Siguria n internet

Rreziqet kryesore per femijet online

-Material i papershtatshem.Rreziku kryesor eshte se femijet vijne ne kontakt me materialet
pronografike,traumatik, te dhunshme ose thjesht nuk jane te pershtatshme per nje audience te mitur.
- Cyberbullying. Interneti ,telefonat celualare ,jane mjete te reja te perdoruara nga me te fortet per
ngacmimin e tyre.
-Sjellje te rrezikshme.Rrjeti ka grupe apo faqe qe nxisin sjellje te paligjshme, te dhunshme ose te
rrezikshme, tendenca te reja ose aktivitetet qe fillojne si argetim i thjeshte, por mund te shkaktojne
pasoja shume te renda.
-Identiteti dhe priatesia.Nese nuk i informoni sic duhet,ekziston rreziku qe femijet kane te ngjare
te perhapin informacione personale, si emrat, mosha, adresat, numrat e telefonit, emrin e shkolles qe
jane.
-!robleme ligjore dhe fina"iare.eprimet online mund te kene pasoja ne planin ligjor ose
ekonomik, psh duke perdorur karten e kreditit te prinderve, ose kryerjen e krimeve ne piraterine
informatike.-#akime me rrezik. !e"i ndonjehere mund te kthehet ne nje kercenim shume serioz.
#edofilet kerkojne femije qe perdorin emailin, rrjete sociale apo chat.$uke fituar "esimin permes
mashtrimeve dhe identitetit te rreme, apo vjedhjes se identitetit.
Si te eprojme per te mbrojtur femijet$
%.&iltri i permbajtjes
Numri i filtrit te perm"ajtjes "azohet ne nje sistem liste %te zeze& per faqet e ndaluara dhe %te "ardhe
% per ato te lejueshmet. 'eto filtra "llokojne qasjen me perm"ajtje te papershtatshme, edhe pse jo
teresisht i paga"ueshem "ehet fjale per nje sistem qe ofron kufinj te larte sigurie.Ne cdo rast eshte e
rendesishme te impostojme m"rojtjen familjare ne te gjitha motorrat ("ro)ser* e kerkimit ne
perdorim.
'. Soft(are mbrojtes
Ne filter familje, mund te jete edhe nje soft)are i instaluar ne kompjuterin tuaj. +dhe versionet e
fundit te te gjitha sistemeve operative te medha tani perfshijne nje sistem te kontrollit prinderor qe
ofrohet nga prodhuesit pa kosto shtese.
).*ontrata &amilje
'jo eshte kontrata me e vecante e a"onimit ne internet qe garandon nje filtrim ite drejteperdrejte nga
operatori. 'ontrata familje, lejon keshtu lundrimin vetem ne faqet qe konsiderohen te sigurta, pra pa
dhune, pronografi dhe perm"jatje te papershtatshme.
+.Site te sigurta
+shte e mundur qe te kerkosh portale dhe motore te kerkimit te m"rojtura me perm"ajtje vecanerisht
te menduar per femije. 'id,ui, eshte nje "ro)ser, qe ju lejon te kerkoni ne menyre te sigurt vetem
faqe per femije. 'a edhe vende te cilat japin informacion m"i teknikat per te m"rojtur femijet .-ahoo.
/afely, per shem"ull, ndihmon prinderit per te "ere zgjedhje me te sigurt ne internet dhe te
ndergjegjshem, duke i ofruar informacion m"i tema te tilla si menaxhimin e reputacionit dixhitale,
cy"er"ullying dhe rreziqet qe lidhen me perdorimin e pajisjeve mo"ile.
# njohim armiqt,
N0 nj0 mjedis t0 vog0l dhe t0 sigurt,nuk ka m"yllje dere. 10 gjith0 e njohim nj0ri-tjetrin
dhe fajtorin do t0 jet0 v0shtir0 p0r ta fshehur. +dhe Interneti dikur ishte nj0 mjedis i
vog0l. 2ty dhe athere thjesht nuk kishte shum0 p0rm"ajtje p0r t0 cilat do t0 ishte e
interesuar "ota e jashtme. #0rdoruesit 2kademik, t0 cil0t krijuan internetin,n0 at0 koh0
atyre u kishte sh0r"yer vet0m si nj0 interes i p0r"ashk0t. 'rim n0 informatik nuk
kishte, k0shtuq0 nuk kishte nevoj0 p0r at0 n0 asnj0 m0nyr0 t0 k0rkojn0 alternativa
m"rojtje.
/ot interneti 0sht0 e populluar si vendet m0 t0 populluara n0 "ot0. #opullsia e saj 0sht0
rreth nj0 miliard0 p0rdorues q0 lidhen me rrjetin nga e gjith0 "ota. 2jo ka
infrastruktur0n e saj, sh0r"ime kompetente, karakteristika t0 ofruara dhe madje edhe
vet0 kultur0n specifike. #0r fat t0 keq, si nj0 metropol i v0rtet0, edhe interneti 0sht0
plot me forma t0 ndryshme t0 krimit.
#ra,si3 kemi m0suar t0 m"yllim der0n e shtepis0 ose t0 apartamentit,dhe t0 mos l0me
gj0ra me vler0 n0 vende t0 dukshme pa m"ikqyrje,gjithashtu, ne mund t0 m0sojm0 se
si t0 p0rdorin Internetin edhe at0, n0 m0nyr0 t0 sigurt0.
4512 N6 16 72$8+
#othuajse 3do gj0 q0 ju presni p0r t0 gjetur n0 nj0 vend me nj0 miliard popullsi,ju do t0
gjeni edhe n0 internet. 'a dyqane, agjensi udh0timi, "anka, "i"lioteka, nj0 "ot0 e t0r0
e sh0r"imeve s0 "ashku me drejtimet e tyre t0 sh0r"imeve q0 aplikojn0 ato. 9do
shoqeri e rregulluar 0sht0 e nd0rprer0 dhe e ndaluar nga ata q0 nuk e respektojn0 at0
rend, p0r shkak se njer0zit gjithmon0 k0rkojn0 t0 gjejn0 m0nyra t0 mashtrojn0 dhe t0
d0mtojn0 sistemin.