Kılıç Ali Paşa Külliyesi

Kılıç Ali Paşa Camisi

Cami geniş bir avlu tarafından çevrelenmektedir. Caminin son cemaat yeri sütunlara dayanan
kemerlerin taşıdığı beş kubbe ile örtülüdür. Fakat bu son cemaat yerini üç taraftan saran ve üstü öne
meyillikurşun kaplı çatılarla örtülü bir sundurma revak yapılmıştır. İç bahçenin üç kapısı da işlemelidir.
Son cemaat yerinin pencere üstlerindeki çini panolarda ve kıble kapısının üzerinde ayetler yazılıdır.
Bahçesinde sekiz mermer sütunlu ve kubbeli bir şadırvanı vardır. Esas cami mekanı tam bir dikdörtgen
biçiminde olup , mihrap bir yarım kubbe ile örtülü , ileri taşan bir çıkıntı içindedir. Ayrıca girişe yakın
olarak yanlarda iki çıkıntı daha vardır. Bunlardan sağdaki , minarenin kürsü kısmıdır. Soldaki ise
içindeki merdivenle harim kısmını çeviren galeriye girişi sağlar.
Esas mekan dört fil ayağı üzerine outran iki yarım kubbesi ve pandantifli 12.7 m ( çünkü sultan olmayan
kişilerin yaptırdığı camileride kubbenin çapı 15 m.yi geçemiyor ) çapında bir ana kubbeyle örtülüdür. İki
yanlarda payelerin aralarına ikişer sütun konularak, mekanı üç taraftan saran galerilerin taşınması
sağlanmıştır. Galerilerin bölümleri köşelerde küçük kubbeler, aralarda çapraz tonozlarla örtülmüştür.
Caminin içerişinde çiçek motifleriyle süslü renkli çiniler bulunmaktadır. Büyük kubbenin 24 penceresiyle
birlikte toplam 147 penceresi vardır.

HAMAM

Caminin sağ tarafında olan hamam tek hamam olarak yapılmıştır. Batı tarafında girişe sahip olan
hamamın soyunma yeri ( cam mekan ) 14.10m çapında bir kubbe ile örtülüdür. Duvarlar taş ve tuğla
olarak karma teknikte örülmüştür. Hamam mimarisinde değişik bir sistem uygulanarak ılıklık bölümleri
hemen camekanın arkasında yer almayıp, yanda, çok küçük mekanlar halindedir. Hamamın sıcaklık
bölümü ise daha çok kaplıca mimarisindekullanılan yuvarlak bir merkeai kısma, yıldız biçiminde
kemerlerle açılan tiptedir.Hamamın deniz tarafında bir de medresesi vardır.

MEDRESE

Medrese kare planda oluprevaklı avlu etrafında 18 hücre sıralanır. Bunlardan hamam tarafında
kuzeyde olan bir tanesi giriş bölümü olduğuna göre medresede barınanlara mahsus hücre sayısı 17
olmaktadır. Ortada hazireye çıkıntı halinde büyük kubbeli dershane –mescit yer alır.

TÜRBE

Türbe, dış duvarları ile sekizgen biçiminde, kesme taş yapılı bir binadır. Üstünü genellikle türbelerin
çoğunda olduğu gibi iç içe çifte kubbe örter. Türbenin girişi derince bir nişin içindedir.İçeride ise,
girişlerin karşısında yer alan iki sütun, giriş nişinin masif duvarlarıyla, kubbeyi taşıyan kemerlere
destek olmuştur.

Studios Manastır Kilisesi ve İmrahor Camisi

Kuzey duvarı kısmen duran Bizans dönemine ait avluyu takip eden narteks kısmı , avluya dört mermer
sütunlu bir revak ile açılmaktadır. Daha önce bu narteksin iki ucunda yukarı katlara çıkışı sağlayan
ahşap merdivenlerin bulunduğu anlaşılmaktadır. Sağda şerefeden yukarısı yıkık tuğla bir minare
yükselir.İçeri üç kapıdan geçilir.Mekan yeşil breştenherbir sırada yedişer
tane olmak üzere iki sütun dizisiyle uzunlamasına üç nefe

ayrılmıştır. Orta nef genişliği 12.7 m , yan neflerin herbirinin genişliği 4.6 m , nef uzunluğu 25.35 m’dir.
Çok kenarlı bir apsisi ,küçük haç biçiminde ölü gömülen bir mahzeni ( kripta ) ve 1+5+1 revaklarla
atriuma açılan üç kısımlı bir narteksi bulunur.Kilisenin güney kısmında beş nefli bir sarnıç ve doğuda
kare biçiminde bir yapı yer alır. Bu yapı yandaki şapelin mahzenine aittir.

1766 veya 1782 depreminde sağdaki sütunlar parçalandığından bu dizi tamamen kaldırılmış. Yerinde
evvelce sütun taklidi boyanmış ahşap direklerin olduğu bilinir. Soldaki dizi sağlam halde durmaktadır.
Yan neflerin üzerinde ahşap galerilerin bulunduğu bilinmektedir. Dıştan üç cepheli bir çıkıntı teşkil
eden apsisin üstündeki yarım yuvarlak kasnak , buradaki pencerelerin kemer biçimlerinden
anlaşıldığına göre Osmanlı Baroğu üslubundadır ve 18.yy’ın sonu veya 19.yy’ın başıında yapılmıştır.
Yapının üstünde kiremit örtülüğ bir ahşap çatı bulunmaktadır.Ancak çatının ilk şekli tahmin
edilememektedir. Narteksin üstündeki pencereli duvar 18.yy Osmanlı yapısıdır.Belki binanın üstünde
ortası yükseltilmiş bir çatı vardı. Belki de 1908’de çöken çatı gibi dört tarafa meyli olan bir çatıyla
örtülmüştü. İmrahor Camisi’nde mermer işçiliği , sütun başlıkları , pencere kemerleri , silmeler ve
kornişler çok önemlidir.

Studios Sarnici ve Ayazması

Studios Sarnici ( vaziyet planında A ile gösterilen yer ) ve Ayazması ( vaziyet planında B ile
gösterilen yer ) 462-463 arasında inşa edildiği kabul edilen Sudios Manastırı’nın , kilise dışında
günümüze ulaşan diğer parçalarıdır. Sarnıç ve Ayazma’nın Bizans İmparatorluğu yaşadıkça var olduğu
; şehrin bu en eski manastırının her onarılıp yenileme gördüğünde bu yapılarında elden geçirildiği
anlaşılmaktadır. 1782’deki yangından sonra kilise gibi sarnıç ve ayazma da zarar görmüş. Bu son
tahribattan önce sarnıç ve ayazma Forchheimer ve Strygowski tarafından görülmüş ve planları
çıkarılmıştır. Kereste deposu ve marangoz atölyesi olarak kullanıldığı o yıllarda bir merdivenin
uzandığı giriş görülebiliyormuş.
Sarnıç tuğladan inşa edilmiştir. Sütun gövdeleri granitten yapılmıştır.Dikdörtgene yakın yamuk bir
plan gösteren sarnıcın ölçüleri Kuzey-Güney yönünde 16.65-18.60 m , Doğu-Batı yönünde 26.40
m’dir.Duvarların kalınlığı 1.55m’dir. Altışarlı dört sütun dizisinden oluşan 24 sütunlu bir sarnıçtır.
Sütunların birbirlerinden uzaklıkları 3.90 m’dir. Sarnıcın köşelerinden üç tanesi , köşelerle üçgen
oluşturacak biçimde düz olarak pahlanmıştır. Sütunların gövdeleri 0.57 m çapındadır. Sütun
başlıklarının hemen hepsinin korint nizamında olduğu tespit edilmiştir. Dört duvara dağıtılmış 17 tane
pencere , kemer altlarına rastlayacak şekilde yerleştirilmiş ve tuğladan kemerlerle çerçevelenmiştir.
Sarnıcın bir tane girişi olup , güney duvarının tam ortasında yer almaktadır. Duvarlar 60 cm
kalınlığında su geçirmez sıva ile sıvanmıştır.
Bu sarnıcın hemen güneydoğusunda yer alan ayazma 5.20 x 7.40 m. boyutlarında dikdörtgen
planlı ve kalın duvarlı bir yapıdır. Doğu duvarında apsisli bir düzenleme ile iki pencere , batı ve kuzey
duvarlarında dikdörtgen kesitli nişler bulunur.