YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN
Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
ASTLER VE BAZLAR
AST VE BAZ KAVRAMI ARRHENUS AST BAZ TANIMI : Asitler, sulu zeltilerine hidrojen iyonu ( H + ), bazlar ise hidroksit iyonu ( OH - ) verebilen maddelerdir. HCl ( g ) H + ( suda ) + Cl - ( suda ) NaOH ( k ) Na + ( suda ) + OH - ( suda )
*** Bu tanm kapsamna HCl , HNO 3 , H 2 SO 4 gibi asitlerle NaOH , Ca ( OH ) 2 gibi bazlar girmektedir. Ancak suda zndnde asit zellii gsteren CO 2 ve SO 2 ile baz zellii gsteren NH 3 gibi maddeler bu tanm kapsamna girmemektedir. *** Bileiminde H + ve OH - iyonu bulundurmayan maddeleri de kapsamna almas iin Arrhenius un tanm yle dzenlenmitir. Sulu zeltilerde H + iyonu deriimini artran maddelere asit, OH - iyonu deriimini artran maddelere de baz denir. CO 2 ( g ) + H 2 O ( s ) H + (suda ) + HCO 3 - (suda ) NH 3( g ) + H 2 O ( s ) NH 4 + (suda ) + OH - ( suda )
*** Asitlerin zeltilerine verdikleri H + iyonu, elektronunu kaybetmi hidrojen atomudur. H + iyonu, protondan ibarettir. Protonun ap, dier iyonlarn apndan ok kktr. Bu durum H + iyonuna ok byk yk younluu kazandrr. Bu nedenle sulu zeltide H + iyonlar serbest halde bulunmaz. H + iyonu su molekl tarafndan ekilerek H 3 O + formlyle ifade edilen iyon oluur. H + iyonu balanm su moleklne hidronyum iyonu denir. zeltilerin asitlii H 3 O + iyonundan ileri gelir. HCl ( g ) + H 2 O ( s ) H 3 O + ( suda ) + Cl - ( suda )
BRONSTED LOWRY AST BAZ TANIMI : Suda zndnde H + iyonu ( proton ) veren maddeler asit, H + iyonu ( proton ) alan maddeler bazdr. *** asit baz tepkimelerinde proton , asitten baza transfer edilir. HNO 3 ( s ) + H 2 O ( s ) H 3 O + ( suda ) + NO 3 - ( suda ) NH 3( g ) + H 2 O ( s ) NH 4 + (suda ) + OH - ( suda )
Asit Baz KONJUGE ( ELENK ) AST BAZ FT : Bir asitle onun H + iyonunu kaybetmi hali olan bazna konjuge ( Elenik ) asit baz ifti denir. HCN + H 2 O H 3 O + + CN - HCO - 3 + HF H 2 CO 3 + F -
Asit 1 baz 2 asit 2 baz 1 baz 2 asit 1 asit 2 baz 1 HCO - 3 + OH - CO 3 -2 + H 2 O NH 3 + H 2 O NH 4 + + OH -
Asit 1 baz 2 baz 1 asit 2 baz 2 asit 1 asit 2 baz 1 METAL VE AMETAL OKSTLERNN BAZLIK VE ASTLKLER Metal ve ametallerin oksijenle oluturduklar bileiklere oksit denir. 1 Bazik oksitler : Suda zndnde , baz zellii gsteren metal oksitlerdir. ( baz anhidriti ) rnek : Na 2 O , K 2 O , CaO , MgO ...... CaO ( k ) + H 2 O ( s ) Ca +2 ( suda ) + 2 OH - ( suda )
*** Periyodik cetvelde periyotlarda soldan saa doru gidildike elektronegatiflik arttndan metal oksitlerinin bazik karakteri giderek azalr. 2 Asidik oksitler : Suda zndnde , asit zellii gsteren ametal oksitlerdir. ( asit anhidriti ) rnek : SO 2 , SO 3 , CO 2 , NO 2 ........... CO 2 ( g ) + H 2 O ( s ) H + (suda ) + HCO 3 - (suda )
3 Ntr oksitler : Ne asit ne de baz zellii gsteren oksitlerdir. rnek : CO , NO , N 2 O ....... 4 Amfoter oksitler : Kuvvetli asitler karsnda baz, kuvvetli bazlar karsnda asit zellii gsteren oksitlerdir. rnek : ZnO , Al 2 O 3 .......
AST VE BAZLARIN GENEL ZELLKLER
1 ASTLERN GENEL ZELLKLER 1- Sulu zeltileri elektrik akmn iletir. 2 Mavi turnusol kadnn rengini krmzya evirirler. Sayfa 2 / 7
YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
3 Tatlar ekidir. ( sirke , limon gibi ) 4 Mg , Zn , Fe , Al , Na gibi soy olmayan metallere etki ederek bunlarn tuzlarn oluturur ve hidrojen gazn aa karrlar. Mg + 2 HCl MgCl 2 + H 2
Zn + 2 HCl ZnCl 2 + H 2
*** Cu , Ag , Hg gibi yar soy metallere HCl , HBr ve HI gibi oksijensiz asitler etki etmez. HNO 3 , H 2 SO 4 gibi oksijenli asitler ise etki eder. Ancak bu tepkimelerde H 2 gaz olumaz. Cu + 2 H 2 SO 4 CuSO 4 + SO 2 + 2 H 2 O 3 Cu + 8 HNO 3 3 Cu ( NO 3 ) 2 + 2 NO + 4 H 2 O 5 Asitler , bazlarla etkileerek ntrleme rnleri olan tuzlar olutururlar. HCl + NaOH NaCl + H 2 O 6 Asitler karbonat grubu ieren bileiklere etki ederek , CO 2 gaz aa karrlar. MgCO 3 + 2 HCl MgCl 2 + H 2 O + CO 2
Na 2 CO 3 + H 2 SO 4 Na 2 SO 4 + H 2 O + CO 2
2 BAZLARIN GENEL ZELLKLER 1 Sulu zeltileri elektrik akmn iletir. 2 zeltilerinin tad acdr ve elde kayganlk duygusu yaratr. 3 Krmz turnusol kadnn rengini maviye dntrr. 4 Asitlerle ntrleme tepkimesi vererek tuz olutururlar. NaOH + HNO 3 NaNO 3 + H 2 O 5 Genel olarak metallere etki etmezler. Ancak Al , Zn , Sn , Pb , Cr gibi amfoter metallere etki ederler. Zn + NaOH Na 2 ZnO 2 + H 2
2 Al + 6 NaOH 2 Na 3 AlO 3 + 3 H 2
*** Amfoter metallerin oksit ve hidroksitleri de amfoterdir. Bu oksit ve hidroksitlerde hem asitler hem de bazlarla tepkimeye girerler. ZnO + 2 NaOH Na 2 ZnO 2 + H 2 O Al 2 O 3 + 6 NaOH 2 Na 3 AlO 3 + 3 H 2 O AST VE BAZLARIN DEERL ASTLERN DEERL : Bir asidin formlndeki H says , asidin deerliini verir. Organik asitlerin deerlii ise, - COOH ( karboksil ) says kadardr. AST DEERL ***Asidin deerlii onun kuvvetini belirlemez. HCl 1 H 2 SO 4 2 H 3 PO 4 3 CH 3 COOH 1 BAZLARIN DEERL :Bir bazn formlndeki OH says, bazn deerliini belirtir. BAZ DEERL NaOH 1 Ca ( OH ) 2 2 *** N 2 O 5 , SO 3 , P 2 O 5 gibi asidik oksitler ile Na 2 O , MgO , Fe 2 O 3 gibi bazik oksitlerin deerlikleri , suda oluturduklar H + yada OH -
iyonu says kadardr. Asidik oksitler : N 2 O 5 + H 2 O 2 HNO 3 1 deerli CO 2 + H 2 O H 2 CO 3 2 deerli P 2 O 5 + 3 H 2 O 2 H 3 PO 4 3 deerli Bazik oksitler : Na 2 O + H 2 O 2 NaOH 1 deerli MgO + H 2 O Mg ( OH ) 2 2 deerli Sayfa 3 / 7
YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
Fe 2 O 3 + H 2 O 2 Fe ( OH ) 3 3 deerli RNEK : HCl ve NaOH zeltileri ile ayr ayr tepkime veren ve suda znmeyen bir metal oksidi, aadaki trlerden hangisine rnektir? A ) Amfoter oksit B ) Asit oksit C ) Bazik oksit D ) Peroksit E ) Ntr oksit RNEK : Asitlerin tad eki , bazlarn ki ise acdr. Turnusol boyasnn rengini asitler krmzya, bazlar maviye evirirler. Sabunlu , limonlu ve sirkeli suya birer damla turnusol boyas damlatldnda svlarn renkleri nasl olur? Sabunlu su Sirkeli su Limonlu su A ) Krmz Mavi Mavi B ) Krmz Krmz Mavi C ) Krmz Mavi Krmz D ) Mavi Mavi Krmz E ) Mavi Krmz Krmz RNEK : % 49luk 50 gram H 2 SO 4 n bakra etkisiyle en ok ka gram CuSO 4 elde edilebilir? (CuSO 4 : 160 , H 2 SO 4 : 98 )
Cu + 2 H 2 SO 4 CuSO 4 + SO 2 + 2 H 2 O 50. 100 49 = 24,5 gr 2.98 gr H 2 SO 4 den 160 gr CuSO 4 elde edilirse 24,5 gr H 2 SO 4 den x gr x = 196 160 . 5 , 24 = 20 gr CuSO 4 elde edilir.
AST VE BAZLARIN KUVVET KUVVETL VE ZAYIF ASTLER *** Asidin kuvveti, asidin suda iyonlaabilme derecesi ile ilikilidir. Baz asitler sulu zeltilerinde % 100 iyonlarlar. Bu tr asitlere kuvvetli asit denir. Kuvvetli Asitler HCl : Hidroklorik asit , HBr : Hidrobromik asit , HNO 3 : Nitrik asit , HClO 4 : Perklorik asit , H 2 SO 4 : Slfrik asit HCl ( g ) H + ( suda ) + Cl - ( suda ) HClO 4 ( suda ) H + ( suda ) + ClO - 4 ( suda )
***Baz asitler ise sulu zeltilerinde ok az oranda iyonlarlar. Bu tr asitlere zayf asit denir. Zayf Asitler CH 3 COOH , HF , H 2 CO 3 , HCN .............. HF ( suda ) H + ( suda + F - (suda ) HCN (suda ) H + ( suda + CN - (suda )
ASDN KUVVET : Bir asidin kuvveti ; asidi oluturan element atomlarnn trne, bu atomlarn molekldeki saysna, bir birlerine balan durumuna ve asidin molekl biimine baldr. *** Periyodik cetvelde ayn periyotta bulunan elementlerin asitleri ( HX trndeki asitlerde ) X elementinin elektronegatiflii arttka asidin kuvveti artar. CH 4 < NH 3 < H 2 O < HF *** Ayn grup elementlerinde, grupta aa inilince elektronegatiflik azalr ; fakat atom ap byr. Atom apnn art , elektronegatifliin azal yannda daha ar basar ve elementin atom apnn art ile asidin kuvveti artar. HF HCl Asit kuvveti artar. HBr HI *** Bir asidin bileiminde hidrojen yannda oksijen de varsa, bu tr asitlere oksi asitler denir. *** Ayn elementin oksi asitlerinde oksijen says arttka, H + iyonunun verilmesi kolaylar. Dolaysyla asitlik kuvveti artar. Sayfa 4 / 7
YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
HClO HClO 2 HClO 3 HClO 4
Asitlik kuvveti artar. *** Yapsnda COOH ( karboksil ) grubu bulunan asitlerde ( organik asitler ), molekldeki C says arttka asit kuvveti azalr. *** Asetik asit (CH 3 COOH ), formik asitten ( HCOOH ) daha zayf bir asittir. BAZLARIN KUVVET *** Sulu zeltilerinde % 100 iyonlaan bazlara kuvvetli baz denir. Kuvvetli bazlar : 1 A grubunun hidroksitleri ( LiOH , NaOH , KOH , RbOH , CsOH ) , 2 A grubunun hidroksitleri ( Sr ( OH ) 2 , Ba ( OH ) 2 ) NaOH ( k ) Na + ( suda ) + OH - ( suda ) Ba ( OH ) 2 ( suda ) Ba +2 ( suda ) + 2 OH - ( suda )
*** Sulu zeltilerinde ok az oranda iyonlaan bazlara zayf baz denir. *** NH 3 bir zayf baz rneidir. NH 3( g ) + H 2 O ( s ) NH 4 + (suda ) + OH - ( suda )
*** Periyodik cetvelde bir grupta yukardan aa inilince, metal iyonunun pozitif yk ayn kald halde, atom ap artar. Bylece OH - iyonu ile metal iyonu arasndaki ekim kuvveti azalacandan, OH - n ayrlmas kolaylar. Yani baz kuvveti artar. LiOH NaOH Baz kuvveti artar. KOH ***Ayn periyottaki metallerin hidroksitlerinde ise, soldan saa doru gidilince metal iyonunun pozitif yk artacandan ve atom ap kleceinden, OH - iyonunu daha kuvvetli eker ve ayrlmasn zorlatrr. Bylece bazn kuvveti azalr. NaOH > Mg ( OH ) 2 > Al ( OH ) 3
Baz kuvveti azalr.
rnek : Aadaki asitlerden hangisi en kuvvetlidir? A ) HCl B ) HClO C ) HClO 2 D ) HClO 3 E ) HClO 4
rnek : Bir asit zeltisi iin, aadakilerden hangisi yanltr? A ) Elektrik akmn iletir. B ) Baz ile tepkimesinden tuz oluur. C ) ine Mg paralar atlrsa H 2
gaz kar. D ) inden NH 3 gaz geirilirse, bir amonyum tuzunun zeltisi oluur. E ) inden CO 2 gaz geirilirse suda znmeyen bir kat oluur. SUYUN YONLAMASI P H VE P OH
Duyarl l aralar ile yaplan lmeler, suyun az da olsa elektrik akmn ilettiini gsterir. Bu nedenle suyun ok az da olsa iyonlat kabul edilir. H 2 O ( s ) H + ( suda ) + OH - ( suda ) H > 0 [H + ].[OH - ] K d = [H 2 O] K d [H 2 O] = [H + ].[OH - ] K su = [H + ].[OH - ] 25 0 Cta K su ( iyonlama sabiti ) 1.10 -14 tr. 1.10 -14 = [H + ].[OH - ] X 2 = 1.10 -14 X = 1.10 -7
25 0 Cta saf suda [ H + ] = [ OH - ] = 1.10 -7 mol / lt dir.
[ H + ] = [ OH - ] = 1.10 -7 M ise Ortam ntr [ H + ] > 1.10 -7 M > [ OH - ] ise Ortam asidik [ OH - ] > 1.10 -7 M >[ H + ] ise Ortam bazik
P H : Bir sulu zeltideki [ H + ]iyonlarnn ( - ) logaritmasdr. P H = - log [ H + ] Sayfa 5 / 7
YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
P OH : Bir sulu zeltideki [ OH - ] ( - ) logaritmasdr. P OH = - log [ OH - ]
[H + ].[OH - ] = 1.10 -14 P H = P OH = 7 ise ortam ntr (- log [ H + ] ) + (- log [ OH - ] ) = - log 1.10 -14 P H < 7 ise ortam asidik P H > 7 ise ortam bazik P H + P OH = 14
[ H + ] [ OH - ] P H
10 0 10 -14 0 10 -2 10 -12 2 AST 10 -6 10 -8 6 10 -7 10 -7 7 NTR 10 -8 10 -6 8 10 -12 10 -2 12 BAZ 10 -14 10 0 14 RNEK : H + iyonlar molar deriimi 1.10 -3 olan zeltide, a ) OH iyonlar molar deriimi, [H + ].[OH - ] = 1.10 -14 P H = - log [ H + ] b ) P H ve P OH nedir? 1.10 -3 .[OH - ] = 1.10 -14 P H = - log 1.10 -3 P H = 3 [OH - ] = 1.10 -11 P H + P OH = 14 P OH = 11 RNEK :P OH si 2 olan zeltide OH - , H + molar deriimleri ve P H nedir? [ OH - ] = 10 - POH
[ OH - ] = 10 -2 M [H + ].[OH - ] = 1.10 -14 P H = - log [ H + ] [H + ].10 -2 = 1.10 -14 P H = - log 1.10 -12 P H = 12 [H + ] = 1.10 -12 M RNEK : Sulu zeltilerinin zellikleri ile ilgili olarak, I. P H = P OH = 7 ise zelti ntrdr. II. [ H + ] > 1.10 -7 M ise P H > 7 dir. III. [ H + ] > [ OH - ] ise P H > 7 dir. Yarglarndan hangileri dorudur? A ) Yalnz I B ) Yalnz II C ) Yalnz III D ) I ve II E ) I,II ve III
KUVVETL AST VE BAZLARDA P H ve P OH
Kuvvetli asit ve bazlarda iyonlamann % 100 olduu kabul edilir. Bu nedenle asit deriimi H + iyonu deriimi, baz deriimi OH -
iyonu deriimi olarak alnabilir. RNEK : 2.10 -4 mol HCl ile 200 ml sulu zelti hazrlanyor. zeltinin P H katr? HCl ( suda ) H + ( suda ) + Cl - ( suda ) [ H + ] = 2 , 0 10 . 2 = 1.10 -3 M 2.10 -4 mol 2.10 -4 mol 2.10 -4 mol P H = - log[ H + ] P H = - log 1.10 -3
P H = 3 RNEK : 0,112 gram KOH suda zlp 2 litre zelti yaplyor. Bu zeltinin P H katr? ( KOH : 56 ) n = M m = 56 112 , 0 = 2.10 -3 mol M = V n = 2 002 , 0 = 1.10 -3 M KOH K + + OH - [H + ].[OH - ] = 1.10 -14
1.10 -3 M 1.10 -3 M 1.10 -3 M [H + ]. 1.10 -3 = 1.10 -14
[H + ] = 1.10 -11 P H = - log[ H + ] Sayfa 6 / 7
YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
P H = -log 1.10 -11 P H = 11 RNEK : P H = 12 olan NaOH zeltisinin 200 mlsinde ka gr NaOH znm olur? (NaOH : 40 ) P H + P OH = 14 [ OH - ] = 10 - POH n = M.V 1 mol NaOH 40 gr ise 12 + P OH = 14 [ OH - ] = 10 -2 M n = 10 -2 x0,2 2.10 -3 mol x gram dr P OH = 2 n = 2.10 -3 mol x = 8.10 -2 gram RNEK : NKda 4,48 litre HCl gaz ile 2 litre zelti hazrlanyor. zeltinin P H si katr? n = 4 , 22 V = 4 , 22 48 , 4 = 0,2 mol M = V n = 2 2 , 0 = 0,1 M HCl HCl ( g ) H + ( suda ) + Cl - ( suda ) P H = - log[ H + ] P H = - log 0,1 0,1 M 0,1M 0,1M P H = 1
ZAYIF AST BAZ DENGELER Zayf asit ve bazlar ksmen iyonlarlar. Bu bakmdan H + ve OH - iyonlar deriimleri denge bantsndan bulunabilir. HA (suda ) H + ( suda ) + A - ( suda ) [H + ]. [A - ] K a = [HA ]
Asitlik sabiti MOH M + + OH -
[M + ]. [OH - ] K b = [MOH ]
Bazlk sabiti
RNEK : 0,001M HCOOH zeltisinin P H 4 olduuna gre asitlik sabiti katr? RNEK : HFn 0,1 M lk zeltisindeki H + ve OH - iyonlar deriimini ve iyonlama yzdesini hesaplaynz. (HF iin K a = 1.10 -5 ) RNEK : 0,25 M HCNn P H katr? ( HCN iin K a = 4.10 -10 ) RNEK : NH 3 n bazlk sabiti 2.10 -5 dir. 0,05 Mlk NH 3 zeltisinin P H katr? RNEK : 0,1 Mlk HA asidinin P H = 3 tr. Buna gre HA asidinin iyonlama yzdesi ve K a sabiti nedir? RNEK : 0,1 M HA asidi suda % 0,1 orannda iyonlayor. zeltinin P H katr? RNEK : Bir B bileiinin suda znme tepkimesi B + H 2 O BH + + OH - eklindedir. Dengedeki BH + iyonunun deriimi 10 -4 ise, zeltinin P H katr? RNEK : Oda scaklnda HNO 2 nin asitlik sabiti ( K a ) 4.10 -4 , HCN nin asitlik sabiti ( K a ) 6.10 -10 olarak verilmitir. Bu asitlerin ayn scaklkta eit deriimli sulu zeltileri ile ilgili; I. HCN daha zayf bir asittir. II. HNO 2 nin P H si daha byktr. III. HCN nin iyonlama yzdesi daha kktr. Yarglarndan hangileri dorudur? AST BAZ TTRASYONLARI NTRALLEME Ntrleme, bir asit ile bazn tepkimeye girerek tuz ve su oluturmasdr. Asit + Baz Tuz + Su HCl + NaOH NaCl + H 2 O *** Ntrlemeyi , asidin H + iyonlar ile bazn OH - iyonlarnn H 2 O olutururak birbirini yok etmesi eklinde dnebiliriz. Bu nedenle ntrleme tepkimesini ksaca , H + + OH - H 2 O eklinde de gsterebiliriz. *** n H = n OH- ise ( ortam ntr ) P H = 7 n H n OH
*** n H > n OH ise ( ortam asidik) P H < 7 [ H + ] = V A + V B
*** n H < n OH ise ( ortam bazik ) P H > 7 n OH n H
Sayfa 7 / 7
YUSUF ALIK tarafndan hazrlanmtr. Tasarm: A.O.YILDIRAN Kaynak Gsterilerek Kullanlabilir.
[OH - ] = V A + V B
RNEK : 40 ml 0,25 M H 2 SO 4 zeltisini ntrletirmek iin 0,4 M NaOH zeltisinden ka ml gerekir? Ntrleme annda n H = n OH olur. n H = MxVxdeerlik n OH = 0,02 mol n H = 0,25x0,04x2 [ OH - ] = V n
n H = 0,02 mol 0,4 = V 02 , 0 V = 0,5 lt V = 500 ml
RNEK : 50 ml 50 ml Yandaki iki kaptaki zeltiler kartrlrsa karmdaki [ H + ], [ OH - ], P H , P OH ne olur? P H = 3 P H = 11 [ H + ] = 1.10 -3 M [ OH - ] = 1.10 -3 M n H = 1.10 -3 x 0,05 n OH = 1.10 -3 x 0,05 n H = n OH olduundan ntrleme tam olur. n H = 5.10 -7 mol n OH = 5.10 -7 mol P H = P OH = 7 olur.
RNEK : 200 ml 0,01 M HCl zeltisi ile 300 ml 0,01 M NaOH zeltisi kartrlyor. a ) Karmdaki OH - ve H + nn molar deriimleri ne olur? b ) Karmn P H si nedir? ( log 5 = 0,7 )
RNEK : 100 ml 0,2 M H 2 SO 4 zeltisi iine kat NaOH ekleniyor. Kat eklenmesi zeltinin hacmini deitirmediine ve karmn P H si 13 olduuna gre, ka gr NaOH eklenmitir? (NaOH : 40 )
RNEK : 100 ml 0,3 M KOH zeltisiyle 400 ml HNO 3 zeltisi kartrlnca P H = 1 oluyor. HNO 3 zeltisinin balang molar deriimi nedir?
RNEK : 200 ml 200 ml ki zelti kartrlyor karmn P H si ne olur? [ OH - ] = 10 -2 M [ OH - ] = 10 -12 M
RNEK : 100 ml 100 ml ki zelti kartrlyor karmn P H si ne olur? [ H + ] = 3.10 -2 M [ H + ] = 1.10 -12 M
*** Ntrleme tam olmaz, asit yada bazdan birinden artarsa, zelti artann zelliini gsterir. Bu durumda , [ H + ], [ OH - ], P H ve P OH hesaplanmas artan iyon esas alnarak yaplr.
RNEK : 200 ml 1 M NaOH zeltisini tamamen ntrletirmek iin zktlesi 1,4 gr / lt olan ktlece % 50lik H 2 SO 4 zeltisinden ka ml gerekir?