1

S A L A T


2







S A L A T


Klnamaz,eyleeda.
Beondakikanetfeda.
Gzelmrn,olmasnheba.
Gelirmisindnyayabirdaha?


NamazmmininMirac.
Mslmannbatac.
Herderdininilac.
zmnnurunamaz.





























3
N D E K L E R
NSZ
:......... Balarken
BRNC BLM

Salat ile namazn ifadeleri

BRNC KISIM
Namazdaki szler blm
Niyyet ve tekbir
Avu ii rakkamlar ve ifadeleri
Sbhaneke ve aklamas
Euz besmelenin ksa aklamas
Fatiha suresi
Zamm sure
ve drt rekatl farzlarn son rekatlarnda
neden zamm sre okunmaz?
Kunut duas
Tekbirler, (281 ve I)
Rku
Semi Allahu limen hamideh
Rabbena lekel hamd.
Secde
Tahiyyat Salavat dualar
Rabbena atina
Selam
Alahmme entessalam ve min kesselam
Ala Raslina salavat
Sbhanellahu
Ayetel krs
Tebihler
Dua
Fatiha, hamd.

KNC KISIM
Namazdaki hareketler blm

Saysal ifadeler, birinci yn
Hareketler de Adem
Elif ve bir in ifadeleri
Tahiyyatta Muhammed kelimesi

kinci yn
Nebat, hayvan, maden, insan mertebeleri
Namaz, bor mu? emir mi? hediye mi?
Kyam ve nebatlarn hikmeti
Rku ve hayvanlk hikmeti
Secde ve madenlik hikmeti
Namazda ekolojik denge
Tahiyyat ve ifadesi
nc yn
brahimiyet
4
Museviyet
seviyet
Muhammediyet

Drdnc yn
Efal
Esma
Sfat
Zat

NC KISIM
Be vaktin zamanlamalar mertebeleri ve dier namazlar

Be vaktin kesinlemesi
Elli vaktin ifadesi nedir?
Mirac dn Hz. Muhammed-i niin Musa Al. karlad?
Namazn mertebeleri
Efal mertebesinin namaz
Esma mertebesinin namaz
Sfat mertebesinin namaz
ki drt rekatl namazlarn zellii
ki Rekatl namaz
Rekatl namaz
Drt Rekatl namaz
Vakitlerin zellikleri
Vakitlerin olumas
Sabah namaz
le namaz
kindi namaz
Akam namaz
Akam namaznn iki zellii
Yats namaz
Vitr namaz
Kunut dualar
Vitre gelince
Vitriyyet
Ferdiyyet
Yirmi yedi derece namaz
Yirmi sekiz derece namaz
Cuma namaz
Bayram namaz
Cenaze namaz
Teheccd namaz
Mirac namaz
Hz. ems-i ziyaret
KNC BLM
Ezan- Muhammed-i Ezan- erifin olumas

Namaz uykudan hayrldrn ilavesi
ALLAH lafz
ALLAH-u Ekber
ALLAH-u Ekber tekbirleri
5
Ehed enla ilade illallah
Ehed enne Muhammedrraslllah
Hayye ales - salat
Hayye alel - felah
Kad kametissalah
ALLAH-u Ekber
La ilahe illallah
Ezan Duas
(99) Mevzu-u
































N S Z

Muhterem okuyucum, uzun zamandr oluumuna altm bu kitap da nihayet
tamamlanm bulunmaktadr.

Himmet edin okuma zahmetine katlandnzda, ya olduka derin dncelere
dalacak, veya hi ilginizi ekmeyeceinden bir kenara brakacaksnz. Fakat ben, yine de size
okuyup dnmenizi tavsiye edeceim.

Acaba, dal it ne kadar taklidi ibadetlerle vakit geireceiz? Yaptmz iin neyi
ifade ettiini anlamadan ve ruhuna vakf olmadan, vakti gelince tekrarladmz oluumlar.
6
bizleri hayal ve zandan baka nereye gtrebilir ki?...

Eyy Hak yolcs kardeim, zerindeki gaflet topran at. Donuk halde olan i
alemini, gnln faaliyete geir, canlan. Harekete ge, ataletten kurtul, Nefsinden hr ol ki,
ancak o zaman daha tarafsz ve isabetli dnceye oluasn.

Namazlarmzn sadece bedensel deil, ruhsal ynlerinin de bulunduunu
unutmayalm ve her iki ynnn de hakkn vermeye alalm.

Sevgili okuyucum Bu kitabn yazlnda, diziliinde baslnda bastrlnda emei
ve hizmeti geenleri sayg ile yadet. gemilerine hayr dua et, ALLAH c.c. gnlnde feyz
kaplar asn.

Yarabbi bu kitaptan meydana gelecek manev haslat evvela acizane Efendimiz
Muhammed S.A.V.nin ruhuna, sonra merhum Nusret Efendi Babamn, Rahmiye Annenin ve
btn Uki canlarnn ruhlanna hediye eyledim, kabul eyle.

Not: Bundan sonra ki kitabmz inallah mbarek geceler ve gerekleri olacaktr.


Necdet ARDI UAK
TEKRDA

7
BALARKEN

Saylarn Baz zellikleri
Harflerden meydana gelen hece ve kelimelerin nasl birer ifadeleri var ise,
rakkamlarn da tek veya daha ok olularnda da baz ifadeler olmaktadr. Bir veya bir ka
rakkam yan yana gelince nasl ki saysal bir deer ifade ediyorsa, ayn rakamlarn bir de szel
ve manasal deerleri vardr. Bunlardan bazlarn aaya karmaya altm.

Kitabmzn iinde yeri geldike bu saylarn bazlarnn mana ve ifadelerini grp
anlamaa alacaz.

(1) Ehadiyyet ve teklik alemi.
(2) Tekin itte dnmesi. Sen ve ben
(3) Yakyn mertebeleri, lmel, aynel, Hakkal yakyn.
(4) eriat, tarikat, hakikat, marifet,
anasr- erbaa (drt unsur) toprak, su ate, hava.
(5) Hazarat- hamse be hazret
(Efal, esma, sfat, zat ve nsan- kamil, mertebeleri.)
(6) mann hakikatleri.
(7) Nefis mertebeleri.
(Emmare, levvame, mlhime, mutmeinne, radye, merdiyye, safiye)
(8) Cennet mertebeleri.
(10) Varlk ve yokluk birarada.
(11) Birlikteki okluk.
(12) nsan-n seyr mertebeleri. Kelime-i tevhidin harf says
(13) Hazret-i Muhammed A.L.nn rumuz says.
(17) Namazn farzlar.
(18) On sekiz bin alem.
(19) Besmelenin harf say, on dokuz mucizesi.
(28) Yirmi sekiz peygamber.
(33) sevivet kemali, tebih say.
(40) Kemal ya. bir gnlk namazm rekat say.
(99) Esmal hsna. ALLAHn gzel isimleri.
ve dierleri






S A L A T

8
NAMAZ BAHS

u

a b

'a b2 a
euz billahi mineeytanirraciym

y

a y

a a 2
bismillahirrahmanirrahiym


elhamdllillahi rabbil alemiyn
vessalatu vesselamu ala resulina muhammedin
ve al alihi ve eshabihi ecmain

Muhterem okuyucum, evvela Cenab- Haktan cmlemiz iin akl, fikir, zeka ve gnl
genilii niyaz ederim. Zira. en ok bunlara ihtiyacmz vardr.

Dnce dnyamzn hareketsiz olduu ve genelde islami yaantnn yzeysel kald
gnmzde, yeni aratrma ve dncelere ihtiyacmz vardr. Bu yzden biz de Salat
namaz zerinde bir miktar alma ve aratrma yaptk, sizlere sunmaa alacam.
Geri bu bahis, kurallat gnden beri aratrlyor, her aratrmada da yeni bir
yn ortaya karlyor. Biz de bunlara bir miktar bir eyler ilave edebilirsek ne mutlu!

Bilindii gibi slam dininin be temel direinden biri de namazdr.
Namazn bir ok yn olduunu alimlerimiz bildirmilerdir. Bunlarn fkhi yn dini
kitaplarn hepsinde ok geni ve tafsilatl bir ekilde anlatlmtr.
Biz burada namaz hocas kitaplarnda belirtilen, namaz nasl klnr? ekli ile
deil de; namazn daha ziyade ortaya kmam olan manevi ve i yn, vahdet yn ile
ilgili ksmlarm ele almak istiyoruz.

Cenab Hak msaade ettii, aklmzn erdii kadar ineallah aklamaya alacaz.
Allah c.c. cmlemize gayret ve gnl genilii versin gereini yerine getirmeye alalm.
nk slamda namaz sadece fiziksel baz hareketleri yapmaktan ibaret bir oluum deil,
batn ile birlikte, yani ii ve z ile birlikte, ok mhim bir ibadet eklidir.

Bilindii gibi namaz ibadetinin biri hareketler dieri szler olmak zere iki ana
unsuru vardr.
Namaz klan kimse, bilerek veya bilmeyerek bu iki ynn de yerine getirmektedir.



Namaz ierisinde ezbere sylenen szler az pnarndan akar, dklr. Okuyan bu
oluumu idrak etse de etmese de, yaplan bu i eer, artlanmlklar ve alkanlklar iinde,
adet hkmnde kalyor ise, biz ancak Namaz kldmz zan edebiliriz.
Bu ekliyle, acaba, namazmz gerek hukuku ile meydana gelmi olabilir mi?

Cenab- Hakkn bizlere vermi olduu akl, bilgi ve ruhla, szleri ve hareketleriyle
namazlarmz, biz Mslmanlara yarar bir ekilde eda etmemiz, Hakkn luizurunda
deerimizin artmasna sebeb olacaktr.
9
O halde mmkn olduu kadar hareketler ve szler olanrak namaz ibadetini iyi
inceleyip, aratrp, gerek ynlerini ortaya karp, ylece eda etmeye almalyz.

Namazda, szler ve hareketler olmak zere iki yn var demitik.
Bunlardan hareketler;
- kyam,
- rku,
- secde,
- tahiyyat gibi hususlar kapsar,
szler ise,
okunan Sure, ayet, dua, zikr gibi eylerden ibarettir.

imdi; bunlar yava yava incelemeye alalm ve hi farknda olmadan bir gnlk
namaz ibadeti iinde srasyla ne kadar ok ve gzel, eyler yaptmz hayretle grelim.
Fakat yine bunlar idrak edebilmemiz iin, temizlenmi- bir i dnyamza ve aklmza
ihtiyacmz olduunu bilelim.






















B R N C K I S I M
SZLER BLM

Bilindii gibi Hanefi mezhebi itibariyle,
bir gnlk be vakit namaz,
- on yedisi (17) farz,
- yirmisi (20) snnet,
- (3) de salat-u vitr, olmak zere krk (40) rekattr.

Bunlarda sylenen szler,
- Niyyet 13 Defa
- Sbhaneke 15
- Euz Besmele 15
10
- Sadece Besmele 25
- Fatiha 40
- Zamm Sre 33
- Kunut Duas 2
- Tekbirler 281 Ezan ve kamet
- Kunut Tekbiri 1 tekbirleri ile beraber
- Sbhane Rabbiyelaziym.(en az) 120
- Semi Allahu ilmen hamideh 40
- Rabbena lekel hamd 40
- Sbhane Rabbiyelala (en az) 240
- Tahiyyat okunu 21
- Salli ve barik salavatlar 26
- Rabbena atina ve devam 13
- Selam 26
- Allahmme entesselam...: 13
- Ala Rasulna salavat 5
- Sbhanellahu velhamd lillahi... 5
- Ayetel krsi 5

TESBHLER
- Sbhanellah 165 (33x5)
- Elhamdlillah 165 (33x5)
- Allahu Ekber 165 (33x5)

- Lailahe illallahu vahdehula... 5
- Allahmmahurna veya benzeri 5
- El ap dua 5
- Duadan sonra Fatiha 5
1494 toplam


Toplam, yaklak olarak bir gnlk be (5) vakit namazda,
tekli veya gurup halinde
bin drt yz doksan drt (1494) defa azmzdan yukardaki kelime ve cmleleri
karyoruz:
Nekadar muhteem bir sistem ve dzenleme!....


Her oluum da, Ull elbab Kamil akl sahipleri iin bir ok ibretler vardr.
Bylece, bir gnlk namaz ibadetini ksaca inceledikten sonra, tekrar szler blmne
geip, szlerin ifade ettikleri anlamaya alalm.

Dinimizde SALAT olgusunu ifade eden bir ok ayet-i kerime ve hadis-i erif
vardr; ancak NAMAZ kelimesi yoktur.
Trkeye evrildiinde salat kelimesinin manas, dua ve namaz kelimeleriyle
verilmeye allamaktadr, fakat bu kelimeler salat, kelimesinde bulunan ok ykl mana
ifadelerini karlayamamaktadr, belki de bu yzden namaz ibadetimizi gerei gibi yerine
getiremiyor ve hakkyla faydalanamyoruz.

Nasl ki, Allah-u ekber yerine Tanr uludur demek sureti ile tekbirin karl
verilemiyor ise *(1), salat karl namaz da yetersiz kalmakta ve ancak namaz
olgusunun birinci mertebesi olan efal yani fiil mertebesini anlatabilmektedir.
(1494) 1
4
9
4
18
18 bin alem namaz
iinde
11
*(1) Bu mevzu ile ilgili izah. Ezan- Muhamed-i blmndc gelecektir.

Halbuki SALAT kelimesinin ierii;
namaz olgusunu
- hem efal/fiil mertebesinde,
- hem esma mertebesinde,
- hem sfat mertebesinde ve
- hem zat mertebelerindeki oluumlarn tamamn kapsamna aldndan
kiiye geni bir saha amaktadr.

imdi SALAT ( o ) kelimesinin ifade ettii manay anlamaya alalm,
bu kelime harfi yani
() sad Cenab- Hakkn sfat alemini
() lam lahud alemini
(p) te tevhidleri ifade etmektedir

Namaz klan kimse, eer, gerek salat olgusunu meydana getirmeye alyor ise,
- bedeni ile efal mertebesinde,
- okuduu szler ile esma mertebesinde,
salatn
- sad ile sfat mertebesinde,
- lam ile lahud zat mertebesinde ve
- te si ile de btn mertebelerin tevhidini
z varlnda toplam olmaktadr.

Yani, tevhid-i efal,
tevhid-i esma,
tevhid-i sfat, ve
tevhid-i zat, mertebelerini*(2), kendi bnyesinde idrak edip, namazn o ekilde
kendinden kendine, ifa eder.
*(2) Bu mertebeler rfan Mektebi adl kitabmzda anlatld.
Bu oluum mthi bir itir. Buraya ancak irfan yolundan gelen, gerek salat olgusunu
deerlendirebilen Hak yolcular ulaabilir.
te salat kelimesinin ifade ettii geni anlaml manas budur ve mminin mirac
olan namaz da budur.

Namaz kelimesi ise sadece beden mertebesinde yaplan ibadet-i ifade etmektedir.
te bunun iin bizler, daha batan nmze perde ekmi, ulalmas lazm gelen yeri
kaybetmi oluyoruz.
Adet hkmnde klnan bu namazlar, acaba klanlara ne kadar fayda salayacak?...
Yaptmz her trl ii aratrp en gzel ekliyle yapmamz bize den balca
grevdir. nk dnyadaki en kk vaktimizin bile deeri ok byktr. Boa geen bir
saniyenin, geri kazanlmas hi bir zaman mmkn olamayacaktr.


S Z L E R N A N L A M L A R I

NYYET : Mesela kbleye dnerek, niyyet ettim sabah namaznn iki rekat
12
snnetiniklmayadiye baladk,
ve ALLAH-U EKBER deyip ellerimizi kulaklanmza gtrdk.

imdi bu ksm biraz incelemeye alalm.
Evvela ALLAH-u EKBER nedir?
Genelde bu tekbir kelimesi Tanr uludur ekliyle ifade edilmeye allr ki,
kesinlikle karl deildir.
Ayrca, byk ALLAH c.c. diye de genel olarak ifade etmeye alyoruz ki, bu
dahi olmas gereken gerek manay ifade edemiyor.

Kebir byk ekber en byk manasna olduundan, en byk ALLAHtr
demi oluyoruz.
Fakat bu kelime, zerinde ok durulup, dnlmesi lazm gelen bir kelimedir.

Bunu gerek ynyle anlayabilmemiz iin, evvela ALLAH c.c. kelimesinin neyi
ifade ettiini, ALLAH c.c. ve mertebelerinin mahiyetini ve huzurunda durduumuz o
azamet-i ilahiyenin ne olduunu dnmemiz ve anlamamz gerekmektedir.

Ezan- Muhammedi blmnde bu mevzuu tekrar ele alacaz. Burada imdilik bu
kadarla brakyoruz.



Tekbir getirirken avularmz ak ve ileri, Kabe-i muazzamaya dnk olarak
ellerimizi kulak memelerimize gtrdmzde, yapm olduumuz bu hareketi biraz
inceleyelim.

Kabe, Hakkn zatinin timsalidir.
Her kiinin avularnn iinde,
sada 18
solda 81 rakkam yazmaktadr,

Arap rakkamlaryla bu ikisinin toplam 99 eder. (QX +XQ = YY)
El parmaklar ise, ALLAH c.c. lafznn harfleridir, yani, ALLAH c.c. yazsdr.

te salat ibadetini ifa etmeye alan kii bunlar bilerek ellerini kulaklarna
kaldrp, ALLAH-u EKBER dediinde,
- evvela dnyaya ait ne varsa hepsini geriye atm olmas gerekmektedir.
Ba parmaklarn kulak memelerine dedirmesi,
eynsankulaklarma,azndankanduy,manasnanla demektir.

Ellerinin iinde (99) esmai ilahiyye
parmaklarnda ALLAH c.c. smi celal ile ALLAHn zatinin timsali olan
Kabeyi erife kar durmas,
zatnn, zatna; efal mertebesinden balayarak her mertebede ayna olmas demektir.

Bu mertebede kiinin, Hakkn huzurunda;
Hak olarak kendini bilip, bulmas ve bu hali yaamasyla ok byk bir irfaniyete
ermi ve mahbubiyyet yani sevilen mertebesinde olmu olmas gerekmektedir.
13

Namazlarn ihmal ile terkedenler, neler kayp ettiklerini bir bilselerdi?

Kii kendi, izafi kimliinden varlndan geip, hakiki varl olan, lahi
kimliine brnecek,
kendini Hakkani sfatlaryla tanyacak ve zatndan zatna, kyam ile tazim etmi
olacaktr.

Be vakit salatta, (13) niyyet ve niyyet tekbiri vardr.
13 says nsan- kamilin rumuzlarndan bir rumuzdur.
Alt Peygamber isimli kitabmzn Muhammed aleyhisselam blmnde bu husus
anlatlmaya alld.

Bir baka ynden, be parmamz, Hakkn be hazret yani Hazarat hamse
mertebelerim sal sollu ifade etmektedir.



(Yasin 36/83 ayette)
( 3 p 2

a bzj XS
um a
fesbhanelleziy biyedih melekt klli eyin
ve ileyhi trceune
buhaldeklli/hereyinmlk/tasarrufu
yedih/onun/kendisininyed/eli/kudretiileozat/eysbhan/mnezzehtir
veileyhi/ona/kendisizre/deinercea/rucueder,dndrllr
Hereyinmlkiyyetielindeolanzatulhiyyetihertrlnoksanlktan
tenzihederiz,hereyonadnecektir.

(Tebareke/Mlk 67/1)
9 a 2

a bjm Q
tebarekelleziy biyedihil mlk
mlk/saltanat/ynetim,hkmranlk
yedihi/onun/kendisininyed/eliileolanzattebarek/bereketli/ycedir
Elindekimlknebereketlidir,hkmyle

be (5) parmakl insan elinin nelere kadir olduunu;
sa elin iindeki 18 rakamnn, 18 bin alemi;
ikisininin toplamnn, 99 (9 + 9) yine toplamn 18 ettiini,
sol elin iindeki 81 (8+1= 9) +1 ilavesiyle 19 olduunu,
bir baka ifade ile
sa el ii 18
sol el ii 19u ifade etmekte,
yani
biri 18 bin alem
dieri Kuran da 19 mucizesini ifade etmekte olduunu idrak edip;
14
99 ile ifade edilen aslnda sonsuz esma-i ilahiyenin
ve tekbir getirirken sylediimiz ALLAH lafz celali ile birlikte smi azam
oluturan 100 ismi zuhura karmay ifade etmektedir.

nsan ne byk bir mertebede olduunu, keke yakyn bilgisi ile anlayabilse idi ne
olurdu?

te kii, Niyyet tekbiri ile yelpaze gibi at bu muazzam ilahi srlarla Hakkn
huzurunda Hak olarak durmaa balam olmaktadr.
Kii dier zamanlarda, Haktan ayr m? - Hayr.
Ancak, namazda ok zel olarak Hakkn huzurunda duruyor olmaktadr.

Tekbirin devamnda el balayp, aa kard bu muazzam srlar gizlemi, kulluk
mertebesine inmi, oradan niyaza balam bulunmaktadr.



te bir kimse, gaflet ve alkanlk hkmleriyle namazna baslarsa, i daha batan
noksan olduundan gerekli oluumu meydana getiremiyor demektir.
Cenab Hakkn bizim namazmza ihtiyac yoktur, fakat bizim onu tanmaya sonsuz
ihtiyacmz vardr.
Namazlarmz bir beklenti iinde, yani cennet sevdasyla yapyorsak bu, avam iin
menfaat karl bir iten baka bir eye yaramaz, ve bunda ALLAH rzas aranmaz. Bu
durumda ancak nefsin rzas olduu bilinmelidir.

Tasavvuf ehli olarak namazlarmz her trl dnya ve ahret menfaatlan karlnda
yapmaktan imtina etmeliyiz.
Eer Rabbimiz bize namazklsanzdahisizicehennemeatacam dese, biz
yine namazlarmza devam etmeliyiz.
nk namazlarmz bize her ne kadar sevab kazandnyor ise de, gerek manada
klnan namaz, nsan- irfan mertebesine ulatracak en gzel bir sistemdir, ve yle
dzenlenmitir.
Namazgafilan,sehviscdest.
Namazarin,terkivcdest.
Yani,
Gafillerin namaz, yanlma secdesi ile.
Ariflerin namaz, vcudlarn terk ile olur,
demilerdir.

Enel Hak ehidi, Hallac Mansur, elleri bileklerinden kesildikten sonra,
grevlilerden biraz mhlet ister;
der ki, akn iki rekat namaz vardr, bunun abdesti kiinin kan ile
alnr, ve kesik kol bileklerinden akan kanlarla yzn gzn ykayp abdest alr gibi
yapar, namazn klar, ve hayatna son verilir.

Byk velilerden, Cneyd-i Badadiye bir gn bir arkada gelip,
senin yakn dostun (Hseyin ennuri) bir haftadr cezbe ile sema
etmektedir,nedersiniz? diye sorar;
O da biraz dndkten sonra, namazlarmneyapyordu? diye sorar.
Bunun zerine gelen kii ona,
namazvaktigeldiindenamaznklptekrarsemayabalyordu der.
15
Bunun zerine Cneyd-i Badadi Hazretleri,
elhamdlillah,bizdebunubeklerdik,demitir.

Hazret-i Ali Efendimizin ayana saplanan okun namaza durduunda karld
bilinen mehur hadiselerdendir.
Aleyhissalat vesselam efendimizin ayaklannn alt yarlncaya kadar ibadet ettii dini
kitaplarda geni ekilde yazldr.

Gzel klnan bir namaz insana mutlaka dnya ve ahret saadetini temin eder.






S B H A N E K E

te byle ihlasl ve irfanl bir durula kyamdaki kii gnln Rabbine, rabt ederek
ksa sreli bir skunetten sonra sbhanekeyi okumaya balyor.

sbhaneke allahmme ve bihamdike
ve tebarekesmke ve teala ceddke
ve la ilahe gayruke.

Sbhaneke Allahmme,
ey azameti, an, yce olan Rabbm ALLAHm! Seni her trl
noksanlklardantenzihederim.Senokadarycesinki, dediinde;
namaza balarken el ile yapt hareketleri bu safhada kelama dnyor, zuhura
geliyor.
Gnlnde kaynayan, coan ilahi sevgi yava yava zuhura kmaya balyor.

ve bihamdike
seninhamdnlesenihamdederim.
ok ince manay ifade eden bu sz bir miktar amak istersek, yle diyebiliriz.
Esasen ben yokum ki, benim hamdmla diyeyim.
Ve bihamdike
seninhamdnlasanahamdederim.
Neticede ne oluyor? Ben yok isem, bende hamd eden sensin.
Yani senin hamdnla bu hamd oluuyor, yerine geliyor.

Szlerine ve niyazna devam ederek.
ve tebarekesmke
vesenneycesin,nembareksin,nebereketlisin.
ve teala ceddke
senneycesinneazametlisin.
vela ilahe gayruk
Vesendengayrdailahyoktur.
Ben bunu byle bilir byle yaarm, demi oluyor, lisanen ve de halen.

te kii, namazn srdrd mddete gnde 15 defa bu sbhanekeyi okuyor. (1
16
+ 5 = 6) imann gerek artlarn da meydana getirmi oluyor.











E U Z U B E S M E L E

Sbhanekeyi okuduktan sonra,
Euz billahi mineeytanirraciym
bismillahirrahmanirrahiym geliyor.

Bu ne demek?
Euz billahi
BenALLAHaistiazeeder/snrm.
Kimden?
recmedilmi/kovulmu,talanmeytandanALLAHasnrm.
Devamnda,
Bismillahirrahmanirrahiym, dediinde kii,
genel anlamda:
Rahman ve Rahiym olan ALLAHn adyla demek olan 19 harfli Besmele-i
erif
zel manada ise,
ALLAH isminin geni varlnda Rahmann, rahminde, Nefes-i Rahmani
ile neyi, nerede meydana getirmeyi dilemise, orada faaliyete geirir demek olur.

Bylece 18 bin alem meydana gelmi,
geriye kalan 1de de varl var eden yce zat, btn alemden ve de nsan-
kamilin gznden, saltanatn seyr etmi olmaktadr.

te bu oluuma binaen 19, Kuran da mucize rakkam olmutur.
Yeri olmad iin 19 rakkamnn detaylarna girmeden, ancak ilgisi dolaysyla,
Kuran- Keriymde bulunan 114 besmele-i erif, 19un 6 katdr.
6 rakam ise bilindii gibi genel anlamda imann artlardr.

40 rekatl bir gnlk namazn 15 rekati, euz besmele ile balyor;
geriye kalan 25 rekati ise sadece besmele ile balyor.

15 rakkamn ayrtrrsak 1 ve 5 olur, bunun toplam 6dr.
6 daha evvelcede grld gibi imann kemalatn ifade eder.

25 rakkamn ayntrrsak, 2 ve 5 olur, bunlarn toplam ise 7dir,
7 Etturu seba yedi tur nefis mertebelerinin saysdr,*(3).

*(3) rfan mektebi adl kitabnda anlatld.

17
15 ve 25 rakkamlannn ayrmalarnn toplam (15 iin) 6 ve (25 iin)7 idi;
ikisinin toplam ise (6 + 7) 13 olur ki,
bu da Efendimizin, yani Hakikat-i Muhammednin ifresini vermektedir.

13 rakkamnn ayrmasnn toplam 1 + 3 daha 4tr.
4 says ise eriat, tarikat, hakikat, marifet mertebelerim ifade eder.

4n sana bir sfr (0) konduunda 40 says elde edilir ki,
- bu da bir gnlk namazdaki rekatlarn toplam saysdr
- ve ayrca efendimizin Peygamberlik ya balangcdr.

Burada kk bir hatrlatma ile dikkatinizi ekmek istiyorum.
yleki;
40 saysndan her hangi bir say karn, (40 11 = 29)
kan saylar kendi bnyesinde toplayn, 11 (1+1=2) ve 29(2+9=11)
kan iki ayr sayy tekrar toplayn 2 + 11 = 13
her ilemde neticenin 13 olduunu greceksiniz.

Bir misal olmak zere, yleki:
40tan 11i karalm, geriye 29 kalr,
1+1 daha 2 eder. 2+9 daha 11 eder.
2+11 toplandnda 13 olur.

Sizler bu yoldan deiik hesaplamalarla 40n iinden hangi sayy ele alrsanz aln
neticede 13 saysn bulduunuzu greceksiniz.

Daha evvelcede belirtildii gibi 13 saysnn zellikleri Alt Peygamber isimli
kitabmzda daha geni olarak anlatld, burada bu kadarla brakyoruz.
























18



F A T H A S U R E S

Bu anlay iinde besmeleyi de ektikten sonra, sra Fatihaya geliyor. Kii ancak
bu hazrlklardan sonra onu gerek anlamyla okumaya balayabiliyor.

Bir gnlk namazda krk (40) defa, okunan Fatihay erifin ifadesi,
40 bl 4 (40/4 = 10) 10
eriat, tarikat, hakikat, marifet, mertebelerinde
ve her mertebede, 10ar rekat olmak zere bu mertebelerin hakikatlerini, yaayarak,
okumak ve namazlarn klmaktr.

imdi! Namaza durmaya hazrlanan kii,
- nce niyyet etti,
- sonra srasyla
- tekbir getirdi,
- sbhanekeyi okudu,
- euz besmeleyi ekti.

Bylece vehim ve hayal yani eytan ve eytan dncelerden arndktan
sonra,
- tam bir safiyet ile, Fatiha suresini okumaya balayabilirse, ancak o zaman onun
hakikatine nfus etmi olabilir.

Burada, Elhamd sresine niye Fatiha ismi verilmi diye bir soru akla gelebilir.
Fatih fetheden, aan manasnda olduundan, kitab amak, namaz amak,
ifadesinde olduunu dnebiliriz.
Daha mhim olarak da,
- Kuran Keriymin iindeki manalar amak,
- namaz olgusunun, gerek Salatn gerek ifade ve manalarn amak diye
dnebiliriz.

Gayemiz burada, Fatihay- erifin genel tefsir ve yorumunu yapmak olmadndan
ksa bir zet vermekle yetineceiz. ALLAH c.c. cmlemize akl gnl akl versin.

(Fatiha 1-7)
ba l za R
elhamd lillahi rabbil alemiyn
dediimiz zaman,
Hamd ancak alemlerin Rabbina, mahsustur, demi oluyoruz. Bu ifadeyi
ok iyi anlamamz gerekiyor,






neallah, gelecek sayfalarda Hamdn be (5) mertebesini aklamaya alacaz.

19
Nasl bir ALLAH c.c.?
=y

a y

a S
errahmanirrahiymi
RahmanveRahimolan.

Rahmaniyyet;
simlerin ve sfatlarn, gerek yzleri ile meydana geliinden ibarettir, diye tarif
edilmitir.
Hi bir fark gzetmeksizin her varlk ihtiyacn ancak Rahmaniyyet mertebesinden
karlayabilir.

Rahiym ise, ze ve ie ait ihtiyalar karlar.

6a b T
maliki yevmddiyni
Dingnnnsahibi anlamnadr.

Din gn, gelecekteki kyamet gn olarak belirtiliyor ise de,
Ayrca din gn kii hangi anda ve zamanda kendinde ise, yani gaflette deil de
Hakkani varl ile megul ise, ite o vakit ayn zamanda onun din gndr.

n b

a j b

a U
iyyake nabd ve iyyake nesteyn

iyyake nabd demekle
Bizancaksanaibadetederiz

ve iyyake nesteyn demekle de
Ancaksendenyardmdileriz demi oluyoruz.

Bu ksmlar okuyor iken aklmz da Hak dncesinden baka, dnyalk bir
dnce var ise, ite o dnce her ne ise, namaz klan kiinin Rabb has ve yardm
diledii o duncesi olur;
farknda bile olmadan gizli irkin iine dm bulunur, ki ok dikkat etmek ister.





= ba l za R
ihdinassratal mstakyme
Bizidoruyolagtr

= oa

a a W
20
b

a la
sratalleziyne enamte aleyhim
gayril madubi aleyhim ve leddallyne

sratalleziyne enamte aleyhim
zerinenimetverdiinkimselerinyoluna

gayril madubi aleyhim ve leddallyne amin.
Gazabavedalaletedmeyenlerinyolundangtr Amin.

Fatiha sresinin bir ismi de, Sebul mesani yani iki yedili dr.
Zahir ve batn
Hak ve kulluk ile iki manal demektir.

Bylece zahir ve batn manalarn idrak ederek Fatiha sresini okuyan kii,
arkasndan (33) rekattede zamm sure yani ilave sre okumas lazmdr. Sadece
farzlarn tahiyyattan sonraki (7) rekatin de okunmaz.

Genel ve gerek hatlaryla Fatiha sresinde, Hak ve insan arasnda kurulan ahenk,
zamm srelerde ki mevzular ile de daha teferruatl hale getirilip en ince noktalanna kadar
Rabb bilme yolu almaktadr.
nk ancak, nefsini bilen Rabbn bilir hkmnce, Rabb bilme, kendini
bilme yolundan gemektedir*(4).

*(4) Hazreli Ali efendimizin Fatihadan yetmi deve yk ilim kardm dedii
rivayet olunmutur.
Doktor Sleyman Alein. ar tefsir okulu adl kitabinin (64) nc sayfasnda
aran, hocas (Ali al-Havvan) yalnz Fatihadan 240999 ilim karabileceini
nakleder.












Z A M M I S U R E

Fatiha ile belirli bir Hak ve kul bilgisine ulaan kii zamm- sureler ve ayetler
ile de bilgisini geniletmeye devam eder.

Mesela Kevser suresini okuduunda ondaki mana ve ifadeleri, ihlas veya daha baka
her hangi sure ve ayetleri okuduunda her birerlerinde bulunan deiik mana. ve ilimleri
renmi olur.

21
te Fatihadan sonra okunan Kuran blmleri bizlerin bilgilerinin artmas iin
okutulan ksmlardr. Bu bizim hem menfeatimizedir ve hem de mslman bilgili kimse
olmaldr.

ve Drt Rekatli Farz Namazlarn
son rekatlarnda neden Zamm- Sure okunmaz?
Bunu anlamak iin evvela, farz ve snnet nedir? Bunun tarifini bilmemiz
gerekir.
Genel anlamda,
farz ALLAHn emirleri,
snnet ise, Hz. Muhammedin S.A.V. yaptklar ve tavsiyelediridir.
zel ve gerek anlam da ise,
farz ALLAHla olmak
snnet ise, halktan uzaklamaktr.

Bu idrak ierisinde, ve ya drt rekatli farz namaza duran kii,
birinci ve ikinci rekatlerde zamm- sre okur,
nc ve drdnc rekatlerde okumaz.
nk
birinci rekat eriat mertebesi,
ikinci rekat tarikat mertebesidir.
Buralarda teferruat ilmi gerektiinden zamm- sreler okunur.
Fakat nc ve drdnc rekatler, hakikat ve marifet mertebelerini ifade
ettiinden bu mertebelerde sadece z vardr.

Fatiha gerek anlamda yaanr. Adeta kii, kendi Fatiha olur. Hakkn varlnda,
yok olur.
Bylece teferruat ilmine gerek kalmaz ve son rekatlerde zamm- sre okunmaz.










K U N U T D U A S I

Bilindii gibi salat-u vitrin son rekatin de okunur. Vitr mevzuuna gelince tekrar kunut
duasna temas edeceiz.


T E K B R L E R

Gelelim tekbirlere... Be vakit namazn hareketlerinde i ve d ezanlarnda okunan
ALLAH-U EKBER tekbirlerinin izahm kitabmzn Ezan- Muhammedi blmnde
yapmaa alacaz. Burada saylan itibariyle konuya bakmak istiyoruz.

Bir gndeki 5 vakit namazda, 281 ve 1 tekbir olduunu evvelki blmde belirtmitik.
22
Bu toplam, 282 adet tekbir demektir. Fakat onlar toplayamyoruz, nk sondaki tek tekbir
sadece salat-u vitrde olan tek tekbirdir. Bunun kart yoktur, kendine hastr. Vitr
blmnde izah gelecektir.

Dier tekbirlerin kartlar olduundan ayr bir kme oluturur. Vitr tekbiri ise, tektir
ve ayr bir zellii vardr.

- imdi! 281 ve 1in izahn yapmaya alalm.
Namaz olgusunun gerekten ok ynl ve akllar hayrete dren bir kurgusu vardr.

Hazret-i Peygambere gelen son vahiy Bakara sresinin 281 inci ayetidir.
a a um b a

ma RXQ
; oj b 1

3 m

q
vetteku yevmen trceune fiyhi ilellahi
smme tveffa kll nefsin ma kesebet ve hm la yuzlemune
veilellahi/allahdein/zrefiyhi/onuniinde/ona
irce/rcuedeceiniz/dndrleceiniz
sonrakll/hernefsekeseb/iktisabettii,kazand
ifaedilecei,tastamam/eksiksizdenecei
vehu/onlarazlem/zulum/hakszlkedilmeyecei
yevm/gneittika/takvaet
ALLAHa dneceimiz ve sonra hakszla uramadan herkesin
kazancnn kendisine eksiksiz verilecei gnden saknnz. fadesi ile bizlere,
namazla birlikte dier ibadetlerimizede ok ciddi bir ekilde sarlmamz gerektiini belirtmi
oluyor.

- 281 ve 1in baka bir ynden ele alalm,
281in 1ini karalm, (281 1) geriye 280 kalr.
Onun da sfrn atalm, (280)geriye 28 kalr.
Bu 28in ifadesi, Kuranda belirtilen 3 ihlilafl 28 Peygamberin, her birerlerinden
bir zellik alp hayatna tatbik edip yaamaya almaktr.

Eer o ayrdmz sfr (0) da birin (1) sana koyarsak 10 olur, ki daha kemallisi,
her Peygamberin hayat hikayesinden 10 haslet kazanmakla olur.

Seyr-i slk yolunda giden Hak yolcusu Adem (as) ile balayp Muhammed (as)
ile kemale eren, genel manada ki NSANLIK seyrini, kendi bnyesinde birimsel olarak
yaamak ve z benliini bulmak zorundadr.
nk belirtilen o deerli insanlar, bizler iin bir numunedir. Sadece tarihi bir
gemi deiller, yaanmas gereken gereklerdir.

281in geriye kalan 1i de kiinin kendi z varl, yani ilahi benliidir.
Kim ki bu srra erdi, gerek namaz klanlardan ve huzur ehlinden oldu.

Ve ayrca 1 diye belirttiimiz vitr tekbirine gelince, o da lahi varlkn
benliidir.
Bu konuya vitr namaznda tekrar temas edeceiz.

23
24 saat iindeki bir gnlk namaz ibadetimiz srasnda, tekbiri 281 ve 1 defa farknda
bile olmadan, az hazinemizden etrafa sap duruyoruz.
Acaba yaptmz bu ey adet hkmnde mi? yoksa ibadet hknde mi? ...
Mevla gafletlerimizi balasn,


R K U

Zamm- srenin okunmasndan sonra sra rkua geliyor.
Her gn 40 defa eildiimiz rku da, en az 120 defa sbhahane rebbiyel aziym,
yani yce ve azametli Rabbim seni her trl noksanlklardan tenzih ederim,
demekteyiz.
Namaza balarken, sbhaneke ile birinci tenzihi yapmtk.
Burada ise ikinci tenzih-i yapm oluyoruz. Bu tenzih aslnda, kendinden kendine olan
bir tenzihtir.
Yukarda belirtilen 120 saysnn (0)n aldmzda (120)
geriye kalan 12; her mertebede o mertebenin gerei olan tenzihi yapm olmamz
gerektigini ifade etmi olmaktadr.



S E M A L L A H U L M E N H A M D E H

Rkudan kalkarken de yine gnde 40 defa semiallahu limen hamideh Allah
hamdedeninhamdm(vgsn)duyar diyoruz.
Nasl duyar?
Hem senden syler duyar,
hem de kendinden syler duyar.
Eer semi allahu limen hamideh derken kii, bunu kendi nefsinden, benliinden,
sylyor ise, gaflettedir, bu syledii, lafzi vgdr, ikiliktir. Sanki bir mahalden syleniyor.
Bir baka ynden de dinleniyor olmaktadr.

Kii kemale erdiinde ise, birimsel varl ortadan kalktndan, kendinden syleyen
de; dinleyen de Hak olur.
Bu mertebede Hak, kendi kendini ver ve kendisi bu vgy duyar. nk onu gerek
manada kendinden bakas da vemez ve duyamaz.


R A B B E N A L E K E L H A M D

Rkudan kalktktan sonra, secdeye giderken yine 40 defa sylediimiz Rabbena
lekelhamd ey bizim Rabbnz hamd yani (vg) sanadr, sz, zerinde ok
dnlmesi gereken bir fikir oluumudur.
Eer kii gerek Rabbna erememi de, hayalindeki rabbna ynelmi ise, yapt vg
kendi hayalinde var ettii rabbna olmu ve ona secde etmi olur.
Gerek secde ise, Rabbul erbab Rablarn rabb olan yce ALLAHa olmaldr.

Yusuf (as) zindandan karken arkadalarna, (Yusuf Suresi 12/39)
1n lb2a va jyb b SY
24
6 b

a yaa a a
ya sahbeyissicni e erbabn mteferrikune hayrn
emillahl vahdl kahhar
yasicn/zindaniki/2sahb/arkadam(larm)
mteferrik/eitlierbab/rabblermhayrl
yoksavahid/birtekkahhar/kahrediciallahm

eyzindanarkadalarm,ayrayrbirsrrablarmhayrldr,yoksatek
ve stn olan ALLAHm? diye sorarak evvela onlara, sonra da bizlere ok byk uyar
yapmtr:
Dnen beyinler hissesine deni alrlar.

Buraya kadar yerde HAMD (vg) ile ilgili husus geti.
Daha sonra ileride, bir hamdda tebihlerde gelecek, ineallah orada tekrar hamd
mevzuuna temas edeceiz.



S E C D E

Rabbena lekelhamd Allahu ekber deyip namazn secde blmne ulaan
kimse, gerek manada buraya ulaabilmise. byk bir ii baarm demektir.
Aksi halde gaflet ile secde etmi demektir. Asl olan ise, gerek secdeyi meydana
getirmektir.

Bir rekatte
- btn hareketler bir defa yaplrken
- secde iki defa tekrarlanr.

Bir gnlk namazda 80 secde vardr ve an az 240 defa sbhane rabbiyel ala den-
mektedir.
Bunun manas ey yce Rabbim seni noksan sfatlardan tenzih ederimdir.
Dikkat edilirse burada da nc tenzih yaplm olmaktadr.


Belirtilen yollardan geip secdeye ulaan kiinin, (Alak Suresi 96/19)
lna va
vescd vakterib
secdeetyakla emrini gerek manada alm olmas gerekmektedir.

Birinci secde de izafi varlk terk edilerek gerek Rabbn nnde secde edilmekte,
ikinci secde de ise gerek benlik bulunup ALLAHn nnde secde edilmesidir.

Secde, kiinin nefsi varlndan tamamen syrlp klli mahv (tm yokluk)a
eriip, oradan da gerek benliine ulamasdr.

Bu duygular iinde kii tekrar, fakat daha deiik bir bilinle Allahu ekber deyip
ayaa kalkar.
Batan beri anlatlan ekilde ikinci rekati de tamamlayp, tekrar secdeleri yapar fakat
25
bu defa ayaa kalkmaz tahiyyatta oturur.


T A H H Y A T

Be vakit namazda;
(8)i selamsz, (13) selaml (21) adet tahiyyat oturu vardr.

Ettehiyyatnn lgat manas: Btn mahlkatn hayatlar, kal ve hal
dilleriilehaliklarolanALLAHac.c.karyaptklarhamdlar,krler,manevi
hayathediyeleriolarak ifade edilmektedir. *(5)
*(5) Yeni lgat shf 138.

Selam verilmeyen oturularda sadece,
ettehiyyat lillahi vessalevat vettayyibat,
esselam aleyke ya eyyhennebiyy ve rahmetullahi ve berekath
esselam aleyna ve ala ibadillahissalihin
ehed en la ilahe illallah ve ehed enne muhammeden abdh ve Reslh
okuyarak, sonraki rekat iin tekrar ayaa kalkar, namazna devam eder.





Nihayet selam verilecek tahiyyata gelince tekrar oturur ve yine tahiyyat okur,
- arkasndan salavat dualarn
- ve onlarn arkasndan da
(Bakara Suresi 2/201).
y b

a bma b

2 (

a )
b

a la b y a
allahmme rabbena atina fiyddnya haseneten
ve fiyl ahreti haseneten ve kna azabennar
dnyaiindehasenat/iyilikveahiretiindehasenat/iyilik
(allahmme)rabbimizeta/ate/ver,getirbahet
vekna/takvakl/korunar/ateazabna
Ey Rabbimiz! Bize dnyada bir iyilik ve hirette de bir iyilik ver ve bizi
ateazabndankoruder.
(brahim Suresi 14/40-41)
>n



a ua l TP
b 3

jm b

2

a 1a b

2 TQ
; lbza
rabbicalniy mukymessalati ve min zrriyyetiy
26
rabbena ve tekabbel dai (40)
rabbenafir liy ve livalideyye ve lil muminiyne
yevme yekuml hsab (41)
rabbimsalat/namazikameeden/dosdoruklanolarak
benivezrriyetimdenceal/kl/yap
rabbimizveduamtekabbel/kabuleyle(40)
EyRabbim!.Beniveneslimdenolandanamazdevamlklanlardaneyle.
EyRabbimiz!.Veduamkabulbuyur.. (40
hsab/hesabkameolacakyevm/gn
benimiinvevalidey/ebeveynimiinvemminleriin
(benivevalideyimivemminleri)
rabbimizmafireteyle/bala(41)
Ey Rabbimiz!. Hesap olunaca gn beni, anam, babam ve mminleri
bala. (41)

Birahmetike ve erhamarrahimin
diyerek selam verip namazn o blmn bitirmi olur.

imdi! tekrar geri dnp ettehiyyat y incelemeye alalm.
Namazn bu blm, Cenab- Hak ile ilahi huzurda mkaleme, konuma,
mertebesidir.
Dier hareketler deiiklie uruyor,
tahiyyet ise, sekinet mertebesi, yani suknet, sakinlik ve huzur mertebesidir.

Namaz klan kii edebli bir ekilde diz st oturmu, btn azalar ile birlikte, idraki
de sakinlemitir.
nk belirli aamalardan getikten sonra nihayet Hakka ayna olabilecek bir gnl
erginliine ulaabildiinden Rabb ile mkalemeye hazr hale gelmitir.

Hz. Raslllahn Mirac da yaad ve oradan mmetine hediye getirdii bu
muhteem oluumu her birerlerimiz hakkyle deerlendirip en iyi bir ekilde gnl,
alemimizde uygulamaya almalyz.

ettehiyyat lillahi
benimoturuumALLAHc.c.iindir
vessalevat vettayyibat
veyaptmiyiiler,dualar,namazlardaALLAHc.c.iindir.

Drt blmden oluan tahhiyatn bu birinci blm; her mertebede olan kimseler
iin ayr ayr deerlendirilir.
Gerek deerini Arif olan zatlar yaayabilirler.

eriat ve tarikat mertebesinde olanlar, tenzihi bir yaklamla otururlar.
Hakikat ve marifet mertebesinde olanlar ise tebihi ve tevhidi bir yaklamla
meseleye bakarlar ve o mertebeden deerlendirip yaamaya alrlar.

Bu ekliyle bakldnda, kendini Hakta fani etmi kiinin azndan Hak:
benimoturuum,yaptmdualar,salatlar,iyiiler,ALLAHiindir
bir baka ifadeyle,
Uluhiyyetgereidir diye kendi kendisiyle, mkaleme eder.
27
Daha geni izah ise, ancak bir arifin gnl aleminden renilir.

kinci blm:
esselam aleyke ya eyyhenebiyy
ve rahmetullahi ve berekath dr.

Kulluk mertebesinden, niyaz ederek yapt ilerin sadece Hak iin olduunu ifade
eden kimlik yani kii, bu niyazna karlk Hak mertebesinden muhteem bir karlk ile
karlanr.
Selam sana ey Peygamberi zianm, rahmetim ve bereketim senin
zerineolsun.

Tahiyyatta oturan kii hangi mertebede ve o mertebenin yaam idraki iinde ise, bu
muhteem ifadeyi o mertebeden alr ve deerlendirir. ok kymetli bir ilahi hitaptr,
duyabilenlere ne mutlu.
Yaayabilmek iin bu hale sahib bir Arifi bulup onunla bir mddet arkadalk
etmek gerekir.




nc blm:
esselamu aleyna ve ala ibadillahissalihin.
Kendisine Rabbndan yce bir selam gelmi olan kii, bu selam alp,
selam, selamet, bize ve ALLAHn salih kullar zerine olsun, diye
bulunduu mertebesinden cevap verir.

Gerek yaam olduka hayret verici olan bu mertebeyi Hak teala her birerlerimize
gerei gibi idrak ettirsin.

ve ala ibadillahissalihin blmndeki incelie (Hallac- Mansur) hadisesinde
dikkatlarimiz ekilmitir.*(6)

*(6) [Bir gn Hallac- Mansur. Badatta krside vaaz ederken ho bir hal iinde,
ne olayd Mirac gecesi efendimiz, ALLAHn rahmetinin sadece salih kullarn
zerine tahsisetmeyip, ecman (btn kullarn stne olsun) deseydi, demi.
Bunun zerine efendimizin ruhaniyeti belirip. kendisine. ben ancak vahy ile
konuurum demitir.
Bu cevap zerine Hallac, yaRasllllahcezamnedir dediinde,
banvermendir demitir.
Bundan sonra, enel Hak ben Hakkm yangnn da vuran Hallacn bilinen
sonu olumutur.]

ok incelik ifade eden bu mevzu ayr bir inceleme konusudur, yeri ol-madndan bu
kadarla brakyoruz

Drdnc blm:
ehed en la ilahe illaallah
ve ehed enne Muhammeden abdh ve Reslh

oturuun evvelki blmlerinde, Hak ve kul mertebelerinin arasnda oluan
28
sylemenin, ahitleri olan Melekler, bu gzel oluumu, mahede ettikten sonra, kelime-i
ehadet getirip bu hadiseye ehadetlerini ifade etmilerdir.

Bir kimse gerekten gzel bir oturula balad et-tehiyyat oluumunu ksaca
yukarda bahsedilen ekilde tamamlayabildiinde, var olan g ve kuvvetleri bu hadiseye
ahit olup yakinen mahede etmi olurlar. Daha iyisi yaanarak bilinendir.

Mirac- erifde oluan bu hadise, efendimizden bizlere bir hediyedir. Bu sebeb ile
namazmmininmiracdr ve insanlk mertebesidir.

Kii bu gzel oluumu samimi bir alma ile gerekirse ehlinden yararlanarak,
hakikatine ulamaya almaldr.
Hakikat-i Muhammediden ne kadar feyz alabilirsek onu tanyp idrak etmemiz o
kadar olur, zaman iinde bunu arttrmamz gerekmektedir.

Ksaca anlatmaya altmz tahiyyat okuyuundan sonra,
eer 3 veya 4 rekatl namazlar klyor isek, tekrar ayaa kalkp evvelki rekatler gibi
namazmza devam ederiz.
Eer selam verilecek yerde isek, tahiyyattan sonra
salavat- erifleri ve Rabbena atina... dualarn okuyup onlardaki ifadeleri
anlamaya alp selam veririz.


S A L A V A T L A R

Tahiyyattan sonra okunan selavat dualarnda ksaca, Muhammed (as) ailesinden ve
brahim (as) ailesinden bahisle bunlara olan hrmet ve tazimlerimizi her zaman taze tutmamz
gerei belirtiliyor.
Namaz hocas kitaplarnda bu hususta daha geni bilgi vardr.


RABBENA ATNA
DUASI

Salavatlardan sonra da daha yukar da yazlm olan. Allahmme Rabbena atina...
blmn okumamz ok yerinde olur.
allahmme rabbena atina fiyddnya haseneten
ve fiyl ahreti haseneten ve kna azabennar (2/201)
rabbicalniy mukymessalati ve min zrriyyetiy
rabbena ve tekabbel dai (14/40)
rabbenafir liy ve livalideyye ve lil muminiyne
yevme yekuml hsab (14/41)

namaz/salat sistemi o kadar gzel bir sistemdir, ki
ii, rahmet;
d, huzur doludur.

Ksaca, son dualarda kii, dnya ve ahirette iyilik ve azabdan korunmak ister.
Kendinin ve ocuklarnn ibadet ehli olmasn ister. Ebeveyninin ve mminlerin de affn
taleb eder.
Bylece her okuyan, hem kendisi, ocuklar ebeveyni ve hem de mslmanlar iin iyi
temennide bulunduundan, dua ve niyazlar zincirleme, bir birlerinin gyabnda ve onlara
29
ynelik olarak maddi bir kar dnmeden yaplm olur. Bundan daha kapsaml ve gzel bir
sistem olabilir mi?...
Hak teala her eyin en gzelini nasib etsin. Amin.


S E L A M

Dzgn bir ekilde namazm buraya kadar getiren kiinin, namazndan kmas iin
yapaca son ey selam vermektir.
esselam aleykm ve rahmetllah diyerek, ban nce saa
sonra tekrar ayn selam (esselam aleykm ve rahmetllah diye) syleyerek sola
evirmek suretiyle namaznn o blmn bitirmi olur.

Bunun karlnda allahmme en tesselamu ve min kesselam tebarekte
yazelcelali vel ikram diyerek cevab gerekir.

Eer yalnz klnan bir namaz ise, kendi kendine,
cemeatle klnyor ise, mezzin, imamn selamna cevap vererek namaz bitirmi olur.

imdi: Ksaca bu selamlar incelemeye alalm;
bir gnlk namazda;
- (21) adet tahiyyatta okunan ikier selam (21 x 2 = 42)
- (13) adet ikier selam, (13 x 2 = 26)
- (13) adet selam karl ikier selam (13 x 2 = 26)
toplam (42 + 26 + 26 = 94)
be vakit namazn da her biri toplu birer selam olduundan
neticede (94 + 5 = 99) eder.
Nasl bir sistemdir ki her yn insan hayrete dryor.
Ba taraflarda grdmz gibi namaza (99) esma-i ilahinin varl ile balamtk,
sonunda da (99) selam ile nihayete erdirmi oluyoruz.

Esselamu aleykm ve rahmetllah diye ban
saa eviren, Zat tecellisindeki kii, o istikamette ne kadar varlk varsa hepsine
selamet dilemi olur.
Sola evirdiinde de ayn eyi o istikamette olanlara dilemi olur.
nsan- Kamilin ihatas ve rahmeti ok genitir.



ALLAHMME EN TESSELAMU VE MN KESSELAM

Allahmme en tesselamu ve min kesselam tebarekte yazelcelali vel ikram diyen
mezzin veya namaz klan kii,
ey Allahm selam sensin ve selamet sendendir, sen bereket ycelik ve
ikramsahibisin demi olur.

Bu ifadeleri deiik mertebelerden ok iyi deerlendirmek lazm gelir.
Ehli indinde gerekleri bilindii zere Hak kendi kendini ycelterek kulunun azndan
cevap vermektedir.

30
Hakkn gzel isimlerinden Esmal hsnadan biri olan selam, byk arl
olan bir isimdir ve insann kaynaklarndan biridir.
Nasl ki Sbbuh ve kudds melekler iin kullanlrsa,
Aziz ve cabbar ve mtekebbir de cin ve eytanlar iin kullanlr.

Namazn sonlarnda oluan (99) selam ismi, bata oluan (99) esma-i ilahiyeye
birer selamet geidi olurlar.

yleki: Mesela, Kahhar esmasndan bana bir zorlonma gelecekse, namazda
okuyarak oluturduu selamlardan bir tanesi onun nne geer, tamamen selamete ulatrr
veya en azndan iddetim azaltr.
Bylece her bir selam, her bir esmann ya kart veya destekleyicisi olur. Yani (99)
esmann biri vastasyla sana faydal bir ey de gelecekse onu da arttrr.

Selamn bir baka ifadesi de; kendinde olmaktr, kendinde olan kii de
selamette olur.

ALLAHn c.c. isimlerinden olan selam, kulunda tecelli ettiinde o kul birimsel
benliinden uzaklam, Hak varl ile gerek selametine ulamtr. te o kul
grnmndeki zuhur her varla selamet ve huzur kayna olmutur.

Netice itibariyle, olgun bir namaz, kulu yce idraklere karp rfan ehli olmasn
salar.
te bylece namazlarn sonlarnda bulunan selamlarn srlar meydana km
olmaktadr.
Allahdan c.c. her birerlerimiz iin selam ve selameti! neticeler niyaz ederiz.


ALA RESLNA SALAVAT

Vakit namazlarnn son selamlar sylendikten sonra tebih blmne geiyor ve ala
reslna salavat diyerek, Rasln zerine selam getiriyoruz.

Niye?... Btn bu srlar, oluumlar, esrar- ilahiyeyi bize getiren o zat mbarein,
Aleyhisselat vesselamn, alemlerin sultannn, Efendimizin zerine kran borcu olarak
getiriyoruz.

Eer O, bu srlar aklamam olsayd dnyada hi kimse bunlar anlayamazd.
Onun getirdii srlarla ve muhteem SLAM kltryle bu srlar ortaya kt. Bu sebeble
minnet borcu olarak her mnasip yerde, Ona salevat getiriyoruz.

Ancak, getirdiimiz salat-u selamlar telsiz gibi Ona gidiyor, Ondan yansma
yapyor ve tekrar bize dnyor.
Neticede yine biz faydalanm oluyoruz, Onun zaten bizim salavatlarmza ihtiyac
da yoktur.


SBHANELLAH VEL HAMDLLLAH

Daha sonra:
31
sbhanellahi velhamdlillahi
ve la ilahe illellahu vallahu ekber
ve la havle ve la kuvvete illa blllahil aliyyil azym, diye okuyoruz.

Burada da yine tenzih var, Cenab- Hakk ululama yceltme var.




AYET-EL KRS

Bu da bittikten sonra Ayet-il krsiyi okuyoruz.
Hepimizin bildii, (Bakara Suresi 2/255)
7

a

za 7

a a a RUU
6 bm
6a b pa

a b
6b2

a 1'

a a
7 1 b a 2 b
7 b( b2

a '2 z
7 a pa

a

,
a

a 7b1y @

allah la ilahe illa hvel hayyl kayyum
la tehuzh sinetn ve la nevmn
leh ma fiyssemavati ve ma fiylard
men zelleziy yefeu ndehu illa biiznih
yalem ma beyne eydiyhim ve ma halfehm
ve la yuhytune bieyin min lmih illa bima ae
vesia krsiyyhssemavati velarda
ve la yedh hfzuhm ve hvel aliyyl azym diye balyarak devam ediyor.

Cenab- Hakkn zatn ifade eden ayetler bunlar, aklamasna girersek bahsimizi
am oluruz.
nk bu bal bana ilenecek ayr bir konudur, burada sadece namazdaki sra ve
yerine gre aklama yapyoruz.



T E S B H L E R

32
Sonra sra tesbihlere geliyor, nce tesbihlerin saysal hakikatlerine bir gz atalm.
Bir vakit namazn sonunda
- (33) adet sbhanellah
- (33) adet elhamdlillah
- (33) adet Allahu ekber demekteyiz.

Bu saylarn toplam, (33 + 33 + 33 = 99) eder.
Be vakit namazn sonunda her bir tesbihin tamam (33 x 5 = 165) adettir.
Tm tesbihlerin tamam ise (99 x 5 = 495) olmaktadr.

(33) saysndaki lerin ifadesi;
- ilmel yakyn,
- aynel yakyn,
- hakkal yakyndr.

(33) saysndaki iki (2) adet (3) n toplam
(3 + 3 = 6) eder, bu da iman- kamili ifade eder.

ki (2) adet (33)n rakkamsal toplam (33 3 + 3 = 6)
(6 + 6 = 12) eder, bu da on iki (12) mertebenin ifadesedir.

(3) adet (33) saysnn rakkamsal toplam (33 3 + 3 = 6)
(6 + 6 + 6 = 12) eder, bu da on sekiz (18) bin alemin ifadesidir.

(3) adet (33) n saysal toplam
(33 + 33 + 33 = 99) eder, bu da esmal hsnann ifadesidir.

Yukarda belirtilen (165) saysnn meydana getiren rakamlarn toplam
(1 + 6 + 5 =12) eder bu da (12) mertebenin ifadesidir*(7).
*(7) Bu mertebeler RFAN MEKTEB adl fcitcbrutzda izah edildi.

Yine yukarda belirtilen (495) saysn meydana getiren rakkamlarn toplam,
(4 + 9 + 5 =18) eder bu da onsekiz (18) bin alemin ifadesidir.

Ayrca (99) Esmal Hsna Allahn gzel isimlerinde bulunan
iki dokuzun ( 9 + 9 ) toplam da (18) olmaktadr*(8).
*(8) 18 says 18 bin alemi ifade etmekledir bu hususlar ise eviri lbbl lbb
kitabmzda belirtildi.

Sadece lafzi olmayp, hakkyle ekilen tesbihlerin bizlere neler kazandracan bir
bilebilseydik ne olurdu?...

imdi, ektiimiz tesbihlerin ksaca manalarn anlamaya alalm.
Bir gnde ektiimiz tesbihlerde (165) defa sbhanellah diyoruz, yani tenzih
ediyoruz.
Ayrca namaza balarken (15) defa sbhaneke,
rkularda gnde en az (120) defa sbhane rabbiyel azym,
secdelerde gnde en az (240) defa sbhane rabbiyel ala diyoruz.

Tenzih anlamndaki bu eitli lafzlar srasyla topladmzda,
33
(165 + 15 + 120 + 240 = 540) saysn buluyoruz.
Buradaki 5 says; hazarat- hamse,
4 says; eriat, tarikat, hakikat, marifet mertebeleri;
sondaki (0) ise, hilik mertebesidir.
Gerek bir tenzih ile namaz ibadetine devam eden kiiye bu mertebelerin hakikati
alr.

Namaz klan kimse yce ALLAH- gnde en az (be yz krk/540) defa tenzih
mertebesi itibariyle yceltmi olmaktadr.

Yukarda da belirtildii gibi sbhanellah tenzihtir, yani Cenab- Hakk noksan
sfatlardan mnezzeh klmaktr.
Onda hi bir noksanln olmadna yakyn bilgisiyle kani olmaktr.

Evvelce belirtilen tenzihlerden sonra tesbih tenzihleri, namazn varlnda 4 nc
tenzih mertebesini ifade etmektedir.

Kii hangi idrak ve yaam halinde ise, tenzihini ancak o mertebeden yapabilir. Gerek
tenzihi ise sadece irfan ehli olanlar yapabilirler.
Ve derlerki:
senkendininasltenzihediyorsan,bizdeyletenzihediyoruz.

(Saffat Suresi 37/180-181-182)
7 1 b



a l 2 bzj QXP
7 a 5 QXQ
ba l za QXR
sbhane rabbike rabbil zzeti amma yasfune (180)
ve selamn alel mrseliyne (181)
vel hamd lillahi rabbil alemiyne (182)
izzet/eref,kudretrabbi/sahibi,efendisiseninrabbin
vasf/tavsifettiklerinden,nitelendiklerindensbhan/mnezzehtir(180)
vemrsel/resullerzerineselam(181)
vealemlerrabbiallahiinhamd(182)
izzet sahibi rabbn onlarn vasflandrdklarndan mnezzehdir. Btn
peygamberlereselamolsun.AlemlerinRabbiolanALLAHadahamdolsun...

Bu yce ayetin srrm Cenab- Hak cmlemize nasib etsin.

Tenzih; eriat,
tarikat,
hakikat ve
marifet mertebelerinde,
her mertebenin zellii itibariyle deerlendirilir geni kapsaml bir bilin mevzuudur.

Gelelim, Hamd
elhamdlillah HamdalemlerinRabbnadr tesbihine.
Bilindii gibi Hamd, Cenab- Hakka kretmek veya onu vmektir, daha evvelce
bir miktar anlatld.
34

Namaz klma srasnda ve tesbihde kullanldmz Hamd ile ilgili lafzlar.
40 defa elhamn hamd
40 defa semi Allahu limen hamideh
40 defa Rabbena lekelhamd
165 defa tesbihde elhamdlillah
5 defa son elhamdaki hamd
290 defa terarlanmaktadr.

Bylece kii bir gnlk namaz iinde farknda bile olmadan (290) defa hamd etmi
olmaktadr.

(290) saysnn rakkamlarn ayrp toplarsak,
(2 + 9 = 11) on bir eder,
11 iki (2) tane 1 ile yazld malumdur.
Bunlardan birinci bir (1), Hakkn birlii,
ikinci bir (1) ise, Hakkn kuldaki birliidir,

te kemal zere olan hamd ancak byle olandr, yani kendinden kendine olandr.
Daha sonra bu hamd mevzuuna tekrar temas edeceiz.

Gelelim, ALLAHu ekber tesbihine.
Bilindii gibi bu da yce ALLAH- ululatrma, yceltmedir.

Yine namaz klma srasnda ve tesbihde kullandnz tekbirler.
221 defa namaz tekbirleri
1 defa vitr tekbiri
60 defa ezan ve kamet tekbirleri
165 defa tesbihde elhamdlillah
447 defa terarlanmaktadr.

Bylece kii bir gnlk namaz iinde farknda bile olmadan (447) defa tekbir getirmi
olmaktadr.

imdi ksaca (447) saysn inceleyelim,
bataki iki drt toplarsak (4 + 4 = 8) sekiz olur,
daha evvelce de belirttiimiz gibi cennet kaplarnn saysdr,
geriye kalan yedi (7) ise yedi nefs mertebesinin ifadesidir.

Bir baka ynden baktmzda (4 + 4 + 7 = 15) on be eder,
karrsak (15 3 = 12) kalr, ki on iki (12) mertebeyi ifade eder,
kardmz (3) ise,
ilmel yakyn
aynel yakyn
hakkal yakyn mertebelerinin ifadeleridir.

Kitabmzn nc ksm olan Ezan- Muhammed-i blmndeki tekbirler faslnda
bu mevzua tekrar devam edeceiz, burada bu kadarla yetiniyoruz.

Sbhanellah, dediimiz zaman Onu noksan sfatlardan tenzih ediyoruz.
Elhamdlillah dediimiz zaman Ona hamd ediyoruz.
35
ALLAH-u ekber dediimiz zaman da Onu yceltiyoruz.

Bu ifadeler namaz iinde, batan beri, belirli yerlerde bir nizam iinde sylendiinden
son ifadelerinde, daha kemalli sylenmi olmas gerekmektedir.

Mertebeleri itibariyle,
Sbhanellah TENZH
El-hamdlillah TEBH,
ALLAH-u ekber TEVHDdir.

Bir baka ynden bakla,
Sbhanellah TENZH Museviyet
El-hamdlillah TEBH, seviyet
ALLAH-u ekber TEVHD Muhammediyyet mertebesidir

slam dini Adem (as)dan balayp Hazret-i Muhammed (as)na kadar gelen
btn nsanlk mertebelerini bnyesinde toplamtr.

Bu oluumlar ierisinde tesbihler bittikten sonra sra duaya geliyor.


D U A

Tesbihler ekildikten sonra,
La ilahe illallahu vahdehu la erikeleh
lehl mlk ve lehl hamd
ve hve ala klli eyin kadir okunuyor.
Bunun ksaca ifadesi:
Ondanbakailahyoktur.Onuneiortadayoktur,mlkOnun,hamd
Onadr,Ohereyekadirdir.
Bu ifadeleri de ok iyi deerlendirmek lazmdr.

Bunlardan sonra Allahmmahurna fiy zmratissalihin (iyi temenni) veya
benzeri bir ayet okuyup dua etmek iin ellerimizi havaya kaldryoruz.
Ksaca yukardaki temenniye bakalm,
ALLAHmbizisalihkullarnnarasndahasret,
yani
dnya da bizi salih kullarn ile birlikte yaat ahirette de onlarla birlikte hasret.
(ok daha geni ifade ve kapsam olan bu temenniyi Cenab- Hak cmlemize en geni
ekilde idrak ettirsin. AMN)
Dedikten sonra duamza balyoruz, dileyen diledii ekilde iinden geldii gibi,
Mevlasna ynelip duygularm ifade eder, veya hazrlanm dualarn biriyle de duasn
yapabilir.
Daha sonra Fatiha deyip Elham- erfi okuyup namazn bitirmi olur.


F A T H A H A M D

imdi tekrar hamd mevzuuna dnelim, daha evvelce de bir miktar bahsetmi
olduumuz gibi bir gnlk namaz da (290) defa hamd olgusu vardr.
36

Hamdn genelde drt mertebesi olmakla birlikte,
bir de btn varln umumi hamd vardr.

Her varlk kendi mertebesinde var olup, zuhura ktndan bir zellik kazanm
olmaktadrlar.
Bu zellikleriyle faaliyet sahasna geldiklerinde birbirlerinden ayrlp ne iin var
edilmilerse, o zellii ortaya koymalar btn varln umumi hamddr.

Bylece hamd mertebeleri be (5) olmaktadr.
(1) inci mertebe de Hamd kr anlamndadr.
Bu dzeyde olan kimse Cenab- hakkn kendisine vermi olduu nimetlere kar
krn eda eder. zahiri eriat mertebesidir.
nsanlarn ounluu bu yaam iindedir, kii farknda olmadan menfeat karl
kretmi olur.
Eer Rabb verdii ve vermeyi vaad ettii eyleri vermemi olsa byk bir ounluu
bu krden vaz geerler.

(2) nci mertebede Hamd vg anlamndadr. Esasen hamdn lgat manas da
vgdr.
Her hangi bir ey beklemeden, karlksz olarak Rabbn, sadece muhabbeti ve
sevgisi gerei vmesidir.
Bu vg, ven kiilerin Rabblarn hangi mertebeye kadar idrak etmilerse, ancak o
mertebe dzeyinden vebildiklerinden bu kiilerin vgleri biri birlerinden farkl olur
tarikat mertebesidir.

(3) nc mertebede
La uhsi senaen aleyke ente kema esneyte ala nefsik
yani:
Seni gerei gibi vemedik, sen kendini nasl vyorsan biz de yle
vyoruz, diyen o yce peygamber, sallallahu aleyhi vesellem efendimiz, bu vadi de
bizlere ok byk ufuklar amtr.

(4) nc mertebede Hamd gerek anlamna yaklam olmaktadr.
Sbhanellahi ve bihamdihi
Onunhamdylatenzihederiz.

Burada biraz daha mevzua girerek tefekkr dnyamz geniletmeye alalm. Zira
insan dnd srece zahir ve batn ilerlemiim salayabilir.




(Fatiha Suresi 1/2)
= ba l za R
el hamd lillahi rabbil alemiyne
Hamd,alemlerinRabbolanALLAHiindir

(1) ve (2) inci mertebelerde kul tarafndan yaplan hamd bu mertebede Hakka
gemektedir.
37
Hakikaten de Hamd ancak ALLAHa mahsustur, yani gerek hamd ancak ALLAH
yapar, bu bir gerektir.
Bu hamd ancak hakikat mertebesine ulam kimseler anlayp
deerlendirebilirler, zaten buras da hakikat mertebesidir.

Kulluk mertebesinden yaplan hamdlar ne kadar yce duygular ierisinde olursa
olsun, yeterli olmaz.
nk, kulun gerek hamd yapabilmesi iin, vd varl ok iyi tanmas ve
bilmesi lazm gelir.
O mertebelerde bu mmkn olmadndan gerek hamd meydana gelmi olmaz.
Ancak Cenab- Hak, her trl hamd eksiklikleriyle kabul eder.

Az yukarda gerek Hamd ancak ALLAH yapar dedik.
Burada roller deimi, Kul hakikat mertebesine ulanca Rabb onu vmeye
balamtr.

(sra Suresi17/70)
a 2 b

WP
ve lekad kerremna beniy ademe
veelbettegerekten/andolsunademoullarn
kerrem/kerim/mkerremkldk/ereflendirdik,onurlandrdk
Ademolunumkerremkldk.

(Ahzab Suresi 33/56)
j

a

n a

a UV
innallahe ve melaiketehu yusallune alennebiyyi
innallahe/muhakkakallahveonun/kendisininmelaike/melekleri
nebizerinesalle/salat,salavatgetirirler
ALLAHvemelekleripeygamberinzerinesalatuselamgetirirler.

(Enbiya Suresi 21/107)
b y a ba b QPW
ve ma erselnake illa rahmeten lil alemiyne
veilla/sadecealemleriinrahmetolarakseniirsalettik/gnderdik
Seniancakalemlererahmedolarakgnderdik,
gibi ve benzeri ifadelerle ALLAH kulunu ver.
te bu ok byk bir idrak mertebesidir.
Kul kendini tanma dorultusunda yol aldka,
- evvela aczini ve yokluunu anlar.
- Ondan sonra da kendi gerek varln idrak eder.

te o mertebe de Rabb, kulunu vmeye balamtr.
Btnalemleriseniniin,senidekendimiinhalkettim rtbesini vermi
olur.

nsanolu gerek hedefini bir bilebilseydi ne olurdu?...
38
draki ve yaam olduka zor olan bu mertebeye Cenab- Hak arzulularn ulatrsn.

(5) inci mertebe de ise hamd daha da derinleip genilemektedir.
(sraSuresi 17/79)
az bb

2 rj a
asa en yebaseke rabbke mekamen mahmuden
mekamen mahmud olarakseninrabbin
senibas/sevketmesi/gndermesi,hayatvermesi,tekrardiriltmesi
asa/umulur
Umulur ki Rabbin seni de makam MAHMDa ulatrr, hkmyle bu
mertebenin en geni hali belirtilmitir.

Btn varlk alemi tarafndan gerek FITR gerek RAD olarak, vlen, hamd
edilen MAKAM- MAH-MUD, HAKKAT-i MUHAMMED-idir.

(6) nc mertebe ise, btn varln her birerlerine mahsus kendi lisanlaryla, kendi
mertebelerinden yaptklar Hamdlardr.

(Fatiha Suresi 1/2)
= ba l za R
el hamd lillahi rabbil alemiyne
Hamd,alemlerinRabbolanALLAHiindir
Hamd alemlerin Rabb olan ALLAHa mahsustur ifadesi bnyesinde ok
geni oluumu bulundurmaktadr.

(7) inci mertebede hamd
efdal zikir la ilahe illallah
efdaluddua elhamdlillah
ifadesiyle belirtilen duann eftali/stn olan elhamdlillah dr.

Yars Uluhiyyet,
yars abdiyyet mertebesinden hitab eden bu Sre-i erif-i her rekatte ve her
frsatta okumaktayz, Ona gerek deerini verip idrakle dnmeliyiz.



(8) inci mertebede ise, hamd ahirette oluacak liva-l hamd (hamd sanca)nn
altnda snmaktr.

Hamdn (8) mertebesini de anlayabildiimiz kadar anlatmaya altk, Cenab- Hak
her birerlerimize bunlar daha iyi anlama yetenei versin, uurlu insanlar olarak ne
yaptmz bilmemiz lazmdr.

Buraya kadar, bir gnlk namaz ierisinde okunan szleri anlayabildiimiz kadar
yazmaa altk, ALLAH c.c. cmlemize idrak genilii versin.

Bundan sonra hareketler blmne geiyoruz. Burada da geni bir idrake
ihtiyacmz vardr, Haktan niyaz ederiz. Gayret bizden yardm ALLAHtan dr c.c.

39





















KNC KISIM

HAREKETLER BLM

Bir gnlk be vakit namazda;
40 adet kamet (ayakta durma),
40 adet rku (eilme)
80 adet secde (yere ba koyma)
21 adet de tahiyyat (oturma) vardr.
Bu hareketlerle bir gnlk (40) rekatlk namaz tamamlanm olur.

Kamet : 40 szler 1494 (l +4+9+4)= 18 Bin alem
Rku : 40 hareketler 181
Secde : 80 1675 (1+6+7+5) =19
Tahiyyat : _ 21_
181 (18-1) ..... 18
(1-81) ......81
40
99 Esmal hsna
(19) Ondokuz nedir?
(18) On sekiz bin alemi seyr eden nsan- kamildir.

Hangi ynden baklrsa baklsn, salat ibadetinin nice nice hakikatleri meydana
kmaktadr.

imdi, bu hareketlerin ifade ettii mana ynlerini grmeye alalm.

1nci yn itibariyle:
Arap alfabesini dikkate aldmzda,

ayakta durma ; (a) elif,
rku ; ( ) dal,
secde ; ( ) mim, eklindedir.
Bu harfler yan yana getirildii zaman
( a ) Adem kelimesini oluturmaktadr.

Gnde be (5) vakit namaz klan kimse bylece bedensel hareketleriyle de
Ademliini ortaya koymu olmaktadr.


(a) elif ismi verilen ve dikine inen o dz izgi, aslnda, on iki (12) noktann alt alta
sralanndan meydana gelmektedir.



Bunlardan, nazari olarak,
en alttan yedi (7) nokta, ettur-u seba yani 7 nefs mertebesinin
1. emmare,
2. levvame,
3. mlhime,
4. mutmeinne,
5. radiye,
6. merdiyye,
7. safiye ifade etmektedir.

Devam olan be (5) nokta ise hazarat- hamse yani 5 hazreti
1. efal alemi,
2. esma alemi,
3. sfat alemi,
4. zat alemi,
5. insan- kamil ifade etmektedir *(9).

*(9) Bu konuda, rfan mektebi adl kitabmzda yeterli bilgi verilmitir.

41
12 noktadan meydana geldii varsaylan (a) elif in ekillenme kabiliyeti vardr.
Niketim biraz kvrlrsa ( ) dal, olur,
biraz daha kvrlrsa ( ) mim, olur;
bylece ayn (a) elif i deiik ekillere sokarak adem yazm olabiliyoruz.

Bu oluum insan varlnda da grlmektedir.
Rakkamlar iin de ayn eyler sylenebilir. Nitekim hepsi de I saysnn deiik
kvrmlarla ekillendirilmesi suretiyle meydana gelmektedir. Kaynak ve malzeme hep o ayn
(a) elif tir.

(a) elif ise tek bir btnlk iinde,
lahi varlk Ehadiyyet mertebesinin ifadesidir.

Ehadiyyet mertebesinin belirli ekillerde zuhur etmesi, bu alemlerin meydana
gelmesini salamaktadr.

te, Hakkn huzurunda ayakta durduumuz zaman, lahi vahdet, yani birlik
alemini ve yukarda bahsedilen on iki (12) mertebeyi ifade eden gerek (a) elif i
meydana karm oluyoruz.
Rkua vardmz eildiimiz zaman ( ) dal mertebesini,
secdeye vardmz zaman da ( ) mim mertebesinin meydana karm
bulunuyoruz.

Bunlarn toplam ( a ) Adem olmu oluyor ve kii, bu hareketleri yapt
zaman Adem mhrn, amel defterine her gn en az krk (40) defa vurmu oluyor ve
ben Ademim diye szleri ve hareketleriyle, Ademliini ispatlam oluyor.

Ne zaman ki bunlar eksik kalyor, ite amel defterinin o sayfalar da bo kalyor,
ibadetinde geveklik gsteren neler kaybettiini bir bilebilseydi?..

Bir de ksaca tahiyyat yani oturma haline bakalm.
Diz st tahiyyatta oturan kiinin ekli, Muhammed SAV. harflerini
gstermektedir, yleki;
ba ( ) mim,
gvde () ha,
dizler ( ) mim,
dirsekler de ( ) dal eklini vermektedir.

42
Bylece tahiyyatta oturan kii eklen (z ) Muhammed kelimesini
oluturmaktadr..

Eer kii bu manalar z itibariyle de idrak edebilirse, ite o zaman ibadeti zahir ve
batn kemal zere olumu olmaktadr

Bu ksm zetlersek,
(a) elif mertebesinde Ademlie ulaan kimse,
secdeye vardnda: ( ) mimi Muhammediyyeye, S.A.V.
tahiyyatta oturduundada : ( ) mim hakikati Muhammediyyeye S.A.V.
ulam ve kamil insan mertebesinde oturmu olur.

Namaza hareketlerinin 2inci yn itibariyle, baktmzda;
ayakta durma kyam, nebatlara,
eilme rku, hayvanlara,
yere ba koyma secde, madenlere,
oturma tahiyyat ise, insanlara has bir durum ve grnt vermek-
tedir.
Bu haliyle dndmzde namazn iinde;
maden, nebat, hayvan ve insan mertebelerinin
toplu halde bulunduunu grm oluyoruz.

Namazn;
bir bor mu?,
bir emir mi?, yoksa
bir hediye mi?, olduu hakknda farkl grler mevcuttur.
Olaya geni bir bak a erevesinden baklrsa bu grlerin tmnnde doru
olduu grlr.
Yani namaz kul iin,
hem bor, hem emir, hem de hediye ve ltuftur.
Aslnda namaz mirac gecesi efendimize ltfedilen ve onun da mmetine getirdii bir
hediyedir.
Bu hediyeyi kabullenip gereini yerine getirmek kendilerine zor gelenlere ise
emirdir.
Hayatnn devamm salayabilmesi iin gerekli gdalar salad maden, nebat ve
hayvanlara kar da bortur.

imdi tekrar bu hareketlerin ifadelerini grmeye ve grp anlamaya alalm.
Namaz eda etmek iin, kyam ayakta durduumuz zaman nebat yani aalar,
iekler, sebzeler, meyveler gibi olmaktayz ve onlardan aldmz gdalarla bu hareketleri
yapabilmekteyiz.
Yaantmzn devamn salayan gdalarn byk bir blmn bitkilerden
karlamaktayz.
Bitkiler kendileri iin gerekli besin maddelerini yaadklar evreden madensel ve
foto sentez yoluyla salarlar.
Bitkiler, yaamn bitkiyle srdren tm canllar iin temel besin kaynadr. Bizlerin
43
de bitkilerden saladmz gdalara mutlak surette ihtiyacmz vardr. Ayrca bitkilerden daha
baka ynden de yararlanmaktayz.

Ksaca belirtelim ki, tm alem canldr ve ruhludur.
Ruh-u azam tek olmakla birlikte deiik mertebelerden zuhuru vardr. Bunlar
maden, nebat, hayvan ve insan mertebeleridir.

Her hangi bir nebati gda alan kimse onda mevcud maddi unsurlardan yararlanmakla
birlikte ayrca o nebatn kendisindeki ruhani mertebesinden de faydalanmaktadr.
Bylece bizler farknda olmadan onlardan hem zahir ve batn ynyle
faydalanmaktayz.

nsan yaantsnda bu kadar ok nemi olan gdalardan gnde, haftada, ayda ve mr
boyuncu tonlarca tketmekteyiz. Onlar bizden bu tketilme neticesinde her hangi bir karlk
talebinde bulunuyorlar m? Hayr!
Peki yle ise, bizlere mr boyu kendilerini feda eden bu deerli varlklarn haklarn
nasl deyebiliriz?
Belki diyebiliriz ki, onlar satn alrken belirli bir cret dyoruz. Evet, dyoruz ama,
o denen cret sadece hizmet karldr yani onlarn sofralarmza gelinceye kadar bakmlar
ve nakliyeleri iin denen hizmet karldr. Asla ve asla gdann creti deildir.

Eer aldmz gdalarn gerek creti bizlerden istense bunu dnya yznde hi bir
insan deyemez. Sadece bir nohut tanesinin gerek cretini bir mr boyu alsak, meydana
getirilmesi ve karlnn denmesi mmkn olmaz.

Bir fasulye tanesinin olumas iin ekilecek bir tarla, hava, su ve gnee, yani en
azndan gne sistemine ihtiya vardr. Bunu da bizlerin yapmas mmkn olmadndan
bunlarn gerek deerleri bizlere hibe edilmektedir ve onlarda kendilerini karlksz feda
etmektedirler.
Bu bakmdan verilen cretler, bahsettiimiz gibi sadece hizmet karldr.

Peki hal byle olunca maddi olarak karlamamz mmkn olmayan ve her gn st
ste bir mr boyu biriken borlarmz nasl deyeceiz?
te bunun tek yolunu Cenab- Hak bizlere salat namaz, ibadeti ierisinde
gstermitir.

Namazn kyam ayakta durulan blm, bizlere bu nebat borlarmz deme
zamanlar olmaktadr.
Onlardan aldmz gdalar ile onlara benzer ekilde belirli zamanlarda kyam da
duruyoruz.
Onlar ise, mrleri boyunca kyamda duruyorlar, ne sabrl varlklar.

Her hangi bir nebati gday yediimizde o yenen gda her ne ise, yendikten sonra
kendi z kimliini kaybedip onu tketenin, kimliine, benliine dahil olmu o yiyen olmu
olmaktadr.
te bylece - bedeninde ibadet,
- dilinde dua,
- manasnda da miracn yapm olmaktadr.
O varlklar da insan kanalndan Hakkn huzuruna ykselmi olmaktadrlar.

nsan olu ancak bu yolla nebatlara kar olan kran borcunu demi
olabilmektedir.
44
Bylece her iki taraf da bir birlerinden faydalanm ve hak yerini bulmu oluyor.
badetlerinde geveklik yapan kimselerin bu varlklara kar borlar nasl denir
ALLAH c.c. bilir.

te namazda Hakkn huzurunda ayakta durduumuz kyamn hikmetlerinden biri de
budur. Nebatlk mertebesini idrak edip bu oluumlar kendi bnyesinde oluturup
yaamaktr.

Namaz klarken rku eilme haline gelince, yukarda kyam bahsinde anlatlmaya
allan oluumlar bu sefer hayvanlar mertebesi itibarile de ayn ekilde olumaktadr.
Kii rkuya eildii zaman ekil olarak yere paralel halde yaayan hayvanlar aleminin
canllarna benzer, burada okuduu tesbihleri, onlardan ald gdalarla yapabilmektedir. Yani
namazn bu blmnde et, ya, yumurta gibi rnlerin karln demektedir.

Yine yukarda bahsedildii gibi hayvan gdalardan hem madd, hem manev olarak
yararlanr ve o hayvanlarn ruh halleri de yiyen kimselere geer. O ahlak onlarda zuhura
kmaya balar.
te bu sebeple baz hayvanlarn yenmesi yasak edilmitir. Namazn rku blmnn
hikmetlerinden biri de budur.

Daha sonra secde blmne gelince yine yukarda bahsedildii hususlar itibariyle,
burada da kii yere kapanm ekliyle madenlere benzemektedir, buras da madeni
gdalardan alnan besinlerin karl denen yerdir. Yine orada yaplan zikirler onlardan
alnan gdalarla yaplabilinmektedir.
Namazn secde blmnn hikmetlerinden biri de budur.

te! yaamlarmz, sayelerinde devam ettirdiimiz, bizler iin vazgeilmez yaam
ihtiyac olan bu canl ve ruhlu varlklara kar takndmz tavr nasldr acaba: bir dnsek
ok iyi etmi olacaz.

Gnmzn sonsuz ihtirasl insannn doa ismi verdii ekolejik evreyi nasl
katlettiini hepimiz grmekteyiz.
Nasl cahilce modern ismini verdiimiz bir a yaamaktayz ki, btn gcmzle,
kk ahsi menfaatler uruna geleceimizi sratle hep birlikte katletmekteyiz.

Ne zamanki: lahi varln son olarak dnya insanna gndermi olduu yaam ve
bilim klavuzuna KURANa uyup iindeki hkmleri sadece sevab, gnah cedveli
dzeyinden grmeyi terkedip, ak ve hr bir dnceyle gerek ynleri itibariyle anlayp
uygulamaya alacaz, ite ancak o zaman insan olarak gerekten dnya ve ahret saadetine
ulam olacaz.

yi deerlendirelim ki, insan ok muhterem ve muazzam bir varlktr. inde
olduumuzdan mutlak deerimizi anlyamyoruz.

Modern insan tipinin en belirgin vasf, her eyin yeteri kadar hakkn verecek olmas
lazm geldiini bilmesidir.
te tutuculukta kalmam gerek mslman her eyin hakkn veren son derece
modern insandr. Modernlik sadece dn dzeltip, kravat takp, alp salp, sslenmekle
olmaz.

Kendisine hayat veren, karlk olarak hi bir talebde bulunmayan, DOA ismi
verilen Ekolejik evremizin hak ve hukukunu ancak yaptmz namaz SALAT iba-
45
detiyle ve onun hi bir yaprana ve dalna zarar vermeden yaamlarna yardmc olmakla,
onlara kar kran ve gnl borcumuzun bir ksmn (ki tamamn dememiz zaten mmkn
deil) demi olabileceiz.

Ne yazk ki gnmzde kendini modern insan tipi diye tantmaya alan (ok az
mstesna) hayal perest batlnn nasl bir kymc olduu aka ortadadr.

Namaz ile baz zamanlarda alay konusu olan sade mslman bir vatandan, bu fiili
ile ne derece ilerici bir i yapt ve evresine sayg duyduu idrak sahipleri tarafndan hemen
takdir edilebilir.
Az yukarda belirttiimiz gibi namaz fiilinin
kyam yani ayakta durma blm, nebatatn hukukunu,
rku yani eilme blm, hayvanlarn hukukunu;
secde yani yere kapanma, madeniyatn hukukunu
koruma ve onlara olan kran borcumuzu deme yolunda yapldndan namaz ehline zat-
olarak sadece tahiyyat yani oturu blm kalmaktadr. Buras ise namazn en
muhteem yeridir.

Tahiyyatta oturan kimse daha evvelce de bir miktar bahsettiimiz gibi gerek
kimliini bulmu, hakikat-i Muhammediyyeye ulam ve huzur ehli olmu olur.
Bu oturuuyla namaz klan kii vcud duruu itibariyle Muhammed yazsn
oluturmaktadr.
ekliyle ve de manasyla, zahir - batn gerek kimliini ispatlam olur. Bylece ve
sadece, bu kimseler Hakka gerek ayna olanlardr.

Ayakta (a) elif,
Rkuda ( ) dal,
Secdede ( ) mim
yani ( a ) Adem lie ulaan kimse
tahiyyatta da (z ) Muhammedlie ykselmi ve netice hasl olmu olur.

Ne muhteem bir sistem !...
nkar veya gaflet sebebiyle bu ibadeti terkenler neler kaybettiklerini bir bilebilseydiler
ne olurdu?...

Namaza hareketlerinin 3nc yn itibariyle baktmzda;
ayakta durma, kamet (a) elif, brahimiyet
eilme, rku ( ) dal, Museviyet,
yere ba koyma, secde ( ) mim seviyet,
oturu, tahiyyat (z) Muhammediyyet,
mertebesidir.

46




Dier ibadetleriyle Hak yolunda epey mesafe alm olan kimse,
zati bir ibadet olan namazn
kyam ayakta durma blmnde makam- brahimiyete ulap bu mertebenin
hakikatini idrak etmi olur.
Bu mertebenin zellii tevhid-i efal (fiillerin birlii) mertebesidir.
Lakab Ebrahem
(brahim) ibranicede
eb ; baba,
rahem ; halk, demek olduundan;
umum manas, halikn babas demek olur.
Birimsel manada, insanlarn babas ifadesinde olmakla birlikte
genel manada, cmle halkn babas anlamndadr.

Bu da tevhid-i ef-al srrdr.
Hullet yani dostluk Halil brahim brahim (as)a giydirilmi manev bir
elbisedir.
lk defa brahim (as) ile ortaya konan bu mertebenin tecelli mahalli olan kimsenin,
halk- alemde yani tm varlktaki
btn hareketin,
btn gcn,
btn enerjinin,
tek varlktan kaynaklandn bilmi bunun da Zat- mutlak sadece Hak olduunu
idrak etmi olmasdr.

Bylece kendisinde yava yava (99) esma-i ilahinin idraken zuhura geldiini
mahede etmeye balayan kimse, bu ykn altnda zorlanarak rkuya eilir ve sbhane
rabbiyel azym Azametli Rabbim seni her trl noksan sfatlardan tenzih
ederim demeye balar.

Buras da Museviyet - tenzih - tevhid-i esma mertebesidir.
Semi allahu limen hamideh
Allah hamdedenin hamdn duyar yani, kendisini bu mertebeye ulatran
Rabbna hamdeden kulunun hamdm duyar, diye yaayarak ayaa kalkar
ve Rabbena lekel hamd
eyrabbimiz;hamdsadecesanadr yani hayali rablara deil! diyerek secdeye
varr.

Buras ise, mahv- klli yani Tam yokluk
seviyet - tebih - tevhid-i sfat mertebesidir.
Secde de
sbhane rabbiyel ala
yani ey yce Rabbim! Seni her trl noksan mahededen tenzih
ederim diyerek bu oluumu iki defa tekrar eder,

sonra tehiyyata oturup ettehiyyat ve dier okunacaklar okur.
47
Buras da Muhammediyyet -tevhid-i zat mertebesidir.





Kyamda yani ayakta duruyorken mertebe-i brahimiyetin arln duymaya
balayarak namaz klmaya alan kii,
daha sonra bu arla dayanamayp beli bklmeye balar, ellerini, dizine dayayp
gstermee alarak tekrar dorulmak ister.
Bu safhada srr- Museviyetin arln duymaya balar.

Bu defa ayakta duramayan kii, secde-i Rahmana kapanr. Orada da seviyet
srrnn arl altnda kalr, fakat iki hamle ile tahiyyata oturur.

Buras gerek mahede, huzur, skun, kelam, habiblik yani Muhammediyyet
mertebesidir.

Bu halde yeterli sre kalp gerekeni syledikten ve okuduktan sonra, iki tarafna
ban evirip selam vererek ve selamet dileyerek bu ilahi halden kar ve tekrar beeriyete
yani dnya hayatna dner.

Bylece namaz iinde miracn da yapm olur.
Buradaki selam ve selamet sal sollu btn varl kaplamtr.

Namazdaki hareketlere 4nc ynyle baktmzda;

Ef-al mertebesinde kyamda duran gerek namaz ehlinin buradaki mahedesi
u ayette ifadesini bulmaktadr.
(Kasas Suresi 28/88)
6 u a b (

3
um a za
kll eyn halikn illa vecheh lehl hukm ve ileyhi turceune
illa/sadecevecheh/onun/kendisininvechimstesna
klli/hereyhelakolan
hkmleh/onuniin(ona)dr
veileyhi/ona/kendisinedeinirc/rcuettirilecek/dndrleceksiniz
meali
Onun vechinden baka her ey helak olacaktr, hkm onundur, ona
dndrleceksiniz.

Bu mertebede, bedeni ve idraki ile epey aama yaparak ayaa kalkm olan kiinin
yaants;
varlkta, Onun vechinden baka bir EY yani eya gremez oluudur.
Buradaki hkm yani anlay ve idrak; beeri deil, Hakkanidir, kendine deil,
Hakka dndrlmtr.

Daha evvelce kendine, baka bir ifadeyle nefsine dnk yaayan kimse, Ona
dndrleceksiniz ihtar ve ikazyla gerek ynn bulmu olur.
48




Esma mertebesinde rkuya eilen kiinin mahedesi;
(Er-Rahman Suresi 55/26-27)
7b b

3 RV
7aa 45va 2 u j RW
kll men aleyha fanin (26)
ve yebka vech rabbike zl celali vel ikrami (27)
aleyha/onun/kendisizerine/aleyhine kll/hepsi/hermen/kimlik
fani/yokolmakta
vecelalveikramz/sahibiseninrabbininvechiebka/bakidir
meali
varlk aleminde bulunan herKMlik fanidir, ancak yce ve ikram sahibi
Rabbnnvarlbakidir, eklindedir.

Daha evvelce kimliklerinin kendilerine ait bir varlklar olduu ZAN ile yaayan
kimseler bu mertebede onlar gerek ynleriyle mahede ederler.
Ancakyceveikramsahibi Rabbnnvarlnnbaki olduunu yakyn bir
bilgi ile anlam olurlar.

Sfat mertebesinde secdeye varan kiinin mahedesi;
(Ali mran Suresi 3/185)
6pa a 1

3 QXU
kll nefsin zaikatl mevti
kll/hernefs/nefismevti/lmzevkeder
Meali,
Her nefislmtadacaktr hkmyle, klli mahva ulama halidir. Bylece
ortada da ne alem, ne de kendi kalmtr.

Zat mertebesinde tahiyyata oturan kiinin mahedesi:
(Ali mran Suresi 3/18)
= a a

a a ( QX
ehidallah enneh la ilahe illa hve
ehidallah/allahahittirki,
enneh/o/kendisikesin
la ilahe illa hve
Meali
ALLAH kendi kendine ahittir ki ondan baka ilah yoktur gereiyle
yaantsn srdrmek olmaldr.

Bu mertebenin kemalinin da yansmas, hadis-i kudside ifade edilen
Men reani fekad reel Hak
beni ryet eden/gren bu halde gerekten Hakk ret eder/grm
olur
49
yani
benigrenancakHakkgrmolur srn ve gereidir*(10).
*(10) rfan mektebi adl kitabmzda bu mertebeler hakknda daha geni bilgi
verilmitir.
Mirac gecesinde oluan tahiyyat mertebesinin batn ifadesini idrak etmi olan kii
gerekten ok byk bir ltfa nail olmutur.
Daha evvelce de bir miktar anlatmaya altmz ettehiyyatnn geni manasn,
herkes kendi bulunduu mertebesi dzeyinden anlamaya almaldr.

Olduka sk bir alma gerektiren bu hakikate ulamay Rabbmz bize
kolaylatrsn.
(Taha Suresi 20/114)
b l
rabbi zidniy ilmen
Rabbmilmimiarttrr
Rabbmilmimiarttrrduasna devam edelim.


































50


N C K I S I M


B E V A K T N Z A M A N L A M A L A R I
VE
D E R N A M A Z L A R

Be vakit namaz farz olmazdan evvel mslmanlar, sabah ve akam olmak zere
gnde iki defa yzlerini Kuds- erife dndrerek namaz klyorlard.
Vakta ki Hicretten 16 ay kadar sonra Mirac hadisesi vuku buldu, o gece be (5)
vakit namazda karar klnd.

yle ki: Cenab- ALLAH c.c. o gece Efendimize ve mmetine elli (50) vakit namaz
farz klmt.
Bu emri ve grevi alan Efendimiz, mirac dn Musa (as)in ruhaniyetiyle
karlanca aralarnda u grme oldu.
Musa bana, neoldu? diye sordu.
Ben de, zerimeelli(50)vakitnamazfarzklnddedim.
Musa (as): Ben insanlar senden daha iyi tanrm, beni srail ile ok
uratm, senin mmetinin buna gc yetmez. Rabbine don, bu namazlar
azaltmasnniyazet dedi.

Dndm. Niyaz ettim. ALLAH c.c. bunlar krka (40) indirdi. Yce Rabbim ile Musa
(as). arasnda gidip gelmeye devam ettim, sonra otuza, sonra yirmiye, sonra ona, sonra da be
vakte indirdi.

ALLAH Teala hazretleri: Ya Muhammed, namazlar gnde be (5) vakitten
ibarettir. Her namaz iin on (10) sevap vardr, bu da elli (50) vakit namaz
demektirbuyurdu. *(11)

*(11) (Ta tercemesi cilt 3 sayfa 486) dan zet.

















51
E L L V A K T N F A D E S N E D R?

Mirac gecesi namazn ilk belirlenen elli (50) vaktinden, ksm ksm, be (5) vakte
indirilmesinin sebebi neydi acaba?,
Cenab- Hakkn haa! o kadar bilgisi yok muydu da Musa AL. vastasyla indirildi.
Eer Cenab- Hakkn murad gerekten mmet-i Muhammede sadece be vakit
namaz farz etmek olsayd daha batan bunu bylece bildiremez miydi?

Demekki: bu hadiseden bizlere baz ibretler karmak dyor. Eer batan belirtildii
gibi namaz elli vakit olarak yer yzne inip mutlak hkm haline gelmi olsayd, baz
insanlara ok byk yk olacakt.

Eer, namaz batan elli vakit bildirilmeyip sadece sonda belirlenen be vakit olarak
hkm haline gelmi olsayd bu sefer de baz insanlara hakszlk edilmi olacakt. Cenab-
Hak ise hakszlkla deil, hikmet ile faaliyet gsterir, yeterki bizler o hikmetleri idrak edelim.

nsanlar ayn g kaabiliyette olmadklarndan idrak ve ihata seviyeleri de deiiktir.
Kaabiliyeti yksek olan dk seviyede brakmak ona hakszlk olur, gc az olana da fazla
yk yklemek ona hakszlk olur.

Demek ki, belirtilen vakitlerin ellisi (50) azami, bei (5) asgaridir.

Be (5) vakti, asgari mterekte btn mmete farz,
fakat mana aleminde ykselmeye istidatl olanlara ise elli (50) vakte kadar kma
imkan verilmitir.

Bylece her mslman be vaktin hakkn vererek tatbik ettikten sonra gayreti
mikdarnca almalar neticesinde bir gnlk namazn elli vakte karma imkann bulmu
olur.

Gerekten, Hakkikat-i Muhammedi yolunda faaliyet gsterip idrakini gelitirmesi
iin kii,
evvela Ademiyyet mertebesini yaayp,
oradan Nuhuyet,
brahimiyet,
Museviyet,
seviyet
ve nihayet gerek Muhammediyyet mertebesine ulamas gerekir.

te bu seyr esnasnda, kiinin asgariden be (5) vakit namaz ile balad gnlk
namaz,
her mertebede ykselerek nihayet elli (50) vakit hkmne ular.


Ancak burada fiilen bedenen klnan yine (5) betir, dierleri manen olmaktadr.
Fakat vakti ve gc olan fiilen de nafile hkmnde yapabilir.

Eer be vaktin stndeki namaza yol almam olsayd. her halde bu mmete
52
ykselme yolu kapanm olurdu. Bu hal ise mmet-i Muhammed iin dnlemez bile.

Burada u husus, okuyucularnm hatrna gelmi olabilir.
Mirac dn niin Hz. Muhammedi sa (as) karlamad da Musa (as) karlayp o
geli gidileri salad?

nk! sa aleyhisselamn mertebesi fena fillah olduundan eriat yoktu.
Kendisinde olmayan bir ey iin de o kiiden fikir sorulmaz.

Musa aleyhisselam ise kendisine verilen, o gnn eriatn mmeti zerinde tecrbe
ettiinden bu ynde bilgisi vard ve o bilgiye dayanarak ykn hafifletilmesi yolunda
giriimde bulunmay salad.

































N A M A Z I N M E R T E B E L E R

Efal mertebesinin namaz:
(Nisa Suresi 4/103)
bm b2bn

a ob

a

a
53
innessalate kanet alel mminiyne kitaben mevkuten
inne/muhakkaksalat/namazmminlerzerine
mevkut/vakitlenmikitapedilmi/yazlmtr

Namaz phesiz inananlara belirli vakitlerde farz klnmtr, hkmyle

efal mertebesi itibariyle, bedenimizle yaptmz fiziksel namaz bildirilmitir. Bu namazn
yeri efal alemidir.

Esma mertebesinin namaz:
(Bakara Suresi 2/238)
a

a pa

a aby RSX
nb a
hafizu alessalevati vessalatil vsta
ve kumu lillahi kanitiyne
salavat/salatlar/namazlarzerine
vevsta/vasat,ara/ortasalat/namaza
hafz/hfz/muhafazaedin,koruyun
veallahiinkanitiyn/kunut,samimdivanduranlarolarak
kumu/kyamedin,kalkn,ayaktadurun

Namazlaraveortanamazadevamedin.VeALLAHndivannatamhuu
iledurur.

Vusta vasat, yani ara, orta demek olduundan,
ayette geen efal alemi namazlarna devam ederken
ayrca orta namazlara da devam edin hkmyle yava yava idraklerinizi
gelitirin
ve efal alemiyle, sfat alemi arasnda bulunan esma aleminin namazn oluturmaya
gayret edin, diye tavsiye edilmektedir.

Esma aleminin
- bir yz efal alemine,
- bir yz de sfat alemine bakmaktadr.

Efal alemi itibariyle bedensel namazn ifa eden kii eer gayreti varsa, belirli
almalar ile efal aleminden ykselmeye balar, bylece esma alemine ulam olur.
te burada kld namazn ismi salatil vsta dr.
Gayreti elden brakmayp bu namaza devam eden kiinin yolu sfat alemine doru
ykselmeye devam eder.
Vsta namaznn grevi efal alemiyle sfat alemi arasndaki balanty
salamaktr.

Tefsirlerde, salatil vstann sabah veya ikindi namaz olduu bildiriliyorsa da, efal
alemi itibariyle o da dorudur.
Bize lazm olan mirac yolunda bu hususlardan nasl fayda salayacamzdr.

Zamanla, kii be vakte, sohbetlere, zikirlere, iyi hal ile yaamna devam ettike epey
ilerleme kaydeder. Bylece kendisinde manevi gelimeler olur ve nihayet esma alemine
54
ular. te bu esma aleminde srdrd namazn ismi orta ara namazdr.

Kiilere gre baz deiiklikler arzeden bu yaamda adet, say belirtilmez. Nafile
hkmnde, deiik isimler altnda bir ok namaz klnabilir. Burada mhim olan, kiinin
gnlnde ALLAH muhabbetini ne kadar sre tutabilmi olmasdr, sre arttka manevi
ibadeti de artm olur.

Buradaki yaamn zelliklerini ve hayata bakn ehli bilir. Bu mertebenin belirli
olgunluuna eriildikten sonra, sfat alemine doru ykselme devam eder.

*(l 0) Ta tercemesi ilt. 3 sayfa 486dan zet. 60


Sfat Mertebesinin Namaz
Nihayet sfat mertebesine ulaan kimse
(Mearic Suresi 70/23)
: a m5

a RS
elleziynehm ala salatihim daimune
ozatlarkihu/onlar
kendilerininsalat/namazlarzerinedaimde/devamedipdururlar
te o kimseler onlardr ki namazlarnda daimdirler hkmyle belirtilen
zellie ulam olmaktadrlar.

Geri bu ayet be vakit namazlarn aksatmadan devam ettirenler iin de belirtilmi
olmakla beraber, gerek manada elli vakte talip olup onlar srdrenler iindir de.
yleki: Evvela be vaktini ok iyi bir ekilde yerine getirmi olan kimseler, bu
mertebeye ulancaya kadar edindikleri manevi g ve tecrbelerle, yaadklar za-manlarnda
hi boluk brakmayp devaml Hakk tefekkr ve zikr haline ularlar.

Yirmi drt saatlik bir gnn saatlerini 2 ile arpsak krk sekiz (48) eder.
Yani her yarm saatte bir namaz eda edilmi olur.

Bu namaz klan kiinin gerek kimliini, bir;
Hakkn varln da bir olarak dikkate alrsak bylece say elli (50) olmu olur.
Artk bu kimselerin uykular dahi ibadettir, nk gzleri uyusa da gnlleri uyumaz.
Burann ehli, muhabbetullah ile dolu Arif zatlardr.
Mirac gecesi Efendimize enir edilen elli (50) vakit namaz bu kimseler iindir.
Mertebeler daha aa doru indike krka, otuza, yirmiye, ona ve nihayet ve vakte
iner.
te asgari mterek olan bu ibadet dahi bizlere zor gelmektedir. Nasl bir gaflet iinde
olduumuz, ne kadar aikardr.

(Maun Suresi 107/4-5)
= 3 T
= b m 5

a U
feveyln lil musalliyne (4)
elleziynehm an salatihim sahune (5)
55
artkveyl/vayhaline,yazklarolsunmusalliyn/salat,namazklanlarki(4)
ozatlarkihu/onlarkendilerininsalat/namazlarndan
sahun/sehiv,dikkatsiz,ihmalkar,gafillerdir(5)

vay o namaz klanlarn haline ki: onlar kldklar namazdan
uzaklamlardr, ihtar ne ar bir sulamadr.
ALLAH c.c. tm kullarn gafletten kurtarsn.

Be vakitle namaz klmaya balayan kimse gayreti nispetinde yukarda ksaca
belirtildii gibi seyrini yava yava ykselterek, namaz mminin miracdr srrna
ulam olur.
te ancak bu tr namaz, sahibini miraca ulatrr.

Bu hale ulaan kiinin kendi nefsi varl kalmaz, onda faaliyette olan Hakkn
varldr.
inden ve dndan Hak tarafndan ihata edilen bu kimse,
Efendimizin azndan;
Men rean fekad reel Hak (hadis-i kudsi)
banabakanHakkgrr der.
karadankalsnyaradan hkm kesinlemi olur.
Byle olunca Ona bakan baka neyi grecekti ki?.. Elimizden geldii kadar bu
ilerin zerine eilmemiz bizim menfaatmza olacaktr, geen gnlerin geri gelmesi asla
mmkn deildir.
Bu ksm da bylece anlamaa altktan sonra imdi rekatlann gurup saylanna
gelelim.










K, , DRT REKATLI NAMAZLARIN ZELL

ki rekatl namazn
birinci rekati Fena fillah
ikincisi ise, baka billahtr.
Hakka varmak iin bu iki adm atmak lazmdr. Pek uzak bir yol deilse de bu yolu
amak kiilere gre deiir, ama yine de on be yirmi seneyi alr.

rekatl namazlarn
birinci rekati, meseleleri ilmel yakyn bir bilgi ile idrak etmek.
kinci rekati meseleleri aynel yakyn bir bilgi ile idrak etmek.
nc rekatte ise, meseleleri Hakkal yakyn bir bilgi ile idrak etmektir.

Drt rekatl namazlarn
birinci rekati eriat mertebesinin hakikatini idrak etmek.
kinci rekati tarikat mertebesinin hakikatini idrak etmek.
56
nc rekati hakikat mertebesinin hakikatini idrak etmek.
Drdnc rekati ise marifet mertebesinin hakikatini idrak etmi olmaktr.

Marifetullah yani, ALLAH c.c. bilgisine, allarak bu yollardan geilerek
ulamak mmkn olur. Dinimizde hi bir ey tesadfi deildir.


V A K T L E R N Z E L L K L E R

Sabah namaz vakti:
Fenafillah hkmdr.
Bu saatlerde henz daha etraf aydnlanmadndan eya yok hkmndedir.
Hakka giden yolda olduka mesafe kat etmi salik bu anlayla, ne kendinden, ne
alemden habersiz kalmtr.


le namaz vakti:
Bakabillah hkmdr.
Bu vakitte etraf yava yava aydnlanmaya balam ve gne kemale erimitir.
Bu durumda salik de yava yava kendine gelmeye balar ve neticede kendi kimliini
net bir ekilde bulur.
Baka billah Hakta baki olmak szyle ifadelendirilen bu yaam da artk her ey
gerek kimlikleriyle ortaya km bulunmaktadr.


kindi namaz vakti:
Beeriyet glgesi
le vakti gne tam tepede olduundan klar yer yzne dikey dmektedir. Hal
byle olunca eyann da glgesi olamamaktadr. Bu durum, safln ve salt karksz
kimliin ifadesidir.


Fakat, zaman denilen izafi oluum, dnya zerinde hkmn srdrdnden gne
de yoluna devam etme zorunda bulunduundan yava yava varlklarn glgesi olumaya
balar.
te bu glgeler ikindi namaz vakti iki katna kmaktadr.
Bu da vaklklarn tekrar nefsaniyetlerinin olumaya balamas hkmdr. Gn
ilerledike bu glgeler daha ok uzar, yani beeriyet hali daha belirginleir.
Bir mddet beeriyet ve nefseniyetiyle yaamaa alan kimse, nihayet akam
namazna doru havann kararmasyla glgelerin tekrar yok olmas ile nefis ve beeriyet
glgesinden kurtulma imkanna kavuur.


Akam namaz vakti:
Fena fillaha gei
Gne klarm ektikten sonra, tekrar kararmaya balayan evrede git gide eya da
grnmemeye balar.
Hal byle olunca ne glge, ne asl ortada kalr. te kendinden gei fena yani yok
olmaktadr.


Yats namaz vakti:
57
Fena fillahn kemali
Gece yatsya ulatnda karanlk kemale ermi eya hi grnmez hale gelmitir.
Bu da kimliklerin tamamen ortadan kalkmasdr, her eyin Hakda yok olmasdr.
Sabaha kadar sren bu yaam, kiinin hayata baknda byk deiiklikler meydana
getirir.

Genel anlamda,
gece, fena fllah,
gndz, baka billahtr.

Ksaca izahna altmz bu hususlar da namaz vakitlerinin baz zelliklerindendir.

Bir baka ynde de baktmzda,
sabah namaz, dou,
le namaz, genlik,
ikindi namaz, olgunluk,
akam namaz, ihtiyarlk,
yats namaz ise, dnyadan ayrlmaktr.









V A K T L E R N O L U M A S I

SABAH Namaz:
Sabah namaznn vaktine ve farznn iki rekat olmasna sebeb budur ki:
Adem (as) cennetten ktnda vakit gece idi.
Bir rekat namaz kld evreyi karanlk bulduu iin,
ve bir rekatte sabaha dahil olup aydnla eritii iin kld.
Dergah zzette kabul olup, sabah namaznn iki rekat olmasnn sebebi hikmeti
budur.


LE Namaz:
le namaznn vaktine ve farznn drt rekat olmasna sebeb budur ki:
1. Hazret-i ALLAH c.c. brahim (as)na, kou gndererek olu smaili kurban
etmekten kurtard bir le vakti idi.

2. Kafirlerin puthanelerinin haline ne oldu? Btn putlar krp, baltay byk putun
boynuna kim ast? dediler. Bunu yapsa yapsa Azer olu brahim yapmtr dediler ve ona
ok eziyet eylediler.

3. Nemrud, brahim (as)m atee att. Hak Teala atei glistan eyleyip onu kurtard.

4. Msra hicret ettiinde hanei saadetlerine kafirler ok cefa ve eziyet ettiler. Hak
teala onlar koruyup cefa ve eziyet edenlerin ellerini kuruttu.
58

Bu drt trl imtihand, zorluktan kurtulduu iin drt rekat namaz kld. Dergah-
izzetle kabul oldu. Sebeb-i hikmeti budur.


KND Namaz:
kindi namaznn vaktine ve farznn drt rekat olmasnn sebeb budur ki:
Hz. Yunus (as) kavmine incinip, kendine iman eden kimselerle bir gemiye binip
giderken bir balk zuhur edip, hikmet-i Huda emri ile o gemiye yol vermedi.
Hz. Yunus (as) Beni derya ya brakn size selamet olsun, dedi.

nilti ve figan ile Hz. Yunus (as)m derya ya attlar. O zaman balk yuttu ve gemi
selamet buldu. Hz. Yunus (as) baln karnnda epey zaman durup, bir ikindi vaktinde balk
onu karaya kard.

Bu halden kurtulup kendine gelince drt rekat namaz kld. Dergah- zzette kabul
olup bu mmete farz oldu, sebeb-i hikmeti budur *(12)

*(12) Bunlar dahi nayede yazar



AKAM Namaz:
Akam namaznn vaktine ve farznn rekat olmasna sebeb budur ki:
Hz. sa (as)ma baz kimseler, Tanrnnolusun dediler,
ve Hz. sa (as) dedi ki: Horoztmeden,sabaholmadan,benipekazparaya
ldrmeyebakarsnz.

Cenab- Hakkn emri ile Hz. sa (as) oradan kp gitti, akam namaznn vakti idi,
Cenab- Hakka kretti rekat namaz kld bu mmete farz oldu, sebeb-i hikmeti budur *
(13)

* (13) Bunlar dahi nayede yazar.

Yeri gelmiken iki kk zellie dikkat ekelim.
1. Dier namazlarn farz ve snnetleri vitr hari iftli iken, akam namaznn farz
neden tektir?

2. Dier namazlara snnetle balanrken niin bu namaza farz ile balanyor?
El cevab:
1. Hz. sa (as)n mertebesi tebih benzetme olduundan, seviyet hakikati l
bir sistemle anlatlmaya lmtr.
Eba ebi ve Ruhl kuds
yani baba oul ve ruh-u kudsidir.
te bu l sistemin hakikati 3 rekat ile belirtilmitir.

Fakat ne yazkki tebihten tevhide geemeyen kimseler, bu oluumlarn
suretinde kalp bir sr yanl yollara girmilerdir.

2. Bu namaza farzla balanmasnn sebebi ise,
Hz. sa (as)n yaam mertebesi, fena fillah olduundan onun yapabilecei ilk
59
ey sadece farz yerine getirebilmektir.

Ayrca kyametin bir akam vaktinde kopaca bildirildiinden ve de hangi akamda
kopaca bilinmediinden her akam kyamet kopacakm gibi, belki vakit bulamayz diye
evvela farzn klnmas n grlmtr.

Fena fillah mertebesine ulaan kimsenin kyameti, zaten daha dnya da iken
kopmutu. ALLAH c. c. bu hakikatleri bizlere beden elbiselerimizi srtmzdan
kartmadan idrak ettirsin.


YATSI Namaz:
Yats namaznn vaktine ve farznn drt rekat olmasna sebeb budur ki:
Hz. Musa (as) Msrdan kp giderken kendisini drt trl hzn kaplad. Turu
sinaya Tur dana geldiklerinde, kardei Harun (as) ile birlikte hzn dald, bu vakit
yats vakti idi.
Hz. Musa (as) drt rekat namaz kld, dergah- zzette kabul olup bu mmete farz
oldu, sebeb-i hikmeti budur*(14)
*(14) Bunu dahi naijede yazar.
VTR Namaz:
Vitr namaznn rekat olmasna sebeb budur ki:
Hazreti Rasl (as) Miraca terif buyurduklarnda, Ebu Bekir Siddk radiyallahu anh,
dergah- zzette, benimiinbirrekatnamazkl, diye emanet eyledi.
Hz. Rasul (as) vasyet sonsuzluk alemini mahede ettiinde kendi nefsi iin bir
rekat namaz kld.

Cebrail (as) Hz. Ebubekirin emanetini eda eyle, diye hatrna getirdi. Yine
kyam edip bir rekat namaz daha kld.

Cenab- Hak teala, ya Muhammed benim iin de bir rekat namaz kl, dedi.
Kyam edip bir rekat namaz dahi ALLAH- teala iin klp Fatiha ve zamm sre
okuyup tam rkua varacak mahalde, cehennem ehlinin azaplarn grdnde mmetine
merhameten, vcudu eriflerine bir hznl hal geldi;
Cebrail (as) kevserden vechi saadetlerine sap kalbi eriflerine hayat ve safa
geldiinde ellerini kaldnp, ALLAH ekber deyip Kunut duasn okudu, rku ve
scdu tamamlayp namaz bitirdiler.

Kendi iin kldklar bir rekat snnet oldu,
Hz. Ebubekir iin kldklar vacip oldu,
Hak tealann emri ile kldklarm farz eyledi.
Salat- vitrin sebeb-i hikmeti bu-dur* (15)
* (15) Bunu dahi mesabihde yazar.

Daha evvelcede bir miktar bahsettiimiz kunut duas ve vitr namazna tekrar ksaca
deinelim.

Kunut dualannn manas:
(1).
allahmme inna nesteinke
ve nestafirke ve nestehdike
60
ve nmin bike ve netubu ileyke
ve tevekkel aleyke
ve nsni aleykel hayra kllehu
nekrke vela nekfrk
ve nahleu ve netrk men yefcrk
allahm!bizancaksendenyardmisteriz.
vesendenmafiretinidilervesendenhidayetisteriz.
vesanaimaneder,tevbeedipsanadneriz.
veilerimizdesanadayanrz,gveniriz.
senibtnilerimizdehayrlaanar,
sanakrederizvenankrlkyapmayz,
vefcurlar,gnahkarlarterkederverabtamz/ilikilerimizikeseriz.




(2).
Allahmme iyyake nabd
ve leke nsalli ve nescd
ve ileyke nesa
ve nahfid nercu rahmeteke
ve naha azabeke
inne azabeke bil kffari mlhk
allahm!bizancaksanaibadet/kullukederiz.
veseniniinsalat/namazklarvesanasecdeederiz
vesanadeinsayeder/koarz
veseninrahmetini,hafid/nesil/insan,dldevamnumarz
veseninazabnahayetederiz
inne/pheyokkiseninazabnkafirleremlhk/ilhakedici,eriicidir.


Vitre gelince;
Bir hadis-i erifde
ALLAH-u vitran yahubbul vitra
yani ALLAHbirdirbirlerisever, buyurulmu.

Neden acaba: ALLAH, vahiddir, ehaddr, denmemi, bunlarda bir demektir.
Demekki vitr kelimesi ile daha deiik bir ifade kullanlmak istenmitir.

Daha evvelce namaz tekbirlerinde de bahsedildii gibi vitr tekbiri bir tektir.
Kim ki, kendi varlnn hakikatini idrak etmitir, ite o gerek vitr namazn
klabiliyor demektir.

Kendi birimsel varlnn hakikatini idrak etmek, vitriyyet,
btn alemdeki tek varln hakikatini idrak etmek ise, ferdiyyettir.
Ferdi vahid tek ferd yani btn bu alemi tek bir ferd eklinde mahede
etmektir.

Konu buraya gelmiken bir hadis-i erife gz atalm.
Cemaatleklnannamaznsevabyirmiyedi(27)derecedahafazladr
buyurulmutur.
61

Burada bizlere byk icazlar vardr. Yirmi yedi (27) says ile ne kast olunmutur
dersek,
aklmza yirmi yedin (27)ci peygamber, Hz. sa (as) gelmektedir.
Demek ki kii seviyet mertebesine ulancaya kadar toplayc yani cemaat olacaktr.
Baka bir ifadeyle btn varlktaki birimleri toplayacaktr.

Vakta ki kii, yirmi sekizin (28)ci peygamber Hz. Muhammed (as)n zelliini idrak
eder ve mertebe-i ferdiyyete ular, ite o kimse tek bana nerede olursa olsun, kld
namaz ile yirmi sekizin (28)ci dereceye ulamtr.

Mertebe-i seviyette klnan yirmi yedi (27) dereceli namaz ile,
mertebesi itibariyle Vitriyyet,

Mertebe-i Muhammediyette klnan yirmi sekiz (28) dereceli namaz ile
mertebesi itabariyle ferdiyyettir,

Yerinde kullanlnnca hem cemaatle, hem de ferd olarak klnan namazn deeri ok
yksektir.

ALLAH c.c. cmlelerimize gerek SALATn deerini idrak ettirsin. Amin.
Bu kadarla yetinerek be vakit namaz burada brakp dier namazlara geelim.



C U M - A N A M A Z I

(Cuma Suresi 62/9) Ayette
aa

a b

a b Y
va

aa
6 ja a a a ab
ya eyyhelleziyne amenu
iza nudiye lissalati min yevmil cmati
fesav ila zikrillahi ve zerul beya
ya eyyhe/oimanedenzatlar
cumayevm/gndensalat/namaziinnidaedildiivakit
artksayedin/kounzikrillahi/allahzikrizre
vezeredin/terkedinbeya/alverii/sat
Mealen, ey iman edenler! Cuma gn, namaz iin ezan okunduu zaman
hemenALLAHnzikrinegidinalveriibrakn

Ey iman edenler o saatte al verii kesin deniyor, yani dnya aly veriini, nk:
Ahiret al verii yaplacaktr. Hele bu al veri, dualarn kabul olduu saate rastlarsa.

Cuma: Cem, yani topluluk demektir.
Bir bakma cuma batnen cem, haline ulam kimselerin kld namaz demektir.

62
Birinci rekate gerek kimlii ile balayan
ve
ikinci rekattada ilahi benlie ulalan bir namaz olmaktadr.




Cuma namaznn artlarndan bazlar unlardr.
(A) Erkek olmak: Er, yani Hak erlerinden olmak.
(B) Hr olmak: Yani, nefsinden hr olmak.
(C) Mukim olmak: Yani, mertebi-i Hakta makam tutmak.
(D) Hasta olmamak: Yani, nefs hastalndan kurtulmu olmak.
(E) Kr olmamak: Yani, hakikati gren gze sahip olmak.
(F) Ayaklar olmak: Yani, hak yoluna giden ayaklar olmak.

Genelde, her yetimi mslmana farz olan Cuma namaz zelde de baz hakikatleri
ifade etmektedir. Bize mmkn olduu kadar zahirden, batma gemek iin almak
gerekmektedir.


B A Y R A M N A M A Z I

Senede iki defa bayram sabahlarnda klnan bu namazlar olduka cokulu
klnmaktadr.

Dier namazlardan fark her rekatte tekbirin daha ilave edilmesidir. Bylece
tekbirler dokuza,
iki rekatte on sekize ulamaktadr.

On sekiz ise, bilindii gibi (18) bin alemin ifadesidir.

Birinci rekatte ellerini defa kaldrp sonra balayan kimse
bu varln gereini,
ilmel yakyn,
aynel yakyn,
Hakkal yakyn, mahede etmi demektir.

kinci rekatte ise secdeye varmadan ald
birinci tekbir eriat, efal mertebesi,
ikinci tekbir tarikat, esma mertebesi,
nc tekbir hakikat, sfat mertebesi dr.
Daha sonra
secdeye vardran tekbir ise, marifet, Zat mertebesinin ifadesidir.

Hak yolunda epey aba sarfettikten sonra gerek bayrama ulaan kimse bayram
namaznda bu tekbirlerin sonunda ZAT mertebesi itibariyle Azamet-i lahiyeyi
mahede ederek kran secdesine kapanmtr.

Gerek bayram ite bu kimseler yapmaktadr, dierleri bunlarn erefine datlan o
bayram sevinlerini toplamaktadrlar.


63





C E N A Z E N A M A Z I

Dierlerinden olduka farkl olan bu namazda Fatiha okunmaz,
rku, scud, tahiyyat da yoktur.
Asl namaz olmayp, dua ve istifar hkmnde olduu, bildirilmitir.

Biz yine ksaca incelemeye alalm. Bu namazn en mhim taraf Fatihann lisan
ile deil fakat hal ile yaanp mahede edilmesidir.

yle ki! Namaz klanan cenaze, yaknmz veya uzamz da olabilir, karmzda
duran manzara bu alemin en mthi iki (2) oluumundan ikincisidir.

nmzde tahta kutu iinde sessiz yatan o kimse, bir kapdan girip bir kapdan kt.
Ne yapt ise, ii sona erdi.
Ya kazand, ya kaybetti, kendi kendi ile ba baa kald.

Bu manzaradan daha kesin ve keskin, bir nasihat bulmak mmkn deildir, te
burada cenaze deil cenazenin namazn klanlar, daha henz o duruma dmedikleri iin
her trl imkanlar ellerinde olduundan ok ansldrlar.
Hadiseye bu ynyle baktmzda, Elhamd lillahi rabbil alemiynin, orada en
bariz ekilde yaandn grrz.

Errahmanirrahiym rahman ve rahim olduunu da, yaknen grrz.

Maliki yevmiddin yani Kyamet gnnn sahibi, nmzde duran mevtann,
kyameti kopmutur. Bundan ibret alp, biz de oraya uzanmadan evvel ne yapmamz lazm
geldiim ok iyi dnmeliyiz.

yyakenabd ve iyyake nestain garip hallere dmemek iin ancak senden
yardm isteriz. Hayalimize deil, ancak sana ibadet ederiz.
(Ksaca)
Bu hal bamza gelmeden bizi gerek doru yola gtr. Hkmyle yaanmaktadr.
Bylece sz getirmee gerek kalmamaktadr.

Rkunleri:
Kyam ve drt tekbirdir.
Drt tekbir:
eriat,
tarikat,
hakikat,
marifet, mertebelerinden yukarda anlatlmaya alld ekilde kyam
mahede etmektir.

Bylece cenaze, namaz klndktan sonra bir miktar eller stnde saltanatn srdrp
bir daha kamayaca ukuruna terk edilip yalnz bana braklr. Bu hadisede en kk akl
sahiplerine bile byk ibretler vardr.
64



T E H E C C D (GECE) N A M A Z I

(sra Suresi 17/79) Ayette
> b 2

vn 3

a WY
az bb

2 rj a
ve minelleyli fetehecced bihi nafileten leke
asa en yebaseke rabbke mekamen mahmuden
veleyl/gecedenbuhaldebihi/onunile/onu
leke/seniniin/sananafile/fazlaolarakteheccedet/gecenamazet
mahmud/hamdedilmi,vlmmakamolarak
Rabbininsenibas/sevketmesi/tekrardiriltmesiasa/umulur

Ey Muhammed, gecenin bir vaktinde kalk senin iin nafile hkmnde
olan teheccd namazn kl, umulur ki rabbin seni de makam Mahmuda
(vlenmakam)ulatrr buyurulmutur.

Hamd mevzuunda bu Ayet-i kerimeye bir miktar temas etmitik. Burada da ayn
konuya ksaca bir gz atalm.

Gecenin ilerlemi vaktine gelinceye kadar iyi bir hal ile namaz ve grevlerini yerine
getiren kii, bu makamn namzedidir, tabi ki: kendi mertebesi itibariyle.

Drt, sekiz, on iki rekatli klnan bu gece namazna devam ettike, kiinin i
geliimi artmaa balar, bylece rabbinin indinde daha ok deerlenir ve vlmeye balar.

Bu namaza devam edenler ulaabildikleri mertebelerinden aldklar haz ile
yaamlarna devam ederler.


M R A C N A M A Z I

Yirmi drt saatte bir defa iki rekat olmak zere baz guruplar tarafndan klnan bu
namazn da ok byk zellikleri vardr;

Namaz mminin miracdr buyuran Efendimiz, gerek namazn, sahibini her
halde bir yerlere getirmesi lazm geldiini ifade etmitir.

mrnn epey bir zamanm namaz klarak geiren kimse, bu zaman zarfnda
kendisinde ruhsal bir gelime meydana gelmemise, geriye dnp ne yaptna bakmas lazm
gelmektedir.

Acaba: Klnan namaz gerekten hakkyla yaplan ibadet mi?...
yoksa sradan yaplan adet hkmnde bir i mi?..

Bu z eletiriyi acilen yapp, yerimizi tespit edip gereini yerine getirmek dnya ve
ahret hayrmza olacaktr.
65
Namaz, dinin direidir,
Namaz mminin miracdr.
Namaz uykudan hayrldr, ve dierleri gibi.
Ayet, hadis, dini hkmlerle bir ok defa hatrlatlan bu muhteem ibadeti, kendine
yakr bir ekilde ifa etmeye alalm. Bylece miraclarmz oluturmu olalm.

Namazn sadece ekli ve zahir ifadeli olmadm, anlayp batan beri ok azn ifade
etmeye altmz zellikleriyle oluturmaa alalm imkanmz ksaltmaktadr.

Her geen gn Mant ve gnl alan her ibadet ehli bunlar ve bunlarn ok daha
deiik, daha derin baka, baka zellik ve gzelliklerini ortaya karp yaayacak durumda
dr. Bunlar bir zevk iidir. Genel bir hkm deildir irfani ve zevkidir, kimseyi balamaz.

Bir de Surei Kevser (108/2) de
2 3 R
fesalli lirabbike
artk/buhalderabbiniinsalat/namazkl
Rabbiniinnamazkl ayetine ksaca bakalm ve yaptklarmzla karlatralm.
Acaba bu ileri
gerekten menfeat beklemeden Rabbimizin rzas iin mi yapyoruz?....
yoksa nefsimizin rzas iin mi?...
yani gelecekte nefsimize menfaat temini iin mi?...

Efendimiz, bir baka ynden namazn deerini belirtmek iin,
ikirekatnamazdnyavednyadaolaneylerdenhayrldr
buyurmulardr.

Bu hadis-i erifi Hz. Mevlana FH MA FH inde Milli eitim 1985 basks 31 inci
sayfasnda izahn yapmtr dileyen oraya bakabilir.

Risale-i Gavsiyede de buyruldu:
[ Dedim ki;
YaRabbi,hanginamazsanadahayakndr.
O namaz ki iinde benden bakasnn kalmad, klann onda
kaybolduunamazdr.]









Burada kk bir hatram da yazmadan geemiyeceim.
(15/12/1984) senesi Mevlana ihtifali sebebiyle Konyaya gitmik, bu arada Hz.
emsi de ziyaret etmitim. Orada bir miktar namaz kldktan sonra, Hz. emsin ruhaniyetine
yinelip bir takm sorular sormutum. Bunlardan bazlar unlard.
Soru: Kefinalmasnaslolur?
66
Cevap: Ortada kapal yok ki almas olsun, sen ortada var olduka
kapalsn,senkalkncaibiter.

Soru: Salatnedir?
Cevap: Salat bir andr. Ezel ve ebed sz konusu olmayan bir andr. O da
tek varla mahsus, tek varln alemdeki okluk eklinde grnen tek
hareketidir.

Szlerinden biri. Hr ol, hrlerle ol, hrlkle yaa la ahr...
Rasullllah S.A. efendimiz, miraca ktnda, kendisine btn perdeler ald; ancak
bir perde kald... O bir perdenin almasn diledii zaman kendisine:
- Dur,Rabbinnamazklyor... dendi *(16)

*(16) Adlkerim Ceyli nsan- Kamil Sayfa 67.

Bunu bizzat Rasulllah S.A. efendimiz anlatmtr.
Bu olay byk bir srdr, ancak yaamak suretiyle anlalr. Yeri olmadndan izahna
gemedik.

Cenab- ALLAHtan niyazmz kullarm gafletten kurtarp kendine ve habibine yarar
bireyler olmalarmz mmkn klmasdr.

Bu mevzuumuzu da burada bitiriyoruz. Okuyanlara, bir miktar hareket verebildikse
bahtiyarz. Cenab- Hak hazmn ve anlama gcn versin, almak bizden, yardm ondan
dr.





25/5/1995
NECDET ARDI UAK
TEKRDA












K N C B L M

Sohbet tarihi (16.01.1987)den zet

67
E Z A N - I M U H A M M E D

euzbillahimineeytanirraciym
u

a b

'a b2 a
bismillahirrahmanirrahiymi

y

a y

a a 2

elhamdlillahi rabbil alemiyn
essalatu vesselamu ala raslina muhammedin
ve ala alihi ve eshabihi ecmain

Muhterem dostlar, bu gn 1987 ylnn ilk sohbetine balyoruz.
Mevzuumuz Ezan- Muhammedidir.

Hads ve ilmihal kitaplarnda bu mevzuda geni bilgi vardr. Daha fazla malumat
edinmek isteyen, bu kaynaklardan aratrma yapabilir.

Ezan- erif genel anlamda:
bildirmek, davet etmek demektir.
Her kim bu davete uyar ve hayatn ona gre dzenlerse, her iki dnyada da bahtiyar
olur.

Bilindii gibi hicretten bir buuk sene kadar evvel Hz. Raslllah Miraca karld
gece, kendisine sunulan hediyelerden birisi olan namaz, be vakit olarak ekillenmi ve farz
hkmn alm idi.
Mekke devrinin sonuna kadar, bu namazlara bylece devam edildi. Namaza
toplanmak iin essalatu camia denirdi.

Vaktaki hicret hadisesi meydana geldi ve hicretin ilk ylnda Ezan- erif meru
oldu.
Medine de ilk ezan okuyan, Bilal-i Habe,
Mekke de ilk ezan okuyan, ise, Habib bin Abdurrahmandr.

Gn getike oalan Mslmanlar Mescid-i Nebevide ayn saatlerde toplamak
zorlamaya balad.

Rivayete gre, mslmanlar oalnca aralarnda namaz vakitlerini bildirecek bir ey
dnmee baladlar.

Bunlardan bazlar an alalm dediler,
Reslllah (S.A.V.) bu,hristiyanlarndr buyurdu.
Dier bir ksm boru alalm dediler.
Bunun iin de Raslllah (S.A.V.) odayahudilerindir dedi.
Ate yakalm diyenler oldu.
Hazreti Peygamber (S.A.V.) odaMecusilerindir buyurdular.
Netice olarak toplantda, namaza davet iin belirli bir davran biimi uygulamasna
68
karar verilemidiinden, o gnk grmeler sonusuz kald.

Daha sonra bir gn, Abdullah bin Zeyd bir rya grd ve Peygamberimize gelerek
anlatt. yle ki:
Uykumda bir adam beni dolatrd ve namaza davetle ilgili olarak
Allah-u ekber, Allah-u ekber dersin.. ve bu tekbiri drtlemek suretiyle ezan (sonuna
kadar) anlatt.
kameti kad kametissalah mstesna tek tek zikretti.

Abdullah diyor ki. Efendimiz, neallahbuhakikatenhakryadr, buyurdu.

Ebu Davudun sneninde bu hadis u lafzlardr:
[Ben uyurken beni bir adam dolatrd, elinde bir an tayordu, kendisine:
BuansatarmsnyaAbdullah dedim,
neyapacaksnonu? dedi.
Onunlanamazadavetedeceiz dedim.
Bensanabundandahahayrlbireygsetereyimmi? dedi
hayhay dedim.
- Allah-u ekber, Allah-u ekber dersin, ila ahr dedi. ]

Ayn ryay Hz mer Radyallahu anh dahi yirmi gn kadar evvel grm, fakat
skldndan efendimize syleyememi.

Sahih-i Buhari cilt iki, sayfa 556 da yle bir kayt vardr.
Sirei bni Hiam sarihi sheyli der ki:
[ Ezann vahy ile emir olunmayp da bir zatn ruyas ile meru ol
masndakihikmetudur:
Ezan Raslllah (S.A.V.) Efendimize leylei srada yedi kat semavatn fevkinde
gsterilmiti. Bu ise, vahiyden daha kuvvetlidir. ]

Farziyyet-i Medineye hicret vaktine kadar tehir edilip de insanlara namaz vaktini ilan
buyurmak istediklerinde vahye muntazr oldular.

Derken Abdullah bin Zeyd ruyay grd. O ruya semada grdklerine muvafk
dt iin neallah bu ruya haktr buyurup; bundan, semada grdklerinin arzda
snnet olmas, murad- lahi olduuna delil kabul ettiler.



Hz. merin ruyas da teki ruyaya muvafk dnce, bu hkm nebevi kuvvet bul-
du.
Buharnin iareti ile ezann meruiyyeti vahy-i mnzel ile de teyid olunduunu
gsterir.

Bir gn Bilal radyallahu anh, sabah vaktinin girdiini haber vermeye geldii vakit
Aleyhisselatu vesselam Efendimiz Hazretleri biraz dalmlar imi,
bunu renince iki kere essalatu hayrum minennevm yani namaz uykudan
hayrldr diye seslenmi.

Byle sylemesi Raslllah Sallallahu aleyhi vessellemin holarna gidip,
69
Bilalbunegzelsz,sabahezanlarmokuduundabunusyle
buyurmutur.

Bylece ezan:
4 defa allah-u ekber.
2 defa ehed enla ilahe illallah.
2 defa ehed enne muhammeden reslullah.
2 defa hayye ales-salat.
2 defa hayye alel-felah.
Sabah namazlarnda,
2 defa es-salatu hayrun minen-nevm.
2 defa allah-u ekber.
1 defa la ilahe illallah.
Kamet ise
2 defa allah-u ekber.
1 defa ehad enla ilahe illallah.
1 defa ehed enne muhammedrraslllah.
1 defa hayye ales-salat.
1 defa hayye alel-felah.
2 defa kad kametissalah.
2 defa allah-u ekber.
1 defa la ilahe illallah.
ekliyle vcud bulmu oluyor.

Dier baka hadislerde
kametin de drtl tekbir ve
dier szlerinin ikili okunabilecei buyurulmutur.
Bu yzden baz yerlerde kamet iftli, baz yerlerde tekli olarak okunmaktadr.

Bylece islam dininin temel kaidelerinden birisi daha olumu ve bylece hi
deimeden bu gnlere kadar gelmitir. Dnya durduu srece de bu ses slamn sesi olarak
varlm koruyacaktr.

Hadislerde, Ezann yksek yerlerde okunmasnn snnet olduu, yksek yer varken
alak yerde okumann veya oturarak okumann mekruh olduu, okunan her ezann
dinlenmemesinin bir noksanlk olduu ifade edilmektedir.

Muhterem okuyucum, bu konuda eer azck tefekkr edersek, dnyann dn ile
deien zaman gerei her an bir beldede Ezan- Muhammedinn okunup ilan edildiin!
mahede ederiz.

Yirmi drt saatte hi bir dakika yoktur ki, arzn bir yerinde bu lahi davet duyulmam
olsun.
Nasl bir azamet-i lahiyye ve nasl bir medh-i Peygamberi rfan ve uyanklk ile
dnrsek Ezan- Muhammedi, slamda ve btn insanla nasl muteber bir davet ve
Hakka ar olduunu anlarz.

Ey gnl ehli, hakikatleri aratran kardeim, mesele Ezan- Muhammedinin
kelimelerini belleyip namaz vakitlerinde tekrar edip zelliklerini anlamadan okumak deildir.
Her ezan okuyuta mmkn olduunca geni bir ihata ve dnce ile tefekkr
70
etmelidir. Bu kelimelerde neler var?

Eer biz bunu hristiyanlarn an, yahudilerin boru sesi gibi dinler, ateperestlerin de
atei seyrettikleri gibi gaflet iinde seyredersek, ondan tam manasyla faydalananlayz.

Bizim yanlgmz gzel sesli bir mezzinin ezan okuduu zaman sesinin gzelliini
duyup hadiseyi duygusal ynden deerlendirip ilm yne dndrememe-mizdendir.
Zaten camiamzn en zayf noktas da bu deil midir?
Genellikle bizler her meselede maddesel ve duygusal davranp, gerekli aratrmac
ruhuna sahip olamamaktayz.

Cenab- Hak atalarmzn en gzel hasletlerinden olan aratrmacl bizlere de nasip
etsin ve bu kuru taklitilikten kurtarsn.

Ezan- Muhammediyi gerek duyduumuzda, gerek okuduumuzda yeteri kadar
ilgilenmessek gereken fayday temin edemeyiz.
Ondan gerei gibi faydalanamaz, onu gereine yakn anlayamazsak; bu sefer onun
devam olan ve ona esas olan Namazdan da gerei gibi faydalanamayz.

imdi, meseleye batan balayarak Ezan- Muhammedinin szleri zerinde
ksaca, olabildii kadar aratrma yapmaa alalm.
Aslnda, ondaki geni manay idrak edebilecek gtede deiliz. Ama hi olmazsa, baz
baka zelliklerinin de olduunu bilelim de biraz daha bakmz deitirelim.
Bata
4 tane tekbir,
2 tane ALLAHa ehadet,
2 tane Raslllaha ehadet,
2 tane hayye ales-salat,
2 tane hayye alel-falah, tekrar
2 tane tekbir ve
1 tane kelime-i tevhid var.

Bu sralamann bir zellii olmal ki bize gnde be defa ieride be defa darda
tekrar tekrar okutuyorlar.

Mezzin ezan okumaya balaynca biz mslmanlar, sadece ezann SAVTINI yani
sesini duyuyoruz.
Mezzinin sesi gzelse, ne kadar gzelokudu diyoruz.
Gzel okudu da, okuduu ne idi acaba?...
Ve de oradan bize verilmesi gereken ifre ne idi?....
nk:
Mezzin yukardan sesleniyor, bizler de aadan dinliyoruz.
Arada bir iletiim, bir ifre ve gelen bir haber var.
Neydi veya nedir bu haber?...

imdi tekrar baa dnp Ezan- Muhammedinin szelerini incelemeye balayalm.

Bata
4 tane tekbir, ALLAH-u Ekber var,
71
evvela ALLAH-u Ekber nedir? buna bakalm:
Genel manada Trkeletirildiginde Tanruludur diye ifade edilmitir.

Yer yznde konuulan btn dillerde, gerek manasndan ok farkl olarak (Tanr,
God, Dieu, Nirvana, Yahova) gibi tek kelime ile ifade edilen ALLAH c. c. lafzn byk
mtefekkir Muhyiddin-i Arabi Hazretleri,
sm-z-zat, cemi-s sfat, esma-i mtekabile ve sfat- mtezatte ceminin
ehadiyetine ALLAH c.c. denir.
Yani
Zatinin ismi, sfatlarnn kapsam, zt isimlerin topluluu, ve zat
sfatlarnn tamamnn toplu halde ald isme, ALLAH c.c. denir diye tarif
etmitir.

Byklerimiz ALLAH c. c. lafz zerinde ok geni aklamalar yapmlar,
ALLAH c.c. lafznn semav olduunu,
ALLAHn c. c. kendi kendine verdii bir isim olduunu,
baz lgat alimleri elehe yelehu sznden kaynaklandn ifade etmilerdir.

Baz byklerimiz de harflerinin ifadelerini izah yoluna gederek,
(a)
bataki (a) elif () lamn elif lam taks (tahsis) olduunu,
esas zat isminin sondaki () HU olduunu,



bazlar (a)
bataki (a) elif in ehadiyyetini,
birinci () lamn ulhiyyetini,
ikinci () lamn risaletini,
() hunun hviyyetini ifade ettiini sylemilerdir.

Bazlar da (a)
bataki (a) elifin on iki (12) noktadan meydana geldiini
bunlardan yedi (7) noktann nefis mertebeleri olduunu,
be (5) noktann da be ilahi mertebeyi ifade ettiini
ve bu elifin muhtelif ekillere brndrlerek dier harfleri meydana getirdiin!
aklamlardr.

(Mevlam nasip ederse, gelecekte nefsin hakikati, ilevi, varl, zellii, mertebeleri,
faaliyeti hakknda zel bir yazmz olacaktr).
72

Burada zellikle belirtmek istediimiz husus ALLAH lafznn, Tanr kelimesiyle e
deerde tutulup onunla mana bulmas mmkn olmaddr.

Eski aman dinine mensup ateperest milletlerin gne doarken ona secde ettikleri,
taptklar zamanda tan yerinin aydnlanmas hkmnde olan TANr szcn kullanmalar
ile gerek ALLAH lafznn ifadesi bir olur mu?...
Ancak baka karlk kelime de olmad iin genel manada Tanr kelimesi
kullanlyor.

te bizler de gaflet hali ile ALLAH dersek Tanr hkmnden baka bir ey dememi
oluruz. Eer uyanklk ile sylersek yukarda az da olsa ifade edilen manalar idrak edip
bilinli bir gnlle gereine yakn sylememiz mmkn olacaktr.

Kebir byk Ekber ise, en byk demektir. Fakat en byk derken, sanki baka baz
bykler varm da onlarn arasnda ALLAH en bykm, manas karlmamaldr.

ALLAH-u Ekber, Allah en byk manasna ama, bunu ok iyi dnmez ve
tefekkr mertebesinde hayalimizde var ettiimiz bir Tanrnn bykl deil, gerek lah
olan ALLAH-u Teala hazretlerinin bykln anlamaya almamz gerekmektedir.

ALLAH-u Ekber deyen kii, aklnda, zihninde, olan veya hayal gc ile kendinin
varettii tanrlardan, rablardan, putlardan ve sair sevdiklerinden arnm olarak gerek rabbna
ulama yoluna girmi olmaktadr.


Grlyor ki ALLAH-u Ekber yerine Tanr Uludur szn kullanmak yeterli
olmamaktadr.

Sevgili kardeim: ALLAH c.c. yle bir ALLAHtr ki c.c. Onu Zat- mutlak
ynyle anlamamz mmkn deildir.
Bu hususta Efendimiz ALLAHn zatn tefekkr etmeyiniz diye tavsiyede
bulunmutur,
Onu ancak Zat- mukayyet, sfatlar, esmalar, ve efalleri ynyle idrak etmeye
almamz mmkn olabilmektedir.

Daha henz kendi varln gerek ynyle idrak edemeyen, nefis perdelerini
aamayan birim, btn kainat vareden mutlak varl nasl idrak edebilir?...

ALLAH-u Ekber sznn sylediimiz veya duyduumuz zaman bunu z ve batn
manasyla zat- mutlak ynnden anlamamz mmkn deildir.
Fakat ortada bu hkmn olmas dolaysyla, imkan dahilinde Onu zat- mukayyet
ynyle, akl- czmz, akl- kle ulatrmaya alarak, ondan alabileceimiz yardmla
anlamaya almamz mmkn olabilecektir. Buna ok ihyacmz vardr.


ALLAH EKBER
Tekbirleri

Tekbir getirmek: ALLAHn birliini ilan etmek, ve o tektir, birdir demek
olduuna gre,
drt defa tekrarlanmas,
73
drt mertebesi itibariyle de yceliinin anlalmas gerekir, demek olmaktadr.

te eer sen ALLAHn varln en geni manada anlayamazsan, hi olmazsa birinci
tekbir dzeyinden anlamaya al. Yani en alt dzeyden, burada ifade edilen ALLAH-u
Ekber in ne demek olduunu anlamaya al.
En alt derken, aslnda iin alt da st de yoktur ama, ifade bakmndan byle deniyor.

En alt: Fiiller alemi efal mertebesi, yaadmz bu alem, bu alemin karlnn
ifadesidir.
Mezzin veya biz birinci tekbir olarak ALLAH-u Ekber dediimiz zaman btn
varlkta Hakkn varlndan baka bir varlk yoktur,
yani la faile illallah hkmn gerek manas ile yaamamz gerekir.

Bu tekbirde ALLAH-u Ekber dendii zaman, btn madde aleminin meydana
getiricisi, yaatcs, bakcs, devam ettiricisi, z, varl ALLAHtr, byk ALLAH
demektir.

kinci tekbiri getirdiimiz zaman esma aleminin dzeyinde yani bu alemi meydana
getiren manalar alemi, Esmal hsna ALLAHn gzel ve sonsuz isimlerinin bulunduu
alem olduunu dnrz.

kinci tekbirde Esma alemi de ALLAHa mahsustur, ondan gayrya yer yoktur.
Tekrar edilen tekbirle bu idrak ve yaam olgunlar.

nc tekbire geildii zaman sfat mertebesinde de btn benlikler, varlklar ve
bunlarn zleri ALLAHndr, ALLAHa mahsustur hkm gerek hali ile ortaya kar.

Drdnc tekbire getiimiz zaman orada artk ALLAH-u Ekber lafz ALLAH-
u Ahad olur. nk buras Zat blgesidir.
rfan ehli drdnc tekbirin ALLAH-Ahad olduunu bilir, fakat yine genel
syleni ekliyle syler. Neticede orann ALLAH-u Ahad olmas Ahadiyyet mertebesi
itibariyledir.
Ahadiyyet mertebesi, Vahidiyyet mertebesinin stndedir.

Hal byle olunca drdnc tekbirin zellii deimektedir. nk alt mertebelerde
varlklarn zuhurlar, manalar, zellikleri mevcutken Ahadiyyet mertebesine geildii
zaman, artk orada Ahadiyyeti srf zat durumu sz konuu olduundan herhangi baka
bir varlktan bahsedilmeyecei iin, byktr sz, kendine bir ifade bulamaz.

Orada hviyeti ve inniyeti ile tek bir Zat, mutlak varlk mevcuttur.
O halde artk orada sadece ALLAH-u Ahad hkm geerli olur.
nk (hlas Suresi112/1)
7 ya a 3 Q
kul hvallah ehad dr.

te tekbirleri bu ekilde tefekkr etmee almalyz.
Yukardaki ifadeleri zetlersek;
Birinci tekbirde, efal aleminin Hakkn varl ile var olduunu
la faile illallah.
74
kinci tekbirde esma aleminin de Hakkn varl ile var olduunu
la mevcude illallah.
nc tekbirde de sfat alemin de ALLAHn varl ile var olduunu
la mevsufe illallah.
Drdnc tekbirde ise, Zat alemi dahi ALLAHn varl olduu
la mabude illallah
ve gerek ifadesi ile la ilahe illallah sznn hakikati sylenmi olur.

efal, esma, sfat, mertebelelerine geince
sadece Ahadiyyeti srf- zati mertebesi kalr.
Bunun da ifadesi, ALLAHu Ahad olur.

Hal byle de olsa, yine de btn tekbirler ALLAH-u Ekber diye okunur, bu bir irfan
ve idrak iidir aziz kardeim.

Hazr mevzuumuz tekbir iken onun namaz ierisindeki zelliklerinden de ksaca
bahs etmee alalm.

(Ankebut Suresi 29/45)
6 ja a
vele zikrullahi ekberu
veelbettezikrullah/Allahnzikriekber/dahakebir,byk

Cenab- Hak Kuran- Keriym de, en byk zikrin ALLAH c.c. isminin zikri olduunu
beyan ediyor,
ve yine baktmzda ifadelerin ierisinde en ok tekrar edilen kelimenin ALLAHu
Ekber olduunu gryoruz.

Ezanlar dahil, bir gnlk be vakit (5) namaz ierisinde (281)
ve ayrca da bir tek, tekbir vardr.
Namazda her hareketimiz tekbir ile balar ve seyreder.
Ey irfan ehli olmak isteyen kardeim, bunlar anlamaya alalm.

Bahsimiz namaz olmad halde tekbirlerin izahn yaparken, konu ile yakn ilgisi
dolaysyla bir hususu burada belirtmekte fayda mlahaza ediyorum.

unu bilelim ki Cenab- Hak Mirac gecesi Efendimize be vakit namaz en alt say
olarak herkesin kolayca yapabilecei ekliyle bildirdi.
Yani asgari mterek,

Kurbiyyet ehline ise Salat-u daimn denen elli (50) vakti bildirdi.
daha az krk (40) vakit,
daha az otuz (30) vakit,
daha az yirmi (20) vakit,
daha az on (10) vakit,
daha da az be (5) vakit oldu.
Cenab- Hakkn syledii hkm geersiz olamaz.

75
Buradaki sr, genel hkmlerle birlikte zel hkmlerin de varln idrak edip,
irfaniyetimiz kadaryla bunlar tatbik etmee almaktr.

Yukarda bahsi getii zere gnde elli (50) vakit namaz klm olsaydk
her gn namazlarmz iinde iki bin sekiz yz on bir (2811)
ve ayrca bir tekbir getirmi olacaktk.

Biz yine meseleye be (5) vakit hesaplar ile bakalm.
Sondaki ayr tek tekbir, ALLAHn birliini,
iki yz seksen birin (281) son tekbiri, sendeki Hakkn birliini,
iki yz seksenin sfrn (280) karrsak geriye kalr yirmi sekiz (28) ,
ite bu yirmi sekiz de, yirmi sekiz (28) peygamberi ifade edip, her paygamberin en az
bir hasletini almak olur.

Sfr (0) ilave edersek, her peygamberden on (10) haslet almak demek olur ki, ite
kemalat yolu da budur.

Daha nice sonsuz manalar ifade eden tekbirler blmn burada bitiriyorum. Mevlam
cmlemize her eyin gerein! aratrma evkini versin.


EHED ENLA LAHE LLALLAH

Drdnc tekbirden sonra gelen ehadetlere gelince, bunlar tekbirleri anlattmz
ekilde, en azndan bilgi olarak veya ilim mertebesinden lm-el yakyn olarak idrak
edilebilir.

Eer gayret edebilirsek;
ehed, bengryorumki
en la ilahe illallah, ondan baka ilah yoktur, ancak o vardr, hkmn
gereine yakn anlamaya alm oluruz.

Fakat bu ehadeti syleyebilmek iin bataki tekbirleri gzel getirmemiz lazmdr.
Bir iin ba gzel olmadktan sonra devam hi olmaz.

Bir kimse her hangi bir olay grmedii halde ben bunu grdm diyerek hakimin
karsnda ahitlik ettii zaman ne olur?...
bunun adna yalanc ahitlik denir. Yalancl meydana knca suunun derecesi
kadar da ceza grmesi kendisine mstehak olur.

te eer bizler de Hakkn gerek varln, zelliini, idrak etmeden Ehed en la
ilahe illallah diyorsak bir bakma yalanc ahit hkmndeyiz demektir.
Ancak bu ii kasden yapmyoruz, gafletten yapyoruz, art niyetimiz ve bakasna zarar
verdiimiz yok.
Bu bakmdan, saflmz ve kt niyetimiz olmamas dolaysyla yalanc ahit
durumuna ineallah dmyoruzdur. Ancak, gafletle yaplan her ey, gereken fayday
salamaz.

Dnyaya gelmekten maksat azami derecede menfeat salamaktr. Bu beeri manada
anladmz maddi ynl bir menfeat deil, ahirete dnk bir menfeattir ki, burada ne
kazanmsak orada onlar lazm olacaktr.
Zaten Ayet-i Kerimede, (Bakara Suresi 2/110)
76
6a vm 1 am b
ve ma tkaddimu lienfsikm min hayrin teciduh ndellahi
ve hayrdan enfs/nefisleriniz iin takdim ettiiniz/nceden
gnderdiiniz
ndellahi/allahnindi/kat
teciduh/onuvcudeder/bulursunuz
ikielinizlenetakdimetmiseniz,onubulacaksnz buyurulmutur.




te bunlar byle dnrsek Ehed dedii zaman insan,
gerei ile grmese bile, hi olmassa dnce mertebesinde Ehed derken
gryorum ki yerine dnyorum ki,
La ilahe illallah ALLAHdanbakailahyoktur der.

Bu durumda gerekten gr mertebesine ulaamam olsa bile, hi deilse bunu bili
mertebesi itibariyle sylediinden, bu iin ilim yollu byle olduuna ahidim demi olur.
Netice itibariyle dnyorum ki bu byledir hkmyle, grdm ke-
limesini ifade etmi olur.

Mealen, dnyorumkiALLAHtanbakailahyoktur dediimiz
birinci ehadette, afakta yani zahirde, ALLAHtan bakas yoktur.
kinci ehadette, enfste yani kendinde de ALLAHtan bakas yoktur.

Dier bir ifadeyle darya baktn zaman, dardaki varlklarn Hakkn varlndan
baka bir varlk olmadn idrak edersin
ve sen de bu alemin iinde bulunduuna gre sende var olann da Hakkn varlndan
baka bir ey olmadn anlarsn.

Bylece;
Birinci ehadete genel anlamda zahir ehadet,
kinci ehadete de genel anlamda batn ehadet denir.
Bunlardan
zahiri ehadet ilm-el yakyn,
Batn ehadet ayn-el yakyn mertebeleridir.
te bu hususlar iyi anlamaya bakalm sevgili kardeim.
zetle:
Gafleti at, geree ynel;
kabuu brak, z al;
sathtan ge, dibe dal.

Burada ksaca, bir hatram yad etmek isterim.
Gnlerden bir gn Efendi babam hastalanm ve hastahaneye yatm idi. Olduka ar
seyreden hastal sresinde kendisini ziyarete gittiim bir seferinde yar dalgn halde yatt
yerden fakire, ehed en la ilahe illallah ne demektir? Onu anlatmaya ve iradetmeye
alyordu, Mevlam rahmet eylesin.

77
Ayrca ehadet;
Drt tekbirin drt mertebesini de gerek manada anlayp o hallere ahitlik etmek,
Hakk btn zuhurlar itibariyle kabul ve tasdik etmektir.






EHED ENNE MUHAMMEDRRASLLLAH

Ve yine gryorum ki Muhammed (S.A.V.) Hakkn Raslu ve
Peygamberidir.,

Rasl; rsal eden, ulatran, gnderilen manasnadr.
Hani postac nasl mektubu ulatryor.
Nebi haberci,
Mrsel ise haberulatran,
yeni bir eriatle gelen,
yeni bir eyler getiren demektir.

Ehed enne Muhammedrraslllah.
Benmuhakkakgryorumki,Muhammed(S.A.V.)onunRasldur.

imdi bu kelimenin biraz aratrmasn yapalm.
Yukarda da bahsettiimiz gibi, afakta yani zahirde, en azndan bunun byle
olduunu Dnyorum ki denmek istendiini ifade etmitik.

Bir dier ifadeyle bunu okuyan kii Hazret-i Muhammedin (evvelce bahsedilen o
yce gcn)
- efal alemine,
- birimsellie ve
- insanlara dnk olarak
ALLAH c.c. den haber getirmesi Raslluktur. Ben bu hali gryor ve byle olduunu
tasdik ediyorum demektedir.

nsanolu, ne kadar kendi varlnn hakikatinin, Hakkn varlnn hakikati olduunu
dnse de; bunun teferruatn bilmesi mmkn deildir.
Ancak bir haberci gelecek ki; o haber versin; yle, yle deyip izah etsin;
karsndaki de ehed desin yani grdm desin.

te Hazret-i Peygamberin dier peygamberlerden stnl ve en son geliinin
sebebi, yukarda bahs edilen drt tekbirin mertebesinin ayr ayr haber verip izah
etmesindendir.

lk gelen peygamberlerin bir ksm birinci tekbiri haber verebildi.
Daha sonra gelenler ikinci tekbiri haber verebildi.
Daha da sonra gelenler nc tekbirin bir ksmn haber verebildiler.
Aleyhissalatu vesselam Efendimiz ise, btn drt tekbirin tamamn en geni ihata
ve ifadesiyle haber verdi.
78

te zahir ve batn anlamlaryla kii gryorum, dnyorum, en azndan
biliyorum ki Hazret-i Muhammed denilen Habibullah; insanla bu drt mertebeden de
haber getirdi, bunu mahede ediyorum demek bilincine varm olur.


Ezan- Muhammediyi bandan itibaren buraya kadar bu ekilde idrak edebilen kii,
drdnc bir cmleye daha muhatap olmu oluyor.
Nedir o?.. Hayye ales-salat


HAYYE ALES-SALAT

Sra buraya geldii zaman haydin namaza diye fiiliyat da balam oluyor.
Buraya kadar olan ksm bilgi, dnce, yaant babnda idi; buralarda fiiliyat yoktu.
te namaz fiil olarak bu szle balyor.

Haydin namaza, diye tercme edilen lafz aslnda, Haydin salata eklindedir.

Namaz diye tercme ettiimizde gerek salat hkm ok deiiklie uram
oluyor.
Nasl ALLAH-u Ekber szn Tanr Uludur sz tam manas ile
karlyamyor ise,
salat szn de namaz szc tam olarak karlayamyor.

Namaz dendii zaman bu sz sadece fiiller mertebesinde beden hareketleriyle yaplan
salat yani fiili namaz ifade edebiliyor.

Halbuki salat kelimesi btn mertebelerde ve cmle makamlarda yaayan
kimselerin kldklar namazlarnn tmn ifade edmektedir.

Birinci haydin salata zahir manasyla beden mertebesindeki namaza davettir.
ikinci Haydin salata, batn manasyla gnl alemindeki namaza, yani gerek salata
davettir.

Bu davete
evvela beden ile cami kapsndan girilerek,
sonra da mana ynnde beeri benlikten geip, gerek benlie dnmek suretiyle
icabet edilir.

nsan cami kapsndan ieri girer ama ne yazkki kendi iine kolay kolay giremez.
Kendinde yaadn sanr ama gerekte kendinin dnda yaamaktadr.
O istedii kadar camiye girdim, namazm kldm desin, ancak birinci salat
hkmn yerine getirmi olur.

Fakat mhim olan her iki ynn de faaliyete geirilmesidir. O yzden biri zahiri, biri
de batn olmak zere ikili okutulmaktadr.

slam dini ierisinde grld gibi bir ok guruplar vardr. Bunlardan bazlar
tamamen zahir yn tutmular; yani birinci yn tutmular, biz bunu bilir, bunu yaparz
deyip tefekkr mertebesine geememiler.

79
Baz guruplarda Fiillerle ilgimiz yok biz o halleri getik, geriye dnp ilk okulu mu
okuyacaz? aldanmasna kanp, biz mana aleminde yayoruz, fiiller insan belirli
alkanlk ve artlanmalara grtr, biz bunlara nem vermeyiz, sadece mana aleminde
faaliyet gsterir, gnl aleminde alrz diye sadece ikinci ynne uyup onu tatbike
kalkarlar.

Fakat birinci mertebenin tatbiki olmadan, zaten ikinci mertebinin de hakikati ortaya
kmaz. Bylece yaantlarnda kargaaya derler, zlemeyecek durumda bocalayp
dururlar.

Gerekte hem zahir mertebesindeki fiillerin ortaya kmas,
hem de mana ynndekilerin yaanmas gerekir.

Eer birinden birini terk edersek Kemal ehli olamayz.
Zahir ve batn her iki ynyle btn zelliklerinin ortaya konmas gereklidir.


HAYYE ALEL-FELAH

Hayye alel-felah dendii zaman, bu duruma gelmi olan kimsenin felah yani
kurtuluu mutlaktr. O da onun iin byle diyor zaten. Yani felah bulmu, kurtulua ermi
olmalsnz; o huzuru, o hali, o gzel yaanty yaayabilmelisiniz ki gerei gibi
faydalanasnz. Yahud da kendinize gelesiniz demek istiyor.

Zahir ve batn iki defa olmak zere haydin felaha, haydin felaha diye
tekrarlanyor.

Kuran da (Yunus Suresi 10/25)
65

a a a a a RU
vallah yedu ila darisselami
veAllahdavet/duaeder,arrselam/esenlikdar/diyar,yurdunadein
yani
ALLAHsiziselametevinedaveteder buyurulmaktadr.
te felaha ve selamet evine davet ayn hkm tayorlar.

zetle buraya kadar olanlar iyice anlamaa alrsak, zahir ve batn felaha ve
selamete ulam oluruz. Alemde bundan daha gzel bir hal olur mu?...


KAD KAMETS-SALAH

Yeri gelmiken, Kamet getirilmesi srasnda sylenen bu lafza da ksaca bakalm.
Genelde Namaz balad diye ifade edilen, bu sz sra gelince, daha evvelki
oluumlarla namaza balamaya hazr olan kii bu szle ayaa kalkar ve Hakkn huzurunda
durmaya en gzel bir namzet olmu olur.


ES-SALATU HAYRUN MNEN-NEVM

80
Sabah namazlarnda Bilal-i Habe hazretlerinin ilavesine sebep olduu
es-salatu hayrun minen-nevm
yani namazuykudanhayrldr, sz,
birinci manada: yatakta uyayacana kalk ibadet et, bu senin iin daha hayrldr?
ikinci manada; ey can! Gaflet uykusundan uyan, uyur gezer olma, uyku halinden
uzakla, buraya kadar bellediin eyleri gz ard etme, daha dikkatli yasa, deerli vakitlerini
heba etme, benlik ve varlk uykusina yatma, daha imdiden uyan. Azrail geldiinde
uyanmaya alrsan ok ge kalm olursun, diye hitap edildiini idrak etmek gerekir.

Yukarda belirtilen halleri anlamaya alan kii zaten uyanm demektir, buradaki
ikaz, uyandktan sonra tekrar uykuya (zahirde ve batnda) dalma demektir.
Mevlam yardmcmz olsun.

te batan itibaren sylenen kelimelerin gerek manalarm anlamaya alrsak,
gelinen ikinci tekbirlerde ALLAHn bykln daha geni manada anlamak
mmkn oluyor.
ehadetleri, salat-, felah- getikten sonra tabii ki ALLAHn varln daha geni
manada idrak etmek yolu alacaktr.


ALLAHU EKBER

Bata drt mertebede yaanan tekbirlerin hkmleri, burada zahir ve batn olmak
zere dier belirtilen kemalatlarla birlikte iki defa sylenmesi kafi gelmektedir.
Bunlardan birincisinde alemler mertebesinde ALLAH-u ekber
dierinde ise kendi varlndaki ALLAH-u ekber mahedesi olmaktadr.



LA LAHE LLALLAH

En son gelen Kelime-i tevhd dediimiz La ilahe illallah da;
hem darda, hem kendi varlnda grdn ALLAH-u ekberi tamamen tekleme
birleme hviyetinde olmaktadr, buna da tevhid denir.

Kelime-i tevhid nedir? imdi drt mertebede onu grelim.
Yukarda bahsi geti ama, baka mevzu iinde anlatld. Burada mstakil olarak
dnmek gerekiyor.
La ilahe illallah lafznda,
La yok, hayr, nehiy, kaldrma manasna geliyor.
Yok olan ya da kaldrlan ne? lahe ilahlar yok,
illa ancak var ama ALLAH var.
Birinci efal mertebesindeki ifadesi budur, ilahlar yok ancak ALLAH var.
kinci mertebesindeki ifadesi, yani esma alemindeki ifadesi;
maddeleri maydana getiren esmalar yok, yani hayalimizde telerde zannettiimiz baz
varlklar yok.

Birincide talar, topraklar, putlar yok:
kincide hayalimizde var ettiimiz tanrlar, ilahlar yok. lla var ama ancak ALLAH
var.

te nc yn de
81
la ilah alttaki efal alemi, esma alemi yok
illa var ama, ancak sfat blgesi itibariyle ALLAHn gerek varl var. nk
orada la ilahe ilah yok manasna, fakat illa var, ama ALLAHn varl olarak var.

Buradan geriye dnerek baktmzda;
Efal aleminde seyr etmi olduumuz putlar, unlar, bunlar yok.
lla var ama ALLAHn varl olarak var.
Esma alemindeki hayalde, var zannettiimiz isimlerin varl var olarak
zannettiimiz eyler yok.
lla, var ama Hakkn esmas, Hakkn isimleri olarak var.
Kendilerine ait bir hassalar yok.
nc mertebedeki Sfat aleminde, hi bir vasflanm nesne yok.
lla var ama ancak ALLAHn sfatlar olarak var.
Drdnc mertebede ise, hi bir varln zat yok.
lla var ama ancak ALLAHn zat ile var.
Tevhid-i efal la faili illallah
Tevhid-i esma la mevcude illallah,
Tevhid-i sfat la mevsfe illallah,
Tevhid-i zat la ilahe illallah.
.

Cenab- Hak bizlere la ilahe illallah hkmn zat ve sfatlar itibariyle bildirmi.
Efal ve esma yollu tevhidini idrak edemezsek gerek kelime-i tevhidi idrak etmemiz
ok g olacaktr.

Mevlam izin verirse daha sonra hazrlamakta olduum Kelime-i tevhid isimli bal
bana bir kitabmz olacaktr. Orada bu konuda ok geni izahat verilecektir. Burada bu
kadar ile yetiniyorum. Cenab- Hak idrak ve fehmimizi arttrsn.

Ezan- Muhammednin
darda okunuu zahiri davet,
ieride okunuu batn davettir.

Baz yrelerde kametin tekli okunuu, dta okunanlarn her ynyle idrak edildiini,
bunlarn artk tekrarlanmaya gerek kalmadn,
tek okunduu halde gerek manalarnn anlaldn ifade etmektedir.
Bir baka ynden de bakarsak, ezan dardaki mslmanlar camiye, camidekileri
gnle, gnlde olanlar da gerek manas ile ALLAHa davet etmektir.
Kim ki bu davetleri sras ile duyar, tatbik edip uyar, ite gerekten kendini bulup
kurtulua erenlerden olur.

ALLAH c.c. cmlemize Ezan- Muhammedinin gerein! idrak edip, fehim ve
yaantsn versin. Amin.

Cabir b. Abdullah (Ensari) Radiyallahu anhmadan, yle demitir:
Raslllah (S.A.V.) buyurdu ki:
Her kim ezan iittii zaman,
allahmme rabbe hazihid davetit tammeti
ves salatil kaimeti ati seyyidena muhammedenil vesilete
82
vel fadilete ved deracetir rafiate (ved derecetel vasate)
vebash mekamen mahmuden
ellezi veadteh inneke la tuhliful miad.
Derse, kyamet gnnde efeatim ona helal olsun.
Trkesi;
ey u tamam davetin ve hazr namazn Rabb olan ALLAHm
Muhammede vesileyi, fazileti, ve yksek dereceyi ver. Ona vaad ettiin len
makarnagnder.bhesizkisenvadindeduransn.

Hazret-i Raslllahn efaatna hangi insan nail olmak istemez ki ALLAH c.c.
cmlemize onun efaatim nasib etsin. Amin

Eer gerekten onun efaatna nail olmak istiyorsak elbette ki gereini yerine
getirmemiz icap edecektir.

Ezan- Muhammedi blmn burada bitiriyorum, sizler muhakkak ki bu yazlarn
fevkinde ondan feyiz alyorsunuzdur.
Cenab- Haktan daha da ziyadeletirmesini niyaz ederim.
almak bizden, tevfik ve yardm ALLAHtan dr.



NECDET ARDI
TEKRDA
(04.09.1995)














KTABIN YAZARI

1938 senesinde Tekirdanda ocuklu bir ifti ailesinin ortanca ocuu olarak
dnyaya geldi.

lkokulu bitirince terzilik mesleine yneldi. Bu arada eitimini zel olarak
gelitirmeye alt.

O zamann eski cami imam ve Kuran kursu retmeni olan Muhterem Hafz Behet
Toy Hocaefendiden Kuran ve tecvit dersleri ald.

Ayn senelerde iftlikn camii imam olan Muhterem Ahmet Elita Hocaefendiden
arapa ve tefsir dersleri almaya balad.
83

Onsekiz yalanna geldiinde Marifetullah ALLAH BLGSnl renmeyi
iddetle artzulamaya balad.

Bu arada aratrmalarn srdrrken, bir vesile ile zamann byk alimi ve
mutasavvufu Muhterem Mehmet Hazmi Tura Efendinin sohbetlerine katlmaya balad.

Kendisi Beyazt Camiinde Mesnevi okutur ve de Sleymaniye Ktphanesinin
mdrln yapmakta idi. Zatndan byk feyz ve bigller ald.

Vefatndan sonra yerine geen hallfesi Mehmet Nusret Tura Efendiye intisab etti ve
onun yannda uzun seneler tasavvuf almalar yapt.

Mehmet Nusret Efendi zamann ok yce insanlanndan tasavvuf bilgini, hak a,
Peygayber tutkunu bir zat idi. 1977 senesinde kendinde bulunan maddi manevi emanetleri ve
grevini yazarmza devretti. Ksa bir sre sonra da Ahirete intikal etti. ALLAH gani gani
rahmet eylesin...

Ayrca birok Arif ve Kamil zatlarla da grt.

1964 senesinde evlendi, iki erkek ocuu var. Halen hem tasvvufla hem de terzilikle
uramaktadr.

Yaynlanm yedi kitab vardr. Kitaplar Gnlden Esintiler bal ile
kmaktadr.

Daha birok kitab yaymlamaya hazrlyor. ALLAH c.c. cmlemize dnya ve ahiret
ilerinde kolaylklar versin.