TEKLATI VE EMNYET GENEL MDRL TAINIR MAL YNETMEL Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi : 21/6/2010 No : 2010/616 Dayand Kanunun Tarihi : 10/12/2003 No : 5018 Yaymland R.Gazetenin Tarihi : 25/7/2010 No : 27652 Yaymland Dsturun Tertibi : 5 Cilt : 49 S : BRNC BLM Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar Ama MADDE 1- (1) Bu Ynetmeliin amac; kaynana ve edinme yntemine baklmakszn Trk Silahl Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanl dahil), Mill stihbarat Tekilat ve Emniyet Genel Mdrl elinde bulunan tanr mallarn kayd, kaytlardan karlmas, bunlarn ynetim ve i denetimine ilikin usul ve esaslar ile grev, yetki ve sorumluluklarn belirlenmesi ilemlerini dzenlemektir. Kapsam MADDE 2- (1) Bu Ynetmelik, Trk Silahl Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanl dahil), Mill stihbarat Tekilat ve Emniyet Genel Mdrln ve bunlarn elinde bulunan tanr mallar kapsar. Dayanak MADDE 3- (1) Bu Ynetmelik, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanununun 44 nc maddesine dayanlarak hazrlanmtr. Tanmlar MADDE 4- (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda; a) Birim maliyet bedeli: Tanr maln al bedeline, vergi, resim ve harlar ile tanr mal iin denen ykleme, boaltma ve sigorta gibi dier dorudan giderlerin eklenmesinden oluan birim bedelini, b) Dayankl tanr mallar: Belirli bir hizmete tahsis amacyla edinilen, belli bir sre ile veya belli bir sreye tabi olmakszn kullanlabilen, kullanlmakla yok olmayp, bakm ve onarm yaplmak suretiyle uzun sre kullanlmas mmkn olan, eskisi veya hurdas deerlendirilebilen makine, alet, edevat, silah, tat, i makinesi, bro makinesi ve deme mefruat ile benzeri demirba malzemelerini, c) Demirba: Belirli bir hizmete tahsis amacyla edinilen, belli bir sreye tabi olmakszn uzun sre kullanlabilen ve kullanlmakla yok olmayan dayankl tanr mallar, ) Depo veya ambar: Kamu idarelerine ait tanr mallarn kullanma verilinceye kadar veya kullanmdan sonra iade edildiinde muhafaza edildii yeri, 5656 d) Harcama yetkilisi: Kamu idareleri btesinde denek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan veya denek gnderme belgesi ile denek gnderilmek sureti ile harcama yetkisi verilen birimlerin en st yneticilerini, e) HEK (Hurda-Enkaz-Khne): Ekonomik mrn tamamlam olan veya tamamlamad halde teknik ve fiziki nedenlerle aln amalar dorultusunda kullanlmas imkn kalmayan veya tamiri mmkn veya ekonomik olmayan arzalar nedeniyle kullanlmasnda yarar grlmeyerek hizmet d braklan tanr mallar ile retim srasnda elde edilen krpnt, dknt ve artk paralar, f) Kamu idaresi: Trk Silahl Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanl dahil), Mill stihbarat Tekilatn ve Emniyet Genel Mdrln, g) mza: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayl Elektronik mza Kanununda tanmlanan elektronik imzay veya elle atlan imzay, ) lgili mevzuat: Kamu idarelerinin tabi olduklar mevzuat, h) Tanr mal: Kayda esas olmak zere bir yerden dier bir yere nakledilebilen canl- cansz her eit mal ve malzemeler ile dier her eit kymetleri edinmeye elverili olan ve tanmaz mal mlkiyetine dahil olmayan doal gleri (Elektronik ortamdaki yazlmlar, programlar ve manyetik rnler dahil), ) Tanr mal ilem belgesi: Kamu idarelerinin ilgili mevzuat erevesinde kabul edilerek teslim alnan tanr mallarn girileri ile k ve depolar arasnda devir ilemlerinde, dayankl tanr mallarn niteliklerini deitiren esasl onarm ve ilaveler sonucu deer artlarnda, kayda esas olmak zere dzenlenen belgeyi, i) Tanr mal kayt sorumlusu veya tanr mal hesap sorumlusu: Mevzuata uygun olarak tanr mallara ilikin giri ve k belgelerini dzenleyen, kaytlarn tutan ve bu ilemlerden dolay tanr mal ynetim yetkilisine kar sorumlu olan grevliyi, j) Tanr mal sorumlusu: Tanr mallar teslim alan, depolayan, muhafaza eden, kullanc birimlere teslim eden ve bu ilemlerden dolay tanr mal ynetim yetkilisine kar sorumlu olan grevliyi, k) Tanr mallarn ynetimi: Kamu idarelerinin elinde bulunan tanr mallarn, etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak kullanlmas, depolanmas, bakm ve onarmlarnn yaptrlmas, elden karlmas ile bu ilemlere ilikin kaytlarn tutulmasn, l) Tanr mal ynetim birimi veya tanr mal saymanl: Kamu idarelerinin tekilat yaplar ierisinde, tanr mallarn ynetiminden sorumlu olan merkez ve tara birimlerini, m) Tanr mal ynetim yetkilisi veya tanr mal sayman: Verilen yetki gereince tanr mallarn ynetiminden sorumlu olan kiiyi, n) Tketilebilir tanr mal: Belirli bir hizmetin retilmesinde kullanlan, kullanm sonucunda tkenen veya bir sre kullanldktan sonra ilk zelliklerini ksmen veya tamamen kaybederek bir daha kullanlamayacak duruma gelen tanr mallar, o) retim maliyet bedeli: Bir tanr maln retiminde kullanlan ilk madde ve malzemelerin maliyet bedeli ile retime ynelik dier girdilere ilikin giderler toplamn, ifade eder. 5657 (2) Bu Ynetmelikte yer alan dier kavram ve ibareler, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulan Tanr Mal Ynetmeliinde tanmland ekilde anlalr ve uygulanr. KNC BLM Sorumluluk ve Grevliler Sorumluluk MADDE 5- (1) Tanr mal ilemlerinde sorumluluk ve grevliler aada belirtilmitir. a) Tanr mallarn etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesi, kullanm ve mevzuata uygun olarak kaytlarnn tutulmasnn salanmas harcama yetkililerinin veya birlik komutanlarnn sorumluluundadr. Harcama yetkilileri veya birlik komutanlar, tanr mallarn kullanmnn salanmas ve kaytlarn mevzuata uygun olarak tutulmas sorumluluunun gereini, tanr mal ynetim yetkilileri, tanr mal sorumlular ve tanr mal kayt sorumlular aracl ile yerine getirir. b) Bu grevlerden; 1) Tanr mallarn ynetimi, tanr mal ynetim yetkilileri, 2) Tanr mallarn teslim alnmas, muhafazas ve ilgililere teslim edilmesi, tanr mal sorumlular, 3) Tanr mallarn kaytlarnn mevzuata uygun olarak tutulmas, tanr mal kayt sorumlular, tarafndan yerine getirilir. (2) Tanr mal ynetim yetkilisi, tanr mal sorumlusu veya tanr mal kayt sorumlusu grevinden herhangi ikisi ayn kiide birleemez. (3) Kamu idaresince; tanr mal ynetim yetkilisi, tanr mal kayt sorumlusu ve tanr mal sorumlusunun grevleri ile ilgili ilemler uygulama ynergelerinde ayrntl olarak belirtilir. (4) Kamu idaresine ait tanr mallarn muhafazas ve ynetiminde grevli olan veya kendilerine kullanlmak zere tanr mal teslim edilen kamu grevlileri, bu tanr mallar en iyi ekilde muhafaza etmek, verili amacna uygun bir ekilde kullanmak, bakm ve onarmlarn yapmak veya yaptrmakla sorumludurlar. Tanr mal ynetim yetkilisinin grev ve sorumluluklar MADDE 6- (1) Kamu idaresince, tanr mal ynetim ilemlerini yrtmek zere; kamu idaresinin tekilatlanmasna ve yaplanmasna gre uygun grlen birimlere ihtiya duyulan sayda tanr mal ynetim yetkilisi atanr veya grevlendirilir. (2) Tanr mal ynetim yetkilisi, tanr maln alnmasn, depolanmasn, muhafazasn, ihtiya birimlerine teslim edilmesini, elden karlmasn, bunlara ilikin giri ve k kaytlarnn usulne uygun olarak tutulmasn salamakla grevlidir. (3) Tanr mal ynetim yetkilisi, ikinci fkrada belirtilen ilemlere ilikin dzenlenen belge, cetvel ve defterleri denetime hazr bulundurmakla ykmldr. (4) Tanr mal ynetim yetkililerinin sorumluluunun snrlar ve kimlere kar sorumlu olduklar kamu idaresince belirlenir. (5) Tanr mal ynetim yetkilisi, memuriyet veya alma unvanna bal kalnmakszn bu Ynetmelikte belirtilen grevleri yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel arasndan grevlendirilir. 5658 Tanr mal sorumlusunun nitelikleri, grev ve sorumluluklar MADDE 7- (1) Tanr mal sorumlusu, memuriyet veya alma unvanna bal kalnmakszn, ilgili mevzuat hkmleri erevesinde tanr mal ilemlerini bu Ynetmelikte belirtilen usule uygun ekilde yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel arasndan atanr veya grevlendirilir. Tanr mal ilemleri youn olan birimlerde birden fazla tanr mal sorumlusu atanabilir veya grevlendirilebilir. (2) Tanr mal sorumlusunun grev ve sorumluluklar aada belirtilmitir. a) Edinilen tanr mallar cins ve niteliklerine gre sayarak, tartarak, lerek teslim almak ve teslim ald bu mallar sorumluluundaki depolarda muhafaza etmek. b) Tanr mallar kontrol ederek teslim almak, kontrolde tespit edilen eksiklikleri ve ambalaj bozukluklarn tutanakta belirtmek, teslim alnan tanr mallarn kesin kabulleri yaplmadan kullanma verilmesini nlemek. c) Tketime veya kullanma verilen tanr mallar ilgililere teslim etmek. ) Tanr mallarn yangna, slanmaya, bozulmaya, alnmaya ve benzeri tehlikelere kar korunmas iin gerekli tedbirleri almak veya alnmasn salamak. (3) Tanr mal sorumlusu, bu Ynetmelik ve ilgili mevzuat gereince yapaca ilemler ve dzenleyecei belgelerden dolay bal olduu tanr mal ynetim yetkilisine kar sorumludur. Ancak, sorumluluu altndaki depolarda kast, ihmal veya tedbirsizlii nedeni ile meydana gelen kayp ve noksanlklardan dorudan sorumludur. (4) Tanr mal sorumlular, sorumluluklarnda bulunan depolar devir ve teslim etmeden grevlerinden ayrlamaz. Tanr mal kayt sorumlularnn grev ve sorumluluklar MADDE 8- (1) Tanr mal kayt sorumlular tanr mal ynetim yetkilisi adna, edinilen tanr mallarn giri ve k envanter kaytlarn usulne uygun, denetlenebilir ekilde tutmakla grevli ve bu ilemlerden dolay tanr mal ynetim yetkilisine kar sorumludur. Tanr mal ilemleri youn olan birimlerde birden fazla tanr mal kayt sorumlusu atanabilir veya grevlendirilebilir. (2) Tanr mal kayt sorumlusu, bu Ynetmelikte ve bu Ynetmelie dayanlarak yrrle konulan alt dzenleyici ilemlerde ngrlen belge veya belgeler usulne uygun olarak dzenlenmedike hibir tanr maln giri veya k kaydn yapamaz. (3) Tanr mal kayt sorumlusu, tanr mal ynetim yetkililerinin depolardaki tanr mallarn saym sonularna ilikin tutanakta gsterilen miktarlarn kaytlarla uygunluunu kontrol etmek ve farkllklar tutanan noksan veya fazla stununa kaydederek fazla kanlarn giri kaytlarn yapmak zere belgelerini dzenlemekten, noksan kanlarla ilgili olarak tanr mal ynetim yetkilisini bilgilendirmekten sorumludur. NC BLM Tanr Mal lemleri Tanr mal kayt ilemleri MADDE 9- (1) Tanr mal kayt ilemleri; kamu idaresine ait tanr mallarn nceki yldan devren gelenlerle birlikte iinde bulunulan ylda eitli yollarla edinilenlerin, elden karlanlarn, kayp, fire ve benzeri nedenlerle meydana gelen azalmalarn ve saym fazlalarnn envanter ve muhasebe kaytlarnda miktar veya deer olarak takip edilmesi ile denetimine esas bilgilerin hazrlanmas amacyla kayt altna alnmas srelerini kapsar. 5659 (2) Kaytlarn belgeye dayanmas arttr. Elektronik imza uygulamalarna geilmesi durumunda kayt ilemleri, st yneticinin uygun gr alnmak kouluyla elektronik imza yetkisi verilen grevlilerin sorumluluunda gerekletirilebilir. Giri ve k kayt ilemleri esaslar MADDE 10- (1) Tanr mallarn tanr mal ynetim birimleri kaytlarna giri ve k ilemlerinde bu Ynetmeliin ekinde yer alan tanr mal ilem belgesi esas alnr. (2) Kamu idaresi veya ayn kamu idaresinin bnyesindeki tanr mal ynetim birimleri arasndaki tanr mal hareketleri de giri veya k ilemi kabul edilir. (3) Aada belirtilen tanr mallardan; a) Satn alnd andan itibaren tketimi yaplan elektrik, su, doalgaz, kum, akl, bahe topra, bahe gbresi ve benzeri maddeler, b) Makine, cihaz, tat ve i makinelerinin servislerde yaplan bakm ve onarmlarnda kullanlan yedek para, ya, antifriz, hidrolik ve benzeri madde ve malzemeler ile sivil akaryakt sat istasyonlarndan alnarak dorudan tatlarn depolarna konulan akaryakt, likit gaz (LPG) ve yalar, c) Ksa srede tketilen mutfak tipi ve sanayi tipi tpler, yangn sndrme tpleri gibi her trl gaz dolumlar ile toner, yazc kartular ve benzeri dolumlar, ) Dergi ve gazete gibi sreli yaynlar ile arivlenme nitelii olmayan ktphane materyalleri iin tanr mal ilem belgesi dzenlenmez. (4) nc fkrada belirtilen tanr mallardan ihtiya duyulduunda kullanlmak zere satn alnarak depolanan ya da arivlenenler ile sreli yaynlardan ciltletilenler iin tanr mal ilem belgesi dzenlenmesi zorunludur. (5) Tanr mal ilem belgesi en az nsha dzenlenir. Satn alnan tanr mallar iin dzenlenen tanr mal ilem belgelerinin birinci nshas deme emri belgesine balanr. Dier ekillerde edinilen tanr mallar ile k yaplan tanr mallar iin dzenlenen tanr mal ilem belgesinin birinci nshas kayda esas belge olarak kullanlr, ikinci nshas sral olarak dosyalanr. Dier nshalar hakknda yaplan ilemler kamu idaresince belirlenir. (6) Tanr mallarn tm giri ve k kaytlar iin kullanlan defter, belge ve cetvellerin bilgisayar ortamnda tutulmas ve dzenlenmesi esastr. Kamu idareleri, bu Ynetmelikte belirlenen usul ve esaslara bal kalmak kouluyla zel dzenleme yapabilir ve gereken hallerde bu Ynetmelikte ve bu Ynetmelie dayanlarak yrrle konulan alt dzenleyici ilemlerde belirlenen defter, belge ve cetvelleri elektronik ortamda, ierii ayn kalmak kouluyla belge ekline ve nsha saysna bal kalmakszn dzenleyebilir. Kayt zaman ve kayt deeri MADDE 11- (1) Tanr mallar, edinme ekline baklmakszn kamu idaresince kullanlmak zere teslim alndnda giri; sarf edildiinde, satldnda, baka harcama birimlerine ya da tanr mal ynetim birimine devredildiinde, ba veya yardm yapldnda, HEKe ayrma, ypranma, krlma, bozulma nedeniyle kullanlamaz hale geldiinde veya kaybolma, alnma ya da canl tanr maln lm hallerinde k kaydedilir. 5660 (2) Giri ve k kaytlarnda; a) Satn alma suretiyle edinme ve deer artrc deiiklik hallerinde, birim maliyet bedeli, b) Bedelsiz devir, lm, krlma, bozulma, kaybolma, alnma, HEKe ayrma ve fire hallerinde kaytl deeri, c) Ba ve yardm yoluyla edinilen tanr mallarda; ba ve yardmda bulunan tarafndan ispat edici bir belge ile deeri belirtilmi ise bu deer, belli bir deeri yoksa 14 nc maddeye gre oluturulan komisyonca tespit edilen deeri, ) Kamu idaresince retilmesi halinde, retilen tanr maln giri kaydnda retim maliyet bedeli, esas alnr. (3) Kamu kurum ve kurulularna ya da yabanc lke kurulularna yardm olarak verilen tanr mallarn devredilmesi esnasnda belirlenen verili maksadna uygun kullanlmayanlarn geri alnmasnda 16 nc maddede yer alan hkmler uygulanr. Satn alnan tanr mallarn giri ilemleri MADDE 12- (1) Satn alnan tanr mallar geici olarak teslim alnr ve ilgili mevzuat gereince muayene ve kabul ilemi yaplarak birim maliyet bedeli zerinden giri kayd yaplr. Faturada eitli tanr mallar iin topluca gsterilmi giderler olmas durumunda, ayrt edici farkllk yoksa giderler tanr mallarn al bedelleri ile orantl olarak kamu idarelerinin belirleyecei yntem ve dorultuda paylatrlr. Tanr mallar faturada kaytlara esas olacak ekilde ayr ayr gsterilir. (2) kili veya ok tarafl uluslararas anlamalar erevesinde edinilerek geici olarak teslim alnan tanr mallarn muayene ve kabul srasnda ortaya kan uyumazlklarn kamu idaresi aleyhine sonulanmas durumunda tanr mallarn anlamalara uygun olan ksm iin ayr, uyumazla konu olan ksm iin ayr tanr mal ilem belgesi dzenlenir. Bunlardan uyumazla konu olan tanr mallarn deerlendirilmesi iin en az ve tek sayda uzmandan oluan teknik komisyon tekil edilir. nceleme sonucunda sz konusu tanr mallarn; kullanmna, devrine, satna, HEKe ayrlmasna veya imhasna, mbadelesine ve geici tahsisine ynelik olarak rapor tanzim edilir. Rapor dorultusunda ihtiya makam veya harcama yetkilisince ilem yaplr. (3) Giri kaytlarnda dzenlenen tanr mal ilem belgesinin nshalar hakknda yaplan ilemler kamu idaresince belirlenir. (4) Satn alnan dergi ve gazete gibi sreli yaynlar, ancak cilt btnl salandktan sonra tanr mal ilem belgesi dzenlenerek kayt altna alnr. Tanr mallarda deer artrc harcamalar MADDE 13- (1) Kullanm devamllnn salanmas iin yaplan bakm ve onarm harcamalar hari, dayankl tanr mallarn niteliini deitiren ve sreklilik arz eden deer artrc harcamalar, tanr mal ilem belgesi dzenlemek suretiyle ilgili tanr maln izlendii kaytlarda maliyetine eklenir. Ba ve yardm yoluyla edinilen tanr mallarn giri ilemleri MADDE 14- (1) Ba ve yardm yoluyla edinilen tanr mallardan; a) Deeri belli olmayan veya bedelini belirtir faturas bulunmayanlar deer tespit komisyonu tarafndan tespit edilen deer zerinden, 5661 b) Deeri belli olanlar, bu deer zerinden, c) Faturas bulunanlar, faturada belirtilen bedel zerinden, tanr mal ilem belgesi dzenlenerek kayt altna alnr. Belgenin bir nshas ba veya yardm yapana verilir. (2) Deer tespit komisyonu; bnyesinde tanr mal ynetim yetkilisi bulunan harcama yetkilisinin veya birlik komutan ya da kurum amirinin belirleyecei bir kiinin bakanlnda tanr mal kayt sorumlusu ve iin uzmannn da katld en az kiiden oluturulur. Komisyonun oluturulmas srasnda, grevi banda bulunamayan yelerin yerine grev yapacak yedek yeler de belirlenir. Komisyon deer tespitinde ticaret odas, sanayi odas, borsa, mahalli piyasa, meslek kurulular, ilgili dier kurulular ile ayn nitelikteki tanr mal alan idarelerden ve fiyat aratrmas sonularndan yararlanabilir. (3) Ba ve yardm yoluyla edinilen tanr mallara ait ilemlere ilikin dier usul ve esaslar kamu idarelerince dzenlenir. Saym fazlas tanr mallarn girii MADDE 15- (1) Yaplan saymlar sonucunda fazla olarak bulunan tanr mallar ayn nitelikte tanr mal var ise bu deer, aksi halde 14 nc maddede belirtilen komisyon tarafndan belirlenen deer zerinden giri kaydedilir. Devralnan tanr mallarn girii MADDE 16- (1) Dier kamu idarelerinden devralnan tanr mallar devreden kamu idaresince dzenlenen belgede gsterilen deerler zerinden, byle bir deer belirtilmemi ise 14 nc maddede belirtilen komisyonca belirlenen deer zerinden giri kaydedilir. Tasfiye idaresinden edinilen tanr mallarn girii MADDE 17- (1) 7/10/2009 tarihli ve 27369 mkerrer sayl Resmi Gazetede yaymlanan Tasfiye Ynetmeliinin 21 inci maddesi hkmlerine gre kamu idaresine tahsis edilen tanr mallar, bedeli belli ise bu bedel zerinden, byle bir deer belirtilmemise 14 nc maddede belirtilen komisyonca belirlenen deer zerinden giri kaydedilir. imknlarla retilen tanr mallarn giri ilemleri MADDE 18- (1) Kamu idarelerinin kendi kullanmlar iin rettikleri tanr mallar, retim maliyet bedeli zerinden giri, retimde kullanlan ilk madde ve malzemeler kaytl deerleri zerinden k kaydedilir. ade edilen tanr mallarn girii MADDE 19- (1) Kullanma verilen tketim malzemelerinden herhangi bir nedenle iade edilenler, iadeye konu tanr mal elinde bulunduran tarafndan dzenlenen ve birim yetkilisinin onayn tayan, iade edilen malzemenin cins ve miktarn belirten belge karlnda giri kaydedilir. (2) Kullanlmak zere zimmetle verilen dayankl tanr mallardan, herhangi bir nedenle ilgililerince iade edilenler iin tanr mal ilem belgesi dzenlenmez. Bu tanr mallarn kullanma verilmelerinde dzenlenmi olan belge, ilgili blm imzalanarak zimmetinden dlen kiiye geri verilir ve kaytlarda gerekli dzeltmeler yaplr. 5662 Tketime verilen tanr mallarn k MADDE 20- (1) Tketime verilen tanr mallarn, kullanclar tarafndan sarf edilmesinden sonra k yaplr. (2) Kamu idarelerinin, i imknlaryla kendi kullanmlar iin retecekleri tanr mallarn retiminde kullanlan tanr mallar hakknda birinci fkra hkm uygulanr. Devir suretiyle k MADDE 21- (1) Kamu idarelerince birbirlerine veya dier kamu kurum ve kurulular ile zel kurululara ilgili mevzuat gereince bedelsiz olarak devredilen tanr mallar, kaytl deer zerinden dzenlenen belgeye dayanlarak k kaydedilir, devralan idareden alnan belge bu belgeye eklenir. (2) Tanr mallarn devir ilemleri; a) Trk Silahl Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanl dahil)nde 30/5/1985 tarihli ve 3212 sayl Kanun ve bununla ilgili dier mevzuat hkmlerine, b) Emniyet Genel Mdrlnde 12/4/2001 tarihli ve 4645 sayl Kanun ve bununla ilgili dier mevzuat hkmlerine, c) Mill stihbarat Tekilatnda ise genel hkmlere, gre yaplr. (3) lgili mevzuat erevesinde dier lkelere devredilen tanr mallar, yetkili makamn onayna dayanlarak kaytlardan karlr. Sat suretiyle k MADDE 22- (1) lgili mevzuatn yetkili kld makam onay ile satna karar verilen tanr mallardan satlanlarn bedelinin ilgili muhasebe birimi veznesine yatrldna ilikin alnd belgesinin ibraz zerine dzenlenen tanr mal ilem belgesi ile kaytl deerleri zerinden k kaydedilir. Tanr mal ilem belgesine alndnn tarih ve numaras yazlr ve asl grlmek suretiyle onaylanan fotokopisi eklenir. Ayrca, sata ilikin karar veya onayn bir nshas belgenin birinci nshasna balanr. (2) Makina ve Kimya Endstrisi Kurumuna satna karar verilen tanr mallarn dorudan bu Kuruma teslim edilmesi halinde sz konusu tanr mallar, teslim edildiine ilikin belgeye dayanlarak kaytl deerleri zerinden k kaydedilir. Mill Emlak Genel Mdrlne teslim edilen tanr mallar hakknda da ayn ekilde ilem yaplr. (3) Dier lkelere ilgili mevzuat erevesinde satlan tanr mallar, bedelinin ilgili banka hesaplarna intikal ettiine ilikin dekontlara ya da anlamalar gerei belirtilen esaslara dayanlarak kaytl deerleri zerinden k kaydedilir. Fire veya saym noksan nedeniyle k MADDE 23- (1) Tanr mallarn zelliinden veya olaan kullanmndan kaynaklanan ypranmalar ile tanr mallarn usulne uygun olarak tanmas, depolanmas, doldurulmas, boaltlmas, aktarlmas sonucunda arlklarnda ve miktarlarnda meydana gelen fireler, saym tutanaklarnda gsterilir. (2) Firenin ortaya kmasnda kast, ihmal veya tedbirsizlik olup olmad, saym tutanana eklenen ayr bir tutanakta veya dzenlenen raporda belirtilir. Saymda noksan kan tanr mallar hakknda da ayn ekilde ilem yaplr. 5663 (3) Saym ve denetim sonucunda tutanak veya raporda gsterilen ve hukuki ilem gerektirmeyen fire veya saym noksan tanr mallar kaytlardan karlr. Ancak, fire veya noksanln meydana gelmesinde kast, ihmal veya tedbirsizlik tespit edilmi olmas halinde 34 nc maddeye gre ilem yaplr. Kaybolma, krlma, bozulma, evsafn kaybetme veya kullanm sresinin dolmas nedeniyle k MADDE 24- (1) Tanr maln kaybolma, krlma, bozulma, evsafn kaybetme veya kullanm sresinin dolmas nedeniyle kullanlamaz hale gelmesi ya da canl tanr maln lm hallerinde sz konusu tanr mallar kaytlardan karlr. (2) Eskimi, solmu, yrtlm ve kullanlamayacak duruma gelmi bayraklar, Trk Bayra Tznn 38 inci maddesine dayanlarak yrrle konulan ve 8/6/2001 tarihli ve 24426 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Eskimi, Solmu, Yrtlm ve Kullanlamayacak Duruma Gelmi Bayraklarn Yok Edilmesi Usul ve Esaslarn Gsterir Ynetmelik hkmleri gereince ilem yaplmak zere bu Ynetmelikte belirtilen yerlere teslim edilir. Teslim edilen bayraklarn kaytlardan karlmasnda da birinci fkra hkm uygulanr. (3) Birinci ve ikinci fkralarda belirtilen hallerde kast, ihmal veya tedbirsizlik olup olmad aratrlarak sonular ayr bir tutanakla veya raporla belirtilir ve 34 nc madde hkmlerine gre ilem yaplr. HEKe ayrma nedeniyle k MADDE 25- (1) Ekonomik mrn tamamlam olan veya tamamlamad halde teknik ve fiziki nedenlerle kullanlmasnda yarar grlmeyerek hizmet d braklan tanr mallar ve bu tanr mallara ait baka bir yerde kullanma imkn bulunmayan her trl idame veya iletme malzemeleri, yedek para ve dier muhteviyatlar kamu idarelerinde oluturulan yetkili komisyon karar ve harcama yetkilisinin veya birlik komutan ya da kurum amirinin onay ile HEKe ayrlarak kaytlardan dlr. Ancak uzayda atmosferik artlar nedeniyle kaybolan, denizaltndan veya karada yer altndan karlmas teknik olarak mmkn olmayan veya ekonomik olmayan malzemelerin kaytlarnn silinmesinde ilgili makamlarca teknik rapor tanzim edilir. (2) Komisyon kararnda ekonomik deerinin olmad veya teknik, hijyenik, stratejik ve tbbi nedenlerle imha edilmesi gerektii belirtilen tanr mallar, birinci fkrada belirtilen komisyon dnda oluturulan ayr bir komisyon tarafndan tutanak dzenlenerek imha edilir. (3) HEKe ayrlan veya imha edilen tanr mallar, bunlara ilikin dzenlenen kayt silmeye esas belgeye dayanlarak kaytlardan karlr. (4) HEKe ayrlan ve ekonomik deeri olan her trl maden, malzeme, ara, metal ve gereler hakknda, zel mevzuatndaki hkmler sakl kalmak zere Makina ve Kimya Endstrisi Kurumu Ana Stats hkmleri uygulanr. Mbadele suretiyle tanr mal giri ve klar MADDE 26- (1) lgili mevzuat hkmlerine gre mbadeleye konu olan tanr mallardan; a) Verilenler ve alnanlar, kaytl deerleri zerinden, b) Belli deerleri yoksa veren birlik veya kurum tarafndan 14 nc maddede belirtilen komisyonca tespit edilen deer zerinden, tanr mal ilem belgesi dzenlenmek suretiyle giri ve k kaydedilir. 5664 (2) Tanr mallarn mbadele ilemine tabi tutulmasna izin veren yetkili makamn onay ve mbadeleye konu tanr mallarn muayene ve kabul ilemine tabi tutulmasn gerektiren hallerde, muayene ve kabul komisyonu raporunun bir nshasnn tanr mal ilem belgesi ekine balanmas zorunludur. Tanr mallarn geici tahsisi MADDE 27- (1) Tanr mallar, ilgili mevzuat hkmleri uyarnca geici olarak tahsis edilebilir. Geici tahsis edilen tanr mallar ayrca tutulan kaytlarda izlenir. Dayankl tanr mallarn kullanma verilmesi ve kullanmdan geri alnmas MADDE 28- (1) Dayankl tanr mallarn kamu idarelerince belirlenen usul ve esaslara gre kullanma verilmesinde, tanr maln teslimi anndaki durumunu belirten bir belge dzenlenir ve belge zerine ilgilinin imzas alnr. Tanr maln geri alnmasnda, tanr maln veriliinde dzenlenen belge zerine tanr maln geri alnd ve geri alnma anndaki durumu kaydedilir. Tanr mallarn kaytlardan karlmasnda yetki snrlar MADDE 29- (1) Tanr mallardan; kamu idaresinin bal olduu st ynetici tarafndan belirlenen tutara kadar olanlar, yetki verilmi makamlarn, belirlenen tutar aanlar ile yetki verilmeyen tanr mallar ise st yneticinin onay ile kaytlardan karlr. DRDNC BLM Saym ve Devir lemleri Saym ilemleri MADDE 30- (1) Tanr mallarn saym ilemleri saym kurullar tarafndan yaplr. (2) Saym kurulu, harcama yetkilisi veya birlik komutan ya da kurum amiri tarafndan grevlendirilen bir kiinin bakanlnda en az kiiden oluur. Saym kuruluna ihtiyaca gre uzman alnabilir veya tamam uzmanlardan oluan saym ekipleri oluturulabilir. Saym yaplan tanr mal ile ilgili, uhdesinde tanr mal bulunan tanr mal sorumlusuna saym kurulunda grev verilmez. (3) Saym gnnden nce saym hazrlklarnn yaplabilmesi iin, depolar, saym kurulunun bildirecei gnden saym sonuna kadar harcama yetkilisi veya birlik komutan ya da kurum amiri emri ile kapatlabilir. Saym sresince, hizmetin aksamamas ve bozulabilir nitelikteki tanr mallarn zamannda kullanma verilmesi iin gerekli tedbirlerin alnmas kaydyla, tanr mal giri ve klar durdurulur. Saym yaplrken gerekli gvenlik nlemlerinin alnmas, saym kurulunun grev ve sorumluluu altndadr. (4) Saym sonular saym tutananda gsterilir. Saym tutananda; tanr maln ad, kaytl miktar, saymda bulunan miktar, kaytlara gre noksan ve fazla bulunan miktarlar ayr ayr belirtilir. (5) Saym tutanann kaytl miktar blm tanr mal ynetim birimince envanter kaytlarna gre doldurulduktan sonra, saym kurulunca saym yaplan birlik veya kurumun depolarnda ve kullanmda bulunan tanr mallar fiilen saylr ve bulunan miktarlar tutanan saymda bulunan miktar blmne kaydedilir. Tatlar ve i makineleri ile oda, bro, blm, atlye ve servislerde kullanma verilmi bulunan tanr mallar, bunlarn kullanma verilmesi srasnda 28 inci madde gereince dzenlenen belgeler gznnde bulundurularak saylr ve saym sonular tutanakta gsterilir. 5665 (6) Saymda bulunan miktar ile kaytl miktar arasnda fark bulunan tanr mallarn saym bir kez daha tekrarlanr. Yine farkl karsa bu miktar, lehte veya aleyhte oluuna gre saym tutanann fazla veya noksan stununa kaydedilir. 23 nc maddeye gre tespit edilen fire nedeniyle ortaya kan noksanlklar tutanakta ayrca gsterilir. (7) Tanr mallarn saym ilemleri yl sonlarnda mutlaka yaplr. Ayrca, harcama yetkilisi, birlik komutan veya kurum amirinin gerekli grd durum ve zamanlarda da yaplabilir. (8) Yaplan saym sonularna gre tespit edilen fazla veya noksanlar ile fireler iin 15 inci ve 23 nc maddelere gre, fazla, fire ve noksan kmasnda kast, ihmal veya tedbirsizlii olanlar hakknda 34 nc maddeye gre ilem yaplr. Devir ilemleri MADDE 31- (1) Tanr mal ynetim yetkilisi ile tanr mal sorumlular ve tanr mal kayt sorumlular, sorumluluklar altndaki depolarda bulunan tanr mallar ve bunlara ilikin kayt ve belgeleri yerlerine grevlendirilenlere devretmeden grevlerinden ayrlamaz. (2) Tanr mal depolarnn devri, depo devir ve teslim tutana dzenlenerek yaplr. Kaytlara gre depolarda bulunmas gereken tanr mallar ile saymda fiilen bulunan miktarlar, varsa fazla ve noksanlar devir ve teslim tutananda gsterilir. En az nsha olarak dzenlenen devir ve teslim tutanann bir nshas dosyasna konulur, birer nshas da devredene ve devralana verilir. (3) Oda, bro, blm, atlye ve servis gibi ortak kullanm alanlarnda bulunan tanr mallar, bunlarn verilii srasnda dzenlenen belgelerde gsterilen miktarlar esas alnarak saylmak ve imzas alnmak suretiyle yeni sorumluya devir ve teslim edilir. (4) Sorumluluundaki tanr mallar ve tanr mal ilemlerine ilikin kayt ve belgeleri teslim etmeyen veya eitli nedenlerle devir ve teslim edemeyen grevlilerin sorumluluundaki tanr mallar ile dayana kayt ve belgeler, otuz gn iinde devir kurulu aracl ile yeni grevliye devir ve teslim edilir. (5) Devir kurulu, harcama yetkilisi veya birlik komutan ya da kurum amiri tarafndan grevlendirilecek bir kiinin bakanlnda ve devralacak personelin de katld en az kiiden oluur. (6) aydan daha ksa sreli ayrlmalarda geici devir yaplr. Bu sre harcama yetkilisi veya birlik komutan ya da kurum amiri onay ile azami alt aya kadar uzatlabilir. (7) Kullanlmak zere kendilerine dayankl tanr mal verilen kullanclar; bu tanr mal bakasna devredemez ve tanr mal ve bunlara ilikin kayt ve belgeleri tanr mal sorumlusuna devretmeden grevlerinden ayrlamaz. Tanr mallarn yl sonu saymlar MADDE 32- (1) Depolarda ve kullanmda olan tanr mallar, yl sonlarnda 30 uncu maddeye gre oluturulan saym kurullar tarafndan saylr. Bulunan miktarlar saym tutanana kaydedilir. Kaytlarda bulunan miktarlar tutanan kaytl miktar stununa, saymda bulunan miktar ile kaytl miktar arasndaki fark ise fazla veya noksan stununa kaydedilir. 23 nc maddeye gre tespit edilen fire nedeniyle ortaya kan noksanlklar tutanakta ayrca gsterilir. Fazla veya noksan kmasnn nedenleri aratrlr. Tanr mallarn noksan kmasnda kast, ihmal veya tedbirsizlii olanlar hakknda 34 nc maddeye gre ayrca ilem yaplr. 5666 (2) Saym ilemleri tamamlandktan sonra saym kurulunca tanr mal ilem belgesi dzenlettirilerek tutanan fazla veya noksan stunlarnda gsterilen miktarlarn giri ve k kaytlar yaptrlmak suretiyle kaytlarn saym sonularyla uygunluu salanr. (3) Birinci snf asker mzelerin koleksiyonunda bulunan eserlerin saym kendi zel dzenlemelerinde belirtildii ekilde yaplr. (4) Saym yaplan birimin tanr mal sorumlusu, saym sresince saym kuruluna refakat eder ve kurulca dzenlenen saym tutanan imzalar. Tanr mal ynetim hesab MADDE 33- (1) Tanr mal ynetim hesab, nceki yldan devreden, yl iinde giren ve yl iinde k yaplan tanr mallar ile ertesi yla devredilenlerin ve yaplan saym sonucu bulunan fazla ve noksanlarn cins, miktar veya deer olarak tanr mal ynetim hesap cetvellerinde gsterilmesidir. Tanr mal ynetim yetkililerince hazrlanan tanr mal hesap cetvelleri, tanr mal ynetim biriminin harcama yetkilisi, birlik komutan veya kurum amiri tarafndan onaylanr. (2) Kamu idaresince hazrlanan tanr mal ynetim hesap cetvelleri, Saytay veya kanunlarla yetkili klnm mercilere istenildiinde gnderilmek ve denetimlerde ibraz edilmek zere birimlerinde muhafaza edilir. Sz konusu cetvellerin birimlerinde muhafaza sresi, Saytaya Verilen Her eit Gider ve Gelir Evrak ile Her eit Belgelerin Saklanma Sreleri ve Yokedilme Usulleri Hakknda Tzkte mal hesaplar iin belirlenen sreden daha az olamaz. BENC BLM eitli Hkmler Fire, kaybolma, krlma ve bozulmaya sebep olma MADDE 34- (1) Kast, ihmal veya tedbirsizlik sonucunda tanr maln fire vermesi, kaybolmas, krlmas veya bozulmas nedeniyle oluan kamu zarar, ilgili mevzuat hkmleri uygulanmak suretiyle sorumlularndan tahsil edilir. (2) Tarihi veya sanat deeri olan tanr mallarda bir zarar sz konusu ise en az bilirkiiden oluan bir heyet tarafndan nce eserin deeri, daha sonra meydana gelen zararn miktar tespit edilerek, yukardaki esaslara gre zarar tazmin edilir. (3) Tanr mallarn zelliinden veya olaan kullanmndan kaynaklanan ypranmalar nedeniyle meydana gelen miktar ve deer azallarnda sorumluluk aranmaz. denetim ve hesap denetimi MADDE 35- (1) denetim, kamu idaresinin almalarna deer katmak ve gelitirmek iin kaynaklarn ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarna gre ynetilip ynetilmediini deerlendirmek ve rehberlik yapmak amacyla mevzuatla belirlenen i denetim standartlarna uygun olarak yaplr. (2) Tanr mallarn i denetimi, bnyesinde 5018 sayl Kanunun 63 nc maddesi erevesinde i denetim birimi oluturulan kamu idarelerinde i denetiler, dier kamu idarelerinde ise tabi olduklar mevzuat hkmlerine uygun olarak denetim elemanlar tarafndan yerine getirilir. denetim kapsamnda; a) Tanr mallarn edinilme yntemlerinin ilgili mevzuata uygunluu, 5667 b) Btn tanr mallarn giri ve k ilem ve kaytlarnn usulne uygun olarak belgesi dzenlenmek suretiyle yaplp yaplmad, c) Tanr mallarn edinilmesi ve kullanmnda ekonomiklik, yerindelik, etkililik ve verimlilik ilkelerine uyulup uyulmad, ) Tanr mallarn muhafazas ve kullanlmas srasnda kast, ihmal veya tedbirsizlik nedeniyle kamu zararna neden olanlarla ilgili tazmin ilemlerinin, zamanam sresi iinde yaplp yaplmad, d) lgili mevzuatta belirtilen hususlar ile kamu idaresince gerekli grlen dier hususlara uyulup uyulmad, dikkate alnr. (3) Denetim srasnda veya denetim sonularna gre soruturma almasn gerektiren bir duruma rastlanldnda, durum ilgili birimin en st amirine bildirilir. Dzenlenen denetim raporlarnda, tanr mal kayt ve ilemlerinde tespit edilen risk alanlar ve alnacak tedbirlere ilikin neriler belirtilir. (4) Tanr mallarn denetimine ilikin olarak dzenlenen denetim raporlar, gerei yaplmak zere, ilgili mevzuatta belirtilen birimlere gnderilir. (5) Hesap denetimi, ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslara gre yaplan teftileri kapsar. Tanr mallar ile ynetim birimleri ve depolarn kodlanmas MADDE 36- (1) Kamu idarelerince edinilen tanr mallar, kaytlarda kod veya stok numaras verilmek suretiyle izlenir. Tanr mal ynetim birimleri ile bunlara bal depolara birer kod numaras verilir. (2) Tanr mal ilemleri nedeniyle dzenlenen belge ve cetvellerde bu stok ve kod numaralar kullanlr. Kamu idarelerince yaplabilecek dzenlemeler MADDE 37- (1) Kamu idareleri, tanr mallarn giri ve k ilem ve kaytlarnda Tanr Mal Ynetmeliinde yer alan defter, belge ve cetvellerden uygun grleni aynen kullanlabilir veya bu Ynetmelikte belirlenen usul ve esaslara bal kalmak ve Maliye Bakanlnn uygun grn almak kouluyla bu cetvel ve belgelerde deiiklik yapabilir ve bunlarn yannda baka defter, belge ve cetveller de kullanabilir. Kamu idareleri; a) 10 uncu madde gereince tanr mal ilem belgesi dzenlenmeyecei belirtilen tanr mallarn ayrca tutulan kaytlarda izlenmesine esas olmak zere dzenlenen belgeler ile 27 nci madde gereince geici olarak tahsis edilen tanr mallarn takibine ilikin kayt ve ilemlerde dzenlenen belgeleri ve bu tanr mallarn denetimlerinin ne ekilde yaplacan, b) Tanr Mal Ynetmeliinin 14 nc maddesi gereince Maliye Bakanlnca belirlenen tutara kadar olan deer artrc harcamalarn nitelik ve trlerini, c) 31 inci madde gereince yaplan geici devirlere ilikin usul ve esaslar, ) Tanr mallara kod veya stok numaras verilmesi ile tanr mal ynetim birimlerinin ve bunlara bal depolarn kodlanmasnda ve bu kodlamalarda yaplan hatalarn dzeltilmesinde uyulan usul ve esaslar, 5668 d) Kaybolma, krlma, bozulma, evsafn kaybetme, fire veya kullanm sresinin dolmas nedeniyle kullanlamaz hale gelmesi ya da canl tanr maln lm hallerinde, tanr maln kaytlardan karlmasna esas olan belgeler ile bu belgeleri dzenleme ve onaylama yetkisine sahip mercileri, e) Ekonomik mrn tamamlam olan veya tamamlamad halde teknik ve fiziki nedenlerle kullanlmasnda yarar grlmeyerek hizmet d braklan tanr mallarn HEKe ayrlmasnda uygulanan usul ve esaslar ile bu konuda yetki verilen makam ve komisyonlar, f) Devir ve teslim ilemlerinde dzenlenen saym tutana ile devir ve teslim tutanann ekli, ieriklerinde yer alan dier bilgiler ve dzenlenmesine ilikin usul ve esaslar, belirlemeye ve grevi gereince zellik arz eden dier uygulamalarn daha ayrntl ve aklayc bir ekilde dzenlemeye yetkilidir. (2) Kamu idareleri, bu Ynetmelik hkmlerine gre tanr mal kayt ve ilemlerinde grev alanlarn grev, yetki ve sorumluluklaryla ilgili eitim kurslar dzenleyebilir. ALTINCI BLM Geici ve Son Hkmler Geici ve son hkmler GEC MADDE 1- (1) Bu Ynetmelie dayanlarak hazrlanacak alt dzenleyici ilemlerin yrrle konulmasna kadar mevcut dzenlemelerin bu Ynetmelie aykr olmayan hkmlerinin uygulanmasna devam olunur. (2) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nceki dnemde ikili veya ok tarafl uluslararas anlamalar kapsamnda tedarik edilen, muayene ve kabul ilemi srasnda ortaya kan ve kamu idaresi aleyhine sonulanm bulunan uyumazlk konusu tanr mallara ilikin ilemler, bu Ynetmeliin 12 nci maddesinin ikinci fkrasna gre yrtlr. Yrrlk MADDE 38- Saytayn gr alnarak hazrlanan bu Ynetmelik 1/1/2011 tarihinde yrrle girer. Yrtme MADDE 39- Bu Ynetmelik hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr. 5669 5670 TAINIR MAL LEM BELGESNN DZENLENMESNE LKN AIKLAMALAR (1) Belge numaras: Mali yl banda 1den balamak zere mali yl sonuna kadar verilen numaradr. (2) Tarih: Tanr mal ilem belgesinin dzenlendii tarihtir. (3) daresi: Tanr mal saymannn bal olduu kamu idaresi ve varsa kadro numarasdr. (4) Harcama birimi: Tanr mal saymannn bal olduu harcama birimi ve varsa kod numarasdr. (5) Deposu veya ambar: Tanr maln bulunduu depo veya ambar ve varsa kod numarasdr. (6) Teslim eden firma: Tanr mal teslim eden firmann ad veya varsa kod numarasdr. (7) Fatura veya dayana belgenin tarihi/says: Tanr mal ilem belgesinin dzenlemesine esas tekil eden fatura veya belgeye ait tarih ve saysdr (Yurt dndan devletten devlete szlemelerle veya ikili uluslararas anlamalar kapsamnda yaplan almlarda ilgili devlet veya kurulular tarafndan gnderilen ve fatura yerine geen belge veya formlarda, alnan maln yeteri kadar ayrnty iermedii durumlarda tanr mal ilem belgesi, malzemenin envantere giriini salayan irad belgesi, varsa saym ve kontrol iin hazrlanan belge ve gnderilen fatura yerine geen belge ya da formdaki bilgiler esas alnarak doldurulur.). (8) Muayene ve kabul komisyonu raporu tarihi/says: Tanr maln giriinde muayenesine ait muayene ve kabul komisyon raporunun tarih ve saysdr. (9) lem eidi: Tanr maln ilem belgesinin giri veya k ilemlerinden hangisine ait olduudur. (10) Sra no: Malzemenin sra numarasdr. (11) Stok numaras: Tanr mala ait stok numarasdr. (12) Cinsi, zellikleri ve durumu: Tanr maln cinsi ve zellikleri ile maln yeni, kullanlm ve HEK durumundan hangi durumda olduudur. (13) l birimi: Tanr mala ait l birimidir. (14) Miktar: Tanr maln miktardr. (15) Birim maliyet bedeli: Tanr maln giriinde al bedeli, knda ise stok kaytlarndaki bedelidir. (16) Tutar: Tanr maln toplam bedelidir. (17) Genel toplam: Belgedeki tm tanr mallarn bedelinin genel toplamdr. (18) Not: Tanr mala ait gerekli grlecek dier aklamalardr. (19) Gnderilen yer: Tanr maln knda gnderildii yer ve varsa kod numarasdr. (20) Gnderilen depo veya ambar: Tanr maln knda gnderildii depo veya ambarn ad ve varsa kod numarasdr. (21) Giri kaytlarnda tanr mal onay: Tanr mal ynetim yetkilisinin giri onay ve imza tarihidir. (22) k kaytlarnda tanr mal onay: Tanr mal ynetim yetkilisinin k onay ve imza tarihidir. (23) Tanr mal giriinde teslim eden tarafndan doldurulur. (24) Tanr mal knda teslim alan tarafndan doldurulur. NOT: Yaplan ilemlerde sadece yaplan ilemin zelliine uygun olarak ilgili blmler doldurulur, dier blmler bo braklr.