21.

YZYIL
[11]
Austos 11 Say: 32
Anayasa devletin meruiyet kaynan, kimliini, kurulu esaslarn, temel ama
ve grevleri ile ynetim biimini belirleyen; bireylerin hak, zgrlk ve ykml-
lklerini gsteren, kiilerin birbirleriyle, toplumla ve devletle ilikilerini dzenle-
yen temel yasadr. Anayasa stn hukuk normudur. Demokratik hukuk devletin-
de ana yap, yasama, yrtme ve yarg organlarndan oluur. Yazl anayasalar ol-
masa da, uluslararas hukuka ve genel duruma tabi devletler daima bu zellikleri
tarlar. Kurulu artlar itibaryla istisna konumunda olan devletlerin anayasalar
ise farkllk arz edebilir ama hibir lkeye rnek tekil etmezler.
Trk Anayasalar
Bugne kadar 1876 Kanun-u Esasisi, 1921, 1924, 1961 ve 1982 olmak zere ya-
zl 5 anayasamz olmutur. 108 ylda 5 ayr anayasamzn olmas, iinde bulunulan
artlarn sonucudur. Yklan Osmanlnn devam olarak kurulan Trkiye Cumhuri-
yeti Devletinin yeniden inas, 1960 ve 1980 darbeleri sonucu getirilen rejimlere ait
dzenlemeler sebebiyle yeni anayasalar ortaya kmtr.
Yerlemi, asrlar tesinden gelen kkl bir kltr ve medeniyet birikimine sa-
hip olan Trkler iin anayasann bu kadar sklkla deimesi rahatszlk vericidir.
Ama sebepleri vardr. Alt asrlk Cihan Devleti Ali Osmann, Birinci Dnya Sava
sonras dalmasyla meydana gelen ve btn dnyay etkileyen muazzam anafo-
run etkilerinden kurtularak gvenlik ve istikrar salamak kolay bir i deildir. Ha-
len de millet, devlet ve bireyler olarak bunun sanclarn yayoruz.
kinci nemli tespit daha yapmak gerekirse; hayatmza yn veren bu 5 anaya-
sada da, 108 ylda hep ayn kalan bir husus vardr, o da devletin kimliidir. Kimli-
e ait deerler hi deimemitir. Bu kimlie, devletin ve onu kuran milletin ruhu
diyebiliriz. Baka bir anlatmla 1876 Kanun-u Esasisinde devletin kimlii nasl ifa-
de edilmise, 1982 Anayasasna kadar da aynen devam ettirilmitir. Byle olmas
da ok tabiidir. Zira bir millet 100 defa devlet kursa, hepsinde de kendi kimliini
Yeni Anayasa Tartmalarnn
ifreleri
Sadi SOMUNCUOLU*
* 21. Yzyl Trkiye Enstits Ynetim Kurulu yesi
Sadi Somuncuolu
21. YZYIL
[12]
Austos 11 Say: 32
devlete yanstr ki, Benim
egemenliimi temsil eden be-
nim devletimdir demi olur.
Kimlik meselesi ok nem-
li olduu, bugnlerin tartma-
larna da k tutaca iin, da-
ha somut deliller vermek iste-
riz. Bu adan, Sultan II. Ab-
dlhamit zamannda yrrl-
e giren 1876 Kanun-u Esasi-
sine bakalm. (1908 deiik-
likleri dhil)
- Madde 1. Osmanl Devle-
ti lkesiyle bir btndr, hi-
bir gerekeyle blnemez.
- Madde 2. Osmanl Devle-
tinin baehri stanbuldur.
-Madde 8. Osmanl Devle-
tinin uyruunda bulunanlara
Osmanl denir.
- Madde 17. Yasa nnde btn Osmanllar eittir. Kiilerin, din ve mezhebine
baklmakszn vatana kar ayn hak ve devleri vardr.
-Madde 18. Devlet memuru olabilmek iin devletin resmi dili Trkeyi bilmek
arttr.
-Madde 57. Mecliste mzakerelerin dili Trkedir.
-Madde 68. Trke bilmeyen milletvekili olamaz.
-Madde 71. Milletvekilleri, seim blgesinin ayrca vekili olmayp, Osmanl ve-
kilidir.
Devletin kimliini gsteren bu temel kriterler 1876 Kanun-u Esasisinden nce
de aynen vard. Sarayda, orduda, devlet ilerinde, mahkemelerde, iirde, edebiyat-
ta, kltrde, musikide, mimaride, sanatta, hasl her yerde ve her ite, Trk klt-
r ve Trke vard. Baka trl de olamazd, nk millet ayn milletti. Selukluda
da durum farkl deildi.
1
1 Prof. Dr. Ercilasun Ahmet Bican, Trkiye Cumhuriyeti Bir Trk Devletidir, Yenia, 20.07.2011
Yeni Anayasa Tartmalarnn ifreleri
21. YZYIL
[13]
Austos 11 Say: 32
Kanun-u Esasideki devletin temel yapsyla ilgili bu ilkelere
1921,1924,1961,1982 anayasalarnda da aynen yer verilmitir. Yukarda 8inci mad-
dede bahsi geen Osmanl kavram, Trk Milletini ifade etmektedir. Aynen 1921,
1924, 1961 ve 1982 Trkiye Cumhuriyeti Anayasalarndaki Trkiye kavramnn,
Trk Milleti anlamna geldii gibi. Bu anayasalarn hepsinde de Egemenlik kayt-
sz artsz Trk Milletine ait denilmekle, iki kavramn ayn anlamda kullanldna
aklk getirilmitir. Bugn Trkiye kavramnn, Trkten ayrym gibi istismara
kalklmasnn mant ve mesnedi yoktur.
Osmanl Devletinin mrn tamamlamas zerine yerine Trkiye Cumhuriyeti
Devleti gemitir. Bu dnemde btn dnyada imparatorluklarn daldn, ege-
menliin artk hanedan eliyle deil, dorudan doruya
millet eliyle temsil edildiini, demokratik-hukuk rejim-
leri dnemine girildiini hatrlamalyz. Bu husus
TBMMnin 1922de 308 numaral kararyla yle ifade
edilmitir: Osmanl mparatorluunun kurucusu ve
gerek sahibi olan Trk Milleti,dmanlarna kar
kyam etmibu gnk kurtulu gnne vasl olmu-
tur.
an gerei gz nnde tutularak Trkiye Cumhuriyeti devleti milli ve ni-
ter/tekil olarak kurulmutur. Bunun iin 1921 geici Anayasas 1.md.Egemenlik
kaytsz artsz milletindir; 2.md. cra kuvveti ve yasama yetkisi milletin yegne
ve hakiki temsilcisi olan Byk Millet Meclisinde belirir ve toplanr demektedir.
Benzer hkmler 1924 Tekilat- Esasiye 2.md. Devletin resmi dili Trkedir,
3.md.Egemenlik kaytsz artsz milletindir, 4.md. Trk Milletini ancak Trkiye
Byk Millet Meclisi temsil eder; 1961 Anayasas 2.md, devlet milli, 3.md. resmi
dili Trkedir, 4.md. Egemenlik kaytsz artsz Trk Milletinindir,1982 Anayasa-
s 3.md. Devletin dili Trkedir, 6.md. Egemenlik kaytsz artsz Trk Milletinin-
dir eklinde belirlenmitir.
Grld gibi devletin kimlii,1876 Kanun-u Esasinden, 1982 Anayasasna
kadar hi deimemi Trk olarak kalmtr. Egemenlie ortak olarak baka bir
unsura yer verilmemitir.
Anayasalar ve Kanunlar Kullanldka Deer Kazanrlar
Yasalar, toplumlarn ihtiyalarn karlayacak ekilde gelitirilip deitirilerek,
mahkeme itihatlaryla zenginleiyor. Mkemmelleiyor. Dolaysyla anayasalar ve
kanunlar kullanldka deer kazanyor. Bu bakmdan yeni anayasa sz ok so-
runlu ve dikkat isteyen bir konudur. Arlkla Afrika gibi yeni ve istikrar kazanma-
Trk Milletini bin yldr
bu lkede yaayan 80
milyon olarak deil,
aralarnda Trkn de
yer ald 36 etnik para
olarak gryorlar
Sadi Somuncuolu
21. YZYIL
[14]
Austos 11 Say: 32
m devletlerde sklkla anayasa ve yasalar deitiriliyor. ABD ise 250 yldr anaya-
sasn deitirmemitir.
1961de ihtilalclar, sfrdan yeni anayasa yapmaya kalktklarnda, anayasa hu-
kukunda otorite olan rahmetli Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Bagil srarla u tavsiyede bu-
lunmutu: Kanunlar kullanldka mkemmelleir. 1924 Anayasasn pe atma-
yn. Bnyemize ve ihtiyalarmza uyan maddelerini muhafaza edin, yetersiz veya
eksik olan ynlerini gelitirin. Eer siz yeni bir anayasa yaparsanz, ideal planda
ok iyi olabilir ama toplum hayatnda nelerle karlaacanz bilemezsiniz. ok
byk skntlara sebep olabilir.
Bu tavsiyeye uyulmad ve 1961 anayasas yapld. Trk siyaseti 1982ye kadar bu
anayasayla kavga etti. 1980 darbesini yapanlar da, ayn hataya derek 61 Anaya-
sasn pe atp, tepki olarak 1982 Anayasasn yaptlar. Bu defa Trk siyaseti ve
aydnlar bu anayasa ile kavgaya dtler.
imdi de ayn hata yaplyor. Ancak hayati derece nemli bir farkla: 1876 Os-
manl Anayasasndan gnmze kadar hizmete sokulan btn anayasalarda dev-
letin milli kimlii, daha ak ifadesiyle kurulu esaslar hep ayn kald. Tarihimizde
ilk defa, devletin ve milletin kimlii deitirilmek isteniyor. Trkiyeyi dntr-
mek ad verilen bu srecin, lkede gerginlie ve ayrmaya zemin hazrlamas da
bundandr.
Renksiz, deolojisiz ve Kimliksiz anayasa olabilir mi?
nsanlar gibi milletler de sbjektif varlklardr. Hayata baklar, deerleri, alg-
lamalar, ncelikleri, yorumlar farkldr. Bunun iin bu varlklar ayr renkleri, ide-
olojileri ve kimlikleri tarlar. Bylece, ortak deerleri ne kadar ok olursa olsun,
insanlk milletleerek sr olmaktan kurtulup, ahsiyetleiyor. Dnya dzeni de
bu yapya dayanyor. Bu ereveden baknca, madem devletleri milletler kuruyor,
o halde devlet hangi millete aitse, rengi, ideolojisi ve kimliinin de ona gre ekil-
lenmesinden baka ne olabilir?
ktidar partisi adna anayasa almalar yapan Prof. Dr. Ergun zbudun Renk-
siz anayasa doru, bir ideolojiye bal anayasa yanl olur; Prof. Dr. Zafer skl
ise; Milliyetilik farkl anlald iin anayasaya girmemeli diyor. Dorudur, Trk
Milleti, milli kltr, milli-niter devlet, Atatrkn dnya gr, kurucu felsefe,
devletin kurulu esadiyor. Dorudur, Trk Milleti, milli kltr, milli-niter devlet,
Atatrkn dnya gr, kurucu felsefe, devletin kurulu esaslar gibi kelime ve
terkipler farkl yorumlanacaktr. Bu tabii deil mi? Hayat budur. ablonlar, tek tip
kavray yoktur.
Yeni Anayasa Tartmalarnn ifreleri
21. YZYIL
[15]
Austos 11 Say: 32
Asrmzn en byk medeniyet projesi dedikleri AB Anayasas bu konuya yle
yaklam: Avrupann kltrel, dini ve insani mirasndan...ilham alarak... Manevi
ve ahlaki mirasn bilincinde olarak... Avrupa halklarnn kltrlerindeki ve gele-
neklerindeki eitlilie ve ye devletlerin kimliklerine saygl olarak...kiliseyle s-
rekli irtibatta bulunarak...
Evet, bakaca rnee ihtiya duymadan ksaca diyelim ki; eer siz dnya huku-
kunun bir paras ve bir millete mensupsanz, renginiz, ideolojiniz ve kimliiniz de
olacaktr.Baz evrelerin kafa kartrmaya ynelik gayretleri, elbette bouna deil-
dir. Topluca bakldnda, bunlarn Trk Milletinin egemenliiyle sorunlar olduu
grlyor.
Niin sfrdan anayasa?
1982 Anayasasnda, 29 ylda 138 deiiklik yaplmtr. 1987den itibaren, her
meclis ve her iktidar dneminde deiiklikler olmutur. zellikle AB taleplerinin
byk ksm aynen benimsenerek, gerei yaplmtr. Bu gerekeyle AB 17 Aralk
2004 Zirve kararyla, Trkiyenin Kopenhag siyasi kriterlerini yerine getirdiini
aklayarak, Trkiyeye mzakere tarihi vermitir.
Dn TBMMde yaplan bu deiikliklere, ieriden ve dardan vg dzenler,
nedense bugn aalayc bir slupla itiraz ediyorlar. 138 deiiklie ramen bu
bir darbe anayasasdr, ok deiiklik yapld ama ruhu kald, diyorlar. Bir dier
itiraz ise deiiklikler anayasay yamal bohaya evirdi, btnl kalmad. Bu-
nun iin demokratiklemeyi, zgrlemeyi ve insan haklarn btnyle ele
alan yeni bir anayasaya ihtiya vardr. tirazlar, belirsiz ve ok genel mahiyettedir.
Anayasann ruhu derken kastedilen nedir? Hangi deiiklikler btnl bozu-
yor ve yamal bohaya eviriyor? Bunlar drste, aka ve delilleriyle ortaya kon-
mad iin, verimli bir tartma yaplamyor. 1987den beri anayasay deitiren
milli irade, (stelik son dnem hari deiiklikler uzlamayla yaplmtr) btnl-
neden bozsun? Neden yamal bohaya evirsin? Bu iddialar doruysa, demek ki
meclislerimiz yetersiz kalmlardr. yleyse imdiki meclisin yeterli olacann bir
delili var m? Hem de sfrdan anayasa yapma iddiasyla ortaya klyor. Bu mec-
lise nasl ve neden gveneceiz?
Anayasann ruhu veya kimlii deimedii iin sfrdan anayasaya ihtiya
var iddias, gerek amac ifa ediyor. Anayasann ruhu dedikleri ise, devletin
Trk Milletine ait olmasdr. Sanki tarih boyunca baka trl olmu gibi...
Anayasann ruhunu gsteren ilkeler, Balang blmnde, devletin ad-
nnTrk Devleti olduunu ve vatanda olan herkesin Trk sayldn tarif
eden 66. maddesi ve deitirilemez, deitirilmesi teklif dahi edilemez dedii ilk
Sadi Somuncuolu
21. YZYIL
[16]
Austos 11 Say: 32
3 maddesinde aka ifade edilmektedir. Sfrdan anayasa diyenlerin esas derdi-
nin bu maddelerle ilgili olduu anlalyor. Babakann 66. maddedeki Trk st
kimlii etnik bir arm yapt gerekesiyle Trkiye vatandal olarak dei-
tirmeyi dnmesi, bunun en ak delili niteliindedir.
Bu zihniyetin kendilerine has yle bir izahlar var: Osmanl sadece Trk Mil-
letinin deil, herkesin devletiydi. Ama Atatrk ve arkadalar, Trkiye Cumhuriye-
ti Devletini sadece Trklere gre kurdu, dier etnik gruplar dlad. Trkiyenin te-
mel meselesi budur. Biz Trk ile dier etnisiteleri eitleyerek, demokratikleme ve
zgrlemeyi salayp, her grubun siyasi egemenlie dhil olmasn temin edece-
iz. Bylece kardelik ve birlik tesis edilmi olacaktr. Bu durumda anayasa da, ya
hibir etnik grubun ad gemeyecek veya her etnik grup ayn konumda olacak.
Bylece sorun olan milli/ulusal devletten kurtulacaz. ok ortakl etnik devlete
geeceiz.
Meselenin z bu aklamadadr. Kavramlar hi ekinmeden ve kurnazca arp-
trlyor, sonra da icat edilen yeni kavramlar zerine, dnyada benzeri olmayan,
akl d bir rejimin inasna allyor.
arptrlan kavramlar ele alalm. Osmanlda olduu gibi, Trkiye Cumhuriye-
tinde de devlet, herkesindir. Bireyler asndan doru bir kabuldr. Ancak ege-
menlik sz konusu olunca yanltr. Zira egemenlik kavram milletle ilgilidir. Ege-
men olan millettir. Bu durumda doru cmle Osmanl da, Trkiye Cumhuriyeti de
Trk Milletinin devletidir eklinde olmalyd.
kincisi ise Demokrasi, zgrlk ve eitlik gibi deerler, btn dnyada
olduu gibi bireyler/vatandalar iin geerlidir ve onlar iin kullanlr. Etnik/rk,
din veya dier toplum gruplar iin kullanlmaz. nk bunlarn eitliini bireyle-
rin eitlii salar. Onun iin hr, eit veya demokrat birey denmesi, bir hayat
gr olarak ifadesi dorudur. Siyasi bakmdan ise, bireylerin seme ve seilme
hakk varsademokratik rejim de var demektir.
Atatrk ve arkadalarnn, Osmanlnn devam olan Trkiye Cumhuriyetini,
Trk Milletinin zerine kurmas, son derece isabetli olmutur. an gerei de bu-
dur. Dland denilen soy, boy, airet gibi gruplar, sosyolojik, hukuki ve siyasi a-
dan Trk Milletinin birer paralar, unsurlardrlar.
Uluslararas hukuk ve dnyadaki genel durum da aynen byledir. Egemenlik-
ler bir millet, bir devlet ve eit birey esasna gredir. Bireylerin eitlii, lkedeki b-
tn sosyal gruplarn da eitliini salad iin, temel insan haklarnn, en adil e-
kilde kullanlmas da bu sayede mmkn olmaktadr. Dnya hukukunda, insanl-
n her sorunuyla ilgili szlemeler mevcuttur ancak etnik gruplarla ilgili herhangi
bir szleme ve anlama yoktur. nk etnik gruplar milletten saylmaktadr. o-
Yeni Anayasa Tartmalarnn ifreleri
21. YZYIL
[17]
Austos 11 Say: 32
unlua mensupturlar. Ayrlk gtmeleri ve imtiyaz talep etmeleri mmkn deil-
dir. Akas itirazclar hakl ve samimi deildirler.
Parti ktidarlar veya TBMM sfrdan anayasa yapabilir mi?
TBMM veya parti iktidarlar anayasann, deitirilemez denilen, devletin kimlii
ve niteliklerini belirleyen maddeleri hari dierlerini deitirebilirler. Ama sfr-
dan yeni bir anayasa yapamaya yetkileri yoktur.
Prof. Dr. etin Yetkin konuya aklk getiren makalesinde
2
yle diyor: Ye-
ni bir anayasa yaplp yrrle girinceye kadar, eskisi yrrlkte kalacaktr. O
halde, yaplacak tm ilemler yrrlkteki anayasaya uygun olmaldr. Bu a-
dan 1982 Anayasasna bakarsak, her eyden nce, 11/1.madde hkmnn y-
le olduunu grrz: Anayasa hkmleri, yasama, yrtme ve yarg organlar-
n, idare makamlarn ve dier kurulu ve kiileri balayan temel hukuk kuralla-
rdr.
6. maddenin 2. fkrasnda ise denilmektedir ki, Hibir kimse veya organ kayna-
n Anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz.
Anayasa Yapmak hi kukusuz, bir devlet yetkisinin kullanlmasdr.
u halde, yeni bir anayasa yapmak, ancak yrrlkteki anayasa olanak tanrsa
dnlebilir.
O nedenle, ilk olarak TBMMNN GREV VE YETKLER baln tayan 87. ve
sonraki maddelere baktmzda Meclisin tm yetkileri tek tek sayld halde by-
le bir yetkinin tannmadn gryoruz. DARE ile ilgili 123. ve sonraki maddeler-
de de byle bir yetki sz konusu deildir.
1982 Anayasasnn 175.maddesi Anayasa maddelerinin nasl deitirilebilece-
ini hkme balamtr. Baka bir deyile, Anayasada yaplacak herhangi bir de-
iiklik, yine Anayasann belirledii biimde yaplabilecektir. Nitekim u ana de-
in hep byle yaplmtr. Ancak, burada sz konusu olan maddelerde deiik-
liktir. Sfrdan yeni bir anayasa deildir.
1982 Anayasasnn 4nc maddesi, ilk 3 madde hkm deitirilemez ve de-
itirilmesi teklif edilemez dediine, 2inci maddesi Balangta belirtilen temel
ilkelere dayandna, bu ilkelerde egemenliin kaytsz artsz Trk Milletine ait
olduu kaydedildiine gre, devletin kurulu esaslar asla deitirilemez.
Bu hukuki aklamadan sonra diyebiliriz ki; anayasann ruhu deitirilemez.
2 Prof. Dr. Yetkin etin, mudafaaihukuk@superonline.com
Sadi Somuncuolu
21. YZYIL
[18]
Austos 11 Say: 32
Trk Devletinin asrlar tesinden gelen kimliini, 27 Mays ve 12 Eyll ihtilal ana-
yasalar da, deitirmeyip aynen korumutur.
Emperyal Gler ve Blc Terr rgt PKKnn sfrdan Anayasa htiyac
Artk herkes ok iyi biliyor ki, ABD, AB ve PKK, yeni bir anayasa istiyor. s-
temekle de kalmyor, terr dhil her ynden bastryorlar. Devletimizin mili (bir
millet) ve niter/ (merkezden ynetim) yaps bozulmad srece, lkenin b-
lnmesi mmkn deildir. Bunu amann rtl yolu da ok ortakl etnik re-
jimden geiyor. Buna federasyon demek doru deildir. nk Almanya ve
ABD rneinde olduu gibi ayn milletin federe devletlerinden olumuyor. Dn-
yada bir benzeri olmayan, bir milletten olmay reddeden, ayr ayr etnik unsurlar-
dan meydana gelen acayip bir inadan bahsediliyor. Dalan Yugoslavya benze-
ri bir rejim.
Bu hedefe ulalrsa, daha sonraki bir vadede devam da gelecek. O da, ran-
Irak-Suriye-Trkiyeden koparlacak paralar zerine Byk Krdistann kurul-
masdr. Tarih uuruna sahip olanlar meselenin burada da bitmeyeceini, bin yl-
dan beri devam eden Hal zihniyetinin gerei olarak, Trkn Anadoluya hapse-
dilmesi ve eritilmesiyle, bu topraklarda Byk Ermenistan-srail-Yunanistan gibi
egemenliklerin kurulacan bilirler. Bu son safha da 50-60 yl veya daha uzun s-
rebilir.
Bu bir hal projesidir. Byle olduuna dair baz deliller sunalm:
- Byk Ortadou ve Geniletilmi Afrika Projesi(BOP)nin resmi haritasna
bakldnda her ey ayan beyan grlebilir. steyenler Osmanl Devletine kabul
ettirilenSevr haritasn ve Sevr Antlamasn da hatrlayabilirler. Barzaninin ma-
kam odasndaki haritayla ayn olduunu da bilmelidirler.
- 1998de toplanan AB Konseyi u karar ald: Krt sorunu siyasallatrlarak,
uluslararaslatrlarak ve halklarn hukukuna gre zlecektir. Btn bunlar ara-
dan geen 13 yl iinde AB sreciyle aynen gerekletirilmitir.
- PKKnn yan kuruluu gibi alan nsan Haklar Dernei(HD)nin imzasn ta-
yan, 2000 ylnda da basm yaplan 320 sayfalk Kopenhag Siyasi Kriterleri ve
Trkiye isimli kitap 1998de AB Komisyonu Genilemeden Sorumlu Komiseri Ver-
heugena elden verilmitir. Trkiyenin ok ortakl etnik devlete geii iin, Ana-
yasann hangi maddelerinin ne ekilde deitirilecei,
3
genel af,
4
66.md.den Trk
3 Kopenhag Siyasi Kriterleri ve Trkiye (Mevzuat Taramas), nsan Haklar Dernei Yayn, s.13,53,78 ,103
4 a.g.e, s.14
Yeni Anayasa Tartmalarnn ifreleri
21. YZYIL
[19]
Austos 11 Say: 32
kavramnn neden ve nasl karlaca,
5
anadillerde
yayn, retim ve eitim
6
gibi pek ok dzenleme, ad
ister AB sreci olsun, ister PKK alm olsun hepsi bu
kitapta mevcuttur.
- AB Trkiyeye adaylk statsn Aralk 1999da
verdi. 2000 ylndan itibaren nmze konan siyasi
artlarn hepsi de, inanlr gibi deil ama ad geen kitaptan alnmtr.
- Akan kan dursun aldatmasyla, ABD-AB-PKK siyasi-demokratik zm da-
yatyor. Kan aktanlar, kan durdurmak iin devleti, vatan ve milleti blmeyi -
zm olarak gsteriyorlar.
Btn bunlar sfrdan anayasa talebinin, hatta dayatmasnn kaynanda han-
gi mihraklarn olduunu gstermeye yetmiyor mu?
Daha fazla uzatmadan soralm acaba AKP, Trkiyenin dntrlmesi denilen
bu projenin neresinde duruyor? Aslnda bu sorunun cevab da ak. BOPta bize e-
bakanlk grevi verildi diyen Babakan, bu srete nemli bir yere sahiptir. Hare-
ket noktas ylece zetlenebilir. Trk Milletini bin yldr bu lkede yaayan 80
milyon olarak deil, aralarnda Trkn de yer ald 36 etnik para olarak gr-
yor. Bilime, tarihe, inanlarmza tamamen aykr olan bu bakn gerei olarak da,
milli ve niter/merkezi devlet yapsndan, ok ortakl etnik bir devlet yapsna
geilmesi kanlmaz oluyor. 2002den beri yaplan dzenlemeler de, buna gre ol-
mutur.
Szn burasnda yine soralm: Acaba Babakan, BOP ve PKK ile ayn grte
diyebilir miyiz? Hayr. Anlald kadaryla Babakann projesi ok ortakl etnik
yapya geile tamamlanyor, devam etmiyor. Byle bir benzerlikten bahsedebili-
riz.
SONU
Anayasay toptan deitirmek, anayasaya gre mmkn deildir. Hukuk hibir
iktidar partisine byle bir yetki verilmiyor.
Eer bu deiiklik bir de, devletin Trk Milletine ait olduunu gsteren kimlii-
ni yok etmek suretiyle, asrlar tesinden gelen egemenlii ortadan kaldryorsa, bu-
na silahsz darbe deniyor. nk devletin TBMM dahil btn kurumlarnn birinci
grevi, Trk Milletinin birliini, vatann btnln ve devletin bamszln ko-
Milli ve niter/merkezi
devlet yapsndan,
ok ortakl etnik
bir devlet yapsna
geilmesi ngrlyor.
5 a.g.e, s.31
6 a.g.e, s.96
Sadi Somuncuolu
21. YZYIL
[20]
Austos 11 Say: 32
rumak ve yaatmaktr. Ykmak deildir. Byle bir durumda, anayasa hukukular-
nn syledii milletin direnme hakknn doduudur. Nitekim 1982 Anayasa-
snn Balang blmnn son cmlesinde, bu anayasa Trk Milleti tarafndan,
demokrasiye ak Trk evlatlarnn vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olu-
nur denilmektedir.
Eer maksat anayasay daha demokratik, daha zgrlk ve insan hakla-
rna daha fazla nem verecek hale getirmek ise, devletin kurulu esaslarna (kim-
liine) halel getirmeden, uzlamayla gerekli dzenlemeler yaplabilir. Saylan bu
stn deerleri uluslararas hukukun anlad gibi Anayasamza kazandrmak iin
uzlamaya almak gerekmez mi? Tabii bunun iin 1982 Anayasasnn hangi mad-
delerinin, hangi ekilde deitirilmek istendiinin milletin bilgisine drst ve ak-
a sunulmas gerekir. Yine emperyal glere ve blc unsurlara aikr, Trk Mil-
letinden gizli almalar ve kamuoyunu yanltacak taktiklerle, yuvarlak ve genel
sylem ve sloganlarla, anayasa gibi hayati bir meseleyi oldubittiye getirmekten
uzak durulmaldr. Aksi takdirde altndan kalklamayacak sorunlar yumann ii-
ne dlr.
Umulur ve temenni edilir ki, bu tehlikeli yanllardan vazgeilir, milletimizin
gerek ihtiyalaryla uralr. lkemiz kt niyetlilere kar hakkyla savunulur.
21. YZYIL