Mzik iin, tam olarak, u zaman urada balad diyemiyoruz.

nsanlar
mzii ncelikle haberlemek iin kullanm olmallar. Zamanla insan
haberleme arac olarak !"#$% '"'% dnda da aralar kullanmaya
balad. eitli vurmal alglar ile salanan haberleme ncelikli amat
fakat kullanm yav( yava haberlemenin dna kt. )zik, dinsel
ayinlerin ve yaanlan topluluk iin nemli olan gnlerin de vazgeilmez bir paras *+$,-
Bu trenler ve nemli gnler iin yeni arklar retilmeye balad.
Yaplan besteler kulaktan kulaa reniliyordu ve tabii ki bu durum baz zorluklara sebep
oluyordu. arklar genellikle unutuluyor veya aslna uygun olmadan aktarlabiliyordu.
Mziin sadece yaanlan mahalleye, kye ya da ehre ait olmamas gerekiyordu. Daha
byk kesimlere de ulaabilmeliydi. Bunun iin farkl yntemler uygulanmaya alld
ancak herkesin ortak kullanaca bir teknik bulunamamt.




"#$%& , talyada yayordu.
Toskana'nn '()**& !(."$/(+%#$" /(0%1 *+(#
Guidoya bu yzden '()**&+# "#$%& da
$"#%+2"!."3$%- 4,#$(# #"/"$"3'" 5%# '"#"
nce, 1030 ylnda, koro ocuklarna dualar
ezberletmeye alan Guido kendince bir yntem
5,+$,. Her yeni sesin bir ncekinden daha yksek
balad bir halk ezgisi retmeye karar verdi-
6*#/( $( bunu Latince ve dinsel ierikli bir metne
evir$%-
Notalarn Hikayesi

"#$%&,-#- .+$
Guidonun Eli
Elinin parmaklarndaki girinti ve kntlara metnin ilk hecelerini yazd-
/&0()01$02304&+0+304$ Bylece bir gam dizisinin sekiz notasn birden
'"rgilemi oldu.

5&(6) 7 /$*)8 9

Guido iin sra7 bu notalar kat zerinde gstermeye gelmiti. Bunun iin de elinde
gsterdii izgileri kulland. Bu izgiler zaten ok eski alardan beri bir ekilde
kullanlyordu. 8+. (+.( 9"+"# be izgi ve bu izgilerin iinde kalan drt aralk- 4u ekle
:&(6) denildi. Portenin dilimizdeki karl olarak %$*)8 kelimesini kullanyoruz.

Sol Anahtar

Mzikte kullanlan anahtar bize notalarn olduu dev bir lkenin kapsn aar. :*.(+(/(
%'%2 ;"/"5ilmek iin her zaman ona ihtiya duyarz. Portenin en banda anahtar bulunur.
En ok kullandmz anahtar ise ikinci izgiden balayarak izilen sol anahtardr- 4,
anahtar ikinci izgiden balayarak izildii iin sol notas da ikinci izgide yer alr.



<"'%2$" sol notas nn porte ( dizek ) zerindeki
yazln gryoruz.



imdi de Guido'nun srasn hatrlayalm.

/;0<.0M0='0>;?0?'0S0/;
Sol Notas
Artk tek yapmamz gereken bu sray sol notas na gre yerletirmek!
Porte zerinde izgi ve aralklar bulunduunu renmitik. Bu be izgi ve
drt aralk sras hi bozulmamaldr. Yani notalar yerlerine yerletirirken7
sralamay bir izgi0bir aralk olarak dnmeliyiz.

=3 notas, sralamada sol notasndan hemen
nceki nota olduu iin porte zerinde de bir nceki
blme yazlr.



Yukardaki rnekte de bu kural uyguladk. Nasl m?
6*+ notas ikinci izgide bulunuyor. ki tane komusu var ve bu komular birinci veya
ikinci aralklarda olmallar. =( notas da sol notasnn komularndan bir tanesi. Bu bilgiler
nda tek yapmamz gereken fa notas nn ( Guidonun sras #$( > '*+ den nce mi sonra
m olduunu bulmak sonra da portede bir nceki ya da bir sonraki blme yerletirmekti.
=(7 '*+ notasndan nce olduu iin birinci arala yazld!
imdi bu rnei la notas iin de yapalm.
La notas, sol notasnn komusu mudur?
Sralamada sol notas m, la notas m nce gelir?
Cevabn bulmamz gereken sorular sadece bunlar. Bu cevaplar bulduktan sonra la notas
nn yeri zaten bize gz krpyor olacak!

Tabii ki ikinci aralk!





La Notas
=3 Notas
Ses Ykseklii

Her notann ka komusu olabilir?

Her notann iki komusu vardr. Birisi kendisinden kaln, dieri ise incedir!

Fa notas birinci aralkta bulunur. Bu yzden iki komusu da birinci ve ikinci
izgilerdedir. 4,#+(/ Guidonun srasna gre yle bulunur ?

$* /" M =' 0 >;?0 +( @ '% @ $*---










Mi notas, Fann bir alt komusudur. Bu yzden portede fa notasndan bir aaya,
birinci izgiye yazlr.

='
@@@@@@@
@@@@@@@
Porte zerindeki notalar, merdivenin basamaklar gibi sralanrlar. Aadan
yukarya doru demek, ayn zamanda, kalndan inceye doru da demektir.
Guidonun sras kalndan inceye doru sylenir. te mzikte A#-3B 4)4
ykseklii %$C&(#*@
D$ Notas
.8 E&63+3(
Portenin izgi ve aralklarnda dokuz notamz var fakat ses
ykseklikleri deitike be izgi ve drt aralk bize yeterli gelmemeye
balyor. Bu yzden


Ek nota olarak bahsedeceimiz ilk notamz re notas- Mi notasnn bir alt komusu olan
()B portede de bir alt basamaa yazlacak. Mi notas 1*/."#%#
birinci izgisinde.

Bir alt komusu olan re notasn yerletireceimiz yer ise portenin dnda, birinci
izginin altna bitiik duracak ekilde olmaldr.


Grdmz gibi re notas birinci izginin altna bitiik ekilde
$,/,3*/-

.k izgi
Portenin dna ktka notalar nereye yazdmz anlayamayabiliriz. Eer
yazdmz yeri tam olarak ifade edecek bir iaret bulmazsak notalarn yerleri
okunamayaca iin arklar almamz veya sylememiz ok zorlaacaktr.
Ek izgiler bu karkln nne geebilmek iin kullanlr.

Portenin dnda kalan blmde de izgi ve aralklarn
devam ettiini hayal edelim. Bu izgilerin, sadece
notann zerine gelen yerlerini gsterelim. Artk
imdiye kadar rendiimiz basamak yntemini tm
#*.(+(/$( !,++(#(5%+%/%A-
Birinci ek izgide bulunan /&

notasna /&
F
notas diyeceiz. Bunun sebebi
ses yksei deitike karmza farkl kalnlk ve inceliklerde do notalar
kacak olmas. Bu farkl ykseklikteki notalar rendike bu kavram
$(0( $( pekitireceiz.

/&
F
notas birinci ek izgi zerindedir.


Neler rendik ?

Kilisedeki rencilerine dua ezberletmek iin bir yntem gelitiren
ve notalara isimlerini vermi olan kii kimdi G
Notalar zerine yazdmz be izgi ve drt aralktan oluan mzik
ekline ne deniyordu G
Notalar yazmak iin anahtarlar kullanyorduk. Bizim rendiimiz
anahtarn ismini hatrlyor muyuz ?
Her notann ka tane komusu vard ?
Porte zerindeki notalarn kalnlamas iin hangi yne doru
yazlmas H)()8$C&(%# G
Portenin dna yazdmz notalara ne isim vermitik ?
Bu notalar yazmak iin kullandmz izgilerin ismi neydi ?