16.3.2011.

TRANSPORTNI SISTEMI I
Predavanja 3
Vrste transporta
Orga nizacija izvodenja kursa
NAZIVPREDAVANJA BROJSATI
Poiam i definiciia transporta 2
Pojam i struktura transportnog sistema 2
Vrste transporta 2
Vrste transDortnih sredstava 2
Test sa pitanjima iz teorije
lzbor sredstava kontinuiranoe transDorta
l+l
Dimenzioniranje elemenata sredstava kontinuiranog transporta 2
lzbor sredstava ciklidnog transporta 2
Dimenzioniranie elemenata sredstava ciklidnoe transporta 2
Pretovami i primopredajni segmenti transportnih sistema 2
Test sa pitanjima iz teorije
Dizalice i oodizadi
1+l
Liftovi i Zidare 2
Zavojni transporteri 2
Inerciialni transporteri 2
Transport cievovodima 2
Test sa pitanjima iz teorije
Rekanitulaciia
1+l
16.3.20Lt.
a
a
Vrste transporta
(1)
transport - prijevoz robe s
jednog
mjesta na
drugo sredstvima
javnog
ili vlastitog transporta
-
gotovi proizvodi, poluproizvodi, sirovine, pogonski
materijal i goriva, strojevi, alat i druga robo
transportno poslovanje obuhvaia sve poslove
vezane za dopremu,
prenoienje i otpremu robe
UnutraSnji - sav transport unutar kruga fabrike
Vanjski - sve ostalo
transportni sistem
- podsistemi:
-
tra nsportnih sredstava,
-
transportnih saobra6ajnica sa pripadajuiom
opremom,
-
opreme i sredstava za rukovanje materijalom koji se
transportira,
-
opreme za upravljanje (upravljadki sistem itd.),
-
ostale opreme (signalni uredaji, sigurnosni uredaji,
mjerni uredaji itd.),
-
radne snage za rukovanje i upravljanje.
16.3.2011
Vrste transporta (2):
urvurnaSrur
i
VANJSKI
2
l)oprerna sirovine
"
poluproizvoda
t]N T]TI{ASN.II'TITANSPORT
preuzrnranje rraterij
,3
lstolar i l0 Otprcml golovih
proizvoila
{
Sklatiiire
rnaterijala
ih proizvoda
5 Piprenra PR0|ZYODNJ..i
nr ateri
iala
0brada
-
MontaZa
{,
Tok -L
L7
\,ANJSKI TRA.NSPORT
ffi
=
re
ffi
ffi
f.--..'.;*....
l,
t'
-
'
.. !,t,'.,.,1
-
L6.3.20LL
Vanjski transport (3a)
.
transport VAN kruga fabrike
.
prijevoz nabavljene robe od dobavljada do skladiita, te prijevoz
prodane robe kupcu
.
najveii dio opreme i dopreme robe
.
doprema robe
-
prijevoz
robe od mjesta njezino preuzimonja,
od dobavljaia
do skladiito
fobrike-
kupca
.
otprema robe
-
prijevoz
robe iz skladiito
fabrike
prodovaoca
do mjesto na
kojem ie kupac preuzeti robu
Vanjski transport (3b)
Vrste vanjskog tra nsporta
prijevoz
robe izmedu
iskoriStavaju javni putovi
i
sredstva
fabrika, pri
uglavnom
javna
demu se
prijevozna
.
vi5e vrsta ovisno o putovima prijevoza
-
Zeljeznidki
-
cestovni
-
vodni
-
zradni
-
cjevovodima
-
poitanski
w
!6.3.20L1.
Prednosti i nedostatci 5 dostupnih modaliteta transporta
Pun kapacitet
Dugaike rute
Niski troikovi
.
Slaba pouzdanost, problemi s
Stetom
.
Nije uvijek kompletna dostava i
po5iljka
.
Ponekad sporo
.
Potpune po5iljke i dostava
.
Dugaike rute
.
Priliino brzo
.
Ogranidenja u velidini i teZini
.
ViSi troSkovi
.
Veia osjetljivost na vrijeme
Visoki troSkovi
Ogranideni kapaciteti
.
Niski troikovi
.
Vrlo pouzdano
.
Sporo
.
Ogranitene rute i rasporedi
.
ViSe osjetljivosti na vodu
Sistem prometa dobara
I ou.***"*'rr;;'l
-, -
l.lll*-a'
gtf_:
:'-J---
L6.3.20L1.
Vrste vanjskog transporta (3a1)
Zeljezniiki transport
-
prijevoz robe vagonima,
-
poiiljke mogu biti vagonske ili komadne,
-
Zeljeznica propisuje nadin pakiranja robe,
-
prijevoz kamionima i specijalnim vozilima za pojedine
specifidne vrste tereta
.
hladnjade, cisterne
Wffi
Vrste vanjskog transporta (3a2)
Vodni transport
-
prijevoz robe morima, rijekama,
jezerima
i kanalima
na brodovima,
-
veliki tereti i velike udaljenosti,
-
brodovi mogu biti specijalni, za prijevoz
odredene
robe
.
tankeri, brodovi za prijevoz voia i povria, hladnjade
16.3.2011.
Vrste va njskog transporta(3a3)
Zraini transport
-
avioni, helikopteri, baloni, ...
-
roba veie vrijednosti i lako pokvarljiva roba
-
znatno
brZe od svih ostalih vrsta transporta,
-
propisima aviokompanija utvrduje se roba koja se
moZe prevoziti avionima
.
dimenzije po5iljke, teZina i nadin pakiranja
Vrste vanjskog transporta
(3a4)
.
Transport cjevovodima
-
prijevoz tednosti i plinova, najdeSie nafte i plina,
-
na malim relacijama i rasute robe,
-
izgradnja transportnih sredstava
je
vrlo skupa
,
ali se
troikovi izgrad nje a mo rtizi raj u to kom e ksploatacije
16.3.2011.
Vrste vanjskog transporta
(3a5)
.
PoStanski transport
-
upotrebljavaju kompanije pri otpremi poliljki
-
najdeSde su poSiljke ve6e vrijednosti koju u
kolidinama isporuduju trgovinske tvrtke
kupcima
do 20 kg
manjim
svojim
UnutraSnji transport
(4a)
.
transport unutar radnog kruga fabrike
.
ulogo unutornjeg transportd: povezivanje pojedine
operac'rje obrade u
kontinuirani proces proizvodnje - na najpovoljniji nadin transport radnih
predmeta od
jedne
do druge operacije obrade, od skladi5ta sirovina do
skladi5ta gotovih proizvoda
.
sadriaj rada sluibe unutarnjeg transporta
je:
.
upravljanje tokovima materijala koji podinje vei pri nabavci;
.
organizacija ispravno postavljenog voznog reda i prevoznih putova;
.
organizacija racionalnog koriStenja otpadnog materijala i Skarta;
.
optimizacija tokova materijala i transportnih sredstava;
.
optimizacija transporta u rekonstrukcijama i izgradnji novih proizvodnih hala i
rasporeda ma5ina i opreme;
.
racionalizacija skladi5nog prostora;
.
razvoj, mehanizacija i automatizacija transportnih sredstava i
.
okrupnjavanje i standardizacija unutarnjeg transporta
t63.2ALt.
Unutra5nji transport
(4b)
Znaienje i organizacija unutraSnjeg transporta
.
Unutra5nji transport
-
svako kretanje proizvoda, robe ili materijala u granicama
kompanije
-
osim prijevoza obuhvaia i rukovanje robom
.
utoval pretovaI istovar, dizanje ili spuitanje, premje5tanje i sl.
.
udio troikova unutralnjeg transporta u ukupnim
troikovima poslovanja
je
ZNATAN
.
organizacija unutrainjeg poslovanja
) maksimalna
uiteda
-
skraienje transportnih putova
) ubrzanje transporta
UnutraSnji transport
(4c)
Znaie nje i orga n izacija u n utraSnjeg tra nsporta
-
Prilagod_avanje nadina transportal
.
karakteristikama robe
,
.
teZini ivelidini pojedinih komada,
.
koliiini komada,
.
nadinu pakiranja.
.
Racionalizacija unutra5njeg transporta:
-
uvodenje mehanizacije
-
koriStenje prirodnog pada
-
gravitacije za prijenos robe
16.3.201_1
U nutra5nji transport
(4d)
Podjela unutrainjeg transporta:
-
Prema pravcima ismjerovima kretanje u transportu
,
Pravolinijska (horizonto!no, vertikolno, kombinirono)
.
Krivolinijska
-
Prema vremenskoj cjelovitosti transporta
.
Tronsport s prekidimo
.
Tronsport bez prekida
-
Prema vrstama operacija
.
Utovar
.
Prenos
,
P retovar (utovor+istova r)
.
Istovor
-
Prema vrstama transportnih faza
.
lzmedu i unutor skladiita,
.
lzmedu pogono, rodionico,
.
lzmedu proizvodnih i kontrolnih mjesto u procesu proizvodnje
Unutrainji transport (4e)
Za5tita robe u transportu i naiela transportnog
pakiranja
.
Zaitita od o5teienja ili gubitaka
-
nadin zaitite ovisi o karakteristikama proizvoda
koji se
transportiraju
-
najdeSde se zaitiiuju pakiranjem (ambalaiom)
.
Zaitiiivanje proizvoda koji se ne mogu pakirati
-
mogu6nost oStedenja
je
znatno ve6a
-
iznimno osjetljivi proizvodi,
teiki i vrlo skupi (automobili,
maSine, posebni tereti)
.
izvedba posebnih konstrukcijskih pojadanja
ili ugradnja posebnih
pojedinosti namijenjenih iskljudivo za pridvrSiivanje
tih proizvoda za
sredstva transporta ili manipulativnu opremu
L6.3.20L'_
UnutraSnji transport (4f)
ZaStita robe u transportu i naiela transportnog
pakiranja
dokumentocijo koja prati takve proizvode
obavezno
moro sadriavati i propise o naiinu rukovanja
:
Problematikapakiranja
-
interakcija strudnjaka u proizvodnju,
transportu i
trgovini
-
optimalno kori5tenje kapaciteta prijevoznih
sredstava i
opreme, i skladi5nog prostora
-
standardizacija i normiranje pakiranja
Unutra5nji transport (4f)
Natela transportnog pakiranja
.
prije izbora ambalaZnog materijal treba utvrditi kojirme
utjecajima po5iljka izlale za vrijeme transporta ili
skladi5tenja
.
pri oblikovanju transportne ambalaZe treba nastojati
da ona ima 5to pravilniji
oblik
-
lak5a prilagodba transportnim sredstvima i skladiSnom
prostoru
.
ako se u istoj poiiljci (paketu) nalazi viSe proizvoda
ili
viSe dijelova istog proizvoda treba ih unutar paketa
odvojiti za5titnim pregradama da se izbjegne njihovo
oitedivanje ili lom
16.3.201_1.
STANDARDIZACIJA DIMENZIJA
Evropski paletni pul 1961. godine
EURO plata 800x1200 mm
(u industriji piia 800x1000 mm)
!INLAI1NO SUSNJE
ai.$!p
jrdinsr.koFNe raailrF zoRUZtvA{JEu
j"
.']
11
t-l
lr
l:
- _i .l
2\
ll
i-'
-
i
--t
iri
:l
rI
lr)
iltl
ti;:
r,- I - r ..i
5,
L6.3.20L1.
UnutraSnji transport
(4g)
Naiela tra nsportnog pa kiranja
-
oblik zaititnih pregrada treba prilagoditi
obliku
proizvoda da se onemoguii pomicanje
tokom
transporta
-
osjetljivi proizvodi (ry elektridni aparati za kuianstvo i
sl.) -
.
prilagodba ambalaie
proizvodima koji zahtijevaju posebne
uslove rukovanja i transporta
-
poloiaj proizvoda tijekom transporta
UnutraSnji transport
(4h)
Nadela transportnog
pakiranja
.
pri pakiranju razliditih proizvoda
-
izbjegavati pakiranje proizvoda koji mogu negativno
utjecati
jedan
na drugog
.
izbor ambalaZe
-
viSekratna upotreba
16.3.20Lt,
Tokovi materijala
(5)
povezuju dijelove sistema i omoguiavaju kretanje materijala od
ulaza u sistem do izlaza iz njega
Kod proizvodnih sistema ili njihovih dijelova, raspored prostora,
opreme i radnih mjesta, moZe se projektirati na osnovu:
.
procesa koji se odvijaju u sistemu ili njegovim dijelovima (grupni raspored
opreme
-
grupisanje istih ili slidnih vrsta opreme prema funkciji ili vrsti obrade)
-
layout prema procesu,
.
redoslijeda odvijanja operacija (oprema instalirana prema redoslijedu odvijanja
proizvodno
-
tehnoloSkih operacija)
-
layout prema proizvodu,
.
kombiniranja prva dva naiina (vrste procesa iodvijanja operacija prema
tehnoloSkom postupku
-
redoslijedu odvijanja operacija)
-
kombinirani Layout.
Kombinirani Layout, znaii organiziranje proizvodne opreme u zasebne cjeline ili
grupe, tako da se u svakoj od tih cjelina (grupa), vrSi kompletna proizvodnja
komponenata sliinih karakteristika. Svaka od cjelina (grupa), dini dio
proizvodnog sistema sa odgovarajuiim stepenom autonomnosti.
Tokovi materijala
(5a)
-
Layout 2
rru*t**,t..t&'
rSd,**r. d.rf*rffi
il**r 1*+6"r
I-i{& *aiille
It
16.3.20L1,
T_ojgyLmelerija|g
.(sd -
Lgyo_u! L
i
Tokovi materijala
(5a)
-
Layout 3
L;r /
ry- F .T
16.3.2011.
Tokovi materijala (5a)
-
Layout 4
n*tA I'rif iJ$sld-l R(:idJ,*a Bt
(:lsi
: r.
Tokovi materijala (5b)
Vrste transportnih tokova
oblik/vrste tokova materijala f-ja :
-
radnog prostora:
.
oblik radnog prostora,
.
raspored radnih prostora.
-
rasporeda opreme,
-
rasporeda radnih mjesta
Vrste tra nsportn ih tokova
-
u horizontalnoj ravni
-
u vertikalnoj ravni
-
kombinirano
16
16.3.20L7
Tokovi materijala (5c)
.
Transportni tokovi u horizontalnoj ravni
Ulaz lzlaz Ulaz \ilaz Ulaz Ulez
-]
l.tur I
d)
Ulaz
I
lzlaz
h)
e)
Ulaz
I
I
.J
lzlaz
-:----l
,*t.)
b) c]
pnvolinijski oblik
kruini oblik
"L" oblik
'U" oblik
'S" oblik
Tokovi materijala (5d)
.
Transportni tokovi u vertikalnoj ravni
lr"' D
uraz I uraf
(*rrrr.
n
t(
Utaz
J )
. ..i*- '
EEZ
tt
n ll
,,,,-J
LJ t-*
t1 I I
l\ +.
Ulaz t /- rr I
1I
\ I
------J
lzlaz
_)
Ulaz
J (_ lzlaz
16.3.20LL.
Tokovi materijala (5e)
.
Kombinirani transportni tokovi