21.

YZYIL
[10]
Nisan 10 Say: 16
Gelimekte olan lkelerde (Trkiye) sa-
nayinin nemli girdi maddesi olan elektrik
enerjisinin nemi yadsnamaz. lkemiz su
kaynaklar ve fosil yakt kaynaklar bak-
mndan zengin konumda deildir. Tketimi
tasarruflu, retimi maksimum llerde
kullanmalyz.
Elektrik enerjisi retiminde fosil yakt-
lar (termik ve doalgaz) 25 bin MWkurulu
gce hidroelektrik santrallerde 19 bin me-
gavat kurulu gce ulam durumdayz.
.Termik santrallerde nemli pay doalgaz
evrim santralleri almaktadr. lkemizde
tketilen elektrik enerjisinin %54, doal-
gaz evrim santrallerinde retilmektedir.
Dolays ile da baml elektrik retim sek-
tr olumaktadr.
Elektrik tketimimiz, 2009 ylnda 200
milyar KWa ulat. Bunun 108 milyar
KW s doalgaz evrim santrallerinde re-
tilmitir. Doalgaz ithalatna 8 milyar dolar
deme yapldn dnrsek, turizm geliri
ve ihracat geliri iki milyar dolar artnca se-
vinen bir toplumuz. Doalgaz ithalatna b-
yk demeler yapmaktayz. Bunu en aza in-
dirmek iin kendi enerji kaynaklarmz
devreye sokmalyz.
Bamsz Hidro Elektirik Santralleri
Elektrik enerjisi retiminde hammadde
(doalgaz, ithal kmr) ithalatn azaltma-
nn yolu, yerli kaynaklar harekete geir-
mektir. Su kaynaklarmzn elektrik enerjisi
retiminde yzde ellisini kullanabilmekte-
yiz. Tm su potansiyelimizi kullanrsak
retime 80100 milyar KW bir katk sala-
yabiliriz. Elektrik enerjisi talebinin 2025 y-
lnda 400 milyar KW olaca tahmin edil-
mektedir. Su kaynaklar ancak bunun
%25ini karlayabilecektir. Toplam kurulu
gcmz iki katna karrsak 2025 ylnda-
ki talebi ancak karlayabileceiz. Bu da,
her yl 3000 MWretim tesisini devreye al-
mamz demektir. Tahmini olarak, 2025 y-
lnda kurulu g toplam 90 bin MWolacak.
Yenilenebilir enerji kaynaklarnn yatrmla-
rn hzlandrmak iin gerekli yasal dzenle-
meleri yapp daha nce yaplan dzenleme-
leri de piyasa oyuncularna uygulatabilir-
sek, bu kaynaklar deerlendirmede ncelik
gsterip yatrmcnn nn aarak yenile-
nebilir enerjide toplam potansiyel olarak,
15 bin MW RES, 3 bin MW gne, 40 bin
MW HESlerden oluacaktr. Byle bir du-
rumda tm yenilenebilir enerji kaynaklarn
deerlendirmi oluruz. Bunun da toplam
58 bin MWdir. 2025 ylnda tahmin edilen
kurulu gcn 58bin MW HES, RES, g-
ne, 32 bin MW kmr, doal gaz evrim
santrallerinden oluaca anlalmaktadr.
Ekonomide byme hzmz %4 art ol-
duu zaman, elektrik enerjisi talep art
arpan etkisiyle %6 olmaktadr. Bu durum-
da bir nceki ylki talebe gre, 12 milyar
KW ekstra elektrik retmemiz gerekecek
ya da ithal edeceiz. Bir rnek verecek
olursak oruh Havzasnda 27 adet HES
projesi planlanm olup bunlardan iletme-
de olan var, inaat halinde olan var, proje
halinde olan var, hepsi tamamlandnda 10
milyar KW retim olacaktr. Bu lkemizin
yllk talep artn bile karlamayacak du-
rumdadr.
Sonu olarak lkemiz doal kaynak ve
su zengini bir lke konumunda deil. Tke-
timde tasarruflu olmak retimde kaynaklar
maksimum ve verimli kullanmak iin her
trl tedbiri almann bilinci iinde olmal-
yz
Da Baml Elektirik retim Sektrnden
Bamsz Hidroelektirik Santrallerine
Ali Rza SZEN*
* Bereket Enerji retim A.. Ankara Koordinatr TOBB Enerji Meclis yesi