You are on page 1of 12

Formulario de integrales

c
2001-2005 Salvador Blasco Llopis

Este formulario puede ser copiado y distribuido libremente bajo la licencia


Creative Commons Atribución 2.1 España.
Séptima revisión: Febrero 2005
Sexta revisión: Julio 2003
Quinta revisión: Mayo 2002
Cuarta revisión: Mayo 2001
Tercera revisión: Marzo 2001

1. Integrales indefinidas
1.1. Funciones racionales e irracionales
1.1.1. Contienen ax + b

Z
1
(1) (ax + b)n dx = (ax + b)n+1 + C, n 6= 1
a(n + 1)
Z
dx 1
(2) = ln |ax + b| + C
ax + b a
Z
dx 1 x
(3) = ln +C
x(ax + b) a ax + b
Z
dx 1 1
(4) 2
=− · +C
(1 + x)  1 + x
Z
xdx 1 2 1 1
(5) =− · − · +C
(1 + bx)3 2b (1 + bx)2 2b 1 + bx

1.1.2. Contienen ax + b

Z
√ 2(3bx − 2a)(a + bx)3/2
(6) x a + bxdx = +C
15b2
Z √
x 2(bx − 2a) a + bx
(7) √ dx = +C
a + bx 3b2

1
 √ √
Z 
√1 ln √a+bx−√a + C,
dx a a+bx+
a>0
(8) √ = q a
x a + bx  √2 arctan a+bx + C, a < 0
−a −a
Z √ Z
a + bx √ dx
(9) dx = 2 a + bx + a √ +C
x x a + bx

1.1.3. Contienen x2 ± a2

Z
dx 1 x
(10) = arctan + C, a>0
a2 + x2 a a
Z
xdx 1
(11) =√ +C
(x2 2
±a ) 3/2
x ± a2
2

1.1.4. Contienen a2 − x2 , x<a

Z
xp 2 a2 x
(12) (a2 − x2 )3/2 dx = a − x2 + arc sen + C, a>0
2 2 a
Z
dx 1 a + x
(13) = ln + C = 1 arctanh x
2
a −x 2 2a a − x a a
Z
dx x
(14) 2 2 3/2
= √ +C
(a − x ) 2
a a2 − x2

1.1.5. Contienen x2 ± a 2

Z p 
1 p 2 p
(15) x2 ± a2 dx = x a ± x2 + a2 ln x + a2 ± x2 + C =
2
( √
1 2 2 a2
= 2 x√a + x + 2 arcsenhx + C (+)
2
1 2 − x2 + a arccoshx + C
2 x a 2 (−)
Z p 1 2
(16) x x2 ± a2 dx = (x ± a2 )3/2 + C
3
Z p 1 2
(17) x3
x2 + a2 dx = ( x2 − a2 )(a2 + x2 )3/2 + C
5 5
Z √ 2 2 p
x −a a
(18) dx = x2 − a2 − a · arc cos +C
x |x|
Z
dx x
(19) √ = a · arcsenh + C
x2 + a 2 a
Z p
dx x
(20) √ = ln x + x2 − a2 + C = arccosh + C, (a > 0)
2
x −a 2 a
Z
dx 1 a
(21) √ = arc cos + C, (a > 0)
2
x x −a 2 a |x|

2
Z √
dx x2 ± a 2
(22) √ =∓ +C
2
x x ±a 2 2 a2 x
Z p
xdx
(23) 2 2
= x2 ± a 2 + C
x ±a
Z √ 2
x ± a2 (a2 + x2 )3/2
(24) 4
dx = ∓ +C
x 3a2 x3
Z
x2 xp 2 a2 x
(25) √ dx = x − a2 − arccosh + C
2
x −a 2 2 2 a

1.1.6. Contienen a2 ± x2

Z p
1 p 2 a2 x
(26) a2 − x2 dx = x a − x2 − arc sen + C, (a > 0)
2 2 a
Z p 1
(27) a2 ± x2 dx = ± (a2 ± x2 )3/2 + C
x
3
Z p p
x a2 x
(28) x2 a2 − x2 dx = (2x2 − a2 ) a2 − x2 + arc sen + C, a > 0
8 8 a
Z √ 2 √
a ± x2 p a + a2 ± x2

(29) dx = a2 ± x2 − a ln +C
x x
Z √
dx − a2 − x2
(30) √ = +C
x2 a 2 − x 2 a2 x
Z
dx x
(31) √ = arc sen + C, a > 0
2
a −x 2 a
Z √
dx 1 a + a2 − x2
(32) √ = − ln +C
x a2 − x2 a x
Z p
x
(33) √ dx = ± a2 ± x2 + C
a2 ± x2
Z
x2 xp 2 a2 x
(34) √ dx = ± a ± x2 ∓ arc sen + C, a > 0
2
a ±x 2 2 2 a
Z  p 
dx x
(35) √ = ln x + a2 + x2 + C = arcsenh + C, a > 0
2
a +x 2 a

1.1.7. Contienen ax2 + bx + c

 √
 √ 1
2ax+b−√ b2 −4ac
 ln =
Z 
 b2 −4ac 2ax+b+ b2 −4ac
 2 2ax+b
dx = √b2 −4ac arctanh √b2 −4ac + C, b2 > 4ac
(36) =
ax2 + bx + c  √ 2 arctan √2ax+b + C, b2 < 4ac

 2 4ac−b2
 4ac−b2
− 2ax+b + C, b2 = 4ac

3
Z Z
x 1 b dx
(37) 2
dx = ln ax2 + bx + c − +C
ax + bx + c 2a 2a ax2 + bx + c

Z
x · dx bx + 2c
(38) = 2 +
(ax2 + bx + c) n (b − 4ac)(n − 1)(ax2 + bx + c)n−1
Z
b(2n − 3) dx
+ 2 , n 6= 0, 1, b2 < 4ac
(b − 4ac)(n − 1) (ax + bx + c)n−1
2

Z
dx 2ax + b
(39) = +
(ax2 + bx + c)n −(b2 − 4ac)(n − 1)(ax2 + bx + c)n−1
Z
2a(2n − 3) dx
+ , n 6= 0, 1, b2 < 4ac
−(b2 − 4ac)(n − 1) (ax2 + bx + c)n−1

1.1.8. Contienen ax2 + bx + c

(40)
Z p Z
2ax + b p 2 4ac − b2 dx
ax2 + bx + cdx = ax + bx + c + √
4a 8a ax2 + bx + c
Z
a 0 + a 1 x + . . . + a n xn
(41) √ dx Ver §3.5, pág. 11: método alemán
ax2 + bx + c

Z
dx 1 √ p
(42) √ = √ ln 2ax + b + a ax2 + bx + c + C =
ax2 + bx + c a
 1
√2ax+b
 a arcsenh 4ac−b2 + C, ∆ < 0, a > 0;
 √
1
√ ln |2ax + b| + C,
a
∆ = 0, a > 0; , ∆ = b2 − 4ac

 √1
− −a
arc sen √2ax+b
b2 −4ac
+ C, ∆ > 0, a < 0;
Z √ Z
x ax2 + bx + c b dx
(43) √ dx = − √
2
ax + bx + c a 2a 2
ax + bx + c
 √√ 2
Z  −1
√ ln 2 c ax +bx+c+bx+2c + C, c > 0
dx c x
(44) √ =
x ax2 + bx + c  √1 arc sen √ bx+2c
−c 2
+ C, c<0
|x| b −4ac

1.2. Funciones trigonométricas


1.2.1. Contienen sen ax

Z
dx 1 ax
(45) = ln tan +C
sen ax a 2
Z
1 ax − cos ax · sen ax x sen 2ax
(46) sen2 axdx = · +C = − +C
2 a 2 4a

4
Z Z
n senn−1 ax · cos ax n − 1
(47) sen axdx = − + senn−2 axdx, n 6= 0, −1;
a·n n
Z
1 cos(a + b)x 1 cos(a − b)x
(48) sen ax sen bxdx = − − + C, a2 6= b2
2 a+b 2 a−b
Z Z
1 n
(49) xn sen axdx = − xn cos ax + xn−1 cos axdx
a a
Z X∞
sen ax (ax)2ν−1
(50) dx =
x ν=0
(2ν − 1) · (2ν − 1)!
Z  ax π 
dx 1
(51) = tan ∓ +C
1 ± sen ax a 2 4

1.2.2. Contienen cos ax

Z
1 ax + cos ax · sen ax
(52) cos2 axdx = · +C
2 a
Z
dx 1  ax π 

(53) = ln tan − +C
cos ax a 2 4
Z X∞
cos ax (ax)2ν
(54) dx = ln |ax| + (−1)ν +C
x ν=1
(2ν) · (2ν)!
Z Z
n cosn−1 ax · sen ax n − 1
(55) cos axdx = + cosn−2 axdx+C, n 6= 0, −1;
a·n n
Z
1 sen(a − b)x 1 sen(a + b)x
(56) cos ax cos bxdx = − + + C, a2 6= b2
2 a−b 2 a+b
Z Z
1 n
(57) xn cos axdx = xn sen ax − xn−1 sen axdx + C, n 6= −1
a a
Z
dx 1 ax
(58) = ± tan +C
1 ± cos ax a 2

1.2.3. Contienen tan ax o cot ax

Z
1
(59) tan axdx = − ln cos ax + C
a
Z
(60) tan2 xdx = tan x − x + C
Z Z
n tann−1 ax
(61) tan axdx = − tann−2 axdx, n 6= 1, 0;
a(n − 1)
Z
1
(62) cot axdx = ln sen ax + C
a
Z Z
cotn−1 ax
(63) cotn axdx = − − cotn−2 axdx + C, n 6= 1, 0;
a(n − 1)

5
1.2.4. Contienen sec ax o csc ax

Z
1h  ax ax   ax ax i
(64) sec axdx = ln cos + sen − ln cos − sen +C
a 2 2 2 2
Z
1
(65) sec2 axdx = tan ax + C
a
Z
1 tan ax · secn−2 ax 1 n − 2 1 n−2
(66) secn xdx = + ax · dx + C, n 6= 1;
a n−1 a n − 1 sec
Z
1
(67) csc2 axdx = − cot ax + C
a
Z Z
1 cot ax · cscn−2 1 n − 2
(68) cscn axdx = − + · cscn−2 ax·dx+C, n 6= 1;
a n−1 a n−1

1.2.5. Varias funciones

Z
(69) sec x · tan ax · dx = sec x + C
Z
(70) csc x · cot x · dx = − csc x + C
Z ( R
cosm−1 x·senn+1 x m−1
m n m+n + m+n cosm−2 x · senn x · dx
(71) cos x · sen x · dx = cosm+1 x·senn−1 x n−1
R
m+n + m+n cosm x · senn−2 x · dx

1.2.6. funciones trigonométricas inversas

Z
x x p
(72) arc sen dx = x · arc sen + a2 − x2 + C, a > 0;
a a
Z
x x p
(73) arc cos dx = x · arc cos − a2 − x2 + C, a > 0;
a a
Z  
x x 1 x2
(74) arctan dx = x · arctan − a ln 1 + 2 + C, a > 0;
a a a a
Z
x 1 x a
(75) arccot dx = x · arccot + ln(a2 + x2 ) + C
a a a 2
Z
(76) x · arc cos xdx = x · arc cos x + arc sen x + C

6
1.3. Funciones exponenciales y/o logarı́tmicas

Z Z
xn eax n
(77) xn eax dx = − xn−1 eax dx
a a
Z
eax (a sen bx − b cos bx)
(78) eax sen bx · dx = +C
a2 + b 2
Z
eax (b sen bx + a cos bx)
(79) eax cos bx · dx = +C
a2 + b 2
Z
dx x ln(a + benx )
(80) = − +C
a + benx a an
Z
x
(81) loga xdx = x loga x − + C, ∀a > 0;
ln a
Z
2x2 ln x − x2
(82) x ln xdx = +C
4
Z  
n n+1 ln ax 1
(83) x ln ax · dx = x − +C
n + 1 (n + 1)2

(84)
Z Z
n m xn+1 m m
x (ln ax) dx = (ln ax) − xn (ln ax)m−1 dx, n, m 6= −1, x > 0;
n+1 n+1
Z
(85) ln axdx = x ln ax − x + C, x > 0;
Z X∞
eax (ax)i
(86) dx = ln |x| + +C
x i=1
i · i!
Z Z ax
1 1 e
(87) eax ln x · dx = eax ln |x| − dx + C
a a x
Z X∞
dx lni x
(88) = ln | ln x| + + C, x > 0;
ln x i=1
i · i!
Z
dx
(89) = ln | ln x| + C, x > 0;
x ln x
Z
lnn x 1
(90) dx = lnn+1 x, n 6= −1, x > 0;
x x+1

7
1.4. Funciones hiperbólicas

Z
1
(91) senh axdx = cosh ax + C
a
Z
1 1
(92) senh2 xdx = senh 2x − x + C
4 2
Z
1
(93) cosh axdx = senh ax + C
a
Z
1 1
(94) cosh2 xdx = senh 2x + x + C
4 2
Z
1
(95) tanh axdx = ln | cosh ax| + C
a
Z
1
(96) coth axdx = ln | senh ax| + C
a
Z
(97) sechxdx = arctan(senh x) + C
Z
(98) sech2 xdx = tanh x + C
Z
x 1 cosh x + 1
(99) cschxdx = ln tanh = − ln +C
2 2 cosh x − 1
Z
(100) senh x · tanh x · dx = −sechx + C
Z
(101) cschx · coth x · dx = −cschx + C

1.4.1. funciones hiperbólicas inversas

Z
x x p
(102) arcsenh dx = x arcsenh − a2 + x2 + C, a > 0
a a
Z ( √
x x arccosh xa − x2 − a2 + C, arccosh xa > 0, a > 0;
(103) arccosh dx = √
a x arccosh xa + x2 − a2 + C, arccosh xa < 0, a > 0;
Z
x x 1
(104) arctanh dx = x arctanh + a ln(a2 − x2 ) + C
a a 2
Z
x x 1
(105) arccoth dx = x arccoth + a ln(x2 − a2 ) + C
a a 2
Z r
x x x2
(106) arcsenh dx = x arcsech − a arc sen 1 − 2 + C
a a a
Z r
x x x2
(107) arcsech dx = x arccsch + a arccosh 1 + 2 + C
a a a

8
2. Integrales definidas

Z ∞
n!
(108) xn e−qx dx = , n > −1, q > 0;
0 q n+1
Z ∞
Γ[(m + 1)/2]
2
(109) xm e−ax dx = , a>0
0 2a(m+1)/2
n!
= , Si m impar : m = 2n + 1
2an+1 r
1 · 3 · . . . · (2n − 1) π
= , Si m par : m = 2n
2n+1 a2n+1
Z  r
2  2 1 π √
(110) x2 e−ax dx = − e−a + 3
erf( a)
0 2a 4 a

(111)
Z ∞  
n!e−at a 2 t2 a n tn
xn e−ax dx = 1 + at + +...+ , n = 0, 1, . . . , a > 0;
t an+1 2! n!
Z ∞ Z
n −ax2 n − 1 ∞ n−2 −ax2
(112) x e dx = x e dx
0 2a 0
Z ∞ r
−ax2 1 π
(113) e dx =
0 2 a
Z ∞
2 1
(114) xe−ax dx =
0 2a
Z x
dx 1
(115) = ln
0 1 − x 1 − x
Z x
dx x
(116) 2
=
0 (1 − x) 1 − x
Z x
dx 1
(117) = ln(1 + x)
0 1 + x 
Z x
1 + x 1
(118) dx = (1 + ) ln − x
0 1 − x 1 − x
Z x
1 + x (1 − )x 1
(119) 2
dx = −  ln
0 (1 − x) 1−x 1−x
Z x 2
(1 + x) 2 (1 + )2 x
(120) 2
dx = 2(1 + ) ln(1 − x) +  x +
0 (1 − x) 1−x
Z x
dx 1 ΘB − x
(121) = ln , ΘB 6= 1
0 (1 − x)(ΘB − x) ΘB − 1 ΘB (1 − x)
Z x
dx −2 2
(122) 2 + bx + c
= + , b2 = 4ac
0 ax 2ax + b b

(123)

9
Z x  
dx 1 q x−p
2
= ln · , b2 > 4ac; p, q son las raı́ces;
0 ax + bx + c a(p − q) p x−q
Z x
a + bx bx ag − bc
(124) dx = + ln(c + gx)
0 c + gx g g2

3. Métodos de integración
3.1. Integración por partes:

Z Z
u · dv = u · v − v · du

3.2. Integración por sustitución:


si x = g(t) es un función que admite derivada contı́nua no nula y función
inversa t = h(x) y F (t) es una primitiva de f (g(t))g 0 (t) se tiene que:
Z
f (x)dx = F (h(x)) + C

3.3. Integración de funciones racionales:


R F (x)
Queremos hallar Q(x) dx siendo F (x) y Q(x) polinomios de coeficientes
reales. Si el grado de F es mayor que el de Q se hace la división para obtener
R F (x) R R R(x)
Q(x) dx = C(x)dx + Q(x) dx. La primera integral es inmediata. Para la
segunda se admite que Q(x) se puede descomponer de la siguiente manera:
Q(x) = a0 (x − a)p . . . (x − a)q [(x − c)2 + d2 ]r . . . [(x − e)2 + f 2 ]s y es única. En
tal caso, el integrando del segundo término se puede descomponer como sigue:
R(x) A1 A2 Ap B1 B2 Bq
Q(x) = (x−a)p + (x−a)p−1 + . . . + x−a + . . . + (x−b)q + (x−b)q−1 + . . . + x−b +
M1 x+N1 Mr x+Nr H1 x+K1 Hs x+Ks
((x−c)2 +d2 )r−1
+ . . . + (x−c) 2 +d2 + . . . + ((x−e)2 +f 2 )s + . . . + (x−e)2 +f 2 . Todas

las constantes se obtienen identificando coeficientes. Al resolver los sumando se


obtienen integrales del siguiente tipo:
R dx
1. x−a = ln |x − a| + C
R dx 1
2. (x−a)p = (1−p)(x−a)p−1 + C
R M x+N M M c+N
3. 2
(x−c)2 +d2 dx = 2 ln |(x − c) + d | +
2
d arctan x−cd +C

M x+N
R M x+N
R dx
4. [(x−c) 2 +d2 ]r dx ⇒ Llamemos Ir = [(x−c) 2 +d2 ]r dx y Jr = [(x−c)2 +d2 ]r dx
operando se obtiene
M 1
Ir = 2(1−r) · ((x−c)2 +d2 )r−1
+ (M c + N ) · Jr
1 x−c 1
Jr = d2 Jr−1 + d2 2(1−r)((x−c)2 +d2 )r−1
− d2 2(1−r) Jr −1

10
3.4. Método de Hermite
   
Si Q(x) = (x − a)m . . . (x − b)n · (x − c)2 + d2 . . . (x − e)2 + f 2 entonces
Z
R(x) U (x)
dx = p−1 q−1 +
Q(x) (x − a)m−1 . . . (x − b)n−1 . . . [(x − c)2 + d2 ] . . . [(x − e)2 + f 2 ]
Z Z Z Z
dx dx Cx + D Ex + F
K +... +L + dx + . . . + dx
x−a x−b (x − c)2 + d2 (x − e)2 + f 2

donde U (x) es un polinomio de un grado menos que su denominador. Todas las


constantes se determinan derivando la expresión e identificando coeficientes.

3.5. Integración de funciones irracionales algebraicas


Integrales del tipo
Z  m 1  m s
!
ax + b n 1 ax + b ns
R x, ,..., dx | a, b, c, d ∈ R; ni , mi ∈ Z; ni 6= 0
cx + d cx + d

y c y d no se anulan simultáneamente. Se transforma en integral racional


mediante el cambio ax+b
cx+d = t
m
siendo m el mı́nimo común múltiplo de las
ni .
R √ 
Integrales del tipo R x, ax2 + bx + c dx se consideran los siguientes
casos:
√ √
1. a > 0 → ax2 + bx + c = ± a · x + t
√ √
2. c < 0 → ax2 + bx + c = ± c + x · t

3. a, c < 0 → ax2 + bx + c = t · (x − α) siendo α una de las raices del
polinomio.
R √ R
Método Alemán: √axP2 (x)
+bx+c
dx = Q(x) · ax2 + bx + c + K √ax2dx +bx+c
Donde gradQ(x) = grad(P (x)) − 1 y K es una constante. Los coeficientes
se obtienen derivando la expresión e identificando términos.
R
Series binómicas: xm (a + bxn )p dx | a, b ∈ R; m, n, p ∈ Q. Estas inte-
grales se convierten en racionales en los siguientes casos con los cambios
indicados.
1. p ∈ Z → x = tq donde q es el m.c.m. de los denominadores n y m.
m+1
2. n ∈ Z → a + bxn = tq siendo q el denominador de p.
m+1 a+bxn
3. n +p∈ Z→ xn = tq siendo q el denominador de p.
En cualquier otro caso se puede expresar como función elemental.

3.6. Integración de funciones trascendentes


Si R(u) es una función racional y u = f (x) es una función que admite función
inversa con derivada racional, entonces la integral de R(f (x)) se reduce a una
integral racional mediante el cambio f (x) = t00 .

11
3.7. Integración de funciones trigonométricas
R
Integración de R(sen x, cos x)dx: en general se hace el cambio tan x2 = t
2dt 1−t2 2t
con lo que sen x = 1+t 2 , cos x = 1+t2 , dx = 1+t2 . En elgunos casos se

pueden intentar otros cambios:


1. Si R(sen x, cos x) = −R(sen x, − cos x) se hace el cambio sen x = t
2. Si R(sen x, cos x) = −R(− sen x, cos x) se hace el cambio cos x = t
3. Si R(sen x, cos x) = R(− sen x, − cos x) se hace el cambio tan x = t
R
Integrales del tipo Im,n = senm xn ·x·dx se puede reducir de las siguientes
formas:
senm+1 x·cosn−1 x n−1
1. Im,n = m+1 + m+1 Im+2,n−2 , m 6= −1
m+1 n−1
sen x·cos x n−1
2. Im,n = m+n + m+n Im,n−2 , m + n 6= 0
m−1
x·cosn+1 x
3. Im,n = − sen m+1 + m−1
n+1 Im+2,n+2 , m 6= −1
m−1
x·cosn+1 x
4. Im,n = − sen m+n + m−1
m+n Im−2,n , m + n 6= 0
m+1 n+1
5. Im,n = − sen x·cos
n+1
x
+ m+n−2
n+1 Im,n+2 , n 6= −1
m+1 n+1
sen x·cos x m+n−2
6. Im,n = m+1 + m+1 Im+2,n+2 , m 6= −1

4. Ecuaciones diferenciales ordinarias


4.1. Ecuaciones diferenciales lineales

R
Z R

0 − (x)dx p(x)dx
y + p(x)y = q(x) =⇒ y = e q(x)e +C
 Z t
0 −t/τ 1
τ y + y = p(t) =⇒ y = e p(t)et/τ dt + y0
τ 0

5. Solución numérica de ecuaciones diferenciales


5.1. Método de Runge-Kutta de cuarto orden

1
y 0 = f (x, y) → yi+1 = yi + (k1 + 2k2 + 2k3 + k4)h
6
k1 = f (xi , yi ) k2 = f (xi + h/2, yi + k1 h/2)
k3 = f (xi + h/2, yi + k2 h/2) k4 = f (xi + h, yi + k3 h)

12

You might also like