BAB 1: KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

1. a. Apakah maksud imperialisme? (Rujuk B/T m.s: 3)

Imperialsime merupakan dasar sesebuah Neara meluaskan penaruh dan !ila"ahn"a
denan menjajah neara lain un#uk kepen#inan #er#en#u.
b. $enaraikan kuasa%kuasa Bara# "an #erliba# denan imperialisme di Asia Tenara.
(Rujuk B/T m.s: 3)
&'r#ual
$epan"'l
Belanda
Bri#ain
&eran(is
Amerika $"arika#
(. Terankan )ak#'r%)ak#'r "an men"ebabkan imperialisme Bara# di Asia Tenara.
(Rujuk B/T m.s: *%+)
,eka"aan Asia Tenara
% ,edudukan "an s#ra#eik di an#ara #imur dan bara#
% &asaran "an luas: -hina dan India
% Tanah "an subur
% ,a"a denan bahan men#ah un#uk keunaan sek#'r perindus#rian "an pesa# berkemban di
.r'pah
&erkembanan dan kemajuan dalam sis#em penanku#an dan perhubunan
% &enunaan kapal !ap (enjin): dapa# menanku# mua#an "an lebih ban"ak
% /emper(epa#kan perjalanan an#ara Bara# denan Timur
% &embukaan Terusan $ue0 1123 memendekkan jarak perjalanan an#ara Timur dan Bara#
% &erjalanan lebih selama# dan menjima#kan k's
% &en(ip#aan #elera)
% ,uasa%kuasa imperialisme dapa# memberi arahan kepada pea!ai%pea!ai mereka di #anah
jajahan denan lebih (epa# dan berkesan
% Ahli%ahli perniaaan di Bara# dapa# berhubun denan !akil%!akil mereka di Timur
% 4rusan perniaaan menjadi lebih mudah dan perdaanan an#arabansa menjadi lebih pesa#
&ersainan kuasa%kuasa Bara#
% $emakin luas #anah jajahan5 semakin #ini sanjunan #erhadap kuasa Bara# #ersebu#.
% /elambankan kekua#an dan keka"aan kuasa Bara# #ersebu#.
Beban 'ran pu#ih dan #uas men"ebarkan #amadun
% Bri#ish dan Belanda mendak!a mereka lebih maju dan ber#amadun ber#anunja!ab
memimpin 'ran Timur ke arah kehidupan "an lebih sejah#era
% &eran(is pula inin men#amadunkan 'ran Timur
% /ubalih ,ris#ian berpendapa# mereka ber#anunja!ab men"ebarkan aama ,ris#ian
kepada penduduk di #anah jajahan
Re6'lusi perindus#rian
% $ejak Re6'lusi &erindus#rian5 pen(apaian Bara# dalam bidan sains dan #ekn'l'i #elah
mendahului neara lain
% ,e"akinan 'ran Bara# meninka# un#uk melakukan apa saja demi kebaikan mereka
Apabila kuasa%kuasa Bara# menuasai Asia Tenara5 sis#em bir'krasi Bara# #elah
diperkenalkan un#uk menan#ikan sis#em pemerin#ahan beraja77..(B/T m.s: 1)
8. a. Berdasarkan pe#ikan di a#as5 huraikan (iri%(iri umum sis#em bir'krasi Bara# "an
diperkenalkan di Neara%neara Asia Tenara.
(Rujuk B/T m.s: 1)
&enubuhan ,erajaan &usa# hasil pen"a#uan !ila"ah%!ila"ah di #anah jajahan
&elan#ikan 9aben'r :eneral sebaai ke#ua pen#adbir di #anah jajahan
&elaksanaan pen#adbiran melalui bir' (jaba#an)
&elan#ikan pea!ai Bara# sebaai ke#ua bir'
&enenalan undan%undan Bara#
3. a. Terankan sis#em pemerin#ahan di ;ilipina sebelum keda#anan kuasa $epan"'l.
(Rujuk B/T m.s: 1%3)
% #erdapa# daerah%daerah ke(il dikenali <barana"= dan diperin#ah 'leh 'l'nan da#u
% di sela#an kepulauan ;ilipina !ujud kerajaan%kerajaan Islam
b. Terankan sis#em pemerin#ahan di ;ilipina selepas keda#anan kuasa $epan"'l.
(Rujuk B/T m.s: 1%3)
% sis#em pen#adbiran berpusa# % 9aben'r :eneral sebaai pemerin#ah #er#ini
% ,e#ua >a#uk Bandar sebaai pen#adbir !ila"ah
% 9aben'r ,e(il sebaai pen#adbir Bandar
% pen#adbiran perinka# #empa#an dilaksanakan dalam $is#em .('mienda iai#u barana"%
barana" "an disa#ukan. Ia dike#uai 'leh .('miender'
% perubahan ini #elah men"ebabkan kemer's'#an sis#em pemerin#ahan #radisi'nal dan
penaruh 'l'nan da#u.
?. a. Terankan sis#em pemerin#ahan di Ind'nesia sebelum keda#anan kuasa Belanda.
(Rujuk B/T m.s: 3)
% #erdapa# beberapa kerajaan berasinan5 (#h: /a#aram dan Ban#am
% kerajaan dike#uai 'leh raja dan diban#u 'leh 'l'nan pembesar
% pemerin#ahan #empa#an dike#uai 'leh pembesar daerah a#au bupa#i (di :a!a)
b. Terankan sis#em pemerin#ahan di Ind'nesia selepas keda#anan kuasa Belanda.
(Rujuk B/T m.s: 3)
% Belanda membahaikan pen#adbiran kepada pen#adbiran pusa# dan pen#adbiran #empa#an
% pen#adbiran pusa#: dike#uai 'leh 9aben'r :eneral
% pen#adbiran #empa#an: pembesar #empa#an denan pena!asan pea!ai Belanda
% :aba#an ,erajaan di#ubuhkan: :aba#an pelajaran dan :aba#an &er#anian
% penubuhan >e!an Tempa#an: ber#indak sebaai penasiha# pen#adbiran Belanda #e#api #iada
kuasa perundanan
% penubuhan @'lksraad: merupakan /ajlis Rak"a# "an dianap sa#u lankah kearah
kemerdekaan % hasil desakan $areka# Islam
*. a. Terankan sis#em pemerin#ahan di Burma sebelum keda#anan kuasa Bri#ish.
(Rujuk B/T m.s: 1A%11)
% menamalkan pemerin#ahan beraja di ba!ah >inas#i ,'nbaun
% s#ruk#ur pemerin#ahan:
Raja
/ajlis >iraja pea!ai #ini kerajaan
,e#ua Bandar
&ea!ai >iraja
&embesar%pembesar #radisi'nal
% &enaun kepada $ami Buddha
b. Terankan sis#em pemerin#ahan di Burma selepas keda#anan kuasa Bri#ish.
(Rujuk B/T m.s: 1A%11)
% >inas#i ,'nbaun berakhir B ins#i#usi raja berakhir B pembesar #radisi'nal perinka# pusa#
#erhapus.
% &esuruhja"a Tini Bri#ish menjadi pemerin#ah #er#ini
% &enenalan ak#a: Ak#a ,ampun 4lu Burma 111+ dan Ak#a &erkampunan Burma 1113
% 4ndan%undan Bara# diperkenalkan
% &emerin#ahan daerah 'leh: /"'%'k (&ea!ai Bandaran)
% &enaruh 'l'nan aama mer's'#
% /ajlis &erundanan diperkenalkan
% Beberapa jaba#an di#ubuhkan: :aba#an &erhu#anan5 :aba#an ,esiha#an5 :aba#an &elajaran.
2. a. Terankan sis#em pemerin#ahan di Ind'-hina sebelum keda#anan kuasa &eran(is.
(Rujuk B/T m.s: 11)
% #erdapa# sebuah kerajaan pusa# berkuasa mu#lak.
% pembesar #empa#an berkuasa penuh
% se#iap bir'krasi dike#uai 'leh 'l'nan mandarin
% 'l'nan mandarin di @ie#nam dipenaruhi 'leh sis#em pen#adbiran #anah besar -hina
% kerana dipilih melalui peperiksaan dalam bidan bahasa dan kesusas#eraan -hina
b. Terankan sis#em pemerin#ahan di Ind'-hina selepas keda#anan kuasa &eran(is.
(Rujuk B/T m.s: 11)
% pen#adbiran dike#uai 'leh 9aben'r :eneral di ba!ah ,emen#erian Tanah :ajahan di &aris
% $#ruk#ur pemerin#ahan
9aben'r :eneral
Ce)#enan 9aben'r
Residen :eneral
Residen Dila"ah
% kerajaan pusa#: 4ni'n Ind'(hin'ise
% undan%undan diluluskan 'leh &arlimen &eran(is
% kerajaan #empa#an #idak di(ampuri 'leh kerajaan pusa# #e#api perlu ba"ar (ukai dan sediakan
kerahan #enaa.
+. a Terankan sis#em pemerin#ahan di /elaka sebelum keda#anan kuasa &'r#uis.
(Rujuk B/T m.s: 18)
% di /elaka dan keban"akan Neeri /ela"u menamalkan sis#em pembesar ? lipa#an
b. Terankan sis#em pemerin#ahan di /elaka selepas keda#anan kuasa &'r#uis.
(Rujuk B/T m.s: 18)
% &'r#uis merun#uhkan ins#i#usi beraja
% Belanda mehapuskan ins#i#usi beraja
1. a. Terankan sis#em pemerin#ahan di Tanah /ela"u sebelum keda#anan kuasa Bri#ish.
(Rujuk B/T m.s: 18)
% dipenaruhi 'leh sis#em "an diperkenalkan 'leh &'r#uis5 Belanda a#au sis#em #radisi'nal.
b. Terankan sis#em pemerin#ahan di Tanah /ela"u selepas keda#anan kuasa Bri#ish.
(Rujuk B/T m.s: 18)
% NN$ di#ubuhkan: /elaka5 &ulau &inan dan $inapura
% dike#uai 'leh 9aben'r5 diban#u 'leh Residen ,aunsel'r
% &en#adbiran perinka# kampun dikekalkan denan dike#uai 'leh penhulu
%NN/B: &erak5 $elan'r5 &ahan dan Neeri $embilan
%$is#em Residen diperkenalkan
%NN/TB: ,edah5 ,elan#an5 Terenanu5 &erlis dan :'h'r.
%$is#em &enasiha# diperkenalkan
%Residen dan &enasiha# ini dile#akkan di ba!ah 9aben'r NN$.
%Residen dan &enasiha# ber#uas menasiha#i $ul#an dalam semua perkara
ke(uali hal eh!al aama Islam dan ada# is#iada# /ela"u.
%Beberapa perubahan lain:
E$is#em kehakiman bara#5
Eis#em penu#ipan (ukai5
Epembahaian neeri kepada beberapa daerah5
Epenubuhan balai p'lis
3. a. Terankan sis#em bir'krasi Bara# "an diperkenalkan di Thailand 'leh Raja /'nku# dan
Raja -hulal'nk'rn.
(Rujuk B/T m.s: 18%13)
Pemodenan semasa pemerintaan Ra!a Mon"#$t
% melan#ik 1A 'ran penasiha# Bara# :
ke#uai pelbaai jaba#an
mela#ih pea!ai #empa#an
Bri#ain: penasiha# ke!anan5 pelabuhan5 p'lis.
Amerika $"arika# / &eran(is:
&enasiha# kas#am dan ke#en#eraan
Pemodenan semasa pemerintaan Ra!a C$&a&on"#orn
% /emperkenalkan:
E/ajlis &enasiha# Rendah
E/ajlis /es"uara# Ter#ini
E,abine# /en#eri
% /elan#ik pea!ai dari luar:
Bri#ain: juruaudi# B perbendaharaan neara
% /un(ul pen#adbir baru: pendidikan B ada kedudukan dalam bir'krasi m'den.
1A
.
a. Apakah "an dimaksudkan denan nasi'nalisme? (Rujuk B/T m.s: 1?)
&erasaan (in#a akan bansa dan neara "an memba!a kepada erakan membebaskan #anah
air.
&embebasan daripada:
% kuasa p'li#ik
% (enkaman ek'n'mi
% kebuda"aan asin
b. :elaskan )ak#'r%)ak#'r "an men"ebabkan kebanki#an nasi'nalisme di Asia Tenara.
(Rujuk B/T m.s: 1?%1+)
' Dasar pen!a!aan Barat
&emerin#ahan dan pen#adbiran:
% $is#em bir'krasi Bara# #idak memberi peluan kepada rak"a# #empa#an dalam sis#em
pen#adbiran m'den.
.k'n'mi:
% Rak"a# #empa#an #erus kekal dalam sis#em ek'n'mi "an #radisi'nal "an serba kekuranan.
% >asar ek'n'mi penjajah: menindas penduduk #empa#an.
% $is#em Tanaman &aksa B Ind'nesia
% $is#em &'l' B ;ilipina
$'sial:
% &eraulan penjajah Bara# dalam kelas #ersendiri iai#u sesama mereka dan denan 'l'nan
bansa!an dan pea!ai kerajaan berpendidikan Bara#.
% >asar ke#erbukaan penjajah dalam kemasukan imiran.
' Pen"ar$ a"ama
% Aama sebaai ala# perpaduan dan pen(e#us nasi'nalisme.
% 9erakan Islah di Ind'nesia dan Tanah /ela"u: &an%Islamisme B pen"a#uan dunia Islam
menen#an penjajahan Bara#.
% &ersa#uan Belia Buddha (13A2) di Burma.
% >i ;ilipina: &enduduk #empa#an "an beraama ,ris#ian #elah bersa#u menen#an $epan"'l
kerana mereka dianap kelas kedua.
' Kar(a #es$sasteraan
% Ia diunakan un#uk men"ampaikan mesej:
kesensaraan dan keke(e!aan #erhadap penindasan penjajah5 membanki#kan kesedaran
bansa dan ke(in#aan #erhadap #anah air.
% ;ilipina: n'6el N'li /e Tanere (:anan $en#uh >aku) kar"a :'se Ri0al:
% men(e#uskan erakan nasi'nalisme
% menjadi inspirasi erakan nasi'nalisme di Asia Tenara
% Ind'nesia: (erpen ,erikil%kerikil Tajam dan ,e /akam B'nda kar"a -hairil Anuar.
% Tanah /ela"u: &u#eri 9unun Tahan kar"a &ak $ak'.
' Sistem pendidi#an
% $ikap pilih kasih penjajah dalam men"ediakan kemudahan pendidikan.
% /enu#amakan sek'lah "an menunakan bahasa penjajah sebaai bahasa penan#ar.
% &endidikan perinka# rendah dan #erhad kepada 'l'nan eli# dan penduduk bandar.
% Ind'nesia: anak 'l'nan &ri"a"i diberi pendidikan #ersendiri dan #erasin daripada anak
'ran keban"akan B ber#ujuan pepe(ahkan perpaduan penduduk #empa#an.
% Burma: pendidikan sekular dan pendidikan mubalih #elah menjadi an(aman #erhadap
sek'lah Buddha.
% Tanah /ela"u: lepasan sek'lah 6ernakular sukar mendapa# perkerjaan berbandin lepasan
sek'lah Ineris.
' Kem$n)$&an "o&on"an inte&e#t$a&
% 9'l'nan ini berpeluan melanju#kan pelajaran di Bara# dan di Asia Bara# didedahkan
denan idea )alsa)ah Bara# dan Islam.
% /ereka sedar baha!a penjajah #idak men#adbir #anah jajahan seper#i neara mereka sendiri.
% /ereka memimpin erakan nasi'nalisme: mulan"a menun#u# #ara) hidup dibela5 akhirn"a
mereka menun#u# pembebasan neara.
' Pen"ar$ media massa*
% Akhbar dan majalah men"ebarkan idea%idea nasi'nalisme dan menanam perasaan
an#ipenjajah kepada rak"a# jela#a.
% @ie#nam: Tribune Indiene dan -l'(he ;elee % akhbar berpenaruh.
% Tanah /ela"u: al%Ikh!an5 $audara5 Dar#a /ala"a5 /ajlis B akhbar u#ama.
' Sistem pen"an"#$tan dan per$+$n"an*
% ,e!ujudan perkhidma#an #ele)'n dan #elera) memudahkan hubunan di kalanan
nasi'nalis.
% &embinaan jalan kere#api dan jalan ra"a dapa# menhubunkan ka!asan%ka!asan "an
#erpisah. Ini memudahkan rak"a# dan pemimpin ber#emu un#uk membin(ankan idea%idea
nasi'nalisme.
' Pen"ar$ &$ar
% ,eja"aan :epun mene!askan -hina (113*) dan Rusia (13A*) men"edarkan nasi'nalis Asia
Tenara baha!a neara ke(il mampu menalahkan neara besar.
% &erjuanan /aha#ma 9andhi (India) menen#an Bri#ish jua memberi inspirasi kepada
nasi'nalis di Asia Tenara.
(. Furaikan #ahap%#ahap perkembanan nasi'nalisme di Asia Tenara. (Rujuk B/T m.s: 11)
Tahap per#ama:
% penen#anan mas"araka# se(ara #erbuka.
% bersi)a# se#empa# dan #idak ber'ranisasi.
% )ak#'r pen(e#us: isu kebuda"aan5 aama dan hak pribumi.
% pemimpin: 'l'nan per#enahan "an berpendidikan Bara# dan Asia Bara#.
Tahap kedua:
% lebih radikal dan ber'ranisasi
% pemimpin: 'l'nan berpendidikan dan perpene#ahuan luas #en#an
kebuda"aan dan ilmu pene#ahuan Bara#.
% ma#lama#: menun#u# kemerdekaan dan memben#uk kerajaan sendiri "an
berdaula#.
11
.
a. :elaskan perkembanan nasi'nalisme di ;ilipina. (Rujuk B/T m.s: 11%13)
Tahap per#ama:
% erakan dak"ah "an dipimpin 'leh :'se Ri0al.
% dis'k'n 'leh 'l'nan per#enahan berpendidikan bara#
% #un#u#an: ;ilipina dijadikan !ila"ah sepan"'l
% bansa )ilipina diberikan hak "an sama denan bansa $epan"'l
% diberi kebebasan bersuara
% 1138 B Cia ;ilipina: mendesak perubahan p'li#ik5 ek'n'mi dan s'sial
% :'se Ri0al dibuan di /indana' Bdihukum bunuh.
Tahap kedua
% Andreas B'ni)a(i': &ar#i ,a#ipunan
% perjuanan se(ara radikalG akhbar ,ala"an.
% ma#lama#: men"a#ukan )ilipina dan menun#u# kemerdekaan
% Re6'lusi: 1132 B B'ni)a(i' dibunuh 'leh .mili' Auinald' 113+.
% Auinald' berkerjasama dn Amerika%usir $epan"'l 1131.
% ;ilipina dikuasai 'leh A$.
% Auinald' is"#iharkan kemerdekaan 1133% #idak sah.
% Auinald' di#ankap.
% $eri' Hsmena (&ar#i Nasi'nal) B dilan#ik ke#ua >e!an &erhimpunan
selepas pilihanra"a 13A+.
b. :elaskan perkembanan nasi'nalisme di Ind'nesia. (Rujuk B/T m.s: 13%8A)
%Isu pendidikan B menubah nasib rak"a# ind'nesai
%Raden Adjen ,ar#ini B sebarkan idea melalui penulisan: Fabis elap #erbi#lah #eran /
&enulisan se'ran pu#eri ja!a.
%>edahkan kemunduran rak"a# dan penindasan Belanda.
%&er#ubuhan muhammadi"ah:
I men"ebarkan ajaran Islam sebenar
I menhindari an(aman sekularisme bara# dan kris#ian
I menubuhkan sek'lah5 klinik5 masjid
%&ar#i p'li#ik radikal: sareka# islam
&ar#i k'munis ind'nesia
&ar#i Nasi'nal Ind'nesia
/enun#u# kemerdekaan se(ara lan#an dan kekerasan
&NI: $'ekarn'.
(. :elaskan perkembanan nasi'nalisme di Ind'-hina. (Rujuk B/T m.s: 8A%81)
&el'p'r: 'l'nan bansa!an dan 'l'nan pea!ai mandarin
/emperjuankan pemulihan pemerin#ahan beraja
9'l'nan menenah: memperjuankan pendidikan Bara#
T'k'h: &han B'i -hau B pember'n#akan B aal
Tubuhkan @ie# Nam Juan &hu B'i
>ipenjarakan5 @NJ&F diharamkan
9erakan radikal:
@NJ>> B Nu"en Thai F'( B dibunuh 'leh &eran(is.
&,@ B F' -hi /in B melarikan diri ke F'n ,'n
/aharaja Ba' >ai:
% membua# pembaharuan
% diseka# dan dilaran meliba#kan diri dalam p'li#ik
d. :elaskan perkembanan nasi'nalisme di Burma. (Rujuk B/T m.s: 81%88)
Tahap per#ama:
%perjuanan:
1. 9'l'nan sami Buddha
B menubuhkan &ersa#uan Belia Buddha (13A2).
% #ujuan: menekalkan #radisi Buddha dan memajukan pendidikan di kalanan
rak"a#.
% Isu ,asu#: membanki#kan semana# nasi'nalisme
% (1312) pemimpin radikal: 4 Ba &e
% 138A: /ajlis &ersa#uan Am ,esa#uan%kesa#uan Burma B lebih radikal
8. 9'l'nan eli# berpendidikan Bara#
Tahap kedua:
% mun(ul selepas lap'ran /'n#au%-hels)'rd: Burma belum bersedia memerin#ah
sendiri.
% 138A: Re6'lusi pelajar: menun#u# penubuhan sebuah uni6ersi#i.
% 9erakan sami Buddha: /ajlis Am $anha $ame#i B pember'n#akan $a"a $an
% Cia an#i pemisah B pemisahan denan india han"a akan mele!a#kan
kemerdekaan.
% &erlembaaan Burma 133* B peluan ke arah berkerajaan sendiri
% 9'l'nan Thakin (sis!a0ah uni6ersi#i) &ar#i >'bama Asia"'ne (133*) un#uk
menun#u# kemerdekaan. &emimpin: <Tuan= Aun $an5 ,"a! Nien dan 4 Nu.
% >r. Ba /a! menan p.ra"a 133+ dan menjadi &/ per#ama.
e. :elaskan perkembanan nasi'nalisme di Thailand. (Rujuk B/T m.s: 88%83)
Tahap per#ama:
%,eelisahan rak"a# #erhadap penuasaan p'li#ik dan penen#anan #erhadap raja berkuasa
mu#lak.
%berpendidikan bara#: )ahaman liberal5 sis#em dem'krasi5 sis#em raja berperlembaaan
%Raja @ajira6udh: b'r's5 kelemahan dalam sis#em pen#adbiran.
%&enubuhan &. Rak"a# 1338% Nai &ridi &an'm"'n dan ;ield /arshall &hibul $'nram.
%Re6'lusi Thai 1338%menama#kan sis#em raja berkuasa mu#lak
Tahap kedua
%Rasa #idak puas ha#i rak"a# #erhadap (enkaman ek'n'mi dan kapi#alis Bara# dan 'ran -ina.
%&/ per#ama: &hibul $'nram: luluskan undan%undan men"eka# penuasaan ek'n'mi
'ran (ina5 sek'lah (ina5 akhbar (ina dibubarkan.
%alakkan penduduk pribumi meliba#kan diri dlm ak#i6i#i ek'n'mi.
% ja!a#an #er#ini kerajaan han"a un#uk penanu# aama Buddha.
%menukar nama neara siam kepada #hailand <Tanah Bebas.=
%mendapa# semula !ila"ah di Ind'(hina dan Tanah /ela"u semasa &>,e8 kerjasama denan
:epun.

Wahai Tuhanku, aku berlindung kepadaMu daripada hasutan syaitan. Dan ku berlindung
kepadaMu, wahai Tuhanku, supaya syaitan-syaitan itu tidak menghampiriku.
(Surah Al-Mukminun, ayat 97-9!
Wahai Tuhan kami, "anganlah #ngkau bebankan kami dengan
bebanan yang berat, sebagaimana yang telah #ngkau bebankan kepada
$rang-$rang yang terdahulu daripada kami. Wahai Tuhan kami, "anganlah #ngkau
pikulkan kepada kami apa-apa yang tidak terdaya kami memikulnya.
Dan maa%kanlah kami, serta ampunkanlah d$sa kami dan berilah rahmat kepada kami.
#ngkaulah pen$l$ng kami, maka berilah pert$l$ngan kepada kami untuk
men&apai kemenangan terhadap kaum-kaum yang ka%ir.
(Surah Al-'a(arah, ayat )*!