 Boyutlu
sistemlerde bu ksmn True olmasna dikkat edin. Aksi takdirde llendirilen mesafeler ku
uuu mesafeler olacaktr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 89/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


3 numaral alan konumlama ile alakaldr. Automatic seili olduunda llendirme yazs
otomatik olarak atanacaktr. Manual seili olduunda ise yaznn konumu kullanc tarafndan
girilecektir. Semi-Auto seili ise, yaz llen alan ierisine girdiinde otomatik olarak yazlr,
fakat yaznn alan ierisine smad durumlarda kullancdan yaznn konumlamas istenir.
4 numaral alan parametre seim alandr. Elemanlarn llendirilecei, etiketlenecei ve dik
llendirilecei alternatifleri arasnda seim yaplr.
5 numaral alan gelimi parametrelerdir. 4 numaral alann sa altndaki kk ok iaretine
baslnca ortaya kar. Bu alandan, basit anlamda baz genel ayarlamalara ulalabilir. Bu
ayarlamalar, Dimension Style konusu altnda incelenmitir.

4 numaral alandaki ikinci seenek etiketleme ile llendirmede grnm aadaki
ekildeki gibi olacaktr. Dikkat edilirse burada herhangi bir l izgisi, uzatma izgileri, oklar
v.s. bulunmamaktadr.

Label Line ksm ile hangi deerin eleman izgisinin neresinde konumlanaca seilir.

4 numaral alandaki nc seenek ise dik mesafe llendirmelerinde kullanlr. lk seilen
elemana dik olacak ekilde llendirme izgisi atanr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 90/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

2. Dimension Linear
Dorusal mesafelerin llendirilmesinde kullanlan llendirme komutudur. Her mesafe, bir
nceki llendirmenin son noktasndan balayarak llr. Kmltif olarak llendirme
parametrelerinde llendirme, ilk noktadan balanarak yaplr.

1, 2, 3 ve 6 numara ile gsterilen alanlardaki ayarlamalar bir nceki konuda ilenilenler ile
ayndr. Farkllk arz eden 4 ve 5 numaral alanlardr.
5 numaral alan llendirmenin nasl yaplacann belirlendii alandr. Her bir para ayr
ayr veya her alan batan itibaren kmlatif olarak m yaplaca buradan belirlenir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 91/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



5 numaral alandaki simgeden birincisi Linear Size, her bir eleman paras kendi uzunluk
deerini yanstacak ekilde llendirilmitir. kinci simge olan Linear Stacked, her bir objenin
llendirilmesi en bataki ilk noktaya gre olmutur. nc ve sonuncu Linear Single ise,
grnmsel olarak birinci, fonksiyonel olarak ikinci gibi davranr.
4 numaral simge oklu elemanlar llendirilecei zaman kullanlacak faydal bir komuttur.
Her bir eleman iin uramak yerine tek bir hamlede hepsinin llendirilmesi salanr.

3. Dimension Angular
Asal llendirmelerde kullanlan komuttur. ki doru aras a deeri, yay paras zerinde
asal deer llendirmelerinde kullanlr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 92/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


Orta blmede sralanm 5 adet parametre haricinde, dierlerinden bir fark yoktur ve ayn
fonksiyona sahiptir.

Bu parametrelerden ilk ikisi noktalar belirtilmek art ile asal deer lmnde kullanlr.
Birincisi, kendi aralna den eleman akln lerken, ikincisi, daima balang
noktasndan lm yaparak bunlar l izgisi halinde yazdrr. nc olan ise noktalar
yerine elemanlar seilerek llendirme yntemidir. Yukardaki ekillerden sadakini ele
alacak olursak, kesien iki doru paras, teker teker seilmek sureti ile aralarndaki asal
deer yazdrlr. Elemanlarn kesimesi zorunlu deildir. Uzantlarnn kesimesi yeterlidir.

Son iki parametre, yay paralarnda kullanlmaktadr. Bunlardan biri kendi aralna den
deeri, dieri balang noktasna gre lm yapmaktadr. Asal veya Uzunluk deerleri
gsterilebilir. Bunun ayarlamas, Dimension Style altnda yer almaktadr. Angle veya Length
deerleri seilerek, yay parasnn tarad alann a deerini mi yoksa uzunluk deerini mi
dikkate alaca yazlma bildirilmelidir.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 93/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4. Dimension Ordinates
Bir orijin noktasndan itibaren mesafe ve koordinat bilgilerinin llendirilmesinde kullanlr.

5. Change Dimension
llendirilmi elemanlarn l izgilerinin stillerinin deitirilmesi gereken durumlarda
kullanlan komuttur.

Alr listeden olmas istenen llendirme stili seilir ve elemana uygulanr. Bylelikle
llendirme yazsndan, uzatma izgilerine, l izgisine kadar her eleman ilgili stilin
ayarlar dorultusunda yeniden dzenlenmi olunur.
6. Match Dimension Attributes
Mevcut bir llendirme elemannn ayarlarnn, aktif llendirme ayarlar olarak alnmas
geren durumlar iindir. Ekranda farkl farkl stillerden olumu bir ok llendirme eleman
var ise bunlardan bir tanesinin zelliklerini aktif olarak tanmlayp, bu stil ile yeni llendirme
elemanlar yerletirilebilir.
7. Reassociate Dimensions
Tm llendirme elemanlarnn ayar penceresinde Association ibaresi mevcuttur. Bu olay,
llendirme eleman ile obje arasnda bir ba kurar ve obje bytlp kltldnde,
llendirme izgisi de e zamanl byr veya klr. Bu ise zerinde yazan deerin
gereklii asndan nemlidir. ayet Association iaretlenmedi ise bunu sonradan balamak
mmkndr.




MicroStation XM Eitim Kitab 2007 94/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



Taramalar, objelere dokusal kimlik kazandran elemanlardr. Proje mahiyetine uygun olarak,
zemin taramalar, demeler, kesitler, v.s. kullanm alanna gre taramalar, projelerin
anlalrl asndan nem arz etmektedir.

Taramalar ile ilgili MicroStation paleti, R tuu ile ksa yol atanm Patterns paletidir. Temel
anlamda iki farkl tarama mevcuttur. Hatch ad verilen izgisel objelerle tarama ile Pattern ad
verilen ve cell objelerden oluan desen taramalar.
1. Hatch Area
Kapal bir alanda, izgisel tarama yapmak amac ile kullanlr. Yedi farkl yntemle tarama
yaplabilmesine imkn tanmaktadr.

Hatch komutunun ayar penceresi incelendiinde, en st ksmda sralanm simgeler, farkl
alternatifler ile tarama yaplmas asndan nemlidir.
Element, taranacak alan bir kapal eleman olarak tanmlanaca durumlarda, o
eleman seilmek sureti ile tarama ilemi yaplr.
Flood, kapal alana gerek duymayan ancak ekranda tanmlanan noktann
evresini kapatan tekil objelerden oluan alann taramas ilemini yrtr.
Union, farkl iki kapal alann birleiminden oluan alan taramak amac ile
kullanlr. Alanlarn kesimesi zorunluluu yokdur.
Intersection, farkl iki kapal alann kesiiminden oluan alan taramak amac ile
kullanlr.
Difference, fark ileminin uygulanarak tarama yaplan parametredir. A/B ilemini
gerekletirir. Daima ilk elemandan ikinci elemann fark alnr ve taranr.
Points, kullanc tarafndan ekrana belirlenen noktalarn oluturduu kapal alann
taramasnn yapld seenektir.
Fence, ekranda tanml fence in oluturduu alann taramas yaplr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 95/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri



Spacing deeri, tarama izgileri aras mesafenin lsdr. Angle deeri ise tarama
izgilerinin ka derecelik a ile yerletirileceini belirler. Tolerance sekmesi dairesel
elemanlarda nemlidir. Associative Pattern, iaretli olduunda taranm elemann ekil
deitirmesi durumunda tarama alan gncellenir. aretli deilse bu ilem yaplmaz.
Associative Region Boundary iaretli olduunda tarama eleman, objeden bamsz bir
eleman gibi yerleir. Bu sayede farkl katman, renk, kalnlk, v.s. gibi oluturulabilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 96/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Flood yntemi ile tarama yaplaca zaman nemli olan birka husus var. Aadaki ekil
Flood yntemi seildiinde ayar penceresinin sa alt ksmnda bulunan aa alr kk ok
simgesine tklandnda belirir.

1 numara ile sembolize edilmi Ignore Interior Shapes ile i ie bulunan elemanlarda, iteki
objeler gz ard edilerek tarama yaplr.
2 numrara ile sembolize edilmi Locate Interior Shapes ile i ie bulunan elemanlarda, iteki
obje de dikkate alnr ve dtaki obje ile iteki obje aras taranr.
3 numara ile sembolize edilmi Alternating Interior Shapes ile bu ilem artmal bir ekilde
bir uygulanr bir uygulanmaz.

Locate Interior Text, 4 numara ile sembolize edilmi ve objeler iinde yaz elemanlar
olduunda bunlarn dikkate alnmasn salayan parametredir. Seili olduunda taramalar
yazlara kadar olacaktr. Aksi takdirde yazlarn zeri de taranacaktr.
Text Margin deeri bu yazlara kadar olan taramalarn, yazlardan ne kadar ekme
yaplacann tanmland yerdir. Sfr deeri tam yazya bitiik olmas demektir. Artan
deerler, taramalar yaz elemanlardan uzaklatracaktr.
Dynamic Area Locate, 5 numara ile sembolize edilmitir. Seili olduunda, fare ile bir alan
iine gidildiinde taranacak alan otomatik olarak belirtilir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 97/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

2. Crosshatch Area
Hatch komutu ile tarama olaynn aynsdr. Hatch ile Crosshatch arasndaki tek fark
Crosshatch in ift ynl tarama yapmasdr. Tm zellikleri ayn olmasndan dolay bu
parametreler tekrar incelenmeyecektir. Sadece farkl olan bir sekme ele alnacaktr.

Yukardaki ekilde de grld gibi Spacing ve Angle deerleri ikier adet girdi alanna
sahiptir. Bu ise ift ynl taramada izgiler aras mesafeleri ve asal deerleri belirler.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 98/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


3. Pattern Area
izgisel objeler haricinde, cell ktphanesinde tanml desenler kullanlarak tarama
yaplabilmesine olanak tanyan komuttur. Opsiyonlar Hatch komutundakinin ayndr.

Pattern Definition, alan pattern olarak kullanlacak desenin (.pat) uzantl dosyalardan m
yoksa cell ktphanesinde tanml cell elemanlardan m seileceinin belirlendii ksmdr.
Genel itibar ile From Cell ibaresi seilerek cell lerden desenleme yoluna gidilir.
Pattern ksm, o an aktif olarak belirlenmi deseni ifade eder. From File seili iken (.pat)
uzantl dosyalarn bulunmas iin byte simgesine tklanr ve dosya ad seilir. From Cell
seili iken byte simgesine tklandnda Cell Library diyalog kutusu alr ve aktif olarak
kullanlacak desen iin bir cell tanmlanr. Celller ksmnda da deinildii gibi burada nemli
olan bir nokta, cell seildikten sonra Pattern ksmnda tklanmas gerektiidir. Aksi halde ilgili
celli desen olarak kullanmak mmkn deildir.
Scale, desen olarak kullanlacak cell eleman, belirli bir lekleme uygulanarak yerletirilmek
istendiinde bu alana ilgili deer girilir. 0 1 aras deerleri cell eleman kltr, 1 den
byk deerler cell eleman bytr.
Row Spacing, desenler yerletirilirken alt alta gelen desenlerde satr aralklarnn deeridir.
Column Spacing, desenler yerletirilirken pe pee dizilen desenlerde stn aralklardr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 99/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


4. Linear Pattern
Bir gzergh eleman boyunca desenleme yapmak amac ile kullanlr. rnein, zemin izgisi
taramalar.

Cycle, aktif desen hcresinin nasl yerleeceinin tanmland alandr. Truncated, Complete,
Single ve Multiple olmak zere drt farkl alternatif mevcuttur. Bunlar arasndaki farkllklar
aadaki ekilde grlmektedir.
Pattern, bu alanda ismi geen cell eleman desen eleman olarak tanmlanmtr. ayet bu
alan bo ise, byte simgesine tklanarak alacak Cell Library diyalog penceresinden bir
cell attach edilir.
Scale, desen olarak seilmi cell elemanna belli bir lek uygulanmak istendiinde kullanlr.

5. Show Pattern Attributes
Bir desen elemann zelliklerini durum ubuunda gstermek amac ile kullanlr. Komuta
girildikten sonra ekranda bulunan desen elemana tklanr. Herhangi bir opsiyonu yoktur. lgili
bilgiler durum ubuunda aadaki ekilde de grld gibi listelenir.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 100/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri


6. Match Pattern Attributes
Ekranda var olan bir desenin zelliklerini (a, lek faktr, mesafe, v.s.) aktif desen
zellikleri olarak tanmlamak amac ile kullanlr. Bundan sonra atanacak desenlerin
zellikleri bu seilen desen zelliklerinde olacaktr.
7. Change Pattern
Mevcut bir desenin znitelik deerlerini, desen parametrelerini, kaplayaca alan, v.s. gibi
bilgilerini, aktif desen deerlerine getirmek amac ile kullanlr.

8. Delete Pattern
Desen olarak tanmlanm objeleri silmek iin kullanlr. Komut altrldktan sonra silinecek
desen seilir. Baka herhangi bir opsiyonu yoktur.

NOT : ayet desenler izim alannda grnmyor ise, View Attributes diyalog penceresinde
Patterns ibaresinin iaretli olup olmadna dikkat edilmelidir.




MicroStation XM Eitim Kitab 2007 101/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri




Modeller ksaca, yukardaki ekilde gsterildii gibi anlatlabilir. DGN dosyas alma alann
oluturur. Ancak, bu alma alan birden fazla odacklara sahip olabilir. Model diye
nitelendirilen bu odacklar, bir projenin btnnn korunmas iin nemlidir. rnein, bir yap
projesinde, mimari proje, statik proje, betonarme proje, elektrik projesi, mekanik projesi,
havalandrma projesi olabilir. Ve modeller sayesinde bu projelerin tamam tek bir alma
alannda saklanr.

Modeller ile ilgili palete ulaabilmek iin Primary Tools paletinden yukarda grlen Models
dmesine tklamak veya File > Models semek yeterlidir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 102/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Modellerin yaratlmas, dzenlenmesi veya silinmesi ilemleri Models diyalog penceresinden
yaplr. Yeni bir model yaratmak iin sol stteki bo beyaz sayfa ile sembolize edilmi Create
New Model dmesine tklanr. Temel anlamda iki farkl model yaratlabilir. Design ve Sheet
olarak nitelendirilen bu iki model arasndaki fark, Sheet olann tanmlanm sayfa dzeninde
yaratlmasdr. Design, sonsuz uzayda alma ortam yaratr.

Type ksm modelin tanmland alandr. Design veya Sheet olaca bu blmden ayarlanr.
stenirse Seed dosyalardan yararlanlarak da model oluumuna imkn tanr.
Seed Model, ayet type ksmnda seed dosyalardan tanmlanarak bir model oluturmak
seildi ise bu alan aktif hale gelir. Byte simgesine tklanarak ilgili seed dosyas seilir ve
bu seed dosyann barndrd zellikler dorultusunda model yaratlr.
Name, her modele bir isim tanmlanmaldr. Bu alann doldurulmas zorunludur.
Description, aklama ksmdr. Doldurulmas zorunlu bir alan deildir ancak, bilgi vermesi
amac ile doldurulmas, daha sonra oluabilecek karmaalarn nne gemek asndan
nemlidir.
Ref Logical, tanmlama alandr. Ancak bu model baka bir dosyada referans olarak
grld durumlarda geerlidir.
Can be Placed as Cell, iaretli olduunda bu modelin barndrd izimler, cell olarak
yerletirilebilir anlamndadr.
Sheet olarak model yaratlmak istendiinde bu parametrelerden ayr olarak kat zelliklerini
barndran birka yeni zellik eklenir. Geri kalan ksmlar bire bir ayndr.
Display Sheet Layout, kat snrlarnn grlebilmesine olanak tanr.
Size, Origin, Rotation, kat boyutu, orijin noktas ve dnklk deeri bilgilerini belirler.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 103/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Program ara yznn sol alt tarafnda bulunan View Group sekmesi modeller aras gei
yapabilmenin en kolay yoludur. Kullanc tarafndan yaratlan tm modeller burada listelenir.
lgili model ismine tklanarak, o modelin alma ortamna gidilir.
Models diyalog penceresinden Copy Model komutu kullanlarak var olan bir modelin kopyas
karlabilir. Bu, ayn projenin revize edilmesi durumunda kullanl bir komuttur. Kopyas
karlacak model Model to Copy ksmndan seildikten sonra, Name ksmna bir isim verilir.

Gereksiz grlen modeller Delete Model(s) dmesi seilerek (st panelde x iaretli dme)
silinebilir. Bu ilemden sonra bir uyar ekran ile karlalr. Onay verildiinde seilen model
silinmi olacaktr.

Import Model, baka dosyalardaki modelleri mevcut DGN dosyamza aktarmak amac ile
kullanlr. Modeller DGN dosyalar bnyesinde barndrldndan, seeceimiz dosya (.dgn)
uzantsnda olacaktr.




MicroStation XM Eitim Kitab 2007 104/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Referans dosyalar, aktif alma dosyas ierisine balanarak grntlenebilen, dosyaya
dahil edilebilen dosyalardr. Referans dosyalar iindeki elemanlar, herhangi bir eleman gibi
gsterilmesine ramen zerinde ilem yaplamaz. Ancak, aktif dosya ierisine aktarldklar
zaman dosyann bir paras haline gelecekleri iin, yapsnda bir deiiklikten sz edilebilir.
Referans dosyalar eskiz ktlar gibi dnmek pek de yanl olmaz. Bize altlk oluturan,
izim aamasnda yardmc dosyalardr. Referanslar ile ilgili ilemlerin yaplabilmesi iin
Primary Tools ara mensnden Reference dmesi veya File > Reference seilir.


Referanslara ait diyalog penceresi yukardaki gibidir. Referans dosyalarla alabilmek iin
ncelikle en az bir dosyay, referans dosya olarak balamak gerekmektedir. Bunun iin,
yukardaki ekilden de grlecei zere, 1 numara ile sembolize edilmi paletten batan
ikinci dme olan Attach Reference komutunu tklamak veya Tools > Attach semek.

Dosya tr olarak ok farkl dosya trlerine destek verildii grlmektedir. Referans olarak
getirilmek istenen dosya buradan seilmektedir. Save Relative Path iaretlenerek, referans
dosya, tam hedef yolu bilgisi ile birlikte getirilir.
Referans dosya getirilirken bir dier nemli husus da Attachment Methods ksmdr. Genel
anlamda Interactive, Coincident ve Coincident World arasnda bir seim yaplmas salanr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 105/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Interactive yntemi ile dosya referans olarak getirilirken kullanc bir sonraki aamada baka
bir pencere ile karlar. Bu pencere, referans dosya, aktif dosyaya balanrken
uygulanacak ayarlar ierir.

Model, referans dosyada var olan farkl modellerin aktif dosyaya referans olarak balanmas
salanr. Bu sayede, istenilen model altlk olarak getirilebilir.
Scale (Master,Ref), referans dosya belli bir oranda bytlp kltlerek getirilmek
istendiinde buraya lek deeri girilerek uygulanr.
Nested Attachments, No Nesting, Live Nesting ve Copy Attachments olmak zere
farkl parametre ihtiva eder. No Nesting ile getirilen referans dosyann kendi referans
dosyalar var ise, bunlar listelenmes. Sadece ilgili dosya referans olarak alnr. Live Nesting
ile balanacak olan referans dosyann var ise kendi referans dosyalar da aktif dosya iine
getirilir. Copy Attachments ise referans olarak getirilecek dosyann alt referans dosyalar,
aktif dosyann bir paras olarak getirilir.
Orientation, Coincident ve Coincident World koordinatlarnda allan projeler iin
kullanlan alternatiflerdir. Referans dosyalar ilgili kot koordinat deerlerinde getirir.
Aralarndaki tek fark Coincident ile referans dosyann orijinin aktif dosya orijini ile, Coincident
World ile ise global orijin diye tabir edilen koordinat sistemleri ile akmasdr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 106/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
2 numara ile sembolize edilmi alan, balanm referans dosyalarnn listelendii alandr.
Ka adet referans dosya var ise hepsi bu alanda sralanr.
3 numaral alandaki kontroller interactive yntemi seilerek getirilirken karlalan
penceredeki ayarlamalarn aynsdr. Bir dosya referans olarak getirilirken bu ayarlamalar
yaplabildii gibi, getirilmi referans dosyalarda sonradan bu ayarlara mdahale etmek de
mmkndr.
4 numara ile sembolize edilmi ksm, Display ksmdr. Referans dosyalarn ekranda grlp
grlmeyeceinin belirlendii alandr. iaretinin olmas o referans dosyann ekranda
grld anlamn tar. Bir kez tklandnda iaret kaybolur ve referans dosya gsterilmez.
Geici olarak dosya grnmden kaldrlmak istendiinde kullanlr.
5 numara ile sembolize edilmi ksm, Snap olarak ifade edilir. izim alannda gerek aktif
dosyada, gerekse referans dosyalarda ok sayda eleman olabilecei gz nne alndnda
kullanl bir parametredir. lgili referans dosyann Snap iareti kaldrlarak, o dosyaya ait
elemanlarn yakalanmas engellenir.
6 numaral alan Locate ad ile gsterilir. lgili referansa ait elemanlarn seiminin mmkn
olup olmayacann tayin edildii parametredir. iareti kaldrlarak o dosya elemanlarnn
seilebilmesinin nne geilmi olunur.
7 numaral ksm Hilite olarak ifade edilir ve ilgili referans dosyann / dosyalarn belirlenmesi
amacn tar. None, Boundaries, Hilite, Both olmak zere drt farkl alternatif sunar.
Boundaries seildiinde ilgili referans dosyann d snrlar ekranda gsterilir. Hilite ile
referans dosya rengi tek bir renk olacak ekilde belirlenir. Both seenei her ikisini de
devreye alr. Hem ereve oluturulur hem de sembolojik olarak rengi tek renk alr. None
seenei ise bunlarn hepsini devre d brakr. Bu seenekler sayesinde seilen referans
dosyann elemanlarnn hangi elemanlar olduu izim alannda kolaylkla belirlenir.
Tools mens incelendiinde;
Attach ile referans dosya aktif dosyaya balanr.
Detach, balanm referans dosyann aktif dosya ile iliiini keser.
Detach All, ok sayda referans dosya kaldrlaca zaman kullanlr.
Reload, referans dosyada yaplan deiikliklerin grlebilmesi iin bu komutun icra
edilmesi gerekmektedir.
Reload All, ok sayda olan referans dosyalarn her birindeki deiikliklerin
grlebilmesi durumunda kullanlr.
Exchange, dosyalar aras geii salar. Aktif dosyada bal bir referans dosya var ise,
o referans dosya seili iken uygulanacak Exchange komutu, aktif dosyann referans
dosya, referans dosyann da aktif dosya olmasn salar.
Merge into Master, en ok kullanlacak komutlardandr. Aktif dosya iinde bulunan
referans dosyann / dosyalarn, aktif dosya bnyesine dahil edilmesini salar. Merge
komutu uygulandktan sonra, referans dosyalar referans olma zelliini yitirir, aktif
dosyann bir paras haline geerler.
Settings mens altnda Update Sequence ksm nemlidir. Referans dosyalar
getirilirken hangi tabakalanma srasna gre getirileceinin ayarland ksmdr.
Alan pencerede referans dosyalar listelenir. Listede en altta olan dosya izim
alannda en stte grnen dosyadr. En son eklenen ilk grlr mant ile alr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 107/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Yukardaki ekilde grlen palet, referans dosyalar ile dzenlemelerin yaplabilmesine imkn
tanyan palettir. Bu palette var olan komutlar inceleyelim.
1 numaral komut Attach komutudur ve referans dosya balamak amac ile kullanlr.
2 numaral komut Clip komutudur ve referans dosyann tamamnn deil de belli bir
alannn krplarak gsterilmesini salar. Krplacak alann snrlar bir Fence veya
eleman ile tanmlanabilir.
3 numaral komut Mask Reference, clip komutunun tersi mantkla alr. Seili alann
gsterimi kalkar. Seim d kalan alanlar gsterilir. O alan maskelenmi olunur.
4 numara Delete Clip, gerek clip ile krplm, gerekse mask ile belirlenmi alann
orijinal haline dndrlmesinde kullanlr.
5 numaral alan Set Ref Back Clip Z, 3 boyutlu referans dosyalarda, arka ksmnn
krplmasn salar.
6 numaral alan Set Ref Front Clip Z, 3 boyutlu referans dosyalarda, n ksmnn
krplmasn salar.
7 numaral komut Reload Reference, referans dosyay gnceller.
8 numaral komut Move References, referans dosyalarn tanmasnda grev alr.
9 numaral komut Copy References, referans dosyalarn kopyalanmasn salar.
10 numaral komut Scale References, referans dosyalarn leklenmesini salar.
11 numaral komut Rotate References, referans dosyalarn dndrlmesini salar.
12 numara Mirror References, referans dosyalarn simetrik grnmn elde eder.
13 numaral komut Copy / Fold Reference, referans dosyann eksenlerdeki iz dm
grntlerini karmak amac ile kullanlr.
14 numaral komut Set Reference Presantation, referans dosyann kaplama / dolgu
trn tayin eder.
15 numaral komut balanm referans dosya ile aktif dosya iliiini koparr.
Level Display, katmanlarn grnmnn alp kapand yer olarak incelenmiti. Aadaki
ekilde baklacak olursa deneme.dgn aktif dosyas altnda yol.dgn olarak bir referans dosya
grlmektedir. Bu referans dosya seildiinde ise o dosyann katmanlar listelenmektedir.
lgili katman alp kapatlabilmektedir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 108/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Altrma: Referanslarla almak

1. designtech.dgn dosyasn an.
2. Pafta anteti, izim alannzda alm olacaktr.
3. Referans paletini an.
4. areaplan.dgn ve areaplan_contours.dgn dosyalarn referans olarak getirin.

5. Grld zere izimler, pafta anteti ierisinde dzgn olarak gelmedi.
6. Referanslar iin Move komutunu altrarak ilgili referans dosyalarn, antetin orta
alanna gelecek ekilde yeniden konumlandrn.

7. arch.dgn dosyasn referans olarak balayn.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 109/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

8. Son dosya ile izim alanna dahil edilen bina izimi, arsa zerinde oturmadndan
ilgili yerine tanmaldr.
9. arch.dgn dosyas seili iken referanslar diyalog penceresinden Move komutunu
altrp ilgili keleri akacak ekilde bina plann arazi zerinde konumlayn.
10. Rotate komutu ile arazinin dnklk deerine getirin ve ilemi tamamlayn.







MicroStation XM Eitim Kitab 2007 110/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Raster tabiri, resim olan her eleman iin kullanlabilir. 1:1000, 1:5000, 1:25000 ve tm lekli
haritalar, hava fotoraflar, uydu fotoraflar v.s. gibi tm objeler raster olarak nitelendirilir.
Raster Manager diyalog kutusu, raster grntlerin attach edilmesi ve dzenlenmesi iin
ara kutular bulundurmaktadr.
Raster Manager, alma ortamndaki bir veya daha fazla raster grnt dosyasnn
grnmn kontrol eder. Raster dosyalarn hangi grnm pencerelerinde grnecei
veya ktda gzkp gzkmeyecei, yine ayarlanabilir opsiyonlardandr.
Raster dosya ile ilgili bilgiler DGN dosyas ile birlikte kaydedilir. Georeferansl dosyalar iin,
koordinat ve konum bilgileri dosya bal iinde tutulmaktadr. Georeferans olmayan
dosyalar iin ise bu bilgiler raster manager geici hafzasnda barndrlr. Bu sayede dosya
gerek koordinatlarna tanr fakat farkl bir ekilde kaydedilmez ise, Raster Manager
bnyesinde tutulduu srece, daima koordinatlarnda gelecektir.

Raster Managera eriim, primary tools men ubuundan Raster Manager semek, veya
File > Raster Manager kombinasyonuna tklamak yeterlidir.

1 ile sembolize edilmi alan, raster grntlerin eklenmesi, karlmas ve dzenlenmesi ile
ilgili parametreleri ihtiva eden ksmdr. Her trl, tama, lekleme, dndrme, simetri, v.s.
gibi ilemler, bu komut paleti altnda mevcuttur.
2 ile sembolize edilmi alan, o an aktif olarak eklenmi raster grntlerin listesini gsterir.
3 ile sembolize edilmi alanda tm grnm pencereleri listelenmitir. Seili olan raster
dosyann hangi pencerede / pencerelerde grnp grnmeyeceinin yapld yerdir.
rnein, seili olan raster 1 numaral grnm penceresinde gsterilmek istenmiyorsa 3
numaral alandan 1 iaretsiz braklmaldr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 111/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
4 numaral alan, seili olan raster grntnn / grntlerin ktda grnp grnmeyecei,
effaflk deeri verilmi ise bunun grlp grlmeyecei, belli bir alan krplm ise bunun
tamamnn m yoksa krplm halinin mi gsterileceinin ayarland ksmdr.
5 numaral alanda ise, seili raster dosyada effaflk atamas yaplrken, hangi rengin bu
deeri almas gerektiinin seildii ksmdr.
File > Attach seilerek bir raster dosya izim alanna aktarlr.

lgili klasrden getirilmek istenen dosya seildiinde temel anlamda raster grnt izim
alanna aktarlr. Dosya tr incelendiinde dnya standartlarnda kabul grm hemen her
dosyay aabildii grlmektedir. Ekrann sa tarafnda n izlemenin olduu ksm nemlidir.
Raster Preview iaretli ise, seilen resim n grntlenir. Ancak ok byk dosya boyutuna
sahip uydu grntlerinde bu ykleme zamann uzatacandan, dosyalar biliniyor ise iaretin
kaldrlmas hz ve zaman kazanc olacaktr. Bu alandaki en nemli husus, Origin deeridir.
Origin, o haritann gidecei koordinatlar hakknda bilgi sahibi olmamza yardmc olur.
Yukardaki ekilde eklenmek istenen dosya, Diyarbakr blgesine ait 1/25000 lekli bir
haritadr. Fakat origin deerine bakldnda koordinatlarnn 0.0000, -5574.0000 gibi Trkiye
deerleri ile hi alakas olmayan apayr bir yerde olduu grlr. Buradan u sonu kar, bu
harita koordinatlarna getirilmemitir. almalar iin ise bunun koordinatlarnda olmas
nemlidir.
Alt ksmda, Place Interactively bir baka nemli noktadr. Bunun iaretli olmas, kullancya
raster grnty diledii yere koyabilme imkn tanr. Place Interactively iaretsiz ise raster,
Origin deerinde grlen koordinatlarda yerleecektir. Ksaca, koordinatlarn tanmlanm
raster dosyalar eklenmek istendiinde, Place Interactively ibaresinin iareti kaldrlmaldr.
Logical Name ve Description ksmlarna isim ve aklama bilgileri girilerek, Raster Manager
diyalog penceresinde bu rasterin daha ak ve anlalr bir ekilde grnmesi salanabilir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 112/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

1 numara, Attach komutudur. Raster dosyalarn izim alanna eklenmesi ievini yrtr.
2 numara, Reload komutudur. Raster dosyalarda herhangi bir resim editr ile fiziksel bir
deiiklik yapldnda, bunlarn grlebilmesi iin ekran gncellemesi yapar.
3 numara, Raster Selection komutudur. Birden fazla rasterin izim alann igal etmesi
durumunda, hangi rasterin seilecei isimden gidilerek nispeten zor olacandan, bu komut
ile raster direkt olarak seili duruma getirilir.
4 numara, Clip komutudur. Rasterin tmnn deil de herhangi bir ksmnn ekranda
grlmesi istendii durumda kullanlr. Bu sayede hem karmaa ortadan kaldrlr hem de
almalar hz kazanacandan zamandan tasarruf salanr.
5 numara, Modify Clip komutudur. Clip ile belirli bir ksm alnm rasterin, alnacak
ksmlarnn deitirilmesi durumlarnda kullanlr. Bu sayede raster zerinde blge blge
almak mmkn olabilmektedir.
6 numara, Unclip komutudur. Clip ile belirli bir ksm alnm rasterin tmnn gsterilmesi
salanr. Raster, orijinal grnme geri getirilmi olunur.
7 numara, Transform komutudur. Tama, lekleme ve dndrme fonksiyonlarn
bnyesinde barndrr. Bu ilemler, kullanc tarafndan belirlenen bir orijin noktasna gre
iletilir.
8 numara, Move komutudur. Raster grntnn bir yerden baka bir yere tanmas
durumunda kullanlr. Koordinat deerlerine sahip bir raster tandnda koordinat bilgileri
bozulacaktr.
9 numara, Scale komutudur. Raster, belli bir oran dahilinde veya grafiksel olarak bytlp
kltlmek istendiinde kullanlr. Koordinat deerleri yine bozulacaktr.
10 numara, Rotate komutudur. Raster, belli bir asal deer kadar veya grafiksel olarak
dndrlmek istendiinde kullanlr. Koordinat deerleri yine bozulacaktr.
11 numara, Mirror komutudur. Simetrik grntler almak amac ile kullanlr. Yatay, dey
veya diyagonal olarak simetrik raster grntler oluturmak mmkndr.
12 numara, Warp komutudur. Mhendislik asndan en nemli komuttur. Haritalarn gerek
koordinatlarna dntrlmesinde kullanlr. Nasl kullanlaca konusu ilerleyen sayfalarda
detayl olarak anlatlacaktr.
13 numara, Fit to View komutudur. Seili olan veya tm rasterlarn aktif olan grnm
penceresine sdrlarak grntlenmesi ilevini yrtr.
14 numara, Actual Resoluiton komutudur. Her raster grntnn kendine zg bir znrlk
deeri vardr. Bu komut sayesinde raster, izim alannda kendi znrlk deerlerine sahip
olacak ekilde grntlenir.
15 numara, Contrast / Brightness komutudur. Rasterlara kontrast ve parlaklk deerleri verir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 113/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Raster Dosyann Deitirilmesi
alma dosyas iine attach edilmi olan raster dosyalarn grntlenmesinde, farkl yollarla
deiiklikler yaplabilir.
Raster dosyann bir ksmn kesme,
Rasterin iindeki bir alan gizleme,
Kesim snrlarn deitirme,
Rasterin konumunu ve boyutlarn deitirme,
alma dosyas iinde belli bir alana yerletirme
Raster Manager kullanarak attach edilen raster dosyalar zerindeki deiiklikler, orijinal
dosyay etkilemez. Bu deiiklikler ile oluan yeni raster, bir dosyaya kaydedilmek istenirse,
Resample opsiyonu iaretli olarak Save As denmesi gereklidir. Kesme veya effaflk ayarlar
kayt edilmez. Bu deerler sadece alma alan iinde geerli ayarlardr.
Raster Grntnn Kesilmesi
Raster Manager, attach ile dosyaya eklenmi raster grntnn belirli bir blgesinin kesilerek
grntlenmesini salama kabiliyetine sahiptir. Kesme ilemi iki ekilde yaplabilir.
Clip Boundary, raster grntnn grnen ksm, kesim snrlar iinde kalan alandr.
Clip Mask, kesim snrlar dnda kalan alanlar grntlenir.
Her iki kesim ileminde de, kesim snrlar mevcut kapal bir eleman, mevcut bir fence olabilir.
Raster Manager iindeki Clip komutu kullanlmadan nce raster grntnn seilmi olmas
gereklidir.
Kesim Snrlarnn Deitirilmesi
Bir raster dosya Clip komutu ile kesildikten sonra, kesim snrlar istenildii gibi deitirilebilir.
Kesim snrlar seildikten sonra, aynen normal kapal bir eleman gibi deiiklik yaplabilir.
Tanmlama noktas, deiikliin nasl olacan belirler. rnein, bir ke noktas seilir ise
poligon, o keden tutularak deitirilebilir. Kenar noktas seilirse, o kenar tanarak
deitirilir.
Kesim Snrlarnn Silinmesi
Raster Manager diyalog penceresindeki Unclip komutu kesim snrlarn silip, grnty tm
ile orijinal halde gstermek amac ile kullanlan komuttur.
Koordinat Dnmnn Yaplmas
Gerek koordinatlarnda bulunmayan bir raster dosyann, koordinat deerlerine tanmlanmas
ilemidir. MicroStation ortamnda bu ilem, Raster Manager altnda Warp komutu ile yaplr.
Warp komutu, tama, boyut deitirme, dndrme ve esnetme ilemlerinin bazlarn veya
tmn uygulayarak raster grntnn koordinat dnmnn yaplmasn salar.
Deiiklik, grnt zerindeki belirli noktalarn, alma dosyasndaki uygun noktalara
tanmas ile gerekletirilir. Koordinat dnmnn adm adm ilemleri aada
listelenmitir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 114/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
1. Koordinat dnm yaplacak raster grnt / grntler Raster Manager diyalog
penceresindeki Attach komutu ile ekranda afaki yerlerine yerletirilir.

2. Harita zerinden, noktalarn koordinat deerlerinin okunabilmesi nemlidir.
Okunamayacak derecede hasar grm raster dosyalarn dnmleri skntl
olacaktr.

3. Varsaylan deer olarak Q+1 tu kombinasyonuna atanm Place Smartline komutu
seilir. Bu ilem harita zerinden okunacak noktalarn, gerek yerlerini iaretlemek
amac ile uygulanr.

4. Bu ilem iin Key-In komut paneli kullanlr. ayet ak deil ise, Utilities > Key-in
seilerek komut panelinin kullanlabilir hale getirilmesi salanr.

5. Harita zerinden nokta alrken bu noktalarn birbirine en uzak konumda olacak
ekilde seilmelerine dikkat edilmelidir. Ne kadar uzak noktalar seilir ise dnmn
hassasiyeti o oranda iyi olacaktr. Drt keye de en yakn koordinatlar idealdir.

6. lk kenin koordinatlar harita zerinden okunur. Dou deerleri (X), Kuzey deerleri
(Y) deerleridir. Haritaclkta bu ilemin tam tersi bir durum vardr. Buna zellikle
dikkat edilmelidir, aksi takdirde harita alakasz bir yerde konumlandrlacaktr. Benim
elimdeki harita iin bu deerler 501000 , 4109000 olarak belirlendi.

7. Key-in komut satrna xy=501000,4109000 olarak komut girilir ve enter tuuna
tklanr. Bu ilemler srasnda fare ile hibir ilem yaplmamaktadr. Entera
tklandnda ilk koordinat deeri izim alannda belirtilmi olunacaktr.

8. Dier kenin koordinatlar da bu ekilde karldktan sonra raster grntnn
oturaca ereve alan karlm olunur.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 115/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
9. u ana kadar yaplan ilemler dnmde raster grntnn gidecei yerin
tanmlanmas mahiyetinde idi. Bundan sonraki ilemler ise dnmn yaplmasdr.

10. Raster Manager diyalog penceresinden dntrlecek raster seildikten sonra,
Warp komutu altrlr.

11. Method ksmndan Affine ynteminin seilmesine dikkat edilmelidir. Affine, tama,
lekleme, dndrme ve sndrme ilemlerinin hepsini gerektiinde kullanan
dnm yntemidir. En az noktaya ihtiya duyar. Bizim rneimizde drt ke
koordinat deerleri olduu iin herhangi bir skntya yol amaz.

12. Sras ile nce harita zerinden okunan deerlerin olduu noktaya ardndan da
erevedeki karlna tklanmak sureti ile drt ke tamamlanr.

13. Yanl bir noktaya tklanmas durumunda Clear Last Point tklanarak son yaplan
hamle geri alnabilir.

14. Drt kenin de iaretlenmesi yapldktan sonra sa fare dmesine tklanarak ilem
onaylanr. Bu aamada raster grntnn ereve ierisinde konumlandrld
grlecektir.

15. Dntrme ilemi bu aamada tamamlanm olunmaktadr. Varsa komu paftalar
da ayn yntemle dntrlmek sureti ile alma alan oluturulur.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 116/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Dntrlm olan bu raster grntlerin saklanmas iin kaydedilmesi gereklidir. Aksi
takdirde Raster Managerdan kaldrldklarnda bir daha gerek koordinatlarnda
gelmeyecekler, dnmn tekrar yaplmas gerekecektir.
Raster Manager altnda File > Save As seilerek rasterlar kaydedilir. Burada nemli olan bir
husus varsa o da koordinat deerleri saklanacandan, en ok tercih edilen dosya HMR veya
GeoTIFF formatlarn semektir. Dosyaya bir isim verilir ve kaydedilir.
Batch Convert (oklu Dosya Format Deitirme)
Raster Manager altnda File > Batch Convert seilerek mevcut dosyalarn uzantlar ve baz
zellikleri farkl biimde kaydedilebilir.

Add tuuna tklanarak ileme koyulacak dosyalar seilir. Output ksmnda dosya format
tanmlanr, sktrma isteniyorsa seilir. Select tklanarak dosyalarn hangi dizin iine
oluturulmas isteniyorsa seilir. Convert tklanarak dntrme ilemi balatlr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 117/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Project Explorer, MicroStation ortamnda projelerin ynetilmesi amac ile XM srm ile
gelen yeni zelliklerden bir tanesidir. Hazrlanan izim objelerinin kullanc tarafndan
tanmlanacak; web adresleri, e-posta adresleri, harici dosyalarla ilikilendirme olaylarn
salar. Project Explorer diyalog penceresine ulamak iin File > Project Explorer seilmelidir.

Project Explorer penceresi aldnda bo bir alanla karlalr. lk olarak bu alanda
kategoriler tanmlanmaldr. Bunun iin, yukardaki ekilde grlen byte simgesine tklanr
ve yeni bir pencere ile karlalr.

Link Set olarak tanml bu ara yzde alr pencereden Active File seilerek yeni kategoriler
oluturulur. Bo sayfa ile sembolize edilmi New Link Set dmesine tklanarak kategori
tanmlamas yaplr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 118/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
rnek olarak izim ekranndaki merdiven objesine ait 3 boyutlu gsterimini obje ile
ilikilendirelim. Bu amala kategori ismi, merdiven tanmlamas yaplabilir. likilendirilecek
objeler gz nne alndnda dilediiniz kadar kategori, bu alanda oluturulur ve ilem
tamamlandnda bu pencere kapatlr, ana pencereye geri dnlr.

Kategori yaratldktan sonra ana pencere ekrannda aktif olmayan simgelerin aktif olarak
getirildiine dikkat edin. Alr pencere ksmnda yaratlan tm kategorilerin listesine
eriilebilir. Hangi kategoride allmak isteniyor ise bu kategori seilir.
1 numara ile sembolize edilmi New Link, farkl dosya trlerindeki dosyalar ilgili elemana
ilikilendirmek amac ile kullanlr. Resim formatlarndan, Word, Excel, PDF dosyalarna
kadar ok eitli dosya trleri bu kapsamda desteklenmektedir. Dosya seildiinde 5
numaral alanda listelenir. Bu dosyann zerine sa fare dmesi ile tklandnda aadaki
grnt ile karlalr. Bu alandan Add Link to Element seildiinde, kullancdan obje
seilmesi istenir. Obje zerine tklandnda ilem tamamlanm olur. liki kurulan obje
zerine fare iaretisi gtrldnde mavi bir simge objeye elik etmektedir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 119/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

ekilden de grlecei zere, line string elemandan olumu bir merdiven objesinde Links to
ksmnda gsterilen merdiven.pdf dosyasnn ilikili olduu grlmektedir. likili obje zerine
sa fare dmesi ile tklandnda Follow Link ibaresinin eklendii grlr.

Follow Link ibaresinin karsnda ise o anda ilgili objeye ilikili olan dosyalar listelenir. Birden
fazla dosya ilikilemek mmkndr. rnekte merdiven.pdf dosyasn setiimizde ilgili PDF
dosyann alarak detay bilgilere ulalacana dikkat edin.
2 numara ile sembolize edilmi New Url, objelere web adreslerinin ilikilendirilmesi
durumlarnda kullanlr. Ayn zamanda e-posta adreslerinin ilikilendirilmesine de imkan
tanyan komut ile internet ile ilikili her trl balant salanabilir.
3 numara ile sembolize edilmi New Folder, kategoriler ierisinde dizinler oluturulmak
istendiinde kullanlr.
4 numara ile sembolize edilmi Delete Folder or Link, tanmlanm klasr veya kategorilerin
silinmesi gerektii durumlarda kullanlan komuttur.



MicroStation XM Eitim Kitab 2007 120/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri









MicroStation XM Eitim Kitab 2007 121/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

MicroStation ortamnda izdirme ilemi iin gerekli aamalar, File > Print seilerek veya
CTRL + P ksa yol tu kombinasyonu ile alan Print diyalog penceresinden yaplr. Print
diyalog penceresi basit grnm ancak gl zellikleri ile dikkat ekmektedir. Sras ile bu
alanda mevcut parametreleri inceleyelim.

1. General Settings

Area, kt alnacak kaynak grnty belirler. View, Fit All, Fit Master, Fence ve
Sheet olmak zere be farkl parametre mevcuttur.

o View, grnm penceresinde grnen alan yazdrlr.
o Fit All, izim alanndaki tm objeleri kapsayan alan yazdrlr.
o Fit Master, referans, raster gibi harici objelerin var olduu durumlarda
sadece allmakta olunan aktif dosya izimlerinin kaplad alan yazlr.
o Fence, fence ile tanmlanm alan yazdrlr.
o Sheet, model kapsamnda bir sheet model yaratlm olunmas
durumunda aktiftir ve yazdrlacak alan bu sheet modeldir.
View, 1 8 aralnda grnm pencereleri listelenir. Hangi grnmn
yazdrlaca tanmlanr.
Color, yazdrma ileminin siyah beyaz, gri skala veya renkli olaca belirlenir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 122/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Pen Table, ayet yazdrma ilemi iin bir Pen Table tanmlanmsa, hangi pen
table seilerek bu yazdrmann gerekleecei belirlenir.
Copies, yazdrmann ka nshadan oluaca tanmlanr.

2. Printer and Paper Size

Bu alanda alr pencerede Windows Driver ve Bentley Driver olmak zere iki
farkl alternatif grlmektedir. Genel olarak kt ilemi kat zerine bir printer
veya plotter sayesinde gnderilmek isteniyorsa, bu alandan Windows Driver
seilmelidir. Bentley Driver ise, barndrd mevcut parametreler ile daha ok,
yazdrma ilemi bir dosyaya gerekleecei durumlarda kullanlr. Kesinlikle bu
ekilde kullanlr demek mmkn deildir. Her iki opsiyon da hem kada hem de
dosyaya yazabilmektedir. Ancak genel anlamda bu ekilde kullanmdan sz
edilebilir.
Byte simgesi, Bentley Driver seilmesine ve buna ait bir yazdrma srcs
seimine olanak tanr. rnein, kt bir JPG dosyas veya TIFF dosyas
yaplmak isteniyor ise, ilgili seimin yaplabilmesi bu simge ile salanr.
Windows penceresi simgesi, Windows Driver (sistemde ykl olan yazclar)
seilmesine olanak tanr. Sistemde ykl tm yazc, izici veya harici srcler
listelenir. Bunlar arasndan seim yaplr.
Full Sheet, yazc / izici aygtnn destek vermesi durumlarnda kat zerindeki
alann tamamn yazdrlabilir alan olarak belirler. Normalde her kadn bir
yazlabilir bir de l alan mevcuttur. l alanlarn da yazdrlabilir olarak
tanmlanmas, bu alann seilmesi ile salanr.
Paper, sistemde ykl yazc / izici aygtlarnn destek verdii tm kat
formlarnn listelendii alandr. Hangi tr kada kt alnacak ise buradan kat
tipi belirlenir.
Total Area, seilen kadn ebatlarn bilgilendirme amac ile gsterir.
Landscape veya Portrait, kada yatay olarak m dikey olarak m yazdrlacann
tanmland alr penceredir. Landscape yatay, portrait dikey anlamndadr.
Show Design in Preview, iaretli olduunda yazdrlacak alann n izlemesi
gsterilir. Youn izim alanlarnda kullanlmamas, zaman tasarrufu salar.

3. Print Scale and Position

Scale, lek deerinin girildii alandr. rnein, 1/5000 lekli kt alnaca
zaman buraya girilmesi gereken deer 5000 olacaktr. Program daima lein
payda deerinin girilmesini ister.
Size, buradaki deerler, izdirilecek alann kapsad alan deerleridir.
Origin, izdirilecek alann yatay ve dey eksenlere gre konum deerleridir.
Maximize, izim alanndaki objelerin kada gre maksimum alanda yazdrlmas
salanr. lekli izim sz konusu deildir. lei bozarak bytme veya
kltme uygular. Size ile gsterilen izim alan deerini de deitirir.
Auto Center, iaretli olduunda izim ortas ile kat ortasn aktrr. Kad
ortalayarak grnmesini salar bu yzden origin deerleri deiir.
Rotation, izdirme ilemi dndrme yaplarak uygulanacaksa kullanlr. 90
derece saat ynnde, saat ynnn tersinde veya 180 derece gibi.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 123/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Print Attributes (Yazdrma znitelikleri)
Settings > Print Attributes seilerek ulalr. View Attributes penceresinin ok benzeri bir
ekranla karlalr. View Attributes, grntye hkmeden bir kontrol penceresi olmasna
karn, Print Attributes, ayn parametrelerin izim zerinde etkisi olan ksmdr.

Bu opsiyonlara daha nceden deinildii iin burada tekrar ele alnmayacaktr. Hangi
parametre yazdrlmak isteniyorsa yanndaki kutucuk iaretlenir. areti olmayanlar yazdrma
ilemine tabi olmayacaktr. Burada sadece alt ksmda bulunan Print Border alan farkldr. Bu
iaretlendiinde izim alann tam iine alan bir ereve oluturulur. Fence Boundary
iaretlenerek bu erevenin fence yardm ile tanmlanmas salanr. Border Comment ise,
bu ereve alann sol alt kesine burada girilen ibareyi ekleyerek kullanlmasn salar.
Raster Options
Raster objelerin yazdrlp yazdrlmayaca, yazdrlacaksa ne ekilde olacann
tanmland alandr.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 124/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
General sekmesindeki Print Raster Images iaretli olduu srece raster dosyalar ktya dahil
edilecektir. Aksi takdirde kat zerinde bunlar grnmeyecektir.
Raster Color sekmesinde, Print Raster in Grayscale seilerek raster dosyalarn gri tonlamada
yazdrlmas salanabilir. Print Monochrome Raster as-is ise rasterlarn siyah beyaz olarak
bastrlmasn salar. Brightness-Contrast deerleri Raster Manager diyalog kutusundakinin
ayns ayarlamalardr. Oradaki ayarlamalar sadece ekrandaki grnty etkilemektedir.
ktda da ayn sonu alnmak istendiinde, buradaki deerlerde ilgili ayarlamalara
getirilmelidir.
Raster Quality sekmesinde Quality Factor 1 100 aralnda deer alan bir kaydrma
ubuundan ibarettir. 100 deeri tam kaliteli basky temsil eder. Printer Resolution ksmnda
yazcnn destekledii znrlk deeri gsterilir. Raster Resolution ksmnda ise faktr
deerine gre raster dosyann znrl hesaplanr. 100 deeri iin maksimum deer
alacak ve 600 dpi olarak ayarlanacaktr.
3d Plotting
3 boyutlu PDF dosyalarna kt alnaca zaman bununla ilgili ayarlamalar barndran ayar
penceresidir. Settings > 3d Plotting seilerek ayarlamalara ulalabilir. Drt ana bala
ayrlm alanlarda, 3 boyutlu kat objenin geometrik yapsndan, animasyonlara, k
ayarlarndan, pdf dosyann ayarlamalarna kadar geni bir ayar imkan tannmtr.


MicroStation XM Eitim Kitab 2007 125/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
1. General Sekmesi

Mesh Resoluiton, kat objeler PDF dosyasnda mesh olarak nitelendirilen kabuk
eleman olarak dntrlr ve saklanr. Bu mesh elemann znrlk deerinin
ayarland alandr. 200 4000 aralnda deerler alabilir. Yksek deerler
kalitenin artmas asndan nemlidir. Ancak dosya boyutu ve dosyada
alabilme asndan olumsuzluklara yol aacandan, optimum bir deerde
kullanmak en verimli sonucu getirecektir.
Texture Map Size, Small, Medium, Large ve Unlimited olmak zere drt
parametreden olumaktadr. Geometriler zerindeki kaplama malzemesinin
znrlk deeridir. Yksek deerler kaliteli sonu vermekle birlikte dosya
boyutu asndan olumsuzluklara yol aabilmektedir.
Elevation Drape Size, belli kotlara sahip bir kaplama sz konusu olduunda
rnein, arazi zerine uydu grnts kaplanmas gibi, bunun kalite faktrnn
ayarland alandr.
Convert Wireframe Geometry, 3d Plotting ilemi sadece hacimsel deerlere
sahip 3 boyutlu elemanlarn grnmesine olanak tanr. 3 boyuta sahip olmayan
objelerinde grlebilmesi iin (izgi, doru paras, v.s.) bu alann iaretlenmesi
gerekmektedir.
Convert Annotations, iaretli olduunda izim alanndaki yazlar, llendirme
elemanlar gibi detay elemanlarda grlebilir zellik kazanacaktr. aretsiz
olmas durumunda bunlarn dntrlmesi sz konusu deildir.
Export JavaScript with U3D, seili olduunda PDF dosyann yan sra, bu
ilemin olumasn salayan Java kod dosyas olan U3D formatl dosya da
oluturulacaktr. Bunun avantaj baka 3 boyutlu platformlarda kullanlabilme
yetenei kazandrmasdr.
Optimize File Size, iaretli olmas durumunda dosya boyutu optimize edilerek
belli bir sktrma ilemine tabi tutulur. Dosya boyutunun kltlmesi ve alma
hznn arttrlmas temel amatr.

2. Animation Sekmesi

Convert Animation, ayet MicroStation ortamnda 3 boyutlu objelerle bir
animasyon yaratlm ise, bunlarn PDF ortamna aktarlmasn salar. Bu sayede
3d PDF dosyasnda bu animasyonlar da izlenebilecektir.
Automatically Activate Animation, animasyonun dosya alr almaz hemen
yrtlmesini salar. Bu iaretsiz olduunda PDF dosya zerinden Play
dmesine tklanarak animasyon izlenebilir.
Continuous Loop, animasyonun sonsuz sayda srekliliini salar. aretsiz
olmas durumunda animasyon bittiinde tekrar etmez. aretli olursa srekli baa
alarak izlenebilmesine olanak tanr.
Frames per Second, saniyede gsterilecek kare saysdr. Videolar, resimlerin
pe pee belirli bir hzla gsterilmesinden oluan grsel elemanlardr. Bu say ise
1 sn. srecek video grntsnn ka kare resim gsterilerek elde edileceinin
tanmland alandr. Standart olarak bu say 25 kare/sn dir. nsan gz 30 un
stndeki deerleri alglayamaz. Bu deerin kk olmas grntnn akcln
olumsuz ynde etkiler ancak dosya boyutu da klr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 126/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
3. Global Lightning Solutions

Export Solution, ayet izim alannda bir k tanmlanm ise aktif halde
grlr. Mevcut tanml n PDF ortamna aktarlmasndan sorumludur.
Quality, k kalite deerinin faktrdr. Yksek deerler n tam anlam ile
aktarlmasn salar.

4. PDF Sekmesi

Display Mode, varsaylan deer olarak PDF ortamnda bu geometrilerin
gsterilecei dolgu / kaplama trnn ayarland alandr. Listede ok sayda
alternatifler mevcuttur. Bunlar, PDF ortamnda da deitirilebilmektedir.
Lightning Mode, varsaylan deer olarak PDF ortamndaki k bilgisini tanmlar.
Bir ok alternatif mevcuttur. PDF dosyadan deitirilmesi mmkndr.
Hide 3d Toolbars in PDF, PDF dosyadaki 3 boyut paletinin gizlenmesini salar.
Place Walk on PDF Toolbar, model zerinde gezinti yaplabilmesine olanak
tanyan Walk komutunu PDF paleti zerine yerletirir.
Use Background Color From View, PDF dosyann arka plan rengini, alma
alanndaki aktif arka plan rengi olarak ayarlar.
Background Color, tklandnda PDF dosyasnda arka plan rengi tanmlamas
iin renk seimine imkan tanr.
JavaScript, (.js) uzantl java dosyasnn nereye kaydedileceini ve hangi isimde
kaydedileceinin belirlendii alandr.
Pen Table
izim alannda elemanlar belli sembolojik deerler evevesinde bir standartta oluturulurlar.
Baz durumlarda, izim alan sembolojisi ile kt sembolojisi farkllk arz edebilir. Dahas,
baz objelerin ktda gsterilmesi istenmeyebilir. Bunun gibi daha ok parametreleri
bnyesinde barndran Pen Table opsiyonu, gelimi kt zelliklerindendir. Print diyalog
penceresi altnda Pen Table mens, bu kapsamda uygulanabilecek zelliklerin tatamna
sahiptir.
Pen Table > New seilerek, yeni bir pen table dosyas yaratlr.
Pen Table > Attach seilerek, var olan bir pen table aktif kt ortamna ilikilendirilir.
Pen Table > Edit seilerek, aktif pen table dosyas dzenlenebilir.
Pen Table > Detach seilerek, attach edilmi pen table ayarlar karlr.
Modify Pen Table penceresi, pen table ayarlamalarnn tmnn yaplabildii tek bir ara yz
aktif hale getirir. Ekran incelendiinde birka alana ayrlm bir yap gze arpmaktadr.
Bunlardan ilki olan Element Section Processing Order ksm, kategoriler yaratmak amac ile
kullanlan alandr. Bu kategorilerin yaratlmasndaki ama, her bir kategori iin belli kriterlerin
atanabilmesinden kaynaklanmaktadr. Kimi kategoriye dahil elemanlar yazdrlmazken,
kimilerinin renklerinde deiiklik, kimilerinin kalnlklarnda deiiklik gibi ayarlamalar
yaplabilmesine olanak tanmaktadr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 127/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Edit > Insert New Section (above/below) seilerek, bu alana yeni kategori tanmlamas
yaplr. Above veya Below olmas, sadece var olan kategorinin altnda veya stnde
oluturulmas anlamndadr. Burada tanmlanan kategoriler altnda, belli kriterlere haiz objeler
sa taraftaki Element Selection Criteria ksmnda belirtilir.

MicroStation XM Eitim Kitab 2007 128/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Type ksmnda bu gruba dahil olacak elemanlarn trleri belirlenir. Yaz, izgi, kapal alan,
eri, raster, v.s. gibi trlerden biri veya birden fazlas seilir.
Weight ksmnda ise, type ksmnda belirtilen elemanlardan hangi kalnlk deerine sahip
olanlarn ileme alnaca tanmlanr.
Color yine ayn ekilde u trden elemanlar arasnda, u kalnlk deerine sahip olanlardan,
u renk deerine sahip olanlar dikkate alnsn dendiinde bu alana renk deerleri girilmelidir.
Fill Color, dolgu rengi tanmlanmak isteniyorsa kullanlr.
Level, tm bu snrlamalardan sonra ilgili eleman, u katmanlarda olanlar ileme tabi
tutulacak dendiinde bu alanda katman tanmlamas yaplmaldr.
Style alanndan ilgili izgi tipi stillerine sahip olanlarn alnmas salanabilir.
Class ksmndan ise elemanlarn snfna gre filtreleme mmkndr.

Element Output Actions sekmesi, kriterleri belirlenmi objelere ne gibi ayarlar
uygulanacann tanmland alandr. Bunlar ksaca incelenecek olunursa;
Do not Plot, ilgili kriterlere sahip objelerin yazlmamasn salar.
Priority (2D), 2 boyutlu dosyalarda bu elemanlara ncelik deeri atanmasn salar.
Fill, seilen kriterlerin dolgularnn olup olmayacann belirlendii alandr.
Color, elemanlarn renk deerini burada tanmlanan renge sabitler.
Fill Color, elemanlarn dolgu renklerini burada tanmlanan renge sabitler.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 129/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Screening, sulandrma anlamn tamaktadr. 1 99 arasnda deer alabilir. Deer arttka
bask kalitesi netleir. Azalan deerlerde, mrekkep canl kmayacaktr. Sulandrlm boya
gibi soluk renklerde bask sz konusudur.
Transparency, effaflk deeridir. Seilen kritere haiz elemanlar buradaki deer neticesinde
effaf olarak gsterilecektir. 1 100 arasnda deer alr. 100 deeri tam grnr demektir.
Fill Pattern, dolgu esnasnda desen kullanlacaksa bu alan iaretlenir ve ilgili desen seilir.
Width, izgisel objelerde izgilerin kalnlk deerini sabitlemek amac ile kullanlr.
Style, seilen objeler iin izgi tipi bu deere sabitlenir. stenirse lekleme de yaplabilir.
Bu ekilde kullanc tarafndan istenilen sayda kategori yaratlp, kriterlerin oluumu
salanabilir. Her bir kriter iin oluturulan kt ablonlar da, kullancnn istedii gibi kt
alabilmesine olanak tanmaktadr.
Text Substitutions
kt aamasnda kadn uygun bir yerine belli baz bilgilerin yazdrlmas istendii
durumlarda kullanlacak olan komuttur. Aadaki ekilden de grlecei zere eitli
alternatifleri ara yz bnyesinde barndrmaktadr. Bunlar arasnda; tarih, saat, lek, kat
ebad, modelin ad, son dzenleme tarihi, dosya ad, v.s. gibi bilgiler vardr. stendii takdirde
kullanc tarafndan yaratlacak yeni ablonlar da kullanlabilir. Bunun iin, Edit > Insert New
semek yeterlidir.

Map Pen Colors
0 254 aralnda olan 255 adet renk deeri bu alanda listelenir. Edit > Create New Pen
Maps komutu ile ekrana getirilir. Projelendirme aamasnda tanmlanm renk deerleri
mevcuttur. Ancak izim aamasnda bunlar farkl deerlerde bastrlacaksa bu alanda ilgili
dzenlemeler yaplr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 130/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

Design Color stunu, o an projede aktif olarak bulunan renk tablosunun listesidir. Enabled
ksm iaretlendiinde, bu renk deerinin baslaca anlamn tar. Bunu yapabilmek iin ilgili
satr seili iken alt ksmdan Edit semeli veya ilgili renk satrnn stne ift tklanmaldr.

Enable Pen Map, enabled alanndaki tik iaretini atar. Bu alan Disable Pen Map olarak
deitirilirse, tik iareti kalkar ve bu renk deeri izim annda bastrlmaz.
Do not Define Print Color, projelendirmede kullanlan renk ile bask alnmasn salar.
Define Print Color seildiinde, kt iin ayr bir renk tanmlamas yaplr. Print Color ksm
aktif hale gelir ve burada tanmlanan renk deeri, projelendirme aamasnda tanmlanm
renk deerinin yerine baskda grnr. Print Transparency ile de bu deer iin effaflk
tanmlanr.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 131/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri
Do not Print in Grayscale, basknn gri tonlamada baslmamasn salar. Print in Grayscale
deeri ile ilgili tasarm rengi gri tonlamada bastrlacaktr.
Do not Define Print Screening Factor, mrekkep sulandrmas uygulanmayaca anlamn,
Define Print Screening Factor ile de girilen deer neticesinde mrekkebin soluklamas
salanr.
Do not Define Print Width, izgilerin kalnlklarn projelendirme esnasnda tanml deerler
neticesinde bastrr. Define Print Width, ilgili proje rengine sahip elemanlarn izgi
kalnlklarn belirtilen birim sisteminde ilgili deerde bastrr.
Map Pen Weights
0 31 aralnda tanml 32 adet izgi kalnlk deerleri bu alanda listelenir. Projelendirme
aamasnda kalnlk deerleri rakamsal olarak verilir. Ancak kt aamasnda hangi
rakamsal deerin, hangi sistemde ne kadar deerde olduunun tanmlamas bu alanda
gerekleir. Edit > Create New Weigth Maps seilerek kalnlklar ekranda belirir.

lgili kalnlk deeri seilip Edit tulandnda veya zerinde iken sol fare dmesi ile ift
tklandnda aadaki pencere alr ve buradan ilgili ayarlamalar yaplr.

st alanda Define Print Width seili iken alt ksmdaki parametreler deitirilebilir. Milimetre
veya Inch birimlerinde kalk izgi olaca girilir.
MicroStation XM Eitim Kitab 2007 132/132 MVS Mekansal Veri Sistemleri

You might also like