Yaratl Destan-1

RSLET'N- NUSHYYE
Nasihatler Risalesi
tler ita!

"#$la%a& Lati' Y(LD() *+l h,-ni.

Y"R"T(L(/ DEST"N(

0-1i-hn $+1reti 23r n4e5le1i
61 + s7 t89r- + 5ele s35le1i

Siste%i ,ar e1en ,e i1-re e1en ":a%et Sahi!i "LL"HU )4L- ;ELL $+1reti5le 13rt te%el
+ns+r 8lan "te-S+-T89ra$ ,e Ha,a5a e%retti $i & <n= & 6l=> <'e 5e$n & 1erh-l 8l1+>

+1ret & ?#@ Ta$at@ A Her 5eri $a9la5an $+1ret+llah@ A Barl$@ Ehli5et@ CeDere!il%e@ A
)en2inli$@ A a!ili5et@ A l%-i $el-%1a& "llah Te-l-'5a %ahs+s e:elE ,e e!e1E ,e !tn
$-inatta tasarr+' e1en s'attr@

61 + s7 t89r- + 5el& "te *enerFi.G S+G T89ra$G Yel *ha,a.

"n-sr- Er!aa & D3rt +ns+r& T89ra$G ha,aG s+G n+r *,e5a ate.@

HI JKI LMNM OP QI RI SM TM JUIVM HP WM XYZLP [M \M ]^M WM ]_M `a bI cI dP WM XeM fg`a
<nne%a e%r+h+ i:a era1e e5'en e5 5e$+le leh+ $n 'e 5e$+n & Cir e5 5arat%a$ iste1ii
:a%an 6n+n 5a9t h6li 1e%e$ten i!arettir@ He%en 8l+,erir@> *Y- SEn jklmn.



Cis%illah 1e5i9 2etir1i t89ra
6l ar-1a h-:r 8l1+ 8l 1a

Cis%illah ile t89ra 5aratt ,e 8 an1a $+ll+$ i%tihan i#in 5aratlan insann il$ Cenli$ Da
8lan t89ra$l ha:r 8l1+@
C+ !e5itte !es%ele #e$enin "LL"HU )4L- ;ELL 8l1++na 1i$$at et%eli5i:@

Cis%illah & "llah na%naG "llah i#inG "llah'n a1 ,e i:ni ile@



T89r- ile s75+ !7n5-1 e5le1i
na 1e% 1e%ei -1 e5le1i

T89ra$ ile s+5+ te%el-esas !ina e1i9 8na <1e%> is%ini ,er1i@

C7n5-1 & Cn5a1@ '@ Te%elG esas@ Ya9G !in-@

1 & "1@ si%G na%G 3hretG anG iti!arG ha5si5et@



Yel 2eli9 ar1n1a 1att an
on$i $:1 Dis%e +lat Dan

Ce1en 1e i$i te%el +ns+r+ t89ra$-s+ #a%+r+ Dis%ine Dan 8lan ,e E%r le%in1en 2elen R+h
N+r+G 5el 2i!i Dere5an e1inDe Disi% sn9-hararete 19 1ar%a1an 8l1+p



S7rete 2ir%ee Dan 'er%-n 8l+r
0-1iah e%ri an- 'er%-n 8l+r

nsan !enliin1e $i%li$ ,e $iiliinin i# 3: 8lan <;anq sEret> inG 1 5: ,e $a! 8lan
<Ce1enqs7ret> e 2ir%esi e%r e1ilinDep

SEret & Cir $i%senin i#iG h-liG hare$etiG ahl-$@ A nsann t+t%+ 8l1++ %-ne,i 58l@

S7ret & *;@& S+r - S+,er. Ci#i%G 23rn@ A l$@ Tar:@ A Y8l@ ?i1i@ Hal@ A Tas,ir@ Dtan
23rnen e$il@ A oare@

rer%-n & '@ E%ir@ Te!li@

"n- & 8naG 8n+G 8n+n ha$$n1a@

OM Vsa ta XuM RI SM ]PJvI UMNM wxa y^z Oda Ra LNa {I |P }M fMyM RI ~IVP Jg uM ]_M aNM
<re i:a se,,e5th+ ,e ne'aht 'ihi %ir r+hi5 'e$a+ leh+ saDi1in & h6na e$il ,er1ii% ,e
8na r+h+%1an 'le1ii% :a%anG si: he%en 8n+n i#in seD1e5e $a9ann=i> *HiDr 1ln.



S7reti Dan 2ir1i 97r n7r e5le1i
S7ret 1-h D-n %esr7r e5le1i

Ce1ene Dan 2irinDe 8n+ n+r ile 18l1+r1+G 1iriltti@
Ce1en 1e Dan se,in#lere $a,+t+r1+@
;an Ten Te,hi1inin a5na ar1p

07r n7r & N+rla 18918l+@

esr7r & Se,in#li@ Sr+rl+@ eserretli@ er-%na er%i@



Ha%1 7 e$r etti 1e1i e5 )74l ;el-l
Cin !eni% !EE 5aratsan ne %+h-l

1e%& <E5 )74l ;el-l= Ceni% 2i!i !inlerDesini 5arat%a5a 2Dn 5eter@> 1e1i@

CEE & ?i!i@

+h-l & %$-ns:G ,+$++ %%$n 8l%a5an@ C-tlG !8 s3:@ A H+r-'e 8lan na:ari5e@


T89ra ile !ile 2el1i 13rt s'at
Sa!r + i5i h7 te,e$$l %e$r%et

1e%4e T89ra$tan 13rt s'at 2el1i $i !+nlar& Sa!rG i5i h+5-2:el ahl-$G te,e$$l ,e
$ere%lili$-D3%ertli$@

Sa!r & "D5a ,e :8rl+a $atlan%a$@ A Cir %+si!et ,e !el-5a +ra5ann tel- ,e 'er5a1 et%e5i9
s8n+n+ !e$le5i9 taha%%l ile $atlan%as@ A +hare!e1e eDaat 23ster%e@ A Cir $i%se5i !ir
e51en al$85%a$@ A ren1ii !ir e5i !a$asnn 1a 3ren%esi i#in t-$at 2etir%e$

H7 & H+5@ Yaratlta$i ,as'@

5i h7 & ?:el ahl-$@

Te,e$$l & i !a$asna s%arla%a$@ A Se!e!lere te,essl etti$ten s8nra netiDesini "llah'a
!ra$%a$@ "llah'tan 2elene ra: 8l%a$@ en1ine ait ,a:i'e5i 5a9t$tan s8nra netiDelerini
"llah'1an iste%e$@ a1ere ra: 8l%a$@ Ha$$a 2,en%e$@ A Yeis ,e $e1er1en +:a$ 8l%a$@ A
Di:li$ 23ster%e$

e$r%et & ere%lili$G +l+l+$G 5Deli$@ ;3%ertli$@



S+5la 2el1E !ile 13rt 1rl h-l
6l se'-1+r he% seh- l7t' + ,is-l

1e%4e S+1an 13rt s'at-h-l 2el1i $i !+nlar& Se'-G seh-G lt+' ,e $a,+%a ar:+s+@

H-l & D+r+%G ,a:i5et@ ?3rn@ Ta,r@ S+ret@ e5'i5et@ A ;e:!e@ A DertG $e1erG ele%@ A eD-l@
+,,et@

Se'- & ?3nl rahatlG $a52s: ,e s-$in 8l%a@ ElenDeG neeG :e,$@

Seh- & ;3%ertli$G el a#$l@

L7t' & Lt+'@ R'$ ,e ne,-:i@ lti'atla %l-5e%et :ere %+-%ele e5le%e$@ "llah *;@;@.
Ha:retlerinin $+llarn r'$ ,e sh+letle %+r-1na %+,a''a$ e5le%esi@ A ?:elli$G h8l+$@ A
5ili$G i5i %+-%ele@

Bis-l & *Basl@ 1an. B-sl 8l%a@ Se,1iine +la%a@ a,+%a@ "5rl$tan $+rt+l%a@



Yel ile 2el1i !ile !il 13rt he,es
6l1+r+r $i:! 7 ri5- ti:li$ ne'es

1e%4e Ha,a1an 13rt s'at 2e#ti $i !+nlar& YalanG ri5-G aDeleDili$ ,e s8l+$ al9 ,er%e@

He,es & ?eli9 2e#iDi iste$@ Ne'sin h8+na 2it%e$@ De,ran e1i9 2e:%e$@ "$l ,e na$il ile
8l%a59 ne'is ile 8lan iste$@

6l1+r%a$& BD+1a 2etir%e$@ Yarat%a$@

6l1+r+r & 6nlar1r $i@

i:! & Yalan@ Yalan s35le%e@ *S1$n :11.*i:!G $'rn esas1r@ i:!G ni'-$n !irinDi
al-%eti1ir@ i:!G +1ret-i l-hi55e5e !ir i'tira1r@ i:!G Hi$%et-i Ra!!ani55e5e :11r@
"hl-$- -li5e5i tahri! e1en $i:!tir@ le%-i sl-% :ehirlen1irenG anDa$ $i:!tir@ le%-i !eerin
ah,alini 'esa1a ,erenG $i:!tir@ Ne,-i !eeri $e%al-ttan 2eri !ra$anG $i:!tir@ se5li%e-i
$e::a! ile e%salini -le%1e re:il ,e rs,a e1enG $i:!1ir@ te !+ se!e!ler1en 18la51r $i
!tn Dina5etler i#in1e tel'ineG teh1i1e tahsis e1ilenG $i:!1ir@@@

& B@ Be@

Ri5- & : s3: !ir 8l%a%a$@ nan1 2i!i hare$et et%e5i@ $i 5:ll$ et%e$@ ?3steri i#in
5a9lan hare$et@ *Ca$& hl-s.

Ti:li$ & Sertli$@

Ne'es & S8l+$@ Ne'sin ne'esin e%rin1e 8l++@



61 ile 2el1i !ile 13rt 1rl 1e1
/eh,et 7 !ir 7 ta%a4 !irle hase1

1e%4e "teten 13rt 1er1 2e#ti $i !+nlar& eh,et-ar iste$lerG !enDilli$G a# 23:ll$ ,e
$s$an#l$@

61 & "teG narG +leG n+r@

De1 & Der1@ '@ TasaG $e1erG $a52@ A Hastal$G illet@

/eh,et & He,--5 ne'sin %e5li ,e ar:+s+@ A Cir e5i 'a:la iste%e$@ A ;insE iste$@ ah!+!e i#in
8lan iste$G itiha@ *Ye%e$G i#%e$G +5+%a$ 1a eh,etin +!elerin1en1ir@.
+1si Ha1is'te ;ena!- Ha$ !+5+r+58r&
E5 !eni% i#in eh,etini !ra$9 2en#liini !ana ,eren 2en#= Sen %ele$lerin !ir $s%
2i!isin@

Cir & Cirrin :tt 8lara$ sa1eDe ,e !ir te$ $en1ini 1n%e$@ E8istli$@ +ral tan%a%a:l$@

Cirr & Te%i:li$@ A ?nahtan #e$in%e$@ A Ta$,-@ A n'-% ,e ihsan et%e@ A "%el-i s-lihG i5i
a%el@

Ta%a4 & Hrsla iste%e$@ D85%a:l$@ "# 23:ll$@ o8$ iste%e@ A "s$erE 'ertlerin %aalar@
*a%+s.

Hase1 & Ca$asnn i5i hallerini ,e5a :en2inliini iste%e5i9G $en1isinin 8 hallere ,e5a
:en2inlie $a,+%asn iste%e$@ oe$e%e%e:li$@ s$an#l$@ s$an%a$@ Hase1 5alan 1a
1ahil t% $3tl$lerin anas1r@ !lis e5tan hase1 !+ h-llere 1r%tr@



;-n ile 2el1i !ile + 13rt hs-l
::et 7 ,ah1et ha5- a1-!- h-l

1e%4e Dan ile !irli$te 13rt h+5-ahl-$ 2el1i $i !+nlar& ::etG ,ah1etG +tan%a 1+52+s+ ,e
e1e!li 8l+@

U & @ teG i%1i@ on$@ "nDa$@

Hs-l & *Haslet@ ;@. HasletlerG h+5larG ta!iatlar@ "hl-$@

::et& Cir $i%se :elil i$en $a,i ,e $+1ret sahi!i 8l%a$@ )i5-1eli$ ,e stnl$@ A DeerG
$5%et@ +,,et@ +htere% ,e %+'te!er 8l%a$@ A C+l+n%a: 1ereDe1e a: 8lan e5

Bah1et & Cirli$@ Yaln:l$@ Te$li$@ *esretin :111r@.

Ha5- & HiDa!G +tan%aG e1e!G arG na%+s@ "llah $8r$+s+ ile 2nahtan $a#n%a$@

"1-! & *E1e! $eli%esinin #8+l+1+r@. Us+lG 58lG 58r1a%G 1a,ran $ai1eleriG ter!i5e@ "hl-$ ,e
ter!i5enin 2ere$tir1ii $8n+%a ,e hare$et tar:@ "1a!a +5%a5anlara e1e9si: 1enir@

H-l & D+r+%G ,a:i5et@ ?3rn@ Ta,r@ S+ret@ e5'i5et@ A ;e:!e@ A DertG $e1erG ele%@ A eD-l@
+,,et@



?el i%1E 1inle s3: erh e1e5n
Ciri !Erin 8n+ sana 1i5e5i%

E5 6$+5an $ii=
?el i%1i 1inle 1e sana s3:% a#9 2eni#e anlata5%@
Her !irini te$ te$ sana s35le5e5i%@

%1E & /i%1iG art$G 8 h-l1eG 35le5se@

/erh & "#%aG 2enilet%e@ A "#$la%a@ "nlalan anlat%a@ Cir 5a: ,e5a $8n+%a5 $8la5
anlal%as i#in i:ah et%eG ta'sil et%e@ A Cir e5i 1ili% 1ili% $es%e@ A C8llatr%a@ A Cir
%$il ,e %!he% %a$ale5i a#$la%aG $ei' ,e i:har et%e@ A "#$lan% 5a:G risale@

E1e5n & e1e5i%@

Ciri !Er & !irer !irerG !ir!iri ar1nDa@


; s-hn hi$%eti a$1e%1en E1i
C+ !ir$a# s3:e erh 1e%41en E1i

on$ her 18r+-sahih 8lann 18r+ 8l+ hi$%eti il$ 3nDe1en i1i@
C+ anlatlan !ir$a# s3:n a#$la%as asln1a 1e% ale5hissel-% ile !ala%t@

S-h & Sahh@ Sahih@ ?er#e$G 18r+G $+s+rs+:G a59s:@

Hi$%et & nsannG %e,D+1atn ha$i$atlerini !ili9 ha5rl ileri 5a9%a$ s'at@ Ha$E%li$@
E5ann ah,-lin1enG h-riDi ,e !-tini $e5'i5etlerin1en !ahse1en ili%@

"$1e% & Daha 3nDe@ Daha ileri@ Daha %hi%@

1e% & nsan@ l$ insan ,e il$ 9e52a%!er *"@S@."llah il$ insan 8lara$ 1e%'iG s8nra ei
Ha,,a'5 5arat%tr@ C+2n$ insanlar 8nlar1an tre5i9 #8al%tr@ Ca: 1ine t-!i
8l%5anlarG insann %a5%+n s85+n1an !ir ha5,an1an tre1iini i11ia e1erler@ C+ i11ia
$astl1rG #n$i il%E is!at 5a9la%a%tr@ L-!8rat+arlar1a $#$ Danllar :erin1e 5a9lan
#al%alar 23ster%itir $iG Danlnn 2eneti$ 5a9sn1a %e51ana 2elen 1eii$li$ s8n+D+
tre5en 5eni DanlG ana-!a!asn1an 1aha %$e%%el 1eil 1eFenere 8l%+G s85s+:la%G
!8:+$ !ir e$il al%tr@ nsan ise en %$e%%el %ahl+$t+r@ al1 $i !+ 2ne $a1ar !ir
Danlnn 1eii9 !a$a !ir Danl haline 2el1iini $i%se 23r%e%itir@ C+2n$ %a5%+nlar 1a
h-l- insan 8l%a%lar1r@ C+2nn 9si$8l8Fi ,e 'else'i antr898l8Fisi insann %ahi5et#eG 3:De
ha5,an1an 'ar$l 8l1++n+ $a!+l et%itir@


C+ %+htasar Dihan E$i DihanDa
D2eli !-$ar Esen 5: !in anDa

/+ !i:i% !il1ii%i: 1n5a ,e hiret Dihanlar $saDas 8l+9 'i$ir e1ere$ !a$arsan eer 8nlar
2i!i 5: !in Dihan 8l1++n+ anlar 23rrsn@

+htasar & ":@ sa@ U:+n 8l%a5an@ A Te$ell's:@ A htisar e1il%i@ saltl%@

D2eli & CtnG he9si@

"nDa & "nDa@ 6nDa@ 6 $a1ar@ 5le@



":i% Dihan1rr 23nl Dih-n
Seni i:ler isen !7l-sn -n

"lt 53n 8lan 3n-ar$a-sa-s8l-alt-stten !a$a !ir1e 3:n1e-i#in1e 23nl-$al! Dihan ,ar1r@
Eer sen seni !ilir1e i:lersen senin 3:n1e$i 23nl l$esini ilir-!+l+rs+n@

n & 8n+@



Ha!er ,erEsere% ne'sin elin1en
%E1in ,-r ise 2E1esin an1an

Cen sana ha$tan ,e ha$i$atten ha!erler ,er1ii%1e $+ll+$ i%tihan i#in1e ,e :tlar -le%in1e
18r+ ,e 5anl se#i9 terDihini $+llana!il%e $a!ili5etin1e 5aratlan insan ne'sini Deh-letten
$+rtar9 $e%-l-ta +latra!ilirsen ,e !+ h+s+s1a a:%in ,e %i1in ,ar ise elin1en $+rt+l+9
23nl l$esine 2e#e!ilirisin@



$E s+tlan1+r+r s-na h-,-le
Diler her !Ersi $i% %l$i -la

+ll+$ i%tihann 2erei sana !ra$lan terDih ha$$n te,i$ e1en i$i s+ltan ,ar1r@
Her i$isi 1e isterler $i senin Cenli$ l$n 8nlarn eline 2e#sin@

S+tlan1+r+r & S+ltan ,ar1r $i@

H-,-le & Cir ii ,e5a !ir e5i !a$a !irine !ra$%a@ (s%arla%a@

l$ & al@ Yer@ Cina@ A H$% ile !ir e5in :a!t ,e tasarr+'+@ A ::etG a:a%etG e,$et@ A Cir
e5in 1 5:@ A nsann sahi9 ,e %ali$ 8l1++ e5@ A "$l sahi9lerini tasarr+' et%e$@ A -li$
8l%a$@

l$i -la & En i5isin1en %l$@



CirE rah%-ni1ir Dan ha:retin1en
CirE e5t-ni1ir 2are: 5atn1an

C+ sen1e$i i$i e%re1iDi ,e $esin 5a9%an iste5en i# 2Dn !irisi Rah%-nE ,e ;an tara'n1an
8l+9 i5i ni5etli Ha$$a inan%a5 ,e ha5r ile%e5i e%re1er@
Dieri ise /e5tanE ,e $3t ni5etli $inDili$ tara'n1an 8l+9 !-tla inan9 erri ile%e5i e%re1er@

Rah%-ni & Rah%-nE@ Rah%an'a ait ,e %tealli$@ "llah'tan 2elenG her h+s+sta ha5rl 8lan@

Ha:ret & Deerli ,e !5$ sa5lanlarn is%i s8n+na 2elen e$@

/e5t-ni & /e5t-nE@ /e5tanla al-$al@ /e5tana 5arar@

?are: & ?ara:@ *;& "ra:. a$satG ni5etG 2a5eG $ast@ 3t ni5et@ in@ A 6$ atlan nian@ A
(:1ra!@ "D@ A )elilli$@

Yat & YanG in1@



?3r i%1E $i% seni $E%e ta9arsn
i%e $a9+ a#ar $i%e 5a9arsn

C+ artlar altn1a sen i5iDe !ir 1n ,e 23r $i sen $i%e ta99-$+ll+$ et%e$tesin@
?3nl l$esinin $a9sn $i%e a#%a$ta ,e $i%e $a9at%a$tasn@

a9+ & a9@



6n # !in er17r7r rah%-ni le$er
)e!+ns+: $i%seler1ir $e5 erenler

Rah%-nE S+ltann-2Dn 8n # !in as$eri ,ar1r@
E5 Erenler=
C+nlar #8$ 2#l-$+,,etli $i%seler1ir-1+52+lar1r@


Le$er & '@ "s$er@

)e!+n & '@ )a5'G 2#s:G -Di:@ A "l,erite al1anan@

e5 & ?e5@ o8$G 9e$G 9e$ #8$G 2a5et@ 5iDeG ha$$5la@ YerineG +52+nG %+,a'$G 18r+@
+htee%G !5$@



D8$+: !in1ir !+ ne'sin haer-t
1-% e5erli1ir !+nl-rn -t

nsann Ra!!4sna $+ll+$ 5a99 5a9%a%as i%tihann1a$i $en1i $i%li$ ,e $iilii 8lan
<NErS>inin :arar ,eriDi 1%an 18$+: !in1ir@
C+ /err 2#lerinin sal1r i#in atlar 1-i%a e5erli-ha:r1r@

Haer-t & )ararl ,e 1eersi: 8l+@

1-% & De,a% e1en@ Sre$li@ D-i% ,e !-$i 8lan@ A !tel- 8lan@

<Her ne'este "llah a1n 1e %1a%
"llah a1 ile 8l+r her i te%a%@@>
Sle5%an oele!i

E5er & Cine$ ha5,anlarnn srtna $8n+lan nesne@ 0alan@



Nianlar !+ $i% 5:leri $ara
C+ ni'rEn- i$-5et $an1a ,-ra

C+ /err 2#lerinin ta1 !elirle5iDi iaretleri 5:lerinin 1-i%a $ara 8l++1+r@
Nere1e !ir !e11+a-$3t 1ile$ ,e i$a5et 1+5salar he%enDe 8ra5a 5etii9 ileri #$%a:a
s8$arlar@

Nian & '@ :@ Nian@ "l-%et@ aret@ A Yara i:i@ A He1e'G ,+r+l%as istenen n8$ta@ A H-tra i#in
1i$ilen ta@ A Talti' i#in ,erilen %a1al5a@ A E,len%e1en 3nDe$i anla%a ,e $arar iareti ,e5a
%erasi%@ A T+ra@ A rer%an@

Ni'rEn & !e1-1+-G l-netG ilen%e$@

/i$-5et & S:lan%aG s:lt@

an1a & Nere1eG nere5e@



Sa$n2l $i% !+lar1an 8l%-5asn
i ne's 1E,-nna 5-:l%a5-sn

Sen sa$n sa$n !+ s'atlar !arn1r9-ta5anlar1an 8l%a5asn=
Y8$sa ne'sin he,- ,e he,esine +5anlar 1e'terine 5a:lrsn=

C+lar1an & C+nlar1an@

DE,-n & C+5r+$ ,e h$%lerin 5a:l1 t+tana$@



e ne'sin 1Elein Dan !esler Esen
Yerin n+r Dan s3:n esler Esen

Eer sen ;ann $5%et ,e 1eerini anlar !e1en ,e ne'sinG Dan i#in #al9 #a!ala%as ,e
1ile%esi 2ere$tii 2er#eini anlar ne'sini s+st+r+9 ;an-R+h+n s3:n 1inler isen 5erin n+r
8l+r@
Dn5anG 1ininin ,e -hiretin %-%+r 8l+r@

Esle%e$ & Dinle%e$G $a!+l et%e$G !a e%e$@



Te$e!!r ne's1ir s+lt-n !il%e:
oerEsin1e i5i 1irli$ 1iril%e:

i!irleni9 sa1eDe !en ,ar% !enDillii !a$a S+ltan 'ilan 1inle%e: ,e Ne'sE1ir@
Ne'sin $i!irine se!e! 8lan ar iste$-eh,etG he,- ,e he,es as$erleri i#in1e 18r+ 1rst
2e#i% ha5at 5aana%a:@

Te$e!!r & i!irlen%e$@ en1ini !5$ sa5%a$@ Ne'sini !5$ 23r%e$@

oerE & "s$er@

Dirli$ & Yaa5G ha5atG sal$G ,arl$G 2e#i%@ H+:+rG erin#@



e5 -r Dan eh ha:retin1e
(rl%-1an 1+ra s+ltan $atn1a

/+n+ i5i anla $iG E%r le%in1en 8l%a$la i#ine 5a!anD !ir $3t h+5 2ire%e5en ;an-R+h+n
1 ne'sin 9isli$lerin1en t9$ !ir a%9ln-la%!ann 1 5:ne sine$ 9isle%i 2i!i
$irlene!ilir@
te !+ 9isli$ler1en Dann artan 2er#e$ -%il nsan 8lan eh-1et /e5hiG r1e er%i ,e
!a$alarnn r1e er%esine "llah r:as i#in hi:%et e1en +ha%%e1E ri1 2er#e$ 1iri
<;"N>1r@
;eh-lette 3l 8lanlar e%-l-tta Danlan1ran !35lesi Srr S+ltanlarnn h+:+r+n1aG
hi:%etin1eG 3reti% ,e eiti%in1e sa!rla $al9G a5rl9 $a#%a1an-'irar et%e1en 1+r%alsn@


e5 & ?e5@ o8$G 9e$G 9e$ #8$G 2a5et@ 5iDeG ha$$5la@ YerineG +52+nG %+,a'$G 18r+@
+htee%G !5$@

r & Te%i:G %ne::eh@ Ya!anD e5ler1en arn%G $at$sG sa'G halis@ ?nahs:@

/eh & /e5h@ Cir te$$e ,e5a :a,i5e1e %ri1leri 8l+9 8nlar 5etitirenG r1e er1irenG
8l2+nlatran Erenler1en 8lan ri1@

(rl%a$ & "5rl%a$G +:a$la%a$G $a5!8l%a$@ Y8r+l%a$@

atn1a & H+:+r+n1a@



a1E%1en ne's1ir s+lt-na -sE
Cir +r2an1r he%an -nn !eh-s

E:el1en !eri Ne'sG Rah%-nE S+ltana is5an$-r1r@
+ll+$ i%tihan 2erei !+1+r@
C+ h-lini islah ,e i'laha #e,ir%e: ise 8n+n s8n+#ta 1eeri i9tir@
En aD e$il1e i1a% 8l+t+r $en1i eli5lep


a1E% & Es$i :a%an@ A Calan2D 8l%a5an@ U:+n :a%an1an !eri ,ar 8lan@ A E,,eli
!ilin%e5en h-l ,e $e5'i5et@

sE & "sE@ s5an e1en@ E%irlere it-at et%e5en@ A ?nah ile5en@ A er+ i1-re5i tan%a59 !a
$al1ran@

Ur2an & t@ 9@ Halat@

Ceh- & Caha@ '@ 5%et@ Deer@ Ce1el@ 0ah-@



C+ ne's 8lanlar 18$$+: $ii1ir
Ni'-$ + ir$ 8larn iE1ir

C+ ne's !a!asn 18$+: 8l+ ,ar1r@
leri 1-i%a l-hi 1:ene $ar !8:2+nD+l+$ ,e Siste%i 5aratan Ra!!l-le%ine ir$-8rta$
#$tr@


Ni'-$ & sl%an 2i!i 23rn9 $-'ir 8l%a$@ $i 5:ll$@ A C8:++$l+$G ara a#l%a$@ A
Din1e ri5- et%e$@

/ir$ & En !5$ 2nah 8lan "llah'a *;@;@. 8rta$ $a!+l et%e$@ "llah'tan *;@;@. %i1ini
$esere$ !a$asn1an %e1e1 !e$le%e$@ */ir$in %-nas %+tla$ $'r1r@. *08litei:%.@



Ul7 8l+ ta%a4 i5i i it%e:
;ihan %l$ 8n+n 8l+rsa 5et%e:

C5$ 8l+ ta%ah-a# 23:ll$ 8l+9 asla i5i !ir i ile5e%e: $r e1e%e:@
Ctn Dihan 8na ,ersen 5ine 1e 5et%e:G 1ahasn ister@


Ul7 & Ul+@ Ul@ )en2in@ "r@ o8$ !5$G #8$ 3ne%li@ /ere'liG sa52 1eer@

Ta%a4 & Ta%a4$-r@ Ta%ah$-r@ "# 23:l@ ;i%ri@



Cir er 18nl+ 1+rarlar $a9sn1a
EsEr et%i Dih-n ta9sn1a

NiDe $8# 5iitleri-t8$ 23:ll$ ,e $anaat$-rl$lar $a9sn1a esir e1i9 san$i Dihann ta9+s+n+
al% :erine@

Er & 8DaG :e,D@ Er$e$G $ii

D8n & T8n@ El!iseG $l$ $5a'et@

EsEr & +lG $3le@ Har9te tesli% alnan 1%an@ Tesli% 8lan@

Ta9 & H+:+r@



Se,er 1n5-5 #n 8l1+r i%-n
S+s+:1+r 1n5a5a $8n%a: re,-n

5lesine ar !ir 1n5a t+t$+nl++ ,ar1r $i te$ inan1 i%an-2er#e$ 1n5a se,2isi1ir@
C+ se,2isi her a$an ,e 1+r%a5an !ir r%a$ 2i!i1ir a%a asla 1n5a s+5+naa 1a $ana%a:@
Deni: s+5+ 2i!i i#ti$#e 5anar 5an1$#a i#er@
C+ !it%e: $sr 13n s8n ne'esine $a1ar srer 2i1er@

on & on$G 8 ,a$itG 1eil %i $i@

Re,-n & '@ ?i1enG a$D@ A Derhal@ A R+hG Dan@ Ne's-i n-t$a@ A E1!& S+ 2i!i a$9 2i1en 2:el
s3:@



Ne5i se,er isen i%-nn 8l1+r
NiDe se,%e5esin s+lt-nn 8l1+r

Sen ne5i se,ersen i%ann 8 8l+r@
Nasl se,%e5esin $i 8 senin e%ir ,eriDi ,e 5a9trD S+ltann1r@
"$ ile Dann !ile ,erirsin@


S+lt-n & Reis@ sl-% H$%1ar@ H-$i%i5et sahi!i@ 0a1iah@ A "llah@ *;@;@. A +,,etG $+1ret
,e h-$i%i5et s-hi!i@ A H$%1ar -ilesin1en 8lan anneG $: 2i!i $a1nlar1an her !iri@ A HDDet
,e 1elil@ A ahr ,e te2all! %-nasn1a %as1ar1r@ Her e5in 5a,+:G i11et ,e sat,etine 1enir@
eli%enin asl selit 8l+9G De%'i s+ltan1r@ Selit iseG :e5tin5ann is%i1ir@ )e5tin5a
$an1ilinin 5la $lan1r%a 5a9l1 2i!iG 9a1i-h ,e ,ali 1ahi +le-i a1l ,e :a!t
ihti%a%5la %e%le$etini ten,ir et%e$ %n-se!eti5le 8nlara 1a !+ %-na tla$ 8l+n%+t+r@



Se,in1irir !il senE sen1en ile1en
Ne se,er isen 8l 5-n-5a 5e1en

/+n+ !il $i seni sen1en a5r9-sen1en e1i9 1e senle 8lan@
Se,1i$lerin1en a5r9 se,2ilin 8lan@
ara se,1- ile se,2ili5e 9ei sra 23trenp

Ye1%e$ & 5e1ein1e 9ei sra 23trenG $en1i $la,+:l++na alan@



i se,1iin1en 3te %en:ilin 58$
"sl %a4nE !+1+r s3: $eleDE #8$

nsann se,2i snrn srr SEB?L41en 3te !ir 5er- ,arlaDa$ %a$a% 58$t+r@
-ne,i5at 1e1ii%i: %-n--s3:n 3: !+1+r
C8 s3:ler-la$r1 la'lar ise hal$ arasn1a ,e5a %-n- ehli 8l%a5an tasa,,+'+ tasa,,+rlar
sanan :a,alllar arasn1a 9e$ #8$t+r@

en:il & nilen 5er@ 8n+laDa$ 5er@ A Yer@ Dn5a@ E,@ A esa'e@

a4nE & a4n-@ #G i# 5:@ "$la 5a$n se!e!@ "nla%@

eleDE & s3:G $eli%eG la'G la$r1@



C+ 58l1a 1a4,i s%a: %a4nE 2ere$
Ne5E $i% se,er Esen -n 2ere$

l-hi "$ Y8l+4na !enli$ 1a,as s%a:-2ere$%e: %-n- sar-2ere$ir@
Her$es 3:nn e%rin1e 8l+9 ne5i #8$-Dan1an se,i58r ise 8n+n iini iler-5a9ar@@@

Da4,i & Da4,-@ Cir %esele :erin1e $en1ine %ahs+s-h+s+si !ir 'i$ir sahi! 8l%a@ 11ia@

a4nE & a4n-@ #G i# 5:@ "$la 5a$n se!e!@ "nla%@


C+#+$ 2n 1+r%a5an a$ln $atn1a
Ne l-5$ 8la -hn ha:retin1e

+l+n $en1isine li%-ra1e-1ra$-tira$ e1e!il%e$ i#in e%-net e1il%i 8lan a$ln h+:+r+n1a
5ar% 2n 1+r%a5anG a$ln ili% ,e e1e! i#in1e 3reti9-eiti9 ha$ ,e ha5r1a $+llan%a5an
$iinin !+ siste%i +ll+$ i%tihan i#in ,ar e1en /ahn-Ra!!l-le%inin !i::-t h+:+r+n1a ne
ii ,ar-l-5$ 1eil $i 8 h+:+r1a ha:r 8l%a5ap

C+#+$ & Yar%@ Yars@

/-h & 0a1iahG h$%1-r@
Yaratl Destan-2
Grem bi ahs gelir benzi sararm
Tutulmu dili akl yv varm

Bir ahs-kii grmekteyim ki benzi sararm.
Dili tutulu akl kayb!lmu.

Beniz " Y#z rengi.

Yvnmak " Yaynmamak. Da$lmak

Yayvarmak " kayb!lmak.



Geli akln n#nde t kld
%ak&a #kreyledi '#n n buldu

(te bu kii geli akln n#nde huzurda durdu.
%akk&a kendi akln buldu$u i'in #k#r etti.

T klmak " (tat etmek) b!yun e$mek.Y#*elti sayg gstermek.



+$er sen akl isen gel beni gr der
Timr eyle benim derdime er der

Bu ahs akla diy!r ki"
,+$er sen akl isen gel beni gr) bana beni bildir) buldur ve ger'ek ben !ldur. +y yi$it-er
akl benim benlik derdime 're bul kemlta ulatr-.

Timr " /. Bir eyin devam ve inkia/ i'in yalan hizmet.


0ytmdn greyim bir g#n n
1e s!rdun kimseye !l kimse kan

2en ki uzun yllar i'inde bir g#n ayr !nu uyarmadn.
1erede bu ,B+1. kimsesi diye kimselere de s!rmadn-

0ytmak " 2ylemek) demek) hitab etmek.

3an " %ani) nerede.


Tama& kervn ile y!ldan azdm
2an geldim '#n g#m sende sezdim

Ben a' gzl#l#lerin kervanna katl d!$ru y!ldan ayrl-azdm.
4imdiyse san geldim.
5#nk# benim derdimin 'k kas !lan aklmn sende !ldu$unu sezdim-anladm.

Tama& " Tama&kr. Tamahkr. 0' gzl#. 6imri.

7g " 0kl) hatr) zihin.



Bunl sna geldim hlimi bil
8ededin vr ise gz#m yan sil

Ben bu karanlk ve kargaa haytndan bunal-skldm.
Benim bu z!r hlimi bil-anla-
Yardm etme g#*#n var ise derdimi bitir ve a*dan akan gz yam sil- durdur.

8eded " (nayet) yardm) imdad) eman. +yvah.



Tama& hasna d#t#m 'kamzm
3at berktir dvr ykamzm

Bir a' gzl#l#k-tamahkrlk haishnesine d#t#m ki duvarlar y#ksek-almaz) '!k sert-
delini yklmaz9

Tama& " Tama&kr. Tamahkr. 0' gzl#. 6imri.

%as " %abs. %ais) alk!yma) bir yere kaat dar 'karmama. 2alvermeme. :
;atetme) tutma.

3at " 5!k) '!k /azla) ek iddetli) sk*a) gayet. 0$r) a*. %ain) sert) kr*.

Berk " t. 3at. 2ert. : 2erin. : 8etin) sa$lam.

Dvr " Duvar.



3ey erenlerd<r#r zndn bekler
Bahdrlar demir y#rekli erler

Bu zindann i'inde bekleyen ni*e erenler) yi$itler ve demir y#rekli erler vardr.
Bu zindana d#m#ler beklemektedirler.

3ey " Gey. 5!k) ek) ek '!k) gayet. (yi*e) hakkyla. Yerine) uygun) muva/k) d!$ru.
8uhteem) b#y#k.

;ndn " /. 3aranlk) yeralt haishnesi. 2knt ve karanlk yer.

Bahdr " /. 3ahraman. 6esur. Yi$it. Dilver.



Bin er d!nl<durur tama& 'er=si
8<brizdir bahdr her birisi

Bu Tamahkrl$n) her eye gz dikmenin ve a' gzl#l#$#n bir adet sava elbiseli askeri
vardr.
%er birisi de d$#e hazr ve d$## '!k iyi bilir de$erdedir.

8<briz " D$#e-g#ree kalkan) iddetli m#nakaaya girien.



+le gireni zndna vururlar
0y$n da demir buyururlar

+llerine ge'irdiklerini zindana at ayaklarn da demir buka$ vurulmasn emrederler ki
tutsaklar ka'amasnlar.



2ul ettim bulra ne ki=siz
>l<nuz kimd#r#r kimin eisiz

Ben bunlara s!rdum ki"
,2izler kimlersiniz?
+n b#y#$#n#z kimdir?
3imin benzeri-eisiniz?.



Dediler kamusu ne/s kullardr
3amsunun tama& ul<lardr

Dediler ki"
,%aisi de ne/sin kullardr.
%eisinin de en b#y#$# tama&dr..

Tama& " %rsla istemek. D!ymazlk. 0' gzl#l#k. 5!k isteme.

3amusu " %eisi) t#m#. %erkes.

>l< " >lu. >l. ;engin. 0$r. 5!k b#y#k) '!k nemli. 4ere/li) sayg de$er.


Tama&-drn yeri tmuda !lur
3a'an tmud& !lan <de !lur

Tama& sahibi kiinin yeri *ehennemde !lur.
;aten ! kimse *ehennemde !lmaz ise- ! kt# ahlk yaamaz ise asla rahat ve huzur
i'inde !lamaz.

Tama&-dr " Tamah'.

3a'an " @atka ki) ! zaman.

Tmu " A0sl" Tamu$durB 6ehennem.

C<de " /. Dahat) huzur i'inde. Din'. 8#sterih. 2kin. : Bir *ins helva ad.



Y!lum ald beim aldd tuttu
Bug#n yrn ile mr#m t#ketti

Benim y!lumu kesti) aldatt ve esir etti.
Bu g#n yarn serbest brakrm diye mr#m# t#ketti.

0ldamak " 0ldatmak) kandrmak) !yun etmek.



0kl nn sz#n '#nkim iitti
Te/ekk#r eyleyi kendiye gitti

1e zaman ki akl !nun-ne/sin bu szlerini iitti.
D##nd# kendisine gitti-ulat.

Te/ekk#r " Eikretmek. D##nmek. Eikri harekete getirmek.



5# gene geldi akl $#tler n
Bize gelenlerin kurtuldu *n

0kl !na geli $#tler veri"
,Bize gelenlerin *anlar bu zindandan kurtuldu. der.



Bize geldin ise end=e yeme
1e klam deyibeni gussa yeme

0rtk bize geldikten s!nra endielenme-
,1e yaaym ben?. diyerek kederlenme-

+nd=e " /. 3!rku. D##n*e. 8erak) keder) kuruntu.

Gussa " 3eder. Tasa. :Gam. : B!$aza taklan yemek. : 0$a') diken.



3anat /akr ile es gele imdi
Bakadur d#mene gr nide imdi

Tama&nn anzehiri-ila* !lan kanaat ile /akr sahibi !lu imdi geldiklerinde bak bakalm
d#mana-tama&ya neler ede*ekler.

3anat " 0' gzl# !lmay hrs gstermemek. 3smetinden /azlasna gz dikmemek. %ell
ile yetini haram istememek. 0z eyi de !lsa ksmetine raz !lmak.

Eakr " (htiya') y!ksulluk. : 0zlk) muhta'lk. : 6enab- %akkFa kar /akrn) ihtiya*n
hissetmek. : Tas" 3endisindeki b#t#n her eyin 0llahFa it !ldu$unu bilmek.



5a$rd mutu*u geldi kanat
%arir d!nlar geyer biner kura$& at

,3anaat geldi-. diye m#Gde*i haber veri seslendi ki iek elbiseler giymi eyeri zel
s#sl# sava atna binmi hlde9

8utu " 2evindiren haber. 2ava. 8#Gde.

%arir " (ek. (ekten yalm. : %arretli. 2*ak.

3ur " 2#sl#) zenle yalm eyer.

3ura$& " +yeri s#sl#.



0lemleri yeil bulundu 'kt
3imesne eslemez yavlak nkt

Yem yeil bayraklarn a't meydana 'kt.
3imselerin dinlemez-gz#n#n yana bakmaz ve herkes b!yun e$mek z!rundadr.


0lem " Bayrak. : 1ian) iret.

3imesne " 3imsene. 3imse.

+slemek " 3ulak asmak) dinlemek.

Yavlak " 5!k /azla.

Hnkmak " itat +tmek) b!yun emek.



5avular y$irir sa$d vu s!lda
Gr=v u zemzemedir de$me y!lda

Irdusundaki 'avular sa$da s!lda k!uturmaktalar.
Ba$r-'$r naralar-haykrlar bini bir araya ! kadar '!k9


Y$irmek " 3!umak.

Gr=v " Ba$r-'$r.

;emzeme " 1a$me) nara.

De$me " %er) herhangi. Gelii g#zel) rastgele.



0n grd# ka'ar ne/s haert
Grimdi n=tedir hlk s/t

1e/sin kt# ve zararl huylar !nu gr#n*e ka'rlar.
Gr imdi ki naslm %lk A**B s/at-emri !lan kanaat-/akr naslm.

%aert " De$ersiz ve zararl !lan kimse) b*ek vs.

1=te " 1asl.

%lk " Y!ktan yaratan. Yarat*. 0llah A6.6.B



2nkt *#mlesi ger# kaykmaz
Dker !$lun kzn ardna bakmaz

Tama& askerlerinin heisi b!zguna u$rad geri dnemezler.
I$lunu-kzn geride brak ardna bakmadan ka'arlar.


2nkmak " krlmak) b!zguna u$ramak.

3aykmak " Temay#l gstermek) kaymak. 2amak) y#z 'evirmek.



Bunald *#mlesi durmd ka'ar
3l' lzm de$il i !ldu n'ar

5resiz kal bunaldlar ka'a*ak delik ararlar.
5resi ve 'kar y!lu !lmayan bu huylara kl' bile gerekmez) t!z !ldular.

1'ar " 5resi ve 'kar y!lu !lmayan) 'resiz.



3l'lar kanldr erleri gaaz=
>'ar kular gibi atlar tz=

3anaat ve /akrn askerleri gziler !lu kl'lar tama& kanyla b!yand.
Bu askerlerin atlar sanki u'an kular gibi ara atlar9

Gaaz= " Gaz=. Din u$runda harbeden. 6ihadda yaralanm veya harbetmi !lan kimse.
%arte !rdunun bana ge'en kumandan. 8uza//er !lan ve harten sa$ dnen.

Tz= " 0ra at

Taz " Tz=&den 'lde '!k hzl k!an av ke$i t#r#.



Tama&dan kurtarrlar il # ehri
2dlar lekerin *ebr= v# kahr=

Beden #lkesini ve gn#l ehrini igal eden tama& dan kurtar askerlerini z!rla ve
kahreder*esine krdlar.

Tama& " Tamahkrlar.

2mak " 3rmak.

Jeker " 0sker.

6ebr= " 6ebren. ;!rla) kuvvet kullanarak.

3ahr= " 3ahren. +zerek) mahvederek.



(derler hy u h< ni/r=n # e/gan
8uhldir kimse !ndan kurtar *an

,%ayy ve huu-. naralar) beddua ve /i$an ederek saldrrlar.
%i'bir kimsenin bunlardan *anlarn kurtarmas imkanszdr.


%y u h< " 1ara atarken 'karlan sesler.

1i/r=n " bed-du) lnet) ilenmek.

+/gan " Eigan . /. 0* ile ba$r 'a$rmalar. Eeryatlar ve istimdat.

8uhl " (mknsz) vukuu m#mk#n !lmayan. Btl) b! sz. : %ur/e !lan nazariye.



2y 'erisin iline akarlar
3!vu !$lun kzn ehri yakarlar

0skerlerini kr tama& #lkesine saldr akarlar.
I$lunu kzn k!vu-dar at tama& ehrini yakarlar.

2mak " 3rmak.



Gazden geldi eh tahtn& !turdu
2ih=ler kam< t<ya durdu

Bu 3udsal *ihaddan dnen 4ah) tahtna !turdu.
0tl s#varilerinin heside huzuruna durdular.

Gaz " A6." GazevtB Din u$runda k/irlerle yalan m#*adele) muhrebe) d#mana
kasdetmek. 6enketmek.

4eh " 4ah. 4eyh.

2ih= " 2ilhl askerlerle birlikte se/ere itirak eden bir sn/ atl s#vari askeri

T< " Ta. %uzur.



3amu ehr # kamu il rhat !ldu
1ereye vrsan #r ni&met !ldu

Byle*e gn#l ehri ve beden #lkesi hesi rahata ve huzura kavutu.
%er neye el atsan nimet d!lu bulursun.

K#r " D!lu) '!k'a !lan.

1i&met " A1imetB (yilik) l#tu/) ihsan. 2aadet. %idayet. : Giye*ek eyler. : Yiye*ek /aydal
ey) rzk



Gr#nmez !ldu !l kzl$ /et
8atrbazAlarB !lurlar *#mlesi mat

3tlk bels gr#lmez !ldu.
%ile*ilerin t#m# de yerler bir !lu yenildi.


3zlk " 3tlk) ahallk. 3urak giden yl.

C/et " Bel. 8usibet. B#y#k /elket. Dhiye. : 8*" 2!n dere*e g#zel.

8atrbaz " 8adrabaz. %ile*i) hile yaan.

8at !lmak " Yenilmek.



%ari/ler *#mles= tta megul
Ilutur *#mlesi sultnna kul

3urtulan #lke ve ehrin halk %akk&a kulluk ve itaatle megul !lamaya baladlar.
@e 2ultanlarna gere$i gibi kullu$a baladlar.

%ari/ " %eri/. 0dam.



Iturur *#mlesi han me*lisinde
Eerlar u kadehler ellerinde

%esi de h#k#mdrlarnn me*lisinde) ellerinde 3evser bardahlar ve kadehleri9

%an " /. %#k#mdar. +ski T#rklerde %akan da denen devlet reisi.

Eerdis " Eirdevsler. 6ennetler) u'maklar) bah'eler.

Eer " 3evser Barda$.

3adeh " ('indeki i'ilen k#'#k bardak.



Eergat !ldu bunlar h! ge'erler
2#rer sky arab d#n-g#n i'erler

Bunlarn hesi /ergat ehli !lu h! bir hayat i'inde yaarlar.
2ki me*lise arab sunar ve ge*e-g#nd#z durmadan i'erler.
%akka inan hayr yaarlar.

Eergat " T!k gzl#l#k. %akkndan vaz ge'mek) bir ey istememek. 4ahs= dvasndan vaz
ge'mek. : B!almak) hl= !lmak.

2#rmek " 2unmak.

2ky " 2ki. A2aky. danB 2ulayan) i'e*ek su veren) su*u. : 3adeh sunan. ('ki sunan.

2akiF " 3ra$) ebnem) 'i$.



Eerah !ldu bular kaygular y!k
+ginleri b#t#n karnlar t!k

Eerah bir hayat i'inde tasa ede*ek bir eyleri y!k.
2rtlar berk ve karnlar t!k.

+gin " +yin. 2rt) arka.

Eerah " 4en) skntda !lmayan. (' a'*. 4enlendiren. : (nirah. 2evin'



1idem d=mek r$ !ldu bulardan
3im mr # rzka !ldurur ayandan

Bunlardan ,1e yaa*a$m- 1asl 're bula*a$m-. gibi szler uzaklat.
Inlar yle kimseler ki m#r ve rzklarna ayanda-dayanak buldular.

Hr$ " Hrak.

Kayandan " ayanda) destek) dayanak.



5# mihman-dr kend#s&!ldu sultan
%a der durmadan hn #st#ne hn

Bu (mtihan Cleminde-Beden +vinde misa/ir !lan kul kmil akln sayesinde misa/irken !
#lke ve ehre kendisi 2ultan !ldu.
0k Y!lu #zerine han #st#ne hanlar yaa yaa gider.
3endini bile Dabbini bilmi ve Dabb&s da !nu %ali/esi yat.

8ihman-dr " /. 8isa/ire hizmet ve yardm eden. 8isa/iri a$rlayan.

%n " /. Y!l*ularn misa/ir !ldu$u bina. 3ervansaray. Itel. : Ti*aret ehlinin sakin !ldu$u
yer.

%n " Yemek s!/ras) sini) yemek.

Des<lullah Asallallahu aleyhi ve sellemB" ,8en are/e ne/sehu /ekad are/e Dabbehu "
3im ne/sini bilirse kesinlikle Dabb&ini de bilir. . buyurmutur.
(Aclun, Kefl-Hf II/343 (2532

,@e iz kale rabb#ke lil melaiketi inni *ail#n /il erdi hali/eh) kalu e te*Fal# /iha mey
y#/sid# /iha ve yes/ik#d dimaF) ve nahn# n#sebbihu bi hamdike ve n#kaddis# lek) kale
inni aFlem# ma la taFlemun " %atrla ki Dabbin meleklere" Ben yery#z#nde bir hali/e
yarata*a$m) dedi. Inlar" Bizler hamdinle seni tesbih ve seni takdis edi dururken)
yery#z#nde /esat 'kara*ak) !rada kan dke*ek birini mi yarata*aksn? dediler. 0llah da
!nlara" 2izin bilemiye*e$inizi herhalde ben bilirim) dedi.. (!a"a#a 2/3$



1i*e senin gib=ler yedi d!ydu
Birikd#r#r dah hi' eskimedi

+y !kuyu*u-
2enin gibi ni*e y!l*ular geli bu hanlarda yiyi-i'i d!ydular.
+ksilmek yle dursun biriki '!$altmaktadr nimetlerini.

Dah " Dak. Dahi) de. Bundan baka) ayn zamanda) hem de) ve.



Yenir durmaz vel= zerre gedilmez
1ereden geldi$ini kimse bilmez

+y D!st-
Durmadan yenilir de zerresi eksilmez.
1erden geldi$ini de insan aklyla-nakilsiz kimseler bilemez.

@el= " 2ahib) mlik. : +vliya. : 8uin. 8uha/aza eden. : 3#'#k '!*uklarn hlinden mesFul
kimse. : 2ddk. : Baba. Babann babas) *edde de denir. : Ek" %ayatn m#*adelelerle ve
azimet ve /evkalde bir z#hd ve takva ile ibadet ve taata sar/ederek kendisinden 0llahFn
A6.6.B izniyle gaybdan haber vermek ve gayb= ahvali ke/etmek gibi ilm= ve kevn=
hrikalar zuhura gelen zt. 0llahFa A6.6.B manev= yaknlk kesbetmi !lan eri/ zt. :
6enab- %akkFn A6.6.B isimlerinden birisi.



+renlerdir bu dirli$e erenler
Y#z#n ma&<kann mutlak grenler

(te bu kutlu ve mutlu dirli$e-yaaya erenler ger'ek %akk +renleri !lu !nlar ak ile
sevdikleri 2evilinin g#l y#z#n# 6emlullah grenlerdir.

Dirlik " Yaay) hayat) sa$lk) varlk) ge'im. %uzur) erin'.

8a&<ka " 0k ile sevilen) sevgili.



%akykat bunlar lmezler kalrlar
3i her dem yeniden ksmet alrlar

Ger'ekten %akk +renler lmeden n*e l# dirilenler !lduklar i'in artk !nlara l#m
y!ktur.
%e diri kalrlar.
Eni testileri krlsa da sular bkidir.
3i !nlar her an-her ne/esle yeniden ve tze !larak ksmetlerini alrlar.
(lhi nasib balklarnn ksmete dn#mesi i'in emredilen slih kulluk !ltalarn atar
durular9

3smet " Blmek ve ayrmak. Bahetmek. Taksim etmek. : Ek" %isse-i yiay) yani)
taksim !lunmam maldaki hisseleri sahilerine tahsis etmektir. 1asibin ele ge'eni.



Yunus *#mle sz#n senin /er=de
L' AuB sz senind#r<r !l sen i=de

+y Yunus-
2enin szlerin ge'ekten emsalsiz.
>nutma ki bu szler senindir ilk n*e sen kendi ne/sine iittir-

Eer=de " Tek) emsalsiz.



1i*e sz#n varsa sna syle
%as u m gnl#n# ey&lillh eyle

%er ne ki bir sz#n var ise kendi ne/sine syle-
7zel insanlar veya halkn gn#llerini 0llah i'in bir eyi yamak veya yamamak
karargh ya-
%izmet eyle-

%as u m " 7zel insanlar veya halk.

4ey&lillh " ey&en lillh. 0llah i'in bir ey vermesini istemek) vermek.



3i zir *#mle i ul<larndr
Temenn eylegil y!l b<larndr

4unu bil ki b#t#n b#y#k iler >lu !lanlarndr.
Inlara minnet duy ki 0k Y!lu bunlarndr.

>l< " >lu. >l. ;engin. 0$r. 5!k b#y#k) '!k nemli. 4ere/li) sayg de$er.

Temenn " +li alnna gt#rerek selmlama iareti yama. : 8innettar !lma.
Destan- 3anaat-M
Destn- 3anat
3anaat Destan

Destn " kahramanlk veya bir k!nuda k!ma bi'iminde genellikle MM he*elik halk iiri.

3anat " 0' gzl# !lmay hrs gstermemek. 3smetinden /azlasna gz dikmemek. %ell
ile yetini haram istememek. 0z eyi de !lsa ksmetine raz !lmak.A2emere-i saFyine ve
ksmetine rza kanaattir) meyl-i saFyi kuvvetlendirir. 8ev*uda ikti/a d<nhimmetliktir. 8.B
ABak" %immetB



+$er dinler =sen haber vereyin
0kl *s<su nedir gstereyin

+$er beni dinler isen sana haber vereyim.
0kl *asusu kimdir sana gstereyim.

6s<s" A6." 6evsisB %a/iye. Gizli srlar haber veren. 3endi asl ahsiyetini gizleyi)
kendini iyi ahsiyet eklinde gstererek ve gizli y!llarla bir devletin askeri) siyasi ve mli
durumlarna dair haberleri baka bir devlet men/aatna !larak t!lay bildiren kimse.



3anat geld& !turdu taht ald
%armiler heman y!llarda kald

3anat geli taht al !turdu.
Y!l kesen ekiyalar !na bir ey yaamay y!lda kaldlar.

%armi " 3at-#t tarik) y!l kesen. %aydut.



Dururlar da$ banda y!l ururlar
3!mazlar y!l*uyu y!lda dururlar

Bu ekiyalarn ii kiinin kendi i' lemi !lan zel da$nda y!l vuru*uluk-y!l kesi*iliktir.
Y!la duru hakka ve hayra giden hi'bir g#zel huya y!l vermezler.

>rmak " vurmak) kesmek.



0kl der *susa y!rt imdi ger#
3anata haber benden de$ir#

0kl kendisinin *asusu !lan sr t!lay haber ulatran *asusuna"
,Bu i baa geldikten s!nra geri durma k!- 3anata benim haberimi ulatr-.

Y!rtmak " 3!mak.

De$irmek " De$#rmek. %aber eritirmek) yetitirmek) ulatrmak) duyurmak) bildirmek.
D!kundurmak) de$dirmek.

De !tursun ki t* # taht anundur
(lh= devlet =le baht !nundur

De ki"
,Gelsin !tursun ki ta' da taht da !nundur-
Bu ilh= saltanat ile baht da !nundur-.

Baht " /. 3ader. Tli. >$ur. 0ln yazs. 3smet. (kbal. : 2aadet. Jezzet.



1i*e d<ra harm= da$ banda
Girer bir g#n ele y!l savanda

1asl dura*akm bu de$erli #lkede y!l kesi*i haram= da$ banda.
1asl !lsa bu y!l savanda bir g#n kaybeder ve ele ge'er-yakalnr.



Geberdiler ana bulurlar n
0na <yan imansz v=de *n

Inu bulu gebertirler-ld#r#rler.
Bu lemde !na uyanlarn *anlar ise imansz gider b#r leme.

Gebermek " 7lmek.



7z#nden gayr kimseyi be$enmez
Y#*e yerde durur $a inmez

Bu haram=-Tama& vs. kendi z#nden baka hi'bir iyi huyu be$enmez-sevmez.
Y#ksek kibir teesinde duru aag- al'ak gn#ll#l#k ve tevazu& d#zl#$#ne inemez.



1i*e tahta binenler y=de d#t#
1i*e benim diyene s=nek #t#

1i*e y#ksek benlik tahtna binenler yere d#t#.
1i*e" ,Ben de benim-. diyenlerin leine-l#s#ne sinekler ##t#-



2ana u$ratma kibrin endiesin
>yarsan kibre raga d#esin

2en sakn sakn sana kibir #hesini u$ratma-yaklatrma-
+$er kibre uyarsan seni haktan ve hayrdan '!k uzaklara atar-



Hrak d#enlerin =mn y!ktur
3i z=r s<retinde *n y!ktur

3i rak d#enlerin =mn y!ktur.
5#nk# rak d#t#kleri i'in *anlar 'kt$ i'in bedenlerinde *an y!ktur.
+l %ayy A**B ile ba$lar kesili *an *eryansz-erdem elektiriksiz kalmlardr.



Gerek *anl kii *nn sakna
3i taks=r etmeye kendi hakna

(nsan s<retinde yaratl akl !lan) r#de eren her insana gereken ! ki kemlt *ann
*ehlet errinden sakn-k!ruya-
Bu hak 3endisine +l %akk A**B tara/ndan zel !larak verilmitir.
3endi hakkn kaybetmekte kusur-hata etmemelidir.

Taks=r " A3asr. danB 3saltma) ksma. : 3usur) hata) kabahat) su'. G#nah. : Bir ii eksik
yama. : Bir eyi yaabilir iken yamama. : ;ay/latmak) s#stl#k etmek. : Geri kalmak.



Tekebb#r eyleme kim sevrikesin
2evrikmiler y!luna b=rikesin

Benlik davas g#d# kibirlenme ki bu ge'i*i)iza/i ve ksa*k zaman diliminde kulluk
imtihan i'in verilen benlik varl$ndan ge'ebilesin.
@e byle*e kendi ge'i*i benli$inden l# @arlklar var eden ger'ek , B+1. in ,@0D.
deniznde damla !lu sen de +renler gibi birikesin-ktlasn.

2evrikmek " @arlktan ge'mek. Bakmak.



3au gzet kau k! di gzetme
3i devlet kauddr k!ma gitme

3aranlk dilerde- karklklarda gizlenme-
6ehlet kalarn brak-
3emlt kalarn gzet-ara-

3i devlet sahibi !lu an*ak bu kalardan giri gerekenleri yamakla m#mk#nd#r.
2akn bu 'ile 'arsn brak gitme-
2abret insan !lmaya (nsan !lanlarn $retim) e$itim ve hizmetinde-9



Dilersen devleti kauda durgl
>marsan hil&ati tauda durgl

+$er sen d#nyanda) dinide ve hiretinde devlet diler isen !zaman kemlt kasn bekle-
3mil 3ulluk ka/tann giymek dilersen huzurda dur ve ayrlma-

Tau " %uzur.



Be$enme gel seni ayrk d#esin
3alu dermande u*b ile kalasn

3endini be$eni durma b!una-
%aktan ve hayrdan ayr d#ersin-
5resiz bir zavall !larak ! is kibirin ile ba baa kalrsn bak-

>*b " A>*ubB 3ibir) gurur. 3endini be$enmilik. 0meline) yatklar ie g#venmek.

Dermande " A*." DermndegnB /. C*iz) be*eriksiz) bi'are) zavall.



Tekebb#r sz# her nereye vra
(=den la&net !kur !l habere

3ibirlenmek yle berbat bir itir ki her nereye u$rarsa !ray yakar) iitenler ! habere ve
sahibine lnet !kuyu ne/ret ederler.

Ja&net " 1e/ret. Tiksinti. 0llahFn rahmetinden mahrumiyyet.



2akngl !lmagl kibr ile y!lda
3ibir kandaysa nnla sava

2en sakn ha sakn kibir ile y!lda !lma-
1erde kibir var ise !nunla sava-
3ibiri 'a$ran her kt# ahlkn yen-y!k et-

3anda " 1erde.



3!gl kibri ve/ sna ne kla
@ay !l g#n kim suret nak ykla

Brak-terk et u kibiri-
4u s<ret-beden nakn ykld$ g#n vay senin hline ki sen kibirden bir ve/ bekleyesin-


@e/ " 0hdinde) sz#nde durma. : 2evgi ve d!stlukta sebat ve devam. : 7deme. :
Yetime. : Din*e ve akl*a lzm gelen eyi yerine getiri uhdesinden 'kma.



2uret yklmadan kibri ykagr
Bu d#varlk makamndan 'kagr

+n iyisi senin beden g'meden sen u kibirin iini bitir de yere indir-yk-
Bu '!k z!r durumdan kendini elde /rsatn var iken 'kar ve kurtar-

D#var " /. 8#kil. G#'. ;!r.



Dene kibr ssn hi' rhat y!k
1ereye vrrsa zahmeti '!k

Dene-sna ve artr bak ki kibir sahibi !lanlarda hi' rahat-huzur var m?
Bu kimseler nereye varsalar rahmet yerine zahmet gt#r#ler.
2knt ve eziyetleri y#z#nden"
,Lzerler) Lz#l#rler) 2evmezler) 2evilmezler.

Hs " AHssB t. Bayndrlk) mmuriyet. 4enlik. : 2es. : 2hib. 8lik. : +/endi.
;ahmet " 2knt) eziyet. Y!rgunluk. : ;!r) g#'.



%ak&a giden y!lu gnl# i'inde
Gremez !l an yaddr ilinde

3ibir sahileri kendi gn#lleri i'indeki %akk&a giden 0k Y!lunu gremezler.
5#nk# !nlar kendilerini bilmezler ki !nu bilsinler-

Yad " Yaban*) mahrem !lmayan.


>nat gr %ak y!lu gnl#nde srdr
Bu *#mle hslar gn#lde birdir

3esinlikle bil ki %akk Y!lu gnl#nde bir gizli y!ldur.
Inun i'in kendini ve Dabbn bilen %akk +renler bu gizli y!l sayesinde gn#llerde
buluur) biliir ve birleirler.

Des<lullah (sallallahu aleyhi ve sellem" ,0JJ0% s<retlerinize ve malnza de$il)
kalb ve amellerinize bakar-. buyurmutur.
(%slim, !i##i 34/&'()* +,ni %ce, -nen-.h/ '/4&43* +mm Ahme/, %sne/ II-2(5

Des<lullah (sallallahu aleyhi ve sellem" ,3albin s/atlarn anlatrken kalbine iaret
ederek" ,Takv buradadr-. buyurmutur.
(0,u Hu#ey#e (#a /an* %slim, !i## 32/&'(1* 2i#mi3, !i## &(/&'2)* +mm Ahme/,
%sne/ II/22)

>nat " Inat. D!$ru) uygun) iyi) m#kemmel) lykyle) tamam.

%ss " %#k#mdrn kendine mahsus !lan. 7zel +renler.



4ular kim !l gn#lden dara kala
1as=bin aldm ayrk ne la

4u kimseler ki kendi gn#llerine giremeyi darda kaldlar.
0yr kal nasibini ter*ih edi ne iyi diye be$enerek almlard9

Dara " Tara) darda.



Gn#l eri bilir gn#l haberin
3amu gn#ller i'inde vrn

0nlatt$mz gn#l haberini an*ak sa/ gn#l eri +renler bilir.
%er insan ah damarndan da yakn gn#llerde !lan varlklar var eden ger'ek ,@0D. nN
,@#*<d O 4#h<d O 2#*<d - Lh<d. haberini de !nlar yaarlar.
;aten yaanmadan da anlatlmaz.
0nlamayana anlatlsa davul zurna az gelir ki anlamaz-9

3amu " A3amu$B t. %e) b#t#n) tamamen.



Dr=gaa *#mle mr#n hay/a vard
Tekebb#rl#k seni y!ldan 0yrd

1e kadar yazk ki senin t#m mr#n ,5!k yazk !ldu-. ya vard.
3endini be$enmilik seni d!$ru-emredilen y!ldan 0yrd.

Dr=gaa " +sirgemek. Yazk ki.

%ay/ " A%ay/B +manszlk. %akszlk. ;ul#m. 6evr. A@ah vah) yazk) eyvah) yazklar !lsun
melinde sylenir.B

Tekebb#r " 3ibirlenmek. 3endini b#y#k saymak. 1e/sini b#y#k grmek.



Tekebb#r nedir !na uyasn sen
Lm=din y!k mu %akk& duyasn sen

3ibirlenmek ne !luy!r ki sen akln /ikrinle !na uyasn-
%akk& duymaya ve uymaya hi' #midin kalmad m?

%akk " ABtln zddB D!$ru. Ger'ek. @*ib ve lzm !lan. %er sbit ve d!$ru !lan ey.
0dalet. %erkesin meru !lan salahiyeti) iktidar) bir ey #zerindeki mlikiyyeti. : Dva ve
iddia. : %akikate uygunluk. : Ge'mi) har*anm emek. Kay) hisse. : 8#nasib : Din.
(slmiyyet. : 3urFan. : @ukuu v*ib) gele*e$i #hesiz !lan. : 3yamet. : 8ahz- hakikat.
: Yaa*a$n yalansz yaan kimse.

+l %akk " 0llah tel&nn isimlerinden.



%emie bkban seni gr#rs#n
Gr# kend& z#n# ma$dur !lursun

Durmadan her nereye baksan kendini gr#r durusun.
Bu be$enilmeyen ben*illi$in y#z#nden i'indeki hakszlklarn hakl san kendini
hakszl$a u$ram ve gadir grm# bilirsin.

%emie " Dima) durmadan) b!yuna.

8a$dur " A8a$durB Gadre) hakszl$a u$ram ve gadir grm#.



1i*e durmak bu hm end=elerde
7l#rs#n tvbesiz b< b=elerde

2en ne kadar daha dura*aksn bu 'i$ kuruntular i'inde-9
Bu gidile bu saysz #he-k!rku-kuruntu !rmanda tevbe edi geri dnemeden l#
gide*eksin-

%m " 'i$) iyi imemi.

+nd=e " +ndie./. 3!rku. D##n*e. 8erak) keder) kuruntu.

Tevbe " ATvbeB Yat$ /enal$a iman !lmak. 0llahFdan a/v dilemek. Bir daha
ilememeye azmetmek. +sta$/irullah deyi) imanlk duymak.

B=e " Irman



Tekebb#r k=inin /aidesi y!k
3!mazsa kibri d#man !lsar '!k

3ibirlenmek sahibine bir /ayda sa$lamak yle dursun)
3ibri brakmazsa ek '!k d#man !lmasn da sebeb !la*aktr.

Eide " A6." EevaidB 3azan') kr) ne/F) men/aat. (sti/adeye sebeb. Yararllk) ie yarama.



%#ner gzle h#ner ere eresin
+r =le vrasn d!stu gresin

2en h#ner gzle-bekle-ara-
Gzle ki zledi$in h#ner sahibi %ak +renlere ulaasn-seni bulalar.
@e ! +renelerin iziyle D!st&u gresin.

%#ner " /. 8ri/et. Bilgililik. >stalk) mahret.



Tekebb#r kiiler ere eremez
7z#n#n d#men=d#r#r gremez

3ibirli kiiler 0llah D!stu +renleri -bilemez-bulamaz- eriemez.
3endi z#ne d#mandr an*ak ne yazk ki gremez.



5# sensin d#menin d!stun kim !la
3i yvuz h<durur sn havle

Bak ki senin d#mann kendin !lduktan s!nra daha ne d!stu aray*aksn-
Bu ahlk '!k kt# bir huydur.
Bunun 'resi de sade*e senin kendi elindedir.

Yvuz " 3ara) kt#) yaramaz.
%<durmak " h< etemek. %uy edinmek) almak
%<durur " %uydur ki.
%avle " Bir ii veya bir eyi baka birine brakma. Hsmarlama.



1erede s$nsn sen bu huyla
Gn#lde dirli$inden ne yuy<la

Bu kt# huyunla senin var da g#zel*e s$na*ak ve barna*ak yer bulman imkanszdr.
7z# i'inde !lan bu kt# huy ne ile ykanlabilinir?

Dirlik " Yaay) hayat) sa$lk) varlk) ge'im. %uzur) erin'.



1i'e bu dirli$e y!ld !lsn
1i'e geli iler# b !lasn

2en bu kt# huylu i' hayatna ne kadar daha y!lda !la*aksn?
1asl !la*akta !nu yeni ileri 'k iyilikte ba 'eken !la*aksn?

1i'e " nasl. 1e zaman. 1erede. 1e vakte kadar.


Bu hl =le kln' y!k hi' arda
0*eb sna kln*n kim yarda

3ln' " %areket tarz) huy.



Gerek sen b=lesin d#men kim =se
2enin devletine iman kim =se

2enin i'in en nemli !lanve bilmen gereken d#nyan) dinini) ve hiretini mahvetmek
isteyen asl d#manyn kim !ldu$udur.
@e bu d#man senin d!$ru) iyi ve g#zelde devlet sahibi !lmandan en '!k rahatsz !lu
sana bu /rsat verdi$inden iman !landr.

Devlet " %akkn ve hayrn e$emen !ldu$u hl.



>ynlk de$il y!ld ga/llk
>zatm k! sa$n* bun*a yllk

%ayat imtihan ve ak y!lunda vurdum duymazlk ve ga/illi$i uyanklk sanma-
7mr#nden geli ge'en bun*a yllarn ardndan hl asl yalan h#lyalara dal gitmeyi
brak artk-

2a$n' " (stek) h#lya) d##n*e. 3azan'. 3eder.

Ga/il " Dikkatsiz) iyi d##nmeyen) uyank !lmayan. %aberi !lmayan) ihtiyatsz) bana
gele*e$i n*eden d##nmeyen. 0llahF unutan. 3endi gayr- meru zevkine dalan



Drigaa kibr iin yavlak gzettin
Gn#llerden sen= sen dara attn

5!k '!k yazk ki sen kibir iini *iddiye almadn ve tam tersine einden ayrlmadn.
@e bu y#zden karna 'k sana hakta ve hayrda kemlt i'in hizmet ede*ek ek '!k
+renler gnl#nden yine sen kibrin y#z#nden dar attn-

Dr=gaa " +sirgemek. Yazk ki.
Yavlak " 5!k /azla) ek.



Ger= git etmedin gn#l bazrn
6an =le dinlemedin d!st haberin

Gnl#n# ele ge'iren kibirin azarn da$tmadn-
Bu hususta sana re'ete sunan %ak D!stlarnn haberlerini de dinlemedin-



1i'e bir n=*e bir d#ny einde
3i bir dem !lmadn d#ny iinde

D#nyada her ne i yatysan he kibir i'inde yatn ve bir ein daha !lmad.
3ibirsiz !larak bir d#nya ii yamadn.



3!ya d#nyy k!vma yetemezsin
+*el ba$ld y!lu #temezsin

B!una d#nyay k!valay durma-
2aatte MPQQ kmRsaat hzla dnerken dnm#y!rmu sand$n d#nyay k!vmay brak-
7l#m b#t#n y!llar ba$lad ge'emezsin-u'amazsn-

Ltmek " ge'mek) u'mak.



Bu be g#nl#k mr# b< har*a yetmez
2a$r m kula$n ni'#n iitmez

2enin u be g#nl#k mr#n hi' lmeye*ekmi gibi har*amana nasl yete*ek?
3ula$n sa$r m D!st sesini ni'in iit miy!r?

%ar* " Gider) sar/iyat) bir i i'in kullanlan madde.
%ar*a yetmek " k/i gelmek.



3ibir geldi seni b<latt gitti
+*el t e$irdir geldi yetti

3ibir geldi seni bunaltt ve bata$a s!ktu.
+*el at ise ardn sra k!arak gelmekte ha yetiti ha yetie*ek.

B<latmak " Bulandrmak.
4e$irtmek " 2'rayarak k!mak.



Dr=gaa sen seni hi' b=lemedin
1asl kulsun ki kulluk klamdn

5!k yazk ki sen seni-kendini hi' bilemedin-
2en nasl kulsun ki hi' kulluk yamadn-

Dr=gaa " +sirgemek. Yazk ki.



+$er sen kul isen es kan bkin
1i'e bir ni'eAyeB senin dile$in

+$er sen kul isen ne var !rtaya k!ya*a$n yatklarndan.
1asl bir istedi$in var hi' anlalmamaktadr.

3an " 1erede.
Bki " +lde kalan.



1e ussun var ne had bell# del=sin
1e bund d=ri ne sinde l#s<n

1e akln var nede irade-idrak hududun belli.
Belki sen delisin.
1e bu d#nyada dirisin ne de mezarda l#s#n.
2en neredesin bilir misin?

>s " 0kl. Eikir.
%ad " %add. %udut. 5izgi. 2nr.
2in " 8ezar.



Bu hl =le kalursan b='aresin
('in irk ile d!lmu <r u ersin

Bu hlinle kalrsan 'resiz kalrsn.
('in irkle d!lu ve sen err ilerinde *!u-k#rmektesin.

4<r " 6!u k#rmek.
Destan- 3anat-2
G<mnn y!gmssa inanaydn
Bu ga/let uykusundan <yanaydn

+$er #hem y!ktu diy!rsan ! hlde inanmalydn.
Bu uyuukluk uykusunda da uyanmalydn.

G<mn " /. ;an. Tahmin. 2anmak. #he.



1i'e kibr < hev uda seni
7l#m evreni bir g#n y<da seni

2endeki bu ar istek hevs ve kibri nedir bu kadar?
+lbet usandr bktra*aktr ama g#*#n yetmez ! zaman.
7l#m s!nsuzlu$u ise her varl$ yutarak sana yaklamaktadr seni de bir yuta*aktr.

3ibr " 3ibir. A3ibrB 3endisini b#y#k gsteri. B#y#kl#k. 3endisini) bakalarndan #st#n
!lmad$ hlde #st#n grme ve tutma hastal$. : 4ere/ ve an. : Bir eyin muazzam.
B#y#k
%ev " (stek. 1e/sin iste$i. D#k#nl#k. Geli ge'i*i !lan heves. 1e/sin zararl ve g#nah
!lan arzular.
+vren " +Gderha) b#y#k ylan.



%ev-y kibr ile ne barsn
+*el eli uzun kanda varsn

Bu hev ve kibir ile bu lemde ne baara*a$n sanmaktasn?
+*el eli ! kadar uzun ki senin uzaklardaki emellerine varmanan asla m#saade
etmeye*ektir.



Takazs zamann bir g#n=re
+*el hrmenler=ni yele v=re

Bu zaman de$irmeninin dnmesi gere$i bir g#n e*el nbeti sana da gelir 'atar hayat ve
benlik harmanlarn yele veri havalarda savurur.

Takaz " (htiya') luzum. 2ktrmak.

Bir g#n=re " Bir g#n gele.

%rmen " %arman. Tahl demetlerinin dven ge'irilerek dane-saman hale gelmesi.



Yetimeden sana va&de gz#n a'
%ev v< kibr y!lundan beri ka'

2ana bi'ilen va&dedilen m#r s#resi t#kenmeden sen gz#n# a' da hev ve kibir
y!lundan uza$a ka'-
Y!ksa *anna !kuya*aklar-

@a&de " Bir i i'in n*eden belli edilen zaman. Bir ii teFhir etmek) s!nraya brakmak i'in
!lan belli vakit. : +*el.



Be !n g#n mr i'#n gir# kaykma
Bu /ni d#nyann nakna bakma

Be !n g#n gibi !lan m#r# sa!nsuz san da hev ve kibir y!luna d!$ru tekrara
ynelme-
Bu rengarenk d#nyann naklarna bak ayakta uyuma) !yalanma ve ne i'in geldi$ini-
kullu$unu untma-

3aykmak " Temay#l gstermek) kaymak. 2amak) y#z 'evirmek.
1ak " Bir eyi 'eitli renklerle b!yamak. : Desim. : Tezyin etmek



2enin bigi bini aldad d#ye
(nanmaz gre kimi tuttu binye

Bu yalan d#nya senin gibi binler*esini aldatt.
Grenler inanmaz ki binler*esin beden i'in yaayanlar yat.

Bigi " Gibi.
Binye " B#nye) beden yas.



3ey '#k !ynagl #tulmaysn
%evya kibre sen t<tulmaysn

Bu hayattaki kulluk imtihan !yununu akll ve 'abuk !yna ki #t#lmeyesin-
%ev ve kibire tutulursan #t#ld#$#n# anla artk-

3ey " Gey. 5!k) ek) ek '!k) gayet. (yi*e) hakkyla. Yerine) uygun) muva/k) d!$ru.
8uhteem) b#y#k.



3at tuttun k! kibri elden ndin
(itmedin tevazu& ne did#$in

2en ise ilk n*e u '!k sk tuttu$un hev ve kibiri bir elden brak-
Tevazu& al'ak gn#ll#l#$#n ne demek !ldu$unu iitmedin gitti9

7nmek " intizar etmek) beklemek. 3arsna 'kmak.

Tevazu& " 0l'ak gn#ll#l#k. 3ibirsizlik. 8ahviyet hli



Tekebb#r yeri 2i**in ininde
0nun&'#n k&!lmadlar d=n i'inde

(blisin ii !lan kibirlililerin s!nunda vara*a$ yer *ehennemde 2i**i vdisisir.
Buna sebeb kibirleri !nlar (slam Dini i'inde brakmad 'akti 'kard /*irlerden etti g#nah
i'inde haram ve yalan eini brakmad9

Tekebb#r " 3ibirlenmek. 3endini b#y#k saymak. 1e/sini b#y#k grmek
2i**in " 2ert) iddetli !lan ey. : Dim !lan. : Esk ve /*irlerin amel de/terlerinin
k!nuldu$u yer. : 6ehennemde bir vdiFnin ad. E*irlerin ruhunun gitti$i yer.
(n " Sn) Yabani hayvanlarn barna$) yuvas. 8a$ara



3i din t<tanlarn 2i**in nes=dir
Ye kibr < k=n !l*ak din nes=dir

Dinin d!sd!$ru y!lunu tutanlar i'in 2i**in ne demektir.
2z k!nusu bile !lamaz.
Bunun tersi ise kibir ve kin besleyen insanda (slam Dini !lmas imkanszdr9

3ibr " 3ibir. 3endisini b#y#k gsteri. B#y#kl#k. 3endisini) bakalarndan #st#n !lmad$
hlde #st#n grme ve tutma hastal$. :
3=n " /. Gizli d#manlk. Garaz. Bu$z. 0dvet



(nanmazsan ban hlin gresin
5< r# kibr ile yele veresin

Bana inanmaz isen kendi hline bir bak gr de kibrini yele ver-

7r# " Itlak) mera. %asat !lu t!lanm harmandaki ekin.



Y#r# imdi meded iste akldan
+s=r !lmu kiisin ni*e yldan

2en ni*e yllar akln kullanamam ne/sin yaratltan imtihan i'in y#klenen btl ve erri
ter*ih zelli$i !lan kibir ve hevya esir !lmusun.
%i' de$ilse akln ban t!la da akldan yardm iste-

8eded " (nayet) yardm) imdad) eman.



0kl adl ss bir ulu ki=dir
8eded etmek sana ann i=dir

0kl adalet sahibi bir ulu kii !lu 1urullahtr.
2ana yardm ede*ek ve senin i'in yaratlan tek kii akldr.

0dl ss " 0dalet sahibi.



Bu y#kten seni !l kurtrsar bil
2adet y!ldan !ldu ay u yl

2eni bu *hil benlik kibiri y#k#nden an*ak akln kurtarabile*e$ini bil artk-
I senin m#r b!yu mutluluk y!ldandr.

2adet " 8esFud !lu. Talihi iyi !lmak. 8utluluk. 2aid !lmak. 0llahFn rzasna ermi
!lmak. %er istedi$ine kavumu !lmak.



Gelir akl n#nde ermende !lmu
3i kaygu yayla gz# d!lmu

0kln huzuruna kendinde ge'mi !larak gelen ne/s) hlinden ! kadar iman ki gzleri
yala d!lmu.



2elm vermekli$e gin deremez
Ida kze d## y!lun gremez

+lbette ara sra geli selm veri yine de bildi$ini ilemekle akldan bir /ayda
sa$layamaz.
0kll !luun devamllk y!lunda '!k istedi$i kibir ve hev atelerine yanarken d!$ru y!lu
gremez ve gidemez.

7gin " 7$#n. Dzk) yemek.



Delim ge'ti zaman derdi yerinde
Ge'irdi mr#n# ne/s bzarnda

5!k 'abuk ge'en zaman i'inde benlik derdi he yerinde dururken mr#n# ne/sin key/ini
yerine getirmek bazarnda ge'irmekte ne yazk-

Delim " 5!k. Bir'!k) /azla



(it imdi ne der gr akl na
3i al'aklk eder derdine dev

1e/is kendi derdine dev bula*a$ yerde al'aklk ederken akl !na neler demekte dinle.

Dev " (l') 'are. %astal$n iyi !lmasna sebeb !lan gda.



2z# d#ketmedi al'aklk erdi
3ibir grd# an tez ger# dnd#

0kl daha sz#n# t#ketmeden ne/is iin nemini anlad ve al'akl$a s!n verdi ve ne/sin
aklland$n gr#n*e kibir eri dn# ka't.


3l' tart gelir yer al'akl$ndan
3ibir grd# an ka't da$ndan

0kl tedbir kl*n 'eki tevazu& ile kibirin iini bitirmek i'in yaklan*a) kibir Benlik
Da$ndan /irar etti.



Dag u yaz kamu gulgule d!ldu
3ime *ennet kime 0rasat !ldu

Da$-!va her yer nara '$l$yla d!ldu.
7yle ki kimine *ennet kimine de 0rasat !ldu.

Yaz " Iva) d#zl#k.
Gulgule " 5$lk) g#r#lt#) atrt.
0rasat " A0restB 8aher yeri. %air ve neir meydan.



5# al'aklk eriti kibr erine
Bakadur bir kiiyi bin gr#ne

3ibir askeri Benlik Da$ndan al'a$a-tevazu&ya inin*e kar tara/taki bir askeri bin aksar
grmeye balad.



Tekebb#r asrdr =e satat
Tutu da$ ban ka satat

0srlardr kibirlilik Benlik Da$na karagh kuru) ne/sin kendini ve Dabbn bilmesi !lan
3emlt Y!lunu tutu her mevsimi k etti9

0sr " ;!r) g#') zahmetli.



Gr al'akl$ akt rmak !ldu
0ka aka denize varmak !ldu

Tevazu& al'ak gn#ll#l#$# !kadar de$erli ki damlalar birlei rmak !lur ve aka aka
8uhammed= 3emlt Denizine ula y!k !lur.
+ski Benlik Da$ndaki Buzulluklardan eser kalmaz ve asla geri buz !larak dnemez.
0rtk dnse bile arnm rahnet-ya$mur damlalar !larak halkn hizmetine dner herkesin
y#regindeki susuz 'llere ayrmadan-kayrmadan ya$ar da ya$ar9


1e denl< kuvveti !lursa nar
+remez denize !l yere siner

0ya$-akar !lmayan narlar ne kadar g#r /krsa da bir 'ukurda yere siner- kayb!lur
gider.
3emlt Denizini asla bulamaz.
Bir +ren elini samimiyet ve *iddiyetle tutmayan kimseler kendilerinin veya y!l bilmez
y!lsuzlarn benli ihtras 'ukurlarnda 'ker kalrlar-..

2inmek " Gizlenmek.



0ku su al'a$a suya katlr
2u suya erdi denize yitil#r

Birer damla gibi !lan insanlar 3emlt Y!lu !lan al'ak gn#ll#l#kte ve bir +ren izinde
bulutuk'a hede/lerindeki 3emlt Denizine elbette ularlar.
Bu kulluk imtihan !yununun ana /!rmat bu ekilde r!$ram ve dizayn edilmitir.

Yitmek " Yetmek. Yetimek.



Denize de$in rma$ idi dn
3! andan tesin denize daldn

B#t#n rmaklarn denize kadar kendin*e bir ad !lmas n!rmaldir. Bu ise %akk D!stlarnn
izledi$i 0k Y!llarnn kendilerin*e bir ismi !lmas g#zeldir.
0n*ak t#m rmaklar 0na Denize ulan*a adlarn sahilde brak denizin adnda y!k
ulurlar.
Denizde bir damla !lular ama deniz de$ildirler.
%akk D!stlar da kendilerini izleyenleri Des<lullah sallallahu aleyhi ve sellem&in
Dahmetenli&l-lemin denizinde mahv!lurlar.
Benlik Da$nda buz !lan insan Een/i&n-1e/s iken bir rahmet bulur eriri ise izledi$i %ak
+ren y!lunda Een/i&-4eyh !lu !na tanmadan taki eder.
2!nunda Des<lullah sallallahu aleyhi ve sellem&in Dahmetenli&l-lemin denizinde her
varlk gibi Een/i&r-Des<l !lur.
Des<lullah sallallahu aleyhi ve sellem&i z#nde duyar ve uyar) I&nun gz#yle gr#r)
kula$yla iitir a$zyla k!nuur gibi !lur.
+lbette 4ehdetin tek i/ kayna$ !lan Des<lullah sallallahu aleyhi ve selem de (mam-
8utlak !larak *ematn Een/illah !lmaya gt#rmektedir ki bu s!n sz !lu"
,+hed# en l ilhe illallah ve +hed# enne 8uhammed#&r- Des<lullah-.
Bu s!n u'ta bu sz# syleyenin ah damarndan da yakn !lan Dabb#&l-lemin !ldu$unu
duyu susu) dinleyi y!k !lutur9
Desimlerin s!nsuz sessizli$i karsnda) tek Dessam&n azamet ve kudretiyle m#lk#n
mliki ve 0JJ0%& !ldu$unu ilna itirak ehdeti ere/idir az=z dutsum-



Deniz !lanlara *evher muhl mi
2ede/ler d!lud#r#r zer muhl mi

Deniz !lann i'inde *evher-z-asl !lmas) !lmaya*ak ey mi?
1i*e in*iler saklayan sade/ler var iken a'kta altnlar !lmas gayet tbidir.

6evher " Bir eyin z#) esas.

2ede/ " 2ade/. Deniz b*eklerinin kymetli kabu$u ve !nlardan yalan eyler. : 2ert)
arlak ve e//a/a yakn madde. (n*i kabu$u.

;er " 2ar. : 0ltn) ak'e. : 1bet. : Iru'. : 5ile. Bu iirde in*i.

8uhl " (mknsz) vukuu m#mk#n !lmayan. Btl) b! sz. : %ur/e !lan nazariye.



3i her bir mev*de bir kn bulasn
D<r < ykut ile mer*an bulasn

3i sen bu ulu 2rr Denizinin her dalgasnda bir maden kayna$ bulursun.
(n*i) mer*an ve yakut gerinde de$er yarglar ve ak kymetleri bulursun.

8ev* " Dalga. Denizin dalgas. : Titreim. : 8*" Devir) devre.

3n " /. Bir eyin menba. : 3uyu. 3aynak. : 8den !*a$. : Bir key/iyetin. Aniteli$inB b!l
!larak bulundu$u kimse.

D<r " D#rr. AD#rdne) d#rreB /. (n*i. (n*i tanesi.

Ykut " 5eitli renkleri !lan kymetli bir s#s ta.

8er*an " Denizde geni resi/ meydana getiren ve mer*anlar takmnn rne$i !lan hayvan
ve bunun kalkerli yata$ndan 'karlan '!$u krmz renkte ve in*e dal eklinde bir
madde. Bu madde b!n*uk gibi s#s eyas !larak kullanlr. 8er*anlar an*ak TQ metre
kadar derinlikte yaayabilirler.



Budur sermye !l bahre dalana
0r dirlik gerek gevher bulana

(te hakikat Denizine esrr i'in dalan +ren dalg'lar i'in ana sermaye ite bunlardr.
Bu zenginliklere ulaanlar d#nya) din ve hiretlerinde tertemiz bir hayat yaarlar ve
yaaya*aklardr.
2#nnetullahn de$imez vdi) tavr ve tarz budur.

Bahr " A6." Bihr - +bhr - +bhur - BuhurB Deniz. : Clim. 5!k bilen. : B#y#k gl veya
nehir.
Gevher " /. 0kl ve edeb. : 0sl ve neseb. : +lmas) *evher) m#*evher. (n*i. : Bir eyin
k#nh# ve esas. %akikat. : 1!ktal !lan har/.



5# y#z bin '<ki al'aklk uttu
8e*lsiz berr # bahri *#mle tuttu

Inun i'in y#z binler*e %ak erenleri 5abuk giden k kanatl ak atlaryla) en al'ak) d#z
ve d!$ru !lan 2rat- 8#stak=m y!lunu izleyerek y!rgun-bitkin !larak karalar a (lh=
Denize ulatlar.

5<ki " 5b<ki. 2#ratli giden at.
8e*l " Tkat. G#'. 3uvvet. : (ktidar. (mkn. : Ersat.
Berr # bahr " 3ara ve deniz.



Ger al'ak vrasn meydan senindir
6evhir sende biter kn senindir

+y k-
+$er sen ne/sin kibrini yerle bir eder al'ak gn#ll#l#kle hakka ve hayra yanarsan bu
0k meydan senindir.
0rtk t#m *evherler sende yetimeye balaya*ak demektir ki sen de maden !*a$ a'lm
demektir.

6evhir "*evherler. +lmaslar. 3ymetli talar.
3n " /. Bir eyin menba. : 3uyu. 3aynak. : 8den !*a$. : Bir key/iyetin. Aniteli$inB b!l
!larak bulundu$u kimse.



0aklktr yer # g$# gt#ren
Yedi kat y=rden $a duran

Dikkat et-
Yeri g$# tayan en alttaki temel !lan en aa$da !lan tevazu&dur.
Yedi kat yerden de en altta !lan yine tevazu&dur.

0aklk " 0a$lk.



0aklk #zre durur yer ile gk
7$ersen *#mleden al'akl$ $

Yer ile gk aa$lk-al'ak gn#ll#l#k #zerinde durur.
+$er be$eni $e*eksen al'ak gn#ll#l#$# $-



4aak varan kii devlet iletti
0na kim yetiser uzd gitti

%erkesi arta*ak ey u ki al'ak gn#ll#k ! kimseye (lhi D!stluk ve vilyet devleti
bahetti.
0rtk ! kimse mn leminde Tevhid birli$i kmilli$i i'inde ! kadar y#*eltildi ki !na
uzlamak imkansz !ldu *hiller i'in.

4aak "
Yetiser " Yetie*ek.



0aklk lemin b<nyad !ldu
3i her ne var ise ana d#z#ld#

(lhi sistem !lan 2#nnetullahda madd=-mnv= her eyin temeli tevazu& !ldu.
%er ne bilmektesiniz ki t#m# !nda ekildi) yetiti ve meyve verdi.

B<nyad " /. Temel) esas. Ya) bin.



3ibir ald eri gr#nmez !ldu
Dah y#ksek yere binemez !ldu

3ibir askerlerini geri 'eki t!z !lu gr#nmez !ldu.
Bir daha ne/si kandr Benlik Da$na 'kamaz !ldu.



0aklkla kanat b! yar !ldu
1e ister isen anlarda var !ldu

Tevazu-al'ak gn#ll#l#k ile kanaatkrlk sana en h! yr !ldular.
1e istersen en iyi) en g#zel ve en d!$rusundan !nlarn hazinesinde bula*aksn.



6# ma&m<r !ldu ehr ile vilyet
4ad !ldu d!stumuz d#manmz mat

(te byle*e yeniden aslna uygun ve sistemin 2ultann*a emredildi$i #zere beden ehri
ve kalb vilyeti tmir edildi.
D!stumuz en !ldu.
D#manmz ise her eyini kaybetti.

8a&m<r " (Fmar edilen) tamir edilmi.
4ad " /. 2evin'li) /erahl) memnun) mesrur) en) bahtiyar.
8at "2atran' !yununda yenilme.



0kl daa *asus haber iletti
Gr al'akl$ ger# neler etti

0kl tara/na *asusu-(lh= 1akil haber iletti de) gr ki al'ak gn#ll#l#k daha neler etti
kibre9

Daa " Tara/) yn.



1e ass eyledi gr ah kibr=
Diri kalmad bin arada b=ri

+y 3arde-
Gr ki al'ak gn#ll#l#k kibirin Benlik Da$larn elinden al da ne sahibi yat.
3ibrin askerlerini krd ge'irdi binde biri sa$ kalmad geberdi gitti.

0ss " Yarar) 'kar) kr) kazan'.



(itti akl an kat sevindi
Beret eyledi tez tahta bindi

Bu !lanlar (lh= 1akil !lan 3ur&n ve %adis haber*isinden iiten akl) *ehlet kibrinin
yenilmesine snrsz sevindi.
8utluluk duydu ve tez elden Tevhidin 3emlt Tahtna !turdu.

3at " 5!k) '!k /azla) ek iddetli) sk*a) gayet. 0$r) a*. %ain) sert) kr*.

Beret " AD!$rusu BirettirB 8#Gde. 2evindiri*i haber. %ayrl haber. : 8#Gdeye verilen
ihsan. : Yeni 'kan a*ib ey.

Taht " /. %#k#mdarlarn !turdu$u b#y#k k!ltuk. %#k#mdarlk makam.



4#k#r kld %ak&a !l devlet ss
(r#rdi devlete akl bilisi

0klnn $retim ve e$itimini +renlerden bir %akk D!stu $retmenli$i ve e$itmenli$i
hizmetinde yaan ve dimi devlet sahili$ine ulaan k) her ey i'in %akk tel&ya '!k
#k#rler etti.
Bu ulu devlete ulatran ham 0klnn (lh= 1akile kavuarak 3mil akl bilgileri !ldu9

Devlet ss " Devlet sahibi. B#y#k saadet) baht) kut) r#tbe) mevki sahibi.
(r#rmek " >latrmak) eritirmek.
Bili " Bil#. Bilgi) ilim) ir/an) ml#mat ;ihin) /ikir.



+$er devlet gerekse akla dan
8#rebb=siz ileri varmaya i

+y Dervi-
+$er ben de devlete ermek dilerim diy!rsan Dabb&s ile 3ulu arasndaki tek ve ana ba$
!lan kmil akla danmalsn
;aten 2#nnetullahta yetitiri*isi-terbiye*isi !lmayan bir ne/se sahi !lmak imkanszdr.

Des<lullah (sallallahu aleyhi ve sellem" ,8#/tiler sana /etv verse de) sen kalbine
s!r.. buyurmutur.
(+mm Ahme/, %sne/ I4-&'),22)* 0,u 5aim, Hilye 4III-&)2* Heysem, %ecma3-
.evi/ I-&)5,&)1

Des<lullah (sallallahu aleyhi ve sellem" ,3albin s/atlarn anlatrken kalbine iaret
ederek" ,Takv buradadr-. buyurmutur.
(0,u Hu#ey#e (#a /an* %slim, !i## 32/&'(1* 2i#mi3, !i## &(/&'2)* +mm Ahme/,
%sne/ II/22)

8uhammed= 1urla yanan bir kalb ki %akk-Btl hayr-erri ayrabilir"

1evvas b. 2em&an (#a/iyallahu anhu" ,Des<lullah AsavB&e iyilik ve g#nhtan
s!rdum..yle buyurdu.6 ,(yilik ahlkn g#zelli$idir. G#nh ise gnl#n# rahatsz eden ve
insanlarn bilmesini istemedi$in eydir.. buyurmutur.
(%slim, !i##i &4,&5/&'($* 2i#mi3, .h/ 52/23('

8#rebb= " Terbiye*i) terbiye eden) yetitiren) ders veren. Kedag!g. : Besleyen.



Bilini gel unut sen uslu isen
2adet gsterene h<lu isen

3endi bana ham akl ne/sinin bildiklerini unuta gel %akk +renle huzuruna e$er kmil
akllysan.
2ana 8uhammed= 8utlulu$u gsteren ve gt#ren +renlere"
,%uu eyvallah- 2z#n#z) s!hbetiniz) zevkiniz ve hazznz haktr-. diyebiliy!rsan bylesine
g#zel bir huyun varsa-..


Bili " Bil#. Bilgi) ilim) ir/an) ml#mat ;ihin) /ikir.

2adet " 8esFud !lu. Talihi iyi !lmak. 8utluluk. 2aid !lmak. 0llahFn rzasna ermi
!lmak. %er istedi$ine kavumu !lmak.



Yunus al'akl$ yavlak be$endin
3ys et sen seni ne kadar indin


+y Yunus-
2en d!$rusu al'ak gn#ll# !lmay ger'ekten '!k be$endin-sevdin.
+ski hlindeki Benlik Da$ndaki sen ile imdiki 2evd 2ahillerindeki sen arasndaki
u'uruma bir bak) mukayese et de ne kadar indi$ini-kemlt y!lu ald$n anla-bil-

Yavlak " 5!k /azla.

3yas " Benzetmek) karlatrmak) mukyese. (ki eyi birbiri ile karlatrmak.
Benzeterek h#k#m ve muhkeme etmek. : 8an" D!$ru kabul edilen iki h#k#mden bir
#'#n*# h#km# 'karmak. : Ek" (ki belli eyden birinin mahsus !lan h#km#n#) yni) bu
h#km#n mislini) aralarndaki m#ttehid illetten d!lay) di$erinde de i*tihad ile izhr
etmektir.



Ear=zadr sana sen seni sakn
3im !la sen*ileyin sna yakn

2ana 0llah Telnn kesin emri !lan /arzdr ki sen kendini btl ve er *ehletinden
k!ruyasn.
5#nk# bu imtihan leminde herkes kendi armak izi gibi tektir ve kendi imtihann veri
s!nunda hesaba 'ekile*ektir.
2enden sana daha yakn y!k ki geli de seni k!rusun-

Ear=za " B!r') vazi/e. 0llahFn a'k emri !lu) yalmas art !lan vazi/e. : Ek" 7len bir
kimsenin mirasndan miras'lara d#en hisse) ay.



%as u m har*eye y#z yere brak
Bunun gayr haber bu szden rak

Yetitirdi$in kemlt ba$ndaki meyveleri-!l$unluklar y#zler*e yere brak) sahi 'kma
ger'ek sahibinin adna) hesabna ve ere/ine sradan halk da) ak y!lunda #r#mekte
!lanlar da har*asnlar-kullan y!l alsnlar.
Bunun dnda kula$na gelen haberler bu ger'ek szden tamamen raktr ve kulak asma-

%as u m " 7zel insanlar veya halk.



%atdr *#mlesini har* sanma
2ebil !l kamuya bir dem usanma

%erkese (lh= ve 1ebev= srlar sel-sebil sermenin hata !ldu$unu sanma-
2en %akk Tel&nn kullarna usanmadan-bkmadan sebil !lmaya bak-


%ar* " Gider) sar/iyat) bir i i'in kullanlan madde.

2ebil " 0'k ve b#y#k y!l. B#y#k *adde. : 0llah rzas i'in su da$tlan yer.

2el-sebil " 6ennetFte bir 'eme veya rmak. : 8*" Tatl) lti/) leziz su.
Destan- Gazab-M
Dstn- B!u yni Gazeb

Gazab Destan

B!u " Buu. 7/ke.

Gazeb " %iddet) /ke) dargnlk) kzgnlk.

Gel imd= aydayn b!u haberin
Birin birin sana gn#lde varn

Gel imdi de sana gn#llerde gizlenen gazab haberlerini bir bir anlataym.

0ydayn " aydnlataym. 0nlataym.



Benim ileyime kim katlansar
3i hmndan deniz !da yansar

Ben Gazabm-
Dinle bak-
Benim huzurumda !lmaya-benim ile bileli$e kim katlanabile*ek?
3i /kesinden sanki deniz ate al yana*ak-


%m " /. 7/ke) hiddet) gaza) kzgnlk.

(ley " %uzur) n) kat) yan) kar tara/) y!l.

%m " /. 7/ke) hiddet) gaza) kzgnlk.

Id " 0te.



1ereye kim varam balar kesilir
3ime b!ar isem !lukdem !lir

1ereye varrsam !rada ni*e balar kesilir.
3ime kzar isem !luk d!lusu kan akar*asna a* veririm.

B!mak " Bumak. 7/kelenmek) kzmak.

Ilukdem " Il!k-dem " I anda) ! zaman) ! vakit.

Iluk dem " Iluk dulusu kan.



3im !la ben*ileyin *na kyar
8e$er kim ben !lam merdne kyar

3im varm ki benim gibi bu lemde 'ekinmeden-d##nmeden *ana kyabile*ek?

Ben*ileyin " Benim gibi.

8erdne " /. +rkek'esine. 8erd*esine. +rFe yakr surette.



Yaradlm bana kar duramaz
Benimle bir ne/es hemden alamaz

%i'bir yaratk bana kar duramaz.
Benimle bir ne/eslik s#rede bile *an*i$er beraber duramaz.
6anna !kurum-

%emi " /. Tk bu) bu bile.

%em-dem " /. 6an*i$er arkada.

%#nerime benim kim birikiser
Yahud a*el ev=ne kim giriser

Bu yk*-yak* h#nerimde kim benimle b!y l'#e bilirmi?
Bylesi bir l#m evine kim geli de gire*ekmi?
Gazabn i'ine dalmak i'in akln m yitirmi?

%#ner " /. 8ri/et. Bilgililik. >stalk) mahret.

Birikmek " Birlemek. Bir araya gelmek.

0*el " +*el. %er mahlukun ve *anlnn 0llah tara/ndan takdir edilen l#m vakti. Chirete
g' etmek. : (leride !la*a$ #hesiz !lan. : 0llahFn takdir etti$i m#r.



Eelek benim iim baaramaya
8elek benim y!lumu varamaya

Eelek bile benim bu kr*lk-yk*lk-yak*lk h#nerimi benim gibi insa/sz baaramaz-
8elek bile benim y!luma var durduramaz-

Eelek " Gk) gk kat) devir. : TliF) baht. : B#y#k ve direvi !lan ey. : %er gk
seyyaresinin gezdi$i lem. : D#ny) lem.



Gz#me y#z bin er zerre gr#nmez
%ezr arslan bana berre gr#nmez

Bu saldr da y#z bin aksar de !lsa zerre kadar gz#me gz#kmez.
Binler*e arslan bana kuzu kadar bile gr#nmez-gelmez.

;erre " A6" ;erratB Kek u/ak ar'a. : 0t!m. : 5!k k#'#k karn*a. : G#ne $nda
gr#nen u/a*k t!zlar.

%ezr " Bin) binler*e.

Berre " Bere. 3uzu.



B!u derler bana key bahadurm
D#zenlik b!zma$a her AdemB kadirm

+y delikanl yi$it-
Bana" ,Gazab-. derler.
Ben merhametsi*e her d#zenin-dengenin d#manym ve mutlaka b!zarm-

B!u " Buu. 7/ke.

3ey " Gey. 5!k) ek) ek '!k) gayet. (yi*e) hakkyla. Yerine) uygun) muva/k) d!$ru.
8uhteem) b#y#k.

Bahadur " Bahadr. /. 3ahraman. 6esur. Yi$it. Dilver.
3adir " Bir ii yamaya g#*# yeten. 3udret shibi ve hereye kudreti yeten. A0llah 6.6.B



1ereye kim varam !t bitmez !nda
5# nakd !ldu kime derd yetmez anda

Bast$m yerde daha !t bitemez-
3ime bir yan gzle baksam) daha derd aramasn ben yeter de artarm-

1akd " A6?" 1uk<dB 8adeni ara) ak'e. : Bir eyin bedelini einen demek. : Kara
!larak bulunan servet. : @ezin ve ayar tamam !lan ara. : Bir eye hrszlamasna
bakma. : 2e'mek. : 2aymak.



(idenler benim ka'ar sz#mden
3i ben de k!rkarm u kend& z#mden

7yle ki benim adm bile iitenler errimden ka'arlar-
Bu y#zden ben kendim bile kendi z#m#n belsndan d!$rusu k!rkarm-

> " (te) imdi



2akn bna uyu sen gaa/il !lma
Benim sz#m tutu imansz lme

+y Y!l*u-
2akn aldan bana uyu da ahmak'a y!lundan gkalan ga/illerden !lma-
Benim sz#m# tutu err iler ileyi de s!nunda imansz lme-

Gaa/il " ga/il Dikkatsiz) iyi d##nmeyen) uyank !lmayan. %aberi !lmayan) ihtiyatsz)
bana gele*e$i n*eden d##nmeyen. 0llahF unutan. 3endi gayr- meru zevkine dalan.

G#nde bir ta bin-y mr#m#n d#t# yere)
6an yatar ga/il) binas !ldu viran b=haber.
1iyazi-i 8sr=



Dek ayru$a de$il benim kln*m
Beni dah tutar benim kulun*um

2akn benim kl*m sade*e bakalarn keser sanma-
3endi knn da keser-
Bazen !muz kaslarn esir eden kulun' gibi kendimi de yakalar brakmam-

3ln' " %areket tarz) huy.
3ulun* " Imuz kas atutulmas.



B!u kimdeyise =mn gider
(man gerek ise vrn gider

Gazab kimde ise ! kimseden iman gitmek z!runda kalr.
(man ki kiiye mutlaka gerektir.
I da gidin*e sanki ie yarar her eyi gitti bil-



B!u gelin*egiz =man ne !lur
Ida d#er yanar y *an ne !lur

Gazab gelin*e iman ne !lur bilir misin?
(man ate alr yanar da *an ne !lu?



B!u ii heman k#/r # dalldir
1e<z< billh !l ayrks hldir

3arde-
Gazab dedi$imiz bu kt# huy k#/#r ve saklktr
0llah&a s$nrz ki bu haktan ve hayrdan ayrlktr.

%eman " /. Derhl) hemen) a*ele !larak) 'ar'abuk) ! anda.

3#/r " 7rtmek mnsnadr. 3albe it bir s/attr. %ak dini inkr edi) hakk inkr edene ve
gizleyene Uk/irU denilir. 3/irli$in s/at k#/#rd#r. : 0llaha inanmamak. %akk
grmemek. (manszlk. : 0llaha A6.6.B yakmyan s/atlar uydurmak. 8#sl#manl$a
uymayan eylere inanmak. : 1ankrl#k) dinsizlik) g#nah) kaba ve ay sz. ABak" 3ebir -
3/irB

Dall " 2aklk. : 2amak. D!$rudan) imn ve (slmiyyet y!lundan samak.

1e<z< billh " 0llah&a s$nrz.



2akngl b!udan ki gizlidir !l
1erede sezmesen anda vurur y!l

2en i'inde gizlenmi !lan gazabndan '!k sakn ki nerede varl$n unutursan-
umursamazsan ! anda y!lunu keser iini bitirir-



Gresin bir kii skin surette
1e bilir kimse n ne s/atta

Bir insan ki skin skin durur gr#y!rsun.
0ma i' lemindeki gizli s/atlarn kim ne bile*ek?



B!yundan taylasan eline sa
5# deretmeye yer yle bsa

7yle uslu ki eyhlik iareti saylan sark taylasan elinde sa.
Yere bile yle zenle basy!r ki '# bile in*itmeye-..

Taylasan " 2ar$n salverilen) sarktlan u*u.



Gresin anszn y!l 'kagelir
Lz# tesbih imme ykagelir

7yle !lur ki hayat y!lunda bu kii bir g#n anszn ayarn b!zar.
Tesbihi #zmekten imamesini ykmaktan 'ekinmemeye balar.
Din tesbihinin imamesi Des<lullah Asallallahu aleyhi ve sellem&in tesbih gibi 2rat-
8#stakim iine dizili #mmetini #zmekten ve Des<lullah Asallallahu aleyhi ve sellemB&in
4eriat- Gara y!lunu ykmaktan 'ekinmez-


>satt asy k!tu drka
Y#z# kalmd hi' kimseye bka

>zatt say takrt k!tu.
3imselere baka*ak bir y#z# kalmad.

>atmak " Kar'alamak) ksaltmak.

Drka " Taraka) tarraka) takrt.



2ul ettim s</= b< ni*e hldir
2enin gibi ki=den bu muhldir

2!rdum"
,+y 2u/=- Bu nasl hldir? D!$rusu senin gibi kmil gz#ken bir insann bu hle d#mesi
!la*ak i de$ildi-.

2ul ettim " 2!rdum.

2</= " A6." 2u/iyyunB Tasavvu/ ehli. 2!/u. 8utasavv/.

8uhl " (mknsz) vukuu m#mk#n !lmayan. Btl) b! sz. : %ur/e !lan nazariye.



7z#r gsterdi kim ben bir ki=yim
Elan derler ban /#lan e=yim

7z#r dileyerek kim !ldu$unu) kendisine kim dendi$ini ve kimin ei-benzeri !ldu$unu
anlatt.



Bilirim n iy# d y!ktur
3i erde hi' ahin ird y!ktur

Ben ise bilirim ki !nun hi' de iyi dene*ek ad y!ktur.
(i g#*# err !lu sevilen bir irad y!ktur.

0hin " Bir kimsenin sevdi$i) sevilen.

(rad " D!$ru y!lu gstermek. 0kli ve kalbi) mukni ve teFsirli eserler veya szlerle
ga/letten uyandr hidyet y!lunu gstermek. 6adde-i k#rba-y 3urFaniye y!lunda
selmetle devam ettirmek. 0llahFa ibadet ve itaata kavuturmak. @eli bir ztn) bir
kimsenin hidyete ermesine vesile !lmas. : Hst" %ak ve hakikat arayan kimselere bir
m#rid-i ekmelin 3urFn= ve (slm= eserleriyle veya sz#yle 2rat- 8#stakim !lan
(slmiyet y!lunu tantmas ve tari/ etmesi. (man kuvvetlendiren ve inkia/ ettiren
tahkik= ve yak=n= delillerle hak ve hakikat talim ve tedris etmesi. ABak" 8#ridB

Benim gibi kiiye izzet etmez
6eva verir ban $#t iitmez

Benim gibi de$erli bir kiiye h#rmeti y!ktur.
%i'bir $#d# dinlemedi$i gibi bir de karlk vermekten 'ekinmez.



0sna urdum AuB yakam duttu
Ban kar durur %akk& unuttu

0ssna-gizli kt# huyu ve /kesine d!kunun*a yakam tuttu
Bana kar geli %akk& unuttu.



1&ideyim b!u tutu alm n
3i mahk<m eylemi b!u divn

Ben ne yaaym ki gazab yutmu !nu.
Gazab zindan !nu hasetmi brakmy!r.



7z#n< izlemez ayr$ snar
3i d!$ru kim varsa an knar

3endi z#n# izleyi de kendini bili bilmedi$ine bakmaz) birde kalkar bakalarn
denetler.
(mtihana 'eker.
%er d!$ru !lana kar 'kar.



2akn hzrdurur dim b!<dan
3i d!st esrik idik b!u un<dan

(nsann i'inde kzmak i'in bekleyen gazabdan '!k sakn.
3i D!st sanki gazabn tehlikesini unutan sarh! etmi de ne yat$n bilmez !lmu.

+srik " 2arh!) mest. : 0zgn) kzgn. : ;ay/) hasta) hlsiz) dermansz) tkatsiz.



3ii kim ma&ukaya esrimeye
Dallet alm n ne demeye

3im ki 2evgilisi i'in sarh! !lu-kendinden ge'i de I&ndan bakasn grmez !lmaz ise)
2aklk alm !nu"
,Yr yerine 0$yre niye gitmi?. demeye ne ha*et var artk.

+srimek " +srimek. 2arh! !lmak) akln yetirmek) delirmek) kendinden ge'mek.

8a&uk " 0k ile sevilen) sevgili.



0r dirlik gerek d!st ileyinde
Buguz b!u n&!lur ma&uk y!lunda

0r) sa/ tertemiz ak dirli$i gerekir D!st-Yr ile Bileli$e.
Buz) gazab vs. gibi isliklerle ne elde edilir *andan sevgilinin 3udsal y!lunda9

(ley " %uzur) n) kat) yan) kar tara/) y!l.

Bu$uz " 2evmeme. Birisi hakknda gizli ve kalbi d#manlk hissetme. 3in) hus<met.



3a'an d!st gele diye hzr !lgl
2aryn d#zetgil hzr !lgl

1e zaman ki sen ger'ekten sana senden de yakn !lan D!st&un gelmesini dilersen
hazrlanmalsn.
2=ne 2arayndaki Gn#l kk#n# d#zelti s#sleyi huzura hazr etmelisin.
2#nnetullah byledir ve 2ubhan= 2ultan an*ak bylesi sarylar ere/lendirir.
Bunun-bu iin y!l gsteri*i ilim ve edeb sahibi hizmet'ileri ise bu y!lu bilen %akk Y!l
+renleridir.



Ilu h!dbin !turma de$inde
8<dam= kaaim !lgl ei$inde

De$in !lan bedenine gm#l# eg!ist-ben*illik k!ltu$unda !turu durma-
2en git de Yrin ei$ine ban k!y kabul edilin*eye kadar s#rekli kaldrma yle dur-


%!dbin " /. Bakasna hak tanmay) kendi lezzet ve men/aatn tkib eden. Ben*il.
+naniyetli. 3ibirli.

8<dam " Devam eden. 2#rekli. Dim ve bki !lan. : 8#btel !lan.

%er ne/este 0llah adn de m#dam
0llah ad ile !lur her i temam
2#leyman 5elebi
3aim " 0yakta duran. 8ev*ut. Baki. : @aktini ibadetle ge'iren. 7yle kalan.



Ga/il !lma ev<ne !$r gele
3at uyur isen dvr dele

Gz#n a'k dur) uyursan da tavan uykusu uyu elin tetikte !lsun-
+$er z!m uykuda uyur ga/lette b!$ulursan i'ine d#man girer.
,1erden gire*ek?. deme duvar deler girer.
2enin din tedbirlerini deler ge'er.

I$r " >$ru. %rsz.



+v ss uykuda !$r kvanur
Tutar ta&*il iin <yna sanur

+v sahbibni uyurken yakalayan d#man elbette sevinir.
(ini a*ele bitirmek ister.
,Il ki uyanr-. der.

3vanmak " 2evinmek.
Ta&*il " 0*ele ettirme) hzlandrma.



1i*e geldi ise uyanmad !l
Bil#r bell# ki k!layn*adr y!l

D#man geldi grd# ki ev sahibi uyanmy!r a$r uykuda.
Bilir ki ii '!k k!lay !la*ak.
0*eleye bile gerek grmez.



3i her kim geldise bild#$#n iler
3imi yylar u kimi anda klar

7yle ki bu ne/sin #lkesine gelen y!l ge'en han gibi istedi$ini alsn gt#rs#n istedi$ini
ilesin-
Drt mevsimde ge'se sahibi uyanmy!r-
(steyen kt#l#k buyursun ister yaylasn ister klasn key/i birli-
B!a giden '!*ukluk) gen'lik) !lgun yallk) ihtiyarlk ve k!sk!*a bir m#r---..


Yylamak " 3!klamak.

Yaylamak " Bahar ve yaz gere$i #zere zevk etmek.



+v sz !l*ak !$r kekin*e
Girer 'kar baknmaz k!layn*a

+v ssz gibi !lun*a-ev sahibi l#m uykusuna yatm gibi !lun*a
D#man istedi$i gibi girer-'kar key/in*e.
(ki de bir bakn da tedirgin bile !lmaz.

Hsz " Hssz
3ekin*e " 3ey/in*e.



+vini kandayidin !$r ald
Yer i'er !turur ev !nun !ld

+y insan-
2en nerelerdeydin bu kadar zamandr?
+vini d#man igal etti.
3endi evi gibi yer i'er !turur sanki ev !nun !ldu.

3andayidin " 1eredeydin.



Ilursun dara sen !l ='er# h!
Yakndr i u*u u gresin u

2eni dar att-
D#man senin i'inde h!-
1e yazk ki iin s!nuna geldin.
4imdi gre*eksin gre*e$ini-

> " (te) imdi.



Bu ne hldir sana zulmet i'inde
1i'e uyuyasn ga/let i'inde

2enin bu hlin ne hldir ki zi/iri karanlklara teslim !lmusun.
2en nasl uyuyabilmektesin bu ahmaklk !lan ga/let i'inde.

;ulmet " 3aranlk. : 8*" 2knt.



Ge'irdin sen mr#n# b!u ile
%eman zulmetinden ibu huy ile

;ulmet i'inde bu is ga/let huyun ile sen b#t#n mr#n# gazab ile ge'irdin gitti.



+$er senden b!u gitmeye kala
0zril !l damardan *nn ala

+$er senden bu gazab isli$i temizleni gitmez ise 0zrail senin *ann gazab damarndan
alr.
Gide*e$in yer ise belli ve belirlenen *ehennem ate bany!sudur.


0zril " 7l#m mele$i. Drt b#y#k melekten biridir) lenlerin ruhlarn almak grevi vardr.
Di$er bir ismi de Umelek-#l mevt" 7l#m mele$iUdir. Yery#z#nde hayatn var !lmas)
insann yaratl tesad#/le a'klanamya*a$ gibi) l#m de tesad#/le a'klanamaz. %ayat
yaratan l#m# de yaratmtr. %ayat gibi l#m de bir rahmettir. 7l#m) meakkatli d#nya
hayatndan terhis !lma ve ebed= leme y!l*uluktur. (nanmyanlarn l#mden '!k
k!rkmalar ve hatrlarna getirmekten #rkmeleri bundandr. 0zrail A0.2.B m#sl#mana
gre ebediyet lemine y!l*ulu$un dvet'isiN hastalk) kaza vs. sebeler) l#m i'in bahane
ve sebelerdir. 0zrail A0.2.B bu sebelerin arkasnda grevini yerine getirir.



1idiverir san el#n yudu$un
2en= unutturur m !kudu$un

2anki sen elini su ile ykayarak abdest aldm sanmakla i'indeki is ahlkna ne
yaabile*eksin?
2ade*e a$zyn !kudu$u i'i b! dularn (lh= Divanda seni unutturu hesaba
'ektirmeye*ek mi sany!rsun?



2anr msn $#d#m# dak i'#n
1as=hattr sana *#mle %ak i'<n

2en sanma ki +renlerin $#d# senin gibilerin hilelerindedir.
%er sz#m#z sana %akk Tel hatrna hak ve hayra dnmen i'in nasihattir.

Dak " %ile) d#zen.
1as=hat " (bret veri*i ders) tavsiye) ihtar) $#t.



Dn se**de bu tesb=h u destr
('in murdr u *an belinde zunnr

Dnda kendini m#brek ve kudsal kii gsterenler gibi se**aden) tesbihin ve sar$n var-
0n*ak ger'ekte i'in kirlenmi bir *ann ve belinden ba$lanm bir de k#/#r ba$n var-

2e**de " Genellikle #zerinde se*deye varmakta yni namaz klmakta kullanlan k#'#k
hal) kilim *insinden sergi.

Tesb=h " 2#bhnallah demek. 6enab- %akkF A6.6.B nna lyk i/adelerle ydetmek.
Yni" 0llahFn ztnda) s/tnda ve e/Flinde *emiF nekaisten m#nezzeh !ldu$unu i/ade
etmektir. ABak" 2#bhanB. 5ekilen tesbihi saymak i'in b!n*uk.

Destr " /. 2ark) imme) baa sarlan t#lbent.

8urdr " /. Kis. 3irli. 8#levves. Temiz !lmayan. : (slmiyetin gsterdi$i kaidelere uygun
!lmyarak kesilmi hayvan.

;unnr " ;#nnar. (. : %ristiyan rahilerinin veya uta taanlarn) aazlarn bellerine
ba$ladklar rme kuak. AD#k<a mni !ldu$u i'in kuanlmas (slmiyette k#/#r almeti
saylmtr.B
Deastan- Gazab-2
Bu ve*h ile ni*esi !lsar hl
3i hi' ey# amal y!k d!ludur kaal

Bu y#zl# ni*eleri nasl iyi hl sahibi !la*aklar?
3i hi'bir iyi-slih amelleri y!k !lan ise b! la/ gevezeli$i9
1erde +renlerin zl# szleri?..

@e*h " A@e*ihB Y#z) 'ehre) surat. : Tarz) #slub. : %er eyin karsna gelen ve karsnda
!lan. 2ath. 7n. 0ln. 6ehe. : Tarih. : 2uret. : 2ebeb. : Bir eyin ne/si ve zat. : 2emt.
6ihet. : 8#nasebet.
1i*esi " 1asl) ne suretle.
3aal " B! la/) sz.



Ge'irmez seni dara$ tatn
0r !lmaz ise gizli s/tn

2enin z#n b!zuk iken darda yaa*a$n ilerin-itatlerin seni senin i'ine s!ka*a$n
sanma-
+$er ar) sa/ ve tertemiz !lmaz ise i'te gizli s/atn-z ahlkn.

Dara$ " Tara$. dardaki.



5# btn evlerini !$r ald
;ahirdeki amel darada kald

4u ie bak ki btn-z evi !lan kalbi d#man igal etti.
2enin darda sz#m !na zs#z amellerin yine darda kald.

Btn " (') dhil=. Gizli. ('y#z. 2r) esrar. 3#nh ve zt itibar ile gizli. A;dd" ;hirFdirB
ABak" BatnB
I$r " >$ru. %rsz.
Dara " Tara. Dar



3am<sndan sana !l !la yi$rek
3i d!sta tatn gizlisi yi$rek

%er eyin t#m#nden daha iyisi) D!st i'in !lan !lan tat gizli !lan Oriysz !landr.

Yi$rek "Ye$)Ye$rek. (yi) daha iyi.

Tat " (badet etmek. 0llahFn A6.6.B emirlerini yerine getirmek. (taat etmek.



1i*esi !lsar b< i m#yesser
5# sultan sz# s!nd !ldu ebter

1i*e insanlara bu ii baarmak nasl k!lay*a !la*ak.
5#nk# 2ultan /erman snd# sanki s!nu gelmi gibi9

1i*esi " 1asl) ne suretle.
8#yesser " AY#sr. denB 3!laylkla !lan) k!lay gelen) sn !lan) nasib.
+bter " 3uyru$u kesik hayvan. : 2!nunda !$lu ve kz kalmayan insan. : 7l#m#nden
s!nra ad hatrlan anla*ak hayr ve ihsan kalmayan kii. : +ksik) tamamlanmam.



3i sultann n#nde d l#md#r
+$er zerre ise su'tur delimd#r

3ald ki 2ultann huzurunda edeb l# gibi !lmaktr.
+$er zerre kadar benlik var ise bu b#y#k bir su'tur.

7d " +deb.
Delim " 5!k. Bir'!k) /azla



Gele bir iki tank edelim
3i halvet kandasa na gidelim

Gel seninle bir iki tanklk edelim.
Yr ile bilelik ve agyrden ayrlk !lan hlvet neredeyse !ra gidelim.

Tank " (stiare) danma.
%alvet " Yalnzlk. Tek bana kalmak. Tenhaya 'ekilme. : Gizlilik. %l birli$i9.
3anda " 1erede) nereye.



+y usl< kii sen bir haber ver
1erede var bize gizlene*ek yer

+y akll kii-
2en biliy!rsan syle bir haber ver bize-
Gizlene*ek bir yer var ise syle-

+y usl< kii "2en ey 0kll kii.



3i gezdim yeri g$# bulamdm
1e var zerre isem d!lunamdm

D!lunmak " Batmak) gurub etmek.

3i ben yeri-g$# gezdim de bulamadm.
;erre kadar !lsam bile bat gizlenemedim.



1i'#n bignesin sen =ki batan
Gerekse s$n et =ki beten

1eden sen iki batan- d#nya ve Chiret ilerine ilgisizsin.
+$er hesabn grmek istersen durma ikiden beten hesa gr-

Bigne " 3aytsz. 0lkasz. : 0ldrsz. Yaban*. D#nya ile alkay kesmi !lan.
2$ " say) hesa.



1e byle *#nbi ile !la dirlik
1e byle dirlik ile !la birlik

Bylesi kark huyda bir *#nb# ile dirlik-ge'im !lur mu?
Byle bir dirlik ile asla birlik !lamaz.
3ii tevhide ulamaz-

6#nbi " /. 3mldanma) hareket. : ;evk) e$len*e) *#nb#.



7m#r ge'ti hi*b yrtamdn
5# kull<$a edeble y!rtamdn

7mr#n ge'ti ga/let erdesini yrt kurtulamadn-
Gr ki Dabb&na kullu$a edeb ile k!amadn-


%i*b " Kerde. 7rt#. %il. : >tanma. 3endini kusurlu bili insanlar arasndan 'ekilmek. :
8enFetmek. : 0llah ile kul arasndaki erde. : 2etretmek. Gizlemek.

Y!rtmak " 3!mak.



2z ayrks gerek sultan katnda
3im !na lyk !ldur hidmetinde

2z ayrksz-a$yrsiz gerekir 2ultan-Yr huzurunda.
I kimsye lyk !lan sade*e I&na hizmet etmektir.

%idmet " %izmet. Birinin iini grme. Bir kimsenin hesabna veya men/aatna i grme) bu
suretle yalan i) vazi/e. 8emuriyet. : Bir insan) hayvan veya nebatn muhta' !ldu$u
iler ve takayy#dat.



3a'an !l bir sih= ma&z<l !lur
3il sultan kullu$unda !l kul !lur

1e zaman ki 2ultann se'kin bir askeri) 2ultan katndan k!vulursa artk sradan bir kul
!lur.

2ih= " 2e/ere itirak eden bir sn/ s#vari askeri.
8a&z<l " A0zl. denB (inden 'karlm) k!vulmu) azledilmi.



1as=hat ne diyeyin gayri bundan
3ulum deyemeye kulluk unudan

,3ulum-. dedire*ek kadar kulluktan uzakla-unutana nasihat !larak ne diyeyim ben
bundan baka-



+$er kul !lasn sermye yeter
;ih= ri/&at yedi kat gkten #ter

+$er sen kul !lmak istersen gereken sermaye sendedir.
+n g#zelinden y#ksek r#tben yedi g$# deler ge'er9

2ermye " /. 0na mal. +sas ara. (lk elde mev*ut !lan ara. : 3azanlm ilim. : %ayat.
7m#r

;ih= " ;i. 1e deh!) ne de g#zel.

Di/&at " Y#kseklik. Y#ksek ve b#y#k r#tbe sahibi !lmak) lian !lmak.

Ltmek " ge'mek) u'mak.



Tamm !lsa iin yer gk senindir
1e kim d=ler isen d=lek senindir

3emltn bir kmil k!ntr!l#nde tamamlarsan bil ki yer gk senindir.
(stedi$ini dile her ey emrinde9



3i lem *ismine sen *n !lsn
Yer # gk *imaya sensiz d!lsn

6ehlette l# 3emltta dirilin*e b#t#n leme *an !lursun.
Yer ve gk *em& !lu sen) sensiz *an !larak d!lsan9

6ima " 6em& !lan.



Ger yle !lmadn es kan !l i
G#mn # vehm ile ge'ti yaz u k

+$er byle de$ilsen nerde senin 3emltn.
I zaman #he ve zann i'inde ge'ti gitti yaz ve klar demektir.

Kes " 2!nra.

G#mn " /. ;an. Tahmin. 2anmak. #he.

@ehm " A@ehimB 8#bhem ve mnasz k!rku. : Belirsiz /ikir ve d##n*e. : 6#zFi mnalarn
anlalmasna yarayan bir idrak kuvveti.



1=*e devran ki anda rhli urdun
Ikuyu ar u yet y!lda durdun

Bu nasl ge'en m#r devran ki sen !nun i'inde g' eden bir y!l*u idin.
2en ise z#ne ermeden !kuyu durdu$un ar ve yetlerle y!lda kaldn.
Duydu$una uymadn-

Devran " Devir) /elek) zaman) deveran) d#nya.

Dhli urdun" Dhlet ettin. G't#n.

0r " A0irB In. : In adetten birisini almak. In etmek. : 3urFn- 3erimFden !n yet
mikdar ksm.



1i'e ilm # amel sen bu ta<da
1i'e yldan beri sen bu ka<da

Bun*a ilim ve amelle sen bu huzurda ni*e yldan beri bu kadasn-

Ta< " Ta. %uzur.



2z#m kend& z#mdedir n#kte de$il
Bilin *an birli$& =kilikte de$il

Ben szlerimi kendi ne/sime demekteyim.
3endimi iyi bili de bakasna d!kundurmuy!rum.
4unu iyi bilin ki) *an birli$i-Tevhidde !lu ikilikte de$ildir.
Bir g#l#n yara$ndaki dirlik-*an) bir kuzunun kula$ndaki dirlik-*an ve senin gz
bebe$indeki dirlik-*an ayn !lu t#m# de +l %ayy A**B esmsnn zuhurudur ve tektir.

1#kte " (n*e mnal sz) idraki ve anlalmas nezket ve zari/li$e dayanan nazik husus.
(barenin asl mnasndan baka !lan nazik ve lti/ mn) dikkatle anlalabilen in*e
mn.



%ay/ !l k=iye kala bu y!ldan
+dinsin 're kurtulsun bu halden

Yazklar !lsun ! kiiye ki bu %akk Y!lundan geri kalmakta-
Bir 're bulsun kendine bu hlden kurtulsun.

%ay/ " %ay/. A%ay/B +manszlk. %akszlk. ;ul#m. 6evr. A@ah vah) yazk) eyvah) yazklar
!lsun melinde sylenir.B



Ga/illktr biz= b< y!lda k!yan
1ite gaa/il !lur ma&<ku duyan

%eimizi bu y!ldan alk!yan ga/illiktir- aldrmazlktr.
%albuki ger'ek seven ve sevgilisini duyan kimse nasl !lur da ga/il !lur.

1ite " 1asl.



2##rmedin sary gele bize
1e /erra isteriz kim gele d#ze

Gn#l sarayn kt# huylardan temizlemedin.
3be&nin avlusun s##r# temizleyen /erra ne yasn bylesi bir kalb z!r d#zelir.

Eerra " 6ami) mes*id) imaret gibi m#esseselerin temizli$ini sa$lamakN ve kilim) hal ve
hasr gibi me/ruatn yayma hizmetleriyle vazi/eli !lan kiiler hakknda kullanlr bir
tbirdir. EerraN ara'ada) yay*) hizmet'i) deyi*i anlamlarna gelir. Yeni'eri
tekiltnda bu ii grenlerle) 3beFyi s##renler hakknda stlah !larak da kullanlr.
AI.T.D.2.B

U%er ruham- /ersi bir yine-i lemn#ma
%er gezen /erra bir (skender-i kitisitan.U
1e/F=


1i'#n ge'mez a*eb y!l b< ardan
B!u ald y!lu bil her yandan

%ayat y!lu imtihan ge'idine gelin*e bu aradan neden ge'mesi z!r a*eba?
5#nk# !yunun gere$i byledir ve bu y!lu her tara/tan /ke sarmtr.

B!u " Buu. 7/ke.

B!u hayli zamandr y!lu alm
3imesne& izlemeyi gizlenikalm

7/ke gizlenerek hayli zaman y!l*unun i'inde-birlikte y!l alm.
3imseler !nu izleyi de yakalamaya*ak ekilde gizlenmi.

3imesne " 3imsene. 3imse.



0kl *suslara syler divanda
Y#r#n b<lun d#zenlik sa/ kanda

0kl *asuslarna me*lisinde syler ki"
, Y#r#n-durmayn d#zenlik sa/-+renler katar neredeyse bulun-.

3anda " 1erde.


Dedi *sus d#zenlik hlin na
B!udan da$ltr de$me yana

6asus d#zenlik hlini- %akk&a inan da hayrn ilendi$i hli- akla anlat"
, 7/kenin y#z#nden her bir yana da$l gittiler-. dedi.

De$me " Galiig#zel) rastgele.



5# *sus bu sz# akla ir<rdi
1i'e kim vr idi haber de$<rdi

1e zamanki *asus Oi'ten hakk duyu ve ilham- bu sz# akla ulatrd.
Bu hususta her ne haber var ise hesini ulatrd.

(r#rmek " >latrmak) eritirmek.
De$irmek " De$#rmek. %aber eritirmek) yetitirmek) ulatrmak) duyurmak) bildirmek.
D!kundurmak) de$dirmek.



5# hi' sz kalmad ulat akla
B!uyu dutma$a i d#t# akla

0kla ulamadk hi'bir sz kalmayn*a) /keyi tutu yakalamak ii d#t#.
0kl /kenin eine d#t#.



0kl /ikreyleyi syledi haber
Buyurdu 'vua *em !ldu leker

0kl d##n# kararn bildirdi-haber verdi.
+mretti 'avua) t!land asker.



Divanda sylen#r ne bun*adr g#n
4ikyet b!undandur szde her g#n

8e*lisde bun*a g#nd#r syleni duran ey /keden ikayettir her g#n.



2abr hani b!u kekin*e !lmu
D#zeng ile sa/ andak b!zulmu

7/ke key/in*e at k!tururken sabr nerede?
D#zen-intizam ile se/ ! kadar b!zulmu ise9

B!u kekin*e " /ke key/in*e.

D#zeng " D#zen) nizam. (ntizam) terti. +v-bark. Tiynet) yaratl.

2a/ " Gn#l enli$i) e$len*e. : Duru !lmak) itmiFnan ve meserret #zere !lmak. Temiz)
s/i !lmak. : %ava a'k ve ayaz !lmak. : 8ekke-i 8#kerremeFde bir yerin ismi.

0ndak " Inun kadar) ! kadar). %emen.



0ydn sabra kim tez tutsun an
%arb etti il < ehri diyr

2abra haber verin elini tez tutsun da /keyi 'abuk yakalasn-
Y!ksa harab etti ili) ehri ve t#m diyar- b#t#n v#*udu harab etti-

0ytmak " 2ylemek) demek) hitab etmek.
Diyr " ADr. 6.B 8emleket.



5kageldi sabr na !luk-dem
2ansn b!uyu (brhim +dhem

5ka geldi sabr ! anda ve /ke sanki (brhim +dhem !ldu.

Ilukdem " Il!k-dem " I anda) ! zaman) ! vakit.



Gr#lmez !ldu !l =zi belirmez
1i*e =zi ki hi' t!zu belirmez

2anki t!z !ldu da izi bile y!k gr#lmez !ldu.



Bu kez grd#m d#zenlik # sa/ h!
Ituru ay ederler n< !la n<

Bu de/ada grd#m d#zenlik e se/ h!.
Ituru zevk ederler-
2e/ #st#ne se/ !lmakta.

0y " Yaay. ;evk sa/
1< " /. ('en) i'i*i. : Tatl erbet gibi i'ile*ek ey. : ;evk ve sa/.



4unun kim d#nyede sabr iyesi
3i sabr !ldu benim *nm gdas

4unu bilin ki d#nyada sahibi sabr !lursa
3i benim de *anmn gdas sabr !ldu.

(ye " 2ahi. >lu) er.



3a'an kim !lasn b< sabr ile sen
0*ebd#rA#rB !lsn s!nra iman

1e zaman ki sen sabr ile beraber !lduktan s!nra ala*ak ey ki sen iman !lasn-

0*eb " Taa**#b) ama) hayret. : Garib) h!) lti/ ve ndir-#l v#*ud !ldu$undan bir ey
i'in inkr ve isti$rab etme hli.



3ime sabr !lsa d#nyada m#yesser
0na %ak verirserdir m#lk-i d=ger

3ime ki sabr nasib !lsa d#nyada
%akk Tel !na b#t#n m#lkleri verir.

8#yesser " AY#sr. denB 3!laylkla !lan) k!lay gelen) sn !lan) nasib.

2abr ahvlini dinle diyeyin
2abr al ver kamu bu d#nye mlin

2abr hllerini dinle de anlataym.
B#t#n d#nyann maln ver de sabr satn al.

0hvl " %aller. @aziyetler. Ilular.



0nun'#n sabrdur atay= devlet
3i sabr eyler kamu m#/sidleri mat

Inun i'in sabr) 0llah vergisi bir devlettir.
3i sabr b#t#n b!zgun*ular yene*ek !landr.

0tay= " (stenmeden verilmi. Tanr vergisi.
8#/sid " (/sad eden) /enalatran. B!zan. : Balanm ibadeti b!zan. : 1i/ak k!yan) /esad
ilka eden.
8at " Yenik.



2abr kandaysa iylikdir ii
8<dam zd ider yd u bilii

2abr neredeyse !nun ii iyiliktir.
2abr her kime ki esir iken ularsa ulasn tandk !lsun yaban* !lsun ! kimseyi
kt#l#klerin elinden kurtarr.

8<dam " Devam eden. 2#rekli. Dim ve bki !lan. : 8#btel !lan.
Czd " /. 2erbest. %#r. 3imseye ba$l !lmayan. 3lelikten kurtulmu !lan. : D#nya
alkasndan kesilmi. : 2erbest /ikirli.
Yd " Yaban*) el.
Bili " Tank !lanlar.



2abrlu devleti dim !lsar
1as=bi sabr !lanlar uluysar

2abrl kiinin devleti s#reklidir.
1asibi sabr !lanlar sabr) ulu kii yaa*aktr.



(ittin Y<su/& !l 'h i'inde
Dururdu sabr ile !l mh i'inde

(itmisindir ki Yusu/ aleyhisselm kuyunun i'inde sabr ile bekledi.

5h " Yer) mevki.
8h " 0y.



Bilinmezdi ne dinlidir uz<nu
5a$rsa dara 'kmaz Y<su/ #n#

5!*uk !ldu$u i'in (lhi ilikisinin de$eri kardelerin*e bilinmezdi.
I kuyudan dar seslense de sesi dar 'kamazd.
3ervan ge'mez-ku u'maz 'lde yaayalnz sabr ile bekleyi9

Dinli " Denli. 3adar.
>z<n " Lz#n. (l$i. (liki.
Ln " ses) y#ksek ses) nida) avaz) sad. 4an) hret.



Yukar bakar !l 'ah a$z rak
0a$ada makaam ta u t!rak

Yukar bakt$nda kuyunun a$z '!k rak ve kuyu derin.
0a$da ise !turdu$u ta ve t!rak var.

8akaam" 8akam. Durula*ak yer. : D#tbeli yer. : 6h. 8esned. 8ansab. :



1i'e 'a$rdsa #n dara 'kmaz
3!du 'a$rma$ ayruk 'a$rmaz

De/alar*a 'a$rdysa da sesini duyan !lmad.
5a$rmay brakd artk 'a$rma !ldu sabra sarld bekler !ldu.

0yruk " Baka) di$er) gayr. 0rtk) Bundan s!nra) bir daha.



(lhi ben kulun s<'u var !la
3i bu i ben kulun ile yar !la

+y (lhi-
Ben kuluyun ne su'u var idi de bu i bama geldi?



5# t!rak bendese kanda varam ben
2abr klmaz isem ne baaram ben

Bu t!rak bendeyse ve ben !ndan yaratlmsam nerede varaym ben?
2abr etmez isem kulluk imtihann nasl baaraym ben?

3anda " 1erede.



Der yle gzleri yukar bakar
Yenilmez gzya sel gibi akar

Byle sylerken de gzleri kuyunun a$zna bakar.
Gz ya ise sel gibi akar.



I satte ger# k#n# derdi
Deirdi kend#yi v# sabr grdi

I saate hemen akln bana ald.
3endini devirdi-t!lad ve sabr grd#.

7k " $. 0kl) hatr) zihin.
Deirdi " T!lad.



(r#rdi devlete !l sabr- l=
3i sabr ile h! !ldu *#mle hli

Bu y#*e sabr !nu devlete erdirdi-ulatrd.
2abr sayesinde b#t#n skntl hlleri h! !ldu.

(r#rmek " >latrmak) eritirmek.



Yat k!$aya tarttlar n
Dedi eriti u devlet nian

2u aramak i'in indirilen k!vaya yan*a !nu 'ektiler.
Dedi" ,(te bana da devlet nian geldi yetiti-. dedi.

3!$a " 3!va.
> " ite imdi) u anda.



5# 'ektiler k!$ay 'kt dara
;h= devletli kim sabr bara

1e zaman ki k!vay 'ektiler Yusu/ aleyhisselm dar 'kt.
1e g#zel devletli ki sabr baard.

;ih= " ;i. 1e deh!) ne de g#zel.



Gre sabrla Y<su/ neye erdi
3i sabrn *s helvya erdi

Gr hele sabr ile Yusu/ aleyhisselm neye erdi.
3i sabr a*s nasl helva tadna ulat.



2abr ss bil#r !l ne id#$#n
2adetli tutar sabrn dedi$in

0n*ak sabr sahibi !lan bile bilir bunun ne !ldu$unu.
0n*ak saadetli !lanlar tutu yerine getirir sabrn dedi$ini.



2abr kimdeyse !l ara sunar
3i sabr i're bulunur d#rl# h#ner

2abr kimde ise ! kimseyi 0r&a 'karr.
3i sabr i'inde bulunur her t#rl# h#ner.

%#ner " /. 8ri/et. Bilgililik. >stalk) mahret.



5# her hlAeB sana sabr gerek h!
2abr ider bu *#mle aguy n<

%er yaramaz hli h! eden sabrdr.
2abr) *#mle zehirleri zem zem ederde i'irir.

0gu " a$) zehir.
1< etmek " ('mek.



2abr gerek sana her hl i'inde
2abrszlar kal/lar kaal i'inde

%er hlde sana sabr gerekli !lan eydir.
2abrsz kalanlar b! la/lar i'inde b!*alar durur.

3aal " 2z) b! la/.



3i her kimde !lursa sabr hli
Ilsar hayr ile nn meli

3imler de !lursa sabrl !lu hli.
Inun neti*esi hayr ile !la*aktr.

8el " AGeri dnmek ve r#*u eylemek. denB 8eydana gelen neti*e. 8e/hum. : 8nas.
3sa*a mnas. : 3aymak. : %usul yeri) eyda !luna*ak yer. : 2!n) s!nu'.



Brak *#mle ii kl sabr tedb=r
+ren gnl#nde !lur sabr ile y=r

2en brak baka tedbirler almay da sabr y!lunu tut-
5#nk# hakkn ve hayr y!lunun hizmet'isi +renlerin gnl#nde yer edinmek i'in sabr '!k
gereklidir.


Tedb=r " Bir eyi teFmin ede*ek veya de/F ede*ek y!l. : 6enab- %akkFn %ak=m ismine
uygun hareket) riayet. : Bir eyde muva//akiyet i'in lzm gelen hazrlk.
Y=r " Yer.



1eb=dir ger vel= y!l sabra u$rar
+$er sen de varrsan sabr ile var

(ster eygamber ister @el= !lsun y!lu mutlaka sabra u$rar.
2ende !nlar izlemek dilersen an*ak sabr ile vara*a$n bil-



Gzet sabr ki t sen kn bulsn
2abr bekler isen mer*an bulasn

2en sabr gzet-izle ki mnev= hazineye ulatrsn seni.
2abrla bekler isen mer*ana ularsn.

3n " /. Bir eyin menba. : 3uyu. 3aynak. : 8den !*a$. : Bir key/iyetin. Aniteli$inB b!l
!larak bulundu$u kimse.



2abrsz kiilerin dirli$i hm
3i sabr ile iyi !lur ser-en*am

2abrsz kiilerin diri$i-d#zeni ham-'i$dir.
Baa gelen ibret veri*i a* !laylar sabr ile iyileir.

%m " !lgunlamam) 'i$.

2er-en*am " /. Baa gelen) batan ge'en ibretli hadise. : Bir iin s!nu. : @akFa.



7$#t gerek ise sabr ile i et
>zyn derisen sabr ile bit

+$er $#t vermek gerekirse bu ii sabr ile +renler gibi ya-
2en b#y#mek istersen sabr ile yeti.

Bitmek " Bitki gib yetimek.



1e sar i !lsa sabr !nu bitirir
3amu yerde sadetler getirir

%er ne kadar baarlmas ve i'inden 'klmas z!r i de !lsa sab !nu bitirir.
%er yerde sahibine mutluluklar getirir.

2ar " Baarlmas ve i'inden 'klmas z!r !lan.



+mnet el-emnet k!ma sabr
Bulsn sabr ile 8i&r* u T<r&u

+mnettir ki 0llah Tel&dan ,el emnet.tir brakma sabr-
3emlt y!lunda izleye*e$in 2V eygamber y!luda T<r da 8i&r* da sabr ile ulala*ak
makamlardr.


+l-+mnet " +manetleri var eden +manet'i 0llah Tel&dan gelen emanet.

8i&r* " 8erdiven) s#llem. : Y#ksele*ek yer. : +n y#ksek makam. : %uzur-u (lh=.
Keygamberimiz %z. 8uhammed A0.2.8.B +/endimizin) De*eb aynn 2W. ge*esinde 6enab-
%akkFn huzuruna ruhen) *ismen) hlen 'kmas muF*izesi kiN en b#y#k muF*izelerinden
birisidir.

T<r " T<r-i 2ina. 8us Keygamberin A0.2.B 0llah A6.6.B kelmna nil !ldu$u) 2#vey ile
0kabe 3r/ezi arasndaki bir yer ve bir da$ ismi. 6ebel-i 8usa veya Tur-u 2in da denir. :
(bn-i 2inFnn *eddinin ismi. ABak" (bn-i 2inB



2abrla vard !l 8i&r*&a varan
Dir= iken l#r sabr baaran

2abr ile vard ! 8i&r*&a varan 8uhammed aleyhisselm.
7lmeden n*e l#r dirlir sabr baaran9

Des<lullah (sallallahu aleyhi ve sellem&in" ,8#t# kable en temut#" 7lmeden n*e
l#n#z-.... buyurmutur.
(Kefl-Hf II-2'&-211'



Yunus sen sdk isen g=r sabra
3at sbr gerek sabr ile dura

Yunus sen sdk isen ger'ekten sabra gir-
2a$lam sabr gerektir sabr ile durabilmek i'in.



2abrda d<rann b!usu kalmaz
5< sbr !ldu yvuz h<su kalmaz

2abrda kara kl durann /kesi kalmaz.
(nsanda sabr !ldu mu kt# huyu kalmaz.

Yvuz h< " 3t# huy.



2adet istesen sabr g#zin gl
3i ,@allhu mu=n&us- sbirin. gr

+$er sen d#nyanda dinide ve hiretinde ebedi mutluluk istiy!rsan sabr se' ve Des<lullah
AsavB&in sabrn hede/ine al-
3i" ,0llah sabredenlerin yardm*sdr-. gr-!ku-

! " # $ % &'
,+m hasibt#m en tedhul#l *ennete ve lemma yaFlemillah#llezine *ahedu mink#m ve
yaFlemes sabirin " Y!ksa 0llah i'inizden *ihad edenleri belli etmeden) sabredenleri !rtaya
'karmadan *ennete gire*e$inizi mi sandnz?. ( 7l-i +m#n 3/&42

OM Vca aXg S] M dM g ] Hg `a ]PycI aP ]yM P KI I V^a M M P MyM ]PJIM }P ~MNM ]PJI M XMM M yM RI SMJuI ^M yM g ] ]PJvI La WMyM
,@e etiyFullahe ve rasulehu ve la tenazeu /e te/elu ve tezhebe rihuk#m vasbiru
innellahe meas sabirin " 0llah ve Des<l#ne itaat edin) birbirinizle 'ekimeyinN s!nra
k!rkuya kalrsnz da kuvvetiniz gider. Bir de sabredin. 5#nk# 0llah sabredenlerle
beraberdir.. (0nfl (/41

G#zin " 2e'en) se'ilmi) se'kin) be$enilmi.

2abr- G#zin " Des<lullah AsavB&in sabr.

@allhu mu=n&us- sbirin " @e ger'ekten 0llah sabrdenlerin yardm*sdr.

(ittin sabr hlin t nihyet
Tutnn *nna !lsun beret

2abr hlini etra/l*a iittin-dinledin.
2z#m#z# tutann *anna m#Gdeler !lsun-

2avr " savur.
Beret " AD!$rusu BirettirB 8#Gde. 2evindiri*i haber. %ayrl haber. : 8#Gdeye verilen
ihsan. : Yeni 'kan a*ib ey.
%ased ve 3in Destan-M
%02+D ve 3(1 D+2T01H

>zan !lma ni'eme y!l emindir
%armi '!k bu y!lda der kemindir

Y!lun eminli$i k!nusunda uy$un kara veridm sanma-
Bu y!lda y!l kesen usu kurmu s!ygun*u '!ktur.

1i'eme " 1i*eme kim. 1e kadar) her ne kadar.

%armi " %aram yiyen. 2!ygun*u. 3at-#t tarik) y!l kesen. %aydut.

3emin " 0a$) usu.



+$er dinler isen diyem nas=hat
%asedle hkddan skn be gayet

+$er dinler isen sana nasihat eydim-
%asedle kinden '!k '!k sakn-

%kd " 3in.



3adimden b< ik=dir mir-i leker
Y#r#y# her biri bildi$in iler

+skiden beri kt#l#k askerlerinin badr bu ikisi.
%ased ve kin daima kt#l#$e y#r#r ve bildi$in iler.


8ir " 0mir. Bey. Ba. 3umandan. @li.
Jeker " /. 0sker.



%asud bir kiidir dim ! ren*<r
@#*<du sa$ iken ren* ile makh<r

%ased bir kii daima bir i' sknts i'indedir.
('indeki hasedlik bir iltiha gibi s#rekli rahatsz eder.
0slnda v#*udu sa$lkl !ldu$u hlde z#ndeki hased isli$inden d!lay her zaman kahra
u$ram gibi /keli ve hmla yaar.


Den* " /. 2knt) zahmet) eziyet. : 0$r) sz. : 7/ke) gazab) hm.

Den*<r " /. (n*inmi. 2kntl) rahatsz) dertli) hasta.

8akh<r " 8uhakkar. %akir gr#len. %akarete u$ram.



8azarattan ni'eme kim ! ka'ar
+ved t!humunu bitmez yere a'ar

%ased sahibi !lan kii zarar ziyan vermekten el 'eki ka'amaz.
Gitti$i yerlere hased t!humu eker.
%i' !t bitmeyen yerlere de sa'arki hased her yerde kk salabilir.

1i'eme " 1i*eme kim. 1e kadar) her ne kadar.

8azarat " ;ararlar) ziyanlar. 8azarrt.



1e i kim ileye kend#ye ziyan
3im !la kend&#z#ne yle kyan

Bu nasl bir i ki kii kendisine zarar veri ziyan etmekte.
3im !la bylesi ki aklsuz*a kendisine kymakta.




4eker yer ise dad- dal y!kdur
3i tatlu dirli$i ile hli y!kdur

4eker de yese tadn tuzunu alamaz.
Tatl bir hayata ve hle he hasrettir.



%asud eli !nun'#n ermez ie
3ime kim kuyu kazsa kend< d#e

%asud kiinin !nun i'in iyi ilere eli uzanmaz.
3im kime kuyu kazarsa mutlaka s!nunda kendisi d#er.

%asud " 5!k hased eden.



Diyem sn bahllk neyid#$in
2aknur kend#den kend# yed#gin

4imdi de sana *imrilik nedir anlataym.
Bunlar yle kimselerdir ki kendi yedi$ini bile kendinden saknr-esirgerler.

Bahllk " 6imrilik.



3azan*n kend#n#n kend#ye vermez
+li ba$l durur hayr =e ermez

3endi kazan*n kendine veri kendi ihtiya'lar i'in har*atmaz *imrilik.
%ayr ilerine har*maya gelin*e sanki elleri ba$lr da ara-ul veremez gibidir.



Bu ne hld#r san ey /aydasz *an
3i y!kdur gayretin ey kaydasz *an

Bu nasl bir hldirki hi'bir kazan*ndan /ayda sa$layamamaktasn
3ald ki *imrilikten kurtulmak i'in ne bir gayretin nede ayarlay ak!rt etmen var-

3ayda " 1erede. Gayda. 0yar) ak!rt) d#zen



Gre ne hldedir *nn u *ismin
1e kimsesin sen # y nedir ismin

Bak-gr ne hldedir *ismin-bedenin ve *ann-ruhun9
2en ne bi'im adamsn-
Yanedir senin adn ki *imrili$in mehur !lmu aismin unutulmu.


Bu ne k<teh- nazar y ne /irset
3i bir dem !lmadn kendinle halvet

Bu ne kadar kt# bir ileriyi gr# ve anlayszlktr-
3i sen bir an kendi i'ine kaan da durumunu de$erlendirmedin-

3<teh- nazar " 3sa gr#) ieriyi grmeyi.

Eirset " ;ihin uyankl$. Bir eyi 'abuk'a anlay kabiliyeti. Bir kimsenin ahlk ve
istidadn y#z#nden anlamak. Eirasetin bir nevFi) sebebini anlamadan ve ilham eseri
!larak v#*uda gelen sezitir. Di$er nevFi ise kesb=dir. 8uhteli/ huy ve tabiatlar bilmek
neti*esinde hsl !lur. AJ.D.B : Yi$itlik. : Bini*ilik.



8uhld#r kl !lmaklk bahldan
1e kimse alk eder na dilden

6imri bir adamda aklnda !lmas !la*ak i de$il.
%i'bir kimse dilden bile !lsa !nu alklay yat$n be$enmez.

8uhl " (mknsz) vukuu m#mk#n !lmayan. Btl) b! sz. : %ur/e !lan nazariye.
Ckl !lmak " 0klllk.



3! sevme d#nyeyi kim kala senden
Dilersen dilemezsen na senden

Brak bu d#nyay bu kadar da sevme-
2eni braksn artk-
(stesen de istemesen de !ndan sana neti*ede bir /yada !lamaz.



2#leyman&dan iler# !lmayasn
%akykattir *ihanda kalmayasn

1e kadar kazan saklasan da zenginlikte 2#leyman aleyhisselm&dan daha ileri
!lamaya*aksn.
+sas hakikat ise sen de bu d#nyaya kazk 'ak kalamaya*aksn bunu da bil-



Bah=l !lmak seni %ak&tan ayrd
3an gayet hamiyyet kanda vard

6imri !lmak seni %akk&tan 0yrd
%ani nerde emanet !lan g#zel huylar namus gibi k!rumak gibi gstermen gereken
hamiyet itinas-zeni nerede?

%amiyet " Gayret. : 1mustan gelen gayretle utanma veya kzma. : (stink/ etmek. :
8ukaddesat ve milletin haklarn) mmus ve haysiyeti k!rumak hususlarnda gsterilen
gayret ve ihtimam hasleti. (man ve (slmiyeti ve %z. KeygamberFin A0.2.8.B 2#nnet-i
2eniyyesini ve din ve m#*ahede kardelerini muha/aza ve m#da/aa etmek gayreti.

3anda " 1erede.



%asseden kii ne /ide gr#r
1eye kim lyk isen Tan$r verir

%asislikten kii ne /ayda elde ede*ek?
3im neye lyk ise %akk Tel !na lzm !lan ter*ihi gere$i verir.

%asis " A%isset. denB 3t# huy) /ena tabiat. : >/ak) de$ersiz. : Tamahkr) *imri.


1ey= neye gerek !l b=le gerek
I kadirdir verir k=me ne gerek

3ime ne gerekiy!r ise I bilse gerek.
3ad=r !lan kime ne gerekse !na !nu veririr.



1as=bine senin sen nazar eyle
0n gre yarak kl hazer eyle

2en (lhi nasibine bir gz at-ksmet !lmas i'in gayret et-
0kibetinden k!rk da !na gre hazrl$n d!$ru d#r#st ya-

Yarak kl " %azrlan.



;ektsz hayvan AuB sadakasz ml
1e berhudr !la bunun gibi hl

3azand$n hayvanlarn zekatn ve maln sadakasn vermediysen sen hlin nasl d#zeli
de berh#dr !la*aksn.

;ektsz " ;ektsz.
Berhudr " /. 2elmette. 8#k/ata erien. 1asibli.



(nanmazsan bana sen kendin zle
Benim dedi$imi kendinde gzle

Benim szlerime inanmazsan sen kendin z#n# izle-
Benim anlattklarm kendinde gzle.



1e h*et ben demek '!k 'kd /i&lin
1in !ldurur ba$lanm elin

2enin i'in ben /ilanm demene gerek y!k.
5#nk# senin *imrilik ilerin ! kadar mehur !ldu ki adn ge'ti.
Bunun iareti u ki iki elinde ba$l hakka ve hayra har*ama yaamazsn.

%*et " A6." %*tB (htiya') l#zum) muhta'lk.
1in " /. (z. 1ian. 0lmet. (aret.
Ei&l " Eiil. 8#essirin teFsiri. 0mel) i. :Gr" %diseye veya zamana dellet eden kelime.
A2ar/ bilgisinde geni izah vardr.B T#rk'edeN gelme) gitme) yazma) !kuma) gezme gibi
kelimelere de /iil denir.



2u'u y!k k=inin ba$lanmaz eli
D!lar kendiye hem kendi /i&li

2u'suz kiinin eli ba$lanr m?
I kendi kendine serbest ileri einde d!lar durur.



5< su'un bilmez isen bildireyin
Tutu !$ry eline vereyin

+$er sen su'unu bilmiy!rsan ben sana bildireyim.
Tutu hrsz senin eline teslim edeyim.

I$r " u$ru. %rsz.



5#n !$r y!lda ban verir
%asudluk bil seni yavlak d##r#r

%rszla y!ldalk eden s!nunda !na ban 'aldrr.
%asudluk ise seni '!k kt# d##r#r.
(nsanlk seviyeni ir dha z!r elde edersin-

Yavlak " 5!k /azla) '!k kt#.



4u kim y!ldna hynet eyler
3im y!ld !lursa la&net eyler

%ased yle bir islik ki kim ile y!l arkadal$ yaarsa ! kimseye kesinlikle hiyanet eder.
Inunla y!lda !lan s!nunda !na lnet eder.
,3eke seninle y!la 'kmasaydm-. der.

%ynet " %inlik. @e/aszlk. (timad kt#ye kullanmak. 2z#nde durmay !yun etmek.
Ja&net " 1e/ret. Tiksinti. 0llahFn rahmetinden mahrumiyyet.



2an y!ld !ln sen bilirsen
2eni kurtarasn d!$ru gelirsen

+$er !lgun akll !luda kiminle y!lda !ldu$unu se'i ayrabilirsen) d!$ru y!la d!$ru
gelirsen seni sen kurtarabilirsin.


D!$ruluk besleyene bahl ermez
%ased h!d kibrdir hi' !nu grmez

D!rluktan ayrlmayana kimseye *imrilik ulaamaz.
%ased benlik kibiri !lu hi' !nu gremez.

Bahl " 6imrilik.



%as<dun kandaAsaB belli bazar
0nn gitmez !lur hi' gnl# dr

%asud kiinin nerede !lursa !lsun bazar belli ve aynidir.
Bu kimsenin asla gn#l darl$ gitmez !lur.

Dr " (dam dire$i.



0nn '<n dirli$i n&=dem i'inde
Ilur bin kez helk bir dem i'inde

Inun hayat he ,1e yaaym?. i'inde ge'er.
Bin de/a helak !lmas bir anda !lur.

%elk " Yklma) bitme) mahv!lma. : %arislik ve ek d#k#nl#k. : 0zab. 3!rku) hav/. :
Eakr.



Bil !n =ki ay ann adl$ y!k
Yese ger yemese kaygu ile t!k

Bil ki !nun sevin'li g#n# !n iki ay i'inde y!ktur.
,Yese mi yemese mi?. kaygusu ile t!k !lur.

4ad " /. 2evin'li) /erahl) memnun) mesrur) en) bahtiyar.



1e sz syler ise havsalas dar
1e dense darl$ndan bin dah var

0nlama kaasitesi yle daralm ki ne sylesen anlamaz.
2en ne dersen de anlayszl$na bin daha katar.

%avsala " ;ihnin bir eyi anlama ve kavrama yetisi.



%ased !du !nun '#n yakt n
Y#r#rken sa$-esen dk#ld# kan

%ased atei !nu !nun i'in bylesine yakt da sa$ salim bir insan iken kann dkt#.
(nsanlktan 'kard ve insan kan tamy!r sanki..

2a$-esen " Diri-sa$lkl) shhatli) salim.



%asudluktan has<da /ide ne
Gn#lden dara d#t# ne ide ne

3skan'lktan kskan' !lana ne /ayda gele*ek?
3ald ki kendi z#nden dar 'kt gitti.
('indeki (lh= *mertlik ba$n kesti artk ne etse z!r ba$lar-..


%as<d ile bahil sa$da de$il
Ded !ldlar bular hi' ite de$il

3skan' ile *imri hesaba katlmaya de$er verilmeye de$meyen kymetsiz kiilerdir.
Bunlar n!rmal insanlk ilerinden reddedilmi kiilerdir.
T!lum !nlar tanr ve !nlardan k!runmak i'in dlar.

2a$ " hesab) mikdar.
2a$ g#n# " %esab g#n#) kyamet.
Dedd " Geri dnd#rmek) kabul etmemek) 'evirmek) de/ etmek. : Bir eyin karl$n i*ra
etmek. : 2z# selset ve talkatla eda edemeyi har/leri geri 'evirerek k!numa$a
sebe !lan dilin tutuklu$una denir. : 6erhetmek. : 3t# ve /ena ey.



Bulrn birli$e krr y!kdur
Bulra her ne !lsa r y!kdur

Bunlarn birli$e-tevhide zden inanlar y!ktur.
Bu kimseler daima kendi men/aatlarna giderler ve (lh= emirleri dinlemezler.
Bunlar ner ne kt#l#k yasalar arlan-utanmazlar.

Hkrr " (krar. 0'ktan sylemek. 3abul ve tasdik etmek. %akk itira/ etmek. 3arar vermek.
8ukarrer klmak. : Ek" Bir kimseye di$erinin kendisinde !lan hakkn haber vermek.
Cr " %ay) utanma.



Bularn hdan k!rkusu y!kdur
3imesne be$enesi h<su y!kdur

Bunlarn >lu 4ahtan k!rkular y!ktur.
%av/ullah tnmazlar.
3imselerin be$ene*e$i bir huylar !lamaz.
5#nk# hased t#m kt#l#klerin anasdr ve bunlar hased #reten ana'lardr.
(blisin bana gelenler hased y#z#nden !lu bunlar da he !nu izlerler.

%< " %uy. 0hlk.



1erede !lsa halk #rker sz#nden
3imesne ass eylemez z#nden

Bunlar nerde bir sz dese halk irkilir) #heye d#er ve d##n#r ki ne kt#l#k d#n#y!rlar
diye.
Bunlarn i'inde kimse i'in /ayda vere*ek bir i niyeti asla !lamaz.

Lrkmek " Bir eyden k!rkarak birden s'ramak.
0ss " Yarar) 'kar) kr) kazan'.



Bah=lin gzlerinde ibret !lmaz
3imesneye bulardan himmet !lmaz

6imri ylesine bir z kr#d#r ki hi'bir iten ibret alamaz.
%i' kimseye bunlarn hak ve hayra 'kan bir ite yardm ve destek !lamaz.

(bret " >yankl$a sebeb !lan ders. : 5!k 'irkin ve d##nd#r#*#.

%immet " 3albin b#t#n kuvveti ile 6enab- %akkFa ve sir mukaddesata ynelmesi. 3alb
iste$i ile gsterilen *iddi gayret. : 0llah indinde makbul ve m#brek bir kimsenin mnevi
yardm ile birisini k!rumas) yardm etmesi. : Tabi= evk ve meyil ve heves. : J#tu/)
yardm.

Gan=dir dieh !ln grmez
5eker buhl elini nesneye ermez

+l Gan= A**B !lan %akk Tel&y gr# yetlerini dinleyi de *mertlik yaamaz.
6imrilik ellerini geri 'eker durur ve brakmaz.

Gan= " ;engin) kimseye muhta' !lmayan) elindekinden /azla istemiyen. @arlkl) b!l.


Yenir ni&metleri hn bay$
%i' eksilmez durur dne dar$

%albuki +l Gan= A**B !lan %akk Tel&nn nimetleri yenili durmaktadr.
Bu$day anbar hi' eksilmez t#m *anllar i'in.

Dne dar$ " Bu$day anbar.



1i'e yldan ber# !l ni&met= yer
%ak&a dir derse dh irk ile der

Yllardan beri herkes ! nimetleri yer durur.
%akk&a kul !lanlar da irk k!anlar da hesi byle beslenir.



Gelir her g#n yeni n#z#l yeni han
Yeni gelenlere verir yeni d!n

%er g#n yeni bir nimet bazar a'lr) yeni s!/ra kurulur ve ye yeni bir misa/ir ziya/eti
a'lr durur.

1#z#l " 2!/ra.
%an " ;iya/et.
D!n " +lbise) kisve) yeni kimlik.



Yeni subh u yeni aham yeni hal
Yeni devran yeni dem yeni vsl

Yeni sabahlar) yeni akamlar ve yeni hller i'inde hayat s#rer gider.
%e yeyeni bir devran dner.
%erkes he yeni isteklerine kavuur durur ter*ihi ne ise9

2ubh " 2abah.
0ham " 0kam.
@sl " A@asl. danB @sl !lma. 2evdi$ine ulama. 3avuma. 0yrlktan kurtulma.



3adeh yeni yeni mey yeni mereb
Yeni ay u yeni iret yeni mutrab

Yeni kadeh) yeni arab ve yeni huylar i'meler9
Yeni yaay) yeni e$len*e ve yeni 'alg*lar !lur bu lemde9

8ereb " %uy. Yaradl. 0det. 0hlk. : Gidi. : ('mek. ('ile*ek yer. : Eehmetmek. :
8nevi haz ve /eyz alnan yer ve y!l.
0y " yaay) hayat.
(ret " ;evk) e$len*e.
8utrab " 5alg*) sazende.



1edir bir kii belki *#mle lem
1as=bini alr ne b= < ne kem

De$il bir kii *#mle lem herkes bu bazardan nasibini alr.
(ter iyi kii ister kt# kii /ark etmez9

B= " 5!k) iyi.
3em " 0z) kt#.



Bahil kandaysa 3arun&la k!ar
3i !l da an*layn mla taar

0n*ak *imri !lan 3arun gibi d!yma bilmez.
I kimse de 3arun gibi mala ta*dr.

3arun " 3aar<n. Keygamber 8us A0.2.B devrinde yaam) mal ile ma$rur !larak
haddini am ve 6enab- %akkn zekt emrini dinlemedi$inden 8usaFnn A0.2.B
dusndan s!nra mal ile birlikte yere batm !lan d#nya zengini. 6enab- %akkn l#tu/ ve
ihsann kendine mlederek nankrl#k ve enaniyetinden d!lay bu /ena s/at ile mehur
!lmutur.
0n*layn " Inun gibi.

Diyelim dinle 3aar<n&un zevlin
@eri =mnn vermedi mlin

Dinle de sana 3arun&un *imrili$i i'inde kayb!luunu sana anlatalm-
1asl imann veri de maln vermedi$ini9

;evl ";il !lma) s!na erme. : Gitmek. Yerinden ayrl gitmek.



5# 3aar&<n&a mal i'#n buyruk indi
;ekt vermedi v# d=ni dndi

5#nk# 3arun&a mal i'in (lh= buyruk indi$i hlde yinede malnnzektn vermekten
ka'nd.
2!nunda dininden dnd# 8usa alaeyhisselm& terk edi Eiravuna d!st !ldu.

Buyruk idi " +mrinde idi.



(der /eryd yer k!v aryn
3i b!ynumdan veblin indireyin

3endisine vaat edilen y!k edi geli 'atn*a /eryad ederek der ki"
,Bana ka'a*ak bir yer-k!vuk-ma$ara bulun da b!ynumdaki u g#nah y#k#n# indiri
ka'aym-.

Eeryd " /. Ba$r 'a$rma. Y#ksek sesle medet istemek. Eigan.
3!v " 3!vuk) in) ma$ara.
@ebl " G#nah. ;arar. ;iyan. 4iddet. 0$rlk. 0zab. D!$ru !lmayan bir hareketin manev=
mesFuliyeti.



3!y*ak yer maln r#n# se'ti
3ymaz verme$e *nna ge'ti

8alnn r#n# hesalad ki '!k.
@ermeye kyamaz de *anndan ge'er.

7r " 7#r. Indalk) !nda bir. 8ahsullerden) 3urFan- 3erim h#k#mlerin*e !nda bir !larak
alnan zekt.



0ytt bun*a ml vermiyim
Yi$ !l kim yery#z#nde y#r#meyim

Dedki"
,Bun*a mal vermekzekat) sadakave #r diye vermektense yer y#z#nde y#r#memek
daha iyi-.

0ytmak " 2ylemek) demek) hitab etmek.

Yi$ " ye$. Daha iyi ki.



3! bu ml eksilin*e ben leyim
Gz#m gr#r iken n=*e vereyim

Brak bu malm eksile*ene ben lsem daha d!ru !lur-
Gz#m gre gre malm nasl veririm ben-



;ektn vermed= devleti dnd#
%aber b< !l*ak yer gene sundu

I byle diy!rdu dmesine amma) zekat vermeyin*e ileri tee taklak !lu ters gitmeye
balad.
%aber bu ki yer yine buyur etti.



Tutu eklett& !nu beline de$in
@erir kendi evet !nun dile$in

T!rak !nu beline kadar yuttu.
8e*buren yutuldu ) '#nk# t!rak !na s!rmad ki kendisine emredilen yutma iini yat.

+kletmek " yemek) yutmak.



Gr#r evren de$il 3arun sureti
D!yamaz !l azaba ii kat

Bakar ki 3arun bu i tbiatn ii de$il.
5ekti$i azab ise dayanlr gibi de$il.



Ger# /eryd eder b< kez beni k!n
B!lay ki !layd tli&im n

Geri dn# /eryad eder ki"
,Bu kez bir de/a !lsun beni brakn- Ilur ki da talihim yver gider de d#zeltirim hlimi..

B!lay ki " B!la kim. Ila ki) belki) (nllah.

Tli&im " Talih. Eaydasz) yaramaz i. A3smet ve kader mnasnda" Bak" TliFB

TliF " D!$an. TuluF eden. : 3smet) kader) baht. : 1ianghn arkasna d#en !k. : Yeni
hill.

Yver " /. Yardm*. 8ededkr. (mdat'. : +n yakn memur. : Devlet b#y#klerinin yannda
bulunan en yakn memur.



3at art eyledi rini vire
Bi 'relik nas=bin kim giderse

3esinlikle art k!tu ki r#n# de vere*ekyeter ki bu 'resizlik bata$ndan kendisinden
giderse9

3at " kesin) ek '!k) 'etin) iddetli.



3!y*ak yer an ger# yayld
@ay !l kiiye kim !l darb uruld

T!rak brakmak #zere yayld .
Yazk ! kiiye ki eskisnden de beter !ldu.

Darb urmak " 2!a 'ekmek) d$mek.
%ased ve 3in Destan-2

Keimn !l*ak yer gene tuttu
B!$azna de$in 3arun& yuttu

3arun malnn zektn vermekten iman !lun*a t!rak !nu tekrar yakalad.
B!$azna kadar 3arun&u yuttu.



B!$azna de$in tututdu durur
3ymaz mla *an terkini urur

B!$azna kadar t!rak i'inde beklerken dahi *anndan ge'er de malndan ge'mez
hldedir.



3atlktan ii yavlak uzatt
Gz# bkar iken mal yere batt

Bu kararnda kesinlikte ii '!k /azla uzat ve haddini at.
Bu se/er gzleri kak duruken kendisnden n*e malnn t!ra$a batt$n grd#.

Yavlak " 5!k /azla.



Batar kend# dah ml s!nun*a
Gider her g#n yere kend# k!yun*a

8al battktan s!nra kendisi de batt.
T!ra$n i'inde aa$ d!$ru her g#n kendi b!yun*a gm#lmeye balad.



3ymete de$in yer b!yu gider
Gr imd= kim kymet na n&=der

Bu hli kyamete kadar s#re*ek yerin dibine d!$ru.
Bir de bak gr ki kyamet !na neler ede*ek-



3i !ddn zen*ir ederAlerB maln
3am< lem gre ann haln

3i mallarn ateten zin*ir ede*ekler.
B#t#n herkes gre*ek ki !nun ne hllere d#t#$#n#.



Ilu zen*=r mal b!ynuna d#er
%alyk hs u m he na d#er

8allar zin*ir !larak b!ynuna ge'in*e her t#rl# insanlar grmek i'in bana ###rler.

%alyk " 6ariye) hizmet'i.

%as u m " 7zel insanlar veya halk.



Diyeler ehl-i maher !l bu hlde
B!yun zen*irl# kalmtr veblde

Bu hlde !nu gren maher yerindekiler"
, Bunun d#nyadaki bir g#nah b!ynuna ge'mitir-.

@ebal " G#nah. ;arar. ;iyan. 4iddet. 0$rlk. 0zab. D!$ru !lmayan bir hareketin manev=
mesFuliyeti.


;ektn vermeyenin hli b<dur
Ilur b!ynuna zen*ir ml b<dur

(te zektn vermeyenin hli s!nunda budur.
3yamette b!ynuna byle zin*ir !lur zekt verilmeyen mal.



1e 'redir ki buhl gre *an
Ge'i b!ynuna dr !ldu *ihn

1e 're ki bir *an *imrilik hastal$na tutulursa mal b!ynuna ge'er de *ihan dar getirir
bu lemde huzur y#z# gremez zten-



Gndan /ide !lmaz bah=le
Ge'er y!hsul gibi y#z bin mal ile

;enginli$inden hi'bir /ayda gelmez *imriye.
Y#z binler*e mal i'inden ekme$e muhta' bir y!ksul gibi ge'er-gider.




+rin bal$ ml ile de$ildir
1i*e mallya y!hsul diyegel dur

+r !lann yi$itli$i mal ile de$ildir.
2en ni*e mal !ldu$u hlde *imri !lanlar gr#r#s#n ki !nlara"
,Bunlar ger'ek y!ksullardr-. de.



8e$er kim gnl#n# ldrum urdu
3i 'evre ynna karanu durdu

2anki senin gnl#n# yldrm 'arm gibi.
%er bir tara/n *ehlet karanlklar sarm gibi9

Hldrum " Yldrm



%ud&dan m#hr !ruldu himmetine
Geli kim dinlene !nun katna

%#d&dan sanki himmetine m#h#r vuruldu.
3imse geli de !nun huzurunda derdine dev bulu dinlenemez.

8#hr !ruldu " 8#h#r vuruldu.

%immet " 3albin b#t#n kuvveti ile 6enab- %akkFa ve sir mukaddesata ynelmesi. 3alb
iste$i ile gsterilen *iddi gayret. : 0llah indinde makbul ve m#brek bir kimsenin mnevi
yardm ile birisini k!rumas) yardm etmesi. : Tabi= evk ve meyil ve heves. : J#tu/)
yardm.




1as=hat bin !lursa biri sinmez
3#/#r syler dili hi' a$z dinmez

1asihat bin !lursa biri 2inesinde yer etmez ve gizleni kalamaz.
0gz hi' kaanmaz ve daime k#/#r k!nuur durur.


5# *iz kend# dh kend& z#nden
3i d !lan l#r gussa y#z#nden

0slnda kendisi de kendi z#nden *iz kalmtr.
7yleki en duman !lan bile bu hle d##n*e gamnda tasasndan l#r gider.

C*iz " Be*eriksiz. +li ermez. 3abiliyetsiz. G#*# yetmez !lan.


7z#n#n zgeye y!ktur hisb
8e$er y!k hretten /eth-i bb

Ina gre z#n#n z#n# yaratana bir hesab vere*e$i ger'e$i diye bir ey y!ktur.
8e$er ki !na hiretin ve hesabn kesinlikle gele*e$ini bildiren bir Eetih 3as a'la.
Yaayan bir 0llah D!stundan daim dirilik !lan 1ur-u 8im& i alm !labilsin vve gere$ini
yaay %akk&a hid !lsun-

Eeth-i bb " 3a a'lmas



1edir l ye bel= !l h=' bilmez
3i bunlra yarr i klmaz

1edir ,l-ye-bel=. ! bunlar hi' bilmez .
;aten bilemedi$i *ehletinden d!lay hakka ve hayra yarayan bir i yaamaz.



Bahl kandysa 3aarun iledir
G#man tumaysar mutlak biledir

6imri !lan nerede ve ne zamanda yaarsa yaasn 3arun ile beraberdir.
4#he duymasn mutlaka !nunla biledir.



3ii kim %ak y!lundan dara d<ra
Tutu b!ynuna kend# zin*ir <ra

3ii kim %akk Y!lundan darda dura.
2anki kendisi kendinin b!ynuna zin*ir takm gibi9



3amu buhl ehlinin ii bu !la
3adimden ksmetidir b< nevle

B#t#n *imrilerin ii byledir.
Bu ksmetleri eskiden beri aynidir ve byle !lutur.

1evle " /. Yiye*ek t!layan) ksmetini alan.



3imin kim buhl !duysa hli
+lin urm$a mla y!k me*li

3imin ki hli *imrilik !lduysa maln hakka ve hayra har*amaya elini d!kunduramaz.

8e*l " Tkat. G#'. 3uvvet. : (ktidar. (mkn. : Ersat.



3imin kim kendisiyle kadri y!ktur
(ki gzleri krd#r vr y!ktur

3imdir ki kendi kendisine bir kymeti-kadri y!ksa iki gzleri kr bir varl$ da y!ktur.



Bahil !lmutu ilm # h#ner ss
+sirgedi z#n !l nazar ss

6imri !lanlar da ilim ve h#ner sahibi !labilirler.
7zlerine bak da ne hlde !lduklarn gre*ek bir bakla kendi zlerini esirgerler.


Diler kim buhl elinden kurtula !l
0yn !la !na %ak&tan yna y!l

Bu kimseler isterler ki *imrili$in elinden kurtulsunlar.
Cikr !lur !na %akk&a giden y!l.


0yn " A(ynB 0ikr. Belli. %erkesin bilebile*e$i ve grebile*e$i.



Geli akl n#ne y#z yere urdu
+ser etmiti !na buhlun !du

6imri akln huzuruna geli y#z#n# yere serdi.
6imrilik atei !nda eserler-izler brakmt ge'miten.
Tevbe ede*ek ni*e g#nahlar9



5# $aaz etti kim sz#n# diye
3ulak tuttu akl !l kele*iye

1e zamanki *imri sz#n# demek i'in a$zn a't.
0kl ise !nun szlerini dinlemek i'in kula$n a't.

C$aaz " a$z.



7k#t#r ma&siyet ed=e dim
Dilerem buhlden ben kurtulym

Dedi ki"
,G#nah ilemeye daima '!k d#k#nd#r. @e dilerim ki bu *imrilikten ben de kurtulaym-.

7k# " '!k /azla) ziyade.

8a&siyet " (taatsizlik) g#nah) isyan.



7m#r ge'ti dr=gaa ge' uyandm
Ban b< d#nye bky kala sandm

1e yazk ki m#r 'abuk ge'ti ve ben '!k ge' uyandm-
Ben de bana bu d#nya ebedi kala*ak sandm-

Dr=gaa " Yazk ki.



Dilerim ki ban /eryd iresin
G#' !lmu kiiye sen dd iresin

Dilerim ki benim /eryadm duyar da z!rda kalm bana sen imdad edesin.

Dd irmek " (mdad ulatrmak.



Gr imdi akl na ne dey=ser
Bize gelen hasedden el yuysar

Gr imdi akl !na neler diye*ek.
Bize gelen hasedden elini yuya*ak.




0kl bir k=idir 0llh&a bkar
>yarsan akla uy !l buhlu ykar

0kl tk bir insan gibidir ve daima 0llah&a bkar .
2en uya*aksan akla uy-
5#nk# *imrili$i an*ak !lgun akl yakar.



0kl aydur gele bir gzlerin a'
2ahvet kandaysa !l yan ka'

0kl der ki"
,Gel de bir gzlerini a'- @e *mertlik neredeyse ! yana k!-.

2ahvet " 6mertlik) el a'kl$) muhta' !lanlara '!k ihsan etmek.



+lin la sahvet gide bile
Gresin %ak y!lun h! tertib ile

6mertlik elinden tutsun da beraberinde seni de gt#rs#n.
Bu h! d#zen ile %akk Y!lunu gresin ve gidebilesin.



Denin*e sz sahvet dh erdi
0tya erde !ln gt#rdi

Bu szler k!nuulun*a *mertlik ulat.
%akkn verdi$i g#zellik nimetlerine erde !lan kt#l#kleri-*imrili$i de gt#rd#.



Iluk dem *#mle mlin ya$malatt
Du d#ny *=/esin ardna att

I an *#mle maln ya$maya verdi halka.
D#nya-hiret iki lem yaramazlklarn-leini arkasna att.

6=/e " 3!kmu et) l# hayvan) le.



I murdar '#nkim andan dara d#t#
Bahiller il gib= 'e-'er& ulutu

6imrilik ii y#z#nden ! kimse iyilerden dar d#t#.
6imriler yaban*lar gibi hyanllarn 'er-'# gibi darda y$lr kalr.

8urdar " /. Kis. 3irli. 8#levves. Temiz !lmayan. : (slmiyetin gsterdi$i kaidelere uygun
!lmyarak kesilmi hayvan.

5e " /. 2!l) yanl) /als!.

4u ki= kim bug#n d#nys terkdir
Yakn bilgil !nun =mn berkdir

3imdir ki bu g#n d#nyasn terk etmitir.
I kimsenin iman skve sa$lamdr.



2evemez d#nyeyi merdan kiiler
Baky dirlik nedir !nu dilerler

+lest leminde verdikleri sz#n eri !lan merd kiiler d#nyay sevemezler.
Inlar bitmeyen bir dirlik-d#zen isterler.



Baky lem gr#nd# gzlerine
Iturdu ak t!zu gzlerine

Bki !lan ebedi lem gr#nd# gzlerine
Gzlerine ak t!zu d!ldu) bakasn gremezler.



0nn'#n gzleri %akk&a a'ld
%ud&dan *nna rahmet sa'ld

Inun i'in gzleri %akk&a a'ld ve %ud&dan *nna rahmet sa'ld.



1esi kim vr ise terk etti y!la
Bu y!l ile varan ma&<hu b<la

1eyi var ise bu y!la har*ad ve biliy!rdu ki bu y!lun s!nu muka 'kar ve !nu bulur.

8a&<h " 8uk) sevgili.



3am< ilm < amel bir berke de$mez
3i terki !lmayan bir berke de$mez

B#t#n ilim ve amel bir sa$lam imana de$mez.
Bakalarna ba$larn kesmeyen nasl Yr&e ba$lanabilir.
@arl$n terk etmeyenin imann berkitmek lzmdr.



@el=ye v# neb=ye terk buyurdu
%elldr terk !na *an terkin urdu

Keygamber veya @el= !lsun d#nya terkini buyurmulardr.
Bylesi +ren $ren*ilerine iman helldir.
3i !nlar *anlarn bile %akk&a iman i'in verebilirler.



+$er izzet sevene terk muhldir
1&!la szmasa bunda !nda kaldr

3endi izzetini seve kiinin bu d#nyay terki !la*ak i de$ildir.
De$il terk damlas bile szmasn da !nda kalsn.



1i'e erdedurur d!stu grenler
Ye neye kayka gn#l verenler

D!stun g#l y#z#n# grenler i'in bakalar erde !lur mu?
Yr&e gn#l verenler ni'in kuku duysunlar.


3aykmak " D##nmek) kukulanmak.



3aykmaz nesneye hi' gn#l eri
3ab<l etmeyeler terksiz bulr

3zmaz hi' bir eye gn#l erleri
2ade*e d#nyay terk etmeden bunlar kemlt !kuluna kabul etmezler.



%an # man bekleyen grmeye n
3!myn*a tamam /n= *ihn

Bu /ni *ihan tamamen terk etmedik'e) bu d#nyada mal-m#lk eine d#enler D!stu
gremez.

%an # man " 8al-m#lk) ev-bark) varlk.



+li d!yu k!du sahvet ss
5#n yle buyurur y!lun ulusu

6mertlik sahibinin eli d!ymutur ve kimselere el a'amaz.
5#nk# Bu y!lun >lusu AsavB yle buyurur.

2ahvet " 6mertlik) el a'kl$) muhta' !lanlara '!k ihsan etmek.

Des<lullah" (sallallahu aleyhi ve sellem" ,Lmmetin ebdlleri Avel=leriB *ennete) '!k
!ru' ve '!k namazla girmi de$ildirler. @e lkin !raya girileri) 0JJ0%&n rahmeti ve
selmet-i sadr Asine akl$) gn#l eminli$i ve salimli$iB la ve sahaveti&l-en/#sle
Ane/islerin *mertli$i) i' *merli$iB ve b#t#n m#sl#manlara merhamet etmeleriyledir..
buyurmutur.
(0l H"im, +,ni 0,i/- 8nya ve !eyh"i-9ua,ul-imn


3i y#z bin y$r#s# *merd er uttu
Bu meydan nd#l#n !l ald gitti

Y#z bin y$r# erin saldrd$ /azilet d#l#n# *mert !lan er kat-#tt# ve bu meydann
d#l#n# ald gitti.

Y$r# " %zl) takn.



3i y#z bin da&vi klan !na ermez
Inun =zi t!zunu kimse grmez

Y#z binler*e dava sahibi !lanlar !na ulaamaz.
Brak ulamay izinin t!zunu bile kimse gremez.



2ah= bir kiidir u'm$a s$maz
3i t* u hulleye h<riye akmaz

6mert yle bir kiidir ki *ennete s$maz.
Inun gnl#nde ta') hulle) huri y!ktur.

2ahi " 6mert) eli a'k) herkese iyilik etmek isteyen.

%ulle " 0$r) ahal. : Belden aa$ ve belden yukar !lan iki ar'adan ibret !lan elbise.
: 6ennet elbisesi.

%uri " A0hver ve %avr kelimelerinin 6.B 0hu gzl#ler. Gzlerinin ak karasndan '!k !lan)
ek g#zel ve g#zellikleri tari/ ve tavsi/ edilemiye*ek dere*ede g#zel !lan 6ennet kzlar.



Inu d<yanlara ne *ennet # h<r
3i terke g=rene ne hur ne kusur

Inu duyanlar i'in ne *ennet ve huri
@arl$n terk edene ne huri ne kkler.

3usur-i *inan " 6ennetFteki kkler.



Inun'#n kim te*ell= balkr !na
3aykmaz zerre*e !l de$me yana

Inun i'in ki te*ell= yldz gibi ya$ar.
%i'bir yne zerre kadar kukulu bakmaz

Te*elli " Gr#nme. Bilinme. : 3ader. : 0llahFn A6.6.B l#t/una u$rama. : (lhi kudretin
meydana 'kmas) gr#nmesi. %ak nurunun teFsiriyle kulun kalbinde hakikatn bilinmesi.

3aykmak " D##nmek) kukulanmak.

8#hede gren neye kayksn
1e var !ndan iyi ye neye baksn

2eyredi anlayan neden kukulansn
Indan iyi ne var ki !na baksn-

8#hede " Gzle grmek. 2eyrederek anlamak. 2eyretmek. : 8uayene) k!ntr!l.



1&ider iki *ihn d!sta g=den
Hktur sermaye gel bzar =den

D!sta giden iki *ihan ne yasn-
Bu bazarda sermaye ktr ey bazar*-



0raz sermye !lmaz d!st katnda
+debdir varl$n eh hazretinde

D!st katnda tesadu/i sermaye !lmaz.
4eyh %azreti huzurunda tek sermaye varl$n edebindir.

0raz " (ret) almet. : Tesd#/) rast gelme. : 3aza. Eelket. ;t= !lmayan hl ve
key/iyet.



2ahvet =der isen k alsn
Tamam terk !l*ak kta kalasn

2en *an *mertki$i edersen ak alrsn.
Terkin tamamland$nda akta ebedi kalrsn.



2ahvet =der vazn k ba$lar
Bulunur k i'inde a*eb iler

6mertlik verilene karlk bedel !larak ak ba$lar.
0k i'inde ise ala*ak iler !lur.

Hvaz "(vaz. 3arlk !larak verilen ey. Bedel.



0'k !lna ne sermye mi ml
Dilek iki gn#l bir b< ne muhl

(ki eli a'k !lana mal sermaye mi sanrsn.
(ki ayr dile$i var !ysa kalb biridir.
Bu !la*ak i mi?



Guza/ yerde de$il b< sen dedi$in
Bulursun sen seni sen istedi$in

J#zumsuz- b! br yerlerde de$il bu senin dedi$in ey.
2ende seni aramaktas ve sensin istedi$in.
3endini bilmek i'in n*e sen seni bulmalsn.
Beden-1e/s-3alb-Duh ayr tellerden 'alarken Tevhid Birli$ine nasl ulaa*aksn sen) seni
bilmeden-bulmadan O!lmadan-..

Guza/ "G#za/. /. B!) b=hude. J#zumsuz.



2eninle sen dan gr kandasn sen
2enin devletine behnesin sen

2en kendi kendine bir dan-durum de$erlendirmesi ya ki nerdesin sen-
0slnda sana /tratan verilen %ali/elik Devletine bahane-sebeb de sensin.
2en seni bilin*e Dabbini bilirsin ve bu devlet tahtna !turusun-
3ul iken 2ultanl$n Tevhid Ta*n takarsn-

Behne " Bahane. /. @esile. 2ebeb. : Yalandan z#r. : 3usur. 1!ksan. : Garaz.



2eni senden iyi kim bileb=le
Ge'irdin mr#n# b< dirik ile

2eni senden iyi kim bilebile*ek ki ge'irdin mr#n# bu dirlik ve d#zen ile.

Dirik " Dirlik. Yaay) hayat) ge'im.



1e ise dirli$in !ldur l#m#n
Bu g#nk# g#nd#r#r yarnki g#n#n

%ayattaki dirli$in ne ise ! hl i'inde l#rs#n.
Yarn bana gele*ek !lan bu g#n#nd#r.
Yarn gelin*e bu g#n ekti$ini bi'e*eksin-



%ak& duyanlara b<g#n yarn y!k
(in bug#n bitir gzleme ayruk

0slnda %kk& duyan ve duydu$una uyanlar i'in bu g#n yarn y!ktur.
Inun iin sen bu g#n hen#z yaarken ve imtihann devam ederken kulluk kemlt iini
bitir de baka bir ekilde gr# bekleme.

0yruk " baka) gayr) di$er.



%isb her kimin yarna kald
Tut yle kim bal$ tsa sald

%er kimin ki hesab ve s!nu*u baklmadan yarna kald.
2anki bal$ deniz yerine tasa sald say-bil.

Ts " 2u kab.



3imin ahvli kim yrna kald
+liyle bna el k!du !ldu

%er kimin hllerinin hesab yarna kaldysa ! kimse kendi eliyle bana el k!ymutur.
3endisini yine kendi idam ede*ek demektir.



3i zir dihn bunda hzr
1e iin var diye /erdda hr

5#nk# bu kulluk imtihan d#zenini kuran Kadiah %azr-nazr !larak seni izlemekte ve
kayda aldrmaktadr.
Bu g#n ne yamsn diye s!ra*ak sana yarn.

Eerd " /. Yarn. Bug#nden s!nraki g#n. : 0rab'ada" Bir !larak. Tek !larak.


Gz#n gr#r iken gel %ak y!luna
3amgl ne/sini kendili$ine

2en 3mil akl sahibi !l da elin tutu gz#n gr#r# iken vakit de var iken ne/sini kendi
bildi$ine brakma da %akk Y!luna gel-


1i'#n k!rsun seni d#var saate
3an akln gyersin kyamete

1i'in sen elindeki /rsatlar kullanmazsn da kendini-hesabn gele*ek !lan z!r ve skntl
kyamete brakrsn-
2enin akln nerede bilmiy!r musun i'in i'in yanaraka gidiy!rsun zaten kyamet-


D#var " G#') z!r.

Gymek " ('ten yanmak.


3am< 'i$ iini he bunda iir
Y!l uzktr y#k<n# bunda devir

B#t#n y!z ham-'i$ ilerini burada iir-ie yarar hle getir.
Y!lun '!k uzak ve b!m b!tur ihtiya*n !lan az$n-y#k#n# buradayken t!la.



3i bunda bitmeyen i !nda bitmez
2a$r m kula$n ni'#n iitmez

;aten burada bitmeyen-hesab verilemeyen i !rada bitmez ve hesab gr#l#r.
2enin kula$n sa$r mdr da %akk&n kelmn iitmit!r?

6mertler duydu bunda !l zevli
3&!lra vsl !ldu %ak visli

6mert !lanlar ite bu 3arun hikayesindeki varlk i'inde kayb!luu duydular.
0slnda bu duyduklar kulaklarnn asn sildi de %akk& duyu-uydular.
%akk&a kavuma y!llarn yine kendileri a'tlar.



2ehya sen Yunus vardn ise erk
0yt imdi bu y!lda n&eyledin terk

+y Yunus-
6mertli$e erken*e-gen' iken ulatysan e$er.
(nsanlara syle-anlat ki bu g#zel y!lda y#r#mek i'in han$i yaramazlklarn terk ettin?

2eh " 2ahvet " 6mertlik) el a'kl$) muhta' !lanlara '!k ihsan etmek.
+rk " +rken



@#*<hun y!$sa gn#llere git
B!yun vermez damarlarn se$it

Gide*ek bir yn-y!l-y#z# y!k ise !zaman 0llah D!stlarnn gn#llerine gir de gn#lden
gn#le ge'en %akk 0kn y!luna d#9
3imselere b!yun veri ba e$mez kt# huylarn-damarlarn yumuat ve k!tur.
(e yarar hle getir ki sk# atamazsn.
(slah ve i/lah ise ilim ve edeble senin elinde.

@#*<h " A@e*h. 6.B 5ehreler) y#zler) suretler. : Tarzlar. : 2ebeler. : (mknlar. :
8#nasebetler. : 3urFan- 3erim !kunuundaki /arklar. : Bir memleketin ileri gelenleri.
2e$irtmek " 3!mak.



Gn#l er=ni nden k!ma elden
I kurtarr sen= d#rl# /iilden

Ger'ek gn#l eri +renlerinin izini s#rmeyi elden brakma-
5#nk# an*ak byle yaman kurtarr seni t#rl# t#rl# yaramaz ilerden.



7$#t t<tar isen k!ma ete$in
Ta* eyle bna y$ hkin

2en $#t tutan biriysen e$er eteklerine ya da brakma-
0yaklarnn t!ra$n bana ta' ya-
3ymet ve de$erlerini iyi bil-

Cy$- hkin " 0ya$nn t!ra$n.
Destan- 0kl-M
Dstn- 0kl
0kl Destan

Gel imd= aydaym birka' nas=hat
Bu akl- *#z&=den sna iyi baht

Gel imdi syleyeyim birka' nasihat.
Bu az) snrl ve s!rumlu akludan sana iyi baht.

Baht " /. 3ader. Tli. >$ur. 0ln yazs. 3smet. (kbal. : 2aadet. Jezzet.
6#z&i " 0zdan !lan. Kar'aya it !lan. Biraz. Kek az. 3ymetsiz. 8#him !lmayan. +sasa ait
!lmayan. 6#zFe it !lan. 3#lli !lmayan.



3alr dara bu ardan 0kl- 8a&
Bakar b< y!la 0kl- 6#z&i bak

D#nyada ge'im iini d##nen hayvan= akl bu ehrin-ger'ek insan aklnn dnda kalr.
Bu y!la Kar'aya it !lan akl bakar.

4ar " 4ehir.
0kl- 8a& " 0kl- 8aa. 0kln en alt tabakas. D#nyada ge'im iini d##nen akl.
0kl- 6#z&i " 0zdan !lan. Kar'aya it !lan. Biraz. Kek az. 3ymetsiz. 8#him !lmayan. +sasa
ait !lmayan. 6#zFe it !lan. 3#lli !lmayan 0kl.



Inun'#n d!st y#z#nden gz#n rmaz
Bu'uk sat bu !nsuz hi' dem urmaz

Inun i'in d!st y#z#nden gz#n ayrmaz.
Yarm saat bile !lsa I&nsuz durmaz.

Hrmak " 0yrmak) *#da klmak.



5# d!st !nun !ludur her ne/este
3i d!stsuz *an kuu durmaz ka/este

Ger'ekten ald$ her ne/esle i'ine D!st d!lmakta.
D!stsuz 6an 3uu bu 3anl 3a/este duramaz.

7$#t alr isen sen b< haberden
Gerek hri*iler s#r#le ardan

+$er $#t alr isen sen bu haberden.
0kl sistemine zarar veren ve dardan giren yaban* d##n*eler bu kmil akl #lkesinden
s#r#l#r-'karlr.


%ri*i " Darya it !lan. ('eriye it !lmayan. D ile alkal. +*nebiye it. : ;!rba ve si
!lan. : 2eyyid !lmad$ halde seyyidlik iddia eden. : @aktiyle %azret-i 0li 3erremallh#
ve*heFye si !lan /rka-i dlle ashabndan herbiri. ABak" %avari* @akFasB



3i bin er ehr i'inde elbiretti
%ar=*=ler s#r#t# el bir etti

Bunun i'in bu #lkede grevli yaratlan bin yi$it elbirli$i edi %ari*=leri-isyan*lar
s#rerler.



4ehir bizim !lu dimen snkt
Bize tu eden yavlak nkt

4ehir bizim !lu d#man b!zguna u$rad ve yenildi.
Bizi h#km# altna almak isteyenler b!yun e$mek z!runda kaldlar.


2nkmak " B!zulmak) yenilmek) b!zguna u$ramak.

Yavlak " 5!k /azla.

Hnkmak " itaat etmek) b!yun e$mek.



+$er'i ilenir b<htan u zaybet
2er-en*m !ldular bunlar melmet

Bu i/tira* ve gybet'i yaramazlar s!nunda rezil r#svay !ldular.

B<htan " (/tira. Birisine yalandan bir ey isnad etme. Birisini su'lu gsterme. : Dalgnlk.
: 8edh< ve m#tehayyir !lma.

;aybet " Gayubet. Gybet. 0rkadan 'ekitirmek. %azr !lmayan birisinin aleyhine
k!numak. Birisinin gyabnda h!una gitmeyen bir eyi sylemek. AGybet !dur ki"
Gybet edilen adam hazr !lsa idi ve iitse idi) kerhet edi darla*akt. +$er d!$ru deseN
zten gybettir. +$er yalan deseN hem gybet) hem i/tiradr. (ki katl 'irkin bir g#nahtr.
8.B
2eren*am " /. Baa gelen) batan ge'en ibretli hadise. : Bir iin s!nu. : @akFa.



3i gybet mertebesi k#/re gir<r
1asibi neyise !l n alur

3i bu (lh= d#zende gybet k#/re giren bir itir.
Bunun karl$ysa a$rdr ve ileyen !nunla buluur.



3iinin hayzdr a$zndan gybet
3i gybet syleyen bulmaya rahmet

3iinin gybet etmesi !lmas imkansz gz#ken erke$in kadnlarn hayz hali grmesi gibi
bir duruma d#mesidir.
Gybet edenler rahmet bulamazlar.

%ayz " A6." %iyazB 3adnlara mahsus ayba. 3adnn det hli. Byle bir kadna hayize
denir. A3adn dl yata$ denen rahminden) bir hastalk veya '!*uk d!$urma sebebi
!lmakszn) muayyen m#ddetlerde kan gelmesine ! kadnn UaybasU denir. Buna ve kan
geldi$i m#ddete de hayz m#ddeti denir. (slmiyet'e) bu halde bulunan bir kadn) namaz
klamaz) !ru' tutamaz ve *ins= m#nasebette bulunamaz) haramdr.B



+$er var ise akln gybeti k!
3i gybet kayann haznesi d!lu

+$er senin akln var ise brak insanlar arkadan 'ekitirmeyi.
Gybete kayann kalbi benlikle d!ludur.

3ayann " 3!yann) terk edenin.



Kadiah haznesinde menn& k#
>yh<dan <yan tut sz#me g<

Kadiah hazinesinde ihsan '!ktur.
Bakasn d#nya nimaetleri i'in 'ekitirmene gerek y!k.
2en bu ga/let uykusundan uyan da sz#me kulak ver.

8enn& " A8enF. denB 0lk!yan) mni !lan) yatrmayan. : 7nleyi*i) menFedi*i.
8ennn " (hsan b!l. 5!k '!k ihsan eden. +n '!k nimet veren. A0llahB
7k# " '!k /azla) ziyade.
>yh< " >yku.



3ii k&!l kauya h*ta vard
1ey=se maksudu !nu baard

3im ki kendisini muhabbet ve merhametle yaratan %akk Tel&nn kasn 'alar bir
ihtiya*n dilerse maksadna ula*a$ kesindir.

%*t " A%a*et. 6.B %*etler. (htiya'lar.
8aksud " 3asdedilmi. 3asdedilen. : (stenilen ey. (stek. 0rzu. Gye.



5# bugz u gybet ile g=de tat
Gerek b< =kiden etmek /ergat

5#nk# bakalarna kin g#d# arkadan 'ekitirmek kulluk itatlerini y!k eder.
Inun i'inde bu ikisinden akl b!altmak '!k gereklidir.

Eergat " T!k gzl#l#k. %akkndan vaz ge'mek) bir ey istememek. 4ahs= dvasndan vaz
ge'mek. : B!almak) hl= !lmak.



Gerek /n= *ihanda dartnasn
8uhli/ ilerinden he yunasn

2enin i'in lmeden n*e bir durum de$erlendirmesi ya kendini tartmak gerektir.
%akk Tel&nn emirlerine aykr ilerden temizlenmen arttr.



('eri gizlidir *#mle yavuz h<
Gider gsterme kimseye !nu yu

B#t#n bu kt# huylar i'inde gizlenmekteler.
3imslere gstermeden 'abuk'a yka ki zarar n*e kendinedir.

Yavuz h< " 3t# huy) ahlk.



Gerek sen zengi v# s yuysn
2an layk mdr !nu k!vsn

2ana gereken bu kir ve aslar temizlemendir.
Bunun i'inde sen %akk Tel&nn lzm ve lyk !lan emirlerini bilmelisin ve buna gre
davran bu yaramazlklar k!vmalsn.

;engi " Ears'a Xengden b!zma) kir) as.
Ks " Kas. 3eder) h#z#n) gam. : (' sknts.



2akn katran kabna k!yma bl
3i nzik yerdedir d!stun visli

2en sakn katran kabna k!yma bal ki bala yazktr.
(te bylesi bir '!k in*e n!ktadadr D!st ile kavuma ii.
0kn ii) Ck-8uk ara kesiti.

3atran " A3atranB 2iyah) sert k!kulu) s#retle yanan) hararetli) keskin ve suda erimeyen
bir madde.
1zik " /. 1ezaketli. Terbiyeli. ;ari/. (n*e) dayanksz. : +hemmiyet verilmesi i*ab eden. :
Tehlikeli husus.
@isl " A@asl. danB @sl !lma. 2evdi$ine ulama. 3avuma. 0yrlktan kurtulma.AEni
mev*udatn visali) madem /anidir) ne kadar uzun da !lsa yine ksa h#km#ndedir. 2enesi
bir saniye gibi ge'er. %asretli bir hayal ve ese/li bir r#ya !lur. J.B 7yle ise BkiFnin
y!lunda 'almak lzm gelir.



Damarlrna *#mle saykal urgl
3i her bir=ne bir kulluk buyurgl

2en damarlarna- g#zel ahlk ve huylarna *il&avuru arlat temiztut.
3i her birine yaa*a$n ileri buyurun*a gn#l rahatl$nla yatrabilirsin.

2aykal " 6ila. Karlalk.
saykal urmak " 6illamak) temizleyi arlatmak



1i'e hlden hale gerek d#esin
Ge'e '!k r#zgr !ndan asn

Buu 3ullu$un kemlt y!lunda ek '!k hlden hle d#ebilirsin.
1i*e /rtnalar atlatabilmelisin.



3a'an gene b<lasn yer kazmayn*a
Ye kal s/i mi !lur kzmayn*a

T!ra$ s#r# ekmeyin*e ne elde ed*eksin-ne bi'e'e*eksin?
3albin ileni (lim ve edeb ile ak !*a$ hline geli k!r ate kesmeyin*e isini-sn
atsa/-tertemiz !lur mu sany!rsun sen?



+$er gen' gerek =se ren* iletgil
7$#t t<tar isen gel gen*e gitgil

+$er hazine n !lsun istiy!rsan muhakkak eziyetini 'eke*e$ini bil-
3ula$na giren $#d# tutarsan gel sen ger'ek ak hazinesini iste ve gere$ini ya-

Gen' " /. De/ine) hazine. Gm#l# hazine. 3enz.
Den* " /. 2knt) zahmet) eziyet. : 0$r) sz. : 7/ke) gazab) hm.



Ber= gel gen*i sna bulduryn
2ana buldurmayan bildireyin

Gel ben usta bir %akk D!stu Yunus +mre !larak bu hazineyi bulmana hizmet edeyim
sana-
@e sana !nu buldurmayan i'inde gizli d#manlarn bildireyim-

Bulym der isen kayy<m u hayy !l
%az=neye vara bevv t bul

+$er 2istemin sahibi ezel-ebed yerinde var ve he diri !lan bulaym der isen sen.
7n*e hazineye var ve ka*sn bul.
0llah Tel&nn b#t#n lemeleri var etmesinde rahmet n!ktas ve kyamete kadar grevli
%ali/esi !lan Des<lullah Asallallahu aleyhi ve sellemB& i bul n*e-
8uhammed= nur ve <ura ula-

3ayy<m " Balang') nihayet ve yeniden !lu gibi hallerden m#nezzeh ve ezelden ebede
kaim) dim ve var !lan 0llah A6.6.B. B#t#n eyann an*ak kendisi ile kaim !ldu$u 6enab-
%ak.

%ayy " Diri) *anl) sa$. : Bir eyi *emF ve ihraz eylemek.

Bevvb " 3a*. : 8enedi*i.



D<r < gevher alsn haznelerden
Buluna *#mle sende kn u ma&den

Bu maden !*a$ndan in*i-gevher gibi s!nu'da ehdetin !la*ak tevhidin i'in gereken
hazineleri al-
Bu Bu hazinein maden kuyusu ve !*a$ sendedir.
0llah Tel seni yaratrken) hakka inan hayr ilemede sana gereke*ek !lan t#m iyi)
d!$ru ve g#zel !lan haslet ve huylar ztlaryla birlikte /tratna-genetik kartna
y#klemitir.
2eni hakk-hayr veya btl-err te*ihini yamakta serbest brak imtihan etmektedir.

D<r " (n*i.
3n " /. Bir eyin menba. : 3uyu. 3aynak. : 8den !*a$. : Bir key/iyetin. Aniteli$inB b!l
!larak bulundu$u kimse.

8a&den " 8aden. : Bir haslet veya hususiyetin kayna$. : %ereyin asl= mekn) menb ve
meFhaz !lan yer. : T!rak) ta) kum gibi maddelerle kark demir vesairelerin
vaziyetlerine de maden denir.



3!lay tert=b ile kim b<la gen*i
5#n yle vramazsn k! sa$n*

3sa y!ldan emek vermeden ala vere ilerle z#y#n derinliklerinde !lan bu kymetli ve
hayat= hazineyi 'karamazsn-
0sla yle varamazsn) bulamazsn ve 'kar kullanamazsn brak b! hayeller kurmay
sen-

2a$n'" (stek) h#lya) d##n*e. 3azan'. 3eder.



2a$n* ile eker kim yedi ye bal
Bahsn vermeyin*e ermedi el

B! b!una sade*e hayal etmekle kim eker yemi de sen bal yiye*ekmisin?
Bedelini demeden uzanan eller krlr bilirsin-



Y#k#n kim ba$lad raygn ekerden
%aber lydk !lsa bulardan

%angi t#**ar bedava ekerden y#k edi de mal sahibi !lmu?
@ar ise biz de duysaydk bir-

Daygn " bedava) u*uz.



4eker de$ild#r#r bu sz#m <*u
1e yedi$im bilir ma&n= bil=*i

Benim anlatt$m neti*ede eker hikayesi de$ildir.
Benim eker de$il de ne yedi$imi mn ehli !lanlar '!k iyi blir ki %akikat-
8uhammed&den bahsetmekteyim-

8a&n= " 8n



Ilur ma&n= sz# ekkerden rak
Bulayn der isen s#kkeri brak

8n sz# ekerle /ilan kyaslanamaz) sen hakikat bileyim) bulaym ve !laym der isen
bu d#nyadaki '!*uklarn kandrld$ eker iini brak artk sen-

2#kker " 4eker.



I ekker sevme kim 8sr&da biter
1eye lyk ise er !na yeter

2en 8srda yetien eker kamndan #retilen ekeri bakta 8edinede yetien ehdet
ekerine bak-
+r !lan ve +renleri izleyenler neyin lzm ve lyk !ldu$unu bilir de eine d#er ve
maksadna er-ge' ular-



1eyi sever isen gzlersin n
2an gr#nmedi ekker *ihn

1eyi '!k sever isen !nun eini brakmazsn-
Y!ksa sana gz#kmedi mi 8nev= Clem?



Da$ u ta !du bize k#lli ekker
D!kuz bin kii !nu her dem $er

Biz %akk +renler i'in sanki da$-ta her yer mn kesti ki d!kuz bin kiimiz her an !
muhteem #lkeyi methedi durmakta her an-



Bu lem ekkerine benzemez !l
2ebildir *#mleye anda eker b!l

Bu lemin ekerine benzemez ve d#kkanlarda satlmaz-
2istemin >lu 2ahibi !nu sebil klmtr ve her insana ayni imkan sa$lamtr.

2ebil " 0'k ve b#y#k y!l. B#y#k *adde. : 0llah rzas i'in su da$tlan yer.



Greyin der isen ka b< *ihn
Tuta $#d#m !l kim !la *n

2en de bu lemi bir greyim der isen bu *ihandan ve *anda derdinden ge'melisin-
Bilirsin ki bu y!lda iki ata binilmez ve kii ikiye bl#nmeden ayni anda iki yne gidemez
kardeim-
Bu $#d#m# Duhu k *an sahileri tuta bilir an*ak-

2an k! dedi$im gybetd#r # k=n
Bu =ki d#meni d!st sanma sakn

Benim brak-at dedi$im gybet ve kindir.
('inde gizlenen ve imtihan ara*n !lan bu iki d#man tan ve sakn ne/sin hev ve
hevesine uyu da d!st sanmayasn-



Bu d#menlerinin sz#n# dinle
Ina gre y#r# dirli$in eyle

Bu d#manlarn sana neyi yatrmak istiy!rlar ve ne diy!rlar iyi dinle ve anla da !na gre
y!lunu se d#zenini kur-



3am< d!$an g#n#n ge*eye benzer
1eye benzedeyin ye neye benzer

Inlarn sz#ne uyrsan her d!an g#n#n ge*eye benzer.
@e sen kime benzedi$ini bile bilemez hle gelirsin.



Gz# y!k yer iler d#nyy grmez
D!$ar ay u g#ne !l n grmez

2anki kr !lmu da d#nyay grmez hle getirir.
0y-g#ne d!$sa da ! an asla gremez.



0nun'#n gzleri hi*b i'inde
3alr zulmt ile !l hb i'inde

Inun i'in gzleri erdelidir.
I ga/let uykusunda kalmtr karanlklar i'inde.

%i*b " Kerde. 7rt#. %il. : >tanma. 3endini kusurlu bili insanlar arasndan 'ekilmek. :
8enFetmek. : 0llah ile kul arasndaki erde. : 2etretmek. Gizlemek.
;ulmt " 3aranlk. : 8*" 2knt.
%b " /. >yku. D#Fy.



3ula$ =iden ekl=ni grmez
3i grmek d !na uyuvermez

3ula$ iiti de kendi hlini grmez ve grmek kelimesinin ismi bile !na uymaz.

>ymak. Gere$i gibi ie yaramak.



Inu gstermeyen kin ile gybet
I sa$n'tan san hayht heyht

Inu gstermeyen kin ile gybet.
Bu hayal ve h#lyadan sana kalan sade*e heyht ki heyht-

2a$n'" (stek) h#lya) d##n*e. 3azan'. 3eder.

%eyht " Tene//#r ve tehass#r i/de ederN Usakn) savul) yazklar !lsun) uzak !lU
mnalarna geldi$i gibi) daha ziyadeN +yvah) yazk) ne yazk) ne kadar uzak... gibi
mnalar i'in sylenir.



Gz#n grmez der isem kakysn
I damardan ben= h!d d!kuysn

4imdi sana gz#n grm#y!r desem kza*aksn-
I huyundan d!lay beni iyi*e bir benzetesin-

3akmak " 7/kelenmek) kizmak. (tiraz etmek) kar gelmek. 0zarlmak) tekdir etmek.
Damar " %uy) miza') yardl.
%!d " 3endi.



1i*e gz a$rs senin i'inde
Yeriler !turur seninle g#nde

1i*e gz a$rs senin i'inde gizleni senden beslenmekte ve yaamaktalar.
%er g#n sana i kesmekteler ve mutsuz klmaktalar.


Bakar l# gibi gz#n nuru y!k
7z#n# grmeyen ne gre ayruk

Gz#n tk bir l# gibi bakmakta gz#y#n nuru y!k.
3endi z#n# grmeyen gn#l gz# kr !lan yaban*y-d#man nasl se'ebile*ek?



2ana kil deme seni unuttun
1e dese k=n # gybet !nu tuttun

2en kendini untmu bir kii !larak yaay giderken sakn kendine bir de akll /elen
deme-
3in ile gybet ne emrederse sen he !nu yatn-

Ckil " 0kl sahibi) akll.



1e iin var senin senden /ar=da
0mel eyle amel seninle g=de

1e iin var senin u'mak-ka'mak gibi y#*elik hikayeleri ile?
2en adam gibi kullu$unu emredildi$i kadar ya 2alih amel ile de seninle gide*ek !lann
!nlar !ldu$uny bil-

Ear= " Eari&. Y#*e nesne.



1i'e bir grmemek a'gl gz#n#
Id i'inde k!dun sen kend& z#n#

Bu nasl ga/let krl#$# ve hakikat grmemekte direnmek artk a' gz#n# m#r bitiy!r-
2en daha bu d#nyada iken ilediklerinle kendi z#n# atelere gmd#n yanmaktasn be
adam-



3ii kim !la !l kendiye d#men
3egez de$il kim !nu k!ya d#men

Bu nasl seninki ki) kendine kendin d#man !lman an*ak ger'ek d#mann !larak eytan
isteyebilir ve seni bu hle ! getirebilirdi-

3egez " Dilek) istek.



Gz# grmez kii sevgiden rak
3an d!st kandasn sen gz#n a' bak

Gn#l gz# kr !lan ! ki sevgi ve muhabbetten uzak durur.
%ani neredesin sen d!stum?
Yan da gz#n# a'-
2ana hizmet i'in ben buradaym-


Gremeden gz#n n&anlya gn#l
3ab<l etmezse gz neyleye gn#l

Gn#l gz# grmeden gn#l neyi nasl anlasn?
3a/a gz# bile bakt$n grmeyi kabul etmez ise gn#l ne yasn-

1&anlya " 1e anlaya.



3amu sevgi dedin evvel gz alr
Kes !ndan sevgiyi gn#lde kalr

B#t#n sevgiler i'in ge'erlidir ki n*e gz gr#r) se'er ve sever.
Indan s!nra gn#l sever de sevgili !lur.



Gz# grmez kiinin sevgisi y!k
Gz# !landurur sevgi ile t!k

Gz# grmeyen kimsenin sevgi bazar y!ktur.
2evgiden mahrum bir eg!isttir.
0ma bakt$n gren gz# !lan sevgi ba$dr ve sevgi ile daima d!ludur.
Bast$ her yer sevgi bah'esi !lur da sevgi 'i'ekleri a'ar.



3!yan kymet gz !lur her neseye
3i kymetsiz kim !la baha saya

%er eyin kymet ve de$erini bi'en daima gzd#r.
Y!ksa kymetsiz bir eyi ahal sayar ve yanlr.
%ayr brakrda errin eine d#er-

Baha " Bedel) eder.



Gz# y!k kii neye kymet ede
2!$ulmu kuyudan kim s< ilede

Gz# !lmayan kii nasl kymet bi'e*ek?
2uyu 'ekilmi kuyudan su 'eke*ekmi de sulana*akm?

2!$ulmak " 2uyu 'ekilmek) kayna$ yitmek ya da kurumak) /eri gitmek) s!lmak) snmek.



Gn#l kaabil gze /yz de mutlak
+rer i-ke *ana yle !l*ak

Gnl#n arzularn kabul edeb gze muhakkak akn /eyzi) b!lluk ve bereketi ular.
@e bu g#zellikleri *ana arma$an eder de *an 8uhammed= 8utluluk duyar.

3aabil " 3abul eden. Ilabilir) istidatl) m#mk#n !lan) nde ve ileride !lan.

Eyz " Eeyiz. Eeyz. A6." E#yuzB B!lluk) bereket. : (lim) ir/an. 8#bareklik. : 4an) hret. :
(hsan) /azl) kerem. Y#ksek r#tbe almak. : 2uyun '!$al 'ay gibi tamas. 5!k akar su. :
Bir haberi / etmek. : ('indeki d##n*esini izhar etmek.

Ki-ke " 0rma$an.



Gz# y!k k=inin sevmek nes=dir
Gn#l kul !lsa gz#n /itnes=dir

Gz# kr kii grmedi$ini nasl seve*ekmi?
Gn#l kul da !lsa gz#n /itnesi ile imtihan !lur.

Eitne " (nsann akl ve kalbini d!$rudan d!$ruya) hak ve hakikatten satra*ak ey. :
8uhrebe. : 0zdrma. : 3arklk. 0ra b!zmak. Dedik!du. : 3#/r. Eikir ihtil/. : 4ikak.
3avga. : Delilik. : 8ihnet ve beliye. : 8al ve evld. : K!tada altn ve g#m## eritmek. :
(mtihan ve te*r#be etmek.



2<ret gz# de$il b< gz dedi$im
Bilirim ben neden ne istedi$im

Benim gz dedi$im s<rete-da ait ka/a gz# de$ildir.
Ben s=rete-i'e ait !lan kalb gz#nden bahsediy!rum.
Ben %akk +renlerden Yunusum-
1eden d!lay neyi istedi$imi ve ne dedi$imi bilirim.
+renler huzurunda ve terbiyesi altnda bu tlim-$retim ve terbiyeyi-e$itimi grd#m ve
baardm #k#r.



Gz !ldur kim m#dm !l *n gre
Ear=dadr kula sultn gre

Ben !na gz derim ki daima *ann gre bile-
Bu bir /arz- ayn gibi kesinlikle her an) her yer ve her hlde 2ultan gre-


Ear=da " Eerda. /. Yarn. Bug#nden s!nraki g#n. : 0rab'ada" Bir !larak. Tek !larak.
Ear=da " Eerd. Yarn. Gele*ek zaman) ti. Ciret) kyamet.



Bu ba gz# de$il !l *an gz#d#r
3imin *n var ise !nu gr#r

(te bu ba gz# de$il *an gz#d#r.
3imin ki *an ger'ek diri ise !nu gr#r.



Ilar kim !lalar *an yumuunda
3a'an hergiz !l d#ny iinde

Inlar ki *an hizmetinde !lanlardr.
@e hi'bir surette d#nya iinde !lamazlar.

Yumu " %izmet.
%ergiz " /. 0sl) katFiyyen. %i'bir suretle.
3a'an " @atka ki) ! zaman.



>lu dirlik gerek !l emr-i *na
1e d#ny hret !nu duyna

Bunun i'in >lu 8uhammed= dirlik ve d#zeni temin etmek gerek k) *ann emrini ne/is
yerine getirsin-
Bu emri duyan bu emirin gere$ini yamaktan d#nya ve Chiret geri durduramaya-



6an y!k kiinin uykusu kanmaz
3i *anl arma$n uykuya banmaz

6an bu lemde l# de dirilmeyen kims bu ga/let uykusuna kanamaz.
6an dirilen ise bir daha bu ga/let uykusu bata$na arma$n bile batrmaz.
Des<lullah Asallallahu aleyhi ve sellemB" ,(nsanlar uykudadr. 7ld#kleri zaman
uyanrlar-. buyurmutur.



7m#r ge'ti dah uyanma$n y!k
3in # gybet s<yuna kanma$n y!k

2enin mr#n bile ge'ti gidiy!r daha uyanmaya niyetin bile y!k.
kin ile gybet suyuna kand$n y!k.
Deniz suyu gibi i'tik'e susuy!rsun.
2usadk'a i'iy!rsun kin ile gybeti sen-

L'y#z altm damar uykulad
Gidi kervan y#k#n ybanda kald

L' y#z altm ahlk-huy damarn !ldu$u gibi uyumu kalm.
%albuki hayat kervan kalkt '!k y!l ald.
2en y#k#n srtnda yaban ellerde kaldn tek bana ve 'resiz.
+rnlerin Tevhid kervanna katlamadn gitti ga/lat uykun y#z#nden.



Dah yuyulmad !l kin damr
Y!lnda aybnn har*!ldu var

+n kt#lerinden !lan kin damaruda hen#z temizlenmedi.
+renler huzurunda ve terbiyesi altnda ilim tlimi-$retimi ve edeb terbiyesi-e$itimi
grerek merhamet ve muhabbet damarna dn#medi.
3in ve yat$ aylarn y!lunda sen elde !lan t#m varl$n-iyilik i'in emeneten verilen
imkan ve letleri har*adn.
.
Destan- 0kl-2
D=lersen gybeti ben bildireyin
4akaavet erdesini kaldrayn

2en hazrsan sana %zr gibi yetii gybet kt#l#$#n# bildiri anlataym.
2kntlar i'inde ikayetlerin erdesini kaldraym.


4akaavet " %er 'eit kt#l#k i'inde !lmak. Bel ve zillete d#mek. 2kntda kalmak. :
%aydutluk) ekiyalk.



Demek grd#$#n# gybet bu mutlak
3i erdelilere sbit de$il %ak

%er grd#$#n# herkese sylemek kesinlikle gybettir.
3i erdeli !lanlara hak geli karar klamaz.



Dese grmese b#htn- azimdir
Buyuran byle 3ur&n- 3adimdir

Grmedi$ini syler ise bu b#y#k bir i/tiradr.
Bunu byle buyuran 3ur&n- 3adimdir.

$ ( # ) *+, ) - . - % / & *)% & 01 2 3)4 & ) - . )+$
,@e mey yeksib hatiyFeten ev ismen s#mme yermi bihi berien /e kadihtemele
b#htanev ve ismem m#bina " 3im kastl veya kastsz bir g#nah kazanr da s!nra !nu bir
su'suzun #zerine atarsa) muhakkak ki) b#y#k bir i/tira ve aa'k bir g#nah y#klenmi
!lur.. ( 5is 4/&&2

Lhtan " (/tira. Birisine yalandan bir ey isnad etme. Birisini su'lu gsterme. : Dalgnlk. :
8edh< ve m#tehayyir !lma.



Ear=da her kiiye kend# sz#
Bakar kend# y!luna kend# gz#

%er kiiye kendi sz# en ge'rli !lan szd#r.
%erkesin kendi gz# kendi gitti$i y!la bakar.

Ear=da " Eerd. Yarn. Gele*ek zaman) ti. Ciret) kyamet.



3a'an kim gz gn#lden d!$ru bka
(itmez kula$na hakk 'ka

1e zaman ki gz gn#le dnd# ve bakt ise sanki kula$na hakk 'aklm gibi baka sz
duyamaz.



5# haktan gayr sz# y!ktur ayruk
%ak duyan kiiler hak ile t!k

Byle !lun*a haktan baka sz# y!ktur artk.
%akk duyanlarn gz# gnl# hak ile t!k !lur ve dardan dile$i kalmaz.


3!gl ayruk sz# sen seni gzle
2enn s#'un ile sen seni y#zle

Brak baka szleri sen) kendine bak-
2enin su'larn dkte n#ne sen kendini kendile y#zletir"
,1asl yatn bu ileri ve s!nu*ularn d##nm#y!r musun?. de.

0yruk " Baka) di$er) gayr. 0rtk) Bundan s!nra) bir daha.


3imesne s<'la kimse knanmaz
3i= ayruk su'unu s<' sanmaz

3imsenin iledi$i su' ile kimse knanmaz-
%i' kimse de bakasnn su'unu kendi su'u kabul etmez-



2an b=gne s<'undan hat y!k
8eyil y!k kimseye t an y!k

2eninle alkas !lmayann su'undan sana bir hata gele*ek de$il.
Ynelmeyen kimseye ! ynden ba$-ihsan da y!ktur.

B=gne " 3aytsz. 0lkasz. : 0ldrsz. Yaban*. D#nya ile alkay kesmi !lan.
Ct " @erme. Ba$lama. Bahi. J#tu/. (hsan.



0yr$ syleyen kendin unutur
3i zira su'ludur s= kul<dur

Bakasnn su'larn dk# sayan kendininkileri unutur.
0slnda ise bizzt kendisi de su'ludur ve %akkTel&nn as= kuludur.



2eze y!l y!kdurur kim sylene b!
8e$er sz hak !l hem hak !l g<

>yanmayan ve uyarlamayanlara i'in sylenen sz b!una ve yazktr sze-
8e$er ki syleyen hak syleye dinleyeninde kula$ hakka kaal !lmaya-

G< " 3ulak



1i*e sz#n var ise sna syle
2ansn halkssn nengle gamnla

%er ne sz#n varsa n*e sen kendine bir syle Ogere$ini de ya ki kendini bun*a ay
iler ve $amlar i'inde hakl sanmayasn-

1eng " 0y) utanla*ak ey. 0r) haya.



1e h*ettir san kimse haberi
Ear=da *#mleye kendi bazr

1e gerekir sansa bakasnn iyi-kt# haberi-
%erkesin sade*e kendisine ait kendi kulluk imtihan bazar9



7z#n# gzleyen kimseye bakmaz
Dah n&i der isen !l yna akmaz

3endi z#ne bakan kii kimseye bakamaz-
@sen !na neiler anlatsan da ! tara/a baktramazsn-
3endi iine bakar-



3! ayruklar sz#n# sen seni g#t
3nma kimseyi sen =it $#t

Brak bakalarnn ne dei$ini de sen kendine sahib !l-
Gel sen %akk&n %alkn knama da $#d#m#z# duy-



2ana kimse su'u bir zerre ermez
2ana ayruk yedi$i 'eni vermez

2ana kimsenin su'u zerre kadar bile ulaamaz.
+$er sen bulatrmaz isen-
2ana bakasnn yedi$i naneden bir ziya/et var m?

5eni "5en. A5eenB /. Bayram) =d. : D#$#n. : ;iya/et) len.



2en ayruk yedi$iyle d!ymaysn
Inunla *im # mr# yuymayasn

2en bakasnn yedi$i ile d!yuy!r musun?
Inun yedi$i ile *ann ve mr#n tertemiz ge'er sanma-



1i'e vrelikle sna byle
Bir iki g#n n&!l !lsan seninle

Bu yat$n saysz ba b!luklarla mr#n ge'erken) bir iki g#n#n# ayr da kendinle
ilgilenseydin keke-

Cvre " /. Bab!) serseri) b! gezen. (siz g#'s#z.



Dah b=r g#n sana stamadn sen
Dah bir g#n da$ndan amadn sen

Bir g#n bile kendini kendin karna alda z eletiri yamak i'in satamadn-
Daha bir g#n bile kendinin Benlik Da$n a aynann arkasna ge'emedin tevhid
d!ru$undan 2rr 2ahillerini seyredemedin.



1&!l bir g#n e$er k#/r#n yenesin
2en erh eyleyi sen= bilesin

1e !lurdu ki bir bu gizli k#/r#n# yenseydin-
3endini kendine a' anlatsan ve anlay da kendini bilseydin.

4erh " 0'ma) geniletme. : 0'klama. 0nlalan anlatma. Bir yaz veya k!numay k!lay
anlalmas i'in izah etme) ta/sil etme. : Bir eyi dilim dilim kesme. : B!llatrma. : Bir
m#kil ve m#bhem makaleyi a'klama) kei/ ve izhar etme. : 0'klanm yaz) risale.



($en vresin dlenme$in y!k
3i kend# kend#ni hi' anma$n y!k

5!k akn ba b!sun d#zele*e$in #heli belki de !lmaya*ak-
5#nk# kendi kendini hatrlad$n bile y!k hen#z-

($en " Ye$in. Yi$in. Lst#n) baskn) iddetli) kuvvetli) galib.



+$er grseyidin kend# zevlin
3imesne anma$a kalmazd hlin

+$er sen nasl bir bataklkta b!$ulu y!k !lu gitti$ini ger'ekten gre bilseydin)
kimselerin de$il m#/ettiive m#/t#s# !lmak adn bile anamazdn-



+$er grsen yar$n klaydn
%isbn senin sen laydn

Bunu byele gr# iin nemini anlasaydn tez elden y!luyun az$n hazrlardn.
@e s!nu'ta karlaa*a$n hesabn daha burada ve elde d#zeltme imkan varken
yaardn.

Yark " %azrlk.



2adet !lsa %ak verse bas=ret
G#reydin ne klur sna bu gybet

Bir saadet r#zgr esse de sana %akk A**B bas=ret verse.
Bu ileriyi gr##nle keke bir grseydin gybet sana neler etmektedir-



1i'e yl bir ki= gybete uymu
2er-en*am kbet kend#y# duymu

1i*e yllar b!yu gybete uymu bir kii ald$ ibret dersleri sayesinde kendi z#ndeki
D!st&un sesini ve sz#n# duydu.

2er-en*am " /. Baa gelen) batan ge'en ibretli hadise. : Bir iin s!nu. : @akFa.
Ckbet " Bir eyin s!nu. 1ihayet. 1eti*e) s!nu'.



Ke=man !ldu vu dil-teng # gam-k=n
1eler etmei !na b< gybet < k=n

5!k iman !ldu ki $am-kin i'ide gnl# daralm hlde.
3in ile gybetin kendisine asl kt#l#kler etmi !ldu$unu grd#.

Dil-teng " Gnl# dar) sklm.



Dey# ahvlini derdin yen=ler
0kl ahenehinden 're diler

Derdli llerini anlatarak derdini yeniler.
0kl 4ahlarahndan derlerine 're diler.

4aheneh " /. Kdiahlar diah. 4hlar h. +n b#y#k diah.



3am< vas/ vu arz-i hli !ldu
0kl ne dedise gz yumdu kald

B#t#n s/atlarn gz n#ne seri arzetti.
0kln szlerine gz yumdu dinledi.

0rz-i hl " %alini arzetme. (stida. 0rzuhal.



(= d!$rulu$a buyurdu akl
Y#r# imdi bun ta&*il yari kl

(lerinin d!$rulu$a ynelmesini emretti akl.
,Y#r# a*ele git imdi d!$rulu$u ileriyin yri kl-.

Ta&*il " 0*ele ettirme) hzlandrma.



3$rd d!$ruluk yrenlerini
7z#yle samasz varanlarn

D!$ruluk da yrenlerini 'a$rd.
7z#n#n d!$ruluk usulasyla d!sd!$ru samadan varanlarn9

3$rmmak " 5a$rmak.



Gr imdi d!$ruluk bir neler eyler
Ykar gybet evin kar yer eyler

Bak imdi d!$ruluk neler etmekte.
Gybet evini bana ykar da kara t!rak eyler.


D!$urluk *#mlesinden y#ksek #zer
D!$urluk besleyenler arta gezer

2ular ne kadar kabarsa da d!$ruluk daima yukarda y#zer ve asla batar.
D!ruluk g#neini beslayenler iik kanatl ak atalaryla 0r&ta gezerler.



8ahal mi ar y /er d!$rulra
@erir kend<li$ini eh bulra

D!$ru !lanlara 0r ve Eer yer-makam !lur sanma-
2istemin sahibi kendi zellik ve g#zelliklerinden vereektir.
Bu D!st derviin D!st dile$idir.

0r # /er "A0r u zeminB 0r ve yery#z#.



0kdr d!$rulu$a d!$ru *anlar
D!$rulu$u bulur d!stu sevenler

D!$rulu$a d!$ru *anlar ktr.
D!stu zden sevenler I&nun tek y!lu !lan d!$rulu$u-2rat- 8#stak=mi bulurlar.


2adkdur d!$rulukda iyi k=i
D!$ruluk dirli$i ebedi kalur

(yi !lan kii d!$ruluk yamakda sadakat gtrir.
Byle*e d!$rulu$u ebedi kalr ve y!lu he a'k kalr.



Eid= *nm san ey d!$ru vran
8#hede bulur !nu baaran

+y d!$rulu$u rehber eden dervi-
2ana *anm /ed !lsun-
Grerek kesin inamay bulur bunu baaran-


Eid= " Eed. 6ann verme) *ann /ed etme) kendini kurban etme.

8#hede " Gzle grmek. 2eyrederek anlamak. 2eyretmek. : 8uayene) k!ntr!l.



+zel ebed ne !l d!$rulara
;ahir btn hi*b !lmaz bulra

+zel ebed ne !la*ak d!$rulara.
;ahir btn erde !lmaz bunlara.



(ki lem bir !ddur bir nazarda
3i birdir d!$ruya imr<z u /erd

Bir bakta iki lemi bir atete yakar.
3i bug#n ve yarn birdir d!$ruya.

(mr<z u /erd" Bug#n ve yarn.



3i d!$ru hlin= yarna k!ymaz
Bug#n yarn demek !l hle uymaz

3i d!ru !lan) d!$ru !lmahlini yarna brakmaz.
Bug#n yarn demek !l d!$ruluk hline uymaz.


1ey=se zhirin btnn !ldur
1ey=se endien !l yan y!ldur

;hirin ne ise btnn !dur.
1e ise d##n*en-skntn) y!lun ! yanadr.


3amuya d!$ru dersin d!$ruysan
Bulunmaz d!$ruluk sen e$riy=sen

2en d!$ru isen herkese d!$ruyu dersin.
Bulunmaz d!$ruluk sen e$ri isen.


Y!l gitme sen e$ri ey yegne
2enin dirli$ine sensin behne

+y tek bana kendi imtihann veren dervi-
2en sakn e$ri y!la gitme-
2eni d#nya) din ve Chiret hayatnn iyi yada kt# !lmasnn tek sebebi kendinsin.

Yegne " Tek) bir.
Behne " ahane. /. @esile. 2ebeb. : Yalandan z#r. : 3usur. 1!ksan. : Garaz.



3am<lar gz gib=dir sen bak*
2enin gz#nd#r#r seni 'ak*

%erkesler gz gibidir sen ise baklansn.
2enin gz#nd#r sana zarar-/ayda vere*ek !lan.



1eye kim bkar isen y!l y#z#nd#r
3ime ne sanur isen kend&z#nd#r

%er nereye bakarsan gide*e$in y!l y#z#n# dd#$#nd#r.
3imi nasl bilir isen kendi z#n gibi bil-



+$er bin y!l ka'sn senden <tmez
0melindir bile kan*asna gitmez

+$er bin yl da ge'se senden vaz ge'i gitmez.
0melin seninle beraberdir bakasna nasl gider.

Ytmez " Yiymez) kayb!lu gitmez.



D!$urluk hil&atin !l vakt giyesin
%as u m har*ya d!$ru d!$ru diyesin

D!ruluk ka/tann ! vakit giyesin.
D!$ruyu k!nu da herkesin iine yarasn-hizmet et-

%il&at " Y#ksek makamdaki zatlarn be$endi$i kimseye ve takdir edilen zevata giydirdi$i
kymetli) s#sl# elbise. 3a/tan.


D!$urluk gstere gz bkna
3i senden *#mle yvuz i tana

D!$ruluk gster ki gz#y#n bakna
3i senin z#ndeki yaramaz iler kayb!lu gide.



5er$ yak*ak karanu ka'ar
7z# gyner bize nur bbn 'ar

Jambay yakn*a karanlk ka'ar.
Jambann-'rann z# gyner de nura dn##r nur kasn a'ar.

Bb " 3a. : 3sm. : 8evzu. : Easl. Bl#m. Kar'a. 3itab. : %ususi madde. : 2$na*ak
yer. : (. : 4ekil. : Tvbe.



2ze trih yedi y#z yed=yidi
Yunus *an bu y!lda /idiy=di

2z#m#z# syledi$imiz tarih yedi y#z yedi idi.
Yunus&un *an bu y!lda /ed idi9

5rak yand delil d!$ru bulundu
+v aydn !ldu ve a$r y!lundu

Gn#l 'era$ yand-gnle 8uhammed G#nei d!$du ve d!sd!$ru y!l bulundu.
Beden ve *an evi aydn !ldu nur-u 8 ile d#manmz y!lundu-gitti.



5rak ded#$#n =man n<r- mutlak
(manlya didrn gsterir %ak

5era$-lamba dedi$imiz) iman !lu 1ur-u 8utlak !lan 1urullahtr.
Bu imanyla *emlin gsterir %akk Tel %azretleri.



Il a$r dedi$im 4eyyan&dr azar
3i dem-be-dem i'inde /itne d#zer

I a$r dedi$imiz eytandr azar durur.
@akit vakit insan i'inde /itne-/esad d#zenler durur.

4eyyan" 4eytan.
Dembedem " /. Bazan. @akit vakit. 0rasra.



8akaamn ykarsan tat =le
8urdna eresin devlet =le

2en insanlk makamn Dabb#l lemine kulluk itat ile ykarsan
8uradna dervilik devleti ile erersin.



(y gaa/il bilmedin mr#n ge'esin
+zel eli kamu aybn a'asn

+y ga/il-
Bilmedin gitti mr#n ge'e*ek-
%akk Tel %azretlerinin ezel eli herkesin n#nde aylarn a'a*ak-

0yb " 3usur. Jeke. >tandra*ak hal.



0zn-azn bu mr#n ge'es=dir
2!rarsan sen bu yn n=*es=dir

Yava yava bu mr#n ge'e*ektir.
2!rarsan sen bu ayn ka'dr?


Temet&ir O Dislet&in O1ushiyye bi avn&illahi&il- 8elik&is-2amadiyya %miden ve 8usalliyan
li&llh

3endisi i'in ibadet edili namaz klnan ve hamdedilen +l- 8elik#&s-2amed&i yardmyla)
hamd ve kulluk ibadetlerimle nasihatler kitab tamamland.