ATATÜRK VE MATEMATİK

Günümüzün bilim ve teknolojisinin bel

kemiği olan matematik, kendine özgü
doğulara, yanlışlara ve dile sahiptir.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Sadece matematik ile yakından ilgilenenlerin

anlayabileceği veya "üçgen, kare, dikdörtgen,
çember, daire vb.." gibi herkesin yakından
bildiği terimler ve çeşitli sembolik gösterimlere
sahiptir matematik.
 ATATÜRK VE MATEMATİK
Hiç düşündünüz mü, nereden geliyor bu
terimler? Kim, neden üç kenarı olan kapalı
eğriye üçgen adını vermiş diye. Bu konu
üzerine bir araştırma yaptığınızda karşınıza
çıkacak tek isim vardır ki O da şüphesiz
önünde saygıyla eğildiğimiz, büyük önder
Mustafa Kemal Atatürk'tür.
 ATATÜRK VE MATEMATİK
Atatürk’ ün yaşamında ilk olağan üstü başarısı
çocukluk çağında, orta öğrenimi döneminde
matematik dersinde olmuş ve bunun sonucu
olarak dersin öğretmeni O’ nun adına “Kemal”
adını vermiştir. Atatürk, Selanik Askeri
Rüştiyesinde geçen bu olayla ilgili anısını
şöyle anlatıyor:
 ATATÜRK VE MATEMATİK
“...Rüştiyede en çok matematiğe merak
sardım. Az zamanda bize bu dersi veren
öğretmen kadar belki de daha fazla bilgi
edindim. Derslerin üstündeki sorularla
uğraşıyordum, yazılı soruları düzenliyordum.
Matematik öğretmeni de yazılı olarak cevap
veriyordu. Öğretmenimin ismi Mustafa idi. Bir
gün bana dedi ki:
 ATATÜRK VE MATEMATİK

-“ Oğlum senin de ismin Mustafa benim de.

Bu böyle olmayacak, arada bir fark bulunmalı.
Bundan sonra adın Mustafa Kemal olsun.”
O zamandan beri ismim gerçekten Mustafa
Kemal oldu...”
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Atatürk’ün yaşamında matematiğin önemi

bu güne kadar bildiğimiz veya ilkokullarda
öğrenmiş olduğumuz gibi matematik
öğretmeninin Kemal ismini vermesinden çok
ötedir.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Cumhuriyetten önce çeşitli okullarda

okutulmuş matematik kitaplarını incelerseniz;
içlerinde Arap harfleriyle yazılmış formüller;
Müselles, murabba veya hatt-ı mübas gibi
günümüz matematiğinde bir anlam ifade
etmeyen bir çok terim görürsünüz.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Atatürk 1937 yılında yayınlanan bir geometri

kitabı yazmıştır. Bu kitapta kullanılan yeni
terimler ayrıntılarıyla açıklanmış ve üzerlerine
örneklerde verilmiştir. Bu kitap geometri
öğretenlere ve bu konuda bilgi edinmek
isteyenlere kılavuz olarak kültür bakanlığınca
yayınlanmıştır.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Mustafa Kemal bu geometri kitabını

yazarak matematiğe daha anlaşılır yeni
terimler kazandırmak isteğini Sivas’ ta girdiği
bir geometri dersinde ortaya koymuştur.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Atatürk 13 Kasım 1937 tarihinde Sivas'a gitmiş

ve 1919 yılında Sivas kongresinin yapıldığı lise
binasında bir geometri dersine girmiştir.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Atatürk “ bu anlaşılmaz terimlerle bilgi

verilemez. Dersler Türkçe terimlerle
anlatılmalıdır.” Diyerek dersi kendi buluşu olan
Türkçe terimlerle ve çizimleriyle anlatmıştır.
 ATATÜRK VE MATEMATİK

ATATÜRK MATEMATİĞE
NELER KAZANDIRDI

?
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Müsellesin sathı yatalay, dikeley

zarbının müsavatına müsavidir.

?
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Üçgenin alanı, tabanı ile yüksekliğinin

çarpımının yarısına eşittir.

ALAN=(Taban x Yüks.)/2
Yükseklik

Taban
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Müsellesin, zaviyetan-ı dahiletan

mecmu’ü 180 derece ve müselles-i
mütesaviyü’l-adla, zaviyeleri biribirine
müsavi müselles demektir

?
 ATATÜRK VE MATEMATİK

Üçgenin iç açıları toplamı 180 derecedir

ve eşkenar üçgen, açıları birbirine eşit
üçgen demektir.

a + b + c = 180
c
b
 ATATÜRK VE MATEMATİK

MAKSUMUNALEYH
?
 ATATÜRK VE MATEMATİK

MAKSUMUNALEYH
BÖLEN
10 / 2 = 5
ATATÜRK VE MATEMATİK

İHTİSAR
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

İHTİSAR
SADELEŞTİRME
ATATÜRK VE MATEMATİK

NIFS-I KUTUR
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

NIFS-I KUTUR
YARIÇAP
 ATATÜRK VE MATEMATİK

RE’SEN MÜTEKABİL ZAVİYELER

?
 ATATÜRK VE MATEMATİK

RE’SEN MÜTEKABİL ZAVİYELER

TERS AÇILAR
ATATÜRK VE MATEMATİK

MUSTATİL
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

MUSTATİL
DİKDÖRTGEN
ATATÜRK VE MATEMATİK

MÜNHARİF
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

MÜNHARİF
YAMUK
ATATÜRK VE MATEMATİK

HATTI MUNASSIF
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

HATTI MUNASSIF
AÇIORTAY
ATATÜRK VE MATEMATİK

ŞAKULİ
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

ŞAKULİ
DÜŞEY
 ATATÜRK VE MATEMATİK

MAZRUBATA TEFRİK
?
 ATATÜRK VE MATEMATİK

MAZRUBATA TEFRİK
ÇARPANLARA AYIRMA
ATATÜRK VE MATEMATİK

HARİC-İ KISMET
?
ATATÜRK VE MATEMATİK

HARİC-İ KISMET
BÖLÜM
 ATATÜRK VE MATEMATİK
Yeni ismi Eski ismi

Limit Gaye
Ondalık Aşar'i
Parabol Kat‘ı Mükafti
Piramit Ehram
Prizma Menşur
Sadeleştirme İhtisar
Pay Suret
Payda Mahrec
Teğet Hatt-ı Mümas
Üçgen Müselles
 ATATÜRK VE MATEMATİK
Yeni ismi Eski ismi

Bölen Maksumunaleyh
Bölme Taksim
Bölüm Haric-i Kısmet
Bölünebilme Kabiliyet-i Taksim
Çarpma Zarb
Çarpan Mazrup
Çarpanlara Ayırma Mazrubata Tefrik
Çember Muhit-i Daire
Çıkarma Tarh
Dikey Amudi
 ATATÜRK VE MATEMATİK
Eski ismi Yeni ismi

Zaviye Açı
Kaaide Taban
Muhammes Beşgen
Müştak Türev
Dılı Kenar
Re’s Köşe
Murabba Kare
Mahrut Koni
Kutur Çap
Mesaha-i Sathiyye Alan